Об утверждении Программы по управлению коммунальными отходами по Бурабайскому району на 2023-2028 годы

Решение Бурабайского районного маслихата Акмолинской области от 25 декабря 2023 года № 8С-12/5

В соответствии с подпунктом 1) пункта 3 статьи 365 Экологического кодекса Республики Казахстан, Бурабайский районный маслихат РЕШИЛ:

1. Утвердить Программу по управлению коммунальными отходами по Бурабайскому району на 2023-2028 годы согласно приложению к настоящему решению.

2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Бурабайского районного маслихата

М.Нурпанова

Приложение к решению Бурабайского районного маслихата от 25 декабря 2023 года № 8С-12/5

Программа по управлению коммунальными отходами по Бурабайскому району на 2023-2028 годы Государственное учреждение "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, жилищной инспекции Бурабайского района" Оглавление

ВВЕДЕНИЕ

1. АНАЛИЗ ТЕКУЩЕГО СОСТОЯНИЯ УПРАВЛЕНИЯ ОТХОДАМИ

1.1. Оценка текущего состояния управления отходами

1.2. Анализ управления отходами в динамике за последние три года

1.3. Анализ мероприятий по управлению отходами

1.4. Описание и анализ выделенных средств в динамика за последние три года.

2. ЦЕЛИ, ЗАДАЧИ И ЦЕЛЕВЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ ПРОГРАММЫ

2.1. Цели и задачи Программы

2.2. Пути достижения поставленных целей и задач

2.3. Целевые показатели Программы

3. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ, ПУТИ ДОСТИЖЕНИЯ ПОСТАВЛЕННЫХ ЦЕЛЕЙ И ЗАДАЧ

4. НЕОБХОДИМЫЕ РЕСУРСЫ

5. ПЛАН МЕРОПРИЯТИЙ ПО РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

ВВЕДЕНИЕ

Бурабайский район (каз. Бурабай ауданы) – административная единица Акмолинской области Казахстана. Административный центр – город Щучинск.

Район расположен в северной части Акмолинской области. Площадь территории района – 5 945 км²[2], что составляет 4,07 % от всей территории области (13-й район по территории в области). ПротяжҰнность с юго-запада на северо-восток – равна около 145 километрам. Территория района расположена на северной части Казахского мелкосопочника.

Административно граничит на севере с Тайыншинским районом Северо-Казахстанской области, на востоке – с районом Биржан сал, на юге – с Буландынским районом, на юго-западе с – Сандыктауским районом, на западе с Зерендинским районом.

Рельеф района – мелкосопочный, покрытый отдельными малыми лесными массивами; в крайнем северо-востоке – преобладают равнины Западной Сибири. Территория района охватывает восточную часть возвышенности Кокшетау[15]. Располагается самая высокая точка Акмолинской области – гора Кокшетау, с абсолютной высотой в 947 метров над уровнем моря. Общий уклон присутствует: территория, расположенная между возвышенностью в юге и горой Кокшетау в севере – образует своеобразную "низину". Средняя высота района – 400 метров над уровнем моря.

По территории района Реки Аршалы, Жолболды, Кайракты[15] протекают в южной части района, озҰра расположены по всей территории района – крупные из них: Малое Чебачье, Щучье, Боровое, Большое Чебачье, Котырколь, Балыкты, Кумдыколь, Урумкай, другие. Район относится к Ишимскому водохозяйственному бассейну.

Климат – континентальный[15]. Средняя годовая температура января -18°С, июля – 20°С. Значительная удалҰнность от океанов и морей обуславливает особый тип климата, характеризуемый большими амплитудами колебаний средних температур воздуха. Отмечается и недостаточность атмосферных осадков, годовая сумма которых в районе колеблется от 450 мм. Значительная часть осадков выпадает в период с мая по август. Климатически вегетационный период является "не засушливым" в северной части Акмолинской области. В этой зоне ГТК5-8 составляет от 0,8 до 1,0[16].

Большое богатство лесостепной зоны поверхностными водами объясняется более влажным климатом, который по сравнению с обычным степным климатом отличается малый продолжительностью вегетационного и безморозного периодов и малой сухостью.

17 декабря 1930 года на основании постановления ВЦИК от 23 июля 1930 года окружное деление упразднено и введено районное деление, в основу которого положены укрупненные районы. 20 февраля 1932 года районы вошли в состав образованных 6 областей (Утверждено ВЦИК от 10 марта 1932 года). Щучинский район был включен в состав Карагандинской области.

Указом Президента Республики Казахстан от 3 сентября 2009 года № 862 "О переименовании Щучинского района Акмолинской области"[7] – Щучинский район был переименован в Бурабайский.

В Бурабайском районе – 52 населҰнных пункта, с численностью населения составляет 73 757 человек:

Описание мероприятий по управлению коммунальными отходами: Система управления с коммунальными отходами включают в себя потребителей (физических и юридических лиц), организаций, представляющих услуги сбора, вывоза, переработки, утилизации и удаления коммунальных отходов, местных исполнительных органов и других уполномоченных органов. Согласно принципу "загрязнитель платит" все расходы, связанные с управлением коммунальными отходами обязаны возместить потребители-источники образования коммунальных отходов. Из этого следует, что единственным источником модернизации и развития системы управления с коммунальными отходами являются средства, оплачиваемые потребителями за предоставленные услуги.

Отсутствие приборов учета, позволяющие измерить потребленные услуги сбора, вывоза, переработки и удаления коммунальных отходов с территории населенного пункта, требует наличия норм накопления коммунальных отходов от всех объектов образования коммунальных отходов (население, объекты социального назначения и т.д.)

Норма накопления коммунальных отходов – это количество коммунальных отходов, образуемых от населения и хозяйствующих субъектов определенного населенного пункта на расчетную единицу (человек) в единицу времени (день, год).

Функционал нормы накопления:

1. Защита интересов потребителей через:

а) расчет затрат только на определенную норму, а не на количество абонентов.

б) повышение качества услуг путем усиления конкуренции на данном рынке услуг.

2. Защита интересов услугодателей через:

а) определение норм на объекты, по которым вообще не существовали нормы, что является основой договорных отношений;

б) заинтересованность бизнеса, инвестиционная привлекательность в предоставлении данных видов услуг, работ;

в) сокращение числа несанкционированных свалок ТБО.

Нормы накопления коммунальных отходов являются основным фактором, влияющим на систему управления коммунальными отходами населенного пункта. Достоверная информация о количестве накапливающихся коммунальных отходов на одну расчетную единицу позволяет планировать объем образования коммунальных отходов в будущем, с учетом которого организовывать всю цепочку обращения с коммунальными отходами в населенном пункте.

Важность достоверных норм накопления коммунальных отходов высока: завышение приводит к излишним производственным мощностям, а занижение не обеспечивает необходимых санитарных условий в районе (образование несанкционированных свалок), устойчивого финансового состояния предприятий сферы обращения с коммунальными отходами.

Утверждение фактических норм накопления коммунальных отходов обеспечит прямой экономический эффект предприятиям, занимающимся санитарной отчисткой района. Введение в систему управления обращения с коммунальными отходами новых норм приведет к росту доходов вышеназванных предприятий. Таким образом, новые нормы позволяют приблизить тарифы к экономически обоснованному уровню и будут способствовать развитию инфраструктуры в сфере обращения с коммунальными отходами и повысит инвестиционную привлекательность данной сферы.

Основными нормативно-правовыми документами является Экологический Кодекс Республики Казахстан, Типовые правила расчета норм образования и накопления коммунальных отходов, утвержденные Приказом Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 01 сентября 2021 года № 347, Методика расчета тарифа для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов утвержденная Приказом Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 14 сентября 2021 года № 377.

Разработка Программы управления отходами на 2023 год связана в соответствии с пп.1 п 4. ст.365 Экологического кодекса Республики Казахстан, местные исполнительные органы районов, городов районного и областного значения организуют разработку программ по управлению коммунальными отходами. Программа управления отходами становится основным стратегическим документом по обращению с отходами.

Программа управления отходами является неотъемлемой частью экологического разрешения.

Настоящая Программа управления отходами разрабатывается на 2023-2028 годы и содержит сведения об объеме и составе образуемых отходов, способах их накопления, сбора, транспортировки, обезвреживания, восстановления и удаления, а также описание предлагаемых мер по сокращению образования отходов, увеличению доли их повторного использования, переработки и утилизации.

1. АНАЛИЗ ТЕКУЩЕГО СОСТОЯНИЯ УПРАВЛЕНИЯ ОТХОДАМИ 1.1. Оценка текущего состояния управления отходами

Управление коммунальными отходами является важной частью инфраструктуры городов и населенных пунктов, и оно напрямую влияет на качество окружающей среды и здоровье жителей. Этот раздел предназначен для проведения оценки текущего состояния управления отходами в районе. Анализ состояния позволит выявить проблемы и недостатки в системе управления отходами и определить области для улучшения.

Существующая инфраструктура.

В сельских округах отсутствуют существующие объекты и системы сбора, транспортировки и обработки отходов.

Места для складирования отходов сельскими акиматами определены в 45 из 79 населенных пунктов. Жители самостоятельно вывозят мусор на определенные места для складирования отходов без какого-либо учета.

При изучении места складирования определены следующий морфологический состав отходов:

пластик типа PET(E), PEHD, LDPE, PP, PS, O(ther)

электронные отходы

бой стекла

отходы тканных материалов

шкуры

строительные отходы

навоз

птичий помет

зола.

В ходе опроса населения установлено, что часть отходов используются местными жителями в быту. Таким отходам относятся:

пластик типа PET(E)

стеклотара

бумага

дерево

шкуры

зола

птичий помет

отходы подстилки из соломы

навоз.

Несмотря на отрицательное влияние на окружающую среду и здоровье человека, некоторыми жильцами отходы пластика, шкуры, текстиля сжигаются в бытовых печках.

Местные жители не осведомлены об опасных свойствах таких отходов при сжигании в бытовых печках.

Ниже представлена информация о способах утилизации, которые осуществляются анкетируемыми, их доля указана в процентах.

Зеленоборский сельский округ:

Количество анкетируемых: 25 чел, составляет 5 % от количества домов.

Вид отхода	Способ утилизации, доля анкетированных
	Повторно использует	Сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	Сжигает	Размещает на прилегающем участке	Использует для компоста или корма
Бутылки пластика			100
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			100
Бутылки из стекла		50	50
Текстильные отходы		10	80	10
Отходы дерева	20		80
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы		30	70
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы	30		60		10
Шкуры крупно рогатого скота/лошади		10	90
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			100
Строительные отходы (бой кирпича ибетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет			100
Отходы подстилки из соломы				100
Навоз	100
Зола	100

Катаркольский сельский округ:

Количество анкетируемых: 14 чел, составляет 3% от количества домов.

Вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	Повторно использует	Сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	Сжигает	Размещает на прилегающем участке	Использует для компоста или корма
Бутылки пластика				100
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика				100
Бутылки из стекла		100
Текстильные отходы				100
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы		42	58
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы						100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади		100
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней		14	86
Строительные отходы (бой кирпича и бетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет	86		14
Отходы подстилки из соломы			100
Навоз	100
Зола	58		42

Кенесаринский сельский округ:

Количество анкетируемых: 13 чел, составляет 2 % от количества домов.

Вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	Повторно использует	Сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	Сжигает	Размещает на прилегающем участке	Использует для компоста или корма
Бутылки пластика				100
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика				100
Бутылки из стекла	10	30	60
Текстильные отходы			55	45
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы	70		30
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			85		15
Пищевые отходы			10		20	70
Шкуры крупно рогатого скота/лошади		70		30
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней	20			80
Строительные отходы (бой кирпича и бетона, пластиковые окна)			70		30
Птичий помет	50		15		35
Отходы подстилки из соломы				10	90
Навоз	60				40
Зола	30		10		60

Абылайханский сельский округ:

Количество анкетируемых: 10 чел, составляет 4% от количества домов

Вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	Повторно использует	Сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	Сжигает	Размещает на прилегающем участке	Использует для компоста или корма
Бутылки пластика	20	10	50	20
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			20	80
Бутылки из стекла	20		80
Текстильные отходы				100
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы	20		80
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы						100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади	30		60	10
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			80	20
Строительные отходы (бой кирпича и бетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет
Отходы подстилки из соломы	10		90
Навоз			100
Зола	10		60		30

Веденовский сельский округ:

Количество анкетируемых: 11 чел, составляет 3% от количества домов.

Вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	Повторно использует	Сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	Сжигает	Размещает на прилегающем участке	Использует для компоста или корма
Бутылки пластика				100
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика				100
Бутылки из стекла	10		90
Текстильные отходы			10	90
Отходы дерева			10	90
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы		30	70
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			80		20
Пищевые отходы			10			90
Шкуры крупно рогатого скота/лошади		50	40	10
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней		40	40	20
Строительные отходы (бой кирпича и бетона, пластиковые окна)			60		40
Птичий помет	50		30		20
Отходы подстилки из соломы
Навоз	60		10		30
Зола	70				30

Успенюрьевский сельский округ:

Количество анкетируемых: 47 чел, составляет 8% от количества домов

Вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	Повторно использует	Сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	Сжигает	Размещает на прилегающем участке	Использует для компоста или корма
Бутылки пластика	100
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			100
Бутылки из стекла			100
Текстильные отходы				100
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы			100
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы			100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади			100
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			100
Строительные отходы (бой кирпича и бетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет			100
Отходы подстилки из соломы			100
Навоз					100
Зола			100

Атамекенский сельский округ:

Количество анкетируемых: 33 чел, составляет 2% от количества домов

Вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	Повторно использует	Сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	Сжигает	Размещает на прилегающем участке	Использует для компоста или корма
Бутылки пластика			100
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			100
Бутылки из стекла			100
Текстильные отходы			100
Отходы дерева			100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы			100
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы			100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади			100
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			100
Строительные отходы (бой кирпича и бетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет			100
Отходы подстилки из соломы			100
Навоз			100
Зола			100

Мест для складирования отходов в Бурабайском районе 17:

1. село Успеноюрьевка место расположение для складирования отходов от села 1 км.

2. село Николаевка место расположение для складирования отходов от села 1 км.

3. село Озерное место расположение для складирования отходов от села 1 км.

4. село Златополье место расположение для складирования отходов от села 1 км.

5. село Савинка место расположение для складирования отходов от села 1 км.

6. село Первомайское место расположение для складирования отходов от села 1 км.

7. село Наурызбай батыра место расположение для складирования отходов от села 1 км.

8. село Веденовка место расположение для складирования отходов от села 1 км.

9. село Жанажол место расположение для складирования отходов от села 1 км.

10. село Жаркаин место расположение для складирования отходов от села 1 км.

11. село Урумкай место расположение для складирования отходов от села 1 км.

12. село Дмитриевка место расположение для складирования отходов от села 1 км.

13. село Карашилик место расположение для складирования отходов от села 1 км.

14. село Кенесары место расположение для складирования отходов от села 1 км.

15. село Баянбай место расположение для складирования отходов от села 1 км.

16. село Брусиловка место расположение для складирования отходов от села 1 км.

17. село Катарколь место расположение для складирования отходов от села 1 км.

1.2 Анализ управления отходами в динамике за последние три года

В связи отсутствием учета образования и самостоятельного вывоза мусора жителями определить объемы штучных изделий, таких как пластиковые отходы, стеклотара и других отходов не представляется возможным.

Учитывая то, что населением не ведется учет образования отходов штучных изделий, количественные и качественные показатели таких отходов при разработке Программы управления отходов, учитываться не будут. Тем временем, в ходе анкетирования населения сельских округов были определены виды и способы утилизации отходов на долю жителей. Эти данные будут использованы при определении целей и задач настоящей Программы.

Жители населенных пунктов указывают примерный объем образования золы и навоза. При этом, более чем 50% таких отходов используется в быту в виде удобрения, твердого топлива в бытовых печках и т.д.

Вывозится на полигон 979,02 тн. навоза, а так же размещается на прилагаемом участке 979,02 тн. населением.

Вывоз золы на полигон составляет 6927,2 тн. и размещается на прилагаемом участке 6927,2 тонн согласно анкетных данных сельских населенных пунктов.

В Бурабайском районе согласно договора о государственных закупках определен единый оператор по сбору, транспортировке ТБО с контейнерных площадок ТОО "TAZA QYZYMET", так же ГКП на ПХВ "Бурабай жылу" является организацией по захоронению отходов ТБО на полигоне.

Имеется специализированная техника для вывоза ТБО.

Имеются контейнера для раздельного сбора и хранения ТБО.

1.3 Анализ мероприятий по управлению отходами

Для строительства новых полигонов в Бурабайском районе в СНП имеются 1 земельный акт. Управление природных ресурсов и регулирования природопользования Акмолинской области разработан ПСД на строительство мусора-перерабатывающего завода в Бурабайском районе.

1.4 Описание и анализ выделенных средств в динамика за последние три года

С целью положительного решения по улучшению экологической ситуации в Бурабайском районе, было принято решение по строительству нового полигона в районном центре села Златополье, так как на территории района отсутствуют полигоны ТБО, отвечающие требованию Экологического кодекса РК.

Таким образом на территории Златопольского сельского округа был выделен земельный участок 20 га. в направлении Щучинск-Златополье (в 5 км от населенного пункта с.Златополье). Который прошҰл согласование с заинтересованными структурами и собраны исходные данные.

Бурабайским районом были переданы исходные данные и земельный участок в областное управление природных ресурсов и природопользования Акмолинской области для изготовления проекта.

Проектировщиком является ТОО "CRB Construction". Сумма разработки проекта составляет 60 461,0 тыс. тенге.

По состоянию на 2023 год разработано ТЭО на вышеуказанный полигон.

В настоящее время проект проходит общественные слушания в управлении экологии по Акмолинской области.

Строительство полигона приблизительный срок начало 2024 года.

Проектная мощность полигона составляет 36 450 тонн в год, срок эксплуатации составляет 25 лет.

Ориентировочная стоимость строительства одного полигона составляет 3,6 млрд. тенге.

2. ЦЕЛИ ЗАДАЧИ И ЦЕЛЕВЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ ПРОГРАММЫ

2.1. Цели и задачи программы

Целями программы управления отходами являются:

1. достижение установленных показателей, направленных на постепенное сокращение объемов накопленных и образуемых отходов.

Цель 1. Совершенствование системы управления в сфере обращения с отходами производства и потребления.

Цель 2. Улучшение санитарного и экологического состояния территорий сбора отходов производства и потребления.

Цель 3. Раздельный сбор и улучшение транспортировки отходов производства и потребления;

Цель 4. Обеспечение своевременный вывоз отходов производства и потребления. Для достижения поставленных целей в процессе реализации Программы должны быть решены следующие задачи:

- минимизация объемов образованных отходов;

- создание и поддержка единой информационной среды в сфере обращения с отходами производства и потребления и использования вторичных ресурсов;

- модернизация системы обращения с отходами производства и потребления;

- ликвидация несанкционированных свалок размещения отходов.

Достижение целей Программы будет осуществляться посредством проведения комплексных мероприятий для ее реализации. В плане мероприятий предусмотрены меры по реализации Программы и указаны исполнители, сроки реализации, а также источники и объемы финансирования. Задачи Программы – определить пути достижения поставленной цели, наиболее эффективными и экономически обоснованными методами, с прогнозированием достижимых объемов работ в рамках планового периода. Структуризация основ комплексного управления отходами включает в себя следующие аспекты:

Генезис – источники образования, технологические эксплуатационные процессы, исходная информация об отходах (инвентаризация отходов).

Анализ – физико-технический, технологический, экономический, ресурсный, социальный.

Базис – нормативно-методическая документация.

Синтез – паспортизация отходов.

Для осуществления комплексного управления отходами, необходимо наличие компонентов политики в области управления отходами, в частности: разработка и применение пакета документов, стимулирующих или обязывающих максимальное предотвращение и вторичное использование отходов;

-установление экологических параметров методов обращения с отходами;

создание структуры для осуществления планирования обращения с отходами (координирующего центра);

выработка принципов ответственности производителей за размещение отходов.

При определении целей программы по утилизации отходами и планировании стратегии целесообразно иметь представление об определенной иерархии комплексного управления отходами. Такая иерархия подразумевает, что в первую очередь должны рассматриваться мероприятия по первичному сокращению отходов, затем по вторичному сокращению: повторному использованию и переработке оставшейся части отходов и в самую последнюю очередь – мероприятия по утилизации или захоронению тех отходов, возникновения которых не удалось избежать и которые не поддаются переработке во вторсырье.

Цели и задачи Программы управления отходами могут варьироваться в зависимости от конкретных целей и условий района, города или страны. Однако, в общем случае, цели и задачи программы управления отходами могут включать следующие элементы:

Целями настоящей программы управления отходами является:

1. Сокращение объема образования коммунальных отходов

2. Снижение затрат на управление коммунальными отходами

3. Защита здоровья общества;

4. Содействие устойчивому потреблению и производству.

Для достижения поставленных целей требуется выполнение следующих задач:

1. Разработка и внедрение эффективной системы сбора и транспортировки отходов;

2. Повышение осведомленности населения;

3. Разработка инфраструктуры для переработки и обработки отходов;

4. Мониторинг и оценка результатов программы, чтобы корректировать стратегию;

2.2. Пути достижения поставленных целей и задач

Эффективное управление отходами требует комплексного и системного подхода, а также активного взаимодействия всех заинтересованных сторон. Для достижения поставленных целей и задач необходимо объединить усилия не только внутри района, но и реализовать сотрудничество с другими районами области. Необходимо сделать следующие шаги:

1. Развитие эффективной инфраструктуры:

Строительство и модернизация объектов для сбора, транспортировки и обработки отходов.

Оптимизация маршрутов сбора и транспортировки для снижения затрат.

2. Внедрение информационных кампаний и образования:

Организация обучающих мероприятий для населения о правилах сортировки и утилизации отходов.

Проведение информационных кампаний для повышения осведомленности и ответственности населения.

3. Система стимулирования:

Введение экономических механизмов, таких как налоги на отходы, чтобы стимулировать уменьшение объема отходов и повышение переработки.

Поддержка программ вознаграждения или льгот для тех, кто активно участвует в переработке и уменьшении отходов.

4. Мониторинг и оценка:

Установление системы мониторинга для отслеживания объемов отходов, эффективности сбора и переработки.

Проведение регулярной оценки результатов программы и адаптация стратегии в соответствии с полученными данными.

5. Сотрудничество с заинтересованными сторонами:

Вовлечение частных компаний, неправительственных организаций и общественности в процесс управления отходами.

Партнерство с местными органами власти, чтобы объединить ресурсы и координировать усилия.

6. Соблюдение законодательства и нормативов:

Постоянное обновление и соблюдение соответствующего законодательства и нормативов в сфере управления отходами.

Соблюдение международных соглашений и стандартов, если они применимы.

7. Инновации и исследования:

Поддержка и финансирование исследовательских и инновационных проектов, направленных на поиск новых способов управления отходами и уменьшения их воздействия на окружающую среду.

8. Финансовая устойчивость:

Разработка устойчивой финансовой модели для программы управления отходами, включая прозрачную систему финансирования и бюджетирования.

9. Мониторинг и обмен опытом:

Сотрудничество с другими районами, чтобы объединить усилия в управлении отходами.

2.3. Целевые показатели Программы

Целевые показатели программы управления отходами должны быть конкретными, измеримыми, достижимыми, релевантными и ограниченными по времени (критерии SMART). Вот некоторые примеры целевых показателей для программы управления отходами:

Снижение общего объема отправляемых на свалку отходов:

Цель: Снижение общего объема отходов, отправляемых на свалку, на 20% к концу 5-летнего периода.

Измерение: Количество тонн отходов, отправляемых на свалку ежегодно.

Цель: Достижение стандартной практики раздельного сбора и сортировки отходов на 95% территории района в течение 2 лет.

Измерение: Процент территории с организованным раздельным сбором.

Сокращение выбросов парниковых газов:

Цель: Обеспечение соответствия всем действующим законодательным нормам и стандартам в области управления отходами.

Измерение: Результаты проверок и аудитов соответствия.

Целевые показатели должны быть адаптированы к конкретным целям и задачам программы управления отходами, а также регулярно мониторится и оценивается для обеспечения достижения установленных целей.

3. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ, ПУТИ ДОСТИЖЕНИЯ ПОСТАВЛЕННЫХ ЦЕЛЕЙ И ЗАДАЧ

Основным направлением является модернизация инфраструктуры управления отходами: Одним из ключевых направлений является модернизация и развитие инфраструктуры для сбора, транспортировки, переработки и утилизации отходов. Это включает в себя строительство современных сборочных пунктов, установку контейнеров для раздельного сбора и обновление системы транспортировки.

Сортировка на источнике и раздельный сбор: Важным направлением является поощрение раздельного сбора отходов на уровне домохозяйств и предприятий. Это позволяет оптимизировать процессы переработки и утилизации.

Стимулирование переработки и утилизации: Программа будет активно содействовать переработке и утилизации отходов, создавая партнерства с перерабатывающими компаниями и поддерживая развитие местных рынков для вторичных материалов.

Образование и информирование общественности: Для успешной реализации Программы важно образовать и информировать общественность о правилах раздельного сбора, устойчивости и экологической ответственности.

Пути достижения поставленных целей:

Разработка и внедрение долгосрочной стратегии: Программа предусматривает разработку и внедрение долгосрочной стратегии управления отходами, которая определяет конкретные шаги и сроки для достижения целей.

Инвестиции в инфраструктуру: Программа предусматривает выделение средств на модернизацию и строительство инфраструктуры, включая сборочные пункты, перерабатывающие заводы и системы транспортировки.

Внедрение современных технологий: Программа сосредотачивается на внедрении современных технологий, таких как системы мониторинга заполнения контейнеров и оптимизация маршрутов сбора отходов с использованием ГИС-технологий.

Альтернатива строительства полигонов на территории сельских округов это открытие пунктов приема с сортировкой отходов по Бурабайскому району, где в последующем будет возможность приема отходов (пластмасса, стеклотара, бумага).

Открытие пунктов приема с сортировкой отходов по Бурабайскому району воздействие на окружающую среду либо особого влияния на экологическую обстановку района проектируемого обьекта не окажут, при выполнении природоохранных мероприятий.

Необходимо открытие пунктов приема с сортировкой отходов по Бурабайскому району в семи населенных пунктах таких как: Катаркольский с/о, Веденовский с/о, Кенесаринский с/о, Атамекенский с/о, Зеленоборский с/о, Успеноюрьевский с/о, Абылайханский с/о, что позволит охватить близ ближайшие села сортировкой и приемом перерабатываемых отходов.

Катаркольский сельский округ составляет 4 населенных пунктов, численность населения составляет 3 156 человек, открытие пунктов приема с сортировкой отходов позволит охватить весь населенный пункт округа сортировкой и приемом перерабатываемых отходов, а также Зеленоборский сельский округ составляет 6 населенных пункта, с численностью населения 3 989 человека.

Кенесаринский сельский округ составляет 3 населенных пунктов, численность населения 2 383 человек, открытие пункта приема с сортировкой отходов позволит охватить весь населенный пункт округа сортировкой и приемом перерабатываемых отходов, а также расположенные вблизи Абылайханский сельский округ составляет 4 населенных пункта, с численностью населения 2 590 человека.

Веденовский й сельский округ составляет 4 населенных пункта, численность населения 1 360 человек, открытие пункта приема сортировки отходов позволит охватить весь населенный пункт округа сортировкой и приемом перерабатываемых отходов, а также расположенные вблизи Успеноюрьевскийй сельский округ составляет 6 населенных пунктов, с численностью населения 1 854 человека дворов.

Атамекенский сельский округ составляет 6 населенных пунктов, численность населения 2 167 человек, открытие пункта приема сортировки позволит охватить весь населенный пункт округа сортировкой и приемом перерабатываемых отходов.

Таким образом охват населения сортировкой и приемом перерабатываемых отходов составит большую часть Бурабайского района.

Для реализации проектов по пунктам приема необходимо помещение площадью не менее 300 м2.

Необходимо приобретение контейнеров для раздельного сбора и хранения ТБО.

Все вышеуказанные работы требуют разработки проектно-сметных документаций и выделения необходимых финансовых средств.

4. НЕОБХОДИМЫЕ РЕСУРСЫ

Бюджет Программы: Указание общего бюджета, выделенного на реализацию Программы управления отходами. Это включает в себя как начальное финансирование, так и ожидаемые дополнительные расходы на всем протяжении выполнения Программы.

Источники финансирования: Описание источников финансирования Программы, таких как государственные бюджеты, местные налоги, гранты и другие.

Финансирование на инвестиции: Указание финансирования, выделенного на инвестиционные проекты, такие как строительство сборочных пунктов, перерабатывающих заводов и приобретение необходимой техники.

Источником финансирования мероприятий Программы по управлению отходами являются местный бюджет, областной бюджет.

Человеческие ресурсы:

Персонал: Определение необходимого числа сотрудников, их квалификации и роли в реализации Программы.

Обучение и развитие персонала: Описание планов по обучению и развитию персонала для обеспечения успешной реализации Программы.

Инфраструктура:

Инфраструктура для сбора и транспортировки отходов: Указание состояния и планов по модернизации инфраструктуры для сбора, транспортировки и временного хранения отходов.

Инфраструктура для переработки и утилизации: Описание состояния и планов по строительству и модернизации перерабатывающих заводов и соответствующей инфраструктуры.

Технологические ресурсы:

Техническое оборудование: Указание необходимого технического оборудования для эффективной реализации Программы.

Информационные системы: Описание информационных систем и программного обеспечения, необходимых для мониторинга и управления управлением отходами.

Партнерские отношения:

Партнеры и сотрудничество: Указание на партнерские отношения с организациями, предприятиями и НПО, которые могут предоставить дополнительные ресурсы или экспертизу.

Гражданское общество: Описание мер для вовлечения общественности и добровольцев в реализацию Программы.

Временные рамки:

График выполнения: Установление временных рамок для реализации ключевых этапов Программы, включая начало и завершение проектов и мероприятий.

Мониторинг и оценка: Описание системы мониторинга и оценки для постоянного контроля за прогрессом и результатами.

План финансирования в рамках реализации программы по управлению отходами

Год	Объем финансирования, тыс. тенге
2024- 2028	Согласно бюджета *

Примечание * — объем финансирования будет уточняться при формировании бюджета

на соответствующий год.

Источником финансирования реализации всех пунктов программы управления

отходами областной и местный бюджет управлением определяется количество

финансовых средств, сроки финансирования, очередность проведения мер, предусмотренных

в программе.

*После корректировки будут определены дополнительные инфраструктуры, а также выявлены объҰмы накоплений перерабатываемых отходов.

5. ПЛАН МЕРОПРИЯТИЙ ПО РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ УПРАВЛЕНИЯ ОТХОДАМИ ПО БУРАБАЙСКОМУ РАЙОНУ

№ п/п	Мероприятия	Срок выполнения	Средства для реализации мероприятий	Примечание
1	2	3	4	5
1	Своевременная разработка нормативных документов	2024 год	Не требует финансирования
2	Проведение мониторинга в течение 2 лет для выявления объҰмов и ведением учета по перерабатываемым отходам (пластмасса, стеклотара, бумага)	2024-2025 год	МБ
3	Определение необходимого числа внештатных сотрудников, проводящих мониторинговые данные по образованию и накоплению объҰмов отходов	Март 2024 год	МБ
4.	Оплата труда внештатным сотрудникам, проводящим мониторинговые данные по образованию и накоплению объҰмов отходов	2024-2025 год	МБ
5	Корректировка ПУО на основании мониторинговых данных за последние 2 года	2025 год (4 квартал)	МБ
6	Открытие пунктов приема с сортировкой отходов в 7 населенных пунктах Бурабайского района (Катаркольский с/о, Веденовский с/о, Кенесаринский с/о, Атамекенский с/о, Зеленоборский с/о, Успеноюрьевский с/о, Абылайханский с/о)	2024-2025 год	МБ
7	Реализация проекта строительство полигона ТБО в Бурабайском районе	2025-2026 год	ОБ,РБ
8	Приобретение специализированной техники для вывоза отходов ТБО в количестве 13 ед.	2025-2026 год	ОБ,МБ
9	Численность персонала, задействованного на проектируемом полигоне Бурабайского района при открытии 40 человек	2025 -2026 год	Собственные средства предприятия, организации
10	Проведение мероприятий разъяснительного характера о недопустимости несанкционированного размещения отходов в необорудованных местах населением	2024-2028 год	Не требует финансирования
11	Сбор, транспортировка и утилизация отходов производства и потребления, проведение мероприятий направленных на предотвращение загрязнения окружающей среды	2025-2028 год	Не требует финансирования МИО
12	Вывоз и утилизация отходов по Договору сторонними организациями с мест образования	2026-2028 год	Собственные средства акиматов сельских округов

2023-2028 жылдарға арналған Бурабай ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаны бекіту туралы

Ақмола облысы Бурабай аудандық мәслихатының 2023 жылғы 25 желтоқсандағы № 8С-12/5 шешімі

Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексінің 365-бабы 3-тармағының 1) тармақшасына сәйкес, Бурабай аудандық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. 2023-2028 жылдарға арналған Бурабай ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарлама осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

2. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Бурабай аудандық мәслихатының төрағасы

М.Нұрпанова

Бурабай аудандық мәслихатының 2023 жылғы 25 желтоқсандағы № 8С-12/5 шешіміне қосымша

2023-2028 жылдарға арналған Бурабай ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарлама

"Бурабай ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, тұрғын үй инспекциясы бөлімі" мемлекеттік мекемесі

Мазмұны

Кіріспе

1. ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ

1.1. Қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайын бағалау

1.2. Соңғы үш жылдағы динамикадағы қалдықтарды басқаруды талдау

1.3. Қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шараларды талдау

1.4. Соңғы үш жылдағы динамикаға бөлінген қаражаттың сипаттамасы мен талдауы

2. БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТТАРЫ, МІНДЕТТЕРІ ЖӘНЕ НЫСАНАЛЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

2.1. Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттері

2.2. Қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу жолдары

2.3. Бағдарламаның нысаналы көрсеткіштері

3. НЕГІЗГІ БАҒЫТТАР, ҚОЙЫЛҒАН МАҚСАТТАР МЕН МІНДЕТТЕРГЕ ҚОЛ ЖЕТКІЗУ ЖОЛДАРЫ

4. ҚАЖЕТТІ РЕСУРСТАР

5. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

Кіріспе

Бурабай ауданы (қаз. Бурабай ауданы) – Қазақстанның Ақмола облысының әкімшілік бірлігі. Әкімшілік орталығы – Щучинск қаласы.

Аудан Ақмола облысының солтүстік бөлігінде орналасқан. Аудан аумағы - 5 945 км2[2], бұл облыстың барлық аумағының 4,07% құрайды (облыс аумағы бойынша 13-ші аудан). Оңтүстік-батыстан солтүстік-шығысқа қарай ұзындығы шамамен 145 шақырымды құрайды. Аудан аумағы Қазақ ұсақ шоқыларының солтүстік бөлігінде орналасқан.

Әкімшілік жағынан солтүстігінде Солтүстік Қазақстан облысының Тайынша ауданымен, шығысында Біржан сал ауданымен, оңтүстігінде Бұланды ауданымен, оңтүстік-батысында Сандықтау ауданымен, батысында Зеренді ауданымен шектеседі.

Ауданның рельефі-ұсақ шоқылар, жекелеген шағын орман алқаптарымен жабылған; қиыр солтүстік-шығыста – Батыс Сібірдің жазықтары басым. Аудан аумағы Көкшетау таулы аймағының шығыс бөлігін қамтиды [15]. Ақмола облысының ең биік нүктесі – теңіз деңгейінен 947 метр биіктікте орналасқан Көкшетау тауы. Жалпы көлбеу бар: оңтүстігінде биік жер мен солтүстігінде Көкшетау тауы арасында орналасқан аумақ өзіндік "ойпатты" құрайды. Ауданның орташа биіктігі теңіз деңгейінен 400 метр биіктікте.

Аудан аумағы бойынша Аршалы, Жолболды, Қайрақты өзендері[15] ауданның оңтүстік бөлігінде ағады, көлдер ауданның барлық аумағында орналасқан-олардың үлкендері: Кіші Чебачье, Щучье, Бурабай, Үлкен Чебачье, Қотыркөл, балықты, Құмдыкөл, Ұрымқай, басқалары. Аудан Есіл су шаруашылығы бассейніне жатады.

Климаты – континенталды[15]. Қаңтардың орташа жылдық температурасы -18°C, шілдеде-20°C. мұхиттар мен теңіздерден едәуір қашықтық орташа ауа температурасының ауытқуының үлкен амплитудасымен сипатталатын климаттың ерекше түрін анықтайды. Атмосфералық жауын-шашынның жеткіліксіздігі де байқалады, оның жылдық мөлшері ауданда 450 мм-ден ауытқиды.жауын-шашынның едәуір бөлігі мамыр мен тамыз аралығында түседі. Климаттық вегетациялық кезең Ақмола облысының солтүстік бөлігінде "құрғақ емес" болып табылады. Бұл аймақта GTK5-8 0,8-ден 1,0-ге дейін[16].

Орманды-дала аймағының жер үсті суларымен үлкен байлығы ылғалды климатпен түсіндіріледі, ол әдеттегі дала климатымен салыстырғанда вегетациялық және аязсыз кезеңдердің қысқа ұзақтығымен және аздап құрғақтығымен ерекшеленеді.

1930 жылғы 17 желтоқсанда ВЦИК-тің 1930 жылғы 23 шілдедегі қаулысы негізінде аудандық бөлініс таратылып, аудандық бөлініс енгізілді, оның негізі ірілендірілген аудандар болып табылады. 1932 жылы 20 ақпанда аудандар құрылған 6 облыстың құрамына кірді (1932 жылғы 10 наурыздағы ВЦИК-пен бекітілген). Щучье ауданы Қарағанды облысының құрамына енді.

"Ақмола облысы Щучье ауданын қайта атау туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2009 жылғы 3 қыркүйектегі № 862 жарлығымен [7] – Щучье ауданы Бурабай ауданы болып өзгертілді.

Бурабай ауданында – 52 елді-мекен, халық саны 73 757 адамды құрайды:

Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шаралардың сипаттамасы: коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесіне тұтынушылар (жеке және заңды тұлғалар), коммуналдық қалдықтарды жинау, әкету, қайта өңдеу, кәдеге жарату және жою қызметтерін ұсынатын ұйымдар, жергілікті атқарушы органдар және басқа да уәкілетті органдар кіреді. "Ластаушы" қағидаты бойынша коммуналдық қалдықтарды басқаруға байланысты барлық шығындарды коммуналдық қалдықтардың пайда болу көздері-тұтынушылар өтеуге міндетті. Бұдан шығатыны, коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін модернизациялау мен дамытудың жалғыз көзі тұтынушылардың көрсетілген қызметтер үшін төлейтін қаражаты болып табылады.

Елді мекен аумағынан коммуналдық қалдықтарды жинаудың, әкетудің, қайта өңдеудің және жоюдың тұтынылған қызметтерін өлшеуге мүмкіндік беретін есепке алу аспаптарының болмауы коммуналдық қалдықтардың пайда болуының барлық объектілерінен (халық, әлеуметтік мақсаттағы объектілер және т. б.) коммуналдық қалдықтардың жинақталу нормаларының болуын талап етеді

Коммуналдық қалдықтардың жинақталу нормасы-бұл белгілі бір елді мекеннің тұрғындары мен шаруашылық жүргізуші субъектілерінен уақыт бірлігіне (күн, жыл) есепті бірлікке (адамға) түзілетін коммуналдық қалдықтардың мөлшері.

Жинақтау нормаларының функционалы:

1. Арқылы тұтынушылардың мүдделерін қорғау:

а) абоненттер санына емес, тек белгілі бір нормаға арналған шығындарды есептеу.

б) осы қызметтер нарығындағы бәсекелестікті күшейту жолымен көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру.

2. Көрсетілетін қызметті берушілердің мүдделерін қорғау:

а) шарттық қатынастардың негізі болып табылатын нормалар мүлдем болмаған объектілерге арналған нормаларды анықтау;

б) Бизнестің мүдделілігі, осы қызмет түрлерін, жұмыстарды ұсынудағы инвестициялық тартымдылық;

в) рұқсат етілмеген ҚТҚ полигондарының санын азайту.

Коммуналдық қалдықтардың жинақталу нормалары елді мекеннің коммуналдық қалдықтарын басқару жүйесіне әсер ететін негізгі фактор болып табылады. Бір есептік бірлікке жиналатын коммуналдық қалдықтардың мөлшері туралы сенімді ақпарат болашақта коммуналдық қалдықтардың пайда болу көлемін жоспарлауға мүмкіндік береді, соның есебінен елді мекенде коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеудің барлық тізбегін ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

Коммуналдық қалдықтарды жинаудың сенімді нормаларының маңыздылығы жоғары: артық өндіріс қуаттылығына алып келеді, ал кемшілік ауданда қажетті санитарлық жағдайларды (рұқсат етілмеген полигондардың пайда болуы), коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы кәсіпорындардың тұрақты қаржылық жағдайын қамтамасыз етпейді.

Коммуналдық қалдықтарды жинаудың нақты нормаларын бекіту ауданды санитарлық тазартумен айналысатын кәсіпорындарға тікелей экономикалық тиімділікті қамтамасыз етеді. Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеуді басқару жүйесіне жаңа нормаларды енгізу жоғарыда аталған кәсіпорындардың кірістерінің өсуіне әкеледі. Осылайша, жаңа нормалар тарифтерді экономикалық негізделген деңгейге жақындатуға мүмкіндік береді және коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы инфрақұрылымды дамытуға ықпал етеді және осы саланың инвестициялық тартымдылығын арттырады.

Негізгі нормативтік-құқықтық құжаттар Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі, Қазақстан Республикасы Экология, Геология және табиғи ресурстар министрінің 2021 жылғы 01 қыркүйектегі № 347 бұйрығымен бекітілген Коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормаларын есептеудің үлгілік қағидалары, экология министрінің бұйрығымен бекітілген қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге халық үшін тарифті есептеу әдістемесі болып табылады, Қазақстан Республикасының геологиясы және табиғи ресурстары жөніндегі 2021 жылғы 14 қыркүйектегі № 377 бұйрығымен бекітілген.

Қалдықтарды басқарудың 2023 жылға арналған бағдарламасын әзірлеу пп сәйкес байланысты.1 б 4. Қазақстан Республикасы Экологиялық Кодексінің 365-бабы, аудандардың, аудандық және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаларды әзірлеуді ұйымдастырады. Қалдықтарды басқару бағдарламасы қалдықтарды басқарудың негізгі стратегиялық құжатына айналады.

Қалдықтарды басқару бағдарламасы экологиялық рұқсаттың ажырамас бөлігі болып табылады.

Осы қалдықтарды басқару бағдарламасы 2023-2028 жылдарға әзірленеді және түзілетін қалдықтардың көлемі мен құрамы, оларды Жинақтау, жинау, тасымалдау, залалсыздандыру, қалпына келтіру және жою тәсілдері туралы мәліметтерді, сондай-ақ қалдықтардың түзілуін қысқарту, оларды қайта пайдалану, қайта өңдеу және кәдеге жарату үлесін ұлғайту жөніндегі ұсынылатын шаралардың сипаттамасын қамтиды.

1. ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ 1.1. Қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайын бағалау

Коммуналдық қалдықтарды басқару қалалар мен елді мекендердің инфрақұрылымының маңызды бөлігі болып табылады және ол қоршаған ортаның сапасы мен тұрғындардың денсаулығына тікелей әсер етеді. Бұл бөлім аудандағы қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайын бағалауға арналған. Жағдайды талдау қалдықтарды басқару жүйесіндегі проблемалар мен кемшіліктерді анықтайды және жақсарту аймақтарын анықтайды.

Қолданыстағы инфрақұрылым.

Ауылдық округтерде қалдықтарды жинау, тасымалдау және өңдеу объектілері мен жүйелері жоқ.

Ауыл әкімдіктері қалдықтарды жинауға арналған орындарды 79 елді мекеннің 45-определ анықтады. Тұрғындар қалдықтарды есепке алмай-ақ, қалдықтарды жинау үшін белгілі бір орындарға қоқысты өз бетінше шығарады.

Сақтау орнын зерттеу кезінде қалдықтардың келесі морфологиялық құрамы анықталды:

PET(E), PE HD, LDPE, PP, PS, O(ther)типті пластик

электрондық қалдықтар

шыны күрес

тоқылған материалдардың қалдықтары

тері

құрылыс қалдықтары

көң

құс тамшылары

күл.

Халық арасында жүргізілген сауалнама барысында қалдықтардың бір бөлігін жергілікті тұрғындар тұрмыста пайдаланатыны анықталды. Мұндай қалдықтарға мыналар жатады:

pet(E)типті пластик

шыны ыдыстар

қағаз

ағаш

тері

күл

құс тамшылары

сабан төсек қалдықтары

көң.

Қоршаған ортаға және адам денсаулығына теріс әсер еткеніне қарамастан, кейбір тұрғындар тұрмыстық пештерде пластик, тері, тоқыма қалдықтарын жағады.

Жергілікті тұрғындар тұрмыстық пештерде жағу кезінде мұндай қалдықтардың қауіпті қасиеттері туралы білмейді.

Төменде сауалнамаға қатысушылардың кәдеге жарату әдістері туралы ақпарат берілген, олардың үлесі пайызбен көрсетілген.

Зеленобор ауылдық округі:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 25 адам, үйлер санының 5 % құрайды.

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады қоймалайды	қабылдау пунктіне	тапсырады полигонға әкету үшін	өртейді	іргелес учаскеге орналастырады	компост немесе жем үшін пайдаланады
Бутылка пластик			100
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары			100
Шыны бөтелкелер		50	50
Тоқыма қалдықтары		10	80	10
Ағаш қалдықтары	20		80
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен батареялар		30	70
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары	30		60		10
Ірі қара/жылқы терісі		10	90
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			100
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары			100
Сабан төсек қалдықтары				100
Көң	100
Күл	100

Қаракөл ауылдық округі:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 14 адам, үйлер санының 3% құрайды.

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады қоймалайды	қабылдау пунктіне	тапсырады полигонға әкету үшін	өртейді	іргелес учаскеге орналастырады	компост немесе жем үшін пайдаланады
Бутылка пластик				100
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары				100
Шыны бөтелкелер		100
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары				100
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен батареялар		42	58
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары						100
Ірі қара/жылқы терісі		100
Ұсақ малдың/шошқаның терісі		14	86
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары	86		14
Сабан төсек қалдықтары			100
Көң	100
Күл	58		42

Кенесары ауылдық округі:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 13 адам, үйлер санының 2 % құрайды.

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады қоймалайды	қабылдау пунктіне	тапсырады полигонға әкету үшін	өртейді	іргелес учаскеге орналастырады	компост немесе жем үшін пайдаланады
				100
Бутылка пластик				100
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары	10	30	60
Шыны бөтелкелер			55	45
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары	70		30
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен батареялар			85		15
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			10		20	70
Тамақ қалдықтары		70		30
Ірі қара/жылқы терісі	20			80
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			70		30
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)	50		15		35
Құс тамшылары				10	90
Сабан төсек қалдықтары	60				40
Көң	30		10		60

Абылайхан ауылдық округі:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 10 адам, үйлер санының 4% құрайды

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады қоймалайды	қабылдау пунктіне	тапсырады полигонға әкету үшін	өртейді	іргелес учаскеге орналастырады	компост немесе жем үшін пайдаланады
	20	10	50	20
Бутылка пластик			20	80
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары	20		80
Шыны бөтелкелер				100
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары	20		80
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен батареялар			100
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)						100
Тамақ қалдықтары	30		60	10
Ірі қара/жылқы терісі			80	20
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			100
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)
Құс тамшылары	10		90
Сабан төсек қалдықтары			100
Көң	10		60		30

Ведновка ауылдық округі:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 11 адам, үйлер санының 3% құрайды.

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады қоймалайды	қабылдау пунктіне	тапсырады полигонға әкету үшін	өртейді	іргелес учаскеге орналастырады	компост немесе жем үшін пайдаланады
				100
Бутылка пластик				100
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары	10		90
Шыны бөтелкелер			10	90
Тоқыма қалдықтары			10	90
Ағаш қалдықтары		30	70
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен батареялар			80		20
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			10			90
Тамақ қалдықтары		50	40	10
Ірі қара/жылқы терісі		40	40	20
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			60		40
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)	50		30		20
Құс тамшылары
Сабан төсек қалдықтары	60		10		30
Көң	70				30

Успеноюрьев ауылдық округі:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 47 адам, үйлер санының 8% құрайды

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады қоймалайды	қабылдау пунктіне	тапсырады полигонға әкету үшін	өртейді	іргелес учаскеге орналастырады	компост немесе жем үшін пайдаланады
	100
Бутылка пластик			100
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары			100
Шыны бөтелкелер				100
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары			100
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен батареялар			100
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары			100
Ірі қара/жылқы терісі			100
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			100
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары			100
Сабан төсек қалдықтары					100
Көң			100

Атамекен ауылдық округі:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 33 адам, үйлер санының 2% құрайды

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады қоймалайды	қабылдау пунктіне	тапсырады полигонға әкету үшін	өртейді	іргелес учаскеге орналастырады	компост немесе жем үшін пайдаланады
			100
Бутылка пластик			100
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары			100
Шыны бөтелкелер			100
Тоқыма қалдықтары			100
Ағаш қалдықтары			100
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен батареялар			100
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары			100
Ірі қара/жылқы терісі			100
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			100
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары			100
Сабан төсек қалдықтары			100
Көң			100

Бурабай ауданында қалдықтарды жинауға арналған орындар 17:

1. Успеноюрьевка ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

2. Николаевка ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

3. Озерное ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

4. Златополье ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

5. Савинка ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

6. Первомайское ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

7. Наурызбай батыр ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

8. Веденовка ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

9. Жаңажол ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

10. Жарқайың ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

11. Ұрымқай ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

12. Дмитриевка ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

13. Қарашілік ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

14. Кенесары ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

15. Баянбай ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

16. Брусиловка ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

17. Катаркөл ауылы қалдықтарды жинауға арналған орын ауылдан 1 км.

1.2 Соңғы үш жылдағы динамикадағы қалдықтарды басқаруды талдау

Тұрғындардың қоқыстың пайда болуы мен өздігінен шығарылуын есепке алмауына байланысты пластикалық қалдықтар, шыны ыдыстар және басқа да қалдықтар сияқты дана бұйымдардың көлемін анықтау мүмкін емес.

Халық даналық бұйымдар қалдықтарының түзілуін есепке алмайтындығын ескере отырып, қалдықтарды басқару бағдарламасын әзірлеу кезінде мұндай қалдықтардың сандық және сапалық көрсеткіштері ескерілмейді. Сонымен қатар, сауалнама барысында ауылдық округтер тұрғындарының үлесіне Қалдықтарды кәдеге жарату түрлері мен тәсілдері анықталды. Бұл деректер осы Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттерін айқындау кезінде пайдаланылатын болады.

Елді мекендердің тұрғындары күл мен көңдің пайда болуының шамамен көлемін көрсетеді. Бұл ретте, мұндай қалдықтардың 50% - дан астамы тұрмыста тыңайтқыш, тұрмыстық пештерде қатты отын және т. б. түрінде пайдаланылады.

979,02 тонна полигонға шығарылады. көң, сондай-ақ қоса берілген учаскеде 979,02 тн орналастырылады. халық саны.

Полигонға күлді шығару 6927,2 тоннаны құрайды. және қоса беріліп отырған учаскеде ауылдық елді мекендердің сауалнамалық деректеріне сәйкес 6927,2 тонна орналастырылады.

Бурабай ауданында Мемлекеттік сатып алу туралы шартқа сәйкес "TAZA QYZYMET" ЖШС контейнерлік алаңдарынан ҚТҚ жинау, тасымалдау бойынша бірыңғай оператор анықталды, сондай-ақ, "Бурабай жылу" ШЖҚ МКК полигонда ҚТҚ қалдықтарын көму жөніндегі ұйым болып табылады.

ҚТҚ шығаруға арналған арнайы техника бар.

ҚТҚ бөлек жинауға және сақтауға арналған контейнерлер бар.

1.3 Қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шараларды талдау

Бурабай ауданында жаңа полигондар салу үшін АЕМ-де 1 жер актісі бар. Ақмола облысының Табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы Бурабай ауданында қоқыс-қайта өңдеу зауытын салуға ЖСҚ әзірледі.

1.4 Соңғы үш жылдағы динамикаға бөлінген қаражатты сипаттау және талдау

Бурабай ауданындағы экологиялық жағдайды жақсарту бойынша оң шешім қабылдау мақсатында Златополье ауылының аудан орталығында жаңа полигон салу туралы шешім қабылданды, өйткені аудан аумағында ҚР Экологиялық кодексінің талаптарына жауап беретін ҚТҚ полигондары жоқ.

Осылайша, Златополье ауылдық округінің аумағында Щучинск-Златополье бағытында (Златополье ауылының елді мекенінен 5 км жерде) 20 га жер учаскесі бөлінді. Ол мүдделі құрылымдармен келісілді және бастапқы деректер жиналды.

Бурабай ауданы жобаны дайындау үшін Ақмола облысының облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалану басқармасына бастапқы деректер мен жер учаскесін берді.

Жобалаушы - "CRB Construction" ЖШС. Жобаны әзірлеу сомасы 60 461,0 мың теңгені құрайды.

2023 жылғы жағдай бойынша жоғарыда аталған полигонға ТЭН әзірленді.

Қазіргі уақытта жоба Ақмола облысы бойынша экология басқармасында қоғамдық тыңдаулардан өтуде.

Полигонның құрылысы шамамен 2024 жылдың басы.

Полигонның жобалық қуаты жылына 36 450 тоннаны құрайды, пайдалану мерзімі 25 жылды құрайды.

Бір полигон құрылысының болжамды құны 3,6 млрд. теңгені құрайды.

2. БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТТАРЫ МІНДЕТТЕРІ ЖӘНЕ НЫСАНАЛЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

2.1. Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттері

Қалдықтарды басқару бағдарламасының мақсаттары:

1. жинақталған және түзілетін қалдықтардың көлемін біртіндеп қысқартуға бағытталған белгіленген көрсеткіштерге қол жеткізу.

Мақсат 1. Өндіріс және тұтыну қалдықтарымен жұмыс істеу саласындағы басқару жүйесін жетілдіру.

Мақсат 2. Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинау аумақтарының санитарлық және экологиялық жағдайын жақсарту.

Мақсат 3. Өндіріс және тұтыну қалдықтарын бөлек жинау және тасымалдауды жақсарту;

Мақсат 4. Өндіріс және тұтыну қалдықтарын уақтылы шығаруды қамтамасыз ету. Бағдарламаны іске асыру процесінде қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін мынадай міндеттер шешілуі тиіс:

- пайда болған қалдықтардың көлемін азайту;

- өндіріс және тұтыну қалдықтарымен жұмыс істеу және қайталама ресурстарды пайдалану саласында бірыңғай ақпараттық орта құру және қолдау;

- өндіріс және тұтыну қалдықтарымен жұмыс істеу жүйесін жаңғырту;

- қалдықтарды орналастырудың рұқсат етілмеген үйінділерін жою.

Бағдарламаның мақсаттарына қол жеткізу оны іске асыру үшін кешенді іс-шаралар өткізу арқылы жүзеге асырылатын болады. Іс-шаралар жоспарында Бағдарламаны іске асыру жөніндегі шаралар көзделген және орындаушылар, іске асыру мерзімдері, сондай-ақ қаржыландыру көздері мен көлемі көрсетілген. Бағдарламаның міндеттері-Жоспарлы кезең шеңберінде қол жеткізуге болатын жұмыс көлемін болжай отырып, қойылған мақсатқа қол жеткізу жолдарын, неғұрлым тиімді және экономикалық негізделген әдістермен айқындау. Қалдықтарды кешенді басқару негіздерін құрылымдау келесі аспектілерді қамтиды:

Генезис-білім беру көздері, технологиялық пайдалану процестері, қалдықтар туралы бастапқы ақпарат (қалдықтарды түгендеу).

ТАЛДАУ – Физика-техникалық, технологиялық, экономикалық, ресурстық, әлеуметтік.

Базис-нормативтік-әдістемелік құжаттама.

Қалдықтарды синтездеу-паспорттау.

Қалдықтарды кешенді басқаруды жүзеге асыру үшін қалдықтарды басқару саласындағы саясат компоненттерінің болуы қажет, атап айтқанда: қалдықтардың барынша алдын алуды және қайталама пайдалануды ынталандыратын немесе міндеттейтін құжаттар пакетін әзірлеу және қолдану;

- қалдықтармен жұмыс істеу әдістерінің экологиялық параметрлерін белгілеу;

қалдықтармен жұмыс істеуді жоспарлауды жүзеге асыру үшін құрылым құру (Үйлестіру орталығы);

өндірушілердің қалдықтарды орналастыруға жауапкершілігі қағидаттарын әзірлеу.

Қалдықтарды кәдеге жарату бағдарламасының мақсаттарын анықтау және стратегияны жоспарлау кезінде қалдықтарды кешенді басқарудың белгілі бір иерархиясы туралы түсінік алған жөн. Мұндай иерархия, ең алдымен, қалдықтарды бастапқы азайту, содан кейін қайталама азайту бойынша іс – шаралар қарастырылуы керек дегенді білдіреді: қалдықтардың қалған бөлігін қайта пайдалану және қайта өңдеу және ең соңғы кезекте-пайда болуынан аулақ бола алмаған және қайта өңдеуге келмейтін қалдықтарды жою немесе көму жөніндегі іс-шаралар.

Қалдықтарды басқару бағдарламасының мақсаттары мен міндеттері ауданның, қаланың немесе елдің нақты мақсаттары мен жағдайларына байланысты өзгеруі мүмкін. Алайда, жалпы алғанда, қалдықтарды басқару бағдарламасының мақсаттары мен міндеттері келесі элементтерді қамтуы мүмкін:

Осы қалдықтарды басқару бағдарламасының мақсаттары:

1. Коммуналдық қалдықтардың түзілу көлемін қысқарту

2. Коммуналдық қалдықтарды басқару шығындарын азайту

3. Қоғам денсаулығын қорғау;

4. Тұрақты тұтыну мен өндіріске ықпал ету.

Алға қойылған мақсаттарға жету үшін келесі міндеттерді орындау қажет:

1. Қалдықтарды жинау мен тасымалдаудың тиімді жүйесін әзірлеу және енгізу;

2. Халықтың хабардарлығын арттыру;

3. Қалдықтарды қайта өңдеу және өңдеу үшін инфрақұрылымды әзірлеу;

4. Стратегияны түзету үшін бағдарлама нәтижелерін бақылау және бағалау.

2.2. Қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу жолдары.

Қалдықтарды тиімді басқару кешенді және жүйелі тәсілді, сондай-ақ барлық мүдделі тараптардың белсенді өзара іс-қимылын талап етеді. Алға қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу үшін күш-жігерді аудан ішінде ғана емес, облыстың басқа аудандарымен ынтымақтастықты да іске асыру қажет. Келесі қадамдарды орындау қажет:

1. Тиімді инфрақұрылымды дамыту:

Қалдықтарды жинау, тасымалдау және өңдеу үшін объектілерді салу және жаңғырту.

Шығындарды азайту үшін жинау және тасымалдау маршруттарын оңтайландыру.

2. Ақпараттық кампаниялар мен білім беруді енгізу:

Қалдықтарды сұрыптау және кәдеге жарату ережелері туралы халыққа оқыту іс-шараларын ұйымдастыру.

Халықтың хабардарлығы мен жауапкершілігін арттыру үшін ақпараттық кампаниялар өткізу.

3. Ынталандыру жүйесі:

Қалдықтардың азаюын және қайта өңдеуді арттыруды ынталандыру үшін қалдықтарға салынатын салықтар сияқты экономикалық механизмдерді енгізу.

Қайта өңдеуге және қалдықтарды азайтуға белсенді қатысатындар үшін сыйақы немесе жеңілдік бағдарламаларын қолдау.

4. Мониторинг және бағалау:

Қалдықтардың көлемін, жинау және қайта өңдеу тиімділігін бақылау үшін мониторинг жүйесін құру.

Бағдарлама нәтижелеріне тұрақты бағалау жүргізу және алынған мәліметтерге сәйкес стратегияны бейімдеу.

5. Мүдделі тараптармен ынтымақтастық:

Қалдықтарды басқару процесіне жеке компанияларды, үкіметтік емес ұйымдарды және жұртшылықты тарту.

Ресурстарды біріктіру және күш-жігерді үйлестіру үшін жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен серіктестік.

6. Заңнама мен нормативтерді сақтау:

Қалдықтарды басқару саласындағы тиісті заңнамалар мен нормативтерді тұрақты жаңарту және сақтау.

Халықаралық келісімдер мен стандарттарды, егер олар қолданылса, сақтау.

7. Инновация және зерттеу:

Қалдықтарды басқарудың жаңа тәсілдерін табуға және олардың қоршаған ортаға әсерін азайтуға бағытталған ғылыми-инновациялық жобаларды қолдау және қаржыландыру.

8. Қаржылық тұрақтылық:

Қалдықтарды басқару бағдарламасы үшін тұрақты қаржылық модель әзірлеу, оның ішінде қаржыландыру мен бюджеттеудің ашық жүйесі.

9. Мониторинг және тәжірибе алмасу:

Қалдықтарды басқаруда күш біріктіру үшін басқа аудандармен ынтымақтастық.

2.3. Бағдарламаның нысаналы көрсеткіштері

Қалдықтарды басқару бағдарламасының нысаналы көрсеткіштері нақты, өлшенетін, қол жеткізуге болатын, өзекті және уақыт бойынша шектеулі болуы тиіс (SMART критерийлері). Қалдықтарды басқару бағдарламасының мақсатты көрсеткіштерінің кейбір мысалдары:

Полигонға жіберілетін қалдықтардың жалпы көлемін азайту:

Мақсаты: полигонға жіберілетін қалдықтардың жалпы көлемін 5 жылдық кезеңнің соңына қарай 20%-ға азайту.

Өлшеу: жыл сайын полигонға жіберілетін тонна қалдықтардың саны.

Мақсаты: 2 жыл ішінде аудан аумағының 95% - на қалдықтарды бөлек жинау мен сұрыптаудың стандартты тәжірибесіне қол жеткізу.

Өлшеу: ұйымдастырылған бөлек алымы бар аумақтың пайызы.

Парниктік газдар шығарындыларын азайту:

Мақсаты: қалдықтарды басқару саласындағы барлық қолданыстағы заңнамалық нормалар мен стандарттарға сәйкестікті қамтамасыз ету.

Өлшеу: сәйкестікті тексеру және тексеру нәтижелері.

Мақсатты көрсеткіштер қалдықтарды басқару бағдарламасының нақты мақсаттары мен міндеттеріне бейімделуі керек және белгіленген мақсаттарға қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін үнемі бақыланып, бағалануы керек.

3. ҚОЙЫЛҒАН МАҚСАТТАР МЕН МІНДЕТТЕРГЕ ҚОЛ ЖЕТКІЗУДІҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ, ЖОЛДАРЫ

Негізгі бағыт қалдықтарды басқару инфрақұрылымын жаңғырту болып табылады: негізгі бағыттардың бірі қалдықтарды жинау, тасымалдау, қайта өңдеу және кәдеге жарату үшін инфрақұрылымды жаңғырту және дамыту болып табылады. Бұған заманауи құрастыру пункттерін салу, бөлек жинауға арналған контейнерлерді орнату және тасымалдау жүйесін жаңарту кіреді.

Көзді сұрыптау және бөлек жинау: үй шаруашылықтары мен кәсіпорындар деңгейінде қалдықтарды бөлек жинауды ынталандыру маңызды бағыт болып табылады. Бұл қайта өңдеу және кәдеге жарату процестерін оңтайландыруға мүмкіндік береді.

Қайта өңдеу мен кәдеге жаратуды ынталандыру: бағдарлама қайта өңдеу компанияларымен серіктестік құру және қайта өңдеу материалдары үшін жергілікті нарықтардың дамуын қолдау арқылы қайта өңдеу мен кәдеге жаратуды белсенді түрде ынталандырады.

Білім беру және халықты ақпараттандыру: бағдарламаны сәтті жүзеге асыру үшін бөлек жинау, тұрақтылық және экологиялық жауапкершілік ережелері туралы жұртшылықты қалыптастыру және хабардар ету маңызды.

Қойылған мақсаттарға жету жолдары:

Ұзақ мерзімді стратегияны әзірлеу және енгізу: бағдарлама мақсатқа жетудің нақты қадамдары мен мерзімдерін анықтайтын қалдықтарды басқарудың ұзақ мерзімді стратегиясын әзірлеуді және енгізуді қарастырады.

Инфрақұрылымға инвестициялар: бағдарлама құрастыру пункттерін, қайта өңдеу зауыттарын және тасымалдау жүйелерін қоса алғанда, инфрақұрылымды жаңғыртуға және салуға қаражат бөлуді көздейді.

Заманауи технологияларды енгізу: бағдарлама контейнерлерді толтыруды бақылау жүйелері және ГАЖ технологияларын қолдана отырып, қалдықтарды жинау маршруттарын оңтайландыру сияқты заманауи технологияларды енгізуге бағытталған.

Ауылдық округтер аумағында полигондар салудың баламасы Бурабай ауданы бойынша қалдықтарды сұрыптайтын қабылдау пункттерін ашу болып табылады, онда кейіннен қалдықтарды (пластмасса, шыны ыдыстар, қағаз) қабылдау мүмкіндігі болады.

Бурабай ауданы бойынша қалдықтарды сұрыптай отырып қабылдау пункттерін ашу жобаланатын объект ауданының қоршаған ортаға әсері не экологиялық жағдайына ерекше әсер етпейтін болады, табиғат қорғау іс-шараларын орындау кезінде.

Бурабай ауданы бойынша қалдықтарды сұрыптайтын қабылдау пункттерін жеті елді мекенде ашу қажет: Катаркөл а/о, Веденов а/о, Кенесары а/о, Атамекен а/о, Зеленобор а/о, Успеноюрьев а/о, Абылайхан а/о, бұл жақын маңдағы ауылдарды сұрыптаумен және сұрыптаумен қамтуға мүмкіндік береді. қайта өңделетін Қалдықтарды қабылдау.

Катаркөл ауылдық округі 4 елді мекенді құрайды, халық саны 3 156 адамды құрайды, қалдықтарды сұрыптаумен қабылдау пункттерін ашу округтің барлық елді мекендерін қайта өңделетін қалдықтарды сұрыптаумен және қабылдаумен қамтуға мүмкіндік береді, сондай-ақ Зеленобор ауылдық округі 6 елді мекенді құрайды, халық саны 3 989 адам.

Кенесары ауылдық округі 3 елді мекенді, халық саны 2 383 адамды құрайды, қалдықтарды сұрыптаумен қабылдау пунктін ашу округтің барлық елді мекендерін қайта өңделетін қалдықтарды сұрыптаумен және қабылдаумен қамтуға мүмкіндік береді, сондай-ақ жақын орналасқан Абылайхан ауылдық округі 4 елді мекенді құрайды, халық саны 2 590 адам.

Веденовка ауылдық округі 4 елді мекенді, халық саны 1 360 адамды құрайды, қалдықтарды сұрыптау пунктінің ашылуы округтің барлық елді мекендерін қайта өңделетін қалдықтарды сұрыптаумен және қабылдаумен қамтуға мүмкіндік береді, сондай-ақ жақын орналасқан Успеноюрьев ауылдық округі 6 елді мекенді құрайды, халық саны 1 854 адам аула.

Атамекен ауылдық округі 6 елді мекенді құрайды, халық саны 2 167 адам, Сұрыптау қабылдау пунктінің ашылуы округтің барлық елді мекенін қайта өңделетін қалдықтарды сұрыптау және қабылдаумен қамтуға мүмкіндік береді.

Осылайша, халықты қайта өңделетін қалдықтарды сұрыптаумен және қабылдаумен қамту Бурабай ауданының басым бөлігін құрайды.

Қабылдау пункттері бойынша жобаларды іске асыру үшін ауданы кемінде 300 м2 үй-жай қажет.

ҚТҚ-ны бөлек жинау және сақтау үшін контейнерлер сатып алу қажет.

Жоғарыда аталған барлық жұмыстар Жобалау-сметалық құжаттамаларды әзірлеуді және қажетті қаржы қаражатын бөлуді талап етеді.

4. ҚАЖЕТТІ РЕСУРСТАР

Бағдарлама бюджеті: қалдықтарды басқару бағдарламасын іске асыруға бөлінген жалпы бюджетті көрсету. Бұл бағдарламаны орындау барысында бастапқы қаржыландыруды да, күтілетін қосымша шығындарды да қамтиды.

Қаржыландыру көздері: мемлекеттік бюджеттер, жергілікті салықтар, гранттар және басқалары сияқты бағдарламаны қаржыландыру көздерінің сипаттамасы.

Инвестицияларды қаржыландыру: құрастыру пункттерін, қайта өңдеу зауыттарын салу және қажетті техниканы сатып алу сияқты инвестициялық жобаларға бөлінген қаржыландыруды көрсету.

Қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаның іс-шараларын қаржыландыру көзі жергілікті бюджет, облыстық бюджет болып табылады.

Адами ресурстар:

Қызметкерлер: қызметкерлердің қажетті санын, олардың біліктілігін және бағдарламаны іске асырудағы рөлін анықтау.

Персоналды оқыту және дамыту: бағдарламаны сәтті жүзеге асыруды қамтамасыз ету үшін персоналды оқыту және дамыту жоспарларының сипаттамасы.

Инфрақұрылым:

Қалдықтарды жинауға және тасымалдауға арналған инфрақұрылым: қалдықтарды жинауға, тасымалдауға және уақытша сақтауға арналған инфрақұрылымды жаңғыртудың жай-күйі мен жоспарларын көрсету.

Қайта өңдеу және кәдеге жарату инфрақұрылымы: қайта өңдеу зауыттары мен тиісті инфрақұрылымды салу және жаңғырту жөніндегі жай-күйі мен жоспарларының сипаттамасы.

Технологиялық ресурстар:

Техникалық жабдық: бағдарламаны тиімді іске асыру үшін қажетті техникалық жабдықты көрсету.

Ақпараттық жүйелер: қалдықтарды бақылау және басқару үшін қажетті ақпараттық жүйелер мен бағдарламалық жасақтаманың сипаттамасы.

Серіктестік қатынастар:

Серіктестер және ынтымақтастық: қосымша ресурстар немесе сараптама ұсына алатын ұйымдармен, кәсіпорындармен және ҮЕҰ-мен серіктестік қатынастарды көрсету.

Азаматтық қоғам: бағдарламаны жүзеге асыруға жұртшылық пен еріктілерді тарту шараларының сипаттамасы.

Уақыт шеңбері:

Орындалу кестесі: жобалар мен іс-шаралардың басталуы мен аяқталуын қоса алғанда, бағдарламаның негізгі кезеңдерін іске асыру үшін уақыт шеңберін белгілеу.

Мониторинг және бағалау: прогресс пен нәтижелерді үздіксіз бақылау үшін мониторинг және бағалау жүйесінің сипаттамасы.

Қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаны іске асыру шеңберінде қаржыландыру жоспары

Жыл	Қаржыландыру көлемі, мың теңге
2024-2028	Бюджетке сәйкес *

Ескерту * - қаржыландыру көлемі бюджетті қалыптастыру кезінде нақтыланатын болады

тиісті жылға.

Басқару бағдарламасының барлық тармақтарын іске асыруды қаржыландыру көзі

қалдықтармен облыстық және жергілікті бюджет басқарма саны анықталады

қаржыландыру мерзімдері, көзделген шараларды жүргізудің кезектілігі

бағдарламада.

* Түзетуден кейін қосымша инфрақұрылымдар анықталады, сондай-ақ қайта өңделетін қалдықтардың жинақталу көлемі анықталады.

5. БУРАБАЙ АУДАНЫ БОЙЫНША ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ БАҒДАРЛАМАСЫН ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

№ п/п	Іс-шаралар	Іс-шаралар мерзімі	Іс-шараларды іске асыруға арналған қаражат	Ескерту
1	2	3	4	5
1	Нормативтік құжаттарды уақытылы әзірлеу	2024 жыл	Қаржыландыруды қажет етпейді
2	Қайта өңделетін қалдықтардың (пластмасса, шыны ыдыстар, қағаз) көлемін анықтау және есепке алуды жүргізу үшін 2 жыл ішінде мониторинг жүргізу	2024-2025 жыл	ЖБ
3	Қалдықтардың пайда болуы мен жинақталуы бойынша мониторингтік деректерді жүргізетін штаттан тыс қызметкерлердің қажетті санын анықтау	наурыз 2024 жыл	ЖБ
4	Қалдықтардың пайда болуы мен жинақталуы бойынша мониторингтік деректерді жүргізетін штаттан тыс қызметкерлерге еңбекақы төлеу	2024-2025 жыл	ЖБ
5	Соңғы 2 жылдағы мониторингтік деректер негізінде ҚББЖ түзету	2025 жыл (4 квартал)	ЖБ
6	Бурабай ауданының 7 елді мекенінде қалдықтарды сұрыптай отырып қабылдау пункттерін ашу (Катаркөл а/о, Веденов а/о, Кенесары а/о, Атамекен а/о, Зеленобор а/о, Успеноюрьев а/о, Абылайхан а/о)	2024-2025 жыл	ЖБ
7	Бурабай ауданында ҚТҚ полигонын салу жобасын іске асыру	2025-2026 жыл	ОБ, РБ
8	ҚТҚ қалдықтарын шығару үшін 13 бірлік мөлшерінде мамандандырылған техника сатып алу.	2025-2026 жыл	ОБ, ЖБ
9	Бурабай ауданының жобаланатын полигонына 40 адам ашылған кезде тартылған персонал саны	2025 -2026 жыл	Кәсіпорынның, ұйымның меншікті қаражаты
10	Халықпен жабдықталмаған орындарда қалдықтарды рұқсатсыз тастауға жол бермеу туралы түсіндіру сипатындағы іс-шараларды өткізу	2024-2028 жыл	Қаржыландыруды қажет етпейді
11	Қалдықтарды жинау, тасымалдау және кәдеге жарату, қоршаған ортаның ластануының алдын алуға бағытталған іс -шараларды жүргізу	2025-2028 жыл	Қаржыландыруды қажет етпейді
12	Бөгде ұйымдардың шарт бойынша қалдықтарды пайда болу орындарынан әкетуі және кәдеге жаратуы	2026-2028 жыл	Ауылдық округ әкімдіктерінің меншікті қаражаты