Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне істерді қараудың апелляциялық, кассациялық және қадағалау тәртібін жетілдіру, сот төрелігіне сенім деңгейін арттыру және қолжетімділікті қамтамасыз ету мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 17 ақпандағы № 565-IV Заңы

РҚАО-ның ескертпесі!
Осы Заң 2012 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1. 1997 жылғы 13 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., № 23, 335-құжат; 1998 ж., № 23, 416-құжат; 2000 ж., № 3-4, 66-құжат; № 6, 141-құжат; 2001 ж., № 8, 53-құжат; № 15-16, 239-құжат; № 17-18, 245-құжат; № 21-22, 281-құжат; 2002 ж., № 4, 32, 33-құжаттар; № 17, 155-құжат; № 23-24, 192-құжат; 2003 ж., № 18, 142-құжат; 2004 ж., № 5, 22-құжат; № 23, 139-құжат; № 24, 153, 154, 156-құжаттар; 2005 ж., № 13, 53-құжат; № 21-22, 87-құжат; № 24, 123-құжат; 2006 ж., № 2, 19-құжат; № 5-6, 31-құжат; № 12, 72-құжат; 2007 ж., № 1, 2-құжат; № 5-6, 40-құжат; № 10, 69-құжат; № 13, 99-құжат; 2008 ж., № 12, 48-құжат; № 15-16, 62, 63-құжаттар; № 23, 114-құжат; 2009 ж., № 6-7, 32-құжат; № 15-16, 71, 73-құжаттар; № 17, 81, 83-құжаттар; № 23, 113, 115-құжаттар; № 24, 121, 122, 125, 127, 128, 130-құжаттар; 2010 ж., № 1-2, 4-құжат, № 11, 59-құжат; № 17-18, 111-құжат; № 20-21, 119-құжат; № 22, 130-құжат; № 24, 149-құжат; 2011 ж., № 1, 9-құжат; № 2, 19, 28-құжаттар; 2011 жылғы 16 қарашада «Егемен Қазақстан» және 2011 жылғы 15, 16 және 19 қарашада «Казахстанская правда» газеттерінде жарияланған «Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне құқық қорғау қызметін жетілдіру және қылмыстық заңнаманы одан әрі ізгілендіру мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы» 2011 жылғы 9 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңы; 2011 жылғы 3 желтоқсанда «Егемен Қазақстан» және «Казахстанская правда» газеттерінде жарияланған «Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне ұйымдасқан қылмысқа, террористік және экстремистік қызметке қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2011 жылғы 29 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңы; 2012 жылғы 18 қаңтарда «Егемен Қазақстан» және «Казахстанская правда» газеттерінде жарияланған «Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне ғарыш қызметі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы):

1) мазмұнында:
8-бөлімнің тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«8-бөлім. Сот үкімдері мен қаулыларын апелляциялық және кассациялық тәртіппен қайта қарау»;
420-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«420-бап. Жаңадан сот талқылауына жiбере отырып, алқабилердің қатысуымен шығарылған үкiмнiң күшiн жою»;
422 және 423-баптардың тақырыптары мынадай редакцияда жазылсын:
«422-бап. Апелляциялық үкімнің, қаулының мазмұны»;
«423-бап. Апелляциялық үкім, қаулы шығару және олардың заңды
күшіне енуі»;
423-3-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«423-3-бап. Алқабилердің қатысуымен шығарылған бастапқы үкімнің күші жойылғаннан кейін істі бiрiншi саты бойынша қарау»;
446-1-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«446-1-бап. Сот үкімдеріне, қаулыларына кассациялық тәртіппен шағымданудың жалпы шарттары»;
446-9-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«446-9-бап. Кассациялық сатының үкімнің, қаулының күшін жоюының немесе оларды өзгертуінің негіздері»;
446-15-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«446-15-бап. Істі жаңадан қарауға жібере отырып, үкімнің күшін жою»;
446-22-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«446-22-бап. Үкімнің күші жойылғаннан кейін істі бірінші, апелляциялық сатыда қарау»;
50-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«50-тарау. Сот актілерін Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының сот қадағалауы тәртібімен қайта қарауы»;
458 - 461-баптардың тақырыптары мынадай редакцияда жазылсын:
«458-бап. Заңды күшіне енгеннен кейін сот қадағалауы тәртібімен қайта қаралуы мүмкін сот актілері»;
«459-бап. Заңды күшіне енген сот үкімдері мен қаулыларын сот қадағалауы тәртібімен қайта қарауға негіздер»;
«460-бап. Соттардың заңды күшіне енген үкімдері мен қаулыларын сот қадағалауы тәртібімен қайта қарау туралы өтініш жасауға, соттардың заңды күшіне енген үкімдері мен қаулыларына наразылық келтіруге құқығы бар тұлғалар»;
«461-бап. Заңды күшіне енген сот шешімдеріне сот қадағалауы тәртібімен шағымдану мерзімдері»;
61-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«61-тарау. Алқабилердің қатысуымен қаралған істер бойынша заңды күшіне енбеген үкімдерді, қаулыларды қайта қарау жөніндегі iс жүргізу ерекшелiктерi»;
575-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«575-бап. Алқабилердiң қатысуымен сот қараған iстердi апелляциялық сатыда жүргiзу ерекшелiктерi»;
62-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«62-тарау. Алқабилердің қатысуымен қаралған істер бойынша заңды күшіне енген үкімдерді, қаулыларды қайта қарау жөніндегі iс жүргізу ерекшелiктерi»;
мынадай мазмұндағы 575-1-баптың тақырыбымен толықтырылсын:
«575-1-бап. Алқабилер қатысқан соттың заңды күшіне енген үкімдері мен қаулыларын кассациялық сатыда қайта қарау»;
576 және 577-баптардың тақырыптары мынадай редакцияда жазылсын:
«576-бап. Алқабилер қатысқан соттың заңды күшiне енген үкiмдерi мен қаулыларын қайта қарау»;
«577-бап. Алқабилер қатысқан соттың заңды күшіне енген үкімін, қаулысын қайта қарау кезінде сотталған адамның жағдайын нашарлатуға жол бермеу»;

2) 7-бапта:
3) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«3) «апелляциялық саты» – бiрiншi сатыдағы соттың заңды күшiне енбеген үкiмдерiне, қаулыларына апелляциялық шағымдар (наразылықтар) бойынша iстi мәні бойынша қарайтын сот;»;
4-1), 5), 6) тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
«4-1) «кассациялық саты» – бірінші және апелляциялық сатыдағы соттың заңды күшіне енген үкімдеріне, қаулыларына кассациялық шағымдар (наразылықтар) бойынша істі қарайтын сот;
5) «қадағалау сатысы» – заңды күшiне енген сот шешiмдерiне өтініштер, наразылықтар бойынша істі қадағалау тәртібімен қарайтын Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының алқасы, сондай-ақ Жоғарғы Сот Төрағасының ұсынымын немесе Бас прокурордың наразылығын қарайтын, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы;
6) «судья» – сот билiгiн жүргізуші; осы лауазымға заңда белгiленген тәртiппен тағайындалған немесе сайланған кәсiпқой судья (соттың төрағасы, сот алқасының төрағасы, тиiстi соттың судьясы);»;
34) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«34) «үкiм» - айыпталушының кiнәлiлiгi немесе кiнәсiздiгi және оған жаза қолдану немесе қолданбау туралы мәселе бойынша бiрiншi, апелляциялық сатыдағы сот шығарған сот шешiмi;»;

3) 23-баптың оныншы бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«10. Сот тараптарға істің бiрiншi және апелляциялық саты бойынша қаралу құқығын қамтамасыз етедi; айыпталушыға және оның қорғаушысына iстi жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша кассациялық және қадағалау тәртібімен қарау кезiнде қатысуға рұқсат етіледі. Сот әрбiр қылмыстық iстi қараған кезде айыптау тарабының мемлекеттік не жеке айыптаушысы болуға тиiс. Сот iстi қарағанда тараптардың қатысуы мiндеттi болатын басқа да жағдайлар осы Кодексте айқындалады.»;

4) 43-баптың төртінші бөлігінің екінші сөйлемі мынадай редакцияда жазылсын:
«Егер сот iстi апелляциялық, кассациялық немесе қадағалау тәртiбiмен қарау кезiнде тоқтатса, көрсетiлген әрекеттердi бiрiншi саты бойынша қараған сот жүргiзедi.»;

5) 58-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«58-бап. Соттың құрамы

1. Бірінші сатыдағы соттарда қылмыстық істерді қарауды судья жеке-дара жүзеге асырады, ал Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 162 (екінші және үшінші бөліктерінде), 163 (екінші бөлігінде), 165, 166, 166-1, 167, 168 (бірінші бөлігінде), 169, 171, 233 (үшінші және төртінші бөліктерінде), 233-2 (бірінші және үшінші бөліктерінде), 233-4 (екінші бөлігінде), 234 (үшінші бөлігінде), 238 (үшінші бөлігінде), 239 (үшінші бөлігінде)-баптарында көзделген қылмыстар туралы істерді қоспағанда, аса ауыр қылмыстар туралы істер бойынша қылмыстық істерді айыпталушының өтініші бойынша бір судьяның және он алқабидің құрамында қарайды.
2. Қылмыстық істерді апелляциялық тәртіппен қарауды судья жеке-дара, ал алқабилер қатысқан соттың үкімдеріне, қаулыларына шағымдарды, наразылықтарды қарау кезінде – кемінде үш судья құрамындағы алқа жүзеге асырады.
3. Кассациялық сатыда істерді қарауды облыстық және оған теңестірілген сот төрағасының төрағалық етуімен кемінде үш судья құрамындағы алқа жүзеге асырады.
4. Істі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қарауды кемінде үш судья құрамындағы алқа жүзеге асырады.
5. Істерді жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қараған кезде соттың құрамы осы Кодекстің 476-бабында көзделген қағидаларға сәйкес айқындалады.
6. Үкімді орындау кезінде туындайтын мәселелерді және есі дұрыс емес адамдарға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы істерді қарауды тиісті соттың судьясы жеке-дара жүзеге асырады.»;

6) 59-баптың төртінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«4. Егер істі сотта қарау кезінде қылмыс жасауға, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын бұзуға ықпал еткен мән-жайлар, сондай-ақ анықтау, алдын ала тергеу барысында жол берілген басқа да заң бұзушылықтар анықталса, сот жеке қаулы шығарып, онда заңды бұзудың қажетті шаралар қабылдауды талап ететін осы мән-жайлар мен фактілерге тиісті ұйымдардың немесе тұлғалардың назарын аударады. Егер сот мұны қажет деп тапса, басқа жағдайларда да жеке қаулы шығаруға құқылы.»;

7) 75-баптың алтыншы бөлігінде:
13), 14) тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
«13) қылмыстық іс қозғау туралы, оны жәбірленуші деп тану туралы немесе одан бас тарту туралы, қылмыстық істі тоқтата тұру туралы, істі тоқтату туралы қаулылардың көшірмелерін, айыптау қорытындысының көшірмесін, сондай-ақ бірінші және апелляциялық сатылардағы соттың үкімі мен қаулысының көшірмелерін алуға;
14) бірінші және апелляциялық сатылардағы сотта істі сот талқылауына қатысуға;»;
21) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«21) мәлімделген шағымдарды, өтініштерді және наразылықтарды кассациялық және қадағалау сатыларындағы соттың қарауына қатысуға;»;

8) 90-бапта:
бірінші бөліктің 2) тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«2) прокурордың, тергеу және анықтау органдарының шешімдеріне және іс-әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) жасалған шағымды қараған не осы қылмыстық іс бойынша іс жүргізу шешіміне санкция беруге қатысқан болса;»;
үшінші және төртінші бөліктер мынадай редакцияда жазылсын:
«3. Бiрiншi сатыдағы сотта қылмыстық iстi қарауға қатысқан судья бұл iстi апелляциялық, кассациялық сатыдағы сотта немесе қадағалау тәртiбiмен қарауға қатыса алмайды, сол сияқты өзінің қатысуымен шығарылған істі тоқтату туралы үкімнің немесе қаулының күшін жою жағдайында, бірінші сатыдағы сотта істі жаңадан, оның ішінде алқабилердің қатысуымен қарауға қатыса алмайды.
4. Апелляциялық сатыдағы сотта iстi қарауға қатысқан судья өзінің қатысуымен қабылданған апелляциялық үкімнің, қаулының күші жойылғаннан кейін оны осы сатыда жаңадан қарау кезінде, сондай-ақ істі кассациялық сатыда қарау кезінде қарауға қатыса алмайды.»;
мынадай мазмұндағы 4-1-бөлікпен толықтырылсын:
«4-1. Кассациялық сатыдағы сотта iстi қарауға қатысқан судья өзінің қатысуымен қабылданған қаулы күшін жойғаннан кейін бұл iстi бірінші, апелляциялық және кассациялық сатылардағы сотта қайта қарау кезінде қатыса алмайды.»;
бесінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«5. Iстi алдыңғы сот сатыларында қарауға қатысқан судья сол iсті қадағалау сатысында қарауға қатыса алмайды.»;
оныншы бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«10. Қарсылық бiлдiрудi қабылдамай тастау немесе қанағаттандыру туралы қаулы шағымдалуға (наразылық келтірілуге) жатпайды. Қаулымен келiспеушiлiк туралы уәждер апелляциялық, кассациялық немесе қадағалау шағымына енгiзiлуi мүмкiн.»;

9) 112-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«112-бап. Соттың үкіміне, қаулыларына шағымдар, наразылықтар

Бiрiншi сатыдағы соттардың үкіміне, қаулыларына шағымдар, наразылықтар осы Кодекстiң 46-тарауының қағидаларына сәйкес берiледi. Заңды күшiне енген сот шешiмдерiн қайта қарау туралы шағымдар, наразылықтар, өтiнiштер осы Кодекстiң 48-1 және 50-тарауларының қағидаларына сәйкес берiледi.»;

10) 131-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Қылмыстық iс бойынша соттың заңды күшiне енген үкімі, сондай-ақ заңды күшiне енген басқа да шешiмдерi анықталған мән-жайларға да, олардың құқықтық бағалануына да қатысты барлық мемлекеттік органдар, ұйымдар және азаматтар үшiн мiндеттi. Бұл ереже жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша соттың үкімі мен басқа да шешiмдерiн кассациялық және қадағалау тәртiбімен тексеруге, олардың күшiн жоюға және оларды өзгертуге кедергi жасамайды.»;

11) 153-баптың он сегізінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«18. Осы бапта белгіленген, айыпталушыны қамауға алу мерзімін есептеу мен ұзартудың тәртібі кассациялық немесе қадағалау сатысында іс жүргізудің нәтижесінде немесе бас бостандығынан айыру түрінде жазасын өтеп жүрген адамға қатысты жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша үкімнің күшін жою және соттың қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын қолдана отырып, істі жаңа тергеуге жіберуі кезінде де қолданылады.»;

12) 291-баптың екінші және үшінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Облыстық және оған теңестірілген сот аудандық және оларға теңестірілген соттардың, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың, сондай-ақ қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың заңды күшіне енбеген үкімдеріне және қаулыларына апелляциялық (жеке) шағымдар, наразылықтар бойынша істерді апелляциялық тәртіппен қарайды.
3. Облыстық және оған теңестірілген сот бірінші және апелляциялық сатылардағы соттар шығарған, заңды күшіне енген үкімдерге және қаулыларға кассациялық (жеке) шағымдар, наразылықтар бойынша істерді кассациялық тәртіппен қарайды.»;

13) 292-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Жоғарғы Сот:
1) істерді кассациялық сатыда қарағаннан кейін ғана бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың үкімдеріне, қаулыларына;
2) кассациялық сатыдағы соттың қаулыларына тараптардың өтініштері мен прокурордың наразылықтары бойынша істерді алқа болып қарайтын жоғары сот сатысы ретінде әрекет етеді.»;

14) 293-баптың екінші және үшінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Әскери сот гарнизондардың әскери соттарының, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттардың заңды күшіне енбеген үкімдеріне және қаулыларына апелляциялық (жеке) шағымдар, наразылықтар бойынша істерді апелляциялық тәртіппен қарайды.
3. Әскери сот гарнизондардың соттары, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттар және Әскери Соттың апелляциялық сатыдағы соттары шығарған, заңды күшіне енген үкімдерге және қаулыларға кассациялық (жеке) шағымдар, наразылықтар бойынша істерді кассациялық тәртіппен қарайды.»;

15) 328-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Хаттама компьютерлік, электрондық (цифрлық дыбыс-, бейнежазбаны қоса алғанда) машинада жазу не қолмен жазу тәсілімен жасалады.
Сот отырысын тіркеп жазудың қосымша материалдары да сот отырысының хаттамасына қоса тіркеледі және істің материалдарымен бірге сақталады.»;

16) 343-бапта:
бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Төрағалық етушi тараптардан оларда жаңа куәларды, сарапшыларды және мамандарды шақыру туралы және заттай дәлелдемелер мен құжаттарды алдыру туралы, оның ішінде медиация рәсімін өткізу туралы өтiнiштерiнiң бар-жоғы туралы сұрайды. Өтiнiшiн мәлiмдеген адам қандай мән-жайларды анықтау үшiн қосымша дәлелдемелердiң қажет екенiн көрсетуге мiндеттi.»;
үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«3. Сот талқылауының қалған қатысушыларының пiкiрiн тыңдағаннан кейiн сот мәлiмделген әрбiр өтiнiштi, оның ішінде медиация рәсімін өткізу туралы өтінішті қарауға, оны қанағаттандыруға немесе өтiнiштi қанағаттандырудан бас тарту туралы дәлелдi қаулы шығаруға тиiс.»;

17) 387-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Жеке қаулы сот анықтау, алдын ала тергеу жүргiзу кезiнде жiберiлген, азаматтардың құқықтарын бұзушылықтарды және заңды басқа да бұзушылықтарды байқаған кезде де шығарылуы мүмкiн.»;

18) 8-бөлімнің тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«8-бөлім. Соттың үкімдері мен қаулыларын апелляциялық және кассациялық тәртіппен қайта қарау»;

19) 396-1-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Аудандық және оған теңестірілген соттардың, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттардың, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың, гарнизондардың әскери соттарының заңды күшіне енбеген үкімдері апелляциялық тәртіппен қаралуға жатады.»;

20) 397-баптың бірінші және екінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Аудандық және оларға теңестірілген соттардың, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың заңды күшіне енбеген үкімдеріне, қаулыларына апелляциялық (жеке) шағымдарды, наразылықтарды тиісті облыстық және оған теңестірілген соттың апелляциялық сатысы қарайды.
2. Гарнизондардың әскери соттарының, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери соттардың заңды күшіне енбеген үкімдеріне, қаулыларына апелляциялық (жеке) шағымдарды, наразылықтарды Әскери сот қарайды.»;

21) 398-бапта:
бірінші бөлікте:
бірінші сөйлемдегі «үкiм қабылдаған» деген сөздер «үкім, қаулы шығарған» деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші сөйлемдегі «үкiм қабылдаған» деген сөздер «үкім, қаулы шығарған» деген сөздермен ауыстырылсын;
екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Істі қайтадан қарау кезінде шығарылған үкімге, қаулыға осындай тәртіппен шағым жасалуы, наразылық келтірілуі мүмкін.»;

22) 400-бап мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:
«3. Осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген сот өзінің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау бойынша процеске қатысушының мүмкіндігін шектеген заңды бұзушылық кезінде (сот отырысының хаттамасын уақытында жасамау, сот ісін жүргізу тілін білмейтін іске қатысушы адамға аудармасы жоқ сот актісінің көшірмесін табыс ету, сот актісінің қарар бөлігінде шағымдану мерзімін дәл көрсетпеу), сондай-ақ оған уақытында шағым беруге немесе наразылық келтіруге объективті түрде кедергі жасаған өзге де мән-жайлар болған кезде апелляциялық (жеке) шағым берудің, наразылық келтірудің өтіп кеткен мерзімін қалпына келтіруге міндетті.»;

23) 401-баптың бірінші бөлігіндегі «Үкімді қабылдаған» деген сөздер «Үкім, қаулы шығарған» деген сөздермен ауыстырылсын;

24) 406-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«406-бап. Iстi апелляциялық сатыда қарау мерзiмдерi

Iс ол келiп түскен күннен бастап бір айдан кешiктiрiлмей апелляциялық тәртiппен қаралуы тиiс. Егер сот жаңа материалдар мен дәлелдемелерді зерттеу және жаңа үкім шығару қажеттігіне негіз бар деп тапса, іс ол келіп түскен күннен бастап екі айдан кешіктірілмей апелляциялық тәртіппен қаралуы тиіс. Дәлелдi себептер болған кезде, бұл мерзiмдер iс жүргiзiп жатқан апелляциялық сатыдағы соттың қаулысы бойынша бiр айға ұзартылуы мүмкiн. Қажет болған жағдайда iстi апелляциялық сатыда қарау мерзiмiн одан әрi ұзарту тиісті облыстық және оған теңестірілген соттың алқа төрағасының қаулысы бойынша жүзеге асырылуы мүмкiн. Бұл ретте істі қарау мерзімін әрбір ұзарту бір айдан аспауға тиіс.»;

25) 411-баптың бірінші бөлігінде:
5) тармақ алып тасталсын;
7) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«7) алқабилердің қатысуымен шығарылған үкімнің күшін жою және істі жаңадан сот қарауына жіберу туралы;»;

26) 411-1-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«411-1-бап. Апелляциялық сатының қылмыстық процесте азаматтық
талап арызды қарауы

1. Апелляциялық сатыдағы сот істі қараған кезде үкімнің азаматтық талап арыз бөлігінде заңдылығын, негізділігін және әділдігін де тексереді және осы Кодекстің 169-бабының талаптарын сақтай отырып, шешім қабылдайды.
2. Апелляциялық сатыдағы сот үкімді азаматтық талап арыз бөлігінде өзгертуге құқылы.
3. Азаматтық талап арыз бойынша сотталған адамның жағдайын нашарлататын шешім қабылдауға айыптау тарапының шағымдарында немесе прокурордың наразылығында тиісті уәждер болған кезде ғана жол беріледі.».

27) 414-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Іс материалдарын, тараптар табыс еткен және істі апелляциялық қарау барысында алынған дәлелдемелерді қарап шығып, сот оларды жаңадан бағалауға және осы Кодекстің 411-бабының бірінші бөлігінде көзделген жаңа шешім қабылдауға құқылы.»;

28) 420-бапта:
тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«420-бап. Жаңадан сот талқылауына жiбере отырып, алқабилердің
қатысуымен шығарылған үкiмнiң күшiн жою»;
бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Алқабилердің қатысуымен шығарылған үкім істі үкiм шығарған сотқа, бiрақ соттың өзге құрамында жаңадан сот талқылауына жiбере отырып, осы Кодекстің 575-бабында көрсетілген негіздер бойынша толық немесе бiр бөлiгiнде күші жойылуға жатады.»;

29) 420-1-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«420-1-бап. Жаңа үкім шығара отырып, үкімнің күшін жою

1. Апелляциялық сатыдағы сот осы Кодекстің 44-тарауының талаптарын сақтай отырып:
1) осы Кодекстің 37-бабы бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақтарында көзделген негіздер болған кезде айыптау үкімінің күшін жоюға және ақтау үкімін шығаруға;
2) айыптау тарабының шағымы немесе наразылығы бойынша ақтау үкімінің күшін жоюға және айыптау үкімін шығаруға құқылы.
2. Жаңа айыптау үкімін шығарған кезде апелляциялық сатыдағы сот тағылған айыптың шегінен, сондай-ақ басты сот талқылауы кезінде мемлекеттік немесе жеке айыптаушы қолдаған айыптаудың және жаза мөлшерінің шегінен шығуға құқылы емес.
3. Осы баптың бірінші бөлігінің қағидалары бойынша шығарылған апелляциялық сатының үкімдеріне ол жарияланған күннен бастап алты ай ішінде прокурор кассациялық наразылық немесе осы Кодекстің 396-бабында аталған тұлғалар, ал күзетпен қамауда отырған сотталған адам өзіне үкімнің көшірмесі табыс етілген кезден бастап нақ сондай мерзімде кассациялық шағым беруі мүмкін.
4. Заңды күшіне енген айыптау үкімін сотталған адамның кінәсіздігі себептері бойынша, сондай-ақ жазаның қатаңдығына қарай онша ауыр емес қылмыс туралы заңды қолдану қажеттігіне байланысты немесе сотталған адамның жағдайын жақсартуға әкелетін өзге негіздер бойынша кассациялық сатыда қайта қарау туралы шағым, наразылық беру мерзімдермен шектелмейді.»;

30) 421-баптың бірінші бөлігінде:
10) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«10) үкімге азаматтық талап арыз, оның ішінде іс жүргізу шығындарын өндіріп алу мәселелері бойынша, заттай дәлелдемелер туралы шешім бөлігінде өзгерістер енгізуге;»;
11) тармақшадағы «қолдануға құқылы.» деген сөздер «қолдануға;» деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 12) тармақшамен толықтырылсын:
«12) айыптау тарапының неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдану немесе неғұрлым қатаң жаза тағайындау қажеттігі туралы шағымын, наразылығын қанағаттандыру үшін негіздер болған кезде неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға, неғұрлым қатаң жаза тағайындауға немесе қосымша жаза қолдануға құқылы.»;

31) 422, 423 және 423-1-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

«422-бап. Апелляциялық үкімнің, қаулының мазмұны

1. Осы Кодекстің 411-бабы бірінші бөлігінің 1)-3) және 8) тармақтарында көзделген жағдайларда (бірінші сатыдағы соттың үкімін өзгеріссіз қалдыру туралы, үкімді өзгерту туралы, істі тоқтатып, істі қосымша тергеуге жібере отырып үкімнің күшін жою туралы) апелляциялық қаулы шығарылады.
Апелляциялық қаулы кiрiспе, сипаттау-дәлелдеу және қарар бөлiктерiнен тұрады.
2. Қаулының кiрiспе бөлiмiнде:
1) қаулы шығарылған уақыт пен орын;
2) қаулыны шығарған соттың атауы және соттың құрамы;
3) апелляциялық наразылық немесе апелляциялық шағым жасаған адамдар;
4) iстi апелляциялық сатыда қарауға қатысқан адамдар көрсетiлуге тиiс.
3. Қаулының сипаттау-дәлелдеу бөлiгiнде сот актісінің мәнін, берiлген шағымдардың, наразылықтың, оларға қарсылықтардың уәждерін, апелляциялық сатыдағы сотқа қатысқан адамдардың пiкiрлерiн, сондай-ақ қабылданған шешiмнiң себептерiн қысқаша баяндау қамтылуға тиiс.
4. Жаңа уәждердің болмауына байланысты шағым, наразылық қанағаттандырусыз қалдырылған кезде, апелляциялық қаулының сипаттау-дәлелдеу бөлiгiнде сот актісіне өзгерістер енгізу не оның күшін жою үшін осы Кодексте көзделген негіздердің жоқ екендігі ғана көрсетіледі.
Апелляциялық шағымда бірінші сатыдағы сотта қарау нысанасы болып табылмайтын жаңа уәждер келтірілген жағдайда, сипаттау-дәлелдеу бөлiгiнде жаңа уәждер негізсіз деп танылған негіздер көрсетілуге тиіс.
5. Yкiмнiң күшi жойылған немесе ол өзгертiлген жағдайда, қаулыда қылмыстық немесе қылмыстық iс жүргiзу заңының қандай нормаларының талаптары бұзылғаны, бұл бұзушылық неден көрiнетiнi, бiрiншi сатыдағы соттың үкiмiне олар бойынша өзгерiстер енгiзілген негiздер көрсетiлуге тиiс.
6. Апелляциялық қаулының қарар бөлігінде апелляциялық сатыдағы соттың шағым немесе наразылық бойынша шешімі көрсетіледі.
7. Осы Кодекстің 411-бабы бірінші бөлігінің 4) және 6) тармақтарында көзделген жағдайларда (айыптау үкімінің күшін жою туралы және ақтау үкімін шығару туралы, ақтау үкімінің күшін жою туралы және айыптау үкімін шығару туралы), осы Кодекстің 44-тарауының қағидалары бойынша апелляциялық үкім шығарылады.
8. Апелляциялық үкімде қылмыстық немесе қылмыстық iс жүргiзу заңының қандай нормаларының талаптары бұзылғаны, бұл бұзушылықтар неден көрiнетiнi, бiрiншi сатыдағы соттың үкiмi олар бойынша заңсыз болып танылатын негiздер көрсетiлуге тиiс.
9. Егер апелляциялық сатыдағы сот осы Кодекстiң 421-бабының бiрiншi бөлiгiнде көзделген шешiмдердi қабылдаса, қаулының сипаттау-дәлелдеу бөлiгiнде бiрiншi сатыдағы соттың шешiмi олар бойынша дұрыс емес деп танылған себептер, сондай-ақ сотталған адам жағдайының нашарлау негiздерi келтiрiлуге тиiс.
10. Апелляциялық сатыдағы сот апелляциялық үкімнің немесе қаулының мәнін өзгертпей, жіберілген айқын қате жазуларды түзету туралы және олардағы түсініксіздіктерді түсіндіру туралы қосымша қаулы шығаруға құқылы.

423-бап. Апелляциялық үкім, қаулы шығару және олардың заңды
күшіне енуі

1. Апелляциялық үкім, қаулы кеңесу бөлмесінде шығарылады, оларға судья (судьялар) қол қояды және олар судья (судьялар) кеңесу бөлмесінен қайта оралғаннан кейін отырыс залында оқылады.
2. Сот осы баптың бірінші бөлігінің талаптарын сақтай отырып, апелляциялық үкімнің, қаулының қарар бөлімін шығара алады. Бұл жағдайда апелляциялық үкімнің, қаулының толық мәтіні іс қаралған күннен бастап он тәулік ішінде жасалып, оларға судья (судьялар) қол қояды.
3. Апелляциялық үкім, қаулы оларды жариялаған кезден бастап заңды күшіне енеді.

423-1-бап. Апелляциялық сатыдағы соттың үкімін, қаулысын
орындауға кiрiсу

1. Апелляциялық сатының үкімі немесе қаулысы олар шығарылған күннен бастап үш тәулiктен кешiктiрiлмей, ал осы Кодекстiң 423-бабының екiншi бөлiгiнде көзделген жағдайда, оның толық мәтiнi дайындалған күннен бастап iспен бiрге бірінші сатыдағы сотқа жiберiледi.
2. Осы Кодекстiң 303-бабына сәйкес iс қосымша тергеуге қайтарылған кезде апелляциялық сатының қаулысы iспен бiрге тиiстi прокурорға жiберiледi. Бұл жағдайда бiрiншi сатыдағы сотқа апелляциялық саты қаулысының көшiрмесi жiберiледi.
3. Сотталған адам соған сәйкес қамаудан босатылуға тиiс болатын үкім, қаулы, егер сотталған адам апелляциялық сатыдағы сот отырысына қатысып отырса, бұл бөлiгiнде дереу орындалады. Өзге жағдайларда апелляциялық үкімнің, қаулының көшiрмесi немесе оның қарар бөлiгiнен үзiндi сотталған адамды күзетпен қамауда ұстаудан босату туралы шешiмдi орындау үшiн қамау орнының әкiмшiлiгiне дереу жiберiледi.
4. Апелляциялық сатыдағы сот жаңа үкім шығарған кезде, іс үкімді орындауға кірісу үшін бірінші сатыдағы сотқа жіберіледі.»;

32) 423-2-бапта:
бірінші бөліктің 2) тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«2) шағымданудың, наразылық келтірудің өтіп кеткен мерзімін сот істі апелляциялық сатыда процестің басқа қатысушыларының шағымдары бойынша қарағаннан кейін осы Кодексте көзделген тәртіппен қалпына келтірсе, бірінші сатыдағы сот үкімінің заңдылығын тексеру кезінде шығарылған бірінші апелляциялық үкімнің, қаулының күші жойылмастан істі апелляциялық сатыда қайтадан қарауға жол беріледі.»;
үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«3. Егер жаңадан шығарылған үкім, қаулы апелляциялық сатының бұрын шығарылған үкіміне, қаулысына қайшы келсе, алқа төрағасы облыстық және оған теңестірілген соттың кассациялық алқасына туындаған қайшылықтарды жою туралы ұсыным енгізеді.»;

33) 423-3-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«423-3-бап. Алқабилердің қатысуымен шығарылған бастапқы үкiмнiң
күшi жойылғаннан кейiн iстi бiрiншi саты бойынша
қарау

1. Бастапқы үкiмнiң күшi жойылғаннан кейiн iс осы Кодекстің 57-тарауында көзделген тәртiппен қаралуға жатады.
2. Апелляциялық саты сотталған адамға онша ауыр емес қылмыс туралы қылмыстық заңды қолдануға және жасалған әрекеттің өзгертілген саралануына сәйкес жазаны төмендетуге құқылы. Бұл ретте апелляциялық сатының неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға немесе тағайындалған жазаны күшейтуге құқығы жоқ.
3. Алқабилердің қатысуымен болған соттың ақтау үкімін апелляциялық саты, прокурордың, жәбірленушінің немесе оның өкілінің дәлелдемелерді ұсыну құқығын шектеген қылмыстық іс жүргізу заңын бұзған, сондай-ақ осы Кодекстің 575-бабы бірінші бөлігінің 5) тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, күшін жоя алмайды.
4. Істі жаңадан қараған кезде бірінші сатыдағы сот шығарған үкімге жалпы тәртіппен шағымдануға болады.»;

34) 446-1-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«446-1-бап. Соттың үкімдеріне (қаулыларына) кассациялық
тәртіппен шағымданудың жалпы шарттары

1. Осы тараудың қағидалары бойынша аудандық және оған теңестірілген соттардың (оның ішінде мамандандырылған ауданаралық соттардың) заңды күшіне енген үкімдері, қаулылары, сондай-ақ апелляциялық сатының үкімдері мен қаулылары қайта қаралуға жатады.
2. Соттардың мемлекеттік және жеке айыптаушының айыптаудан бас тартуына байланысты, қамауға алу түріндегі бұлтартқызбау шарасына санкция беру және оның мерзімін ұзарту мәселелері, анықтауды немесе алдын ала тергеуді жүзеге асыратын тұлғалардың әрекеттері мен шешімдеріне немесе істі алдын ала тергеу сатысында прокурордың әрекеттері мен шешімдеріне шағымдарды шешу бойынша шығарылған үкімдері, қаулылары кассациялық тәртіппен қайта қаралуға жатпайды.
3. Кассациялық шағымдар жасау құқығына ие тұлғалар тобы және шағым жасау тәртібі осы Кодекстің 396 және 398-баптарында көрсетілген қағидалар бойынша айқындалады.
4. Сот актісін кассациялық тәртіппен қайта қарау туралы наразылықты облыс прокуроры және оған теңестірілген прокурор келтіруі мүмкін, сондай-ақ Бас прокурор мен оның орынбасарлары осы Кодекстің 398-бабында көрсетілген қағидалар бойынша келтіре алады.
Қылмыстық істі кассациялық тәртіппен тексеру үшін тиісті соттан Қазақстан Республикасының Бас прокуроры, оның орынбасарлары, облыстардың прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар осы Кодекстің 460-бабының 2-1-бөлігінде көрсетілген мерзімдерде талап етіп алуы мүмкін.
5. Аудандық және оларға теңестірілген соттардың (оның ішінде мамандандырылған ауданаралық соттардың) заңды күшіне енген үкімдеріне, қаулыларына олар заңды күшіне енген күннен бастап алты ай ішінде, ал күзетпен қамауда отырған сотталған адам оған үкімнің, қаулының көшірмелері тапсырылған кезден бастап нақ сондай мерзімде кассациялық наразылық немесе кассациялық шағым беруі мүмкін.
Апелляциялық сатының үкімдеріне, қаулыларына олар жария етілген күннен бастап алты ай ішінде, ал күзетпен қамауда отырған сотталған адам оған үкімнің көшірмесі тапсырылған кезден бастап нақ сондай мерзімде кассациялық наразылық немесе кассациялық шағым беруі мүмкін.
6. Заңды күшіне енген айыптау үкімін сотталған адамның кінәсіздігі себептері бойынша, сондай-ақ жазаның қатаңдығына қарай онша ауыр емес қылмыс туралы заңды қолдану қажеттігіне байланысты, немесе сотталған адамның жағдайын жақсартуға әкелетін өзге негіздер бойынша кассациялық сатыда қайта қарау туралы шағым, наразылық беру мерзімдермен шектелмейді.»;

35) 446-3-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«3. Соттың істі апелляциялық тәртіппен қараған кезде шығарған үкіміне, қаулысына шағым жасалған жағдайда, кассациялық шағымда, наразылықта апелляциялық сатының үкімімен, қаулысымен келісетіні немесе келіспейтіні туралы негіздер көрсетілуге тиіс.»;

36) 446-5-бапта:
бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Шағым, наразылық келіп түскен кезде кассациялық сатының судьясы істі талап етіп, ол келіп түскеннен кейін оны қарау күнін белгілейді.»;
төртінші бөліктегі «үкім (қаулы)» деген сөздер «үкім, қаулы» деген сөздермен ауыстырылсын;

37) 446-6-баптың 2) тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«2) уақыт, кеңістіктік тұрғысынан заңның қолданысын айқындау үшін және бірінші және апелляциялық сатылардағы сот істі шешкен кезде қылмыстық және қылмыстық іс жүргізу заңдарының нормаларын дұрыс қолданғанын айқындау үшін қажетті мәліметтерді талап етіп алуға құқылы.»;

38) 446-7-баптың бесінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«5. Кассациялық шағымда немесе наразылықта келтірілген уәждерді растау немесе теріске шығару үшін сөз сөйлеушілер кассациялық сатыға қосымша материалдар беруге, бұл ретте олардың қандай жолмен алынғанын және оларды табыс ету қажеттігі неге байланысты туындағанын хабарлауға құқылы. Қосымша материалдарды тергеу іс-әрекеттерін жүргізу жолымен алуға болмайды. Сот тараптардың пікірін тыңдап, қосымша материалдарды қабылдау немесе қабылдамау туралы қаулы шығарады. Істің шешілуі үшін маңызы бар болса, қосымша материалдар, егер мұндай материалдардағы деректер немесе мәліметтер қосымша тексеруді талап етпесе, үкімнің күшін жоюға немесе оны өзгертуге негіз болуы мүмкін. Өзге жағдайларда қосымша материалдар сот үкімінің, қаулысының күшін жою және егер іс апелляциялық тәртіппен қаралмаған болса, істі апелляциялық сатыдағы сотқа немесе бірінші сатыдағы сотқа жаңадан қарауға жіберу үшін негіз болуы мүмкін.»;

39) 446-8-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«446-8-бап. Кассациялық саты қабылдайтын шешімдер

Істі кассациялық тәртіппен қараудың нәтижесінде сот өз қаулысымен мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:
1) бірінші саты үкімін және апелляциялық саты қаулысын өзгеріссіз, ал шағымды немесе наразылықты қанағаттандырусыз қалдырады;
2) сот актілерінің күшін жояды және істі тоқтатады;
3) апелляциялық сатыдағы сот актілерінің күшін жояды және бірінші саты үкімін өзгеріссіз қалдырады;
4) апелляциялық сатыдағы сот актілерінің күшін жояды және істі апелляциялық сатыдағы сотқа жаңадан қарауға жібереді;
5) бірінші сатыдағы сот актілерінің күшін жояды және егер іс апелляциялық тәртіппен қаралмаған болса, сондай-ақ бірінші сатыдағы сотта іс алқабилердің қатысуымен қаралған болса, істі бірінші сатыдағы сотқа жаңадан қарауға жібереді;
6) бірінші саты үкімін және апелляциялық саты қаулысын өзгертеді;
7) үкімнің күшін жояды және істі осы Кодекстің 303-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген негіздер бойынша қосымша тергеуге жібереді;
8) осы Кодекстің 387-бабында көрсетілген мән-жайлар анықталған кезде жеке қаулы шығарады.»;

40) 446-9-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«446-9-бап. Кассациялық сатының үкімнің, қаулының күшін
жоюының немесе оларды өзгертуінің негіздері

Кассациялық тәртіппен үкімнің, қаулының күшін жоюға немесе оларды өзгертуге:
1) қылмыстық заңның дұрыс қолданылмауы;
2) қылмыстық іс жүргізу заңының елеулі түрде бұзылуы;
3) үкімнің әділетсіздігі негіз болып табылады.

41) 446-12-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«446-12-бап. Үкімнің әділетсіздігі

1. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексі 52-бабының талаптарына сәйкес келмейтін жаза тағайындалған үкім әділетсіз деп танылады.
2. Кассациялық сатыдағы сот осы Кодекстің 446-17-бабының қағидалары бойынша үкімнің әділетсіздігіне байланысты оны өзгертуге құқылы.
3. Егер үкім негізсіз ақтау, онша ауыр емес қылмыс туралы қылмыстық заңды қолдану салдарынан немесе жазаның шамадан тыс жеңілдігіне байланысты әділетсіз деп танылса, кассациялық сатыдағы сот осы негіздер бойынша келтірілген прокурордың наразылығы немесе жәбірленушінің, оның өкілінің шағымы болған кезде жазаны күшейтуге не неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға құқылы.»;

42) 446-15-бапта:
тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«446-15-бап. Істі жаңадан қарауға жібере отырып, үкімнің күшін
жою»;
бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Егер іс апелляциялық тәртіппен қаралмаса, кассациялық саты үкімнің заңдылығына ықпал еткен немесе ықпал етуі мүмкін қылмыстық іс жүргізу заңының елеулі түрде бұзылғанын анықтаған жағдайда ғана, іс жаңадан апелляциялық қарауға немесе бірінші сатыдағы сотқа жаңадан қарауға жіберіліп, үкімнің күші жойылуға жатады.»;

43) 446-17-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«446-17-бап. Yкімді өзгерту

1. Бірінші немесе апелляциялық сатыдағы сот қылмыстық заңды дұрыс қолданбаған жағдайда, кассациялық сатыдағы сот сотталған адамға онша ауыр емес қылмыс туралы заңды қолдануға және жасалған әрекеттің өзгертілген саралануына сәйкес жазаны төмендетуге құқылы, сондай-ақ ол неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға және тағайындалған жазаны күшейтуге құқылы.
2. Кассациялық сатыдағы сот, егер шамадан тыс қатаңдығы салдарынан жаза әділетсіз деп танылса, сотталған адамға тағайындалған жазаны саралануын өзгертпестен төмендетуге құқылы.
3. Кассациялық сатыдағы сот, егер жаза мөлшерін ұлғайту арифметикалық қателерді немесе алдын ала күзетпен ұстау мерзімін есептеу кезіндегі қателерді жоюға байланысты болса, үкімдер мен қылмыстардың жиынтығы бойынша жаза тағайындауды реттейтін қылмыстық заңның дұрыс қолданылмауын жоя отырып, жаза мөлшерін ұлғайтуға құқылы. Кассациялық сатыдағы сот, сотталған адамға түзеу мекемесінің заңда көзделгеннен гөрі неғұрлым жеңіл түрінің үкімде дәлелденбей тағайындалуының күшін жоюға және Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне сәйкес түзеу мекемесінің түрін тағайындауға құқылы.
4. Кассациялық сатыдағы сот осы бапта көзделген сотталған адамның жағдайын нашарлататын өзгерістерді, егер осы негіздер бойынша прокурордың наразылығы енгізілсе немесе жәбірленушінің, жеке айыптаушының немесе олардың өкілдерінің шағымдары берілген жағдайда ғана енгізуге құқылы.
5. Сот үкімінің заңдылығын, негізділігін және әділдігін істі қарайтын сот толық көлемде тексереді. Сот актісіне кассациялық шағымда (наразылықта) көрсетілмеген негіздер бойынша, сондай-ақ кассациялық шағым (наразылық) берілмеген басқа сотталған адамдарға қатысты өзгерістер енгізуге өзіне қатысты кассациялық шағым берілген сотталған адаммен бірге қатысып жасалған қылмысты саралауды өзгерту кезінде ғана жол беріледі, бұл ретте олардың жағдайы нашарламайды. Сот прокурордың наразылығында немесе кассациялық шағымда көрсетілген сотталған адамдарға ғана қатысты жағдайларын нашарлату туралы шешім қабылдауға құқылы. Соттың сотталған адамның немесе оның қорғаушысының не өкілінің кассациялық шағымы бойынша оның жағдайын нашарлатуға құқығы жоқ.»;

44) 446-18-бапта:
төртінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«4. Жаңа уәждердің болмауына байланысты шағым, наразылық қанағаттандырусыз қалдырылған кезде кассациялық қаулының сипаттау-дәлелдеу бөлігінде сот актісіне өзгерістер енгізу не оның күшін жою үшін осы Кодексте көзделген негіздердің жоқ екендігі ғана көрсетіледі.
Кассациялық шағымда бірінші және апелляциялық сатылардағы соттарда қараудың нысанасы болып табылмайтын уәждер келтірілген жағдайда, сипаттау-дәлелдеу бөлікте жаңа уәждер негізсіз деп танылатын негіздер көрсетілуі тиіс.»;
мынадай мазмұндағы бесінші бөлікпен толықтырылсын:
«5. Қаулының қарар бөлігінде кассациялық сатыдағы соттың шағым немесе наразылық бойынша шешімі көрсетіледі.»;

45) 446-19-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«446-19-бап. Кассациялық қаулы шығару

1. Кассациялық қаулы осы Кодекстің 423-бабында көзделген талаптар сақтала отырып, кеңесу бөлмесінде шығарылады.
2. Кассациялық қаулы жария етілген кезінен бастап заңды күшіне енеді.»;

46) 446-20-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Кассациялық сатының қаулысы ол шығарылғаннан кейін үш тәуліктен кешіктірілмей, іспен бірге үкім шығарған бірінші сатыдағы сотқа орындау үшін жіберіледі. Іс қосымша тергеуге жіберілген кезде кассациялық сатының қаулысы іспен бірге тиісті прокурорға жіберіледі. Бұл жағдайда үкім шығарған бірінші сатыдағы сотқа кассациялық саты қаулысының көшірмесі жіберіледі.»;

47) 446-21-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Егер қандай да бір себептер бойынша кейбір сотталған адамдарға қатысты белгіленген мерзімде берілген шағым немесе наразылық кассациялық сатыдағы сотқа басқа сотталған адамдарға қатысты іс қаралғаннан кейін келіп түссе, сондай-ақ егер сотталған адамның, оның қорғаушысының немесе заңды өкілінің кассациялық шағымы, осы сотталған адамға қатысты іс процеске басқа қатысушының кассациялық шағымы немесе прокурордың наразылығы бойынша қаралып кеткеннен кейін келіп түскен болса, кассациялық сатыдағы сот мұндай ағымды немесе наразылықты қарауға және ол бойынша қаулы шығаруға міндетті.»;

48) 446-22-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«446-22-бап. Үкімнің күші жойылғаннан кейін істі бірінші,
апелляциялық сатыда қарау

1. Үкімнің күші жойылғаннан кейін іс жалпы тәртіппен қаралуға жатады.
2. Егер айыптау тарапының кассациялық шағымында, наразылығында мұндай өтініш болса және оны кассациялық сатыдағы сот үкімнің күшін жою негіздерінің бірі ретінде көрсетсе, бірінші, апелляциялық сатыдағы сот істі жаңадан қараған кезінде жазаны күшейтуге немесе неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға жол беріледі.
3. Істі жаңадан қараған кезде бірінші, апелляциялық сатыдағы сот:
1) егер айыптау тарапының шағымы, наразылығы бойынша үкімнің осы бөлігінде күші жойылмаса, сотталған адамды айыптаудың бастапқы үкіммен алып тасталған бөлігінде кінәлі деп тануға;
2) егер бастапқы үкімнің күші айыптау тарапының шағымы, наразылығы бойынша жойылғанымен, ол осы негіздерге байланысты болмаса, жазаны күшейтуге, бас бостандығынан айыру мерзімінің бір бөлігін түрмеде өтеуді немесе жазаны неғұрлым қатаң режимдегі колонияда өтеуді тағайындауға, қосымша жаза тағайындауға немесе неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға құқылы емес.»;

49) 446-23-баптың бірінші сөйлемі мынадай редакцияда жазылсын:
«Істі жаңадан қараған кезде бірінші, апелляциялық сатыдағы сот шығарған үкімге жалпы тәртіппен шағымдануға болады.»;

50) 447-баптың бірінші, екінші және үшінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Аудандық және оларға теңестірілген соттар, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сот, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық әскери сот, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сот, гарнизонның әскери соты шығарған бірінші сатыдағы сот үкімдері, егер оларға шағым жасалмаса немесе наразылық келтірілмесе, апелляциялық шағым жасау немесе наразылық келтіру мерзімі өткен соң заңды күшіне енеді және орындалуға жатады.
2. Іс апелляциялық сатыда қайта қаралған жағдайда, егер үкімнің күші жойылмаса, ол апелляциялық қаулы шығарылған күні күшіне енеді. Егер апелляциялық (жеке) шағымдар, наразылық апелляциялық сатыдағы сот отырысы басталғанға дейін кері қайтарып алынса, үкім апелляциялық сатының шағымның, наразылықтың кері қайтарып алынуына байланысты іс жүргізудің тоқтатылғаны туралы қаулысы шығарылған күні заңды күшіне енеді.
3. Бірінші сатыдағы сот үкім заңды күшіне енген немесе іс жоғары тұрған соттан қайтарылған күннен бастап үш тәуліктен кешіктірмей үкімді орындауға кіріседі.»;

51) 448-баптың төртінші және бесінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:
«4. Апелляциялық сатыдағы соттың қаулысы, үкімі жария етілген кезінен бастап күшіне енеді.
5. Апелляциялық және кассациялық сатыдағы соттардың үкімдері мен қаулылары осы Кодекстің 423-1-бабында көзделген тәртіппен орындалады.»;

52) 457-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«457-бап. Судьяның қаулысына шағым жасау және наразылық келтіру

Үкiмдi орындауға байланысты мәселелердi шешу кезiнде шығарылған сот қаулыларына осы Кодекстiң 46, 47 және 48-1-тарауларында белгiленген қағидалар бойынша апелляциялық және кассациялық тәртіппен шағым жасалуы және наразылық келтiрiлуi мүмкiн.»;

53) 50-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«50-тарау. Сот актілерін Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының сот қадағалауы тәртібімен қайта қарауы»;

54) 458-бапта:
тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«458-бап. Заңды күшіне енгеннен кейін сот қадағалауы тәртібімен
қайта қаралуы мүмкін сот актілері»;
бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Заңды күшіне енгеннен кейін:
1) бірінші, апелляциялық сатыдағы соттардың үкімдері, қаулылары олар кассациялық сатыда қаралғаннан кейін ғана;
2) кассациялық сатыдағы соттың қаулылары Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қылмыстық істер жөніндегі қадағалаушы сот алқасында қайта қаралуы мүмкін.»;
мынадай мазмұндағы төртінші бөлікпен толықтырылсын:
«4. Осы баптың үшінші бөлігінде көзделген айрықша жағдайларда, Бас прокурор бірінші сатыдағы соттың апелляциялық және кассациялық тәртіппен қайта қаралмаған үкімдері мен қаулыларына, сондай-ақ апелляциялық сатыдағы соттың кассациялық тәртіппен қайта қаралмаған үкімдері мен қаулыларына наразылық келтіруі мүмкін.»;

55) 459-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«459-бап. Заңды күшіне енген сот үкімдері мен қаулыларын
сот қадағалауы тәртібімен қайта қарау негіздері

1. Істі тергеу немесе сотта қарау кезінде азаматтардың конституциялық құқықтары мен бостандықтарын бұзуға жол берілуі не қылмыстық және қылмыстық іс жүргізу заңдарының:
1) кінәсізді соттауға;
2) ақтау үкімін негізсіз шығаруға немесе істі негізсіз тоқтатуға;
3) жәбірленушіні сот арқылы қорғалу құқығынан айыруға;
4) сот тағайындаған жазаның қылмыстың ауырлығы мен сотталған адамның жеке басына сәйкес келмеуіне;
5) талап арызды қараусыз қалдыру жағдайларынан басқа, азаматтық талап арызды дұрыс шешпеуге;
6) жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша немесе медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану кезінде қаулыны заңсыз немесе негізсіз түрде шығаруға әкеп соққан дұрыс қолданылмауы заңды күшіне енген үкімдер мен қаулыларды сот қадағалауы тәртібімен қайта қарауға негіз болып табылады.
2. Заңды күшіне енген сот актілері де, егер:
1) сот актісі мемлекеттік немесе қоғамдық мүдделерді, мемлекет қауіпсіздігін қозғаса не адамдардың өмірі, денсаулығы үшін орны толмас ауыр зардаптарға әкеп соқтыруы мүмкін болса;
2) үкіммен адам өлім жазасына немесе өмір бойына бас бостандығынан айыруға сотталса;
3) осы Кодекстің 446-21-бабының екінші бөлігінде көзделген жағдайда туындаған қайшылықтарды жою туралы ұсыным бар болса, сот қадағалауы тәртібімен қайта қаралады.
3. Өлім жазасы туралы заңды күшіне енген үкімдер де өлім жазасын орындауға мораторийдің күші жойылғаннан кейін сот қадағалауы тәртібімен қайта қаралуы мүмкін.»;

56) 460-бапта:
тақырып мынадай редакцияда жазылсын:
«460-бап. Соттардың заңды күшіне енген үкімдері мен қаулыларын
сот қадағалауы тәртібімен қайта қарау туралы өтініш
жасауға, соттардың заңды күшіне енген үкімдері мен
қаулыларына наразылық келтіруге құқығы бар тұлғалар»;
бірінші және екінші бөліктер мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Заңды күшіне енген үкімдер мен қаулыларды сот қадағалауы тәртібімен қайта қарау туралы жүгінулер өтініш жасау деп аталады және оларды апелляциялық және кассациялық шағым беруге құқығы бар процеске қатысушылар бере алады.
2. Бас прокурор заңды күшіне енген үкімдер мен қаулыларды сот қадағалауы тәртібімен қайта қарау туралы наразылық келтіруге құқылы.
Қазақстан Республикасының Бас прокуроры не оның тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасы Бас прокурорының орынбасарлары, облыстардың прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар қылмыстық істі қадағалау тәртібімен тексеру үшін тиісті соттан талап етіп алуы мүмкін.»;
мынадай мазмұндағы 2-1-бөлікпен толықтырылсын:
«2-1. Прокурордың істі талап ету туралы сауалын сот ол сотқа келіп түскен күннен бастап жеті күнтізбелік күннен кешіктірмей орындайды. Сауалдар байланыс арналары пайдаланылып жіберілуі мүмкін.
Істі талап еткен жағдайда қадағалау наразылығын енгізу туралы өтінішті прокурор іс прокуратураға келіп түскен күннен бастап күнтізбелік отыз күннің ішінде қарауы тиіс.»;

57) 461-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«461-бап. Заңды күшіне енген сот шешімдеріне сот қадағалауы
тәртібімен шағымдану мерзімдері

1. Заңды күшіне енген айыптау үкімін сотталған адамның кінәсіздігі себептері бойынша, сондай-ақ жазаның қатаңдығына қарай онша ауыр емес қылмыс туралы заңды қолдану қажеттігіне байланысты немесе сотталған адамның жағдайын жақсартуға әкелетін өзге де негіздер бойынша сот қадағалауы тәртібімен қайта қарау туралы өтініш жасау, наразылық беру мерзіммен шектелмейді.
2. Заңды күшіне енген ақтау үкімін, айыптау үкімін жазаның жеңілдігіне қарай неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдану қажеттігіне байланысты немесе сотталған адамның жағдайын нашарлатуға әкелетін өзге де негіздер бойынша не соттың істі тоқтату туралы қаулысын сот қадағалауы тәртібімен қайта қарау туралы өтініш, наразылық беруге олар заңды күшіне енгеннен кейін бір жыл ішінде жол беріледі.
3. Соттың істі қосымша тергеуге немесе жаңадан сот қарауына жіберу туралы заңды күшіне енген қаулысына өтінішті, наразылықты, егер іс бойынша қосымша тергеу жүргізілмесе немесе оны сот қабылдамаса, соттардың заңды күшiне енген үкiмдерi мен қаулыларын қайта қарау туралы өтiнiш жасауға, соттардың заңды күшiне енген үкiмдерi мен қаулыларына наразылық келтіруге құқығы бар тұлғалар сот қаулысын алған күннен бастап он бес тәулік ішінде беруі мүмкін.»;

58) 467-бапта:
алтыншы бөліктің 4) тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«4) үкімнің және кейінгі барлық қаулылардың күшін жояды және егер іс апелляциялық тәртіппен қаралмаса, сондай-ақ егер іс бірінші сатыда алқабилердің қатысуымен қаралса, істі апелляциялық сатыдағы сотқа немесе бірінші сатыдағы сотқа жаңадан сот қарауына жібереді;»;
тоғызыншы бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
«9. Егер істі заңсыз тоқтатуға немесе сотталған адамның жазасын жеңілдетуге істі кассациялық тәртіппен қарау кезінде жол берілген болса, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты кассациялық қаулының күшін жоюға және бірінші және апелляциялық сатылардағы соттың үкімін, апелляциялық қаулыны өзгертіп немесе өзгертпей, күшінде қалдыруға құқылы.»;

59) 469-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Iстi бірінші, апелляциялық сатылардағы сот қараған кезде жазаны күшейтуге немесе неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға, егер бастапқы үкiмнiң немесе қаулының қадағалау тәртiбiмен жазаның жеңілдігіне қарай немесе неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдану қажеттiгiне байланысты күшi жойылған жағдайда ғана жол берiледi. Апелляциялық сатыдағы сот шығарған үкiмге iстi жаңадан талқылау кезiнде жалпы тәртiппен шағым жасалуы және наразылық келтірілуi мүмкiн.»;

60) 476-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«476-бап. Соттың іс бойынша іс жүргізуді қайта бастау туралы
мәселені шешуі

Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жөніндегі іс жүргізуді қайта бастау туралы мәселені үкім, қаулы шығарған бірінші сатыдағы сот, ал алқабилер қатысқан істер бойынша - судья жеке-дара шешеді. Егер іс бойынша апелляциялық немесе кассациялық саты қаулысы шығарылса – сот шешімдерін қайта қарауды тиісінше көрсетілген сатылар жүзеге асырады. Егер іс қадағалау тәртібімен қаралған болса, сот актілерін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау Жоғарғы Сотта қаралады. Іс кассациялық және қадағалау сатыларында істерді көрсетілген сатыларда қарау үшін белгіленген қағидалар бойынша алқалы түрде қаралады. Тиісінше көрсетілген сот сатылары жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жөнінде іс жүргізуді қайта бастауға негіздердің болмауына байланысты қозғалған іс жүргізуді тоқтату туралы қаулыларына шағымдарды қарайды.»;

61) 478-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«478-бап. Сот шешiмдерiнiң күшi жойылғаннан кейiн iс жүргiзу

Жаңадан ашылған мән-жайларға орай iс бойынша ол жөнiндегi сот шешiмдерiнiң күшi жойылғаннан кейiн тергеу және сот талқылауы, сондай-ақ шығарылған жаңа сот шешiмдерiне шағым жасау және наразылық келтіру осы Кодексте белгiленген жалпы тәртiппен жүргiзiледi.
Алқабилердің қатысуымен қаралған істер бойынша жаңадан ашылған мән-жайларға орай сот шешімдерінің күші жойылғаннан кейін іс бойынша сот талқылауын бірінші сатыдағы сот алқабилердің қатысуымен жаңа құрамда жүзеге асырады.»;

62) 518-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Аудандық және оған теңестірілген соттың қаулысына – осы Кодекстің 47-тарауында көзделген қағидалар бойынша апелляциялық тәртіппен, ал апелляциялық сатыдағы соттың қаулысына қорғаушы, жәбірленуші мен оның өкілі, ісі қаралған адамның заңды өкілі немесе жақын туысы осы Кодекстің 48-1-тарауында көзделген кассациялық тәртіппен шағымдануы, сондай-ақ прокурор наразылық келтіруі мүмкін. Осы Кодекстің 511-бабына сәйкес медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шарасы қолданылған адам істі сотта талқылауға қатысқан жағдайда ол, егер сот-психиатриялық сараптаманың қорытындысы бойынша оның ауруының сипаты мен ауырлық дәрежесі бұған кедергі жасамаса, сот қаулысына шағымдануға құқылы.»;

63) 61-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«61-тарау. Алқабилердің қатысуымен қаралған істер бойынша заңды күшіне енбеген үкімдерді, қаулыларды қайта қарау жөніндегі iс жүргізу ерекшелiктерi»;

64) 574-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«574-бап. Алқабилердің қатысуымен сот шығарған, заңды күшіне
енбеген үкімдер мен қаулыларға шағымдану және
наразылық келтіру

Алқабилер қатысуымен соттың заңды күшіне енбеген үкімдері мен қаулыларына шағымдану, наразылық келтіру тәртібі, осы тарауда белгіленген ерекшеліктер ескеріле отырып, осы Кодекстің 46 және 47-тарауларында көзделген қағидалармен айқындалады.»;

65) 575-бапта:
тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«575-бап. Алқабилердiң қатысуымен сот қараған iстердi
апелляциялық сатыда жүргiзу ерекшелiктерi»;
бірінші бөліктің бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Апелляциялық сатыда сот шешiмдерiнiң күшiн жоюға немесе оларды өзгертуге:»;
екінші және үшінші бөліктер мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Апелляциялық саты сотталған адамға онша ауыр емес қылмыс туралы қылмыстық заңды қолдануға және жасалған әрекеттің өзгертілген саралануына сәйкес жазаны төмендетуге құқылы. Бұл ретте, кассациялық сатының неғұрлым ауыр қылмыс туралы қылмыстық заңды қолдануға немесе тағайындалған жазаны күшейтуге құқығы жоқ.
3. Қылмыстық iс жүргiзу заңын прокурордың, жәбiрленушiнің немесе оның өкiлінің дәлелдемелердi ұсыну құқығын шектеген бұзушылықтар, сондай-ақ осы баптың бірінші бөлігінің 5) тармағында көзделген, оның ішінде жол берілетін дәлелдемелер негізсіз алып тасталған жағдайларды қоспағанда, алқабилер қатысқан соттың ақтау үкiмi апелляциялық сатыда күшін жоймауға тиiс.»;

66) 62-тарау мынадай редакцияда жазылсын:
«62-тарау. Алқабилердің қатысуымен қаралған істер бойынша заңды күшіне енген үкімдерді, қаулыларды қайта қарау жөніндегі iс жүргізу ерекшелiктерi

575-1-бап. Алқабилер қатысқан соттың заңды күшіне енген
үкімдері мен қаулыларын кассациялық сатыдағы сотта
қайта қарау

1. Егер сот талқылауы барысында қылмыстық іс жүргізу заңын:
1) үкімді алқабилер алқасының заңсыз құрамымен шығаруына әкеп соққан;
2) жәбірленушіні сотта қорғалу құқығынан айырған елеулі түрде бұзушылықтарға жол берілсе, алқабилер қатысқан соттың ақтау үкімін және апелляциялық алқаның қаулысын кассациялық тәртіппен қайта қарауға жол беріледі.
2. Мыналар:
1) қылмыстың қайталану түрі мен түзеу колониясы режимінің түрін дұрыс айқындамау;
2) талап арызды қараусыз қалдыру жағдайларынан басқа, азаматтық талап арызды дұрыс шешпеу;
3) үкімді орындау тәртібімен заңсыз қаулы да қайта қаралуға жатады.
3. Кассациялық саты сотталған адамға онша ауыр емес қылмыс туралы қылмыстық заңды қолдануға және жасалған әрекеттің өзгертілген саралануына сәйкес жазаны төмендетуге құқылы.
4. Осы баптың бірінші бөлігінде көзделген жағдайларда, іс бірінші сатыдағы сотқа жаңадан қарауға жіберіледі.

576-бап. Алқабилер қатысқан соттың заңды күшiне енген
үкiмдерi мен қаулыларын қайта қарау

Алқабилердің қатысуымен қаралған істер бойынша заңды күшіне енген үкімдерді, қаулыларды қайта қарау туралы iс жүргізу осы Кодекстің 48-1-тарауында көзделген негiздер бойынша және тәртіппен облыстық және оған теңестірілген соттардың кассациялық сатысында жүзеге асырылады. Жоғарғы Соттың алқасында қайта қарау кассациялық сатыда қаралғаннан кейін ғана осы Кодекстің 459-бабы бірінші бөлігінің 1) тармағында және екінші бөлігінің 1), 2) тармақтарында көзделген негіздер бойынша мүмкiн болады.

577-бап. Алқабилер қатысқан соттың заңды күшіне енген үкімін,
қаулысын қайта қараған кезде сотталған адамның
жағдайын нашарлатуға жол бермеу

Соттың айыптау үкiмiн, сондай-ақ қаулысын жазаның жеңiлдiгiне орай неғұрлым ауыр қылмыс туралы қылмыстық заңды қолдану қажеттiгiне байланысты немесе сотталған адамның жағдайын нашарлатуға әкеп соғатын өзге де негiздер бойынша қайта қарауға, сондай-ақ соттың ақтау үкiмiн не қылмыстық iстi тоқтату туралы қаулысын қайта қарауға жол берiлмейдi.».

2. 1999 жылғы 13 шілдедегі Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1999 ж., № 18, 644-құжат; 2000 ж., № 3-4, 66-құжат; № 10, 244-құжат; 2001 ж., № 8, 52-құжат; № 15-16, 239-құжат; № 21-22, 281-құжат; № 24, 338-құжат; 2002 ж., № 17, 155-құжат; 2003 ж., № 10, 49-құжат; № 14, 109-құжат; № 15, 138-құжат; 2004 ж., № 5, 25-құжат; № 17, 97-құжат; № 23, 140-құжат; № 24, 153-құжат; 2005 ж., № 5, 5-құжат; № 13, 53-құжат; № 24, 123-құжат; 2006 ж., № 2, 19-құжат; № 10, 52-құжат; № 11, 55-құжат; № 12, 72-құжат; № 13, 86-құжат; 2007 ж., № 3, 20-құжат; № 4, 28-құжат; № 9, 67-құжат; № 10, 69-құжат; № 13, 99-құжат; 2008 ж., № 13-14, 56-құжат; № 15-16, 62-құжат; 2009 ж., № 15-16, 74-құжат; № 17, 81-құжат; № 24, 127, 130-құжаттар; 2010 ж., № 1-2, 4-құжат; № 3-4, 12-құжат; № 7, 28, 32-құжаттар; № 17-18, 111-құжат; № 22, 130-құжат; № 24, 151-құжат; 2011 ж., № 1, 9-құжат; № 2, 28-құжат; № 5, 43-құжат; № 6, 50-құжат; № 14, 117-құжат; № 16, 128, 129-құжаттар; 2012 жылғы 10 қаңтарда «Егемен Қазақстан» және «Казахстанская правда» газеттерінде жарияланған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне адвокатура мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2011 жылғы 28 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңы):

1) мазмұнында:
134-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«134-бап. Іс бойынша іс жүргізу кезінде мекенжайды, ұялы байланыстың абоненттік нөмірін және электрондық мекенжайды ауыстыру»;
216-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«216-бап. Шешімді жария ету»;
220-баптың тақырыбы алып тасталсын;
229-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«229-бап. Шешім жасау»;
344-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«344-бап. Бірінші сатыдағы соттың ұйғарымына шағым жасау, наразылық келтіру»;
360-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«360-бап. Апелляциялық қаулының, шешімнің мазмұны»;
368-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«368-бап. Апелляциялық сатыдағы соттың сот актілерінің күшіне енуі»;
42-1-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«42-1-тарау. Бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың заңды күшіне енген шешімдеріне, ұйғарымдарына және қаулыларына шағым жасау және наразылық келтіру»;
383-1-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«383-1-бап. Бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың заңды күшіне енген шешімдеріне, ұйғарымдарына және қаулыларына кассациялық тәртіппен кассациялық шағым жасау және наразылық келтіру құқығы»;
383-21-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«383-21-бап. Бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың шешімдерінің, қаулыларының және ұйғарымдарының кассациялық тәртіппен күшін жою негіздері»;
383-22-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«383-22-бап. Кассациялық сатыдағы соттың актілері»;
391-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«391-бап. Сот актісіне дау айту туралы және қадағалау наразылығын келтіру туралы өтініштердің мазмұны»;

2) 37-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«37-бап. Соттың құрамы

1. Бірінші, апелляциялық сатылардағы соттарда азаматтық істерді соттың атынан әрекет ететін судья жеке-дара қарайды.
2. «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» Қазақстан Республикасы Конституциялық заңы 59-бабының 8-тармағында және 66-бабының 3-тармағында, сондай-ақ «Республикалық референдум туралы» Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының 13-бабы 5-тармағында көзделген азаматтық істерді сот атынан әрекет ететін судья жеке-дара қарайды.
3. Iстердi кассациялық немесе қадағалау сатысындағы сотта қарауды соттың алқалы құрамы жүзеге асырады. Іс алқалы түрде қаралған кезде соттың құрамына саны тақ (кем дегенде үш) судья кіруге тиіс, олардың біреуі төрағалық етуші болып табылады, оның міндетін тиісінше облыстық соттың төрағасы немесе Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының тиісті алқасының төрағасы не олардың тапсырмасы бойынша судьялардың бірі атқарады.»;

3) 39-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«39-бап. Судьяның істі қарауға қайта қатысуына жол
берілмейтіндігі

1. Бірінші сатыдағы сотта азаматтық істі қарауға қатысқан судья осы істі апелляциялық, кассациялық немесе қадағалау сатыларындағы соттарда қарауға, сол сияқты өзінің қатысуымен қабылданған шешім күшін жойған жағдайда бірінші, апелляциялық сатылардағы соттарда істі жаңадан қарауға қатыса алмайды.
2. Апелляциялық сатыдағы сотта істі қарауға қатысқан судья осы істі бірінші, кассациялық немесе қадағалау сатыларындағы соттарда қарауға, сол сияқты өзінің қатысуымен қабылданған сот актісі күшін жойған жағдайда апелляциялық сатыдағы сотта істі жаңадан қарауға қатыса алмайды.
3. Кассациялық сатыдағы сотта істі қарауға қатысқан судья осы істі бірінші, апелляциялық немесе қадағалау сатыларындағы соттарда қарауға қатыса алмайды.
4. Кассациялық немесе қадағалау сатысындағы сотта iстi қарауға қатысқан судья, өзiнiң қатысуымен қабылданған қаулы күшiн жойған жағдайда, аталған сатыларда осы iстi қарауға қайта қатыса алмайды.
5. Қадағалау сатысындағы сотта істі қарауға қатысқан судья осы істі апелляциялық немесе кассациялық сатылардағы соттарда жаңадан қарау кезінде қатыса алмайды.»;

4) 61-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Сотта іс жүргізуге арналған өкілеттік өкілге, талап арызға қол қоюды, істі аралық немесе төрелік сотқа беруді, медиация жүргізу туралы келісім не медиация тәртібімен дауды реттеу туралы келісім жасасуды, талап қою талаптары мен талап қоюды танудан толық немесе ішінара бас тартуды, талап қоюдың нысанасын немесе негіздемесін өзгертуді, бітімгершілік келісім жасауды, өкілеттіктерді басқа адамға беруді (сенімді басқа біреуге аудару), сот актісіне шағым жасауды, сот актісін мәжбүрлеп орындатуды талап етуді, берілген мүлікті немесе ақшаны алуды қоспағанда, өкілдік берушінің атынан барлық іс жүргізу әрекеттерін жасауға құқық береді.»;

5) 128-бап мынадай мазмұндағы 4-1-бөлікпен толықтырылсын:
«4-1. Осы баптың үшінші бөлігінде көрсетілген сот өзінің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау бойынша процеске қатысушының мүмкіндігін шектеген заңды бұзушылық кезінде (сот отырысының хаттамасын уақтылы жасамау, сот ісін жүргізу тілін білмейтін іске қатысушы адамға сот актісінің аудармасы жоқ көшірмесін табыс ету, сот актісінің қарар бөлігінде шағымдану мерзімін дәл көрсетпеулер), сондай-ақ оған уақытында шағым немесе наразылық келтіруге объективті түрде кедергі жасаған өзге де мән-жайлар болған кезде апелляциялық (жеке) шағым берудің, наразылық келтірудің өтіп кеткен мерзімін қалпына келтіруге міндетті.»;

6) 129-баптың екінші және төртінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Қажет болған жағдайларда, іске қатысушы адамдар, сондай-ақ куәлар, сарапшылар, мамандар және аудармашылар тапсырылғаны туралы хабарлай отырып, тапсырыстық хат, телефонограмма немесе жеделхат, ұялы байланыстың абоненттік нөмірі немесе электрондық мекенжай бойынша қысқа мәтіндік хабарлама арқылы, сондай-ақ хабарлаудың немесе шақырудың тіркелуін қамтамасыз ететін өзге де байланыс құралдарын пайдалану арқылы хабарландырылуы немесе шақырылуы мүмкін.»;
«4. Хабарлау немесе шақыру хабарландырылатын немесе шақырылатын адамға тарап немесе іске қатысатын басқа да адам көрсеткен мекенжай, ұялы байланыстың абоненттік нөмірі немесе электрондық мекенжай бойынша жіберіледі. Егер сотқа хабарланған мекенжай бойынша азамат іс жүзінде тұрмайтын болса, хабарлау немесе шақыру оның жұмыс орнына жіберілуі мүмкін. Ұйымға арналған хабарлау немесе шақыру оның орналасқан жеріне жіберіледі.»;

7) 130-бап мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:
«3. Ұялы байланыстың абоненттік нөмірі немесе электрондық мекенжай бойынша жіберілетін хабарламада:
1) хабардар етілетін немесе сотқа шақырылатын адамды көрсету (хабарлама жолданатын адамның тегі, аты, әкесінің аты не ұйымның атауы);
2) соттың атауы мен нақты мекенжайы;
3) келетін жері мен уақытын көрсету;
4) адресатқа хабарлау немесе оны шақыру жүргізілетін істің қысқаша атауы;
5) адресат кім ретінде хабарланып немесе шақырылып отырғандығын көрсету;
6) хабарлама жіберген адамның тегі мен аты қамтылуға тиіс.
Хабарламаның жіберілгендігін растайтын құжат істің материалдарына қоса тіркеледі.»;

8) 134-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«134-бап. Іс бойынша іс жүргізу кезінде мекенжайды, ұялы
байланыстың абоненттік нөмірін және электрондық
мекенжайды ауыстыру

Іске қатысатын адамдар мен олардың өкілдері іс бойынша іс жүргізген уақытта сотқа өз мекенжайының, ұялы байланыстың абоненттік нөмірінің, электрондық мекенжайының ауысқаны туралы хабарлауға міндетті. Мұндай хабарлау болмаған жағдайда шақыру қағазы немесе өзге де хабарлау, шақыру сотқа белгілі соңғы мекенжай, ұялы байланыстың абоненттік нөмірі немесе электрондық мекенжайы бойынша жіберіледі және адресат бұл мекенжай бойынша енді тұрмаса да немесе болмаса да, ұялы байланыстың бұл абоненттік нөмірін немесе электрондық мекенжайды пайдаланбаса да, жеткізілді деп есептеледі.»;

9) 146-баптың бірінші бөлігінің 8) тармақшасындағы «жергілікті» деген сөз «тиісті» деген сөзбен ауыстырылсын;

10) 149-баптың үшінші бөлігіндегі «Жергілікті» деген сөз «Тиісті» деген сөзбен ауыстырылсын;

11) 150-баптың екінші бөлігінде:
2) тармақша «өкілдің атауы мен мекенжайы» деген сөздерден кейін «, бұдан басқа, егер олар бар болса, талапкер мен өкілдің ұялы байланыстың абоненттік нөмірі мен электрондық мекенжайы туралы мәліметтер» деген сөздермен толықтырылсын;
3) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
«3) жауапкердің тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), туған жылы, айы, күні, оның тұрғылықты немесе болатын жері, ұялы байланыстың абоненттік нөмірі және электрондық мекенжайы (егер олар бар болса), сондай-ақ қосымша сәйкестендіру нөмірі, электрондық мекенжайы, егер бұл деректер талапкерге белгілі болса;»;

12) 167-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«167-бап. Істі сот талқылауына әзірлеу мерзімдері

Азаматтық істерді сот талқылауына әзірлеу, егер заңнамалық актілерде өзгеше белгіленбесе, арыз қабылданған күннен бастап жеті жұмыс күнінен кешіктірмей жүргізілуге тиіс. Алименттерді өндіріп алу туралы, мертігуден немесе денсаулықтың өзге де зақымдануынан келтірілген зиянды өтеу туралы істерден басқа, ерекше күрделі істер бойынша, сондай-ақ асыраушысынан айрылуына байланысты және еңбек қатынастарынан туындайтын талаптар бойынша айрықша жағдайларда, бұл мерзім судьяның дәлелді ұйғарымы бойынша бір айға дейін ұзартылуы мүмкін.»;

13) 216-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«216-бап. Шешiмді жария ету

1. Соттың шешімі қабылданғаннан және оған қол қойылғаннан кейін, судья сот отырысы залында сот шешімінің қарар бөлігін жария етеді және шешімге шағым жасаудың тәртібі мен мерзімдерін түсіндіреді.
2. Шешім шығарылған кезде судья іске қатысушы адамдарға және өкілдерге оның көшірмесін қашан алуға болатынын жариялауға міндетті.
3. Осы баптың бірінші және екінші бөліктерінде көзделген әрекеттер жасалғаннан кейін төрағалық етуші сот отырысын жабық деп жариялайды.»;

14) 220-бап алып тасталсын;

15) 229-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«229-бап. Шешім жасау

Іс талқыланғаннан кейін дереу шешім шығарылады. Дәлелді шешім жасау бес күннен аспайтын мерзімге кейінге қалдырылуы мүмкін, бірақ шешімнің қарар бөлігін сот істі талқылау аяқталған отырыста жария етуге тиіс. Шешімнің жарияланған қарар бөлігіне судья қол қоюға және ол іс материалына тіркелуге тиіс.»;

16) 235-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«3. Апелляциялық тәртіппен шағым немесе наразылық берілген жағдайда, шешім, егер оның күші жойылмаған болса, апелляциялық сатыдағы сот қаулыны жария еткен кезден бастап заңды күшіне енеді.»;

17) 242-баптың 7) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
«7) тараптар медиацияны жүргізу туралы келісім жасаған жағдайда іс бойынша іс жүргізуді тоқтата тұруға міндетті. Медиацияны жүргізу мерзімі ұзартылған кезде тараптар бұл туралы бірлескен жазбаша хабарламамен сотқа хабарлауы тиіс.»;

18) 243-баптың 2) және 3) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:
«2) заңды тұлғалардың өкілдері іске қатысқан жағдайларды қоспағанда, тарап істі қарау мерзімінен асатын мерзімде қызметтік іссапарда болған;
3) заңды тұлғалардың өкілдері іске қатысқан жағдайларды қоспағанда, тарап емдеу мекемесінде болған немесе оның сотқа келуіне кедергі жасайтын ауруы болған және ол медициналық мекеменің құжатымен расталған;»;

19) 257-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«3. Хаттама компьютерлік, электрондық (дыбыс-, бейнежазбаны қоса алғанда), машинада жазу не қолмен жазу тәсілімен жасалады. Сот отырысын тіркеп жазудың қосымша материалдары сот отырысының хаттамасына тіркеледі және іс материалдарымен бірге сақталады.»;

20) 259-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«259-бап. Хаттамаға жасалған ескертпелерді қарау

1. Хаттамаға жасалған ескертпелерді оған қол қойған төрағалық етуші қарайды, ол ескертпелермен келіскен жағдайда олардың дұрыстығын куәландырады.
2. Төрағалық етуші берілген ескертпелермен келіспеген жағдайда олар істі қарауға қатысқан адамдарға хабарлана отырып, сот отырысында қаралады. Істі қарауға қатысқан адамдардың келмеуі хаттамаға ескертпелерді қарау үшін кедергі болып табылмайды. Ескертпелерді қарау нәтижесінде төрағалық етуші олардың дұрыстығын куәландыру туралы не олардың толық немесе ішінара қабылданбауы туралы ұйғарым шығарады. Соттың ұйғарымы шағымдануға және наразылық білдіруге жатпайды, бірақ ұйғарымға қарсылық апелляциялық шағымға немесе наразылыққа енгізілуі мүмкін. Барлық ескертпелер іске тіркеледі.
3. Хаттамаға жасалған ескертпелер олардың берілген күнінен бастап бес күн ішінде қаралуға тиіс.
4. Іс бойынша төрағалық етуші әлдебір объективті себептермен хаттамаға жасалған ескертпелерді қарай алмаған жағдайда, олар іс материалдарына тіркеледі.»;

21) 336-баптағы «қаулы», «қаулысына» деген сөздер тиісінше «ұйғарым», «ұйғарымына» деген сөздермен ауыстырылсын;

22) 337-бапта:
бірінші абзац және 1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
«Апелляциялық шағым немесе наразылық судьяның ұйғарымымен оларды берген (келтірген) тұлғаға мына жағдайларда:
1) шағымды, наразылықты қозғалыссыз қалдыру туралы судьяның ұйғарымдағы нұсқаулары белгіленген мерзімде орындалмағанда;»,

23) 344-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«344-бап. Бірінші сатыдағы сот ұйғарымына шағым беру,
наразылық келтіру

1. Осы Кодексте көзделген жағдайларда, сондай-ақ сот ұйғарымы, істің әрі қарай ілгерілеу мүмкіндігіне бөгет болатын жағдайларда бірінші сатыдағы соттың ұйғарымына, осы Кодекстің 332-бабында аталған тұлғалар жеке шағым, наразылық беруі (келтіруі) мүмкін. Егер ұйғарым іске қатыспайтын тұлғалардың мүдделеріне қатысты болса, олар да сот ұйғарымына шағым жасауға құқылы.
2. Бірінші сатыдағы соттың қалған ұйғарымдарына жеке шағымдар мен наразылықтар берілмейді, бірақ бұл ұйғарымдарға қарсылықтар апелляциялық шағымға немесе наразылыққа енгізілуі мүмкін.
3. Шешім шығарумен аяқталған сот талқылауы кезінде шығарылған ұйғарымға шағым жасалған, наразылық келтірілген жағдайда іс жоғары тұрған сот сатысына шешімге шағым беруге белгіленген мерзім өткен соң ғана жіберіледі. Бұл ретте, егер шешімге апелляциялық шағым жасалса, наразылық келтірілсе, жеке шағымды, наразылықты тексеру істі апелляциялық тәртіппен қарайтын сот сатысында жүргізіледі.
4. Бірінші сатыдағы соттың ұйғарымына жеке шағым, наразылық сол ұйғарымды шығарған сотқа беріледі. Судья жеке шағымды немесе наразылықты алған соң істі апелляциялық сатыдағы сотқа жіберуге міндетті. Қарау нәтижелері бойынша:
1) ұйғарымды – өзгеріссіз, ал шағымды, наразылықты қанағаттандырусыз қалдыру;
2) ұйғарымның күшін толық немесе бір бөлігінде жою және мәселені бірінші сатыдағы сотқа жаңадан қарауға беру;
3) ұйғарымның күшін толық немесе бір бөлігінде жою;
4) ұйғарымды өзгерту туралы ұйғарым шығарылады.
5. Апелляциялық сатының жеке шағым, наразылық бойынша шығарылған ұйғарымы шағымдануға, наразылық келтіруге жатпайды және ол шығарылғаннан кейін дереу заңды күшіне енеді.»;

24) 346-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«346-бап. Апелляциялық сатыдағы соттың жеке ұйғарымы

Апелляциялық сатыдағы сот осы Кодекстің 253-бабында белгіленген жағдайда және тәртіппен жеке ұйғарым шығаруы мүмкін.»;

25) 349-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«349-бап. Істі қарау мерзімдері

Апелляциялық сатыда іс сотқа келіп түскен күннен бастап бір ай мерзімде қаралуға тиіс.
Егер жаңа материалдарды, дәлелдемелерді зерттеуге және жаңа шешiм шығаруға қажеттілік болса, онда апелляциялық сатыда іс сотқа келіп түскен күннен бастап екі айға дейінгі мерзімде қаралуға тиіс.»;

26) 355-бап мынадай мазмұндағы 3-1-бөлікпен толықтырылсын:
«3-1. Тараптар өздеріне бірінші сатыдағы сот жауап алуға рұқсат бермеген куәларды шақыру және олардан жауап алу туралы және зерттеуге рұқсат бермеген дәлелдемелерді талап ету туралы өтініштер мәлімдеуге құқылы.»;

27) 357-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Сот осы баптың бірiншi бөлiгiнiң талаптарын сақтай отырып, сот актісінің қарар бөлiгiн шығара алады. Бұл жағдайда дәлелді сот актісі iстi қараған күннен бастап бес күн мерзiмде жазылып, оған судья қол қояды.»;

28) 358-баптың 4) тармақшасы алып тасталсын;

29) 359-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«359-бап. Апелляциялық сатының сот актілері

1. Апелляциялық сатыдағы сот мынадай актілерді шығарады:
1) осы Кодекстің 341-бабының екінші бөлігі мен 358-бабының 1), 2), 5) тармақшаларында көзделген жағдайларда қаулы;
2) осы Кодекстің 358-бабының 3) тармақшасында көзделген жағдайда шешім;
3) ұйғарым.
2. Апелляциялық сатыдағы соттың дәлелді актісі ол қабылданған күннен бастап бес күн ішінде шығарылуға тиіс.»;

30) 360-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«360-бап. Апелляциялық қаулының, шешімнің мазмұны

1. Апелляциялық сатыдағы соттың қаулысында: апелляциялық қаулының шығарылған күні мен орны; апелляциялық қаулыны шығарған соттың атауы; сот құрамы; тараптар; іске қатысушы басқа тұлғалар және өкілдер; даудың нысанасы немесе мәлімделген талап; талап қоюлардың және оларға қарсылықтардың мәні; бірінші сатыдағы сот анықтаған істің мән-жайы; бірінші сатыдағы сот шешім немесе ұйғарым шығарған кезде басшылыққа алған себептер көрсетілуге тиіс.
2. Бұдан басқа, апелляциялық сатыдағы соттың қаулысында:
1) апелляциялық шағым немесе наразылық берген тұлғаның атауы;
2) шағым немесе наразылық берген тұлғаның талаптары, олардың негіздемелері;
3) апелляциялық сатыдағы соттың бірінші сатыдағы сот шешімін өзгеріссіз қалдыруының, оның күшін жоюының не оны өзгертуінің негіздері;
4) апелляциялық сатыдағы соттың өз тұжырымдарын жасауына алып келген уәждер және сот басшылыққа алған заңдарға сілтеме;
5) апелляциялық сатыдағы соттың тұжырымдары көрсетіледі.
3. Жаңа уәждердің болмауына байланысты шағымдар, наразылық қанағаттандырусыз қалдырылған кезде апелляциялық қаулының дәлелдеу бөлігінде сот актісіне өзгерістер енгізу не оның күшін жою үшін осы Кодекспен көзделген негіздердің жоқ екендігі ғана көрсетіледі.
Апелляциялық шағымда, наразылықта бірінші сатыдағы соттың қарау нысанасы болып табылмайтын жаңа уәждер келтірілген жағдайда, қаулының дәлелдеу бөлігінде жаңа уәждер негізсіз деп танылған негіздемелер көрсетілуге тиіс.
4. Осы Кодекстің 358-бабының 3) тармақшасымен көзделген жағдайда қабылданған апелляциялық шешімнің мазмұны осы Кодекстің 221-бабының талаптарына сәйкес келуге тиіс.
5. Осы Кодекстің 230-232-баптарында көзделген жағдайларда және тәртіппен апелляциялық сатыдағы сот кеткен қате жазуларды және анық арифметикалық қателерді түзету туралы мәселені қарауға, қосымша шешім, қаулы шығаруға немесе шығарылған шешімнің, қаулының мәнін өзгертпей оны түсіндіруге құқылы. Апелляциялық сатыдағы соттың көрсетілген мәселелер жөніндегі шешімі, қаулысы шығарылған күнінен бастап күшіне енеді.»;

31) 368-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«368-бап. Апелляциялық сатыдағы соттың сот актілерінің
заңды күшіне енуі

Апелляциялық сатыдағы соттың сот актілері олар жария етілген кезден бастап заңды күшіне енеді.»;

32) 42-1-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«42-1-тарау. Бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың заңды күшіне енген шешімдеріне, ұйғарымдарына және қаулыларына кассациялық тәртіппен шағымдану және наразылық келтіру»;

33) 383-1 және 383-2-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

«383-1-бап. Бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың
заңды күшіне енген шешімдеріне, қаулыларына және
ұйғарымдарына кассациялық тәртіппен шағымдану және
наразылық келтіру құқығы

1. Бірінші және апелляциялық сатыдағы соттардың заңды күшіне енген шешімдеріне, қаулыларына және ұйғарымдарына кассациялық шағымдану және наразылық келтіру құқығы тараптарға және іске қатысушы басқа тұлғаларға тиесілі.
2. Іске қатысуға тартылмаған, бірақ соттар олардың құқықтары мен міндеттеріне қатысты шешім, қаулы немесе ұйғарым шығарған тұлғалар да кассациялық шағым беруге құқылы.
3. Бірінші, апелляциялық сатылардағы соттардың заңды күшіне енген шешімдеріне, қаулыларына және ұйғарымдарына кассациялық наразылық келтіру құқығы істі осы сатыларда қарауға қатысқан прокурорға тиесілі. Қазақстан Республикасының Бас прокуроры мен оның орынбасарлары, облыстардың прокурорлары мен оларға теңестірілген прокурорлар істі қарауға қатысқан-қатыспағанына қарамастан, бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың заңды күшіне енген шешімдеріне, қаулыларына және ұйғарымдарына наразылық келтіруге құқылы.

383-2-бап. Кассациялық шағымдар мен наразылықтарды қарайтын
соттар

Бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың заңды күшіне енген шешімдеріне, қаулыларына және ұйғарымдарына кассациялық шағымды немесе наразылықты облыстық және оған теңестірілген сот кемінде үш судья құрамында қарайды.»;

34) 383-4-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Кассациялық шағым немесе наразылық бірінші немесе апелляциялық сатыдағы соттың шешімі, қаулысы, ұйғарымы заңды күшіне енген күннен бастап алты ай ішінде берілуі мүмкін.»;

35) 383-5-баптың бірінші бөлігінің 3) және 4) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:
«3) шағым жасалып немесе наразылық келтіріліп отырған шешімнің, қаулының және ұйғарымның көрсетілуін;
4) шешімнің, қаулының және ұйғарымның дұрыс еместігі, сондай-ақ шағымды немесе наразылықты берген тұлғаның өтініші неге саятындығының көрсетілуін;»;

36) 383-6-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Кассациялық шағымды немесе наразылықты берген тұлғалардың қолы қойылмаған, шағым жасалып немесе наразылық келтіріліп отырған қаулы, шешім және ұйғарым көрсетілмеген немесе барлық қажетті көшірмелер қоса тіркелмеген кассациялық шағым немесе наразылық берілген кезде облыстық және оған теңестірілген соттың судьясы шағымды немесе наразылықты қозғалыссыз қалдыру туралы ұйғарым шығарады және шағым немесе наразылық берген тұлғаға кемшіліктерді жою үшін мерзім тағайындайды.»;

37) 383-7-баптың 3) тармақшасындағы «хабарлауға міндетті.» деген сөздер «хабарлауға;» деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 4) тармақшамен толықтырылсын:
«4) қарауға тағайындалған істер туралы прокурорға хабарлауға міндетті.»;

38) 383-12-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«383-12-бап. Кассациялық қараудың нысанасы

Кассациялық шағым, наразылық бойынша кассациялық сатыдағы сот бірінші және апелляциялық сатылардағы соттар шығарған, заңды күшіне енген шешімдердің, қаулылардың және ұйғарымдардың заңдылығы мен негізділігін тексереді.»;

39) 383-15-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Осы Кодекстің 55-бабының екінші бөлігінде көзделген жағдайларда, кассациялық сатыдағы соттың отырысына іс бойынша қорытынды беретін прокурор қатысады.»;

40) 383-17-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«383-17-бап. Істі баяндау

Кассациялық сатыдағы сотта істі қарау судьялардың біреуінің баяндамасымен басталады. Баяндамашы істің мән-жайын, бірінші, апелляциялық сатылардағы соттардың шешімінің, қаулысының және ұйғарымының мазмұнын, кассациялық шағымның, наразылықтың уәждерін және оларға келіп түскен пікірлерді баяндайды, сондай-ақ шешімнің дұрыстығын тексеру үшін соттың қарауы қажет болатын өзге де деректерді хабарлайды.»;

41) 383-20, 383-21, 383-22 және 383-23-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

«383-20-бап. Кассациялық сатыдағы соттың өкілеттіктері

Сот істі кассациялық тәртіппен қарап:
1) бірінші немесе апелляциялық сатыдағы соттардың шешімін, қаулысын және ұйғарымын – өзгеріссіз, ал шағымды немесе наразылықты қанағаттандырусыз қалдыруға;
2) бірінші немесе апелляциялық сатыдағы соттардың шешімінің, қаулысының және ұйғарымының күшін толық немесе бір бөлігінде жоюға және егер іс апелляциялық тәртіппен қаралмаса, бірінші сатыдағы сотқа немесе егер кассациялық саты бірінші немесе апелляциялық сатыдағы соттың жіберген қателіктерін түзете алмаса, апелляциялық сатыдағы, бірақ судьялардың өзге құрамындағы сотқа жаңадан қарауға жіберуге құқылы. Кассациялық сатыдағы сот қандай да бір дәлелдемелердің дұрыстығы немесе дұрыс еместігі туралы, бір дәлелдемелердің басқаларынан артықшылығы туралы мәселелерді, сондай-ақ істі жаңадан қарау кезінде қандай шешімнің шығарылуға тиіс екені туралы алдын ала шешуге құқылы емес;
3) бірінші немесе апелляциялық сатыдағы соттың шешімінің, қаулысының және ұйғарымының толық немесе бір бөлігінде күшін жоюға және осы Кодекстің 247, 249-баптарында көзделген негіздер бойынша іс бойынша іс жүргізуді тоқтатуға не арызды қараусыз қалдыруға;
4) бірінші сатыдағы соттың шешімін күшінде қалдырып, апелляциялық сатыдағы соттың шешімінің, қаулысының және ұйғарымының күшін жоюға;
5) егер іс бойынша дәлелдемелерді жинау немесе қосымша тексеру талап етілмесе, бірінші немесе апелляциялық сатыдағы сот істің мән-жайын дұрыс және толық анықтаса, бірақ материалдық құқық нормаларын қолдануда қателіктерге жол берілсе, істі жаңадан қарауға жіберместен, бірінші сатыдағы соттың шешімінің немесе апелляциялық сатыдағы соттың шешімінің, қаулысының күшін жойып, шешімді қаулыны, ұйғарымды өзгертуге немесе жаңа сот актісін шығаруға құқылы.

383-21-бап. Бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың
заңды күшіне енген шешімдерінің, қаулыларының және
ұйғарымдарының күшін кассациялық тәртіппен жоюдың
негіздері

Соттардың заңды күшіне енген шешімдерінің, қаулыларының және ұйғарымдарының күші осы Кодекстің 364-бабының бірінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша кассациялық тәртіппен жойылуға жатады.

383-22-бап. Кассациялық сатыдағы соттың актілері

1. Кассациялық сатыдағы соттың актілері қаулылар нысанында шығарылады.
2. Кассациялық сатыдағы соттың қаулысында:
1) қаулының шығарылған күні мен орны;
2) қаулы шығарған соттың атауы мен құрамы;
3) кассациялық шағым немесе наразылық берген тұлға;
4) шағым жасалған бірінші және/немесе апелляциялық сатылардағы соттың актісінің, кассациялық шағымның немесе наразылықтың және оларға берілген жазбаша пікірлердің, кассациялық сатыда істі қараған кездегі қатысушы тұлғалар түсініктемелерінің қысқаша мазмұны;
5) соттың тұжырымдар жасауына алып келген уәждер және сот басшылыққа алған заңдарға сілтеме;
6) кассациялық шағымды немесе наразылықты қараудың нәтижелері бойынша тұжырымдар көрсетілуге тиіс.
3. Жаңа уәждердің болмауына байланысты шағымды, наразылықты қанағаттандырусыз қалдырған кезде кассациялық қаулының дәлелдеу бөлігінде сот актісіне өзгерістер енгізу немесе оны жою үшін осы Кодексте көзделген негіздердің жоқ екендігі ғана көрсетіледі.
Кассациялық шағымда, наразылықта бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың қарау нысанасы болып табылмайтын жаңа уәждер келтірілген жағдайда, дәлелдеу бөлігінде жаңа уәждерді негізсіз деп танудың негіздері көрсетілуге тиіс.
4. Кассациялық сатының қаулысы бес күннің ішінде түпкілікті нысанда жасалып болуға тиіс. Іс материалдарына қоса тіркелетін қаулының қарар бөлігін жария етуге жол беріледі.
5. Кассациялық сатыдағы сот осы Кодекстiң 230-232-баптарында көзделген жағдайларда және тәртiппен қате жазулар мен анық арифметикалық қателердi түзету туралы мәселенi қарауға, қосымша қаулы шығаруға немесе мәнін өзгертпей, шығарылған қаулыны түсіндiруге құқылы. Кассациялық сатыдағы соттың аталған мәселелер бойынша қаулысы шығарылған күннен бастап күшіне енеді.

383-23-бап. Кассациялық сатыдағы соттың қаулысының заңды күші

Кассациялық сатыдағы соттың қаулысы жария етілген кезден бастап заңды күшіне енеді.»;

42) 384-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«384-бап. Сот қадағалауы тәртібімен қайта қаралуға жататын сот
актілері

1. Жергілікті және өзге де соттардың заңды күшіне енген сот актілерін, оларға шағым жасалудың кассациялық тәртібі сақталған жағдайда, іске қатысушы адамдардың өтініштері және Қазақстан Республикасы Бас прокурорының наразылығы бойынша Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты қадағалау тәртібімен қайта қарауы мүмкін.
Осы баптың үшінші бөлігінде көзделген айрықша жағдайларда, заңды күшіне енген бірінші сатыдағы соттың шешімі немесе апелляциялық сатыдағы соттың шешімі немесе қаулысы Қазақстан Республикасы Бас прокурорының наразылығы бойынша сот қадағалауы тәртібімен қайта қаралуы мүмкін.
2. Қазақстан Республикасының жергілікті және өзге соттарының заңды күшіне енген, кассациялық тәртіппен шағым берілмеген актілері сот қадағалауы тәртібімен тексеруге жатпайды.
3. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалаушы сот алқасының қаулысы, егер қабылданған қаулы адамдардың өмірі, денсаулығы не Қазақстан Республикасының экономикасы мен қауіпсіздігі үшін орны толмас ауыр зардаптарға әкеп соғуы мүмкін айрықша жағдайларда сот қадағалауы тәртібімен тексерілуі мүмкін.»;

43) 385-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Осы Кодекстің 384-бабының бірінші бөлігінде көзделген сот актілеріне дау айту туралы өтініштерді тараптар және олардың өкілдері, іске қатысушы басқа да тұлғалар Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау сот алқасына беруі мүмкін.»;

44) 386-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты кассациялық сатының заңды күшіне енген қаулысына осы Кодекстің 385-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген тұлғалардың өтініштері және Қазақстан Республикасы Бас прокурорының наразылықтары бойынша істерді, сондай-ақ осы Кодекстің 384-бабының бірінші бөлігінде көзделген жағдайларда бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың актілерін кемінде бес судья құрамында қарайды.»;

45) 387-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«3. Заңсыз сот актісін шығаруға әкеп соққан материалдық не іс жүргізу құқығының нормаларын елеулі түрде бұзу заңды күшіне енген шешімдерді, қаулыларды және ұйғарымдарды қадағалау тәртібімен қайта қарауға негіз болады.»;

46) 391-бапта:
баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
«391-бап. Сот актісіне дау айту туралы және қадағалау
наразылығын келтіру туралы өтініштердің мазмұны»;
бірінші бөліктің бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотына берілетін сот актісіне дау айту және Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасына қадағалау наразылығын келтіру туралы өтініштер:»;

47) 393-баптың бірінші бөлігіндегі «актісін сот қадағалауы тәртібімен қайта қарау» деген сөздер «актісіне сот қадағалауы тәртібімен дау айту» деген сөздермен ауыстырылсын;

48) 397-баптың бірінші және екінші бөліктеріндегі «заңдылығы мен негізділігін» деген сөздер «заңдылығын» деген сөзбен ауыстырылсын;

49) 398-баптың төртінші бөлігінің 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
«2) бірінші, апелляциялық және кассациялық сатылардағы соттың шешімінің күшін толық немесе бір бөлігінде жояды және істі апелляциялық және кассациялық сатылардағы сотқа немесе, егер іс апелляциялық сатыдағы сотта қаралмаған болса, бірінші сатыдағы сотқа жаңадан қарауға жібереді. Қадағалау сатысындағы сот қаулыда көрсетілмеген не онда жоққа шығарылған мән-жайларды анықтауға немесе оларды дәлелденген деп есептеуге, қандай да бір дәлелдемелердің дұрыстығы немесе дұрыс еместігі, бір дәлелдемелердің басқаларынан артықшылығы туралы, істі жаңадан қарау кезінде материалдық құқықтың қай нормасы қолданылуға тиіс және қандай қаулының қабылдануға тиіс екендігі туралы мәселелерді алдын ала шешуге құқылы емес;»;

50) 399-баптың бірінші бөлігіндегі «апелляциялық сатыдағы актілер» деген сөздер «апелляциялық қаулы» деген сөздермен ауыстырылсын;

51) 403-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«403-бап. Сот шешімінің, ұйғарымының, қаулысының күші
жойылғаннан кейін істі қарау

1. Қадағалау тәртібімен сот актілерінің күші жойылғаннан кейін іс жалпы тәртіппен қаралуға тиіс.
2. Бұрын қабылданған сот актілерінің апелляциялық, кассациялық тәртіппен немесе қадағалау тәртібімен күші жойылғаннан кейін шығарылған жаңа сот актілеріне өтініш, наразылық олардың күшін жойған себептерге қарамастан, жалпы негіздерде берілуі, келтірілуі мүмкін.».

3. 2008 жылғы 10 желтоқсандағы «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексіне (Салық кодексі) (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2008 ж., № 22-I, 22-II, 112-құжат; 2009 ж., № 2-3, 16, 18-құжаттар; № 13-14, 63-құжат; № 15-16, 74-құжат; № 17, 82-құжат; № 18, 84-құжат; № 23, 100-құжат; № 24, 134-құжат; 2010 ж., № 1-2, 5-құжат; № 5, 23-құжат; № 7, 28, 29-құжаттар; № 11, 58-құжат; № 15, 71-құжат; № 17-18, 112-құжат; № 22, 130, 132-құжаттар; № 24, 145, 146, 149-құжаттар; 2011 ж., № 1, 2, 3-құжаттар; № 2, 21, 25-құжаттар; № 4, 37-құжат; № 6, 50-құжат; № 11, 102-құжат; № 12, 111-құжат; № 13, 116-құжат; № 14, 117-құжат; № 15, 120-құжат; № 16, 128-құжат; 2011 жылғы 29 қарашада «Егемен Қазақстан» және «Казахстанская правда» газеттерінде жарияланған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне уәкілетті органдардың мемлекеттік және бюджеттік жоспарлау жөніндегі құзыретінің аражігін ажырату және бюджет процесін жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2011 жылғы 24 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңы; 2011 жылғы 8 желтоқсанда «Егемен Қазақстан» және «Казахстанская правда» газеттерінде жарияланған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне экологиялық мәселелер бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2011 жылғы 3 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңы; 2012 жылғы 18 қаңтарда «Егемен Қазақстан» және «Казахстанская правда» газеттерінде жарияланған «Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне ғарыш қызметі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы):
548-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 1-2) тармақшамен толықтырылсын:
«1-2) медиация тәртібімен дауды реттеу туралы келісім жасаған;».

4. «Адвокаттық қызмет туралы» 1997 жылғы 5 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., № 22, 328-құжат; 2001 ж., № 15-16, 236-құжат; 2003 ж., № 11, 65-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; 2007 ж., № 2, 18-құжат; № 9, 67-құжат; № 10, 69-құжат; 2009 ж., № 8, 44-құжат; № 19, 88-құжат; № 24, 130-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; 2011 жылғы 10 қаңтарда «Егемен Қазақстан» және «Казахстанская правда» газеттерінде жарияланған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне адвокатура мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2011 жылғы 28 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңы):

1) 8-баптың 8-тармағындағы «34-бабы 1-тармағының 1), 1-1), 2), 8) және 10) тармақшаларында» деген сөздер «34-бабы 1-тармағының 1), 2), 3), 9), 10) және 12) тармақшаларында» деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 8-1-баптың 2-тармағының 2) тармақшасындағы «34-бабы 1-тармағының 1), 1-1), 2), 8) және 10) тармақшаларында» деген сөздер «34-бабы 1-тармағының 1), 2), 3), 9), 10) және 12) тармақшаларында» деген сөздермен ауыстырылсын.

5. «Медиация туралы» 2011 жылғы 28 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2011 ж., № 2, 27-құжат):

1) 23-баптың 2-тармағының екінші сөйлемі мынадай редакцияда жазылсын:
«Қажет болған жағдайда, тараптар кейіннен сотқа бірлескен жазбаша хабарлама жібере отырып, медиацияны жүргізу мерзімін күнтізбелік отыз күнге дейін ұзартуы мүмкін, бірақ ол жиынтығында күнтізбелік алпыс күннен аспауға тиіс.»;

2) 27-баптың 5-тармағының екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
«Бұл ретте төленген мемлекеттік баж «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) көзделген тәртіппен төлеушіге қайтарылуға тиіс.».

2-бап. Осы Заң 2012 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі.

3-бап. 2012 жылғы 1 шілдеге дейін іс жүргізуге қабылданған, соттарда жатқан істерді қарау осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін қолданылып келген іс жүргізу заңнамасының қағидалары бойынша жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының
Президенті Н. НАЗАРБАЕВ

О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам совершенствования апелляционного, кассационного и надзорного порядка рассмотрения дел, повышения уровня доверия и обеспечения доступности к правосудию

Закон Республики Казахстан от 17 февраля 2012 года № 565-IV

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:
1. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 декабря 1997 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., № 23, ст. 335; 1998 г., № 23, ст. 416; 2000 г., № 3-4, ст. 66; № 6, ст. 141; 2001 г., № 8, ст. 53; № 15-16, ст. 239; № 17-18, ст. 245; № 21-22, ст. 281; 2002 г., № 4, ст. 32, 33; № 17, ст. 155; № 23-24, ст. 192; 2003 г., № 18, ст. 142; 2004 г., № 5, ст. 22; № 23, ст. 139; № 24, ст. 153, 154, 156; 2005 г., № 13, ст. 53; № 21-22, ст. 87; № 24, ст. 123; 2006 г., № 2, ст. 19; № 5-6, ст. 31; № 12, ст. 72; 2007 г., № 1, ст. 2; № 5-6, ст. 40; № 10, ст. 69; № 13, ст. 99; 2008 г., № 12, ст. 48; № 15-16, ст. 62, 63; № 23, ст. 114; 2009 г., № 6-7, ст. 32; № 15-16, ст. 71, 73; № 17, ст. 81, 83; № 23, ст. 113, 115; № 24, ст. 121, 122, 125, 127, 128, 130; 2010 г., № 1-2, ст. 4; № 11, ст. 59; № 17-18, ст. 111; № 20-21, ст. 119; № 22, ст. 130; № 24, ст. 149; 2011 г., № 1, ст. 9; № 2, ст. 19, 28; Закон Республики Казахстан от 9 ноября 2011 года «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам совершенствования правоохранительной деятельности и дальнейшей гуманизации уголовного законодательства», опубликованный в газетах «Егемен Қазақстан» 16 ноября 2011 г. и «Казахстанская правда» 15, 16 и 19 ноября 2011 г.; Закон Республики Казахстан от 29 ноября 2011 года «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам противодействия организованной преступности, террористической и экстремистской деятельности», опубликованный в газетах «Егемен Қазақстан» и «Казахстанская правда» 3 декабря 2011 г.; Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам космической деятельности», опубликованный в газетах «Егемен Қазақстан» и «Казахстанская правда» 18 января 2012 г.):
1) в оглавлении:
заголовок раздела 8 изложить в следующей редакции:
«Раздел 8. Пересмотр приговоров и постановлений суда в апелляционном и кассационном порядке»;
заголовок статьи 420 изложить в следующей редакции:
«Статья 420. Отмена приговора с участием присяжных заседателей с направлением на новое судебное разбирательство»;
заголовки статей 422 и 423 изложить в следующей редакции:
«Статья 422. Содержание апелляционного приговора, постановления»;
«Статья 423. Вынесение апелляционного приговора, постановления и вступление их в законную силу»;
заголовок статьи 423-3 изложить в следующей редакции:
«Статья 423-3. Рассмотрение дела по первой инстанции после отмены первоначального приговора, постановленного с участием присяжных заседателей»;
заголовок статьи 446-1 изложить в следующей редакции:
«Статья 446-1. Общие условия обжалования приговоров, постановлений суда в кассационном порядке»;
заголовок статьи 446-9 изложить в следующей редакции:
«Статья 446-9. Основания к отмене или изменению приговора, постановления кассационной инстанцией»;
заголовок статьи 446-15 изложить в следующей редакции:
«Статья 446-15. Отмена приговора с направлением дела на новое рассмотрение»;
заголовок статьи 446-22 изложить в следующей редакции:
«Статья 446-22. Рассмотрение дела в первой, апелляционной инстанции после отмены приговора»;
заголовок главы 50 изложить в следующей редакции:
«Глава 50. Пересмотр судебных актов в порядке судебного надзора Верховным Судом Республики Казахстан»;
заголовки статей 458 – 461 изложить в следующей редакции:
«Статья 458. Судебные акты, которые могут быть пересмотрены в порядке судебного надзора после вступления в законную силу»;
«Статья 459. Основания к пересмотру в порядке судебного надзора судебных приговоров и постановлений, вступивших в законную силу»;
«Статья 460. Лица, имеющие право ходатайствовать о пересмотре в порядке судебного надзора вступивших в законную силу приговоров и постановлений судов, опротестовать вступившие в законную силу приговоры и постановления судов»;
«Статья 461. Сроки обжалования в порядке судебного надзора судебных решений, вступивших в законную силу»;
заголовок главы 61 изложить в следующей редакции:
«Глава 61. Особенности производства по пересмотру не вступивших в законную силу приговоров, постановлений по делам, рассмотренным с участием присяжных заседателей»;
заголовок статьи 575 изложить в следующей редакции:
«Статья 575. Особенности производства в апелляционной инстанции дел, рассмотренных судом с участием присяжных заседателей»;
заголовок главы 62 изложить в следующей редакции:
«Глава 62. Особенности производства по пересмотру вступивших в законную силу приговоров, постановлений по делам, рассмотренным с участием присяжных заседателей»;
дополнить заголовком статьи 575-1 следующего содержания:
«Статья 575-1. Пересмотр вступивших в законную силу приговоров и постановлений суда с участием присяжных заседателей в суде кассационной инстанции»;
заголовки статей 576 и 577 изложить в следующей редакции:
«Статья 576. Пересмотр вступивших в законную силу приговоров и
постановлений суда с участием присяжных заседателей»;
«Статья 577. Недопустимость ухудшения положения осужденного при пересмотре вступившего в законную силу приговора, постановления суда с участием присяжных заседателей»;
2) в статье 7:
пункт 3) изложить в следующей редакции:
«3) «апелляционная инстанция» – суд, рассматривающий дело по существу по апелляционным жалобам (протестам) на не вступившие в законную силу приговоры, постановления суда первой инстанции;»;
пункты 4-1), 5), 6) изложить в следующей редакции:
«4-1) «кассационная инстанция» – суд, рассматривающий дело по кассационным жалобам (протестам) на вступившие в законную силу приговоры, постановления суда первой и апелляционной инстанции;
5) «надзорная инстанция» – коллегия Верховного Суда Республики Казахстан, рассматривающая в порядке надзора дело по ходатайству, протесту на вступившие в законную силу судебные решения, а также пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан, рассматривающее представление Председателя Верховного Суда или протест Генерального Прокурора;
6) «судья» – носитель судебной власти; профессиональный судья, назначенный или избранный на эту должность в установленном законом порядке (председатель суда, председатель судебной коллегии, судья соответствующего суда);»;
пункт 34) изложить в следующей редакции:
«34) «приговор» – решение суда, вынесенное судом первой, апелляционной инстанции по вопросу о виновности или невиновности обвиняемого и применении или неприменении к нему наказания;»;
3) часть десятую статьи 23 изложить в следующей редакции:
«10. Суд обеспечивает сторонам право в рассмотрении дела по первой и апелляционной инстанции; обвиняемый и его защитник допускаются при рассмотрении дела в кассационном и надзорном порядке по вновь открывшимся обстоятельствам. Сторона обвинения должна быть представлена государственным либо частным обвинителем при рассмотрении судом каждого уголовного дела. Другие случаи, когда стороны обязаны участвовать в рассмотрении дела судом, определяются настоящим Кодексом.»;
4) предложение второе части четвертой статьи 43 изложить в следующей редакции:
«Если дело прекращено судом при рассмотрении его в апелляционном, кассационном или надзорном порядке, указанные действия производит суд, рассмотревший дело по первой инстанции.»;
5) статью 58 изложить в следующей редакции:
«Статья 58. Состав суда
1. Рассмотрение уголовных дел в судах первой инстанции осуществляется единолично судьей, а по делам об особо тяжких преступлениях по ходатайству обвиняемого – в составе одного судьи и десяти присяжных заседателей, за исключением дел о преступлениях, предусмотренных статьями 162 (частями второй и третьей), 163 (частью второй), 165, 166, 166-1, 167, 168 (частью первой), 169, 171, 233(частями третьей и четвертой), 233-2 (частями первой и третьей), 233-4 (частью второй), 234 (частью третьей), 238 (частью третьей), 239 (частью третьей) Уголовного кодекса Республики Казахстан.
2. Рассмотрение уголовных дел в апелляционном порядке осуществляется судьей единолично, а при рассмотрении жалоб, протестов на приговоры, постановления суда с участием присяжных заседателей – коллегиально в составе не менее трех судей.
3. Рассмотрение дел в кассационной инстанции осуществляется
коллегиально в составе не менее трех судей под председательством
председателя областного и приравненного к нему суда.
4. Рассмотрение дел в Верховном Суде Республики Казахстан осуществляется коллегиально в составе не менее трех судей.
5. Состав суда при рассмотрении дел по вновь открывшимся обстоятельствам определяется в соответствии с правилами, предусмотренными статьей 476 настоящего Кодекса.
6. Рассмотрение вопросов, возникающих при исполнении приговора и дел о применении принудительных мер медицинского характера к невменяемым, осуществляется единолично судьей соответствующего суда.»;
6) часть четвертую статьи 59 изложить в следующей редакции:
«4. Если при судебном рассмотрении дела будут выявлены обстоятельства, способствовавшие совершению преступления, нарушению прав и свобод граждан, а также другие нарушения закона, допущенные в ходе дознания, предварительного следствия, суд выносит частное постановление, которым обращает внимание соответствующих организаций или лиц на данные обстоятельства и факты нарушений закона, требующие принятия необходимых мер. Суд вправе вынести частное постановление и в других случаях, если признает это необходимым.»;
7) в части шестой статьи 75:
пункты 13), 14) изложить в следующей редакции:
«13) получить копии постановлений о возбуждении уголовного дела, о признании его потерпевшим или об отказе в этом, о приостановлении уголовного дела, о прекращении дела, копию обвинительного заключения, а также копии приговора и постановления суда первой и апелляционной инстанций;
14) участвовать в судебном разбирательстве дела в суде первой и апелляционной инстанции;»;
пункт 21) изложить в следующей редакции:
«21) участвовать в судебном рассмотрении заявленных жалоб, ходатайств и протестов в кассационной и надзорной инстанциях;»;
8) в статье 90:
пункт 2) части первой изложить в следующей редакции:
«2) рассматривал жалобу на решения и действия (бездействие) прокурора, органов следствия и дознания либо принимал участие в санкционировании процессуального решения по данному уголовному делу;»;
части третью и четвертую изложить в следующей редакции:
«3. Судья, принимавший участие в рассмотрении уголовного дела в суде первой инстанции, не может участвовать в рассмотрении этого дела в суде апелляционной, кассационной инстанции или в порядке надзора, а равно участвовать в новом рассмотрении дела в суде первой инстанции, в том числе с участием присяжных заседателей, в случае отмены приговора или постановления о прекращении дела, постановленных с его участием.
4. Судья, принимавший участие в рассмотрении дела в суде апелляционной инстанции, не может участвовать в рассмотрении этого дела при новом его рассмотрении в этой же инстанции после отмены апелляционного приговора, постановления, принятого с его участием, а также при рассмотрении дела в кассационной инстанции.»;
дополнить частью 4-1 следующего содержания:
«4-1. Судья, принимавший участие в рассмотрении дела в суде кассационной инстанции, не может участвовать в рассмотрении этого дела при повторном его рассмотрении в первой, апелляционной и кассационной инстанциях после отмены постановления, принятого с его участием.»;
часть пятую изложить в следующей редакции:
«5. Судья, принимавший участие в рассмотрении дела в предшествующих судебных инстанциях, не может участвовать в рассмотрении того же дела в надзорной инстанции.»;
часть десятую изложить в следующей редакции:
«10. Постановление об отклонении или удовлетворении отвода обжалованию (опротестованию) не подлежит. Доводы о несогласии с постановлением могут быть включены в апелляционную, кассационную или надзорную жалобу.»;
9) статью 112 изложить в следующей редакции:
«Статья 112. Жалобы, протесты на приговор, постановления суда
Жалобы, протесты на приговор, постановления судов первой инстанции подаются в соответствии с правилами главы 46 настоящего Кодекса. Жалобы, протесты, ходатайства о пересмотре судебных решений, вступивших в законную силу, подаются в соответствии с правилами глав 48-1 и 50 настоящего Кодекса.»;
10) часть первую статьи 131 изложить в следующей редакции:
«1. Вступивший в законную силу приговор, а также вступившее в законную силу другое решение суда по уголовному делу обязательны для всех государственных органов, организаций и граждан в отношении как установленных обстоятельств, так и их правовой оценки. Данное положение не препятствует проверке, отмене и изменению приговора и других решений суда в кассационном и надзорном порядке по вновь открывшимся обстоятельствам.»;
11) часть восемнадцатую статьи 153 изложить в следующей редакции:
«18. Порядок исчисления и продления срока ареста обвиняемого, установленный настоящей статьей, применяется также при отмене приговора в результате производства в кассационной или надзорной инстанции или по вновь открывшимся обстоятельствам в отношении лица, отбывающего наказание в виде лишения свободы, и направлении дела на новое расследование с применением судом меры пресечения в виде ареста.»;
12) части вторую и третью статьи 291 изложить в следующей редакции:
«2. В апелляционном порядке областной и приравненный к нему суд рассматривает дела по апелляционным (частным) жалобам, протестам на не вступившие в законную силу приговоры и постановления районных и приравненных к ним судов, специализированных межрайонных судов по делам несовершеннолетних, а также специализированных межрайонных судов по уголовным делам.
3. В кассационном порядке областной и приравненный к нему суд рассматривает дела по кассационным (частным) жалобам, протестам на вступившие в законную силу приговоры и постановления, вынесенные судами первой и апелляционной инстанций.»;
13) часть первую статьи 292 изложить в следующей редакции:
«1. Верховный Суд действует в качестве высшей судебной инстанции, коллегиально рассматривающей дела по ходатайствам сторон и протестам прокурора на:
1) приговоры, постановления судов первой и апелляционной инстанций только после их рассмотрения в кассационной инстанции;
2) постановления суда кассационной инстанции.»;
14) части вторую и третью статьи 293 изложить в следующей редакции:
«2. В апелляционном порядке Военный суд рассматривает дела по апелляционным (частным) жалобам, протестам на не вступившие в законную силу приговоры и постановления военных судов гарнизонов, специализированных межрайонных военных судов по уголовным делам.
3. В кассационном порядке Военный суд рассматривает дела по кассационным (частным) жалобам, протестам на вступившие в законную силу приговоры и постановления, вынесенные судами гарнизонов, специализированных межрайонных военных судов по уголовным делам и апелляционной инстанции Военного суда.»;
15) часть вторую статьи 328 изложить в следующей редакции:
«2. Протокол изготавливается компьютерным, электронным (включая цифровую аудио-, видеозапись), машинописным либо рукописным способом.
Дополнительные материалы фиксации судебного заседания также приобщаются к протоколу судебного заседания и хранятся вместе с материалами дела.»;
16) в статье 343:
часть первую изложить в следующей редакции:
«1. Председательствующий опрашивает стороны, имеются ли у них ходатайства о вызове новых свидетелей, экспертов и специалистов и об истребовании вещественных доказательств и документов, в том числе о проведении процедуры медиации. Лицо, заявившее ходатайство, обязано указать, для установления каких обстоятельств необходимы дополнительные доказательства.»;
часть третью изложить в следующей редакции:
«3. Суд, выслушав мнение остальных участников судебного разбирательства, должен рассмотреть каждое заявленное ходатайство, в том числе о проведении процедуры медиации, удовлетворить его или вынести мотивированное постановление об отказе в удовлетворении ходатайства.»;
17) часть вторую статьи 387 изложить в следующей редакции:
«2. Частное постановление может быть также вынесено при обнаружении судом нарушений прав граждан и других нарушений закона, допущенных при производстве дознания, предварительного следствия.»;
18) заголовок раздела 8 изложить в следующей редакции:
«Раздел 8. Пересмотр приговоров и постановлений суда в апелляционном и кассационном порядке»;
19) часть первую статьи 396-1 изложить в следующей редакции:
«1. В апелляционном порядке подлежат рассмотрению приговоры районных и приравненных к ним судов, специализированных межрайонных судов по уголовным делам, специализированных межрайонных военных судов по уголовным делам, специализированных межрайонных судов по делам несовершеннолетних, военных судов гарнизонов, не вступившие в законную силу.»;
20) части первую и вторую статьи 397 изложить в следующей редакции:
«1. Апелляционные (частные) жалобы, протесты на не вступившие в законную силу приговоры, постановления районных и приравненных к ним судов, специализированных межрайонных судов по уголовным делам, специализированных межрайонных судов по делам несовершеннолетних рассматриваются апелляционной инстанцией соответствующего областного и приравненного к нему суда.
2. Апелляционные (частные) жалобы, протесты на не вступившие в законную силу приговоры, постановления военных судов гарнизонов, специализированных межрайонных военных судов по уголовным делам рассматриваются Военным судом.»;
21) в статье 398:
в части первой:
в предложении первом слова «постановивший приговор» заменить словами «вынесший приговор, постановление»;
в предложении втором слова «постановивший приговор» заменить словами «вынесший приговор, постановление»;
часть вторую изложить в следующей редакции:
«2. Приговор, постановление, вынесенные при повторном рассмотрении дела, могут быть обжалованы, опротестованы в таком же порядке.»;
22) статью 400 дополнить частью третьей следующего содержания:
«3. Суд, указанный в части первой настоящей статьи, обязан восстановить пропущенный срок на подачу апелляционной (частной) жалобы, принесения протеста при нарушении закона, ограничивающем возможность участника процесса по защите своих прав и законных интересов (несвоевременное изготовление протокола судебного заседания, вручение копии судебного акта участвующему в деле лицу, не владеющему языком судопроизводства, без перевода, неточности указания на срок обжалования в резолютивной части судебного акта), а также при наличии иных обстоятельств, которые объективно воспрепятствовали ему своевременно подать жалобу или принести протест.»;
23) в части первой статьи 401 слова «постановивший приговор,» заменить словами «вынесший приговор, постановление»;
24) статью 406 изложить в следующей редакции:
«Статья 406. Сроки рассмотрения дела в апелляционной инстанции
Дело в апелляционном порядке должно быть рассмотрено не позднее одного месяца со дня его поступления. В случаях, если суд усматривает основания необходимости исследования новых материалов и доказательств и вынесения нового приговора, дело в апелляционном порядке должно быть рассмотрено не позднее двух месяцев со дня его поступления. Указанные сроки при наличии уважительных причин могут быть продлены на один месяц по постановлению суда апелляционной инстанции, в производстве которой находится дело. При необходимости дальнейшее продление срока рассмотрения дела в апелляционной инстанции может осуществляться по постановлению председателя коллегии соответствующего областного и приравненного к нему суда. При этом каждое продление срока рассмотрения дела не может превышать одного месяца.»;
25) в части первой статьи 411:
пункт 5) исключить;
пункт 7) изложить в следующей редакции:
«7) об отмене приговора постановленного с участием присяжных заседателей и направлении дела на новое судебное рассмотрение;»;
26) статью 411-1 изложить в следующей редакции:
«Статья 411-1. Рассмотрение апелляционной инстанцией
гражданского иска в уголовном процессе
1. Суд апелляционной инстанции при рассмотрении дела проверяет также законность, обоснованность и справедливость приговора в части гражданского иска и принимает решение с соблюдением требований статьи 169 настоящего Кодекса.
2. Суд апелляционной инстанции вправе изменить приговор в части гражданского иска.
3. Принятие решения по гражданскому иску, ухудшающего положение осужденного, допускается лишь при наличии соответствующих доводов в жалобах стороны обвинения или в протесте прокурора.»;
27) часть вторую статьи 414 изложить в следующей редакции:
«2. Рассмотрев материалы дела, доказательства, представленные сторонами и полученные в ходе апелляционного рассмотрения дела, суд вправе их заново оценить и принять новое решение, предусмотренное в части первой статьи 411 настоящего Кодекса.»;
28) в статье 420:
заголовок изложить в следующей редакции:
«Статья 420. Отмена приговора с участием присяжных заседателей
с направлением дела на новое судебное
разбирательство»;
часть первую изложить в следующей редакции:
«1. Приговор, постановленный с участием присяжных заседателей, подлежит отмене полностью или в части с направлением дела на новое судебное разбирательство в суд, постановивший приговор, но в ином составе суда, по основаниям, указанным в статье 575 настоящего Кодекса.»;
29) статью 420-1 изложить в следующей редакции:
«Статья 420-1. Отмена приговора с постановлением нового
приговора
1. Суд апелляционной инстанции с соблюдением требований главы 44 настоящего Кодекса вправе:
1) отменить обвинительный приговор и вынести оправдательный
приговор при наличии оснований, предусмотренных пунктами 1) и 2) части первой статьи 37 настоящего Кодекса;
2) по жалобе или протесту стороны обвинения отменить оправдательный приговор и постановить обвинительный приговор.
2. При вынесении нового обвинительного приговора суд апелляционной инстанции не вправе выходить за пределы предъявленного обвинения, а также за пределы обвинения и размера наказания, которые при главном судебном разбирательстве поддержал государственный или частный обвинитель.
3. На приговоры апелляционной инстанции, вынесенные по правилам части первой настоящей статьи, могут быть поданы кассационный протест прокурора или кассационная жалоба лицами, указанными в статье 396 настоящего Кодекса, в течение шести месяцев со дня его оглашения, а подсудимым, содержащимся под стражей, – в тот же срок с момента вручения ему копии приговора.
4. Подача жалобы, протеста о пересмотре в кассационной инстанции вступившего в законную силу обвинительного приговора по мотивам невиновности осужденного, а также в связи с необходимостью применения закона о менее тяжком преступлении за суровостью наказания или по иным основаниям, влекущим улучшение положения осужденного, сроками не ограничена.»;
30) в части первой статьи 421:
пункт 10) изложить в следующей редакции:
«10) внести в приговор изменения в части гражданского иска, в том числе по вопросам взыскания процессуальных издержек, решения о вещественных доказательствах;»;
дополнить пунктом 12) следующего содержания:
«12) применить закон о более тяжком преступлении, назначить более строгое наказание или применить дополнительное наказание при наличии оснований для удовлетворения жалобы, протеста стороны обвинения о необходимости применения закона о более тяжком преступлении или назначения более строгого наказания.»;
31) статьи 422, 423 и 423-1 изложить в следующей редакции:
«Статья 422. Содержание апелляционного приговора, постановления
1. В случаях, предусмотренных пунктами 1)-3) и 8) части первой статьи 411 настоящего Кодекса (об оставлении приговора суда первой инстанции без изменения, об изменении приговора, отмене приговора с прекращением дела с направлением дела для дополнительного расследования), выносится апелляционное постановление.
Апелляционное постановление состоит из вводной, описательно-мотивировочной и резолютивной частей.
2. Во вводной части постановления должны быть указаны:
1) время и место вынесения постановления;
2) наименование суда и состав суда, вынесшего постановление;
3) лица, подавшие апелляционный протест или апелляционную жалобу;
4) лица, участвовавшие в рассмотрении дела в апелляционной инстанции.
3. Описательно-мотивировочная часть постановления должна содержать краткое изложение существа судебного акта, доводов поданных жалоб, протеста, возражений на них, мнения лиц, участвовавших в суде апелляционной инстанции, а также мотивы принятого решения.
4. При оставлении жалобы, протеста без удовлетворения в связи с отсутствием новых доводов в описательно-мотивировочной части апелляционного постановления указывается только на отсутствие предусмотренных настоящим Кодексом оснований для внесения изменений в судебный акт либо его отмены.
В случае приведения в апелляционной жалобе новых доводов, не являвшихся предметом рассмотрения в суде первой инстанции, в описательно-мотивировочной части должны быть указаны основания, по которым новые доводы признаны необоснованными.
5. При отмене или изменении приговора в постановлении должно быть указано, требования каких норм уголовного или уголовно-процессуального закона нарушены, в чем состоят эти нарушения, основания, по которым в приговор суда первой инстанции внесены изменения.
6. В резолютивной части апелляционного постановления указывается решение суда апелляционной инстанции по жалобе или протесту.
7. В случаях, предусмотренных пунктами 4) и 6) части первой статьи 411 настоящего Кодекса (об отмене обвинительного приговора и о постановлении оправдательного приговора, об отмене оправдательного приговора и о постановлении обвинительного приговора), по правилам главы 44 настоящего Кодекса выносится апелляционный приговор.
8. В апелляционном приговоре должно быть указано, требования каких норм уголовного или уголовно-процессуального закона нарушены, в чем состоят эти нарушения, основания, по которым приговор суда первой инстанции признается незаконным.
9. Если суд апелляционной инстанции принимает решения, предусмотренные частью первой статьи 421 настоящего Кодекса, в описательно-мотивировочной части постановления должны быть приведены мотивы, по которым решение суда первой инстанции признано неправильным, а также основания ухудшения положения осужденного.
10. Суд апелляционной инстанции вправе, не изменяя сущности апелляционного приговора или постановления, вынести дополнительное постановление об исправлении допущенных явных описок и о разъяснении содержащихся в них неясностей.
Статья 423. Вынесение апелляционного приговора, постановления и
вступление их в законную силу
1. Апелляционные приговор, постановление выносятся в совещательной комнате, подписываются судьей (судьями) и оглашаются в зале заседания после возвращения судьи (судей) из совещательной комнаты.
2. Суд может с соблюдением требований части первой настоящей статьи вынести резолютивную часть апелляционного приговора, постановления. В этом случае полный текст апелляционного приговора, постановления составляется и подписывается судьей (судьями) в течение десяти суток со дня рассмотрения дела.
3. Апелляционные приговор, постановление вступают в законную силу с момента их оглашения.
Статья 423-1. Обращение к исполнению приговора, постановления
суда апелляционной инстанции
1. Приговор или постановление апелляционной инстанции не позднее трех суток со дня их вынесения, а в случае, предусмотренном частью второй статьи 423 настоящего Кодекса, со дня изготовления его полного текста направляются вместе с делом в суд первой инстанции.
2. При возвращении дела для дополнительного расследования в соответствии со статьей 303 настоящего Кодекса постановление апелляционной инстанции вместе с делом направляется соответствующему прокурору. В этом случае в суд первой инстанции направляется копия постановления апелляционной инстанции.
3. Приговор, постановление, в соответствии с которым осужденный подлежит освобождению из-под стражи, исполняются в этой части немедленно, если осужденный участвует в заседании суда апелляционной инстанции. В иных случаях копия апелляционного приговора, постановления или выписка из его резолютивной части немедленно направляется администрации места заключения для исполнения решения об освобождении осужденного из-под стражи.
4. При постановлении судом апелляционной инстанции нового приговора дело направляется в суд первой инстанции для обращения приговора к исполнению.»;
32) в статье 423-2:
абзац первый части первой изложить в следующей редакции:
«1. Повторное рассмотрение дела в апелляционной инстанции без отмены первого апелляционного приговора, постановления, вынесенного при проверке законности приговора суда первой инстанции, допускается, если:»;
часть третью изложить в следующей редакции:
«3. В случае, если вновь вынесенные приговор, постановление войдут в противоречие с ранее вынесенными приговором, постановлением апелляционной инстанции, председатель коллегии вносит представление об устранении возникших противоречий в кассационную инстанцию областного и приравненного к нему суда.»;
33) статью 423-3 изложить в следующей редакции:
«Статья 423-3. Рассмотрение дела по первой инстанции после
отмены первоначального приговора,
постановленного с участием присяжных заседателей
1. После отмены первоначального приговора дело подлежит рассмотрению в порядке, предусмотренном главой 57 настоящего Кодекса.
2. Апелляционная инстанция вправе применить к осужденному уголовный закон о менее тяжком преступлении и снизить наказание в соответствии с измененной квалификацией содеянного. При этом апелляционная инстанция не вправе применить уголовный закон о более тяжком преступлении или усилить назначенное наказание.
3. Оправдательный приговор суда с участием присяжных заседателей не может быть отменен апелляционной инстанцией, кроме случаев нарушений уголовно-процессуального закона, которые ограничили право прокурора, потерпевшего или его представителя на представление доказательств, а также предусмотренных пунктом 5) части первой статьи 575 настоящего Кодекса.
4. Приговор, постановленный судом первой инстанции, при новом рассмотрении дела может быть обжалован в общем порядке.»;
34) статью 446-1 изложить в следующей редакции:
«Статья 446-1. Общие условия обжалования приговоров,
постановлений суда в кассационном порядке
1. По правилам настоящей главы подлежат пересмотру вступившие в законную силу приговоры, постановления районных и приравненных к ним судов (в том числе специализированных, межрайонных судов), а также приговоры и постановления апелляционной инстанции.
2. Пересмотру в кассационном порядке не подлежат приговоры, постановления судов, вынесенные в связи с отказом от обвинения государственного и частного обвинителя, по вопросам санкционирования меры пресечения в виде ареста и продления его срока, по разрешению жалоб на действия и решения лиц, осуществляющих дознание или предварительное следствие, или на действия и решения прокурора в стадии предварительного расследования дела.
3. Круг лиц, обладающих правом принесения кассационных жалоб, и порядок принесения жалоб определяются по правилам, указанным в статьях 396 и 398 настоящего Кодекса.
4. Протест о пересмотре судебного акта в кассационном порядке может быть принесен прокурором области и приравненным к нему прокурором, а также Генеральным Прокурором и его заместителями по правилам, указанным в статье 398 настоящего Кодекса.
Уголовное дело может быть истребовано из соответствующего суда для проверки в кассационном порядке Генеральным прокурором Республики Казахстан, его заместителями, прокурорами областей и приравненными к ним прокурорами в сроки, указанные в части 2-1 статьи 460 настоящего Кодекса.
5. На вступившие в законную силу приговоры, постановления районных и приравненных к ним судов (в том числе специализированных, межрайонных судов) могут быть поданы кассационный протест или кассационная жалоба в течение шести месяцев со дня их вступления в законную силу, а подсудимым, содержащимся под стражей, – в тот же срок с момента вручения ему копии приговора, постановления.
На приговоры, постановления апелляционной инстанции могут быть поданы кассационный протест или кассационная жалоба в течение шести месяцев со дня их оглашения, а подсудимым, содержащимся под стражей, – в тот же срок с момента вручения ему копии приговора, постановления.
6. Подача жалобы, протеста о пересмотре в кассационной инстанции вступившего в законную силу обвинительного приговора по мотивам невиновности осужденного, а также в связи с необходимостью применения закона о менее тяжком преступлении за суровостью наказания или по иным основаниям, влекущим улучшение положения осужденного, сроками не ограничена.»;
35) часть третью статьи 446-3 изложить в следующей редакции:
«3. В случае обжалования приговора, постановления, вынесенных судом при рассмотрении дела в апелляционном порядке, в кассационной жалобе, протесте должны быть отражены основания о согласии или несогласии с приговором, постановлением апелляционной инстанции.»;
36) в статье 446-5:
часть первую изложить в следующей редакции:
«1. При поступлении жалобы, протеста судья кассационной инстанции истребует дело, по поступлению которого устанавливает дату его рассмотрения.»;
в части четвертой слова «приговора (постановления)» заменить словами «приговора, постановления».»;
37) пункт 2) статьи 446-6 изложить в следующей редакции:
«2) истребовать сведения, необходимые для определения действия закона во времени, в пространстве и для определения правильности применения судом первой и апелляционной инстанций норм уголовного и уголовно-процессуального законов при разрешении дела.»;
38) часть пятую статьи 446-7 изложить в следующей редакции:
«5. В подтверждение или опровержение доводов, приведенных в кассационной жалобе или протесте, выступающие вправе представить в кассационную инстанцию дополнительные материалы, при этом сообщить суду, каким путем они получены и в связи с чем возникла необходимость их представления. Дополнительные материалы не могут быть получены путем производства следственных действий. О принятии или отклонении дополнительных материалов суд, выслушав мнение сторон, выносит постановление. Дополнительные материалы, если они имеют значение для разрешения дела, могут послужить основанием для отмены или изменения приговора, если содержащиеся в таких материалах данные или сведения не требуют дополнительной проверки. В иных случаях дополнительные материалы могут служить основанием для отмены приговора, постановления суда и направления дела на новое рассмотрение в суд апелляционной инстанции или в суд первой инстанции, если дело в апелляционном порядке не рассматривалось.»;
39) статью 446-8 изложить в следующей редакции:
«Статья 446-8. Решения, принимаемые кассационной инстанцией
В результате рассмотрения дела в кассационном порядке суд своим постановлением принимает одно из следующих решений:
1) оставляет приговор первой инстанции и постановление апелляционной инстанции без изменения, а жалобу или протест без удовлетворения;
2) отменяет судебные акты и прекращает дело;
3) отменяет судебные акты апелляционной инстанции и оставляет приговор первой инстанции без изменения;
4) отменяет судебные акты апелляционной инстанции и направляет дело на новое рассмотрение в суд апелляционной инстанции;
5) отменяет судебные акты первой инстанции и направляет дело на новое рассмотрение в суд первой инстанции, если дело в апелляционном порядке не рассматривалось, а также если дело в суде первой инстанции рассматривалось с участием присяжных заседателей;
6) изменяет приговор первой инстанции и постановление апелляционной инстанции;
7) отменяет приговор и направляет дело для дополнительного расследования по основаниям, указанным в части первой статьи 303 настоящего Кодекса;
8) при установлении обстоятельств, указанных в статье 387 настоящего Кодекса, выносит частное постановление.»;
40) статью 446-9 изложить в следующей редакции:
«Статья 446-9. Основания к отмене или изменению приговора,
постановления кассационной инстанцией
Основаниями к отмене или изменению приговора, постановления в кассационном порядке являются:
1) неправильное применение уголовного закона;
2) существенное нарушение уголовно-процессуального закона;
3) несправедливость приговора.»;
41) статью 446-12 изложить в следующей редакции:
«Статья 446-12. Несправедливость приговора
1. Несправедливым признается приговор, по которому назначено наказание, не соответствующее требованиям статьи 52 Уголовного кодекса Республики Казахстан.
2. Суд кассационной инстанции по правилам статьи 446-17 настоящего Кодекса вправе изменить приговор в связи с его несправедливостью.
3. Если приговор признан несправедливым вследствие необоснованного оправдания, применения уголовного закона о менее тяжком преступлении или в связи с чрезмерной мягкостью наказания, суд кассационной инстанции при наличии протеста прокурора или жалобы потерпевшего, его представителя, принесенных по этим основаниям, вправе усилить наказание либо применить закон о более тяжком преступлении.»;
42) в статье 446-15:
заголовок изложить в следующей редакции:
«Статья 446-15. Отмена приговора с направлением дела
на новое рассмотрение»;
часть первую изложить в следующей редакции:
«1. Приговор подлежит отмене с направлением дела на новое апелляционное рассмотрение или на новое рассмотрение в суд первой инстанции, если дело в апелляционном порядке не рассматривалось, только в случае установления кассационной инстанцией существенных нарушений уголовно-процессуального закона, которые повлияли или могли повлиять на законность приговора.»;
43) статью 446-17 изложить в следующей редакции:
«Статья 446-17. Изменение приговора
1. В случае неправильного применения судом первой или апелляционной инстанции уголовного закона суд кассационной инстанции вправе применить к осужденному закон о менее тяжком преступлении и снизить наказание в соответствии с измененной квалификацией содеянного, а также вправе применить закон о более тяжком преступлении или усилить назначенное наказание.
2. Суд кассационной инстанции вправе снизить назначенное осужденному наказание без изменения квалификации, если оно признано несправедливым вследствие чрезмерной его суровости.
3. Суд кассационной инстанции вправе увеличить размер наказания, если его увеличение связано с устранением арифметических ошибок или ошибок при зачете срока предварительного содержания под стражей, с устранением неправильного применения уголовного закона, регулирующего назначение наказания по совокупности приговоров и преступлений. Суд кассационной инстанции вправе отменить немотивированное в приговоре назначение осужденному более мягкого вида исправительного учреждения, чем предусмотрено законом, и назначить вид исправительного учреждения в соответствии с Уголовным кодексом Республики Казахстан.
4. Суд кассационной инстанции вправе внести предусмотренные настоящей статьей изменения, ухудшающие положение осужденного, только в том случае, если по этим основаниям внесен протест прокурора или подана жалоба потерпевшего, частного обвинителя или их представителей.
5. Суд, рассматривающий дело, проверяет законность, обоснованность и справедливость приговора суда в полном объеме. Внесение изменений в судебный акт по основаниям, не указанным в кассационной жалобе (протесте), а также в отношении других осужденных, в отношении которых кассационная жалоба (протест) не принесена, допускается лишь при изменении квалификации преступления, совершенного в соучастии с осужденным, в отношении которого подана кассационная жалоба, если при этом не ухудшается их положение. Решение об ухудшении положения суд вправе принять только в отношении тех осужденных, о которых указано в протесте прокурора или кассационной жалобе. Суд не вправе ухудшить положение осужденного по кассационной жалобе его или его защитника, или представителя.»;
44) в статье 446-18:
часть четвертую изложить в следующей редакции:
«4. При оставлении жалобы, протеста без удовлетворения в связи с отсутствием новых доводов в описательно-мотивировочной части кассационного постановления указывается только на отсутствие предусмотренных настоящим Кодексом оснований для внесения изменений в судебный акт либо его отмены.
В случае приведения в кассационной жалобе новых доводов, не являвшихся предметом рассмотрения в судах первой и апелляционной инстанций, в описательно-мотивировочной части должны быть указаны основания, по которым новые доводы признаны необоснованными.»;
дополнить частью пятой следующего содержания:
«5. В резолютивной части постановления указывается решение суда кассационной инстанции по жалобе или протесту.»;
45) статью 446-19 изложить в следующей редакции:
«Статья 446-19. Вынесение кассационного постановления
1. Кассационное постановление выносится в совещательной комнате с соблюдением требований, предусмотренных статьей 423 настоящего Кодекса.
2. Кассационное постановление вступает в законную силу с момента его оглашения.»;
46) часть первую статьи 446-20 изложить в следующей редакции:
«1. Постановление кассационной инстанции не позднее трех суток после его вынесения направляется вместе с делом для исполнения в суд первой инстанции, постановивший приговор. При направлении дела для дополнительного расследования постановление кассационной инстанции вместе с делом направляется соответствующему прокурору. В этом случае в суд первой инстанции, постановивший приговор, направляется копия постановления кассационной инстанции.»;
47) часть первую статьи 446-21 изложить в следующей редакции:
«1. Если по каким-либо причинам кассационные жалоба или протест в отношении некоторых осужденных, поданные в установленный срок, поступят в суд кассационной инстанции после рассмотрения дела в отношении других осужденных, а также если кассационная жалоба осужденного, его защитника или законного представителя поступит, когда дело в отношении этого осужденного уже рассмотрено по кассационной жалобе другого участника процесса или протесту прокурора, суд кассационной инстанции обязан рассмотреть такую жалобу или протест и вынести по ним постановление.»;
48) статью 446-22 изложить в следующей редакции:
«Статья 446-22. Рассмотрение дела в первой, апелляционной
инстанции после отмены приговора
1. После отмены приговора дело подлежит рассмотрению в общем порядке.
2. Усиление наказания или применение закона о более тяжком обвинении при новом рассмотрении дела судом первой, апелляционной инстанции допускаются, если такая просьба содержалась в кассационной жалобе, протесте стороны обвинения и судом кассационной инстанции указана в качестве одного из оснований отмены приговора.
3. При новом рассмотрении дела суд первой, апелляционной инстанции не вправе:
1) признать осужденного виновным в той части обвинения, которая была исключена первоначальным приговором, если приговор в этой части не был отменен по жалобе, протесту стороны обвинения;
2) усилить наказание, назначить отбывание части срока лишения свободы в тюрьме или отбывание наказания в колонии более строгого режима, назначить дополнительное наказание или применить закон о более тяжком преступлении, если первоначальный приговор отменен хотя и по жалобе, протесту стороны обвинения, но не по этим основаниям.»;
49) предложение первое статьи 446-23 изложить в следующей редакции:
«Приговор, постановленный судом первой, апелляционной инстанции при новом рассмотрении дела, может быть обжалован в общем порядке.»;
50) части первую, вторую и третью статьи 447 изложить в следующей редакции:
«1. Приговоры суда первой инстанции, постановленные районным и приравненными к ним судами, специализированным межрайонным судом по уголовным делам, специализированным межрайонным военным судом по уголовным делам, специализированным межрайонным судом по делам несовершеннолетних, военным судом гарнизона, вступают в законную силу и подлежат обращению к исполнению по истечении срока на апелляционное обжалование или опротестование, если они не были обжалованы или опротестованы.
2. В случае пересмотра дела в апелляционной инстанции, если он не отменен, приговор вступает в силу в день вынесения апелляционного постановления. Если апелляционные (частные) жалобы, протест были отозваны до начала заседания суда апелляционной инстанции, приговор вступает в законную силу в день вынесения апелляционной инстанцией постановления о прекращении производства в связи с отзывом жалобы, протеста.
3. Приговор обращается к исполнению судом первой инстанции не позднее трех суток со дня вступления приговора в законную силу или возвращения дела из вышестоящего суда.»;
51) части четвертую и пятую статьи 448 изложить в следующей редакции:
«4. Постановление, приговор суда апелляционной инстанции вступают в силу с момента его оглашения.
5. Приговоры и постановления судов апелляционной и кассационной инстанций обращаются к исполнению в порядке, предусмотренном статьей 423-1 настоящего Кодекса.»;
52) статью 457 изложить в следующей редакции:
«Статья 457. Обжалование и опротестование постановления судьи
Судебные постановления, вынесенные при разрешении вопросов, связанных с исполнением приговора, могут быть обжалованы и опротестованы в апелляционном и кассационном порядке по правилам, установленным главами 46, 47 и 48-1 настоящего Кодекса.»;
53) заголовок главы 50 изложить в следующей редакции:
«Глава 50. Пересмотр судебных актов в порядке судебного надзора Верховным Судом Республики Казахстан»;
54) в статье 458:
заголовок статьи изложить в следующей редакции:
«Статья 458. Судебные акты, которые могут быть
пересмотрены в порядке судебного надзора после
вступления в законную силу»;
часть первую изложить в следующей редакции:
«1. По вступлении в законную силу в надзорной судебной коллегии по уголовным делам Верховного Суда Республики Казахстан могут быть пересмотрены:
1) приговоры, постановления судов первой, апелляционной инстанций только после их рассмотрения в кассационной инстанции;
2) постановления суда кассационной инстанции.»;
дополнить частью четвертой следующего содержания:
«4. В исключительных случаях, предусмотренных частью третьей настоящей статьи, Генеральным Прокурором может быть принесен протест на приговоры и постановления суда первой инстанции, не пересматривавшиеся в апелляционном и кассационном порядке, а также приговоры и постановления суда апелляционной инстанции, не пересматривавшиеся в кассационном порядке.»;
55) статью 459 изложить в следующей редакции:
«Статья 459. Основания к пересмотру в порядке судебного надзора
судебных приговоров и постановлений, вступивших в
законную силу
1. Основаниями к пересмотру в порядке судебного надзора приговоров и постановлений, вступивших в законную силу, являются допущенные при расследовании или судебном рассмотрении дела нарушения конституционных прав и свобод граждан либо неправильное применение уголовного и уголовно-процессуального законов, которые повлекли:
1) осуждение невиновного;
2) необоснованное вынесение оправдательного приговора или прекращение дела;
3) лишение потерпевшего права на судебную защиту;
4) несоответствие назначенного судом наказания тяжести преступления и личности осужденного;
5) неправильное разрешение гражданского иска, кроме случаев оставления иска без рассмотрения;
6) незаконное или необоснованное вынесение постановления по вновь открывшимся обстоятельствам или при применении принудительных мер медицинского характера.
2. Вступившие в законную силу судебные акты также пересматриваются в порядке судебного надзора, если:
1) судебный акт затрагивает государственные или общественные интересы, безопасность государства либо может привести к тяжким необратимым последствиям для жизни, здоровья людей;
2) приговором лицо осуждено к смертной казни или пожизненному лишению свободы;
3) имеется представление об устранении возникших противоречий в случае, предусмотренном частью второй статьи 446-21 настоящего Кодекса.
3. Вступившие в законную силу приговоры о смертной казни могут быть также пересмотрены в порядке судебного надзора после отмены моратория на исполнение смертной казни.»;
56) в статье 460:
заголовок статьи изложить в следующей редакции:
«Статья 460. Лица, имеющие право ходатайствовать о пересмотре в
порядке судебного надзора вступивших в законную
силу приговоров и постановлений судов,
опротестовать вступившие в законную силу приговоры
и постановления судов»;
части первую и вторую изложить в следующей редакции:
«1. Обращения о пересмотре в порядке судебного надзора вступивших в законную силу приговоров и постановлений именуются ходатайствами и могут быть поданы участниками процесса, имеющими право на подачу апелляционной и кассационной жалобы.
2. Протест о пересмотре в порядке судебного надзора вступивших в законную силу приговоров и постановлений вправе приносить Генеральный прокурор.
Уголовное дело может быть истребовано из соответствующего суда для проверки в порядке надзора Генеральным прокурором Республики Казахстан либо по его поручению заместителями Генерального Прокурора Республики Казахстан, прокурорами областей и приравненными к ним прокурорами.»;
дополнить частью 2-1 следующего содержания:
«2-1. Запрос прокурора об истребовании дела исполняется судом не позднее семи календарных дней со дня поступления его в суд. Запросы могут направляться с использованием каналов связи.
В случае истребования дела ходатайство о принесении надзорного протеста подлежит рассмотрению прокурором в течение тридцати календарных дней со дня поступления дела в прокуратуру.»;
57) статью 461 изложить в следующей редакции:
«Статья 461. Сроки обжалования в порядке судебного надзора
судебных решений, вступивших в законную силу
1. Подача ходатайства, протеста о пересмотре в порядке судебного надзора вступившего в законную силу обвинительного приговора по мотивам невиновности осужденного, а также в связи с необходимостью применения закона о менее тяжком преступлении, за суровостью наказания или по иным основаниям, влекущим улучшение положения осужденного, сроками не ограничена.
2. Ходатайство, протест о пересмотре в порядке судебного надзора вступившего в законную силу оправдательного приговора, обвинительного приговора по мотивам необходимости применения закона о более тяжком преступлении, за мягкостью наказания или по иным основаниям, влекущим ухудшение положения осужденного, либо постановления суда о прекращении дела допускаются в течение одного года по вступлении их в законную силу.
3. Ходатайство, протест на вступившее в законную силу постановление суда о направлении дела для дополнительного расследования или на новое судебное рассмотрение могут быть поданы в течение пятнадцати суток со дня получения постановления суда лицами, имеющими право ходатайствовать о пересмотре вступивших в законную силу приговоров и постановлений судов, опротестовать вступившие в законную силу приговоры и постановления суда, если они не приняты судом или не проводится дополнительное расследование.»;
58) в статье 467:
пункт 4) части шестой изложить в следующей редакции:
«4) отменяет приговор и все последующие постановления и направляет дело на новое судебное рассмотрение в суд апелляционной инстанции или в суд первой инстанции, если дело в апелляционном порядке не рассматривалось, а также если дело в суде первой инстанции рассматривалось с участием присяжных заседателей;»;
часть девятую изложить в следующей редакции:
«9. Если незаконное прекращение дела или смягчение наказания осужденному было допущено при рассмотрении дела в кассационном порядке, Верховный Суд Республики Казахстан вправе отменить кассационное постановление и оставить в силе с изменением или без изменения приговор суда первой и апелляционной инстанций, апелляционное постановление.»;
59) часть вторую статьи 469 изложить в следующей редакции:
«2. Усиление наказания или применение закона о более тяжком преступлении при рассмотрении дела судом первой, апелляционной инстанций допускаются лишь при условии, если первоначальные приговор или постановление были отменены в порядке надзора за мягкостью наказания или в связи с необходимостью применения закона о более тяжком преступлении. Приговор, постановленный судом апелляционной инстанции при новом разбирательстве дела, может быть обжалован и опротестован в общем порядке.»;
60) статью 476 изложить в следующей редакции:
«Статья 476. Разрешение судом вопроса о возобновлении
производства по делу
Вопрос о возобновлении производства по делу по вновь открывшимся обстоятельствам разрешается судом первой инстанции, вынесшим приговор, постановление, а по делам с участием присяжных заседателей – судьей единолично. Если по делу выносилось постановление апелляционной или кассационной инстанцией, пересмотр судебных решений осуществляется соответственно указанными инстанциями. Если дело рассматривалось в порядке надзора, пересмотр судебных актов по вновь открывшимся обстоятельствам рассматривается Верховным Судом. В кассационной и надзорной инстанциях дело рассматривается коллегиально по правилам, установленным для рассмотрения дел в указанных инстанциях. Соответственно указанными судебными инстанциями рассматриваются жалобы на постановления суда о прекращении возбужденного производства в связи с отсутствием оснований к возобновлению производства по делу по вновь открывшимся обстоятельствам.»;
61) статью 478 изложить в следующей редакции:
«Статья 478. Производство после отмены судебных решений
Расследование и судебное разбирательство по делу после отмены судебных решений по нему ввиду вновь открывшихся обстоятельств, а также обжалование и опротестование вынесенных новых судебных решений производятся в общем порядке, установленном настоящим Кодексом.
По делам, рассмотренным с участием присяжных заседателей, судебное разбирательство по делу после отмены судебных решений по нему ввиду вновь открывшихся обстоятельств осуществляется судом первой инстанции с участием присяжных заседателей в новом составе.»;
62) часть первую статьи 518 изложить в следующей редакции:
«1. Постановление районного и приравненного к нему суда может быть обжаловано в апелляционном порядке по правилам, предусмотренным главой 47 настоящего Кодекса, а постановление суда апелляционной инстанции – в кассационном порядке, предусмотренным главой 48-1 настоящего Кодекса, защитником, потерпевшим и его представителем, законным представителем или близким родственником лица, о котором рассматривалось дело, а также опротестовано прокурором. В случае, когда в соответствии со статьей 511 настоящего Кодекса лицо, в отношении которого применена принудительная мера медицинского характера, участвовало в судебном разбирательстве дела, оно вправе обжаловать постановление суда, если по заключению судебно-психиатрической экспертизы характер и степень тяжести его заболевания не препятствуют этому.»;
63) заголовок главы 61 изложить в следующей редакции:
«Глава 61. Особенности производства по пересмотру не вступивших в законную силу приговоров, постановлений по делам, рассмотренным с участием присяжных заседателей»;
64) статью 574 изложить в следующей редакции:
«Статья 574. Обжалование и опротестование не вступивших в
законную силу приговоров и постановлений,
вынесенных судом с участием присяжных заседателей
Порядок обжалования, опротестования не вступивших в законную силу приговоров и постановлений суда с участием присяжных заседателей определяется правилами, предусмотренными главами 46 и 47 настоящего Кодекса, с особенностями, установленными настоящей главой.»;
65) в статье 575:
заголовок статьи изложить в следующей редакции:
«Статья 575. Особенности производства в апелляционной инстанции дел, рассмотренных судом с участием присяжных заседателей»;
абзац первый части первой изложить в следующей редакции:
«1. Основаниями для отмены или изменения судебных решений апелляционной инстанцией являются:»;
части вторую и третью изложить в следующей редакции:
«2. Апелляционная инстанция вправе применить к осужденному уголовный закон о менее тяжком преступлении и снизить наказание в соответствии с измененной квалификацией содеянного. При этом апелляционная инстанция не вправе применить уголовный закон о более тяжком преступлении или усилить назначенное наказание.
3. Оправдательный приговор суда с участием присяжных заседателей не может быть отменен апелляционной инстанцией, кроме случаев нарушений уголовно-процессуального закона, которые ограничили право прокурора, потерпевшего или его представителя на представление доказательств, а также предусмотренных пунктом 5) части первой настоящей статьи, в том числе необоснованного исключения допустимых доказательств.»;
66) главу 62 изложить в следующей редакции:
«Глава 62. Особенности производства по пересмотру вступивших в законную силу приговоров, постановлений по делам, рассмотренным с участием присяжных заседателей
Статья 575-1. Пересмотр вступивших в законную силу приговоров и
постановлений суда с участием присяжных
заседателей в суде кассационной инстанции
1. Пересмотр в кассационном порядке оправдательного приговора судом с участием присяжных заседателей и постановления апелляционной коллегии допускается, если в ходе судебного разбирательства были допущены существенные нарушения уголовно-процессуального закона, которые:
1) повлекли за собой постановление приговора незаконным составом коллегии присяжных заседателей;
2) лишили потерпевшего права на судебную защиту.
2. Пересмотру также подлежит:
1) неправильное определение вида рецидива и вида режима исправительной колонии;
2) неправильное разрешение гражданского иска, кроме случаев оставления иска без рассмотрения;
3) незаконное постановление в порядке исполнения приговора.
3. Кассационная инстанция вправе применить к осужденному уголовный закон о менее тяжком преступлении и снизить наказание в соответствии с измененной квалификацией содеянного.
4. В случаях, предусмотренных частью первой настоящей статьи, дело направляется на новое рассмотрение в суд первой инстанции.
Статья 576. Пересмотр вступивших в законную силу приговоров и
постановлений суда с участием присяжных заседателей
Производство о пересмотре вступивших в законную силу приговоров и постановлений суда по делам, рассмотренным с участием присяжных заседателей, осуществляется в кассационной инстанции областных и приравненных к ним судов по основаниям и в порядке, предусмотренным главой 48-1 настоящего Кодекса. Пересмотр в коллегии Верховного Суда возможен только после рассмотрения в кассационной инстанции по основаниям, предусмотренным пунктом 1) части первой и пунктами 1), 2) части второй статьи 459 настоящего Кодекса.
Статья 577. Недопустимость ухудшения положения осужденного при
пересмотре вступившего в законную силу приговора,
постановления суда с участием присяжных заседателей
Пересмотр обвинительного приговора, а также постановления суда в связи с необходимостью применения уголовного закона о более тяжком преступлении ввиду мягкости наказания или по иным основаниям, влекущим за собой ухудшение положения осужденного, а также пересмотр оправдательного приговора либо постановления суда о прекращении уголовного дела не допускаются.».

2. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 июля 1999 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., № 18, ст. 644; 2000 г., № 3-4, ст. 66; № 10, ст. 244; 2001 г., № 8, ст. 52; № 15-16, ст. 239; № 21-22, ст. 281; № 24, ст. 338; 2002 г., № 17, ст. 155; 2003 г., № 10, ст. 49; № 14, ст. 109; № 15, ст. 138; 2004 г., № 5, ст. 25; № 17, ст. 97; № 23, ст. 140; № 24, ст. 153; 2005 г., № 5, ст. 5; № 13, ст. 53; № 24, ст. 123; 2006 г., № 2, ст. 19; № 10, ст. 52; № 11, ст. 55; № 12, ст. 72; № 13, ст. 86; 2007 г., № 3, ст. 20; № 4, ст. 28; № 9, ст. 67; № 10, ст. 69; № 13, ст. 99; 2008 г., № 13-14, ст. 56; № 15-16, ст. 62; 2009 г., № 15-16, ст. 74; № 17, ст. 81; № 24, ст. 127, 130; 2010 г., № 1-2, ст. 4; № 3-4, ст. 12; № 7, ст. 28, 32; № 17-18, ст. 111; № 22, ст. 130; № 24, ст. 151; 2011 г., № 1, ст. 9; № 2, ст. 28; № 5, ст. 43; № 6, ст. 50; № 14, ст. 117; № 16, ст. 128, 129; Закон Республики Казахстан от 28 декабря 2011 года «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам адвокатуры», опубликованный в газетах «Егемен Қазақстан» и «Казахстанская правда» 10 января 2012 г.):
1) в оглавлении:
заголовок статьи 134 изложить в следующей редакции:
«Статья 134. Перемена адреса, абонентского номера сотовой связи и электронного адреса во время производства по делу»;
заголовок статьи 216 изложить в следующей редакции:
«Статья 216. Оглашение решения»;
заголовок статьи 220 исключить;
заголовок статьи 229 изложить в следующей редакции:
«Статья 229. Составление решения»;
заголовок статьи 344 изложить в следующей редакции:
«Статья 344. Обжалование, опротестование определения суда первой инстанции»;
заголовок статьи 360 изложить в следующей редакции:
«Статья 360. Содержание апелляционного постановления, решения»;
заголовок статьи 368 изложить в следующей редакции:
«Статья 368. Вступление в законную силу судебных актов суда апелляционной инстанции»;
заголовок главы 42-1 изложить в следующей редакции:
«Глава 42-1. Обжалование и опротестование вступивших в законную силу решений, определений и постановлений судов первой и апелляционной инстанций в кассационном порядке»;
заголовок статьи 383-1 изложить в следующей редакции:
«Статья 383-1. Право кассационного обжалования и опротестования вступивших в законную силу решений, определений и постановлений судов первой и апелляционной инстанций в кассационном порядке»;
заголовок статьи 383-21 изложить в следующей редакции:
«Статья 383-21. Основания к отмене вступивших в законную силу решений, постановлений и определений судов первой и апелляционной инстанций в кассационном порядке»;
заголовок статьи 383-22 изложить в следующей редакции:
«Статья 383-22. Акты суда кассационной инстанции»;
заголовок статьи 391 изложить в следующей редакции:
«Статья 391. Содержание ходатайств об оспаривании судебного акта и о принесении надзорного протеста»;
2) статью 37 изложить в следующей редакции:
«Статья 37. Состав суда
1. Гражданские дела в судах первой, апелляционной инстанций рассматриваются судьей единолично, который действует от имени суда.
2. Гражданские дела, предусмотренные пунктом 8 статьи 59 и пунктом 3 статьи 66 Конституционного закона Республики Казахстан «О выборах в Республике Казахстан», а также пунктом 5 статьи 13 Конституционного закона Республики Казахстан «О республиканском референдуме», рассматриваются судьей единолично, который действует от имени суда.
3. Рассмотрение дел в суде кассационной или надзорной инстанции осуществляется коллегиальным составом суда. При коллегиальном рассмотрении дела в состав суда должно входить нечетное (не менее трех) число судей, один из которых является председательствующим, обязанность которого выполняет соответственно председатель областного суда или председатель соответствующей коллегии Верховного Суда Республики Казахстан либо по их поручению один из судей.»;
3) статью 39 изложить в следующей редакции:
«Статья 39. Недопустимость повторного участия судьи в
рассмотрении дела
1. Судья, принимавший участие в рассмотрении гражданского дела в суде первой инстанции, не может участвовать в рассмотрении этого дела в судах апелляционной, кассационной или надзорной инстанций, а равно участвовать в новом рассмотрении дела в судах первой, апелляционной инстанции в случае отмены решения, принятого с его участием.
2. Судья, принимавший участие в рассмотрении дела в суде апелляционной инстанции, не может участвовать в рассмотрении этого дела в судах первой, кассационной или надзорной инстанций, а равно участвовать в новом рассмотрении дела в суде апелляционной инстанции в случае отмены судебного акта, принятого с его участием.
3. Судья, принимавший участие в рассмотрении дела в суде кассационной инстанции, не может участвовать в рассмотрении этого дела в судах первой, апелляционной или надзорной инстанций.
4. Судья, принимавший участие в рассмотрении дела в суде кассационной или надзорной инстанции, не может повторно участвовать в рассмотрении этого дела в названных инстанциях в случае отмены постановления, принятого с его участием.
5. Судья, принимавший участие в рассмотрении дела в суде надзорной инстанции, не может участвовать при новом рассмотрении этого дела в судах апелляционной или кассационной инстанции.»;
4) часть первую статьи 61 изложить в следующей редакции:
«1. Полномочия на ведение дела в суде дают представителю право на совершение от имени представляемого всех процессуальных действий, кроме подписания искового заявления, передачи дела в третейский суд или арбитраж, заключения соглашения о проведении медиации либо соглашения об урегулировании спора в порядке медиации, полного или частичного отказа от исковых требований и признания иска, изменения предмета или основания иска, заключения мирового соглашения, передачи полномочий другому лицу (передоверие), обжалования судебного акта, требования принудительного исполнения судебного акта, получения присужденных имущества или денег.»;
5) статью 128 дополнить частью 4-1 следующего содержания:
«4-1. Суд, указанный в части третьей настоящей статьи, обязан восстановить пропущенный срок на подачу апелляционной (частной) жалобы, принесения протеста при нарушении закона, ограничивающем возможность участника процесса по защите своих прав и законных интересов (несвоевременное изготовление протокола судебного заседания, вручение копии судебного акта участвующему в деле лицу, не владеющему языком судопроизводства, без перевода, неточности указания на срок обжалования в резолютивной части судебного акта), а также при наличии иных обстоятельств, которые объективно воспрепятствовали ему своевременно принести жалобу или протест.»;
6) части вторую и четвертую статьи 129 изложить в следующей редакции:
«2. В необходимых случаях лица, участвующие в деле, а также свидетели, эксперты, специалисты и переводчики могут быть извещены или вызваны заказным письмом с уведомлением о его вручении, телефонограммой или телеграммой, коротким текстовым сообщением по абонентскому номеру сотовой связи или по электронному адресу, а также с использованием иных средств связи, обеспечивающих фиксирование извещения или вызова.»;
«4. Извещение или вызов направляются извещаемому или вызываемому лицу по адресу, абонентскому номеру сотовой связи или электронному адресу, указанному стороной или другим лицом, участвующим в деле. Если по сообщенному суду адресу гражданин фактически не проживает, извещение или вызов могут быть направлены по месту его работы. Извещение или вызов, адресованные организации, направляются по месту ее нахождения.»;
7) статью 130 дополнить частью третьей следующего содержания:
«3. Сообщение, направляемое по абонентскому номеру сотовой связи или электронному адресу, должно содержать:
1) указание лица, извещаемого или вызываемого в суд (фамилия, имя, отчество лица, которому оно адресуется, либо наименование организации);
2) наименование и точный адрес суда;
3) указание места и времени явки;
4) краткое наименование дела, по которому производится извещение или вызов адресата;
5) указание, в качестве кого извещается или вызывается адресат;
6) фамилия и имя лица, направившего сообщение.
Документ, подтверждающий отправку сообщения, приобщается к материалам дела.»;
8) статью 134 изложить в следующей редакции:
«Статья 134. Перемена адреса, абонентского номера сотовой связи
и электронного адреса во время производства по
делу
Лица, участвующие в деле, и их представители обязаны сообщить суду о перемене своего адреса, абонентского номера сотовой связи, электронного адреса во время производства по делу. При отсутствии такого сообщения повестка или иное извещение, вызов посылаются по последнему известному суду адресу, абонентскому номеру сотовой связи или электронному адресу и считаются доставленными, хотя бы адресат по этому адресу более не проживает или не находится, не использует этот абонентский номер сотовой связи или электронный адрес»;
9) в подпункте 8) части первой статьи 146 слово «местный» заменить словом «соответствующий»;
10) в части третьей статьи 149 слово «местного» заменить словом «соответствующего»;
11) в части второй статьи 150:
подпункт 2) после слов «подается представителем» дополнить словами «, кроме того, сведения об абонентском номере сотовой связи и электронном адресе истца и представителя, если они имеются;»;
подпункт 3) изложить в следующей редакции:
«3) фамилия, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность), дата рождения ответчика, его место жительства или нахождения, абонентский номер сотовой связи и электронный адрес (если они имеются), а если ответчиком является юридическое лицо, то его наименование, местонахождение, а также дополнительно идентификационный номер, электронный адрес, если эти данные известны истцу;»;
12) статью 167 изложить в следующей редакции:
«Статья 167. Сроки подготовки дела к судебному разбирательству
Подготовка гражданских дел к судебному разбирательству должна быть проведена не позднее семи рабочих дней со дня принятия заявления, если иное не установлено законодательными актами. В исключительных случаях по делам особой сложности, кроме дел о взыскании алиментов, о возмещении вреда, причиненного увечьем или иным повреждением здоровья, а также по случаю потери кормильца и по требованиям, вытекающим из трудовых правоотношений, этот срок может быть продлен до одного месяца по мотивированному определению судьи.»;
13) статью 216 изложить в следующей редакции:
«Статья 216. Оглашение решения
1. После принятия и подписания решения суда судья в зале судебного заседания оглашает резолютивную часть решения суда, разъясняет порядок и сроки обжалования решения.
2. При вынесении решения судья обязан объявить, когда лица, участвующие в деле, и представители могут получить его копию.
3. После совершения действий, предусмотренных частями первой и второй настоящей статьи, председательствующий объявляет судебное заседание закрытым.»;
14) статью 220 исключить;
15) статью 229 изложить в следующей редакции:
«Статья 229. Составление решения
Решение выносится немедленно после разбирательства дела. Составление мотивированного решения может быть отложено на срок не более пяти дней, но резолютивную часть решения суд должен огласить в том же заседании, в котором закончилось разбирательство дела. Объявленная резолютивная часть решения должна быть подписана судьей и приобщена к материалам дела.»;
16) часть третью статьи 235 изложить в следующей редакции:
«3. В случае принесения жалобы или протеста в апелляционном порядке решение, если оно не отменено, вступает в законную силу с момента оглашения постановления судом апелляционной инстанции.»;
17) подпункт 7) статьи 242 изложить в следующей редакции:
«7) заключения сторонами соглашения о проведении медиации. При продлении срока проведения медиации стороны должны сообщить об этом суду совместным письменным уведомлением.»;
18) подпункты 2) и 3) статьи 243 изложить в следующей редакции:
«2) нахождения стороны в служебной командировке, превышающей срок рассмотрения дела, за исключением случаев участия в деле представителей юридических лиц;
3) нахождения стороны в лечебном учреждении или при наличии у нее заболевания, которое препятствует явке в суд и подтверждается документом медицинского учреждения, за исключением случаев участия в деле представителей юридических лиц;»;
19) часть третью статьи 257 изложить в следующей редакции:
«3. Протокол изготавливается компьютерным, электронным (включая цифровую аудио-, видеозапись), машинописным либо рукописным способом. Дополнительные материалы фиксации судебного заседания приобщаются к протоколу судебного заседания и хранятся вместе с материалами дела.»;
20) статью 259 изложить в следующей редакции:
«Статья 259. Рассмотрение замечаний на протокол
1. Замечания на протокол рассматривает подписавший его председательствующий, который в случае согласия с замечаниями удостоверяет их правильность.
2. В случае несогласия председательствующего с поданными замечаниями они рассматриваются в судебном заседании с извещением лиц, участвовавших в рассмотрении дела. Неявка лиц, участвовавших в рассмотрении дела, не является препятствием для рассмотрения замечаний на протокол. В результате рассмотрения замечаний председательствующий выносит определение об удостоверении их правильности либо об их полном или частичном отклонении. Определение суда обжалованию и опротестованию не подлежит, но возражения на определение могут быть включены в апелляционную жалобу или протест. Все замечания приобщаются к делу.
3. Замечания на протокол должны быть рассмотрены в течение пяти дней со дня их подачи.
4. В случае, когда председательствующий по делу по каким-либо объективным причинам не может рассмотреть замечания на протокол, они приобщаются к материалам дела.»;
21) в статье 336 слова «постановление», «постановлении» заменить соответственно словами «определение», «определении»;
22) в статье 337:
абзац первый и подпункт 1) изложить в следующей редакции:
«Апелляционные жалоба или протест определением судьи возвращаются лицу, подавшему (принесшему) их, в случаях:
1) невыполнения в установленный срок указаний судьи в определении об оставлении жалобы, протеста без движения;»;
23) статью 344 изложить в следующей редакции:
«Статья 344. Обжалование, опротестование определения суда
первой инстанции
1. На определение суда первой инстанции в случаях, предусмотренных настоящим Кодексом, а также в случаях, когда определение суда преграждает возможность дальнейшего движения дела, могут быть поданы (принесены) частные жалоба, протест лицами, указанными в статье 332 настоящего Кодекса. Обжаловать определение суда вправе также лица, не участвующие в деле, если определение касается их интересов.
2. На остальные определения суда первой инстанции частные жалобы и протесты не подаются, но возражения против этих определений могут быть включены в апелляционные жалобу или протест.
3. В случае обжалования, опротестования определения, вынесенного во время судебного разбирательства, закончившегося вынесением решения, дело направляется в вышестоящую судебную инстанцию только по истечении срока, установленного для обжалования решения. При этом, если на решение поданы апелляционные жалоба, протест, проверка частной жалобы, протеста производится той судебной инстанцией, которая рассматривает дело в апелляционном порядке.
4. Частная жалоба, протест на определения суда первой инстанции подаются в суд, вынесший данное определение. Судья после получения частной жалобы или протеста обязан направить дело в суд апелляционной инстанции. По результатам рассмотрения выносится определение об:
1) оставлении определения без изменения, а жалобы, протеста – без удовлетворения;
2) отмене определения полностью или в части и передаче вопроса на новое рассмотрение в суд первой инстанции;
3) отмене определения полностью или в части;
4) изменении определения.
5. Определение апелляционной инстанции, вынесенное по частной жалобе, протесту, обжалованию, опротестованию не подлежит и вступает в законную силу немедленно после его вынесения.»;
24) статью 346 изложить в следующей редакции:
«Статья 346. Частное определение суда апелляционной инстанции
Суд апелляционной инстанции в случае и порядке, установленных статьей 253 настоящего Кодекса, может вынести частное определение.»;
25) статью 349 изложить в следующей редакции:
«Статья 349. Сроки рассмотрения дела
Дело в апелляционной инстанции должно быть рассмотрено в месячный срок со дня поступления его в суд.
Если имеется необходимость исследования новых материалов, доказательств и вынесения нового решения, тогда дело в апелляционной инстанции должно быть рассмотрено в срок до двух месяцев со дня поступления его в суд.»;
26) статью 355 дополнить частью 3-1 следующего содержания:
«3-1. Стороны вправе заявлять ходатайства о вызове и допросе свидетелей и об истребовании доказательств, в допросе и исследовании которых им было отказано судом первой инстанции.»;
27) часть вторую статьи 357 изложить в следующей редакции:
«2. Суд может с соблюдением требований части первой настоящей статьи вынести резолютивную часть судебного акта. В этом случае мотивированный судебный акт изготавливается и подписывается судьей в пятидневный срок со дня рассмотрения дела.»;
28) подпункт 4) статьи 358 исключить;
29) статью 359 изложить в следующей редакции:
«Статья 359. Судебные акты апелляционной инстанции
1. Суд апелляционной инстанции выносит следующие акты:
1) постановление в случаях, предусмотренных частью второй статьи 341 и подпунктами 1), 2), 5) статьи 358 настоящего Кодекса;
2) решение в случае, предусмотренном подпунктом 3) статьи 358 настоящего Кодекса;
3) определение.
2. Мотивированный акт суда апелляционной инстанции должен быть вынесен в течение пяти дней со дня его принятия.»;
30) статью 360 изложить в следующей редакции:
«Статья 360. Содержание апелляционного постановления, решения
1. В постановлении суда апелляционной инстанции должны быть указаны: дата и место вынесения апелляционного постановления; наименование суда, вынесшего апелляционное постановление; состав суда; стороны; другие лица, участвующие в деле, и представители; предмет спора или заявленное требование; существо исковых требований и возражений на них; обстоятельства дела, установленные судом первой инстанции; мотивы, которыми руководствовался суд первой инстанции при вынесении решения или определения.
2. Кроме того, в постановлении суда апелляционной инстанции указываются:
1) наименование лица, подавшего апелляционную жалобу или протест;
2) требования лица, подавшего жалобу или протест, их обоснование;
3) основания, по которым суд апелляционной инстанции оставляет решение без изменения, отменяет либо изменяет решение суда первой инстанции;
4) мотивы, по которым суд апелляционной инстанции пришел к своим выводам, и ссылка на законы, которыми суд руководствовался;
5) выводы суда апелляционной инстанции.
3. При оставлении жалобы, протеста без удовлетворения в связи с отсутствием новых доводов в мотивировочной части апелляционного постановления указывается только на отсутствие предусмотренных настоящим Кодексом оснований для внесения изменений в судебный акт либо его отмены.
В случае приведения в апелляционной жалобе, протесте новых доводов, не являвшихся предметом рассмотрения в суде первой инстанции, в мотивировочной части постановления должны быть указаны основания, по которым новые доводы признаны необоснованными.
4. Содержание апелляционного решения, принятого в случае, предусмотренном подпунктом 3) статьи 358 настоящего Кодекса, должно соответствовать требованиям статьи 221 настоящего Кодекса.
5. В случаях и порядке, предусмотренных статьями 230-232 настоящего Кодекса, суд апелляционной инстанции вправе рассмотреть вопрос об исправлении описок и явных арифметических ошибок, вынести дополнительное решение, постановление или разъяснить вынесенное решение, постановление, не изменяя его существа. Решение, постановление суда апелляционной инстанции по указанным вопросам вступают в силу со дня вынесения.»;
31) статью 368 изложить в следующей редакции:
«Статья 368. Вступление в законную силу судебных актов суда
апелляционной инстанции
Судебные акты суда апелляционной инстанции вступают в законную силу с момента их оглашения.»;
32) заголовок главы 42-1 изложить в следующей редакции:
«Глава 42-1. Обжалование и опротестование вступивших в законную силу решений, определений и постановлений судов первой и апелляционной инстанций в кассационном порядке»;
33) статьи 383-1 и 383-2 изложить в следующей редакции:
«Статья 383-1. Право кассационного обжалования и опротестования
вступивших в законную силу решений, определений
и постановлений судов первой и апелляционной
инстанций в кассационном порядке
1. Право кассационного обжалования и опротестования вступивших в законную силу решений, постановлений и определений судов первой и апелляционной инстанций принадлежит сторонам и другим лицам, участвующим в деле.
2. Кассационную жалобу вправе подать также лица, не привлеченные к участию в деле, но в отношении прав и обязанностей которых суды вынесли решение, постановление или определение.
3. Право кассационного опротестования вступивших в законную силу решений, постановлений и определений судов первой, апелляционной инстанций принадлежит прокурору, участвовавшему в рассмотрении дела в этих инстанциях. Генеральный Прокурор Республики Казахстан и его заместители, прокуроры областей и приравненные к ним прокуроры вправе опротестовать вступившие в законную силу решения, постановления и определения судов первой и апелляционной инстанций независимо от участия в рассмотрении дела.
Статья 383-2. Суды, рассматривающие кассационные жалобы и
протесты
Кассационная жалоба или протест на вступившие в законную силу решения, постановления и определения судов первой и апелляционной инстанций рассматриваются областным и приравненным к нему судом в составе не менее трех судей.»;
34) часть первую статьи 383-4 изложить в следующей редакции:
«1. Кассационная жалоба или протест могут быть поданы в течение шести месяцев со дня вступления в законную силу решения, постановления, определения судов первой или апелляционной инстанции.»;
35) подпункты 3) и 4) части первой статьи 383-5 изложить в следующей редакции:
«3) указание на решение, постановление и определение, которые обжалуются или опротестовываются;
4) указание, в чем заключается неправильность решения, постановления и определения, а также просьба лица, подающего жалобу или протест;»;
36) часть первую статьи 383-6 изложить в следующей редакции:
«1. При подаче кассационной жалобы или протеста, не подписанных подающими их лицами, без указания на постановление, решение и определение, которое обжалуется или опротестовывается, или без приложения всех необходимых копий судья областного и приравненного к нему суда выносит определение, которым оставляет жалобу или протест без движения, и назначает лицу, подавшему жалобу или протест, срок для исправления недостатков.»;
37) статью 383-7 дополнить подпунктом 4) следующего содержания:
«4) известить прокурора о назначенных к рассмотрению делах.»;
38) статью 383-12 изложить в следующей редакции:
«Статья 383-12. Предмет кассационного рассмотрения
По кассационным жалобе, протесту суд кассационной инстанции проверяет законность и обоснованность вступивших в законную силу решений, постановлений и определений, вынесенных судами первой и апелляционной инстанций.»;
39) часть вторую статьи 383-15 изложить в следующей редакции:
«2. В заседании суда кассационной инстанции в случаях, предусмотренных в части второй статьи 55 настоящего Кодекса, принимает участие прокурор, который дает заключение по делу.»;
40) статью 383-17 изложить в следующей редакции:
«Статья 383-17. Доклад дела
Рассмотрение дела в суде кассационной инстанции начинается докладом одного из судей. Докладчик излагает обстоятельства дела, содержание решения, постановления и определения судов первой, апелляционной инстанции, доводы кассационных жалобы, протеста и поступивших на них отзывов, а также сообщает иные данные, которые необходимо рассмотреть суду для проверки правильности решения.»;
41) статьи 383-20, 383-21, 383-22 и 383-23 изложить в следующей редакции:
«Статья 383-20. Полномочия суда кассационной инстанции
Суд, рассмотрев дело в кассационном порядке, вправе:
1) оставить решение, постановление и определение судов первой или апелляционной инстанции без изменения, а жалобу или протест – без удовлетворения;
2) отменить решение, постановление и определение судов первой или апелляционной инстанции полностью либо в части и направить дело на новое рассмотрение в суд первой инстанции, если дело не рассматривалось в апелляционном порядке, или в суд апелляционной инстанции, но в ином составе судей, если ошибки, допущенные судом первой или апелляционной инстанции, не могут быть исправлены кассационной инстанцией. Суд кассационной инстанции не вправе предрешать вопросы о достоверности или недостоверности того или иного доказательства, о преимуществе одних доказательств перед другими, а также о том, какое решение должно быть вынесено при новом рассмотрении дела;
3) отменить решение, постановление и определение суда первой или апелляционной инстанции полностью либо в части и прекратить производство по делу либо оставить заявление без рассмотрения по основаниям, предусмотренным статьями 247, 249 настоящего Кодекса;
4) отменить решение, постановление и определение суда апелляционной инстанции, оставив в силе решение суда первой инстанции;
5) изменить решение, постановление, определение или вынести новый судебный акт, отменив решение суда первой инстанции или решение, постановление суда апелляционной инстанции, не передавая дело на новое рассмотрение, если по делу не требуется собирания или дополнительной проверки доказательств, обстоятельства дела установлены судом первой или апелляционной инстанции полно и правильно, но допущена ошибка в применении норм материального права.
Статья 383-21. Основания к отмене вступивших в законную силу
решений, постановлений и определений судов
первой и апелляционной инстанций в кассационном
порядке
Вступившие в законную силу решения, постановления и определения судов подлежат отмене в кассационном порядке по основаниям, предусмотренным частью первой статьи 364 настоящего Кодекса.
Статья 383-22. Акты суда кассационной инстанции
1. Акты суда кассационной инстанции выносятся в форме постановлений.
2. В постановлении суда кассационной инстанции должны быть указаны:
1) дата и место вынесения постановления;
2) наименование и состав суда, вынесшего постановление;
3) лицо, подавшее кассационные жалобу или протест;
4) краткое содержание обжалуемого акта суда первой и/или апелляционной инстанций, кассационных жалобы или протеста и письменных отзывов на них, объяснений лиц, участвующих при рассмотрении дела в кассационной инстанции;
5) мотивы, по которым суд пришел к своим выводам, и ссылка на законы, которыми суд руководствовался;
6) выводы по результатам рассмотрения кассационных жалобы или протеста.
3. При оставлении жалобы, протеста без удовлетворения в связи с отсутствием новых доводов в мотивировочной части кассационного постановления указывается только на отсутствие предусмотренных настоящим Кодексом оснований для внесения изменений в судебный акт либо его отмены.
В случае приведения в кассационных жалобе, протесте новых доводов, не являвшихся предметом рассмотрения в судах первой и апелляционной инстанций, в мотивировочной части должны быть указаны основания, по которым новые доводы признаны необоснованными.
4. Постановление кассационной инстанции должно быть изготовлено в окончательной форме в течение пяти дней. Допускается оглашение резолютивной части постановления, которая приобщается к материалам дела.
5. В случаях и порядке, предусмотренных статьями 230-232 настоящего Кодекса, суд кассационной инстанции вправе рассмотреть вопрос об исправлении описок и явных арифметических ошибок, вынести дополнительное постановление или разъяснить вынесенное постановление, не изменяя его существа. Постановление суда кассационной инстанции по указанным вопросам вступает в силу со дня вынесения.
Статья 383-23. Законная сила постановления суда кассационной
инстанции
Постановление суда кассационной инстанции вступает в законную силу с момента его оглашения.»;
42) статью 384 изложить в следующей редакции:
«Статья 384. Судебные акты, подлежащие пересмотру в порядке
судебного надзора
1. Вступившие в законную силу судебные акты местных и других судов в случае соблюдения кассационного порядка их обжалования могут быть пересмотрены в порядке надзора Верховным Судом Республики Казахстан по ходатайствам лиц, участвующих в деле, и протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан.
В исключительных случаях, предусмотренных в части третьей настоящей статьи, вступившие в законную силу решение суда первой инстанции, решение или постановление суда апелляционной инстанции могут быть пересмотрены в порядке судебного надзора по протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан.
2. Вступившие в законную силу акты местных и других судов Республики Казахстан, не обжалованные в кассационном порядке, проверке в порядке судебного надзора не подлежат.
3. Постановление надзорной судебной коллегии Верховного Суда Республики Казахстан может быть проверено в порядке судебного надзора в исключительных случаях, если принятое постановление может привести к тяжким необратимым последствиям для жизни, здоровья людей либо для экономики и безопасности Республики Казахстан.»;
43) часть первую статьи 385 изложить в следующей редакции:
«1. Ходатайства об оспаривании судебных актов, предусмотренных частью первой статьи 384 настоящего Кодекса, могут быть поданы сторонами и их представителями, другими лицами, участвующими в деле, в надзорную судебную коллегию Верховного Суда Республики Казахстан.»;
44) часть первую статьи 386 изложить в следующей редакции:
«1. Верховный Суд Республики Казахстан рассматривает дела по ходатайствам лиц, указанных в части первой статьи 385 настоящего Кодекса, и протестам Генерального Прокурора Республики Казахстан на вступившие в законную силу постановления кассационной инстанции, а также в случаях, предусмотренных частью первой статьи 384 настоящего Кодекса, акты судов первой и апелляционной инстанций в составе не менее пяти судей.»;
45) часть третью статьи 387 изложить в следующей редакции:
«3. Основанием к пересмотру в порядке надзора вступивших в законную силу решений, постановлений и определений является существенное нарушение норм материального либо процессуального права, которое привело к вынесению незаконного судебного акта.»;
46) в статье 391:
заголовок статьи изложить в следующей редакции:
«Статья 391. Содержание ходатайств об оспаривании судебного
акта и о принесении надзорного протеста»;
абзац первый части первой изложить в следующей редакции:
«1. Ходатайства об оспаривании судебного акта, подаваемого в Верховный Суд Республики Казахстан, и о принесении надзорного протеста, подаваемого в Генеральную прокуратуру Республики Казахстан, должны содержать:»;
47) в части первой статьи 393 слова «о пересмотре» заменить словами «об оспаривании»;
48) в частях первой и второй статьи 397 исключить слова «и обоснованность»;
49) подпункт 2) части четвертой статьи 398 изложить в следующей редакции:
«2) отменяет решение суда первой, апелляционной и кассационной инстанций полностью либо в части и направляет дело на новое рассмотрение в суд апелляционной или кассационной инстанции или в суд первой инстанции, если дело не рассматривалось в суде апелляционной инстанции. Суд надзорной инстанции не вправе устанавливать или считать доказанными обстоятельства, которые не были указаны в постановлении либо опровергнуты им, предрешать вопросы о достоверности или недостоверности того или иного доказательства, преимуществе одних доказательств перед другими, о том, какая норма материального права должна быть применена и какое постановление должно быть принято при новом рассмотрении дела;»;
50) в части первой статьи 399 слова «актов апелляционной инстанции» заменить словами «апелляционного постановления»;
51) статью 403 изложить в следующей редакции:
«Статья 403. Рассмотрение дела после отмены решения,
определения, постановления суда
1. После отмены в порядке надзора судебных актов дело подлежит рассмотрению в общем порядке.
2. Ходатайство, протест на новые судебные акты, вынесенные после отмены в апелляционном, кассационном порядке или в порядке надзора ранее состоявшихся судебных актов, могут быть поданы, принесены на общих основаниях, независимо от мотивов их отмены.».

3. В Кодекс Республики Казахстан от 10 декабря 2008 года «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» (Налоговый кодекс) (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2008 г., № 22-I, 22-II, ст. 112; 2009 г., № 2-3, ст. 16, 18; № 13-14, ст. 63; № 15-16, ст. 74; № 17, ст. 82; № 18, ст. 84; № 23, ст. 100; № 24, ст. 134; 2010 г., № 1-2, ст. 5; № 5, ст. 23; № 7, ст. 28, 29; № 11, ст. 58; № 15, ст. 71; № 17-18, ст. 112; № 22, ст. 130, 132; № 24, ст. 145, 146, 149; 2011 г., № 1, ст. 2, 3; № 2, ст. 21, 25; № 4, ст. 37; № 6, ст. 50; № 11, ст. 102; № 12, ст. 111; № 13, ст. 116; № 14, ст. 117; № 15, ст. 120; № 16, ст. 128; Закон Республики Казахстан от 24 ноября 2011 года «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам разграничения компетенции уполномоченных органов по государственному и бюджетному планированию и совершенствования бюджетного процесса», опубликованный в газетах «Егемен Қазақстан» и «Казахстанская правда» 29 ноября 2011 г.; Закон Республики Казахстан от 3 декабря 2011 года «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по экологическим вопросам», опубликованный в газетах «Егемен Қазақстан» и «Казахстанская правда» 8 декабря 2011 г.; Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам космической деятельности», опубликованный в газетах «Егемен Қазақстан» и «Казахстанская правда» 18 января 2012 г.):
пункт 1 статьи 548 дополнить подпунктом 1-2) следующего содержания:
«1-2) заключения соглашения об урегулировании спора в порядке медиации;».

4. В Закон Республики Казахстан от 5 декабря 1997 года «Об адвокатской деятельности» (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., № 22, ст. 328; 2001 г., № 15-16, ст. 236; 2003 г., № 11, ст. 65; 2004 г., № 23, ст. 142; 2007 г., № 2, ст. 18; № 9, ст. 67; № 10, ст. 69; 2009 г., № 8, ст. 44; № 19, ст. 88; № 24, ст. 130; 2010 г., № 5, ст. 23; Закон Республики Казахстан от 28 декабря 2011 года «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам адвокатуры», опубликованный в газетах «Егемен Қазақстан» и «Казахстанская правда» 10 января 2012 г.):
1) в пункте 8 статьи 8 слова «подпунктами 1), 1-1), 2), 8) и 10) пункта 1 статьи 34» заменить словами «подпунктами 1), 2), 3), 9), 10) и 12) пункта 1 статьи 34»;
2) в подпункте 2) пункта 2 статьи 8-1 слова «подпунктами 1), 1-1), 2), 8) и 10) пункта 1 статьи 34» заменить словами «подпунктами 1), 2), 3), 9), 10) и 12) пункта 1 статьи 34».

5. В Закон Республики Казахстан «О медиации» от 28 января 2011 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2011 г., № 2, ст. 27):
1) предложение второе пункта 2 статьи 23 изложить в следующей редакции:
«В случае необходимости срок проведения медиации может быть продлен сторонами до тридцати календарных дней, но не более шестидесяти календарных дней в совокупности с последующим направлением ими суду совместного письменного уведомления.»;
2) абзац второй пункта 5 статьи 27 изложить в следующей редакции:
«При этом уплаченная государственная пошлина подлежит возврату плательщику в порядке, предусмотренном Кодексом Республики Казахстан «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» (Налоговый кодекс).».
Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие с 1 июля 2012 года.
Статья 3. Рассмотрение дел, находящихся в судах, принятых к производству до 1 июля 2012 года, осуществляется по правилам процессуального законодательства, действовавшего до введения настоящего Закона в действие.

Президент
Республики Казахстан Н. НАЗАРБАЕВ