Об утверждении Правил создания и использования объектов гражданской обороны

Постановление Правительства Республики Казахстан от 19 декабря 2014 года № 1357.

В соответствии с подпунктом 31) статьи 11 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

Сноска. Преамбула – в редакции постановления Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемые Правила создания и использования объектов гражданской обороны.

2. Секретно.

3. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Премьер-Министр Республики Казахстан	К. Масимов

Утверждены постановлением Правительства Республики Казахстан от 19 декабря 2014 года № 1357

Правила создания и использования объектов гражданской обороны

1. Общие положения

1. Настоящие Правила создания и использования объектов гражданской обороны (далее – Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан "О гражданской защите" и определяют порядок создания и использования объектов гражданской обороны на территории Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 1 – в редакции постановления Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

2. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

1) объекты гражданской обороны – пункты управления, отдельно стоящие и встроенные убежища, противорадиационные укрытия, складские помещения для хранения имущества гражданской обороны;

2) пункты управления – специально оборудованные и оснащенные техническими средствами, элементами жизнеобеспечения сооружения или транспортные средства государственных органов, предназначенные для размещения и обеспечения работы органов управления гражданской защиты;

3) подвижный пункт управления – транспортное средство, предназначенное для размещения и обеспечения работы органов управления гражданской защиты;

4) запасный пункт управления (городской, загородный) – специально оборудованные и оснащенные средствами и каналами связи сооружение, стационарный пункт управления, предназначенные для использования органом управления гражданской защиты в период военного положения или в военное время;

5) вспомогательный пункт управления – специально оборудованные сооружение, запасный пункт управления, которые создаются в период военного положения или в военное время, когда управление силами и средствами с пунктов управления гражданской обороны затруднено или невозможно;

6) защитное сооружение гражданской обороны – инженерное сооружение, специально оборудованное и предназначенное для защиты населения от воздействия поражающих (разрушающих) факторов современных средств поражения;

7) убежище – защитное сооружение гражданской обороны, предназначенное для защиты укрываемых от поражающих факторов современных средств поражения, воздействия радиоактивных веществ, а также высоких температур и продуктов горения при пожарах, отравляющих веществ и бактериальных средств;

8) противорадиационное укрытие – защитное сооружение гражданской обороны, предназначенное для защиты укрываемых от воздействия ионизирующих излучений при радиоактивном заражении местности;

9) убежище (укрытие) быстровозводимое – сооружение, возводимое в короткие сроки в угрожаемый период или военное время с применением сборных ограждающих конструкций и упрощенного внутреннего оборудования;

10) современные средства поражения – устройства и средства, поражающие (разрушающие) факторы которых рассчитаны на поражение людей, животных и растений, повреждение или разрушение объектов, появление вторичных поражающих факторов, включающие в себя оружие массового поражения и обычные средства поражения, в том числе ракетное, авиационное и огнестрельное оружие;

11) складские помещения для хранения имущества гражданской обороны – специально оборудованные изолированные помещения, предназначенные для хранения имущества гражданской обороны, обеспечения сохранности и готовности к выдаче.

Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

2. Создание объектов гражданской обороны

3. Уполномоченный орган в сфере гражданской защиты, центральные исполнительные органы, а также местные исполнительные органы обеспечивают создание запасных (городских, загородных), вспомогательных и подвижных пунктов управления для оперативного управления силами и средствами гражданской защиты.

Состав и численность органов управления гражданской защиты, размещаемых в запасных пунктах управления в зависимости от возможной обстановки, определяются соответствующими начальниками гражданской обороны.

Сноска. Пункт 3 – в редакции постановления Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

3-1. Допускается совместное размещение центральных исполнительных органов в одном запасном (городском, загородном) пункте управления по отраслевому признаку.

Основным элементом запасных пунктов управления является оперативный зал – с центром управления, помещения для руководства, оперативного состава, подразделений оперативно-дежурной службы и защиты государственных секретов.

В состав запасных пунктов управления также входят узлы защищенной и незащищенной связи, приемно-передающий центр, помещения для аппаратуры централизованного оповещения, средства радиовещания и спутниковой связи, пункта приема и передачи информации.

Оперативный зал оснащается техническими средствами связи, средствами отображения обстановки (в том числе видео стены), оргтехники и рабочей документацией.

Сноска. Правила дополнены пунктом 3-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 24.05.2019 № 319 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

3-2. Подвижные пункты управления создаются в центральных исполнительных органах, ответственных за обеспечение и функционирование республиканских служб гражданской защиты, местных исполнительных органах областей, а также городах, отнесенных к группам по гражданской обороне.

Сноска. Правила дополнены пунктом 3-2 в соответствии с постановлением Правительства РК от 24.05.2019 № 319 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

4. Объекты гражданской обороны создаются с учетом требований строительных норм и правил Республики Казахстан, а также рекомендаций по проектированию уполномоченного органа в сфере гражданской защиты.

Убежища, противорадиационные укрытия, мобильные защитные сооружения гражданской обороны создаются для защиты наибольшей работающей смены организаций, отнесенных к категориям по гражданской обороне, а также защиты нетранспортабельных больных, дальнейшая эвакуация которых может повлечь за собой ухудшение состояния или вызвать осложнения, угрожающие жизни, а также медицинского и обслуживающего персонала медицинских организаций.

Наибольшая работающая смена предназначена для выполнения мобилизационных заданий (заказов) и обеспечения мероприятий гражданской обороны организации, продолжающей свою деятельность в период военного положения или в военное время.

В период военного положения или в военное время для защиты населения от поражающих факторов обычных средств поражения, в том числе ракетного, авиационного и огнестрельного оружия, используются простейшие укрытия.

К простейшим укрытиям относятся подземное пространство сооружений (подвал, цокольное помещение, подземный паркинг, подземный переход, метрополитен) и другие заглубленные помещения, используемые для укрытия населения.

Сноска. Пункт 4 – в редакции постановления Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

5. Создание защитных сооружений гражданской обороны осуществляется путем:

1) строительства защитных сооружений гражданской обороны;

2) приспособления помещений в подвальных и цокольных, наземных этажах существующих и вновь строящихся зданий, строений и сооружений или возведения отдельно стоящих;

3) использования подземного пространства, в том числе заглубленных сооружений различного назначения, метрополитенов, подземных горных выработок, пещер и других подземных полостей.

4) приобретения мобильных защитных сооружений гражданской обороны.

Сноска. Пункт 5 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

6. В городах, отнесенных к группам по гражданской обороне, создаются убежища или мобильные защитные сооружения гражданской обороны.

Сноска. Пункт 6 – в редакции постановления Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

6-1. В убежищах предусматриваются основные и вспомогательные помещения.

К основным относятся: помещения для укрываемых, пункт управления, медицинский пункт, а в убежищах медицинских организаций – также операционно-перевязочное, предоперационно-стерилизационное помещения.

К вспомогательным относятся: фильтровентиляционное помещение, санитарный узел, защищенная дизельная электростанция, электрощитовая, помещение для хранения продовольствия, станция перекачки, баллонная, тамбур-шлюз, тамбур.

Сноска. Глава 2 дополнена пунктом 6-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

7. Противорадиационные укрытия создаются в городах, не отнесенных к группам по гражданской обороне, и сельских районах.

7-1. В противорадиационном укрытии предусматриваются помещения: для размещения укрываемых (основные), санитарного узла, вентиляционной и хранения загрязненной верхней одежды (вспомогательные).

Сноска. Глава 2 дополнена пунктом 7-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

8. Для организаций, обеспечивающих функционирование атомных станций, предусматривается защита в убежищах персонала станций, рабочих и служащих (включая личный состав воинских и пожарных частей).

9. В военное время при отсутствии или недостаточности защитных сооружений гражданской обороны организации, отнесенные к категориям по гражданской обороне, обеспечивают защиту работников в быстровозводимых убежищах.

10. В городах, отнесенных к группам по гражданской обороне, городские и загородные запасные пункты управления гражданской обороны размещаются в убежищах.

11. В городах, не отнесенных к группам по гражданской обороне, городские запасные пункты управления гражданской обороны размещаются в противорадиационных укрытиях.

12. Загородные запасные пункты управления размещают в убежищах в пределах от 20 до 100 километров от городов, отнесенных к группам по гражданской обороне, в безопасной зоне от возможного катастрофического затопления.

13. Вспомогательные пункты управления создаются на базе пунктов управления нижестоящих органов управления гражданской защиты.

14. Подвижные пункты управления создаются на базе автомобилей высокой проходимости, воздушных судов, морского, речного и железнодорожного транспорта.

14-1. Подвижные пункты управления на базе автомобилей высокой проходимости создаются с учетом требований военного национального стандарта Республики Казахстан 1034-2021 "Подвижный пункт управления гражданской защиты".

Сноска. Глава 2 дополнена пунктом 14-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

15. Складские помещения для хранения имущества гражданской обороны создаются с учетом обеспечения сохранности находящихся в них изделий, удобства приема (выдачи) имущества гражданской обороны.

3. Использование объектов гражданской обороны

16. Складские помещения для хранения имущества гражданской обороны используются в соответствии с требованиями законодательства в сфере гражданской защиты.

17. При использовании складских помещений для хранения имущества гражданской обороны обеспечиваются:

1) круглосуточная охрана и оборудование охранной сигнализацией;

2) ограждение территории и освещение в ночное время;

3) пожарная безопасность;

4) безопасное отдаление от предприятий, деятельность которых может отрицательно повлиять на состояние имущества гражданской обороны;

5) система телефонизации с учетом обеспечения внешней и внутренней связи, постовой и пожарной сигнализации;

6) оснащение средствами механизации погрузочно-разгрузочных работ для оперативной загрузки;

7) подъездные пути и проезд транспорта в любое время года.

18. При использовании защитных сооружений гражданской обороны в мирное время выполняются требования, обеспечивающие условия для пребывания укрываемых и приведения в готовность для приема укрываемых, в течение 12 часов, а на атомных станциях и в организациях, использующих сильнодействующие ядовитые вещества, – в готовности к немедленному приему укрываемых.

Сноска. Пункт 18 в редакции постановления Правительства РК от 24.05.2019 № 319 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

19. При использовании защитных сооружений гражданской обороны в мирное время обеспечиваются:

1) Исключен постановлением Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

2) защита от атмосферных осадков и поверхностных вод;

3) покраска и ремонт помещений и оборудования систем жизнеобеспечения;

4) закрытие и опечатывание герметических клапанов, установленных до и после фильтров-поглотителей, устройств регенерации и фильтров для очистки воздуха от окиси углерода;

5) закрытие и опечатывание вспомогательных помещений, а также санузлов, не используемые в хозяйственных целях;

6) аварийный запас питьевой воды в напорных емкостях и проток воды с полным обменом ее в течение 2 суток;

7) содержание в чистоте аварийных безнапорных емкостей для питьевой воды;

8) консервация дизельных электростанций;

9) подставками под открываемые защитно-герметические и герметические ворота и двери;

10) содержание в исправном состоянии и в готовности к использованию по назначению инженерно-технического и специального оборудования, средств связи и оповещения;

11) использование систем воздухоснабжения по режиму чистой вентиляции;

12) сохранность защитных свойств сооружения и отдельных его элементов: входов и аварийных выходов, защитно-герметических и герметических дверей и ставен, противовзрывных устройств, инженерно-технического оборудования;

13) герметизация и гидроизоляция объекта;

14) техническими средствами пожаротушения в соответствии с действующими нормативами.

Сноска. Пункт 19 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

20. В мирное время не используются следующие элементы инженерно-технического и специального оборудования защитных сооружений гражданской обороны:

1) вентиляционные системы защищенной дизельной электростанции;

2) фильтры-поглотители;

3) предфильтры;

4) фильтры для очистки воздуха от окиси углерода;

5) средства регенерации воздуха;

6) гравийные воздухоохладители;

7) аварийные резервуары для сбора фекалий.

Закрываются и герметизируются технологические проемы, не используемые для вентиляции воздуховоды, воздухозаборные и вытяжные отверстия, отключается система отопления помещений.

21. В мирное время помещения защитных сооружений гражданской обороны используются в соответствии с требованиями СН РК 2.03-03-2014 и СП РК 2.04-101-2014 "Защитные сооружения гражданской обороны".

Сноска. Пункт 21 в редакции постановления Правительства РК от 24.05.2019 № 319 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

22. При использовании защитных сооружений гражданской обороны под складские помещения, стоянки автомобилей, мастерские допускается загрузка помещений из расчета обеспечения приема 50 % укрываемых от расчетной вместимости сооружения (без освобождения от хранимого имущества). Освобождение помещений от имущества осуществляется при переводе на режим убежища в срок не более 12 часов. Размещение и складирование имущества осуществляются с учетом обеспечения постоянного свободного доступа в технические помещения и к инженерно-техническому оборудованию.

Сноска. Пункт 22 в редакции постановления Правительства РК от 24.05.2019 № 319 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

23. В мирное время защитно-герметические и герметические двери находятся в открытом состоянии на подставках и прикрываются легкими съемными экранами, не загромождаются входы и аварийные выходы.

24. Внутренняя отделка помещений защитных сооружений гражданской обороны производится из несгораемых или трудносгораемых материалов, а стены, потолки, перегородки окрашиваются преимущественно в светлые тона, без оштукатуривания.

Стены и потолки в помещениях фильтровентиляционных камер окрашиваются поливинилацетатными красками.

25. Металлические двери и ставни окрашиваются синтетическими красками. Не допускается окрашивание резиновых деталей, табличек с наименованием завода-изготовителя и технических данных инженерно-технического оборудования.

26. Для использования защитных сооружений гражданской обороны необходимо наличие следующей документации:

1) паспорта защитного сооружения гражданской обороны (убежища, противорадиационного укрытия и мобильного защитного сооружения гражданской обороны) по форме, утвержденной уполномоченным органом в сфере гражданской защиты;

1-1) кадастрового паспорта объекта недвижимости;

2) журнала обследования защитного сооружения гражданской обороны по форме, утвержденной уполномоченным органом в сфере гражданской защиты;

3) журнала регистрации показателя микроклимата и газового состава воздуха по форме, утвержденной уполномоченным органом в сфере гражданской защиты;

4) плана защитного сооружения гражданской обороны;

5) плана приведения в готовность объекта;

6) перечня оборудования, инструментов и имущества;

7) списка телефонов органов управления;

8) списка личного состава группы по обслуживанию защитного сооружения;

9) эксплуатационной схемы систем жизнеобеспечения (вентиляции, водоснабжения и канализации, электроснабжения защитного сооружения);

10) инструкции по обслуживанию дизельной электростанции, фильтровентиляционного оборудования (при наличии).

Сноска. Пункт 26 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

27. Организации, отнесенные к категориям по гражданской обороне, ежегодно проводят комплексное обследование объектов гражданской обороны в соответствии с методическими рекомендациями, установленными уполномоченным органом в сфере гражданской защиты.

28. Результаты комплексного обследования защитных сооружений гражданской обороны вносятся в журнал обследования объекта гражданской обороны и направляются в территориальный орган в сфере гражданской защиты.

29. Для работы защитных сооружений гражданской обороны, заполнения и вывода укрываемых, обслуживания и эксплуатации инженерно-технического оборудования создается группа по обслуживанию защитного сооружения гражданской обороны из расчета 5 человек на 200 укрываемых.

30. Перевод помещений, используемых в мирное время, в режим защитного сооружения гражданской обороны осуществляется по распоряжению начальника гражданской обороны объекта в определенные им сроки группой по обслуживанию данного сооружения.

31. При переводе на режим защитного сооружения гражданской обороны производится расконсервация и пробный пуск дизельной электростанции, проверяется исправность средств аварийного освещения, фильтровентиляционного оборудования, водоснабжения, канализации, электроснабжения и отключающих устройств (рубильников, кранов, задвижек и других), а также защитно-герметических и герметических дверей, клапанов и противовзрывных устройств. Выявленные неисправности устраняются.

Приводятся в готовность аварийные выходы, выносятся все посторонние предметы.

Заполняются водой имеющиеся (или дополнительно устанавливаемые) емкости (резервуары).

Для дизельных электростанций подготавливаются запасы топлива и смазочных материалов.

Проверяется работа средств связи и оповещения, наличие документации по эксплуатации защитного сооружения гражданской обороны.

32. При переводе помещений, предназначенных под противорадиационные укрытия, производятся (при необходимости): заделка каменными и другими материалами проемов (оконных, дверных и прочих), установка дополнительных экранов, устройство уплотнений на дверях в местах их примыкания к дверным коробкам.

33. В защитных сооружениях гражданской обороны, не имеющих продовольственных кладовых, оборудуются места, обеспечивающие размещение и сохранность закладываемого продовольствия, фасовку, комплектование и выдачу продуктов.

34. На видных местах в помещениях защитных сооружений гражданской обороны вывешиваются правила пользования средствами индивидуальной защиты, указатели входов и выходов, помещений дизельной электростанции и фильтровентиляционных помещений, мест размещения санитарных узлов, пунктов раздачи воды, санитарных постов. Места установки противопожарных средств обозначаются и освещаются.

Сноска. Пункт 34 – в редакции постановления Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

35. Закрывание защитно-герметических и герметических дверей производится по команде начальника гражданской обороны объекта или, не дожидаясь команды, после заполнения защитных сооружений гражданской обороны до установленной вместимости по решению командира группы по обслуживанию защитного сооружения гражданской обороны.

36. Содержание, использование, текущий и плановый ремонты инженерно-технического оборудования осуществляются с учетом особенностей его эксплуатации.

37. Снабжение убежищ воздухом осуществляется с помощью фильтровентиляционных систем по режиму чистой вентиляции (режим I) и фильтровентиляции (режим II) и режиму полной или частичной изоляции убежища (режим III).

38. Снабжение противорадиационных укрытий воздухом осуществляется за счет естественной вентиляции с механическим побуждением.

39. В мирное время до воздействия средств поражения убежища снабжаются воздухом по режиму I, при котором:

1) включаются вентиляционные агрегаты систем чистой вентиляции;

2) открываются герметические клапаны и другие герметизирующие устройства, установленные на воздуховодах систем чистой вентиляции;

3) закрываются герметические клапаны, установленные до и после фильтров-поглотителей и фильтров очистки воздуха, а также гермоклапан на соединительном воздуховоде между воздухозаборами чистой вентиляции и фильтровентиляции.

40. После воздействия поражающих факторов системы вентиляции убежищ выключаются, перекрываются все воздуховоды и отверстия, сообщающиеся с внешней средой, на срок до одного часа. Специальные системы режима III для создания подпора в убежищах при этом не включаются.

После выяснения обстановки вне убежища устанавливается требуемый при сложившейся обстановке режим вентиляции.

41. При воздействии химического и биологического средств убежища переводятся на режим II, при этом:

1) закрывают герметические клапаны на воздуховодах систем чистой вентиляции и соединительном воздуховоде;

2) выключают вытяжные вентиляторы (если их работа в режиме II не предусмотрена или сооружение утратило герметичность);

3) включают приточные вентиляторы режима II;

4) открывают герметические клапаны, установленные до и после фильтров-поглотителей.

42. На режим III убежища переводятся при возникновении опасной загазованности воздуха продуктами горения и образовании опасных концентраций сильнодействующих ядовитых веществ.

43. При использовании защитного сооружения гражданской обороны соблюдаются следующие параметры состояния воздушной среды:

1) температура воздуха от 0 до +30 ^оС, концентрация двуокиси углерода – до 3 %, кислорода – до 17 %, окиси углерода – до 30 мг/м³ являются допустимыми и не требуют проведения дополнительных мероприятий;

2) температура воздуха – +31 - 33 ^оС, концентрация двуокиси углерода – 4 %, кислорода – 16 %, окиси углерода – 50-70 мг/ м³ требуют ограничения физических нагрузок и усиления наблюдения за укрываемыми.

44. Параметры состояния воздушной среды, опасные для дальнейшего пребывания людей в защитном сооружении гражданской обороны:

1) температура воздуха – 34 ^оС и выше;

2) концентрация двуокиси углерода – 5 % и выше;

3) содержание кислорода в воздухе – 14 % и ниже;

4) содержание окиси углерода – 100 мг/м³ и выше.

При достижении одного или нескольких факторов принимаются меры по улучшению воздушной среды или решается вопрос о выводе людей из защитного сооружения гражданской обороны.

45. Заполнение защитных сооружений гражданской обороны производится по сигналу оповещения "Внимание всем!".

45-1. Продолжительность непрерывного пребывания укрываемых в защитных сооружениях гражданской обороны составляет 48 часов.

Сноска. Глава 3 дополнена пунктом 45-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

46. Закрывание защитно-герметических и герметических дверей производится по команде начальника гражданской обороны объекта или, не дожидаясь команды, после заполнения защитных сооружений гражданской обороны до установленной вместимости по решению командира группы по обслуживанию сооружения.

47. При наличии тамбур-шлюзов заполнение продолжается и после закрытия защитно-герметических дверей. При этом применяется способ шлюзования, который состоит в том, что наружная и внутренняя защитно-герметические двери тамбур-шлюзов открываются и закрываются поочередно группой по обслуживанию защитного сооружения гражданской обороны.

48. Если при заполнении защитного сооружения гражданской обороны часть укрываемых не успевает попасть в сооружение до начала выпадения радиоактивных осадков, то перед входом в укрытие они проводят частичную дезактивацию одежды и обуви, а при входе в сооружение снимают с себя верхнюю одежду и оставляют ее в помещении для хранения загрязненной одежды.

49. В условиях переполнения защитных сооружений гражданской обороны укрываемые размещаются также в проходах и тамбур-шлюзах.

50. При заполнении защитного сооружения гражданской обороны группа по обслуживанию осуществляет контроль за параметрами состояния воздушной среды и регистрацию показателя микроклимата и газового состава воздуха в журнале, а в убежищах контролируется подпор воздуха.

51. Вывод укрываемых из защитного сооружения гражданской обороны производится:

1) после уточнения радиационной, химической и биологической обстановки в районе сооружения;

2) по истечении установленного срока нахождения укрываемых в сооружении, а также при вынужденном оставлении сооружения в порядке очередности, определяемой командиром группы по обслуживанию защитного сооружения.

Сноска. Пункт 51 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 20.03.2024 № 214 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

52. Вынужденный вывод укрываемых из защитного сооружения гражданской обороны производится при:

1) повреждениях сооружения, не допускающих дальнейшего пребывания в нем укрываемых;

2) затоплении сооружения;

3) пожаре в сооружении и образовании в нем опасных концентраций вредных газов;

4) достижении предельно-переносимых параметров микроклимата и газового состава воздуха.

53. Необходимость вынужденного выхода укрываемых из защитного сооружения гражданской обороны может возникнуть при достижении отдельных показателей состояния организма критических величин. Опасными для дальнейшего пребывания людей в защитном сооружении гражданской обороны являются:

1) частота сердечных сокращений 120 и больше ударов в одну минуту в покое сидя или меньше 35 ударов;

2) температура тела 38 ^оС и больше. Если эти явления отмечаются у большинства укрываемых, то необходимо также оценить степень опасности выхода из защитного сооружения гражданской обороны и дальнейшего пребывания в нем.

Азаматтық қорғаныс объектілерін құру және пайдалану қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 19 желтоқсандағы № 1357 қаулысы.

"Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 11-бабының 31) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Қоса беріліп отырған Азаматтық қорғаныс объектілерін құру және пайдалану қағидалары бекітілсін.

2. Құпия.

3. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 19 желтоқсандағы № 1357 қаулысымен бекітілген

Азаматтық қорғаныс объектілерін құру және пайдалану қағидалары
1. Жалпы ережелер

1. Осы Азаматтық қорғаныс объектілерін құру және пайдалану қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының аумағында азаматтық қорғаныс объектілерін құру және пайдалану тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) азаматтық қорғаныс объектiлерi – басқару пункттерi, жеке тұрған және қосып салынған паналайтын жерлер, радиацияға қарсы жасырын паналар, азаматтық қорғаныс мүлкiн сақтауға арналған қойма үй-жайлары;

2) басқару пункттері – азаматтық қорғауды басқару органдарын орналастыруға және олардың жұмысын қамтамасыз етуге арналған, техникалық құралдармен, тыныс-тіршілікті қамтамасыз ету элементтерімен арнайы жабдықталған және жарақталған мемлекеттік органдардың құрылыстары немесе көлік құралдары;

3) жылжымалы басқару пункті – азаматтық қорғауды басқару органдарын орналастыруға және жұмысын қамтамасыз етуге арналған көлік құралы;

4) қосалқы басқару пункті (қалалық, қала сыртындағы) – соғыс жағдайы кезеңінде немесе соғыс уақытында азаматтық қорғаудың басқару органының пайдалануы үшін арнайы жабдықталған, байланыс құралдарымен және арналарымен жарақтандырылған құрылысжай, стационарлық басқару пункті;

5) көмекші басқару пункті – күштер мен құралдарды азаматтық қорғаныстың басқару пункттерінен басқару қиындағанда немесе мүмкін болмағанда соғыс жағдайы кезеңінде немесе соғыс уақытында құрылатын арнайы жабдықталған құрылысжай, қосалқы басқару пункті;

6) азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысжайы – халықты қазіргі заманғы зақымдаушы құралдардың зақымдау (қирату) факторларының әсерінен қорғау үшін арнайы жабдықталған және соған арналған инженерлік құрылысжай;

7) паналайтын жер – заманауи зақымдау құралдарының зақымдаушы факторларынан, радиоактивті заттардың әсерінен, сондай-ақ өрттер кезінде жоғары температуралар мен жану өнімдерінен, улайтын заттар мен бактериялық құралдардан паналаушыларды қорғауға арналған азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысы;

8) радиацияға қарсы жасырын пана – жергілікті жердің радиоактивті зақымдануы кезінде иондаушы сәулелердің әсерінен паналаушыларды қорғауға арналған азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысы;

9) тез салынатын паналайтын орын (қорғану орны) – жиналатын қоршау конструкцияларын және оңайлатылған ішкі жабдықтарды қолдана отырып, қатер төнген кезеңде немесе соғыс уақытында қысқа мерзім ішінде салынатын құрылыс;

10) заманауи зақымдаушы құралдар – зақымдаушы (қирату) факторлары адамдарды, жануарлар мен өсімдіктерді зақымдауға, объектілерді бүлдіруге немесе қиратуға, қайталама зақымдау факторларының пайда болуына есептелген, жаппай қырып-жою қаруын және қарапайым зақымдаушы құралдарды, оның ішінде зымырандық, авиациялық және атыс қаруын қамтитын құрылғылар мен құралдар;

11) азаматтық қорғаныстың мүлкін сақтауға арналған қойма үй-жайлары – азаматтық қорғаныстың мүлкін сақтауға, олардың сақталуын және беруге әзірлігін қамтамасыз етуге арналған арнайы жабдықталған оқшауланған үй-жайлар.

Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Азаматтық қорғаныс объектілерін құру

3. Азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган, орталық атқарушы органдар, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдар азаматтық қорғау күштері мен құралдарын жедел басқару үшін қосалқы (қалалық, қала сыртындағы), көмекші және жылжымалы басқару пункттерін құруды қамтамасыз етеді.

Қосалқы басқару пункттерінде орналастырылатын азаматтық қорғаудың басқару органдарының құрамы мен санын ықтимал жағдайға байланысты тиісті азаматтық қорғаныс бастықтары айқындайды.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

3-1. Орталық атқарушы органдарды салалық белгісі бойынша бір қосалқы (қалалық, қала сыртындағы) басқару пунктінде бірге орналастыруға жол беріледі.

Қосалқы басқару пункттерінің негізгі элементі басқару орталығы бар жедел зал, басшылыққа, жедел құрамға, жедел-кезекші қызмет және мемлекеттік құпияларды қорғау бөлімшелеріне арналған үй-жайлар болып табылады.

Қосалқы басқару пункттерінің құрамына қорғалған және қорғалмаған байланыс тораптары, қабылдаушы-таратушы орталық, орталықтандырылған құлақтандыру аппаратурасына арналған үй-жайлар, радио хабарларын тарату және спутниктік байланыс құралдары, ақпаратты қабылдау және тарату пункттері де кіреді.

Жедел зал техникалық байланыс құралдарымен, жағдайды бейнелеу құралдарымен (оның ішінде бейнеқабырғалар), ұйымдастыру техникасымен және жұмыс құжаттамасымен жарақтандырылады.

Ескерту. Қағида 3-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Үкіметінің 24.05.2019 № 319 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

3-2. Жылжымалы басқару пункттері республикалық азаматтық қорғау қызметтерін қамтамасыз етуге және олардың жұмыс істеуіне жауапты орталық атқарушы органдарда, облыстардың жергілікті атқарушы органдарында, сондай-ақ азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жатқызылған қалаларда құрылады.

Ескерту. Қағида 3-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Үкіметінің 24.05.2019 № 319 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

4. Азаматтық қорғаныс объектілері Қазақстан Республикасының құрылыс нормалары мен қағидаларының талаптарын, сондай-ақ азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның жобалау бойынша ұсынымдарын ескере отырып құрылады.

Азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған ұйымдардың ең көп жұмыс істейтін ауысымын қорғау, сондай-ақ одан әрі эвакуациялануы хал-жағдайын нашарлатуы немесе өміріне қауіп төндіретін асқыну туғызуы мүмкін тасымалдауға болмайтын науқастарды, сондай-ақ медициналық ұйымдардың медициналық және қызмет көрсетуші персоналын қорғау үшін паналайтын жерлер, радиацияға қарсы жасырын паналар, азаматтық қорғаныстың мобильді қорғаныш құрылысжайлары құрылады.

Ең көп жұмыс ауысымы жұмылдыру тапсырмаларын (тапсырыстарын) орындауға және соғыс жағдайы кезеңінде немесе соғыс уақытында өз қызметін жалғастыратын ұйымның азаматтық қорғаныс іс-шараларын қамтамасыз етуге арналған.

Соғыс жағдайы кезеңінде немесе соғыс уақытында халықты қарапайым зақымдаушы құралдардың, соның ішінде зымырандық, авиациялық және атыс қаруының зақымдаушы факторларынан қорғау үшін ең қарапайым жасырын паналар қолданылады.

Ең қарапайым жасырын паналарға құрылысжайлардың жерасты кеңістігі (жертөле, іргеқабат үй-жайы, жерасты паркингі, жерасты өткелі, метрополитен) және халықты паналатуға пайдаланылатын, жерге тереңдете орнатылған басқа да үй-жайлар жатады.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

5. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын құру:

1) азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын салу;

2) қолданыстағы және жаңадан салынып жатқан үйлердің, ғимараттар мен құрылыстардың жертөле және цоколь, жер үстіндегі қабаттарындағы үй-жайларын бейімдеу немесе жеке тұрғандарын салу;

3) жерасты кеңістігін, оның ішінде түрлі мақсаттағы тереңдетілген құрылыстарды, метрополитендерді, жерасты тау қазбаларын, үңгірлер мен басқа да жерасты қуыстарын пайдалану;

4) азаматтық қорғаныстың мобильді қорғаныш құрылыстарын сатып алу арқылы жүзеге асырылады.

Ескерту. 5-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

6. Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жатқызылған қалаларда жасырын паналар немесе азаматтық қорғаныстың мобильді қорғаныш құрылыстары құрылады.

Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

6-1. Жасырын паналарда негізгі және көмекші үй-жайлар көзделеді.

Негізгі үй-жайларға: паналаушыларға арналған үй-жайлар, басқару пункті, медициналық пункт, ал медициналық ұйымдардың жасырын паналарында операциялық-таңу, операция алды зарарсыздандыру үй-жайы да жатады.

Көмекші үй-жайларға: сүзгілік-желдету бөлмесі, санитариялық торап, қорғалған дизельді электр станциясы, электрқалқан, азық-түлік сақтауға арналған үй-жай, айдау станциясы, баллон бөлмесі, тамбур-шлюз, тамбур жатады.

Ескерту. 2-тарау 6-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

7. Радиацияға қарсы қорғану орындары азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жатқызылмаған қалаларда және ауылдық аудандарда құрылады.

7-1. Радиацияға қарсы жасырын панада паналаушыларды (негізгі), санитариялық торапты, желдету бөлмесін орналастыруға және ластанған сыртқы киімді сақтауға арналған үй-жайлар (қосалқы) көзделеді.

Ескерту. 2-тарау 7-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

8. Атом станцияларының жұмыс істеуін қамтамасыз ететін ұйымдар үшін станциялар персоналын, жұмысшыларын және қызметшілерін (әскери және өрт сөндіру бөлімдерінің жеке құрамын қоса алғанда) паналайтын жерлерде қорғау көзделеді.

9. Соғыс уақытында азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарының болмауы немесе жеткіліксіздігі кезінде азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған ұйымдар қызметкерлерді тез салынатын жасырын паналарда қорғауды қамтамасыз етеді.

10. Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жатқызылған қалаларда азаматтық қорғаныстың қалалық және қаладан тыс басқару пункттері паналайтын орындарда орналастырылады.

11. Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жатқызылмаған қалаларда азаматтық қорғаныстың қалалық қосалқы басқару пункттері радиацияға қарсы қорғану орындарында орналастырылады.

12. Қала сыртындағы қосалқы басқару пункттерін азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жатқызылған қалалардан 20-дан 100 шақырымға дейінгі шекте ықтимал апаттық су басудан қауіпсіз аймақтардағы паналайтын жерлерде орналастырады.

13. Қосалқы басқару пункттері азаматтық қорғаудың төмен тұрған басқару органдарының басқару пункттерінің базасында құрылады.

14. Жылжымалы басқару пункттері өтімділігі жоғары автомобильдердің, әуе кемелерінің, теңіз, өзен және теміржол көлігінің базасында құрылады.

14-1. Жүріп өту мүмкіндігі жоғары автомобильдер базасындағы жылжымалы басқару пункттері 1034-2021 "Азаматтық қорғаудың жылжымалы басқару пункті" Қазақстан Республикасы Ұлттық әскери стандартының талаптарын ескере отырып құрылады.

Ескерту. 2-тарау 14-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

15. Азаматтық қорғаныс мүлкін сақтауға арналған қойма үй-жайлары ондағы бұйымдардың сақталуын қамтамасыз ету, азаматтық қорғаныс мүлкін қабылдау (беру) қолайлылығын қамтамасыз етуді ескере отырып құрылады.

3. Азаматтық қорғаныс объектілерін пайдалану

16. Азаматтық қорғаныс мүлкін сақтауға арналған қойма үй-жайлары азаматтық қорғау саласындағы заңнаманың талаптарына сәйкес пайдаланылады.

17. Азаматтық қорғаныс мүлкін сақтау үшін қойма үй-жайларын пайдалану үшін:

1) тәулік бойы күзету және күзет сигнализациясымен жабдықтау;

2) аумақты қоршау және түнгі уақытта жарықтандыру;

3) өрт қауіпсіздігі;

4) қызметі азаматтық қорғаныс мүлкінің жай-күйіне кері әсерін тигізуі мүмкін кәсіпорындардан қауіпсіз қашықтық;

5) ішкі және сыртқы байланысты, бекеттік және өрт сигнализациясын қамтамасыз ету ескерілген телефондандыру жүйесі;

6) жедел жүк тиеу үшін тиеу-түсіру жұмыстарын механикаландыру құралдарымен жарақтандыру;

7) жылдың кез келген уақытында көліктің кіру мен өту жолдары қамтамасыз етіледі.

18. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын бейбіт уақытта пайдалану кезінде паналаушылардың болуына және 12 сағат ішінде паналаушыларды қабылдау үшін әзірлікке келтіруге, ал атом станциялары мен күшті әсер ететін улы заттарды пайдаланатын ұйымдарда паналаушыларды шұғыл қабылдауға арналған жағдайларды қамтамасыз ететін талаптар орындалады.

Ескерту. 18-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 24.05.2019 № 319 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

19. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын бейбіт уақытта пайдалану үшін:

1) алып тасталды - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2) атмосфералық жауын-шашыннан және жерүсті суларынан қорғау;

3) тыныс-тіршілікті қамтамасыз ету жүйелерінің үй-жайлары мен жабдықтарын сырлау және жөндеу;

4) сіңіргіш сүзгілерге, регенерациялау құрылғылары мен ауаны көміртегі тотығынан тазартуға арналған сүзгілерге дейін және олардан кейін орнатылған герметикалық клапандарды жабу және оларға сүргі соғу;

5) қосалқы үй-жайларды, сондай-ақ шаруашылық мақсатта қолданылмайтын санитариялық тораптарды жабу және оларға сүргі соғу;

6) ауыз судың қысымды ыдыстардағы авариялық қоры және судың 2 тәулік ішінде толық ауысып ағуы;

7) ауыз суға арналған авариялық қысымсыз ыдыстарды таза ұстау;

8) дизельді электр станцияларын консервациялау;

9) қорғау-герметикалық және герметикалық ашылатын қақпалар мен есіктерге тіреулер;

10) инженерлік-техникалық және арнайы жабдықтарды, байланыс пен құлақтандыру құралдарын жарамды күйде және мақсаты бойынша пайдалануға әзірлікте ұстау;

11) ауамен жабдықтау жүйелерін таза желдету режимі бойынша пайдалану;

12) құрылыстың және оның жеке элементтерінің: авариялық кіру мен шығу жолдарының, қорғау-герметикалық және герметикалық есіктер мен терезе қақпақтарының, жарылысқа қарсы құрылғылардың, инженерлік-техникалық жабдықтардың қорғау қасиеттерін сақтау;

13) объектіні герметикалау және гидрооқшаулау;

14) қолданыстағы нормативтерге сәйкес өрт сөндірудің техникалық құралдарымен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 19-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

20. Бейбіт уақытта азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстары инженерлік-техникалық және арнайы жабдығының мынадай элементтері:

1) қорғалған дизельді электр станцияның желдету жүйелері;

2) сіңіргіш сүзгілер;

3) сүзгі алдындағы сүзгілер;

4) ауаны көміртегі тотығынан тазартуға арналған сүзгілер;

5) ауаны регенерациялау құралдары;

6) гравиялық ауа салқындатқыштар;

7) нәжістерді жинауға арналған авариялық резервуарлар пайдаланылмайды.

Технологиялық саңылаулар, пайдаланылмайтын ауаны желдетуге пайдаланылмайтын ауа өткізгіштер, ауа жинағыш және ауа сорғыш тесіктер жабылады және герметикаланады, үй-жайларды жылыту жүйесі сөндіріледі.

21. Бейбіт уақытта азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарының үй-жайлары "Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстары" ҚР ҚН 2.03-03-2014 және ҚР ҚҚ 2.04-101-2014 талаптарына сәйкес пайдаланылады.

Ескерту. 21-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 24.05.2019 № 319 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

22. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын қойма үй-жайлары, автомобиль тұрақтары, шеберханалар ретінде пайдаланған кезде үй-жайларды құрылыстың есептік сыйымдылығынан (сақтауда тұрған мүліктен босатпастан) паналаушылардың 50 %-ын қабылдауды қамтамасыз ететіндей жүктеуге жол беріледі. Паналайтын жер режиміне ауыстыру кезінде үй-жайларды мүліктен босату 12 сағаттан аспайтын мерзімде жүзеге асырылады. Мүлікті орналастыру және қоймаға сақтау техникалық үй-жайлар мен инженерлік-техникалық жабдықтарға үнемі еркін қолжетімділікті қамтамасыз етуді ескере отырып жүзеге асырылады.

Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 24.05.2019 № 319 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

23. Қорғану-герметикалық және герметикалық есiктер бейбiт уақытта тұғырларда ашық тұрады және жиналмалы жеңiл перделермен жабылады, кіру және авариялық шығу жолдарына заттарды үйіп қоюға болмайды.

24. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарының үй-жайларын ішкі әрлеу жанбайтын немесе жануы қиын материалдардан жасалады, ал қабырғаға, төбеге, қалқаларға сылақ негізінен ашық түстермен боялады.

Фильтрлік желдеткіш камера үй-жайларында қабырғалар мен төбелер поливинилацетат бояуларымен боялады.

25. Металл есіктер мен жақтаулар синтетикалық бояулармен боялады. Резеңке бөлшектерді, әзірлеуші зауыттың атауы және инженерлік-техникалық жабдықтың техникалық деректері бар тақталарды бояуға жол берілмейді.

26. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын пайдалану үшін мынадай құжаттаманың:

1) азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысжайы (паналайтын жер, радиацияға қарсы жасырын пана, азаматтық қорғаныстың мобильді қорғаныш құрылысы) паспортының;

1-1) жылжымайтын мүлік объектісі кадастрлық паспортының;

2) азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысын тексеру журналының;

3) азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша микроклиматтың және ауадағы газ құрамының көрсеткіштерін тіркеу журналының;

4) азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысы жоспарының;

5) объектіні әзірлікке келтіру жоспарының;

6) жабдықтар, құрал-саймандар мен мүлік тізбесінің;

7) басқару органдары телефондары тізімінің;

8) қорғаныш құрылысына қызмет көрсету жөніндегі топтың жеке құрамы тізімінің;

9) тыныс-тіршілікті қамтамасыз ету жүйелерін пайдалану схемасының (желдеткіш, сумен жабдықтау мен кәріз, қорғаныш құрылысын электрмен жабдықтау);

10) дизельді электр станциясына, сүзгіш-желдету жабдықтарына қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулықтың (бар болса) болуы қажет.

Ескерту. 26-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

27. Азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған ұйымдар жыл сайын азаматтық қорғаныс объектілеріне азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган белгілеген әдістемелік ұсынымдарға сәйкес кешенді тексеру жүргізеді.

28. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын кешенді тексеру нәтижелері азаматтық қорғаныс объектісін тексеру журналына енгізіледі және азаматтық қорғау саласындағы аумақтық органға жіберіледі.

29. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысының жұмысы, паналаушылармен толтыру және оларды шығару, инженерлік-техникалық жабдықтарға қызмет көрсету мен пайдалану үшін 200 паналаушыға 5 адам есебінен азаматтық қорғаныстарды қорғаныш құрылысына қызмет көрсету жөніндегі топ құрылады.

30. Бейбіт уақытта пайдаланылатын үй-жайларды азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысы режиміне көшіруді объектінің азаматтық қорғаныс бастығы айқындаған мерзімде оның өкімі бойынша осы объектіге қызмет көрсететін топ жүзеге асырады.

31. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысы режиміне ауыстыру кезінде дизельді электр станциясын консервациядан шығару және сынақтық іске қосу жүргізіледі, авариялық жарық беру құралдары, сүзгі желдету жабдығы, сумен жабдықтау, кәріз, электрмен жабдықтау мен сөндіретін құралдардың (сөндіру тұтқалары, шүмектер, бекіткіштер және басқалар), сондай-ақ қорғау-герметикалық және герметикалық есіктердің, клапандар мен жарылысқа қарсы құрылғылардың жарамдылығы тексеріледі. Анықталған ақаулықтар жойылады.

Авариялық шығу жолдары әзірлікке келтіріледі, барлық бөгде заттар шығарылады.

Бар (немесе қосымша орнатылатын) ыдыстарға (резервуарларға) су толтырылады.

Дизельді электр станциялары үшін отын мен жанар-жағармай материалдарының қоры дайындалады.

Байланыс және құлақтандыру құралдарының жұмысы, азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын пайдалану бойынша құжаттаманың болуы тексеріледі.

32. Радиацияға қарсы жасырын паналарға арналған үй-жайларды ауыстыру кезiнде (қажет болса): ойықтарды (терезенiң, есiктiң және т.б.) таспен және басқа материалдармен бiтеу, қосымша перделер орнату, жақтауларымен қабысқан жерлерiнде есiктердi тығыздау жүргiзiледi.

33. Азық-түлiк қоймалары жоқ азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарында сақталатын азық-түлiктiң орналастырылуы мен сақталуын, орауды, жинақтауды және азық-түлiктер берудi қамтамасыз ететiн орындар жабдықталады.

34. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысжайларының үй-жайларының көрнектi жерлерінде жеке қорғану құралдарын пайдалану қағидалары, кiретiн және шығатын жерлерді, дизельдi электр станциясы мен сүзгiлік-желдеткiш үй-жайларды, санитариялық тораптардың, су тарату пункттерінің, санитариялық бекеттердің орналасқан орындарын нұсқағыштар iлiнедi. Өртке қарсы құралдар орнатылған жерлерге белгi қойылып, жарықтандырылады.

Ескерту. 34-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

35. Қорғау-герметикалық және герметикалық есіктерді жабу объектінің азаматтық қорғаныс бастығының командасы бойынша немесе команданы күтпестен, азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарына қызмет көрсететін топ командирінің шешімі бойынша азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын белгіленген сыйымдылыққа дейін толтырғаннан кейін жүргізіледі.

36. Инженерлік-техникалық жабдықтарды ұстау, пайдалану, ағымдағы және жоспарлы жөндеу оны пайдалану ерекшеліктерін ескере отырып жүзеге асырылады.

37. Паналайтын жерлерді ауамен жабдықтау таза желдету (I режим) және сүзгіш-желдету режимi бойынша (ІІ-режим) сүзгiш-желдету жүйелерiмен және паналайтын жерлерді толық немесе ішінара оқшаулау (III режим) режимінің көмегімен жүзеге асырылады.

38. Радиацияға қарсы жасырын паналарды ауамен жабдықтау механикалық қозғағышы бар табиғи желдеткiш есебiнен жүзеге асырылады.

39. Бейбіт уақытта қырып-жою құралдары әсер еткенге дейiн паналайтын жерлер І режим бойынша ауамен жабдықталады, бұл ретте:

1) таза желдету жүйесiнiң желдеткiш агрегаттары iске қосылады;

2) таза желдету жүйелерiндегi ауа өткізгіштерге қойылған герметикалық қақпақтар мен басқа да герметизацияланатын қондырғылар ашылады;

3) сүзгiш-сорғыштар мен ауаны тазартқыш сүзгiштерге дейiн және одан кейiн орнатылған герметикалық қақпақтар, сондай-ақ таза желдеткiштiң ауа өткізгіштері мен сүзгiш-желдеткiш аралығындағы жалғастырушы гермоқақпақ жабылады.

40. Қырып-жою құралдарының әсерінен кейiн паналайтын жерлердің желдеткiш жүйелерi тоқтатылады, сыртқы ортамен байланыста тұрған барлық ауа өткізгіштер мен тесiктер бір сағат мерзімге дейін қайта жабылады. Бұл ретте паналайтын жерлерде қалқандар жасауға арналған III режимнiң арнаулы жүйелерi қосылмайды.

Паналайтын жерлер сыртындағы жағдай анықталған соң қалыптасқан жағдайда талап етілетін желдету режимi белгіленеді.

41. Химиялық және биологиялық құралдар әсер еткен кезде паналайтын жерлер II режимге көшiрiледi, бұл ретте:

1) таза желдеткiш жүйелерiнiң ауа өткiзгiштерi мен жалғастырушы ауа өткiзгіштердiң герметикалық қақпақтары жабылады;

2) сорғыш желдеткiштердi (егер олардың II режимдегі жұмысы ескерiлмесе немесе ғимарат герметикалық мәнiн жоғалтса) үзiп тасталады;

3) II режимнiң қиыстырылған желдеткiштерi қосылады;

4) сүзгiш-сорғыштарға дейiн және одан кейiн қойылған герметикалық қақпақтар ашылады.

42. Жану өнімдерімен ауаның қауіпті газдалуы пайда болған және күштi әсер ететiн улы заттардың қауiптi шоғырлануы байқалған кезде паналайтын жерлер ІII режимге ауыстырылады.

43. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын пайдаланған кезде ауа ортасы жай-күйінің мына параметрлерi сақталады:

1) ауа температурасынның 0-ден +30^оС дейiн, көмiртегі қос тотығының 3%-ға дейiн, оттегінің 17%-ға дейiн, көмiртегі тотығының 30 мг/м³ дейiн шоғырлануына жол беріледі және қосымша іс-шаралар жүргiзу талап етілмейдi;

2) ауа температурасының +31-ден -33^оС дейiн, көмiртегi қос тотығының 4%-ға дейiн, оттегiнiң 16%-ға дейiн, көмiртегі тотығының 50-70 мг/м³ дейiн шоғырлануы физикалық жүктемелерді шектеуді және паналаушыларға қадағалау жасауды күшейтудi талап етедi.

44. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысында адамдардың одан әрi болуына қауiптi ауа ортасы жай-күйінің параметрлерi:

1) ауа температурасы – 34 ^оС және жоғары;

2) көмiртегi қос тотығының шоғырлануы – 5% және одан жоғары;

3) ауадағы оттегi құрамы – 14% және одан төмен;

4) көмiртегi тотығының құрамы – 100 мг/м³ және жоғары.

Бір немесе бiрнеше факторларға жеткен кезде ауа ортасын жақсарту жөніндегі шаралар қабылданады немесе адамдарды азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарынан шығару мәселесi шешіледі.

45. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын толтыру "Баршаның назарына!" құлақтандыру сигналы бойынша жүргiзiледi.

45-1. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысжайларында паналаушылардың үздіксіз болу ұзақтығы 48 сағатты құрайды.

Ескерту. 3-тарау 45-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

46. Қорғану-герметикалық және герметикалық есiктердi жабу объектiнiң азаматтық қорғаныс бастығының командасы бойынша немесе командасын күтпестен, құрылысқа қызмет көрсету жөнiндегі топ командирiнiң шешiмi бойынша азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын белгiленген сыйымдылыққа дейiн толтырғаннан кейiн жүргізiледi.

47. Тамбур-шлюздер бар болса, толтыру қорғану-герметикалық есiктер жабылғаннан кейiн де жүргiзiледi. Бұл ретте тамбур-шлюздердiң сыртқы және iшкi қорғану-герметикалық есiктерiн кезекпен ашу және жабу арқылы азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарына қызмет көрсету жөнiндегі топ орындайтын шлюздеу әдісі қолданылады.

48. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын толтыру кезiнде паналаушылардың бiр бөлiгi радиактивтi жауын-шашынның түсуi басталғанға дейiн құрылысқа кіруге үлгермесе, онда паналайтын жерге кiрер алдында киiмдерi мен аяқ киiмдерiне iшiнара дезактивациялау жүргiзедi, ал құрылысқа кiреберiсте үстiндегi киiмдерiн шешеді және оларды кiр киiмдердi сақтайтын үй-жайда қалдырады.

49. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстары артығымен толтырылған жағдайда, паналаушылар кiреберiстер мен тамбур-шлюзге де орналастырылады.

50. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысы толған кезде қызмет көрсету жөніндегі топ ауа ортасы жай-күйінің параметрлерін бақылауды және микроклимат пен ауадағы газ құрамының көрсеткіштерін журналға тіркеуді жүзеге асырады, ал паналайтын жерлерде ауаның келуі бақыланады.

51. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарынан шығару мына:

1) құрылыс ауданындағы радиациялық, химиялық және биологиялық жағдай нақтыланған соң;

2) паналаушылардың құрылыста болуының белгiленген мерзiмi өткен соң, сондай-ақ қорғаныш құрылысына қызмет көрсету жөніндегі топ командирі айқындайтын кезектiлiк тәртiбiмен құрылысты мәжбүрлі тастап кету кезінде жүргізіледі.

Ескерту. 51-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 20.03.2024 № 214 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

52. Паналаушыларды азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысынан мәжбүрлі шығару:

1) паналаушылардың одан әрi болуына жол бермейтін құрылыс зақымданған;

2) құрылысты су басқан;

3) құрылыста өрт шыққан және онда зиянды газдардың қауiпті шоғырлануы пайда болған;

4) микроклимат пен ауадағы газ құрамы шектi төзуге болатын параметрлерге жеткен кезде жүргізіледі.

53. Паналаушылардың азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысынан мәжбүрлі шығу қажеттілігі ағза жай-күйінің жекелеген көрсеткіштерінің сыни шамаларына жеткен кезде пайда болуы мүмкін. Адамдардың азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысында одан әрi болуына:

1) тыныш отырғанда жүрек қағысының жиілігі минутына 120 және одан да көп немесе 35-тен кем болуы;

2) дене температурасының 38 ^оС және одан жоғары болуы қауіпті болып табылады. Егер осы құбылыстар паналаушылардың көпшiлiгiнде байқалса, онда азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысынан шығудың және онда болудың қауiптiлік дәрежесін бағалау қажет.