ИПС "Әділет"

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 4 т. қараңыз.

БҰЙЫРАМЫН:

1. "Құқықтық мониторинг жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2023 жылғы 11 шiлдедегi № 471 бұйрығына (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік Тіркеу тізілімінде № 33069 болып тіркелген) мынадай өзгеріс енгізілсін:

Көрсетілген бұйрықпен бекітілген Құқықтық мониторинг жүргізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Құқық түсіндіру және үйлестіру департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Әділет вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық көрсетілген бұйрықпен бекітілген, 2025 жылдың 15 ақпанына дейін қолданылатын Құқықтық мониторинг жүргізу қағидаларының 2, 3, 4, 6, 7-тарауларын қоспағанда, 2025 жылдың 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға жатады.

Осы Қағидалардың 12-тармағының үшінші бөлігі 2025 жылдың 15 қаңтарына дейін мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"Кестені мемлекеттік органның аппарат басшысы не заң қызметі мәселелеріне жетекшілік ететін өзге де лауазымды тұлға құқықтық мониторинг жүргізетін жылғы 15 қаңтарға дейін бекітеді және бекітілген күннен бастап екі жұмыс күні ішінде мемлекеттік органның интернет-ресурсында орналастырылады".

Қазақстан Республикасы
Әділет министрі

А. Ескараев

Қазақстан Республикасы
Әділет министрі
2024 жылғы 31 желтоқсандағы
№ 1070 бұйрығына
қосымша/
Қазақстан Республикасы
Әділет министрінің
2023 жылғы 11 шілдедегі
№ 471 бұйрығымен
бекітілген

Құқықтық мониторинг жүргізу ережелері

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Құқықтық мониторинг жүргізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 28 қазандағы № 1120 "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің мәселелерi" туралы қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгi туралы epeжeнің 14-тармағының 264) тармақшасына сәйкес әзірленді және мемлекеттік органдардың құқықтық мониторинг жүргізу тәртібін айқындайды.

2. Құқықтық мониторинг қабылданған нормативтік құқықтық актілерде Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшылықтарды, қайталануларды, олқылықтарды, тиімсіз іске асырылатын, ескірген және сыбайлас жемқорлық сипаты бар құқық нормаларын анықтау және қабылданған нормативтік құқықтық актілердің іске асырылу тиімділігін болжау, талдау, бағалау арқылы оларды жетілдіру жөнінде ұсыныстар жасау мақсатында жүргізіледі.

Бұл ретте құқықтық мониторинг жалпы қолданыстағы нормативтік базаның тиімділігін бағалауға бағытталуы тиіс.

3. Құқықтық мониторингтің объектілері:

1) белгілі бір саладағы саясатты қалыптастыратын орталық мемлекеттік органдар мен олардың ведомстволары үшін – заңнама салалары (кіші салалар), оның ішінде олар қабылдаған және (немесе) әзірлеушілері болып табылатын не өздерінің құзыретіне жататын белгілі бір саладағы қоғамдық қатынастарды реттейтін нормативтік құқықтық актілердің жиынтығын (бұдан әрі – заңнама салалары (кіші салалар)) қамтитын;

2) белгілі бір салада саясатты қалыптастырмайтын орталық мемлекеттік органдар мен оның ведомстволары және жергілікті мемлекеттік басқару органдары үшін – олар қабылдаған және (немесе) әзірлеушілері болып табылған не өздерінің құзыретіне жататын нормативтік құқықтық актілер болып табылады.

4. Құқықтық мониторингке:

1) конституциялық заңдар, кодекстер, шоғырландырылған заңдар, заңдар;

2) Қазақстан Республикасы Президентінің нормативтік құқықтық жарлықтары;

3) Қазақстан Республикасы Үкіметінің нормативтік құқықтық қаулылары;

4) Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және Қазақстан Республикасының өзге де орталық мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық қаулылары, Қазақстан Республикасы министрлерінің және Қазақстан Республикасының орталық мемлекеттік органдарының өзге де басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтары, Қазақстан Республикасының орталық мемлекеттік органдарының ведомстволары басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтары;

5) мәслихаттардың нормативтік құқықтық шешімдері, әкімдіктердің нормативтік құқықтық қаулылары, әкімдердің нормативтік құқықтық шешімдері және тексеру комиссияларының нормативтік құқықтық қаулылары жатады.

Құқықтық мониторинг мынадай нормативтік құқықтық актілер бойынша:

1) заңда белгіленген тәртіппен күші жойылған нормативтік құқықтық актілерге;

2) өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы нормативтік құқықтық актілерге;

3) нормативтік құқықтық актілерді күшін жойылды деп тану туралы нормативтік құқықтық актілерге;

4) мемлекеттік органдардың, олардың қарауындағы ұйымдардың, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, ұлттық операторлардың ішкі ведомстволық қызметін реттейтін және үшінші тұлғалардың мүдделерін қозғамайтын нормативтік құқықтық актілерге;

5) Қазақстан Республикасы Конституциялық Сотының, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының нормативтік қаулыларына;

6) республикалық бюджетті бекіту, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан кепілдендірілген трансферт, республикалық және облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттері арасындағы жалпы сипаттағы трансферттердің көлемі туралы нормативтік құқықтық актілер, сондай-ақ оларға өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу туралы нормативтік құқықтық актілерге;

7) халықаралық шарттарды ратификациялау және олардың күшін жою туралы нормативтік құқықтық актілерге;

8) амнистия туралы нормативтік құқықтық актілерге;

9) жергілікті мемлекеттік басқару органдарының әкімшілік-аумақтық құрылыс мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерге жүргізілмейді.

Мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын нормативтік құқықтық актілер, сондай-ақ "Қызмет бабында пайдалану үшін", "Баспасөзде жариялаусыз", "Баспасөзге арналмаған" деген белгілері бар нормативтік құқықтық актілер бойынша құқықтық мониторинг мемлекеттік органның ішкі тәртібіне сәйкес жүзеге асырылады.

5. Қазақстан Республикасы Президентінің нормативтік құқықтық жарлықтарына мониторингті олардың әзірлеушілері болып табылатын мемлекеттік органдар осы Қағидаларда, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 27 сәуірдегі № 976 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Президентінің жолдауын дайындау және іске асыру, актілерімен және тапсырмаларымен жұмыс істеу және олардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру, нормативтік құқықтық жарлықтарға мониторинг жүргізу Қағидаларында белгіленген тәртіппен тұруыақты негізде жүргізеді.

6. Құқықтық мониторинг жүргізу кезінде мемлекеттік органдардың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қоғамдық және ғылыми ұйымдарды, азаматтарды тартуы мүмкін.

7. Мемлекеттік органдарда құқықтық мониторинг жөніндегі бөлімшелердің қызметін үйлестіруді заң қызметтері, олар болмаған жағдайда мемлекеттік органның басшысы айқындайтын құрылымдық бөлімшелер (бұдан әрі – заң қызметтері) жүзеге асырады.

8. Мемлекеттік органдардың құқықтық мониторинг бойынша қызметін үйлестіруді әділет органдары жүзеге асырады.

9. Белгілі бір салада саясатты қалыптастыратын орталық мемлекеттік органдар мен олардың ведомстволары осы Қағидалардың 2, 3 және 4-тарауларына сәйкес құқықтық мониторинг жүргізеді.

10. Белгілі бір салада саясатты қалыптастырмайтын орталық мемлекеттік органдар мен олардың ведомстволары және жергілікті мемлекеттік органдар құқықтық мониторингті осы Қағидалардың 5 және 6-тарауларына сәйкес жүргізеді.

11. Құқықтық мониторинг жүргізу кезінде қолданылады:

1) Қазақстан Республикасы Президентінің жыл сайынғы жолдауларында, Қазақстан Республикасы Конституциялық Сотының елдегі конституциялық заңдылықтың жай-күйі туралы Қазақстан Республикасының Парламентіне жыл сайынғы жолдауларында, мемлекеттік жоспарлау жүйесі саласындағы өзге де актілерде қамтылған ақпарат;

2) Конституциялық Соттың нормативтік қаулыларында баяндалған құқықтық ұстанымдар;

2) Қазақстан Республикасы Конституциялық Сотының қаулылары, оның ішінде оларда қамтылған құқықтық позициялар;

3) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының нормативтік қаулылары;

4) сот практикасын талдау, қорыту нәтижелері;

5) нормативтік құқықтық актілерді қолдану практикасына қатысты прокурорлық қадағалау актілері;

6) мемлекеттік аудит нәтижелері (мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының аудиторлық қорытындысы);

7) мемлекеттік органдар дайындаған нормативтік құқықтық актілерді қолдану практикасын шолуы;

8) Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын уәкілетті ұйым жүргізген заңнаманың тиімділігін талдау нәтижелері;

9) азаматтардың, заңды тұлғалардың мемлекеттік органдарға өтініштерін талдау және қорытындылау нәтижелері;

10) құқық қолдану практикасы бойынша статистикалық деректері;

11) нормативтік құқықтық актілерге ғылыми сараптамалардың қорытындылары;

12) сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін сыртқы және ішкі талдау нәтижелері бойынша анықталған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою жөніндегі ұсынымдар;

13) Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің қызметі туралы жыл сайынғы және арнайы баяндамалардың нәтижелері, сондай-ақ ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының шоғырландырылған баяндамалары;

14) мемлекеттік аппаратты бюрократиядан арылту бойынша талдау нәтижелері, оның ішінде мемлекеттік органдардың әкімшілік рәсімдерін зерделеу;

15) мемлекеттік қызметтерді көрсету саласында процестерді жетілдіру мәселелері бойынша талдау нәтижелері;

16) реттеушілік әсерге талдау нәтижелері;

17) Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасының, жеке кәсіпкерлік субъектілері бірлестіктерінің, сондай-ақ сараптама кеңестерінің жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасын жетілдіру жөніндегі ұсыныстары;

18) Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасының және сараптама кеңестердің сараптамалық қорытындылары;

19) қоғамдық кеңестер, сондай-ақ қоғамдық кеңестердің тапсырмасы бойынша коммерциялық емес ұйымдар, азаматтар жүргізетін заңнама нормаларын қолдануға қоғамдық мониторинг қорытындылары (ұсынымдар);

20) нормативтік құқықтық актілерге қоғамдық мониторинг нәтижелері;

21) нормативтік құқықтық актілерді құқық қолдану мәселелері бойынша әлеуметтік зерттеулердің нәтижелері;

22) Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен жергілікті атқарушы органдарының, олардың ведомстволық бағынысты ұйымдарының, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің Қазақстан Республикасында жүргізілетін республикалық және жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын талдамалық, консалтингтік, әлеуметтік және өзге де зерттеулері, сондай-ақ халықаралық ұйымдармен бірлесіп жүргізілген "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінің платформасында жарияланатын зерттеулер;

23) заңнаманы жетілдіру жөніндегі талдамалық материалдарды;

24) қолданыстағы заңнаманың проблемалары бойынша өткізілетін ғылыми-практикалық конференциялардың, семинарлардың, кеңестердің, сондай-ақ үкіметтік емес ұйымдар ұсынатын материалдар;

25) бұқаралық ақпарат құралдарында және жалпыға қолжетімді телекоммуникация желілеріндегі, оның ішінде әлеуметтік желілердегі интернет-ресурстарда қамтылған ақпарат пайданылады.

2-тарау. Белгілі бір салада саясатты қалыптастыратын орталық мемлекеттік органдардың құқықтық мониторинг жүргізу кестесін бекіту

12. Заңнама саласының (кіші саласының) құқықтық мониторингін қамтамасыз ету мақсатында орталық мемлекеттік органдар жыл сайын алдағы күнтізбелік жылға құқықтық мониторинг жүргізу кестесін (бұдан әрі – кесте) осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бекітеді, онда:

1) заңнама саласының (кіші саласының) атауы;

2) заңнама саласын (кіші саласын) қамтитын нормативтік құқықтық актілердің толық тізбесі;

3) құқықтық мониторинг жүргізуге жауапты құрылымдық бөлімшелердің, орталық мемлекеттік органның атауы;

4) құқықтық мониторинг жүргізу мерзімі.

Бұл ретте заңнама саласын (кіші саласын) таңдауы әлеуметтік мәніне, құқық қолдану практикасындағы мәселелерге, экономикалық факторларға, нормативтік құқықтық актілердің тұрақсыздығына негізделуі тиіс.

Кестені мемлекеттік органның аппарат басшысы не заң қызметі мәселелеріне жетекшілік ететін өзге де лауазымды тұлға құқықтық мониторинг жүргізетін жылдың алдындағы жылдың 25 желтоқсанына дейін бекітеді және бекітілген күннен бастап екі жұмыс күні ішінде мемлекеттік органның интернет-ресурсында орналастырылады.

13. Кестеде бекітілген заңнама салаларының (кіші салаларының) тізбесі мемлекеттік органның олардың ережелерімен бекітілген функциялары негізінде қалыптастырылады және тоқсанына заңнаманың бір жыл ішінде қайталауға болмайтын, кемінде бір саласына (кіші саласына) құқықтық мониторингін жүргізуді көздеуі тиіс.

14. Өткен жылы құқықтық мониторинг жүргізілген заңнама саласы (кіші саласы) кестеге енгізілмейді.

15. Бекітілген кесте осы Қағидаларда көзделген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда, мемлекеттік орган кестеге тиісті өзгерістер енгізеді.

3-тарау. Белгілі бір салада саясатты қалыптастыратын орталық мемлекеттік органдардың құқықтық мониторингін жүргізу

16. Мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшелері кестеде белгіленген мерзімдерде заң қызметтеріне осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ақпаратты ұсынады.

17. Кешенді құқықтық мониторингті жүргізуді қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік органдар нысаналы топтарды тартуға құқылы.

Ескерту. Осы Қағидалардың мақсаттары үшін нысаналы топ деп заңнаманың тиісті саласының (кіші саласының) нормативтік құқықтық актілері қолданылатын, қоғамдық кеңестердің, сараптамашылық кеңестердің, Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасының және өзге де ұйымдардың мүдделі тұлғалар тобы түсініледі.

18. Құқықтық мониторинг келесі кезеңдерді қамтиды:

1) заңнама саласын (кіші саласын) ретроспективті талдау;

2) заңнама саласы (кіші саласы) шеңберінде Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардан туындайтын стратегиялық мақсаттарды, оның ішінде нысаналы индикаторларды, міндеттемелердің орындалуын талдау;

3) заңнама саласының (кіші саласының) құқық қолдану практикасын талдау;

4) заңнама саласының (кіші саласының) құқықтық реттеудегі тұрақтылығы дәрежесін анықтау;

5) заңнама саласын (кіші саласын) заңды талдау.

19. Ретроспективті талдау деп қоғамдық қатынастарды құқықтық реттеуге әсер еткен заңнама саласының (кіші саласының) нормаларына енгізілген тұжырымдамалық сипаттағы өзгерістерді және (немесе) толықтыруларды талдау түсініледі. Бұл ретте ретроспективті талдау жүргізілетін уақыт кезеңі кемінде соңғы бес жыл болуы тиіс.

Ретроспективті талдаудың мақсаты - заңнама саласын (кіші саласын) реттейтін нормативтік құқықтық актілерді енгізу нәтижесінде туындаған құқықтық салдарларды, оларды енгізуге негіз болған күтілетін нәтижелерге қол жеткізу мақсатында бағалау болып табылады.

Заңнама саласының (кіші саласының) ретроспективті талдауының нәтижелері осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ресімделеді.

20. Заңнама саласы (кіші саласы) шеңберінде стратегиялық мақсаттарды, оның ішінде нысаналы индикаторларды және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардан туындайтын міндеттемелердің орындалуын талдау құқықтық реттеудің олардың жетістіктерін анықтау мақсатында жүргізіледі.

Мемлекеттік органдар заңнама саласы (кіші саласы) шеңберінде тиісті құқықтық реттеуді енгізу арқылы іске асыруы қамтамасыз етіледі Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарында және өзге де жоспарлау құжаттарында (бар болса) көзделген мақсаттарға, нысаналы индикаторларға қол жеткізуді айқындайды, сондай-ақ заңнама саласын (кіші саласын) халықаралық шарттарың орындалу мәніне талдайды.

Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының және өзге де жоспарлау құжаттарының түрлері "Қазақстан Республикасындағы Мемлекеттік жоспарлау жүйесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 29 қарашадағы № 790 қаулысымен айқындалады.

21. Стратегиялық мақсаттарды, оның ішінде нысаналы индикаторларды және заңнама саласының (кіші саласының) шеңберіндегі халықаралық міндеттемелерді орындауын талдау нәтижелері осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ресімделеді.

22. Құқық қолдану тәжірибесін талдау құқықтық реттеу мақсаттарына қол жеткізуге кедергі келтіретін мәселелерді анықтау мақсатында жүзеге асырылады.

Өзекті мәселелер деп құқық қолдану тәжірибесі процесінде анықталған, нормаларды реттеу мен іс жүзінде қолдану сапасына әсер ететін құқықтық, әлеуметтік, экономикалық, ұйымдастырушылық және басқа да факторлар түсініледі.

23. Құқық қолдану практикасын талдау кезінде осы Қағидалардың 11-тармағында көзделген мәліметтер пайдаланылады.

24. Жергілікті мемлекеттік басқару органдары заңнама саласы (кіші саласы) шеңбер орталық мемлекеттік органның сұранысы бойынша құқық қолдану практикасының өзекті мәселелерi бойынша ақпаратты ұсынады.

Егер орталық мемлекеттік орган өзгеше мерзім белгілемесе, жергілікті мемлекеттік басқару органдары сұрау салу түскен күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде ақпаратты ұсынады.

25. Құқық қолдану тәжірибесін талдау нәтижелері осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ресімделеді.

26. Заңнама саласын (кіші саласын) құқықтық реттеудің тұрақтылық дәрежесі осы Қағидаларға 2-қосымшада көзделген формула негізінде айқындалады.

27. Заңнама саласын (кіші саласын) құқықтық реттеудің тұрақтылығы дәрежесін айқындау объектісі:

1) конституциялық заңдар, кодекстер, шоғырландырылған заңдар;

2) Қазақстан Республикасы Президентінің нормативтік құқықтық жарлықтары;

3) Қазақстан Республикасы Үкіметінің нормативтік құқықтық қаулылары;

28. Заңнама саласын (кіші саласын) құқықтық реттеудің тұрақтылық дәрежесін анықтау объектісі болып табылмайды:

1) нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу туралы нормативтік құқықтық актілер;

2) халықаралық шарттарды ратификациялау және олардың күшін жою туралы нормативтік құқықтық актілер;

3) республикалық бюджетті, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан кепілдендірілген трансферт, республикалық және облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттері арасындағы жалпы сипаттағы трансферттердің көлемі туралы НҚА толық, сондай-ақ оларға өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу туралы нормативтік құқықтық актілер;

4) амнистия туралы нормативтік құқықтық актілер;

5) заңда белгіленген тәртіппен күшін жойған нормативтік құқықтық актілер.

29. Құқықтық реттеудің тұрақтылық дәрежесін айқындау кезеңі құқықтық мониторинг жүргізу жылының алдындағы жыл болып табылады.

30. Заңнама саласын (кіші саласын) тұрақты құқықтық реттеу дәрежесі 5 баллдан аспайтын құқықтық реттеу деп түсініледі.

Заңнама саласының (кіші саласының) тұрақты құқықтық реттеу дәрежесі 5 ұпайдан асатын, бірақ 10 ұпайдан аспайтын құқықтық реттеу деп түсініледі.

Заңнама саласының (кіші саласының) тұрақсыз құқықтық реттеу дәрежесі 10 баллдан асатын құқықтық реттеу деп түсініледі.

31. Заңнама саласының (кіші саласының) құқықтық талдауы Қазақстан Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшылықтарды, қайталануларды, олқылықтарды, тиімсіз іске асырылатын, ескірген және сыбайлас жемқорлық сипаты бар құқық нормаларын анықтау мақсатында жүзеге асырылады және осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ресімделеді.

32. Құқықтық мониторинг нәтижелері бойынша осы Қағидалардың 2-тармағында көзделген құқықтық мониторингтің мақсаттарына қол жеткізуге мүмкіндік беретін талдау қорытындылары, нормативтік реттеуді жетілдіру бойынша ұсынымдар, сондай-ақ анықталған кемшіліктерді жою және берілген ұсынымдарды орындау бойынша шаралар қабылдаудың күтілетін мерзімдері қалыптасады.

4-тарау. Белгілі бір саладағы саясатты қалыптастыратын орталық мемлекеттік органдар жүзеге асыратын заңнама саласының (кіші саласының) құқықтық мониторингінің нәтижелері

33. Құқықтық мониторинг нәтижелерін заң қызметі осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ресімделеді.

34. Құқықтық мониторингтің сапасын бақылауды мемлекеттік орган аппаратының басшысы немесе заң қызметі мәселелеріне жетекшілік ететін өзге де лауазымды тұлға, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің Аппаратына құқықтық мониторингтің сапасыз жүргізілу фактілері туралы ақпарат беретін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі (бұдан әрі – Әділет министрлігі) жүзеге асырады.

Ескерту. Құқықтық мониторингтің сапасыздығы деп үстірт немесе толық емес талдауына байланысты құқықтық мониторингтің мақсаттары ашылмаған есеп түсініледі.

35. Тоқсан сайын жүргізілетін құқықтық мониторинг нәтижелерін орталық мемлекеттік органдар есепті тоқсаннан кейінгі айдың 10-күніне дейінгі мерзімде нысаналы топтардың ескертулерімен және (немесе) ұсынымдарымен бірге (бар болса) Әділет министрлігіне қазақ және орыс тілдерінде жібереді.

36. Орталық мемлекеттік органдар құқықтық мониторинг нәтижелерін Әділет министрлігіне жіберген күннен бастап үш жұмыс күні ішінде өзінің интернет-ресурсында жариялайды.

5-тарау. Белгілі бір салада саясатты қалыптастырмайтын орталық мемлекеттік органдардың құқықтық мониторинг жүргізу тәртібі

37. Саясатты қалыптастырмайтын орталық мемлекеттік органдардың құқықтық мониторингі тұрақты негізде жүзеге асырылады.

Құқықтық мониторинг жүргізу кезінде осы Қағидалардың 11-тармағында көзделген мәліметтер пайдаланылады.

38. Орталық мемлекеттік органдардың құрылымдық бөлімшелері өздері қабылдаған және (немесе) әзірлеушілері болған не олардың құзыретіне жататын нормативтік құқықтық актілерге, олардағы Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшылықтарды, қайталануларды, олқылықтарды, тиімсіз іске асырылып жатқан, ескірген және сыбайлас жемқорлыққа бейім құқықтық нормаларды анықтау мақсатында құқықтық талдау жүргізеді.

39. Құрылымдық бөлімшелер есепті жылдың соңына дейін осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қазақ және орыс тілдеріндегі ақпаратты заң қызметтеріне ұсынады.

40. Заң қызметтері, құрылымдық бөлімшелер жүргізілген құқықтық мониторинг нәтижелері бойынша, есепті жылдан кейінгі жылдың 15 қаңтарына дейінгі мерзімде Әділет министрлігіне осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша есеп жібереді.

6-тарау. Жергілікті мемлекеттік басқару органдарын құқықтық мониторинг жүргізу тәртібі

41. Жергілікті мемлекеттік басқару органдары құқықтық мониторингті тұрақты негізде жүргізеді.

Құқықтық мониторинг жүргізу кезінде осы Қағидалардың 11-тармағында көзделген мәліметтер пайдаланылады.

42. Жергілікті мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшелері есепті жылдың соңына дейін осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қазақ және орыс тілдеріндегі ақпаратты заң қызметіне ұсынады.

43. Жүргізілген құқықтық мониторинг нәтижелері бойынша жергілікті мемлекеттік басқару органдары жыл қорытындысы бойынша есепті жылдан кейінгі жылдың 15 қаңтарына дейін аумақтық әділет органдарына осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша есептер жібереді.

44. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың аумақтық әділет органдары ұсынылған ақпаратты талдайды және қорытындылайды және осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қорытынды ақпаратты есепті кезеңнен кейінгі жылдың 1 ақпанына дейін Әділет министрлігіне жібереді.

7-тарау. Құқықтық мониторинг нәтижелері бойынша жиынтық ақпарат.

45. Әділет министрлігі осы Қағидалардың 35, 40 және 44-тармақтарына сәйкес ұсынылған ақпаратты талдайды және қорытындылайды, және қорытынды ақпаратты жыл сайын 15 ақпанға дейін өзінің интернет-ресурсында және бірыңғай құқықтық ақпараттық жүйеде орналастырады.

Нормативтік құқықтық актілердің құқықтық мониторингі кезеңінде мемлекеттік органдар ұсынған ақпараттың дұрыстығын тексеру мақсатында әділет органдары құқықтық мониторинг нәтижелеріне қосымша зерделеу жүргізеді.

46. Әдiлет министрлiгi жариялайтын жыл сайынғы есеп мемлекеттiк органдар ұсынатын ақпаратты қорытындылаудан басқа, мемлекеттiк органдар жүзеге асыратын құқықтық мониторинг сапасын арттыру жөнiндегi шараларды қабылдау жөнiндегi ұсыныстарды қамтиды.

8-тарау. Құқықтық мониторингке қатысты өзге де мәселелер.

47. Құқықтық мониторинг жүргізудің толықтығын қамтамасыз ету үшін мемлекеттік органдар әділет органдарына кадр және шаруашылық мәселелері жөніндегі құқықтық актілерді қоспағанда, осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша орталық мемлекеттік органдар мен жергілікті мемлекеттік басқару органдары қабылдаған актілердің тізбесін жылына екі рет бірінші жартыжылдықтың (ағымдағы жылғы 10 шілдеге дейін) және жылдың (есепті жылдан кейінгі жылдың 10 қаңтарына дейін) қорытындылары бойынша жібереді.

Әділет органдары оларды мемлекеттік тіркеу қажеттігі туралы мәселені шешу үшін тиісті актілерді сұратады.

48. Олар әзірлеуші болып табылмайтын мемлекеттік органдардың құзыретіне кіретін нормативтік құқықтық актілерде Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келетін, ескірген, сыбайлас жемқорлық сипаты бар және тиімсіз іске асырылатын құқық нормалар анықталған жағдайда мемлекеттік органдар осы нормативтік құқықтық актіні қабылдаған не оны әзірлеуші болып табылатын, не оның құзыретіне жататын мемлекеттік органға анықталған фактілер туралы хабардар етеді.

49. Жүргізілген құқықтық мониторинг нәтижелері бойынша қабылданған шаралар:

1) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілері бойынша – Реттеушілік саясаттың консультативтік құжатын әзірлеу, тиісті заң жобаларын Заң жобалау жұмыстарының жоспарына енгізу, заң жобасын Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісіне енгізу не басқа заң жобаларына түзетулер енгізу;

2) Қазақстан Республикасы Үкіметінің нормативтік құқықтық қаулылары бойынша – Үкімет қаулысының жобасын Қазақстан Республикасы Үкіметінің Аппаратына енгізу;

3) орталық мемлекеттік органдардың, жергілікті мемлекеттік басқару органдарының актілері бойынша – нормативтік құқықтық актіні әділет органдарына мемлекеттік тіркеуге енгізу;

4) Әділет органдарында мемлекеттік тіркеуге жатпайтын нормативтік құқықтық актілер бойынша – оларға өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу немесе олардың күшін жою болып табылады.

50. Әдiлет органдары мемлекеттiк органдармен бiрлесiп жылына кемiнде бiр рет анықталған кемшiлiктердi жою жөнiнде ұсыныстар әзiрлеу мақсатында Әдiлет министрлiгi жанындағы мемлекеттiк органдардың заң қызметтерiн үйлестiру кеңесiнде құқықтық мониторинг нәтижелерiн қарайды.

51. Құқықтық мониторинг нәтижелері бойынша заңнама саласын (кіші саласын) жетілдіру бойынша ұсынымдардың негізсіз болмауы Әділет министрлігі заң жобалау жұмыстарының ағымдағы жоспарын әзірлеген кезде мемлекеттік органдардың ұсыныстарын қабылдамауға негіз бола алады.

9-тарау. Баламалы құқықтық мониторинг.

52. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 28 наурыздағы "Қазақстан Республикасындағы норма шығармашылығы қызметінің кейбір мәселелері туралы" № 149 қаулысымен айқындалған уәкілетті ұйым заңнаманың тиімділігіне талдау жүргізеді.

Мемлекеттік органдар құқықтық мониторинг жүргізу кезінде заңнаманың тиімділігіне жүргізілген талдау нәтижелерін пайдаланады.

Заңнаманың тиімділігіне жүргізілген талдау нәтижелерімен келіспеген жағдайда мемлекеттік орган заңнаманың тиімділігіне жүргізілген талдау нәтижелерін алғаннан кейін отыз жұмыс күні ішінде тиісті нәтижелермен келіспеу негіздемелерімен жазбаша дәлелді және негізделген себептерімен уәкілетті ұйымға жібереді.

53. Нормативтік құқықтық актілердің қоғамдық мониторингін өзге де мүдделі топтар жүргізуі мүмкін.

54. Қоғамдық мониторинг нәтижелері Әділет министрлігіне және тиісті қоғамдық қатынастар салаларында басшылық ететін өзге де мүдделі мемлекеттік органдарға жіберілуі мүмкін.

Қоғамдық мониторинг нәтижелері тиісті мемлекеттік органның міндетті түрде қарауына жатады, ол отыз жұмыс күні ішінде дәлелді жауап беруге міндетті.

55. Қоғамдық мониторинг нәтижелерін уәкілетті мемлекеттік органдар құқықтық мониторинг жүргізу кезінде пайдаланады.

Қазақстан Республикасы
Әділет министрі
2024 жылғы 31 желтоқсандағы
№ 1070 бұйрығына
қосымша/
Құқықтық мониторинг
жүргізу Қағидаларына
1-қосымша
Нысан

________________________________________

(мемлекеттік органның атауы)

20___ жылға арналған құқықтық мониторинг жүргізу кестесі

р/с №	Заңнама саласының (кіші саласының) атауы	Заңнама саласы (кіші саласы) қамтитын нормативтік құқықтық актілердің тізбесі	Мемлекеттік органның жауапты құрылымдық бөлімшесі	Құқықтық мониторинг жүргізу мерзімі (тоқсан сайын)

_____________________________________________________________________

(мемлекеттік органның аппарат басшысы не заң қызметі мәселелеріне жетекшілік

ететін лауазымды адам (Т.A.Ә. (болған жағдайда))

"___" ___________ 20__ жылғы _____________ қолы

Құқықтық мониторинг
жүргізу қағидаларына
2-қосымша
Нысан

Құқықтық мониторинг жүргізу туралы есеп ___________________________

(заңнама саласының (кіші саласының) атауы)

Құқықтық мониторинг нәтижелері заңнаманың секторын (кіші секторын) талдау нәтижелері бойынша құрылымдық және жинақталған ақпаратты қамтитын талдамалық есеп нысанында ұсынылады.

I. Кіріспе.

Заңнама саласының (кіші саласының) атауы:

Заңнама саласын (кіші саласын) реттейтін нормативтік құқықтық актілердің тізбесі:

Нысаналы топ:

Саласының (кіші саласының) сипаттамасы, оның мемлекеттік басқару жүйесіндегі мақсаттары мен міндеттері, реттеу объектісі мен субъектісі:

II. Заңнама саласын (кіші саласын) ретроспективті талдауы.

Бұл бөлімде тиісті салада (кіші салада) мемлекет құрған саясат, қабылданған шешімдер, іске асырылған новеллалар, заңнаманың тиісті саласының (кіші саласының) эволюциялық дамуын бағалау үшін енгізілген өзгерістер мен толықтырулар туралы ақпаратты көрсету қажет.

Ретроспективті талдау тиісті саласын (кіші саласын) реттейтін заңнамалық актілер немесе бөлімдер, тараулар және басқа да заңнамалық актілер бойынша, сондай-ақ оларға өзгерістер енгізілген заңдар (немесе олардың бөліктері) бойынша жүргізіледі.

р/с №	Талданатын заңнама саласының (кіші саласының) уақытша кезеңі	Нормативтік құқықтық актінің атауы	Тұжырымдамалық сипаттағы енгізілген өзгерістерді және (немесе) толықтыруларды сипаттау (заңнамалық актінің құрылымдық элементтерін көрсете отырып)	Түзету негіздері және бастапқыда айтылған мақсаттар	Нақты салдары (енгізілген түзетулердің нәтижелері)

III. Стратегиялық мақсаттар мен нысаналы индикаторларды талдауы.

р/с №	Мемлекеттік жоспарлау Жүйесі құжатының немесе өзге де жоспарлау құжатының атауы	Мақсаты (мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжатына немесе өзге жоспарлау құжатына сәйкес қол жеткізу қажет нәтиже)	Қолданыстағы нормативтік құқықтық актінің не іске асыру үшін қабылданған немесе әзірленетін мақсаттың атауы (нормативтік құқықтық актінің құрылымдық элементін, нормативтік құқықтық актінің жобасын көрсете отырып)	Мақсатқа қол жеткізуге бағытталған не ықпал ететін нормалардың мазмұны туралы мәліметтер (құқықтық құралдар)	Мақсаттарға қол жеткізу құқығының нормаларын бағалау (нормативтік реттеу оларға қаншалықты қол жеткізуге мүмкіндік береді). * Қажетті құқық нормалары/құқықтық құралдар болмаған жағдайда тиісті ұсыныстар әзірленеді

IV. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардан туындайтын міндеттемелердің орындалуын талдауы.

р/с №	Халықаралық шарттың атауы	Қазақстан Республикасының Міндеттемесі (халықаралық шарттың құрылымдық элементін көрсете отырып)	Қолданыстағы нормативтік құқықтық актінің не орындалуы үшін қабылданған немесе әзірленетін міндеттеменің атауы (нормативтік құқықтық актінің құрылымдық элементін, нормативтік құқықтық актінің жобасын көрсете отырып)	Міндеттемелерді орындауға бағытталған не ықпал ететін нормалардың мазмұны туралы мәліметтер (құқықтық құралдар) * Қажетті құқық нормалары/құқықтық құралдар болмаған жағдайда тиісті ұсыныстар әзірленеді

V. Құқық қолдану практикасын талдауы.

Бұл бөлімшеде құқықтық мониторинг субъектісі құқық қолдану және сот тәжірибесінің жай-күйі туралы ақпаратты беруге, сондай-ақ бұқаралық ақпарат құралдарына, әлеуметтік желілерге, азаматтар мен заңды тұлғалардың өтініштеріне, прокурорлық қадағалау актілеріне, ғылыми-тәжірибелік конференциялар материалдарына мониторинг жүргізуге міндетті. кестені толтыру арқылы ұсынылған ақпаратты бір мезгілде растаумен, семинарлар және бір мезгілде растаумен басқа ақпарат көздері.

р/с №	Нормативтік құқықтық актінің атауы	Нормативтік құқықтық актінің құрылымдық элементі	Проблемалық сұрақтардың сипаттамасы	Ақпарат көздері	Қабылданған немесе қабылданған шаралар

VI. Заңнама саласының (кіші саласының) тұрақтылығы.

№ р/с	Нормативтік құқықтық актінің атауы	Өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген нормативтік құқықтық актінің атауы	Өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген нормативтік құқықтық актінің құрылымдық элементі	Енгізілген өзгерістердің және (немесе) толықтырулардың негіздемесі
Конституциялық Заңдар, Кодекстер, шоғырландырылған заңдар, заңдар
1.



2.



Қазақстан Республикасы Президентінің нормативтік құқықтық жарлықтары
3.



4.



Қазақстан Республикасы Үкіметінің нормативтік құқықтық қаулылары
5.



6.



Ведомстволық нормативтік құқықтық актілер
7.



8.



Саланың тұрақтылық дәрежесі

Ескерту. Ведомстволық нормативтік құқықтық актілер деп Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және Қазақстан Республикасының өзге де орталық мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық қаулылары, Қазақстан Республикасы министрлерінің және Қазақстан Республикасы Орталық мемлекеттік органдары өзге де басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтары, Қазақстан Республикасы Орталық мемлекеттік органдары ведомстволары басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтары түсініледі.

Заңнама саласының (кіші саланың) тұрақтылық индексі заңнама саласын (кіші саланы) реттейтін нормативтік құқықтық актілер түрлерінің тұрақтылығын мынадай формула бойынша қосу жолымен айқындалады:

Sжалпы= SZ+SU+SPP+SV,

онда:

Sжалпы – заңнама саласының (кіші саланың) тұрақтылық индексі;

Sz - конституциялық заңдардың, кодекстердің, шоғырландырылған заңдардың, заңнама саласын (кіші саны) реттейтін заңдардың тұрақтылық индексі;

Su - Қазақстан Республикасы Президентінің заңнама саласын (кіші саланы) реттейтін нормативтік құқықтық жарлықтарының тұрақтылық индексі;

Spp - Қазақстан Республикасы Үкіметінің заңнама саласын (кіші саланы) реттейтін нормативтік құқықтық қаулыларының тұрақтылық индексі;

Sv - заңнаманың саласын (кіші саланы) реттейтін ведомстволық нормативтік құқықтық актілердің тұрақтылық индексі.

Конституциялық заңдардың, кодекстердің, шоғырландырылған заңдардың, заңнама саласын (кіші саланы) реттейтін заңдардың тұрақтылық индексі мынадай формула бойынша айқындалады:

онда:

Az - конституциялық заңдарға, кодекстерге, шоғырландырылған заңдарға, заңнама саласын (кіші саланы) реттейтін заңдарға өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген конституциялық заңдардың, заңдардың саны;

Bz - конституциялық заңдардың, кодекстердің, шоғырландырылған заңдардың, заңнама саласын (кіші саланы) реттейтін заңдардың жалпы саны;

55 - нормативтік құқықтық акт түрінің пайыздық мәні.

Қазақстан Республикасы Президентінің заңнама саласын (кіші саланы) реттейтін нормативтік құқықтық жарлықтарының тұрақтылық индексі мынадай формула бойынша айқындалады:

онда:

Au - заңнаманың саланы (кіші саланы) реттейтін Қазақстан Республикасы Президентінің нормативтік құқықтық жарлықтарына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген Қазақстан Республикасы Президентінің нормативтік құқықтық жарлықтарының саны;

Bu - Қазақстан Республикасы Президентінің заңнама саласын (кіші саланы) реттейтін нормативтік құқықтық жарлықтарының жалпы саны;

5 - нормативтік құқықтық акт түрінің пайыздық мәні.

Заңнама саласын (кіші саланы) реттейтін Қазақстан Республикасы Үкіметінің нормативтік құқықтық қаулыларының тұрақтылық индексі мынадай формула бойынша айқындалады:

онда:

App - заңнама саласын (кіші саланы) реттейтін Қазақстан Республикасы Үкіметінің нормативтік құқықтық қаулыларына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің нормативтік құқықтық қаулыларының саны;

Bpp-Қазақстан Республикасы Үкіметінің заңнама саласын (кіші саланы) реттейтін нормативтік құқықтық қаулыларының жалпы саны;

Нормативтік құқықтық акт түрінің 15 пайыздық мәні.

Заңнаманың саласын (кіші саланы) реттейтін ведомстволық нормативтік құқықтық актілердің тұрақтылық индексі мынадай формула бойынша айқындалады:

онда:

Av - заңнаманың саласын (кіші саланы) реттейтін ведомстволық нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген ведомстволық нормативтік құқықтық актілердің саны;

Bpp - заңнаманың саласын (кіші саланы) реттейтін ведомстволық нормативтік құқықтық актілердің жалпы саны;

30 - нормативтік құқықтық акт түрінің пайыздық мәні.

VII. Құқықтық талдауы.

р/с №	Құқықтық мониторинг жүргізу барысында анықталған нормативтік құқықтық актінің түрі, қабылданған күні, нөмірі және атауы	Нормативтік құқықтық актінің құрылымдық элементі (бөлігі, абзацы, тармақшасы, тармағы, бабы)	Анықталған кемшіліктің сипаттамасы	Анықталған кемшіліктерді жою бойынша қабылданатын немесе қабылданған шаралар (оның ішінде нормативтік құқықтық акт жобасының атауы, әзірлеу не келісу сатысы)
1.	2	3	4	5
Қарама-қайшы нормалар
1.
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес келмейтін нормалар
2.
Ескірген нормалар
3.
Сыбайлас жемқорлық нормалары
4.
Қайталанатын нормалар
5.
Құқық нормаларының олқылықтары
6.
Артық бланкеттік және сілтемелік нормалардың болуы
7.
Басқаша (болған жағдайда)

Барлығы: (анықталған құқық кемшіліктерінің саны)

VIII. Қорытындылар мен ұсыныстар.

Бұл бөлімде нормативтік реттеуді одан әрі жетілдіру жөніндегі ұсынымдармен, сондай-ақ анықталған кемшіліктерді жою және әзірленген ұсынымдарды іске асыру жөніндегі шараларды қабылдаудың болжамды мерзімдерін көрсете отырып, саланы құқықтық реттеудің тиімділігін бағалауға мүмкіндік беретін өзге бөлімдерде ұсынылған ақпаратқа негізделген жүргізілген талдау қорытындылары көрсетіледі.

IX. Құқық нормаларының анықталған кемшіліктерін жоюға бағытталған шаралар бойынша ақпарат.

р/с №	Актінің атауы	Әзірленген ұсыныс	Іске асыру мерзімі
1.

_______________________________________________________________________

(мемлекеттік органның аппарат басшысы не заң қызметі мәселелеріне жетекшілік

ететін лауазымды адам (Т.A.Ә. (болған жағдайда))

"___" ___________ 20__ жылғы _____________ қолы

Құқықтық мониторинг
жүргізу қағидаларына
3-қосымша
Нысан

"_____________________________________________"

(мемлекеттік органның атауы)

Жүргізілген нормативтік құқықтық актілермен құқықтық мониторинг нәтижелері бойынша есеп

р/с №	Нормадағы кемшіліктердің түрі	Құқықтық мониторинг жүргізу барысында анықталған нормативтік құқықтық актінің атауы, түрі, қабылданған күні, нөмірі	Нормативтік құқықтық акт сәйкес келмейтін актінің атауы, түрі, бабы, тармағы, бөлігі, абзацы, қабылданған күні, нөмірі/талдамалық анықтамасының жасалған күні	Анықталған кемшіліктерді жою жөнінде қолданылатын шаралар (нормативтік құқықтық акт жобасының атауы, әзірлеу не келісу сатысы)
1	2	3	4	5
Қайшы келетін нормалар
1.
Ескірген нормалар
2.
Сыбайлас жемқорлық сипаты бар нормалар
3.
Қайталанатын нормалар
4.
Құқық нормаларының олқылықтары
5.
Артық бланкеттік және сілтемелік нормалардың болуы
6.
Өзге (болған жағдайда)
7.
Жиыны (болған жағдайда)
8.
	Барлығы: (анықталған құқық кемшіліктерінің саны)

________________________________________________________________________

(мемлекеттік органның аппарат басшысы не заң қызметі мәселелеріне жетекшілік

ететін лауазымды адам (Т.A.Ә. (болған жағдайда))

"___" ___________ 20__ жылғы _____________ қолы

Құқықтық мониторинг
жүргізу қағидаларына
4-қосымша
Нысан

Жергілікті мемлекеттік басқару органдар жүргізген құқықтық мониторинг нәтижелері

_______________________________________________________

(мемлекеттік органның атауы)

I БӨЛІМ

1. Нормативтік құқықтық актінің атауы

2. Тиімсіз іске асырылатын нормалар

р/с №	Нақты тиімсіз іске асырылатын нормалар	Практикада туындайтын проблемалар	Ұсынылатын шешу жолдары

II БӨЛІМ

р/с №	Нормадағы кемшіліктердің түрі	Құқықтық мониторинг жүргізу барысында анықталған нормативтік құқықтық актінің атауы, түрі, қабылданған күні, нөмірі	Нормативтік құқықтық акт сәйкес келмейтін актінің атауы, түрі, бабы, тармағы, бөлігі, абзацы, қабылданған күні, нөмірі/талдамалық анықтамасының жасалған күні	Анықталған кемшіліктерді жою жөнінде қолданылатын шаралар (нормативтік құқықтық акт жобасының атауы, әзірлеу не келісу сатысы)
1	2	3	4	5
Қайшы келетін нормалар
1.
Ескірген нормалар
2.
Сыбайлас жемқорлық сипаты бар нормалар
3.
Қайталанатын нормалар
4.
Құқық нормаларының олқылықтары
5.
Артық бланкеттік және сілтемелік нормалардың болуы
6.
Өзге (болған жағдайда)
7.
Жиыны (болған жағдайда)
8.
	Барлығы: (анықталған құқық кемшіліктерінің саны)

____________________________________________________________________

(мемлекеттік органның аппарат басшысы не заң қызметі мәселелеріне жетекшілік

ететін лауазымды адам (Т.A.Ә. (болған жағдайда))

"___" ___________ 20__ жылғы _____________ қолы

Құқықтық мониторинг
жүргізу қағидаларына
5-қосымша
Нысан

Қабылдаған актілерінің тізбесі

_____________________________________

(мемлекеттік органның атауы)

р/с №	актінің қабылданған күні (күні, айы, жылы)	актінің нөмірі	актінің толық атауы (негізгі актіге өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген жағдайда, негізгі актінің толық атауы)	мемлекеттік тіркеуге жіберілмеген

кестенің жалғасы

мемлекеттік тіркеуге жіберілген (ілеспе хаттың күні және нөмірі)	тіркелген (мемлекеттік тіркеу күні және нөмірі)	мемлекеттік тіркеуден бас тартылған (әділет органдары хатының күні және нөмірі)	мемлекеттік тіркеуден бас тартылғаннан кейінгі қолданылған шаралар (күшін жою туралы актінің нөмірі және күні)	мемлекеттік тіркеудің күшін жою (сот шешімінің күні мен нөмірі)

_____________________________________________________________________

(мемлекеттік органның аппарат басшысы не заң қызметі мәселелеріне жетекшілік

ететін лауазымды адам (Т.A.Ә. (болған жағдайда))

"___" ___________ 20__ жылғы _____________ қолы

Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие см. п. 4.

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Министра юстиции Республики Казахстан от 11 июля 2023 года № 471 "Об утверждении Правил проведения правового мониторинга" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 33069) следующее изменение:

Правила проведения правового мониторинга, утвержденные указанным приказом, изложить в новой редакции согласно приложению к настоящему приказу (далее - Правила).

2. Департаменту праворазъяснения и координации Министерства юстиции Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа;

2) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства юстиции Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра юстиции Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие с 1 января 2025 года и подлежит официальному опубликованию, за исключением глав 2, 3, 4, 6, 7 Правил проведения правового мониторинга, утвержденных указанным приказом, которые действуют до 15 февраля 2025 года.

Установить, что часть третья пункта 12 Правил действует до 15 января 2025 года в следующей редакции:

"График утверждается руководителем аппарата государственного органа либо иным должностным лицом, курирующим вопросы юридической службы, до 15 января года проведения правового мониторинга и в течение двух рабочих дней со дня его утверждения размещается на интернет-ресурсе государственного органа".

Министр юстиции
Республики Казахстан

А. Ескараев

	Приложение к приказу Министр юстиции Республики Казахстан от 31 декабря 2024 года № 1070
	Утверждены приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 11 июля 2023 года № 471

Правила проведения правового мониторинга

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила проведения правового мониторинга (далее – Правила) разработаны в соответствии со статьей 50 Закона Республики Казахстан "О правовых актах", подпунктом 264) пункта 14 Положения о Министерстве юстиции Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 28 октября 2004 года № 1120 "Вопросы Министерства юстиции Республики Казахстан", и определяют порядок проведения государственными органами правового мониторинга.

2. Правовой мониторинг проводится с целью выявления в принятых нормативных правовых актах противоречий законодательству Республики Казахстан, дублирований, пробелов, неэффективно реализуемых, устаревших и коррупциогенных норм права и выработки предложений по их совершенствованию путем прогнозирования, анализа, оценки эффективности реализации принятых нормативных правовых актов.

При этом правовой мониторинг должен быть направлен на оценку эффективности действующего нормативного регулирования в целом.

3. Объектом правового мониторинга выступают:

1) для центральных государственных органов и их ведомств, формирующих политику в определенной отрасли – отрасли (подотрасли) законодательства, включающие в себя совокупность нормативных правовых актов, принятых ими, и (или) разработчиками которых они являлись, либо относящихся к их компетенции и регулирующих определенную сферу общественных отношений (далее – отрасли (подотрасли) законодательства);

2) для центральных государственных органов и их ведомств, не формирующих политику в определенной отрасли, и органов местного государственного управления – нормативные правовые акты, принятые ими, и (или) разработчиками которых они являлись, либо относящиеся к их компетенции.

4. Правовому мониторингу подлежат:

1) конституционные законы, кодексы, консолидированные законы, законы;

2) нормативные правовые указы Президента Республики Казахстан;

3) нормативные правовые постановления Правительства Республики Казахстан;

4) нормативные правовые постановления Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан, Национального Банка Республики Казахстан и иных центральных государственных органов Республики Казахстан, нормативные правовые приказы министров Республики Казахстан и иных руководителей центральных государственных органов Республики Казахстан, нормативные правовые приказы руководителей ведомств центральных государственных органов Республики Казахстан;

5) нормативные правовые решения маслихатов, нормативные правовые постановления акиматов, нормативные правовые решения акимов и нормативные правовые постановления ревизионных комиссий.

Правовой мониторинг не проводится по следующим нормативным правовым актам:

1) нормативные правовые акты, утратившие силу в установленном законом порядке;

2) нормативные правовые акты о внесении изменений и дополнений;

3) нормативные правовые акты о признании нормативных правовых актов утратившими силу;

4) нормативные правовые акты, регулирующие внутриведомственную деятельность государственных органов и организаций, находящихся в их ведении, субъектов квазигосударственного сектора, органов местного самоуправления, национальных операторов, и не затрагивающие интересы третьих лиц;

5) нормативные постановления Конституционного Суда Республики Казахстан, Верховного Суда Республики Казахстан;

6) нормативные правовые акты об утверждении республиканского бюджета, гарантированном трансферте из Национального фонда Республики Казахстан, объемах трансфертов общего характера между республиканским и областными бюджетами, бюджетами городов республиканского значения, столицы, а также нормативные правовые акты о внесении изменений и (или) дополнений в них;

7) нормативные правовые акты о ратификации и денонсации международных договоров;

8) нормативные правовые акты об амнистии;

9) нормативные правовые акты органов местного государственного управления по вопросам административно-территориального устройства.

Правовой мониторинг по нормативным правовым актам, содержащим государственные секреты и иную охраняемую законом тайну, а также нормативным правовым актам, имеющим пометки "Для служебного пользования", "Без опубликования в печати", "Не для печати", проводится в соответствии с внутренним порядком государственного органа.

5. Мониторинг нормативных правовых указов Президента Республики Казахстан ведется на постоянной основе государственными органами, являющимися их разработчиками, в порядке, установленном настоящими Правилами, а также Правилами подготовки и реализации послания, работы с актами и поручениями Президента Республики Казахстан и осуществления контроля за их исполнением, проведения мониторинга нормативных правовых указов, утвержденных Указом Президента Республики Казахстан от 27 апреля 2010 года № 976.

6. При проведении правового мониторинга государственные органы могут привлекать общественные и научные организации, граждан в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

7. В государственных органах координацию деятельности подразделений по правовому мониторингу осуществляют юридические службы, в случае их отсутствия – структурные подразделения, определяемые руководителем государственного органа (далее – юридические службы).

8. Координацию деятельности государственных органов по правовому мониторингу осуществляют органы юстиции.

9. Центральные государственные органы и их ведомства, формирующие политику в определенной отрасли, проводят правовой мониторинг в соответствии с главами 2, 3 и 4 настоящих Правил.

10. Центральные государственные органы и их ведомства, не формирующие политику в определенной отрасли, и органы местного государственного управления проводят правовой мониторинг в соответствии с главами 5 и 6 настоящих Правил.

11. При проведении правового мониторинга используются:

1) информация, содержащаяся в ежегодных посланиях Президента Республики Казахстан, ежегодных посланиях Конституционного Суда Республики Казахстан Парламенту Республики Казахстан о состоянии конституционной законности в стране, иных актах в области системы государственного планирования;

2) правовые позиции, изложенные в нормативных постановлениях Конституционного Суда;

3) нормативные постановления Верховного Суда Республики Казахстан;

4) результаты анализа, обобщений судебной практики;

5) акты прокурорского надзора относительно практики применения нормативных правовых актов;

6) результаты государственного аудита (аудиторское заключение органов государственного аудита и финансового контроля);

7) обзоры практики применения нормативных правовых актов, подготовленные государственными органами;

8) результаты анализа эффективности законодательства, проведенного уполномоченной организацией, определяемой Правительством Республики Казахстан;

9) результаты анализа и обобщений обращений граждан, юридических лиц в государственные органы;

10) статистические данные по правоприменительной практике;

11) заключения научных экспертиз нормативных правовых актов;

12) рекомендации по устранению причин и условий, способствующих совершению коррупционных правонарушений, выявленных по результатам внешнего и внутреннего анализов коррупционных рисков;

13) результаты ежегодных и специальных докладов о деятельности Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан, а также консолидированные доклады участников национального превентивного механизма;

14) результаты анализа по вопросам дебюрократизации государственного аппарата, в том числе с изучением административных процедур государственных органов;

15) результаты анализа по вопросам совершенствования процессов в сфере оказания государственных услуг;

16) результаты анализа регуляторного воздействия;

17) предложения Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан, объединений субъектов частного предпринимательства, а также экспертных советов по совершенствованию действующего законодательства Республики Казахстан, затрагивающего интересы субъектов частного предпринимательства;

18) экспертные заключения Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан и экспертных советов;

19) заключения (рекомендации) общественного мониторинга применения норм законодательства, проводимого общественными советами, а также некоммерческими организациями, гражданами по поручению общественных советов;

20) результаты общественного мониторинга нормативных правовых актов;

21) результаты социологических исследований по вопросам правоприменения нормативных правовых актов;

22) аналитические, консалтинговые, социологические и иные исследования государственных органов и местных исполнительных органов Республики Казахстан, их подведомственных организаций, субъектов квазигосударственного сектора, проводимые в Республике Казахстан, финансируемые из республиканского и местных бюджетов, а также исследования, проведенные совместно с международными организациями, публикуемые на платформе информационно-правовой системы "Әділет";

23) аналитические материалы по совершенствованию законодательства;

24) материалы научно-практических конференций, семинаров, совещаний, проводимых по проблемам действующего законодательства, а также представляемые неправительственными организациями;

25) информация, содержащаяся в средствах массовой информации и на интернет-ресурсах в общедоступных сетях телекоммуникаций, в том числе социальных сетях.

Глава 2. Утверждение графика проведения правового мониторинга центральными государственными органами, формирующими политику в определенной отрасли

12. В целях обеспечения проведения правового мониторинга отрасли (подотрасли) законодательства центральные государственные органы на ежегодной основе утверждают график проведения правового мониторинга (далее – график) на предстоящий календарный год, разработанный по форме согласно приложению 1 к настоящим Правилам, который содержит:

1) наименование отрасли (подотрасли) законодательства;

2) полный перечень нормативных правовых актов, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства;

3) наименование структурных подразделений государственного органа, ответственных за проведение правового мониторинга;

4) сроки проведения правового мониторинга.

При этом выбор отрасли (подотрасли) законодательства основывается на социальной значимости, проблемах в правоприменительной практике, экономических факторах, нестабильности нормативных правовых актов.

График утверждается руководителем аппарата государственного органа либо иным должностным лицом, курирующим вопросы юридической службы, до 25 декабря года, предшествующего году проведения правового мониторинга и в течение двух рабочих дней со дня его утверждения размещается на интернет-ресурсе государственного органа.

13. Перечень отраслей (подотраслей) законодательства, утверждаемый графиком, формируется на основании функций государственного органа, утвержденных их положениями, и должен предусматривать проведение правового мониторинга не менее одной отрасли (подотрасли) законодательства в квартал, которые не могут дублироваться в течение одного года.

14. Не включается в график отрасль (подотрасль) законодательства, по которой проводился правовой мониторинг в предыдущем году.

15. В случае несоответствия утвержденного графика требованиям, предусмотренным настоящими Правилами, государственный орган вносит в график соответствующие изменения.

Глава 3. Проведение правового мониторинга центральными государственными органами, формирующими политику в определенной отрасли

16. Структурные подразделения государственного органа в установленные графиком сроки представляют юридическим службам информацию по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

17. В целях обеспечения всестороннего проведения правового мониторинга государственные органы вправе привлекать целевые группы.

Примечание. Для целей настоящих Правил под целевой группой понимается круг заинтересованных лиц, на которых распространяется действие нормативных правовых актов соответствующей отрасли (подотрасли) законодательства, общественные советы, экспертные советы, Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан и иные организации.

18. Правовой мониторинг включает в себя следующие этапы:

1) ретроспективный анализ отрасли (подотрасли) законодательства;

2) анализ стратегических целей, в том числе целевых индикаторов, и исполнения обязательств, вытекающих из международных договоров, ратифицированных Республикой Казахстан, в рамках отрасли (подотрасли) законодательства;

3) анализ правоприменительной практики отрасли (подотрасли) законодательства;

4) определение степени стабильности правового регулирования отрасли (подотрасли) законодательства;

5) юридический анализ отрасли (подотрасли) законодательства.

19. Под ретроспективным анализом понимается анализ внесенных в нормы отрасли (подотрасли) законодательства изменений и (или) дополнений концептуального характера, повлиявших на правовое регулирование общественных отношений. При этом период времени, в рамках которого проводится ретроспективный анализ, составляет не менее последних пяти лет.

Целью ретроспективного анализа является оценка наступивших правовых последствий, вследствие введения в действие нормативных правовых актов, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства, на предмет достижения ожидаемых результатов, являвшихся основанием их введения.

Итоги ретроспективного анализа отрасли (подотрасли) законодательства оформляются по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

20. Анализ стратегических целей, в том числе целевых индикаторов, и исполнения обязательств, вытекающих из международных договоров, ратифицированных Республикой Казахстан, в рамках отрасли (подотрасли) законодательства проводится с целью определения достаточности правового регулирования для их достижения.

Государственные органы определяют достижение целей, целевых индикаторов, предусмотренных документами Системы государственного планирования и иными документами планирования (при наличии), реализация которых обеспечивается введением соответствующего правового регулирования в рамках отрасли (подотрасли) законодательства, а также анализируют отрасль (подотрасль) законодательства на предмет исполнения международных обязательств.

Виды документов Системы государственного планирования и иных документов планирования определяются постановлением Правительства Республики Казахстан "Об утверждении Системы государственного планирования в Республике Казахстан" от 29 ноября 2017 года № 790.

21. Итоги анализа стратегических целей, в том числе целевых индикаторов, и исполнения международных обязательств, в рамках отрасли (подотрасли) законодательства оформляются по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

22. Анализ правоприменительной практики проводится в целях выявления проблемных вопросов, препятствующих достижению целей правового регулирования.

Под проблемными вопросами понимаются юридические, социальные, экономические, организационные и иные факторы, выявляемые в процессе правоприменительной практики, которые влияют на качество регулирования и практическое применение норм.

23. При проведении анализа правоприменительной практики используются сведения, предусмотренные пунктом 11 настоящих Правил.

24. Органы местного государственного управления предоставляют по запросу центрального государственного органа информацию о проблемных вопросах правоприменительной практики в рамках отрасли (подотрасли) законодательства.

Органы местного государственного управления предоставляют информацию в течение тридцати календарных дней со дня поступления запроса, если иной срок не установлен центральным государственным органом.

25. Итоги анализа правоприменительной практики оформляются по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

26. Степень стабильности правового регулирования отрасли (подотрасли) законодательства определяется на основе формулы, предусмотренной приложением 2 к настоящим Правилам.

27. Объектом определения степени стабильности правового регулирования отрасли (подотрасли) законодательства выступают:

1) конституционные законы, кодексы, консолидированные законы;

2) нормативные правовые указы Президента Республики Казахстан;

3) нормативные правовые постановления Правительства Республики Казахстан;

28. Объектом определения степени стабильности правового регулирования отрасли (подотрасли) законодательства не являются:

1) нормативные правовые акты о внесении изменений и (или) дополнений в нормативные правовые акты;

2) нормативные правовые акты о ратификации и денонсации международных договоров;

3) нормативные правовые акты об утверждении республиканского бюджета, гарантированном трансферте из Национального фонда Республики Казахстан, объемах трансфертов общего характера между республиканским и областными бюджетами, бюджетами городов республиканского значения, столицы, а также нормативные правовые акты о внесении изменений и (или) дополнений в них;

4) нормативные правовые акты об амнистии;

5) нормативные правовые акты, утратившие силу в установленном законом порядке.

29. Периодом определения степени стабильности правового регулирования является год, предшествующий году проведения правового мониторинга.

30. Под стабильным правовым регулированием отрасли (подотрасли) законодательства понимается правовое регулирование, степень которого не превышает 5 баллов.

Под относительно стабильным правовым регулированием отрасли (подотрасли) законодательства понимается правовое регулирование, степень которого превышает 5 баллов, но не превышает 10 баллов.

Под нестабильным правовым регулированием отрасли (подотрасли) законодательства понимается правовое регулирование, степень которого превышает 10 баллов.

31. Юридический анализ отрасли (подотрасли) законодательства проводится с целью выявления противоречий законодательству Республики Казахстан, дублирований, пробелов, неэффективно реализуемых, устаревших и коррупциогенных норм права и оформляется по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

32. По итогам правового мониторинга формируются выводы проведенного анализа, которые позволяют достичь целей правового мониторинга, предусмотренных пунктом 2 настоящих Правил, рекомендации по совершенствованию нормативного регулирования, а также предполагаемые сроки принятия мер по устранению выявленных недостатков и реализации выработанных рекомендаций.

Глава 4. Итоги правового мониторинга отрасли (подотрасли) законодательства, проведенного центральными государственными органами, формирующими политику в определенной отрасли

33. Итоги проведения правового мониторинга оформляются юридической службой по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

34. Контроль за качеством проведения правового мониторинга осуществляется руководителем аппарата государственного органа либо иным должностным лицом, курирующим вопросы юридической службы, а также Министерством юстиции Республики Казахстан (далее – Министерство юстиции), которое вносит в Аппарат Правительства Республики Казахстан информацию о фактах некачественного проведения правового мониторинга.

Примечание. Под некачественным проведением правового мониторинга понимается отчет, не раскрывающий цели правового мониторинга, ввиду поверхностного или неполного анализа.

35. Итоги проведенного правового мониторинга ежеквартально, в срок до 10 числа месяца, следующего за отчетным кварталом, направляются центральными государственными органами на казахском и русском языках в Министерство юстиции с приложением замечаний и (или) рекомендаций целевых групп (при наличии).

36. Центральные государственные органы размещают итоги проведенного правового мониторинга на своем интернет-ресурсе в течение трех рабочих дней со дня его направления в Министерство юстиции.

Глава 5. Порядок проведения правового мониторинга центральными государственными органами, не формирующими политику в определенной отрасли

37. Правовой мониторинг центральными государственными органами, не формирующими политику, проводится на постоянной основе.

При проведении правового мониторинга используются сведения, предусмотренные в пункте 11 настоящих Правил.

38. Структурными подразделениями центральных государственных органов проводится юридический анализ нормативных правовых актов, принятых ими, и (или) разработчиками которых они являлись, либо относящихся к их компетенции, с целью выявления в них противоречий законодательству Республики Казахстан, дублирований, пробелов, неэффективно реализуемых, устаревших и коррупциогенных норм права.

39. Структурные подразделения представляют юридическим службам информацию на казахском и русском языках по форме согласно приложению 3 к настоящим Правилам до конца отчетного года.

40. По итогам проведенного правового мониторинга структурными подразделениями, юридические службы по итогам года, в срок до 15 января года, следующего за отчетным, направляют в Министерство юстиции отчет по форме согласно приложению 3 к настоящим Правилам.

Глава 6. Порядок проведения правового мониторинга органами местного государственного управления

41. Правовой мониторинг органами местного государственного управления проводится на постоянной основе.

При проведении правового мониторинга используются сведения, предусмотренные в пункте 11 настоящих Правил.

42. Структурные подразделения органа местного государственного управления представляют юридическим службам информацию на казахском и русском языках по форме согласно приложению 3 к настоящим Правилам до конца отчетного года.

43. По итогам проведенного правового мониторинга органы местного государственного управления по итогам года, в срок до 15 января года, следующего за отчетным, направляют в территориальные органы юстиции отчеты по форме согласно приложению 4 к настоящим Правилам.

44. Территориальные органы юстиции областей, городов республиканского значения, столицы анализируют и обобщают представленную информацию и направляют итоговую информацию по форме согласно приложению 4 к настоящим Правилам в Министерство юстиции до 1 февраля года, следующего за отчетным периодом.

Глава 7. Итоговая информация по результатам правового мониторинга

45. Министерство юстиции анализирует и обобщает представленную в соответствии с пунктами 35, 40 и 44 настоящих Правил информацию, до 15 февраля ежегодно размещает итоговую информацию на своем интернет-ресурсе и в единой системе правовой информации.

В целях проверки достоверности сведений, представленных государственными органами в период проведения правового мониторинга нормативных правовых актов, органы юстиции проводят дополнительное изучение результатов проведенного правового мониторинга.

46. Годовой отчет, размещаемый Министерством юстиции, помимо обобщения представленной государственными органами информации содержит рекомендации о принятии мер по повышению качества проведения государственными органами правового мониторинга.

Глава 8. Иные вопросы, связанные с правовым мониторингом

47. Для обеспечения полноты проведения правового мониторинга государственные органы два раза в год направляют в органы юстиции перечни принятых актов центральных государственных органов и органов местного государственного управления по итогам первого полугодия (до 10 июля текущего года) и года (до 10 января года, следующего за отчетным), по форме согласно приложению 5 к настоящим Правилам, за исключением правовых актов по кадровым и хозяйственным вопросам.

Органы юстиции запрашивают соответствующие акты для решения вопроса о необходимости их государственной регистрации.

48. В случае выявления в нормативных правовых актах, входящих в компетенцию государственных органов, разработчиком которых они не являются, противоречащих законодательству Республики Казахстан, устаревших, коррупциогенных и неэффективно реализуемых норм права, государственные органы уведомляют о выявленных фактах государственный орган, принявший данный нормативный правовой акт, либо являющийся его разработчиком, либо к компетенции которого относится данный вопрос.

49. Принятыми мерами по результатам проведенного правового мониторинга являются:

1) по законодательным актам Республики Казахстан – разработка Консультативного документа регуляторной политики, включение соответствующих законопроектов в План законопроектных работ, внесение законопроекта в Мажилис Парламента Республики Казахстан либо внесение поправок в другие законопроекты;

2) по нормативным правовым постановлениям Правительства Республики Казахстан – внесение проекта постановления Правительства в Аппарат Правительства Республики Казахстан;

3) по актам центральных государственных органов, органов местного государственного управления – внесение нормативного правового акта на государственную регистрацию в органы юстиции;

4) по нормативным правовым актам, не подлежащим государственной регистрации в органах юстиции – внесение в них изменений и (или) дополнений или признание их утратившими силу.

50. Органы юстиции совместно с государственными органами не менее одного раза в год рассматривают на Координационном совете юридических служб государственных органов при Министерстве юстиции результаты правового мониторинга с целью выработки рекомендаций по устранению выявленных недостатков.

51. Безосновательное отсутствие рекомендаций по совершенствованию отрасли (подотрасли) законодательства по итогам проведения правового мониторинга может являться основанием для непринятия предложений государственных органов при разработке Министерством юстиции текущего плана законопроектных работ.

Глава 9. Альтернативный правовой мониторинг

52. Уполномоченной организацией, определенной постановлением Правительства Республики Казахстан от 28 марта 2019 года № 149 "О некоторых вопросах нормотворческой деятельности в Республике Казахстан", проводится анализ эффективности законодательства.

Результаты проведенного анализа эффективности законодательства используются государственными органами при проведении правового мониторинга.

В случае несогласия с результатами проведенного анализа эффективности законодательства государственный орган в течение тридцати рабочих дней после получения результатов анализа эффективности направляет в уполномоченную организацию письменное мотивированное и аргументированное обоснование причин несогласия с соответствующими результатами.

53. Общественный мониторинг нормативных правовых актов может проводиться целевыми группами.

54. Результаты общественного мониторинга могут направляться в Министерство юстиции и иным заинтересованным государственным органам, осуществляющим руководство в соответствующих сферах общественных отношений.

Результаты общественного мониторинга подлежат обязательному рассмотрению соответствующим государственным органом, который в течение тридцати рабочих дней должен дать мотивированный ответ.

55. Результаты общественного мониторинга используются уполномоченными государственными органами при проведении правового мониторинга.

	Приложение к приказу Министр юстиции Республики Казахстан от 31 декабря 2024 года № 1070
	Приложение 1 к Правилам проведения правового мониторинга
	Форма

График проведения правового мониторинга на 20__ год
________________________________________________
(наименование государственного органа)

№ п/п	Наименование отрасли (подотрасли) законодательства	Перечень нормативных правовых актов, охватываемых отраслью (подотраслью) законодательства	Ответственные структурные подразделения государственного органа	Сроки проведения правового мониторинга (ежеквартально)

__________________________________________
(руководитель аппарата государственного органа
либо иное должностное лицо, курирующее вопросы
юридической службы (Ф.И.О. (при наличии))
"___" ___________ 20__ года _____________ подпись

	Приложение 2 к Правилам проведения правового мониторинга
	Форма

Отчет о проведении правового мониторинга
__________________________________________________
(наименование отрасли (подотрасли) законодательства)

Итоги правового мониторинга представляются в виде аналитической справки,
содержащей структурированную и обобщенную информацию
по результатам анализа отрасли (подотрасли) законодательства.

I. Введение.

Наименование отрасли (подотрасли) законодательства:

Перечень нормативных правовых актов, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства:

Целевые группы:

Описание отрасли (подотрасли), ее цели и задачи в системе государственного управления, объект и субъект регулирования:

II. Ретроспективный анализ отрасли (подотрасли) законодательства.

В данном разделе необходимо указать информацию о выстроенной государством политике в соответствующей отрасли (подотрасли), принятых решениях, реализованных новеллах, внесенных изменений и дополнений для оценки эволюционного развития соответствующей отрасли (подотрасли) законодательства.

Ретроспективный анализ проводится по законодательным актам или разделам, главам и др. законодательных актов, которыми регулируется соответствующая отрасль (подотрасль), а также по законам (или их частям), которыми вносились в них изменения.

№ п/п	Временной период анализируемой отрасли (подотрасли) законодательства	Наименование законодательного акта	Описание внесенных изменений и (или) дополнений концептуального характера (с указанием структурных элементов законодательного акта)	Основания корректировки и изначально заявленные цели	Фактические последствия (результаты внесенных корректировок)

III. Анализ стратегических целей и целевых индикаторов

№ п/п	Наименование документа Системы государственного планирования или иного документа планирования	Цель (результат, который необходимо достигнуть в соответствии с документом Системы государственного планирования или иного документа планирования)	Наименование действующего нормативного правового акта либо принятого или разрабатываемого в реализацию цели (с указанием структурного элемента нормативного правового акта, проекта нормативного правового акта)	Сведения о содержании норм, направленных либо способствующих достижению цели (правовые инструменты)	Оценка норм права на предмет достижения целей (насколько нормативное регулирование позволяет достичь их). *В случае отсутствия необходимых норм права/правовых инструментов вырабатываются соответствующие предложения

IV. Анализ исполнения обязательств, вытекающих из международных договоров, ратифицированных Республикой Казахстан.

№ п/п	Наименование международного договора	Обязательство Республики Казахстан (с указанием структурного элемента международного договора)	Наименование действующего нормативного правового акта либо принятого или разрабатываемого во исполнение обязательства (с указанием структурного элемента нормативного правового акта, проекта нормативного правового акта)	Сведения о содержании норм, направленных либо способствующих исполнению обязательств (правовые инструменты) *В случае отсутствия необходимых норм права/правовых инструментов вырабатываются соответствующие предложения

V. Анализ правоприменительной практики

В данном разделе необходимо представить информацию о состоянии правоприменительной и судебной практики, а также провести мониторинг средств массовой информации, социальных сетей, обращений граждан и юридических лиц, актов прокурорского надзора, материалов научно-практических конференций, семинаров и иных источников информации с одновременным подтверждением изложенной информации путем заполнения таблицы.

№ п/п	Наименование нормативного правового акта	Структурный элемент нормативного правового акта	Описание проблемных вопросов	Источники информации	Принятые или принимаемые меры

VI. Анализ степени стабильности отрасли (подотрасли) законодательства

№ п/п	Наименование нормативного правового акта	Наименование нормативного правового акта, которым вносились изменения и (или) дополнения	Структурный элемент нормативного правового акта, в который внесены изменения и (или) дополнения	Обоснование внесенного изменения и (или) дополнения
Конституционные законы, кодексы, консолидированные законы, законы
1.



2.



Нормативные правовые указы Президента Республики Казахстан
3.



4.



Нормативные правовые постановления Правительства Республики Казахстан
5.



6.



Ведомственные нормативные правовые акты
7.



8.



Степень стабильности отрасли:

Примечание. Под ведомственными нормативными правовыми актами понимаются нормативные правовые постановления Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан, Национального Банка Республики Казахстан и иных центральных государственных органов Республики Казахстан, нормативные правовые приказы министров Республики Казахстан и иных руководителей центральных государственных органов Республики Казахстан, нормативные правовые приказы руководителей ведомств центральных государственных органов Республики Казахстан.

Индекс стабильности отрасли (подотрасли) законодательства определяется путем сложения стабильности видов нормативных правовых актов, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства, по следующей формуле:

S_общ.= S_Z+S_U+S_PP+S_V,

где:

S_общ. – индекс стабильности отрасли (подотрасли) законодательства;

S_Z – индекс стабильности конституционных законов, кодексов, консолидированных законов, законов, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства;

S_U – индекс стабильности нормативных правовых указов Президента Республики Казахстан, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства;

S_PP – индекс стабильности нормативных правовых постановлений Правительства Республики Казахстан, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства;

S_V – индекс стабильности ведомственных нормативных правовых актов, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства.

Индекс стабильности конституционных законов, кодексов, консолидированных законов, законов, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства, определяется по следующей формуле:

где:

A_z – количество конституционных законов, законов, которыми вносились изменения и (или) дополнения в конституционные законы, кодексы, консолидированные законы, законы, регулирующие отрасль (подотрасль) законодательства;

B_z – общее количество конституционных законов, кодексов, консолидированных законов, законов, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства;

55 – процентное значение вида нормативного правового акта.

Индекс стабильности нормативных правовых указов Президента Республики Казахстан, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства, определяется по следующей формуле:

где:

A_U – количество нормативных правовых указов Президента Республики Казахстан, которыми вносились изменения и (или) дополнения в нормативные правовые указы Президента Республики Казахстан, регулирующие отрасль (подотрасль) законодательства;

B_U – общее количество нормативных правовых указов Президента Республики Казахстан, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства;

5 – процентное значение вида нормативного правового акта.

Индекс стабильности нормативных правовых постановлений Правительства Республики Казахстан, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства, определяется по следующей формуле:

где:

A_PP – количество нормативных правовых постановлений Правительства Республики Казахстан, которыми вносились изменения и (или) дополнения в нормативные правовые постановления Правительства Республики Казахстан, регулирующие отрасль (подотрасль) законодательства;

B_PP – общее количество нормативных правовых постановлений Правительства Республики Казахстан, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства;

15 – процентное значение вида нормативного правового акта.

Индекс стабильности ведомственных нормативных правовых актов, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства, определяется по следующей формуле:

где:

A_V – количество ведомственных нормативных правовых актов, которыми вносились изменения и (или) дополнения в ведомственные нормативные правовые акты, регулирующие отрасль (подотрасль) законодательства;

B_PP – общее количество ведомственных нормативных правовых актов, регулирующих отрасль (подотрасль) законодательства;

30 – процентное значение вида нормативного правового акта.

VII. Юридический анализ

№ п/п	Вид, дата принятия, номер и наименование нормативного правового акта, выявленного в ходе проведения правового мониторинга	Структурный элемент (часть, абзац, подпункт, пункт, статья) нормативного правового акта	Описание выявленного недостатка	Предпринимаемые или принятые меры по устранению выявленных недостатков (в том числе наименование проекта нормативного правового акта, стадия разработки либо согласования)
1	2	3	4	5
Противоречащие нормы
1.
Потенциально не соответствующие Конституции Республики Казахстан нормы
2.
Устаревшие нормы
3.
Коррупциогенные нормы
4.
Дублирующие нормы
5.
Пробелы норм права
6.
Наличие излишних бланкетных и отсылочных норм
7.
Иное (в случае наличия)
8.
Итого: (количество выявленных недостатков права)

VIII. Выводы и предложения

В данном разделе указываются выводы проведенного анализа, основанные на представленной в иных разделах информации, которые позволяют оценить эффективность правового регулирования отрасли, с рекомендациями по дальнейшему совершенствованию нормативного регулирования, а также указанием предполагаемых сроков принятия мер по устранению выявленных недостатков и реализации выработанных рекомендаций.

IX. Информация по мерам, направленным на устранение выявленных недостатков норм права.

№ п/п	Наименование акта	Выработанная рекомендация	Срок реализации
1.

___________________________________________
(руководитель аппарата государственного органа
либо иное должностное лицо, курирующее вопросы
юридической службы (Ф.И.О. (при наличии))
"___" ___________ 20__ года _____________ подпись

	Приложение 3 к Правилам проведения правового мониторинга
	Форма

Отчет по результатам проведенного правового мониторинга
по нормативным правовым актам
"_________________________________________________________"
(наименование государственного органа)

№ п/п	Вид, дата принятия, номер и наименование нормативного правового акта, выявленного в ходе проведения правового мониторинга	Структурный элемент (часть, абзац, подпункт, пункт, статья) нормативного правового акта	Описание выявленного недостатка	Предпринимаемые или принятые меры по устранению выявленных недостатков (в том числе наименование проекта нормативного правового акта, стадия разработки либо согласования)
1	2	3	4	5
Противоречащие нормы
1.
Потенциально не соответствующие Конституции Республики Казахстан нормы
2.
Устаревшие нормы
3.
Коррупциогенные нормы
4.
Дублирующие нормы
5.
Пробелы норм права
6.
Наличие излишних бланкетных и отсылочных норм
7.
Иное (в случае наличия)
8.
	Итого: (количество выявленных недостатков права)

	Приложение 4 к Правилам проведения правового мониторинга
	Форма

Результаты правового мониторинга, проведенного органами
местного государственного управления
_______________________________________________________
(наименование государственного органа)

I РАЗДЕЛ

1. Наименование нормативного правового акта

2. Неэффективно реализуемые нормы

№ п/п	Конкретные неэффективно реализуемые нормы	Возникающие на практике проблемы	Предлагаемые пути решения

II РАЗДЕЛ

№ п/п	Вид, дата принятия, номер и наименование нормативного правового акта, выявленного в ходе проведения правового мониторинга	Структурный элемент (часть, абзац, подпункт, пункт, статья) нормативного правового акта	Описание выявленного недостатка	Предпринимаемые или принятые меры по устранению выявленных недостатков (в том числе наименование проекта нормативного правового акта, стадия разработки либо согласования)
1	2	3	4	5
Противоречащие нормы
1.
Потенциально не соответствующие Конституции Республики Казахстан нормы
2.
Устаревшие нормы
3.
Коррупциогенные нормы
4.
Дублирующие нормы
5.
Пробелы норм права
6.
Наличие излишних бланкетных и отсылочных норм
7.
Иное (в случае наличия)
8.
	Итого: (количество выявленных недостатков права)

	Приложение 5 к Правилам проведения правового мониторинга
	Форма

Перечень принятых актов
_______________________________________
(наименование государственного органа)

№ п/п	дата принятия акта (число, месяц, год)	номер акта	полное наименование акта (в случае внесения изменений и (или) дополнений в основной акт, полное наименование основного акта)	не направлен на государственную регистрацию

продолжение таблицы

направлен на государственную регистрацию (дата и номер сопроводительного письма)	зарегистрирован (дата и номер государственной регистрации)	отказано в государственной регистрации (дата и номер письма органов юстиции)	принятые меры после получения отказа в государственной регистрации (дата и номер акта об отмене)	отмена государственной регистрации (дата и номер решения суда)

____________________________________________
(руководитель аппарата государственного органа
либо иное должностное лицо, курирующее вопросы
юридической службы (Ф.И.О. (при наличии))
"___" ___________ 20__ года _____________ подпись

"Құқықтық мониторинг жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2023 жылғы 11 шiлдедегi № 471 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы

Құқықтық мониторинг жүргізу ережелері

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Белгілі бір салада саясатты қалыптастыратын орталық мемлекеттік органдардың құқықтық мониторинг жүргізу кестесін бекіту

3-тарау. Белгілі бір салада саясатты қалыптастыратын орталық мемлекеттік органдардың құқықтық мониторингін жүргізу

5-тарау. Белгілі бір салада саясатты қалыптастырмайтын орталық мемлекеттік органдардың құқықтық мониторинг жүргізу тәртібі

6-тарау. Жергілікті мемлекеттік басқару органдарын құқықтық мониторинг жүргізу тәртібі

7-тарау. Құқықтық мониторинг нәтижелері бойынша жиынтық ақпарат.

8-тарау. Құқықтық мониторингке қатысты өзге де мәселелер.

9-тарау. Баламалы құқықтық мониторинг.

________________________________________

(мемлекеттік органның атауы)

20___ жылға арналған құқықтық мониторинг жүргізу кестесі

Құқықтық мониторинг жүргізу туралы есеп ___________________________

(заңнама саласының (кіші саласының) атауы)

I. Кіріспе.

II. Заңнама саласын (кіші саласын) ретроспективті талдауы.

III. Стратегиялық мақсаттар мен нысаналы индикаторларды талдауы.

IV. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардан туындайтын міндеттемелердің орындалуын талдауы.

V. Құқық қолдану практикасын талдауы.

VI. Заңнама саласының (кіші саласының) тұрақтылығы.

VII. Құқықтық талдауы.

VIII. Қорытындылар мен ұсыныстар.

"_____________________________________________"

(мемлекеттік органның атауы)

Жүргізілген нормативтік құқықтық актілермен құқықтық мониторинг нәтижелері бойынша есеп

Жергілікті мемлекеттік басқару органдар жүргізген құқықтық мониторинг нәтижелері

_______________________________________________________

(мемлекеттік органның атауы)

Қабылдаған актілерінің тізбесі

_____________________________________

(мемлекеттік органның атауы)

О внесении изменения в приказ Министра юстиции Республики Казахстан от 11 июля 2023 года № 471 "Об утверждении Правил проведения правового мониторинга"

Правила проведения правового мониторинга

Глава 1. Общие положения

Глава 2. Утверждение графика проведения правового мониторинга центральными государственными органами, формирующими политику в определенной отрасли

Глава 3. Проведение правового мониторинга центральными государственными органами, формирующими политику в определенной отрасли

Глава 5. Порядок проведения правового мониторинга центральными государственными органами, не формирующими политику в определенной отрасли

Глава 6. Порядок проведения правового мониторинга органами местного государственного управления

Глава 7. Итоговая информация по результатам правового мониторинга

Глава 8. Иные вопросы, связанные с правовым мониторингом

Глава 9. Альтернативный правовой мониторинг

Отчет о проведении правового мониторинга__________________________________________________(наименование отрасли (подотрасли) законодательства)

I. Введение.

II. Ретроспективный анализ отрасли (подотрасли) законодательства.

III. Анализ стратегических целей и целевых индикаторов

IV. Анализ исполнения обязательств, вытекающих из международных договоров, ратифицированных Республикой Казахстан.

V. Анализ правоприменительной практики

VI. Анализ степени стабильности отрасли (подотрасли) законодательства

VII. Юридический анализ

VIII. Выводы и предложения

IX. Информация по мерам, направленным на устранение выявленных недостатков норм права.

Отчет по результатам проведенного правового мониторингапо нормативным правовым актам "_________________________________________________________"(наименование государственного органа)

Перечень принятых актов_______________________________________(наименование государственного органа)

Отчет о проведении правового мониторинга
__________________________________________________
(наименование отрасли (подотрасли) законодательства)

Отчет по результатам проведенного правового мониторинга
по нормативным правовым актам
"_________________________________________________________"
(наименование государственного органа)

Перечень принятых актов
_______________________________________
(наименование государственного органа)