Об утверждении требований по составлению концепции, экономического обоснования и проекта положения о специальной экономической зоне

Приказ Министра индустрии и торговли Республики Казахстан от 24 октября 2007 года № 311. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 12 ноября 2007 года № 4996. Утратил силу приказом и.о. Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 5 октября 2012 года № 362

      Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра индустрии и новых технологий РК от 05.10.2012 № 362.

      В соответствии с подпунктом 7) статьи 9 Закона Республики Казахстан от 6 июля 2007 года "О специальных экономических зонах в Республике Казахстан", ПРИКАЗЫВАЮ :

      1. Утвердить:
      1) требования по составлению концепции специальной экономической зоны, согласно приложению 1 к настоящему приказу;
      2) требования по составлению экономического обоснования специальной экономической зоны, согласно приложению 2 к настоящему приказу;
      3) требования по составлению проекта положения о специальной экономической зоне, согласно приложению 3 к настоящему приказу.

      2. Департаменту индустриально-инновационной политики (Амреев Г.М.) обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра индустрии и торговли Республики Казахстан Бишимбаева К. В.

      4. Настоящий приказ вводится в действие со дня его официального опубликования.

      Министр

      "СОГЛАСОВАНО"
      Министр экономики и бюджетного
      планирования Республики Казахстан

Приложение 1                  
к приказу Министра индустрии  
и торговли Республики Казахстан
от 24 октября 2007 года N 311 

Требования по составлению концепции специальной
экономической зоны

      1. Настоящие Требования по составлению концепции специальной экономической зоны (далее - Требования) разработаны в соответствии с подпунктом 7) статьи 9 Закона Республики Казахстан "О специальных экономических зонах в Республике Казахстан" и являются обязательными для использования при разработке Концепции специальной экономической зоны (далее - СЭЗ).

      2. Цель данных Требований - содействие местным и (или) центральным исполнительными органам, ассоциациям и союзам предпринимателей в разработке Концепции СЭЗ - основного стратегического документа СЭЗ, определяющего цели, направления развития и средства достижения поставленных целей.

      3. Концепция СЭЗ разрабатывается в соответствии с законодательством Республики Казахстан о специальных экономических зонах и настоящими Требованиями.

      4. Содержание Концепции СЭЗ должно соответствовать следующей структуре:
      введение;
      анализ текущей экономической ситуации региона;
      цели и задачи создания СЭЗ;
      географическое размещение СЭЗ: площадь, место расположение;
      приоритетные виды деятельности СЭЗ;
      потенциальные участники СЭЗ;
      позитивный эффект на региональную экономику от создания СЭЗ.

      5. В "Ведении" описываются:
      наименование СЭЗ;
      основание создания СЭЗ.

      6. Анализ текущей экономической ситуации региона.
      В данном разделе должны быть отражены:
      основные социально-экономические, политические, природно-климатические особенности региона, на котором предполагается создание СЭЗ;
      обеспеченность инфраструктурой, инвестиционные составляющие и другие показатели, характеризующие предполагаемое месторасположение и область влияния СЭЗ;
      краткий аналитический анализ текущего состояния отраслей региона по приоритетным видам деятельности;
      основные предпосылки размещения специальной экономической зоны, конкурентные преимущества геоэкономического положения региона.

      7. В разделе "Цели и задачи создания СЭЗ должны быть отражены цели и задачи создания и развития СЭЗ, увязанные с географическим положением СЭЗ, имеющимися природными и трудовыми ресурсами, возможными интересами иностранных инвесторов и другими необходимыми для развития СЭЗ экономическими, социальными и географическими факторами.

      8. В разделе "Географическое размещение СЭЗ: площадь, место расположение", должны быть изложены картографические схемы, характеризующие положение земельных участков, на которых планируется создание СЭЗ, в масштабе 1:20000 и 1:100000.

      9. Приоритетные виды деятельности СЭЗ.
      В данном разделе должны быть указаны приоритетные виды деятельности, которые будут осуществляться на территории СЭЗ.
      Приоритетные виды деятельности должны отвечать целям и задачам СЭЗ, а также не противоречить налоговому законодательству .
      Должны быть приведены конкретные обоснования целесообразности осуществления той или иной деятельности на территории СЭЗ для включения в перечень приоритетных видов деятельности создаваемой СЭЗ.

      10. Потенциальные участники СЭЗ.
      В данном разделе указываются организации, претендующие на осуществление приоритетных видов деятельности на территории СЭЗ.
      Необходимо указать организационно-правовую форму предприятия, наличие собственного производства, а также наличие опыта работы по приоритетным видам деятельности.

      11. В разделе "Позитивный эффект на региональную экономику от создания СЭЗ" должны содержаться предполагаемые результаты функционирования СЭЗ. Данные результаты следует конкретизировать исходя из особенностей региона, на территории которого предполагается создать СЭЗ. При этом целесообразно указывать не только конечные, стратегические результаты, но и промежуточные, поэтапные. Такого рода конкретизация задач создания СЭЗ будет служить дополнительным средством проверки ее эффективности.

      12. Концепция СЭЗ должна быть согласована с заинтересованными органами.

Приложение 2                  
к приказу Министра индустрии  
и торговли Республики Казахстан
от 24 октября 2007 года N 311 

Требования по составлению экономического обоснования
специальной экономической зоны

      1. Настоящие требования по составлению экономического обоснования специальной экономической зоны (далее - ЭО) разработаны в соответствии с подпунктом 7) статьи 9 Закона Республики Казахстан "О специальных экономических зонах в Республике Казахстан" и являются обязательными для использования при разработке ЭО специальной экономической зоны (далее - СЭЗ).

      2. Целью разработки ЭО является выработка оптимальных проектных решений создания СЭЗ, в том числе наиболее оптимальной структуры и масштаба СЭЗ, предложений по наиболее целесообразным маркетинговым, технико-технологическим, финансовым, институциональным, экологическим, социальным и другим решениям, предполагаемых в рамках реализации и функционирования СЭЗ.

      3. Содержание ЭО должно соответствовать следующей структуре:
      резюме СЭЗ;
      введение;
      маркетинговый раздел;
      технико-технологический раздел;
      экологический раздел;
      институциональный раздел;
      финансовый раздел;
      экономический раздел;
      социальный раздел;
      общие выводы о СЭЗ;
      приложения.

      4. Резюме СЭЗ должно содержать:
      наименование СЭЗ;
      основные направления деятельности СЭЗ;
      цель и задачи СЭЗ;
      место размещения СЭЗ (область, город, с указанием границ);
      масштаб СЭЗ, в том числе мощность СЭЗ;
      компоненты СЭЗ, с указанием стоимости каждого из них;
      предполагаемые источники и схемы финансирования;
      период реализации СЭЗ.

      5. В разделе "Введение" описываются существующие политические, социально-экономические, природно-климатические, гидрогеографические, гидрологические, инженерно-геологические и другие условия, в которых предполагается реализация СЭЗ, в том числе указываются показатели существующего и прогнозируемого уровня жизни населения, обеспеченность инфраструктурой, инвестиционный климат и другие социально-экономические показатели, характеризующие предполагаемое месторасположение и область влияния СЭЗ.
      В данном разделе определяется проблема, а также указываются все возможные варианты решения затрагиваемой проблемы (достижения цели создания СЭЗ, по которым проводится сравнительный анализ в каждом из последующих разделов ЭО СЭЗ.

      6. Маркетинговый раздел отражает оценку существующего и перспективного (на период развития и функционирования СЭЗ) спроса на виды продукции (услуг), которые будут производиться (предоставляться) в результате реализации СЭЗ.
      Данный раздел должен включать:
      анализ спроса или социально-экономической необходимости создания CЭЗ, который представляет собой оценку и обоснование количественных параметров спроса, его тенденций и цен на продукцию (услуги) или оценку необходимости в социальных услугах;
      оценку влияния СЭЗ на рост экспортного потенциала региона, страны;
      анализ рынков сырья, материалов и других факторов производства, связанных с функционированием СЭЗ;
      анализ рынков и цен на товары, работы и услуги, закупаемые в рамках СЭЗ;
      анализ работы существующих объектов в данной отрасли, в том числе анализ конкурентов, включая основные тенденции развития в отражаемых отраслях;
      рекомендуемые мероприятия по содействию сбыту продукции (услуг);
      оценку коммерческих рисков, определяющие основные факторы риска, предположительный характер и диапазон изменений, предполагаемые мероприятия по снижению рисков;
      используемые источники информации и методики проведения маркетинговых исследований.

      7. Технико-технологический раздел отражает различные технологические решения реализации СЭЗ, с описанием структуры СЭЗ, технических решений, определяющих параметры, компоненты СЭЗ, а также их стоимость.
      Данный раздел должен включать:
      анализ различных технологических решений реализации СЭЗ, их преимущества и недостатки, обоснование выбранного варианта;
      месторасположение СЭЗ, который обосновывает выбор места размещения СЭЗ, расположенность относительно источников и поставщиков сырья, потребителей продукции и услуг, близость к транспортным магистралям, географические особенности;
      масштаб СЭЗ, определяющий расчетное обоснование мощности проекта СЭЗ, динамики освоения мощности СЭЗ;
      оценку влияния СЭЗ на инфраструктуру региона и развитие совокупных (смежных) отраслей;
      обеспеченность территории на которой будет располагаться СЭЗ инженерными сооружениями, то есть имеющиеся в наличии транспортные подъезды и средства, энерго-, тепло-, водоснабжения и канализации, складские помещения;
      график реализации поставленных задач, который отражает инвестиционный период СЭЗ по годам реализации и по технологическим этапам, с графическим отображением последовательности и продолжительности мероприятий во времени (план-график);
      оценку технических рисков, определяющие основные факторы риска, предположительный характер и диапазон изменений, предполагаемые мероприятия по снижению рисков.

      8. Экологический раздел отражает экологические аспекты создания СЭЗ.
      Данный раздел должен включать:
      оценку воздействия СЭЗ на состояние окружающей среды, количественную оценку экологического ущерба от реализации СЭЗ и предполагаемые мероприятия по уменьшению его вредного воздействия;
      мероприятия, предполагаемые для улучшения экологической ситуации, как региона, так и страны в целом и их результат в количественном выражении;
      оценку экологических рисков, определяющую основные факторы риска, предположительный характер и диапазон изменений, предположительные мероприятия по снижению рисков.

      9. Институциональный раздел должен содержать схемы управления СЭЗ на протяжении его жизненного цикла, с описанием правовой основы, структуры управления и оценкой финансовых затрат, а также источников финансирования. В случае создания новой институциональной схемы необходимо указание подробного обоснования создания данной схемы с приведением альтернативных вариантов.

      10. Финансовый раздел содержит оценку финансовых затрат и доходов, наряду с оценкой альтернативных схем и источников финансирования СЭЗ.
      Данный раздел должен включать:
      оценку предполагаемых затрат на создание СЭЗ, включая затраты на строительство объектов инфраструктуры;
      расчет общих инвестиционных издержек, распределение потребностей в финансировании;
      расчет производственных издержек (эксплуатационные издержки);
      финансовый анализ СЭЗ, включающий:
      анализ СЭЗ с помощью простых методов финансовой оценки, в том числе расчет срока окупаемости, простой нормы прибыли, коэффициента покрытия задолженности;
      анализ СЭЗ с помощью методов дисконтирования, в том числе расчет чистого дисконтированного дохода (NPV), внутренней нормы прибыльности (IRR), отношения дисконтируемых выгод и затрат (В/С), дисконтированного срока окупаемости;
      анализ схемы, источников, условий финансирования и их альтернативных вариантов;
      оценку финансовых рисков, определяющие основные факторы риска, предположительный характер и диапазон изменений, предполагаемые мероприятия по снижению рисков.

      11. Экономический раздел отражает анализ создания СЭЗ с точки зрения экономики республики (региона) в целом.
      Данный раздел должен включать:
      анализ экономической ситуации региона с СЭЗ и без СЭЗ;
      оценку экономических выгод и затрат, в том числе анализ результатов, следствии и влияния, анализ эффективности затрат и неизмеримые выгоды, приращенные выгоды и затраты, дополнительные выгоды потребителя, необратимые издержки, внешние эффекты, международные эффекты, косвенные выгоды;
      анализ наименьших затрат;
      расчет бюджетной эффективности СЭЗ;
      расчет показателей экономической эффективности СЭЗ, в том числе экономического чистого дисконтированного дохода (ENPV) и экономической внутренней нормы доходности (EIRR).

      12. Социальный раздел отражает социальные аспекты СЭЗ и выгоды от реализации задач СЭЗ по бенефициарам.
      Данный раздел должен включать:
      обоснованность создания СЭЗ с точки зрения социально-культурных и демографических характеристик населения;
      потребность СЭЗ в трудовых ресурсах и его влияние на занятость населения;
      реальную обеспеченность трудовыми ресурсами соответствующей квалификации;
      необходимость обучения и переподготовки рабочих и специалистов;
      нормы охраны труда и техники безопасности;
      расчет показателей уровня жизни населения (демографические показатели, доходы населения, уровень занятости, влияние на повышение уровня знаний и так далее);
      оценку социальных рисков, определяющие основные факторы риска, предположительный характер и диапазон изменений, предполагаемые мероприятия по снижению рисков.

      13. В разделе "Общие выводы" отражаются основные достоинства и недостатки СЭЗ, выводы и описание логики по выбору оптимального варианта реализации СЭЗ, основные риски по проекту создания СЭЗ, другие заключения.

      14. Приложения к ЭО СЭЗ должны включать:
      финансово-экономические модели по каждому из рассматриваемых вариантов реализации СЭЗ, таблицы расходов, динамик, графики окупаемости, диаграммы, рисунки, карты местности и другие материалы и документы, подтверждающие и раскрывающие информацию, приведенную в ЭО СЭЗ.

      15. ЭО СЭЗ должно быть согласовано с заинтересованными органами.

Приложение 3                  
к приказу Министра индустрии  
и торговли Республики Казахстан
от 24 октября 2007 года N 311 

Требования по составлению проекта положения
о специальной экономической зоне

      1. Настоящие требования по составлению проекта положения о специальной экономической зоне (далее - Положение) разработаны в соответствии с подпунктом 7) статьи 9 Закона Республики Казахстан "О специальных экономических зонах в Республике Казахстан" и определяют основные положения, которые должны содержаться в проекте положения о специальной экономической зоне (далее - СЭЗ).

      2. Настоящие Требования являются обязательными для использования при разработке проекта положения о специальной экономической зоне.

      3. Структура проекта положения о СЭЗ должна состоять из следующих разделов:
      1) общие положения;
      2) цели и задачи СЭЗ;
      3) сроки функционирования СЭЗ;
      4) управление СЭЗ;
      5) основные виды деятельности на территории СЭЗ;
      6) налогообложение на территории СЭЗ;
      7) таможенное регулирование на территории СЭЗ;
      8) порядок пребывания иностранных граждан на территории СЭЗ;
      9) заключительные положения.

      4. Общие положения.
      В данном разделе указываются:
      наименование СЭЗ;
      месторасположение СЭЗ (область, город, район);
      основание разработки СЭЗ;
      действие международных договоров на территории СЭЗ.

      5. Цели и задачи СЭЗ.
      В данном разделе должны быть определены цели и задачи создания и функционирования СЭЗ, достижение и решение которых будет способствовать эффективному развитию производственной и непроизводственной сфер конкретной территории, на которой будет расположена СЭЗ, и развитию экономики Казахстана в целом.

      6. Сроки функционирования СЭЗ.
      В данном разделе указывается период, на который создается СЭЗ. Срок функционирования СЭЗ, согласно Закону "О специальных экономических зонах в Республике Казахстан" не должен превышать 25 лет.

      7. Управление СЭЗ.
      Данный раздел должен содержать схемы управления СЭЗ, с описанием правовой основы, структуры управления, а также полномочия администрации СЭЗ.

      8. В разделе "Основные виды деятельности на территории СЭЗ" определяется перечень приоритетных видов деятельности, которые будут осуществляться на территории СЭЗ.

      9. Налогообложение на территории СЭЗ.
      Налогообложение на территории СЭЗ должно регулироваться налоговым законодательством Республики Казахстан.

      10. Таможенное регулирование.
      Территория СЭЗ является частью таможенной территории Республики Казахстан, на которой действует таможенный режим свободной таможенной зоны в соответствии с таможенным законодательством Республики Казахстан. Границы СЭЗ по ее периметру оборудуются специальным ограждением.
      Таможенное оформление и контроль на территории СЭЗ должны осуществляться в порядке, определенном таможенным законодательством Республики Казахстан.

      11. Порядок пребывания иностранных граждан на территории СЭЗ.
      На территории СЭЗ должен действовать порядок въезда, выезда, транзита и пребывания иностранных граждан и лиц без гражданства, а также их транспортных средств, установленный законодательством Республики Казахстан и международными соглашениями, участником которых является Республика Казахстан.

      12. Заключительные положения.
      В заключительных положениях описывается процедура и обоснование упразднения СЭЗ, в том числе в случае досрочного упразднения СЭЗ, не противоречащая Закону Республики Казахстан "О специальных экономических зонах в Республике Казахстан".

      13. Проект положения о СЭЗ должен быть согласован с заинтересованными органами.

Арнайы экономикалық аймақ туралы ереженің жобасын және экономикалық негіздемесін, тұжырымдамасын құру туралы талаптарды бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Индустрия және сауда министрінің 2007 жылғы 24 қазандағы N 311 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2007 жылғы 12 қарашада Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 4996 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің м.а. 2012 жылғы 5 қазандағы № 362 бұйрығымен

      Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Индустрия және жаңа технологиялар министрінің м.а. 2012.10.05 № 362 (қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      Қолданушылардың назарына!!!
      Қаулының қолданысқа енгізілу тәртібін 4-тармақтан қараңыз.

      "Қазақстан Республикасындағы арнайы экономикалық аймақтар туралы" Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 6 шілдедегі Заңының 9-бабының 7) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

      1. Мыналар:
      1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес арнайы экономикалық аймақтың тұжырымдамасын жасау жөніндегі талаптар;
      2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес арнайы экономикалық аймақтың экономикалық негіздемесін құру жөніндегі талаптар;
      3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес арнайы экономикалық аймақ құру туралы ереже жобасын жасау жөніндегі талаптар бекітілсін.

      2. Индустриялық-инновациялық саясат департаменті (Ғ.М. Әміреев) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Индустрия және сауда вице-министрі Қ.У. Бишімбаевқа жүктелсін.

      4. Осы бұйрық ол бірінші ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Министр

      "КЕЛІСІЛДІ"
      Қазақстан Республикасы
      Экономика және бюджеттік
      жоспарлау министрі
      2007 жылғы 31 қазан

Қазақстан Республикасы Индустрия
және сауда министрінің 2007 жылғы
12 қарашадағы N 311 бұйрығына 
1-қосымша           

Арнайы экономикалық аймақтың тұжырымдамасын жасау
бойынша талаптар

      1. Осы арнайы экономикалық аймақтың тұжырымдамасын жасау бойынша талаптар (бұдан әрі - Талаптар) "Қазақстан Республикасындағы арнайы экономикалық аймақтар туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 9-бабының 7) тармақшасына сәйкес әзірленді және Арнайы экономикалық аймақтың (бұдан әрі - АЭА) тұжырымдамасын әзірлеу кезінде орындау үшін міндетті болып табылады.

      2. Осы Талаптардың мақсаты - жергілікті және (немесе) орталық атқарушы органдарға, қауымдастықтарға және кәсіпкерлер одағына АЭА-ның мақсаттарын, дамыту бағыттарын және қойылған мақсаттарға қол жеткізу құралдарын айқындайтын негізгі стратегиялық құжаты - АЭА тұжырымдамасын әзірлеуге жәрдемдесу.

      3. АЭА тұжырымдамасы Арнайы экономикалық аймақтар туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына және осы Талаптарға сәйкес әзірленеді.

      4. АЭА тұжырымдамасының мазмұны мынадай құрылымға сәйкес болуы тиіс:
      кіріспе;
      өңірдің ағымдағы экономикалық жай-күйін талдау;
      АЭА құру мақсаттары мен міндеттері;
      АЭА-ның географиялық орналасуы: алаңы, орналасқан жері;
      АЭА қызметінің басым түрлері;
      АЭА-ға әлеуетті қатысушылар;
      АЭА құрудан өңірлік экономикаға оң әсер ету.

      5. "Кіріспеде" мыналар сипатталады:
      АЭА-ның атауы;
      АЭА құруға негіздеме.

      6. Өңірдің ағымдағы жай-күйін талдау.
      Осы бөлімде мыналар бейнелену тиіс:
      АЭА құру болжалынған өңірдің негізгі әлеуметтік-экономикалық, саяси, табиғи-климатикалық ерекшеліктері;
      инфрақұрылыммен қамтамасыз етілгендігі, инвестициялық құрастырушылары және АЭА-ның болжамды орналасатын жерін және әсер ету саласын сипаттайтын өзге де көрсеткіштері;
      қызметтің басым түрлері бойынша өңір саласының ағымдағы жай-күйін қысқаша талдамалық талдау;
      арнайы экономикалық аймақтарды орналастырудың негізгі алғышарттары, өңірдің геоэкономикалық жағдайының бәсекелестік артықшылықтары.

      7. "АЭА құру мақсаттары мен міндеттері" бөлімінде АЭА құру мен дамытудың АЭА географиялық жағдаймен байланыстырылған, табиғи және еңбек ресурстарына ие, шетелдік инвесторлардың мүмкін болатын мүдделеріне және АЭА-ны дамытуға қажетті экономикалық, әлеуметтік және географиялық факторларына ие мақсаттар мен міндеттер бейнеленуі тиіс.

      8. "АЭА-ның географиялық орналасуы: алаңы, орналасқан жері" деген бөлімде 1:20000 және 1:100000 ауқымда АЭА құру жоспарланған жер телімдерінің жай-күйін сипаттайтын картографиялық схемалар жазылуы тиіс.

      9. АЭА қызметінің басым түрлері.
      Осы бөлімде АЭА аумағында жүзеге асырылуы тиіс қызметтің басым түрлері көрсетілуі тиіс.
      Қызметтің басым түрлері АЭА-ның мақсаттары мен міндеттеріне жауап беруі және салықтық заңнамаға қайшы келмеуі тиіс.
      Құрылатын АЭА аумағындағы қызметтің басым түрлерінің тізбесіне енгізу үшін АЭА аумағындағы осы немесе өзге қызметті жүзеге асырудың орындылығының нақты негіздемелері келтірілуі тиіс.

      10. АЭА-ның әлеуетті қатысушылары.
      Осы бөлімде АЭА аумағындағы қызметтің басым түрлерін жүзеге асыруға үміткер ұйымдар көрсетіледі.
      Кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық нысанын, өзіндік өндірістің болуын, сондай-ақ қызметтің басым түрлері жұмыс тәжірибесінің болуын көрсету қажет.

      11. "АЭА құрудан өңірлік экономикаға оң әсер" бөлімінде АЭА қалыптастырудың болжамды нәтижелері болуы тиіс. Осы нәтижелерді аумағында АЭА құру болжалынған өңірдің ерекшелігіне сүйене отырып нақтылау қажет. Міндеттерді осындай түрдегі нақтылау оның тиімділігін тексерудің қосымша құралы ретінде қызмет ететін болады.

      12. АЭА тұжырымдамасы мүдделі органдармен келісілуі тиіс.

Қазақстан Республикасы Индустрия
және сауда министрінің 2007 жылғы
12 қарашадағы N 311 бұйрығына 
2-қосымша           

Арнайы экономикалық аймақтың экономикалық негіздемесін
жасау жөніндегі талаптар

      1. Арнайы экономикалық аймақтың экономикалық негіздемесін жасау жөніндегі осы талаптар (бұдан әрі - ЭН) "Қазақстан Республикасындағы арнайы экономикалық аймақтары туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабының 7-тармақшасына сәйкес әзірленген және арнайы экономикалық аймақтың (бұдан әрі - АЭА) ЭН-ді әзірлеу кезінде қолдану үшін міндетті болып табылады.

      2. АЭА құрудың оңтайлы шешімінің жобасын әзірлеу, оның ішінде АЭА-ның неғұрлым оңтайлы құрылымы мен масштабы, АЭА-ны іске асыру және қалыптастыру шеңберінде ұсынылатын маркетингтік, техника-технологиялық, қаржылық, институттық, экологиялық, әлеуметтік және басқа шешімдер бойынша неғұрлым мақсатқа сай ұсыныстар АЭА-ның әзірлеу мақсаты болып табылады.

      3. ЭН құрылымы мынандай құрылымға сәйкес болуы қажет:
      АЭА түйіндемесі;
      кіріспе;
      маркетингтік бөлім;
      техника-технологиялық бөлім;
      экологиялық бөлім;
      институттық бөлім;
      қаржылық бөлім;
      экономикалық бөлім;
      әлеуметтік бөлім;
      АЭА туралы жалпы қорытынды;
      ережелер.

      4. АЭА түйіндісі:
      АЭА атауы;
      АЭА қызметінің негізгі бағыттарын;
      АЭА мақсаттары мен міндеттерін;
      АЭА орналасу орнын (облыс, қала, шекарасының көрсетілуімен);
      АЭА масштабын, оның ішінде АЭА қуатымен;
      АЭА компоненттерін, олардың әрбіреуінің құнының көрсетілуімен;
      ұсынылатын қаржыландыру көздері мен схемаларын;
      АЭА-ны іске асыру кезеңін құрау қажет.

      5. "Кіріспе" бөлімінде АЭА-ны іске асыруға ұсынылатын, оның ішінде халық өмірінің қазіргі және болжанатын деңгейінің көрсеткіштері, инфрақұрылыммен қамтамасыз етуді, АЭА-ға ықпалдасуға ұсынылатын орналасу орны мен облысын сипаттайтын инвестициялық климат және басқа экономикалық көрсеткіштері көрсетілетін қолданыстағы саяси, әлеуметтік-экономикалық, табиғи-климаттық, гидрогеографиялық, гидрологиялық, инженерлік-геологиялық және басқа шарттар мазмұндалады.
      Осы бөлімде АЭА ЭН әрбір келесі бөлімдерінде салыстырмалы талдау өткізілуі бойынша мәселелер анықталады, сондай-ақ АЭА құру мақсатына жетуге қозғалатын мәселелерді шешуге барлық мүмкін нұсқамалар көрсетіледі.

      6. Маркетингтік бөлім АЭА-ны іске асыру шешімінде өндірілетін (ұсынылатын) болатын, өнім (қызмет) түрлеріне қазіргі және перспективалық сұраныс бағасын (АЭА-ның даму және қалыптасу кезеңінде) көрсетіледі.
      Осы бөлім:
      сұраныс параметрлерінің санының бағасын және негіздемесін, әлеуметтік жағдайдағы қажеттілік өнімі (қызметі) немесе бағасы, оның үрдісі мен бағасына өзі ұсынатын, АЭА құруға сұраныс немесе әлеуметтік-экономикалық қажеттілігін талдау;
      елдің, өңірдің экспорттық әлеуетінің өсуіне АЭА ықпалының бағасы;
      АЭА қалыптастыруға байланысты өндіріс шикізаты, материалдары мен басқа факторлар нарығына талдау;
      АЭА шеңберінде сатып алынатын, тауарлар, жұмыстар және қызметтер бағасын және нарығын талдау;
      осы салада қолданылатын объектілердің жұмысын талдау, оның ішінде көрсетілген саладағы дамудың негізгі үрдістерді қоса отырып, бәсекелестік талдаулар;
      өнімді (қызметті) өткізуге жәрдемдесу жөнінде ұсынылатын іс-шаралар;
      негізгі тәуекел факторларын, ұзақтық сипатын және өзгерістер диапазонын, тәуекелді төмендету бойынша ұсынылған іс-шараларды анықтайтын, коммерциялық тәуекелді бағалауды;
      маркетингтік зерттеулерді өткізуде қолданылатын ақпарат және әдістеме көздерін қосу керек.

      7. Техника-технологиялық бөлім АЭА-ның құрылымы көрсетілетін, АЭА-ны іске асырудың әр түрлі технологиялық шешімдерін, АЭА компоненттерінің параметрлерін анықтайтын техникалық шешімін, сондай-ақ оның құнын көрсетеді.
      Осы бөлім:
      АЭА - ны іске асыруда әртүрлі технологиялық шешімдерді, олардың басымдығы мен жетіспеушіліктерін, таңдалған нұсқаманың негіздемесін талдау;
      Шикізат, тұтынушы өнімдері мен қызметтерін, географиялық ерекшелігі жеткізушінің және орналасу көздеріне қатысты көлік магистраліне жақындығы;
      АЭА-ны орналастырудың орнын таңдауды, шикізаттың көздері мен жеткізушілеріне, өнімдер мен қызметтерді тұтынушыларға, көлік магистралдарына жақындығына, географиялық ерекшеліктеріне қатысты орналасуын негіздейтін АЭА-ның орналасқан жерін;
      АЭА жобасының қуаттылығын, АЭА қуаттылығын игеру қарқынының есептік негіздемесін айқындайтын АЭА ауқымын;
      АЭА-ның өңірдің инфрақұрылымына және бірлескен (аралас) салаларды дамытуға әсерін бағалауды;
      АЭА орналасатын аумақтың инженерлік жарақтармен, яғни, көліктік кіре беріс пен құралдар, энергия, жылу, су құбыры мен кәріз, қойма үй-жайларымен қамтамасыз етілуін;
      уақыты бойынша іс-шаралардың реттілігі мен ұзақтылығын графикалық кескінде көрсете отырып, АЭА-ның инвестициялық кезеңін іске асыру жылдары бойынша және технологиялық сатылары бойынша көрсететін алға қойылған міндеттерді іске асыру кестесін (жоспар-кесте);
      тәуекелдің негізгі факторларын, болжамды сипаты мен өзгеріс диапазонын, тәуекелдерді төмендету жөніндегі болжамды іс-шараларды айқындайтын техникалық тәуекелдерді бағалауды қамтуы тиіс.

      8. Экологиялық бөлім АЭА-ны құрудың экологиялық аспектілерін көрсетеді.
      Осы бөлім мыналарды қамтуы тиіс:
      қоршаған ортаға жағдайына АЭА әсерін бағалау, АЭА-ны іске асырудан экологиялық зиянды сандық бағалау және оның зиянды әсерін азайту бойынша болжамды іс-шаралар;
      тұтастай алғанда өңірдің де, елдің де экологиялық жағдайын жақсарту үшін болжанатын іс-шаралар мен олардың сандық сипаттағы нәтижесі;
      тәуекелдің негізгі факторларын айқындайтын экологиялық тәуекелдерді бағалау, болжамды сипаты мен өзгеру диапазоны, тәуекелдерді азайту бойынша болжамды іс-шаралар.

      9. Институционалды бөлім АЭА-ның өміршеңдік кезеңінің өн бойында басқарудың құқықтық негіздерін, құрылымы мен қаржылық шығындарын бағалауды, сондай-ақ қаржыландыру көздерін сипаттай отырып, басқару сызбасын қамтуы тиіс. Жаңа институционалды сызбаны жасаған жағдайда балама нұсқаларды келтіре отырып, осы сызбаны жасаудың егжей-тегжейлі негіздемесін көрсету қажет.

      10. Қаржылық бөлім АЭА-ның балама кестелері мен қаржыландыру көздерін бағалаумен қатар қаржылық шығындар мен кірістерді бағалауды қамтиды.
      Осы бөлім мыналарды:
      инфрақұрылым объектілерінің құрылысына арналған шығындарды қоса алғанда АЭА құруға арналған болжамды шығындарды бағалауды;
      жалпы инвестициялық шығындарды есептеуді, қаржыландырудағы қажеттіліктерді бөлуді;
      өндірістік шығындарды (пайдалану шығындарын) есептеуді;
      мыналарды қамтитын:
      қаржылық бағалаудың қарапайым әдістерінің, оның ішінде өтімділік мерзімін, табыстың қарапайым нормасын, берешекті жабудың коэффициентін есептеудің көмегімен АЭА-ның талдауын;
      дисконттау әдістерінің, оның ішінде дисконтталған таза табысты (NPV), табыстылықтың ішкі нормасын (IRR), дисконтталған пайда мен шығынның ара қатынасын (B/C), өтімділіктің дисконтталған мерзімін есептеу арқылы АЭА-ның талдауын;
      қаржыландыру мен олардың балама нұсқаларының кестелерін, көздерін, шарттарын талдауды;
      тәуекелдің негізгі факторларын айқындайтын тәуекелдерді қаржылық бағалауды, болжамды сипаты мен өзгеру ауқымын, тәуекелдердің төмендеуі бойынша болжамды іс-шараларын АЭА қаржылық талдауын қамтуы тиіс.

      11. Экономикалық бөлім тұтастай республика (өңір) экономикасының көзқарасынан алғанда АЭА құрудың талдауын көрсетеді.
      Осы бөлім мыналарды:
      өңірдің АЭА-мен және АЭА-сыз экономикалық жағдайын;
      экономикалық пайда мен шығынды, оның ішінде нәтижелердің талдауын, салдары мен әсерлерін, шығындар мен өлшенбейтін пайданың тиімділігін талдауды, өсірілген пайда мен шығынды, тұтынушының қосымша пайдасын, қайтымсыз шығында, сыртқы әсерді, халықаралық әсерді, жанама пайданы бағалайды;
      неғұрлым аз шығынды талдау;
      АЭА-ның бюджеттік тиімділігін есептеу;
      АЭА-ның экономикалық тиімділік көрсеткішін, оның ішінде экономикалық дисконтталған таза табысты (ЕNPV) және экономикалық табыстылықтың ішкі нормасын (ЕIRR) қамтуы тиіс.

      12. Әлеуметтік бөлім АЭА-ның әлеуметтік аспектілерін және бенефициарлары бойынша АЭА-ның міндеттерін іске асырудан түсетін пайданы бейнелейді.
      осы бөлім мыналарды:
      халықтың әлеуметтік-мәдени және демографиялық сипаттамасы тұрғысынан алғанда АЭА-ны құрудың негіздемелігін;
      еңбек ресурстарындағы АЭА-ның қажеттілігін және оның халықты жұмыспен қамтуға әсерін;
      тиісті біліктіліктерді еңбек ресурстарымен нақты қамтамасыз етушілікті;
      жұмыскерлер мен мамандарды оқыту мен қайта даярлаудың қажеттілігін;
      еңбекті қорғау мен қауіпсіздік техникасының нормаларын;
      халықтың өмір деңгейінің көрсеткіштерін есептеуді (демографиялық көрсеткіштер, халықтың табыстары, жұмыспен қамтудың деңгейі, білім деңгейін арттыруға әсері және т.с.с);
      тәуекелдің негізгі факторларын айқындайтын әлеуметтік тәуекелдерді бағалау, болжамды сипаты мен өзгеру диапазоны, тәуекелдерді азайту бойынша болжамды іс-шараларды қамтуы тиіс.

      13. "Жалпы пайда" бөлімінде АЭА-ның негізгі құндылықтары мен жетіспеушіліктері, АЭА-ны іске асырудың оңтайлы нұсқаларын таңдау бойынша түйіндер мен қисынды сипаттау, АЭА-ны құру жобасы бойынша негізгі тәуекелдер, басқа да қорытындылар сипатталады.

      14. АЭА ЭН-ға қосымша АЭА-ны іске асырудың әрбір қаралатын нұсқалары бойынша қаржы-экономикалық моделін, шығыстар кестесін, қырқын, өтімділік сызбасын, диаграммаларды, суреттерді, жергілікті жердің картасы мен басқа да материалдарды және АЭА ЭН келтірілген ақпараттарды растайтын және ашатын құжаттарды қамтуы тиіс.

      15. АЭА ЭН мүдделі органдармен келісілуі тиіс.

Қазақстан Республикасы Индустрия
және сауда министрінің 2007 жылғы
12 қарашадағы N 311 бұйрығына 
3-қосымша         

Арнайы экономикалық аймақ құру туралы ереже жобасын
жасау бойынша талаптар

      1. Осы Арнайы экономикалық аймақ құру туралы ереже жобасын жасау бойынша талаптар (бұдан әрі - Ереже) "Қазақстан Республикасындағы арнайы экономикалық аумақтар туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 9-бабының 7) тармақшасына сәйкес әзірленді және Арнайы экономикалық аймақтың (бұдан әрі - АЭА) тұжырымдамасын жасау жөніндегі әдістемелік негіздеме болып табылады.

      2. Осы Талаптар, АЭА ережесін әзірлеу кезінде орындау үшін міндетті болып табылады.

      3. АЭА туралы ереже жобасының құрылымы мынадай бөлімдерден тұруы тиіс:
      1) жалпы ережелер;
      2) АЭА мақсаттары мен міндеттері;
      3) АЭА қалыптастыру мерзімдері;
      4) АЭА-ны басқару;
      5) АЭА аумағындағы қызметтің негізгі түрлері;
      6) АЭА аумағында салық салу;
      7) АЭА аумағындағы кедендік реттеу;
      8) АЭА аумағында шетелдік азаматтардың болуы тәртібі;
      9) қорытынды ереже.

      4. Жалпы ереже.
      Осы бөлімде мыналар көзделеді:
      АЭА атауы;
      АЭА-ның орналасқан жері (облысы, қала, аудан);
      АЭА-ны әзірлеу негізі;
      АЭА аумағындағы халықаралық шарттардың әрекеті.

      5. АЭА мақсаттары мен міндеттері.
      Осы бөлімде қол жетімділігі мен шешімі АЭА орналасатын нақты аумақтың өндірістік және өндірістік емес салаларын тиімді дамытуға және Қазақстан экономикасының жалпы дамуына ықпал ететін АЭА құру мен қалыптастырудың мақсаттары мен міндеттері айқындалуы тиіс.

      6. АЭА қалыптастыру мерзімдері.
      Осы бөлімде АЭА құрылатын кезең көрсетіледі. "Қазақстан Республикасында арнайы экономикалық аймақтар туралы" Заңға сәйкес АЭА-ны қалыптастыру мерзімі 25 жылдан аспауы тиіс.

      7. АЭА-ны басқару.
      Осы бөлім АЭА-ны басқарудың, құқықтық негізін, басқару құрылымын, сондай-ақ АЭА әкімшілігінің өкілеттігін сипаттай отырып схемасын қамтуы тиіс.

      8. "АЭА аумағындағы негізгі қызметтер" деген бөлімде АЭА аумағында жүзеге асырылатын қызметтің басым түрлерінің тізбесі айқындалады.

      9. АЭА аумағында салық салу.
      АЭА аумағында салық салу Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес реттелуі тиіс.

      10. Кедендік реттеу.
      АЭА аумағы Қазақстан Республикасының кедендік заңнамасына сәйкес еркін кедендік аймақ кедендік режимі әрекет ететін Қазақстан Республикасы кедендік аумағының бөлігі болып табылады. АЭА шекарасы оның периметрі бойынша арнай қоршаулармен жабдықталады.
      АЭА аумағында кедендік бақылау мен бақылау Қазақстан Республикасының кедендік заңнамасында айқындалған тәртіпте жүзеге асырылуы тиіс.

      11. АЭА аумағында шетелдік азаматтардың болуы тәртібі.
      АЭА аумағында шетелдік азаматтардың және азаматтығы жоқ азаматтардың, сондай-ақ олардың көліктік құралдарының келуі, кетуі, транзиті мен болуының Қазақстан Республикасының заңнамасымен және Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық келісімдерімен белгіленген тәртібі қолданылуы тиіс.

      12. Қорытынды ережелер.
      Қорытынды ережелерде рәсім және АЭА-ны таратудың оның ішінде АЭА-ны мерзімінен бұрын таратқан жағдайда "Қазақстан Республикасындағы арнайы экономикалық аймақтар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына қайшы келмейтін негіздемесі сипатталады.

      13. АЭА туралы ереже жобасы мүдделі органдармен келісілуі тиіс.