Об утверждении Правил конвоирования осужденных к лишению свободы

Приказ Министра юстиции Республики Казахстан от 18 сентября 2003 года № 194. Зарегистрированный Министерством юстиции Республики Казахстан от 22 сентября 2003 года № 2498. Утратил силу приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 2 декабря 2016 года № 1122.

Сноска. Утратил силу приказом Министра внутренних дел РК от 02.12.2016 № 1122 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

"Согласовано"
Министр внутренних дел
Республики Казахстан
генерал-полковник
"15" сентября 2003 года

В целях реализации статьи 71 Уголовно-исполнительного кодекса Республики Казахстан и определения порядка организации и осуществления перемещения осужденных к лишению свободы, приказываю:

1. Утвердить прилагаемые Правила конвоирования осужденных к лишению свободы.

2. Начальникам Департаментов уголовно-исполнительной системы Комитета уголовно-исполнительной системы по областям и г. Астане обеспечить изучение данных Правил личным составом подразделений.
Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными приказом Министра юстиции РК от 22.12.2010 № 341 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Контроль за исполнением настоящего Приказа возложить на Председателя Комитета уголовно-исполнительной системы Министерства юстиции Республики Казахстан Смагулова Н.Р.

4. Настоящий Приказ вступает в силу со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Министр

Утверждены
Приказом Министра юстиции
Республики Казахстан
18 сентября 2003 года N 194

Правила конвоирования осужденных к лишению свободы

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила конвоирования осужденных к лишению свободы (далее - Правила) регламентируют порядок конвоирования осужденных на специальных видах транспорта, определяют способы, обеспечивающие выполнение поставленных задач.
2. Для выполнения задач по конвоированию осужденных в исправительных учреждениях (далее - ИУ) назначается конвой из числа сотрудников службы охраны. В задачу конвоя входит:
1) конвоирование осужденных на обменные пункты плановых маршрутов и обратно. Обменными пунктами на маршруте являются станции, пристани, аэропорты в пунктах расположения исправительных учреждений, где конвоем производится прием (сдача) осужденных;
2) конвоирование осужденных в лечебно-профилактические учреждения органов здравоохранения и обратно.
3. Конвоирование осужденных осуществляется по определенным маршрутам (основным, запасным), которые разрабатываются начальником ИУ и утверждаются начальником Департамента уголовно-исполнительной системы Комитета уголовно-исполнительной системы области (далее - ДУИС КУИС).
При компактном расположении обслуживаемых объектов и наличии автомобильных дорог организуется встречное конвоирование между ИУ и обменными пунктами. Встречное конвоирование - конвоирование осужденных в специальных автомобилях из исправительных учреждений на обменные пункты (станции, пристани, аэропорты) и обратно в исправительное учреждение.
Встречное конвоирование предполагает рациональное использование сил, транспортных средств за счет установления кратчайших маршрутов движения по графикам и заполнения камер специальных автомобилей до предусмотренных норм. Графики движения таких конвоев разрабатываются с учетом расписания движения караулов внутренних войск на плановых железнодорожных маршрутах конвоирования.
Сноска. Пункт 3 с изменениями, внесенными приказом Министра юстиции РК от 22.12.2010 № 341 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
4. Конвоирование осужденных осуществляется только в специально оборудованных автомобилях, за исключением экстренных случаев оказания специализированной медицинской помощи и конвоирования их в автомашинах скорой медицинской помощи при невозможности транспортировки в специально оборудованных автомобилях.
5. В целях повышения эффективности в работе, обеспечения безопасности движения и надежной охраны осужденных, специальные автомобили оборудуются радиостанциями, проблесковыми маячками, средствами пожаротушения и переговорными устройствами между кабиной и кузовом.

6. Контроль за передвижением конвоев осуществляется непрерывно дежурным помощником начальника колонии (далее - ДПНК) по установленным каналам радио проводной (телеграфной, телефонной) связи.

Глава 2. Обеспечение, вооружение конвоя и его обязанности

7. Начальник ИУ, либо лицо его замещающее, при назначении сотрудников для выполнения функции конвоя, обязан: назначить начальника (старшего) конвоя, определить состав, конкретные задачи, способы и сроки их выполнения, порядок связи конвоя с ИУ в пути следования, особые обязанности конвоиров. При этом определяется маршрутное расписание, отдается распоряжение о подготовке для конвоя соответствующих документов, транспорта, горюче-смазочных материалов, специальных средств, связи и сигнализации, вооружения и снаряжения. Организует контроль за выполнением поставленных задач личным составом конвоя.
8. Запрещается возлагать на конвой обязанности, не связанные с конвоированием осужденных.
Весь личный состав конвоя должен быть в установленной форме одежды и вооружен. Состав, вид, численность и вооружение конвоя определяются начальником ИУ или лицом его замещающим. Конвоир обязан иметь при себе свисток для подачи звукового сигнала, индивидуальный перевязочный пакет, а начальник (старший) конвоя, кроме того, сумку для документов. В специальном автомобиле должны находиться наручники, по количеству осужденных.
9. ДПНК обеспечивает оперативное руководство конвоем.
Он обязан:
1) обеспечивать непрерывную, устойчивую связь с конвоем;
2) в случае чрезвычайного происшествия "далее - ЧП", принять решение о ликвидации его последствий и оказать помощь личному составу конвоя;
3) контролировать выезд специальных автомобилей и их возвращение, проверять готовность водительского состава;
4) следить за своевременной и полной сдачей нарядами, по окончании несения службы, оружия, боеприпасов и других выдаваемых им специальных и технических средств.
10. Начальник (старший) конвоя несет ответственность за точное и своевременное выполнение поставленной задачи по конвоированию осужденных и соблюдение законности подчиненными, за сохранность служебных документов, личных дел осужденных, вооружения, специальных, технических и других материальных средств, находящихся в пользовании конвоя.
Он обязан:
1) организовать несение службы конвоя строго в соответствии с решением начальника ИУ;
2) обеспечить сохранность оружия, боеприпасов и другого имущества;
3) обеспечить своевременную подготовку, правильное использование и бесперебойную работу транспорта, связи и других технических средств;
4) проверить наличие в путевых листах отметок о технической исправности автомашин;
5) знать обстановку на маршруте конвоирования и ее особенности;
6) иметь основные сведения об осужденных и представлять начальникам плановых железнодорожных караулов данные на склонных к побегу, лидеров уголовно-преступной среды, противоправные действия, ожидаемые от них в пути следования;
7) установить порядок взаимодействия между конвоирами;
8) управлять действиями конвоя по своевременной доставке осужденных к месту назначения;
9) определять способы действия конвоя на случай происшествий; при осложнении обстановки на основном маршруте конвоирования, переходить на запасной маршрут.
11. Начальнику (старшему) конвоя запрещается:
1) изменять порядок конвоирования осужденных;
2) оставлять на время конвой;
3) конвоирование осужденных на необорудованных для этой цели транспортных средствах без соответствующей экипировки и снаряжения конвоя, а также без отметки в путевом листе об исправности транспортного средства.
12. Помощник начальника конвоя подчиняется начальнику конвоя и выполняет его указания по вопросам охраны осужденных. Также, он обязан следить за состоянием используемых материально-технических средств, производить личный осмотр осужденных, обеспечивать сохранность обнаруженных при этом денег, ценностей, запрещенных к хранению предметов и вещей; в случае заболевания начальника конвоя, принимать на себя выполнение его обязанностей.
13. Конвоир подчиняется начальнику (старшему) конвоя и его помощнику.
Он обязан:
1) точно знать свои обязанности и безукоризненно их выполнять;
2) находиться в определенном начальником (старшим) конвоя месте и не отлучаться без его разрешения;
3) иметь исправное и в постоянной готовности к действию оружие;
4) быть требовательным и вежливым в обращении с осужденными, вести за ними постоянное наблюдение;
5) производить по указанию начальника (старшего) конвоя обыск осужденных, изымать у них и передавать начальнику (старшему) конвоя запрещенные к хранению вещи и предметы.
14. Конвоиру запрещается:
1) отвлекаться от несения службы;
2) вступать с осужденными в разговоры, кроме случаев, когда необходимо дать указания о порядке движения и соблюдении правил поведения при конвоировании;
3) принимать от них или передавать им от посторонних лиц какие-либо предметы, записки, продукты питания;
4) разглашать маршрут движения конвоя и конечный его пункт.
15. Водитель специального автомобиля входит в состав конвоя, подчиняется начальнику (старшему) конвоя, его помощнику и несет ответственность за безаварийную эксплуатацию автомобиля.
Он обязан:
1) хорошо изучить маршрут конвоирования и его особенности;
2) проверить наличие горюче-смазочного материала в специальном автомобиле и доложить начальнику (старшему) конвоя;
3) обеспечить постоянную готовность автомобиля к эксплуатации, строго соблюдать Правила дорожного движения;
4) точно выполнять указания начальника (старшего) конвоя о скорости движения на маршруте, немедленно останавливать автомобиль по его команде или при получении такого сигнала от конвоиров в кузове;
5) не оставлять транспортное средство без присмотра, при выходе из кабины выключать зажигание, ключ от замка зажигания хранить у себя;
6) иметь при себе установленные документы (удостоверение на право управления автомобилем, путевой или маршрутный лист, а при необходимости - регистрационные документы на специальный автомобиль).
16. Водителю специального автомобиля запрещается:
1) оставлять закрепленный за ним автомобиль без надзора;
2) передавать управление автомобилем другому лицу, включая лиц, которым он подчинен.
17. Конвой может быть обыкновенным и усиленным. Состав, вид, численность и вооружение такого наряда определяется начальником ИУ.
Обыкновенный конвой назначается из расчета: на 1-2 осужденных - 2 конвоира; на 3-6 осужденных - 3 конвоира; на 7-10 осужденных - 7 конвоиров. Начальником обыкновенного конвоя назначается сотрудник из числа младшего или среднего начальствующего состава. Если в составе конвоя пять и более конвоиров, назначается помощник начальника конвоя.
Особый караул (усиленный конвой) также назначается при конвоировании осужденных, отбывающих пожизненное лишение свободы.
Усиленный конвой может назначаться при наличии информации о намерении кого-либо из осужденных совершить побег, нападение на охрану, причинить вред себе или окружающим, в связи с большой протяженностью маршрута конвоирования, сложными географическими и климатическими условиями. Усиленный конвой назначается из расчета: на 1 осужденного - 3 конвоира; на 2-4 осужденных - 6 конвоиров; на 5-6 осужденных - 8 конвоиров; на 7-8 осужденных - 10 конвоиров; на 9-10 осужденных - 12 конвоиров. Начальником усиленного конвоя назначается сотрудник из числа среднего начальствующего состава. Для усиленного конвоя выделяются дополнительные единицы автотранспорта в сопровождение специальной автомашины. <*>
Сноска. Пункт 17 с дополнениями - приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 27 мая 2004 года N 156 .

Глава 3. Порядок приема осужденных для конвоирования

18. Конвой, получив приказ на выполнение задачи, следует в пункт приема осужденных, где начальник (старший) конвоя обязан:
1) получить документы и проверить правильность их оформления; определить порядок размещения осужденных по камерам специального автомобиля, проинформировать конвоиров об осужденных, за которыми требуется усиленный надзор;
2) произвести расчет и расстановку состава конвоя для личного обыска и охраны осужденных на время приема их для конвоирования. Сотрудники из числа конвоя, выделенные для производства обыска и размещения по камерам специального автомобиля осужденных, свое оружие передают конвоирам, находящимся в оцеплении;
3) надеть наручники с положением рук за спиной на осужденных, отбывающих пожизненное лишение свободы, после проведения личного обыска при конвоировании из камер временного содержания в специальный автомобиль (специальный вагон) и обратно.
Документы и личные дела осужденных передаются начальнику (старшему) конвоя в запечатанных пакетах. <*>
Сноска. Пункт 18 с дополнениями - приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 27 мая 2004 года N 156 .
19. В помещении, где производится прием осужденных, должны находиться только лица, сдающие и принимающие их для конвоирования.
В случае сомнения в личности осужденного, начальник (старший) конвоя - принимающий, обращается за соответствующими разъяснениями к начальнику караула - сдающему и в дальнейшем действует согласно полученным разъяснениям.
20. К конвоированию не принимаются осужденные:
1) больные, отправка которых по заключению врача невозможна;
2) не прошедшие санитарной обработки;
3) не обеспеченные по установленным нормам продовольствием на путь следования или одетые не по сезону;
4) находящиеся в нетрезвом состоянии;
5) с неправильно оформленными документами.

21. Конвой обеспечивается медицинской аптечкой, каждый из конвоиров должен быть обучен способам оказания первой медицинской помощи при ранениях, несчастных случаях и внезапных заболеваниях. Они обязаны следить за соблюдением осужденными правил санитарии и гигиены. Конвой инструктируется также о мерах профилактики при конвоировании инфекционных больных. Транспорт, на котором осуществлялась перевозка таких осужденных, подвергается дезинфекции.

Глава 4. Конвоирование осужденных в автомобилях

22. Посадка осужденных в специальный автомобиль производится после доклада водителя о готовности к движению. Осужденные в колонне по одному (по два), подводятся к двери кузова автомобиля: начальник (старший) конвоя поочередно направляет их в кузов, проверяя пофамильно и вслух по счету. В кузове один из конвоиров без оружия, в соответствии с указаниями начальника (старшего) конвоя, размещает осужденных по камерам, повторяя счет вслух, остальные конвоиры, находясь в оцеплении, наблюдают за соблюдением порядка посадки в автомобиль.
Осужденные, отбывающие пожизненное лишение свободы, при посадке находятся в колонне по одному (по два) и двигаются по команде начальника (старшего) конвоя. <*>
Сноска. Пункт 22 с дополнениями - приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 27 мая 2004 года N 156 .
23. Осужденных размещают по камерам специального автомобиля с соблюдением требований их внутренней изоляции, указанных в отдельных справках в личных делах осужденных или определенных, при постановке задач на конвоирование, начальником ИУ.
Конвоирование осужденных мужчин и женщин, а также несовершеннолетних без соответствующей изоляции друг от друга запрещается. Отдельно от других осужденных и изолировано между собой, конвоируются больные открытой формой туберкулеза легких, душевнобольные и инфекционные (сифилис и др.) больные.
Осужденных, отбывающих пожизненное лишение свободы, размещают по камерам специального автомобиля не более чем по два человека, конвоирование осуществляется отдельно от других осужденных. <*>
Сноска. Пункт 23 с дополнениями - приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 27 мая 2004 года N 156 .
24. После посадки осужденных, начальник (старший) конвоя производит контрольную проверку соблюдения требований их изоляции, дает указания о размещении конвоя в специальном автомобиле и занимает место в кабине автомобиля. Ключи от замков камер хранятся у начальника (старшего) конвоя. Камеры должны быть освещены на все время содержания в них осужденных. После уточнения сигналов с водителем, проверки размещения конвоиров, конвоируемых и прочности крепления бортовых крюков или цепей, начальник (старший) конвоя разрешает отправление автомобиля. Скорость движения автомобиля не должна превышать 60 км/час.
25. Конвоир у камер специального автомобиля обязан вести постоянное наблюдение за поведением осужденных: не разрешать заслонять изнутри смотровые решетки, шуметь, курить, портить оборудование кузова, а также переговариваться или перестукиваться с лицами, содержащимися в других камерах; при не соблюдении этих требований подавать в кабину сигнал об остановке и принять вместе с начальником (старшим) конвоя, меры к пресечению нарушений (составляется акт для приобщения к личному делу осужденного); к открыванию дверей камер допускать только начальника (старшего) конвоя. Вывод осужденных в пути следования на оправку и по другим причинам запрещается.

26. При высадке осужденных в конечном пункте назначения, водитель по указанию начальника (старшего) конвоя останавливает автомобиль в заранее определенном месте, по возможности исключающем доступ посторонних лиц. Осужденные выстраиваются в колонну по одному (по два) и по команде начальника (старшего) конвоя следуют в помещение.

Глава 5. Порядок приема и сдачи осужденных
на обменных пунктах

27. Для приема (сдачи) осужденных, конвой убывает на обменный пункт согласно графику, утвержденному начальником ИУ. Подлежащие приему (сдаче) лица подвергаются полному обыску с целью обнаружения и изъятия запрещенных к хранению предметов.
28. Осужденные должны быть доставлены на обменный пункт до прибытия на него планового караула. В случаях необходимости, начальник ИУ перед направлением конвоя на обменный пункт, через администрацию станции, уточняет возможные изменения в расписании прибытия поезда, с которым следует плановый караул.
29. На обменном пункте начальник (старший) конвоя уточняет продолжительность и место остановки (стоянки) специального вагона, курсирующего по плановому маршруту конвоирования, и, в зависимости от этого, определяет дальнейший порядок доставки осужденных прибывшему караулу. Стоянка специального автомобиля выбирается по возможности в 5-10 метрах от остановки специального вагона. Заблаговременная доставка осужденных, к месту остановки указанного транспорта, разрешается на железнодорожных станциях с непродолжительной стоянкой поезда.
30. После высадки из специального автомобиля, осужденные выстраиваются в колонну по одному и, под охраной конвоиров, следуют к месту посадки. Осужденные, за которыми установлен особый надзор, а также подлежащие изоляции от всех других, и осужденные, отбывающие пожизненное лишение свободы, конвоируются отдельно.
На железнодорожных станциях обмен осужденных производится, с противоположной стороны посадки (высадки) пассажиров в вагоны. Охрана осужденных осуществляется в две линии. Конвой у рабочего тамбура специального вагона выставляется заблаговременно до прибытия поезда на станцию. <*>
Сноска. Пункт 30 с дополнениями - приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 27 мая 2004 года N 156 .
31. Начальник (старший) конвоя предъявляет прибывшему начальнику караула внутренних войск свое служебное удостоверенное, предписание на право приема (сдачи) осужденных, убеждается в наличии такого же предписания у начальника караула, информирует его о находящихся под охраной конвоируемых и приступает к их обмену.
Осужденные и личные дела на них (в пакетах с приклеенными к ним справками), общим списком сдаются начальнику караула под расписку.
32. О приеме осужденных на обменном пункте начальник (старший) конвоя расписывается в путевом журнале начальника караула. В нем указывается: дата приема (сдачи), наименование обменного пункта; орган-получатель для конвоирования; звание, фамилия и номер предписания начальника конвоя. В таком же порядке оформляется в путевом журнале начальника (старшего) конвоя соответствующая расписка начальника планового караула.

33. В случаях несостоявшегося обмена или отказа в приеме осужденных, указанных в пункте 20, начальник (старший) конвоя вместе с начальником караула составляет акт в двух экземплярах и делает отметку в путевом журнале с указанием причин и количество несданных (не принятых) лиц. Несданные лица конвоируются обратно, о чем начальник (старший) конвоя по прибытии докладывает начальнику ИУ, назначившему конвой.

Глава 6. Действия конвоя при происшествиях
и чрезвычайных ситуациях

34. В случае чрезвычайных происшествий (нападении, побеге, групповых неповиновениях осужденных, пожаре) или другого осложнения обстановки, начальник (старший) конвоя немедленно докладывает ДПНК и принимает меры согласно расчету действий личного состава конвоя при происшествиях. Основной задачей конвоя при этом является пресечение преступных посягательств, обеспечение безопасности сотрудников конвоя и осужденных. Физическая сила, специальные средства, газовое и огнестрельное оружие применяются только в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.
35. При нападении на специальный автомобиль или на сотрудников из состава конвоя, начальник (старший) конвоя организует отражение нападения силами конвоя с применением огнестрельного оружия, по установленным каналам радио проводной (телеграфной, телефонной) связи сообщает в ИУ. Оружие применяется в установленном законодательством порядке. После отражения нападения оказывается первая медицинская помощь пострадавшим из числа конвоя и осужденным. При побеге осужденных из автомобиля начальник (старший) конвоя для непосредственного преследования и задержания бежавших направляет группу во главе с помощником начальника (старшего) конвоя. Начальник (старший) конвоя сообщает в ИУ, и немедленно оповещаются ближайшие органы внутренних дел. При побеге осужденного оружие применяется в установленном порядке при преодолении линии охраны. Линией охраны является: на транспортных средствах - борта, пол, крыша автомобиля.
36. При групповом неповиновении осужденных, конвоир незамедлительно докладывает о происшествии начальнику (старшему) конвоя, который в свою очередь, докладывает ДПНК, принимает меры по усилению охраны осужденных. С прибытием руководства ИУ или ДУИС КУИС действует по их указанию.
Сноска. Пункт 36 с изменениями, внесенными приказом Министра юстиции РК от 22.12.2010 № 341 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
37. Сотрудники, выполняющие обязанности по конвою осужденных обязаны знать и выполнять правила пожарной безопасности, уметь обращаться со средствами пожаротушения. При пожаре, возгорании, конвоир, первым заметивший это, подает сигнал «Пожар». Осужденные перемещаются в безопасное место, где конвой продолжает выполнять поставленную задачу. Тушение пожара организуется силами личного состава конвоя с использованием всех имеющихся средств пожаротушения и при наличии условий, обеспечивающих надежную охрану осужденных. Принимаются меры по спасению технических средств, имущества и документации, сообщается в ИУ, вызывается пожарная команда. Оказывается первая медицинская помощь пострадавшим из числа конвоя и осужденным.
38. При возникновении чрезвычайной ситуации природного или техногенного характера, начальник (старший) конвоя организует оказание помощи пострадавшим, спасание имущества и документации; перемещает в более безопасное место осужденных, находящихся под охраной. Сообщает о случившемся ДПНК.
39. При аварии специального автомобиля, если он не может следовать своим ходом, начальник (старший) конвоя докладывает в подразделение, вызывает другой автомобиль, выставляет знаки (сигналы) аварийной остановки. Производит перевод осужденных из поврежденной автомашины в исправный автомобиль и их дальнейшее конвоирование к месту назначения. В случае невозможности пересадки осужденных (активное движение транспорта, скопление граждан) начальник (старший) конвоя организует буксировку неисправного автомобиля до ближайшего учреждения УИС или органа внутренних дел. Если авария произошла вне населенного пункта и автомобиль имеет значительные повреждения, начальник (старший) конвоя выводит осужденных из него в более безопасное для охраны место, где они находятся до прибытия исправного автомобиля. Во всех случаях пострадавшим лицам из состава конвоя и осужденным оказывается первая медицинская помощь.

Бас бостандығынан айыруға сотталғандарды айдауылдау ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2003 жылғы 18 қыркүйектегі N 194 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2003 жылғы 22 қыркүйекте тіркелді. Тіркеу N 2498. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2016 жылғы 2 желтоқсандағы № 1122 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Ішкі істер министрінің 02.12.2016 № 1122 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
"Келісілді"

Қазақстан Республикасының

Ішкі істер министрі

генерал-полковнигі

2003 жылғы 05.09

Қазақстан Республикасы Қылмыстық-атқару кодексінің 71-бабын іске асыру және бас бостандығынан айыруға сотталғандардың орнын ауыстыруын ұйымдастыру және жүзеге асыру тәртібін белгілеу мақсатында, Бұйырамын:

1. Бас бостандығынан айыруға сотталғандарды айдауылдау ережесі бекітілсін.

2. Қылмыстық-атқару жүйесінің облыстар және Астана қаласы бойынша қылмыстық-атқару жүйесі департаменттерінің басшылығы осы Ережені бөлімшелердің жеке құрамының зерделеуін қамтамасыз етсін.

Ескерту: 2-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Әділет министрінің 2010.12.22 № 341 (ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі Қылмыстық-атқару жүйесі комитетінің төрағасы әділет полковнигі Н.Р.Смағұловқа жүктелсін.

4. Бұйрық әділет органдарында тіркелген күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Министр

Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2003 жылғы 18 қыркүйектегі N№194 бұйрығымен бекітілген

Бас бостандығынан айыруға сотталғандарды
айдауылдау ережесі
1-тарау. Жалпы ережелер

1. Сотталғандарды бас бостандығынан айыруға айдауылдау ережесі (бұдан әрі - Ереже) сотталғандарды көліктің арнайы түрлерінде айдауылдау тәртібін реттейді, қойылған міндеттерді орындауды қамтамасыз ететін тәсілдерді белгілейді.

2. Түзеу мекемелерінде (бұдан әрі - ТМ) сотталғандарды айдауылдау жөніндегі міндеттерді орындау үшін күзет қызметі қызметкерлерінің ішінен айдауыл тағайындалады.

Айдауылдың міндетіне:

1) жоспарлы бағыттардың алмастыру пунктіне және кері қарай сотталғандарды айдауылдау. Айдауыл сотталғандарды қабылдауды (тапсыруды) жүргізетін түзеу мекемесінің орналастыру пункттеріндегі станциялар, айлақтар, аэропорттар бағыттағы орын алмастыру пункттері болып табылады;

2) сотталғандарды денсаулық сақтау органдарының емдеу-алдын-алу мекемелеріне және кері қарай айдауылдау кіреді.

3. Сотталғандарды айдауылдау ТМ бастығы әзірлейтін және Қылмыстық-атқару жүйесі комитетінің облыс қылмыстық-атқару жүйесі департаменттерінің бастықтары (бұдан әрі - ҚАЖК ҚАЖД) бекітетін белгілі (негізгі, қосалқы) бағыттар бойынша жүзеге асырылады.

Қызмет көрсетілетін объектілер тығыз орналасқан және автокөлік жолдары болған кезде, ТМ мен орын ауыстыру пунктінің арасында қарсы айдауылдау ұйымдастырылады. Қарсы айдауылдау - сотталғандарды арнайы көлікте түзеу мекемелерінен орын ауыстыру пунктіне және кері қарай түзеу мекемесіне айдауылдау болып табылады.

Қарсы айдауылдау көлік құралдары күштерін ұтымды пайдалануды және көзделген нормаға дейін арнайы көліктердің кесте және камераны толтыру бойынша қозғалыстың қысқа бағытын белгілеу есебінен рейстер санын қысқартуды көздейді. Осындай айдауылдаудың қозғалыс кестесі айдауылдаудың жоспарлы теміржол бағыттарына ішкі әскер қарауылдары қозғалысы кестесін ескере отырып, әзірленеді.

Ескерту: 3-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Әділет министрінің 2010.12.22 № 341 (ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.

4. Сотталғандарды айдауылдау, мамандырылған медициналық көмек көрсету және арнайы жабдықталған автомобильдерде тасымалдау мүмкін болмаған кезде оларды жедел медициналық жәрдем автомашиналарында айдауылдау тәрізді шұғыл оқиғаларды қоспағанда, арнайы жабдықталған көліктерде ғана жүзеге асырылады.

5. Сотталғандардың жүріп-тұруының қауіпсіздігін және сенімді күзетілуін қамтамасыз ету жұмысында тиімділікті жоғарылату мақсатында арнаулы автомобильдер радиостанцияларымен, жарқылдағыш маяктар, өрт сөндіру құралдарымен және кабина мен кузов арасындағы сөйлесу қондырғыларымен жабдықталады.

6. Айдауылдың қозғалысына үздіксіз бақылауды колония бастығының кезекші көмекшісі (бұдан әрі - КБКК) белгіленген радио арналары және желілі (телеграфты, телефонды) байланыстар каналдары бойынша жүзеге асырады.

2-тарау. Айдауылды қамтамасыз ету,
қаруландыру және оның міндеттері

7. ТМ бастығы, немесе оның орынбасарлары қызметкерді айдауылдың міндеттерін орындау үшін тағайындаған кезде: айдауыл бастығын (аға айдауылды) тағайындауға, құрамын, нақты міндеттерді, оларды орындау тәсілдері мен мерзімдерін, жүру жолдарында айдауылдың ТМ-мен байланыс тәртібін, айдауылдардың ерекше міндеттерін белгілеуге міндетті. Бұл ретте бағыттық кесте белгіленеді, айдауылға тиісті құжаттарды, көлікті, ЖЖМ, арнайы байланыстар мен белгі беру құралдарын, қаруландыруды және жабдықтауды дайындау туралы өкім беріледі. Айдауылдың жеке құрамы қойған міндеттердің орындалуына бақылауды ұйымдастырады.

8. Айдауылға сотталғандарды айдауылдаудан басқа міндеттер жүктеуге тыйым салынады.

Айдауыл жеке құрамының барлығы белгіленген киім нысанында және қаруланған болуы тиіс. Айдауылдаушыларды қаруландыру түрін қойылған міндеттерді орындау түріне, тәртібіне және шартына байланысты айдауылды тағайындаған ТМ мекемесінің бастығы белгілейді. Әрбір айдауылшы дыбыс белгісін беруге арналған ысқырық, жеке таңу пакетін, ал (аға) айдауыл бастығы сонымен қатар құжаттарға арналған сөмке алып жүруі тиіс. Арнайы автокөлікте сотталғандардың саны бойынша кісендері болуы тиіс.

9. КБКК айдауылға жедел басшылықты қамтамасыз етеді.

Ол:

1) айдауылмен үзіліссіз, тұрақты байланысты қамтамасыз етуге;

2) "ТЖ" жағдайында "ТЖ" салдарын жою туралы шешім қабылдауға, айдауылдың жеке құрамына көмек көрсетуге;

3) арнаулы автомобильдердің шығуы мен қайта келуін бақылап отыруға, жүргізушілер құрамын тексеруге;

4) нарядтардың қызметі аяқталғаннан кейін қаруын, оқ-дәрілерді және оларға берілетін басқа да арнайы және техникалық құралдарды уақытылы және толығымен тапсыруын бақылауға міндетті.

10. Айдауыл бастығы (аға айдауыл) сотталғандарды айдауылдау бойынша берілген тапсырмалардың дәл және өз уақытында орындалуын және бағыныштылардың заңдылықты сақтауы, қызметтік құжаттың, сотталғандардың жеке істерінің, қару-жарақтың, арнаулы, техникалық және басқа материалдық құралдардың сақталуы үшін жауапкершілікте болады.

Ол:

1) айдауыл қызметінің атқарылуын қатаң түрде ТМ мекемесінің шешіміне сәйкес ұйымдастыруға;

2) қару, оқ-дәрілер және басқа мүліктің сақталуын қамтамасыз етуге;

3) көліктің, байланыстың және басқа да арнайы техникалық құралдардың уақытылы дайындығын, дұрыс пайдаланылуын, үзіліссіз жұмыс істеуін қамтамасыз етуге;

4) жол жүру парақтарында автомашиналардың техникалық жарамдығы туралы белгілері болуын тексеруге;

5) айдауылдау бағытындағы жағдайды, және оның ерекшеліктерін білуге;

6) сотталғандар туралы негізгі мәліметтерді білуге;

7) айдауылдар арасында өзара іс-қимыл тәртібін белгілеуге;

8) айдауылдың сотталғандарды жеткізу орнына уақытылы жеткізу жөніндегі әрекеттерін басқаруға;

9) оқиға бола қалған жағдайда айдауыл іс-әрекет тәсілдерін белгілеуге; айдауылдаудың негізгі бағытында жағдай асқынғанда қосалқы бағытқа ауысуға міндетті.

11. Айдауыл бастығына (аға айдауылға):

1) сотталғандарды айдауылдау тәртібін өзгертуге;

2) айдауылды уақытша қалдыруға;

3) сотталғандарды осы мақсаттар үшін жабдықталмаған көлік құралында, сондай-ақ жол жүру парағында жарамдылығы туралы белгі қойылмай айдауылдауға тыйым салынады.

12. Айдауыл бастығының көмекшісі айдауыл бастығына бағынады және оның сотталғандарды күзету мәселелері жөніндегі нұсқауларын орындайды. Сондай-ақ, ол пайдаланылатын материалдық-техникалық құралдардың жай-күйін бақылауға, сотталғандардың жеке басын қарауды жүргізуге, бұл ретте табылған ақшалардың, құндылықтардың, сақтауға тыйым салынған бұйымдар мен заттардың сақталуын қамтамасыз етуге; айдауыл бастығы ауырып қалған жағдайда, оның міндеттерін орындауды өзіне алуға міндетті.

13. Айдауылшы айдауыл бастығына (аға айдауылға) және оның көмекшісіне бағынады:

Ол:

1) өз міндеттерін нақты білуге және оларды дәл орындауға;

2) айдауыл бастығы (аға айдауыл) белгілеген орында болуға және оның рұқсатынсыз кетіп қалуға;

3) қаруын ақаусыз және іс-әрекетке ұдайы әзір ұстауға;

4) сотталғандармен сөйлесу барысында талапты және сыпайы болуға, оларға ұдайы қадағалау жүргізуге;

5) айдауыл бастығының (аға айдауылдың) нұсқауы бойынша сотталғандарды тінтуді жүргізуге, олардан сақтауға тыйым салынған бұйымдар мен заттарды алып қоюға және айдауыл бастығына (аға айдауылға) беруге міндетті.

14. Айдауылға:

1) қызметін өткеру кезінде басқа жайларға алаңдауға;

2) сотталғандармен сөйлесуге, тек айдауылдау кезінде тәртіпті сақтау және қозғалыс тәртібі туралы нұсқау беру қажет болған жағдайлардан басқа кездерде;

3) олардан немесе оларға бөтен адамдардан қандай да бір заттарды; хаттарды; азық-түлік өнімдерін қабылдауға және беруге;

4) айдалу қозғалысының бағытын және оның соңғы пунктін жариялауға тыйым салынады.

15. Арнаулы автомобильдің жүргізушісі айдауыл құрамына кіреді: айдауыл бастығына (жетекшісіне), оның көмекшісіне бағынады және автомобильді апатсыз пайдалануға жауапты болады.

Ол:

1) айдауылдаудың бағытын және оның ерекшеліктерін жақсы білуге;

2) арнайы көліктегі жанар-жағар майдың болуын тексеруге және айдауыл бастығына (аға айдауылға) хабарлауға;

3) автомобильдің ұдайы пайдалануға дайындығын қамтамасыз етуге, Жол қозғалысы ережесін қатаң сақтауға;

4) айдауыл бастығының (аға айдауылдың) бағыттағы қозғалыс жылдамдығы туралы нұсқауын дәл орындауға, оның командасы бойынша немесе кузовтағы айдауылшылардан осындай белгі алған кезде автомобильді дереу тоқтатуға;

5) көлік құралын қараусыз қалдырмауға, кабинадан шығар кезде от алдырғышты сөндіруге, от алдыру кілтін өзінде сақтауға;

6) белгіленген құжаттарды өзімен бірге алып жүруге (автомобиль жүргізу құқығына куәлік, жол немесе бағыттық парақ, ал қажет болған кезде - арнайы автомобильге тіркеу құжаттары) міндетті.

16. Арнаулы автомобильдің жүргізушісіне:

1) өзінің атына бекітілген автомобильді қараусыз қалдыруға;

2) автомобильді жүргізуді басқа адамға беруге тыйым салынады.

17. Айдауыл кәдімгі және күшейтілген болуы мүмкін. Нарядтың құрамын, түрін, санын және қарулануын ТМ бастығы белгілейді.

Кәдімгі айдауыл: 1-2 сотталғанға - 2 айдауылшы; 3-6 сотталғанға - 3 айдауылшы; 7-10 сотталғанға - 7 айдауылшы есебінен тағайындалады. Кәдімгі айдауыл бастығы болып қызметкер кіші немесе орта басшы құрам ішінен тағайындалады. Егер айдауыл құрамында бес немесе одан да көп айдауылшы болса, айдауыл бастығының көмекшісі тағайындалады.

Күшейтiлген айдауыл сонымен қатар өмiрлiк бас бостандығынан айырылып жазасын өтеп жатқан сотталғандарды айдауылдау кезiнде де тағайындалады.

Күшейтілген айдауыл - айдауыл бағытының өте ұзақтығына, күрделі географиялық және климаттық жағдайларға байланысты қайсы бір сотталғанның қашу, күзетке шабуыл жасау, өзіне немесе маңындағыларға залал тигізу ниеті мен ақпарат болған кезде тағайындалуы мүмкін. Күшейтілген айдауыл: 1 сотталғанға - 3 айдауыл; 2-4 сотталғанға - 6 айдауыл; 5-6 сотталғанға - 8 айдауыл, 7-8 сотталғанға - 10 айдауыл; 9-10 сотталғанға - 12 айдауыл есебінен тағайындалады. Күшейтілген айдауыл бастығы болып қызметкер орта басшы құрам ішінен тағайындалады. Күшейтілген айдауыл үшін арнаулы автомашинаның шығарып салуымен қосымша автокөлік бірліктері бөлінеді.

Ескерту: 17-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Әділет министрінің 2004 жылғы 27 мамырдағы N 156 бұйрығымен.

3-тарау. Сотталғандарды айдауылдауға қабылдау тәртібі

18. Тапсырмаларды орындауға бұйрық алған айдауыл сотталғандарды қабылдау пунктіне барады, ол жерде айдауыл бастығы (жетекшісі):

1) дайындалған құжаттарды алуға және олардың дұрыс ресімделуін тексеруге; сотталғандарды арнайы автомобильдердің камералары бойынша орналастыру тәртібін белгілеуге; күшейтілген қадағалауды талап ететін сотталғандар туралы айдауылдарды хабардар етуге;

2) сотталғандарды оларды айдауылдау үшін қабылдау кезінде жеке тінту және күзету үшін айдауыл құрамының есебін белгілеп, сотталғандарды арнайы автомобиль камераларына орналастыру үшін бөлінген айдауылдардың қаруын уақытша қабылдауға;

3) өмiрлiк бас бостандығынан айырылып жазасын өтеп жатқан сотталғандарды жеке тiнтуден өткiзгеннен кейiн қолын артынан келтiрiп кiсен салынады және ол арнайы пунктке келген бойында шешiледi.

Сотталғандардың құжаттары мен жеке істері айдауыл бастығына (аға айдауылға) мөрленген пакетке салынып беріледі.

Ескерту: 18-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Әділет министрінің 2004 жылғы 27 мамырдағы N 156 бұйрығымен.

19. Сотталғандарды қабылдау жүргізілетін үй-жайда оларды айдауылдауға қабылдаушылар мен тапсырушылар ғана болуы тиіс.

Сотталғанның жеке басына күмәнданған жағдайда қабылдауышы - айдауыл бастығы (аға айдауыл) тиісті түсініктемемен тапсырушы - қарауыл бастығына хабарлайды және әрі қарай алынған түсініктемеге сай әрекет жасайды.

20. Айдауылдауға:

1) жіберілуі дәрігер қорытындысы бойынша мүмкін болмайтын науқастар;

2) ауысым бойынша киінбеген сотталғандар қабылданбайды.

21. Айдауыл медициналық қобдишамен қамтамасыз етіледі, әрбір айдауыл адам жарақаттанғанда, сәтсіз оқиғаларға ұшырағанда және аяқ астынан ауырып қалған кезде алғашқы медициналық жәрдем көрсетуді білуі керек. Олар сотталғандардың санитариялық пен гигиеналық ережелерді сақтауын бақылауға міндетті. Сонымен қатар айдауыл наряды жұқпалы аурулармен ауыратындарды айдауылдау кезінде профилактикалық шаралар туралы нұсқамадан өткізіледі. Мұндай сотталғандарды тасымалдаған көлік залалсыздандырылады.

4-тарау. Сотталғандарды автомобильдерде айдауылдау

22. Сотталғандарды арнайы автомобильге отырғызу жүргізушінің жүруге дайындығы туралы баяндауынан кейін жүргізіледі. Сотталғандар колоннада бір (екі) адамнан автомобиль кузовынның есігіне әкелінеді: айдауыл бастығы (аға айдауыл) оларды аты-жөндері мен саны бойынша дауыстап айтып тексеріп кузовқа бағыттайды. Кузовта айдауылшылардың біреуі қарусыз айдауыл бастығының (аға айдауылдың) нұсқауларына сәйкес санын дауыстап қайталап сотталғандарды камера бойынша орналастырады, ал қалған айдауылшылар қоршап тұрып, автомобильге отырғызу тәртібінің сақталуын бақылайды.

Өмiрлiк бас бостандығынан айырылып жазасын өтеп жатқан сотталғандар қамауға алынған кезде сапта бiр-бiрден (екi-екiден) және айдауыл бастығының (аға айдауыл) бұйрығы бойынша қозғалады.

Ескерту: 22-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Әділет министрінің 2004 жылғы 27 мамырдағы N 156 бұйрығымен.

23. Сотталғандарды арнайы автомобильдер камераларына сотталғандардың жеке істеріндегі жеке анықтамаларда көрсетілген немесе айдауылдау алдында ТМ бастығы міндеттер қойған кезде айқындалған оларды ішкі оқшаулау талаптарын сақтай отырып орналастырылады.

Сотталған ерлер мен әйелдерді сонымен қатар кәмелетке толмағандарды бір-бірінен тиісті түрде оқшауламай айдауылдауға тыйым салынады. Өкпе туберкулезінің ашық түрімен ауыратындар ақыл-есі ауысқандар және жұқпалы аурулары барлар өзара оқшауланады және басқалардан бөлек оқшауланады.

Өмiрлiк бас бостандығынан айырылып жазасын өтеп жатқан сотталғандарды арнайы автомобильдiң камераларына екi адамнан арттырмай орналастырады, оларды айдауылдау басқа сотталғандардан бөлек жүргiзiледi.

Ескерту: 23-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Әділет министрінің 2004 жылғы 27 мамырдағы N 156 бұйрығымен.

24. Сотталғандарды отырғызғаннан кейін, айдауыл бастығы оларды оқшаулау талаптарының сақталуына бақылау тексеріс жүргізеді, айдауылды арнайы автомобильге орналастыру туралы нұсқау береді және автомобиль кабинасына отырады. Камералар құлпының кілттері айдауыл бастығында (аға айдауылда) болады. Камералар сотталғандар болған барлық уақыттарда жарықтандырылуы тиіс. Жүргізушімен белгілерін нақтылағаннан кейін, айдауылшылардың, айдауылдаушылардың орналасуын, борт крюктері мен шынжырларының мықтылығын тексергеннен кейін айдауыл бастығы (аға айдауыл) көліктің жүруіне рұқсат береді. Көлік қозғалысының жылдамдығы 60 км/сағ-тан аспауы тиіс.

25. Арнайы автомобиль камерасы жанындағы айдауылшы сотталғандардың мінез-құлқына мынадай ұдайы бақылау жүргізуге міндетті: қарау шарбақтарын іштен көлегейлеуге, шулауға, шылым шегуге, кузовтың жабдығын бұзуға, сондай-ақ басқа камерадағы адамдармен сөйлесуге немесе қағысуға рұқсат бермеу; бұл талаптарды сақтамаған кезде кабинаға тоқтату туралы белгі беріп, айдауыл бастығымен (аға айдауылмен) бірге бұзушылықтардың жолын кесу шараларын қабылдау; камера есігін ашуға тек айдауыл бастығын (аға айдауылды) жіберу. Жолда сотталғандарды дәрет сындыру мен басқа да себептер бойынша шығаруға тыйым салынады.

26. Сотталғандарды соңғы барар пунктте түсіру кезінде айдауыл бастығының (аға айдауылдың) нұсқауы бойынша жүргізуші автомобильді алдын-ала белгіленген орынға, мүмкіндігіне қарай бөтен адамдар жіберілмейтіндей орынға тоқтатады. Сотталғандар бір-бірден (екіден) қатарға тұрғызылады және айдауыл бастығының әмірі бойынша үй-жайға қарай жылжиды.

5-тарау. Сотталғандарды алмастыру пункттеріне
қабылдау және тапсыру тәртібі

27. Айдауыл сотталғандарды қабылдау (тапсыру) үшін, ТМ бастығы бекіткен кестеге сәйкес алмастыру пунктіне барады. Тапсыруға жататын адамдар сақтауға тыйым салынған заттарды табу және алып қою мақсатында мұқият тінтуден өткізіледі.

28. Сотталғандар алмастыру пунктіне жоспарлы қарауыл келіп жеткенге дейін жеткізілуі тиіс. Қажет болған жағдайда ТМ бастығы айдауылды алмастыру пунктіне жіберуден бұрын, станция әкімшілігі арқылы жоспарлы қарауыл келетін пойыздың келу кестесіндегі болуы мүмкін өзгерістерді анықтайды.

29. Алмастыру пунктінде айдауыл бастығы (аға айдауыл) айдауылдаудың бағытты жоспары бойынша жүріп тұратын арнайы вагонның тоқтайтын орны мен тұру ұзақтығын анықтайды және осыған байланысты сотталғандарды келіп жеткен қарауылға жеткізудің бұдан кейінгі тәртібін белгілейді. Арнайы автомобильдің тұрағы арнайы вагонның аялдамасына мүмкіндік бойынша 5-10 метр қашықтықтан таңдап алынады. Көрсетілген көлік тұрағы орнына сотталғандарды уақытында жеткізу, пойыздың ұзақ тұрақтамайтын темір жол станцияларында ғана рұқсат етіледі.

30. Арнайы автомобильден сотталғандарды түсіргеннен кейін сотталғандар бір-бірлеп сапқа тұрғызылады және айдауылшылар күзетімен отырғызу орнына барады. Айрықша бақылау қойылған, сондай-ақ басқаларының барлығынан оқшаулауға жататын және өмiрлiк бас бостандығынан айырылып жазасын өтеп жатқан сотталғандар сотталғандар бөлек айдауылданады.

Темір жол станцияларында сотталғандарды алмастыру әдетте жолаушылар вагонға отыратын жаққа қарсы тұстан жүргізіледі. Сотталғандардың күзеті екі танаптан жүзеге асырылады. Арнайы вагонның жұмыс тамбурындағы айдауыл пойыз станцияға келер алдында уақытылы тұрғызылады.

Ескерту: 30-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Әділет министрінің 2004 жылғы 27 мамырдағы N 156 бұйрығымен.

31. Айдауыл бастығы (аға айдауыл) келген ішкі іскер қарауылының бастығына өзінің қызметтік куәлігін, сотталғандарды қабылдау (тапсыру) құқығына жазбаша рұқсатты көрсетеді, қарауыл бастығының да осындай жазбасының болуын тексереді, оны күзетіліп отырған сотталғандар туралы хабардар етеді және оларды алмастыруды бастайды.

Сотталғандар мен олардың жеке істері (оған желімделген анықтамамен бірге пакеттерде), жалпы тізім қарауыл бастығына қолы қойылып беріледі.

32. Алмастыру пунктінде сотталғандарды қабылдау туралы айдауыл бастығы (аға айдауыл) қарауыл бастығының жол журналына қол қояды. Онда: қабылдау (тапсыру) күні, алмастыру пунктінің атауы; айдауылдау үшін орган; айдауылдау бастығының атағы, аты-жөні және жазба нөмірі көрсетіледі. Осындай тәртіппен айдауыл бастығының (аға айдауылдың) жол журналында жоспарлы қарауыл бастығының тиісті жазбасы ресімделеді.

33. Көрсетілген 20-пунктте алмастыру болмай қалған немесе сотталған бас тартқан жағдайда айдауылдау бастығы қарауыл бастығымен жол журналына себептері мен тапсырылмаған адамдар санын көрсете отырып, екі данада акт жазады, белгі жасайды. Тапсырылмаған адамдар кері айдауылданады. Бұл жөнінде айдауыл бастығы айдауылды тағайындаған ТМ бастығына келген бетте баяндайды.

6-тарау. Айдауылдың оқиғалар мен
төтенше жағдайлар кезіндегі іс-қимылы

34. Төтенше жағдайлар (шабуыл жасау, қашу, сотталғандардың топтасып бағынбауы, өрт) немесе жағдайдың өзгедей күрделенуі кезінде айдауыл бастығы (аға айдауыл) дереу КБКК-не баяндайды және оқиғалар кезінде айдауылдың жеке құрамының іс-әрекетіне сәйкес шаралар қабылдайды. Бұл орайда, айдауылдың негізгі міндеті қылмыстық қол сұғушылықтың жолын кесу, айдауыл қызметкерлерінің және сотталғандардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету болып табылады. Дене күштері, арнайы құралдар, газды және атыс қарулары Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда ғана қолданылады.

35. Айдауыл автомашинасына немесе айдауыл құрамының ішіндегі қызметкерлерге шабуыл жасаған кезде, айдауыл бастығы (аға айдауыл) айдауыл күшімен атыс қаруын қолданып тойтаруды ұйымдастырады, радио желісі байланысының белгіленген арналарымен ТМ-не хабарлайды. Қару қолданудың алдында дауыстап немесе оны қолдану ниеті туралы жоғарыға атып ескертілуі тиіс. Ескертусіз қару қолдану кенеттен болған немесе қарулы шабуыл, көлік құралдарын пайдаланып шабуылдау не қозғалыс кезінде, түнде, нашар көрінетін жағдайларда мүмкін болмақ. Шабуылды тойтарғаннан кейін айдауыл және сотталғандар ішінен жарақат алғандарға алғашқы медициналық көмек көрсетіледі. Сотталғандар автомобильден қашып шыққан кезде айдауыл бастығы (аға айдауыл) қашып шыққандарды тікелей аңду және ұстау үшін айдауыл бастығы (аға айдауыл) көмекшісінің басқаруымен топ жібереді. Айдауыл бастығы (аға айдауыл) ТМ-не хабарлайды және дереу жақын арадағы ішкі істер органдары хабарланады. Сотталған қашып шыққан жағдайда қару белгіленген тәртіппен күзет сызығынан асып кеткен кезде қолданылады. Күзет сызығы: көлік құралдарында-автомобиль борты, едені, төбесі болып табылады.

36. Сотталғандардың топтасып бағынбауы кезінде айдауылшы кешіктірмей болған оқиға туралы айдауыл бастығына (аға айдауылға) баяндайды, ол өз кезегінде КБКК-не баяндайды, сотталғандардың күзетін күшейту бойынша шаралар қабылдайды. ТМ немесе ҚАЖК ҚАЖД басшылығы келген соң олардың нұсқауы бойынша іс-қимыл жасайды.

Ескерту: 36-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Әділет министрінің 2010.12.22 № 341 (ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.

37. Сотталғандарды айдауылдау бойынша міндеттерді орындайтын қызметкерлер өрт қауіпсіздігі ережелерін білуге және орындауға, өрт сөндіру құралдарын пайдалана білуге міндетті. Өрт, жану кезінде оны бірінші байқаған айдауылшы "Өрт" белгісін береді. Сотталғандар қауіпсіз жерге орналастырылады, онда айдауылдау өз тапсырмасын орындауды жалғастырады. Өрт сөндіруді барлық бар өрт сөндіру құралдарымен және сотталғандардың сенімді күзетін қамтамасыз ететін жағдайлар болған кезде айдауылдың жеке құрамының күшімен ұйымдастырылады. Техникалық құралдарды, мүліктерді және құжаттарды сақтау бойынша шаралар қабылданады, ТМ-не хабарланады, өрт сөндіру тобы шақырылады. Айдауыл және сотталғандар ішінен жарақат алғандарға алғашқы медициналық көмек көрсетіледі.

38. Табиғи немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар пайда болған кезде айдауыл бастығы (аға айдауыл) жарақат алғандарға көмек көрсетуді, мүлік пен құжаттарды сақтауды ұйымдастырады; сотталғандарды күзеті бар неғұрлым қауіпсіз орынға орналастырады. Болған оқиға туралы КБКК-ге хабарлайды.

39. Арнайы автомобильдің авариясы кезінде, егер ол өздігінен жүре алмаса, айдауыл бастығы (аға айдауыл) бөлімшеге баяндайды, басқа көлік шақырады, авариялық аялдама туралы белгі қояды. Сотталғандарды сынған автокөліктен басқа автокөлікке ауыстыруды және оларды одан әрі жеткізу орнына айдауылдауды жүргізеді. Сотталғандарды ауыстырып отырғызу мүмкін болмаған жағдайда (көліктер көп, тоқтаусыз жүретін жер, азаматтардың жиналып қалуы) айдауыл бастығы (аға айдауыл) сынған көлікті жақын тұрған ҚАЖ мекемесіне немесе ішкі істер органына сүйретіп апаруды ұйымдастырады. Егер авария болған жер тұрғылықты жерден алыс болса және автомобиль ақауы елеулі болса, айдауыл бастығы (аға айдауыл) сотталғандарды басқа автомобиль келгенге дейін күзету үшін неғұрлым қауіпсіз орынға шығарады. Барлық жағдайларда айдауыл құрамы мен сотталғандар ішінен жарақат алған адамдарға алғашқы медициналық көмек көрсетіледі.