О Программе молодежной политики на 2003-2004 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 13 февраля 2003 года N 155

В целях реализации Программы Правительства Республики Казахстан на 2002-2004 годы, утвержденной Указом Президента Республики Казахстан "О дальнейших мерах по реализации Стратегии развития Казахстана до 2030 года" от 28 марта 2002 года N 827, Правительство Республики Казахстан постановляет:

1. Утвердить прилагаемую Программу молодежной политики на 2003-2004 годы (далее - Программа).

2. Центральным и местным исполнительным органам, иным государственным органам (по согласованию) представлять Министерству культуры Республики Казахстан два раза в год: к 15 июня и к 15 декабря информацию о ходе выполнения Плана мероприятий по реализации Программы. <*>
Сноска. В пункт 2 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 4 марта 2004 г. N 272 .

3. Министерству культуры Республики Казахстан представлять Правительству Республики Казахстан два раза в год: не позднее 30 июня и 30 декабря сводную информацию о ходе выполнения Программы. <*>
Сноска. В пункт 3 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 4 марта 2004 г. N 272 .

4. Контроль и координацию деятельности по обеспечению выполнения настоящего постановления возложить на Министерство культуры Республики Казахстан. <*>
Сноска. В пункт 4 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 4 марта 2004 г. N 272 .

5. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 13 февраля 2003 года N 155

Программа
молодежной политики
на 2003-2004 годы

Паспорт Программы

Наименование Программы Программа молодежной политики
на 2003-2004 годы

Сроки реализации 2003-2004 годы

Основание для разработки Пункт 5.4.11 Плана мероприятий по
реализации Программы Правительства
Республики Казахстан на 2002-2004
годы, утвержденного постановлением
Правительства Республики Казахстан
от 24 апреля 2002 года N 470
"О Плане мероприятий по реализации
Программы Правительства Республики
Казахстан на 2002-2004 годы"

Основной разработчик Министерство культуры, информации и
общественного согласия Республики
Казахстан

Цель Целью Программы является создание
организационных, социальных,
экономических и правовых условий
для развития молодежи в процессе
ее социализации

Задачи Разработка комплекса мер, направленных
на социальную защиту молодежи.
Формирование экономического мышления
и поддержка предпринимательских
инициатив молодых граждан.
Формирование здорового образа жизни
среди молодежи.
Разработка организационных и правовых
механизмов по реализации
государственной молодежной политики в
регионах республики.
Развитие и совершенствование
взаимоотношений государственных
структур с молодежными общественными
объединениями.
Расширение международного молодежного
сотрудничества.
Содействие повышению уровня
образования молодежи и научного
обеспечения молодежной политики

Механизм реализации Механизм реализации Программы состоит
в скоординированных действиях
государственных органов, направленных
на поэтапную реализацию мероприятий,
предусмотренных Планом мероприятий
Программы, с привлечением всех
заинтересованных структур, работающих
с молодежью

Источники финансирования Основными источниками финансирования
программы определены республиканский
бюджет в пределах средств,
предусматриваемых соответствующим
администратором программ, и иные,
не запрещенные законодательством,
источники.
Реализация проекта предусматривает
следующие финансовые затраты:
в 2003 году - 242 778 тыс. тенге из
средств республиканского бюджета;
в 2004 году - 242 778 тыс. тенге из
средств республиканского бюджета

Ожидаемый результат В результате реализации мер,
предусмотренных программой, будут
созданы условия для всемерного
развития молодежи в процессе
социализации

Введение

Программа молодежной политики на 2003-2004 годы (далее - Программа) разработана в соответствии с пунктом 5.4.11 Плана мероприятий по реализации Программы Правительства Республики Казахстан на 2002-2004 годы, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 24 апреля 2002 года N 470 "О плане мероприятий по реализации Программы Правительства Республики Казахстан на 2002-2004 годы".
В предыдущий период государственная молодежная политика реализовывалась в соответствии с Программой "Молодежь Казахстана" со сроками реализации, рассчитанными на 2001-2002 годы. Определяющей задачей периода было создание нормативной правовой, организационной базы государственной молодежной политики. Данная программа заложила фундамент для дальнейшего развития, создала необходимые предпосылки для активного вовлечения молодых граждан в социально-экономическую и общественно-политическую жизнь страны и в целом успешно выполнила возлагаемые на нее основные задачи.
На современном этапе государственная молодежная политика должна ориентироваться на создание механизмов, направленных на закрепление и дальнейшее развитие достигнутых результатов. В частности, особое внимание необходимо уделить социально-экономическому развитию молодежи. Среди наиболее важных мероприятий, предполагаемых к реализации в рамках программы, следует выделить разработку механизмов поддержки молодых предпринимателей, обеспечения жильем молодежи и молодых семей, создание социальных служб для молодежи, создание условий для развития сельской молодежи, для обеспечения занятости молодых людей. Вместе с тем предусматриваются мероприятия по поддержке талантливой молодежи, формированию здорового образа жизни, развитию гражданственности и патриотизма, региональной молодежной политике, созданию условий для деятельности молодежных объединений.

1. Анализ современного состояния проблемы

По данным Агентства Республики Казахстан по статистике численность молодых граждан в возрасте от 14 до 29 лет 2002 года составила 4260000 человек, или 28,7% количества от общего количества населения. Для сравнения отметим, что в 1999 году данный показатель составлял 3787700 человек, или 25,7% от общей численности населения. Столь резкого увеличения численности молодого населения не наблюдалось на протяжении многих лет (Таблица 1).

Таблица 1

Молодежь в общей численности населения
с 1995 по 2001 годы

____________________________________________________________________
! 1995 ! 1996 ! 1997 ! 1998 ! 1999 ! 2000 ! 2001
--------------------------------------------------------------------
Молодежь, % 24,7 24,7 25,0 25,4 25,7 26,9 28,7
--------------------------------------------------------------------

Источник: Агентство Республики Казахстан по статистике, 2002 г.

Сохраняются проблемы оттока молодежи из сельской местности. По статистическим данным количество молодых людей, мигрировавших из села в город, в 2001 году более чем в 2,5 раза превысило прошлогодний показатель. Молодежь в общем количестве людей, принявших участие во внутренней миграции, составила в 2001 году 41,1%. Как правило, основной причиной переезда в город сельской молодежи является учеба и поиск работы.
Молодежь остается наиболее активной категорией населения, участвующей в процессах урбанизации. Так, если в 2000 году численность молодежи в структуре городского населения составляла 25,8%, то в 2001 году этот показатель вырос до 27,9%. При этом, несмотря на такие показатели внутренней миграции, молодежь в структуре сельского населения продолжает оставаться на высоком уровне. Численность сельской молодежи в 2001 году составила 29,8%.
Существующие масштабы внутренней миграции молодежи, обусловленные поиском работы, все в большей степени оказывают влияние на экономическое и социальное развитие страны. Актуализируется ряд проблем социально-экономического характера, связанных с обеспечением занятости молодежи, борьбой с преступностью, решением жилищных проблем.
В числе наиболее серьезных вопросов показатели брачно-семейных отношений, отражающие проблемы создания семьи и указывающие на необходимость социальной поддержки молодой семьи. По результатам статистических исследований известно, что основной возраст вступления в брак - от 19 до 24 лет. В 2000 году число мужчин и женщин, вступивших в брак в этом возрасте, составило 80453 человека, против 42414 человек, зарегистрировавших свои отношения в возрасте 25-29 лет. Вместе с тем наблюдается тенденция "взросления" брачных отношений. Причем в последние годы данная тенденция больше проявляется у женщин, чем у мужчин (в 2 раза). Это говорит об определенном изменении системы традиционных ценностей, когда роль семьи начинает отодвигаться на второй план.
В то же время вызывает тревогу негативная тенденция к сокращению числа заключенных браков. Согласно данным статистики о браках и разводах в 1989 году было зарегистрировано 165400 браков, а в 1999 году этот показатель составил 64001. Уменьшение количества браков непосредственно сказывается и на числе разводов. Так, если в 1999 году коэффициент разводов среди молодежи составил 1,9, то в 2000 году этот показатель уменьшился до 1,4. При этом доля разводов, приходящихся на молодежь, составила в 2000 году 28%.
Результатом может быть снижение уровня рождаемости населения, поскольку высокое число разводов приходится на представителей самого репродуктивного возраста. Другим следствием данной тенденции является сокращение среднего размера семьи и рост числа неполных семей. Ситуация усугубляется тем, что неуклонно растет число детей, родившихся в неполных семьях за счет внебрачной рождаемости.
В связи с этим следует выделить три основные причины социально-экономического характера, приводящие к сохранению высокого показателя разводов среди молодых семейных пар:
1. Отсутствие целевой государственной поддержки молодых семей.
2. Трудности материального обеспечения семьи и трудоустройства.
3. Отсутствие жилья.
Как показывает практика, именно данный набор трудноразрешимых для молодых людей проблем сегодня является первопричиной конфликтности внутрисемейных отношений, их неустойчивости. В целом, как уже отмечалось, эта ситуация ведет к снижению показателей рождаемости и ухудшению демографической ситуации в республике.
По результатам социологического опроса, проведенного Министерством культуры, информации и общественного согласия Республики Казахстан, возрастная группа от 19 до 25 лет наиболее часто сталкивается с проблемами трудоустройства по специальности (39,5%) и отсутствия жилья (12,7%), а молодежь в возрасте 26-29 лет на первое место ставит трудности материального обеспечения семьи. Данная проблема имеет наибольший показатель (57,9%) среди молодых людей, оформивших свои брачные отношения.
В настоящее время свое жилье имеет только около 15% молодежи от ее общей численности. Более 5% молодых людей имеет в своей собственности квартиру преимущественно за счет помощи, оказываемой родителями.
Молодежь является наименее обеспеченной жильем частью населения. Это связано, прежде всего, с отсутствием механизмов кредитования жилья для молодых как для приобретения собственного жилья, так и для обустройства земли под жилищное строительство. Решение этой проблемы осложняется тем, что зачастую у молодых людей отсутствуют заемные средства, собственность или имущество, выступающие в качестве залога.
Сохранение перечисленных выше негативных тенденций ставит под угрозу существование большого количества молодых семей, что может привести к еще более значительному росту числа разводов, а в итоге будет иметь неблагоприятные социально-демографические последствия.
Современное социально-демографическое положение и роль молодежи в системе общественных отношений определяется адекватными социально-экономическими условиями ее развития. Создание таких условий является одной из важнейших задач государства.
Среди наиболее актуальных вопросов развития молодежи следует выделить проблемы обеспечения занятости молодежи и оказания помощи в трудоустройстве молодых граждан, а также создание условий для реализации потенциала молодежи в системе сложившихся экономических отношений.
Общее число молодежи, занятой экономической деятельностью в республике, по данным Агентства Республики Казахстана по статистике на 1 квартал 2002 года составляет 1695622 человека (около 40% от числа всей молодежи, или 75,7% от числа экономически активной молодежи). Ситуация трудовой занятости молодежи по отдельным отраслям экономики складывалась в 2002 году следующим образом (см. таблицу 2). Численность экономически активной молодежи составляла 2241118 человек. Количество безработных в возрасте 15-29 лет составило 545496 человек. Показатель уровня безработицы среди молодежи составил 24,3%, что более чем в два раза превышает общий уровень безработицы (10,8%). Особую тревогу вызывает тот факт, что около 75% всех безработных представлено молодежью.

Таблица 2

Численность занятой молодежи в отраслях экономики

______________________________________________________________
N ! Занято в ! Из занятого населения !Занятое
п/п! экономике, ! молодежь в возрасте !население
! в том числе: ! !всего,
! ! !человек
--------------------------------------------------------------------
! ! 15-24 лет ! 25-29 лет !
--------------------------------------------------------------------
! !(чел.) !(в % от !(чел.) !(в % от !(чел.)
! ! !занятого ! !занятого !
! ! !населения)! !населения)!
--------------------------------------------------------------------
1 Всего: 908519 14,19 787003 12,29 6402993
2 Сельское
хозяйство,
охота и лесное
хозяйство 459552 19,64 275213 11,76 2339429
3 Промышленность 62503 8,08 88566 11,45 773546
4 Горнодобывающая 14144 8,01 21399 12,12 176627
5 Обрабатывающая 37091 8,54 51532 11,86 434571
6 Производство и
распределение
электроэнергии,
газа и воды 11268 6,94 15635 9,63 162348
7 Строительство 35499 12,46 28663 10,06 284935
8 Торговля,
ремонт автомо-
билей, бытовых
изделий и пред-
метов личного
пользования 15178 17,14 116547 13,16 885498
9 Гостиницы и
рестораны 15597 22,51 11971 17,28 69290
10 Транспорт
и связь 30014 6,77 48087 10,84 443586
11 Финансовая
деятельность 8751 14,39 10758 17,69 60797
12 Операции
с недвижимым
имуществом,
аренда и пре-
доставление
услуг потре-
бителям 13040 120,67 10806 100,00 10806
13 Государствен-
ное управление 25450 8,79 47363 16,35 289652
14 Образование 52932 8,93 72776 12,28 592414
15 Предоставление
коммунальных,
социальных и
персональных
услуг 22519 11,31 27105 13,62 199052
--------------------------------------------------------------------
Источник: Агентство Республики Казахстан по статистике, 2002 г.

Условия жесткой конкуренции на рынке труда постоянно ставят молодежь перед проблемой поиска работы. По данным Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан в третьем квартале 2002 года в органы по вопросам занятости обратилось 63,6 тысячи молодых людей, из них трудоустроено всего 23,5 тысячи молодых граждан республики. Численность трудоустроенной молодежи из сельской местности составляет 6,7 тыс. человек.
Одним из эффективных путей обеспечения занятости молодежи является развитие сезонных и общественных работ. Деятельность в этом направлении преимущественно осуществляется местными исполнительными органами. По данным Министерства труда и социальной защиты населения в 3 квартале 2002 года в общественных работах приняло участие 112,4 тыс. безработных, из них молодежи - 8,5 тыс. человек.
Активной формой социальной защиты является обучение молодежи на курсах профессиональной подготовки с целью приобретения какой-либо специальности, а также переподготовка и повышение квалификации. Так, за указанный период завершили обучение 6,5 тыс. человек, в том числе обучены впервые 4906 человек, прошли переподготовку 1160 человек, повысили квалификацию 273 человека. Из числа прошедших обучение и переподготовку молодых людей трудоустроено 3017 человек, из них 138 открыли собственное дело, продолжают обучение и переподготовку 3096 человек.
В целом официальные показатели свидетельствуют о высоком уровне безработицы среди молодежи. Негативное влияние на рынок труда оказывает так называемая скрытая безработица, или неполная, частичная занятость, обусловленная спадом производства, экономическими и финансовыми проблемами предприятий.
Молодежь остается категорией, которая в силу отсутствия опыта работы и специальной подготовки не устраивает работодателей и чаще всего получает отказ в приеме на работу - это касается, прежде всего, молодых людей в возрасте от 16 до 24 лет. Не менее важной проблемой является также и то, что среди молодежи, впервые выходящей на рынок труда, значительную долю составляют выпускники учебных заведений, которые не имеют трудового стажа.
По составу безработной молодежи, обратившейся в поисках работы, численность ранее не работавших составляет 36,7 тыс. человек. Из общей численности ранее не работавших молодых людей имеют высшее профессиональное образование - 15,9 тыс. человек, среднее профессиональное образование - 41,6 тыс. человек, начальное профессиональное образование - 27,4 тыс. человек, среднее общее - 117,6 тыс. человек.
Современная ситуация на рынке труда характеризуется также тем, что происходит значительный отток рабочей силы из реального сектора экономики в латентный. В преобладающем большинстве данная сфера экономики не требует особых профессиональных знаний, что несет в себе негативные последствия для молодежи, ее будущего развития, интеллектуального становления, профессионализма. Данные процессы ведут также к размыванию в глазах молодых людей границ о социально одобряемых и неодобряемых видах деятельности.
Таким образом, молодежь, вступающая в трудовую жизнь, относится к особо уязвимой категории населения, что позволяет характеризовать ее как группу особого риска. Кардинальное изменение ситуации с безработицей представляется маловероятным без активного государственного вмешательства.
В числе основных мер государственной поддержки вопросов трудоустройства молодежи, способствующих ее социально-экономической самореализации, формированию системы поддержки и адаптации к современным рыночным условиям, созданию условий для профессионального роста следует выделить развитие предпринимательской деятельности среди молодежи.
На местном уровне многие представительные органы власти в пределах своей компетенции эффективно восполняют существующие пробелы в законодательной базе в сфере регулирования предпринимательства, осуществляемого молодыми людьми. Об этом свидетельствуют решения о включении в региональные программы реализации государственной молодежной политики самостоятельного пункта о поддержке предпринимательства, осуществляемого молодыми людьми (маслихаты Карагандинской, Кызылординской, Мангистауской, Костанайской, Павлодарской областей).
Следует отметить создание бизнес-центров и бизнес-инкубаторов для организации предприятий малого и среднего бизнеса (городов Астана, Алматы, Уральск, Кокшетау, Костанай, Тараз, Атырау, Караганда, Кызылорда, Жанаозен, Петропавловск, Шымкент).
Успешно зарекомендовали себя пилотные проекты по обучению и кредитованию молодых людей, изъявивших желание начать свое дело, проекты на самозанятость (на основании программ поддержки объектов малого бизнеса, региональных программ).
Наблюдаются тенденции к созданию самостоятельных структур, специализирующихся на оказании консалтинговых и образовательных услуг в сфере предпринимательства, осуществляемого молодежью. На данный момент такие структуры существуют в каждом регионе. В ряде областей подобные организации тесно сотрудничают с лигами и союзами предпринимателей, реализуют собственные коммерческие проекты и привлекают инвестиции в сферу предпринимательства, осуществляемого молодыми людьми.
В целом эффективное развитие предпринимательства, осуществляемого молодежью требует наличия двух основных факторов - фискальных льгот и льготных кредитов. Однако ситуация осложняется отсутствием четких критериев определения предпринимательства, осуществляемого молодежью, как экономического явления, а также малыми практическими навыками ведения бизнеса и высокий риск бизнес-проектов. Кроме того, начинающие предприниматели не могут обеспечить кредитные ресурсы соответствующим залоговым имуществом. На современном этапе необходимость увеличения роли государства в развитии предпринимательства, осуществляемого молодежью, является бесспорной. Разрешение данной проблемы потребует в дальнейшем масштабной государственной поддержки, заключающейся в создании эффективных механизмов и инструментов регулирования деятельности молодых предпринимателей.
Важное значение в решении проблем трудоустройства молодежи имеют вопросы повышения качества образования и активного участия молодежи республики в научно-образовательных процессах.
По данным Министерства образования и науки Республики Казахстан выпуск специалистов с высшим профессиональным образованием в 2001-2002 учебном году составил 73846 человек, что на 12,5% превышает показатель предыдущего учебного года. Выпуск студентов со средним профессиональным образованием составил 94201 человек.
В целом в вузах республики на начало 2001-2002 учебного года обучалось 513324 человека. Из них 330839 человек в государственных вузах и 182485 человек в частных высших учебных заведениях. По государственным образовательным грантам и кредитам обучалось, соответственно, 47073 и 25140 человек.
Количество учащихся среднего профессионального образования составляет 189776 человек. Численность обучающихся за счет государства составляет 45666 человек, на платной основе - 144110 человек.
Лишь 7,1% студентов вузов, или 36821 человек, имеют право на получение стипендии. Размер ежемесячной стипендии студентов на начало 2001-2002 учебного года составил 2016 тенге. Учащиеся средних профессиональных учебных заведений получают стипендии в размере 1613 тенге и 1855 тенге для отличников. При этом стипендии не получают 164525 человек, или 86,6% студентов.
Одной из объективных причин высоких показателей безработицы среди молодежи является низкая квалификация выпускников отечественных учебных заведений, приводящая к профессиональной невостребованности выпускников на рынке труда.
Проблемным сегментом в вопросах совершенствования образовательных процессов является научное обеспечение молодежной политики и поддержка молодых ученых. На сегодняшний день целевая поддержка данного направления осуществляется на недостаточном уровне. Предпринимаемые меры по развитию научной сферы молодежной политики имеют разрозненный характер и не приводят к каким-либо значительным результатам.
Создание условий для самореализации молодых граждан предполагает выявление и реализацию интеллектуального и творческого потенциала молодежи. Проводимая в этом направлении государственная молодежная политика ориентируется на поддержку и развитие талантливой молодежи.
По сведениям, предоставленным Министерством образования и науки Республики Казахстан, в настоящее время в рамках выявления талантливой молодежи среди студентов, аспирантов, докторантов, молодежных научных организаций проводятся конкурсы на лучшую научную работу по общественным, естественным, техническим и гуманитарным наукам, где рассматриваются научные работы, получившие высокие оценки на региональных конкурсах. Наряду с присуждением именных стипендий наиболее талантливым молодым ученым выделяются целевые места для дальнейшей учебы в магистратуре или аспирантуре. Создаются условия для научной деятельности - свободный доступ к новым информационным технологиям, опубликование научных работ, участие в различных конференциях и семинарах.
В настоящее время функционирует сеть организаций образования, работающих с одаренными детьми (21 школа, 9 экспериментальных школ-площадок, 6 региональных центров), по шести направлениям работает сменная профильная школа "Дарын", заочная школа по общеобразовательным предметам, очная школа "Жас галым".
Анализ ежегодного участия школьников в Международных олимпиадах и соревнованиях показывает динамику роста призовых мест, соответственно, и подготовку команд Казахстана. Если в 1998 году наши учащиеся удостоены 11 медалей, в 1999 году - 24, в 2000 году - 30, то в 2001 году - 34, в том числе 11 золотых, 5 серебряных, 18 бронзовых.
В то же время необходимо дальнейшее совершенствование деятельности по развитию талантливой молодежи. Следует усилить работу по финансовому обеспечению мероприятий, направленных на поддержку талантов, способствовать организации акций по выявлению талантов, а также содействовать их непрерывному дальнейшему развитию.
Ключевым аспектом полноценного развития молодежи в республике продолжают оставаться вопросы формирования здорового образа жизни и развития массового спорта. Обострение социальных проблем, ухудшение экологической ситуации, низкий уровень грамотности обусловливают осложнение ситуации со здоровьем молодежи. Увеличение числа заболеваний среди молодежи вызывает особую тревогу за будущее поколение.
По данным Республиканской санитарно-эпидемиологической станции (РСЭС) на начало 2002 года, по сравнению с прошлым годом, в молодежной среде увеличилось число заболевших туберкулезом органов дыхания (на 18,8%), педикулезом (4,2%), острыми кишечными
инфекциями (1,8%).
Из заболеваний, требующих особого общественного внимания, заметное распространение в молодежной среде получили болезни, передающиеся половым путем (ЗППП). Причем ЗППП приобретают характер эпидемии.
Внутривенное употребление наркотиков является основной причиной распространения ВИЧ-инфекции. В Казахстане первый ВИЧ-инфицированный был зарегистрирован в 1987 году. В настоящее время официально зарегистрировано - 2250 ВИЧ-инфицированных, 68% из которых - молодые люди.
По результатам социологического исследования, проведенного Министерством культуры, информации и общественного согласия Республики Казахстан среди основных причин, влияющих на ухудшение здоровья, молодые казахстанцы отметили экологическую обстановку (7,1%), психологические перегрузки (6,6%), плохое питание (5,3%), тяжелые условия труда (4,3%), несчастные случаи (3,2%).
Изменение ситуации в данной области требует значительных усилий со стороны государства. Сегодня будущее здоровье народа определяется социально-экономическими факторами, вместе с тем необходимо применение комплекса мер по профилактике различных заболеваний, предупреждению болезней и формированию здорового образа жизни. Одним из эффективных способов решения данной проблемы является создание условий для занятий молодежи спортом, активной пропаганды здорового образа жизни.
Для решения вышеобозначенных проблем необходимо масштабное взаимодействие всех общественных институтов, осуществляющих деятельность в области развития молодежи. В рамках данной Программы необходимо продолжить работу по использованию организационного потенциала и широких общественных возможностей молодежных организаций. Укрепление отношений с молодежными общественными объединениями и развитие международного молодежного сотрудничества увеличит адресность реализуемых программ, позволит расширить международные связи и контакты, а также обеспечит успешное взаимодействие и диалог между государством и неправительственным сектором.
В настоящее время в Казахстане функционирует более 150 молодежных объединений. Их деятельность можно подразделить на экологическую, информационную, правозащитную, пропагандирующую здоровый образ жизни, культурно-просветительскую. Помимо этого, можно выделить объединения по общности профессиональных интересов, политических взглядов, культурных ценностей, специализирующиеся на организации досуга молодежи.
Если говорить о стремлении молодежи к различным формам самоорганизации, то спектр наиболее актуальных проблем позволяет прогнозировать следующие ориентационные и целевые направления молодежных организаций, которые, возможно, будут создаваться в ближайшем будущем: информационные, экологические, правовые, спортивные, организации экономического характера, различные фонды поддержки. В числе мотивов создания и вступления в организацию будут преобладать интересы к избранному направлению деятельности, возможность реализовать себя, выразить свои взгляды и убеждения.
Однако в настоящее время деятельность отдельных организаций характеризуется нескоординированностью и разрозненностью, что приводит к снижению эффективности реализуемых программ по развитию молодежи. Поэтому закономерным является консолидация усилий молодежных организаций в рамках объединения юридических лиц в форме ассоциации "Конгресс молодежи Казахстана", как демократического органа, способствующего разработке целенаправленных действий для решения актуальных проблем молодежи посредством расширения межсекторального сотрудничества.
Таким образом, развитие организованного молодежного движения составляет необходимый компонент более активного включения молодежи в общеполитический процесс реформирования общества.
Молодежное сотрудничество вносит свой вклад во взаимопонимание и мирный диалог между народами, воспитывая молодежь в духе толерантности и интереса к другим культурам, укрепляя патриотическое сознание, способствуя развитию взаимоотношений между молодежью различных стран.
В течение 9 лет ведется интенсивное сотрудничество между уполномоченными государственными органами Казахстана и Федеративной Республики Германии в области молодежной политики. С подписанием в 1995 году межведомственного Соглашения между Министерством по делам молодежи, туризма и спорта Республики Казахстан и Министерством по делам семьи, пожилых людей, женщин и молодежи Федеративной Республики Германии сотрудничество получило новый импульс в своем развитии. Всего за период с 1993 года в международном молодежном обмене приняли участие более 360 казахстанских и немецких специалистов по работе с молодежью, непосредственно самих молодых людей, а также представителей органов, осуществляющих молодежную политику. В настоящее время работа в данной сфере осуществляется Министерством культуры, информации и общественного согласия Республики Казахстан.
В 2001 году подписано Соглашение о сотрудничестве между Правительством Республики Казахстан и Правительством Государства Катар в области молодежи и спорта. С предложениями о сотрудничестве выступают Арабская Республика Египет, Ливан, Ливия.
Молодежное сотрудничество со странами СНГ ведется в рамках Совета руководителей государственных органов по делам молодежи государств-участников СНГ, консультативно-совещательного объединения, координирующего деятельность государственных органов по делам молодежи стран-участниц СНГ. Разрабатываются проекты соглашений с Российской Федерацией и Украиной.
Кроме того, молодежное сотрудничество развивается по линии взаимодействия со ООН и другими международными молодежными организациями европейского, азиатского, африканского и тихоокеанского регионов.
Особое место в сотрудничестве занимают молодежные культурные обмены.
В целом, укрепление и развитие сотрудничества в области молодежной политики носит конструктивный характер, способствует профессиональному развитию казахстанских специалистов в области работы с молодежью, интеграции казахстанской молодежи в мировую демократическую культуру.
Неотъемлемой частью успешного проведения государственной молодежной политики является ее информационно-методическое обеспечение. На сегодняшний день информационное обеспечение молодежи и молодежной политики происходит посредством размещения государственного заказа в средствах массовой информации в рамках государственной информационной политики, подготовки методико-аналитических материалов.
В частности, реализация госзаказа в печатных СМИ предусматривает регулярную публикацию материалов, посвященных проблемам молодежи. При этом значительная работа в данном направлении находится в поле зрения акционерного общества "Жас оркен", созданного по инициативе Министерства культуры, информации и общественного согласия Республики Казахстан. Так, в 2002 году республиканские детско-юношеские издания "Улан", "Дружные ребята", "Ак желкен", "Балдырган" опубликовали более 500 материалов по молодежной политике.
Вопросы молодежи подробно освещают и общереспубликанские газеты "Казахстанская правда" и "Жас Алаш". Так, "Казахстанская правда" выпускает ежемесячную молодежную страницу "Привет". Кроме того, данное издание под рубриками "Духовные ценности", "Молодежная политика", "Есть проблема" публикует материалы, способствующие повышению общественно-политической активности молодежи, ее духовному развитию и затрагивающие вопросы профилактики правонарушений, борьбы с наркоманией среди подростков и молодежи, проблемы получения образования и трудоустройства молодых специалистов. "Жас Алаш" в своих специальных приложениях "Ыргак", "Рух", "Жібек жолы", "Студент", "Алдаспан" постоянно уделяет внимание вопросам развития гражданственности и патриотизма казахстанской молодежи, формирования здорового образа жизни, а также проблемам безработицы и трудоустройства выпускников вузов.
Увеличивается и число молодежных средств массовых информаций, освещающих актуальные проблемы развития предпринимательства среди молодых граждан. На данный момент число печатных изданий превышает 18 единиц ("Предприниматель" - г. Кызылорда, молодежно-предпринимательская газета "Думай и богатей" - г. Тараз, "Деловые вести" - Жамбылская область, "Inter Yes" - г. Атырау и т.д.), телевизионных - более 29 ("Бизнес-новости", "Стандарты качества" - г. Павлодар, "Время деловых людей" - г. Усть-Каменогорск и т.д.).
Большое внимание оказывается проблемам молодежи в электронных средств массовой информации. Совокупное годовое эфирное время для трансляции молодежных программ по телеканалам, выполняющим государственный заказ, составляет более 600 часов. Особенно активно освещается молодежная тематика в информационно-новостных и аналитических программах "Новости", "Жеті кун", "Специальный репортаж", "Реальное время", "Город будущего" Агентства "Хабар", "Казахстан", "Мезгіл", "Бугін" национального телеканала "Казахстан".
Вместе с тем современное развитие молодежи, а также реализация молодежной политики требует увеличения количественных и качественных показателей информационного обеспечения посредством усиления и активизации деятельности молодежных средств массовой информации.

2. Цели и задачи Программы

Целью Программы является создание организационных, социальных, экономических и правовых условий для развития молодежи в процессе ее социализации.
В соответствии с поставленной целью предполагается решение следующих задач:
1. Разработка комплекса мер, направленных на социальную защиту молодежи.
2. Формирование экономического мышления и поддержка предпринимательских инициатив молодых граждан.
3. Формирование здорового образа жизни среди молодежи.
4. Разработка организационных и правовых механизмов по реализации государственной молодежной политики в регионах республики.
5. Развитие и совершенствование межсекторального сотрудничества государственных структур и молодежных общественных объединений.
6. Расширение международного молодежного сотрудничества.
7. Информационное обеспечение молодежной политики.
8. Содействие повышению уровня образования молодежи и научного обеспечения молодежной политики.

3. Основные направления и механизм
реализации Программы

Реализация Программы предполагает поэтапные и скоординированные действия по следующим основным направлениям:
1. Создание условий для проведения социальной работы с молодежью.
2. Экономическое развитие молодежи и создание условий в сфере труда и занятости.
3. Реализация молодежной политики в регионах.
4. Обеспечение прав и интересов молодежи в области образования и науки.
5. Информационное обеспечение молодежи и молодежной политики.
6. Развитие и поддержка молодых талантов.
7. Формирование здорового образа жизни.
8. Создание условий для деятельности молодежных общественных объединений.
9. Развитие международного молодежного сотрудничества.
10. Развитие гражданственности и патриотизма казахстанской молодежи.
11. Развитие нормативной правовой базы государственной молодежной политики.
Программа направлена на реализацию государственной молодежной политики посредством выработки и стимулирования у молодежи республики стремления к активному участию в общественно-политической, социальной и экономической жизни государства, создания соответствующих условий для самореализации и саморазвития, которые будут способствовать ее успешной социализации в условиях рынка.
Механизм реализации Программы состоит в скоординированных действиях государственных органов, направленных на поэтапную реализацию мероприятий, предусмотренных Планом мероприятий Программы, с привлечением всех заинтересованных структур, работающих с молодежью.
Одним из приоритетов в реализации Программы является необходимость создания сети социальных служб для молодежи и использования их в качестве основного механизма устранения современных социально-экономических проблем молодежи.
До настоящего времени социальная сфера молодежи была представлена социальными службами различной организационно-правовой формы, осуществляющими деятельность в области социальной поддержки, предоставлении медицинских, психолого-педагогических, правовых услуг, а также помощи в социально-психологической адаптации и реабилитации граждан. Их деятельность до настоящего времени регламентировалась постановлением Кабинета Министров Республики Казахстан от 3 мая 1993 года N 340 "О создании социальной службы для молодежи".
Однако глубокие изменения в общественной жизни и сложившиеся социально-экономические условия привели к значительному снижению реальной востребованности социальных служб, созданных в период начала 90-х годов. Социальные службы для молодежи организовывались и создавались в принципиально иных экономических, социальных, правовых условиях, что является одним из основных факторов неэффективности их деятельности.
В этой связи назрела необходимость применения нового подхода к формированию социальных служб для молодежи. Социальные службы не должны играть пассивную роль в жизнедеятельности молодежи, а, напротив, призваны заметно активизировать взаимодействие с
молодежью, всячески способствуя ее дальнейшему развитию. Социальные службы необходимо направить на поиск, исследование и решение существующих проблем молодежи. В рамках данной Программы предполагается создание сети социальных служб для молодежи, основной целью которых будет реализация социально ориентированных молодежных программ, а также создание условий в области экономического и социального обеспечения.
В качестве основных видов деятельности социальных служб следует отметить проведение и реализацию программ в области социально-экономического развития молодежи, социальную адаптацию и реабилитацию наиболее уязвимой ее части, разработку и реализацию
социально ориентированных молодежных программ, поддержку молодежных инициатив в сфере экологии, проекты по работе с трудновоспитуемыми подростками.
Государственную молодежную политику Республики Казахстан в сфере труда и занятости предполагается осуществлять посредством следующих основных направлений:
1) содействие развитию предпринимательства, осуществляемого молодежью;
2) развитие сезонных и общественных работ для молодежи;
3) создание и организация деятельности трудовых студенческих отрядов на базе средних профессиональных и высших учебных заведений.
В связи с этим предусматриваются конкретные действия и различные виды поддержки со стороны государственных структур для решения проблем, связанных с занятостью молодежи:
1) обеспечение условий, при которых специалисты из числа молодежи могли бы повышать свою квалификацию, набираться профессионального опыта и навыков, временное привлечение к
общественным работам;
2) разработка проектов по привлечению крупных компаний и предприятий для подбора и целевой подготовки кадров из числа студентов высших и средних учебных заведений с последующим их трудоустройством;
3) создание молодежных служб для оказания экспертно-оценочных услуг предпринимателям из числа молодежи, а также по развитию трудовой занятости на селе.
Решение жилищных проблем молодежи, а также государственную поддержку молодых семей предполагается осуществить посредством реализации следующих мероприятий:
1) разработка механизмов обеспечения жильем молодежи и молодых семей на льготной основе;
2) развитие системы консультирования по проблемам семейной жизни психолого-педагогическим, правовым и другим вопросам молодых семей, находящихся в трудной жизненной ситуации.
Одним из актуальных вопросов реализации государственной молодежной политики являются проблемы регионального взаимодействия и выработки эффективной региональной молодежной политики. В рамках реализации данного направления необходимо осуществить ряд следующих мероприятий:
1) разработать региональные программы по молодежной политике с включением мероприятий по их реализации в индикативные планы областей и гг. Астаны и Алматы;
2) проводить регулярный мониторинг деятельности региональных молодежных организаций и местных уполномоченных органов по проведению молодежной политики;
3) проводить работу по социальной адаптации сельской молодежи посредством создания социальных служб.
Обеспечение прав и интересов молодежи в области образования и науки предполагается осуществлять посредством организации деятельности образовательных подготовительно-адаптационных курсов для сельской молодежи, поддержки инновационных научно-исследовательских проектов, молодых ученых, а также организации и проведения научно-практических конференций и семинаров по образовательным проблемам молодежи.
Информационное обеспечение молодежи и молодежной политики предполагается осуществлять посредством поддержки и развития постоянных рубрик и телерадиопередач по молодежной тематике в средствах массовой информации в рамках государственного заказа. Одним из приоритетных направлений информационного обеспечения является издание методических пособий и рекомендаций по актуальным вопросам молодежной политики. Кроме того, предусматриваются меры по созданию и поддержке информационных служб социальной помощи молодежи.
Развитие и поддержку молодых талантов предусматривается осуществлять путем дальнейшего совершенствования предыдущих мероприятий в данной области. Следует отметить присуждение Государственной молодежной премии "Дарын" наиболее одаренным молодым людям. В рамках проведения конкурса социально значимых проектов необходимо усилить работу по организационной поддержке талантливых молодых людей, а также культурному воспитанию молодежи.
Формирование здорового образа жизни и развитие массового спорта среди молодежи предполагается реализовывать посредством проведения семинаров и конференций по профилактике наркомании, алкоголизма, табакокурения и развития спорта среди молодежи.
Основным механизмом поддержки молодежных общественных объединений, реализации их инновационного потенциала станет конкурс социальных программ для молодежи на основе государственного заказа. Данные проекты будут охватывать следующие социальные вопросы молодежи: образовательное развитие молодежи, поддержка инновационных научно-исследовательских проектов, экологические проекты и т.д.
Международное молодежное сотрудничество будет реализовываться и развиваться за счет расширения международных контактов с зарубежными государственными органами, работающими с молодежью и молодежными объединениями. Также необходима дальнейшая реализация проектов по развитию молодежи с традиционными международными партнерами.
Среди значимых направлений Программы следует отметить развитие гражданственности и патриотизма казахстанской молодежи. В рамках реализации данного направления предполагается проведение республиканской акции "Патриот", инструктивных армейских сборов Центров молодежных инициатив Вооруженных Сил Республики Казахстан, а также осуществление их методической поддержки с части эффективной реализации молодежной политики.
В целом эффективность мер по реализации государственной молодежной политики зависит от их адекватного законодательного и нормативного правового обеспечения. В связи с этим предусматривается проведение следующих мероприятий:
1. внесение изменений и дополнений в нормативные правовые акты в части, касающейся реализации молодежной политики;
2. разработка нормативных правовых актов, регулирующих деятельность социальных служб для молодежи;
3. разработка предложений по включению в генеральное соглашение между Правительством Республики Казахстан, республиканскими объединениями профсоюзов и республиканскими объединениями работодателей раздела по молодежной проблематике;
4. развитие нормативных правовых актов по вопросам поддержки молодой семьи.

4. Необходимые ресурсы и источники их финансирования

Основными источниками финансирования Программы определены республиканский бюджет в пределах средств, предусматриваемых соответствующим администраторам программ, и иные, не запрещенные законодательством, источники.
В целом реализация Программы предусматривает следующие финансовые затраты из средств республиканского бюджета: в 2003 году - 242778 тыс. тенге, в 2004 году - 242778 тыс. тенге.

5. Ожидаемый результат от реализации Программы

Реализация Программы обеспечит создание условий для социально-экономического развития молодежи, будет способствовать разработке мер по защите социальных прав. Программа предусматривает решение актуальных проблем в сфере поддержки образования и науки, в частности, развитие научного потенциала Казахстана посредством стимулирования деятельности молодых ученых. Реализация Программы позволит разработать качественно новые и действенные механизмы взаимодействия государственных структур с общественными молодежными объединениями, что, в свою очередь, будет способствовать проведению эффективной государственной молодежной политики по всем регионам Казахстана. В рамках реализации Плана мероприятий Программы предусматривается провести более 20 научно-практических конференций, круглых столов, семинаров по наиболее актуальным проблемам развития молодежи. Указанные мероприятия позволят скоординировать деятельность молодежных организаций республики и будут способствовать разработке новых механизмов реализации государственной молодежной политики.
В качестве основных положительных результатов, ожидаемых от реализации Программы, следует отметить, прежде всего, создание условий в области формирования системы социальной защиты молодежи. Создание молодежных социальных служб будет содействовать решению современных проблем молодежи, способствовать становлению молодых граждан в системе сложившихся общественных, социальных и экономических отношений, станет действенным инструментом проведения государственной молодежной политики.
За период действия Программы предполагается:
1) создание и поддержка 16 социальных служб в каждом регионе Казахстана, чья деятельность будет направлена на решение проблем социально незащищенной молодежи;
2) оказание социальной помощи в виде профилактических и консультационных мероприятий более 2 млн. молодым гражданам;
3) способствовать снижению уровня преступности среди молодежи до 45% от общего количества людей, совершивших преступления;
4) достижение 50% занятости среди молодежи от их экономически активной части.

План мероприятий по реализации
Программы молодежной политики
на 2003-2004 годы <*>
Сноска. В План внесены изменения - постановлением Правительства РК от 4 марта 2004 г. N 272 .

____________________________________________________________________
N ! Мероприятие ! Форма !Ответственные! Срок
п/п! ! завершения !за исполнение! исполнения
--------------------------------------------------------------------
1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5
--------------------------------------------------------------------

1. Социальное развитие молодежи

1.1 Организовать работу по Отчет Минкультуры IV квартал
развитию детских и Правительству 2003-2004
молодежных клубов по гг.
месту жительства в
рамках конкурса
проектов по организации
социальных служб I квартал
1.2 Разработать механизмы Отчет НБ (по 2004 г.
обеспечения жильем Правительству согласо-
молодежи и молодых ванию),
семей на льготной Минкультуры
основе
1.3 Создать и выпустить Информация Минкультуры В течение
социальные ролики, Правительству 2004 г.
посвященные актуальным
проблемам молодежи на
основе конкурса
социально значимых
проектов
1.4 Развивать и под- Отчет Минкультуры IV квартал
держивать службы Правительству 2003-2004
социальной адаптации гг.
молодых людей, нахо-
дящихся в социально
опасном положении в
рамках конкурса проек-
тов по организации
социальных служб
1.5 Провести семинары, Отчет Минкультуры IV квартал
конференции, круглые Правительству 2003-2004
столы с участием НПО гг.
и государственных
структур, посвященные
социальному обеспе-
чению молодежи
1.6 Поддержать развитие Отчет Минкультуры IV квартал
социальных служб для Правительству 2003-2004
работы с трудновос- гг.
питуемой молодежью
в рамках конкурса
проектов по органи-
зации социальных
служб
1.7 Создать консуль- Отчет Минкультуры IV квартал
тационные социальные Правительству 2003-2004
службы для молодежи гг.
в рамках конкурса
проектов по органи-
зации социальных служб

2. Экономическое развитие молодежи и создание
условий в сфере труда и занятости

2.1 Организовать и Отчет МКИОС II квартал
провести обучающие Правительству 2003 г.
программы для
молодежи по вопросам
предпринимательской
деятельности на основе
конкурса социально
значимых проектов
2.2 Организовать деятель- Информация МОН IV квартал
ность студенческих Правительству 2003-2004
строительных отрядов гг.
в летнее трудовое
время
2.3. Разработать проекты Информация Минкультуры, IV квартал
привлечения крупных Правительству МОН 2004 г.
компаний и предприятий
для подбора и целевой
подготовки кадров из
числа студентов вузов
и ссузов с последующим
их трудоустройством
2.4 Создать службы по Отчет Минкультуры, IV квартал
оказанию экспертно- Правительству КАБИЦ (по 2003-2004
оценочных экономических согласо- гг.
услуг для начинающих ванию)
предпринимателей из
числа молодежи в рамках
конкурса проектов по
организации социальных
служб
2.5 Создать технологические Информация Минкультуры IV квартал
бизнес-инкубаторы с Правительству 2003-2004
привлечением молодых гг.
ученых и студентов на
основе конкурса
социально значимых
проектов
2.6 Создать молодежные Информация Минкультуры IV квартал
службы трудовой заня- Правительству 2004 г.
тости на селе на основе
конкурса социально
значимых проектов

3. Реализация молодежной политики в регионах

3.1 Разработать регио- Информация Акимы IV квартал
нальные программы по Правительству областей 2003-2004
молодежной политике и гг. гг.
с включением мероприя- Астаны и
тий по их реализации Алматы,
в индикативные планы Минкультуры
областей и гг. Астаны
и Алматы
3.2. Провести мониторинг Информация Минкультуры,IV квартал
эффективности реализа- Правительству акимы 2003-2004
ции бюджетной программы областей, гг.
56 "Финансирование гг. Астаны
молодежной политики" и Алматы
в регионах
3.3 Провести мониторинг Информация МКИОС В течение
реализации государст- Правительству 2003 г.
венной молодежной
политики в регионах:
рабочие визиты и
встречи с целевыми
группами
3.4 Провести мониторинг Информация Минкультуры,IV квартал
деятельности молодежных Правительству акимы 2003-2004
организаций областей и гг.
гг. Астаны
и Алматы
3.5 Создать региональные Отчет Минкультуры IV квартал
службы социальной Правительству 2003-2004
адаптации сельской гг.
молодежи в рамках
конкурса проектов по
организации социальных
служб

4. Обеспечение прав и интересов молодежи в области
образования и науки

4.1 Обеспечить научное Отчет Минкультуры IV квартал
изучение проблем Правительству 2003-2004
молодежи на основе гг.
конкурса социально
значимых проектов
4.2. Подготовить госдоклад Доклад Минкультуры IV квартал
"Молодежь Казахстана- Правительству 2004 г.
2004: положение,
тенденции, перспективы"
4.3 Провести научно- Отчет МКИОС I квартал
практические конферен- Правительству 2003 г.
ции и семинары по
проблемам молодежи
4.4 Организовать деятель- Отчет Минкультуры II квартал
ность образовательных Правительству 2004 г.
подготовительно-
адаптационных курсов
для сельской молодежи
на основе конкурса
социально значимых
проектов
4.5 Поддержать инновацион- Информация Минкультуры IV квартал
ные научно-исследова- Правительству 2003-2004
тельские проекты, гг.
предложенные молодыми
учеными, а также про-
грамм социально-эконо-
мического развития
молодежи на основе
конкурса социально
значимых проектов
4.6 Поддержать молодежные Информация Минкультуры IV квартал
проекты в области Правительству 2003-2004
улучшения экологической гг.
ситуации на основе
конкурса социально
значимых проектов

5. Информационное обеспечение
молодежи и молодежной политики

5.1 Издать методические Отчет МКИОС II-IV
пособия и рекомендации Правительству квартал
по актуальным вопросам 2003 г.
молодежной политики
5.2 Обеспечить информа- Отчет Мининформ IV квартал
ционную поддержку Правительству 2003-2004
реализации государст- гг.
венной молодежной
политики через средства
массовой информации
в рамках государствен-
ного заказа
5.3 Издать молодежные Отчет МКИОС В течение
информационные бюлле- Правительству 2003 г.
тени
5.4 Создать и поддержать Отчет Минкультуры IV квартал
информационные службы Правительству 2003-2004
социальной помощи гг.
молодежи в рамках
конкурса проектов по
организации социальных
служб

6. Развитие и поддержка молодых талантов

6.1 Обеспечить проведение Проект Минкультуры IV квартал
и присуждение Государ- постановления квартал
ственной молодежной Правительства 2004 г.
премии "Дарын"
6.2. Провести конкурс Отчет Минкультуры IV квартал
проектов по поддержке Правительству квартал
талантливой молодежи 2003-2004
в рамках конкурса гг.
социально значимых
проектов

7. Формирование здорового образа жизни
и развитие массового спорта среди молодежи

7.1 Провести республикан- Отчет МКИОС IV квартал
ский семинар по профи- Правительству 2003 г.
лактике наркомании,
алкоголизма и табако-
курения среди молодежи
7.2 Провести конференцию по Информация Минкультуры, III квартал
созданию условий для Правительству Мининформ 2004 г.
развития массового
спорта среди молодежи
с участием государствен-
ных органов, молодежных
организаций

8. Создание условий для деятельности молодежных
общественных объединений

8.1 Организовать проведение Отчет Минкультуры III квартал
III Конгресса молодежи Правительству 2004 г.
Казахстана
8.2 Провести семинар по Отчет МКИОС I квартал
реализации государст- Правительству 2003 г.
венной молодежной
политики для представи-
телей молодежных объе-
динений и государствен-
ных структур
8.3 Провести слет дворовых Отчет МКИОС III квартал
клубов, молодежных Правительству 2003 г.
организаций и социаль-
ных служб Республики
Казахстан

9. Развитие международного молодежного сотрудничества

9.1 Провести семинары, Информация Минкультуры, IV квартал
конференции и круглые Правительству Мининформ, 2003-2004
столы в области между- МИД гг.
народного молодежного
сотрудничества
9.2. Организовать и Информация МКИОС II квартал
провести заседание Правительству МИД 2003 г.
Совета руководителей
государственных органов
по делам молодежи стран
СНГ
9.3 Принять меры по совер- Проекты Минкультуры,IV квартал
шенствованию норматив- нормативных МЮ, МИД квартал
ных правовых актов в правовых 2003-2004
части развития между- актов гг.
народных молодежных
обменов
9.4 Обеспечить информацию Информация Минкультуры IV квартал
о международных контак- Правительству 2003-2004
тах региональных моло- гг.
дежных общественных
объединений

10. Развитие гражданственности и патриотизма
казахстанской молодежи

10.1 Осуществить методи- Информация Минкультуры, IV квартал
ческую поддержку Правительству МО, МВД, РГ, 2004 г.
центров молодежных АЧС, КНБ
инициатив Вооруженных (по согла-
Сил Республики сованию)
Казахстан, внутренних
войск Министерства
внутренних дел,
Пограничной службы
Комитета национальной
безопасности,
Республиканской
гвардии и Агентства
Республики Казахстан
по чрезвычайным
ситуациям
10.2 Провести инструктивные Отчет МО, МКИОС, I квартал
армейские сборы для Правительству КВВ МВД 2003 г.
актива центров молодеж- РК, КНБ
ных инициатив Вооружен- (по согла-
ных Сил Республики сованию),
Казахстан, внутренних РГ РК, АЧС
войск Министерства
внутренних дел, Погра-
ничной службы Комитета
национальной безопас-
ности, Республиканской
гвардии и Агентства
Республики Казахстан
по чрезвычайным ситуа-
циям
10.3 Провести республикан- Отчет МО,Минкультуры, III квартал
скую акцию "Патриот" Правительству Мининформ,МОН, 2003-2004
МВД, РГ, АЧС гг.

10.4 Организовать военно- Информация МО,Минкультуры, IV квартал
патриотические работы Правительству МОН, КВВ 2003-2004
центрами молодежных МВД РК, гг.
инициатив Вооруженных КНБ (по
Сил Республики согласова-
Казахстан, Внутренних нию), РГ
войск Министерства РК, АЧС
внутренних дел,
Пограничной службы
Комитета национальной
безопасности, Респуб-
ликанской гвардии и
Агентства Республики
Казахстан по чрез-
вычайным ситуациям
с несовершеннолетними
представителями моло-
дежи в детских воспита-
тельных учреждениях
(интернаты, детские
дома и др.)

11. Развитие нормативной правовой базы государственной
молодежной политики

11.1 Внести изменения и Проект Минкультуры IV квартал
дополнения в норма- нормативного 2003-2004
тивные правовые акты правового гг.
в части, касающейся акта
реализации прав и
интересов молодежи
11.2 Разработать норматив- Проект МКИОС I квартал
ный правовой акт, нормативного 2003 г.
регулирующий деятель- правового
ность социальных акта
служб для молодежи
11.3 Разработать Правила Приказ МКИОС I квартал
проведения конкурса Министра 2003 г.
социально значимых
программ среди моло-
дежных некоммерческих
организаций
11.4 Рассмотреть вопрос Информация МТСЗ, IV квартал
о включении в гене- Координатору Минкультуры 2003-2004
ральное соглашение республикан- гг.
между Правительством ской трех-
Республики Казахстан, сторонней
республиканскими комиссии по
объединениями проф- социальному
союзов и республикан- партнерству и
скими объединениями регулированию
работодателей раздела социальных и
по молодежной пробле- трудовых
матике отношений
11.5 Разработать норма- Проекты Минкультуры,IV квартал
тивные правовые акты нормативных МЮ, АМД, 2003-2004
по вопросам поддержки правовых НКДСЖ (по гг.
молодой семьи актов согласова-
нию)
--------------------------------------------------------------------

продолжение таблицы
_______________________________________________
N ! Предполагаемые расходы, ! Источник !
п/п! тыс. тг. ! финансирования !
-----------------------------------------------!
! 2003 ! 2004 ! !
-----------------------------------------------!
1 ! 6 ! 7 !
-----------------------------------------------!
1.1 16 000 16 000 Республиканский
бюджет
- Не требует -
1.2 финансиро-
вания
1.3 - 1 000 Республиканский
бюджет
1.4 16 000 16 000 Республиканский
бюджет
1.5 763 750 Республиканский
бюджет
1.6 16 000 16 000 Республиканский
бюджет
1.7 26 571 26 571 Республиканский
бюджет

2.1 1 500 - Республиканский
бюджет
2.2 Не требует - -
финансиро-
вания
2.3 - Не требует -
финансиро-
вания
2.4 16 000 16 000 Республиканский
бюджет
2.5 5 000 3 000 Республиканский
бюджет
2.6 - 3 500 Республиканский
бюджет

3.1 Не требует Не требует -
финансиро- финансиро-
вания вания
3.2 Не требует Не требует -
финансиро- финансиро-
вания вания
3.3 664 - Республиканский
бюджет
3.4 Не требует Не требует -
финансиро- финансиро-
вания вания
3.5 16 000 16 000 Республиканский
бюджет
4.1 5 000 3 000 Республиканский
бюджет
4.2 - 2 000 Республиканский
бюджет
4.3 722 - Республиканский
бюджет
4.4 - 1 000 Республиканский
бюджет
4.5 5 000 5 000 Республиканский
бюджет
4.6 2 500 2 500 Республиканский
бюджет
5.1 99 - Республиканский
бюджет
5.2 102 207 102 207 Республиканский
бюджет
5.3 664 - Республиканский
бюджет
5.4 4 000 4 000 Республиканский
бюджет
6.1 - 2 000 Республиканский
бюджет
6.2 1 000 1 000 Республиканский
бюджет

7.1 805 - Республиканский
бюджет
7.2 - 750 Республиканский
бюджет

8.1 - 1 000 Республиканский
бюджет
8.2 633 - Республиканский
бюджет
8.3 959 - Республиканский
бюджет

9.1 2 187 2 000 Республиканский
бюджет
9.2 971 - Республиканский
бюджет
9.3 Не требует Не требует -
финансиро- финансиро-
вания вания
9.4 Не требует Не требует -
финансиро- финансиро-
вания вания

10.1 - 500 Республиканский
бюджет
10.2 747 - Республиканский
бюджет
10.3 786 1 000 Республиканский
бюджет
10.4 Не требует Не требует -
финансиро- финансиро-
вания вания

11.1 Не требует Не требует -
финансиро- финансиро-
вания вания
11.2 Не требует - -
финансиро-
вания
11.3 Не требует - -
финансиро-
вания
11.4 Не требует Не требует -
финансиро- финансиро-
вания вания
11.5 Не требует Не требует -
финансиро- финансиро-
вания вания
---------------------------------------------------

Жастар саясатының 2003-2004 жылдарға арналған бағдарламасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2003 жылғы 13 ақпан N 155

Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi Даму стратегиясын iске асыру жөнiндегi одан арғы шаралар туралы" 2002 жылғы 28 наурыздағы N 827 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2002-2004 жылдарға арналған бағдарламасын iске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Yкiметi қаулы етеді:

1. Қоса берiлiп отырған Жастар саясатының 2003-2004 жылдарға арналған бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама) бекiтiлсiн.

2. Орталық және жергiлiктi атқарушы органдар, өзге де мемлекеттiк органдар (келiсiм бойынша) Қазақстан Республикасының Мәдениет министрлiгiне жылына екi рет: 15 маусымға және 15 желтоқсанға Бағдарламаны iске асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспарының орындалу барысы туралы ақпарат ұсынсын. <*>
Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.03.04. N 272 қаулысымен .

3. Қазақстан Республикасының Мәдениет министрлiгi Қазақстан Республикасының Yкiметiне жылына екi рет: 30 маусым мен 30 желтоқсаннан кешiктiрмей Бағдарламаның орындалу барысы туралы жиынтық ақпарат ұсынсын. <*>
Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.03.04. N 272 қаулысымен .

4. Осы қаулының орындалуын қамтамасыз ету жөнiндегi қызметтi бақылау және үйлестiру Қазақстан Республикасының Мәдениет
министрлiгiне жүктелсiн. <*>
Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.03.04. N 272 қаулысымен .

5. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшiне енедi.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы Үкіметінің
2003 жылғы 13 ақпандағы
N 155 қаулысымен
бекітілген

Жастар саясатының
2003-2004 жылдарға арналған бағдарламасы БАҒДАРЛАМАНЫҢ ПАСПОРТЫ

Бағдарламаның атауы Жастар саясатының 2003-2004 жылдарға
арналған бағдарламасы

Iске асырылу мерзiмi 2003-2004 жылдар

Әзiрлеу үшiн негіздеме "Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң
2002-2004 жылдарға арналған бағдарламасын
iске асыру жөнiндегі iс-шаралар жоспары
туралы" Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң
2002 жылғы 24 сәуiрдегi N 470 қаулысымен
бекiтiлген Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң 2002-2004 жылдарға арналған
бағдарламасын iске асыру жөнiндегі
iс-шаралар жоспарының 5.4.11-тармағы.

Негізгі әзiрлеушi Қазақстан Республикасының Мәдениет,
ақпарат және қоғамдық келiсiм министрлiгi

Мақсаты Бағдарламаның мақсаты жастарды
әлеуметтендiру процесiнде олардың дамуы
үшiн ұйымдастырушылық, әлеуметтiк,
экономикалық және құқықтық жағдайлар жасау
болып табылады.

Мiндеттерi Жастарды әлеуметтiк қорғауға бағытталған
шаралар кешенiн әзiрлеу.
Экономикалық тұрғыдан ойлауды қалыптастыру
және жас азаматтардың кәсiпкерлiк
бастамаларын қолдау.
Жастар арасында салауатты өмiр салтын
қалыптастыру.
Республика аймақтарында мемлекеттiк жастар
саясатын iске асыру жөнiнде
ұйымдастырушылық және құқықтық тетiктер
әзiрлеу.
Мемлекеттік құрылымдардың жастардың
қоғамдық бiрлестiктерiмен өзара
қатынастарын дамыту және жетiлдіру.
Халықаралық жастар ынтымақтастығын
кеңейту.
Жастар бiлiмiнiң және жастар саясатын
ғылыми қамтамасыз етудiң деңгейiн көтеруге
жәрдемдесу.

Iске асыру тетігі Бағдарламаны iске асыру тетiгi
Бағдарламаның iс-шаралар жоспарында
көзделген iс-шараларды жастармен жұмыс
iстейтiн барлық мүдделi құрылымдарды тарта
отырып, кезең-кезеңiмен iске асыруға
бағытталған мемлекеттiк органдардың
үйлестiрiлген iс-әрекеттерiнен тұрады.

Қаржыландыру көздерi Бағдарламаны қаржыландырудың негiзгi
көздерi болып тиiстi бағдарламалар
әкiмшiсi көздейтiн қаражат шегiнде
республикалық бюджет және өзге де
заңнамамен тыйым салынбаған көздер
белгiлендi.
Жобаны iске асыру мынадай қаржылық
шығындарды көздейді:
2003 жылы - республикалық бюджет
қаражатынан - 242 778 мың теңге.
2004 жылы - республикалық бюджет
қаражатынан - 242 778 мың теңге.

Күтiлетiн нәтиже Бағдарламада көзделген шараларды iске
асыру нәтижесiнде жастардың әлеуметтендiру
процесiнде жан-жақты дамуы үшiн жағдайлар
жасалатын болады.

КIРIСПЕ

Жастар саясатының 2003-2004 жылдарға арналған бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама) "Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002-2004 жылдарға арналған бағдарламасын iске асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспары туралы" Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002 жылғы 24 сәуiрдегi N 470 қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002-2004 жылдарға арналған бағдарламасын iске асыру жөнiндегi іс-шаралар жоспарының 5.4.11-тармағына сәйкес әзiрленді.
Алдындағы кезеңде мемлекеттiк жастар саясаты 2001-2002 жылдарда iске асыруға арналған "Қазақстан жастары" бағдарламасына сәйкес iске асырылды. Мемлекеттiк жастар саясатының нормативтiк құқықтық, ұйымдастырушылық базасын құру сол кезеңнiң айқындаушы мiндетi болды. Осы бағдарлама әрi қарай дамуға негiз қалады, елдiң әлеуметтiк-экономикалық және қоғамдық-саяси өмiрiне жас азаматтарды белсендi тарту үшiн қажеттi алғышарттар құрды және тұтастай алғанда өзiне жүктелген негiзгi мiндеттерді сәттi атқарды.
Мемлекеттiк жастар саясаты қазiргi кезеңде қол жеткiзiлген нәтижелердi бекiтуге және одан әрi дамытуға бағытталған тетiктердi құруға бағдарлануы тиiс. Атап айтқанда, жастардың әлеуметтiк-экономикалық дамуына айрықша көңiл аудару қажет. Бағдарлама шеңберiнде iске асыру көзделетін аса маңызды iс-шаралардың iшiнен жас кәсiпкерлерді қолдау, жастарды және жас отбасыларды тұрғын үймен қамтамасыз ету тетiктерiн әзiрлеудi, жастарға арналған әлеуметтiк қызметтер құруды, ауыл жастарының дамуы үшiн, жас адамдардың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету үшiн жағдайлар жасауды атау қажет. Сонымен қатар, дарынды жастарды қолдау, салауатты өмiр салтын қалыптастыру, азаматтық пен патриотизмді дамыту, өңірлiк жастар саясаты, жастар бiрлестiктерiнiң қызметi үшiн жағдай жасау жөнiндегi iс-шаралар көзделедi.

1. ПРОБЛЕМАНЫҢ ҚАЗIРГI ЖАЙ-КYЙIН ТАЛДАУ

Қазақстан Республикасы Статистика жөнiндегi агенттiгiнiң деректерi бoйынша 2002 жылдың басында 14 тен 29-ға дейiнгi жастағы жас азаматтардың саны 4 260 000 адамды, немесе халықтың жалпы санынан 28,7%-ды құрады. Салыстыру үшiн айта кететiнi, 1999 жылы осы көрсеткiш 3787700 адамды, немесе халықтың жалпы санынан 25,7 %-ды құраған. Жастар санының осындай күрт өсуi көптеген жылдар бойы байқалмаған (1-кесте).

1-кесте

1995-2001 жылдарғы халықтың жалпы санындағы жастардың үлесі

__________________________________________________________________
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
__________________________________________________________________
Жастар
% 24,7 24,7 25,0 25,4 25,7 26,9 28,7
__________________________________________________________________

Дерек көзi: Қазақстан Республикасының Статистика жөнiндегi агенттiгi, 2002 ж.

Жастардың ауылдық жерден ағылуы проблемасы сақталып отыр. Статистика деректерi бойынша 2001 жылы ауылдан қалаға қоныс аударған жас адамдардың саны өткен жылғы көрсеткiштен 2,5 есе асты. 2001 жылы iшкi көші-қонға қатысқан адамдардың жалпы санындағы жастардың үлесi 41,1 %-ды құрады. Әдетте, ауыл жастарының қалаға көшуiнiң негiзгi себебi оқу және жұмыс iздеу болып табылады.
Жастар урбанизация процестерiне қатысатын халықтың аса белсендi санатында қалып отыр. Осылайша, қала халқының құрылымындағы жастардың саны 2000 жылы 25,8 %-ды құраса, 2001 жылы бұл көрсеткiш 27,9%-ға дейiн өсті. Бұл ретте, iшкi көшi-қонның осындай көрсеткiштерiне қарамастан, ауыл халқының құрылымында жастардың үлесi жоғары деңгейде қалып отыр. 2001 жылы ауыл жастарының саны 29,8 %-ды құрады.
Жұмыс iздеуден туындаған жастардың iшкi көшi-қоны масштабтары елеулi дәрежеде елдiң экономикалық және әлеуметтiк дамуына ықпал етедi. Жастарды жұмыспен қамтуға, қылмысқа қарсы күресте, тұрғын үй проблемаларын шешуге байланысты бiрқатар әлеуметтiк-экономикалық сипаттағы проблемалардың өзектiлiгi артуда.
Отбасын құру проблемаларын көрсететiн және жас отбасыны әлеуметтiк қолдаудың қажеттiлiгiне назар аудартатын неке-отбасы қатынастарының көрсеткiштерi аса маңызды мәселелердiң қатарында. Статистикалық зерттеулердің нәтижелерi бойынша, неке қиюдың негiзгi жасы 19-дан 24-ке дейiнгi жас артығы екенi мәлiм. 2000 жылы 25-29 жас аралығында өз қатынастарын заңдастырған 42414 адамға қарағанда, 19 бен 24 жаста некеге тұрған ерлер мен әйелдердiң саны 80453 адамды құрады. Сонымен қатар, неке қатынастарының "есею" үрдiстерi байқалады. Соңғы жылдары осы үрдіс ерлерге қарағанда, әйелдерде көбiрек байқалады (2 есеге). Бұл отбасы рөлiнiң екiншi орынға ығыстырылып, дәстүрлi құндылықтар жүйесiнiң белгiлi бiр өзгеруi туралы айтады.
Сонымен бiрге, тiркелген некелер санының қысқаруына қарай келеңсiз беталысы алаңдаушылық тудырады. Неке қию және ажырасу туралы статистика деректерiне сәйкес 1989 жылы 165 400 неке тiркелген, ал 1999 жылы осы көрсеткiш 64 001 некенi құрады. Неке санының азаюы ажырасу санына да тiкелей әсер етеді. Мәселен, 1999 жылы жастар арасындағы ажырасу коэффициентi 1,9-ды құраса, 2000 жылы бұл көрсеткiш 1,4-ке дейiн азайды. Бұл ретте, 2000 жылғы ажырасулардағы жастардың үлесi 28%-ды құрады.
Нәтижесiнде халықтың туу деңгейi төмендеуi мүмкiн, өйткенi ажырасулардың көпшiлiк саны ең репродуктивтi жастағы өкiлдерге тиесілi. Осы үрдiстiң екiншi салдары отбасының орташа мөлшерiнiң қысқаруы және толық емес отбасылар санының өсуi болып табылады. Жағдай некеден тыс, толық емес отбасыларда туылған балалар санының ұдайы өсуiмен ушығуда.
Осыған байланысты, жас отбасылық жұптардың арасында ажырасудың жоғары көрсеткiшiнiң сақталуына әкелетiн әлеуметтiк-экономикалық сипаттағы үш негiзгi себептердi бөлiп айту керек:
1. Жас отбасыларды мақсатты мемлекеттiк қолдаудың болмауы.
2. Отбасын материалдық қамтамасыз етудiң және жұмысқа орналасудың қиындықтары.
3. Тұрғын үйдiң болмауы.
Практика көрсеткендей, дәл осы жас адамдар үшiн шешiлуi қиын проблемалар жиынтығы бүгiнгi таңда отбасыішілік қатынастардағы жанжалдың, олардың тұрақсыздығының бiрiншi себебi болып табылады. Тұтастай алғанда, атап өткенiмiздей, бұл жағдай республикадағы туу көрсеткiштерiнiң төмендеуiне және демографиялық жағдайдың нашарлауына әкелiп соғады.
Қазақстан Республикасының Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келiсiм министрлiгi жүргiзген социологиялық сауалнаманың нәтижелерi бойынша 19-дан 25-кe дейiнгi жас арасындағы топ мамандық бойынша жұмысқа орналасу (39,5%) және тұрғын үй болмауы (12,7%) проблемаларына неғұрлым жиi кезiгедi, ал 26-29 жастағы жастар отбасын материалдық қамтамасыз ету қиындықтарын бiрiншi орынға қояды. Осы проблема өз неке қатынастарын ресiмдеген жас адамдар арасында аса үлкен көрсеткiшке (57,9 %) ие.
Қазiргi уақытта жастардың жалпы санынан шамамен 15%-ының ғана өз тұрғын үйi бар. Жастардың 5%-ынан астамы өз меншiгiндегi пәтерді ата-аналарының көмегi есебiнен иеленiп отыр.
Жастар халықтың тұрғын үймен ең аз қамтылған бөлiгi болып табылады. Бұл ең алдымен, жастарға өз меншiгiне үй сатып алуға және үй салуға жер бөлуге арналған тұрғын үй кредиттеу тетiктерiнiң жоқтығына байланысты. Бұл проблеманы шешу көбiнесе жастардың кепiлдікке берер қарыз қаражатының, меншiгiнiң немесе мүлкінің болмауымен қиындап отыр.
Жоғарыда көрсетiлген келеңсiз үрдістердiң сақталуы, көптеген жас отбасылардың өмiр сүруіне қауiп төндіреді, ол өз кезегiнде ажырасушылар санының тым елеулi өсуiне алып келуi мүмкiн, ол нәтижесiнде қолайсыз әлеуметтiк-демографиялық зардаптарға ие болады.
Қазiргi әлеуметтiк-демографиялық жағдай және қоғамдық қатынастар жүйесiндегi жастардың рөлi оның дамуына жасалынған бiрдей әлеуметтiк-экономикалық жағдайлармен анықталады. Ондай жағдайлар жасау мемлекеттiң ең маңызды мiндеттерiнiң бiрi болып табылады.
Жастардың дамуындағы неғұрлым көкейкестi мәселелердiң арасынан жастарды жұмыспен қамту проблемасын және жас азаматтардың жұмысқа орналасуына көмек көрсету, сондай-ақ қалыптасқан экономикалық қатынастар жүйесінде жастардың әлеуетін жүзеге асыру үшiн жағдай жасауды атап айтуға болады.
Қазақстан Республикасы Статистика жөнiндегi агенттiгiнiң деректерi бойынша 2002 жылдың 1 тоқсанында республикада экономикалық қызметпен айналысатын жастардың жалпы саны 1695622 адамды (жалпы жастар санының 40%-ы немесе экономикалық белсенді жастар санының 75,5%-ы) құрайды. Экономиканың жекелеген салалары бойынша жастардың жұмыспен қамтылу жағдайы 2002 жылы көрсеткiшi мынадай бейнеде қалыптасты (2-кестенi қараңыз). Экономикалық белсендi жастардың саны 2 241118 адамды құрайды. 15-29 жас аралығындағы жұмыссыздардың саны 545 496 адамды құрады. Жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейiнiң көрсеткiшi 24,3 пайызды құрады, ол жалпы жұмыссыздық деңгейiнен екi есе (10,8 %) артық. Барлық жұмыссыздардың 75 %-ға жуығы жастар болып көрсетiлуi дерегi ерекше алаңдаушылық тудырады.

2-кесте

Экономика саласында жұмыспен қамтылған жастардың саны

__________________________________________________________________
Р/с Экономикада жұмыспен Жұмыспен қамтылған Барлық
N қамтылған, оның халықтың ішіндегі жұмыспен
ішінде: жастар қамтылған
халық, адам
__________________________________________________________________
15-24 жастағы 25-29 жастағы
__________________________________________________________________
(адам) (жұмыспен (адам)(жұмыс. (адам)
қамтылған қамтылған
халықтан халықтан
%-бен %-бен
шаққанда) шаққанда)
__________________________________________________________________
1. Барлығы 908519 14,19 787003 12,29 6402993
__________________________________________________________________
2. Ауыл шаруашылығы, 459552 19,64 275213 11,76 2339429
аңшылық және орман
шаруашылығы
__________________________________________________________________
3. Өнеркәсіп 62503 8,08 88566 11,45 773546
__________________________________________________________________
4. Тау-кен 14144 8,01 21399 12,12 176627
__________________________________________________________________
5. Өңдеу 37091 8,54 51532 11,86 434571
__________________________________________________________________
6. Электр энергиясын, 11268 6,94 15635 9,63 162348
газ және су өндіру
және бөлу
__________________________________________________________________
7. Құрылыс 35499 12,46 28663 10,06 284935
__________________________________________________________________
8. Сауда, автомобиль, 15178 17,14 116547 13,16 885498
тұрмыстық бұйымдар
мен жеке пайдаланыс.
тағы заттарды жөндеу
__________________________________________________________________
9. Қонақ үйлер мен 15597 22,51 11971 17,28 69290
мейрамханалар
__________________________________________________________________
10. Көлік және 30014 6,77 48087 10,84 443586
байланыс
__________________________________________________________________
11. Қаржылық қызмет 8751 14,39 10758 17,69 60797
__________________________________________________________________
12. Жылжымайтын мүлік. 13040 120,67 10806 100,00 10806
пен операциялар,
жалға беру және
тұтынушыларға
қызметтер көрсету
__________________________________________________________________
13. Мемлекеттік басқару 25450 8,79 47363 16,35 289652
__________________________________________________________________
14. Білім беру 52932 8,93 72776 12,28 592414
__________________________________________________________________
15. Коммуналдық, 22519 11,31 27105 13,62 199052
әлеуметтік және
дербес қызметтер
көрсету
__________________________________________________________________

Дерек көзi: Қазақстан Республикасының Статистика жөнiндегi агенттiгi, 2002 ж.

Еңбек рыногындағы қатал бәсекелестiк жағдайы жастардың алдына үнемi жұмыс iздеу проблемасын қояды. Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау министрлiгiнiң деректерi бойынша 2002 жылдың 3 тоқсанында жұмыспен қамту мәселелерi бойынша органдарға 63,6 мың жас адам өтiнiшпен барған, олардың iшiнен республика бойынша 23,5 мың жас азамат жұмысқа орналастырылған. Ауылдық жерлерде жұмысқа орналастырылған жастардың саны 6,7 мыңды құрады.
Жастарды жұмыспен қамтудың ең тиiмді жолдарының бiрi маусымдық және қоғамдық жұмыстарды дамыту болып табылады. Бұл бағыттағы қызметтер жергiлiктi атқарушы органдардың көмегiмен жүзеге асырылады.
Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау министрлiгiнiң деректерi бойынша 2002 жылдың 3 тоқсанында қоғамдық жұмыстарға 112,4 мың жұмыссыз қатысқан, олардың 8,5 мыңы - жастар.
Әлеуметтiк қорғаудың белсенді нысаны қандай да бiр мамандық алу мақсатында жастарды кәсiптiк даярлық курстарында оқыту, сондай-ақ қайта даярлау мен бiлiктiлiгiн арттыру болып табылады. Осылайша, көрсетілген кезеңде 6,5 мың адам оқу бiтiрді, оның iшiнде 4906 адам алғаш рет оқыса, 1160 адам қайта даярлықтан өттi, 273 адам бiлiктiлiгiн арттырды. Оқып-үйрену мен қайта даярлықтан өткен жас адамдардың iшiнен 3017 азамат жұмысқа орналасты, олардың 138-i өз iсiн ашқан, 3096 адам оқу мен қайта даярлықты жалғастыруда.
Тұтастай алғанда ресми көрсеткiштер жастар арасындағы жұмыссыздықтың жоғары деңгейде екендiгiн аңғартады. Өндiрiстiң құлдырауына, кәсіпорындардың экономикалық және қаржылық проблемаларына негiзделген жасырын жұмыссыздық деп аталатын немесе толық емес, iшiнара жұмыспен қамтылу еңбек рыногына терiс әсерiн тигiзедi.
Жастар жұмыс тәжiрибесiнiң және арнайы дайындықтарының жоқтығынан жұмыс берушiлердiң көңiлiнен шықпады және жұмысқа қабылдауға iлiкпейдi, бұл ең алдымен 16-дан 24-ке дейiнгi жастағы жастарға қатысты болады. Еңбек рыногына алғаш рет шыққан жастар арасында айтарлықтай үлестi еңбек өтiлi жоқ, оқу орындарының түлектерi құрайтыны маңызды проблемаға айналып отыр.
Жұмыс iздеуде өтiнiш бiлдiрген жұмыссыз жастардың құрамы бойынша бұрын жұмыс iстемегендердiң саны 36,7 мың адамды құрайды. Бұрын жұмыс iстемегендердiң iшiнде жоғары кәсiптiк бiлiмi барлар - 15,9 мың адамды, орта кәсіптік бiлiмi барлар - 41,6 мың адамды, бастауыш кәсіптiк бiлiмi барлар - 27,4 адамды, жалпы орта бiлiмi барлар - 117,6 мың адамды құрайды.
Еңбек рыногындағы қазiргi ахуал жұмыс күшiнiң экономиканың нақты секторынан жасырын түрiне көшуiмен сипатталады. Экономиканың аталмыш саласы ерекше кәсiптiк бiлiмді қажет етпейдi, ол өз кезегiнде жастарға, оның болашақ дамуына, парасатты қалыптасуына, кәсiпшiлiгiне керi әсер етедi.
Осы процестер жас азаматтардың санасында әлеуметтiк құпталатын және әлеуметтiк құпталмайтын қызметтерiң өзгеруiне әкелiп соқтырады.
Осылайша, еңбек жолына түскен жастар халықтың аса елiктегiш санатына жатады, оны ерекше тәуекелшiл топ ретiнде сипаттауға мүмкiндiк бередi. Мемлекеттiң белсендi араласуынсыз жұмыссыздық жағдайына түбегейлi өзгерiстер енгiзу мүмкiндiгi аз болып көрiнедi.
Жастардың өз әлеуметтiк-экономикалық қабiлетiн iске асыруына ықпал етуші оларды жұмыспен қамту мәселелерi, жүйелi қолдауды қалыптастыру және қазiргi рыноктық жағдайға бейiмделуiне, кәсiби жоғарылауға жағдай жасау сияқты мемлекеттiк қолдаудың негiзгi шараларынан жастар арасында кәсiпкерлiк қызметтi дамытуды ерекше атау керек.
Жергiлiктi деңгейде көптеген өкiлдi билiк органдары өз құзыретi шегiнде жас адамдар жүзеге асыратын кәсiпкерлiктi реттеу саласында заңнамалық базадағы елеулi кемшiлiктердi тиiмдi толықтырады. Оған мемлекеттiк жастар саясатының өңiрлiк бағдарламасында көрсетiлген жастар жүзеге асыратын кәсiпкерлiктi қолдау (Қарағанды, Қызылорда, Маңғыстау, Қостанай, Павлодар облыстарының мәслихаттары) туралы дербес тармақ енгiзу туралы шешiмдер дәлел.
Шағын және орта бизнес кәсiпорындарын ұйымдастыру үшiн бизнес-орталықтар мен бизнес-инкубаторлар құруды (Алматы, Астана, Орал, Көкшетау, Қостанай, Тараз, Атырау, Қарағанды, Қызылорда, Жаңаөзен, Петропавл, Шымкент қалаларында) атауға болады.
Өз жеке iстерiн бастауға тiлек бiлдiрген жас адамдарды оқыту және кредиттеу жөнiндегi жедел жобалар ойдағыдай жалғасын тапты (шағын бизнес нысандарын қолдау бағдарламалары, өңірлiк бағдарламалар негiзiнде).
Жастар жүзеге асыратын кәсiпкерлiк саласында консалтингтiк және бiлiм беру қызметiн көрсетуге маманданған дербес құрылымдар құру үрдiсi байқалады. Қазiргi сәтте ондай құрылымдар әр өңiрде жүзеге асырылуда.
Бiрқатар облыстарда осындай ұйымдар кәсiпкерлердiң лигасымен және одақтарымен тығыз қарым-қатынас жасайды, өздерiнiң коммерциялық жобаларын жүзеге асырады және жас адамдар жүзеге асыратын кәсіпкерлiк саласына инвестициялар тартады.
Тұтастай алғанда, жастар жүзеге асыратын кәсiпкерлiктi тиiмдi дамыту, екi негiзгi фактордың - фискальды жеңiлдiктер мен жеңiлдiктi кредиттердiң болуын талап етеді. Алайда, жағдай жастар жүзеге асыратын кәсiпкерлiктi анықталған экономикалық құбылыс ретiнде анық өлшемдерінің жоқтығы, сондай-ақ бизнестi жүргiзудегi іс жүзiндегi аз дағдылармен және бизнес жобалардың жоғары қауiп-қатерiмен асқынады. Одан басқа, жаңа бастап жүрген кәсiпкерлер кредиттiк ресурстарды тиісті кепілдiк мүлiкпен қамтамасыз ете алмайды. Қазiргi кезеңде жастар жүзеге асыратын кәсiпкерлiктi дамытуда мемлекеттiң рөлiн көтеру қажеттiлiгi даусыз болып табылады. Аталмыш проблеманың шешiмi алдағы уақытта жас кәсiпкерлердің қызметін реттейтiн тиiмді тетiктер мен құралдарды жасауды қамтитын ауқымды мемлекеттiк қолдауды қажет етеді.
Жастарды жұмысқа орналастыру проблемаларын шешуде бiлiм берудiң сапасын көтеру және республика жастарының ғылыми-бiлiм беру процестерiне белсендi қатысу мәселелерiнiң маңызы зор.
Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң деректерi бойынша 2001-2002 оқу жылында жоғары кәсiптiк бiлiмдi мамандар шығарылымы 73 846 адамды құрады, бұл өткен оқу жылындағы көрсеткiштен 12,5%-ға артық. Орта кәсiптiк білiмдi студенттер шығарылымы 94 201 адамды құрады.
Тұтастай алғанда республиканың жоғары оқу орындарында 2001-2002 оқу жылының басында 513 324 адам оқыды. Оның iшiнде 330 839 адам мемлекеттiк жоғары оқу орындарында және 182 485 адам жеке меншiк жоғары оқу орындарында. Мемлекеттiк білiм беру гранттары мен кредиттерi бойынша тиiсiнше 47 073 және 25 140 адам оқыған.
Орта кәсiптiк бiлiм беру мекемелерiнде оқитындардың саны 189 776 адамды құрайды. Мемлекеттiң есебiнен оқитындардың саны 45 666 адам, ақылы негiзде - 144 110 адам.
Жоғары оқу орындары студенттерiнiң 7,1 %-ы ғана, немесе яғни 36 821 адам стипендия алуға құқылы. Студенттердiң ай сайынғы стипендиясының мөлшерi 2001-2002 оқу жылының басында 2 016 теңгенi құрады. Орта кәсiптiк оқу орындарының оқушылары 1 613 теңге және оқу озаттары 1855 теңге мөлшерiнде стипендия алады. Бұл ретте, 164 525 адам, немесе студенттердiң 86,6 %-ы стипендия алмайды.
Жастар арасында байқалған жұмыссыздықтың жоғары көрсеткiшiнiң объективтi себептерiнiң бiрi еңбек рыногында түлектердiң кәсiптiк қажет етiлмеуiне жетелейтiн отандық оқу орындары түлектерiнiң төмен бiлiктiлiгi болып табылады.
Бiлiм беру процестерiн жетiлдiру мәселелерiнде жастар саясатын ғылыми қамтамасыз ету және жас ғалымдарды қолдау проблемалық сегмент болып табылады. Бүгiнгi таңда осы бағыттағы мақсатты қолдау жеткiлiксiз деңгейде жүзеге асырылуда. Жастар саясатының ғылым саласын дамыту бойынша атқарылып жатқан шаралар бытыраңқы сипатқа ие және қандай болса да елеулi нәтижелер әкелмейдi.
Жас азаматтардың өз қабiлетiн iске асыруы үшiн жағдай жасау жастардың зияткерлiк және шығармашылық әлеуетiн айқындауды және iске асыруды көздейдi. Осы бағытта жүргiзiлетiн мемлекеттiк жастар саясаты дарынды жастарды қолдауға және дамытуға бағдарланады.
Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым министрлiгi берген деректер бойынша қазiргi уақытта студенттердің, аспиранттардың, докторанттардың, жастардың ғылыми ұйымдарының арасында талантты жастарды анықтау шеңберiнде қоғамдық, жаратылыстану, техника және гуманитарлық ғылымдар бойынша ең жақсы ғылыми жұмыстарға конкурстар өткiзiледi, онда өңiрлiк конкурстарда жоғары баға алған ғылыми жұмыстар қаралады. Неғұрлым талантты жас ғалымдарға атаулы стипендиялар тағайындаумен қатар, магистратурада немесе аспирантурада оқуын жалғастыруға мақсатты орындар бөлiнедi. Ғылыми қызмет үшiн - жаңа ақпараттық технологияларға еркiн қол жеткiзуге, ғылыми жұмыстарын жариялауға, түрлi конференциялар мен семинарларға қатысуға жағдайлар жасалады.
Қазiргi уақытта дарынды балалармен жұмыс iстейтiн бiлiм беру ұйымдарының желiсi жұмыс iстейдi (21 мектеп, 9 тәжiрибелiк мектеп-алаң, 6 өңiрлiк орталық), алты бағыт бойынша "Дарын" ауысымды бейiндi мектебi, жалпы бiлiм беретiн пәндер бойынша сырттай оқу мектебi, "Жас ғалым" күндiзгi оқу мектебi жұмыс iстейдi.
Жыл сайынғы мектеп оқушыларының халықаралық олимпиадалар мен жарыстарға қатысуын талдау Қазақстан командаларындағы жүлделi орындардың және дайындығының өсу серпiнiн байқатады. Егер 1998 жылы бiздiң оқушылар 11 медальға қол жеткiзсе, 1999 жылы - 24, 2000 жылы - 30, ал 2001 жылы - 34, оның iшiнде 11 алтын, 5 күмiс, 18 қола медальдi еншiледi.
Сонымен қатар, талантты жастарды дамыту жөнiндегi қызметтi бұдан әрi жетiлдiру қажет. Таланттарды қолдауға бағытталған шараларды қаржылай қамтамасыз ету жөнiндегі жұмысты күшейту, таланттарды айқындау жөнiнде акция ұйымдастыруға ықпал ету, сондай-ақ олардың одан әрi үздiксiз дамуына жәрдемдесу керек. Салауатты өмiр салтын қалыптастыру және бұқаралық спортты дамыту мәселелерi республикадағы жастардың толыққанды дамуының негiзгi аспектiсi болып қала бередi. Әлеуметтiк проблемалардың ушығуы, экологиялық жағдайдың нашарлауы, сауаттылық деңгейдiң төмендiгi жастардың денсаулығының нашарлауына әкелiп соқтырады. Жастар арасында ауру түрлерiнiң көбеюi ұрпақтың болашағы үшiн ерекше алаңдаушылық тудырады.
Республикалық санитарлық-эпидемиологиялық станцияның (РСЭС) 2002 жылдың басындағы деректерi бойынша жастар ортасында былтырғы жылмен салыстырғанда тыныс органдарының туберкулезiмен ауырғандардың саны (18,8%-ға), педикулез (4,2%-ға), iшкi iсiктiң қабынуы (1,8%-ға) көбейдi.
Ерекше қоғамдық назар аудартатын аурулардан, жыныстық қатынас жолымен жұғатын аурулар (ЖҚЖЖА) жастар арасында кең етек алуда.
Сонымен қатар, ЖҚЖЖА эпидемиялық сипат алып келедi. Нашаны тамыр арқылы егу АҚТҚ инфекциясының негiзгi таралу себебi болып табылады. Қазақстанда АҚТҚ жұқтырған адам ең алғаш 1987 жылы тiркелген. Қазiргi уақытта ресми тiркелген АҚТҚ инфекциясын жұқтырғандар саны - 2 250 адам, оның 68 %-ы жас азаматтар.
Қазақстан Республикасының Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келiсiм министрлiгi жүргiзген социологиялық зерттеудiң нәтижесi бойынша жас қазақстандықтар денсаулық жағдайының нашарлауына әсер ететiн негiзгi себептердiң арасынан экологиялық жағдайды (7,1 %), психологиялық ауыртпалықтарды (6,6 %), нашар тамақтануды (5,3 %), ауыр жұмыс жағдайларын (4,3 %), жазатайым оқиғаларды (3,2 %) атады.
Осы саладағы жағдайды өзгерту мемлекет тарапынан айтарлықтай күш салуды талап етедi. Бүгiнгi таңда халықтың келешектегi денсаулығы әлеуметтiк-экономикалық факторлармен анықталады, сонымен қатар әртүрлi аурулардың профилактикасы, аурулардың алдын алу және салауатты өмiр салтын қалыптастыру жөнiнде шаралар кешенiн қолдану қажет. Осы проблемаларды шешудiң тиiмдi әдiстерiнiң бiрi жастардың спортпен айналысуы, салауатты өмiр салтын белсендi түрде насихаттау үшiн жағдайлар жасау болып табылады.
Жоғарыда көрсетiлген проблемаларды шешу үшiн жастарды дамыту саласындағы қызметтi жүзеге асыратын барлық қоғамдық институттардың ауқымы өзара iс-әрекет жасауы қажет. Осы Бағдарлама шеңберiнде жастар ұйымдарының ұйымдастыру мүмкiндiктерi мен кеңейтiлген қоғамдық мүмкiндiктерiн қолдану туралы жұмыстарды жалғастыру қажет. Жастардың қоғамдық бiрлестiктерiмен қарым-қатынастарды нығайту және халықаралық жастар ынтымақтастығын дамыту, iске асырылып жатқан бағдарламалардың атаулылығын арттырып, халықаралық байланыстар мен бiрiгудi кеңейтуге мүмкiндiк туғызып, сондай-ақ мемлекет пен үкiметтiк емес секторлардың арасындағы табысты өзара iс-әрекет жасауды және сұхбаттасуды қамтамасыз етеді.
Қазiргi уақытта Қазақстанда 150-ден астам жастар бiрлестiктiгi жұмыс iстейдi. Олардың iскерлiк бағыттарын экологиялық, ақпараттық, құқық қорғау, салауатты өмiр салтын насихаттау, мәдени-ағарту деп бөлуге болады. Одан басқа, кәсiби мүдделердiң, саяси көзқарастардың, жастардың бос уақытын өткiзудi ұйымдастыруға маманданған мәдени құндылықтардың ортақтығы жөнiндегi бiрлестiктердi де атауға болады.
Жастардың әртүрлi нысандағы өзiндiк ұйымдар құруға талпынысын айтатын болсақ, онда өзектi проблемалардың спектры жақын арада құрылғалы тұрған жастар ұйымдарының мынадай: ақпараттық, экологиялық, құқықтық, спорттық, экономикалық сипаттағы ұйымдар, қолдау қорларының әртүрлiлiгi тұрғысындағы бағдарлық және мақсаттық бағыттарын болжауға мүмкiндiк бередi. Ұйым құру және оған кiру жерiнiң iшiнен таңдап алған iскерлiк бағытына деген мүдделер, өзiн-өзi өндіруге мүмкiндік беру, өзiнiң көзқарастары мен сенiмдерiн бiлдiру басым болуы мүмкін.
Алайда қазiргі кезде жеке ұйымдардың қызметi жастарды дамыту жөнінде iске асырылып жатқан бағдарламалардың тиiмдiлiгiнiң төмендеуiне әкеліп соқтыратын шашыраңқы және үйлестiрiлмеген сипатта. Сондықтан, сектораралық ынтымақтастықты кеңейту арқылы жастардың өзектi мәселелерiн шешуге арналған мақсатты iс-қимылды әзiрлеуге ықпал ететiн демократиялық орган ретiнде "Қазақстан жастарының конгресi" қауымдастығы нысанындағы заңды тұлғалардың бiрлестiгi шеңберiндегi жастар ұйымдарының күштерiн бiрiктiру заңды болып табылады.
Осылайша, ұйымдасқан жастар қозғалысын дамыту қоғамды реформалаудың жалпы саяси процестерiне жастардың белсендi қатысуының қажеттi құрамдас бөлiгiн құрайды.
Жастардың ынтымақтастығы халықтар арасындағы бейбiт сұхбаттар мен өзара түсiнiстiктерге өз үлесiн қоса отырып, жастарды өзге мәдениеттiң мүддесiне және шыдамдылық рухында тәрбиелеп, олардың патриоттық санасын нығайтып, әртүрлi елдердiң жастары арасындағы өзара қарым-қатынастардың дамуына мүмкiндiк туғызады.
9 жыл бойы Қазақстан және Германия Федеративтiк Республикасының уәкiлеттi мемлекеттiк органдарының арасында жастар саясаты саласындағы қарқынды ынтымақтастық дамып келедi. 1995 жылы Қазақстан Республикасының Жастар ісі, туризм және спорт жөнiндегі министрлiгі мен Германия Федеративтiк Республикасының Отбасы, қартаң адамдар, әйелдер және жастар iстерi жөнiндегi министрлiк арасында қол қойылған құжат негiзiнде ынтымақтастық өз дамуына жаңа серпiн алды. 1993 жылдан бергi кезеңде халықаралық жастар алмасуында жастармен жұмыс жөнiндегi 360-тан астам қазақстандық және немiс мамандары, сонымен бiрге жастар саясатын iске асыратын органдардың өкiлдерi, тiкелей жас адамдарың өздерi қатысты. Қазiргi уақытта осы саладағы жұмыстар Қазақстан Республикасының Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келiсiм министрлiгiнде жүзеге асырылуда.
2001 жылы Қазақстан Республикасының Үкiметi және Катар Республикасының Үкiметi арасындағы жастар және спорт саласындағы ынтымақтастық туралы келiсiмге қол қойылды. Ынтымақтастық туралы ұсыныстармен Египет Араб Республикасы, Ливан, Ливия елдерi шығуда.
ТМД елдерiмен жастар ынтымақтастығы ТМД-ға қатысушы елдердiң жастар iсi жөнiндегi мемлекеттiк органдар басшыларының Кеңесi ТМД-ға қатысушы елдердiң жастар iсi жөнiндегi мемлекеттiк органдар қызметiн үйлестiрушi консультативтiк-кеңесшi бiрлестiктер шеңберiнде жүргiзілуде. Ресей Федерациясымен және Украинамен арадағы келiсiмдер жобалары әзiрленуде.
Бұдан басқа, жастар ынтымақтастығы БҰҰ-мен және басқа да Еуропа, Азия, Африка және Тынық мұхит өңiрлерiнiң халықаралық жастар ұйымдарымен өзара іс-әрекет жасау желiсi бойынша дамуда.
Ынтымақтастықта жастардың мәдени алмасуы ерекше орын алады.
Тұтастай алғанда, жастар саясаты саласында ынтымақтастықты нығайту және дамыту конструктивтік сипат алып, жастармен жұмыс саласындағы қазақстандық мамандардың кәсiби дамуына, қазақстандық жастардың әлемдiк демократиялық мәдениетке ықпалдасуына әсер етедi.
Мемлекеттiк жастар саясатын табысты жүргізудің ажырамас бөлiгін оның ақпараттық-әдiстемелiк қамтамасыз етiлуi болып табылады. Бүгiнгi таңда жастар мен жастар саясатының ақпараттық қамтамасыз етілуі мемлекеттiк ақпарат саясаты шеңберiнде бұқаралық ақпарат құралдарына, мемлекеттiк тапсырысты орналастыру, әдістемелiк-талдау материалдарын даярлау арқылы жүргізілуде.
Атап айтқанда, баспа БАҚ-та мемлекеттiк тапсырысты iске асыру, жастар проблемаларына арналған материалдардың тұрақты жарияланып отыруын көздейдi. Бұл ретте, осы бағыттағы көптеген жұмыстар Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келiсiм министрлiгiнiң бастамасымен құрылған "Жас өркен" акционерлiк қоғамының көмегiмен атқарылуда. Мәселен, 2002 жылы "Ұлан", "Дружные ребята", "Ақ желкен", "Балдырған" республикалық балалар мен жасөспiрiмдер басылымдары жастар саясаты жөнiнде 500-ден астам материалдар жариялады.
Жастар мәселелерiн "Казахстанская правда" және "Жас алаш" жалпы республикалық газеттерi де егжей-тегжейлi жариялап тұрады. Мәселен, "Казахстанская правда" ай сайын "Привет" атты жастар айдарын шығарады. Одан басқа аталмыш басылым жастардың қоғамдық-саяси белсендiлiгiн көтеруге, оның рухани дамуына және құқық бұзушылықтың алдын-алу, жастар мен жасөспiрiмдер арасындағы нашақорлыққа қарсы күрес мәселелерiн сөз ететiн, бiлiм алу проблемалары және жас мамандарды еңбекпен қамтамасыз етуге ықпал ететiн "Рухани құндылықтар", "Жастар саясаты", "Проблема бар ма?" сынды материалдар жариялайды. "Жас алаш" өзiнiң "Ырғақ", "Рух", "Жiбек жолы", "Студент", "Алдаспан" атты арнайы қосымшаларында қазақстандық жастардың азаматтылығы мен патриотизмiн дамыту мәселелерiне, салауатты өмiр салтын қалыптастыруға, сондай-ақ жұмыссыздық проблемасы және жоғары оқу орындарының түлектерiн жұмыспен қамту мәселелерiне аса назар аударады.
Жас азаматтар арасында кәсiпкерлiктi дамытудың көкейкестi проблемаларын жарыққа шығаратын жастар бұқаралық ақпарат құралдарының саны да көбеюде. Қазiргi кезде баспа басылымдардың саны 18-ден асты ("Предприниматель" - Қызылорда қаласы, "Думай и богатей" жастар-кәсiпкерлiк газетi - Тараз қаласы, "Деловые вести" - Жамбыл облысы, "Inter Yes" - Атырау қаласы және тағы басқалар), теледидар бағдарламаларының саны - 29-дан астам ("Бизнес новости", "Стандарты качества" - Павлодар қаласы, "Время деловых людей" - Өскемен қаласы және т.б.).
Жастар проблемаларына электронды бұқаралық ақпарат құралдарында көп көңiл бөлiнедi. Мемлекеттiк тапсырысты орындаушы телеарналардың жастар бағдарламаларын көрсетуге арналған жылдық жиынтық эфир уақыты 600 сағаттан астамды құрайды. Әсiресе, жастар тақырыбы "Хабар" агенттiгiнiң "Новости", "Жетi күн", "Специальный репортаж", "Реальное время", "Город будущего" және "Қазақстан" ұлттық телеарнасының "Қазақстан", "Мезгiл", "Бүгiн" ақпараттық-жаңалықтар және талдау бағдарламаларында жиi жарық көредi.
Дегенмен, жастардың қазiргi дамуы, сондай-ақ, жастар саясатын iске асыру жастар бұқаралық ақпарат құралдарының қызметiн күшейту және белсендiлiгiн арттыру арқылы ақпараттық қамтамасыз етудiң сандық және сапалық көрсеткiшiн ұлғайтуды талап етедi.

2. БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТТАРЫ МЕН МIНДЕТТЕРI

Бағдарламаның мақсаты әлеуметтендіру процесiнде жастардың дамуы үшiн ұйымдастырушылық, әлеуметтiк, экономикалық және құқықтық жағдайлар жасау болып табылады.
Алға қойған мақсаттарға сәйкес мынадай мiндеттердi шешу көзделедi:
1. Жастарды әлеуметтiк қорғауға бағытталған шаралар кешенiн әзiрлеу.
2. Экономикалық тұрғыдан ойлауды қалыптастыру және жас азаматтардың кәсiпкерлiк бастамаларын қолдау.
3. Жастар арасында салауатты өмiр салтын қалыптастыру.
4. Республика өңiрлерiнде мемлекеттiк жастар саясатын iске асыру жөнiндегi ұйымдастырушылық және құқықтық тетіктерді әзiрлеу.
5. Мемлекеттiк құрылымдар мен жастардың қоғамдық бiрлестiктерiнiң сектораралық ынтымақтастығын дамыту және жетiлдіру.
6. Халықаралық жастар ынтымақтастығын кеңейту.
7. Жастар саясатын ақпараттық қамтамасыз ету.
8. Жастар бiлiмiнiң және жастар саясатын ғылыми қамтамасыз етудің деңгейiн көтеруге жәрдемдесу.

3. БАҒДАРЛАМАНЫ IСКЕ АСЫРУДЫҢ НЕГIЗГI БАҒЫТТАРЫ МЕН ТЕТІГІ

Бағдарламаны iске асыру мынадай негiзгi бағыттар бойынша кезең-кезеңдiк және үйлестiрушi iс-әрекеттердi көздейдi:
1. Жастармен әлеуметтiк жұмыс жүргiзу үшiн жағдайлар жасау.
2. Жастардың экономикалық дамуы, еңбек және жұмыспен қамту саласында жағдайлар жасау.
3. Өңiрлерде жастар саясатын iске асыру.
4. Бiлiм және ғылым саласында жастардың құқықтары мен мүдделерiн қамтамасыз ету.
5. Жастар мен жастар саясатын ақпараттық қамтамасыз ету.
6. Жас таланттарды дамыту мен қолдау.
7. Салауатты өмiр салтын қалыптастыру.
8. Жастар қоғамдық бiрлестiктерiнiң қызметi үшiн жағдайлар жасау.
9. Халықаралық жастар ынтымақтастығын дамыту.
10. Қазақстандық жастардың азаматтылығы мен патриотизмiн дамыту.
11. Мемлекеттiк жастар саясатының нормативтiк құқықтық базасын дамыту.
Бағдарлама республика жастарында мемлекеттiң, қоғамдық-саяси, әлеуметтiк және экономикалық өмiрiне ұмтылуы және белсен қатысуына, өз қабiлетiн iске асыруы және өзiн-өзi дамытуы үшiн тиiстi жағдайлар жасауға дағдыландыру және ынталандыру арқылы мемлекеттiк жастар саясатын iске асыруға бағытталған, ол оның рынок жағдайында ойдағыдай әлеуметтендiрілуiне ықпал ететiн болады.
Бағдарламаның iске асыру тетiгi Бағдарламаның iс-шаралар жоспарында көзделген iс-шараларды жастармен жұмыс iстейтiн барлық мүдделi құрылымдарды тарту арқылы, кезең-кезеңiмен iске асыруға бағытталған мемлекеттiк органдардың үйлескен iс-әрекеттерiнен тұрады.
Бағдарламаны iске асырудың бiр басымдылығы болып жастарға арналған әлеуметтiк қызметтер желiсiн құру және оларды жастардың қазiргi әлеуметтiк-экономикалық проблемаларын жоққа шығарушы негiзгi тетiк ретiнде пайдалануға болады.
Осы уақытқа дейiн жастардың әлеуметтiк саласын әлеуметтiк қолдау, медициналық, психологиялық-педагогикалық, құқықтық қызметтер көрсету, сондай-ақ азаматтардың әлеуметтiк-психологиялық бейiмделуiне көмек көрсету саласындағы түрлi қызметтi жүзеге асыратын ұйымдастырушылық-құқықтық нысандағы әлеуметтiк қызметтер ұсынған болатын. Осы уақытқа дейiн олардың қызметi "Жастарға арналған әлеуметтiк қызмет құру туралы" Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1993 жылғы 3 мамырдағы N 340 қаулысымен реттелген.
Алайда, қоғамдық өмiрдегi күрделi өзгерiстер және қалыптасқан әлеуметтiк-экономикалық жағдай 90-жылдардың басында құрылған әлеуметтiк қызметтердi талап етудiң едәуiр төмендеуiне әкелiп соқтырды. Жастарға арналған әлеуметтiк қызметтер олардың қызметiнiң тиiмсiздiк факторының негiзi болып табылатын басқа да экономикалық, әлеуметтiк, құқықтық жағдайларда құрылды және ұйымдастырылды.
Осыған байланысты жастарға арналған әлеуметтiк қызметтердiң қалыптасуына жаңа әдістердi қолдану қажеттiгi туындады. Әлеуметтiк қызметтер жастардың өңіршiлiк әрекетiнде бәсең рөл атқармауы керек, керiсiнше жастармен өзара iс-әрекеттерi жандандыруға, оның дамуына барлық жағынан ықпал етуге тиiс. Әлеуметтiк қызметтердi жастардың қазiргi проблемалары бойынша iзденуге, зерттеуге және оларды шешуге бағыттау қажет. Осы Бағдарлама шеңберiнде жастарға арналған әлеуметтiк қызмет желiсiн құру қарастырылады, оның негiзгi мақсаты жастардың аз қамтылған бөлiгiне арналған әлеуметтiк жобаларды жүзеге асыру, сондай-ақ экономикалық және әлеуметтiк қамтамасыз ету саласында жағдай жасау.
Әлеуметтiк қызметтiң негiзгi түрлерi ретiнде жастардың әлеуметтiк-экономикалық дамуы, оның әлсiз бөлiгiнiң әлеуметтiк бейiмделуi мен оңалтылуы саласында бағдарламалар жүргiзудi және iске асыруды әрi әлеуметтік бағдарланған жастар бағдарламаларын әзiрлеу мен іске асыруды, экология саласындағы жастардың бастамаларын қолдауды, қиын тәрбиеленетін жасөспірiмдермен жұмыс бойынша жобаларды атауға болады.
Еңбек және жұмыспен қамту саласындағы Қазақстан Республикасының мемлекеттік жастар саясатын мынадай негізгі бағыттар арқылы жүзеге асыру көзделеді:
1) жастармен жүзеге асыратын кәсіпкерліктi дамытуға жәрдемдесу;
2) жастарға арналған маусымдық және қоғамдық жұмыстарды дамыту;
3) орта кәсіптік және жоғары оқу орындарының базасында студенттік еңбек жасақтарының қызметін құру және ұйымдастыру.
Осыған байланысты, жастарды жұмыспен қамтуға қатысты проблемаларды шешу үшін мемлекеттiк құрылымдар тарапынан нақты іс-әрекеттер мен қолдаудың әртүрлі нысандары көзделеді:
1) жастар ішінен мамандар өздерiнен бiліктілігін арттыратындай, кәсіптік тәжiрибе мен дағдылар жинақтай алатындай жағдайларды қамтамасыз ету, қоғамдық жұмыcтapға уақытша тарту;
2) жоғары және орта оқу орындарының студенттері ішінен олардың кейіннен жұмысқа орналасуымен кадрларды іріктеу және мақсатты даярлау үшін іpі компаниялар мен кәсіпорындарды тарту желiнде жобалар әзiрлеу;
3) жастар ішінен кәсіпкерлерге сарапшылық-бағалау қызметтерін көрсетуге арналған, сондай-ақ ауылда жұмыспен қамтуды дамыту жөніндегі жастар қызметтерін құру.
Жастардың тұрғын үй проблемаларын шешуді, сондай-ақ жас отбасыларды мемлекеттік қолдауды мынадай іс-шараларды іске асыру арқылы жүзеге асыру көзделедi:
1) жастарды және жас отбасылары жеңiлдікті негізде тұрғын үймен қамтамасыз ету тетіктерін әзірлеу;
2) қиын өмірлік жағдайға душар болған жас отбасыларға отбасылық өмiр проблемалары, психологиялық-педагогикалық, құқықтық және басқа да мәселелер бойынша консультациялар беру жүйесін дамыту.
Мемлекеттік жастар саясатын іске асырудың өзекті мәселелерінің бipі өңірлік өзара іс-әрекет жасау мен тиімді өңірлік жастар саясатын әзiрлеу проблемалары болып табылады. Осы бағытты іске асыру шеңберiнде мынадай бiрқатар іс-шараларды жүзегe асыру қажет:
1) жастар саясаты жөнiндегі өңірлік бағдарламаларды оларды iске асыру жөніндегі іс-шараларды облыстарының және Астана мен Алматы қалаларының индикативтік жоспарларына енгізе отырып әзiрлеу;
2) өңірлік жастар ұйымдары мен жергілікті уәкілетті органдардың жастар саясатын жүргізу жөніндегі қызметіне үнемi мониторинг жүргізу;
3) әлеуметтiк қызметтер құру арқылы ауыл жастарын әлеуметтiк бейiмдеу жөнiнде жұмыс жүргiзу.
Жастардың бiлiм және ғылым саласындағы құқықтары мен мүдделерiн қамтамасыз ету ауыл жастарына арналған бiлiм беру дайындау-бейiмдеу курстарының қызметiн ұйымдастыру, инновациялық ғылыми-зерттеу жобаларын, жас ғалымдарды қолдау, сондай-ақ жастардың бiлiм алу проблемалары бойынша ғылыми-практикалық конференциялар мен семинарлар ұйымдастыру және өткiзу арқылы iске асыру көзделедi.
Жастарды және жастар саясатын ақпараттық қамтамасыз етудi мемлекеттiк тапсырыс шеңберiнде бұқаралық ақпарат құралдарында жастар тақырыбы бойынша тұрақты айдарлар мен телерадиохабарларды қолдау және дамыту арқылы iске асыру көзделедi. Ақпараттық қамтамасыз етудiң басым бағыттарының бiрi жастар саясатының өзектi мәселелерi бойынша әдiстемелiк құралдар мен ұсынымдар шығару болып табылады. Бұдан басқа, жастарға әлеуметтiк көмек көрсетудiң ақпараттық қызметтерiн құру және қолдау жөнiнде шаралар көзделедi.
Жас таланттарды дамыту және қолдау осы саладағы алдыңғы iс- шараларды одан әрi жетiлдiру арқылы жүзеге асыру көзделедi. Аса дарынды жас азаматтарға "Дарын" мемлекеттiк жастар сыйлығын берудi атауға болады. Әлеуметтiк мәнi бар жобалар конкурсын өткiзу шеңберiнде талантты жас азаматтарды ұйымдастырушылық қолдау, сондай-ақ жастарды мәдени тәрбиелеу жөнiндегi жұмысты күшейту қажет.
Жастар арасында салауатты өмiр салтын қалыптастыруды және бұқаралық спортты дамытуды жастар арасында нашақорлықтың, алкоголизмнiң және темекi шегудiң алдын алу және бұқаралық спортты дамыту жөнiнде семинарлар мен конференциялар өткiзу арқылы iске асыру көзделедi.
Мемлекеттiк тапсырыс негiзiнде өткiзiлетiн жастарға арналған әлеуметтiк бағдарламалар конкурсы жастардың қоғамдық бiрлестiктерiн қолдаудың, олардың инновациялық әлеуетiн iске асырудың негiзгi тетігi болады. Осы жобалар жастардың мынадай әлеуметтiк мәселелерiн: жастардың білімдік дамуын, инновациялық ғылыми-зерттеу жобаларын қолдауды, экологиялық жобаларды және тағы басқаларын қамтитын болады.
Халықаралық жастар ынтымақтастығы жастармен және жастар бiрлестiктерiмен жұмыс iстейтiн шетелдiк мемлекеттiк органдармен халықаралық байланыстарды кеңейту есебiнен iске асырылады және дамиды. Сондай-ақ, дәстүрлi халықаралық әрiптестермен жастардың дамуы жөнiндегi жобаларды әрi қарай iске асыру қажет.
Бағдарламаның маңызды бағыттарының iшiнен қазақстандық жастардың азаматтылығы мен патриотизмiн дамытуды атау керек. Осы бағытты iске асыру шеңберiнде республикалық "Патриот" акциясын, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi Жастар бастамалары орталықтарының нұсқаушылық армиялық жиындарын өткiзу, сондай-ақ жастар саясатын тиiмдi iске асыру бөлiгiнде оларды әдістемелік қолдауды жүзеге асыру көзделеді.
Тұтастай алғанда, мемлекеттiк жастар саясатын iске асыру жөнiндегі шаралардың тиiмділiгi оларды барабар заңнамалық және нормативтiк құқықтық қамтамасыз етуге байланысты. Осыған байланысты мынадай іс-шараларды жүргiзу көзделедi:
1) нормативтiк құқықтық кесiмдерге жастар саясатын iске асыруға қатысты бөлiгiнде өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу;
2) жастарға арналған әлеуметтiк қызметтердiң iс-әрекетiн реттейтiн нормативтiк құқықтық кесiмдер әзiрлеу;
3) Қазақстан Республикасының Үкiметi, кәсiподақтардың республикалық бiрлестiктерi және жұмыс берушiлердің республикалық бiрлестiктерi арасындағы басты келiсiмге жастар проблемалары жөнiнде бөлiм енгiзу бойынша ұсыныстар әзiрлеу;
4) жас отбасыны қолдау мәселелерi жөнiндегi нормативтiк құқықтық кесiмдердi дамыту.

4. ҚАЖЕТТI РЕСУРСТАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ КӨЗДЕРI

Бағдарламаны қаржыландырудың негiзгi көздерi болып тиісті бағдарламалар әкiмшiсi көздейтiн қаражат шегiнде республикалық бюджет және өзге де заңнамада тыйым салынбаған көздер белгiлендi.
Тұтастай алғанда Бағдарламаны iске асыру республикалық бюджет қаражатынан мынадай қаржылық шығындарды көздейдi: 2003 жылы 242 778 мың теңге, 2004 жылы - 242 778 мың теңге.

5. БАҒДАРЛАМАНЫ IСКЕ АСЫРУДАН КҮТIЛЕТIН НӘТИЖЕ

Бағдарламаны iске асыру жастардың әлеуметтiк-экономикалық дамуы үшiн жағдайлар жасауды қамтамасыз етедi, әлеуметтiк құқықтарды қорғау жөнiнде шаралар әзiрлеуге ықпал етедi. Бағдарлама бiлiм және ғылым саласындағы көкейкестi проблемаларды шешудi, атап айтқанда, жас ғалымдардың қызметiн ынталандыру арқылы Қазақстанның ғылыми әлеуетiн дамытуды көздейдi. Бағдарламаны iске асыру мемлекеттiк құрылымдарды жастардың қоғамдық бiрлестiктерiмен өзара іс-әрекет жасауының сапасы жағынан жаңа әрi пәрмендi тетiктерiн әзiрлеуге мүмкiндік береді, ол өз кезегiнде, Қазақстанның барлық өңiрлерiнде тиiмдi мемлекеттiк жастар саясатын жүргiзуге ықпал етеді. Бағдарламаның іс-шаралар жоспарын іске асыру шеңберiнде жастар дамуының неғұрлым өзектi мәселелерi бойынша 20-дан аса ғылыми-практикалық конференциялар, дөңгелек үстелдер, семинарлар өткiзу көзделедi. Көрсетiлген іс-шаралар республиканың жастар ұйымдарының қызметiн үйлестiруге мүмкiндiк бередi және мемлекеттiк жастар саясатын iске асырудың жаңа тетiктерiн әзiрлеуге ықпал етедi.
Бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн негiзгi оң нәтиже ретiнде, ең алдымен, жастарды әлеуметтiк қолдау жүйесiн қалыптастыру саласында жағдайлар жасауды атау керек. Жастардың әлеуметтiк қызметтерiн құру жастардың қазiргi проблемаларын шешуге жәрдемдеседi, қалыптасқан қоғамдық, әлеуметтiк және экономикалық қатынастар жүйесiнде жас азаматтардың қалыптасуына ықпал етедi, мемлекеттiк жастар саясатын жүргiзудiң пәрмендi құралына айналады.
Бағдарламаның қолданысы кезеңінде:
1) Қазақстанның әр өңiрiнде қызметi әлеуметтiк қорғалмаған жастардың проблемаларын шешуге бағытталатын 16 әлеуметтiк қызметтi құру және қолдау;
2) профилактикалық және консультациялық iс-шаралар түрiнде 2 миллионнан астам жас азаматтарға әлеуметтiк көмек көрсету;
3) жастар арасындағы қылмыстың деңгейiн қылмыс жасаған адамдардың жалпы санының 45%-ына дейiн төмендетуге ықпал ету;
4) жастар арасында олардың экономикалық белсендi бөлiгiнен 50 %-ының жұмыспен қамтылуына қол жеткiзу көзделеді.

ЖАСТАР САЯСАТЫНЫҢ 2003-2004 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН БАҒДАРЛАМАСЫН ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

Ескерту. Жоспарға өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.03.04. N 272 қаулысымен .

__________________________________________________________________
Р/с Іс-шара Аяқталу Орында. Орындалу Жорамалданатын Қаржы.
N нысаны луына мерзімі шығыстар, мың ландыру
жауап. теңге көзі
тылар ________________
2003 2004
__________________________________________________________________
1 2 3 4 5 6 7
__________________________________________________________________

1. Жастардың әлеуметтік дамуы

__________________________________________________________________
1.1 Әлеуметтік Үкіметке Мәдениет 2003- 16000 16000 Респуб.
қызметтерді есеп мині 2004 жж. калық
ұйымдастыру беру ІҮ тоқ. бюджет
жөніндегі саны
жобалар кон.
курсының шең.
берінде тұра.
тын жері бой.
ынша балалар
мен жастар
клубтарын да.
мыту жөніндегі
жұмысты ұйым.
дастыру

1.2 Жеңілдік не. Үкіметке ҰБ (ке. 2004 ж. - Қаржы. -
гізінде жас. есеп лісім І тоқсаны ланды.
тар мен жас беру бойынша), руды
отбасыларды Мәдениет қажет
тұрғын үймен мині етпейді
қамтамасыз
ету тетіктерін
әзірлеу

1.3 Әлеуметтік- Үкіметке Мәдениет 2004 - 1 000 Респуб.
маңызды жо. ақпарат мині жыл калық
балар кон. беру ішінде бюджет
курсының не.
гізінде жас.
тардың көкей.
кесті пробле.
маларына ар.
налған әлеу.
меттік ролик.
терді жасау
және шығару

1.4 Әлеуметтік Үкіметке Мәдениет 2003- 16000 16000 Респуб.
қызметтерді есеп мині 2004 жж. калық
ұйымдастыру беру ІҮ тоқ. бюджет
жөніндегі саны
жобалар кон.
курсының шең.
берінде әлеу.
меттік қауіпті
жағдайдағы
жас адамдарды
әлеуметтік
бейімдеу қыз.
меттерін дамыту
және қолдау

1.5 ҮЕҰ мен мем. Үкіметке Мәдениет 2003- 763 750 Респуб.
лекеттік құ. есеп мині 2004 жж. калық
рылымдардың беру ІҮ тоқ. бюджет
қатысуымен саны
жастардың
әлеуметтік
қамтамасыз
етілуіне ар.
налған семи.
нарлар, кон.
ференциялар,
дөңгелек
үстелдер
өткізу

1.6 Әлеуметтік Үкіметке Мәдениет 2003- 16000 16000 Респуб.
қызметтерді есеп мині 2004 жж. калық
ұйымдастыру беру ІҮ тоқ. бюджет
жөніндегі саны
жобалар кон.
курсының шең.
берінде тәр.
биеленуі қиын
жастармен жұ.
мыс жасау үшін
әлеуметтік
қызметтердің
дамуын қолдау

1.7 Әлеуметтік Үкіметке Мәдениет 2003- 26571 26571 Респуб.
қызметтерді есеп мині 2004 жж. калық
ұйымдастыру беру ІҮ тоқ. бюджет
жөніндегі саны
жобалар кон.
курсының шең.
берінде жас.
тарға арналған
консультациялық
әлеуметтік
қызметтер құру
__________________________________________________________________

2. Жастардың экономикалық дамуы мен еңбек және жұмыспен қамту саласында жағдайлар жасау

__________________________________________________________________
2.1 Әлеуметтік- Үкіметке МАКМ 2003 ж. 1500 - Респуб.
маңызды жо. есеп ІІ тоқ. калық
балар кон. беру саны бюджет
курсының не.
гізінде кә.
сіпкерлік
қызмет мәсе.
лелері бойынша
жастарға ар.
налған үйре.
тетін бағдар.
ламалар ұйым.
дастыру және
жүргізу

2.2 Жазғы еңбек Үкіметке БҒМ 2003- Қаржы. - -
уақытында ақпарат 2004 жж.ланды.
студенттік беру ІҮ тоқ. руды
құрылыс от. саны қажет
рядтарының етпейді
қызметін
ұйымдастыру

2.3 Жоғары оқу Үкіметке Мәд.мині 2004 ж. - Қаржы. -
орындары ақпарат БҒМ ІV тоқ. ланды.
және орта беру саны руды
кәсіптік қажет
оқу орын. етпейді
дары сту.
денттері.
нің ішінен
олардың
кейіннен
жұмысқа ор.
наластыры.
луымен кадр.
ларды іріктеу
және мақсатты
дайындау үшін
ірі компания.
лар мен кәсіп.
орындарды тарту
жобаларын
әзірлеу

2.4 Әлеуметтік Үкіметке Мәд.мині,2003- 16000 16000 Респуб.
қызметтерді есеп КАБИЦ 2004 жж. калық
ұйымдастыру беру (келі. ІҮ тоқ. бюджет
жөніндегі сім саны
жобалар кон. бойынша)
курсының шең.
берінде жас.
тар ішінен
бастаушы кә.
сіпкерлер үшін
сарапшылық-
бағалау эко.
номикалық қыз.
меттерін көр.
сету жөніндегі
қызметтерді
құру

2.5 Әлеуметтік- Үкіметке Мәд.мині 2003- 5000 3000 Респуб.
маңызды жо. есеп 2004 жж. калық
балар кон. беру IV тоқсаны бюджет
курсының не.
гізінде жас
ғалымдар мен
студенттерді
тарта отырып,
технологиялық
бизнес-инку.
баторлар құру

2.6 Әлеуметтік- Үкіметке Мәд.мині 2004 ж. - 3500 Респуб.
маңызды жо. ақпарат ІV тоқ. калық
балар кон. беру саны бюджет
курсының не.
гізінде
ауылдық жерде
жастарды
жұмыспен қам.
ту қызметтерін
құру
__________________________________________________________________

3. Өңірлерде жастар саясатын іске асыру

__________________________________________________________________
3.1 Жастар сая. Үкіметке Облыс. 2003- Қаржы. Қаржы. -
саты жөнін. ақпарат тардың, 2004 жж. ланды. ланды.
дегі өңірлік беру Астана IV тоқ. руды руды
бағдарлама. және саны қажет қажет
ларды оларды Алматы етпейді етпейді
іске асыру қалала.
жөніндегі іс- рының
шараларды әкімдері,
облыстардың, Мәд.мині
Астана және
Алматы қала.
ларының инди.
кативтік жос.
парларына
енгізе отырып
әзірлеу

3.2 Өңірлерде Үкіметке Мәд.мині,2003- Қаржы. Қаржы. -
56 "Жастар ақпарат облыс. 2004 жж. ланды. ланды.
саясатын беру тардың, IV тоқ. руды руды
қаржыландыру" Астана саны қажет қажет
бюджеттік және етпейді етпейді
бағдарламасын Алматы
іске асыру қалала.
тиімділігінің рының
мониторингін әкімдері
жүргізу

3.3 Өңірлерде Үкіметке МАКМ 2003 ж. 664 - Респуб.
мемлекеттік ақпарат ішінде ликалық
жастар беру бюджет
саясатын
іске асыру
мониторингін
жүргізу:
жұмыс сапар.
лары және
мақсатты
топтармен
кездесулер

3.4 Жастар Үкіметке Мәд.мині,2003- Қаржы. Қаржы. -
ұйымдары ақпарат облыс. 2004 жж. ланды. ланды.
қызметінің беру тардың, IV тоқ. руды руды
мониторингін Астана саны қажет қажет
жүргізу және етпейді етпейді
Алматы
қалала.
рының
әкімдері

3.5 Әлеуметтік Үкіметке Мәд.мині 2003- 16000 16000 Респуб.
қызметтерді есеп 2004 жж. калық
ұйымдастыру беру IV тоқсаны бюджет
жөніндегі
жобалар
конкурсы
шеңберінде
ауыл жастарын
әлеуметтік
бейімдеудің
аймақтық
қызметтерін
құру
__________________________________________________________________

4. Білім және ғылым саласында жастардың құқықтары мен мүдделерін қамтамасыз ету

__________________________________________________________________
4.1 Әлеуметтік- Үкіметке Мәд.мині 2003- 5000 3000 Респуб.
маңызды жо. есеп 2004 жж. калық
балар кон. беру IV тоқсаны бюджет
курсы не.
гізінде жас.
тардың проб.
лемаларын
ғылыми зер.
делеуді
қамтамасыз
ету

4.2 "Қазақстан Үкіметке Мәд.мині 2004 ж. - 2000 Респуб.
жастары - баяндама ІV тоқ. калық
2004: саны бюджет
жағдайы,
үрдістері,
перспектива.
лары"
мемлекеттік
баяндамасын
дайындау

4.3 Жастар Үкіметке МАКМ 2004 ж. 722 - Респуб.
проблемалары есеп І тоқ. калық
жөнінде беру саны бюджет
ғылыми-прак.
тикалық
конференциялар
және семи.
нарлар
өткізу

4.4 Әлеуметтік- Үкіметке Мәд.мині 2004 ж. - 1000 Респуб.
маңызды жо. есеп ІІ тоқ. калық
балар кон. беру саны бюджет
курсы не.
гізінде
ауыл жастарына
арналған білім
беретін даяр.
лау-бейімдеу
курстарының
қызметін
ұйымдастыру

4.5 Әлеуметтік- Үкіметке Мәд.мині 2003- 5000 5000 Респуб.
маңызды жо. ақпарат 2004 жж. калық
балар кон. беру ІV тоқ. бюджет
курсы не. саны
гізінде
жас ғалымдар
ұсынған инно.
вациялық
ғылыми-зерттеу
жобаларын,
сондай-ақ
жастардың
әлеуметтік-
экономикалық
дамуы бағдар.
ламаларын қолдау

4.6 Әлеуметтік- Үкіметке Мәд.мині 2003- 2500 2500 Респуб.
маңызды жо. ақпарат 2004 жж. калық
балар кон. беру ІV тоқ. бюджет
курсы не. саны
гізінде
экологиялық
жағдайды
жақсарту
саласындағы
жастар
жобаларын
қолдау
__________________________________________________________________

5. Жастарды және жастар саясатын ақпараттық қамтамасыз ету

__________________________________________________________________
5.1 Жастар Үкіметке МАКМ 2003 ж. 99 - Респуб.
саясатының есеп ІІ-IV калық
көкейкесті беру тоқсандары бюджет
мәселелері
бойынша
әдістемелік
құралдар
мен ұсынымдар
шығару

5.2 Мемлекеттік Үкіметке Ақпарат 2003- 102207 102207 Респуб.
тапсырыс есеп мині 2004 жж. калық
шеңберінде беру ІV тоқ. бюджет
бұқаралық саны
ақпарат
құралдары
арқылы
мемлекеттік
жастар
саясатының
іске асыры.
луын ақпа.
раттық
қолдауды
қамтамасыз
ету

5.3 Жастардың Үкіметке МАКМ 2003 ж. 664 - Респуб.
ақпараттық есеп ішінде ликалық
бюллетен. беру бюджет
дерін
шығару

5.4 Әлеуметтік Үкіметке Мәд.мині 2003- 4000 4000 Респуб.
қызметтерді есеп 2004 жж. калық
ұйымдастыру беру IV тоқсаны бюджет
жөніндегі
жобалар
конкурсы
шеңберінде
жастарға
әлеуметтік
көмек көрсету.
дің ақпарат.
тық қызметте.
рін құру және
қолдау
__________________________________________________________________

6. Жас таланттарды дамыту және қолдау

__________________________________________________________________
6.1 "Дарын" Үкімет Мәд.мині 2004 ж. - 2000 Респуб.
мемлекеттік қаулысы. ІV тоқ. калық
жастар ның саны бюджет
сыйлығын жобасы
өткізуді және
беруді қам.
тамасыз ету

6.2 Әлеуметтік- Үкіметке Мәд.мині 2003- 1000 1000 Респуб.
маңызды жо. есеп 2004 жж. калық
балар кон. беру ІV тоқ. бюджет
курсы шең. саны
берінде
дарынды
жастарды
қолдау
жөніндегі
жобалар
конкурсын
өткізу
__________________________________________________________________

7. Жастар арасында салауатты өмір салтын қалыптастыру және бұқаралық спортты дамыту

__________________________________________________________________
7.1 Жастар Үкіметке МАКМ 2003 ж. 805 - Респуб.
арасындағы есеп ІV тоқ. калық
нашақорлық. беру саны бюджет
тың, алко.
голизмнің
және темекі
шегудің алдын
алу жөнінде
республикалық
семинар өткізу

7.2 Мемлекеттік Үкіметке Мәд.мині, 2004 ж. - 750 Респуб.
органдардың, ақпарат Ақпарат ІІІ тоқ. калық
жастар беру мині саны бюджет
ұйымдарының
қатысуымен
жастар ара.
сында бұқа.
ралық спортты
дамыту үшін
жағдайлар жасау
жөнінде
конференция
өткізу
__________________________________________________________________

8. Жастар қоғамдық бірлестіктерінің қызметі үшін жағдайлар жасау

__________________________________________________________________
8.1 Қазақстан Үкіметке Мәд.мині 2003 ж. - 1000 Респуб.
жастарының есеп ІІІ тоқ. калық
ІІІ конгресін беру саны бюджет
өткізуді
ұйымдастыру

8.2 Жастар Үкіметке МАКМ 2003 ж. 633 - Респуб.
бірлестік. есеп І тоқ. калық
тері мен беру саны бюджет
мемлекеттік
құрылымдардың
өкілдері үшін
мемлекеттік
жастар саясатын
іске асыру
жөнінде
семинар өткізу

8.3 Қазақстан Үкіметке МАКМ 2003 ж. 959 - Респуб.
Республикасы есеп ІІІ тоқ. калық
аула клуб. беру саны бюджет
тарының,
жастар ұйымдары
мен әлеуметтік
қызметтерінің
жиынын өткізу
__________________________________________________________________

9. Халықаралық жастар ынтымақтастығын дамыту

__________________________________________________________________
9.1 Халықаралық Үкіметке Мәд.мині,2003- 2187 2000 Респуб.
жастар ақпарат Ақпарат 2004 жж. калық
ынтымақтас. беру мині,СІМ ІV тоқ. бюджет
тығы саны
саласында
семинарлар,
конференциялар
және дөңгелек
үстелдер
өткізу

9.2 ТМД елдері. Үкіметке МАКМ, 2003 ж. 971 - Респуб.
нің жастар ақпарат СІМ ІІ тоқ. калық
істері беру саны бюджет
жөніндегі
мемлекеттік
органдарының
басшылары
кеңесінің
отырысын
ұйымдастыру
және өткізу

9.3 Халықаралық Норматив. Мәд.мині,2003- Қаржы. Қаржы. -
жастар тік ӘдМ, 2004 жж. ланды. ланды.
алмасуын құқықтық СІМ ІV тоқ. руды руды
дамыту кесімдердің саны қажет қажет
бөлігінде жобалары етпейді етпейді
нормативтік
құқықтық
кесімдерді
жетілдіру
жөнінде
шаралар
қабылдау

9.4 Өңірлік Үкіметке Мәд.мині,2003- Қаржы. Қаржы. -
жастар ақпарат ӘдМ, 2004 жж. ланды. ланды.
қоғамдық беру СІМ ІV тоқ. руды руды
бірлестік. саны қажет қажет
терінің етпейді етпейді
халықаралық
қатынастары
туралы
ақпаратты
қамтамасыз
ету
__________________________________________________________________

10. Қазақстандық жастардың азаматтылығы мен патриотизмін дамыту

__________________________________________________________________
10.1 Қазақстан Үкіметке Мәд.мині, 2003 ж. - 500 Респуб.
Республикасы ақпарат ҚорМ, ІІ тоқ. калық
Қарулы Күш. беру ІІМ, саны бюджет
терінің, РҰ,
Ішкі істер ТЖА,
министрлігі ҰҚК
ішкі әскер. (келісім
лерінің, Ұлттық бойынша)
қауіпсіздік
комитеті Шекара
қызметінің,
Республикалық
ұланының және
Төтенше жағдай.
лар жөніндегі
агенттігінің
жастар баста.
малары орталық.
тарын әдістеме.
лік қолдауды
жүзеге асыру

10.2 Қазақстан Үкіметке ҚорМ, 2003 ж. 747 - Респуб.
Республикасы. есеп МАКМ, І тоқ. калық
ның Қарулы беру ҚР ІІМ саны бюджет
Күштері, ІӘК,
Ішкі істер ҰҚК
министрлігінің (келісім
ішкі әскер. бойынша),
лері, Ұлттық ҚР РҰ, ТЖА
қауіпсіздік
комитетінің
Шекара қызметі,
Республикалық
ұланы және
Төтенше жағдай.
лар жөніндегі
агенттігі
жастар баста.
малары орталық.
тарының активі
үшін нұсқаушылық
армиялық жиындар
өткізу

10.3 Республикалық Үкіметке ҚорМ, 2003 ж. 786 1000 Респуб.
"Патриот" есеп Мәд.мині,ІІІ тоқ. калық
акциясын беру Ақпарат саны бюджет
өткізу мині,
БҒМ,
ІІМ,
РҰ,
ТЖА

10.4 Қазақстан Үкіметке ҚорМ, 2003- Қаржы. Қаржы. -
Республикасы. ақпарат Мәд.мині,2004 жж. ланды. ланды.
ның Қарулы беру ҚР ІІМ IV тоқ. руды руды
Күштері, ІӘК, саны қажет қажет
Ішкі істер ҰҚК етпейді етпейді
министрлігінің (келісім
ішкі әскер. бойынша),
лері, Ұлттық ҚР РҰ, ТЖА
қауіпсіздік
комитетінің
Шекара қызметі,
Республикалық
ұланы және
Төтенше жағдай.
лар жөніндегі
агенттігі
жастар баста.
малары орталық.
тарының балалар.
ды тәрбиелеу
мекемелерінде
(интернаттар,
балалар үйлері
және басқалары)
жастардың
кәмелетке
толмаған өкіл.
дерімен әскери-
патриоттық
жұмыстар
жүргізуді
ұйымдастыруы
__________________________________________________________________

11. Мемлекеттік жастар саясатының нормативтік құқықтық базасын дамыту

__________________________________________________________________
11.1 Жастардың Норматив. Мәд.мині 2003- Қаржы. Қаржы. -
құқықтары тік 2004 жж. ланды. ланды.
мен мүдде. құқықтық ІV тоқ. руды руды
лерін іске кесімнің саны қажет қажет
асыруға жобасы етпейді етпейді
қатысты
бөлігінде
нормативтік
құқықтық
кесімдерге
өзгерістер
мен толықты.
рулар енгізу

11.2 Жастарға Норматив. МАКМ 2003 ж. Қаржы. - -
арналған тік І тоқ. ланды.
әлеуметтік құқықтық саны руды
қызметтер. кесімнің қажет
дің іс- жобасы етпейді
әрекетін
реттейтін
нормативтік
құқықтық
кесім
әзірлеу

11.3 Коммерция. Министр. МАКМ 2003 ж. Қаржы. - -
лық емес дің І тоқ. ланды.
жастар ұйым. бұйрығы саны руды
дарының қажет
арасында етпейді
әлеуметтік
мәні бар
бағдарламалар
конкурсын
өткізу
ережесін
әзірлеу

11.4 Қазақстан Әлеуметтік ЕХҚМ, 2003- Қаржы. Қаржы. -
Республика. серіктестік Мәд.мині 2004 жж. ланды. ланды.
сының және ІV тоқ. руды руды
Үкіметі, әлеуметтік саны қажет қажет
кәсіподақ. әрі ең. етпейді етпейді
тардың бектік
республика. қатынастарды
лық бірлес. реттеу
тіктері және жөніндегі
жұмыс беру. республика.
шілердің лық үш
республика. жақты ко.
лық бірлес. миссияның
тіктері үйлестіру.
арасындағы шісіне
басты келі. ақпарат
сімге беру
жастар проб.
лемалары жө.
нінде бөлім
енгізу туралы
мәселені
қарау

11.5 Жас отбасы. Норматив. Мәд.мині, 2003- Қаржы. Қаржы. -
ны қолдау тік ӘдМ, 2004 жж. ланды. ланды.
мәселелері құқықтық КДА, ІV тоқ. руды руды
бойынша кесімдер. ОӘІҰК саны қажет қажет
нормативтік дің жоба. (келісім етпейді етпейді
құқықтық лары бойынша)
кесімдер
әзірлеу
__________________________________________________________________