О проекте Конституционного закона Республики Казахстан "О прокуратуре"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 25 августа 2022 года № 608

      Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Конституционного закона Республики Казахстан "О прокуратуре".

      Премьер-Министр
Республики Казахстан
А. Смаилов

Конституционный закон Республики Казахстан
"О прокуратуре"

      Настоящий Конституционный закон определяет компетенцию, организацию и порядок деятельности органов прокуратуры Республики Казахстан.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Назначение прокуратуры

      Прокуратура от имени государства в установленных законом пределах и формах осуществляет высший надзор за соблюдением законности на территории Республики Казахстан, представляет интересы государства в суде и от имени государства осуществляет уголовное преследование.

Статья 2. Правовая основа деятельности органов прокуратуры

      Правовую основу деятельности органов прокуратуры составляют Конституция Республики Казахстан, настоящий Конституционный закон, международные договоры, ратифицированные Республикой Казахстан, и иные нормативные правовые акты Республики Казахстан.

Статья 3. Принципы организации и деятельности органов прокуратуры

      1. Прокуратура осуществляет свои полномочия на принципах законности, независимости от других государственных органов и должностных лиц, подотчетности лишь Президенту Республики Казахстан.

      2. Запрещается какое-либо вмешательство в деятельность органов прокуратуры при осуществлении ими своих функций и полномочий.

      3. Прокуратура не вправе вмешиваться в деятельность субъектов предпринимательства, организаций и государственных органов, назначать проверки их деятельности, запрашивать информацию либо документы по основаниям, не предусмотренным законом.

      4. Прокуратура составляет единую централизованную систему органов прокуратуры на основе подчинения нижестоящих прокуроров вышестоящим прокурорам и Генеральному Прокурору.

      Подчиненность прокуроров включает:

      1) обязательность исполнения указаний вышестоящих прокуроров по вопросам организации и деятельности для нижестоящих прокуратур;

      2) ответственность нижестоящих прокуроров перед вышестоящими прокурорами за выполнение служебных обязанностей;

      3) осуществление вышестоящими прокурорами в необходимых случаях полномочий нижестоящих;

      4) отмену, отзыв, приостановление или изменение актов нижестоящих прокуроров вышестоящими прокурорами;

      5) разрешение вышестоящими прокурорами жалоб на решения, действия (бездействие), акты нижестоящих прокуроров.

      5. Генеральным Прокурором могут быть установлены иные формы подчиненности нижестоящих прокуроров в порядке, установленном настоящим Конституционным законом.

      6. Органы прокуратуры действуют на принципе гласности, за исключением случаев, когда это не противоречит требованиям законодательства об охране прав и свобод человека и гражданина, защите государственных секретов и иной охраняемой законом тайны.

      7. При осуществлении надзора органы прокуратуры не подменяют функции иных государственных органов.

Статья 4. Цели и задачи прокуратуры

      1. Прокуратура в целях защиты человека, его жизни, прав и свобод, как высших ценностей государства, обеспечения законности на территории Республики Казахстан осуществляет следующие задачи:

      1) защиту и восстановление нарушенных прав и свобод человека и гражданина, охраняемых законом интересов юридических лиц, общества и государства;

      2) выявление и устранение нарушений законности, причин и условий, им способствующих, а также их последствий;

      3) координацию деятельности правоохранительных и иных государственных органов по обеспечению законности, правопорядка и борьбы с преступностью;

      4) иные задачи, определяемые законами и актами Президента Республики Казахстан.

Глава 2. СИСТЕМА И КОМПЕТЕНЦИЯ ОРГАНОВ ПРОКУРАТУРЫ

Статья 5. Система органов прокуратуры

      1. Единую централизованную систему органов прокуратуры образуют Генеральная прокуратура Республики Казахстан, подчиненные ей ведомства, организация образования, органы военной и транспортной прокуратуры, прокуратуры областей и приравненные к ним (прокуратуры городов республиканского значения и столицы Республики Казахстан), районные и приравненные к ним (городские, межрайонные, а также специализированные прокуратуры).

      2. Образование, реорганизация и упразднение ведомств, учреждений, организации образования прокуратуры, определение их статуса и компетенции, осуществляются в установленном законодательством порядке.

      3. Для обеспечения деятельности органов прокуратуры могут быть образованы иные организации в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      4. Органы прокуратуры имеют свои символы, описание которых утверждается Генеральным Прокурором Республики Казахстан.

Статья 6. Компетенция органов прокуратуры

      Органы прокуратуры в пределах возложенных задач осуществляют:

      1) в соответствии с настоящим Конституционным законом и иными законодательными актами высший надзор за законностью:

      деятельности государственных, местных представительных и исполнительных органов, органов местного самоуправления, учреждений, их должностных лиц, иных организаций, независимо от форм собственности, а также принимаемых ими актов и решений;

      производства по делам об административных правонарушениях;

      досудебного расследования, уголовного преследования, оперативно-розыскной и контрразведывательной деятельности;

      исполнительного производства;

      судебных актов, вступивших в законную силу;

      исполнения уголовных наказаний и применения иных мер государственного принуждения;

      государственной правовой статистики и специальных учетов;

      соблюдения международных обязательств Республики Казахстан;

      2) представительство интересов государства в суде;

      3) уголовное преследование;

      4) международное сотрудничество в уголовно-правовой сфере, представление интересов государства в компетентных органах иностранных государств и международных организациях по вопросам уголовного преследования, в иностранных и международных судах (арбитражах) по вопросам, относящимся к компетенции прокуратуры, заключение международных договоров, согласование проектов международных договоров в уголовно-правовой сфере;

      5) участие в нормотворческой деятельности;

      6) подготовку и повышение профессионального уровня кадров правоохранительных органов, а также образовательную и научную деятельность;

      7) иную компетенцию, определяемую законами и актами Президента Республики Казахстан.

Статья 7. Генеральная прокуратура

      1. Генеральную прокуратуру возглавляет Генеральный Прокурор.

      2. Генеральная прокуратура:

      1) организует и координирует деятельность органов прокуратуры в целях обеспечения эффективного выполнения функций органами прокуратуры;

      2) анализирует практику надзора за применением законов, состоянием законности, в том числе с использованием сведений, содержащихся в информационных системах, интегрированных с системой информационного обмена правоохранительных, специальных государственных и иных органов;

      3) совершенствует деятельность прокуратуры;

      4) участвует в нормотворческой деятельности;

      5) представляет интересы государства в компетентных органах иностранных государств и международных организациях по вопросам уголовного преследования, в иностранных и международных судах (арбитражах) по вопросам, относящимся к компетенции прокуратуры, заключает международные договоры, согласовывает проекты международных договоров в уголовно-правовой сфере;

      6) взаимодействует с органами, осуществляющими оперативно-розыскную, контрразведывательную деятельность, досудебное расследование, в том числе негласные следственные действия, в пределах, установленных законодательством;

      7) осуществляет иные полномочия, предусмотренные законами и актами Президента Республики Казахстан.

Статья 8. Генеральный Прокурор и его заместители

      1. Генеральный Прокурор:

      1) назначается на должность Президентом Республики Казахстан с согласия Сената Парламента сроком на пять лет;

      2) освобождается от должности Президентом Республики Казахстан;

      3) подотчетен Президенту Республики Казахстан;

      4) в течение срока своих полномочий не может быть задержан, подвергнут содержанию под стражей, домашнему аресту, приводу, мерам административного взыскания, налагаемым в судебном порядке, привлечен к уголовной ответственности без согласия Сената, кроме случаев задержания на месте преступления или совершения тяжких и особо тяжких преступлений.

      2. Генеральный Прокурор имеет первого заместителя и заместителей.

      3. Первый заместитель и заместители Генерального Прокурора назначаются на должность и освобождаются от должности Президентом Республики Казахстан по представлению Генерального Прокурора.

Статья 9. Полномочия Генерального Прокурора

      1. Генеральный Прокурор:

      1) в пределах и формах, установленных законом, осуществляет высший надзор за соблюдением законности на территории Республики Казахстан;

      2) руководит деятельностью всей системы органов прокуратуры, организует и определяет ее основные приоритеты;

      3) вносит предложения Президенту Республики Казахстан об утверждении положения о Генеральной прокуратуре, общей штатной численности органов прокуратуры;

      4) в пределах лимита штатной численности органов прокуратуры, утвержденного Президентом Республики Казахстан, устанавливает штатную численность прокуроров и иных работников в органах прокуратуры, за исключением работников по трудовому договору;

      5) вносит представление Президенту Республики Казахстан о назначении на должность и освобождения от должностей руководителей ведомств;

      6) с согласия Президента Республики Казахстан назначает на должность и освобождает от должности руководителя организации образования, Главного военного прокурора, Главного транспортного прокурора, прокуроров областей и приравненных к ним прокуроров;

      7) представляет к награждению государственными наградами и присвоению почетных званий Республики Казахстан прокуроров и иных работников, пенсионеров органов прокуратуры, награждает их ведомственными наградами;

      8) отчитывается перед Президентом Республики Казахстан о состоянии законности в стране и деятельности органов прокуратуры;

      9) является председателем Координационного совета Республики Казахстан по обеспечению законности, правопорядка и борьбы с преступностью;

      10) утверждает положения о координационных советах, образуемых при главных военной и транспортной прокуратурах, прокуратурах областей и приравненных к ним прокуратурах;

      11) определяет в системе органов прокуратуры должностных лиц, которым делегирует свои полномочия, за исключением полномочий Генерального Прокурора, прямо предусмотренных законом и актами Президента Республики Казахстан;

      12) образует коллегию и консультативно-совещательные органы Генеральной прокуратуры, определяет их состав и регламент работы;

      13) утверждает структуры ведомств, организации образования, главных военной и транспортной прокуратур, прокуратур областей и приравненных к ним, районных и приравненных к ним прокуратур, а также государственных учреждений и иных подведомственных организаций, входящих в систему органов прокуратуры;

      14) утверждает положение (устав) государственных учреждений и организации образования системы органов прокуратуры, за исключением положений, утверждаемых Президентом Республики Казахстан;

      15) издает обязательные для исполнения всеми прокурорами и иными работниками системы органов прокуратуры приказы, распоряжения, утверждает положения, инструкции, регламенты и иные правовые акты, регулирующие вопросы организации и деятельности органов прокуратуры;

      16) обращается в Конституционный Суд в соответствии с пунктом 4 статьи 72 Конституции;

      17) при наличии оснований опротестовывает судебные акты, вступившие в законную силу, противоречащие Конституции, законам Республики Казахстан;

      18) обращается в Верховный Суд с предложением о даче разъяснения судам по вопросам судебной практики по гражданским, уголовным административным делам и делам об административных правонарушениях;

      19) приостанавливает исполнение судебного акта в порядке, установленном уголовно-процессуальным, гражданским процессуальным законодательством Республики Казахстан;

      20) вносит представление для получения согласия на лишение неприкосновенности и привлечение к административной и уголовной ответственности лиц, обладающих привилегиями и иммунитетом от уголовного преследования;

      21) в предусмотренных законом случаях согласовывает нормативные правовые акты по вопросам оперативно-розыскной, контрразведывательной деятельности и негласных следственных действий;

      22) принимает нормативные правовые акты по вопросам:

      рассмотрения обращений и личного приема физических лиц и представителей юридических лиц в органах прокуратуры, в части, не урегулированной законодательством Республики Казахстан об административных процедурах и законодательством Республики Казахстан об административном судопроизводстве;

      проведения проверок соблюдения законности, анализа состояния законности, оценки актов, вступивших в силу, осуществляемых органами прокуратуры;

      организации досудебного расследования в органах прокуратуры;

      применения норм уголовно-процессуального законодательства, законодательства об оперативно-розыскной деятельности;

      государственной правовой статистики и специальных учетов;

      формирования, доступа, использования, хранения, защиты и уничтожения сведений из системы информационного обмена правоохранительных, специальных государственных и иных органов;

      назначения на должности и освобождения от должностей прокуроров и иных работников системы органов прокуратуры, за исключением должностей, назначаемых Президентом Республики Казахстан и (или) по согласованию с ним, а также с Администрацией Президента Республики Казахстан;

      выплаты денежного довольствия, пособий и прочих выплат;

      определения порядка проведения межведомственных научных исследований в сфере правоохранительной деятельности, их координации и мониторинга;

      определения порядка приема на обучение в организацию образования органов прокуратуры;

      23) принимает другие нормативные правовые акты в соответствии с настоящим Конституционным законом, иными законодательными актами и актами Президента Республики Казахстан;

      24) осуществляет иные полномочия, предоставленные ему законами и актами Президента Республики Казахстан.

Статья 10. Полномочия прокурора

      1. Прокурор в соответствии со своей компетенцией вправе:

      1) проводить проверку соблюдения законности, анализ состояния законности, оценку актов, вступивших в силу;

      2) вносить в порядке, определяемом настоящим Конституционным законом и иными законами, а также Генеральным Прокурором акты прокуратуры;

      3) опротестовывать противоречащие Конституции, законам и актам Президента правовые акты Правительства, иных государственных, местных представительных и исполнительных органов, органов местного самоуправления, учреждений и их должностных лиц;

      4) опротестовывать противоречащие Конституции, законам и актам Президента акты организаций независимо от форм собственности, если данные акты касаются лиц, которые в силу физиологических особенностей, психических отклонений и иных обстоятельств не могут самостоятельно осуществлять защиту своих прав, несовершеннолетних лиц, а также неограниченного круга лиц;

      5) требовать отмены мер запретительного или ограничительного характера, приостановления полностью или частично действия незаконного акта при наличии оснований и в порядке, предусмотренном законом;

      6) назначать экспертизы, требовать от уполномоченных органов производства проверок по находящимся в органах прокуратуры материалам, обращениям и обязывать сообщать об их результатах;

      7) по требованию прокурора органы, организации и должностные лица обязаны выделять специалистов для участия в проверке и даче заключения;

      8) в порядке, предусмотренном законом привлекать к осуществлению проверок сотрудников других правоохранительных органов для обеспечения безопасности и надзорной деятельности;

      9) вызывать и получать пояснения от должностных, физических лиц и представителей юридических лиц по вопросам проводимой проверки, анализа состояния законности, оценки актов, вступивших в силу, и рассматриваемого обращения;

      10) с соблюдением установленного законом порядка истребовать и получать по вопросам проводимой проверки, анализа состояния законности, оценки актов, вступивших в силу, а также рассмотрения обращения, информацию, материалы и документы, а также гражданские, административные, уголовные дела, дела об административных правонарушениях, исполнительные производства;

      11) в установленном законом порядке получать доступ к информации, сведениям и документам, уголовным, гражданским, административным делам, делам об административных правонарушениях, исполнительным производствам и иным материалам, а также к информационным системам и ресурсам правоохранительных и иных государственных органов и организаций с соблюдением требований по защите персональных данных и иной охраняемой законом тайны;

      12) с соблюдением установленных законом требований применять технические средства фиксации в ходе осуществления надзорной деятельности;

      13) приостанавливать акты, действия должностных и иных лиц в рамках рассмотрения обращений, проведения проверок, в срок до трех рабочих дней, если они могут нанести вред жизни и здоровью человека, интересам общества и государства;

      14) давать указания по вопросам досудебного расследования, оперативно-розыскной деятельности и негласных следственных действий, обязательные для исполнения руководителями и сотрудниками органов, осуществляющих досудебное расследование, оперативно-розыскную деятельность, негласные следственные действия;

      15) проверять законность доставления, задержания лиц по подозрению в совершении уголовных правонарушений, лиц, совершивших административные правонарушения, а также порядка и условий содержания лиц, находящихся под стражей либо иным ограничением свободы;

      16) проверять законность актов, отменять незаконные решения администрации учреждений уголовно-исполнительной системы, влияющие на правовое положение лиц, содержащихся под стражей, отбывающих наказание в местах лишения свободы;

      17) рассматривать акты органов уголовно-исполнительной системы о переводе осужденных в другое учреждение;

      18) рассматривать ходатайства органов расследования об избрании меры пресечения в отношении подозреваемых лиц;

      19) приносить ходатайство в вышестоящий суд о пересмотре судебного акта, не вступившего в законную силу;

      20) обращаться с ходатайством о принесении протеста на судебные акты, вступившие в законную силу, к вышестоящему прокурору в случаях, когда опротестование выходит за пределы его компетенции;

      21) при осуществлении надзора инициировать проведение оперативно-розыскных мероприятий органами, осуществляющими оперативно-розыскную деятельность;

      22) при осуществлении надзора запрашивать и получать дела негласных следственных действий, оперативного учета, материалы, документы, ведомственные нормативные правовые акты, другие необходимые сведения, за исключением сведений о личности конфиденциальных помощников и штатных негласных сотрудников;

      23) в случаях, установленных законом, санкционировать проведение оперативно-розыскных и контрразведывательных мероприятий, проводить проверки законности осуществления специальных оперативно-розыскных мероприятий, в том числе на сети связи;

      24) при осуществлении надзора привлекать специалистов органов прокуратуры и иных специалистов с использованием специальных технических средств, в целях выявления и пресечения нарушений законности в ходе осуществления оперативно-розыскной деятельности;

      25) требовать от руководителей органов, осуществляющих оперативно-розыскную деятельность, проведения проверок в подчиненных им органах в целях устранений нарушений законности;

      26) возбуждать и прекращать производство по делу об административном правонарушении;

      27) проверять законность выписки и приведения в исполнение исполнительных документов;

      28) координировать деятельность по международному сотрудничеству в уголовно-правовой сфере по вопросам возврата из-за рубежа доходов, полученных преступным путем, в том числе по представлению интересов государства вне уголовного процесса;

      29) исполнять международные договоры о выдаче лиц, оказании взаимной правовой помощи по уголовным делам, о передаче осужденных либо лиц, страдающих психическими расстройствами (заболеваниями), а также связанные с ними правовые акты, согласовывать иные международные договоры, относящиеся к компетенции органов прокуратуры;

      30) представлять интересы государства в компетентных органах иностранных государств и международных организациях по вопросам уголовного преследования, в иностранных и международных судах (арбитражах) по вопросам, относящимся к компетенции прокуратуры;

      31) выполнять иные действия, предусмотренные настоящим Конституционным законом и иными законами.

      2. Прокурор обязан:

      1) соблюдать Конституцию и законодательство Республики Казахстан;

      2) защищать права и свободы человека и гражданина, охраняемые законом интересы юридических лиц, общества и государства, с принятием мер по устранению нарушений законности;

      3) не допускать действий (бездействия) и принятия актов прокуратуры, создающих необоснованные препятствия для реализации прав и свобод человека и гражданина, законных интересов юридических лиц, общества и государства;

      4) обеспечивать сохранность документов, сведений и иной информации, полученных в ходе осуществления своей деятельности, с соблюдением требований законодательства о государственных секретах и иной охраняемой законом тайны;

      5) в случаях и порядке, предусмотренных уголовно-процессуальным законом производить досудебное расследование;

      6) осуществлять уголовное преследование;

      7) рассматривать ходатайства о несогласии с судебными актами, вступившими в законную силу, в порядке, предусмотренном процессуальным законодательством;

      8) проверять соблюдение законности при приеме и регистрации заявлений и сообщений об уголовных правонарушениях;

      9) прекращать незаконные оперативно-розыскные мероприятия и негласные следственные действия;

      10) незамедлительно освобождать лиц, незаконно задержанных и находящихся в служебных помещениях правоохранительных и специальных государственных органов и иных местах, ограничивающих их личную свободу, гауптвахтах, учреждениях, исполняющих меры принудительного характера, специальных учреждениях и учреждениях уголовно-исполнительной системы;

      11) отменять незаконные постановления и решения лиц, осуществляющих досудебное расследование, оперативно-розыскную деятельность;

      12) выполнять иные обязанности, предусмотренные законами.

Статья 11. Комитет по правовой статистике и специальным учетам Генеральной прокуратуры

      1. Комитет по правовой статистике и специальным учетам является ведомством Генеральной прокуратуры, осуществляющим функции и полномочия государственного органа.

      2. Комитет по правовой статистике и специальным учетам осуществляет:

      1) формирование государственной правовой статистики и ведение специальных учетов;

      2) надзор за целостностью, объективностью, достоверностью, достаточностью сведений государственной правовой статистики и специальных учетов, предоставляемых субъектами правовой статистики и специальных учетов, а также определяет методику сбора, регистрации, обработки, накопления, свода и хранения информации в данной сфере;

      3) внедрение информационно-коммуникационных технологий в процессы расследования уголовных дел, производства по делам об административных правонарушениях, учета и регистрации актов о назначении проверок;

      4) иные функции и полномочия, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.

      3. Комитет по правовой статистике и специальным учетам имеет департаменты по правовой статистике и специальным учетам областей, городов республиканского значения и столицы, военный и транспортный департаменты по правовой статистике и специальным учетам и возглавляется Председателем.

      4. Правовая основа и принципы осуществления государственной правовой статистики, ведения специальных учетов и надзора в данной сфере определяются настоящим Конституционным законом и иным законодательством Республики Казахстан.

Статья 12. Академия правоохранительных органов при Генеральной прокуратуре

      1. Академия правоохранительных органов при Генеральной прокуратуре, является организацией образования органов прокуратуры и осуществляет:

      1) организацию и проведение первоначальной профессиональной подготовки лиц, впервые поступающих на службу в правоохранительные органы Республики Казахстан, за исключением сотрудников органов внутренних дел и гражданской защиты;

      2) профессиональную подготовку, переподготовку, повышение квалификации и профессионального уровня сотрудников правоохранительных органов, в том числе состоящих в Президентском резерве руководства правоохранительных органов Республики Казахстан;

      3) координацию и проведение межведомственных научных исследований в сфере правоохранительной деятельности;

      4) реализацию программы послевузовского образования;

      5) взаимодействие с иностранными и международными организациями по вопросам переподготовки и повышения квалификации сотрудников правоохранительных органов, проведения научных исследований и обмена опытом в сфере правоохранительной деятельности;

      6) иные виды деятельности, предусмотренные законами и актами Президента Республики Казахстан.

      2. Ректор Академии правоохранительных органов:

      1) руководит деятельностью Академии правоохранительных органов;

      2) издает приказы, распоряжения и другие организационно-распорядительные акты, обязательные для обучающихся, подчиненных сотрудников и иных работников Академии правоохранительных органов;

      3) создает коллегиальные и консультативно-совещательные органы Академии правоохранительных органов;

      4) осуществляет иные полномочия, предоставленные ему законами и актами Президента Республики Казахстан.

Статья 13. Органы военной прокуратуры

      1. Главная военная прокуратура Генеральной прокуратуры, региональные и гарнизонные военные прокуратуры входят в систему органов прокуратуры Республики Казахстан и подчиняются Генеральному Прокурору.

      2. Органы военной прокуратуры возглавляет Главный военный прокурор.

      3. Главный военный прокурор:

      1) руководит деятельностью органов военной прокуратуры;

      2) издает приказы, распоряжения, обязательные для всех подчиненных сотрудников и работников;

      3) возглавляет Координационный совет военных органов управления и уголовного преследования по обеспечению законности, правопорядка и борьбы с преступностью в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан;

      4) осуществляет иные полномочия, предоставленные ему законами и актами Президента Республики Казахстан.

      4. Военные прокуроры регионов и гарнизонов:

      1) руководят деятельностью прокуратуры региона и гарнизона;

      2) издают распоряжения, обязательные для всех подчиненных сотрудников и работников;

      3) осуществляют иные полномочия, предоставленные им законами и актами Президента Республики Казахстан.

      5. Органы военной прокуратуры осуществляют надзор за законностью в деятельности:

      1) Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан;

      2) иных государственных органов, учреждений и организаций в сфере обороны и военной безопасности государства.

Статья 14. Органы транспортной прокуратуры

      1. Главная транспортная прокуратура Генеральной прокуратуры, региональные транспортные прокуратуры входят в систему органов прокуратуры Республики Казахстан и подчиняются Генеральному Прокурору.

      2. Главный транспортный прокурор:

      1) руководит деятельностью органов транспортной прокуратуры;

      2) издает приказы, распоряжения, обязательные для всех подчиненных сотрудников и работников;

      3) возглавляет Координационный совет по обеспечению законности, правопорядка и борьбы с преступностью на транспорте;

      4) осуществляет иные полномочия, предоставленные ему законами и актами Президента Республики Казахстан.

      3. Региональные транспортные прокуроры:

      1) руководят деятельностью региональных транспортных прокуратур;

      2) издают распоряжения, обязательные для всех подчиненных сотрудников и работников;

      3) осуществляют иные полномочия, предоставленные им законами и актами Президента Республики Казахстан.

      4. Органы транспортной прокуратуры осуществляют надзор за законностью:

      1) деятельности государственных, местных представительных и исполнительных органов, органов местного самоуправления, учреждений и организаций в сфере железнодорожного, автомобильного, морского, внутреннего водного, воздушного, городского рельсового и магистрального трубопроводного транспорта, космической деятельности и таможенного регулирования;

      2) действий (бездействий) должностных и иных лиц, а также принимаемых ими актов и решений в сфере железнодорожного, автомобильного, морского, внутреннего водного, воздушного, городского рельсового и магистрального трубопроводного транспорта, космической деятельности и таможенного регулирования;

      3) в иных сферах в отношении объектов транспорта и транспортной инфраструктуры.

Статья 15. Областные и приравненные к ним прокуроры и прокуратуры

      1. Прокуратуры областей и приравненные к ним прокуратуры возглавляются соответствующими прокурорами.

      2. Прокуроры областей и приравненные к ним прокуроры:

      1) руководят деятельностью областных и приравненных к ним прокуратур;

      2) издают приказы, распоряжения, обязательные для всех подчиненных сотрудников и работников;

      3) образуют коллегию прокуратуры, определяют регламент ее работы и статус членов коллегии;

      4) возглавляют соответствующие координационные советы по обеспечению законности, правопорядка и борьбы с преступностью;

      5) осуществляют иные полномочия, предоставленные им законами и актами Президента Республики Казахстан.

Статья 16. Районные и иные приравненные к ним прокуроры и прокуратуры

      1.Районные и приравненные к ним прокуратуры возглавляются соответствующими прокурорами, назначаемыми Генеральным Прокурором.

      2. Районные и приравненные к ним прокуроры:

      1) руководят деятельностью районных и приравненных к ним прокуратур;

      2) издают распоряжения, обязательные для всех подчиненных сотрудников и работников;

      3) осуществляют иные полномочия, предоставленные им законами и актами Президента Республики Казахстан.

Глава 3. ПРЕДЕЛЫ И ФОРМЫ ВЫСШЕГО НАДЗОРА. ПРЕДСТАВИТЕЛЬСТВО ИНТЕРЕСОВ ГОСУДАРСТВА В СУДЕ. УГОЛОВНОЕ ПРЕСЛЕДОВАНИЕ. РАССМОТРЕНИЕ ОБРАЩЕНИЙ. ПРАВОВЫЕ ГАРАНТИИ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ПРОКУРОРА.

Статья 17. Пределы и формы высшего надзора

      1. Высший надзор от имени Республики Казахстан осуществляется посредством проведения проверки, анализа состояния законности, оценки актов, вступивших в силу.

      2. Порядок назначения и проведения проверок соблюдения законности, анализа состояния законности, а также оценки актов, вступивших в силу, определяется настоящим Конституционным законом, законодательными актами и актами Генерального Прокурора.

      3. Высший надзор в сфере контрразведывательной деятельности и обеспечения безопасности охраняемых лиц и объектов осуществляется с учетом особенностей законодательства о контрразведывательной деятельности и законодательства по вопросам обеспечения безопасности охраняемых лиц и объектов.

Статья 18. Проверка соблюдения законности

      1. Проверка соблюдения законности назначается на основании поручений:

      1) Президента Республики Казахстан;

      2) Генерального Прокурора.

      2. Решения заместителей Генерального Прокурора, прокуроров областей и приравненных к ним, прокуроров районов и приравненных к ним прокуроров о назначении и проведении проверки принимаются для защиты прав, свободы и законных интересов:

      1) лиц, которые в силу физических, психических и иных обстоятельств не могут самостоятельно осуществлять их защиту;

      2) неограниченного круга лиц;

      3) лиц, общества и государства, если это необходимо для предотвращения необратимых последствий для жизни, здоровья людей либо безопасности Республики Казахстан.

      4) субъектов частного предпринимательства по фактам вмешательства в их деятельность со стороны государственных, местных представительных и исполнительных органов, органов местного самоуправления и их должностных лиц.

      3. Проверки субъектов частного предпринимательства проводятся по поручению Президента Республики Казахстан, Генерального Прокурора либо по согласованию с ними.

      4. О проведении проверки выносится постановление, которое регистрируется в уполномоченном государственном органе по правовой статистике и специальным учетам.

      Проверка соблюдения законности проводится в течение не более тридцати рабочих дней.

      При необходимости истребования дополнительных материалов, а также в связи со значительным объемом проверки срок ее проведения в исключительных случаях может быть продлен не более чем на тридцать рабочих дней.

      Проверка может быть приостановлена в случаях назначения экспертизы, а также при необходимости получения сведений и документов от иностранных государств – до их получения, а также в иных случаях, препятствующих проведению проверки.

      Исчисление срока проведения приостановленной проверки продолжается со дня ее возобновления.

      Порядок регистрации постановлений о назначении проверок и сроки их проведения не распространяются на проверки, проводимые в рамках уголовно-процессуального, уголовно-исполнительного законодательства, законодательства об исполнительном производстве, административных правонарушениях, оперативно-розыскной и контрразведывательной деятельности.

      5. При осуществлении проверки прокурор не вправе:

      1) требовать предоставления документов, информации, если они не относятся к предмету проверки;

      2) превышать установленные сроки проведения проверки;

      3) препятствовать нормальному функционированию проверяемого субъекта, за исключением случаев, угрожающих возникновением необратимых последствий для жизни, здоровья людей, законности и общественному порядку, социально-экономической стабильности в регионе, конституционному строю и национальной безопасности Республики Казахстан.

Статья 19. Права и обязанности проверяемых субъектов

      1. Проверяемые субъекты либо их уполномоченные представители при осуществлении прокурорами проверки вправе:

      1) не допускать лиц, прибывших для проведения проверки на объект, в случаях:

      не предоставления проверяемому субъекту постановления о назначении проверки;

      проведения проверки без регистрации в органах правовой статистики и специальных учетов, когда такая регистрация обязательна;

      истечения сроков, указанных в пункте 4 статьи 18 настоящего Конституционного закона;

      проведения проверки лицами, не указанными в постановлении о назначении проверки;

      отсутствия документа, подтверждающего разрешение о допуске к государственным секретам, когда это предусмотрено законодательством;

      2) не предоставлять сведения и документы:

      не относящиеся к предмету проводимой проверки или периоду, указанному в постановлении о назначении проверки;

      содержащие государственные секреты или иную охраняемую законом тайну при отсутствии соответствующего допуска или документа, дающего право на ознакомление с такими сведениями и документами;

      3) обжаловать постановление о назначении проверки, а также действия (бездействие) должностных лиц органов прокуратуры в порядке, установленном законом.

      2. Проверяемые субъекты либо их уполномоченные представители при проведении прокурорами проверок обязаны:

      1) обеспечить беспрепятственный доступ должностных лиц органов прокуратуры на территорию и в помещения проверяемого субъекта.

      Доступ должностных лиц органов прокуратуры на территорию и в помещения режимных объектов обеспечивается с учетом требований о пропускном и внутриобъектном режимах, установленных в проверяемой организации;

      2) с соблюдением требований по охране государственных секретов или иной охраняемой законом тайны предоставлять должностным лицам органов прокуратуры документы (сведения) на бумажных и электронных носителях либо их копии для приобщения к справке о результатах проверки;

      3) ознакомиться и получить под роспись постановление о назначении проверки и справку о ее результатах;

      4) в соответствии с требованиями о безопасности и охране труда обеспечить необходимые условия для лиц, осуществляющих проверку.

Статья 20. Анализ состояния законности

      Анализ состояния законности проводится без посещения прокурорами субъектов (объектов) путем изучения статистических данных, сведений государственных и международных организаций, средств массовой информации, материалов гражданских и уголовных дел, дел об административных правонарушениях, а также иных источников информации.

      Результаты анализа состояния законности оформляются в виде справки. По результатам анализа состояния законности принимаются меры прокурорского надзора либо реагирования в соответствии с настоящим Законом.

Статья 21. Оценка актов, вступивших в силу

      1. Прокуратура проводит оценку актов, вступивших в силу, путем изучения:

      1) актов и решений Правительства, иных государственных, местных представительных и исполнительных органов, органов местного самоуправления, учреждений, субъектов квазигосударственного сектора и их должностных лиц;

      2) актов и решений иных организаций, независимо от формы собственности, если данные акты и решения касаются лиц, которые в силу физиологических особенностей, психических отклонений и иных обстоятельств не могут самостоятельно осуществлять защиту своих прав, несовершеннолетних лиц, а также неограниченного круга лиц либо носят публичный характер;

      3) приговоров, решений, постановлений и иных актов суда (судьи), а также уголовных, гражданских, административных дел и дел об административных правонарушениях.

      2. Оценка судебных актов, вступивших в законную силу, осуществляется в порядке, предусмотренном уголовно-процессуальным, гражданским процессуальным законодательством, законодательством об административных правонарушениях, административном судопроизводстве.

Статья 22. Представительство интересов государства в суде

      1. Органы прокуратуры представляют интересы государства в суде на основании и в порядке, предусмотренном уголовно-процессуальным, гражданским процессуальным законодательством, законодательством об административных правонарушениях, законодательством об административном судопроизводстве.

      2. Органы прокуратуры вправе обратиться в суд с иском (заявлением), если этого требует защита прав человека и гражданина, который самостоятельно не может осуществлять их защиту, а также для защиты охраняемых законом интересов общества или государства.

      3. Основания и порядок принесения ходатайства о пересмотре судебных актов, не вступивших в законную силу, определяются уголовно-процессуальным, гражданским процессуальным законодательством, законодательством об административных правонарушениях, административным процедурно-процессуальным законодательством.

Статья 23. Уголовное преследование

      Прокуратура от имени государства осуществляет уголовное преследование в соответствии с уголовным, уголовно-процессуальным законодательством.

Статья 24. Рассмотрение обращений

      1. Органы прокуратуры рассматривают обращения:

      1) для защиты прав и законных интересов человека и гражданина, если он в силу физиологических особенностей, психических отклонений и иных обстоятельств не может самостоятельно осуществлять защиту своих прав, несовершеннолетних лиц, а также неограниченного круга лиц;

      2) для защиты прав и законных интересов человека и гражданина, общества или государства, если защита этих интересов должным образом не обеспечивается уполномоченным органом, к компетенции которого отнесены соответствующие полномочия либо в случаях отсутствия такого органа;

      3) для защиты прав и законных интересов субъектов частного предпринимательства по фактам вмешательства в их деятельность со стороны государственных, местных представительных и исполнительных органов, учреждений, органов местного самоуправления, субъектов квазигосударственного сектора и их должностных лиц;

      4) в целях предотвращения угрозы конституционному строю и национальной безопасности Республики Казахстан;

      5) по фактам нарушений законности, не устранение которых влечет причинение вреда жизни и здоровью человека;

      6) по поручениям Президента Республики Казахстан;

      7) по поручениям Генерального Прокурора.

      2. Срок рассмотрения обращения составляет пятнадцать рабочих дней со дня его поступления в органы прокуратуры, если иное не предусмотрено законами Республики Казахстан.

      3. В тех случаях, когда необходимо установление фактических обстоятельств, имеющих значение для правильного разрешения обращения, а также получение информации из других государственных органов, учреждений, организаций, независимо от формы собственности, срок рассмотрения обращения продлевается мотивированным решением руководителя органа прокуратуры либо его заместителем на разумный срок, но не более чем до двух месяцев.

      В случае назначения проверки по обращению, сроки рассмотрения определяются с учетом срока ее проведения. Заявителю направляется промежуточный ответ. Окончательный ответ сообщается заявителю по результатам проверки в течение десяти рабочих дней после ее окончания.

      4. О продлении срока рассмотрения обращения сообщается заявителю в течение трех рабочих дней со дня продления срока.

      5. Анонимные обращения в органах прокуратуры рассмотрению не подлежат, за исключением случаев, когда в таком обращении содержатся сведения о готовящихся или совершенных уголовных правонарушениях либо об угрозе национальной или общественной безопасности.

      6. Рассмотрение обращений прекращается, если в повторных обращениях не приводятся новые доводы или вновь открывшиеся обстоятельства, а по материалам предыдущего обращения заявителю в установленном порядке давались ответы.

      7. Требования настоящей статьи не распространяются на обращения, порядок рассмотрения которых установлен уголовно-процессуальным, гражданским процессуальным, уголовно-исполнительным законодательством, законодательством об административных правонарушениях, в сферах контрразведывательной и оперативно-розыскной деятельности.

Статья 25. Досудебное урегулирование жалоб на решения, акты прокуратуры и действия (бездействие) должностных лиц органов прокуратуры

      1. Жалоба на решения, акты прокуратуры либо действия (бездействие) прокурора подается в органы прокуратуры не позднее трех месяцев со дня принятия решения или совершения действия (бездействия) и рассматривается вышестоящим прокурором.

      Срок рассмотрения такой жалобы составляет двадцать рабочих дней.

      В случае пропуска по уважительной причине срока для обжалования, этот срок по ходатайству лица, подавшего жалобу, может быть восстановлен органом прокуратуры, рассматривающим жалобу, в случае, если иное не предусмотрено законами Республики Казахстан.

      2. Результаты рассмотрения жалобы в досудебном порядке являются основанием для обжалования решения и действия (бездействия) прокурора в суд в порядке, предусмотренном Административным процедурно-процессуальным кодексом.

      3. Требования пункта 1 настоящей статьи не распространяются на жалобы, порядок рассмотрения которых установлен уголовно-процессуальным, гражданским процессуальным, уголовно-исполнительным законодательством, законодательством об административных правонарушениях, в сферах контрразведывательной и оперативно-розыскной деятельности.

Статья 26. Правовые гарантии деятельности прокурора

      1. Воздействие в какой бы то ни было форме на прокурора с целью воспрепятствования осуществлению им своих полномочий или принятия им незаконного решения влечет ответственность, установленную законами.

      2. Требования и запросы прокурора в рамках проводимой проверки, анализа состояния законности, оценки актов, вступивших в силу, рассматриваемых обращений и осуществлении иных своих полномочий обязательны для исполнения физическими и юридическими лицами, в том числе государственными органами, учреждениями, организациями, независимо от формы собственности и их должностными лицами.

      3. По вопросам проводимой проверки, анализа состояния законности, оценки актов, вступивших в силу, и рассматриваемых обращений органы, учреждения, организации и должностные лица обязаны по требованию прокурора с соблюдением установленных законом требований к разглашению государственных секретов, сведений, составляющих коммерческую, банковскую и иную охраняемую законом тайну, предоставить в установленный прокурором срок, но не менее трех рабочих дней, необходимую информацию, документы и иные материалы.

      Прокурор несет установленную законом ответственность за разглашение государственных секретов, сведений, составляющих коммерческую, банковскую и иную охраняемую законом тайну.

      4. В необходимых случаях, в целях предотвращения необратимых последствий для жизни, здоровья человека, субъектов частного предпринимательства, интересов общества и государства, массового нарушения законности и правопорядка, угрозы социально-экономической стабильности региона либо безопасности Республики Казахстан, запрашиваемая информация, документы и иные материалы предоставляются незамедлительно.

      5. Прокурор не дает каких-либо объяснений по существу находящихся в его производстве материалов, актов, судебных дел и обращений. Предоставление материалов кому-либо для ознакомления осуществляется только в случаях, предусмотренных законодательством.

      Никто не вправе разглашать материалы проверок и дел без разрешения прокурора, в производстве которого они находятся.

      6. В рамках проводимой проверки, оценки актов, вступивших в силу, рассматриваемых обращений по требованию прокурора в установленное им время физические и должностные лица, а также иные представители органов, учреждений и организаций независимо от формы собственности обязаны явиться для дачи объяснений.

      7. Вызов в органы прокуратуры производится в сроки достаточные для своевременной явки, за исключением случаев возникновения чрезвычайных ситуаций социального характера, кризисных ситуаций или непредотвратимых при данных условиях обстоятельств, путем направления уведомления (извещения).

      8. Уведомление (извещение) направляется телефонограммой, текстовым сообщением по абонентскому номеру сотовой связи или по электронному адресу, телеграммой или заказным письмом с уведомлением о его вручении либо с использованием иных средств связи, обеспечивающих фиксацию извещения или вызова.

      9. О причинах, препятствующих явке по вызову в назначенный срок, вызываемое лицо обязано уведомить вызывающего прокурора заблаговременно.

      10. В случае неявки без уважительных причин физические и должностные лица, а также иные представители органов, учреждений и организаций независимо от формы собственности могут быть по мотивированному постановлению Генерального Прокурора, его заместителей, областных и приравненных к ним прокуроров, их заместителей, районных и приравненных к ним прокуроров подвергнуты приводу (принудительному доставлению).

      11. Постановление прокурора о приводе исполняется органом внутренних дел.

      12. Привод не может производиться в ночное время.

      13. Не подлежат приводу несовершеннолетние в возрасте до четырнадцати лет и лица, не достигшие восемнадцати лет, без уведомления их законного представителя, беременные женщины, а также лица, которые по состоянию здоровья не могут или не должны оставлять место своего пребывания, что подлежит удостоверению врачом.

      14. Неисполнение законных требований прокурора либо неявка по требованию прокурора без уважительных причин влекут ответственность, предусмотренную законами.

Статья 27. Ответственность органов прокуратуры

      1. Сотрудники прокуратуры при осуществлении своей деятельности несут ответственность, установленную законом.

      2. Ущерб, причиненный действиями сотрудников и работников органов прокуратуры, возмещается в порядке, предусмотренном законодательством.

Глава 4. ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ПРОКУРАТУРЫ ПО КООРДИНАЦИИ И ВЗАИМОДЕЙСТВИЮ. КОЛЛЕГИИ В ОРГАНАХ ПРОКУРАТУРЫ. УЧАСТИЕ В НОРМОТВОРЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ.

Статья 28. Координация деятельности по обеспечению законности, правопорядка и борьбы с преступностью

      1. Координация деятельности правоохранительных и иных государственных органов по обеспечению законности, правопорядка и борьбы с преступностью осуществляется органами прокуратуры в целях обеспечения взаимодействия этих органов, взаимного обмена информацией и согласованности их действий при реализации общих задач. Указанная деятельность осуществляется органами прокуратуры в рамках постоянно действующих координационных советов, образуемых при Генеральной прокуратуре, главных военной и транспортной прокуратурах, прокуратурах областей и приравненных к ним прокуратурах.

      2. Решения координационных советов реализуются государственными органами-участниками путем издания совместных, ведомственных правовых актов и (или) осуществления соответствующих мероприятий.

      3. Положение о Координационном совете Республики Казахстан по обеспечению законности, правопорядка и борьбы с преступностью утверждается Президентом Республики Казахстан.

Статья 29. Взаимодействие прокуратуры по защите прав и свобод человека и гражданина

      1. В целях защиты и восстановления нарушенных прав и свобод человека и гражданина, охраняемых законом интересов юридических лиц, общества и государства, прокуратура взаимодействует:

      1) с государственными, местными представительными и исполнительными органами, органами местного самоуправления, учреждениями и их должностными лицами, субъектами квазигосударственного сектора и иными организациями независимо от формы собственности;

      2) с Уполномоченным по правам человека в Республике Казахстан и оказывает содействие его деятельности.

      2. Взаимодействие органов прокуратуры с компетентными органами иностранных государств и международными организациями осуществляется в рамках уголовно-правового сотрудничества, а также в рамках представления интересов государства по вопросам возврата доходов, полученных преступным путем, вне уголовного процесса.

Статья 30. Коллегии в органах прокуратуры

      1. В системе органов прокуратуры образуются коллегии.

      2. Регламент работы коллегии, ее состав определяются первыми руководителями органов прокуратуры.

      3. На заседаниях коллегии рассматриваются вопросы деятельности органов прокуратуры, а также иные вопросы, связанные с выявленными нарушениями законности, требующие, по усмотрению Генерального Прокурора, первых руководителей органов прокуратуры, коллегиального рассмотрения с участием заинтересованных лиц.

      4. Решения коллегии принимаются большинством голосов от общего числа ее членов и являются обязательными для подчиненных сотрудников и работников органов прокуратуры.

Статья 31. Участие в нормотворческой деятельности

      Органы прокуратуры в целях обеспечения законности:

      1) в пределах своей компетенции вносят уполномоченным и иным государственным органам предложения о совершенствовании действующего законодательства на предмет его соответствия новым потребностям правового регулирования общественных отношений;

      2) согласовывают проекты нормативных правовых актов, затрагивающих компетенцию и функции прокуратуры;

      3) выполняют иные функции в нормотворческой деятельности, предусмотренные законом и актами Президента Республики Казахстан.

Глава 5. АКТЫ ПРОКУРАТУРЫ

Статья 32. Система актов прокуратуры

      1. Систему актов прокуратуры составляют:

      1) акты прокурорского надзора: протест, санкция, указание, представление, постановление;

      2) акты прокурорского реагирования: ходатайство, заявление (иск), обращение, разъяснение о недопустимости нарушений закона;

      3) акты, регулирующие вопросы организации и деятельности органов прокуратуры: приказы, распоряжения, положения, инструкции, регламенты и другие.

      2. Акты прокуратуры, внесенные на основании, в порядке и пределах установленных настоящим Конституционным законом, обязательны для рассмотрения, исполнения органами, организациями и должностными лицами, которым они адресованы.

      3. Нерассмотрение, а равно ненадлежащее рассмотрение, неисполнение актов прокуратуры либо невыполнение законных требований прокурора влекут ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

      4. После внесения актов прокурорского надзора и реагирования сроки для привлечения лиц, совершивших нарушения, указанные в акте, приостанавливаются со дня направления акта.

Статья 33. Протест

      1. Прокурор приносит протест на противоречащие Конституции, законам, ратифицированным Республикой международным договорам и актам Президента Республики Казахстан, акты, вступившие в законную силу, решения и действия (бездействия) государственных органов, учреждений, организаций, должностных и иных уполномоченных лиц.

      2. Протест приносится в орган, учреждение, должностному или иному уполномоченному лицу, принявшему незаконный акт, решение, или в вышестоящий орган либо вышестоящему должностному лицу. В таком же порядке опротестовываются незаконные действия (бездействия) органа, учреждения, должностного или иного уполномоченного лица.

      3. Протест прокурора подлежит рассмотрению соответствующим органом или должностным лицом в течение десяти календарных дней.

      Прокурор вправе установить иной срок рассмотрения протеста, обусловленный необходимостью подготовки и принятия по нему решения, но не менее трех рабочих дней.

      О результатах рассмотрения протеста незамедлительно сообщается прокурору в письменной форме. Протест до его рассмотрения может быть отозван принесшим его либо вышестоящим прокурором.

      Орган или должностное лицо обязаны известить прокурора о времени и месте рассмотрения протеста.

      4. В протесте прокурор требует отмены незаконного акта либо приведения его в соответствие с Конституцией, законами, актами Президента Республики Казахстан и ратифицированными Республикой международными договорами, нормативными правовыми актами, а также прекращения незаконного действия (бездействия) должностного лица и восстановления нарушенного права.

      5. До принятия решения по протесту Генеральный Прокурор, заместители Генерального Прокурора, главные военный и транспортные прокуроры, областные и приравненные к ним прокуроры, районные и приравненные к ним специализированные прокуроры вправе приостановить исполнение опротестованного правового акта либо действия (бездействия).

      6. Опротестованию прокурорами не подлежат законодательные акты, акты Президента Республики Казахстан, Администрации Президента Республики Казахстан, Конституционного Суда Республики Казахстан, Высшей аудиторской палаты (по итогам проведенных проверок).

      7. Основания, порядок, сроки принесения протестов на вступившие в законную силу судебные акты, а также приостановления их исполнения определяются уголовно-процессуальным, гражданским процессуальным законодательством и законодательством об административных правонарушениях, административном судопроизводстве.

Статья 34. Санкция

      1. Прокурор, в установленных законом случаях дает санкцию (согласие) на совершение отдельных действий правоограничительного характера, получение сведений, содержащих охраняемую законом тайну.

      2. Санкция (согласие) либо отказ в ее (его) даче оформляется прокурором резолюцией и подписью на постановлении должностного лица после изучения материалов, на основании которых испрашивается санкция (согласие).

      В случае отказа в даче санкции (согласия) указываются его причины и основания.

      3. Санкция (согласие) на действия, указанные в настоящей статье, за исключением оперативно-розыскных, контрразведывательных мероприятий и негласных следственных действий, связанных с получением сведений, содержащих охраняемую законом тайну, также может быть удостоверена посредством электронной цифровой подписью в соответствии с законодательством об электронном документе и электронной цифровой подписи.

Статья 35. Указание

      1. Прокурор дает письменные указания по вопросам:

      1) досудебного расследования;

      2) оперативно-розыскной деятельности и негласных следственных действий;

      3) проведения дополнительной проверки по делу об административном правонарушении;

      4) исполнительного производства;

      5) исполнения наказаний;

      6) проводимых по требованию прокуратуры проверок;

      7) государственной правовой статистики и специальных учетов;

      8) в иных случаях, установленных законом.

      2. Указания прокурора, данные в пределах его компетенции, обязательны для исполнения.

Статья 36. Представление

      1. Прокурор в пределах своей компетенции вносит представление:

      1) об устранении нарушений законности;

      2) об устранении причин и условий, способствующих совершению уголовных и иных правонарушений;

      3) по вопросам лишения неприкосновенности лиц, обладающих этим правом в соответствии с Конституцией Республики Казахстан;

      4) в иных случаях, установленных законом.

      2. Представление подлежит рассмотрению с принятием мер по устранению указанных в нем нарушений законности должностным лицом или органом в течение тридцати календарных дней, а в случаях, если могут наступить необратимые последствия для жизни и здоровья человека и гражданина, безопасности государства – в срок, установленный прокурором.

      Прокурор вправе участвовать при рассмотрении представления. О времени и месте рассмотрения представления прокурор должен быть уведомлен государственным органом или должностным лицом не позднее трех рабочих дней до дня рассмотрения представления.

      О результатах рассмотрения представления и принятых мерах сообщается в прокуратуру в течение трех рабочих дней со дня рассмотрения представления.

Статья 37. Постановление

      1. Прокурор выносит постановление:

      1) в случаях, предусмотренных уголовно-процессуальным законодательством, законодательством об административных правонарушениях;

      2) о возбуждения дисциплинарного производства;

      3) о проведении оперативно-розыскных мероприятий;

      4) о прекращении оперативно-розыскных мероприятий и негласных следственных действий;

      5) о приостановлении действия правового акта;

      6) о проведении проверки;

      7) об отмене действий и мер запретительного либо ограничительного характера, необоснованно осуществляемых государственными, местными представительными и исполнительными органами, органами местного самоуправления, их организациями, субъектами квазигосударственного сектора, а также их должностными и иными лицами;

      8) об отмене дисциплинарных взысканий и поощрений, налагаемых органами уголовно-исполнительной системы в отношении лиц, содержащихся под стражей, отбывающих наказание в местах лишения свободы, а также подучетных служб пробации;

      9) о приостановлении до трех рабочих дней акта или действия должностного и иного лица до завершения проверки либо рассмотрения обращения;

      10) об отмене незаконных актов судебных исполнителей;

      11) о принудительном исполнении акта прокурорского надзора;

      12) в иных случаях, предусмотренных законами.

      2. Постановление прокурора подлежит обязательному исполнению в установленные им сроки. Обжалование постановления не приостанавливает его действия.

Статья 38. Ходатайство

      Ходатайство о пересмотре судебных актов, не вступивших в законную силу, вносится прокурором в порядке, установленном уголовно-процессуальным, гражданским процессуальным законодательством Республики Казахстан и законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях, административном судопроизводстве.

Статья 39. Заявление (иск)

      1. Прокурор вправе обратиться с заявлением (иск) в суд в порядке и на основаниях, установленных законом.

      2. При отклонении актов прокурорского надзора либо оставлении их без рассмотрения прокурор обращается с заявлением в суд о признании актов, решений и действий (бездействия) органов и должностных лиц незаконными.

Статья 40. Обращение

      Генеральный Прокурор и его заместители, Главные военный и транспортный прокуроры, прокуроры областей и приравненные к ним прокуроры, районные и иные приравненные к ним прокуроры вправе выступить с обращением к должностным лицам, государственным органам, физическим и юридическим лицам в целях обеспечения законности и общественной безопасности, предупреждения правонарушений, а также защиты прав и свобод человека и гражданина.

      Обращение распространяется с использованием средств массовой информации или иным публичным способом.

Статья 41. Разъяснение о недопустимости нарушений закона

      В целях предупреждения правонарушений, обеспечения общественной безопасности, защиты прав и свобод человека и гражданина или при наличии сведений о готовящихся противоправных деяниях, прокурор разъясняет в письменной, устной либо публичной форме физическим лицам и представителям юридических лиц о недопустимости нарушений закона и предупреждает их об установленной законом ответственности.

Статья 42. Опубликование актов прокуратуры

      1. Нормативные правовые акты Генерального Прокурора, касающиеся прав, свобод и обязанностей граждан подлежат официальному опубликованию с соблюдением требований законодательства о защите государственных секретов и иной охраняемой законом тайны.

      2. Для обеспечения гласности своей деятельности органы прокуратуры могут публиковать в средствах массовой информации акты прокуратуры на незаконные действия (бездействия) и решения органов и должностных лиц, нарушающие конституционные и иные охраняемые законом права человека и гражданина, интересы юридических лиц и государства.

Статья 43. Обжалование действий (бездействия) и актов надзора прокурора

      1. Действия (бездействие) и акты прокурора могут быть обжалованы вышестоящему прокурору либо в суд в случаях и порядке, установленном настоящим Конституционным законом и иными законами.

      2. Обжалование актов и действий (бездействия) прокурора не приостанавливает их исполнения.

      Суд либо вышестоящий прокурор до вынесения решения по жалобе на акты прокурора или действия (бездействия) вправе приостановить их исполнение.

      3. Вышестоящий прокурор по жалобе физических и (или) юридических лиц либо по своей инициативе может отменить, отозвать, приостановить или изменить акты нижестоящего прокурора.

Глава 6. КАДРЫ ОРГАНОВ ПРОКУРАТУРЫ И ИХ ПРАВОВОЕ ПОЛОЖЕНИЕ

Статья 44. Состав кадров органов прокуратуры

      1. Кадры органов прокуратуры составляют прокуроры и иные работники.

      2. Прокурор – гражданин Республики Казахстан, состоящий на службе в системе органов прокуратуры, которому присвоен классный чин или воинское звание офицерского состава.

      3. К иным работникам органов прокуратуры относятся административные государственные служащие, военнослужащие рядового и сержантского состава, гражданские служащие и работники по трудовому договору.

      4. Перечень должностей системы органов прокуратуры, которым присваиваются классные чины или воинские звания, а также соответствующие им предельные классные чины или воинские звания утверждаются Президентом Республики Казахстан.

      5. Прокуроры проходят службу в соответствии с законодательством Республики Казахстан о правоохранительной службе с особенностями, предусмотренными настоящим Конституционным законом.

      6. Прокуроры органов военной прокуратуры, военнослужащие рядового и сержантского состава проходят службу в соответствии с законодательством Республики Казахстан о воинской службе с особенностями, предусмотренными настоящим Конституционным законом, обладают статусом, пользуются правами и льготами, установленными для военнослужащих Вооруженных Сил Республики Казахстан.

      7. Административные государственные служащие органов прокуратуры осуществляют деятельность в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственной службе.

      8. Военнообязанные прокуроры состоят на специальном учете в органах прокуратуры.

Статья 45. Финансовое обеспечение органов прокуратуры

      1. Финансовое обеспечение системы органов прокуратуры осуществляется за счет бюджетных средств.

      2. Органы прокуратуры могут иметь соответствующие счета в органах казначейства.

Статья 46. Материальное и социальное обеспечение сотрудников органов прокуратуры

      1. Оплата труда прокуроров и иных работников органов прокуратуры устанавливается на основании единой системы оплаты труда работников органов, содержащихся за счет бюджета, утверждаемой в порядке, установленном подпунктом 9-1) статьи 66 Конституции Республики Казахстан.

      2. Пенсионное обеспечение сотрудников органов прокуратуры, выплата государственных социальных пособий по инвалидности и по случаю потери кормильца осуществляются в соответствии с законодательством.

      3. Пенсионеры органов прокуратуры, уволенные из органов прокуратуры с правом на получение пенсионных выплат за выслугу лет, а также прокуроры, получившие увечье (ранение, травму, контузию) при исполнении служебных обязанностей и признанные негодными к службе, имеют право ношения форменной одежды на торжественных мероприятиях и официальных приемах.

Статья 47. Служебные удостоверения и печать

      1. Генеральному Прокурору, заместителям Генерального Прокурора, председателю Комитета по правовой статистике и специальным учетам служебные удостоверения установленного образца выдаются Администрацией Президента Республики Казахстан.

      2. Генеральный Прокурор, руководители органов прокуратуры выдают служебные удостоверения установленного образца подчиненным сотрудникам.

      3. Служебное удостоверение является документом, подтверждающим личность прокурора, его классный чин или воинское звание, должность, право на ношение и хранение огнестрельного и иного оружия.

      4. Органы прокуратуры имеют печати с изображением Государственного Герба Республики Казахстан и своим наименованием на государственном и других языках.

Глава 7. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 48. Порядок введения в действие настоящего Конституционного закона

      1. Настоящий Конституционный закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      2. Признать утратившим силу Закон Республики Казахстан от 30 июня 2017 года "О прокуратуре".

      Президент
Республики Казахстан

"Прокуратура туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 25 тамыздағы № 608 қаулысы

      Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      "Прокуратура туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

      Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Ә. Смайылов

"Прокуратура туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңы

      Осы Конституциялық заң прокуратурасының құзыретін, қызметінің ұйымдастырылуы мен тәртібін айқындайды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Прокуратураның мақсаты

      Прокуратура мемлекет атынан заңда белгіленген шекте және нысандарда Қазақстан Республикасының аумағында заңдылықтың сақталуына жоғары қадағалауды жүзеге асырады, сотта мемлекеттің мүддесін білдіреді және мемлекет атынан қылмыстық қудалауды жүзеге асырады.

2-бап. Прокуратура органдары қызметінің құқықтық негізі

      Прокуратура органдары қызметінің құқықтық негізін Қазақстан Республикасының Конституциясы, осы Конституциялық заң, Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттар және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілері құрайды.

3-бап. Прокуратура органдарын ұйымдастырудың және олардың қызметінің қағидаттары

      1. Прокуратура өз өкілеттігін заңдылық, басқа мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдардан дербестік, Қазақстан Республикасының Президентіне ғана есеп беру қағидаттарында жүзеге асырады.

      2. Прокуратура органдарының өз функциялары мен өкілеттіктерін жүзеге асыруы кезінде олардың қызметіне қандай да бір араласуға тыйым салынады.

      3. Прокуратураның кәсіпкерлік субъектілерінің, ұйымдар мен мемлекеттік органдардың қызметіне араласуға, олардың қызметіне тексеру тағайындауға, заңда көзделмеген негіздер бойынша ақпарат не құжаттар сұратуға құқығы жоқ.

      4. Прокуратура төмен тұрған прокурорлардың жоғары тұрған прокурорларға және Бас Прокурорға бағынуы негізінде прокуратура органдарының бірыңғай орталықтандырылған жүйесін құрайды.

      Прокурорлардың бағыныстылығы мыналарды қамтиды:

      1) жоғары тұрған прокурорлардың төмен тұрған прокуратуралар үшін ұйымдастыру және қызмет мәселелері жөніндегі нұсқауларын орындаудың міндеттілігі болып табылады;

      2) төмен тұрған прокурорлардың жоғары тұрған прокурорлар алдындағы қызметтік міндеттерін орындағаны үшін жауаптылығы;

      3) жоғары тұрған прокурорлардың қажет болған жағдайларда төмен тұрған прокурорлардың өкілеттіктерін жүзеге асыруы;

      4) төмен тұрған прокурорлардың жоғары тұрған прокурорлар актілерінің күшін жою, оларды кері қайтарып алу, тоқтата тұру немесе өзгерту;

      5) жоғары тұрған прокурорлардың төмен тұрған прокурорлардың шешімдеріне, әрекеттеріне (әрекетсіздігіне), актілеріне жасалған шағымдарды шешуіне құқығы бар.

      5. Бас Прокурор осы Конституциялық заңда белгіленген тәртіппен төмен тұрған прокурорларға бағынудың өзге де нысандарын белгілеуі мүмкін.

      6. Прокуратура органдары адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау, мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны қорғау туралы заңдардың талаптарына қайшы келмейтіндей шамада жария қағидасы негізінде әрекет етеді.

      7. Прокуратура органдары қадағалауды жүзеге асыру кезінде өзге мемлекеттік органдардың функцияларын алмастырмайды.

4-бап. Прокуратураның мақсаттары мен міндеттері

      Прокуратура құқық қорғау жүйесінің өзегі бола отырып, адамды, оның өмірін, құқықтары мен бостандықтарын мемлекеттің ең жоғары құндылықтары ретінде қорғау, заңның үстемдігін қамтамасыз ету және Қазақстан Республикасының аумағында заңдылықты нығайту мақсатында мынадай:

      1) адамның және азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын, заңды тұлғалардың, қоғам мен мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделерін қорғау және қалпына келтіру;

      2) заңдылықтың бұзылуын, оған ықпал ететін себептер мен жағдайларды, сондай-ақ олардың салдарын анықтау және жою;

      3) құқық қорғау, арнаулы және өзге де мемлекеттік органдардың заңдылықты, құқықтық тәртіпті және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі қызметін үйлестіру;

      4) заңдарда және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде айқындалатын өзге де міндеттерді жүзеге асырады.

2-тарау. ПРОКУРАТУРА ОРГАНДАРЫНЫҢ ЖҮЙЕСІ МЕН ҚҰЗЫРЕТІ

5-бап. Прокуратура органдарының жүйесі

      1. Прокуратура органдарының бірыңғай орталықтандырылған жүйесін Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы, оған бағынысты ведомстволар, білім беру ұйымы, әскери және көлік прокуратурасының, облыстардың прокуратуралары мен оларға теңестірілген (Республикалық маңызы бар қалалардың және Қазақстан Республикасы астанасының прокуратуралары) прокуратуралар, аудандар прокуратуралары мен оларға теңестірілген (қала, ауданаралық, сондай-ақ мамандандырылған прокуратуралар) прокуратуралардың органдары құрайды.

      2. Прокуратура ведомстволарын, мекемелерін, білім беру ұйымын құру, қайта ұйымдастыру және тарату, олардың мәртебесі мен құзыретін айқындау заңнамада белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      3. Қазақстан Респубикасының заңнамасына сәйкес прокуратура органдарының қызметін қамтамасыз ету мақсатында өзге де ұйымдар құрылуы мүмкін.

      4. Прокуратура органдарының өз нышандары болады, олардың сипаттамасын Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры бекітеді.

6-бап. Прокуратура органдарының құзыреті

      Прокуратура органдары жүктелген міндеттер шегінде:

      1) осы Конституциялық заңға және өзге де заң актілеріне сәйкес заңдылықты жоғары қадағалау:

      мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, мекемелердің және олардың лауазымды адамдарының, меншік нысанына қарамастан өзге де ұйымдардың қызметіне, сондай - ақ олар қабылдайтын актілер мен шешімдерге;

      әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша іс жүргізу;
сотқа дейінгі тергеп-тексеру, қылмыстық қудалау, жедел-іздестіру және қарсы барлау қызметі;

      атқарушылық іс жүргізу;

      заңды күшіне енген сот актілерінің тізбесі;

      қылмыстық жазаларды орындау және мемлекеттік мәжбүрлеудің өзге де шараларын қолдану;

      мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу;

      Қазақстан Республикасының халықаралық міндеттемелерін сақтау;

      2) сотта мемлекет мүдделерін білдіру;

      3) қылмыстық қудалау кіреді;

      4) қылмыстық-құқықтық аясында халықаралық ынтымақтастық, қылмыстық қудалау мәселелері бойынша шет мемлекеттердің құзыретті органдарында және халықаралық ұйымдарда, прокуратураның құзыретіне жататын мәселелер бойынша шетелдік және халықаралық соттарда (төреліктерде) мемлекет мүдделерін білдіру, халықаралық шарттар жасасу, қылмыстық-құқықтық саладағы халықаралық шарттардың жобаларын келісу;

      5) норма шығару қызметіне қатысу;

      6) Құқық қорғау органдары кадрларын даярлау және олардың кәсіптік деңгейін арттыру, сондай-ақ білім беру және ғылыми қызмет болып табылады;

      7) заңдарда және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде айқындалатын өзге де құзыретке ие болады.

7-бап. Бас прокуратура

      1. Бас прокуратураны Бас Прокурор басқарады.

      2. Бас прокуратура:

      1) прокуратура органдарының функцияларын тиімді орындауды қамтамасыз ету мақсатында прокуратура органдарының қызметін ұйымдастырады және үйлестіреді;

      2) заңдардың қолданылуын қадағалау тәжірибесін, заңдылықтың жағдайын, оның ішінде құқық қорғау, арнаулы мемлекеттік және өзге де органдардың ақпарат алмасу жүйесімен интеграцияланған ақпараттық жүйелердегі мәліметтерді қолдану арқылы талдау жүргізеді;

      3) прокуратура қызметін жетілдіреді;

      4) норма шығару қызметіне қатысады;

      5) қылмыстық қудалау мәселелері бойынша шет мемлекеттердің құзыретті органдарында және халықаралық ұйымдарда, прокуратураның құзыретіне жататын мәселелер бойынша шетелдік және халықаралық соттарда (төреліктерде) мемлекет мүдделерін білдіреді, халықаралық шарттар жасасады, қылмыстық-құқықтық саладағы халықаралық шарттардың жобаларын келіседі;

      6) заңнамада белгіленген шектерде жедел-іздестіру, қарсы барлау қызметін, сотқа дейінгі тергеп-тексеруді, оның ішінде жасырын тергеу әрекеттерін жүзеге асыратын органдармен өзара іс-қимыл жасайды;

      7) заңдармен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

8-бап. Бас Прокурор және оның орынбасарлары

      1. Бас Прокурор:

      1) Парламент Сенатының келісімімен Қазақстан Республикасының Президентімен бес жыл мерзімге қызметке тағайындалады;

      2) Қазақстан Республикасының Президентімен қызметтен босатады;

      3) Қазақстан Республикасының Президентіне есеп береді;

      4) өзінің өкілеттік мерзімі ішінде, қылмыс орнында ұстап алынған не ауыр немесе аса ауыр қылмыстар жасаған жағдайларды қоспағанда, оны Сенаттың қолсұғылмаушылықтан айыруға берген келiсiмiнсiз ұстап алуға, күзетпен ұстауға, үйқамаққа алуға, күштеп әкелуге, сот тәртібінде жүктелетін әкімшілік жазаға, қылмыстық жауаптылыққа тартуға болмайды.

      2. Бас Прокурордың бірінші орынбасары және орынбасарлары болады.

      3. Бас Прокурордың бірінші орынбасары мен орынбасарларын Бас Прокурордың ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президенті қызметке тағайындайды және қызметтен босатады.

9-бап. Бас Прокурордың өкілеттіктері

      1. Бас Прокурор:

      1) Қазақстан Республикасының аумағында заңдылықтың сақталуын заңда белгіленген шекте және нысандарда жоғары қадағалауды жүзеге асырады;

      2) прокуратура органдарының бүкіл жүйесінің қызметіне басшылық жасайды, оның негізгі басымдықтарын ұйымдастырады және айқындайды;

      3) Қазақстан Республикасының Президентіне Бас прокуратура туралы ережені, прокуратура органдарының жалпы штат санын бекіту, ведомстволарды, прокуратура органдарының білім беру ұйымдарын құру, тарату және қайта ұйымдастыру туралы ұсыныстар енгізеді;

      4) Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен прокуратура органдары штат санының лимиті шегінде, еңбек шарты бойынша қызметкерлерді қоспағанда, прокуратура органдарындағы прокурорлардың және өзге де қызметкерлердің штат санын белгілейді;  

      5) Қазақстан Республикасының Президентіне ведомстволардың басшыларын қызметке тағайындау және қызметтен босату туралы ұсыныс енгізеді;

      6) Қазақстан Республикасы Президентінің келісімімен білім беру ұйымының басшысын, Бас әскери прокурорды, Бас көлік прокурорын, облыстардың прокурорларын және оларға теңестірілген прокурорларды қызметке тағайындайды және қызметтен босатады;

      7) прокурорларды және прокуратура органдарының өзге де қызметкерлерін, зейнеткерлерін Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградаларымен марапаттауға және құрметті атақтарын беруге ұсынады, оларды ведомстволық наградалармен наградтайды;

      8) Қазақстан Республикасының Президенті алдында елдегі заңдылықтың жай-күйі және прокуратура органдары қызметі туралы есеп береді;

      9) Қазақстан Республикасының Заңдылықты, құқықтық тәртіпті және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі үйлестіру кеңесінің төрағасы болып табылады;

      10) Бас әскери және көлік прокуратураларының, облыстардың және оларға теңестірілген прокуратуралардың жанынан құрылатын үйлестіру кеңестері туралы ережелерді бекітеді;

      11) Бас Прокурордың заңда және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде тікелей көзделген өкілеттіктерін қоспағанда, прокуратура органдары жүйесінде өз өкілеттіктерін беретін лауазымды адамдарды айқындайды;

      12) Бас прокуратураның алқасы мен консультативтік-кеңесші органдарын құрады, олардың құрамы мен жұмыс регламентін айқындайды;

      13) ведомстволардың, білім беру ұйымдарының, Бас әскери және көлік прокуратураларының, облыстар және оларға теңестірілген прокуратуралардың, аудандық және оларға теңестірілген прокуратуралардың, сондай-ақ прокуратура органдарының жүйесіне кіретін мемлекеттік мекемелер мен өзге де ведомстволық бағынысты ұйымдардың құрылымдарын бекітеді;

      14) Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін ережелерді қоспағанда, прокуратура органдары жүйесінің мемлекеттік мекемелері мен білім беру ұйымдарының ережесін (жарғысын) бекітеді;

      15) прокуратура органдары жүйесінің барлық прокурорлары мен өзге де қызметкерлерінің орындауы үшін міндетті бұйрықтар, өкімдер шығарады, прокуратураны ұйымдастыру мен оның қызметі мәселелерін реттейтін ережелерді, нұсқаулықтарды, регламенттерді және өзге де құқықтық актілерді бекітеді;

      16) Конституцияның 72-бабының 4-тармағына сәйкес Конституциялық сотқа жүгінеді;

      17) негіздер болған кезде заңды күшіне енген, Конституцияға және Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келетін сот актілеріне наразылық келтіреді;

      18) Жоғарғы сотқа азаматтық, қылмыстық, әкімшілік істер және әкімшілік құқық бұзушылықтар істер бойынша сот практикасының мәселелері бойынша соттарға түсіндірме беру туралы ұсыныспен жүгінеді;

      19) Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік, азаматтық процестік заңнамасында белгіленген тәртіппен сот актісінің орындалуын тоқтата тұрады;

      20) қылмыстық қудалаудан артықшылықтары немесе иммунитетi бар адамдарға қол сұғылмаушылығынан айыруға және әкімшілік және қылмыстық жауаптылыққа тартуға келісім алу үшін ұсыну енгізеді;

      21) заңда көзделген жағдайларда жедел-іздестіру, қарсы барлау қызметі және жасырын тергеу әрекеттері мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерді келіседі;

      22) келесі мәселелер бойынша нормативтік құқықтық актілер қабылдайды:

      прокуратура органдарында жеке тұлғалардың және заңды тұлғалар өкілдерінің өтініштерін және жеке қабылдауын Қазақстан Республикасының әкімшілік рәсімдер туралы заңнамасымен және Қазақстан Республикасының әкімшілік іс жүргізушілік туралы заңнамасымен реттелмеген бөлігінде қарау;

      прокуратура органдары жүзеге асыратын тексерулер жүргізу, заңдылықтың сақталуын, заңдылықтың жай-күйіне талдау жасау, күшіне енген актілерді бағалау;

      прокуратура органдарында сотқа дейінгі тергеп-тексеруді ұйымдастыру;

      анықтауды, тергеуді, жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын органдардың орындауы үшін міндетті қылмыстық іс жүргізу заңнамасының, жедел-іздестіру қызметі туралы заңнаманың нормаларын қолдану;

      мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу;

      құқық қорғау, арнаулы мемлекеттік және өзге де органдардың ақпарат алмасу жүйесінен мәліметтерді қалыптастыру, қол жеткізу, пайдалану, сақтау, қорғау және жою;

      Қазақстан Республикасының Президенті және (немесе) оның келісімі бойынша, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен тағайындалатын лауазымдарды қоспағанда, прокурорларды және прокуратура органдары жүйесінің өзге де қызметкерлерін қызметке тағайындау және қызметтен босату;

      ақшалай ризықты, жәрдемақыларды және өзге де төлемдерді төлеу;

      құқық қорғау қызметі саласында ведомствоаралық ғылыми зерттеулер жүргізу, оларды үйлестіру және мониторингтеу тәртібін айқындау;

      прокуратура органдарының білім беру ұйымына оқуға қабылдау тәртібін айқындау;

      23) осы Конституциялық заңға, өзге де заң актілеріне және Қазақстан Республикасы Президентінің актілеріне сәйкес басқа да нормативтік құқықтық актілерді қабылдайды;

      24) өзіне заңдармен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен берілген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

10-бап. Прокурордың өкілеттіктері

      1. Прокурор өз құзыретіне сәйкес:

      1) заңдылықтың жай-күйіне тексеру, заңдылықтың сақталуына, талдау, күшіне енген актілерге бағалау жүргізуге міндетті;

      2) осы Конституциялық Заңда және өзге де заңдарда, сондай-ақ Бас Прокурор айқындайтын тәртіппен прокуратура актілерін енгізуге құқылы;

      3) Конституцияға, заңдарға және Президенттің актілеріне қайшы келетін Үкіметтің, өзге де мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, мекемелер мен олардың лауазымды адамдарының құқықтық актілеріне наразылық келтіруге;

      4) егер меншік нысанына қарамастан ұйымдардың Конституцияға, заңдарға және Президенттің актілеріне қайшы келетін актілеріне физиологиялық ерекшеліктеріне, психикалық ауытқуларына және өзге де мән-жайларға байланысты өз құқықтарын қорғауды өз бетінше жүзеге асыра алмайтын адамдар, кәмелетке толмаған адамдар, сондай-ақ шектелмеген адамдар тобы қатысты болса, наразылық келтіруге;

      5) тыйым салу немесе шектеу сипатындағы заңсыз шаралардың күшін жоюды талап етуге, негіздер болған кезде және заңда көзделген тәртіппен заңсыз актінің қолданылуын толық немесе ішінара тоқтата тұруға құқылы;

      6) прокуратура органдарындағы материалдар, келіп түскен өтініштер бойынша сараптамалар тағайындауға, уәкілетті органдардан тексерулер жүргізуді және нәтижесі туралы жауап беруді талап етуге құқылы;

      7) прокурордың талап етуі бойынша органдар, ұйымдар мен лауазымды адамдар тексеруге және қорытынды беруге қатысу үшін мамандар бөлуге міндетті;

      8) қауіпсіздікті және қадағалау қызметін қамтамасыз ету үшін тексерулерді жүзеге асыруға басқа да құқық қорғау органдардың қызметкерлерін тартуға құқылы;

      9) жүргізілетін тексеру, заңдылықтың жай-күйін талдау, күшіне енген актілерді және қаралып отырған өтінішті бағалау мәселелері бойынша лауазымды тұлғалардан, жеке тұлғалардан және заңды тұлғалардың өкілдерінен түсіндірмелер шақыруға және алуға;

      10) жүргізілетін тексеру, заңдылықтың жай-күйін талдау, күшіне енген актілерді бағалау, сондай-ақ өтінішті қарау мәселелері бойынша ақпаратты, материалдар мен құжаттарды, сондай-ақ азаматтық, әкімшілік, қылмыстық істерді, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді, атқарушылық іс жүргізуді заңда белгіленген тәртіпті сақтай отырып, талап етіп алдыруға және алуға;

      11) дербес деректерді және заңмен қорғалатын өзге де құпияны қорғау жөнінде белгіленген талаптарды сақтай отырып, ақпаратқа, мәліметтер мен құжаттарға, қылмыстық, азаматтық, әкімшілік істерге, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерге, атқарушылық іс жүргізулерге және өзге де материалдарға, сондай-ақ құқық қорғау органдары мен өзге де мемлекеттік органдар мен ұйымдардың ақпараттық жүйелері мен ресурстарына заңда белгіленген тәртіппен қол жеткізуге;

      12) қадағалау қызметін жүзеге асыру барысында заңда белгіленген талаптарды сақтай отырып, тіркеудің техникалық құралдарын қолдануға құқылы;

      13) лауазымды адамдар мен өзге де адамдардың өтініштерін қарау, тексерулер жүргізу шеңберінде, егер олар адамның өмірі мен денсаулығына, қоғам мен мемлекеттің мүдделеріне зиян келтіруі мүмкін болса, актілерін, іс-қимылдарын үш жұмыс күніне дейінгі мерзімде тоқтата тұруға міндетті;

      14) сотқа дейінгі тергеп-тексеруді, жедел іздестіру қызметін, жасырын тергеу әрекеттерін жүзеге асыратын органдардың басшылары мен қызметкерлерінің орындауы үшін міндетті сотқа дейінгі тергеп-тексеру, жедел іздестіру қызметі және жасырын тергеу әрекеттері мәселелері бойынша нұсқаулар беруге;

      15) қылмыстық құқық бұзушылықтар жасады деген күдік бойынша адамдарды, әкімшілік құқық бұзушылықтар жасаған адамдарды жеткізудің, ұстаудың заңдылығын, сондай-ақ күзетпен ұстаудағы не бас бостандығын өзге де шектеудегі адамдарды ұстаудың тәртібі мен шарттарын тексеруге;

      16) қамауда ұсталатын, бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеп жатқан адамдардың құқықтық жағдайына әсер ететін қылмыстық-атқару жүйесі мекемелері әкімшілігі актілерінің заңдылығын тексеруге, заңсыз шешімдерінің күшін жоюға;

      17) қылмыстық-атқару жүйесі органдарының сотталғандарды басқа мекемеге ауыстыру туралы актілерін қарауға;

      18) тергеу органдарының күдікті адамдарға қатысты бұлтартпау шарасын таңдау туралы өтінішхаттарын қарауға құқылы;

      19) заңды күшіне енбеген сот актісін қайта қарау туралы жоғыр тұрған сотқа өтініштер енгізу;

      20) наразылық келтіру өз құзыретінің шегінен шыққан жағдайларда, жоғары тұрған прокурорға заңды күшіне енген сот актілеріне наразылық келтіру туралы өтінішхат беруге құқылы;

      21) қадағалау жүргізу барысында жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын органдарға жедел-іздестіру іс-шараларын жүргізуге бастамашылық жасайды;

      22) қадағалау жүргізу барысында құпия көмекшілердің және штаттағы жасырын қызметкерлердің жеке басы туралы мәліметтерді қоспағанда, жасырын тергеу әрекеттерінің, жедел есепке алу істерін, материалдарды, құжаттарды, ведомстволық нормативтік құқықтық актілерді, басқа да қажетті мәліметтерді сұратуға және алуға;

      23) жедел-іздестіру және қарсы барлау қызмет іс-шараларын, жасырын тергеу әрекеттерін, оның ішінде байланыс желілерінде жүзеге асырудың заңдылығына тексерулер жүргізуге және оларға заңда белгіленген жағдайларда және тәртіппен санкция беруге;

      24) қадағалау жүргізу барысында заңда белгіленген жағдайларда жедел-іздестіру іс-шараларын жүргізуге санкция беруге, арнайы жедел-іздестіру іс-шараларын жүзеге асырудың заңдылығына, оның ішінде байланыс желісіне тексеру жүргізуге міндетті;

      25) заң бұзушылықтарды жою мақсатында жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын органдардың басшыларынан өздеріне бағынысты органдарда тексеру жүргізуді талап етуге құқылы;

      26) әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша іс қозғауға және іс жүргізуді тоқтатуға құқылы;

      27) атқарушылық құжаттарды жазып берудің және орындауға келтірудің заңдылығын тексеруге міндетті;

      28) қылмыстық жолмен алынған кірістерді шетелден қайтару, оның ішінде қылмыстық процестен тыс мемлекеттің мүдделерін білдіру мәселелері бойынша қылмыстық-құқықтық саладағы халықаралық ынтымақтастық жөніндегі қызметті үйлестіру;

      29) қылмыстық істер бойынша адамдарды ұстап беру, өзара құқықтық көмек көрсету туралы, сотталғандарды не психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдарды беру туралы халықаралық шарттарды, сондай-ақ олармен байланысты құқықтық актілерді орындауға, прокуратура органдарының құзыретіне жататын өзге де халықаралық шарттарды келісуге;

      30) қылмыстық қудалау мәселелері бойынша шет мемлекеттердің құзыретті органдарында және халықаралық ұйымдарда, прокуратураның құзыретіне жататын мәселелер бойынша шетелдік және халықаралық соттарда (төреліктерде) мемлекет мүдделерін білдіру;

      31) осы Конституциялық Заңда және өзге де заңдарда көзделген өзге де әрекеттерді орындауға міндетті.

      2. Прокурор міндетті:

      1) Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңнамасын сақтауға міндетті;

      2) заңдылықты бұзушылықтарды жою жөнінде шаралар қабылдай отырып, адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын, заңды тұлғалардың, қоғам мен мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделерін қорғауға міндетті;

      3) адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын, заңды тұлғалардың, қоғам мен мемлекеттің заңды мүдделерін іске асыру үшін негізсіз кедергілер жасайтын прокуратура актілерінің әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және қабылдануына жол бермеуге міндетті;

      4) мемлекеттік құпиялар және заңмен қорғалатын өзге де құпия туралы заңнаманың талаптарын сақтай отырып, өз қызметін жүзеге асыру барысында алынған құжаттардың, мәліметтердің және өзге де ақпараттың сақталуын қамтамасыз етуге міндетті;

      5) қылмыстық іс жүргізу заңында көзделген жағдайларда және тәртіппен сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүргізуге құқылы;

      6) қылмыстық қудалауды жүзеге асыруға құқылы;

      7) заңды күшіне енген сот актілерімен келіспеу туралы өтініштерді процестік заңнамада көзделген тәртіппен қарауға құқылы;

      8) қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы арыздар мен хабарламаларды қабылдау және тіркеу кезінде заңдылықтың сақталуын тексеруге;

      9) заңсыз жедел-іздестіру іс-шараларын және жасырын тергеу әрекеттерін тоқтатуға құқылы;

      10) құқық қорғау және арнаулы мемлекеттік органдардың қызметтік үй-жайларында және жеке басының бостандығын шектейтін өзге де орындарда, гауптвахталарда, мәжбүрлеу сипатындағы шараларды орындайтын мекемелерде, арнаулы мекемелер мен қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерінде заңсыз ұсталған және жүрген адамдарды дереу босатуға міндетті;

      11) сотқа дейінгі тергеп-тексеруді, жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын адамдардың заңсыз қаулылары мен шешімдерінің күшін жоюға міндетті;

      12) заңдарда көзделген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.

11-бап. Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитет

      1. Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитет Бас прокуратураның мемлекеттік органның функциялары мен өкілеттіктерін жүзеге асыратын ведомствосы болып табылады.

      2. Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитет:

      1) мемлекеттік құқықтық статистиканы қалыптастыру және арнайы есепке алуды жүргізуді;

      2) құқықтық статистика және арнайы есепке алу субъектiлерi беретiн мемлекеттiк құқықтық статистика және арнайы есепке алу мәлiметтерiнiң тұтастығына, объективтiлiгiне, анықтығына, жеткiлiктiлiгiне қадағалауды жүзеге асырады, сондай-ақ осы саладағы ақпаратты жинау, тiркеу, өңдеу, жинақтау, жиынтықтау және сақтау әдiстемесiн белгiлейдi;

      3) қылмыстық істерді тергеп-тексеру, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша іс жүргізу, тексерістер тағайындау туралы актілерді есепке алу және тіркеу процестеріне ақпараттық-коммуникациялық технологияларды енгізуді;

      4) Қазақстан Республикасының заңнамасымен көзделген өзге де функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      3. Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеттің облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі департаменттері, құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі әскери және көлік департаменттері бар және оны Төраға басқарады.

      4. Осы салада мемлекеттік құқықтық статистиканы жүзеге асырудың, арнайы есепке алу мен қадағалауды жүргізудің құқықтық негізі мен қағидаттары осы Конституциялық заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасында айқындалады.

12-бап. Бас прокуратура жанындағы Құқық қорғау органдары академиясы

      1. Бас прокуратура жанындағы Құқық қорғау органдары академиясы прокуратура органдарының білім беру ұйымы болып табылады:

      1) ішкі істер және азаматтық қорғау органдарының қызметкерлерін қоспағанда, Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдарына қызметке алғаш рет кіретін адамдарды бастапқы кәсіптік даярлауды ұйымдастырады және жүзеге асырады;

      2) құқық қорғау органдары қызметкерлерін, оның ішінде Қазақстан Республикасы құқық қорғау органдары басшылығының Президенттік резервінде тұрған қызметкерлерді кәсіптік даярлауды, қайта даярлауды, олардың біліктілігін және кәсіптік деңгейін арттыруды жүзеге асырады;

      3) құқық қорғау қызметі саласында ведомствоаралық ғылыми зерттеулерді үйлестіреді және жүргізеді;

      4) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асырады;

      5) құқық қорғау органдары қызметкерлерін қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру, құқық қорғау қызметі саласында ғылыми зерттеулер жүргізу және тәжірибе алмасу мәселелері бойынша шетелдік және халықаралық ұйымдармен өзара іс-қимыл жасайды;

      6) заңдармен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен көзделген өзге де қызмет түрлерін жүзеге асырады.

      2. Құқық қорғау органдары академиясының ректоры:

      1) Құқық қорғау органдары академиясының қызметіне басшылық жасайды;

      2) Құқық қорғау органдары академиясының білім алушылары, бағынысты қызметкерлері және өзге де қызметкерлері үшін міндетті бұйрықтар, өкімдер және басқа да ұйымдастырушылық-өкімдік актілер шығарады;

      3) Құқық қорғау органдары академиясының алқалы және консультативтік-кеңесші органдарын құрады;

      4) заңдармен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

13-бап. Әскери прокуратура органдары

      1. Бас прокуратураның әскери прокуратурасы, өңірлік және гарнизондық әскери прокуратуралар Қазақстан Республикасы прокуратура органдарының жүйесіне кіреді және Бас Прокурорға бағынады.

      2. Әскери прокуратура органдарын Бас әскери прокурор басқарады.

      3. Бас әскери прокурор:

      1) әскери прокуратура органдарының қызметіне басшылық жасайды;

      2) барлық бағынысты қызметкерлер мен жұмыскерлер үшін міндетті бұйрықтар, өкімдер шығарады;

      3) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында Заңдылықты, құқықтық тәртіпті және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі әскери басқару және қылмыстық қудалау органдарының үйлестіру кеңесін басқарады;

      4) өзіне заңдармен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен берілген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      4. Өңірлер мен гарнизондардың әскери прокурорлары:

      1) өңір прокуратурасының және гарнизонның қызметіне басшылық етеді;

      2) барлық бағынысты қызметкерлер мен жұмыскерлер үшін міндетті өкімдер шығарады;

      3) заңдармен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      5. Әскери прокуратура органдары қызметіндегі заңдылықты қадағалауды жүзеге асырады:

      1) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының;

      2) қорғаныс және мемлекеттің әскери қауіпсіздігі саласындағы өзге де мемлекеттік органдардың, мекемелердің, ұйымдардың аумағында жүзеге асырылады.

14-бап. Көлік прокуратурасының органдары

      1. Бас прокуратураның Бас көлік прокуратурасы, өңірлік көлік прокуратуралары Қазақстан Республикасы прокуратура органдарының жүйесіне кіреді және Бас Прокурорға бағынады.

      2. Бас көлік прокуроры:

      1) көлік прокуратурасы органдарының қызметіне басшылық жасайды;

      2) барлық бағынысты қызметкерлер мен жұмыскерлер үшін міндетті бұйрықтар, өкімдер шығарады;

      3) көлікте Заңдылықты, құқықтық тәртіпті және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі үйлестіру кеңесін басқарады;

      4) өзіне заңдармен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен берілген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      3. Аймақтық көлік прокурорлары:

      1) өңірлік көлік прокуратураларының қызметіне басшылық жасайды;

      2) барлық бағынысты қызметкерлер мен жұмыскерлер үшін міндетті өкімдер шығарады;

      3) заңдармен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      4. Көлік прокуратурасының органдары:

      1) теміржол, автомобиль, теңіз, ішкі су, әуе, қалалық рельстік және магистральдық құбыржол көлігі, ғарыш қызметі және кедендік реттеу саласындағы мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, мекемелердің, өзге де ұйымдардың қызметінде;

      2) лауазымды және өзге де тұлғалардың іс-әрекеттерінде (әрекетсіздігінде), сондай-ақ олар қабылдайтын темір жол, автомобиль, теңіз, ішкі су, әуе, қалалық рельстік және магистральдық құбыржол көлігі, ғарыш қызметі және кедендік реттеу саласындағы актілер мен шешімдерде;

      3) көлік және көліктік инфрақұрылым объектілерінің басқа да аяларында өкілеттіктерді жүзеге асырады.

15-бап. Облыстар мен оларға теңестірілген прокурорлар және прокуратуралар

      1. Облыстардың прокуратуралары мен оларға теңестірілген прокуратураларды тиісті прокурорлар басқарады.

      2. Облыстардың прокурорлары мен оларға теңестірілген прокурорлар:

      1) облыстардың прокуратуралары мен оларға теңестірілген прокуратуралардың қызметіне басшылық жасайды;

      2) барлық бағынысты қызметкерлер мен жұмыскерлер үшін міндетті бұйрықтар, өкімдер шығарады;

      3) прокуратура алқасын құрады, оның жұмыс регламентін және алқа мүшелерінің мәртебесін айқындайды;

      4) заңдылықты, құқықтық тәртіпті және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі тиісті үйлестіру кеңестерін басқарады;

      5) заңдармен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

16-бап. Аудандық прокурорлар мен оларға теңестірілген өзге де прокурорлар мен прокуратуралар

      1. Аудандық прокуратуралар мен оларға теңестірілген прокуратураларды Бас Прокурор тағайындайтын тиісті прокурорлар басқарады.

      2. Аудандық прокурорлар мен оларға теңестірілген прокурорлар:

      1) аудандық прокуратуралар мен оларға теңестірілген прокуратуралардың қызметіне басшылық етеді;

      2) барлық бағынысты қызметкерлер мен жұмыскерлер үшін міндетті өкімдер шығарады;

      4) заңдармен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

3 тарау. ЖОҒАРЫ ҚАДАҒАЛАУДЫҢ ШЕКТЕРІ МЕН НЫСАНДАРЫ. СОТТА МЕМЛЕКЕТ МҮДДЕСІН БІЛДІРУ. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚУДАЛАУ. ӨТІНІШТЕРДІ ҚАРАУ. ПРОКУРОР ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ КЕПІЛДІКТЕРІ.

17-бап. Жоғары қадағалау нысандары мен шектері

      1. Жоғары қадағалау Қазақстан Республикасының атынан заңдылықтың жай-күйіне тексеру, талдау, күшіне енген актілерді бағалау арқылы жүзеге асырылады.

      2. Заңдылықтың сақталуына тексеру тағайындау және жүргізу, заңдылықтың жай-күйіне талдау жасау, сондай-ақ күшіне енген актілерді бағалау тәртібі осы Конституциялық заңда, заң актілерінде және Бас Прокурордың актілерінде айқындалады.

      3. Қарсы барлау қызметі және күзетілетін адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету салаларындағы жоғары қадағалау қарсы барлау туралы заңнаманың және күзетілетін адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері жөніндегі заңнаманың ерекшелігімен жүзеге асырылады.

18-бап. Заңдылықтың сақталуын тексеру

      1. Заңдылықтың сақталуын тексеру:

      1) Қазақстан Республикасы Президентінің;

      2) Бас Прокурордың тапсырмалары негізінде тағайындалады.

      2. Бас Прокурор орынбасарларының, облыс және оларға теңестірілген прокурорлардың, аудан прокурорларының және оларға теңестірілген прокурорлардың тексеру тағайындау және жүргізу туралы шешімдері қабылданады:

      1) физикалық, психикалық және өзге де мән-жайларға байланысты өз құқықтарын, бостандықтарын және заңды мүдделерін қорғауды өзі дербес жүзеге асыра алмайтын адамдардың;

      2) шектелмеген адамдар қатарының;

      3) егер бұл адамдардың өмірі, денсаулығы не Қазақстан Республикасының қауіпсіздігі үшін орны толмас зардаптың алдын алуға қажет болса, адамдардың, қоғамның және мемлекеттің;

      4) мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары мен олардың лауазымды адамдары тарапынан жеке кәсіпкерлік субъектілерінің қызметіне араласу фактілері бойынша жеке кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтарын, бостандықтарын және заңды мүдделерін қорғау үшін қабылданады.

      3. Жеке кәсіпкерлік субъектілерін тексеру Қазақстан Республикасы Президентінің, Бас Прокурордың тапсырмасы бойынша не олармен келісім бойынша жүргізіледі.

      4. Тексеру жүргізу туралы қаулы шығарылады, ол құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органда тіркеледі.

      Заңдылықтың сақталуын тексеру отыз жұмыс күнінен аспайтын мерзім ішінде жүргізіледі.

      Қосымша материалдарды талап етіп алдыру қажет болған кезде, сондай-ақ тексеру көлемінің елеулі болуына байланысты оны жүргізу мерзімі ерекше жағдайларда отыз жұмыс күнінен аспайтын мерзімге ұзартылуы мүмкін.

      Сараптама тағайындалған, сондай-ақ шет мемлекеттерден мәліметтер мен құжаттарды алу қажет болған жағдайларда – оларды алғанға дейін, сондай-ақ тексеру жүргізуге кедергі келтіретін өзге де жағдайларда тексеру тоқтатыла тұруы мүмкін.

      Тоқтатыла тұрған тексеруді жүргізу мерзімін есептеу ол қайта басталған күннен бастап жалғасады.

      Тексерулерді тағайындау туралы қаулыларды тіркеудің тәртібі және оларды жүргізу мерзімдері қылмыстық-процестік, қылмыстық-атқару заңнамасы, атқарушылық іс жүргізу, әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнама, жедел-іздестіру және қарсы барлау қызметі шеңберінде жүргізілетін тексерулерге қолданылмайды.

      5. Тексеруді жүзеге асыру кезінде:

      1) егер құжаттар, ақпараттар тексеру нысанасына жатпаса, оларды ұсынуды талап етуге;

      2) тексеру жүргізудің белгіленген мерзімдерінен асыруға;

      3) адамдардың өмірі, денсаулығы, заңдылық пен қоғамдық тәртіп, өңірдегі әлеуметтік-экономикалық тұрақтылығына, Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысы мен ұлттық қауіпсіздігі үшін орны толмас салдарлардың туындауына қатер төндіретін жағдайларды қоспағанда, тексерілетін субъектінің қалыпты жұмыс істеуіне кедергі келтіруге прокурордың құқығы жоқ.

19-бап. Заңдылықтың жай-күйін талдау

      1. Тексерілетін субъектілер не олардың уәкілетті өкілдері прокурорлардың тексеруді жүзеге асыруы кезінде:

      1) объектіге тексеру жүргізу үшін келген адамдарды:

      тексерілетін субъектіге тексеру тағайындау туралы қаулы бермеген;

      мұндай тіркеу міндетті болған кезде құқықтық статистика және арнайы есепке алу органдарында тіркеусіз тексеру жүргізген;

      осы Конституциялық заңның 18-бабының 3-тармағында көрсетілген мерзімдер аяқталған;

      тексеруді тағайындау туралы қаулыда көрсетілмеген адамдардың тексеру жүргізген;

      заңнамада көзделген кезде мемлекеттік құпияларға рұқсат беру туралы рұқсатты растайтын құжаттың болмаған жағдайда кіргізбеуге құқылы;

      2) Келесі жағдайларда:

      жүргізілетін тексеру нысанасына немесе тексеруді тағайындау туралы қаулыда көрсетілген кезеңге жатпайтынды тексерген;

      тиісті рұқсат немесе ондай мәліметтермен және құжаттармен танысуға құқық беретін құжат болмаған кезде мемлекеттік құпияларды немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтер болған жағдайда мәліметтер мен құжаттарды бермеуге құқықы;

      3) тексеруді тағайындау туралы қаулыға, сондай-ақ прокуратура органдары лауазымды адамдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) заңда белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқығы бар.

      2. Тексерілетін субъектілер не олардың уәкілетті өкілдері прокурорлар тексерулер жүргізген кезде:

      1) прокуратура органдарының лауазымды адамдарының тексерілетін субъектінің аумағына және үй-жайларына кедергісіз кіруін қамтамасыз етуге міндетті.

      Прокуратура органдары лауазымды адамдарының режимдік объектілердің аумағына және үй-жайларына кіруі тексерілетін ұйымда белгіленген өткізу және объектішілік режимдер туралы талаптарды ескере отырып қамтамасыз етіледі;

      2) мемлекеттік құпияларды немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны қорғау жөніндегі талаптарды сақтай отырып, прокуратура органдарының лауазымды адамдарына тексеру нәтижелері туралы анықтамаға қоса тіркеу үшін қағаз және электрондық жеткізгіштердегі құжаттарды (мәліметтерді) не олардың көшірмелерін беруге;

      3) тексеруді тағайындау туралы қаулымен және оның нәтижелері туралы анықтамамен танысуға және қол қойғызып алуға;

      4) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы талаптарға сәйкес тексеруді жүзеге асыратын адамдар үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз етуге міндетті.

20-бап. Заңдылық жағдайын талдау

      Заңдылықтың жай-күйін талдау прокурорлардың субъектілерге (объектілерге) бармастан статистикалық деректерді, мемлекеттік және халықаралық ұйымдардың, бұқаралық ақпарат құралдарының мәліметтерін, азаматтық және қылмыстық істердің, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істердің материалдарын, сондай-ақ өзге де ақпарат көздерін зерделеу арқылы жүргізіледі.

      Заңдылықтың жай-күйін талдау нәтижелері анықтама түрінде ресімделеді. Заңдылықтың жай-күйін талдау нәтижелері бойынша осы Заңға сәйкес прокурорлық қадағалау не ден қою шаралары қабылданады.

21-бап. Күшіне енген актілерді бағалау

      1. Прокуратура күшіне енген актілерге бағалауды зерделеу жолымен жүргізеді:

      1) Үкіметтің, өзге де мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, мекемелерінің, квазимемлекеттік сектор субъектілері мен олардың лауазымды адамдарының актілері мене шешімдерін;

      2) меншік нысанына қарамастан өзге де ұйымдардың актілері мен шешімдерін, егер бұл актілер мен шешімдер физиологиялық себептерге байланысты адамдарға, психикалық ауытқуларды және өзге де мән-жайларды анықтау мүмкін емес, кәмелетке толмаған адамдардың, өз құқықтарын қорғауды өз бетінше жүзеге асыруға, сондай-ақ шектеусіз адамдар тобы немесе қоғамдық сипатта болған жағдайларға қатысты болса;

      3) сот (судья) үкімдерінің, шешімдерінің, қаулыларының және өзге де актілерінің, сондай-ақ қылмыстық, азаматтық, әкімшілік істер және әкімшілік құқық бұзушылықтар.

      2.Заңды күшіне енген сот актілерін бағалау қылмыстық процестік, азаматтық іс жүргізу туралы заңнамада, әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамада, әкімшілік сот ісін жүргізу заңнамада көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

22-бап. Сотта мемлекет мүддесін білдіру

      1.Прокуратура органдары қылмыстық процестік, азаматтық процестік заңдарында, әкімшілік құқық бұзушылық, әкімшілік сот ісін жүргізу туралы заңдарда көзделген негізде және тәртіппен сотта мемлекет мүддесін білдіреді.

      2. Прокуратура органдары, егер адамның және өзін-өзі қорғай алмайтын азаматтың құқықтарын, сондай-ақ қоғамның немесе мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделерін қорғау талап етілсе, сотқа талап қоюмен (арызбен) жүгінуге құқылы.

      3. Заңды күшіне енбеген сот актілерін қайта қарау туралы өтінішхат берудің негіздері мен тәртібі қылмыстық іс жүргізу, азаматтық процестік заңнамасында, әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамада, әкімшілік рәсімдік-процестік заңнамасында айқындалады.

23-бап. Қылмыстық қудалау

      Прокурор мемлекет атынан қылмыстық, қылмыстық-процестік заңнамасына сәйкес қылмыстық қудалауды жүзеге асырады.

24-бап. Жолданымдарды қарау

      1. Прокуратура органдары:

      1) егер адамның және азаматтың физиологиялық ерекшеліктеріне, психикалық ауытқуларына және өзге де мән-жайларға байланысты өз құқықтарын және заңды мүдделерін, кәмелетке толмаған адамдарды, сондай-ақ шектелмеген адамдар тобын қорғауды өз бетінше жүзеге асыра алмаса, оның мүдделерін қорғау үшін;

      2) адамның және азаматтың құқықтарын және заңды мүдделерін, қоғамның немесе мемлекеттің мүдделерін қорғау үшін, егер бұл мүдделерді қорғауды құзыретіне тиісті өкілеттіктер жатқызылған уәкілетті орган тиісті түрде қамтамасыз етпесе не мұндай орган болмаған жағдайларда;

      3) мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдар, мекемелер, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, квазимемлекеттік сектор субъектілері мен олардың лауазымды адамдары тарапынан жеке кәсіпкерлік субъектілерінің қызметіне араласу фактілері бойынша олардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін;

      4) Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысына және ұлттық қауіпсіздігіне қатер төндіруді болғызбау мақсатында;

      5) жойылмауы адамның өмірі мен денсаулығына зиян келтіруге әкеп соғатын заңдылықты бұзу фактілері бойынша;

      6) Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмалары бойынша;

      7) Бас Прокурордың тапсырмалары бойынша жолданымдарды қарайды.

      2. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, жолданымды қарау мерзімі оның прокуратура органдарына келіп түскен күнінен бастап он бес жұмыс күнін құрайды.

      3. Жолданымды дұрыс шешу үшін маңызы бар нақты мән-жайларды анықтау, сондай-ақ меншік нысанына қарамастан басқа мемлекеттік органдардан, мекемелерден, ұйымдардан ақпарат алу қажет болған жағдайларда өтінішті қарау мерзімі прокуратура органы басшысының не оның орынбасарының дәлелді шешімімен қисынды, бірақ екі айдан аспайтын мерзімге ұзартылады.

      Жолданым бойынша тексеріс тағайындалған жағдайда, қарау мерзімдері оны жүргізу мерзімі ескеріле отырып айқындалады. Арыз иесіне аралық жауап жіберіледі. Түпкілікті жауап арыз иесіне тексеріс нәтижелері бойынша ол аяқталғаннан кейін он жұмыс күні ішінде хабарланады.

      4. Жолданымды қарау мерзімінің ұзартылғаны туралы арыз иесіне мерзім ұзартылған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде хабарланады.

      5. Дайындалып жатқан немесе жасалған қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы не ұлттық немесе қоғамдық қауіпсіздікке төнетін қауіп туралы мәліметтер бар жағдайларды қоспағанда, мұндай жолданымда иесі бүркемеленген жолданымдар прокуратура органдарында қарауға жатпайды.

      6. Егер қайта жасалған жолданымдар жаңа дәлелдер немесе жаңадан анықталған мән-жайлар келтірілмесе, ал осының алдындағы жолданымның материалдары бойынша арыз берушіге белгіленген тәртіппен жауаптар берілсе, жолданымды қарау тоқтатылады.

      7. Осы баптың талаптары қарау тәртібі қылмыстық-процестік, азаматтық процестік заңнамасында, қылмыстық-атқару заңнамасында, әкімшілік құқық бұзушылық, жедел-іздестіру және қарсы барлау қызметі саласындағы заңнамасында белгіленген өтініштерге қолданылмайды.

25-бап. Прокуратура органдарының шешімдеріне, актілеріне және лауазымды адамдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағымдарды сотқа дейін реттеу

      1. Прокуратура шешімдеріне, актілеріне не прокурордың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым шешім қабылданған немесе әрекет (әрекетсіздік) жасалған күннен бастап үш айдан кешіктірілмей прокуратура органдарына беріледі және оны жоғары тұрған прокурор қарайды.

      Мұндай шағымды қарау мерзімі жиырма жұмыс күнін құрайды.

      Шағымдану мерзімін дәлелді себеппен өткізіп алған жағдайда, егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, шағым берген адамның өтінішхаты бойынша бұл мерзімді шағымды қарайтын прокуратура органы қалпына келтіруі мүмкін.

      2. Шағымды сотқа дейінгі тәртіппен қарау нәтижелері прокурордың шешіміне және әрекетіне (әрекетсіздігіне) Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексте көзделген тәртіппен сотқа шағым жасау үшін негіз болып табылады.

      3. Осы баптың 1-тармағының талаптары қарау тәртібі қылмыстық- процестік, азаматтық процестік, қылмыстық-атқару заңнамасында, әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында, қарсы барлау және жедел-іздестіру қызметі салаларындағы заңнамаларда белгіленген шағымдарға қолданылмайды.

26-бап. Прокурор қызметінің құқықтық кепілдіктері

      1. Прокурордың өз өкілеттіктерін жүзеге асыруына кедергі жасау немесе оның заңсыз шешім қабылдауы мақсатында оған қандай да бір нысанда ықпал ету заңдарда белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

      2. Прокурордың жүргізілетін тексеру, заңдылықтың жай-күйін талдау, күшіне енген актілерді, қаралатын өтініштерді бағалау және өз өзге де өкілеттіктерін жүзеге асыру шеңберіндегі талаптары мен сұрау салулары жеке және заңды тұлғалардың, оның ішінде меншік нысанына қарамастан мемлекеттік органдардың, мекемелердің, ұйымдардың және олардың лауазымды адамдарының орындауы үшін міндетті.

      3. Жүргізіліп жатқан тексеру, заңдылықтың жай-күйін талдау, күшіне енген актілерді және қаралып отырған өтініштерді бағалау мәселелері бойынша органдар, мекемелер, ұйымдар мен лауазымды адамдар прокурордың талап етуі бойынша органдар, мекемелер, ұйымдар мен лауазымды адамдар мемлекеттік құпияларды, коммерциялық, банктік және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді жария етуге заңда белгіленген талаптар мен шектеулерді сақтай отырып, прокурор белгілеген мерзімде, бірақ кемінде үш жұмыс күні ішінде жүргізілетін тексеру мәселелері бойынша қажетті ақпаратты,құжаттарды және өзге де материалдарды беруге міндетті.

      Прокурор мемлекеттік құпияларды, коммерциялық, банктік және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді жария еткені үшін заңда белгіленген жауаптылықта болады.

      4. Қажет болған жағдайларда, адам өмірі, денсаулығы, қоғам мен мемлекет мүдделері үшін орны толмас салдарды, заңдылық пен құқық тәртібін жаппай бұзуды, өңірдің әлеуметтік-экономикалық тұрақтылығына не Қазақстан Республикасының қауіпсіздігіне қатер төндіруді болғызбау мақсатында сұратылған ақпарат, құжаттар және өзге де материалдар дереу ұсынылады.

      5. Прокурор өзінің іс жүргізуіндегі материалдардың, актілердің, сот істері мен өтініштердің мәні бойынша қандай да бір түсініктеме бермейді. Материалдарды танысу үшін біреуге беру заңдарда көзделген жағдайларда ғана жүзеге асырылады.

      Іс жүргізуінде жатқан прокурордың рұқсатынсыз тексерулер мен істердің материалдарын жария етуге ешкімнің құқығы жоқ.

      6. Жүргізілген тексеру, заңдылығының жай-күйін талдау, қаралатын өтініштер шеңберінде прокурордың талап етуі бойынша жеке және лауазымды адамдар, сондай-ақ меншік нысанына қарамастан органдардың, мекемелер мен ұйымдардың өзге де өкілдері түсініктемелер беру үшін келуге міндетті.

      7. Прокуратура органдарына шақыру, әлеуметтік сипаттағы төтенше, кризистік жағдайлар туындаған немесе осы жағдайлар кезінде болмай қоймайтын мән-жайларды қоспағанда, уақтылы келу үшін жеткілікті мерзімдерде хабарлама (хабарлама) жіберу жолымен жүргізіледі.

      8. Хабарлама телефонограммамен, ұялы байланыстың абоненттік нөмірі бойынша мәтіндік хабарламамен немесе электрондық мекенжай бойынша, оның табыс етілгені туралы хабарламасы бар жеделхатпен немесе тапсырысты хатпен не хабарлаудың немесе шақырудың тіркелуін қамтамасыз ететін өзге де байланыс құралдарын пайдалана отырып жіберіледі.

      9. Шақырылған адам шақыру бойынша белгіленген мерзімде келуге кедергі келтіретін себептер туралы шақырушы прокурорды алдын ала хабардар етуге міндетті.

      10. Жеке және лауазымды адамдар, сондай-ақ меншік нысанына қарамастан органдардың, мекемелер мен ұйымдардың өзге де өкілдері дәлелсіз себептермен келмеген жағдайда, Бас Прокурордың, оның орынбасарларының, облыстық және оларға теңестірілген прокурорлардың, олардың орынбасарларының, аудандық және оларға теңестірілген прокурорлардың уәжді қаулысы бойынша күштеп әкелінуі (мәжбүрлеп жеткізілуі) мүмкін.

      11. Прокурордың күштеп әкелу туралы қаулысын ішкі істер органы орындайды.

      12. Жетекті түнгі уақытта жүргізуге болмайды.

      13. Он төрт жасқа дейінгі кәмелетке толмағандар және он сегіз жасқа толмаған адамдар, олардың заңды өкіліне хабарламай, жүкті әйелдер, сондай-ақ денсаулық жағдайына байланысты өзінің болатын орнын қалдыра алмайтын немесе қалдырмауға тиіс адамдар күштеп әкелуге жатпайды, мұны дәрігер куәландыруға тиіс.

      14. Прокурордың заңды талаптарын орындамау не прокурордың талап етуі бойынша дәлелсіз себептермен келмей қалу заңдарда көзделген жауаптылыққа әкеп соғады.

27-бап. Прокуратура органдарының жауапкершілігі

      1. Прокуратура қызметкерлері өз қызметін жүзеге асыру кезінде заңда белгіленген жауаптылықта болады.

      2. Прокуратура органдарының қызметкерлері мен жұмыскерлері іс-әрекеттерімен келтірілген залал заңнамада көзделген тәртіппен өтеледі.

4-тарау. ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҮЙЛЕСТІРУ ЖӘНЕ ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛ ЖӨНІНДЕГІ ҚЫЗМЕТІ. ПРОКУРАТУРА ОРГАНДАРЫНДАҒЫ АЛҚА. НОРМА ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТІНЕ ҚАТЫСУ.

28-бап. Заңдылықты, құқықтық тәртіпті және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі қызметті үйлестіру

      1. Құқық қорғау және өзге де мемлекеттік органдардың заңдылықты, құқықтық тәртіпті және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі қызметін үйлестіруді прокуратура органдары осы органдардың өзара іс-қимылын, өзара ақпарат алмасуды және ортақ міндеттерді іске асыру кезінде олардың іс-қимылдарын келісуді қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырады. Прокуратура органдары көрсетілген қызметті Бас прокуратураның, Бас әскери және көлік прокуратураларының, облыстардың прокуратуралары мен оларға теңестірілген прокуратуралардың жанынан құрылатын тұрақты жұмыс істейтін үйлестіру кеңестерінің шеңберінде жүзеге асырады.

      2. Үйлестіру кеңестерінің шешімдерін қатысушы мемлекеттік органдар бірлескен, ведомстволық құқықтық актілер шығару және (немесе) тиісті іс-шараларды жүзеге асыру арқылы іске асырады.

      3. Қазақстан Республикасының Заңдылықты, құқықтық тәртіпті және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі үйлестіру кеңесі туралы ережені Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

29-бап. Прокуратураның адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау жөніндегі өзара іс-қимылы

      1. Адам мен азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын, заңды тұлғалардың, қоғам мен мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделерін қорғау және қалпына келтіру мақсатында прокуратура өзара іс-қимыл жасайды:

      1) меншік нысанына қарамастан, мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдармен, жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен, мекемелермен және олардың лауазымды адамдарымен, квазимемлекеттік сектор субъектілерімен және өзге де ұйымдармен;

      2) Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілмен бірге жүргізеді және оның қызметіне жәрдем көрсетеді.

      2. Прокуратура органдарының шет мемлекеттердің құзыретті органдарымен және халықаралық ұйымдармен өзара іс-қимылы қылмыстық-құқықтық ынтымақтастық шеңберінде, сондай-ақ қылмыстық жолмен алынған кірістерді қылмыстық процестен тыс қайтару мәселелері бойынша мемлекет мүдделерін білдіру шеңберінде жүзеге асырылады.

30-бап. Прокуратура органдарындағы алқалар

      1. Прокуратура органдарының жүйесінде алқалар құрылады.

      2. Алқа жұмысының регламентін, оның құрамын прокуратура органдарының бірінші басшылары айқындайды.

      3. Алқа отырыстарында прокуратура органдары қызметінің мәселелері, сондай-ақ Бас Прокурордың, прокуратура органдарының бірінші басшыларының қалауы бойынша мүдделі тұлғалардың қатысуымен алқалы түрде қарауды талап ететін заңдылықтың анықталған бұзушылықтарына байланысты өзге де мәселелер қаралады.

      4. Алқаның шешімдері оның мүшелерінің жалпы санының көпшілік даусымен қабылданады және прокуратура органдарының бағынысты қызметкерлері мен жұмыскерлері үшін міндетті болып табылады.

31-бап. Заң шығару қызметіне қатысу

      Прокуратура органдары заңның үстемдігін қамтамасыз ету мақсатында:

      1) өз құзыреті шегінде уәкілетті және өзге де мемлекеттік органдарға қолданыстағы заңнаманы оның қоғамдық қатынастарды құқықтық реттеудің жаңа қажеттіліктеріне сәйкестігі тұрғысынан жетілдіру туралы ұсыныстар енгізеді;

      2) прокуратураның құзыреті мен функцияларын қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің жобаларын келіседі;

      3) заң мен Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген норма шығару қызметінде өзге де функцияларды орындайды.

5-тарау. ПРОКУРАТУРА АКТІЛЕРІ

32-бап. Прокуратура актілерінің жүйесі

      1. Прокуратура актілерінің жүйесін мыналар:

      1) прокурорлық қадағалау актілері: наразылық, санкция, нұсқау, ұсыну, қаулы;

      2) прокурорлық ден қою актілері: қолдаухат, арыз (талап), өтініш, заңды бұзуға жол бермеу туралы түсіндірме;

      3) прокуратура органдарын ұйымдастыру және олардың қызметі мәселелерін реттейтін актілер: бұйрықтар, өкімдер, ережелер, нұсқаулықтар, регламенттер және басқалар құрайды.

      2. Осы Конституциялық заңда белгіленген негізде, тәртіппен және шекте енгізілген прокурорлық қадағалау актілері олар жіберілген органдардың, ұйымдардың және лауазымды адамдардың қарауы, орындауы үшін міндетті.

      3. Прокуратура актілерін қарамау, сол сияқты тиісінше қарамау, орындамау не прокурордың заңды талаптарын орындамау Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

      4. Прокурорлық қадағалау және ден қою актілері енгізілгеннен кейін актіде көрсетілген бұзушылықтарды жасаған адамдарды тарту мерзімдері акт жіберілген күннен бастап тоқтатыла тұрады.

33-бап. Наразылық

      1. Прокурор Конституцияға, Республика ратификациялаған халықаралық шарттарға және Қазақстан Республикасы Президентінің актілеріне қайшы келетін актілерге, заңды күшіне енген актілерге, мемлекеттік органдардың, мекемелердің, ұйымдардың, лауазымды және өзге де уәкілетті адамдардың шешімдері мен әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) наразылық келтіреді.

      2. Заңсыз акт, шешім қабылдаған органға, мекемеге, лауазымды немесе өзге де уәкілетті адамға немесе жоғары тұрған органға не жоғары тұрған лауазымды адамға наразылық келтіріледі. Органның, мекеменің, лауазымды немесе өзге де уәкілетті адамның заңсыз әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) наразылық дәл осындай тәртіппен жасалады.

      3. Прокурордың наразылығын тиісті орган немесе лауазымды адам күнтізбелік он күн ішінде қарауға тиіс.

      Прокурор наразылықты қараудың ол бойынша шешім дайындау және қабылдау қажеттігіне байланысты өзге де, бірақ үш жұмыс күнінен кем емес мерзімін белгілеуге құқылы.

      Наразылықты қарау нәтижелері туралы дереу прокурорға жазбаша нысанда хабарланады. Наразылықты оны қарағанға дейін оны келтірген не жоғары тұрған прокурор кері қайтарып алуы мүмкін.

      Орган немесе лауазымды адам наразылықтың қаралатын уақыты мен орны туралы прокурорға хабарлауға міндетті.

      4. Наразылықта прокурор заңсыз актінің күшін жоюды не оны Қазақстан Республикасының Конституциясына, заңдарына, Президентінің актілеріне және республика ратификациялаған халықаралық шарттарға, нормативтік құқықтық актілерге сәйкес келтіруді, сондай-ақ лауазымды адамның заңсыз әрекетін (әрекетсіздігін) тоқтатуды және бұзылған құқықты қалпына келтіруді талап етеді.

      5. Наразылық бойынша шешім қабылданғанға дейін Бас Прокурор, Бас Прокурордың орынбасарлары, Бас әскери және көлік прокурорлары, облыстық және оларға теңестірілген прокурорлар, аудандық және оларға теңестірілген мамандандырылған прокурорлар наразылық білдірілген құқықтық актінің не әрекеттің (әрекетсіздіктің) орындалуын тоқтата тұруға құқылы.

      6. Заң актілері, Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің, Қазақстан Республикасы Конституциялық Сотының, Жоғары аудиторлық палатаның актілері (жүргізілген тексерулердің қорытындылары бойынша) прокурорлардың наразылық білдіруіне жатпайды.

      7. Заңды күшіне енген сот актілеріне наразылық келтіру, сондай-ақ олардың орындалуын тоқтата тұру негіздері, тәртібі, мерзімдері қылмыстық процестік, азаматтық процестік заңнамасында және әкімшілік құқық бұзушылық, әкімшілік сот ісін жүргізу туралы заңнамада айқындалады.

34-бап. Санкция

      1. Прокурор заңда белгіленген жағдайларда құқық шектеу сипатындағы жекелеген әрекеттерді жасауға, заңмен қорғалатын құпияны қамтитын мәліметтер алуға санкция (келісім) береді.

      2. Санкцияны (келісімді) не оны беруден бас тартуды прокурор санкцияны (келісімді) сұратуға негіз болған материалдарды зерделегеннен кейін лауазымды адамның қаулысына бұрыштама және қол қою арқылы ресімдейді.

      Санкция (келісім) беруден бас тартылған жағдайда оның себептері мен негіздері көрсетіледі.

      3. Заңмен қорғалатын құпияны қамтитын мәліметтерді алуға байланысты жедел-іздестіру, қарсы барлау іс-шараларын және жасырын тергеу іс-әрекеттерін қоспағанда, осы бапта көрсетілген іс-әрекеттерге санкция (келісім) электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы заңнамаға сәйкес электрондық цифрлық қолтаңба арқылы да куәландырылуы мүмкін.

35-бап. Нұсқау

      1. Прокурор:

      1) сотқа дейінгі тергеп-тексеру;

      2) жедел-іздестіру және жасырын тергеу әрекеттері;

      3) әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша қосымша тексеріс жүргізу;

      4) атқарушылық іс жүргізу;

      5) жазаларды орындау;

      6) прокуратураның талабы бойынша жүргізілетін тексерістер;

      7) мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу мәселелері;

      8) заңда белгіленген өзге де жағдайлар бойынша жазбаша нұсқаулар береді.

      2. Прокурордың өз құзыреті шегінде берген нұсқаулары орындау үшін міндетті.

36-бап. Ұсыну

      1. Прокурор өз құзыреті шегінде:

      1) заңдылықты бұзушылықтарды жою туралы;

      2) қылмыстық және өзге де құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою туралы;

      3) Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес қол сұғылмаушылық құқығы бар адамдарды одан айыру мәселелері бойынша;

      4) заңда белгіленген өзге де жағдайларда ұсыну енгізеді.

      2. Ұсыным онда көрсетілген заңдылықты бұзушылықтарды лауазымды адамның нмесе органның жлю жөнінде күнтізбелік отыз күн ішінде, ал егер адам мен азаматтың өмірі мен денсаулығы, мемлекет қауіпсіздігі үшін прокурор белгілеген мерзімде орны толмас салдарлар туындауы мүмкін жағдайларжа, шаралар қолданыла отырып қаралуға тиіс.

      Прокурор ұсынуды қарау кезінде қатысуға құқылы. Мемлекеттік орган немесе лауазымды адам ұсынуды қарау уақыты мен орны туралы ұсынуды қарау күніне дейін үш жұмыс күнінен кешіктірмей прокурорды хабардар етуге тиіс.

      Ұсынуды қарау нәтижелері және қабылданған шаралар туралы ұсыныс қаралған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде прокуратураға хабарланады.

37-бап. Қаулы

      1. Прокурор қаулы шығарады:

      1) қылмыстық іс жүргізу заңнамасында, әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамада көзделген жағдайларда;

      2) тәртіптік іс жүргізуді қозғау туралы;

      3) жедел-іздестіру іс-шараларын жүргізу туралы;

      4) жедел-іздестіру іс-шараларын және жасырын тергеу әрекеттерін тоқтату туралы;

      5) құқықтық актінің қолданылуын тоқтата тұру туралы;

      6) тексеру жүргізу туралы;

      7) мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, олардың ұйымдары, квазимемлекеттік сектор субъектілері, сондай-ақ олардың лауазымды және өзге де адамдары негізсіз жүзеге асыратын тыйым салу не шектеу сипатындағы әрекеттер мен шаралардың күшін жою туралы;

      8) күзетпен ұсталған, бас бостандығын айыру орындарында жаза өтеп жатқан, сондай-ақ пробация қызметінің есебінде тұрған адамдарға қатысты қылмыстық-атқару жүйесінің органдары қолданылған тәртіптік жазалар мен көтермелеулердің күшін жою туралы;

      9) лауазымды және өзге де адамның актісін немесе әрекетін тексеру не өтінішті қарау аяқталғанға дейін үш жұмыс күніне дейін тоқтата тұру туралы;

      10) сот орындаушыларының заңсыз актілерінің күшін жою туралы;

      11) прокурорлық қадағалау актісін мәжбүрлеп орындату туралы;

      12) заңдарда көзделген өзге де жағдайларда тоқтатылады.

      2. Прокурордың қаулысы ол белгілеген мерзімде міндетті түрде орындалуға жатады. Қаулыға шағымдану оның қолданылуын тоқтатпайды.

38-бап. Өтінішхат

      Заңды күшіне енбеген сот актілерін қайта қарау туралы өтінішхатты прокурор Қазақстан Республикасының қылмыстық процестік, азаматтық процестік заңнамасында және Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық, әкімшілік сот ісін жүргізу туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен енгізеді.

39-бап. Арыз (талап)

      1. Заңда белгіленген тәртіпте және негіздер бойынша прокурор арызбен (талап қоюмен) сотқа жүгінуге құқылы.

      2. Прокурорлық қадағалау актілері қабылданбаған не олар қараусыз қалдырылған кезде прокурор органдар мен лауазымды адамдардың іс-әрекеттері (әрекетсіздігі) мен актілерін заңсыз деп тану туралы сотқа жүгінеді.

40-бап. Үндеу

      Бас Прокурор және оның орынбасарлары, Бас әскери және көлік прокурорлары, облыстардың прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар, аудандық және оларға теңестірілген өзге де прокурорлар заңдылықты және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, құқық бұзушылықтардың алдын алу, сондай-ақ азамат пен адамның құқықтары мен бостандықтарын қорғау мақсатында лауазымды адамдарға, мемлекеттік органдарға, жеке және заңды тұлғаларға үндеу жасауға құқылы.

      Өтініш бұқаралық ақпарат құралдарын пайдалана отырып немесе өзге де жария тәсілмен таратылады.

41-бап. Заңды бұзуға жол бермеу туралы түсіндіру

      Құқық бұзушылықтардың профилактикасы, қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау мақсатында немесе дайындалып жатқан құқыққа қарсы әрекеттер туралы мәліметтер болған кезде прокурор жеке тұлғаларға және заңды тұлғалардың өкілдеріне заңды бұзуға жол берілмейтіні туралы жазбаша, ауызша не жария нысанда түсіндіреді және оларға заңда белгіленген жауаптылық туралы ескертеді.

42-бап. Прокуратура актілерін жариялау

      1. Бас Прокурордың азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты нормативтік құқықтық актілері мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны қорғау туралы заңнаманың талаптары сақтала отырып, ресми жариялануға тиіс.

      2. Өз қызметінің жариялылығын қамтамасыз ету үшін прокуратура органдары органдар мен лауазымды адамдардың адамның және азаматтың конституциялық және заңмен қорғалатын өзге де құқықтарын, заңды тұлғалар мен мемлекеттің мүдделерін бұзатын заңсыз әрекеттері (әрекетсіздігі) мен шешімдеріне прокуратура актілерін бұқаралық ақпарат құралдарында жариялай алады.

43-бап. Прокурордың іс-әрекеттері (әрекетсіздігі) мен қадағалау актілеріне шағым жасау

      1. Прокурордың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және актілеріне жоғары тұрған прокурорға не сотқа осы Конституциялық Заңда және өзге де заңдарда белгіленген жағдайларда және тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

      2. Прокурордың актілеріне және әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым жасау олардың орындалуын тоқтата тұрмайды.

      Прокурордың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) немесе актілеріне шағым бойынша шешім шығарылғанға дейін сот не жоғары тұрған прокурор олардың орындалуын тоқтата тұруға құқылы.

      3. Жоғары тұрған прокурор жеке және (немесе) заңды тұлғалардың шағымы бойынша не өз бастамасы бойынша төмен тұрған прокурор актілерінің күшін жоя, кері қайтарып ала, тоқтата тұра немесе өзгерте алады.

6-тарау. ПРОКУРАТУРА ОРГАНДАРЫНЫҢ КАДРЛАРЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖАҒДАЙЫ

44-бап. Прокуратура органдары кадрларының құрамы

      1. Прокуратура органдарының кадрларын прокурорлар және өзге де қызметкерлер құрайды.

      2. Прокурор – прокуратура органдары жүйесіндегі қызметте тұрған, офицерлік құрамның сыныптық шені немесе әскери атағы берілген Қазақстан Республикасының азаматы.

      3. Прокуратура органдарының өзге қызметкерлеріне мемлекеттік әкімшілік қызметшілер, қатардағы және сержанттық құрамның әскери қызметшілері, азаматтық қызметшілер және еңбек шарты бойынша қызметкерлер жатады.

      4. Сыныптық шендер немесе әскери атақтар берілетін прокуратура органдары жүйесі лауазымдарының тізбесін, сондай-ақ оларға сәйкес шекті сыныптық шендерді немесе әскери атақтарды Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

      5. Прокурорлар осы Конституциялық заңда көзделген ерекшеліктермен Қазақстан Республикасының құқық қорғау қызметі туралы заңнамасына сәйкес қызмет өткереді.

      6. Әскери прокуратура органдарының, қатардағы және сержанттық құрамның әскери қызметшілері осы Конституциялық заңда көзделген ерекшеліктермен Қазақстан Республикасының әскери қызмет туралы заңнамасына сәйкес қызмет өткереді, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери қызметшілері үшін белгіленген мәртебеге ие болады, құқықтар мен жеңілдіктерді пайдаланады.

      7. Прокуратура органдарының мемлекеттік әкімшілік қызметшілері қызметтерін Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырады.

      8. Әскери міндетті прокурорлар прокуратура органдарында арнайы есепте тұрады.

45-бап. Прокурорларды құқықтық қорғау және әлеуметтік қолдау шаралары

      1. Прокуратура органдарының жүйесін қаржылық қамтамасыз ету бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      2. Прокуратура органдарының қазынашылық органдарда тиісті шоттары болуы мүмкін.

46-бап. Прокуратура органдары кадрларының еңбегіне ақы төлеу және оларды зейнетақымен қамсыздандыру

      1. Прокуратура органдары қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу Қазақстан Республикасы Конституциясының 66-бабының 9-1) тармақшасында белгіленген тәртіппен бекітілетін бюджет есебінен қамтылатын органдар жұмыскерлерінің еңбегіне ақы төлеудің бірыңғай жүйесі негізінде белгіленеді.

      2. Прокуратура органдарының қызметкерлерін зейнетақымен қамсыздандыру, мүгедектігіне байланысты және асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар төлеу заңнамаға сәйкес жүзеге асырылады.

      3. Прокуратура органдарынан еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алу құқығымен босатылған, сондай-ақ қызметтік міндеттерін атқару кезінде мертіккен (жараланған, жарақаттанған, контузия алған) және қызметке жарамсыз деп танылған прокурорлардың салтанатты іс-шаралар мен ресми қабылдауларда нысанды киім киіп жүруге құқығы бар.

47-бап. Қызметтік куәліктер және мөр

      1. Бас Прокурорға, Бас Прокурордың орынбасарларына, Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеттің төрағасына белгіленген үлгідегі қызметтік куәліктерді Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі береді.

      2. Бас Прокурор прокуратура органдарының басшылары бағынысты қызметкерлерге белгіленген үлгідегі қызметтік куәліктер береді.

      3. Қызметтік куәлік прокурордың жеке басын, оның сыныптық шенін немесе әскери атағын, лауазымын, атыс қаруын және өзге де қаруды алып жүру және сақтау құқығын растайтын құжат болып табылады.

      4. Прокуратура органдарының Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасы бейнеленген және мемлекеттік тілде және басқа да тілдерде өз атауы жазылған мөрлері болады.

7-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

48-бап. Осы Конституциялық заңды қолданысқа енгізу тәртібі

      1. Осы Конституциялық заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      2. "Прокуратура туралы" 2017 жылғы 30 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының күші жойылды деп танылсын.

      Қазақстан Республикасының
Президенті