"Құрылыс" саласы бойынша өнімнің жалпы шығарылымын анықтау бойынша әдістемені бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 2016 жылғы 12 желтоқсандағы № 310 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 20 қаңтарда № 14709 болып тіркелді

"Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабының 5) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 24 қыркүйектегі № 1011 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі туралы ереженің 17-тармағының 258) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған "Құрылыс" саласы бойынша өнімнің жалпы шығарылымын анықтау бойынша әдістеме бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Өндіріс және қоршаған орта статистикасы басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін қазақ және орыс тілдерінде қағаз және электрондық түрде ресми жариялану және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберілуін;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялануға жіберілуін;

4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Өндіріс және қоршаған орта статистикасы басқармасы осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелеріне және аумақтық органдарына жұмыс бабында басшылыққа алу және пайдалану үшін жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының орынбасарына (Г.М. Керімханова) жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлтттық экономика министрлігі Статистика комитетінің төрағасы

Н. Айдапкелов

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2016 жылғы 12 желтоқсандағы № 310 бұйрығымен бекітілді

"Құрылыс" саласы бойынша өнімнің жалпы шығарылымын анықтау бойынша әдістеме 1-тарау. Жалпы ережелер

1. "Құрылыс" саласы бойынша өнімнің жалпы шығарылымын анықтау бойынша әдістеме (бұдан әрі - Әдістеме) халықаралық стандарттарға сәйкес қалыптастырылатын және Қазақстан Республикасының "Мемлекеттік статистика туралы" 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңына (бұдан әрі - Заң) сәйкес бекітілетін статистикалық әдіснамаға жатады.

2. Әдістеме жалпымемлекеттік статистикалық байқаулар шеңберінде жасырын және бейресми қызметтерді есепке алумен құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымын есептеу тәртібін анықтайды.

3. Әдіснамалық негіз ретінде 2008 жылғы Ұлттық шоттар жүйесі және Экономикалық Ынтымақтастық және Даму Ұйымының бақыланбайтын экономиканы өлшеу бойынша ұсынымдары алынады.

4. Әдістемені Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің қызметкерлері "Құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымы" статистикалық көрсеткішін қалыптастыру кезінде қолданады.

5. Осы Әдістемеде келесі негізгі анықтамалар пайдаланылады:

1) бақыланбайтын экономикаға – ұлттық шоттарды құрастыру үшін пайдаланылатын негізгі дереккөздерден ақпаратты жинау кезінде қамтылмауы мүмкін өндірістік қызмет түрлері жатады;

2) ғимараттар мен имараттарды күрделі жөндеу – ғимараттың (құрылыстың) кейбір бөліктерін немесе тұтас конструкцияларды, бөлшектерді немесе инженерлік-техникалық жабдықтың физикалық тозуына және бұзылуына байланысты қайта қалпына келтіру және ұзақ қызмет ететін, үнемді, олардың пайдалану көрсеткіштерін жақсартатындарға ауыстыру бойынша жұмыстар;

3) жалпы шығарылым – тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің шығарылымы есепті кезеңдегі ұлттық экономиканың бірлік-резиденттерінің өндірістік қызметінің нәтижесі болып табылатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің жиынтық құнын көрсетеді;

2-тарау. Құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымын есептеу тәртібі

6. Құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымына ұйымдар жүргізетін ғимараттар мен имараттардың құрылысы және қайта жаңғырту жұмыстарының құны, сонымен қатар жеке құрылыс салушылар, үй шаруашылықтары орындаған құрылыс жұмыстарының құны кіреді.

7. Құрылыс саласының шығарылымы жасырын және бейресми қызметтерді есепке алумен жаңа құрылыстың құрылыс-монтаж жұмыстарының, ғимараттар мен имараттардың күрделі және ағымдағы жөндеулерінің көлемінен тұрады.

8. Құрылыс және инвестиция салалары бойынша айлық, тоқсандық және жылдық кезеңділіктегі статистикалық байқаулардың нысандары, дара кәсіпкерлер және үй шаруашылықтары бойынша статистикалық іріктеме байқаулар жүргізілетін есептеулердің ақпараттық базасы болып табылады.

9. Құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымын есептеу тәртібі келесі кезеңдерден тұрады:

1) ресми экономиканың құрылыс жұмыстарының көлемін анықтау;

2) жасырын және бейресми экономиканы есепке алумен, құрылыс жұмыстарының көлемін анықтау.

1-параграф. Ресми экономиканың құрылыс жұмыстарының көлемін анықтау

10. Жаңа құрылыстағы құрылыс жұмыстарының көлемі шаруашылық субъектілері және жеке құрылысшылар жүргізетін құрылыс-монтаж жұмыстарына салынған инвестициялар, сонымен қатар объектілерді салумен байланысты өзге де шығындар көлемдерін қосу арқылы анықталады.

Жаңа құрылыстағы құрылыс жұмыстарының көлемі келесі формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

v_nov - жаңа құрылыстағы құрылыс жұмыстарының көлемі;

v_smrP - ірі, орта және шағын кәсіпорындар бойынша құрылыс-монтаж жұмыстарына кеткен шығындар;

v_smrIS - жеке құрылысшылардың құрылыс-монтаж жұмыстарына кеткен шығындар;

v_p – объектіні салуға байланысты өзге де шығындар.

11. Ірі, орта және шағын кәсіпорындар бойынша құрылыс-монтаж жұмыстарына кеткен шығындар туралы статистикалық ақпарат ай сайынғы негізгі капиталға салынған инвестициялар туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқаулар негізінде қалыптастырылады.

12. Жеке құрылыс салушылардың құрылыс-монтаж жұмыстарына кетірген шығындары бойынша статистикалық деректер жеке құрылыс салушылардың объектілерді пайдалануға беруі туралы статистикалық байқау негізінде қалыптастырылады.

13. "Объектіні салуға байланысты өзге де шығындар" көрсеткіші бойынша деректер жыл сайын инвестициялық қызметтер туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқауы негізінде қалыптастырылады. Құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымын есептеу кезінде пайдаланылатын өзге де шығындардың жалпы көлемінен жобалық іздестіру жұмыстарына кеткен шығындар және банкке төленген кредит пайыздары алынып тасталады.

Ай сайынғы құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымын есептеу кезінде объектіні салуға байланысты өзге де шығындардың жылдық көлемінен 1/12 бөлігі пайдаланылады.

14. Ғимараттар мен имараттарды жөндеу бойынша құрылыс жұмыстарының көлемі шаруашылық субъектілері жүргізетін ғимараттар мен имараттарды күрделі және ағымдағы жөндеу бойынша жұмыс көлемі, сонымен қатар тұрғын үй-жайларды күту және жөндеу үшін және үй шаруашылықтары орындаған құрылыс, жөндеу-құрылыс жұмыстары және қызметтер көлемі үй шаруашылықтарының құрылыс материалдарына жұмсаған шығындарын қосу арқылы қалыптастырылады.

Ғимараттар мен имараттарды күрделі және ағымдағы жөндеу бойынша құрылыс жұмыстарының көлемі келесі формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

v_rem - ғимараттар мен имараттарды күрделі және ағымдағы жөндеу бойынша құрылыс жұмыстарының көлемі;

v_kP – ірі, орта және шағын кәсіпорындар бойынша ғимараттар мен имараттарды күрделі жөндеу бойынша негізгі капиталға салынған инвестициялар көлемі;

v_tKR - ірі және орта мердігерлік ұйымдармен орындалған ғимараттар мен имараттарды ағымдағы жөндеу бойынша көлемі;

v_tM - шағын мердігерлік ұйымдармен орындалған ғимараттар мен имараттарды ағымдағы жөндеу бойынша көлемі;

v_rDom – үй шаруашылықтарымен орындалған құрылыс-жөндеу жұмыстарының құрылыс қызметтері көлемі.

V_mDom –тұрғын жайларды күту және жөндеу үшін үй шаруашылықтарының материалдарға жұмсалған шығындары.

15. Ірі, орта және шағын кәсіпорындар бойынша ғимараттар мен имараттарды күрделі жөндеу бойынша негізгі капиталға салынған инвестициялар көлемі туралы статистикалық ақпарат айлық кезеңділіктегі негізгі капиталға салынған инвестициялар туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқау негізінде қалыптастырылады.

16. Ірі және орта кәсіпорындар істеген ағымдағы жөндеу бойынша құрылыс жұмыстарының көлемі туралы статистикалық ақпарат айлық кезеңділіктегі орындалған құрылыс жұмыстары (көрсетілген қызметтер) туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқау негізінде қалыптастырылады.

17. Шағын кәсіпорындар істеген ағымдағы жөндеу бойынша құрылыс жұмыстарының көлемі туралы статистикалық ақпарат тоқсандық кезеңділіктегі орындалған құрылыс жұмыстары (көрсетілген қызметтер) туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқау негізінде қалыптастырылады. Шағын кәсіпорындар бойынша ай сайынғы ақпараттың болмауынан құрылыс жұмыстарының тоқсандық көлемін алғанға дейін шағын кәсіпорындардың аралық көлеміне жете есептеу жүргізіледі.

18. Құрылыс жұмыстары (көрсетілген қызметтер), жөндеу-құрылыс жұмыстары және тұрғын үй-жайларды жөндеу және қызмет көрсетуге арналған материалдарға кеткен шығындар көрсеткіштері бойынша ақпарат көзі үй шаруашылықтарының табыстары мен шығыстары бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың тоқсан сайынғы сұрақнамасы болып табылады.

19. Дара кәсіпкерлердің өндірілген өнімдері мен көрсетілген қызметтері көлемінің статистикалық деректері негізгі экономикалық қызмет түрі "Құрылысқа" сәйкес дара кәсіпкердің қызметі туралы жылдық кезеңділіктегі жалпымемлекеттік статистикалық байқау негізінде қалыптастырылады.

Ай сайынғы құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымын есептеу кезінде жылдық көлемінен 1/12 бөлігі пайдаланылады.

20. Ірі және орта кәсіпорындар бойынша құрылыс машиналары мен жабдығын операторымен жалға беру бойынша статистикалық деректер айлық кезеңділіктегі орындалған құрылыс жұмыстары (көрсетілген қызметтер) туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқау негізінде қалыптастырылады.

21. Шағын кәсіпорындар бойынша құрылыс машиналары мен жабдығын операторымен жалға беру бойынша статистикалық деректер шағын кәсіпорындар бойынша тоқсандық кезеңділіктегі орындалған құрылыс жұмыстары (көрсетілген қызметтер) туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқау негізінде қалыптастырылады.

22. Дара кәсіпкерлер бойынша құрылыс машиналары мен жабдығын операторымен жалға беру бойынша статистикалық деректер "Құрылыс машиналары мен жабдығын операторымен жалға беру" экономикалық қызмет кодына сәйкес дара кәсіпкердің қызметі туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқау негізінде қалыптастырылады.

Кәсіпорындар бойынша құрылыс машиналары мен жабдығын операторымен жалға беру келесі формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

v_arendaP - кәсіпорындар бойынша құрылыс машиналары мен жабдығын операторымен жалға беру;

v_arendaКP – ірі және орта кәсіпорындар бойынша құрылыс машиналары мен жабдығын операторымен жалға беру;

v_arendaМ - шағын кәсіпорындар бойынша құрылыс машиналары мен жабдығын операторымен жалға беру.

23. Ресми экономиканың орындалған құрылыс жұмыстарының (көрсетілген қызметтер) көлемі келесі формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

v_f - ресми экономиканың құрылыс жұмыстары (көрсетілген қызметтер) көлемі;

v_nov - жаңа құрылыстағы құрылыс жұмыстарының көлемі;

v_rem - ғимараттар мен имараттарды жөндеу бойынша құрылыс жұмыстарының көлемі;

v_IP - дара кәсіпкердің өндірген өнімі мен көрсеткен қызметтерінің көлемі;

v_arendaP - кәсіпорындар бойынша құрылыс машиналары мен жабдығын операторымен жалға беру;

v_arendaIP - дара кәсіпкерлер бойынша құрылыс машиналары мен жабдығын операторымен жалға беру.

Ресми экономика бойынша құрылыс өнімінің жалпы шығарылымын есептеу алгоритмі осы Әдістемеге 1-қосымшада келтірілген.

2-параграф. Құрылыс саласы бойынша жасырын және бейресми қызметтер көлемін анықтау

24. Жалпы шығарылым көлемін бағалауға шаруашылық жүргізуші субъектілердің ресми және бақыланбайтын қызметтерінің барлық түрлері кіреді. Құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымына барлық жете есептеу мен түзетулерді жинақтап көрсету кезінде жасырын және бейресми қызметке жете есептеу жүргізіледі.

Құрылыс бөлігінде жасырын және бейресми қызметке:

1) статистикалық органдарға деректер ұсынбайтын жеке тұлғалар саяжай және бақ учаскелерінде салған саяжай үйлері және басқа да есік алды құрылыстары, гараж және басқа да объектілер;

2) объектілерді салу және жөндеумен айналысатын бірлеспеген кәсіпорындардың қызметі (заңнамада белгіленген тәртіппен тіркелмеген және құрылыс қызметіне лицензия алмаған, құрылысшылардың уақытша бригадалары);

3) салық төлеуден жалтару мақсатында құрылыс ұйымдарының орындалған көлемдер туралы деректерді төмендету жатады.

25. Жасырын және бейресми қызметтерді есепке алумен құрылыстағы мердігерлік жұмыстардың көлемін анықтау кезінде теңгерімдік әдіс пайдаланылады. Аталған әдіс зерттелетін құбылысты (кірістер мен шығыстар, ресурстар және оларды пайдалану) сипаттайтын өзара байланысқан көрсеткіштерді әртүрлі көзқараспен салғастыруға негізделген. Инвестициялық ресурстар негізінде құрылыстағы мердігерлік жұмыс көлемі анықталады және статистикалық байқау деректерімен салыстырылады. Алынған айырма жасырын және бейресми қызметтің шамасын сипаттайды.

Инвестициялық ресурс астарында құрылыс-монтаж, жөндеу жұмыстары кезінде пайдаланылатын құрылыс және басқа да материалдар, сонымен қатар машина жасау өнімдері ұғынылады.

26. Жасырын және бейресми қызметтің параметрлерін есепке алумен құрылыстағы мердігерлік жұмыстар көлемін анықтау кезінде келесі кезеңдер бөлініп көрсетіледі:

1) құрылыстағы мердігерлік жұмыстардың болуы мүмкін (бағалау) көлемін анықтау;

2) ірі және орта кәсіпорындар мен ұйымдар бойынша құрылыстағы мердігерлік жұмыстар көлемін анықтау;

3) шағын кәсіпорындар мен ұйымдар орындаған құрылыстағы мердігерлік жұмыстар көлемін анықтау;

4) жасырын және бейресми құрылыс қызметінің параметрлерін мердігерлік жұмыстардың болуы мүмкін көлемдерін статистикалық байқаулардың сәйкес деректерімен салыстыру және оларды өңірлер бойынша тарату жолымен анықтау.

27. Құрылыс саласы бойынша жасырын қызмет көлемін анықтау инвестициялық ресурстар негізінде жүзеге асырылады.

28. Құрылыстық, монтаж жұмыстарына арналған инвестициялық (материалдық) ресурстар шамасы келесі формула бойынша есептеледі (ғимараттар мен имараттарды жөндеуді қоса):

мұндағы:

R - инвестициялық ресурстардың құны;

Р - ішкі салалық айналымсыз құрылыс материалдары өнеркәсібінің өнімдерін өндіру (бейресми экономиканы есепке алғанда);

С - құрылыс материалдары бойынша сыртқы сауда айырмасы (белгілі кезең iшiндегі елдiң экспорты мен импортының құны арасындағы арақатынас);

- өндірушілерде және саудада тауар запастарының өзгеруі;

K₁ – құрылыс материалдарының сауда және көлік үстеме бағалардың құрылыс материалдарының сатып алушы бағасындағы ресурсына қатынасы;

dn - құрылыс материалдарын жалпы аралық тұтынудағы "құрылыс" саласының құрылыс материалдарын аралық тұтыну үлесі;

d - құрылыс саласының жалпы аралық шығын көлеміндегі құрылыс материалдарын аралық тұтыну үлесі.

29. Орындалған құрылыс, монтаж және жөндеу жұмыстарының бағалау көлемі келесі формула бойынша анықталады:

мұндағы:

V_о - орындалған құрылыс, монтаж және жөндеу жұмыстарының бағалау көлемі;

R_s - құрылыс-монтаж және жөндеу жұмыстарына арналған инвестициялық (материалдық) ресурстардың құны;

d_mater - құрылыс, монтаж және жөндеу жұмыстарының жалпы көлеміндегі материалдар құнының үлес салмағы;

d_h – өз қажеттілігі үшін орындалатын жұмыстардың үлес салмағы.

30. Жасырын қызметке жете есептеу көлемі мердігерлік жұмыс көлемін бағалау және шағын кәсіпорындарды есепке алумен статистикалық байқаулар нысандарының деректері айырмасы ретінде келесі формула бойынша анықталады:

мұндағы:

D_s - жасырын қызметке жете есептеу көлемі;

V_о - орындалған құрылыс, монтаж және жөндеу жұмыстарының бағалау көлемі;

V_c - орындалған құрылыс жұмыстарының көлемі.

31. Жасырын және бейресми құрылыс қызметінің шамасы өңірлер, мердігерлік ұйымдар есептілігіндегі орындалған құрылыс-монтаж жұмыстарының көлемі туралы деректерді тапсырма берушiнiң есептілігіндегі ұқсас деректерден төмендетудің пропорционалды мөлшері бойынша бөлінеді, келесі формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

Dқ - өңірлік деңгейдегі жасырын және бейресми қызметке жете есептеу шамасы;

Dқр - республикалық деңгейдегі жасырын және бейресми қызметке жете есептеу шамасы;

Зsө - өңірлік деңгейде тапсырыс берушінің есептілігіндегі ұқсас деректерден мердігерлік ұйымдар есептілігіндегі құрылыс-монтаж жұмыстарының көлемін төмендету шамасы;

Зsқр - республикалық деңгейде тапсырыс берушінің есептілігіндегі ұқсас деректерден мердігерлік ұйымдар есептілігіндегі құрылыс-монтаж жұмыстарының көлемін төмендету шамасы.

32. Алынған нәтижелердің объективтілігін бағалау кезінде шығындар үлесінің серпіні мердігерлік жұмыстар көлеміндегі элементтер және баптар бойынша бақыланып отырады, құрылыс салушылар және орындалған мердігерлік жұмыстар көлемдері салыстырылады.

33. Бейресми қызметтің көлемі:

1) халық салған жеке тұрғын үйлер құрылысына жете есептеу көлемінен қалыптастырылады;

2) халық салған саяжай үйлері мен гараждар құрылысына жете есептеу көлемінен.

34. Халық салған жеке тұрғын үй құрылысына жете есептеу көлемін анықтау үшін рұқсат беру құжаттары бойынша әкімшілік деректер және жеке құрылыс салушылардың объектілерді пайдалануға беруі туралы статистикалық деректер пайдаланылады.

Халық салған жеке тұрғын үй құрылысына жете есептеу көлемін анықтау бірнеше кезеңнен тұрады:

1) жеке құрылыс салушылардың үй құрылысы үдерісінің орташа ұзақтығы рұқсат беру құжаттары бойынша құрылыс-монтаж жұмыстары өндірісінің басталғаны туралы жартыжылдық сауалнаманың статистикалық деректері негізінде анықталады;

2) ұрғын үйлердың жалпы алаңын айдың орташа ұзақтығына бөлу арқылы тұрғын үйлердың бір айдағы орташа жалпы алаңы анықталады;

3) тұрғын үйлердың бір айдағы орташа жалпы алаңы жеке құрылыс салушылар тұрғызған тұрғын үйлердің бір шаршы метрінің құрылысына жұмсалған орташа нақты шығындарына көбейтіледі.

Халық салған жеке тұрғын үйлер құрылысына жете есептеудің бағалау көлемі келесі формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

n_is - халық салған жеке тұрғын үйлер құрылысына жете есептеудің көлемі;

S – жеке құрылыс салушылардың ұсынған рұқсат беру құжаттары бойынша тұрғын ғимараттарының жалпы алаңы, шаршы метр;

15 - құрылыс үдерісінің орташа ұзақтығы;

P_s - бір шаршы метр құрылысына кеткен орташа нақты шығындар.

35. Халық салған саяжай үйлері мен гараждар құрылысына жете есептеу көлемі жыл сайынғы жеке құрылыс салушылардың объектілерді пайдалануға беруі туралы статистикалық байқау негізінде қалыптастырылады.

Есептеу пайдалануға берілген уақытша тұруға арналған саяжайлар, автомобильдерге арналған гараждар және халық салған жеке тұрғын үйлердің жалпы алаңы және нақты құны бойынша соңғы үш жылдағы орташаланған серпінділік қатарлары деректеріне негізделген.

Үлес салмағы әр жыл бойынша жеке уақытша тұруға арналған саяжайлар және автомобильдерге арналған гараждардың жалпы алаңының жеке құрылыс салушылар салған тұрғын үйлердің жалпы алаңына қатынасы арқылы келесі формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

q_d1,2,3 - халық салған саяжай үйлер және гараждар құрылысына жете есептеудің үлес салмағы;

S_d - уақытша тұруға арналған саяжайлардың жалпы алаңы, шаршы метр;

S_g - автомобильдерге арналған гараждардың жалпы алаңы, шаршы метр;

S_in - жеке тұрғын үйлердің жалпы алаңы, шаршы метр.

Соңғы кезеңде орташа үлес салмағы есептеледі:

мұндағы:

q_sr - халық салған саяжай үйлері мен гараждар құрылысына жете есептеудің орташа үлес салмағы;

q_{d1,2,3 -} халық салған саяжай үйлері мен гараждар құрылысына жете есептеудің үлес салмағы;

3 - жыл саны.

Бұдан әрі орташа үлес салмағы жеке құрылыс салушылардың есеп деректері бойынша ай сайынғы құрылыс-монтаж жұмыстарына келесі формула бойынша көбейтіледі:

мұндағы:

n_d - халық салған саяжай үйлері мен гараждар құрылысына жете есептеу көлемі;

q_sr - халық салған саяжай үйлері мен гараждар құрылысына жете есептеудің орташа үлес салмағы;

v_smrIS - жеке құрылыс салушылардың құрылыс-монтаж жұмыстарына кетірген шығындары.

36. Бейресми қызметке жете есептеудің жалпы көлемі келесі формула бойынша анықталады:

мұндағы:

d_n - бейресми қызметке жете есептеудің көлемі;

n_d - халық салған саяжай үйлері мен гараждар құрылысына жете есептеу көлемі;

n_is - халық салған жеке тұрғын үйлер құрылысына жете есептеудің көлемі;

37. Жасырын және бейресми қызметке жете есептеудің жалпы көлемі келесі формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

v_n - жасырын және бейресми құрылыс қызметінің көлемі;

d_s - жасырын қызметіне құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымы көлемін жете есептеу;

d_n - бейресми қызметіне құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымы көлемін жете есептеу.

Жасырын және бейресми қызмет бойынша құрылыс өнімінің жалпы шығарылымын есептеу алгоритмі осы Әдістемеге 2-қосымшада келтірілген.

3-параграф. Құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымын анықтау

38. Құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымының көлемі жаңа құрылыста орындалған жұмыстардың жиынтық құнын, жасырын және бейресми қызметті есепке алғанда кәсіпорындар, жеке құрылыс салушылар мен үй шаруашылықтары жүргізетін ғимараттар мен имараттарды күрделі жөндеу бойынша жұмыстар көлемін білдіреді, бұл келесі формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

v - құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылым көлемі;

v_f - ресми экономикадағы құрылыс жұмыстарының көлемі;

v_n - жасырын және бейресми қызметті есепке алғанда құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымының көлемі.

39. Қалыптастырылған құрылыс өнімінің жалпы шығарылымының көлемі тоқсан сайын және жылына бір рет таратылады:

1) "Құрылыс" экономикалық қызмет түріне сәйкес құрылыс жұмыстарының түрлері бойынша;

2) әкімшілік-аумақтық объектілер бойынша (облыс, республика);

3) жұмысшылар саны бойынша кәсіпорындар өлшемділігі бойынша (шағын, орта, ірі);

4) меншік нысандары мен түрлері бойынша (мемлекеттік, жеке, шетелдік).

4-параграф. Құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымының физикалық көлем индекстерін есептеу

40. Құрылыс өндірісінің саласындағы өзгерістерді анықтау үшін серпіндіде құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымы өзгерісін сипаттайтын құрылыс өнімдерінің жалпы шығарылымының физикалық көлем индексінің (бұдан әрі - ФКИ) салыстырмалы көрсеткіші пайдаланылады. Құрылыс өнімінің жалпы шығарылымының ФКИ құрылыс өнімінің жалпы шығарылымы көлемінің талданып отырған кезеңнің дефляторын қоса алғанда (баға индексі) нақты қолданыстағы бағалардағы өткен кезеңге қатысы арқылы анықталады.

Құрылыс өнімдері жалпы шығарылымының ФКИ анықтау кезінде құрылыс-монтаж жұмыстарын өндіру үдерісінде бағалардың өзгерісін сипаттайтын құрылыс-монтаж жұмыстарына бағалар индексі болып табылатын дефлятор қолданылады.

Құрылыс өнімдері жаппай шығарылымының ФКИ есептеу келесі формула бойынша жүзеге асырылады:

мұндағы:

I - ФКИ (қарқындар);

V - құрылыс өнімдері жаппай шығарылымының көлемі;

t - ағымдағы жылдың кезеңі;

t-1 - өткен жылдың тиісті кезеңі;

Iс t/t-1 - өткен жылдың тиісті кезеңіне құрылыс-монтаж жұмыстарына баға индексі.

2016 жылғы 12 желтоқсандағы № 310 "Құрылыс" саласы бойынша өнімнің жалпы шығарылымын анықтау бойынша әдістемеге 1-қосымша

Ресми экономика бойынша құрылыс өнімінің жалпы шығарылымын есептеу алгоритмі

Көрсеткіш атауы	жол нөмірі	Көрсеткішті қалыптастыру (есеп)
А	Б
Ресми экономика бойынша құрылыс өнімінің жалпы шығарылымы	01	01 жол=02 жол +07 жол +13 жол +14 жол+ +15 жол +16 жол
Жаңа құрылыс	02	02 жол= 03 жол +04 жол +06 жол
соның ішінде:
құрылыс-монтаж жұмыстары, барлығы	03	негізгі капиталға салынған инвестициялар туралы (айлық кезеңділіктегі) жалпымемлекеттік статистикалық байқау
жеке құрылыс салушылар орындаған құрылыс-монтаж жұмыстары	04	жеке құрылыс салушылардың объектілерді пайдалануға беруі туралы (айлық кезеңділіктегі) жалпымемлекеттік статистикалық байқау
объект құрылысына байланысты өзге де шығындар	05	инвестициялық қызмет туралы (жылдық кезеңділіктегі) жалпымемлекеттік статистикалық байқау
5 жолдан жобалау-іздестіру жұмыстары	05.1	инвестициялық қызмет туралы (жылдық кезеңділіктегі) жалпымемлекеттік статистикалық байқау
5 жолдан кредит үшін банкке төленген пайыздар	05.2	инвестициялық қызмет туралы (жылдық кезеңділіктегі) жалпымемлекеттік статистикалық байқау
жобалау-іздестіру жұмыстарын алып тастағандағы объект құрылысына байланысты өзге де шығындар	06	06 жол =(05 жол -05.1 жол -05.2 жол)/12
Ғимараттар мен имараттарды жөндеу, барлығы	07	07 жол= 08 жол +09 жол +10 жол +11 жол+ +12 жол
ірі, орта және кіші ұйымдар бойынша ғимараттар мен имараттарды күрделі жөндеу	08	негізгі капиталға салынған инвестициялар туралы (айлық кезеңділіктегі) жалпымемлекеттік статистикалық байқау
ірі және орта кәсіпорындар бойынша ағымдағы жөндеу бойынша құрылыс жұмыстарының көлемі	09	орындалған құрылыс жұмыстары (көрсетілген қызметтер) туралы (айлық кезеңділіктегі) жалпымемлекеттік статистикалық байқау
шағын кәсіпорындар бойынша ағымдағы жөндеу бойынша құрылыс жұмыстарының көлемі	10	орындалған құрылыс жұмыстары (көрсетілген қызметтер) туралы (тоқсандық кезеңділіктегі) жалпымемлекеттік статистикалық байқау
құрылыс қызметтері, жөндеу-құрылыс жұмыстары (үй шаруашылықтары)	11	үй шаруашылықтарының жылдық көлемнен 1/12 бөлігінің табыстары мен шығыстары бойынша тоқсан сайынғы сұрақнама жалпымемлекеттік статистикалық байқау
тұрғын үй-жайларды күту және жөндеу үшін материалдарға жұмсалған шығындар (үй шаруашылықтары)	12	үй шаруашылықтарының жылдық көлемнен 1/12 бөлігінің табыстары мен шығыстары бойынша тоқсан сайынғы сұрақнама жалпымемлекеттік статистикалық байқау
Негізгі экономикалық қызмет түрі "Құрылыс" болып табылатын ДК бойынша өндірілген өнімнің, орындалған жұмыстар мен көрсетілген қызметтердің көлемі	13	дара кәсіпкердің қызметі туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқауы (жылдық кезеңділіктегі), жылдық көлемнен 1/12 бөлігі
Ірі және орта кәсіпорындар бойынша құрылыс машиналары және жабдығын операторымен жалға беру	14	орындалған құрылыс жұмыстары (көрсетілген қызметтер) туралы (айлық кезеңділіктегі) жалпымемлекеттік статистикалық байқау
Шағын кәсіпорындар бойынша құрылыс машиналары және жабдығын операторымен жалға беру	15	орындалған құрылыс жұмыстары (көрсетілген қызметтер) туралы (тоқсандық кезеңділіктегі) жалпымемлекеттік статистикалық байқау
ДК бойынша құрылыс машиналары және жабдығын операторымен жалға беру	16	құрылыс жабдығын оператормен жалға беру экономикалық қызмет кодына сәйкес жылдық көлемнен 1/12 бөлігі, жылдық кезеңділіктегі дара кәсіпкердің қызметі туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқау

2016 жылғы 12 желтоқсандағы № 310 "Құрылыс" саласы бойынша өнімнің жалпы шығарылымын анықтау бойынша әдістемеге 2-қосымша

Жасырын және бейресми қызмет бойынша құрылыс өнімінің жалпы шығарылымын есептеу алгоритмі
Көрсеткіш атауы	жол нөмірі	Көрсеткішті қалыптастыру (есеп)
А	Б
Жасырын және бейресми экономикаға жете есептеу	01	01 жол=02 жол + 17 жол + 23 жол
соның ішінде
жасырын қызмет көлемі (Ds)	02	Ds = (V о- Vc )
өндіруші бағасы бойынша құрылыс материалдары өнеркәсібінің өнімдерін өндіру, мың теңге (Р1)	03	өнім өндіру және жөнелту туралы статистикалық байқау деректері
ішкі салалық айналым, % (а1)	04
құрылыс материалдары өнеркәсібіндегі бейресми экономиканың мөлшері, % (а2)	05	өнеркәсіп статистикасындағы есептік көрсеткіш
құрылыс материалдары өнеркәсібінің өнімдерін өндіру (бейресми экономиканың мөлшерін есепке алғанда) ішкі салалық айналым деректерінсіз, мың теңге (Р)	06	Р1*(100-а1)*(100+а2) 10000
тауарлардың осы санаты бойынша сыртқы сауда айырмасы (импорт-экспорт) (С)	07	кедендік статистика деректері
өндірушілерде және саудада тауар қорларының өзгеруі (D3)	08	кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметі туралы статистикалық байқау деректері
сатып алушылар бағасындағы құрылыс материалдары ресурсына құрылыс материалдарының сауда және көлік үстеме бағаларының қатынасы, % (К1)	09	пайдалану ресурстары кестесінің деректері
құрылыс материалдарын жалпы тұтынудағы "құрылыс" саласының құрылыс материалдарын аралық тұтынудың үлесі, % (dn)	10	пайдалану ресурстары кестесінің деректері
құрылыс саласының аралық шығынының жалпы көлеміндегі құрылыс материалдарын аралық тұтынудың үлесі, % (d)	11	пайдалану ресурстары кестесінің деректері
құрылыс, монтаж және жөндеу жұмыстарының жалпы көлеміндегі материалдар құнының үлес салмағы (dmater)	12
мердігерлік жұмыстардың бағалау көлемі (Vо)	13	Vo=(Rs: dmater)*dh
өз қажеттілігі үшін орындалатын жұмыстардың үлес салмағы (dh)	14
инвестициялық ресурстардың құны (Rs)	15	Rs=(P+C-D3)*(1+К1)*dn/d
кәсіпорындар бойынша мердігерлік жұмыстардың жалпы көлемі (Vс)	16	Vс= Vкс + Vм
жеке тұрғын үйлердің құрылысына жете есептеу	17	17 жол=22 жол*20 жол
жеке құрылыс салушылардың ұсынған рұқсат құжаттары бойынша тұрғын үйдің жалпы алаңы, шаршы метр	18	рұқсат құжаттары бойынша құрылыс-монтаж жұмыстарын жүргізе бастағаны туралы жарты жылдық кезеңділіктегі жалпы мемлекеттік статистикалық байқау
құрылыс объектілерінің нақты құны, мың теңге (жеке құрылыс салушылар бойынша)	19	жеке құрылыс салушылардың объектілерді пайдалануға беруі туралы айлық кезеңділіктегі жалпы мемлекеттік статистикалық байқау
жалпы алаңның 1 шаршы метрінің құрылысына жұмсалған орташа нақты құны, мың теңге	20	20 жол=19 жол/18 жол
құрылыстың орташа ұзақтығы	21	15 ай
тұрғын үйлердің бір айдағы орташа жалпы алаңы, шаршы метр	22	22 жол=18 жол/21 жол
жеке құрылыс салушылардың бақ және саяжай учаскелерінің құрылысына жете есептеу	23	23 жол=осы қосымшадағы 26 жол * 04 жол (ЖҮҚ бойынша ҚМЖ) осы Әдістемеге 1-қосымша
халық пайдалануға берген саяжай үйлерінің және гараждардың жалпы алаңы	24	жеке құрылыс салушылардың объектілерді пайдалануға беруі туралы айлық кезеңділіктегі жалпымемлекеттік статистикалық байқау
халық пайдалануға берген тұрғын үйлердің жалпы алаңы	25	жеке құрылыс салушылардың объектілерді пайдалануға беруі туралы айлық кезеңділіктегі жалпымемлекеттік статистикалық байқау
халық пайдалануға берген тұрғын үйлердің жалпы алаңына халық пайдалануға берген саяжай үйлерінің және гараждардың жалпы алаңының үлес салмағы	26	26 жол=24 жол/25 жол

Об утверждении Методики по определению валового выпуска продукции по отрасли "Строительство"

Приказ Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 12 декабря 2016 года № 310. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 20 января 2017 года № 14709.

В соответствии с подпунктом 5) статьи 12 Закона Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике" и подпунктом 258) пункта 17 Положения о Министерстве национальной экономики Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 24 сентября 2014 года № 1011, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Методику по определению валового выпуска продукции по отрасли "Строительство".

2. Управлению статистики производства и окружающей среды совместно с Юридическим управлением Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его копии в бумажном и электронном виде на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на официальное опубликование в периодические печатные издания;

4) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан.

3. Управлению статистики производства и окружающей среды Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан довести настоящий приказ до структурных подразделений и территориальных органов Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан для руководства и использования в работе.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан (Керимханову Г.М).

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня первого официального опубликования.

Председатель
Комитета по статистике
Министерства национальной
экономики Республики Казахстан	Н. Айдапкелов

Утверждена приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 12 декабря 2016 года № 310

Методика по определению валового выпуска продукции по отрасли "Строительство"

Глава 1. Общие положения

1. Методика по определению валового выпуска продукции по отрасли "Строительство" (далее - Методика) относится к статистической методологии, формируемой в соответствии с международными стандартами и утверждаемой в соответствии с Законом Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике" (далее - Закон).

2. Методика определяет порядок расчета валового выпуска продукции строительства в рамках общегосударственных статистических наблюдений с учетом скрытой и неформальной деятельности.

3. В качестве методологической основы использована Система Национальных Счетов 2008 года и рекомендации Организации Экономического Сотрудничества и Развития по измерению ненаблюдаемой экономики.

4. Методика применяется сотрудниками Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан при формировании статистического показателя "Валовой выпуск продукции строительства".

5. В настоящей Методике используются следующие основные определения:

1) к ненаблюдаемой экономике – относятся виды производственной деятельности, которые не могут быть охвачены при сборе информации из основных источников, используемых для составления национальных счетов;

2) капитальный ремонт зданий и сооружений – работы по восстановлению и замене отдельных частей зданий (сооружений) или целых конструкций, деталей и систем инженерно-технического оборудования в связи с их физическим износом и разрушением на более долговечные и экономичные, улучшающие их эксплуатационные показатели;

3) валовой выпуск – выпуск товаров и услуг представляет собой суммарную стоимость товаров и услуг, являющихся результатом производственной деятельности единиц-резидентов национальной экономики в отчетном периоде.

Глава 2. Порядок расчета валового выпуска продукции строительства

6. Валовой выпуск продукции строительства включает стоимость работ по строительству и реконструкции зданий и сооружений, производимых организациями, а также стоимость строительных работ выполненных индивидуальными застройщиками, домашними хозяйствами.

7. Выпуск отрасли строительство состоит из объемов строительно-монтажных работ нового строительства, капитального и текущего ремонта зданий и сооружений, с учетом скрытой и неформальной деятельности.

8. Информационной базой производимых расчетов являются формы статистических наблюдений месячной, квартальной и годовой периодичности по отраслям строительства и инвестиций, выборочные статистические наблюдения по индивидуальным предпринимателям и домашним хозяйствам.

9. Порядок расчета валового выпуска продукции строительства состоит из следующих этапов:

1) определение объема строительных работ формальной экономики;

2) определение объемов строительных работ, с учетом скрытой и неформальной экономики.

Параграф 1. Определение объема строительных работ формальной экономики

10. Объем строительных работ в новом строительстве определяется суммированием объемов инвестиций в основной капитал на строительно-монтажные работы производимых хозяйствующими субъектами и индивидуальными застройщиками, а также прочих затрат, связанных со строительством объекта.

Объем строительных работ в новом строительстве рассчитывается по следующей формуле:

v _nov = v _smrP + v _smrIS +v _p , (1)

где:

v_nov – объем строительных работ в новом строительстве;

v_smrP – объем затрат на строительно-монтажные работы по крупным, средним и малым предприятиям;

v _smrIS – объем затрат на строительно-монтажные работы индивидуальных застройщиков;

v_p - объем прочих затрат, связанных со строительством объекта.

11. Статистическая информация о затратах на строительно-монтажные работы по крупным, средним и малым предприятиям формируется на основе ежемесячного общегосударственного статистического наблюдения об инвестициях в основной капитал.

12. Статистические данные по затратам на строительно-монтажные работы индивидуальных застройщиков формируются на основе статистического наблюдения о введенных в эксплуатацию объектах индивидуальными застройщиками.

13. Данные по статистическому показателю "Прочие затраты, связанные со строительством объекта" формируются ежегодно на основании общегосударственного статистического наблюдения об инвестиционной деятельности. Из общего объема прочих затрат используемого при расчете валового выпуска продукции строительства исключаются затраты на проектно-изыскательские работы и уплаченные банку проценты за кредит.

При ежемесячном расчете валового выпуска продукции строительства используется 1/12 часть годового объема прочих затрат, связанных со строительством объекта.

14. Объем строительных работ по ремонту зданий и сооружений формируется путем суммирования объемов работ по капитальному и текущему ремонту зданий и сооружений, производимых хозяйствующими субъектами, а также расходов домашних хозяйств на строительные материалы для обслуживания и ремонта жилых помещений и объемов строительных, ремонтно-строительных работ и услуг, оказанных домашними хозяйствами.

Объем строительных работ по капитальному и текущему ремонту зданий и сооружений рассчитывается по следующей формуле:

v _rem = v _kP + v _tKR + v _tM + v _rDom + v _mDom , (2)

где:

v_rem - объем строительных работ по капитальному и текущему ремонту зданий и сооружений;

v _kP - объем инвестиций в основной капитал по капитальному ремонту зданий и сооружений по крупным, средним и малым предприятиям;

v _tKR - объем по текущему ремонту зданий и сооружений, выполненных крупными и средними подрядными организациями;

v _tM - объем по текущему ремонту зданий и сооружений, выполненных малыми подрядными организациями;

v _rDom - объем строительных услуг, ремонтно-строительных работ, оказанных домашними хозяйствами;

v _mDom - расходы домашних хозяйств на материалы для обслуживания и ремонта жилых помещений.

15. Статистическая информация об объеме инвестиций в основной капитал по капитальному ремонту зданий и сооружений по крупным, средним и малым предприятиям формируется ежемесячно на основе общегосударственного статистического наблюдения об инвестициях в основной капитал.

16. Статистическая информация об объеме строительных работ по текущему ремонту, выполненных крупными и средними предприятиями формируется на основе общегосударственного статистического наблюдения о выполненных строительных работах (услугах) месячной периодичности.

17. Статистическая информация об объеме строительных работ по текущему ремонту, выполненных малыми предприятиями формируется на основе общегосударственного статистического наблюдения о выполненных строительных работах (услугах) квартальной периодичности. Из-за отсутствия ежемесячной информации по малым предприятиям производится досчет на промежуточный объем малых предприятий до получения квартального объема строительных работ.

18. Источником информации показателей: строительных работ (услуг), ремонтно-строительных работ и расходов на материалы для обслуживания и ремонта жилых помещений, является ежеквартальный вопросник общегосударственного статистического наблюдения по расходам и доходам домашних хозяйств.

19. Статистические данные объема произведенной продукции и оказанных услуг индивидуальных предпринимателей формируются на основе общегосударственного статистического наблюдения о деятельности индивидуального предпринимателя годовой периодичности, в соответствии с основным видом экономической деятельности "Строительство".

При ежемесячном расчете валового выпуска продукции строительства используется 1/12 часть годового объема.

20. Статистические данные по аренде строительных машин и оборудования с оператором по крупным и средним предприятиям формируются ежемесячно на основе общегосударственного статистического наблюдения о выполненных строительных работах (услугах).

21. Формирование статистических данных по аренде строительных машин и оборудования с оператором по малым предприятиям, осуществляется на основе квартального общегосударственного статистического наблюдения о выполненных строительных работах (услугах) по малым предприятиям.

22. Статистические данные по аренде строительных машин и оборудования с оператором по индивидуальным препринимателям формируются в соответствии с кодом экономической деятельности "Аренда строительных машин и оборудования с оператором" на основе общегосударственного статистического наблюдения о деятельности индивидуального предпринимателя.

Аренда строительных машин и оборудования с оператором, по предприятиям рассчитывается по следующей формуле:

v _arendaP = v _arendaKR + v _arendaM, (3)

где:

v _arendaP - аренда строительных машин и оборудования с оператором, по предприятиям;

v _arendaKR - аренда строительных машин и оборудования с оператором, по крупным и средним предприятиям;

v _arendaM - аренда строительных машин и оборудования с оператором, по малым предприятиям.

23. Объем выполненных строительных работ (услуг) формальной экономики рассчитывается по следующей формуле:

v _f = v _nov + v _rem + v _IP + v _arendaP + v _arendaIP, (4)

где:

v_f - объем строительных работ (услуг) формальной экономики;

v_nov - объем строительных работ в новом строительстве;

v_rem - объем строительных работ ремонту зданий и сооружений;

v_IP - объем произведенной продукции и оказанных услуг, выполненных индивидуальными предпринимателями;

v_arendaP - аренда строительных машин и оборудования с оператором, по предприятиям;

v_arendaIP - аренда строительных машин и оборудования с оператором, по индивидуальным предпринимателям.

Алгоритм расчета валового выпуска продукции строительства по формальной экономике приведен в приложении 1 к настоящей Методике.

Параграф 2. Определение объема скрытой и неформальной деятельности по отрасли строительства

24. Оценка объема валового выпуска включает все виды официальной и ненаблюдаемой деятельности хозяйствующих субъектов. При совокупном обозначении всех досчетов и поправок к валовому выпуску продукции строительства производится досчет на скрытую и неформальную деятельность.

К скрытой и неформальной деятельности в части строительства относятся:

1) строительство дачных домов и других надворных построек на дачных и садовых участках, гаражей и других объектов физическими лицами, не представляющими данные в статистические органы;

2) деятельность некорпорированных предприятий, осуществляющих строительство и ремонт объектов (временные бригады строителей, не зарегистрированные и не получившие лицензию на строительную деятельность в установленном законодательством порядке);

3) занижение данных о выполненных объемах строительными организациями с целью уклонения от уплаты налогов.

25. При определении объемов подрядных работ в строительстве с учетом скрытой и неформальной деятельности используется балансовый метод. Данный метод основан на сопоставлении взаимосвязанных показателей, с разных точек зрения, характеризующих исследуемое явление (доходы и расходы, ресурсы и их использование). На основе инвестиционных ресурсов определяются объемы подрядных работ в строительстве и сравниваются с данными статистического наблюдения. Полученная разница характеризует величину скрытой и неформальной деятельности.

Под инвестиционными ресурсами понимаются строительные и другие материалы, используемые при строительно-монтажных, ремонтных работах, а также продукция машиностроения.

26. При определении объема подрядных работ в строительстве с учетом параметров скрытой и неформальной деятельности выделяют следующие этапы:

1) определение возможных (оценочных) объемов подрядных работ в строительстве;

2) определение объемов подрядных работ в строительстве по крупным и средним предприятиям и организациям;

3) определение объема подрядных работ в строительстве выполненного малыми предприятиями и организациями;

4) определение параметров скрытой и неформальной строительной деятельности путем сравнения возможных объемов подрядных работ с соответствующими данными статистических наблюдений и их распределение по регионам.

27. Определение объема скрытой деятельности по отрасли строительства осуществляется на базе инвестиционных ресурсов.

28. Величина инвестиционных (материальных) ресурсов для строительных, монтажных работ (включая ремонт зданий и сооружений) рассчитывается по следующей формуле:

R_s = (Р + C - ∆₃) х (1 + K₁) х d_n /d , (5)

где:

R_s - стоимость инвестиционных ресурсов;

P - производство продукции промышленности строительных материалов (с учетом неформальной экономики) без внутриотраслевого оборота;

C - внешнеторговое сальдо (соотношение между стоимостью экспорта и импорта страны за определенный период) по строительным материалам;

₃ - изменение запасов товаров у производителей и в торговле;

K₁ - отношение торговых и транспортных наценок строительных материалов к ресурсам строительных материалов в ценах покупателя;

dn - доля промежуточного потребления строительных материалов отрасли "строительство" в общем промежуточном потреблении строительных материалов;

d - доля промежуточного потребления строительных материалов в общем объеме промежуточных затрат отрасли строительство.

29. Оценочный объем выполненных строительных, монтажных и ремонтных работ определяется по формуле:

V_o = (R_s /d_mater)*d_h , (6)

где:

V_o - оценочный объем выполненных строительных, монтажных и ремонтных работ;

R_s - стоимость инвестиционных (материальных) ресурсов для строительно-монтажных и ремонтных работ;

d_mater - удельный вес стоимости материалов в общем объеме строительных, монтажных и ремонтных работ;

d_h - удельный вес работ, выполняемых для собственных нужд.

30. Объем досчета на скрытую деятельность определяется как разница оценочного объема подрядных работ и данных форм статистического наблюдения с учетом малых предприятий по следующей формуле:

D_s = V _о - V_c , (7)

где:

D_s - объем досчета на скрытую деятельность;

V_о - оценочный объем выполненных строительных, монтажных и ремонтных работ;

V_c - объем выполненных строительных работ.

31. Величина скрытой и неформальной строительной деятельности распределяется по регионам, пропорционально размеру занижения данных о выполненном объеме строительно-монтажных работ в отчетности подрядных организаций, над аналогичными данными в отчетности заказчика и рассчитывается по следующей формуле:

Dр = Зsp/ Зspк х Dрк, (8)

где:

Dр - величина досчета на скрытую и неформальную деятельность на региональном уровне;

Dрк - величина досчета на скрытую и неформальную деятельность на республиканском уровне;

Зsр - величина занижения объемов строительно-монтажных работ в отчетности подрядных организаций над аналогичными данными в отчетности заказчика на региональном уровне;

Зsрк - величина занижения объемов строительно-монтажных работ в отчетности подрядных организаций над аналогичными данными в отчетности заказчика на республиканском уровне.

32. При оценке объективности полученных результатов отслеживается динамика доли затрат по элементам и статьям в объеме подрядных работ, сопоставляются объемы застройщиков и выполненный объем подрядных работ.

33. Объем неформальной деятельности формируется из:

1) объема досчета на строительство индивидуальных жилых домов, построенных населением;

2) объема досчета на строительство дачных домов и гаражей, построенных населением.

34. При определении объема досчета на строительство индивидуальных жилых домов, построенных населением, используются административные данные по разрешительным документам и статистические данные о введенных в эксплуатацию жилых домах индивидуальными застройщиками.

Определение объема досчета на строительство индивидуальных жилых домов, построенных населением, состоит из нескольких этапов:

1) определяется средняя продолжительность процесса строительства домов индивидуальными застройщиками на основе статистических данных полугодовой анкеты о начале производства строительно-монтажных работ по разрешительным документам;

2) путем деления общей площади жилых домов на среднюю продолжительность месяцев, определяется средняя общая площадь жилых домов за месяц;

3) средняя общая площадь жилых домов за месяц умножается на средние фактические затраты на строительство одного квадратного метра общей площади жилых домов построенных индивидуальными застройщиками.

Оценочный объем досчета на строительство индивидуальных жилых домов построенных населением рассчитывается по следующей формуле:

n_is = (S /15) * P_s , (9)

где:

n_is - объем досчета на строительство индивидуальных жилых домов, построенных населением;

S - общая площадь жилых зданий по представленным разрешительным документам индивидуальными застройщиками, квадратных метров;

15 - средняя продолжительность процесса строительства;

P_s - средние фактические затраты на строительство одного квадратного метра.

35. Объем досчета на строительство дачных домов и гаражей построенных населением формируется на основе ежегодного статистического наблюдения о вводе в эксплуатацию объектов индивидуальными застройщиками.

Расчет основан на динамике усредненных данных последних трех лет по общей площади и фактической стоимости введенных в эксплуатацию дач для временного проживания, гаражей для автомобилей и индивидуальных домов построенных населением.

Удельные веса, рассчитываются отдельно по каждому году путем соотношения общей площади дач для временного проживания и гаражей для автомобилей к общей площади построенных домов индивидуальными застройщиками по следующей формуле:

q_d1,2,3 = ( S_d + S_g ) / S_in )*100 , (10)

где:

q_d1,2,3 - удельный вес досчета на строительство дачных домов и гаражей, построенных населением;

S_d - общая площадь дач для временного проживания, квадратных метров;

S_g - общая площадь гаражей для автомобилей, квадратных метров;

S_in - общая площадь индивидуальных жилых домов, квадратных метров.

На последнем этапе рассчитывается средний удельный вес:

q_sr = ∑ q_d1,2,3 / 3 , (11)

где:

q_sr - средний удельный вес досчета на строительство дачных домов и гаражей, построенных населением;

q_d1,2,3 - удельный вес досчета на строительство дачных домов и гаражей, построенных населением;

3 – количество лет.

Рассчитанный средний удельный вес умножается на ежемесячный объем затрат на строительно-монтажные работы индивидуальных застройщиков по отчетным данным по следующей формуле:

n_d = q_sr * v_smrIS , (12)

где:

n_d - объем досчета на строительство дачных домов и гаражей, построенных населением;

q_sr - средний удельный вес досчета на строительство дачных домов и гаражей, построенных населением;

v_smrIS – объем затрат на строительно-монтажные работы индивидуальных застройщиков.

36. Общий объем досчета на неформальную деятельность определяется по следующей формуле:

d_n = n_d + n_is , (13)

где:

d_n - объем досчета на неформальную деятельность;

n_d - объем досчета на строительство дачных домов и гаражей, построенных населением;

n_is - объем досчета на строительство индивидуальных жилых домов, построенных населением.

37. Общий объем досчета на скрытую и неформальную деятельность определяется по следующей формуле:

v_n = d_s + d_n , (14)

где:

v_n - объем скрытой и неформальной строительной деятельности;

d_s – досчет объема валового выпуска продукции строительства на скрытую деятельность;

d_n - досчет объема валового выпуска продукции строительства на неформальную деятельность.

Алгоритм расчета валового выпуска продукции строительства по скрытой и неформальной деятельности приведен в приложении 2 к настоящей Методике.

Параграф 3. Определение валового выпуска продукции строительства

38. Объем валового выпуска продукции строительства представляет суммарную стоимость работ, выполненных в новом строительстве, объем работ по капитальному ремонту зданий и сооружений, производимых предприятиями, индивидуальными застройщиками и домашними хозяйствами с учетом скрытой и неформальной деятельности, который рассчитывается по следующей формуле:

V = v_f + v_n , (15)

где:

V – объем валового выпуска продукции строительства;

v_f - объем строительных работ формальной экономики;

v_n - объем валового выпуска продукции строительства с учетом скрытой и неформальной деятельности.

39. Сформированный объем валового выпуска продукции строительства ежеквартально и один раз в год распределяется:

1) по видам строительных работ в соответствии с видом экономической деятельности "Строительство";

2) по административно-территориальным объектам (область, республика);

3) по размерности предприятий по численности работников (малые, средние, крупные);

4) по формам и видам собственности (государственная, частная, иностранная).

Параграф 4. Расчет индекса физического объема валового выпуска продукции строительства

40. При определении изменений в сфере строительного производства используется относительный показатель индекс физического объема (далее - ИФО) валового выпуска продукции строительства, характеризующий изменение валового выпуска продукции строительства в динамике. ИФО валового выпуска продукции строительства определяется соотношением объемов валового выпуска продукции строительства анализируемого периода к предыдущему периоду в фактически действовавших ценах, с учетом дефлятора (индекса цен).

При определении ИФО валового выпуска продукции строительства используется дефлятор, которым является индекс цен на строительно-монтажные работы, характеризующий изменение цен в процессе производства строительно-монтажных работ.

Расчет ИФО валового выпуска продукции строительства производится по следующей формуле:

, (16)

где:

I - ИФО (темпы);

V - объем валового выпуска продукции строительство;

t - период текущего года;

t-1 - соответствующий период предыдущего года;

I_ct/t-1 - индекс цен на строительно-монтажные работы к соответствующему периоду прошлого года.

Приложение 1 к Методике по определению валового выпуска продукции по отрасли "Строительство" от 12 декабря 2016 года № 310

Алгоритм расчета валового выпуска продукции строительства по формальной экономике

Наименование показателя	номер строки	Формирование (расчет) показателя
А	Б
Валовый выпуск продукции строительства по формальной экономике	01	строка 01=строка 02+ строка 07+ строка 13+ строка 14+ строка 15+ строка 16
Новое строительство	02	строка 02=строка 03+ строка 04+ строка 06
в том числе:
строительно-монтажные работы, всего	03	общегосударственное статистическое наблюдение об инвестициях в основной капитал (месячной периодичности)
строительно-монтажные работы, выполненные индивидуальными застройщиками	04	общегосударственное статистическое наблюдение о вводе в эксплуатацию объектов индивидуальными застройщиками (месячной периодичности)
прочие затраты, связанные со строительством объекта	05	общегосударственное статистическое наблюдение об инвестиционной деятельности (годовой периодичности)
из строки 5 проектно-изыскательские работы	05.1	общегосударственное статистическое наблюдение об инвестиционной деятельности (годовой периодичности)
из строки 5 уплаченные банку проценты за кредит	05.2	общегосударственное статистическое наблюдение об инвестиционной деятельности (годовой периодичности)
прочие затраты, связанные со строительством объекта за минусом проектно-изыскательских работ	06	строка 06=(строка 05-строка 05.1-строка 05.2)/12
Ремонт зданий и сооружений, всего	07	строка 07=строка 08+ строка 09+ строка 10+ строка 11+ строка 12
капитальный ремонт зданий и сооружений по крупным, средним и малым организациям	08	общегосударственное статистическое наблюдение об инвестициях в основной капитал (месячной периодичности)
объем строительных работ по текущему ремонту по крупным и средним предприятиям	09	общегосударственное статистическое наблюдение о выполненных строительных работах (услугах) (месячной периодичности)
объем строительных работ по текущему ремонту по малым предприятиям	10	общегосударственное статистическое наблюдение о выполненных строительных работах (услугах) (квартальной периодичности)
услуги строительные, ремонтно-строительные работы (домашние хозяйства)	11	общегосударственное статистическое наблюдение ежеквартальный вопросник по расходам и доходам домашних хозяйств 1/12 часть годового объема
расходы на материалы для обслуживания и ремонта жилых помещений (домашние хозяйства)	12	общегосударственное статистическое наблюдение ежеквартальный вопросник по расходам и доходам домашних хозяйств 1/12 часть годового объема
Объем произведенной продукции, выполненных работ и оказанных услуг, с основным видом экономической деятельности "Строительство", по ИП	13	общегосударственное статистическое наблюдение о деятельности индивидуального предпринимателя (годовой периодичности), 1/12 часть годового объема
Аренда строительных машин и оборудования с оператором, по крупным и средним предприятиям	14	общегосударственное статистическое наблюдение о выполненных строительных работах (услугах) месячной периодичности
Аренда строительных машин и оборудования с оператором, по малым предприятиям	15	общегосударственное статистическое наблюдение о выполненных строительных работах (услугах) квартальной периодичности
Аренда строительных машин и оборудования с оператором, по ИП	16	общегосударственное статистическое наблюдение о деятельности индивидуального предпринимателя годовой периодичности 1/12 часть годового объема в соответствии с кодом экономической деятельности аренда строительных машин с оператором

Приложение 2 к Методике по определению валового выпуска продукции по отрасли "Строительство" от 12 декабря 2016 года № 310

Алгоритм расчета валового выпуска продукции строительства по скрытой и неформальной деятельности

Наименование показателя	номер строки	Формирование (расчет) показателя
А	Б
Досчет на скрытую и неформальную экономику	01	строка 01= строка 02+ строка 17+ строка 23
в том числе
объем скрытой деятельности (Ds)	02	Ds = (V о- Vc )
производство продукции промышленности строительных материалов по цене производителя, тысяч тенге (Р1)	03	данные статистического наблюдения о производстве и отгрузке продукции
внутриотраслевой оборот, % (а1)	04
размер неформальной экономики в промышленности строительных материалов, % (а2)	05	расчетный показатель в статистике промышленности
производство продукции промышленности строительных материалов (с учетом размера неформальной экономики) без внутриотраслевого оборота, тысяч тенге (Р)	06	Р1*(100-а1)*(100+а2) 10000
внешнеторговое сальдо по данной категории товаров (импорт-экспорт) (С)	07	данные таможенной статистики
изменение запасов товаров у производителей и в торговле (D3)	08	данные статистического наблюдения о финансово-хозяйственной деятельности предприятия
отношение торговых и транспортных наценок строительных материалов к ресурсам строительных материалов в ценах покупателя, % (К1)	09	данные таблицы ресурсов использования
доля промежуточного потребления строительных материалов отрасли "строительство" в общем промежуточном потреблении строительных материалов, % (dn)	10	данные таблицы ресурсов использования
доля промежуточного потребления строительных материалов в общем объеме промежуточных затрат отрасли строительство, % (d)	11	данные таблицы ресурсов использования
удельный вес стоимости материалов в общем объеме строительных, монтажных и ремонтных работ (dmater)	12
оценочный объем подрядных работ (Vо)	13	Vo=(Rs: dmater)*dh
удельный вес работ, выполняемых для собственных нужд (dh)	14
стоимость инвестиционных ресурсов (Rs)	15	Rs=(P+C-D3)*(1+К1)*dn/d
общий объем подрядных работ по предприятиям (Vс)	16	Vс= Vкс + Vм
досчет на строительство индивидуальных жилых домов	17	строка 17=строка 22*строка 20
общая площадь жилых домов по разрешительным документам, представленным индивидуальными застройщиками, квадратных метров	18	общегосударственное статистическое наблюдение о начале производства строительно-монтажных работ по разрешительным документам, полугодовой периодичности
фактическая стоимость строительства объектов, тысяч тенге (по индивидуальным застройщикам)	19	общегосударственное статистическое наблюдение о вводе в эксплуатацию объектов индивидуальными застройщиками месячной периодичности
средние фактические затраты на строительство 1 квадратный метр общей площади, тысяч тенге	20	строка 20=строка 19/строка 18
средняя продолжительность строительства	21	15 месяцев
средняя общая площадь жилых домов за месяц, квадратных метров	22	строка 22=строка 18/строка 21
досчет на строительство садовых и дачных участков индивидуальными застройщиками	23	строка 23=строка 26 настоящего приложения *строка 04 (СМР по ИЖС) приложение 1 к настоящей Методике
общая площадь введенных в эксплуатацию дачных домов и гаражей населением	24	общегосударственное статистическое наблюдение о вводе в эксплуатацию объектов индивидуальными застройщиками месячной периодичности
общая площадь введенных в эксплуатацию жилых домов населением	25	общегосударственное статистическое наблюдение о вводе в эксплуатацию объектов индивидуальными застройщиками месячной периодичности
удельный вес общей площади введенных в эксплуатацию дачных домов и гаражей населением к общей площади введенных в эксплуатацию жилых домов населением	26	строка 26=строка 24/строка 25