Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне қаржы нарығын реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2021 жылғы 15 ақпандағы № 31 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 16 ақпанда № 22229 болып тіркелді.

"Бағалы қағаздар рыногы туралы" 2003 жылғы 2 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 49-бабының 3-тармағына және 49-1-бабының екінші бөлігіне, "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы" 2003 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 9-тармағының 5) тармақшасына және 12-бабының 14-2) тармақшасына, "Мемлекеттік статистика туралы" 2010 жылғы 19 наурыздағы Қазақстан Республикасы Заңының 16-бабы 3-тармағының 2) тармақшасына, "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" 2013 жылғы 21 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңы 8-бабының 1) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес Өзгерістер мен толықтыру енгізілетін Қазақстан Республикасының қаржы нарығын реттеу мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі бекітілсін.

2. Қаржы ұйымдарының әдіснамасы және пруденциялық реттеу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген іс-шараның орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

4. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту Агенттігінің Төрағасы

М. Абылкасымова

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ұлттық Банкі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы Стратегиялық

жоспарлау және реформалар агенттігінің

Ұлттық статистика бюросы

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту Агенттігінің Басқармасының 2021 жылғы 15 ақпандағы № 31 Қаулыға қосымша

Өзгерістер мен толықтыру енгізілетін Қазақстан Республикасының қаржы нарығын реттеу мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі

1. "Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және дилерлік қызметті, инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдар үшін тәуекелдерді басқару мен ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2013 жылғы 27 тамыздағы № 214 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8796 болып тіркелген, 2013 жылғы 29 қарашада "Заң газеті" газетінде 181 (2382) жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және дилерлік қызметті, инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдар үшін тәуекелдерді басқару мен ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларында:

6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"6. Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) ашық валюталық позиция - жекелеген шет мемлекеттің (шет мемлекеттер топтарының) валютасындағы талаптардың (міндеттемелердің) сол шетел валютасындағы міндеттемелерден (талаптардан) асып кетуі;

2) баға тәуекелі - қаржы құралдары құнының өзгеруі салдарынан қаржы құралдарының нарықтық құнына әсер ететін қаржы нарықтарындағы жағдайлар өзгерген жағдайда туындайтын шығыстардың (зиянның) туындау тәуекелі;

3) клиенттердің Басқарушы инвестициялық басқаруға қабылдаған активтері:

қабылдаған жеке және заңды тұлғалардың Басқарушы инвестициялық (сенімгерлік) басқаруға қабылдаған ақшасы, бағалы қағаздары, қаржы құралдары және өзге мүлкі;

инвестициялық қордың Басқарушы басқаруға қабылдаған активтері;

ерікті жинақтаушы зейнетақы жарналарын тарту құқығымен инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар Басқарушының басқаруындағы зейнетақы активтері;

бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" 2013 жылғы 21 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңы 35-1-бабына сәйкес Басқарушының сенімгерлік басқаруындағы зейнетақы активтері (бұдан әрі - сенімгерлік басқарудағы зейнетақы активтері);

4) бедел тәуекелі - жағымсыз қоғамдық пікір немесе брокерге және (немесе) дилерге, Басқарушыға деген сенімнің төмендеуі салдарынан шығыстардың (зиянның) туындау тәуекелі;

5) бэк-тестинг - тарихи деректерді пайдалану арқылы және есептелген нәтижелерді көрсетілген операцияларды жасаудың ағымдағы (нақты) нәтижелерімен салыстыра отырып тәуекелдерді өлшеу рәсімдерінің тиімділігін тексеру әдістері;

6) валюталық тәуекел - шетел валюталары бағамдарының өзгеруіне байланысты шығыстардың (зиянның) туындау тәуекелі. Шығыстардың (зиянның) қауіптілігі құндық мәніндегі валюталар бойынша позицияларды қайта бағалаудан туындайды;

7) гэп-позиция - клиент активтерінің және осы міндеттемелердің орындалу мерзімдеріне қарай клиенттің инвестициялық басқаруға не брокерлік қызмет көрсетуге берілген активтері бойынша міндеттемелердің арасындағы айырма немесе брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының меншікті өтімді активтерінің және міндеттемелердің орындалу мерзімдеріне қарай осы міндеттемелерінің арасындағы айырма;

8) елдің (трансферт) тәуекелі - шет мемлекеттің немесе шет мемлекет резидентiнiң міндеттемелер бойынша төлемге қабiлетсiздiгi немесе жауап беру ниетiнiң болмауы салдарынан шығыстардың (зиянның) туындау тәуекелі;

9) ішкі аудит қызметі - негізгі функциясы брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының қаржы-шаруашылық қызметіне бақылау жасау болып табылатын брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының бөлімшесі;

10) ішкі бақылау жүйесі - брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының рентабельдіктің ұзақ мерзімді мақсаттарын және Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы және инвестициялық қорлар туралы заңнамасын, брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының саясатын, ішкі қағидалар мен рәсімдерді сақтауға, брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының зиян тәуекелін немесе бедел тәуекелін төмендетуге мүмкіндік беретін қаржылық және басқарушылық есептіліктің сенімді жүйесін қолдауды іске асыруын қамтамасыз ететін ішкі бақылаудың рәсімдері мен саясатының жиынтығы;

11) ішкі құжаттар - брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының, олардың органдарының, құрылымдық бөлімшелерінің (филиалдарының, өкілдіктерінің), қызметкерлерінің қызметі талаптарын және тәртібін реттейтін құжаттар;

12) корпоративтік басқару - ұйымның тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз етуге, оның акционерлерінің (қатысушыларының) құқықтары мен мүдделерін қорғауға бағытталған брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының жоғарғы органының, басқару органының (қадағалау кеңесінің), атқарушы органының және өзге де органдарының арасындағы өзара қарым-қатынастар кешенін білдіретін және акционерлерге (қатысушыларға) брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының қызметіне тиімді бақылау мен мониторинг жасауға мүмкіндік беретін брокерді және (немесе) дилерді, Басқарушыны стратегиялық және тактикалық басқару жүйесі;

13) кредиттік тәуекел - бағалы қағазды шығару талаптарымен белгіленген мерзімде инвесторға тиесілі негізгі борышты және сыйақыны эмитенттің төлемеуі немесе уақтылы төлемеуі салдарынан, сондай-ақ своптар, опциондар, форвардтар мен кредиттік тәуекелге ұшыраған өзге де қаржы құралдары бойынша және осы бағалы қағаздар мен қаржы құралдары бойынша есеп айырысуларды реттеу кезеңінде контрәріптестің міндеттемелерді орындамауына байланысты не контрәріптестің немесе клиенттің шартта көзделген немесе мәміле жасау барысында туындайтын өздерінің міндеттемелерін орындамауы немесе уақтылы орындамауы салдарынан туындайтын залал тәуекелін қамтитын шығыстардың (зиян) туындау тәуекелі;

14) контрәріптес - клиенттердің активтері және (немесе) брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының меншікті активтері есебінен қаржы құралдарымен жасалатын мәмілелерді жасау барысында брокерге және (немесе) дилерге, Басқарушыға қызмет көрсететін, осы заңды тұлға аумағында заңды тұлға ретінде тіркелген мемлекеттің заңнамасына сәйкес алынған қаржы құралдарымен мәмілелер жасауға құқық беретін лицензиясы не рұқсаты бар заңды тұлға;

15) құқықтық тәуекел - брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы және инвестициялық қорлар туралы заңнамасының, ал Қазақстан Республикасының бейрезиденттерімен қатынастарда – басқа мемлекеттер заңнамасының талаптарын бұзуы не брокер және (немесе) дилер, Басқарушы практикасының олардың ішкі құжаттарына сәйкес келмеуі салдарынан шығыстардың (зиянның) туындау тәуекелі;

16) меншікті активтерді инвестициялау саясаты - инвестициялау объектілерінің тізбесін, брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының меншікті активтеріне қатысты инвестициялық қызметтің мақсатын, стратегиясын, талаптарын және шектеулерін, меншікті активтерді хеджирлеу мен әртараптандыру талаптарын айқындайтын құжат;

17) мүдделер қайшылығын басқару - брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының лауазымды тұлғасының немесе қызметкерінің мүдделері олардың шешімдер қабылдауының және міндеттерін орындауының объективтілігі мен тәуелсіздігіне ықпал етуі, сондай-ақ олардың брокер және (немесе) дилер, Басқарушы клиенттерінің және (немесе) брокер және (немесе) дилер, Басқарушы акционерлерінің мүдделерінде әрекет жасау міндеттемесімен қайшы келуі мүмкін жағдайларды болдырмау тетіктерін жасау;

18) нарықтық тәуекел - қаржы нарықтарындағы қолайсыз жағдайға байланысты шығыстардың (зиянның) туындау тәуекелі. Нарықтық тәуекелдің макроэкономикалық сипаты бар, яғни қаржы жүйесінің макроэкономикалық көрсеткіштері нарықтық тәуекелдердің дереккөздері болып табылады;

19) операциялық тәуекел - ішкі процестерді жүзеге асыру, ақпараттық жүйелер мен технологиялардың жұмыс жасауы барысында қызметкерлер тарапынан жол берілген кемшіліктердің немесе қателіктердің нәтижесінде, сондай-ақ:

жауапкершілікті бөлуді, есеп берушілік пен басқару құрылымын қоса алғанда, брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының анық емес және тиімсіз ұйымдастыру құрылымына;

ақпараттық технологиялар саласындағы тиімсіз стратегияларына, саясатына және (немесе) стандарттарына, бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдаланудағы кемшіліктеріне;

шындыққа сай келмейтін ақпаратқа не оны тиісінше пайдаланбауға;

қызметкерлерді тиімсіз түрде басқаруға және (немесе) брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының білікті емес штатына;

брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының қызметін жүзеге асыру процесінің жеткілікті түрде тиімді құрылмауына не ішкі қағидалардың сақталуына нашар бақылау жасалуына;

брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының қызметіне сыртқы ықпалдың болжанбаған немесе бақыланбайтын факторларына;

брокердің және (немесе) дилердің, Басқарушының қызметін реттейтін ішкі құжаттарда (қағидаларда) кемшіліктердің немесе қателердің болуына;

брокер және (немесе) дилер, Басқарушы басшылығының және қызметкерлерінің клиенттік база ауқымының тарылуына, клиенттердің және (немесе) контрәріптестердің брокерге және (немесе) дилерге, Басқарушыға деген сенімсіздігіне немесе оны жағымсыз қабылдауына алып келген кәсіби емес іс-әрекеттеріне байланысты тәуекелдер кіретін сыртқы оқиғалар салдарынан шығыстардың (зияндардың) туындау тәуекелі;

20) өтімділікті жоғалту тәуекелі - міндеттемелердің орындалмау не уақтылы орындамау ықтималдығына байланысты тәуекел. Бағалы қағаздардың активтер ретінде өтімділігін жоғалту тәуекелі олардың төмен шығындарымен және қолайлы бағалары бойынша тез сатылу мүмкіндігімен айқындалады;

21) пайыздық тәуекел - сыйақы мөлшерлемелерінің қолайсыз өзгеруі салдарынан шығыстардың (зияндардың) туындау тәуекелі, оған:

орналастырған активтер мен тартылған міндеттемелерді (белгіленген сыйақы мөлшерлемелері кезінде) қайтару және өтеу мерзімдерінің сәйкес келмеуінен шығыстардың (зияндардың) туындауына;

өзге тең жағдайларда ұқсас баға сипаттамасы болатын бірқатар құралдар бойынша алынатын және төленетін сыйақыны есептеу мен түзетудің түрлі әдiстерiн қолдануға байланысты (негізгі тәуекел) тәуекелдер кіреді;

22) стресс-тестинг - заңды немесе жеке тұлғаның қаржылық жағдайына ерекше, бірақ заңды немесе жеке тұлғаның қызметіне әсер етуі мүмкін ықтимал оқиғалардың ықтимал әсер етуін өлшеу әдістері;

23) тәуекелдерді басқару жүйесі – төрт негізгі элемент: тәуекелді бағалау, тәуекелді өлшеу, тәуекелді бақылау және тәуекелді мониторингтеу кіретін процесс;

24) төлем қабілетсіздігі тәуекелі - брокермен және (немесе) дилермен немесе брокер және (немесе) дилер болып табылатын Басқарушымен брокерлік қызмет көрсетуге шарт жасасқан клиенттің мәміле жасау нәтижесінде туындаған ақша және (немесе) бағалы қағаздарды жеткізу бойынша міндеттемелерді орындамау тәуекелі;

25) форс-мажор жағдайы - төтенше және еңсерілмейтін (осы жағдайлар кезінде) оқиға (дүлей күш);

26) "stop-loss" лимиттері - қаржы құралдарымен жасалатын операциялар бойынша шығынның жол берілетін шекті деңгейі;

27) "take profit" лимиттері - қаржы құралдарымен операциялар бойынша кірістердің жол берілетін шекті деңгейі;

28) VAR (Value at Risk) моделі - берілген уақыт кезеңі ішінде берілген ықтималдық дәрежесімен инвестициялық портфельдің белгілі бір позициялары бойынша ең жоғары ықтимал шығындарын сипаттайтын модель.";

40-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"40. Клиенттердің басқаруға қабылданған активтерін, оның ішінде зейнетақы активтерін, инвестициялық қорлардың активтерін және (немесе) Басқарушының немесе Басқарушы болып табылатын брокердің және (немесе) дилердің меншікті активтерін тиімді басқаруды қамтамасыз ету мақсатында Басқарушының немесе Басқарушы болып табылатын брокердің және (немесе) дилердің жауапты бөлімшесі:

1) жарты жылдықта кем дегенде бір рет:

қалыптасып отырған геосаяси жағдайларға, инвестициялау валютасына және экономика саласына қарай инвестициялау нарықтарының тартымдылық дәрежесі бойынша макроэкономикалық талдау жасауды;

2) тоқсанына кем дегенде бір рет:

эмитенттің қаржылық жағдайын талдауды қоса алғанда, эмитенттерді және олар шығарған (берген) қаржы құралдарына, қабылданған міндеттемелер бойынша жауап беру қабілетіне, осы эмитенттердің қаржы құралдарына инвестициялауға және осы тәуекелдердің уәкілетті орган Басқарушы үшін белгілеген пруденциялық нормативтерінің және өзге де нормалар мен лимиттердің мәніне әсер етуіне байланысты тәуекелдерге талдау жасауды;

портфельдің құрылымы, кірістіліктің өзгеру динамикасы туралы мәліметтерді қамтитын инвестициялық портфельге талдау, зиян тартқызатын позицияларға және портфельдің құрылымын оңтайландыру жөніндегі ұсыныстарға талдау жасауды;

инвестициялық басқаруға қабылдану болжанып отырған активтер мөлшерінің, сондай-ақ олардың орындалу мерзімдері бойынша басқаруға қабылданған инвестициялық портфель (портфельдер) міндеттемелері құрылымының болжамы (ақшаның және (немесе) инвестициялық басқаруға берілген активтердің сомасы туралы ақпарат кіретін, құрылымын, клиенттерді, оның ішінде ерікті жинақтаушы зейнетақы жарналарының салымшыларын (зейнетақы төлемдерінің алушыларын), инвестициялық қор пайшыларын, акционерлерін талдау негізінде) қамтылатын талдауды;

сенімгерлік басқаруға қабылдауға болжанған зейнетақы активтерінің мөлшерін, сондай-ақ сенімгерлік басқаруға қабылданған (инвестициялық портфель (портфельде) міндеттемелерінің құрылымын олардың орындалу мерзімдері бойынша бодау қамтылатын талдауды;

3) күн сайынғы негізде:

міндеттемелерді белгіленген мерзімдер ішінде өтеу үшін қажетті өтімді активтерді жұмылдыру қабілетінің өзгеруін ескере отырып, меншікті активтер және клиенттердің активтері бойынша гэп-позициялар лимиттерінің сақталуын шолу, оның ішінде шетел валютасындағы міндеттемелерді өтеу үшін қажетті шетел валютасындағы өтімді активтерді қалыптастыру қабілетінің мониторингі кіретін ақша ағынын (өтімділікті) басқаруды жүргізеді.";

49-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"49. Ерікті зейнетақы жарналарын тарту құқығы бар Басқарушының инвестициялық комитетінің құрамына мыналар кіреді:

1) басшы қызметкерлер;

2) тәуекелдерді басқаруды жүзеге асыратын бөлімшенің басшысы;

3) Басқарушыға қатысты үлестес заңды тұлғалардың бір мезгілде басшы қызметкерлері не ірі акционерлері болып табылмайтын Басқарушының қызметкерлері.";

51-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"51. Клиенттердің инвестициялық басқаруға қабылданған активтерінің (Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен жасалған шартқа сәйкес басқаруға қабылданған зейнетақы активтерін және сенімгерлік басқарудағы зейнетақы активтерін қоспағанда) және (немесе) Басқарушының немесе Қағидалардың 48 және 49-тармақтарында белгіленген талаптарға сәйкес келетін Басқарушы, инвестициялық комитет болып табылатын брокердің және (немесе) дилердің меншікті қаражаты есебінен қаржы құралдарымен мәмілелер жасасу туралы шешімдер қабылдау жөніндегі функцияларды қоса атқаруға жол беріледі.";

97-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"97. Басқарушының немесе Басқарушы болып табылатын брокердің және (немесе) дилердің атқарушы органы өз функцияларын жүзеге асыру үшін Қағидалардың 96-тармағында көрсетілген ақпаратқа қосымша:

1) Басқарушының немесе Басқарушы болып табылатын брокердің және (немесе) дилердің инвестициялық шешімді қабылдау үшін қажетті ақпаратты жинауды, өңдеуді және талдауды жүзеге асыратын бөлімшесінен - клиенттердің инвестициялық басқаруға берілген активтерін және (немесе) меншікті активтерін инвестициялық басқару нәтижелері туралы есепті - тоқсан сайынғы негізде;

2) Басқарушының немесе Басқарушы болып табылатын брокердің және (немесе) дилердің тәуекелдерді басқаруды жүзеге асыратын бөлімшесінен - белгіленген инвестициялау лимиттерін сақтау (пайдалану) туралы ақпаратты -тоқсан сайынғы негізде;

3) Басқарушының немесе Басқарушы болып табылатын брокердің және (немесе) дилердің клиенттердің (инвестициялық қорлардың) инвестициялық басқаруға қабылданған активтерін және (немесе) меншікті активтерді басқаруды және тәуекелдерді басқаруды жүзеге асыратын бөлімшелерінен - бөлімшелердің не қызметкерлердің белгіленген инвестициялау лимиттерін бұзуы туралы ақпаратты - ақпараттың туындауына қарай;

4) клиенттердің (инвестициялық қорлардың) инвестициялық басқаруға қабылданған активтерін және (немесе) Басқарушының немесе Басқарушы болып табылатын брокердің және (немесе) дилердің меншікті активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын бөлімшеден - қабылданған инвестициялық шешімдер туралы есепті - жарты жылда кем дегенде бір рет алады.".

2. Күші жойылды - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 07.06.2023 № 42 (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

3. "Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелерін, капиталының мөлшерін және Ашық валюталық позицияны есептеу қағидалары мен оның лимиттерін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 13 қыркүйектегі № 170 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15886 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде 2017 жылғы 25 қазанда жарияланған ) мынадай өзгеріс енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Ашық валюталық позицияны есептеу қағидалары мен оның лимиттерiнде:

2-1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"2-1. Банктер форвардтық келісімшарттарды банктің валюталық тәуекелін басқару мақсатында жасаған кезде және форвардтық келісімшарт бойынша контрагент мынадай талаптардың біріне сәйкес келген кезде олармен операциялар жасайды:

өз қызметін уәкілетті орган берген лицензияға сәйкес жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының резиденті-қаржы ұйымы болып табылатын болса;

өзінің орналасқан жерінің елінде банк, сақтандыру ұйымы, инвестициялық компания, инвестициялық холдинг, инвестициялық банк, брокерлік компания, басқарушы компания, сенімгерлік басқару компаниясы, биржада қаржы құралдарымен немесе туынды қаржы құралдарымен сауда бойынша мүшелігі бар компания мәртебесі бар және Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына мүше мемлекеттердің аумағында тіркелген Қазақстан Республикасының бейрезидент-заңды тұлғасы болып табылатын болса;

Standard & Poor's рейтинг агенттігінің "ВВ"-ден төмен емес кредиттік рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар және тізбесі Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20095 болып тіркелген, "Банктік және сақтандыру қызметінің, бағалы қағаздар рыногының кәсіби қатысушылары қызметінің және бағалы қағаздар рыногында лицензияланатын басқа да қызмет түрлерінің, акционерлік инвестициялық қорлар және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар қызметінің мақсаттары үшін офшорлық аймақтардың тізбесін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 24 ақпандағы № 8 қаулысымен белгіленген оффшорлық аймақтарда тіркелмеген Қазақстан Республикасының бейрезидент-заңды тұлғасы болып табылатын болса;

өзінің қаржы-шаруашылық қызметі үшін форвардтық келісімшарт жасасқан Қазақстан Республикасының резиденті-заңды тұлғасы болып табылатын болса (контрагенттің төлем қабілеттілігіне, форвардтық келісімшарттың нысаналы мақсатына банк жүргізген талдаумен, контрагенттің шоттары бойынша айналымдармен және (немесе) форвардтық келісімшарт жасасу мақсатын растайтын өзге де құжаттармен расталады);

дауыс беретін акцияларының немесе жарғылық капиталға қатысу үлестерінің 50 (елу) пайызынан астамы мемлекетке тиесілі Қазақстан Республикасының резидент-заңды тұлғасы болып табылатын болса;

банктің орналастырылған (артықшылық берілген және банк сатып алған акцияларды шегергенде) акцияларының 50 (елу) пайызынан астамын тікелей немесе жанама иеленетін заңды тұлға болып табылатын болса.

Қағидалардың мақсаттары үшін форвардтық келісімшарт мынадай факторлар (бірақ олармен шектелмей) негізінде валюталық тәуекелі басқару мақсатында жасалған деп танылады:

мәміле банктің активтерін немесе міндеттемелерін валюта бағамдарының қолайсыз қозғалысынан қорғауға бағытталған құрал болып табылады;

мәміле бойынша оны орындау үшін негіздер бар;

мәміле оның мазмұнына, экономикалық тұрғыдан орынды болуына немесе ресімделуіне объективті мәселелер тудырмайды.".

4. "Инвестициялық портфельді басқаруды жүзеге асыратын ұйымдар үшін пруденциялық нормативтердің, сондай-ақ олардың мәнiнiң сақталуын сипаттайтын көрсеткiштердiң түрлерін белгілеу, Инвестициялық портфельді басқаруды жүзеге асыратын ұйымдар сақтауға тиiстi пруденциялық нормативтердің мәндерін есеп айырысу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 сәуірдегі № 79 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17008 болып тіркелген, 2018 жылғы 12 маусымда Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған) мынадай өзгеріс пен толықтыру енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Инвестициялық портфельді басқаруды жүзеге асыратын ұйымдар сақтауға тиiстi пруденциялық нормативтердің мәндерін есеп айырысу қағидаларында:

6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"6. Инвестициялық портфельді басқарушының меншікті капиталының жеткіліктілігі коэффициенті мына формула бойынша есептеледі:

К = (ӨА - М) / МКТМ, мұндағы:

ӨА - инвестициялық портфельді басқарушының есептеу күнгі жағдай бойынша қолдағы бар, Қағидалардың 11-тармағына сәйкес өтімді деп танылатын өтімді активтері;

М - есептеу күнгі жағдай бойынша қолдағы бар міндеттемелер;

МКТМ - инвестициялық портфельді басқарушының меншікті капиталының меншікті капиталдың жеткіліктілігінің есебіне қабылданатын, Қағидалардың 8-тармағына сәйкес есептелген ең төмен мөлшері. Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорымен жасалған шартқа сәйкес зейнетақы активтерін сенімгерлік басқаруды жүзеге асыратын инвестициялық портфельді басқарушы үшін МКТМ Қағидалардың 8-1-тармағына сәйкес, басқаруға қабылданған өзге активтердің мөлшеріне қарамастан есептеледі.";

мынадай мазмұндағы 8-1-тармақпен толықтырылсын:

"8-1. Егер:

1) сенімгерлік басқаруға қабылданған зейнетақы активтерінің ағымдағы құны мынадай болған кезде меншікті капитал 3 000 000 000 (үш миллиард) және одан да көп, бірақ 5 000 000 000 (бес миллиард) теңгеден аз болса:

меншікті капиталдың 10 еселенген мөлшерінен аз болса, онда МКТМ 1 029 000 (бір миллион жиырма тоғыз мың) АЕК-ге тең болады;

меншікті капиталдың 10 еселенген мөлшерінен көп болса, онда МКТМ 1 029 000 (бір миллион жиырма тоғыз мың) АЕК-ге + (БҚЗА – 10 * МК) * 0,10 тең болады, мұндағы БҚЗА сенімгерлік басқаруға қабылданған зейнетақы активтері, МК есептеу күнгі жағдай бойынша меншікті капиталдың мөлшері болып табылады;

2) сенімгерлік басқаруға қабылданған зейнетақы активтерінің ағымдағы құны мынадай болған кезде меншікті капитал 5 000 000 000 (бес миллиард) теңге болса:

200 000 000 000 (екі жүз миллиард) теңгеден аз болса, онда МКТМ 1 800 000 (бір миллион сегіз жүз мың) АЕК-ге тең болады;

200 000 000 000 (екі жүз миллиард) теңгеден көп болса, онда МКТМ 1 800 000 (бір миллион сегіз жүз мың) АЕК-ге+ (БҚЗА - 200 000 000 000 (екі жүз миллиард) теңге) * 0,05 тең болады, мұндағы БҚЗА сенімгерлік басқаруға қабылданған зейнетақы активтері болып табылады.".

5. "Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыратын ұйымдар үшін пруденциялық нормативтердің, сондай-ақ олардың мәнiнiң сақталуын сипаттайтын көрсеткiштердiң түрлерін белгілеу, Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыратын ұйымдар сақтауға тиiстi пруденциялық нормативтердің мәндерін есеп айырысу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 сәуірдегі № 80 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17005 болып тіркелген, 2018 жылғы 13 маусымда Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыратын ұйымдар сақтауға тиiстi пруденциялық нормативтердің мәндерін есеп айырысу қағидаларында:

21-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"21. ИПБ1 немесе ИПБ2 меншікті капиталдың жеткіліктілігі коэффициенті мына формула бойынша есептеледі:

К = (ӨА - М) /МКТМ, мұндағы:

ӨА - Қағидалардың 24-тармағына сәйкес өтімді болып танылатын, есептеу күнгі жағдай бойынша қолда бар ИПБ1 немесе ИПБ2-нің өтімді активтері;

М - есептеу күніндегі қолда бар баланс бойынша міндеттемелер;

МКТМ - меншікті капиталдың жеткіліктілігінің есебіне қабылданатын, Қағидалардың 23-тармағына сәйкес есептелген ИПБ1 немесе ИПБ2-нің меншікті капиталының ең төменгі мөлшері. Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорымен жасалған шартқа сәйкес зейнетақы активтерін сенімгерлік басқаруды жүзеге асыратын ИПБ1 немесе ИПБ2 үшін МКТМ Қағидалардың 23-тармағының 3) және 4) тармақшаларына сәйкес, басқаруға қабылданған өзге активтердің мөлшеріне қарамастан есептеледі.";

23-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"23. Егер:

1) ИПБ1 басқаруға қабылдаған активтердің құны 40 000 000 000 (қырық миллиард) теңгеден аз болса, онда МКТМ 107 000 (бір жүз жеті мың) АЕК-ге тең болады;

ИПБ1 басқаруға қабылдаған активтердің құны 40 000 000 000 (қырық миллиард) теңгеден көп болса, онда МКТМ 107 000 (бір жүз жеті мың) АЕК + (БҚА - 40 000 000 000 (қырық миллиард) теңге)* 0,0001-ге тең болады, мұндағы БҚА инвестициялық басқаруға қабылданған активтер болып табылады;

2) ИПБ2 басқаруға қабылдаған активтердің құны 40 000 000 000 (қырық миллиард) теңгеден аз болса, онда МКТМ 85 000 (сексен бес мың) АЕК-ге тең болады;

ИПБ2 басқаруға қабылдаған активтердің құны 40 000 000 000 (қырық миллиард) теңгеден көп болса, онда МКТМ 85 000 (сексен бес мың) АЕК + (БҚА - 40 000 000 000 (қырық миллиард) теңге)* 0,0001-ге тең болады, мұндағы БҚА инвестициялық басқаруға қабылданған активтер болып табылады;

3) сенімгерлік басқаруға қабылданған зейнетақы активтерінің ағымдағы құны мынадай болған кезде ИПБ1 немесе ИПБ2 меншікті капиталы 3 000 000 000 (үш миллиард) және одан да көп, бірақ 5 000 000 000 (бес миллиард) теңгеден аз болса:

ИПБ1 немесе ИПБ2 меншікті капиталының 10 еселеген мөлшерінен аз болса, онда МКТМ 1 029 000 (бір миллион жиырма тоғыз мың) АЕК-ге тең болады;

ИПБ1 немесе ИПБ2 меншікті капиталының 10 еселеген мөлшерінен көп болса, онда МКТМ 1 029 000 (бір миллион жиырма тоғыз мың) АЕК-ге + (БҚЗА – 10 * МК *0,10 тең болады, мұндағы БҚЗА сенімгерлік басқаруға қабылданған зейнетақы активтері, МК есептеу күнгі жағдай бойынша ИПБ1 немесе ИПБ2 меншікті капиталының мөлшері болып табылады;

4) сенімгерлік басқаруға қабылданған зейнетақы активтерінің ағымдағы құны мынадай болған кезде ИПБ1 немесе ИПБ2 меншікті капиталы 5 000 000 000 (бес миллиард) теңге болса:

200 000 000 000 (екі жүз миллиард) теңгеден кем болса, МКТМ 1 800 000 (бір миллион сегіз жүз мың) АЕК-ке тең;

200 000 000 000 (екі жүз миллиард) теңгеден көп, онда МКТМ 1 800 000 (бір миллион сегіз жүз мың) АЕК-ке тең + ( БҚЗА - 200 000 000 000 (екі жүз миллиард) теңге)* 0,05, мұндағы БҚЗА - ИПБ1 немесе ИПБ2 сенімгерлік басқаруға қабылданған зейнетақы активтері болып табылады.".

Қазақстан Республикасының қаржы нарығын реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтыру енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесіне қосымша

Ескерту. Қосымшаның күші жойылды - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 07.06.2023 № 42 (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

О внесении изменений и дополнения в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования финансового рынка

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 15 февраля 2021 года № 31. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 16 февраля 2021 года № 22229.

В соответствии с пунктом 3 статьи 49 и частью второй статьи 49-1 Закона Республики Казахстан от 2 июля 2003 года "О рынке ценных бумаг", подпунктом 5) статьи 9 и подпунктом 14-2) статьи 12 Закона Республики Казахстан от 4 июля 2003 года "О государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций", подпунктом 2) пункта 3 статьи 16 Закона Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике", подпунктом 1) статьи 8 Закона Республики Казахстан от 21 июня 2013 года "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан" Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования финансового рынка, в которые вносятся изменения и дополнение, согласно приложению к настоящему постановлению.

2. Департаменту методологии и пруденциального регулирования финансовых организаций в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

4. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка

М. Абылкасымова

"СОГЛАСОВАНО"
Национальный Банк
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАНО"
Бюро национальной статистики
Агентства по стратегическому планированию
и реформам Республики Казахстан

Приложение к постановлению Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 15 февраля 2021 года № 31

Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования финансового рынка, в которые вносятся изменения и дополнение

1. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 августа 2013 года № 214 "Об утверждении Правил формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для организаций, осуществляющих брокерскую и дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг, деятельность по управлению инвестиционным портфелем" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 8796, опубликовано 29 ноября 2013 года в газете "Юридическая газета" № 181 (2556)) следующие изменения:

в Правилах формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для организаций, осуществляющих брокерскую и дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг, деятельность по управлению инвестиционным портфелем, утвержденных указанным постановлением:

пункт 6 изложить в следующей редакции:

"6. В Правилах используются следующие понятия:

1) открытая валютная позиция - превышение требований (обязательств) в валюте отдельного иностранного государства (группы иностранных государств) над обязательствами (требованиями) в той же иностранной валюте;

2) ценовой риск - риск возникновения расходов (убытков) вследствие изменения стоимости финансовых инструментов, возникающий в случае изменения условий финансовых рынков, влияющих на рыночную стоимость финансовых инструментов;

3) активы клиентов, принятые Управляющим в инвестиционное управление:

деньги, ценные бумаги, финансовые инструменты и иное имущество физических и юридических лиц, принятые Управляющим в инвестиционное (доверительное) управление;

активы инвестиционного фонда, принятого в управление Управляющим;

пенсионные активы, находящиеся в управлении Управляющего, обладающего лицензией на осуществление деятельности по управлению инвестиционным портфелем с правом привлечения добровольных накопительных пенсионных взносов;

пенсионные активы единого накопительного пенсионного фонда, находящиеся в доверительном управлении Управляющего в соответствии со статьей 35-1 Закона Республики Казахстан от 21 июня 2013 года "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан" (далее - пенсионные активы, находящиеся в доверительном управлении);

4) репутационный риск - риск возникновения расходов (убытков) вследствие негативного общественного мнения или снижения доверия к брокеру и (или) дилеру, Управляющему;

5) бэк-тестинг - методы проверки эффективности процедур измерения рисков с использованием исторических данных и сравнением рассчитанных результатов с текущими (фактическими) результатами от совершения указанных операций;

6) валютный риск - риск возникновения расходов (убытков), связанный с изменением курсов иностранных валют. Опасность расходов (убытков) возникает из-за переоценки позиций по валютам в стоимостном выражении;

7) гэп-позиция - разница между активами клиента и обязательствами по активам клиента, переданным в инвестиционное управление либо на брокерское обслуживание, в зависимости от сроков исполнения данных обязательств, или разница между собственными ликвидными активами и обязательствами брокера и (или) дилера, Управляющего в зависимости от сроков исполнения данных обязательств;

8) страновой (трансфертный) риск - риск возникновения расходов (убытков) вследствие неплатежеспособности или нежелания иностранного государства или резидента иностранного государства отвечать по обязательствам;

9) служба внутреннего аудита - подразделение брокера и (или) дилера, Управляющего, основной функцией которого является контроль за финансово-хозяйственной деятельностью брокера и (или) дилера, Управляющего;

10) система внутреннего контроля - совокупность процедур и политик внутреннего контроля, обеспечивающих реализацию брокером и (или) дилером, Управляющим долгосрочных целей рентабельности и поддержания надежной системы финансовой и управленческой отчетности, способствующей соблюдению законодательства Республики Казахстан о рынке ценных бумаг и инвестиционных фондах, политики брокера и (или) дилера, Управляющего, внутренних правил и процедур, снижению риска убытков или репутационного риска брокера и (или) дилера, Управляющего;

11) внутренние документы - документы, регулирующие условия и порядок деятельности брокера и (или) дилера, Управляющего, их органов, структурных подразделений (филиалов, представительств), работников;

12) корпоративное управление - система стратегического и тактического управления брокером и (или) дилером, Управляющим, представляющая собой комплекс взаимоотношений между высшим органом, органом управления (наблюдательным советом), исполнительным органом и иными органами брокера и (или) дилера, Управляющего, направленный на обеспечение эффективного функционирования организации, защиту прав и интересов ее акционеров (участников) и предоставляющая акционерам (участникам) возможность эффективного контроля и мониторинга деятельности брокера и (или) дилера, Управляющего;

13) кредитный риск - риск возникновения расходов (убытков) вследствие неуплаты или несвоевременной оплаты эмитентом основного долга и вознаграждения, причитающегося инвестору в установленный условиями выпуска ценной бумаги срок, включающий также риск потерь, возникающих в связи с невыполнением партнером обязательств по свопам, опционам, форвардам и иным финансовым инструментам, подверженным кредитному риску, и в период урегулирования расчетов по данным ценным бумагам и финансовым инструментам, либо вследствие невыполнения или несвоевременного выполнения контрпартнером или клиентом своих обязательств, предусмотренных договором или возникших в ходе заключения сделки;

14) контрпартнер - юридическое лицо, оказывающее услуги брокеру и (или) дилеру, Управляющему в процессе заключения сделок с финансовыми инструментами, совершаемых за счет активов клиентов и (или) собственных активов брокера и (или) дилера, Управляющего, обладающее лицензией либо разрешением, предоставляющими право на совершение сделок с финансовыми инструментами, полученными в соответствии с законодательством государства, на территории которого данное юридическое лицо зарегистрировано в качестве юридического лица;

15) правовой риск - риск возникновения расходов (убытков) вследствие нарушения брокером и (или) дилером, Управляющим требований законодательства Республики Казахстан о рынке ценных бумаг и инвестиционных фондах либо несоответствия практики брокера и (или) дилера, Управляющего их внутренним документам, а в отношениях с нерезидентами Республики Казахстан - законодательства других государств;

16) политика инвестирования собственных активов - документ, определяющий перечень объектов инвестирования, цели, стратегии, условия и ограничения инвестиционной деятельности в отношении собственных активов брокера и (или) дилера, Управляющего, условия хеджирования и диверсификации собственных активов;

17) управление конфликтом интересов - создание механизмов недопущения ситуаций, при которых интересы должностного лица или работника брокера и (или) дилера, Управляющего могут повлиять на объективность и независимость принятия ими решений и исполнения обязанностей, а также вступить в противоречие с их обязательством действовать в интересах клиентов брокера и (или) дилера, Управляющего и (или) акционеров брокера и (или) дилера, Управляющего;

18) рыночный риск - риск возникновения расходов (убытков), связанных с неблагоприятной ситуацией на финансовых рынках. Рыночный риск имеет макроэкономическую природу, то есть источниками рыночных рисков являются макроэкономические показатели финансовой системы;

19) операционный риск - риск возникновения расходов (убытков) в результате недостатков или ошибок в ходе осуществления внутренних процессов, допущенных со стороны сотрудников, функционирования информационных систем и технологий, а также вследствие внешних событий, включающий в себя риски, связанные с:

неопределенной и неэффективной организационной структурой брокера и (или) дилера, Управляющего, включая распределение ответственности, структуру подотчетности и управления;

неэффективными стратегиями, политиками и (или) стандартами в области информационных технологий, недостатками в использовании программного обеспечения;

не соответствующей действительности информацией либо ее несоответствующим использованием;

неэффективным управлением персоналом и (или) неквалифицированным штатом брокера и (или) дилера, Управляющего;

недостаточно эффективным построением процессов осуществления деятельности брокера и (или) дилера, Управляющего либо слабым контролем соблюдения внутренних правил;

непредвиденными или неконтролируемыми факторами внешнего воздействия на деятельность брокера и (или) дилера, Управляющего;

наличием недостатков или ошибок во внутренних документах (правилах), регламентирующих деятельность брокера и (или) дилера, Управляющего;

непрофессиональными действиями руководства и персонала брокера и (или) дилера, Управляющего, повлекшими за собой сужение клиентской базы, недоверие или негативное восприятие брокера и (или) дилера, Управляющего клиентами и (или) контрпартнерами;

20) риск потери ликвидности - риск, связанный с возможным невыполнением либо несвоевременным выполнением обязательств. Риск потери ликвидности ценных бумаг как активов определяется возможностью их быстрой реализации с низкими издержками и по приемлемым ценам;

21) процентный риск - риск возникновения расходов (убытков) вследствие неблагоприятного изменения ставок вознаграждения, включающий в себя риски, связанные с:

возникновением расходов (убытков) из-за несоответствия сроков возврата и погашения размещенных активов и привлеченных обязательств (при фиксированных ставках вознаграждения);

применением различных методов начисления и корректировки получаемого и уплачиваемого вознаграждения по ряду инструментов, которые при прочих равных условиях имеют сходные ценовые характеристики (базисный риск);

22) стресс-тестинг - методы измерения потенциального влияния на финансовое положение юридического или физического лица исключительных, но возможных событий, которые могут оказать влияние на деятельность юридического или физического лица;

23) система управления рисками - процесс, включающий четыре основных элемента: оценка риска, измерение риска, контроль риска и мониторинг риска;

24) риск неплатежеспособности - риск неисполнения клиентом брокера и (или) дилера или Управляющего, являющегося брокером и (или) дилером, с которым заключен договор на брокерское обслуживание, обязательств по поставке денег и (или) ценных бумаг, возникших в результате заключения сделки;

25) форс-мажорное обстоятельство - чрезвычайное и непредотвратимое (при данных условиях) событие (непреодолимая сила);

26) лимиты "stop-loss" - предельно допустимый уровень потерь по операциям с финансовыми инструментами;

27) лимиты "take profit" - предельно допустимый уровень доходов по операциям с финансовыми инструментами;

28) VAR (Value at Risk) модель - модель, характеризующая максимально возможные потери по определенным позициям инвестиционного портфеля в течение заданного периода времени с заданной степенью вероятности.";

пункт 40 изложить в следующей редакции:

"40. В целях обеспечения эффективного управления активами клиентов, принятых в управление, в том числе пенсионными активами, активами инвестиционных фондов, и (или) собственными активами Управляющего или брокера и (или) дилера, являющегося Управляющим, ответственным подразделением Управляющего или брокера и (или) дилера, являющегося Управляющим, проводятся:

1) не реже одного раза в полугодие:

макроэкономический анализ по степени привлекательности рынков инвестирования в зависимости от складывающейся геополитической ситуации, валюты инвестирования и отрасли экономики;

2) не реже одного раза в квартал:

анализ эмитентов и выпущенных (предоставленных) ими финансовых инструментов, включая анализ финансового состояния эмитента, способности отвечать по принятым обязательствам, рисков, связанных с инвестированием в финансовые инструменты данного эмитента и, в случае инвестирования собственных активов, влиянием данных рисков на значения пруденциальных нормативов и иных норм и лимитов, установленных уполномоченным органом для Управляющего;

анализ инвестиционного портфеля, включающий сведения о структуре портфеля, динамике изменения доходности, анализ убыточных позиций и предложения по оптимизации структуры портфеля;

анализ, содержащий прогноз размера активов, предполагаемых к принятию в инвестиционное управление, а также структуры обязательств инвестиционного (инвестиционных) портфеля (портфелей), принятого (принятых) в управление, по срокам их исполнения (на основе анализа структуры, клиентов, в том числе вкладчиков добровольных накопительных пенсионных взносов (получателей пенсионных выплат), пайщиков, акционеров инвестиционного фонда, включающего информацию о сумме денег и (или) активов, переданных в инвестиционное управление);

анализ, содержащий прогноз размера пенсионных активов, предполагаемых к принятию в доверительное управление, а также структуры обязательств инвестиционного (инвестиционных) портфеля (портфелей), принятого (принятых) в доверительное управление, по срокам их исполнения;

3) на ежедневной основе:

управление денежными потоками (ликвидностью), включающее обзор соблюдения лимитов гэп-позиций по собственным активам и активам клиентов, с учетом изменения способности мобилизовать ликвидные активы, необходимые для погашения обязательств в течение установленных сроков, в том числе мониторинг способности сформировать ликвидные активы в иностранной валюте, необходимые для погашения обязательств в иностранной валюте.";

пункт 49 изложить в следующей редакции:

"49. В состав инвестиционного комитета Управляющего с правом привлечения добровольных пенсионных взносов, входят:

1) руководящие работники;

2) руководитель подразделения, осуществляющего управление рисками;

3) работники Управляющего, которые одновременно не являются руководящими работниками либо крупными акционерами юридических лиц, аффилиированных по отношению к Управляющему.";

пункт 51 изложить в следующей редакции:

"51. Допускается совмещение функций по принятию решений о заключении сделок с финансовыми инструментами за счет активов клиентов, принятых в инвестиционное управление (за исключением пенсионных активов, принятых в управление в соответствии с договором, заключенным с Национальным Банком Республики Казахстан, и пенсионных активов, находящихся в доверительном управлении) и (или) собственных средств Управляющего или брокера и (или) дилера, являющегося Управляющим, инвестиционным комитетом, соответствующим требованиям, установленным пунктом 48 и 49 Правил.";

пункт 97 изложить в следующей редакции:

"97. Исполнительный орган Управляющего или брокера и (или) дилера, являющегося Управляющим, для осуществления своих функций в дополнение к информации, перечисленной в пункте 96 Правил, получает:

1) от подразделения Управляющего или брокера и (или) дилера, являющегося Управляющим, осуществляющего сбор, обработку и анализ информации, необходимой для принятия инвестиционного решения, - отчет о результатах инвестиционного управления активами клиентов, переданных в инвестиционное управление, и (или) собственными активами, - на ежеквартальной основе;

2) от подразделения Управляющего или брокера и (или) дилера, являющегося Управляющим, осуществляющего управление рисками, - информацию о соблюдении (использовании) установленных лимитов инвестирования - на ежеквартальной основе;

3) от подразделений Управляющего или брокера и (или) дилера, являющегося Управляющим, осуществляющих управление активами клиентов (инвестиционных фондов), принятыми в инвестиционное управление, и (или) собственными активами и управление рисками - информацию о нарушении подразделениями либо работниками установленных лимитов инвестирования - по мере возникновения информации;

4) от подразделения, осуществляющего инвестиционное управление активами клиентов (инвестиционных фондов), принятых в инвестиционное управление и (или) собственными активами Управляющего или брокера и (или) дилера, являющегося Управляющим, - отчет о принятых инвестиционных решениях - не реже, чем раз в полгода.".

2. Утратил силу постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 07.06.2023 № 42 (вводится в действие с 01.07.2023).

3. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 13 сентября 2017 года № 170 "Об установлении нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размера капитала банка и Правил расчета и лимитов открытой валютной позиции" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15886, опубликовано 25 октября 2017 года в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан) следующее изменение:

в Правилах расчета и лимитах открытой валютной позиции, утвержденных настоящим постановлением:

пункт 2-1 изложить в следующей редакции:

"2-1. Банки совершают операции с форвардными контрактами при их заключении в целях управления валютным риском банка и при соответствии контрагента по форвардному контракту одному из следующих условий:

является финансовой организацией-резидентом Республики Казахстан, осуществляющей свою деятельность в соответствии с лицензией, выданной уполномоченным органом;

является юридическим лицом-нерезидентом Республики Казахстан, имеющим в стране своего места нахождения статус банка, страховой организации, инвестиционной компании, инвестиционного холдинга, инвестиционного банка, брокерской компании, управляющей компании, компании по доверительному управлению, компании, имеющей членство на бирже по торговле финансовыми инструментами или производными финансовыми инструментами, и зарегистрированным на территории государств – членов Организации экономического сотрудничества и развития;

является юридическим лицом-нерезидентом Республики Казахстан, имеющим кредитный рейтинг не ниже "ВВ" рейтингового агентства Standard & Poor's или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств и не зарегистрированной в офшорных зонах, перечень которых установлен постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 24 февраля 2020 года № 8 "Об установлении Перечня офшорных зон для целей банковской и страховой деятельности, деятельности профессиональных участников рынка ценных бумаг и иных лицензируемых видов деятельности на рынке ценных бумаг, деятельности акционерных инвестиционных фондов и деятельности организаций, осуществляющих микрофинансовую деятельность", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 20095;

является юридическим лицом-резидентом Республики Казахстан, заключившим форвардный контракт для собственной финансово-хозяйственной деятельности (подтверждается проведенным банком анализом платежеспособности контрагента, целевого назначения форвардного контракта, оборотами по счетам контрагента и (или) иными документами, подтверждающими цель заключения форвардного контракта);

является юридическим лицом-резидентом Республики Казахстан, более 50 (пятидесяти) процентов голосующих акций или долей участия в уставном капитале которого принадлежит государству;

является юридическим лицом, прямо или косвенно владеющим более 50 (пятьюдесятью) процентами размещенных (за вычетом привилегированных и выкупленных банком) акций банка.

Для целей Правил форвардный контракт признается заключенным в целях управления валютным риском на основе следующих факторов (но не ограничиваясь ими):

сделка является инструментом, направленным на защиту активов или обязательств банка от неблагоприятного движения валютных курсов;

по сделке существуют основания для ее исполнения;

сделка не вызывает объективные вопросы к ее содержанию, экономической целесообразности либо оформлению.".

4. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 апреля 2018 года № 79 "Об установлении видов пруденциальных нормативов, а также показателей, характеризующих соблюдение их значений для организаций, осуществляющих управление инвестиционным портфелем, утверждении Правил расчета значений пруденциальных нормативов, подлежащих соблюдению организациями, осуществляющими управление инвестиционным портфелем" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17008, опубликовано 12 июня 2018 года в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан) следующие изменение и дополнение:

в Правилах расчета значений пруденциальных нормативов, подлежащих соблюдению организациями, осуществляющими управление инвестиционным портфелем, утвержденных указанным постановлением:

пункт 6 изложить в следующей редакции:

"6. Коэффициент достаточности собственного капитала управляющего инвестиционным портфелем рассчитывается по формуле:

К = (ЛА - О) / МРСК, где:

ЛА - ликвидные активы управляющего инвестиционным портфелем, имеющиеся на дату расчета, которые признаются ликвидными в соответствии с пунктом 11 Правил;

О - обязательства по балансу, имеющиеся на дату расчета;

МРСК - минимальный размер собственного капитала управляющего инвестиционным портфелем, принимаемый в расчет достаточности собственного капитала, рассчитанный в соответствии с пунктом 8 Правил. Для управляющего инвестиционным портфелем, осуществляющего в соответствии с договором, заключенным с единым накопительным пенсионным фондом, доверительное управление пенсионными активами, МРСК рассчитывается в соответствии с пунктом 8-1 Правил вне зависимости от размера иных активов, принятых в управление.";

дополнить пунктом 8-1 следующего содержания:

"8-1. Если:

1) собственный капитал составляет 3 000 000 000 (три миллиарда) и более, но менее 5 000 000 000 (пяти миллиардов) тенге при текущей стоимости пенсионных активов, принятых в доверительное управление:

менее 10-кратного размера собственного капитала, то МРСК равен 1 029 000 (одному миллиону двадцати девяти тысячам) МРП;

более 10-кратного размера собственного капитала, то МРСК равен 1 029 000 (одному миллиону двадцати девяти тысячам) МРП + (ПАПУ – 10 * СК) * 0,10, где ПАПУ являются пенсионными активами, принятыми в доверительное управление, СК является размером собственного капитала по балансу на дату расчета;

2) собственный капитал составляет 5 000 000 000 (пять миллиардов) тенге и более при текущей стоимости пенсионных активов, принятых в доверительное управление:

менее 200 000 000 000 (двухсот миллиардов) тенге, то МРСК равен 1 800 000 (одному миллиону восьмистам тысячам) МРП;

более 200 000 000 000 (двухсот миллиардов) тенге, то МРСК равен 1 800 000 (одному миллиону восьмистам тысячам) МРП + (ПАПУ - 200 000 000 000 (двести миллиардов) тенге) * 0,05, где ПАПУ являются пенсионными активами, принятыми в доверительное управление.".

5. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 апреля 2018 года № 80 "Об установлении видов пруденциальных нормативов, а также показателей, характеризующих соблюдение их значений, для организаций, осуществляющих брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг, утверждении Правил расчета значений пруденциальных нормативов, подлежащих соблюдению организациями, осуществляющими брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17005, опубликовано 13 июня 2018 года в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан) следующие изменения:

в Правилах расчета значений пруденциальных нормативов, подлежащих соблюдению организациями, осуществляющими брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг, утвержденных указанным постановлением:

пункт 21 изложить в следующей редакции:

"21. Коэффициент достаточности собственного капитала УИП1 или УИП2 рассчитывается по формуле:

К = (ЛА - О) / МРСК, где:

ЛА - ликвидные активы УИП1 или УИП2, имеющиеся на дату расчета, которые признаются ликвидными в соответствии с пунктом 24 Правил;

О - обязательства по балансу, имеющиеся на дату расчета;

МРСК - минимальный размер собственного капитала УИП1 или УИП2, принимаемый в расчет достаточности собственного капитала, рассчитанный в соответствии с пунктом 23 Правил. Для УИП1 или УИП2, осуществляющего в соответствии с договором, заключенным с единым накопительным пенсионным фондом, доверительное управление пенсионными активами, МРСК рассчитывается в соответствии с подпунктами 3) и 4) пункта 23 Правил вне зависимости от размера иных активов, принятых в управление.";

пункт 23 изложить в следующей редакции:

"23. Если:

1) стоимость активов, принятых в управление УИП1, составляет менее 40 000 000 000 (сорока миллиардов) тенге, то МРСК равен 107 000 (ста семи тысячам) МРП;

стоимость активов, принятых в управление УИП1, составляет более 40 000 000 000 (сорока миллиардов) тенге, то МРСК равен 107 000 (ста семи тысячам) МРП + (АПУ - 40 000 000 000 (сорок миллиардов) тенге)*0,0001, где АПУ являются активами, принятыми в инвестиционное управление;

2) стоимость активов, принятых в управление УИП2, составляет менее 40 000 000 000 (сорока миллиардов) тенге, то МРСК равен 85 000 (восьмидесяти пяти тысячам) МРП;

стоимость активов, принятых в управление УИП2, составляет более 40 000 000 000 (сорока миллиардов) тенге, то МРСК равен 85 000 (восьмидесяти пяти тысячам) МРП + (АПУ - 40 000 000 000 (сорок миллиардов) тенге)*0,0001, где АПУ являются активами, принятыми в инвестиционное управление;

3) собственный капитал УИП1 или УИП2 составляет 3 000 000 000 (три миллиарда) и более, но менее 5 000 000 000 (пяти миллиардов) тенге при текущей стоимости пенсионных активов, принятых в доверительное управление:

менее 10-кратного размера собственного капитала УИП1 или УИП2, то МРСК равен 1 029 000 (одному миллиону двадцати девяти тысячам) МРП;

более 10-кратного размера собственного капитала УИП1 или УИП2, то МРСК равен 1 029 000 (одному миллиону двадцати девяти тысячам) МРП + (ПАПУ – 10*СК) *0,10, где ПАПУ являются пенсионными активами, принятыми в доверительное управление, СК является размером собственного капитала УИП1 или УИП2 по балансу на дату расчета;

4) собственный капитал УИП1 или УИП2 составляет 5 000 000 000 (пять миллиардов) тенге и более при текущей стоимости пенсионных активов, принятых в доверительное управление:

менее 200 000 000 000 (двухсот миллиардов) тенге, то МРСК равен 1 800 000 (одному миллиону восьмистам тысячам) МРП;

более 200 000 000 000 (двухсот миллиардов) тенге, то МРСК равен 1 800 000 (одному миллиону восьмистам тысячам) МРП + (ПАПУ - 200 000 000 000 (двести миллиардов) тенге)* 0,05, где ПАПУ являются пенсионными активами, принятыми УИП1 или УИП2 в доверительное управление.".

Приложение к Перечню нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования финансового рынка, в которые вносятся изменения и дополнение

Сноска. Приложение утратило силу постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 07.06.2023 № 42 (вводится в действие с 01.07.2023).