Мемлекеттiк органдардың интернет-ресурстарын ақпаратпен толықтыру қағидаларын және олардың мазмұнына қойылатын талаптарды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2021 жылғы 2 сәуірдегі № 114/НҚ бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 5 сәуірде № 22491 болып тіркелді

      "Ақпаратқа қол жеткізу туралы" 2015 жылғы 16 қарашадағы Қазақстан Республикасы Заңының 6-2-бабы 2-тармағының 3) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Мыналар:

      1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес Мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарын ақпаратпен толықтыру қағидалары;

      2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес Мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарының мазмұнына қойылатын талаптар бекітілсін.

      2. "Мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарын ақпараттық толықтыру қағидаларын және олардың мазмұнына қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2016 жылғы 28 қаңтардағы № 116 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2016 жылғы 26 ақпанда № 13262 болып тіркелген, 2016 жылғы 26 мамырда Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

      3. Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің Цифрлық трансформациялау департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі вице-министріне жүктелсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Цифрлық даму, инновациялар және
аэроғарыш өнеркәсібі министрі 		Б. Мусин

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Ақпарат және қоғамдық даму министрі

  Қазақстан Республикасының
Цифрлық даму, инновациялар
және аэроғарыш
өнеркәсібі министрінің
2021 жылғы 2 сәуірдегі
№ 114/НҚ Бұйрығына
1-қосымша

Мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарын ақпаратпен толықтыру қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарын ақпаратпен толықтыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Ақпаратқа қол жеткізу туралы" 2015 жылғы 16 қарашадағы Қазақстан Республикасы Заңының 6-2-бабы 2-тармағының 3) тармақшасына сәйкес әзірленді және мемлекеттік органдардың интернет-ресурсын (бұдан әрі – интернет-ресурс) ақпаратпен толықтыру тәртібін белгілейді.

      2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) интернет-ресурс – бірегей желілік мекенжайы және (немесе) домендік аты бар және Интернетте жұмыс істейтін аппараттық-бағдарламалық кешенде орналастырылған ақпарат (мәтіндік, графикалық, аудиовизуалды немесе өзге де түрде);

      2) қол жеткізу шектелген ақпарат – мемлекеттік құпияларға, жеке, отбасылық, дәрігерлік, банктік, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияларға жатқызылған ақпарат, сондай-ақ "Қызмет бабында пайдалану үшін" деген белгісі бар қызметтік ақпарат;

      3) мемлекеттік органдар интернет-ресурстарының бірыңғай платформасы – мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарын орналастыруға арналған технологиялық платформа.

2-тарау. Мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарын ақпаратпен толықтыру тәртібі

      3. Орталық атқарушы органдар және Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей бағынатын және есеп беретін мемлекеттік органдар, жергілікті атқарушы органдар интернет-ресурстарын интернет-ресурстардың бірыңғай платформасында орналастырады.

      4. Мемлекеттік орган интернет-ресурсының құрылымы және орналастырылатын ақпараттың құрамы, сондай-ақ қолжетімділігі шектеулі ақпаратты қоспағанда, мемлекеттік органның қызметіне қатысы бар өзге де ақпарат "Ақпаратқа қол жеткізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 16-бабына сәйкес қалыптастырылады.

      5. Мемлекеттік органдар интернет-ресурсының дизайнында адаптивті веб-дизайн пайдаланылады, ол интернетке қосылған түрлі құрылғыларда Интернет-ресурстың дұрыс көрсетілуін қамтамасыз етеді және браузер терезесінің берілген өлшемдеріне динамикалық түрде икемделеді.

      6. Мемлекеттік органдар интернет-ресурсының ақпараттық көздері тиісті құрылымдық бөлімшелер әзірлеген және ұсынған материалдарды құрайды.

      7. Интернет-ресурста жаңалықтар хабарламаларын өзектендіру күн сайын жүзеге асырылады, өзге бөлімдерді өзектендіру ақпаратты алған немесе жасаған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірілмей жүзеге асырылады

      8. Жаңалық хабарларын орналастыру кезінде жаңалық хабарламалары тақырыбының мемлекеттік органдардың қызмет саласына сәйкестігі қамтамасыз етіледі. Жаңалық хабарлары оның мәнін көрсететін қысқа және барынша айқын ұсыныстардан құралады. Жаңалық мәтінінде оқиғаның күні, орны, мазмұны, нәтижелері туралы ақпараттың мазмұны қамтамасыз етіледі.

  Қазақстан Республикасының
Цифрлық даму, инновациялар
және аэроғарыш
өнеркәсібі министрінің
2021 жылғы 2 сәуірдегі
№ 114/НҚ Бұйрығына
2-қосымша

Мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарының мазмұнына қойылатын талаптар

      1. Осы Мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарының мазмұнына қойылатын талаптар (бұдан әрі – Талаптар) "Ақпаратқа қол жеткізу туралы" 2015 жылғы 16 қарашадағы Қазақстан Республикасы Заңының 6-2-бабы 2-тармағының 3) тармақшасына сәйкес әзірленді және мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарының (бұдан әрі – интернет-ресурс) мазмұнына қойылатын талаптарды белгілейді.

      2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) балама мәтін – тек мәтінді көрсететін құрылғыларды пайдаланған кезде мәтіндік емес веб-контенттің мазмұнын және функциясын түсінуге мүмкіндік беретін мәтін;

      2) веб-контент – электрондық ақпараттық ресурстың мәтіндік, мәтіндік емес немесе медиа мазмұны;

      3) веб-браузер – веб-сайттарды қарауға арналған арнайы бағдарлама;

      4) интернет-ресурс – бірегей желілік мекенжайы және (немесе) домендік аты бар және Интернетте жұмыс істейтін аппараттық-бағдарламалық кешенде орналастырылған (мәтіндік, графикалық, аудиовизуалды немесе өзге де түрдегі) ақпарат;

      5) сайттың "жертөлесі" (footer) – қосымша навигациялық элементтерді, сыртқы ресурстарға сілтемелерді, техникалық сілтемелерді, контактілерді, сондай-ақ кері байланыс нысандарын қамтитын барлық беттерге ортақ интернет-ресурстың төменгі бөлігі;

      6) скринридер ("экран оқушы") – экраннан мәтіндерді дыбыстауға мүмкіндік беретін бағдарламалық қамтылым;

      7) тег – интернет-ресурстың веб-бетіндегі мәтіннің көрінісін өзгертетін HTML тілінің элементі;

      8) сайттың "қалпақшасы" (header) – барлық беттерге ортақ, ұйымның атауын, логотипін, сондай-ақ навигация, авторизация және қосымша параметрлер тақтасын қамтитын интернет-ресурстың жоғарғы бөлігі;

      9) HTML (Hyper Text Markup Language – "гипермәтіндік белгілеу тілі") – Интернет желісіндегі құжаттарды белгілеудің стандартты тілі;

      10) on-lіne – Интернет желісіне қосылудың белсенді жағдайы;

      11) SMІL – интерактивтік мультимедиялық таныстырылымдарды құру үшін белгілеу тілі.

      3. Мемлекеттік органдардың интернет-ресурстары бейімделген веб-дизайн әдісімен әзірленеді. Интернет-ресурстың бейімділігі стационарлық және мобильді құрылғылардың пайдаланушылары үшін бірдей ақпараттық контенттің толыққанды қолжетімділігін қамтамасыз етеді.

      4. Мемлекеттік органдардың интернет-ресурсын пайдалану ыңғайлылығына қойылатын талаптар осы Талаптарға қосымшада ұсынылған.

      5. Интернет-ресурстардың басты беттері сайттың тақырыбын, навигациялық мәзірін, контент ауданын, сайттың "жертөлесін" қамтиды.

      6. Интернет-ресурстардың бірыңғай құрылымын қалыптастыру мемлекеттік органдардың интернет-ресурстары беттерінің құрылымына бірыңғай көзқараспен айқындалады.

      7. Интернет-ресурста орналастырылатын ақпарат уақыттың ағымдағы сәтіне сәйкес келеді.

      8. Интернет-ресурсқа және ондағы барлық электрондық ақпараттық ресурстарға аутентификация рәсімінен өтпей-ақ пайдаланушыларға қолжетімділікті қамтамасыз етіледі.

      9. Электрондық ақпараттық ресурстар веб-браузер құралдары арқылы мәтін фрагменттерін іздеу және көшіру мүмкіндігін қамтамасыз ететін гипермәтіндік форматта ұсынылады.

      10. Нормативтік құқықтық және өзге де актілер, актілердің жобалары, сот қаулылары, баяндамалар, есептер, шарттар, шолулар, болжамдар, хаттамалар, қорытындылар, статистикалық ақпарат, нысандар мен өзге де құжаттардың үлгілері гипермәтіндік форматқа қосымша интернет-ресурста оларды пайдаланушылардың техникалық құралдарында сақтау мүмкіндігін қамтамасыз ететін форматта файлдар түрінде ұсынылған.

      11. Нормативтік құқықтық актілер мемлекеттік органдардың интернет-ресурсында интеграция арқылы орналастырылады.

      12. Нормативтік құқықтық актілер интернет-ресурста олардың түпнұсқаларының сканерленген бейнесі түрінде графикалық форматта қосымша орналастырылады.

      13. Нормативтік құқықтық актілер интернет-ресурста олардың нысанын, тақырыбын, қабылданған орны мен күнін, тіркеу нөмірін, нормативтік құқықтық актілерге қол қоюға уәкілеттік берілген адамның немесе адамдардың қолтаңбасын, мемлекеттік тіркеу күні мен нөмірін көрсете отырып ұсынылады және уақтылы жаңартылып отырады.

      14. Интернет-ресурстың бетінде орналастыру кезінде мазмұнды бөлімдер мен нормативтік құқықтық база арасындағы айқас сілтемелер пайдаланылады.

      15. Мұрағаттық деректер кемінде үш жылды құрайды.

      16. Мемлекеттік орган басшысының, басшы орынбасарларының, құрылымдық бөлімшелер, аумақтық органдар, шетелдік өкілдіктер, ведомстволық бағынысты ұйымдар басшыларының, консультативтік және кеңесші органдардың басшылары мен мүшелерінің, мемлекеттік органның қандай да бір жұмыс учаскесіне жауапты өзге де қызметкерлерінің тегін, атын, әкесінің атын (ол болған кезде) көрсеткен кезде олардың толық тегі, атын, әкесінің атын (ол болған кезде) көрсетіледі.

      17. Мемлекеттік органның телефон, факс нөмірлерін көрсеткен кезде қаланың (облыстың, ауданның) коды көрсетіледі.

      18. Пошта мекенжайын интернет-ресурста көрсеткен кезде пошта индексі көрсетіледі.

      19. Ақпаратты орналастыру кезінде ақпаратты орналастыру күні мен уақытын, сондай-ақ соңғы өзгерістің күні мен уақытын айқындау мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

      20. Интернет-ресурстың басты бетінің дизайнында графикалық элементтердің көлемі бойынша артық жүктелуге жол берілмейді және:

      веб-беттерді жүктеудің жоғары жылдамдығын қамтамасыз ету қажет;

      интернет-ресурстың графикалық бөлігін безендіруде графика мен анимация құралдарын минималды пайдалану.

      21. Әдепкі бойынша интернет-ресурстың қазақ тіліндегі нұсқасы ашылады. Интернет-ресурстың тілі өзгерген кезде сол бір қаралатын бет ашылады.

      22. Сайттың "тақырыпшасында" Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасының бейнесі, Мемлекеттік орган интернет-ресурсының тиесілілігіне нұсқау, логотип, сондай-ақ навигация, авторизация және қосымша баптаулар панелі (тілдік нұсқаны таңдау, нашар көретіндерге арналған нұсқаны ауыстырып қосқыш) бар.

      23. Баннерлік сілтемелер бірдей мөлшерде орналастырылады және тұрақты немесе уақытша сипатта болады.

      24. Интернет-ресурстың навигациялық мәзірі интернет-ресурстың негізгі бөлімдеріне жылдам өтуді қамтамасыз етеді, интернет-ресурстың кез келген бетіне қолжетімділік үштен артық емес өтуді талап етеді. Навигациялық элементтер интернет-ресурстың барлық беттерінде бір жерде орналасады. Пайдаланушыға интернет-ресурстың құрылымы және осы құрылымдағы көрсетілетін беттің орналасқан жері туралы көрнекі ақпарат беріледі. Навигацияның бірдей элементтері бір стильге ие.

      25. Навигациялық мәзірде интернет-ресурс бойынша толық мәтінді іздеуді орындау үшін іздеу өрісі бар.

      26. Интернет-ресурстың басты бетінің контенттік аймағы мыналарды қамтиды:

      форматтағы жаңалықтар: күні, тақырыбы, иллюстрациялық бейнесі және қысқаша мазмұны (бар болса);

      мемлекеттік органның қызмет бағыттары туралы ақпараты бар кіші бөлімдерге сілтемелер тізбе;

      маңызды материалдар мен пайдаланушылар сұраған анықтамалық ақпаратқа сілтемелері бар ақпараттық блоктар мен баннерлер;

      мемлекеттік органның соңғы қосылған құжаттарының тізбесі;

      әкімшілік лауазымдарға орналасуға арналған соңғы бос жұмыс орындарының тізбесі;

      өзекті оқиғалар мен іс-шаралар тізімі;

      мемлекеттік орган көрсететін танымал мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің тізбесі (болған жағдайда);

      Байланыс ақпараты – мемлекеттік органның пошталық мекенжайы, телефоны және электрондық мекенжайы, сондай-ақ кері байланыс арналарына сілтемелер (электрондық өтініштер, "Сұрақ-жауап" сервисі, басшының блогы);

      мемлекеттік органның іске асырылатын жобаларының тізбесі;

      27. Басты бетке сілтеме интернет-ресурстың кез келген бетінен қол жетімді болып табылады.

      28. Беттердегі тақырыптар мен қолтаңбалар осы беттің мазмұнын (мақсатын), ағымдағы бөлімнің және көрсетілетін құжаттың атауын сипаттайды.

      29. Интернет-ресурстың стандартты бетін жүктеудің шекті уақыты 4 секундтан аспайды.

      30. Ақпараттық материалдарды орналастыру кезінде "ҚР СТ 2191-2012 – Ақпараттық технологиялар мүмкіндіктері шектеулі адамдар үшін интернет-ресурстың қолжетімділігі", "ҚР СТ 2994-2017 – Интернет-ресурстар нашар көретіндер үшін қолжетімділік" талаптарын ескере отырып, мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін қолжетімділік нормаларының– Мүмкіндіктері шектеулі адамдар (когнитивтік бұзылуы және оқуының бұзылуы бар пайдаланушылар, нашар көретіндер, мобильдік құрылғыларды пайдаланатын әртүрлі шектеулері бар пайдаланушылар) үшін веб-контентке қолжетімділікті қамтамасыз ету жөніндегі Қазақстан Республикасының Ұлттық стандартын (бұдан әрі – Ұлттық стандарт) орындалуын сақтау қажет.

      31. Нашар көретін және көзі көрмейтін адамдар үшін интернет-ресурстың қолжетімділігі нашар көретін және көзі көрмейтін адамдар үшін Интернет-ресурстың баламалы нұсқасын жасау арқылы қамтамасыз етіледі. Интернет-ресурстың осы нұсқасына өту үшін басты бетке мәтіндік гиперсілтемені орналастыру қажет. Нашар көретін және көзі көрмейтін адамдар үшін интернет-ресурстың баламалы нұсқасы болмаған жағдайда мемлекеттік органның интернет-ресурсында Ұлттық стандарт талаптарының орындалуын қамтамасыз ету қажет.

      32. Нашар көретін және көзі көрмейтін адамдардың интернет-ресурсқа толық қолжетімділігі үшін ондағы барлық негізгі ақпарат мәтін түрінде ұсынылады.

      33. Интернет-ресурста ақпаратты спамнан қорғау үшін графикалық кодтар қолданылған жағдайда, көзі көрмейтін пайдаланушылар үшін баламалы дыбыстық кодты ұсыну қажет.

      34. Интернет-ресурста on-lіne режимінде толтыруға арналған электрондық нысандарды орналастыру кезінде, пайдаланушы ақпаратты дұрыс енгізбеген жағдайда, жіберілген қате туралы мәтіндік нысандағы Автоматты хабарламаны көздеу қажет.

      35. Графикалық файлдар кескінді түсіндіретін мәтінмен бірге жүреді, графикалық ақпаратты интернет-ресурстың беттеріне орналастырған кезде барлық пайдаланушылардың түсіндіруі үшін баламалы қолтаңба тегін пайдалану қажет.

      36. Интернет-ресурста фондық суреттер пайдаланылмайды, олар оны қабылдауды қиындатуы немесе ақпаратты бұрмалауы мүмкін.

      37. Көру қабілеті бұзылған адамдар үшін мемлекеттік органның интернет – ресурсының оқылуын арттыру үшін сурет пен фонның, сондай-ақ мәтін мен фонның контраст коэффициенті-кемінде 4,5:1.

      38. Мемлекеттік органның интернет-ресурсының бетінде орналастыру кезінде көлденең айналдыруға жүгінбей, веб-контентті немесе мемлекеттік органның интернет-ресурсының функционалдығын жоғалтпай (мәтіннің титрлері мен бейнелерін қоспағанда) қаріп мөлшерін ұлғайту мүмкіндігі беріледі.

      39. Ақпаратты интернет-ресурста орналастырған кезде SMІL көмегімен аудио, бейне мазмұны үшін тиісті синхрондалған титрлар беріледі.

      40. Интернет-ресурста ақпаратты орналастырған кезде скринридермен оқу үшін бейне-контенттің мәтіндік сипаттамасын көздеу керек.

      41. Интернет-ресурстың бетінде интернет-ресурстың басты бетінен ағымдағы ашық бетке дейінгі бөлімдер бойынша жүру жолын қамтитын навигациялық тізбектер пайдаланылады.

      42. Интернет-ресурстың бетінде мәтіндік ақпараттың үлкен көлемін орналастыру кезінде беттің әртүрлі бөлімдеріне ішкі сілтемелер пайдаланылады. Беттің әр бөлімінде пайдаланушыға беттің басына оралуға мүмкіндік беретін "басына оралу" сілтемесі бар.

      43. Интернет-ресурста үш секундтан артық автоматты түрде ойнатылатын веб-контент үшін дыбысты тоқтату, кідірту немесе өшіру тетігінің болуы қамтамасыз етіледі.

      44. Қозғалатын, жыпылықтайтын, айналдырылатын, автоматты түрде жаңартылатын элементтер үшін пайдаланушыларға автоматты түрде жаңартылатын ақпаратты кідіртуге, тоқтатуға, жасыруға немесе жаңарту жиілігін өзгертуге мүмкіндік беретін механизм беріледі; элементтердің қозғалысын/жылжуын/жылжуын тоқтату немесе жасыру.

      45. Интернет-ресурста жедел пернелердің толық жұмыс істеуі қамтамасыз етіледі.

  Мемлекеттік органдардың
интернет-ресурстарының
мазмұнына қойылатын
талаптарға
қосымша

Мемлекеттік органның интернет-ресурсты пайдаланудың ыңғайлылығына қойылатын талаптар

Р/с №

Талап

Мазмұны

1

Интернет желісіндегі интернет-ресурстың қолжетімділігі

Google, yandex іздеу жүйелерінде интернет-ресурстың қолжетімділігі, maіl.ru мемлекеттік органның толық және қабылданған қысқартылған атауы бойынша

2

Интернет-ресурста ақпараттың қолжетімділігі

1) Fіrefox, Mіcrosoft Edge, Google Chrome, Opera, Safarі браузерлері, сондай-ақ Androіd Және іOS негізгі мобильді платформаларының браузерлері үшін ақпарат пен интернет-ресурс құрылымын дұрыс көрсету;
2) навигациялық қолжетімділік (кез келген құжат немесе ақпарат басты беттен бастап навигация мәзірін пайдалана отырып, интернет-ресурс бойынша 3 ауысудан артық емес уақытта қолжетімді болуы тиіс);
3) интернет-ресурстың әрбір бетінде негізгі навигациялық мәзірдің, басты бетке сілтеменің, сайт картасының, іздеу нысанының болуы;
4) Интернет-ресурстың иерархиялық құрылымында пайдаланушының орналасқан жерін көрсететін навигациялық тізбектердің болуы;
5) сайт картасының болуы;
6) ақпараттың іздестіру қолжетімділігі:
іздеу өрісіне кемінде 20 таңба енгізу;
интернет-ресурста орналастырылатын барлық мәтіндік ақпарат бойынша контекстік іздеудің болуы;
интернет-ресурс бойынша кеңейтілген іздеу функциясының болуы;
іздеу нәтижелерін жеке бетте көрсету (іздеу сұрауы іздеу жолағында қалуы керек);
7) ақпарат форматының қолжетімділігі:
ақпаратты әр түрлі форматта орналастыру: гипермәтіндік және машинамен оқылатын түрде, оны пайдаланушының техникалық құралдарына сақтау мүмкіндігін қамтамасыз етеді және сақтағаннан кейін мәтіннің еркін фрагментін іздеу және көшіру мүмкіндігін береді. Бұл жағдайда мәтінді кодтау UTF-8 форматында болуы керек; Мәтін rtf, txt, HTML,XML форматтарында ұсынылған – мұрағатталған файл пішімі-zіp;
жүктеу үшін қолжетімді құжаттардың пішімдері мен мөлшерлерін көрсету;
арнайы бағдарламалық қамтылымды орнатпай, интернет-ресурста орналастырылған ақпаратқа қол жеткізуді қамтамасыз ету;
интернет-ресурста орналастырылған ақпаратқа авторизациясыз қол жеткізуді қамтамасыз ету;
8) көлемді құжаттар бойынша навигация:
ақпараттың үлкен блоктарын мағыналық бөліктерге бөлу;
нормативтік құқықтық актілердің мәтінінде құжаттың әртүрлі бөлімдеріне ішкі сілтемелердің (зәкірлердің) болуы;
9) ақпаратты орналастыру күні мен уақытын, сондай-ақ ақпаратты соңғы өзгерту күні мен уақытын көрсету;
10) гипермәтіндік сілтемелердің болуы:
белсенді емес сілтемелер мен жоқ беттерге сілтемелер жоқ;
сілтеме бойынша басқа тілдік нұсқаның тиісті бетіне өту мүмкіндігі (интернет-ресурстың тілі өзгерген кезде сол қаралатын бет ашылуы тиіс);
сыртқы Интернет-ресурсқа гиперсілтемені орналастыру кезінде веб-шолғыштың жаңа терезесінде (қосымша бетінде) сыртқы интернет-ресурстың тиісті бетін ашу және бұл туралы пайдаланушыға хабарлау;
11) сайттың "тақырыпшасында" мемлекеттік орган интернет-ресурсының тиесілілігін көрсетудің болуы;
12) интернет-ресурстың басты бетіне тікелей қол жеткізуді қамтамасыз ету (заставканың болмауы)

3

Мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін қолжетімділік

1) мағыналық жүктемесі бар мәтіндік емес және медиа веб-контент үшін баламалы мәтіннің болуы;
2) үш секундтан артық автоматты түрде ойнатылатын веб-контент үшін тоқтату, кідірту немесе дыбысты өшіру тетігінің болуы;
3) автоматты түрде қозғалатын, жыпылықтайтын, айналдырылатын веб-мазмұнды тоқтату механизмінің болуы, секундына үш реттен көп жыпылықтайды;
4) интерфейстің белсенді компонентін бір уақытта бөліп көрсете отырып, пернетақтаның көмегімен веб-мазмұнның барлық функционалдығын басқару мүмкіндігінің болуы;
5) әрбір веб-бетте веб-беттің негізгі мазмұнына өту сілтемесінің болуы; Интернет-ресурстың веб-бетінде мәтіндік ақпараттың үлкен көлемін орналастыру кезінде пайдаланушыға веб-беттің басына оралуға мүмкіндік беретін "жоғары" сілтемесінің болуы;
6) пайдаланушы ақпаратты енгізген кезде анықталған қате туралы мәтіндік хабарламаның болуы (нысандарды толтыру кезінде);
7) көлденең жылжуға жүгінбей, веб-контентті немесе интернет-ресурстың функционалдығын жоғалтпай қаріп өлшемін 200%-ға дейін өзгерту мүмкіндігі (титрлар мен мәтін кескіндерін қоспағанда)

4

Интерактивті байланыс құралдарының болуы

1) сұрауларды жіберу үшін кері байланыс нысанының болуы;
2) анонстар мен жаңалықтарды, Мемлекеттік сатып алу конкурстарын өткізу туралы хабарландыруларды беруге арналған RSS-арнасының болуы;
3) мемлекеттік органның интернет-ресурсына жеке және заңды тұлғалардан келіп түскен мәселелерді талдау негізінде қалыптастырылған, жиі қойылатын сұрақтар бөлімінің (FAQ) болуы;
4) ағылшын тіліндегі нұсқасының болуы


Об утверждении Правил информационного наполнения интернет-ресурсов государственных органов и требований к их содержанию

Приказ Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан от 2 апреля 2021 года № 114/НҚ. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 апреля 2021 года № 22491.

      В соответствии с подпунктом 3) пункта 2 статьи 6-2 Закона Республики Казахстан от 16 ноября 2015 года "О доступе к информации" ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить:

      1) правила информационного наполнения интернет-ресурсов государственных органов согласно приложению 1 к настоящему приказу;

      2) Требования к содержанию интернет-ресурсов государственных органов согласно приложению 2 к настоящему приказу.

      2. Признать утратившим силу приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 января 2016 года № 116 "Об утверждении Правил информационного наполнения интернет-ресурсов государственных органов и требования к их содержанию" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 13262, опубликован 26 мая 2016 года в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан).

      3. Департаменту цифровой трансформации Министерства цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан в установленном законодательном порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан;

      3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Юридический департамент Министерства цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

      4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан.

      5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр цифрового развития, инноваций
и аэрокосмической промышленности
Республики Казахстан 		Б. Мусин

      "СОГЛАСОВАНО"
Министерство информации
и общественного развития
Республики Казахстан

  Приложение 1
к приказу Министра
цифрового развития,
инноваций и аэрокосмической
промышленности Республики Казахстан
от 2 апреля 2021 года № 114/НҚ

Правила информационного наполнения интернет-ресурсов государственных органов

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие Правила информационного наполнения интернет-ресурсов государственных органов (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 3) пункта 2 статьи 6-2 Закона Республики Казахстан от 16 ноября 2015 года "О доступе к информации" (далее – Закон) и определяют порядок информационного наполнения интернет-ресурсов государственных органов (далее – интернет-ресурс).

      2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

      1) интернет-ресурс – информация (в текстовом, графическом, аудиовизуальном или ином виде), размещенная на аппаратно-программном комплексе, имеющем уникальный сетевой адрес и (или) доменное имя и функционирующем в Интернете;

      2) информация с ограниченным доступом – информация, отнесенная к государственным секретам, личной, семейной, врачебной, банковской, коммерческой и иным охраняемым законом тайнам, а также служебная информация с пометкой "Для служебного пользования";

      3) единая платформа интернет-ресурсов государственных органов – технологическая платформа, предназначенная для размещения интернет-ресурсов государственных органов.

Глава 2. Порядок информационного наполнения интернет-ресурсов государственных органов

      3. Центральные исполнительные органы и государственные органы, непосредственно подчиненные и подотчетные Президенту Республики Казахстан, местные исполнительные органы размещают интернет-ресурсы на единой платформе интернет-ресурсов государственных органов.

      4. Структура интернет-ресурса государственного органа и состав размещаемой информации, а также иная информация, имеющая отношение к деятельности государственного органа, за исключением информации с ограниченным доступом, формируются в соответствии со статьей 16 Закона.

      5. В дизайне интернет-ресурса государственных органов используется адаптивный веб-дизайн, который обеспечивает правильное отображение интернет-ресурса на различных устройствах, подключенных к интернету, и динамически подстраивающийся под заданные размеры окна браузера.

      6. Информационные источники интернет-ресурса государственных органов составляют материалы, разработанные и представленные соответствующими структурными подразделениями.

      7. Актуализация новостных сообщений на интернет-ресурсе осуществляется ежедневно, актуализация иных разделов осуществляется не позднее трех рабочих дней со дня получения или создания информации.

      8. При размещении новостных сообщений обеспечивается соответствие тематики новостных сообщений сфере деятельности государственного органа. Новостные сообщения формируются из коротких и максимально четких предложений, отражающих суть. В новостном тексте обеспечивается содержание информации о дате, месте события, содержании, результатах.

  Приложение 2
к приказу Министра
цифрового развития,
инноваций и аэрокосмической
промышленности Республики Казахстан
от 2 апреля 2021 года № 114/НҚ

Требования к содержанию интернет-ресурсов государственных органов

      1. Настоящие Требования к содержанию интернет-ресурсов государственных органов (далее – Требования) разработаны в соответствии с подпунктом 3) пункта 2 статьи 6-2 Закона Республики Казахстан от 16 ноября 2015 года "О доступе к информации" и определяют требования к содержанию интернет-ресурсов государственных органов (далее – интернет-ресурс).

      2. В настоящих Требованиях используются следующие основные понятия:

      1) альтернативный текст – текст, позволяющий понять содержание и функцию нетекстового веб-контента при использовании устройств, отображающих только текст;

      2) веб-контент – текстовое, нетекстовое или медиа содержание электронного информационного ресурса;

      3) веб-браузер – специальная программа, предназначенная для просмотра веб-сайтов.

      4) "подвал" сайта (footer) – нижняя часть интернет-ресурса, общая для всех страниц, включающая в себя дополнительные навигационные элементы, ссылки на внешние ресурсы, технические ссылки, контакты, а также формы обратной связи;

      5) скринридер ("читатель экрана") – программное обеспечение, позволяющее озвучивать тексты с экрана;

      6) тег – элемент языка HTML, изменяющий отображение текста на веб-странице интернет-ресурса;

      7) "шапка" сайта (header) – верхняя часть интернет-ресурса, общая для всех страниц, включающая в себя название организации, логотип, а также панель навигации, авторизации и дополнительных настроек;

      8) HTML (Hyper Text Markup Language – "язык гипертекстовой разметки") – стандартный язык разметки документов в сети Интернет;

      9) on-line – активное состояние подключения к сети Интернет;

      10) SMIL – язык разметки для создания интерактивных мультимедийных презентаций;

      3. Интернет-ресурсы государственных органов разрабатываются методом адаптивного веб-дизайна. Адаптивность интернет-ресурса обеспечивает полноценную доступность информационного контента идентично для пользователей стационарных и мобильных устройств.

      4. Требования к удобству использования интернет-ресурса государственных органов представлены в приложении к настоящим Требованиям.

      5. Главные страницы интернет-ресурсов содержат "шапку" сайта, навигационное меню, контентную область, "подвал" сайта.

      6. Формирование единой структуры интернет-ресурсов определяется единым подходом к структуре страниц интернет-ресурсов государственных органов.

      7. Информация, размещаемая на интернет-ресурсе, соответствует текущему моменту времени.

      8. Доступ пользователям обеспечивается без прохождения процедуры аутентификации на интернет-ресурс и все содержащиеся в нем электронные информационные ресурсы.

      9. Электронные информационные ресурсы представляются в гипертекстовом формате, обеспечивающем возможность поиска и копирования фрагментов текста средствами веб-браузера.

      10. Нормативные правовые и иные акты, проекты актов, судебные постановления, доклады, отчеты, договоры, обзоры, прогнозы, протоколы, заключения, статистическая информация, образцы форм и иных документов дополнительно к гипертекстовому формату представлены на интернет-ресурсе в виде файлов в формате, обеспечивающем возможность их сохранения на технических средствах пользователей.

      11. Нормативные правовые акты размещаются на интернет-ресурсе государственных органов.

      12. Нормативные правовые акты дополнительно размещаются на интернет-ресурсе в графическом формате в виде сканированного изображения их оригиналов.

      13. Нормативные правовые акты на интернет-ресурсе представляются с указанием их формы, заголовка, места и даты принятия, регистрационного номера, подписи лица или лиц, уполномоченных подписывать нормативные правовые акты, даты и номера государственной регистрации и обновляются своевременно.

      14. При размещении на странице интернет-ресурса используются перекрестные ссылки между содержательными разделами и нормативной правовой базой.

      15. Архивные данные составляет не менее трех лет.

      16. При указании фамилий, имен, отчеств (при его наличии) руководителя государственного органа, заместителей руководителя, руководителей структурных подразделений, территориальных органов, зарубежных представительств, подведомственных организаций, руководителей и членов консультативных и совещательных органов, иных сотрудников государственного органа, ответственных за тот или иной участок работы, указываются их полные фамилии, имена, отчества (при его наличии).

      17. При указании номеров телефонов, факсов государственного органа указывается код города (области, района).

      18. При указании почтового адреса на интернет-ресурсе указывается почтовый индекс.

      19. При размещении информации обеспечивается возможность определить дату и время размещения информации, а также дату и время последнего изменения.

      20. В дизайне главной страницы интернет-ресурса не допускается перегруженность по объему графических элементов и необходимо обеспечение:

      высокой скорости загрузки веб-страниц;

      минимального использования графики и средств анимации в оформлении графической части интернет-ресурса.

      21. По умолчанию открывается версия интернет-ресурса на казахском языке. При изменении языка интернет-ресурса открывается та же самая просматриваемая страница.

      22. В "шапке" сайта содержится изображение Государственного Герба Республики Казахстан, указание на принадлежность интернет-ресурса государственного органа, логотип, а также панель навигации, авторизации и дополнительных настроек (выбор языковой версии, переключатель версии для слабовидящих).

      23. Баннерные ссылки размещаются одного размера и имеют постоянный или временный характер.

      24. Навигационное меню интернет-ресурса обеспечивает быстрый переход к основным разделам интернет-ресурса, доступ к любой странице интернет-ресурса требует не более трех переходов. Навигационные элементы располагаются в одном и том же месте на всех страницах интернет-ресурса. Пользователю предоставляется наглядная информация о структуре интернет-ресурса и местонахождении отображаемой страницы в этой структуре. Одинаковые элементы навигации имеют единый стиль.

      25. Навигационное меню также содержит поисковое поле, для выполнения полнотекстового поиска по интернет-ресурсу.

      26. Контентная область главной страницы интернет-ресурса содержит:

      новости в формате: дата, заголовок, иллюстративное изображение и краткое содержание (при наличии);

      перечень ссылок на подразделы с информацией о направлениях деятельности государственного органа;

      информационные блоки и баннера со ссылками на важные материалы и востребованную пользователями справочную информацию;

      перечень последних добавленных документов государственного органа;

      перечень последних вакансий на занятие административных должностей;

      перечень актуальных событий и мероприятий;

      перечень популярных государственных услуг, оказываемых государственным органом (при наличии);

      контактную информацию – почтовый адрес, телефон и электронный адрес государственного органа, а также ссылки на каналы обратной связи (электронные обращения, сервис "Вопрос-ответ", блог руководителя);

      перечень реализуемых проектов государственного органа.

      27. Ссылка на главную страницу является доступной с любой страницы интернет-ресурса.

      28. Заголовки и подписи на страницах описывают содержание (назначение) данной страницы, наименование текущего раздела и отображаемого документа.

      29. Предельное время загрузки стандартной страницы интернет-ресурса не более 4 секунд.

      30. При размещении информационных материалов необходимо соблюдение выполнения норм доступности для людей с ограниченными возможностями с учетом "СТ РК 2191-2012 – Информационные технологии Доступность интернет-ресурса для людей с ограниченными возможностями", "СТ РК 2994-2017 – Интернет-ресурсы Требования доступности для слабовидящих" – Национального стандарта Республики Казахстан по обеспечению доступности веб-контента для лиц с ограниченными возможностями (пользователей с когнитивными нарушениями и расстройствами обучения, слабовидящих, пользователей с различными ограничениями, использующих мобильные устройства) (далее – Национальный стандарт).

      31. Доступность интернет-ресурса для слабовидящих и незрячих людей обеспечивается путем создания альтернативной версии интернет-ресурса для слабовидящих и незрячих людей. Для перехода на данную версию интернет-ресурса необходимо разместить на главной странице текстовую гиперссылку. В случае отсутствия альтернативной версии интернет-ресурса для слабовидящих и незрячих людей необходимо на интернет-ресурсе государственного органа обеспечить выполнение требований Национального стандарта.

      32. Для полноценного доступа слабовидящих и незрячих людей к интернет-ресурсу вся основная информация на нем представляется в виде текста.

      33. В случае применения на интернет-ресурсе графических кодов для защиты информации от спама необходимо для незрячих пользователей представить альтернативный звуковой код.

      34. При размещении на интернет-ресурсе электронных форм, предназначенных для заполнения в режиме on-line, в случае неправильного ввода информации пользователем необходимо предусмотреть автоматическое сообщение о допущенной ошибке в текстовой форме.

      35. Графические файлы сопровождаются текстом, поясняющим изображение, при размещении графической информации на страницах интернет-ресурса необходимо использовать тег альтернативной подписи, для интерпретации всеми пользователями.

      36. На интернет-ресурсе не используются фоновые изображения, которые могут затруднить его восприятие или исказить информацию.

      37. Коэффициент контрастности изображения и фона, а также текста и фона – не менее 4,5:1, для повышения читабельности интернет-ресурса государственного органа для людей с нарушениями зрения.

      38. При размещении на странице интернет-ресурса государственного органа предоставляется возможность увеличения размера шрифта без потери веб-контента или функциональности интернет-ресурса государственного органа (исключая титры и изображения текста), не прибегая к горизонтальной прокрутке.

      39. При размещении информации на интернет-ресурсе предоставляются соответствующие синхронизированные титры для аудио, видеоконтента с использованием SMIL.

      40. При размещении информации на интернет-ресурсе предусмотреть текстовые описания видео-контента, для считывания скринридером.

      41. На странице интернет-ресурса используются навигационные цепочки, содержащие путь следования по разделам от главной страницы интернет-ресурса до текущей открытой страницы.

      42. При размещении на странице интернет-ресурса большого объема текстовой информации используются внутренние ссылки на различные разделы страницы. В каждом разделе страницы имеется ссылка "Вернуться в начало", позволяющая пользователю вернуться к началу страницы.

      43. На интернет-ресурсе обеспечивается наличие механизма остановки, паузы, или выключения звука для веб-контента, проигрывающегося автоматически более трех секунд.

      44. Для движущихся, мерцающих, прокручивающихся, автоматически обновляющихся элементов предоставляется пользователям механизм, позволяющий поставить на паузу, остановить, скрыть или изменить частоту обновления автоматически обновляемой информации остановить или скрыть движение/мерцание/прокрутку элементов.

      45. На интернет-ресурсе обеспечивается полное функционирование горячих клавиш.

  Приложение
к Требованиям к содержанию интернет-ресурсов
государственных органов

Требования к удобству использования интернет-ресурса государственных органов

п/п

Требование

Содержание

1

Доступность интернет-ресурса в сети Интернет

Доступность интернет-ресурса в поисковых системах google, yandex, mail.ru по полному и принятому сокращению наименования государственного органа

2

Доступность информации на интернет-ресурсе

1) корректное отображение информации и структуры интернет-ресурса для браузеров Firefox, Microsoft Edge, Google Chrome, Opera, Safari, а также браузеров основных мобильных платформ Android, и iOS;
2) навигационная доступность (любой документ или информация должны быть доступны не более чем за 3 перехода по интернет-ресурсу, начиная с главной страницы, с использованием меню навигации);
3) наличие на каждой странице интернет-ресурса основного навигационного меню, ссылки на главную страницу, карты сайта, формы поиска;
4) наличие навигационных цепочек, отображающих местонахождение пользователя в иерархической структуре интернет-ресурса;
5) наличие карты сайта;
6) поисковая доступность информации:
ввод в поле поиска не менее 20 символов;
наличие контекстного поиска по всей текстовой информации, размещаемой на интернет-ресурсе;
наличие функции расширенного поиска по интернет-ресурсу;
вывод результатов поиска на отдельной странице (при этом поисковый запрос должен оставаться в строке поиска);
7) доступность формата информации:
размещение информации в различных форматах: гипертекстовом и в машиночитаемом виде, обеспечивающих возможность ее сохранения на технические средства пользователя и допускающих после сохранения возможность поиска и копирования произвольного фрагмента текста. При этом кодировка текста должна быть в формате UTF-8; текст представлен в форматах rtf, txt, HTML,XML; формат архивированных файлов – zip;
указание форматов и размеров документов, доступных для загрузки;
обеспечение доступа к информации, размещенной на интернет-ресурсе, без установки специального программного обеспечения;
обеспечение доступа к информации, размещенной на интернет-ресурсе, без авторизации;
8) навигация по объемным документам:
разбивка больших блоков информации на смысловые части;
наличие в тексте нормативных правовых актов внутренних ссылок (якорей) на различные разделы документа;
9) указание даты и времени размещения информации, а также даты и времени последнего изменения информации;
10) доступность гипертекстовых ссылок:
отсутствие неактивных ссылок и ссылок на несуществующие страницы;
возможность перехода по ссылке на соответствующую страницу другой языковой версии (при изменении языка интернет-ресурса должна открываться та же просматриваемая страница);
при размещении гиперссылки на внешний интернет-ресурс открытие соответствующей страницы внешнего интернет-ресурса в новом окне (вкладке) веб-обозревателя и оповещение об этом пользователя;
11) наличие в "шапке" сайта указания на принадлежность интернет-ресурса государственного органа;
12) обеспечение прямого доступа на главную страницу интернет-ресурса (отсутствие заставки)

3

Доступность для людей с ограниченными возможностями

1) наличие альтернативного текста для нетекстового и медиа веб-контента, несущего смысловую нагрузку;
2) наличие механизма остановки, паузы, или выключения звука для веб-контента, проигрывающегося автоматически более трех секунд;
3) наличие механизма по остановке автоматически движущегося, мигающего, прокручивающегося веб-контента, содержащего вспышки более чем три раза в секунду;
4) наличие возможности управления всей функциональностью веб-контента с помощью клавиатуры с одновременным выделением активного компонента интерфейса;
5) наличие на каждой веб-странице ссылки перехода к основному содержанию веб-страницы; при размещении на веб-странице интернет-ресурса большого объема текстовой информации наличие ссылки "Наверх", позволяющая пользователю вернуться к началу веб-страницы;
6) наличие текстового сообщения об ошибке, выявленной при вводе информации пользователем (при заполнении форм);
7) возможность изменения размера шрифта до 200 % без потери веб-контента или функциональности интернет-ресурса (исключая титры и изображения текста), не прибегая к горизонтальной прокрутке

4

Наличие интерактивных средств связи

1) наличие формы обратной связи для отправки запросов;
2) наличие RSS-канала для передачи: анонсов и новостей, объявлений о проведении конкурсов государственных закупок;
3) наличие раздела часто задаваемых вопросов (FAQ), сформированного на основе анализа вопросов, поступивших на интернет-ресурс государственного органа от физических и юридических лиц;
4) наличие версии на английском языке