Активтер және пассивтер теңгерімін қалыптастыру әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 2016 жылғы 21 қарашадағы № 268 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 21 желтоқсанда № 14547 болып тіркелді

«Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабы 5) тармақшасына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 24 қыркүйектегі № 1011 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі туралы ереженің 17-тармағы 258) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған Активтер және пассивтер теңгерімін қалыптастыру әдістемесі бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Ұлттық шоттар басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмелерін мерзімді баспасөз басылымдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялануға жіберілуін;
3) мемлекеттік тіркелген күннен бастап осы бұйрықтың көшірмелерін он күнтізбелік күн ішінде қағаз және электрондық түрде Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберілуін;
4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.
3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Ұлттық шоттар басқармасы осы бұйрықты жұмыс бабында басшылыққа алу және пайдалану үшін Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелеріне және аумақтық органдарына жеткізсін.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының орынбасарына (Г.М. Керімханова) жүктелсін.
5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрілігі
Статистика комитетінің төрағасы Н. Айдапкелов

Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрлігі
Статистика комитеті төрағасының
2016 жылғы 21 қарашадағы
№ 268 бұйрығымен
бекітілді

Активтер және пассивтер теңгерімін қалыптастыру әдістемесі

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Активтер және пассивтер теңгерімін қалыптастыру әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) халықаралық стандарттарға және «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңына сәйкес әзірленген статистикалық әдіснамаға жатады.
2. Осы Әдістеме халықаралық стандарттарға сәйкес активтер және пассивтер теңгерімін қалыптастыру кезінде Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің пайдалануына арналған және Ұлттық шоттар жүйесінің (бұдан әрі – ҰШЖ) мақсаттары үшін қолданылады.
3. Осы Әдістеменің мақсаты активтер және пассивтер теңгерімін қалыптастырудың алгоритмін сипаттау және макроэкономикалық көрсеткіштер есептеулерінің сапасын арттыру болып табылады.
4. Әдіснамалық негіздеме ретінде Халықаралық Валюта Қоры, Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы, Еуропалық қоғамдастықтардың Статистикалық бюросы, Біріккен Ұлттар Ұйымы және Дүниежүзілік Банк дайындаған 2008 жылғы Ұлттық шоттар жүйесі қолданылған.
5. Осы Әдістемеде негізгі анықтамалар қолданылады:
1) өндірілген қаржылық емес активтер – ҰШЖ өндіріс саласының шекараларын анықтауға жататын өндіріс процестерінің нәтижесінде туындаған активтер;
2) өндірілмеген қаржылық емес активтер – өндірістік процесстер нәтижесі болып табылмайтын активтер.

2-тарау. Активтер және пассивтер теңгерімінің әдіснамалық негізі

6. Активтер және пассивтер теңгерімі (бұдан әрі – Теңгерім) белгілі бір уақыт мезгіліне құрастырылған активтердің және міндеттемелер құны туралы деректері бар есепті білдіреді.
7. Теңгерім өндіріс, табысты бөлу мен қолдану және жинақтау шоттары бойынша барлық операциялардың қорытынды мәнін көрсете отырып, ұлттық шоттар жүйесінің бірізділігін аяқтайды. Теңгерім жинақтау шоттардағы барлық өзгерістерді көрсетеді. Соңғы теңгерім алдыңғы теңгерімді, операцияларды, актив көлеміндегі басқа өзгерістерді және қайта бағалауды қосу жолымен есептелінеді.
8. Активтер және пассивтер теңгерімінің негізгі тепе-теңдігі осы Әдістемеге 1-қосымшада ұсынылған.
9. Жинақтау шоттары есепті кезең аралығындағы активтер, пассивтер және капиталдың таза құнының өзгерістерін көрсетеді.
10. Қайта бағалау шоты және активтер көлеміндегі басқа да өзгерістер шоты операциялар нәтижесінде болмаған активтер мен міндеттемелердегі басқа да өзгерістерді көрсетеді. Қайта бағалау шоты баға өзгерістерімен байланысты кезең аралығындағы активтер мен міндеттемелердің құнының өзгерістерін көрсетеді. Активтер көлеміндегі басқа да өзгерістер шоты баға өзгерістері және операциялармен байланысты емес себептер бойынша кезең аралығындағы активтер мен міндеттемелер құнының өзгерістерін көрсетеді. Қаржы шоты қаржылық активтер мен міндеттемелердің операцияларын, ал капиталмен жасалатын операциялар шоты қаржылық емес активтермен операцияларды көрсетеді.
11. Теңгерімдік шоттарды құру активтердің санаттары бойынша бөлініп жүргізіледі. Теңгерімде көрсетілетін активтер екі үлкен топтарға бөлінеді: қаржылық және қаржылық емес.
12. Қаржылық активтерге барлық қаржылық талаптарды, акциялар немесе корпорациялардың капиталына қатысудың басқа түрлерін және ақша-кредит реттеу органдарының құймалардағы алтыны кіреді.
13. Қаржылық емес активтер екі санатқа бөлінеді: өндірілген және өндірілмеген активтер.
14. Өндірілген активтердің үш негізгі түрі бар: негізгі қорлар, материалдық айналым құралдары және құндылықтар.
15. Өндірілмеген активтер үш категориядан тұрады:
1) табиғи ресурстар;
2) келісімшарттар, жалдау шарттары және лицензиялар;
3) сатып алынған гудвилл және маркетингтік активтер.
16. Теңгерімде көрсетілген институционалдық бірліктің немесе сектордың қаржылық және қаржылық емес активтері теңгерілетін бап болып табылатын капиталдың таза құнының экономика дәрежесінің индикаторы болып табылады.
17. Капиталдың таза құны институционалдық бірлікке немесе институционалдық секторға тиесілі барлық активтер құнынан оның барлық міндеттемелерінің құнын алып тастағандағы құны ретінде анықталады.
18. Активтер және пассивтер теңгерімінің құрылымы осы Әдістемеге 2-қосымшада ұсынылған.

3-тарау. Активтер және пассивтер теңгерімін қалыптастыру

19. Теңгерімді экспериментальды негізде құру үшін ақпараттық база болып табылады:
1) ресми статистикалық ақпарат;
2) мемлекеттік органдардың әкімшілік деректері.
20. Теңгерім бөлек қаржылық және қаржылық емес активтер бойынша қалыптастырылады. Активтер типтері бойынша бөлінеді.
21. Деректер көздерінен қолданылатын активтердің құны бухгалтерлік стандарттар бойынша бағаланады, деректер баға индекстерінің көмегімен қайта бағаланады. Табиғи ресурстар бойынша ақпарат натуралдық күйінде келеді, құндық бағалау үшін бағалы қазбалардың бағасы пайдаланылады, отандық бағалар болмаған жағдайда түсті және бағалы металдарға биржалық бағаланымның деректері пайдаланылады.
22. Түзетілген активтердің құны теңгерімдік кестелерге салынады. Келесі кезеңде деректерді тексеру және матрицалық кестенің көмегімен теңгерімдеу жүргізіледі. Кестелер қаржылық активтер мен міндеттемелердің запастары мен ағындары бойынша құрылады.
23. Көлденең теңгерім әр операция үшін баламалылықты қолдаумен байланысты, ағындар мен запастар барлық резидент-секторлар және басқа әлем бойынша қосындылаған кезде теңеледі.
24. Теңгеріміде ағымдағы кезеңнің бастапқы запастардың сомасы өткендегі кезеңнің соңғы запастарының сомасына тең.
25. Кезең аралығындағы барлық өзгерістердің сомасы операцияның, активтер көлеміндегі басқа өзгерістердің және қайта бағалаудың сомасына тең. Сомада сәйкессіздік болған жағдайда шоттарды, деректер көздерін қосымша тексеру жүргізіледі.

Активтер және пассивтер
теңгерімін қалыптастыру
әдістемесіне
1-қосымша

Активтер және пассивтер теңгерімінің негізгі тепе-теңдігі

бастапқы теңгерімдегі активтердің нақты түрі запастарының құны

+

сатып алынған активтердің жалпы құнынан есептік кезең аралығында жасалынған операциялар нәтижесінде істен шыққан активтердің жалпы құнын алып тастағанда: қаржылық емес активтермен операциялар капиталмен жасалатын операциялар шотында көрсетіледі (негізгі қапиталды тұтынуды қоса алғанда), ал қаржылық активтермен операциялар қаржы шотында көрсетіледі

+

активтер көлеміндегі басқа өзгерістердің құны (оң немесе теріс таңбамен), мысалы, пайдалы қазбалардың жаңа кең орындарын ашу немесе активті жою нәтижесінде (әскери іс-әрекет немесе табиғат апаты нәтижесінде): осы өзгерістер активтер көлеміндегі басқа өзгерістер шотында көрсетіледі

+

актив бағасының өзгеруіне байланысты есептік кезең аралығында алынған номиналдық холдингтік пайданың құны (оң немесе теріс таңбамен): осы өзгерістер қайта бағалау шотына көрсетіледі

=

соңғы теңгерімдегі активтер запастарының құны.

Дереккөз ҰШЖ 2008.

Активтер және пассивтер
теңгерімін қалыптастыру
әдістемесіне
2-қосымша

Активтер және пассивтер теңгерімінің құрылымы

Активтердің запастары және ондағы өзгерістер

Код	Активтердің запастары және активтердегі өзгерістер	S11	S12	S13	S14	S15	S1	S2
Қаржылық емес корпорациялар	Қаржылық корпорациялар	Мемлекеттік басқару	Үй шаруашылықтары	Үй шаруашылықтарына қызмет ететін коммерциялық емес ұйымдар	Жалпы экономика	Басқа әлем	Барлығы
Бастапқы активтер және пассивтер теңгерімі
AN	Қаржылық емес активтер	2 151	93	789	1 429	159	4 621		4 621
AN1	Өндірілген қаржылық емес активтер	1 274	67	497	856	124	2 818		2 818
AN11	Негізгі қорлар	1 226	52	467	713	121	2 579		2 579
AN12	Материалдық айналым құралдары	43		22	48	1	114		114
AN13	Құндылықтар	5	15	8	95	2	125		125
AN2	Өндірілмеген қаржылық емес активтер	877	26	292	573	35	1 803		1 803
AN21	Табиғи ресурстар	864	23	286	573	35	1 781		1 781
AN22	Келісімшарттар, жалдау шарттары және лицензиялар	13	3	6			22		22
AN23	Гудвилл және маркетингтік активтер
AF	Қаржылық активтер/міндеттемелер	982	3 421	396	3 260	172	8 231	805	9 036
AF1	Монетарлы алтын және Қарыздарға арнайы құқықтар		690	80			770		770
AF2	Қолдағы валюта және депозиттер	382		150	840	110	1 482	105	1 587
AF3	Борыштық құнды қағаздар	90	950		198	25	1 263	125	1 388
AF4	Қарыздар	50	1 187	115	24	8	1 384	70	1 454
AF5	Акционерлік капитал және инвестициялық қорлардың акциялары	280	551	12	1 749	22	2 614	345	2 959
AF6	Сақтандыру, зейнетақы қамтамасыз ету және стандартталған кепілдемелер бағдарламасы	25	30	20	391	4	470	26	496
AF7	Туынды қаржы құралдары және қызметкерлердің акцияларды сатып алуына арналған опциондар	5	13	0	3	0	21	0	21
AF8	Басқа да дебиторлық/кредиторлық берешек	150		19	55	3	227	134	361
Активтердегі барлық өзгерістер
AN	Қаржылық емес активтер	300	- 2	57	116	11	482		482
AN1	Өндірілген қаржылық емес активтер	195	- 4	29	67	7	294		294
AN11	Негізгі қорлар	165	- 2	23	53	7	246		246
AN12	Материалдық айналым құралдары	27	0	1	4	0	32		32
AN13	Құндылықтар	3	- 2	5	10	0	16		16
AN2	Өндірілмеген қаржылық емес активтер	105	2	28	49	4	188		188
AN21	Табиғи ресурстар	101	1	26	48	4	180		180
AN22	Келісімшарттар, жалдау шарттары және лицензиялар	4	1	2	1	0	8		8
AN23	Гудвилл және маркетингтік активтер	0	0	0	0	0	0		0
AF	Қаржылық активтер/міндеттемелер	93	230	- 9	205	4	523	54	577
AF1	Монетарлы алтын және Қарыздарға арнайы құқықтар	0	10	1	0	0	11	1	12
AF2	Қолдағы валюта және депозиттер	39	10	- 26	64	2	89	11	100
AF3	Борыштық құнды қағаздар	10	96	4	16	0	126	13	139
AF4	Қарыздар	19	53	3	3	0	78	4	82
AF5	Акционерлік капитал және инвестициялық қорлардың акциялары	17	44	3	76	1	141	15	156
AF6	Сақтандыру, зейнетақы қамтамасыз ету және стандартталған кепілдемелер бағдарламасы	1	8	1	39	0	49	0	49
AF7	Туынды қаржы құралдары және қызметкерлердің акцияларды сатып алуына арналған опциондар	3	8	0	3	0	14	0	14
AF8	Басқа да дебиторлық/кредиторлық берешек	4	1	5	4	1	15	10	25
Соңғы активтер және пассивтер теңгерімі
AN	Қаржылық емес активтер	2 451	91	846	1 545	170	5 103		5 103
AN1	Өндірілген қаржылық емес активтер	1 469	63	526	923	131	3 112		3 112
AN11	Негізгі қорлар	1 391	50	490	766	128	2 825		2 825
AN12	Материалдық айналым құралдары	70	0	23	52	1	146		146
AN13	Құндылықтар	8	13	13	105	2	141		141
AN2	Өндірілмеген қаржылық емес активтер	982	28	320	622	39	1 991		1 991
AN21	Табиғи ресурстар	965	24	312	621	39	1 961		1 961
AN22	Келісімшарттар, жалдау шарттары және лицензиялар	17	4	8	1	0	30		30
AN23	Гудвилл және маркетингтік активтер	0	0	0	0	0	0		0
AF	Қаржылық активтер/міндеттемелер	1 075	3 651	387	3 465	176	8 754	859	9 613
AF1	Монетарлы алтын және Қарыздарға арнайы құқықтар	0	700	81	0	0	781	1	782
AF2	Қолдағы валюта және депозиттер	421	10	124	904	112	1 571	116	1 687
AF3	Борыштық құнды қағаздар	100	1 046	4	214	25	1 389	138	1 527
AF4	Қарыздар	69	1 240	118	27	8	1 462	74	1 536
AF5	Акционерлік капитал және инвестициялық қорлардың акциялары	297	595	15	1 825	23	2 755	360	3 115
AF6	Сақтандыру, зейнетақы қамтамасыз ету және стандартталған кепілдемелер бағдарламасы	26	38	21	430	4	519	26	545
AF7	Туынды қаржы құралдары және қызметкерлердің акцияларды сатып алуына арналған опциондар	8	21	0	6	0	35	0	35
AF8	Басқа да дебиторлық/кредиторлық берешек	154	1	24	59	4	242	144	386

Міндеттемелердің запастары және ондағы өзгерістер

Код	Міндеттемеледің запастары және міндеттемелер мен капиталдың таза құнындағы өзгерістер	S11	S12	S13	S14	S15	S1	S2
Қаржылық емес корпорациялар		Қаржылық корпорациялар	Мемлекеттік басқару	Үй шаруашылықтары	Үй шаруашылықтарына қызмет ететін коммерциялық емес ұйымдар	Жалпы экономика	Басқа әлем	Барлығы
Бастапқы активтер және пассивтер теңгерімі
AF	Қаржылық активтер/міндеттемелер	3 221	3 544	687	189	121	7 762	1 274	9 036
AF1	Монетарлы алтын және Қарыздарға арнайы құқықтар						0	770	770
AF2	Қолдағы валюта және депозиттер	40	1 281	102	10	38	1 471	116	1 587
AF3	Борыштық құнды қағаздар	44	1 053	212	2		1 311	77	1 388
AF4	Қарыздар	897		328	169	43	1 437	17	1 454
AF5	Акционерлік капитал және инвестициялық қорлардың акциялары	1 987	765	4			2 756	203	2 959
AF6	Сақтандыру, зейнетақы қамтамасыз ету және стандартталған кепілдемелер бағдарламасы	12	435	19		5	471	25	496
AF7	Туынды қаржы құралдары және қызметкерлердің акцияларды сатып алуына арналған опциондар	4	10				14	7	21
AF8	Басқа да дебиторлық/кредиторлық берешек	237		22	8	35	302	59	361
B90	Капиталдың таза құны	- 88	- 30	498	4 500	210	5 090	- 469	4 621
Міндеттемелер мен капиталдың таза құнындағы барлық өзгерістер
AF	Қаржылық активтер/міндеттемелер	157	224	102	16	6	505	72	577
AF1	Монетарлы алтын және Қарыздарға арнайы құқықтар							12	12
AF2	Қолдағы валюта және депозиттер	0	65	37	0	0	102	- 2	100
AF3	Борыштық құнды қағаздар	7	64	45	0	0	116	23	139
AF4	Қарыздар	21	0	9	11	6	47	35	82
AF5	Акционерлік капитал және инвестициялық қорлардың акциялары	100	39	2	0	0	141	15	156
AF6	Сақтандыру, зейнетақы қамтамасыз ету және стандартталған кепілдемелер бағдарламасы	0	48	0	1	0	49	0	49
AF7	Туынды қаржы құралдары және қызметкерлердің акцияларды сатып алуына арналған опциондар	3	8	0	0	0	11	3	14
AF8	Басқа да дебиторлық/кредиторлық берешек	26	0	9	4	0	39	- 14	25
B10	Капиталдың таза құнындағы барлық өзгерістер	236	4	- 54	305	9	500	- 18	482
B101	Жинақтау және күрделі трансферттер	88	- 5	- 90	210	- 1	202	- 10	192
B102	Активтер көлеміндегі басқа өзгерістер	14	- 1	- 2	- 1	0	10		10
B103	Номиналдық холдингтік пайдалар/шығындар	134	10	38	96	10	288	- 8	280
B1031	Нейтралдық холдингтік пайдалар/шығындар	82	6	27	87	6	208	- 10	198
B1032	Нактылы холдингтік пайдалар/шығындар	52	4	11	9	4	80	2	82
Соңғы активтер және пассивтер теңгерімі
AF	Қаржылық активтер/міндеттемелер	3 378	3 768	789	205	127	8 267	1 346	9 613
AF1	Монетарлы алтын және Қарыздарға арнайы құқықтар							782	782
AF2	Қолдағы валюта және депозиттер	40	1 346	139	10	38	1 573	114	1 687
AF3	Борыштық құнды қағаздар	51	1 117	257	2	0	1 427	100	1 527
AF4	Қарыздар	918	0	337	180	49	1 484	52	1 536
AF5	Акционерлік капитал және инвестициялық қорлардың акциялары	2 087	804	6	0	0	2 897	218	3 115
AF6	Сақтандыру, зейнетақы қамтамасыз ету және стандартталған кепілдемелер бағдарламасы	12	483	19	1	5	520	25	545
AF7	Туынды қаржы құралдары және қызметкерлердің акцияларды сатып алуына арналған опциондар	7	18	0	0	0	25	10	35
AF8	Басқа да дебиторлық/кредиторлық берешек	263	0	31	12	35	341	45	386
B90	Капиталдың таза құны	148	- 26	444	4 805	219	5 590	- 487	5 103

Дереккөз ҰШЖ 2008.

Об утверждении Методики формирования баланса активов и пассивов

Приказ Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 21 ноября 2016 года № 268. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 21 декабря 2016 года № 14547.

В соответствии с подпунктом 5) статьи 12 Закона Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике", а также с подпунктом 258) пункта 17 Положения о Министерстве национальной экономики Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 24 сентября 2014 года № 1011, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Методику формирования баланса активов и пассивов.

2. Управлению национальных счетов совместно с Юридическим управлением Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и информационно-правовой системе "Әділет";

3) направление копии настоящего приказа в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан в бумажном и электронном виде в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации;

4) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан.

3. Управлению национальных счетов Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан довести настоящий приказ до структурных подразделений и территориальных органов Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан для руководства и использования в работе.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан (Керимханова Г.М.).

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель
Комитета по статистике
Министерства национальной
экономики Республики Казахстан	Н.Айдапкелов

Утверждена приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 21 ноября 2016 года № 268

Методика
формирования баланса активов и пассивов
Глава 1. Общие положения

1. Методика формирования баланса активов и пассивов (далее – Методика) относится к статистической методологии, разработанной в соответствии с международными стандартами и Законом Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике".

2. Настоящая Методика предназначена для использования Комитетом по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан при формировании баланса активов и пассивов согласно международным стандартам и применяется для целей Системы национальных счетов (далее – СНС).

3. Целью настоящей Методики является описание алгоритма формирования баланса активов и пассивов и повышение качества расчетов макроэкономических показателей.

4. В качестве методологической основы использована Система национальных счетов 2008 года, подготовленная Международным Валютным Фондом, Организацией экономического сотрудничества и развития, Статистическим бюро Европейских сообществ, Организацией Объединенных Наций и Всемирным банком.

5. В настоящей Методике используются основные определения:

1) произведенные нефинансовые активы – активы, которые возникли в результате процессов производства, подпадающих под определение границ сферы производства в СНС;

2) непроизведенные нефинансовые активы – активы, не являющиеся результатом производственных процессов.

Глава 2. Методологическая основа баланса активов и пассивов

6. Баланс активов и пассивов (далее – Баланс) представляет собой отчет, составленный на определенный момент времени, содержащий данные о стоимости активов и обязательств.

7. Баланс завершает последовательность системы национальных счетов, отражая итоговое значение всех операций по счетам производства, распределения и использования дохода и накопления. Баланс показывает все изменения в счетах накопления. Заключительный баланс исчисляется путем сложения начального баланса, операции, других изменений в объеме активов и переоценки.

8. Основное тождество баланса активов и пассивов представлено в приложении 1 к настоящей Методике.

9. Счета накопления показывают изменения в стоимости активов, пассивов и чистой стоимости капитала в течение отчетного периода.

10. Счета переоценки и других изменений в объеме активов отражают изменения в активах и обязательствах не в результате операций. Счет переоценки отражает изменения стоимости активов и обязательств в течение периода связанных с изменениями в цене. Счет других изменений в объеме активов отражает изменения стоимости активов и обязательств в течение периода по причинам не связанным с изменением цен и операции. Финансовый счет отражает операции с финансовыми активами и обязательствами, а счет операций с капиталом операции с нефинансовыми активами.

11. Составление балансовых счетов производится в разбивке по категориям активов. Активы, отражаемые в балансе, делятся на две большие группы: финансовые и нефинансовые активы.

12. Финансовые активы включают все финансовые требования, акции или другие виды участия в капитале корпораций и золото в слитках органов денежно-кредитного регулирования.

13. Различают две категории нефинансовых активов: произведенные и непроизведенные активы.

14. Существуют три главных типа произведенных активов: основные фонды, материальные оборотные средства и ценности.

15. Непроизведенные активы состоят из трех категорий:

1) природные ресурсы;

2) контракты, договоры аренды и лицензии;

3) приобретенный гудвилл и маркетинговые активы.

16. Финансовые и нефинансовые ресурсы институциональной единицы или сектора, отражающиеся в балансе, представляют собой индикатор экономического статуса чистую стоимость капитала, являющуюся балансирующей статьей.

17. Чистая стоимость капитала определяется как стоимость всех активов, принадлежащих институциональной единице или институциональному сектору, за вычетом стоимости всех ее или его обязательств.

18. Структура баланса активов и пассивов представлена в приложении 2 к настоящей Методике.

Глава 3. Формирование баланса активов и пассивов

19. Информационной базой для составления баланса на экспериментальной основе являются:

1) официальная статистическая информация;

2) административные данные государственных органов.

20. Баланс формируется отдельно по финансовым и нефинансовым активам. Активы детализируются по типам.

21. Стоимость активов, используемая из источников данных, оценивается по бухгалтерским стандартам, данные переоцениваются с помощью индексов цен. Информация по природным ресурсам поступает в натуральном выражении, для стоимостной оценки используются цены на полезные ископаемые, при отсутствии отечественных цен используются данные биржевых котировок на цветные и драгоценные металлы.

22. Откорректированная стоимость активов заносится в балансовые таблицы. На следующем этапе проводится проверка данных и балансирование с помощью матричной таблицы. Таблицы составляются по запасам и потокам активов и обязательств.

23. Горизонтальное балансирование связано с поддержанием эквивалентности для каждой операции, потоки и запасы уравновешиваются, когда суммируются по всем секторам-резидентам и остальному миру.

24. В балансе сумма запасов на начало текущего периода равна сумме запасов концу предыдущего периода.

25. Суммы всех изменений в течение периода равны сумме операций, других изменений в объеме активов и переоценки. При несоответствии сумм проводится дополнительная проверка счетов, источников данных.

Приложение 1 к Методике формирования баланса активов и пассивов

Приложение 2 к Методике формирования баланса активов и пассивов

Структура баланса активов и пассивов

Запасы активов и изменения в них

Код	Запасы активов и изменения в активах	S11	S12	S13	S14	S15	S1	S2
		Нефинансовые корпорации	Финансовые корпорации	Государств. управление	Домашние хозяйства	Некоммерческие организации, обслуживающие домашние хозяйства	Экономика в целом	Остальной мир	Всего
Начальный баланс активов и пассивов
AN	Нефинансовые активы	2 151	93	789	1 429	159	4 621		4 621
AN1	Произведенные нефинансовые активы	1 274	67	497	856	124	2 818		2 818
AN11	Основные фонды	1 226	52	467	713	121	2 579		2 579
AN12	Материальные оборотные средства	43		22	48	1	114		114
AN13	Ценности	5	15	8	95	2	125		125
AN2	Непроизведенные нефинансовые активы	877	26	292	573	35	1 803		1 803
AN21	Природные ресурсы	864	23	286	573	35	1 781		1 781
AN22	Контракты, договоры аренды и лицензии	13	3	6			22		22
AN23	Гудвилл и маркетинговые активы
AF	Финансовые активы/обязательства	982	3 421	396	3 260	172	8 231	805	9 036
AF1	Монетарное золото и Специальные права заимствования		690	80			770		770
AF2	Наличная валюта и депозиты	382		150	840	110	1 482	105	1 587
AF3	Долговые ценные бумаги	90	950		198	25	1 263	125	1 388
AF4	Ссуды	50	1 187	115	24	8	1 384	70	1 454
AF5	Акционерный капитал и акции инвестиционных фондов	280	551	12	1 749	22	2 614	345	2 959
AF6	Программы страхования, пенсионного обеспечения и стандартизированных гарантий	25	30	20	391	4	470	26	496
AF7	Производные финансовые инструменты и опционы на приобретение акций работниками	5	13	0	3	0	21	0	21
AF8	Прочая дебиторская/кредиторская задолженность	150		19	55	3	227	134	361
Всего изменения в активах
AN	Нефинансовые активы	300	- 2	57	116	11	482		482
AN1	Произведенные нефинансовые активы	195	- 4	29	67	7	294		294
AN11	Основные фонды	165	- 2	23	53	7	246		246
AN12	Материальные оборотные средства	27	0	1	4	0	32		32
AN13	Ценности	3	- 2	5	10	0	16		16
AN2	Непроизведенные нефинансовые активы	105	2	28	49	4	188		188
AN21	Природные ресурсы	101	1	26	48	4	180		180
AN22	Контракты, договоры аренды и лицензии	4	1	2	1	0	8		8
AN23	Гудвилл и маркетинговые активы	0	0	0	0	0	0		0
AF	Финансовые активы/обязательства	93	230	- 9	205	4	523	54	577
AF1	Монетарное золото и Специальные права заимствования	0	10	1	0	0	11	1	12
AF2	Наличная валюта и депозиты	39	10	- 26	64	2	89	11	100
AF3	Долговые ценные бумаги	10	96	4	16	0	126	13	139
AF4	Ссуды	19	53	3	3	0	78	4	82
AF5	Акционерный капитал и акции инвестиционных фондов	17	44	3	76	1	141	15	156
AF6	Программы страхования, пенсионного обеспечения и стандартизированных гарантий	1	8	1	39	0	49	0	49
AF7	Производные финансовые инструменты и опционы на приобретение акций работниками	3	8	0	3	0	14	0	14
AF8	Прочая дебиторская/кредиторская задолженность	4	1	5	4	1	15	10	25
Заключительный баланс активов и пассивов
AN	Нефинансовые активы	2 451	91	846	1 545	170	5 103		5 103
AN1	Произведенные нефинансовые активы	1 469	63	526	923	131	3 112		3 112
AN11	Основные фонды	1 391	50	490	766	128	2 825		2 825
AN12	Материальные оборотные средства	70	0	23	52	1	146		146
AN13	Ценности	8	13	13	105	2	141		141
AN2	Непроизведенные нефинансовые активы	982	28	320	622	39	1 991		1 991
AN21	Природные ресурсы	965	24	312	621	39	1 961		1 961
AN22	Контракты, договоры аренды и лицензии	17	4	8	1	0	30		30
AN23	Гудвилл и маркетинговые активы	0	0	0	0	0	0		0
AF	Финансовые активы/обязательства	1 075	3 651	387	3 465	176	8 754	859	9 613
AF1	Монетарное золото и Специальные права заимствования	0	700	81	0	0	781	1	782
AF2	Наличная валюта и депозиты	421	10	124	904	112	1 571	116	1 687
AF3	Долговые ценные бумаги	100	1 046	4	214	25	1 389	138	1 527
AF4	Ссуды	69	1 240	118	27	8	1 462	74	1 536
AF5	Акционерный капитал и акции инвестиционных фондов	297	595	15	1 825	23	2 755	360	3 115
AF6	Программы страхования, пенсионного обеспечения и стандартизированных гарантий	26	38	21	430	4	519	26	545
AF7	Производные финансовые инструменты и опционы на приобретение акций работниками	8	21	0	6	0	35	0	35
AF8	Прочая дебиторская/кредиторская задолженность	154	1	24	59	4	242	144	386

Запасы обязательств и изменения в них

Код	Запасы обязательств и изменения в обязательствах и чистой стоимости капитала	S11	S12	S13	S14	S15	S1	S2
		Нефинансовые корпорации	Финансовые корпорации	Государств. управление	Домашние хозяйства	Некоммерческие организации, обслуживающие домашние хозяйства	Экономика в целом	Остальной мир	Всего
Начальный баланс активов и пассивов
AF	Финансовые активы/обязательства	3 221	3 544	687	189	121	7 762	1 274	9 036
AF1	Монетарное золото и Специальные права заимствования						0	770	770
AF2	Наличная валюта и депозиты	40	1 281	102	10	38	1 471	116	1 587
AF3	Долговые ценные бумаги	44	1 053	212	2		1 311	77	1 388
AF4	Ссуды	897		328	169	43	1 437	17	1 454
AF5	Акционерный капитал и акции инвестиционных фондов	1 987	765	4			2 756	203	2 959
AF6	Программы страхования, пенсионного обеспечения и стандартизированных гарантий	12	435	19		5	471	25	496
AF7	Производные финансовые инструменты и опционы на приобретение акций работниками	4	10				14	7	21
AF8	Прочая дебиторская/кредиторская задолженность	237		22	8	35	302	59	361
B90	Чистая стоимость капитала	- 88	- 30	498	4 500	210	5 090	- 469	4 621
Всего изменения в обязательствах и чистой стоимости капитала
AF	Финансовые активы/обязательства	157	224	102	16	6	505	72	577
AF1	Монетарное золото и Специальные права заимствования							12	12
AF2	Наличная валюта и депозиты	0	65	37	0	0	102	- 2	100
AF3	Долговые ценные бумаги	7	64	45	0	0	116	23	139
AF4	Ссуды	21	0	9	11	6	47	35	82
AF5	Акционерный капитал и акции инвестиционных фондов	100	39	2	0	0	141	15	156
AF6	Программы страхования, пенсионного обеспечения и стандартизированных гарантий	0	48	0	1	0	49	0	49
AF7	Производные финансовые инструменты и опционы на приобретение акций работниками	3	8	0	0	0	11	3	14
AF8	Прочая дебиторская/кредиторская задолженность	26	0	9	4	0	39	- 14	25
B10	Всего изменение чистой стоимости капитала	236	4	- 54	305	9	500	- 18	482
B101	Сбережение и капитальные трансферты	88	- 5	- 90	210	- 1	202	- 10	192
B102	Другие изменения в объеме активов	14	- 1	- 2	- 1	0	10		10
B103	Номинальные холдинговые прибыли/убытки	134	10	38	96	10	288	- 8	280
B1031	Нейтральные холдинговые прибыли/убытки	82	6	27	87	6	208	- 10	198
B1032	Реальные холдинговые прибыли/убытки	52	4	11	9	4	80	2	82
Заключительный баланс активов и пассивов
AF	Финансовые активы/обязательства	3 378	3 768	789	205	127	8 267	1 346	9 613
AF1	Монетарное золото и Специальные права заимствования							782	782
AF2	Наличная валюта и депозиты	40	1 346	139	10	38	1 573	114	1 687
AF3	Долговые ценные бумаги	51	1 117	257	2	0	1 427	100	1 527
AF4	Ссуды	918	0	337	180	49	1 484	52	1 536
AF5	Акционерный капитал и акции инвестиционных фондов	2 087	804	6	0	0	2 897	218	3 115
AF6	Программы страхования, пенсионного обеспечения и стандартизированных гарантий	12	483	19	1	5	520	25	545
AF7	Производные финансовые инструменты и опционы на приобретение акций работниками	7	18	0	0	0	25	10	35
AF8	Прочая дебиторская/кредиторская задолженность	263	0	31	12	35	341	45	386
B90	Чистая стоимость капитала	148	- 26	444	4 805	219	5 590	- 487	5 103

Источник СНС 2008.