ИПС "Әділет"

Сноска. Утратил силу приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 30.03.2016 № 308 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

      В соответствии с пунктом 3 статьи 138-5 Трудового кодекса Республики Казахстан ПРИКАЗЫВАЮ:
      1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт «Технология машиностроения (по видам)».
      2. Комитету промышленности Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан (Касымбеков Б.А.) в установленном законодательством порядке обеспечить:
      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
      2) в течении десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление на официальное опубликование в средствах массовой информации и информационно-правовой системе «Әділет»;
      3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан.
      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на первого вице-министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан Рау А.П.
      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Заместитель Премьер-Министра
      Республики Казахстан –
      Министр индустрии и новых технологий
      Республики Казахстан                       А. Исекешев

      «СОГЛАСОВАН»:
      Министр труда и социальной
      защиты населения
      Республики Казахстан
      ___________ Т. Дуйсенова
      31 марта 2014 года

Утвержден приказом
Заместителя Премьер-Министра
Республики Казахстан – Министра
индустрии и новых технологий
Республики Казахстан
от 13 марта 2014 года № 75

Профессиональный стандарт
«Технология машиностроения (по видам)»

1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт «Технология машиностроения (по видам)» (далее – ПС) определяет в области профессиональной деятельности требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников и предназначен для:
      1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;
      2) решения широкого круга задач в области управления персоналом;
      3) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;
      4) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      2. Основными пользователями ПС являются:
      1) выпускники организаций образования, работники;
      2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
      3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;
      4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      3. На основе ПС разрабатываются внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.
      4. В настоящем ПС применяются следующие термины и определения:
      1) квалификация – степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;
      2) квалификационный уровень/уровень квалификации - уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;
      3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;
      4) средства труда - средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;
      5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;
      6) трудовая функция – интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения в рамках конкретного вида трудовой деятельности;
      7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;
      8) ПС – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации, компетенций, содержанию, качеству и условиям труда;
      9) единица ПС – структурный элемент ПС, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;
      10) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;
      11) компетенция – способность работника применять в профессиональной деятельности знания и умения;
      12) должность – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;
      13) задача - совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;
      14) отрасль – совокупность предприятий и организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;
      15) отраслевая рамка квалификаций (далее – ОРК)- структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;
      16) национальная рамка квалификаций (далее - НРК)– структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;
      17) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и профессиональных задач, выполняемых работником определенного вида трудовой деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

2. Паспорт ПС

      5. Вид экономической деятельности: 25 Производство готовых металлических изделий, кроме машин и оборудования.
      6. Область профессиональной деятельности: Технология машиностроения.
      7. Основная цель области профессиональной деятельности: разработка технологических процессов, технологическое обслуживание и ремонт оборудования.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в приложения 1 к настоящему ПС.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Техник - технолог

      9. Квалификационный уровень по ОРК: 4.
      10. Возможные наименования должностей:
      техник - технолог.
      11. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – разработка прогрессивных технологических процессов и оптимальных режимов производства на простые виды продукции или ее элементы.
      12. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 2 к настоящему ПС.
      13. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техник – технолога приведены в таблице 2 приложения 2 к настоящему ПС.
      14. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые техник-технологом, указан в таблице 3 приложения 2 к настоящему ПС.
      15. Описание единиц ПС, выполняемых техник - технологом, приведено в таблице 4 приложении 2 к настоящему ПС.
      16. Требования к компетенциям техник - технолога указаны в таблице 5 приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 2. Техник - механик

      17. Квалификационный уровень по ОРК: 4.
      18. Возможные наименования должностей:
      техник - механик.
      19. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – технологическое обслуживание и ремонт оборудования предприятий.
      20. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 3 к настоящему ПС.
      21. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техник - механика приведены в таблице 2 приложения 3 к настоящему ПС.
      22. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые техник - механиком, указан в таблице 3 приложения 3 к настоящему ПС.
      23. Описание единиц ПС, выполняемых техник – механиком, приведено в таблице 4 приложения 3 к настоящему ПС.
      24. Требования к компетенциям техник - механика указаны в таблице 5 приложения 3 к настоящему ПС.

4. Разработчики ПС

25. Разработчиком ПС является Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан.
26. Лист согласования, экспертиза и регистрация ПС приведены в приложении 4 к настоящему ПС.

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Технология машиностроения (по видам)»

Виды деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень отраслевой рамки квалификаций
1.	Разработка прогрессивных технологических процессов и оптимальных режимов производства на простые виды продукции или ее элементы	Техник - технолог	Техник - технолог	4
2.	Технологическое обслуживание и ремонт оборудования предприятий	Техник - механик	Техник - механик	4

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Технология машиностроения (по видам)»

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан
Базовая группа	3111 - Техник-технолог
Квалификационный справочник профессий рабочего руководителей, специалистов, а также других служащих (КС)
Квалификационный уровень ОРК	категория
Должность по КС	техник-технолог
4	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту
работы техник - технолога

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Производственно – технологический отдел, конструкторский отдел, опытно - экспериментальный отдел
Вредные и опасные условия труда		Отсутствуют
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством Республики Казахстан
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Повышенный уровень квалификации технического и профессионального образования без практического опыта работы.		-

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,
выполняемые техник - технологом

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подбор инструмента, расчет режимов резания, подбор приспособлений
2	Разработка технологических процессов
3	Контроль технологической последовательности производственных работ, проверка качества контрольно-измерительных приборов (КИП)

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых техник - технологом

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Подбор инструмента	Основы проектирования технологического процесса	1-1) Установка инструмента
	Расчет режимов резания	Справочная литература, государственные стандарты (ГОСТы)	1-2) Оптимальные режимы резания
	Подбор приспособлений	Методика проектирования технологической оснастки	1-3) Обеспечение жесткости системы станок - приспособление - инструмент - деталь (СПИД)
2	Разработка технологических процессов	Государственные стандарты, справочная литература, основы проектирования технологических процессов механической обработки деталей	2-1) Разработка прогрессивных технологических процессов и оптимальных решений производства
3	Контроль технологической последовательности производственных работ	Маршрутная карта пооперационной обработки деталей	3-1) Проверка характера нагружения деталей и узлов
3	Проверка качества КИП	Специальные контрольно-измерительные приборы	3-2) Проверка качества изготовленных деталей

Таблица 5. Требования к компетенциям техник – технолога 4-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в установке инструментов	Установка инструмента	Необходимо знать режущий инструмент и технологию его заточки, типы и конструкции металлорежущего инструмента
1-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в выборе оптимальных режимов резания	Оптимальные режимы резания	Необходимо знать основные понятия и законы теории резания металлов
1-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в обеспечении жесткости системы СПИД	Обеспечение жесткости системы СПИД	Необходимо знать классификацию и принципы работы технологической оснастки, основы проектирования приспособлений
2-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в разработке прогрессивных технологических процессов и оптимальных режимов производства	Разработка прогрессивных технологических процессов и оптимальных режимов производства	Необходимо знать основы проектирования технологических процессов
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в проверке характера нагружения деталей и узлов	Проверка характера нагружения деталей и узлов	Необходимо знать основные понятия и законы теоретической механики, сопротивления материалов, различные соединения деталей и машин
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в проверке качества изготовленных деталей	Проверка качества изготовления деталей	Необходимо знать допуски и посадки деталей, способы измерения размеров и средства измерения

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Технология машиностроения»

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан
Базовая группа	3115 - Техник-механик
Квалификационный справочник профессий рабочего руководителей, специалистов, а также других служащих (КС)
Квалификационный уровень ОРК	категория
Должность по КС	техник-технолог
4	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту
работы техник - механика

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Отдел главного механика, опытно-экспериментальный отдел
Вредные и опасные условия труда		Отсутствуют
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством Республики Казахстан
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Повышенный уровень квалификации технического и профессионального образования без практического опыта работы.		-

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции,
выполняемые техник - механиком

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Установка приспособлений, проверка уровней смазочных материалов и смазочно-охлаждающих жидкостей (СОЖ)
2	Технологическое обслуживание и ремонт оборудования
3	Исправное оборудование

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых техник - механиком

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Установка приспособлений	Технологические приспособления, оборудование, автоматизированные линии	1-1) Установка, юстировка приспособлений и технологической оснастки
1	Проверка уровней смазочных материалов и СОЖ	Оборудование и автоматизированные линии, инструменты и приспособления	1-2) Доливка смазочных материалов доведение до необходимой концентрации СОЖ
2	Технологическое обслуживание и ремонт оборудования	Оборудование и автоматизированные линии, инструменты и приспособления	1-1) Планово - предупредительный ремонт оборудования и автоматизированных линий
3	Исправное оборудование	Оборудование и автоматизированные линии, инструменты и приспособления	1-1) Соблюдение правил эксплуатации технологического оборудования

Таблица 5. Требования к компетенциям техник – механика 4-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в установке приспособлений и технологической оснастки	Установка, юстировка приспособлений и технологической оснастки	Необходимо знать классификацию и принципы работы технологической оснастки, методы монтажа, регулировки, наладки технологического оборудования
1-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в проверке уровней смазочных материалов и СОЖ	Проверка уровней смазочных материалов и СОЖ	Необходимо знать классификацию и область применения металлорежущих станков их конструкцию кинематику, технические характеристики станков
2-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в планово-предупредительном ремонте оборудования и автоматизированных линий	Планово-предупредительный ремонт оборудования и автоматизированных линий	Необходимо знать особенности эксплуатации металлообрабатывающего оборудования разных групп и типов, номенклатуру приводов, методику их расчета и регулировки
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в исправном оборудовании	Исправное оборудование	Необходимо знать основное технологическое оборудование предприятия и принципы его работы, единую систему регламентированного обслуживания и рациональной эксплуатации оборудования

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Технология машиностроения»

Лист согласования

Название организации

Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

      Настоящий ПС зарегистрирован __________________________________
      Внесен в Реестр профессиональных стандартов регистрационный № _
      Письмо (протокол) № ___________ Дата __________________________

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Инвестициялар және даму министрінің 30.03.2016 № 308 (алғаш ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі 138-5-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
      1. Қоса беріп отырған «Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)» кәсіби стандарты бекітілсін.
      2. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Өнеркәсіп комитеті (Б.Ә. Қасымбеков) заңнамада белгіленген тәртіпте:
      1) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрықтың мемлекеттік тіркелуін;
      2) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде бұқаралық ақпарат құралдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;
      3) Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің интернет-ресурсында осы бұйрықтың орналасуын қамтамасыз етсін.
      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Индустрия және жаңа технологиялар бірінші вице-министрі А.П. Рауға жүктелсін.
      4. Осы бұйрық оның алғаш рет ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
      Премьер-Министрінің орынбасары –
      Қазақстан Республикасы Индустрия
      және жаңа технологиялар министрі           Ә. Исекешев

      «КЕЛІСІЛДІ»:
      Қазақстан Республикасы
      Еңбек және халықты әлеуметтік
      қорғау министрі
      ___________ Т. Дүйсенова
      20__ жылғы «____» ___________

Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрінің орынбасары -
Қазақстан Республикасы Индустрия және
жаңа технологиялар министрінің
2014 жылғы 13 наурыздағы
№ 75 бұйрығымен бекітілді

«Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)» кәсіби стандарты

1. Жалпы ережелер

      1. "Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)" кәсіби стандарты (бұдан әрі - КС) кәсіби қызмет саласындағы қызметкерлердің еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, біліктілігіне және құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды және:
      1) еңбек нарығының қазіргі заман қажеттілігіне жауап беретін біліктілік талаптарын жаңартуға, кәсіби қызметтің мазмұнына бірыңғай талаптарды белгілеуге;
      2) қызметкерлерді басқару саласында кең шеңбердегі міндеттерді шешуге;
      3) білім беру стандарттарын, оқу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеуге, сонымен қатар тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;
      4) кәсіби даярлықтарын бағалауды жүргізуге және мамандардың біліктілік сәйкестігін растауға арналған.
      2. КС негізгі пайдаланушылары:
      1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;
      2) ұйымдардың басшылары мен қызметкерлері, ұйымдардың қызметкерлерді басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;
      3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;
      4) кәсіби даярлықтарын бағалау және біліктілік сәйкестігін растау саласындағы мамандар.
      3. КС негізінде қызметтің, лауазымның, біліктілікті арттырудың, қызметкерлерді аттестаттаудың, еңбекті ынталандыру жүйесінің және т.б. функционалдық модельдеріне қатысты ішкі, корпоративтік стандарттары әзірленеді.
      4. Осы КС-да келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:
     1) біліктілік – қызметкердің белгілі бір қызмет түрі шеңберінде еңбек міндеттерін сапалы орындауға дайын болу дәрежесі;
      2) біліктілік деңгейі – орындалатын жұмыстардың күрделілігін, дербестігі мен жауапкершілігін сипаттайтын қызметкердің біліктілігіне (құзыреттеріне) қойылатын талаптар деңгейі;
      3) еңбек мәні - белгілі бір еңбек құралдарының көмегімен өнім жасау мақсатында қызметкердің іс-қимылы бағытталатын зат;
      4) еңбек құралдары – қызметкердің еңбек мәнін бастапқы күйден өнімге айналдыру үшін пайдаланатын құралдары;
      5) еңбек қызметінің түрі – кәсіби қызмет саласының еңбек функцияларының тұтастай жиынтығынан және оларды орындауға қажетті құзыреттерден қалыптасқан құрамдас бөлігі;
      6) еңбек функциясы – бизнес-үдеріс арқылы анықталатын және оларды еңбек қызметінің белгілі бір түрі шеңберінде орындау үшін қажетті құзыреттердің болуын көздейтін еңбек іс-қимылдарының біріктірілген және салыстырмалы түрде дербес жиынтығы;
      7) кәсіби қызмет саласы – жалпы ықпалдасқан негізі (ұқсас және мақсаттылығы жақын объектілер, технологиялар, оның ішінде еңбек құралдары) бар және оларды орындау үшін ұқсас құзыреттер мен еңбек функцияларының жинағын көздейтін саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;
      8) КС – кәсіби қызметтің нақты саласындағы қызметкердің еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына және біліктілік деңгейіне, құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;
      9) КС бірлігі – осы қызмет түрі үшін тұтас, аяқталған, салыстырмалы түрде дербес және маңызды болып табылатын нақты еңбек функциясының ашық сипаттамасынан тұратын КС құрылымдық элементі;
      10) кәсіп – арнайы дайындықтың, жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде пайда болған арнайы теориялық білім мен практикалық дағдылар кешенін білуді талап ететін еңбек қызметінің түрі;
      11) құзырет – қызметкердің еңбек қызметінде білімін, білігі мен тәжірибесін қолдану қабілеті;
      12) лауазым – жұмыс берушінің лауазымдық өкілеттіліктер мен лауазымдық міндеттер шеңбері жүктелген құрылымдық бірлігі;
      13) міндет - нақты бір еңбек мәндері мен құралдарын пайдалана отырып, еңбек функциясын іске асырумен және нәтижеге қол жеткізумен байланысты іс-қимылдар жиынтығы;
      14) сала - өнім шығаруда, өндіріс технологиясы, жұмыс істейтіндердің негізгі қорлары мен кәсіптік дағдыларында ортақ мақсаты бар кәсіпорындар мен ұйымдар жиынтығы;
      15) салалық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - СБШ) – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;
      16) ұлттық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - ҰБШ) – еңбек нарығында танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;
      17) функционалдық карта – еңбек қызметінің белгілі түрі қызметкерінің кәсіби қызметтің сол немесе өзге саласы шеңберінде орындайтын еңбек функциялары мен кәсіби міндеттерінің құрылымдалған сипаттамасы.

2. КС паспорты

      5. Экономикалық қызметтің түрі: Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)
      6. Кәсіби қызмет саласы: Машина жасау технологиясы.
      7. Кәсіби қызмет саласының негізгі мақсаты: технологиялық процестерді әзірлеу, жабдыққа технологиялық қызмет көрсету және жөндеу.
      8. Кәсіби қызмет түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілген.

3. Еңбек қызмет түрлерінің (кәсіп) карточкалары

1-параграф. Техник - технолог

      9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 4.
      10. Мүмкін болатын лауазым атауы:
      техник - технолог.
      11. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – өнімнің қарапайым түрлерін немесе оның элементтерін өндірудің үдемелі технологиялық үдерістері мен тиісті режімдерін әзірлеу.
      12. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС
2-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.
      13. Техник-технологтың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.
      14. Техник-технолог орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.
      15. Техник-технолог орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.
      16. Техник-технологтың құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілген.

2-параграф. Техник - механик

      17. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 4.
      18. Мүмкін болатын лауазым атауы:
      техник - механик.
      19. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – кәсіпорындардың жабдықтарына технологиялық қызмет көрсету және жөндеу.
      20. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС
3-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.
      21. Техник-механиктің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.
      22. Техник-механик орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.
      23. Техник-механик орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.
      24. Техник-мехниктің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілген.

4. КС әзірлеушілер

25. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі КС әзірлеушісі болып табылады.
26. Келісу парағы, КС сараптамасы мен тіркелуі осы КС 4-қосымшасында келтірілген.

«Машина жасау технологиясы
(түрлері бойынша)» кәсіби стандартына
1-қосымша

Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері

Реттік №	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының бағыттары ескерілген кәсіп атауы	01-2005 Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуішісіне сәйкес кәсіптер атауы	Салалық біліктілік шеңберінің біліктілік деңгейлері
1.	Қарапайым өнім түрлері немесе олардың элементтеріне өндірістің прогрессивті технологиялық процестерін және тиімді режимдерін әзірлеу	Техник - технолог	Техник - технолог	4
2.	Кәсіпорын жабдығына технологиялық қызмет көрсету және жөндеу	Техник - механик	Техник - механик	4

«Машина жасау технологиясы
(түрлері бойынша)» кәсіби стандартына
2-қосымша

1 Кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

«Қызметтердің жіктеуіші» 01-2005 Қазақстан Республикасының мемлекеттік жіктеуіші
Базалық топ	3111–Техник-технолог
Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары (ҮБС)
Салалық біліктілік шеңберінің (СБШ) біліктілік деңгейі	Санатттар
	Техник-технолог
4	-

2-кесте. Техник-технологтың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс
тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Өндірістік-технологиялық бөлім, конструкторлық бөлім, тәжірибелік-эксперименттік бөлім
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарты		Қазақстан Республикасының Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіптік білім алу және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Практикалық жұмыс тәжірибесінсіз техникалық және кәсіптік білімнің жоғары дәрежелі деңгейі		-

3-кесте. Техник-технолог орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын
КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Құрал-сайманды таңдау, кесу режимдерін есептеу, құрылғы тңдау
2	Технологиялық процестерді әзірлеу
3	Өндірістік жұмыстардың технологиялық реттілігін бақылау, бақылау-өлшегіш аспаптары БӨА сапасын тексеру

4-кесте. Техник-технолог орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Құрал-сайман таңдау	Технологиялық процесті жобалау негіздері	1-1) Құрал-сайманды орнату
	Кесу режимдерін таңдау	Анықтама әдебиет, МЕМСТ, технологиялық жарақты жобалау әдістемесі	1-2) Кесудің тиімді режімдері
	Құрылғы таңдау	Технологиялық жарақты жобалау әдістемесі	1-3) станок, бейімдемелер, кес-аспап және бөлшеккесуші аспап және бөлшек (СҚҚБ) жүйесінің қаттылығын қамтамасыз ету
2	Технологиялық процестерді әзірлеу	Мемлекеттік стандарттар, анықтама әдебиет, бөлшектерді механикалық өңдеудің технологиялық процестерін жобалау негіздері	2-1) Өндірістің прогрессивті технологиялық процестерін және тиімді режимдерін әзірлеу
3	Өндірістік жұмыстардың технологиялық реттілігін бақылау	Бөлшектерді операциялық өңдеуің маршруттық картасы	3-1) Бөлшектер мен түйіндердің жүктелу сипатын тексеру.
3	БӨА сапасын тексеру	Арнайы бақылау-өлшеу аспаптары	3-2) Дайындалған бұйымдардың сапасын тексеру

5-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейіндегі техник-технологтың
құзыреттеріне қойылатын талаптар

Еңбек міндетінің №	Жеке және кәсіптік құзыреттері	Дағдылары мен біліктері	Білімі
1-1)	Нақты технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі құрал-сайманды орнату үшін жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Құрал-сайманды орнату	Кесетін құрал-сайманды және оны қайрау технологиясын, металл кескіш құрал-сайман үлгілері мен құрылысын білу
1-2)	Нақты технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі СҚҚБ жүйесінің қаттылығын қамтамасыз етуүшін жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	СҚҚБ жүйесінің қаттылығын қамтамасыз ету	Технологиялық жарақтың жіктелуі мен жұмыс істеу принципін, құрылғыларды жобалау негіздерін білу қажет
2-1)	Нақты технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі өндірістің прогрессивті технологиялық процестерін және тиімді режимдерін әзірлеуүшін жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Өндірістің прогрессивті технологиялық процестерін және тиімді режимдерін әзірлеу	Технологиялық процестерді жобалау негіздерін білу
3-1)	Нақты технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі бөлшектердің және түйіндердің жүктелу сипатын тексеруүшін жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Бөлшектердің және түйіндердің жүктелу сипатын тексеру	Теориялық механиканың, материал кедергілерінің негізгі түсініктері мен заңдарын, бөлшектер мен машиналардың түрлі қосылыстарын білу қажет
3-2)	Нақты технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі дайындалған өнімнің сапасын тексеруүшін жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Дайындалған өнімнің сапасын тексеру	Бөлшектердің рұқсат ету мен орнатуларын, өлшеу тәсілдерін және өлшеу құралдарын білу қажет

«Машина жасау технологиясы
(түрлері бойынша)» кәсіби стандартына
3-қосымша

1 Кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

«Қызметтердің жіктеуіші» 01-2005 Қазақстан Республикасының мемлекеттік жіктеуіші
Базалық топ	3115– Техник-механик
Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары (ҮБС)
Салалық біліктілік шеңберінің (СБШ) біліктілік деңгейі	Санаттар
	техник-технолог
4	-

2-кесте. Техник-механиктің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс
тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Бас механик бөлімі, тәжірибелік-эксперименттік бөлім
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарты		Қазақстан Республикасының Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіптік білім алу және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Практикалық жұмыс тәжірибесінсіз техникалық және кәсіптік білімнің жоғары дәрежелі деңгейі		-

3-кесте. Техник-механик орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын
КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Құрылғыларды орнату, майлау материалдары мен майлау және салқындату сұйықтықтарының (МСС) деңгейлерін тексеру
2	Жабдыққа технологиялық қызмет көрсету және жөндеу
3	Іске жарамды жабдық

4-кесте. Техник-механик орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер
1	Құрылғыны орнату	Технологиялық құрылғылар, жабдық, автоматтандырылған желілер	1-1) Құрылғы мен технологиялық жарақты орнату, дәлдеу
1	Майлау материалдары мен МСС деңгейлерін тексеру	Жабдық пен автоматтандырылған желілер, құрал-сайман мен құрылғылар	1-2) Майлау материалдарын толтырып құю, МСС қоюлығын қажетті деңгейге жеткізу
2	Жабдыққа технологиялық қызмет көрсету және жөндеу	Жабдық пен автоматтандырылған желілер, құрал-сайман мен құрылғылар	2-1) Жабдық пен автоматтандырылған желіні жоспарлы және алдын ала жөндеу.
3	Іске жарамды жабдық	Жабдық пен автоматтандырылған желілер, құрал-сайман мен құрылғылар	3-1) Технологиялық жабдықты пайдалану ережелерін сақтау.

5-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейіндегі техник-механиктің
құзыреттеріне қойылатын талаптар

Еңбек міндетінің №	Жеке және кәсіби құзыреттері	Дағдылары мен біліктері	Білімі
1-1)	Нақты технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі құрылғы мен технологиялық жарақты орнату, дәлдеуүшін жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Құрылғы мен технологиялық жарақты орнату, дәлдеу	Технологиялық жарақтың жіктелуі мен жұмыс істеу принциптерін, технологиялық жабдықты құрастыру, ретке келтіру, ретттеу әдістерін білу
1-2)	Нақты технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі майлау материалдарын толтырып құю, МСС қоюлығын қажетті деңгейге жеткізуүшін жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Майлау материалдарын толтырып құю, МСС қоюлығын қажетті деңгейге жеткізу	Металл кескіш станоктардың жіктелуі мен қолданылу саласын, олардың құрылымын, техникалық сипаттамаларын білу қажет
2-1)	Нақты технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жабдық пен автоматтандырылған желіні жоспарлы және алдын ала жөндеуүшін жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Жабдық пен автоматтандырылған желіні жоспарлы және алдын ала жөндеу	Түрлі топтағы және үлгідегі металл өңдеу жабдығын пайдалану ерекшеліктерін, жетек номенклатурасын, оларды есептеу және реттеу әдістемесін білу қажет
3-1)	Нақты технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі іске жарамды жабдықүшін жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Іске жарамды жабдық	Теориялық механиканың, материал кедергілерінің негізгі түсініктері мен заңдарын, бөлшектер мен машиналардың түрлі қосылыстарын білу қажет

«Машина жасау технологиясы
(түрлері бойынша)» кәсіби стандартына
4-қосымша

Келісу парағы

Ұйымның атауы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі.

Осы КС ___________________________________________________ тіркелді.
Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________тіркеу нөмірімен енгізілді.
Хат (хаттама) № ___________ Күні ____________________

Об утверждении профессионального стандарта "Технология машиностроения (по видам)"