Об утверждении Типовых правил деятельности специальных организаций образования

Постановление Правительства Республики Казахстан от 3 февраля 2005 года № 100. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 мая 2013 года № 499

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 17.05.2013 № 499 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

В целях реализации статьи 9 Закона Республики Казахстан от 7 июня 1999 года "Об образовании" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Типовые правила деятельности специальных организаций образования.

2. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 3 февраля 2005 года N 100

Типовые правила
деятельности специальных организаций образования

1. Общие положения

1. Настоящие Типовые правила деятельности специальных организаций образования разработаны в соответствии с Законами Республики Казахстан " Об образовании " и " О социальной и медико-педагогической коррекционной поддержке детей с ограниченными возможностями " и определяют порядок деятельности специальных организаций образования независимо от форм собственности и ведомственной принадлежности. Z070319
2. Для детей с различными нарушениями и отставаниями в развитии, нуждающихся в лечебной и психолого-педагогической коррекции, диагностике, создаются специальные организации образования.
Дети, нуждающиеся в длительном лечении, а также дети с ограниченными возможностями в развитии обучаются и воспитываются в специальных коррекционных организациях образования и содержатся на полном государственном обеспечении.
Дети с девиантным поведением воспитываются в специальных организациях образования и организациях образования с особым режимом содержания и находятся на полном государственном обеспечении.

2. Организация деятельности специальных организаций

3. Специальные организации образования реализуют специальные образовательные программы.
4. Специальные организации образования, решая основные с общеобразовательной организацией задачи, одновременно выполняют специфические, направленные на восстановление утраченных функций, коррекцию первичных и вторичных нарушений; развитие функций сохранных анализаторов; формирование компенсаторных навыков, способствующих социально-трудовой адаптации, реабилитации и интеграции детей и подростков в общество.
Кроме этого, перед ними стоят следующие задачи:
воспитание гражданственности и патриотизма, любви к своей Родине - Республике Казахстан, уважения к государственным символам, почитания народных традиций, нетерпимости к любым антиконституционным и антиобщественным проявлениям;
формирование потребностей участвовать в общественно- политической, экономической и культурной жизни республики, осознанного отношения личности к своим правам и обязанностям;
приобщение к достижениям мировой и отечественной культуры; изучение истории, обычаев и традиций казахского и других народов республики; овладение государственным, русским, иностранными языками;
внедрение новых технологий обучения, информатизация образования, выход на международные глобальные коммуникационные сети.
5. Специальные коррекционные организации образования для детей с ограниченными возможностями в развитии реализуют программы общего образования.
В зависимости от конкретных задач и специфики образовательного процесса, направлений деятельности по реабилитации обучающихся, воспитанников, а также уровней реализуемых образовательных программ специальные коррекционные образовательные организации создаются для детей с ограниченными возможностями в развитии:
1) с нарушениями слуха (неслышащие (глухие), слабослышащие, позднооглохшие);
2) с нарушениями зрения (незрячие (слепые), слабовидящие, поздноослепшие);
3) с нарушениями речи;
4) с нарушениями функции опорно-двигательного аппарата;
5) с задержкой психического развития;
6) с умственной отсталостью (интеллектуальными нарушениями);
7) с расстройством эмоционально-волевой сферы и поведения;
8) со сложными нарушениями, в том числе со слепоглухотой.
6. Формирование сети специальных коррекционных организаций образования осуществляется центральным исполнительным органом в области образования в соответствии с нормативными правовыми актами , регулирующими эту деятельность, в целях максимального удовлетворения образовательных потребностей детей и подростков с ограниченными возможностями.

3. Образовательный процесс

7. Специальные организации самостоятельны в выборе форм, средств и методов обучения, текущего контроля и периодичности промежуточной аттестации обучающихся.
8. Организация образовательного процесса в специальной организации строится на основе учебного плана и регламентируется годовым календарным учебным графиком и расписанием занятий.
9. С учетом потребностей и возможностей личности обучающегося образовательные программы могут осваиваться в специальных организациях в форме дистанционного обучения и экстерната. Допускается сочетание различных форм получения образования.
10. Содержание образования в конкретной специальной организации определяется программами и учебными планами, реализуемыми с учетом государственных общеобязательных стандартов среднего общего образования.
11. В специальных коррекционных организациях могут создаваться отделения или группы для детей дошкольного возраста с соответствующими отклонениями в развитии.
В специальных коррекционных организациях также могут открываться при необходимости консультационные пункты для родителей (законных представителей), подростков и молодежи с проблемами в развитии, специальные группы профессиональных школ, центры дополнительной трудовой подготовки и переподготовки выпускников.
12. В составе специальных коррекционных организаций для детей с нарушениями слуха, зрения, функции опорно-двигательного аппарата могут создаваться специальные классы для умственно отсталых детей (с интеллектуальными нарушениями) и детей с задержкой психического развития, во всех видах коррекционных организаций - специальные классы для детей со сложной структурой дефекта.
13. По решению педагогического совета специальной коррекционной организации для умственно отсталых детей (с интеллектуальными нарушениями) и при наличии необходимых условий могут открываться специальные классы для глубоко умственно отсталых детей.
14. При проведении факультативных занятий по социально-бытовой ориентировке класс делится на две группы. При организации общественно полезного производительного труда, начиная с 5 класса, класс делится на группы с учетом профилей трудовой подготовки учащихся.
Для занятий по профессионально-трудовому обучению классы, начиная с 5, а для умственно отсталых детей с 4, делятся на две группы. Комплектование групп по видам труда осуществляется на основании рекомендаций врача с учетом психофизического состояния и возможностей учащихся.
Численность детей в группах определяется законодательством Республики Казахстан .
15. Для осуществления образовательного процесса количество классов в специальной организации определяется уставом организации в зависимости от санитарных норм и условий .
16. Расписание занятий в специальной организации разрабатывается и утверждается самостоятельно.
В расписании указываются ежедневное количество, продолжительность и последовательность учебных занятий.
Продолжительность урока 45 минут. Учебные занятия в организациях должны начинаться не ранее 8 часов.
17. Специальные организации обеспечивают изучение и развитие государственного, русского и других языков согласно государственному общеобязательному стандарту образования.

4. Организация учебно-воспитательного процесса

18. Учебно-воспитательная деятельность специальных организаций осуществляется в соответствии с учебными планами и программами, разработанными на основе государственных общеобязательных стандартов образования.
Содержание образования в специальной коррекционной организации определяется образовательной программой (образовательными программами), разрабатываемой исходя из особенностей психофизического развития и индивидуальных возможностей воспитанников.
Для детей с ограниченными возможностями в развитии разрабатываются специальные образовательные программы, учитывающие особенности развития и потенциальные возможности обучающихся и воспитанников, определяемые с учетом рекомендаций психолого-медико- педагогических консультаций.
19. Учебно-воспитательный процесс осуществляется на основе принципов дифференцированного и индивидуального подхода, обусловленного данными психолого-медико- педагогического и клинического изучения ребенка. Систематическое изучение особенностей речи, внимания, работоспособности детей, динамики их развития, выявления фактических знаний учащихся, возможностей и особенностей усвоения ими учебного материала проводится для определения перспективы развития учащегося и выбора средств коррекционной работы.
20. Продолжительность учебной недели устанавливается педагогическим советом по согласованию с соответствующим органом управления образованием и закрепляется в уставе.
21. В целях преодоления отклонений в развитии воспитанников в специальной коррекционной организации проводятся групповые и индивидуальные коррекционные занятия.
22. Педагогический совет специальной организации утверждает индивидуальные программы обучения и учебные планы как для учащихся, имеющих трудности в обучении, так и для наиболее способных детей в рамках государственных общеобязательных стандартов образования.
23. Трудовое обучение в специальной организации осуществляется исходя из региональных, местных условий, ориентированных на потребность в рабочих кадрах и с учетом индивидуальных особенностей психофизического развития, здоровья, возможностей, а также интересов воспитанников и их родителей (законных представителей) на основе выбора профиля труда, включающего в себя подготовку воспитанника для индивидуальной трудовой деятельности.

5. Субъекты образовательного процесса

24. Субъектами образовательного процесса являются педагогические и медицинские работники специальной организации, обучающиеся, воспитанники и их родители (законные представители).
25. Направление детей в специальные коррекционные организации образования для детей с ограниченными возможностями осуществляется органами управления образованием только с согласия родителей (законных представителей) и по заключению психолого-медико- педагогической консультации (далее - ПМПК).
Направление детей и подростков в специальные организации образования и организации образования с особым режимом содержания для несовершеннолетних с девиантным поведением осуществляется на основании решения суда по представлению комиссии по делам несовершеннолетних и защите их прав.
Во вспомогательный класс (группу) специальной коррекционной организации воспитанники переводятся с согласия родителей (законных представителей) на основании заключения ПМПК только после первого года обучения в коррекционной организации.
Классы (группы) для воспитанников со сложной структурой дефекта комплектуются в специальной коррекционной организации по мере выявления таких воспитанников в ходе психолого-медико-педагогического наблюдения в условиях образовательного процесса.
26. Перевод воспитанника из специальной коррекционной организации в другую образовательную организацию осуществляется органами управления образованием с согласия родителей (законных представителей) и на основании заключения ПМПК.
27. Выпускникам специальных организаций, достигшим особых успехов при освоении общеобразовательных программ, выдаются документы с отличием.
Выпускникам средней школы, не завершившим образование, выдается справка установленного образца.
Выпускникам специальных коррекционных организаций для детей с нарушениями зрения, слуха и функции опорно-двигательного аппарата, а также специальных организаций образования и организаций образования с особым режимом содержания для несовершеннолетних с девиантным поведением, успешно прошедшим итоговую государственную аттестацию, выдается документ государственного образца о соответствующем образовании, заверенный печатью организации.
Выпускники специальной коррекционной организации для умственно отсталых детей (с интеллектуальными нарушениями) получают свидетельство установленного образца для этого вида организации.
28. Порядок комплектования персонала специальной организации регламентируется ее уставом и соответствующими нормативными правовыми актами .
29. Нормативная учебная нагрузка для учителей основной и старшей ступеней среднего общего образования составляет 18 часов в неделю, для учителей начальной ступени - 20 часов, для воспитателей - 25 часов. Установленный за текущий год объем учебной нагрузки не может быть уменьшен до конца этого года по инициативе администрации.
30. Медицинское обеспечение в специальной организации в соответствии с законодательством Республики Казахстан осуществляют штатные медицинские работники, которые совместно с администрацией специальной организации отвечают за охрану здоровья воспитанников и укрепление их психофизического состояния, диспансеризацию, проведение профилактических мероприятий и контролируют соблюдение санитарно-гигиенического и противоэпидемического режима, организацию физического воспитания и закаливания, питания, в том числе диетического.
31. Медицинские работники оказывают помощь педагогам в организации индивидуального и дифференцированного подхода; воспитанникам с учетом здоровья и особенностей их развития дают рекомендации по медико-педагогической коррекции, подбору профиля трудового обучения, профессиональной ориентации, трудоустройству; родителям (законным представителям) о необходимости соблюдения охранительного режима в домашних условиях в целях профилактики заболеваний.
32. В специальных коррекционных организациях проводятся медикаментозное и физиотерапевтическое лечение, климатолечение и закаливание, лечебная физкультура, массаж и психотерапия.

6. Управление специальной организацией образования

33. Управление специальной организацией осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан , настоящими Правилами и уставом учебного заведения.
Формами коллегиального управления являются совет организации, попечительский совет, педагогический совет.
Непосредственное управление специальной организацией осуществляет директор, назначаемый учредителем по согласованию с местным органом управления образованием областей (городов, районов), города республиканского значения и столицы, который один раз в три года проходит аттестацию в порядке, установленном центральным исполнительным органом Республики Казахстан в области образования.
34. Директор специальной организации в своей работе руководствуется Законом Республики Казахстан "Об образовании" и другими нормативными правовыми актами . Разграничение полномочий между советом организации и директором определяется уставом организации образования.
Директор специальной организации согласно уставу учебного заведения по согласованию с уполномоченным органом управления образованием назначает и освобождает от должности своих заместителей. Порядок их назначения и освобождения определяется уставом организации образования.
35. Специальные организации самостоятельны в осуществлении учебно-воспитательного процесса, подборе и расстановке кадров, научной, финансово-хозяйственной и иной деятельности в пределах норм, установленных законодательством Республики Казахстан .
36. Права, обязанности, социальные гарантии и льготы работников специальных организаций определяются Законом Республики Казахстан "Об образовании" и иными нормативными правовыми актами .

7. Материальная база специальной организации, финансирование

37. Специальные организации в зависимости от местных условий могут создавать подсобное хозяйство, учебно-опытный участок, учебно-производственные мастерские.
38. Международное сотрудничество организаций образования осуществляется на основе законодательства Республики Казахстан и международных договоров, соглашений, конвенций.

8. Порядок реорганизации и ликвидации специальной организации

39. Реорганизация и ликвидация специальной организации осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан .

Арнаулы бiлiм беру ұйымдары қызметiнiң үлгi ережесiн бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2005 жылғы 3 ақпандағы N 100 қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 17 мамырдағы № 499 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 17.05.2013 № 499 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледі).

"Бiлiм туралы" Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 7 маусымдағы Заңының 9-бабын iске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI :

1. Қоса берiлiп отырған Арнаулы бiлiм беру ұйымдары қызметiнiң үлгi ережесі бекiтiлсiн.

2. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң
2005 жылғы 3 ақпандағы
N 100 қаулысымен
бекiтiлген

Арнаулы бiлiм беру ұйымдары қызметiнiң үлгi ережесi

1. Жалпы ережелер

1. Осы Арнаулы білiм беру ұйымдары қызметiнiң үлгi ережесi Қазақстан Республикасының " Бiлiм туралы " және " Кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы " Заңдарына сәйкес әзiрлендi және меншiк нысандары мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан, арнаулы бiлiм беру ұйымдары қызметiнiң тәртiбiн айқындайды. Z070319

2. Дамуында түрлi ауытқулары мен кемiстiгi бар, емделуге және психологиялық-педагогикалық тұрғыда түзетуге, диагностикаға мұқтаж балалар үшiн арнаулы бiлiм беру ұйымдары құрылады.
Ұзақ емделуге мұқтаж балалар, сондай-ақ дамуында кемтар болып қалған балалар арнаулы түзету бiлiм беру ұйымдарында оқытылады және тәрбиеленедi әрi оларды мемлекет толық қамтамасыз етедi.
Девианттық мiнез-құлықты балалар арнаулы бiлiм беру ұйымдарында және ерекше ұстау режимiндегі бiлiм беру ұйымдарында тәрбиеленедi және оларды мемлекет толық қамтамасыз етедi.

2. Арнаулы ұйымдардың қызметiн ұйымдастыру

3. Арнаулы бiлiм беру ұйымдары арнаулы бiлiм беру бағдарламаларын iске асырады.

4. Арнаулы бiлiм беру ұйымдары жалпы бiлiм беретiн ұйыммен негiзгі мiндеттердi шеше отырып, балалар мен жасөспiрiмдердiң бойындағы жоғалтқан функцияларын қалпына келтiруге, бастапқы және қайталама ауытқуды түзетуге; сақталған талдауыштардың функцияларын дамытуға; оларды әлеуметтiк-еңбекке бейiмдеуге, оңалтуға және қоғамға кiрiктiруге ықпал ететiн компенсаторлық дағдыларды қалыптастыруға бағытталған айрықша функцияларды бiр мезгiлде орындайды.
Бұдан басқа, олардың алдында мынадай мiндеттер тұр:
азаматтық пен патриоттыққа, өз Отаны - Қазақстан Республикасына сүйiспеншiлiкке, мемлекеттiк рәмiздердi құрметтеуге, халық дәстүрлерiн қастерлеуге, Конституцияға қайшы және қоғамға қарсы кез келген көрiнiстерге төзбеуге тәрбиелеу;
республиканың қоғамдық-саяси, экономикалық және мәдени өмiрiне қатысу қажеттілігiн, жеке адамның өз құқықтары мен мiндеттерiне саналы көзқарасын қалыптастыру;
әлемдiк және отандық мәдениеттiң жетiстiктерiне баурау; қазақ халқы мен республиканың басқа да халықтарының тарихын, әдет-ғұрпы мен дәстүрлерiн зерделеу; мемлекеттiк, орыс, шет тілдерiн игеру;
оқытудың жаңа технологияларын енгiзу, бiлiм берудi ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желiлерге шығу.

5. Дамуында кемтар болып қалған балаларға арналған арнаулы түзету бiлiм беру ұйымдары жалпы бiлiм беру бағдарламаларын iске асырады.
Бiлiм беру процесiнiң нақты мiндеттерi мен ерекшелiгiне, бiлiм алушыларды, тәрбиеленушiлердi оңалту жөнiндегі қызметiнiң бағыттарына, сондай-ақ iске асырылатын бiлiм беру бағдарламаларының деңгейiне қарай арнаулы түзету бiлiм беру ұйымдары мынадай дамуында кемтар болып қалған:

1) есту қабiлетi бұзылған (естiмейтін (саңырау), нашар еститiн, кейiннен саңырау болып қалған);

2) көру қабiлетi бұзылған (көзi көрмейтiн (зағип), нашар көретiн, кейiннен соқыр болып қалған);

3) сөйлеу қабiлетi бұзылған;

4) тiрек-қозғалыс аппаратының функциялары бұзылған;

5) психикалық дамуы тежелген;

6) ақыл-ойы кенжелеп қалған (зияткерлiк бұзылыстары);

7) эмоциялық-еркi жағынан және мiнез-құлқы бұзылған;

8) күрделi бұзылыстары бар, оның iшiнде соқыр-саңырау болып қалған балаларға арналып құрылады.

6. Арнаулы түзету бiлiм беру ұйымдарының желiсiн қалыптастыруды кемтар балалар мен жасөспiрiмдердiң бiлiм алу қажеттiлiктерiн барынша қанағаттандыру мақсатында осы қызметтi реттейтiн нормативтiк құқықтық кесiмдерге сәйкес бiлiм беру саласындағы орталық атқарушы орган жүзеге асырады.

3. Бiлiм беру процесi

7. Арнаулы ұйымдар білім алушыларды оқытудың нысандарын, құралдары мен әдiстерiн, ағымдағы бақылауды және оларды аралық аттестаттаудың кезеңдiлiгiн дербес таңдайды.

8. Арнаулы ұйымда бiлiм беру процесiн ұйымдастыру оқу жоспарының негiзiнде құрылады әрi жылдық күнтiзбелiк оқу кестесiмен және сабақ кестесiмен регламенттеледi.

9. Бiлiм алушының жеке басының қажеттiлiктерi мен мүмкiндiктерiн ескере отырып, білім беру бағдарламалары арнаулы ұйымдарда қашықтықтан оқыту және экстернат нысанында игерiлуi мүмкiн. Бiлiм алудың әртүрлi нысандарын ұштастыруға жол берiледi.

10. Нақты арнаулы ұйымдағы бiлiм берудiң мазмұны жалпы орта бiлiм берудiң мемлекеттiк жалпыға мiндеттi стандарттарын ескере отырып, iске асырылатын бағдарламалармен және оқу жоспарларымен айқындалады.

11. Арнаулы түзету ұйымдарында дамуында тиісті ауытқулары бар мектеп жасына дейiнгі балаларға арналған бөлiмшелер немесе топтар құрылуы мүмкін.
Арнаулы түзету ұйымдарында, сондай-ақ қажет болған жағдайда, ата-аналар (заңды өкiлдер), дамуында проблемалары бар жасөспiрiмдер мен жастар үшін консультациялық пункттер, кәсіптік мектептердiң арнайы топтары, бітірушілерді қосымша еңбекке даярлау және қайта даярлау орталықтары ашылуы мүмкiн.

12. Есту, көру, тiрек-қозғалыс аппараты функциясының бұзылыстары бар балаларға арналған арнаулы түзету ұйымдарының құрамында ақыл-ойы кеміс (зияткерлік бұзылыстары бap) балалар және психикалық дамуы тежелген балалар үшiн, арнаулы сыныптар, түзету ұйымдарының барлық түрлерiнде - күрделi құрылымдық кемiстiгi бар балалар үшiн арнаулы сыныптар құрылуы мүмкін.

13. Арнаулы түзету ұйымы педагогикалық кеңесiнің шешiмi бойынша ақыл-ойы кемiс (зияткерлiк бұзылыстары бар) балалар үшiн және қажеттi жағдай болған кезде ақыл-ойы тым кемiс балалар үшiн арнаулы сыныптар ашылуы мүмкiн.

14. Әлеуметтiк-тұрмыстық бағдары бойынша факультативтiк сабақтар өткiзу кезiнде сынып екi топқа бөлiнедi. Қоғамға пайдалы өндiргiш еңбектi ұйымдастыру кезiнде 5-сыныптан бастап, оқушылардың еңбекке даярлығы бейiнiн ескере отырып, сынып топтарға бөлінеді.
Кәсіби-еңбекке үйрету жөнiндегi сабақтар үшін сыныптар, 5-сыныптан бастап, ал ақыл-ойы кемiс балалар үшiн 4-сыныптан бастап екi топқа бөлiнедi. Топтарды еңбектің түрлерi бойынша жинақтау оқушылардың психикалық-дене жағдайы мен мүмкiндiктерiн ескере отырып, дәрiгердiң ұсынымдары негiзiнде жүзеге асырылады.
Топтағы балалар саны Қазақстан Республикасының заңнамасымен айқындалады.

15. Бiлiм беру процесін жүзеге асыру үшін арнаулы ұйымдағы сыныптардың саны санитарлық нормаларға және шарттарға қарай ұйымның жарғысымен айқындалады.

16. Арнаулы ұйымдағы сабақ кестесi дербес әзірленедi және бекiтiледi.
Кестеде оқу сабақтарының күнделiкті саны, ұзақтығы мен кезегi көрсетiледі.
Сабақтың ұзақтығы 45 минут. Оқу сабақтары ұйымдарда сағат 8-ден ерте басталмауы тиіс.

17. Арнаулы ұйымдар бiлiм берудің мемлекеттiк жалпыға мiндеттi бiлiм беру стандартына сәйкес мемлекеттік, орыс және басқа тілдердiң оқытылуын және дамытылуын қамтамасыз етедi.

4. Оқу-тәрбие процесiн ұйымдастыру

18. Арнаулы ұйымдардың оқу-тәрбие қызметi мемлекеттiк жалпыға мiндеттi білiм беру стандарттары негiзiнде әзiрленген оқу жоспарлары мен бағдарламаларына сәйкес жүзеге асырылады.
Арнаулы түзету ұйымында бiлiм берудiң мазмұны тәрбиеленушiлердiң психикалық-дене дамуының және жеке мүмкiндiктерiнiң ерекшелiктерiн ескере отырып әзiрленетiн білiм беру бағдарламасымен (бiлiм беру бағдарламаларымен) айқындалады.
Дамуында кемтар болып балалар үшiн бiлiм алушылар мен тәрбиеленушiлердiң даму ерекшелiктерi мен әлеуеттi мүмкiндiктерi ескерiлетiн, психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялардың ұсынымдарын ескере отырып, айқындалатын арнаулы бiлiм беру бағдарламалары әзiрленедi.

19. Оқу-тәрбие процесi баланың психологиялық-медициналық-педагогикалық және клиникалық зерделеу деректерiне негiзделген, сараланған және жеке тұрғыдан келу қағидаттарының негiзiнде жүзеге асырылады. Балалардың сөйлеуiнiң, назарының, жұмысқа қабiлетiнiң ерекшелiктерiн, олардың даму серпiнiн, оқушылардың нақты бiлiмдерiн, олардың оқу материалын меңгеруiнiң мүмкiндiктерi мен ерекшелiктерiн анықтауды жүйелi зерделеу оқушының даму перспективасын анықтау және түзеу жұмысының құралдарын таңдау үшiн жүргiзiледi.

20. Оқу апталығының ұзақтығын тиiстi бiлiм берудi басқару органының келiсiмiмен педагогикалық кеңес белгiлейдi және ол жарғыда бекiтiледi.

21. Тәрбиеленушiлердiң дамуындағы ауытқуларды жеңу мақсатында арнаулы түзету ұйымында топтық және жеке түзету сабақтары жүргiзiледi.

22. Арнаулы ұйымның педагогикалық кеңесi мемлекеттiк жалпыға мiндеттi бiлiм беру стандарттары шеңберiнде оқуда қиындық көретiн оқушыларға да, аса қабiлеттi оқушыларға да арналған оқытудың жеке бағдарламаларын және оқу жоспарларын бекiтедi.

23. Арнаулы ұйымда еңбекке баулу жұмысшы кадрларға деген қажеттiлiкке бағдарланған өңiрлiк, жергiлiктi жағдайларды негiзге алып және жеке еңбек қызметiне тәрбиеленушiнi даярлауды өзiне қамтитын еңбек бейiнiн, таңдау негiзiнде тәрбиеленушiлер мен олардың ата-аналарының (заңды өкiлдерiнiң), психикалық-дене дамуының жеке ерекшелiктерiн, денсаулығын, мүмкiндiктерiн, сондай-ақ қызығушылығын ескере отырып жүзеге асырылады.

5. Білім беру процесiнiң субъектiлерi

24. Арнаулы ұйымның педагогикалық және медициналық қызметкерлерi, бiлiм алушылар, тәрбиеленушiлер және олардың ата-аналары (заңды өкiлдерi) бiлiм беру процесiнiң субъектiлерi болып табылады.

25. Балаларды кемтар балаларға арналған арнаулы түзету бiлiм беру ұйымдарына жiберудi ата-аналарының (заңды өкiлдерiнiң) келiсiмiмен ғана және психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияның (бұдан әрi - ПМПК) қорытындысы бойынша білiм берудi басқару органдары жүзеге асырады.
Балалар мен жасөспiрiмдердi арнаулы бiлiм беру ұйымдарына және девианттық мiнез-құлықты кәмелетке толмағандарға арналған ерекше ұстау режимiндегі бiлiм беру ұйымдарына жiберу сот шешiмiнiң негiзiнде кәмелетке толмағандардың iстерi және олардың құқықтарын қорғау жөнiндегi комиссияның ұсынысы бойынша жүзеге асырылады.
Арнаулы түзету ұйымының көмекшi сыныбына (тобына) тәрбиеленушілер ата-аналарының (заңды өкiлдерiнiң) келiсiмiмен ПМПК-ның қорытындысы негiзiнде түзету ұйымында бiр жыл оқығаннан кейiн ғана ауыстырылады.
Кемiстiк құрылымы күрделі тәрбиеленушiлерге арналған сыныптар (топтар) арнаулы түзету ұйымында осындай тәрбиеленушiлердiң айқындалуына қарай психологиялық-медициналық-педагогикалық бақылаудың барысында бiлiм беру процесi жағдайында жинақталады.

26. Тәрбиеленушiнi арнаулы түзету ұйымынан басқа бiлiм беру ұйымына ауыстыруды бiлiм берудi басқару органдары ата-аналарының (заңды өкiлдерiнiң) келiсiмiмен және ПМПК-ның қорытындысы негiзiнде жүзеге асырады.

27. Жалпы бiлiм беру бағдарламаларын игеру кезiнде ерекше жетiстiкке жеткен арнаулы ұйымдардың бiтiрушiлерiне үздiк бағалы құжаттар берiледi.
Бiлiм алуды аяқтамаған орта мектеп бiтiрушiлерiне белгіленген үлгідегі анықтама берiледi.
Көру, есту және тiрек-қозғалыс аппараты функциясының бұзылыстары бар балаларға арналған арнаулы түзету ұйымдарының, сондай-ақ арнаулы бiлiм беру ұйымдарының және девианттық мiнез-құлықты кәмелетке толмағандарға арналған ерекше ұстау режимiндегі бiлiм беру ұйымдарының мемлекеттiк қорытынды аттестаттаудан сәттi өткен бiтiрушiлерiне ұйымның мөрi басылған, тиiстi бiлiмi туралы мемлекеттiк үлгiдегi құжат берiледi.
Ақыл-ойы кемiс (зияткерлiк бұзылыстары бap) балаларға арналған арнаулы түзету ұйымының бiтiрушiлерi ұйымның осы түрi үшін белгіленген үлгiдегi куәлiк алады.

28. Арнаулы ұйымның персоналын жинақтау тәртiбi оның жарғысымен және тиiстi нормативтiк құқықтық кесiмдермен регламенттеледi.

29. Жалпы орта бiлiм берудiң негiзгі және жоғарғы сатысындағы мұғалімдер үшiн нормативтiк оқу жүктемесi аптасына 18 сағатты, бастауыш сатыдағы мұғалiмдер үшiн - 20 сағатты, тәрбиешiлер үшiн - 25 сағатты құрайды. Ағымдағы жылға белгiленген оқу жүктемесiнiң көлемі әкiмшiлiктiң бастамасымен осы жылдың аяғына дейiн азайтыла алмайды.

30. Арнаулы ұйымда медициналық қамтамасыз етудi Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес арнаулы ұйымның әкiмшiлiгiмен бiрлесе отырып, тәрбиеленушiлердiң денсаулығын қорғауға және олардың психикалық-дене жағдайын нығайтуға, диспансерлеуге, алдын алу iс-шараларын өткiзуге жауап беретiн және санитарлық-гигиеналық әрi эпидемияға қарсы режимдi, дене тәрбиесi мен шынығуды, тамақтандыруды, оның iшiнде емдәмдiк тамақтандыруды ұйымдастыруды бақылайтын штаттағы медицина қызметкерлерi жүзеге асырады.

31. Медицина қызметкерлерi педагогтарға жеке және сараланған тәсiлдi ұйымдастыруға көмек көрсетедi, тәрбиеленушiлерге олардың денсаулығы мен даму ерекшелiктерiн ескере отырып, медициналық-педагогикалық түзеу, еңбекке баулудың бейiнiн таңдау, кәсiби бағдар беру, жұмысқа орналастыру бойынша; ата-аналарға (заңды өкiлдерге) аурудың алдын алу мақсатында үйдегi жағдайда қорғау режимiн сақтау қажеттiлігі туралы ұсынымдар бередi.

32. Арнаулы түзету ұйымдарында дәрi-дәрмектiк және физиотерапевтiк емдеу, климаттық емдеу және шынығу, емдiк дене шынықтыру, массаж бен психотерапия жүргiзiледi.

5. Арнаулы бiлiм беру ұйымын басқару

33. Арнаулы ұйымды басқару Қазақстан Республикасының заңнамасына , осы Ережеге және оқу орнының жарғысына сәйкес жүзеге асырылады.
Алқалық басқарудың нысандары ұйымның кеңесi, қамқоршылық кеңес, педагогикалық кеңес болып табылады.
Арнаулы ұйымды тiкелей басқаруды облыстардың (қалалардың, аудандардың), республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергiлiктi бiлiм берудi басқару органының келiсiмiмен, Қазақстан Республикасының бiлiм беру саласындағы орталық атқарушы органы белгiлеген тәртiппен үш жылда бiр рет аттестаттаудан өтетiн, құрылтайшы тағайындайтын директор жүзеге асырады.

34. Арнаулы ұйымның директоры өз жұмысында "Бiлiм туралы" Қазақстан Республикасының Заңын және басқа да нормативтiк құқықтық кесiмдердi басшылыққа алады. Ұйымның кеңесi мен директордың арасындағы өкiлдiктердi ажырату бiлiм беру ұйымының жарғысымен айқындалады.
Арнаулы ұйымның директоры оқу орнының жарғысына сәйкес бiлiм берудi басқару уәкiлеттi органының келiсiмiмен өз орынбасарларын қызметтерге тағайындайды және қызметтерден босатады. Оларды тағайындау және босату тәртiбi бiлiм беру ұйымының жарғысымен айқындалады.

35. Арнаулы ұйымдар оқу-тәрбие процесiн, жүзеге асыруды, кадрларды таңдау мен орналастыруды, ғылыми, қаржы-шаруашылық және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген нормалар шегiнде өзге де қызметтi дербес жүзеге асырады.

36. Арнаулы ұйымдар қызметкерлерiнiң құқықтары, мiндеттерi, әлеуметтiк кепiлдiктерi мен жеңiлдiктерi "Бiлiм туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен және өзге де нормативтiк құқықтық кесiмдермен айқындалады.

7. Арнаулы ұйымның материалдық базасы, қаржыландыру

37. Арнаулы ұйымдар жергiлiктi жағдайларға қарай, қосалқы шаруашылық, оқу-тәжiрибе телiмiн және оқу-өндiрiстiк шеберханалар құруы мүмкін.

38. Бiлiм беру ұйымдарының халықаралық ынтымақтастығы Қазақстан Республикасының заңнамасы және халықаралық шарттар, келiсiмдер, конвенциялар негізiнде жүзеге асырылады.

8. Арнаулы ұйымды қайта ұйымдастыру
және тарату тәртiбi

39. Арнаулы ұйымды қайта ұйымдастыру және тарату Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.