Об утверждении программы по управлению коммунальными отходами по Коргалжынскому району на 2024 - 2029 годы

Решение Коргалжынского районного маслихата Акмолинской области от 6 марта 2024 года № 6/14

В соответствии с подпунктом 1) пункта 3 статьи 365 Экологического кодекса Республики Казахстан и на основании приказа Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 18 мая 2023 года за № 154-п "Об утверждении Методических рекомендаций местным исполнительным органам по разработке программы по управлению коммунальными отходами", Коргалжынский районный маслихат РЕШИЛ:

1. Утвердить программу по управлению коммунальными отходами по Коргалжынскому району на 2024 – 2029 годы, согласно приложению к настоящему решению.

2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Коргалжынского районного маслихата

Б.Рыспаев

Приложение к решению Коргалжынского районного маслихата от 6 марта 2024 года № 6/14

ПРОГРАММА ПО УПРАВЛЕНИЮ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ ПО КОРГАЛЖЫНСКОМУ РАЙОНУ НА 2024-2029 ГОДЫ Содержание

ВВЕДЕНИЕ

1. АНАЛИЗ ТЕКУЩЕГО СОСТОЯНИЯ УПРАВЛЕНИЯ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ

1.1. Оценка текущего состояния управления коммунальными отходами

1.2. Анализ управления коммунальными отходами в динамике за последние три года

1.3. Анализ мероприятий по управлению коммунальными отходами

1.4. Описание и анализ выделенных средств в динамике за последние три года

2. ЦЕЛИ, ЗАДАЧИ И ЦЕЛЕВЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ ПРОГРАММЫ

2.1. Цели и задачи Программы

2.2. Пути достижения поставленных целей и задач

2.3. Целевые показатели Программы

3. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ, ПУТИ ДОСТИЖЕНИЯ ПОСТАВЛЕННЫХ ЦЕЛЕЙ И ЗАДАЧ

4. НЕОБХОДИМЫЕ РЕСУРСЫ

5. ПЛАН МЕРОПРИЯТИЙ ПО РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

ВВЕДЕНИЕ

Административно-территориальное деление.

Коргалжынский район расположен от 120 км от г.Астана. Граничит с севера - с Егиндикольским районом.

Климат резко континентальный и крайне засушливый. Лето короткое, теплое, зима продолжительная, морозная, с сильными ветрами и метелями. Минимальная температура воздуха составляет свыше минус 40˚С, максимальная достигает плюс 44˚С. Среднегодовое количество атмосферных осадков составляет 265 мм. Скорость ветра - 5,3 м/сек, температура воздуха колеблется от + 2,3 до 6,2 градусов, влажность составляет 70 %. Весна характеризуется заморозками, летние температуры вызывают испарение влаги, а следовательно, иссушение почвы, что существенно влияет на урожайность зерновых культур. Равнинный рельеф территории района и отсутствие лесов способствует деятельности ветров.

Коргалжынский район, как административно-территориальная единица включает в состав 8 сельских округов и 18 сҰл.

Численность населения на 1 августа 2023 года составила 9 731 человек.

мужчины	5 311	учащиеся школ	1 630
женщины	4 420	пенсионеры	720
дети до 16 лет	1 720	инвалиды	211
дети до 6 лет	1 211	участников ВОВ	0
работающее население	5 840	инвалидов ВОВ	0
самозанятые	1 310	воины интернационалисты	8
наемные	620	репрессированные	3
студенты	480

Карта Коргалжынского района

Основными нормативно-правовыми документами является Экологический Кодекс Республики Казахстан, Типовые правила расчета норм образования и накопления коммунальных отходов, утвержденные Приказом Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 01 сентября 2021 года № 347, Методика расчета тарифа для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов утвержденная Приказом Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 14 сентября 2021 года № 377.

Разработка Программы управления отходами на 2024-2029 годы связана в соответствии с подпунктом 1 пункта 4 статьи 365 Экологического Кодекса Республики Казахстан, местные исполнительные органы районов, городов районного и областного значения организуют разработку программ по управлению коммунальными отходами. Программа по управления коммунальными отходами становится основным стратегическим документом по обращению с отходами.

Программа по управлению коммунальными отходами является неотъемлемой частью экологического разрешения.

Настоящая Программа по управлению коммунальными отходами разрабатывается на 2024-2029 годы и содержит сведения об объеме и составе образуемых отходов, способах их накопления, сбора, транспортировки, обезвреживания, восстановления и удаления, а также описание предлагаемых мер по сокращению образования отходов, увеличению доли их повторного использования, переработки и утилизации.

АНАЛИЗ ТЕКУЩЕГО СОСТОЯНИЯ УПРАВЛЕНИЯ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ НА ПРЕДПРИЯТИИ

1.1. Оценка текущего состояния управления коммунальными отходами

1. На территории Коргалжынского района имеется 18 сел и 8 сельских округов, в которых выделены 13 земель на полигоны ТБО.

2. В 2022 году на прилегающей территории села Коргалжын- выделен земельный участок под строительство сортировочного пункта ТБО – 15,0 га., на сегодняшний день исследовательским центром разрабатывается ТЭО (технико-экономическое обоснование). Сбор и вывоз отходов осуществляет ГКП на ПХВ "Орлеу" при ГУ "Отдел архитектуры,строительства, жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта, автомобильных дорог" Коргалжынского района. У предприятия имеется специализированная техника, а именно: погрузчики, камазы.

Из 18 населенных пункта из 13 полигона, 13 не узаконены.

В полигонах ТБО установлены следующий морфологический состав отходов:

пластик типа PET(E), PEHD, LDPE, PP, PS, O(ther)

электронные отходы

бой стекла

отходы тканных материалов

шкуры

строительные отходы

навоз

птичий помет

зола

1.2 Анализ управления коммунальными отходами в динамике за последние три года.

В сельских округах отсутствует организованный сбор и транспортировка коммунальных отходов. Места для складирования отходов сельскими акиматами определены в 18 из 18 населенных пунктов. Жители самостоятельно вывозят мусор на определенные места для складирования отходов без какого-либо учета. В этой связи определить объемы отходов штучных изделий не представляется возможным.

В районе имеется организованный сбор и транспортировка коммунальных отходов, организацией которого осуществляет ГКП на ПХВ "Орлеу" при ГУ "Отдел архитектуры,строительства, жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта, автомобильных дорог" Коргалжынского района.

Учитывая то, что населением не ведется учет образования отходов штучных изделий, количественные и качественные показатели таких отходов учитываться не будут. Тем временем, в ходе анкетирования населения сельских округов были определены виды и способы утилизации отходов на долю жителей. Эти данные будут использованы при определении цели и задачи настоящей Программы.

Жители населенных пунктов указывают примерный объем образования золы и навоза.

Как показывают анкетные данные населения следующие отходы местными жителями используются в быту:

пластик типа РЕТ(Е)

стеклотара

дерево

зола

птичий помет

отходы подстилки из соломы

навоз

Ниже в таблицах приведены способы утилизации отходов населением. Данные представлены в процентном соотношении по количеству анкетированных:

село Коргалжын:

Количество анкетируемых: 11 чел, составляет 25 % от количества домов.

вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	повторно использует	сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	сжигает	размещает на прилегающем участке	использует для компоста или корма
Бутылки пластика	-	-	60	40
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			100
Бутылки из стекла			100
Текстильные отходы				100
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы			90	10
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы						100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади			100
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			100
Строительные отходы (бой кирпича и бетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет			100
Отходы подстилки из соломы			50	50
Навоз			80	20
Зола			100

Село Сабынды:

Количество анкетируемых: 21 чел, составляет 9,5 % от количества домов.

вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	повторно использует	сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	сжигает	размещает на прилегающем участке	использует для компоста или корма
Бутылки пластика			50	50
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			100
Бутылки из стекла	10		90
Текстильные отходы				100
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы		10	90
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы						100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади			70	30
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			70	30
Строительные отходы (бой кирпича ибетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет			100
Отходы подстилки из соломы	10		50	40
Навоз	10		90
Зола			100

Карашалгинский сельский округ:

Количество анкетируемых: 23 чел, составляет 7,5 % от количества домов.

вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	повторно использует	сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	сжигает	размещает на прилегающем участке	использует для компоста или корма
Бутылки пластика			50	50
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			50	40	10
Бутылки из стекла			100
Текстильные отходы				100
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы			100
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы						100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади			50	50
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			50	50
Строительные отходы (бой кирпича ибетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет			100
Отходы подстилки из соломы			100
Навоз			100
Зола			100

Село Шалкар:

Количество анкетируемых: 11 чел, составляет 7,8 % от количества домов.

вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	повторно использует	сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	сжигает	размещает на прилегающем участке	использует для компоста или корма
Бутылки пластика			50	50
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			50	50
Бутылки из стекла	30		70
Текстильные отходы				100
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы		20	80
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы						100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади			50	50
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			50	50
Строительные отходы (бой кирпича и бетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет			100
Отходы подстилки из соломы			100
Навоз	10		90
Зола			100

Село Ушсарт:

Количество анкетируемых: 10 чел, составляет 6,7 % от количества домов.

вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	повторно использует	сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	сжигает	размещает на прилегающем участке	использует для компоста или корма
Бутылки пластика			50	50
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			50	50
Бутылки из стекла	30		70
Текстильные отходы				100
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы		20	80
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы						100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади			50	50
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			50	50
Строительные отходы (бой кирпича и бетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет			100
Отходы подстилки из соломы			100
Навоз	10		90
Зола			100

Кенбидайкский сельский округ:

Количество анкетируемых: 22 чел, составляет 7,1 % от количества домов.

вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	повторно использует	сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	сжигает	Размещает на прилегающем участке	использует для компоста или корма
Бутылки пластика			50	50
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			50	50
Бутылки из стекла	30		70
Текстильные отходы				100
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы		20	80
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы						100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади			50	50
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			50	50
Строительные отходы (бой кирпича ибетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет			100
Отходы подстилки из соломы			100
Навоз	10		90
Зола			100

Арыктинский сельсикй округ:

Количество анкетируемых: 16 чел, составляет 10 % от количества домов.

вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	повторно использует	сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	сжигает	размещает на прилегающем участке	использует для компоста или корма
Бутылки пластика			50	50
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			50	50
Бутылки из стекла	30		70
Текстильные отходы				100
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы		20	80
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы						100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади			50	50
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			50	50
Строительные отходы (бой кирпича и бетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет			100
Отходы подстилки из соломы			100
Навоз	10		90
Зола			100

Село Майшукур:

Количество анкетируемых: 15 чел, составляет 15,4 % от количества домов.

вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	повторно использует	сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	сжигает	размещает на прилегающем участке	использует для компоста или корма
Бутылки пластика			50	50
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			50	50
Бутылки из стекла	30		70
Текстильные отходы				100
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы		20	80
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы						100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади			50	50
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			50	50
Строительные отходы (бой кирпича и бетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет			100
Отходы подстилки из соломы			100
Навоз	10		90
Зола			100

Амангельдинский сельский округ:

Количество анкетируемых: 25 чел, составляет 20,8 % от количества домов.

вид отхода		Способ утилизации, доля анкетированных
	повторно использует	сдает в пункт приема	складирует для вывоза в полигон	сжигает	размещает на прилегающем участке	использует для компоста или корма
Бутылки пластика			50	50
Пластиковая упаковка из-под химии и другие отходы из пластика			50	50
Бутылки из стекла	30		70
Текстильные отходы				100
Отходы дерева				100
Отходы электроприборов, в том числе батареи и аккумуляторы		20	80
Смесь отходов без сортировки (стеклобой, пластик, текстиль и т.д.)			100
Пищевые отходы						100
Шкуры крупно рогатого скота/лошади			50	50
Шкуры мелко-рогатого скота/свиней			50	50
Строительные отходы (бой кирпича и бетона, пластиковые окна)			100
Птичий помет			100
Отходы подстилки из соломы			100
Навоз	10		90
Зола			100

В таблице приведены данные организаций района, где ведется учет образования коммунальных отходов.

№	наименование отходов	ед.изм	объем образования			операция с отходами
			2020	2021	2022
1	смешанные отходы		Учет не велся			Накопление в полигоне
2	отходы бумаги и картона		Учет не велся			Накопление в полигоне
3	отходы пластика		Учет не велся			Накопление в полигоне
4	отходы стеклянной тары		Учет не велся			Накопление в полигоне

1.3 Анализ мероприятий по управлению коммунальными отходами

Акимами сел и сельских округов ведется работа по выделению земельных участков под полигоны ТБО.

1.4 Описание и анализ выделенных средств в динамика за последние три года

Денежные средства на узаконение, складирования отходов, а также на открытие промышленных площадок по сельским населенным пунктам из районного бюджета и областного в период с 2021 по 2023 год не выделялись.

В селе Коргалжын выделен земельный участок 15,0 га., под строительство нового полигона ТБО. На сегодняшний день ведется работа по технико-экономическому обоснованию (далее ТЭО).

Коргалжынский районом были переданы исходные данные и земельный участок в областное управление природных ресурсов и природопользования Акмолинской области для изготовления проекта.

2. ЦЕЛИ ЗАДАЧИ И ЦЕЛЕВЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ ПРОГРАММЫ

2.1. Цели и задачи программы.

Целями программы управления коммунальными отходами являются:

1. достижение установленных показателей, направленных на постепенное сокращение объемов накопленных и образуемых коммунальных отходов.

Цель 1. Совершенствование системы управления в сфере обращения с коммунальными отходами производства и потребления.

Цель 2. Улучшение санитарного и экологического состояния территорий сбора коммунальных отходов производства и потребления.

Цель 3. Раздельный сбор и улучшение транспортировки коммунальных отходов производства и потребления;

Цель 4. Обеспечение своевременный вывоз коммунальных отходов производства и потребления. Для достижения поставленных целей в процессе реализации Программы должны быть решены следующие задачи:

- минимизация объемов образованных коммунальных отходов;

- создание и поддержка единой информационной среды в сфере обращения с коммунальными отходами производства и потребления и использования вторичных ресурсов;

- модернизация системы обращения с коммунальными отходами производства и потребления;

- ликвидация несанкционированных свалок размещения коммунальных отходов.

Достижение целей Программы будет осуществляться посредством проведения комплексных мероприятий для ее реализации. В плане мероприятий предусмотрены меры по реализации Программы и указаны исполнители, сроки реализации, а также источники и объемы финансирования. Задачи Программы – определить пути достижения поставленной цели, наиболее эффективными и экономически обоснованными методами, с прогнозированием достижимых объемов работ в рамках планового периода. Структуризация основ комплексного управления коммунальными отходами включает в себя следующие аспекты:

Генезис – источники образования, технологические эксплуатационные процессы, исходная информация об отходах (инвентаризация отходов).

Анализ – физико-технический, технологический, экономический, ресурсный, социальный.

Базис – нормативно-методическая документация.

Синтез – паспортизация отходов.

Для осуществления комплексного управления коммунальными отходами, необходимо наличие компонентов политики в области управления коммунальными отходами, в частности:

разработка и применение пакета документов, стимулирующих или обязывающих максимальное предотвращение и вторичное использование коммунальных отходов;

- установление экологических параметров методов обращения с отходами;

- создание структуры для осуществления планирования обращения с коммунальными отходами (координирующего центра);

- выработка принципов ответственности производителей за размещение коммунальных отходов.

При определении целей программы по утилизации коммунальными отходами и планировании стратегии целесообразно иметь представление об определенной иерархии комплексного управления коммунальными отходами. Такая иерархия подразумевает, что в первую очередь должны рассматриваться мероприятия по первичному сокращению коммунальных отходов, затем по вторичному сокращению: повторному использованию и переработке оставшейся части коммунальных отходов и в самую последнюю очередь – мероприятия по утилизации или захоронению тех отходов, возникновения которых не удалось избежать и которые не поддаются переработке во вторсырье.

Цели и задачи Программы по управлению коммунальными отходами могут варьироваться в зависимости от конкретных целей и условий района, города или страны. Однако, в общем случае, цели и задачи программы по управлению коммунальными отходами могут включать следующие элементы:

Целями настоящей программы по управления коммунальными отходами является:

1. Сокращение объема образованию коммунальных отходов

2. Снижение затрат на управление коммунальными отходами

3. Защита здоровья общества;

4. Содействие устойчивому потреблению и производству.

Для достижения поставленных целей требуется выполнение следующих задач:

1. Разработка и внедрение эффективной системы сбора и транспортировки коммунальных отходов;

2. Повышение осведомленности населения;

3. Разработка инфраструктуры для переработки и обработки коммунальных отходов;

4. Мониторинг и оценка результатов программы, чтобы корректировать стратегию.

2.2. Пути достижения поставленных целей и задач.

Эффективное управление коммунальными отходами требует комплексного и системного подхода, а также активного взаимодействия всех заинтересованных сторон. Для достижения поставленных целей и задач необходимо объединить усилия не только внутри района но и реализовать сотрудничество с другими районами области. Необходимо сделать следующие шаги:

1. Развитие эффективной инфраструктуры:

Строительство и модернизация объектов для сбора, транспортировки и обработки коммунальных отходов.

Оптимизация маршрутов сбора и транспортировки для снижения затрат.

2. Внедрение информационных кампаний и образования:

Организация обучающих мероприятий для населения о правилах сортировки и утилизации коммунальных отходов.

Проведение информационных кампаний для повышения осведомленности и ответственности населения.

3. Система стимулирования:

Введение экономических механизмов, таких как налоги на коммунальные отходы, чтобы стимулировать уменьшение объема коммунальных отходов и повышение переработки.

Поддержка программ вознаграждения или льгот для тех, кто активно участвует в переработке и уменьшении коммунальных отходов.

4. Мониторинг и оценка:

Установление системы мониторинга для отслеживания объемов коммунальных отходов, эффективности сбора и переработки.

Проведение регулярной оценки результатов программы и адаптация стратегии в соответствии с полученными данными.

5. Сотрудничество с заинтересованными сторонами:

Вовлечение частных компаний, неправительственных организаций и общественности в процесс управления коммунальными отходами.

Партнерство с местными органами власти, чтобы объединить ресурсы и координировать усилия.

6. Соблюдение законодательства и нормативов:

Постоянное обновление и соблюдение соответствующего законодательства и нормативов в сфере управления коммунальными отходами.

Соблюдение международных соглашений и стандартов, если они применимы.

7. Инновации и исследования:

Поддержка и финансирование исследовательских и инновационных проектов, направленных на поиск новых способов управления коммунальными отходами и уменьшения их воздействия на окружающую среду.

8. Финансовая устойчивость:

Разработка устойчивой финансовой модели для программы управления коммунальными отходами, включая прозрачную систему финансирования и бюджетирования.

9. Мониторинг и обмен опытом:

Сотрудничество с другими районами, чтобы объединить усилия в управлении коммунальными отходами.

2.3. Целевые показатели Программы

Целевые показатели программы по управлению коммунальными отходами должны быть конкретными, измеримыми, достижимыми, релевантными и ограниченными по времени (критерии SMART). Вот некоторые примеры целевых показателей для программы управления коммунальными отходами:

Снижение общего объема отправляемых на свалку отходов:

Цель: Снижение общего объема отходов, отправляемых на свалку, на 20% к концу 5-летнего периода.

Измерение: Количество тонн коммунальных отходов, отправляемых на свалку ежегодно.

Цель: Достижение стандартной практики раздельного сбора и сортировки коммунальных отходов на 95% территории района в течение 2 лет.

Измерение: Процент территории с организованным раздельным сбором.

Сокращение выбросов парниковых газов:

Цель: Обеспечение соответствия всем действующим законодательным нормам и стандартам в области управления коммунальными отходами.

Измерение: Результаты проверок и аудитов соответствия.

Целевые показатели должны быть адаптированы к конкретным целям и задачам программы по управлению коммунальными отходами, а также регулярно мониторится и оценивается для обеспечения достижения установленных целей.

3. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ, ПУТИ ДОСТИЖЕНИЯ ПОСТАВЛЕННЫХ ЦЕЛЕЙ И ЗАДАЧ

Основным направлением является модернизация инфраструктуры управления коммунальными отходами: Одним из ключевых направлений является модернизация и развитие инфраструктуры для сбора, транспортировки, переработки и утилизации коммунальных отходов. Это включает в себя строительство современных сборочных пунктов, установку контейнеров для раздельного сбора и обновление системы транспортировки.

Сортировка на источнике и раздельный сбор: Важным направлением является поощрение раздельного сбора коммунальных отходов на уровне домохозяйств и предприятий. Это позволяет оптимизировать процессы переработки и утилизации.

Стимулирование переработки и утилизации: Программа будет активно содействовать переработке и утилизации коммунальных отходов, создавая партнерства с перерабатывающими компаниями и поддерживая развитие местных рынков для вторичных материалов.

Образование и информирование общественности: Для успешной реализации Программы важно образовать и информировать общественность о правилах раздельного сбора, устойчивости и экологической ответственности.

Пути достижения поставленных целей:

Разработка и внедрение долгосрочной стратегии: Программа предусматривает разработку и внедрение долгосрочной стратегии управления коммунальными отходами, которая определяет конкретные шаги и сроки для достижения целей.

Инвестиции в инфраструктуру: Программа предусматривает выделение средств на модернизацию и строительство инфраструктуры, включая сборочные пункты, перерабатывающие заводы и системы транспортировки.

Внедрение современных технологий: Программа сосредотачивается на внедрении современных технологий, таких как системы мониторинга заполнения контейнеров и оптимизация маршрутов сбора коммунальных отходов с использованием ГИС-технологий.

Альтернатива строительства полигонов на территории сельских округов это открытие пунктов приема с сортировкой коммунальных отходов по Жаркаинскому району, где в последующем будет возможность приема отходов (пластмасса, стеклотара, бумага,).

Открытие пунктов приема с сортировкой коммунальных отходов по Коргалжынскому району воздействие на окружающую среду либо особого влияния на экологическую обстановку района проектируемого объекта не окажут, при выполнении природоохранных мероприятий.

Необходимо открытие пунктов приема с сортировкой коммунальных отходов по Коргалжынскому району в сельских округах Қоргалжын, Қызылсай, Амангелді, Кеңбидайық, что позволит охватить близ ближайшие села сортировкой и приемом перерабатываемых коммунальных отходов.

Таким образом охват населения сортировкой и приемом перерабатываемых коммунальных отходов составит большую часть Коргалжынского района.

Для реализации проектов по пунктов приема необходимо помещение площадью не менее 300 м2.

Необходимо приобретение контейнеров для раздельного сбора и хранения ТБО.

Все вышеуказанные работы требуют разработки проектно-сметных документаций и выделения необходимых финансовых средств.

4. НЕОБХОДИМЫЕ РЕСУРСЫ

Бюджет Программы: Указание общего бюджета, выделенного на реализацию Программы по управлению коммунальными отходами. Это включает в себя как начальное финансирование, так и ожидаемые дополнительные расходы на всем протяжении выполнения Программы.

Источники финансирования: Описание источников финансирования Программы, таких как государственные бюджеты, местные налоги, гранты и другие.

Финансирование на инвестиции: Указание финансирования, выделенного на инвестиционные проекты, такие как строительство сборочных пунктов, перерабатывающих заводов и приобретение необходимой техники.

Источником финансирования мероприятий Программы по управлению коммунальными отходами являются местный бюджет, областной бюджет.

Человеческие ресурсы:

Персонал: Определение необходимого числа сотрудников, их квалификации и роли в реализации Программы.

Обучение и развитие персонала: Описание планов по обучению и развитию персонала для обеспечения успешной реализации Программы.

Инфраструктура:

Инфраструктура для сбора и транспортировки коммунальных отходов: Указание состояния и планов по модернизации инфраструктуры для сбора, транспортировки и временного хранения коммунальных отходов.

Инфраструктура для переработки и утилизации: Описание состояния и планов по строительству и модернизации перерабатывающих заводов и соответствующей инфраструктуры.

Технологические ресурсы:

Техническое оборудование: Указание необходимого технического оборудования для эффективной реализации Программы.

Информационные системы: Описание информационных систем и программного обеспечения, необходимых для мониторинга и управления управлением коммунальными отходами.

Партнерские отношения:

Партнеры и сотрудничество: Указание на партнерские отношения с организациями, предприятиями и НПО, которые могут предоставить дополнительные ресурсы или экспертизу.

Гражданское общество: Описание мер для вовлечения общественности и добровольцев в реализацию Программы.

Временные рамки:

График выполнения: Установление временных рамок для реализации ключевых этапов Программы, включая начало и завершение проектов и мероприятий.

Мониторинг и оценка: Описание системы мониторинга и оценки для постоянного контроля за прогрессом и результатами.

год	объем финансирования, тыс. тенге
2024- 2029	Согласно бюджета

5. ПЛАН МЕРОПРИЯТИЙ ПО РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ УПРАВЛЕНИЮ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ ПО КОРГАЛЖЫНСКОМУ РАЙОНУ

План мероприятий по реализации программы управления коммунальными отходами является ее составной частью и содержит совокупность действий/мероприятий, направленных на полное достижение цели и задач программы, с указанием показателей результатов по мероприятиям (ожидаемые мероприятия), с определением сроков, исполнителей, формы завершения, необходимых затрат на реализацию программы и источников финансирования.

Программой предусматриваются следующие экологические мероприятия по снижению вредного воздействия коммунальных отходов производства на окружающую среду:

1. хранение коммунальных отходов в специальных контейнерах в специально отведенных местах;

2. сокращение накопленных коммунальных отходов путем передачи юридическим и физическим лицам, осуществляющим их переработку и утилизацию.

3. экологический контроль объектов.

План мероприятий является составной частью Программы и представляет собой комплекс организационных, экономических, научно-технических и других мероприятий, направленных на достижение цели и задач Программы с указанием необходимых ресурсов, ответственных исполнителей, форм завершения и сроков исполнения. При составлении Плана мероприятий использованы следующие основные понятия:

- утилизация коммунальных отходов

- использование коммунальных отходов в качестве вторичного энергетического ресурса и (или) материального ресурса;

- переработка коммунальных отходов - извлечение из отходов полезных компонентов, сырья и (или) иных материалов, пригодных для использования в дальнейшем в производстве (изготовлении) продукции, материалов или веществ;

- размещение коммунальных отходов - хранение или захоронение отходов производства и потребления;

- хранение коммунальных отходов

- складирование коммунальных отходов в специально установленных местах для последующей утилизации, переработки и (или) удаления.

№ п/п	Мероприятия	Срок выполнения	Средства для реализации мероприятий	Примечание
1	2	3	4	5
1	Своевременная разработка нормативных документов	2024 год	Не требует финансирования
2	Проведение мониторинга в течение 2 лет для выявления объемов и ведением учета по перерабатываемым коммунальным отходам (пластмасса, стеклотара, бумага)	2024-2025 год	ОБ, РБ
3	Определение необходимого числа внештатных сотрудников проводящих мониторинговые данные по образованию и накоплению объҰмов коммунальных отходов	2024 год	ОБ, РБ
4.	Оплата труда внештатным сотрудникам проводящим мониторинговые данные по образованию и накоплению объҰмов коммунальных отходов	2024-2025 год	ОБ, РБ
5	Корректировка ПУО на основании мониторинговых данных за последние 2 года	2025 год (4 квартал)	ОБ, РБ
6	Открытие пунктов приема с сортировкой коммунальных отходов в населенных пунктах	2024-2027 год	ОБ, РБ
7	Реализация проекта строительство полигона ТБО в селе Коргалжын	2025-2029 год	ОБ, РБ
8	Приобретение специализированной техники для вывоза коммунальных отходов ТБО	2025-2028 год	ОБ, МБ
9	Численность персонала задействованного на проектируемом полигоне при открытии человек	2025 -2029 год	Собственные средства предприятия, организации
10	Проведение мероприятий разъяснительного характера о недопустимости Несанкционированного размещения коммунальных отходов в необорудованных местах населением	2024-2029 год	Не требует финансирования
11	Сбор, транспортировка и Утилизация коммунальных отходов производства и потребления, проведение мероприятий направленных на предотвращение загрязнения окружающей среды	2025-2029 год	Не требует финансирования МИО
12	Вывоз и утилизация коммунальных отходов по Договору сторонними организациями с мест образования	2026-2029 год	Собственные средства акиматов сел и сельских округов

Қорғалжын ауданы бойынша 2024 – 2029 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын бекіту туралы

Ақмола облысы Қорғалжын аудандық мәслихатының 2024 жылғы 6 наурыздағы № 6/14 шешімі

Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің 365 - бабы 3-тармағының 1) тармақшасына сәйкес және "Жергілікті атқарушы органдарға коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу бағдарламасын әзірлеу бойынша Әдістемелік ұсынымдарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Экология, Геология және табиғи ресурстар министрінің 2023 жылғы 18 мамырдағы № 154-ө бұйрығының негізінде Қорғалжын аудаңдық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Қорғалжын ауданы бойынша 2024 – 2029 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

2. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қорғалжын аудандық маслихатының төрағасы

Б.Рыспаев

Қорғалжын аудандық мәслихатының 2024 жылғы 6 наурыздағы № 6/14 шешіміне қосымша

ҚОРҒАЛЖЫН АУДАНЫ БОЙЫНША 2024-2029 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ БАҒДАРЛАМАСЫ

Мазмұны

Кіріспе

1. КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ

1.1. Коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайын бағалау

1.2. Соңғы үш жылдағы динамикадағы коммуналдық қалдықтарды басқаруды талдау

1.3. Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шараларды талдау

1.4. Соңғы үш жылдағы динамикаға бөлінген қаражаттың сипаттамасы мен талдауы

2. БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТТАРЫ, МІНДЕТТЕРІ ЖӘНЕ НЫСАНАЛЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

2.1. Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттері

2.2. Қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу жолдары

2.3. Бағдарламаның нысаналы көрсеткіштері

3. НЕГІЗГІ БАҒЫТТАР, ҚОЙЫЛҒАН МАҚСАТТАР МЕН МІНДЕТТЕРГЕ ҚОЛ ЖЕТКІЗУ ЖОЛДАРЫ

4. ҚАЖЕТТІ РЕСУРСТАР

5. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

Кіріспе

Әкімшілік-аумақтық бөлініс

Қорғалжын ауданы Елордамыз Астана қаласынан 120 шақырым жерінде орналасқан, солтүстігінде — Егіндікөл ауданымен шектеседі.

Климаты күрт континенталды және өте құрғақ. Жаз қысқа, жылы +440С жетеді, қыс ұзақ, аязды, қатты жел мен боранмен -400С түседі. Атмосфералық жауын — шашынның орташа жылдық мөлшері 265 мм. Желдің жылдамдығы-5,3 м/сек, ауа температурасы +2,3-тен 6,2 градусқа дейін, ылғалдылығы 70% құрайды. Көктем аязмен сипатталады, жазғы температура ылғалдың булануын тудырады, демек, дәнді дақылдардың өнімділігіне айтарлықтай әсер ететін топырақтың кебуі. Аудан аумағының жазық рельефі және ормандардың болмауы желдің белсенділігіне ықпал етеді.

Қорғалжын ауданы әкімшілік-аумақтық бірлік ретінде оның құрамына 8 ауылдық округ және 18 ауыл кіреді.

2023 жылғы 1 тамыз жағдай бойынша халық саны 9 731 адам.

Ерлер	5 311	Мектеп оқушылары	1 630
Әйелдер	4 420	Зейнеткерлер	720
16 жасқа дейінгі балалар	1 720	Мүгедектер	211
6 жасқа дейінгі балалар	1 211	ҰОС ардагерлері	0
Жұмыс істейтін халық	5 840	ҰОС мүгедектері	0
Өзін өзі қамтығандар	1 310	Интернационалист ардагерлері	8
жалдамалылар	620	Қуғын сүргіңге ұшырағандар	3
студенттер	480

Қорғалжын ауданының картасы

Негізгі нормативтік-құқықтық құжаттар Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі, Қазақстан Республикасы Экология, Геология және табиғи ресурстар министрінің 2021 жылғы 01 қыркүйектегі № 347 бұйрығымен бекітілген Коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормаларын есептеудің үлгілік қағидалары, экология министрінің бұйрығымен бекітілген қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге халық үшін тарифті есептеу әдістемесі болып табылады, Қазақстан Республикасының геологиясы және табиғи ресурстары жөніндегі 2021 жылғы 14 қыркүйектегі № 377 бұйрығымен бекітілген.

2024-2029 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламасын әзірлеу Қазақстан Республикасы Экологиялық Кодексінің 365-бабы 3 тармағының 1) тармақшасына сәйкес әзірленді, аудандардың, аудандық және облыстықмаңызыбар қалалардың жергілікті атқарушыоргандары коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаларды әзірлеуді ұйымдастырады. Қалдықтарды басқару бағдарламасы қалдықтарды басқарудың негізгі стратегиялық құжатына айналады.

Қалдықтарды басқару бағдарламасы экологиялық рұқсаттың ажырамас бөлігі болып табылады.

Осы коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы 2024-2029 жылдарға әзірленеді және түзілетін коммуналдық қалдықтардың көлемі мен құрамы, оларды Жинақтау, жинау, тасымалдау, залалсыздандыру, қалпына келтіру және жою тәсілдері туралы мәліметтерді, сондай-ақ қалдықтардың түзілуін қысқарту, оларды қайта пайдалану, қайта өңдеу және кәдеге жарату үлесін ұлғайту жөніндегі ұсынылатын шаралардың сипаттамасын қамтиды.

1. КӘСІПОРЫНДА КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ

1.1. Коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайын бағалау.

1. Қорғалжын ауданының аумағында 18 ауыл және 8 ауылдық округ бар, онда ҚТҚ полигондарына 13 жер телімі берілген.

2. 2022 жылы Қорғалжын іргелес аумағында ҚТҚ – 15,0 га сұрыптау пунктінің құрылысына жер учаскесі бөлінді, бүгінгі күні зерттеу орталығы әзірленуде ТЭН (техникалық-экономикалық негіздеме). Қалдықтарды жинау мен шығаруды Қорғалжын ауданының "Сәулет, құрылыс тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары" ММ жанындағы "Өрлеу" ШЖҚ МКК жүзеге асырады. Кәсіпорында мамандандырылған техника бар, атап айтқанда: тиегіш, камаз.

18 елді мекеннің 13 полигонынан 13 заңдастырылмаған.

ҚТҚ полигондарында қалдықтардың келесі морфологиялық құрамы белгіленді:

PET(E), PE HD, LDPE, PP, PS, O(ther)типті пластик

электрондық қалдықтар

шыны күрес

тоқылған материалдардың қалдықтары

тері

құрылыс қалдықтары

көң

құс тамшылары

күл

1.2 Соңғы үш жылдағы динамикадағы коммуналдық қалдықтарды басқаруды талдау

Ауылдық округтерде коммуналдық қалдықтарды ұйымдастырылған жинау және тасымалдау жоқ. Ауыл әкімдіктері қалдықтарды жинауға арналған орындарды 18 елді мекеннің 18 анықтады. Тұрғындар қалдықтарды есепке алмай-ақ, қалдықтарды жинау үшін белгілі бір орындарға қоқысты өз бетінше шығарады. Осыған байланысты дана бұйымдар қалдықтарының көлемін анықтау мүмкін емес.

Аудан бойынша коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау ұйымдастырылған, оның ұйымы Қорғалжын ауданының "Сәулет, құрылыс тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары" ММ жанындағы "Өрлеу" ШЖҚ МКК жүзеге асырады.

Халық даналық бұйымдар қалдықтарының түзілуін есепке алмайтындығын ескере отырып, мұндай қалдықтардың сандық және сапалық көрсеткіштері ескерілмейді. Сонымен қатар, сауалнама барысында ауылдық округтер тұрғындарының үлесіне Қалдықтарды кәдеге жарату түрлері мен тәсілдері анықталды. Бұл деректер осы бағдарламаның мақсаты мен міндетін айқындау кезінде пайдаланылатын болады.

Елді мекендердің тұрғындары күл мен көңдің пайда болуының шамамен көлемін көрсетеді.

Халықтың сауалнамалық деректері көрсеткендей жергілікті тұрғындар күнделікті өмірде келесі қалдықтарды пайдаланады:

РЕТ(Е)типті пластик

шыны ыдыстар

ағаш

күл

құс тамшылары

сабан төсек қалдықтары

көң

Төменде кестелерде халықтың Қалдықтарды кәдеге жарату тәсілдері келтірілген. Деректер сауалнамалар саны бойынша пайызбен ұсынылған:

Қорғалжын ауылы:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 11 адам, үйлер санының 25 % құрайды.

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады	Қабылдау пунктіне тапсырады	полигонға шығару үшін қойма	Өртейді	Іргелес учаскеге орналастырады	Компост немесе жем үшін пайдаланады
Пластикалық бөтелке	-	-	60	40
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары			100
Шыны бөтелкелер			100
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары				100
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен акумуляторлар			90	10
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары						100
Ірі қара/жылқы терісі			100
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			100
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары			100
Сабан төсек қалдықтары			50	50
Көң			80	20
Күл			100

Сабынды:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 21 адам, үйлер санының 9,5% құрайды.

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады	Қабылдау пунктіне тапсырады	полигонға шығару үшін қойма	Өртейді	Іргелес учаскеге орналастырады	Компост немесе жем үшін пайдаланады
Пластикалық бөтелке			50	50
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары			100
Шыны бөтелкелер	10		90
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары				100
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен акумуляторлар		10	90
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары						100
Ірі қара/жылқы терісі			70	30
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			70	30
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары			100
Сабан төсек қалдықтары	10		50	40
Көң	10		90
Күл			100

Қарашалғын ауылдық округі:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 23 адам, үйлер санының 7,5 % құрайды.

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады	Қабылдау пунктіне тапсырады	полигонға шығару үшін қойма	Өртейді	Іргелес учаскеге орналастырады	Компост немесе жем үшін пайдаланады
Пластикалық бөтелке			50	50
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары			50	40	10
Шыны бөтелкелер			100
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары				100
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен акумуляторлар			100
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары						100
Ірі қара/жылқы терісі			50	50
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			50	50
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары			100
Сабан төсек қалдықтары			100
Көң			100
Күл			100

Шалқар ауылы:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 11 адам, үйлер санының 7,8 % құрайды

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады	Қабылдау пунктіне тапсырады	полигонға шығару үшін қойма	Өртейді	Іргелес учаскеге орналастырады	Компост немесе жем үшін пайдаланады
Пластикалық бөтелке			50	50
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары			50	50
Шыны бөтелкелер	30		70
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары				100
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен акумуляторлар		20	80
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары						100
Ірі қара/жылқы терісі			50	50
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			50	50
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары			100
Сабан төсек қалдықтары			100
Көң	10		90
Күл			100

Үшсарт ауылы:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 10 адам, үйлер санының 6,7 % құрайды.

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады	Қабылдау пунктіне тапсырады	полигонға шығару үшін қойма	Өртейді	Іргелес учаскеге орналастырады	Компост немесе жем үшін пайдаланады
Пластикалық бөтелке			50	50
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары			50	50
Шыны бөтелкелер	30		70
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары				100
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен акумуляторлар		20	80
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары						100
Ірі қара/жылқы терісі			50	50
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			50	50
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары			100
Сабан төсек қалдықтары			100
Көң	10		90
Күл			100

Кеңбидайық ауылдық округі:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 22 адам, үйлер санының 7,1% құрайды.

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады	Қабылдау пунктіне тапсырады	полигонға шығару үшін қойма	Өртейді	Іргелес учаскеге орналастырады	Компост немесе жем үшін пайдаланады
Пластикалық бөтелке			50	50
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары			50	50
Шыны бөтелкелер	30		70
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары				100
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен акумуляторлар		20	80
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары						100
Ірі қара/жылқы терісі			50	50
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			50	50
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары			100
Сабан төсек қалдықтары			100
Көң	10		90
Күл			100

Арықты ауылдық округі:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 16 адам, үйлер санының 10 % құрайды

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады	Қабылдау пунктіне тапсырады	полигонға шығару үшін қойма	Өртейді	Іргелес учаскеге орналастырады	Компост немесе жем үшін пайдаланады
Пластикалық бөтелке			50	50
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары			50	50
Шыны бөтелкелер	30		70
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары				100
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен акумуляторлар		20	80
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары						100
Ірі қара/жылқы терісі			50	50
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			50	50
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары			100
Сабан төсек қалдықтары			100
Көң	10		90
Күл			100

Майшұқыр ауылы:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 15 адам, үйлер санының 15,4 % құрайды.

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады	Қабылдау пунктіне тапсырады	полигонға шығару үшін қойма	Өртейді	Іргелес учаскеге орналастырады	Компост немесе жем үшін пайдаланады
Пластикалық бөтелке			50	50
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары			50	50
Шыны бөтелкелер	30		70
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары				100
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен акумуляторлар		20	80
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары						100
Ірі қара/жылқы терісі			50	50
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			50	50
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары			100
Сабан төсек қалдықтары			100
Көң	10		90
Күл			100

Амангелді ауылдық округі:

Сауалнамаға қатысқандар саны: 25 адам, үйлер санының 20,8 % құрайды.

Қалдықтардың түрі	Кәдеге жарату тәсілі, сауалнамаға қатысқандардың үлесі
	Қайта пайдаланады	Қабылдау пунктіне тапсырады	полигонға шығару үшін қойма	Өртейді	Іргелес учаскеге орналастырады	Компост немесе жем үшін пайдаланады
Пластикалық бөтелке			50	50
Химиядан жасалған пластикалық қаптама және басқа пластик қалдықтары			50	50
Шыны бөтелкелер	30		70
Тоқыма қалдықтары				100
Ағаш қалдықтары				100
Электр құрылғыларының қалдықтары, соның ішінде батареялар мен акумуляторлар		20	80
Сұрыптаусыз қалдықтар қоспасы (шыны, пластик, тоқыма және т. б.)			100
Тамақ қалдықтары						100
Ірі қара/жылқы терісі			50	50
Ұсақ малдың/шошқаның терісі			50	50
Құрылыс қалдықтары (кірпіш бетон, пластикалық терезелер)			100
Құс тамшылары			100
Сабан төсек қалдықтары			100
Көң	10		90
Күл			100

Кестеде коммуналдық қалдықтардың пайда болуын есепке алу жүргізілетін аудан ұйымдарының деректері келтірілген.

№	Қалдықтардың атауы	бірлік	білім көлемі			қалдықтармен операция
			2020	2021	2022
1	аралас қалдықтар	-	есепке алу жүргізілмеген			полигонда жинақтау
2	қағаз және картон қалдықтары	-	есепке алу жүргізілмеген			полигонда жинақтау
3	пластик қалдықтары	-	есепке алу жүргізілмеген			полигонда жинақтау
4	шыны ыдыстың қалдықтары	-	есепке алу жүргізілмеген			полигонда жинақтау

1.3 Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шараларды талдау

Ауылдар мен ауылдық округтердің әкімдері ҚТҚ полигондарына жер учаскелерін заңдастыру бойынша жұмыс жүргізу

1.4. Соңғы үш жылдағы динамикаға бөлінген қаражатты сипаттау және талдау

2021-2023 жылдар аралығында аудандық бюджеттен және облыстық бюджеттен заңдастыруға, қалдықтарды жинауға, сондай-ақ ауылдық елді мекендер бойынша өнеркәсіп алаңдарын ашуға ақшалай қаражат бөлінбеді.

Қорғалжын ауылында жаңа ҚТҚ полигонын салу үшін 15,0 га жер учаскесі бөлінді. Бүгінгі күні техникалық-экономикалық негіздеме (бұдан әрі-ТЭН) бойынша жұмыс жүргізілуде.

Қорғалжын ауданы жобаны дайындау үшін Ақмола облысының облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалану басқармасына бастапқы деректер мен жер учаскесін берді.

2. БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТТАРЫ МІНДЕТТЕРІ ЖӘНЕ НЫСАНАЛЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

2.1. Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттері.

Коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасының мақсаттары:

1. Жинақталған және түзілетін қалдықтардың көлемін біртіндеп қысқартуға бағытталған белгіленген көрсеткіштерге қол жеткізу.

1 мақсат. Өндіріс және тұтыну қалдықтарымен жұмыс істеу саласындағы басқару жүйесін жетілдіру.

2 мақсат. Өндіріс және тұтыну коммуналдық қалдықтарын жинау аумақтарының санитарлық және экологиялық жағдайын жақсарту.

3 мақсат. Өндіріс және тұтыну қалдықтарын бөлек жинау және тасымалдауды жақсарту;

4 мақсат. Өндіріс және тұтыну коммуналдық қалдықтарын уақтылы шығаруды қамтамасыз ету. Бағдарламаны іске асыру процесінде қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін мынадай міндеттер шешілуі тиіс:

- пайда болған коммуналдық қалдықтардың көлемін азайту;

- өндіріс және тұтыну коммуналдық қалдықтарымен жұмыс істеу және қайталама ресурстарды пайдалану саласында бірыңғай ақпараттық орта құру және қолдау;

- өндіріс және тұтыну коммуналдық қалдықтарымен жұмыс істеу жүйесін жаңғырту;

- коммуналдық қалдықтарды орналастырудың рұқсат етілмеген үйінділерін жою.

Бағдарламаның мақсаттарына қол жеткізу оны іске асыру үшін кешенді іс-шаралар өткізу арқылы жүзеге асырылатын болады. Іс-шаралар жоспарында Бағдарламаны іске асыру жөніндегі шаралар көзделген және орындаушылар, іске асыру мерзімдері, сондай-ақ қаржыландыру көздері мен көлемі көрсетілген. Бағдарламаның міндеттері-Жоспарлы кезең шеңберінде қол жеткізуге болатын жұмыс көлемін болжай отырып, қойылған мақсатқа қол жеткізу жолдарын, неғұрлым тиімді және экономикалық негізделген әдістермен айқындау. Коммуналдық қалдықтарды кешенді басқару негіздерін құрылымдау келесі аспектілерді қамтиды:

Генезис-білім беру көздері, технологиялық пайдалану процестері, қалдықтар туралы бастапқы ақпарат (қалдықтарды түгендеу).

Талдау – Физика-техникалық, технологиялық, экономикалық, ресурстық, әлеуметтік.

Базис-нормативтік-әдістемелік құжаттама.

Қалдықтарды синтездеу-паспорттау.

Коммуналдық қалдықтарды кешенді басқаруды жүзеге асыру үшін коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы саясат компоненттерінің болуы қажет, атап айтқанда: қалдықтардың барынша алдын алуды және қайталама пайдалануды ынталандыратын немесе міндеттейтін құжаттар пакетін әзірлеу және қолдану;

- коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу әдістерінің экологиялық параметрлерін белгілеу;

коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеуді жоспарлауды жүзеге асыру үшін құрылым құру (Үйлестіру орталығы);

өндірушілердің қалдықтарды орналастыруға жауапкершілігі қағидаттарын әзірлеу.

Коммуналдық қалдықтарды кәдеге жарату бағдарламасының мақсаттарын анықтау және стратегияны жоспарлау кезінде коммуналдық қалдықтарды кешенді басқарудың белгілі бір иерархиясы туралы түсінік алған жөн. Мұндай иерархия, ең алдымен, қалдықтарды бастапқы азайту, содан кейін қайталама азайту бойынша іс – шаралар қарастырылуы керек дегенді білдіреді: коммуналдық қалдықтардың қалған бөлігін қайта пайдалану және қайта өңдеу және ең соңғы кезекте-пайда болуынан аулақ бола алмаған және қайта өңдеуге келмейтін коммуналдық қалдықтарды жою немесе көму жөніндегі іс-шаралар.

Коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасының мақсаттары мен міндеттері ауданның, қаланың немесе елдің нақты мақсаттары мен жағдайларына байланысты өзгеруі мүмкін. Алайда, жалпы алғанда, коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасының мақсаттары мен міндеттері келесі элементтерді қамтуы мүмкін:

Осы қалдықтарды басқару бағдарламасының мақсаттары:

1. Коммуналдық қалдықтардың түзілу көлемін қысқарту

2. Коммуналдық қалдықтарды басқару шығындарын азайту

3. Қоғам денсаулығын қорғау;

4. Тұрақты тұтыну мен өндіріске ықпал ету.

Алға қойылған мақсаттарға жету үшін келесі міндеттерді орындау қажет:

1. Коммуналдық қалдықтарды жинау мен тасымалдаудың тиімді жүйесін әзірлеу және енгізу;

2. Халықтың хабардарлығын арттыру;

3. Коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу және өңдеу үшін инфрақұрылымды әзірлеу;

4. Стратегияны түзету үшін бағдарлама нәтижелерін бақылау және бағалау.

2.2. Қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу жолдары.

Коммуналдық қалдықтарды тиімді басқару кешенді және жүйелі тәсілді, сондай-ақ барлық мүдделі тараптардың белсенді өзара іс-қимылын талап етеді. Алға қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу үшін күш-жігерді аудан ішінде ғана емес, облыстың басқа аудандарымен ынтымақтастықты іске асыру қажет. Келесі қадамдарды орындау қажет:

1. Тиімді инфрақұрылымды дамыту:

Коммуналдық қалдықтарды жинау, тасымалдау және өңдеу үшін объектілерді салу және жаңғырту.

Шығындарды азайту үшін жинау және тасымалдау маршруттарын оңтайландыру.

2. Ақпараттық кампаниялар мен білім беруді енгізу:

Коммуналдық қалдықтарды сұрыптау және кәдеге жарату ережелері туралы халыққа оқыту іс-шараларын ұйымдастыру.

Халықтың хабардарлығы мен жауапкершілігін арттыру үшін ақпараттық кампаниялар өткізу.

3. Ынталандыру жүйесі:

Коммуналдық қалдықтардың азаюын және қайта өңдеуді арттыруды ынталандыру үшін қалдықтарға салынатын салықтар сияқты экономикалық механизмдерді енгізу.

Қайта өңдеуге және қалдықтарды азайтуға белсенді қатысатындар үшін сыйақы немесе жеңілдік бағдарламаларын қолдау.

4. Мониторинг және бағалау:

Коммуналдық қалдықтардың көлемін, жинау және қайта өңдеу тиімділігін бақылау үшін мониторинг жүйесін құру.

Бағдарлама нәтижелеріне тұрақты бағалау жүргізу және алынған мәліметтерге сәйкес стратегияны бейімдеу.

5. Мүдделі тараптармен ынтымақтастық:

Коммуналдық қалдықтарды басқару процесіне жеке компанияларды, үкіметтік емес ұйымдарды және жұртшылықты тарту.

Ресурстарды біріктіру және күш-жігерді үйлестіру үшін жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен серіктестік.

6. Заңнама мен нормативтерді сақтау:

Коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы тиісті заңнамалар мен нормативтерді тұрақты жаңарту және сақтау.

Халықаралық келісімдер мен стандарттарды, егер олар қолданылса, сақтау.

7. Инновация және зерттеу:

Коммуналдық қалдықтарды басқарудың жаңа тәсілдерін табуға және олардың қоршаған ортаға әсерін азайтуға бағытталған ғылыми-инновациялық жобаларды қолдау және қаржыландыру.

8. Қаржылық тұрақтылық:

Коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы үшін тұрақты қаржылық модель әзірлеу, оның ішінде қаржыландыру мен бюджеттеудің ашық жүйесі.

9. Мониторинг және тәжірибе алмасу:

Коммуналдық қалдықтарды басқаруда күш біріктіру үшін басқа аудандармен ынтымақтастық.

2.3. Бағдарламаның нысаналы көрсеткіштері

Коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасының нысаналы көрсеткіштері нақты, өлшенетін, қол жеткізуге болатын, өзекті және уақыт бойынша шектеулі болуы тиіс (SMART критерийлері). Коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасының мақсатты көрсеткіштерінің кейбір мысалдары:

Полигонға жіберілетін қалдықтардың жалпы көлемін азайту:

Мақсаты: полигонға жіберілетін қалдықтардың жалпы көлемін 5 жылдық кезеңнің соңына қарай 20%-ға азайту.

Өлшеу: жыл сайын полигонға жіберілетін тонна қалдықтардың саны.

Мақсаты: 2 жыл ішінде аудан аумағының 95% - на қалдықтарды бөлек жинау мен сұрыптаудың стандартты тәжірибесіне қол жеткізу.

Өлшеу: ұйымдастырылған бөлек алымы бар аумақтың пайызы.

Парниктік газдар шығарындыларын азайту:

Мақсаты: қалдықтарды басқару саласындағы барлық қолданыстағы заңнамалық нормалар мен стандарттарға сәйкестікті қамтамасыз ету.

Өлшеу: сәйкестікті тексеру және тексеру нәтижелері.

Мақсатты көрсеткіштер коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасының нақты мақсаттары мен міндеттеріне бейімделуі керек және белгіленген мақсаттарға қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін үнемі бақыланып, бағалануы керек.

3. ҚОЙЫЛҒАН МАҚСАТТАР МЕН МІНДЕТТЕРГЕ ҚОЛ ЖЕТКІЗУДІҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ, ЖОЛДАРЫ

Негізгі бағыт қалдықтарды басқару инфрақұрылымын жаңғырту болып табылады: негізгі бағыттардың бірі қалдықтарды жинау, тасымалдау, қайта өңдеу және кәдеге жарату үшін инфрақұрылымды жаңғырту және дамыту болып табылады. Бұған заманауи құрастыру пункттерін салу, бөлек жинауға арналған контейнерлерді орнату және тасымалдау жүйесін жаңарту кіреді.

Көзді сұрыптау және бөлек жинау: үй шаруашылықтары мен кәсіпорындар деңгейінде қалдықтарды бөлек жинауды ынталандыру маңызды бағыт болып табылады. Бұл қайта өңдеу және кәдеге жарату процестерін оңтайландыруға мүмкіндік береді.

Қайта өңдеу мен кәдеге жаратуды ынталандыру: бағдарлама қайта өңдеу компанияларымен серіктестік құру және қайта өңдеу материалдары үшін жергілікті нарықтардың дамуын қолдау арқылы қайта өңдеу мен кәдеге жаратуды белсенді түрде ынталандырады.

Білім беру және халықты ақпараттандыру: бағдарламаны сәтті жүзеге асыру үшін бөлек жинау, тұрақтылық және экологиялық жауапкершілік ережелері туралы жұртшылықты қалыптастыру және хабардар ету маңызды.

Қойылған мақсаттарға жету жолдары:

Ұзақ мерзімді стратегияны әзірлеу және енгізу: бағдарлама мақсатқа жетудің нақты қадамдары мен мерзімдерін анықтайтын қалдықтарды басқарудың ұзақ мерзімді стратегиясын әзірлеуді және енгізуді қарастырады.

Инфрақұрылымға инвестициялар: бағдарлама құрастыру пункттерін, қайта өңдеу зауыттарын және тасымалдау жүйелерін қоса алғанда, инфрақұрылымды жаңғыртуға және салуға қаражат бөлуді көздейді.

Заманауи технологияларды енгізу: бағдарлама контейнерлерді толтыруды бақылау жүйелері және ГАЖ технологияларын қолдана отырып,коммуналдық қалдықтарды жинау маршруттарын оңтайландыру сияқты заманауи технологияларды енгізуге бағытталған.

Ауылдық округтер аумағында полигондар салудың баламасы- коммуналдық қалдықтарды сұрыптаумен Қорғалжын ауданы бойынша қабылдау пункттерін ашу, онда кейіннен коммуналдық қалдықтарды (пластмасса, шыны ыдыстар, қағаз,) қабылдау мүмкіндігі болады.

Қорғалжын ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды сұрыптай отырып қабылдау пункттерін ашу жобаланатын объект ауданының қоршаған ортаға әсері не экологиялық жағдайына ерекше әсер етпейтін болады, табиғат қорғау іс-шараларын орындау кезінде.

Қорғалжын ауданының Қорғалжын, Қызылсай, Амангелді, Кеңбидайық сияқты елді мекендерінде Қорғалжын ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды сұрыптайтын қабылдау пункттерін ашу қажет, бұл жақын маңдағы ауылдарды қайта өңделетін коммуналдық қалдықтарды сұрыптаумен және қабылдаумен қамтуға мүмкіндік береді.

Осылайша, халықты қайта өңделетін коммуналдық қалдықтарды сұрыптаумен және қабылдаумен қамту Жарқайың ауданының басым бөлігін құрайды.

Қабылдау пункттері бойынша жобаларды іске асыру үшін ауданы кемінде 300 м2 үй-жай қажет.

ҚТҚ-ны бөлек жинау және сақтау үшін контейнерлер сатып алу қажет.

Жоғарыда аталған барлық жұмыстар Жобалау-сметалық құжаттамаларды әзірлеуді және қажетті қаржы қаражатын бөлуді талап етеді.

4. ҚАЖЕТТІ РЕСУРСТАР

Бағдарлама бюджеті:Коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын іске асыруға бөлінген жалпы бюджетті көрсету. Бұл бағдарламаны орындау барысында бастапқы қаржыландыруды да, күтілетін қосымша шығындарды да қамтиды.

Қаржыландыру көздері: мемлекеттік бюджеттер, жергілікті салықтар, гранттар және басқалары сияқты бағдарламаны қаржыландыру көздерінің сипаттамасы.

Инвестицияларды қаржыландыру: құрастыру пункттерін, қайта өңдеу зауыттарын салу және қажетті техниканы сатып алу сияқты инвестициялық жобаларға бөлінген қаржыландыруды көрсету.

Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаның іс-шараларын қаржыландыру көзі жергілікті бюджет, облыстық бюджет болып табылады.

Адами ресурстар:

Қызметкерлер: қызметкерлердің қажетті санын, олардың біліктілігін және бағдарламаны іске асырудағы рөлін анықтау.

Персоналды оқыту және дамыту: бағдарламаны сәтті жүзеге асыруды қамтамасыз ету үшін персоналды оқыту және дамыту жоспарларының сипаттамасы.

Инфрақұрылым:

Коммуналдық қалдықтарды жинауға және тасымалдауға арналған инфрақұрылым: Коммуналдық қалдықтарды жинауға, тасымалдауға және уақытша сақтауға арналған инфрақұрылымды жаңғыртудың жай-күйі мен жоспарларын көрсету.

Қайта өңдеу және кәдеге жарату инфрақұрылымы: қайта өңдеу зауыттары мен тиісті инфрақұрылымды салу және жаңғырту жөніндегі жай-күйі мен жоспарларының сипаттамасы.

Технологиялық ресурстар:

Техникалық жабдық: бағдарламаны тиімді іске асыру үшін қажетті техникалық жабдықты көрсету.

Ақпараттық жүйелер: қалдықтарды бақылау және басқару үшін қажетті Ақпараттық жүйелер мен бағдарламалық жасақтаманың сипаттамасы.

Серіктестік қатынастар:

Серіктестер және ынтымақтастық: қосымша ресурстар немесе сараптама ұсына алатын ұйымдармен, кәсіпорындармен және ҮЕҰ-мен серіктестік қатынастарды көрсету.

Азаматтық қоғам: бағдарламаны жүзеге асыруға жұртшылық пен еріктілерді тарту шараларының сипаттамасы.

Уақыт шеңбері:

Орындалу кестесі: жобалар мен іс-шаралардың басталуы мен аяқталуын қоса алғанда, бағдарламаның негізгі кезеңдерін іске асыру үшін уақыт шеңберін белгілеу.

Мониторинг және бағалау: прогресс пен нәтижелерді үздіксіз бақылау үшін мониторинг және бағалау жүйесінің сипаттамасы.

Жыл	Қаржыландыру көлемі, мың теңге
2024- 2029	Бюджетке сәйкес

5. ҚОРҒАЛЖЫН АУДАНЫ БОЙЫНША КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ БАҒДАРЛАМАСЫН ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

Коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары оның құрамдас бөлігі болып табылады және бағдарламаның мақсаттары мен міндеттеріне толық қол жеткізуге бағытталған іс-шаралар/іс-шаралар жиынтығын қамтиды, іс-шаралар (күтілетін іс-шаралар) бойынша нәтижелер көрсеткіштерін көрсете отырып, бағдарламаны іске асыруға арналған мерзімдерді, орындаушыларды, аяқталу нысанын, қажетті шығындарды және қаржыландыру көздерін айқындай отырып.

Бағдарламада өндіріс Коммуналдық қалдықтарының қоршаған ортаға зиянды әсерін азайту жөніндегі мынадай экологиялық іс шаралар көзделеді:

1. қалдықтарды арнайы контейнерлерде арнайы бөлінген орындарда сақтау;

2. қайта өңдеуді және кәдеге жаратуды жүзеге асыратын заңды және жеке тұлғаларға беру арқылы жинақталған қалдықтарды азайту.

3. объектілерді экологиялық бақылау.

Іс-шаралар жоспары бағдарламаның құрамдас бөлігі болып табылады және қажетті ресурстарды, жауапты орындаушыларды, аяқталу нысандары мен орындалу мерзімдерін көрсете отырып, бағдарламаның мақсаты мен міндеттеріне қол жеткізуге бағытталған ұйымдастырушылық, экономикалық, ғылыми-техникалық және басқа да іс-шаралар кешенін білдіреді. Іс-шаралар жоспарын құру кезінде келесі негізгі ұғымдар қолданылды:

- Коммуналдық қалдықтарды кәдеге жарату

- коммуналдық қалдықтарды қайталама энергетикалық ресурс және (немесе) материалдық ресурс ретінде пайдалану;

- коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу-қалдықтардан өнімді, материалдарды немесе заттарды одан әрі өндіруде (дайындауда) пайдалануға жарамды пайдалы компоненттерді, шикізатты және (немесе) өзге де материалдарды алу;

- коммуналдық қалдықтарды орналастыру - өндіріс және тұтыну қалдықтарын сақтау немесе көму;

- коммуналдық қалдықтарды сақтау

- коммуналдық қалдықтарды кейіннен кәдеге жарату, қайта өңдеу және (немесе) жою үшін арнайы белгіленген орындарда жинау.

№ п/п	Іс-шаралар	Мерзімі орындау	Іс-шараларды іске асыруға арналған қаражат	Ескерту
1	2	3	4	5
1	Нормативтік құжаттардыуақытылы әзірлеу	2024 жыл	Қаржыландыруды қажет етпейді
2	Қайта өңделетін коммуналдыққалдықтардың (пластмасса, шыны ыдыстар, қағаз)көлемін анықтау және есепке алуды жүргізу үшін 2 жыл ішінде мониторинг жүргізу	2024-2025 жыл	ОБ,ЖБ
3	Коммуналдыққалдықтардың пайда болуы мен жинақталуы бойынша мониторингтік деректерді жүргізетін штаттан тыс қызметкерлердің қажетті санын анықтау	2024 жыл	ОБ,ЖБ
4.	Коммуналдық қалдықтардың пайда болуы мен жинақталуы бойынша мониторингтік деректерді жүргізетін штаттан тыс қызметкерлерге еңбекақы төлеу	2024-2025 жыл	ОБ, ЖБ
5	Соңғы 2 жылдағы мониторингтік деректер негізінде ПКО түзету	2025 жыл (4 квартал)	ОБ, ЖБ
6	Елді мекендерде коммуналдық қалдықтарды сұрыптай отырып қабылдау пункттерін ашу	2024-2027 жыл	ОБ,ЖБ
7	Қорғалжын ауылында ҚТҚ полигонын салу жобасын іске асыру	2025-2029 жыл	ОБ,ЖБ
8	ҚТҚ коммуналдық қалдықтарын шығару үшін мамандандырылған техниканы сатып алу	2025-2028 жыл	ОБ,ЖБ
9	Ашылған кезде жобаланатын полигонға тартылған персонал саны адам	2025 -2029 жыл	Кәсіпорынның, ұйымның меншікті қаражаты
10	Туралы түсіндіру сипаттағы іс-шаралар өткізужол берілмейді рұқсатсыз коммуналдық қалдықтарды орналастыру халық жабдықталмаған орындарда	2024-2029 жыл	Қаржыландыруды қажет етпейді
11	Жинау, тасымалдау және Коммуналдық қалдықтарды кәдеге жаратуөндіріс жәнетұтыну,іс-шаралар өткізубағытталғаналдын алу қоршаған ортаның ластануы	2025-2029 жыл	Қаржыландыруды қажет етпейді ЖАО
12	Коммуналдық қалдықтарды шығару және кәдеге жаратушарт бойынша бөгде адамдарорындардан ұйымдармен білім беру	2026-2029 жыл	Ауылдық округ әкімдіктерінің меншікті қаражаты