Об утверждении Технического регламента "Требования к безопасности дорожно-строительных материалов"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 31 декабря 2008 года № 1331. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 29 декабря 2016 года № 901.

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 29.12.2016 № 901 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

В соответствии с Законом Республики Казахстан от 9 ноября 2004 года "О техническом регулировании" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемый Технический регламент "Требования к безопасности дорожно-строительных материалов".
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении двенадцати месяцев со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Утвержден
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 31 декабря 2008 года № 1331

Технический регламент "Требования к безопасности
дорожно-строительных материалов"

1. Область применения

1. Настоящий Технический регламент "Требования к безопасности дорожно-строительных материалов" (далее - Технический регламент) разработан в соответствии с законами Республики Казахстан от 17 июля 2001 года "Об автомобильных дорогах" и от 9 ноября 2004 года "О техническом регулировании".
Сноска. Пункт 1 в редакции постановления Правительства РК от 28.02.2011 № 193 (вводится в действие по истечении 10 календарных дней после первого официального опубликования).
2. Объектами технического регламента являются:
1) дорожно-строительные материалы, импортируемые и производимые в Республике Казахстан, применяемые в сфере строительства, ремонта, реконструкции, эксплуатации автомобильных дорог общего пользования всех технических категорий и сооружений на них, в зависимости от климатических условий Республики Казахстан, а также повторно используемые, использование которых допускается в ограниченном количестве;
2) процессы жизненного цикла дорожно-строительных материалов: производство, транспортирование и хранение, применение (в том числе повторное применение), утилизация и захоронение.
3. Положения Технического регламента устанавливают основные требования безопасности, предъявляемые к дорожно-строительным материалам, предназначенным для устройства земляного полотна, конструктивных слоев дорожных одежд, инженерных сооружений, обстановки дороги и разметки на этапах разработки сырья, производства, хранения, транспортирования, реализации и применения дорожно-строительных материалов, утилизации и (или) ликвидации отходов.
4. Перечень дорожно-строительных материалов, в отношении которых устанавливаются требования безопасности, приведен в приложении 1 к настоящему Техническому регламенту.
5. Для целей применения Технического регламента идентификация дорожно-строительных материалов проводится на основании визуального контроля, кодов по классификатору Товарной номенклатуры внешней экономической деятельности Республики Казахстан - ТН ВЭД РК, маркировки, информации, представленной в сопроводительной документации производителя.
При недостаточности информации для идентификации дорожно-строительных материалов проводят испытания по определению физико-химических показателей, предусмотренных нормативными и (или) техническими документами, требования которых гармонизированы с настоящим Техническим регламентом на конкретные виды дорожно-строительных материалов.
6. Требования Технического регламента являются обязательными для юридических и физических лиц, участвующих в процессах: производства, транспортирования, хранения, применения (в том числе повторного применения), утилизации и захоронения дорожно-строительных материалов, независимо от их территориальной принадлежности и организационно правовой формы, и действуют на всей территории Республики Казахстан.

2. Термины и определения

7. В Техническом регламенте используются понятия, предусмотренные Законом Республики Казахстан от 17 июля 2001 года "Об автомобильных дорогах", а также следующие:
1) асфальтобетонная смесь - рационально подобранная смесь щебня (гравия), песка, минерального порошка и нефтяного дорожного битума, взятых в определенных соотношениях в нагретом состоянии, получаемая смешением в установке;
2) краска (эмаль) для дорожной разметки автомобильных дорог - суспензия высокодисперсных пигментов и наполнителей в растворах полимеров органических растворителей, образующая после нанесения на дорожное покрытие и испарения растворителя твердую непрозрачную пленку, соответствующую требованиям, предъявляемым к дорожной разметке;
3) термопластик для дорожной разметки автомобильных дорог - терморазмягчаемый пластичный материал на основе полимерного связующего, содержащий пигменты и наполнители, в виде порошковой смеси компонентов или литых объемных форм, образующий после отверждения твердые непрозрачные элементы дорожной разметки;
4) холодный пластик для дорожной разметки автомобильных дорог-многокомпонентный пластичный материал на основе полимерного связующего, содержащий пигменты и наполнители, отверждаемый в результате химической реакции и образующий после отверждения твердые непрозрачные элементы дорожной разметки;
5) битуминозные породы (киры) - разновидность природных битумосодержащих пород, представляющих собой рыхлые породы, преимущественно мелкие и пылеватые пески, пропитанные природными битумами различной вязкости;
6) порошок минеральный активированный - материал, получаемый при дроблении известняков и доломитов и обрабатываемый при их помоле;
7) битумы нефтяные дорожные вязкие - органические вяжущие материалы, получаемые в виде остатка прямой перегонки нефти или изготавливаемые путем окисления продуктов прямой перегонки нефти и селективного разделения нефтепродуктов (асфальтов деасфальтизации, экстрактов селективной очистки), а также компаундированием указанных окисленных и не окисленных продуктов;
8) битумы нефтяные дорожные жидкие - битумы, приготовленные разжижением вязких битумов жидкими нефтяными продуктами установленного фракционного состава, имеющие вязкотекучую консистенцию;
9) дорожная бетонная смесь - рационально подобранная и тщательно перемешанная смесь вяжущего, заполнителя, воды и добавок до ее формирования и твердения;
10) эмульсии битумные дорожные - дисперсная система, состоящая из двух нерастворимых друг в друге жидкостей - воды и битума в присутствии эмульгаторов;
11) вредное химическое вещество - химическое вещество, которое создает угрозу жизни или здоровью человека, оказывает неблагоприятное воздействие на жизнедеятельность животных и растений и окружающую среду;
12) гравий - неорганический зернистый сыпучий материал с зернами крупностью свыше 5 мм, получаемый рассевом природных гравийно-песчаных смесей;
13) добавки (сухие и жидкие) - химические вещества (поверхностно-активные вещества, полимеры, активаторы и др.), добавляемые при изготовлении цемента или битума, дегтя, эмульсии непосредственно к вяжущему или смесям при перемешивании для придания им требуемых свойств;
14) песок - неорганический зернистый сыпучий материал с зернами крупностью менее 5 мм, получаемый рассевом природных гравийно-песчаных смесей, дроблением горных пород, гравия и валунов, попутно добываемых вскрышных и вмещающих пород или некондиционных отходов горных предприятий по переработке руд (черных, цветных и редких металлов металлургической промышленности) и неметаллических ископаемых других отраслей промышленности с последующим рассевом продуктов дробления;
15) щебень - неорганический зернистый сыпучий материал с зернами крупностью свыше 5 мм, получаемый дроблением горных пород, гравия и валунов, попутно добываемых вскрышных и вмещающих пород или некондиционных отходов горных предприятий по переработке руд (черных, цветных и редких металлов металлургической промышленности) и неметаллических ископаемых других отраслей промышленности с последующим рассевом продуктов дробления;
16) щебень черный - щебень фракционный или в виде смеси фракций, обработанный в смесительной установке органическим вяжущим при определенной температуре;
17) полимерно-битумное вяжущее - битумное вяжущее, состоящие из битума нефтяного дорожного вязкого или жидкого с добавлением полимеров (термопластических каучуков, эластопластов и других);
18) грунт - горные породы, почвы, техногенные образования, представляющие собой многокомпонентную и многообразную геологическую систему, являющиеся объектом инженерно-хозяйственной деятельности человека;
19) технологический регламент - технический документ, отражающий процесс производства работ, содержащий перечень необходимого оборудования и технологические параметры, соблюдение которых гарантирует качество выполняемых работ и его конечного результата;
20) цемент - минеральное гидравлическое вяжущее, получаемое в результате тонкого измельчения цементных клинкеров при совместном помоле с гипсом, гранулированным шлаком, пластифицирующими или активирующими добавками;
21) предельно допустимая концентрация (ПДК) - максимальное количество вредного химического вещества в единице объема, которое при ежедневном воздействии в течение длительного времени не вызывает болезненных изменений в организме человека, обнаруживаемых современными методами; является гигиеническим критерием при оценке санитарного состояния окружающей среды (воздуха рабочей зоны и населенных мест, воды и почвы);
22) смеси щебеночно-гравийно-песчаные - (щебеночно-песчаные, гравийно-песчаные и щебеночно-гравийно-песчаные) материалы в виде составленных смесей из щебня, гравия и песка.

3. Условия размещения продукции на рынке Республики Казахстан

8. Дорожно-строительные материалы могут быть размещены на рынке Республики Казахстан при условии их соответствия требованиям настоящего Технического регламента.
Условиями данного соответствия являются:
а) наличие сертификата (копии) соответствия, знака соответствия, и (или) декларации о соответствии или заключений органов пожарного и санитарно-эпидемиологического надзора в зависимости от формы и особенностей подтверждения соответствия;
б) наличие паспорта безопасности на продукцию химического происхождения;
в) наличие лицензии у производителя (изготовителя) на работы по выпуску строительных материалов, изделий и конструкций (за исключением сертифицируемой продукции);
г) наличие необходимой информации о продукции в маркировке и (или) сопроводительных документах.

4. Основные требования безопасности

9. К производству и применению дорожно-строительных материалов (далее - материалов) допускаются юридические и физические лица, имеющие лицензию на выполнение работ по выпуску строительных материалов (за исключением сертифицируемой продукции), технические средства, производственно-техническую базу и квалифицированные кадры.
10. При производстве и применении дорожно-строительных материалов должны учитываться источники опасности и факторы риска.
К источникам опасности относятся:
1) сырье и материалы;
2) технологический процесс;
3) транспортирование, хранение, применение, в т.ч. повторное применение;
4) утилизация и захоронение.
Факторами риска являются физические и химические опасности. К физическим факторам относятся:
1) прочность;
2) износостойкость;
3) морозостойкость;
4) водостойкость;
5) теплостойкость;
6) зерновой (гранулометрический) состав;
7) фракционный состав;
8) вязкость;
9) адгезия, когезия;
10) пожароопасность (огнестойкость);
11) срок годности.
К химическим факторам относятся:
1) радиоактивность (удельная эффективная активность естественных радионуклидов);
2) класс токсичности;
3) выделение вредных химических веществ в воздух рабочей зоны, в атмосферный воздух населенных мест, в воду и почву.
Сноска. Пункт 10 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 28.02.2011 № 193 (вводится в действие по истечении 10 календарных дней после первого официального опубликования).
11. На этапах жизненного цикла дорожно-строительных материалов должны учитываться условия, направленные на:
1) устранение или снижение риска возникновения опасности для человека и окружающей среды в результате неблагоприятного воздействия одного из материалов или их смесей;
2) защиту от рисков, которые при изготовлении, транспортировании, применении и хранении материалов невозможно исключить в связи с технологическими особенностями конкретных материалов, разнообразием природно-климатических условий и других факторов и ситуаций в которых они применяются;
3) обеспечение доступности информации о возможных остаточных рисках при производстве материалов и, их применении на отдельных участках автомобильных дорог и, при возникновении чрезвычайных ситуаций.
12. Юридические и физические лица, занятые на производстве, транспортировании, хранении, применении (в том числе повторном применении), утилизации и захоронении дорожно-строительных материалов, могут устанавливать дополнительные требования, которые они считают необходимыми для обеспечения безопасности людей, животных и растений, окружающей среде в соответствии с их функциональным назначением.
13. Дорожно-строительные материалы должны быть устойчивыми к воздействию природных факторов.
14. Дорожно-строительные материалы, изготовленные и применяемые в соответствии с требованиями нормативных документов, гармонизированных с требованиями настоящего Технического регламента, считаются соответствующими его требованиям.
Дорожно-строительные материалы могут быть изготовлены и применены в соответствии с иными нормативными документами, при условии их соответствия требованиям настоящего Технического регламента.
Дорожно-строительные материалы, не соответствующие требованиям настоящего Технического регламента, приемке и применению не подлежат.
15. Дорожно-строительные материалы, а также препараты или вещества химического происхождения, должны сопровождаться паспортом безопасности химической продукции в соответствии с Законом Республики Казахстан от 21 июля 2007 года "О безопасности химической продукции".
16. К работам с дорожно-строительными материалами на всех этапах их жизненного цикла допускаются лица, достигшие 18 лет, имеющие необходимую квалификацию и опыт работы, обученные безопасным приемам и методам ведения работ, для соблюдения требований безопасности, установленных настоящим Техническим регламентом.
Рабочий персонал в зависимости от вида дорожно-строительных материалов должен быть снабжен индивидуальными и коллективными средствами защиты, спецодеждой, средствами личной гигиены и оказания первой медицинской помощи, проходить медицинские осмотры в установленном порядке.
17. Сырье может применяться в качестве основы для производства дорожно-строительных материалов либо являться дорожно-строительным материалом.
18. Дорожно-строительные материалы подразделяются на материалы:
а) полученные из сырья и материалов, путем их переработки или обработки;
б) являющиеся одновременно и сырьем и готовой продукцией (грунты, гравийно-песчаные смеси, природный песок, битуминозные породы).
19. Общие требования к сырью и готовым дорожно-строительным материалам на всех этапах жизненного цикла:
1) Суммарная эффективная удельная активность естественных радионуклидов готовой продукции не должна превышать 740 Бк/кг при строительстве дорог и аэродромов в пределах территории населенных пунктов и зон перспективной застройки (II класс радиационной опасности материалов), и 1500 Бк/кг при строительстве дорог вне населенных пунктов (III класс радиационной опасности материалов).
2) Требования к взрывобезопасности и пожарной безопасности.
Взрывоопасность и пожарная безопасность дорожно-строительных материалов обусловлена физико-химическими свойствами и показателями химических веществ, входящих в их состав, способных вызывать возникновение взрыва и (или) развитие пожара.
Взрывоопасность и пожарная безопасность при разработке сырья и на всех этапах жизненного цикла дорожно-строительных материалов должна обеспечиваться мерами, предотвращающими условия возникновения взрыва и (или) пожара, в том числе:
а) соблюдением требований пожарной безопасности;
б) использованием методов и способов, обеспечивающих максимально возможный уровень взрывобезопасности и пожарной безопасности;
в) использованием искрогасителей, искроуловителей, огнезадерживающих, огнепреграждающих систем защиты от статического электричества;
г) использованием систем вентиляции, предотвращающих образование пожаро- и взрывоопасных концентраций летучих органических соединений;
д) применением эффективных средств пожаротушения.
3) Предельно допустимая концентрация вредных химических веществ в воздухе рабочей зоны и населенных пунктов не должны превышать требований установленных в приложении 2 к настоящему Техническому регламенту.
Сумма концентраций вредных веществ при их совместном присутствии с эффектом суммирования не должна превышать 1 (единицы) в группах:
а) диоксида азота и диоксида серы, оксид углерода и фенол;
б) диоксида серы и фенола;
в) пентаксида ванадия и диоксида серы;
г) диоксида азота и диоксида серы.
Если при получении минеральных порошков и других минеральных вяжущих из разных горных пород и техногенных отходов промышленности возможно одновременное выделение пыли с разным содержанием предельно-допустимых концентраций вредных химических веществ, то они также образуют группу суммирования, так как токсичное действие одной пыли усиливается в присутствии другой (или других) разновидности (разновидностей).
4) Грунты, используемые в дорожном строительстве по происхождению, составу, состоянию в природном залегании, набуханию, просадочности и другим параметрам должны подразделяться в соответствии с действующей классификацией грунтов, установленной гармонизированными нормативными документами.

5. Специальные требования
к сырью и дорожно-строительным материалам

20. Специальные требования к сырью:
1) Сырьем для производства дорожно-строительных материалов являются:
а) рыхлые или слабосцементированные горные породы, состоящие из окатанных в различной степени обломков (песка, гравия и валунов) горных пород и зерен минералов, добываемых в карьерах на землях, не пригодных для сельскохозяйственного производства, а из земель лесного фонда - на участках, не покрытых лесом или занятых кустарниками и другой растительностью малоценных видов;
б) продукты переработки нефти;
в) отходы промышленного производства и вяжущие материалы на их основе (шлаки различных производств, шлам бокситовый, золы ТЭЦ и др.);
г) рыхлые породы, преимущественно мелкие и пылеватые пески, пропитанные природными битумами различной вязкости (битуминозные породы).
2) Содержание вредных компонентов и примесей (пород и минералов) в сырье для производства каменных материалов, применяемых в бетонных растворах и бетоне, должно быть не более:
а) аморфных разновидностей диоксида кремния, растворимых в щелочах - 50 ммоль/л;
б) по массе сульфатов (гипс, ангидрит и др.) в пересчете на S0 ₃ - 1,5 %;
в) по массе пирита - 4 %;
г) по объему слоистых силикатов, если слюды, гидрослюды, хлориты и другие являются породообразующими минералами - 15 %;
д) по массе галоидных соединений (галит, сильвин и другие, включая водорастворимые хлориды) в пересчете на ион хлора - 0,1 %;
е) по массе свободных волокон асбеста - 0,25 %;
ж) по массе угля и древесных остатков - 1,0 %;
и) по объему каждого из перечисленных породообразующих минералов (магнетита, гетита, гематита и других, апатита, нефелина, фосфорита) - 10 %, или их суммы в объеме не более 15 %.
3) Содержание полуторных окислов (Аl ₂ О ₃ +Fе ₂ О ₃ ) в сырье, используемом для приготовления минеральных порошков, не должно превышать, процентов (%) по массе:
а) 5,0 - для активированных порошков;
б) 1,7 - для неактивированных порошков.
4) Золы уноса и золошлаковые смеси тепловых электростанций должны иметь потери при прокаливании не более 20 % массы.
5) В битуминозных породах, используемых для приготовления активированных порошков, содержание органического вещества должно быть от 2 % до 15 % по массе.
6) В твердых породах, используемых для приготовления порошков, и в порошковых отходах допускается содержание:
а) активных CaO+MgO - не более 3 % по массе;
б) водорастворимых соединений - не более 6 % по массе.
7) Содержание P ₂ O ₅ в фосфорных шлаках, используемых для приготовления минеральных порошков, не должно быть более 2 % по массе.
8) В зависимости от вида сырье характеризуется следующими основными показателями, влияющими на безопасность дорожно-строительных материалов:
а) прочность (дробимость, истираемость);
б) износостойкость;
в) морозостойкость;
г) водостойкость;
д) теплостойкость;
е) минералогический (петрографический) состав;
ж) зерновой (гранулометрический) состав;
и) фракционный состав;
к) вязкость;
л) адгезия, когезия;
м) пожаростойкость;
н) срок пригодности.
21. Специальные требования к дорожно-строительным материалам.
Для возведения земляного полотна и устройства конструктивных слоев дорожных одежд, инженерных сооружений, обстановки дороги и разметки должны применяться дорожно-строительные материалы, которые по физико-механическим свойствам (прочности, износостойкости, водостойкости, морозостойкости, теплостойкости, минералогическому, зерновому и фракционному составу, вязкости, адгезии и когезии и др.), обеспечивают их устойчивость при совместном воздействии транспортной нагрузки и природных факторов.
1) Показатели прочности (дробимость, морозостойкость, теплостойкость, истираемость, сдвигоустойчивость, трещиностойкость), водостойкости, вязкости обеспечивают применение дорожно-строительных материалов для возведения земляного полотна и устройства конструктивных слоев дорожных одежд, дорожных инженерных сооружений, обстановки дороги и разметки на автомобильных дорогах с различной интенсивностью и составом движения, устойчивостью материала к зимним и летним температурам и применяемости их в климатических условиях региона.
2) Морозостойкость и теплостойкость характеризует применение дорожно-строительных материалов в различных климатических условиях.
3) Зерновой (гранулометрический) состав способствует обеспечению плотности, прочности и сдвигоустойчивости материала слоя и сцепные качества покрытия (сцепление колеса автомобиля с покрытием).
4) Адгезия, когезия характеризуют совместную работу органических и минеральных материалов и обеспечивают их водостойкость в процессе эксплуатации транспортных сооружений (автомобильных дорог, мостов, труб, путепроводов и др.).
5) Конкретные значения физико-механических свойств (параметров) дорожно-строительных материалов, предусмотренным настоящим техническим регламентом в зависимости от их функционального назначения должны соответствовать требованиям гармонизированных нормативных документов.
6) Дорожно-строительные материалы и технология их применения при строительстве, ремонте и реконструкции автомобильных дорог должны обеспечивать снижение вероятности возникновения водной или ветровой эрозии.
7) Новые дорожно-строительные материалы (вновь создаваемые или улучшенные ранее применяемые) допускаются к применению после постановки их на производство в установленном порядке.
8) Щебень и гравий, применяемые в качестве заполнителей для бетонов, должны обладать устойчивостью к химическому воздействию щелочей цемента. Для неактивированного минерального порошка должны быть обеспечены меры по защите от воздействия природных факторов при их транспортировании, применении и хранении.
9) Щебень из попутно добываемых вскрышных и вмещающих пород и некондиционных отходов горных предприятий по переработке руд (черных, цветных и редких металлов металлургической промышленности) и неметаллических ископаемых других отраслей промышленности должен быть устойчивым против всех видов распадов.
10) Щебень, гравий и песок не должны содержать посторонних засоряющих примесей, в том числе металлических не более - 5 % для щебня и 3 % для песка шлаковых для дорожного строительства, пылевато-глинистых частиц от 1 до 3 %, а также глину в комках от 0,25 до 1 % в зависимости от назначения, вида и прочности применяемого материала.
11) Битуминозные породы, используемые в качестве дорожно-строительных материалов могут применяться при строительстве автомобильных дорог вне населенных пунктов с последующим устройством шероховатой поверхностной обработки.
12) Геосинтетические материалы должны изготавливаться из малотоксичных компонентов, относящихся к 2-ой группе горючести.
13) Эмульсии - малоопасные вещества по степени воздействия на органы человека и относятся к 4 классу опасности. Эмульсии не являются пожаро- и взрывоопасными материалами.
14) Битумы - относятся к II и III классу радиационной опасности. При их применении необходимо учитывать удельную эффективность радионуклидов в применяемом сырье и предельно допустимую концентрацию вредных веществ в воздухе рабочей зоны.
15) При повторном применении дорожно-строительных материалов должны учитываться остаточные физико-механические свойства использованного материала в соответствии с требованиями нормативных документов, использование которого обосновано в проекте (контракте) на строительство (реконструкцию, капитальный ремонт) автомобильных дорог.

6. Требования безопасности технологических процессов

22. К потенциально опасным и вредным производственным факторам при выполнении работ по производству дорожно-строительных материалов относятся:
1) воздействие паров химических веществ, пыли;
2) вибрация;
3) шум;
4) вращающиеся механизмы;
5) возможность термических ожогов кожи от контакта с горячими битумами и смесями.
23. Для снижения количества выбросов вредных веществ необходимо соблюдать требования Технологических регламентов производства для каждого конкретного вида продукции, в том числе по температурному режиму.
24. Технологическое оборудование должно соответствовать требованиям Закона Республики Казахстан от 21 июля 2007 года "О безопасности машин и оборудования", быть герметизировано, оснащено пылеочистными установками, оборудованием для очистки дымовых газов и изолированными глухими звуконепроницаемыми переборками.
25. При эксплуатации оборудования необходимо осуществлять профилактические осмотры и ремонт оборудования в установленном порядке.
26. Средства измерений, используемые в технологическом процессе для контроля температуры, давления и других измеряемых параметров, должны быть внесены в реестр государственной системы обеспечения единства измерений, и проверяться с установленной периодичностью в соответствии с Законом Республики Казахстан от 7 июля 2000 года "Об обеспечении единства измерений".
27. Оборудование, создающее вибрацию, должно быть установлено на прочные фундаменты, ограничивающие передачу вибрации от оборудования на грунт, рабочее место и конструкции помещения.
28. Уровень вибрации оборудования не должен превышать 12 децибел, уровень звукового давления - 135 децибел в любой октавной полосе.
29. При сортировке, очистке щебня и гравия места наибольшего пылевыделения (места загрузки, разгрузки, подачи материала на грохот, конвейер) следует изолировать укрытиями (ограждающими устройствами в виде перил, козырьков и др.) для защиты работающих от удара вылета каменного материала.
30. Доступные для случайного прикосновения, движущиеся и вращающиеся части механизмов, если они являются источником опасности, необходимо снабжать сплошным или сетчатым ограждением.
31. Для сведения к минимуму риска травмирования загрузочные площадки камнедробилок, битумохранилища ямного типа, площадки и лестницы на битумных котлах, битумоплавильных и смесительных установках ограждают перилами, зев камнедробилок ограждают бортами, устраивая над загрузочным отверстием козырек, предохраняющий работающих от случайных вылетов камней.
32. При работе на открытых полигонах с использованием бетономешалок, грунтосмесительного оборудования со скиповыми подъемниками, для защиты работающих от падающих дорожно-строительных материалов, а также на случай обрыва лебедки направляющие швеллеры загрузочного ковша снизу и с боков должны ограждаться сетками.
33. Изготовленные дорожно-строительные материалы до их отгрузки потребителю (заказчику) подлежат приемке и контролю на соответствие требованиям безопасности настоящего Технического регламента и срокам пригодности для использования по назначению, установленному в нормативной документации, договорах, контрактах.

7. Требования безопасности при маркировке

34. Каждая партия дорожно-строительных материалов и (или) транспортное средство должны иметь маркировку в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 21 марта 2008 года № 277 "Об утверждении Технического регламента "Требования к упаковке, маркировке, этикетированию и правильному их нанесению", а также дополнительные данные:
1) номер и дата выдачи документов (паспорт качества, паспорт безопасности и (или) протоколы испытаний);
2) наименование и адрес потребителя;
3) тип (марка) продукции;
4) удельная эффективная активность естественных радионуклидов;
5) физико-механические свойства согласно подпункту 5) пункта 21 настоящего Технического регламента;
6) информация по содержанию вредных веществ в воздухе рабочей зоны и фактический уровень содержания загрязняющих веществ в атмосферном воздухе, почвах, поверхностных и подземных водах и по добавкам предоставляется конкретному потребителю с первой партией продукции при постановке ее на производство, а в дальнейшем производстве - в спорных случаях - по требованию заказчика. Указанная информация наносится непосредственно на потребительскую тару при ее наличии и (или) включается в сопроводительные документы, если дорожно-строительные материалы транспортируются навалом.
Сноска. Пункт 34 в редакции постановления Правительства РК от 28.02.2011 № 193 (вводится в действие по истечении 10 календарных дней после первого официального опубликования).
35. На транспортную тару, при необходимости, наносят транспортную маркировку и манипуляционные знаки, характеризующие опасность груза.
Для маркировки дорожно-строительных материалов в зависимости от их вида используются следующие знаки:
1) "Запрещается пользоваться открытым огнем и курить";
2) "Запрещается тушить водой";
3) "Пожароопасно. Легковоспламеняющиеся вещества";
4) "Осторожно. Вредные для здоровья аллергические (раздражающие) вещества";
5) "Работать в средствах индивидуальной защиты органов дыхания";
6) "Работать в защитной обуви";
7) "Работать в защитных перчатках";
8) "Работать в защитной одежде";
9) "Работать в защитных очках" и др. в соответствие с гармонизированными стандартами на средства защиты и знаки.

8. Требования безопасности при хранении и транспортировании

36. Запрещается совместное хранение и транспортирование дорожно-строительных материалов, которые при взаимодействии друг с другом вызывают воспламенение, взрыв или образуют горючие газы.
37. Хранение каменных материалов должно производиться за пределами водоохранных зон водоемов на естественной или специально подготовленной твердой поверхности, исключающей смешение материалов.
Каменные материалы хранят в условиях, предохраняющих их от засорения и загрязнения. Щебень хранят раздельно по фракциям.
Каменные материалы допускается перевозить транспортными средствами любого вида навалом.
38. При хранении минеральных порошков, цементов и других неорганических вяжущих следует принимать меры по предотвращению их слеживаемости (перекачка, аэрирование и т.п.) и воздействия влаги.
Минеральный порошок, неорганические вяжущие транспортируют в цементовозах, контейнерах, закрытых вагонах-бункерах или упакованными в многослойные бумажные или полиэтиленовые мешки в обычных закрытых железнодорожных вагонах в соответствии с правилами перевозки грузов, действующих на данном виде транспорта.
Для внутризаводского транспортирования порошка следует использовать пневмотранспорт, а также транспортеры, конвейеры и шнеки, закрытые кожухами.
39. Битумы и битумные вяжущие следует хранить в закрытых металлических или железобетонных резервуарах (хранилищах), оборудованных стационарными или переносными средствами обогрева, обеспечивающими безопасность в соответствии с требованиями настоящего Технического регламента.
Мастики хранятся и транспортируются брикетами, упакованными в полиэтиленовую пленку или гофрокороб.
При выполнении работ по упаковке, погрузке (наливу), выгрузке (сливу), зачистке, по мере необходимости, в транспортных средствах и хранилищах следует соблюдать инструкции и правила по технике безопасности, производственной санитарии и пожарной безопасности, разработанные для каждого предприятия с учетом специфики производства.
Условия хранения и транспортирования битумов, битумных вяжущих и мастик должны обеспечивать предотвращение попадания их в поверхностные и подземные воды и почву.
Хранилища должны быть обеспечены надежной эксплуатацией резервуаров и оборудования, определяемой условиями безопасности битумов и битумных вяжущих. Воду и загрязнения из резервуаров следует удалять не реже одного раза в год.
Битумы и битумные вяжущие транспортируют к месту применения в битумовозах, автогудронаторах, железнодорожных цистернах, при необходимости оборудованных обогревательным устройством.
Мастики допускается перевозить транспортными средствами любого вида.
Для предотвращения загрязнения окружающей среды углеводородами, обеспечения взрывобезопасности и пожарной безопасности, и улучшения условий труда необходимо устанавливать диски-отражатели, системы размыва и предотвращения накопления осадков в резервуарах, механизированные средства зачистки емкостей, установки для подогрева и слива битумных вяжущих из железнодорожных и автомобильных цистерн, установки герметичного налива и слива, стационарные шланговые устройства, системы автоматизации процессов сливно-наливных операций.
Битумы и битумные вяжущие следует наливать в железнодорожные и автомобильные цистерны, освобожденные от воды и др. жидкостей.
Режим слива и налива битумов и битумных вяжущих, конструкция и условия эксплуатации средств хранения и транспортирования должны удовлетворять требованиям электростатической искробезопасности.
Металлические части эстакад, трубопроводы, подвижные средства перекачки, резервуары, автоцистерны, телескопические трубы, рукава и наконечники во время слива и налива должны быть заземлены.
Эстакады слива-налива нефтепродуктов, резервуары с нефтепродуктами должны быть оборудованы молниеотводами.
40. Горячие смеси хранению не подлежат, после приготовления их транспортируют к месту укладки и укладывают при температуре не ниже 120 ^о С, в зависимости от марки вязкого битума (при глубине проникновения иглы 0,1 мм при температуре 25 ^о С ), при условной вязкости по вискозиметру с отверстием 5 мм при температуре 60 ^о С для вязких битумов с пенетрацией 131-200 не ниже 110 ^о С . При использовании поверхностно-активных веществ или активированных минеральных порошков допускается снижение температуры на 20 ^о С .
Холодные смеси следует хранить в летний период на открытых площадках, а в осенне-зимний период - в закрытых складах или под навесом в штабелях от 2 недель до 8 месяцев, в зависимости от марки применяемого жидкого битума для предотвращения слеживаемости.
41. Готовые бетонные смеси, растворы, смеси щебеночно-гравийно-песчаные, обработанные неорганическими вяжущими материалами, не подлежат хранению.
Сухие бетонные смеси хранят и транспортируют в пакетах из полиэтиленовой пленки массой до 8 кг или бумажных мешках массой не более 40 кг.
Мешки с сухой смесью должны храниться при температуре не ниже 5 ^о С в условиях, обеспечивающих сохранность упаковки и предохранение от попадания влаги.
Готовые бетонные растворы и смеси доставляют потребителю транспортом специализированных видов, предназначенным для доставки.
При транспортировании бетонных смесей, растворов, смесей щебеночно-гравийно-песчаных, обработанных неорганическими вяжущими материалами, необходимо исключать возможность попадания в них атмосферных осадков, нарушения однородности, обеспечивать предохранение в пути от воздействия холода, ветра и солнечных лучей.
42. Добавки и материалы для дорожной разметки допускаются к хранению и транспортированию при условии, что они надлежащим образом упакованы, маркированы, снабжены информацией по безопасному хранению и транспортированию.
При хранении и транспортировании добавок и материалов для дорожной разметки должны обеспечиваться:
1) сохранность, герметичность, целостность и прочность упаковки, исключающие несанкционированный доступ к продукции с последующим изменением ее свойств и показателей безопасности;
2) наличие сопроводительных документов на каждую партию с указанием условий и сроков хранения;
3) использование приемов и методов охраны труда, исключающих риск воздействия добавок на жизнь и здоровье людей, жизнедеятельность животных и растений, окружающую среду;
4) предоставление рабочему персоналу индивидуальных и коллективных средств защиты, спецодежды, средств личной гигиены, средств оказания первой медицинской помощи;
5) ознакомление работающего персонала с информацией о требованиях безопасности и приемах безопасной работы при хранении и транспортировании;
6) защитные меры при хранении и транспортировании добавок и материалов для дорожной разметки химического происхождения должны указываться в паспорте безопасности;
7) наличие паспорта безопасности (для добавок с химической основой).
43. Хранение битуминозных пород (киров) необходимо осуществлять на приобъектных и прирельсовых складах, которые должны иметь бетонное покрытие, обеспечивающее водоотвод и предотвращающее возможность засорения битуминозных пород (киров) грунтом при штабелировании.
Гарантийный срок хранения холодных смесей на основе битуминозных пород (киров) должен составлять не более 6 месяцев со дня приготовления.
Транспортирование битуминозных пород в зависимости от содержания органического вяжущего следует осуществлять автомобилями-самосвалами, в прицепах и бортовыми автомобилями, на поверхность кузовов которых необходимо наносить антиадгезионные прослойки из песка или водных суспензий порошкообразных материалов (минеральный порошок, асбест, мел, известь), или при необходимости, в специальных контейнерах, обеспечивающих разгрузку и временное хранение.
44. Хранение геосинтетических материалов следует производить в закрытых складских помещениях при относительной влажности воздуха не более 80 %. Не допускается хранение геосинтетических материалов вблизи взрывоопасных и легковоспламеняющихся материалов, а также вблизи отопительных приборов. При хранении рулоны геосетки или нетканого геосинтетического материала должны быть уложены горизонтально и параллельно друг другу не более 7 рядов по высоте.
Геосинтетические материалы допускается транспортировать всеми видами крытого транспорта с соблюдением правил перевозки, действующих на каждом виде транспорта. Вблизи участка производства работ должна быть устроена рабочая площадка для складирования геосинтетических материалов с условиями, предотвращающими воздействие прямого попадания солнечных лучей.

9. Требования безопасности при утилизации и захоронении

45. Дорожно-строительные материалы и отходы производства дорожно-строительных материалов, не соответствующие требованиям настоящего Технического регламента следует применять в соответствии с требованиями законодательства при соблюдении мер безопасности, направленных на минимизацию вредного воздействия этих процессов на жизнь и здоровье людей, животных и растений и окружающую среду.
46. Приоритетным направлением использования дорожно-строительных материалов является утилизация отходов с получением вторичного сырья.
47. Дорожно-строительные материалы и отходы промышленного и химического производства, не соответствующие требованиям Технического регламента, не подлежащие утилизации (учитывая различные виды загрязнения), не поддающиеся или трудно поддающиеся очистке, подлежат захоронению с применением термического обезвреживания и (или) захоронению на специализированных (промышленных) полигонах.

10. Подтверждение соответствия

48. Обязательное подтверждение соответствия дорожно-строительных материалов осуществляется в соответствии с требованиями постановления Правительства Республики Казахстан от 4 февраля 2008 года № 90 "Об утверждении Технического регламента "Процедуры подтверждения соответствия" в двух формах:
1) в форме обязательной сертификации;
2) в форме принятия декларации о соответствии.
49. Обязательному подтверждению соответствия подлежат дорожно-строительные материалы, в том числе новые, в соответствии с приложением 1 к настоящему Техническому регламенту.
50. Подтверждение соответствия в форме обязательной сертификации проводится по схемам: №№ 2, 3, 4, 5, 7 приложения 1 Технического регламента "Процедуры подтверждения соответствия".
51. Подтверждение соответствия в форме обязательной сертификации также применяется в тех случаях, когда конкретная продукция является объектом международных соглашений, конвенций и других документов, к которым присоединилась Республика Казахстан, и в которых предусмотрена данная форма обязательного подтверждения соответствия.
52. Перечень гармонизированных стандартов, обеспечивающих выполнение требований, установленных настоящим Техническим регламентом, устанавливается уполномоченным органом в области технического регулирования.
Сноска. Пункт 52 в редакции постановления Правительства РК от 28.02.2011 № 193 (вводится в действие по истечении 10 календарных дней после первого официального опубликования).

11. Переходные положения

53. С момента введения в действие настоящего Технического регламента нормативные правовые акты, действующие на территории Республики Казахстан, до приведения их в соответствие с требованиями Технического регламента, подлежат обязательному исполнению только в части, соответствующей целям защиты интересов национальной безопасности, охраны жизни или здоровья людей, животных и растений, окружающей среды.
54. Документы, подтверждающие соответствие дорожно-строительных материалов установленным требованиям безопасности, выданные до введения в действия настоящего Технического регламента, считаются действительными до окончания, установленного в них срока.

Приложение 1
к Техническому регламенту

Перечень
дорожно-строительных материалов, на которые
распространяются требования технического регламента
"Требования к безопасности дорожно-строительных материалов"

Код ТН ВЭД РК		Наименование материала
Для подтверждения соответствия в форме обязательной сертификации	Для подтверждения соответствия в форме декларации соответствия
1. Битум и битумные вяжущие
2713 2713 20 000 0; 2714	-	Битум нефтяной дорожный (вязкий, жидкий)
2714 90 000 0	-	Полимерно-битумное вяжущее
2713 90	-	Эмульсия дорожная (анионная, катионная)
2715 00 000	-	Битумосодержащие породы (киры)
2. Геосинтетические материалы
	5603: 5603 14 900 0	Геосинтетические материалы (геосинтетические сетки, геосинтетические решетки и др.)
3. Мастика
2715: 2715 00 000 0	-
4. Материалы для дорожной разметки
3204 11 000 0; 3204 13 000 0; 3205 00 000 0; 3206 19 000 0; 3206 20 000 0; 3206 30 000 0; 3207, 3208, 3209: 3209 10 000; 3210 00 100 0; 3211 00 000 0; 3214 10 100 0; 3214 10 900 0	-	Грунтовки, пигменты, краски, эмали, шпатлевки
5. Щебень, гравий, щебень из гравия
2517: 2517 10; 2517 10 100 0; 2517 10 200 0; 2517 20 000 0; 2517 30 000 0	-	Щебень (из горных пород, из гравия) и гравий, галька Смеси (щебеночно-гравийно- песчаные, песчано - гравийные)
2515: 2515 12; 2515 12 200 0; 2515 12 500 0; 2516: 2516 11 000 0	-	Щебень из шлаков черной и цветной металлургии и фосфорных шлаков
6. Добавки
-	2515 00 000 0 3824 40 000 0	Сухие (неорганические, органические, композитные)
-	3913: 3913 10 000 0	Термопласты
-	3925: 3925 90	Холодный пластик
7. Смеси
-	3816: 3816 44; 3824 50; 3824 50 100 0 6810 11 900 0	Дорожные бетонные смеси и цементобетон (тяжелый бетон гидротехнический, жароупорный; цветной, особо тяжелый, кислото- упорный, высокопрочный, бетонополимер; фибробетон Легкий бетон крупно- пористый, ячеистый, пенобетон, газобетон
8. Песок
2505; 2505 10 000 0	-	Песок (природный всех видов, отсев дробления щебня), пески окрашенные и неокрашенные
2505 90 000 0; 2506	-	Песок из отходов промышленности (черной, цветной и химической промышленности) и неметаллических ископаемых других отраслей промыш- ленности с последующим рассевом продуктов дробления

9. Минеральный порошок
2530; 2530 90; 2530 20 000 0; 2530 90 980 0; 2517 30 000 0	-	Минеральный порошок из карбонатных пород активированный и неактивированный
		Минеральный порошок из некарбонатных пород и отходов промышленности неактивированный
10. Неорганические вяжущие
2523; 2523 10; 2523 10 000 0; 2523 29 000 0; 2523 90 800 0	-	Цемент (портландцемент), цементы гидравлические
2523 90	-	Шлакопортландцемент, шлаковый цемент
2523 30	-	Глиноземистый цемент
2520, 2522: 2522 10 000 0	-	Известь
2524 90 000 0; 2618 00 400 0; 2619 00 400 0; 2620	-	Отходы производства и вяжущие на основе шлака различных производств, асбоотходы, шламы бокситовые
11. Органоминеральные и асфальтобетонные смеси
-	2715 00 000 0	Черный щебень; Смеси асфальтобетонные дорожные, аэродромные и асфальтобетон; Смеси асфальтобетонные щебеночно-мастичные; Смеси асфальтобетонные с применением битумосодержа- щих пород-киров; Смеси полимерасфальто- бетонные, дорожные, аэродромные и полимерасфальтобетон; Смеси черные щебеночно- гравийно-песчаные
12. Грунты
-	2508. 2508.40 000 0	Скальные, несвязанные (крупнообломочные и пески), связные (супеси, суглинки), глины, илы, сапропели, заторфованные грунты, торфы
		Мерзлые
		Техногенные
		Грунты, обработанные органическими вяжущими материалами
		Грунты, обработанные неорганическими вяжущими материалами
		Грунты стабилизированные

Приложение 2
к Техническому регламенту

Предельно-допустимый уровень концентрации вредных веществ

Наименование вещества	Величина ПДК в атмосферном воздухе населенных мест, мг/м 3		ОБУВ мг/м 3	Величина ПДК в воздухе рабочей зоны, мг/м 3	Класс опасности
	средне- суточ- ная	макси- мальная разовая
Азота диоксид	0,04	0,085		2	III
Бенз/а/пирен	0,1 мкг/ 100 м 3	-		0,00015	I
Серы диоксид	0,05	0,5		0,1	III
Стирол	0,002	0,04		30/10	II
Толуол	-	0,6		150/50	III
Углеводороды предельные C 1 -С 10 (в пересчете на С)	-	1,0		300	IV
Фенол	0,003	0,01		0,3	II
Водорода хлорид	0,1	0,2		5	II
Водород фосфористый	0,001	0,01			II
Водород фтористый	0,1	0,5			I
Водород цианистый				0,3	I
Пентан				300,0	IV
Сероводород				10,0	II
Кислота уксусная	0,06	0,2		5	III
Щелочи едкие (растворы в пересчете на NaOH) Натрия гидроксид			0,01	0,5	II
Силикаты стеклообразные (натрия силикат)			0,3	4	III
Триполифосфат натрия			0,5	10	II
Пентаксид ванадия	0,002			0,5	II
Углерода оксид	3,0	5,0		20	IV
Керосин			1,2	300	IV
Бензин	1,5	5		100	IV
1,3-бутадиен				1.0	III
Винилцикло- гексан			0,03		III
Ксилол				0,2	III
а -метилстирол				0,04	III
Этилбензол				0,02	III
Метил-метакрилат				0,01	IV
Нитрид акриловой кислоты				0,05	II
Пыль неорганиче- ская с содержа- нием SiО 2 > 70 % (пыль кварцевого песка)	0,05	0,15			III
Кальция оксид	-	-	0,3	1	II
Кальция гидроксид	0,01	0,03	0,2	2	III
Кальция карбонат			0,5	-	III

Приложение 3
к Техническому регламенту

Перечень
гармонизированных стандартов

Сноска. Приложение 3 исключено в соответствии с постановлением Правительства РК от 28.02.2011 № 193 (вводится в действие по истечении 10 календарных дней после первого официального опубликования).

"Жол-құрылыс материалдарының қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1331 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 29 желтоқсандағы № 901 қаулысымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Үкіметінің 29.12.2016 № 901 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледi) қаулысымен.
"Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған "Жол-құрылыс материалдарының қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті бекітілсін.
2. Осы қаулы алғаш рет ресми жарияланған күнінен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1331 қаулысымен бекітілген

"Жол-құрылыс материалдарының қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті
1. Қолданылу саласы

1. Осы "Жол-құрылыс материалдарының қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті (бұдан әрі - Техникалық регламент) Қазақстан Республикасының "Автомобиль жолдары туралы" 2001 жылғы 17 шілдедегі және "Техникалық реттеу туралы" 2004 жылғы 9 қарашадағы заңдарына сәйкес әзірленді.
Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.02.28 № 193 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.
2. Техникалық регламент объектілері болып мыналар саналады:
1) Қазақстан Республикасында импортталатын және өндірілетін, Қазақстан Республикасының климаттық жағдайына байланысты жалпы пайдаланымдағы барлық техникалық санатты автомобиль жолдарын және ондағы құрылыстарды салу, жөндеу, қайта жаңарту, пайдалану саласында қолданылатын, сондай-ақ шектелген көлемде пайдалануға рұқсат етілетін қайта пайдаланылатын жол-құрылыс материалдарына;
2) жол-құрылыс материалдарының өндіру, тасымалдау және сақтау, қолдану (оның ішінде қайта қолдану), пайдаға асыру және көму сияқты өмірлік циклы процестеріне қолданылады.
3. Техникалық регламент ережелері жер төсемін, жол жамылғысының құрастырылымдық қабаттарын, инженерлік құрылыстарды орнатуға, шикізатты өңдеу кезеңдеріндегі жолдың және белгілердің жағдайы, жол құрылыс материалдарын өндіру, сақтау, тасымалдау, іске асыру және қолдану, қалдықтарды пайдаға асыру және (немесе) жоюға арналған жол құрылыс материалдарына қойылатын негізгі қауіпсіздік талаптарын белгілейді.
4. Осы Техникалық регламенттің қауіпсіздік талабына қатысты қойылатын, жол-құрылыс материалдарының тізімі 1 қосымшасында келтірілген.
5. Техникалық регламентті қолдану мақсаттары үшін жол-құрылыс материалдарын бірдейлендіру көзбен шолып бақылау, Қазақстан Республикасы сыртқы экономикалық қызметінің тауар номенклатурасының жіктеуіші бойынша - ҚР СЭҚ ТН кодтары, таңбалау, өндірушінің ілеспе құжаттамасында берілетін ақпарат негізінде жүргізіледі.
Жол-құрылыс материалдарын бірдейлендіру үшін ақпарат жеткіліксіз болған кезде, жол-құрылыс материалдарының нақты түрлеріне арналған талаптары осы Техникалық регламентпен үйлестірілген нормативтік және (немесе) техникалық құжаттарда көзделген физика-химиялық көрсеткіштерін анықтау бойынша сынақтар өткізеді.
6. Процеске қатысушы, заңды және жеке тұлға үшін Техникалық регламент талаптары болуы міндетті: өндіріс, тасымалдау, сақтау, қолдану (соның ішінде қайта қолдану), жол-құрылыс материалдарын сақтау және жылыту, олардың территориялық маңыздылығына және ұйымдастыру құқықтық формасына тәуелсіз және Қазақстан Республикасының барлық территориясында істейді.

2. Терминдер мен анықтамалар

7. Техникалық регламентте "Автомобиль жолдары туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 17 шілдедегі Заңында көзделген ұғымдар, сондай-ақ мыналар пайдаланылады:
1) асфальт-бетон қоспасы - қондырғыда араластырумен алынатын, қыздырылған күйінде белгілі бір қатыныстарда алынған, ұтымды іріктелген шағылтас (қиыршықтас), құм, минералдық ұнтақ және мұнай жол битумы қоспасы;
2) автомобиль жолдарының жол белгілеулеріне арналған бояу (эмаль) - жол жамылғысына жаққаннан және еріткіш буланғаннан кейін жол белгілеуіне қойылатын талаптарға сәйкес болатын, анық көрінбейтін қатты үлдір түзетін органикалық еріткіштер полимерлерінің ерітінділеріндегі шашыраңқылығы жоғары бояудақтар мен толтырғыштардың қойыртпағы;
3) автомобиль жолдарының жол белгілеулеріне арналған термопластик - құрамында құрауыштар немесе құйма көлемді пішіндердің ұнтақ қоспасы түріндегі бояудақтар мен толтырғыштар болатын полимерлік байланыстырғыш негізіндегі, қатқаннан кейін жол белгілеулерінің анық көрінбейтін қатты элементтері пайда болатын терможұмсартқыш созылымды материал;
4) автомобиль жолдарының жол белгілеулеріне арналған салқын пластик - химиялық реакция нәтижесінде қататын және қатқаннан кейін жол белгілеулерінің анық көрінбейтін қатты элементтерін түзетін, құрамында бояудақтар мен толтырғыштар болатын полимер байланыстырғыш негізіндегі көпқұрауышты созылымды материал;
5) битумдалған жыныстар (кирлер) - әртүрлі тұтқырлықтағы табиғи битумдар сіндірілген, көбінесе ұсақ және шаңды құмдарды, борпылдақ жыныстарды білдіретін табиғи құрамында битум болатын жыныстардың бір түрі;
6) белсендірілген минерал ұнтақ - әктастар мен доломиттерді ұнтақтау кезінде алынатын және оларды тарту кезінде өңделетін материал;
7) жол тұтқыр мұнай битумдары - мұнайды тікелей айдау қалдығы түрінде алынатын немесе мұнайды тікелей айдау өнімдерін тотықтыру және мұнай өнімдерін (асфальттарды асфальтсіздендіру, сығындыларды сұрыптап тазалайтын) сұрыптап бөлу, сондай-ақ көрсетілген тотыққан және тотықпаған өнімдерді компаундтау жолымен дайындалатын органикалық тұтқыр материалдар;
8) жол сұйық мұнай битумдары - тұтқыр аққыштық қоюлығы болатын белгіленген түйіршік құрамдағы мұнай өнімдерінің тұтқыр сұйық битумдарын сұйылтып дайындаған битумдар;
9) жол бетон - тұтқырдың, толтырғыштың, судың және оның үстемелердің, оның пішімделуіне және қатуына дейін тиімді іріктелген және мұқият араластырылған қоспасы;
10) жол битум эмульсиясы - эмульстағыштарды қатыстырып, екі бір-бірінде ерімейтін сұйықтықтар су және битумнан тұратын дисперсиялық;
11) Зиянды химиялық зат - адамның өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін, жануарлар мен өсімдіктердің және қоршаған ортаның тіршілік әрекетіне қолайсыз әсерін тигізетін химиялық зат;
12) қиыршықтас - табиғи қиыршықтас-құм қоспаларын елеу жолымен алынатын, ірілігі 5 мм жоғары түйірі болатын, органикалық емес түйіршікті сусымалы материал;
13) қоспалар (құрғақ және сұйық) - цемент немесе битум, қарамай, эмульсияны дайындау кезінде, оларға талап етілетін қасиеттерді беру үшін араластыру кезінде, тұтқырға немесе қоспаларға тікелей қосылатын химиялық заттар (беттік-белсенді заттар, полимерлер, белсендіргіштер және басқалар);
14) құм - табиғи қиыршықтас-құм қоспаларын елеу, тау жыныстарын, қиыршықтас пен қойтастарды, жолшыбай өндірілетін аршылған және араласушы тау жыныстарын немесе кендерді (металлургия өнеркәсібінің қара, түсті және сирек кездесетін металдарын) және өнеркәсіптің басқа салаларының биметалл қазбаларын уату өнімдерін кейін елеу арқылы қайта өңдеу жөніндегі тау-кен кәсіпорындарының кондициялық емес қалдықтарын уатып алынатын, ірілігі 5 мм кем түйірі болатын органикалық емес түйіршікті сусымалы материал;
15) қиыршықтас - тау жыныстарын, қиыршақтас пен қойтастарды, жолшыбай өндірілетін аршылған және араласушы тау жыныстарын немесе кендерді (металлургия өнеркәсібінің қара, түсті және сирек кездесетін металдарын) және өнеркәсіптің басқа салаларының биметалл қазбаларының уату өнімдерін кейін елеу арқылы қайта өңдеу жөніндегі тау-кен кәсіпорындарының кондициялық емес қалдықтарын уатып алынатын, іріліп 5 мм жоғары түйірі болатын органикалық емес түйіршікті сусымалы материал;
16) қара қиыршықтас - түйіршікті немесе белгілі бір температурада органикалық тұтқыр араластырғыш қондырғыда өңделген түйіршік қоспасы түріндегі қиыршықтас;
17) полимер-битумды тұтқырғыш - жолдың полимерлер (термопластикалық каучуктер, эластопластар және басқалар) қосылған тұтқыр немесе сұйық мұнай битумынан жасалатын битумды тұтқырғыш;
18) топырақ - адамның инженерлік-шаруашылық қызметінің объектісі болып табылатын көпқұрауышты және әр түрлі геологиялық жүйені білдіретін тау жыныстары, топырақ, техногендік пайда болулар;
19) технологиялық регламент - жұмыс жүргізу процесін көрсететін, сақталу орындалатын жұмыстардың сапасына кепілдік беретін қажетті жабдықтар тізбесі мен технологиялық параметрлері бар техникалық құжат;
20) цемент - пластиктендірілген немесе белсендендіргіш қоспалармен, немесе түйіршіктелген қожбен, ғанышпен бірге тарту кезінде күйдірілген цемент тасын жұқалап ұнтақтау нәтижесінде алынатын минералды гидравликалық тұтқырғыш;
21) шекті рұқсат етілген концентрация (ШРК) - ұзақ уақыт ішінде күн сайын әсер еткен кезде адам ағзасында қазіргі заманғы әдістермен байқалатын аурулық өзгерістер туындатпайтын көлем бірлігіндегі зиянды химиялық заттың ең көп мөлшері; қоршаған ортаның (жұмыс аймағының және елді мекендердің ауасының, судың және топырақтың) санитариялық жай-күйін бағалау кезінде гигиеналық критерий болып табылады;
22) шағылтас-қиыршықтас-шағылтас-құмды қоспалар - құмды (шағылтас-құмды, қиыршықтас-құмды және шағылтас-қиыршықтас-құмды) шағылтас, қиыршықтас пен құмның қоспасынан құрастырылған түріндегі материалдар.

3. Қазақстан Республикасының рыногында өнімді орналастыру шарттары

8. Жол-құрылыс материалдары осы Техникалық регламенттің талаптарына сәйкес болған жағдайда, Қазақстан Республикасы рыногында орналастырылуы мүмкін.
Осы сәйкестік шарттары мыналар болып табылады:
а) сәйкестік сертификатының (көшірмелері), сәйкестік белгісінің және (немесе) сәйкестік туралы декларацияның немесе сәйкестікті растау нысандары мен ерекшеліктеріне байланысты өрт сөндіру және санитарлық-эпидемиологиялық органдар қорытындыларының болуы;
б) химиялық жолмен жасалған өнімнің қауіпсіздік паспортының болуы;
в) өндірушінің (дайындаушының) құрылыс материалдарын, бұйымдары мен конструкцияларын шығару жөніндегі жұмыстарға арналған лицензияның болуы (сертификатталатын өнімді қоспағанда);
г) таңбалауда және (немесе) ілеспе құжаттарда өнім туралы қажетті ақпараттың болуы.

4. Негізгі қауіпсіздік талаптары

9. Жол-құрылыс материалдарын (бұдан әрі - материалдар) өндіру және қолдануға құрылыс материалдарын (сертификатталатын өнімді қоспағанда) шығару жөніндегі жұмысты орындауға лицензиясы, қажетті техникалық құралдары, өндірістік-техникалық базасы және білікті кадрлары бар заңды және жеке тұлғаларға рұқсат етіледі.
10. Жол-құрылыс іс материалдарын өндіру және қолдану кезінде қауіп көздері мен қауіп-қатер факторлары ескерілуге тиіс.
Қауіп көздеріне мыналар жатады:
1) шикізат және материалдар;
2) технологиялық процесс;
3) тасымалдау, сақтау, қолдану, оның ішінде қайта қолдану;
4) пайдаға асыру және көму.
Физикалық және химиялық қауіптер қауіп-қатер факторлары болып табылады.
Физикалық факторларға:
1) беріктігі;
2) тозуға төзімділігі;
3) аязға төзімділігі;
4) суға төзімділігі;
5) жылуға төзімділігі;
6) түйір (ұнтақталған) құрамы;
7) түйіршік құрамы;
8) тұтқырлық;
9) адгезия, кіріктену;
10) өрт қауіптілігі (отқа төзімділігі);
11) жарамдылық мерзімі жатады.
Химиялық факторларға:
1) радиоактивтілігі (табиғи радионуклидтердің меншікті тиімді белсенділігі);
2) уыттылық сыныбы;
3) жұмыс аймағының ауасына, елді мекендердің атмосфералық ауасына, суға және топыраққа зиянды химиялық заттардың бөлінуі жатады.
11. Жол-құрылыс материалдарының өмірлік циклының барлық сатысында мыналарға бағытталған шарттар ескерілуі тиіс:
1) материалдардың немесе олардың қоспаларының біреуінің қолайсыз әсері нәтижесінде адам және қоршаған орта үшін қауіптің туындау қатерін жою немесе азайту;
2) нақты материалдардың технологиялық ерекшеліктеріне, олар қолданылатын табиғи-климаттық жағдайлардың әр түрлілігіне және басқа факторлар мен жағдайларға байланысты материалдарды дайындау, тасымалдау, қолдану және сақтау кезіндегі қауіптерден қорғауды жою мүмкін емес;
3) материалдарды өндіру және оларды автомобиль жолдарының жекелеген учаскелерінде қолдану кезінде және төтенше жағдайлар пайда болған кезде ықтимал қалдық қауіптер туралы ақпаратқа қол жеткізілуін қамтамасыз ету.
12. Жол-құрылыс материалдарын өндіру, тасымалдау, сақтау, қолдану (оның ішінде қайта қолдану), пайдаға асыру және көмумен айналысатын заңды және жеке тұлғалар, олардың функционалдық қолданысына сәйкес адамдардың, жануарлар мен өсімдіктердің, қоршаған ортаның қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қажетті деп есептейтін қосымша талаптарды белгілей алады.
13. Жол-құрылыс материалдары табиғи факторлар әсеріне төзімді болуға тиіс.
14. Нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес қолданылатын, осы Техникалық регламенттің талаптарымен үйлестірілген жол-құрылыс материалдары оның талаптарына сәйкес деп есептеледі.
Жол-құрылыс материалдары осы Техникалық регламенттің талаптарына сәйкес болу шартымен өзге де нормативтік құжаттарға сәйкес жасалуы және қолданылуы мүмкін.
Осы Техникалық регламенттің талаптарына сәйкес келмейтін жол-құрылыс материалдары қабылдауға және қолдануға жатпайды.
15. "Химиялық өнімнің қауіпсіздігі туралы" Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 21 шілдедегі Заңына сәйкес жол-құрылыс материалдарына, сондай-ақ химиялық жолмен жасалған препараттарға немесе заттарға қауіпсіздік паспорты қоса берілуі тиіс.
16. Жол-құрылыс материалдарымен жұмыстарға олардың өмірлік циклының барлық сатыларында 18 жасқа толған, қажетті біліктілігі мен жұмыс тәжірибесі бар, осы Техникалық регламентте белгіленген қауіпсіздік талаптарын сақтау үшін, жұмыстарды жүргізудің қауіпсіз тәсілдері мен әдістерін үйренген тұлғалар жіберіледі.
Жұмыс персоналы жол-құрылыс материалдарының түріне байланысты, жеке және ұжымдық қорғау құралдарымен, арнайы киіммен, жеке бас гигиенасы және алғашқы медициналық көмек көрсету құралдарымен жабдықталған болуы, белгіленген тәртіппен медициналық тексерулерден өтуі тиіс.
17. Шикізат жол-құрылыс материалдарын өндіруге арналған негіз ретінде не жол-құрылыс материалы болып қолданыла алады.
18. Жол-құрылыс материалдары мынадай материалдарға бөлінеді:
а) шикізат пен материалдан оларды қайта өңдеу немесе өңдеу жолымен алынған;
б) бір мезгілде әрі шикізат және дайын өнім болып табылатын (топырақтар, малтатас-құмды қоспалар, табиғи құм, битумдалған жыныстар).
19. Шикізатқа және дайын жол-құрылыс материалдарына өмірлік циклының барлық сатыларында қойылатын жалпы талаптар:
1) Дайын өнімнің табиғи радионуклидтерінің тиімді меншікті жиынтық белсенділігі елді мекендер аумағы және болашақта құрылыс салынатын аймақтар шегінде жолдар мен әуеайлақтар салу кезінде 740 Бк/кг аспауға (материалдардың радиациялық қауіптілігінің II сыныбы) және елді мекендерден тыс жолдар салу кезінде 1500 Бк/кг аспауға (материалдардың радиациялық қауіптілігінің III сыныбы) тиіс.
2) Жарылыс қауіпсіздігіне және өрт қауіпсіздігіне қойылатын талаптар.
Жол-құрылыс материалдарының жарылыс қауіптілігі мен өрт қауіпсіздігі олардың құрамына кіретін, жарылыстың болуын және (немесе) өрттің өршуін тудыруға қабілетті химиялық заттардың физика-химиялық қасиеттері мен көрсеткіштеріне байланысты.
Шикізатты өңдеу кезінде және жол-құрылыс материалдарының өмірлік циклының барлық сатыларында жарылыс қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігі жарылыс және (немесе) өрт туындау жағдайларының алдын алатын шаралармен, соның ішінде:
а) өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтаумен;
б) жарылыс қауіпсіздігі мен өрт қауіпсіздігінің барынша ықтимал деңгейін қамтамасыз ететін әдістер мен тәсілдерді пайдаланумен;
в) ұшқынбасқыштарды, ұшқынтұтқыштарды, статикалық электр тоғынан қорғайтын отты баяулатқыш, отбөгегіш жүйелерді пайдаланумен;
г) ұшпа органикалық қосылыстардың өрт және жарылыс қауіпті шоғырлануының пайда болуын болдырмайтын желдету жүйелерін пайдаланумен;
д) тиімді өрт сөндіру құралдарын қолданумен қамтамасыз етілуі тиіс.
3) Жұмыс аймағының және елді мекендердің ауасындағы зиянды химиялық заттардың шекті жол берілген шоғырлануы осы Техникалық регламентке 2-қосымшада белгіленген талаптардан аспауға тиіс.
Зиянды заттар шоғырлануының жиынтығы оларды жинақтау әсерімен бірге қосқан кезде мынадай топтарда 1 (бірліктен) аспауы тиіс:
а) азот диоксиді мен күкірт диоксиді, көміртек оксиді мен фенол;
б) күкірт пен фенол диоксиді;
в) ванадий пентаксиді мен күкірт диоксиді;
г) азот диоксиді мен күкірт диоксиді.
Егер минералды ұнтақтар мен әртүрлі тау жыныстарынан және өнеркәсіптің техногенді қалдықтарынан жасалған басқа минералды тұтқырғыштарды алу кезінде зиянды химиялық заттардың шекті қолжетімді шоғырлануының құрамы әртүрлі болатын шаңның бір мезгілде бөлінуі мүмкін болса, онда олар да жиынтықтау тобын құрайды, себебі бір шаңның уытты әсері басқа (немесе басқалар) бір түрі (өзгеше түрлері) араласқанда артады;
4) Жол құрылысында пайдаланылатын топырақтар өндірілуі, құрамы, табиғи орнындағы жағдайы, ісінуі, шөгуі және басқа параметрлері бойынша үйлестірілген нормативтік құжаттарда белгіленген, топырақтардың қолданыстағы жіктелуіне сәйкес бөлінуге тиіс.
20. Шикізатқа қойылатын арнайы талаптар.
1) Жол-құрылыс материалдарына арналған шикізат мыналар болып табылады:
а) ауылшаруашылық өндірісі үшін жарамсыз, орман қоры жерлерінен - орман жапқан немесе бұталар және бағасы аз өзге өсімдіктер басқан жерлердегі карьерлерден қазып алынған тау жыныстарының және минералдар түйірінің әртүрлі деңгейінде жұмырланған қалдықтарынан (құм, қиыршықтас және қойтас) тұратын борпылдақ немесе әлсіз цементтелген тау жыныстары;
б) мұнайды өңдеу өнімдері;
в) өнеркәсіп өндірісінің қалдықтары және олардың негізіндегі тұтқыр материалдар (әртүрлі өндірістердің қождары, боксит қожы, ЖЭО күлі және басқалар);
г) борпылдақ жыныстар, көбінесе әртүрлі тұтқырлықтағы табиғи битумдар сіңдірілген ұсақ және шаңды құмдар (битумдалған жыныстар).
2) Бетон ерітінділерде және бетонда қолданылатын тас материалдарды өндіруге арналған шикізаттағы зиянды құрауыштар мен қоспалар (жыныстар мен минералдар) құрамы мыналардан артық болмауға тиіс:
а) сілтілерде еритін кремний диоксидінің аморфты өзге түрлері үшін - 50 ммоль/л;
б) SO ₃ қайта есептегенде, сульфаттардың (гипс, ангидрит және басқалар) массасы бойынша - 1,5 %;
в) пириттің массасы бойынша - 4 %;
г) егер слюдалар, гидрослюдалар, хлориттер немесе басқалар жыныс түзетін минералдар болып табылатын болса, қабатты силикаттардың көлемі бойынша - 15 %;
д) хлор ионына қайта есептегенде галоидты қосылыстардың (галит, сильвин және суда еритін хлоридтерді қоса алғанда басқалары) массасы бойынша - 0,1 %;
е) асбесттің бос талшықтарының массасы бойынша - 0,25 %;
ж) көмірдің және ағаш қалдықтарының массасы бойынша - 1,0 %;
и) аталған жыныс түзуші минералдардың (магнетит, гетит, гематит және басқалар, апатит, нефелин, фосфорит) әрбіреуінің көлемі бойынша - 10%, немесе олардың қосындысынан 15 %-дан артық емес көлемде.
3) Минералды ұнтақтарды дайындау үшін пайдаланылатын шикізаттағы бір жарым тотықтың құрамы (Al ₂ O ₃ +Fe ₂ O ₃ ) массасы бойынша мынадай пайыздан (%) аспауы тиіс:
а) 5,0 - белсендендірілген ұнтақтар үшін;
б) 1,7 - белсендендірілмеген ұнтақтар үшін.
4) Жылу электр станцияларының желмен ұшырылған күл және күлқожды қоспаларының қыздыру кезіндегі кемулері массасының 20 %-нан артық болмауы тиіс.
5) Белсендендірілген ұнтақтарды дайындау үшін пайдаланылатын битумдалған жыныстарда органикалық заттардың құрамы массасы бойынша 2% бастап 15 %-5а дейін болуға тиіс.
6) Ұнтақтар дайындау үшін пайдаланылатын қатты жыныстарда және ұнтақ қалдықтарында мыналардың болуына жол беріледі:
а) белсенді СаО+MgO - массасы бойынша 3 %-дан артық емес;
б) суда еритін қосылыстар - массасы бойынша 6 %-дан артық емес.
7) Минералды ұнтақтарды дайындау үшін пайдаланылатын фосфорлы қождарда Р ₂ O ₅ құрамы массасы бойынша 2 %-дан артық болмауға тиіс.
8) Түріне байланысты шикізат жол-құрылыс материалдарының қауіпсіздігіне әсер ететін мынадай негізгі көрсеткіштермен сипатталады:
а) беріктігі (уатылуы, мүжілуі);
б) тозуға төзімділігі;
в) аязға төзімділігі;
г) суға төзімділігі;
д) жылуға төзімділігі;
е) минералогиялық (петрографикалық) құрамы;
ж) түйірлік (ұнтақталған) құрамы;
и) түйіршіктік құрамы;
к) тұтқырлығы;
л) адгезия, кіріктенуі;
м) өртке төзімділігі;
н) жарамдылық мерзімі.
21. Жол-құрылыс материалдарына қойылатын арнайы талаптар.
Жер төсемін көтеру және жол төсемесінің құрастырылымдық қабаттарын, инженерлік құрылыстарды, жол жағдайын және белгілеулерін орнату үшін физика-химиялық қасиеттері бойынша (беріктігі, тозуға төзімділігі, суға төзімділігі, аязға төзімділігі, жылуға төзімділігі, минералогиялық, түйірлік және түйіршіктік құрамы, тұтқырлығы, адгезия және кіріктенуі және басқалар) оларды және көліктік жүктеме мен табиғи факторлар бірлесіп әсер еткен кезде төзімділікті қамтамасыз ететін жол-құрылыс материалдары қолданылуға тиіс.
1) Беріктік (ұсақталғыштығы, аязға төзімділігі, жылуға төзімділігі, үйкелуі, шөгуге орнықтылығы, жарылуға төзімдігі) суға төзімділік, тұтқырлық көрсеткіштері қарқындылығы мен қозғалу құрамы, қысқы және жазғы температураларға материалдың төзімділігі және олардың өңірдің климаттық жағдайларында автомобиль жолдарында жер төсемін көтеру және жол төсемесінің құрастырылымдық қабаттарын, жолдың инженерлік құрылыстарын, жол жағдайы мен белгілеулері үшін жол-құрылыс материалдарының қолданылуын қамтамасыз етеді.
2) Аязға төзімділігі мен жылуға төзімділігі жол-құрылыс материалдарының әртүрлі климаттық жағдайларда қолданылуын сипаттайды.
3) Түйірлік (түйіршіктелген) құрамы қабат материалының тығыздығын, беріктігін және шөгуге орнықтылығын қамтамасыз етуге және жабынның ілінісу (автомобиль доңғалағының жабынмен ілінісуі) сапасына ықпал етеді.
4) Адгезия, кіріктену органикалық және минералды материалдардың бірлескен жұмысын сипаттайды және көлік имараттарын (автомобиль жолдары, көпірлер, құбырлар, өтпе жолдар және басқалар) пайдалану процесінде олардың суға төзімділігін қамтамасыз етеді.
5) Осы Техникалық регламентте олардың функционалдық қолданысына байланысты көзделген жол-құрылыс материалдарының физика-химиялық қасиеттерінің (параметрлерінің) нақты мәндері үйлестірілген нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес болуға тиіс.
6) Жол-құрылыс материалдары және оларды автомобиль жолдарын салу, жөндеу және қайта жаңарту кезінде қолдану судан немесе желден мүжілудің туындау ықтималдығын азайтуды қамтамасыз етуі тиіс.
7) Жаңа жол-құрылыс материалдарын (жаңадан жасалған немесе бұрын қолданылғандардың жақсартылғаны) оларды белгіленген тәртіппен өндіріске қойғаннан кейін ғана қолдануға рұқсат етіледі.
8) Бетондарға арналған толтырғыштар ретінде қолданылатын шағылтас пен қиыршықтас цемент сілтілерінің химиялық әсеріне орнықты болуға тиіс. Белсендендірілмеген минералды ұнтақ үшін, оларды тасымалдағанда, қолданғанда және сақтағанда табиғи факторлардың әсерінен қорғау шаралары қамтамасыз етілген болуы тиіс.
9) Жолшыбай өндірілетін аршылған және араласушы тау жыныстары мен келдерді (металлургия өнеркәсібінің қара, түсті және сирек кездесетін металдарын) және өнеркәсіптің басқа салаларының бейметалл қазбаларын қайта өңдеу жөніндегі тау-кен кәсіпорындарының кондициялық емес қалдықтарынан алынған шағылтас ыдыраудың барлық түрлеріне қарсы орнықты болуы тиіс.
10) Шағылтас, қиыршықтас, және құмның құрамында қоқым түсіретін басқа қоспалар, оның ішінде жол құрылыстарына арналған шағылтас үшін металл - 5 %-дан артық және қожды құм үшін 3%, шаң-балшық бөлшектер 1-ден 3%-ға дейін, сондай-ақ қолданылатын материалдың арналуына, түріне және беріктігіне байланысты кесектердегі балшық 0,25 бастап 1%-дан артық болмауы тиіс.
11) Жол-құрылыс материалдары ретінде пайдаланылатын битумдалған жыныстар кейіннен кедір-бұдырлы беттік өңдеу орнатумен елді мекендерден тыс автомобиль жолдарын салу кезінде қолданылуы мүмкін.
12) Геосинтетикалық материалдар жанғыштықтың 2-тобына жататын уыттылығы аз құрауыштардан дайындалуға тиіс.
13) Майғындар - адамның мүшесіне әсер ету деңгейі бойынша аз қауіпті заттар және қауіптіліктің 4-сыныбына жатады. Майғындар өрт және жарылыс қауіпті материалдар болып табылмайды.
14) Битумдар - радиациялық қауіптіліктің II және III сыныбына жатады. Оларды қолданған кезде, қолданылатын шикізаттағы радионуклидтердің меншікті тиімділігін және жұмыс аймағының ауасындағы зиянды заттардың шекті-жол берілген шоғырлануын ескеру қажет.
15) Жол-құрылыс материалдарын қайта қолданған кезде, автомобиль жолын салу (қайта жаңарту, күрделі жөндеу) жобасында (келісім-шартында) оларды пайдалану негізделген нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес пайдаланылған материалдың қалдық физика-механикалық ескерілуге тиіс.

6. Технологиялық процестердің қауіпсіздік талаптары

22. Жол-құрылыс материалдарын өндіру бойынша жұмыстарды орындаған кезде, әлеуетті қауіпті және зиянды өндірістік факторларға:
1) химиялық заттардың буларының, шаңның әсері;
2) діріл;
3) шу;
4) айналатын механизмдер;
5) ыстық битумдармен және қоспалармен түйісуден болатын терінің термикалық күю мүмкіндігі жатады.
23. Зиянды заттар шығарындыларының мөлшерін төмендету үшін, өнімнің әрбір нақты түріне арналған өндірістің Техникалық регламенттерінің, соның ішінде температуралық режим бойынша талаптарын сақтау қажет.
24. "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" технологиялық жабдық Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 21 шілдедегі Заңының талаптарына сәйкес болуға, саңылаусыздандырылуға, түтін газдарынан тазартуға арналған жабдықпен, шаң тазартқыш қондырғылармен және дыбыс өткізбейтін, оқшауланған қалқалармен жабдықталуға тиіс.
25. Жабдықты пайдалану кезінде, белгіленген тәртіппен жабдықты алдын ала тексеру және жөндеуді жүзеге асыру қажет.
26. Температураны, қысымды және басқа да өлшенетін параметрлерді бақылау үшін технологиялық процесте пайдаланылатын өлшеу құралдары мемлекеттік өлшем бірлігін қамтамасыз ету жүйесінің тізіліміне енгізілуге және белгіленген кезеңділікпен "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 7 шілдедегі Заңына сәйкес тексерілуге тиіс.
27. Діріл тудыратын жабдық дірілдің жабдықтан топыраққа, жұмыс орнына және үй-жай конструкциясына берілуін шектейтін берік іргетастарға орнатылуы тиіс.
28. Жабдықтың діріл деңгейі 12 децибелден аспауға тиіс, дыбыстық қысым деңгейі кез келген октава жолағында - 135 децибел.
29. Ең көп шаң бөлінетін жердегі (тиеу, түсіру, материалды елекке, конвейерге беру орны) шағылтас пен қиыршықтасты сұрыптау, тазалау кезінде, жұмыс істеушілерді тас материалдың ұшып тиюінен қорғау үшін, қалқалармен оқшаулау керек (шарбақ, қалқалар және басқа түріндегі қоршау құрылғыларымен).
30. Кездейсоқ жанасу үшін қол жетімді, қозғалатын және айналатын механизм бөліктерін, егер олар қауіптілік көзі болып табылатын болса, тұтас немесе торлы қоршаулармен жабдықтау қажет.
31. Жарақаттану қаупін барынша азайту үшін, тас уатқыштардың тиеу алаңдарын, шұңқыр типті битум сақтау орындарын, битумды қазандықтар, битумды балқытатын және араластыратын қондырғылардың алаңдары мен баспалдақтарына, жұмыс істеушілерді тастардың кездейсоқ тиюінен сақтандыратын қалқалардың тиеу саңылауының үстіне орналастыра отырып, ернеулермен қоршайды.
32. Ашық полигондарда бетон араластырғыштарды, төңгершекті көтергіштері бар топырақараластырғыш жабдықты пайдаланып жұмыс істеген кезде, жұмыс істеушілерді түсіп кететін жол-құрылыс материалдарынан, сондай-ақ шығырдың үзіліп кету жағдайынан қорғау үшін, тиеу шөмішінің бағыттаушы швеллерлері төменнен және бүйірінен торлармен қоршалуға тиіс.
33. Дайындалған жол-құрылыс материалдары оларды тұтынушыға (тапсырыс берушіге) тиегенге дейін, осы Техникалық регламенттің қауіпсіздік талаптарына және нормативтік құжаттамада, шарттарда, келісім-шарттарда, белгіленген арналуы бойынша пайдалануға жарамдылық мерзімдеріне сәйкестігі бақылануға және қабылдануға тиіс.

7. Таңбалау кезіндегі қауіпсіздік талаптары

34. Жол-құрылыс материалдарының әрбір топтамасында және (немесе) көлік құралында "Буып-түюге, таңбалауға, затбелгі жапсыруға және оларды дұрыс түсіруге қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 21 наурыздағы № 277 қаулысына сәйкес таңбалау, сондай-ақ мынадай қосымша деректер болуы тиіс:
1) құжаттардың нөмірі және берілген күні (сапа паспорты, қауіпсіздік паспорты және (немесе) сынақтар хаттамалары);
2) тұтынушының атауы және мекенжайы;
3) өнімнің үлгісі (маркасы);
4) табиғи радионуклидтердің меншікті тиімді белсенділігі;
5) осы Техникалық регламенттің 21-тармағының 5) тармақшасына сәйкес физика-механикалық қасиеттері;
6) жұмыс аймағының ауасындағы зиянды заттардың құрамы және атмосфералық ауадағы, жер қыртысындағы, беттік және жерасты суларындағы ластаушы заттар құрамының нақты деңгейі және қоспалар жөніндегі ақпарат оны өндіріске қойған кезде өнімнің бастапқы топтамасымен нақты тұтынушыға, ал одан әрі өндіруде - даулы жағдайларда - тапсырыс берушінің талап етуі бойынша ұсынылады. Көрсетілсін ақпарат тұтыну ыдысына, ол бар болған кезде тікелей түсіріледі және (немесе), егер жол-құрылыс материалдары үйіліп тасымалданатын болса, ілеспе құжаттарға енгізіледі.
Ескерту. 34-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.02.28 № 193 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.
35. Көлік ыдысына қажет болғанда, жүктің қауіптілігін сипаттайтын көліктік таңбалау және манипуляциялық белгілер түсіреді.
Жол-құрылыс материалдарын олардың түріне байланысты таңбалау үшін мынадай белгілер:
1) "Ашық отты пайдалануға және темекі шегуге тыйым салынады";
2) "Сумен сөндіруге тыйым салынады";
3) "Өрт қауіпті. Тез тұтанатын заттар";
4) "Абайлаңыз. Денсаулыққа зиянды аллергиялық (тітіркендіргіш) заттар";
5) "Тыныс алу мүшелерін дербес қорғау құралдарымен жұмыс істеу керек";
6) "Қорғаныш аяқ киіммен жұмыс істеу керек";
7) "Қорғаныш қолғаппен жұмыс істеу керек";
8) "Қорғаныш киіммен жұмыс істеу керек";
9) "Қорғаныш көзілдірікпен жұмыс істеу керек" және басқа қорғау құралдары мен белгілерге арналған үйлестірілген стандарттарға сәйкес пайдаланылады.

8. Сақтау және тасымалдау кезіндегі қауіпсіздік талаптары

36. Бір-бірімен өзара әрекеттескенде, тұтану, жарылыс пайда болатын немесе жанғыш газдар түзетін жол-құрылыс материалдарын бірге сақтауға және тасымалдауға тыйым салынады.
37. Тас материалдарды сақтау материалдардың араласып кетуін болдырмайтын табиғи немесе арнайы дайындалған қатты бетте су қоймаларының суы қорғалатын аймағынан тыс жүргізілуге тиіс.
Тас материалдарды оларды бітеліп қалудан және ластанудан сақтандыратын жағдайларда сақтайды. Шығылтасты түйіршіктері бойынша бөлек сақтайды.
Тас материалдарды кез келген көлік түрімен үйінді түрінде тасуға рұқсат етіледі.
38. Минералды ұнтақтарды, цементті және органикалық емес тұтқыр материалдарды сақтау кезінде, олардың нығыздалуын (қотарып құю, ауамен қанығуы және т.с.с.) және ылғалдың әсер етуін болдырмау бойынша шаралар қабылдау керек.
Минералды ұнтақты, органикалық емес тұтқыр материалдарды аталған көлік түріне қолданылатын жүктерді тасымалдау ережесіне сәйкес, цементтасығыштармен, контейнерлермен, жабық вагон-шанақтарда немесе қарапайым жабық темір жол вагондарында көп қабатты қағаз немесе полиэтилен қаптарға буып-түйіп тасымалдайды.
Ұнтақты зауыт ішінде тасымалдау үшін, пневмокөлікті, сондай-ақ тасымалдауыштар, конвейерлер және қаптамамен жабылған иірліктерді пайдалану керек.
39. Битумдарды және битумды тұтқыр материалдарды осы Техникалық регламенттің талаптарына сәйкес қауіпсіздікті қамтамасыз ететін, жылжымайтын немесе тасымалданатын қыздыру құралдарымен жабдықталған жабық металл немесе темір-бетон резервуарларда (сақтау орындарында) сақтау керек.
Мастиктер полиэтилен үлдірге немесе бүрмеқораптарға буып-түйілген текшелерде сақталады және тасымалданады.
Көлік құралдарында және сақтау орындарында буып-түю, тиеу (құю түсіру (ағызып жіберу) тазарту бойынша жұмыстарды орындаған кезде, қажеттілігіне қарай, өндіріс ерекшелігін ескере отырып, әрбір кәсіпорын үшін әзірленген қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі жөніндегі нұсқаулықтар мен ережелерді сақтау керек.
Битумдарды, битумды тұтқырғыштар мен мастиктерді сақтау және тасымалдау шарттары, олардың беткі және жерасты суына және жер қыртысына түсуін болдырмауды қамтамасыз етуге тиіс.
Сақтау орындары битумдарды және битумды тұтқыр материалдардың қауіпсіздік шарттарымен анықталған резервуарлар мен жабдықтардың сенімді пайдаланылуын қамтамасыз етуге тиіс. Резервуарлардағы су мен ластануларды жылына бір рет алып тастап отыру керек.
Битумдарды және битумды тұтқыр материалдарды қолдану орнына битумтасығыштармен, автогудронаторлармен, қажет болғанда жылыту құрылғыларымен жабдықталған темір жол цистерналарымен тасымалдайды.
Мастиктерді кез келген көлік құралдарымен тасуға рұқсат етіледі.
Қоршаған ортаның көмірсутектерімен ластануын болдырмау, жарылыс қауіпсіздігімен және өрт қауіпсіздігімен қамтамасыз ету және еңбек жағдайын жақсарту үшін, шағылдырғыш-дискілер, шаю және резервуарларда тұнбалардың жиналуын болдыртпау жүйесін, сыйымдылықтарды тазартатын механикаландырылған құралдарды, темір жол және автомобилі цистерналарынан битумды тұтқыр материалдарды жылыту және құйып алуға арналған қондырғыларды, герметикалық құю және төгу қондырғыларын, жылжымайтын шланга құрылғысын, ағызу-құю операциялары процестерін автоматтандыру жүйелерін орнату қажет.
Битумдарды және битумды тұтқыр материалдарды судан және баска сүйықтықтардан босатылған темір жол және автомобиль цистерналарына құю керек.
Битумдарды және битумды тұтқыр материалдарды ағызу және құю режимі, сақтау және тасымалдау құралдарының құрылымы мен пайдалану шарттары электрстатикалық ұшқын қауіпсіздігі талаптарын қанағаттандыруға тиіс.
Эстакадалардың металл бөліктері, құбырлар, қотарып құятын жылжымалы құралдар, резервуарлар, автоцистерналар, телескопиялық түтіктер, түтік құбырлар мен ұштықтар ағызу және құю уақытында жерге қосылуы тиіс.
Мұнай өнімдерін ағызу-құю эстакадалары, мұнай өнімдері құйылған резервуарлар жай тартқыштармен жабдықталған болуға тиіс.
40. Ыстық қоспалар сақтауға жатпайды, оларды дайындағаннан кейін төсейтін жерге тасымалдайды және 60 ^о С температура кезінде 110 ^о С төмен болмайтын 131-200 пенетрациясы бар тұтқыр битумдар үшін 5 мм саңылауы бар тұтқырөлшеуіш бойынша шартты тұтқырлығы кезінде тұтқыр битумның маркасына байланысты (25 ^о С температурада 0,1 мм иненің кіру тереңдігі кезінде) 120 ^о С темен болмайтын температурада төсейді. Беттік-белсенді заттарды немесе активтелген минерал ұнтақтарды пайдаланғанда, температураны 20 ^о С төмендетуге рұқсат етіледі.
Салқын қоспаларды жазғы мезгілде ашық алаңдарда, ал күзгі-қысқы мезгілде - жабық қоймаларда немесе 2 аптадан бастап 8 айға дейін қалқаның астындағы қатарларда қолданылатын сұйық битумның нығыздалып қалуын болдырмауға арналған маркасына байланысты сақтау керек.
41. Дайын бетон қоспалар, ерітінділер, органикалық емес тұтқыр материалдармен өңделген шағылтас-қиыршықтасты-құмды қоспалар сақтауға жатпайды.
Құрғақ бетон қоспаларды полиэтилен үлдірден жасалған салмағы 8 кг дейінгі пакеттерде немесе салмағы 40 кг аспайтын қағаз қаптарда тасымалдайды және сақтайды.
Құрғақ қоспа салынған қаптар ораманың сақталуын және ылғал түсуден сақтандыруды қамтамасыз ететін жағдайда, 5 ^о С төмен болмайтын температурада сақталуға тиіс.
Дайын бетон ерітінділер мен қоспаларды тұтынушыға жеткізу үшін қолданылатын мамандандырылған түрдегі көлікпен жеткізіп береді.
Дайын бетон қоспаларды, ерітінділерді, органикалық емес тұтқыр материалдармен өңделген шағылтас-қиыршықтасты-құмды қоспаларды тасымалдаған кезде, оларға атмосфералық жауын-шашынның тиюін, біркелкілігінің бұзылу мүмкіндігін болдырмау, жолда салқын, жел және күн сәулесінің әсерінен сақтандыруды қамтамасыз ету қажет.
42. Жол белгісіне арналған қоспалар мен материалдарды олар тиісті түрде буып-түйілген, таңбаланған, қауіпсіз сақтау және тасымалдау бойынша ақпаратпен жабдықталған жағдайда, сақтауға және тасымалдауға рұқсат етіледі.
Жол белгісіне арналған қоспалар мен материалдарды сақтау және тасымалдау кезінде қамтамасыз етілуге тиіс:
1) қасиеттері мен қауіпсіздік көрсеткіштерінің кезекті өзгерісі болып өнімге рұқсат етілмеген қол жеткізуді болдыртпайтын буып-түюдің сақталуы, саңылаусыздығы, бүтіндігі және беріктігі;
2) әрбір топтамада сақтау шарттары мен мерзімдері көрсетілген қоса салынатын құжаттардың болуы;
3) қоспалардың адам өмірі мен денсаулығына, жануарлар мен өсімдіктердің, қоршаған ортаның тіршілік әрекетіне қауіпті әсерін болдырмайтын, еңбекті қорғау тәсілдері мен әдістерін пайдалану;
4) жұмыс істейтін қызметкерлерге жеке және ұжымдық қорғау құралдарының, арнайы киім, жеке бас гигиенасы құралдарының, алғашқы медициналық көмек көрсету құралдарының берілуі;
5) жұмыс істеуші қызметкерлер құрамының сақтау және тасымалдау кезіндегі қауіпсіздік талаптары мен қауіпсіз жұмыс тәсілдері туралы ақпаратпен таныстырылуы;
6) жол белгісі үшін химиялық жолмен дайындалған қоспалар мен материалдарды сақтау және тасымалдау кезінде қорғау шаралары қауіпсіздік паспортында көрсетілуге тиіс;
7) қауіпсіздік паспортының болуы (химиялық негізі болатын қоспалар үшін).
43. Битумдалған жыныстарды (кирлерді) сақтауды сутартқышты және битумдалған жыныстарды (кирлерді) қатарлап салу кезінде топырақпен ластану мүмкіндігін болдырмауды қамтамасыз ететін бетон қаптамасы болатын объектінің жанындағы немесе рельстің жанындағы қоймаларда іске асыру қажет.
Битумдалған жыныстар (кирлер) негізіндегі салқын қоспаларды кепілдік сақтау мерзімі дайындалған күнінен бастап 6 айдан артық болмауы керек.
Битумдалған жыныстарды органикалық тұтқырлық құрамына байланысты битумдалған жыныстарды тасымалдауды жүкті өзі түсіретін автомобильдермен, шанақтың үстіне құмнан жабысуға қарсы қабатшалар немесе ұнтақ тәрізді материалдардан (минералды ұнтақ, талшықтас, бор, әк) су қойыртпақтарын салу қажет тіркемелермен және ернеулі автомобильдермен немесе қажет болса, жүк түсіруді және уақытша сақтауды қамтамасыз ететін арнайы жүксауыттармен жүзеге асыру керек.
44. Геосинтетикалық материалдарды сақтауды ауаның 80 %-дан артық болмайтын салыстырмалы ылғалдығында жабық қоймалық үй-жайларда жүргізу керек. Геосинтетикалық материалдарды жарылыс қауіпті және тез тұтанатын материалдар жанында, сондай-ақ жылыту аспаптарының маңында сақтауға рұқсат етілмейді. Геотор немесе мата емес геосинтетика материалының орамын сақтау кезінде биіктігі бойынша 7 қатардан артық болмай бір-біріне көлденең және параллель салынуы керек.
Геосинтетикалық материалдарды әрбір көлік түріне қолданылатын тасымалдау ережесін сақтай отырып, жабық көліктің барлық түрімен тасымалдауға рұқсат етіледі. Жұмыстарды өндіру учаскесі жанында геосинтетикалық материалдарды қоймалау үшін, күн сәулесінің тікелей түсу әсерін болдыртпайтын жағдайда жұмыс алаңы салынуға тиіс.

9. Пайдаға асыру және көму кезіндегі қауіпсіздік талаптары

45. Осы Техникалық регламент талаптарына сәйкес келмейтін жол құрылыстары материалдарын өндірісінің жол құрылыстары материалдары мен қалдықтарын осы процестердің адамдардың өмірі мен денсаулығына, жануарлар мен өсімдіктерге және қоршаған ортаға зиянды әсерін барынша азайтуға бағытталған қауіпсіздік шараларын сақтау кезінде заңнама талаптарына сәйкес қолдану керек.
46. Жол-құрылыс материалдарын пайдаланудың басым бағыты қайталама шикізат алынатын қалдықтарды пайдаға асыру болып табылады.
47. Жол-құрылыс материалдары және Техникалық регламент талаптарына сәйкес келмейтін, пайдаға асыруға жарамайтын (әр түрлі ластану түрлерін ескере отырып), тазартуға келмейтін немесе тазарту қиын болатын өнеркәсіптік және химиялық өндіріс қалдықтарын термиялық залалсыздандыру қолданылып және (немесе) мамандандырылған (өнеркәсіптік) полигондарда көму керек.

10. Сәйкестікті растау

48. Жол-құрылыс материалдарының сәйкестігін міндетті түрде растау "Сәйкестікті растау рәсімдері" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 4 ақпандағы N 90 қаулысының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады:
1) міндетті түрде сертификаттау нысанында;
2) сәйкестік туралы декларацияны қабылдау нысанында.
49. Міндетті түрде сәйкестікті растауға жол-құрылыс материалдары жатады, соның ішінде 1-қосымшаға сәйкес жаңалары.
50. Міндетті сертификаты нысанында сәйкестікті растау "Сәйкестікті растау рәсімдері" Техникалық регламенті 1-қосымшасының N 2, 3, 4, 5, 7 сызбалары бойынша жүргізіледі.
51. Міндетті түрде сертификаттау нысанында сәйкестікті растау нақты өнім Қазақстан Республикасы қосылған және осы міндетті түрде сертификаттау нысаны көзделген халықаралық келісімдер, конвенциялар және басқа құжаттар жағдайда объектілері болып табылатын жағдайларда да қолданылады.
52. Осы Техникалық регламентте белгіленген талаптардың орындалуын қамтамасыз ететін үйлестірілген стандарттардың тізбесін техникалық реттеу саласындағы уәкілетті орган белгілейді.
Ескерту. 52-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.02.28 № 193 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

11. Ауыспалы ережелер

53. Осы Техникалық регламент қолданысқа енгізілген сәттен бастап, Қазақстан Республикасы аумағында қолданылатын нормативтік-құқықтық актілер Техникалық регламент талаптарына сәйкес келтірілгенге дейін ұлттық қауіпсіздік мүдделерін қорғау, адамдардың өмірін немесе денсаулығын, жануарлар мен өсімдіктерді, қоршаған ортаны қорғау мақсаттарына сәйкес келетін бөлімінде ғана міндетті орындауға жатады.
54. Жол-құрылыс материалдарының осы Техникалық регламент күшіне енгенге дейін берілетін белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін растайтын құжаттар оларға белгіленген мерзім біткенге дейін жарамды болып саналады.

Техникалық регламентке 1-қосымша

"Жол-құрылыс материалдарының қауіпсіздігіне қойылатын
талаптар" техникалық регламентінің талаптары таралатын жол
құрылыстары материалдарының тізбесі

ҚР СЭҚ ТА коды		Материал атауы
Міндетті сертификация формасында сәйкестікті растау үшін	Сәйкестік декларация формасында сәйкестікті растау үшін
1. Битум және битумдық тұтқырғыштар
2713 2713 20 000 0; 2714		Жолдың мұнай битумы (тұтқыр, сұйық)
2714 90 000 0		Полимерлі-битумды тұтқырғыш
2713 90		Жол майғыны (анионды, катионды)
2715 00 000		Құрамында битум болатын жыныстар (кирлер)
2. Геосинтетикалық материалдар
	5603: 5603 14 900 0	Геосинтетикалық материалдар (геосинтетикалық торшалар, геосинтетикалық торлар)
3. Жағым
1715 2715 00 000 0		Жағым
4. Жолды таңбалауға арналған материалдар
3204 11 000 0; 3204 13 000 0; 3205 00 000 0; 3206 19 000 0; 3206 20 000 0; 3206 30 000 0; 3207, 3208; 3209; 3209 10 000; 3210 00 100 0; 3211 00 000 0; 3214 10 100 0; 3214 10 900 0		Астарлар, бояудақтар, бояулар, эмальдар, сылап бітеулер
5. Қиыршықтас, шағылтас, шағылтастан жасалған қиыршықтас
2517; 2517 10; 2517 10 100 0; 2517 10 200 0; 2517 20 000 0; 2517 30 000 0		Шағылтас (тау жыныстарынан, қиыршықтастан жасалған) және қиыршықтас және малтатас Қоспалар (шағылтасты-гравиялық-құмдық, құмдық-гравиялық)
2515: 2515 12; 2515 12 200 0; 2515 12 500 0; 2516: 2516 11 000 0		Қара және түсті металлургия қождарынан және фосфорлы қождардан дайындалған шағылтас
6. Қоспалар
	2515 00 000 0 3824 40 000 0	Құрғақ (органикалық емес, органикалық, құрауышты)
	3913: 3913 10 000 0	Термопластар
	3925: 3925 90	Суық пластик
7. Қоспалар
2517 10	3816; 3816 44; 3824 50; 3824 50 100 0 6810 11 900 0	Жол бетон қоспалары және цементбетон (гидротехникалық, ыстыққа берік, түсті, өте ауыр, қышқылға орнықты, беріктігі жоғары бетон, бетонполимер; фибробетон);
3816; 3816 44; 3824 50; 3824 50 100 0 6810 11 900 0		ірі қуысты, кеуекті жеңіл бетон, көбікбетон, газ-бетон
8. Құм
2505; 2505 10 000 0		Құм (барлық түрлі табиғи, қиыршықтасты уатып елеу), боялған және боялмаған құмдар
2505 90 000 0; 2506		Өнеркәсіп қалдықтарынан (қара, түсті және химия өнеркәсібінің) және өнеркәсіптің басқа салаларының уатылатын өнімдерді кезекті елеумен қазып алынған биметалл қалдықтарынан дайындалған құм
9. Минералды ұнтақ
2530; 2530 90; 2530 20 000 0; 2517 90 980 0; 2517 30 000 0		Карбонатты жыныстарда 11 дайындалған белсендірілген және белсендірілмеген минералды ұнтақ
		Карбонатты емес жыныстар мен өнеркәсіп қалдықтарынан дайындалған белсендірілмеген минералды ұнтақ
10. Органикалық емес тұтқырғыштар
2523; 2523 10; 2523 29 000 0; 2523 90 800 0; 2523 10 000 0		Цемент (портландцемент), гидравликалық цементтер
2523 90		Қожды портландцемент, қожды цемент
2523 30		Глиноземдік цемент
2520, 2522 2522 10 000 0;		Әктас
2524 90 000 0; 2618 00 400 0; 2619 00 400 0; 2620		Өндіріс қалдықтары және әр түрлі өндіріс қождары негізіндегі тұтқырғыштар, асбоқалдықтар, бокситті қойыртпақтар
11. Органоминералды және асфальтобетон қоспалар
	2715 00 000 0	- қара қиыршықтас; - асфальтобетон, аэродромды жолқоспалары және асфальтобетон; - асфальтобетонды қиыршықтас-қою жақпа қоспалар; - құрамында битум болатын киржыныстарды қолданып жасалған асфальтбетон қоспалар; - полимерасфальтобетон, жол, аэродромды және полимерасфальтобетон қоспалар; - қара қиыршықтас-малтатас-құмды қоспалар
12. Топырақтар
	2508 2508 40 000 0	Тасты, байланыссыз (ірі сынықты және құмдар), тұтасқан (құмдақтар, саздақтар), балшықтар, лайлар, балшықты қалдықтар, шымтезекті топырақтар, шымтезектер
		Тоң
		Техногендік
		Органикалық тұтқыр материалдармен өңделген топырақтар
		Органикалық емес тұтқыр материалдармен өңделген топырақтар
		Тұрақтандырылған топырақтар

Техникалық регламентке 2-қосымша

Зиянды заттар шоғырлануының шекті рұқсат етілген деңгейі

Заттың атауы	Елді мекендердің атмосфералық ауасындағы ШРШ шамасы, мг/м 3		ОБУВ мг/м 3	Жұмыс аймағының ауасындағы ШРШ шамасы, мг/м 3	Қауіптілік сыныбы
	орташа тәуліктік	ең үлкен бір реттік
Азот диоксиді	0,04	0,085		2	III
Бенз/а/пирен	0,1 мкг/100м 3	-		0,00015	І
Күкірт диоксиді	0,05	0,5		0,1	ІІІ
Стирол	0,002	0,04		30/10	ІІ
Толуол	-	0,6		150/50	ІІ
Шектелген көмірсутектер С 1 -С 10 (С есептегенде)	-	1,0		300	IV
Фенол	0,003	0,01		0,3	ІІ
Сутегі хлориді	0,1	0,2		5	ІІ
Фосфорлы сутек	0,001	0,01			ІІ
Фторлы сутек	0,1	0,5			І
Цианисті сутек				0,3	І
Пентан				300,0	IV
Күкіртсутек				10,0	ІІ
Сірке кышқылы	0,06	0,2		5	ІІІ
Күйдіргіш сілтілер (N a ОН есептегендегі ерітінділер) Натрий гидроксиді			0,01	0,5	ІІ
Шыны тәрізді силикаттар (натрий силикаты)			0,3	4	ІІІ
Натрий триполифосфаты			0,5	10	ІІ
Ванадий пентаксиді	0,002			0,5	ІІ
Көміртек оксиді	3,0	5,0		20	IV
Керосин			1,2	300	IV
Бензин	1,5	5		100	IV
1,3-бутадиен				1,0	ІІІ
Винилцикло-гексан			0,03		ІІІ
Ксилол				0,2	ІІІ
а-метилстирол				0,04	ІІІ
Этилбензол				0,02	ІІІ
Метил-метакрилат				0,01	IV
Акрил қышқылының нитриді				0,05	ІІ
Құрамында SіО 2 > 70 % болатын органикалық емес шаң (кварцтық құмның шаңы)	0,05	0,15			ІІІ
Кальций оксиді	-	-	0,3	1	ІІ
Кальций гидроксиді	0,01	0,03	0,2	2	ІІІ
Кальций карбонаты			0,5	-	ІІІ

Техникалық регламентке 3-қосымша

Үйлестірілген стандарттар тізбесі

Ескерту. 3-қосымша алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2011.02.28 № 193 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.