ИПС "Әділет"

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР 10.02.2017 № 44-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      Қолданушылар назарына!
      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін РҚАО мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

РҚАО-ның ескертпесі!
ҚР Заңының қолданысқа енгізілу тәртібін 51-баптан қараңыз

Осы Заң Қазақстан Республикасында сот-сараптама қызметiн жүзеге асыру жөніндегі қоғамдық қатынастарды реттейдi.

Сот сараптамасын тағайындау және жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу, Азаматтық іс жүргізу кодекстерімен және Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексімен белгіленеді.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

1) арнаулы ғылыми білім – сот-сараптамалық зерттеулердің әдістемелерінде іске асырылған, мазмұны ғылыми білімді құрайтын арнаулы білім саласы;

2) сарапшының қорытындысы – Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарына сәйкес ресiмделген, сот-сараптамалық зерттеудiң барысы мен нәтижелерiн көрсететiн құжат;

3) сот-сараптама қызметi – сот сараптамасы органдары мен сот сарапшыларының сот сараптамасын ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі қызметі;

4) сот-сараптама қызметiмен айналысуға арналған лицензия – Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгi жеке тұлғаға сот-сараптама қызметiмен айналысуға беретiн рұқсат;

5) сот-сараптамалық зерттеу әдістемесі – сот сараптамасының белгілі бір тегінің, түрінің нысанасына жататын мән-жайларды анықтау үшін сот сараптамасы объектілерін зерделеу кезінде қолданылатын әдістер жүйесі;

6) сот-сараптамалық зерттеу әдісі – сот сараптамасының нысанасына жататын мән-жайларды анықтау үшін сот сараптамасы объектілерін зерделеу кезінде қолданылатын қисындық және (немесе) құрал-саймандық операциялар (тәсілдер, әдістер) жүйесі;

7) сот сараптамасы – шешілуі үшін маңызы бар мән-жайларды анықтау мақсатында арнаулы ғылыми білім негізінде жүргізілетін қылмыстық, азаматтық істердің немесе әкімшілік құқық бұзушылық туралы істердің материалдарын зерттеу;

8) сот сараптамасының нысанасы – сот сараптамасын жүргізу жолымен анықталатын қылмыстық, азаматтық істерді не әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді шешу үшін маңызы бар мән-жайлар;

9) сот сараптамасы объектiлерi – заттай дәлелдемелер, құжаттар, адамның денесі мен психикалық жай-күйі, мәйіттер, жануарлар, үлгілер, сондай-ақ сот сараптамасы жүргізілетін іс материалдарында қамтылған сот сараптамасының нысанасына жататын мәліметтер;

10) сот сараптамасы органдары – Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен сот-сараптама қызметiн жүзеге асыратын мемлекеттiк заңды тұлғалар;

11) сот сараптамасы органының басшысы – сот сараптамасы органының сот-сараптама қызметіне басшылықты жүзеге асыратын адам (сот сараптамасы органының бірінші басшысы, сот сараптамасы органы аумақтық бөлімшесінің басшысы);

12) сот сарапшысы – осы Заңның талаптарына сәйкес келетiн, қылмыстық процестi жүргiзушi орган (адам), сот не әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстердi қарауға уәкiлеттiк берiлген орган (лауазымды адам), прокурор, нотариус Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен сот сараптамасын жүргiзудi тапсырған адам;

13) сот сарапшысы мамандығы – Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген сот сараптамасының белгілі бір түрін жүргізу саласындағы сот сарапшысының ғылыми құзыреттілігі;

14) үлгiлер – сот-сараптамалық зерттеу жүргізу және сарапшының қорытынды беруі үшін қажетті, тірі адамның, мәйіттің, жануардың, заттың, нәрсенің қасиеттерін бейнелейтін материалдық дүние объектілері.

Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының сот-сараптама қызметiтуралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының сот-сараптама қызметі туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, Қазақстан Республикасының Қылмыстық iс жүргiзу және Азаматтық iс жүргiзу кодекстерiнен, Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы кодексiнен, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

3-бап. Сот-сараптама қызметiнiң мазмұны

Сот-сараптама қызметiнiң мазмұны:

1) қылмыстық, азаматтық істер және әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша сот сараптамасын жүргізуді;

2) сот сараптамасы саласындағы ғылыми зерттеулерді;

3) сот сараптамасын ғылыми-әдiстемелiк және ақпараттық қамтамасыз етудi;

4) сот сарапшыларын iрiктеуді, кәсiптік даярлауды және олардың бiлiктiлiгiн арттыруды қамтиды.

4-бап. Сот-сараптама қызметiнiң мiндеті

Сот-сараптама қызметінің міндеті қылмыстық, азаматтық істер бойынша, сондай-ақ әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша іс жүргізуді арнаулы ғылыми білімді қолдану нәтижелерімен қамтамасыз ету болып табылады.

Ескерту. 4-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

5-бап. Сот-сараптама қызметiнiң принциптері

Сот-сараптама қызметi:

1) заңдылық;

2) адамның және азаматтың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін, заңды тұлғаның құқықтары мен заңды мүдделерін сақтау;

3) сот сарапшысының тәуелсіздігі;

4) сот-сараптамалық зерттеулердi жүргiзу кезінде ғылыми-техникалық құралдар мен әдiстердi пайдалануға жол беру;

5) сот-сараптамалық зерттеулердiң жан-жақтылығы, толықтығы және объективтілігі;

6) сот сарапшысының кәсіптік әдебін сақтау принциптеріне негізделеді.

6-бап. Сот-сараптама қызметiн жүзеге асыру кезіндегі заңдылық

Сот-сараптама қызметi Қазақстан Республикасы Конституциясының және осы қызметтің құқықтық негізін құрайтын өзге де нормативтiк құқықтық актiлердің талаптары дәл орындалған жағдайда жүзеге асырылады.

7-бап. Сот-сараптама қызметiн жүзеге асыру кезінде адамның және азаматтың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін, заңды тұлғаның құқықтары мен заңды мүдделерін сақтау

1. Сот-сараптама қызметі Қазақстан Республикасының Конституциясына, заңдарына және халықаралық құқықтың жалпы жұрт таныған принциптері мен нормаларына сәйкес адамның және азаматтың құқықтары, бостандықтары мен заңды мүдделері, заңды тұлғаның құқықтары мен заңды мүдделері сақталған жағдайда жүзеге асырылады.

2. Адамның құқықтары мен бостандықтарын уақытша шектеуді талап ететін сот-сараптамалық зерттеулер тек қана заңда белгіленген негіздерде және тәртіппен жүргізіледі.

3. Сот сараптамасы органының немесе сот сарапшысының әрекеттері (әрекетсіздігі) адамның және азаматтың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін не заңды тұлғаның құқықтары мен заңды мүдделерін шектеуге әкеп соқты деп санаған адам көрсетілген әрекеттерге (әрекетсіздікке) заңда белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқылы.

8-бап. Сот сарапшысының тәуелсiздiгi

1. Сот сарапшысы сот сараптамасын жүргізу кезінде іс жүргізу тұрғысынан дербес, сот сараптамасын тағайындаған органнан (адамнан), сот сараптамасы органының басшысынан және басқа да адамдардан тәуелсіз болады.

2. Сот сарапшысы жүргiзiлген зерттеулердiң нәтижелерiн негiзге ала отырып, қорытынды бередi. Бұл ретте ол Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалып, жол берiлетiн зерттеу құралдары мен әдiстерiн таңдауда дербес болады.

3. Сот сарапшысына құқыққа сыйымсыз ықпал етуге және оның заңды қызметіне кедергі келтіруге жол берілмейді және заңда белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

9-бап. Сот-сараптамалық зерттеулерді жүргізу құралдары мен әдiстерін пайдалануға жол беру

Сот-сараптамалық зерттеулерді жүргізу кезінде ғылыми-техникалық құралдар мен әдістерді қолдануға, егер олар:

1) Қазақстан Республикасының заңдарында тiкелей көзделсе немесе олардың нормалары мен қағидаттарына қайшы келмесе;

2) ғылыми жағынан дәлелді болса;

3) іс бойынша іс жүргізудің тиімділігін қамтамасыз ететін болса;

4) қауіпсіз болса жол беріледі.

Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

10-бап. Сот-сараптамалық зерттеулердің жан-жақтылығы, толықтығы және объективтiлiгi

1. Сот сарапшысы сот-сараптамасын жүргізу кезінде өзінің арнаулы ғылыми біліміне негізделген, объектілерді жан-жақты, толық және объективті зерттеу үшін барлық шараларды қолдануға міндетті.

2. Сот сарапшысының қорытындысы жалпы жұрт қабылдаған ғылыми және практикалық деректер негізінде жасалған қорытындылардың негізділігі мен дәйектілігін тексеруге мүмкіндік беретін ережелерге негізделуге тиіс.

11-бап. Сот сарапшысының кәсiптік әдебін сақтау

Сот-сараптамалық зерттеулерді жүргізу кезінде сот сарапшысының кәсіптік әдебінің нормалары сақталуға тиіс.

2-тарау. СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІНІҢ СУБЪЕКТІЛЕРІ

12-бап. Сот сарапшысына қойылатын кәсіптік және біліктілік талаптары

1. Сот сарапшысының арнаулы ғылыми бiлiмi болуға тиiс.

2. Сот сараптамасын жүргiзу:

1) сот сараптамасы органдарының қызметкерлерiне;

2) сот-сараптама қызметiн лицензия негiзiнде жүзеге асыратын жеке тұлғаларға;

3) осы баптың 3-тармағында көзделген жағдайларда бiржолғы тәртiппен өзге де адамдарға тапсырылуы мүмкiн.

3. Бiржолғы тәртiппен сараптама жүргiзу:

1) Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі белгілеген сот сараптамалары түрлерінің тізбесінде көзделмеген сот сараптамасы тағайындалған;

2) қылмыстық, азаматтық процеске қатысушының, әкiмшiлiк құқық бұзушылықтар туралы iстердi қарауға уәкiлеттiк берілген органның (лауазымды адамның), әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы іс бойынша iс жүргізуге қатысушының сот сараптамасы органдарының қызметкерi болып табылмайтын не Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес сот-сараптама қызметiн лицензия негiзiнде жүзеге асыратын адамды сарапшы ретiнде тарту туралы дәлелдi өтiнiшхаты қанағаттандырылған;

3) сот сараптамасы органдарының қызметкерлерi болып табылатын, сондай-ақ сот-сараптама қызметiн лицензия негiзiнде жүзеге асыратын тиiстi мамандықтағы барлық сот сарапшыларының бас тартуы қанағаттандырылған не сот сараптамасы органы тұтастай сот сараптамасын жүргiзуден дәлелдi түрде шеттетiлген;

4) осы Заңның 49-бабына сәйкес шет мемлекеттiң сот сарапшысы тартылған жағдайларда тапсырылуы мүмкiн.

4. Осы баптың 2-тармағының 1) және 2) тармақшаларында және 3-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында аталған адамдардың жоғары білімі болуға тиіс.

5. Осы баптың 2-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген адамдардың сот сараптамасының белгiлi бiр түрiн жүргiзу құқығына бiлiктiлiк куәлiгiмен расталатын сот сарапшысы бiлiктiлiгiнің болуы, оларды Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнiң комиссиялары аттестаттаған болуы және олардың Қазақстан Республикасы Сот сарапшыларының мемлекеттiк тiзiлiмiне енгiзiлуі тиiс.

6. Осы баптың 1, 4 және 5-тармақтарында белгiленген талаптарға сәйкес келетiн Қазақстан Республикасының азаматы сот сараптамасы органдарында сот сарапшысы лауазымына орналаса алады.

7. Сот сараптамасы органдарына алғаш рет жұмысқа кiретiн адамдар бiлiктiлiк емтиханын тапсырумен аяқталатын арнайы кәсiптiк даярлықтан өтедi. Арнайы кәсiптiк даярлық қағидаларын Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгi белгiлейдi.

8. Сот тәртiбiмен әрекет қабiлетi шектеулi немесе әрекетке қабiлетсiз деп танылған не өтелмеген немесе алынбаған соттылығы бар адам сот сарапшысы бола алмайды.

Тиiстi заңдық факт болған күннен бастап үш жыл бойына:

1) соттылығы заңда белгiленген тәртiппен өтелген немесе алынған;

2) қасақана қылмыс жасағаны үшін қылмыстық жауаптылықтан Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде босатылған;

3) мемлекеттiк қызметтен, құқық қорғау органдарынан, соттардан, сот сараптамасы органдарынан терiс себептермен шығарылған;

4) сот-сараптама қызметiмен айналысуға арналған лицензиядан айырылған;

5) сот-сараптама қызметiмен айналысуға арналған лицензиясының қолданысы осы Заңның 16-бабының 3-тармағында көзделген негiздер бойынша тоқтатылған адам сот сарапшысы бола алмайды.

      Ескерту. 12-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2013 № 113-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
       РҚАО-ның ескертпесі!
      13-баптың қолданысқа енгізілу тәртібін осы Заңның 50-1-бабынан қараңыз.

13-бап. Сот сарапшысы біліктілігін беру

1. Сот сарапшысы біліктілігін беру оның біліктілік емтиханын тапсырып, сот сараптамасының белгілі бір түрін жүргізу құқығына сот сарапшысының біліктілік куәлігінің берілуі арқылы жүзеге асырылады.

2. Біліктілік емтихандарын қабылдауды және сот сараптамасының белгілі бір түрін жүргізу құқығына сот сарапшысының біліктілік куәлігін беруді Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің біліктілік комиссиялары жүзеге асырады.

3. Біліктілік комиссиялары қызметінің қағидаларын және олардың құрамын Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі немесе денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

4. Сот сарапшысы біліктілігін беру үшін біліктілік емтихандарын қабылдау тәртібін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі немесе денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

      Ескерту. 13-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2013 № 113-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
      РҚАО-ның ескертпесі!
      14-баптың қолданысқа енгізілу тәртібін осы Заңның 50-1-бабынан қараңыз.

14-бап. Сот сарапшысын аттестаттау

1. Сот сараптамасы органдарының қызметкерлері болып табылатын сот сарапшыларының, сондай-ақ сот-сараптама қызметімен айналысуға арналған лицензия негізінде сот-сараптама қызметін жүзеге асыратын жеке тұлғалардың кәсіптік даярлығы деңгейін айқындау мақсатында, олар бес жылда бір рет Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің аттестаттау комиссиялары жүргізетін аттестаттаудан өтеді.

Сот сарапшысының кәсіптік даярлығының тиісті деңгейіне негізді күмән туындаған кезде ол кезектен тыс аттестаттаудан өткізіледі.

2. Аттестаттау комиссиялары қызметінің қағидаларын және олардың құрамын, сондай-ақ сот сарапшысын аттестаттауды, оның ішінде кезектен тыс жүргізу тәртібін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі немесе денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

3. Сот сарапшысын аттестаттауды, оның ішінде кезектен тыс жүргізу тәртібін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі немесе денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 14-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Сот-сараптама қызметімен айналысуға арналған лицензияны берудің, беруден бас тартудың тәртібі мен шарттары

1. Сот-сараптама қызметімен айналысуға арналған лицензия жеке тұлғаларға беріледі.

2. Сот-сараптама қызметімен айналысуға арналған лицензия бас лицензия болып табылады.

3. Сот-сараптама қызметімен айналысуға лицензияны берудің, беруден бас тартудың тәртібі мен шарттары Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасында белгіленеді.

4. Сот-сараптама қызметін лицензиялау жөніндегі комиссия қызметінің қағидалары мен оның құрамын Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі белгілейді.

Ескерту. 15-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

16-бап. Сот-сараптама қызметімен айналысуға арналған лицензияның қолданысын тоқтата тұру, тоқтату және қайта жалғастыру

1. Сот-сараптама қызметімен айналысуға лицензияның қолданысын тоқтата тұрудың, қайта бастаудың, тоқтатудың және одан айырудың тәртібі, негіздері мен шарттары Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасында белгіленеді.

2. Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасында көзделген жалпы негіздерден басқа, жеке тұлғаның сот-сараптама қызметімен айналысуына лицензияның қолданысы:

1) ол мемлекеттік қызметте болған;

2) ол Қазақстан Республикасы Парламенті депутатының, өз қызметін бюджет қаражаты есебінен ақы төленетін тұрақты немесе босатылған негізде жүзеге асыратын мәслихат депутатының өкілеттіктерін атқарған;

3) сот сараптамасы органдарында сарапшы лауазымында жұмыс істеген;

4) мерзімді әскери қызметті өткерген кезеңде тоқтатыла тұрады.

3. Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасында көзделген жалпы негіздерден басқа, жеке тұлғаның сот-сараптама қызметімен айналысуына лицензияның қолданысын тоқтатуды:

адам соттың заңды күшіне енген шешімі бойынша әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі, қайтыс болған не хабарсыз кеткен деп танылған;

адам Қазақстан Республикасының азаматтығын жоғалтқан;

адам қасақана қылмыс жасағаны үшін қылмыстық жауаптылықтан Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде босатылған;

қылмыс немесе қасақана қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін адамға қатысты соттың айыптау үкімі заңды күшіне енген жағдайларда, Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі немесе денсаулық саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

4. Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасында көзделген жалпы негіздерден басқа, жеке тұлғаның сот-сараптама қызметімен айналысуына лицензиядан айыру:

1) адам сот-сараптама қызметін жүзеге асыру кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасын өрескел не бірнеше рет бұзған;

2) адамды аттестаттау нәтижелерімен расталған кәсіптік даярлығының жеткіліксіз деңгейі салдарынан оның сот сарапшысы міндеттерін атқаруы мүмкін болмаған;

3) адам аттестаттаудан өтуден жалтарған жағдайларда, Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің немесе денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның қуынымы бойынша сот тәртібімен жүзеге асырылады.

Көрсетілген жағдайларда, Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі немесе денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган жанындағы сот-сараптама қызметiн лицензиялау жөнiндегi комиссия сот-сараптама қызметiмен айналысуға лицензиядан айыру туралы қуыным арызды дайындау жөніндегі ұсыныспен лицензиялаушы органның басшысына жүгiнедi.

Сот-сараптама қызметiмен айналысуға лицензиядан айыру оның қолданысын тоқтатуға әкеп соғады.

5. Осы баптың 4-тармағында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, лицензияның қолданысы Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің жанындағы сот-сараптама қызметiн лицензиялау жөнiндегi комиссия ұсынған материалдардың негізінде лицензиялаушы орган басшысының бұйрығымен тоқтатыла тұрады, қайта жалғастырылады және тоқтатылады.

Лицензиясының қолданысы тоқтатыла тұрған, қайта жалғастырылған немесе тоқтатылған жеке тұлға қабылданған шешім туралы үш тәулік ішінде хабардар етіледі және тиісті мәліметтер бес тәулік ішінде Қазақстан Республикасы Сот сарапшыларының мемлекеттік тізіліміне енгізіледі.

Ескерту. 16-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2013 № 113-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Қазақстан Республикасы сот сарапшыларының мемлекеттiк тiзiлiмi

1. Сот сараптамасы органдарының қызметкерлері болып табылатын сот сарапшылары туралы, сондай-ақ сот-сараптама қызметiмен айналысуға арналған лицензиясы бар жеке тұлғалар туралы мәліметтер Қазақстан Республикасы Сот сарапшыларының мемлекеттiк тiзiлiмiне енгiзiледi, оның мақсаттары мен қалыптастыру және пайдалану қағидаларын Әділет министрлігі айқындайды.

2. Осы Заңның 12-бабының 3-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, қылмыстық процесті жүргізуші орган, сот, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізуінде жатқан орган (лауазымды адам) оны жүргізуді Қазақстан Республикасы Сот сарапшыларының мемлекеттiк тiзiлiмiне ол туралы мәліметтер енгiзiлген сот сарапшысына тапсырады.

Ескерту. 17-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

18-бап. Сот сарапшысының құқықтары

1. Сот сарапшысының:

1) сот сараптамасының нысанасына қатысты іс материалдарымен танысуға;

2) қорытынды беру үшін қажетті қосымша материалдарды өзіне беру туралы өтінішті мәлімдеуге;

3) қылмыстық процесті жүргізуші органның, соттың, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізуінде жатқан органның (лауазымды адамның) рұқсатымен іс жүргізу әрекеттерін жүргізуге және сот отырыстарына қатысуға және оларға қатысушы адамдарға сот сараптамасының нысанасына қатысты сұрақтар қоюға;

4) өзі қатысқан іс жүргізу әрекетінің хаттамасымен, сондай-ақ тиісті бөлігінде сот отырысының хаттамасымен танысуға және өзінің әрекеттері мен айғақтарының толық және дұрыс көрсетілуіне қатысты оларға енгізілуге жататын ескертулер жасауға;

5) сараптаманы тағайындаған органның келiсiмi бойынша сот-сараптамалық зерттеу барысында анықталған, іс үшін маңызы бар, сот сараптамасын тағайындау туралы қаулыда, ұйғарымда қамтылған мәселелердің шегінен тыс мән-жайлар бойынша өз құзыретi шегiнде қорытынды беруге;

6) ана тілінде немесе өзі білетін тілде қорытынды ұсынуға және айғақтар беруге; аудармашының тегін көмегін пайдалануға, одан бас тартуды мәлімдеуге;

7) сот сараптамасын жүргізу кезінде қылмыстық процесті жүргізуші органның, соттың, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізуінде жатқан органның (лауазымды адамның) және істі жүргізуге қатысатын өзге де адамдардың өзінің құқықтарына нұқсан келтіретін әрекеттеріне шағым жасауға;

8) сот сараптасын жүргізу кезінде келтірілген шығындарға өтем және егер сот сараптамасын жүргізу өзінің лауазымдық міндеттерінің шеңберіне кірмейтін болса, орындалған жұмысы үшін сыйақы алуға құқығы бар.

Сот сарапшысының заңмен көзделген өзге құқықтары да болады.

2. Сот сарапшысы:

1) қылмыстық процесті жүргізуші органды, сотты, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізуінде жатқан органды (лауазымды адамды) хабардар етпестен, сот сараптамасын жүргізуге байланысты мәселелер бойынша процеске қатысушылармен келіссөздер жүргізуге;

2) зерттеу үшін материалдарды дербес жинауға;

3) егер сот сараптамасын тағайындаған органның (адамның) оған арнайы рұқсаты болмаса, объектілерді толық немесе ішінара жоюға не олардың сыртқы түрін немесе негізгі қасиеттерін өзгертуге әкеп соғуы мүмкін зерттеулер жүргізуге;

4) сот сараптамасын тағайындаған органды (адамды) қоспағанда, сот сараптамасының нәтижелері туралы кімге де болсын хабарлауға құқылы емес.

Ескерту. 18-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

19-бап. Сот сарапшысының міндеттері

Сот сарапшысы:

1) қылмыстық процесті жүргізуші органның, соттың, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізуінде жатқан органның (лауазымды адамның) шақыруы бойынша келуге;

2) өзіне ұсынылған объектілерге жан-жақты, толық және объективті зерттеу жүргізуге, өзінің алдына қойылған мәселелер бойынша негізделген жазбаша қорытынды беруге;

3) заңмен көзделген жағдайларда, қорытынды беруден бас тартуға, қорытынды берудің мүмкін еместігі туралы дәлелді жазбаша хабарлама жасауға және оны сот сараптамасын тағайындаған органға (адамға) жіберуге;

4) жүргізілген зерттеуге және берілген қорытындыға байланысты мәселелер бойынша айғақтар беруге;

5) зерттеуге ұсынылған объектілердің сақталуын қамтамасыз етуге;

6) iстiң мән-жайлары туралы мәлiметтердi және сот сараптамасын жүргiзуге байланысты өзiне белгiлi болған өзге де мәлiметтердi, оның ішінде мемлекеттік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәлiметтердi жария етпеуге;

7) сот сараптамасын тағайындаған органға (адамға) сот сараптамасын жүргізу кезіндегі шығыстардың сметасын және келтірілген шығыстар туралы есепті табыс етуге міндетті.

Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

20-бап. Сот сараптамасы органдары

Сот сараптамасы органдарына өкілеттіктеріне сот сараптамасын жүргізу, оның ішінде сот-медициналық, сот-наркологиялық және сот-психиатриялық сараптамалар жүргізу кіретін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органдары жатады.

Ескерту. 20-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (01.07.2016 бастап қолданысқа енгізіледі 01.03.2016 бастап 2-баптан қараңыз).

21-бап. Сот сараптамасы органы басшысының құқықтары

1. Сот сараптамасы органының басшысы:

1) егер:

сот сараптамасын жүргізу үшін ұсынылған материалдар заң талаптарына сәйкес келмесе;

осы сот сараптамасы органында қажетті арнаулы ғылыми білімі бар сот сарапшысы болмаса;

сот сараптамасын тағайындау туралы қаулыда, ұйғарымда көрсетілген, сот сарапшысының алдына қойылған мәселелер оның құзыретінің шегінен тыс болса;

осы сот сараптамасы органының материалдық-техникалық базасы қажетті сот-сараптамалық зерттеу жүргізуге мүмкіндік бермесе, тиісті дәлелдерді көрсете отырып, сот сараптамасын тағайындау туралы қаулыны, ұйғарымды орындамастан және зерттеуге ұсынылған объектілерді сот сараптамасын тағайындаған органға (адамға) қайтаруға;

2) сот сараптамасын тағайындаған органның (адамның) алдында осы сот сараптамасы органының қызметкерлері болып табылмайтын адамдарды, егер олардың арнаулы ғылыми білімі қорытынды беру үшін қажет болса, сот сарапшылары комиссиясының құрамына енгізу туралы өтініш жасауға;

3) сот сараптамасын тағайындаған органның (адамның) алдында шет мемлекеттің сот сарапшысын тарту туралы өтініш жасауға;

4) сот сараптамасын тағайындаған органның (адамның) алдында сот сараптамасы ісін жүргізу мерзімін ұзарту туралы дәлелді өтініш жасауға құқылы.

Сот сараптамасы органы басшысының заңмен көзделген өзге құқықтары да болады.

2. Сот сараптамасы органының басшысы:

1) сот сараптамасын жүргізу үшін қажетті зерттеу объектілерін дербес талап етуге;

2) осы сот сараптамасы органының қызметкерлері болып табылмайтын адамдарды сот сараптамасын тағайындаған органның (адамның) келісімінсіз оны жүргізуге тартуға;

3) сот сарапшысына нақты сот сараптамасы бойынша қорытындылардың мазмұнын алдын ала шешетін нұсқау беруге құқылы емес.

22-бап. Сот сараптамасы органы басшысының міндеттері

Сот сараптамасы органының басшысы:

1) сот сараптамасын тағайындау туралы қаулыны, ұйғарымды және зерттеу объектілерін алған кезде, осы сот сараптамасы органының нақты сот сарапшысына немесе сот сарапшылары комиссиясына заң талаптарын ескере отырып іс жүргізуді тапсыруға;

2) сот сарапшысының тәуелсіздігі принципін бұзбастан, сот сараптамасын жүргізу мерзімінің сақталуына, жүргізіліп жатқан зерттеулердің жан-жақтылығына, толықтығы мен объективтілігіне, сот сараптамасы объектілерінің сақталуына бақылауды қамтамасыз етуге;

3) сот сараптамасын жүргізуді ұйымдастыруға байланысты өзіне белгілі болған мәліметтерді жария етпеуге;

4) зерттеулер жүргізу үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз етуге міндетті.

3-тарау. СОТ САРАПТАМАСЫН ЖҮРГІЗУ

23-бап. Сот сараптамасын жүргізудің негіздері

1. Қылмыстық процесті жүргізуші органның, соттың, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізуінде жатқан органның (лауазымды адамның), прокурордың, нотариустың Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шығарылған сот сараптамасын тағайындау туралы қаулысы, ұйғарымы сот сараптамасын жүргізуге негіз болып табылады.

2. Сот сараптамасын тағайындаған орган (адам) сот-сараптамалық зерттеулер жүргізу және сарапшының қорытынды беруі үшін қажетті зерттеу объектілерін және іс материалдарын ұсынады.

3. Тірі адамдарға сот сараптамасын тағайындаудың ерекшеліктері осы Заңның 4-тарауында айқындалады.

Ескерту. 23-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

24-бап. Сот сараптамасын ұйымдастыру және жүргізу кезіндегі шектеулер

1. Заңда көзделген негіздер болған кезде сот сараптамасы органына сот сараптамасын жүргізу тапсырылуы мүмкін емес, ал басталған сот сараптамасын жүргізу дереу тоқтатылады.

2. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген негiздер болған кезде сот сарапшысы сот сараптамасын жүргiзуге қатысудан шеттетуге жатады, ал егер ол осы сот сарапшысына тапсырылған болса, оны жүргiзудi дереу тоқтатуға мiндеттi.

Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

25-бап. Сот сараптамасын жүргізу мерзiмдерi

1. Сот сараптамасын жүргiзу мерзiмi сот сараптамасы органы, сот-сараптама қызметін лицензия негізінде жүзеге асыратын не сот сараптамасы органының қызметкерi болып табылмайтын, сот сарапшысы ретiнде тартылған жеке тұлға сот сараптамасын және оның объектiлерiн тағайындау туралы қаулыны, ұйғарымды iс жүргiзуге қабылдаған күннен бастап есептеледі.

2. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі көздеген ерекше жағдайлардан басқа, сот сараптамасын жүргізу мерзімі отыз тәуліктен аспауға тиіс.

Сот сараптамасын жүргiзу мерзiмiн ұзартуды сот сараптамасын тағайындаған орган (адам) сот сараптамасы органы басшысының не сот сараптамасы органының қызметкерi болып табылмайтын сот сарапшысының (сот сарапшыларының) дәлелдi өтiнiшхаты бойынша жүзеге асырады.

Ерiктi түрде сот сараптамасына тартылатын адамдардың және сот сараптамасын жүргiзу үшiн медициналық ұйымға мәжбүрлеп орналастырылған адамдардың онда болу мерзiмiн ұзарту тәртібі осы Заңның 37-бабының 2 және 3-тармақтарында белгiленген.

3. Сот сараптамаларының күрделілік санаттарын айқындаудың жалпы критерийлерін, олардың күрделілік санаттарына қарай сот сараптамаларын жүргізу мерзімдерін есептеу тәртібін, сондай-ақ сот сараптамасын жүргізу мерзімін ұзарту тәртібін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі белгілейді.

4. Сот сараптамасын жүргізу барысында зерттеу жүргізбей қорытынды беру мүмкін болмайтын қосымша материалдарды ұсыну қажеттілігі туындаған жағдайда, сот сараптамасы органының басшысы не сот сараптамасы органының қызметкерi болып табылмайтын сот сарапшысы сот сараптамасын тағайындаған органның (адамның) атына дәлелдi өтiнiшхат жібереді.

Көрсетілген жағдайда сот сараптамасын жүргізуді сот сараптамасы органының басшысы не сот сараптамасы органының қызметкерi болып табылмайтын сот сарапшысы тоқтата тұру үшiн негiз болған мән-жайлар жойылғанға дейiн, бiрақ он тәулiктен асырмай тоқтата тұрады.

Егер сот сараптамасын жүргізуді тоқтата тұру үшін негіз болған мән-жайлар көрсетілген мерзім ішінде жойылмаса, сот сараптамасын тағайындау туралы қаулы, ұйғарым және оны жүргізу үшін ұсынылған материалдар орындалмастан, сот сараптамасын тағайындаған органның (адамның) атына жіберіледі.

5. Сот сарапшысының қорытындысы не қорытынды берудiң мүмкiн еместiгi туралы хабарлама ол жасалғаннан кейiн үш тәулiк iшiнде сот сараптамасын тағайындаған органға (адамға) жiберiледi.

Ескерту. 25-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

26-бап. Сот сараптамасын жүргізу кезінде процеске қатысушылардың қатысуы

1. Қылмыстық процесті жүргізуші орган, сот, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізуінде жатқан орган (лауазымды адам) сот сараптамасын жүргізу кезінде қатысуға, өзі жүргізіп жатқан іс-әрекеттеріне қатысты сот сарапшысының түсіндірмесін алуға құқылы. Сот сараптамасын жүргізу кезінде аталған тұлғалардың қатысу фактісі сарапшының қорытындысында көрсетіледі.

2. Сот сараптамасын жүргізу кезінде өздерінің немесе өздеріне берілетін құқықтары мен мүдделерін қорғайтын процеске қатысушылар қылмыстық процесті жүргізуші органның, соттың, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізуінде жатқан органның (лауазымды адамның) рұқсатымен қатысуы мүмкін. Бұл жағдайда қылмыстық процесті жүргізуші органның, соттың, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізуінде жатқан органның (лауазымды адамның) қатысуы міндетті.

3. Қылмыстық процесті жүргізуші орган, сот, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізуінде жатқан орган (лауазымды адам) тиісті өтінішті қанағаттандырған кезде, оны мәлімдеген адамға сот сараптамасының жүргізілетін орны мен уақыты туралы хабарланады. Хабарланған адамның келмей қалуы сот сараптамасын жүргізуге кедергі келтірмейді.

4. Сот сараптамасын жүргізу кезінде процеске қатысып отырған қатысушылар зерттеулердің барысына араласуға құқылы емес, бірақ сот сараптамасының нысанасына қатысты түсініктемелер беруі мүмкін.

5. Егер сот сараптамасын жүргізу кезінде процеске қатысып отырған қатысушы сот сарапшысының қызметіне кедергі келтірсе, сот сарапшысы зерттеуді тоқтата тұруға және қылмыстық процесті жүргізуші органның, соттың, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізуінде жатқан органның (лауазымды адамның) алдында аталған процеске қатысушыға сот сараптамасын жүргізу кезінде қатысуға берілген рұқсаттың күшін жою туралы өтініш жасауға құқылы.

6. Егер сот сараптамасын сот сарапшыларының комиссиясы жүргізсе, сот сарапшысы қорытынды жасаған кезде, сондай-ақ сот сарапшыларының кеңесуі және қорытындыларды тұжырымдау сатысында процеске қатысушылардың қатысуына жол берілмейді.

7. Тірі адамдарға сот сараптамасын жүргізу кезінде процеске қатысушылардың қатысу ерекшеліктері осы Заңның 41-бабында айқындалады.

27-бап. Сот сараптамасы объектілерін пайдалану ережелері

1. Сот сараптамасының объектілері, егер олардың көлемдері мен қасиеттері мүмкіндік берсе, сарапшыға буып-түйілген және мөрмен бекітілген күйінде беріледі. Басқа жағдайларда сот сараптамасын тағайындаған орган (адам) сот сарапшысын зерттеу объектілері орналасқан жерге жеткізуді, оларға кедергісіз қол жеткізуді және зерттеу жүргізу үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз етуге тиіс.

2. Зерттеулер жүргізу кезінде заттай дәлелдемелер және құжаттар сот сараптамасын тағайындаған органның (адамның) рұқсатымен зерттеулер жүргізу және қорытынды беру үшін қаншалықты қажет болса, сол шамада ғана бүлдірілуі немесе пайдаланылуы мүмкін. Көрсетілген рұқсат сот сараптамасын тағайындау туралы қаулыда, ұйғарымда немесе сот сарапшысының өтінішін қанағаттандыру туралы не оны қанағаттандырудан ішінара бас тарту туралы дәлелді қаулыда, ұйғарымда қамтылуға тиіс.

3. Сот сараптамасы объектiлерiмен жұмыс істеу қағидаларын Әділет министрлігі белгiлейдi.

Ескерту. 27-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

28-бап. Комиссиялық сот сараптамасын жүргiзу

1. Комиссиялық сараптама күрделі сот-сараптамалық зерттеулер жүргізу қажет болған жағдайларда тағайындалады және оны бір мамандықтағы кемінде екі сарапшы жүргізеді.

2. Адамның ақыл-есінің дұрыстығы туралы мәселе бойынша сот-психиатриялық сараптама жүргізу үшін кемінде үш сот сарапшысы тағайындалады.

3. Комиссиялық сот сараптамасын тағайындаған органның (адамның) қаулысы, ұйғарымы сот сараптамасы органының басшысы үшін міндетті. Сот сараптамасы органының басшысы сот сараптамасын тағайындау туралы қаулыға, ұйғарымға сәйкес ұсынылған материалдар бойынша комиссиялық сараптама жүргізу туралы да дербес шешім қабылдауға және оны жүргізуді ұйымдастыруға құқылы.

4. Сот сараптамасы органының басшысы не комиссиялық сот сараптамасын тағайындаған орган (адам) комиссияның құрамына кіретін сот сарапшыларының қызметін үйлестіру үшін жетекші сарапшыны тағайындайды.

Жетекші сарапшы сот-сараптамалық зерттеулердің жалпы жоспарын әзірлеуді жүзеге асырады, сот сараптамасын жүргізудің жалпы мерзімі шегінде жекелеген зерттеулер жүргізу мерзімдерін айқындайды және олардың сақталуын бақылайды, сот сараптамасын тағайындаған органмен (адаммен) байланысты жүзеге асырады, сот сарапшыларының кеңесіне басшылық жасайды.

5. Комиссиялық сот сараптамасын жүргiзу кезінде сот сарапшыларының әрқайсысы толық көлемде тәуелсіз және дербес зерттеу жүргізеді.

6. Сараптама комиссиясының мүшелері алынған нәтижелерді бірлесіп талдайды және ортақ пікірге келе отырып, қорытындыға не қорытынды берудің мүмкін еместігі туралы хабарламаға қол қояды. Сарапшылар арасында келіспеушіліктер болған жағдайда олардың әрқайсысы немесе сарапшылардың бір бөлігі жеке қорытынды береді не пікірі комиссияның қалған мүшелерінің қорытындыларымен сәйкес келмеген сарапшы оны қорытындыда жеке тұжырымдайды.

29-бап. Кешендi сараптама

1. Кешендi сараптама іс үшін маңызы бар мән-жайларды анықтау үшін әртүрлі білім саласының негізінде зерттеулер қажет болғанда тағайындалады және оны әртүрлі мамандықтағы сот сарапшылары өз құзыреті шегінде жүргізеді.

2. Сот сараптамасы органына тапсырылған кешендi сараптама жүргізуді ұйымдастыру оның басшысына жүктеледі. Сот сараптамасы органының басшысы сот сараптамасын тағайындау туралы қаулыға, ұйғарымға сәйкес ұсынылған материалдар бойынша кешендi сараптама жүргізу туралы да дербес шешім қабылдауға және оны жүргізуді ұйымдастыруға құқылы.

3. Кешендi сот сараптамасын жүргізу осы Заңның 28-бабы 4-тармағының талаптары ескеріле отырып жүзеге асырылады.

Кешендi сот сараптамасын жүргізу кезінде сот сарапшыларының әрқайсысы өздерінің арнаулы ғылыми білімі шегінде зерттеу жүргізеді.

Кешендi сот сараптамасының қорытындысында әрбір сот сарапшысының қандай зерттеулерді, қандай көлемде жүргізгені және оның қандай қорытындыға келгені көрсетілуге тиіс. Әрбір сот сарапшысы қорытындының өзі жүргізген зерттеу көрсетілген бөлігіне қол қояды.

4. Әрбір сот сарапшысы жүргізген зерттеулер нәтижелерінің негізінде олар анықталуы үшін сот сараптамасы тағайындалған мән-жайлар туралы жалпы қорытындыны (қорытындыларды) тұжырымдайды. Жалпы қорытындыны (қорытындыларды) алынған нәтижелерді бағалауға құзыретті сот сарапшылары ғана тұжырымдайды және оларға қол қояды. Егер сот сарапшыларының бірі (жекелеген сот сарапшылары) анықтаған фактілер комиссияның немесе оның бір бөлігінің түпкілікті қорытындысына негіз болса, онда бұл туралы қорытындыда көрсетілуге тиіс.

5. Сот сарапшыларының арасында келіспеушіліктер болған жағдайда зерттеулердің нәтижелері осы Заңның 28-бабының 6-тармағына сәйкес ресімделеді.

6. Сот сараптамасының әртүрлі органдарына тапсырылған кешенді сот сараптамаларын жүргізуді ұйымдастыру ерекшеліктерін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі белгілейді.

Ескерту. 29-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

30-бап. Қосымша және қайталама сот сараптамаларын жүргізу

1. Қосымша сот сараптамасы сот сарапшысының қорытындысы жеткілікті түрде анық немесе толық болмаған, сондай-ақ алдыңғы зерттеумен байланысты қосымша мәселелерді шешу қажеттігі туындаған кезде тағайындалады.

Қосымша сот сараптамасын жүргізу сол сот сарапшысына немесе өзге сот сарапшысына тапсырылуы мүмкін.

Қосымша сот сараптамасын жүргізуді тапсыру кезінде сот сарапшысына алдыңғы сот сараптамасының қорытындысы ұсынылуға тиіс.

2. Сот сарапшысының алдыңғы қорытындысы жеткілікті түрде негізделмеген немесе оның қорытындылары күмән туғызған не сот сараптамасын тағайындау және жүргізу туралы іс жүргізу нормалары елеулі түрде бұзылған жағдайларда, сол объектілерді зерттеу және сол мәселелерді шешу үшін қайталама сот сараптамасы тағайындалады.

Қайталама сот сараптамасын тағайындау туралы қаулыда, ұйғарымда алдыңғы сот сараптамасының нәтижелерімен келіспеудің дәлелдері келтірілуге тиіс.

Қайталама сот сараптамасын жүргізу сот сарапшыларының комиссиясына тапсырылады. Алдыңғы сот сараптамасын жүргізген сот сарапшылары қайталама сот сараптамасын жүргізу кезінде қатысуы және комиссияға түсіндірмелер беруі мүмкін, алайда олар сараптамалық зерттеуге және қорытынды жасауға қатыспайды.

Қайталама сот сараптамасын жүргізуді тапсыру кезінде сот сарапшысына алдыңғы сот сараптамаларының қорытындылары ұсынылуға тиіс.

3. Егер екінші немесе кезектегі келесі сот сараптамасы бірнеше негіздер бойынша тағайындалып, олардың бірі - қосымша сот сараптамасына, ал басқалары қайталама сот сараптамасына жататын болса, мұндай сот сараптамасы қайталама сараптаманың ережелері бойынша жүргізіледі.

31-бап. Сарапшының қорытындысы

1. Сот сарапшысы (сарапшылар) зерттеулердің нәтижелері бойынша өз атынан жазбаша қорытынды жасайды және оны өз қол қоюымен және жеке мөрімен куәландырады. Сот сараптамасын сот сараптамасының органы жүргiзген жағдайда, сот сарапшысының (сарапшылардың) қолы көрсетілген органның мөрiмен расталады.

2. Сарапшының қорытындысында: оның ресiмделген күнi, сот сараптамасын жүргiзудiң мерзiмдерi мен орны; сот сараптамасын жүргiзудiң негiздерi; сот сараптамасын тағайындаған орган (адам) туралы мәлiметтер; сот сараптамасын жүргiзу тапсырылған сот сараптамасы органы және (немесе) сот сарапшысы (сот сарапшылары) туралы мәлiметтер (тегi, аты, әкесiнiң аты (ол болған кезде), бiлiмi, сарапшылық мамандығы, мамандығы бойынша жұмыс өтілі, ғылыми дәрежесi және ғылыми атағы, атқаратын лауазымы); көрiнеу жалған қорытынды бергенi үшiн қылмыстық жауаптылық туралы өзiнiң ескертiлгенi туралы сот сарапшысының (сарапшылардың) қойылған қолымен куәландырылған белгi; сот сарапшысының (сарапшылардың) шешуiне қойылған мәселелер; сот сараптамасын жүргiзу кезiнде қатысқан процеске қатысушылар туралы және олар берген түсiндiрмелер туралы мәлiметтер; зерттеу объектiлерi; пайдаланылған әдiстемелер көрсетiлген зерттеулердiң мазмұны мен нәтижелерi; жүргiзiлген зерттеулердiң нәтижелерiн бағалау, сот сарапшысының (сарапшылардың) алдына қойылған мәселелер бойынша қорытындылардың негiздемесi және тұжырымы көрсетiлуге тиiс.

3. Егер осы Заңның 32-бабында көрсетілген мән-жайлар сот-сараптамалық зерттеу барысында анықталған болса, қорытындыда сот сарапшысының (сарапшылардың) алдына қойылған барлық сұрақтарға немесе олардың кейбіреуіне жауап қайтару мүмкін еместігінің негіздемесі қамтылуға тиіс.

4. Комиссиялық, кешенді, қосымша және қайталама сот сараптамасын жүргізу нәтижелерін ресімдеу ерекшеліктерін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі айқындайды.

5. Осы баптың 1-тармағында көзделген тәртіппен куәландырылған, сарапшының қорытындысын көрнекілейтін материалдар (фотокестелер, схемалар, графиктер, кестелер және басқа да материалдар) қорытындыға қоса беріледі және оның құрамдас бөлігі болып табылады. Қорытындыға зерттеуден кейін қалған объектілер де, оның ішінде үлгілер қоса берілуге тиіс.

Ескерту. 31-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

32-бап. Сарапшының қорытындысын берудің мүмкін еместігі туралы хабарлама

1. Егер сот сарапшысы (сарапшылар) зерттеу жүргізілгенге дейін оның алдына қойылған мәселелер өзінің арнаулы ғылыми білімінің шегінен тыс екеніне не оған ұсынылған материалдар қорытынды беру үшін жарамсыз немесе жеткіліксіз екеніне және орнын толықтыру мүмкін еместігіне не ғылымның және сараптама практикасының жағдайы қойылған мәселелерге жауап қайтаруға мүмкіндік бермейтініне көз жеткізетін болса, ол қорытынды берудің мүмкін еместігі туралы дәлелді хабарлама жасайды және оны өз қол қоюымен және жеке мөрімен куәландырады. Сот сараптамасы органы сот сараптамасын жүргізген жағдайда сот сарапшысының (сарапшылардың) қолы көрсетілген органның мөрімен куәландырылады.

2. Қорытынды берудiң мүмкiн еместiгi туралы хабарламада: оның ресiмделген күнi, сот сараптамасын жүргiзудiң мерзiмдерi және орны; сот сараптамасын жүргiзудiң негiздерi; сот сараптамасын тағайындаған орган (адам) туралы мәлiметтер; сот сараптамасын жүргiзу тапсырылған сот сараптамасы органы туралы және (немесе) сот сарапшысы (сарапшылар) туралы мәлiметтер (тегi, аты, әкесiнiң аты (ол болған кезде), бiлiмi, сарапшылық мамандығы, мамандығы бойынша жұмыс өтілі, ғылыми дәрежесi және ғылыми атағы, атқаратын лауазымы); көрiнеу жалған қорытынды бергенi үшiн қылмыстық жауаптылық туралы өзiнiң ескертiлгенi туралы сот сарапшысының (сарапшылардың) қойылған қолымен куәландырылған белгi; сот сарапшысының (сарапшылардың) шешуiне қойылған мәселелер; зерттеу объектiлерi; сот сарапшысының (сарапшылардың) алдына қойылған мәселелерге жауап қайтарудың мүмкiн еместiгiнiң негiздемесi көрсетiлуге тиiс.

3. Қорытынды берудің мүмкін еместігі туралы хабарламаның құрылымы мен мазмұнын Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі айқындайды.

4. Егер сот сараптамасын тағайындау туралы қаулыда, ұйғарымда көрсетілген бір мәселелер бойынша сот сарапшысы қорытынды берсе, ал басқалары бойынша қорытынды берудің мүмкін еместігі туралы хабарлама жасау үшін негіздер бар болса, ол бірыңғай құжатты – сот сарапшысының қорытындысын жасайды.

Ескерту. 32-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

4-тарау. ТІРІ АДАМДАРҒА СОТ САРАПТАМАСЫН ЖҮРГІЗУДІҢ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

33-бап. Сот сараптамасы жүргізілуі мүмкін адамдар

Сот сараптамасы жүргізілуі мүмкін адамдардың шеңбері заңмен белгіленеді.

34-бап. Тірі адамдарға сот сараптамасын жүргізу орны

1. Тірі адамдарға сот сараптамасы медициналық ұйымда немесе сот-сараптамалық зерттеулер жүргізу және осы адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету үшін қажетті жағдайлары бар басқа орында жүргізілуі мүмкін.

2. Сот сараптамасын жүргізу кезінде адамды стационарлық зерттеп-қарау қажеттігі туындаған жағдайда, ол осы Заңның 36-бабында көзделген тәртіппен медициналық ұйымға орналастырылуы мүмкін.

3. Сот сараптамасы тағайындалған адамдарды ол жүргізілетін орынға және сот-сараптамалық зерттеулер жүргізілгеннен кейін тасымалдап жеткізуді сот сараптамасын тағайындаған орган (адам) қамтамасыз етеді.

35-бап. Тірі адамдарға сот сараптамасын жүргізу кезіндегі еріктілік және мәжбүрлеу

1. Тірі адамдарға сот сараптамасы ерікті түрде немесе мәжбүрлеу түрінде жүргізілуі мүмкін.

2. Егер сот сараптамасы ерікті түрде жүргізілсе, сот сараптамасы органына адамның сот-сараптамалық зерттеулерге тартылуға жазбаша келісімі ұсынылуға тиіс.

3. Егер сот сараптамасы тағайындалған адам кәмелетке толмаса немесе оны сот әрекетке қабілетсіз деп таныса, оның заңды өкілі немесе қорғаншылық және қамқоршылық органы осы адамға қатысты сот сараптамасын жүргізуге жазбаша келісім береді.

4. Тiрi адамдарға мәжбүрлеу түрiнде сот сараптамасын жүргiзуге Қазақстан Республикасының заңдарында тiкелей көзделген жағдайларда ғана жол берiледi.

Ескерту. 35-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

36-бап. Адамды сот сараптамасын жүргізу үшін медициналық ұйымға орналастырудың негіздері мен тәртібі

1. Егер адамға қатысты сот сараптамасын жүргізу сот-сараптамалық зерттеулерді стационар жағдайында жүргізуді көздейтін болса, ол сот сараптамасын тағайындау туралы қаулының, ұйғарымның негізінде тиісті медициналық ұйымға орналастырылады.

2. Күзетпен ұсталмайтын адамды сот-психиатриялық сараптама жүргізу үшін медициналық ұйымға мәжбүрлеп орналастыруға сот шешімі бойынша ғана жол беріледі.

Күзетпен ұсталмайтын адамды сот-медициналық сараптама жүргізу үшін медициналық ұйымға мәжбүрлеп орналастыруға сот шешімі бойынша немесе прокурордың санкциясымен жол беріледі.

3. Осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайларда сот сараптамасын тағайындаған орган (адам) сот сараптамасын жүргізу үшін медициналық ұйымға мәжбүрлеп орналастырылған адамның болатын орны туралы оның отбасының кәмелетке толған мүшелерінің бірін, басқа туыстарын немесе жақын адамдарын, ал олар болмаған кезде аталған адамның тұрғылықты жері бойынша ішкі істер органын жиырма төрт сағат ішінде хабардар етуге міндетті.

37-бап. Сот сараптамасын жүргізу кезінде адамның медициналық ұйымда болу мерзімдері

1. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген ерекше жағдайларды қоспағанда, адам сот-медициналық немесе сот-психиатриялық сараптама жүргiзу үшiн медициналық ұйымда отыз тәулiкке дейiнгi қажетті мерзiмге орналастырылуы мүмкiн.

2. Ерікті түрде сот сараптамасына тартылған адам үшін көрсетілген мерзімді ұзартуды оның келісімімен, сот сараптамасын тағайындаған орган (адам) сот сараптамасы органы басшысының не сот сараптамасы органының қызметкерi болып табылмайтын сот сарапшысының (сот сарапшыларының) дәлелдi өтiнiшхаты бойынша жүзеге асырады.

3. Сот сараптамасын жүргiзу үшiн медициналық ұйымға мәжбүрлеп орналастырылған адамдардың онда болу мерзiмiн ұзарту Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

4. Сот сараптамасын жүргiзу үшiн медициналық ұйымға мәжбүрлеп орналастырылған адамның онда болу мерзiмiнiң, сондай-ақ осы мерзiмдi ұзарту тәртiбiнiң бұзылуына аталған адам, оның қорғаушысы, заңды өкiлi немесе iске қатысуға жiберiлген өзге де өкiлдер Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен шағым жасауы мүмкiн.

Ескерту. 37-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

38-бап. Сот сараптамасы жүргізілетін адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерінің кепілдігі

1. Тірі адамдарға сот сараптамасын жүргізу кезінде:

1) іс бойынша мәліметтер алу мақсатында олардың заңмен кепілдік берілген құқықтарынан айыруға немесе оларға қысым жасауға (оның ішінде алдау, күш қолдану, қорқыту және өзге де заңсыз шаралар арқылы);

2) аталған адамдарды медициналық технологияларды, фармакологиялық және дәрілік заттарды клиникалық зерттеулердің субъектілері ретінде пайдалануға;

3) хирургиялық араласуды көздейтін зерттеулердің әдістерін қолдануға тыйым салынады.

2. Сот сараптамасын тағайындаған орган (адам) сот сараптамасы жүргізілетін адамды, баламалы әдістерді қоса алғанда, қолданылатын сот-сараптамалық зерттеулердің әдістері туралы, болуы мүмкін ауырсыну сезімдері мен жанама әсерлер туралы оған түсінікті түрде хабардар етуге тиіс. Аталған хабарлама сот сараптамасы жүргізілетін адамның тиісті өтінішті мәлімдеген заңды өкіліне де беріледі.

3. Сот сараптамасы жүргізілетін адамға медициналық көмек заңда көзделген негіздер бойынша және тәртіппен ғана көрсетілуі мүмкін.

4. Медициналық ұйымға орналастырылған адамға шағымдар және өтініштер жасауға мүмкіндік беріледі. Заңда көзделген тәртіппен берілген шағымдар және өтініштер жиырма төрт сағаттың ішінде жолданым иесіне жіберіледі және цензураға жатпайды.

5. Адамға қатысты ерікті түрде жүргізілетін сот сараптамасы оның кез келген сатысында аталған адамның бастамасы бойынша тоқтатылуы мүмкін.

39-бап. Күзетпен ұсталмаған адамдарға қатысты сот сараптамасын психиатриялық стационарларда жүргізудің шарттары

1. Күзетпен ұсталмаған адамдарға қатысты сот-психиатриялық сараптама психиатриялық стационарларда жүргізіледі.

2. Күзетпен ұсталмаған адамдарға психиатриялық стационарларда сот-психиатриялық сараптама жүргiзу кезеңiнде оларға Қазақстан Республикасының Қылмыстық iс жүргiзу және Азаматтық iс жүргiзу кодекстері нормаларының күшi қолданылады.

3. Аталған адамдар Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау туралы заңнамасында белгіленген психиатриялық стационарлар пациенттерінің құқықтарын пайдаланады.

Ескерту. 39-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

40-бап. Күзетпен ұсталған адамдарға қатысты сот сараптамасын психиатриялық стационарларда жүргізудің шарттары

1. Күзетпен ұсталған адамдарға қатысты сот-психиатриялық сараптама аталған адамдарды орналастыру үшін арнайы бөлінген психиатриялық стационарларда жүргізіледі.

2. Күзетпен ұсталған адамдарға сот-психиатриялық сараптаманы психиатриялық стационарларда жүргізу кезеңінде оларға Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі нормаларының күші қолданылады.

3. Аталған адамдар Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау туралы заңнамасында олар үшін көзделген психиатриялық стационарлар пациенттерінің ерекшеліктерін пайдаланады.

41-бап. Тiрi адамдарға сот сараптамасын жүргiзу кезінде процеске қатысушылардың қатысуы

1. Осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, процеске қатысушылардың тірі адамдарға сот сараптамасын жүргізу кезінде қатысуы Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу және Азаматтық іс жүргізу кодекстерінде, сондай-ақ осы Заңның 26-бабында айқындалады.

2. Сот-психиатриялық және сот психологиялық-психиатриялық сараптама жүргізу құпия жағдайда жүзеге асырылады.

3. Адамды жалаңаштау арқылы сот-сараптамалық зерттеулерді жүргізу кезінде тек қана сол жыныстағы адамдар қатыса алады. Осы шектеу аталған зерттеулерді жүргізуге қатысатын дәрігерлерге және басқа да медицина қызметкерлеріне қолданылмайды.

5-тарау. СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІН ҒЫЛЫМИ-ӘДІСТЕМЕЛІК, АҚПАРАТТЫҚ
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ, СОТ САРАПШЫЛАРЫН КӘСІБИ ДАЯРЛАУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ
БІЛІКТІЛІГІН АРТТЫРУ

42-бап. Сот-сараптама қызметiн ғылыми-әдiстемелiк және оқумен қамтамасыз ету. Сот сарапшыларын кәсіптік даярлау және олардың біліктілігін арттыру

1. Сот-сараптама қызметiн ғылыми-әдiстемелiк қамтамасыз ету, сондай-ақ сот сарапшыларын кәсiптік даярлау мен олардың бiлiктiлiгiн арттыру Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнiң сот сараптамасы органдарына жүктеледi.

2. Сот-сараптамалық зерттеулердің әдiстемелерін әзірлеу, сынамалау және енгізу Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 42-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2013 № 113-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

43-бап. Қазақстан Республикасының Сот-сараптамалық зерттеулер әдiстемелерінiң мемлекеттiк тiзiлiмi

Осы Заңның талаптарына сай келетiн сот-сараптамалық зерттеулердiң әдiстемелерi туралы мәлiметтер Қазақстан Республикасының Сот-сараптамалық зерттеулер әдiстемелерiнiң мемлекеттiк тiзiлiмiне енгiзiледi, оның мақсаттарын, қалыптастыру және пайдалану қағидаларын Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі белгiлейдi.

Ескерту. 43-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

44-бап. Сот сараптамасы органдарының қызметiн ақпараттық қамтамасыз ету

Сот сараптамасы органының басшысы іс бойынша іс жүргізу аяқталған соң заттай дәлелдемелер болып табылатын нәрселерді практикалық, ғылыми және оқу-әдістемелік қызметте пайдалану үшін алу туралы қылмыстық процесті жүргізуші орган, сот, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізуінде жатқан орган (лауазымды адам) алдында өтініш жасауға құқылы.

6-тарау. СОТ САРАПТАМАСЫ ОРГАНДАРЫНДА СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІН
ҚАРЖЫЛЫҚ ЖӘНЕ МАТЕРИАЛДЫҚ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

45-бап. Сот-сараптама қызметiн қаржыландыру

1. Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 242-бабының төртінші бөлігінде көзделген жағдайларды қоспағанда, сот сараптамасы органдарының сот-сараптама қызметін, оның ішінде қылмыстық, азаматтық істер және әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша сот сараптамасын жүргізуді қаржыландыру бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

2. Азаматтық істер бойынша сот сараптамасын жүргізуге ақы төлеу Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

46-бап. Сот сараптамасын жүргiзудi материалдық-техникалық қамтамасыз ету стандарттары мен талаптары

Сот сарапшысы өз қызметін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі бекіткен стандарттар мен талаптарға сәйкес келетін арнайы жарақталған үй-жайлар болған кезде жүзеге асыра алады.

Ескерту. 46-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

7-тарау. СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ
ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

47-бап. Сот-сараптама қызметі саласындағы халықаралық ынтымақтастық

Сот сараптамасының органдары бiрлескен ғылыми зерттеулер жүргiзу, ғылыми және әдiстемелiк ақпарат алмасу, сот сарапшыларын кәсіптік даярлау және олардың біліктілігін арттыру мақсатында шет мемлекеттердiң сот-сараптама қызметiн жүзеге асыратын органдарымен және қызметтерiмен заңға сәйкес халықаралық байланыстар орнатуға құқылы.

48-бап. Шет мемлекеттің құзыретті органының тапсыруы бойынша сот сараптамасын жүргiзу

Сот сараптамасы Қазақстан Республикасының халықаралық шарты бар шет мемлекеттің құзыретті органының тапсыруы бойынша жүргiзiлуi мүмкiн. Мұндай жағдайларда, егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының заңнамасы қолданылады.

49-бап. Шет мемлекеттiң сот сарапшыларын тарта отырып, сот сараптамасын жүргiзу

1. Сот сараптамасын тағайындаған орган (адам) заңда белгіленген тәртіппен, өз бастамасы бойынша не сот сараптамасы органы басшысының өтініші бойынша шет мемлекеттердің сот сараптамасы саласындағы мамандарын тарту туралы өтініш жасауға құқылы.

2. Шет мемлекеттердің сот сарапшыларының қатысуымен сот сараптамасын жүргiзу Қазақстан Республикасының Қылмыстық iс жүргiзу, Азаматтық iс жүргiзу кодекстерінде және Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы кодексінде, сондай-ақ осы Заңда белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

8-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

50-бап. Қазақстан Республикасының сот-сараптама қызметiтуралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының сот-сараптама қызметi туралы заңнамасын бұзу заңда белгiленген жауаптылыққа әкеп соғады.

50-1-бап. Өтпелі ережелер

1. 2016 жылғы 1 шілдеге дейін:

1) осы Заңның 13-бабының 2-тармағы мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"2. Біліктілік емтихандарын қабылдауды және сот сараптамасының белгілі бір түрін жүргізу құқығына сот сарапшысының біліктілік куәлігін беруді Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің немесе денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның біліктілік комиссиялары жүзеге асырады.";

2) осы Заңның 14-бабы 1-тармағының бірінші бөлігі мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"1. Сот сараптамасы органдарының қызметкерлері болып табылатын сот сарапшыларының, сондай-ақ сот-сараптама қызметімен айналысуға арналған лицензия негізінде сот-сараптама қызметін жүзеге асыратын жеке тұлғалардың кәсіптік даярлығы деңгейін айқындау мақсатында олар бес жылда бір рет Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің немесе денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның аттестаттау комиссиялары жүргізетін аттестаттаудан өтеді.";

2. 2016 жылғы 1 шілдеден бастап:

1) осы Заңның 13-бабының 3 және 4-тармақтары мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"3. Біліктілік комиссиялары қызметінің қағидаларын және олардың құрамын Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі айқындайды.

4. Сот сарапшысы біліктілігін беру үшін біліктілік емтихандарын қабылдау тәртібін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі айқындайды.";

2) осы Заңның 14-бабының 2 және 3-тармақтары мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"2. Аттестаттау комиссиялары қызметінің қағидаларын және олардың құрамын Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі айқындайды.

3. Сот сарапшысын аттестаттауды, оның ішінде кезектен тыс жүргізу тәртібін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі айқындайды.

Ескерту. 8-тарау 50-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 269-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

51-бап. Осы Заңды қолданысқа енгiзу тәртiбi

1. Осы Заң алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. "Сот сараптамасы туралы" 1997 жылғы 12 қарашадағы Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1997 ж., № 21, 276-құжат; 2000 ж., № 6, 141-құжат; 2001 ж., № 21-22, 281-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; № 24, 153-құжат; 2005 ж., № 10, 32-құжат; 2006 ж., № 13, 86-құжат; 2007 ж., № 2, 18-құжат; № 9, 67-құжат) күшi жойылды деп танылсын.

Қазақстан Республикасының
Президенті	Н. Назарбаев

Unofficial translation
Footnote. The Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.02.2017 No. 44-VI (enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication) expired.

Table of content

Note of RCLI!
The order of enforcement of the Law of the Republic of Kazakhstan, see Art. 51

This Law regulates social relations for carrying out forensic science activity in the Republic of Kazakhstan.

The procedure for appointment and conduct of a forensic examination shall be established by the Criminal Procedure Code, the Civil Procedure Code of the Republic of Kazakhstan and the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative Offences.

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS

1.Basic definitions

The following basic definitions are used in this Law:

1) special scientific knowledge - is the area of ?? special knowledge, the content of which includes a scientific knowledge, realized in methods of forensic science research;

2) expert opinion- is a document drawn up in accordance with the requirements of the laws of the Republic of Kazakhstan and reflecting the progress and findings of forensic science research;

3) forensic science activity – is an activity of forensic examination bodies and forensic experts on the organization and conduct of a forensic examination;

4) a license for carrying out forensic science activity– is a permit issued to an individual by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or authorized body in the field of health care of the Republic of Kazakhstan for carrying out forensic science activity;

5) methodology for forensic science research –is the system of methods, used in the study of objects of a forensic examination in order to establish the circumstances, relating to the subject of a certain kind, the type of a forensic examination;

6) a method of forensic science research–is a system of logical and (or) the instrumental operations (means, techniques) used in the study of the objects of the forensic examination in order to establish the circumstances relating to the subject of the forensic examination;

7) a forensic examination–is a study of materials of criminal and civil cases or case on administrative offence conducted on the basis of special scientific knowledge in order to establish the circumstances relevant to its resolution;

8) a subject of a forensic examination – is the circumstances, relevant to the resolution of criminal, civil cases or case on administrative offence established on the basis of conducting the forensic examination;

9) objects of a forensic examination–are physical evidences, documents, body and condition of the human psyche, corpses, animals, samples, and information related to the subject of the forensic examination contained in the materials of the case over which the forensic examination is being conducted;

10) forensic examination bodies – are state legal entities carrying out forensic science activity according to the procedure provided by the laws of the Republic of Kazakhstan;

11) a head of a forensic examination body – is a person carrying out management of forensic science activity of the forensic examination body (the first head of the forensic examination body, the head of the territorial division of the forensic examination body);

12) a forensic expert – is the person, who meets the requirements of this Law, who was entrusted to conduct a forensic examination by the body (person) conducting criminal proceeding, the court or body (official) authorized to consider cases on administrative offences, prosecutor, notary according to the procedure provided by the laws of the Republic of Kazakhstan;

13) specialty of a forensic expert – is a scientific competence of the forensic expert in the field of conduct of a certain kind of forensic examination established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

14) samples–are the objects of the material world displaying the characteristics of a living person, corpse, animal, substance, subject, necessary for conducting forensic science research and giving an expert opinion.

Footnote.Article 1 as amended by the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on forensic science activity

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan on forensic science activity is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan, is composed of the Criminal Procedure and Civil Procedure Codes of the Republic of Kazakhstan, the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative Offences, this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If an international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes rules other than those contained in this Law, the rules of the international treaty shall be applied.

3. The content of forensic science activity

The content of forensic science activity includes:

1) conduct of a forensic examination in criminal, civil cases and cases on administrative offences;

2) scientific research in the field of a forensic examination;

3) scientific-methodological and information support of a forensic examination;

4) recruitment, professional training and improvement of qualification of forensic experts.

4. The task of forensic science activity

The task of forensic science activity is ensuring proceedings in criminal and civil cases, and in cases on administrative offenses by the results of applying special scientific knowledge.

Footnote. Article 4 is in the wording of the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

5. Principles of forensic science activity

Forensic science activity is based on the following principles:

1) legality;

2) respect for the rights, freedoms and legitimate interests of a human and a citizen, and the rights and legitimate interests of a legal entity;

3) independence of a forensic expert;

4) admissibility of the use of scientific and technological means and methods when conducting forensic science research;

5) comprehensiveness, completeness and objectivity of forensic science research;

6) compliance with professional ethics of a forensic expert.

6.Legality when carrying out forensic science activity

Forensic science activity shall be carried out under the condition of accurate fulfillment of the requirements of the Constitution of the Republic of Kazakhstan and other regulatory legal acts that form a legal basis of this activity.

7. Respect for the rights, freedoms and legitimate interests of a human and a citizen, and rights and legal interests of a legal entity when carrying out forensic science activity

1. Forensic science activity shall be carried out while respecting the rights, freedoms and legitimate interests of a human and a citizen, and the rights and legitimate interests of a legal entity in accordance with the Constitution, laws of the Republic of Kazakhstan and generally recognized principles and norms of international law.

2. Forensic science research, requiring a temporary restriction of the rights and freedoms of a person shall be carried out only on the grounds and according to the procedure provided by the law.

3. The person, who believes that the actions (inaction) of a forensic examination body or a forensic expert have resulted in the restriction of the rights, freedoms and legitimate interests of a human and a citizen or the rights and legitimate interests of a legal entity shall have the right to appeal against such actions (inaction) according to the procedure provided by the law.

8. The independence of a forensic expert

1. When conducting a forensic examination, a forensic expert is procedurally self-sufficient, independent from the body (person) that appointed the forensic examination, from a head of the forensic examination body and other persons.

2. A forensic expert shall give an opinion based on the findings of the research conducted. In addition, he/she shall be independent in the choice of means and methods of the research, the admissibility of which shall be determined by the laws of the Republic of Kazakhstan.

3. Unlawful influence on forensic expert and impeding his/her lawful activities shall be unacceptable and punishable under the law.

Footnote. Article 8 as amended by the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

9. Admissibility of the use of means and methods of conducting forensic science research

During the conduct of forensic science research the usage of scientific-technical means and methods shall be allowed, if they are:

1)expressly provided by the laws of the Republic of Kazakhstan or not contrary to its norms and principles;

2) scientific wealthy;

3) ensure the efficiency of the proceedings in the case;

4) safe.

Footnote. Article 9 as amended by the Law of theRoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

10. Comprehensiveness, completeness and objectivity of forensic science research

1. During a forensic examination a forensic expert shall be obliged to take all measures for the comprehensive, complete and objective research of objects based on his/her special scientific knowledge.

2. The opinion of a forensic expert shall be based on the provisions that make it possible to check the reasonableness and accuracy of the conclusions reached on the basis of generally accepted scientific and practical data.

11. Compliance with professional ethics of a forensic expert

During the conduct of forensic science research the norms of professional ethics of a forensic expert shall be observed.

Chapter 2. SUBJECTS OF FORENSIC SCIENCE ACTIVITY

12. Professional and qualification requirements imposed on a forensic expert

1. A forensic expert shall have special scientific knowledge.

2. Conduct of a forensic examination may be assigned to:

employees of forensic examination bodies;

2) individuals carrying out forensic science activity under the license;

3) other persons on onetime basis in the cases provided for in paragraph 3 of this Article.

3. Conduct of a forensic examination on onetime basis may be assigned in the following cases:

1) appointment of the forensic examination not provided by the list of types of forensic examinations established by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of healthcare;

2) satisfaction of the substantiated motion of a participant of the criminal, civil proceedings, body (official) authorized to consider cases on administrative offenses, a participant of the proceedings on a case on administrative offense regarding engagement as an expert of a person who is not an employee of the forensic examination bodies or performing forensic science activities under a license in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan;

3) satisfaction of the disqualification to all forensic experts of the relevant specialty who are employees of forensic examination bodies and conducting forensic science activity on the basis of a license, or a substantiated suspension from the conduct of a forensic examination of the forensic examination body as a whole.

4) engagement of a forensic expert of a foreign country in accordance with Article 49 of this Law;

4. The persons referred to in sub-paragraphs 1) and 2) of paragraph 2 and in sub-paragraphs 1), 2), and 3) of paragraph 3 of this Law shall have a higher education.

5. The persons referred to in sub-paragraphs 1) and 2) of paragraph 2 of this Article shall have a qualification of a forensic expert confirmed by the certificate of qualification for the right to conduct a certain kind of forensic examination, to be attested by the commissions of the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care and be listed in State register of forensic experts of the Republic of Kazakhstan.

6. The position of a forensic expert in forensic examination bodies may be taken up by a citizen of the Republic of Kazakhstan, who meets the requirements set out in paragraphs 1, 4 and 5 of this Article.

7. Persons, who start working in forensic examination bodies for the first time, shall undertake special professional training that ends with undertaking of the qualification exam. The procedure for undertaking special professional training shall be established by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care.

8. A forensic expert cannot be a person who is recognized by the court as incapable or partially capable or has unspent or unexpunged convictions.

Within three years from the date of the relevant legal fact a forensic expert cannot be a person:

1) whose conviction has not been removed or expunged according to the procedure provided for by the law;

2) released from criminal liability on non-rehabilitating grounds for committing an intentional crime;

3) dismissed from state service, prosecution bodies, other law enforcement bodies, courts, forensic examination bodies for negative reasons;

4) deprived of the license for carrying out forensic science activity;

5) a license for carrying out forensic science activity has been terminated on the grounds provided for in paragraph 3 of Article 16 of this Law.

Footnote. Article 12 is in the wording of the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

13. Assignment of the qualification of a forensic expert

1. Assignment of the qualification of a forensic expert shall be carried out by passing the qualification exam by them with the issuance of a certificate of qualification of the forensic expert for the right to conduct a certain kind of forensic examination.

2. A qualification exam shall be conducted and a certificate of qualification of the forensic expert for the right to conduct a certain kind of forensic examination shall be issued by qualification commissions of the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care.

3. The operating procedures and composition of the qualification commissions, as well as the procedure for conduct of qualification exams for assignment of the qualification of a forensic expert shall be determined by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care.

Footnote. Article 13 is in the wording of the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

14.Attestation of a forensic expert

1. The forensic experts, who are employees of forensic examination bodies, as well as individuals carrying out forensic science activity on the basis of the license for carrying out forensic science activity shall be attested every five years by attestation commissions of the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or authorized body in the field of health care for the purpose of determining their level of professional training.

If there is reasonable doubt as to the appropriate level of professional training of the forensic expert, his/her extraordinary attestation shall be carried out.

2. The operating procedures and composition of attestation commissions as well as the procedure for conducting attestation of a forensic expert, including the extraordinary one, shall be determined by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care.

Footnote. Article 14 is in the wording of the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

15. The procedure and conditions for the issuance, refusal to issue a license for carrying out forensic science activity

1. A license for carrying out forensic science activity is issued to individuals.

2. A license for carrying out forensic science activity is a general one.

3. The procedure and conditions for the issuance, refusal to issue a license for carrying out forensic science activity shall be established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on licensing.

4. The operating procedure and composition of a commission on licensing of forensic science activity shall be established by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care.

Footnote. Article 15 is in the wording of the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

16. Suspension, termination and renewal of a license for carrying out forensic science activity

1. The procedure, grounds and conditions for suspension, renewal, termination and deprivation of a license for carrying out forensic science activity shall be established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on licensing.

2. Apart from the general grounds provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan on licensing, a license for carrying out forensic science activity of an individual shall be suspended for the period of:

1) being on the public service;

2) performance of his/her authorities as the member of Parliament of the Republic of Kazakhstan, the member of the maslikhat, carrying his/her activities on a continuous or exempt basis paid from the state budget;

3) work as an expert in forensic examination bodies;

4) doing compulsory military service.

3. Apart from the general grounds provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan on licensing, the termination of a license for carrying out forensic science activity of an individual shall be carried out by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care in cases of:

recognition of the person by a judgment of a court that has entered into legal force as incapable or partially capable, dead or missing;

the person’s loss of the citizenship of the Republic of Kazakhstan;

exemption of the person from criminal liability on non-rehabilitating grounds for committing an intentional crime;

the entry into force of a judgment of conviction against the person.

4.Apart from the general grounds provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan on licensing, the termination of a license for carrying out forensic science activity of an individual shall be carried out through the court at the suit of the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care in cases of:

gross or repeated violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan when carrying out forensic science activity;

inability of the person to perform the duties of the forensic expert due to insufficient level of professional training confirmed by the results of his/her attestation;

evasion of the person from being attested.

In the specified cases, the commission on licensing of forensic science activity at the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care shall approach to the head of the licensing body with the submission regarding ??preparation of a statement of claim on deprivation of the license for carrying out forensic science activity.

The deprivation of the license for carrying out forensic science activity shall entail termination of its validity.

5. A license shall be suspended, renewed and terminated by the order of the head of the licensing body on the basis of materials submitted by the commission on licensing of forensic science activity at the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care, except for the cases specified in paragraph 4 of this Article.

The individual whose license is suspended, renewed or terminated shall be notified about the decision within three days, and relevant information shall be entered, within five days, in the State Register of forensic experts of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 16 is in the wording of the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

17. State register of forensic experts of the Republic of Kazakhstan

1. Information about the forensic experts who are employees of forensic examination bodies, as well as about individuals who have a license for carrying out forensic science activity shall be entered into the State register of forensic experts of the Republic of Kazakhstan, objectives and procedure for the formation and use of which shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. The body conducting the criminal proceedings, the court, the body (official), where the case on administrative offence is pending, shall entrust its conduct to the expert, whose details were entered in the State register of forensic experts of the Republic of Kazakhstan, except in cases provided for in paragraph 3 of Article 12 of this Law.

Footnote. Article 17 as amended by the Law of theRoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

18. Rights of a forensic expert

1. A forensic expert shall have the right to:

1) become familiar with the materials of the case relating to the subject of a forensic examination;

2) file a motion on provision to him/her with additional materials required to give an opinion;

3) participate in the performance of the procedural actions and in court session with the permission of the body conducting the criminal proceedings, the court, the body (official), where the case on administrative offence is pending, and ask the participants concerned about the questions related to the subject of the forensic examination;

4) become familiar with the transcript of the procedural act, in which he/she took part, as well as in the corresponding part with the transcript of a court session and make observations to be included in it regarding the completeness and correctness of fixation of his/her actions and statements;

5) as agreed with the body that appointed the examination, give an opinion within his/her competence on the circumstances identified during the forensic examination that are relevant to the case and beyond the scope of the issues contained in the resolution,ruling on the appointment of the forensic examination;

6) provide an opinion and testify in native language or the language he/she speaks; use free assistance of an interpreter, challenge him/her;

7) file complaints to the actions of the body conducting the criminal proceeding, the court, the body (official), where the case on administrative offence is pending, and other persons involved in the proceedings that infringe his/her rights when conducting a forensic examination;

8) receive reimbursement of the expenses incurred when conducting a forensic examination and remuneration for the work performed, if the conduct of the forensic examination is not a part of his/her official duties.

The forensic expert shall also have other rights provided by the law.

2. A forensic expert shall not have the right to:

1) negotiate with participants to the proceedings on issues related to the conduct of a forensic examination, without the knowledge of the body conducting the criminal proceedings, the court, the body (official), where the case on administrative offence is pending;

2) self-assemble materials for the research;

3) conduct research that could lead to the total or partial destruction of objects or change of their appearance or basic qualities, if there was no special permit of the body (person) that appointed the forensic examination;

4) tell anyone about the results of the forensic examination, except for the body (person) that appointed it.

Footnote. Article 18 as amended by the Law of theRoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

19. Obligations of a forensic expert

A forensic expert shall be obliged:

1) to appear when summoned by the body conducting criminal proceedings, the court, the body (official), where the case on administrative offence is pending;

2) to conduct a comprehensive, complete and objective research of the objects provided to him/her, to give reasonable written opinion on questions posed to him/her;

3) in cases provided by the law, to refuse to give an opinion, to make a substantiated written statement on impossibility of giving the opinion and send it to the body (person) that appointed the forensic examination;

4) to testify on issues related to the conducted research and made opinion;

5) to ensure the safety of the objects submitted for the research;

6) not to disclose information about the circumstances of the case and any other information became known to him in connection with the conduct of a forensic examination,including information that constitutes state, commercial or other secret protected by the law;

7) to submit cost estimates and report on expenditure incurred when conducting a forensic examination to the body (person) that appointed the forensic examination.

Footnote. Article 19 as amended by the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

20.Forensic examination bodies

The following shall be referred to forensic examination bodies:

1) forensic examination bodies of the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

2) forensic examination bodies of the authorized body in the field of health care, including specialized psychiatric and narcological organizations of local bodies of state administration of health care, which were assigned to the functions of conducting a forensic-psychiatric, a forensic-narcological examinations.

Footnote. Article 20 is in the wording of the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

21.The rights of a head of a forensic examination body

1. A head of a forensic examination body shall have the right:

1) to return a resolution, ruling on appointment of a forensic examination without execution to the body (person) that appointed the forensic examination and return the objects provided for the research specifying appropriate reasons in cases if:

The materials submitted for the forensic examination do not meet the requirements of the law;

there is no forensic expert with necessary special scientific knowledge in the relevant forensic examination body;

the questions, posed to the forensic expert mentioned in a resolution, ruling on appointment of the forensic examination go beyond his/her competence;

material-technical base of the body of the relevant forensic examination does not allow to carry out required forensic science research;

2) to file a motion to the body (person) that appointed a forensic examination regarding inclusion of persons in the committee of forensic experts, who are not employees of the relevant forensic examination body, if their special scientific knowledge is necessary to give an opinion;

3) to file a motion to the body (person)that appointed a forensic examination regarding engagement of a forensic expert of a foreign country;

4) to file a substantiated motion regarding deadline extension for conducting a forensic examination to the body (person) that appointed the forensic examination.

The head of the forensic examination body shall also have other rights provided by the law.

2. A head of a forensic examination body shall not have the right:

to self-reclaim the objects necessary for conducting a forensic examination;

2) without the consent of the body (person)that appointed a forensic examination to engage persons for its conduct, who are not employees of the relevant forensic examination body;

3)to give instructions to a forensic expert that predetermine the content of the conclusions of the definite forensic examination.

22. The obligations of a head of a forensic examination body

A head of a forensic examination body shall be obliged to:

1) assign the conduct to a specific forensic expert or commission of forensic experts of the forensic examination body in accordance with the requirements of the law, when receiving resolutions, rulings on appointment of a forensic examination and research objects;

2) without violating the principle of the independence of a forensic expert, to ensure the control over compliance with the period of conduct of a forensic examination, over comprehensiveness, completeness and objectivity of the conducted research, over preservation of objects of the forensic examination;

3) not to disclose information that become known to him in connection with the organization of conduct of a forensic examination;

4) to provide the conditions necessary for conducting research.

Chapter 3. CONDUCT OF A FORENSIC EXAMINATION

23. Grounds for conducting a forensic examination

1. Ground for conducting a forensic examination shall be a resolution, ruling on appointment of the forensic examination of the body conducting the criminal proceedings, the court, the body (official), where the case on administrative offence is pending, issued according with the procedure provided by the laws of the Republic of Kazakhstan.

2. The body (person) that appointed a forensic examination shall provide the objects of research and case materials necessary for the conduct of forensic science research and giving an opinion of a forensic expert.

3. Specifics of appointment of a forensic examination of living persons are defined in Chapter 4 of this Law.

Footnote. Article 23 as amended by the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

24. Restrictions when organizing and conducting a forensic examination

1. Conduct of a forensic examination cannot be entrusted to a forensic examination body, and initiated conduct of the forensic examination shall be immediately terminated in the presence of the grounds provided by the law.

2. A forensic expert shall be disqualified from participation in conduct of a forensic examination, and if it was entrusted to him/her, he/she shall immediately terminate its conduct in the presence of the grounds provided by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 24 as amended by the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

25.Time limits for conducting a forensic examination

1. A time limit for conducting a forensic examination shall be calculated from the date of accepting a resolution, ruling on appointment of the forensic examination and its objects for performance by a forensic examination body, the individual,who carries out forensic science activity under the license or is not an employee of the forensic examination body engaged as a forensic expert.

2. A time limit for conducting a forensic examination shall not exceed thirty days, apart from exceptional cases provided by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care.

Extension of the time limit for conducting the forensic examination shall be carried out by the body (person) that appointed the forensic examination upon a substantiated motion of the head of the forensic examination body or the forensic expert (forensic experts) who is not an employee of the forensic examination body.

The procedure for the extension of the time limit for the stay of persons exposed to medical examination on a voluntary basis, and persons placed in a medical organization in order to conduct the forensic examination shall be established in paragraphs 2 and 3 of Article 37 of this Law.

3. General criteria for categorization of forensic examinations depending on difficulty, the procedure for calculating the time limits for conducting forensic examinations depending on the category of their difficulty, as well as the procedure for extending the time limits for conducting a forensic examination shall be established by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care.

4. When in the course of the conduct of a forensic examination the necessity to submit additional materials arises, without study of which it is impossible to give an opinion, a substantiated motion shall be sent by the head of forensic examination body or forensic expert, who is not an employee of the forensic examination body, to the address of the body (person) that appointed the forensic examination.

The conduct of the forensic examination in the specified case shall be suspended by the head of forensic examination body or forensic expert, who is not an employee of the forensic examination body, prior to the elimination of the circumstances having given rise to the suspension, but not more than ten days.

If the circumstances having given rise to the suspension of the conduct of the forensic examination are not eliminated within the specified time limit, a resolution, ruling on appointment of the forensic examination and materials submitted for its conduct shall be sent without execution to the address of the body (person) that appointed the forensic examination.

5. An opinion of a forensic expert or a statement on impossibility of giving an opinion shall be sent to the body (person) that appointed the forensic examination within three days after its preparation.

Footnote. Article 25 is in the wording of the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

26. The presence of the participants during a forensic examination

1. The body conducting the criminal proceedings, the court, the body (official), where the case on administrative offence is pending, shall have the right to be present during a forensic examination, to receive clarifications of a forensic expert regarding his/her ongoing actions. The fact of the presence of such persons during the forensic examination shall be reflected in the expert’s opinion.

2. With the permission of the body conducting the criminal proceedings, the court, the body (official), where the case on administrative offence is pending, participants to the proceedings protecting their or represented rights and interests may be present during a forensic examination. In this case, the participation of the body conducting the criminal proceedings, the court, the body (official), where the case on administrative offence is pending, is obligatory.

3. When the corresponding motion is upheld by the body conducting the criminal proceedings, the court, the body (official), where the case on administrative offence is pending, the person that filed it shall be notified of the time and place of conducting a forensic examination. Non-appearance of the notified person shall not prevent the conduct of the forensic examination.

4. Participants to the proceedings attending a forensic examination shall not have a right to interfere in the course of the research, but may provide explanations regarding the subject of the forensic examination.

5. In case a participant to the proceedings attending a forensic examination interferes with the activities of a forensic expert, the latter has the right to suspend the research and file a motion on cancellation of the permission to be present during the forensic examination granted to the specified participant before the body conducting the criminal proceedings, the court, the body (official), where the case on administrative offence is pending.

6. When drawing up an opinion by a forensic expert, as well on the stage of discussions by forensic experts and framing the conclusions, if the forensic examination is conducted by a commission of forensic experts, the presence of participants to the proceedings shall not be allowed.

7. Specifics of the presence of participants to the proceedings during a forensic examination of living persons shall be defined in Article 41 of this Law.

27. Handling requirements with objects of a forensic examination

1. Objects of a forensic examination, if their dimensions and properties make it possible, shall be transferred to an expert in the packed and sealed form. In other cases the body (person) that appointed the forensic examination shall ensure the delivery of the forensic expert to the location of the research objects, free access to them and the conditions necessary for the research.

2. During the research, material evidence and documents, with the permission of the body (person) that appointed a forensic examination, may be damaged or used only to the extent that it is necessary to carry out the research and provide an opinion. The said permission shall be contained in the resolution, ruling on appointment of the forensic examination or in a substantiated resolution, ruling on satisfaction of the motion of the forensic expert or partial refusal to satisfy.

3. The handling requirements with the objects of a forensic examination shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 27 as amended by the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

28. Conduct of a panel forensic examination

1. A panel examination shall be appointed in cases of necessity to conduct complex forensic science research and shall be conducted by at least two experts in one specialty.

2. In order to conduct a forensic-psychiatric examination on the issue of person’s capacity at least three forensic experts shall be appointed.

3. A resolution, ruling of the body (person) that appointed a panel forensic examination shall be mandatory for a head of a forensic examination body. The head of the forensic examination body shall also be entitled to decide independently regarding the conduct of the panel examination based on materials submitted in accordance with the resolution, ruling on appointment of the forensic examination and to organize its conduct.

4. To coordinate the activities of the forensic experts, who are the members of the panel, a head of a forensic examination body or the body (person) that appointed a forensic examination shall appoint a leading expert.

The leading expert shall develop a general plan of forensic science research, determine the dates of conduct of certain research within the total period of conduct of the forensic examination and control their compliance, communicate with the body (person) that appointed the forensic examination, lead the meeting of the forensic experts.

5. When conducting a panel forensic examination, each of forensic experts shall carry out research independently, unaidedly and in full.

6. The members of the panel of experts shall jointly analyze the findings, and when coming to a consensus shall sign an opinion or a statement on impossibility to give the opinion. In the event of disagreement between the experts, each of them or some of experts shall give a separate opinion or the expert, whose opinion is at odds with the findings of the other members of the panel, shall formulate it separately in the opinion.

29.A complex examination

1. A complex examination shall be appointed when in order to establish the circumstances relevant to the case, research is required on the basis of the different branches of knowledge, and shall be conducted by forensic experts of different specialties within their competence.

2. Organization of conduct of a complex examination entrusted to a forensic examination body shall rest on its head. The head of the forensic examination body shall also have a right to decide independently regarding the conduct of a complex examination based on materials submitted in accordance with the resolution, ruling on appointment of the forensic examination and to organize its conduct.

3. Conduct of a complex forensic examination shall be conducted with due regard to the requirements of paragraph 4 of Article 28 of this Law.

When conducting the complex forensic examination, each of forensic experts shall carry out research within their special scientific knowledge.

An opinion of the complex forensic examination shall specify what research each of the forensic expert had conducted, its scope and to what conclusions he/she came. Each forensic expert shall sign the opinion in part that reflects his/her research.

4. On the basis of the findings of the research carried out by each of forensic experts, they formulate a general conclusion (conclusions) regarding the circumstance for which substantiation a forensic examination was appointed. The general conclusion (conclusions) shall be formulated and signed only by experts competent in the assessment of the findings. If the ground for a final panel’s conclusion or its part thereof are the facts established by one of the forensic experts (separate forensic experts), then this should be stated in the opinion.

5. In the event of disagreement between forensic experts, the research findings shall be finalized in accordance with paragraph 6 of Article 28 of this Law.

6. Specifics of organization of conduct of complex forensic examinations entrusted to different forensic examination bodies shall be established by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care.

Footnote. Article 29 as amended by the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

30.Conduct of supplementary and repeated forensic examinations

1. A supplementary forensic examination shall be appointed in case of lack of clarity or completeness in a forensic expert’ opinion, as well as of the need to settle additional issues related to the previous research.

Conduct of the supplementary forensic examination may be entrusted to the same or different forensic expert.

When entrusting the conduct of the supplementary examination, a forensic expert shall be provided with the opinion of the previous forensic examination.

2. A repeated forensic examination shall be appointed in order to examine the same objects and settlement of the same questions in cases where the previous opinion of the forensic expert is not sufficiently substantiated or his/her conclusions raise doubts or procedural rules on appointment and conduct of a forensic examination have been substantially violated.

The resolution, ruling on appointment of the repeated forensic examination shall give reasons for disagreeing with the findings of the previous forensic examination.

Conduct of the repeated forensic examination shall be entrusted to a panel of forensic experts. The forensic experts, who conducted the previous forensic examination, may be present during the repeated forensic examination and give explanations to the panel, but they shall not be involved in the expert research and in drawing up the opinion.

When entrusting the conduct of the repeated forensic examination, a forensic expert shall be provided with the opinion of the previous forensic examinations.

3. If the second or subsequent forensic examination is appointed based on several grounds, some of which refer to a supplementary forensic examination, and the others - to a repeated one, such forensic examination shall be conducted by the rules of the repeated examination.

31.An expert opinion

1. Based on the findings of the research, a forensic expert (s) on his/her own behalf shall draw up a written opinion and certify it with his/her signature and personal seal. In case of conduct of forensic examination by a forensic examination body, the signature of the forensic expert (s) shall be certified by the seal of the said body.

2. An expert opinion shall specify: the date of its issuance, date and place of conduct of a forensic examination; grounds for conduct of the forensic examination; information about the body (person) that appointed the forensic examination; information about the forensic examination body and (or) the forensic expert (forensic experts) entrusted with the conduct of the forensic examination (surname, first name, patronymic (if any), education, expert specialty, professional experience, academic degree and academic title, position held); note about the fact that he had been warned about criminal responsibility for knowingly giving false opinion certified by the signature of the forensic expert(s); the questions posed for the settlement by the forensic expert (s); information about the participants to the proceedings that were present during the forensic examination and about their explanations;research objects; content and research findings showing the methods used; evaluation of the findings of the research conducted,reasoning and formulation of conclusions on the questions put before the forensic expert (s).

3. An opinion must contain the reasons for impossibility to answer all or some of the questions posed to a forensic expert (experts), if the circumstances specified in Article 32 of this Law have been revealed in the course of forensic science research.

4. The specifics for formalization of the findings of panel, complex, supplementary and repeated forensic examination shall be determined by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care.

5. The materials illustrating an expert opinion (photo tables, charts, graphs, tables and other materials) and certified in accordance with paragraph 1 of this Article shall be attached to the opinion and formits integral part. The objects that remained after the research, including samples, shall be also attached to the opinion.

Footnote. Article 31 as amended by the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

32.The statement on impossibility to give an expert opinion

1. If a forensic expert (experts) prior to conduct of the research assures himself/herself that the questions posed to him/her go beyond his/her special scientific knowledge or materials submitted to him/her are unsuitable or insufficient to give an opinion and cannot be replenished or the state of science and expert practice does not allow to answer the questions, he/she shall draw up a substantiated statement on impossibility to give the opinion and certifies it with his/her signature and personal seal. In the case of conduct of the forensic examination by a forensic examination body, a signature of the forensic expert (s) shall be certified by the seal of the said body.

2. The substantiated statement on impossibility to give the opinion shall specify: the date of its issuance, date and place of conduct of the forensic examination; grounds for conducting the forensic examination; information about the body (person) that appointed the forensic examination; information about the forensic examination body and (or) forensic expert (forensic experts) entrusted to conduct the forensic examination (surname, first name, patronymic (if any), education, expert specialty, professional experience, academic degree and academic title, position held); note about the fact that he/she had been warned about criminal responsibility for knowingly giving false opinion certified by the signature of the forensic expert(s); the questions posed for the settlement by the forensic expert (s); research objects; reasons for impossibility to answer the questions posed to the forensic expert (experts).

3. The structure and content of a statement on impossibility to give an opinion shall be determined by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care.

4. If a forensic expert gives an opinion regarding one set of questions specified in the resolution, ruling on appointment of a forensic examination, and regarding other set of question there are reasons for drawing up a statement on impossibility to give the opinion, he/she shall draw up a single document - the opinion of the forensic expert.

Footnote. Article 32 as amended by the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 4. SPECIFICS OF CONDUCTING A FORENSIC EXAMINATION OF LIVING PERSONS

33. Persons in respect of whom a forensic examination can be made

The scope of persons in respect of whom a forensic examination can be made shall be established by the law.

34. A place of conduct of a forensic examination of living persons

1. A forensic examination of living persons can be done in a medical organization or elsewhere, where there are conditions necessary for carrying out forensic science research and ensuring the legitimate rights and interests of these persons.

2. Should the need arise for hospital stay check up of the person during a forensic examination, he/she may be placed in a medical organization according to the procedure provided for by Article 36 of this Law.

3. Transportation of the persons, in respect of whom the court appointed a forensic examination to the place of conduct and after conduct of forensic science research, shall be ensured by the body (person)that appointed the forensic examination.

35. Voluntariness and involuntariness during a forensic examination of living persons

1. A forensic examination of living persons can be done voluntarily or involuntarily.

2. If a forensic examination is conducted on a voluntary basis, a written consent of the person to be subjected to forensic science research shall be submitted to a forensic examination body.

3. If the person in respect of whom a forensic examination was appointed has not reached the age of majority or was declared incapable by a court, a written consent for conducting the forensic examination in respect of that person shall be given by his/her legal representative or the guardianship and wardship authority.

4. Conduct of a forensic examination of living persons on involuntarily basis can be allowed only in the cases expressly provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 35 as amended by the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

36. The grounds and procedure for placement of a person in a medical organization for conducting a forensic examination

1. If conduct of a forensic examination in respect of a person involves carrying out a forensic science research in hospital environment, he/she shall be placed in the appropriate medical organization on the basis of the resolution, ruling on appointment of the forensic examination. 2. Involuntary placement of the person, not kept in custody, in a medical organization for conducting a forensic-psychiatric examination shall be permitted only by court decision.

Involuntary placement of the person, not kept in custody, in a medical organization for conducting a forensic-medical examination shall be permitted only by court decision or a prosecutor’s sanction.

3. In the cases, provided for in paragraph 2 of this Article, within twenty-four hours, the body (person) that appointed a forensic examination shall notify about the location of the person who is involuntarily placed in a medical organization for conducting the forensic examination someone of the members of his/her family of majority age, other relatives or close persons, or in the absence of such persons - the body of internal affairs at the place of residence of the said person.

37.Period of stay of a person in a medical organization during a forensic examination

1. A person may be placed in a medical organization for conducting a forensic-medical or forensic-psychiatric examination for the period up to thirty days, aside from exceptional cases provided by the laws of the Republic of Kazakhstan.

2. Extension of the said period for the person going through a forensic examination on a voluntary basis shall be carried out with his/her consent by the body (person) that appointed the forensic examination upon a substantiated motion of a head of the forensic examination body or a forensic expert (forensic experts), who is not an employee of the forensic examination body.

3. Extension of the period of stay in a medical organization for those involuntarily placed in it for conducting a forensic examination shall be carried out according to the procedure provided by the laws of the Republic of Kazakhstan.

4. Violation of the period of stay in a medical organization of the person involuntarily placed in it for conducting a forensic examination, as well as the procedure for extension of this period may be appealed by the said person, his/her defense counsel, legal representative or other representatives admitted to participation in the case according to the procedure provided by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 37 is in the wording of the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

38. Guarantees of rights and legitimate interests of the persons in respect of whom a forensic examination is conducted

1. During a forensic examination of living persons the following shall be prohibited:

1) deprivation or oppression of their rights guaranteed by the law (including by fraud, violence, threats or other illegal means) in order to obtain information on the case;

2) the use of said persons as subjects of clinical trials of medical technologies, pharmaceutical and medicinal products;

3) the application of research means involving surgery.

2. A person, in respect of whom a forensic examination is conducted,shall be informed in an accessible for him/her form about the methods in use of forensic science research, including alternative, about possible pain or side effects by the body (person) that appointed the forensic examination. The above information shall be also provided to the legal representative,who filed a corresponding motion, of the person in respect of whom the forensic examination is conducted.

3. Medical assistance to a person in respect of whom a forensic examination is conducted may be granted only on the grounds and according to the procedure provided by the law.

4. The person placed into a medical organization shall have the possibility for filling complaints and motions. The complaints and motions filed according to the procedure provided by the law, within twenty-four hours, shall be sent to addressee and are not subject to censorship.

5. A forensic examination,conducted in respect of a person on a voluntary basis may be terminated at any stage on the initiative of the said person.

39.Conditions of conducting a forensic examination in psychiatric hospitals in respect of the persons not kept in custody

1. A forensic-psychiatric examination in respect of the persons not kept in custody shall be conducted in psychiatric hospitals.

2. During a forensic-psychiatric examination of the persons not kept in custody in psychiatric hospitals, they are subject to the rules of the Criminal Procedure and Civil Procedure Codes of the Republic of Kazakhstan.

3. The said persons shall enjoy the rights of patients of psychiatric hospitals established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on health care.

Footnote. Article 39 as amended by the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

40.Conditions of conducting a forensic examination in psychiatric hospitals in respect of the persons kept in custody

1. A forensic-psychiatric examination in respect of the persons kept in custody shall be conducted in psychiatric hospitals specifically designed to place the said persons in it.

2. During a forensic-psychiatric examination of the persons kept in custody in psychiatric hospitals,they are subject to the rules of the Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan.

3. The said persons shall enjoy the rights of patients of psychiatric hospitals with prescribed for them features established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on health care.

41. The presence of participants to the proceedings during a forensic examination of living persons

1. The presence of participants to the proceedings during a forensic examination of living persons shall be determined by the Criminal Procedure and Civil Procedure Codes of the Republic of Kazakhstan, as well as Article 26 of this Law, except as provided for by paragraph 2 of this Article.

2. Conduct of a forensic-psychiatric and a forensic psychological-psychiatric examination shall be carried out under conditions of confidentiality.

3. During forensic science research of a person accompanied by his/hernudity, there can be only persons of the same sex. This restriction does not apply to doctors and other health professionals involved in carrying out the said research.

Chapter 5.SCIENTIFIC-METHODOLOGICAL, INFORMATION SUPPORT OF FORENSIC SCIENCE ACTIVITY, PROFESSIONAL TRAINING AND QUAIFICATION UPGRADING OF FORENSIC EXPERTS

42. Scientific-methodological and educational support of forensic science activity. Professional training and qualification upgrading of forensic experts

1. Scientific-methodological support of forensic science activity, as well as professional training and qualification upgrading of forensic experts shall lie upon the forensic examination bodies of the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care.

2. Development, gustation and implementation of methods of forensic science research shall be carried out according to the procedure provided by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan or the authorized body in the field of health care.

Footnote. Article 42 is in the wording of the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

43. State register of methods of forensic science research of the Republic of Kazakhstan

Information about the methods of forensic science research that meet the requirements of this Law shall be entered in the State Register of methods of forensic science research of the Republic of Kazakhstan, goals, procedure for formation and use of which shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 43 is in the wording of the Law of the RoK dated 02.07.2013 № 113-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

44. Informational support of activities of forensic examination bodies

A head of a forensic examination body shall have the right to file a motion to the body conducting the criminal proceedings, the court, the body (official), where the case on administrative offence is pending, for the receipt, upon the completion of the proceedings, of subjects that were material evidence in order to use in a practical, scientific and educational-methodological activities.

Chapter 6.FINANCIAL AND MATERIAL-TECHNICAL SUPPORT OF FORENSIC SCIENCE ACTIVITY IN FORENSIC EXAMINATION BODIES

45. Funding of forensic science activity

1. Funding of forensic science activity of forensic examination bodies, including the conduct of a forensic examination in criminal, civil cases and cases on administrative offences, shall be carried out using budget funds, except as specified in part four of Article 242 of the Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan.

2. Payments for conducting a forensic examination in civil cases shall be made in accordance with the Civil Procedure Code of the Republic of Kazakhstan.

46. Standards and requirements of material-technical support of conducting a forensic examination

A forensic expert may conduct his/her activities provided there are specially equipped facilities that meet the standards and requirements established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 7.INTERNATIONAL COOPERATION IN THE FIELD OF FORENSIC SCIENCE ACTIVITY

47. International cooperation in the field of forensic science activity

Forensic examination bodies shall have the right, in accordance with the law, to establish international links with bodies and services of foreign states engaged in forensic science activity, in order to conduct joint scientific research, exchange scientific and methodological information, professional training and qualification upgrading of forensic experts.

48. Conduct of a forensic examination underthe instructions of the competent authority of a foreign state

A forensic examination can be carried out under the instructions of the competent authority of the foreign state with which the Republic of Kazakhstan has an international agreement. In these cases, the legislation of the Republic of Kazakhstan shall apply, unless otherwise is stipulated by the international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan.

49. Conduct ofa forensic examination with the involvement of forensic experts of a foreign state

1. The body (person) that appointed a forensic examination shall have the right to file a motion for the involvement of experts of foreign states in the field of a forensic examination according to the procedure provided by the law, on its own initiative or at the request of a head of a forensic examination body.

2. Conduct of a forensic examination with the involvement of forensic experts of foreign states shall be carried out in accordance with the Criminal Procedure, Civil Procedure Codes of the Republic of Kazakhstan and the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative Offences, as well as in accordance with this Law.

Chapter 8. FINAL PROVISIONS

50. Responsibility for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on forensic science activity

Violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on forensic science activity shall entail responsibility established by the law.

51. The procedure for enactment of this Law

1. This Law shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.

2. The Law of the Republic of Kazakhstan dated 12 November 1997 “On forensic examination" (Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1997, № 21, Art. 276; 2000, № 6, Art. 141; 2001, № 21-22, Art. 281; 2004, № 23, Art. 142; № 24, Art. 153; 2005, № 10, Art. 32; 2006, № 13, Art. 86; 2007, № 2, Art. 18; № 9, Art. 67) shall be considered to have lost force.

The President
of the Republic of Kazakhstan	N.Nazarbayev

Қазақстан Республикасындағы сот-сараптама қызметi туралы

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

2-тарау. СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІНІҢ СУБЪЕКТІЛЕРІ

3-тарау. СОТ САРАПТАМАСЫН ЖҮРГІЗУ

4-тарау. ТІРІ АДАМДАРҒА СОТ САРАПТАМАСЫН ЖҮРГІЗУДІҢ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

5-тарау. СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІН ҒЫЛЫМИ-ӘДІСТЕМЕЛІК, АҚПАРАТТЫҚ
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ, СОТ САРАПШЫЛАРЫН КӘСІБИ ДАЯРЛАУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ
БІЛІКТІЛІГІН АРТТЫРУ

6-тарау. СОТ САРАПТАМАСЫ ОРГАНДАРЫНДА СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІН
ҚАРЖЫЛЫҚ ЖӘНЕ МАТЕРИАЛДЫҚ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

7-тарау. СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ
ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

8-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

On forensic science activity in the Republic of Kazakhstan

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS

Chapter 2. SUBJECTS OF FORENSIC SCIENCE ACTIVITY

Chapter 3. CONDUCT OF A FORENSIC EXAMINATION

Chapter 4. SPECIFICS OF CONDUCTING A FORENSIC EXAMINATION OF LIVING PERSONS

Chapter 5.SCIENTIFIC-METHODOLOGICAL, INFORMATION SUPPORT OF FORENSIC SCIENCE ACTIVITY, PROFESSIONAL TRAINING AND QUAIFICATION UPGRADING OF FORENSIC EXPERTS

Chapter 6.FINANCIAL AND MATERIAL-TECHNICAL SUPPORT OF FORENSIC SCIENCE ACTIVITY IN FORENSIC EXAMINATION BODIES

Chapter 7.INTERNATIONAL COOPERATION IN THE FIELD OF FORENSIC SCIENCE ACTIVITY

Chapter 8. FINAL PROVISIONS

Қазақстан Республикасындағы сот-сараптама қызметi туралы

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

2-тарау. СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІНІҢ СУБЪЕКТІЛЕРІ

3-тарау. СОТ САРАПТАМАСЫН ЖҮРГІЗУ

4-тарау. ТІРІ АДАМДАРҒА СОТ САРАПТАМАСЫН ЖҮРГІЗУДІҢЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

5-тарау. СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІН ҒЫЛЫМИ-ӘДІСТЕМЕЛІК, АҚПАРАТТЫҚҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ, СОТ САРАПШЫЛАРЫН КӘСІБИ ДАЯРЛАУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢБІЛІКТІЛІГІН АРТТЫРУ

6-тарау. СОТ САРАПТАМАСЫ ОРГАНДАРЫНДА СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІНҚАРЖЫЛЫҚ ЖӘНЕ МАТЕРИАЛДЫҚ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

7-тарау. СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

8-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

On forensic science activity in the Republic of Kazakhstan

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS

Chapter 2. SUBJECTS OF FORENSIC SCIENCE ACTIVITY

Chapter 3. CONDUCT OF A FORENSIC EXAMINATION

Chapter 4. SPECIFICS OF CONDUCTING A FORENSIC EXAMINATION OF LIVING PERSONS

Chapter 5.SCIENTIFIC-METHODOLOGICAL, INFORMATION SUPPORT OF FORENSIC SCIENCE ACTIVITY, PROFESSIONAL TRAINING AND QUAIFICATION UPGRADING OF FORENSIC EXPERTS

Chapter 6.FINANCIAL AND MATERIAL-TECHNICAL SUPPORT OF FORENSIC SCIENCE ACTIVITY IN FORENSIC EXAMINATION BODIES

Chapter 7.INTERNATIONAL COOPERATION IN THE FIELD OF FORENSIC SCIENCE ACTIVITY

Chapter 8. FINAL PROVISIONS

4-тарау. ТІРІ АДАМДАРҒА СОТ САРАПТАМАСЫН ЖҮРГІЗУДІҢ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

5-тарау. СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІН ҒЫЛЫМИ-ӘДІСТЕМЕЛІК, АҚПАРАТТЫҚ
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ, СОТ САРАПШЫЛАРЫН КӘСІБИ ДАЯРЛАУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ
БІЛІКТІЛІГІН АРТТЫРУ

6-тарау. СОТ САРАПТАМАСЫ ОРГАНДАРЫНДА СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІН
ҚАРЖЫЛЫҚ ЖӘНЕ МАТЕРИАЛДЫҚ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

7-тарау. СОТ-САРАПТАМА ҚЫЗМЕТІ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ
ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ