Қаржы ұйымдары беретін білім беру кредиттеріне кепілдік беру және осындай кепілдік мөлшерін айқындау қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің 2023 жылғы 27 сәуірдегі № 189 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 2 мамырда № 32398 болып тіркелді.

"Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 19 тамыздағы № 580 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі туралы ереженің 15-тармағының 38) тармақшасына, "Құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 27-бабының 2-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Ғылым және жоғары білім министрінің 07.12.2023 № 619 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Қоса беріліп отырған Қаржы ұйымдары беретін білім беру кредиттеріне кепілдік беру және осындай кепілдік мөлшерін айқындау қағидалары бекітілсін.

2. Мыналардың күші жойылды деп танылсын:

1) "Білім алушыларға қаржы ұйымдары беретін білім беру кредиттері бойынша кепілдік мөлшерін белгілеу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 19 наурыздағы № 97 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8434 болып тіркелген);

2) "Білім алушыларға қаржы ұйымдары беретін білім беру кредиттері бойынша кепілдік мөлшерін белгілеу қағидаларын бекіту туралы" 2013 жылғы 19 наурыздағы № 97 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрі міндетін атқарушының 2013 жылғы 30 желтоқсандағы № 517 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9122 болып тіркелген).

3. Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім}
министрі	С. Нурбек

Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрі 2023 жылғы 27 сәуірдегі № 189 бұйрығына қосымша

Қаржы ұйымдары беретін білім беру кредиттеріне кепілдік беру және осындай кепілдік мөлшерін айқындау қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қаржы ұйымдары беретін білім беру кредиттеріне кепілдік беру және осындай кепілдік мөлшерін айқындау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 19 тамыздағы № 580 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі туралы ереженің 15-тармағының 38) тармақшасына сәйкес әзірленді және қаржы ұйымдары беретін білім беру кредиттеріне кепілдік беру және осындай кепілдіктің мөлшерін айқындау тәртібін белгілейді.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ғылым және жоғары білім министрінің 07.12.2023 № 619 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Осы Қағидаларда пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

1) білім беру кредиті – қаржылық ұйымдар мерзімділік, ақылылық және қайтарымдылық шарттарымен оқыту ақысын төлеу үшін қарыз алушыға беретін ақша;

2) қарыз алушы – кредитор тарапынан кредит берілген жеке тұлға;

3) қаржылық ұйым – қаржылық көрсетілетін қызметтерді ұсыну жөніндегі кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын заңды тұлға.

2-тарау. Қаржы ұйымдары беретін білім беру кредиттеріне кепілдік беру және осындай кепілдік мөлшерін айқындау тәртібі

3. Білім беру кредиттеріне кепілдік беруді қызметінің негізгі мәні "Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң "Қаржы орталығы" мемлекеттiк мекемесiн қайта ұйымдастыру туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 1 маусымдағы № 541 қаулысының 2-тармағына сәйкес ақшалай нысанда орындалуды көздейтiн білім беру кредиттері бойынша кепiлдіктер беру болып табылатын ұйым (бұдан әрі – Кепілгер) жүргізеді.

4. Кепілгер Кредиторға нысаналы мақсаты жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының дайындық бөлімшелерін қоса алғанда, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша білім беру қызметтеріне ақы төлеу болып табылатын білім беру кредиті бойынша кепілдік береді.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ғылым және жоғары білім министрінің 07.12.2023 № 619 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5. Кепілгер мен Кредитордың өзара қарым - қатынасы осы Қағидалармен және Кепілгер бекіткен нысан бойынша Кепілгер мен Кредитор арасында жасалған Кредиторға Кепілгердің кепілдігімен білім беру кредиттерін беру туралы келісіммен (бұдан әрі – Келісім) реттеледі.

Кепілгер Кредитордың алдында осы Қағидаларда және Келісімде көзделген шарттарда кепілдік мөлшері шегінде банктік қарыз шарты бойынша қарыз алушының міндеттемелерін орындауына жауап береді.

6. Кепілгер өз қызметіне байланысты Қарыз алушымен тікелей қарым-қатынасқа түспейді.

7. оқу ақысын төлеу үшін мерзімділік, ақылылық және қайтарымдылық шарттарында ақшалай нысанда қарыз алушыға білім беру кредитін беруді банктік қарыз операцияларын жүргізуге лицензиясы бар кредитор жүзеге асырады.

8. Қарыз алушы білім беру кредитін алу үшін Кредиторға жүгінгеннен кейін Кредитор Кепілгерге Келісімде көзделген нысан бойынша, қоса берілген электрондық цифрлық қолтаңбамен расталған қағаз немесе электрондық нысандағы құжаттармен бірге кепілдік беруге өтініш жібереді.

9. Кепілгер Кредитордың өтінішін алған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде Кредитор берген өтінішті қоса берілген құжаттармен бірге осы Қағидаларға және Келісімге сәйкестігіне қарайды. Қарау нәтижесі оң болған жағдайда Кепілгер Кредиторға қол қойылған және мөрмен расталған кепілдік міндеттемені бір данада жібереді.

Кредитордың осы Қағидаларға және Келісімге сәйкес келмейтін өтінішті және (немесе) құжаттарды ұсыну фактісі анықталған жағдайда Кепілгер Кредиторға кепілдік беруден дәлелді бас тартуды жібереді.

10. Кепілгер кредиторға кепілдік беруден мына жағдайларда бас тартады:

1) өтініш нысанын дұрыс толтырмау және (немесе) келісімде айқындалған құжаттар топтамасын толық ұсынбау;

2) қарыз алушының және (немесе) білім беру кредитінің Келісімге және (немесе) осы Қағидалардың 4-тармағына сәйкес келмеуі.

11. Кредитор Кепілгердің дәлелді бас тартуында көрсетілген ескертулерді жойғаннан кейін Кепілгер Кредитордың өтінішін осы Қағидалардың 9-тармағына сәйкес қоса берілетін құжаттарымен бірге қайта қарайды.

12. Банктік қарыз шарты Кредитор мен қарыз алушы арасында Кредитор кепілгерден ресімделген кепілдікті алғаннан кейін жасалады.

13. Кредитор қарыз алушыға білім беру кредитін әрқайсысы бір академиялық кезеңге (семестр, триместр, тоқсан) оқу құнынан аспайтын жеке транштармен береді.

Кредитор білім беру кредитінің сомасын жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының дайындық бөлімшелерін қоса алғанда, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымының банктік шотына қолма-қол ақшасыз тәртіппен аударады.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ғылым және жоғары білім министрінің 07.12.2023 № 619 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14. Қарыз алушы банктік қарыз шарты бойынша Кредитор алдындағы білім беру кредитін төлеу жөніндегі міндеттемелерін орындамаған соң Келісімде белгіленген тәртіппен төлем құжаттарын және білім беру кредиті бойынша құжаттарды қоса бере отырып, кепілдік сомасын төлеу туралы жазбаша талап жібереді.

15. Кепілгер осы Қағидалар мен Келісімге сәйкес кепілдік мөлшері шегінде кепілдік сомасын төлейді.

16. Барлық төлемдер Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында жүзеге асырылады.

17. Білім беру кредиті бойынша кепілдіктің қолданысы Келісімде көзделген тәртіппен мына жағдайларда Кепілгер кепілдік сомасын төлеместен тоқтатылады:

1) қарыз алушы міндеттемелерді орындағандықтан банктік қарыз шарты тоқтатылғанда;

2) білім беру кредиттері бойынша талап ету құқығы басқаға берілгенде;

3) Кредитор банктік қарыз шарты бойынша борышты кешіргенде;

4) Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 336-бабында көзделген жағдайлар басталғанда.

18. Қаржы ұйымдары беретін білім беру кредиттеріне кепілдік мөлшері тиісті транш бойынша негізгі қарыз сомасының 100 %-ын құрайтын тұрақты шама болып табылады және қарыз алушының банктік қарыз шарты бойынша міндеттемелерді орындамауына байланысты айыппұлдар, өсімпұлдар және басқа да тұрақсыздық айыбының сомасын қамтымайды.

Об утверждении Правил гарантирования образовательных кредитов, предоставляемых финансовыми организациями, и определения размера такого гарантирования

Приказ Министра науки и высшего образования Республики Казахстан от 27 апреля 2023 года № 189. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 2 мая 2023 года № 32398.

В соответствии с подпунктом 38) пункта 15 Положения о Министерстве науки и высшего образования Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 19 августа 2022 года № 580 "О некоторых вопросах Министерства науки и высшего образования Республики Казахстан", с пунктом 2 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О правовых актах" ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула - в редакции приказа науки и высшего образования РК от 07.12.2023 № 619 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемые Правила гарантирования образовательных кредитов, предоставляемых финансовыми организациями, и определения размера такого гарантирования.

2. Признать утратившими силу:

1) приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 19 марта 2013 года № 97 "Об утверждении Правил определения размера гарантии по образовательным кредитам, предоставляемым обучающимся финансовыми организациями" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 8434);

2) приказ исполняющего обязанности Министра образования и науки Республики Казахстан от 30 декабря 2013 года № 517 "О внесении изменений и дополнений в приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 19 марта 2013 года № 97 "Об утверждении Правил определения размера гарантии по образовательным кредитам, предоставляемым обучающимся финансовыми организациями" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 9122).

3. Комитету высшего и послевузовского образования Министерства науки и высшего образования Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства науки и высшего образования Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Юридический департамент Министерства науки и высшего образования Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра науки и высшего образования Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр науки и высшего образования Республики Казахстан

С. Нурбек

Приложение к приказу Министр науки и высшего образования Республики Казахстан от 27 апреля 2023 года № 189

Правила гарантирования образовательных кредитов, предоставляемых финансовыми организациями, и определения размера такого гарантирования

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила гарантирования образовательных кредитов, предоставляемых финансовыми организациями, и определения размера такого гарантирования (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 38) пункта 15 Положения о Министерстве науки и высшего образования Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 19 августа 2022 года № 580 "О некоторых вопросах Министерства науки и высшего образования Республики Казахстан" и определяют порядок гарантирования образовательных кредитов, предоставляемых финансовыми организациями, и определения размера такого гарантирования.

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра науки и высшего образования РК от 07.12.2023 № 619 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Основные понятия, используемые в настоящих Правилах:

1) образовательный кредит – деньги, предоставляемые заемщику финансовыми организациями для оплаты обучения на условиях срочности, платности и возвратности;

2) заемщик – физическое лицо, которому кредитором предоставлен кредит;

3) финансовая организация (далее – Кредитор) – юридическое лицо, осуществляющее предпринимательскую деятельность по предоставлению финансовых услуг.

Глава 2. Порядок гарантирования образовательных кредитов,
предоставляемых финансовыми организациями, и определения размера такого гарантирования

3. Гарантирование образовательных кредитов производится организацией, основным предметом деятельности которой, в соответствии с пунктом 2 постановления Правительства Республики Казахстан от 1 июня 2005 года № 541 "О реорганизации государственного учреждения "Финансовый центр" Министерства образования и науки Республики Казахстан", является выдача гарантий по образовательным кредитам, предусматривающих исполнение в денежной форме (далее – Гарант).

4. Гарант выдает Кредитору гарантию по образовательному кредиту, целевым назначением которого является оплата образовательных услуг по образовательным программам высшего и послевузовского образования, включая подготовительные отделения организаций высшего и (или) послевузовского образования.

Сноска. Пункт 4 - в редакции приказа Министра науки и высшего образования РК от 07.12.2023 № 619 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Взаимоотношения Гаранта и Кредитора регулируются настоящими Правилами и соглашением о предоставлении образовательных кредитов Кредитору под гарантию Гаранта, заключенным между Гарантом и Кредитором, по утвержденной Гарантом форме (далее – Соглашение).

Гарант отвечает перед Кредитором за исполнение обязательств заемщика по договору банковского займа в пределах размера гарантии на условиях, предусмотренных настоящими Правилами и Соглашением.

6. Гарант в силу своей деятельности не вступает в прямые взаимоотношения с заемщиком.

7. Предоставление заемщику образовательного кредита в денежной форме для оплаты обучения на условиях срочности, платности и возвратности осуществляется Кредитором имеющим лицензию на проведение банковских заемных операций.

8. После обращения заемщика к Кредитору за выдачей образовательного кредита, Кредитор направляет Гаранту заявление на выдачу гарантии по предусмотренной Соглашением форме, с прилагаемыми документами, в бумажной или электронной форме, заверенной электронной цифровой подписью.

9. Гарант в течение 3 (трех) рабочих дней со дня получения заявления Кредитора рассматривает представленные Кредитором заявление с прилагаемыми документами на соответствие настоящим Правилам и Соглашению. По итогам положительного рассмотрения Гарант направляет Кредитору подписанное и заверенное печатью гарантийное обязательство в одном экземпляре.

При выявлении факта предоставления Кредитором несоответствующего настоящим Правилам и Соглашению заявления и (или) документов Гарант направляет Кредитору мотивированный отказ в предоставлении гарантии.

10. Гарант отказывает Кредитору в предоставлении гарантии:

1) в связи с представлением неверно заполненной формы заявления и (или) неполного пакета документов, определенных Соглашением;

2) в связи с несоответствием заемщика и (или) образовательного кредита Соглашению и (или) пункту 4 настоящих Правил.

11. После устранения Кредитором замечаний указанных в мотивированном отказе Гаранта, Гарант повторно рассматривает заявление Кредитора с прилагаемыми документами в соответствии с пунктом 9 настоящих Правил.

12. Договор банковского займа заключается между Кредитором и заемщиком после получения Кредитором от Гаранта оформленной гарантии.

13. Кредитор предоставляет заемщику образовательный кредит отдельными траншами, каждый не более чем стоимость обучения за учебный год либо один академический период (семестр, триместр, квартал).

Кредитор переводит сумму образовательного кредита в безналичном порядке на банковский счет организации образования, реализующей образовательные программы высшего и послевузовского образования, включая подготовительные отделения организаций высшего и (или) послевузовского образования.

Сноска. Пункт 13 - в редакции приказа Министра науки и высшего образования РК от 07.12.2023 № 619 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. Кредитор направляет Гаранту письменное требование о выплате суммы гарантии с приложением платежных документов и документов по образовательному кредиту в порядке, установленном Соглашением, после неисполнения заемщиком обязательств перед Кредитором по оплате образовательного кредита по договору банковского займа.

15. Гарант выплачивает сумму гарантии в пределах размера гарантии в соответствии настоящими Правилами и Соглашением.

16. Все платежи осуществляются в национальной валюте Республики Казахстан.

17. Действие гарантии по образовательному кредиту прекращается в порядке, предусмотренном Соглашением, без выплаты Гарантом суммы гарантии:

1) с прекращением договора банковского займа в связи с исполнением обязательств заемщиком;

2) с уступкой права требования по образовательным кредитам;

3) с прощением долга Кредитором по договору банковского займа;

4) при наступлении случаев, предусмотренных статьей 336 Гражданского кодекса Республики Казахстан.

18. Размер гарантирования образовательных кредитов, предоставляемых финансовыми организациями является величиной постоянной, составляющей 100 (сто) процентов от суммы остатка основного долга по соответствующему траншу, и не включает сумму штрафов, пени и других неустоек в связи с неисполнением заемщиком обязательств по договору банковского займа.