ИПС "Әділет"

     Сноска. Утратило силу постановлением акимата Алматинской области от 31.01.2013 N 25-а.
      В соответствии с подпунктом 21-3) пункта 1 статьи 27 Закона Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении в Республики Казахстан" и пунктом 4 статьи 1 Закона Республики Казахстан от 11 января 2007 года "О внесении дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам информатизации" акимат области ПОСТАНОВЛЯЕТ:
     1. Утвердить правила присвоения наименований и переименований составных частей населенного пункта, установления требований к присвоению порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям на территории Алматинской области согласно приложения.
     2. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя акима области Баталова А.Г.
     3. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

И.о. акима В. Долженков

Утверждено
постановлением акимата
Алматинской области
"Об утверждении Правил
присвоения наименований и
переименований составных
частей населенного пункта,
установления требований
к присвоению порядковых
номеров земельным участкам,
зданиям и сооружениям на
территории Алматинской области"
от 28 мая N 114

Правила
присвоения наименований и переименования составных частей населенного пункта, установления требований к присвоению порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям на территории Алматинской области

Настоящие Правила присвоения наименований и переименования составных частей населенного пункта, установления требований к присвоению порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям (далее - Правила) разработаны в соответствии с требованиями Законов Республики Казахстан от 23 января 2001 года " О местном государственном управлении в Республике Казахстан", от 11 января 2007 года "О внесении дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам информатизации ", от 16 июля 2001 года " Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан", от 8 декабря 1993 года " Об административно-территориальном устройстве Республики Казахстан", от 11 июля 1997 года " О языках в Республике Казахстан".

Раздел 1. Основные положения

Глава 1. Понятия, используемые в Правилах

      1. В настоящих Правилах используются следующие понятия:
      адрес - структурное описание совокупных реквизитов местоположения (местонахождения) объекта (земельного участка, здания, сооружения) на местности в пределах установленных границ Алматинской области;
     аллея - пешеходная улица или дорога, ограниченная с двух сторон деревьями, кустарниками, вьющимися растениями;
     бульвар - широкая озелененная полоса, выделяемая по обеим или одной стороне улицы, набережной и предназначенная для пешеходного движения и кратковременного отдыха;
     встроенные объекты - объекты, организованные в зданиях и сооружениях без реконструкции фасада здания (сооружения) и организации отдельного входа, при этом функциональное назначение преобразованной части здания (сооружения) может быть изменено;
     здание - искусственное строение, состоящее из несущих и ограждающих конструкции, образующих обязательный наземный замкнутый объем, в зависимости от функционального назначения используемое для проживания или пребывания людей, выполнения производственных процессов, размещения и хранения материальных ценностей и так далее. Здание может иметь подземную часть;
     инвестор - лицо, намеревающееся произвести изготовление и установку указателей наименований улиц (иных градостроительных элементов) и порядковых номеров зданий (сооружений) с использованием собственных и (или) привлеченных средств в соответствии с действующим законодательством;
     категория градостроительного элемента - неотъемлемая часть наименования градостроительного элемента, характеризующая функциональное градостроительное назначение и особенности объекта (микрорайон, здание, сооружение, мост, транспортная развязка (кольцо), фонтан, шоссе, трасса, проспект, улица, бульвар, аллея, проезд, переулок, тупик и прочее);
     квартал - структурный элемент застройки, не расчлененный магистральными улицами, переулками;
     ландшафтно-рекреационная территория - территория, включающая городские и сельские леса, лесопарки, лесозащитные зоны, водоемы, земли сельскохозяйственного назначения и другие угодья, которые совместно с парками, садами и бульварами, размещаемыми на селитебной территории, формируют систему открытых пространств;
     магистральная дорога - дорога, предназначенная для транспортной связи между городами и иными населенными пунктами;
     микрорайон - градообразующий структурно - планировочный элемент застройки, не расчлененный улицами, являющийся либо селитебной, либо производственной, либо ландшафтно-рекреационной территорией в установленных границах;
     наименования - имена собственные, присваиваемые микрорайонам, проспектам, бульварам, улицам, площадям и прочим структурным элементам городских и сельских населенных пунктов, служащие для их выделения и распознавания;
     ономастическая комиссия - консультативно - совещательный орган, вырабатывающий предложения по формированию единого подхода к наименованию и переименованию географических объектов, упорядочению употреблений и учету топонимических названий, восстановлению, сохранению исторических названий как составной части историко - культурного наследия Республики Казахстан;
     орган архитектуры - исполнительный орган, финансируемый из местного бюджета, уполномоченный акиматом соответствующей административно-территориальной единицы осуществлять регулирование в сфере архитектуры и градостроительства;
     орган по развитию языков - исполнительный орган, финансируемый из местного бюджета, уполномоченный акиматом соответствующей административно-территориальной единицы осуществлять регулирование в сфере развития языков и координировать деятельность ономастической комиссии;
     переулок, проезд - территория, обеспечивающая подъезд транспортных средств к жилым и общественным зданиям, учреждениям, предприятиям и другим объектам городской или поселковой застройки внутри районов, микрорайонов, кварталов, городов или других населенных пунктов обеспечивающий сквозную транспортную связь между двумя улицами (создает два "т" - образных перекрестка);
     порядковый номер объекта - элемент структуры адреса объекта: простой номер объекта, состоящий из последовательности цифр, с возможным добавлением буквы и (или) дроби, присваиваемый объекту, имеющему наименование(улица, микрорайон и прочее);
     пристроенные объекты - объекты, организованные в зданиях и сооружениях путем пристройки к зданию, сооружению дополнительного помещения, при этом, как правило, несущие самостоятельное функциональное назначение;
     проект детальной планировки - проект, разрабатываемый для городов и иных населенных пунктов на основе генерального плана с целью выявления архитектурно -пространственного и инженерно-экономического решения застройки;
     производственная территория - территория, предназначенная для размещения промышленных предприятий и связанных с ними объектов, комплексов научных учреждений с их опытными производствами, коммунально - складских объектов, сооружений внешнего транспорта, путей внегородского и пригородного сообщений;
     проспект - магистральная дорога или магистральная улица общегородского значения;
     сад - парк - определенная замкнутыми границами обособленная озелененная территория общего пользования, организованная на селитебной территории города, поселка или села и предназначенная для массового отдыха населения площадью от трех до десяти гектаров;
     санитарно-защитная зона - территория, отделяющая зоны специального назначения, а также промышленные предприятия и другие производственные, коммунальные и складские объекты в населенном пункте от близлежащих селитебных территорий, зданий и сооружений жилищно - гражданского назначения с целью ослабления воздействия на них неблагоприятных факторов;
     селитебная территория - часть территории населенного пункта, предназначенная для размещения жилой, общественной (общественно-деловой) и рекреационной зон, а также отдельных частей инженерной и транспортной инфраструктур, других объектов, размещение и деятельность которых не оказывает воздействия, требующего создания специальных санитарно-защитных зон;
     сквер - определенная замкнутыми границами обособленная озелененная территория общего пользования, организованная на селитебной территории города, поселка или села и предназначенная для массового отдыха населения площадью не более трех гектаров;
      сооружение - искусственно созданный объемный, плоскостной или линейный объект (наземный, надводный и (или) подземный, подводный), имеющий естественные или искусственные пространственные границы и предназначенный для выполнения производственных процессов, временного пребывания (перемещения) людей, размещения и хранения материальных ценностей и грузов, а также размещения (прокладки, проводки) оборудования или коммуникаций. Сооружение может иметь художественно-эстетическое, декоративно-прикладное либо мемориальное назначение;
     тупик - основной или второстепенный проезд, обеспечивающий подъезд транспортных средств к жилым и общественным зданиям, учреждениям, предприятиям и другим объектам городской или сельской застройки внутри, не образующий сквозные транспортные связи между улицами (создает один "т" - образный перекресток);
     указатель - цветографическое изображение установленной геометрической формы, созданное с использованием светоизлучающих, светоотражающих, контрастных объектов, материалов, представляющее собой изображение, содержащее поясняющие надписи, цифры, предназначенное для обеспечения граждан информацией о местонахождении, расположении той или иной улицы, здания или сооружения;
     часть города (градостроительный элемент) - площадь,проспект, бульвар, улица, переулок, парк, сад жилого района, сквер и иные составные части города. Под частями города в настоящих Правилах могут подразумеваться объекты социального значения (здравоохранения, образования, культуры и так далее).

Глава 2. Государственное регулирование в сфере присвоения наименований и переименования составных частей города или другого населенного пункта, требований к присвоению порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям, установки и эксплуатации указателей

      2. В сфере присвоения наименований и переименования составных частей города или другого населенного пункта, требований к присвоению порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям, установки и эксплуатации указателей регулирование осуществляют следующие государственные органы:
      1) органы архитектуры;
      2) органы по развитию языков.
     3. Исключен постановлением акимата Алматинской области от 08.07.2008 N 142 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
     4. Исключен постановлением акимата Алматинской области от 08.07.2008 N 142 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования)

Глава 3. Порядок присвоения наименований (переименования) районам, микрорайонам, проспектам, улицам и иным составным частям городов и других населенных пунктов Алматинской области, изменения транскрипции их названий

      5. Наименования частям городов областного и районного значения (далее города) и другим населенным пунктам Алматинской области присваиваются для обеспечения их выделения и распознавания в пространстве, в порядке, установленном законодательством об административно - территориальном устройстве в Республике Казахстан.
     6. Присвоение наименований производится по следующим этапам:
      1) орган архитектуры направляет в орган по развитию языков перечень частей города или другого населенного пункта, которым не присвоены наименования, либо имеющим совпадающие наименования с приложением схемы пространственного расположения элемента и определением его границ. Одновременно с указанным перечнем орган архитектуры представляет перечень улиц, прекративших существование в связи со сносом находившихся на них объектов недвижимости (при их наличии);
      2) орган по развитию языков рассматривает обращения по вопросу присвоения наименования и переименования градостроительного объекта и организует заседание ономастической комиссии для обсуждения вопросов присвоения наименований (переименования) частям города или другого населенного пункта Алматинской области;
      3) ономастическая комиссия на заседаний принимает решение и рекомендует акиматам соответствующих городов или районов присвоить наименование (переименовать) градостроительным элементам;
      4) акимат города или района либо соглашается с рекомендацией ономастической комиссии по присвоению наименований градостроительным элементам и выносит предложение об утверждении наименований частей городов и других населенных пунктов Алматинской области на рассмотрение маслихата, либо не соглашается с представленной рекомендацией и возвращает материалы в орган по языкам;
      5) маслихат города или района либо соглашается с решением акимата о присвоении наименований отдельным частям городов и других населенных пунктов и утверждает наименования частей городов и других населенных пунктов, либо не соглашается с решением акимата и возвращает материалы в акимат;
      6) совместные решения маслихата и акимата города или района о присвоении наименований (переименовании) частей города или другого населенного пункта доводятся до заинтересованных государственных органов и иных организаций, с обязательным приложением схемы пространственного положения градостроительного элемента и точным определением его границ.
     7. Не допускается присвоение нескольких наименований одной части города или другого населенного пункта. Исключение составляют проспекты (улицы, переулки, проезды) в случаях поворота более чем на тридцать градусов, в этих случаях от места поворота части города и другого населенного пункта допускается присвоение обособленного наименования.
      Не допускается присвоение одного наименования нескольким градостроительным элементам одной категории.
     8. В случае пересечения градостроительного элемента (проспекта, улицы) естественными преградами (реки, овраги и прочие) допускается присвоение отдельного наименования образующимся участкам.
     9. В случае поэтапного освоения территорий города или другого населенного пункта допускается разделение градостроительного элемента на отдельные участки с обособленными, логически связанными наименованиями, соответствующими фактическим этапам формирования и застройки данного градостроительного элемента во времени.

Раздел 2. Присвоение порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям городов и других населенных пунктов Алматинской области, установка и эксплуатация указателей

      10. Присвоение порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям, установка и эксплуатация указателей предназначены для формирования на территории Алматинской области единой системы определения местоположения (местонахождения) микрорайонов, улиц, зданий, строений и иных объектов городов и других населенных пунктов.
     11. Каждый земельный участок, здание и сооружение, расположенные на территории Алматинской области, должны иметь свой уникальный адрес.
     12. Объектами недвижимости, которым присваивается порядковый номер в соответствии с настоящими Правилами, являются:
      1) земельные участки (неосвоенные и застроенные);
      2) здания;
      3) сооружения.
     13. На фасадах домов, зданий и сооружений городов и других населенных пунктов Алматинской области, на перекрестках проспектов, улиц, переулков, по периметру площадей размещаются следующие типы указателей:
      указатель наименования улицы;
      указатель наименования микрорайонов;
      угловой указатель наименования улицы, устанавливаемый непосредственно на пересечениях (перекрестках) улиц;
      указатель порядкового номера здания, сооружения.
     14. Типовые эскизы указателя утверждаются органом архитектуры по согласованию с органом по развитию языков.
     15. Указатели порядковых номеров зданий, сооружений, указатели наименований улиц, микрорайонов, угловых указателей наименований улиц, размещаемые на территории городов и других населенных пунктов Алматинской области, в обязательном порядке должны соответствовать требованиям законодательства о языках в Республике Казахстан, техническим требованиям, устанавливаемым настоящими Правилами типовым эскизам, утвержденным в установленным порядке.

Глава 4. Требования к присвоению порядковых номеров

      16. Порядковый номер здания, корпуса, строения, сооружения, земельного участка - реквизит адреса объекта, состоящий из последовательности цифр с возможным добавлением буквы (А, Б, В, Г и так далее, исключая местоимения, например, буква "Я"), казахские буквы алфавита (Ә, І, Ғ, Қ, Ү, Ұ, Ө, Һ) и буквы трудного произношения (не имеющие звука), либо похожие на цифры (О, Ж, З, И, Х, Ц, Ч, Ш, Щ, Ь, Ы, Ъ) или через знак дроби дополнительных целых цифр.
     17. Буквы добавляются к порядковому номеру здания, корпуса, строения, сооружения в случае, если на одном земельном участке возведены (существуют) два и более здания, корпуса, строения, сооружения, образующих единый архитектурный ансамбль или являющихся частью одного архитектурно-строительного комплекса.
     18. Дополнительные целые цифры через знак дроби добавляются к порядковому номеру здания, корпуса, строения, сооружения в случае, если здание, корпус, строение или сооружение расположено внутри квартала и ни один фасад здания, корпуса, строения или сооружения не выходит на городские магистрали. При этом за основной порядковый номер принимается порядковый номер здания, корпуса, строения, сооружения, наиболее приближенного к подлежащему нумерацию зданию, корпусу, строению, сооружению.
     19. Адрес зданий, сооружений и прочих искусственных строений должен содержать следующие обязательные реквизиты: наименование улицы, порядковый номер здания, корпуса или строения, сооружения.
     20. Земельным участкам присваивается условный адрес, который должен содержать следующие обязательные реквизиты: наименование улицы или микрорайона, порядковый номер земельного участка.
     21. Структура адреса объекта определяется типом объекта и его географическим положением на местности: здание, сооружение, земельный участок.
     22.Наименование микрорайона, производственной зоны, природоохранного комплекса (ансамбля исторических и архитектурных памятников), местоположения объекта, для которого определяется порядковый номер, может быть добавлено к адресу объекта при условии расположения объекта в установленных границах соответствующего микрорайона, производственной зоны, природоохранного комплекса.
     23. Наименование проспекта, улицы (переулка, площади), относительно которой нумеруется объект, принимается в соответствии с официальным перечнем наименований улиц городов и других населенных пунктов Алматинской области и официальной адресной схемой проспектов, улиц, переулков, площадей, с уточнением наименований переулков, дорог и площадей в соответствии с позиционным представлением нумеруемого объекта и элементов улично-дорожной сети.
     24. Официальный перечень наименований улиц городов и других населенных пунктов Алматинской области и официальная адресная схема проспектов, улиц, переулков, площадей и прочих структурных элементов городов и других населенных пунктов Алматинской области в электронном виде создаются и ведутся государственными учреждениями или предприятиями, осуществляющими функции по ведению областной информационной системы на базе Государственного Градостроительного Кадастра Алматинской области на основе областной информационной системы с использованием материалов, в том числе архивных, о присвоении наименований, переименовании градостроительных объектов и элементов на территории городов или других населенных пунктов Алматинской области.
     25. Официальный перечень наименований улиц города Талдыкорган и официальная адресная схема проспектов, улиц, переулков, площадей и прочих структурных элементов города Талдыкорган в электронном виде создаются и ведутся государственным учреждением или предприятием, осуществляющим функции по ведению городской информационной системы на базе кадастровой службы города Талдыкорган на основе городской информационной системы с использованием материалов, в том числе архивных, о присвоении наименований, переименований градостроительных объектов и элементов на территории города Талдыкорган.
     26. Порядковый номер земельного участка, здания, корпуса, строения, сооружения устанавливается на стадии подготовки разрешительной документации по отводу земельного участка под проектирование, либо строительство органом архитектуры по предварительному согласованию порядкового номера объекта с данными областной информационной системы и городской информационной системы.
      Порядковый номер земельного участка, здания, корпуса, строения, сооружения может быть изменен органом архитектуры в случаях, когда в результате сноса отдельных объектов нумерация объектов одной части города или населенного пункта прерывается (теряется) более чем на десять единиц.
     27. Присвоение порядкового номера и нумерация зданий (домов), образующих непрерывный фронт застройки с юга на север и расположенных на магистралях, производится с севера на юг с нечетными номерами по левой стороне улицы и с четными номерами по правой стороне улицы.
     28. Присвоение порядкового номера и нумерация зданий (домов), образующих непрерывный фронт застройки с востока на запад и расположенных на магистралях, производится с запада на восток с нечетными номерами по левой стороне улицы и с четными номерами по правой стороне улицы.
     29. Зданиям, находящимся на пересечении улиц различных категорий, присваивается порядковый номер по улице более высокой категорий, согласно классификации магистральных улиц.
     30. Зданиям, находящимся на пересечении улиц равных категорий, присваивается порядковый номер по улице, на которую выходит главный фасад здания. Если на угол выходит два равнозначных фасада одного здания, порядковый номер присваивается по улице, идущей в направлении к центру города. Если главный фасад здания находится внутри двора, присваивается порядковый номер по улице, вдоль которой вытянуто здание.
     31. Присвоение порядкового номера зданиям, образующим периметр площади, производится по часовой стрелке, начиная от главной магистрали со стороны центра. В случае если угловое здание имеет главный фасад и значительную протяженность вдоль примыкающей улицы, его нумерация производится по улице, а не по площади.
     32. На территории земельного участка определяется основное здание, относительно которого осуществляется нумерация зданий, сооружений, расположенных на данной территории. Порядковый номер основного здания определяется с учетом установленной классификации улиц.
     33. Иным зданиям, сооружениям, расположенным на территории земельного участка, присваивается номер основного здания и дополнительный номер корпуса или строения в соответствии с Правилами. Указатель корпус или строение при необходимости определяется в зависимости от функционального назначения зданий с учетом функционального использования территории земельного участка, на котором они расположены, и сложившейся нумерации близлежащих зданий.
     34. Нумерация зданий производится от главного въезда на территорию земельного участка с учетом расположения главного здания.
     35. При возведении дополнительно на земельном участке, принадлежащем физическому или юридическому лицу на праве собственности, аренды, или ином вещном праве, одного или нескольких объектов недвижимого имущества, каждому объекту присваивается тот же порядковый номер, но с добавлением дополнительного номера корпуса или строения.
     36. Нумерацию зданий, расположенных между двумя уже пронумерованными зданиями, строениями с последовательными номерами (вставку объектов), следует производить, используя меньший номер соответствующего объекта с добавлением к нему буквы либо дроби в соответствии с настоящими Правилами.
     37. Пристроенным и встроенно-пристроенным объектам, обладающим признаками самостоятельных объектов (зданий, сооружений) присваивается самостоятельный порядковый номер с добавлением к номеру основного здания через знак дроби дополнительного целого числа.
     38. Сооружениям, за исключением заборов, мостовых, выгребных ям, колодцев, погребов, дворовых отмостков, тротуаров и подобных объектов, присваивается номер здания, сооружения или земельного участка (в случае отсутствия основного здания), на котором оно расположено, с добавлением указателя "соор." и номера сооружения.
     39. Освоенным, но не пронумерованным земельным участкам присваивается номер здания, сооружения, возведенного в пределах данного земельного участка.
     40. При расположении нескольких зданий, сооружений, других объектов в пределах территории одного земельного участка, земельному участку присваивается номер основного здания, сооружения.
     41. Неосвоенным земельным участкам присваивается простой порядковый номер в соответствии с настоящими Правилами, при этом необходимо соблюдать следующее условие: каждый земельный участок имеет свой уникальный порядковый номер, и порядковые номера земельным участкам присваиваются на основе признака принадлежности (прилегания) земельных участков к той или иной градостроительной единице (улице, проспекту, площади и прочие).
     42. При возведении на территории пронумерованного неосвоенного земельного участка нового здания, сооружения, возводимому объекту может быть присвоен условный порядковый номер данного земельного участка, при условии соблюдения общего порядка нумерации, либо присвоен новый индивидуальный порядковый номер с соблюдением требований настоящих Правил.
     43. Порядковая нумерация вновь возводимых зданий (сооружений) и внесение изменений в порядковые номера существующих объектов производятся органом архитектуры на основании данных проекта детальной планировки, областной информационной системы и городской информационной системы.
     44. На территориях интенсивного сноса, производимого в связи с изъятием земельных участков для государственных нужд, допускается производить резервирование порядковых номеров для проектируемых зданий, сооружений.

Глава 5. Стандарт структуры адреса

      45. Структура адреса объекта должна соответствовать следующим требованиям:
      реквизиты адреса указываются в строго определенной последовательности написания дедуктивным способом (от общего к частному);
      адресом объекта является текстовая часть, состоящая из реквизитов, указанных после разделителя ":"»(двоеточие), следующего за термином "адрес";
      адрес объекта излагается на государственном, русском и других языках;
      при написании адреса объекта допускаются сокращения категории градостроительного элемента:
      район - (р-он);
      микрорайон - (мкрн.);
      площадь - (пл.);
      шоссе - (шос.);
      трасса - (тр.);
      проспект - (пр.);
      улица - (ул.);
      бульвар - (бул.);
      аллея - (алл.);
      проезд - (пр-д);
      переулок - (пер-к);
      тупик - (туп.);
      при написании адреса объекта допускается полное изложение адреса с указанием наименования города и административного района, также с использованием сокращений: город (г.), район (р-он);
      при написании адреса утвержденное наименование градостроительного элемента (микрорайон, площади, улицы и прочее) должно быть полностью воспроизведено.
      Например:
      Адрес: Алматинская область, г.Талдыкорган, ул.Абая, 110, кв.51;
      Адрес: мкр. "Коктем", 12, кв. 32;
      Адрес: ул. Потанина, 31;
      Адрес: мкр. "Юбилейный", 3 б.
     46. Присвоение одному объекту нескольких адресов относительно нескольких частей города или другого населенного пункта не допускается.

Глава 6. Требования к установке указателей порядковых номеров зданий и сооружений, указателей наименований улиц и микрорайонов, угловых указателей наименований улиц 1. Общие требования

      47. Указатели порядковых номеров зданий и сооружений, наименований улиц и наименований микрорайонов устанавливаются на фасадах домов в следующем порядке:
      1) при сдаче в эксплуатацию вновь построенных зданий:
      заказчик обращается в орган архитектуры, который на основании данных областной информационной системы и городской информационной системы присваивает зданию (сооружению) порядковый номер и определяет правильное наименование проспекта, бульвара, улицы, к которой географически привязан объект (здание, сооружение), подлежащий адресации;
      на основании полученных данных органа архитектуры заказчик за счет собственных средств по предварительному согласованию в составе проектной документации эскиза указателя наименования микрорайона и (или) улицы, указателя порядкового номера здания (сооружений) с органом архитектуры с согласия органа по развитию языков производит изготовление и установку указателя порядкового номера здания (сооружения), указателей наименований улиц и микрорайонов в соответствии с требованиями настоящих Правил;
      2) при изменении порядковых номеров зданий и сооружений, наименований улиц, микрорайонов замена и установка соответствующих указателей порядковых номеров зданий, сооружений, указателей наименований улиц, указателей наименования микрорайонов и прочих указателей производится органом архитектуры на основании данных областной и городской информационной системы "Адресный Регистр".
     48. Установка указателей порядковых номеров зданий, сооружений, наименований улиц и микрорайонов может производиться как за счет средств государственного бюджета, так и за счет средств инвесторов.
     49. При сносе зданий (сооружений), на фасаде которых установлены указатели, стоимость указателя включается в состав затрат по сносу здания (сооружения) и возмещается в установленном порядке собственнику (балансодержателю, пользователю или инвестору) здания (сооружения), подлежащего сносу, по его инициативе.
     50. Указатели не должны размещаться на одном носителе (опоре, сооружении) с дорожными знаками, средствами наружной рекламы и в створе с ними. Допускается установка указателей на опору светофоров.
     51. Указатели должны быть различаемы независимо от времени суток.

2. Указатели наименований улиц

      52. Тексты указателей наименований улиц должны соответствовать требованиям законодательства о языках в Республике Казахстан.
     53. Указатели наименований улиц размещаются на фасадах зданий и сооружений, выходящих на улицы, образующие перекресток, на высоте от 2,5 до 3,0 метров от поверхности земли, на расстоянии 25-30 сантиметров от выходящего на перекресток угла здания или сооружения.
     54. Указатели наименований улиц устанавливаются на фасадах всех зданий и сооружений, выходящих на магистральные дороги, соответствующие типовому эскизу.

3. Указатели наименований микрорайонов

      55. Указатели наименований микрорайонов размещаются на зданиях и сооружениях, относящихся к микрорайону и находящихся на пересечении улиц (перекрестах), ограничивающими микрорайон, или условных перекрестах, образованных ограничивающими микрорайон улицами и въездами в микрорайон.
     56. Указатели наименований микрорайонов размещаются на фасадах зданий и сооружений, на высоте от 2,5 до 3,0 метров от поверхности земли, на расстоянии 25-30 сантиметров от выходящего на перекресток или условный перекресток угла здания или сооружения.
     57. Указатели наименований микрорайонов устанавливаются на фасадах зданий и сооружений, выходящих на ограничивающие микрорайон магистральные дороги скоростного и регулируемого движения, магистральные улицы общегородского и межрайонного значения, магистральные улицы районного значения, улицы и дороги местного значения, соответствующие типовому эскизу указателя наименования микрорайона.
     58. В случае установки на фасаде здания или сооружения указателя наименования микрорайона указатель наименования улицы не устанавливается.

4. Указатели порядкового номера объектов

      59. Указатель порядкового номера здания, сооружения размещается по нечетной стороне улицы с левой стороны, а по четной стороне улицы с правой стороны фасада каждого здания или сооружения, на высоте от 2,5 до 3,0 метров от поверхности земли, на расстоянии от угла дома 25-30 сантиметров.
     60. В случае, когда на фасаде здания, сооружения размещен указатель наименования улицы или микрорайона, указатель порядкового номера здания, сооружения размещается по горизонтальной оси после указателя наименования улицы или микрорайона.
     61. Внутри микрорайонов и кварталов указатели порядкового номера здания или сооружения устанавливаются с левой стороны фасадов зданий или сооружений, выходящих на внутри квартальный проезд, на высоте не более от 2,5 до 3,0 метров от поверхности земли, на расстоянии от угла дома 25-30 сантиметров, соответствующие типовому эскизу указателя порядкового номера здания или сооружения.

5. Угловые указатели наименований улиц

62. Угловые указатели наименований улиц (аншлаги), устанавливаемые на пересечениях улиц (перекрестках), размещаются непосредственно на пересечении улиц (перекрестках) и устанавливаются на металлических опорах высотой не более 4 метров.

Глава 7. Дополнительные требования

      63. Данные по присвоенным порядковым номерам земельным участкам, зданиям и сооружениям подлежат обязательной регистрации в информационной базе данных областной и городской информационной системы "Адресный регистр".
     64. Порядковые номера не присваиваются объектам временного назначения, хозяйственным постройкам, гаражам, находящимся в собственности физических лиц и (или) входящим в состав гаражных кооперативов, обществ, объектам инженерной инфраструктуры городов и других населенных пунктов, садовым и огородным участкам.
     65. Объекты временного назначения не имеют собственного порядкового номера, но справкой может уточняться их местоположение относительно рядом расположенного объекта с постоянным порядковым номером.
     66. Определение местоположения гаражей, входящих в состав гаражных кооперативов, обществ, садовых и дачных (огородных) участков, составляющих соответствующие садовые общества, устанавливается решением органа управления этих кооперативов, обществ, при этом каждому объекту присваивается индивидуальный номер. В случае отсутствия соответствующих органов управления присвоение индивидуальных номеров осуществляется органом архитектуры.
     67. При заполнении в документах данных о порядковых номерах объектов, подготавливаемых и выпускаемых организациями, запрещается произвольное написание порядковых номеров земельных участков, зданий и сооружений.
     68. Указатели, установленные на фасадах зданий и сооружений с нарушением требований законодательства о языках в Республике Казахстан и настоящих Правил, подлежат демонтажу заказчиком.
     69. Исключен постановлением акимата Алматинской области от 08.07.2008 N 142 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования)
     70. Исключен постановлением акимата Алматинской области от 08.07.2008 N 142 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования)
     71. Исключен постановлением акимата Алматинской области от 08.07.2008 N 142 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования)

Раздел 3. Порядок внесения изменений в правоудостоверяющие и иные документы после изменения наименований градостроительных элементов либо порядковых номеров объектов

72. Совместные решения маслихата и акимата города или района Алматинской области о переименовании градостроительных элементов (улиц, микрорайонов и так далее), опубликованные в установленном порядке, а также решения органа архитектуры об изменении порядковых номеров объектов являются основанием для инициирования физическими и юридическими лицами внесения изменений в документы, удостоверяющие право собственности (хозяйственного ведения, оперативного управления) на принадлежащее им имущество, и иные документы в установленном порядке.
73. Внесение указанных изменений в документы осуществляется по инициативе физического или юридического лица либо в момент регистрации каких-либо сделок в отношении имущества в регистрирующем органе.

Раздел 4. Заключительные положения

74. Настоящие Правила обязательны для исполнения физическими и юридическими лицами независимо от формы собственности и ведомственной принадлежности.
75. Отношения, не охватываемые Правилами, регулируются действующим законодательством Республики Казахстан.

     Ескерту. Қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қаулының күші жойылды - Алматы облысы әкімдігінің 31.01.2013 N 25-а қаулысымен.
      Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Заңының 27-бабындағы 1-тармағындағы 21-3) тармақшасына және Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 11 қаңтардағы "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне ақпараттандыру мәселелері бойынша толықтырулар енгізу туралы" Заңының 1 бабындағы 4 тармаққа сәйкес облыс әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
     1. Алматы облысы аумағындағы елді мекеннің құрамдас бөліктеріне атау беру және атауын қайта өзгерту, жер учаскелеріне, ғимараттар мен құрылыстарға реттік нөмірлерін беру талаптарын бекіту ережелері қосымшаға сәйкес бекітілсін.
     2. Осы қаулының орындалуын бақылау облыс әкімінің орынбасары А.Ғ. Баталовқа жүктелсін.
     3. Осы қаулы ресми алғаш жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Облыс әкімінің м.а. В. Долженков

Алматы облысы әкімдігінің
2007 жылғы "28" мамырдағы N 144
"Алматы облысы аумағындағы
елді мекеннің құрамдас бөліктеріне
атау беру және атауын қайта өзгерту,
жер учаскелеріне, ғимараттар
мен құрылыстарға реттік нөмірлерін
беру талаптарын бекіту туралы
ережелері" қаулысымен бекітілген
қосымша

Алматы облысы аумағындағы елді мекеннің құрамдас бөліктеріне атау беру және атауын қайта өзгерту, жер учаскелеріне, ғимараттар мен құрылыстарға реттік нөмірлерін беру талаптарын бекіту ережелері

Алматы облысы аумағындағы елді мекеннің құрамдас бөліктеріне атау беру және атауын қайта өзгерту, жер учаскелеріне, ғимараттар мен құрылыстарға реттік нөмірлерін беру талаптарын бекіту ережелері (бұдан әрі - Ережелер) Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы ", 2007 жылғы 11 қаңтардағы "Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне ақпараттандыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы ", 2001 жылғы 16 шілдедегі "Қазақстан Республикасында сәулет, қала құрылысы және құрылыс туралы ", 1993 жылғы 8 желтоқсандағы "Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылысы туралы " 1997 жылғы 11 шілдедегі "Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы" Заңдарының талаптарына сәйкес әзірленген.

1-бөлім. Негізгі ережелер 1-тарау. Ережелерде пайдаланылатын түсініктер

1. Осы Ережелерде мынадай түсініктер пайдаланылады:

      мекен-жай - Алматы облысының белгіленген шекарасы шегінде объектінің (жер учаскесінің, ғимараттың, құрылыстың) орналасу орнының (орналасқан жері) жинақталған деректемелерінің белгіленген құрылымдық сипаттамасы;
     саяжол - екі жағынан ағаштармен, бұталармен, құлпырған өсімдіктермен шектелген жаяу жүргіншілер көшесі немесе жол;
     желекжол - жаяу жүргіншілер қозғалысы және қысқа мерзімді демалысы үшін тағайындалған және жасалынған екі немесе бір жағынан белінген көгалдандырылған кең жолақ;
     қосып салынған объектілер - ғимараттар мен құрылыстарда ғимараттардың (құрылыстардың) қасбетін қайта жаңартпай және жеке кіру жасамай ұйымдастырылған объектілер, ғимараттың (құрылыстың) қайта құрылған бөлігінің функционалдық маңызы өзгеруі мүмкін;
     ғимарат - функционалдық мақсатына қарай адамдардың тұруына немесе ішінде болуына, өндірістік үдерісті орындауға, сондай-ақ материалдық құндылықтарды және тағы басқаларды орналастыруға және сақтауға пайдаланылатын көтергіш және қоршау құрылымдарынан тұратын, міндетті түрде жерге орныққан тұйықталған көлемді құрайтын, жасанды құрылыс ғимараттың жер асты бөлігі болуы мүмкін;
     инвестор - қолданыстағы заңнамаға сәйкес және (немесе) тартылған қаражаттарды қолданумен көше (өзге де қала құрылысы элементтері) атауларының көрсеткіштерін және ғимараттардың (құрылыстардың) реттік нөмірлерін әзірлеуге және орнатуға ниет білдірген тұлға;
     қала құрылысы элементінің санаты - функционалдық қала құрылысы нысанын және объектінің (шағын аудан, ғимарат, құрылыс, көпір, көлік айырымы (айналым), фонтан, тас жол, даңғыл, көше, желекжол, саяжол, өту жолы, қысқа көше, тұйық көше және басқалар) ерекшелігін сипаттайтын қала құрылысы элементінің бөлінбес бөлігі;
     квартал - магистральды көшелермен, қысқа көшелермен бөлінбеген құрылыстың құрылымдық бөлшегі;
     ландшафты-оңалту аумақтары - қалалық ормандары, орман саябақтар, орман қорғау аймақтары, сутоғандар, ауыл шаруашылығының пайдаланудағы жерлер және іріктелген аумақтарда орналасқан, ашық кеңістік жүйесін қалыптастыратын саябақтармен, бақтармен және желекжолдармен қоса басқа да пайдалы жерлері бар аумақтар;
     магистральды жолдар - қалалар және басқа елді мекендер арасында көліктік байланыс үшін белгіленген жол;
     шағын аудан - қаланы қалыптастыратын көшелермен бөлінбеген шекарада, не болмаса қоныстану, не болмаса өндірістік, не болмаса ландшафты-оңалту аумағы болып табылатын құрылыстың құрылымдық-жоспарлау элементі;
     атаулар - шағын аудандарға, даңғылдарға, желекжолдарға, көшелерге, алаңдарға, қалалық және селолық елді мекендердің өзге де құрылымдық элементтерге берілген, оларды білу және тану үшін қызмет ететін жеке атаулар;
     ономастикалық комиссия - географиялық объектілердің атауына және олардың атауларын өзгертуге бірыңғай көзқарас қалыптастыру, топонимикалық атауларды қолдану мен есепке алуды ретке келтіру, Қазақстан Республикасының тарихи-мәдени мұрасының құрамдас бөлігі ретінде тарихи атауларды қалпына келтіру, сақтау жөніндегі ұсыныстарды әзірлейтін консультативтік-кеңесші орган;
     сәулет органы - сәулет және қала құрылысы саласын реттеуді жүзеге асыруға әкімдікпен уәкілеттік берілген жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы орган;
     тілдерді дамыту органы - тілдерді дамыту саласын реттеуді жүзеге асыруға және ономастикалық комиссия қызметін үйлестіруге әкімшілік-аумақтық бірлікке сәйкес әкімдіктен уәкілеттілік берілген, жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы орган;
     өту жолы - көлік құралдарын тұрғын үй және қоғамдық ғимараттарға, мекемелерге, кәсіпорындарға және екі көше арасындағы (екі "т" тәрізді қысқа көшелер құрайды) көліктік байланысты қамтамасыз ететін ауданішілік, шағын ауданішілік, кварталішілік қалалық және кенттік құрылыс объектілеріне өтуін қамтамасыз ететін негізгі немесе екінші дәрежелі өту жолы;
     объектінің реттік нөмірі - объектінің мекен-жай құрылымының элементі: атауы (көше, шағын аудан және басқалар) бар объектілерге берілетін әріптер және (немесе) бөлшектер қосылу мүмкіндігімен бірізділік цифрдан тұратын объектінің жай нөмірі.
     жапсаржай объектілері - ғимаратқа, құрылысқа жапсаржай салынған қосымша орын-жай салу жолымен ғимараттарда және құрылыстарда ұйымдастырылған, сонымен қатар, ереже бойынша өздігінен функционалдық маңызы бар объектілер;
     түбегейлі жоспарлау жобасы - құрылыстың сәулеттік - кеңістік және инженерлік-экономикалық шешімін айқындау мақсатында қалалардың және басқа елді мекендердің бас жоспары негізінде жеке бөліктері үшін әзірленген жоба;
     өндірістік аумақ - өнеркәсіптік кәсіпорындарды және солармен байланысты объектілерді орналастыруға арналған аумақ, тәжірибелік өндірістермен бірге ғылыми мекемелердің, коммуналдық-қоймалық объектілердің, сыртқы көлік құрылыстарының, қаладан тысқары және қала төңірегіндегі құрылыстардың кешені;
     даңғыл - жалпы қалалық маңызы бар магистральды жол немесе магистральды көше;
     бақ - саябақ - қала, кент немесе селоның қоныстану аумағында ұйымдастырылған және үштен он гектарға дейінгі ауданымен халықтың бұқаралық демалуына арналған тұйық шекаралармен анықталған жалпы қолданыстағы оқшауланған көгалдандырылған аумақ;
     санитарлық-қорғаныш аймағы - арнаулы мақсаттағы аймақтарды, сондай-ақ өнеркәсіп орындары мен елді мекендегі басқа да өндірістік, коммуналдық және қоймалық объектілерді жақын маңдағы қоныстану аумақтарынан, тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы ғимараттардан және құрылыстардан оларға қолайсыз факторлардың әсер етуін әлсірету мақсатында бөліп тұратын аумақ;
     қоныстану аумағы - тұрғын, қоғамдық (қоғамдық-іскер) және оңалту аймақтарын, сондай-ақ инженерлік және көлік инфрақұрылымының жекелеген бөліктерін, орналасуы мен қызметі арнаулы санитарлық қорғаныш аймақтарын талап етуге әсер етпейтін басқа да объектілерді орналастыруға арналған елді мекен аумағының бөлігі;
     шағынгүлбақ - қала, кент немесе селоның қоныстану аумағында ұйымдастырылған және үш гектардан аспайтын ауданымен халықтың бұқаралық демалуына арналған тұйық шекаралармен анықталған жалпы қолданыстағы оқшауланған көгалдандырылған аумақ;
     құрылыс - жасанды кеңістік шекаралары бар және өндірістік үдерістерді орындауға, сондай-ақ материалдық құндылықтарды орналастыруға және сақтауға, немесе адамдарды, жүктерді уақытша орналастыруға (орын ауыстыруға), сондай-ақ жабдықтарды немесе коммуникацияларды орналастыруға (төсеуге, жүргізуге) арналған жасанды ауқымды, тегістікті немесе сызықты объект (жер үсті, су беті және (немесе) жер асты, су асты). Құрылыс көркемдік-эстетикалық, әшекейлі-қолданбалы не болмаса мемориалды мақсатта болуы мүмкін;
     тұйық - көлік құралдарын тұрғын үй және қоғамдық ғимараттарға, мекемелерге, кәсіпорындарға және көше арасындағы (бір "т" тәрізді қысқа көшелер құрайды) көліктік байланысты құрамайтын ауданішілік, кварталішілік қалалық құрылыс объектілеріне өтуін қамтамасыз ететін негізгі немесе екінші дәрежелі өту жолы;
     көрсеткіш - жарық түсіретін, жарықты шағылыстыратын, контрастық объектілерді, материалдарды пайдалана отырып құрылған, азаматтарды сол немесе басқа көше, ғимарат немесе құрылыстың орналасуы туралы ақпараттармен қамтамасыз ету үшін белгіленген түсіндірме жазулары, цифрлары бар геометриялық нысанда белгіленген түрлі-түсті бейне;
     қаланың бөлігі (қала құрылысының элементі) - алаң, даңғыл, желекжол, көше, қысқа көше, саябақ, тұрғын үй ауданының бағы, шағынгүлбақ және қаланың басқа да құрамдас бөліктері. Осы Ережелерде қаланың бөліктері деп әлеуметтік маңызы бар объектілер (денсаулық сақтау, білім, мәдениет және тағы басқа) айтылуы мүмкін.

2-тарау. Көрсеткіштерді орналастыру және пайдалану, жер учаскелеріне, ғимараттар мен құрылыстарға реттік нөмірлер беру талаптарын, қалалар немесе басқа елді мекеннің құрамдас бөліктеріне атау беру және атауын қайта өзгерту саласында мемлекеттік реттеу

2. Қаладағы немесе басқа елді мекендердегі аудандарға, көшелерге, даңғылдарға және қаланың өзге де құрамдас бөліктеріне атау беру, жер учаскелеріне, ғимараттарға және құрылыстарға реттік нөмір беру, көрсеткіштерді орнату және пайдалану, оларды ретке келтіруді мына мемлекеттік органдар жүзеге асырады:

1) сәулет органдары;
2) тілдерді дамыту органдары.

3. (алынып тасталды - Алматы облысы әкімдігінің 2008 жылғы 8 шілдедегі N 142 қаулысымен)

4. (алынып тасталды - Алматы облысы әкімдігінің 2008 жылғы 8 шілдедегі N 142 қаулысымен)

3-тарау. Алматы облысының қалалары мен басқа елді мекендерінің аудандарына, шағын аудандарына, көшелеріне, даңғылдарына және басқа да құрамдас бөліктеріне атау беру (қайта атау), олардың атауларының транскрипцияларын өзгерту тәртібі

      5. Қазақстан Республикасында әкімшілік-аумақтық құрылысы туралы заңнамамен белгіленген тәртіпте Алматы облысының облыстық және аудандық маңызы бар қалалар (бұдан әрі - қалалар) және басқа елді мекендер бөліктерінің атаулары оларды бөлуге және оларды кеңістікте тануды қамтамасыз ету үшін беріледі.
     6. Атау беру мынадай кезеңдермен жүргізіледі:
      1) Сәулет органы тілдерді дамыту органына қаланың немесе басқа елді мекен атаулары берілмеген, не болмаса кеңістік орналасу элементтері сызбасының қосымшасы мен атаулары ұқсас бөліктерінің тізбесін жібереді. Аталған тізбемен бірге сәулет органы сол жерлерде орналасқан жылжымайтын мүлік объектілерін (олар бар болған жағдайда) бұзуға байланысты жойылған көшелердің тізбесін ұсынады;
      2) тілдерді дамыту органы Алматы облысының елді мекендері мен қаланың құрамдас бөліктерін атау (қайта атау) немесе транскрипциясын өзгерту мәселесіне байланысты келіп түскен ұсыныстарды қарап, ономастикалық комиссия отырысының (отырыстарының) қарауына ұсынады;
      3) ономастикалық комиссия отырыста қаралған мәселелер бойынша ұйғарым жасап, аудан, қала, облыс әкімдіктеріне елді мекен, қаланың құрамдас бөліктеріне байланысты нысандарды атау (қайта атау) туралы ұсыныстар енгізеді;
      4) аудан немесе қала әкімдіктері ономастикалық комиссия ұсынған қалалар және Алматы облысының басқа елді мекендердің құрамдас бөліктерін атау мәселелерімен келісіп мәслихат қарауына енгізеді, не болмаса ұсыныстарды қабылдамай, тілдерді дамыту органына кері қайтарады.
      5) қала немесе аудан мәслихаты әкімдіктің қала және елді мекендерге, қаланың құрамдас бөліктеріне атау беру жөніндегі шешімімен келіседі және қала және елді мекендер бөліктеріне атауды бекітеді, не болмаса әкімдіктің шешімін қабылдамай, материалдарды әкімдікке қайтарады;
      6) қала немесе аудан мәслихаты мен әкімдігінің қала және елді мекендер бөліктеріне атау беру (қайта атау) туралы шешімдері қала құрылысы бөліктерінің кеңістік ережесі сұлбасының міндетті қосымшасы мен оның шекараларының нақты анықтамасы бар мүдделі мемлекеттік органдарға және басқа да ұйымдарға жеткізіледі.
     7. Қаланың және елді мекеннің бір бөлігіне бірнеше атау беруге жол берілмейді. Бұрылыстары отыз градустан жоғары болған жағдайларда даңғылдардан (көшелер, қысқа көшелер, өту жолдары) басқа, мұндай жағдайларда қала бөлігінің бұрылыс орындарына оқшауланған атау беруге жол берілмейді.
      Бір санаттағы қала құрылысының бірнеше бөліктеріне бір атау беруге жол берілмейді.
     8. Қала құрылысы элементі (даңғыл, көше) табиғи бөгеулермен (өзендер, жырақтар және тағы басқалар) қиылысқан жағдайда қалыптасқан учаскеге жеке атау беруге жол беріледі.
     9. Қаланың және жеке елді мекен аумақтарын кезең-кезеңімен игерген жағдайда қала құрылысы элементін оқшауланған, атаулары қисынды байланысқан, осы қала құрылысы элементінің уақыт ішінде іс жүзінде қалыптасу және салыну кезеңіне сәйкес келетін жекелеген учаскелерге білуге жол беріледі.

2-бөлім. Алматы облысының қалалары және басқа елді мекендерінің жер учаскелеріне, ғимараттарына және құрылыстарына реттік нөмір беру, көрсеткіштер орнату және пайдалану

      10. Шағын аудандардың, көшелердің, ғимараттардың, құрылыстардың және қалалар мен басқа елді мекендердің басқа да объектілерінің орналасуын (орналасқан жері) анықтаудың бірыңғай жүйесі жер учаскелеріне, ғимараттарға және құрылыстарға реттік нөмір беру, көрсеткіштер орнату және пайдалану Алматы облысының аумақтарында қалыптастыру үшін тағайындалған.
     11. Алматы облысының аумағында орналасқан әрбір жер учаскесі, ғимараттар мен құрылыстардың өздерінің бірегей мекен-жайы болуы керек.
     12. Осы Ережелерге сәйкес реттік нөмір берілген жылжымайтын мүлік объектілері:
      1) жер учаскелері (игерілмеген және құрылыс салынған);
      2) ғимараттар;
      3) құрылыстар болып табылады.
     13. Алматы облысының қалалары мен елді мекендері үйлерінің, ғимараттары мен құрылыстарының қасбеттеріндегі, даңғылдардың, көшелердің, қысқа көшелердің қиылыстарындағы периметрлер бойынша көрсеткіштердің мынадай үлгілері орналасады:
     Көшелердің атауларының көрсеткіштері;
     шағын аудандардың атауларының көрсеткіштері;
     көшелердің қиылыстарында (қиылысу орны) орналасқан көше атауларының бұрыштама көрсеткіштері;
      ғимараттар, құрылыстардың реттік нөмірлерінің көрсеткіштері.
     14. Көрсеткіштің типтік нобайлары сәулет органының тілдерді дамыту органдары келісімімен бекітіледі.
     15. Алматы облысының қалалары мен елді мекендерінің аумағында орналасқан көшелер атауларының бұрыштама көрсеткіштері көшелердің, шағын аудандардың атауларының көрсеткіштері, ғимараттар, құрылыстардың реттік нөмірлерінің көрсеткіштері белгіленген тәртіпте бекітілген Қазақстан Республикасының тілдер туралы заңнамасы талаптарына, техникалық талаптарға, осы Ережелермен белгіленген үлгілік нобайларына міндетті түрде сәйкес болуы керек.

4-тарау. Реттік нөмірлер беру талаптары

     16. Ғимараттар, корпустар, құрылымдар, құрылыстар, жер учаскелерінің реттік нөмірлері - цифрлардың ретімен жасалатын әріптер (А,Б,В,Г және тағы басқа есімдік болатын әріптерден басқа мысалы "Я" әріпі), алфавиттердің қазақ әріптерін (Ә, І, Ғ, Қ, Ү, Ұ, Ө, Һ) және айтылуы қиын әріптерді (дыбысталмайтын), не болмаса цифрларға ұқсас әріптерді (О, Ж, З, И, Х, Ц, Ч, Ш, Щ, Ь, Ы, Ъ) қосу мүмкіндігі немесе қосалқы белгісі, қосымша толық цифрлар арқылы тұратын объектілер мекен-жайларының деректемелері.
     17. Егер бір жер учаскесінде екі және одан да көп бірдей сәулеттік үйлесімін құрайтын немесе бір сәулеттік-құрылыстық кешеннің бөлігі болып табылатын ғимараттар, корпустар, құрылымдар, құрылыстар салынған (бар болса) болса, ғимараттардың, корпустардың, құрылымдардың, құрылыстардың жер учаскелерінің реттік нөмірлеріне әріптер қосылады.
     18. Егер ғимарат, корпус, құрылым немесе құрылыс квартал ішінде орналасып және ғимараттың, корпустың, құрылымның немесе имараттың бір де қасбеті қалалық магистралға шықпаса ғимараттар, корпустар, құрылымдар, құрылыстар реттік нөміріне бөлшек белгісі арқылы қосымша толық сандар қосылады. Бұл жағдайда негізгі реттік нөмір болып ғимараттың, корпустың, құрылымның, құрылыстың нөмірленуіне жақын ғимараттың, корпустың, құрылымның, құрылыстың реттік нөмірі қабылданады.
     19. Ғимараттардың, құрылыстардың және өзге де құрылымдардың мекен-жайларына мынадай міндетті деректемелері: көше атаулары, ғимараттардың, корпустардың немесе құрылымдардың, құрылыстардың реттік нөмірлері болуы керек.
     20. Жер учаскелеріне мынадай міндетті деректемелер: көше немесе шағын ауданның атауы, жер учаскесінің реттік нөмірі кіретін шартты мекен-жай болуы керек.
     21. Объект мекен-жайының құрылымы объектінің түрі мен оның орналасқан жерінің географиялық жағдайымен ғимарат, құрылыс, жер учаскесі анықталады.
     22. Шағын аудандар, өндірістік аумақтар, табиғатты қорғау кешендерінің (тарихи және сәулет ескерткіштерінің жиынтығы) атаулары, реттік нөмірі анықталатын объектінің орналасқан жері тиісті шағын ауданның, өндірістік аймақтық, табиғатты қорғау кешенінің белгіленген шекараларында объект орналасқан жағдайда объектінің мекен-жайына қосылатын болады.
     23. Даңғылдың, көшенің (қысқа көше, алаң) атауына қатысты объектінің нөмірленуі Алматы облысының қалалары мен елді мекендерінің көшелері атауларының ресми тізіміне және нөмірленетін объектінің және көше-жол желісі элементтерін оңтайлы ұсынуға сәйкес қысқа көшелердің, жолдардың және алаңдардың атауларын нақтылай отырып, даңғылдардың, көшелердің, қысқа жолдардың, алаңдардың ресми мекен-жай сұлбасына сәйкес қабылданады.
     24. Алматы облысының қалалары және басқа елді мекендер көшелерінің атауларының ресми тізімі және нөмірленетін объектінің және Алматы облысының қалалары және басқа елді мекендер даңғылдарының, көшелерінің, қысқа көшелерінің, алаңдардың және басқа да құрылымдық элементтерінің ресми мекен-жай сұлбасы алаңдардың атаулары электронды түрде құрылады және Алматы облысының қалалары және басқа елді мекендер аумағындағы қала құрылысы объектілерін және элементтерін атау, қайта атау туралы, соның ішінде мұрағат материалдарын пайдалана отырып, облыстық ақпараттық жүйе жүргізу негізінде Алматы облысының Мемлекеттік қала құрылысы Кадастрының базасында облыстық ақпараттық жүйе жүргізу жөніндегі қызметтерді жүзеге асыратын мемлекеттік мекемелер немесе кәсіпорындар жүргізеді.
     25. Талдықорған қаласының көшелерінің атауларының ресми тізімі және нөмірленетін объектінің және Талдықорған қаласының даңғылдарының, көшелерінің, қысқа көшелерінің, алаңдардың және басқа да құрылымдық элементтерінің ресми мекен-жай сұлбасы алаңдардың атаулары электронды түрде құрылады және Талдықорған қаласының аумағындағы қала құрылысы объектілерін және элементтерін атау, қайта атау туралы, соның ішінде мұрағат материалдарын пайдалана отырып, қалалық ақпараттық жүйе жүргізу негізінде Талдықорған қаласының кадастрлық базасында қалалық ақпараттық жүйе жүргізу жөніндегі қызметтерді жүзеге асыратын мемлекеттік мекемелер немесе кәсіпорындар жүргізеді.
     26. Жер учаскесінің, ғимараттың, корпустың, құрылымның, құрылыстың реттік нөмірі сәулет органының облыстық ақпараттық жүйе және қалалық ақпараттық жүйе мәліметтерімен объектінің реттік нөмірін алдын ала келісу бойынша жобалауға, не болмаса құрылыс салуға жер телімін бөлу бойынша рұқсат беру құжаттамасын әзірлеу сатысында белгіленеді.
      Жер учаскесінің, ғимараттың, корпустың, құрылымның, құрылыстың реттік нөмірі сәулет органы жекелеген объектілерді бұзу нәтижесінде қаланың бір бөлігі объектілерінің нөмірленуі оннан артық бірлікке бөлінген (жоғалған) жағдайда өзгертілуі мүмкін.
     27. Солтүстіктен оңтүстікке қарай құрылыстың үздіксіз үдерісін құрайтын және магистралдарда орналасқан ғимараттарға реттік нөмір беру және нөмірлеу көшенің сол жағы бойынша тақ сандармен және оң жағы бойынша жұп сандармен оңтүстіктен солтүстікке қарай жүргізіледі.
     28. Шығыстан бастысқа қарай құрылыстың үздіксіз үдерісін құрайтын және магистралдарда орналасқан ғимараттарға (үйлерге) реттік нөмір беру және нөмірлеу көшенің сол жағы бойынша тақ сандармен және оң жағы бойынша жұп сандармен батыстан шығысқа қарай жүргізіледі.
     29. Әртүрлі санаттағы көшелердің қиылысында орналасқан ғимараттарға магистралды көшелердің сыныптамасына сәйкес жоғары санаттағы көше бойынша реттік нөмір беріледі.
     30. Санаттары тең көшелердің қиылысында орналасқан ғимараттарға ғимараттың қасбеті шығатын болса қала орталығына бағытталған көше бойынша реттік нөмір беріледі. Егер бұрышқа бір ғимараттың екі теңмағыналық қасбеті шықса жүргіншіге қаланың орталығына бағытталған көше бойынша реттік нөмір беріледі. Егер ғимараттың бас қасбеті ауланың ішінде болса реттік нөмір ғимарат созылған бойы көше бойынша беріледі.
     31. Алаң периметрін құрайтын ғимараттарға реттік нөмір беру орталық жақтан бас магистральдан бастап сағат тілі бойынша жүргізіледі. Егер бұрыштағы ғимарат қасбетке ие болса және жанасқан көше бойымен ұзындығы едәуір болған жағдайда оны нөмірлеу алаң бойынша емес, көше бойынша жүргізіледі.
     32. Осы аумақта орналасқан ғимараттар, құрылыстарды нөмірлеуді жүзеге асыруға қатысты негізгі ғимарат жер учаскесінің аумағында анықталады. Негізгі ғимараттың реттік нөмірі көшелердің белгіленген жіктелуі ескеріліп анықталады.
     33. Жер учаскесінің аумағында орналасқан өзге де ғимараттарға, құрылыстарға, негізгі ғимараттың нөмірі және Ережелерге сәйкес корпустың немесе құрылымның қосымша нөмірі беріледі. "корпус" немесе "құрылым" көрсеткіштері қажет болған жағдайда ғимараттың орналасқан жер учаскесі аумағының функционалдық пайдалануын ескеріп, ғимараттардың функционалдық мақсатына және жақын орналасқан ғимараттарды нөмірлеуге байланысты анықталады.
     34. Ғимараттарды нөмірлеу бас ғимараттың орналасуын ескеріп, жер учаскесінің аумағына бас кіре берісінен басталады.
     35. Жеке немесе заңды тұлғаға меншік, жалдау немесе өзге де заттай құқығында тиесілі жер учаскесінде қосымша бір немесе бірнеше жылжымайтын мүлік объектілерін салған жағдайда корпустың немесе құрылымның қосымша нөмірін қоса әр объектіге реттік нөмір беріледі.
     36. Тізбектегі нөмірмен (объектілерді тұрғызу) нөмірленген екі ғимараттың, құрылымның арасында орналасқан ғимараттарды, құрылымдарды нөмірлеуді тиісті объектінің төменгі нөмірін осы Ережелерге сәйкес әріп немесе бөлшек қосып жүргізу керек.
     37. Дербес объектілердің (ғимараттар, құрылыстар) белгілері бар жапсаржай және қосып салынған объектілерге толық санға қосымша бөлшек арқылы негізгі ғимараттың нөміріне қосымша дербес реттік нөмір берілді.
     38. Қоршауларды, көпірлерді, қазылған шұңқырларды, құдықтарды, жертөлелерге, ауладағы тас жабындарды, жаяужолдарды және осылар тәріздес объектілерді есептемегенде, құрылыстардың ("негізгі құрылыс" болмаған жағдайда) реттік нөмірі "құрыл." Көрсеткіші мен құрылыс нөмірі қосылып беріледі.
     39. Игерілген, бірақ нөмірленбеген жер учаскелеріне аталған жер учаскесінің шегінде салынған ғимаратқа, құрылысқа нөмір беріледі.
     40. Жер учаскесіне бір жер учаскесінің аумағы шегінде бірнеше ғимараттар, құрылыстар, басқа да объектілер орналасқан жағдайда жер учаскесіне негізгі ғимараттың, құрылыстың нөмірі беріледі.
     41.Игерілмеген жер учаскесіне осы Ережелерге сәйкес қарапайым реттік нөмірі беріледі, бұл жағдайда мына талаптарды сақтау қажет: әрбір жер учаскесінің өзінің бірегей реттік нөмірі болуы қажет және жер учаскелеріне реттік нөмір жер учаскелерінің осы немесе басқа қала құрылысы бірлігіне (көше, даңғыл, алаңдар және тағы басқа) қатысты (жапсаржай) негізінде беріледі.
     42. Нөмірленген игерілмеген жер учаскесінің аумағынан жаңа ғимарат, құрылыс салғанда тұрғызылатын объектіге нөмірлеудің жалпы тәртібін сақтаған жағдайда аталған жер учаскесінің шартты реттік нөмірі беріледі, не болмаса осы Ережелердің талаптарын сақтай отырып, жеке жаңа нөмір беріледі.
     43. Қайта тұрғызылған ғимараттың (құрылыстың) реттік нөмірі және қолданыстағы объектілердің реттік нөміріне өзгерістер енгізу бөлшекті жоспарлау жобасы, облыстық ақпарат жүйесі және қалалық ақпарат жүйесі деректері негізінде сәулет органымен жүзеге асырылады.
     44. Мемлекеттік қажеттіліктер үшін жер учаскелерінің алынуына байланысты жүргізілетін қарқынды бұзу аумақтарында жобаланып жатқан ғимараттар мен құрылыстар үшін реттік нөмірлерді резервілеуге жол беріледі.

5-тарау. Мекен-жай құрылымының стандарты

     45. Объектінің мекен-жай құрылымы мына талаптарға сай келуі тиіс:
      мекен-жай деректемелері жазудың қатаң белгіленген тізбектелуі бойынша (жалпыдан меншікке) көрсетіледі;
      "мекен-жай" терминінен соң ":" (қос нүкте) бөлушіден кейін көрсетілген деректемелерден құралған мәтін бөлігі объектінің мекен-жайы болып табылады;
      объектінің мекен-жайы мемлекеттік, орыс және (немесе) басқа тілдерде жазылады;
      объектінің мекен-жайын жазған кезде қала құрылысы элементінің санатын қысқартып жазуға болады:
      аудан - (ауд.);
      шағын аудан - (ш. ауд.);
      алаң - (ал.);
      тас жол - (тас.ж.);
      трасса - (тр.);
      даңғыл - (даңғ.);
      көше - (к-сі);
      желекжол - (жел.ж.);
      сая жол - (сая.ж.);
      өту жолы - (өту.ж.);
      қысқа көше - (қыс.к.);
      тұйық көше - (тұй.к.);
      объектінің мекен-жайы жазылғанда қала және әкімшілік ауданның атауы көрсетілген мекен-жайды толық мазмұндауға жол беріледі, сондай-ақ қысқартылған түрде: қала (қ.), аудан (ауд.) жазуға жол беріледі;
      мекен-жайды жазу кезінде қала құрылысы элементінің (шағын ауданы, алаңы, көшесі және тағы басқалар) бекітілген атауы толық көрсетілуі керек.
      Мысалы:
      мекен-жайы: Алматы облысы, Талдықорған қ-сы, А.Пушкин к-сі, 110, 51.;
      мекен-жайы: "Көктем" ш.ауд., 12, 32;
      мекен-жайы: Потанин к-сі, 31;
      мекен-жайы: "Юбилейный" ш. ауд., 3 б.
     46. Қаланың немесе басқа елді мекендердің бірнеше бөліктеріне қатысты бір объектіге бірнеше мекен-жайлар беруге жол берілмейді.

6-тарау. Ғимараттар мен құрылыстардың реттік нөмір көрсеткіштерін, көшелер мен шағын аудандар атауларының көрсеткіштерін, көше атауларының бұрыштық көрсеткіштерін орнатуға қойылатын талаптар

1. Жалпы талаптар

     47 . Ғимараттар мен құрылыстардың реттік нөмірлерінің көрсеткіштері, көшелер мен шағын аудандардың атаулары үйлер қасбеттерінде мына тәртіппен орнатылады:
      1) жаңадан тұрғызылған ғимараттарды пайдалануға тапсыру кезінде:
      тапсырысшы облыстық ақпарат жүйесі және қалалық ақпарат жүйесі негізінде ғимаратқа (құрылысқа) реттік нөмір беретін сәулет органына өтініш білдіреді және мекен-жай беруге жататын объект географиялық бекітілген (ғимарат, құрылыс) даңғылдың, желек-жолдың, көшенің дұрыс атауын анықтайды;
      Сәулет органынан алынған мәліметтер негізінде тапсырысшы өз қаражаты есебінен алдын ала келісім бойынша сәулет органымен нобайдың жобалау құжаттамасының құрамына шағын ауданның және (немесе) көше көрсеткішін, ғимараттың (құрылыстың) реттік нөмірінің көрсеткіші ғимараттың (имараттың) реттік нөмірінің көрсеткішін, осы Ережелер талаптарына сәйкес көше, шағын аудандар атауларының көрсеткіштерін дайындау және орнату сәулет органы тілдерді дамыту органымен келісім бойынша жүргізіледі;
      2) ғимараттар мен құрылыстардың реттік нөмірлерінің, көшелер, шағын аудандардың атаулары өзгерген жағдайда ғимараттардың, құрылыстардың реттік нөмірлерінің тиісті көрсеткіштерін, көшелер, шағын аудандар атауларының көрсеткіштерін және өзге де көрсеткіштерін айырбастауды және орнатуды облыстық және қалалық "Мекен-жайлық тіркелім" ақпарат жүйесі мәліметтері негізінде сәулет органы жүргізеді.
     48.Ғимараттар, құрылыстардың, көшелер мен шағын аудандар атауларының реттік нөмірлерінің көрсеткіштерін орнату мемлекеттік бюджет қаражаттары, сондай-ақ және инвесторлар қаражаты есебінен жүргізілуі мүмкін.
     49. Қасбеттерінде көрсеткіштер орнатылған ғимараттарды (құрылыстарды) бұзғанда көрсеткіштің құны ғимаратты (құрылысты) бұзу жөніндегі шығындар құрамына енгізіледі және оның бастамасы бойынша бұзуға жататын ғимарат (құрылыс) белгіленген тәртіппен меншік иесіне (пайдаланушыға, баланс ұстаушыға және инвесторға) қайтарылады.
     50. Көрсеткіштер жол белгілері, сыртқы жарнама құралдары және олармен тұстамамен бірге бір тіреуішке орнатылмауы тиіс. Көрсеткіштерді бағдаршам тіреуішіне орнатуға жол беріледі.
     51. Көрсеткіштер тәулік уақытынан тәуелсіз ажыратылуы тиіс.

2. Көше атауларының көрсеткіштері

     52. Көше атаулары көрсеткіштерінің мәтіндері Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы заңнамасы талаптарына сәйкес келуі керек.
     53. Көше атауларының көрсеткіштері жерден 2,5-тен 3,0 метрге дейінгі биіктікте, қиылысқа шығатын ғимарат немесе құрылыс бұрышынан 25-30 сантиметрге қашықтықта қиылыс жасайтын көшеге шығатын ғимараттар мен құрылыстардың қасбеттерінде орналастырылады.
     54. Көше атауларының көрсеткіштері үлгілік нобайына тиісті магистральды жолдарға шығатын барлық ғимараттар мен құрылыстардың қасбеттерінде орнатылады.

3. Шағын аудандар атауларының көрсеткіштері

     55. Шағын аудандар атауларының көрсеткіштері шағын ауданға жататын және шағын аудандарды шектеп тұратын көше қиылыстарында (қиылыстарда) орналасқан ғимараттар мен құрылыстарға немесе шағын ауданды көшелермен және шағын ауданға шыға берістермен шектеу нәтижесінде пайда болған шартты қиылыстарға орнатылады.
     56. Шағын аудандар атауларының көрсеткіштері жерден 2,5-тен 3,0 метрге дейінгі биіктікте, қиылысқа шығатын ғимарат немесе құрылыс бұрышынан 25-30 сантиметр қашықтықта қиылыс немесе шартты қиылыс жасайтын көшеге шығатын ғимараттар мен құрылыстардың қасбеттерінде орналастырылады.
     57. Шағын аудандар атауларының көрсеткіштері магистральды қозғалысы жылдам және реттелген жолдарға, шағын аудандар атаулары көрсеткіштерінің үлгілік нобайына тиісті жалпы қалалық және жалпы аудандық маңызы бар магистральды көшелерге шығатын барлық ғимараттар мен құрылыстардың қасбеттерінде орнатылады.
     58. Ғимараттар немесе құрылыстар қасбеттерінде шағын аудандардың атауларының көрсеткіштері орнатылған болса, көше атауларының көрсеткіші белгіленбейді.

4. Объектілердің реттік нөмірінің көрсеткіштері

     59. Ғимараттың, құрылыстың реттік нөмір көрсеткіші әрбір ғимараттың және құрылыстың қасбетіне көшенің сол жағы бойынша тақ сандармен, жерден 2,5-тен 3,0 метрге дейінгі биіктікте, үй бұрышынан 25-30 сантиметр қашықтықта орналастырылады.
     60. Егер ғимарат, құрылыстың қасбетінде көше немесе шағын аудан атауының көрсеткіші, ғимарат, құрылыстың реттік нөмірінің көрсеткіші көше немесе шағын аудан атауының көрсеткішінен кейін көлденең осы бойынша орнатылады.
     61. Шағын аудандар мен кварталдар ішінде ғимараттар немесе құрылыстардың реттік нөмірінің көрсеткіштері ғимараттар немесе құрылыстардың реттік нөмірі көрсеткішінің үлгілік нобайына сәйкес жерден 2,5-тен 3,0 метрге дейінгі биіктікте, үй бұрышынан 25-30 сантиметр қашықтықта, кварталішілік жолға шығатын ғимараттар мен құрылыстардың қасбеттерінің сол жағына орналастырылады.

5. Көше атауларының бұрыштық көрсеткіштері

62. Көше қиылыстарында (қиылыстарда) орналасқан көшелер (аншлагтар) атауларының бұрыштық көрсеткіштері көше қиылыстарында (тоғысуларда) орналастырылады және биіктігі 4 метрден аспайтын металл тіректерде орналастырылады.

7-тарау. Қосымша талаптар

     63. Жер учаскелеріне, ғимараттарға және құрылыстарға реттік нөмір беру жөніндегі мәліметтер "Мекен-жайлық тіркелім" облыстық ақпарат жүйесі және қалалық ақпарат жүйесі мәліметтер базасында міндетті тіркелуге жатады.
     64. Реттік нөмірлер уақытша тұрғыдағы объектілерге, жеке тұлғаның меншігіндегі және (немесе) гараж кооперативтерінің, қоғамдардың, қалалардың және басқа елді мекендердің инженерлік инфрақұрылым объектілерінің, бақ және саяжай учаскелерінің құрамына енетін шаруашылық жапсаржайларға, гараждарға берілмейді.
     65. Уақытша тұрғыдағы объектілердің жеке реттік нөмірі жоқ, бірақ анықтамамен жақын орналасқан объектінің тұрақты реттік нөмірімен олардың орналасқан жері нақтылануы мүмкін.
     66. Гараж кооперативтерінің, қоғамдардың, бақ және саяжай (бау) учаскелерінің құрамына енетін, тиісті бақ қоғамын құрайтын гараждардың орналасқан жерін анықтау осы кооперативтерді (қоғамды) басқару органының шешімімен белгіленеді, мұнда әрбір объектіге жеке реттік нөмір беріледі. Тиісті басқару органдары болмаған жағдайда жеке нөмірлерді беруді сәулет органдары жүзеге асырады.
     67. Ұйымдармен әзірлейтін және шығаратын объектілердің реттік нөмірлері туралы мәліметтерді құжаттарда толтырғанда жер учаскелерінің, ғимараттар мен құрылыстардың реттік нөмірлерін өз еркімен жазуға тыйым салынады.
     68. Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы заңнамасы және осы Ережелердің талаптары бұзылып ғимараттар мен құрылыстар қасбеттерінде орнатылған көрсеткіштер тапсырысшымен алынып тастауға жатады.
     69. (алынып тасталды - Алматы облысы әкімдігінің 2008 жылғы 8 шілдедегі N 142 қаулысымен)
     70. (алынып тасталды - Алматы облысы әкімдігінің 2008 жылғы 8 шілдедегі N 142 қаулысымен)
     71. (алынып тасталды - Алматы облысы әкімдігінің 2008 жылғы 8 шілдедегі N 142 қаулысымен)

3-бөлім. Қала құрылысы элементтерінің атаулары немесе объектілердің реттік нөмірі өзгергеннен кейін құқығын куәландыратын және өзге де құжаттарға өзгерістер енгізу тәртібі

72. Алматы облысының қалалық немесе аудандық мәслихаты мен әкімдігінің белгіленген тәртіпте жарияланған қала құрылысы элементтерін (көшелер, шағын аудандар және тағы басқаларын) қайта атау туралы бірлескен шешімі, сондай-ақ объектілердің реттік нөмірлерін өзгерту туралы сәулет органының шешімі жеке және заңды тұлғалардың оған тиесілі меншікке (шаруашылық жүргізуге, жедел басқару) құқығын куәландыратын құжаттарға, белгіленген тәртіпте өзге де құжаттарға өзгерістер енгізуге ынтагерлік білдіруіне негіз болып табылады.
73. Құжаттарға аталған өзгерістерді енгізу тіркеу органында мүлікке қатысты қандай да мәмілелерді тіркеген сәтте жеке және заңды тұлғаның бастамасы бойынша жүзеге асырылады.

4-бөлім. Қорытынды ережелер

74. Осы Ережелер меншік нысанына және ведомстволық керек-жарағына қарамастан жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшін міндетті.
75. Осы Ережелерде қамтылмаған қатынастар Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасымен реттеледі.