Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы ұжымдық қауіпсіздік жүйесінің күштері мен құралдары құрылымдарының мәртебесі туралы келісімді ратификациялау туралы

Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 15 наурыздағы № 1-V Заңы

2010 жылғы 10 желтоқсанда Мәскеуде жасалған Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы ұжымдық қауіпсіздік жүйесінің күштері мен құралдары құрылымдарының мәртебесі туралы келісім ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының
Президенті Н. Назарбаев

Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы ұжымдық
қауіпсіздік жүйесінің күштері мен құралдары
құралымдарының мәртебесі туралы
КЕЛІСІМ

Бұдан әрі Тараптар деп аталатын Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымына мүше мемлекеттер,
БҰҰ Жарғысының мақсаттары мен қағидаттарына, халықаралық құқықтың жалпыға танылған қағидаттары мен нормаларына, сондай-ақ қару-жарақты бақылау және әскери саладағы сенімді нығайту мәселелері жөніндегі халықаралық шарттарға өздерінің адалдығын растай отырып,
1992 жылғы 15 мамырдағы Ұжымдық қауіпсіздік туралы шартты негізге ала отырып,
өзара сенім, теңдік және өзара тиімді ынтымақтастық негізінде Тараптардың мүдделеріне жауап беретін серіктестік пен өзара іс-қимылдың мемлекетаралық қарым-қатынастарын одан әрі дамытуға ұмтыла отырып,
халықаралық қауіпсіздікке қыр көрсетулер мен қауіп-қатерлерге барабар ден қоюды қамтамасыз ететін ұжымдық қауіпсіздік жүйесінің күштері мен құралдары құралымдарының жоғары жауынгерлік әзірлік деңгейін қолдауға күш-жігерді бағыттай отырып,
БҰҰ Жарғысының 51-бабына сәйкес Тараптардың жеке немесе ұжымдық өзін-өзі қорғау құқығына сілтеме жасай отырып,
ұжымдық қауіпсіздік жүйесінің күштері мен құралдары құралымдарының Тараптардың аумақтарында уақытша болуы үшін құқықтық негіз құруға ниет білдіре отырып,
төмендегілер туралы келісті:

1-бап

Осы Келісімнің мақсаттары үшін қолданылатын терминдер мыналарды білдіреді:
"ұжымдық қауіпсіздік жүйесінің күштері мен құралдарының құралымдары (бұдан әрі - құралымдар)" — қабылдаушы Тараптың аумағына уақытша жіберілген коалициялық, өңірлік (біріккен) әскерлер (күштер) топтамаларының құрамына Тараптардың ұлттық қарулы күштерінің және басқа да әскерлерінің құрамынан бөлінген бірлестіктер, құрамалар, әскери бөлімдер мен бөлімшелер, ішкі істер (полиция) органдарының, ішкі әскерлердің, қауіпсіздік органдарының және арнайы қызметтердің, сондай-ақ төтенше жағдайлардың алдын алу және олардың салдарын жою саласындағы уәкілетті органдардың арнайы мақсаттағы бөлімшелері (мамандар топтары) қатарынан бөлінген арнайы мақсаттағы күш құралымдары;
"жіберуші Тарап" — ресми өтінішіне сәйкес қойылған міндеттерді шешу үшін қабылдаушы Тараптың аумағына уақытша жіберілген құралымдар тиесілі Тарап;
"қабылдаушы Тарап" — ресми өтінішіне сәйкес қойылған міндеттерді орындау үшін аумағында жіберуші Тараптың құралымдары уақытша орналастырылатын Тарап;
"транзиттік Тарап" — қабылдаушы немесе жіберуші Тараптың аумағына бару кезінде аумағы арқылы құралымдар мен олардың жылжымалы мүлкі өтетін Тарап;
"транзиттік мемлекет" — қабылдаушы немесе жіберуші Тараптың аумағына бару кезінде аумағы арқылы құралымдар мен олардың жылжымалы мүлкі өтетін, осы Келісімнің Тарабы болып табылмайтын мемлекет;
"құралымдардың мәртебесі" — алдында тұрған міндеттерді шешу мақсатында қабылдаушы Тараптардың аумақтарында уақытша болатын жіберуші Тараптар құралымдарының құқықтық жағдайы;
"құралымдардың жеке құрамы" (сонымен қатар, бұдан әрі - құралымдардың құрамына кіретін адамдар) — коалициялық және/немесе өңірлік (біріккен) әскерлер (күштер) топтамасының құрамына Тараптар бөлген немесе уақытша іссапарға жіберген әскери қызметшілер, қауіпсіздік органдары мен арнайы қызметтердің, ішкі істер (полиция) органдарының, ішкі әскерлердің, төтенше жағдайлардың алдын алу және олардың салдарларын жою саласындағы уәкілетті органдардың қызметкерлері, сондай-ақ әскери бөлімдерде, ұйымдар мен мекемелерде жұмыс істейтін адамдар;
"Құралымның қолбасшылығы" құралымға басшылық жасау үшін құрылатын басқару органы;
"мүдделі министрліктер мен ведомстволар" - олардың қатысуымен ұжымдық қауіпсіздік жүйесінің күштері мен құралдарының құрамына Тараптардың құралымдарын бөлу, оларды даярлау, қолдану мен жан-жақты қамтамасыз ету туралы шешім қабылданатын Тараптардың министрліктері мен ведомстволары;
"құралымдардың жылжымалы мүлкі" - құралымдардың жұмыс істеуі үшін қажетті қару-жарақ пен әскери техника, әскери-техникалық мүлік, арнайы техника және арнайы құралдар, көліктік және басқа да материалдық-техникалық құралдар, сондай-ақ жіберуші және қабылдаушы Тараптардың меншігі болып табылатын өзге де жүктер;
"жылжымайтын мүлік (жылжымайтын мүлік объектілері)" — қабылдаушы (транзиттік) Тараптың меншігі болып табылатын және оның келісімі бойынша құралымдардың уақытша пайдалануындағы жер учаскелері және оларда орналасқан әскери және азаматтық инфрақұрылым объектілері.

2-бап

Жіберуші Тараптың құралымдары қабылдаушы Тараптың аумағына соңғысының ресми өтінішіне сәйкес бір немесе бірнеше Тарапқа қатысты қауіп-қатер төнген және/немесе қарулы шабуыл (агрессия) жасалған жағдайда ұжымдық қорғанысқа құқықты іске асыру, ұжымдық қауіпсіздіктің басқа да қыр көрсетулері мен қауіп-қатерлеріне қарсы іс-қимыл жасау, төтенше жағдайларды жою үшін, сондай-ақ бірлескен командалық-штабтық және әскери оқу-жаттығулар өткізу үшін жіберілуі мүмкін.
Тараптар өздерінің құралымдарын қабылдаушы Тараптың аумағына, егер осы іс-қимыл олардың ұлттық заңнамасына қайшы келмеген жағдайда ғана қойылған міндеттерді орындау үшін жібереді.
Қабылдаушы Тарап, егер бұл оның ұлттық заңнамасына қайшы келмесе, өзінің аумағына ұжымдық қауіпсіздік жүйесінің күштері мен құралдарының құралымдарын енгізу туралы шешім қабылдайды.
Құралымдарды енгізу, олардың міндеттері, құрамы, саны, бағыныстылық тәртібі, олардың орналасқан жерлері, сондай-ақ олардың қабылдаушы Тараптың аумағында болатын уақыты туралы шешімді бір немесе бірнеше Тараптың ресми өтініші негізінде Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымының (бұдан әрі - ҰҚШҰ) Ұжымдық қауіпсіздік кеңесі (бұдан әрі - Кеңес) қабылдайды.
Материалдық құралдар қоры бар құралымдар олардың командирлері (бастықтары) Қолбасшылыққа қабылдаушы Тараптың шекарасын кесіп өткені туралы баяндағаннан кейін Құралым қолбасшылығының бағынысына көшеді.

3-бап

Қабылдаушы Тараптың аумағына оның аумағындағы құралымдарды күшейту үшін қажетті қосымша құралымдарды енгізу Кеңестің шешімі негізінде және қабылдаушы Тараптың келісімімен жүзеге асырылады.
Қабылдаушы Тараптың аумағындағы құралымдардың қызметін қамтамасыз ету үшін қажетті қосымша жылжымалы мүлікті әкелу қабылдаушы Тараптың келісімімен жүзеге асырылады.
Құралымдарды қайта орналастыру (қайта топтастыру), оларды ауыстыру жіберуші және қабылдаушы Тараптардың мүдделі министрліктері мен ведомстволары, сондай-ақ Құралым қолбасшылығы келіскен жоспарлар бойынша жүзеге асырылады.

4-бап

Қабылдаушы Тараптың келісімімен оның аумағында жергілікті жердің (аудандардың) бөлінген учаскелері мен объектілер шегінде құралымдар командалық-штабтық және әскери оқу-жаттығуларды, сондай-ақ олар қойған міндеттерді орындауға байланысты басқа да жедел және жауынгерлік даярлық іс-шараларын өткізе алады. Бұл ретте оқу-жаттығулар аудандарын, оларды өткізу тәртібі мен мерзімдерін, қатысатын құралымдар санын, олардың жылжу бағдарларын, жауынгерлік оқ ату кезеңдерін, қауіпсіздік аймақтарын, экологиялық және басқа да мәселелерді Құралымның қолбасшылығы қабылдаушы Тараптың мүдделі министрліктерімен және ведомстволарымен келіседі.
Бұл іс-шараларды бөлінген аудандар мен объектілерден тыс жерлерде өткізуге тек қабылдаушы Тараптың мүдделі министрліктерімен және ведомстволарымен келісу бойынша жол беріледі.

5-бап

Қабылдаушы Тарап, егер Кеңес шешімдерімен өзгеше белгіленбесе, өзі белгілеген мемлекеттік шекарасын кесіп өтудің болжамды жері, уақыты, тәртібі туралы басқа Тараптарға жазбаша хабарлайды және тағайындалған ауданға бара жатқан жеке құрамы мен жылжымалы мүлкі бар әскери эшелондардың, әуе және теңіз (өзен) кемелері мен корабльдердің, жеке құрамы мен жылжымалы мүлкі бар автомобиль лектерінің өз аумағы бойынша кедергісіз және өтеусіз жүріп өтуі үшін қажетті жағдайлар жасайды, жылжымайтын мүлікті (жылжымайтын мүлік объектілерін) орналастыру мен пайдалануды өтеусіз қамтамасыз етеді.

6-бап

Тараптар құралымдар мен олардың жылжымалы мүлкінің тағайындалған орындарға өздерінің аумақтары бойынша кедергісіз жылжуын, сондай-ақ алдын ала берілген өтінімдер негізінде Тараптардың ұлттық заңнамасының талаптарына сәйкес темір жол, автомобиль, теңіз, өзен және әуе көлігінің және көлік коммуникацияларының бірінші кезекте берілуін қамтамасыз етеді.
Авиация ұшулары Тараптардың мүдделі министрліктерімен және ведомстволарымен, сондай-ақ әуе қозғалысын басқару органдарымен және әуе бақылау органдарымен келісілген бағыттар бойынша, сондай-ақ аймақтарда (аудандарда) орындалады. Әскери және азаматтық әуеайлақтардағы әуе кемелерін қабылдауды, әуеайлақтық-техникалық қамтамасыз етуді және күзетуді Тараптардың әуеайлақтық қызметтері өтеусіз жүзеге асырады.
Тараптар құралымдарының корабльдері мен кемелерінің қабылдаушы Тараптың суларында жүзуі және олардың порттарында болуы қойылған міндеттерді орындау қажеттігін ескере отырып, қабылдаушы Тарап белгілеген тәртіпке сәйкес жүзеге асырылады.
Транзиттік Тараптардың аумағында жылжымайтын мүлікті (жылжымайтын мүлік объектілерін) транзиттеу, орналастыру және құралымдардың оны пайдалану тәртібі мен шарттары мүдделі Тараптар арасындағы жекелеген уағдаластықтармен (келісімдермен) айқындалады.
Осы Келісімге қатысушылар болып табылмайтын мемлекеттердің аумағында құралымдарды транзиттеу осындай мемлекеттермен не қабылдаушы Тарап не жіберуші Тарап не ҰҚШҰ жасасқан тиісті шарттарда көзделген тәртіппен жүзеге асырылады. Тараптар ол үшін қажетті нормативтік құқықтық базаны құру үшін күш-жігерін салады.

7-бап

Қабылдаушы Тарап құралымдарды жылжымайтын мүлікпен (жылжымайтын мүлік объектілерімен) өтеусіз қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыруға жауапкершілікті өзіне алады. Осы іс-шаралар, егер Кеңестің шешімдерімен өзгеше белгіленбесе, қабылдаушы Тарап құралымдарының ұқсас құрамын қоныстандыруды және пәтерлерге орналастыруды айқындайтын қабылдаушы Тарап заңнамасының талаптарына сәйкес келуге тиіс.
Қабылдаушы Тарап құралымдарға олардың қойылған міндеттерді орындауы үшін қажетті көлемде электр энергиясын, суды өтеусіз негізде береді, коммуналдық-тұрмыстық қызмет көрсетуді қамтамасыз етеді.
Күнделікті қызметті, азық-түлікпен қамтамасыз етуді, медициналық, коммуналдық-тұрмыстық қызметтерді, көлік қызметтерін, сондай-ақ байланыс органдарының қызметтерін көрсетуді ұйымдастыру мәселелері бойынша Құралымның қолбасшылығы қабылдаушы Тараптың мүдделі министрліктерімен және ведомстволарымен өзара іс-қимыл жасайды, олармен ақшалай есеп айырысуларды жүргізуге және осы мақсат үшін тиісті шоттар мен қаражатты иеленуге құқылы.
Қабылдаушы Тарап өзінің ұлттық заңнамасына сәйкес құралымдарға есеп айырысу-кассалық қызмет көрсетуді толық көлемде қамтамасыз етеді.
Қажет болған кезде құралымдардың қызметіне байланысты қосымша мәселелер Тараптар арасындағы жекелеген хаттамалармен айқындалуы мүмкін.

8-бап

Құралымдардың жеке құрамы қабылдаушы Тараптың егемендігін құрметтеуге, заңнамасының талаптарын сақтауға, осы Келісімнің ережелерімен үйлесімсіз кез келген іс-әрекеттерден тартынуға, қабылдаушы Тараптың ішкі істеріне араласпауға, қойылған міндеттерді орындаудан басқа, саяси қызметке және оның аумағындағы жанжалдарға қатыспауға тиіс. Жіберуші Тарап және Құралым қолбасшылығы бұл жөнінде қажетті шаралар қабылдауға міндетті.
Тараптардың аумақтарында уақытша орналастырылған құралымдардың әскери қызметшілері Тараптардың ұлттық қарулы күштерінің әскери киім нысанын киіп жүреді және айырым белгілерін тағады. Қажет болған жағдайда, Қолбасшылықтың шешімі бойынша құралымдардың әскери қызметшілері үшін ортақ айырым белгілері белгіленуі мүмкін.
Құралымдардың жеке құрамы Қолбасшылықтың бұйрықтарына сәйкес өзімен бірге қаруын алып жүруге құқылы.
Құралымдар орналасқан орындардан тысқары жерлерде олардың құрамына кіретін адамдардың қаруды алып жүруіне олар қойылған жауынгерлік міндеттер мен күзету функцияларын орындаған кезде ғана рұқсат етіледі.
Көлік құралдарында, қару-жарақта, әскери және арнайы техникада Тараптардың айырым белгілері болуға тиіс. Қажет болған жағдайда Құралым қолбасшылығының шешімі бойынша құралымдардың көлік құралдары, қару-жарағы, әскери және арнайы техникасы үшін ортақ айырым белгілері белгіленуі мүмкін.
Құралымдар қабылдаушы Тараппен өзара іс-қимыл жасай отырып, қабылдаушы Тараптың заңнамасына сәйкес өзінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөнінде шаралар қолданады.
Құралым қолбасшылығының тыйым салынған аймақтарды немесе қауіпсіздік аймақтарын белгілеуі, егер Кеңестің шешімдерінде өзгеше белгіленбесе, қабылдаушы Тараптың мүдделі министрліктерімен және ведомстволарымен келісу бойынша жүзеге асырылады.

9-бап

Құралымдардың жеке құрамына қабылдаушы Тараптың аумағына кірген кезде және оның аумағынан шыққан кезде визалық бақылау қолданылмайды. Сонымен қатар, оларға қабылдаушы Тараптың шетелдіктерді тіркеуге және оларды бақылауды жүзеге асыруға қатысты бөлігіндегі заңнамасы қолданылмайды. Құралымдардың құрамына кіретін адамдар қабылдаушы Тараптың аумағында тұрақты тұруға қандай да бір құқық алғандар ретінде қарастырылмайды.

10-бап

Тараптардың мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде құралымдардың командирлері қабылдаушы Тараптың аумағына келу (жүру) мақсатын көрсете отырып, жіберуші Тараптың мүдделі министрліктері мен ведомстволары растаған жеке құрамның атаулы тізімі мен құралымның жылжымалы мүлкінің тізбесін көрсетеді. Құралымның жеке құрамының атаулы тізімі мен жылжымалы мүлкінің тізбесі Кеңес шешімімен бекітілетін нысандарға сәйкес жасалады.
Құралымдардың әскери қызметшілері Тараптардың мемлекеттік шекараларынан өту кезінде жіберуші Тараптың ұлттық қарулы күштерінің әскери киім нысанын киюге тиіс. Қызметтік автокөлік, әскери техника тіркеу нөміріне қосымша ретінде олардың мемлекеттік тиесілігін көрсететін айқын көрінетін белгімен жабдықталуы тиіс.
Құралымдардың құрамына кіретін адамдар жіберуші Тараптың заңнамасында белгіленген олардың жеке басын және құралымдарға тиесілігін растайтын құжаттарды көрсеткеннен кейін қабылдаушы Тараптың мемлекеттік шекарасынан өтеді.
Тараптар құралымдардың құрамына кіретін адамдарға Тараптардың ұлттық заңнамасында әкелуге және әкетуге тыйым салынған тауарларды қоспағанда, жеке заттары мен валюталық құндылықтарды алып өту құқығын береді. Тараптардың мемлекеттік шекараларынан өту кезінде жеке заттар мен валюталық құндылықтар Тараптардың ұлттық заңнамасында белгіленген нормалар шегінде кедендік төлемдер салудан босатылады.

11-бап

Осы Келісімді іске асыру мақсаттары үшін өтетін құралымның жылжымалы мүлкін әкелу және әкету жіберуші және қабылдаушы Тараптардың уәкілетті органдары келіскен тізбелер негізінде тыйым салу мен шектеулерді қолданбай және баждардың, салықтар мен алымдардың барлық түрлерін өндіріп алмай, басым тәртіппен жүзеге асырылады.
Қабылдаушы Тарап өзінің аумағында құралымдардың жылжымалы мүлкін олар орналасқан жерлерге жеткізу үшін барлық қажетті шараларды жүзеге асырады.
Құралым қолбасшылығының сәйкестендіру құралдарымен қамтамасыз етілген қызметтік құжаттары (хат жазысу) кедендік тексеруге жатпайды. Осы құжаттарды алып жүретін курьерде оның өкілеттігін растайтын және құжаттардың саны мен салынған қамтамасыз етудің түрі туралы мәліметтері бар оларды жеткізу туралы өкім болуы тиіс. Өкімді олар туралы мәліметтер Тараптардың шекара және кеден органдарына ұсынылатын уәкілетті адамдар растайды.
Жіберуші Тарап құралымдарының жылжымалы мүлкі оның меншігі болып табылады және қабылдаушы Тараптың оны ұстап қалуы және/немесе қандай да бір нысанда иеліктен айыруы мүмкін емес.

12-бап

Жіберуші Тарап құралымдардың жеке құрамы халықаралық гуманитарлық құқық қағидаттары мен нормаларының сақталуын қамтамасыз етеді, ал Құралым қолбасшылығы оған жауапты болады.
Қабылдаушы Тарап жіберуші Тарапқа және Құралым қолбасшылығына жеке немесе заңды тұлғаларға келтірілген және өзінің азаматтарының қайтыс болуына, дене жарақатын алуына және еңбекке қабілеттілігінің жойылуына байланысты залалдың, сондай-ақ оның жылжымалы және жылжымайтын мүлкіне, табиғи ресурстарына, мәдени және тарихи құндылықтарына келтірілген залалдың, егер мұндай залал құралымдардың қойылған міндеттерді орындауы кезінде және жеке қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі шараларды жүзеге асыруы кезінде келтірілген болса, орнын толтыруға қатысты қандай да бір талаптарды қоюдан бас тартады. Осы ереже, егер мұндай залал халықаралық гуманитарлық құқық қағидаттары мен нормаларын, қарулы жанжал барысында қолдануға жататын өзге де халықаралық-құқықтық құқық нормаларын бұзу нәтижесінде келтірілмеген болса, қолданылады.

13-бап

Қабылдаушы Тараптың аумағында уақытша болған кезеңде құралымдар өздері пайдаланатын жылжымайтын мүліктің, табиғи ресурстардың, мәдени және тарихи объектілердің сақталуын қамтамасыз етеді.
Қабылдаушы Тараптың пайдаланылатын жылжымайтын мүлкінің сақталуына, сондай-ақ әскери құралымдар орналасқан (қоныстанған) аудандарда экологиялық қауіпсіздік нормаларын сақтауға Құралымның қолбасшылығы жауапты болады.
Құралымдардың қабылдаушы Тараптың жеке тұлғаларына, жылжымалы және жылжымайтын мүлкіне осы Келісімнің 12-бабында ескерілген міндеттерді орындауға байланысты емес жағдайларда келтірілуі мүмкін залал Тараптар арасындағы уағдаластық бойынша, ал келіспеушіліктер туындаған кезде осы Келісімнің 16-бабына сәйкес өтеледі.
Жіберуші Тараптың құралымдарына келтірілген материалдық залалдың орнын толтыру, сондай-ақ олардың құрамына кіретін адамдарға немесе олардың мұрагерлеріне өтемақы төлеу, егер бұл залал қабылдаушы Тараптың заңды тұлғаларының немесе азаматтарының, оның аумағындағы үшінші елдер азаматтарының іс-әрекеттері немесе кемшіліктері салдарынан келтірілген болса, осы Келісімнің 16-бабына сәйкес құрылатын Келісу комиссиясы белгілейтін мөлшерде жүзеге асырылады. Құралымдардың жеке құрамы мен олардың отбасы мүшелері үшін жіберуші Тараптың ұлттық заңнамасында белгіленген жеңілдіктер, кепілдіктер мен өтемақылар толық көлемде сақталады. Осы тәртіп, егер залал жіберуші Тарап құралымдарының құрамына кіретін адамдар қабылдаушы Тарап аумағында болған кезеңде, сондай-ақ басқа Тараптың аумағындағы транзит уақытында келтірілген жағдайда қолданылады.

14-бап

Тараптар құралымдардың құрамына кіретін адамдардың құқықтық жағдайын құрметтейді, халықаралық құқық нормаларына сәйкес олардың азаматтық, әлеуметтік-экономикалық және жеке құқықтары мен бостандықтарын толық көлемде қамтамасыз етеді, олардың қойылған міндеттерді орындауын қиындататын іс-әрекеттерге жол бермейді, өзінің аумағы шегінде оларға қатысты кез келген құқыққа қарсы іс-әрекеттердің алдын алу және жолын кесу жөніндегі шараларды қоса алғанда, құралымдардың құрамына кіретін адамдардың, сондай-ақ құралымдар қару-жарағының, әскери техникасының және материалдық-техникалық құралдарының, құжаттамасы мен ресми ақпаратының қауіпсіздігі мен қорғалуын қамтамасыз ету үшін Қолбасшылықпен келісілген барлық қажетті шараларды қолданады.

15-бап

Құралымдардың Тараптардың аумағында уақытша болуына байланысты заңдық құзыреттілік және құқықтық көмек мәселелері жекелеген Келісімде айқындалады.
Көрсетілген Келісім күшіне енгенге дейін Тараптар ұлттық заңнаманы, қолданыстағы екіжақты келісімдерді, сондай-ақ 2002 жылғы 7 қазандағы Азаматтық, отбасылық және қылмыстық істер жөніндегі құқықтық көмек пен құқықтық қатынастар туралы конвенцияны басшылыққа алады. Олар үшін аталған Конвенция күшіне енбеген Тараптарға қатысты 1993 жылғы 22 қаңтардағы Азаматтық, отбасылық және қылмыстық істер жөніндегі құқықтық көмек пен құқықтық қатынастар туралы конвенция және оған 1997 жылғы 28 наурыздағы Хаттама қолданылады.
Заңдық құзыреттілік және құқықтық көмек мәселелері бойынша Тараптар қосымша екіжақты келісімдер жасасуы мүмкін.

16-бап

Осы Келісімді түсіндіруге немесе қолдануға қатысты Тараптар арасындағы барлық келіспеушіліктер олардың арасындағы келіссөздер барысында реттелуге тиіс.
Даулы мәселелерді шешу үшін құрамына Тараптардың әрқайсысының өкілдері және Құралым қолбасшылығының өкілдері тағайындалатын Келісу комиссиясы құрылады. Келісу комиссиясы өзі қабылдаған ережелер негізінде және Кеңес айқындаған өкілеттіктер шегінде әрекет етеді.
Тікелей келіссөздер барысында және Келісу комиссиясы шеше алмайтын даулардың барлығы Кеңестің шешуіне жолданады.

17-бап

Осы Келісім оған қол қойған Тараптардың оның күшіне енуі үшін қажетті мемлекетішілік рәсімдерді орындағаны туралы төртінші жазбаша хабарламаны депозитарий алған күннен бастап күшіне енеді.
Мұндай рәсімдерді кешіктіріп орындаған Тараптар үшін осы Келісім тиісті жазбаша хабарламаны депозитарийге сақтауға берген күннен бастап күшіне енеді.
Осы Келісім күшіне енгеннен кейін оның Тараптары арасындағы қарым-қатынастарда 2000 жылғы 11 қазандағы Ұжымдық қауіпсіздік жүйесінің күштері мен құралдары құралымдарының мәртебесі туралы келісім қолданысын тоқтатады.

18-бап

Осы Келісімге басқа Тараптардың келісімімен кез келген Тараптың ұсынысы бойынша осы Келісімнің ажырамас бөлігі болып табылатын, жекелеген хаттамамен ресімделетін өзгерістер мен толықтырулар енгізілуі мүмкін.
Өзгерістер мен толықтырулар туралы хаттамалар осы Келісімнің 17-бабында көзделген тәртіппен күшіне енеді.

19-бап

Осы Келісім бойынша Тараптардың міндеттемелері олар қатысушылары болып табылатын басқа да халықаралық шарттар бойынша Тараптардың міндеттемелерін қозғамайды.

20-бап

Осы Келісім 1992 жылғы 15 мамырдағы Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарттың қолданылу кезеңіне жасалады. Кез келген Тарап болжанатын шығу күніне дейін кемінде алты ай бұрын өзінің ниеті туралы жазбаша хабарламаны депозитарийге жолдай отырып, осы Келісімнен шыға алады.
Тараптың осы Келісімнен шыққан күніне дейін туындаған талаптар міндетті түрде реттелуге жатады.
2010 жылғы 10 желтоқсанда Мәскеу қаласында орыс тілінде бір түпнұсқа данада жасалды. Түпнұсқа данасы осы Келісімге қол қойған әрбір Тарапқа оның расталған көшірмесін жолдайтын Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымының Хатшылығында сақталады.

Армения Республикасы үшін Ресей Федерациясы үшін

Беларусь Республикасы үшін Тәжікстан Республикасы үшін

Қазақстан Республикасы үшін Өзбекстан Республикасы үшін

Қырғыз Республикасы үшін

Көшірмесі дұрыс:
ҰҚШҰ Хатшылығы
Құқықтық бөлімінің бастығы
_________________ К. Голуб

Орыс тіліндегі мәтінге сәйкес мемлекеттік тілге аударылды.

Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрлігі
Халықаралық ынтымақтастық департаменті
бастығының орынбасары

полковник Ә. Кулбаев

2010 жылғы 10 желтоқсанда Мәскеу қаласында қол қойылған Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы ұжымдық қауіпсіздік жүйесінің күштері мен құралдары құралымдарының мәртебесі туралы келісімнің куәландырылған көшірмесінің куәландырылған көшірмесі екендігін растаймын.

Қазақстан Республикасы
Сыртқы істер министрлігі
Халықаралық құқық департаментінің
Басқарма бастығы Д. Есентаев

О ратификации Соглашения о статусе формирований сил и средств системы коллективной безопасности Организации Договора о коллективной безопасности

Закон Республики Казахстан от 15 марта 2012 года № 1-V

Ратифицировать Соглашение о статусе формирований сил и средств системы коллективной безопасности Организации Договора о коллективной безопасности, совершенное в Москве 10 декабря 2010 года.

Президент
Республики Казахстан Н. НАЗАРБАЕВ

СОГЛАШЕНИЕ
о статусе формирования сил и средств
системы коллективной безопасности
Организации Договора о коллективной безопасности

(Вступило в силу 11 мая 2012 года - Бюллетень международных договоров 2012 г., № 4, ст. 58)

Государства - члены Организации Договора о коллективной безопасности, именуемые в дальнейшем Сторонами,
подтверждая свою приверженность целям и принципам Устава ООН, общепризнанным принципам и нормам международного права, а также международным договорам по вопросам контроля над вооружением и укрепления доверия в военной сфере,
основываясь на Договоре о коллективной безопасности от 15 мая 1992 года,
стремясь далее развивать межгосударственные отношения партнерства и взаимодействия, отвечаюшие интересам Сторон на основе взаимодоверия, равенства и взаимовыгодного сотрудничества,
направляя усилия на поддержание высокого уровня боевой готовности формировании сил и средств системы коллективной безопасности, обеспечивающего адекватное реагирование на вызовы и угрозы международной безопасности,
ссылаясь на право Сторон на индивидуальную или коллективную самооборону в соответствии со статьей 51 Устава ООН,
желая создать правовую базу для временного пребывания формирований сил и средств системы коллективной безопасности на территориях Сторон,
согласились о нижеследующем:

Статья 1

Для целей настоящего Соглашения применяемые термины означают:
«формирования сил и средств системы коллективной безопасности (далее - формирования)» - объединения, соединения, воинские части и подразделения, выделенные из состава национальных вооруженных сил и других войск Сторон, формирования сил специального назначения, выделенные из числа подразделений специального назначения (групп специалистов) органов внутренних дел (полиции), внутренних войск, органов безопасности и специальных служб, а также уполномоченных органов в сфере предупреждения и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций Сторон в состав коалиционных, региональных (объединенных) группировок войск (сил), временно направленные на территорию принимающей Стороны;
«направляющая Сторона» - Сторона, которой принадлежат формирования, временно направленные на территорию принимающей Стороны в соответствии с ее официальным обращением для решения поставленных задач;
«принимающая Сторона» - Сторона, на территории которой для выполнения поставленных задач в соответствии с ее официальным обращением временно размещаются формирования направляющей Стороны;
«транзитная Сторона» - Сторона, через территорию которой перемещаются формирования и их движимое имущество при следовании на территорию принимающей или направляющей Стороны;
«транзитное государство» - государство, не являющееся Стороной данного Соглашения, через территорию которого перемещаются формирования и движимое имущество при следовании на территорию принимающей или направляющей Стороны;
«статус формирований» - правовое положение формирований направляющих Сторон, временно находящихся на территориях принимающих Сторон в целях решения стоящих перед ними задач;
«личный состав формирований» (далее также - лица, входящие в состав формирований) - военнослужащие, сотрудники органов безопасности и специальных служб, внутренних дел (полиции), внутренних войск, органов, уполномоченных в сфере предупреждения и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций, а также лица, работающие в воинских частях, организациях и учреждениях, выделенных Сторонами, или временно командированные в состав коалиционной и/или региональной (объединенной) группировки войск (сил);
«Командование формирования» - орган управления, создаваемый для руководства формированием;
«заинтересованные министерства и ведомства» - министерства и ведомства Сторон, с участием которых принимается решение о выделении формирований Сторон в состав сил и средств системы коллективной безопасности, их подготовке, применении и всестороннем обеспечении;
«движимое имущество формирований» - вооружение и военная техника, военно-техническое имущество, специальная техника и специальные средства, транспортные и другие материально-технические средства, необходимые для функционирования формирований, а также иные грузы, являющиеся собственностью направляющей и принимающей Сторон;
«недвижимое имущество (объекты недвижимости)» - земельные участки и расположенные на них объекты военной и гражданской инфраструктуры, являющиеся собственностью принимающей (транзитной) Стороны и находящиеся с ее согласия во временном пользовании формирований.

Статья 2

Формирования направляющей Стороны могут направляться на территорию принимающей Стороны в соответствии с официальным обращением последней для реализации права на коллективную оборону в случае угрозы и/или совершения вооруженного нападения (агрессии) в отношении одной или нескольких Сторон, противодействия другим вызовам и угрозам коллективной безопасности, ликвидации чрезвычайных ситуаций, а также для проведения совместных командно-штабных и войсковых учений.
Стороны направляют свои формирования на территорию принимающей Стороны для выполнения поставленных задач только в том случае, если данное действие не противоречит их национальному законодательству.
Принимающая Сторона принимает решение о вводе на свою территорию формирований сил и средств системы коллективной безопасности, если это не противоречит ее национальному законодательству.
Решение о вводе, задачах, составе, численности формирований, порядке их подчиненности, местах их дислокации, а также времени их пребывания на территории принимающей Стороны принимается Советом коллективной безопасности (далее - Совет) Организации Договора о коллективной безопасности (далее - ОДКБ) на основании официального обращения одной или нескольких Сторон.
Формирования с запасом материальных средств переходят в подчинение Командования формирования после доклада их командиров (начальников) Командованию о пересечении границы принимающей Стороны.

Статья 3

Ввод на территорию принимающей Стороны дополнительных формирований, необходимых для усиления формирований, находящихся на ее территории, осуществляется на основании решения Совета и с согласия принимающей Стороны.
Ввоз дополнительного движимого имущества, необходимого для обеспечения деятельности формирований, находящихся на территории принимающей Стороны, осуществляется с согласия принимающей Стороны.
Передислокация (перегруппировка) формирований, их замена осуществляются по планам, согласованным заинтересованными министерствами и ведомствами направляющей и принимающей Сторон, а также Командованием формирования.

Статья 4

С согласия принимающей Стороны на ее территории в пределах выделенных участков местности (районов) и объектов формирования могут проводить командно-штабные и войсковые учения, а также другие мероприятия оперативной и боевой подготовки, связанные с выполнением ими поставленных задач. При этом районы, порядок и сроки проведения учений, численность участвующих формирований, маршруты их передвижения, этапы боевой стрельбы, зоны безопасности, экологические и другие вопросы согласовываются Командованием формирования с заинтересованными министерствами и ведомствами принимающей Стороны.
Проведение этих мероприятий за пределами выделенных районов и объектов допускается только по согласованию с заинтересованными министерствами и ведомствами принимающей Стороны.

Статья 5

Принимающая Сторона письменно уведомляет другие Стороны об определенном ею месте, времени, порядке предполагаемого пересечения своей государственной границы и создает необходимые условия для беспрепятственного и безвозмездного передвижения по своей территории воинских эшелонов, воздушных и морских (речных) судов и кораблей, автомобильных колонн с личным составом и движимым имуществом, следующих в район предназначения, безвозмездно обеспечивает размещение и пользование недвижимым имуществом (объектами недвижимости), если иное не установлено решениями Совета.

Статья 6

Стороны обеспечивают беспрепятственное движение по своим территориям к месту назначения формирований и их движимого имущества, а также первоочередное предоставление на основе предварительных заявок железнодорожного, автомобильного, морского, речного и воздушного транспорта и транспортных коммуникаций в соответствии с требованиями национального законодательства Сторон.
Полеты авиации выполняются по маршрутам, а также в зонах (районах), которые согласованы с заинтересованными министерствами и ведомствами, а также органами управления воздушным движением и органами воздушного контроля Сторон. Прием, аэродромно-техническое обеспечение и охрана воздушных судов на военных и гражданских аэродромах осуществляются безвозмездно аэродромными службами Сторон.
Плавание кораблей и судов формирований Сторон в водах и пребывание их в портах принимающей Стороны осуществляются в соответствии с порядком, установленным принимающей Стороной с учетом необходимости выполнения поставленных задач.
Порядок и условия транзита, размещения и использования формированиями недвижимого имущества (объектов недвижимости) на территории транзитных Сторон определяются отдельными договоренностями (соглашениями) между заинтересованными Сторонами.
Транзит формирований по территории государств, не являющихся участниками настоящего Соглашения, осуществляется в порядке, ^{предусмотренном соответствующими договорами, заключенными либо} принимающей Стороной, либо направляющей Стороной, либо ОДКБ с такими государствами. Стороны предпримут усилия для формирования необходимой для этого нормативной правовой базы.

Статья 7

Принимающая Сторона берет на себя ответственность за организацию мероприятий по безвозмездному обеспечению формирований недвижимым имуществом (объектами недвижимости). Данные мероприятия должны соответствовать требованиям законодательства принимающей Стороны, определяющим размещение и расквартирование аналогичного состава формирований принимающей Стороны, если иное не установлено решениями Совета.
Принимающая Сторона на безвозмездной основе предоставляет формированиям электроэнергию, воду, обеспечивает коммунально-бытовое обслуживание в объеме, необходимом для выполнения ими поставленных задач.
По вопросам организации повседневной деятельности, продовольственного обеспечения, медицинского, коммунально-бытового обслуживания, предоставления транспортных услуг, а также услуг органов связи Командование формирования взаимодействует с заинтересованными министерствами и ведомствами принимающей Стороны, вправе вести с ними денежные расчеты и иметь для этой цели соответствующие счета и средства.
Принимающая Сторона обеспечивает в полном объеме расчетно-кассовое обслуживание формирований в соответствии со своим национальным законодательством.
При необходимости дополнительные вопросы, связанные с деятельностью формирований, могут определяться отдельными протоколами между Сторонами.

Статья 8

Личный состав формирований должен уважать суверенитет, соблюдать требования законодательства принимающей Стороны, воздерживаться от любых действий, не совместимых с положениями настоящего Соглашения, не вмешиваться во внутренние дела принимающей Стороны, не участвовать в политической деятельности и в конфликтах на ее территории, кроме как при выполнении поставленных задач. Направляющая Сторона и Командование формирования обязаны принимать необходимые меры в этом отношении.
Военнослужащие формирований, временно размещенных на территориях Сторон, носят военную форму одежды и имеют знаки различия национальных вооруженных сил Сторон. При необходимости по решению Командования для военнослужащих формирований могут устанавливаться общие знаки отличия.
Личный состав формирований вправе иметь при себе оружие в соответствии с приказами Командования.
Вне расположения формирований ношение оружия лицами, входящими в их состав, разрешено только при выполнении ими поставленных боевых задач и охранных функций.
Транспортные средства, вооружение, военная и специальная техника должны иметь отличительные знаки Сторон. При необходимости по решению Командования формирования могут устанавливаться общие отличительные знаки для транспортных средств, вооружения, военной и специальной техники формирований.
Формирования во взаимодействии с принимающей Стороной принимают меры по обеспечению собственной безопасности в соответствии с законодательством принимающей Стороны.
Установление запретных зон или зон безопасности Командованием формирования осуществляется по согласованию с заинтересованными министерствами и ведомствами принимающей Стороны, если иное не установлено решениями Совета.

Статья 9

На личный состав формирований не распространяется визовый контроль при въезде на территорию принимающей Стороны и при выезде с ее территории. На них также не распространяется законодательство принимающей Стороны в части, касающейся регистрации иностранцев и осуществления контроля за ними. Лица, входящие в состав формирований, не рассматриваются как получившие какие-либо права на постоянное проживание на территории принимающей Стороны.

Статья 10

В пунктах пропуска через государственную границу Сторон командиры формирований предъявляют удостоверенные заинтересованными министерствами и ведомствами направляющей Стороны именной список личного состава с указанием цели прибытия (следования) на территорию принимающей Стороны и перечень движимого имущества формирования. Именной список личного состава и перечень движимого имущества формирования составляются в соответствии с формами, утверждаемыми решением Совета.
Военнослужащие формирований при пересечении ими государственных границ Сторон должны быть одеты в военную форму одежды национальных вооруженных сил направляющей Стороны. Служебный автотранспорт, военная техника должны быть в дополнение к регистрационному номеру оборудованы отчетливо видимым знаком, показывающим их государственную принадлежность.
Лица, входящие в состав формирований, пересекают государственную границу принимающей Стороны по предъявлении установленных законодательством направляющей Стороны документов, удостоверяющих их личность и принадлежность к формированиям.
Лицам, входящим в состав формирований, Стороны предоставляют право провозить личные вещи и валютные ценности, за исключением товаров, запрещенных к ввозу и вывозу национальным законодательством Сторон. При перемещении через государственные границы Сторон личные вещи и валютные ценности освобождаются от обложения таможенными платежами в пределах норм, установленных национальным законодательством Сторон.

Статья 11

Ввоз и вывоз движимого имущества формирования, перемещаемого для целей реализации настоящего Соглашения, осуществляются в приоритетном порядке без применения запретов и ограничений и взимания всех видов пошлин, налогов и сборов на основании перечней, согласованных уполномоченными органами направляющей и принимающей Сторон.
Принимающая Сторона осуществляет на своей территории все необходимые меры для доставки движимого имущества формирований к местам их дислокации.
Служебные документы (переписка), обеспеченные средствами идентификации Командования формирования, не подлежат таможенному досмотру. Курьер, перемещающий данные документы, должен иметь распоряжение на их доставку, подтверждающее его полномочия и содержащее сведения о количестве документов и виде наложенного обеспечения. Распоряжение заверяется уполномоченными лицами, сведения о которых представляются в пограничные и таможенные органы Сторон.
Движимое имущество формирований направляющей Стороны является ее собственностью и не может быть удержано и/или в какой-либо форме отчуждено принимающей Стороной.

Статья 12

Направляющая Сторона обеспечивает, а Командование формирования несет ответственность за соблюдение личным составом формирований принципов и норм международного гуманитарного права.
Принимающая Сторона отказывается от предъявления направляющей Стороне и Командованию формирования каких-либо претензий, касающихся возмещения ущерба, нанесенного физическим или юридическим лицам и связанного со смертью, телесными повреждениями и лишением трудоспособности ее граждан, а также ущерба, нанесенного ее движимому и недвижимому имуществу, природным ресурсам, культурным и историческим ценностям, если такой ущерб нанесен при выполнении формированиями поставленных задач и при осуществлении мер по обеспечению собственной безопасности. Данное положение применимо, если такой ущерб не был нанесен в результате нарушения принципов и норм международного гуманитарного права, иных международно-правовых норм, подлежащих применению в ходе вооруженного конфликта.

Статья 13

Формирования в период временного пребывания на территории принимающей Стороны обеспечивают сохранность ее используемого недвижимого имущества, природных ресурсов, культурных и исторических объектов.
Ответственность за сохранность используемого недвижимого имущества принимающей Стороны, а также за соблюдение норм экологической безопасности в районах размещения (дислокации) воинских формирований несет Командование формирования.
Ущерб, который может быть нанесен формированиями физическим лицам, движимому и недвижимому имуществу принимающей Стороны в условиях, не связанных с выполнением задач, оговоренных в статье 12 настоящего Соглашения, возмещается по договоренности между Сторонами, а при возникновении разногласий - в соответствии со статьей 16 настоящего, Соглашения.
Возмещение материального ущерба, нанесенного формированиям направляющей Стороны, а также выплата компенсации лицам, входящим в их состав, или их наследникам, если этот ущерб был нанесен в результате действий или упущений юридических лиц или граждан принимающей Стороны, граждан третьих стран на ее территории, осуществляются в размере, устанавливаемом Согласительной комиссией, создаваемой в соответствии со статьей 16 настоящего Соглашения.
За личным составом формирований и членами их семей сохраняются в полном объеме льготы, гарантии и компенсации, установленные национальным законодательством направляющей Стороны. Данный порядок применяется в случае, если ущерб был нанесен в период пребывания лиц, входящих в состав формирований направляющей Стороны на территории принимающей Стороны, а также во время транзита на территории другой Стороны.

Статья 14

Стороны уважают правовое положение лиц, входящих в состав формирований, обеспечивают им всю полноту гражданских, социально-экономических и личных прав и свобод в соответствии с нормами международного права, не допускают действий, затрудняющих выполнение ими поставленных задач, в пределах своей территории принимают все необходимые меры, согласованные с Командованием, для обеспечения безопасности и защиты входящих в состав формирований лиц, а также вооружения, военной техники и материально-технических средств, документации и официальной информации формирований, включая меры по предупреждению и пресечению любых противоправных действий в отношении них.

Статья 15

Вопросы юрисдикции и правовой помощи, связанные с временным пребыванием формирований на территории Сторон, определяются отдельным Соглашением.
До вступления в силу указанного Соглашения Стороны руководствуются национальным законодательством, действующими двусторонними соглашениями, а также Конвенцией о правовой помощи и правовых отношениях по гражданским, семейным и уголовным делам от 7 октября 2002 года. В отношениях между Сторонами, для которых упомянутая Конвенция не вступила в силу, применяется Конвенция о правовой помощи и правовых отношениях по гражданским, семейным и уголовным делам от 22 января 1993 года и Протокол к ней от 28 марта 1997 года.
По вопросам юрисдикции и правовой помощи Стороны могут заключать дополнительные двусторонние соглашения.

Статья 16

Все разногласия между Сторонами, касающиеся толкования или применения настоящего Соглашения, должны урегулироваться в ходе переговоров между ними.
Для решения спорных вопросов создается Согласительная комиссия, в состав которой назначаются представители каждой из Сторон и представители Командования формирования. Согласительная комиссия действует на основании принятых ею правил и в пределах полномочий, определенных Советом.
Все споры, которые не могут быть разрешены в ходе прямых переговоров и Согласительной комиссией, направляются на разрешение Советом.

Статья 17

Настоящее Соглашение вступает в силу с даты получения депозитарием четвертого письменного уведомления о выполнении подписавшими его Сторонами внутригосударственных процедур, необходимых для вступления его в силу.
Для Сторон, выполнивших такие процедуры позднее, настоящее Соглашение вступает в силу с даты передачи на хранение депозитарию соответствующего письменного уведомления.
С вступлением в силу настоящего Соглашения в отношениях между его Сторонами прекращает действие Соглашение о статусе формирований сил и средств системы коллективной безопасности от 11 октября 2000 года.

Статья 18

По предложению любой Стороны с согласия других Сторон в настоящее Соглашение могут быть внесены изменения и дополнения, которые оформляются отдельным протоколом, являющимся неотъемлемой частью настоящего Соглашения.
Протоколы об изменениях и дополнениях вступают в силу в порядке, предусмотренном статьей 17 настоящего Соглашения.

Статья 19

Обязательства Сторон по настоящему Соглашению не затрагивают обязательств Сторон по другим международным договорам, участниками которых они являются.

Статья 20

Настоящее Соглашение заключается на период действия Договора о коллективной безопасности от 15 мая 1992 года. Любая Сторона может выйти из настоящего Соглашения, направив депозитарию письменное уведомление о своем намерении не менее чем за шесть месяцев до предполагаемой даты выхода.
Претензии, возникшие до даты выхода Стороны из настоящего Соглашения, подлежат обязательному урегулированию.

Совершено в городе Москве 10 декабря 2010 года в одном подлинном экземпляре на русском языке. Подлинный экземпляр хранится в Секретариате Организации Договора о коллективной безопасности, который направит каждой Стороне, подписавшей настоящее Соглашение, его заверенную копию.

За Республику Армения За Российскую Федерацию

За Республику Беларусь За Республику Таджикистан

За Республику Казахстан За Республику Узбекистан

За Кыргызкую Республику