Об утверждении видов поощрения Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан

Приказ Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 26 июня 2003 года № 196. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 4 июля 2003 года № 2390. Утратил силу приказом Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 24 апреля 2012 года № 137

Сноска. Утратил силу приказом Министра индустрии и новых технологий РК от 24.04.2012 № 137.

В целях поощрения и морального стимулирования работников в курируемых Министерством индустрии и торговли Республики Казахстан отраслях экономики Республики Казахстан ПРИКАЗЫВАЮ:
Сноска. Преамбула в новой редакции - приказом и.о. Заместителя Премьер-Министра - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 14 января 2006 года N 11.

1. Утвердить следующие виды поощрения Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан:
нагрудный знак "Кеншi даңқы";
нагрудный знак "Еңбек даңқы";
нагрудный знак "Құрметті машина жасаушы";
нагрудный знак "Еңбегiн сiңірген стандарттаушы";
нагрудный знак "Еңбегiн сiңірген метролог";";
Почетная грамота;
Благодарность.
Сноска. Пункт 1 с изменениями и дополнениями - приказом и.о. Заместителя Премьер-Министра - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 14 января 2006 года N 11.

2. Утвердить прилагаемые Правила поощрения Министерством индустрии и торговли Республики Казахстан.

3. Департаменту административно-правовой работы - Аппарат обеспечить:
1) государственную регистрацию в установленном порядке настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) доведение до сведения всех структурных подразделений Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан и руководства предприятий, учреждений, организаций, осуществляющих свою деятельность в курируемых Министерством отраслях экономики, настоящего приказа;
3) награждение в установленном настоящим приказом порядке.
Сноска. Пункт 3 с изменениями - приказом и.о. Заместителя Премьер-Министра - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 14 января 2006 года N 11.

4. Настоящий приказ вступает в силу с момента государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

И.о. Министра

Утверждены
приказом Министерства
индустрии и торговли
Республики Казахстан
от 26 июня 2003 года N 196

Сноска. По всему тексту Правил слова "в курируемых Министерством отраслях промышленности", "Департаментом кадров и юридической службы" заменены соответственно словами "в курируемых Министерством отраслях экономики", "Департаментом административно-правовой работы - Аппарат" - приказом и.о. Заместителя Премьер-Министра - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 14 января 2006 года N 11.

Правила
поощрения Министерством индустрии и торговли
Республики Казахстан

1. Общие положения

1. Правила поощрения Министерством индустрии и торговли Республики Казахстан (далее - Министерство) разработаны в целях поощрения и морального стимулирования работников Министерства, предприятий, учреждений, организаций, осуществляющих свою деятельность -*.
2. Поощрениями Министерства являются:
награждение нагрудным знаком "Кеншi даңқы";
награждение нагрудным знаком "Еңбек даңқы";
награждение нагрудным знаком "Құрметті машина жасаушы";
награждение нагрудным знаком "Еңбегiн сiңірген стандарттаушы";
награждение нагрудным знаком "Еңбегiн сiңірген метролог";
награждение Почетной грамотой Министерства;
объявление Благодарности.
Сноска. Пункт 2 с изменениями - приказом и.о. Заместителя Премьер-Министра - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 14 января 2006 года N 11.
3. К нагрудному знаку прилагается удостоверение, подписанное Министром.
4. Нагрудные знаки носятся на левой стороне груди ниже государственных наград Республики Казахстан.

2. Условия награждения нагрудным знаком "Кеншi даңқы"

5. Нагрудным знаком награждаются:
1) работники горно-рудной промышленности и шахтного строительства за:
исследования и наработки по проблемам развития горно-рудной промышленности и шахтного строительства;
достижения в создании и внедрении новой техники и технологий;
мужество, инициативу, проявленные при ликвидации аварий на предприятиях горно-рудной промышленности и шахтного строительства;
достижения во внедрении прогрессивных форм организации труда и управления на предприятиях горно-рудной промышленности и шахтного строительства;
весомый вклад в развитие горно-рудной промышленности и шахтного строительства Республики Казахстан, активное участие в подготовке квалифицированных кадров;
2) работники государственных органов и организаций, негосударственных организаций, осуществляющих свою деятельность в других отраслях промышленности, за активное сотрудничество и содействие в развитии горно-рудной промышленности и шахтного строительства.
6. Нагрудный знак "Кеншi даңқы" имеет три степени, из которых высшей является первая.
7. Нагрудным знаком награждаются работники, имеющие стаж и опыт работы в горно-рудной промышленности и шахтном строительстве:
не менее 5 лет - знаком "Кеншi даңқы" III степени;
не менее 8 лет - знаком "Кеншi даңқы" II степени;
не менее 12 лет - знаком "Кеншi даңқы" I степени.
8. Не допускается награждение нагрудным знаком одной и той же степени повторно.
9. Награждение нагрудным знаком более высокой степени допускается при наличии нагрудного знака предыдущей степени.
10. Отдельные граждане за особые достижения в развитии в горно-рудной промышленности и шахтного строительства могут награждаться нагрудным знаком "Кеншi даңқы" без учета стажа работы.

3. Условия награждения нагрудным знаком
"Еңбек даңқы"

11. Нагрудным знаком награждаются:
1) работники металлургической промышленности за:
исследования и наработки по проблемам металлургической промышленности;
достижения в создании, внедрении новой техники и технологии;
мужество, инициативу, проявленные при ликвидации аварий на предприятиях металлургической промышленности;
достижения во внедрении прогрессивных форм организации труда и управления на предприятиях металлургической промышленности;
весомый вклад в развитие металлургической промышленности Республики Казахстан, активное участие в подготовке квалифицированных кадров;
2) работники государственных органов и организаций, негосударственных организаций, осуществляющих свою деятельность в других отраслях промышленности, за активное сотрудничество и содействие в развитии металлургической промышленности.
12. Нагрудный знак "Еңбек даңқы" имеет три степени, из которых высшей является первая.
13. Знаком "Еңбек даңқы" награждаются работники металлургической промышленности за безупречную работу и выслугу лет:
не менее 5 лет - знаком "Еңбек даңқы" III степени;
не менее 8 лет - знаком "Еңбек даңқы" II степени;
не менее 12 лет - знаком "Еңбек даңқы" I степени.
14. Не допускается награждение нагрудным знаком одной и той же степени повторно.
15. Награждение нагрудным знаком более высокой степени допускается при наличии нагрудного знака предыдущей степени.
16. Отдельные работники могут награждаться за особые достижения в развитии металлургической промышленности нагрудным знаком "Еңбек даңқы" без учета стажа работы.

3-1. Условия награждения нагрудным знаком
"Құрметті машина жасаушы"

Сноска. Правила дополнены главой 3-1 - приказом и.о. Заместителя Премьер-Министра - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 14 января 2006 года N 11.

16-1. Нагрудным знаком "Құрметті машина жасаушы" награждаются работники, имеющие стаж и опыт работы не менее 10 лет в машиностроительной отрасли за:
исследования по проблемам развития машиностроения;
достижения в создании и внедрении новой техники и технологий;
достижения во внедрении прогрессивных форм организации труда и управления на предприятиях машиностроительной отрасли;
весомый вклад в развитие машиностроения, активное участие в подготовке квалифицированных кадров предприятий.
Нагрудным знаком "Құрметті машина жасаушы" могут награждаться работники государственных органов и организаций, негосударственных организаций, осуществляющих свою деятельность в других отраслях промышленности, за активное сотрудничество и содействие в развитии машиностроения.
Отдельные граждане за особые достижения в развитии отрасли машиностроения могут награждаться нагрудным знаком "Құрметті машина жасаушы" без учета стажа работы.
Описание нагрудного знака приведено в приложении 4 к Правилам.

3-2. Условия награждения нагрудным знаком
"Еңбегiн сiңірген стандарттаушы"

Сноска. Правила дополнены главой 3-2 - приказом и.о. Заместителя Премьер-Министра - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 14 января 2006 года N 11.

16-2. Нагрудным знаком "Еңбегiн сiңірген стандарттаушы" награждаются специалисты в знак признания особых заслуг в области системы стандартизации республики.
Нагрудным знаком "Еңбегiн сiңірген стандарттаушы" награждаются специалисты, работающие в системе стандартизации Республики Казахстан за:
знания в области стандартизации и их применение на высоком уровне в разработке законодательных и нормативных основ;
долголетнюю и плодотворную работу в системе стандартизации республики;
эффективное использование в учебном процессе в области стандартизации современных педагогических и практических достижений, значительное улучшение организации системы повышения квалификации кадров;
достижение заслуженного авторитета в области стандартизации, образцовое отношение к труду и людям.
Описание нагрудного знака приведено в приложении 5 к Правилам.

3-3. Условия награждения нагрудным знаком
"Еңбегiн сiңірген метролог"

Сноска. Правила дополнены главой 3-3 - приказом и.о. Заместителя Премьер-Министра - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 14 января 2006 года N 11.

16-3. Нагрудным знаком "Еңбегiн сiңірген метролог" награждаются специалисты в знак признания особых заслуг в области развития метрологии республики. Описание нагрудного знака приведено в приложении 6 к Правилам.
Нагрудным знаком "Еңбегiн сiңірген метролог" награждаются специалисты, работающие в структуре метрологической службы Республики Казахстан за:
знания в области метрологии и их применение на высоком уровне в разработке законодательных и нормативных основ в метрологической практике;
долголетнюю и плодотворную работу в структуре метрологической службы республики;
эффективное использование в учебном процессе в области метрологии современных педагогических и практических достижений, значительное улучшение организации системы повышения квалификации кадров;
достижение заслуженного авторитета в области метрологии, образцовое отношение к труду и людям.";

4. Условия награждения Почетной грамотой
Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан

17. Почетной грамотой награждаются работники Министерства, предприятий, учреждений, организаций, осуществляющих свою деятельность в курируемых Министерством отраслях экономики, за:
большую и плодотворную работу по внедрению новых форм и методов организации производства;
внедрение в работе научных исследований по актуальным проблемам промышленности;
достижение положительных результатов в реализации региональных, республиканских и международных программ и проектов развития промышленности.

5. Условия объявления Благодарности

18. Благодарность объявляется работникам Министерства, предприятий, учреждений, организаций, осуществляющих свою деятельность в курируемых Министерством отраслях экономики за:
образцовое выполнение обязанностей и другие достижения в работе;
проведение отдельных, разовых мероприятий (конкурсы, выставки, соревнования, чемпионаты, смотры), организуемым предприятием, учреждением, организацией, осуществляющих свою деятельность в курируемых Министерством отраслях экономики;
постоянную и активную работу в практической подготовке квалифицированных кадров;
успехи в трудовой деятельности.

6. Порядок представления и рассмотрения
наградных материалов

19. Награждение нагрудными знаками "Кеншi даңқы", "Еңбек даңқы", "Құрметті машина жасаушы", "Еңбегін сіңірген стандарттаушы", "Еңбегін сіңірген метролог", Почетной грамотой, объявление Благодарности производится приказом Министра индустрии и торговли Республики Казахстан по представлению руководителей структурных подразделений Министерства, предприятий, учреждений, организаций, осуществляющих свою деятельность в курируемых Министерством отраслях экономики, а также их профсоюзных организаций.
Сноска. Пункт 19 с изменениями - приказом и.о. Заместителя Премьер-Министра - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 14 января 2006 года N 11 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня первого официального опубликования); приказом и.о. Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 10 марта 2006 года N 82 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня первого официального опубликования).
20. В представлении о награждении должны быть отражены данные, характеризующие личность награждаемого, общий трудовой стаж работы, конкретные заслуги, достижения и успехи кандидата, сведения об эффективности и качестве работы, основные результаты работы, кратко излагаются достигнутые им успехи.
21. Решение о применении мер поощрения принимается Министром самостоятельно или может быть вынесено на Коллегию Министерства для принятия коллегиального решения.
22. Приказ о награждении по итогам рассмотрения подготавливается Департаментом административно-правовой работы - Аппарат Министерства в течение трех дней с момента вынесения решения.
23. Все расходы, связанные с награждением, оплачиваются из средств предприятий, учреждений, организаций, на которых работают награждаемые, что должно отражаться во вносимом представлении.
24. Учет выданных нагрудных знаков ведется Департаментом административно-правовой работы - Аппарат Министерства.

7. Порядок вручения нагрудных знаков,
Почетной грамоты и объявления Благодарности

25. Вручение нагрудного знака, соответствующего удостоверения к нему, Почетной грамоты, объявление Благодарности производится лично награждаемому в торжественной обстановке и гласно по месту его работы Министром, его заместителями, руководителями соответствующих структурных подразделений, ведомств, территориальных органов Министерства, а также предприятий, учреждений, организаций, осуществляющих свою деятельность в курируемых Министерством отраслях экономики, Профсоюзом трудящихся горно-металлургической промышленности Республики Казахстан после оглашения приказа Министра.
26. При награждении нагрудным знаком, Почетной грамотой работнику за счет средств и по решению руководства предприятий, учреждений, организаций, осуществляющих свою деятельность в курируемых Министерством отраслях экономики, по месту получения заработной платы может быть дополнительно предоставлена путевка или денежная премия.

8. Заключительные положения

27. В трудовую книжку и личное дело работника вносится соответствующая запись с указанием даты и номера приказа о награждении, объявлении Благодарности.

Приложение 1
к Правилам поощрения
Министерством индустрии и
торговли Республики
Казахстан, утвержденным
приказом Министерства
индустрии и торговли
Республики Казахстан
от 26 июня 2003 года N 196

Описание нагрудного знака
"Кеншi даңқы" трех степеней

Знак "Кеншi даңқы" имеет форму пятиугольника со стороной 30 мм.
На аверсе знака, в центре на фоне сияния солнечных лучей изображены элементы шахтоподъемника и терриконы - отвалы горных пород, обрамленные сверху венком из ветвей лавра, снизу - лентой белого цвета с надписью "Кеншi даңқы".
В нижней части знака в овале белого цвета с примыкающими к нему по бокам тремя листами лавра изображена римская цифра от I до III, обозначающая степень знака.
Пятиугольный периметр знака "Кеншi даңқы" обрамлен орнаментом.
Знак изготавливается из металла:
"Кеншi даңқы" I степени - желтого цвета ("под золото"), "Кеншi даңқы" II степени - белого цвета ("под серебро"), "Кеншi даңқы" III степени - темно-желтого цвета ("под бронзу"), покрытого эмалью бирюзового цвета.
Знак "Кеншi даңқы" при помощи ушка и двух цепочек соединяется с колодкой прямоугольной формы с красными и белыми чередующимися полосками V - образной формы. Количество красных полосок обозначает степень знака.
Колодка изготавливается из металла желтого цвета, покрытого эмалью бирюзового цвета, высотой 13 мм, шириной 38 мм.

Приложение 2
к Правилам поощрения
Министерством индустрии и
торговли Республики
Казахстан, утвержденным
приказом Министерства
индустрии и торговли
Республики Казахстан
от 26 июня 2003 года N 196

Описание нагрудного знака
"Еңбек даңқы" трех степеней

Знак "Еңбек даңқы" имеет форму круга диаметром 40 мм с выступающими за пределы круга элементами изгибов лент и веток лавра.
На аверсе знака, в центре на фоне сияния солнечных лучей изображен металлургический ковш с выливающейся из него струей металла.
Знак обрамлен сверху лентой бирюзового цвета с надписью "Еңбек даңқы", снизу - венком из ветвей лавра.
В нижней части знака в овале белого цвета, размещенном на фоне ленты бирюзового цвета и листьев лавра, римская цифра от I до III, обозначающая степень знака.
Знак изготавливается из металла:
"Еңбек даңқы" I степени - желтого цвета ("под золото"), "Еңбек даңқы" II степени - белого цвета ("под серебро"), "Еңбек даңқы" III степени - темно-желтого цвета ("под бронзу"), покрытого эмалью бирюзового цвета.
Знак "Еңбек даңқы" при помощи ушка и кольца соединяется с колодкой прямоугольной формы с расположенными снизу веточками лавра, а в центре - вертикальными красными и белыми чередующимися полосками.
Количество красных полосок обозначает степень знака.
Колодка изготавливается из металла желтого цвета, покрытого эмалью бирюзового цвета, высотой 13 мм и шириной 38 мм.

Приложение 3
к Правилам поощрения
Министерством индустрии и
торговли Республики
Казахстан, утвержденным
приказом Министерства
индустрии и торговли
Республики Казахстан
от 26 июня 2003 года N 196

Описание Почетной грамоты

1. Почетная грамота имеет форму (12 формата) А-3, размером 420х297 миллиметров.
2. На левой стороне Почетной грамоты набирается текст на государственном языке, на правой стороне - на русском языке.
3. На верхней части первого (левого) листа изображение Государственного Герба Республики Казахстан в соответствии с требованиями СТ РК 989-96 "Государственный Герб Республики Казахстан. Формы, размеры и технические требования".
4. На верхней части второго (правого) листа изображение Государственного Флага Республики Казахстан в соответствии с требованиями СТ РК 988-96 "Государственный Флаг Республики Казахстан. Технические условия".
5. Текст грамоты на государственном языке печатается на фоне изображения солнца с расходящимися лучами, внизу изображение орла с раскрытыми крыльями.
Текст грамоты на русском языке печатается на фоне изображения солнца с расходящимися лучами и изображения головного фрагмента памятника независимости Республики Казахстан в городе Алматы.

Приложение 4
к Правилам поощрения
Министерство индустрии и
торговли Республики Казахстан

Сноска. Правила дополнены приложением 4 - приказом и.о. Заместителя Премьер-Министра - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 14 января 2006 года N 11.

Описание нагрудного знака
"Құрметті машина жасаушы"

Нагрудный знак "Құрметті машина жасаушы" состоит из двух элементов.
1. Планка в форме прямоугольника размером 27x15 миллиметра, изготавливается из металла желтого цвета с нанесением эмали по нижнему контуру национальный орнамент.
2. Медаль круглая диаметром 33 миллиметра. Основа - металл желтого цвета (под золото). По внешнему краю медали изображены шестерня и лавровая ветвь. Внутри изображена голубая лента с надписью "Құрметті машина жасаушы". В центре медали очертание завода с трубами, изображение станка.
Планка и медаль соединяются при помощи двух ушек и кольца. Нагрудный знак "Құрметті машина жасаушы" упаковывается во флакированную коробочку синего цвета.
С обратной стороны медали место для нумерации с 001-500.

Приложение 5
к Правилам поощрения
Министерство индустрии и
торговли Республики Казахстан

Сноска. Правила дополнены приложением 5 - приказом и.о. Заместителя Премьер-Министра - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 14 января 2006 года N 11.

Описание нагрудного знака
"Еңбегiн сiңірген стандарттаушы"

Нагрудный знак "Еңбегiн сiңірген стандарттаушы" изготавливается из медно-никелеевого сплава и имеет форму прямоугольника размерами 15 мм на 35 мм с выступающим за его пределы элементом - аббревиатурой СК (система качества).
На аверсе знака в левой части изображена аббревиатура СК (система качества), далее слева направо следует надпись "Еңбегiн сiңірген стандарттаушы".
Знак обрамлен по краям лентой желтого цвета ("под золото"), аббревиатура и надпись имеют этот же цвет.
Знак изготавливается из металла желтого цвета ("под золото"), покрытого эмалью бирюзового цвета.
Нагрудный знак при помощи ушка и кольца прикрепляется к колодке шириной 25 миллиметров и высотой 15 миллиметров.

Приложение 6
к Правилам поощрения
Министерство индустрии и
торговли Республики Казахстан

Сноска. Правила дополнены приложением 6 - приказом и.о. Заместителя Премьер-Министра - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 14 января 2006 года N 11.

Описание нагрудного знака
"Еңбегiн сiңірген метролог"

Знак "Еңбегiн сiңірген метролог" имеет форму прямоугольника размерами 15 мм на 35 мм с выступающим за его пределы элементом - аббревиатурой СК (система качества).
На аверсе знака в левой части изображена аббревиатура СК (система качества), далее слева направо следует надпись "Еңбегiн сiңірген метролог".
Знак обрамлен по краям лентой желтого цвета ("под золото"), аббревиатура и надпись имеют этот же цвет.
Знак изготавливается из металла желтого цвета ("под золото"), покрытого эмалью бирюзового цвета.
Нагрудный знак при помощи ушка и кольца прикрепляется к колодке шириной 25 миллиметров и высотой 15 миллиметров.

Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігінің көтермелеу түрлерін бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Индустрия және сауда министрлігінің 2003 жылғы 26 маусымдағы N 196 бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2003 жылғы 4 шілдеде тіркелді. Тіркеу N 2390. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің 2012 жылғы 24 сәуірдегі № 137 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Индустрия және жаңа технологиялар министрінің 2012.04.24 № 137 (қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының Индустрия және сауда министрлігі жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының экономика салаларындағы қызметкерлерді көтермелеу және моральдық ынталандыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
Ескерту: Бұйрықтың кіріспесі жаңа редакцияда жазылды - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Индустрия және сауда министрінің м.а. 2006 жылғы 14 қаңтардағы N 11 бұйрығымен .
1. Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігінің мынадай көтермелеу түрлері бекітілсін:
"Кенші даңқы" кеуде белгісі;
"Еңбек даңқы" кеуде белгісі;
"Құрметті машина жасаушы" кеуде белгісі";
"Еңбегін сіңірген стандарттаушы" кеуде белгісі";
"Еңбегін сіңірген метролог" кеуде белгісі;
Құрмет грамотасы;
Алғыс.
Ескерту: 1-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Индустрия және сауда министрінің м.а. 2006 жылғы 14 қаңтардағы N 11 бұйрығымен .
2. Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігінің қоса беріліп отырған Көтермелеу ережелері бекітілсін.
3. Аппарат - әкімшілік-құқықтық жұмыс департаменті:
1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде белгіленген тәртіпте тіркеуді;
2) Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігінің барлық құрылымдық бөлімшелеріне және өз қызметін Министрлік жетекшілік ететін экономика салаларында жүзеге асыратын кәсіпорын, мекеме, ұйымдардың басшыларына хабарлауды;
3) осы бұйрықпен белгіленген тәртіпте марапаттауды қамтамасыз етсін.
Ескерту: 3-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Индустрия және сауда министрінің м.а. 2006 жылғы 14 қаңтардағы N 11 бұйрығымен .
4. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген сәтінен бастап күшіне енеді.

Министр
міндетін атқарушы

Қазақстан Республикасы
Индустрия және сауда
министрлігінің
2003 жылғы 26 маусымдағы
N 196 бұйрығымен
бекітілген

Қазақстан Республикасы
Индустрия және сауда министрлігінің Көтермелеу
ЕРЕЖЕСІ

Ескерту: Барлық мәтін бойынша "Министрлік жетекшілік ететін өнеркәсіп салаларында", "Кадрлар және заң қызметі департаменті" деген сөздер тиісінше "Министрлік жетекшілік ететін экономика салаларында", "Аппарат - әкімшілік-құқықтық жұмыс департаменті" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Индустрия және сауда министрінің м.а. 2006 жылғы 14 қаңтардағы N 11 бұйрығымен .

1. Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігінің (бұдан әрі - Министрлік) Көтермелеу ережесі Министрліктің, өз қызметін Министрлік жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының өнеркәсіп салаларында жүзеге асыратын кәсіпорындар, мекемелер, ұйымдардың қызметкерлерін, жұмысшыларын көтермелеу және моральдық ынталандыру мақсатында әзірленді.

2. Министрліктің көтермелеулері:
"Кенші даңқы" кеуде белгісімен марапаттау;
"Еңбек даңқы" кеуде белгісі марапаттау;
"Құрметті машина жасаушы" кеуде белгісімен марапаттау";
"Еңбегін сіңірген стандарттаушы" кеуде белгісімен марапаттау";
"Еңбегін сіңірген метролог" кеуде белгісімен марапаттау";
Құрмет грамотасы марапаттау;
Алғыс жариялау болып табылады.
Ескерту: 2-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Индустрия және сауда министрінің м.а. 2006 жылғы 14 қаңтардағы N 11 бұйрығымен .

3. Кеуде белгісіне Министр қол қойған куәлік қоса беріледі.

4. Кеуде белгісі кеуденің сол жағында Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградаларынан төмен тағылады.

2. "Кенші даңқы" кеуде белгісімен
марапаттаудың шарттары

5. Кеуде белгісімен:
1) тау-кен өнеркәсібінің және шахта құрылысының қызметкерлері, жұмысшылары:
тау-кен өнеркәсібі және шахта құрылысын дамыту проблемалары бойынша зерттеулері мен әзірлемелері;
жаңа техника мен технологияларды жасау және енгізудегі жетістіктері;
тау-кен өнеркәсібі және шахта құрылысы кәсіпорындарындағы апаттарды жою кезінде көрсеткен ерлігі, бастамасы;
еңбекті ұйымдастырудың және тау-кен өнеркәсібі мен шахта құрылысы кәсіпорындарында басқарудың ілгерінді нысандарын енгізудегі жетістіктері;
Қазақстан Республикасының тау-кен өнеркәсібі мен шахта құрылысын дамытуға қомақты үлесі және білікті кадрларды дайындауға белсене қатысқаны үшін;
2) тау-кен өнеркәсібі мен шахта құрылысын дамытудағы белсенді іскерлігі және көмегі үшін өз қызметін өнеркәсіптің басқа салаларында жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен ұйымдардың және мемлекеттік емес ұйымдардың қызметкерлері марапатталады.

6. Нагрудный знак "Кеншi даңқы" имеет три степени, из которых высшей является первая.
РҚАО-ның ескертуі: 6-тармақтың мемлекеттік тілдегі аудармасы болмағандықтан орысша мәтінде .

7. "Кенші даңқы" кеуде белгісі тау-кен өнеркәсібі мен шахта құрылысында мынадай стажы мен жұмыс тәжірибесі бар жұмысшылар, қызметкерлер марапатталады:
- 5 жылдан кем емес - ІІІ дәрежелі "Кенші даңқы" белгісімен;
- 8 жылдан кем емес - ІІ дәрежелі "Кенші даңқы" белгісімен;
- 12 жылдан кем емес - І дәрежелі "Кенші даңқы" белгісімен.

8. Бір дәрежедегі кеуде белгісімен қайталап марапаттауға жол берілмейді.

9. Жоғары дәрежелі кеуде белгісімен марапаттау оның алдындағы дәрежелі кеуде белгісі болған кезде ғана жүзеге асады.

10. Жекеленген азаматтар тау-кен өнеркәсібі мен шахта құрылысын дамытудағы айрықша жетістіктері үшін "Кенші даңқы" кеуде белгісімен жұмыс стажы ескерілмей марапатталуы мүмкін.

3. "Еңбек даңқы" кеуде белгісімен
марапаттаудың шарттары

11. Кеуде белгісімен:
1) металлургия өнеркәсібінің, қызметкерлері, жұмысшылары:
металлургия өнеркәсіп проблемалары бойынша зерттеулері мен әзірлемелері;
жаңа техника мен технологияларды жасау және енгізудегі жетістіктері;
металлургиялық өнеркәсібі кәсіпорындарындағы апаттарды жою кезінде көрсеткен ерлігі, бастамасы;
еңбекті ұйымдастырудың және тау-кен өнеркәсібі мен шахта құрылысы кәсіпорындарында басқарудың ілгерінді нысандарын енгізудегі жетістіктері;
Қазақстан Республикасының металлургия өнеркәсібін дамытуға қомақты үлесі және білікті кадрларды дайындауға белсене қатысқаны үшін;
2) металлургия өнеркәсібін дамытудағы белсенді іскерлігі және көмегі үшін өнеркәсіптің өз қызметін басқа салаларында жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен ұйымдардың және мемлекеттік емес ұйымдардың қызметкерлері марапатталады.

12. "Еңбек даңқы" кеуде белгісінің жоғарғысы бірінші дәрежелі болып табылатын, үш дәрежесі бар.

13. "Еңбек даңқы" белгісімен мүлтіксіз жұмысы мен мынадай еңбек сіңірген жылдары үшін металлургия өнеркәсібінің қызметкерлері, жұмысшылары марапатталады:
- 5 жылдан кем емес - ІІІ дәрежелі "Еңбек даңқы" белгісімен;
- 8 жылдан кем емес - ІІ дәрежелі "Еңбек даңқы" белгісімен;
- 12 жылдан кем емес - І дәрежелі "Еңбек даңқы" белгісімен.

14. Бір дәрежедегі кеуде белгісімен қайталап марапаттауға жол берілмейді.

15. Жоғары дәрежелі кеуде белгісімен марапаттау оның алдындағы дәрежелі кеуде белгісі болған кезде ғана жүзеге асады.

16. Жекеленген азаматтар тау-кен өнеркәсібі мен шахта құрылысын дамытудағы айрықша жетістіктері үшін "Еңбек даңқы" кеуде белгісімен жұмыс стажы ескерілмей марапатталуы мүмкін.

3-1. "Құрметті машина жасаушы" кеуде белгісімен
марапаттаудың шарты

Ескерту: 3-1-тараумен толықтырылды - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Индустрия және сауда министрінің м.а. 2006 жылғы 14 қаңтардағы N 11 бұйрығымен .

16-1. Кеуде белгісімен:
машина жасау саласында кемінде 10 жыл еңбек өтілі мен тәжірибесі бар қызметкерлер:
машина жасауды дамыту проблемалары бойынша зерттеулері;
жаңа техника мен технологияларды жасау мен енгізудегі жетістіктері;
еңбекті ұйымдастырудың және машина жасау салалары кәсіпорындарында басқарудың ілгерінді нысандарын енгізудегі жетістіктері;
машина жасауды дамытуға қомақты үлесі және білікті кадрларды дайындауға белсене қатысқаны үшін марапатталады.
"Құрметті машина жасаушы" кеуде белгісімен машина жасауды дамытудағы белсенді іскерлігі және көмегі үшін өз қызметін өнеркәсіптің басқа салаларында жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен ұйымдардың және мемлекеттік емес ұйымдардың қызметкерлері марапатталуы мүмкін.
"Құрметті машина жасаушы" кеуде белгісімен машина жасауды дамытудағы айрықша жетістіктері үшін еңбек өтілі есепке алынбай жекелеген азаматтар марапатталуы мүмкін.
Кеуде белгісін сипаттау Ережеге 4-қосымшада келтірілген.

3-2. "Еңбегін сіңірген стандарттаушы" кеуде белгісімен марапаттаудың шарты

Ескерту: 3-2-тараумен толықтырылды - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Индустрия және сауда министрінің м.а. 2006 жылғы 14 қаңтардағы N 11 бұйрығымен .

16-2. Кеуде белгісімен:
"Еңбегін сіңірген стандарттаушы" кеуде белгісімен республиканың стандарттау жүйесі саласында ерен еңбегімен танылған мамандар марапатталады.
"Еңбегін сіңірген стандарттаушы" кеуде белгісімен Қазақстан Республикасының стандарттау жүйесінде жұмыс істейтін мамандар:
стандарттау саласындағы білімі мен заңнамалық және нормативтік негіздерді әзірлеуде оларды жоғары деңгейде қолдануы;
республиканың стандарттау жүйесіндегі көп жылдық және жемісті жұмысы;
стандарттау саласындағы оқыту процессінде қазіргі кездің педагогикалық және практикалық жетістіктерін тиімді пайдалануы мен кадрлардың біліктілігін арттыру жүйесін ұйымдастыруды айтарлықтай жақсартқаны;
стандарттау саласына еңбегі сіңіп, беделге ие болғаны, еңбек пен адамдарға үлгілік қарым-қатынасы үшін марапатталады.
Кеуде белгісін сипаттау Ережеге 5-қосымшада келтірілген.

3-3. "Еңбегін сіңірген метролог" кеуде белгісімен
марапаттаудың шарты

Ескерту: 3-3-тараумен толықтырылды - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Индустрия және сауда министрінің м.а. 2006 жылғы 14 қаңтардағы N 11 бұйрығымен .

16-3. Кеуде белгісімен:
"Еңбегін сіңірген метролог" кеуде белгісімен республиканың метрологияны дамыту саласында ерен еңбегімен танылған мамандар марапатталады. Кеуде белгісін сипаттау Ережеге 6-қосымшаға келтірілген.
"Еңбегін сіңірген метролог" кеуде белгісімен Қазақстан Республикасының метрологиялық қызмет құрылымында жұмыс істейтін мамандар:
метрология саласындағы білімі мен заңнамалық және нормативтік негіздер әзірлеу мен метрологиялық практикада оларды жоғары деңгейде қолдануы;
республиканың метрологиялық қызмет құрылымында көп жылдық және жемісті жұмысы;
метрология саласындағы оқыту процессінде қазіргі кездің педагогикалық және практикалық жетістіктерін тиімді пайдалануы мен кадрлардың біліктілігін арттыру жүйесін ұйымдастыруды айтарлықтай жақсартқаны;
метрология саласына еңбегі сіңіп, беделге ие болғаны, еңбек пен адамдарға үлгілік қарым-қатынасы үшін марапатталады.

4. Қазақстан Республикасы Индустрия және
сауда министрлігінің Құрмет грамотасымен
марапаттаудың шарттары

17. Құрмет грамотасымен өз қызметін Министрлік жетекшілік ететін экономика салаларында жүзеге асыратын кәсіпорындар, мекемелер, ұйымдардың қызметкерлері, жұмысшылары:
өндірісті ұйымдастырудың жаңа нысандары мен әдістерін енгізу бойынша ауқымды және жемісті жұмысы;
өнеркәсіптің өзекті проблемалары бойынша ғылыми зерттеу жұмыстарына кірігуі;
өнеркәсіпті дамытудың өңірлік, республикалық және халықаралық бағдарламалары мен жобаларын іске асырудағы оң нәтижелерге жеткені үшін марапатталады.

5. Алғыс жариялаудың шарттары

18. Министрліктің, өз қызметін Министрлік жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының өнеркәсіп салаларында жүзеге асыратын кәсіпорындар, мекемелер, ұйымдардың қызметкерлерін, жұмысшыларын алғыс мыналар үшін жарияланады:
міндеттерін үлгілі орындағаны және жұмыстағы басқа да жетістіктері;
өз қызметін Министрлік жетекшілік ететін экономика салаларында жүзеге асыратын кәсіпорындар, мекемелер, ұйымдар ұйымдастыратын жекеленген, бір реттік іс-шараларды (конкурстар, көрмелер, жарыстар, чемпионаттар, байқаулар) өткізгені;
білікті кадрларды практикалық дайындаудағы тұрақты және белсенді жұмысы;
еңбек қызметіндегі табыстары үшін жарияланады.

6. Марапаттау материалдарын ұсыну және қарау тәртібі

19. "Кенші даңқы", "Еңбек даңқы", "Құрметті машина жасаушы", "Еңбегін сіңірген стандарттаушы", "Еңбегін сіңірген метролог", Құрмет грамотасымен марапаттау Министрліктің құрылымдық бөлімшелері, өз қызметін Министрлік жетекшілік ететін экономика салаларында жүзеге асыратын кәсіпорын, мекеме, ұйым басшыларының, сондай-ақ олардың кәсіподақ ұйымдарының ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрінің бұйрығымен жүргізіледі.
Ескерту: 19-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Индустрия және сауда министрлігінің 2006 жылғы 10 наурыздағы N 82 бұйрығымен .

20. Марапаттау туралы ұсынымда марапатталушының тұлғасын, жалпы еңбек стажын, нақты сіңірген еңбегін, үміткердің жетістіктері мен табыстарын сипаттайтын, жұмысының тиімділігі мен сапасын, жұмысының негізгі нәтижелері туралы мәліметтері көрсетіліп, оның жеткен табыстары қысқаша мазмұндалады.

21. Көтермелеу шараларын қолдану туралы шешімді Министр дербес қабылдайды және алқа шешімін қабылдау үшін ол Министрліктің алқасына шығарылуы мүмкін.

22. Қарау нәтижесі бойынша марапаттау туралы бұйрықты Министрліктің Аппарат - әкімшілік-құқықтық жұмыс департаменті шешім шығарылған сәттен бастап үш күн ішінде дайындайды.

23. Марапаттаумен байланысты барлық шығыстарды өз қызметін Министрлік жетекшілік ететін экономика салаларында жүзеге асыратын кәсіпорын, мекеме, ұйымдар қаражатынан төленеді.

24. Берілген кеуде белгілерінің есебін Министрліктің Аппарат - әкімшілік-құқықтық жұмыс департаменті жүргізеді.

7. Кеуде белгісі мен Құрмет грамоталарын
тапсыру тәртібі

25. Кеуде белгісін, оның тиісті куәлігін, құрмет грамоталарын марапатталушыға салтанатты жағдайда және оның жұмыс орнында көпшілік алдында Министр, оның орынбасарлары, Министрліктің құрылымдық бөлімше, ведомство, аумақтық орган басшылары, сондай-ақ өз қызметтерін Министрлік жетекшілік ететін экономика салаларында жүзеге асыратын кәсіпорын, мекеме, ұйым, Қазақстан Республикасының тау-кен өнеркәсібінде еңбектенетін Кәсіподақ басшылары Министрдің бұйрығын хабарлағаннан кейін тапсырады.

26. Қызметкерді кеуде белгісімен, Құрмет грамотасымен марапаттау кезінде өз қызметін Министрлік жетекшілік ететін экономика салаларында жүзеге асыратын кәсіпорын, мекеме, ұйым қаражаты есебінен және олардың басшылығының шешімі бойынша жалақы алатын орыннан жолдама немесе ақшалай сыйлық берілуі мүмкін.

8. Қорытынды ережелер

27. Қызметкердің еңбек кітапшасына және жеке ісіне марапаттау туралы бұйрықтың күні мен нөмірі көрсетілген тиісті жазба енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Индустрия және сауда
министрлігінің
2003 жылғы 26 маусымдағы
N 196 бұйрығымен бекітілген
Қазақстан Республикасы
Индустрия және сауда
Министрлігінің көтермелеу
туралы Ережесіне
1-қосымша

Үш дәрежедегі "Кенші даңқы"
кеуде белгісінің сипаттамасы

"Кенші даңқы" жан-жағы 30 мм. бес бұрыш нысанында болады.
Белгінің бет жағының ортасында күн сәулесі шұғыласының үстінде шахта көтергіші мен терриконның элементтері - тау-кен жыныстарының сұлбасы бейнеленген, жоғарғы жағы лавр жапырағының тәжімен, төменгі жағы "Кенші даңқы" деген жазбасы бар ақ лентамен көмкерілген.
Белгінің төменгі дөңесінде үш лавр жапырағы бүйірлей орналасқан тұста белгінің дәрежесін білдіретін І-ден ІІІ-ке дейін рим цифры орналасқан.
"Кенші даңқы" белгісінің бес бұрышты жан-жағы ою-өрнекпен көмкерілген.
І дәрежелі "Кенші даңқы" - сары түстес ("алтын түрлес"), ІІ дәрежелі "Кенші даңқы" - ақ түстес ("күміс түрлес"), ІІІ дәрежелі "Кенші даңқы" - қою сары түстес ("қола түрлес"), зеңгір көк эмальмен қапталған.
"Кенші даңқы" белгісі құлақша және екі ілмек арқылы Ү-түрінде қызыл және ақ жолақтары бар тік бұрышты нысандағы колодкаға ілінеді. Қызыл жолақтардың саны белгінің дәрежесін білдіреді.
Колодка биіктігі 13 мм., ені 38 мм. зеңгір көк түстес эмальмен қапталған сары түстес металдан жасалады.

Қазақстан Республикасы
Индустрия және сауда
министрлігінің
2003 жылғы 26 маусымдағы
N 196 бұйрығымен бекітілген
Қазақстан Республикасы
Индустрия және сауда
Министрлігінің көтермелеу
туралы Ережесіне
2-қосымша

Үш дәрежедегі "Еңбек даңқы"
кеуде белгісінің сипаттамасы

"Еңбек даңқы" белгісі шеңбер сыртында майысқан лента мен лавр жапырағының элементтері бар диаметрі 40 мм. шеңбер түрінде болады.
Белгінің бет жағында күн сәулесінің шұғыласы үстінде металл ағып жатқан металлургиялық ожау бейнеленген.
Белгінің жоғарғы жағы "Еңбек даңқы" деген жазуы бар зеңгір көк түстес лентамен, төменгі жағы лавр тәжімен көмкерілген.
Белгінің төменгі жағында зеңгір көк түстес лента мен лавр жапырағы үстінде ақ түсті дөңесте белгінің дәрежесін білдіретін І-ден ІІІ-ке дейін рим цифры орналасқан.
Белгі мына металдардан дайындалады:
І дәрежелі "Еңбек даңқы" - сары түстес ("алтын түрлес"), ІІ дәрежелі "Еңбек даңқы" - ақ түстес ("күміс түрлес"), ІІІ дәрежелі "Еңбек даңқы" - қою сары түстес ("қола түрлес"), зеңгір көк эмальмен қапталған.
"Еңбек даңқы" белгісі құлақша және екі ілмек арқылы ортасында қызыл және ақ жолақтары бар, төменгі жағында лавр жапырақтары орналасқан тік бұрышты нысандағы колодкаға ілінеді.
Қызыл жолақтардың саны белгінің дәрежесін білдіреді.
Колодка биіктігі 13 мм. ені 38 мм. зеңгір көк түстес эмальмен қапталған сары түстес металдан жасалады.

Қазақстан Республикасы
Индустрия және сауда
министрлігінің
2003 жылғы 26 маусымдағы
N 196 бұйрығымен бекітілген
Қазақстан Республикасы
Индустрия және сауда
Министрлігінің көтермелеу
туралы Ережесіне
3-қосымша

Құрмет грамотасының сипатталуы

1. Құрмет грамотасы көлемі 420х297 миллиметрлік А-3 нысанында (12 нысан) болады.
2. Құрмет грамотасының сол жағында мемлекеттік тілде, оң жағында орыс тілінде мәтін басылады.
3. Бірінші беттің жоғарғы жағында "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасының нысаны, көлемі және техникалық шарттар" ҚР СТ 989-96 талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасы бейнеленеді.
4. Екінші беттің жоғарғы жағында "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Жалауының нысаны, көлемі және техникалық шарттар" ҚР СТ 989-96 талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Жалауы бейнеленеді.
5. Грамотаның мемлекеттік тілдегі мәтіні төменгі жағында ұшып келе жатқан бүркіт бейнесі бар, күн сәулесі бейнесінің аясында басылады.
Грамотаның орыс тіліндегі мәтіні төменгі жағында күн сәулесінің бейнесі, Алматы қаласындағы Қазақстан Республикасының тәуелсіздік ескерткішінің басты белгісінің аясында басылады.

Қазақстан Республикасы
Индустрия және сауда
Министрлігінің көтермелеу
туралы Ережесіне
4-қосымша

Ескерту: 4-қосымшамен толықтырылды - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Индустрия және сауда министрінің м.а. 2006 жылғы 14 қаңтардағы N 11 бұйрығымен .

"Құрметті машина жасаушы"
кеуде белгісінің сипаттамасы

"Құрметті машина жасаушы" кеуде белгісі екі элементтен тұрады.
1. Төртбұрыш нысанындағы 27х15 миллиметрлік планка эмалдың төменгі сұлбасына ұлттық ою салына отырып, сары түсті металдан әзірленеді.
2. Диаметрі 33 миллиметр дөңгелек медаль. Негізі - сары түсті (алтынға ұқсас) металл. Медальдың ішкі жиегінде тістегеріш пен лавр бұтағы бейнеленген. Ішінде "Құрметті машина жасаушы" деген жазуы бар көкшіл лента бейнеленген. Медальдың ортасында құбыры бар зауыттың кескіні, станок бейнеленген.
Планка мен медаль екі құлақ пен шынжырдың көмегімен жалғанады.
"Құрметті машина жасаушы" кеуде белгісі көк түсті жылтыр қорабқа орап салынады.
Медальдың келесі бетіне 001-500 нөмірі үшін орын болуы тиіс.

Қазақстан Республикасы
Индустрия және сауда
Министрлігінің көтермелеу
туралы Ережесіне
5-қосымша

Ескерту: 5-қосымшамен толықтырылды - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Индустрия және сауда министрінің м.а. 2006 жылғы 14 қаңтардағы N 11 бұйрығымен .

"Еңбегін сіңірген стандарттаушы" кеуде
белгісінің сипаттамасы

"Еңбегін сіңірген стандарттаушы" кеуде белгісі мыс пен никель қорытпасынан әзірленеді және оның шетінен шығыңқы элементі - СЖ (сапа жүйесі) аббревиатурасы бар көлемі 15 мм-ден 35 мм-ге төртбұрышты нысанда болады.
Белгінің аверсінің сол жақ бөлігінде СЖ (сапа жүйесі) аббревиатурасы бейнеленген, одан әрі солдан оңға қарай "Еңбегін сіңірген стандарттаушы" деген сөз жазылады.
Белгінің жиектері сары түсті (алтынға ұқсас) лентамен көмкерілген, аббревиатура мен жазу дәл сондай түсте болады.
Белгі зеңгір көк түсті эмалмен қапталған сары түсті (алтынға ұқсас) металдан әзірленеді.
Кеуде белгісі құлақша мен шығыршықтың көмегімен ені 25 миллиметр және биіктігі 15 миллиметр қалыпқа бекітіледі.

Қазақстан Республикасы
Индустрия және сауда
Министрлігінің көтермелеу
туралы Ережесіне
6-қосымша

Ескерту: 6-қосымшамен толықтырылды - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Индустрия және сауда министрінің м.а. 2006 жылғы 14 қаңтардағы N 11 бұйрығымен .

"Еңбегін сіңірген метролог" кеуде
белгісінің сипаттамасы

"Еңбегін сіңірген метролог" кеуде белгісі оның шетінен шығыңқы элементі - СЖ (сапа жүйесі) аббревиатурасы бар көлемі 15 мм-ден 35 мм-ге төртбұрышты насанда болады.
Белгінің аверсінің сол жақ бөлігінде СЖ (сапа жүйесі) аббревиатурасы бейнеленген, одан әрі солдан оңға қарай "Еңбегін сіңірген метролог" деген сөз жазылады.
Белгінің жиектері сары түсті (алтынға ұқсас) лентамен көмкерілген, аббревиатура мен жазу дәл сондай түсте болады.
Белгі зеңгір көк түсті эмалмен қапталған сары түсті (алтынға ұқсас) металдан әзірленеді.
Кеуде белгісі құлақша мен шығыршықтың көмегімен ені 25 миллиметр және биіктігі 15 миллиметр қалыпқа бекітіледі.