О Программе "Охрана окружающей среды Республики Казахстан на 2005-2007 годы"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 6 декабря 2004 года N 1278

      В целях реализации пункта 1 Плана мероприятий на 2004-2006 годы по реализации Концепции экологической безопасности Республики Казахстан на 2004-2015 годы, утвержденного  постановлением Правительства Республики Казахстан от 3 февраля 2004 года N 131, Правительство Республики Казахстан  ПОСТАНОВЛЯЕТ:
       Сноска. Преамбула с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

      1. Утвердить прилагаемую Программу "Охрана окружающей среды Республики Казахстан на 2005-2007 годы" (далее - Программа).

      2. Центральным и местным исполнительным органам два раза в год, к 20 января и 20 июля, представлять Министерству охраны окружающей среды Республики Казахстан информацию о ходе выполнения мероприятий Программы.

      3. Министерству охраны окружающей среды Республики Казахстан ежегодно к 10 февраля представлять Правительству Республики Казахстан сводную информацию о ходе выполнения мероприятий Программы.
       Сноска. Пункт 3 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

      4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан - Министра экономики и бюджетного планирования Мусина А.Е.
       Сноска. Пункт 4 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

      5. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

       Премьер-Mинистр
      Республики Казахстан

Утверждена                
постановлением Правительства      
Республики Казахстан          
от 6 декабря 2004 года N 1278     

  Программа
"Охрана окружающей среды Республики Казахстан
на 2005-2007 годы"

  1. ПАСПОРТ ПРОГРАММЫ

Наименование       Программа "Охрана окружающей среды 
                   Республики Казахстан на 2005-2007 годы"

Основание для      Пункт 1 Плана мероприятий на 2004-2006 годы
разработки         по реализации Концепции экологической
                   безопасности Республики Казахстан на 2004-
                   2015 годы, утвержденного  постановлением
                                       Правительства Республики Казахстан от 3
                   февраля 2004 года N 131.
 
       Цель               Снижение уровня загрязнения окружающей среды
                   и выработка комплекса мер по его стабилизации
 
       Задачи             а) Оптимизация системы управления
                   качеством окружающей среды, которая
                   включает:
                   совершенствование законодательной базы;
                   обеспечение планирования на
                   государственном и местном уровнях; 
                   создание институциональных основ развития
                   государственного управления охраной
                   окружающей среды;
                   совершенствование системы
                   государственного, производственного и
                   общественного контроля;
                   развитие системы мониторинга окружающей
                   среды;
                   научное обеспечение природоохранных работ
                   на основе системного подхода;
                   разработку механизмов межсекторального
                   сотрудничества;
                   совершенствование экономических механизмов;
                   развитие механизмов социального партнерства;
                   совершенствование системы экологического
                   образования;
                   развитие международного сотрудничества.
                   б) Снижение влияния хозяйственной и иной
                   деятельности на окружающую среду и
                   проведение природоохранно-восстановительных
                   работ путем:
                   снижения антропогенного воздействия на
                   климат и озоновый слой Земли;
                   сохранения биоразнообразия;
                   реабилитации зон экологического бедствия,
                   полигонов ракетно-космического и
                   военно-испытательного комплексов;
                   предупреждения загрязнения шельфа
                   Каспийского моря и прилегающих территорий;
                   предупреждения истощения и загрязнения
                   водных ресурсов, загрязнения воздушного
                   бассейна;
                   сокращения объемов накоплений, ликвидации
                   и переработки промышленных и бытовых
                   отходов;
                   изучения зависимости уровня заболеваемости 
                   населения и качества окружающей среды.
 
       Основной           Министерство охраны
разработчик        окружающей среды Республики Казахстан
 
  Необходимые        Предусматривается выделение средств из
ресурсы и          республиканского бюджета 10185,7 млн. тенге,
источники          в том числе:
финансирования     2005 год - 3703,3 млн. тенге;
                   2006 год - 1341,8* млн. тенге;
                   2007 год - 5140,6 млн. тенге.
 
                     Примечание: * - объемы финансирования будут
                   уточняться при формировании бюджета на
                   соответствующий год
 
  Ожидаемые          В области оптимизации системы управления
результаты от      качеством окружающей среды будет выполнено
реализации         следующее:
Программы          в 2005 году:
                   обеспечена разноуровневая и
                   межотраслевая координация планирования
                   природоохранных мероприятий;
                   сформирована соответствующая
                   институциональная база управления охраной
                   окружающей среды;
                   создана основа научных исследований в
                   области охраны окружающей среды;
                   в 2006 году:
                   упорядочена законодательная база;
                   проведена модернизация системы
                   государственного контроля с пересмотром и
                   разработкой экологических требований и
                   стандартов;
                   обеспечено функционирование Единой 
                   государственной системы мониторинга, а также
                   расширена и модернизирована система мониторинга
                   окружающей среды на 10%;
                   отработаны и апробированы эффективные
                   экономические механизмы стимулирования
                   природоохранной деятельности;
                   обеспечено расширение международного
                   сотрудничества;
                   в 2007 году:
                   разработана нормативная методическая
                   документация;
                   обеспечено научно-техническое обоснование
                   работ в сфере охраны окружающей среды;
                   усовершенствованы системы непрерывного
                   экологического образования, воспитания и
                   просвещения.
                   В области снижения воздействия хозяйственной
                   и иной деятельности на окружающую среду,
                   восстановления и реабилитации экосистем будет
                   обеспечено в 2007 году:
                   сохранение суммарных выбросов в атмосферу на
                   уровне 3,6-3,7 млн. тонн, при снижении его в
                   наиболее загрязненных крупных городах и
                   промышленных центрах;
                   сохранение объемов сбросов загрязненных
                   стоков на уровне 155-156 млн. куб. м/год при
                   наращивании темпов производства;
                   доведение объемов переработки отходов
                   производства и потребления до уровня 10 % их
                   ежегодного накопления.
 
  Сроки реализации   2005-2007 годы
 
         Сноска. Раздел 1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  2. ВВЕДЕНИЕ

      Программа "Охрана окружающей среды Республики Казахстан" на 2005-2007 годы (далее - Программа) разработана в соответствии с пунктом 1 Плана мероприятий на 2004-2006 годы по реализации Концепции экологической безопасности Республики Казахстан на 2004-2015 годы, утвержденного  постановлением Правительства Республики Казахстан от 3 февраля 2004 года N 131.
      Программа является механизмом реализации первого этапа (2004-2007 годы) Концепции экологической безопасности Республики Казахстан на 2004-2015 годы, предусматривающего снижение уровня загрязнения окружающей среды и выработку комплекса мер по его стабилизации.
      В Программе проведен анализ всех имеющихся экологических проблем Казахстана и разработаны меры по их решению, включая оптимизацию системы управления охраны окружающей среды.
      Программа направлена на создание условий для решения задач по стабилизации качества окружающей среды и предотвращение реальных и потенциальных угроз дальнейшего ухудшения экологической ситуации и ее воздействия на здоровье населения Республики Казахстан.
       Сноска. Раздел 2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

                      3. АНАЛИЗ СОВРЕМЕННОГО СОСТОЯНИЯ
                   ОКРУЖАЮЩЕЙ СРЕДЫ И СИСТЕМЫ ЕЕ ОХРАНЫ

                  3.1. Современное состояние окружающей среды

      В соответствии с  Концепцией экологической безопасности на 2004-2015 годы наиболее острыми экологическими проблемами страны являются проблемы, связанные с изменением климата и озонового слоя, сокращения биоразнообразия, опустынивания, загрязнения почвенного покрова, вод, воздуха, накопления отходов и др.
      Казахстан, ратифицировавший  Рамочную конвенцию ООН по изменению климата (1995 год) и подписавший Киотский протокол к данной Конвенции, присоединился к общемировому движению по предотвращению глобального потепления, обусловленного постоянным увеличением объема парниковых газов от сжигания углеводородного топлива.
      В Республике Казахстан проведена инвентаризация источников выбросов парниковых газов и рассчитаны эмиссии газов с прямым и косвенным парниковым эффектом, а также сделаны прогнозы эмиссии основного парникового газа - диоксида углерода (СО 2 ). По удельному показателю выбросов парниковых газов на единицу валового внутреннего продукта (ВВП) (3,38 кг/доллар США) диоксид углерода (СО 2 ) занимает первое место в государствах Центральной Азии.
      Наибольший вклад в объем выбросов диоксида углерода (СО 2 ) вносит энергетика, а из энергоносителей - уголь. Более интенсивными темпами, по прогнозным данным, будет возрастать доля угля и к 2010 году составит 63 %, а к 2020 году - 66 % в объеме валовых выбросов, образующихся от сжигания топлива. Влияние глобального изменения климата на экономику и состояние окружающей среды Казахстана требует постоянного изучения и выработки адекватных мер по его снижению.
      По данным Всемирной метеорологической организации разрушение озонового слоя за последние 25 лет составило 10 %. Над Казахстаном, где наблюдения за общим содержанием озона ведутся с 1973 года на пяти станциях, толщина озонового слоя сократилась на 5-7 %.
      В отдельные дни могут наблюдаться и более низкие значения содержания озона в атмосфере, что вызывает повышение доз ультрафиолетовой радиации, опасных для человека.
      Разнообразие флоры в республике значительно варьирует и по составу и по численности видов, родов. На территории республики зарегистрировано более 6000 видов высших сосудистых растений, около 5000 - грибов, 485 - лишайников, более 2000 - водорослей, около 500 - мохообразных. Наиболее полной инвентаризации подверглись виды грибов и высших растений. Среди растений 14 % видов являются эндемиками. В их числе немало реликтов. В Красную Книгу Казахстана включено 404 вида высших и низших видов растений.
      Лесистость Казахстана с учетом саксауловых лесов и кустарников составляет 4,6 % (11,5 млн. га), без них - 2,3 % (5,75 млн. га). Хвойные леса занимают около 1,8 млн. га. Леса Казахстана играют, в основном, не хозяйственную, а почвозащитную и водо-охранную роль.
      К факторам, угрожающим биологическому разнообразию лесов относятся пожары, самовольные вырубки, выпас скота. За последние 10 лет почти на 0,16 млн. га, или на 20 %, сократилась площадь ленточных боров в Восточном Казахстане. Для урегулирования этих проблем было принято  постановление Правительства Республики Казахстан от 23 апреля 2004 года N 460 "О запрете рубок главного пользования в хвойных и саксауловых насаждениях на участках государственного лесного фонда и мерах по их сохранению".
      Если ежегодный объем лесовосстановительных работ на начало последнего десятилетия прошлого века в среднем по республике составлял около 80 тыс. га, то в 1997 году объемы восстановления лесов снизились в 8 раз и до настоящего времени практически остаются на этом уровне (рис. 1).
 
            Рис. 1.  Объемы восстановления лесов в Республике Казахстан
                              (См. бумажный вариант)
 
        В настоящее время  постановлением Правительства Республики Казахстан от 14 мая 2004 года N 542 утверждена Программа "Леса Казахстана" на 2004-2006 годы. В результате реализации программы обеспечивается сохранность лесов, постепенное увеличение покрытых лесом угодий, улучшение охраны лесов от пожаров, защита их от вредителей и болезней, улучшение возрастной структуры, качественного состава и санитарного состояния лесов.
      Животный мир Казахстана представлен 835 видами позвоночных животных и почти 100 тыс. видами беспозвоночных.
       Постановлением Правительства Республики Казахстан от 10 апреля 2002 года N 408 утвержден перечень редких и находящихся под угрозой исчезновения видов животных - 40 видов млекопитающих, 57 видов птиц, 10 видов пресмыкающихся, 3 вида земноводных, 19 видов водных животных.  Постановлением Правительства Республики Казахстан от 19 июня 1998 года N 573 утвержден перечень видов беспозвоночных животных для занесения в Красную книгу. Всего 96 видов.
      Чрезмерное изъятие биологических ресурсов приводит к исчезновению видов растений и животных, утрате разнообразия на генетическом уровне и соответствующим изменениям в экосистемах.
      В последнее время реальным экологическим фактором для Казахстана является завоз широко распространяющихся в мире генетически измененных организмов и продуктов. Интродукция чужеродных видов растений и животных признана одной из причин утраты биоразнообразия и требует соответствующего научного изучения.
      До начала шестидесятых годов прошлого века Аральское море было четвертым по величине внутренним морем в мире. Его площадь достигала 64,5 тыс. км 2 , глубина - 68 метров. Начиная с 60-х годов, приток воды в Аральское море резко уменьшился. Площадь моря сократилась почти в два раза, обнажив более трех миллионов гектаров морского дна. Уровень моря понизился на 19 метров, объем сократился с 1064 до 210 км 3 . Почти в 2 раза повысилась минерализация морской воды - с 33,3 до 60 г/л. Солепылевые потоки, возникающие в Приаралье, по данным съемок из космоса, распространяются на 150-300 и более километров. Площадь зоны распространения и осаждения пыли составляет около 25 млн. га.
      Катастрофическое сокращение акватории Аральского моря явилось, как известно, причиной объявления Аральского региона зоной экологического бедствия, в пределах которой расположено 178 населенных пунктов, где проживает 186,3 тыс. человек. Обеспеченность питьевой водой составляет 25%, в основном за счет водоснабжения из открытых водоемов и привозной воды. В настоящее время утверждена  постановлением Правительства Республики Казахстан от 7 мая 2004 года N 520 Программа по комплексному решению проблем Приаралья на 2004-2006 годы.
      Семипалатинский регион (Семипалатинский испытательный ядерный полигон - СИЯП) по основным показателям состояния здоровья и заболеваемости, характеризующим влияние полигона, остается одним из самых неблагополучных. Оценка ущерба, нанесенного здоровью населения Казахстана в результате испытаний ядерного оружия на СИЯП, окончательно не изучена и разработана и обуславливает проведение соответствующего комплекса мер.
      В рамках работы межведомственной рабочей группы, созданной   распоряжением Премьер-Министра Республики Казахстан от 22 августа 2003 года N 182-р, разработана комплексная программа по решению проблем бывшего Семипалатинского испытательного ядерного полигона на 2005-2007 годы. Для выяснения истинной радиационной обстановки на этих землях в Программе будут предусмотрены научные исследования с последующим выполнением комплекса реабилитационных мероприятий. Причем полномасштабные исследования необходимо проводить не только на полигоне, но и на территории районов, прилегающих к нему.
      Вследствие наступления Каспийского моря оказалась затопленными нефтепромыслы, хозяйственные объекты, коммуникации и др. Более 300 скважин, находящиеся за пределами контрактных территорий стали бесхозными. Из них свыше 150 требуют принятия срочных ликвидационных мер, 78 из которых уже затоплено.
      Освоение углеводородных ресурсов Каспийского моря увеличивает масштаб воздействий на морскую среду, главными из которых являются помехи рыболовству, нарушения на морском дне, нарушения миграции рыб, отчуждение акваторий, повышение мутности воды, технологические, аварийные сбросы, выбросы и разливы при добыче и транспортировке.
      Нефтедобывающими предприятиями не принимаются должные меры по полной утилизации попутного газа, который сжигается в факелах, загрязняя продуктами сгорания окружающую среду. При этом в атмосферу выбрасывается большое количество парниковых газов, оксидов серы и азота. При этом следует учитывать вероятность землетрясений техногенного характера.
      Мелководная шельфовая зона северного и северо-восточного Каспия представляет собой богатый ареал естественного воспроизводства рыб (в т.ч. осетровых) и птиц, основу которого составляет большое разнообразие видов бентосных, планктонных животных и водорослей. Территория шельфовой зоны и дельты рек Волги и Урала с 1974 года объявлена заповедной зоной, но требуется завершить ее зонирование для полного запрета работ на участках с заповедным режимом. На островах северо-восточной части моря находятся основные места обитания каспийского тюленя, а в водно-болотных угодьях обитают водоплавающие птицы, в т.ч. мигранты. Учитывая уникальность экосистемы Каспия, необходимо разработать особые условия хозяйствования с соответствующими экологическими требованиями и стандартами.
      Состояние водных ресурсов республики оценивается общей недостаточностью, продолжающимся их загрязнением и истощением. Ресурсы пресных вод в Казахстане составляют 524 км 3 , из которых на речной сток приходится 100,5 км 3 .
      Разведанные запасы подземных вод (16 км 3 ) представляют сравнительно небольшую часть прогнозных ресурсов - около 27 %. Подземным запасам пресных вод необходимо придать статус стратегического ресурса.
      Объем потребления хозяйственно-питьевых вод снизился в 2002 году вдвое по сравнению с 1995 годом. В расчете на душу населения воды хозяйственно-питьевого назначения приходится в среднем около 150 л/сутки. Сельское население республики потребляет в три раза меньше воды, чем городское.
      Ежегодный объем сброса сточных вод составляет более 5 млрд. м 3 наибольший вклад в него вносят Карагандинская, Южно-Казахстанская, Павлодарская, Мангистауская, Алматинская, Кызылординская области. За последние 3 года отмечается стабилизация объемов загрязненных стоков (без очистки и недостаточно очищенных) на уровне 155 млн. м 3 в год. 
      Из 44 обследованных водных объектов к "чистым" отнесено 9 рек, 2 озера и 2 водохранилища, а к "грязным" и "очень грязным" - 6 рек и 1 водохранилище. Сильно загрязненными остаются воды рек Илек, Нура, Иртыш и Самаркандского водохранилища.
      По данным, приведенным в Государственной программе развития сельских территорий Республики Казахстан на 2004-2010 годы, 637 сельских населенных пунктов страны (8,3 %) используют питьевую воду, не соответствующую нормативам качества (с соленостью выше 1,5 г/л), в т.ч. в 176 из них содержание соли 2-3 г/л. Больше всего таких населенных пунктов в Северо-Казахстанской, Акмолинской, Кызылординской областях.
      Дефицит воды и загрязнение вод негативно влияют на биологические ресурсы, используемые в сельскохозяйственном производстве для получения продовольствия. Располагаясь в речных долинах или вблизи водоемов, сельскохозяйственные угодья используют загрязненную воду, прошедшую промышленные и коммунальные циклы, причем уровень аккумулированных загрязнителей в них возрастает. Продукция, выращенная на загрязненных землях, имеет ограниченные рамки использования и не окупает вложенных затрат.
      В настоящее время в Республике Казахстан из 14 функционируют 4 военно-испытательных полигона и ракетно-космический комплекс "Байконур".
      Известно, что самый большой расход топлива приходится на старт ракеты и проход плотных слоев атмосферы до высот 40-50 км, при этом затрачивается 500-600 тонн топлива, из которых 200 тонн составляет гептил. Процесс горения топлива сопровождается сжиганием кислорода и образованием продуктов распада. Особую опасность для окружающей среды представляют упавшие на землю отделяющиеся части ракетоносителей, разливы высокотоксичного топлива и другие факторы, оказывающие негативное воздействие на окружающую среду. 
      Основное загрязнение атмосферы связано с выбросами от предприятий цветной металлургии, теплоэнергетики, черной металлургии, нефтегазового комплекса и транспорта.
      Наблюдения за состоянием загрязнения атмосферного воздуха проводятся в 19 городах республики. Наибольший уровень загрязнения отмечается в городах Риддере, Шымкенте, Усть-Каменогорске, Караганде, Алматы. Иногда максимальные концентрации загрязняющих веществ превышают ПДК в 10-20 раз (например, в гг. Балхаше, Усть-Каменогорске по диоксиду серы).
      Отмечается положительная тенденция снижения уровня загрязнения атмосферного воздуха в некоторых городах республики. Если в начале 90-х годов индекс загрязнения в городах Усть-Каменогорске и Риддере достигал 35-40 единиц, то сейчас снижен до 12-17. Однако имеет место и обратная тенденция (Атырауская область).
 
        Рис. 2.  Выбросы загрязняющих веществ от стационарных источников, тыс.т.
                            (См. бумажный вариант) 
 
        На графиках рис. 2 и 3 показана динамика валовых выбросов загрязняющих веществ в атмосферный воздух от стационарных и передвижных источников. В целом, при нарастающих темпах производства наблюдается относительная стабилизация суммарных выбросов в атмосферу от стационарных выбросов течение 1995-2003 годов на уровне 2,6-2,7 млн. тонн, от автотранспорта течение 2000-2003 годов на уровне 0,9-1 млн. тонн.
 
        Рис. 3.  Динамика выбросов загрязняющих веществ от автотранспорта, тыс.т.
                               (См. бумажный вариант) 
 
 
                Доля выбросов от передвижных источников в городах имеет тенденцию роста за счет увеличения численности автотранспорта. Особенно негативно влияние эксплуатируемого транспорта старого образца, в котором удельные выбросы загрязняющих веществ отработанных газов значительно превышают удельные выбросы новых моделей автотранспорта, особенно по оксидам углерода.
      Проводимые мероприятия по охране атмосферного воздуха направлены на учет выбросов предприятий и сбор платежей за загрязнение окружающей среды стационарными и передвижными источниками. Однако, эффекта снижения выбросов вредных веществ такими методами не достигается, т.к. стоимость "экологических платежей" предприятий включается в стоимость продукции (отопления, энергии, услуг), за которую, в конечном итоге, платят потребители.
      Механизм использования экологических платежей не предусматривает внедрения чистых технологий на производстве и поддержку экологически-чистых производств и циклов.
      Существенный вклад в загрязнение воздушного бассейна страны вносит трансграничный перенос: например, по предварительным расчетам, выполненным методическим синтезирующим центром города Москвы, доля выпадений серы от собственных источников на территории Казахстана составляет 380 тыс. т/год, а доля принесенных извне - 446 тыс. т/год. В свою очередь, Казахстан поставляет в атмосферу значительные объемы загрязнений, выпадающие на территории соседних стран.
      Около 5 млн. жителей Казахстана проживают в условиях загрязненного атмосферного воздуха, 2 млн. - в условиях крайне высокого уровня загрязнения.
      Казахстанскими учеными разработана модель расчета ущерба, нанесенного здоровью населения вследствии ухудшения экологической ситуации с учетом общих затрат на лечение, диагностику и профилактику патологий населения, средней продолжительности жизни, затрат на выплаты по больничным листам и пенсии инвалидам. По данным Центра охраны здоровья и экопроектирования, потери Казахстана составляют 8355 тенге ($55,7) на каждого жителя в год или 9000 тенге ($60) на одну тонну выбросов в атмосферу. Это означает, что негативный эффект для здоровья населения Казахстана от загрязнения атмосферного воздуха составляет не менее 225 млрд. тенге ($1,5 млрд.) в год.
      В Республике накоплено более 22 млрд. т. отходов производства и потребления. Как известно, при разработке месторождений полезных ископаемых используются только 1-2 преобладающих компонента, что составляет около 3-5% объема добываемого минерального сырья, остальная масса накапливается в виде отходов.
      Суммарные запасы отходов горно-металлургического производства цветных, редких, благородных и радиоактивных металлов уже сопоставимы с запасами соответствующих достаточно крупных месторождений.
      В общей массе отходов 6,7 млрд. т. составляют токсичные, которые являются источниками загрязнения земель, поверхностных и подземных вод, воздушного бассейна. Основные объемы токсичных промышленных твердых отходов накоплены на предприятиях цветной металлургии - свыше 5,2 млрд. т. Такие отходы располагаются в Карагандинской - 29,4 %, Восточно-Казахстанской - 25,7 %, Костанайской - 17%, Павлодарской - 14,6 % областях. В более чем 100 местах хранения сосредоточено порядка 230 млн. т. радиоактивных отходов уранодобывающей отрасли общей активностью более 250 тыс. кюри.
      Ежегодный прирост отходов производства достигает почти 1 млрд. т.
      Выделяется проблема исторических загрязнений, к которым относятся отходы прежней деятельности предприятий нефтегазового комплекса, теплоэнергетики, горнорудной и перерабатывающей промышленности, а также бесхозные в настоящее время объекты: нефтегазовые и гидрогеологические скважины, шахты, рудники (в том числе с радиоактивными отходами), хвостохранилища и накопители сточных вод, военно-испытательные полигоны.
      Ежегодно возрастают примерно на 10-13 млн. м 3 объемы твердых бытовых отходов. Только в г. Алматы ежегодно накапливается около 2 млн. м 3 мусора, из которых перерабатывается 300 тыс. м 3 . В среднем в структуре бытовых отходов около 50 % составляют пищевые отходы, около 26 % - бумага, около 9 % - пластмасса, около 15 % - стекло, текстиль, кожа, металл, керамика, песок и проч.
      Основная масса твердых бытовых отходов, без разделения на компоненты, вывозится и складируется на открытых свалках, 97% которых не соответствует требованиям природоохранного законодательства, их размещение и обустройство осуществлено без проектов и оценки воздействия на окружающую среду. Не более 5 % твердых бытовых отходов в республике подвергается утилизации или сжиганию.
      В настоящее время в областях осуществляется лишь статистический учет промышленных и твердых бытовых отходов. Не ведутся их кадастры. Не имеется точных данных об объемах и о площадях, загрязненных отходами, что требует проведения инвентаризации накопленных отходов.
      Чрезвычайные ситуации природного и техногенного характера, радиоактивное, бактериологическое, химическое загрязнения.
      Одной из основных экологических проблем Казахстана является радиоактивное загрязнение. Его источниками служат:
      отходы неработающих предприятий уранодобывающей и перерабатывающей промышленности - отвалы урановых рудников, самоизливающиеся скважины, хвостохранилища, демонтированное оборудование технологических линий;
      территории, загрязненные в результате испытаний ядерного оружия;
      отходы нефтедобычи и отслужившее нефтяное оборудование;
      отходы ядерных реакторов, отработавшие источники ионизирующего излучения.
      На территории Казахстана находятся шесть крупных ураноносных геологических провинций, множество мелких месторождений и рудопроявлений урана, которые обуславливают повышенный уровень естественной радиоактивности, где сосредоточены также накопленные отходы уранодобывающих предприятий. Значительные площади заражены радионуклидами вследствие проведения ядерных взрывов.
      На 30 % территории Казахстана существует потенциальная возможность повышенного выделения природного радиоактивного газа - радона.
      Проблема химического загрязнения связана с широким распространением химически активных веществ, используемых человеком в процессе хозяйственной деятельности, среди которых особо опасны стойкие органические загрязнения (СОЗ), медленно разлагающиеся в природной среде, обладающие способностью накапливаться в живом организме.
      Значительная часть СОЗ представлена пестицидами, остаточные количества которых сохраняются в почвенном покрове и растительной массе долгие годы. Промышленные СОЗ образуются и используются на предприятиях энергетической, нефтеперерабатывающей и химической промышленности.
      По данным Министерства по чрезвычайным ситуациям в Казахстане за период с 1994 года зарегистрировано свыше 320 тысяч чрезвычайных ситуаций и происшествий природного и техногенного характера, общее число пострадавших составило более 250 тысяч человек, погибших - около 40 тысяч человек. По экспертным оценкам, прямой и косвенный ущерб от чрезвычайных ситуаций ежегодно составляет около 25 миллионов тенге. Крупномасштабные природные и техногенные чрезвычайные ситуации обычно сопровождаются тяжелыми экологическими последствиями. Особенно большой вред наносят лесные пожары.
      Становится очевидным, что остро проявляется проблема оценки заболеваемости населения от качества окружающей среды. Изучение состояния здоровья населения и факторов, влияющих на продолжительность жизни, крайне актуально.
      В целом, современная обстановка в Казахстане характеризуется тем, что кризис, возникший на стыке смен социально-экономических укладов, и экологическая ситуация, накладываясь друг на друга, значительно повлияли на ухудшение условий окружающей среды, особенно в зонах экологического неблагополучия.
      Риски потери здоровья возрастают при проживании в аридных и пустынных регионах, в экологически неблагоприятных зонах, в регионах, расположенных вблизи объектов добычи и переработки минерального сырья, теплоэнергетических станций, полигонов промышленных и бытовых отходов, в крупных промышленных центрах.

                      3.2. Оценка существующей системы
                   управления качеством окружающей среды

      Практическая реализация природоохранных работ сталкивается со многими проблемами, связанными с незавершенностью процесса формирования системы управления качеством окружающей среды. Одной из главных проблем является несовершенство природоохранного законодательства, несмотря на то, что оно состоит из 10 законов и 200 нормативных правовых актов.
      Проблемой также является малая эффективность реализации положений и норм экологического законодательства на практике. Повсеместно отмечается отсутствие эффективного механизма применения положений природоохранного законодательства. Отсутствует система координации выполнения обязательств по международным экологическим соглашениям и конвенциям.
      Система государственного контроля за состоянием окружающей среды и система управления природными ресурсами находятся на стадии формирования и требуют постоянного совершенствования.
      Современное состояние нормативно-методической базы характеризуется бессистемностью, дублированием, а также недостаточностью нормируемых показателей.
      Экологическое нормирование основано на гигиенических нормативах воздействия загрязняющих веществ на организм человека. Требуется разработка экологических и технических нормативов на экосистемной основе, учитывающий воздействие техногенно обусловленных факторов как на человека, так и на окружающую среду, для чего необходимы специальные научные исследования.
      В настоящее время экологическое планирование осуществляется на уровне Правительства, министерств, акиматов и отдельных предприятий. Нередко планы природоохранных мероприятий предприятий копируют пункты предписаний государственных инспекторов, выданных в ходе проверок, что говорит об отсутствии планового подхода к вопросам оздоровления окружающей среды, рациональному природопользованию и, следовательно, - финансированию. Иностранные и отечественные предприятия в своей инвестиционной политике следуют остаточному принципу финансирования природоохранной сферы, т.е. природопользование продолжает иметь явно выраженный потребительский характер.
      Рассредоточенность государственного экологического контроля по различным министерствам и ведомствам, в т.ч. занимающимся хозяйственной деятельностью, обуславливает необходимость координации работы всех контролирующих органов, устранения дублирования, развития экосистемного государственного контроля.
      Пока же эффективность оперативного контроля низка в части правоприменительной практики вследствие слабой материально-технической оснащенности контролирующих структур.
      Совершенствование экономических механизмов охраны окружающей среды является мощным фактором регулирования хозяйственной деятельности по использованию и охране природных ресурсов. В этой области ведется работа по совершенствованию нормативно-методической базы, прорабатываются механизмы целенаправленного использования средств, полученных как плата за загрязнение окружающей среды.
      Повышению эффективности природоохранной деятельности будет способствовать оптимизация разрешительной системы природопользования и экологической экспертизы.
      В настоящее время функционирование различных ведомственных систем мониторинга не обеспечивает в полной мере целостной картины состояния окружающей среды, необходимой для принятия оперативных и эффективных управленческих решений.
      Действующие мониторинговые системы, службы и сети осуществляют в основном наблюдения за загрязнением объектов окружающей среды. Они имеют ведомственное подчинение, разобщены методологически, программно и организационно. Координация их деятельности практически отсутствует, что не позволяет решать тематические природоохранные задачи и информационно поддерживать принятие оперативных управленческих решений. Информационно эти сети не совмещаются. Техническое, математическое и другие виды обеспечения не позволяют обеспечить требуемые номенклатуру, достоверность и точность измерений, необходимую оперативность получения информации и выработки рекомендаций по улучшению экологической обстановки.

                          4.ЦЕЛЬ И ЗАДАЧИ ПРОГРАММЫ

      Поэтапная реализация положений  Концепции экологической безопасности Республики Казахстан на 2004-2015 годы предполагает добиться к 2010 году стабилизации качества окружающей среды. Однако, чтобы стабилизировать экологическую ситуацию, необходима большая подготовительная работа. Поэтому целью настоящей Программы является снижение уровня загрязнения окружающей среды и выработка комплекса мер по его стабилизации.
      Программа ориентирована на проведение комплекса мер по созданию эффективных механизмов и мероприятий, позволяющих замедлить темпы деградации природных систем и стабилизировать экологическую ситуацию.
      Достижение цели Программы будет осуществляться посредством решения следующих задач:
      а) оптимизация системы управления качеством окружающей среды, которая включает:
      совершенствование законодательной базы;
      обеспечение планирования на государственном и местном уровнях;
      создание институциональных основ развития государственного управления охраной окружающей среды;
      совершенствование системы государственного, производственного и общественного контроля;
      развитие системы мониторинга окружающей среды;
      научное обеспечение природоохранных работ на основе системного подхода;
      разработку механизмов межсекторального сотрудничества;
      совершенствование экономических механизмов;
      развитие механизмов социального партнерства;
      совершенствование системы экологического образования;
      развитие международного сотрудничества;
      б) снижение влияния хозяйственной и иной деятельности на окружающую среду и проведение природоохранно-восстановительных работ путем:
      снижения антропогенного воздействия на климат и озоновый слой Земли;
      сохранения биоразнообразия;
      реабилитации зон экологического бедствия, полигонов ракетно-космического и военно-испытательного комплексов;
      предупреждения загрязнения шельфа Каспийского моря и прилегающих территорий;
      предупреждения истощения и загрязнения водных ресурсов, загрязнения воздушного бассейна;
      сокращения объемов накоплений, ликвидации и переработки промышленных и бытовых отходов;
      изучения зависимости уровня заболеваемости населения и качества окружающей среды.

  5. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ И МЕХАНИЗМЫ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ 

      Эффективность реальных действий в решающей степени определяется подготовленностью системы управления, наличием необходимой законодательной и нормативно-методической базы, экономических и финансовых рычагов и стимулов в природоохранной работе, синергизмом механизмов, направленных на комплексное решение социально-эколого-экономических проблем.
      Заявленная цель будет достигнута путем реализации действий, направленных на стабилизацию выбросов загрязняющих веществ в воздушный бассейн, в т.ч. парниковых газов и озоноразрушающих веществ, объемов сбросов загрязнений в водные источники, снижение темпов накопления отходов производства и потребления и др.

  5.1. Оптимизация системы управления
качеством окружающей среды

  5.1.1. Экологизация законодательства

      Необходимо подготовить предложения по научно-обоснованным подходам усовершенствования нормативной правовой базы в части охраны окружающей среды с использованием теории системного анализа.
      Будет продолжена разработка проектов законов, регулирующих правовой статус Каспийского моря, которые обусловлены особым положением региона, где сконцентрировались интересы многих стран, связанных с добычей углеводородного сырья. Законодательные и нормативные правовые акты должны гарантировать экологически приемлемые компромиссы, обеспечивающие безопасность экосистеме и устойчивое воспроизводство биологических ресурсов.
      Разработка, доработка, адаптация и унификация нормативно-методической природоохранной документации с утверждением экологических и технических нормативов и порядком их установления будет проведена в течение 2005-2007 годов.

  5.1.2 Экологизация экономики

      Разработка методов эколого-экономической оценки с определением стоимости природных объектов и экономической эффективности природоохранных мероприятий будет способствовать развитию действенных экономических механизмов в области охраны окружающей среды и природопользования наряду с механизмами ограничений и запретов.
      Внедрение экологических требований и критериев и согласование всех разрабатываемых государственных, отраслевых и региональных программ - основное условие экологизации экономики. Экологические требования и критерии должны закладываться на стадии разработки программ и корректироваться в процессе прохождения обязательной экологической экспертизы.
      Оптимизация разрешительной системы природопользования и экологической экспертизы с учетом международного опыта будет проводиться планомерно и последовательно. Разрешительная система вводится в практику природоохранной работы путем обоснованной оценки воздействий на окружающую среду каждого объекта с учетом фонового уровня экологической ситуации и возможных последствий вредного воздействия на здоровье населения и окружающую среду.
      Создание эффективной модели государственного контроля, способствующей снижению негативных антропогенных воздействий на окружающую среду основано на принципах экосистемного подхода. Природные объекты при этом рассматриваются в качестве целостных систем, обладающих сложными внутренними и внешними связями.
      Будут подготовлены предложения по информационному сопровождению Программы охраны окружающей среды и научному обеспечению перехода на международные экологические стандарты ИСО 14000 с целью гармонизации казахстанских стандартов в области охраны окружающей среды с международными, разработаны методические указания по обеспечению такого перехода, что особенно необходимо и востребовано в связи с проводимыми мероприятиями по вступлению Казахстана во Всемирную торговую организацию (ВТО).
      Исследования по разработке экологически эффективных и ресурсосберегающих технологий, производств, видов сырья, материалов, продукции и оборудования имеют целью найти наиболее эффективные экологически и экономически целесообразные решения в области специфических ресурсосберегающих технологий.
      Разработка и внедрение системы индикаторов и показателей в области охраны окружающей среды в практику социально-экономического планирования и государственную статистику позволит получать объективную количественную оценку состояния окружающей среды, отслеживать направленность и темпы его динамики для использования в области планирования, принятия административных решений.
      Необходимо обеспечение лабораторным оборудованием, служебным помещением и форменным обмундированием работников областных управлений охраны окружающей среды, приобретение специализированного морского судна для ведения гидрометрических и гидрохимических работ, что позволит повысить качество контрольно-инспекционной работы, а также возможность доказательства ущерба, наносимого экосистемам и здоровью населения в случаях нарушения природоохранного законодательства.
       Сноска. Подраздел 5.1.2. с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  5.1.3. Экологизация общества

      Создание информационной системы охраны окружающей среды и обеспечение доступа к экологической информации широкого круга граждан отвечает задачам реализации обязательств, взятых Республикой Казахстан при подписании и ратификации  Конвенции о доступе к информации, участии общественности в процессе принятия решений и доступе к правосудию по вопросам, касающимся окружающей среды.
      Будут разработаны механизмы внедрения инноваций по экологическому образованию в государственную систему среднего образования Республики Казахстан.
      Разработаны предложения по внедрению образовательных программ по экологической безопасности.
      Обеспечение развития системы экологического просвещения и пропаганды предполагает организацию работ по обновлению и созданию информационно-просветительских материалов. Оно включает пропаганду экологических знаний для широких слоев населения, формирование экологической культуры путем выпуска брошюр, информационных листков, научно-популярной литературы, календарей, открыток, буклетов, почтовых марок и значков с описанием и красочным изображением уникальных видов флоры и фауны страны, требующих особых мер охраны, организация теле-, радиопередач.
      Поддержка периодических изданий экологического содержания вызвана необходимостью более широкого освещения в средствах массовой информации (СМИ) экологических проблем, состояния экологических ситуаций, природоохранных действий и достижений.

  5.1.4. Развитие системы мониторинга окружающей среды

       Для развития системы мониторинга окружающей среды Республики Казахстан необходимо проводить работу по следующим основным направлениям:
      совершенствование нормативной правовой базы и научно-методической базы мониторинга окружающей среды;
      развитие и техническое перевооружение государственной сети наблюдений за состоянием окружающей среды, включая сеть аналитических лабораторий;
      развитие информационно-технологической и телекоммуникационной системы мониторинга окружающей среды.
      Нормативное правовое и научно-методическое обеспечение, которые включают в себя организационное, правовое и нормативное обеспечение.
      Организационное обеспечение мониторинга окружающей среды направлено на оптимизацию структуры управления, обеспечивающую минимизацию затрат при полном и эффективном выполнении задач мониторинга, и реализуется путем выпуска и внедрения нормативных и директивных документов.
      В соответствии с законодательством необходимо обеспечить функционирование и дальнейшее развитие Единой государственной системы мониторинга окружающей среды и природных ресурсов, которая должна обеспечивать обмен информацией между различными государственными органами. Для этого необходимо создание центра экологического мониторинга окружающей среды Республики Казахстан, а также региональных центров экологии Каспийского моря и Приаралья.
      Правовое обеспечение предусматривает разработку и принятие в установленном порядке законодательных и нормативных правовых актов, регламентирующих статус мониторинга окружающей среды.
      Нормативное обеспечение предусматривает разработку и установление нормативов, определяющих состояние окружающей среды, норм антропогенного воздействия на нее, норм экологической безопасности, которые являются основой для выполнения работ по оценке и прогнозированию состояния окружающей среды, выработке и принятию управленческих решений в природоохранной деятельности.
      Эффективность проведения на территории Республики Казахстан непрерывных наблюдений за изменением состояния окружающей среды, включая метеорологические, климатические, аэрологические, гидрологические, агрометеорологические, во многом зависит от оснащенности наблюдательной сети современными средствами измерения.
      Планируемые мероприятия предусматривают:
      оптимизацию государственной сети метеорологических и аэрологических наблюдений с учетом возможности получения таких данных, как спутниковая продукция и т.д.;
      развитие и модернизацию государственной гидрологической сети с учетом современных требований, особенно в части организации наблюдений на трансграничных реках и водных объектах, находящихся в особо охраняемых территориях;
      модернизацию действующих и создание новых пунктов наблюдений за состоянием и загрязнением основных компонентов окружающей среды (атмосферный воздух и атмосферные осадки, поверхностные воды и почвы, радиационное состояние), а также аналитических лабораторий;
      внедрение на сети гидрометеорологических станций и постов автоматизированных и мобильных средств наблюдений;
      разработку новых методов и технологий наблюдений за состоянием атмосферы, поверхностных вод, морской среды, почв, сельскохозяйственных культур и пастбищной растительности, трансграничного переноса загрязняющих веществ;
      проведение ремонтно-восстановительных работ на пунктах, имеющих износ свыше 80 %, - реконструкция и восстановление служебных зданий, метеорологических площадок, гидрологических постов, вспомогательных сооружений, коммуникационного и силового оборудования;
      развитие и расширение сети постов мониторинга окружающей среды и оснащение аналитических лабораторий на территориальном уровне стационарными и мобильными (передвижными) средствами наблюдений и измерений;
      обеспечение ведение мониторинга окружающей среды на Северном Каспии, на территориях, подверженных воздействию ракетно-космической деятельности, а также в бассейнах озера Балхаш, реки Нуры, в Щучинско-Боровской курортной зоне, на территории специальной экономической зоны "Морпорт "Актау", аэродинамической ситуации города Алматы и аэрокосмического мониторинга.
      Развитие информационно-технологической и телекоммуникационной системы планируется проводить в рамках республиканского центра сбора и обработки информации, на основе технического развития территориальных информационно-аналитических центров мониторинга окружающей среды и развития информационных систем мониторинга окружающей среды, а также путем организации связи на государственной наблюдательной сети мониторинга окружающей среды.
       Сноска. Подраздел 5.1.4. с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  5.1.5. Научное обеспечение охраны окружающей среды

      Создание и обеспечение деятельности специализированных научно-аналитических центров на базе научно-исследовательских институтов и высших учебных заведений по проблемам: биоразнообразия, опустынивания и реабилитации земель, очистки сточных вод, охраны атмосферного воздуха, управления отходами, гидрогеоэкологии, экологического законодательства будет направлено на улучшение и упорядочение научно-аналитической работы в области охраны окружающей среды и природопользования, обеспечение системы управления качеством окружающей среды для принятия стратегических и оперативных решений.
      Оценка экологических рисков территорий хозяйственного освоения Казахстана предполагает разработку теоретических и методических подходов по их оценке и управлению. Работа будет включать оценку вероятности возникновения экологической ситуации с определением уровня экологической опасности, оценку прогнозируемого воздействия на окружающую среду с выявлением количественных и качественных параметров экологического риска, составление серии специализированных карт, отражающих различные аспекты экологического риска.
      Подготовка ежегодного национального доклада о состоянии окружающей среды Республики Казахстан обеспечит государственные органы управления, научные, общественные организации и население объективной информацией о состоянии качества и охраны окружающей среды.
      Работы по составлению и подготовке к изданию экологического атласа Республики Казахстан начаты в 2004 году и должны завершиться в 2007 году. Организованы исследования по разработке и созданию электронного атласа Республики Казахстан.
      Комплексное обследование экологического состояния городов Казахстана с целью создания экологических паспортов, позволяющих получить комплекс данных, выраженных через систему показателей, отражающих уровень использования урбанизированной территории природных ресурсов и степень его воздействия на окружающую среду.
      Для информационной, научной и методической поддержки работы Совета по устойчивому развитию Республики Казахстан необходимо создать центр экологически устойчивого развития с расположением в Щучинско-Боровской курортной зоне. Будут проведены комплексные экологические исследования на указанной территории для определения путей ее устойчивого развития.
      В целях комплексного решения проблем Щучинско-Боровской природной зоны необходима разработка постоянно действующей экологической модели и научно-обоснованные рекомендации по очистке хозяйственно-бытовых сточных вод хозяйствующих субъектов с целью охраны окружающей среды от загрязнения.
      Необходимо подготовить предложения по разработке научных основ управления экологической безопасностью урбанизированных территорий Республики Казахстан, включающие особенности, критерии и уровни управления.
      Создание научной базы мониторинга окружающей среды, гарантирующей полноту и корректность выполнения задач, которые стоят перед системой мониторинга окружающей среды, должно решать проблемы комплексности работ, определять возможность и границы Применения методов, средств, алгоритмов и программ, используемых для наблюдения, оценки, прогноза состояния окружающей среды и разработки вариантов управленческих решений. Оно реализуется путем организации и проведения научных исследований, формирующих принципы и правила выполнения конкретных работ.
      Для решения проблем трансграничного характера необходимо исследовать экологическое состояние приграничных районов Казахстана.
       Сноска. Подраздел 5.1.5. с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  5.1.6. Расширение международного сотрудничества

       Казахстан как полноправный член ООН на основе партнерства старается использовать международное сотрудничество для проведения эффективной экологической политики.
      Дальнейшее расширение международного сотрудничества в области охраны окружающей среды предусматривает:
      проведение анализа законодательства Республики Казахстан в области охраны окружающей среды и норм международного права в рамках обязательств по международным договорам и соглашениям, обеспечение максимального сближения законодательства со странами Европейского Союза;
      продолжение разработки правовых механизмов реализации природоохранных международных конвенций в Казахстане;
      подготовку предложения по разработке научно-методических основ формирования "Локальных Повесток Дня на 21 век";
      оценку состояния и подготовку национальных отчетов по реализации международных конвенций, ратифицированных Республикой Казахстан;
      участие в программах Всемирной Метеорологической Организации и мероприятиях Каспийской экологической программы в части мониторинга окружающей среды.

  5.2. Снижение воздействия хозяйственной и
иной деятельности на окружающую среду,
восстановление и реабилитация экосистем
 

    5.2.1. Предупреждение изменения климата

      Оценка современного и будущего состояния климата Казахстана и его последствий для устойчивого развития и экологической безопасности связано с глобальными процессами потепления. Согласно моделям современной эволюции климата, в Казахстане следует ожидать дальнейшее изменение температуры воздуха, что может вызвать смещение природных зон и определить процессы деградации земель и опустынивания. При таком характере изменения климата негативные последствия могут быть более значительными, чем позитивные. Разработка и проведение своевременных адаптационных мероприятий к предстоящему изменению климата является весьма актуальной задачей, определенной также подписанием Киотского протокола.
      Проведение ежегодной инвентаризации выбросов/стоков парниковых газов в Республике Казахстан позволит изучать зависимости между их объемами и изменением погодно-климатических явлений.
      С целью координации проведения этих работ необходимо создание Центра изменения климата и озона на базе РГП "Казахский научно-исследовательский институт экологии и климата".

  5.2.2. Изучение и предупреждение
разрушения озонового слоя

      Исследования по изучению динамики состояния озонового слоя над Казахстаном и разработка мер по предупреждению негативных последствий влияния на него вызваны необходимостью предупреждения процессов его разрушения, угрожающих экологической безопасности живой материи. Действия предложены в качестве выполнения обязательств Казахстана по защите озонового слоя как Стороны Монреальского протокола.
      Проведение ежегодной инвентаризации озоноразрушающих веществ обусловлено выполнением обязательств постепенного сокращения их потребления и изъятия из использования.
      Оценка влияния изменения озонового слоя на погоду и климат Казахстана определяется необходимостью совершенствования научного обеспечения экологической безопасности путем выявления зависимости погодно-климатических условий от эволюции озонового слоя. 
Предусмотрена разработка прогноза ожидаемых изменений климата от состояния озонового экрана, а также районирование территории Казахстана по основным показателям воздействия озона на погоду и климат.

  5.2.3. Сохранение биоразнообразия

      Проведение работ по включению особо охраняемых природных территорий страны в список Всемирного природного наследия ЮНЕСКО включает их изучение с точки зрения соответствия международным требованиям к подобным объектам, совершенствование системы строгой охраны.
      Выявление влияния объектов Карачаганакского нефтегазоконденсатного месторождения на почвенно-растительный покров и животный мир - весьма актуально для Западного Казахстана, где отчетливо проявляются деградационные процессы, связанные со стремительно развивающейся нефтегазодобывающей отраслью. Полученные результаты будут использованы в регионах с аналогичной природной и экологической ситуацией.
      Для проведения оценки прибрежно-водных и водных экосистем Западного Казахстана необходимо провести инвентаризацию флоры и фауны, выявление основных гомеостатических параметров водоемов, выдачу научно-практических рекомендаций по целенаправленному использованию этих территорий.
      С целью сохранения биоразнообразия необходима оценка подверженности территорий Казахстана процессам опустынивания, проведение научной оценки возможностей создания оазисных систем в пустынных районах Казахстана, разработка системы наблюдения атмосферной и почвенной засух.
      Для проведения оценки природного риска зернопроизводства в Северном Казахстане предусматривается разработать систему мониторинга на базе геоинформационных систем атмосферной и почвенной засух.
      В целях улучшения экологического состояния Баянаульского государственного национального природного парка необходимо проведение ландшафтных исследований территории парка, изучения пирогенных смен растительности на месте основных гарей, проведение исследований по обеспечению устойчивого развития природного парка.
       Сноска. Подраздел 5.2.3. с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  5.2.4. Охрана окружающей среды Каспийского моря

      Разработка нормативных правовых актов по охране биоресурсов Каспийского моря, в том числе, методических указаний по определению ущерба, наносимого рыбным запасам при проведении нефтяных операций и в результате аварийных разливов нефти, а также по определению объема разлившихся на водной поверхности нефтепродуктов, рассматривается как первостепенное природоохранное мероприятие региона.
      Оценка и прогноз экологического состояния территории Северо-Восточного Прикаспия в связи с подъемом уровня моря включает изучение современной экологической обстановки прибрежной зоны Каспийского моря в пределах Атырауской области с учетом интенсивной разработки месторождений углеводородного сырья на основе гидродинамической и воднобалансовой моделей.
      В целях определения оптимальных режимов хозяйственного использования и охраны шельфа и побережья казахстанского Прикаспия на основе оценки экологического состояния природно-хозяйственных систем необходимо провести функциональное зонирование региона. Оценка негативного влияния нефтегазовой деятельности на биологические ресурсы Каспийского бассейна ориентирована на разработку мероприятий по его снижению.
       Сноска. Подраздел 5.2.4. с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  5.2.5. Дефицит, загрязнение и истощение водных ресурсов

      Проведение анализа состояния, охраны и использования поверхностных водных ресурсов Республики Казахстан включает ведение государственного водного кадастра "Поверхностные воды" и предусматривает разработку методики оценки ежегодных ресурсов речного стока для отдельных водохозяйственных бассейнов, а также для страны в целом, сбор данных о водопотреблении в бассейнах основных рек, разработку технологии подготовки к выпуску бюллетеня ежегодных водных ресурсов речного стока Казахстана.
      Необходимо подготовить предложения по анализу состояния гляциосферы как основы экологически устойчивого использования природных ресурсов горных территорий, что выглядит актуальным в свете направленного процесса таяния ледникового покрова Земли.
      Оценка антропогенных воздействий на ресурсы речного стока бассейна Иртыша и озера Балхаш связана с необходимостью рационального регулирования водопотребления с учетом развития экономики прилегающих территорий.
      Разработка комплексного экологического мониторинга ресурсного потенциала подземных и поверхностных вод Или-Балхашского региона на основе ГИС-технологий, методики целевых функций и комплексных моделей позволит создать научно-обоснованную систему управления ресурсами подземных и поверхностных вод рассматриваемой территории. Необходимо на примере малых рек Иле-Балхашского бассейна изучить экологическое состояние малых рек и обеспечение их экологической безопасности путем рационального использования стока и их охраны.
      Изучение состояния накопителей сточных вод с оценкой их влияния на состояние окружающей среды ориентировано на решение сложной проблемы по предупреждению загрязнения окружающей среды и чрезвычайных ситуаций, связанных с возможным переполнением накопителей.
      Реализация инвестиционных проектов по строительству очистных сооружений и существующих инженерных сетей городов и населенных пунктов страны позволит повысить санитарно-эпидемиологическое благополучие населения Казахстана.
      Необходимо подготовить предложения по выработке нормативов предельно допустимых вредных воздействий и целевых показателей состояния вод с учетом современных требований качества водных ресурсов.
      В целях очистки сточных вод и предупреждения загрязнения водных ресурсов необходимо внести предложения по реализации проекта по защите р.Илек в Актюбинской области от загрязнений шестивалентным хромом и бором. Проведение изыскательных работ по защите реки Илек от загрязнений бором и шестивалентным хромом позволит выделить первоочередные объекты (приоритеты) при реализации проекта.
       Сноска. Подраздел 5.2.5. с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  5.2.6. Исторические загрязнения

      С целью учета источников загрязнений окружающей среды, появившихся в результате многолетней деятельности ныне не действующих промышленных предприятий необходимо подготовить предложения по оценке влияния исторических загрязнений на окружающую среду.
      В целях исключения возникновения новых загрязнений необходимо внедрение правовых, экономических и иных механизмов, обязательных для хозяйствующих субъектов.
      Кроме того, в целях восстановления и реабилитации окружающей среды необходимо подготовить предложения по ликвидации загрязнения подземных вод авиакеросином в г. Семипалатинске.

  5.2.7. Воздействие ракетно-космического и 
военно-испытательного комплексов

      Научные исследования по комплексному обследованию территорий военно-испытательных полигонов посвящены решению проблемы оценки степени опасности техногенных и природных факторов на здоровье населения, а также разработке научно обоснованных рекомендаций по возможному хозяйственному использованию этих земель.

  5.2.8. Загрязнение воздушного бассейна

      Наблюдающееся в последние годы снижение выбросов в атмосферу практически не привело к существенному изменению качества атмосферного воздуха в стране и требует проведения мероприятий по его оздоровлению, особенно касающихся урбанизированных территорий с развитой промышленно-транспортной инфраструктурой, включая:
      оценку уровня техногенного загрязнения воздушного бассейна Республики Казахстан и разработку мероприятий по его оздоровлению;
      создание информационной модели системы управления экологической безопасности теплоэлектроцентрали (ТЭЦ) для снижения выбросов в окружающую среду;
      разработку предложений по созданию электронной модели управления качеством атмосферного воздуха урбанизированных территорий Республики Казахстан, создание и внедрение ее в г.г. Астана и Алматы;
      исследование воздействия ветропесчаного потока с открытых карьеров, отвалов и хвостохранилищ предприятий промышленности в разрезе отраслей и регионов на организм человека и окружающую среду;
      разработку и осуществление мероприятий по улучшению экологической ситуации наиболее загрязненных промышленных центров республики - в городах Усть-Каменогорске, Караганде, Атырау, Шымкенте, Петропавловске, Павлодаре, Риддере, Костанае на основе комплексной оценки.
       Сноска. Подраздел 5.2.8. с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  5.2.9. Радиоактивное загрязнение

      Для обеспечения экологической безопасности населения необходимо подготовить предложения по изучению состояния хранения и консервации радиоактивных отходов, а также их влияние на состояние окружающей среды в Республике Казахстан. Провести исследования с целью определения источников образования радиоактивных отходов и их классификации для последующего создания кадастра радиационно-опасных объектов на территории Республики Казахстан.
      Подготовить предложения по оценке влияния радиационного загрязнения на состояние окружающей среды и здоровье населения.
      Проведение изучения отрицательного воздействия естественной радиоактивности (радона) на здоровье населения вызвано широким развитием гранитоидов на территории страны и необходимостью выявления наиболее опасных селитебных зон с повышенной эманацией радона, угрожающей здоровью человека.
      Исследование радиационной и санитарно-гигиенической обстановки в уранодобывающих регионах Северного и Южного Казахстана имеет целью выявить причинно-следственные связи между экологическими условиями уранодобывающих регионов и состоянием здоровья населения на разных уровнях, разработать методы очищения открытых водоемов и почвы, загрязненных радиоактивными отходами уранодобывающих предприятий.
      Будут разработаны и внедрены технологии водного мониторинга на границах и территориях, прилегающих к местам проведения мирных подземных ядерных взрывов.
       Сноска. Подраздел 5.2.9. с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  5.2.10. Химическое загрязнение

      Существует необходимость подготовки предложений по экологической оценке территорий, подверженных химическому загрязнению, а также по контролю, мониторингу и управлению стойкими органическими загрязнителями. Будут проведены экологическая оценка территорий, загрязненных полихлордифенилами, и исследования экологически безопасного разложения отходов, содержащих полихлордифенилы.
      В целях предотвращения химического загрязнения будут разработаны и внедрены технологии мониторинга ртутного загрязнения территорий и организовано ведение мониторинга воздействия на окружающую среду производства, получения, хранения и утилизации серы.
      Будет проведена комплексная оценка загрязнения окружающей среды свинцом и разработана система мониторинга и реабилитации загрязненных территорий.
       Сноска. Подраздел 5.2.10. с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  5.2.11. Промышленные и бытовые отходы

      Проведение научно-технической оценки техногенных отходов и путей их утилизации в Республике Казахстан диктуется отсутствием государственной системы управления отходами, включающей мониторинг, хранение, переработку и утилизацию промышленных и бытовых отходов.
      Создание научно-информационного Центра экологически безопасного обращения с отходами производства и базы данных по отходам производства и потребления предполагает предоставление возможности выбора хозяйствующим субъектам безопасных технологий хранения, обезвреживания, переработки и утилизации отходов производства и потребления.
      В целях упорядочения процессов безопасного накопления, хранения, переработки и использования промышленных токсичных отходов необходимо подготовить предложения по проектированию полигонов по складированию и захоронению промышленных токсичных отходов в Актюбинской, Жамбылской, Западно-Казахстанской, Северо-Казахстанской, Костанайской областях.
      Также необходимо подготовить предложения по переработке и вторичному использованию твердых бытовых отходов и по упорядочению контроля за сбором, хранением и утилизацией ртутьсодержащих приборов и изделий, и созданию Государственного кадастра отходов..
       Сноска. Подраздел 5.2.11. с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  5.2.12. Чрезвычайные ситуации природного и
     техногенного характера

      Разработка методов активного воздействия на характеристики селей гляциального и дождевого генезиса включает научное обоснование методик предотвращения формирования озер моренно-ледниковых комплексов, методик превентивного опорожнения селеопасных водоемов, мелиорации стартовых зон селей дождевого генезиса.
      Изучение и оценка опасных геологических процессов предгорных районов г. Алматы для разработки мероприятий по предупреждению экологических чрезвычайных ситуаций.
      Разработка нормативно-правовых документов и методических рекомендаций по защите окружающей среды от газов техногенного характера.
       Сноска. Подраздел 5.2.12. с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  5.2.13. Установление связи между заболеваниями
людей и качеством окружающей среды

      Для установления причинно-следственных связей заболевания населения и состояния окружающей среды необходимо выполнить ряд наиболее важных исследований:
      выявить факторы риска и снижение их влияния на окружающую среду и здоровье населения;
      провести комплексные экологические исследования территории и здоровья населения Северо-Казахстанской и Восточно-Казахстанской областей для установления причин аномально высокого уровня возникновения онкопатологий, имеющих устойчивую тенденцию роста, а также в районах Западно-Казахстанского региона и Южно-Казахстанской области, разработать для региона озера Арал экологические методы оздоровления населения..
       Сноска. Подраздел 5.2.13. с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  6. НЕОБХОДИМЫЕ РЕСУРСЫ И ИСТОЧНИКИ ИХ ФИНАНСИРОВАНИЯ

      Финансирование будет осуществляться в пределах средств, предусмотренных республиканским бюджетом и международных грантов.
      Всего предусматривается выделение средств из республиканского бюджета в размере 10185,7 млн. тенге, в том числе:
      2005 год - 3703,3 млн. тенге;
      2006 год - 1341,8* млн. тенге;
      2007 год - 5140,6 млн. тенге.
      Примечание: * - объемы финансирования будут уточняться при формировании бюджета на соответствующий год.
       Сноска. Раздел 6 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

  7. ОЖИДАЕМЫЕ РЕЗУЛЬТАТЫ ОТ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

      Реализация Программы позволит при прогнозируемом росте производства отработать и апробировать механизмы управления качеством окружающей среды, замедлить темпы ее деградации, стабилизировать отдельные наиболее опасные процессы и тенденции.
      В области оптимизации системы управления качеством окружающей среды будет выполнено следующее:
      в 2005 году:
      обеспечена разно уровневая и межотраслевая координация планирования природоохранных мероприятий;
      сформирована соответствующая институциональная база управления охраной окружающей среды;
      в 2006 году: 
      упорядочена законодательная база;
      проведена модернизация системы государственного контроля с пересмотром и разработкой экологических требований и стандартов;
      обеспечено развитие международного сотрудничества;
      в 2007 году:
      разработана нормативно-методическая документация;
      обеспечено научно-техническое обоснование работ в сфере охраны окружающей среды;
      отработаны и апробированы эффективные экономические механизмы стимулирования природоохранной деятельности;
      обеспечено развитие системы мониторинга окружающей среды;
      усовершенствованы системы непрерывного экологического образования, воспитания и просвещения.
      В области снижения воздействия хозяйственной и иной деятельности на окружающую среду, восстановления и реабилитации экосистем будет обеспечено в 2007 году:
      сохранение суммарных выбросов в атмосферу на уровне 3,6-3,7 млн. тонн, при снижении его в наиболее загрязненных крупных городах и промышленных центрах;
      сохранение объемов сбросов загрязненных стоков на уровне 155-156 млн. куб. м/год при наращивании темпов производства;
      доведение объемов переработки отходов производства и потребления до уровня 10 % их ежегодного накопления.
      В результате реализации комплекса мероприятий, предложенных настоящей Программой, будут созданы условия для решения задач по стабилизации качества окружающей среды, и соответственно, могут быть сняты реальные и потенциальные угрозы дальнейшего ухудшения экологической ситуации и здоровью населения Республики Казахстан.

  8. План мероприятий по реализации Программы

       Сноска. Раздел 8 в редакции постановления Правительства РК от 20 марта 2007 года N  223 .

N
п/п

Мероприятие

Форма
завершения

Ответст-
венные за
исполнение

Срок
испол-
нения

Предпо-
лагаемые
расходы
(млн.
тенге)

Источ-
ники
финан-
сиро-
вания

1

2

3

4

5

6

7


1. Оптимизация системы управления качеством
охраны окружающей среды

1.1. Экологизация законодательства

1.1.1

Подготовить пред-
ложения по научно-
обоснованным под-
ходам усовершенст-
вования нормативной
правовой базы в
части охраны
окружающей среды
с использованием
теории системного
анализа

Предложе-
ния в МООС

МСХ, МЭМР

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


1.1.2

Разработать эколо-
гические нормативы
и требования

Приказы
МООС

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 40,0
2007 г.
- 40,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.1.3

Разработать
нормативно-правовые
акты по охране био-
ресурсов Каспийско-
го моря, в том
числе методические
указания определе-
ния ущерба, наноси-
мого Каспийскому
морю (прежде всего,
рыбным запасам) при
проведении нефтяных
операций и в резу-
льтате аварийных
разливов нефти

Приказы
МСХ

МСХ,
МООС

IV
квартал
2007
года

2007 г.
- 2,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет


1.2. Экологизация экономики

1.2.1

Разработать методы
эколого-экономичес-
кой оценки природ-
ных объектов и эко-
номической эффек-
тивности природо-
охранных мероприя-
тий

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 3,5
2006 г.
- 3,7
2007 г.
- 3,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.2.2

Проводить экологи-
ческую экспертизу
программ, планов,
проектов норматив-
ных правовых актов
и других материалов

Заключения
государст-
венной
экологи-
ческой
экспертизы

МООС

По мере
поступ-
ления

2005 г.
- 10,9
2006 г.
- 11,5
2007 г.
- 7,2

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.2.3

Постоянно совершен-
ствовать научно
обоснованные подхо-
ды оптимизации раз-
решительной системы
природопользования
и экологической
экспертизы

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 3,0
2006 г.
- 3,1
2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.2.4

Разработать научно-
практическую модель
государственного
контроля охраны
окружающей среды
в пределах компе-
тенции МООС

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 3,0
2006 г.
- 3,1
2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.2.5

Подготовить предло-
жения по информа-
ционному сопровож-
дению охраны окру-
жающей среды на
основе геоинформа-
ционных технологий

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


1.2.6

Подготовить предло-
жения по научному
обеспечению перехо-
да на международные
экологические стан-
дарты ИСО 14000

Предложения
в МООС

МИТ

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


1.2.7

Провести исследова-
ния по разработке
экологически эффек-
тивных и ресурсо-
сберегающих техно-
логий, производств,
видов сырья, мате-
риалов, продукции
и оборудования

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 15,0
2006 г.
- 15,7
2007 г.
- 10,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.2.8

Разработать и апро-
бировать научно
обоснованные инди-
каторы и показатели
в области охраны
окружающей среды,
а также научно-
методологические
основы определения
пределов устойчи-
вости и экологичес-
кой емкости
природных систем

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 3,0
2006 г.
- 3,1
2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.2.9

Осуществить обеспе-
чение лабораторным
оборудованием и
форменным обмунди-
рованием террито-
риальных управлений
Министерства охраны
окружающей среды

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 300,2
2007 г.
- 319,1

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.2.10

Подготовить предло-
жения по обеспече-
нию территориальных
управлений охраны
окружающей среды
служебными помеще-
ниями

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


1.2.11

Разработать методи-
ческие указания
научного перехода
на международные
экологические стан-
дарты ИСО 14000

Приказ
МООС

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 1,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет


1.3. Экологизация общества

1.3.1

Создать Единую
информационную
систему охраны
окружающей среды
на основе современ-
ных технических
возможностей

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МЗ, МСХ,
АЗР,
акиматы
областей

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 41,0
2006 г.
- 45,1
2007 г.
- 466,6

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.3.2

Подготовить предло-
жения по внедрению
инновации по эколо-
гическому образова-
нию в государствен-
ную систему сред-
него образования
Республики Казах-
стан

Предложения
в МООС

МОН

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


1.3.3

Внести предложения
по внедрению
образовательных
программ по
экологической
безопасности

Предложения
в МООС

МОН

II
квартал
2005
года
 

Не тре-
буются


1.3.4

Обеспечить освеще-
ние и пропаганду в
средствах массовой
информации вопросов
экологии

Информация
в МООС

МКИ,
МООС

10 фев-
раля
2006
года
 

2005 г.
- 77,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.3.5

Подготовить предло-
жения по созданию
периодических изда-
ний экологического
содержания на
бумажных и элект-
ронных носителях

Предложения в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года
 

Не тре-
буются



1.4. Развитие системы мониторинга окружающей среды

1.4.1

Обеспечить
проведение
гидрометеорологи-
ческого мониторинга

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2005 г.
- 857,6
2006 г.
- 900,5
2007 г.
- 1401,6

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.2

Произвести текущий
ремонт на сущест-
вующих гидрометео-
рологических стан-
циях и постах

Информация в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 80,4
2007 г.
- 33,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.3

Подготовить предло-
жения по обеспече-
нию служебными
зданиями областные
центры гидрометео-
рологии (ЦГМ).

Предложения в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


1.4.4

Организовать новые
пункты наблюдений
в соответствии с
требованиями Все-
мирной метеорологи-
ческой организации
метеорологические:
в 2005 году - 3
станции
в 2007 году - 2
станции

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2005 г.
- 21,5
2007 г.
- 36,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

гидрологические:
в 2005 году - 20
постов
в 2007 году - 10
постов

2005 г.
- 121,7
2007 г.
- 146,9

1.4.5

Произвести текущий
ремонт
в 2005 году - 12
химических
лабораторий
в 2007 году - 7
химических
лабораторий

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 18,4
2007 г.
- 11,0
 

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.6

Осуществить перенос
пунктов наблюдений
с целью получения
репрезентативных
наблюдений:
в 2005 году - 4
метеостанции (МС),
2 гидропоста (ГП);
в 2007 году - 4 МС,
1 ГП

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2005 г.
- 14,4
2007 г.
- 25,6

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.7

Приобрести 14 еди-
ниц спецавтотранс-
порта с лаборатор-
ным оборудованием
для маршрутных аг-
рометеорологических
наблюдений в 2005
году;
в 2007 году - 14
единиц

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2005 г.
- 29,7
2007 г.
- 16,3

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.8

Организовать агро-
метеорологические
пункты наблюдения:
в 2005 году - 5
станций (Сарканд,
Кызан, Чингирлау,
Золотая нива,
Шиен);
в 2007 году - 50
станций

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2005 г.
- 4,0
2007 г.
- 24,8

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.9

Обеспечить аэроло-
гические станции
радиолокационными
системами темпера-
турно-ветрового
зондирования:
в 2005 году - 1
система (город
Кызылорда)

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
февраля
2006
года

2005 г.
- 21,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.10

Приобрести элект-
ронно-цифровые
барометры БРС для
замены ртутных
барометров 1 класса
вредности:
в 2005 году - 25
БРС;
в 2007 году - 50
БРС

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан
 

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 8,8
2007 г.
- 12,9

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.11

Приобрести и заме-
нить на радирующих
станциях и постах
устаревшие радио-
станции на радио-
станции нового типа
с пакетной переда-
чей данных:
в 2005 году - 17
радиостанций с
комплектом радио-
мачт; в 2007 году
- 10 радиостанций

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 10,8
2007 г.
- 4,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.12

Приобрести и заме-
нить флюгеры Вильда
для измерения ско-
рости и направления
ветра на анеморум-
бометры (М-63-М):
в 2005 году - 30
станций;
в 2007 году - 30
станций

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 8,2
2007 г.
- 7,7

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.13

Приобрести 6 комп-
лектов портативных
поверочных комплек-
сов для поверки
электронных баро-
метров в 2005
году; 2 комплекта
в 2007 году

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 4,9
2007 г.
- 2,3

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.14

Приобрести и уста-
новить автоматичес-
кие метеорологичес-
кие станции с авто-
матизированным ра-
бочим местом техни-
ка-метеоролога:
в 2005 году - 4
станции (города
Актобе, Кызылорда,
Уральск, Шымкент);
в 2007 году - 7
станций

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 18,0
2007 г.
- 69,7

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.15

Приобрести и произ-
вести установку
комплектов испаро-
меров ГГИ-3000:
в 2005 году- 11
гидропостов;

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
2006
года

2005 г.
- 2,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.16

Приобрести для
гидрологических
постов:
измерители скорости
потока воды:
в 2005 году - 40
гидропостов;
в 2007 году - 10
гидропостов;

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 6,8
2007 г.
- 2,4

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

гидрологические
регистраторные
комплексы (ГРК):
в 2005 году - 2
(Алматинская
область);

2005 г.
- 1,7

цифровые поплавко-
вые уровнемеры в
комплекте с элект-
ронно-вычислитель-
ной техникой:
в 2005 году - 6
штук

2005 г.
- 2,5

1.4.17

Приобрести специа-
лизированное морс-
кое судно с лабора-
торным оборудова-
нием для ведения
гидрометрических и
гидрохимических
работ на Каспийском
море

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля
2006
года

2005 г.
- 343,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет  

1.4.18

Приобрести специа-
лизированное судно
(плавучую лабора-
торию) для ведения
гидрометрических и
гидрохимических ра-
бот на озере Балхаш

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
февраля
2006
года

2005 г.
- 100,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.19

Подготовить предло-
жения по переходу
к автоматизирован-
ному рабочему месту
метеоролога на
метеорологических
станциях

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2006
года

Не тре-
буются


1.4.20

Обеспечить прове-
дение государствен-
ного мониторинга
состояния окружаю-
щей среды

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2005 г.
- 95,5
2006 г.
- 100,3
2007 г.
- 142,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.21

Открыть дополните-
льные стационарные
посты наблюдений
за загрязнением
атмосферного возду-
ха в 2005 году - 5
постов (Боровое,
Темиртау, Балхаш,
Уральск, Атырау);
в 2007 году - 3
поста

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2005 г.
- 41,9
2007 г.
- 53,3

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.22

Приобрести пробоот-
борники и измери-
тельную аппаратуру
для наблюдений за
состоянием атмос-
ферных осадков:
в 2005 году - 10
станций;
в 2007 году - 10
станций

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 14,2
2007 г.
- 5,4

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.23

Приобрести аналити-
ческое оборудование
для анализа тяжелых
металлов и пестици-
дов:
в 2005 году - ЦГМ
города Астана

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
2006
года

2005 г.
- 19,1

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.24

Приобрести измери-
тельную аппаратуру
для радиационного
мониторинга (гамма-
фон и суммарная
бета-активность):
в 2005 году - 25
станций;
в 2007 году - 25
станций

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 1,5
2007 г.
- 1,4

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.25

Приобрести мобиль-
ные (передвижные)
лаборатории с изме-
рительной аппарату-
рой для мониторинга
окружающей среды:
в 2005 году - 4
(ЦГМ городов
Алматы, Астана,
Караганда);
в 2007 году - 2
штук

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 21,9
2007 г.
- 21,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.26

Приобрести приборы
и оборудование для
модернизации стан-
ции комплексного
фонового мониторин-
га Боровое:
автоматический га-
зоанализатор с пер-
сональным компьюте-
ром и программным
обеспечением для
определения загряз-
няющих веществ и
тяжелых металлов
в атмосферном
воздухе; комплект
автоматической
метеостанции;
комплект портатив-
ной гидрохимической
лаборатории для
определения загряз-
няющих веществ в
поверхностных во-
дах; радиотелефон

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
февраля
2006
года

2005 г.
- 25,8

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.27

Приобрести 14
домиков-убежищ для
7 снегомерных марш-
рутов в 2005 году;
в 2007 году - 2 до-
мика для 2 х снего-
мерных маршрутов

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 4,2
2007 г.
- 1,4

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.28

Открыть 2 снегомер-
ных маршрута

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
2006
года

2005 г.
- 3,4

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.29

Подготовить предло-
жения по авиаметео-
рологическому
обеспечению

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


1.4.30

Приобрести оборудо-
вание для сетевых
лабораторий наблю-
дений за состоянием
загрязнения окру-
жающей среды

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 52,6
2007 г.
- 16,9

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.31

Подготовить предло-
жения по техничес-
кому оснащению
научных лабораторий
исследования антро-
погенного воздейст-
вия на окружающую
среду и климат

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


1.4.32

Провести мониторинг
экологического сос-
тояния участков
территории Респуб-
лики Казахстан,
подверженной воз-
действию ракетно-
космической деяте-
льности

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2005 г.
- 25,0
2006 г.
- 26,3
2007 г.
- 26,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.33

Создать Центр эко-
логического монито-
ринга окружающей
среды Республики
Казахстан

Приказ
подведом-
ственной
организации
МООС

МООС

10
февраля
2005
года

Не тре-
буются

На базе
сущест-
вующих
подве-
домст-
венных
органи-
заций
МООС

1.4.34

Создать региональ-
ные центры экологии
Каспийского моря и
Приаралья

Приказ
подведом-
ственной
организации
МООС

МООС

10
февраля
2006
года

Не тре-
буются

На базе
сущест-
вующих
подве-
домст-
венных
органи-
заций
МООС

1.4.35

Обеспечить ведение
и материально-тех-
ническое обеспече-
ние мониторинга
окружающей среды
казахстанской части
Каспийского моря

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2005 г.
- 133,4
2007 г.
- 19,4

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.36

Подготовить предло-
жения по дальней-
шему развитию еди-
ной государственной
информационной сис-
темы мониторинга
окружающей среды

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


1.4.37

Подготовить предло-
жения по обеспече-
нию республиканско-
го и территориаль-
ных центров монито-
ринга окружающей
среды вычислитель-
ной и офисной тех-
никой, лицензионным
программным обеспе-
чением системы
телекоммуникаций
и автоматизирован-
ной обработки дан-
ных для обеспечения
приема и обработки
прогностической
информации GRIB

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


1.4.38

Подготовить меро-
приятия по обмену
опытом с междуна-
родными центрами
по подготовке кад-
ров в области мони-
торинга окружающей
среды, климата,
гидрометеорологии

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МИД,
МОН

10 фев-
раля,
еже-
годно

Не тре-
буются


1.4.39

Ведение мониторинга
состояния окружаю-
щей среды бассейна
озера Балхаш

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 12,1

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.40

Организация, веде-
ние и материально-
техническое обеспе-
чение экологическо-
го мониторинга
Щучинско-Боровской
курортной зоны

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г. - 34,8

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.41

Ведение мониторинга
состояния окружаю-
щей среды и здоро-
вья населения
Приаралья

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г. - 9,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.42

Ведение мониторинга
состояния
окружающей среды
на территории
специальной
экономической зоны
"Морпорт "Актау"

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г. - 15,1

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.43

Ведение мониторинга состояния окружающей среды бассейна реки Нуры

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г. - 9,1

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.44

Ведение мониторинга трансграничного переноса токсичных компонентов

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г. - 14,4

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.45

Ведение и
материально-техни-
ческое обеспечение
мониторинга
аэродинамической
ситуации города
Астаны

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г. - 4,9

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.46

Ведение и
материально-техни-
ческое обеспечение
мониторинга
аэродинамической
ситуации города
Алматы

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 66,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.47

Ведение агрометео-
рологических наблю-
дений на действую-
щих стационарных
пунктах (112 шт.)

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан
 

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 41,3

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.48

Провести капиталь-
ный ремонт произ-
водственного поме-
щения Атырауского
центра гидрометео-
рологии для разме-
щения лаборатории
анализа вод и почвы

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 9,3

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.49

Ведение системы
аэрокосмического
мониторинга

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 39,8

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.50

Провести аттестацию
гидрометеорологи-
ческих лабораторий
аналитических лабо-
раторий территориа-
льных управлений
охраны окружающей
среды

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МЗ
 

2007
год,
соглас-
но гра-
фику
прохож-
дения
аттес-
тации

Не тре-
буются


1.4.51

Провести аттестацию
сетевых лабораторий
в соответствии с
международными
стандартами в
области охраны
окружающей среды

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года,
соглас-
но гра-
фику
прохож-
дения
аттес-
тации

2007 г.
- 2,9

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.52

Осуществить мате-
риально-техническое
обеспечение научных
исследований в
области охраны
окружающей среды

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 31,8

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.53

Строительство
Национального
центра метеорологии
в городе Астане

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года,
соглас-
но
графику
прове-
дения
СМР

2007 г.
- 700,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.54

Провести аттестацию
лабораторного обо-
рудования специали-
зированного морско-
го судна и катера
для ведения госу-
дарственного конт-
роля на Каспийском
море и реке Иртыш

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

IV-
квартал
2007
года

Не тре-
буются


1.4.55

Приобрести вертолет
для ведения госу-
дарственного конт-
роля в области
охраны окружающей
среды в Атырауской
области

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 89,2

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.56

Приобрести приборы
и оборудование для
развития системы
государственного
мониторинга состоя-
ния окружающей
среды

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 56,7

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.4.57

Приобрести приборы
и оборудование для
создания стационар-
ных агрометеороло-
гических пунктов

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 67,3

Респуб-
ликан-
ский
бюджет


1.5. Научное обеспечение охраны окружающей среды

1.5.1
 

Создать специализи-
рованные научно-
аналитические
центры по проблемам
биоразнообразия,
опустынивания,
очистки сточных
вод, охраны атмос-
ферного воздуха,
управления отхода-
ми, гидрогеоэколо-
гии, экологического
законодательства

Приказы
научно-
исследова-
тельских
институтов
и высших
учебных
заведений

МООС
(созыв),
МОН,
МЭМР

IV-
квартал
2007
года

Не тре-
буются

На базе
научно-
иссле-
дова-
тельс-
ких
инсти-
тутов и
высших
учебных
заведе-
ний

1.5.2

Произвести оценку
экологических рис-
ков территорий
хозяйственного
освоения Казахстана

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 5,0
2006 г.
- 5,2
2007 г.
- 5,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.5.3

Провести научные
исследования по
оценке экологичес-
кой ситуации в
Казахстане, степени
использования при-
родных ресурсов,
влияния хозяйствен-
ной деятельности
на окружающую среду
и мер, предприни-
маемых для снижения
негативного воздей-
ствия на нее

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 4,2
2006 г.
- 4,4
2007 г.
- 4,2

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.5.4

На основании науч-
ных исследований в
области физической
и экономической
географии, геомор-
фологии, гидрологии
и экологии разрабо-
тать комплексный
научно-справочный
экологический атлас
Казахстана, пред-
назначенный для
обоснованного реше-
ния задач рациона-
льного использова-
ния природных
ресурсов, охраны
окружающей среды,
развития производ-
ственных сил,
социально-экономи-
ческого и культур-
ного строительства
в республике

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МОН

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 10,0
2006 г.
- 10,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.5.5

Разработать научно-
техническое обосно-
вание по экологи-
ческому состоянию
городов Казахстана
с целью разработки
экологических пас-
портов

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
акиматы
областей,
городов

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 10,0
2006 г.
- 10,5
2007 г.
- 5,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.5.6

Разработать прог-
ностические модели
экологического сос-
тояния Щучинско-
Боровской курортной
зоны

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 5,0
2006 г.
- 5,2
2007 г.
- 5,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.5.7

Подготовить предло-
жения по разработке
научных основ обес-
печения экологичес-
кой безопасности
урбанизированных
территорий Респуб-
лики Казахстан

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


1.5.8

Разработать научно-
обоснованные реко-
мендации по очистке
хозяйственно-быто-
вых сточных вод
хозяйствующих субъ-
ектов, расположен-
ных в пределах го-
сударственных на-
циональных природ-
ных парков "Бура-
бай" и "Кокшетау",
с целью предотвра-
щения загрязнения
окружающей среды

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 3,2
2006 г.
- 3,3
2007 г.
- 3,2

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.5.9

Подготовить предло-
жения по созданию
Центра экологически
устойчивого разви-
тия Республики
Казахстан в
Щучинско-Боровской
курортной зоне

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


1.5.10

Организовать прове-
дение научных
исследований в
области мониторинга
окружающей среды

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МОН, МЗ

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 10,0
2006 г.
-10,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.5.11

Исследовать эколо-
гическое состояние
приграничных райо-
нов Казахстана для
решения проблем
трансграничного
характера

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МСХ

В
течение
года

2007 г.
- 8,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.5.12

Организовать прове-
дение исследования
по разработке и
созданию электрон-
ного атласа
Республики
Казахстан

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 23,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.5.13

Провести комплекс-
ные экологические
исследования на
территории
Щучинско-Боровской
зоны для определе-
ния путей ее устой-
чивого развития

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 4,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет


1.6. Расширение международного сотрудничества

1.6.1

Провести анализ
соответствия зако-
нодательства Рес-
публики Казахстан
в области охраны
окружающей среды
нормам международ-
ного права в рамках
обязательств по
международным дого-
ворам, обеспечения
максимального сбли-
жения с законода-
тельством стран
Европейского Союза

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МСХ,
МЭМР

10 фев-
раля,
еже-
годно

Не тре-
буются


1.6.2

Продолжить разра-
ботку правовых ме-
ханизмов реализации
природоохранных
международных кон-
венций в Казахстане

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МСХ

10 фев-
раля,
еже-
годно

Не тре-
буются


1.6.3

Подготовить предло-
жения по разработке
научно-методических
основ формирования
"Локальных повесток
дня на 21 век"

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


1.6.4

Оценить состояние и
подготовку национа-
льных отчетов по
реализации между-
народных конвенций,
ратифицированных
Республикой Казах-
стан

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
2006
года

2005 г.
- 4,9

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

1.6.5

Участвовать в
программах Всемир-
ной метеорологичес-
кой организации

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МИД

Еже-
годно

Не тре-
буются


1.6.6

Участвовать в меро-
приятиях Каспийской
экологической
программы в части
мониторинга окру-
жающей среды

Информация в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МЗ, МСХ,
МИД, МЭМР

Еже-
годно

Не тре-
буются


1.6.7

Подготовить предло-
жения по формирова-
нию государственно-
го социального
заказа в области
охраны окружающей
среды для неправи-
тельственных орга-
низаций.

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

IV
квартал
2007
года

Не тре-
буются



2. Снижение воздействия хозяйственной и иной деятельности на
окружающую среду, восстановление и реабилитация экосистем

2.1. Предупреждение изменения климата

2.1.1

Оценить современное
изменение регио-
нального климата,
а также уязвимости
и возможностей
адаптации к измене-
нию климата эколо-
гических систем и
климатозависимых
отраслей экономики,
разработать сцена-
рии изменения
регионального кли-
мата при увеличении
концентрации угле-
кислого газа в
атмосфере Республи-
ки Казахстан

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 6,3
2006 г.
- 6,6
2007 г.
- 4,1

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.1.2

Количественно
оценить выбросы
парниковых газов,
разработать сцена-
рии эмиссий парни-
ковых газов, разра-
ботать национальную
стратегию Казахста-
на по снижению
эмиссий парниковых
газов, подготовить
условия для созда-
ния национальной
системы лицензиро-
вания квот на
выбросы парниковых
газов, налаживания
системы мониторинга
и отчетности по
эмиссиям/стоку парниковых газов

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
февра-
ля,
еже-
годно

2005 г.
- 6,3 
2006 г.
- 6,6
2007 г.
- 2,3

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.1.3

Создать Центр изме-
нения климата и
озона

Приказ
подведом-
ственной
организации
МООС

МООС

IV
квартал
2006
года

Не тре-
буются

На базе
сущест-
вующих
подве-
домст-
венных
органи-
заций
МООС


2.2. Изучение и предупреждение разрушения озонового слоя

2.2.1

Провести исследова-
ния по изучению
динамики состояния
озонового слоя над
Казахстаном и
разработать меры
по предупреждению
негативных послед-
ствий влияния на
него

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 5,0
2006 г.
- 5,2
2007 г.
- 2,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.2.2

Совершенствовать
методические подхо-
ды к оценке и прог-
нозированию потреб-
ления озоноразру-
шающих веществ
(ОРВ) в Казахстане;
разработать системы
мониторинга импорта
и потребления ОРВ,
а также управления
сокращением процес-
са потребления
ОРВ; выявить причи-
ны роста потребле-
ния ОРВ; разрабо-
тать национальный
кадастр ОРВ в
Казахстане

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 6,3
2006 г.
- 6,6
2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.2.3

Оценить влияние
физических и хими-
ческих процессов
на озоновый слой
Земли, а также
изменение состояния
озонового слоя,
особенно изменения
ультрафиолетового,
солнечного излуче-
ния на здоровье
человека и другие
живые организмы,
климат, природные
и искусственные
материалы, исполь-
зуемые человеком

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 6,3
2006 г.
- 6,6
2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет


2.3. Сохранение биоразнообразия

2.3.1.

Подготовить предло-
жения по включению
особо охраняемых
природных террито-
рий страны в список
Всемирного природ-
ного наследия
ЮНЕСКО

Предложения
в МООС

МСХ

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.3.2

Провести научные
работы по опреде-
лению аккумулиро-
ванной энергии в
основных компонен-
тах экосистем:
почвы, растений,
животных, а также
разности в расходе
энергии на процессы
почвообразования с
различной техноген-
ной нагрузкой и
термодинамической
характеристикой
минеральной части
почвы (энтропия и
энергия по Гиббсу)
с учетом степени
антропогенного про-
цесса

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МСХ, МОН,
АЗР
 

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 7,0
2006 г.
- 7,3
2007 г.
- 7,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.3.3

Провести научные
исследования изме-
нений прибрежно-
водных экосистем
Западного Казахста-
на

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 4,0
2006 г.
- 4,2
2007 г.
- 4,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.3.4

Оценить подвержен-
ность территорий
Казахстана процес-
сам опустынивания
и составить карты
опустынивания и
деградации земель
масштаба 1:1000 000

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
АЗР

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 8,0
2007 г.
- 2,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.3.5

Провести научную
оценку возможностей
создания оазисных
систем ведения фер-
мерских хозяйств
в пустынных районах
Казахстана

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
февраля
2006
года

2005 г.
- 5,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.3.6

Разработать системы
мониторинга на базе
геоинформационных
систем атмосферной
и почвенной засух
на примере Северно-
го Казахстана
и провести оценку
природного риска
зернопроизводства

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
февраля
2006
года

2005 г.
- 2,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.3.7

Провести исследова-
ния по изучению
пирогенных смен
растительности на
месте основных га-
рей в Баянаульском
государственном
национальном
природном парке

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МСХ

В
течение
года

2007 г.
- 5,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.3.8

Провести ландшафт-
ные исследования
Баянаульского госу-
дарственного нацио-
нального природного
парка (оценка сов-
ременного геоэколо-
гического состоя-
ния, рациональное
использование и
охрана)

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МСХ

В
течение
года

2007 г.
- 4,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.3.9

Провести научные
исследования по
обеспечению устой-
чивого развития
Баянаульского госу-
дарственного нацио-
нального природного
парка

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МСХ

В
течение
года

2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет


2.4. Охрана окружающей среды Каспийского моря

2.4.1

Изучить и оценить
современную эколо-
гическую обстановку
Северо-Восточной
части Прикаспия с
учетом процессов,
возникающих вслед-
ствие повышения
уровня Каспийского
моря, а также ин-
тенсивной разработ-
ки месторождений
углеводородного
сырья

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 6,3
2006 г.
- 6,6
2007 г.
- 6,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.4.2

Провести экологи-
ческое зонирование
Прикаспийского
региона Республики
Казахстан

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МСХ

В
течение
года

2007 г.
- 5,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.4.3

Оценить негативное
влияние нефтегазо-
вой деятельности
на популяции и
миграции ихтифауны
и донных беспозво-
ночных животных на
территории Северно-
го Прикаспия

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МСХ

В
течение
года

2007 г.
- 1,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет


2.5. Дефицит, истощение и загрязнение водных ресурсов

2.5.1

Вести государствен-
ный водный кадастр

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МСХ
(созыв),
МООС,
МЭМР

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 11,6
2006 г.
- 12,2
2007 г.
- 12,4

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.5.2

Подготовить предло-
жения по анализу
состояния гляцио-
сферы как основы
экологически устой-
чивого использова-
ния природных
ресурсов горных
территорий

Предложения
в МООС

МОН

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.5.3

Провести экологи-
ческую оценку
ресурсов речного
стока бассейна
Иртыша и озера
Балхаш

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 3,0
2006 г.
- 3,1
2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.5.4

Оценить перспективы
использования ре-
сурсов подземных
вод Или-Балхашского
региона в современ-
ных экологических
и политических
условиях

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МЭМР

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 2,5
2006 г.
- 2,6
2007 г.
- 2,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.5.5

Провести изучение
состояния накопи-
телей сточных вод
и оценить их влия-
ние на окружающую
среду с разработкой
практических
рекомендаций

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МОН,
МЗ

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 3,0
2006 г.
- 3,1
2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.5.6

Подготовить предло-
жения по выработке
нормативов предель-
но допустимых вред-
ных воздействий и
целевых показателей
состояния вод

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МСХ,
МООС,
МОН,
МЭМР,
МЗ

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


2.5.7

Подготовить предло-
жения по защите вод
реки Илек в Актю-
бинской области от
загрязнений шести-
валентным хромом и
бором

Предложения
в МООС

Акимат
Актюбин-
ской
области

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.5.8

Осуществить техни-
ческое перевооруже-
ние на очистных
сооружениях кана-
лизации города
Петропавловска с
производством
пуско-наладочных
работ, на сборе и
транспортировке
ливневых стоков
северной части
города Петропавлов-
ска в МК-5, на
очистных сооруже-
ниях дождевой
канализации

Информация
в МООС

Акимат
города
Петропав-
ловска

IV
квартал
2005
года

2005
- 853,4

Респуб-
ликан-
ский
бюджет 

2.5.9

Строительство комп-
лекса очистного
сооружения станции
биологической
очистки сточных вод
Щучинско-Боровской
курортной зоны

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
акимат
Акмолин-
ской
области

2007
год,
в соот-
ветст-
вии с
графи-
ком СМР

2007 г.
- 178,1

Респуб-
ликан-
ский
бюджет  

2.5.10

Строительство глав-
ных напорных кол-
лекторов с канали-
зационно-насосными
станциями 1 и 12
до станции биологи-
ческой очистки
сточных вод в
городе Кызылорде

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
акимат
Кызыл-
ордин-
ской
области

2007
год,
в соот-
ветст-
вии с
графи-
ком СМР

2007 г.
- 200,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.5.11

Разработать научно-
обоснованную систе-
му критериев оценки
гидроэкологической
безопасности при-
родно-хозяйственных
систем Казахстана
на 2007-2009 годы

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МСХ

В
течение
года

2007 г.
- 5,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.5.12

Оценить состояние
водных ресурсов,
качества поверхнос-
тных вод
Иле-Балхашского
бассейна и возмож-
ные последствия
ожидаемого увеличе-
ния водопотребления
в бассейне реки
Иле на территории
Китайской Народной
Республики

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 2,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.5.13

Провести анализ
состояния, охраны
и использования
поверхностных вод
Республики Казах-
тан

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 1,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.5.14

Провести изыскате-
льные работы и
исследования по
защите вод реки
Илек в Актюбинской
области от загряз-
нений шестивалент-
ным хромом и бором

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
акимат
Актюбин-
ской
области

В
течение
года

2007 г.
- 3,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.5.15

Провести исследова-
ния по обеспечению
экологической безо-
пасности малых рек
и разработать меро-
приятия по ее улуч-
шению

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 1,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет


2.6. Исторические загрязнения

2.6.1

Подготовить предло-
жения по оценке
влияния историчес-
ких загрязнений на
окружающую среду

Предложения
в МООС

МИТ,
МЗ

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.6.2

Разработать и
внедрить правовые,
экономические и
иные механизмы,
исключающие возник-
новение новых
загрязнений

Информация
в МООС

МЭБП

IV
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.6.3

Подготовить предло-
жения по ликвидации
загрязнения авиа-
керосином подземных
вод города
Семипалатинска

Предложения
в МООС

Акимат
Восточно-
Казахстан-
ской
области

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются



2.7. Воздействие полигонов ракетно-космического и
военно-испытательного комплексов

2.7.1

Организовать учас-
ток по первичной
подготовке к ути-
лизации конденсато-
ров по объекту
радиолокационной
станции "Дарьял-У
города Балхаш-9"

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МЗ,
акимат
Караган-
динской
области

В
течение
года

2007 г.
- 385,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.7.2

Провести научные
исследования по
комплексному обсле-
дованию территорий
военно-испытатель-
ных полигонов и
прилегающих к ним
регионов для выяс-
нения их экологи-
ческого состояния
(Тайсойган, Эмба,
Сары-Шаган)

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МЗ

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 40,0
2006 г.
- 42,0
2007 г.
- 20,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.7.3

Оценить экологичес-
кую опасность и
экологические риски
специфической дея-
тельности Вооружен-
ных сил Казахстана

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МЗ

В
течение
года

2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет


2.8. Загрязнение воздушного бассейна

2.8.1

Провести научные
исследования по
оценке переноса
загрязняющих
веществ на большие
расстояния и их
выпадение; выявить
возможные последст-
вия моделирования
процессов загрязне-
ния атмосферы и
определения ее
качества; разрабо-
тать рекомендации
по повышению эко-
номической эффек-
тивности борьбы с
загрязнением

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 9,0
2006 г.
- 9,5
2007 г.
- 3,1

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.8.2

Оценить уровень
техногенного заг-
рязнения воздушного
бассейна Республики
Казахстан и разра-
ботать научно-
обоснованные реко-
мендации по его
оздоровлению

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 4,5
2006 г.
- 4,7
2007 г.
- 4,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.8.3

Подготовить предло-
жения по разработке
и внедрению инфор-
мационной модели
управления качест-
вом атмосферного
воздуха урбанизиро-
ванных территорий
Республики Казах-
стан

Предложения
в МООС

МИТ,
МЗ

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.8.4

Подготовить предло-
жения по улучшению
экологической
ситуации наиболее
загрязненных про-
мышленных центров
Республики Казах-
стан (Усть-Камено-
горск, Караганда,
Атырау, Шымкент,
Павлодар, Риддер)
на основе комплекс-
ной оценки

Предложения
в МООС

МИТ,
МЭМР,
МЗ

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.8.5

Подготовить предло-
жения по переходу
на экологически
чистые виды топлива
на автомобильном
транспорте

Предложения
в МООС

МИТ,
МЭМР

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.8.6

Дать научное обос-
нование по разра-
ботке системы
управления экологи-
ческой безопасности
на теплоэлектро-
централи (ТЭЦ)
путем снижения
выбросов в
окружающую среду

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 2,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.8.7

Исследовать динами-
ку ветропесчаного
потока в погранич-
ном (приповерхност-
ном) слое над
дефлируемой
поверхностью

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 1,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.8.8

Разработать и внед-
рить информационную
модель управления
качеством атмосфер-
ного воздуха урба-
низированных терри-
торий Республики
Казахстан

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 1,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет


2.9. Радиоактивное загрязнение

2.9.1

Подготовить предло-
жения по изучению
состояния хранения
и консервации
радиоактивных отхо-
дов, а также их
влияния на состоя-
ние окружающей
среды в Республике
Казахстан

Предложения
в МООС

МЗ

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.9.2

Подготовить предло-
жения по оценке
влияния радиацион-
ного загрязнения
на состояние окру-
жающей среды и
здоровье населения

Предложения
в МООС

МЗ

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.9.3

Изучить отрицатель-
ное воздействие
естественной радио-
активности (радона)
на здоровье населе-
ния

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МЗ

10 фев-
раля,
еже-
годно
 

2005 г.
- 3,0
2006 г.
- 3,1
2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет 

2.9.4

Исследовать
радиационную и
санитарно-гигиени-
ческую обстановки
в уранодобывающих
регионах Северного
Казахстана

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МЗ

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 10,0
2006 г.
- 10,5
2007 г.
- 5,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.9.5

Разработать и внедрить технологии водного мониторинга на границах и территориях, прилегающих к местам проведения мирных подземных ядерных взрывов

Приказ
МООС

МООС,
МЗ,
МЭМР

IV
квар-
тал,
еже-
годно

2005 г.
- 5,0
2006 г.
- 5,2

Респуб-
ликан-
ский
бюджет 

2.9.6

Разработать и изго-
товить термолюми-
несцентный дозимет-
рический комплекс
для определения ра-
диационного загряз-
нения; разработать
методику оценки
уровня радиационно-
го загрязнения
местности радионук-
лидами и составить
карты радиационного
фона по территории
Республики Казах-
стан

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан
 

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 3,0
 

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.9.7

Изучить состояние
хранения и консер-
вации радиоактивных
отходов, а также их
влияние на состоя-
ние окружающей
среды в Республике
Казахстан

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МЗ

В
течение
года
 

2007 г.
- 1,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.9.8

Изучить состояние
радиационной обста-
новки в ураноносных
регионах юга
Казахстана

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 2,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.9.9

Разработать методы
очищения открытых
водоемов и почвы,
загрязненных радио-
активными отходами
уранодобывающих
предприятий

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 1,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет  


2.10. Химическое загрязнение

2.10.1

Подготовить предло-
жения по экологи-
ческой оценке тер-
риторий, подвержен-
ных химическому
загрязнению

Предложения
в МООС

МЗ

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.10.2

Подготовить предло-
жения по контролю,
мониторингу и
управлению стойкими
органическими заг-
рязнителями

Предложения
в МООС

МЗ

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.10.3

Разработать и внед-
рить технологии
мониторинга ртутно-
го загрязнения тер-
риторий и предприя-
тий промышленности

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 5,3
2006 г. - 5,6
2007 г.
- 5,3

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.10.4

Организовать и
обеспечить ведение
мониторинга воздей-
ствия на окружающую
среду производства,
получения, хранения
и утилизации серы,
получаемой при
очистке углеводо-
родного сырья
Казахстана

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МЭМР,
МЗ

10
февраля
2007
года

2005 г.
- 1,0
2006 г.
- 1,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.10.5

Провести комплекс-
ную оценку загряз-
нения окружающей
среды свинцом и
разработать техно-
логии реабилитации
загрязненных терри-
торий и снижения
экологических рисков

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МОН

В
течение
года

2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.10.6

Оценить экологичес-
кое состояние тер-
риторий, загрязнен-
ных полихлордифени-
лами

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.10.7

Исследовать возмож-
ности экологически
безопасного разло-
жения отходов,
содержащих
полихлордифенилы

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 2,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет


2.11. Промышленные и бытовые отходы

2.11.1

Дать научно-техни-
ческую оценку
техногенных отходов
и путей их утили-
зации в Республике
Казахстан

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 15,7
2006 г.
- 16,5
2007 г.
- 5,8

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.11.2

Подготовить предло-
жения по созданию
научно-информацион-
ной базы данных по
современным техно-
логиям экологически
безопасного обраще-
ния с отходами
производства и
потребления

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


2.11.3

Создать научно-
информационной
центр экологически
безопасного обраще-
ния с отходами
производства

Приказ
научно-
исследова-
тельского
института
или высшего
учебного
заведения

МООС

IV
квартал
2007
года

Не тре-
буются

На базе
научно-
иссле-
довате-
льского
инсти-
тута
или
высшего
учебно-
го за-
ведения

2.11.4

Подготовить предло-
жения по проектиро-
ванию полигонов по
складированию и
захоронению промыш-
ленных токсичных
отходов в Актюбин-
ской, Жамбылской,
Западно-Казахстан-
ской, Северо-
Казахстанской, Кос-
танайской, Кызылор-
динской областях

Предложения
в МООС

Акиматы
областей

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.11.5

Подготовить предложения по переработке и вторичному использованию твердых бытовых отходов

Предложения
в МООС

Акиматы областей

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.11.6

Подготовить предло-
жения по упорядо-
чению контроля за
сбором, хранением
и утилизацией
ртутьсодержащих
приборов и изделий

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


2.11.7

Подготовить предло-
жения по созданию
Государственного
кадастра отходов

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

IV
квартал
2007
года

Не тре-
буются



2.12. Чрезвычайные ситуации природного и
техногенного характера

2.12.1

Подготовить предло-
жения по разработке
методов активного
воздействия на
характеристики
селей гляциального
и дождевого генезиса

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года

Не тре-
буются


2.12.2

Подготовить предло-
жения по оценке
опасных геологичес-
ких процессов
предгорных районов
города Алматы для
разработки меро-
приятий по предуп-
реждению экологи-
ческих чрезвычайных
ситуаций

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

10
августа
2005
года
 

Не тре-
буются


2.12.3

Исследовать инже-
нерные методы защи-
ты окружающей среды
от газов техноген-
ного характера

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МОН

В
течение
года

2007 г.
- 2,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет


2.13. Установление связи между заболеваниями людей и
качеством окружающей среды

2.13.1

Подготовить предло-
жения по оценке
жизнедеятельности
населения в различ-
ных регионах Рес-
публики Казахстан
в зависимости от
экологической
загрязненности
окружающей среды

Предложения
в МООС

МЗ, МСХ

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.13.2
 

Подготовить предло-
жения по выявлению
факторов риска и
снижения их влияния
на окружающую
среду и здоровье
населения

Предложения
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

II
квартал
2005
года

Не тре-
буются


2.13.3

Провести комплекс-
ные экологические
исследования терри-
тории и здоровья
населения Восточно-
Казахстанской и
Северо-Казахстанс-
кой областей

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС
(созыв),
МЗ 

10 фев-
раля,
еже-
годно

2005 г.
- 10,5
2006 г.
- 11,0
2007 г.
- 5,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.13.4

Организовать разра-
ботку экологической
карты безопасности
продуктов питания
на основе научно-
практической оценки
состояния экосистем
Казахстана для
обеспечения благо-
приятной среды
обитания человека

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 3,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.13.5

Разработать эколо-
гические методы
оздоровления насе-
ления в регионе
озера Арал

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г.
- 2,8

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.13.6

Определить основные
индикаторы загряз-
нения окружающей
среды и их влияние
на здоровье населе-
ния в экологически
неблагоприятных
районах Западно-
Казахстанского
региона

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г. - 1,5

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.13.7

Определить основные
факторы загрязнения
окружающей среды
для выявления эко-
логически обуслов-
ленных заболеваний
в Южно-Казахстанс-
кой области

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г. - 1,0

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

2.13.8

Разработать методи-
ческие подходы по
выявлению факторов
риска и снижению их
влияния на окружаю-
щую среду и здоро-
вье населения

Информация
в Прави-
тельство
Республики
Казахстан

МООС

В
течение
года

2007 г. - 1,2

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

Всего по программе

10185,7 млн.
тенге,
в том числе:
2005 год -
3703,3 млн. тенге;
2006 год - 
1341,8 млн. тенге;
2007 год -
5140,6 млн. тенге


         За 2005-2007 годы объемы финансирования будут уточняться при формировании бюджета на соответствующий год.

Примечание: расшифровка аббревиатур:
МООС - Министерство охраны окружающей среды Республики Казахстан
МСХ - Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан
МЭМР - Министерство энергетики и минеральных ресурсов Республики Казахстан
МИТ - Министерство индустрии и торговли Республики Казахстан
МЗ - Министерство здравоохранения Республики Казахстан
МОН - Министерство образования и науки Республики Казахстан
МКИ - Министерство культуры и информации Республики Казахстан
МИД - Министерство иностранных дел Республики Казахстан
МЭБП - Министерство экономики и бюджетного планирования Республики Казахстан
АЗР - Агентство Республики Казахстан по управлению земельными ресурсами
ЦГМ - центр гидрометеорологии
СМР - строительно-монтажные работы.

"Қазақстан Республикасының 2005-2007 жылдарға арналған қоршаған ортаны қорғау" бағдарламасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 6 желтоқсандағы N 1278 Қаулысы

      Қазақстан Республикасы Үкiметінiң 2004 жылғы 3 ақпандағы N 131  қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасының 2004-2015 жылдарға арналған экологиялық қауiпсiздiгi тұжырымдамасын iске асыру жөніндегі 2004-2006 жылдарға арналған iс-шаралар жоспарының 1-тармағын iске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi  ҚАУЛЫ ЕТЕДI:
       Ескерту. Кіріспеге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

      1. Қоса беріліп отырған "Қазақстан Республикасының 2005-2007 жылдарға арналған қоршаған ортаны қорғау" бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама) бекiтiлсiн.

      2. Орталық және жергіліктi атқарушы органдар жылына екi рет 20 қаңтарға және 20 шiлдеге Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлiгіне Бағдарлама iс-шараларының орындалу барысы туралы ақпарат ұсынсын.

      3. Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлiгi жыл сайын 10 ақпанға Қазақстан Республикасының Үкiметiне Бағдарлама іс-шараларының орындалу барысы туралы жиынтық ақпарат ұсынсын.
       Ескерту. 3-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

      4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Премьер-Министрiнiң орынбасары - Экономика және бюджеттiк жоспарлау министрi А.Е.Мусинге жүктелсiн.
       Ескерту. 4-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

      5. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшіне енедi.

      Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы Үкіметінің
2004 жылғы 6 желтоқсандағы   
N 1278 қаулысымен      
бекітілген        

  "ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ 2005-2007 ЖЫЛДАРҒА
АРНАЛҒАН ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ"
БАҒДАРЛАМАСЫ

  1. БАҒДАРЛАМАНЫҢ ПАСПОРТЫ

Атауы           "Қазақстан Республикасының 2005-2007 жылдарға
                арналған қоршаған ортаны қорғау" бағдарламасы

Әзiрлеу үшін    Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2004 жылғы
негiздеме       3 ақпандағы N 131  қаулысымен бекiтілген Қазақстан
                Республикасының 2004-2015 жылдарға арналған
                экологиялық қауiпсiздiк тұжырымдамасын iске асыру
                жөнiндегi іс-шаралар жоспарының 1-тармағы.

Мақсат          Қоршаған ортаның ластану деңгейін азайту және оны
                тұрақтандыру жөнiндегi іс-қимыл жоспарын әзiрлеу

Мiндеттер       а) Қоршаған ортаның сапасын басқарудың жүйесін
                оңтайландыру мыналарды қамтиды:
                заңнама базасын жетілдiру;
                мемлекеттік және жергілiктi деңгейлерде жоспарлауды
                қамтамасыз ету;
                қоршаған ортаны қорғаудың мемлекеттік басқармасының
                институционалдық негiзiн құру;
                мемлекеттік, өндiрiстік және қоғамдық бақылау
                жүйесін жетілдiру;
                қоршаған ортаның мониторинг жүйесiн дамыту;
                жүйелiк тәсіл негiзiнде табиғат қорғау жұмыстарын
                ғылыми қамтамасыз ету;
                сектораралық ынтымақтастық тетіктерiн әзiрлеу;
                экономикалық тетiктердi жетілдіру;
                әлеуметтiк әріптестік тетiктерiн дамыту;
                экологиялық бiлiм беру жүйесін жетілдiру;
                халықаралық ынтымақтастықты дамыту.
                б) Қоршаған ортаға шаруашылық және өзге де
                қызметтiң әсерiн азайту әрі мынадай жолмен табиғат
                қорғау-қалпына келтiру жұмыстарын жүргiзу:
                Жердiң климаты мен озон қабатына антропогендік
                әсер етудi азайту;
                биоалуантүрлілiктi сақтау;
                экологиялық апат аймақтарын, зымыран-ғарыш
                полигондарын және әскери-сынақ кешендерін оңалту;
                Каспий теңiзiнiң қайраңы мен жақын аумақтардың
                ластануының алдын алу;
                су ресурстарының жұтауы мен ластануының, әуе
                бассейнiнiң ластануының алдын алу;
                жинақтаулар көлемдерiн қысқарту, өндiрiстiк және
                тұрмыстық қалдықтарды жою және ұқсату;
                халықтың аурулары мен қоршаған ортаның сапасы
                арасындағы байланысты зерттеу.

Негізгі         Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау
әзірлеуші       министрлігі

Қажетті         Республикалық бюджеттен 10185,7 млн. теңге, оның
ресурстар      ішінде:
және            2005 жыл - 3703,3 млн. теңге;
қаржыландыру    2006 жыл - 1341,8* млн. теңге;
көздерi         2007 жыл - 5140,6 млн. теңге қаражат бөлу
                көзделуде.
                Ескерту: * - қаржыландыру көлемдерi тиiстi жылға
                бюджеттi қалыптастыру кезiнде нақтыланатын болады.

Бағдарламаны    Қоршаған ортаның сапасын басқару жүйесiн
іске асырудан   оңтайландыру саласында мыналар:
күтілетін       2005 жылы:
нәтижелер       табиғат қорғау iс-шараларын жоспарлауды әртүрлі
                деңгейдегi және салааралық үйлестiру қамтамасыз
                етілетін;
                қоршаған ортаны қорғауды басқарудың тиiстi
                институционалдық базасы қалыптастырылатын;
                қоршаған ортаны қорғау саласындағы ғылыми
                зерттеулердiң негiзi құрылатын;
                2006 жылы:
                заңнама базасы ретке келтiрілетiн;
                экологиялық Талаптар мен стандарттарды қайта қарау
                және әзiрлеумен мемлекеттік бақылау жүйесі
                жаңғыртылатын;
                Мониторингтің бiрыңғай мемлекеттiк жүйесiнiң жұмыс
                iстеуi қамтамасыз етілетiн және 10%-ға қоршаған
                ортаны қорғау мониторингiнiң жүйесi кеңейтiлетiн
                және ұлғайтылатын;
                табиғат қорғау қызметiн ынталандырудың тиiмдi
                экономикалық тетiктерi пысықталатын және сынақтан
                өтетiн;
                халықаралық ынтымақтастықты кеңейту қамтамасыз
                етілетін;
                2007 жылы:
                нормативтік әдiстемелiк құжаттама әзiрленетін;
                қоршаған ортаны қорғау саласындағы жұмыстардың
                ғылыми-техникалық негіздемесi қамтамасыз етілетiн;
                үздiксiз экологиялық білiм беру, тәрбиелеу және
                ағартушылық жүйесi жетілдiрілетiн болады.
                Қоршаған ортаға шаруашылық және өзге де қызметтiң
                әсер етуiн азайту, экожүйелердi қалпына келтiру және
                оңалту саласында 2007 жылы мыналар қамтамасыз
                етілетін болады:
                оны неғұрлым ластанған iрi қалалар мен өнеркәсiп
                орталықтарында азайту кезiнде 3,6 - 3,7 деңгейiнде
                атмосфераны ластаудың орташа көрсеткiшін сақтау;
                өндiрiс қарқынын ұлғайту кезiнде жылына 155-156
                млн. куб. м деңгейiнде ластанған ағындардың
                төгiнділер көлемдерiн сақтау;
                өндiрiс және тұтыну қалдықтарын ұқсату көлемдерiн
                олардың жыл сайынғы жинақталуының 10% деңгейiне
                дейiн жеткiзу.

Іске асыру      2005-2007 жылдар
мерзiмдерi
       Ескерту. 1-бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  2. КIРIСПЕ

      "Қазақстан Республикасының 2005-2007 жылдарға арналған қоршаған ортаны қорғау" бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама) Қазақстан Қазақстан Республикасы Үкіметінiң 2004 жылғы 3 ақпандағы N 131  қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2004-2015 жылдарға арналған экологиялық қауiпсiздiк тұжырымдамасын iске асыру жөнiндегі іс-шаралар жоспарының 1-тармағына сәйкес әзiрленген.
      Бағдарлама қоршаған ортаны ластау деңгейiн азайтуды және оны тұрақтандыру жөніндегi іс-шаралар жоспарын әзiрлеудi көздейтін 2004-2015 жылдарға арналған Қазақстан Республикасы Экологиялық қауiпсiздігі тұжырымдамасының бiрiншi кезеңiн (2004-2007 жылдар) iске асырудың тетігі болып табылады.
      Бағдарламада Қазақстандағы барлық экологиялық проблемаларға талдау жүргiзiлген және қоршаған ортаны қорғауды басқару жүйесiн оңтайландыруды қоса, оларды шешу жөніндегі шаралар әзiрленген.
      Бағдарлама iс-шараларын iске асыру нәтижесiнде қоршаған ортаның сапасын тұрақтандыру жөніндегі мiндеттердi шешу үшін жағдай жасалатын болады және сәйкесiнше экологиялық ахуалдың бұдан әрi нашарлауының және Қазақстан Республикасы халқының денсаулығына оның әсер етуiнiң нақты және ықтимал қатерлерінің алдын алуға болады.
       Ескерту. 2-бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  3. ҚОРШАҒАН ОРТАНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАЙ-КҮЙІН ЖӘНЕ ОНЫ ҚОРҒАУ
ЖҮЙЕЛЕРIН ТАЛДАУ

  3.1. Қоршаған ортаның қазiргі жай-күйi

      2004-2015 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздiк тұжырымдамасына сәйкес климат пен озон қабатының өзгеруiмен, биологиялық әралуантүрлілiктің қысқаруымен, шөлейттенумен, топырақ қабатының, судың, ауаның ластануымен, қалдықтардың жиналуымен және тағы басқаларымен байланысты елдiң неғұрлым күрделi экологиялық проблемалары болып табылады.
      БҰҰ-ның климаттың өзгеруi жөнiндегi үлгілік конвенциясын (1995 жыл) бекiткен және осы Конвенцияға Киото хаттамасына қол қойған Қазақстан көмiрсутегi отынын жағудан парник газдары көлемiнiң тұрақты ұлғаюымен байланысты жаһандық жылынудың алдын алу жөнiндегi жалпы әлемдiк қозғалысқа қосылды.
      Қазақстан Республикасында парник газдары шығарындыларының көздеріне түгендеу жүргiзiлген және тура әрi жанама парник эффектiсiмен газдардың эмиссиялары есептелген, сондай-ақ негiзгi парник газы - көмiртегiнiң диоксидi (СО 2 ) эмиссиясының болжамы жасалған. Жалпы iшкi өнiмнiң (ЖIӨ) бiрлігіне парник газдары шығарындыларының үлестiк көрсеткiшi бойынша (3,38 кг/АҚШ доллары) көмiртегiнiң диоксидi (СО 2 ) Орта Азия елдерiнде бiрiншi орынды алады.
      Көмiртегiнiң диоксидi (СО 2 ) шығарындыларының көлемiне энергетика, ал энергия тасығыштардан - көмiр елеулi үлес қосады. Деректердiң болжамы бойынша неғұрлым жедел қарқынмен көмiрдiң үлесi өсетiн болады және 2010 жылға қарай отынды жағудан жиналған жиынтық шығарындылар көлемiнің 63%, ал 2020 жылы 66% құрайды. Экономикаға жаһандық жылынудың әсерi және Қазақстан қоршаған ортасының жай-күйi арнайы зерттеудi талап етедi.
      Озон қабатының бұзылуы Дүниежүзілiк метеорологиялық ұйымның деректерi бойынша соңғы 25 жылда озон қабатының бұзылуы 10% құрайды. Бес станцияда 1973 жылдан берi озонның жалпы құрамына бақылау жүргiзілетiн Қазақстанның үстiнде озон қабатының қалыңдығы 5-7%-ға қысқарды.
      Жекелеген күндерi адам үшiн қауiптi ультракүлгiн радиациясы дозасының асуын тудыратын атмосферадағы озон құрамының неғұрлым төмен мәнi байқалуда.
      Республикадағы флораның алуантүрлілігі түрлерінiң, тегінің құрамы және саны бойынша бiраз айырмашылық байқалады. Республика аумағында тамырлы өсiмдiктердiң 6000-нан астам түрлерi, шамамен 5000 саңырауқұлақтар, 485 қыналар, 2000-нан астам балдырлар, шамамен 500 мүктектiлер тiркелген. Неғұрлым толық түгендеуге саңырауқұлақтардың түрлерi мен жоғары өсiмдiк түрлерi ұшыраған. Өсiмдiктер iшiнде 14% жергіліктi түрi болып табылады. Олардың ішінде көне түрлерi аз емес. Қазақстанның Қызыл кітабына өсімдіктердің жоғарғы және төменгi түрлерінiң 404 түрi енгiзiлген.
      Сексеуіл ормандары және бұталарды қоса алғанда, Қазақстанның ормандылығы 4,6% (11,5 млн.га), оларсыз - 1,2% (5,75 млн. га) құрайды. Қылқан жапырақты ормандар 1,8 млн га-ны алып жатыр. Қазақстан ормандары негізінен шаруашылық емес, топырақ қорғайтын және су-қорғайтын рөл атқарады.
      Ормандардың биологиялық әртүрлілігіне қауiп төндiретiн факторларға өрт, өздігінен жаппай кесу, малды жаю жатады. Соңғы 10 жылда Шығыс Қазақстанда жолақты қарағайлы орман алаңы 0,16 млн.га-ға немесе 20%-ке кемiдi. Осы проблемаларды реттеу үшін "Мемлекеттік орман қорының учаскесiнде қылқан және ceксеуіл екпе ағаштарын басты пайдаланудың кесуiне тыйым салу және оларды сақтау жөніндегі шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2004 жылғы 23 сәуiрдегi N 460  қаулысы қабылданды.
      Eгep өткен ғасырдың соңғы он жылдығының басына орман қалпына келтіру жұмыстарының жыл сайынғы көлемi республика бойынша орташа алғанда, шамамен 80 мың га құраса, онда 1997 жылы орманды қалпына келтiру көлемдері 8 есе қысқарды және қазiргi уақытқа дейiн іс жүзiнде осы деңгейде қалуда (1-сурет).

1-сурет. Қазақстан Республикасындағы ормандарды қалпына
келтірудің көлемi

       Суретті қағаз мәтіннен қараңыз

      Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2004 жылғы 14 мамырдағы N 542  қаулысымен "2004-2006 жылдарға арналған Қазақстан ормандары" бағдарламасы бекiтiлдi. Бағдарламаны iске асыру нәтижесiнде ормандардың сақталуы, орманмен көмкерілген жерлердiң біртіндеп ұлғаюы, өрттерден ормандарды қорғауды жақсарту, зиянкестер мен аурулардан оларды қорғау, ормандардың жастық құрылымын, сапалық құрамын және санитарлық жай-күйiн жақсарту қамтамасыз етіледi.
      Қазақстанның жануарлар әлемi омыртқалы жануарлардың 835 түрiмен және омыртқасыздардың 100 мыңға жуық түрлерiмен берiлген.
      Қазақстан Республикасы Yкiметінің 2002 жылғы 10 сәуiрдегi N 408  қаулысымен сүт қоректілердiң 40 түрі, құстардың 57 түрі, бауырымен жорғалаушылардың 10 түрi, қос мекенділердiң 3 түрі, су жануарларының 19 түрі - сирек кездесетiн және жойылу қаупі төнген жануарлардың тiзбесi бекітілген. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылғы 19 маусымдағы N 573  қаулысымен Қызыл кiтапқа енгiзу үшін омыртқасыз жануарлар түрлерінің тiзбесi бекiтiлген. Барлығы 96 түр.
      Ормандарды жою, топырақтардың эрозиясы, iшкі және теңiз су қоймаларының ластануы, биологиялық ресурстардың шамадан тыс алу өсiмдiктер мен жануарлар түрлерiнің жойылуына, генетикалық деңгейде жоғалтуға және экожүйелерді тиiсті өзгерiстерге алып келедi.
      Соңғы уақытта Қазақстан экологиялық факторлары үшін нақты сыртқы қатердi әлемде кең таралған генетикалық өзгерiске ұшыраған организмдер мен өнiмдердi әкелу болып табылады. Өсімдіктер мен жануарлардың жат тектi түрлерiн интродукциялау биоәртүрліліктi жоғалту есептерінің бiрi және ғылыми зерттеулер жүргізуді талап етедi.
      Өткен ғасырдың алпысыншы жылдарының басына дейiн Арал теңiзi әлемдегi ішкі теңiздердiң аумағы бойынша төртінші орында болды. Оның аумағы 64,5 мың шаршы километрге жетті, тереңдігі - 68 метрді  құрады. 60-шы жылдардан бастап Арал теңiзiне құятын сулар лезде азайды. Теңiз аумағы теңiз түбінің үш миллионнан астам гектарын жалаңаштап екі есе қысқарды. Теңiз деңгейi 19 метрге төмендедi, көлемi 1064-тен 210 км 3 -қа қысқарды. Теңiз суының минералдануы  33,3-тен 60 г/л-ға дейiн екі eceге жуық көтерiлдi. Арал өңiрiнде пайда болатын, тұзды-шаңды ағыстар ғарыштан түсiрiлген суреттердiң деректерi бойынша 150-300 және одан да үлкен километрлерге таралады. Шаңның таралу және шөгуi аймақтарының көлемi шамамен 25 млн.гектар құрайды.
      Арал теңiзi айдынының апатты қысқаруы аумағында 178 елдi мекен орналасқан, 186,3 мың адам тұратын экологиялық апат аймағы деп, мәлiм болғандай, Арал өңiрiн жариялаудың себебi болды. Ауыз сумен қамтамасыз ету негізiнен, ашық су қоймалары мен әкелiнетін сулардың есебiнен, 25% құрайды. Қазiргi уақытта, Қазақстан Республикасы Үкiметінiң 2004 жылғы 7 мамырдағы N 520  қаулысымен 2004-2006 жылдарға арналған Арал өңiрiнiң проблемаларын кешендi шешу жөнiндегi бағдарлама бекiтiлдi.
      Семей аймағы (Семей ядролық сынақ полигоны - СЯСП) полигон әсерiмен сипатталатын, денсаулық пен ауру жай-күйінің негiзгi көрсеткiшi бойынша ең қолайсыздың бiрi болып қалуда. СЯСП-та ядролық қаруды сынау нәтижесiнде Қазақстан халқының денсаулығына келтірiлген зиянды бағалау жүйесі түпкілікті анықталып әзiрленген жоқ және шаралардың тиiстi кешенiн жүргiзудi белгілейдi.
      Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2003 жылғы 22 тамыздағы N 182-ө  өкiмімен құрылған Ведомстволық жұмыс тобы бұрынғы әскери-сынақ полигонын, оның iшiнде, СЯСП-ты зерттеу үшiн кешендi бағдарлама әзірлеуді жүргiзуде. Бағдарламада осы жерлердегі нақты радиациялық жағдайды анықтау үшiн жерлердi қайта өңдеу, оңалту iс-шараларының кешенін әзiрлеу және орындау жөнiндегі жұмыстарды одан кейінгі жүргiзумен iрi көлемдi ғылыми зерттеулер көзделетін болады. Толық көлемдi зерттеулерді полигонның өзінің жерлерінде ғана емес, сонымен, полигонға жақын аудандар аумақтарында да жүргiзу қажет.
      Теңiздiң шабуылы салдарынан мұнай өндiрiстерi, шаруашылық объектілерi, коммуникациялар және басқалары су астында қалды. Келiсiм-шарт аумақтарынан тыс орналасқан 300 астам ұңғымалар иесiз болып қалды. Олардың 150-i астамы жедел жою шараларын қажет етедi, олардың 78-i су астында қалған.
      Каспий теңізiнің көмірсутегi ресурстарын игеру бастылары балық аулауға кедергi келтіру, теңiз түбiндегі бұзушылықтары, балықтар миграциясының бұзылуы, айдынды шеттету, судың лайлылығын арттыру, өндiру және тасымалдау кезiнде технологиялық, авариялық төгiнділер, шығарындылар және жайылулар болып табылады.
      Қоршаған ортаны жану өнiмдерiмен ластай отырып, алауларда жағылатын iлеспе газды толық кәдеге жарату жөнiндегi тиiстi шаралар қабылданбайды. Бұл орайда, атмосфераға парник газдарының, күкiрт пен азоттың көп саны шығарылады. Бұл орайда, техногендік сипаттағы жер сілкіністерінің мүмкiндiктерін ескеру қажет.
      Каспийдiң солтүстiк және солтүстік-шығыс тайыз қайраң аймағы негізін бентостық, планктондық жануарлар мен балдырлардың үлкен әртүрлiлiгi құрайтын балықтар мен (оның ішінде бекiре тұқымдастар) құстардың табиғи молаюының бай таралу аймағын бiлдiредi. Қайраң аймағының және Еділ мен Жайық өзендері атырауының аумағы 1974 жылдан бастап қорық аймағы болып жарияланған, бiрақ оны зоналауды қорық режимiмен учаскелердегі жұмыстарды толық тыйым салу үшін аяқтау талап етіледі. Теңiздiң солтүстiк шығыс бөлігiндегi аралдарда Каспий итбалығының негiзгі мекен ету ортасы, ал батпақты-сулы алқаптарда суда жүзетін құстарды, оның iшiнде көшiп-қонып жүретiн құстар мекен етедi. Каспий экожүйесiнiң бiрегейлігін ескере отырып, тиістi экологиялық талаптар мен стандарттармен шаруашылық жүргізудің ерекше шарттарын әзiрлеу қажет.
      Республиканың су ресурстарының жай-күйі жалпы жеткiлiксiздiкпен, жалғасып жатқан ластанумен және тозумен бағаланады. Қазақстандағы тұщы су ресурстары 524 км 3 құрайды, олардан 100,5 км 3 өзен ағысына келедi.
      Жер асты суларының барланған қорлары (16 км 3 ) болжамды ресурстардың салыстырмалы шағын бөлiгiн - шамамен 27% бiлдiредi. Тұщы судың жер асты қорларына, стратегиялық pecуpc мәртебесін беру қажет.
      2002 жылы шаруашылық-ауыз суын пайдалану көлемi 1995 жылмен салыстырғанда екі есе төмендедi. Халықтың жан басына шаққандағы eceпте шаруашылық-ауыз су мақсатындағы сулар орташа алғанда, шамамен тәулiгiне 150 литрден келеді. Республиканың ауыл халқы қала халқына қарағанда суды үш есе аз тұтынады.
      Жыл сайын шайынды сулардың төгінді көлемi 5 млрд.м 3 -ден артықты құрайды, Қарағанды, Оңтүстiк Қазақстан, Павлодар, Маңғыстау, Алматы, Қызылорда облыстары оған елеулі үлес қосады. Соңғы 3 жылда жылына 155 млн.м 3 деңгейiнде (тазартылмаған және тазартуы жеткiлiксiз) ластанған шайындылардың көлемдерінің тұрақтануы байқалады.
      44 зерттелген су объектілерiнен 9 өзен, 2 көл және 2 қойма "таза" су объектілерiне, ал "лас" және "өте лас" су объектілерiне 6 өзен мен 1 су қоймасы жатқызылған. Елек, Нұра, Ертiс өзендерi мен Самарқанд су қоймасының сулары өте ластанған.
      2004-2010 жылдарға арналған Қазақстан Республикасы Ауыл аумақтарының дамуы мемлекеттік бағдарламасында келтірілген деректер бойынша, елдiң 637 ауылды мекендерiнде (8,3%), сапаның нормасына сәйкес келмейтін (ащылығы 1,5 г/л-ден жоғары), оның ішiнде, оның 176-да тұздың құрамы 2-3 г/л, ауыз суын пайдаланады. Осындай елдi мекендердің көбi Солтүстік Қазақстан, Ақмола, Қызылорда облыстарында орналасқан.
      Су тапшылығы және судың ластануы, ауыл шаруашылық өнiмдерiн және азық-түлiктi алу мақсатында қолданатын, биологиялық ресурстарға керi әсерін тигiзедi. Өзен аумағында немесе су қоймаларына жақын орналасқан ауылшаруашылық алқаптары өндiрiстік және коммуналдық кезеңнен өткен ластанған суды пайдаланады, онда жинақталған лас судың деңгейi өсуде. Ластанған жерде өсiрiлген өнiм, пайдаланудың шектеулі аясын иемденген және жiберiлген шығындар өтелмейді.
      Қазiргi уақытта, Қазақстан Республикасында 14-тен 4 әскери-сынақ полигоны және "Байқоңыр" зымыранды-ғарыш кешенi жұмыс iстейдi.
      Зымыранның ұшуына отынның орасан зор шығыны кететiнi белгілі және 40-50 км биiктiкке дейiн тығыз атмосфера қабатынан өту кезiнде, сондай-ақ отынның 500-600 тоннасы жұмсалады, оның 200 тоннасын гептил құрайды. Оттегiнiң жануымен және ыдырау өнімдердің құралуымен отынның жану процесi ілесе жүредi. Қоршаған орта үшін, зымыран тасығыштардың бөлiнетiн жерге құлаған бөлшектерi, улылығы жоғары отынның таралуы және қоршаған ортаға керi әсерiн тигiзетiн басқа да факторлар ерекше қауiп төндiредi.
      Атмосфераның негiзгі ластануы түстi металлургия, жылу энергетикасы, қара металлургия кәсіпорындарының, мұнайгаз кешенi мен көлiктiң шығарындыларымен байланысты.
      Республиканың 19 қаласында атмосфералық ауаның ластану жай-күйін бақылау жүргізілуде. Риддер, Шымкент, Өскемен, Қарағанды, Алматы қалаларында ластанудың неғұрлым жоғары деңгейi байқалады. Кей кездерi ластаушы заттардың ең жоғарғы шоғырлануы ШРШ-ны 10-20 рет асады (мысалы, Балқаш, Өскемен қалаларында күкірттің диоксиді бойынша).
      Республиканың кейбiр қалаларында атмосфералық ауаның ластану деңгейiнiң төмендеуi оңтайлы үрдiсi байқалуда. Егер 90 жылдардың басында Өскемен, Риддер қалаларының ластану индексi 35-40 бiрлiкке жетсе, онда қазiр 12-17-ге дейiн төмендеді. Алайда керiсiнше үрдiс (Атырау облысы) де орын алуда.

2-сурет. Тұрақты көздерден ластаушы заттардың
шығарындылары, мың т.

       Суретті қағаз мәтіннен қараңыз.

      2 және 3-суреттердiң кестелерінде тұрақты және жылжымалы көздерден атмосфералық ауаға ластаушы заттардың жиынтық шығарындыларының серпіні көрсетілген. Тұтастай алғанда, өндiрiстiң ұлғаймалы қарқынында 2,6-2,7 млн.тонна деңгейінде 1995-2003 жылдар iшiнде тұрақты шығарындылардан 2000-2003 жылдар ішінде 0,9-1 млн.тонна деңгейiнде автокөлiктен атмосфераға жиынтық шығарындылардың салыстырмалы тұрақтануы байқалуда.

3-сурет. Автокөліктен ластаушы заттар шығарындыларының серпіні, мың.т.

       Суретті қағаз мәтіннен қараңыз.

      Қалалардағы жылжымалы көздерден шығарындылардың үлесі автокөлік санының ұлғаюы есебінен өсу үрдiсi бар. Әсiресе, көмiртегінің оксидi бойынша автокөліктің жаңа моделдерінің үлестік шығарындылары біраз асатын пайдаланылған газдардың ластаушы заттардың үлестік шығарындылары ескі үлгідегі әсіресе, пайдаланылатын көліктің теріс әсері бар.
      Атмосфералық ауаны қорғау жөнiндегi жүргiзiлетiн iс-шаралар кәсіпорындар шығарындыларының есебiн алуға және тұрақты әрi жылжымалы көздермен қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемдер жинауға бағытталған. Алайда, зиянды заттар шығарындыларының азаю эффектiсiне мұндай әдiстермен қол жеткiзiлмейдi, өйткенi кәсiпорындар "экологиялық төлемдерінің" құны ол үшін түбiнде, тұтынушылар төлейтiн өнiм құнына (жылу, энергия, қызмет көрсету) енгiзіледi.
      Экологиялық төлемдердi пайдалану тетігі өндiрiсте таза технологияларды енгiзудi және экологиялық таза өндiрiстер мен циклдарды қолдауды көздейдi.
      Елдiң әуе бассейнiн ластауға трансшекаралық көшiру бiраз үлес қосады: мысалы, Мәскеудiң әдiстемелiк синтездеушi орталығы орындаған алдын-ала есептер бойынша Қазақстанның аумағындағы өз көздерiнен күкiрттiң түсу үлесi жылына 380 мың тонна, сырттан әкелiнгендерiнің үлесi - жылына 446 мың тонна. Қазақстан, өз кезегінде көршi елдердiң аумағына түсетiн ластаулардың бiраз көлемiн жеткiзедi.
      Қазақстанның шамамен 5 млн. тұрғыны ластанған атмосфералық ауа жағдайында, 2 млн. - ластанудың өте жоғары деңгейi жағдайында тұрады.
      Қазақстандық ғалымдар халықтың емделуiне, диагностика мен сауықтыруға жалпы шығындарды, өмiрдiң орташа ұзақтығын, аурухана парақтары және мүгедектерге зейнетақылар бойынша төлемдерге шығындарды ескере отырып, экологиялық жағдайдың нашарлауы салдарынан халықтың денсаулығына келтiрiлген залал есебiнiң моделін әзiрледi. Денсаулықты қорғау және экожобалау орталығының деректерi бойынша Қазақстанның шығындары бiр жылға әрбiр тұрғынға 8355 теңге ($55,7) немесе атмосфераға шығарындылардың бiр тоннасы үшiн 9000 теңге ($60) құрайды. Бұл атмосфералық ауаның ластануынан Қазақстан халқының денсаулығы үшін терiс эффект жылына кемiнде 225 млрд. теңге ($1,5 млрд.) құрайтынын білдіреді.
      Республикада 22 млрд.т. аса өндiрiс және тұтыну қалдықтары жинақталған. Пайдалы кен орындарын барлау кезiнде өндiрiлетiн минералдық шикізаттың 3-5% көлемiн құрайтын 1-2 басым компонент ғана пайдаланылатыны мәлім, қалған масса қалдықтар түрінде жинақталады.
      Түсті, сирек, асыл және радиоактивтiк металдардың тау-кен метталлургия өндірісі қалдықтарына жиынтық қорлары тиiстi жеткілiкті iрi кен орындарының қорларымен тең.
      Қалдықтардың жалпы массасында 6,7 млрд.т - жерлердi, жер үстi және жер асты суларын, әуе бассейнiн ластау көздерi болып табылатын улы қалдықтар. Улы өнеркәсiптiк қатты қалдықтардың негiзгi көлемдерi 5,2 млрд. т астамы түстi металлургия кәсіпорындарында жинақталған. Олар Қарағанды - 29,4%, Шығыс Қазақстан - 25,7%, Қостанай - 17%, Павлодар - 14,6% облыстарында жинақталған. Сақтаудың 100-ден астам орындарында 50 мың кюриден астам жалпы белсенділiктегі шамамен 50 млн.т радиоактивтiк қалдықтар жинақталған. 100-ден астам сақтау орындарында жалпы активтiлігі 250 мың кюри уран өндірісі саласының шамамен 250 млн. тонна радиоактивтi қалдықтары жинақталған.
      Өндіріс қалдықтарының жыл сайынғы өсiмi 1 млрд.т-ға жетедi.
      Мұнай-газ кешені, жылу энергетикасы, тау-кен және ұқсату өнеркәсiбi кәсiпорындарының бұрынғы қызметінен қалдықтар, сондай-ақ қазiргi уақытта иесiз объектілер: мұнай-газ және гидрогеологиялық ұңғымалар, шахталар, кеніштер (oның ішінде радиоактивтiк қалдықтармен), қалдықсақтауыштар және ақаба сулардың жинақтаушылары, әскери-сынақ полигондары жататын тарихи ластанулар проблемасы бар.
      Жыл сайын қатты тұрмыстық қалдықтардың көлемi шамамен 10-13 млн.м 3 ұлғаяды. Тек, Алматы қаласында жыл сайын 2 млн.м 3 қоқыс жинақталады, одан 300 мың.м 3 ұқсатылады. Орташа алғанда, тұрмыстық қалдықтар құрылымында шамамен 50% тұрмыстық қалдықтар, шамамен 26% - қағаз, шамамен 9% - пластмасса, шамамен 15% - шыны, тiгін, терi, металл, қыш, құм және өзгелері құрайды.
      Қатты тұрмыстық қалдықтардың негiзгi массасы компоненттерге бөлінбестен әкетіледі және ашық қоқыстарда жинақталады, олардың 97% табиғат қорғау заңнамасының талаптарына сәйкес келмейдi, оларды орналастыру мен жайғастыру қоршаған ортаға әсер етудi жобалаусыз және бағалаусыз жүзеге асырылған. Республикадағы қатты тұрмыстық қалдықтардың 5%-тен астамы ғана кәдеге жаратуға немесе жағуға ұшырайды.
      Қазіргі уақытта, облыстарда өндiрiстiк және қатты тұрмыстық қалдықтардың статистикалық eceбi ғана жүзеге асырылады. Олардың кадастрлары жүргізілмейді. Жинақталған қалдықтарға түгендеу жүргізудi талап ететiн қалдықтармен ластанған көлемдер мен алаңдардың дәл деректерi жоқ.
      Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар, радиоактивтi, бактериологиялық, химиялық ластану.
      Радиоактивтiк ластану Қазақстанның негiзгi экологиялық проблемаларының бiрi болып табылады. Оның көздерi болып мыналар қызмет етеді:
      уран өндiретiн және ұқсатушы өнеркәсiптiң жұмыс iстемейтін кәсіпорындарының қалдықтары - уран кеніштерінің үйiнділерi, өздiгiнен ағатын ұңғымалар, қалдықсақтауыштар, технологиялық желілердiң бөлшектеліп алынған жабдығы;
      ядролық қаруды сынау нәтижесiнде ластанған аумақтар;
      мұнай өндiру қалдықтары және жұмыс iстеуiн тоқтатқан мұнай жабдығы;
      ядролық реакторлар қалдықтары, иондаушы сәулеленудің жұмыс iстеуiн тоқтатқан көздері.
      Қазақстан аумағында уран өндiрушi кәсiпорындардың жинақталған қалдықтары жинақталған табиғи радиоактивтіліктің жоғары деңгейiн белгілейтiн алты iрi уран беретін геологиялық провинциялар, көптеген шағын кен орындары мен уранның кен басқармалары бар. Көптеген аумақтар ядролық сынақтар жүргiзу салдарынан радионуклидтермен ластанған.
      Қазақстанның 30% аумағында - табиғи радиоактивтi газ - радонның жоғары бөлiнуiнiң әлеуеттi мүмкiндiгі бар.
      Химиялық ластану проблемасы шаруашылық қызметі процесiнде адам пайдаланатын химиялық активтi заттардың кең таралуымен байланысты, оның iшiнде, тiрi организмде жинақталу қабілетіне ие, табиғи ортада бәсең бүлінетiн, тұрақты органикалық ластанулар (ТОЛ) өте қауіпті.
      ТОЛ-дың ауқымды бөлiгі қалдық санмен топырақ бетiнде және өсiмдiктер массасында ұзақ жылдар сақталатын пестицидтермен берiлген. Өнеркәсiптiк ТОЛ энергетика, мұнай өңдеу және химия өнеркәсiбiнің кәсiпорындарында жиналады және пайдаланылады.
      Төтенше жағдайлар жөнiндегі министрлiктiң деректерi бойынша Қазақстанда 1994 жылдан басталған кезең үшiн табиғи және техногендiк сипаттағы 320 мың төтенше жағдайлар мен оқиғалар тіркелген, зиян шеккендердiң жалпы саны 250 мыңнан астамды, қайтыс болғандар шамамен 40 мыңды құрады. Сараптық бағалаулар бойынша төтенше жағдайлардан тiкелей және жанама зиян жыл сайын шамамен 25 миллион теңге құрайды. Iрi көлемдегi табиғи және техногендiк төтенше жағдайлардың әдетте, ауыр экологиялық салдарлары бар. Әсiресе, орман өрттері үлкен зиян келтiредi.
      Қоршаған ортаның сапасынан халықтың ауыру-сырқауын бағалау проблемасы қатты көрiнiс беретіні айқын. Халықтың денсаулығының жай-күйiн және өмiр ұзақтығына әсер ететін факторларды зерттеу өте көкейкесті.
      Тұтастай алғанда, әлеуметтiк-экономикалық тұрмыстың өзгеруiмен туындаған кризис және экологиялық жағдайдың бiр-бiрiне әсер ете отырып, халықтың тұрмыс жағдайын, әсiресе, экологиялық қолайсыздық аймақтарында бiршама қоршаған ортаның нашарлауымен Қазақстандағы қазiргi заманғы жай-күйдi атап өту керек.
      Денсаулықты жоғалтудың қатері аридтік шөлейтті аймақтарда, экологиялық қолайсыз аймақтарда, минералдық шикiзатты өндiру және ұқсату объектілерінің, жылу энергетика станцияларының, өнеркәсiптiк және тұрмыстық қалдықтар полигондарының жанында орналасқан аймақтарда, iрi өнеркәсіп орталықтарында тұру кезінде ұлғаяды.

  3.2. Қоршаған орта сапасын басқару жүйесiн бағалау

      Табиғат қорғау жұмыстарын іске асыру қоршаған ортаның сапасын басқарудың жүйесiн қалыптастыру процесiнiң аяқталмауымен байланысты көптеген проблемалармен соқтығысады. Басты проблемалардың бiрi 10 заң мен 200 заңға бағынысты кесiмдерден тұратынына қарамастан табиғат қорғау заңнамасын жетілдiру болып табылады.
      Практикада қолданыстағы экологиялық заңнаманың ережелерi мен нормаларын iске асырудың аз тиімділігі де проблема болып табылады. Табиғат қорғау заңнамасының epeжелерін қолданудың тиiмдi тетiгінiң болмауы жаппай байқалады. Халықаралық экологиялық келiсiм-шарттар мен конвенциялар бойынша міндеттемелерді орындауды үйлестірудiң жүйесi жоқ.
      Қоршаған ортаның жай-күйiне мемлекеттік бақылау жүйесi және табиғи ресурстарды басқару жүйесi қалыптастыру кезеңiнде тұр және тұрақты жетілдіруді талап етедi.
      Нормативтік-әдістемелiк базаның қазiргi заманғы жай-күйi iс жүзiндегі жүйесiздігімен, қайталаумен, сондай-ақ нормаланатын көрсеткiштердiң жеткіліксіздігімен сипатталады.
      Экологиялық нормалау жүйесi адам организмiне ластаушы заттардың гигиеналық нормативтеріне негiзделген. Адамға және қоршаған ортаға техногендiк белгілі факторлардың әсерiн ескеретін экологиялық және техникалық нормативтердi әзірлеу талап етіледi, ол үшiн арнайы ғылыми зерттеулер қажет. Экологиялық және техникалық нормативтердiң құқықтық негiзi болуы және заңнамалық кесімдерге қосымшалар ретiнде бекiтiлуi тиiс.
      Қазіргі уақытта, экологиялық жоспарлау Үкiмет, министрлiктер, әкімдіктер мен жекелеген кәсiпорындар деңгейiнде жүзеге асырылады. Кәсіпорындар табиғат қорғау іс-шараларының жоспары көбiнесе тексеру барысында берілген мемлекеттік инспекторлар нұсқамаларының тармақтарын қайталайды, ол қоршаған ортаны сауықтыру, ұтымды табиғат пайдалану, сәйкесінше қаржыландыру мәселелеріне жоспарлы тәсiлдiң жоқ екенiн көрсетеді. Өз инвестициялық саясатында шетелдік және отандық кәсiпорындар табиғат қорғау саласын қаржыландырудың қалдық қағидатын басшылыққа алады, яғни табиғат пайдалану нақты тұтыну сипатын жалғастыруда.
      Әртүрлі министрліктер мен ведомстволар бойынша, оның iшінде шаруашылық қызметімен айналысатын мемлекеттiк экологиялық бақылаудың шашыраңқылығы барлық бақылаушы органдардың жұмысын үйлестiрудiң, қайталауды жоюдың, экожүйелiк мемлекеттiк бақылауды дамытудың қажеттiлігін белгілейдi.
      Бақылаушы құрылымдардың әлсiз материалдық-техникалық жарақтануы салдарынан құқық қолдану практикасы бөлiгiнде жедел бақылаудың тиімділігі төмен.
      Қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық тетiктерiн жетiлдiру табиғи ресурстарды пайдалану және қорғау жөнiндегi шаруашылық қызметiн реттеудiң мықты факторы болып табылады. Бұл салада нормативтік-әдістемелік базаны жетілдiру жөніндегі жұмыс жүргiзiлуде, қоршаған ортаны ластағаны үшін төлем ретiнде алынатын қаражатты нысанды пайдалану тетiктерiн жүргізу қажет.
      Табиғат қорғау қызметiнiң тиімділігін арттыру табиғат пайдалану мен экологиялық сараптаманың рұқсат ету жүйесiн оңтайландыруға жәрдемдеседi.
      Қазiргі уақытта мониторингтің әртүрлі ведомстволық жүйелерінің жұмыс iстеуi жедел және тиiмдi басқарушылық шешiмдер қабылдауға қажетті қоршаған opта жай-күйінің толық мәндегi тұтас сипатын бере алмайды.
      Жұмыс iстеп тұрған мониторинг жүйелерi, қызметтер мен желiлер, негізінен, қоршаған орта объектілерінің ластануын бақылауды жүзеге асырады. Олар ведомстволарға бағынады, әдістемелік, бағдарламалық және ұйымдастырушылық жағынан бір-бірімен байланыссыз. Олардың қызметінің үйлесiмділігі жоқ болғандықтан, тақырыптық табиғат қорғау міндеттерін шешуге және жедел басқарушылық шешiмдер қабылдауды ақпараттық қолдауға мүмкiндiк бермейді. Ақпараттық жағынан бұл желiлер бірге жұмыс iстей алмайды. Ақпараттың техникалық, математикалық және басқа да түрлері талап етілетін номенклатураны, анық және дәл өлшемдер, экологиялық ахуалды жақсарту жөнiндегi ақпараттар алудың қажеттi шұғылдығы мен нұсқамалар әзiрлеудi қамтамасыз ете алмайды.

  4. БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТЫ МЕН МIНДЕТТЕРI

      Қазақстан Республикасының 2004-2015 жылдарға арналған экологиялық қауiпсiздiгi тұжырымдамасының ережелерiн кезең-кезеңмен iске асыру 2010 жылға қарай қоршаған ортаның сапасын тұрақтандыруға қол жеткізуді болжайды. Алайда, экологиялық жағдайды тұрақтандыру үшін үлкен дайындық жұмысы қажет. Сондықтан, осы Бағдарламаның мақсаты қоршаған ортаның сапасын тұрақтандыру үшiн жағдай жасау болып табылады.
      Бағдарлама табиғи жүйелердің жұтау қарқынын бәсеңдетуге мүмкіндік беретін тиiмдi тетiктер мен іс-шараларды құру жөніндегі шаралар кешенiн жүргізуге ғана емес, сонымен қатар, экологиялық жағдайды нақты тұрақтандыруға бағытталған.
      Бағдарламаның бұл мақсатына қол жеткізу мынадай басым бағыттар бойынша жүзеге асырылатын болады:
      а) Қоршаған ортаның сапасын басқарудың жүйесiн оңтайландыру мыналарды қамтиды:
      заңнама базасын жетілдіру;
      мемлекеттік және жергілікті деңгейлерде жоспарлауды қамтамасыз ету;
      қоршаған ортаны қорғаудың мемлекеттiк басқармасының институционалдық негізін құру;
      мемлекеттік, өндірістік және қоғамдық бақылау жүйесiн жетілдiру;
      қоршаған ортаның мониторинг жүйесiн дамыту;
      жүйелік тәсiл негiзiнде табиғат қорғау жұмыстарын ғылыми қамтамасыз ету;
      сектораралық ынтымақтастық тетiктерiн әзiрлеу;
      экономикалық тетiктердi жетілдіру;
      әлеуметтік әрiптестiк тетіктерін дамыту;
      экологиялық білім беру жүйесiн жетілдiру;
      халықаралық ынтымақтастықты дамыту;
      б) Қоршаған ортаға шаруашылық және өзге де қызметтің әсерiн азайту әрі мынадай жолмен табиғат қорғау-қалпына келтiру жұмыстарын жүргiзу:
      Жердің климаты мен озон қабатына антропогендік әсер етудi азайту;
      биоалуантүрлілікті сақтау;
      экологиялық апат аймақтарын, зымыран-ғарыш полигондарын және әскери-сынақ кешендерін оңалту;
      Каспий теңізінің қайраңы мен жақын аумақтардың ластануының алдын алу;
      су ресурстарының жұтауы мен ластануының, әуе бассейнiнiң ластануының алдын алу;
      жинақтаулар көлемдерін қысқарту, өндiрiстiк және тұрмыстық қалдықтарды жою және ұқсату;
      халықтың аурулары мен қоршаған ортаның сапасы арасындағы байланысты зерттеу.

  5. БАҒДАРЛАМАНЫҢ НЕГIЗГI БАҒЫТТАРЫ
ЖӘНЕ IСКЕ АСЫРУ ТЕТIКТЕРI

      Шешуші деңгейдегі нақты іс-қимылдардың тиімділігі басқару жүйесiнiң дайындылығымен, қажетті заңнама және нормативтік-әдістемелік базаның, табиғат қорғау жүйесінде экономикалық және қаржы тетiктерi мен ынталандыруларының болуымен, әлеуметтік-экологиялық-экономикалық проблемаларды кешенді шешуге бағытталған тетiктердiң синергизмiмен айқындалады.
      Мәлімделген мақсат әуе бассейнiне ластаушы заттардың шығарындыларын, оның ішінде, парник газдары мен озон бүлдiргіш заттарын, су көздеріне ластанулар төгінділерінің көлемдерін тұрақтандыруға, өндіріс және тұтыну әрi басқа да қалдықтарды жинақтау қарқынын азайтуға бағытталған iс-қимылдарды iске асыру жолымен қол жеткiзілетін болады.

  5.1. Қоршаған ортаның сапасын басқару жүйесiн оңтайландыру

  5.1.1. Заңнаманы экологияландыру

      Жүйелік талдау теориясын пайдалана отырып, қоршаған ортаны қорғау бөлiгiнде нормативтiк-құқықтық базаны жетілдiрудің ғылыми негiзделген тәсiлдерi жөніндегi ұсыныстарды дайындау қажет.
      Каспий теңiзінің құқықтық мәртебесін реттейтін заңдар жобаларын әзiрлеудi жалғастыру көмiрсутегi шикiзатын өндiрумен байланысты көптеген елдердiң мүдделерi шоғырланатын аймақтың ерекше жағдайымен байланысты. Заңнамалық-құқықтық және нормативтік құжаттар биологиялық ресурстарды молықтыру мен тұрақты қалпына келтiрудiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн экологиялық қолайлы компромистерге кепілдік беруi тиiс.
      Экологиялық және техникалық нормативтердi заңнамалық бекiтумен әрi оларды белгiлеу тәртiбiмен нормативтік-әдiстемелік табиғат қорғау құжаттамасын әзiрлеу, пысықтау, бейiмдеу және бiрегейлендiру 2005-2007 жылдар бойы жүргiзілетiн болады.

  5.1.2. Экономиканы экологияландыру

      Табиғи объектілердiң құнын және табиғат қорғау iс-шараларының тиiмдiлiгін айқындаумен экологиялық-экономикалық бағалау әдiстерiн әзiрлеу шектеулер мен тыйым салулар тетiктерiмен қатар қоршаған ортаны қорғау және табиғат пайдалану саласындағы пәрмендi экономикалық тетiктердi дамытуға жәрдемдесетін болады.
      Экологиялық талаптар мен өлшемдердi енгiзу және барлық әзiрленетiн мемлекеттік, салалық және өңiрлiк бағдарламаларды келiсу - экономиканы экологияландырудың негiзгi шарты. Экологиялық талаптар мен өлшемдер бағдарламаларды әзiрлеу барысында енгiзiлуi және мiндеттi экологиялық сараптамадан өту процесiнде түзетiлуi тиiс.
      Халықаралық тәжiрибенi ескере отырып, табиғат пайдаланудың және экологиялық сараптаманың рұқсат ету жүйесiн оңтайландыру жоспарлы және дәйекті түрде жүргiзілетiн болады. Рұқсат ету жүйесi экологиялық жағдайдың аялық деңгейiн және халықтың денсаулығы мен қоршаған ортаға зиянды әсер етудiң мүмкiн болатын салдарларын ескере отырып, әрбiр объектiнiң қоршаған ортасына әсер етудiң негiздi бағалау жолымен табиғат қорғау жұмысының практикасына енгiзіледi.
      Қоршаған ортаға терiс антропогендiк әсер етулердi азайтуға жәрдемдесетiн мемлекеттік бақылаудың тиiмдi моделiн құру экожүйелiк тәсiлдiң қағидатына негiзделген. Бұл орайда, табиғи объектілер күрделi iшкi және сыртқы байланыстарға ие тұтас жүйе ретінде қаралады. Тек осындай тәсіл әртүрлі министрліктер мен ведомстволар бойынша бақылау функцияларын жинақтау кезінде нәтижелі болуы мүмкін.
      Дүниежүзілік сауда ұйымына (ДСҰ) Қазақстанның кiруі жөніндегі жүргізілетін іс-шаралармен байланысты қажетті және талап етілген халықаралық стандарттармен қоршаған ортаны қорғау саласындағы қазақстандық стандарттарды үйлестіру мақсатымен халықаралық экологиялық стандарттарға ИСО 14000 көшудi ғылыми қамтамасыз ету осындай көшудi қамтамасыз ету жөнiндегi әдiстемелiк нұсқаулар әзiрленетiн және қоршаған ортаны қорғау бағдарламасын ақпараттық сүйемелдеу жөнiндегi ұсыныстар дайындалатын болады.
      Экологиялық тиімді pecуpc үнемдейтiн технологияларды, өндiрiстерді, шикізат түрлерін, материалдарды, өнiмдер мен жабдықты әзiрлеу жөнiндегi зерттеулер epeкше pecуpc үнемдейтiн технологиялар саласындағы неғұрлым тиімді экологиялық және экономикалық орынды шешiмдердi табу мақсаты бар.
      Әлеуметтік-экономикалық жоспарлау практикасына қоршаған ортаны қорғау саласындағы индикаторлар мен көрсеткiштер жүйесiн және мемлекеттiк статистиканы әзiрлеу және енгiзу қоршаған ортаның жай-күйiн объективтi сандық бағалау алуға, әкiмшiлiк шешімдерiн жоспарлау, қабылдау саласында пайдалану үшін бағыттылығы мен оның серпiнiнiң қарқынын қадағалауға мүмкіндiк бередi.
      Қоршаған ортаны қорғау облыстық басқармаларының химиялық зертханаларын талдамалық жабдықпен қамтамасыз ету, гидрометрикалық және гидрохимиялық жұмыстарды жүргізу үшiн арнайы теңiз кемесiн сатып алу қажет, ол бақылау-инспекциялық жұмысының сапасын арттыруға, сондай-ақ табиғат қорғау заңнамасын бұзу жағдайында экожүйелер мен халықтың денсаулығына келтiрiлетiн зиянның дәлелділігіне мүмкiндiк бередi.
       Ескерту. 5.1.2-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  5.1.3. Қоғамды экологияландыру

      Қоршаған ортаны қорғаудың ақпараттық жүйесiн құру және азаматтардың қалың тобының экологиялық ақпаратқа қол жетуiн қамтамасыз ету Ақпаратқа кіру, шешiмдер қабылдау процесіне жұртшылықтың қатысуы және қоршаған ортаға қатысты мәселелер бойынша сот әділдігіне қол жеткiзу туралы конвенцияға қол қою және бекіту кезiнде Қазақстан Республикасы алған міндеттемелерді іске асыру міндеттемелерді іске асыру міндеттеріне жауап бередi.
      Қазақстан Республикасының орта білім берудің мемлекеттік жүйесіне экологиялық білім беру бойынша инновацияларды енгізу тетіктерін әзірленетін болады.
      Экологиялық қауіпсіздік жөніндегі бiлiм беру бағдарламаларын енгiзу бойынша ұсыныстар әзірленген.
      Экологиялық ағарту және үгіт-насихат жүйесін дамытуды қамтамасыз ету ақпараттық-ағарту материалдарын жаңарту және құру жөнiндегі жұмысты ұйымдастыруды болжайды. Ол халықтың қалың топтары үшін экологиялық білімдердi насихаттауды, қорғаудың ерекше шараларын талап ететiн елдің флорасы мен фаунасының бiрегей түрлерiн суреттеумен және әдемi бейнелеумен брошюраларды, ақпараттық парақтарды, ғылыми-қызғылықты әдебиетті, күнтiзбелердi, открыткаларды, буклеттердi, почта маркалары мен белгілерiн шығару жолымен экологиялық мәдениеттi қалыптастыруды, теле және радиохабарларын ұйымдастыруды қамтиды.
      Экологиялық мазмұндағы мерзiмдi басылымдарды қолдау бұқаралық ақпарат құралдарында (БАҚ) экологиялық проблемаларды экологиялық жағдайлардың жай-күйін, табиғат қорғау іс-шаралары мен жетістiктерін неғұрлым кең суреттеу қажеттілігiмен байланысты.

  5.1.4. Қоршаған орта мониторинг жүйесiн дамыту

      Қазақстан Республикасының қоршаған орта мониторинг жүйесін дамыту үшiн мынадай негiзгi бағыттар бойынша жұмыстар жүргiзу қажет:
      қоршаған орта мониторингінің нормативтiк-құқықтық базасын және ғылыми-әдiстемелiк базасын жетілдiру;
      аналитикалық зертханаларды қоса, қоршаған орта жай-күйін бақылаудың мемлекеттік желілерiн дамыту және техникалық қайта жарақтандыру;
      қоршаған орта мониторингiнің ақпараттық-технологиялық және телекоммуникациялық жүйелерiн дамыту.
      Нормативтiк-құқықтық және ғылыми-әдiстемелiк қамтамасыз ету ұйымдастырушылық, құқықтық, нормативтік қамтамасыз етудi қарастырады.
      Қоршаған орта мониторингiн ұйымдастырушылық қамтамасыз ету мониторинг мiндеттерін толық және тиiмдi орындаған жағдайда шығынды азайтуды қамтамасыз ететiн басқару құрылымдарын оңтайландыруға бағытталған және нормативтік және нұсқаулық құжаттарды шығару және енгiзу жолымен iске асырылады.
      Қолданыстағы заңдарға сәйкес Қазақстан Республикасы қоршаған ортасының экологиялық мониторингi орталығын, сондай-ақ Каспий теңiзi мен Арал өңiрлерiнде экологияның өңiрлiк орталықтарын құрумен әртүрлi мемлекеттiк органдар арасындағы ақпаратпен алмасуды қамтамасыз етуi тиiс. Бiрыңғай мемлекеттiк табиғи ресурстар және қоршаған орта мониторинг жүйесiнiң жұмыс iстеуiн және бұдан әрi дамуын қамтамасыз ету қажет.
      Құқықтық қамтамасыз ету қоршаған орта мониторингінiң мәртебесін реттейтiн, белгіленген тәртiппен құқықтық және заңнамалық актілер мен құжаттарды әзiрлеу және қабылдауды қарастырады.
      Нормативтік қамтамасыз ету қоршаған орта жай-күйiн бағалау және болжау бойынша жұмыстарды орындауға, табиғат қорғау қызметінде басқарушылық шешiмдердi жасау және қабылдауға негiз болатын қоршаған орта жай-күйін, оған антропогендiк әсерлердiң нормасын анықтайтын нормативтердi әзiрлеу және тағайындауды қарастырады.
      Қазақстан Республикасы аумағындағы қоршаған орта жай-күйi өзгерiстерiн үзiлiссiз бақылау метеорологиялық, климаттық, аэрологиялық, гидрологиялық, агрометеорологиялық жағдайлармен бiрге, көбiнесе бақылау желілерiнiң қазiргі өлшеу құралдарымен жабдықталуына тәуелдi.
      Жоспарланатын iс-шаралар мыналарды қарастырады:
      метеорологиялық және аэрологиялық бақылаулардың мемлекеттік желілерiн спутниктiк өнiмдер және т.б. сияқты берілiмдердi алу мүмкiндiк ескере отырып оңтайландыруды;
      әсiресе ерекше қорғалатын аумақтарда орналасқан трансшекаралас өзендер мен су нысандарын бақылауды ұйымдастыру жағынан, қазiргі талаптарды ескере отырып, мемлекеттiк гидрологиялық желiлердi дамытуды және заман талабына сәйкестендiрудi;
      қоршаған ортаның негiзгi құрамдас бөлiктерiнiң (атмосфералық ауа және атмосфералық жауын-шашын, жер үсті сулары мен топырақ, радиациялық жағдайы) жай-күйiне және ластануына бақылаулардың жаңа бөлiмшелерiн құруды және жұмыс iстеп тұрғандарын жаңартуды;
      гидрометеорологиялық станциялар мен бекеттер желілеріне автоматтандырылған және ұтқыр бақылау құралдарын енгізу;
      атмосфера, жер үстi суы, теңiз ортасы, топырақ, ауылшаруашылығы дақылдары, жайылым өсiмдiктерi, ластаушы заттардың трансшекаралық тасымалдануы жағдайын бақылаудың жаңа әдiстерi мен технологиясын жасауды;
      тозуы 80%-дан жоғары бөлiмшелерде жөндеу-қалпына келтiру жұмыстарын жүргізу - қызмет үйлерiн, метеорологиялық алаңдарды, гидрогеологиялық бекеттердi, қосалқы құрылыстарды, байланыс және күш жабдықтарын жаңарту және қалпына келтiру;
      қоршаған орта мониторингін бақылау және тексерудiң экологиялық желiлерiн дамыту және кеңейту, аумақтық дәрежедегі аналитикалық зертханаларды стационарлық және ұтқыр (жылжымалы) бақылау және өлшеу құралдарымен жарақтандыру;
      Солтүстiк Каспий, зымыран-ғарыштық полигондардың әсерiне ұшыраған аумақтарында, сондай-ақ Балқаш көлi, Нұра өзенi бассейндерiнде, Щучинск-Бурабай курорттық аймағында, "Ақтау" теңiз порты" арнайы экономикалық аймағының аумағында, Алматы қаласының аэродинамикалық жағдайына және аэроғарыштық мониторинг жүргiзуді қамтамасыз ету.
      Ақпараттық-технологиялық және телекоммуникациялық жүйесiн дамыту қоршаған орта мониторингінiң аумақтық ақпараттық-талдау орталықтарының техникалық дамуы және қоршаған орта мониторингiнiң ақпараттық жүйесiн дамыту негiзiнде, сондай-ақ қоршаған орта мониторингiнiң мемлекеттiк бақылау бақылау желiсiне байланысты ұйымдастыру жолымен ақпаратты жинау мен өңдеудiң республикалық орталығы шеңберiнде өткiзу жоспарлануда.
       Ескерту. 5.1.4-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  5.1.5. Қоршаған ортаны қорғауды ғылыми
қамтамасыз ету

      Биоалуандылық, жерлердiң шөлейттенуi мен оңалуы, шайынды суларды тазарту, атмосфералық ауаны қорғау, қалдықтарды басқару, гидроэкология, экологиялық заңнама проблемалары бойынша жоғары оқу орындарының базасында жетi арнайы ғылыми-аналитикалық орталықтарын құру және қамтамасыз ету қоршаған орта мен табиғат пайдалану саласындағы ғылыми-талдау жұмысын жақсарту мен ретке келтiруге, стратегиялық және жедел шешiмдер қабылдау үшiн кәсiби-дайындалған нұсқамалармен қоршаған ортаның сапасын басқаруды жетілдірудi қамтамасыз етуге бағытталған.
      Қазақстанның шаруашылық игеру аумақтарының экологиялық қатерлерiн бағалау оларды бағалау және басқару жөніндегі теориялық және әдiстемелік тәсілдердi әзiрлеудi болжайды. Жұмыс экологиялық қауіптіліктің деңгейін айқындаумен экологиялық жағдайдың туындау мүмкіндiгiн бағалауды, экологиялық қатердiң сандық және сапалық өлшемдерiн анықтай отырып, қоршаған ортаға болжанатын әсер етудi бағалауды, экологиялық қатердің әртүрлi аспектiлерiн көрсететiн арнайы карталарды жасауды қамтитын болады.
      Қазақстан Республикасы қоршаған ортасының жай-күйi туралы жыл сайынғы ұлттық баяндаманы дайындау басқарудың мемлекеттік органдарын, ғылыми, қоғамдық ұйымдарды және халықты қоршаған орта сапасының жай-күйi мен қорғау туралы объективтi ақпаратпен қамтамасыз етедi.
      Қазақстан Республикасының Экологиялық атласын жасау және баспаға дайындау жөнiндегi жұмыстар 2004 жылы басталды және 2007 жылға қарай анықталуы тиiс. Қазақстан Республикасының электрондық атласын әзiрлеу және құру жөнiнде зерттеулер ұйымдастырылған.
      Табиғи ресурстардың урбандалған аумағын пайдалану деңгейiн және қоршаған ортаға оның әсер ету дәрежесiн көрсететiн көрсеткiштер жүйесi арқылы көрiнiс берген деректер кешенiн алуға мүмкiндiк беретiн экологиялық паспорттарды құру мақсатымен Қазақстан қалаларының экологиялық жай-күйiн кешендi зерттеу.
      Қазақстан Республикасының Тұрақты даму жөніндегi кеңесiнің жұмысына ақпараттық, ғылыми және әдiстемелiк қолдау көрсету үшiн Щучье-Бурабай курорт аймағында орналастырумен экологиялық тұрақты даму орталығын ашу қажет. Көрсетiлген аумақта оның орнықты даму жолдарын белгiлеу үшiн кешендi экологиялық зерттеулер жүргiзiлетiн болады.
      Щучье-Бурабай табиғи аумағының проблемаларын кешендi шешу мақсатында ластанудан қоршаған ортаны қорғау мақсатымен шаруашылық жүргiзуші субъектілердiң шаруашылық-тұрмыстық шайынды суларын тазартуы жөнiндегі тұрақты жұмыс iстейтiн экологиялық моделдi және ғылыми-негiзделген нұсқамаларды әзiрлеу қажет.
      Басқарудың ерекшелiктерiн, өлшемдерi мен деңгейiн қамтитын Қазақстан Республикасының урбандалған аумақтарының экологиялық қауіпсiздігiн басқарудың ғылыми негiздерiн әзiрлеу жөнiндегi ұсыныстарды дайындау қажет.
      Қоршаған орта мониторингi жүйесiнiң алдында тұрған мiндеттердi орындаудың толықтығы мен дұрыстығына кепiлдiк беретiн ғылыми базаны құру қоршаған орта жай-күйiн бақылау, бағалау, болжау және басқару шешiмдерiнiң нұсқаларын әзiрлеу үшiн пайдаланылатын жұмыстар кешенiнің проблемасын, әдiстердi, құралдарды, алгоритмдер және бағдарламаларды пайдалану мүмкiншілiктерi мен шектерiн айқындауы тиiс. Ол нақты жұмыстарды орындау қағидаттары мен ережелерiн құрайтын ғылыми зерттеулердi ұйымдастыру және жүргiзу жолымен iске асырылады.
      Трансшекаралық сипаттағы проблемаларды шешу үшiн Қазақстанның шекара маңындағы аудандарының экологиялық жағдайын зерттеу қажет.
       Ескерту. 5.1.5-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  5.1.6. Халықаралық ынтымақтастықты кеңейту

      БҰҰ-ның толыққанды мүшесi ретiнде Қазақстан жаһандық әрiптестiк негізінде тиiмдi экологиялық саясат жүргiзу үшiн халықаралық ынтымақтастықты пайдалануға тырысады.
      Қоршаған ортаны қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастықты одан әрi кеңейту мыналарды көздейдi:
      халықаралық шарттар мен келiсiм-шарттар бойынша мiндеттемелер шеңберiнде қоршаған ортаны қорғау саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасына және халықаралық құқық нормаларына талдау жүргiзу, Еуропа Одағының елдерiмен заңнаманың барынша жақындасуын қамтамасыз ету;
      Қазақстандағы табиғат қорғау халықаралық конвенцияларын iске асырудың құқықтық тетiктерiн әзiрлеудi жалғастыру;
      "21 ғасырға арналған Жергiлiктi Күн Тәртiбiн" қалыптастырудың ғылыми-әдiстемелiк негіздерiн әзiрлеу жөнiндегi ұсыныстарды дайындау;
      Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық конвенцияларды iске асыру жөнiндегi ұлттық есептердi дайындау және жай-күйiн бағалау;
      қоршаған ортаның мониторингі бөлiгiндегi Дүниежүзілік банк Метеорологиялық Ұйымның бағдарламаларына және Каспий экологиялық бағдарламаларының iс-шараларына қатысу.

  5.2. Қоршаған ортаға шаруашылық және өзге де қызметтiң әсерiн азайту, экожүйелердi қалпына келтіру және оңалту

  5.2.1. Климаттың өзгеруiнiң алдын алу

      Қазақстан климатының қазiргi заманғы және болашақ жай-күйiн әрi экологиялық даму және экологиялық қауiпсiздiк үшін оның салдарларын бағалау жылынудың жаһандық процестерiмен байланысты. Климаттың қазiргі заманғы эволюция моделдерiне сәйкес Қазақстанда ауа температурасының бұдан әрi өзгеруiн күтуге болады, ол табиғи аумақтардың ауысуын тудыруы және жерлердiң шөлейттенуi мен жұтау процестерiн анықтауы мүмкiн. Климаттың өзгеруiнiң мұндай сипаты кезiнде терiс салдарлар оң салдарларға қарағанда неғұрлым маңызды болуы мүмкiн. Климаттың алдағы өзгеруiне қазiргi заманғы бейiмделу iс-шараларын әзiрлеу және жүргiзу Киото  хаттамасына қол қоюмен де айқындалған өте көкейкесті мiндет болып табылады.
      Қазақстан Республикасындағы парник газдарының шығарындыларының/ағындарының жыл сайынғы түгендеуiн жүргiзу олардың көлемдерi мен ауа райы-климаттық құбылыстардың өзгеруi арасындағы байланысты зерттеуге мүмкiндік бередi.
      Осы жұмыстарды үйлестiру мақсатымен "Қазақ экология және климат ғылыми-зерттеу институты" РМК-сы базасында Климаттың өзгеруi және озон орталығын құру қажет.

  5.2.2. Озон қабатының бұзылуын зерттеу
және оның алдын алу

      Қазақстанның үстіндегі озон қабатының жай-күйінің серпінін зерттеу жөнiндегi зерттеу жүргiзулер және оған әсер етудiң терiс салдарларының алдын алу жөнiндегi шараларды әзiрлеу тiрi материяның экологиялық қауіпсiздiгіне қатер төндiретiн процестердiң алдын алу қажеттілігіне байланысты туындаған. Iс-әрекет Монреаль  хаттамасының Тарабы ретiнде озон қабатын қорғау жөнiндегi Қазақстанның мiндеттемелерiн орындау ретінде ұсынылған.
      Озон бүлдiретiн заттарға жыл сайынғы түгендеу жүргiзу оларды тұтынудан бiртіндеп қысқартумен және пайдаланудан алумен мiндеттемелердi орындаумен байланысты.
      Қазақстанның ауа райы мен климатына озон қабатының өзгеруiнiң әсер етуiн бағалау озон қабатының эволюциясынан aуa райы - климаттық жағдайлардың тәуелділігін анықтау жолымен экологиялық қауіпсіздікті ғылыми қамтамасыз етудi жетілдіру қажеттілiгімен айқындалады. Озон экранының жай-күйiнен климаттың күтілетін өзгеруiнiң болжамын, сондай-ақ ауа райы мен климатқа озонның негiзгi көрсеткіштерi бойынша Қазақстан аумағына аудандастыруды әзiрлеудi көздейдi.

  5.2.3. Биоәртүрлілікті сақтау

      ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік табиғи мұра тізіміне елдiң ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын енгiзу жөніндегi жұмысты жүргiзу осындай объектілерге халықаралық талаптардың сәйкестiгi көзқарасы жағынан оларды зерттеудi, қатаң қорғау жүйесiн жетiлдiрудi қамтиды.
      Топырақ-өсімдiк қабатына және жануарлар әлемiне Қарашығанақ мұнайгазконденсаты кен орны объектілерінің әсерiн анықтау - жедел дамып келе жатқан мұнайгаз өндiру саласымен байланысты жұтау процестерiнде нақты көрiнiс беретiн Батыс Қазақстан үшін өте көкейкестi. Алынған нәтижелер осындай табиғи және экологиялық жағдайдағы өңiрлерде пайдаланылатын болады.
      Батыс Қазақстанның жағалау-сулы және су экожүйелерiне бағалау жүргiзу үшін флора мен фаунаға түгендеу жүргiзу, су қоймаларының гомеостатистикалық өлшемдерiн анықтау, осы аумақтарды мақсатты пайдалану жөнiндегі ғылыми-практикалық нұсқамаларды беру қажет.
      Биоалуандылықты сақтау мақсатымен шөлейттену процестерiне Қазақстан аумағының ұшырауын бағалау, Қазақстанның шөлдi аудандарында шұратты жүйелердi құрудың мүмкiндiктерiне ғылыми бағалау жүргізу, атмосфералық және топырақ құрғақшылығын бақылаудың жүйесiн әзiрлеу қажет.
      Солтүстiк Қазақстанда астық өндiрудiң табиғи қатерiне бағалау жүргiзу үшiн атмосфералық және топырақ құрғақшылығының геоақпараттық жүйелерiнiң базасында мониторинг жүйесiн әзiрлеу көзделедi.
      Баянауыл мемлекеттiк ұлттық табиғи паркiнiң экологиялық жай-күйiн жақсарту мақсатында парк аумағында ландшафты зерттеулер, негiзгi өрттiң орындарында өсiмдiктердiң пирогендi ауысуын зерделеу жүргiзу, табиғи парктiң орнықты дамуын қамтамасыз ету жөнiнде зерттеулер жүргiзу қажет.
       Ескерту. 5.2.3-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  5.2.4. Каспий теңiзiнiң қоршаған ортасын қорғау

      Каспий теңізiнiң биоресурстарын қорғау жөніндегі нормативтiк- құқықтық кесiмдердi, оның iшiнде, мұнай операцияларын жүргізу кезiнде және мұнайдың апатты төгілуi нәтижесiнде балық қорларына келтiрiлген залалды айқындау жөнiндегi, сондай-ақ су бетiне жайылған мұнай өнiмдерiнiң көлемiн айқындау жөнiндегi әдiстемелiк нұсқамаларды әзiрлеу аймақтың бiрiншi кезектегі табиғат қорғау iс-шарасы ретінде қаралады.
      Теңiз деңгейiнiң көтерiлуiмен байланысты Солтүстiк-Батыс Каспий маңы аумағының экологиялық жай-күйiн бағалау және болжау гидродинамикалық және субалансы моделдерiнiң негізiнде көмiрсутегі шикiзатының кен орындарын жедел барлауды ескере отырып, Атырау облысының шегіндегi Каспий теңiзi жағалауының қазiргі заманғы экологиялық жағдайын зерттеудi қамтиды.
      Қазақстандық Каспий маңы қайраңын және жағалауын шаруашылық пайдаланудың оңтайлы режимдерiн айқындау және қорғау мақсатында табиғи-шаруашылық жүйелердiң экологиялық жай-күйiн бағалау негiзiнде өңiрдi функционалды аймақтарға бөлудi жүргiзу қажет. Каспий бассейнiнiң биологиялық ресурстарына арналған мұнай-газ қызметiнiң терiс әсерiн бағалау оны азайту жөнiндегi iс-шараларды әзiрлеуге бағдарланған.
       Ескерту. 5.2.4-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  5.2.5. Cу ресурстарының жетiспеушілiгі,
жұтауы және ластануы

      Қазақстан Республикасы жер үстi су ресурстарының жай-күйiне талдау жүргізу, қорғау және пайдалану "Жер үсті сулары" мемлекеттік су кадастрын жүргізудi қамтиды және жекелеген су шаруашылық бассейндерi үшін, сондай-ақ тұтастай алғанда, ел үшiн су ағысының жыл сайынғы бағалау әдiстемесiн әзiрлеудi, негiзгi өзендердiң бассейндерiнде су тұтыну туралы деректердi жинауды. Қазақстанның өзен ағысының жыл сайынғы су ресурстарының бюллетенiн шығарудың технологиясын әзiрлеудi көздейдi.
      Жердiң мұздық қабатының бағытталған еру процесi бөлігінде тау аумақтарының табиғи ресурстарын экологиялық тұрақты пайдалану негізi ретіндегi гляциосфераның жай-күйiне талдау жөнiндегi ұсыныстарды әзiрлеу қажеттiгі өте көкейкесті.
      Ертіс бассейні өзен ағысының және Балқаш көлiнiң ресурстарына антропогендiк әсер етулердi бағалау жақын аумақтардың экономикасын дамытуды ескере отырып, су тұтынуды ұтымды реттеу қажеттілігімен байланысты.
      ГИС-технологиялары, мақсатты функциялар әдiстемесi мен кешендi моделдер негiзiнде Iле-Балқаш аймағының жер асты және жер үстi суларының ресурстық әлеуетiне кешендi экологиялық мониторингiн әзiрлеу қаралатын аумақтың жер асты және жер үстi суларының ресурстарын басқарудың ғылыми-дәлелдi жүйесін құруға мүмкiндiк бередi. Iле-Балқаш кiшi өзендерi бассейнiнiң үлгiсiнде кiшi өзендердiң экологиялық жай-күйiн зерделеу және олардың ағынын ұтымды пайдалану жолымен экологиялық қауiпсiздiгiн және оларды қорғауды қамтамасыз ету қажет.
      Қоршаған ортаның жай-күйіне олардың әсерiн бағалаумен ағынды сулар жинақтаушыларының жай-күйін зерттеу жинақтаушылардың мүмкін болатын толуымен байланысты қоршаған ортаның ластануы мен төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегi күрделi проблеманы шешуге бағытталған.
      Елдiң қалалары мен елдi мекендерiнiң тазалау құрылыстарын салу және жұмыс iстеп тұрған инженерлiк желiлер жөнiндегi инвестициялық жобаларды iске асыру Қазақстан халқының санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын арттыруға мүмкiндiк бередi.
      Су ресурстары сапасының қазiргi заманғы талаптарын ескере отырып, судың жай-күйінің мақсатты көрсеткіштерін және зиянды әсер етулердің рұқсат етілген нормативтерiн әзiрлеу жөнiндегi ұсыныстарды әзiрлеу қажет. 
      Ағынды суларды тазарту және су ресурстарын ластаудың алдын алу мақсатында алты валенттi хроммен және бормен Ақтөбе облысының Елек өзенін қорғау жөніндегi жобаны iске асыру бойынша ұсыныстарды енгізу қажет. Елек өзенiн бормен және алты валенттi хроммен ластанудан қорғау жөнiндегi iзденiс жұмыстарын жүргiзу жобаны iске асыру кезiнде бiрiншi кезектегi объектiлердi (басымдықтарды) бөлiп көрсетуге мүмкiндiк бередi.
       Ескерту. 5.2.5-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  5.2.6. Тарихи ластанулар

      Қоршаған ортаға тарихи ластанулардың әсерiне бағалау жүргiзу қазiр жұмыс iстемейтiн көп жылғы қызметтің нәтижесiнде пайда болған қоршаған ортаны ластау көздерiн есепке алу қажеттілiгiмен туындаған.
      Жаңа ластанулардың туындауын болдырмау мақсатында шаруашылық жүргiзуші субъектілер үшін құқықтық, экономикалық және өзге де тетiктердi енгiзу қажет.
      Бұдан басқа, қоршаған ортаны қалпына келтiру және оңалту мақсатында Семей қаласындағы авиакеросинмен жер асты суларының ластануын жою жөнiндегі жобаны iске асыру қажет.

  5.2.7. Зымыран-ғарыш және әскери-сынақ
кешендерінің әсерi

      Әскери-сынақ полигондарының аумақтарын кешендi зерттеу жөніндегi ғылыми зерттеулер халықтың денсаулығына техногендiк және табиғи факторлардың кауіптілік деңгейiн бағалау проблемасын шешуге, сондай-ақ осы жерлердi мүмкін болатын шаруашылық пайдалану жөніндегi ғылыми негiздi нұсқамаларды әзiрлеуге арналған.

  5.2.8. Әуе бассейнiнiң ластануы

      Соңғы жылдары байқалатын атмосфераға шығарындылар елдегi атмосфералық aуa сапасының бiраз өзгеруiне iс жүзінде алып келген жоқ және әсiресе, оны сауықтыру жөніндегi, мыналарды қоса, дамыған өнеркәсіптік-көлiк инфрақұрылымымен урбандалған аумақтарға қатысты iс-шараларды жүргiзудi талап етеді:
      Қазақстан Республикасы әуе бассейнiнiң техногендiк ластану деңгейiн бағалау және оны сауықтыру жөнiндегi iс-шараларды әзiрлеу;
      қоршаған ортаға шығарындыны азайту үшiн жылуэлектроорталықтарында (ЖЭО) экологиялық қауiпсiздiктi басқару жүйесiнiң ақпараттық моделiн құру;
      Қазақстан Республикасы урбандалған аумақтарының атмосфералық ауа сапасын басқарудың электрондық моделiн құру жөнiндегi ұсыныстарды әзiрлеу, құру және оны Астана мен Алматы қалаларында енгiзу;
      салалар және өңiрлер бөлiнiсiнде өнеркәсiп кәсiпорындарының ашық карьерлерден, үйiндiлерден және қалдық сақтауыштардан құмды жел ағынының адам ағзасына және қоршаған ортаға әсерiн зерттеу;
      Қазақстан Республикасының неғұрлым ластанған өнеркәсiп орталықтары Өскемен, Қарағанды, Атырау, Шымкент, Петропавл, Павлодар, Риддер, Қостанай қалаларында кешендi бағалау негiзiнде экологиялық жағдайды жақсарту жөнiндегi iс-шараларды әзiрлеу және жүзеге асыру.
       Ескерту. 5.2.8-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  5.2.9. Радиоактивтiк ластану

      Қазақстан Республикасындағы радиоактивтi қалдықтардың жай-күйiн зерттеу, сақтау және консервациялау халықтың экологиялық қауiпсiздігін қамтамасыз етудiң мiндетті шарты. Қазақстан Республикасының аумағында кейiннен радиациялық қауiптi объектiлердiң кадастрын құру үшiн радиоактивтi қалдықтардың пайда болу көздерiн белгiлеу және оларды жiктеу мақсатында зерттеулер жүргiзу.
      Қоршаған орта жай-күйi мен халықтың денсаулығына радиациялық ластанудың әсерiне бағалау жүргiзу ел аумағының радиациялық техногендiк ластануының кең таралуымен және үлкен қауіптілігімен байланысты.
      Халықтың денсаулығына табиғи радиоактивтіліктің (радонның) терiс әсер етуiне зерттеу жүргізу ел аумағында гранитоидтердiң кең дамуымен және адам денсаулығына қатер төндiретiн радонның жоғары эманациясымен неғұрлым қауiптi селитебтік аймақтарды анықтау қажеттiлiгiмен байланысты.
      Солтүстiк және Оңтүстiк Қазақстанның уран өндiретiн аймақтарында радиациялық және санитарлық-гигиеналық жағдайды зерттеуде уран өндiретін аймақтардың экологиялық жағдайы және әртүрлi деңгейдегi халық денсаулығының жай-күйi арасындағы себептi-салдарлы байланысты анықтау, уран өндiрушi кәсiпорындардың радиоактивтi қалдықтарымен ластанған ашық су айдындарын және топырақты тазалау әдiстерiн әзiрлеу мақсаты бар.
      Бейбiт жер асты ядролық жарылыстарын өткiзу жерлерiне жақын шекаралар мен аумақтарда су мониторингінiң технологиясы әзiрленетiн және енгiзiлетін болады.
       Ескерту. 5.2.9-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  5.2.10. Химиялық ластану

      Химиялық ластануға ұшыраған аумақтарды экологиялық бағалау жөнiндегі, сондай-ақ тұрақты органикалық ластаушыларды бақылау, мониторинг және басқару жөнiндегi ұсыныстарды дайындаудың қажеттілігі бар. Полихлордифенилмен ластанған аумақтарға экологиялық бағалау және полихлордифенил бар қалдықтардың экологиялық қауiпсiз ыдырауына зерттеулер жүргiзiлетiн болады.
      Химиялық ластанудың алдын алу мақсатында аумақтардың сынапты ластануының мониторингі технологиясы әзiрленетін және енгізілетін әрi күкірттi шығару, алу, сақтау және кәдеге жаратудың қоршаған ортаға әсер етуi мониторингі жүргізiлетін болады.
      Қоршаған ортаның қорғасынмен ластануына кешендi бағалау жүргiзiлетiн және ластанған аумақтарға мониторинг пен сауықтыру жүйесi әзiрленетiн болады.
       Ескерту. 5.2.10-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  5.2.11. Өнеркәсiптiк және тұрмыстық қалдықтар

      Қазақстан Республикасындағы техногендiк қалдықтарға ғылыми-техникалық бағалау жүргiзу және оларды кәдеге жаратудың жолдары өнеркәсiптiк және тұрмыстық қалдықтардың мониторингін, сақтауды, ұқсатуды және кәдеге жаратуды қамтитын қалдықтарды басқарудың мемлекеттiк жүйесінің жоқтығымен белгіленедi.
      Өндiрiс қалдықтарымен экологиялық қауіпсiз жұмыс iстеудiң Ғылыми-ақпараттық орталығын өндiрiс және тұтыну қалдықтары бойынша дерекқор құру шаруашылық жүргiзуші субъектілерге өндiрiс пен тұтынудың қалдықтарын сақтау, зарарсыздандыру, ұқсату және кәдеге жаратудың қауіпсiз технологияларын таңдау мүмкiндігін берудi көздейдi.
      Өнеркәсіптік улы қалдықтарды қауіпсiз жинақтау, ұқсату және пайдалану процестерiн ретке келтiру мақсатында Ақтөбе, Жамбыл, Батыс Қазақстан, Солтүстiк Қазақстан, Қостанай облыстарында өнеркәсiптік улы қалдықтарды қоймалау және қоймалау жөнiндегi полигондарды жобалау бойынша ұсыныстарды дайындау қажет.
      Сондай-ақ қатты тұрмыстық қалдықтарды ұқсату және қайталама пайдалану жөнiндегі және құрамында сынап бар аспаптар мен бұйымдарды жинау, сақтау және кәдеге жаратуды бақылау жөнiндегі ұсыныстарды дайындау және Мемлекеттiк қалдықтар кадастрын құру қажет.
       Ескерту. 5.2.11-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  5.2.12. Табиғи және техногендiк сипаттағы
төтенше жағдайлар

      Гляциалдық және жаңбыр генезисi селдерінiң сипатындағы белсендi әсер ету әдiстерін әзiрлеу теңiз-мұзды кешендердегi өзендердi қалыптастырудың алдын алудың әдiстемесiн, сел қауiптi су қоймаларын бастапқы құрғату әдiстемесiн, жаңбырлы генезистегi бастапқы сел аймақтарының мелиорациясын ғылыми негiздеудi қамтиды.
      Экологиялық төтенше жағдайлардың алдын алу жөнiндегi iс-шараларды әзiрлеу үшін Алматы қаласының тау алдындағы аудандарының қауiптi геологиялық процестерін зерттеу және бағалау.
      Қоршаған ортаны техногендiк сипаттағы газдардан қорғау жөнiнде нормативтiк-құқықтық құжаттар мен әдiстемелiк ұсынымдар әзiрлеу.
       Ескерту. 5.2.12-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  5.2.13. Адамдардың аурулары мен қоршаған ортаның
сапасы арасындағы байланысты белгілеу

      Халықтың ауруының және қоршаған ортаның жай-күйiнiң себептi- салдарлы байланыстарын белгілеу үшін бiрқатар неғұрлым маңызды зерттеулердi орындау қажет:
      қатер факторын анықтау және қоршаған орта мен халықтың денсаулығына олардың әсерiн азайту;
      тұрақты өсу үрдiсi бар онкопатологиялардың туындауының аномальды жоғары деңгейiнiң себебiн белгiлеу үшiн Солтүстiк Қазақстан және Шығыс Қазақстан облыстарының аумағы мен халқының денсаулығына, сондай-ақ Батыс Қазақстан өңiрiнiң және Оңтүстiк Қазақстан облысының аудандарында кешендi экологиялық зерттеулер жүргізу, Арал көлi өңiрi үшiн халықты сауықтырудың экологиялық әдiстерiн әзiрлеу..
       Ескерту. 5.2.13-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  6. ҚАЖЕТТI РЕСУРСТАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ
ҚАРЖЫЛАНДЫРУ КӨЗДЕРI

       Қаржыландыру республикалық бюджетте және халықаралық гранттармен көзделген қаражат шегінде жүзеге асырылатын болады.
      Республикалық бюджеттен 10185,7 млн. теңге, оның ішінде:
      2005 жыл - 3703,3 млн. теңге;
      2006 жыл - 1341,8* млн. теңге;
      2007 жыл - 5140,6 млн. теңге қаражат бөлу көзделуде.
      Ескерту: * - қаржыландыру көлемдерi тиiстi жылға бюджеттi қалыптастыру кезiнде нақтыланатын болады.
      Ескерту. 6-бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

  7. БАҒДАРЛАМАНЫ IСКЕ АСЫРУДАН КҮТIЛЕТIН НӘТИЖЕЛЕР

      Бағдарламаны iске асыру өндiрiстің болжамды өсуi кезiнде қоршаған ортаның сапасын басқарудың тетiктерiн пысықтау мен сынақтан өткiзуге, оның жұтауының қарқынын бәсеңдетуге, жекелеген неғұрлым қауiптi процестер мен үрдiстердi тұрақтандыруға мүмкіндік бередi.
      Қоршаған ортаның сапасын басқару жүйесiн оңтайландыру саласында мыналар:
      2005 жылы:
      табиғат қорғау іс-шараларын жоспарлауды әртүрлі деңгейдегi және салааралық үйлестiру қамтамасыз етілетiн;
      қоршаған ортаны қорғауды басқарудың тиістi институционалдық базасы қалыптастырылатын;
      2006 жылы:
      заңнама базасы ретке келтiрілетiн;
      экологиялық талаптар мен стандарттарды қайта қарау және әзiрлеумен мемлекеттiк бақылау жүйесі жаңғыртылатын;
      халықаралық ынтымақтастықты кеңейту қамтамасыз етiлетін;
      2007 жылы:
      нормативтік әдістемелік құжаттама әзiрленетiн;
      қоршаған ортаны қорғау саласындағы жұмыстардың ғылыми-техникалық негіздемесі қамтамасыз етілетін;
      табиғат қорғау қызметiн ынталандырудың тиімдi экономикалық тетiктері пысықталатын және сынақтан өтетін;
      қоршаған орта мониторингінiң жүйесін дамыту қамтамасыз етілетiн;
      үздiксiз экологиялық бiлiм беру, тәрбиелеу және ағартушылық жүйесi жетiлдiрiлетiн болады.
      Қоршаған ортаға шаруашылық және өзге де қызметтің әсер етуiн азайту, экожүйелердi қалпына келтiру және оңалту саласында 2007 жылы мыналар қамтамасыз етілетін болады:
      оны неғұрлым ластанған ірі қалалар мен өнеркәсiп орталықтарында азайту кезiнде 3,6 - 3,7 деңгейiнде атмосфераны ластаудың орташа көрсеткiшін сақтау;
      өндiрiс қарқынын ұлғайту кезiнде жылына 155-156 млн. куб. м деңгейiнде ластанған ағындардың төгінділер көлемдерiн сақтау;
      өндіріс және тұтыну қалдықтарын ұқсату көлемдерiн олардың жыл сайынғы жинақталуының 10% деңгейiне дейiн жеткiзу.

      Осы Бағдарламамен ұсынылған іс-шаралар кешенiн iске асыру нәтижесiнде қоршаған ортаның сапасын тұрақтандыру жөнiндегi мiндеттердi шешу үшін жағдай жасалатын болады және сәйкесінше, Қазақстан Республикасының экологиялық жағдайының және халықтың денсаулығының одан әрі нашарлауына нақты және әлеуетті қатерлер алынуы мүмкiн.
 

          8. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

       Ескерту. 8-бөлім жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2007.03.20. N  223 қаулысымен.

Р/с N

Іс-шара

Аяқталу нысаны

Орындауға
жауапты-
лар

Орын-
далу
мерзi-
мi

Болжана-
тын шығ-
ыстар, (млн. теңге)

Қаржы-
ландыру көздерi

1

2

3

4

5

6

7

1. Қоршаған ортаны қорғаудың сапасын басқару жүйесiн
оңтайландыру
1.1. Заңнаманы экологияландыру

1.1.1

Жүйелiк талдау
теориясын пайда-
лана отырып,
қоршаған ортаны
қорғау бөлiгiн-
дегi нормативтiк
құқықтық базаны
жетiлдiрудiң
ғылыми негiз-
делген тәсiлдерi
бойынша
ұсыныстар
дайындау

Қорша-
ғанортаминiне ұсыныс

АШМ, ЭMPM

2005 жылғы II тоқсан
 

Талап етiлмей-
дi


1.1.2

Экологиялық
нормативтер мен талаптарды
әзiрлеу

Қорша-
ғанортаминiніңбұйрық-тары 

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 40,0
2007 ж. - 40,0

Респуб-
ликалық бюджет

1.1.3

Каспий теңiзiнiң
биоресурстарын
қорғау жөнiндегi
нормативтiк-
құқықтық актi-
лердi, оның
iшiнде мұнай
операцияларын
жүргiзу кезiнде
және мұнайдың
апатты төгiндi-
лерi нәтижесiн-
де Каспий теңi-
зiне (ең алды-
мен, балық
қорларына)
келтiрiлген
зиянды анықтау-
дың әдiстемелiк
нұсқауларын
әзiрлеу

АШМ бұйрық-тары

AШM, Қоршаған-
ортаминi

2007 жылғы IV тоқсан

2007 ж. - 2,0

Респуб-
ликалық бюджет

1.2. Экономиканы экологияландыру

1.2.1

Табиғи объекті-
лерді экология-
лық-экономикалық
бағалау және
табиғат қорғау
іс-шараларының
экономикалық
тиімділігі әд-
істерін әзірлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiметiне ақпарат
 

Қоршаған-
ортаминi

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 3,5
2006 ж. - 3,7
2007 ж. - 3,5

Респуб-
ликалық бюджет

1.2.2

Бағдарламаларға,
жоспарларға,
нормативтiк
құқықтық актi-
лерге және басқа
да материалдарға
экологиялық
сараптама
жүргізу

Мемле-
кеттiк эколо-
гиялық сарап-
таманың
қоры-
тындысы

Қоршаған-
ортаминi

Жоба-
лардың түсуi бойын- ша

2005 ж. - 10,9
2006 ж. - 11,5
2007 ж. - 7,2

Респуб-
ликалық бюджет

1.2.3

Табиғат пайда-
лану мен эко-
логиялық сар-
аптаманың рұқсат
ету жүйесiн
оңтайландырудың
ғылыми негiздел-
ген тәсiлдерiн
тұрақты түрде
жетiлдiру

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж.
- 3,0
2006 ж. - 3,1
2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет

1.2.4

Қоршағанорта-
минiнiң құзыретi
шегiнде қоршаған
ортаны қорғау-
дың мемлекеттiк
бақылауының
ғылыми-практи-
калық моделiн
әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж.
- 3,0
2006 ж.
- 3,1
2007 ж.
- 3,0

Респуб-
ликалық бюджет

1.2.5

Геоақпараттық
технологиялар
негiзiнде қор-
шаған ортаны
қорғауды ақпа-
раттық сүйемел-
деу жөнiнде
ұсыныстар дай-
ындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi

2005 жылғы, 10 тамыз

Талап етiлмей-
дi


1.2.6

ИСО 14000 халық-
аралық эколо-
гиялық стандарт-
тарға көшудi
ғылыми
қамтамасыз ету
жөнiнде ұсын-
ыстар дайындау

Қорша-
ғанортаминiне ұсыныс

ИСМ

2005 жылғы II тоқсан

Талап етiлмей-
дi


1.2.7

Экологиялық тиiмдi және
pecуpc үнемдей-
тiн технология-
ларды, өндiрiс-
тердi, шикiзат
түрлерiн,
материалдарды,
өнiмдер мен
жабдықтарды
әзiрлеу жөнiнде
зерттеулер
жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 15,0
2006 ж.
- 15,7
2007 ж. - 10,0

Респуб-
ликалық бюджет

1.2.8 

Қоршаған ортаны
қорғау саласын-
дағы ғылыми
негiзделген
индикаторлар мен
көрсеткiштердi,
сондай-ақ табиғи
жүйелердiң
орнықтылығы мен
экологиялық
сыйымдылығының
шектерiн айқын-
даудың ғылыми-
әдiстемелiк
негiздерiн
әзiрлеу және
байқау  

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат  

Қоршаған-
ортаминi  

Жыл сайын, 10 ақпан  

2005 ж. - 3,0
2006 ж. - 3,1
2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет  

1.2.9  

Қоршаған ортаны
қорғау министр-
лiгiнiң аумақтық
басқармаларын
зертханалық
жабдықпен және
формалық киiм-
кешекпен қам-
тамасыз етудi
жүзеге асыру  

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат  

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан   

2005 ж. - 300,2
2007 ж. - 319,1 

Респуб-
ликалық бюджет   

1.2.10

Аумақтық қорша-
ған ортаны
қорғау басқар-
маларын қызмет-
тiк үй-жайлар-
мен қамтамасыз
ету жөнiнде
ұсыныстар
дайындау  

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс  

Қоршаған-
ортаминi   

2005 жылғы 10 тамыз 

Талап етiлмей-
дi  


1.2.11

ИСО 14000 халық-
аралық эколо-
гиялық стандарт-
тарға ғылыми
көшудiң әдiсте-
мелiк нұсқауды
әзiрлеу

Қорша-
ғанортаминiнiң бұйрығы

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл
iшiнде
 
 

2007 ж. - 1,5

Респуб-
ликалық бюджет  

1.3. Қоғамды экологияландыру

1.3.1

Қазiргi заманғы
техникалық
мүмкiндiктер
негiзiнде Қор-
шаған ортаны
қорғаудың, бi-
рыңғай ақпарат-
тық жүйесiн
жасау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау),
АШМ, ДСМ,
ЖРА,
облыстар-дың әкiм-
дiктерi

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 41,0
2006 ж.
- 45,1
2007 ж. - 466,6

Респуб-
ликалық бюджет

1.3.2

Қазақстан Рес-
публикасының
мемлекеттiк орта
бiлiм беру
жүйесiнде эколо-
гиялық бiлiм
беру жөнiндегi
инновацияларды
енгiзу бойынша
ұсыныстар
дайындау

Қорша-
ғанортаминiне ұсыныс

Білiмминi

2005 жылғы II тоқсан

Талап етiлмей-
дi 


1.3.3

Экологиялық
қауiпсiздiк
жөнiндегi бiлiм
беру бағдарлама-
ларын енгiзу
жөнiнде ұсыныс-
тар енгізу

Қорша-
ғанортаминiне ұсыныс

Білiмминi

2005 жылғы II тоқсан

Талап етiлмей-
дi 


1.3.4  

Бұқаралық ақпа-
раттық құрал-
дарында эколо-
гиялық мәселе-
лерді жариялау-
ды және насихат-
тауды қамта-
масыз ету

Қорша-
ғанортаминiне ақпарат 

Мәдениет-минi, Қоршаған-
ортаминi  

2006 жылғы  10 ақпан 

2005 ж. - 77,0  

Респуб-
ликалық бюджет  

1.3.5

Қағаз және элек-
тронды тасығыш-
тарда экология-
лық мазмұндағы
мерзiмдi басы-
лымдарды құру
жөнiнде ұсыныс-
тар дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi 

2005 жылғы  10 тамыз

Талап етiлмей-
дi 


1.4. Қоршаған ортаның мониторинг жүйесiн дамыту

1.4.1

Гидрометеоро-
логиялық мони-
торингтi жүргi-
зудi қамтамасыз
ету  

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл
iшiнде

2005 ж. - 857,6
2006 ж. - 900,5
2007 ж. - 1401,6

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.2

Қазiргi бар
гидрометеороло-
гиялық станция-
ларда және бекеттерде
ағымдағы жөндеу
жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 80,4
2007 ж. - 33,5

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.3

Облыстық гидро-
метеорология
орталықтарын
(ГМО) қызметтiк
ғимараттармен
қамтамасыз ету
жөнiнде ұсыныс-
тар дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi 

2005 жылғы  10 тамыз

Талап етiлмей-
дi 


1.4.4

Дүниежүзiлiк метеорологиялық
ұйымның талап-
тарына сәйкес
жаңа қадағалау
пункттерiн ұйым-
дастыру:
метеорологиялық:
2005 жылы - 
3 станция;
2007 жылы - 
2 станция
гидрологиялық:
2005 жылы - 20 бекет
2007 жылы - 10 бекет

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл
iшiнде

2005 ж. - 21,5
2007 ж. - 36,5
 

           2005 ж. - 121,7
2007 ж. - 146,9

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.5

2005 жылы - 12 химиялық зертханада,
2007 жылы - 7 химиялық зертханада ағ-
ымдағы жөндеу жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 18,4
2007 ж. - 11,0

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.6

Репрезентативтiк
қадағалауды алу
мақсатында бақы-
лау пункттерiн
көшiрудi жүзеге
асыру:
2005 жылы - 4
метеостанция (МС),
2 гидробекет (ГБ);
2007 жылы - 4 МС, 1 ГБ

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл
iшiнде

2005 ж. - 14,4
2007 ж. - 25,6

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.7

2005 жылы агро-
метерорологиялық
қадағалау
бағыттарына
арналған зерт-
ханалық жабдық-
тары бар 14
бiрлiк арнайы
автокөлiк сатып
алу;
2007 жылы - 14 бiрлік

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл
iшiнде

2005 ж. - 29,7
2007 ж. - 16,3

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.8

Агрометеороло-
гиялық қадағалау
пункттерiн
ұйымдастыру:
2005 жылы - 5 станция (Сарқанд,
Қызан,
Шыңғырлау,
Золотая Нива,
Шиен);
2007 жылы - 50 станция

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл
iшiнде

2005 ж. - 4,0
2007 ж. - 24,8

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.9

Аэрологиялық
станцияларды
температуралық-
желдiк зондтау-
дың радиолока-
циялық жүйелерi-
мен қамтамасыз
ету: 2005 жылы
- 1 жүйе (Қызылорда қаласы)

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы 10 ақпан

2005 ж. - 21,0

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.10

Бiрiншi сыныпты
зияндылығы бар
сынапты баро-
метрлердi ауыс-
тыру үшiн
электрондық-
сандық БРС
барометрлерiн
сатып алу:
2005 жылы - 25 БРС;
2007 жылы - 50 БРС

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 8,8
2007 ж. - 12,9 

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.11

Радиолау стан-
циялары мен
бекеттерiнде
ескiрген радио
станцияларды
пакеттi берiл-
iмдi жаңа тип-
тi радиостан-
цияға ауыстыру
және сатып алу:
2005 жылы - радиомачталық жиынтығы бар 17 радиостанция;
2007 жылы - 10 радиостанция

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 10,8
2007 ж. - 4,5  

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.12

Вильда флюгер-
лерiн анемо-
румбометрлерге
(М-63-М) желдiң
жылдамдығы мен
бағытын өлшеу
үшiн ауыстыру
және сатып алу:
2005 жылы - 30 станция;
2007 жылы - 30 станция

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 8,2
2007 ж. - 7,7

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.13

2005 жылы элек-
трондық баро-
метрлерді
тексеру үшiн 6
жиынтық порта-
тивтiк тексеру
кешендерiн
сатып алу;
2007 жылы - 2 жиынтық

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 4,9
2007 ж. - 2,3

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.14

Техник-метео-
рологтың авто-
матты жұмыс орны
бар автоматты
метеорологиялық
станциялар
орнату және сатып алу:
2005 жылы - 4
станция (Ақтөбе,
Қызылорда, Орал,
Шымкент
қалалары);
2007 жылы - 7 станция

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 18,0
2007 ж. - 69,7

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.15

ГГИ - 3000
испаромерi жи-
ынтығын сатып
алу және орна-
туды жүргiзу:
2005 жылы - 11 гидробекет;

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы 10 ақпан

2005 ж. - 2,0

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.16

Гидрологиялық
бекеттер үшiн
судың ағыс
жылдамдығын
өлшеуiштерiн
сатып алу:
2005 жылы - 40 гидробекет;
2007 жылы - 10 гидробекет;

гидрологиялық
тiркеу кешен-
дерi (ГРК):
2005 жылы - 2
(Алматы облысы);

электрондық-
есептеу техни-
касы бар
жиынтықтағы
сандық қалқымалы
деңгей
өлшеуiштерi:
2005 жылы - 6 дана

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 6,8
2007 ж. - 2,4
 

        2005 ж. - 1,7 

    2005 ж. - 2,5

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.17

Каспий теңiзiнде
гидрометрикалық
және гидрохимия-
лық жұмыстар
жүргiзу үшiн
зертханалық
жабдықтары бар
мамандандырылған
теңiз кемесiн
сатып алу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы 10 ақпан

2005 ж. - 343,5

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.18

Балқаш көлінде
гидрометрикалық
және гидрохимия-
лық жұмыстар
жүргiзу үшiн ма-
мандандырылған
теңiз кемесiн
(қалқымалы
зертхананы) сатып алу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы 10 ақпан

2005 ж. - 100,0

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.19

Метеорологиялық
станцияларда
метеорологтың
автоматтандырыл-
ған жұмыс орнына
өту жөнiнде
ұсыныстар
дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы 10 тамыз

Талап етiлмей-
дi 


1.4.20

Қоршаған орта
жай-күйiнiң
мемлекеттiк
мониторингiн
жүргiзудi
қамтамасыз ету

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2005 ж. - 95,5
2006 ж. - 100,3
2007 ж. - 142,5

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.21

Атмосфералық ауаның ластануын
қадағалаудың
қосымша стацио-
нарлық бекетте-
рiн ашу 2005 жылы - 5 бекет (Бурабай, Темiртау,
Балқаш, Орал, Атырау);
2007 жылы - 3 бекет

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2005 ж. - 41,9
2007 ж. - 53,3

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.22

Атмосфералық
жауын-шашынның
жай-күйiн қада-
ғалау үшiн сынама ірiктеу-
iштердi және
өлшеу аппарату-
расын сатып алу:
2005 жылы - 10 станция;
2007 жылы - 10 станция

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 14,2
2007 ж. - 5,4

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.23

Ауыр металдар
мен пестицид-
тердi талдау үшiн талдау
жабдығын сатып
алу:
2005 жылы - Астана қаласы-
ның ГМО

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы 10 ақпан

2005 ж. - 19,1

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.24

Радиациялық мониторинг үшiн өлшеу аппарату-
расын (гаммафон
және суммарлық
бета-белсендi-
лiк) сатып алу:
2005 жылы - 25 станция;
2007 жылы - 25 станция

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 1,5
2007 ж. - 1,4

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.25

Қоршаған ортаның
мониторингi үшiн
өлшеу аппарату-
расы бар ұтқыр
(жылжымалы)
зертханаларды
сатып aлу:
2005 жылы - 4
(Алматы, Астана,
Қарағанды
қалаларының ГМО);
2007 жылы - 2 дана

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 21,9
2007 ж. - 21,5

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.26

Бурабай кешендi
фондық мониторингі
станциясын жаңғырту үшiн мынадай аспаптар
мен жабдықты
сатып алу:
дербес компью-
термен және бағдарламалық қамтамасыз
етумен ластаушы
заттар мен ауыр
металдарды
айқындау үшiн
автоматты
газанализаторды;
автоматты
метеостанция
жиынтығын; жер үстi суларын-
дағы ластаушы заттарды ай-
қындау үшiн портативтi гидрохимиялық зертхана жиынтығын; радиотелефон

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы 10 ақпан

2005 ж. - 25,8

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.27

2005 жылы тау-
лардағы қар өлшеу жұмыста-
рын жүргiзетiн
7 қар өлшеу бағыттары үшiн
14 қорғаныш үйiн;
2007 жылы 2 қар өлшеу бағыттары
үшiн 2 қорғаныш үйiн сатып алу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 4,2
2007 ж. - 1,4

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.28

2 қар өлшеу бағытын ашу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы 10 ақпан

2005 ж. - 3,4

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.29

Авиаметеороло-
гиялық қамта-
масыз ету жө-
нiнде ұсыныстар
дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi 

2005 жылғы 10 тамыз

Талап етілмей-
ді


1.4.30

Қоршаған орта ластануының жай-күйiне қадағалаудың желiлiк зерт-
ханалары үшiн жабдық сатып алу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 52,6
2007 ж. - 16,9 

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.31

Қоршаған орта мен климатқа антропогендi әсер етудің ғылыми зертха-
наларын техни-
калық жарақ-
тандыру жөнiн-
де ұсыныстар дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi 

2005 жылғы 10 тамыз

Талап етілмей-
ді


1.4.32

Зымыран-ғарыш қызметiнiң әсерiне ұшыра-
ған Қазақстан Республикасы аумағы учаске-
лерiнiң эколо-
гиялық жай-
күйiне монито-
ринг жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2005 ж. - 25,0
2006 ж. - 26,3
2007 ж. - 26,5

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.33

Қазақстан Республикасы қоршаған орта-
сының эколо-
гиялық монито-
рингi орталы-
ғын құру

Қорша-
ғанортаминiне ведомс-тволық бағын-
ысты ұйымдардың бұйрығы

Қоршаған-
ортаминi 

2005 жылғы 10 ақпан

Талап етілмей-
ді

Қорша-
ғанортаминiнiңжұмыс iстеп тұрған ведос-
тволық бағын-
ысты ұйымда-рының базасында

1.4.34

Каспий теңiзi-
нiң және Арал маңының өңiр-
лiк экология-
лық орталықта-
рын құру

Қорша-
ғанортаминiне ведомс-тволық бағын-
ысты ұйымдардың бұйрығы

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы 10 ақпан

Талап етілмей-
ді

Қорша-
ғанортаминiнiңжұмыс iстеп тұрған ведос-
тволық бағын-
ысты ұйымда-рының базасында

1.4.35

Каспий теңiзiнiң
қазақстандық
бөлiгiнде
қоршаған орта
мониторингiн жүргiзу және оны материал-
дық-техникалық қамтамасыз ету

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2005 ж. - 133,4
2007 ж. - 19,4

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.36

Қоршаған орта мониторингiнiң бiрыңғай мем-
лекеттiк ақпа-
раттық жүйесiн
одан әрi дамы-
ту жөнiнде ұс-
ыныстар дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi 

2005 жылғы 10 тамыз

Талап етілмей-
ді


1.4.37

GRIB болжау ақпаратын қабылдау және өңдеудi қамта-
масыз ету үшiн
деректердi ав-
томаттандырыл-
ған өңдеудi және
телекоммуника-
циялар жүйесiн
лицензиялық
бағдарламалық
қамтамасыз
етудi, қоршаған
орта мониторин-
гiнiң респуб-
ликалық және
аумақтық орта-
лықтарын есептеу
және офистiк
техникамен
қамтамасыз ету
бойынша ұсыныстар
дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi 

2005 жылғы 10 тамыз

Талап етілмей-
ді


1.4.38

Қоршаған орта мониторингi, климат, гидро-
метеорология саласындағы кадрларды дай-
ындау жөнiнде халықаралық орталықтармен тәжiрибе алма-
су жөнiнде iс-
шаралар дайын-
дау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау),
СIМ,
Бiлiмминi

Жыл сайын, 10 ақпан

Талап етілмей-
ді


1.4.39

Балқаш көлi бассейнiнде қоршаған орта-
сының жай-күйiне
мониторинг жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 12,1

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.40

Щучье-Бурабай курорттық аймағының экологиялық мониторингiн ұйымдастыру, жүргiзу және материалдық-
техникалық қамтамасыз ету

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 34,8

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.41

Арал маңы қор-
шаған ортасы-
ның жай-күйiне
және халық денсаулығының мониторингiн жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 9,5

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.42

"Ақтау" теңiз порты" арнайы экономикалық аймағының аума-
ғында қоршаған
ортаның жай-
күйiне монито-
ринг жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 15,1

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.43

Нұра өзенi бассейнi қор-
шаған ортасының
жай-күйiне
мониторинг жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 9,1

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.44

Уытты құрамдас-
тары трансшека-
ралық алып өту
мониторингiн
жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 14,4

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.45

Астана қаласы аэродинамикалық ахуалының мониторингiн жүргiзу және материалдық-
техникалық қамтамасыз ету

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 4,9

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.46

Алматы қаласының
аэродинамикалық
ахуалының мони-
торингiн жүргiзу
және материал-
дық-техникалық қамтамасыз ету

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 66,5

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.47

Жұмыс iстеп тұрған тұрақты
пункттерде агрометеороло-
гиялық бақылау-
лар жүргiзу
(112 дана)

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 41,3

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.48

Су және топырақ-
ты талдау зерт-
ханасын орналас-
тыру үшiн Атырау гидроме-
теорология
орталығының
өндiрiстiк
үй-жайына күрделi жөндеу
жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 9,3

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.49

Аэроғарыштық мониторинг жүйесiн жүргi-
зу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 39,8

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.50

Аумақтық қоршаған ортаны қорғау басқарма-
ларының гидро-
метеорологиялық
зертханалары мен талдау зертханаларына
аттестаттау жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), ДСМ

2007 жылы аттес-
таттау жүргі-
зу кесте-
сiне сәйкес

Талап етілмей-
ді


1.4.51

Қоршаған орта-
ны қорғау сала-
сындағы халық-
аралық стан-
дартқа сәйкес
желiлiк зертха-
наларға аттес-
таттау жүргізу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде,
аттес-
таттау
жүргі-
зу кесте-
сiне сәйкес

2007 ж. - 2,9

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.52

Қоршаған ортаны
қорғау саласын-
дағы ғылыми
зерттеулердi
материалдық-
техникалық қамтамасыз етудi
жүзеге асыру

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 31,8

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.53

Астана қаласында
Ұлттық метео-
рология орталығын салу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде,
ҚМЖ
жүргiзу
кесте-
сiне сәйкес

2007 ж. - 700,0

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.54

Каспий теңiзi мен Ертiс өзе-
нiнде мемлекет-
тiк бақылау
жүргiзу үшiн   мамандандырылған
теңiз кемесi
мен катердiң
зертханалық
жабдықтарына
аттестаттау жүргізу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

2007 жылғы ІV тоқсан

Талап етілмей-
ді


1.4.55

Атырау облысында
қоршаған ортаны
қорғау саласында
мемлекеттiк
бақылау жүргiзу
үшiн тiкұшақ сатып алу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 89,2

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.56

Қоршаған орта жай-күйiнiң мемлекеттiк мониторинг жүйе-
лерiн дамыту үшiн аспаптар
мен жабдықтар сатып алу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 56,7

Респуб-
ликалық бюджет 

1.4.57

Стационарлық агрометеороло-
гиялық пункт-
тердi құру үшiн
аспаптар мен жабдықтар сатып алу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бiр жыл iшiнде

2007 ж. - 67,3

Респуб-
ликалық бюджет 

1.5. Қоршаған ортаны қорғауды ғылыми қамтамасыз ету

1.5.1

Экологиялық заңнаманың биоәралуандылық,
шөлейттену,
шайынды суларды
тазарту,
қалдықтарды,
гидрогеоэколо-
гияны басқару, атмосфералық
ауаны қорғау
проблемалары
бойынша маман-
дандырылған
ғылыми-талдау
орталықтарын құру 

Ғылыми-зерттеуинсти-
туттары мен жо-
ғары оқу ор-ындары-ның бұйрық-тары

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), Бi-
лiмминi, ЭМРМ  

2007 жылғы IV тоқсан  

Талап етілмей-
ді

Ғылыми-зерттеуинсти-
туттары мен жо-
ғары оқу ор-ындары-ның базасы-нда   

1.5.2  

Қазақстанның шаруашылық ау-
мақтарын иге-
рудiң экологи-
ялық қатерлерiн
бағалауды
жүргізу  

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат  

Қоршаған-
ортаминi   

Жыл сайын,
10 ақпан  

2005 ж. - 5,0
2006 ж. - 5,2
2007 ж. - 5,0

Респуб-
ликалық бюджет   

1.5.3

Қазақстандағы экологиялық ахуалды баға-
лау, табиғи ре-
сурстарды пай-
далану дәреже-
сi, қоршаған ортаға шаруа-
шылық қызмет-
тiң әсерi және
оған терiс әсерiн азайту үшiн қабылда-
натын шаралар жөнiнде ғылыми
зерттеулер жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын,
10 ақпан

2005 ж.
- 4,2
2006 ж.
- 4,4 2007 ж.
- 4,2

Респуб-
ликалық бюджет 

1.5.4

Қазақстанның физикалық және
экономикалық география, гео-
морфология,
гидрология және экология сала-
сындағы ғылыми
зерттеулер
негiзiнде,
республикада
табиғи ресурс-
тарды ұтымды
пайдалану,
қоршаған ортаны
қорғау, өндiрiс-
тiк күштердi
дамыту, әлеу-
меттiк-эконо-
микалық және
мәдени құрылыс
мiндеттерiн
негізделген
шешуге арналған
кешендi ғылыми-
анықтамалық
экологиялық
атласын әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), Бi-
лiмминi

Жыл сайын,
10 ақпан

2005 ж. - 10,0 2006 ж. - 10,5

Респуб-
ликалық бюджет 

1.5.5

Экологиялық паспорттарды әзiрлеу мақса-
тында Қазақс-
тан қалалары-
ның экология-
лық жай-күйi жөнiнде ғылыми
-техникалық негiздеме әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), облыстар және қалалар әкiмдiк-
терi

Жыл сайын,
10 ақпан

2005 ж. - 10,0
2006 ж. - 10,5
2007 ж. - 5,0

Респуб-
ликалық бюджет 

1.5.6

Щучье-Бурабай
курорттық
аймақтарынының экологиялық жай-күйiнiң болжау модел-
дерiн әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын,
10 ақпан

2005 ж. - 5,0
2006 ж. - 5,2
2007 ж. - 5,0

Респуб-
ликалық бюджет 

1.5.7

Қазақстан Рес-
публикасының кенттенген аумақтарының экологиялық қауiпсiздiгiн қамтамасыз етудiң ғылыми негiздерiн әз-
iрлеу бойынша ұсыныстар дай-
ындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi 

2005 жылғы 10 тамыз

Талап етілмей-
ді


1.5.8

Қоршаған ортаны
ластанудан алдын
алу қорғау
мақсатында
"Бурабай" және "Көкшетау"
мемлекеттiк
ұлттық табиғи
саябақтарының
шегiнде орналас-
қан шаруашылық
жүргiзушi субъектiлердiң
шаруашылық-тұр-
мыстық шайынды
суларын тазарту
жөнiндегi
ғылыми-негiз-
делген ұсыным-
дарды әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын,
10 ақпан

2005 ж. - 3,2
2006 ж. - 3,3
2007 ж. - 3,2

Респуб-
ликалық бюджет 

1.5.9

Щучье-Бурабай курорттық ай-
мағында Қазақ-
стан Республи-
касының эколо-
гиялық орнықты
даму орталығын
құру жөнiнде ұсыныстар дай-
ындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi 

2005 жылғы 10 ақпан

Талап етілмей-
ді


1.5.10

Қоршаған орта мониторингi саласында ғылыми зерттеу-
лердi жүргiзудi
ұйымдастыру

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), Бi-
лiмминi, ДСМ

Жыл сайын,
10 ақпан

2005 ж. - 10,0 2006 ж. - 10,5

Респуб-
ликалық бюджет 

1.5.11

Трансшекаралық сипаттағы про-
блемаларды ше-
шу үшiн Қазақ-
станның шекара
маңындағы ау-
дандарының эк-
ологиялық жай-
күйiн зерттеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), АШМ

Бір жыл ішінде

2007 ж. - 8,0 

Респуб-
ликалық бюджет 

1.5.12

Қазақстан Рес-
публикасының
электрондық атласын әзiрлеу
және құру жөнiнде зерт-
теулер жүргiзудi
ұйымдастыру

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бір жыл ішінде

2007 ж. - 23,0

Респуб-
ликалық бюджет 

1.5.13

Щучье-Бурабай аймағының, оның орнықты даму жолдарын белгiлеу үшiн
аумақта кешендi
экологиялық
зерттеулер жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бір жыл ішінде

2007 ж. - 4,0

Респуб-
ликалық бюджет 

1.6. Халықаралық ынтымақтастықты кеңейту

1.6.1

Халықаралық шарттар жөнiн-
дегi мiндетте-
мелер шеңбер-
iнде, Қазақс-
тан Республи-
касының қорша-
ған ортаны қорғау сала-
сындағы заңна-
масының халық-
аралық құқық нормаларына сәйкестiгiне талдау жүргiзу,
Еуропа Одағы
елдерiнiң заңнамасына
барынша жақындастыруды қамтамасыз ету

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау),
АШМ, ЭМРМ

Жыл сайын,
10 ақпан

Талап етілмей-
ді


1.6.2

Қазақстандағы табиғат қорғау
халықаралық конвенцияларын iске асырудың құқықтық тет-
iктерiн әзiр-
леудi жалғастыру

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), АШМ

Жыл сайын,
10 ақпан

Талап етілмей-
ді


1.6.3

"21 ғасырға арналған жергі-
ліктi күн тәртi-
бiн" қалыптас-
тырудың ғылыми-
әдiстемелiк
негiздерiн
әзiрлеу жөнiнде
ұсыныстар дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi 

2005 жылғы 10 тамыз

Талап етілмей-
ді


1.6.4

Қазақстан Республикасы бекiткен халық-
аралық конвен-
цияларды iске
асыру жөнiндегi
ұлттық есептер-
дiң жай-күйiн
бағалау және
дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы 10 ақпан

2005 ж. - 4,9

Респуб-
ликалық бюджет 

1.6.5

Дүниежүзiлiк метеорологиялық ұйымдардың бағдарламаларына қатысу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), СІМ

Жыл сайын

Талап етілмей-
ді


1.6.6

Каспий эколо-
гиялық бағдар-
ламасының қор-
шаған ортаның мониторингi бөлiгiнде iс-
шараларына қатысу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), ДСМ,
АШМ, СІМ,
ЭМРМ

Жыл сайын

Талап етілмей-
ді


1.6.7

Yкiметтiк емес
ұйымдар үшiн қоршаған ортаны
қорғау саласында
мемлекеттiк
әлеуметтік
тапсырысын
қалыптастыру
жөнiнде ұсыныстар
дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi 

2007 жылғы IV тоқсан

Талап етілмей-
ді


2. Шаруашылық және өзге де қызметтiң қоршаған ортаға әсерiн
азайту, экожүйенi қалпына келтiру және сауықтыру
2.1. Климат өзгеруiнiң алдын алу

2.1.1

Өңiрлiк кли-
маттың қазiргi
заманғы өзге-
руiн, сондай-ақ экономиканың экологиялық жүйелерiнiң және климатқа тәуелдi сала-
ларының кли-
маттың өзгеру-
iне осалдығы мен бейiмделу мүмкiндiктерiн бағалау, Қаз-
ақстан Респуб-
ликасының ат-
мосферасында көмiр қышқыл газының шоғыр-
лануының ұлғаюы
кезiнде өңiрлiк
климаттың
өзгеру сцена-
рийлерiн әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын,
10 ақпан

2005 ж. - 6,3
2006 ж. - 6,6
2007 ж. - 4,1

Респуб-
ликалық бюджет 

2.1.2

Парник газда-
рының шығарын-
дыларын сандық
бағалау, парник газдарының   эмиссиялары сценарийлерiн әзiрлеу, парник газдарының эм-
иссияларын аз-
айту жөнiнде Қазақстанның ұлттық страте-
гиясын әзiрлеу,
парник газдары-
ның шығарынды-
ларына арналған
квоталарды лицензиялаудың ұлттық жүйесiн
құру үшiн жағ-
дайларды дай-
ындау, парник газдарының эм-
иссиялары/ағысы
жөнiндегi мониторинг пен
есептiлiк жүй-
есiн жолға қою

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын,
10 ақпан

2005 ж. - 6,3
2006 ж. - 6,6
2007 ж. - 2,3

Респуб-
ликалық бюджет 

2.1.3

Климат және озон өзгерiс-
терiнiң орта-
лығын құру

Қорша-
ғанор-
таминi-не вед-омство-лық бағын-
ысты ұйым-
дардың бұйрығы

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы IV тоқсан

Талап етілмей-
ді

Қорша-
ғанор-
таминi-нiң жұмыс iстеп тұрған ведомстволық бағын-
ысты ұйымдарының базасында

2.2. Озон қабатының бұзылуын зерделеу және алдын алу

2.2.1

Қазқастанның үстiндегi озон
қабаты жай-
күйінiң серпi-
нiн зерделеу жөнiнде зерттеу
жүргізу және оған терiс әсер
ететiн салдар-
лардың алдын
алу жөнiнде
шаралар әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын,
10 ақпан

2005 ж. - 5,0 2006 ж. - 5,2 2007 ж. - 2,5

Респуб-
ликалық бюджет 

2.2.2

Қазақстанда озон бұзатын заттарды (ОБЗ)
тұтынуды баға-
лау мен бол-
жауға әдiсте-
мелiк тәсiл-
дердi жетiлдi-
ру; ОБЗ импор-
ты мен тұтыну мониторингiнiң жүйесiн әзiр-
леу, сондай-ақ
ОБЗ тұтыну үд-
ерiсiн қысқар-
туды басқару; ОБЗ тұтынудың өсу себебiн айқындау; Қазақстанда ОБЗ ұлттық кадастрын
әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын,
10 ақпан

2005 ж. - 6,3 2006 ж. - 6,6 2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.2.3

Жердiң озон қабатына физи-
калық және хи-
миялық үдерiс-
тердiң, сондай-
ақ озон қабаты
жай-күйiнiң өзгеру, әсiре-
се ультракүл-
гiн, күн сәу-
лесi өзгеруi-
нiң адам өмi-
рiне және бас-
қа да тiрi ор-
ганизмдерге, климатқа, адам
пайдаланатын табиғи және жасанды материалдарға әсерiн бағалау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 6,3
2006 ж. - 6,6
2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.3. Биоәртүлiлiктi сақтау

2.3.1  

ЮНЕСКО-ның Дүниежүзiлiк табиғи мұра тiзiмiне елдiң
ерекше қорға-
латын табиғи аумақтарын ен-
гiзу жөнiнде ұсыныстар дай-
ындау  

Қорша-
ғанортаминiне ұсыныс 

АШМ 

2005 жылғы II тоқсан  

Талап етілмей-
ді  


2.3.2  

Экожүйелердiң негiзгi құрам-
дастарында: топырақтың, өсiмдiктердiң, жан-жануарлар-
дың, сондай-ақ, антропогендiк үдерiстiң дә-
режесiн ескере
отырып, топырақ-
тың әртүрлi
техногендiк жүктемесi және
минералдық бө-
лiгiнiң термо-
динамикалық сипаттамасы бар (Гиббс бойынша энтропия және
энергия) топырақ құрау үдерiстерiне
энергия жұмсау-
дағы әртүрлiлiгi
шоғырланған
энергияны
айқындау жөнiнде
ғылыми жұмыстар
жүргiзу  

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат  

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), АШМ,
Бiлiмми-
нi, ЖРА  

Жыл сайын, 10 ақпан  

2005 ж. - 7,0
2006 ж. - 7,3
2007 ж. - 7,0  

Респуб-
ликалық бюджет   

2.3.3

Батыс Қазақс-
танның жаға-
лау маңы - су экожүйесiнiң өзгерiстерiне ғылыми зерттеу
жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан  

2005 ж. - 4,0
2006 ж. - 4,2
2007 ж. - 4,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.3.4

Қазақстан ау-
мақтарының шө-
лейттену үдер-
iстерiне ұшы-
рауын бағалау және 1:1 000 000 масштабы жерлерiнiң шөлейттену мен
тозу картасын жасау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), ЖРА

Жыл сайын, 10 ақпан  

2005 ж. - 8,0 2007 ж. - 2,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.3.5

Қазақстанның шөлейт аудан-
дарында фер-
мерлiк шаруа-
шылықтарды жүргiзудiң оазистiк жүйе-
лерiн құру мүмкiндiктерiне
ғылыми ба-
ғалау жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы 10 ақпан 

2005 ж. - 5,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.3.6

Солтүстiк Қаз-
ақстанның мы-
салында атмос-
фералық және топырақ құр-
ғақшылығының геоақпараттық жүйелерiнiң базасында мо-
ниторинг жүйесiн
әзiрлеу және бидай өндiрiсi-
нiң табиғи
қатерiне бағалау
жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

2006 жылғы 10 ақпан 

2005 ж. - 2,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.3.7

Баянауыл мем-
лекеттiк ұлт-
тық табиғи паркіне негіз-
гі өрттің ор-
ындарында өс-
імдіктердің пирогенді ауы-
суын зерделеу
жөнінде зерт-
теулер жүргізу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), АШМ

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 5,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.3.8

Баянауыл мем-
лекеттiк ұлт-
тық табиғи паркiне ланд-
шафты зерттеу-
лер жүргiзу (қазiргi гео-
экологиялық жай-күйiн ба-
ғалау, ұтымды пайдалану және
қорғау)

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), АШМ

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 4,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.3.9

Баянауыл мем-
лекеттiк ұлттық
табиғи саябағы-
ның орнықты
дамуын қамтама-
сыз ету жөнiнде
ғылыми зерттеу-
лер жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), АШМ

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.4. Каспий теңiзiнiң қоршаған ортасын қорғау

2.4.1

Каспий теңiзi деңгейiнiң кө-
терiлуi, сон-
дай-ақ көмiр-
сутегi шикi-
заттарының кен
орындарын жедел
әзiрлеу салдарынан ту-
ындайтын үдер-
iстердi ескере
отырып, Каспий
маңының Сол-
түстiк Шығыс бөлiгiнiң қа-
зiргi эколо-
гиялық жағдай-
ын зерделеу және бағалау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан 

2005 ж. - 6,3
2006 ж. - 6,6
2007 ж. - 6,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.4.2

Қазақстан Рес-
публикасы Кас-
пий маңы өңiр-
iнiң экология-
лық аймақтарға
бөлiнуiн жүр-
гiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), АШМ

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 5,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.4.3

Солтүстiк Каспий
маңының аумағын-
дағы ихтифауна
мен су түбi омыртқасыз
жануарлардың
таралуы мен
және аууына
мұнай-газ қызметiнiң терiс әсерiн бағалау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), АШМ

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 1,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.5. Су ресурстарының тапшылығы, тартылуы және ластануы

2.5.1

Мемлекеттiк су
кадастрын жүр-
гiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

АШМ (жи-
нақтау), Қоршаған-
ортаминi, ЭМРМ  

Жыл сайын, 10 ақпан 

2005 ж. - 11,6
2006 ж. - 12,2
2007 ж. - 12,4

Респуб-
ликалық бюджет 

2.5.2

Таулы аумақтар-
дың табиғи
ресурстарын
экологиялық орнықты пайда-
ланудың негiзi
ретiнде гляци-
осфера жай-
күйiне талдау жөнiнде ұсын-
ыстар дайындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

Біліммині

2005 жылғы ІІ тоқсан

Талап етілмей-
ді


2.5.3

Ертіс бассейн-
iнiң өзен ағы-
сы мен Балқаш көлi ресурста-
рына экология-
лық бағалау жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Жыл сайын, 10 ақпан 

2005 ж. - 3,0
2006 ж. - 3,1
2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.5.4

Қазiргi эколо-
гиялық және саяси жағдайда
Іле-Балқаш өңiрiнiң жер асты сулары ресурстарын пайдаланудың перспективасына
баға беру

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау),
ЭМРМ

Жыл сайын, 10 ақпан 

2005 ж. - 2,5
2006 ж. - 2,6
2007 ж. - 2,5

Респуб-
ликалық бюджет 

2.5.5

Ағынды сулар жинақтауыштары-
ның жай-күйiне
зерделеу жүр-
гiзу және ол-
ардың практи-
калық ұсыным-
дарын әзiрлей отырып, қорша-
ған ортаға әсерiне баға беру

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), Біліммині, ДСМ

Жыл сайын, 10 ақпан 

2005 ж. - 3,0
2006 ж. - 3,1
2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.5.6

Судың жай-күй-
iнiң рұқсат берiлген зиянды
әсерлерiнiң шектi норматив-
терiн және нысаналы көрсет-
кiштерiн әзiрлеу
жөнiнде
ұсыныстар
дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ұсыныс

АШМ, Қоршаған-
ортаминi, Біліммині, ЭМРМ, ДСМ

2005 жылғы 10 тамыз

Талап етілмей-
ді


2.5.7

Ақтөбе облыс-
ындағы Елек өзенiн алты валенттi хром мен бордан ластанудан қорғау жөнiнде
ұсыныстар дай-
ындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

Ақтөбе облысының
әкімдігі

2005 жылғы ІІ тоқсан

Талап етілмей-
ді


2.5.8

Петропавл қала-
сының iске қосу-орнату жұмыстарының өндiрiсi бар кәрiз тазалау ғимараттарын-
да, Петропавл қаласының сол-
түстiк бөлiгінiң
MК-5-те төгiндi
суларды жинауда
және тасымал-
дауда, жаңбыр
кәрiзiнiң таза-
лау ғимаратта-
рында техника-
лық қайта жарақ-
тандыруды жүзеге асыру

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ақпарат

Петропавл
қаласыныңәкiмдiгi

2005 жылғы IV тоқсан

2005 ж. - 853,4

Респуб-
ликалық бюджет 

2.5.9

Щучье-Бурабай курорт аймағы-
ның ағынды су-
ларын биология-
лық тазалау
станциясы таза-
лау ғимаратының
кешенiн салу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), Ақмола облысының
әкімдігі

2007 жыл, ҚМЖ кесте-
сіне сәйкес

2007 ж. - 178,1

Респуб-
ликалық бюджет 

2.5.10

Қызылорда қала-
сында ағынды
суларды биоло-
гиялық тазалау
станциясына
дейiн 1 және 12
кәрiз-сорғы станциялары бар басты айдау
коллекторларын
салу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), Қызылорда облысының
әкімдігі

2007 жыл, ҚМЖ кесте-
сіне сәйкес

2007 ж. - 200,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.5.11

Қазақстанның табиғи-шаруашылық жүйесiнiң гидроэкологиялық
қауiпсiздiгiн
бағалау өлшемдерiнiң 2001-2009 жыл-
дарға арналған
ғылыми-негiз-
делген жүйесiн
әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), АШМ

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 5,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.5.12

Iле-Балқаш бассейнiнiң жер үстi суларының
сапасын, су
ресурстарының
жай-күйiне және
Қытай Халық
Республикасының
аумағындағы Iле
өзенi бассей-
нiнде күтiлетiн
су тұтынудың
ұлғаюының мүмкiн
болатын салдарына баға
беру

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 2,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.5.13

Қазақстан Рес-
пубикасының жер үстi суларының
жай-күйiне,
қорғалуы мен пайдаланылуына
талдау жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 1,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.5.14

Ақтөбе облыс-
ындағы Елек өзенiнiң суларын
алты валенттi
хроммен және броммен ластану-
дан қорғау
жөнiнде iзденiс
жұмыстары мен зерттеулер
жүргiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), Ақтөбе облысының
әкімдігі 

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 3,5

Респуб-
ликалық бюджет 

2.5.15

Кiшi өзендердiң
экологиялық
қауiпсiздiгiн
қамтамасыз ету
жөнiнде зерттеу-
лер жүргiзу және
оны жақсарту
жөнiнде iс-ша-
ралар әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 1,5

Респуб-
ликалық бюджет 

2.6. Тарихи ластанулар

2.6.1

Қоршаған ортаға
тарихи ластану-
дың әсерiн
бағалау жөнiнде
ұсыныстар дайындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

ИСМ, ДСМ

2005 жылғы II тоқсан

Талап етілмей-
ді


2.6.2

Жаңа ластанулар-
дың пайда болуын
болдырмайтын
құқықтық,
экономикалық
және өзге де
тетiктердi
әзiрлеу және енгiзу

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ақпарат

ЭБЖМ

2005 жылғы IV тоқсан

Талап етілмей-
ді


2.6.3

Семей қаласының
жер асты суларының әуе
керосинiмен ластануын жою жөнiнде ұсын-
ыстар дайындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

Шығыс Қазақстаноблысының әкiмдiгi

2005 жылғы II тоқсан

Талап етілмей-
ді


2.7. Зымырандық-ғарыштық және әскери-сынақ кешенi
полигондарының әсерi

2.7.1

"Балхаш-9 қа-
ласы Дарьял-У"
радиолокациялық
станцияның
объектiсi бой-
ынша конденса-
торларды кәдеге
жаратуға алғашқы
дайындық жөнiнде
учаске ұйым-
дастыру

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), ДСМ,
Қарағанды облысының
әкімдігі

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 385,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.7.2

Әскери-сынақ полигондарының және оларға жақын өңiрлердiң
аумақтарының
(Ембі, Тайсойған,
Сарышаған), олардың эколо-
гиялық жай-
күйiн анықтау
үшiн кешендi
тексеру жөнiнде
ғылыми зерттеу-
лер жүргізу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), ДСМ

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 40,0
2006 ж. - 42,0
2007 ж. - 20,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.7.3

Қазақстан Қарулы
Күштерiнiң
ерекше қызметi-
нiң экологиялық
қауiптiлiгiн және экологиялық
тәуекелiн бағалау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), ДСМ

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.8. Әуe бассейнiнiң ластануы

2.8.1

Ластаушы заттар-
ды алыс қашық-
тыққа алып өтудi және ол-
ардың түсуiн бағалау жөнiн-
де ғылыми зер-
ттеу жүргiзу; атмосфераның ластану үдер-
iстерiн модел-
деудiң және оның
сапасын айқын-
даудың мүмкiн
болатын салдар-
ларын анықтау;
ластануға қарсы
күрестiң эко-
номикалық ти-
iмдiлiгiн арт-
тыру жөнiнде ұсынымдар
әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 9,0
2006 ж. - 9,5
2007 ж. - 3,1

Респуб-
ликалық бюджет 

2.8.2

Қазақстан Рес-
публикасы әуе бассейнiнiң техногендiк ластану деңгейiн
бағалау және оны сауықтыру
жөнiнде ғылыми
негiзделген
ұсынымдар әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 4,5
2006 ж. - 4,7
2007 ж. - 4,5

Респуб-
ликалық бюджет 

2.8.3

Қазақстан Рес-
публикасының кенттелген аумақтарының атмосфералық ауасының сапа-
сын басқарудың
ақпараттық мо-
делiн әзiрлеу және енгiзу жөнiнде ұсын-
ыстар дайындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

ИСМ, ДСМ

2005 жылғы II тоқсан

Талап етілмей-
ді


2.8.4

Кешендi бағалау
негiзiнде Қазақстан Рес-
публикасының неғұрлым ластан-
ған өнеркәсiп
орталықтарының
(Өскемен, Қарағанды, Атырау, Шымкент,
Павлодар, Риддер) эколо-
гиялық ахуалын
жақсарту жөн-
iнде ұсыныстар
дайындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

ИСМ,
ЭМРМ,
ДСМ

2005 жылғы II тоқсан

Талап етілмей-
ді


2.8.5

Автомобиль кө-
лiгiнде отынның
экологиялық
таза түрiне
көшу жөнiнде
ұсыныстар дайындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

ИСМ, ЭМРМ

2005 жылғы II тоқсан

Талап етілмей-
ді


2.8.6

Қоршаған ортаға
шығарындыларды
азайту жолымен жылу-электро-
орталықтарында (ЖЭО)
экологиялық
қауiпсiздiктi басқару жүйе-
сiн әзiрлеу жөнiнде ғылыми
негiздеме беру

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 2,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.8.7

Тегiстелген жамылғының үс-
тiндегi шека-
ралық (жер үстi
жағдайында)
қабатында құмды
жел ағынының серпiнiн зерттеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 1,5

Респуб-
ликалық бюджет 

2.8.8

Қазақстан Рес-
публикасының кенттелген ау-
мақтары атмос-
фералық ауасының
сапасын басқару-
дың ақпараттық
моделiн әзiрлеу
және енгiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 1,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.9. Радиоактивтiк ластанулар

2.9.1

Радиоактивтiк қалдықтарды сақтау мен консервацияла-
удың жай-күй-
iн, сондай-ақ олардың Қазақ-
стан Республи-
касындағы қор-
шаған ортаның жай-күйiне әс-
ерiн зерттеу жөнiнде ұсын-
ыстар дайындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

ДСМ

2005 жылғы II тоқсан

Талап етілмей-
ді


2.9.2

Қоршаған ортаның
және халық
денсаулығының жай-кyйiне ра-
диациялық лас-
танудың әсерiн
бағалау жөнiнде
ұсыныстар
дайындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

ДСМ

2005 жылғы II тоқсан

Талап етілмей-
ді


2.9.3

Халықтың ден-
саулығына та-
биғи радиоак-
тивтiлiктiң (радонның) терiс әсерiн зерделеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), ДСМ

Жыл сайын 10 ақпан

2005 ж. - 3,0
2006 ж. - 3,1
2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.9.4

Солтүстiк Қаз-
ақстанның уран
өндiретiн өң-
iрлерiндегi радиациялық
және санитар-
лық-гигиеналық жағдайды зерт-
теу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), ДСМ

Жыл сайын 10 ақпан

2005 ж. - 10,0 2006 ж. - 10,5 2007 ж. - 5,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.9.5

Бейбiт жер асты
ядролық жарылыс-
тарын өткiзу
орындарына жақын
маңындағы шекараларда және
аумақтарда су
мониторингi технологиясын әзiрлеу және енгізу

Қорша-
ғанор-
таминi-нің
бұйрығы

Қоршаған-
ортаминi,
ДСМ, ЭМРМ

Жыл сайын ІV тоқсан

2005 ж. - 5,0
2006 ж. - 5,2

Респуб-
ликалық бюджет 

2.9.6

Радиациялық ластануды айқын-
дау үшiн термо-
люменесценттiк
дозиметрлiк
кешендi әзiрлеу
және енгiзу жер-
гiлiктi жердiң
радионуклидтермен ластанудың
радиациялық деңгейiн бағалау
әдiсiн әзiрлеу
және Қазақстан
Республикасының
аумағы бойынша
радиациялық фонның картасын
жасау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.9.7

Радиоактивтiк қалдықтарды сақтау мен консервациялау-
дың жай-күйiн,
сондай-ақ олардың Қазақстан
Республикасын-
дағы қоршаған
ортаның жай-күйiне
әсерiн зерделеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), ДСМ

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 1,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.9.8

Қазақстанның оңтүстiк уранды
өңiрлерiндегi
радиациялық
жай-күйдi зерделеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 2,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.9.9

Уран өндiрушi кәсiпорындардың радиактивтi қалдықтарымен ластанған ашық
су айдындары мен топырақты тазалау әдiс-
терiн әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бір жыл
ішінде

2007 ж. - 1,5

Респуб-
ликалық бюджет 

2.10. Химиялық ластану

2.10.1

Химиялық лас-
тануға ұшыраған
аумақтарды
экологиялық бағалау жөнiнде
ұсыныстар дайындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

ДСМ

2005 жылғы II тоқсан

Талап етілмей-
ді


2.10.2

Берiк органика-
лық ластағыш-
тарды бақылау,
оның мониторингi
мен басқару
жөнiнде
ұсыныстар дайындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

ДСМ

2005 жылғы II тоқсан

Талап етілмей-
ді


2.10.3

Өнеркәсiп ау-
мақтары мен кәсiпорындарының сынаппен ластану
мониторингi
технологиясын
әзiрлеу және
енгiзу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 5,3
2006 ж. - 5,6
2007 ж. - 5,3

Респуб-
ликалық бюджет 

2.10.4

Қазақстанның көмiрсутегi шикiзатын тазарту кезiнде
алынатын күкiрт-
ті өндiру, алу,
сақтау және
кәдеге жаратудың
қоршаған ортаға
әсер ету мони-
торингiн жүр-
гiзудi ұйым-
дастыру және қамтамасыз ету

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау),
ЭМРМ, ДСМ

2007 жылғы 10 ақпан

2005 ж. - 1,0
2006 ж. - 1,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.10.5

Қоршаған ортаның
қорғасынмен
ластануына
кешендi бағалау
жүргізу және
ластанған
аумақтарды
сауықтыру және
экологиялық тәуекелдердi азайту техно-
логиясын әзiр-
леу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), Біліммині

Бiр жыл
ішінде

2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.10.6

Полихлордифе-
нилмен ластан-
ған аумақтар-
дың экология-
лық жай-күйiн бағалау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бiр жыл
ішінде

2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.10.7

Полихлордифе-
нилдi қамтитын
қалдықтардың экологиялық қауiпсiз ыды-
рауын зерттеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бiр жыл
ішінде

2007 ж. - 2,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.11. Өнеркәсiптiк және тұрмыстық қалдықтар

2.11.1

Қазақстан Рес-
публикасындағы техногендiк қалдықтарға және
оларды кәдеге
жарату жолдарына
ғылыми-техника-
лық баға беру

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Жыл сайын, 10 ақпан

2005 ж. - 15,7
2006 ж. - 16,5
2007 ж. - 5,8

Респуб-
ликалық бюджет 

2.11.2

Өндiрiс және тұтыну қалдық-
тарымен эколо-
гиялық қауiпсiз
айналысудың
қазiргi заманғы
технологиялары
жөнiнде ғылыми-
ақпараттық де-
ректер базасын
құру жөнiнде ұсыныстар дай-
ындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi

2005 жылғы 10 тамыз

Талап етiлмей-дi


2.11.3

Өндiрiс қалдық-
тарымен эколо-
гиялық қауiпсiз
айналысудың
ғылыми-ақпарат-
тық орталығын құру

Ғылыми-зерттеуинсти-
тутыныңнемесе жоғары оқу ор-
ынының бұйрығы

Қоршаған-
ортаминi

2007 жылғы IV тоқсан

Талап етiлмей-дi

Ғылыми-зерттеуинсти-
тутыныңнемесе жоғары оқу ор-
ынының базасында

2.11.4

Ақтөбе, Жамбыл,
Батыс Қазақстан,
Солтүстік
Қазақстан,
Қостанай, Қыз-
ылорда облыс-
тарында өнер-
кәсiптiк уытты
қалдықтарды қоймаға салу және көму бой-
ынша полигон-
дарды жобалау жөнiнде ұсын-
ыстар дайындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс  

Облыстар әкiмдiк-
терi  

2005 жылғы II тоқсан  

Талап етiлмей-дi  


2.11.5  

Қатты тұрмыс-
тық қалдықтар-
ды қайта өңдеу
мен қайта пай-
далану жөнiнде
ұсыныстар дай-
ындау  

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

Облыстар әкiмдiк-
терi   

2005 жылғы II тоқсан  

Талап етiлмей-дi  


2.11.6  

Сынап бар аспап-
тар мен бұйым-
дарды жинауды,
сақтауды және
кәдеге жаратуды
бақылауды ретке
келтiру жөнiнде
ұсыныстар дайындау  

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ұсыныс  

Қоршаған-
ортаминi  

2005 жылғы 10 тамыз  

Талап етiлмей-дi  


2.11.7

Мемлекеттiк қалдықтар кадас-
трын құру жөнiндегi ұс-
ыныстар дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi

2007 жылғы IV тоқсан

Талап етiлмей-дi


2.12. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар

2.12.1

Гляциалдi және
жаңбыр генезис-
тi селдерiнiң
сипатына белсендi әсер-
iнiң әдiстемесiн
әзiрлеу жөнiнде
ұсыныстар
дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi

2005 жылғы 10 тамыз 

Талап етiлмей-дi


2.12.2

Төтенше эколо-
гиялық жағдай-
лардың алдын алу жөнiндегi iс-шараларды әзiрлеу үшiн Алматы қаласы-
ның тау бау-
райындағы ауд-
андарының қау-
iптi геология-
лық үдерiстерiн
бағалау жөнiнде
ұсыныстар
дайындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ұсыныс

Қоршаған-
ортаминi

2005 жылғы 10 тамыз 

Талап етiлмей-дi


2.12.3

Қоршаған ортаны
техногендiк
сипаттағы газ-
дардан қорғаудың
инженерлiк
әдiстерiн
зерттеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), Біліммині

Бiр жыл
ішінде

2007 ж. - 2,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.13. Адамдардың науқастануы мен қоршаған ортаның сапасы
арасындағы байланысты айқындау

2.13.1

Қоршаған ортаның
экологиялық
ластануына
байланысты Қа-
зақстан Респу-
бликасының әр түрлi өңiрiндегi
халықтың тiршiлiк әрекетiн
бағалау жөнiнде
ұсыныстар
дайындау

Қорша-
ғанор-
таминi-не
ұсыныс

ДСМ, АШМ

2005 жылғы II тоқсан 

Талап етiлмей-дi


2.13.2

Қоршаған ортаға
және халықтың
денсаулығына
қауiптi факторларды анықтау және олардың әсерiн
азайту жөнiнде
ұсыныстар дай-
ындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi 

2005 жылғы II тоқсан 

Талап етiлмей-дi


2.13.3

Шығыс Қазақстан
және Солтүстiк
Қазақстан
облыстарының
аумақтарына
және халқының
денсаулығына
кешендi экологиялық зерттeулер жүргізу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi (жинақ-
тау), ДСМ

Жыл сайын 10 ақпан

2005 ж. - 10,5
2006 ж. - 11,0
2007 ж. - 5,5

Респуб-
ликалық бюджет 

2.13.4

Адамның қолай-
лы өмiр сүру ортасын қамта-
масыз ету үшiн
Қазақстан эко-
жүйесiнiң жай-
күйiне ғылыми-
практикалық бағалау негiз-
iнде азық-түлiк
өнiмдерi қауiпсiздiгiнiң экологиялық картасын әзiр-
леудi ұйымдас-
тыру

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бiр жыл
ішінде

2007 ж. - 3,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.13.5

Арал көлi өңi-
рiндегi халық-
ты сауықтыру-
дың экология-
лық әдiстерiн әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бiр жыл
ішінде

2007 ж. - 2,8

Респуб-
ликалық бюджет 

2.13.6

Батыс Қазақстан
өңiрiнiң қоршаған ортасы
ластануының
негiзгi инди-
каторларын және
олардың эколо-
гиялық қолайсыз
аудандардағы
халықтың
денсаулығына
әсерiн айқындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бiр жыл
ішінде

2007 ж. - 1,5

Респуб-
ликалық бюджет 

2.13.7

Оңтүстiк Қаз-
ақстан облысында
экологиялық
негізделген
ауруларды анықтау үшiн қоршаған ортасы
ластануының
негiзгi фак-
торларын ай-
қындау

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бiр жыл
ішінде

2007 ж. - 1,0

Респуб-
ликалық бюджет 

2.13.8

Тәуекел фактор-
ларын белгілеу
және олардың
қоршаған ортаға
және халық
денсаулығына
әсерiн азайту жөнiнде
әдiстемелiк
тәсіл әзiрлеу

Қазақс-
тан Респуб-
ликасы-
ның Yкiме-
тiне ақпарат

Қоршаған-
ортаминi

Бiр жыл
ішінде

2007 ж. - 1,2

Респуб-
ликалық бюджет 

Бағдарлама бойынша жиыны

10185,7 млн. теңге,
оның iшiнде:
2005 жыл -
3703,3 млн. теңге;
2006 жыл -
1341,8 млн. теңге;
2007 жыл -
5140,6 млн. теңге


   2005-2007 жылдар үшiн қаржыландыру көлемдерi тиiстi жылға арналған бюджеттi қалыптастыру кезiнде нақтыланатын болады

       Ескертпе : аббревиатуралардың толық жазылуы:
      Қоршағанортаминi - Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны
                         қорғау министрлiгi
      АШМ              - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы
                         министрлiгi
      ЭМРМ             - Қазақстан Республикасы Энергетика және
                         минералдық ресурстар министрлiгi
      ИСМ              - Қазақстан Республикасы Индустрия және
                         сауда министрлiгi
      ДСМ              - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау
                         министрлiгi
      Бiлiмминi        - Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым
                         министрлiгi
      Мәдениетминi     - Қазақстан Республикасы Мәдениет және
                         ақпарат министрлiгi
      СIМ              - Қазақстан Республикасы Сыртқы iстер
                         министрлiгi
      ЭБЖМ             - Қазақстан Республикасы Экономика және
                         бюджеттiк жоспарлау министрлiгi
      ЖРА              - Қазақстан Республикасы Жер ресурстары
                         агенттiгi
      ГМО              - гидрометеорология орталығы
      ҚМЖ              - құрылыс монтаждау жұмыстары