Құрылыстағы баға индекстерін құру әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 2016 жылғы 14 желтоқсандағы № 315 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 19 қаңтарда № 14694 болып тіркелді

Құрылыстағы баға индекстерін құру әдістемесін бекіту туралы

"Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабының 5) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 24 қыркүйектегі № 1011 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі туралы ереженің 17-тармағының 258) тармақшасына сәйкес, Б¥ЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Құрылыстағы баға индекстерін құру әдістемесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Баға статистикасы басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін қазақ және орыс тілдерінде баспа және электрондық түрде ресми жариялану және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберілуін;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялануға жіберілуін;

4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Баға статистикасы басқармасы осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелеріне және аумақтық органдарына жұмыс бабында басшылыққа алу және пайдалану үшін жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының орынбасарына (Г.М. Керімханова) жүктелсін.

5. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің төрағасы

Н. Айдапкелов

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2016 жылғы 14 желтоқсандағы № 315 бұйрығымен бекітілген

Құрылыстағы баға индекстерін құру әдістемесі 1-тарау. Жалпы ережелер

1. Құрылыстағы баға индекстерін құру әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) халықаралық стандарттарға сәйкес қалыптастырылатын және "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңына (бұдан әрі – Заң) сәйкес бекітілетін статистикалық әдіснамаға жатады.

2. Осы Әдістеме құрылыс өндірісіндегі баға үрдісін сипаттайтын және қолданыстағы жалпымемлекеттік статистикалық байқаулар шеңберінде алынған статистикалық деректерді қолдану арқылы қалыптастырылған құрылыстағы индекстерді қалыптастырудың негізгі аспектілерін және әдістерін айқындайды.

3. Осы Әдістемені Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті құрылыс құнын және баға индекстерін (бұдан әрі – құрылыс индекстері) қалыптастыру кезінде пайдаланады.

4. Құрылыс индекстері:

1) құрылыс қызметі көрсеткіштерінің нақты көлем индекстерін есептеуде;

2) жалпы ішкі өнімді, еңбек өнімділігін есептеуде және басқа да экономикалық-талдамалық есептерде;

3) құрылыс ресурстары құнының өзгеруіне байланысты құрылыс жобасының құнын түзету үшін құрылыс және жобалау ұйымдары қолданады.

5. Әдістеме Халықаралық еңбек ұйымы, Халықаралық Валюта қоры, Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы, Еуропалық қоғамдастықтың статистика бюросы, Біріккен Ұлттар Ұйымы және Дүниежүзілік Банкі (2004 жылы) шығарған "Өндірушілер бағасының индексі бойынша нұсқау: теория және тәжірибе" нұсқауының Қазақстан Республикасының экономикасы мен зерттелетін экономикалық қызмет түрінің ерекшелігі ескеріле отырып бейімделген қағидаттары мен ұсынымдарын ескере отырып әзірленген.

6. Әдістемеде келесі анықтамалар пайдаланылады:

1) агрегаттау – төменгі деңгейдегі экономикалық көрсеткіштерді барлық кейінгі деңгейлерде ірі жиынтықтарға біріктіру;

2) агрегаттық баға индексі – бағаның жеке (қарапайым) индекстері негізінде құрылады және жекелеген кіші топ, топ немесе жалпы зерделенетін құбылыс бойынша бағаның өзгерісін сипаттайтын салыстырмалы көрсеткіш;

3) жеке (қарапайым) баға индексі – зерделенетін жиынтықтың (нақты тауардың, қызметтің) бір элементі бағасының өзгерісі;

4) құрылыстағы баға индексі – құрылыс өндірісінің барлық кезеңдерінде: құрылыс-монтаж жұмыстары, машиналар және құрал-жабдықтар, өзге де жұмыстар мен шығындарда қолданылатын материалдық-техникалық ресурстарға бағаның өзгеруін сипаттайтын салыстырмалы көрсеткіш;

5) құрылыс материалдары – әртүрлі құрылыс-монтаж жұмыстары түрлерінің өндірісінде ғимараттар мен имараттардың құрылыс конструкцияларын жасауға арналған табиғи және жасанды материалдар мен бұйымдар;

6) құрылыс өндiрiсi – құрылыс-монтаж және арнайы жұмыстарды қоса алғанда, құрылыс алаңында тікелей орындалатын өндірістік үдерістер жиынтығы;

7) құрылыс ұйымдары – қызмет түрі "Құрылыс" секциясына жататын құрылыс, монтаж және өзге де жұмыстарды жүзеге асыратын жалпы құрылыс және мамандандырылған ұйымдар;

8) сметалық құн – құрылысқа арналған жобалық құжаттаманы әзірлеу кезінде сметалық нормативтерге сәйкес айқындалатын объектіні салу құны;

9) сметалық пайда – жұмыстардың өзіндік құнына, мердігерлік ұйымды дамытуға, оның қызметкерлерін қосымша материалдық ынталандыруға жатқызылмайтын шығыстарды өтеуге арналған құрылыстың сметалық құнының нормативтік бөлігі болып табылатын қаражат сомасы;

10) тікелей шығындар – оларды тасымалдаумен материалдардың, бұйымдар мен конструкциялардың, мердігер жеткізетін инженерлік жабдықтың құны, құрылысшы жұмысшылардың негізгі жалақысы және құрылыс машиналары мен тетіктерін пайдалану құны;

11) үстеме шығыстар – өндіріске жалпы жағдай жасауға, оған қызмет көрсетуге, ұйымдастыру мен басқаруға байланысты құрылыс-монтаж ұйымдарының шығындарын өтеуге, сондай-ақ, құрылыстың есепке алынбаған басқа да құрамдас сметалық құнын салық пен бюджетке төленетін міндетті төлемдерді төлеуге арналған қаражат сомасы.

2-тарау. Қамту және жіктеу жүйесі

7. Баға индексін қамту саласы мен олардың құрамдас бөлігін айқындау оларды құрудың түпкілікті мақсатына және қолданудың негізгі бағытына байланысты. Құрылыс индекстері үшін экономикалық және географиялық қамту шеңбері айқындалады.

8. Экономикалық сала баға мәмілесі жүзеге асырылатын және құрылыс индекстерінде есепке алынатын операцияларды қамтумен сипатталады. Құрылыс үшін саланы шығын жағынан және шығару жағынан сипаттайтын екі индекс есептеледі. Құрылыс қызметімен айналысатын ұйымдардың шығын немесе өндіріс шығыны жағынан құрылыс құнының индексі (соst index), шығару немесе өндірілген дайын өнім құны жағынан – құрылыстағы баға индексі (price index) есептеледі. Құрылыс индекстері элементтерінің құрамы осы Әдістемеге 1-қосымшада келтірілген.

9. Құрылыс құнының индексі (соst index) жұмысшылардың еңбекақысының, материалдардың, бұйымдардың, конструкциялардың, оларды жеткізу бойынша көліктік шығыстарды және құрылыс машиналары мен жабдықтарды пайдалану құнын қамтитын құрылыстағы тікелей шығындарды қалыптастыратын факторларға мердігердің шығындарының өзгерісін сипаттайды.

Құрылыстағы баға индексі (price index) тапсырыс беруші тарапынан құрылыс құнының өзгерісін сипаттайды және мердігерге төленген шығындарды, инженерлік және технологиялық жабдықтарды сатып алуға және өзге де күрделі жұмыстар мен шығындарға кеткен шығындармен біріктіреді. Құрылыстағы баға индексі (price index) құрылыстың дайын өніміне өндірушілер бағасының серпінін көрсетеді.

Жоғарыда аталған құрылыс индекстері сатып алушыға ұсынылатын құрылыс объектісінің түпкілікті бағасында қарастырылатын барлық баға факторларын: тапсырыс беруші көздейтін пайданың шамасын және өзге де қаржылық шығыстар мен салықтарды (жердің құны, құрылысқа рұқсат алу, сақтандыру жарналары, тіркеу салығы, жылжымайтын мүлік кепіліне несиенің комиссиялық алымдары, жылжымайтын мүлікті сату бойынша агенттің комиссиялық алымдары) қамтымайды.

10. Құрылыс индекстерін географиялық қамту құрылыс қызметін жүзеге асыратын заңды тұлғаның тіркелген орнына қатыссыз, құрылыс қызметiн нақты жүзеге асыру орындары бойынша есепке алуды көздейді.

Құрылыс индекстерін құру құрылыс өндiрiсiнiң мамандануы және құрылысқа жұмсалған инвестицияның нақты көлемiне қарамастан, Қазақстан Республикасының өңірлері бойынша жүзеге асырылады. Құрылыстағы өңірлік баға индексiн (price index) есептеу үшін осы өңірдің құрылысқа салынған инвестициясының жалпы көлемiндегі технологиялық құрылымның тиiстi элементiнiң үлесі пайдаланылады.

11. Салалық қамту бойынша құрылыс индекстерi объектiлерді салу және қалпына келтiру туралы деректер негiзiнде экономикалық қызметтің барлық негiзгi түрлерiнде құрылады.

Жіктеу жүйесі индексті қалыптастыру, байқау үшін іріктеу жиынтығын құру, қалыптастырылатын көрсеткіштің құрылымын және нақтылау дәрежесін, жариялау үшін субъиндекстердің диапазонын анықтау үдерісінің негізі болып табылады. Құрылыс индекстерін әзірлеуде стандартты статистикалық жіктеу қолданылады, бұл қолдану үшін жарамды және халықаралық деңгейде салғастырылатын маңызды деректер қатарын алуға мүмкіндік береді.

12. Құрылыс индекстерін құру үшін қолданылатын статистикалық жіктелімдер:

1) салынып жатқан объектінің жұмыс істеуі көзделетін экономикалық қызмет түрін;

2) құрылыс материалдарының түрлерін және технологиялық сипаттама бойынша олардың түрленуін (шикізаттың типі, өндiрiс технологиясы, өңдеу тәсілі, типтік өлшемі, сорты, маркасы) жіктеу үшін қолданылады.

3-тарау. Құрылыс құнының индексін құру

13. Құрылыс құнының индексі (соst index) құрылыс өндірісіндегі мердігердің шығындары элементтеріне бағаның өзгеруін сипаттайды.

Құрылыс құнының индексін құру құрылыс-монтаж жұмыстарының өндірісіне жұмсалған шығындардың шамасын анықтайтын негізгі баптар:

1) құрылыс ұйымдары сатып алатын құрылыс материалдары, бұйымдар, конструкциялар;

2) еңбекақы төлеу;

3) электр энергиясына, отынға жұмсалатын шығыстар;

4) басқа да шығындар (жүк көлігінің қызметі, машиналар мен жабдықтарды жалға алу) бойынша жүзеге асырылады;

5) үстеме шығыстар.

Құрылыс құнының индексіне қосылатын элементтердің құрамы түрленеді, бірақ екі элемент: құрылыс материалдары мен еңбекақы төлеуді қосу міндетті болып табылады.

14. Құрылыс құны индексін есептеу құрылыстағы негізгі шығын элементтерінің барлығын қамтитын арнайы әзірленген ресурстық-технологиялық үлгілер (бұдан әрі – РТҮ) базасында жүргізіледі.

РТҮ алдыңғы жылдары Қазақстан Республикасы аумағында нақты салынған объектілердің жобалау-сметалық құжаттамаларының негізінде құрылады. Салынған ғимараттардың, имараттардың конструктивті шешімдерінің және қолданылатын ресурстарының бірдей болуы үшін құрылыс объектілерін пайдаланудың әртүрлі бағыттарын бейнелейтін экономикалық қызмет түрлері бойынша топтастырылады.

15. РТҮ шығындарының элементтерi екi блокқа біріктіріледі: ресурстық және құндық.

Ресурстық блокқа экономикалық қызметтің тиiстi түрiндегi объектілердi тұрғызуға қажетті құрылыс-монтаж жұмыстары кезінде қолданылатын құрылыс материалдары, бөлшектер және конструкциялар қамтылады. Ресурстық блокқа енгізілген әрбір құрылыс материалына құрылыс-монтаж жұмыстарының бiртұтас шартты құнына есептелген заттай көріністе оны қолданудың орташаландырылған көлемі айқындалады. Құрылыс материалдарының жиынтығы және оларды қолданудың орташаландырылған көлемі РТҮ бойынша объектілердің әралуан түрінде жұмысты орындау ерекшелігіне байланысты ажыратылады.

РТҮ құндық блогында құрылыс-монтаж жұмыстары өндiрiсіне, қызмет көрсету мен басқаруға байланысты шығын баптары қамтылған: құрылыс машиналары мен механизмдерін пайдалану, шеткері ұйымдардың қызметтерi, құрылыс және монтаж жұмыстарында тікелей жұмыспен қамтылған жұмысшылардың еңбекақысы, үстеме шығыстар.

16. РТҮ ресурстық блогының үлесін және құндық блок элементтерінің құрылымын айқындау үшін құрылыс ұйымдарының негiзгi қызметін жүзеге асыруда шығыстар бөлiгiндегi өндiрiстiк-қаржы қызметi туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық деректері қолданылады. Бастапқы құндық деректер экономикалық мазмұны бойынша жіктелген. РТҮ-де пайдалану мақсатында РТҮ ресурстық және құндық блоктарының есепке алынатын элементтерінің шығыс баптары бойынша құндық деректер қайта бөлінеді. РТҮ ресурстық және құндық блоктарының шығын баптарын қалыптастыру осы Әдістемеге 2-қосымшада келтірілген.

17. РТҮ ресурстық блогы элементтерiн бағалық бағалау жалпымемлекеттік статистикалық байқаулар барысында алынған құрылыс материалдарына баға деңгейі туралы статистикалық деректер бойынша жүзеге асырылады. Құрылыс материалдарының бағасы туралы әртүрлі ақпарат көздерінің арасында өнеркәсіп өнімдерін өндірушілердің бағасы туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық деректеріне артықшылық беріледі. Қажет болған кезде көтерме сауда немесе импорттық түсімдер бағасы статистикасының деректері қосымша қолданылады.

18. РТҮ құндық блогы элементтерiнің құнын бағалау РТҮ ресурстық блогы шығыстарының пайыздық арасалмағы бойынша жүргізіледі.

Элементтер бойынша бағаның өзгеруiн бағалау үшін бағаланатын элементтiң құрылымындағы неғұрлым шығынды болып табылатын айқындамалар бойынша бағаның (тарифтердің) ай сайынғы өзгеруi туралы қолда бар статистикалық ақпарат қолданылады:

1) машиналар және механизмдерді пайдалануға (EMM) мұнай өңдеу өнiмдерi мен электр энергиясына (I_NE) өндiрушiлердiң баға индексi қолданылады;

2) қызметкерлердiң еңбекақысына (ZP) құрылыста жұмыс істейтін қызметкерлердің атаулы жалақы индексi (I_ZP) қолданылады;

3) шеткері ұйымдардың өндiрiстiк сипаттағы басқа қызметтеріне (U) құрылыс жүктерін тасымалдау бойынша жүк көлiгi қызметтеріне тарифтер индексi (I_U) және құрылыс техникасы мен жабдықтарын жалға алу бойынша қызмет көрсетуге баға индексі (I_A) қолданылады;

4) үстеме шығыстар (NR) шамасы (коэффициенті) сметалық баға белгiлеу саласындағы қолданыстағы нормативтiк құжаттарға сәйкес айқындалады. РТҮ үшiн әртүрлi экономикалық қызмет түрлерi бірдей болып қабылданады және құрылыс қызметiн жүзеге асырудағы шығыстар құрылымында айтарлықтай өзгерiстер болғанда қайта қаралады.

Үстеме шығыстардың шартты есептелетін элементі (NR) бойынша шығыстар құнының өзгеруі негізгі жұмысшы-құрылысшылар мен машинистердің еңбекақысының өзгеруіне сәйкес есептеледі. Есептеу үшін мынадай формула қолданылады:

(1)

мұндағы:

– үстеме шығыстар құны;

– қызметкерлердің еңбекақысына шығыстар құны;

– үстеме шығыстар үшін коэффициент.

19. Есептi кезеңдегі құрылыс құнын есептеу мынадай тәртіппен жүргізіледі:

1) РТҮ ресурстық блогының негізгі материалдық ресурстар жинағына қосылған әрбір құрылыс материалы бойынша құны анықталады және олардың сомасы есептеледі:

(2)

мұндағы:

– негізгі материалдық ресурстардың құны;

– i материалдық ресурсының заттай көріністегі көлемі;

– i ресурсының стандартты өлшем бірлігіндегі бағасы;

– негiзгi материалдық ресурстар түрлерінің саны.

2) технологиялық үлгiдегi РТҮ ресурстық блогының құны негiзгi материалдық ресурстар және өзге де материалдар құнынан айқындалады:

(3)

мұндағы:

– РТҮ ресурстық блогының құны;

– негізгі материалдық ресурстардың құны;

– экономикалық қызмет түрлерi бойынша сараланған материалдардың жалпы құнындағы өзге де материалдар құнының үлес салмағы.

3) РТҮ құндық блогын қалыптастыру үшін салыстырылатын екі кезеңдегi құрылыс-монтаж жұмыстарының өзiндiк құнына кіретiн шығын баптарының (EMM, ZP, U) құны табылады:

(4)

мұндағы:

– есептіден алдыңғы t-1 кезеңіндегі х шығындарының тиісті баптарының құны;

– есепті t кезеңіндегі х шығындарының тиісті баптарының құны;

– есептіден алдыңғы t-1 кезеңіндегі ресурстық блоктың құны;

– РТҮ х шығындарының тиісті баптарының үлесі;

– х шығындарының тиісті баптарын бағалық бағалау үшін қолданылатын өткен аймен салыстырғанда есепті кезеңдегі баға (тарифтер) индексі;

х – тиісінше машиналар мен механизмдерді пайдалануға, қызметкерлердің еңбекақысы, шеткері ұйымдардың өндірістік сипаттағы өзге де қызметтеріне шығындар баптары.

4) РТҮ құндық блогының шамасы екі кезеңде де барлық шығындар баптарының сомасы ретінде есептеледі:

(5)

мұндағы:

– РТҮ құндық блогының құны;

– тиісінше машиналар мен механизмдерді пайдалануға, қызметкерлердің еңбекақысы, шеткері ұйымдардың өндірістік сипаттағы өзге де қызметтеріне шығындар баптарының құны;

– үстеме шығыстар құны.

5) РТҮ жалпы құны ресурстық және құндық блоктардың құнын екі кезеңде де қосындылау арқылы табылады:

(6)

мұндағы:

– РТҮ жалпы құны;

– РТҮ ресурстық блогының құны;

– РТҮ құндық блогының құны.

20. Құрылыс құны индексінің (соst index) мәні есепті кезеңдегі бағада экономикалық қызметтің қандай да бір түрінің объектісін салуда барлық жүргізілген жұмыс кешені құнының осы жұмыстардың өткен кезеңдегі құнына қатынасы ретінде айқындалады:

(7)

мұндағы:

– өткен айға қатысты алғанда есепті кезеңдегі экономикалық қызметтің f түрі бойынша құрылыс құнының индексі;

– есепті t кезеңіндегі экономикалық қызметтің f түрі бойынша құрылыс құны;

- өткен t-1 кезеңіндегі бағадағы экономикалық қызметтің f түрі бойынша құрылыс құны.

4-тарау. Құрылыстағы баға индексін құру

21. Құрылыстағы баға индексiн (price index) құру құрылысқа салынған инвестициялардың технологиялық құрылым элементтерiне сүйене отырып жүргізіледі. Объектіні тұрғызуға кеткен шығындардың құрамы және олардың жалпы сметалық құнындағы үлесі технологиялық құрылым деп аталады. Құрылыстың сметалық құны инвестицияның құрылымына және құрылыс-монтаж ұйымдарының қызметiн жоспарлау тәртібіне сәйкес жұмыстар мен шығындардың мынадай түрлерiне бөлінедi:

1) құрылыс-монтаж жұмыстары;

2) машиналар мен жабдықтарды сатып алуға жұмсалған шығындар;

3) басқа да жұмыстар мен шығындар.

22. Құрылыстағы агрегатталған баға индексi құрылысқа жұмсалған инвестициялардың жалпы көлеміндегі технологиялық құрылымының әрбір элементінің үлесін (үлес салмағын) ескере отырып мына формула бойынша айқындалады:

(8)

мұндағы:

– құрылыстағы баға индексi;

– тиісінше құрылыс-монтаж жұмыстары, машиналар мен жабдықтар, өзге де жұмыстар және шығындарға баға индекстері;

– тиісінше құрылыс-монтаж жұмыстарының, машиналар мен жабдықтардың, өзге де жұмыстар және шығындардың үлес салмағы.

Құрылысқа салынған инвестициялардың технологиялық құрылым элементтерiнің үлес салмағы есептіге жуық жылғы инвестициялық қызмет туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың деректері бойынша анықталады.

1-параграф. Құрылыс-монтаж жұмыстарына баға индексі

23. Құрылыстағы баға индексі (price index) құрамындағы құрылыс-монтаж жұмыстарына баға индексін (бұдан әрі –

) құру құрылыс құнының индексін (соst index) құру үшін қолданылатын РТҮ негізінде жүзеге асырылады.

РТҮ құндық блогына материалдық шығындар және құрылыс-монтаж жұмыстары өндiрiсіне, оған қызмет көрсету және басқаруға байланысты шығын баптары қамтылады: құрылыс материалдары, бұйымдар, конструкциялар, құрылыс машиналары мен механизмдерін пайдалану, шеткері ұйымдардың өндiрiстiк сипаттағы қызметтерi, құрылыс және монтаж жұмыстарында тікелей жұмыспен қамтылған жұмысшылардың еңбекақысы, мердігердің пайдасы.

үшін РТҮ ресурстық блогының құнын есептеу және құндық блок шығындарының негізгі баптары бойынша мердігердің пайдасын қоспағанда құрылыс құны индексінің (соst index) тиісті элементтері бойынша жүйелілікпен 2-4 формулалар бойынша жүзеге асырылады.

24. Алынған деректер негiзiнде тікелей шығындар (PrZ) мынадай формула бойынша қалыптастырылады:

(9)

мұндағы:

– тікелей шығындар құны;

– РТҮ ресурстық блогының құны;

– тиісінше машиналар мен механизмдерді пайдалануға, қызметкерлердің еңбекақысы, шеткері ұйымдардың өндірістік сипаттағы өзге де қызметтеріне шығындар баптарының құны.

25. Мердігер пайдасының (PR) шартты есептелетін элементі бойынша құнның өзгеруі тікелей шығындар мен үстеме шығыстар сомасының өзгеруіне сәйкес есептеледі. Оларды есептеу үшін мынадай формула қолданылады:

(10)

мұндағы:

– мердігер пайдасының құны;

– тікелей шығындар құны;

– үстеме шығыстар құны;

k – мердігердің пайдасы үшін коэффициент.

26.

үшін ҚМЖ құндық блогының мөлшері екі кезеңде де құрылыс-монтаж жұмыстарының өндірісіне жұмсалған барлық шығындар мен мердігер пайдасының сомасы ретінде есептеледі:

(11)

мұндағы:

– ҚМЖ құндық блогының құны;

– тиісінше машиналар мен механизмдерді пайдалануға, қызметкерлердің еңбекақысына, шеткері ұйымдардың өндірістік сипаттағы өзге де қызметтеріне жұмсалған шығындардың құны;

– үстеме шығыстар құны;

– мердігердің пайдасы.

27.

үшін ҚМЖ жалпы құны екі кезеңде де ресурстық және құндық блоктардың құнын қосындылау арқылы табылады:

(12)

мұндағы:

– ҚМЖ жалпы құны;

– ҚМЖ ресурстық блогының құны;

– ҚМЖ құндық блогының құны.

28. Құрылыс-монтаж жұмыстарына баға индексі шығындардың барлық жиынтығының құндық бағасын өткен кезеңге қатысты алғанда есепті кезеңде оларды өндіруге жұмсалған шығындарға қатынасымен анықталады:

(13)

2-параграф. Құрылыс материалдарына баға индекстерін және орташа бағаны есептеу

29. Өкіл материал бойынша жеке баға индексі ағымдағы және өткен кезеңдегі құрылыс материалының әрбір түрінің нақты бағасын салыстыру арқылы есептеледі:

(14)

мұндағы:

– жеке баға индексі;

– есепті t кезеңіндегі өкіл материал бағасы;

– өткен t-1 кезеңіндегі өкіл материал бағасы.

30. Құрылыс материалының j түрі бойынша жеке баға индексі баға деңгейі туралы ақпараттың немесе оны анықтайтын өкіл материалдарға баға өзгерісінің негізінде есептеледі.

Жеке баға индекстерін есептеу үшін жеке баға индекстерінің орташа геометриялық қарапайым (салмақталмаған) формуласы қолданылады, бұл салмақталмаған геометриялық орташа бағаның (Джевонс индексі) арақатынасына баламалы:

(15)

мұндағы:

– материалдың j түрі бойынша жеке баға индексі;

– тиісті кезеңдегі өкіл материалдың бағасы;

i – жеке баға индекстері;

t, t-1 – салыстырудың тиісінше есепті және өткен кезеңдері;

j – бірнеше нақты өкіл материалдарды (бірден n-ге дейін) біріктіретін құрылыс материалының түрі;

– құрылыс материалының түрін айқындайтын өкіл материалдардың саны.

Жеке баға индексі тауардың әрбір айқындамасы бойынша әрбір өңір бойынша есептеледі.

31. Өңірлер және Қазақстан Республикасы бойынша құрылыс материалдарының кластары (топтары) бойынша баға индексі салыстырмалы кезеңдерде осы класқа (топқа) кіретін материалдарды құндық бағалау сомаларын бөлу арқылы есептеледі:

(16)

мұндағы:

– m материалдар тобындағы баға индексі;

– m материалдар тобына жататын j материалының көлемі;

– есепті және өткен кезеңдегі m материалдар тобына кіретін j материалының нақты бағасы;

n – m тобындағы материалдар түрлерінің саны.

32. Өңір бойынша құрылыс материалының түрлері бойынша орташа баға өкіл материалдарға тіркелген баға негізінде орташа геометриялық формуламен есептеледі:

(17)

мұндағы:

– есепті кезеңдегі j құрылыс материалының түрі бойынша орташа баға;

– есепті кезеңдегі өкіл материалдардың бағасы;

n – өкіл материалдардың саны.

Орташа баға белгілі бір уақыт кезеңі үшін аумақ бойынша, құрылыс материалдарының түрлері және олардың біркелкі топтары бойынша есептеледі.

Салыстырылатын кезеңдерде орташа бағаны есептеуде өкіл материалдар бағасы санының теңдігі назарға алынады.

33. Қазақстан Республикасы бойынша өкіл материалдар, құрылыс материалдарының түрлері бойынша орташа баға өңірлер бойынша баға деңгейі мен олардың үлес салмағынан орташа салмақталған шама ретінде келесі формула бойынша қалыптастырылады:

(18)

мұндағы:

– t кезеңіндегі Қазақстан Республикасы бойынша орташа баға;

– t кезеңіндегі өңір бойынша орташа баға;

– өңір бойынша белгіленген базалық кезеңдегі құндық деректер (базистік салмақтар).

34. Егер зерделенетін құбылыстардың барлық жиынтығына баға деңгейін көрсететін есептелген орташа баға есепті кезеңде есеп тапсырған кемінде әртүрлі үш базалық объектінің бағасынан қалыптастырылған болса, ол репрезентативті болып табылмайды. Құрылыс материалдарының түрлері бойынша осындай бағалар жарияланбайды, бірақ әрі қарай ең жоғары деңгейде агрегатталған орташа бағаны және баға индекстерін есептеу үшін қолданылады.

3-параграф. Машиналар мен жабдықтарға баға индексі

35. Құрылыстағы баға индексінің (price index) құрамындағы машиналар мен жабдықтарға баға индексі (

) құрылыс өндірісі үшін сатып алынатын объектілердің технологиялық және инженерлік жабдықтарына бағаның өзгеруін сипаттайды.

Машиналар мен жабдықтар құнына сатып алу (дайындау) және объект жанындағы қоймаға жеткізу құны қосылады:

1) монтаждалатын немесе монтаждалмайтын жабдықтың барлық түрлерінің кешені (технологиялық, энергетикалық, көліктік-көтергіш, компрессорлық-сорғы және өзге де жабдықтар, электронды-есептеу орталықтарының, зертханалардың, әртүрлі мақсаттардағы шеберханалардың, медициналық кабинеттердің жабдықтары);

2) бақылау-өлшеу аспаптары, автоматтандыру және байланыс құралдары;

3) аспаптар, құрал-саймандар, мөртабандар, құралдар, жабдықтар, қосалқы бөлшектер, өндірісті іске қосудың бастапқы қорына енгізілетін дайын өнімді немесе жартылай дайын өнімдерді тасымалдау үшін арнаулы контейнерлер;

4) жатақханаларды, коммуналдық шаруашылық, ағарту, мәдениет, денсаулық сақтау, сауда объектілерін бастапқы жабдықтау үшін қажетті жабдықтар, аспаптар, құрал-саймандар, жиһаздар және бөлмелердің өзге де ішкі жасау заттары.

36. Машиналар мен жабдықтарды сатып алу РТҮ-де әзірленген экономикалық қызмет түрлерінде қарастырылады және сатып алу бағасымен бағаланады.

Өндірушілердің немесе импорттық жеткізілімдердің бағасы, жекізілім бойынша көліктік шығыстар, түрлі төлемдер мен салықтар сатып алу бағасының негізгі құрамдас бөлігі болып табылады. Машиналар мен жабдықтарды сатып алу бағасындағы әрбір құрамдас бөліктің үлесі экономикалық қызметтің тиісті түріндегі машиналар мен жабдықтарды пайдалану туралы құндық деректерді қамтитын "Ресурстар-Пайдалану" статистикалық кестелерінен (бұдан әрі – РПК) анықталады. Олардың өзгеруі отандық жабдықтарды өндірушілердің және импорттық жеткізілімнің баға индексімен, теміржол және автомобиль көлігімен құрылыс жүктерін тасымалдауға тарифтер индексімен, қосымша құнға салық мөлшерлемесінің өзгеруімен бағаланады.

37. Машиналар мен жабдықтарға баға индексi мынадай формула бойынша есептеледі:

(19)

мұндағы:

– машиналар мен жабдықтарға баға индексi;

– импортты қоса алғандағы өндірушілердің машиналар мен жабдықтарға баға индексі;

– автомобиль және темiржол көлiгiмен құрылыс жүктерін тасымалдауға тарифтер индексi;

– қосылған құнға салық мөлшерлемесiнiң өзгеруi;

– сатып алынған жабдықтар құнындағы тиісiнше өндірушілер бағасының, көлiктік шығыстардың, төлемдер мен салықтар үлесі.

38. Импортты қоса алғандағы өндiрушiлердiң машиналар мен жабдықтарға баға индексiн (

) есептеу жабдықтың әрбiр іріктелген тобы және экономикалық қызмет түрi бойынша мынадай формуламен жүзеге асырылады:

(20)

мұндағы:

– экономикалық қызметтің j түрiндегі машиналар мен жабдықтарға импортты қоса алғандағы өндірушілердің баға индексі;

– отандық (rk) және импорттық (imp) жабдықтарға баға индексі;

– экономикалық қызметтің j түрiндегі отандық (rk) және импорттық (imp) жабықтардың үлесі.

39. Отандық және импорттық жабдықтар үлесі отандық өндiрiстiң және елге импортталған жабдықтар құнының арасалмағы туралы деректер бойынша РПК негiзінде анықталады.

Есепті жылға жақын жылы жеке алғанда экономикалық қызметтің әрбір түрi бойынша құрылысқа салынған инвестицияларды игеру барысында пайдаланылатын жабдықтардың тiзбесі айқындалады. Тізбеге жабдықтардың технологиялық бiркелкi топтары келесі өлшемшарттарды есекере отырып енгізіледі:

1) жабдықтардың осы тобы қызметтiң тиiстi түрiнiң ерекшелiгiн көрсетеді;

2) іріктелген топқа кіретін жабдықтар түрлерінің жиынтығы қызметтiң осы қызмет түрiнiң барлық машиналары мен жабдықтары құны көлемiнiң кемiнде жартысын қамтиды;

3) жабдықтардың іріктелген тобы үшін өндірушілер бағасының және импорттық жеткізілімдер бағасының өзгеруi туралы тиiстi статистикалық ақпарат бар.

Жабдықтардың іріктелген топтарының құны осы экономикалық қызмет түрiнде қолданылатын машиналар мен жабдықтарға салынған инвестициялардың жалпы құны ретінде шартты түрде қабылданады, осыған сүйене отырып есепке алынатын жабдық түрiнiң үлес салмағы (

) айқындалады.

40. Экономикалық қызметтің барлық түрлері бойынша импортты қоса алғандағы өндірушілердің машиналар мен жабдықтарға баға индексі орташа салмақталған шама ретінде айқындалады:

(21)

мұндағы:

– импортты қоса алғандағы өндірушілердің машиналар мен жабдықтарға баға индексі;

– экономикалық қызметтің j түрiндегі машиналар мен жабдықтарға баға индексі;

– экономикалық қызметтің j түрi жабдықтарының үлес салмағы;

n – экономикалық қызмет түрінің саны.

4-параграф. Өзге де жұмыстар мен шығындарға баға индексі

41. Құрылыстағы баға индексінің (price index) құрамындағы өзге де жұмыстар мен шығындарға баға индексін (

) құру шығындардың мынадай негізгі түрлері бойынша баға өзгерісін есепке алу жолымен жүзеге асырылады:

1) құрылыс үшін жобалау-іздестіру жұмыстары;

2) құрылыс аумағын дайындау (игеру);

3) геодезиялық жұмыстарды жүргізу;

4) құрылыс, монтаж және арнайы құрылыс жұмыстарын орындау үшін жұмысшыларды іссапарға жіберуге байланысты шығындар және өзге де қосымша шығындар.

42. Құрылыс үшін жобалау-іздестіру жұмыстарына және геодезиялық жұмыстарды жүргізуге кеткен шығындар бойынша шығыстардың құрылымы негізгі қызметті жүзеге асыруға кеткен шығыстар бөлігінде ұйымдардың өндірістік-қаржы қызметі туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқау деректері бойынша анықталады. Шығындардың әрбір тобы үшін шикізат пен материалдар, отын және энергия, еңбекақы, өзге де шығындар сияқты негізгі ауыспалы болып табылатын баптардың үлесі есептеледі.

Шығындардың тобы бойынша баға индексі экономикалық қызметтің осы түріндегі кәсіпорындардың жалпы шығыстарындағы әрбір баптың үлесін ескере отырып келесі формула бойынша есептеледі:

(22)

мұндағы:

– топ бойынша өзге де жұмыстар мен шығындарға баға индексі;

– топтағы шығындар элементінің үлесі;

– топтағы шығындар элементі бойынша баға индексі.

43. Құрылыс аумағын дайындау (игеру) және жұмысшылардың іссапарына баланысты шығындарға бағаның өзгеруі экономиканың нақты және тұтыну секторларының жекелеген салаларындағы баға индекстері арқылы бағаланады.

44. Өзге де жұмыстар мен шығындарға баға индексін агрегаттау үшін орташа геометриялық формула қолданылады:

(23)

мұндағы:

– өзге де жұмыстар мен шығындарға баға индексі;

i – өзге де жұмыстар мен шығындарды құраушыларға баға индексі;

n – өзге де жұмыстар мен шығындарға кіретін құраушылар саны.

5-тарау. Салыстыру кезеңдері бойынша баға индексін құру

45. Есепті айдағы баға индексі алдыңғы аймен салыстырғанда кезеңнен кезеңге баға өзгерісінің жүйелілігін бейнелейтін тізбекті индекс болып табылады. Белгіленген базистік кезеңге есепті айдың баға индексі уақыт аралығында баға өзгеруі үрдісінің сипаттамасын беретін базистік индекс болып табылады.

Түрлі салыстыру кезеңдеріне (өткен жылғы желтоқсанға, өткен жылғы тиісті айға, өткен жылғы тиісті кезеңге, тоқсандық) баға индексін есептеу үшін жүйелендірілген екі жылдағы тізбекті баға индексін өзара үйлестіру жүзеге асырылады. Нәтижесінде тұрақты есеп нүктесі бар индексті серпінділік қатары немесе базалық баға индекстерінің серпінділік қатары құрылады.

46. Өткен жылғы желтоқсанға баға индексі мынадай формула бойынша табылады:

(24)

мұндағы:

– есепті t айының өткен жылғы желтоқсанға баға индексі;

– есепті t айының өткен t-1 айға баға индексі;

– өткен t-1 айының өткен жылғы желтоқсанға баға индексі.

47. Белгіленген базистік кезеңге есепті жылғы бір айдағы баға индексі мынадай формула бойынша есептеледі:

(25)

мұндағы:

– есепті t айының g жылғы белгіленген базистік кезеңге баға индексі;

– есепті t айының өткен жылғы желтоқсанға баға индексі;

– g12 өткен жылғы желтоқсандағы g жылғы белгіленген базистік кезеңге баға индексі.

Есептеулер кезінде есепті жылғы барлық айлар үшін соңғы құрастырушы тұрақты шама болып табылады.

48. Өткен жылғы тиісті айға есепті жылғы айлық баға индекстерін есептеу екі жылдық серпінділік қатарының біреуіндегі есепті жылғы айлық баға индексін өткен жылғы айлық баға индексіне бөлу арқылы келесі формула бойынша жүзеге асырылады:

(26)

мұндағы:

– есепті g жылғы t айының өткен g-1 жылғы тиісті айға баға индексі;

– индекстік қатардағы есепті g жылғы t айының баға индексі;

– индекстік қатардағы өткен g-1 жылғы айдың баға индексі.

49. Өткен жылғы тиісті кезеңге есепті кезеңнің өспелi қорытындысымен баға индекстерi екі жылдық серпінділік қатарының біреуіндегі есепті кезеңнің айлық баға индекстерінің сомасын өткен жылғы осы қатардағы сәйкес айлық баға индекстерінің сомасына бөліндісі ретінде мынадай формуламен айқындалады:

(27)

мұндағы:

– есепті жылғы қаңтар-желтоқсандағы баға индексі өткен жылғы қаңтар-желтоқсанға;

– индекстік қатардағы есепті жылғы қаңтар, ақпан, ..., желтоқсандағы баға индексі,

– индекстік қатардағы өткен жылғы қаңтар, ақпан, ..., желтоқсандағы баға индексі.

Өткен жылғы тиісті кезеңмен салыстырғанда есепті жылғы тоқсан, жартыжылдық және тоғыз айдағы баға индексі осыған ұқсас есептеледі.

50. Өткен тоқсанға есепті тоқсандағы баға индекстері екі жылдық серпінділік қатарындағы тоқсанға кіретін айлық баға индекстерінің сомасын өткен кезеңдегі айлық баға индекстерінің сомасына қатынасымен келесі формула бойынша анықталады:

(28)

мұндағы:

– бірінші тоқсанға есепті жылғы екінші тоқсандағы баға индексі;

– индекстік қатардағы есепті жылғы сәуір, мамыр, маусымдағы баға индекстері;

– индекстік қатардағы есепті жылғы қаңтар, ақпан, наурыздағы баға индекстері.

51. Баға индекстерін есептеудің аталған формулалары жеке алғанда құрылыстағы баға индексінің әрбір құраушысы бойынша агрегаттаудың барлық сатыларында (жеке, топтық, жиынтық) индекстердің серпінділік қатарларын құру үшін қолданылады.

6-тарау. Ресми статистикалық ақпаратты тарату

52. Құрылыстағы баға индексі Статистикалық жұмыстар жоспарының мерзімдеріне сәйкес ай сайын жарияланады. Ақпарат барлық пайдаланушылар үшін бір мезгілде жедел ақпарат, баспасөз хабарламасы нысанында Комитеттің Интернет-ресурсына орналастыру арқылы таратылады. Құрылыс материалдарының топтары, кластары және түрлері бойынша бағаның өзгеруі туралы ақпарат статистикалық бюллетеньдерде, жинақтарда жарияланады.

Пайдаланушылар үшін баға индекстерін жариялау қысқаша әдіснамалық түсініктемелермен бірге беріледі.

Құрылыс материалдарының орташа бағасын жариялау алғашқы статистикалық деректердің құпиялылығын және өңір мен Қазақстан Республикасы бойынша есептелген орташа бағаның репрезентативтілігін сақтай отырып жүзеге асырылады.

Құрылыстағы баға индекстерін құру әдістемесіне 1-қосымша

Құрылыс индекстері элементтерінің құрамы

Құрылыс құнының индексі (cost index)	Құрылыстағы баға индексі (price index)
(мердігер төлеген элементтерді қамтиды)	(тапсырыс беруші төлеген элементтерді қамтиды)
Материалдар	Материалдар
Жұмыс күші	Жұмыс күші
Машиналар мен жабдықтарды пайдалану	Машиналар мен жабдықтарды пайдалану
Көлік қызметтері және басқалар	Көлік қызметі және басқалар
Үстеме шығыстар	Үстеме шығыстар
	+
	Мердігердің пайдасы
	+
	Жабдықтар
	Өзге де шығындар

Құрылыстағы баға индекстерін құру әдістемесіне 2-қосымша

РТҮ ресурстық және құндық блоктары шығындарының баптарын қалыптастыру

РТҮ блоктарының баптары	Негізгі қызметті жүзеге асыру үшін шығыстардың баптары
Ресурстық блок
Құрылыс материалдары	Құрылыс материалдары, бөлшектер мен конструкцияларға жұмсалған шығыстар
	Жиынтықтаушы бұйымдарға, жартылай дайын өнімдерге жұмсалған шығыстар
Құндық блок
1) Машиналар мен механизмдерді пайдалануға жұмсалған шығындар	Мұнай өңдеу өнімдеріне жұмсалған шығыстар
	Электр энергиясына жұмсалған шығыстар
2) Еңбекақы төлеуге жұмсалған шығындар	Еңбекақыға жұмсалған шығыстар
3) Шеткері ұйымдардың өндірістік сипаттағы басқа да қызметтеріне жұмсалған шығындар	Құрылыс жүктерін тасымалдау бойынша жүк көлігі қызметтеріне жұмсалған шығыстар
	Құрылыс техникасын және жабдықтарды жалға алу бойынша қызметтерге жұмсалған шығыстар
4) Үстеме шығыстар	Өндірістің жалпы жағдайларын құруға, оған қызмет көрсетуге, ұйымдастыруға және басқаруға байланысты құрылыс-монтаж ұйымдарының шығыстарын өтеуге жұмсалған қаражат

Об утверждении Методики построения индексов цен в строительстве

Приказ Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 14 декабря 2016 года № 315. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 января 2017 года № 14694.

В соответствии с подпунктом 5) статьи 12 Закона Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике" и подпунктом 258) пункта 17 Положения о Министерстве национальной экономики Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 24 сентября 2014 года № 1011, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Методику построения индексов цен в строительстве.

2. Управлению статистики цен совместно с Юридическим управлением Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан обеспечить в установленном законодательством порядке:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его копии в печатном и электронном виде на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на официальное опубликование в периодические печатные издания;

4) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан.

3. Управлению статистики цен Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан довести настоящий приказ до структурных подразделений и территориальных органов Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан для руководства и использования в работе.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан (Керимханова Г.М.).

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель
Комитета по статистике
Министерства национальной экономики
Республики Казахстан	Н. Айдапкелов

Утверждена приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 14 декабря 2016 года № 315

Методика построения индексов цен в строительстве

Глава 1. Общие положения

1. Методика построения индексов цен в строительстве (далее – Методика) относится к статистической методологии, формируемой в соответствии с международными стандартами и утверждаемой в соответствии с Законом Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике" (далее – Закон).

2. Настоящая Методика определяет основные аспекты и методы формирования индексов в строительстве, характеризующих ценовые тенденции в строительном производстве, и сформированных с использованием статистических данных, полученных в рамках действующих общегосударственных статистических наблюдений.

3. Настоящая Методика применяется Комитетом по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан при формировании индексов цен и стоимости строительства (далее – строительные индексы).

4. Строительные индексы используются:

1) при исчислении индексов физического объема показателей строительной деятельности;

2) при расчетах валового внутреннего продукта, производительности труда и других экономико-аналитических расчетов;

3) строительными и проектными организациями для корректировки стоимости строительного проекта в связи с изменением стоимости строительных ресурсов.

5. Методика разработана с учетом принципов и рекомендаций "Руководства по индексу цен производителей: теория и практика", изданного Международной организацией труда, Международным Валютным Фондом, Организацией экономического сотрудничества и развития, Статистическим бюро Европейских сообществ, Организацией Объединенных Наций и Всемирным банком (2004 год), адаптированных с учетом особенностей экономики Республики Казахстан и обследуемого вида экономической деятельности.

6. В Методике используются следующие определения:

1) агрегирование – объединение экономических показателей низкого уровня в более крупные совокупности на всех последующих уровнях;

2) агрегатный индекс цен – относительный показатель, который характеризует изменение цен по отдельной подгруппе, группе или изучаемому явлению в целом и формируется на основе индивидуальных (элементарных) индексов цен;

3) индивидуальный (элементарный) индекс цен – изменение цен одного элемента изучаемой совокупности (конкретного товара, услуги);

4) индекс цен в строительстве – относительный показатель, характеризующий изменение цен на материально-технические ресурсы, используемые на всех этапах строительного производства: строительно-монтажные работы, машины и оборудование, прочие работы и затраты;

5) строительные материалы – природные и искусственные материалы и изделия, предназначенные для создания строительных конструкций, зданий и сооружений при производстве различных видов строительно-монтажных работ;

6) строительное производство – совокупность производственных процессов, выполняемых непосредственно на строительной площадке, включая строительно-монтажные и специальные работы;

7) строительные организации – общестроительные и специализированные организации, осуществляющие строительные, монтажные и другие работы, вид деятельности которых относится к секции "Строительство";

8) сметная стоимость – стоимость строительства объекта, определяемая в соответствии со сметными нормативами при разработке проектной документации на строительство;

9) сметная прибыль – сумма средств, являющаяся нормативной частью сметной стоимости строительства, предназначенная для покрытия расходов, не относимых на себестоимость работ, развития подрядной организации, дополнительного материального стимулирования ее работников;

10) прямые затраты – стоимость материалов, изделий и конструкций с их транспортировкой, инженерного оборудования поставки подрядчика, основная заработная плата рабочих-строителей и стоимость эксплуатации строительных машин и механизмов;

11) накладные расходы – сумма средств для возмещения затрат строительно–монтажных организаций, связанных с созданием общих условий производства, его обслуживанием, организацией и управлением, а также для уплаты налогов и обязательных платежей в бюджет, не учтенных другими составляющими сметной стоимости строительства.

Глава 2. Охват и система классификации

7. Определение сферы охвата индексов цен и их составляющих зависит от конечной цели построения и основного направления их использования. Для строительных индексов определяются рамки экономического и географического охвата.

8. Экономическая сфера характеризуется охватом операций, по которым осуществляются ценовые сделки и которые учитываются в строительных индексах. Для строительства рассчитываются два индекса, характеризующие отрасль со стороны затрат и стороны выпуска. Со стороны затрат или издержек производства, которые несут организации, занятые строительной деятельностью, рассчитывается индекс стоимости строительства (cost index), со стороны выпуска или стоимости произведенной готовой продукции – индекс цен в строительстве (price index). Состав элементов строительных индексов приведен в приложении 1 к настоящей Методике.

9. Индекс стоимости строительства (соst index) характеризует изменение затрат, понесенных подрядчиком, на факторы, формирующие прямые затраты в строительстве, включающие стоимость оплаты труда рабочих, материалов, изделий, конструкций с учетом транспортных расходов по их доставке, эксплуатации строительных машин и оборудования.

Индекс цен в строительстве (price index) характеризует изменение стоимости строительства со стороны заказчика и объединяет затраты, оплаченные подрядчику, с затратами на приобретение инженерного и технологического оборудования и прочие капитальные работы и затраты. Индекс цен в строительстве (price index) отражает динамику цен производителей на готовую продукцию строительства.

Указанные выше строительные индексы не включают все ценовые факторы, которые отражаются в конечной цене строительного объекта, выставляемой покупателю: величину прибыли, закладываемой заказчиком и другие финансовые расходы и налоги (стоимость земли, разрешения на строительство, страховые взносы, налог на регистрацию, комиссионные за предоставление ссуды под недвижимость, комиссионные агенту по продаже недвижимости).

10. Географический охват строительных индексов предусматривает учет строительной деятельности по месту ее фактического осуществления, независимо от места регистрации юридического лица, осуществляющего строительное производство.

Построение строительных индексов осуществляется по регионам Республики Казахстан независимо от специализации их строительного производства и фактических объемов инвестиций, израсходованных на строительство. Для расчета регионального индекса цен в строительстве (price index) используется доля соответствующего элемента технологической структуры в общем объеме инвестиций в строительство данного региона.

11. По отраслевому охвату строительные индексы формируются на основе данных о возведении и реконструкции объектов во всех основных видах экономической деятельности.

Классификационная система является основой процесса формирования индекса, создания выборочных совокупностей для наблюдения, определения структуры и степени детализации формируемого показателя, диапазона субъиндексов для публикации. При разработке строительных индексов применяются стандартные статистические классификации, что позволяет получить содержательные ряды данных, пригодных для использования и сопоставимых на международном уровне.

12. Статистические классификации, используемые для построения строительных индексов, применяются для идентификации:

1) вида экономической деятельности, в котором предполагается функционирование строящегося объекта;

2) видов строительных материалов и их разновидностей по технологическим характеристикам (типу сырья, технологии производства, способу обработки, типовому размеру, сорту, марке).

Глава 3. Построение индекса стоимости строительства

13. Индекс стоимости строительства (соst index) характеризует изменение цен на элементы затрат строительного производства, понесенных подрядчиком.

Построение индекса стоимости строительства осуществляется по основным статьям, определяющим величину затрат на производство строительно-монтажных работ:

1) строительные материалы, изделия, конструкции, приобретаемые строительными организациями;

2) оплата труда;

3) расходы на электроэнергию, топливо;

4) другие затраты (услуги грузового транспорта, аренда машин и оборудования);

5) накладные расходы.

Состав элементов, включаемых в индекс стоимости строительства варьируется, но обязательным является включение двух элементов: строительных материалов и оплаты труда.

14. Расчет индекса стоимости строительства производится на базе специально разработанных ресурсно-технологических моделей (далее – РТМ), которые включают все основные элементы затрат в строительстве.

РТМ строятся на основе проектно-сметной документации объектов, фактически возведенных в предшествующие годы на территории Республики Казахстан. Для идентичности конструктивных решений возведенные здания, сооружения и используемые ресурсы группируются по видам экономической деятельности, отражающим различные направления использования строительных объектов.

15. Элементы затрат в РТМ объединяются в два блока: ресурсный и стоимостной.

В ресурсный блок включаются строительные материалы, детали и конструкции, используемые при строительно-монтажных работах, необходимые для возведения объектов в соответствующем виде экономической деятельности. Каждому строительному материалу, включенному в ресурсный блок, определяются усредненные объемы его применения в натуральном выражении в расчете на единую условную стоимость строительно-монтажных работ. Набор строительных материалов и усредненный объем их применения различаются по РТМ в зависимости от специфики выполнения работ на объектах различного вида.

В стоимостной блок РТМ включаются статьи затрат, связанные с производством строительно-монтажных работ, обслуживанием строительства и управлением: эксплуатация строительных машин и механизмов, услуги сторонних организаций, оплата труда рабочих, занятых непосредственно на строительных и монтажных работах, накладные расходы.

16. Для определения доли ресурсного блока и структуры элементов стоимостного блока РТМ используются статистические данные общегосударственных статистических наблюдений о производственно-финансовой деятельности строительных организаций в части расходов на осуществление основной деятельности. Исходные стоимостные данные классифицируются по экономическому содержанию. Для целей использования в РТМ стоимостные данные перераспределяются по статьям расходов учитываемых элементов ресурсного и стоимостного блоков РТМ. Формирование статей затрат ресурсного и стоимостного блоков РТМ приведено в приложении 2 к настоящей Методике.

17. Ценовая оценка элементов ресурсного блока РТМ осуществляется по статистическим данным об уровне цен на строительные материалы, полученным в ходе общегосударственных статистических наблюдений. Среди различных источников информации о ценах на строительные материалы предпочтение отдается статистическим данным общегосударственных статистических наблюдений о ценах производителей промышленной продукции. Дополнительно при необходимости используются данные статистики цен оптовых продаж или импортных поступлений.

18. Оценка стоимости элементов стоимостного блока РТМ производится в процентном соотношении от расходов ресурсного блока РТМ.

Для оценки изменения цен по элементам используется имеющаяся статистическая информация о ежемесячном изменении цен (тарифов) по позициям, являющимся наиболее затратными в структуре оцениваемого элемента:

1) на эксплуатацию машин и механизмов (EMM) используется индекс цен производителей на продукты переработки нефти и электроэнергию (I_NE);

2) на оплату труда работников (ZP) используется индекс номинальной заработной платы работников, занятых в строительстве (I_ZP);

3) на другие услуги производственного характера сторонних организаций (U) используется индекс тарифов на услуги грузового транспорта по перевозке строительных грузов (I_U) и индекс цен на услуги по аренде строительной техники и оборудования (I_A);

4) величина (коэффициент) накладных расходов (NR) определяется в соответствии с действующими нормативными документами в области сметного ценообразования. Принимается единой для РТМ различных видов экономической деятельности и пересматриваются по мере существенных изменений в структуре расходов на осуществление строительной деятельности.

По условно начисляемому элементу накладных расходов (NR) изменение стоимости расходов рассчитывается соответственно изменению оплаты труда основных рабочих-строителей и машинистов. Для расчета используется формула:

C_NR = C_ZR x k_NR, (1)

где:

C_NR – стоимость накладных расходов;

С_ZP – стоимость затрат на оплату труда работников;

k_NR – коэффициент для накладных расходов.

19. Расчет стоимости строительства отчетного периода производится в следующем порядке:

1) определяется стоимость по каждому строительному материалу, включенному в набор основных материальных ресурсов ресурсного блока РТМ, и находится их сумма:

, (2)

где:

С_Osn.N – стоимость основных материальных ресурсов;

Wi – объем материального ресурса i в натуральном выражении;

Pi – цена ресурса i за стандартную единицу измерения;

n – количество видов основных материальных ресурсов.

2) стоимость ресурсного блока РТМ в технологической модели определяется из стоимости основных материальных ресурсов и стоимости прочих материалов:

C_Res.B = C_Osn.N + C_Osn.N x q, (3)

где:

C_Res.B – стоимость ресурсного блока РТМ;

С_Osn.N – стоимость основных материальных ресурсов;

q – удельный вес стоимости прочих материалов в общей стоимости материалов, дифференцированный по видам экономической деятельности.

3) для формирования стоимостного блока РТМ первоначально находится стоимость статей затрат (EMM, ZP, U), относимых на себестоимость строительно-монтажных работ, в обоих сравниваемых периодах:

C_t-1Zx = C_{t-1, Res.B} x d_Zx ; C_tZx = C_t-1Zx x I_tx, (4)

где:

С_t-1Zx – стоимость соответствующей статьи затрат х в периоде, предшествующем отчетному t-1;

С_{t Zх} – стоимость соответствующей статьи затрат х в отчетном периоде t;

С_t-1,Res.B – стоимость ресурсного блока в периоде, предшествующем отчетному t-1;

d_Zх – доля соответствующей статьи затрат х в РТМ;

I_tх – индекс цен (тарифов) в отчетном периоде по сравнению с предыдущим, используемый для ценовой оценки соответствующей статьи затрат х;

х – соответственно, статья затрат на эксплуатацию машин и механизмов, оплату труда работников, другие услуги производственного характера сторонних организаций.

4) величина стоимостного блока РТМ в обоих периодах находится как сумма статей затрат:

C_Stoim.B = C_EMM + C_ZP + C_U + C_NR, (5)

где:

C_Stoim.B – стоимость стоимостного блока РТМ;

C_EMM, C_ZP, C_U – соответственно, стоимость статьи затрат на эксплуатацию машин и механизмов, оплату труда работников, другие услуги производственного характера сторонних организаций;

C_NR – стоимость накладных расходов.

5) общая стоимость РТМ находится суммированием стоимостей ресурсного и стоимостного блоков в обоих периодах:

С_RTM = С_Rec.B + С_Stoim.B, (6)

где:

С_RTM – общая стоимость РTM;

С_Rec.B – стоимость ресурсного блока РТМ;

С_Stoim.B – стоимость стоимостного блока РТМ.

20. Значение индекса стоимости строительства (соst index) определяется как отношение стоимости всего комплекса произведенных работ при возведении объекта какого-либо вида экономической деятельности в ценах отчетного периода к стоимости этих работ в ценах предыдущего периода:

(7)

где:

– индекс стоимости строительства по виду экономической деятельности f в отчетном периоде по отношению к предыдущему;

– стоимость строительства по виду экономической деятельности f в ценах отчетного периода t;

– стоимость строительства по виду экономической деятельности f в ценах предыдущего периода t-1.

Глава 4. Построение индекса цен в строительстве

21. Построение индекса цен в строительстве (price index) производится исходя из элементов технологической структуры инвестиций в строительство. Под технологической структурой понимается состав затрат на сооружение объекта и их доля в общей сметной стоимости. Сметная стоимость строительства, в соответствии со структурой инвестиций и порядком планирования деятельности строительно-монтажных организаций, подразделяется на следующие виды работ и затрат:

1) строительно-монтажные работы;

2) затраты на приобретение машин и оборудования;

3) прочие работы и затраты.

22. Агрегированный индекс цен в строительстве определяется с учетом доли (удельного веса) каждого элемента технологической структуры в общем объеме инвестиций в строительство по формуле:

I_STR = I_SMR x q_SMR + I_MO x q_MO + I_PRZ x q_PRZ, (8)

I_STR – индекс цен в строительстве;

I_SMR, I_MO, I_PRZ – соответственно, индексы цен на строительно-монтажные работы, машины и оборудование, прочие работы и затраты;

q_SMR, q_MO, q_PRZ – соответственно, удельные веса строительно-монтажных работ, машин и оборудования, прочих работ и затрат.

Удельные веса элементов технологической структуры инвестиций в строительство определяются по данным общегосударственного статистического наблюдения об инвестиционной деятельности за год, приближенный к отчетному.

Параграф 1. Индекс цен на строительно-монтажные работы

23. Построение индекса цен на строительно-монтажные работы (далее – I_SMR) в составе индекса цен в строительстве (price index) осуществляется на основе РТМ, используемых для построения индекса стоимости строительства (соst index).

В стоимостной блок РТМ I_SMR включаются статьи материальных затрат и затрат, связанных с производством строительно-монтажных работ, его обслуживанием и управлением: строительные материалы, изделия, конструкции, эксплуатация строительных машин и механизмов, услуги производственного характера сторонних организаций, оплата труда рабочих, занятых непосредственно на строительных и монтажных работах, прибыль подрядчика.

Для I_SMR расчет стоимости ресурсного блока РТМ и стоимости по основным статьям затрат стоимостного блока, за исключением прибыли подрядчика, осуществляется в последовательности, как по соответствующим элементам индекса стоимости строительства (соst index) по формулам 2-4.

24. На основе полученных данных формируются прямые затраты (PrZ) по формуле:

С_PrZ = С_Res.B + С_EMM + С_ZP + C_U, (9)

где:

С_PrZ – стоимость прямых затрат;

С_Res.B – стоимость ресурсного блока РТМ;

С_EMM, С_ZP, C_U – соответственно, стоимость статей затрат на эксплуатацию машин и механизмов, оплату труда работников, другие услуги производственного характера сторонних организаций.

25. По условно исчисляемому элементу прибыли подрядчика (PR) изменение стоимости рассчитывается соответственно изменению суммы прямых затрат и накладных расходов. Для их расчета используется формула:

C_PR = (C_PZ + C_NR) x k, (10)

где:

C_PR – стоимость прибыли подрядчика;

C_PZ – стоимость прямых затрат;

C_NR – стоимость накладных расходов;

k – коэффициент для прибыли подрядчика.

26. Величина стоимостного блока СМР для I_SMR в обоих периодах находится как сумма всех затрат на производство строительно-монтажных работ и прибыли подрядчика:

C_Stoim.B = C_EMM + C_ZP + C_U + C_NR + C_PR, (11)

где:

C_Stoim.B – стоимость стоимостного блока СМР;

C_EMM, C_ZP, C_U – соответственно, стоимость затрат на эксплуатацию машин и механизмов, оплату труда работников, другие услуги производственного характера сторонних организаций;

C_NR – стоимость накладных расходов;

C_PR – прибыль подрядчика.

27. Общая стоимость СМР для I_SMR находится суммированием стоимостей ресурсного и стоимостного блоков в обоих периодах:

C_SMR = C_Rec.B + C_Stoim.B, (12)

где:

C_SMR – общая стоимость СМР;

C_Rec.B – стоимость ресурсного блока СМР;

C_Stoim.B, – стоимость стоимостного блока СМР.

28. Индекс цен на строительно-монтажные работы определяется отношением стоимостной оценки всей совокупности затрат на их производство в отчетном периоде к предыдущему периоду:

I_SMR = (C_Rec.B + C_Stoim.B) _t / (C_Rec.B + C_Stoim.B) _t-1, (13)

Параграф 2. Расчет индексов цен и средних цен на строительные материалы

29. Индивидуальный индекс цен по материалу-представителю рассчитывается путем сравнения фактической цены каждого вида строительного материала в текущем и предыдущем периоде:

, (14)

где:

I_p – индивидуальный индекс цен;

P_t – цена материала-представителя в отчетном периоде t;

P_t-1 – цена материала-представителя в предыдущем периоде t-1.

30. Индивидуальный индекс цен по виду строительного материала j исчисляется на основе информации об уровне цен или их изменении на материалы-представители, его определяющие.

Для расчета индивидуальных индексов цен используется формула простой (невзвешенной) средней геометрической индивидуальных индексов цен, что эквивалентно соотношению невзвешенных средних геометрических цен (индекс Джевонса):

, (15)

где:

I_j – индивидуальный индекс цен по виду материала j;

P_t, P_t-1 – цена материала-представителя в соответствующем периоде;

i – индивидуальные индексы цен;

t, t-1 – соответственно, отчетный и предыдущий периоды сравнения;

j – вид строительного материала, который объединяет несколько конкретных материалов-представителей (от одного до n);

n – количество материалов-представителей, определяющих вид строительного материала.

Индивидуальный индекс цен вычисляется по каждой товарной позиции по каждому региону.

31. Индекс цен по классам (группам) строительных материалов по регионам и Республике Казахстан рассчитывается делением сумм стоимостной оценки материалов, входящих в этот класс (группу), в сравниваемых периодах:

, (16)

где:

I_m – индекс цен по группе материалов m;

W_j – объем материала j, входящего в группу материалов m;

Pj_t, Pj_(t-1) – фактические цены материала j, входящего в группу материалов m, в отчетном и предыдущем периоде;

n – количество видов материалов в группе m.

32. Средние цены по региону по виду строительного материала рассчитываются на основе зафиксированных цен на материалы-представители по формуле средней геометрической:

, (17)

где:

– средняя цена по виду строительного материала j в отчетном периоде;

p₁, p₂,…,p_n – цены на материалы-представители в отчетном периоде;

n – количество материалов-представителей.

Средние цены исчисляются за определенный период времени, по территории, по видам строительных материалов и их однородным группам. При расчете средней цены во внимание принимается равенство количества цен материалов-представителей в сравниваемых периодах.

33. Средняя цена по материалам-представителям, видам строительных материалов по Республике Казахстан формируется как средневзвешенная величина из уровня цен по регионам и их удельного веса по формуле:

, (18)

где:

P_RKt – средняя цена по Республике Казахстан в период t;

P_t – средняя цена по региону в период t;

V₀ – стоимостные данные (базисные веса) по региону за определенный базовый период.

34. Исчисленные средние цены не являются репрезентативными, отражающими уровень цен всей совокупности изучаемого явления, если они сформированы из цен менее чем трех различных базовых объектов, отчитавшихся в отчетном периоде. Такие цены по видам строительных материалов не публикуются, но используются для дальнейших расчетов средних цен и индексов цен более высокого уровня агрегации.

Параграф 3. Индекс цен на машины и оборудование

35. Индекс цен на машины и оборудование (I_MO) в составе индекса цен в строительстве (price index) характеризует изменение цен на технологическое и инженерное оборудование объектов, приобретаемое для строительного производства.

В стоимость машин и оборудования включается стоимость приобретения (изготовления) и доставки на приобъектный склад:

1) комплексов всех видов монтируемого или не монтируемого оборудования (технологического, энергетического, подъемно-транспортного, насосно-компрессорного и другого, оборудования электронно-вычислительных центров, лабораторий, мастерских различного назначения, медицинских кабинетов);

2) контрольно-измерительных приборов, средств автоматизации и связи;

3) инструментов, инвентаря, штампов, приспособлений, оснастки, запасных частей, специальных контейнеров для транспортировки полуфабрикатов или готовой продукции, включаемых в первоначальный фонд вводимых в действие производств;

4) оборудования, инструмента, инвентаря, мебели и других предметов внутреннего убранства, требующихся для первоначального оснащения общежитий, объектов коммунального хозяйства, просвещения, культуры, здравоохранения, торговли.

36. Приобретение машин и оборудования рассматривается в видах экономической деятельности, для которых разработаны РТМ, и оценивается в ценах приобретения.

Основными составляющими цен приобретения являются цены производителей или цены импортных поставок, транспортные расходы по доставке, различные платежи и налоги. Доля каждого составляющего в ценах приобретения машин и оборудования определяется из статистических таблиц "Ресурсы-Использование" (далее – ТРИ), содержащих стоимостные данные об использовании машин и оборудования соответствующим видом экономической деятельности. Их изменение оценивается индексами цен производителей отечественного оборудования и импортных поставок, индексами тарифов на перевозку строительных грузов железнодорожным и автомобильным транспортом, изменением ставки налога на добавленную стоимость.

37. Индекс цен на машины и оборудование рассчитывается по формуле:

I_MO = I_Proiz x d_Proiz + I_gruz x d_gruz + I_NDS x d_NDS, (19)

где:

I_MO – индекс цен на машины и оборудование;

I_Proiz – индекс цен производителей, включая импорт, на машины и оборудование;

I_gruz – индекс тарифов на перевозку строительных грузов автомобильным и железнодорожным транспортом;

I_NDS – изменение ставки налога на добавленную стоимость;

d_Proiz, d_gruz, d_NDS – доля, соответственно, цен производителей, транспортных расходов, платежей и налогов в стоимости приобретенного оборудования.

38. Расчет индекса цен производителей, включая импорт, на машины и оборудование (I_Proiz) осуществляется по каждой отобранной группе оборудования и виду экономической деятельности по формуле:

Ij_Proiz = I_rk x d_rk + I_imp x d_imp, (20)

где:

Ij_Proiz – индекс цен производителей, включая импорт, на машины и оборудование вида экономической деятельности j;

I_rk, I_imp – индексы цен на отечественное (rk) и импортное (imp) оборудование;

d_rk, d_imp – доля отечественного (rk) и импортного (imp) оборудования вида экономической деятельности j.

39. Доли отечественного и импортного оборудования определяются на основании ТРИ по данным о соотношении стоимости оборудования отечественного производства и импортированного в страну.

В год, приближенный к отчетному, определяется перечень оборудования, потребляемого в ходе освоения инвестиций в строительство по каждому виду экономической деятельности в отдельности. В перечень включаются технологически однородные группы оборудования с учетом следующих критериев:

1) данная группа оборудования отражает специфику соответствующего вида деятельности;

2) совокупность видов оборудования, входящих в отобранную группу, охватывает не менее половины стоимостного объема всех машин и оборудования этого вида деятельности;

3) для отобранной группы оборудования имеется соответствующая статистическая информация об изменении цен производителей и цен импортных поставок.

Стоимость отобранных групп оборудования условно принимается за общую стоимость инвестиций в используемые машины и оборудования данного вида экономической деятельности, исходя из которой определяются удельные веса учитываемого вида оборудования (q_j).

40. Индекс цен производителей, включая импорт, на машины и оборудование по всем видам экономической деятельности определяется как средневзвешенная величина:

, (21)

где:

I_Proiz – индекс цен производителей, включая импорт, на машины и оборудование;

Ij_Proiz – индекс цен на машины и оборудование вида экономической деятельности j;

q_j – удельный вес оборудования вида экономической деятельности j;

n – количество видов экономической деятельности.

Параграф 4. Индекс цен на прочие работы и затраты

41. Построение индекса цен на прочие работы и затраты (I_PRZ) в составе индекса цен в строительстве (price index) осуществляется путем учета изменения цен по следующим основным видам затрат:

1) на проектно-изыскательские работы для строительства;

2) на подготовку (освоение) территории строительства.

3) на проведение геодезических работ;

4) затраты, связанные с командированием рабочих для выполнения строительных, монтажных и специальных строительных работ и другие дополнительные затраты.

42. Структура расходов по затратам на проектно-изыскательские работы для строительства и проведение геодезических работ определяется по данным общегосударственного статистического наблюдения о производственно-финансовой деятельности организаций в части расходов на осуществление основной деятельности. Для каждой группы затрат исчисляются доли статей, являющихся основными переменными: сырье и материалы, топливо и энергия, оплата труда, прочие затраты.

Индекс цен по группе затрат рассчитывается с учетом доли каждой статьи в общих расходах предприятий данного вида экономической деятельности по формуле:

, (22)

где:

I_gPRZ – индекс цен на прочие работы и затраты по группе;

d_e – доля элемента затрат группы;

I_e – индекс цен по элементу затрат в группе.

43. Изменение цен на подготовку (освоение) территории строительства и затраты, связанные с командированием рабочих, оцениваются через индексы цен в отдельных отраслях реального и потребительского секторов.

44. Для агрегирования индекса цен на прочие работы и затраты используется формула среднего геометрического:

, (23)

где:

I_PRZ – индекс цен на прочие работы и затраты;

i – индексы цен на составляющие прочих работ и затрат;

n – число составляющих, входящих в прочие работы и затраты.

Глава 5. Построение индексов цен по периодам сравнения

45. Цепным индексом, отражающим последовательность изменения цен из периода в период, являются индексы цен отчетного месяца по сравнению с предыдущим месяцем. Базисным индексом, дающим характеристику тенденции изменения цен во времени, являются индексы цен отчетного месяца к определенному базовому периоду.

Для расчета индексов цен к различным периодам сравнения (декабрю предыдущего года, соответствующему месяцу прошлого года, соответствующему периоду прошлого года, квартальных) осуществляется увязка цепных индексов цен между собой за два последовательных года. В результате образуется индексный динамический ряд, имеющий постоянную точку отсчета, или динамический ряд базисных индексов цен.

46. Индекс цен к декабрю предыдущего года находится по формуле:

Id_t = I_t x Id_(t-1), (24)

где:

Id_t – индекс цен отчетного месяца t к декабрю предыдущего года;

I_t – индекс цен отчетного месяца t к предыдущему месяцу t-1;

Id_(t-1) – индекс цен предыдущего месяца t-1 к декабрю предыдущего года.

47. Индекс цен за месяц отчетного года к определенному базовому периоду рассчитывается по формуле:

Ig_t = Id_t x Igd_(g12), (25)

где:

Ig_t – индекс цен отчетного месяца t к установленному базовому периоду года g;

Id_t – индекс цен отчетного месяца t к декабрю предыдущего года;

Igd_(g12) – индекс цен декабря предыдущего года g12 к установленному базовому периоду года g.

Последняя составляющая является постоянной величиной при расчетах для всех месяцев отчетного года.

48. Расчет месячных индексов цен отчетного года к соответствующему месяцу прошлого года осуществляется делением месячного индекса цен отчетного года на месячный индекс цен предыдущего года, в одном двухгодичном динамическом ряду по формуле:

, (26)

где:

I_t – индекс цен за месяц t отчетного года g к соответствующему месяцу предыдущего года g-1;

It_g – индекс цен месяца t отчетного года g в индексном ряду;

It_(g-1) – индекс цен месяца t предыдущего года g-1 в индексном ряду.

49. Индексы цен нарастающим итогом отчетного периода к соответствующему периоду прошлого года определяются как частное от деления суммы месячных индексов цен отчетного периода на сумму месячных индексов цен предыдущего года, одного двухгодичного динамического ряда по формуле:

, (27)

где:

– индекс цен за январь-декабрь отчетного года к январю-декабрю предыдущего года;

I_1g, I_2g, ..., I_12g – индексы цен за январь, февраль, ..., декабрь отчетного года в индексном ряду;

I_1(g-1), I_2(g-1),… I_12(g-1) – индексы цен за январь, февраль, ..., декабрь предыдущего года в индексном ряду.

Аналогично рассчитываются индексы цен за квартал, полугодие и девять месяцев отчетного года к соответствующему периоду прошлого года.

50. Индексы цен за отчетный квартал к предыдущему кварталу рассчитываются отношением суммы месячных индексов цен, входящих в квартал, в двухгодичном динамическом ряду к сумме месячных индексов цен предыдущего периода, по формуле:

, (28)

где:

– индекс цен второго квартала отчетного года к первому кварталу;

I_4g, I_5g, I_6g – индексы цен за апрель, май, июнь отчетного года в индексном ряду;

I_1g, I_2g, I_3g – индексы цен за январь, февраль, март отчетного года в индексном ряду.

51. Указанные формулы расчета индексов цен применяются для построения динамических рядов индексов на всех ступенях агрегации (индивидуальных, групповых, сводного) по каждой составляющей индекса цен в строительстве в отдельности.

Глава 6. Распространение официальной статистической информации

52. Индексы цен в строительстве публикуются ежемесячно согласно срокам Плана статистических работ. Информация распространяется одновременно для всех пользователей в форме экспресс-информации, пресс-релиза, путем их размещения на Интернет-ресурсе Комитета. Информация об изменении цен по группам, классам и видам строительных материалов публикуется в статистических бюллетенях, сборниках.

Для пользователей публикация индексов цен сопровождается краткими методологическими пояснениями.

Публикация средних цен на строительные материалы осуществляется при соблюдении конфиденциальности первичных статистических данных и репрезентативности рассчитанных средних цен по региону и Республике Казахстан.

Приложение 1 к Методике построения индексов цен в строительстве

Состав элементов строительных индексов

Индекс стоимости строительства (cost index)	Индекс цен в строительстве (price index)
(включаются элементы, оплаченные подрядчиком)	(включаются элементы, оплаченные заказчиком)
Материалы	Материалы
Рабочая сила	Рабочая сила
Эксплуатация машин и оборудования	Эксплуатация машин и оборудования
Услуги транспорта и другие	Услуги транспорта и другие
Накладные расходы	Накладные расходы
	+
	Прибыль подрядчика
	+
	Оборудование
	Прочие затраты

Приложение 2 к Методике построения индексов цен в строительстве

Формирование статей затрат ресурсного и стоимостного блоков РТМ

Статья блоков РТМ	Статьи расходов на осуществление основной деятельности
Ресурсный блок
Строительные материалы	Расходы на строительные материалы, детали и конструкции
	Расходы на комплектующие изделия, полуфабрикаты
Стоимостной блок
1) Затраты на эксплуатацию машин и механизмов	Расходы на продукты переработки нефти
	Расходы на электроэнергию
2) Затраты на оплату труда	Расходы на оплату труда
3) Затраты на другие услуги производственного характера сторонних организаций	Расходы на услуги грузового транспорта по перевозке строительных грузов
	Расходы на услуги по аренде строительной техники и оборудования
4) Накладные расходы	Средства для возмещения затрат строительно-монтажных организаций, связанных с созданием общих условий производства, его обслуживанием, организацией и управлением