Об утверждении Правил побочных лесных пользований на территории государственного лесного фонда Республики Казахстан

Приказ Председателя Комитета лесного и охотничьего хозяйства Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан от 10 ноября 2004 года N 238. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 декабря 2004 года N 3253. Утратил силу приказом и.о. Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 26 ноября 2010 года № 730.

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра сельского хозяйства РК от 26.11.2010 № 730 (вводится в действие по истечении 10 календарных дней со дня его первого официального опубликования).

В целях реализации статьи 98 Лесного кодекса Республики, приказываю:
1. Утвердить прилагаемые Правила побочных лесных пользований на территории государственного лесного фонда Республики Казахстан (далее - Правила).
2. Руководителям областных территориальных управлений лесного и охотничьего хозяйства, особо охраняемых природных территорий Комитета лесного и охотничьего хозяйства Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан и структурных подразделений лесного хозяйства акиматов областей (по согласованию) принять к руководству и обеспечить изучение Правил специалистами государственных учреждений лесного хозяйства и особо охраняемых природных территорий.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на Управление регулирования и контроля в области лесного хозяйства и особо охраняемых природных территорий (Устемиров К.Ж.).
4. Настоящий приказ вступает в силу со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Председатель

Утверждены
приказом Комитета лесного и
охотничьего хозяйства МСХ РК
от 10 ноября 2004 года N 238

ПРАВИЛА
побочных лесных пользований
на территории государственного лесного
фонда Республики Казахстан 1. Общие положения

1. Настоящие Правила разработаны в соответствии с Лесным кодексом Республики Казахстан и определяют порядок осуществления побочных лесных пользований на территории государственного лесного фонда Республики Казахстан.
2. К побочным лесным пользованиям относятся: сенокошение, пастьба скота, мараловодство и звероводство, размещение ульев и пасек, огородничество, бахчеводство и выращивание иных сельскохозяйственных культур, заготовка и сбор лекарственных растений и технического сырья, дикорастущих плодов, орехов, грибов, ягод и других пищевых продуктов леса, мха, лесной подстилки и опавших листьев, камыша.
3. Физические лица без разрешительных документов осуществляют сбор для собственных нужд дикорастущих плодов, орехов, грибов, ягод, лекарственного сырья и иных побочных лесных ресурсов, который разрешается в пределах норм, утвержденных решением областного представительного органа по представлению областного исполнительного органа.
Заготовка и сбор физическими и юридическими лицами плодов и ягод дикорастущих растений, занесенных в Красную книгу Республики Казахстан, а также наркосодержащих растений и природного наркосодержащего сырья, допускается в исключительных случаях в соответствии с требованиями специального законодательства Республики Казахстан и под контролем работников государственной лесной охраны или государственной лесной инспекции.
4. Заготовка и сбор физическими лицами дикорастущих плодов, орехов, грибов, ягод, лекарственного сырья и иных побочных лесных ресурсов может быть ограничен в интересах здоровья населения, пожарной безопасности, ведения орехопромыслового, лесоплодового, лесосеменного и охотничьего хозяйства в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
5. Побочные лесные пользования должны осуществляться без причинения вреда лесу, без нанесения ущерба воспроизводству лесных ресурсов, в сроки и способом, определенными настоящими Правилами.

2. Виды и сроки осуществления побочных
лесных пользований

6. Лесным кодексом Республики Казахстан предусмотрены следующие виды побочных лесных пользований:
сенокошение и пастьба скота;
мараловодство и звероводство;
размещение ульев и пасек;
огородничество, бахчеводство и выращивание иных сельскохозяйственных культур;
заготовка и сбор лекарственных растений и технического сырья;
заготовка и сбор дикорастущих плодов, орехов, грибов, ягод и других пищевых продуктов;
заготовка мха, камыша, лесной подстилки и опавших листьев.
7. Участок государственного лесного фонда может предоставляться для осуществления одного или нескольких видов побочных лесных пользований одному или нескольким лесопользователям.
8. Лесные ресурсы на участках государственного лесного фонда в зависимости от вида побочного лесного пользования и возможностей лесопользователя могут предоставляться в долгосрочное или краткосрочное лесопользование.
9. Лесные ресурсы предоставляются в долгосрочное пользование на основании протокола тендера с последующим оформлением договора между уполномоченным органом в области лесного хозяйства (далее - уполномоченный орган) или областным исполнительным органом, в ведении которого находятся участки государственного лесного фонда, и лесопользователем, имеющим средства и производственные мощности для осуществления лесопользования и специалистов соответствующей специальности, на срок от 10 до 49 лет.
10. Побочные лесные пользования предоставляются в краткосрочное пользование на срок до одного года на основании лесного билета, выдаваемого государственным лесовладельцем.

3. Порядок предоставления побочных
лесных ресурсов в пользование

11. Предоставление побочных лесных ресурсов в пользование осуществляется государственным лесоволадельцем согласно объемов на побочное пользование по лесным билетам, кроме категорий пользователей, которым участки для побочного лесопользования предоставлены в качестве служебных земельных наделов, выдаваемым в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
12. По окончании каждого вида побочного лесопользования, но не позднее десяти календарных дней, государственный лесовладелец проводит его освидетельствование.
13. Право побочного лесопользования на участках государственного лесного фонда может быть приостановлено, ограничено или прекращено в порядке и на основаниях, определенных статьями 39 -41 Лесного кодекса Республики Казахстан.

4. Порядок осуществления побочных лесных пользований

14. Местонахождение, размеры, назначение и количество временных строений и сооружений, сроки их сноса (выноса), использование (прокладка) дорог и других объектов и сооружений указываются в лесном билете, договоре.
Возведение лесопользователем на участке побочного лесопользования построек капитального типа (кроме участков, где размещаются мараловодческие фермы, зверофермы и постоянные пасеки) не допускается.
15. Древесина (от рубок ухода и санитарных), необходимая лесопользователю для возведения строений и сооружений, может быть предоставлена ему государственным лесовладельцем на общих основаниях.
16. Лесопользователи, осваивающие на протяжении двух и более сезонов (лет) предоставленные им в пользование участки государственного лесного фонда и вложившие собственные средства в их обустройство и охрану в соответствии с принятыми на себя обязательствами, соблюдающие правила пользования, имеют преимущество на получение права побочного лесопользования на этих участках на следующий сезон (год).
Самовольная переуступка лесопользователем права на побочное лесопользование в пользу третьих лиц, нарушающая права государственной собственности на леса, не допускается.
17. Сенокошение и пастьба скота на территории государственного лесного фонда осуществляется физическими и юридическими лицами на участках, указанных в лесном билете, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

§ 1. Мараловодство и звероводство

18. Для рассмотрения вопроса о предоставлении права осуществления на участках государственного лесного фонда мараловодства или звероводства заявителем (потенциальным лесопользователем) предоставляется государственному лесовладельцу проект организации мараловодческой фермы или зверофермы, содержащий необходимые технико-экономические обоснования и расчеты, схемы, бизнес-план, материалы предварительной оценки воздействия этой деятельности на окружающую лесную среду.
19. Государственный лесовладелец принимает решение о предоставлении заявляемого вида лесопользования.
20. Государственный лесовладелец на основании решения о предоставлении этого вида лесопользования выдает лесопользователю в установленном порядке лесной билет и передает ему в установленном порядке соответствующие участки государственного лесного фонда.
Для организации мараловодческих ферм или звероферм выделяются, как правило, не покрытые лесом и нелесные угодья.
В соответствии с проектом лесопользователя в состав предоставляемых для нее участков могут входить сенокосные, пастбищные угодья, необходимые для функционирования фермы. Численность содержащихся на предоставленных участках маралов не должна превышать научно обоснованных норм нагрузки на лесные экосистемы.
21. Лесопользователи на предоставленных участках могут возводить временные (навесы, сторожки, изгороди, загоны, клетки-шеды) и капитальные (помещения для зооветлабораторий и размещения персонала, холодильники для хранения кормов зверофермы, помещения для стойлового содержания маралов) строения. Размеры указанных строений, их размещение, условия содержания указываются в договоре и лесном билете.
22. Лесопользователи осуществляют охрану предоставленных им в пользование участков от пожара, браконьерства, осуществляют мероприятия по восстановлению и повышению продуктивности используемых угодий.

§ 2. Размещение ульев и пасек

23. Участки для размещения ульев и пасек предоставляются на опушках леса, прогалинах и других непокрытых лесом угодьях без права рубки леса, расчистки, распашки лесных площадей и возведения на них построек капитального типа для передвижных пасек.
Участки для размещения постоянных пасек предоставляются на специально закрепленных за лесопользователями участках на условиях договора.
24. Лесопользователям допускается устанавливать ульи и возводить временные строения - сторожки, постройки для хранения ульев, инвентаря и продуктов медосбора, а также использовать для нужд пасечного хозяйства существующие лесные и/или, в отдельных случаях, прокладывать (по согласованию с лесовладельцем) к пасеке временные грунтовые дороги. Предельные размеры, вид и характер указанных строений, порядок их сноса (выноса), а также направление, протяженность и размеры прокладываемых дорог определяются в лесном билете.
25. В случае изъятия участка, предоставленного лесопользователю для размещения ульев и пасек, для государственных нужд или изменения категории государственного лесного фонда пользование этим участком прекращается независимо от срока пользования, но при условии предупреждения об этом лесопользователя не позднее чем за один месяц. Взамен лесопользователю по его заявлению может быть предоставлен до конца сезона медосбора другой не занятый участок, пригодный для размещения ульев и пасек.

§ 3. Огородничество, бахчеводство и выращивание иных
сельскохозяйственных культур

26. Участки для огородничества, бахчеводства и выращивания иных сельскохозяйственных культур (включая плантационное выращивание лекарственных растений, плодовых и ягодных культур) предоставляются на нелесных угодьях государственного лесного фонда. Конкретные виды и площади выращиваемых сельскохозяйственных культур на выделенных участках указываются в лесном билете.
Указанные участки в случае изменения категории государственного лесного фонда не могут быть изъяты до завершения сбора лесопользователем урожая выращиваемых им на этих участках сельскохозяйственных культур. В случае изъятия участков, занятых плантационными культурами, лесовладельцем, если это допустимо, по согласованию с лесопользователем может быть подобран другой равноценный участок и оказана помощь лесопользователю в переносе (пересадке) этих культур в приемлемые сроки на этот участок.
27. При возделывании указанных культур должна применяться агротехника, не оказывающая отрицательного воздействия на состояние используемых земель и окружающей среды.
Использование гербицидов и иных химических средств борьбы с нежелательной растительностью, а также средств защиты растений должно осуществляться по согласованию с лесовладельцем и только наземным способом.
Внесение удобрений должно обеспечиваться в пределах действующих агротехнических норм.
28. Использование водных ресурсов для полива выращиваемых сельскохозяйственных культур осуществляется лесопользователями в соответствии с водным законодательством Республики Казахстан.
29. Лесопользователи могут возводить на выделенных участках временные строения - сторожки, навесы для хранения инвентаря, удобрений, выращенной продукции, сооружения-водоводы (только по согласованию с лесовладельцем и органами управления водными ресурсами), пользоваться существующими или, в отдельных случаях, прокладывать (по согласованию с лесовладельцем) временные грунтовые дороги. Размеры, вид и назначение указанных строений, порядок их сноса (выноса), а также направление, протяженность и размеры прокладываемых водоводов и дорог определяются в лесном билете.

§ 4. Заготовка и сбор лекарственных растений,
технического сырья

30. Лесопользователи могут в установленном порядке осуществлять на территории государственного лесного фонда заготовку лекарственного (листьев, цветов, плодов, почек, корней, корневищ, клубней травянистых растений и некоторых видов кустарников) и технического сырья.
Заготовка древесных почек, корней и коры для лекарственных целей, а также технического сырья осуществляется в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
31. Заготовка (сбор) лекарственного и технического сырья допускается в объемах, обеспечивающих своевременное восстановление растений и воспроизводство их запасов.
32. Промысловая заготовка (сбор) лекарственного и технического сырья осуществляется, как правило, на специально закрепленных за лесопользователями участках на условиях договора, заключаемого лесопользователем с областным исполнительным органом. Заготовка (сбор) лекарственного разнотравья допускается без закрепления участка, при этом в лесном билете указываются границы заготовки (лесничество, урочище, квартал, выдел).

§ 5. Заготовка и сбор дикорастущих плодов, ягод,
орехов, грибов и других пищевых продуктов

33. На территории государственного лесного фонда производится заготовка плодов, ягод, орехов, грибов и других пищевых продуктов.
34. В кедровых насаждениях и насаждениях ореха грецкого могут выделяться орехопромысловые зоны и участки, которые закрепляются за юридическими лицами-пользователями для заготовки орехов и других видов побочного пользования на основе договора.
35. Заготовка дикорастущих плодов, орехов, грибов, ягод и других пищевых продуктов должна производиться без рубки деревьев и кустарников строго в установленные сроки способами, не наносящими вред лесным плодовым, орехоносным, ягодным растениям и грибницам. Разрешенные способы заготовки дикорастущих видов указываются в лесном билете.
Не допускается заготовка (кроме заготовки в установленном порядке для воспроизводственных целей) плодов, орехов и ягод на участках лесных генетических резерватов и других особо охраняемых природных территорий.
36. На участках, предоставленных для заготовки дикорастущих плодов, орехов, грибов, ягод и других пищевых продуктов, лесопользователи могут возводить временные строения - навесы, хранилища, сторожки, установки для переработки плодов, орехов, ягод и грибов, пищевых растений, сушилки, а также пользоваться существующими лесными дорогами. Размеры, вид и назначение строений, а также используемых установок указываются в лесном билете.
37. На окультуренных и плантационных насаждениях порядок побочного лесопользования определяется владельцем государственного лесного фонда.

§ 6. Заготовка мха, камыша, лесной
подстилки и опавших листьев

38. Заготовка мха, камыша, лесной подстилки и опавших листьев осуществляется для использования их в строительстве, кормопроизводстве, в животноводческих помещениях, для приготовления компоста и иных целей.
39. Заготовка указанного растительного сырья должна осуществляться в соответствии с научно обоснованными нормами возможного изъятия этих ресурсов, утверждаемыми областными представительными органами по предложению областных территориальных органов уполномоченного органа и областных органов охраны окружающей среды способами, обеспечивающими сохранение целостности лесных биоценозов, без причинения вреда окружающей среде.

____________________

Қазақстан Республикасының мемлекеттiк орман қоры аумағында жанама орман пайдалану ережесiн бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман және аңшылық шаруашылығы комитеті төрағасының 2004 жылғы 11 қарашадағы N 238 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2004 жылғы 9 желтоқсанда тіркелді. Тіркеу N 3253. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 2010 жылғы 26 қарашадағы № 730 Бұйрығымен.

Күші жойылды - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 2010.11.26 № 730(ресми жарияланғаннан бастап он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізілді) Бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы Орман кодексiнiң 98-бабын iске асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса берiлiп отырған Қазақстан Республикасының мемлекеттiк орман қоры аумағында жанама орман пайдалану ережесi (бұдан әрi - Ереже) бекiтiлсiн.
2. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгi Орман және аңшылық шаруашылығы комитетiнiң облыстық орман және аңшылық шаруашылығы аумақтық басқармалары, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мен облыстар әкiмдiктерiнiң орман шаруашылығы құрылымдық бөлiмшелерiнiң басшылары (келiсiм бойынша) Ереженi басшылыққа алсын және орман шаруашылығы мемлекеттiк мекемелерi мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мамандарының оны оқып-үйренуiн қамтамасыз етсiн.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Орман шаруашылығы және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы реттеу мен бақылау басқармасына (Қ.Ж.Yстемiров) жүктелсiн.
4. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркеуден өткен күнiнен бастап күшiне енедi.

Төраға

Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрлігі
Орман және аңшылық
шаруашылығы комитетінің
2004 жылғы 10 қарашадағы
N 238 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман қоры
аумағында жанама орман пайдалану ережесі 1. Жалпы ережелер

1. Осы Ереже Қазақстан Республикасының Орман кодексіне сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман қоры аумағында жанама орман пайдалануды жүзеге асыру тәртібін айқындайды.

2. Жанама орман пайдалануға: шөп шабу, мал жаю, марал және аң өсіру, ара ұялары мен омарталар орналастыру, көкөніс өсіру, бақша шаруашылығы және өзге де ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру, дәрі-дәрмектік өсімдіктер мен техникалық шикізат, жабайы жемістер, жаңғақтар, жидектер және басқа да азықтық орман өнімдерін, мүк, орман төсендісін және жерге түскен жапырақтарды және қамыс дайындау және жинау жатады.

3. Жеке тұлғалардың рұқсат беретін құжаттарсыз өздерінің қажеті үшін жабайы жемістер, жаңғақтар, саңырауқұлақтар, жидектер, дәрі-дәрмектік шикізат және басқа да жанама орман ресурстарын жинауды тегін жүзеге асырады, бұған облыстық атқарушы органның ұсынымы бойынша облыстық өкілді органның шешімімен бекітілген нормалар шегінде рұқсат етіледі.
Жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасы Қызыл кітабына енгізілген жабайы өсімдіктердің жемістері мен жидектерін, сондай-ақ құрамында есірткі бар өсімдіктерді және құрамында табиғи есірткі бар шикізатты дайындауы мен жинауына Қазақстан Республикасының арнайы заңнамасының талаптарына сәйкес ерекшелік жағдайларда және мемлекеттік орман күзеті немесе мемлекеттік орман инспекциясы қызметкерлерінің бақылауымен жол беріледі.

4. Жеке тұлғалардағы жабайы жемістерді, жаңғақтарды, саңырауқұлақтарды, жидектерді, дәрі-дәрмектік шикізатты және басқа да жанама орман ресурстарын дайындау мен жинауына халықтың денсаулығы, өрт қауіпсіздігі, жаңғақ кәсіпшілігін, орман жемісі, орман тұқымы және аңшылық шаруашылықтарын жүргізу мүдделері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шек қойылуы мүмкін.

5. Жанама орман пайдалану орманға зиянын тигізбей, орман ресурстарын молықтыруға нұқсан келтірмей, осы Ереже және ормандарды пайдаланудың басқа да ережелері белгілеген мерзімде және тәсілмен жүзеге асырылуға тиіс.

2. Жанама орман пайдалануды жүзеге асырудың
түрлері мен мерзімдері

6. Қазақстан Республикасының Орман кодексінде төмендегідей жанама орман пайдаланудың мынадай түрлері көзделген:
шөп шабу және мал жаю;
марал және аң өсіру;
ара ұялары мен омарталар орналастыру;
көкөніс өсіру, бақша шаруашылығы және өзге де ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру;
дәрі-дәрмектік өсімдіктер мен техникалық шикізат дайындау мен жинау;
жабайы жемістер, жаңғақтар, саңырауқұлақтар, жидектер және басқа да азықтық өнімдер дайындау;
мүк, қамыс, орман төсендісі мен жерге түскен жапырақтар дайындау.

7. Мемлекеттік орман қоры учаскесі бір немесе бірнеше орман пайдаланушыға жанама орман пайдаланудың бір немесе бірнеше түрін жүзеге асыру үшін берілуі мүмкін.

8. Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі орман ресурстары жанама орман пайдаланудың түріне және орман пайдаланушының мүмкіндіктеріне байланысты ұзақ мерзімді немесе қысқа мерзімді орман пайдалануға берілуі мүмкін.

9. Орман ресурстары тендер хаттамасының негізінде ұзақ мерзімді пайдалануға беріліп, кейіннен орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті органның (бұдан әрі - уәкілетті орган) немесе қарауында мемлекеттік орман қоры учаскелері бар облыстық атқарушы органның және орман пайдалануды жүзеге асыру үшін қаражаты мен өндірістік қуаттары және тиісті мамандық бойынша мамандары бар орман пайдаланушының арасында 10 жылдан 49 жылға дейін мерзімге шарт ресімделеді.

10. Жанама орман пайдалану мемлекеттік орман пайдаланушы беретін орман билетінің негізінде бір жылға дейінгі мерзімге беріледі.

3. Жанама орман ресурстарын пайдалануға
беру тәртібі

11. Жанама орман пайдалану үшін учаскелер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес берілетін қызмет бабындағы жер үлестері ретінде берілген пайдаланушылар санаттарын қоспағанда, жанама орман ресурстарын пайдалануға беруді мемлекеттік орман иеленуші орман билеттері бойынша жанама пайдалану көлемдеріне сәйкес жүзеге асырады.

12. Жанама орман пайдаланудың әрбір түрі аяқталғаннан кейін, бірақ күнтізбелік он күннен кешіктірмей мемлекеттік орман иеленуші оған куәландыру жүргізеді.

13. Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде жанама орман пайдалану құқығы Қазақстан Республикасы Орман кодексінің 39-41-баптарымен айқындалған тәртіппен немесе негіздемелер бойынша тоқтатыла тұруы, шектелуі немесе тоқтатылуы мүмкін.

4. Жанама орман пайдалануды жүзеге асыру тәртібі

14. Уақытша салынған құрылыстар мен ғимараттардың орналасқан жері, көлемі, мақсаты және саны, оларды құлату (алып кету) мерзімі, жолдарды (тарту) және басқа да нысандар мен құрылыстарды пайдалану орман билетінде, шартта көрсетіледі.
Орман пайдаланушының жанама орман пайдалану учаскесінде күрделі үлгідегі құрылыстар салуына (марал фермалары, аң фермалары және тұрақты омарталар орналастырылатын учаскелерден басқа) жол берілмейді.

15. Орман пайдаланушыға құрылыстар мен ғимараттар тұрғызу үшін қажет сүректі (күтіп жасау және санитарлық мақсаттарда кесулерден алынған) оған мемлекеттік орман иеленуші жалпылама негізде беруі мүмкін.

16. Өздеріне пайдалануға берілген мемлекеттік орман қорының учаскелерін екі және одан да көп маусым (жыл) бойы игеріп жатқан және өздеріне қабылдаған міндеттемелерге сәйкес оларды көркейтуге және күзетуге өз қаражатын салған, пайдалану ережесін сақтайтын орман пайдаланушылар келесі маусымда осы учаскелерде жанама орман пайдалану құқығын алуға артықшылыққа ие болады.
Орман пайдаланушының жанама орман пайдалану құқығын орманға мемлекеттік меншік құқығын бұзатын үшінші бір тұлғалардың пайдасына беруіне тыйым салынады.

17. Жеке және заңды тұлғалар мемлекеттік орман қорының аумағында шөп шабу мен мал жаюды орман билетінде көрсетілген учаскелерде Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген тәртіппен жүзеге асырады.

&1. Марал және аң өсіру

18. Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде марал немесе аң өсіруді жүзеге асыру құқығын беру туралы мәселені қарау үшін өтініш жасаушы (ықтимал орман пайдаланушы) мемлекеттік орман иеленушіге қажетті техникалық-экономикалық негіздемелер мен есептерді, схемаларды, бизнес-жоспарды, осы қызметтің қоршаған орман ортасына әсер етуін алдын ала бағалау материалдарын қамтитын марал фермасын немесе аң фермасын ұйымдастыру жобасын ұсынады.

19. Мемлекеттік орман иеленуші орман пайдаланудың өтініш жасалып отырған түрін беру туралы шешім қабылдайды.

20. Мемлекеттік орман иеленуші орман пайдаланудың осы түрін беру туралы шешімнің негізінде орман пайдаланушыға белгіленген тәртіппен орман билетін тапсырады және оған белгіленген тәртіппен мемлекеттік орман қорының тиісті учаскелерін береді.
Марал фермаларын немесе аң фермаларын ұйымдастыру үшін әдетте орман көмкермеген және ормансыз жерлер бөлінеді.
Орман пайдаланушының жобасына сәйкес оған берілетін учаскелердің құрамына ферманың жұмыс істеуі үшін қажет шабындық, жайылымдық жерлер енуі мүмкін. Берілген учаскелерде бағылатын маралдардың саны орман экожүйесіне түсетін ғылыми түрде негізделген жүктелім нормаларынан аспауға тиіс.

21. Орман пайдаланушылар берілген учаскелерде уақытша (қалқалар, күзет үйшіктері, қоршаулар, қашалар, шарбақтар) және тұрақты (зооветзертханаларға және жұмыскерлерді орналастыруға арналған үйлер, аң фермасының жемін сақтайтын тоңазытқыштар, маралды қолда бағып ұстайтын қора-жайлар) құрылыстар салуына болады. Аталған құрылыстардың мөлшері, орналасуы, оларды күтіп ұстау ережелері шартта және орман билетінде көрсетіледі.

22. Орман пайдаланушылар өздеріне пайдалануға берілген учаскелерді өрттен, браконьерліктен қорғайды, пайдаланылатын жерлердің шығымдылығын қалпына келтіру мен арттыру жөніндегі шараларды жүзеге асырады.

&2. Ара ұялары мен омарталарды орналастыру

23. Ара ұялары мен омарталар үшін учаскелер орман шеттерінен, алаңқайлардан және басқа да орман көмкермеген жерлерден ағаш кесу, орман алаңдарын тазарту, жырту және оларда жылжымалы омарталар үшін тұрақты үлгідегі құрылыстар тұрғызу құқығынсыз беріледі.
Тұрақты омарталар орналастыру үшін учаскелер орман пайдаланушыларға арнайы бекітіп берілген учаскелерден шарт ережелері бойынша беріледі.

24. Орман пайдаланушыларға ара ұяларын орнатуға және уақытша құрылыстар - күзет үйшіктерін, ара ұяларын, құрал-жабдықтар, бал жинау өнімдерін сақтайтын қоймалар салуға, омарта шаруашылығының қажеттері үшін бұрыннан бар орман жолдарын пайдалануға және/немесе жекелеген жағдайларда омартаға уақытша қара жолдар тартуға (орман иеленушімен келісім бойынша) рұқсат етіледі. Аталған құрылыстардың шекті мөлшері, түрі және сипаты, оларды құлату (алып кету) тәртібі, тартылатын жолдардың бағыты, ұзындығы және көлемі орман билетінде айқындалады.

25. Орман пайдаланушыға ара ұялары мен омарталар орналастыру үшін берілген учаске мемлекеттік қажеттіліктер немесе мемлекеттік орман қорының санатын өзгеру үшін алып қойылған жағдайда осы учаскені пайдалану пайдалану мерзіміне қарамастан тоқтатылады, бірақ орман пайдаланушыға бұл жайында кемінде бір ай бұрын ескерту жасалуы қажет. Орман пайдаланушыға оның өтініші бұл учаскенің орнына бал жинау маусымы аяқталғанға дейін ара ұялары мен омарталар орналастыруға жарамды басқа бос учаске берілуі мүмкін.

&3. Көкөніс, бақша өсіру және өзге ауыл
шаруашылығы дақылдарын өсіру

26. Көкөніс, бақша өсіру және өзге ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру үшін учаскелер (дәрі-дәрмектік өсімдіктерді, жеміс және жидек дақылдарын плантацияда өсіруді қоса алғанда) мемлекеттік орман қорының ормансыз жерлерінен беріледі. Бөлінген учаскелерде өсірілетін ауыл шаруашылығы дақылдарының нақты түрлері мен алқабы орман билетінде көрсетіледі.
Көрсетілген учаскелер мемлекеттік орман қорының санаты өзгерген жағдайда орман пайдаланушы ол осы учаскелерде өсіріп жатқан ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімін жинап алуды аяқтағанша алып қойылмайды. Плантациялық дақылдар егілген учаскелер алып қойылған жағдайда орман иеленуші, егер бұл мүмкін болса, орман пайдаланушымен келісім бойынша құндылығы бірдей басқа учаскені таңдап алып, орман пайдаланушыға бұл дақылдарды ыңғайлы мерзімде осы учаскеге көшіруге (қайта отырғызуға) көмек көрсетілуі мүмкін.

27. Осы дақылдарды өсіру кезінде пайдаланылатын жерлер мен қоршаған ортаның жай-күйіне теріс әсер етпейтін агротехника қолданылуға тиіс.
Қажет емес өсімдіктермен күресу үшін гербицидтер мен өзге химиялық құралдарды, сондай-ақ өсімдік қорғау құралдарын пайдалану орман иеленушімен келісім бойынша және жер бетінде қолданылатын тәсілімен ғана жүзеге асырылуға тиіс.
Тыңайтқыштар енгізу қолданыстағы агротехникалық нормалар шегінде қамтамасыз етілуге тиіс.

28. Өсіріліп жатқан ауыл шаруашылығы дақылдарын суару үшін су ресурстарын пайдалануды орман пайдаланушылар Қазақстан Республикасының су заңнамасына сәйкес жүзеге асырады.

29. Орман пайдаланушылар берілген учаскелерде уақытша құрылыстар - күзет үйшіктерін, құрал-жабдықтар, тыңайтқыштар, өсірілген өнімді сақтайтын қалқалар, су тарту құрылыстарын салуына (орман иеленушімен және су ресурстарын басқару органдарымен келісім бойынша ғана), бұрыннан бар жолдарды пайдалануына немесе жекелеген жағдайларда уақытша қара жолдар тартуына (орман иеленушімен келісім бойынша) болады. Бұл құрылыстардың мөлшері, түрі және мақсаты, оларды құлату (алып кету) тәртібі, сондай-ақ тартылатын су жүйелері мен жолдардың бағыты, ұзындығы және мөлшері орман билетінде айқындалады.

&4. Дәрі-дәрмектік өсімдіктер, техникалық
шикізат дайындау және жинау

30. Орман пайдаланушылар белгіленген тәртіппен мемлекеттік орман қоры аумағында дәрі-дәрмектік (жапырақтар, гүлдер, жемістер, бүршіктер, қабықтар, тамырлар, шөптердің және бұталардың кейбір түрлерінің түйнектері, қалемшелері) және техникалық шикізат дайындауды жүзеге асыра алады.
Дәрі-дәрмектік мақсаттар үшін ағаш бүршіктерін, тамырлары мен қабығын, сондай-ақ техникалық шикізат дайындау Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

31. Дәрі-дәрмектік және техникалық шикізат дайындауға (жинауға) өсімдіктердің дер кезінде қалпына келуін және олардың қорларының молығып отыруын қамтамасыз ететін көлемде жол беріледі.

32. Дәрі-дәрмектік және техникалық шикізатты кәсіпшілік мақсатта дайындау (жинау) әдетте орман пайдаланушыларға арнайы бекітіп берілген учаскелерде орман пайдаланушы облыстық атқарушы органмен жасасқан шарт талаптарымен жүзеге асырылады. Дәрі-дәрмектік алуан түрлі шөптер дайындауға (жинауға) учаскені бекітіп бермей-ақ рұқсат етіледі, бұл ретте орман билетінде дайындау шекарасы (орманшылық, жер, орам, телім) көрсетіледі.

&5. Жабайы жемістер, жидектер, жаңғақтар, саңырауқұлақтар
және басқа да азықтық өнімдер дайындау және жинау

33. Мемлекеттік орман қоры аумағында жемістер, жидектер, жаңғақтар, саңырауқұлақтар және басқа да азықтық өнімдер дайындалады.

34. Балқарағай мен грек жаңғағы екпелерінде шарт негізінде жаңғақ және басқа да жанама пайдалану түрлерін дайындау үшін пайдаланушы - заңды тұлғаларға бекітіп берілетін жаңғақ кәсіпшілігі аймақтары мен учаскелері оқшау көрінуі мүмкін.

35. Жабайы жемістер, жаңғақтар, саңырауқұлақтар, жидектер және басқа да азықтық өнімдер дайындау ормандағы жеміс, жаңғақ, жидек өсімдіктері мен саңырауқұлақ алаңқайларына зиян келтірмейтін тәсілдермен қатаң белгіленген мерзімде ағаштар мен бұталарды кеспей жүргізілуге тиіс. Жабайы өсетін түрлерді дайындаудың рұқсат етілген тәсілдері орман билетінде көрсетіледі.
Генетикалық орман резерваттары мен басқа да ерекше қорғалатын табиғи аумақтар учаскелерінде жемістер, жаңғақтар және жидектер дайындауға (ұдайы молықтырып отыру мақсаттары үшін белгіленген тәртіппен дайындаудан басқа) жол берілмейді.

36. Жабайы жемістер, жаңғақтар, саңырауқұлақтар, жидектер және басқа да азықтық өнімдер дайындау үшін берілген учаскелерде орман пайдаланушылар уақытша құрылыстар - қалқалар, қоймалар, күзет үйшіктерін, жемістер, жаңғақтар, жидектер мен саңырауқұлақтар, азықтық өнімдер өңдеуге арналған қондырғылар, кептіргіштер салуына, сондай-ақ бар орман жолдарын пайдалана алады. Құрылыстардың, сондай-ақ пайдаланылатын қондырғылардың мөлшері, түрі және мақсаты орман билетінде көрсетіледі.

37. Құнарлы және плантациялық екпелерде жанама орман пайдалану тәртібін мемлекеттік орман қорының иеленушісі анықтайды.

&6. Мүк, қамыс, орман төсендісін және жерге
түскен жапырақтарды дайындау

38. Мүк, қамыс, орман төсендісі мен жерге түскен жапырақтарды дайындау оларды құрылыста, жем өндіруде, мал тұратын қора-жайларда пайдалану үшін және тыңайтқыш әзірлеу үшін және басқа мақсаттарда жүзеге асырылады.

39. Аталған өсімдік шикізатын дайындау қоршаған ортаға зиян келтірмей, орман биоценоздарының тұтастығын сақтауды қамтамасыз ететін тәсілдермен уәкілетті органның облыстық аумақтық органдары мен облыстық қоршаған ортаны қорғау органдарының ұсынысы бойынша облыстық өкілді органдар бекітетін осы ресурстарды ықтимал алудың ғылыми негізделген нормаларына сәйкес жүзеге асырылуы тиіс.