"Төлем карточкаларын шығару және пайдалану нұсқаулығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2000 жылғы 24 тамыздағы № 331 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 28 қаңтардағы № 33 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 25 ақпанда № 13229 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 205 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 31.08.2016 № 205 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне екінші деңгейдегі банктердің жұмыс істемейтін кредиттері мен активтері, қаржылық қызметтер көрсету және қаржы ұйымдары мен Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қызметі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2015 жылғы 24 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. «Төлем карточкаларын шығару және пайдалану нұсқаулығын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2000 жылғы 24 тамыздағы № 331 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 1260 тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:
тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«Төлем карточкаларын шығару қағидаларын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында оларды пайдалана отырып жүргізілетін операцияларға қызмет көрсету бойынша қызметке қойылатын талаптарды бекіту туралы»;
1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Қоса беріліп отырған Төлем карточкаларын шығару қағидалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында оларды пайдалана отырып жүргізілетін операцияларға қызмет көрсету бойынша қызметке қойылатын талаптар (бұдан әрі - Қағидалар) бекітілсін және Қағидалар қолданысқа енгізілген күннен бастап үш ай өткен соң қолданысқа енгізілетін 35-тармағын қоспағанда, олар Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап екі апталық мерзім өткен соң қолданысқа енгізілсін.»;
2-тармақтың 1) және 2) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:
«1) Заң департаментімен (Шәріпов С.Б.) бірлесіп осы қаулыны және Қағидаларды Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізу шараларын қабылдасын;
2) Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап екі апталық мерзімде осы қаулыны және Қағидаларды Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің орталық аппаратының мүдделі бөлімшелеріне және аумақтық филиалдарына жіберсін.»;
3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«3. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің аумақтық филиалдары осы қаулыны және Қағидаларды екінші деңгейдегі банктерге және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға жіберсін.»;
көрсетілген қаулымен бекітілген Төлем карточкаларын шығару және пайдалану нұсқаулығында:
тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«Төлем карточкаларын шығару қағидалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында оларды пайдалана отырып жүргізілетін операцияларға қызмет көрсету бойынша қызметке қойылатын талаптар»;
1, 2 және 3-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Осы Төлем карточкаларын шығару қағидалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында оларды пайдалана отырып жүргізілетін операцияларға қызмет көрсету бойынша қызметке қойылатын талаптар (бұдан әрі - Қағидалар) төлемдерді төлем карточкаларын пайдалана отырып жүзеге асыру кезінде төлем карточкаларын шығару тәртібін, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында оларды пайдалана отырып жүргізілетін операцияларға қызмет көрсету бойынша қызметке қойылатын талаптарды айқындайды.
2. Қағидалар заңды тұлғаның қызметкерлеріне ғана қызмет көрсетуге арналған осы заңды тұлғаның төлем карточкалары жүйелеріне қолданылмайды.
3. Қағидаларда «Ақша төлемі мен аударымы туралы» 1998 жылғы 29 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі - Төлем туралы заң) 3-бабында, «Байланыс туралы» 2004 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 2-бабында көзделген ұғымдар, сондай-ақ мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) авторизация - эмитенттің төлемді төлем карточкасын пайдалана отырып жүзеге асыруға рұқсат беруі. Авторизацияны алу рәсімі төлем карточкалары жүйесіне қатысушылар арасында жасалған шарттарға сәйкес белгіленеді;
2) алдын ала төленген төлем карточкасы - ұстаушысына бастапқы ұстаушысы алдын ала енгізген және эмитенттің шоғырландырылған шотында есептелетін ақша сомасы шегінде төлемдерді жүзеге асыру және/немесе қолма-қол ақшаны алу мүмкіндігін беретін төлем карточкасы. Алдын ала төленген төлем карточкаларына микропроцессорлық карточка немесе осындай карточканың немесе арнайы электрондық құралдың ұстаушысына төлемдерді және өзге операцияларды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін қолжетімді ақша сомасы туралы ақпарат сақталатын өзге арнайы электрондық құрал жатпайды. Алдын ала төленген төлем карточкасында оның ұстаушысын сәйкестендіруге мүмкіндік беретін деректемелер болмайды;
3) алдын ала төленген төлем карточкасын толықтыру - эмитентке төлемдерді жүзеге асыру және/немесе қолма-қол ақшаны алу үшін бұрын шығарылған (қолданыстағы) алдын ала төленген төлем карточкасын пайдалану көзделетін шекте ақша сомасын алдын ала төленген төлем карточкасын шығарумен байланысты емес қосымша енгізу;
4) байланыссыз төлем карточкасы - ұстаушысына төлемдерді операция жүргізу сәтінде төлем карточкасының және электрондық терминалдардың немесе өзге қондырғылардың нақты тиюін талап етпейтін, сымсыз байланыс технологиясын пайдалану негізінде байланыссыз тәсілмен жүзеге асыруға мүмкіндік беретін төлем карточкасы;
5) банкомат - төлем карточкаларын ұстаушыларға қолма-қол ақшаны алуға және төлем карточкаларын пайдалана отырып эмитенттің басқа да қызметтерін пайдалануға мүмкіндік беретін электронды-механикалық құрылғы;
6) дебеттік карточка - ұстаушысына клиенттің банк шотындағы ақша сомасы шегінде төлем жасауға мүмкіндік беретін төлем карточкасы. Дебеттік карточкасын ұстаушыға эмитент берген банктік қарыз сомасы шегінде төлемдерді жүзеге асыруына мүмкіндік беруге болады;
7) дербес сәйкестендіру нөмірі - төлем карточкасын ұстаушыға берілетін және төлем карточкасын ұстаушыны сәйкестендіруге арналған құпия код;
8) кәсіпкер - өзі жеткізетін тауарлардың және/немесе қызметтерді төлеу бойынша қолма-қол ақшасыз төлемді жүзеге асыру үшін төлем карточкаларын қабылдайтын дара кәсіпкер немесе заңды тұлға;
9) клиент - эмитентпен төлем карточкасын беру туралы шарт жасасқан және банк шотының иесі болып табылатын жеке немесе заңды тұлға;
10) корпоративтік төлем карточкасы - заңды тұлғаның уәкілетті өкіліне эмитент пен заңды тұлға-банк шоты иесінің арасында жасалған төлем карточкасын беру туралы шарт негізінде берілетін төлем карточкасы. Корпоративтік төлем карточкасын пайдалана отырып төлем жасау заңды тұлғаның банк шотындағы ақша сомасы және/немесе осы заңды тұлғаға берілген банктік қарыз сомасы шегінде жүзеге асырылады. Корпоративтік төлем карточкасын ұстаушы заңды тұлғаның-банк-шоты иесінің уәкілетті өкілі болып табылады;
11) кредиттік карточка - ұстаушыға эмитент пен клиент арасында жасалған банктік қарыз шартының талаптарымен эмитент берген банктік қарыз сомасы шегінде төлемді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін төлем карточкасы;
12) процессинг - төлем карточкаларын пайдалана отырып төлемдерді және басқа да операцияларды жүзеге асырған кезде қалыптасатын ақпаратты жинауға, өңдеуге және беруге байланысты қызмет;
13) процессинг ұйымы - процессингті, сондай-ақ төлем карточкалары жүйесіне қатысушылармен жасалған шарттарда көзделген өзге де функцияларды жүзеге асыратын төлем карточкалары жүйесіне қатысушы;
14) сауда чегі - төлем карточкасын пайдалана отырып төлемді жүзеге асыру фактісін растайтын құжат;
15) слип - кәсіпкердің немесе эквайердің төлем карточкасын пайдалана отырып төлемді жүзеге асыру кезінде қағаз тасымалдағышта жасалатын төлем құжаты;
16) төлемдік емес қосымшалар - төлемдерді жүзеге асырумен, қолма-қол ақша берумен және төлем карточкасында орналастырылатын/іске асырылатын банктік қызмет көрсетулердің өзге түрлерін көрсетумен байланысты емес қосалқы қосымшалар/функциялар;
17) төлем карточкалары жүйесіне қатысушы - жасалған шарттарға сәйкес белгілі бір төлем карточкалары жүйесінің төлем карточкасын пайдалана отырып ақы төлеу кезінде жасалған төлем құжатын беру, өңдеу және/немесе орындау бойынша міндеттемелер туындайтын жеке немесе заңды тұлға;
18) төлем карточкаларын беру - төлем карточкасын ұстаушыға эмитенттің төлем карточкаларын және олардың дербес сәйкестендіру нөмірлерін беру процесі немесе төлем карточкасын ұстаушыға эмитенттің оның деректемелері туралы ақпаратты беруі;
19) төлем карточкаларын шығару - ұстаушыларына төлем карточкасын беру туралы шарт негізінде не алдын ала төленген төлем карточкаларын беру кезінде мұндай шарт жасамай-ақ төлем карточкаларын беруді көздейтін операция;
20) төлем карточкаларының жүйесі - төлем карточкаларын пайдалана отырып төлемдерді жүзеге асыруды қамтамасыз ететін бағдарламалық-техникалық құралдардың, құжаттаманың және ұйымдастыру-техникалық іс-шаралардың жиынтығы;
21) төлем карточкасы - электрондық терминалдар немесе өзге құрылғылар арқылы ақшаға қол жеткізу құралы, онда төлем карточкасын ұстаушыға төлемді жүзеге асыруға, қолма-қол ақша алуға, валюталарды айырбастауға және төлем карточкасының эмитенті белгілеген әрі соның талаптарымен басқа операцияларды жүргізуге мүмкіндік беретін ақпарат болады. Төлем карточкасы дебеттік карточка және кредиттік карточка болып бөлінеді;
22) төлем карточкасын беру туралы шарт - төлем карточкасы беруге негіз болатын эмитент пен жеке немесе заңды тұлға арасында жасалатын шарт;
23) төлем карточкасын бұғаттау - төлем карточкасын пайдалана отырып төлемдерді жүзеге асыруға толық немесе уақытша тыйым салу;
24) төлем карточкасын пайдалану - төлем карточкасын ұстаушысының ол не оның деректемелері арқылы төлемдер жасаумен, қолма-қол ақшаны алумен, валюталарды айырбастаумен байланысты операцияларды және төлем карточкасының эмитенті айқындаған және оның талаптарымен басқа операцияларды жүзеге асыруы;
25) төлем карточкасын ұстаушы - төлем карточкасын беру туралы шартқа сәйкес төлем карточкасын пайдалануға құқығы бар немесе егер төлем карточкасы алдын-ала төленген болса, оған тікелей иелік етуші жеке тұлға;
26) төлем карточкасының деректемелері - төлем карточкасының оның ұстаушысына және/немесе эмитентіне және төлем карточкаларының жүйесіне тиесілігін белгілеуге мүмкіндік беретін төлем карточкасындағы және/немесе эмитенттің ақпараттық жүйесінде сақталатын төлем карточкаларының нөмірін, қолданылу мерзімін, жүйесінің атауын қамтитын ақпарат;
27) эквайер - төлемді төлем карточкасын пайдалана отырып жүзеге асырған кезде кәсіпкермен жасалған шарт талаптарына және/немесе кәсіпкерде жасалған төлем құжатының талаптарына сәйкес кәсіпкердің пайдасына келіп түскен ақшаны қабылдауға және/немесе кәсіпкермен жасалған шартта көзделген өзге де іс-әрекеттерді орындауға тиісті банк немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым (бұдан әрі - банк). Қолма-қол ақшаны беруді және/немесе осы банктің клиенттері болып табылмайтын төлем карточкаларын ұстаушыларға төлем карточкаларын пайдалана отырып төлемдер мен ақша аударымдарын жүзеге асыру жөніндегі өзге қызметтерді жүзеге асыратын банк те эквайер болып табылады;
28) эмитент - төлем карточкаларын шығаруды жүзеге асыратын банк, бас банк немесе еншілес банк, сондай-ақ «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес төлем карточкаларын шығаруды жүзеге асырған банктің активтері мен міндеттемелері оған берілген жағдайда иеленуші банк;
29) эмитенттің шоғырландырылған шоты - эмитент ашқан және алдын ала төленген төлем карточкаларын пайдалана отырып жүзеге асырылатын операцияларды есепке алуға арналған ішкі шот.»;
6-2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«6-2. Эмитенттер алдын ала төленген төлем карточкаларын шығаруды, таратуды және қызмет көрсетуді Қағидаларға сәйкес өздері әзірлеген және бекіткен ішкі құжаттарының негізінде жүзеге асырады. Эмитент алдын ала төленген төлем карточкаларын ұстаушылардың ақшасын есепке алу үшін эмитенттің шоғырландырылған шотын ашады.»;
6-4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«6-4. Эмитент белгіленген сомаға алдын ала төленген төлем карточкасын Қағидалардың 6-3-тармағында айқындалған мөлшер шегінде шығарады, оны алдын ала төленген төлем карточкасында көрсетуге болады. Белгіленген номиналы бар алдын ала төленген төлем карточкасы толықтырылуға жатпайды.»;
мынадай мазмұндағы 6-7-тармақпен толықтырылсын:
«6-7. Бір төлемді оны бөлу/бөлшектеу арқылы ішінара не екі және одан астам төлем карточкасын пайдалана отырып толық жүзеге асыруға болмайды.»;
7-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«7. Төлем карточкасын беру туралы шартта мына талаптар:
1) төлем карточкасын беру талаптары, оның ішінде эмитенттің төлем карточкасын ұстаушыға немесе оның уәкілетті адамына төлем карточкасын және дербес сәйкестендіру нөмірін беру талаптары болады. Дербес сәйкестендіру нөмірін беру жөніндегі талап шығарылуы эмитенттің төлем карточкасын ұстаушыға оның деректемелері туралы ақпаратты ұсынуы арқылы электрондық түрде жүзеге асырылатын төлем карточкасына қолданылмайды;
2) төлем карточкасын пайдалана отырып төлемдерді жүзеге асыру талаптары;
3) төлемдерді банк шотының валютасынан ерекшеленетін валютадағы төлем карточкасын пайдалана отырып жүзеге асырған кезде қолданылатын шетел валюталарын айырбастау бағамын белгілеу тәртібі;
4) төлем карточкасын пайдалана отырып жүзеге асырылған төлемдер және өзге де операциялар туралы үзінді-көшірмені ұсыну тәртібі;
5) қосымша төлем карточкалары берілетін адамдардың тізімі немесе адамдар тізіміне сілтеме (төлем карточкасын беру туралы шарттың негізінде түрлі ұстаушыларға бірнеше төлем карточкасын берген кезде);
6) төлем карточкасын алудың, бұғаттаудың және қайта шығарудың тәртібі мен талаптары;
7) төлем карточкасының және/немесе төлем карточкасын беру туралы шарттың қолданылу мерзімі;
8) клиенттің өтінішін қарау және клиентке төлем карточкасын пайдалана отырып жасалған рұқсат етілмеген төлем бойынша зиянды өтінішті қарау және зиянды өтеу мерзімдерін көрсете отырып өтеу тәртібі;
9) өтініштерді қарау және ықтимал зиянды өтеу мерзімдерін көрсете отырып, клиенттердің өтініштерін қарау тәртібі;
10) тараптардың құқықтары мен міндеттері;
11) тараптардың жауапкершілігі;
12) клиенттерге төлем карточкасын беру туралы шартқа енгізілетін өзгерістер және/немесе толықтырулар туралы хабарлау тәсілі және қызмет көрсету комиссиясының мөлшері болады.
Эмитент төлем карточкасын беру туралы шартты оның мазмұнын тікелей оқуды және оны төлем карточкаларын ұстаушылар үшін эмитенттің қолжетімді орнында және/немесе эмитенттің ресми интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз ететін нысанда баяндауды қамтамасыз етеді, сондай-ақ олардың талабы бойынша қағаз немесе электрондық нысанда ұсынады.
Эмитент клиентке төлем карточкасын беру туралы шартта белгіленген тәсілмен, оның ішінде ақпаратты эмитенттің ресми интернет-ресурсында орналастыру және/немесе клиент көрсеткен электрондық поштаның мекенжайына, ұялы байланыс құрылғысына қысқа мәтіндік және/немесе мультимедиялық хабарлар жіберу арқылы хабарлайды, төлем карточкасын беру туралы шартқа енгізілетін өзгерістер және/немесе толықтырулар және қызмет көрсету комиссиясының мөлшері туралы төлем карточкасын беру туралы шартқа сәйкес олар күшіне енгізілген күнге дейін күнтізбелік он бес күн бұрын кешіктірмей хабарлайды.
Эмитент хабарламада клиенттің төлем карточкасын беру туралы шартқа енгізілетін өзгерістер және/немесе толықтырулар қолданылатын күнге дейін төлем карточкасын беру туралы шартқа сәйкес шартты бұзғаны үшін қосымша комиссияны төлеусіз оны бұзу мүмкіндігі туралы көрсетеді. Эмитент клиенттің өтініштерін, оның ішінде төлем карточкасын пайдаланумен байланысты даулы жағдайлар туындаған кезде төлем карточкасын беру туралы шартқа сәйкес белгіленген мерзімдерде, бірақ осындай өтініштерді алған күннен бастап күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімде қарайды.
Операцияны төлем карточкасын пайдалана отырып Қазақстан Республикасының бейрезидент банкінің желісінде жасаған жағдайда, клиенттің өтінішін қарау мерзімдерінің эмитент осындай өтініштерді алған күннен бастап күнтізбелік отыз күннен асуына, бірақ күнтізбелік отыз күннен астам мерзімге аспауына рұқсат беріледі, бұл туралы клиенттің өтінішін қарау мерзімі ұзартылған күннен бастап күнтізбелік үш күн ішінде клиентке жазбаша нысанда хабарланады.»;
8-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«8. Эмитент төлем карточкасын берген кезде төлем карточкасын ұстаушыны төлем карточкасын пайдаланудың ішкі құжаттарымен таныстырады.»;
12-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«12. Эмитент айналыстағы төлем карточкаларының нөмірлері және өзге де деректемелері бар өзі берген төлем карточкаларының тізілімін жүргізеді. Эмитент берілген карточкалардың тізілімінде қосымша ақпараттың болуын және осы тізілімді жүргізу нысанын дербес айқындайды.»;
мынадай мазмұндағы 12-1-тармақпен толықтырылсын:
«12-1. Эмитент клиентке оның төлем карточкасының қолданылу мерзімінің аяқталғаны жөнінде ол аяқталған күнге дейін күнтізбелік он күн бұрын төлем карточкасын беру туралы шартта белгіленген тәсілмен хабарлайды.»;
4-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«4. Төлем құжаттарын жасауға қойылатын талаптар»;
24-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«24. Төлем құжаты төлем карточкалары жүйесінің қатысушылары арасында электрондық түрде және/немесе қағаз тасымалдағышта жасалады және беріледі. Қағаз тасымалдағыштағы төлем құжатының негізінде жасалған электрондық төлем құжатында қағаз тасымалдағышта жасалған құжаттар үшін ғана міндетті болып табылатын деректемелерді қоспағанда, қағаз тасымалдағышта жасалған төлем құжатында көрсетілген барлық деректемелер болады.»;
27 және 28-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
«27. Төлем құжатында мына деректемелер:
1) төлем құжатының нөмірі, оны жазу күні, айы және жылы;
2) кәсіпкердің және/немесе эквайердің толық атауы (коды);
3) төлем карточкасының деректемелері;
4) төлем сомасы;
5) төлем валютасы;
6) төлем карточкасын ұстаушының қолы (қағаз тасымалдағышта жасалған төлем құжаттары үшін);
7) кәсіпкердің немесе эквайердің уәкілетті адамының қолы (кағаз тасымалдағышта жасалған төлем құжаттары үшін);
8) төлем мақсатының коды болады.
28. Кәсіпкердің пайдасына төлемді жүзеге асыру үшін төлем карточкасын пайдалана отырып төлем жасалғанын растайтын төлем құжаттары эквайер және кәсіпкер арасындағы шартта белгіленген тәртіпте эквайерге беріледі.
Төлем құжатында төлем карточкалары жүйесіне катысушылар арасында жасалған шарттарда белгіленген қосымша деректемелер болуына жол беріледі.»;
5-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«5. Төлем карточкаларын пайдалана отырып төлемдерді жүзеге асыруға қойылатын талаптар»;
34-1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«34-1. Төлем карточкаларын пайдалана отырып жүзеге асырылатын барлық төлемдер, алдын ала төленген төлем карточкаларын қоспағанда (клиенттің банк шотындағы ақша сомасы шегінде, сондай-ақ эмитент ұсынған заем сомасы шегінде) клиенттердің банк шоттарында көрсетіледі. Алдын ала төленген төлем карточкаларын пайдалана отырып жүзеге асырылатын төлемдер эмитенттің шоғырландырылған шотында көрсетіледі.
Эмитент және клиент арасында жасалған төлем карточкасын беру туралы шарттың негізінде берілген төлем карточкаларының бір немесе түрлі жүйелерінде бірнеше төлем карточкаларын пайдалана отырып жүзеге асырылған төлемдерді бір банк шотында көрсетуге рұқсат беріледі.
Банк шотының валютасынан ерекшеленетін валютада төлем карточкасын пайдалана отырып төлемді жүзеге асырған кезде эмитент төлем карточкасын пайдалана отырып төлемді жүзеге асыру кезінде жасалған эмитентке төлем құжаты келіп түскен күні мен уақытында эмитенттің қолданыстағы шетел валютасын айырбастау бағамын қолдана отырып клиенттің банк шоты бойынша көрсетуді жүзеге асырады.»;
35-4 және 36-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
«35-4. Процессинг ұйымына эквайермен және кәсіпкерлермен жасалған шарттардың талаптарына сәйкес төлем карточкаларына қызмет көрсетудің меншікті желілерін құруына жол беріледі.
36. Төлем құжатын орындау үшін оны беру және ұсыну тәртібі 1999 жылғы 1 шілдедегі Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (Ерекше бөлім), Төлем туралы заңның талаптарына және төлем карточкалары жүйесіне қатысушылар арасында жасалған шарттарға сәйкес белгіленеді. Қағидалардың 36-1-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда, эквайерден басқа, алушы банктің төлем құжатын орындауы оны алған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей жүргізіледі.»;
38-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«38. Егер бұл талап эмитент пен клиент арасында жасалған төлем карточкасын беру туралы шартта көзделсе, эмитент авторизация сомасына банк шотындағы ақшаны бұғаттайды. Бұл жағдайда төлем карточкасын беру туралы шартта банк шотында ақшаны бұғаттау талаптары мен мерзімдері болады.
Төлем карточкалары жүйесіне қатысушылар арасында жасалған шарттарға сәйкес эмитентке төлем құжаттары келіп түскен кезде эмитент шығарған төлем карточкасын пайдалана отырып жасалған операция бойынша эквайерге ақшаны өтеу үшін авторизация нәтижелері бойынша эмитенттің ақша сомасын төлеу бойынша міндеттемесі туындайды. Авторизация төлем карточкалары жүйесінің ішкі құжаттарында көзделген жағдайларда жүзеге асырылмайды.
Эмитентке клиенттің банк шотынан төлемдерді және ақша аударымдарын төлем карточкасын пайдаланубай жүзеге асыруға нұсқаулар келіп түскен кезде клиенттің банк шотынан клиенттің нұсқауларын орындау авторизация жүргізілген және банк шотында ақша бұғатталған операциялардың сомаларын шегере отырып, банк шотындағы ақша қалдығы шегінде жүзеге асырылады.
Уәкілетті мемлекеттік органдар немесе лауазымды адамдар клиенттің банк шотындағы ақшаға тыйым салған немесе өндіріп алуды қолданған, сондай-ақ клиенттің банк шотындағы ақшаға тыйым салуға немесе өндіріп алуға құқығы бар уәкілетті мемлекеттік органдардың немесе лауазымды адамдардың тиісті шешімдері, сондай-ақ банк шоты бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұруға құқығы бар уәкілетті мемлекеттік органдардың өкімдері негізінде банк шоттары бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұрған кезде, эмитентке уәкілетті мемлекеттік органдардың немесе лауазымды адамдардың ақшаға тыйым салу немесе өндіріп алу туралы шешімдері келіп түскен күнге және уақытына дейін авторизация жүргізілген төлем карточкасын пайдалана отырып жасалған төлем, сондай-ақ уәкілетті мемлекеттік органдардың немесе лауазымды адамдардың ақшаға тыйым салу немесе өндіріп алу туралы шешімдері, сондай-ақ банк шоттары бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұруға құқығы бар уәкілетті мемлекеттік органдардың өкімдері келіп түскен күнге және уақытына дейін жасалған, авторизацияны жүргізбей төлем карточкасын пайдалана отырып жасалған төлемдер клиенттің банк шоты бойынша көрсетілуге жатады.»;
40-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«40. Клиент өзінің банк шотында төлем карточкасын пайдалана отырып төлемді жүзеге асырған кезінде жасалған төлем құжатын орындау үшін қажетті ақша сомасын қамтамасыз етеді. Қажетті ақша сомасын қамтамасыз ету, егер бұл олардың арасында жасалған шартта көзделса, эмитенттің клиентке берген банктік қарызы есебінен де жүзеге асырылады.»;
45-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«45. Сауда чегінде мынадай міндетті деректемелер:
1) құжат нөмірі, оны жазған күні, айы, жылы;
2) кәсіпкердің немесе эквайердің атауы (коды);
3) төлем сомасы;
4) төлем валютасы;
5) төлемді төлем карточкалары жүйесінде сәйкестендіретін авторизация коды немесе басқа код;
6) төлем жүргізу уақыты;
7) төлем карточкасының деректемелері қамтылады.
Сауда чегіне қосымша деректемелерді енгізуге жол беріледі.»;
45-1-тармақтың бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«45-1. Салықты немесе бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді банкоматтар не өзге де электрондық терминалдар арқылы жүзеге асырған кезде төлем карточкасының ұстаушысына берілетін сауда чегінде Қағидалардың 45-тармағында көрсетілген деректемелерден басқа мынадай қосымша деректемелер қамтылады:»;
мынадай мазмұндағы 45-2-тармақпен толықтырылсын:
«45-2. Егер төлем карточкасын ұстаушы аталған төлемді Төлем туралы заңның талаптарына сәйкес, оның ішінде дербес сәйкестендіру нөмірінің көмегімен санкциялаған кезде немесе егер өзгеше эквайермен жасалған шартта белгіленбеген жағдайда, кәсіпкер төлем карточкасын ұстаушының сауда чегіне қол қоюын талап етпейді.
Кәсіпкер клиент төлем карточкасын пайдалана отырып төлем жасаған кезде егер осы талап кәсіпкер мен эквайер арасында жасалған шартта көзделсе, оның жеке басын куәландыратын құжатты одан талап етеді.
Кәсіпкер мен эквайер арасындағы шартта кәсіпкер өзінің қызметін жүзеге асыратын орындарда клиент төлем карточкасын пайдалана отырып төлем жасаған кезде оның жеке басын куәландыратын құжатты кәсіпкерге беру талаптары туралы клиентке арналған ақпаратты орналастыруды қамтамасыз ететін талап қамтылады.»;
46-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«46. Төлем карточкасын пайдалана отырып жасалатын валюталық операциялар банк шоттары бойынша валюталық операцияларды жүргізуге «Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы» 2005 жылғы 13 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңында және Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7701 тіркелген «Қазақстан Республикасында валюталық операцияларды жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 28 сәуірдегі № 154 қаулысында белгіленген талаптарды сақтай отырып жүзеге асырылады.»;
5-тарау мынадай мазмұндағы 47-1-тармақпен толықтырылсын:
«47-1. Эквайер нақты уақыт режімінде өзіне тиесілі банкоматтар желісінің жұмысына мониторинг жүргізеді және оларды жұмыс жағдайында және іске қосылған күйінде ұстап тұруды қамтамасыз етеді.
Нақты уақыт режимінде банкоматтар желісінің жұмысына мониторинг жүргізу мына іс-шараларды қамтиды:
1) арнайы бағдарламалық қамтамасыз етуді қолдана отырып, банкоматтардың жұмысын бақылау;
2) банкоматтардың жұмысындағы іркілістерді (техникалық ақауларды) және оларды пайдалану процесінде туындайтын өзге де проблемалық ахуалдарды жедел анықтау;
3) банкоматтардың жұмысындағы іркілістердің (техникалық ақаулардың) және өзге де проблемалық ахуалдардың (техникалық құралдар мен бағдарламалық қамтамасыз етудің қосылмауы, байланыс арнасының бұзылуы, қолма-қол ақшаның, шығыс материалдарының (журналдық және чек таспасының) болмауы) себептеріне талдау жасау;
4) банкоматтардың жұмысындағы іркілістердің (техникалық ақаулардың) және өзге сипаттағы проблемалардың уақтылы жойылуына мониторинг;
5) банкоматтардағы қолма-қол ақшаның болуына және ақша қалдығына және олардың қолма-қол ақшамен уақтылы толтырылуына мониторинг;
6) банкоматтардың жұмысындағы іркілістерді (техникалық ақауларды) анықтаған жағдайда эквайер банкоматтардың жұмыс істеу қабілеттілігін қалпына келтіру және банкоматтардың жұмысындағы техникалық ақауларды немесе өзге сипаттағы проблеманы тудырған себептерді жою бойынша шұғыл шаралар қабылдайды.
Эквайер банкоматтардың жұмысында орын алған іркілістердің (техникалық ақаулардың) барлық фактілерінің жэне оларды анықтау және жою күні мен уақытын көрсете отырып, оларды жою әдістерінің (тәсілдерінің) есебін жүргізеді.
Эквайерге тиесілі банкоматтарға мынадай талаптар қойылады:
1) банкоматтарда дербес сәйкестендіру нөмірін қауіпсіз (жасырын) теруге арналған жабдық орнатылады;
2) банкоматтарда клиенттің түрін анық тіркеуге мүмкіндік беретін кемінде бір камера орнатылады. Камера тіркеген бейнелер кемінде күнтізбелік алпыс күн сақталады;
3) банкоматтың ішкі бағдарламалық қамтамасыз етуі вирусқа қарсы бағдарламамен қорғалады.»;
48-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«48. Төлем карточкасын пайдалана отырып төлемді жүзеге асырған жағдайда жасалған төлем құжаты мынадай жағдайларда:
1) төлем құжаты Қағидаларда белгіленген талаптарды және/немесе төлем құжаттарын жасау және ұсыну тәртібіне арналған шарттардың талаптарын бұза отырып жасалса;
2) төлем құжатының жалған құжат белгісі болса;
3) төлем заңсыз болса;
4) төлем заңды бола тұрып, бірақ төлем құжаты эмитентке төлем карточкалары жүйесіне қатысушылар арасында жасалған шарттарда белгіленген талаптар бұзыла отырып берілсе, орындауға қабылданбайды.»;
мынадай мазмұндағы 52-1-тармақпен толықтырылсын:
«52-1. Эмитент клиент төлем карточкасын пайдалана отырып операцияларды жүзеге асырмаған және эмитентке аталған факт туралы хабарлаған клиенттің банк шотынан/банк шотына ақшаны қате алған немесе есептеген кезде қате анықталғаннан кейін жиырма төрт сағат ішінде клиенттің банк шотындағы ақша қалдығын ақша қате алынар немесе есептелер алдындағы жағдайға дейін қалпына келтіреді.»;
56-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«56. Төлем карточкасын пайдалана отырып жасалған төлемдер бойынша кәсіпкердің пайдасына келіп түскен ақшаны эквайердің есептеу талаптары мен мерзімдері олардың арасында жасалған шартта белгіленеді. Егер осы шартта кәсіпкерге ақша есептеу талаптары мен мерзімдері көзделмесе, эквайер кәсіпкердің пайдасына ақша түскеннен және/немесе кәсіпкердің пайдасына ақша түскені туралы үзінді-көшірмені алғаннан кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей ақшаны кәсіпкердің шотына есептейді.»;
60-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«60. Төлем карточкасының жоғалғаны, ұрланғаны немесе санкцияланбай пайдаланылғаны туралы хабар күшіне енгеннен кейін санкцияланбаған төлем жасалған жағдайда эмитент клиентке олардың арасында жасалған шартта көзделген тәртіппен санкцияланбаған төлем жасауға байланысты шығындарды өтейді.»;
мынадай мазмұндағы 63-1-тармақпен толықтырылсын:
«63-1. Эмитент төлем карточкаларын пайдалана отырып жасалатын операциялар бойынша тиісті бағдарламалық қамтамасыз етудің көмегімен не эмитенттің ішкі құжаттарында көзделген өзге де тәсілмен төлем карточкаларын пайдалана отырып жасалған санкцияланбаған операцияларды анықтау бойынша мониторинг жүргізеді. Эмитенттің процессинг ұйымына олардың арасында жасалған шарттың негізінде мониторинг жүргізуді тапсыруына жол беріледі.»;
67-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«67. Эмитент мынадай жағдайларда:
1) төлем карточкасының қолданылу мерзімі аяқталғанда;
2) төлем карточкасын ұстаушының төлем карточкасын беру туралы шартта көзделген өз міндеттемелерін орындамағанда;
3) төлем карточкасын ұстаушы төлем карточкасын пайдаланудан бас тартқанда;
4) төлем карточкасын беру туралы шартты бұзғанда төлем карточкасын ұстаушыдан алып қоюына жол беріледі.»;
68 және 69-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
«68. Төлемдерді төлем карточкасын пайдалана отырып клиенттің банк шоты бойынша жүзеге асыруды растайтын құжат сауда чегі немесе ұсыну тәртібі төлем карточкасын беру туралы шартта айқындалатын клиенттің банк шоты бойынша үзінді-көшірме болып табылады.
Эмитент клиенттің талап етуі бойынша клиент көрсеткен уақыт кезеңі үшін төлем карточкасын беру туралы шартқа сәйкес оған берілген төлем карточкасын пайдалана отырып жасалған төлемдер туралы ақпаратты қамтитын үзінді-көшірмені оған береді. Үзінді-көшірме қағаз тасымалдағышта немесе электрондық тәсілмен ұсынылады және онда мынадай ақпарат:
1) төлем карточкасының нөмірі қамтылады. Төлем карточкалары жүйелерінің және жасалған шарттардың талаптарына сәйкес төлем карточкасының нөмірін толық көрсетпеуге жол беріледі;
2) есепті кезеңнің бастапқы және соңғы күні;
3) әрбір төлемді төлем карточкасын пайдалана отырып жүзеге асыру сомасы мен күні;
4) төлем карточкасын пайдалана отырып төлемдерді жасағаны үшін клиенттен ұсталған комиссиялардың мөлшері қамтылады.
Үзінді-көшірмеде эмитент пен клиент арасында жасалған шартта белгіленген қосымша ақпараттың қамтылуына жол беріледі.
Клиентке үзінді-көшірме төлем карточкасын беру туралы шартқа сәйкес айына бір рет өтеусіз беріледі.
69. Клиентке берілетін үзінді-көшірмелерде эмитентті де айқындайтын деректемелер қамтылады.»;
70-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«70. Белгілі бір жүйенің төлем карточкаларын немесе жаңа үлгідегі төлем карточкаларын шығаруды бастау немесе аяқтау күнінен бастап он жұмыс күні ішінде эмитент бұл туралы Ұлттық Банкті жазбаша түрде хабардар етеді. Хабарда мыналар көрсетіледі:
1) төлем карточкаларын шығарудың басталған немесе аяқталған күні;
2) төлем карточкалары жүйесінің атауы;
3) төлем карточкасының түрі (магниттік жолақпен, интегралды микросызбамен, аралас немесе басқа).».
2. Төлем жүйелерін дамыту және басқару департаменті (Мұсаев Р.Н.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:
1) Құқықтық қамтамасыз ету департаментімен (Сарсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;
2) осы қаулыны «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына;
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгенінен кейін күнтізбелік он күн ішінде «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға;
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі алған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізуге жіберуді;
3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.
3. Халықаралық қатынастар және жұртшылықпен байланыс департаменті (Қазыбаев А.Қ.) осы қаулыны Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспа басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.
4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Ғ.О. Пірматовқа жүктелсін.
5. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк
Төрағасы Д.Ақышев

О внесении изменений и дополнений в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 августа 2000 года № 331 "Об утверждении Инструкции по выпуску и использованию платежных карточек"

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 января 2016 года № 33. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 февраля 2016 года № 13229. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 205.

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 31.08.2016 № 205 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В целях реализации Закона Республики Казахстан от 24 ноября 2015 года "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам неработающих кредитов и активов банков второго уровня, оказания финансовых услуг и деятельности финансовых организаций и Национального Банка Республики Казахстан" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 августа 2000 года № 331 "Об утверждении Инструкции по выпуску и использованию платежных карточек" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 1260) следующие изменения и дополнения:

заголовок изложить в следующей редакции:

"Об утверждении Правил выпуска платежных карточек, а также требований к деятельности по обслуживанию операций с их использованием на территории Республики Казахстан";

пункт 1 изложить в следующей редакции:

"1. Утвердить прилагаемые Правила выпуска платежных карточек, а также требования к деятельности по обслуживанию операций с их использованием на территории Республики Казахстан (далее - Правила) и ввести их в действие по истечении двухнедельного срока со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан, за исключением пункта 35, который вводится в действие по истечении трех месяцев со дня введения в действие Правил.";

подпункты 1) и 2) пункта 2 изложить в следующей редакции:

"1) совместно с Юридическим департаментом (Шарипов С.Б.) принять меры к государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего постановления и Правил;

2) в двухнедельный срок со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан довести настоящее постановление и Правила до сведения заинтересованных подразделений центрального аппарата и территориальных филиалов Национального Банка Республики Казахстан.";

пункт 3 изложить в следующей редакции:

"3. Территориальным филиалам Национального Банка Республики Казахстан довести настоящее постановление и Правила до сведения банков второго уровня и организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций.";

в Инструкции по выпуску и использованию платежных карточек, утвержденной указанным постановлением:

заголовок изложить в следующей редакции:

"Правила выпуска платежных карточек, а также требования к деятельности по обслуживанию операций с их использованием на территории Республики Казахстан";

пункты 1, 2 и 3 изложить в следующей редакции:

"1. Настоящие Правила выпуска платежных карточек, а также требования к деятельности по обслуживанию операций с их использованием на территории Республики Казахстан (далее - Правила) определяют порядок выпуска платежных карточек при осуществлении платежей с использованием платежных карточек, а также требования к деятельности по обслуживанию операций с их использованием на территории Республики Казахстан.

2. Действие Правил не распространяется на системы платежных карточек юридического лица, предназначенные для оказания услуг только работникам данного юридического лица.

3. В Правилах используются понятия, предусмотренные статьей 3 Закона Республики Казахстан от 29 июня 1998 года "О платежах и переводах денег" (далее - Закон о платежах), статьей 2 Закона Республики Казахстан от 5 июля 2004 года "О связи", а также следующие понятия:

1) авторизация - разрешение эмитента на осуществление платежа с использованием платежной карточки. Процедура получения авторизации устанавливается в соответствии с договорами, заключенными между участниками системы платежных карточек;

2) предоплаченная платежная карточка - платежная карточка, предоставляющая ее держателю возможность осуществлять платежи и/или получать наличные деньги в пределах суммы денег, предварительно внесенных ее первоначальным держателем и учитываемых на консолидированном счете эмитента. Не относятся к предоплаченным платежным карточкам микропроцессорная карточка или иное специальное электронное средство, в котором хранится информация о доступной держателю такой карточки или специального электронного средства сумме денег, в пределах которой осуществляются платежи и иные операции. В предоплаченной платежной карточке допускается отсутствие реквизитов, позволяющих идентифицировать ее держателя;

3) пополнение предоплаченной платежной карточки - не связанное с выпуском предоплаченной платежной карточки дополнительное внесение эмитенту суммы денег, в пределах которой предусматривается использование ранее выпущенной (действующей) предоплаченной платежной карточки для осуществления платежей и/или получения наличных денег;

4) бесконтактная платежная карточка - платежная карточка, предоставляющая ее держателю возможность осуществлять платежи бесконтактным способом на основе использования технологии беспроводной связи, не требующей физического соприкосновения платежной карточки и электронных терминалов или иных устройств в момент совершения операции;

5) банкомат - электронно-механическое устройство, позволяющее держателям платежных карточек получать наличные деньги и пользоваться другими услугами эмитента с использованием платежных карточек;

6) дебетная карточка - платежная карточка, предоставляющая ее держателю возможность осуществлять платежи в пределах суммы денег клиента на банковском счете. Допускается предоставление держателю дебетной карточки возможность осуществления платежей в пределах суммы банковского займа, предоставленного эмитентом;

7) персональный идентификационный номер - секретный код, присваиваемый держателю платежной карточки и предназначенный для идентификации держателя платежной карточки;

8) предприниматель индивидуальный предприниматель или юридическое лицо, принимающее платежные карточки для осуществления безналичного платежа по оплате поставляемых им товаров и/или услуг;

9) клиент - физическое или юридическое лицо, заключившее с эмитентом договор на выдачу платежной карточки и являющееся владельцем банковского счета;

10) корпоративная платежная карточка - платежная карточка, выдаваемая уполномоченному представителю юридического лица на основании договора о выдаче платежной карточки, заключенного между эмитентом и юридическим лицом-владельцем банковского счета. Платежи с использованием корпоративной платежной карточки осуществляются в пределах суммы денег на банковском счете юридического лица и/или в пределах суммы банковского займа, предоставленного данному юридическому лицу. Держателем корпоративной платежной карточки является уполномоченный представитель юридического лица-владельца банковского счета;

11) кредитная карточка - платежная карточка, позволяющая ее держателю осуществлять платежи в пределах суммы банковского займа, предоставленного эмитентом на условиях договора банковского займа, заключенного между эмитентом и клиентом;

12) процессинг - деятельность, связанная с осуществлением сбора, обработки и передачи информации, формируемой при осуществлении платежей и других операций с использованием платежных карточек;

13) процессинговая организация - участник системы платежных карточек, осуществляющий процессинг, а также иные функции, предусмотренные договорами с участниками системы платежных карточек;

14) торговый чек - документ, подтверждающий факт осуществления платежа с использованием платежной карточки;

15) слип - платежный документ предпринимателя или эквайера, составляемый на бумажном носителе при осуществлении платежа с использованием платежной карточки;

16) неплатежные приложения - дополнительные приложения/функции, не связанные с осуществлением платежей, выдачей наличных денег и оказанием иных видов банковских услуг, которые размещаются/реализовываются на платежной карточке;

17) участник системы платежных карточек - физическое или юридическое лицо, у которого в соответствии с заключенными договорами возникают обязательства по передаче, обработке и/или исполнению платежного документа, составленного при осуществлении платежа с использованием платежной карточки определенной системы платежных карточек;

18) выдача платежных карточек - процесс передачи платежных карточек и персональных идентификационных номеров к ним держателю платежной карточки эмитентом или предоставление эмитентом держателю платежной карточки информации о ее реквизитах;

19) выпуск платежных карточек - операция, предусматривающая выдачу платежных карточек их держателям на основании договора о выдаче платежной карточки либо без заключения такого договора при выдаче предоплаченных платежных карточек;

20) система платежных карточек - совокупность программно-технических средств, документации и организационно-технических мероприятий, обеспечивающих осуществление платежей с использованием платежных карточек;

21) платежная карточка - средство доступа к деньгам через электронные терминалы или иные устройства, которое содержит информацию, позволяющую держателю платежной карточки осуществлять платежи, получать наличные деньги, производить обмен валют и другие операции, определенные эмитентом платежной карточки и на его условиях. Платежная карточка подразделяется на дебетную карточку и кредитную карточку;

22) договор о выдаче платежной карточки - договор, заключаемый эмитентом с физическим или юридическим лицом, на основании которого выдается платежная карточка;

23) блокирование платежной карточки - полный или временный запрет на осуществление платежей с использованием платежной карточки;

24) использование платежной карточки - осуществление держателем платежной карточки посредством нее либо ее реквизитов операций, связанных с совершением платежей, получением наличных денег, обменом валют и других операций, определенных эмитентом платежной карточки и на его условиях;

25) держатель платежной карточки - физическое лицо, имеющее право пользоваться платежной карточкой в соответствии с договором о выдаче платежной карточки или, если платежная карточка предоплаченная непосредственно ею владеющее;

26) реквизиты платежной карточки - информация, содержащаяся на платежной карточке и/или хранящаяся в информационной системе эмитента, включающая номер, срок действия, наименование системы платежных карточек, позволяющая установить принадлежность платежной карточки ее держателю и/или эмитенту и системе платежных карточек;

27) эквайер - банк или организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций (далее - банк), которым согласно условиям договора с предпринимателем и/или условиям платежного документа, составленного у предпринимателя при осуществлении платежа с использованием платежной карточки, надлежит принять деньги, поступившие в пользу предпринимателя и/или выполнять иные действия, предусмотренные договором с предпринимателем. Эквайером является также банк, осуществляющий выдачу наличных денег и/или оказание держателям платежных карточек, не являющимся клиентами данного банка, иных услуг по осуществлению платежей и переводов денег с использованием платежных карточек;

28) эмитент - банк, осуществляющий выпуск платежных карточек, родительский банк или дочерний банк, а также банк-приобретатель в случае передачи ему активов и обязательств банка, осуществившего выпуск платежных карточек, в соответствии с Законом Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан;

29) консолидированный счет эмитента - внутренний счет, открытый эмитентом и предназначенный для учета операций, осуществляемых с использованием пред оплаченных платежных карточек.";

пункт 6-2 изложить в следующей редакции:

"6-2. Выпуск, распространение и обслуживание пред оплаченных платежных карточек осуществляются эмитентами на основании внутренних документов, разработанных и утвержденных ими в соответствии с Правилами. Для учета денег держателей предоплаченных платежных карточек эмитент открывает консолидированный счет эмитента.";

пункт 6-4 изложить в следующей редакции:

"6-4. Эмитент выпускает предоплаченную платежную карточку на фиксированную сумму в пределах размера, определенного пунктом 6-3 Правил, указание которой допускается на предоплаченной платежной карточке. Предоплаченная платежная карточка, имеющая фиксированный номинал, пополнению не подлежит.";

дополнить пунктом 6-7 следующего содержания:

"6-7. Не допускается осуществление одного платежа частично путем его деления/дробления либо полностью с использованием двух и более платежных карточек.";

пункт 7 изложить в следующей редакции:

"7. Договор о выдаче платежной карточки содержит следующие условия:

1) условия выдачи платежной карточки, в том числе выдачи эмитентом платежной карточки и персонального идентификационного номера держателю платежной карточки или его уполномоченному лицу. Требование по выдаче персонального идентификационного номера не распространяется на платежную карточку, выпуск которой осуществляется в электронном виде путем предоставления эмитентом держателю платежной карточки информации о ее реквизитах;

2) условия осуществления платежей с использованием платежной карточки;

3) порядок установления курса обмена иностранных валют, применяемого при осуществлении платежей с использованием платежной карточки в валюте, отличной от валюты банковского счета;

4) порядок предоставления выписки о платежах и иных операциях, осуществленных с использованием платежной карточки;

5) список лиц или ссылка на список лиц, которым выдаются дополнительные платежные карточки (при выдаче нескольких платежных карточек разным держателям на основании договора о выдаче платежной карточки);

6) порядок и условия изъятия, блокирования и перевыпуска платежной карточки;

7) срок действия платежной карточки и/или договора о выдаче платежной карточки;

8) порядок рассмотрения обращения клиента и возмещения клиенту убытков по несанкционированному платежу с использованием платежной карточки с указанием сроков рассмотрения и возмещения убытков;

9) порядок рассмотрения обращений клиентов с указанием сроков рассмотрения и возмещения возможных убытков;

10) права и обязанности сторон;

11) ответственность сторон;

12) способ уведомления клиентов о вносимых изменениях и/или дополнениях в договор о выдаче платежной карточки и размер комиссий обслуживания.

Эмитент обеспечивает изложение договора о выдаче платежной карточки в форме, обеспечивающей непосредственное чтение его содержания и размещение его в доступном для держателей платежных карточек месте эмитента и/или на официальном интернет-ресурсе эмитента, а также представляет по их требованию в бумажной или электронной форме.

Эмитент уведомляет клиента способом, установленным в договоре о выдаче платежной карточки, в том числе путем размещения информации на официальном интернет-ресурсе эмитента и/или направления на указанный клиентом адрес электронной почты, устройство сотовой связи посредством коротких текстовых и/или мультимедийных сообщений, о вносимых изменениях и/или дополнениях в договор о выдаче платежной карточки и размере комиссий обслуживания, не позднее чем за пятнадцать календарных дней до даты их вступления в соответствии с договором о выдаче платежной карточки.

Эмитент в уведомлении указывает о возможности клиента до даты, с которой будут применяться изменения и/или дополнения в договор о выдаче платежной карточки, расторгнуть договор без уплаты дополнительной комиссии за его расторжение в соответствии с договором о выдаче платежной карточки. Эмитент рассматривает обращения клиента, в том числе при возникновении спорных ситуаций, связанных с использованием платежной карточки, в сроки, установленные в соответствии с договором о выдаче платежной карточки, но не более тридцати календарных дней со дня получения таких обращений.

Допускается превышение сроков рассмотрения обращения клиента тридцати календарных дней со дня получения эмитентом таких обращений в случае совершения операции с использованием платежной карточки в сети банка-нерезидента Республики Казахстан, но не более чем на тридцать календарных дней, о чем сообщается клиенту в письменной форме в течение трех календарных дней со дня продления срока рассмотрения обращения клиента.";

пункт 8 изложить в следующей редакции:

"8. При выдаче платежной карточки эмитент ознакамливает держателя платежной карточки с внутренними документами пользования платежной карточкой.";

пункт 12 изложить в следующей редакции:

"12. Эмитент ведет реестр выданных им платежных карточек, содержащий номера и иные реквизиты платежных карточек, находящихся в обращении. Наличие дополнительной информации в реестре выданных карточек и форма ведения данного реестра определяются эмитентом самостоятельно.";

дополнить пунктом 12-1 следующего содержания:

"12-1. Эмитент информирует клиента об истечении срока действия его платежной карточки за десять календарных дней до даты ее истечения способом, установленным договором о выдаче платежной карточки.";

заголовок главы 4 изложить в следующей редакции:

"4. Требования к составлению платежных документов";

пункт 24 изложить в следующей редакции:

"24. Платежный документ составляется и передается между участниками, системы платежных карточек в электронном виде и/или на бумажном носителе. Электронный платежный документ, составленный на основании платежного документа на бумажном носителе, содержит все реквизиты, которые указаны в платежном документе, составленном на бумажном носителе, за исключением реквизитов, являющихся обязательными только для документов, составленных на бумажном носителе.";

пункты 27 и 28 изложить в следующей редакции:

"27. Платежный документ содержит следующие реквизиты:

1) номер платежного документа, число, месяц и год его выписки;

2) полное наименование (код) предпринимателя и/или эквайера;

3) реквизиты платежной карточки;

4) сумма платежа;

5) валюта платежа;

6) подпись держателя платежной карточки (для платежных документов, составленных на бумажном носителе);

7) подпись уполномоченного лица предпринимателя или эквайера (для платежных документов, составленных на бумажном носителе);

8) код назначения платежа.

28. Для осуществления платежа в пользу предпринимателя платежные документы, подтверждающие совершение платежа с использованием платежной карточки, передаются эквайеру в порядке, установленном договором между эквайером и предпринимателем.

Допускается наличие в платежном документе дополнительных реквизитов, установленных договорами, заключенными между участниками системы платежных карточек.";

заголовок главы 5 изложить в следующей редакции:

"5. Требования к осуществлению платежей с использованием платежных карточек";

пункт 34-1 изложить в следующей редакции:

"34-1. Все платежи, осуществляемые с использованием платежных карточек, за исключением предоплаченных платежных карточек (как в пределах суммы денег клиента на банковском счете, так и в пределах суммы займа, предоставленного эмитентом) отражаются на банковских счетах клиентов. Платежи, осуществляемые с использованием предоплаченных платежных карточек, отражаются на консолидированном счете эмитента.

Допускается отражение на одном банковском счете платежей, осуществленных с использованием нескольких платежных карточек одной или разных систем платежных карточек, выданных на основании договора о выдаче платежной карточки, заключенного между эмитентом и клиентом.

При осуществлении платежа с использованием платежной карточки в валюте, отличной от валюты банковского счета, эмитент осуществляет отражение по банковскому счету клиента с применением курса обмена иностранной валюты эмитента, действовавшего на дату и время поступления эмитенту платежного документа, составленного при осуществлении платежа с использованием платежной карточки.";

пункты 35-4 и 36 изложить в следующей редакции:

"35-4. Допускается создание процессинговой организацией собственных сетей обслуживания платежных карточек в соответствии с условиями договоров, заключенных с эквайером и предпринимателями.

36. Порядок передачи и предъявления платежного документа для исполнения устанавливается в соответствии с требованиями Гражданского кодекса Республики Казахстан (Особенная часть) от 1 июля 1999 года, Закона о платежах и договорами, заключенными между участниками системы платежных карточек. Исполнение платежного документа банком-получателем, кроме эквайера, производится не позднее трех рабочих дней со дня его получения, за исключением случая, предусмотренного пунктом 36-1 Правил.";

пункт 38 изложить в следующей редакции:

"38. Эмитент осуществляет блокирование денег на банковском счете на сумму авторизации, если данное условие предусмотрено договором о выдаче платежной карточки, заключенном между эмитентом и клиентом. В этом случае договор о выдаче платежной карточки содержит условия и сроки блокирования денег на банковском счете.

По результатам авторизации возникает обязательство эмитента по уплате суммы денег при поступлении ему платежных документов в соответствии с договорами, заключенными между участниками системы платежных карточек, для возмещения эквайеру денег по совершенной операции с использованием платежной карточки, выпущенной эмитентом. Авторизация не осуществляется в случаях, предусмотренных внутренними документами системы платежных карточек.

При поступлении эмитенту указаний клиента на осуществление платежей и переводов денег с его банковского счета без использования платежной карточки исполнение указаний клиента с банковского счета клиента осуществляется в пределах остатка денег на банковском счете за вычетом сумм операций, по которым проведена авторизация и осуществлено блокирование денег на банковском счете.

При наложении уполномоченными государственными органами или должностными лицами ареста и обращении взыскания на деньги, находящиеся на банковском счете клиента, а также приостановлении расходных операций по банковским счетам на основании соответствующих решений уполномоченных государственных органов или должностных лиц, обладающих правом наложения ареста и обращении взыскания на деньги, находящихся на банковском счете клиента, а также распоряжений уполномоченных государственных органов, обладающих правом приостановления расходных операций по банковскому счету, платеж с использованием платежной карточки, авторизация по которому проведена до даты и времени поступления эмитенту решения уполномоченных государственных органов или должностных лиц о наложении ареста и обращении взыскания на деньги, а также платежи с использованием платежной карточки без проведения авторизации, совершенные до даты и времени поступления решений уполномоченных органов или должностных лиц о наложении ареста и обращении взыскания на деньги, а также распоряжений уполномоченных государственных органов, обладающих правом приостановления расходных операций по банковскому счету, подлежат отражению по банковскому счету клиента.";

пункт 40 изложить в следующей редакции:

"40. Клиент обеспечивает сумму денег на своем банковском счете, необходимую для исполнения платежного документа, составленного при осуществлении платежа с использованием платежной карточки. Обеспечение необходимой суммы денег осуществляется также за счет банковского займа эмитента, предоставленного клиенту, если это предусмотрено договором, заключенным между ними.";

пункт 45 изложить в следующей редакции:

"45. Торговый чек содержит следующие обязательные реквизиты:

1) номер документа, число, месяц, год его выписки;

2) наименование (код) предпринимателя или эквайера;

3) сумма платежа;

4) валюта платежа;

5) код авторизации или другой код, идентифицирующий платеж в

системе платежных карточек;

6) время проведения платежа;

7) реквизиты платежной карточки.

Допускается включение в торговый чек дополнительных реквизитов.";

абзац первый пункта 45-1 изложить в следующей редакции:

"45-1. При осуществлении налоговых или других обязательных платежей в бюджет через банкоматы либо иные электронные терминалы торговый чек, выдаваемый держателю платежной карточки, содержит помимо реквизитов, указанных в пункте 45 Правил, следующие дополнительные реквизиты:";

дополнить пунктом 45-2 следующего содержания:

"45-2. Предприниматель не требует подписания держателем платежной карточки торгового чека в случае если данный платеж санкционирован держателем платежной карточки в соответствии с требованиями Закона о платежах, в том числе с помощью персонального идентификационного номера или если иное не установлено договором, заключенным с эквайером.

Предприниматель требует у клиента при осуществлении им платежа с использованием платежной карточки документ, удостоверяющий его личность, если данное условие предусмотрено в договоре, заключенном между предпринимателем и эквайером.

Договор между предпринимателем и эквайером содержит условие, в соответствии с которым предприниматель в местах осуществления своей деятельности обеспечивает размещение информации для клиента об условиях представления предпринимателю документа, удостоверяющего его личность, при осуществлении платежа с использованием платежной карточки.";

пункт 46 изложить в следующей редакции:

"46. Валютные операции с использованием платежной карточки осуществляются с соблюдением требований, установленных Законом Республики Казахстан от 13 июня 2005 года "О валютном регулировании и валютном контроле" и постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 апреля 2012 года № 154 "Об утверждении Правил осуществления валютных операций в Республике Казахстан", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 7701, к проведению валютных операций по банковским счетам.";

главу 5 дополнить пунктом 47-1 следующего содержания:

"47-1. Эквайер осуществляет мониторинг работы принадлежащей ему сети банкоматов в режиме реального времени и обеспечивает поддержание их в рабочем и функционирующем состоянии.

Мониторинг работы сети банкоматов в режиме реального времени включает в себя следующие мероприятия:

1) наблюдение за работой банкоматов с применением специального программного обеспечения;

2) оперативное выявление сбоев (технических неисправностей) в работе банкоматов и иных проблемных ситуаций, возникающих в процессе их эксплуатации;

3) анализ причин возникновения сбоев (технических неисправностей) в работе банкоматов и иных проблемных ситуаций (отказы технических средств и программного обеспечения, неисправность канала связи, отсутствие наличных денег, расходных материалов (журнальной и чековой ленты);

4) мониторинг за своевременным устранением сбоев (технических неисправностей) и проблем иного характера в работе банкоматов;

5) мониторинг за наличием и остатком наличных денег в банкоматах и своевременной загрузкой их наличными деньгами;

6) в случае обнаружения сбоев (технических неисправностей) в работе банкоматов эквайер принимает незамедлительные меры по восстановлению работоспособности банкоматов и устранению причин, вызвавших техническую неисправность или проблему иного характера в работе банкоматов.

Эквайер ведет учет всех фактов сбоя (технической неисправности), имевших место в работе банкоматов, и методов (способов) их устранения с указанием даты и времени их обнаружения и устранения.

К принадлежащим эквайеру банкоматам предъявляются следующие требования:

1) в банкоматах устанавливается оборудование, предназначенное для безопасного (скрытого) набора персонального идентификационного номера;

2) в банкоматах устанавливается не менее одной камеры, позволяющей однозначно зафиксировать лицо клиента. Зафиксированные камерой изображения хранятся не менее шестидесяти календарных дней;

3) внутреннее программное обеспечение банкомата защищается антивирусной программой.";

пункт 48 изложить в следующей редакции:

"48. Платежный документ, составленный при осуществлении платежа с использованием платежной карточки, не принимается к исполнению в следующих случаях:

1) платежный документ составлен с нарушением требований, установленных Правилами и/или условий договоров к порядку составления и предъявления платежных документов;

2) платежный документ содержит признаки подделки;

3) платеж является несанкционированным;

4) платеж является санкционированным, но платежный документ был представлен эмитенту с нарушением требований, установленных в договорах, заключенных между участниками системы платежных карточек.";

дополнить пунктом 52-1 следующего содержания:

"52-1. Эмитент при осуществлении ошибочного изъятия или зачисления денег с/на банковский счет клиента, по которым клиент не осуществлял операций с использованием платежной карточки и уведомил о данном факте эмитента, после обнаружения ошибки в течение двадцати четырех часов восстанавливает остаток денег на банковском счете клиента до того состояния, в котором он был перед ошибочным изъятием или зачислением денег.";

пункт 56 изложить в следующей редакции:

"56. Условия и сроки зачисления эквайером денег, поступивших в пользу предпринимателя, по платежам, осуществленным с использованием платежных карточек, устанавливаются в договоре, заключенном между ними. В случае, если данным договором не предусмотрены условия и сроки зачисления денег предпринимателю, эквайер зачисляет деньги на счет предпринимателя не позднее рабочего дня, следующего за днем поступления денег в пользу предпринимателя и/или получения выписки о поступлении денег в пользу предпринимателя.";

пункт 60 изложить в следующей редакции:

"60. При осуществлении несанкционированного платежа после вступления в силу уведомления об утере, краже или несанкционированном использовании платежной карточки, эмитент возмещает клиенту убытки, связанные с осуществлением несанкционированного платежа, в порядке, предусмотренном договором, заключенным между ними.";

дополнить пунктом 63-1 следующего содержания:

"63-1. Эмитент по операциям с использованием платежных карточек проводит мониторинг по выявлению несанкционированных операций с использованием платежных карточек при помощи соответствующего программного обеспечения либо иным способом, предусмотренным внутренними документами эмитента. Допускается поручение эмитентом процессинговой организации проведения мониторинга на основании заключенного договора между ними.";

пункты 67, 68 и 69 изложить в следующей редакции:

"67. Допускается изъятие эмитентом платежной карточки у ее держателя в следующих случаях:

1) окончание срока действия платежной карточки;

2) неисполнение держателем платежной карточки своих обязательств, предусмотренных договором о выдаче платежной карточки;

3) отказа держателя платежной карточки от пользования платежной карточкой;

4) при расторжении договора о выдаче платежной карточки.

68. Документом, подтверждающим осуществление по банковскому счету клиента платежей с использованием платежной карточки, является торговый чек или выписка по банковскому счету клиента, порядок предоставления которой определяется договором о выдаче платежной карточки.

Эмитент по требованию клиента представляет ему выписку за период времени, указанный клиентом, содержащую информацию о платежах, осуществленных с использованием выданной ему платежной карточки в соответствии с договором о выдаче платежной карточки. Выписка представляется на бумажном носителе или электронным способом и содержит следующую информацию:

1) номер платежной карточки. Допускается неполное указание номера платежной карточки в соответствии с требованиями систем платежных карточек и заключенных договоров;

2) начальную и последнюю дату отчетного периода;

3) сумму и дату осуществления каждого платежа с использованием платежной карточки;

4) размер комиссий, удержанных с клиента за осуществление платежей с использованием платежной карточки.

Допускается содержание в выписке дополнительной информации, установленной договором, заключенным между эмитентом и клиентом.

Выписка клиенту предоставляется безвозмездно один раз в месяц в соответствии с договором о выдаче платежной карточки.

69. Выписки, представляемые клиенту, содержат реквизиты, однозначно определяющие эмитента.";

пункт 70 изложить в следующей редакции:

"70. В течение десяти рабочих дней со дня начала или завершения выпуска платежных карточек определенной системы или платежных карточек нового типа эмитент в письменной форме уведомляет об этом Национальный Банк. В уведомлении указывается:

1) дата начала или завершения выпуска платежных карточек;

2) наименование системы платежных карточек;

3) тип платежной карточки (с магнитной полосой, с интегральной микросхемой, комбинированный или другой).".

2. Департаменту развития и управления платежными системами (Мусаев Р.Н.) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Департаментом правового обеспечения (Сарсенова Н.В.) государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) направление настоящего постановления в республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан":

на официальное опубликование в информационно-правовой системе "Әділет" в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

для включения в Государственный реестр нормативных правовых актов Республики Казахстан, Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан в течение десяти календарных дней со дня его получения Национальным Банком Республики Казахстан после государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

3) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Национального Банка Республики Казахстан после его официального опубликования.

3. Департаменту международных отношений и связей с общественностью (Казыбаев А.К.) обеспечить направление настоящего постановления на официальное опубликование в периодических печатных изданиях в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Пирматова Г.О.

5. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель
Национального банка	Д. Акишев