Ордабасы ауданының жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2020-2021 жылдарға арналған жоспарын бекіту туралы

Түркістан облысы Ордабасы аудандық мәслихатының 2020 жылғы 28 қаңтардағы № 56/4 шешiмi. Түркістан облысының Әдiлет департаментiнде 2020 жылғы 5 ақпанда № 5398 болып тіркелді. Мерзімі өткендіктен қолданыс тоқтатылды

"Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" 2001 жылғы 23 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңының 6 бабының 1 тармағының 15) тармақшасына және "Жайылымдар туралы" 2017 жылғы 20 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңының 8 бабының 1) тармақшасына сәйкес аудандық мәслихат ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Ордабасы ауданының жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2020-2021 жылдарға арналған жоспары қосымшаға сәйкес бекітілсін.

2. "Ордабасы аудандық мәслихат аппараты" мемлекеттік мекемесі Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы шешімді "Қазақстан Республикасының Әділет Министрлігі Түркістан облысының Әділет департаменті" Республикалық мемлекеттік мекемесінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы шешімді оны ресми жарияланғаннан кейін Ордабасы ауданының мәслихатының интернет-ресурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Аудандық мәслихат
сессиясының төрағасы	С. Абжалов
Аудандық мәслихат хатшысы	Б. Садвахасов

Ордабасы ауданының мәслихатының 2020 жылғы 28 қаңтардағы № 56/4 шешіміне қосымша

Ордабасы ауданының жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2020-2021 жылдарға арналған жоспары

Осы Ордабасы ауданы бойынша 2020-2021 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар (бұдан әрі - Жоспар) Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 20 ақпандағы "Жайылымдар туралы", 2001 жылғы 23 қаңтардағы "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңдарына, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2017 жылғы 24 сәуірдегі № 173 "Жайылымдарды ұтымды пайдалану қағидаларын бекіту туралы" бұйрығына (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 28 сәуір 2017 жылы № 15090 тіркелген), Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 14 сәуірдегі № 3-3/332 "Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 15 мамыр 2015 жылы № 11064 тіркелген) бұйрығына сәйкес әзірленді.

Жоспар жайылымдарды ұтымды пайдалану, жем шөпке қажеттілікті тұрақты қамтамасыз ету және жайылымдардың тозу процестерін болғызбау мақсатында қабылданады.

1. Жоспар мазмұны:

1) құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы);

2) жайылым айналымдарының қолайлы схемалары;

3) жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген картасы;

4) жайылым пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздеріне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасы;

5) жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін, жайылымдарды қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасы;

6) ауылдық округ маңында орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемасы;

7) ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі;

8) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте жайылымдарды ұтымды пайдалану үшін қажетті өзге де талаптарды қамтуға тиіс.

Жоспар жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі туралы мәліметтер, ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер, иелерін-жайылым пайдаланушыларды, жеке және (немесе) заңды тұлғаларды көрсете отырып, ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер, ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері мен жыныстық жас топтары бойынша қалыптастырылған үйірлердің, отарлардың, табындардың саны туралы деректер, шалғайдағы жайылымдарда жаю үшін ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын қалыптастыру туралы мәліметтер, екпе және аридтік жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері, малды айдап өтуге арналған сервитуттар туралы мәліметтер, мемлекеттік органдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар берген өзге де деректер ескеріле отырып қабылданды.

Ордабасы ауданының барлық жер көлемі 265 561 гектарды құрайды. Барлық ауыл шаруашылығы алқаптарының жиынтығы 208 662 гектар, оның ішінде егістік жерлер 71273 гектар, оның ішінде суармалы егістік 32 711 гектар, көп жылдық ағашты өсімдіктер 1 490 гектар, тыңайған жерлер 18 954 гектар, жайылымдар 103 992 гектар.

Жер санаттары бойынша:

ауыл шаруашылық мақсаттары бойынша пайдаланатын жерлері 208662 гектар;

елді мекендердің жерлері 19854 гектар;

өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және ауыл шаруашылық емес басқа мақсаттарда пайдаланатын жерлер 15411 гектар;

ерекше қорғаудағы табиғи аумақтардың жерлері 49958 гектар;

орман қорының жерлері 4821 гектар;

су қорының жерлері 8522 гектар;

Ордабасы ауданының 5738 гектар жерін Бәйдібек ауданы және 392 гектар жерін Төлеби ауданы пайдалануда.

Әкімшілік-аумақтық бөлініс бойынша Ордабасы ауданында 10 ауылдық округтер (Бадам, Бөржар, Бөген, Жеңіс, Қажымұқан, Қараспан, Қарақұм, Төрткөл, Шұбар, Шұбарсу), 57 ауылдық елді-мекендер орналасқан.

Мазмұны:

1 Табиғаты

2 Климаты

3 Гидрографиясы

4 Ауыл шаруашылығы

Табиғаты:

Ордабасы ауданының жер тіктілігі жазық, оңтүстік бөлігі солтүстігіне қарағанда біршама көтеріңкі және бұл бөлігі Арыс өзенінің салаларымен сай-жыраларға тілімденген. Ауданның ең биік жері Қайнар ауылының шығысында (383 метр). Ауданның климаты континенттік. Аудан арқылы Арыс және Боралдай, Бөржар, Бадам, Шұбарсу тағы басқа өзендері ағып өтеді. Ауданның орталық бөлігінде Бөген су қоймасы салынған. Одан Арыс-Түркістан каналы тартылған. Бөгеннің оңтүстігін бойлай Арыс магистралды каналы жүргізілген.

Солтүстігінде боз жусан басым көкпек, сар-сазан, баялыш, күйреуік өскен. Ауданның солтүстігінде боз жусан, ши аралас эфемероидті өсімдіктер өседі. Дәрілік өсімдіктерден күріш қонағы, қара меңдуана, тұмаршөп (жұмыршақ).

Климаты

Аудан аумағының географиялық орнына (яғни атмосфераның ылғылдықтың негізгі көзі мұхиттардан тым шалғай орналасуына) қалыптасқан.

Қысы қысқа, жұмсақ, жазы ұзақ, ыстық және аңызақты. Жыл бойына 40 күндей қар қылаулайды. Бірақ көп жатпай, тез еріп кетеді. Ең суық ай –қаңтардың орташа темпратырасы – 12-20 суық. Қар жамылғысының орташа қалыңдығы 20-40 сантиметр. Қар қарашаның соңы, желтоқсанның басында түсіп, наурыз айында ери бастайды.

Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 200-380 милиметр. Желдің басым бөлігі шығыс, оңтүстік-шығыс бағыттан соғады. Орташа жылдамдығы 3-5 метр секунд. Желдің әсерінен жазда ауданның гидротермиялық көрсеткіші төмендеп (0,3-0,4) ылғалдылық мөлшері кемиді де аңызақ, құрғақ және ыстық кезең қалыптасады.

Жазы ұзақ аудан түстігінде 8 айға дейін созылады. Жазы ыстық шілде айының орташа температурасы 27-42С.

Гидрографиясы:

Ауданымызда ең ірі және ең ұзын өзен – Арыс өзені Арыс ауданы арқылы Сырдария өзеніне құяды. Сырдария өзенінің негізгі саласы - Арыс өзені (378 километр), ол Алатау мұздықтарынан басталады. Бұдан бөлек ауданда Бадам, Бөржар, Бөген, Шаян, Шұбарсу, АТК өзендері бар.

Ауданымыздағы ең үлкен су қоймасы – Бөген су қоймасы.

Бөген су қоймасының сыйымдылығы 37 миллион текше метр. Ол Бөген, Арыс өзендерінің суларымен толығып отырады. Бұдан бөлек ауданда Бөржар, Теспе су қоймалары бар.

Ауданымыздағы жерасты суларының қоры ретінде Бөген жер асты су көздерін атауға болады, Қайнар, Визит, Бекзат бақ, Темірлан минералды суларына арнайы рұқсатпен пайдалануға берілген.

Ауыл шаруашылығы:

Ауданның ауыл шаруашылығына жарамды жерінің аумағы 208 662 гектар. Оның ішінде егістік жерлер 71273 гектар, оның ішінде суармалы егістік 32711 гектар, көп жылдық ағашты өсімдіктер 1490 гектар, шабындық жерлер 3211 гектар, жайылымдық 103992 гектар.

Ордабасы ауданы бойынша ірі қара 60600, қой және ешкі 351076, жылқы 20008, түйе 478 басқа жетті.

Ордабасы ауданындағы ауылдық округтері бойынша мал басының саны туралы мәлімет.

№	Ауыл округі	Түйе	Жылқы	Оның ішінде		Ірі қара мал	Оның ішінде		Ұсақ мал	Оның ішінде
				Қолда ұсталатыны	Табиғи жайылымды қажет ететіні		Қолда ұсталатыны	Табиғи жайылымды қажет ететіні		Қолда ұсталатыны	Табиғи жайылымды қажет ететіні
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
1	Бадам	-	2130	94	2036	5831	147	5684	48848	213	48635
2	Бөржар	-	4004	382	3622	8439	810	7629	55433	350	55083
3	Бөген	171	582	103	479	3540	508	3032	16000	187	15813
4	Жеңіс	-	169	22	147	2162	217	1945	8545	190	8355
5	Қажымүқан	-	4117	318	3799	11467	980	10487	62333	2840	59493
6	Қараспан	-	4655	113	4542	8498	635	7863	72282	2715	69567
7	Қарақұм	-	543	14	529	2813	345	2468	8547	35	8512
8	Төрткөл	307	1100	132	968	9182	350	8832	34230	1139	33091
9	Шұбар	-	2427	412	2015	4261	102	4159	38091	448	37643
10	Шұбар су	-	281	107	174	4407	1775	2632	6767	1920	4847
	Барлығы	478	20008	1697	18311	60600	5869	54731	351076	10037	341039

Төрт түлік малдың жайылымдық жерлермен қамтылу деңгейі:

№	Ауыл округтер саны	Ауыл округтеріндегі жалпы жайылымның жер көлемі, гектар	Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар
			Жылқы	Гектар нормасы	Қажетті жайылым, гектар	Ірі қара мал	Гектар нормасы	Қажетті жайылым, гектар	Ұсақ мал	Гектар, нормасы	Қажетті жайылым, гектар	Жалпы қажет жайылым, жер көлемі	Аудандағы жалпы жайылыммен, қажетті жайылымның айырмасы (+-)
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14
1	Бадам	19503	2036	9	18324	5684	8	45472	48635	2	97270	161066	-141563
2	Бөржар	30754	3622	9	32598	7629	8	61032	55083	2	110166	203796	-173042
3	Бөген	6392	479	9	4311	3032	8	24256	15813	2	31626	60193	-53801
4	Жеңіс	3933	147	9	1323	1945	8	15560	8355	2	16710	33593	-29660
5	Қажымұқан	14982	3799	9	34191	10487	8	83896	59493	2	118986	237073	-222091
6	Қараспан	16950	4542	9	40878	7863	8	62904	69567	2	139134	242916	-225966
7	Қарақұм	934	529	9	4761	2468	8	19744	8512	2	17024	41529	-40595
8	Төрткөл	5973	968	9	8712	8832	8	70656	33091	2	66182	145550	-139577
9	Шұбар	4571	2015	9	18135	4159	8	33272	37643	2	75286	126693	-122122
10	Шұбарсу	0	174	9	1566	2632	8	21056	4847	2	9694	32316	-32316
	Барлығы	103992	18311	9	164799	54731	8	437848	341039	2	682078	1284725	-1180733

Жұртшылық шаруашылық малдарына қызмет көрсететін ветеринариялық-санитарлық объектілер: ветеринариялық станциялар-8, ұсақ малдарды шомылдыру орындары-24, жасанды ұрықтандыру пунктері-14, биотермиялық шұңқырлар саны-7

Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

№	Ауыл округі	Ветеринарялық станциялар	Ұсақ малдарды шомылдыру орындары	Жасанды ұрықтандыру пунктері	Биотермиялық Шұңқырлар
1	Бадам	1	2	1	-
2	Бөржар	1	-	1	-
3	Бөген	1	2	1	1
4	Жеңіс	-	1	1	-
5	Қажымұқан	1	11	1	1
6	Қараспан	1	2	3	1
7	Қарақұм	1	1	1	1
8	Төрткүл	1	2	3	1
9	Шұбар	1	2	1	1
10	Шұбар су	-	1	1	1
	Барлығы	8	24	14	7

Жайылым жерлердің құрғақ массасының орташа түсімділігі 5,3 центнер/гектарына, азықтық бірлігі 3,1 центнер/гектарына.

Табиғи жем-шөп алқаптарындағы жайылымдардың түсімділігі (центнер/гектарына) мен азықтық бірлігіне баға беру төмендегі көрсеткіштермен жүргізілді.

Жайылымды маусымдық пайдалану ұсынысы	Азықтық бірлік бойынша жайылым сапасының өнімділігі (центнер/гектарына)
	жақсы	ортадан жоғары	орта	ортадан төмен	Жаман
1	2	3	4	5	6
Көктемгі-жаздық,күздік және жаздық	11,0 жоғары	7,0-11,0	4,0-6,9	2,0-3,9	2,0 төмен
Көктемдік	7,5 жоғары	5,5-7,5	3,0-5,4	1,5-2,9	1,5 төмен
Күздік	3,0-4,0	2,0-2,9	1,0-1,9	-	1,0 төмен
Көктемдік-күздік	Екі маусым бойынша бағаланады,көктемдік-күздік

Жем-шөп қорының құнарлығы төмендегі көрсеткіштер бойынша бағаланады:

Жайылымды маусымдық пайдалану ұсынысы	Жем-шөптің құнарлығы (100 килограмм құрғақ шөптегі азықтық бірліктің көлемі)
	жақсы	орта	Жаман
1	2	3	4
Көктемдік	68-ден жоғары	51-69	51-ден төмен
Көктемгі-жаздық,күздік және жаздық	50-ден жоғары	40-50	40-тан төмен
Күздік	40-тан жоғары	30-40	30-дан төмен

Қорытынды.

Ордабасы ауданында жалпы жайылымдық жер 103992 гектарды құрайды, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің 2015 жылдың 14 сәуірдегі № 3-3/332 "Жайылымның жалпы алаңы жүктемесінің, шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" бұйрығына сәйкес, мал басына шаққандағы жайылымды есептей келе барлығы 1 284 725 гектар жайылым жер учаскесі қажет екендігі анықталды.

Аудан бойынша барлығы 431684 бас (60600 ірі қара, 20008 жылқы, 351076 уақ мал, 478 түйе) көлемі 103992 гектар жайылымды пайдаланады, осы көрсетілген малдардың ішінде барлығы 17603 бас (5869 ірі қара, 1697 жылқы, 10037 уақ мал) мал бір орында, қоралық жағдайда ұсталалып, бордақыланады.

Жоғарыда көрсетілгендердің негізінде Ордабасы ауданында жалпы 431684 бас малға көлемі 1 180 733 гектар жайылым жер жеткіліксіз екендігі байқалады.

Ордабасы ауданындағы жайылымдық жердің жеткіліксіздігін шешу үшін, жайылымдық жерлерге түсетін жүктемені азайтып, мал өсіруді жайылымдық-қоралық жүйеден жайылымды қажет етпейтін мал өсіру жүйесіне (қорада ұстап бағу, бордақылау) ауыстыру қажет.

Ұсыныс.

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің 2015 жылдың 14 сәуірдегі № 3-3/332 "Жайылымның жалпы алаңы жүктемесінің, шекті рұхсат етілетін нормасын бекіту туралы" бұйрығында мал басына белгіленген жайылымның шекті мөлшерін тұрғылықты жерге байланысты қайта есептеу ұсынылады.

Қосымшада ауыл округтері бөлінісінде мәліметтер, схемалар мен карталар:

1-қосымша – Бадам ауыл округі

2-қосымша – Бөген ауыл округі

3-қосымша – Бөржар ауыл округі

4-қосымша – Жеңіс ауыл округі

5-қосымша – Қажымұхан ауыл округі

6-қосымша – Қарақұм ауыл округі

7-қосымша – Қараспан ауыл округі

8-қосымша – Төрткүл ауыл округі

9-қосымша – Шұбар ауыл округі

10-қосымша – Шұбарсу ауыл округі

Об утверждении плана по управлению пастбищами и их использованию в Ордабасинском районе на 2020-2021 годы

Решение Ордабасинского районного маслихата Туркестанской области от 28 января 2020 года № 56/4. Зарегистрировано Департаментом юстиции Туркестанской области 5 февраля 2020 года № 5398. Прекращено действие в связи с истечением срока

В соответствии с подпунктом 15) пункта 1 статьи 6 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении и самоуправлении" от 23 января 2001 года и подпунктом 1) статьи 8 Закона Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года "О пастбищах" районный маслихат РЕШИЛ:

1. Утвердить План по управлению пастбищами и их использованию в Ордабасинском районе на 2020-2021 годы согласно приложению.

2. Государственному учреждению "Аппарат Ордабасинского районного маслихата" в установленном законодательством Республики Казахстан порядке:

1) государственную регистрацию настоящего решения в Республиканском государственном учреждении "Департамент юстиции Туркестанской области Министерства юстиции Республики Казахстан";

2) размещение настоящего решения на интернет-ресурсе Ордабасинского районного маслихата после его официального опубликования.

3. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель сессии
районного маслихата	С. Абжалов
Секретарь районного маслихата	Б. Садвахасов

Приложение к решению Ордабасинского районного маслихата от 28 января 2020 года № 56/4

План по управлению пастбищами и их использованию в Ордабасинском районе на 2020-2021 годы

Настоящий План по управлению пастбищами и их использованию по Ордабасинскому району на 2020-2021 годы (далее – План) разработан в соответствии с Законами Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года "О пастбищах", от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", приказом Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан – Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 24 апреля 2017 года № 173 "Об утверждении Правил рационального использования пастбищ" (зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 28 апреля 2017 года № 15090), приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 14 апреля 2015 года № 3-3/332 "Об утверждении предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пастбищ" (зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 15 мая 2015 года № 11064).

План принимается в целях рационального использования пастбищ, устойчивого обеспечения потребности в кормах и предотвращения процессов деградации пастбищ.

1. План содержит:

1) схему (карту) расположения пастбищ на территории административно-территориальной единицы в разрезе категорий земель, собственников земельных участков и землепользователей на основании правоустанавливающих документов;

2) приемлемые схемы пастбищеоборотов;

3) карту с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, в том числе сезонных, объектов пастбищной инфраструктуры;

4) схему доступа пастбищепользователей к водоисточникам (озерам, рекам, прудам, копаням, оросительным или обводнительным каналам, трубчатым или шахтным колодцам), составленную согласно норме потребления воды;

5) схему перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных физических и (или) юридических лиц, в которых отсутствуют пастбища, и перемещения его на предоставляемые пастбища;

6) схему размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах физических и (или) юридических лиц, не обеспеченных пастбищами, расположенными в сельском округе;

7) календарный график по использованию пастбищ, устанавливающий сезонные маршруты выпаса и передвижения сельскохозяйственных животных;

8) иные требования, необходимые для рационального использования пастбищ на соответствующей административно-территориальной единице.

План принят с учетом сведений о состоянии геоботанического обследования пастбищ, сведений о ветеринарно-санитарных объектах, данных о численности поголовья сельскохозяйственных животных с указанием их владельцев-пастбищепользователей, физических и (или) юридических лиц, данных о количестве гуртов, отар, табунов, сформированных по видам и половозрастным группам сельскохозяйственных животных, сведений о формировании поголовья сельскохозяйственных животных для выпаса на отгонных пастбищах, особенностей выпаса сельскохозяйственных животных на культурных и аридных пастбищах, сведений о сервитутах для прогона скота, иных данных, предоставленных государственными органами, физическими и (или) юридическими лицами.

Общая площадь Ордабасинского района составляет 265 561 гектаров. Совокупность всех сельскохозяйственных угодья 208 662 гектар, в том числе пашни 71273 гектар, в том числе 32 711 гектар орошаемой пашни, 1 490 гектар многолетних насаждений, 18 954 гектар сенокосных угодья, пастбищные 103 992 гектар.

По категориям земли:

земли используемые в сельскохозяйственных целях 208662 гектар;

земли населенных пунктов 19854 гектар;

земли используемые не в целях промышленности, транспорта, связи, обороны, сельского хозяйства 15411 гектар;

земли лесного фонда 4821 гектар;

земли водного фонда 8522 гектар;

5738 гектаров земли Ордабасинского района в эксплуатации Байдибекского района, 392 гектаров, в эксплуатации Толебийского района.

По административно-территориальному делению в Ордабасинском районе расположено 10 сельских округов (Бадам, Буржар, Бугунь, Женис, Кажымухан, Караспан, Каракум, Турткуль, Шубар, Шубарсу), 57 сельских населенных пунктов.

Содержание:

1 Природа

2 Климат

3 Гидрография

4 Сельское хозяйство

Природа:

Склоны Ордабасинского района намного выше, чем северная часть южной части, и эта часть реки Арысь разделена. Самая высокая точка района находится на востоке от села Кайнар (383 метра). Климат в этом районе континентальный. Через район проходят реки Арысь и Боралдай, Буржар, Бадам, Шубарсу и другие реки. В центральной части района был построен водохранилище Бугунь. Также задействован Арысь-Туркестанский канал. Арысь Магистральный канал вдоль юга Бугунье.

В северной части есть боярышник, трава. На севере района растут эфемероидные растения с серым, ши-смешанным. Лекарственные травы включают посетителей риса, ежевики, травянистые (куклы).

Климат:

Географическое расположения района является сурово –континентальным климатом, (также отдаленного местоположения основного источника выбросов) формируется рельеф.

Зима короткая, мягкая, лето длинное, жаркое и ясное. Около 40 дней выпадает снег каждый год. Но он длится недолго, он быстро тает. Средняя температура самого холодного месяца 12-20 градусов. Средняя толщина снежного покрова составляет 20-40 сантиметров. Снег выпадает в конце ноября, в начале декабря, и начинает таять в марте.

Среднегодовое количество осадков составляет 200-380 миллиметров. Большая часть ветра ориентирована на восток, юго-восток. Средняя скорость составляет 3-5 метр секунд. В результате ветра гидротермальный индекс области уменьшается (0.3-0.4) летом, и образуется сухой и горячий период.

Лето длится до 8 месяцев в длительной области. Лето жаркое средняя температура июля составляет 27-42С.

Гидрография:

Самая большая и самая длинная река в этом районе, река Арысь, протекает через район Арысь к реке Сырдарья. Главная река реки Сырдарьи - река Арысь (378 километр), которая начинается с ледников Алатау. Кроме того, есть реки Бадам, Буржар, Бугунь, Шаян, Шубарсу и АТК.

Крупнейшим водохранилищем в этом районе является Бугунь водохранилище.

Объем водохранилища Бугунь составляет 37 миллионов кубических метров. Он окружен водами рек Бугунь и Арысь. Кроме того, есть бухты Буржара и Теспы.

В качестве источника подземных водных ресурсов в этом районе можно созвать источники подземных вод Бугунь, Кайнар, Визит, Бекзат, Темирланские минеральные воды с специального разрешения.

Сельское хозяйство:

На территории района 208662 гектар земель пригодных для ведения сельского хозяйства, в том числе 71273 гектар пашни, 32711 гектар орошаемой пашни, многолетних растений 1490 гектар, сенокосные угодья 3211 гектар, пастбищных 103992 гектар.

По Ордабасинскому району крупный рогатый скот 60600, овец и коз 351076, лошадей 20008, верблюдов -478 голов.

Информация о поголовье скота по сельским округам Ордабасинского района

№	Сельский округ	Верблюд	Лощадь	В том числе		Крупный рогатый скот	В том числе		Мелкий рогатый скот	Мелкий рогатый скот
				Содержащихся в неволе	Требующих природных пастбищ		Содержащихся в неволе	Требующих природных пастбищ		Содержащихся в неволе	Требующих природных пастбищ
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
1	Бадам	-	2130	94	2036	5831	147	5684	48848	213	48635
2	Буржар	-	4004	382	3622	8439	810	7629	55433	350	55083
3	Бугунь	171	582	103	479	3540	508	3032	16000	187	15813
4	Женис	-	169	22	147	2162	217	1945	8545	190	8355
5	Кажымухан	-	4117	318	3799	11467	980	10487	62333	2840	59493
6	Караспан	-	4655	113	4542	8498	635	7863	72282	2715	69567
7	Каракум	-	543	14	529	2813	345	2468	8547	35	8512
8	Турткуль	307	1100	132	968	9182	350	8832	34230	1139	33091
9	Шубар	-	2427	412	2015	4261	102	4159	38091	448	37643
10	Шубар су	-	281	107	174	4407	1775	2632	6767	1920	4847
	Всего:	478	20008	1697	18311	60600	5869	54731	351076	10037	341039

Уровень обеспеченности скота на пастбищах:

№	Число сельских округов	Общая площадь пастбищных угодий в сельских округах, гектар	Поголовья и площадь требуемых пастбищных угодии, гектар
			Лощадь	Норма, гектар	Требуемые пастбищные угодия, гектар	Крупный рогатый скот	Норма, гектар	Требуемые пастбищные угодия, гектар	Мелкий рогатый скот	Норма, гектар	Требуемые пастбищные угодия, гектар	Общая площадь требуемых пастбищных угодии, гектар	Общая разница в районе пастбищ и необходимых пастбищ, (+,-)
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14
1	Бадам	19503	2036	9	18324	5684	8	45472	48635	2	97270	161066	-141563
2	Буржар	30754	3622	9	32598	7629	8	61032	55083	2	110166	203796	-173042
3	Бугунь	6392	479	9	4311	3032	8	24256	15813	2	31626	60193	-53801
4	Женис	3933	147	9	1323	1945	8	15560	8355	2	16710	33593	-29660
5	Кажымухан	14982	3799	9	34191	10487	8	83896	59493	2	118986	237073	-222091
6	Караспан	16950	4542	9	40878	7863	8	62904	69567	2	139134	242916	-225966
7	Каракум	934	529	9	4761	2468	8	19744	8512	2	17024	41529	-40595
8	Турткуль	5973	968	9	8712	8832	8	70656	33091	2	66182	145550	-139577
9	Шубар	4571	2015	9	18135	4159	8	33272	37643	2	75286	126693	-122122
10	Шубар су	0	174	9	1566	2632	8	21056	4847	2	9694	32316	-32316
	Всего:	103992	18311	9	164799	54731	8	437848	341039	2	682078	1284725	-1180733

Ветеринарно-санитарные объекты, обслуживающие домашних животных: ветеринарные станции - 8, купка мелкый рогатого скота - 24, пункт искусственного осеменение - 14, биотермические котловины - 7. Информация о ветеринарно-санитарных учреждениях:

№	Сельские округа	Ветеринарные станции	Купка мелкорогатого скота	Пункт искусственного осеменения	Биотермические котловины
1	Бадам	1	2	1	-
2	Буржар	1	-	1	-
3	Бугунь	1	2	1	1
4	Женис	-	1	1	-
5	Кажымухан	1	11	1	1
6	Караспан	1	2	3	1
7	Каракум	1	1	1	1
8	Турткуль	1	2	3	1
9	Шубар	1	2	1	1
10	Шубар су	-	1	1	1
	Всего	8	24	14	7

Средняя урожайность пастбищ на сухую массу 5,3 центнер/гектар, кормовая единица3,1 центнер/гектар.

Оценка массивной урожайности природно-кормовых угодья и кормовых единиц (центнер/гектар) проверка в соответствии:

Рекомендация в использование сезонных пастбищ	Качество урожайности пастбищ по кормовым единицам (центнер/гектар)
	хорошо	выше среднего	средне	ниже среднего	плохо
1	2	3	4	5	6
Весенне-летнее, Осенне- летнее	11,0 выше	7,0-11,0	4,0-6,9	2,0-3,9	2,0 ниже
Весеннее	7,5 выше	5,5-7,5	3,0-5,4	1,5-2,9	1,5 ниже
Осеннее	3,0-4,0	2,0-2,9	1,0-1,9	-	1,0 ниже
Весенне- осеннее	Оценивается в два сезона, весеннее- осеннее

Поток корма оценивается по следующим показателям:

Рекомендация использование сезонных пастбищ	Фертильность корма (объем кормовой единицы в 100 килограмм сухой массы)
	хорошо	средне	плохо
1	2	3	4
Весеннее	68 выше	51-69	ниже 51
Весенне-летнее, осенне-летнее	50 выше	40-50	ниже 40
Осеннее	40 выше	30-40	ниже 30

Заключение.

Общая площадь пастбищ в Ордабасинском районе составляет 103 992 га, согласно приказу Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан № 3-3/332 от 14 апреля 2015 года "Об утверждении предельно допустимых норм загрузки общей площади пастбищ" с учетом пастбищ на поголовье скота в общей сложности необходимо 1 284 725 гектаров пастбищных земель.

В общей сложности по району 431684 голов скота (60600 голов КРС, 20008 лошадей, 351076 голов МРС, 478 верблюдов) используют 103992 га пастбищ, из них 17603 голов (5869 голов КРС, 1697 лошадей, 10037 голов МРС) содержатся в неволе.

На основании вышеизложенного, в Ордабасинском районе не хватает пастбищных угодья общей площадью 1 180 773 га.

Для решения проблемы дефицита пастбищ в Ордабасинском районе, нужно перевести животноводство из пастбищной системы в систему содержание скота без пастбищ (заготовка, откорма) и уменьшить нагрузку на пастбища.

Предложение.

Рекомендуется пересчитать максимальный объем пастбищ установленный для скота с приказом Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан от 14 апреля 2015 года № 3-3 / 332 "Об утверждении предельно допустимых норм загрузки общей площади пастбищ", в зависимости от места проживания.

В приложении содержатся данные, схемы и карты по сельским округам.

Приложение 1 - Бадамский с/о

Приложение 2 - Бугуньский с/о

Приложение 3 - Буржарский с/о

Приложение 4 - Женисский с/о

Приложение 5 - Кажимуханский с/о

Приложение 6 - Каракумский с/о

Приложение 7 - Караспанский с/о

Приложение 8 - Турткульский с/о

Приложение 9 - Шубарский с/о

Приложение 10 - Шубарсуский с/о