О Программе "Здоровая окружающая среда города Астаны на 2005-2007 годы"

Решение Маслихата города Астаны от 24 декабря 2004 года N 109/15-III. Зарегистрировано Департаментом юстиции города Астаны 24 января 2005 года N 372. Утратило силу решением маслихата города Астаны от 12 декабря 2007 года N 25/6-IV

Рассмотрев представленную акиматом города Астаны Программу "Здоровая окружающая среда города Астаны на 2005-2007 годы", руководствуясь статьей 86 Конституции Республики Казахстан и статьей 6 Закона Республики Казахстан от 23 января 2001 года N 148-II "О местном государственном управлении в Республике Казахстан", маслихат города Астаны РЕШИЛ:
1. Утвердить прилагаемую Программу "Здоровая окружающая среда города Астаны на 2005-2007 годы".

Председатель сессии
маслихата города Астаны Ж. Нуркенов

Секретарь маслихата
города Астаны В. Редкокашин

СОГЛАСОВАНО:

Начальник Государственного
учреждения "Городское
территориальное управление
охраны окружающей среды
города Астаны" З. Сарсембаев

Директор Государственного
учреждения "Департамент
экономики, торговли и
предпринимательства
города Астаны" А. Керимбеков

Директор Государственного
учреждения "Департамент
финансов города Астаны" А. Аскарова

И.о. директора Государственного
учреждения "Департамент
капитального строительства
города Астаны" Г. Маркштедер

Директор Государственного
учреждения "Департамент
энергетики и водного
хозяйства города Астаны" Н. Тихонюк

Директор Государственного
учреждения "Департамент
коммунального
хозяйства города Астаны" С. Хорошун

Директор Государственного
учреждения "Департамент
государственного
санитарно-эпидемиологического
надзора города Астаны" Ж. Бекшин

Начальник Государственного
учреждения "Городское
управление по чрезвычайным
ситуациям города Астаны" Ж. Искендиров

Начальник Государственного
учреждения "Управление
транспорта и связи
города Астаны" Б. Байжаханов

Директор ДГП "Центр
гидрометеорологического
мониторинга" Л. Чунтонова

Директор ТОО "Нысана" А. Корх

Директор ТОО "Завод
эффективных строительных
материалов" О. Власов

Директор РГП "Жасыл Аймак" Ж. Суюндиков

Председатель Правления
АО "Астанаэнергосервис" М. Турмагамбетов

Генеральный директор
ГП "Астана Су Арнасы" Ж. Нуркенов

Начальник Государственного
учреждения "Управление по
реализации природоохранных
программ города Астаны" А. Мамлин

Утверждена
решением маслихата
города Астаны
от 24 декабря 2004 года
N 109/15-III

ПРОГРАММА
"Здоровая окружающая среда города Астаны на 2005-2007 годы"

г. Астана - 2004

Раздел 1
Паспорт Программы

Наименование "Здоровая окружающая среда города
Программы: Астаны на 2005-2007 годы".

Основание Концепция экологической безопасности
для разработки: Республики Казахстан, одобренная Указом
Президента Республики Казахстан от 3
декабря 2003 года N 1241; протокольное
решение расширенного заседания
Правительства с участием Президента
Республики Казахстан от 2 августа
2004 года N 01-7.5.

Основной Государственное учреждение "Управление по
разработчик: реализации природоохранных программ города
Астаны", Государственное учреждение
"Городское территориальное управление
охраны окружающей среды города Астаны".

Цель: Создание экологического равновесия города
Астаны и благоприятной среды для
проживания населения.

Задачи: Снижение уровня антропогенного воздействия
на окружающую природную среду;
совершенствование системы экономического
стимулирования природопользования;
создание единой системы наблюдения и
контроль за состоянием окружающей
природной среды;
повышение экологической культуры и
образования населения.

Срок реализации: 2005-2007 годы.

Необходимые ресурсы Республиканский бюджет -
и источники их 20381,881 млн. тенге,
финансирования: из них: 2005 год - 5174,045 млн. тенге,
2006 год - 5411,750 млн. тенге,
2007 год - 9796,086 млн. тенге.
Местный бюджет - 5688,422 млн. тенге,
из них: 2005 год - 159,554 млн. тенге,
2006 год - 2574,481 млн. тенге,
2007 год - 2954,387 млн. тенге.
Собственные средства предприятий -
191,802 млн. тенге,
из них: 2005 год - 58,302 млн. тенге,
2006 год - 59,500 млн. тенге,
2007 год - 74,000 млн. тенге.
Инвестиции - 7995,9 млн. тенге,
из них: 2005 год - 3215,8 млн. тенге,
2006 год - 2287,4 млн. тенге,
2007 год - 2492,7 млн. тенге.

Ожидаемые Повышение надежности работы очистных
результаты: сооружений города, устранение неприятного
запаха, ликвидация иловых площадок,
понижение уровня воды за счет ликвидации
накопителя-испарителя сточных вод
"Талды-коль";
понижение уровня грунтовых вод, решение
вопроса заболачивания территории за счет
инженерной защиты от подтопления, дренажа
левобережной части города;
оздоровление экологической обстановки,
обеспечение качества поверхностных вод
путем реконструкции и благоустройства
русла реки Есиль, ручьев Сары-булак,
Ак-булак;
обеспечение жителей населенных пунктов
Мичурино и Интернациональный водой
качества "Вода питьевая";
предотвращение загрязнения поверхностных
и подземных вод поселка Мичурино;
обеспечение соблюдения санитарно-
экологических требований при выпусках
стоков ливневой канализации в водные
объекты за счет строительства станции
очистки стоков ливневой канализации;
снижение выбросов золы угольной на 3200
тонн/год, окислов серы на 420 тонн/год;
снижение выбросов загрязняющих веществ
от двигателей внутреннего сгорания на
70-80%, дымности отработавших газов в
8-10 раз;
сокращение выбросов загрязняющих веществ
в атмосферу и поддерживание степени
очистки отходящих газов на уровне 85%;
утилизация отходов, предотвращение
дополнительного загрязнения земли
отходами и обеспечения повторного
использования карт золоотвалов СП
ТЭЦ-1 и ТЭЦ-2 за счет строительства
завода по производству силикатного
кирпича из золошлаковых отходов;
благоприятное воздействие на микроклимат
города, путем создания ландшафтных
насаждений, строительства парков, скверов.

Раздел 2
ВВЕДЕНИЕ

Экологическая безопасность как составная часть национальной безопасности Республики Казахстан является обязательным условием устойчивого развития и выступает основой сохранения природных систем и поддержания соответствующего качества окружающей среды.
Настоящая Программа "Здоровая окружающая среда города Астаны на 2005-2007 годы" разработана исходя из приоритетов Стратегии "Казахстан - 2030", в соответствии с Концепцией экологической безопасности Республики Казахстан, одобренной Указом Президента Республики Казахстан от 3 декабря 2003 года N 1241 и протокольного решения расширенного заседания Правительства с участием Президента Республики Казахстан от 2 августа 2004 года N 01-7.5.
В связи с передислокацией столицы в город Астану произошло резкое увеличение населения столицы, возросло количество автомобильного транспорта, открылись новые производства, ведется интенсивное строительство, следствием чего явилось усиление негативного влияния на окружающую среду.
Решение экологических проблем является важнейшей задачей государственных органов управления и общественных организаций, конституционным долгом и обязанностью для всех жителей города.
Программа "Здоровая окружающая среда города Астаны на 2005-2007 годы" определяет современное состояние окружающей среды и проблемы в области охраны окружающей среды по городу Астане.
Документ определяет основные направления и аспекты, связанные с охраной окружающей среды, снижением уровня воздействия на окружающую среду, пропагандой экологических знаний.

Раздел 3
Анализ современного состояния и проблемы
окружающей среды по городу Астане

Глава 1
Природные условия, ресурсы и экологическая ситуация

Город Астана расположен на приречной равнине и частично в долине. Рельеф территории в целом характеризуется отсутствием заметных уклонов и выраженных форм.
Климат резко континентальный и крайне засушливый. Характерные черты климата продолжительная холодная с устойчивым снеговым покровом зима, умеренно жаркое лето, большие годовые и суточные колебания температуры воздуха, высокая активность ветрового режима в течение всего года.
Инженерно-геологические условия города Астаны определяют ряд геолого-морфологических особенностей. Повсеместно распространен плоскоравнинный рельеф с уклонами менее 2%. Грунтовые условия - повсеместно распространенная толща коры выветривания, представленная преимущественно глинами. На них лежит покров рыхлых отложений, мощность которого редко превышает пять метров.
Сочетание этих факторов провоцирует широкое развитие подтопленности существующего города и потенциальную подтопляемость перспективной под застройку городской территории, причем при росте города необходимо учитывать, что подтопление будет развиваться одновременно с освоением территории.
Водной артерией города является река Есиль, протекающая в его южной части. Река Есиль берет начало из родников в горах Ниаз (северная окраина Казахского мелкосопочника) в Карагандинской области. Общая длина реки от истока до устья составляет 2450 км. Сток реки Есиль формируется почти исключительно за счет талых вод.
Уровень грунтовых вод на территории города залегает на глубине 0-2 метра, за исключением небольших участков с залеганием 5 метров и более. Это требует инженерной подготовки территории в части организации поверхностного стока и дренажа грунтовых вод.
Для развития города Астаны имеют значение такие полезные ископаемые области, как мрамор, кирпично-черепичное сырье, песчано-гравийные смеси, строительный камень и тугоплавкие глины.
Расположение города Астаны создает равновероятные условия как для рассеивания примесей, так и для их накопления. Большая подвижность воздуха создает условия для интенсивного проветривания территории застройки, снижает вероятность возникновения застойных ситуаций, при которых происходит сосредоточение выбросов промышленных предприятий и автотранспорта с опасными концентрациями.
Более благоприятные условия для рассеивания вредных примесей в атмосфере отмечаются в холодный период года. Однако в это время года существенное влияние на ухудшение самоочищающей способности в атмосфере оказывают туманы. В летний период года снижение самоочищающей способности атмосферы происходит за счет повышенной природной запыленности воздуха.

Глава 2
Проблемы в области охраны окружающей среды по городу Астане

1. Проблемы загрязнения воздушного бассейна

В городе Астане насчитывается несколько сот действующих предприятий, выбрасывающих в атмосферу до 40 видов загрязняющих веществ (предприятия теплоэнергетики, стройматериалов, автотранспортные, строительные и строящиеся объекты, расположенные по территории города).
Согласно статистическим данным, начиная с 1999 года, наблюдается медленный и неуклонный рост валового выброса загрязняющих веществ (см. приложение N 1 таблицу 1 и приложение N 2 диаграмму 1).
Если в 1999 году общий объем выбросов составил 71,28 тыс. тонн, то в 2003 году суммарный выброс в атмосферу возрос до 91,6 тыс. тонн, в том числе от стационарных источников выбросов соответственно - 45,8 тыс. тонн и 51,5 тыс. тонн.
Основными загрязнителями атмосферного воздуха городской среды являются структурные подразделения ТЭЦ-1, ТЭЦ-2 ОАО "Астанаэнерго-сервис" (далее СП ТЭЦ-1 или СП ТЭЦ-2). Доля данных предприятий в общем объеме выбросов от стационарных источников загрязнения составляет 79% (см. приложение N 1 таблицу 2 и приложение N 2 диаграмму 2).
Вместе с тем, имеет место использование индивидуальных источников теплоснабжения. В настоящее время на территории города работает более 200 мини-котельных, негативно влияющих на окружающую среду.
Проблема выбросов загрязняющих веществ от автомобильного транспорта выходит сегодня на передний план. За последние годы резко увеличивается количество выбросов. На их долю в общем объеме валовых выбросов по городу приходится около 40%. При этом количество автомобилей с каждым годом растет. Если на начало 2002 года в городе числилось более 50 тысяч автомашин, то в 2003 году в управлении дорожной полиции зарегистрировано уже более 70 тысяч транспортных единиц.
Для решения этой проблемы госпредприятия города (ГКП "Астана су арнасы", "Горкоммунхоз" и другие) перевели часть своего автотранспорта на потребление газообразного топлива. Кроме того, в соответствии с "Комплексной программой развития пассажирского транспорта общего пользования города Астаны на 2003-2005 годы" для троллейбусного депо приобретены 24 троллейбуса на общую сумму 260,8 млн. тенге, что положительно отразилось на состоянии атмосферного воздуха.
Контроль за качеством атмосферного воздуха проводится на постах наблюдения за загрязнением атмосферного воздуха Центра гидрометеорологического мониторинга. Сегодня в городе Астане в рабочем состоянии только два поста, что явно недостаточно при существующей нагрузке на транспортные магистрали, возросшем объеме строительства и т.д.

2. Состояние и проблемы водных ресурсов

Город Астана расположен в засушливой зоне, которая характеризуется ограниченностью водных ресурсов.
Основной и единственной водной артерий в городе Астане является река Есиль с двумя небольшими притоками Ак-булак и Сары-булак.
Индекс загрязнения воды (далее - ИЗВ) по реке Есиль выше города значительно меньше, чем ниже города, что позволяет сделать вывод о загрязнении поверхностного стока в черте города. При впадении ручья Сары-булак в реку Есиль ухудшается качество его воды со 2-го класса (чистая) до 3-го класса (умеренно загрязненная).
Ручей Сары-булак временный водоток, протекающий по западной части города, играет роль естественной дрены и коллектора поверхностного стока, особенно в паводковый период. Протяженность ручья 8,5 км. На качество воды ручья отрицательно влияет санитарно-экологическое состояние берегов и прилегающих к ним территорий (захламленность берегов и самого ручья от разного рода мусора, наличие надворных уборных частного сектора и выпусков неочищенных дождевых и талых вод ливневой канализации города). Уровень загрязнения ручья Сары-булак характеризуется значениями ИЗВ как 3 класс, умеренно загрязненная при превышении предельно-допустимой концентрации (далее - ПДК) по меди, фенолам и нефтепродуктам.
Ручей Ак-булак временный водоток, протекающий по юго-восточной части города. Исток ручья находится в районе ТЭЦ-2. Участок ручья, протекающий по территории города от проспекта Абылайхана до впадения в реку Есиль, реконструирован и благоустроен. Состояние ручья Ак-булак определено значениями ИЗВ как 2 класс, чистая.
Система хозяйственно-фекальной канализации (коллектора, колодцы и районные насосные станции) города находится в крайне неудовлетворительном состоянии.
Сточные воды, пройдя искусственно-биологическую очистку, сбрасываются в накопитель-испаритель "Талды-коль", который представляет собой естественный водоем емкостью 65,2 млн. куб.м, дамбой обвалования общей длиной по замкнутому кругу 22,7 км и высотой 6-7,5 м. Проектная максимальная отметка зеркала воды 347,08 м. В настоящее время существующие канализационные очистные сооружения (далее - КОС) и накопитель-испаритель "Талды-коль" не отвечают современным экологическим и санитарно-гигиеническим требованиям:
отсутствует регулирование уровня воды пруда-накопителя Талды-коль;
сами очистные сооружения морально и физически устарели.
Система ливневой канализации для отвода атмосферных осадков в существующем виде, т.е. при отсутствии очистных сооружений на выпусках в водные объекты, не удовлетворяет санитарно-экологическим требованиям.
Программа "Развитие ливневой канализации в городе Астане до 2010 года", утвержденная решением маслихата города Астаны от 2 мая 2002 года N 157/30-II, практически не реализуется. В 2004 году из местного бюджета выделены средства лишь на разработку проектно-сметной документации в объеме 57,5 млн. тенге. Конкурс проведен лишь в конце сентября 2004 года. В левобережной части города сети ливневой канализации построены только на улицах территории нового Правительственного Центра за счет республиканского бюджета.
Кроме того, одной из существенных проблем является задача понижения уровня грунтовых вод. По данной проблеме, начиная с 2003 года, реализуется проект "Инженерная защита от подтопления, дренаж, понижение уровня грунтовых вод левобережной территории города Астаны" за счет средств республиканского бюджета. В 2004 году по данному проекту планировалось выполнить работы на общую сумму 706 млн. тенге.

3. Проблемы отходов производства и потребления

Решения требуют такие вопросы, как ограниченность срока эксплуатации существующего полигона, угроза переполнения карт золоотвала теплоэлектроцентралей.
На территории города Астаны имеется один санкционированный накопитель твердых бытовых и производственных отходов, расположенный на восточной окраине, в 50 м к юго-востоку от шестого километра автодороги Астана - Павлодар.
С 1972 года ведется захоронение отходов в отработанном карьере. По проектным расчетам эксплуатация полигона возможна до 2010 года. На данный момент накоплено около 12 млн. м ³ отходов. Ежегодно на полигон поступает 0,4-0,5 млн. м ³ отходов и с развитием города объем их поступления постоянно увеличивается (см. приложения N 1 таблицу 3 и приложение N 2 диаграмму 3).
Производственные отходы теплоэлектроцентралей (золошлаки) складируются на золоотвалах. Так, СП ТЭЦ-1 имеет восемь карт. В работе карты N 6 и 7 золоотвала общей площадью 14,4 га. В 2002 году рекультивированы карты N 1-3 золоотвала СП ТЭЦ-1 площадью 20,3 га. Согласно Программе "Здоровье населения города Астаны на 2004-2005 годы", утвержденной решением маслихата города Астаны от 30 марта 2004 года N 30/6-III, выполнены работы по реконструкции карт N 6 и 7, что позволило решить проблему их пыления, а также складирования золошлаковых отходов в ближайшие 3-4 года.
СП ТЭЦ-2 имеет две карты золоотвала. Карта N 1 площадью 78 га в 1997 году была отработана и рекультивирована. Эксплуатация карты N 2 начата в 1993 году с объемом 9,7 млн. м ³ и площадью 105 га.
В приложениях N 1 и N 2, соответственно в таблице 4 и на диаграмме 4 показана динамика накопления золошлаковых отходов на ТЭЦ-1 и ТЭЦ-2.

4. Проблемы озеленения и благоустройства

В настоящее время существующие зеленые насаждения в городе Астане представлены очень бедным ассортиментом. Возраст, санитарное состояние и декоративные качества зеленых насаждений различны. Общее их состояние в большей степени неудовлетворительное.
Кроме того, в столице отмечается недостаточное озеленение территорий проживания, мест массового отдыха. На одного жителя столицы приходится около 9,3 квадратных метра зеленых насаждений, а в северо-восточных районах города эти показатели находятся в пределах 1,5-2,0 квадратных метра, что крайне недостаточно. На конец 2003 года количество зеленых насаждений общего пользования составляло 395 га, ограниченного пользования 620 га и специального 1600 га.
По состоянию на 1 октября 2004 года, в городе существуют четыре парка общей площадью 46,6 га, обустроены 33 сквера площадью 63,9 га и два бульвара (10 га), из них в 2004 году введены восемь скверов общей площадью 16,3 га и один бульвар на левобережье (8,5 га).
До 2003 года работы по созданию санитарно-защитной зеленой зоны города Астаны проводились в соответствии с Отраслевой программой создания зеленой зоны города Астаны на 2002-2010 годы, утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 10 января 2002 года N 17. Зеленая зона создана на лесопригодных участках в границах города на площади 14 тысяч га и в пригородной зоне на площади 11 тысяч га.
В настоящее время реализуется Программа "Леса Казахстана" на 2004-2006 годы, утвержденная постановлением Правительства Республики Казахстан от 14 мая 2004 года N 542. В 2004 году уже посажено 4700 га лесов, в том числе в новом Президентском центре 1034 га и на Карагандинском направлении 3666 га. Городу переданы, с учетом ранее посаженных, более 7,4 тысяч га лесов "зеленого" пояса.

Глава 3
Анализ поступления платежей за загрязнение окружающей среды
и их использование на проведение природоохранных мероприятий

Ежегодно в местный бюджет поступают средства от платежей за загрязнение окружающей среды и штрафы за нарушение природоохранного законодательства. Анализ показывает, что в 2003 году объем поступлений превысил уровень 2001 и 2002 годов соответственно в 2,7 и 1,2 раза (см. приложение N 1 таблицу 5). При этом в 2003 году в бюджет города поступило около 225 млн. тенге, из которых на проведение природоохранных мероприятий направлено 110,8 млн. тенге, или около 50% от общего сбора платежей. Заметна и тенденция роста затрат на проведение природоохранных мероприятий и, в частности, на развитие охраны окружающей среды.
В 2004 году на природоохранные нужды планируется освоить 116,3 млн. тенге. Предусмотрено выполнить девять природоохранных мероприятий, в том числе по Программе "Проведение мероприятий по охране окружающей среды на местном уровне" на сумму 9,5 млн. тенге, по Программе "Развитие охраны окружающей среды" - 106,8 млн. тенге.
В соответствии с Программой "Здоровье населения города Астаны на 2004-2005 годы", утвержденной решением маслихата города Астаны от 30 марта 2004 года N 30/6-III, до конца 2004 года намечено:
завершить работы по радиоэкологическому обследованию территории города Астаны на сумму 1,8 млн. тенге. Цель данного обследования - выявление локальных неконтролируемых источников ионизирующего излучения и участков радиоактивного загрязнения на территории города Астаны, подготовка к изъятию и дезактивации выявленных аномалий, оценка состояния радиационного фона территории городской инфраструктуры, вновь строящихся объектов и прилегающих промышленных зон, оценка уровня ртутного загрязнения в лечебно-профилактических учреждениях с применением метрологически поверенных приборов АГП-01. В настоящее время освоено 1,1 млн. тенге, или 61%;
завершить реконструкцию карт N 6 и 7 золоотвала СП ТЭЦ-1 на сумму 56,8 млн. тенге для предотвращения неблагоприятной экологической обстановки в городе Астане из-за пыления карт золоотвала ввиду их переполнения. Полная очистка карт N 6 и 7 позволит также решить проблему со складированием золошлаковых отходов на СП ТЭЦ-1 еще в течение ближайших 3,5 - 4 лет (по состоянию на 1 октября 2004 года освоено 51,2 млн. тенге, или 90%);
выполнить реконструкцию существующих золоуловителей на одном из действующих котлов СП ТЭЦ-2 с заменой их на установку "Эмульгирования", которая позволит сократить выброс взвешенных веществ в атмосферу города на 96,4% (3253 тонн/год) и окислов серы на 20% (202,955 тонн/год). Стоимость проекта 50 млн. тенге (по состоянию на 1 октября 2004 года освоено 37,6 млн. тенге, или более 75%).
Слабые стороны состояния окружающей среды:
высокое залегание грунтовых вод, угроза подтопления;
засоленность почв, сложности в проведении озеленения;
недостаточное озеленение города; загрязненность ручья Сары-булак;
загрязнение атмосферного воздуха из-за увеличения количества автотранспорта;
запыленность воздуха в летний период.
Сильные стороны состояния окружающей среды:
плоскоравнинный рельеф;
естественный радиационный фон, не превышающий нормативные значения;
отсутствие вредных производств и сырьевых предприятий;
благоприятные условия для рассеивания вредных примесей в атмосфере за счет ветров.

Раздел 4
Цели и задачи Программы

Целью Программы является создание экологического равновесия города Астаны и благоприятной среды для проживания населения.
Поставленная цель будет достигнута путем решения следующих задач:
1) снижение уровня антропогенного воздействия на окружающую природную среду:
сокращение вредных выбросов (автотранспорт, теплоэнергетика, промышленные предприятия);
совершенствование системы водоснабжения и водоотведения;
совершенствование системы сбора и хранения промышленных и бытовых отходов;
посадка и охрана зеленых насаждений;
охрана и рациональное использование земель;
2) совершенствование системы экономического стимулирования природопользования;
3) создание единой системы наблюдения и контроль за состоянием окружающей природной среды;
4) повышение экологической культуры и образования населения.

Раздел 5
Основные направления и механизм реализации Программы

Основными направлениями Программы являются:
предотвращение загрязнения атмосферного воздуха;
обеспечение качества водных ресурсов;
предотвращение загрязнения земельных ресурсов;
озеленение и благоустройство города;
развитие экологической культуры, образования и просвещения населения.

Глава 4
Предотвращение загрязнения атмосферного воздуха

Направлениями в решении проблем загрязнения атмосферного воздуха являются:
увеличение капиталовложений на реконструкцию и замену устаревших горелочных устройств и золоуловителей теплоэлектроцентралей, замена существующих золоуловителей действующих котлов на установку "Эмульгирования". Постепенный отказ от использования каменного угля и переход на использование энергоносителей с меньшим объемом выбросов вредных веществ;
сокращение количества автономных котельных средней и малой мощности с планомерным переводом на централизованное потребление тепловой энергии;
увеличение количества экологически безопасных автотранспортных средств;
развитие электрического транспорта (троллейбусов) за счет расширения существующей маршрутной сети электротранспорта.
Для реализации этих направлений Программой планируется:
провести реконструкцию существующих золоуловителей на теплоэлектроцентралях с заменой их на эмульгаторы второго поколения, капитальный ремонт золоулавливающих устройств котлоагрегатов N 1, 2, 4, 6, 7 на ТЭЦ-1 и N 1, 2, 3, 4, 5 на ТЭЦ-2;
внедрить новые модернизированные горелочные устройства на двух котлоагрегатах ТЭЦ-2;
ввести в действие автоматизированную систему контроля за выбросами золы в атмосферу;
на котельных в поселках Промышленный, Пригородный, Управление производственно-технической комплектации (далее - УПТК), Железнодорожный и Мичурино установить золоулавливающие устройства;
оснастить автомашины госучреждений и автобусных парков города катализаторами, уменьшающими токсичность и дымность выхлопных газов;
продолжить работы по внедрению газобаллонного оборудования в подведомственных предприятиях Управления транспорта города и в ГКП "Астана су арнасы";
приобрести новые троллейбусы как экологически безопасного общественного транспорта;
установить автоматические газоанализаторы на четырех действующих стационарных постах и дополнительный пост наблюдения за загрязнением атмосферного воздуха на Левобережье;
оснастить Центр гидрометеорологического мониторинга передвижной лабораторией для производства фонового мониторинга за загрязнением воздушного бассейна города Астаны.

Глава 5
Обеспечение качества водных ресурсов

Решение проблем загрязнения водных ресурсов будет осуществляться в следующих основных направлениях:
сокращение дефицита водных ресурсов путем внедрения режима экономии водопотребления, модернизации водопроводящих систем и систем водоподготовки для улучшения качества воды, водоочистки и водоотведения;
увеличение объема работ по дренажу, понижению уровня грунтовых вод, ликвидация накопителя-испарителя "Талды-коль";
благоустройство набережных и русла реки Есиль, а также его притоков Сары-булак и Ак-булак;
совершенствование системы ливневой канализации с очистными сооружениями.
С целью реализации указанных направлений планируется:
ликвидация накопителя-испарителя "Талды-коль" с рекультивацией. В настоящую программу вошли 1-я и 2-я очереди строительства: в первую очередь намечается строительство сооружений биологической очистки КОС (Аэротенки) и механического обезвоживания осадков, во вторую очередь - восстановление системы перекачки воды из накопителя "Талды-коль" в накопитель "Карабидаик"; ликвидация накопителя-испарителя "Талды-коль", реконструкция КОС, строительство станции очистки стоков ливневой канализации прямо и косвенно связана с задачей понижения уровня грунтовых вод города Астаны, так как эти объекты расположены в единой экосистеме региона;
проведение работ по инженерной защите от подтопления, дренажу, понижению уровня грунтовых вод левобережной территории города Астаны;
реконструкция русла реки Есиль;
разработка проекта по очистке и благоустройству ручья Сары-булак по всей протяженности, благоустройство ручья Ак-булак на участке от проспекта Абылайхана до железной дороги;
реконструкция водозаборного узла с блоком очистки воды в поселках Интернациональный и Мичурино, строительство локальных очистных сооружений в поселке Мичурино;
строительство системы ливневой канализации с очистными сооружениями;
строительство сооружений оборотного водоснабжения на насосно-фильтровальной станции ГКП "Астана су арнасы";
проведение работ по гидрохимическому мониторингу поверхностных водоемов города.

Глава 6
Предотвращение загрязнения земельных ресурсов

Снижение техногенной нагрузки на окружающую среду связано с решением проблем захоронения отходов. Основными направлениями здесь являются:
завершение начатых в 2003 году за счет займа Королевства Испания строительных работ по проекту "Модернизация и удаление твердо-бытовых отходов и улучшение экологической обстановки города Астаны";
повышение уровня использования отходов;
совершенствование системы утилизации производственных и бытовых отходов.
Реализация данных направлений будет осуществляться следующим образом:
утилизация золошлаковых отходов путем строительства завода для производства силикатного кирпича, что обеспечит предотвращение дополнительного загрязнения земли и повторное использование карт золоотвалов СП ТЭЦ-1, ТЭЦ-2;
внедрение автоматизированной системы контроля, учета и управления потоками отходов;
рекультивация отработанной карты N 6 золоотвала СП ТЭЦ-1;
строительство нового золооотвала СП ТЭЦ-2;
разработка проекта на строительство специального полигона для обезвреживания опасных отходов;
демеркуризация и утилизация ртутьсодержащих приборов и изделий по городу Астане.
Учитывая, что озеленение территорий является основным фактором оздоровления городской среды и играет важную роль в формировании архитектурно-художественного облика столицы, дополнительное озеленение будет осуществляться в соответствии с проектом "Комплексная схема озеленения города Астаны до 2030 года" по следующим основным направлениям:
завершение строительства санитарно-защитной зоны вокруг города;
создание многочисленных зеленых микрозон в черте города за счет увеличения площадей парков, скверов, площадей, занятых под газонами и цветниками;
развитие сети зеленых насаждений в микрорайонах и кварталах.

Глава 7
Озеленение и благоустройство города

Для реализации основных направлений по озеленению и благоустройству города планируется:
создание ландшафтных насаждений в пригородной зоне вдоль основных транспортных магистралей города;
строительство парков по улице Сары-Арка, на набережной ручья Ак-булак;
окончание строительства 1-й очереди водно-зеленого бульвара нового административного центра города Астаны;
строительство Президентского парка;
комплексное благоустройство и озеленение внутриквартальных территорий.
В результате реализации Комплексной схемы озеленения в городе появятся новые парки, бульвары и скверы, будет создана единая зеленая структура, органически связывающая между собой все городские озелененные территории.

Глава 8
Развитие экологической культуры,
образования и просвещения населения

Развитие экологической культуры, образования и просвещения населения проводится в следующих основных направлениях:
регулярное освещение в средствах массовой информации проблем охраны окружающей среды и пропаганда экологических знаний;
подготовка специалистов, переподготовка и повышение квалификации кадров в области экологии;
государственная поддержка экологического образования;
эффективное функционирование административного управления.
С целью формирования экологической культуры населения планируется следующее:
постоянная трансляция телерадиопередач по охране окружающей среды;
ежегодное проведение мероприятий, посвященных Всемирному дню охраны окружающей среды;
издание экологической газеты;
создание "Консультативно-экологического совета города Астаны", что позволит взаимодействовать с жителями города, кооперативами собственников квартир, предприятиями и учебными заведениями по вопросам осуществления мер охраны окружающей среды с позиции каждого из природопользователей;
проведение экологических субботников.
С целью развития экологической культуры, образования и просвещения населения в области охраны окружающей среды предусматривается распространение экологической информации среди населения через средства массовой информации (далее - СМИ), что имеет большую просветительно-пропагандистскую значимость в решении вопросов обеспечения экологической безопасности. В этой работе будут задействованы все городские СМИ, организовано издание экологической газеты. Особую роль в экологической пропаганде и просвещении населения будет уделяться вопросам пропаганды здорового образа жизни в гармонии с природой.

Раздел 6
Необходимые ресурсы и источники их финансирования

Предполагаемый объем финансовых средств, необходимых для реализации мероприятий Программы, по источникам финансирования составят:
за счет республиканского бюджета - 20381,881 млн. тенге, из них:
2005 год - 5174,045 млн. тенге,
2006 год - 5411,750 млн. тенге,
2007 год - 9796,086 млн. тенге.
за счет местного бюджета - 5688,422 млн. тенге, из них:
2005 год - 159,554 млн. тенге,
2006 год - 2574,481 млн. тенге,
2007 год - 2954,387 млн. тенге.
за счет собственных средств предприятий - 191,802 млн. тенге, из них:
2005 год - 58,302 млн. тенге,
2006 год - 59,500 млн. тенге,
2007 год - 74,000 млн. тенге.
за счет инвестиций - 7995,9 млн. тенге, из них:
2005 год - 3215,8 млн. тенге,
2006 год - 2287,4 млн. тенге,
2007 год - 2492,7 млн. тенге.
Объемы финансирования могут уточняться при формировании бюджетов на соответствующий год.
Для наглядности объемы затрат по источникам финансирования сведены в таблицу и диаграмму, которые приведены в приложении N 1 таблица 6 и приложении N 2 диаграмма 5.

Раздел 7
Ожидаемые результаты от реализации Программы

От реализации мероприятий Программы "Здоровая окружающая среда города Астаны на 2005-2007 годы" ожидаются следующие результаты:
реализация проекта "Ликвидация накопителя-испарителя сточных вод "Талды-коль" с рекультивацией" повысит надежность работы очистных сооружений города, устранит неприятный запах, позволит ликвидировать иловые площадки, понизить уровень воды в озере-накопителе до естественных границ;
мероприятия по инженерной защите от подтопления, дренаж левобережной части города позволят понизить уровень грунтовых вод, решить вопрос заболачивания территории;
реконструкция и благоустройство русла реки Есиль, ручьев Сары-булак, Ак-булак способствуют оздоровлению экологической обстановки, обеспечению качества поверхностных вод;
реконструкция водозаборного узла с блоком очистки позволит обеспечить жителей населенных пунктов Мичурино и Интернациональный водой качества "Вода питьевая";
строительство локальных очистных сооружений в поселке Мичурино позволит предотвратить загрязнение поверхностных и подземных вод;
строительство станции очистки стоков ливневой канализации позволит обеспечить соблюдение санитарно-экологических требований при выпусках стоков ливневой канализации в водные объекты;
приобретение и установка автоматического регистратора уровня воды с полным комплексом гидрометеорологических наблюдений на Вячеславском водохранилище даст возможность получать информацию о максимальных критических уровнях паводковых вод с целью принятия упреждающих мер по предотвращению чрезвычайных ситуаций;
реконструкция существующих золоулавливающих установок на одном из действующих котлов с заменой их на установку "Эмульгирования", внедрение новых модернизированных горелок и установок интенсификации горения, технология интенсификации горения на котлоагрегатах СП ТЭЦ-2 дают снижение выбросов золы угольной на 3200 тонн в год, окислов серы на 420 тонн в год;
при установке газобаллонного оборудования на автомобильный транспорт достигается снижение выбросов оксидов углерода, азота, углеводорода, вообще отсутствуют выбросы диоксида серы и соединений свинца, в 8-10 раз снижается дымность отработавших газов;
оснащение автобусного парка города, работающего на маршрутных линиях, катализаторами позволит снизить выбросы загрязняющих веществ от двигателей внутреннего сгорания на 70-80%;
установка золоулавливающих установок в котельных поселков Пригородный и Промышленный позволит снизить выбросы взвешенных веществ в атмосферу соответственно на 20,6 и 19,4 тонны за отопительный сезон;
замена золоулавливающих установок отслуживших срок службы в котельных поселков УПТК, Железнодорожный и Мичурино позволит сократить выбросы загрязняющих веществ в атмосферу и поддерживать степень очистки отходящих газов на уровне 85%;
установка автоматических газоанализаторов на четырех действующих постах, установка дополнительного поста наблюдения получение оперативной, круглосуточной информации об экстремально высоком загрязнении воздушного бассейна города;
радиоэкологическое обследование территории города дает оценку радиологического и экологического состояния города Астаны;
строительство завода по производству силикатного кирпича из золошлаковых отходов позволит решить проблему утилизации отходов, предотвратить дополнительное загрязнение земли отходами и обеспечит повторное использование карт золоотвалов СП ТЭЦ-1 и ТЭЦ-2;
создание ландшафтных насаждений, строительство парков, скверов оказывают благоприятное воздействие на микроклимат города, служат источниками образования озона, кислорода и фитонцидов, образуют фильтрующую среду, очищают воздух, способствуют повышению его влажности;
трансляция телерадиопередач по охране окружающей среды, издание экологической газеты способствуют пропаганде экологических знаний и культуры, экологическому просвещению населения.

Приложение N 1
к Программе здоровая окружающая среда
города Астаны на 2005-2007 годы

Таблица N 1

Валовые выбросы вредных веществ
по городу Астане за 1999-2003 годы (тыс. тонн)

Наименование выбросов	1999 год	2000 год	2001 год	2002 год	2003 год
Всего, в том числе:	71,28	72,5	79,4	82,3	91,6
Твердые	21,8	21,5	22,5	18,5	22,6
Газообразные	49,5	51,0	56,9	63,8	69,0

Приложение N 1
к Программе здоровая окружающая среда
города Астаны на 2005-2007 годы

Таблица N 2

Динамика выбросов вредных веществ
предприятиями ОАО "Астанаэнергосервис" (тыс. тонн)

Выбросы	1999 год	2000 год	2001 год	2002 год	2003 год
Всего по СП ТЭЦ-1	8,703	7,391	5,850	5,756	6,8
Всего по СП ТЭЦ-2	33,526	35,346	40,245	35,263	33,9

Приложение N 1
к Программе здоровая окружающая среда
города Астаны на 2005-2007 годы

Таблица N 3

Динамика накопления отходов на городском полигоне (тыс. м ³ )

Отходы	1999 год	2000 год	2001 год	2002 год	2003 год
Наличие отходов на полигоне по захоронению	441,1	461,1	410,6	493,9	539,0

Таблица N 4

Динамика накопления производственных отходов на золоотвалах
СП ТЭЦ-1, СП ТЭЦ-2 ОАО "Астанаэнеросервис" (тыс. тонн)

Наименование отходов	1999 год	2000 год	2001 год	2002 год	2003 год
Золошлаковые отходы СП ТЭЦ-1	80,82	92,73	69,69	70,416	76,0
Золошлаковые отходы СП ТЭЦ-2	450,85	451,85	537,31	546,892	578,8

Приложение N 1
к Программе здоровая окружающая среда
города Астаны на 2005-2007 годы

Таблица N 5

Поступление платежей в городской бюджет за загрязнение
окружающей среды и их использование за 2001-2004 годы (тыс. тенге)

Показатели	2001 год	2002 год	2003 год	9 мес. 2004 год
Всего поступило средств	83027	190123	224666	185067
в т.ч.: платежи	80309	187226	219265	180099
Штрафы	2718	2897	5401	4968
Направлено на природоохранные мероприятия и освоено	75807	106563	110772	97132
в т.ч. на: проведение мероприятий по охране окружающей среды	46445	18418	16985	8356
развитие охраны окружающей среды	29362	88145	93787	88776

Приложение N 1
к Программе здоровая окружающая среда
города Астаны на 2005-2007 годы

Таблица N 6

Динамика объемов финансирования
по источникам на 2005-2007 годы (млн. тенге)

Годы	Источники финансирования, млн. тенге:
	Республи- канский бюджет	Местный бюджет	Собственные средства предприятий	Инвестиции
2005	5 174,045	159,554	58,302	3 215,8
2006	5 411,750	2 574,481	59,500	2 287,4
2007	9 796,086	2 954,387	74,000	2 492,7
Итого:	20 381,881	5 688,422	191,802	7 995,9

Приложение N 2
к Программе здоровая окружающая среда
города Астаны на 2005-2007 годы

Диаграмма N 1

Динамика валовых выбросов по городу Астане (тыс. тонн)

(см. бумажный вариант)

Приложение N 2
к Программе здоровая окружающая среда
города Астаны на 2005-2007 годы

Диаграмма N 2

Динамика выбросов вредных веществ
предприятиями ОАО "Астанаэнергосервис" (тыс. тонн)

(см. бумажный вариант)

Приложение N 2
к Программе здоровая окружающая среда
города Астаны на 2005-2007 годы

Диаграмма N 3

Динамика накопления отходов на городском полигоне (тыс. м ³ )

(см. бумажный вариант)

Приложение N 2
к Программе здоровая окружающая среда
города Астаны на 2005-2007 годы

Диаграмма N 4

Динамика выбросов вредных веществ
предприятиями ОАО "Астанаэнергосервис" (тыс. тонн)

(см. бумажный вариант)

Приложение N 2
к Программе здоровая окружающая среда
города Астаны на 2005-2007 годы

Диаграмма N 5

Динамика объемов финансирования на 2005-2007 годы
(млн. тенге)

(см. бумажный вариант)

Раздел 8
План мероприятий по реализации Программы здоровая
окружающая среда города Астаны на 2005-2007 годы

N	Мероприятия	Форма завер шения	Ответс твенные испол- нение	Срок испол нения, годы	Предполагаемые расходы (млн.тенге)			Источ- ники финан- сиро- вания
					2005 г.	2006* г.	2007* г.
1. Предотвращение загрязнения атмосферного воздуха
1.	Реконструкция котлоагрегата N 3 СП ТЭЦ-1 с заменой на установку "Эмульгиро- вания".	Акт приемки в экс- плуата- цию	АО "АЭС", ДЭВХ г. Астаны	2006 2-3 квар- тал	-	36,0	-	Собст венные средст ва предприятий
2.	Реконструкция существующих золоуловителей с заменой их на эмульгаторы второго поколения, СП ТЭЦ-2.	Акт приемки в экс- плуата- цию	ГУ "УРПП г. Астаны", ДЭВХ г. Астаны, АО "АЭС"	2005- 2007 2-3 квар- тал	57,0	60,0	63,0	Местный бюджет
3.	Внедрение новых модерни- зированных горелочных устройств на двух котлоаг- регатах БКЗ-420, СП ТЭЦ-2.	Акт выпол- ненных работ	ГУ "УРПП г. Астаны", ДЭВХ г. Астаны, АО "АЭС"	2006 2-3 квар- тал	-	25,0	-	Местный бюджет
4.	Внедрение установки интенсификации горения (ТИГ) на одном из котлов БКЗ-420, СП ТЭЦ-2.	Акт выпол- ненных работ	ГУ "УРПП г. Астаны", ДЭВХ г. Астаны, АО "АЭС"	2007 2-3 квар- тал	-	-	35,0	Местный бюджет
5.	Капитальный ремонт ЗУУ котлоагрегатов N 1, 6, СП ТЭЦ-1.	Акт выпол- ненных работ	АО "АЭС", ДЭВХ г.Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005 2-3 квар- тал	1,002	-	-	Собст венные средст ва предприятий
6.	Капитальный ремонт ЗУУ котлоагрегатов N 2, 7, СП ТЭЦ-1.	Акт выпол- ненных работ	АО "АЭС", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2006 2-3 квар- тал	-	1,0	-	Собст венные средст ва предприятий
7.	Расширенный текущий ремонт ЗУУ котло- агрегата N 4, СП ТЭЦ-1.	Акт выпол- ненных работ	АО "АЭС", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2007 год 2-3 квар- тал	-	-	0,5	Собст венные средст ва предприятий
8.	Внедрение новых модерни- зированных горелочных устройств на двух котло- агрегатах БКЗ-420, СП ТЭЦ-2 АО.	Акт выпол- ненных работ	АО "АЭС", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005 2-3 квар- тал	46,0	-	-	Собст венные средст ва предприятий
9.	Капитальный ремонт ЗУУ котлоагрегата N 5, СП ТЭЦ-2.	Акт выпол- ненных работ	АО "АЭС", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005 2-3 квар- тал	7,5	-	-	Собст венные средст ва предприятий
10.	Капитальный ремонт ЗУУ котлоагрегатов N 1, 2, 3, СП ТЭЦ-2.	Акт выпол- ненных работ	АО "АЭС", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2006 2-3 квар- тал	-	22,5	-	Собст венные средст ва предприятий
11.	Капитальный ремонт ЗУУ котлоагрегатов N 4, 5, СП ТЭЦ-2.	Акт выпол- ненных работ	АО "АЭС", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2007 2-3 квар- тал	-	-	15,0	Собст венные средст ва предприятий
12.	Внедрение автоматизиро- ванной системы контроля за выбросами золы в атмосферу на ТЭЦ-2.	Акт выпол- ненных работ	АО "АЭС", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2007 3-4 квар- тал	-	-	3,5	Собст венные средст ва предприятий
13.	Перевод предприятий с автономными котельными на централизо- ванное тепло- снабжение.	Договор на подклю- чение к центра- льному тепло- снабже- нию	Пред- прия- тия и орга- низа- ции города, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2007 2-3 квар- тал	-	-	-	Собст венные средст ва предприятий
14.	Реконструкция золоулавливающих устройств на котельных поселка Промышленный.	Акт приемки в экс- плуата- цию	ГУ "УРПП г. Астаны", ТОО "Нысана"	2005 2-3 квар- тал	5,412	-	-	Местный бюджет
15.	Замена по истечении срока службы золоулавли- вающих устройств котельных поселков Железно- дорожный, Управления производст- венно-техни- ческой комплектации, Мичурино.	Акт приемки в экс- плуата- цию	ГУ "УРПП г. Астаны", ТОО "Нысана"	2006- 2007 2-3 квар- тал	-	6,2	3,638	Местный бюджет
16.	Оснащение автобусного парка города, работающего на маршрутных линиях, катализаторами.	Акт приемки	ГУ "УРПП г. Астаны", УТиС г. Астаны	2005 2-3 квар- тал	13,8	-	-	Местный бюджет
17.	Перевод 30 транспортных единиц ГКП "АСА" на потребление газообразного топлива.	Акт выпол- ненных работ	ГКП "АСА", ГУ "УРПП г. Астаны"	2005 2 квар- тал	0,5	-	-	Собст венные средст ва предприятий
18.	Внедрение газобаллонного оборудования.	Акт выпол- ненных работ	УТиС г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005 2-3 квар- тал	1,6	-	-	Собст венные средст ва предприятий
19.	Приобретение новых троллейбусов как экологически безопасного общественного транспорта.	Акт выпол- ненных работ	УТиС г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2006- 2007 3-4 квар- тал	-	234,0	251,0	Местный бюджет
20.	Радиоэколо- гическое обследование территории г. Астаны.	Акт выпол- ненных работ, отчет	ГУ "УРПП г. Астаны", ДГСЭН г. Астаны, ГТУООС г. Астаны	2005- 2007 2-3 квар- тал	1,5	1,5	1,5	Местный бюджет
21.	Приобретение и установка автоматических газоанализаторов на четырех действующих стационарных постах.	Акт выпол- ненных работ	ГУ "УРПП г. Астаны", ДГП "Центр гидро- мет- мони- торин- га г. Астаны"	2005 2-3 квар- тал	8,0	-	-	Местный бюджет
22.	Установка дополнитель- ного стацио- нарного поста наблюдения за загрязнением атмосферного воздуха, оснащенного автоматизиро- ванными газо- анализаторами на Левобережье г. Астаны.	Акт выпол- ненных работ	ГУ "УРПП г. Астаны", ДГП "Центр гидро- мет- мони- торин- га г. Астаны"	2007 2-3 квар- тал	-	-	6,0	Местный бюджет
23.	Оснащение ДГП "Центр гидро- метмониторинга г.Астаны" передвижной экспресс- лабораторией для производства фонового мониторинга за загрязнением воздушного бассейна г.Астаны.	Акт выпол- ненных работ	ГУ "УРПП г. Астаны", ДГП "Центр гидро- мет- мони- торин- га г. Астаны"	2006 3 квар- тал	-	9,0	-	Местный бюджет
24.	Приобретение для Департамента государствен- ного санитарно- эпидемиоло- гического надзора г. Астаны приборов для определения качественного загрязнения окружающей среды.	Акт выпол- ненных работ	ГУ "УРПП г. Астаны", ДГСЭН г. Астаны	2005 3 квар- тал	9,959	-	-	Местный бюджет
2. Обеспечение качества водных ресурсов
25.	Ликвидация накопителя- испарителя сточных вод "Талды-коль" с рекульти- вацией: 1-я очередь строительства "Сооружения биологической очистки КОС (аэротенки) и механического обезвоживания осадков"; 2-я очередь строительства "Восстановление (реконструкция) системы перекачки воды из накопителя "Талды-коль" в накопитель "Карабидаик".	Акт выпол- ненных работ	ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2006 4 квар- тал	1 350,0	50,570	-	Респуб- ликан- ский бюджет
26.	Инженерная защита от подтопления, дренаж, понижение уровня грунтовых вод левобережной территории г. Астаны.	Акт приемки в экс- плуата- цию	ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2007 4 квар- тал	457,0	1 000,0	4 000,0	Респуб- ликан- ский бюджет
27.	Реконструкция русла Ишим в г. Астане.	Акт приемки в экс- плуата- цию	ДКС г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2007 3-4 квар- тал	555,0	1 000,0	1 904,4	Респуб- ликан- ский бюджет
28.	Обоснование инвестиций по очистке и благо- устройству территории, прилегающей к ручью Сары-булак.	Технико- эконо- мичес- кое обос- нование по очистке и благо- устрой- ству р. Сары- булак	ГУ "УРПП г. Астаны", ДКХ г. Астаны	2005 1 квар- тал	1,83	-	-	Местный бюджет
29.	Разработка проектно- сметной документации по очистке и благо- устройству ручья Сары-булак.	Проект- но- сметная доку- мента- ция по очистке и благо- уст- ройству р. Сары- булак	ГУ "УРПП г. Астаны", ДКХ г. Астаны	2005 3-4 квар- тал	22,0	-	-	Местный бюджет
30.	Благо- устройство реки Ак-булак на участке от проспекта Абылайхана до железной дороги в г. Астане.	Акт выпол- ненных работ	ДКС г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005 2-3 квар- тал	286,181	-	-	Респуб- ликан- ский бюджет
31.	Реконструкция водозаборного узла с блоком очистки воды в поселке Интернаци- ональном.	Акт приемки в экс- плуата- цию	ГУ "УРПП г. Астаны", ГКП "АСА"	2005 2-4 квар- тал	12,0	-	-	Местный бюджет
32.	Реконструкция водозаборного узла с блоком очистки воды в поселке Мичурино.	Акт приемки в экс- плуата- цию	ГУ "УРПП г. Астаны", ГКП "АСА"	2005 2-4 квар- тал	18,0	-	-	Местный бюджет
33.	Разработка проектно- сметной документации на строительство локальных очистных сооружений в поселке Мичурино.	Акт выпол- ненных работ	ГУ "УРПП г. Астаны", ДЭВХ г. Астаны	2005 1-2 квар- тал	1,0	-	-	Местный бюджет
34.	Строительство локальных очистных сооружений в поселке Мичурино.	Акт приемки в экс- плуата- цию	ГУ "УРПП г. Астаны", ГКП "АСА"	2006- 2007 2-4 квар- тал	-	53,731	36,469	Местный бюджет
35.	Контроль за ходом развития системы ливневой канализации.	Акт приемки в экс- плуата- цию	ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2007 в тече- ние года	-	-	-	Финан- сирова ние не требуется
36.	Гидро- химический мониторинг поверхностных вод на реках Ишим, Нура, Ак-булак, Сары-булак, канале Нура-Ишим на 17 гидростворах.	Резуль- таты анали- зов	ГУ "УРПП г. Астаны", ДГП "Центр гидро- мет- мони- торин- га г. Астаны"	2005- 2007 в тече- ние года	3,123	3,5	3,5	Местный бюджет
37.	Приобретение и установка автома- тического регистратора уровня воды с полным комплексом гидрометеоро- логических наблюдений на Вячеславском водохранилище.	Акт приемки в экс- плуата- цию	ДГП "Центр гидро- мет- мони- торин- га г. Астаны", ГУ "УРПП г. Астаны"	2006 2-3 квар- тал	-	6,0	-	Респуб- ликан- ский бюджет
38.	Реализация проекта использования территориально прилегающих водоемов в системе водооборотного водоснабжения ТЭЦ-1, ТЭЦ-2.	Проект- но- сметная доку- мента- ция, Акт приемки в экс- плуата- цию	АО "АЭС", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2007 2-3 квар- тал	-	-	55,0	Собст венные средст ва предприятий
39.	Разработка технического проекта системы сбора промливневых сточных вод с канализацион- ной насосной станцией с последующим использованием стоков в оборотной системе ГЗУ, СП ТЭЦ-1.	Акт выпол- ненных работ	АО "АЭС", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005 2 квар- тал	1,7	-	-	Собст венные средст ва предприятий
40.	Строительство сооружений по оборотному использованию промывных вод (по проекту ЯАМС).	Акт выпол- ненных работ	ГКП "АСА", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2007 4 квар- тал	290,9 (2208,8 тыс. долл.)	313,9 (2429,7 тыс. долл.)	342,1 (2672,7 тыс. долл.)	Инвестиции
41.	Реконструкция канализационно- насосной станции на входе и выходе, строительство песколовок, реконструкция метантенков и газгольдеров, реконструкция существующих и строительство новых первичных (2 ед.) и вторичных (2 ед.) отстойников, реконструкция котельной, станции воздуховодок, реконструкция иловой станции, ило- уплотнителя, строительство цеха по обезвоживанию ила, замена систем трубопроводов (по проекту ЯАМС).	Акт выпол- ненных работ	ГКП "АСА", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2007 4 квар- тал	945,7 (7180,5 тыс. долл.)	1020,5 (7898,6 тыс. долл.)	1112,1 (8688,5 тыс. долл.)	Инвестиции
42.	Строительство нового водозабора, устройство ограждения на Вячеславском водохранилище (по пр. ЯАМС).	Акт выпол- ненных работ	ГКП "АСА", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2007 4 квар- тал	364,6 (2768,2 тыс. долл.)	393,4 (3045,0 тыс. долл.)	428,7 (3349,6 тыс. долл.)	Инвестиции
43.	Реконструкция 13 канализационно- насосных станций, и строительство 4 новых, строительство напорного коллектора от канализа- ционной насосной станции N 22 поселка Промышленный до коллектора поселка Желез- нодорожный (по проекту ЯАМС).	Акт выпол- ненных работ	ГКП "АСА", ДЭВХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2007 4 квар- тал	518,6 (2208,8 тыс. долл.)	559,6 (2208,8 тыс. долл.)	609,8 (2208,8 тыс. долл.)	Инвестиции
3. Предотвращение загрязнения земельных ресурсов
44.	Внедрение автоматизиро- ванной системы контроля, учета и управления потоками отходов.	Акт приемки в экс- плуата- цию	ДКХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2006 4 квар- тал	-	96,0	-	Местный бюджет
45.	Утилизация золошлаковых отходов путем строительства завода по производству силикатного кирпича.	Акт приемки в экс- плуата- цию	ТОО "Завод эффек- тивных строи- тель- ных мате- риалов", ГУ "УРПП г. Астаны"	2005 4 квар- тал	1096,0	-	-	Инвестиции
46.	Рекультивация отработанной карты N 6 золоотвала СП ТЭЦ-1.	Акт выпол- ненных работ	ГУ "УРПП г. Астаны", ДЭВХ г. Астаны, АО "АЭС"	2007 2-3 квар- тал	-	-	17,0	Местный бюджет
47.	Строительство нового золоотвала СП ТЭЦ-2 ОАО "АЭС".	Акт выпол- ненных работ	ДЭВХ г. Астаны, АО "АЭС", ГУ "УРПП г. Астаны"	2006- 2007 2-3 квар- тал	-	843,02	1042,98	Местный бюджет
48.	Разработка проекта на строительство специального полигона для обезвреживания опасных отходов.	Проект- но- сметная доку- мен- тация	ГУ "УРПП г. Астаны", ДКХ г. Астаны	2005 1-2 квар- тал	1,83	-	-	Местный бюджет
49.	Демеркуризация и утилизация ртутьсодержа- щих приборов и изделий по г.Астане.	Акт выпол- ненных работ	ГУ "УРПП г. Астаны", ДГСЭН г. Астаны, ГУЧС г. Астаны	2005- 2007 3-4 квар- тал	1,5	1,0	0,5	Местный бюджет
4. Озеленение и благоустройство города
50.	Создание промышленных плантаций тополей, ив. По проекту "Ликвидация накопителя- испарителя сточных вод "Талды-коль" с рекульти- вацией".	Акт выпол- ненных работ	Комитет лесного и охот- ничьего хозяйства РГП "Жасыл Аймак", ГУ "УРПП г. Астаны"	2006- 2007 3-4 квар- тал	-	58,6	369,295	Респуб- ликан- ский бюджет
51.	Проектно- изыскательские работы по созданию ландшафтных насаждений в пригородной зоне г. Астаны	Проект- но- сметная докумен- тация	Комитет лесного и охот- ничьего хозяйства РГП "Жасыл Аймак", ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2007 3-4 квар- тал	50,170	55,160	58,305	Респуб- ликан- ский бюджет
52.	Создание ландшафтных насаждений в пригородной зоне вдоль основных транспортных магистралей.	Акт выпол- ненных работ	Комитет лесного и охот- ничьего хозяйства РГП "Жасыл Аймак", ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2007 3-4 квар- тал	949,984	965,42	1188,086	Респуб- ликан- ский бюджет
53.	Строительство парка по улице Сары-Арка в городе Астане. ГКП "Зеленстрой".	Акт выпол- ненных работ	ДКХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005 2-4 квар- тал	400,0	-	-	Респуб- ликан- ский бюджет
54.	Строительство парка на набережной ручья Ак-булак в г.Астане. ГКП "Зеленстрой".	Акт выпол- ненных работ	ДКХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005 2-4 квар- тал	400,0	-	-	Респуб- ликан- ский бюджет
55.	Строительство Президентского парка. ГКП "Зеленстрой".	Акт выпол- ненных работ	ДКХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2007 2-4 квар- тал	350,0	2276,0	2276,0	Респуб- ликан- ский бюджет
56.	Строительство 1 очереди водно-зеленого бульвара нового адми- нистративного центра г.Астаны. ГКП "Зеленстрой".	Акт выпол- ненных работ	ДКХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005 4 квар- тал	375,71	-	-	Респуб- ликан- ский бюджет
57.	Озеленение города. ГКП "Зеленстрой".	Акт выпол- ненных работ	ДКХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2006- 2007 в тече- ние года	-	713,93	964,5	Местный бюджет
58.	Комплексное благо- устройство внутри- квартальных территорий. ГКП "Зеленстрой".	Акт выпол- ненных работ	ДКХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2006- 2007 в тече- ние года	-	520,0	520,0	Местный бюджет
59.	Контроль за реализацией мероприятий по выращиванию лесонасаждений зеленой зоны г.Астаны. ГКП "Зеленстрой".	Акт выпол- ненных работ	ДКХ г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны"	2005- 2006 в тече- ние года	-	-	-	Финан- сирова ние не требуется
5. Развитие экологической культуры, образования и просвещения населения
60.	Трансляция телепередач по охране окружающей среды, изготовление рекламной продукции.	Акт выпол- ненных работ	ГУ "УРПП г. Астаны", ГТУООС г. Астаны	2005- 2007 в тече- ние года	1,0	1,2	1,5	Местный бюджет
61.	Трансляция радиопередач по охране окружающей среды.	Акт выпол- ненных работ	ГУ "УРПП г. Астаны", ГТУООС г. Астаны	2005- 2007 в тече- ние года	1,0	1,2	1,5	Местный бюджет
62.	Подготовка и проведение мероприятий, посвященных Всемирному дню охраны окружающей среды.	Отчет о про- ведении меро- приятия	ГУ "УРПП г. Астаны", ГТУООС г. Астаны	2005- 2007 2 квар- тал	0,6	0,7	0,8	Местный бюджет
63.	Издание экологической газеты.	Поста- новле- ние акимата г. Астаны	ГУ "УРПП г. Астаны", ГТУООС г. Астаны	2006 в тече- ние года	-	3,0	3,5	Местный бюджет
64.	Создание Консульта- ционно-эколо- гического совета г. Астаны и проведение его заседаний.	Протокол акимата г. Астаны	Акимат г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны", ГТУООС г. Астаны	2005- 2007 в тече- ние года	-	-	-	Финан- сирова ния не требует
65.	Организация и проведение конференций на экологические темы.	Протокол	Акимат г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны", ГТУООС г. Астаны, вузы	2005- 2007 в тече- ние года	-	1,5	2,0	Местный бюджет
66.	Проведение экологических субботников.	Меро- приятия	Акимат г. Астаны, ГУ "УРПП г. Астаны", ГТУООС г. Астаны	2005- 2007 в тече- ние года	-	-	-	Финан- сирова ния не требует
Всего расходы по Программе:					8607,701	10333,131	15317,173
в том числе:
Республиканский бюджет					5174,045	5411,750	9796,086
Местный бюджет					159,554	2574,481	2954,387
из них за счет бюджетных программ ГУ "УРПП г.Астаны"					159,554	167,531	175,907
Собственные средства предприятий					58,302	59,500	74,000
Инвестиции					3215,800	2287,400	2492,700

Примечание:
* - объемы финансирования могут уточняться при формировании бюджетов на соответствующий год

ГТУООС г. Астаны - Государственное учреждение "Городское
территориальное управление охраны
окружающей среды города Астаны";

ГУ "УРПП г. Астаны" - Государственное учреждение "Управление
по реализации природоохранных программ
города Астаны";

ДЭВХ г.Астаны - Государственное учреждение "Департамент
энергетики и водного хозяйства города
Астаны";

ДГСЭН г. Астаны - Государственное учреждение "Департамент
государственного санитарно-
эпидемиологического надзора города Астаны";

УТиС г. Астаны - Государственное учреждение "Управление
транспорта и связи города Астаны";

ДКХ г. Астаны - Государственное учреждение "Департамент
коммунального хозяйства города Астаны";

ДКС г.Астаны - Государственное учреждение "Департамент
капитального строительства города Астаны";

ГУЧС г. Астаны - Городское управление по чрезвычайным
ситуациям города Астаны;

ГКП "АСА" - Государственное коммунальное предприятие
"Астана су арнасы";

АО "АЭС" - Акционерное общество "Астанаэнергосервис";

СП "ТЭЦ-1", - Специализированные предприятия
СП "ТЭЦ-2" "Теплоэнергоцентраль-1",
"Теплоэнергоцентраль-2" акционерного
общества "Астанаэнергосервис";

ДГП "Центр - Дочернее государственное предприятие
гидрометмониторинга "Центр гидрометеорологического мониторинга
г. Астаны" города Астаны" РГП "Казгидромет".

"Астана қаласының 2005-2007 жылдарға арналған салауатты қоршаған орта" Бағдарламасы туралы

Астана қаласы Мәслихатының 2004 жылғы 24 желтоқсандағы N 109/15-ІІІ шешімі. Астана қаласының Әділет департаментінде 2005 жылғы 24 қаңтарда N 372 тіркелді. Күші жойылды - Астана қаласы мәслихатының 2007 жылғы 12 желтоқсандағы N 25/6-IV шешімімен.

Ескерту. Күші жойылды - Астана қаласы мәслихатының 2007.12.12 N 25/6-IV шешімімен.

Қазақстан Республикасы Конституциясының 86-бабын және Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы N 148-ІІ "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Заңының 6-бабын басшылыққа ала отырып, Астана қаласы әкімдігі ұсынған "Астана қаласының 2005-2007 жылдарға арналған салауатты қоршаған орта" Бағдарламасын қарап, Астана қаласының мәслихаты ШЕШТІ:
1. "Астана қаласының 2005-2007 жылдарға арналған салауатты қоршаған орта" Бағдарламасы бекітілсін.

Астана қаласы мәслихаты
сессиясының төрағасы

Астана қаласы
мәслихатының хатшысы

КЕЛІСІЛДІ:

"Астана қалалық Аумақтық
қоршаған ортаны қорғау
басқармасы" мемлекеттік
мекемесінің бастығы

"Астана қаласының Экономика,
сауда және кәсіпкерлік
департаменті" мемлекеттік
мекемесінің директоры

"Астана қаласы Қаржы
департаменті" мемлекеттік
мекемесінің директоры

"Астана қаласы Күрделі
құрылыс департаменті" мемлекеттік
мекемесінің директордың
міндетін атқарушысы

"Астана қаласы Энергетика және
су шаруашылығы департаменті"
мемлекеттік мекемесінің директоры

"Астана қаласы Коммуналдық
шаруашылық департаменті"
мемлекеттік мекемесінің директоры

"Астана қаласы Мемлекеттік
санитарлық-эпидемиологиялық
қадағалау департаменті"
мемлекеттік мекемесінің директоры

"Астана қаласы Төтенше
жағдайлар жөніндегі басқармасы"
мемлекеттік мекемесінің бастығы

"Астана қаласы Көлік және
байланыс басқармасы"
мемлекеттік мекемесінің бастығы

"Қазгидромет" РМК "Астана
қаласы Гидрометеорологиялық
мониторинг орталығы" еншілес
мемлекеттік кәсіпорнының директоры

"Нысана" ЖШС директоры

"Тиімді құрылыс материалдары
зауыты" ЖШС директоры

"Жасыл Аймақ"
РМК директоры

"Астанаэнергосервис"
акционерлік қоғамының
басқарма төрағасы

"Астана Су арнасы" мемлекеттік
коммуналдық кәсіпорнының
бас директоры

"Астана қаласы Табиғат қорғау
бағдарламаларын жүзеге асыру
жөніндегі басқармасы" мемлекеттік
мекемесінің бастығы

Астана қаласы
мәслихатының
2004 жылғы
24 желтоқсандағы
N 109/15-ІІІ
шешімімен
бекітілген

"Астана қаласының 2005-2007 жылдарға
арналған салауатты қоршаған орта"
БАҒДАРЛАМАСЫ

1-бөлім

Бағдарлама төлқұжаты

Бағдарлама атауы: "Астана қаласының 2005-2007 жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта".

Әзірлеуге арналған Қазақстан Республикасы Президентінің 2003
негіздеме: жылғы 3 желтоқсандағы Жарлығымен бекітілген
Қазақстан Республикасының экологиялық
қауіпсіздік тұжырымдамасы; Қазақстан
Республикасы Президентінің қатысуымен
өткізілген Үкіметтің 2004 жылғы 2 тамыздағы
кеңейтілген мәжілісінің N 01-7.5 хаттамалық
шешімі.

Негізгі әзірлеуші: "Астана қаласы Табиғат қорғау
бағдарламаларын жүзеге асыру жөніндегі
басқармасы" мемлекеттік мекемесі, "Астана
қаласы Қоршаған ортаны қорғау қалалық
аумақтық басқармасы" мемлекеттік мекемесі.

Мақсаты: Астана қаласының экологиялық тепе-теңдігін
және тұрғындардың тұруына қолайлы орта жасау.

Міндеттері: Қоршаған табиғи ортаға антропогендік әсер
деңгейін төмендету;
табиғатты пайдаланудың экологиялық
ынтагерлік жүйесін жетілдіру;
қоршаған табиғи ортаның жай-күйін байқаудың
бірыңғай жүйесін құру және бақылау;
халықтың экологиялық мәдениеті мен білімін
арттыру.

Іске асыру 2005-2007 жылдар.
мерзімдері:

Қажетті ресурстар Республикалық бюджет - 20381,881 млн. теңге,
және оларды қар- олардың ішінде: 2005 жыл - 5174,045 млн. жыландыру көзі: теңге,
2006 жыл - 5411,750 млн.
теңге, 2007 жыл - 9796,086
млн.теңге.
Жергілікті бюджет - 5688,422 млн.теңге,
Оның ішінде: 2005 жыл - 159,554
млн.теңге,
2006 жыл - 2574,481
млн.теңге,
2007 жыл - 2954,387
млн.теңге.
Кәсіпорындардың меншікті қаражаттары - 191,802
млн.теңге,
Олардың ішінде:
2005 жыл - 58,302 млн.теңге,
2006 жыл - 59,500 млн.теңге,
2007 жыл - 74,000 млн. теңге.
Инвестициялар - 7995,9 млн. теңге,
Олардың ішінде: 2005 жыл - 3215,8 млн.теңге,
2006 жыл - 2287,4 млн.теңге,
2007 жыл - 2492,7 млн.теңге.

Күтілетін Қаланың тазартушы құрылыстары жұмыстарының
нәтижелер: сенімділігін арттыру, жағымсыз иістерді жою,
тұнба алаңдарын жою, "Талдыкөл" ағынды
суларының жинаушы-булаушысын тарату есебінен
су деңгейін төмендету;
топырақ сулары деңгейін азайту, қаланың сол
жақ жағалауын су басу, құрғаудан инженерлік
қорғау есебінен аумақтың батпақтану мәселесін
шешу.
Есіл өзені, Сарыбұлақ, Ақбұлақ жылғаларының
арналарын қайта жаңарту және абаттандырудың
экологиялық жағдайын қалпына келтіру, жерүсті
суларының сапасын қамтамасыз ету;
"Мичурин" және "Интернациональный"
елді мекендерінің тұрғындарын "Ауызсу суы"
сапалы суымен қамтамасыз ету;
Мичурин кентіндегі жерүсті және жерасты
суларын ластанудан алдын алу; нөсерлі кәріз
ағыстарын тазарту стансасын салу есебінен су
объектілеріндегі нөсерлі кәріз ағыстары
шыққан кезде санитарлық-экологиялық
талаптарды қамтамасыз ету; жылына 3200 тонна
көмір күлдерінің, жылына 420 тонна күкірт
қышқылдарының шығарындыларын төмендету;
ішкі қозғалтқыштардың жануынан шығатын лас
заттардың көлемі 70-80%-ға, жұмыс істейтін
түтіндегіш газдарды 8-10 есе төмендету;
атмосферадағы ластайтын заттардың
шығарындыларын қысқарту және қайтып кететін
газдарды тазарту деңгейін 85%-ға дейін
ұстау;
күл-қоқыстар қалдықтарынан силикатты
кірпішті өндіру жөніндегі зауытты салу
есебінен қалдықтарды пайдаға асыру, жердің
қосымша қалдықтармен ластануының алдын алу
және ЖЭО-1 мен ЖЭО-2 МК күлүйінділерінің
карталарын қайта пайдалануын қамтамасыз
ету;
Ландшафттық ағаштарды отырғызу, саябақтар,
саяжолдар салу арқылы қаланың ішкі ахуалына
қолайлы әсер ету.

2-бөлім

КІРІСПЕ

Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігінің құрамды бөлігі сияқты экологиялық қауіпсіздік тұрақты дамудың міндетті шарты болып табылады және табиғи жүйелерді сақтаудың әрі қоршаған ортаның сәйкестендірілген сапасын қолдаудың негізін қалыптастырады.
"Астана қаласының 2005-2007 жылдарға арналған салауатты қоршаған орта" осы бағдарламасы "Қазақстан - 2030" стратегиясы басымдықтарын негізге алып және Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 3 желтоқсандағы Жарлығымен мақұлданған Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздік Тұжырымдамасына сәйкес әзірленді.
Елорданың Астана қаласына қоныс аударуына байланысты астана тұрғындары күрт өсті, автомобиль көлігінің саны артты, жаңа өндірістер ашылды, құрылыс салу қарқынды жүргізілуде, осылардың салдарынан қоршаған ортаға теріс ықпал жасау күшейе түсті.
Экологиялық мәселелерді шешу мемлекеттік басқару органдары және қоғамдық ұйымдардың маңызды міндеттерінің бірі, қаланың барлық тұрғындарының конституциялық парызы мен міндеті болып табылады.
"Астана қаласының 2005-2007 жылдарға арналған салауатты қоршаған орта" бағдарламасы Астана қаласы бойынша қоршаған ортаны қорғау саласындағы қоршаған ортаның қазіргі жай-күйін және мәселелерін қарастырады.
Құжат қоршаған ортаны қорғаумен, қоршаған ортадағы іс-әрекет деңгейінің төмендеуімен, экологиялық білімдерді насихаттаумен байланысты негізгі бағыттар мен аспектілерді анықтайды.

3-бөлім Астана қаласы бойынша қоршаған ортаның
қазіргі жай-күйлері мен мәселелерін талдау 1-тарау
Табиғи шарттар, ресурстар және экологиялық жағдай

Астана қаласы өзен жағасындағы жазық далада және жартылай алқаптарда орналасқан. Толығымен аумақ бедері белгілі еңістер мен қалыптасқан нысандардың жоқтығын сипаттайды.
Ауа-райы континентті және өте қуаң. Ауа-райының ерекше
белгілері - ұзақ та суық үнемі қарлы жабынды қыс, ыстық жаз, ауа температурасының үлкен жылдық және тәуліктік тербелістері, барлық жыл ішіндегі желді тәртіптеменің жоғары белсенділігі.
Астана қаласының инженерлік-геологиялық шарттары бірқатар геологиялық-морфологиялық ерекшеліктерді анықтайды. Барлық жерде
2 %-дан кемірек еңістері бар жазықты-еңісті бедерлерге таратылған. Жер астындағы жағдайлар - жаппай таратылған желдету қабықтарының қалыңдығы, олардағы борпылдақ шөгінділердің жабындары жатқан көбіне балшықтармен берілген оның қуаты анда-санда бес метрге дейін көтеріледі.
Осы факторлардың үйлесуі қалада бар жылуды және қала аумағындағы құрылысқа келешекте әлеуетті жылуды кеңінен дамытуға итермелейді, негізінен қаланың өсу кезінде мұны ескеру қажет, жылыту аумақтың игерілуімен қатар дами береді.
Қаланың су күретамыры оның оңтүстік бөлігінде ағып жатқан Есіл өзені болып табылады. Есіл өзені Қарағанды облысындағы Нияз тауларындағы (солтүстік түкпірдегі қазақтың ұсақ шоқылары) бұлақтарынан өз бастауын алады. Өзеннің бастауынан сағасына дейінгі жалпы ұзындығы 2450 км құрайды. Есіл өзенінің ағыны еріген сулар есебінен ғана қалыптасады.
Қала аумағындағы топырақ суларының деңгейі 5 метр және одан да жоғары жатқан үлкен емес учаскелерді ескермегенде, 0-2 метр тереңдікте жатыр. Бұл беткі ағынды ұйымдастыру және топырақ суларын құрғату бөліктеріндегі аумақты инженерлік дайындауды талап етеді.
Астана қаласын дамыту үшін мынадай пайдалы кен қазбалары, мәрмәр, кірпішті-қатырма балшықты шикізаттар, құмды-қиыршық тасты қоспалар, құрылыс тастары және қиын балқитын саздардың маңызы елеулі.
Астана қаласының орналасқан жері қоспаларды шашырату, сондай-ақ оларды жинауға арналған ықтималды тең жағдайлар туғызады. Ауаның көп жылжымалылығы құрылыс аумақтарын желдету жағдайларын жасайды, тоқтаған жағдайлардың пайда болу ықтималдығын төмендетеді, мұндай кездерде қауіпті қоспалары бар өнеркәсіптік кәсіпорындар мен автокөліктердің шығарындыларының шоғырлануы болады.
Атмосферадағы зиянды қоспаларды шашыратуға арналған ең қолайлы жағдай жылдың суық мезгілінде белгіленеді. Бірақ, жылдың осы мезгілінде атмосферадағы өздігінен тазарту қабілетінің төмендеуіне маңызды әсері тұмандарда көрсетеді. Жылдың жазғы мезгілінде атмосфераны өздігінен тазартуды төмендету ауаның жоғарғы табиғи тозаңдану есебінен болады.

2-тарау
Астана қаласы бойынша қоршаған ортаны қорғау
саласындағы мәселелер 1. Әуе бассейнінің ластану мәселелері

Астанада атмосфераға 40-қа дейін ластайтын заттарды шығаратын бірнеше жүз кәсіпорындардың жұмыс істейтін есептеуге болады (қаланың барлық аумағында орналасқан жылу энергетикасы кәсіпорындары, құрылыс материалдары, автокөліктік, құрылыс және салынып жатқан объектілер).
Статистикалық деректерге сәйкес 1999 жылдан бастап ластайтын заттардың ішкі шығарындыларының баяу және ұдайы өсіп келе жатқаны байқалады (N 1 қосымшаның 1-кестесін және N 2 қосымшаның 1-диаграммасын қараңыз).
Егер 1999 жылы шығарындылардың жалпы көлемі 71,28 мың тоннаны құраса, ал 2003 жылы атмосферадағы жиынтық шығындар 91,6 мың тоннаны, оның ішінде стационарлық көздерінен шығатын шығарындылар - 45,8 мың тонна және 51,5 мың тоннаны құрады.
Қалалық ортаның атмосфералық ауасының негізгі ластаушылары "Астанаэнергосервис" ААҚ ЖЭО-1, ЖЭО-2 МК болып табылады. Берілген кәсіпорындардың салымына ластанудың стационарлық көздерден шығатын шығарындылардың жалпы көлемі 79% құрайды (N 1 қосымшаның 2-кестесін және N 2 қосымшаның 2-диаграммасын қараңыз).
Сонымен бірге, жылумен қамтудың жеке көздерінің пайдалану орны бар. Қазіргі уақытта қала аумағында 200-ден астам шағын қазандар жұмыс істейді.
Автомобильдік көліктен шығатын ластаушы заттардың шығарындылар мәселесі бүгінгі күнде алдыңғы жоспарда тұр. Соңғы жылдар ішінде оның саны күрт өсуде. Қала бойынша ішкі шығарындының жалпы көлеміндегі оның үлесі 40%-ға жуығын құрайды. Сонымен бірге автомобильдер саны жылдан-жылға артып келеді. Егер 2002 жылдың басында қалада 50 мыңнан астам автомашиналар болса, ал 2003 жылы Жол полициясы басқармасында енді 70 мыңнан артық көлік бірліктері тіркелген.
Осы мәселені шешу үшін қаланың мемлекеттік кәсіпорындары ("Астана су арнасы", "Қалалық коммуналдық шаруашылық" МКК және т.б.) газтәріздес отынды тұтынуға өздерінің автокөліктерінің біразын ауыстырды. Сонымен бірге, "Астана қаласының 2003-2005 жылдарға арналған жалпы пайдаланудағы жолаушылар көлігін дамытудың кешенді бағдарламасына" сәйкес троллейбустық депо үшін жалпы сомасы 260,8 млн.теңгеге 24 троллейбус сатып алынды, бұл атмосфералық ауа жағдайына оң әсерін тигізді.
Атмосфералық ауаның сапасын бақылау Гидрометеорологиялық мониторинг орталығының атмосфералық ауаның ластануын бақылау постыларында жүргізіледі. Бүгінде Астана қаласында жұмыс істеп тұрған екі пост ғана бар, көлік магистральдарына, құрылыс көлемінің өсуіне және т.б. қолданыстағы жүктемелердің жеткіліксіз екені анық.

2. Су ресурстарының жағдайы
мен мәселелері

Астана қаласы құрғақ, қуаң аймақта орналасқан, бұл су ресурстарының шектеулілігімен сипатталады.
Астана қаласындағы негізгі және дара су бастаулары екі Ақбұлақ және Сарыбұлақ үлкен емес ағындары бар Есіл өзені болып табылады.
Астана қаласының жоғарғы жағында жатқан Есіл өзені бойынша судың ластану индексі (СЛИ) қаланың төменгі жағынан едәуір аз, бұл қала келбетінде беткі ағын сулардың ластанғаны туралы ұйғарымды жасауға мүмкіндік береді. Есіл өзеніне Сарыбұлақ сағасынан түскен кезде судың сапасы 2 кластан (таза) 3 класқа дейін (орташа ластанған) төмендейді.
Сарыбұлақ сағасы қаланың батыс бөлігінен ағатын уақытша су ағыны, әсіресе су басу кезеңінде табиғи құрғау мен беткі ағын коллекторлары маңызды роль атқарады. Бұлақтың ұзындығы 8,5 км. Бұлақ суының сапасы жағалаулар мен оларға жанаса жатқан аумақтардың (әртүрлі күл-қоқыстардан жағалаулар мен бұлақтың өзінің ластануы, аулалық жинаушы жеке секторлардың болуы және қаланың нөсерлі кәріздерінде тазартылмаған жаңбыр және еріген сулардың шығарылуы) санитарлық-экологиялық жағдайға кері әсер етеді. Сарыбұлақ бұлағының ластану деңгейі СЛИ 3 кластық, мыс, фенол және мұнай өнімдері бойынша шектеулі-рауалы қоспалар (бұдан әрі - ШРҚ) жоғарылаған кезде орташа ластанған мәндерімен сипатталады.
Ақбұлақ өзені қаланың оңтүстік-шығыс бөлігі бойынша ағатын уақытша су ағыны. Өзеннің бастауы ЖЭО-2 ауданында жатыр. Абылай хан даңғылынан Есіл өзеніне түскенге дейінгі қала аумағы бойынша ағатын өзен учаскесі қайта жаңартылды және абаттандырылды. Ақбұлақ өзенінің жай-күйі 2 класты, таза СЛИ мәндерімен анықталған.
Қаланың шаруашылық-фекальды кәріздер жүйесі (коллекторлар, құдықтар және аудандық сорғы стансалары) өте қанағаттанарлықсыз күйде тұр.
Жасанды-биологиялық тазартудан өткен ағынды сулар "Талдыкөл" жинаушы-буландырушыларына түсіріліп отырады.
"Талдыкөл" жинаушы-буландырушысының сыйымдылығы 65,2 млн. куб.м тұйық айналым бойынша үйкелген бөгеттің жалпы ұзындығы 22,7 км және биіктігі 6-7,5 м өзіндік табиғи су қоймасы болып табылады. Су айнасының жобалық ең жоғарғы белгісі - 347,08 м. Қазіргі уақытта қолданыстағы КТҒ (кәріздік тазарту ғимараттары) және "Талдыкөл" жинаушы-буландырушысы қазіргі экологиялық және санитарлық-гигиеналық талаптарға жауап бермейді:
талдыкөл бөгет-жинаушысында су деңгейін реттеу жүргізілмейді;
өздігінен тазартушы құрылыстар моральды және физикалық түрде ескірген.
Қолданыстағы атмосфералық тұнбаларды бұрып жіберуге арналған нөсерлі кәріз жүйесі, яғни су объектілеріне тазарту құрылыстары шығару болмаған жағдайда, санитарлық-экологиялық талаптарды қанағаттандыра алмайды.
Астана қаласы мәслихатының 2002 жылғы 2 мамырдағы N 157/30-ІІ шешімімен бекітілген "Астана қаласында 2010 жылға дейін нөсерлі кәрізді дамыту" бағдарламасы іс жүзінде іске асырылмады. 2004 жылы жергілікті бюджет есебінен жобалық-сметалық құжаттаманы әзірлеуге 57,5 млн. теңге көлемінде қаражат бөлінді, конкурс қыркүйек айының аяғында өткізілетін болады. Қаланың сол жақ жағалауындағы нөсерлі кәріз желілері республикалық бюджет есебінен жаңа Үкімет орталығы аумағындағы көшелерге ғана салынған.
Сонымен бірге, маңызды проблемалардың бірі топырақ сулары деңгейінің төмендеу мәселесі болып табылады. Бұл мәселе бойынша, 2003 жылдан бастап, республикалық бюджет есебінен "Астана қаласының сол жақ жағалау аумақтарындағы су басу, құрғату, топырақ сулары деңгейінің төмендеуден инженерлік қорғау" жобасы іске асырылуда. 2004 жылы осы жоба бойынша жалпы сомасы 706 млн. теңгеге жұмыстарды орындау жоспарлануда.

3. Өндіріс және тұтыну қалдықтарының
мәселелері

Қолданыстағы полигонды пайдалану мерзімінің шектеулілігі, жылуэлектр орталықтарындағы күлүйінділері карталарының толып кету қауіп-қатері сияқты мәселелері шешуді талап етеді.
Астана қаласының аумағында Астана-Павлодар автожолдарынан 6 км қашықтықта оңтүстік-шығыста 50 метрге дейінгі жердегі шығыс түкпірінде орналасқан қатты тұрмыстық және өндірістік қалдықтарды санкциялы түрде жинайтын орын бар.
1972 жылдан бастап жұмыс істеу орындарында қалдықтарды көму жүргізіліп келеді. Полигонды пайдаланудың жобалық есептері бойынша 2010 жылға дейін болуы мүмкін. Қазіргі уақытта 12 млн. м ³
жуық қалдықтар жиналды. Жыл сайын полигонға 0,4-0,5 млн. м ³ қалдықтар түседі және қаланың дамуымен олардың түсу көлемі үнемі көбейіп отырады (N 1 қосымшаның 3-кестесін және N 2 қосымшаның 3-диаграммасын қараңыз).
Жылуэлектрорталықтарының өндірістік қалдықтары (күл-қоқыстар) күлүйінділеріне жинап қойылады. Сонымен, "Астанаэнергосервис" ААҚ ЖЭО-1 мамандандырылған кәсіпорнының (МК) 8 картасы бар. Күлүйінділердің N 6 және N 7 карталар жұмысының жалпы ауданы 14,4 га. 2002 жылы ЖЭО-1 МК ауданы 20,3 га күлүйіндісінің N 1-3 карталары қалпына келтірілді. Астана қаласы мәслихатының 2004 жылғы 30 наурыздағы N 30/6-ІІІ шешімімен бекітілген "2004-2005 жылдарға арналған Астана қаласы тұрғындарының денсаулығы" Бағдарламасына сай, N 6 және 7 карталарды қайта жаңарту жұмыстары орындалды, бұл оларды шаң басу, сондай-ақ алдағы 3-4 жылда күл-қоқыс қалдықтарының қатпарлану мәселесін шешуге мүмкіндік берді.
ЖЭО-2 МК күлүйінділерінің екі картасы бар. N 1 карта, ауданы 78 га 1997 жылы әзірленді және қалпына келтірілді. Көлемі 9,7 млн. м ³ және ауданы 105 га N 2 картаны көшіру 1993 жылы басталды.
N 1 және N 2 қосымшаларда, тиісінше 4-кесте мен 4-диаграммада ЖЭО-1 мен ЖЭО-2 күл-қоқыстар қалдықтарын жинау динамикасы келтірілген.

4. Көгалдандыру және абаттандыру
мәселелері

Қазіргі кезде Астана қаласында бар жасыл екпе ағаштар өте селдір жинақ түрі болып көрсетілді. Жасыл желектердің өсімі, санитарлық жағдайы және декоративтік сапасы әр түрлі. Олардың жалпы жағдайы қанағаттанарлықсыз.
Сонымен бірге, астанада тұрғылықты тұру, жаппай демалыс орындарының аумақтарын көгалдандыру жеткіліксіз екенін атап өтуге болады. Елорданың бір тұрғынына жасыл желектердің 9,3 квадрат метрге жуығынан келеді, ал қаланың солтүстік-шығыс аудандарында бұл көрсеткіштер 1,5-2,0 квадрат метр шегінде, бұл тіпті жеткіліксіз. 2003 жылдағы жағдай бойынша жалпы пайдаланудағы жасыл желектердің жалпы саны 395 га, шектеулі пайдалану 620 га және арнаулы 1600 га құрайды.
Астана қаласының санитарлық-қорғау жасыл аймағын құру жөніндегі жұмыстар 2003 жылға дейін ҚР Үкіметінің 2002 жылғы N 17 қаулысымен бекітілген "Астана қаласының 2002-2010 жылдарға арналған жасыл аймақты құрудың салалық бағдарламасына" сәйкес жүргізілді. Жасыл аймақ ауданы 14 мың га қала шетіндегі және ауданы 11 мың га қала маңындағы аймақта орманға жарамды учаскелерде құрылды.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 14 мамырдағы N 542 қаулысымен бекітілген 2004-2006 жылдарға арналған "Қазақстанның ормандары" бағдарламасы іске асырылуда. 2004 жылдың өзінде 4700 га, оның ішінде жаңа Президенттік орталықта - 1034 га және Қарағанды бағытындағы - 3666 га орман ағаштары отырғызылды. Қалаға бұрын отырғызылғандарды есептемегенде, жасыл белдеу ағаштарының 7,4 мың га астамы берілді.

3-тарау
Қоршаған ортаның ластануына арналған төлемдердің
түсуін талдау және оларды табиғатты қорғау
іс-шараларын өткізуге пайдалану

Жыл сайын жергілікті бюджетке қоршаған ортаны ластануына арналған төлемдерден және табиғатты қорғау заңнамаларын бұзғаны үшін айыппұлдардан қаражаттар түседі. Талдау көрсеткендей, 2003 жылы түсімдер көлемі 2001 және 2002 жылдардағы деңгейлермен салыстырғанда 2,7 және 1,2 есе артты (N 1 қосымшаның 5-кестесін қараңыз). Сонымен бірге, 2003 жылы қала бюджетіне 225 млн. теңге түсті, оның ішінде табиғатты қорғау іс-шараларына 110, 8 млн. теңгесі немесе төлемдердің жалпы алымының 50 пайызға жуығы бағытталды. Табиғатты қорғау іс-шараларын өткізуге және жеке алғанда қоршаған ортаны қорғауды дамытуға арналған шығындар өсімінің беталысы белгілі болды.
2004 жылы табиғатты қорғау қажеттіліктеріне 116,3 млн. теңгені игеруді жоспарлап отыр. Тоғыз табиғатты қорғау іс-шараларын, оның ішінде "Жергілікті деңгейде қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шараларды өткізу" бағдарламасы бойынша сомасы 9,5 млн. теңге; "Қоршаған ортаны қорғауды дамыту" бағдарламасы бойынша - 106,8 млн. теңгеге орындау қарастырылды.
Астана қаласы мәслихатының 2004 жылғы 30 наурыздағы N 30/6-ІІІ шешімімен бекітілген "2004-2005 жылдарға арналған Астана қаласы тұрғындарының денсаулығы" бағдарламасына сәйкес, 2004 жылдың аяғына дейін мыналар белгіленді:
сомасы 1,8 млн. теңге Астана қаласының аумағын радиэкологиялық зерттеу жұмыстарын аяқтау. Осы зерттеудің мақсаты - Астана қаласының аумағында локалды бақыламайтын иондалатын сәуле көздері мен радиоактивті ластану учаскелерін анықтау, айқындалған тосқын құбылыстарды шығаруға және зарарсыздандыруға дайындау, қалалық инфрақұрылым аумағының радиациялық фон жағдайын, қайта салынып жатқан объектілер мен жанындағы өнеркәсіптік аймақтарды бағалау, АГП-01 метрологиялық тексерілген құралдарды қолданумен емдеу-профилактикалық мекемелердегі сынапты ластану деңгейін бағалау; қазіргі уақытта 1,1 млн. теңге немесе 61% игерілді;
оларды қайта толтырғандықтан күлүйінділерінің карталарын шаң басуынан Астана қаласындағы қолайсыз экологиялық жағдайдың алдын алу үшін сомасы 56,8 млн. теңгеге ЖЭО-1 МК күлүйінділерінің N 6 және 7 карталарын қайта жаңартуды аяқтау. N 6 және 7 карталарды толық тазарту жақын арадағы 3,5,-4 жыл ішінде ЖЭО-1 МК күл-қоқыс қалдықтарының қатпарлану мәселесін шешуге мүмкіндік туғызады (2004 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 51,2 млн. теңге немесе 90% игерілді);
"Эмульсия жасау" қондырғысына алмастыра отырып 2-ЖЭО МК қолданып жүрген қазандықтарының біріндегі күлтұтқышты қайта жаңғыртуды орындау қала атмосферасына 96,4% (жылына 3253 т) өлшенген заттар және 20% (202,955 т) күкірт қышқылдарының шығарындысын азайтады. Жобаның құны 50 млн. теңге (2004 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 37,6 млн. теңгеге немесе 75% аса игерілді).
Қоршаған орта жағдайының әлсіз жақтары:
топырақ суларының жоғары орналасуы, су басу қауіп-қатері;
жердің сортаңдануы, көгалдандыруды жүргізудегі қиындықтар;
қаланың жеткіліксіз көгалдандырылуы;
Сарыбұлақ жағасының ластанғыштығы;
автокөлік санының өсуінен атмосфералық ауаның ластануы;
жазғы кезеңде ауаның шаң басуы.
Қоршаған орта жағдайының күшті жақтары:
жалпақтау жазық бедер;
нормативті мөлшерден аспайтын табиғи радиациялық фон;
зиянды өндірістер мен шикізат кәсіпорындарының болмауы;
желдердің есебінен атмосферадағы зиянды қоспаларды шашыратуға арналған қолайлы жағдай.

4-бөлім Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттері

Осы Бағдарламаның негізгі мақсаты Астана қаласының экологиялық тепе-теңдігін құру және тұрғындардың тұруына қолайлы орта жасау болып табылады.
Алға қойылған мақсатқа мынадай міндеттерді шешу арқылы қол жеткізетін болады:
1) қоршаған табиғи ортаға антропогендік әсер ету деңгейін төмендету:
зиянды шығарындыларды қысқарту (автокөлік, жылу энергетикасы, өнеркәсіптік кәсіпорындар);
сумен жабдықтау және су жүргізу жүйелерін жетілдіру;
өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдықтарды жинау және сақтау жүйесін жетілдіру;
жасыл екпе ағаштарды қорғау және құру;
жерді қорғау және тиімді пайдалану;
2) табиғатты пайдаланудың экономикалық жағдай жасау жүйесін жетілдіру;
3) бірыңғай байқау жүйесін құру және қоршаған табиғи ортаның жай-күйін бақылау;
4) экологиялық мәдениет пен білімді көтеру.

5-бөлім Бағдарламаны іске асырудың негізгі
бағыттары мен тетіктері

Бағдарламаның негізгі бағыттары:
атмосфералық ауаның ластануының алдын алу;
су ресурстарының сапасын қамтамасыз ету;
жер ресурстарының ластануын алдын алу;
қаланы көгалдандыру және абаттандыру;
экологиялық мәдениетті, білімді және халықты ағарту ісін дамыту болып табылады.

4-тарау
Атмосфералық ауаның ластануының алдын алу

Атмосфералық ауаны ластану проблемаларын шешудегі негізгі бағыттар болып мыналар табылады:
Жылуэлектрорталықтарының ескі жанғыш құрылғылары мен күлтұтқыштарын қайта жаңарту және алмастыруға арналған капитал салымдарын ұлғайту, "Эмульсия жасау" қондырғысына қолданып жүрген қазандықтарының біріндегі күлтұтқышты алмастыру. Тас көмірлерді пайдаланудан біртіндеп бас тарту және зиянды заттар шығарындыларының аз көлемді энергия тасығыштарына ауыстыру;
Жылу энергиясын бір орталықтан тұтынуға жоспарлы түрде ауыстырумен орта және кіші қуатты автономдық қазандықтар санын қысқарту;
экологиялық қауіпсіз автокөлік құралдар санын көбейту;
қолданыстағы электрлі көліктің бағдарлық желісін кеңейту есебінен электрлі көліктерді (троллейбустарды) дамыту.
Бағдарламаның осы бағыттарын іске асыру үшін мыналарды жоспарлайды:
оларды екінші буынды эмульгаторларға ауыстырумен жылуэлектр- орталықтарында қолданыстағы күлтұтқыштарды қайта жаңартуды жүргізу, ЖЭО-1 арналған NN 1, 2, 4, 6, 7 және ЖЭО-2 арналған NN 1, 2, 3, 4, 5 қазан агрегаттарының күлтұтқыш құрылғыларын күрделі жөндеу;
ЖЭО-2 екі қазан агрегаттарында жаңа үлгідегі жанғыш құрылғыларды енгізу;
атмосфераға күлдердің шығарындыларын бақылаудың автоматтандырылған жүйесін іске қосуды енгізу;
Промышленный, Пригородный, Өндірістік-техникалық жинақтау басқармасы (бұдан әрі - ӨТЖБ), Железнодорожный және Мичурин кенттеріндегі қазандықтарда күлұстағыш құрылғыларды орнату;
қаланың мемлекеттік мекемелері мен автобус парктерінің автомашиналарын уланғыштықты және шығарынды газдардың түтіндегіштігін азайтатын катализаторларымен жабдықтау;
қаланың Көлік басқармасының ведомствоаралық кәсіпорындарында және "Астана Су арнасы" МКК газ баллонды жабдықтарды енгізу жөніндегі жұмыстарды жалғастыру;
экологиялық таза қоғамдық көлік ретінде жаңа троллейбустар сатып алу;
Есілдің сол жағалауында атмосфералық ауаның ластануын бақылауға әрекет ететін төрт стационарлық посты және қосымша постыларға арналған автоматтандырылған газталдауыштарды орнату;
Астана қаласы әуе бассейнінің ластануына фондық мониторинг жүргізу үшін Гидрометеорологиялық орталықты жылжымалы зертханамен жабдықтау.

5-тарау
Су ресурстарының сапасын қамтамасыз ету

Су ресурстарының ластану мәселелерін шешу төмендегідей негізгі бағыттарда жүзеге асырылатын болады:
суды тұтынуды үнемдеу тәртібін енгізу арқылы су ресурстарының тапшылығын қысқарту, су, су тазарту және су жүргізу сапасын жақсарту үшін суөткізгіш және су дайындайтын жүйелерді жаңарту;
топырақ сулары деңгейінің құрғау, төмендету жөніндегі жұмыстар көлемін ұлғайту, "Талдыкөл" жинаушы-буландырушыны жою;
жағалаулар мен Есіл өзені мен оның сағалары Сарыбұлақ және Ақбұлақ арналарын абаттандыру;
тазарту ғимараттарымен бірге нөсерлі кәріз жүйесін жетілдіру.
Көрсетілген бағыттарды іске асыру мақсатында мыналар жоспарлануда:
"Талдыкөл" жинаушы-буландырушысын қалпына келтірумен жою. Осы бағдарламаға 1-ші және 2-ші кезектегі құрылыс салулар кірді:
бірінші кезекте КТҒ (аэротенкалар) биологиялық тазарту және шөгінділерді механикалық құрғату ғимараттарын салу, ал екінші кезекте - "Қарабидайық" жинаушысындағы "Талдыкөл" жинаушысына шығатын суларды қайта құю жүйесін қалпына келтіру; "Талдыкөл" жинаушы-булаушыны жою, КТҒ қайта жаңарту, Астана қаласының топырақ сулары деңгейінің төмендеу міндетімен жанама және тікелей байланысты нөсерлі кәріз ағыстарын тазарту стансаларын салу, өйткені бұл объектілер өңірдің бірыңғай экожүйесінде орналасқан;
Астана қаласы сол жағалауы аумағында су басу, құрғау, топырақ сулары деңгейін төмендетуден инженерлік қорғау жөніндегі жұмыстарды жүргізу;
Есіл өзенінің арнасын қайта жаңарту;
Барлық бойлық бойынша Сарыбұлақ бұлағын тазарту және абаттандыру жөніндегі жобаны әзірлеу, Абылай хан даңғылынан Вокзалға дейінгі учаскеде Ақбұлақ бұлағын абаттандыру;
Интернациональный және Мичурин кенттерінде су тазарту блогымен бас тоған тораптарын қайта жаңарту, Мичурин кентінде локальды тазарту ғимараттарын салу;
тазарту ғимараттарымен бірге нөсерлі кәріз жүйесін салу;
"Астана су арнасы" МКК сорғы-сүзгіштік стансасында айналмалы сумен жабдықтау ғимаратын салу;
қаланың беткі су қоймаларында гидрохимиялық мониторинг жұмыстарын жүргізу.

6-тарау
Жер ресурстарының ластануын алдын алу

Қоршаған ортаға техногенді жүктемелердің төмендеу, қалдықтарды көму мәселелерін шешумен байланысты мұндағы негізгі бағыттар болып мыналар табылады:
2003 жылы басталған Испания королдігінің қарыз беру есебінен "Тұрмыстық қатты қалдықтарды жаңарту мен жою және Астана қаласының экологиялық жағдайын жақсарту" жобасы бойынша құрылыс жұмыстарын аяқтау;
қалдықтарды пайдалану дейгейін көтеру;
өндірістік және тұрмыстық қалдықтарды қалпына келтіру жүйесін жетілдіру.
Осы бағыттарды іске асыру мынадай түрде жүзеге асырылатын болады:
күл-қоқыстар қалдықтарынан шығарылған қабырғалы материалдарды өндіруге арналған зауыт салу, бұл жерді қосымша ластануының алдын алуды және ЖЭО-1, ЖЭО-2 МК күлүйінділері карталарын қосымша пайдалануды қамтамасыз етеді;
қалдықтар ағындарын бақылау, есепке алу және басқарудың автоматтандырылған жүйесін енгізу (ААБЖ);
ЖЭО-1 МК күлүйінділері N 6 жұмыс істеген карталарын қалпына келтіру;
ЖЭО-2 МК жаңа күлүйінділерін салу;
қауіпті қалдықтарды зарарсыздандыру үшін арнаулы полигонды салуға арналған жобаны әзірлеу;
Астана қаласы бойынша құрамында сынабы бар құралдар мен бұйымдарды демеркуризациялау және қайта өңдеу.
Аумақтарды көгалдандыруды ескеретін болсақ қалалық ортаны сауықтыру негізгі фактор болып табылады және елорданың сәулеттік-көркемдік келбетін қалыптастыруда маңызды роль атқарады, қосымша көгалдандыру "2030 жылға дейін Астана қаласын көгалдандырудың кешенді тәсімі" жобасына сәйкес мынадай негізгі бағыттар бойынша жүзеге асырылатын болады:
қаланың айналасындағы санитарлық-қорғау аймақтарын салуды аяқтау;
гүлзарлар мен гүл бақшалардың астындағы аудандар, саябақтар, саяжолдар аудандарының өсу есебінен қала келбетінде көптеген жасыл шағын аймақтарды құру;
шағын аудандар мен орамдардың жасыл екпе ағаштарының желілерін дамыту.

7-тарау
Қаланы көгалдандыру және абаттандыру

Қаланы көгалдандыру мен абаттандыру жөніндегі негізгі бағыттарды іске асыру үшін Бағдарламамен мыналар жоспарланып отыр:
қаланың басты көлік магистральдарын бойлай қала маңындағы аймақта ландшафтық екпе ағаштарды отырғызу;
Сарыарқа даңғылының бойында, Ақбұлақ жылғасының жағасында саябақтар салу;
Астана қаласының жаңа әкімшілік орталығында бірінші кезекте сулы-жасылды гүлзар салуды аяқтау;
президенттік паркті салу;
ішкі орамдық аумақтарды кешенді абаттандыру және көгалдандыру.
Қаладағы көгалдандырудың Кешенді тәсімін іске асыру нәтижесінде жаңа саябақтар, бульварлар мен саяжолдар пайда болады, барлық қалалық көгалдандыру аумақтарын өзара байланыстыратын органикалық біртұтас жасыл құрылым құрылатын болады.

8-тарау
Экологиялық мәдениетті, білімді және
халықты ағарту ісін дамыту

Экологиялық мәдениет, білім және ағартуды дамыту мынадай негізгі бағыттарда жүргізіледі:
бұқаралық ақпарат құралдарында қоршаған ортаны қорғау мәселелерін үнемі жарақтандыру және экологиялық білімдерді насихаттау;
экология саласында мамандарды дайындау, кадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру;
экологиялық білім беруді мемлекеттік қолдау;
әкімшілік басқарудың тиімді жұмыс істеуі.
Бағдарламаның экологиялық мәдениетін қалыптастыру мақсатымен мыналарды жоспарлайды:
үнемі қоршаған ортаны қорғау жөніндегі телерадиохабарларды таратуды;
жыл сайын Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау күніне арналған іс-шараларды өткізуді;
экологиялық газеттер шығаруды;
Астана қаласының Ақыл-кеңестік-экологиялық кеңесін құруды, бұл әр табиғатты пайдаланушылар тұрғысынан қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шараларды жүзеге асыру жөнінде қала тұрғындарымен, пәтер иелері кооперативтерімен, кәсіпорындармен және оқу орындарымен өзара әрекеттесуге мүмкіндік береді;
экологиялық сенбіліктер өткізу.
Бағдарламаның қоршаған ортаны қорғау саласында экологиялық білім беру және ағартуды дамыту мақсатында бұқаралық ақпарат құралдары (бұдан әрі - БАҚ) арқылы тұрғындар арасында экологиялық ақпараттарды таратуды қарастырады, бұл экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелерін шешуде үлкен ағарту-насихаттық мәнділігі бар жұмыс. Бұл жұмысты қалалық барлық бұқаралық ақпарат құралдары іске асыратын болады, қалада экологиялық газетті шығару ұйымдастырылатын болады. Экологиялық насихаттау және ағартудағы ерекше роль табиғатпен арадағы үйлесімді салауатты өмір салтын насихаттау мәселелерімен зерделеуге болады.

6-бөлім Қажетті ресурстар және қаржыландыру көздері

Бағдарламаның іс-шараларын іске асыру үшін қажетті қаржылық қаражаттардың болжанатын көлемі қаржыландыру көздері бойынша мыналарды құрайды:
республикалық бюджет есебінен - 20381,881 млн.теңге, олардың ішінде:
2005 жыл - 5174,045 млн. теңге,
2006 жыл - 5411,750 млн. теңге,
2007 жыл - 9796,086 млн. теңге.
жергілікті бюджет есебінен - 5 688,422 млн.теңге, олардың ішінде:
2005 жыл - 159,554 млн. теңге,
2006 жыл - 2574,481 млн. теңге,
2007 жыл - 2954,387 млн. теңге.
кәсіпорындардың меншікті қаражаттары есебінен 191,802 млн.теңге, олардың ішінде:
2005 жыл - 58,302 млн. теңге,
2006 жыл - 59,500 млн. теңге,
2007 жыл - 74,000 млн. теңге.
инвестициялар есебінен 7 995,9 млн. теңге, олардың ішінде:
2005 жыл - 3215,8 млн. теңге,
2006 жыл - 2287,4 млн. теңге,
2007 жыл - 2492,7 млн. теңге.
Қаржыландыру көлемі тиісті жылға бюджетті қалыптастыру кезінде нақтыланатын болады.
Қаржыландыру көздері бойынша шығындар көлемдерінің көрнекіліктеріне арналған кесте мен диаграммада мәліметтер берілген, осылар N 1 қосымшаның 6-кестесінде және N 2 қосымшаның 5-диаграммасында келтірілген.

7-бөлім Бағдарламаны іске асырудан
күтілетін нәтижелер

"Астана қаласының 2005-2007 жылдарға арналған салауатты қоршаған ортасы" Бағдарламасын іске асыру іс-шараларынан мынадай нәтижелер күтіледі:
"Талдыкөлді" қалпына келтірумен ағынды сулар жинаушы-буландырушыны жою" бағдарламасын іске асыру қаланың тазарту имараттарының жұмысының сенімділігін арттырады, жағымсыз иістерді болдырмайды, лай алаңдарды жоюға мүмкіндік береді, табиғи шекараларға дейін көл-жинаушылардағы су деңгейін төмендетеді;
қаланың сол жақ жағалауы бөлігінде су басу, құрғатудан инженерлік қорғау жөніндегі іс-шаралар топырақ суларының деңгейін азайтуға, аумақтардың батпақтану мәселелерін шешеді;
Есіл өзені, Сарыбұлақ, Ақбұлақ жылғаларының арналарын қайта жаңарту және абаттандыру экологиялық жағдайды қалпына келтіруге, жерүсті суларының сапасын қамтамасыз етуге мүмкіндік туғызады;
тазалау блогымен бас тоған тораптарын қайта жаңарту "Мичурин" және "Интернациональный" елдімекендерінің тұрғындарын "Ауызсу суы" сапалы суымен қамтамасыз етеді;
Мичурин кентіндегі локалды тазарту ғимараттарын салу жерүсті және жерасты суларын ластанудан сақтауға мүмкіндік туғызады;
нөсерлі кәріз ағыстарын тазарту стансасын салу су объектілеріндегі нөсерлі кәріз ағындарынан шыққан кезде санитарлық-экологиялық талаптарды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді;
Вячеслав су қоймасында толық кешенді гидрометеорологиялық байқаулармен су деңгейін автоматты тіркеушіні сатып алу және орнату, төтенше жағдайларды болдырмау жөніндегі алдын алу шараларын қабылдау мақсатында тасқын сулардың ең жоғары өлшемдік деңгейі туралы ақпараттар алу;
"Эмульсия жасау" қондырғысына алмастыра отырып, қолданып жүрген қазандықтарының біріндегі күлтұтқыш құрылғыларын қайта жаңғырту, ЖЭО-2 МК қазан агрегаттарында жаңа үлгідегі жанғыштарды және жануды біріздендіру қондырғыларын (ЖБҚ) енгізу жылына 3200 тонна көмір күлдерінің, жылына 420 тонна күкірт қышқылдарының шығарындылары төмендеп отырады;
автомобиль көліктеріне газ-баллонды жабдықтарды орнатқан кезде көміртек, азот, көмірсутек қышқылдары шығарындыларының азаятындығы байқалады, күкіртті қышқылдар мен сынап қоспаларының шығарындылары жоқ, жұмыс істеген газдардың түтіндегіштігі 8-10 есе төмендейді;
бағдарлық желілерде жұмыс істейтін қаланың автобус паркін катализаторлармен жабдықтау ішкі қозғалтқыштардың жануынан шығатын лас заттардың көлемі 70-80%-ға төмендейді;
Промышленный, Пригородный кенттерінің қазандықтарында күлтұтқыш қондырғыларды орнату жылыту маусымында атмосфераға өлшенген шығарындыларды тиісінше 20,6 және 19,4 тоннаға азайтады;
ӨТЖБ, Железнодорожный және Мичурин кенттерінің қазандықтарында қызмет көрсету мерзімі біткен күлтұтқыш қондырғыларын алмастыру атмосферадағы ластайтын заттардың шығарындыларын қысқартуға және қайтып кететін газдарды тазарту сатысын 85%-ға дейін ұстауға мүмкіндік береді;
әрекет ететін төрт постыда автоматтандырылған газталдауышты орнату, қосымша байқау постысын қою - қала әуе бассейнінің экстремальді жоғары ластануы туралы жедел тәуліктік ақпаратты алу;
қаланың аумағын радиоэкологиялық зерттеу Астана қаласының радиологиялық және экологиялық жағдайын бағалайды;
күл-қождар қалдықтарынан силикатты кірпішті өндіру жөніндегі зауытты салу қалдықтарды пайдаға асыру мәселесін шешуге, жердің қалдықтармен қосымша ластануын алдын алуға мүмкіндік береді және ЖЭО-1 мен ЖЭО-2 МК күлүйінділерінің карталарын қайта пайдалануды қамтамасыз етеді;
ландшафттық ағаштарды отырғызу, саябақтар, саяжолдар салу қаланың ішкі ахуалына қолайлы әсерін тигізеді, озон, көміртек және фитонцидтердің пайда болу көздері қызмет етеді, сүзгіден өткізу ортасын қалыптастырады, ауаны тазартады, оның ылғалдылығын көтеруге мүмкіндік туғызады;
қоршаған ортаны қорғау жөніндегі телерадиохабарларды тарату, экологиялық газеттерді шығару экологиялық білімдер мен мәдениеттерді насихаттау, халықты экологиялық ағартуға мүмкіндік береді.

Астана қаласының 2005-2007
жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта
Бағдарламасына
N 1 қосымша

N 1 кесте

1999-2003 жылдар ішіндегі Астана қаласы бойынша
зиянды заттардың ішкі шығарындылары (мың тонна)

Шығарындылар атауы	1999 жыл	2000 жыл	2001 жыл	2002 жыл	2003 жыл
Барлығы, оның ішінде	71,28	72,5	79,4	82,3	91,6
Қатты	21,8	21,5	22,5	18,5	22,6
Газ тәрізді	49,5	51,0	56,9	63,8	69,0

Астана қаласының 2005-2007
жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта
Бағдарламасына
N 1 қосымша

N 2 кесте

"Астанаэнергосервис" ААҚ кәсіпорындарымен
шығарылатын зиянды заттар шығарындыларының
динамикасы (мың теңге)

Шығарындылар	1999 жыл	2000 жыл	2001 жыл	2002 жыл	2003 жыл
ЖЭО-1 МК бойынша барлығы	8,703	7,391	5,850	5,756	6,8
ЖЭО-2 МК бойынша барлығы	33,526	35,346	40,245	35,263	33,9

Астана қаласының 2005-2007
жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта
Бағдарламасына
N 1 қосымша

N 3 кесте

Қалалық полигонда қалдықтарды жинақтау
динамикасы (мың м ³ )

Қалдықтар	1999 жыл	2000 жыл	2001 жыл	2002 жыл	2003 жыл
Көму бойынша полигондағы қалдықтардың барлығы	441,1	461,1	410,6	493,9	539,0

Астана қаласының 2005-2007
жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта
Бағдарламасына
N 1 қосымша

N 4 кесте

" Астанаэнеросервис" ААҚ ЖЭО-1 МК, ЖЭО-2 МК
күлүйінділерінде өндіріс қалдықтарын
жинақтау динамикасы (мың тонна)

Қалдықтардың атауы	1999 жыл	2000 жыл	2001 жыл	2002 жыл	2003 жыл
ЖЭО-1 МК күл-қоқыстар қалдықтары	80,82	92,73	69,69	70,416	76,0
ЖЭО-2 МК күл-қоқыстар қалдықтары	450,85	451,85	537,3	546,892	578,8

Астана қаласының 2005-2007
жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта
Бағдарламасына
N 1 қосымша

N 5 кесте

2001-2004 жылдар ішінде қоршаған ортаның
ластануы және оларды пайдалану үшін
қалалық бюджетке түсетін төлемдердің
түсімі (мың теңге)

Көрсеткіштер	2001 жыл	2002 жыл	2003 жыл	2004 жылғы 9 ай
Түскен қаражаттардың барлығы	83027	190123	224666	177270
оның ішінде: төлемдер	80309	187226	219265	172825
Айыппұлдар	2718	2897	5401	4445
Табиғатты қорғау іс-шараларына бағытталғаны және игерілгені	75807	106563	110772	75807
оның ішінде: қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шараларға	46445	18418	16985	8108
қоршаған ортаны қорғауды дамытуға	29362	88145	93787	67699

Астана қаласының 2005-2007
жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта
Бағдарламасына
N 1 қосымша

N 6 кесте

2005-2007 жылдар ішінде көздер
бойынша қаржыландыру көлемдерінің
динамикасы (млн. теңге)

Жылдар	Республика- лық бюджет	Жергілік- ті бюджет	Кәсіпорын- дардың меншікті қаражаттары	Инвести- циялар
2005 жылы	5 174,045	159,554	58,302	3 215,8
2006 жылы	5 411,750	2 574,481	59,500	2 287,4
2007 жылы	9 796,086	2 954,387	74,000	2 492,7
Жиынтығы:	20 381,881	5 688,422	191,802	7 995,9

Астана қаласының 2005-2007
жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта
Бағдарламасына
N 2 қосымша

N 1 диаграмма

Астана қаласы бойынша ішкі шығындылар
динамикасы, мың тонна

Суретті қағаз мәтіннен қараңыз

Астана қаласының 2005-2007
жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта
Бағдарламасына
N 2 қосымша

N 2 диаграмма

"Астанаэнергосервис" ААҚ кәсіпорындармен
зиянды заттар шығарындыларының
динамикасы (мың тонна)

Суретті қағаз мәтіннен қараңыз

Астана қаласының 2005-2007
жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта
Бағдарламасына
N 2 қосымша

N 3 диаграмма

Қалалық полигонда қалдықтарды жинау
динамикасы (мың м ³ )

*ТҚҚ - тұрмыстық-қатты қалдықтар

Суретті қағаз мәтіннен қараңыз

Астана қаласының 2005-2007
жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта
Бағдарламасына
N 2 қосымша

N 4 диаграмма

"Астанаэнергосервис" ААҚ кәсіпорындарымен
зиянды заттар шығарындыларының
динамикасы (мың тонна)

Астана қаласының 2005-2007
жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта
Бағдарламасына
N 2 қосымша

N 5 диаграмма

2005-2007 жылдарға арналған қаржыландыру
көлемінің динамикасы, млн. теңге

8-бөлім

"Астана қаласының 2005-2007 жылдарға арналған
салауатты қоршаған орта"
Бағдарламасын іске асыру жөніндегі
ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

N	Іс-ша- ралар	Аяқтау нысаны	Жауап- ты орын- даушы- лар	Орын- дау мер- зімі, жылдар	Болжанатын шығындар (млн. теңге)			Қаржы- лан- дыру көз- дері
					2005 ж.	2006* ж.	2007* ж.
1. Атмосфералық ауаның ластануының алдын алу
1	"Эмуль- сия жасау" қондыр- ғысына алмас- тыра отырып ЖЭО-1 маман- данды- рылған кәсіп- орынның (МК) N 3 қазан агре- гатын қайта жаңғыр- ту".	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	"АЭС" АҚ, Астана қаласы ЭСШД	2006 2-3 тоқсан	-	36,0	-	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
2	ЖЭО-2 МК екінші буынды эмуль- гаторды оларға ауыстырумен қол- даныс- тағы күлұста- ғыштарды қайта жаңарту.	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қаласы ЭСШД, "АЭС" АҚ	2005- 2007 2-3 тоқсан	57,0	60,0	63,0	Жергі- лікті бюджет
3	ЖЭО-2 МК БКЗ-420 екі қазан агрегат- тарында жаңадан жаңғыр- тылған жанғыш қондыр- ғыларды енгізу.	Орын- далған жұмыс актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қаласы ЭСШД, "АЭС" АҚ	2006 2-3 тоқсан	-	25,0	-	Жергі- лікті бюджет
4	ЖЭО-2 МК БКЗ-420 қазан- дықта- рының бірінде жандыру қарқын- дандыру қондыр- ғысын (ӨҚҚ) енгізу.	Орын- далған жұмыс актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қаласы ЭСШД, "АЭС" АҚ	2007 2-3 тоқсан	-	-	35,0	Жергі- лікті бюджет
5	ЖЭО-1 МК N 1, 6 қазан агрегат- тарын КТҚ күрделі жөндеу	Орын- далған жұмыс актісі	"АЭС" АҚ, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005 2-3 тоқсан	1,002	-	-	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
6.	ЖЭО-1 МК N 2, 7 қазан агрегат- тарын КТҚ күрделі жөндеу	Орын- далған жұмыс актісі	"АЭС" АҚ, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2006 2-3 тоқсан	-	1,0	-	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
7	ЖЭО-1 МК N 4 қазан агрега- тының КТҚ ке- ңейтіл- ген ағымдағы жөндеу	Орын- далған жұмыс актісі	"АЭС" АҚ, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2007 2-3 тоқсан	-	-	0,5	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
8	ЖЭО-2 МК БКЗ-420 екі қазан агрегат- тарына арналған жаңадан жаңғыр- тылған жылу құрыл- ғыларын енгізу.	Орын- далған жұмыс актісі	"АЭС" АҚ, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005 2-3 тоқсан	46,0	-	-	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
9	ЖЭО-2 МК N 5 қазан агрегат- тарының КҰҚ күрделі жөндеу.	Орын- далған жұмыс актісі	"АЭС" АҚ, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005 2-3 тоқсан	7,5	-	-	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
10	ЖЭО-2 МК N 1, 2, 3 қазан агрегат- тарының КҰҚ күрделі жөндеу.	Орын- далған жұмыс актісі	"АЭС" АҚ, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2006 2-3 тоқсан	-	22,5	-	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
11	ЖЭО-2 МК N 4, 5 қазан агрегат- тарының КҰҚ күрделі жөндеу	Орын- далған жұмыс актісі	"АЭС" АҚ, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2007 2-3 тоқсан	-	-	15,0	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
12	АЖЭО-2 атмос- ферадағы күл шы- ғарын- дыларына бақылау- дың автомат- танды- рылған жүйесін енгізу.	Орын- далған жұмыс актісі	"АЭС" АҚ, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2007 3-4 тоқсан	-	-	3,5	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
13	Орталық- танды- рылған жылумен жабдық- тауға арналған автоном- дық қазан- дықтар- мен кә- сіпорын- дарға аудару.	Орта- лық жылу- мен қосуға арнал- ған шарт	Қала- ның кәсіп- орын- дары мен ұйым- дары, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 2-3 тоқсан	-	-	-	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
14	Промыш- ленный кентте- рінің қазан- дықта- рына шаңұс- тағыш құрыл- ғыларды қайта жаңарту.	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, "Ныса- на" ЖШС	2005 2-3 тоқсан	5,412	-	-	Жергі- лікті бюджет
15	Железно- дорож- ный, Өн- діріс- тік-тех- никалық жинақтау басқар- масы, Мичурин кентте- рінің шаңұста- ғыш құ- рылғыла- рының қызмет мерзімі біткенге дейін алмас- тыру.	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, "Ныса- на" ЖШС	2006- 2007 2-3 тоқсан	-	6,2	3,638	Жергі- лікті бюджет
16	Бағдар- лық же- лілерде, катали- затор- ларда жұмыс істейтін қаланың автобус саябағын жарақ- тандыру.	Қабыл- дау актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қаласы КжББ	2005 2-3 тоқсан	13,8	-	-	Жергі- лікті бюджет
17	Газ тә- різдес отынды тұтынуға арналған "АСА" МКК 30 көлік бірлік- терін аудару.	Орын- далған жұмыс актісі	"АСА" МКК, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005 2 тоқсан	0,5	-	-	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
18	Газ бал- лонды жабдық- тарды енгізу	Орын- далған жұмыс актісі	Астана қаласы КжББ, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005 2-3 тоқсан	1,6	-	-	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
19	Экологи- ялық қауіпсіз қоғамдық көлік ретінде жаңа троллей- бустар сатып алу".	Орын- далған жұмыс актісі	Астана қаласы КжББ, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 3-4 тоқсан	-	234,0	251,0	Жергі- лікті бюджет
20	Астана қаласы- ның аумағын радио- эколо- гиялық зерттеу.	Орын- далған жұмыс актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қаласы МСЭҚД, Астана қаласы ҚОҚАҚБ	2005- 2007 2-3 тоқсан	1,5	1,5	1,5	Жергі- лікті бюджет
21	Стацио- нарлық посты- ларда жұмыс істейтін 4 авто- маттан- дырылған газтал- дауышты сатып алу және орнату	Орын- далған жұмыс актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, "Аста- на қа- ласы- ның Гидро- мет- мони- торинг орта- лығы" ЕМК	2005 2-3 тоқсан	8,0	-	-	Жергі- лікті бюджет
22	Астана қаласы- ның сол жағалау- ында автомат- танды- рылған газтал- дауыш- тармен жабдық- талған атмос- фералық ауаның ластануыбақылауға арналған қосымша стационарлық постыны орнату.	Орын- далған жұмыс актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, "Аста- на қа- ласы- ның Гидро- мет- мони- торинг орта- лығы" ЕМК	2007 2-3 тоқсан	-	-	6,0	Жергі- лікті бюджет
23	Астана әуе бас- сейнінің ластану- ына фон- дық мо- ниторинг жүргізу үшін ГМО жылжы- малы лездеме-зертха- намен жарақ- тандыру.	Орын- далған жұмыс актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, "Аста- на қа- ласы- ның Гидро- мет- мони- торинг орта- лығы" ЕМК	2006 3 тоқсан	-	9,0	-	Жергі- лікті бюджет
24	Қоршаған ортаның ластану- ын сапа- лы анық- тауға арналған құрал- дарды Астана қаласы- ның Мем- лекеттік санитар- лық-эпи- демиоло- гиялық қадаға- лау де- парта- ментіне сатып алу	Орын- далған жұмыс актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қаласы МСЭҚД	2005 3 тоқсан	9,959	-	-	Жергі- лікті бюджет
2. Су ресурстарының сапасын қамтамасыз ету
25	"Талды- көл" қалпына келтіру- мен" ағынды суларды жинаушы- булан- дырушы- ларды жою: Құрылыс- тың бірінші кезегі "ИКТ (аэро- тенка- лар) биоло- гиялық тазарту имараты және шөгінді- лерді механи- калық сорғыту" жобасы. Құрылыс- тың екінші кезегі "Қара- бидайық" жинаушы- сындағы "Талды- көл" жи- наушысы- нан шы- ғатын суларды қайта құю жүйесін қалпына келтіру (қайта жаңарту) жобасы.	Орын- далған жұмыс актісі	Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2006 4 тоқсан	1350,0	50,570	-	Рес- публи- калық бюджет
26	Астана- ның сол жақ жа- ғалауы аумағын- да то- пырақ сулары- ның дең- гейін еріту, сорғыту, төмен- детуден инже- нерлік қорғау.	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 4 тоқсан	457,0	1000,0	4000,0	Рес- публи- калық бюджет
27	Астана қаласын- дағы Есіл арнала- рын қайта жаңарту.	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	Астана қаласы КҚД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 3-4 тоқсан	555,0	1000,0	1904,4	Рес- публи- калық бюджет
28	Сарыбұ- лақ жыл- ғаларына жанаса- тын ау- мақты тазарту және көркейту жөнін- дегі ин- вести- цияларды негіздеу	Сары- бұлақ өзенін таза- лау және абат- тан- дыру жөнін- дегі ТЭО	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қала- сының КШД	2005 1 тоқсан	1,83	-	-	Жергі- лікті бюджет
29	Сарыбұ- лақ жыл- ғаларын тазарту және абаттан- дыру жө- ніндегі жобалық-сметалық құжат- тамалар- ды әзірлеу.	Сары- бұлақ өзенін таза- лау және абат- тан- дыру жөнін- дегі жоба- лық смета- лық құжат- тама	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қала- сының КШД	2005 3-4 тоқсан	21,0	-	-	Жергі- лікті бюджет
30	Астана қаласын- дағы Абылай хан даң- ғылынан темір жолға дейінгі учаскеде Ақбұлақ өзенін абат- тандыру.	Орын- далған жұмыс актісі	Астана қаласы КҚД, "По- иск" ЖШС	2005 2-3 тоқсан	286,181	-	-	Рес- публи- калық бюджет
31	Интерна- циональ- ный кен- тіндегі су та- зарту блогы арқылы бас са- ғалы торапты қайта жаңарту.	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, "АСА" МКК	2005 2-4 тоқсан	12,0	-	-	Жергі- лікті бюджет
32	Мичурин кентін- дегі су тазарту блогы арқылы бас сағалы торапты қайта жаңарту.	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, "АСА" МКК	2005 2-4 тоқсан	18,0	-	-	Жергі- лікті бюджет
33	Мичурин кентінде локальды тазарту имарат- тарын салуға арналған жобалық-құжатта- маларды әзірлеу.	Орын- далған жұмыс актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қаласы ЭСШД	2005 1-2 тоқсан	1,0	-	-	Жергі- лікті бюджет
34	Мичурин кентінде локальды тазарту имарат- тарын салу.	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, "АСА" МКК	2006- 2007 2-4 тоқсан	-	53,731	36,469	Жергі- лікті бюджет
35	Нөсерлі кәріз жүйесін дамыту барысын бақылау.	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 жылдың ішінде	-	-	-	Қаржы- ланды- руды талап етпей- ді
36	Есіл, Ақбұлақ, Сарыбұ- лақ өзенде- ріндегі Нұра- Есіл каналы- ның 17 гидро- ерітін- ділерін- де беткі сулардың гидрохи- миялық монито- рингі	Тал- даулар қоры- тын- дылары	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, "Аста- на қа- ласы- ның гидро- мет- мони- торинг орта- лығы" ЕМК	2005- 2007 жылдың ішінде	3,123	3,5	3,5	Жергі- лікті бюджет
37	Вячеслав су қой- масында гидроме- теороло- гиялық бақылау- дың толық кешені арқылы су дең- гейін автомат- ты тір- кеушіні сатып алу және орнату.	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	"Аста- на қа- ласы- ның гидро- мет- мони- торинг орта- лығы" ЕМК, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2006 2-3 тоқсан	-	6,0	-	Рес- публи- калық бюджет
38	1-ЖЭО, 2-ЖЭО су айна- лымын сумен жабдық- тау жүй- есіндегі су қой- маларына аумақ- тана жанасқан жерлерді пайда- лану жобасын іске асыру.	Жоба- лық сме- талық құжат- тама, Пайда- лануға қабыл- дау актісі	"АЭС" АҚ, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2007 2-3 тоқсан	-	-	55,0	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
39	ЖЭО-1 МК ҮКЖ ай- налым жүйе- сінде ағындар- ды кейін пайдала- нумен кәріздік сорғы стансасы бар нө- серлік ағынды суларды жинау жүйесі- нің тех- никалық жобасын әзірлеу.	Орын- далған жұмыс актісі	"АЭС" АҚ, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005 2 тоқсан	1,7	-	-	Кәсіп- орын- дардың мен- шікті қара- жат- тары
40	Сорғы- лық-сүз- гілік станса- сына нөсерлі суларды айналым- ды пай- далану бойынша имарат- тар салу. (ЯАМС жобасы бойынша)	Орын- далған жұмыс актісі	"АЭС" АҚ, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 4 тоқсан	290,9 (2208,8 мың дол- лар)	313,9 (2429,7 мың дол- лар)	342,1 (2672,7 мың дол- лар)	Инвес- тиция- лар
41	КСС кіру және шығу жолдарын қайта жаңарту,құмұс- тағыштар салу, метан- тенктер мен газ- гольдер- лерді, реконс- трукция қолда- ныстағы және жаңа бірінші (2 бір- лік) және екінші (2 бір- лік) тұндыр- ғыштарды қайта жаңарту және салу, қазан- дықты, ауа үрлегіш- тер станса- сын қайта жаңарту, тұнба станса- сын, тұнба- тығыз- дағышты жаңарту, тұнбаны сорғыту жөнін- дегі цехты салу, құбыр жүйеле- рін ал- мастыру (ЯАМС жобасы бойынша)	Орын- далған жұмыс актісі	"АСА" МКК, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 4 тоқсан	945,7 (7180,5 мың дол- лар)	1020,5 (7898,6 мың дол- лар)	1112,1 (8688,5 мың дол- лар)	Инвес- тиция- лар
42	Вячеслав су қой- масында жаңа су дуалын, қоршау құрыл- ғысын салу (ЯАМС жобасы бойынша)	Орын- далған жұмыс актісі	"АСА" МКК, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 4 тоқсан	364,6 (2768,2 мың дол- лар)	393,4 (3045,0 мың дол- лар)	428,7 (3349,6 мың дол- лар)	Инвес- тиция- лар
43	13 кә- різдік- сорғы станса- ларын қайта жаңарту, Промыш- ленный кентін- дегі N 22 кә- різдік- сорғы станса- сынан Железно- дорожный кентін- дегі коллек- торға дейін 4 жаңа қысымды коллек- тор салу (ЯАМС жобасы бойынша)	Орын- далған жұмыс актісі	"АСА" МКК, Астана қаласы ЭСШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 4 тоқсан	518,6 (2208,8 мың дол- лар)	559,6 (2208,8 мың дол- лар)	609,8 (2208,8 мың дол- лар)	Инвес- тиция- лар
3. Жер ресурстарының ластануының алдын алу
44.	Қалдық- тар ағында- рын ба- қылау, есепке алу және басқару- дың автомат- танды- рылған жүйесін енгізу (ААБЖ).	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	Астана қала- сының КШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2006 4 тоқсан	-	96,0	-	Жергі- лікті бюджет
45	Күл қож- дарының қалдық- тарынан силикат- ты кір- піш өндіру жөнін- дегі зауытты салу	Пайда- лануға қабыл- дау актісі	"Тиім- ді құ- рылыс мате- риал- дарының зауы- ты" ЖШС, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005 4 тоқсан	1096,0	-	-	Инвес- тиция- лар
46	1-ЖЭО МК N 6 күл үйінді- сінің жұмыс істеген карта- ларын қалпына келтіру.	Орын- далған жұмыс актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қаласы ЭСШД, "АЭС" АҚ	2007 2-3 тоқсан	-	-	17,0	Жергі- лікті бюджет
47	"АЭС" ААҚ 2-ЖЭО МК жаңа күлүйін- ділерін салу.	Орын- далған жұмыс актісі	Астана қаласы ЭСШД, "АЭС" АҚ	2006- 2007 2-3 тоқсан	-	843,02	1042,98	Жергі- лікті бюджет
48	Қауіпті қалдық- тардың зиян етуі үшін арнайы полигон салуға арналған жобаны әзірлеу.	Жоба- лық смета- лық құжат- тама	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қала- сының КШД,	2005 1-2 тоқсан	1,83	-	-	Жергі- лікті бюджет
49	Астана қаласы бойынша сынаптан жасалын-ған құ- ралдар мен бұйым- дарды демер- куриза- циялау және қайта өңдеу.	Орын- далған жұмыс актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қаласы МСЭҚД, Астана қаласы ТЖҚБ	2005- 2007 3-4 тоқсан	2,5	1,0	0,5	Жергі- лікті бюджет
4. Қаланы көгалдандыру және абаттандыру
50	"Талды- көл" қалпына келтіру- мен ағынды суларды жинаушы-булан- дырушы- ларды жою" жобасы бойынша теректер талдар егілетін өнеркәсіптік жерлер құру.	Орын- далған жұмыс актісі	"Жасыл Аймақ" РМК орман және аң ша- руа- шылығы коми- теті, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ,	2006- 2007 3-4 тоқсан	-	58,6	369,295	Рес- публи- калық бюджет
51	Астана қаласы- ның маңын- дағы аймақта ландшафт тық екпе ағашта- рын отырғы- зуды жасау жөнін- дегі жобалық-зерттеу жұмыс- тары	Жоба- лық сме- талық құжат- тама	"Жасыл Аймақ" РМК орман және аң ша- руашы- лығы коми- теті, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 3-4 тоқсан	50,170	55,160	58,305	Рес- публи- калық бюджет
52	Қала ма- ңындағы негізгі көліктік магист- ральдар жанында ландшафт тық екпе ағаш- тарын отырғы- зуды құру.	Орын- далған жұмыс актісі	"Жасыл Аймақ" РМК орман және аң ша- руашы- лығы коми- теті, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 3-4 тоқсан	949,984	965,42	1188,086	Рес- публи- калық бюджет
53	Астана қаласын- дағы Са- рыарқа даңғылы бойында саябақ салу, "Көгал- дандыру құрылы- сы" МКК.	Орын- далған жұмыс актісі	Астана қала- сының КШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005 2-4 тоқсан	400,0	-	-	Рес- публи- калық бюджет
54	Астана қаласын- дағы Ақ-бұлақ өзенінің жағалау- ында саябақ салу, "Көгал- дандыру құрылы- сы" МКК.	Орын- далған жұмыс актісі	Астана қала- сының КШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005 2-4 тоқсан	400,0	-	-	Рес- публи- калық бюджет
55	Президе- нттік саябақ салу, "Көгал- дандыру құрылы- сы" МКК.	Орын- далған жұмыс актісі	Астана қала- сының КШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 2-4 тоқсан	350,0	2276,0	2276,0	Рес- публи- калық бюджет
56	Астана қаласы жаңа әкім- шілік орта- лығында бірінші кезекте сулы- жасылды гүлзар- лар салу, "Көгал- дандыру құрылы- сы" МКК.	Орын- далған жұмыс актісі	Астана қала- сының КШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005 4 тоқсан	375,71	-	-	Рес- публи- калық бюджет
57	Қаланы көгал- дандыру, "Көгал- дандыру құрылы- сы" МКК.	Орын- далған жұмыс актісі	Астана қала- сының КШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2006- 2007 жылдың ішінде	-	713,93	964,5	Жергі- лікті бюджет
58	Ішкі орамдар аумағын- да ке- шенді абат- тандыру, "Көгал- дандыру құрылы- сы" МКК.	Орын- далған жұмыс актісі	Астана қала- сының КШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2006- 2007 жылдың ішінде	-	520,0	520,0	Жергі- лікті бюджет
59	Астана қаласы- ның жа- сыл ай- мағында екпе ағаштар- ды өсіру жөнін- дегі іс-шара- лардың іске асыры- луын бақылау, "Көгал- дандыру құрылы- сы" МКК.	Орын- далған жұмыс актісі	Астана қала- сының КШД, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ	2005- 2007 жылдың ішінде	-	-	-	Қаржы- ланды- руды талап етпей- ді
5. Экологиялық мәдениетті, білімді және халықты ағарту ісін дамыту
60	Қоршаған ортаны қорғау жөнін- дегі телеха- барларды тарату, жарна- малық өнім- дерді дайын- дау.	Орын- далған жұмыс актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қ. ҚОҚҚАБ	2005- 2007 жылдың ішінде	1,0	1,2	1,5	Жергі- лікті бюджет
61	Қоршаған ортаны қорғау жөнін- дегі радио- хабар- ларды тарату.	Орын- далған жұмыс актісі	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қ. ҚОҚҚАБ	2005- 2007 жылдың ішінде	1,0	1,2	1,5	Жергі- лікті бюджет
62	Дүние- жүзілік қоршаған ортаны қорғау күніне арналған іс-шара- ларды дайындау және өткізу.	Іс-ша- ралар- дың өткі- зіл- гені туралы есеп	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қ. ҚОҚҚАБ	2005- 2007 2 тоқсан	0,6	0,7	0,8	Жергі- лікті бюджет
63	Эколо- гиялық газет шығару.	Астана қаласы әкім- дігі- нің қау- лысы	"Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қ. ҚОҚҚАБ	2006 жылдың ішінде	-	3,0	3,5	Жергі- лікті бюджет
64	"Астана қаласы ақыл- кеңестік-эколо- гиялық кеңесін" құру	Астана қаласы әкім- дігі- нің хат- тамасы	Астана қала- сының әкім- дігі, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қ. ҚОҚҚАБ	2005- 2007 жылдың ішінде	-	-	-	Қаржы- ланды- руды талап етпей- ді
65	Эколо- гиялық тақырып- тарға арналған конфе- ренция- ларды ұйымдас- тыру және өткізу.	Хат- тама	Астана қала- сының әкім- дігі, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қ. ҚОҚҚАБ	2005- 2007 жылдың ішінде	-	1,5	2,0	Жергі- лікті бюджет
66	Экологи- ялық сенбі- ліктерді өткізу.	Іс- шара- лар	Астана қала- сының әкім- дігі, "Аста- на қ. ТБЖБ" ММ, Астана қ. ҚОҚҚАБ	2005- 2007 жылдың ішінде	-	-	-	Қаржы- ланды- руды талап етпей- ді
Бағдарлама бойынша шығындардың барлығы:					8607,701	10333,131	15317,173
оның ішінде:
Республикалық бюджет					5174,045	5411,750	9796,086
Жергілікті бюджет					159,554	2574,481	2954,387
оның ішінде "Астана қаласы ТБЖБ" ММ бюджеттік бағдарламалары есебінен					159,554	167,531	175,907
Кәсіпорындардың меншікті қаражаттары					58,302	59,500	74,000
Инвестициялар					3215,800	2287,400	2492,700

Ескерту:
* - қаржыландыру көлемдері тиісті жылға бюджеттерді жасау
кезінде нақтыланатын болады.

Астана қаласы ҚОҚАҚБ - "Астана қаласының Қоршаған ортаны қорғау
аумақтық қалалық басқармасы" мемлекеттік
мекемесі;
"Астана қаласы ТБЖБ" - "Астана қаласының Табиғат қорғау
бағдарламаларын жүзеге асыру жөніндегі
басқармасы" мемлекеттік мекемесі;
Астана қаласы ЭСШД - "Астана қаласының Энергетика және су
шаруашылығы департаменті" мемлекеттік
мекемесі;
Астана қаласы МСЭҚД - "Астана қаласының Мемлекеттік
санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау
департаменті" мемлекеттік мекемесі;
Астана қаласы КжББ - "Астана қаласының Көлік және байланыс
басқармасы" мемлекеттік мекемесі;
Астана қаласы КШД - "Астана қаласының Коммуналдық шаруашылық
департаменті" мемлекеттік мекемесі;
Астана қаласы КҚД - "Астана қаласының Күрделі құрылыс
департаменті" мемлекеттік мекемесі;
Астана қаласы ТЖҚБ - Астана қаласы Төтенше жағдайлар
жөніндегі қалалық басқармасы;
"АСА" МКК - "Астана Су арнасы" мемлекеттік
коммуналдық кәсіпорны;
"АЭС" АҚ - "Астанаэнергосервис" акционерлік қоғамы;
"ЖЭО-1" МК, "ЖЭО-2" МК - "Астанаэнергосервис" акционерлік
қоғамының "1-Жылуэнергия орталығы",
"2-Жылуэнергия орталығы"
мамандандырылған кәсіпорындары;
"Астана қаласы - "Қазгидромет" РМК "Астана қаласының
гидрометмониторинг Гидрометеорологиялық мониторинг орталығы"
орталығы" ЕМК еншілес мемлекеттік кәсіпорны.