Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне есірткі, психотроптық заттардың, сол тектестердің, прекурсорлардың және күшті әсер ететін заттардың заңсыз айналымына қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2025 жылғы 2 қаңтардағы № 150-VIII ҚРЗ

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз.

      1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

      1. 2014 жылғы 3 шiлдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiне:

      1) 297-бапта:

      тақырыптағы "дайындау, қайта өңдеу, иемдену, сақтау, тасымалдау," деген сөздер "иемдену, сақтау, тасымалдау, оларды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      бірінші бөлікте:

      бірінші абзацтағы "дайындау, қайта өңдеу," деген сөздер алып тасталсын;

      екінші абзацтағы "он" деген сөз "сегіз" деген сөзбен ауыстырылсын;

      екінші бөліктің екінші абзацындағы "он екі" деген сөздер "он" деген сөзбен ауыстырылсын;

      үшінші бөлікте:

      4) және 5) тармақтар алып тасталсын;

      екінші абзацтағы "он жылдан он бес жылға" деген сөздер "жеті жылдан он екі жылға" деген сөздермен ауыстырылсын;

      төртінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "4. Осы баптың бірінші, екінші немесе үшінші бөліктерінде көзделген, қылмыстық топ не лауазымды адам қызмет бабын пайдаланып жасаған іс-әрекеттер, сол сияқты есірткі, психотроптық заттарды, сол тектестерді бiлiм беру ұйымдарында не көрiнеу кәмелетке толмаған адамға өткізу –

      мүлкi тәркiленiп, он бес жылдан жиырма жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады.";

      2) мынадай мазмұндағы 297-1-баппен толықтырылсын:

      "297-1-бап. Есірткі, психотроптық заттарды, сол тектестерді өткізу

      мақсатында заңсыз дайындау, қайта өңдеу, өндіру

      1. Есірткі, психотроптық заттарды, сол тектестерді өткізу мақсатында заңсыз дайындау, қайта өңдеу –

      мүлкі тәркіленіп, бес жылдан он жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

      2. Ірі мөлшердегі есірткі, психотроптық заттарға, сол тектестерге қатысты жасалған дәл сол іс-әрекеттер –

      мүлкі тәркіленіп, алты жылдан он екі жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

      3. Осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде көзделген:

      1) алдын ала сөз байласу арқылы адамдар тобы жасаған;

      2) бірнеше рет;

      3) аса ірі мөлшердегі есірткі, психотроптық заттарға, сол тектестерге қатысты жасалған іс-әрекеттер –

      мүлкі тәркіленіп, он жылдан он бес жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

      4. Осы баптың бірінші, екінші немесе үшінші бөліктерінде көзделген, қылмыстық топ не лауазымды адам қызмет бабын пайдаланып жасаған іс-әрекеттер, сол сияқты есірткі, психотроптық заттарды, сол тектестерді заңсыз өндіру –

      мүлкі тәркіленіп, он бес жылдан жиырма жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға не өмір бойына бас бостандығынан айыруға жазаланады.";

      3) 300-бап мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

      "3. Осы баптың бірінші бөлігінде көзделген:

      1) қылмыстық топ жасаған;

      2) аса ірі мөлшерде жасалған іс-әрекет –

      мүлкі тәркіленіп немесе онсыз, жеті жылдан он екі жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады.";

      4) 301-бапта:

      тақырып және бірінші бөліктің бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "301-бап. Прекурсорлардың, улы, күшті әсер ететін заттардың, сондай-ақ есiрткi, психотроптық заттарды, сол тектестерді, прекурсорларды, улы және күшті әсер ететін заттарды өндіру, дайындау немесе қайта өңдеу үшін пайдаланылатын заттардың, құрал-саймандардың немесе жабдықтардың заңсыз айналымы

      1. Прекурсорларды, күшті әсер ететін, сондай-ақ есiрткi, психотроптық заттар, сол тектестер, прекурсорлар болып табылмайтын улы заттарды, сондай-ақ есiрткi, психотроптық заттарды, сол тектестерді, прекурсорларды, улы және күшті әсер ететін заттарды өндіру, дайындау немесе қайта өңдеу үшін пайдаланылатын заттарды, құрал-саймандарды немесе жабдықтарды заңсыз дайындау, қайта өңдеу, иемдену, сақтау, тасымалдау, жөнелту –";

      екінші бөліктің бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Мынадай:

      1) өткiзу мақсатында;

      2) ірі мөлшердегі прекурсорларға қатысты жасалған дәл сол іс-әрекеттер –";

      үшінші бөлік 4) тармағындағы "арқылы жасалған іс-әрекеттер –" деген сөздер "арқылы;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 5) тармақпен толықтырылсын:

      "5) аса ірі мөлшердегі прекурсорларға қатысты жасалған іс-әрекеттер –";

      5) 303-баптағы "психотроптық немесе улы заттармен", "психотроптық немесе улы заттарды" деген сөздер тиісінше "психотроптық заттармен, сол тектестермен, прекурсорлармен, улы немесе күшті әсер ететін заттармен", "психотроптық заттарды, сол тектестерді, прекурсорларды, улы немесе күшті әсер ететін заттарды" деген сөздермен ауыстырылсын.

      2. 2014 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексiне:

      1) 136-баптың екінші бөлігі "297 (төртінші бөлігінде)," деген сөздерден кейін "297-1 (төртінші бөлігінде)," деген сөздермен толықтырылсын;

      2) 187-бапта:

      екінші бөлікте:

      "297 (бірінші және екінші бөліктерінде)," деген сөздерден кейін "297-1 (бірінші және екінші бөліктерінде)," деген сөздермен толықтырылсын;

      "300 (екінші бөлігінде)" деген сөздер "300 (екінші және үшінші бөліктерінде)" деген сөздермен ауыстырылсын;

      бесінші бөлік "297 (үшінші және төртінші бөліктерінде)," деген сөздерден кейін "297-1 (үшінші және төртінші бөліктерінде)," деген сөздермен толықтырылсын.

      3. 2020 жылғы 7 шiлдедегi "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне:

      1) 1-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 135-1) тармақшамен толықтырылсын:

      "135-1) күшті әсер ететін заттар – уыттылығы жоғары, тұтынуы адамның өмірі мен денсаулығына зиянды әсер ететін, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес адамның өмірі мен денсаулығына зиянды әсерін тигізетін, күшті әсер ететін заттардың тізбесіне енгізілген табиғи, синтетикалық және биосинтетикалық жолмен алынған заттар (химиялық немесе биологиялық қосылыстар);";

      2) 109-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 3-1) тармақшамен толықтырылсын:

      "3-1) есірткі, психотроптық заттарды, сол тектестерді, сондай-ақ күшті әсер ететін заттарды медициналық емес мақсатта тұтынуға тыйым салуды;";

      3) 174-баптың 6-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "6. Мерзімінен бұрын жазылып шыққан ретінде сот қаулысымен шығарылғандардан басқа, психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынумен байланысты мәжбүрлеп емдеуде болған адамдар психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйымнан шығарылғаннан кейін тұрғылықты жері бойынша психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарға психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін тиісті ұйымда есепке тұруға жатады және уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен оларда демеп емдеуден өтуге міндетті.

      Демеп емдеуден өтуден жалтарған жағдайда адамды ішкі істер органдары мәжбүрлеп әкелуі мүмкін.".

      4. "Есiрткi, психотроптық заттар, сол тектестер мен прекурсорлар және олардың заңсыз айналымы мен терiс пайдаланылуына қарсы iс-қимыл шаралары туралы" 1998 жылғы 10 шiлдедегi Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 1-бапта:

      11) тармақшадағы "прекурсорларды сериялап алуға" деген сөздер "прекурсорларды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен сериялап алуға" деген сөздермен ауыстырылсын;

      32) және 35) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

      "32) препарат – құрамында ілеспе заттар мен толықтырушылар (ұн, крахмал, қант және басқалары), сондай-ақ Қазақстан Республикасында бақылауға жататын есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлар тiзiміне енгiзiлген бiр немесе бiрнеше есiрткi, психотроптық заттар немесе прекурсорлар бар, кез келген физикалық күйдегi заттар қоспасы;";

      "35) уытқұмарлық – есiрткi, психотроптық заттардың, сол тектестердің әсерiне ұқсас психикалық елiрме әсер туғызатын және Қазақстан Республикасында бақылауға жататын есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлар тiзiміне енбейтін табиғаты әртүрлi заттарды шектен тыс пайдалану.";

      2) 15-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Азаматтарға құрамында есiрткi, психотроптық заттар мен прекурсорлар бар дәрiлiк препараттарды тиісті қызмет түрлеріне лицензиялары бар денсаулық сақтау субъектілері босатуы мүмкін. Азаматтарға құрамында есiрткi, психотроптық заттар мен прекурсорлар бар дәрiлiк препараттарды босату құқығы берiлген лауазымдар мен ұйымдар тiзбесiн есiрткi, психотроптық заттар, сол тектестер мен прекурсорлар айналымы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік органмен және ветеринария саласындағы уәкiлеттi органмен келiсу бойынша дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік орган айқындайды.";

      3) 16-баптың 6-тармағының 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1) амбулаториялық, стационарлық, стационарды алмастыратын жағдайларда, үйдегі стационарларда, мобильдік бригада, жедел медициналық жәрдем бригадасы шақырылған кезде, медициналық авиациямен тасымалдаған кезде, сондай-ақ медициналық пойыздарда, жылжымалы (далалық) медициналық кешендерде, далалық госпитальдарда, трассалық медициналық-құтқару пункттерінде;".

      5. "Жекелеген қару түрлерінің айналымына мемлекеттік бақылау жасау туралы" 1998 жылғы 30 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      19-бапта:

      4-тармақтың 5) тармақшасында:

      "Қылмыстық кодексінің" деген сөздерден кейін "108-1 (бірінші бөлігінде), 109-1," деген сөздермен толықтырылсын;

      "73-1, 73-2," деген цифрлар "440-1," деген цифрлармен ауыстырылсын;

      5-тармақтағы "сол тектестер мен прекурсорлардың" деген сөздер "сол тектестердің, прекурсорлардың, күшті әсер ететін заттардың" деген сөздермен ауыстырылсын.

      2-бап. Осы Заң 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларын, 3-тармағының 1) тармақшасын, 5-тармағының алтыншы абзацын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Президенті
Қ. ТОҚАЕВ

О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам противодействия незаконному обороту наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов, прекурсоров и сильнодействующих веществ

Закон Республики Казахстан от 2 января 2025 года № 150-VIII ЗРК

      Примечание ИЗПИ!
      Порядок введения в действие настоящего Закона см. ст. 2.

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

      1. В Уголовный кодекс Республики Казахстан от 3 июля 2014 года:

      1) в статье 297:

      в заголовке слова "изготовление, переработка," исключить;

      в части первой:

      в абзаце первом слова "изготовление, переработка," исключить;

      в абзаце втором слово "десяти" заменить словом "восьми";

      в абзаце втором части второй слово "двенадцати" заменить словом "десяти";

      в части третьей:

      пункты 4) и 5) исключить;

      в абзаце втором слова "от десяти до пятнадцати" заменить словами "от семи до двенадцати";

      часть четвертую изложить в следующей редакции:

      "4. Деяния, предусмотренные частями первой, второй или третьей настоящей статьи, совершенные преступной группой либо должностным лицом с использованием служебного положения, а равно сбыт наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов в организациях образования либо заведомо несовершеннолетнему лицу –

      наказываются лишением свободы на срок от пятнадцати до двадцати лет с конфискацией имущества.";

      2) дополнить статьей 297-1 следующего содержания:

      "Статья 297-1. Незаконные изготовление, переработка, производство в целях сбыта наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов

      1. Незаконные изготовление, переработка в целях сбыта наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов –

      наказываются лишением свободы на срок от пяти до десяти лет с конфискацией имущества.

      2. Те же деяния, совершенные в отношении наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов в крупном размере, –

      наказываются лишением свободы на срок от шести до двенадцати лет с конфискацией имущества.

      3. Деяния, предусмотренные частями первой или второй настоящей статьи, совершенные:

      1) группой лиц по предварительному сговору;

      2) неоднократно;

      3) в отношении наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов в особо крупном размере, –

      наказываются лишением свободы на срок от десяти до пятнадцати лет с конфискацией имущества.

      4. Деяния, предусмотренные частями первой, второй или третьей настоящей статьи, совершенные преступной группой либо должностным лицом с использованием служебного положения, а равно незаконное производство наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов –

      наказываются лишением свободы на срок от пятнадцати до двадцати лет либо пожизненным лишением свободы, с конфискацией имущества.";

      3) статью 300 дополнить частью третьей следующего содержания:

      "3. Деяние, предусмотренное частью первой настоящей статьи, совершенное:

      1) преступной группой;

      2) в особо крупном размере, –

      наказывается лишением свободы на срок от семи до двенадцати лет с конфискацией имущества или без таковой.";

      4) в статье 301:

      заголовок и абзац первый части первой изложить в следующей редакции:

      "Статья 301. Незаконный оборот прекурсоров, ядовитых, сильнодействующих веществ, а также веществ, инструментов или оборудования, используемых для производства, изготовления или переработки наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов, прекурсоров, ядовитых и сильнодействующих веществ

      1. Незаконные изготовление, переработка, приобретение, хранение, перевозка, пересылка прекурсоров, сильнодействующих, а также ядовитых веществ, не являющихся наркотическими средствами, психотропными веществами, их аналогами, прекурсорами, а также веществ, инструментов или оборудования, используемых для производства, изготовления или переработки наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов, прекурсоров, ядовитых и сильнодействующих веществ, –";

      абзац первый части второй изложить в следующей редакции:

      "2. Те же деяния, совершенные:

      1) с целью сбыта;

      2) в отношении прекурсоров в крупном размере, –";

      часть третью дополнить пунктом 5) следующего содержания:

      "5) в отношении прекурсоров в особо крупном размере, –";

      5) в статье 303 слова "психотропными или ядовитыми веществами", "психотропных или ядовитых веществ" заменить соответственно словами "психотропными веществами, их аналогами, прекурсорами, ядовитыми или сильнодействующими веществами", "психотропных веществ, их аналогов, прекурсоров, ядовитых или сильнодействующих веществ".

      2. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 4 июля 2014 года:

      1) часть вторую статьи 136 после слов "297 (частью четвертой)," дополнить словами "297-1 (частью четвертой),";

      2) в статье 187:

      в части второй:

      после слов "297 (частями первой и второй)," дополнить словами "297-1 (частями первой и второй),";

      слова "300 (частью второй)" заменить словами "300 (частями второй и третьей)";

      часть пятую после слов "297 (частями третьей и четвертой)," дополнить словами "297-1 (частями третьей и четвертой),".

      3. В Кодекс Республики Казахстан от 7 июля 2020 года "О здоровье народа и системе здравоохранения":

      1) пункт 1 статьи 1 дополнить подпунктом 135-1) следующего содержания:

      "135-1) сильнодействующие вещества – вещества природного, синтетического и биосинтетического происхождения (химические или биологические соединения), обладающие высокой токсичностью, употребление которых оказывает вредное воздействие на жизнь и здоровье человека, включенные в соответствии с законодательством Республики Казахстан в перечень сильнодействующих веществ, оказывающих вредное воздействие на жизнь и здоровье человека;";

      2) пункт 1 статьи 109 дополнить подпунктом 3-1) следующего содержания:

      "3-1) запрещение немедицинского потребления наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов, а также сильнодействующих веществ;";

      3) пункт 6 статьи 174 изложить в следующей редакции:

      "6. Лица, подвергавшиеся принудительному лечению в связи с употреблением психоактивных веществ, после выписки из организации, оказывающей медицинскую помощь в области психического здоровья, кроме выписанных по постановлению суда как излечившиеся досрочно, подлежат учету в соответствующей организации, оказывающей медицинскую помощь в области психического здоровья лицам с психическими, поведенческими расстройствами (заболеваниями), по месту жительства и обязаны проходить в ней поддерживающее лечение в порядке, определяемом уполномоченным органом.

      В случае уклонения от прохождения поддерживающего лечения лицо может быть подвергнуто принудительному приводу органами внутренних дел.".

      4. В Закон Республики Казахстан от 10 июля 1998 года "О наркотических средствах, психотропных веществах, их аналогах и прекурсорах и мерах противодействия их незаконному обороту и злоупотреблению ими":

      1) в статье 1:

      подпункт 11) дополнить словами "в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан";

      подпункты 32) и 35) изложить в следующей редакции:

      "32) препарат – смесь веществ в любом физическом состоянии, содержащая сопутствующие вещества и наполнители (муку, крахмал, сахар и другие), а также одно или несколько наркотических средств, психотропных веществ или прекурсоров, включенных в Список наркотических средств, психотропных веществ и прекурсоров, подлежащих контролю в Республике Казахстан;";

      "35) токсикомания – злоупотребление веществами различной природы, вызывающими психоактивное действие, сходное с действием наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов, и не входящими в Список наркотических средств, психотропных веществ и прекурсоров, подлежащих контролю в Республике Казахстан.";

      2) пункт 3 статьи 15 изложить в следующей редакции:

      "3. Гражданам лекарственные препараты, содержащие наркотические средства, психотропные вещества и прекурсоры, могут отпускаться субъектами здравоохранения, имеющими лицензии на соответствующие виды деятельности. Перечень должностей и организаций, которым предоставлено право отпускать гражданам лекарственные препараты, содержащие наркотические средства, психотропные вещества и прекурсоры, определяется государственным органом в сфере обращения лекарственных средств и медицинских изделий по согласованию с уполномоченным государственным органом в сфере оборота наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов и прекурсоров и уполномоченным органом в области ветеринарии.";

      3) подпункт 1) пункта 6 статьи 16 изложить в следующей редакции:

      "1) в амбулаторных, стационарных, стационарозамещающих условиях, стационарах на дому, при вызове мобильной бригады, бригады скорой медицинской помощи, при транспортировке медицинской авиацией, а также в медицинских поездах, передвижных (полевых) медицинских комплексах, полевых госпиталях, трассовых медико-спасательных пунктах;".

      5. В Закон Республики Казахстан от 30 декабря 1998 года "О государственном контроле за оборотом отдельных видов оружия":

      в статье 19:

      в подпункте 5) пункта 4:

      после слов "проступка, предусмотренного статьями" дополнить словами "108-1 (частью первой), 109-1,";

      цифры "73-1, 73-2," заменить цифрами "440-1,";

      в пункте 5 слова "их аналогов и прекурсоров" заменить словами "их аналогов, прекурсоров, сильнодействующих веществ".

Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением подпунктов 4) и 5) пункта 1, подпункта 1) пункта 3, абзаца шестого пункта 5 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 января 2026 года.

      Президент
Республики Казахстан
К. ТОКАЕВ