Об утверждении Правил организации государственных систем учета и контроля ядерных материалов и источников ионизирующего излучения в Республике Казахстан

Постановление Правительства Республики Казахстан от 22 июля 2005 года № 769. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 10 августа 2015 года № 628

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 10.08.2015 № 628 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ.
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ Министра энергетики РК от 12.02.2015 г. № 83.

В соответствии с пунктом 4 статьи 15 Закона Республики Казахстан от 14 апреля 1997 года «Об использовании атомной энергии» Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые Правила организации государственных систем учета и контроля ядерных материалов и источников ионизирующего излучения в Республике Казахстан.
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 22 июля 2005 года № 769

Правила организации
государственных систем учета и контроля ядерных материалов и
источников ионизирующего излучения в Республике Казахстан

Сноска. Правила в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2013 № 1520 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Общие положения

1. Настоящие Правила организации государственных систем учета и контроля ядерных материалов и источников ионизирующего излучения в Республике Казахстан (далее – Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 14 апреля 1997 года «Об использовании атомной энергии» и определяют порядок организации государственных систем учета и контроля ядерных материалов и источников ионизирующего излучения (далее – источники излучения).
2. Настоящие Правила распространяются на все юридические лица независимо от форм собственности, ведомственной принадлежности и организационно-правовых форм, осуществляющие деятельность по обращению с ядерными материалами и источниками излучений, производству, использованию, переработке, транспортировке и размещению ядерных материалов, радиоактивных веществ и радиоактивных отходов, перемещению через границу Республики Казахстан при экспорте и импорте ядерных материалов и источников излучения, осуществлению научных исследований с использованием ядерных материалов и источников излучения.
3. Государственный учет и контроль ядерных материалов и источников излучения осуществляются с целью:
1) точного определения наличного количества ядерных материалов и источников излучения, мест их нахождения;
2) предотвращения потерь, несанкционированного использования и хищений;
3) представления оперативной информации о наличии и перемещении, списании и захоронении, экспорте и импорте ядерных материалов и источников излучения уполномоченным органам Республики Казахстан, международным организациям и другим государствам в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
4. Учет и контроль ядерных материалов и источников излучения ведется, начиная со стадии их начального производства и до их окончательного захоронения, а также посредством восстановления контроля над ними в случае их утери.
5. Государственному учету и контролю подлежат:
1) ядерные материалы, содержащие изотопы урана-235, урана-233, плутония и тория;
2) источники излучения, в том числе, входящие в состав приборов (изделий, установок), радиационные характеристики которых превышают уровни изъятия.
Порядок учета и контроля источников излучения, содержащих изотопы урана, тория и плутония, в том числе входящих в состав радиоизотопных приборов, определяется как порядком учета источников излучения, так и порядком учета ядерных материалов;
3) радионуклидные источники в датчиках пожарной сигнализации, радиофармацевтические препараты, наборы для иммунологического анализа, радиоизотопные генераторы медицинского назначения, соединения, меченные радионуклидами, радиоизотопные препараты и растворы на основе короткоживущих радионуклидов с периодом полураспада до 60 (шестидесяти) суток, включая йод-125, учитываются только в организациях их использующих.
Сведения об общем количестве и суммарной активности таких источников излучения предоставляются в уполномоченный орган по результатам ежегодной инвентаризации.
6. В настоящих Правилах используются следующие понятия и определения:
1) средства контроля доступа – технические средства (системы наблюдения и устройства индикации вмешательства), предназначенные для обнаружения несанкционированного изъятия, использования, перемещения ядерного материала, проникновения в зону доступа;
2) учетные документы – документы, в зависимости от вида деятельности организации, содержащие данные о результатах измерений, наличии, количестве, составе, местонахождении и состоянии ядерного материала и/или источника излучения, а также сведения об их уточнениях и исправлениях;
3) отчетные документы – отчет об изменении инвентарного количества, и материально-балансовый отчет;
4) физическая инвентаризация – проверка фактического количества и состояния ядерного материала в зоне баланса материала;
5) установка – реактор, критическая сборка, завод по конверсии, завод по изготовлению, перерабатывающая установка, завод для разделения изотопов, отдельное хранилище или любое место нахождения, где обычно используется ядерный материал в количествах, превышающих один эффективный килограмм;
6) информация о конструкции установки – информация по характеристике каждой установки (цели, номинальная мощность и географическое расположение, название и адрес, которые используются для обычных деловых целей), описание размещения установки (формы, местонахождение и потоки ядерного материала, компоновка оборудования, на котором используется, производится или обрабатывается ядерный материал), информация о применяемых процедурах по учету и контролю ядерных материалов;
7) место нахождения вне установки – любой объект или любое место нахождения вне установки, где обычно используется ядерный материал;
8) зона баланса материалов (зона баланса) – зона в установке или вне ее, где определяется количество ядерного материала при каждом перемещении в зону баланса или из нее и где определяется фактически наличное количество ядерного материала;
9) материально-балансовый отчет – отчет, содержащий начальное и конечное зарегистрированное количество ядерного материала, увеличение/уменьшение количества ядерного материала за отчетный период, конечное фактически наличное количество и инвентаризационную разницу количества ядерного материала в зоне баланса материала;
10) партия материала (партия) – часть ядерного материала, используемая в качестве единицы измерения для целей учета в ключевой точке измерения, состав и количество которой определяются единым комплексом спецификаций или измерений;
11) ключевая точка измерений (точка измерений) – место, где ядерный материал находится в такой форме, что он может быть измерен для определения его потока или инвентарного количества;
12) инвентарное количество – количество ядерного материала, находящееся на установке или в месте нахождения вне установок;
13) отчет об изменении инвентарного количества – отчет, содержащий сведения обо всех изменениях в инвентарных количествах ядерного материала;
14) список фактически наличного количества ядерного материала – перечень учетных единиц и/или партий ядерного материала с указанием количества ядерного материала в каждой единице или партии, определенного в результате физической инвентаризации.

2. Структура государственных систем учета и контроля ядерных
материалов и источников излучения

7. Государственные системы учета и контроля ядерного материала и источников излучения осуществляются на двух уровнях: на уровне уполномоченного органа и на уровне организаций, использующих в своей деятельности ядерные материалы и (или) источники излучения.
8. Уполномоченный орган:
1) ведет базы данных ядерных материалов и Государственный реестр источников излучения;
2) предоставляет государственным органам информацию о наличии и перемещении ядерных материалов и источников излучения в соответствии с их запросами;
3) утверждает формы представления в уполномоченный орган предварительных уведомлений и уведомлений при экспорте/импорте и перемещении по территории Республики Казахстан ядерных материалов и радиоактивных источников; отчетов о наличии, движении и балансе ядерных материалов и источников излучения;
4) рассматривает представляемую организациями информацию о конструкции установки;
5) устанавливает коды установок и зоны баланса материала, ключевые точки измерений;
6) согласовывает планы и сроки проведения в организациях физической инвентаризации ядерных материалов;
7) принимает решение о постановке или снятии с учета ядерных материалов.
9. Организации:
1) ведут учет ядерных материалов и источников излучения на основе результатов измерений количественных характеристик, либо на расчетной основе по согласованию с уполномоченным органом;
2) ведут учетные документы (материально-балансовые и эксплуатационные);
3) подводят баланс ядерных материалов и источников излучения посредством проведения физической инвентаризации;
4) готовят и представляют в уполномоченный орган отчеты о наличии и движении ядерных материалов и источников излучения; предварительные уведомления и уведомления о перемещениях ядерных материалов и источников излучения; информацию о деятельности организаций; информацию о конструкциях установок;
5) обеспечивают контроль доступа к ядерным материалам и источникам излучения.

3. Порядок учета и контроля ядерных материалов

10. В организациях по добыче урановой и (или) ториевой руды ведется учет данных об общем количестве добытой руды, средних концентрациях и количествах урана и (или) тория в ней, а также сведения о количествах руды, переданной организациям Казахстана или за пределы Казахстана.
11. В организациях, ведущих добычу урана методом подземного выщелачивания и в организациях, осуществляющих обогащение концентрата урана ведется учет:
1) данных об общем количестве концентрата, а также средних концентрациях и количества урана в нем;
2) данных об общем количестве урана, содержащегося в исходном материале, непосредственно добытом организацией или полученном от поставщика на территории Республики Казахстан или из-за рубежа;
3) данных об общем количестве урана в окончательном продукте, произведенном или переданном организацией.
Ежегодный отчет, содержащий сведения о количествах добытого, переданного, переработанного, оставшегося в организации урана и (или) тория направляется уполномоченному органу до 20 января следующего за отчетным периодом года.
12. В организациях, осуществляющих деятельность по обращению с ядерным материалом, достигшего состава и чистоты, необходимых для изготовления ядерного топлива или для обогащения урана по изотопу U-235, осуществляется учет и контроль ядерного материала в любой точке ядерного топливного цикла и находящегося в любой физической форме и с любым химическим составом плутония, урана-233, урана, обогащенного по изотопу U-235, обедненного урана.
13. Учет ядерного материала ведется по зонам баланса. В каждой зоне баланса устанавливаются ключевые точки измерений, где определяются инвентарные количества и потоки (инвентарные изменения) ядерных материалов.
14. Ядерный материал ставится организацией на учет после его производства или поступления в зону баланса.
15. Ядерный материал снимается организацией с учета в зоне баланса после его отправления в другую зону баланса или после получения подтверждения от уполномоченного органа о возможности снятия его с учета.
16. Уполномоченный орган присваивает код установки каждому объекту использования атомной энергии, подпадающему под определение установки. Для всех мест вне установок уполномоченный орган создает общую зону баланса учета ядерных материалов, при этом каждое место вне установки представляет собой ключевую точку измерения.
17. Учетные документы ведутся для каждой зоны баланса и содержат данные о каждом виде ядерных материалов, включая их количество и изменения количества. Учетные документы являются основой для отчетных документов.
Ошибочно сделанные записи и последующие внесения новых записей сохраняются в учетных документах за новыми учетными номерами.
Исправление отчетных данных допускается только путем представления новых отчетных документов.
18. Организация осуществляет учет и контроль движения ядерного материала в зависимости от вида его перемещения – между зонами баланса или внутри зон баланса с учетом установленных ключевых точек измерения.
При перемещении ядерного материала между зонами баланса организация оформляет приходно-расходные, сопроводительные документы с данными о контейнерах с ядерным материалом (типы и идентификаторы печатей (пломб), масса брутто контейнеров и другие необходимые данные). Сведения о характеристиках ядерного материала (паспортные данные) приводятся в документах, отправляемых специальной почтой или вместе с грузом.
Организация производит внешний осмотр и проверку количества учетных единиц (контейнеров), проверку печатей (пломб), соответствие идентификаторов контейнеров, печатей (пломб) и мест размещения данным сопроводительных документов, а также проводит или проверяет проведение подтверждающих измерений массы брутто контейнеров с ядерным материалом и его параметров.
Данные, полученные в результате измерений, фиксируются в учетных документах. При превышении расхождения данных отправителя и получателя значения ошибки измерений получатель составляет специальный отчет и направляет его в уполномоченный орган в течение 24 часов.
Перемещения ядерного материала внутри зоны баланса производятся в соответствии с внутренними инструкциями, утвержденными администрацией организации.
19. Все перемещения ядерного материала отражаются в учетных и отчетных документах.
20. Организация направляет в уполномоченный орган предварительное уведомление по форме, утвержденной уполномоченным органом, об экспорте/импорте, о перемещении по территории Республики Казахстан ядерных материалов не позднее 30 календарных дней до даты предполагаемого экспорта/импорта, их перемещения по территории Республики Казахстан.
В случае внеплановых перемещений ядерных материалов как внутри Казахстана, так и за его пределы, организация направляет предварительные уведомления в уполномоченный орган после принятия такого решения.
Организация в течение 5 рабочих дней направляет в уполномоченный орган уведомление по форме, утвержденной уполномоченным органом, об отгрузке или получении ядерных материалов по экспорту/импорту.
21. Организация до 10 числа месяца, следующего за отчетным кварталом, направляет в уполномоченный орган сводный отчет о состоявшихся отгрузках или получениях ядерных материалов по экспорту/импорту, перемещениях по территории Республики Казахстан.
22. Для обеспечения достоверности данных учета по всем ядерным материалам организация проводит их физическую инвентаризацию, во время которой измеряются и документально подтверждаются фактическое количество и состояние ядерных материалов, находящихся в зонах баланса, анализируются полученные результаты.
23. Организация проводит первичную (постановка ядерного материала на учет в новой зоне баланса), плановую (один раз в год), внеплановую (выявление факта несанкционированного использования, потеря ядерного материала, чрезвычайная ситуации, ликвидации/реорганизации зоны баланса) физическую инвентаризацию.
24. Все количества (партии) ядерного материала инвентаризируются не более одного раза; все изменения инвентарного количества, относящиеся к периоду материального баланса, отражаются в документах; все количества ядерного материала включаются в учетные записи.
25. По итогам плановых и внеплановых физических инвентаризаций составляется акт, подводится материальный баланс, оценивается разница между зарегистрированным в журналах учета и фактически наличным количеством ядерного материала, составляется список фактически наличного количества ядерного материала и материально-балансовый отчет.
26. Организация направляет в уполномоченный орган отчетные документы (отчет об изменении инвентарного количества, один раз в месяц, в течение 10 календарных дней по окончании месяца, за который представляется отчет и материально-балансовый отчет, в течение 10 календарных дней после проведения физической инвентаризации) по утвержденным уполномоченным органом формам, в электронном виде и в бумажной копии.
27. Контроль доступа к ядерным материалам осуществляется применением технических устройств, предназначенных для обнаружения несанкционированного доступа к ядерным материалам и защищенных от возможности снятия без нарушения его целостности, повторного использования или изменения параметров, а также систем наблюдения, в соответствии с установленными организацией процедурами.
В случае обнаружения признаков несанкционированного доступа к ядерному материалу или учетным данным организация проводит расследование обстоятельств нарушения и внеплановую физическую инвентаризацию. Составляется специальный отчет, который направляется в уполномоченный орган в течение 24 часов.
28. Применение мер учета и контроля в отношении ядерного материала прекращается после установления факта его полного использования или разбавления таким образом, что он более не пригоден для какой-либо ядерной деятельности или стал практически нерегенерируемым. Решение о снятии ядерного материала с учета согласуется организацией с уполномоченным органом и оформляется документально.

4. Порядок учета источников излучения

29. Организация обеспечивает ведение учета источников излучения, исключающего возможность их утраты, бесконтрольного использования и хранения в течение всего периода работы с ними.
30. Передача источников излучения из одной организации в другую производится на основании сопроводительных документов (актов приема-передачи, накладных, заказов-заявок и т.д.), оформляемых в соответствии с гигиеническими нормативами, санитарными правилами, требованиями по перевозке источников излучения, бухгалтерского учета и при наличии санитарно-эпидемиологического заключения исполнительного органа, осуществляющего реализацию государственной политики в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующей территории (далее – органы Госсаннадзора).
31. В десятидневный срок организация (получившая и передавшая источники излучения), извещает об этом уполномоченный орган и орган Госсаннадзора на соответствующей территории, по формам представления информации о движении источников излучения.
32. Не позднее 3-х суток со дня получения источников излучения сопроводительные документы передаются в бухгалтерию организации для оприходования.
Копии сопроводительных документов, за исключением документов бухгалтерской отчетности, передаются ответственному за учет источников излучения.
33. Организация обеспечивает сохранность сопроводительных документов на источники излучения в течение всего времени их жизненного цикла. В случае утраты сопроводительных документов предпринимаются меры по их восстановлению.
34. Все полученные источники излучения регистрируются в приходно-расходных журналах.
35. Ежегодно, в период с 1 по 30 декабря, в организациях проводится инвентаризация источников излучения.
Целью проведения инвентаризации источников излучения является определение их наличия и установление соответствия учетных записей в приходно-расходных журналах и бухгалтерской документации фактическому наличию учетных единиц источников излучения.
36. Инвентаризацию источников излучения производит комиссия, назначаемая приказом администрации организации. В состав инвентаризационной комиссии включаются лица, ответственные за учет, хранение источников излучения, а также представители администрации и бухгалтерии.
37. По итогам инвентаризации источников излучения комиссия оформляет акт инвентаризации.
До 31 января, следующего за отчетным годом, копия акта инвентаризации источников излучения направляется в уполномоченный орган и органы Госсаннадзора на соответствующей территории.
К акту прилагается форма представления информации с перечнем источников, состоящих на учете в организации на момент проведения инвентаризации, а также форма представления информации со сводными данными о движении источников излучения за отчетный период, подписанная руководством и заверенная печатью организации. Одновременно электронные копии форм представления информации направляются в уполномоченный орган на электронном носителе.
38. В случае выявления несоответствия учетных данных фактическому количеству источников излучения или их использования для целей, не соответствующих разрешенной деятельности организации, ее администрацией проводится служебное расследование.
В течение 10 календарных дней после оформления материалы служебного расследования направляются в уполномоченный орган, а также орган Госсаннадзора на соответствующей территории.
39. Внеочередная инвентаризация проводится в случаях изменения организационно-правовой формы организации, ее ликвидации или реорганизации, полного прекращения работ с источниками излучения, при передаче имущества организации в аренду, выкупе, продаже, установления факта хищения, несанкционированного воздействия на пункты (места) нахождения или хранения источников излучения, после ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций.
40. В десятидневный срок после передачи источников излучения во временное использование (аренду) организации (владелец источника и арендатор) извещают об этом уполномоченный орган по формам представления информации о движении источников излучения.
После завершения работ по временному использованию источников излучения обе организации в десятидневный срок извещают об этом уполномоченный орган по формам представления информации о движении источников излучения.
41. В случае прекращения работы с источниками излучения организация информирует об этом уполномоченный орган, а также орган Госсаннадзора на соответствующей территории. В приходно-расходные журналы вносятся соответствующие записи. Приходно-расходные журналы передаются в архив организации и хранятся в течение 10 лет.
42. В случае ликвидации организации, все источники излучения, стоящие на учете, передаются другой организации или радионуклидные источники передаются на захоронение, а установки, генерирующие ионизирующее излучение, демонтируются и списываются по акту до начала ликвидационного процесса. Информация об этом направляется в уполномоченный орган и органы Госсаннадзора на соответствующей территории.
43. Организация, осуществляющая долговременное хранение источников излучения, в десятидневный срок представляет в уполномоченный орган отчет о получении радионуклидных источников по соответствующей форме представления информации.
Копии паспортов захоронения радионуклидных источников направляются в уполномоченный орган в десятидневный срок после их оформления.
До 31 января следующего за отчетным годом в уполномоченный орган представляется форма представления информации со сводными данными за отчетный период о полученных на долговременное хранение радионуклидных источниках, подписанная руководством и заверенная печатью организации.
С целью проверки достоверности учетных характеристик, специализированная организация проводит идентификацию закрытых радионуклидных источников I – IV категорий опасности. Категории опасности закрытых радионуклидных источников определяются в соответствии с таблицей 1 приложения 6 Гигиенических нормативов «Санитарно-эпидемиологические требования к обеспечению радиационной безопасности», утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 3 февраля 2012 г. № 201.
Идентификация проводится с применением специальных средств защиты от ионизирующего излучения и в соответствии с техническим регламентом и инструкцией по обеспечению радиационной безопасности, разработанных организацией.
В случае выявления несоответствия результатов идентификации учетных характеристик закрытых радионуклидных источников I – IV категорий опасности сопроводительным документам, составляется акт, который направляется в уполномоченный орган и организацию, ранее использовавшую эти источники или в организацию-поставщик. Организация-поставщик передает акт идентификации в организацию, от которой получены источники. Организация проводит служебное расследование, результаты которого направляются в уполномоченный орган и орган Госсаннадзора на соответствующей территории в течении 10-и дней после его оформления.
44. Организация-поставщик источников ионизирующего излучения в десятидневный срок представляет в уполномоченный орган отчет о каждой поставке (перевозке) источников излучения, включая устройства (источники), генерирующие ионизирующее излучение, по соответствующей форме представления информации.
До 31 января следующего за отчетным года в уполномоченный орган представляется форма представления информации со сводными данными о поставках (перевозках) источников излучения, включая устройства (источники), генерирующие ионизирующее излучение за отчетный период, подписанная руководством и заверенная печатью организации.
45. Организация-изготовитель учитывает все изготовленные источники излучения, включая устройства (источники), генерирующие ионизирующее излучение. В приходно-расходные журналы вносится соответствующая запись сразу после изготовления источников излучения.
В десятидневный срок организация-изготовитель представляет в уполномоченный орган отчет о каждой поставке (реализации) источников излучения.
До 31 января следующего за отчетным года в уполномоченный орган представляется форма представления информации со сводными данными о поставках (реализации) за отчетный период, а также перечень изготовленных, но не реализованных источников излучения, подписанная руководством и заверенная печатью организации.
46. Организация направляет в уполномоченный орган предварительное письменное уведомление по форме, утвержденной уполномоченным органом, об экспорте/импорте закрытых радиоактивных источников 1 и 2 категории не позднее 30 календарных дней до даты предполагаемого экспорта или импорта источников излучения.
В случае внеплановых отправлений и получений предварительные уведомления направляются в уполномоченный орган немедленно после принятия решения о таком отправлении или получении источников 1 и 2 категории до фактического отправления или получения.
47. Организация направляет в уполномоченный орган в течение 5 рабочих дней после получения лицензии на импорт или экспорт источников излучения их копии.
48. Организация направляет в уполномоченный орган уведомление по форме, утвержденной уполномоченным органом, и копию грузовой таможенной декларации в течение 10 рабочих дней после передачи или получения источников излучения по экспорту/импорту.
49. В случае утери источников излучения организации в течение 24 часов информируют об этом уполномоченный орган, центральный орган Госсаннадзора и его подразделения на соответствующей территории, органы внутренних дел и чрезвычайных ситуаций.
50. Уполномоченный орган вносит в государственный Реестр полученные от организаций сведения о наличии, движении, хранении и захоронении, изготовлении, экспорте и импорте источников излучения.
51. Электронные копии форм представления информации направляются в уполномоченный орган на электронном носителе.

Қазақстан Республикасында ядролық материалдар мен иондаушы сәуле шығару көздерін есепке алу мен бақылаудың мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 22 шілдедегі N 769 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 10 тамыздағы № 628 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 10.08.2015 № 628 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1520 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 14 сәуiрдегi Заңының 15-бабының 4-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында ядролық материалдар мен иондаушы сәуле шығару көздерін есепке алу мен бақылаудың мемлекеттік жүйелерін ұйымдастыру қағидалары бекітілсін.
Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1520 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
2. Осы қаулы алғаш ресми жарияланғаннан кейiн он күнтiзбелiк күн өткен соң қолданысқа енгiзiледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы
Үкіметiнің
2005 жылғы 22 шілдедегі
N 769 қаулысымен
бекiтiлген

Қазақстан Республикасында ядролық материалдар мен иондаушы
сәуле шығару көздерін есепке алу мен бақылаудың мемлекеттік
жүйелерін ұйымдастыру қағидалары

Ескерту. Қағида жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1520 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасында ядролық материалдар мен иондаушы сәуле шығару көздерін есепке алу мен бақылаудың мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Атом энергиясын пайдалану туралы» 1997 жылғы 14 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді және ядролық материалдар мен иондаушы сәуле шығару көздерін (бұдан әрі – сәуле шығару көздері) есепке алу мен бақылаудың мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру тәртібін айқындайды.
2. Осы Қағидалар меншік нысандарына, ведомстволық бағыныстылығына және ұйымдық-құқықтық нысандарына қарамастан, ядролық материалдармен және сәуле шығару көздерімен жұмыс iстеу, ядролық материалдар, радиоактивтi заттар мен радиоактивтi қалдықтарды өндiру, пайдалану, қайта өңдеу, тасымалдау және орналастыру, ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерін экспорттау мен импорттау кезiнде оларды Қазақстан Республикасының шекарасы арқылы өткiзу, ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерін пайдалана отырып, ғылыми зерттеулер жүргiзу жөнiндегi қызметті жүзеге асыратын барлық заңды тұлғаларға қолданылады.
3. Ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерін мемлекеттiк есепке алу және бақылау:
1) ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерінің бар мөлшерiн, олардың табылған жерлерін дәлме-дәл айқындау;
2) жоғалуын, рұқсатсыз пайдаланылуын және ұрлануын болдырмау;
3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының уәкiлетті органдарына, халықаралық ұйымдар мен басқа мемлекеттерге ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерінің бар-жоғы және орнын ауыстыру, есептен шығарылуы және көмiлуi, экспорты және импорты туралы жедел ақпарат беру мақсатында жүзеге асырылады.
4. Ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерін есепке алу мен бақылау оларды бастапқы өндіру кезеңінен бастап және түпкілікті көмгенге дейін, сондай-ақ олар жоғалған жағдайда оларды бақылауды қалпына келтіру арқылы жүргізіледі.
5. Мемлекеттік есепке алуға және бақылауға:
1) құрамында уран-235, уран-233, плутоний мен торий изотоптары бар ядролық материалдар;
2) радиациялық сипаттамалары алу деңгейiнен асатын, оның ішінде құралдардың (бұйымдардың, қондырғылардың) құрамына кіретін иондаушы сәуле шығару көздерi жатады.
Құрамында уран, торий және плутоний изотоптары бар, оның ішінде радиоизотопты құралдар құрамына кіретін сәуле шығару көздерін есепке алу және бақылау тәртібі сәуле шығару көздерін есепке алу тәртібі ретінде де, ядролық материалдарды есепке алу тәртібі ретінде де айқындалады;
3) өрт сигнализациясының датчиктеріндегі радионуклидті көздер, радиофармацевтикалық препараттар, иммунологиялық талдауға арналған жинақтар, медициналық мақсаттағы радиоизотоптық генераторлар, радионуклидтермен белгiленген қосылыстар, сондай-ақ 125-йодты қоса алғанда, жартылай ыдырау кезеңi 60 (алпыс) тәулiкке дейiнгi тіршілігі қысқа радионуклидтер негiзіндегi радиоизотоптық препараттар мен ерiтінділер оларды пайдаланатын ұйымдарда ғана есепке алынады.
Мұндай сәуле шығару көздерінің жалпы саны және жиынтық белсенділігі туралы мәліметтер уәкілетті органға жыл сайынғы түгендеу нәтижесі бойынша беріледі.
6. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар мен анықтамалар пайдаланылады:
1) кіруді бақылау құралдары – ядролық материалды рұқсатсыз алып қоюды, пайдалануды, орнын ауыстыруды, кіру аймағына енуді анықтауға арналған техникалық құралдар (қадағалау жүйесі мен араласуды индикациялау құрылғылары);
2) есепке алу құжаттары – ядролық материалды және/немесе сәуле шығару көздерін өлшеу, бар-жоғы, саны, құрамы, орналасқан орны мен жай-күйінің нәтижелері туралы деректерді, сондай-ақ оларды нақтылау мен түзету туралы мәліметтерді қамтитын ұйымның қызмет түріне байланысты құжаттар;
3) есеп беру құжаттары – түгендеу санының өзгергені туралы есеп және материалдық-теңгерімдік есеп;
4) физикалық түгендеу – материалдық теңгерім аймағындағы ядролық материалдың нақты саны мен жай-күйін тексеру;
5) қондырғы – реактор, сындарлы құрастырма, конверсиялау жөніндегі зауыт, шығарушы зауыт, қайта өңдейтiн қондырғы, изотоптарды бөлуге арналған зауыт, әдетте бiр тиiмдi килограмнан артық мөлшерде ядролық материал пайдаланылатын жеке қойма немесе кез келген болу орны;
6) қондырғының құрылымы туралы ақпарат – әрбір қондырғының сипаттамасы бойынша ақпарат (мақсаты, номиналды қуаты және географиялық орналасуы, атауы және мекенжайы, олар әдеттегі іскерлік мақсаттар үшін пайдаланылады), қондырғыны орналастыру сипаттамасы (ядролық материалдың нысаны, орналасқан орны және ағыны, ядролық материал пайдаланылатын, өндірілетін және өңделетін жабдықты жинақтау), ядролық материалдарды есепке алу және бақылау бойынша қолданылатын рәсімдер туралы ақпарат;
7) қондырғыдан тыс болу орны – әдетте ядролық материал пайдаланылатын кез келген объекті немесе қондырғыдан тыс кез келген болу орны;
8) материалдардың теңгерім аймағы (теңгерім аймағы) – ядролық материалды теңгерім аймағына немесе одан әрбір орнын ауыстыру кезіндегі саны айқындалатын және ядролық материалдың қолда бар саны айқындалатын қондырғыдағы немесе одан тыс аймақ;
9) материалдық-теңгерімдік есеп – ядролық материалдың бастапқы және соңғы тіркелген санын, ядролық материал санының есепті кезең ішінде ұлғаюын/азаюын, материалдың теңгерім аймағындағы ядролық материалдың соңғы нақты қолда бар саны мен санын түгендеу айырмашылығын қамтитын есеп;
10) материал партиясы (партия) – негізгі өлшем нүктесінде құрамы мен саны ерекшеліктің немесе өлшемнің бірыңғай кешенімен айқындалатын есепке алу мақсаты үшін өлшем бірлігі ретінде пайдаланылатын ядролық материалдың бір бөлігі;
11) негізгі өлшем нүктесі (өлшем нүктесі) – материалдың ағынын немесе түгендеу санын айқындау үшін ядролық материалды өлшеуге болатындай нысанда болатын жер;
12) түгендеу саны – қондырғыдағы немесе қондырғыдан тыс болу орнындағы ядролық материалдың саны;
13) түгендеу санының өзгеруі туралы есеп – ядролық материалдың түгендеу санындағы барлық өзгерістер туралы мәліметтерді қамтитын есеп;
14) ядролық материалдың нақты қолда бар санының тізімі – физикалық түгендеу нәтижесінде айқындалған ядролық материалдың әрбір бірліктегі немесе партиядағы саны көрсетілген ядролық материалдың есептік бірліктерінің және/немесе партияларының тізбесі.

2. Ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерін есепке алу мен
бақылаудың мемлекеттік жүйелерінің құрылымы

7. Ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерін есепке алу мен бақылаудың мемлекеттік жүйелері екі деңгейде: уәкілетті орган деңгейінде және өз қызметінде ядролық материалдарды және (немесе) сәуле шығару көздерін пайдаланатын ұйымдар деңгейінде жүзеге асырылады.
8. Уәкілетті орган:
1) ядролық материалдардың дерекқорын және Сәуле шығару көздерінің мемлекеттік тізілімін жүргізеді;
2) мемлекеттік органдарға олардың сұрау салуына сәйкес ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерінің бар-жоқтығы және орын ауыстыруы туралы ақпарат береді;
3) уәкілетті органға ядролық материалдар мен радиоактивті көздерді экспорттау, импорттау және Қазақстан Республикасының аумағы арқылы орнын ауыстыру кезінде алдын ала хабарламалар мен хабарламаларды; ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерінің бар-жоғы, қозғалысы мен теңгерімі туралы есеп беру нысандарын бекітеді;
4) ұйымдар беретін қондырғының құрылымы туралы ақпаратты қарайды;
5) қондырғылар мен материалдың теңгерім аймағының, негізгі өлшем нүктелерінің кодтарын белгілейді;
6) ұйымдарда ядролық материалдарға физикалық түгендеу жүргізу жоспарлары мен мерзімдерін келіседі;
7) ядролық материалдарды есепке қою немесе есептен алу туралы шешім қабылдайды.
9. Ұйымдар:
1) сандық сипаттамаларын өлшеу нәтижелері не уәкілетті органмен келісім бойынша есеп айырысу негізінде ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерінің есебін жүргізеді;
2) есепке алу құжаттарын (материалдық-теңгерімдік және пайдалану) жүргізеді;
3) физикалық түгендеу жүргізу арқылы ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерінің теңгерімін шығарады;
4) ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерінің бар-жоғы мен қозғалысы туралы есептерді; ядролық материалдар мен сәуле шығару көздерінің орнын ауыстыру туралы алдын ала хабарламаны және хабарламаны; ұйымның қызметі туралы ақпаратты; қондырғылардың құрылымдары туралы ақпаратты әзірлейді және уәкілетті органға береді;
5) ядролық материалдар мен сәуле шығару көздеріне қол жеткізуді бақылауды қамтамасыз етеді.

3. Ядролық материалдарды есепке алу және бақылау тәртібі

10. Уран және (немесе) торий кендерін өндіретін ұйымдарда өндірілген кеннің жалпы мөлшері, ондағы уранның және (немесе) торийдің орташа концентрациясы мен мөлшері туралы деректердің, сондай-ақ Қазақстанның ұйымдарына немесе Қазақстаннан тыс жерлерге берілген кеннің мөлшері туралы мәліметтің есебі жүргізіледі.
11. Жер астында шаймалау әдісімен уран өндіретін жетекші ұйымдарда және уран концентратын байытуды жүзеге асыратын ұйымдарда:
1) концентраттың жалпы мөлшері, сондай-ақ ондағы уранның орташа шоғырлануы мен мөлшері туралы деректердің;
2) ұйым тікелей өндірген немесе Қазақстан Республикасының аумағына өнім берушіден немесе шетелден алынған бастапқы материалдың құрамындағы уранның жалпы мөлшері туралы деректердің;
3) ұйым өндірген немесе берген түпкілікті өнімдегі уранның жалпы мөлшері туралы деректердің есебі жүргізіледі.
Ұйымда өндірілген, берілген, қайта өңделген, қалған уранның және (немесе) торийдің мөлшері туралы мәліметті қамтитын жыл сайынғы есеп есепті кезеңнен кейінгі жылдың 20 қаңтарына дейін уәкілетті органға жіберіледі.
12. Ядролық отынды дайындау үшін немесе U-235 изотопы бойынша уранды байыту үшін қажетті құрам мен тазалыққа жеткен, ядролық материалмен жұмыс істейтін қызметті жүзеге асыратын ұйымдарда ядролық материалды есепке алу мен бақылау ядролық отын циклының кез келген нүктесінде және кез келген табиғи нысандағы және плутонийдің, 233-уранның U-235 изотопы бойынша байытылған уранның, жұтаңданған уранның кез келген химиялық құрамында жүзеге асырылады.
13. Ядролық материалды есепке алу теңгерім аймақтары бойынша жүргізіледі. Әрбір теңгерім аймағында ядролық материалдың түгенделетін саны мен ағыны (түгенделетін өзгерістері) айқындалатын негізгі өлшем нүктелері белгіленеді.
14. Ұйым ядролық материалды оны өндіргеннен немесе теңгерім аймағына түскеннен кейін есепке қояды.
15. Ұйым ядролық материалды басқа теңгерім аймағына жөнелткеннен кейін немесе оны есептен алу мүмкіндігі туралы уәкілетті органнан растама алғаннан кейін теңгерім аймағындағы есептен алады.
16. Уәкілетті орган қондырғыны анықтауға дәл келетін атом энергиясын пайдаланатын әрбір объектіге қондырғының кодын береді. Қондырғыдан тыс барлық жер үшін уәкілетті орган ядролық материалдарды есепке алудың жалпы теңгерім аймағын құрады, бұл ретте әрбір қондырғыдан тыс жер негізгі өлшеу нүктесін білдіреді.
17. Есепке алу құжаттары әрбір теңгерім аймағы үшін жүргізіледі және олардың саны мен санының өзгерісін қоса алғанда, ядролық материалдардың әр түрі туралы деректерді қамтиды. Есепке алу құжаттары есеп беру құжаттары үшін негіз болып табылады.
Қате жазылған жазулар мен кейіннен жаңа жазулар енгізу есепке алу құжаттарында жаңа есепке алу нөмірімен сақталады.
Есеп беру деректерін түзетуге жаңа есеп беру құжаттарын беру арқылы ғана рұқсат етіледі.
18. Ұйым белгіленген негізгі өлшем нүктесін ескере отырып, ядролық материалдың қозғалысын есепке алу мен бақылауды оның теңгерім аймақтары арасында немесе теңгерім аймағының ішінде орнын ауыстыру түріне байланысты жүзеге асырады.
Ядролық материалдың орнын теңгерім аймақтары арасында ауыстырған кезде ұйым ядролық материал салынған контейнерлер (мөрлердің (пломбалардың) түрлері мен сәйкестендіргіштері, контейнерлердің брутто салмағы және басқа да қажетті деректер) туралы деректері бар кіріс-шығыс, ілеспе құжаттарды ресімдейді. Ядролық материалдың сипаттамалары туралы мәліметтер (паспорттық деректер) арнайы поштамен немесе жүкпен бірге жөнелтілетін құжаттарда келтіріледі.
Ұйым сырттай тексеруді және есепке алу бірліктерінің (контейнерлердің) санын тексеруді, мөрлерді (пломбаларды) тексеруді, контейнерлердің, сәйкестендіргіштерінің мөрлердің (пломбалардың) және орналасқан жерінің ілеспе құжаттардың деректеріне сәйкестігін тексеруді жүргізеді, сондай-ақ ядролық материал салынған контейнерлердің брутто салмағы мен оның параметрлерін растайтын өлшеуді жүргізеді немесе оның жүргізілуін тексереді.
Өлшеу нәтижесінде алынған деректер есептік құжаттарда тіркеледі. Жөнелтуші мен алушының деректерінің алшақтығы өлшем қателерінің мәнінен асқан жағдайда, алушы арнайы есеп жасайды және оны уәкілетті органға 24 сағат ішінде жібереді.
Теңгерім аймағының ішінде ядролық материалдың орнын ауыстыру ұйым әкімшілігі бекіткен ішкі нұсқаулыққа сәйкес жүргізіледі.
19. Ядролық материалдың барлық орын ауыстыруы есепке алу және есеп беру құжаттарында көрініс табады.
20. Ұйым ядролық материалдардың экспорты/импорты, Қазақстан Республикасының аумағы арқылы орын ауыстыруы туралы уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша алдын ала хабарламаны болжамды экспорт/импорт, олардың Қазақстан Республикасының аумағы арқылы орын ауыстыру күніне дейін күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей уәкілетті органға жібереді.
Ядролық материалдардың Қазақстанның ішінде болсын, одан тыс жерде болсын жоспардан тыс орнын ауыстырған жағдайда, ұйым осындай шешім қабылдағаннан кейін уәкілетті органға алдын ала хабарлама жібереді.
Ұйым 5 жұмыс күні ішінде уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша ядролық материалдарды экспорт/импорт арқылы жөнелткені немесе алғаны туралы хабарламаны уәкілетті органға жібереді.
21. Ұйым есепті тоқсаннан кейінгі айдың 10-күніне дейін уәкілетті органға экспорт/импорт, Қазақстан Республикасының аумағы арқылы орын ауыстыру ядролық материалды тиеу немесе жөнелту туралы жиынтық есепті жібереді.
22. Барлық ядролық материалдар бойынша есепке алу деректерінің дұрыстығын қамтамасыз ету үшін ұйым оларға физикалық түгендеу жүргізеді, түгендеу кезінде теңгерім аймағындағы ядролық материалдардың нақты саны өлшенеді және жай-күйі құжатпен расталады, алынған нәтижелер талданады.
23. Ұйым бастапқы (ядролық материалды жаңа теңгерім аймағында есепке қою), жоспарлы (жылына бір рет), жоспардан тыс (рұқсатсыз пайдалану, ядролық материалдың жоғалу фактісін анықтау, төтенше жағдайлар, теңгерім аймағын тарату/қайта ұйымдастыру) физикалық түгендеу жүргізеді.
24. Ядролық материалдың барлық саны (партиясы) бір рет қана түгенделеді; материалдық теңгерім кезеңіне қатысты түгендеу санындағы барлық өзгерістер құжаттарда көрсетіледі; ядролық материалдың барлық саны есепке алу жазбасына енгізіледі.
25. Жоспарлы және жоспардан тыс физикалық түгендеулердің қорытындысы бойынша акті жасалады, материалдық теңгерім шығарылады, ядролық материалды есепке алу журналында тіркелген және нақты қолда бар саны арасындағы айырмашылық бағаланады, ядролық материалдың қолда бар санының тізімі және материалдық-теңгерімдік есеп жасалады.
26. Ұйым есеп беру құжаттарын (физикалық түгендеу жүргізгеннен кейін күнтізбелік 10 күн ішінде есеп және материалдық-теңгерімдік есеп ұсынылатын ай аяқталған соң күнтізбелік 10 күн ішінде айына бір рет түгендеу санының өзгергені туралы есеп) уәкілетті орган бекіткен нысандар бойынша электронды түрде және қағаз көшірмеде уәкілетті органға жібереді.
27. Ядролық материалдарға кіруді бақылау ядролық материалдарға рұқсатсыз қол жеткізуді анықтауға арналған және оның тұтастығын бұзбай параметрлерді қайтадан пайдаланбай немесе өзгертпей алу ықтималдығынан қорғалған техникалық құрылғыларды, сондай-ақ ұйым белгілеген рәсімдерге сәйкес бақылау жүйелерін қолдану арқылы жүзеге асырылады.
Ядролық материалға немесе есепке алу деректеріне рұқсатсыз кіру белгілері байқалған жағдайда, ұйым бұзушылықтардың мән-жайларына тексеру және жоспардан тыс физикалық түгендеу жүргізеді. Уәкілетті органға 24 сағат ішінде жіберілетін арнайы есеп жасалады.
28. Ядролық материалға қатысты есепке алу және бақылау шараларын қолдану оны толық пайдалану немесе ол қандай да бір ядролық қызмет үшін жарамсыз немесе іс жүзінде өндірілмейтін болатындай сұйылту фактісі анықталғаннан кейін тоқтатылады. Ядролық материалды есептен алу туралы шешімді ұйым уәкілетті органмен келіседі және құжатпен ресімдейді.

4. Сәуле шығару көздерін есепке алу тәртібі

29. Ұйым сәуле шығару көздерін жоғалту, бақылаусыз пайдалану және олармен барлық жұмыс кезеңі ішінде сақтау мүмкіндігін болдырмайтын олардың есебін жүргізуді қамтамасыз етеді.
30. Сәуле шығару көздерін бір ұйымнан екінші ұйымға беру гигиеналық нормативтерге, санитариялық қағидаларға, сәуле шығару көздерін тасымалдау жөніндегі талаптарға сәйкес ресімделетін ілеспе құжаттардың (қабылдау-беру актілерінің, жүкқұжаттарының, тапсырыстардың-өтініштердің және т.б.) және бухгалтерлік есептің және ол болған кезде тиісті аумақтағы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саулығы саласында мемлекеттік саясатты іске асыруды жүзеге асыратын атқарушы органның (бұдан әрі – Мемсанқадағалау органдары) санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысының негізінде жүргізіледі.
31. Он күн мерзімде ұйым (сәуле шығару көздерін алған және берген) бұл туралы сәуле шығару көздерінің қозғалысы туралы ақпаратты беру нысандары бойынша тиісті аумақтағы уәкілетті орган мен Мемсанқадағалау органына хабарлайды.
32. Сәуле шығару көздерін алған күннен бастап 3 тәуліктен кешіктірмей ілеспе құжаттар кіріске алу үшін ұйымның бухгалтериясына беріледі.
Бухгалтерлік есептілік құжаттарын қоспағанда, ілеспе құжаттардың көшірмелері сәуле шығару көздерін есепке алуға жауапты адамға беріледі.
33. Ұйым сәуле шығару көздеріне арналған ілеспе құжаттардың сақталуын олардың тіршілік циклының бүкіл уақыты ішінде қамтамасыз етеді. Ілеспе құжаттар жоғалған жағдайда, оларды қалпына келтіру бойынша шаралар қолданылады.
34. Барлық алынған сәуле шығару көздері кіріс-шығыс журналына тіркеледі.
35. Жыл сайын, 1 - 30 желтоқсан аралығындағы кезеңде ұйымдарда сәуле шығару көздеріне түгендеу жүргізіледі.
Сәуле шығару көздеріне түгендеу жүргізудің мақсаты олардың бар-жоғын айқындау және сәуле шығару көздерінің кіріс-шығыс журналдары мен бухгалтерлік құжаттамалардағы есепке алу жазбаларының нақты қолда бар есептік бірліктеріне сәйкестігін анықтау болып табылады.
36. Сәуле шығару көздерін түгендеуді ұйым әкімшілігінің бұйрығымен тағайындалған комиссия жүргізеді. Түгендеу комиссиясының құрамына сәуле шығару көздерін есепке алуға, сақтауға жауапты адамдар, сондай-ақ әкімшілік пен бухгалтерияның өкілдері енгізіледі.
37. Сәуле шығару көздерін түгендеу қорытындысы бойынша комиссия түгендеу актісін ресімдейді.
Есепті жылдан кейінгі 31 қаңтарға дейін сәуле шығару көздерін түгендеу актісінің көшірмесі уәкілетті органға және тиісті аумақтағы Мемсанқадағалау органдарына жіберіледі.
Актіге түгендеу жүргізу кезінде ұйымда есепте тұрған көздердің тізбесімен қоса ақпарат ұсыну нысаны, сондай-ақ басшылық қол қойған және ұйымның мөрімен куәландырылған, есепті кезең ішінде сәуле шығару көздерінің қозғалысы туралы жиынтық деректер бар ақпарат ұсыну нысаны қоса беріледі. Бір мезгілде ақпарат беру нысанының электрондық көшірмелері уәкілетті органға электрондық жеткізгіште жіберіледі.
38. Есепке алу деректерінің сәуле шығару көздерінің нақты санына сәйкессіздігі анықталған немесе оларды ұйымның рұқсат етілген қызметіне сәйкес келмейтін мақсаттарға пайдаланған жағдайда, әкімшілік қызметтік тексеру жүргізеді.
Ресімдегеннен кейін күнтізбелік 10 күн ішінде қызметтік тексеру материалдары уәкілетті органға, сондай-ақ тиісті аумақтағы Мемсанқадағалау органына жіберіледі.
39. Кезектен тыс түгендеу ұйымның ұйымдық-құқықтық нысаны өзгерген, оны таратқан немесе қайта ұйымдастырған, сәуле шығару көздерімен жұмыс толық тоқтатылған жағдайларда, ұйымның мүлкін жалға беру, сатып алу, сату, ұрлау фактісі анықталған, сәуле шығару көздері орналасқан немесе сақталған пункттерге (жерге) рұқсатсыз ықпал жасалған кезде, төтенше жағдайлардың зардаптарын жойғаннан кейін жүргізіледі.
40. Сәуле шығару көздерін ұйымға уақытша пайдалануына (жалға) бергеннен кейін он күн мерзімде (көздің иесі, жалға алушы) бұл туралы сәуле шығару көздерінің қозғалысы туралы ақпарат беру нысаны бойынша уәкілетті органға хабарлайды.
Екі ұйым да сәуле шығару көздерін уақытша пайдалану жұмыстары аяқталғаннан кейін он күн мерзімде бұл туралы сәуле шығару көздерінің қозғалысы туралы ақпаратты беру нысаны бойынша уәкілетті органға хабарлайды.
41. Сәуле шығару көздерімен жұмыс тоқтатылған жағдайда ұйым бұл туралы уәкілетті органға, сондай-ақ тиісті аумақтағы Мемсанқадағалау органына хабарлайды. Кіріс-шығыс журналына тиісті жазулар енгізіледі. Кіріс-шығыс журналдары ұйымның мұрағатына тапсырылады және 10 жыл бойы сақталады.
42. Ұйым таратылған жағдайда есепте тұрған барлық сәуле шығару көздері басқа ұйымға беріледі немесе радионуклид көздерін көмуге беріледі, ал иондаушы сәуле өндіретін қондырғылар бөлшектеледі және тарату процесі басталғанға дейін акті бойынша есептен шығарылады. Бұл туралы ақпарат уәкілетті органға және тиісті аумақтағы Мемсанқадағалау органына жіберіледі.
43. Сәуле шығару көздерін ұзақ уақыт сақтауды жүзеге асыратын ұйым он күн мерзімде радионуклид көздерін алғаны туралы ақпарат ұсынудың тиісті нысаны бойынша уәкілетті органға есеп береді.
Радионуклид көздерін көму паспорттарының көшірмелері оларды ресімдегеннен кейін он күндік мерзімде уәкілетті органға жіберіледі.
Уәкілетті органға есепті жылдан кейінгі 31 қаңтарға дейін басшылық қол қойған және ұйымның мөрімен куәландырылған, ұзақ уақыт сақтауға алынған радионуклид көздері туралы есепті кезеңдегі жиынтық деректер бар ақпарат беру нысаны ұсынылады.
Есептік сипаттамалардың дұрыстығын тексеру мақсатында мамандандырылған ұйым қауіптілігі I – IV санаттағы жабық радионуклид көздеріне сәйкестендіру жүргізеді. Жабық радионуклид көздерінің қауіптілік санаттары Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 3 ақпандағы № 201 қаулысымен бекітілген «Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» гигиеналық нормативтерінің 6-қосымшасындағы 1-кестеге сәйкес айқындалады.
Сәйкестендіру иондаушы сәуле шығарудан арнайы қорғау құралдарын қолдана отырып және ұйым әзірлеген техникалық регламент пен радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүргізіледі.
Қауіптілігі I – IV санаттағы жабық радионуклид көздерінің есептік сипаттамаларын сәйкестендіру нәтижелерінің ілеспе құжаттарға сәйкессіздігі анықталған жағдайда акті жасалады, ол уәкілетті органға және бұрын осы көздерді пайдаланған ұйымға немесе өнім беруші ұйымға жіберіледі. Өнім беруші ұйым сәйкестендіру актісін көздер алынған ұйымға береді. Ұйым қызметтік тексеру жүргізеді, оның нәтижелері ресімделгеннен кейін 10 күн ішінде уәкілетті органға және тиісті аумақтағы Мемсанқадағалау органына жіберіледі.
44. Иондаушы сәуле шығару көздерін жеткізуші ұйым он күндік мерзімде уәкілетті органға ақпаратты ұсынудың тиісті нысаны бойынша иондаушы сәуле өндіретін құрылғыны (көздерді) қоса алғанда, әрбір сәуле шығару көздерінің жеткізілімі (тасымалы) туралы есеп береді.
Уәкілетті органға есепті жылдан кейінгі 31 қаңтарға дейін басшылық қол қойған және ұйымның мөрімен куәландырылған есепті кезеңде иондаушы сәуле өндіретін құрылғыны (көздерді) қоса алғанда, сәуле шығару көздерінің жеткізілімі (тасымалы) туралы жиынтық деректер бар ақпаратты беру нысаны ұсынылады.
45. Дайындаушы ұйым иондаушы сәуле өндіретін құрылғыны (көздерді) қоса алғанда, барлық дайындалған сәуле шығару көздерін есепке алады. Кіріс-шығыс журналдарына сәуле шығару көздерін дайындағаннан кейін бірден тиісті жазу енгізіледі.
Он күндік мерзімде дайындаушы ұйым уәкілетті органға сәуле шығару көздерінің әрбір жеткізілімі (сату) туралы есеп береді.
Уәкілетті органға есепті жылдан кейінгі 31 қаңтарға дейін есепті кезеңдегі жеткізілімдер (сату) туралы жиынтық деректер бар ақпарат беру нысанын, сондай-ақ басшылық қол қойған және ұйымның мөрімен куәландырылған, дайындалған, бірақ сатылмаған сәуле шығару көздерінің тізбесі ұсынылады.
46. Ұйым сәуле шығару көздерінің болжамды экспорттау немесе импорттау күніне дейін күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей, 1 және 2 санаттағы жабық радиоактивті көздердің экспорты/импорты туралы уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша уәкілетті органға алдын ала жазбаша хабарлама жібереді.
Жоспардан тыс жөнелткен және алған жағдайда алдын ала хабарлама іс жүзінде жіберілгенге немесе алғанға дейін осындай 1 және 2 санаттағы көздерді жіберу және алу туралы шешім қабылдағаннан кейін дереу уәкілетті органға жіберіледі.
47. Ұйым сәуле шығару көздерін импорттауға немесе экспорттауға лицензия алғаннан кейін 5 жұмыс күні ішінде олардың көшірмелерін уәкілетті органға жібереді.
48. Ұйым сәуле шығару көздерін экспорттау/импорттау бойынша бергеннен немесе алғаннан кейін 10 жұмыс күні ішінде уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша хабарламаны және кедендік жүк декларациясының көшірмесін уәкілетті органға жібереді.
49. Ұйымдар сәуле шығару көздерін жоғалтқан жағдайда, 24 сағат ішінде бұл туралы уәкілетті органға, тиісті аумақтағы Мемсанқадағалаудың орталық органына және оның бөлімшелеріне, ішкі істер және төтенше жағдайлар органдарына хабарлайды.
50. Уәкілетті орган сәуле шығару көздерінің бар-жоғы, қозғалысы, сақталуы мен көмілуі, дайындалуы, экспорты мен импорты туралы ұйымнан алынған мәліметтерді мемлекеттік тізілімге енгізеді.
51. Ақпарат беру нысандарының электрондық көшірмелері уәкілетті органға электрондық жеткізгіште жіберіледі.