Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне адвокаттық қызмет және заң көмегі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2021 жылғы 9 маусымдағы № 49-VII ҚРЗ.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз.

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1. 2014 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексіне:

1) мазмұны мынадай мазмұндағы 65-1, 210-1 және 272-1-баптардың тақырыптарымен толықтырылсын:

"65-1-бап. Қорғалуға құқығы бар куә";

"210-1-бап. Адвокаттың қылмыстық іске қатысты ақпаратты білуі ықтимал адамға сұрау салу тәртібі";

"272-1-бап. Қорғаушы, жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокаттың сот сараптамасын жүргізу туралы сұрау салуы";

2) 7-бапта:

24) тармақтағы ", қорғалуға құқығы бар куә" деген сөздер алып тасталсын;

25) тармақ "күдікті" деген сөзден кейін ", қорғалуға құқығы бар куә" деген сөздермен толықтырылсын;

3) 55-баптың екінші бөлігінің 6) және 7) тармақтары "қорғаушы" деген сөзден кейін ", жәбiрленушiнiң өкілі" деген сөздермен толықтырылсын;

4) 56-баптың екінші бөлігінде:

үшінші абзацтың екінші сөйлемі алып тасталсын;

мынадай мазмұндағы төртінші және бесінші абзацтармен толықтырылсын:

"Қорғау тарапының, жәбірленуші өкілінің өтінішхаты бойынша осы Кодекстің 55-бабы екінші бөлігінің 1) тармағында көрсетілген мәселені қарау үшін сот отырысын тағайындау, сол бір мәселе бойынша қайта берілген, жаңа дәлелдер қамтылмаған шағымдарды қоспағанда, қорғау тарапы, жәбірленушінің өкілі әрекеттеріне (әрекетсіздігіне), шешіміне шағым жасайтын адамдарды тергеу судьясының тыңдауы қажет болған жағдайда міндетті болып табылады.

Сот отырысы тағайындалған жағдайда оның уақыты мен орны туралы қорғау тарапына, жәбірленушінің өкіліне және прокурорға алдын ала хабарланады.";

5) мынадай мазмұндағы 65-1-баппен толықтырылсын:

"65-1-бап. Қорғалуға құқығы бар куә

1. Егер адам қылмыстық құқық бұзушылық туралы арызда және хабарда оны жасаған адам ретінде көрсетілсе не қылмыстық процеске қатысатын куә оған қарсы айғақтар берсе, бірақ бұл адамға процестік ұстап алу қолданылмаса не оны күдікті деп тану туралы қаулы шығарылмаса, онда ол қорғалуға құқығы бар куә мәртебесін алады.

2. Қорғалуға құқығы бар куәнің:

1) сотқа дейінгі іс жүргізуді жүзеге асыратын адамнан өзіне тиесілі құқықтар туралы түсіндірме алуға;

2) сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адамнан қорғалуға құқығы бар куәнің мәртебесі туралы түсіндірме алуға;

3) осы Кодексте көзделген жағдайларда сараптама тағайындау туралы қаулымен танысуға;

4) осы Кодексте көзделген жағдайларда сараптаманың қорытындысымен танысуға;

5) айғақтар беруден бас тартуға;

6) өз бетінше немесе өзінің туыстары немесе сенім білдірілген адамдары арқылы қорғаушы ретінде адвокат шақыруға;

7) қорғаушысының қатысуымен айғақтар беруге;

8) ана тiлiнде немесе өзi білетін тiлде айғақтар беруге;

9) аудармашының тегiн көмегiн пайдалануға;

10) жауап алу хаттамасына өз айғақтарын өз қолымен жазуға;

11) жедел-іздестіру, қарсы барлау іс-шараларының және жасырын тергеу әрекеттерінің материалдарын, сондай-ақ оларда қамтылған дербес деректерді қоспағанда, осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген құжаттармен танысуға;

12) өзінің қатысуымен жүргізілген тергеу әрекеттерінің хаттамаларымен танысуға және оларға ескертулер беруге, дәлелдемелер ұсынуға;

13) өзінің құқықтары мен заңды мүдделеріне қатысты, оның ішінде сараптама жүргізу және қауіпсіздік шараларын қолдану туралы өтінішхаттар мәлімдеуге;

14) қарсылық білдірулерді мәлімдеуге;

15) өзіне қарсы куә болғандармен беттесуге;

16) анықтаушының, тергеушінің, прокурордың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым келтіруге құқығы бар.

3. Қорғалуға құқығы бар куә: соттың, прокурордың, сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адамның шақыруы бойынша келуге; тергеу әрекеттері жүргізілген кезде және сот отырысы уақытында белгіленген тәртіпті сақтауға міндетті.

4. Осы Кодекстiң 223 және 271-баптарында көрсетiлген жағдайларды қоспағанда, қорғалуға құқығы бар куәні сараптамаға немесе куәландырылуға тартуға болмайды.

5. Қорғалуға құқығы бар куәге қылмыстық процесті жүргізетін органның шақыруы бойынша дәлелді себептерсіз келмегені үшін осы Кодекстің 160-бабында белгіленген тәртіппен ақшалай өндіріп алу қолданылуы мүмкiн.";

6) 68-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Қорғалуға құқығы бар куәнің, күдіктінің, айыпталушының, сотталушының, сотталған адамның, ақталған адамның өтініші бойынша қорғаушының қатысуын қылмыстық процесті жүргізетін орган тиісті қаулыны адвокаттардың кәсіптік ұйымына қағаз жеткізгіште не заң көмегінің бірыңғай ақпараттық жүйесі арқылы электрондық құжат нысанында жіберу арқылы қамтамасыз етеді.";

7) 70-бапта:

екінші бөлікте:

3) тармақ "алуға қатысуға" деген сөздерден кейін ", күдікті деп тану, күдіктінің іс-әрекетін саралау туралы қаулыларды жариялау кезінде күдіктіге қатысуға, сондай-ақ осы қаулыларды прокурор келіскеннен кейін олардың көшірмелерін алуға" деген сөздермен толықтырылсын;

5) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"5) жедел-іздестіру және қарсы барлау іс-шаралары, жасырын тергеу әрекеттері туралы деректер қамтылған іс материалдарын қоспағанда, іске кіріскен кезден бастап өзінің қорғауындағы адамға қатысты істің мынадай материалдарымен:

адамның жасалған қылмыстық құқық бұзушылық туралы арызында, хабарында қамтылған дербес деректерді қоспағанда, осындай арызбен, хабармен;

осындай арызда, хабарда қамтылған дербес деректерді қоспағанда, оларды сотқа дейінгі тергеп-тексерудің бірыңғай тізілімінде тіркеу туралы баянатпен;

қорғаудағы адамның қатысуымен жүргізілген тергеу әрекеттерінің және процестік әрекеттердің хаттамаларымен;

бұлтартпау шарасын қолдану туралы қаулымен және бұлтартпау шарасын қолдануға санкция беру туралы сот алдындағы өтінішхатпен танысуға құқылы.

Өзінің қорғауындағы адамға қатысты сотқа дейінгі тергеп-тексеру органының:

сотқа дейінгі тергеп-тексеру материалдарын іс жүргізуге қабылдау;

тергеу, жедел-тергеу тобын құру;

қылмыстық іс бойынша сот ісін жүргізу тілін белгілеу;

оларда қамтылған дербес деректерді қоспағанда, жәбірленуші деп тану;

азаматтық талапкер деп тану;

күдікті деп тану;

күдіктінің іс-әрекетін саралау;

бұлтартпау шарасын санкциялау туралы өтінішхатты қозғау;

қорытынды беру үшін маманды тарту;

сот сараптамасын тағайындау;

мүлікке тыйым салуды қолдану;

сотқа дейінгі тергеп-тексеру мерзімдерін үзу;

сотқа дейінгі тергеп-тексеруді тоқтату;

тоқтатылған сотқа дейінгі тергеп-тексеруді қайта бастау;

қорғау тарапының шағымдарын, өтінішхаттарын қарау нәтижелері;

тінту, алу (олар аяқталғаннан кейін) жүргізу;

тергеу экспериментін жүргізу;

сараптамалық зерттеу үшін үлгілер алу туралы қаулыларының көшірмелерін ғылыми-техникалық құралдардың көмегімен түсіруге не сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адамнан алуға құқылы.

Сондай-ақ ғылыми-техникалық құралдардың көмегімен:

маман, сарапшы қорытындысының, өзінің қорғауындағы адамға қатысты қорытынды берудің мүмкін еместігі туралы хабардың;

тергеу әрекеттерін жүргізудің аяқталғаны және қылмыстық іс материалдарымен танысу құқығын түсіндіру туралы хабарламаның көшірмелерін түсіруге құқылы.

Мемлекеттік құпияларды немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді және айыптау куәларының тізімін қоспағанда, сотқа дейінгі тергеп-тексеру аяқталғаннан кейін қылмыстық істің барлық материалымен танысуға, одан кез келген көлемде кез келген мәліметтерді жазып алуға, ғылыми-техникалық құралдардың көмегімен көшірмелерін түсіруге құқылы;";

төртінші бөлік мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:

"Қорғаушы ретінде процестік әрекетті жүргізуге қатысатын адвокат сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адамның қатысуымен қорғалатын адамның өтініші бойынша қысқаша консультациялар беруге құқылы.";

8) 78-бапта:

бесінші және алтыншы бөліктер алып тасталсын;

жетінші бөліктегі ", оның ішінде қорғалуға құқығы бар куә," деген сөздер алып тасталсын;

сегізінші бөліктегі ", сондай-ақ дәлелді себептерсіз келмеген жағдайда қорғалуға құқығы бар куәға" деген сөздер алып тасталсын;

9) 112-баптың үшінші бөлігі "күдіктінің," деген сөзден кейін "қорғалуға құқығы бар куәнің," деген сөздермен толықтырылсын;

10) 122-баптың үшінші бөлігінде:

3) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"3) сот сараптамасы органына не осы Кодекстің 273-бабы бірінші бөлігінің 2) және 3) тармақтарында аталғандардың арасындағы адамға шарттық негізде сот сараптамасын жүргізу туралы сұрау салу жіберу;";

4) тармақтағы "тарту;" деген сөз "тарту арқылы, оның ішінде ғылыми-техникалық құралдарды пайдалана отырып алуға құқылы." деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы екінші және үшінші абзацтармен толықтырылсын:

"Маманды шарттық негізде тартқан кезде қорғаушы, жәбірленушінің өкілі оның осы Кодекстің 80-бабында көзделген құқықтары мен міндеттерін және Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 420 және 423-баптары бойынша қылмыстық жауаптылықты қолхат ресімдей отырып түсіндіреді.

Көрсетілген қолхат бір тәулік ішінде сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адамға іс материалдарына қоса тіркеу үшін жіберіледі;";

5) тармақтың екінші абзацы алып тасталсын;

11) 126-бапта:

бірінші және екінші бөліктер "Қылмыстық процесті жүргізетін орган" деген сөздерден кейін ", қорғаушы, жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокат" деген сөздермен толықтырылсын;

төртінші бөлік "хаттамасында" деген сөзден кейін ", ал қорғаушы, жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокаттың оларды пайдалануы сұрау салу актісінде" деген сөздермен толықтырылсын;

12) 159-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"159-бап. Ақшалай өндіріп алу

Осы Кодекстiң 65-1, 71, 78, 80, 81, 82, 90, 142, 144, 156 және 165-баптарында көзделген процестік мiндеттерді орындамағаны және сот отырысында тәртiп бұзғаны үшiн, адвокатты, прокурор мен сотталушыны қоспағанда, қорғалуға құқығы бар куәге, жәбiрленушiге, куәге, маманға, аудармашыға және өзге де адамдарға осы Кодекстің 160-бабында белгіленген мөлшерде және тәртіппен ақшалай өндіріп алу қолданылуы мүмкін.";

13) 201-бап мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

"3. Мыналар:

1) осы Кодексте көзделген тәртіппен процеске қатысушылардан шығатын сұрау салуларда, өтінішхаттарда, арыздарда, шағымдарда және өзге де процестік құжаттарда баяндалған қылмыстық іс бойынша мәліметтерді беру;

2) қылмыстық іс бойынша мәліметтерді оған қорғаушы, жәбірленушінің өкілі, шарттық негізде сарапшы, маман ретінде қатысуға тартылатын адамға, ол Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 423-бабы бойынша жауаптылықпен таныстырылған және тиісті қолхат ресімделе отырып, сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адамның не прокурордың келісуінсіз көрсетілген мәліметтерді жария етпеу туралы жазбаша міндеттемені берген жағдайда, беру сотқа дейінгі тергеп-тексеру деректерін жария ету болып табылмайды;";

14) мынадай мазмұндағы 210-1-баппен толықтырылсын:

"210-1-бап. Адвокаттың қылмыстық іске қатысты ақпаратты білуі ықтимал адамға сұрау салу тәртібі

1. Қорғаушы, жәбірленушінің өкілі ретінде іске қатысатын адвокат қылмыстық іске қатысты ақпаратты білуі ықтимал адамның ерікті келісімі негізінде оған сұрау салу жүргізуге құқылы.

2. Сұрау салуды жүргізу алдында адвокат қылмыстық іске қатысты ақпаратты білуі ықтимал адамға:

1) адвокатқа мәжбүрлеусіз ерікті түрде түсініктер беру, оның ішінде қылмыстық жазаланатын іс-әрекет немесе әкімшілік құқық бұзушылық жасағаны үшін оның өзін, жұбайын (зайыбын) немесе жақын туыстарын қудалауға алып келуі мүмкін түсініктер беруден бас тарту құқығын;

2) өзінің ана тілінде немесе өзі білетін тілде түсініктер беру құқығын;

3) сұрау салу актісінде түсініктерді өз қолымен жазу құқығын;

4) сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адамның және прокурордың келісуінсіз, қылмыстық іс бойынша адвокаттан өзіне белгілі болған мәліметтерді жария етуге жол берілмейтіндігін және Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 423-бабы бойынша жауаптылық туралы түсіндіруге міндетті.

3. Осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген әрекеттерден кейін адвокат сұрау салынатын адамға іс бойынша өзіне белгілі болғанның барлығын айтып беруді және сұрақтарға жауап беруді ұсынады. Осылайша алынған түсініктер және осы баптың екінші бөлігінде көзделген құқықтар мен міндеттерді түсіндіру сұрау салу актісінде бекітіледі, ол міндетті түрде сұрау салынған адамға оқу үшін көрсетіледі және оның қолтаңбасымен, сондай-ақ сұрау салуды жүргізген адвокаттың қолтаңбасымен куәландырылады.

4. Сұрау салу барысы мен нәтижелері жазбаша түрде не электрондық жеткізгіште көрсетіледі, олар адвокаттың өтінішхаты бойынша осы Кодексте көзделген тәртіппен қылмыстық іске қоса тіркелуге жатады.

5. Сұрау салуды жүргізу кезінде ғылыми-техникалық құралдарды қолдану міндетті болып табылады. Мұндай жазба үшін қолданылған техникалық құралдар туралы мәліметтер сұрау салу актісінде міндетті түрде көрсетілуге жатады.";

15) 214-1-баптың бірінші бөлігіндегі "78-бабының алтыншы бөлігінде" деген сөздер "65-1-бабының екінші бөлігінде" деген сөздермен ауыстырылсын;

16) 217-бапта:

бірінші бөліктің бірінші абзацы "адвокаты," деген сөзден кейін "сондай-ақ жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокат," деген сөздермен толықтырылсын;

екінші бөлік "адвокатына" деген сөзден кейін ", сондай-ақ жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокатқа" деген сөздермен толықтырылсын;

үшінші бөліктің бірінші және екінші абзацтары "адвокатының,", "қорғаушының," деген сөздерден кейін тиісінше "жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокаттың,", "жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокаттың," деген сөздермен толықтырылсын;

17) 271-баптың бірінші бөлігінің 3) және 4) тармақтары және ескертпесі "күдіктінің", "күдіктіге" деген сөздерден кейін тиісінше ", қорғалуға құқығы бар куәнің", ", қорғалуға құқығы бар куәге" деген сөздермен толықтырылсын;

18) 272-бапта:

жетінші және сегізінші бөліктер алып тасталсын;

он екінші бөліктің бірінші сөйлемі мынадай редакцияда жазылсын:

"12. Осы Кодекстің 272-1-бабының бірінші бөлігінде көзделген жағдайларды қоспағанда, қылмыстық процесті жүргізетін орган, егер сараптама жүргізілгенде күдіктінің, сараптамаға тартылатын қорғалуға құқығы бар куәнің, жәбірленушінің, айыпталушының, куәнің қатысуы қажет деп танылса, оларды сарапшыға жеткізуді қамтамасыз етеді.";

19) мынадай мазмұндағы 272-1-баппен толықтырылсын:

"272-1-бап. Қорғаушы, жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокаттың сот сараптамасын жүргізу туралы сұрау салуы

1. Қорғаушы, жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокаттың сұрау салуы негізінде осы Кодекстің 122-бабы үшінші бөлігінің 3) тармағында көзделген тәртіппен сот сараптамасын жүргізу қылмыстық процесті жүргізетін органнан зерттеу объектілерін талап ету қажет болмаған жағдайда жүргізіледі.

2. Сұрау салуда: адвокаттың тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе), оның адвокаттық қызметті жүзеге асыру құқығына арналған лицензияның нөмірі, сараптаманы тағайындау уақыты, орны; сараптама түрі; сараптама тағайындау үшін негіздер; сараптамаға жіберілетін объектілер және олардың шығу тегі туралы ақпарат, сондай-ақ зерттеу барысында көрсетілген объектілерді ықтимал толық немесе ішінара жоюға, олардың сыртқы түрін немесе негізгі қасиеттерін өзгертуге рұқсат; ол сот сараптамасын жүргізуді тапсыруға ниет білдірген сот сараптамасы органының, ұйымының атауы және (немесе) адамның тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе) көрсетіледі.

3. Қорғаушы, жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокаттың сот сараптамасын жүргізу туралы сұрау салуын жіберу туралы қылмыстық процесті жүргізетін адам бір мезгілде хабардар етіледі, ол сарапшыға қарсылық білдіруге осы Кодекстің 93-бабында көзделген негіздердің бар-жоғын тексереді, сондай-ақ қажет болған кезде сарапшыға қосымша сұрақтар жібереді.

4. Қорғаушы, жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокат сарапшыға сот сараптамасын жүргізу туралы сұрау салуды және сараптама объектілерін табыс етеді, оған осы Кодекстің 79-бабында көзделген құқықтар мен міндеттерді түсіндіреді және қолхат ала отырып, көрінеу жалған қорытынды бергені үшін қылмыстық жауаптылық туралы ескертеді.

Көрсетілген қолхат қорғаушы, жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокаттың хаты негізінде қылмыстық іс материалдарына қоса тігіледі. Сарапшының арыздары, өтінішхаттары және оларды қабылдамау уәждері де осылайша қоса тіркеледі.

5. Қорғаушы, жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокаттың сұрау салуы негізінде берілген сарапшы қорытындысы екі данада жасалады, оның біреуі – қылмыстық процесті жүргізетін адамға, екіншісі сот сараптамасын жүргізу туралы сұрау салудың бастамашысына жіберіледі.

6. Қорғаушы, жәбірленушінің өкілі болып табылатын адвокаттың сұрау салуы бойынша сот сараптамасын жүргізу кезінде оны жүргізуге байланысты шығыстарды өтеу, сондай-ақ сарапшының еңбегіне ақы төлеу осы Кодекстің 21-тарауының қағидалары бойынша жүргізіледі. Шығыстарды өтеу өзінің мүдделерінде сот сараптамасы жүргізілген адамға жүктеледі.";

20) 362-бапта:

екінші бөлік мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:

"Осы Кодекстің 112-бабының үшінші бөлігінде көзделген мән-жайлардың болуына байланысты дәлелдемелерді жол берілмейтін деп тану туралы өтінішхат мәлімделгенінен кейін тікелей шешіледі. Қалған жағдайларда ол сот тергеуі барысында да, үкімнің қаулысымен бір мезгілде кеңесу бөлмесіне кеткеннен кейін де шешілуі мүмкін. Өтінішхат бойынша сот шешімі осы Кодекстің 99-бабында көзделген тәртіппен ресімделеді.";

үшінші бөлік "тыңдағаннан кейін" деген сөздерден кейін "осы Кодекстің 99-бабында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде," деген сөздермен толықтырылсын.

2. 2014 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық-атқару кодексіне:

10-баптың бірінші бөлігі бірінші абзацының 7) тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"7) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен білікті заң көмегін, оның ішінде мемлекет кепілдік берген заң көмегін көрсету шеңберінде консультациялар, анықтамалар, құқықтық сипаттағы құжаттарды жасау түрінде, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 475-бабы үшінші бөлігінің бірінші абзацында және 476-бабының 4), 5), 5-1), 11), 13), 15), 17), 19) және 22) тармақтарында көзделген жағдайларда соттардың үкімдері мен қаулыларын орындау барысында ұсынылатын құжаттарды дайындау кезінде, сондай-ақ өзге де түрде алуға;".

3. 2015 жылғы 31 қазандағы Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексіне:

112-баптың бесінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Адамды заң көмегіне ақы төлеуден және өкілдік етуге байланысты шығыстарды өтеуден босату туралы сот ұйғарымы жазбаша нысанда немесе заң көмегінің бірыңғай ақпараттық жүйесі арқылы электрондық құжат нысанында азаматтық істі қарайтын соттың орналасқан жеріндегі аумақтық адвокаттар алқасына дереу жіберіледі, ол сот белгілеген мерзімде адвокаттың сотқа қатысуын қамтамасыз етуге міндетті.".

4. "Нотариат туралы" 1997 жылғы 14 шiлдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 3-баптың 6-тармағы мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

"Заң көмегін көрсету үшін қажетті нотариаттық әрекеттер туралы мәліметтерді бірыңғай нотариаттық ақпараттық жүйеден алуды адвокаттар заң көмегінің бірыңғай ақпараттық жүйесі арқылы электрондық цифрлық қолтаңба арқылы куәландырылған электрондық құжат нысанында адвокаттық сұрау салуды жіберу жолымен жүзеге асырады.";

2) 4-1-бап мынадай мазмұндағы 8-тармақпен толықтырылсын:

"8. Бірыңғай нотариаттық ақпараттық жүйе "Мемлекеттік мүлік туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен Республикалық нотариаттық палатаға сенімгерлік басқаруға беріледі.";

3) 15-баптың 4-тармағының төртінші бөлігіндегі "аумақтық әділет органына" деген сөздер "аумақтық нотариаттық палатаға" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 18-баптың 1-тармағының 7-1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"7-1) мөрін лицензияның қолданысы тоқтатыла тұрған кезеңде – аумақтық әділет органына, лицензияның қолданысы тоқтатылған жағдайда аумақтық нотариаттық палатаға тапсыруға;";

5) 22-баптың 3-тармағының бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Нотариаттық әрекеттер жасау үшін мөрге тапсырысты және оны нотариустарға беруді жүзеге асыруды мемлекеттік нотариус үшін – аумақтық әділет органы, жекеше нотариус үшін аумақтық нотариаттық палата жүргізеді.";

6) 26-2-баптың 1-тармағының үшінші бөлігіндегі "бір мерзімнен" деген сөздер "қатарынан екі мерзімнен" деген сөздермен ауыстырылсын;

7) 27-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 13) және 14) тармақшалармен толықтырылсын:

"13) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жекеше нотариустардың мөрлерін жасауға тапсырысты жүзеге асырады және оларды беруді жүргізеді;

14) жекеше нотариустар мөрлерінің бедерлері мен қолтаңбаларының үлгілерін аумақтық әділет органына жібереді.";

8) 29-баптың 4-тармағының үшінші бөлігіндегі "бір мерзімнен" деген сөздер "қатарынан екі мерзімнен" деген сөздермен ауыстырылсын;

9) 33-баптың 1-тармағының 8) тармақшасы "сәйкес" деген сөзден кейін "мемлекеттік" деген сөзбен толықтырылсын.

5. "Коммерциялық емес ұйымдар туралы" 2001 жылғы 16 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

17-баптың 2-тармағы "адвокаттық кеңселер" деген сөздерден кейін ", Республикалық заң консультанттары алқасы" деген сөздермен толықтырылсын.

6. "Сәйкестендiру нөмiрлерiнiң ұлттық тiзiлiмдерi туралы" 2007 жылғы 12 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

11-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 3-5) тармақшамен толықтырылсын:

"3-5) заң көмегін көрсету шеңберінде адвокаттық сұрау салуды жазбаша нысанда немесе заң көмегінің бірыңғай ақпараттық жүйесі арқылы электрондық цифрлық қолтаңба арқылы куәландырылған электрондық құжат нысанында жіберу кезінде адвокаттарға;".

7. "Атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы" 2010 жылғы 2 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1-баптың 1-1) тармақшасы мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:

"Атқарушылық іс жүргізудің мемлекеттік автоматтандырылған ақпараттық жүйесі "Мемлекеттік мүлік туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен Жеке сот орындаушыларының республикалық палатасына сенімгерлік басқаруға беріледі.".

8. "Жәбірленушілерге өтемақы қоры туралы" 2018 жылғы 10 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

6-баптың 1-тармағының бірінші бөлігінде:

1) тармақшаның екінші абзацында:

"120 (3-1-бөлігінде, 3-2-бөлігінің 1) тармағында және төртінші бөлігінде)" деген сөздер "120 (3-1-бөлігінің 1-тармағында, 3-2-бөлігінің 1) және 3) тармақтарында және төртінші бөлігінде)" деген сөздермен ауыстырылсын;

"121 (3-1-бөлігінде, 3-2-бөлігінің 1) тармағында және төртінші бөлігінде)" деген сөздер "121 (3-1-бөлігінің 1) тармағында, 3-2-бөлігінің 1) және 3) тармақтарында және төртінші бөлігінде)" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) тармақшаның екінші абзацындағы "3-2-бөлігінің 2) тармағында," деген сөздер алып тасталсын.

9. "Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы" 2018 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 2-баптың 2-тармағындағы "кодекстерінде" деген сөз "заңнамасында" деген сөзбен ауыстырылсын;

2) 17-баптағы "келісім" деген сөз "заң көмегін көрсету туралы жазбаша шарт" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 19-баптың 2-тармағы бірінші бөлігінің 6) тармақшасындағы "мүгедектерге;" деген сөз "мүгедектерге көрсетілуі мүмкін." деген сөздермен ауыстырылып, 7) тармақшасы алып тасталсын;

4) 24-бап мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

"Заң көмегінің бірыңғай ақпараттық жүйесінің ақпараттандыру объектілері "Мемлекеттік мүлік туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен Республикалық адвокаттар алқасына және Республикалық заң консультанттары алқасына сенімгерлік басқаруға беріледі.";

5) 28-бапта:

1-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Адвокаттардың мемлекет кепілдік берген заң көмегін көрсетуге қатысуын облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың адвокаттар алқасы уәкілетті органмен келісу бойынша, Республикалық адвокаттар алқасы айқындаған тәртіппен заң көмегінің бірыңғай ақпараттық жүйесі арқылы ұйымдастырады.";

4-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Қылмыстық процесті жүргізетін органдардың, соттардың немесе әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істерді қарауға уәкілеттік берілген органдардың (лауазымды адамдардың) тағайындауы бойынша білікті заң көмегін көрсету үшін адвокатты таңдау заң көмегінің бірыңғай ақпараттық жүйесінің көмегімен жүзеге асырылуы мүмкін.";

6-тармақ мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

"Республикалық адвокаттар алқасы жиырма бесінші желтоқсаннан кешіктірмей заң көмегінің бірыңғай ақпараттық жүйесінде мемлекет кепілдік берген заң көмегін көрсету жүйесіне қатысатын адвокаттардың тізімін орналастырады.";

10-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"10. Адвокаттар ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың бесінші күнінен кешіктірмей, өздері көрсеткен мемлекет кепілдік берген заң көмегі туралы есепті заң көмегінің бірыңғай ақпараттық жүйесі арқылы қалыптастырады.

Есеп нысанын Республикалық адвокаттар алқасының ұсынымдарын ескере отырып, уәкілетті орган бекітеді.";

11-тармақтың бірінші бөлігі "кешіктірмей" деген сөзден кейін ", заң көмегінің бірыңғай ақпараттық жүйесі арқылы" деген сөздермен толықтырылсын;

6) 32-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Сот әрекетке қабілетсіз не әрекет қабілеті шектеулі деп таныған не заңда белгіленген тәртіппен жойылмаған немесе алынбаған сотталғандығы бар адам адвокат бола алмайды.

Мыналар:

қылмыстық жауаптылықтан Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде босатылған адам – осындай оқиғалар басталғаннан кейін үш жыл бойы;

теріс себептер бойынша мемлекеттік және әскери қызметтен, құқық қорғау органдарынан, арнаулы мемлекеттік органдардан шығарылған, сондай-ақ судья лауазымынан босатылған адам – шығарылған (босатылған) күннен бастап үш жыл бойы;

әкімшілік сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасаған адам – осындай оқиғалар басталғаннан кейін үш жыл бойы;

осы Заңның 44-бабы 4-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензиядан айырылған адам – сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап үш жыл бойы;

теріс себептер бойынша заң консультанттары палатасының тізілімінен шығарылған адам – шығарылған күннен бастап үш жыл бойы адвокат бола алмайды.";

7) 33-бапта:

2-тармақтағы "Адвокат" деген сөз "Осы Заңның 63-бабының 7-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда, адвокат" деген сөздермен ауыстырылсын;

3-тармақта:

бірінші абзацтағы ", процестік заңға сәйкес" деген сөздер алып тасталсын;

8) тармақшадағы "алдын ала тергеу" деген сөздер "сотқа дейінгі тергеп-тексеру" деген сөздермен ауыстырылсын;

11-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"11. Адвокаттың Қазақстан Республикасы Жоғары Сот Кеңесінің және коммерциялық ұйымның байқаушы кеңесінің (директорлар кеңесінің) құрамына кіру, дауды шешу үшін тиісті төреліктің төрешісі болып сайлану немесе тағайындалу, сондай-ақ оқытушылық, ғылыми немесе шығармашылық қызметпен айналысу жағдайларынан басқа ретте, мемлекеттiк қызметте болуына және кәсіпкерлік қызметпен айналысуына, өзге де ақы төленетін лауазымда болуына тыйым салынады.

Коммерциялық ұйымның байқаушы кеңесінің (директорлар кеңесінің) құрамына кірген жағдайда, адвокат осы ұйымға және онымен үлестес тұлғаларға заң көмегін көмек көрсетуге құқылы емес.

Адвокат адвокаттық қызметті адвокаттар алқасында, Республикалық адвокаттар алқасында, адвокаттардың халықаралық қоғамдық бірлестіктерінде ақы төленетін сайланбалы және тағайындалатын лауазымдардағы жұмыспен қоса атқаруға құқылы.";

8) 36-бапта:

1-тармақ мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

"Егер адвокат адвокаттық кеңсенің әріптесі болып табылса, онда оның кәсіптік жауапкершілігін сақтандыру шартын жасасуды адвокаттық кеңсе жүзеге асыруы мүмкін.";

3-тармақтың бірінші бөлігі "сақтанушының" деген сөзден кейін "(сақтандырылғанның)" деген сөзбен толықтырылсын;

9) 38-баптың 4-тармағының екінші бөлігі "шешім" деген сөзден кейін "өтініш берушінің өтініші адвокаттар алқасының төралқасына келіп түскен күннен бастап" деген сөздермен толықтырылсын;

10) 44-баптың 4-тармағында:

2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"2) осы Заңның 55-бабы 2-тармағының 8) тармақшасына сәйкес адвокаттар алқасы жүргізген аттестаттау нәтижелері бойынша белгіленген біліктіліктің жеткіліксіздігі салдарынан адвокаттың өз кәсіптік міндеттерін орындауы мүмкін болмаған;";

4) тармақшадағы "адвокаттың" деген сөз "лицензиаттың" деген сөзбен ауыстырылсын;

11) 45-баптың 1-тармағының 1) тармақшасындағы "және анықтамалар" деген сөздер алып тасталсын;

12) 46-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Адвокат куәлігінің нысанын және оны толтыру тәртібін Республикалық адвокаттар алқасының төралқасы әзірлейді және бекітеді.

Адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензиядан айырылуына немесе оның қолданысының тоқтатылуына, сондай-ақ қолданысының тоқтатыла тұруына байланысты адвокаттар алқасына мүшеліктен шығарылған адам тиісті шешім қабылданғаннан кейін өзінің куәлігін өзі мүшесі болған адвокаттар алқасына тапсыруға міндетті.";

13) 54-баптың 2-тармағының 6) тармақшасындағы "не бір жылдан аз адвокаттық қызмет өтілі бар адвокаттар" деген сөздер "адвокаттар не бір жылдан аз адвокаттық қызмет өтілі бар жастар" деген сөздермен ауыстырылсын;

14) 55-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Адвокаттар алқасының төралқасы адвокаттар алқасының алқалы атқарушы органы болып табылады.

Дәл сол бір адамдар адвокаттар алқасының төралқасында қатарынан екі мерзімнен артық бола алмайды.";

15) 56-баптың 1-тармағының үшінші бөлігіндегі "бір мерзімнен" деген сөздер "қатарынан екі мерзімнен" деген сөздермен ауыстырылсын;

16) 57-баптың 3-тармағының бірінші бөлігіндегі "екі" деген сөз "төрт" деген сөзбен ауыстырылсын;

17) мынадай мазмұндағы 58-1-баппен толықтырылсын:

"58-1-бап. Адвокаттар тізілімі

1. Республикалық адвокаттар алқасы заң көмегінің бірыңғай ақпараттық жүйесінде адвокаттар тізілімін қалыптастырады.

2. Адвокаттар тізілімі мынадай мәліметтерді қамтиды:

1) адвокаттың тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе), оның туған күні;

2) адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензияның нөмірі мен берілген күні;

3) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың адвокаттар алқасына мүше болу күні;

4) адвокаттық қызмет ұйымының адвокат таңдаған нысаны, заңды мекенжайы, байланыс телефондарының нөмірлері;

5) адвокатқа қатысты тәртіптік жазалау шараларының болуы немесе болмауы;

6) адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензияның қолданысын тоқтата тұру күні мен негіздері;

7) адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензияның қолданысын тоқтату күні мен негіздері;

8) адвокаттар алқасына мүшелікті тоқтата тұру не тоқтату күні мен негіздері.

3. Адвокат Республикалық адвокаттар алқасын адвокаттар тізілімінде қамтылған ақпаратты өзгертуге алып келетін кез келген оқиғалардың басталғаны туралы жазбаша нысанда немесе электрондық құжат жіберу арқылы осындай оқиғалар басталған күннен кейінгі күннен бастап үш жұмыс күні ішінде хабардар етуге міндетті.

4. Қазақстан Республикасының заңдарында қол жеткізу шектелген мәліметтерді қоспағанда, адвокаттар тізілімінде қамтылған ақпарат жалпыға бірдей қолжетімді болып табылады.";

18) 61-баптың 1-тармағының 2) тармақшасы "алқасының" деген сөзден кейін "және Республикалық адвокаттар алқасының" деген сөздермен толықтырылсын;

19) 63-баптың 7-тармағының екінші сөйлемі мынадай редакцияда жазылсын:

"Заң көмегін көрсету туралы шартты адвокаттық кеңсе өз атынан, соған кіретін барлық әріптестердің тапсырмасы бойынша, солардың есебінен және мүдделерінде жасасады.";

20) 65-баптың 8-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"8. Республикалық адвокаттар алқасы адвокаттар тізілімін жаңартылған күйде жүргізеді.";

21) 66-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Республикалық алқаның жарғысында Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де ережелер қамтылуы мүмкін.";

22) 67-баптың 2-тармағы екінші бөлігінің 10), 11), 12), 13), 14), 15), 16), 17), 20) және 21) тармақшалары алып тасталсын;

23) 68-баптың 3-тармағы мынадай мазмұндағы 18-1), 18-2), 18-3), 18-4), 18-5), 18-6), 18-7), 18-8), 18-9) және 18-10) тармақшалармен толықтырылсын:

"18-1) заң көмегін көрсету стандарттарын уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;

18-2) заң көмегін көрсету сапасының өлшемшарттарын уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;

18-3) адвокаттық мантияның нысаны мен сипаттамасын бекітеді;

18-4) адвокат куәлігінің нысанын және оны толтыру тәртібін әзірлейді және бекітеді;

18-5) адвокаттардың тағылымдамадан өтушілерінің тағылымдамадан өту тәртібі туралы ережені уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;

18-6) адвокаттардың біліктілігін арттыру стандарттарын уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;

18-7) адвокаттардың біліктілігін арттыру тәртібін бекітеді;

18-8) адвокаттық сұрау салудың нысанын, оны ресімдеу және жіберу тәртібін уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;

18-9) адвокаттардың тәртіптік комиссиясы туралы ережені бекітеді;

18-10) адвокатураның тәртіптік комиссиясы туралы ережені бекітеді;";

24) 70-баптың 3-тармағының бірінші бөлігіндегі "екі" деген сөз "төрт" деген сөзбен ауыстырылсын;

25) 72-бапта:

1-тармақтың жетінші бөлігіндегі "екі" деген сөз "төрт" деген сөзбен ауыстырылсын;

2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Тәртіптік істі адвокаттардың тәртіптік комиссиясы бұзушылық анықталған күннен бастап екі айдан аспайтын мерзімде қарайды. Тәртіптік іс жүргізу адвокат еңбекке уақытша жарамсыз болған және ол іссапарда болған жағдайларда тоқтатыла тұруы мүмкін. Тоқтата тұру мерзімі тәртіптік істі қараудың жалпы мерзіміне қосылмайды.";

4-тармақтағы "деректердің" деген сөз "негіздердің" деген сөзбен ауыстырылсын;

8-тармақтағы "екі" деген сөз "бес" деген сөзбен ауыстырылсын;

9-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"9. Адвокаттардың тәртіптік комиссиясының шешіміне осы шешім жария етілген кезден бастап үш ай ішінде адвокатураның тәртіптік комиссиясында немесе сотта дау айтылуы мүмкін.";

26) 73-баптың 1-тармағының жетінші бөлігіндегі "екі" деген сөз "төрт" деген сөзбен ауыстырылсын;

27) 5-тарау мынадай мазмұндағы 76-1, 77-1 және 77-2-баптармен толықтырылсын:

"76-1-бап. Заң консультанты қызметінің кепілдіктері

1. Қазақстан Республикасының заңдарында тікелей көзделген жағдайлардан басқа, заң консультантының құқықтары шектелмеуге тиіс. Заң консультантының заңды қызметіне араласу не кедергі келтіру Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылыққа алып келеді.

2. Мемлекеттік органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары және заңды тұлғалар заң консультантының заң көмегін көрсетуіне байланысты сұрау салуына он жұмыс күні ішінде жазбаша жауап беруге міндетті.

Егер ақпарат қол жеткізу шектелген ақпаратқа жатқызылған жағдайда, заң консультантына сұрау салынған мәліметтерді беруден бас тартылуы мүмкін.

3. Заң консультантының қабылданған тапсырманы орындау кезінде сотта және басқа да мемлекеттік және мемлекеттік емес органдар мен ұйымдарда заң көмегін көрсетуге қажетті компьютерлерді, смартфондарды және өзге де техникалық құралдарды Қазақстан Республикасының процестік заңнамасында белгіленген тәртіппен пайдалануға құқығы бар.";

"77-1-бап. Заң консультантының көмекшілері

1. Заң консультанттарының көмекшілері болуы мүмкін.

2. Заң консультантының көмекшілері еңбек шарты негізінде жұмыс істей алады.

Заң консультанттарының көмекшілері заң консультантының нұсқауы бойынша және жауапкершілігімен оның тапсырмаларын орындауға құқылы.

77-2-бап. Заң консультантының құпиясы

1. Заң консультантына жүгіну фактісі, көмек сұрап өтініш жасаған тұлғамен және басқа да адамдармен ауызша және жазбаша келіссөздердің мазмұны туралы, көмек сұрап өтініш жасаған тұлғаның мүддесінде қабылданатын әрекеттердің сипаты мен нәтижелері туралы мәліметтер заң консультантының құпиясын құрайды.

2. Заң консультанттары, олардың көмекшілері, заң консультанттары палаталарының және олардың органдарының лауазымды адамдары, сондай-ақ заң консультантының мәртебесінен айырылған адам заң көмегін көрсетуге байланысты және (немесе) өзінің кәсіптік қызметін жүзеге асыру нәтижесінде алынған қандай да бір мәліметтерді жария етуге, сондай-ақ өз мүддесінде немесе үшінші тұлғалардың мүддесінде пайдалануға құқылы емес.

3. Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, заң консультантының құпиясына жататын мәліметтерді көмек сұрап өтініш жасаған тұлғаның келісуінсіз жария еткені үшін осы баптың 2-тармағында аталған адамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

4. "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға мәліметтер мен ақпарат ұсыну заң консультантының құпиясын жария ету болып табылмайды.

5. Кәсіптік құпияны сақтау міндеті уақытпен шектелмейді.

6. Заң консультанттары, олардың көмекшілері, заң консультанттары палаталарының және олардың органдарының лауазымды адамдары, сондай-ақ заң консультанты мәртебесінен айырылған адам кәсіптік құпияны сақтау, оның ішінде оны санкцияланбаған қол жеткізуден қорғау үшін қажетті шаралар қабылдауға міндетті.";

28) 78-баптың 1-тармағындағы "елу" деген сөз "екі жүз" деген сөздермен ауыстырылсын;

29) мынадай мазмұндағы 78-1-баппен толықтырылсын:

"78-1 бап. Республикалық заң консультанттары алқасы

1. Республикалық заң консультанттары алқасы – облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың кемінде үштен екісінің атынан өкілдік ететін заң консультанттары палаталарының ерікті мүшелігіне негізделген, қызметі мен өкілеттіктері осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасында, алқа жарғысында айқындалатын және өзінің мүшелері болып табылатын заң консультанттары палаталарына қатысты және олардың мүдделерінде жүзеге асырылатын коммерциялық емес ұйым.

Республикалық заң консультанттары алқасын облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың кемінде үштен екісінің атынан өкілдік ететін заң консультанттары палаталары өкілдерінің құрылтай съезі құрады.

2. Мыналар:

1) жоғары басқару органы – заң консультанттары палаталары өкілдерінің съезі;

2) тұрақты негізде жұмыс істейтін атқарушы басқару органы – төраға басқаратын басқарма;

3) қаржылық-шаруашылық қызметті ішкі бақылау органы – ревизиялық комиссия (ревизор) Республикалық заң консультанттары алқасының басқару органдары болып табылады.

3. Республикалық заң консультанттары алқасы:

1) заң консультанттары палаталарының қызметін үйлестіруді жүзеге асырады;

2) мемлекеттік органдарда, мемлекеттік емес ұйымдарда, оның ішінде шетелдік және халықаралық ұйымдарда заң консультанттары палаталарының мүдделерін білдіреді;

3) заң көмегі мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерді әзірлеуге қатысады және әдістемелік материалдар әзірлейді;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына және халықаралық шарттарға қайшы келмейтін өзге де қызметті жүзеге асырады.

4. Республикалық заң консультанттары алқасының төрағасы жасырын дауыс беру арқылы төрт жыл мерзімге сайланады. Бұл ретте дәл сол бір адам алқа төрағасының лауазымын қатарынан екі мерзімнен артық атқара алмайды.

5. Республикалық заң консультанттары алқасы төрағасының өкілеттіктері алқаның жарғысында айқындалады.

6. Республикалық заң консультанттары алқасының съезі Республикалық заң консультанттары алқасының жалпы мұқтаждықтарына заң консультанттарының палаталары жүзеге асыратын ай сайынғы жарналардың мөлшері мен тәртібін айқындайды.

7. Республикалық заң консультанттары алқасының басқармасы барлық түсімдер мен шығыстар туралы ақпаратты қамтитын, Республикалық заң консультанттары алқасының қаржылық-шаруашылық қызметі туралы жылдық есепті жасайды және оны Республикалық заң консультанттары алқасының интернет-ресурсында орналастырады.

8. Республикалық заң консультанттары алқасының ревизиялық комиссиясы (ревизоры) Республикалық заң консультанттары алқасының қаржылық-шаруашылық қызметі туралы жылдық есепті тексеруді жүргізеді және оның нәтижелерін Республикалық заң консультанттары алқасының интернет-ресурсында орналастырады.";

30) 88-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"88-бап. Заң консультанттары палатасының жарналары

Заң консультанттары палатасында жыл сайынғы мүшелік жарналар белгіленеді.

Жыл сайынғы мүшелік жарналардың мөлшері тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің он бес еселенген мөлшерінен кем болмауға және жетпіс бес еселенген мөлшерінен аспауға тиіс.

Жүктілігі және босануы бойынша не бала үш жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты демалыста болған кезеңде заң консультанттары және еңбекке уақытша қабілетсіздігі салдарынан қатарынан екі айдан астам кәсіптік қызметті жүзеге асырмаған заң консультанттары мүшелік жарна төлеуден босатылады.

Кәсіптік қызметін ауылдық елді мекендерде жүзеге асыратын не бір жылдан аз кәсіптік қызмет өтілі бар заң консультанттары мүшелік жарналарды белгіленген мөлшерлеменің елу пайызы мөлшерінде төлейді.

Кіру жарналарына тыйым салынады.".

2-бап.

1. Осы Заң 2021 жылғы 11 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 8-тармағын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін заң консультанттары палаталарының тізіліміне енгізілген заң консультанттары палаталары осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап алты ай ішінде өз қызметін осы Заң талаптарына сәйкес келтіреді.

3. Заң консультанттарының палаталары осы баптың 2-тармағының талабын орындамаған жағдайда заң консультанттары палаталарының тізілімінен алып тасталуға тиіс.

4. "Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 67-бабы 2-тармағының екінші бөлігі 22) тармақшасының қолданысы 2026 жылғы 1 қаңтарға дейін тоқтатыла тұрсын, тоқтатыла тұру кезеңінде осы тармақша мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"22) адвокаттар алқалары Республикалық адвокаттар алқасының жалпы мұқтаждықтарына аударатын ай сайынғы жарналардың мөлшері мен жүзеге асырылу тәртібін айқындау жатады, бұл ретте жарналардың мөлшері әрбір адвокат үшін есептелуге және тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген кемінде бір айлық есептік көрсеткішті құрауға тиіс.

Адвокат "Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 55-бабы 2-тармағының 6) тармақшасына сәйкес адвокаттар алқасына мүшелік жарна төлеуден босатылған жағдайда, ол үшін Республикалық адвокаттар алқасына ай сайынғы жарнаның мөлшері есептелмейді. Адвокат "Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 54-бабы 2-тармағының 6) тармақшасына сәйкес белгіленген мөлшерлеменің елу пайызы мөлшерінде жарна төлеген кезде, ол үшін Республикалық адвокаттар алқасына ай сайынғы жарнаның мөлшері белгіленген жарнаның елу пайызы мөлшерінде есептеледі;".

5. Осы Заңның 1-бабының 9-тармағы 29) тармақшасы он алтыншы абзацының қолданысы 2026 жылғы 1 қаңтарға дейін тоқтатыла тұрсын, тоқтатыла тұру кезеңінде осы абзац мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"6. Республикалық заң консультанттары алқасының съезі Республикалық заң консультанттары алқасының жалпы мұқтаждықтарына заң консультанттарының палаталары аударатын ай сайынғы жарналардың мөлшері мен жүзеге асырылу тәртібін айқындайды, бұл ретте жарналардың мөлшері әрбір заң консультанты үшін есептелуге және тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген кемінде бір айлық есептік көрсеткішті құрауға тиіс.

Заң консультанты "Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 88-бабына сәйкес заң консультанттары палатасына мүшелік жарна төлеуден босатылған жағдайда, ол үшін Республикалық заң консультанттары алқасына жарнаның мөлшері есептелмейді. Заң консультанты "Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 88-бабына сәйкес белгіленген мөлшерлеменің елу пайызы мөлшерінде жарна төлеген кезде, ол үшін Республикалық заң консультанттары алқасына ай сайынғы жарнаның мөлшері белгіленген жарнаның елу пайызы мөлшерінде есептеледі.".

Қазақстан Республикасының
Президенті	Қ. ТОҚАЕВ

О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам адвокатской деятельности и юридической помощи

Закон Республики Казахстан от 9 июня 2021 года № 49-VII ЗРК

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 4 июля 2014 года:

1) оглавление дополнить заголовками статей 65-1, 210-1 и 272-1 следующего содержания:

"Статья 65-1. Свидетель, имеющий право на защиту";

"Статья 210-1. Порядок опроса адвокатом лица, предположительно владеющего информацией, относящейся к уголовному делу";

"Статья 272-1. Запрос адвоката, являющегося защитником, представителем потерпевшего, о производстве судебной экспертизы";

2) в статье 7:

в пункте 24) слова ", свидетель, имеющий право на защиту" исключить;

пункт 25) после слова "подозреваемый" дополнить словами ", свидетель, имеющий право на защиту";

3) пункты 6) и 7) части второй статьи 55 после слова "защитника," дополнить словами "представителя потерпевшего,";

4) в части второй статьи 56:

предложение второе абзаца третьего исключить;

дополнить абзацами четвертым и пятым следующего содержания:

"По ходатайству стороны защиты, представителя потерпевшего назначение судебного заседания для рассмотрения вопроса, указанного в пункте 1) части второй статьи 55 настоящего Кодекса, обязательно в случае необходимости заслушивания следственным судьей лиц, действия (бездействие), решение которых обжалуются стороной защиты, представителем потерпевшего, за исключением жалоб, поданных повторно по одному и тому же вопросу, не содержащих новых доводов.

В случае назначения судебного заседания о его времени и месте заблаговременно извещаются сторона защиты, представитель потерпевшего и прокурор.";

5) дополнить статьей 65-1 следующего содержания:

"Статья 65-1. Свидетель, имеющий право на защиту

1. В случае если на лицо указано в заявлении и сообщении об уголовном правонарушении как на лицо, его совершившее, либо против него дает показания свидетель, участвующий в уголовном процессе, но к данному лицу не применено процессуальное задержание либо не вынесено постановление о признании его подозреваемым, то оно приобретает статус свидетеля, имеющего право на защиту.

2. Свидетель, имеющий право на защиту, имеет право:

1) получить от лица, осуществляющего досудебное производство, разъяснение принадлежащих ему прав;

2) получить от лица, осуществляющего досудебное расследование, разъяснение о статусе свидетеля, имеющего право на защиту;

3) ознакомиться с постановлением о назначении экспертизы в случаях, предусмотренных настоящим Кодексом;

4) ознакомиться с заключением экспертизы в случаях, предусмотренных настоящим Кодексом;

5) отказаться от дачи показаний;

6) самостоятельно или через своих родственников или доверенных лиц пригласить адвоката в качестве защитника;

7) давать показания в присутствии защитника;

8) давать показания на родном языке или языке, которым владеет;

9) пользоваться бесплатной помощью переводчика;

10) собственноручной записи своих показаний в протоколе допроса;

11) знакомиться с документами, указанными в части первой настоящей статьи, за исключением материалов оперативно-розыскных, контрразведывательных мероприятий и негласных следственных действий, а также содержащихся в них персональных данных;

12) знакомиться с протоколами следственных действий, произведенных с его участием, и подавать на них замечания, представлять доказательства;

13) заявлять ходатайства, касающиеся его прав и законных интересов, в том числе о производстве экспертизы и применении мер безопасности;

14) заявлять отводы;

15) на очную ставку с теми, кто свидетельствует против него;

16) приносить жалобы на действия (бездействие) дознавателя, следователя, прокурора.

3. Свидетель, имеющий право на защиту, обязан: являться по вызовам суда, прокурора, лица, осуществляющего досудебное расследование; соблюдать установленный порядок при производстве следственных действий и во время судебного заседания.

4. Свидетель, имеющий право на защиту, не может быть подвергнут экспертизе или освидетельствован, за исключением случаев, указанных в статьях 223 и 271 настоящего Кодекса.

5. За неявку без уважительных причин по вызову органа, ведущего уголовный процесс, на свидетеля, имеющего право на защиту, может быть наложено денежное взыскание в порядке, установленном статьей 160 настоящего Кодекса.";

6) часть вторую статьи 68 изложить в следующей редакции:

"2. По просьбе свидетеля, имеющего право на защиту, подозреваемого, обвиняемого, подсудимого, осужденного, оправданного участие защитника обеспечивается органом, ведущим уголовный процесс, путем направления в профессиональную организацию адвокатов соответствующего постановления на бумажном носителе либо в форме электронного документа через единую информационную систему юридической помощи.";

7) в статье 70:

в части второй:

пункт 3) дополнить словами ", присутствовать при объявлении подозреваемому постановлений о признании подозреваемым, квалификации деяния подозреваемого, а также получить копии этих постановлений после их согласования прокурором";

пункт 5) изложить в следующей редакции:

"5) с момента вступления в дело знакомиться со следующими материалами дела в отношении его подзащитного, за исключением материалов дела, содержащих данные об оперативно-розыскных и контрразведывательных мероприятиях, негласных следственных действиях:

заявлением, сообщением лица о совершенном уголовном правонарушении, за исключением содержащихся в них персональных данных;

рапортом о регистрации такого заявления, сообщения в едином реестре досудебного расследования, за исключением содержащихся в них персональных данных;

протоколами следственных и процессуальных действий, произведенных с участием подзащитного;

постановлением о применении меры пресечения и ходатайством перед судом о даче санкции на применение меры пресечения.

С помощью научно-технических средств вправе снимать либо получать от лица, осуществляющего досудебное расследование, копии постановлений органа досудебного расследования в отношении его подзащитного о (об):

принятии материалов досудебного расследования в производство;

создании следственной, следственно-оперативной группы;

установлении языка судопроизводства по уголовному делу;

признании потерпевшим, за исключением содержащихся в них персональных данных;

признании гражданским истцом;

признании подозреваемым;

квалификации деяния подозреваемого;

возбуждении ходатайства о санкционировании меры пресечения;

привлечении специалиста для дачи заключения;

назначении судебной экспертизы;

наложении ареста на имущество;

прерывании сроков досудебного расследования;

прекращении досудебного расследования;

возобновлении прекращенного досудебного расследования;

результатах рассмотрения жалоб, ходатайств стороны защиты;

производстве обыска, выемки (после их завершения);

производстве следственного эксперимента;

получении образцов для экспертного исследования.

А также с помощью научно-технических средств вправе снимать копии:

заключения специалиста, эксперта, сообщения о невозможности дачи заключения в отношении его подзащитного;

уведомления об окончании производства следственных действий и разъяснении права на ознакомление с материалами уголовного дела.

По окончании досудебного расследования вправе знакомиться со всеми материалами уголовного дела, выписывать из него любые сведения в любом объеме, снимать копии с помощью научно-технических средств, за исключением сведений, составляющих государственные секреты или иную охраняемую законом тайну, и списка свидетелей обвинения;";

часть четвертую дополнить абзацем вторым следующего содержания:

"Адвокат, участвующий в производстве процессуального действия в качестве защитника, вправе давать по просьбе подзащитного краткие консультации в присутствии лица, осуществляющего досудебное расследование.";

8) в статье 78:

части пятую и шестую исключить;

в части седьмой слова ", в том числе имеющий право на защиту," исключить;

в части восьмой слова ", а также свидетеля, имеющего право на защиту, в случае его неявки без уважительных причин" исключить;

9) часть третью статьи 112 после слова "подозреваемого," дополнить словами "свидетеля, имеющего право на защиту,";

10) в части третьей статьи 122:

пункт 3) изложить в следующей редакции:

"3) направления запроса о производстве на договорной основе судебной экспертизы в орган судебной экспертизы либо лицу из числа указанных в пунктах 2) и 3) части первой статьи 273 настоящего Кодекса;";

пункт 4) дополнить абзацами вторым и третьим следующего содержания:

"При привлечении специалиста на договорной основе защитник, представитель потерпевшего разъясняют его права и обязанности, предусмотренные статьей 80 настоящего Кодекса, и уголовную ответственность по статьям 420 и 423 Уголовного кодекса Республики Казахстан с оформлением расписки.

Указанная расписка в течение суток направляется лицу, осуществляющему досудебное расследование, для приобщения к материалам дела;";

абзац второй пункта 5) исключить;

11) в статье 126:

части первую и вторую после слов "органом, ведущим уголовный процесс," дополнить словами "адвокатом, являющимся защитником, представителем потерпевшего,";

часть четвертую после слов "судебного заседания" дополнить словами ", а адвокатом, являющимся защитником, представителем потерпевшего, – в акте опроса";

12) статью 159 изложить в следующей редакции:

"Статья 159. Денежное взыскание

За неисполнение процессуальных обязанностей, предусмотренных статьями 65-1, 71, 78, 80, 81, 82, 90, 142, 144, 156 и 165 настоящего Кодекса, и нарушение порядка в судебном заседании на свидетеля, имеющего право на защиту, потерпевшего, свидетеля, специалиста, переводчика и иных лиц, за исключением адвоката, прокурора и подсудимого, может быть наложено денежное взыскание в размере и порядке, которые установлены статьей 160 настоящего Кодекса.";

13) статью 201 дополнить частью третьей следующего содержания:

"3. Не являются разглашением данных досудебного расследования:

1) передача сведений по уголовному делу, изложенных в запросах, ходатайствах, заявлениях, жалобах и иных процессуальных документах, исходящих от участников процесса в порядке, предусмотренном настоящим Кодексом;

2) представление сведений по уголовному делу лицу, привлекаемому к участию в нем защитником, представителем потерпевшего на договорной основе в качестве эксперта, специалиста, при условии ознакомления его с ответственностью по статье 423 Уголовного кодекса Республики Казахстан и дачи им письменного обязательства о неразглашении указанных сведений без согласия лица, осуществляющего досудебное расследование, либо прокурора с оформлением соответствующей расписки.";

14) дополнить статьей 210-1 следующего содержания:

"Статья 210-1. Порядок опроса адвокатом лица, предположительно владеющего информацией, относящейся к уголовному делу

1. Адвокат, участвующий в деле в качестве защитника, представителя потерпевшего, вправе на основе добровольного согласия лица, предположительно владеющего информацией, относящейся к уголовному делу, произвести его опрос.

2. Перед производством опроса адвокат обязан разъяснить лицу, предположительно владеющему информацией, относящейся к уголовному делу:

1) право давать пояснения адвокату добровольно без принуждения, в том числе отказаться от дачи пояснений, которые могут повлечь для него самого, его супруга (супруги) или близких родственников преследование за совершение уголовно наказуемого деяния или административного правонарушения;

2) право давать пояснения на своем родном языке или языке, которым владеет;

3) право собственноручной записи пояснений в акте опроса;

4) недопустимость разглашения ставших ему известными от адвоката сведений по уголовному делу без согласия лица, осуществляющего досудебное расследование, и прокурора и ответственность по статье 423 Уголовного кодекса Республики Казахстан.

3. После действий, указанных в части второй настоящей статьи, адвокат предлагает опрашиваемому лицу рассказать все известное ему по делу и ответить на вопросы. Полученные таким образом пояснения и разъяснения прав и обязанностей, предусмотренных частью второй настоящей статьи, закрепляются актом опроса, который в обязательном порядке предъявляется для прочтения опрошенному лицу и удостоверяется его подписью, а также подписью адвоката, проводившего опрос.

4. Ход и результаты опроса отражаются в письменном виде либо на электронном носителе, которые по ходатайству адвоката подлежат приобщению к уголовному делу в порядке, предусмотренном настоящим Кодексом.

5. Применение научно-технических средств при проведении опроса обязательно. Сведения о примененных для такой записи технических средствах подлежат обязательному отражению в акте опроса.";

15) в части первой статьи 214-1 слова "частью шестой статьи 78" заменить словами "частью второй статьи 65-1";

16) в статье 217:

абзац первый части первой после слов "в качестве защитника," дополнить словами "а также адвокат, являющийся представителем потерпевшего,";

часть вторую после слов "в качестве защитника" дополнить словами ", а также адвокат, являющийся представителем потерпевшего";

абзацы первый и второй части третьей после слова "защитника," дополнить словами "адвоката, являющегося представителем потерпевшего,";

17) пункты 3) и 4) части первой и примечание статьи 271 после слова "подозреваемого" дополнить словами ", свидетеля, имеющего право на защиту";

18) в статье 272:

части седьмую и восьмую исключить;

предложение первое части двенадцатой изложить в следующей редакции:

"12. Орган, ведущий уголовный процесс, обеспечивает доставление к эксперту подозреваемого, свидетеля, имеющего право на защиту, подвергающегося экспертизе, потерпевшего, обвиняемого, свидетеля, если признано необходимым их присутствие при проведении экспертизы, за исключением случаев, предусмотренных частью первой статьи 272-1 настоящего Кодекса.";

19) дополнить статьей 272-1 следующего содержания:

"Статья 272-1. Запрос адвоката, являющегося защитником, представителем потерпевшего, о производстве судебной экспертизы

1. Производство судебной экспертизы в порядке, предусмотренном пунктом 3) части третьей статьи 122 настоящего Кодекса, на основании запроса адвоката, являющегося защитником, представителем потерпевшего, производится в случае отсутствия необходимости в истребовании объектов исследования от органа, ведущего уголовный процесс.

2. В запросе указываются: фамилия, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность) адвоката, номер лицензии на право осуществления им адвокатской деятельности, время, место назначения экспертизы; вид экспертизы; основания для назначения экспертизы; объекты, направляемые на экспертизу, и информация об их происхождении, а также разрешение на возможное полное или частичное уничтожение указанных объектов, изменение их внешнего вида или основных свойств в ходе исследования; наименование органа, организации судебной экспертизы и (или) фамилия, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность) лица, которому он намерен поручить производство судебной экспертизы.

3. О направлении запроса адвоката, являющегося защитником, представителем потерпевшего, о производстве судебной экспертизы одновременно уведомляется лицо, ведущее уголовный процесс, которое проверяет наличие оснований к отводу эксперта, предусмотренных статьей 93 настоящего Кодекса, а также при необходимости направляет эксперту дополнительные вопросы.

4. Адвокат, являющийся защитником, представителем потерпевшего, вручает эксперту запрос о производстве судебной экспертизы и объекты экспертизы, разъясняет ему права и обязанности, предусмотренные статьей 79 настоящего Кодекса, и предупреждает об уголовной ответственности за дачу заведомо ложного заключения с отобранием расписки.

Указанная расписка приобщается к материалам уголовного дела на основании письма адвоката, являющегося защитником, представителем потерпевшего. Таким же образом приобщаются заявления, ходатайства эксперта и мотивы их отклонения.

5. Заключение эксперта, данное на основании запроса адвоката, являющегося защитником, представителем потерпевшего, составляется в двух экземплярах, один из которых направляется лицу, ведущему уголовный процесс, другой – инициатору запроса о производстве судебной экспертизы.

6. При производстве судебной экспертизы по запросу адвоката, являющегося защитником, представителем потерпевшего, возмещение расходов, связанных с ее производством, а также оплата труда эксперта производятся по правилам главы 21 настоящего Кодекса. Возмещение расходов возлагается на лицо, в интересах которого производилась судебная экспертиза.";

20) в статье 362:

часть вторую дополнить абзацем вторым следующего содержания:

"Ходатайство о признании доказательств недопустимыми в связи с наличием обстоятельств, предусмотренных частью третьей статьи 112 настоящего Кодекса, разрешается непосредственно после его заявления. В остальных случаях оно может быть разрешено как в ходе судебного следствия, так и после удаления в совещательную комнату одновременно с постановлением приговора. Решение суда по ходатайству оформляется в порядке, предусмотренном статьей 99 настоящего Кодекса.";

часть третью после слова "разбирательства," дополнить словами "в порядке и сроки, которые установлены статьей 99 настоящего Кодекса,".

2. В Уголовно-исполнительный кодекс Республики Казахстан от 5 июля 2014 года:

подпункт 7) абзаца первого части первой статьи 10 изложить в следующей редакции:

"7) получение квалифицированной юридической помощи, в том числе в рамках оказания гарантированной государством юридической помощи, в виде консультаций, справок, составления документов правового характера, а также при подготовке документов, представляемых в ходе исполнения приговоров и постановлений судов в случаях, предусмотренных абзацем первым части третьей статьи 475 и пунктами 4), 5), 5-1), 11), 13), 15), 17), 19) и 22) статьи 476 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан, а также ином виде в порядке, установленном законами Республики Казахстан;".

3. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 31 октября 2015 года:

часть пятую статьи 112 изложить в следующей редакции:

"5. Определение суда об освобождении лица от оплаты юридической помощи и возмещения расходов, связанных с представительством, незамедлительно направляется в письменной форме или в форме электронного документа через единую информационную систему юридической помощи в территориальную коллегию адвокатов по месту нахождения суда, рассматривающего гражданское дело, которая в установленный судом срок обязана обеспечить участие адвоката в суде.".

4. В Закон Республики Казахстан от 14 июля 1997 года "О нотариате":

1) пункт 6 статьи 3 дополнить частью третьей следующего содержания:

"Получение из единой нотариальной информационной системы сведений о нотариальных действиях, необходимых для оказания юридической помощи, осуществляется адвокатами путем направления адвокатского запроса в форме электронного документа, удостоверенного посредством электронной цифровой подписи, через единую информационную систему юридической помощи.";

2) статью 4-1 дополнить пунктом 8 следующего содержания:

"8. Единая нотариальная информационная система передается в доверительное управление Республиканской нотариальной палате в порядке, установленном Законом Республики Казахстан "О государственном имуществе".";

3) в части четвертой пункта 4 статьи 15 слова "нотариуса в территориальный орган юстиции" заменить словами "нотариуса в территориальную нотариальную палату";

4) подпункт 7-1) пункта 1 статьи 18 изложить в следующей редакции:

"7-1) сдать печать в территориальный орган юстиции на период приостановления действия лицензии, в случае прекращения действия лицензии – в территориальную нотариальную палату;";

5) часть первую пункта 3 статьи 22 изложить в следующей редакции:

"3. Осуществление заказа и выдачи нотариусам печати для совершения нотариальных действий производится для государственного нотариуса территориальным органом юстиции, для частного нотариуса – территориальной нотариальной палатой.";

6) в части третьей пункта 1 статьи 26-2 слова "одного срока" заменить словами "двух сроков подряд";

7) пункт 1 статьи 27 дополнить подпунктами 13) и 14) следующего содержания:

"13) осуществляет заказ на изготовление печатей частных нотариусов и производит их выдачу в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан;

14) направляет оттиски печатей и образцы подписей частных нотариусов в территориальный орган юстиции.";

8) в части третьей пункта 4 статьи 29 слова "одного срока" заменить словами "двух сроков подряд";

9) подпункт 8) пункта 1 статьи 33 после слова "печатей" дополнить словом "государственных".

5. В Закон Республики Казахстан от 16 января 2001 года "О некоммерческих организациях":

пункт 2 статьи 17 после слов "адвокатские конторы" дополнить словами ", Республиканская коллегия юридических консультантов".

6. В Закон Республики Казахстан от 12 января 2007 года "О национальных реестрах идентификационных номеров":

пункт 1 статьи 11 дополнить подпунктом 3-5) следующего содержания:

"3-5) адвокатам в рамках оказания юридической помощи при направлении адвокатского запроса в письменной форме или форме электронного документа, удостоверенного посредством электронной цифровой подписи, через единую информационную систему юридической помощи;".

7. В Закон Республики Казахстан от 2 апреля 2010 года "Об исполнительном производстве и статусе судебных исполнителей":

подпункт 1-1) статьи 1 дополнить абзацем вторым следующего содержания:

"Государственная автоматизированная информационная система исполнительного производства передается в доверительное управление Республиканской палате частных судебных исполнителей в порядке, установленном Законом Республики Казахстан "О государственном имуществе";".

8. В Закон Республики Казахстан от 10 января 2018 года "О Фонде компенсации потерпевшим":

в части первой пункта 1 статьи 6:

в абзаце втором подпункта 1):

слова "120 (частью 3-1, пунктом 1) части 3-2 и частью четвертой)" заменить словами "120 (пунктом 1) части 3-1, пунктами 1) и 3) части 3-2 и частью четвертой)";

слова "121 (частью 3-1, пунктом 1) части 3-2 и частью четвертой)" заменить словами "121 (пунктом 1) части 3-1, пунктами 1) и 3) части 3-2 и частью четвертой)";

в абзаце втором подпункта 3) слова "пунктом 2) части 3-2," исключить.

9. В Закон Республики Казахстан от 5 июля 2018 года "Об адвокатской деятельности и юридической помощи":

1) в пункте 2 статьи 2 слово "кодексами" заменить словом "законодательством";

2) в статье 17 слово "соглашения" заменить словами "письменного договора об оказании юридической помощи";

3) подпункт 7) части первой пункта 2 статьи 19 исключить;

4) статью 24 дополнить частью третьей следующего содержания:

"Объекты информатизации единой информационной системы юридической помощи передаются в доверительное управление Республиканской коллегии адвокатов и Республиканской коллегии юридических консультантов в порядке, установленном Законом Республики Казахстан "О государственном имуществе".";

5) в статье 28:

часть первую пункта 1 изложить в следующей редакции:

"1. Участие адвокатов в оказании гарантированной государством юридической помощи организуется коллегией адвокатов области, города республиканского значения, столицы посредством единой информационной системы юридической помощи в порядке, определенном Республиканской коллегией адвокатов по согласованию с уполномоченным органом.";

часть вторую пункта 4 изложить в следующей редакции:

"Выбор адвоката для оказания квалифицированной юридической помощи по назначению органов, ведущих уголовный процесс, судов или органов (должностных лиц), уполномоченных рассматривать дела об административных правонарушениях, может осуществляться с помощью единой информационной системы юридической помощи.";

пункт 6 дополнить частью второй следующего содержания:

"Республиканская коллегия адвокатов не позднее двадцать пятого декабря размещает в единой информационной системе юридической помощи список адвокатов, участвующих в системе оказания гарантированной государством юридической помощи.";

пункт 10 изложить в следующей редакции:

"10. Адвокаты ежемесячно формируют отчет об оказанной ими гарантированной государством юридической помощи не позднее пятого числа месяца, следующего за отчетным, через единую информационную систему юридической помощи.

Форма отчета утверждается уполномоченным органом с учетом рекомендаций Республиканской коллегии адвокатов.";

часть первую пункта 11 после слова "юстиции" дополнить словами "через единую информационную систему юридической помощи";

6) пункт 2 статьи 32 изложить в следующей редакции:

"2. Адвокатом не может быть лицо, признанное судом недееспособным либо ограниченно дееспособным либо имеющее непогашенную или неснятую в установленном законом порядке судимость.

Адвокатом также не может быть лицо:

освобожденное от уголовной ответственности на основании пунктов 3), 4), 9), 10) и 12) части первой статьи 35 или статьи 36 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан, – в течение трех лет после наступления таких событий;

уволенное по отрицательным мотивам с государственной и воинской службы, из правоохранительных, специальных государственных органов, а также освобожденное от должности судьи, – в течение трех лет со дня увольнения (освобождения);

совершившее административное коррупционное правонарушение, – в течение трех лет после наступления таких событий;

лишенное лицензии на занятие адвокатской деятельностью по основаниям, предусмотренным подпунктами 1) и 2) пункта 4 статьи 44 настоящего Закона, – в течение трех лет со дня вступления в законную силу судебного решения;

исключенное из реестра палаты юридических консультантов по отрицательным мотивам, – в течение трех лет с даты исключения.";

7) в статье 33:

пункт 2 дополнить словами ", за исключением случая, предусмотренного пунктом 7 статьи 63 настоящего Закона";

в пункте 3:

в абзаце первом слова "в соответствии с процессуальным законом" исключить;

в подпункте 8) слова "предварительного следствия" заменить словами "досудебного расследования";

пункт 11 изложить в следующей редакции:

"11. Адвокату запрещается состоять на государственной службе и заниматься предпринимательской деятельностью, занимать иную оплачиваемую должность, кроме случаев вхождения в состав Высшего Судебного Совета Республики Казахстан и наблюдательного совета (совета директоров) коммерческой организации, избрания или назначения арбитром соответствующего арбитража для разрешения спора, а также занятия преподавательской, научной или творческой деятельностью.

В случае вхождения в состав наблюдательного совета (совета директоров) коммерческой организации адвокат не вправе оказывать юридическую помощь данной организации и ее аффилированным лицам.

Адвокат вправе совмещать адвокатскую деятельность с работой на оплачиваемых выборных и назначаемых должностях в коллегии адвокатов, Республиканской коллегии адвокатов, международных общественных объединениях адвокатов.";

8) в статье 36:

пункт 1 дополнить частью третьей следующего содержания:

"В случае если адвокат является партнером адвокатской конторы, то заключение договора страхования его профессиональной ответственности может быть осуществлено адвокатской конторой.";

часть первую пункта 3 после слова "страхователя" дополнить словом "(застрахованного)";

9) часть вторую пункта 4 статьи 38 дополнить словами "со дня поступления обращения заявителя в президиум коллегии адвокатов";

10) в пункте 4 статьи 44:

подпункт 2) изложить в следующей редакции:

"2) невозможности исполнения адвокатом своих профессиональных обязанностей вследствие недостаточной квалификации, установленной по результатам аттестации, проведенной коллегией адвокатов в соответствии с подпунктом 8) пункта 2 статьи 55 настоящего Закона;";

в подпункте 4) слово "адвокатом" заменить словом "лицензиатом";

11) в подпункте 1) пункта 1 статьи 45 слова "и справки" исключить;

12) пункт 2 статьи 46 изложить в следующей редакции:

"2. Форма удостоверения адвоката и порядок его заполнения разрабатываются и утверждаются президиумом Республиканской коллегии адвокатов.

Лицо, исключенное из членства коллегии адвокатов ввиду лишения или прекращения действия лицензии на занятие адвокатской деятельностью, а также приостановления ее действия, после принятия соответствующего решения обязано сдать свое удостоверение в коллегию адвокатов, членом которой оно являлось.";

13) в подпункте 6) пункта 2 статьи 54 слова "либо имеющие" заменить словами ", либо молодежь, имеющая";

14) пункт 1 статьи 55 изложить в следующей редакции:

"1. Президиум коллегии адвокатов является коллегиальным исполнительным органом коллегии адвокатов.

Одни и те же лица не могут состоять в президиуме коллегии адвокатов более двух сроков подряд.";

15) в части третьей пункта 1 статьи 56 слова "одного срока" заменить словами "двух сроков подряд";

16) в части первой пункта 3 статьи 57 слово "двух" заменить словом "четырех";

17) дополнить статьей 58-1 следующего содержания:

"Статья 58-1. Реестр адвокатов

1. Республиканская коллегия адвокатов формирует реестр адвокатов в единой информационной системе юридической помощи.

2. Реестр адвокатов содержит следующие сведения:

1) фамилию, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность) адвоката, дату его рождения;

2) номер и дату выдачи лицензии на занятие адвокатской деятельностью;

3) дату вступления в члены коллегии адвокатов области, города республиканского значения, столицы;

4) выбранную адвокатом форму организации адвокатской деятельности, юридический адрес, номера контактных телефонов;

5) наличие или отсутствие мер дисциплинарного взыскания в отношении адвоката;

6) дату и основания приостановления действия лицензии на занятие адвокатской деятельностью;

7) дату и основания прекращения действия лицензии на занятие адвокатской деятельностью;

8) дату и основания приостановления либо прекращения членства в коллегии адвокатов.

3. Адвокат обязан уведомлять Республиканскую коллегию адвокатов в письменной форме или путем направления электронного документа о наступлении любых событий, влекущих за собой изменение информации, содержащейся в реестре адвокатов, в течение трех рабочих дней со дня, следующего за днем наступления таких событий.

4. Информация, содержащаяся в реестре адвокатов, является общедоступной, за исключением сведений, доступ к которым ограничен законами Республики Казахстан.";

18) подпункт 2) пункта 1 статьи 61 дополнить словами "и Республиканской коллегии адвокатов";

19) предложение второе пункта 7 статьи 63 изложить в следующей редакции:

"Договор об оказании юридической помощи может заключаться адвокатской конторой от своего имени, по поручению, за счет и в интересах всех партнеров, входящих в нее.";

20) пункт 8 статьи 65 изложить в следующей редакции:

"8. Республиканская коллегия адвокатов ведет реестр адвокатов в актуальном состоянии.";

21) пункт 2 статьи 66 изложить в следующей редакции:

"2. Устав Республиканской коллегии может содержать иные положения, не противоречащие законодательству Республики Казахстан.";

22) подпункты 10), 11), 12), 13), 14), 15), 16), 17), 20) и 21) части второй пункта 2 статьи 67 исключить;

23) пункт 3 статьи 68 дополнить подпунктами 18-1), 18-2), 18-3), 18-4), 18-5), 18-6), 18-7), 18-8), 18-9) и 18-10) следующего содержания:

"18-1) утверждает стандарты оказания юридической помощи по согласованию с уполномоченным органом;

18-2) утверждает критерий качества оказания юридической помощи по согласованию с уполномоченным органом;

18-3) утверждает форму и описание адвокатской мантии;

18-4) разрабатывает и утверждает форму удостоверения адвоката и порядок его заполнения;

18-5) утверждает положение о порядке прохождения стажировки стажерами адвокатов по согласованию с уполномоченным органом;

18-6) утверждает стандарты повышения квалификации адвокатов по согласованию с уполномоченным органом;

18-7) утверждает порядок повышения квалификации адвокатов;

18-8) утверждает форму, порядок оформления и направления адвокатского запроса по согласованию с уполномоченным органом;

18-9) утверждает положение о дисциплинарной комиссии адвокатов;

18-10) утверждает положение о дисциплинарной комиссии адвокатуры;";

24) в части первой пункта 3 статьи 70 слово "двух" заменить словом "четырех";

25) в статье 72:

в части седьмой пункта 1 слово "два" заменить словом "четыре";

пункт 2 изложить в следующей редакции:

"2. Дисциплинарное дело рассматривается дисциплинарной комиссией адвокатов в срок не более двух месяцев со дня выявления нарушения. Дисциплинарное производство может быть приостановлено в случаях временной нетрудоспособности адвоката и нахождения его в командировке. Срок приостановления не включается в общий срок рассмотрения дисциплинарного дела.";

в пункте 4 слово "данных" заменить словом "оснований";

в пункте 8 слово "двух" заменить словом "пяти";

пункт 9 изложить в следующей редакции:

"9. Решение дисциплинарной комиссии адвокатов может быть оспорено в дисциплинарной комиссии адвокатуры или суде в течение трех месяцев с момента оглашения данного решения.";

26) в части седьмой пункта 1 статьи 73 слово "два" заменить словом "четыре";

27) главу 5 дополнить статьями 76-1, 77-1 и 77-2 следующего содержания:

"Статья 76-1. Гарантии деятельности юридического консультанта

1. Права юридического консультанта не подлежат ограничениям, кроме случаев, прямо предусмотренных законами Республики Казахстан. Вмешательство либо воспрепятствование законной деятельности юридического консультанта влечет ответственность, предусмотренную законами Республики Казахстан.

2. Государственные органы, органы местного самоуправления и юридические лица обязаны в течение десяти рабочих дней дать письменный ответ на запрос юридического консультанта, связанный с оказанием им юридической помощи.

В представлении юридическому консультанту запрошенных сведений может быть отказано в случае, если информация отнесена к информации с ограниченным доступом.

3. Юридический консультант при выполнении принятого поручения имеет право использовать в суде и других государственных и негосударственных органах и организациях компьютеры, смартфоны и иные технические средства, необходимые для оказания юридической помощи, в порядке, установленном процессуальным законодательством Республики Казахстан.";

"Статья 77-1. Помощники юридического консультанта

1. Юридические консультанты могут иметь помощников.

2. Помощники юридического консультанта могут работать на основе трудового договора.

Помощники юридических консультантов вправе по указанию и под ответственность юридического консультанта выполнять его поручения.

Статья 77-2. Тайна юридического консультанта

1. Тайну юридического консультанта составляют факт обращения к юридическому консультанту, сведения о содержании устных и письменных переговоров с лицом, обратившимся за помощью, и другими лицами, о характере и результатах действий, предпринимаемых в интересах лица, обратившегося за помощью.

2. Юридические консультанты, их помощники, должностные лица палат юридических консультантов и их органов, а также лицо, утратившее статус юридического консультанта, не вправе разглашать, а также использовать в своих интересах или интересах третьих лиц какие-либо сведения, полученные в связи с оказанием юридической помощи и (или) в результате осуществления своей профессиональной деятельности.

3. За разглашение сведений, относящихся к тайне юридического консультанта, без согласия лица, обратившегося за помощью, за исключением случаев, предусмотренных законодательством Республики Казахстан, лица, указанные в пункте 2 настоящей статьи, несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

4. Представление сведений и информации в уполномоченный орган по финансовому мониторингу в соответствии с Законом Республики Казахстан "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма" не является разглашением тайны юридического консультанта.

5. Обязанность хранения профессиональной тайны не ограничена во времени.

6. Юридические консультанты, их помощники, должностные лица палат юридических консультантов и их органов, а также лицо, утратившее статус юридического консультанта, обязаны принимать необходимые меры для сохранения профессиональной тайны, в том числе и ее защиты от несанкционированного доступа.";

28) в пункте 1 статьи 78 слово "пятидесяти" заменить словом "двухсот";

29) дополнить статьей 78-1 следующего содержания:

"Статья 78-1. Республиканская коллегия юридических консультантов

1. Республиканская коллегия юридических консультантов – некоммерческая организация, основанная на добровольном членстве палат юридических консультантов, представляющих не менее двух третей областей, городов республиканского значения и столицы, деятельность и полномочия которой определяются настоящим Законом, иным законодательством Республики Казахстан, уставом коллегии и осуществляются в отношении и интересах палат юридических консультантов, являющихся ее членами.

Республиканская коллегия юридических консультантов образуется учредительным съездом представителей палат юридических консультантов, представляющих не менее двух третей областей, городов республиканского значения и столицы.

2. Органами управления Республиканской коллегии юридических консультантов являются:

1) высший орган управления – съезд представителей палат юридических консультантов;

2) постоянно действующий исполнительный орган управления – правление, возглавляемое председателем;

3) орган внутреннего контроля за финансово-хозяйственной деятельностью – ревизионная комиссия (ревизор).

3. Республиканская коллегия юридических консультантов:

1) осуществляет координацию деятельности палат юридических консультантов;

2) представляет интересы палат юридических консультантов в государственных органах, негосударственных организациях, в том числе иностранных и международных;

3) принимает участие в разработке нормативных правовых актов и разрабатывает методические материалы по вопросам юридической помощи;

4) осуществляет иную деятельность, не противоречащую законодательству Республики Казахстан и международным договорам.

4. Председатель Республиканской коллегии юридических консультантов избирается тайным голосованием сроком на четыре года. При этом одно и то же лицо не может занимать должность председателя коллегии более двух сроков подряд.

5. Полномочия председателя Республиканской коллегии юридических консультантов определяются ее уставом.

6. Съезд Республиканской коллегии юридических консультантов определяет размер и порядок осуществления ежемесячных взносов, отчисляемых палатами юридических консультантов на общие нужды Республиканской коллегии юридических консультантов.

7. Правление Республиканской коллегии юридических консультантов составляет годовой отчет о финансово-хозяйственной деятельности Республиканской коллегии юридических консультантов, включающий информацию обо всех поступлениях и расходах, и размещает его на интернет-ресурсе Республиканской коллегии юридических консультантов.

8. Ревизионная комиссия (ревизор) Республиканской коллегии юридических консультантов проводит проверку годового отчета о финансово-хозяйственной деятельности Республиканской коллегии юридических консультантов и размещает ее результаты на интернет-ресурсе Республиканской коллегии юридических консультантов.";

30) статью 88 изложить в следующей редакции:

"Статья 88. Взносы палаты юридических консультантов

В палате юридических консультантов устанавливаются ежегодные членские взносы.

Размер ежегодных членских взносов должен составлять не менее пятнадцатикратного и не более семидесятипятикратного размера месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год.

От уплаты членского взноса освобождаются юридические консультанты на период нахождения в отпуске по беременности и родам либо по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет и юридические консультанты, не осуществляющие профессиональную деятельность более двух месяцев подряд вследствие временной нетрудоспособности.

Юридические консультанты, осуществляющие профессиональную деятельность в сельских населенных пунктах либо имеющие стаж профессиональной деятельности менее одного года, уплачивают членские взносы в размере пятидесяти процентов от установленной ставки.

Вступительные взносы запрещены.".

Статья 2.

1. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением пункта 8 статьи 1, который вводится в действие с 11 января 2021 года.

2. Палаты юридических консультантов, внесенные в реестр палат юридических консультантов до введения в действие настоящего Закона, приводят свою деятельность в соответствие с требованиями настоящего Закона в течение шести месяцев со дня введения в действие настоящего Закона.

3. Палаты юридических консультантов в случае невыполнения требования пункта 2 настоящей статьи подлежат исключению из реестра палат юридических консультантов.

4. Приостановить до 1 января 2026 года действие подпункта 22) части второй пункта 2 статьи 67 Закона Республики Казахстан "Об адвокатской деятельности и юридической помощи", установив, что в период приостановления данный подпункт действует в следующей редакции:

"22) определение размера и порядка осуществления ежемесячных взносов, отчисляемых коллегиями адвокатов на общие нужды Республиканской коллегии адвокатов, при этом размер взносов должен исчисляться за каждого адвоката и составлять не менее одного месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год.

В случае освобождения адвоката от уплаты членского взноса в коллегию адвокатов в соответствии с подпунктом 6) пункта 2 статьи 55 Закона Республики Казахстан "Об адвокатской деятельности и юридической помощи" размер ежемесячного взноса в Республиканскую коллегию адвокатов за него не исчисляется. При уплате адвокатом взноса в размере пятидесяти процентов от установленной ставки в соответствии с подпунктом 6) пункта 2 статьи 54 Закона Республики Казахстан "Об адвокатской деятельности и юридической помощи" размер ежемесячного взноса в Республиканскую коллегию адвокатов исчисляется за него в размере пятидесяти процентов от установленного взноса.".

5. Приостановить до 1 января 2026 года действие абзаца шестнадцатого подпункта 29) пункта 9 статьи 1 настоящего Закона, установив, что в период приостановления данный абзац действует в следующей редакции:

"6. Съезд Республиканской коллегии юридических консультантов определяет размер и порядок осуществления ежемесячных взносов, отчисляемых палатами юридических консультантов на общие нужды Республиканской коллегии юридических консультантов, при этом размер взносов должен исчисляться за каждого юридического консультанта и составлять не менее одного месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год.

В случае освобождения юридического консультанта от уплаты членского взноса в палату юридических консультантов в соответствии со статьей 88 Закона Республики Казахстан "Об адвокатской деятельности и юридической помощи" размер взноса в Республиканскую коллегию юридических консультантов за него не исчисляется. При уплате юридическим консультантом взноса в размере пятидесяти процентов от установленной ставки в соответствии со статьей 88 Закона Республики Казахстан "Об адвокатской деятельности и юридической помощи" размер ежемесячного взноса в Республиканскую коллегию юридических консультантов исчисляется за него в размере пятидесяти процентов от установленного взноса.".

Президент Республики Казахстан

К. ТОКАЕВ