Об утверждении Программы совершенствования казахстанской модели межэтнического и межконфессионального согласия на 2006-2008 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 28 июня 2006 года N 593

      Во исполнение пункта 62.1  Общенационального плана мероприятий по реализации Послания Президента Республики Казахстан народу Казахстана от 1 марта 2006 года "Стратегия вхождения Казахстана в число пятидесяти наиболее конкурентоспособных стран мира", утвержденного Указом Президента Республики Казахстан от 30 марта 2006 года N 80, Правительство Республики Казахстан  ПОСТАНОВЛЯЕТ :

      1. Утвердить прилагаемую Программу совершенствования казахстанской модели межэтнического и межконфессионального согласия на 2006-2008 годы (далее - Программа).

      2. Центральным и местным исполнительным органам обеспечить своевременное выполнение мероприятий, предусмотренных Программой, и по итогам полугодий, не позднее 10 января и 10 июля, представлять информацию о ходе их реализации в Министерство культуры и информации Республики Казахстан.

      3. Министерству культуры и информации по итогам полугодий, не позднее 20 января и 20 июля информировать Правительство Республики Казахстан о ходе реализации Программы.

      4. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

      Премьер-Министр
      Республики Казахстан

Утверждена           
постановлением Правительства 
Республики Казахстан    
от 28 июня 2006 года N 593 

       Сноска. По всему тексту Программы слова "Ассамблеи народов Казахстана", "Ассамблее народов Казахстана", "Ассамблея народов Казахстана" заменены соответственно словами "Ассамблеи народа Казахстана", "Ассамблее народа Казахстана", "Ассамблея народа Казахстана" - постановлением Правительства РК от 19 марта 2008 года   N 267 .   

Программа
совершенствования казахстанской модели межэтнического и
межконфессионального согласия на 2006-2008 годы

  Содержание:

1.  Паспорт Программы совершенствования казахстанской модели
    межэтнического и межконфессионального согласия на 2006-2008 годы

2.  Введение

3.  Анализ современного состояния проблемы

4.  Цель и задачи Программы

5.  Основные направления и механизм реализации Программы

6.  Необходимые ресурсы и источники их финансирования

7.  Ожидаемый результат от реализации Программы

8.  План мероприятий по реализации Программы

9.  Примечания

  1. Паспорт Программы

       Сноска. Раздел 1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 19.03.2008 г.  N 267 .

Наименование

Программа совершенствования казахстанской модели
межэтнического и межконфессионального согласия на
2006-2008 годы

Основание для
разработки

В целях реализации пункта 62.1 Общенационального плана
мероприятий по реализации Послания Президента
Республики Казахстан народу Казахстана от 1 марта 2006
года "Стратегия вхождения Казахстана в число пятидесяти
наиболее конкурентоспособных стран мира", утвержденного
Указом Президента Республики Казахстан от 30 марта
2006 года N 80 и пункта 1.2 Плана организационно-
пропагандистской работы по 10-летию Ассамблеи народа
Казахстана от 1 февраля 2005 года N 35-11.4,
утвержденного Государственным секретарем Республики
Казахстан О. Абдыкаримовым.

Основной
разработчик

Министерство культуры и информации Республики Казахстан

Цель

Совершенствование казахстанской модели межэтнического
и межконфессионального согласия

Задачи

Разработка и реализация комплекса мероприятий,
обеспечивающих совершенствование казахстанской модели
межэтнического и межконфессионального согласия в
республике;
мониторинг, диагностика и прогнозирование социально-
политической ситуации в стране, а также ситуации в
сфере межконфессиональных и межэтнических отношений и
уровня социально-психологической напряженности в
обществе;
укрепление внутриполитической стабильности,
межэтнического и межконфессионального согласия

Сроки
реализации

2006-2008 годы

Источники
финансирования

Реализация Программы потребует финансирование из
средств:
республиканского бюджета - всего 969,6 млн. тенге, в том числе: 2006 год - 316 млн. тенге, 2007 год - 312,9 млн. тенге, 2008 год - 340,7 млн. тенге;
из местного бюджета - всего 1354,8 млн. тенге, в том числе: 2006 год - 138 млн. тенге, 2007 год - 552,6 млн. тенге, 2008 год - 664,2 млн. тенге.
Объем расходов на 2007-2008 годы будет определяться
(уточняться) в соответствии с Законом Республики
Казахстан о республиканском бюджете на соответствующий
финансовый год.

Ожидаемый
результат

В результате реализации Программы будет (будут):
    создана атмосфера для гармонизации межэтнических и
межконфессиональных отношений в республике;
    утверждены принципы и нормы межэтнической и
межконфессиональной толерантности, уважения, принятия
и понимания этнокультурного многообразия как
социально-психологической основы гражданского согласия
в полиэтническом и поликонфессиональном казахстанском
обществе;
    укреплены взаимопонимание и терпимость между
религиозными объединениями республики;
    усилено сотрудничество государственных органов,
национально-культурных, религиозных и
неправительственных объединений в деле продвижения
духовных ценностей и культуры диалога с целью
обеспечения гражданского мира и общественного согласия;
    сформирована система этнокультурного образования;
    созданы условия по укреплению общественной роли
Ассамблеи народа Казахстана;
в 2006-2008 годах:
    организовано и проведено 12 прикладных научных и 6
республиканских исследований по вопросам межэтнической
и межконфессиональной ситуации в обществе;
    пополнена информационная база данных о
национально-культурных, религиозных объединениях и
зарубежных миссионерах действующих на территории
республики;
    организовано и проведено 9 международных конференций, 30 республиканских и региональных конференций, 74 семинара, 46 конкурсов, 93 круглых стола, 41 тренинг с участием молодежи, 59 республиканских дней этносов, 3 фестиваля Дружбы народа Казахстана;
    освещено в республиканских и региональных
средствах массовой информации свыше 3000 материалов
пропагандирующих межнациональное и межконфессиональное
согласие в Казахстане.

  2. Введение

      Программа совершенствования казахстанской модели межэтнического и межконфессионального согласия разработана в целях реализации пункта 62.1  Общенационального плана мероприятий по реализации Послания Президента Республики Казахстан народу Казахстана от 1 марта 2006 года "Стратегия вхождения Казахстана в число пятидесяти наиболее конкурентоспособных стран мира", утвержденного Указом Президента Республики Казахстан от 30 марта 2006 года N 80 и пункта 1.2 Плана организационно-пропагандистской работы по 10-летию Ассамблеи народа Казахстана от 1 февраля 2005 года N 35-11.4, утвержденного Государственным секретарем Республики Казахстан О. Абдыкаримовым, в связи с необходимостью выработки и проведения комплексной и целенаправленной политики по дальнейшей гармонизации межэтнических и межконфессиональных отношений, формированию и внедрению норм толерантного сознания и поведения в социальную практику. В  Стратегии развития Казахстана до 2030 года отмечено, что республике удалось избежать прямой конфронтации внутри общества: "Наша стратегическая задача - единство многочисленных групп населения, разумное сочетание личностных и общественных начал, что дополняет консенсусно-иерархические традиции нашего общества".
      Для Казахстана как страны с ярко выраженным полиэтническим и поликонфессиональным составом населения достижение и укрепление социальной стабильности, гармонизации интересов личности, отдельных социальных групп и общества тесно связано с задачей поиска оптимальных форм взаимодействия этнических общностей, укрепления межнационального и межконфессионального согласия, повышения культуры межэтнических и межконфессиональных взаимоотношений, профилактики экстремизма и ксенофобии.
      В стране проживают представители 130 наций, народностей и этнических групп. Это многообразие, являясь неиссякаемым источником духовно-нравственных ценностей, вместе с тем порождает определенные проблемы. Развитие гармоничных межэтнических взаимоотношений и межконфессионального согласия требует комплексного подхода и эффективных механизмов государственного и общественного прогнозирования и регулирования.
      Республика Казахстан утверждает себя демократическим, светским, правовым и социальным государством, в котором законодательно закреплены принципы свободы совести и свободы вероисповедания, равное право граждан различной конфессиональной принадлежности на создание своих религиозных объединений, принцип невмешательства государства во внутренние дела религиозных объединений и другие основополагающие нормы религии, принятые международным сообществом.
      Одной из характерных особенностей развития Казахстана в современный период является неуклонное возрастание роли религии в жизни общества. Повышается ее авторитет и статус, расширяются социальные функции, растет число верующих и религиозных объединений.
      В республике сформировано поликонфессиональное пространство, в состав которого вошли все религиозные объединения традиционных для Казахстана вероучений (ислам, христианство) и новые организации нетрадиционных, ранее не представленных в Казахстане религиозных движений. Появились также псевдорелигиозные образования, способствующие проникновению в Казахстан религиозного экстремизма.
      На этом фоне особенно явственно видны достижения Казахстана в деле построения многонационального, мультикультурного и поликонфессионального общества, в котором реально обеспечено равенство возможностей экономического, социального, культурного, духовного развития для представителей всех наций и народностей, находят практическое воплощение принципы межнационального согласия, единства казахстанского народа, гуманизма, гармоничного сочетания прав нации и прав человека.
      Казахстанский опыт построения полиэтнического и мультикультурного сообщества во многом уникален. Главным условием дальнейшего успешного развития страны продолжает оставаться обеспечение внутриполитической стабильности, гражданского мира и межнационального согласия.
      Разработка и реализация эффективной системы мер по дальнейшей гармонизации национальных и религиозных отношений в стране, формированию толерантного сознания и профилактике экстремизма в казахстанском обществе является комплексной задачей, решение которой требует скоординированных усилий государственных и местных органов при широкой поддержке национально-культурных, религиозных и неправительственных объединений.
      В настоящей Программе определены цели и задачи совершенствования казахстанской модели межэтнического и межконфессионального согласия, гармонизации межэтнической ситуации в стране, формирования и внедрения в социальную практику установок толерантного сознания и поведения, профилактики национального и религиозного экстремизма, а также намечены основные направления и механизмы их реализации, указаны источники финансирования.

  3. Анализ современного состояния проблемы

       Сноска. Раздел 3 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 19.03.2008 г.  N 267 .

      С момента обретения государственной независимости и суверенитета Казахстан уверенно взял курс на построение демократического государства, обеспечение социального партнерства и гражданского согласия, политической и межнациональной стабильности.
      В настоящее время основными принципами государственной национальной политики в Республике Казахстан являются:
      равенство прав и свобод человека и гражданина независимо от его расы, национальности, языка, отношения к религии, принадлежности к социальным группам и общественным объединениям;
      запрещение любых форм ограничения прав граждан по признакам социальной, расовой, национальной, языковой или религиозной принадлежности;
      сохранение исторически сложившейся целостности Казахстана;
      гарантия прав народов, проживающих на территории Казахстана в соответствии с  Конституцией Республики Казахстан, общепризнанными принципами и нормами международного права и международными договорами Республики Казахстан;
      право каждого гражданина определять и указывать свою национальную принадлежность без всякого принуждения;
      содействие развитию национальных культур и языков народов Республики Казахстан;
      своевременное и мирное разрешение противоречий и конфликтов;
      запрещение деятельности, направленной на подрыв безопасности государства, возбуждение социальной, расовой, национальной и религиозной розни, ненависти либо вражды;
      защита прав и интересов граждан Республики Казахстан за ее пределами, поддержка соотечественников, проживающих в зарубежных странах, в сохранении и развитии родного языка, культуры и национальных традиций, в укреплении их связей с исторической родиной в соответствии с нормами международного права.
      К настоящему времени в Казахстане приняты ряд актов, предусматривающих комплекс мер, направленных на решение данной проблемы, основополагающими из которых являются Указы Президента Республики Казахстан "О  стратегии Ассамблеи народа Казахстана и положении об Ассамблее народа Казахстана" 26 апреля 2002 года N 856, " Государственная программа развития и функционирования языков на 2001-2010 годы" от 7 февраля 2001 года N 550 и ряд других.
      Необходимо отметить, что забота о развитии языков народов Казахстана возведена в ранг государственной политики и является составной частью национальной политики. В Послании народу Казахстана Главы государства " Стратегия вхождения Казахстана в число 50-ти наиболее конкурентоспособных стран мира. Казахстан на пороге нового рывка вперед в своем развитии" одним из условий по достижению поставленных задач является сохранение и развитие многовековых традиций, языка и культуры казахского народа, при этом обеспечивается межнациональное и межкультурное согласие, прогресс единого народа Казахстана. В настоящее время в Казахстане существует реальное многообразие языков, в функциональных целях используется свыше ста.
      В современном Казахстане традиционно высокими остаются религиозная и этническая толерантность. Межнациональные отношения в республике развиваются достаточно стабильно, а возникающие вопросы решаются в цивилизованной форме. Приверженность казахстанцев общечеловеческим ценностям межкультурного диалога и этнической консолидации является духовно-нравственной основой проведения взвешенного и реалистичного курса на реформирование экономики, построения гражданского общества и правового государства, создания действенных механизмов социальной защиты, демократического разрешения социальных проблем. Наметилась тенденция к более четкому пониманию того, что не лоббирование интересов собственной национальности, а укрепление нравственных, правовых основ межнациональных взаимоотношений является способом их благополучия.
      В процессе построения демократического общества коренным образом изменились отношения между государством и религиозными объединениями. В соответствии с  Конституцией Республики Казахстан и принятым в 1992 году  Законом Республики Казахстан "О свободе вероисповедания и религиозных объединениях" верующие получили возможность свободно исповедовать религию, не подвергаясь ограничению своих общечеловеческих и гражданских прав и обязанностей.
      В Казахстане за 15 лет независимости произошел значительный количественный и качественный рост религиозных институтов.
      По состоянию на 1 января 2006 г. общая численность религиозных объединений, представляющих более 40 конфессий и деноминаций составляет 3420. В общем числе религиозных объединений представлены: Ислам - 1853, Русская православная церковь - 267, Римско-католическая церковь - 94, Протестантизм - 1101, не традиционные и новообразования (бахай, общество сознание Кришны, церковь последнего Завета и т.д.) - 78, и другие немногочисленные религиозные формирования - 349.
      Религиозным объединениям принадлежат 2565 культовых сооружений, из которых 1727 - мусульманские мечети, 241 - православные церкви, 74 - католические костелы, 10 - синагог, и более пятисот протестантские и другие церкви.
      Религиозными объединениями выпускаются 38 наименований периодических печатных изданий. С каждым годом увеличивается число казахстанских паломников, совершающих хадж - самого массового организованного выезда граждан страны за рубеж.
      В Казахстане действуют 8 высших (в том числе 2 исламских, 1 католическое, 1 лютеранское, 4 протестантских), 6 средних специальных и 3 общеобразовательных духовных учебных заведений, функционируют постоянно действующие курсы при крупных мечетях и воскресные школы при церквях.
      В настоящее время в Казахстане работает 413 зарубежных миссионеров из 22 стран.
      С учетом международного опыта западных стран по противодействию терроризму и религиозному экстремизму после террористических акций, совершенных в различных странах, возрастает необходимость совершенствования работы государственных органов по выявлению и пресечению функционирования религиозных объединений и зарубежных миссионеров, осуществляющих под прикрытием религии экстремистские действия.
      Характеризуя религиозную ситуацию в Республике Казахстан, необходимо отметить, что она напрямую связана и определяется общим социально-политическим и экономическим положением страны. С укреплением экономики и демократизацией общества ослабнет дестабилизирующий потенциал целого ряда настораживающих тенденций в религиозной сфере.
      Одним из основных факторов стабильного общественного развития и улучшения благосостояния всех народов является мирный межконфессиональный диалог. Во время своего визита в Казахстан осенью 2002 года генеральный секретарь ООН Кофи Аннан назвал нашу страну примером межнациональной стабильности и духовной толерантности, учитывая, что последние годы отмечены напряженностью в отношениях между различными государствами, часто интерпретируемой как "раскол между цивилизациями", и тем, что причинами обострения этих отношений иной раз называются проблемы, лежащие в плоскости религий, а также принимая во внимание уникальный казахстанский опыт толерантности и согласия.
      Особое место в ряду значимых общественно-политических и религиозных мероприятий, предшествовавших проведению Съезда, заняло посещение Казахстана Папой Римским Иоанном II в сентябре 2001 года. Примечательно, что впервые инициатива о созыве Съезда была высказана Президентом Казахстана Н.А. Назарбаевым в феврале 2003 года во время его встречи с Понтификом в Ватикане.
      В 2006 году в городе Астане прошел II Съезд лидеров мировых и традиционных религий. Его итоги способствовали укреплению согласия и установления конструктивного диалога между цивилизациями, конфессиями, странами и народами.
      Мирное сосуществование религий, недопущение распространения религиозного экстремизма является одной из актуальных проблем современного мира. Конфликты на религиозной и этнической основе, ограничение культурных, социальных, политических прав, дискриминация по этническому или конфессиональному признаку стали одними из основных факторов нестабильности национально-государственных систем и роста напряженности международных отношений.
       Конституция Казахстана утверждает равенство всех граждан страны независимо от их национальной принадлежности. Культура всех наций, народностей и этнических групп у нас в стране рассматривается как общенациональное достояние. Всем гражданам конституционно гарантируются равные права в отстаивании и реализации своих этнокультурных интересов. Согласно результатам социологических исследований, в республике растет число верующих - сегодня верующими считают себя примерно 62 % казахстанцев.
      Государства Центральной Азии во все времена были в центре политических и экономических событий. Сегодня этот регион находится в весьма сложном положении, с достаточно слабой экономикой и непростыми внутриполитическими процессами. Более того, он оказался в эпицентре и глобальной мировой политики, где происходят крупные внутренние изменения. В этой связи, для   Казахстана важным фактором стабильности является недопущение, чтобы данный регион был источником хаоса и угроз, импорта террора и насилия, подрыва межэтнического и межконфессионального согласия в нашей стране. Вместе с тем в сегодняшнем Казахстане существует определенный разрыв между моделью межэтнической консолидации, межконфессионального согласия и процессом межэтнического и межконфессионального взаимодействия.
      Ситуация в сфере межэтнического и межконфессионального взаимодействия развивается очень динамично и во многом непредсказуема. Это требует создания комплексной программы действий, нацеленных на обеспечение социальной стабильности, межконфессионального и межэтнического согласия.
      В связи с процессами религиозного возрождения постулаты и нормы веротерпимости, пути достижения и упрочения межконфессионального согласия, неконфликтного сосуществования религиозных объединений приобретают особую актуальность для современного Казахстана.
      Усиление влияния религиозного фактора на различные стороны жизни современного казахстанского общества очевидно. Его динамика и особенности выражаются в следующих основных формах:
      произошло расширение сфер влияния традиционных религиозных институтов;
      возросла восприимчивость широких кругов населения к религиозному воздействию;
      расширились социальные функции религиозных объединений;
      расширяется сфера религиозного образования, укрепляется его финансовая и материальная база;
      усиливается миссионерская, идеологическая и пропагандистская деятельность в Казахстане религиозно-благотворительных организаций стран Ближнего Востока, а также стран Европы.
      Особенностью современной религиозной ситуации в Казахстане является тот факт, что в общественном мнении отождествляется национальная и конфессиональная принадлежность. Вполне логично предположить, что любое усложнение, тем более обострение межконфессиональных отношений будет перенесено в межнациональную сферу.
      В этих условиях особую значимость приобретают задачи обеспечения комплекса политических, экономических, социальных, идеологических условий для развития этнических культур, взаимодействия между ними в интересах сохранения и укрепления общенационального единства. Настоятельна необходимость принятия действенных мер по предупреждению политического радикализма, конфессиональной и этнической нетерпимости, по формированию у граждан установок толерантного сознания и поведения, по развитию политической и правовой культуры, расширению социального партнерства, воспитанию казахстанского патриотизма, профилактике различных видов экстремизма. Поэтому совершенствование казахстанской модели межэтнического и межконфессионального согласия является актуальным вопросом, требующим принятия безотлагательных и действенных мер.
      Модели и механизмы консолидации полиэтнического и мультикультурного сообщества, укрепления межэтнического и межконфессионального согласия должны разрабатываться с учетом всей сложности и противоречивости совместного действия этих разнонаправленных тенденций, потенциальных угроз и конфликтов.
      Как реакция на кризисы идентичности, порожденные новыми информационными и коммуникационными технологиями, возникла тенденция подчеркивать общинную идентичность, то есть принадлежность к этнической группе, народу, религии, территории. В то же время в современных условиях совершенно неизбежно происходит размывание традиционных этнических связей, преодоление обособленности этнических общностей, ассимиляция людьми инокультурных ценностей и норм.
      Казахстан, являясь государством-членом Организации Объединенных Наций, поддерживает Декларацию принципов толерантности, утвержденную резолюцией 5.61 Генеральной конференции ЮНЕСКО от 16 ноября 1995 года. Принципы веротерпимости и миролюбия являются основополагающими в политике нашего государства.
      Вместе с тем анализ современной ситуации в сфере межэтнических и межконфессиональных отношений показывает необходимость комплексного подхода к данной проблеме. Созданы условия для принятия специального программного документа, посвященного проблеме гармонизации межэтнических и межконфессиональных отношений в Казахстане, отражающего все аспекты этого процесса.
      Национальная политика должна стать консолидирующим фактором, отражающим все многообразие интересов проживающих в Казахстане диаспор, имеющая в своем арсенале четкие механизмы их согласования. В этой связи особое значение приобретает общность позиций органов государственной власти, различных политических и общественных сил в национальном вопросе, основанных на конституционных принципах, научно обоснованных выводах и рекомендациях.
      Именно такие социальные проблемы как бедность, безработица, социальная незащищенность провоцируют социальную напряженность, которая может перейти в межнациональные конфликты. Системный характер проблемы достижения межконфессионального и межэтнического согласия и обусловил необходимость создания специальной программы.

  4. Цель и задачи Программы

      Целью Программы является совершенствование казахстанской модели межэтнического и межконфессионального согласия.
      Задачами Программы являются:
      разработка и реализация комплекса мероприятий, обеспечивающих совершенствование казахстанской модели межэтнического и межконфессионального согласия в республике;
      мониторинг, диагностика и прогнозирование социально-политической ситуации в стране, а также ситуации в сфере межконфессиональных и межэтнических отношений и уровня социально-психологической напряженности в обществе;
      укрепление внутриполитической стабильности, межнационального и межконфессионального согласия.

  5. Основные направления и механизм реализации Программы

      Основным направлением являются гармонизация межэтнических и межконфессиональных отношений, снижение социальной напряженности в обществе, обеспечение внедрения в социальную практику норм толерантного поведения и механизмов профилактики и противодействия экстремизму, создание условия для гибкого реагирования на изменение социально-политической ситуации в обществе.
      Система программных мероприятий будет проводиться по следующим основным направлениям.
       Научно-методическое направление : проведение научных исследований, направленных на изучение ситуации в сфере межэтнических и межконфессиональных отношений и выработку практических рекомендаций по противодействию различным проявлениям экстремизма, формированию толерантного поведения у различных социальных групп; разработка методов мониторинга, диагностики и экспертизы уровня социальной напряженности в обществе, оценки рисков и возможных последствий социальных конфликтов; разработка механизмов нейтрализации деструктивных настроений в массовом сознании; обеспечение пополнения информационной базы данных о национально-культурных и религиозных объединениях, действующих на территории республики.
       Организационно-практическое направление : проведение фестивалей, конференций, конкурсов, семинаров, "круглых столов", направленных на гармонизацию межэтнических и межконфессиональных отношений, укрепление внутриполитической стабильности, гражданского мира и согласия, снижение социальной напряженности в обществе, а также на развитие дружественных отношений со странами исторического происхождения соответствующих диаспор, проживающих в Казахстане.
       Информационно-пропагандистское направление : обеспечение создания в рамках государственного заказа в местных СМИ постоянных рубрик, циклов теле- и радио передач, слоганов, роликов по вопросам воспитания принципов этнической и конфессиональной толерантности; обеспечение создания и размещения в общественных местах рекламных материалов (брэндмауэры, биллборды, растяжки, плакаты), пропагандирующих межнациональное и межконфессиональное согласие в Казахстане; публикация в средствах массовой информации материалов по формированию толерантного сознания.
      Целью этнокультурного образования является формирование человека, способного к активной и эффективной жизнедеятельности в многонациональной и поликультурной среде, обладающего развитым пониманием своеобразия других культур, умением жить в мире и согласии с людьми разных национальностей, рас, убеждений и верований. При этом речь должна идти не только о сосуществовании и толерантности представителей различных этнокультурных общностей, но об их сотрудничестве и консолидации на основе основополагающих гуманистических ценностей и демократических принципов.
      Реализация данной программы позволит содействовать развитию всесторонне развитой, гармоничной, здоровой поликультурной личности, формированию у детей и подростков установок толерантного сознания и поведения, гражданственности и казахстанского патриотизма, а также молодежным инициативам в сфере гармонизации межэтнических и межконфессиональных отношений.
      Программа предусматривает разработку комплекса мероприятий, обеспечивающих:
      формирование казахстанской общегражданской идентичности и развитие поликультурного потенциала страны;
      эффективность государственной политики по снижению социально-психологической напряженности в обществе;
      внедрение в социальную практику норм и стандартов толерантного поведения, руководствующегося принципами гуманизма и веротерпимости, межнационального и межконфессионального согласия, противодействия экстремизму.
      Реализация программы предполагает:
      определение статуса воскресных школ и школ национального возрождения и механизма их финансирования;
      активное привлечение общественных организаций, разделяющих принципы конструктивного диалога государства и гражданского общества, и, прежде всего, принципы толерантности;
      взаимодействие с правоохранительными органами стран ближнего и дальнего зарубежья с целью предотвращения угрозы экстремизма;
      через средства массовой информации всех уровней систематизировать работу по созданию у населения особенно у молодежи иммунитета от воздействий деструктивных религиозных идей и догматов, привлекая к деятельности в данной сфере популярных деятелей культуры, поэтов, писателей и теологов.
      Реализация всего комплекса мероприятий позволит гармонизировать межэтнические и межконфессиональные отношения в обществе, послужит фактором снижения социальной напряженности, будет способствовать формированию установок толерантного сознания.
      Программа предусматривает разработку и реализацию с заинтересованными государственными органами комплекса мероприятий, направленных на создание условий по обеспечению внутренней и внешней безопасности страны, профилактику экстремизма, на выявление и нейтрализацию причин, способствующих совершению актов экстремизма и терроризма.

  6. Необходимые ресурсы и источники их финансирования

       Сноска. Раздел 6 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 19.03.2008 г.  N 267 .

             Реализация Программы будет осуществляться из следующих источников:
      республиканского бюджета;
      местных бюджетов.
      На реализацию Программы потребует финансирование из средств:
      республиканского бюджета - всего 969,6 млн. тенге, в том числе: 2006 год - 316 млн. тенге, 2007 год - 312,9 млн. тенге, 2008 год - 340,7 млн. тенге;
      из местного бюджета - всего 1354,8 млн. тенге, в том числе: 2006 год - 138 млн. тенге, 2007 год - 552,6 млн. тенге, 2008 год - 664,2 млн. тенге.
      Объем расходов на 2007-2008 годы будет определяться (уточняться) в соответствии с Законом Республики Казахстан о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год.

  7. Ожидаемый результат

       Сноска. Раздел 7 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 19.03.2008 г.  N 267 .

          В результате реализации Программы будет (будут):
      создана атмосфера для гармонизации межэтнических и межконфессиональных отношений в республике;
      утверждены принципы и нормы межэтнической и межконфессиональной толерантности, уважения, принятия и понимания этнокультурного многообразия как социально-психологической основы гражданского согласия в полиэтническом и поликонфессиональном казахстанском обществе;
      укреплены взаимопонимание и терпимость между религиозными объединениями республики;
      усилено сотрудничество государственных органов, национально-культурных, религиозных и неправительственных объединений в деле продвижения духовных ценностей и культуры диалога с целью обеспечения гражданского мира и общественного согласия;
      сформирована система этнокультурного образования;
      созданы условия по укреплению общественной роли Ассамблеи народа Казахстана;
      в 2006-2008 годах:
      организовано и проведено 12 прикладных научных и 6 республиканских исследований по вопросам межэтнической и межконфессиональной ситуации в обществе;
      пополнена информационная база данных о национально-культурных, религиозных объединениях и зарубежных миссионерах действующих на территории республики;
      организовано и проведено 9 международных конференций, 30 республиканских и региональных конференций, 74 семинара, 46 конкурсов, 93 круглых стола, 41 тренинг с участием молодежи, 59 республиканских дней этносов, 3 фестиваля Дружбы народа Казахстана;
      освещено в республиканских и региональных средствах массовой информации свыше 3000 материалов пропагандирующих межнациональное и межконфессиональное согласие в Казахстане.

  8. План мероприятий по реализации Программы

       Сноска. План с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 19.03.2008 г.  N 267 .
 

N Мероприятия Формы
завер-
шения 		Ответст-
венные
исполнители 		Сроки
испол-
нения 		Предпо-
лагаемые
расходы
(млн.
тенге) 		Источ-
ники
финан-
сиро-
вания
1 2 3 4 5 6 7
Научно-методическая работа

1.

Организовать
проведение
республикан-
ского
мониторинга
межэтнической
и межконфес-
сиональной
ситуации в
обществе, а
также
проведение
социологичес-
ких
исследований
по вопросам
повышения
роли
Ассамблеи
народа
Казахстана

Инфор-
мация
в Пра-
витель-
ство

МКИ,
 

20 ян-
варя,
20 ию-
ля
Еже-
годно

Всего:
12,0
в том
числе:
2006 г.
- 2,5
2007 г.
- 2,5
2008 г.
- 7,0

Респу-
бликан-
ский
бюджет

2.

Организовать
проведение
прикладных
научных
исследований 
по вопросам
межэтнических
и межконфес-
сиональных
отношений

Инфор-
мация
в Пра-
витель-
ство

МКИ,
МЮ

20 ян-
варя,
20 ию-
ля
еже-
годно

Всего:
31,7 в
том чис-
ле: 2006
г. - 11,7
2007 г.
- 10,0
2008 г. 
- 10,0

Респу-
бликан-
ский
бюджет

3.

Обеспечить
пополнение
информацион-
ной базы дан-
ных о нацио-
нально-куль-
турных и
религиозных
объединениях
и зарубежных
миссионерах
действующих
на территории
республики

Выпуск
инфор-
мацион-
ных
матери-
алов

МКИ, МЮ,
ССРО

IV
квар-
тал,
еже-
годно

Не требу-
ет финан-
сирования


4. 

Создать меж-
ведомственную
рабочую груп-
пу по эффек-
тивной выра-
ботке предло-
жений по реа-
лизации Про-
граммы совер-
шенствования
казахстанской
модели этни-
ческого и
конфессио-
нального
согласия на
2006-2008
годы

Приказ

МКИ, МЮ,
акиматы
областей,
городов
Астаны и
Алматы,
заинтересо-
ванные госу-
дарственные
органы

III квар-
тал,
2006
года 

Не требу-
ет финан-
сирования 


Организационно-практическая работа

5.

Организовать
проведение
фестивалей,
конференций,
конкурсов,
семинаров,
"круглых
столов",
направленных 
на гармониза-
цию межэтни-
ческих и меж-
конфессио-
нальных
отношений,
укрепление
внутриполити-
ческой ста-
бильности,
гражданского
мира и согла-
сия, снижение
социальной
напряженности
в обществе,
а также на
развитие
дружественных
отношений со
странами 
исторического
происхождения
соответствую-
щих диаспор,
проживающих
в Казахстане

Приказ
минист-
ра,
решения
акимов

МКИ, МОН,
акимы
областей,
городов
Алматы и
Астаны, АНК

I-III
квар-
тал,
еже-
годно

Всего:
16,5 в
том
числе:
2006 г.
- 3,7
2007 г.
- 3,7
2008 г.
- 9,1

Всего:
115,1 в
том
числе:
2006
г. - 10,5
2007
г. - 44,1
2008
г. - 60,5

Респу-
бликан
ский
бюджет
 

        Местный
бюджет

6.

Организовать
проведение
мероприятий,
направленных
на снижение
социальной
напряженности
(выпуск
методических
материалов,
проведение
семинаров,
социологичес-
ких опросов,
круглых сто-
лов, тренин-
гов и религи-
оведческих
экспертиз)

Инфор-
мация
в МКИ

Акимы
областей,
городов
Астаны и
Алматы

10 ян-
варя,
10
июля
еже-
годно

Всего: 114,6 в том числе: 2006 г. - 9,7; 2007 г. - 49,2; 2008 г. - 55,7 (из них в 2008 году: по областям - Акмо-
линская - 0,6; Актюбин-
ская - 5,9; Алматин-
ская - 1,8; ВКО - 2,8; Жамбыл-
ская - 0,6; Караган-
динская - 0,7; Костанай-
ская - 2,9; Кызылор-
динская - 1,0; Мангис-
тауская - 0,9; Павлодар-
ская - 0,4; СКО - 9,2; ЮКО - 3,0; ЗКО - 20,0; г. Астана - 0,5; г. Алматы - 5,4)

Местный бюджет

7.

Организовать 
проведение
мероприятий,
направленных
на укрепление
отношений со
странами
исторического
происхождения
этносов,
проживающих
в Казахстане,
и пропаганду
за рубежом
казахстанской
модели меж-
этнического и
межконфессио-
нального со-
гласия Респу-
блики Казах-
стан

Приказ

МИД, МКИ,
МЮ, АНК

Еже-
годно

Всего:
848,1 в
том
числе:
2006 г.
- 282,7
2007 г.
- 282,7
2008 г.
- 282,7

Респу-
бликан-
ский
бюджет

8.

Организовать
проведение
международных
конференций
и семинаров
по вопросам
изучения за-
рубежного
опыта
гармонизации
межэтнических
и межконфес-
сиональных
отношений в
полиэтничес-
ких странах, а также международно-
го форума духовности и культуры

Приказ

МКИ,
МЮ,
АНК

II-III
-IV
квар-
талы
еже-
годно

Всего:
26,2 в
том
числе:
2006 г.
- 5,0
2007 г.
- 5,0
2008 г.
- 16,2

Респу-
бликан-
ский
бюджет

9.

Организовать
проведение
республикан-
ских дней
культуры
диаспор,
проживающих
на территории
Казахстана,
организовать
и провести
тренинги, се-
минары, круг-
лые столы,
конференции
по вопросам
развития
культур,
оказать      
поддержку
национальным 
диаспорам   
в возрождении
их языка,
создать в
обществе     
атмосферу
уважения к их
культурным
ценностям

Приказ,
решения
акимов

МКИ, акимы
областей,
городов
Астаны и
Алматы, АНК

II-IV
квар-
тал,
еже-
годно

Всего: 22,3 в том числе в 2006 г. - 9,3; 2007 г. - 9,0; 2008 г. - 4,0; 
 
 
    Всего: 138,4 в том числе: 2006 г. - 26,9; 2007 г. - 41,5; 2008 г. - 70,0 (из них в 2008 году: по областям - Акмо-
линская - 0,7; Актюбин-
ская - 12,0; Атыраус-
кая - 2,0; Алматинс-
кая - 5,0; ВКО - 8,2; Жамбылс-
кая - 4,2; Караган-
динская - 2,1; Костанай-
ская - 7,6; Кызылор-
динская - 1,5; Мангиста-
уская - 0,1; Павлодар-
ская - 5,0; СКО - 3,0; ЮКО - 3,0; г. Алматы - 5,6)

Респуб-
ликан-
ский
бюджет
 
 

          Местный бюджет

10.

Организовать
проведение
совместно с
национально-
культурными и
религиозными
объединения-
ми, обществе-
нными органи-
зациями семи-
наров, круг-
лых столов,
конференций,
тренингов,  
открытых
уроков,
ориентирован-
ных на вне-
дрение в
социальную
практику
установок
толерантного
сознания

Приказ

МКИ, МОН,
МЮ, акимы
областей,
городов
Астаны и
Алматы,
общественные
организации,
АНК

IV
квар-
тал,
еже-
годно

Всего: 1,1 в том числе: 2006 г. - 1,1; 
 
 
 
 
 
          Всего: 33,8 в том числе: 2006 г. - 10,3; 2007 г. - 10,2; 2008 г. - 13,3 (из них в 2008 году: по областям - Акмо-
линская - 0,1; Актюбин-
ская - 0,9; Атыраус-
кая - 0,6; Алматин-
ская - 5,8; ВКО - 0,5; Жамбылс-
кая - 0,4; Костанай-
ская - 0,5; Кызылор-
динская - 0,1; Мангиста-
уская - 1,6; Павлодар-
ская - 0,4; ЮКО - 1,1; ЗКО - 0,3; г. Астана - 0,3; г. Алматы - 0,7)

Респу-
бликан-
ский
бюджет
 

        Местный бюджет

Информационно-пропагандистская работа

11.

Обеспечить
создание в
рамках госу-
дарственного
заказа в
местных СМИ
постоянных
рубрик, цик-
лов теле- и
радиопере-
дач, слога-
нов, роликов
по вопросам
воспитания
принципов
этнической и
конфессио-
нальной
толерантности

Приказ, решения акимов

Акимы областей, городов Астаны и Алматы

II
квар-
тал,
еже-
годно

Всего: 472,2 в том числе: 2006 г. -
58,0
2007 г. -
195,7
2008 г. -
218,5 (из них в 2008 году: по областям - Акмоли-
нская - 6,9; Актюбин-
ская - 2,9; Атыраус-
кая - 1,8; Алматин-
ская - 8,5; ВКО - 4,6 Жамбыл-
ская - 0,5; Караган-
динская - 1,6; Коста-
найская - 9,4; Кызылор-
динская - 0,5; Мангиста-
уская - 0,2; Павлодар-
ская - 6,0; СКО - 173,1; ЮКО - 2,0; г. Астана - 0,5)

Местный
бюджет

12.

Обеспечить
создание и
размещение в
общественных
местах рекла-
мных матери-
алов (брэнд-
мауэры, билл-
борды, рас-
тяжки, плака-
ты), пропа-
гандирующих
межнациональ-
ное и межкон-
фессиональное
согласие в
Казахстане.
Публикация в
средствах
массовой
информации
материалов
по формирова-
нию толерант-
ного сознания

Решения
акимов

Акимы
областей,
городов
Астаны и
Алматы

II
квар-
тал,
еже-
годно

Всего:
480,7 в том числе:
2006 г. -
22,6
2007 г. -
211,9
2008 г. -
246,2 (из них в 2008 году: по областям - Акмо-
линская - 0,2; Актюбин-
ская - 40,0; Атырау-
ская - 1,8; Алматин-
ская - 8,5; ВКО - 1,0; Жамбыл-
ская - 0,3; Караган-
динская - 12,9; Костанай-
ская - 1,1; Кызылор-
динская - 0,6; Мангис-
тауская - 1,0; Павлодар-
ская - 1,0; СКО - 173,1; ЮКО - 3,5; ЗКО - 0,8; г. Астана - 0,4)

Местный бюджет

13.

Обеспечить
выпуск
имиджевых
материалов по
пропаганде
межэтническо-
го и межкон-
фессиональ-
ного согласия
в Казахстане

Приказ
минист-
ра

МКИ

II
квартал
2008 г.

Всего:
10,0 в
том
числе:
2008 г.
- 10,0

Респу-
бликан-
ский
бюджет

14.

Организовать
проведение
республикан-
ской акции
"Шаңырақ"
(семинар в
области
этножурна-
листики,
творческий
конкурс)

Приказ
минист-
ра

МКИ

Июль,
декабрь
2008 г.

Всего:
1,7 в
том
числе:
2008 г.
- 1,7

Респу-
бликан-
ский
бюджет

Итого



Всего: 969,6
в том числе:
2006 г. - 316,0
2007 г. - 312,9
2008 г. - 340,7

Всего: 1354,8
в том числе:
2006 г. - 138,0
2007 г. - 552,6
2008 г. - 664,2 

Респу-
бликан-
ский
бюджет

  Местный бюджет

  Примечания:

МЮ   - Министерство юстиции Республики Казахстан;
МКИ  - Министерство культуры и информации Республики Казахстан;
МОН  - Министерство образования и науки Республики Казахстан;
АНК  - Ассамблея народа Казахстана;
ССРО - Совет по связям с религиозными объединениями при Правительстве Республики Казахстан;
МИД  - Министерство иностранных дел Республики Казахстан;
ВКО  - Восточно-Казахстанская область;
СКО  - Северо-Казахстанская область;
ЮКО  - Южно-Казахстанская область;
ЗКО  - Западно-Казахстанская область.      

      Объем расходов на 2007-2008 годы будет определяться (уточняться) в соответствии с Законом Республики Казахстан о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год.

Этносаралық және конфессияаралық келiсiмнiң қазақстандық моделiн жетiлдiрудiң 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасын бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 28 маусымдағы N 593 Қаулысы

      Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2006 жылғы 30 наурыздағы N 80  Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2006 жылғы 1 наурыздағы "Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi елу елдiң қатарына кiру стратегиясы" атты Қазақстан халқына Жолдауын iске асыру жөнiндегi iс-шаралардың жалпыұлттық жоспарының 62.1-тармағын орындау үшiн Қазақстан Республикасының Үкiметi  ҚАУЛЫ ЕТЕДI:

      1. Қоса берiлiп отырған Этносаралық және конфессияаралық келiсiмнiң қазақстандық моделiн жетiлдiрудiң 2006 - 2008 жылдарға арналған бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама) бекiтiлсiн.

      2. Орталық және жергілiктi атқарушы органдар Бағдарламада көзделген iс-шаралардың уақтылы орындалуын қамтамасыз етсiн және жарты жылдықтың қорытындылары бойынша 10 қаңтар мен 10 шiлдеден кешiктiрмей Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлiгiне олардың iске асырылу барысы туралы ақпарат ұсынсын.

      3. Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлiгi жарты жылдықтың қорытындылары бойынша 20 қаңтар мен 20 шiлдеден кешiктiрмей Қазақстан Республикасының Үкіметін Бағдарламаның iске асырылу барысы туралы хабардар етсiн.

      4. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгiзiледi.

       Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі

                                            Қазақстан Республикасы
                                                  Үкіметiнiң
                                           2006 жылғы 28 маусымдағы
                                               N 593 қаулысымен
                                                  бекiтiлген

       Ескерту. бүкіл мәтін бойынша "Қазақстан халықтары Ассамблеясының", "Қазақстан халықтарының Ассамблеясы" деген сөздер "Қазақстан халқы Ассамблеясының", "Қазақстан халқы Ассамблеясы" деген сөздермен ауыстырылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008.03.19  N 267 Қаулысымен.

  Этносаралық және конфессияаралық келiсiмнiң қазақстандық моделін жетілдірудің 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасы Мазмұны:

1. Этносаралық және конфессияаралық келiсiмнiң қазақстандық моделiн жетiлдiрудiң 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасының паспорты
2. Кiрiспе
3. Проблеманың қазiргi жай-күйiн талдау
4. Бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi
5. Бағдарламаның негiзгi бағыттары мен iске асыру тетiгi
6. Қажеттi ресурстар мен оларды қаржыландыру көздерi
7. Бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн нәтиже
8. Бағдарламаны iске асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспары
9. Ескертпелер

  1. Бағдарламаның паспорты

Атауы              Этносаралық және конфессияаралық келiсiмнiң
                   қазақстандық моделiн жетiлдiрудiң 2006-2008
                   жылдарға арналған бағдарламасы

Әзiрлеу үшін       Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2006 жылғы
негiздеме          30 наурыздағы N 80 Жарлығымен бекiтiлген
                   Қазақстан Республикасы Президентiнiң
                   2006 жылғы 1 наурыздағы "Қазақстанның әлемдегi
                   бәсекеге барынша қабiлеттi елу елдiң қатарына
                   кiру стратегиясы" атты Қазақстан халқына Жолдауын
                   iске асыру жөнiндегi iс-шаралардың жалпыұлттық
                   жоспарының 62.1-тармағын және Қазақстан
                   Республикасының Мемлекеттiк хатшысы О.Әбдiкәрiмов
                   бекiткен 2005 жылғы 1 ақпандағы N 35-11.4
                   Қазақстан халқы Ассамблеясының 10 жылдығы
                   бойынша ұйымдастыру-насихаттау жұмыстары
                   жоспарының 1.2-тармағын iске асыру мақсатында

Негiзгi әзiрлеушi  Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат
                   министрлiгi

Мақсаты            Этносаралық және конфессияаралық келiсiмнiң
                   қазақстандық моделiн жетiлдiру

Мiндеттерi         Республикада этносаралық және конфессияаралық
                   келiсiмнiң қазақстандық моделiн жетiлдiрудi
                   қамтамасыз ететiн iс-шаралар кешенiн әзiрлеу және
                   iске асыру;
                   елдегi әлеуметтiк-саяси ахуалдың, сондай-ақ
                   конфессияаралық және этносаралық қатынастар
                   саласындағы ахуалдың және қоғамдағы әлеуметтiк-
                   психологиялық шиеленiс деңгейiнiң мониторингi,
                   диагностикасы мен болжамы;
                   iшкi саяси тұрақтылықты, этносаралық және
                   конфессияаралық келiсiмдi нығайту

Iске асыру мерзiмi 2006-2008 жылдар

Қаржыландыру       Бағдарламаны iске асыру:
көздерi            барлығы 969,6 млн. теңге, оның iшiнде: 2006 жылы
                   - 316 млн. теңге, 2007 жылы 312,9 млн. теңге,
                   2008 жылы - 340,7 млн. теңге республикалық
                   бюджеттiң;
                   барлығы 1354,8 млн. теңге, оның iшiнде: 2006
                   жылы - 138 млн. теңге, 2007 жылы - 552,6 млн.
                   теңге, 2008 жылы - 664,2 млн. теңге жергiлiктi
                   бюджеттiң қаражатынан қаржыландыруды талап етедi.
                   2007-2008 жылдарға арналған шығыстар көлемi
                   тиiстi қаржы жылына арналған "Республикалық
                   бюджет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына
                   сәйкес айқындалады (нақтыланады).

Күтiлетiн нәтиже   Бағдарламаны iске асыру нәтижесiнде:
                     республикадағы этносаралық және конфессияаралық
                   қатынастарды үйлестiру үшiн жағдай жасалады;
                     этносаралық және конфессияаралық төзiмдiлiктiң,
                   этномәдени әралуандылықты көпэтникалы және
                   көпконфессиялы қазақстандық қоғамдағы азаматтық
                   келiсiмнiң әлеуметтiк-психологиялық негiзi
                   ретiнде құрметтеудiң, қабылдаудың және түсiнудiң
                   қағидаттары мен нормалары бекiтiледi;
                     республиканың дiни бiрлестiктерi арасындағы
                   өзара түсiнiстiк пен төзiмдiлiк нығайтылады;
                     азаматтық татулық пен қоғамдық келiсiмдi
                   қамтамасыз ету мақсатында рухани құндылықтар мен
                   диалог мәдениетiн iлгерiлету iсiнде мемлекеттiк
                   органдардың, ұлттық-мәдени, діни және үкiметтiк
                   емес бiрлестiктердiң ынтымақтастығы күшейтiледi;
                     этномәдени бiлiм беру жүйесi қалыптастырылады;
                     Қазақстан халқы Ассамблеясының қоғамдық
                   рөлiн нығайту жөнiнде жағдай жасалады;
                   2006-2008 жылдары:
                     қоғамдағы этносаралық және конфессияаралық
                   ахуал мәселелерi бойынша 12 қолданбалы ғылыми
                   және 6 республикалық зерттеу ұйымдастырылады және
                   өткiзiледi;
                     республика аумағында жұмыс iстейтiн ұлттық-
                   мәдени, дiни бiрлестiктер және шетелдiк
                   миссионерлер туралы ақпараттық дерекқор
                   толықтырылады;
                     жастардың қатысуымен 9 халықаралық
                   конференция, 30 республикалық және өңірлік
                   конференция, 74 семинар, 46 конкурс, 93 дөңгелек
                   үстел, 41 тренинг, 59 республикалық этнос
                   күндері, Қазақстан халықтары достығының 3
                   фестивалі ұйымдастырылады және өткізіледі;
                     республикалық және өңiрлiк бұқаралық ақпарат
                   құралдарында Қазақстандағы ұлтаралық және
                   конфессияаралық келiсiмдi насихаттайтын 3000-нан
                   астам материал жарияланады.
       Ескерту. 1-бөлімге өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008.03.19  N 267 Қаулысымен.

  2. Кiрiспе

      Этносаралық және конфессияаралық келiсiмнiң қазақстандық моделiн жетiлдiру бағдарламасы Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2006 жылғы 30 наурыздағы N 80  Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2006 жылғы 1 наурыздағы "Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабілеттi елу елдiң қатарына кiру стратегиясы" атты Қазақстан халқына Жолдауын iске асыру жөнiндегi iс-шаралардың жалпыұлттық жоспарының 62.1-тармағын және Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк хатшысы О.Әбдiкәрiмов бекiткен 2005 жылғы 1 ақпандағы N 35-11.4 Қазақстан халқы Ассамблеясының 10 жылдығы бойынша ұйымдастыру-насихаттау жұмыстары жоспарының 1.2-тармағын iске асыру мақсатында әрi этносаралық және конфессияаралық қатынастарды одан әрi үйлестiру, төзiмдi сана мен мiнез-құлық нормаларын қалыптастыру және әлеуметтiк тәжiрибеге енгiзу жөнiнде кешендi және мақсатты саясатты әзiрлеу мен жүргiзу қажеттiгiне байланысты әзiрлендi. Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi даму стратегиясында республикада қоғамның iшiнде тiкелей қайшылықтарға жол берiлмейтiндiгi белгiленген: "Бiздiң стратегиялық мiндетiмiз - халықтың көптеген топтарының бiрлiгi, жекешiл және қоғамдық негiздердi салиқалы үйлестiру, мұның өзi қоғамымыздың жарасымды сатылы дәстүрлерiн толықтыра түседi."
      Халық құрамының көпэтностығы әрi көпконфессиялығы айқын көрiнетiн ел ретiнде Қазақстан үшiн әлеуметтiк тұрақтылыққа қол жеткiзу және оны нығайту, жеке адамның, жекелеген әлеуметтiк топтар мен қоғамның мүдделерiн үйлестiру этникалық қауымдастықтардың өзара қатынасының оңтайлы нысандарын iздестiру, этносаралық және конфессияаралық келiсiмдi нығайту, этносаралық және конфессияаралық өзара қатынастар мәдениетiн арттыру, экстремизм мен ксенофобияның алдын алу мiндетiмен тығыз байланысты.
      Елiмiзде 130 ұлттың, ұлыстар мен этникалық топтардың өкiлдерi өмiр сүруде. Мұндай әралуандылық рухани-адамгершiлiк құндылықтардың қайнар көзi бола отырып, белгiлі бiр проблемаларды туындатады. Үйлесiмдi этносаралық өзара қатынастар мен конфессияаралық келiсiмдi дамыту мемлекеттiк және қоғамдық болжамдау мен реттеудiң кешендi ұстанымы мен тиiмдi тетiктерiн талап етедi.
      Қазақстан Республикасы өзiн ар-ождан бостандығы мен дiни наным бостандығы қағидаттары, әртүрлi конфессияға жататын азаматтардың өз дiни бiрлестiктерiн құруға тең құқықтары, мемлекеттiң дiни бiрлестiктердiң iшкi iстерiне араласпау қағидаты және халықаралық қоғамдастықта қабылданған дiннiң негiзiн қалаушы басқа да нормалары заң жүзiнде бекiтiлген демократиялық, зайырлық, құқықтық және әлеуметтiк мемлекет ретiнде орнықтыруда.
      Қазiргi кезеңде Қазақстанның дамуына тән ерекшелiктердiң бiрi қоғам өмiрiндегi дiн рөлiнiң толассыз артуы болып табылады. Оның беделi мен мәртебесі артып, әлеуметтiк функциялары кеңейiп келедi, дiнге сенушiлер мен дiни бiрлестiктердiң саны өсе түсуде.
      Республикада құрамына Қазақстан үшiн дәстүрлi дiни iлiмдердiң (ислам, христиан) барлық дiни бiрлестiктерi және дәстүрлi емес, бұрын Қазақстанда болмаған дiни қозғалыстардың жаңа ұйымдары енген көпконфессиялы кеңiстiк қалыптасты. Сондай-ақ дiни экстремизмнiң Қазақстанға енуiне ықпал ететiн дiнисымақ құралымдар пайда болды.
      Осындай жағдайлар аясында барлық ұлттар мен ұлыстардың өкiлдерi үшiн экономикалық, әлеуметтiк, мәдени, дiни дамудың бiрдей мүмкiндiктердi нақты қамтамасыз етiлген, ұлтаралық келiсiм, Қазақстан халқының бiртұтастығы, iзгiлiк, ұлт құқықтары мен адам құқықтарын үйлесiмдi ұштастыру қағидаттары iс жүзiнде көрiнiс тапқан көпұлтты, сан алуан мәдениеттi және көпконфессиялы қоғам құру iсiндегi Қазақстанның жетiстiктерi айқын көрiнедi.
      Көпэтникалы және сан алуан мәдениеттi қоғамдастық құрудың қазақстандық тәжiрибесi көбiнесе бiрегей болып табылады. Елдiң одан әрi табысты дамуының басты шарты iшкi саяси тұрақтылықты, азаматтық татулық пен ұлтаралық келiсiмдi қамтамасыз ету болып қала бередi.
      Елдегi ұлттық және дiни қатынастарды одан әрi үйлестiру, төзiмдi сананы қалыптастыру және қазақстандық қоғамда экстремизмнiң алдын алу жөнiндегi iс-шаралардың тиiмдi жүйесiн әзiрлеу және icке асыру, шешiмi ұлттық-мәдени, дiни және үкiметтiк емес бiрлестiктердiң кеңiнен қолдауына сүйенген мемлекеттiк және жергiлiктi органдардың үйлестiрілген күш-жiгерiн талап ететiн кешендi мiндет болып табылады.
      Осы Бағдарламада этносаралық және конфессияаралық келiсiмнiң қазақстандық моделiн жетiлдiрудiң, елдегi этносаралық ахуалды үйлестiрудiң, төзiмдi сана мен мiнез-құлық қалыптастырудың және әлеуметтiк практикаға енгiзудiң, ұлттық және дiни экстремизмнiң алдын алудың мақсаттары мен мiндеттерi айқындалды, сондай-ақ оларды iске асырудың негiзгi бағыттары мен тетiктерi белгiлендi, қаржыландыру көздерi көрсетiлдi.

  3. Проблеманың қазiргi жай-күйiн талдау

      Мемлекеттiк тәуелсiздiк пен егемендiкке қол жеткiзген сәттен бастап қазақстан демократиялық мемлекет құруға, әлеуметтiк әрiптестiк пен азаматтық келiсiмдi, саяси және ұлтаралық тұрақтылықты қамтамасыз етуге нық бағыт алды.
      Қазiргi уақытта Қазақстан Республикасындағы мемлекеттiк ұлттық саясаттың негiзгi қағидаттары:
      адам мен азаматтың нәсiлiне, ұлтына, тiлiне, дiнге көзқарасына, қай әлеуметтiк топтарға және қоғамдық бiрлестiктерге жататынына қарамастан, олардың құқықтары мен бостандықтарының теңдiгi;
      әлеуметтiк, нәсілдiк, ұлттық, тiлдiк немесе дiни тәуелдiлiк белгiлерi бойынша азаматтардың құқықтарын шектеудiң кез келген нысанына тыйым салу;
      Қазақстанның тарихи қалыптасқан бiртұтастығын сақтау;
      Қазақстан Республикасының  Конституциясына , халықаралық құқықтың жалпы танылған қағидаттары мен нормаларына Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес Қазақстан аумағында тұратын халықтардың құқықтарына кепiлдiк беру;
      әрбiр азаматтың ешқандай мәжбүрлеусiз өзiнiң қай ұлтқа жататынын анықтау және оны көрсету құқығы;
      Қазақстан Республикасы халықтарының ұлттық мәдениеттерi мен тiлдерiн дамытуға ықпал ету;
      қайшылықтар мен жанжалдарды уақытылы және бейбiт түрде шешу;
      мемлекет қауiпсiздiгiне нұқсан келтiруге, әлеуметтiк, нәсiлдiк, ұлттық және дiни араздықты, өшпендiлiктi не қастықты қоздыруға бағытталған қызметке тыйым салу;
      Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерлерде оның азаматтарының құқықтары мен мүдделерiн қорғау, халықаралық құқық нормаларына сәйкес шет елдерде тұратын отандастарға ана тiлiн, мәдениетi мен ұлттық дәстүрлерiн сақтауда әрi дамытуда, олардың тарихи отанымен байланысын нығайтуда қолдау көрсету болып табылады.
      Қазiргi уақытта Қазақстанда осы проблеманы шешуге бағытталған шаралар кешенiн көздейтiн бiрқатар кесiмдер қабылданды, олардың негiз қалаушылары "Қазақстан халқы Ассамблеясының стратегиясы мен Қазақстан халқы Ассамблеясының ережесi туралы" Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2002 жылғы 26 сәуiрдегi N 856  Жарлығы , "Тiлдердi қолдану мен дамытудың 2001-2010 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы" және бiрқатар басқалары болып табылады.
      Қазақстан халықтарының тілдерiн дамыту туралы қамқорлық мемлекеттiк саясат дәрежесiне көтерiлiп, ұлттық саясаттың құрамдас бөлiгi болып табылатынын атап өту қажет. Мемлекет басшысының "Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi елу елдiң қатарына кiру стратегиясы. Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпiлiс жасау қарсаңында" атты Қазақстан халқына Жолдауында қойылған мiндеттерге қол жеткiзу жөнiндегi шарттардың бiрi қазақ халқының сан ғасырлық дәстүрiн, тiлi мен мәдениетiн сақтау және дамыту болып табылады, бұл ретте ұлтаралық және мәдениаралық келiсiм, Қазақстанның бiртұтас халқының iлгерiлеуi қамтамасыз етiледi. Қазiргi уақытта Қазақстанда тiлдердiң шынайы әралуандылығы бар, жүзден астамы функционалдық мақсатта пайдаланылуда.
      Қазiргi Қазақстанда дiни және этникалық төзiмдiлiк дәстүрлi түрде жоғары болып қалып отыр. Республикадағы ұлтаралық қатынастар жеткiлiктi түрде тұрақты дамуда, ал туындап жатқан мәселелер өркениеттi нысанда шешiлуде. Қазақстандықтардың мәдениетаралық диалог пен этникалық шоғырланудың жалпы адами құндылықтарына бейiмдiлiгi экономиканы реформалауға байыпты әрi шынайы бағдарды жүргiзудiң, азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекет құрудың, әлеуметтiк қорғаудың пәрмендi тетiктерiн құрудың, әлеуметтiк проблемаларды демократиялық жолмен шешудiң рухани-адамгершiлiк негiзi болып табылады. Өз ұлтының мүддесiн күйттеу емес, ұлтаралық қатынастардың адамгершiлiк, құқықтық негiздерiн нығайту бұлардың игiлiктерiнiң тәсiлi болып табылатынын неғұрлым жiтi түсiнушiлiк үрдiсi байқалуда.
      Демократиялық қоғам құру процесiнде мемлекет пен дiни бiрлестiктер арасындағы қатынастар түбегейлi түрде өзгердi. Қазақстан Республикасының Конституциясына және 1992 жылы қабылданған "Дiни сенiм бостандығы және дiни бiрлестiктер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес дiнге сенушiлер өздерiнiң жалпы адами және азаматтық құқықтары мен мiндеттерiн шектеуге ұшырамай, дiндi еркiн ұстануға мүмкiндiк алды.
      Қазақстанда тәуелсiздiктiң 15 жылы iшiнде дiни институттар саны мен сапасы өсуi едәуiр өстi.
      2006 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 40-тан астам конфессия мен деноминация өкiлi болып табылатын дiни бiрлестiктердiң жалпы саны 3420-ны құрады. Дiни бiрлестiктер жалпы санының 1853-i Ислам, 267-сi Орыс православие шiркеуi, 94-i Римдiк-католик шiркеуi, 1101-i Протестанттизм, 78-i дәстүрлi емес әрi жаңа құралымдар (бахайлар, Кришна санасы қоғамы, Соңғы өсиет шiркеуi және басқалары) және басқа да саны аз дiни құралымдар - 349.
      Дiни бiрлестiктерде 2565 дiни ғибадат құрылыстары бар, олардың 1727-ci - мұсылман мешiттерi, 241-i - православие шiркеуi, 74-i - католик костелдерi, 10-ы - синагога, және бес жүзден астам протестанттық және басқа да шiркеулер.
      Дiни бiрлестiктер 38 атаулы мерзiмдi баспасөз басылымдарын шығарады. Ел азаматтарының шет елге ұйымдасқан түрде шығуының ең бұқаралық сипаттағы түрi - қажылық сапарға шығушы қазақстандық зиярат етушiлердiң саны жыл сайын өсуде.
      Қазақстанда 8 жоғары (оның iшiнде 2 исламдық, 1 католиктiк, 1 лютерандық, 4 протестанттық), 6 арнаулы орта және 3 жалпы бiлiм беретiн дiни оқу орындары жұмыс iстейдi, iрi мешiттердiң жанында тұрақты әрекет ететiн курстap мен шiркеулердiң жанында жексенбiлiк мектептер жұмыс iстейдi.
      Қазiргi уақытта Қазақстанда 22 елден 413 шетелдiк миссионер жұмыс iстеуде.
      Әр түрлi елдерде жасалған террористiк акциялардан кейiн терроризм мен дiни экстремизмге қарсы әрекет ету жөнiндегi батыс елдерiнiң халықаралық тәжiрибесiн ескере отырып, мемлекеттiк органдардың дiндi жамылып экстремистiк iс-қимылды жүзеге асыратын дiни бiрлестiктер мен шетелдiк миссионерлердiң жұмыс iстеуiн анықтау және олардың жолын кесу жөнiндегi жұмысын жетiлдiру қажеттiлiгi арта түсуде.
      Қазақстан Республикасындағы дiни ахуалды сипаттай келе, оның елдiң жалпы әлеуметтiк-саяси және экономикалық жағдайымен тiкелей байланысты екенiн атап өту керек. Экономиканың нығаюымен және қоғамның демократиялануымен дiни саладағы бiрқатар алаңдатушылық туғызып отырған үрдістердiң ыдыратушы әлеуетi әлсiрейдi.
      Қоғамдық тұрақты дамудың және барлық халықтардың әл-ауқатының жақсаруының негiзгi факторларының бiрi бейбiт конфессияаралық диалог болып табылады. 2002 жылдың күзiнде Қазақстанға сапары барысында БҰҰ-ның бас хатшысы Кофи Аннан соңғы жылдар көбiнесе "өркениеттер арасындағы жiкшiлдiк" деп аталып келген әр түрлi мемлекеттер арасындағы қатынастардағы шиеленiспен орын алуымен, сонымен бiрге бұл қатынастардың шиеленiсуiнiң себептерi ретiнде дiни сипаттағы проблемалар аталатынымен есте қалатынын ескере отырып, сондай-ақ төзiмдiлiк пен келiсiмнiң қазақстандық бiрегей тәжiрибесiн назарға алып отырып, бiздiң елдi ұлтаралық тұрақтылық пен рухани төзiмдiлiктiң үлгiсi деп атады.
      2001 жылғы қыркүйекте Рим Папасы Иоанн Павел II-нiң Қазақстанға келуi Съезд өткiзудiң алдындағы елеулi қоғамдық-саяси және дiни iс-шаралардың қатарынан ерекше орын алды. Съезд шақыру туралы бастаманы алғаш рет Қазақстан Президентi Н.Ә.Назарбаев 2003 жылғы ақпанда өзiнiң Ватикандағы Понтификпен кездесуiнде айтқанын атап өткен жөн.
      2006 жылы Астана қаласында Әлемдік және дәстүрлі діндер басшыларының II Съезі болып өтті. Оның қорытындылары өркениеттер, конфессиялар, елдер мен халықтар арасындағы келісімді нығайтуға және олардың арасында сындарлы диалог орнатуға ықпал етті.
      Дiндердiң бейбiт қатар өмiр сүруi, дiни экстремизмнiң таралуына жол бермеу қазiргi дүниенiң өзектi проблемаларының бiрi болып табылады. Дiни және этникалық негiздегi жанжалдар, мәдени, әлеуметтiк, саяси құқықтарды шектеу, этникалық немесе конфессиялық белгілер бойынша кемсiту ұлттық-мемлекеттiк жүйелердiң тұрақсыздығының және халықаралық қатынастардағы шиеленiстiң өсуiнiң негiзгi факторларының бiрiне айналды.
      Қазақстанның Конституциясы олардың ұлтына қарамастан елдiң барлық азаматтарының теңдiгiн орнықтырады. Бiздiң елде барлық ұлттардың, ұлыстар мен этникалық топтардың мәдениетi жалпыұлттық игiлiк ретiнде қаралады. Барлық азаматтарға өздерiнiң этномәдени мүдделерiн қорғау мен iске асыруда тең құқықтарға конституциялық кепiлдiк берiледi. Әлеуметтiк зерттеулердiң нәтижелерiне сәйкес республикада дiнге сенушілердiң саны өсуде - қазiргi таңда қазақстандықтардың шамамен 62%-ы өздерiн дiнге сенушi деп санайды.
      Орталық Азия мемлекеттерi қашанда саяси және экономикалық оқиғалардың ортасында болатын. Қазiргi таңда бұл өңiр экономикасы мейлiнше әлсiз әрi iшкi саяси процестерi оңай емес, өте күрделi жағдайда. Оның үстiне, ол iрi iшкi өзгерiстер орын алып отырған жаһандық әлемдiк саясаттың дәл ортасында қалды. Осыған байланысты, Қазақстан үшiн осы өңiрдiң бей-берекетшiлiк пен қатерлердiң, террор мен зорлық-зомбылықтың, бiздiң елдегi этносаралық және конфессияаралық келiсiмнiң шырқын бұзудың көзiне айналуына жол бермеу тұрақтылықтың маңызды факторы болып табылады. Сонымен бiрге, бүгiнгi Қазақстанда этносаралық шоғырланудың, конфессияаралық келiсiмнiң моделi мен этносаралық және конфессияаралық өзара iс-қимыл процесi арасында белгiлі бiр алшақтық орын алуда.
      Этносаралық және конфессияаралық өзара iс-қимыл саласындағы ахуал өте серпiндi дамуда және көбiнесе оны болжау мүмкiн емес. Бұл әлеуметтiк тұрақтылықты, конфессияаралық және этносаралық келiсiмдi қамтамасыз етуге бағытталған кешендi iс-қимыл бағдарламасын жасауды талап етедi.
      Дiни өркендеу процестерiне байланысты дiни ұстамдылық постулаттары мен нормалары, конфессияаралық келiсiмге, дiни ұйымдардың жанжалсыз қатар өмiр сүруiне қол жеткiзу және оны нығайту жолдары қазiргi заманғы Қазақстан үшiн ерекше өзектi сипат алып отыр.
      Қазiргi қазақстандық қоғам өмiрiнiң әр түрлi қырына дiни фактордың әсерi күшейе түскенi айқын. Оның серпiнi мен ерекшелiктерi мынадай негiзгi нысандарда көрiнiс табуда:
      дәстүрлi дiни институттардың ықпал ету саласы кеңейдi;
      халықтың қалың топтарының дiни ықпалға бейiмдiлiгi арта бастады;
      дiни бiрлестiктердiң әлеуметтiк функциялары кеңейдi;
      дiни бiлiм беру аясы кеңеюде, оның қаржылық және материалдық базасы нығаюда;
      Таяу Шығыс елдерiнiң, сондай-ақ Еуропа елдерiнiң дiни-қайырымдылық ұйымдарының Қазақстандағы миссионерлiк, идеологиялық және насихат қызметi күшейе түсуде.
      Қоғамдық пiкiрде ұлттық және конфессиялық тиесiлiлiктi теңдестiру фактiсi Қазақстандағы қазiргi заманғы дiни ахуалдың ерекшелiгi болып табылады. Конфессияаралық қатынастардың кез келген түрде күрделенуi, әсiресе шиеленiсуi ұлтаралық салаға көшетiнiн болжау әбден қисынды.
      Осындай жағдайда жалпыұлттық бiрлiктi сақтау және нығайту мүдделерiнде этникалық мәдениеттерді, олардың арасындағы өзара iс-қимылды саяси, экономикалық, әлеуметтiк, идеологиялық жағдайлар кешенiн қамтамасыз ету мiндеттерiнiң маңызы ерекше зор. Саяси радикализмнiң, конфессиялық және этникалық төзбеушiлiктiң алдын алу жөнiнде, азаматтарға сана мен мiнез-құлық төзiмдiлiгiн сiңiру жөнiнде, саяси және құқықтық мәдениеттi дамыту, әлеуметтiк әрiптестiктi кеңейту, қазақстандық патриотизмдi тәрбиелеу, экстремизмнiң әр түрiнiң алдын алу жөнiнде пәрмендi шаралар қабылдау қажеттiлiгi өктем талап етiлуде. Сондықтан, этносаралық және конфессияаралық келiсiмдi жетiлдiру кiдiрiссiз әрi пәрмендi шаралар қабылдауды талап ететiн өзектi мәселе болып табылады.
      Көпэтникалық және сан алуан мәдени қоғамдастықты шоғырландырудың, этносаралық және конфессияаралық келiсiмдi нығайтудың модельдерi мен тетiктерi осы әр түрлi бағыттағы үрдiстердiң бүкiл күрделiлiгi мен қайшылықтары, ықтимал қауiптер мен жанжалдар ескерiле отырып жасалуға тиiс.
      Жаңа ақпараттық және коммуникациялық технологиялар туындатқан сәйкестендiру дағдарысына жауап ретiнде қауымдық сәйкестендiру, яғни белгiлi бiр этникалық топқа, дiнге, аумаққа тиесiлiлiктi баса көрсету үрдiсi пайда болды. Сонымен бiр мезгiлде қазiргi заманғы жағдайларда дәстүрлi этникалық байланыстардың үзiлуi, этникалық қауымдасудың оқшалануын еңсеру, адамдардың өзге мәдени құндылықтар мен нормаларды сiңiруi ырықсыз жүруде.
      Қазақстан Бiрiккен Ұлттар Ұйымына мүше мемлекет ретiнде 1995 жылғы 16 қарашада ЮНЕСКО-ның Бас конференциясының 5.61-қарарымен бекiтілген Төзiмдiлiк қағидаттары декларациясын қолдайды. Дiни төзiмдiлiк пен бейбiтшiлiк қағидаттары бiздiң мемлекетiмiздiң саясатында негiз қалаушы қағидаттар болып табылады.
      Сонымен бiрге, этносаралық және конфессияаралық қатынастар саласындағы қазiргi ахуалды талдау бұл проблемаға кешендi ұстаным қажет екенiн көрсетедi. Осы процестiң барлық аспектiлерiн көрсететiн Қазақстандағы этносаралық және конфессияаралық қатынастарды үйлестiру проблемасына арналған арнайы бағдарламалық құжатты қабылдау үшiн жағдай жасалды.
      Ұлттық саясат Қазақстанда тұратын диаспоралар мүдделерiнiң бүкiл қырын көрсететiн өзiнiң арсеналында олардың келiсiмдерiнiң тиянақты тетiгi бар шоғырландырушы факторға айналуға тиiс. Осыған байланысты мемлекеттiк билiк органдарының, әр түрлi саяси және қоғамдық күштердiң конституциялық қағидаттарға, ғылыми негiзделген қорытындылар мен ұсынымдарға негiзделген ұлттық мәселедегi ұстанымдарының ортақ болуы ерекше маңызға ие болады.
      Кедейлiк, жұмыссыздық, әлеуметтiк қорғалмау сияқты осындай әлеуметтiк проблемалар ұлтаралық жанжалдарға ұласуы мүмкiн әлеуметтiк шиеленiске түрткi болады. Этносаралық және конфессияаралық келiсiмге қол жеткiзу проблемаларының жүйелi сипаты арнайы бағдарлама жасау қажеттiгiн туындатты.
       Ескерту. 3-бөлімге өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008.03.19  N 267 Қаулысымен.

  4. Бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi

      Бағдарламаның мақсаты этносаралық және конфессияаралық келiсiмнiң қазақстандық моделiн жетiлдiру болып табылады.
      Бағдарламаның мiндеттерi:
      республикадағы этносаралық және конфессияаралық келiсiмнiң қазақстандық моделiн жетiлдiрудi қамтамасыз ететiн iс-шаралар кешенiн әзiрлеу және iске асыру;
      елдегi әлеуметтік-саяси ахуалдың, сондай-ақ этносаралық және конфессияаралық қатынастар саласындағы ахуал мен қоғамдағы әлеуметтiк-психологиялық шиеленiс деңгейiнiң мониторингi, диагностикасы және болжамы;
      iшкi саяси тұрақтылықты, ұлтаралық және конфессияаралық келiсiмдi нығайту болып табылады.

  5. Бағдарламаның негiзгi бағыттары мен iске асыру тетiгi

      Негiзгi бағыт этносаралық және конфессияаралық қатынастарды үйлестiру, қоғамдағы әлеуметтiк шиеленiстi төмендету, әлеуметтiк практикаға төзiмдi мiнез-құлық нормалары мен экстремизмнiң алдын алу және оған қарсы әрекет ету тетiктерiн енгiзудi қамтамасыз ету, қоғамдағы әлеуметтiк саяси ахуалдың өзгеруiне икемдi ден қою үшiн жағдай жасау болып табылады.
      Бағдарламалық iс-шаралар жүйесi мынадай негізгi бағыттар бойынша жүргiзiлетiн болады.
       Ғылыми-әдiстемелiк бағыт: этносаралық және конфессияаралық қатынастар саласындағы ахуалды зерделеуге және экстремизмнiң әр түрлi көрiнiстерiне қарсы әрекет ету, әр түрлi әлеуметтiк топтарда төзiмдi мiнез-құлықты қалыптастыру жөнiнде практикалық ұсынымдарды дайындауға бағытталған ғылыми зерттеулер жүргiзу; қоғамдағы әлеуметтiк шиеленiс деңгейiн мониторингтеудiң, диагностикалаудың және сараптаудың, тәуекелдердi және әлеуметтiк жанжалдардың ықтимал зардаптарын бағалаудың әдiстерiн әзiрлеу; бұқара санасындағы ыдыратушы көңiл-күйдi бейтараптандыру тетiктерiн әзiрлеу; республика аумағында жұмыс iстейтiн ұлттық-мәдени және дiни бiрлестiктер туралы ақпараттық дерекқорды толықтыруды қамтамасыз ету.
       Ұйымдастырушылық-практикалық бағыт: этносаралық және конфессияаралық қатынастарды үйлестiруге, iшкi саяси тұрақтылықты, азаматтық бейбiтшiлiк пен келiсiмдi нығайтуға, қоғамдағы әлеуметтiк шиеленiстi төмендетуге, сондай-ақ Қазақстанда тұратын тиiстi диаспоралардың тарихи шығу елдерiмен достық қатынастарды дамытуға бағытталған фестивальдар, конференциялар, конкурстар, семинарлар, "дөңгелек үстелдер" өткiзу.
       Ақпараттық-насихаттық бағыт: этникалық және конфессиялық төзiмдiлiк қағидаттарын тәрбиелеу мәселелерi бойынша жергiлiктi БАҚ-та мемлекеттiк тапсырыс шеңберiнде тұрақты айдарлар, теле- және радио хабарлар, сөз орамдарын, роликтер шығаруды қамтамасыз ету; Қазақстандағы ұлтаралық және конфессияаралық келiсiмдi насихаттайтын жарнамалық материалдарды (брэндмауэрлер, биллбордтар, тартпалар, плакаттар) жасауды және қоғамдық орындарда орналастыруды қамтамасыз ету; бұқаралық ақпарат құралдарында төзiмдi сана қалыптастыру жөнiндегi материалдарды жариялау.
      Этномәдени бiлiм берудiң мақсаты көпұлтты әрi көпмәдениеттi ортада белсендi және тиiмдi тiршiлiк етуге қабiлеттi, басқа мәдениеттердiң ерекшелiгiн түсiнуi дамыған ұлтты, нәсiлi, нанымы мен сенiмi әр түрлi адамдармен бейбiт әрi тату өмiр сүруге қабiлеттi адамды қалыптастыру болып табылады. Бұл ретте, әр түрлi этномәдени қауымдар өкiлдерiнiң қатар өмiр сүруi мен төзiмдiлiгi туралы ғана емес, сонымен бiрге олардың негiз қалаушы iзгiлiк құндылықтары мен демократиялық қағидаттар негiзiнде ынтымақтастық жасауы және шоғырлануы туралы сөз қозғалуға тиiс.
      Осы бағдарламаны iске асыру жан-жақты дамыған, үйлесiмдi, денi сау, көп мәдениеттi жеке адамды дамытуға, балалар мен жасөспiрiмдерде төзiмдi сана мен мiнез-құлықты, азаматтылық пен қазақстандық патриотизм рухын сiңiруге, сондай-ақ этносаралық және конфессияаралық қатынастарды үйлестiру саласындағы жастар бастамаларына жәрдем көрсетуге мүмкiндiк бередi.
      Бағдарламада:
      қазақстандық жалпы азаматтық сәйкестендiрудi қалыптастыруды және елдiң көп мәдениеттi әлеуетiн дамытуды;
      қоғамдағы әлеуметтiк-психологиялық шиеленiстi азайту жөнiндегi мемлекеттiк саясаттың тиiмділігiн;
      iзгілiк пен дiни ұстамдылық, ұлтаралық әрi конфессияаралық келiсiм, экстремизмге қарсы әрекет ету қағидаттарын басшылыққа алатын төзiмдiлiк мiнез-құлқының нормалары мен стандарттарын әлеуметтiк практикаға енгiзудi қамтамасыз ететiн iс-шаралар кешенiн әзiрлеу көзделедi.
      Бағдарламаны iске асыру:
      жексенбiлiк мектептер мен ұлттық қайта өрлеу мектептерiнiң мәртебесiн және оларды қаржыландыру тетiгiн айқындауды;
      мемлекет пен азаматтық қоғамның сындарлы диалогы қағидаттарын және ең алдымен, төзiмдiлiк қағидаттарын қолдайтын қоғамдық ұйымдарды белсендi түрде тартуды;
      экстремизм қаупiн болдырмау мақсатында таяу және алыс шет елдердiң құқық қорғау органдарымен өзара iс-қимыл жасауды;
      барлық деңгейдегi бұқаралық ақпарат құралдары арқылы осы саладағы қызметке танымал мәдениет қайраткерлерiн, ақындарды, жазушылар мен теологтарды тарта отырып, халықта, әсiресе жастарда дiни идеялар мен догмалардың әсерiнен иммунитет жасау жөнiндегi жұмысты жүйелендiрудi көздейдi.
      Бүкiл iс-шаралар кешенiн iске асыру қоғамдағы этносаралық жағдайды үйлестiруге мүмкiндiк бередi, әлеуметтiк шиеленiстi төмендету факторы ретiнде қызмет етедi, төзiмдi сана ұстанымдарын қалыптастыруға жәрдемдеседi.
      Бағдарлама мүдделi мемлекеттiк органдармен бiрге елдiң ішкі және сыртқы қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiнде жағдай жасауға, экстремизмнiң алдын алуға, экстремизм мен террор актiлерiнiң жасалуына ықпал ететiн себептердi анықтауға әрi оларды бейтараптандыруға бағытталған iс-шаралар кешенiн әзiрлеудi және iске асыруды көздейдi.

  6. Қажеттi ресурстар мен оларды қаржыландыру көздерi

      Бағдарламаны iске асыру мынадай көздерден:
      республикалық бюджеттен;
      жергiлiктi бюджеттерден жүзеге асырылатын болады.
      Бағдарламаны iске асыруға:
      республикалық бюджеттен барлығы - 969,6 млн. теңге, оның ішінде: 2006 жылы - 316 млн. теңге, 2007 жылы - 312,9 млн. теңге, 2008 жылы - 340,7 млн. теңге;
      жергілікті бюджеттен барлығы - 1354,8 млн. теңге, оның ішінде: 2006 жылы - 138 млн. теңге, 2007 жылы - 552,6 млн. теңге, 2008 - 664,2 млн. теңге қаржыландыруды талап етеді.
      2007-2008 жылдарға арналған шығыстар көлемi тиiстi қаржы жылына арналған "Республикалық бюджет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес анықталатын (нақтыланатын) болады.
       Ескерту. 6-бөлімге өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008.03.19  N 267 Қаулысымен.

  7. Бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн нәтиже

      Бағдарламаны iске асыру нәтижесiнде:
      республикадағы этносаралық және конфессияаралық қатынастарды үйлестiру үшiн жағдай жасалады;
      этносаралық және конфессияаралық төзiмдiлiктiң, көпэтникалы және көпконфессиялы қазақстандық қоғамдағы азаматтық келiсiмнiң әлеуметтiк-психологиялық негiзi ретiнде этномәдени сан алуандылықты құрметтеудiң, қабылдаудың және түсiнудiң қағидаттары мен нормалары орнықтырылады;
      республиканың дiни бiрлестiктерi арасындағы өзара түсiнiстiк пен төзiмдiлiк нығайтылады;
      азаматтық татулық пен қоғамдық келiсiмдi қамтамасыз ету мақсатында диалогтың рухани құндылықтары мен мәдениетiн жылжыту iсiнде мемлекеттiк органдардың, ұлттық-мәдени, дiни және үкiметтiк емес бiрлестiктердiң ынтымақтастығы күшейтiледi;
      этномәдени бiлiм жүйесi қалыптастырылады;
      Қазақстан халқы Ассамблеясының қоғамдық рөлiн нығайту жөнiнде жағдай жасалады;
      2006-2008 жылдары:
      қоғамдағы этносаралық және конфессияаралық ахуал мәселелерi бойынша 12 қолданбалы ғылыми және 6 республикалық зерттеу ұйымдастырылады және өткiзiледi;
      республика аумағында жұмыс iстейтiн ұлттық-мәдени, дiни бiрлестiктер және шетелдiк миссионерлер туралы ақпараттық дерекқор толықтырылады;
      жастардың қатысуымен 9 халықаралық конференция, 30 республикалық және өңірлік конференция, 74 семинар, 46 конкурс, 93 дөңгелек үстел, 41 тренинг, 59 республикалық этнос күндері, Қазақстан халықтары достығының 3 фестивалі ұйымдастырылады және өткізіледі;
      республикалық және өңiрлiк ақпарат құралдарында Қазақстандағы ұлтаралық және конфессияаралық келiсiмдi насихаттайтын 3000-нан астам материал жарық көредi.
       Ескерту. 7-бөлімге өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008.03.19  N 267 Қаулысымен.

         8. Бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

       Ескерту. 8-бөлімге өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2008.03.19  N 267 Қаулысымен.

N№

Іс-шаралар Аяқтау нысаны Жауапты орындаушылар Орындау мерзімі Болжамды шығыстар (млн. теңге) Қаржыландыру көздері
1 2 3 4 5 6 7
Ғылыми-әдістемелік жұмыс

1.

Қоғамдағы
этносаралық
және конфессия-
аралық ахуалға
республикалық
мониторинг жүр-
гізуді,
сондай-ақ
Қазақстан халқы
Ассамблеясының
рөлін арттыру
мәселелері жө-
нінде әлеумет-
танушылық зерт-
теулер жүргізу-
ді ұйымдастыру

Қазақстан
Республи-
касының
Үкіметіне
ақпарат

МАМ

Жыл сайын, 20 қаңтар, 20 шілде

Барлы-
ғы:
12,0
оның
ішінде:
2006 ж.
- 2,5
2007 ж.
- 2,5
2008 ж.
- 7,0

Респуб-
ликалық
бюджет

2.

Этносаралық және конфессияаралық қатынастар мәселелері бойынша қолданбалы ғылыми зерттеулер жүргізуді ұйымдастыру

Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат

МАМ, Әділетмині

Жыл сайын, 20 қаңтар, 20 шілде

Барлығы: 31,7 оның ішінде: 2006 ж. - 11,7 2007 ж. - 10,0 2008 ж. - 10,0

Республикалық бюджет

3.

Республика аумағында жұмыс істейтін ұлттық-мәдени және діни бірлестіктер мен шетелдік миссионерлер туралы ақпараттық дерекқордың толықтырылуын қамтамасыз ету

Ақпараттық материалдар шығару

МАМ, Әділетмині, ДББК

Жыл сайын, IV тоқсан

Қаржыландыруды талап етпейді


4.

Этносаралық және конфессияаралық келісімнің қазақстандық моделін жетілдірудің 2006 - 2008 жылдарға арналған бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұсыныстарды тиімді дайындау
жөніндегі ведомствоаралық жұмыс тобын құру

Бұйрық

МАМ, Әділетмині, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері, мүдделі мемлекеттік органдар

2006 жылғы III тоқсан

Қаржылан дыруды талап етпейді


Ұйымдастыру-практикалық жұмыс

5.

Этносаралық және конфессияаралық қатынастарды үйлестіруге, ішкі саяси тұрақтылықты нығайтуға, қоғамдағы әлеуметтік шиеленісті төмендетуге, сондай-ақ Қазақстанда тұратын тиісті диаспоралардың тарихи шығу елдерімен достық қатынастарды дамытуға бағытталған фестивальдарды, конференцияларды, конкурстарды, семинарларды, "дөңгелек үстелдерді" өткізуді ұйымдастыру

Министр-
дің бұй-
рығы,
әкімдер-
дің ше-
шімдері

МАМ, БҒМ, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдері, ҚХА

Жыл сайын, І-ІІІ тоқсан

Барлығы: 16,5 оның ішінде: 2006 ж. - 3,7 2007 ж. - 3,7 2008 ж. - 9,1

Барлығы: 115,1 оның ішінде: 2006 ж. - 10,5 2007 ж. - 44,1 2008 ж. - 60,5

Республикалық бюджет
 
 
 
 
 
 
 
 
                Жергілікті бюджет

6.

Әлеуметтік шиеленісті төмендетуге бағытталған іс-шараларды (әдістемелік материалдар шығару, семинарлар, әлеуметтік сауалнамалар, дөңгелек үстелдер, тренингтер мен дінтану сараптамаларын өткізу) өткізуді ұйымдастыру

МАМ-ға ақпарат

Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдері

Жыл сайын, 10 қаңтар, 10 шілде

Барлығы: 114,6 оның ішінде: 2006 ж. - 9,7 2007 ж. - 49,2 2008 ж. - 55,7
(оның
ішінде
2008
жылы:
облыстар
бойынша
-
Ақмола
- 0,6;
Ақтөбе
- 5,9;
Алматы
- 1,8;
ШҚО -
2,8;
Жамбыл
- 0,6;
Қараған-
ды -
0,7;
Қостанай
- 2,9;
Қызылор-
да -
1,0;
Маңғыс-
тау -
0,9;
Павлодар
- 0,4;
СҚО -
9,2;
ОҚО -
3,0;
БҚО -
20,0;
Астана
қаласы
- 0,5;
Алматы
қаласы
- 5,4)

Жергілікті бюджет

7.

Қазақстанда тұратын этностардың тарихи шығу елдерімен қатынастарды нығайтуға және Қазақстан Республикасындағы этносаралық және конфессияаралық келісімнің қазақстандық моделін шет елдерде насихаттауға бағытталған іс-шараларды өткізуді ұйымдастыру

Бұйрық

СІМ, МАМ, Әділетмині, ҚХА

Жыл сайын

Барлығы: 848,1 оның ішінде: 2006 ж. - 282,7 2007 ж. - 282,7 2008 ж. - 282,7

Республикалық бюджет

8.

Көпэтносты елдерде этносаралық және конфессияаралық қатынастарды үйлестірудің шетелдік тәжірибесін зерделеу мәселелері бойынша халықаралық конференциялар мен семинарлар,
сондай-ақ
руханилық пен
мәдениет
халықаралық
форумын
өткізуді
ұйымдастыру

Бұйрық

МАМ, Әділетмині, ҚХА

Жыл сайын, II, III, IV тоқсандар

Барлығы: 26,5 оның ішінде: 2006 ж. - 5,0 2007 ж. - 5,0 2008 ж. - 16,2

Республикалық бюджет

9.

Қазақстан аумағында тұратын диаспоралардың республикалық мәдениет күндерін өткізуді ұйымдастыру, мәдениеттерді дамыту мәселелері бойынша тренингтер, семинарлар, дөңгелек үстелдер, конференциялар ұйымдастыру және өткізу, ұлттық диаспораларға олардың тілін өркендетуде қолдау көрсету,
қоғамда олардың
мәдени құндылықтарын құрметтеу ахуалын жасау

Бұйрық, әкімдердің шешімдері

МАМ, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдері, ҚХА

Жыл сайын, ІІ-ІV тоқсан

Барлығы: 22,3 оның ішінде: 2006 ж. - 9,3 2007 ж. - 9,0 2008 ж. - 4,0

Барлығы: 138,4 оның ішінде: 2006 ж. - 26,9 2007 ж. - 41,5 2008 ж. - 70,0
(оның ішінде 2008 жылы: облыстар бойынша - Ақмола - 0,7; Ақтөбе - 12,0; Атырау - 2,0; Алматы - 5,0; ШҚО - 8,2; Жамбыл - 4,2; Қарағанды - 2,1; Қостанай - 7,6; Қызылорда - 1,5; Маңғыстау - 0,1; Павлодар - 15,0; СҚО - 3,0; ОҚО - 3,0; Алматы қаласы - 5,6)

Республикалық бюджет
 
 
 
 
 
 
 

              Жергілікті бюджет

10.

Ұлттық-мәдени және діни бірлестіктермен, қоғамдық ұйымдармен бірлесіп, төзімді сана ұстанымдарын әлеуметтік практикаға енгізуге бағдарланған семинарлар, дөңгелек үстелдер, конференциялар, тренингтер, ашық сабақтар өткізуді ұйымдастыру

Бұйрық

МАМ, БҒМ, Әділетмині, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдері, қоғамдық бірлестіктер, ҚХА

Жыл сайын, IV тоқсан

Барлығы: 1,1 оның ішінде: 2006 ж. - 1,1

Барлығы:33,8 оның ішінде: 2006 ж. - 10,3 2007 ж. - 10,2 2008 ж. - 13,3
(оның ішінде 2008 жылы: облыстар бойынша - Ақмола - 0,1; Ақтөбе - 0,9; Атырау - 0,6; Алматы - 5,8; ШҚО - 0,5; Жамбыл - 0,4; Қостанай - 0,5; Қызылорда - 0,1; Маңғыстау - 1,6; Павлодар - 0,4; ОҚО - 1,1; БҚО - 0,3; Астана қаласы - 0,3; Алматы қаласы -0,7)

Республикалық бюджет
 
 
 
 
 
 
 

              Жергілікті бюджет

Ақпараттық-насихаттық жұмыс

11.

Жергілікті БАҚ-та мемлекеттік тапсырыс шеңберінде этникалық және конфессиялық төзімділік қағидаттарын тәрбиелеу мәселелері жөнінде тұрақты
айдарлар, теле- және радиохабарлар, сөз орамдарын, роликтер шығаруды қамтамасыз ету

Бұйрық, әкімдердің шешімдері

Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдері

Жыл сайын, II тоқсан

Барлығы: 472,2 оның ішінде: 2006 ж. - 58,0 2007 ж.
- 195,7 2008 ж. - 218,5
(оның ішінде 2008 жылы: Ақмола - 6,9; Ақтөбе - 2,9; Атырау - 1,8; Алматы - 8,5; ШҚО - 4,6; Жамбыл - 0,5; Қарағанды - 1,6; Қостанай - 9,4; Қызылорда - 0,5; Маңғыстау - 0,2; Павлодар - 6,0; СҚО - 173,1; ОҚО - 2,0; Астана қаласы - 0,5)

Жергілікті бюджет

12.

Қазақстандағы ұлтаралық және конфессияаралық келісімді насихаттайтын жарнамалық материалдарды (брэндмауэрлер, биллбордтар, тартпалар, плакаттар) жасау және оларды қоғамдық
орындарда орналастыруды қамтамасыз ету.
Бұқаралық ақпарат құралдарында төзімді сананы қалыптастыру жөнінде материалдар жариялау

Әкімдердің шешімдері

Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдері

Жыл сайын, II тоқсан

Барлығы: 480,7 оның ішінде: 2006 ж. - 22,6 2007 ж. - 211,9 2008 ж. - 246,2
(оның ішінде 2008 жылы: облыстар бойынша - Ақмола - 0,2; Ақтөбе - 40,0; Атырау - 1,8; Алматы - 8,5; ШҚО - 1,0; Жамбыл - 0,3; Қарағанды - 12,9; Қостанай - 1,1; Қызылорда - 0,6; Маңғыстау - 1,0; Павлодар - 1,0; СҚО - 173,1; ОҚО - 3,5; БҚО - 0,8; Астана қаласы - 0,4)

Жергілікті бюджет

13

Қазақстандағы
этносаралық және
конфессияаралық
келісімді
насихаттау
жөніндегі имидждік
материалдарды
шығаруды
қамтамасыз ету

Ми-
нистр-
дің
бұйры-
ғы

МАМ

2008
жылдың
ІІ
тоқ-
саны

Барлы-
ғы:
10,0
оның
ішінде:
2008 ж.
- 10,0

Респуб-
ликалық
бюджет

14

"Шаңырақ"
республикалық
акциясын
(этножурналистика
саласындағы
семинар,
шығармашылық
конкурс) өткізуді
ұйымдастыру

Ми-
нистр-
дің
бұйры-
ғы

МАМ

2008
жылғы
шілде,
жел-
тоқсан

Барлы-
ғы:
1,7
оның
ішінде:
2008 ж.
- 1,7

Респуб-
ликалық
бюджет

Жиыны

Барлығы: 969,6
оның ішінде:
2006 ж. - 316
2007 ж. - 312,9
2008 ж. - 340,7

Барлығы: 1354,8
оның ішінде:
2006 ж. - 138,0
2007 ж. - 552,6
2008 ж. - 664,2

Республикалық бюджет
 
 

    Жергілікті бюджет

      Ескертпелер:
      Әділетмині - Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі;
      МАМ - Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі;
      БҒМ - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі;
      ҚХА - Қазақстан халқы Ассамблеясы;
      ДББК - Қазақстан Республикасы Үкіметі жанындағы Діни бірлестіктермен байланыс жөніндегі кеңес;
      СІМ - Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі
      ШҚО - Шығыс Қазақстан облысы;
      СҚО - Солтүстік Қазақстан облысы;
      ОҚО - Оңтүстік Қазақстан облысы;
      БҚО - Батыс Қазақстан облысы.

      2007 - 2008 жылдарға арналған шығыстардың көлемі тиісті қаржы жылына арналған»"Республикалық бюджет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес анықталатын (нақтыланатын) болады.