Об утверждении Правил обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 355. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 февраля 2015 года № 10250.

В соответствии с подпунктом 94-13) пункта 16 Положения о Министерстве по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 октября 2020 года № 701, ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 14.07.2023 № 382 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемые Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности.

2. Комитету индустриального развития и промышленной безопасности Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан (Ержанову А.К.) обеспечить:

1) в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, направление копии на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и в информационно-правовой системе "Әділет" республиканского государственного предприятия на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) пункта 2 настоящего приказа.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан Рау А.П.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр
по инвестициям и развитию
Республики Казахстан	А. Исекешев

"СОГЛАСОВАН":

Министр национальной экономики

Республики Казахстан

________________ Е. Досаев

12 января 2015 года

"СОГЛАСОВАН":

Исполняющий обязанности

Министра энергетики

Республики Казахстан

________________ У. Карабалин

"___" ___________ 2015 года

Утверждены приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 355

Правила
обеспечения промышленной безопасности
для опасных производственных объектов нефтяной и газовой
отраслей промышленности

Глава 1. Общие положения

Сноска. Заголовок главы 1 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Настоящие Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 94-13) пункта 16 Положения о Министерстве по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 октября 2020 года № 701 и определяют порядок обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности.

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 14.07.2023 № 382 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) авария – разрушение зданий, сооружений и (или) технических устройств, неконтролируемый взрыв и (или) выброс опасных веществ;

2) аномально высокое пластовое давление – давление залежи с коэффициентом аномальности 1,5 и более гидростатического давления столба бурового раствора в скважине;

3) наряд-допуск – задание на производство работ, оформляемое при проведении строительно-монтажных и (или) ремонтных работ на территории действующего предприятия, когда имеется или может возникнуть производственная опасность, исходящая от действующего предприятия;

4) технологический регламент – документ, определяющий технологию ведения процесса или отдельных его стадий (операций), режимы и технологию производства продукции, безопасные условия работы, утверждаемый техническим руководителем;

5) обвалование – сооружение в виде земляного вала или ограждающей стенки для защиты от разлива жидких опасных веществ.

Сноска. Пункт 2 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Порядок обеспечения промышленной безопасности при разработке проектов обустройства нефтяных, газовых и газоконденсатных месторождений

Сноска. Заголовок главы 2 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Каждой организацией, эксплуатирующей месторождения добычи нефти и газ разрабатывается проектная документация на обустройство нефтяных, газовых и газоконденсатных месторождений (далее – проектная документация) и проектная документация на строительство скважин (далее – проект на строительство скважин).

Параграф 1. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
проектировании объектов нефтяных, газовых и газоконденсатных
месторождений

4. Здания и сооружения с взрывопожароопасными процессами, выделяющими вредные и горючие вещества, источники возможных аварийных выбросов, проектируются с учетом преобладающего направления ветра, рельефа местности, климатических и сейсмических условий. Минимальные безопасные расстояния объектов обустройства нефтегазовых месторождений (далее – НГМ) от зданий и сооружений приведены в приложении 1 к настоящим Правилам.

5. При проектировании опасного производственного объекта выбор оборудования и трубопроводов, производится в зависимости от коррозионно-агрессивных свойств транспортируемых веществ.

Сноска. Пункт 5 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. В проектной документации разрабатываются мероприятия по предупреждению воздействия на оборудование, трубопроводы, персонал и население в селитебной зоне, опасных и вредных производственных факторов (далее – ОВПФ).

7. В проектной документации должны указываться места и маршруты для сбора и эвакуации персонала, средства коллективной защиты (далее – СКЗ) работающих, станций контроля загазованности окружающей среды, постов газовой безопасности, ветровых указателей, контрольно-пропускных пунктов.

Сноска. Пункт 7 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Мероприятия в области промышленной безопасности при проектировании и строительстве объектов обустройства месторождения углеводородов должны обеспечивать меры по безопасному функционированию этих объектов, локализации и минимизации последствий возможных аварийных ситуаций и предусматривать:

1) расположение объектов НГМ с учетом безопасных расстояний;

2) обоснование выбору оборудования в части безопасной эксплуатации;

3) систему сбора, подготовки и транспортирования продукции скважин, утилизацию вредных веществ и попутного газа;

4) автоматизированную систему управления технологическим процессом (далее – АСУ ТП);

5) систему противоаварийной защиты, блокировок, предохранительных и сигнальных устройств по предупреждению опасных и аварийных ситуаций;

6) средства автоматизированной системы контроля воздушной среды и сигнализации, для раннего обнаружения опасных факторов;

7) организацию постоянной производственной и автономной системы аварийной связи и оповещения;

8) автоматизацию и телеметрический контроль объектов;

9) обеспечение персонала индивидуальными и коллективными средствами защиты;

10) нейтрализацию и утилизацию производственных отходов, горючих, вредных и токсичных веществ;

11) условия безопасного бурения, освоения, испытаний, исследований, консервации и ликвидации скважин, объектов;

12) методы и технологию испытаний;

13) оценку вероятности возникновения опасных и аварийных ситуаций, с учетом показателей взрывопожароопасности объекта;

14) применение методов неразрушающего контроля и антикоррозионной защиты оборудования, трубопроводов, металлических конструкций.

Сноска. Пункт 8 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

9. Не допускается подземная прокладка трубопроводов в зданиях, сооружениях, помещениях.

10. Производственные и бытовые объекты обеспечиваются вентиляцией, отоплением, водоснабжением и канализацией.

11. Для производственных зданий и территории установок проектируются системы закрытой промышленной канализации для отвода технологических стоков, грунтовых и ливневых вод.

По сети промышленной канализации должны предусматриваться гидравлические затворы расположенные в колодцах.

12. Проектируемое оборудование, контрольно-измерительные приборы и автоматика (далее – КИПиА), устройства освещения, сигнализации и связи, предназначенные для использования во взрывоопасных зонах, предусматриваются во взрывозащищенном исполнении.

13. Проектная документация, включающая применение инертных газов для вытеснения горючих паров и газов, агрессивных и токсичных жидкостей должна предусматривать способы и средства контроля за содержанием кислорода и предотвращение образования опасных концентраций в технологических средах.

14. Проектная документация должна предусматривать исключение возможности необратимых техногенных изменений природной среды, в том числе и при аварийных выбросах вредных веществ, обоснование оценки надежности и безаварийности производственных процессов и оборудования, оценку риска возникновения и возможных последствий прогнозируемых аварийных ситуаций, решения, направленные на предотвращение, локализацию, ликвидацию аварий и защиту работающих и населения от опасных производственных факторов.

Сноска. Пункт 14 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

15. До разработки проектной документации генеральным проектировщиком определяются размеры санитарно-защитных зон (далее – СЗЗ).

16. В составе проектной документации на обустройство месторождения в полном объеме представляются расчеты предельно допустимых концентраций (далее – ПДК) вредных веществ на опасных производственных объектах.

Сноска. Пункт 16 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17. Расчеты и обоснование СЗЗ выполняются с учетом максимальных (по объему и длительности) прогнозируемых аварийных выбросов вредных веществ. На территории СЗЗ не допускается проживание населения, размещать спортивные сооружения, парки, школы, детские учреждения, лечебно-профилактические и оздоровительные учреждения общего пользования. При вахтовом методе работы на месторождении допускается размещаться работающим в вахтовых поселках.

18. В проектной документации на обустройство месторождения обосновываются и определяются конкретные типы и количество приборов, материалов и оборудования, места (сооружения) для их хранения и подготовки к работе.

Параграф 2. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
разработке проектов на строительство скважин

19. В техническом задании на проектирование в числе параметров указывается содержание сероводорода в пластовом флюиде месторождения.

20. В проектной документации дополнительно приводятся:

1) краткий анализ фактического содержания сероводорода в отдельных скважинах;

2) требования к коррозионной защите оборудования и труб;

3) мероприятия по предупреждению возникновения нефтяных и газовых фонтанов.

21. В случае обнаружения в пластовом флюиде первой разведочной скважины высокого содержания сероводорода дальнейшее углубление ее и бурение следующих разведочных скважин на этой площади допускается после установления СЗЗ.

22. В проектах на строительство скважин должны дополнительно указываться:

1) прочность обсадных колонн, колонны насосно-компрессорных труб (далее – НКТ) обеспечивающая возможность закрытия (герметизации) устья при открытом фонтане (далее – ОФ);

2) методы и периодичность проверки износа и контроля коррозионного состояния бурильных, ведущих, НКТ и элементов трубных колонн;

3) типы колонных головок, методы их испытания и монтажа (без применения сварных соединений);

4) типы нейтрализаторов, методы и технология нейтрализации сероводорода в буровом растворе, расход реагентов для этих целей на весь процесс бурения скважин;

5) методы контроля содержания сероводорода и реагента – нейтрализатора в буровом растворе;

6) условия дополнительной обработки бурового раствора реагентом – нейтрализатором;

7) методы и средства проветривания рабочей зоны площадки буровой, подвышечного пространства и помещений буровой, включая помещения насосного блока и очистки бурового раствора;

8) мероприятия по защите людей и окружающей среды в процессе бурения, испытания и освоения скважины;

9) методы и средства контроля содержания сероводорода в воздухе рабочей зоны;

10) технология отделения газа из бурового раствора с последующим отводом на сжигание;

11) технология установки аварийного цементного моста;

12) типы ингибиторов, их потребный объем;

13) мероприятия по предупреждению и раннему обнаружению нефтегазоводопроявлений;

14) порядок сбора и хранения жидких продуктов в закрытых емкостях до нейтрализации и дальнейшей утилизации;

15) метод контроля заполнения скважины при подъеме инструмента;

16) метод контроля вытесненного из скважины раствора при спуске инструмента;

17) тампонажные смеси, стойкие к действию сероводорода и отвечающие геолого-техническим условиям, для цементирования обсадных колонн;

18) типовые схемы обвязки устья скважины ПВО или запорным оборудованием при строительстве, испытании и освоении.

Сноска. Пункт 22 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Порядок обеспечения промышленной безопасности при строительстве и пуске объектов

Сноска. Заголовок главы 3 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23. Территория, отведенная под строительство производственных объектов застраивается в соответствии с проектной документацией.

Территории горных отводов под нефтяные, газовые и газоконденсатные месторождения с высоким содержанием сероводорода застраивать производственными объектами, не связанными с добычей нефти, газа и газоконденсата, не допускается.

Режимность и способы охраны территории строительства опасных производственных объектов устанавливаются организацией, осуществляющей строительство, а после ввода в эксплуатацию организацией эксплуатирующей объект.

24. Строящиеся, ремонтируемые и эксплуатируемые опасные производственные объекты (буровые установки, скважины, групповые замерные установки, установки подготовки нефти и газа, резервуары, насосные и компрессорные станции, терминалы) обеспечиваются надежным и постоянным транспортным сообщением (подъезды, дороги) с базами материально-технического обеспечения и местами дислокации производственных служб организации, пожарными и профессиональными аварийно-спасательными службами в области промышленной безопасности (далее – АСС).

Сноска. Пункт 24 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
25. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

26. В помещениях, где находится персонал, должны вывешиваться утвержденные руководителем организации:

1) технологическая схемы (мнемосхема) расположения оборудования и трубопроводов с указанием на них КИПиА, предохранительных, запорных регулировочных устройств, схема установки датчиков сероводорода и расположение точек контроля воздушной среды;

2) схема объекта с указанием расположения аварийных складов, островков газовой безопасности, средств защиты работников, основных и запасных маршрутов движения людей и транспорта, направлений распространения и мест скопления сероводорода в воздухе в аварийной ситуации, средств связи и оповещения;

3) схема оповещения с указанием номеров телефонов территориальных подразделений уполномоченных органов в области промышленной безопасности, гражданской защиты, медицинской службы и АСС;

4) оперативная часть плана ликвидации аварии (далее – ПЛА).

Сноска. Пункт 26 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27. Знаками безопасности и надписями обеспечиваются производственные объекты, газоопасные места и прилегающая к ним территория (в том числе подъездные пути), трассы действующих газо-, нефте- и конденсатопроводов.

28. На рабочих местах и территории опасного производственного объекта, где возможно воздействие ОВПФ устанавливаются предупредительные знаки и надписи, опасные участки работ ограждаются или обозначаются знаками безопасности и надписями.

29. Производственные объекты и помещения располагаются с наветренной стороны по "розе ветров" по отношению к источнику возможного выделения сероводорода.

30. Рабочие места, объекты, проезды и подходы к ним, проходы и переходы в темное время суток обеспечиваются освещением.

31. Промышленная площадка, производственные помещения не должны иметь подвалов, заглублений, траншей и каналов.

32. Не допускается проведение огневых работ в радиусе менее 50 метра от места применения и складирования материалов, содержащих легковоспламеняющиеся или взрывоопасные вещества и при отсутствии средств пожаротушения.

33. Перед началом выполнения работ в местах, где имеется опасность загазованности и воздействия ОВПФ превышающих допустимые нормы, в том числе в изолированных помещениях, закрытых емкостях, колодцах, траншеях и шурфах, проводится анализ воздушной среды и оформляется наряд - допуск. При обнаружении загазованности производство работ в данном месте останавливается и возобновляется после устранения загазованности.

34. Объекты, где требуется подъем работника на высоту до 0,75 метра, оборудуются ступенями, а на высоту выше 0,75 метра лестницами с перилами.

35. В местах перехода людей над трубопроводами устанавливают переходные мостки с покрытием, исключающим скольжение, шириной не менее 0,65 метра, с перилами высотой не менее 1,0 метра.

36. Производственные помещения, где возможен разлив жидкости, содержащей сероводород, оборудуются устройствами для смыва ее большим количеством воды и отвода в закрытую систему канализации.

37. Помещения буровых установок, производственных объектов оборудуются постоянно действующей приточно-вытяжной вентиляцией с автоматическим включением от датчиков сероводорода при достижении ПДК.

38. В помещениях с периодическим пребыванием обслуживающего персонала устанавливаются газосигнализаторы и вентиляционные установки с ручным включением с наружной стороны помещения.

39. Персонал, работающий в пределах месторождения, обеспечивается надежной двусторонней телефонной или радиосвязью.

40. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

41. Геофизическое оборудование (лаборатории, подъемник) для исследования скважины устанавливают на расстоянии не менее 25 метра от устья скважины.

Глава 4. Порядок обеспечения промышленной безопасности при бурении скважин

Сноска. Заголовок главы 4 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Ввод в эксплуатацию буровой установки

42. Бурение скважины может быть начато при законченной монтажом буровой установке и приемке ее комиссией, назначенной приказом по предприятию. В работе комиссии принимает участие представитель территориального подразделения уполномоченного органа в области промышленной безопасности. Сообщение о дате работы комиссии направляется в территориальный уполномоченный орган в области промышленной безопасности за 5 календарных дней до начала работы комиссии.

В случае неявки представителя территориального подразделения уполномоченного органа в области промышленной безопасности, комиссия осуществляет приемку буровой установки без его участия.

Сноска. Пункт 42 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

43. Буровая установка до начала бурения укомплектовывается долотами, бурильными трубами, обсадными трубами под кондуктор и первой промежуточной колонной (если до ее спуска менее 30 суток), приспособлениями малой механизации, набором ручного инструмента, КИПиА, блокирующими и предохранительными устройствами, ловильным инструментом, противопожарным инвентарем, аварийной сигнализацией, переговорными устройствами, средствами защиты, а также запасом быстроизнашивающихся деталей и узлов, материалов и химических реагентов для приготовления бурового раствора под кондуктор и первую промежуточную колонну. Емкости для бурового раствора должны обеспечивать 2 кратный объем скважины.

Сноска. Пункт 43 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

44. Буровая организация должна иметь в наличии проект на строительство скважины, геолого-технический наряд на производство буровых работ, основную техническую документацию на буровое оборудование, акты испытаний проведенных после окончания монтажных работ вышки согласно инструкции завода-изготовителя, эскиз компоновки низа бурильной колонны, схему монтажа бурового оборудования, схемы коммуникаций, электросетей и заземляющих устройств.

45. Готовность к пуску оформляется актом ввода в эксплуатацию буровой установки по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

Параграф 2. Бурение скважин

46. Подготовительные работы к бурению скважины, оснастка талевой системы, бурение и оборудование шурфа проводятся в соответствии с настоящими Правилами.

47. Бурение скважины начинается при наличии утвержденного проекта на строительство скважины, геолого-технического наряда и акта пусковой конференции.

48. При восстановлении бездействующих скважин эксплуатационного фонда, реконструкции скважин, связанных с проводкой нового ствола с последующим изменением конструкции и ее назначения разрабатывается проект на строительство скважины.

49. На буровой установке ведутся журналы:

1) вахтовый;

2) геологический;

3) параметров бурового раствора;

4) учета долива при спуско-подъемных операциях (далее − СПО) и расходов химических реагентов;

5) учета моточасов работы дизелей;

6) измерения бурильной колонны;

7) отработки долот;

8) наработки талевого каната;

9) учета потребления технической воды и буровых промышленных стоков;

10) контроля газо-воздушной среды.

Допускается ведение журналов по подпунктам 5); 6); 7); 8); 9) в электронном формате.

Сноска. Пункт 49 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

50. В процессе бурения скважины проводятся ее исследования по уточнению геологической характеристики, наличия водяных, нефтяных и газовых горизонтов, пластовых и поровых давлений по всем стратиграфическим горизонтам.

51. В процессе бурения контролируются параметры:

1) вес на крюке с регистрацией на диаграмме;

2) соответствие бурового раствора геолого-техническому наряду;

3) расход бурового раствора на входе и выходе из скважины;

4) давление в манифольде буровых насосов;

5) уровень раствора в приемных емкостях при бурении и на устье скважины при простое и СПО;

6) крутящий момент на роторе;

7) показания концентрации газов в буровом растворе.

52. Способы и режимы бурения, типы долот должны выбираться с учетом геолого-технических условий проводки скважин и обеспечения качественных показателей по интервалам бурения и в целом по скважине.

Выбор типов долот, способов и режимов бурения скважин осуществляются на основе данных, полученных при проводке геологических и близлежащих скважин (площадей).

53. Перед вскрытием (за 50-100 метров) пластов с флюидами, содержащими сероводород, и на весь период их вскрытия:

1) вокруг территории буровой (на подъездных путях, в местах возможного прохода на территорию буровой) устанавливаются знаки безопасности;

2) проверяется исправность приборов контроля за содержанием сероводорода в воздухе рабочей зоны, наличие и готовность средств индивидуальной защиты (далее – СИЗ), средств индивидуальной защиты органов дыхания (далее – СИЗ ОД), СКЗ;

3) обрабатывается буровой раствор нейтрализатором;

4) проводится проверка знаний персоналом ПЛА и навыков применения СИЗ, оказания первой помощи, с регистрацией в журнале инструктажа;

5) на буровой создается запас материалов и химических реагентов, нейтрализующих сероводород, достаточный для обработки бурового раствора в количестве не менее двух объемов скважины;

6) определяются маршруты для выхода работников из опасной зоны при аварийных ситуациях. При поисковом, разведочном, оценочном бурении, дополнительно необходимо: установление станции геолого-технологических исследований (далее – ГТИ); организация круглосуточного дежурства представителей АСС, транспорта для эвакуации персонала; обеспечение наличия на буровой в постоянной готовности к работе цементировочных агрегатов; создание на буровой запаса цемента в объеме для установки цементного моста. Испытания цемента на сроки схватывания и прочность проводятся один раз в 10 дней.

Сноска. Пункт 53 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

54. Перед вскрытием продуктивных горизонтов производится проверка готовности к ликвидации газонефтеводопроявления (далее – ГНВП), устанавливаются предупредительные плакаты и знаки безопасности.

55. Члены вахты ежесменно проверяют состояние безопасности своих рабочих мест, бурильщик оформляет записи в вахтовом журнале.

Сноска. Пункт 55 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

56. Руководитель бригады составляет суточный отчет.

57. Бурильщик в процессе работы контролирует показания приборов, исправность технических средств и действия работников по соблюдению Правил. При обнаружении нарушений сообщает руководителю работ и принимает меры по обеспечению безопасности оборудования, процессов и действий персонала по указаниям руководителя работ.

58. При аварийной ситуации вводится в действие ПЛА, производится герметизация устья и эвакуация персонала незадействованного в ликвидации аварии.

Сноска. Пункт 58 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

59. Буровая установка обеспечивается замкнутой циркуляционной системой бурового раствора, системой сбора сточных вод и шлама, исключающих загрязнение окружающей среды.

60. Площадка для буровой установки планируется с учетом естественного уклона местности и обеспечения движения сточных вод в сторону отстойных емкостей.

61. На рабочей площадке должны устанавливаться стационарные или передвижные мостки и стеллажи с упорами. Размеры стеллажей определяются из условия возможности безопасной укладки труб и штанг, для данной скважины.

62. Длина приемного мостка по настилу должна быть не менее 14,0 метров, ширина не менее 2,0 метров, высота не более 0,5 метра. Применение гладкого металла не допускается. Стеллажи устанавливаются с условием укладки труб и штанг без деформации, должны иметь откидные металлические стойки, предохраняющие трубы от раскатывания и иметь не менее двух проходов на приемный мост на каждую сторону с лестницами с перилами.

63. Площадка обеспечивается знаками безопасности, освещением и ограждением опасной зоны. Перед началом бурения проверяется техническое состояние породоразрушающего инструмента, забойного двигателя, компоновки бурильной колонны, КИПиА. При обнаружении неисправности бурение не допускается.

Сноска. Пункт 63 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

64. Бурение шурфа под ведущую (рабочую) трубу производится с использованием специального устройства. Высота верхней части шурфа над уровнем настила рабочей площадки составляет 0,5-0,8 метра. Не допускается устанавливать ведущую трубу в шурф с упором ее на дно.

Для установки ведущей трубы применяются устройства механизации.

65. Тормозной рычаг обеспечивается фиксатором. При ручной подаче применяется страховочное устройство, закрепленное с настилом площадки бурильщика.

66. В процессе бурения не допускается снимать ограждение, отключать блокировки и предохранительные устройства.

67. При бурении не допускается превышать допустимые нагрузки и давление циркуляции бурового раствора.

Сноска. Пункт 67 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

68. Контроль технологического процесса производится с регистрацией режима бурения и показаний концентрации газов в буровом растворе на диаграммах. Параметры бурового раствора и время замера указываются в журнале параметров бурового раствора.

69. При невозможности соблюдения режима бурения, обнаружения признаков опасной ситуации и нарушения безопасности, бурильщик оповещает руководителя работ. Последующие действия работники выполняют согласно его указаниям.

При остановке работ принимаются меры по предупреждению аварий.

70. При длительной остановке бурения по указанию руководителя объекта бурильный инструмент поднимается в интервал спущенной обсадной колонны с герметизацией устья.

Для предупреждения осложнений в открытом стволе производятся периодические шаблонирование, промывка и проработка с регистрацией в журнале измерения бурильной колонны.

71. В процессе бурения скважины осуществляется контроль за траекторией ствола скважины. Объем и периодичность измерений определяется горно-геологическими условиями бурения, проектом на строительство скважины и фактической траекторией ствола скважины. При бурении вертикальных скважин отклонение от вертикали не должно превышать 3-5 градусов.

72. Бурение направленных и горизонтальных стволов проводятся с применением системы телеметрического контроля.

73. При бурении в продуктивном газовом пласте механическая скорость проходки ограничивается до значений, при которых обеспечивается дегазация бурового раствора.

74. При аварийных ситуациях на скважинах, находящихся в бурении, когда применение методов ликвидации не эффективно, осуществляется забуривание второго и последующих стволов.

75. Вскрытие пластов с сероводородом производится после проверки и установления готовности оборудования, персонала к работе, проверки выполнения мероприятий по защите персонала и населения в зоне возможной загазованности при возникновении ГНВП или опасной ситуации.

Результаты проверки оформляются актом с указанием состояния и готовности объекта и персонала к вскрытию горизонтов с сероводородом.

При бурении пластов, содержащих сероводород, контролируется наличие сероводорода и сульфидов в промывочной жидкости. При обнаружении сероводорода обрабатываются буровой раствор нейтрализатором, выполняются мероприятия по безопасности.

76. Бурение продуктивных горизонтов производится с установкой в компоновке шаровых кранов в антикоррозионном исполнении, при наличии запасного крана и обратных клапанов с устройством для открытия.

На мостках находится опрессованная труба, по диаметру и прочностным характеристикам соответствующая верхней секции бурильной колонны. Труба окрашена в красный цвет с установленным шаровым краном, находящимся в открытом положении.

Сноска. Пункт 76 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

77. Для раннего обнаружения ГНВП должен осуществляется контроль прямых и косвенных признаков по показателям:

1) концентрация газов, наличие сульфидов и плотность промывочной жидкости;

2) механическая скорость бурения и давления в нагнетательной линии;

3) уровень промывочной жидкости в скважине при остановке циркуляции;

4) уровень промывочной жидкости в приемных емкостях;

5) расход и объем циркуляции промывочной жидкости;

6) изменение нагрузки при бурении скважины.

78. При ГНВП устье скважины герметизируется, и дальнейшие работы ведутся в соответствии с ПЛА. Первичные действия буровой вахты при обнаружении ГНВП и возникновении ОФ при строительстве нефтяных и газовых скважин приведены в приложении 3 к настоящим Правилам.

79. При вскрытии газовых, нефтяных и водяных горизонтов с аномально высоким давлением, а также при наличии сероводорода (с объемным содержанием до шести процентов) на устье скважины устанавливаются не менее трех превенторов, в том числе один универсальный.

При вскрытии пластов с аномально высоким давлением и объемным содержанием сероводорода более шести процентов устанавливаются не менее четырех превенторов, в том числе один превентор со срезающими плашками и один универсальный.

Сноска. Пункт 79 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

80. Проведение каких-либо экспериментальных и опытных работ при бурении и освоении продуктивного пласта допускается по программе, утвержденной техническим руководителем организации.

Сноска. Пункт 80 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

81. При опробовании скважины устанавливается контрольно-пропускной режим, исключающий возможность прохода на территорию посторонних лиц и транспортных средств.

82. Перед извлечением керна из керноприемника, персонал не связанный с этой работой удаляется с приемного моста.

83. Персонал, выполняющий работу по извлечению и обработке керна, обеспечивается изолирующими противогазами и резиновыми перчатками.

84. Образцы керна укладываются в герметичные контейнеры, изготовленные из сероводородостойких материалов.

85. Кернохранилище оборудуется стационарным газосигнализатором и системой вентиляции.

85-1. При выполнении работ по приготовлению и обработке бурового раствора (промывочной жидкости) применяются средства защиты, обеспечивающие безопасность персонала от воздействия химических реагентов.

Сноска. Правила дополнены пунктом 85-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

85-2. Плотность бурового раствора (если она не вызывается необходимостью обеспечения устойчивости стенок скважины) в интервалах совместимых условий бурения определяется из расчета создания столбом бурового раствора гидростатического давления в скважине, превышающего пластовое (поровое) на величину:

1) 10-15% - для скважин глубиной до 1200 м (интервалов от 0 до 1200м включительно), но не более 1,5 МПа (15 кгс/см2);

2) 5-10% - для скважин глубиной до 2500 м (интервалов от 1200 до 2500м включительно), но не более 2,5 МПа (25 кгс/см2);

3) 4-7% - для скважин глубиной более 2500 м, но не более 3,5 МПа (35 кгс/см2).

Сноска. Правила дополнены пунктом 85-2 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

85-3. Не допускается отклонение плотности находящегося в циркуляции бурового раствора более, чем на ±20 кгс/см3 (0,02 г/см3).

Сноска. Правила дополнены пунктом 85-3 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

85-4. Рецептура и методика приготовления, обработки, утяжеления и очистки бурового раствора контролируются специалистами авторского надзора за строительством скважин.

Сноска. Правила дополнены пунктом 85-4 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

85-5. В процессе бурения и промывки скважины параметры (свойства) бурового раствора контролируются с периодичностью - плотность и вязкость через 10-15 минут, температура, фильтрация, содержание песка, содержание коллоидной фазы, рН, СНС1/10 и реологические показатели (эффективная вязкость и динамическое сопротивление сдвига) – каждые 4 часа. При разбуривании газовых горизонтов плотность бурового раствора, выходящего из скважины, и после дегазатора измеряется через каждые 5 минут, остальные показатели с периодичностью, указанной выше. При отсутствии на буровой газокаротажной станции два раза в смену проводится контроль бурового раствора на насыщенность его газом. Параметры бурового раствора записываются в журнале.

Сноска. Правила дополнены пунктом 85-5 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

85-6. Если объемное содержание газа в буровом растворе превышает 5%, то необходимо принять меры по его дегазации, выявлению причин насыщения раствора газом (работа пласта, поступление газа с выбуренной породой, вспенивание и другие) и их устранению.

Сноска. Правила дополнены пунктом 85-6 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

85-7. Не допускается повышение плотности бурового раствора, находящегося в скважине, путем закачивания отдельных порций утяжеленного раствора с длительными перерывами на заготовку новых. Утяжеление бурового раствора производится при циркуляции его в процессе всего цикла.

Сноска. Правила дополнены пунктом 85-7 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

85-8. Максимальное допустимое давление при циркуляции бурового раствора не превышает величину давления гидроразрыва пласта и поглощения.

Сноска. Правила дополнены пунктом 85-8 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 3. Конструкция скважин

86. Конструкция скважины должна обеспечивать:

1) исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
2) исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

3) условия безопасного ведения работ без аварий и осложнений на всех этапах строительства и эксплуатации скважины;

4) исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
5) исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

6) максимальную унификацию по типоразмерам обсадных труб и ствола скважины;

7) проведение испытания на прочность и герметичность;

8) на месторождениях с наличием сероводорода, вредных и агрессивных веществ применяются обсадные трубы, тампонажные цементы и материалы, устойчивые к воздействию коррозии и сульфидно-коррозионному растрескиванию;

9) соответствие фактическим геолого-техническим условиям строительства и эксплуатации скважин.

Сноска. Пункт 86 с изменениями, внесенными приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

87. Оптимальное число обсадных колонн, глубина их спуска определяется количеством зон несовместимыми с условиями бурения по градиентам пластовых давлений и давлений гидроразрыва (прочности и устойчивости пород, зон с интенсивными поглощениями).

Башмак последней колонны (до спуска эксплуатационной колонны), перекрывающей породы, склонные к текучести или к пластическим деформациям, устанавливать ниже их подошвы.

До вскрытия продуктивных и напорных водоносных горизонтов предусматривается спуск как минимум одной промежуточной колонны или кондуктора до глубины, исключающей возможность разрыва пород при герметизации устья.

88. Разность диаметров между стенками скважины и муфтами обсадных колонн выбираются максимально обеспечивающими беспрепятственный спуск каждой колонны до глубины предусмотренной проектом на строительство скважины и качественное их цементирование.

89. Выбор обсадных труб проводится с учетом избыточных ожидаемых наружных и внутренних давлений, осевых нагрузок на трубы и агрессивности флюида, как на стадиях строительства, так и при эксплуатации скважины.

90. При бурении вертикальных скважин роторным способом через 50-60 рейсов бурильной колонны, наклонно-направленных и горизонтальных скважин через 40-50 рейсов бурильной колонны, измерять износ обсадной колонны геофизическими методами с целью определения ее остаточного ресурса.

91. Прочность обсадных колонн с устьевым оборудованием и противовыбросовым оборудованием (далее – ПВО) должны обеспечивать безопасность при:

1) герметизации устья и задавке скважины при ликвидации ГНВП, выброса, ОФ;

2) воздействие гидростатического и динамического давления бурового раствора, максимальной плотности находящейся в колонне;

3) воздействие максимальных сминающих нагрузок при ГНВП, ОФ, зон поглощения и текучести;

4) воздействие вертикальных нагрузок на растяжение и смятие.

92. Конструкция устья скважины и колонной головки с целью предупреждения и ликвидации аварий и ГНВП предусматривают:

1) подвеску с расчетной натяжкой промежуточных и эксплуатационных колонн с учетом компенсации температурных деформаций на стадиях работы скважины (колонны), и подвеску колонны бурильных труб на ПВО;

2) контроль за флюидопроявлениями за обсадными колоннами;

3) возможность аварийной задавки скважины.

Параграф 4. Крепление ствола скважины

Сноска. В наименование параграфа 4 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

93. Подготовка ствола скважины и обсадных труб к спуску, спуск и цементирование обсадных колонн проводится по плану организации работ (далее – ПОР). К ПОР прилагаются исходные данные для расчета колонны, коэффициенты запаса прочности колонны, результаты расчета колонны и ее цементирования, анализа цемента, акт готовности буровой установки к спуску колонны.

94. Перед спуском обсадной колонны в стволе скважины производится комплекс электрометрических и исследовательских работ для осуществления технологического процесса крепления. Проводить геофизические исследования и подготовку ствола скважины к креплению при наличии ГНВП или поглощении бурового раствора до их ликвидации не допускается.

95. Расчет обсадных колонн на прочность производится под максимальным ожидаемым избыточным давлением, определяемым с учетом глубины замещения раствора пластовым флюидом или газожидкостной смесью при ГНВП или ОФ.

Для остальных скважин глубина замещения устанавливается с учетом степени надежности для каждой группы скважин при составлении проекта на строительство скважины.

96. Проектом на строительство скважины предусматривается подъем тампонажного раствора:

1) за кондуктором – до устья скважины;

2) за промежуточными колоннами – с учетом перекрытия башмака предыдущей колонны не менее 100 метров;

3) за эксплуатационными колоннами:

4) нефтяных скважин – с учетом перекрытия башмака предыдущей колонны не менее 100 метров;

5) для газовых и нагнетательных скважин – до устья.

При использовании в газовых и нагнетательных скважинах обсадных труб с узлом герметизации резьбовых соединений типа "металл-металл" осуществляется подъем цемента в башмак предыдущей колонны не менее 100 метров.

Направления, кондукторы, потайные колонны, нижние и промежуточные ступени при ступенчатом цементировании, нижние и промежуточные секции секционных колонн цементируются на всю длину.

97. Минимальная высота подъема тампонажного раствора над флюидосодержащими горизонтами, над кровлей подземных хранилищ газа и нефти, над устройством ступенчатого цементирования (стыком секций) верхней ступени (секции) обсадных колонн составляет не менее 150-300 метров для нефтяных и 500 метров для газовых скважин.

98. Максимальная длина не цементируемой верхней части колонны принимается из расчета полной ее разгрузки при оборудовании устья скважины колонной головкой.

99. Устройства ступенчатого цементирования и стыки секций обсадных колонн должны располагаться:

1) в обсаженном стволе скважины предыдущей колонной выше башмака ее не менее, чем на 50 метров; то же относится к "голове" потайной колонны;

2) в необсаженной части скважины – в интервале устойчивых пород с диаметром ствола, близким к номинальному, ниже верхней границе интервала не менее 30-50 метров и выше нижней границы не менее 50-75 метров.

Сноска. В пункт 99 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

100. Высота подъема тампонажного раствора над кровлей флюидосодержащих пластов при закачке в один прием бывает не более той, при которой:

1) обеспечивается превышение не менее чем на 2 процента гидростатического давления составного столба бурового раствора и жидкости затворения цемента над максимальным пластовым давлением;

2) исключается возможность гидроразрыва или интенсивного поглощения бурового раствора в конце продавки;

3) обеспечивается прочность колонны при разгрузке на цементное кольцо для установки колонной головки.

101. Не допускается приступать к спуску обсадной колонны в скважину, осложненную поглощениями бурового раствора с одновременным флюидопроявлением, осыпями, обвалами, затяжками и посадками бурильной колонны до ликвидации осложнений.

102. Перед спуском и цементированием обсадных колонн руководитель работ, бурильщик и специалисты проводят проверку технического состояния буровой вышки (мачты), основания, лебедки, талевой системы, спуско-подъемного оборудования и инструмента, силового привода, состояние приемного моста, площадки, нумерации и укладки труб, настила, наличие ограждений, блокировок и страховочных устройств, исправность КИПиА буровой установки и станции контроля цементирования, готовность цементировочных агрегатов, наличие цемента и химических реагентов, наличие средств освещения, безопасные зоны и расстояния расположения техники и персонала, установка знаков безопасности, назначение руководителей и исполнителей работ, установление режима и графика работ, наличие индивидуальных и коллективных средств для защиты персонала, введение пропускного режима на территорию объекта.

По результатам проверки составляется акт готовности объекта к спуску и цементированию обсадной колонны.

При обнаружении неисправности оборудования, производится ее устранение до начала работ по спуску и цементированию.

При отклонении от ПОР оповещается руководитель работ, технический руководитель организации и дальнейшие действия выполняются по их указанию, принимаются дополнительные меры по обеспечению безопасности.

Сноска. В пункт 102 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

103. Проверку на герметичность промежуточной колонны и ПВО производится в присутствии представителя АСС, а эксплуатационной колонны и фонтанной арматуры – в присутствии АСС и заказчика с последующим оформлением акта.

104. До спуска обсадной колонны производится шаблонирование и подготовка ствола скважины согласно ПОР.

105. Спуск обсадных колонн производится с использованием средств механизации, спайдера, элеваторов соответствующей грузоподъемности и ключей.

106. Предохранительные кольца и ниппели отвинчиваются ключами и укладываются за пределами рабочей зоны площадки.

107. Перед спуском производится проверка шаблоном каждой обсадной трубы, состояние резьбы и наружной поверхности. При несоответствии труба бракуется с нанесением метки краской.

Не допускается находиться у нижней части обсадной трубы при шаблонировании.

108. При спуске бурильщик контролирует полный наворот резьбы каждой обсадной трубы, показания индикатора веса, долив скважины, объем и параметры вытесняемого бурового раствора, показания концентрации газов в буровом растворе.

109. После спуска обсадных труб производится подготовка площадки и устья для тампонажной техники.

Для безопасного обслуживания цементировочных агрегатов, цементно-смесительных машин, станции контроля цементирования устанавливаются расстояния:

1) от устья скважины до блок-манифольдов не менее 10-12 метров;

2) от блока – манифольдов до цементировочного агрегата не менее 5-10 метров;

3) между цементировочным агрегатом и цементно-смесительной машиной не менее 1,5 метра.

Кабины передвижных агрегатов располагаются в направлении от устья скважины.

110. Цементировочная головка до установки на колонну опрессовывается с постепенным повышением давления, превышающим максимальное, расчетное давление для цементирования скважины, с коэффициентом безопасности 1,5 кратно и выдержкой не менее 5 минут.

111. Трубопроводы и манифольды от цементировочного агрегата до цементировочной головки опрессовываются на максимальное давление, ожидаемое в процессе цементирования скважин, с коэффициентом безопасности 1,5 кратно и выдержкой не менее 5 минут.

112. Скважину допускается цементировать при наличии проверенных предохранительных клапанов и манометров на агрегатах, манометра на цементировочной головке.

113. Цементирование скважин производится в дневное время. При цементировании скважины в вечернее и ночное время установленные агрегаты на площадке освещаются. Каждый цементировочный агрегат имеет индивидуальное освещение.

114. Расчетная продолжительность цементирования определяется из условия не более 75 процентов времени начала затвердевания тампонажного раствора.

115. Перед цементированием производится лабораторный анализ тампонажной смеси и определяется время начала затвердевания на образцах с записью в журнале параметров бурового раствора.

116. Режим спуска обсадных колонн и гидравлическая программа цементирования рассчитываются и осуществляются с условием минимальной возможной репрессии на продуктивные горизонты и предупреждения осложнений, связанных с гидроразрывом пород и поглощением.

В процессе цементирования обеспечивается регистрация параметров, с записью в журнале параметров бурового раствора.

117. Высота верхней части обсадной колонны определяется согласно схеме оборудования устья и конструкции колонной головки, с учетом возможности ведения аварийных работ при ликвидации ОФ.

118. После спуска обсадной колонны, цементирования, испытания на прочность и герметичность составляются акты с заключениями геофизических исследований состояния обсадной колонны и цементного кольца.

119. Территория объекта и площадки после завершения работ по креплению скважин приводятся в безопасное состояние.

Параграф 5. Реконструкция скважин

120. Перед реконструкцией скважин нефтегазодобывающей организацией с привлечением представителей АСС, научно-исследовательских и проектных организаций устанавливается их техническое и безопасное состояние.

121. Основанием для принятия решения о реконструкции скважины являются результаты предварительного исследования технического состояния, оценки надежности и безопасности используемой части ствола в процессе реконструкции и последующей эксплуатации. Результаты принятого решения оформляются протоколом комиссии.

122. Реконструкция, и бурение новых стволов в аварийных, законсервированных скважинах должны производится в соответствии с требованиями настоящих Правил.

123. Выбор и монтаж буровой установки, комплектации техническими средствами, ПВО, оснащенность КИПиА устанавливаются применительно к видам планируемых ремонтно-восстановительных работ и операций с учетом обеспечения безопасности в процессе работ.

После завершения монтажа ввод установки в эксплуатацию производится комиссией.

124. Перед началом работ по забуриванию нового ствола, перетоки в затрубном пространстве и межколонное давление, выявленные при исследовании скважины, ликвидируются.

125. Для зарезки нового ствола в обсадной колонне устанавливается цементный мост с отклонителем. Наличие и прочность моста проверяется разгрузкой бурильного инструмента, не превышающей предельно допустимую нагрузку на цементный камень. Цементный мост испытывается методом гидравлической опрессовки совместно с обсадной колонной и установленным ПВО на максимальное давление при возникновении и ликвидации ГНВП.

126. Бурение новых стволов производятся при осуществлении постоянного контроля в соответствии с ПОР и проектом на строительство скважины.

127. Пространственное положение нового ствола исключает возможность отрицательного воздействия на скважины месторождения (действующие, законсервированные, ликвидированные), расположенные в зоне проектной траектории профиля скважины.

Глава 5. Порядок обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации объектов нефтяных, газовых и газоконденсатных месторождений

Сноска. Заголовок главы 5 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
эксплуатации опасных производственных объектов

128. Территория предприятий и размещение на ней зданий, сооружений и различных производственных объектов должны обеспечивать безопасную эксплуатацию НГМ.

Лотки, траншеи, котлованы и углубления, обеспечиваются защитным покрытием или ограждением высотой не менее 1 метра. Лотки соединяются с канализацией через гидрозатворы с уклоном в сторону канализационного колодца.

Сноска. Пункт 128 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

129. Здания и помещения расположенные на объектах НГМ обеспечиваются постоянно действующей системой приточно-вытяжной вентиляции.

130. Помещения и производственные площадки НГМ обеспечиваются системой контроля состояния воздушной среды и аварийной сигнализации.

Сноска. Пункт 130 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

131. Производственные здания, сооружения, помещения, установки, склады обеспечиваются запасными выходами и пожарным инвентарем.

132. Не допускается загромождение и загрязнение дорог, подъездов, проездов, лестничных клеток, аварийных выходов из зданий и помещений объектов НГМ и проходов к противопожарному оборудованию, средствам пожаротушения, связи и сигнализации.

133. Производственные здания и площадки территории опасных объектов, где расположено оборудование, обеспечивают техническими и технологическими средствами для подвода пара, воды, воздуха, азота, реагентов для безопасной эксплуатации, обслуживания и ремонта оборудования, трубопроводов.

Сноска. Пункт 133 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
134. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

135. Производственные помещения содержатся в чистоте и безопасном состоянии. Не допускается применять для очистки полов и площадок горючие и легковоспламеняющиеся жидкости. Использованный обтирочный материал и отходы собираются в металлические контейнеры с крышками, установленные вне помещения и ежесменно удаляются в специально отведенные места.

136. Материалы, оборудование для временного хранения размещаются в отведенных для этой цели помещениях и на площадках, в установленном количестве.

Сноска. Пункт 136 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

137. Смазочные материалы в производственных помещениях допускается хранить в количестве не более суточной потребности, в металлической закрытой таре.

Не допускается хранить в производственных помещениях легковоспламеняющиеся и вредные вещества.

138. Полы производственных помещений имеют пожаробезопасное покрытие, уклон к канализационным колодцам и содержатся в исправном состоянии.

139. На территории установки и в производственных помещениях, где возможны контакты работающих с вредными и агрессивными веществами (кислоты, щелочи и едкие реагенты), производится устройство крана с регулировкой подачи воды для промывания пораженных частей тела.

140. Не допускается сушить одежду, обувь в производственных помещениях, хранить горючие материалы на поверхностях трубопроводов, аппаратов и приборов отопления.

141. При размещении задвижек и арматуры в колодцах, лотках и углублениях предусматривается дистанционное управление (удлиненные штоки или штурвалы управления, электропневмоприводы) и обеспечивается безопасный доступ для технического обслуживания, ремонта или замены арматуры.

142. Дороги, тротуары, переезды и проходы содержатся в чистоте и исправности, обеспечиваются указателями и дорожными знаками, включая высоту проезда под эстакадами.

На территории объектов в местах, где не допускается проезд транспорта, устанавливаются запрещающие дорожные знаки.

143. Не допускается движение по территории опасных объектов НГМ транспорта и спецтехники без искрогасителей.

144. В местах пересечения дорог и тротуаров с железнодорожными путями устраиваются сплошные настилы на уровне рельсов и предусматриваются защитные устройства, знаки безопасности, звуковая и световая сигнализации и освещение.

145. Не допускается проводить земляные, строительные и ремонтные работы на НГМ без письменного разрешения руководителя организации или объекта, наряда-допуска, схемы работ и согласования с представителями служб, имеющих на этом участке подземные и наземные коммуникации (линии связи, канализации, электричества, трубопроводы).

146. Ремонтные работы, связанные с закрытием проезжей части дороги на опасном производственном объекте, согласовываются с руководителем объекта.

Сноска. Пункт 146 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

147. На территории опасного производственного объекта и в опасных зонах, не допускается ведение огневых (за исключением специально отведенных мест) и газоопасных работ без наряда-допуска.

148. После окончания ремонтно-строительных работ территорию установки, планируют, очищают и благоустраивают. Пуск объекта до окончания планировки, благоустройства и очистки территории от строительного мусора не допускается.

149. На территории опасного объекта устанавливаются плакаты по безопасному ведению работ, предупредительные надписи "Взрывоопасно", "Огнеопасно", "Курить воспрещается", "Вход посторонним не допускается".

150. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

151. Не допускается оставлять и хранить отходы производства в помещениях и на территории опасных производственных объектов в неустановленных местах.

Сноска. Пункт 151 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

152. В случае разлива на территории объекта и в производственных помещениях нефти, легковоспламеняющихся и вредных веществ, принимаются меры, исключающие их воспламенение, ограничивают доступ персонала.

153. Место разлива засыпается абсорбентом с тщательной очисткой и удалением остатков нефтепродукта и вредных веществ за пределы производственной зоны в отведенные места для утилизации.

154. Трубопроводы закрепляются на эстакады и опоры на скользящие крепления для погашения гидродинамического воздействия.

155. Металлические предметы на площадки и полы производственных помещений и сооружений опускаются плавно, без ударов для исключения искрообразования.

156. На территории объектов, установок, сливо-наливных устройствах и в производственных помещениях ИТР проводятся мероприятия по безопасности:

1) проверка технического состояния и готовность систем безопасности, наличие рабочего давления воды, пара и реагентов в системах, проверяется не реже одного раза в смену;

2) наружный осмотр и проверка исправности вентиляционных установок перед началом каждой смены;

3) осмотр и проверка состояния КИПиА и предохранительных устройств не реже одного раза в смену.

Сноска. Пункт 156 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

157. Результаты проверок записываются в вахтовом журнале под роспись с указанием сроков устранения нарушений.

158. Отбор проб воздуха, нефти и газа, в том числе с наличием сероводорода, меркаптанов и вредных веществ, производится в присутствии дублера. График проведения отбора и анализа проб утверждается техническим руководителем.

Содержание вредных веществ, паров и газов в воздухе рабочей зоны производственных помещений и площадок ограничивается ПДК и предельно допустимые взрывные концентрации (далее – ПДВК) вредных веществ, паров и газов в воздухе рабочей зоны производственных помещений и площадок указан в приложении 5 к настоящим Правилам и работы выполняются с использованием средств индивидуальной и коллективной защиты.

159. Освещенность территории, площадок, дорог НГМ обеспечивается не ниже установленных норм указанных в приложении 6 к настоящим Правилам.

160. При производстве работ, где возможно образование взрывоопасной смеси газов и паров с воздухом, применяется искробезопасный инструмент, а режущий стальной инструмент обильно смазывается консистентными смазками.

161. Не допускается использование аварийных и газоспасательных средств, для целей, не связанных с их прямым назначением.

Сноска. Пункт 161 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

162. На рабочих местах около средств сигнализации и связи вывешиваются таблички с указанием порядка подачи аварийных сигналов, оповещения и вызова руководства объекта, АСС, пожарной и медицинской службы.

163. Не допускается работать и находиться во взрывопожароопасных помещениях и на площадках в обуви со стальными гвоздями или подковками.

164. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
165. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

166. При ожогах, травмах, отравлениях или повреждениях здоровья, первый обнаруживший сообщает об этом руководству объекта, в медпункт и АСС и проводит оказание первой медицинской помощи пострадавшему.

167. На опасных объектах НГМ вокруг открытых емкостей, котлованов и траншей устанавливаются ограждения закрывающие доступ со всех сторон и предупреждающие знаки.

168. После завершения строительных и ремонтных работ производится восстановление рекультивация и благоустройство территории в соответствии с проектной документацией.

169. На объектах нефтегазовой отрасли руководителем организации обеспечивается:

1) наличие утвержденной руководителем организации проектной и эксплуатационной документации, технологических регламентов;

2) наличие пусковой и строительной документации;

3) наличие декларации безопасности и ПЛА;

4) соответствие квалификации персонала объекта;

5) соответствие объекта требованиям настоящих Правил и проектной документации;

6) подготовленность объекта и персонала объекта к ликвидации опасных аварийных ситуаций;

7) организация обслуживания объекта АСС, с учетом назначения и характеристики объекта;

8) пуско-наладочные работы и испытания оборудования с применением горючих и опасных веществ, проводятся в соответствии с документацией завода-изготовителя.

Сноска. Пункт 169 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

170. Площадка для автоматизированных групповых замерных установок (далее – АГЗУ) должна располагаться с учетом преобладающего направления ветра, на твердом покрытие высотой 15 сантиметров от планировочной отметки, уклоном для отвода осадков и бордюрным ограждением высотой не менее 20 сантиметров.

На площадке и наружной стене помещения устанавливаются предупреждающие и запрещающие надписи, и знаки о взрывоопасности, загазованности, ветроуказатель с освещением.

171. Конструкция и исполнение электроустановок, датчиков газосигнализаторов определяются по свойствам взрывоопасных смесей, возможных на рабочих местах, концентрации сероводорода и вредных веществ в продукции скважин.

172. Щитовое помещение и замерно-переключающую установку (далее – ЗПУ) размещают в одном направлении, по оси на расстоянии не менее 10 метров.

Щитовое помещение устанавливается с наветренной стороны, при этом его дверь находится к входу в помещение ЗПУ, и размещается с учетом максимальной естественной вентиляции.

173. Производственные помещения с опасностью выделения газов и паров нефти, обеспечиваются приточно-вытяжной вентиляцией и отоплением.

В помещениях, где возможно выделение сероводорода устанавливается вентиляционная система, сблокированная со стационарными газоанализаторами.

В помещении ЗПУ производительность общеобменной вентиляции составляет 10-кратный, а при работе с сероводородсодержащей продукцией, 12-кратный воздухообмен в час.

Вентиляционная система обеспечивается устройствами, исключающими рециркуляцию воздушного потока в помещении.

174. АГЗУ обеспечивается молниезащитой и заземлением.

175. Размещение производственного оборудования, приборов, средств автоматики и их взаимное расположение в помещении АГЗУ, ЗПУ и электрощитовом помещении предусматривает свободный доступ и безопасное обслуживание.

Освещенность помещения ЗПУ и электрощитового помещения составляет не менее 30 люкс, КИПиА не менее 50 люкс.

176. Выполнение электротехническим персоналом операций на действующих электрических установках и в электрических сетях, а также работниками действий по управлению электрическим приводом и электрическими аппаратами, использование переносных электроламп, электроинструмента, производится с использованием защитных средств.

177. Перед использованием защитные средства проверяются по сроку испытания, соответствию напряжению, отсутствию повреждений.

178. Двери электроустановок должны находятся в закрытом состоянии и оборудоваться механическими блокировками.

179. Работы в электроустановках производятся после выполнения организационно-технических мероприятий.

180. Электрические установки и оборудование нумеруются и обозначаются в соответствии с технологической и электрической схемой, находящейся в диспетчерской и на рабочем месте.

181. Для определения технического состояния заземляющего устройства с составлением протокола замера и акта проверки производится:

1) внешний осмотр видимой части заземляющего устройства;

2) проверка соединения между заземлителем и заземляемыми элементами, выявление обрывов и нарушения контактов в проводнике, соединяющем аппарат с заземляющим устройством, проверка состояния предохранительных устройств;

3) измерение сопротивления заземляющего устройства;

4) проверка электрической цепи "фаза-ноль";

5) выборочное вскрытие грунта для осмотра элементов заземляющего устройства, находящегося в земле;

6) проверка надежности соединений естественных заземлителей.

182. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

183. Эксплуатация и техническое обслуживание оборудования, нефтегазовой отрасли должно производится в соответствии с документацией завода-изготовителя и настоящими Правилами.

184. Оборудование, предназначенное для нефтегазовой отрасли, должно выбираться недропользователем и проектной организацией в соответствии с климатическими и сейсмическими условиями территории, правилами взрывобезопасности, характеристикой углеводородов, технологических процессов и должно обеспечивать прочность, герметичность, коррозионную устойчивость и безопасную эксплуатацию.

185. Оборудование во взрывопожароопасных зонах используется при соблюдении условий:

1) взрывобезопасное исполнение;

2) исправное состояние средств (приборов) контроля, управления, блокировки, сигнализации, входящих в систему противоаварийной и противопожарной защиты, АСУ ТП опасного объекта НГМ;

3) наличие технической документации завода-изготовителя на государственном и/или русском языках.

Сноска. Пункт 185 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

186. При индивидуальном изготовлении технических устройств (или оборудований) разрабатывается конструкторская документация в соответствии с техническим заданием, утвержденным заказчиком.

187. Механизмы, детали, приспособления и элементы оборудования, с потенциальным источником опасности для работающих, поверхности ограждающих и защитных устройств окрашиваются в сигнальные цвета.

188. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
189. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

190. На металлических частях оборудования, с опасностью воздействия электрического тока, устанавливаются видимые элементы для присоединения защитного заземления. Рядом с этим элементом изображается знак "Заземление".

191. Пуск в эксплуатацию вновь смонтированного или модернизированного оборудования осуществляется комиссией.

192. Пуск в эксплуатацию оборудования после капитального ремонта (без модернизации и изменения размещения) осуществляется руководством предприятия с участием соответствующих специалистов.

193. При обнаружении в процессе монтажа, пуска, технического освидетельствования или эксплуатации, несоответствия оборудования настоящим Правилам принимаются меры по их устранению.

194. Дальнейшие работы и эксплуатация допускается после устранения выявленных несоответствий по указанию технического руководителя предприятия.

195. Пуск в работу или остановка оборудования (аппаратов, участков трубопроводов) осуществляется с выполнением мер безопасности по предотвращению образования в технологической системе взрывоопасных смесей (продувка инертным газом, паром, контроль за эффективностью продувки), гидратообразования или замерзания жидкостей.

196. Движущиеся и вращающиеся части оборудования, аппаратов, механизмов ограждаются или закрываются в кожухи, оснащаются системами блокировки с пусковыми устройствами, исключающими их пуск в работу.

197. Ограждения и кожухи обеспечиваются безопасными и надежными креплениями, исключающими возможность непреднамеренного соприкосновения работающего с ограждаемым элементом. Открывать или снимать ограждения допускается только после полной остановки оборудования или механизма и установки на пусковом устройстве таблички "Не включать, работают люди" и знаков безопасности. Пуск оборудования или механизма разрешается только после установки на место и надежного закрепления всех частей ограждения, по указанию руководителя работ.

198. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

199. До ввода в эксплуатацию оборудования объекты нефтегазовой отрасли предприятием обеспечиваются:

1) лицами контроля обеспечивающими безопасную эксплуатацию оборудований и производственным контролем;

2) созданием и поддержанием безопасных условий эксплуатации опасного объекта;

3) комплектацией и допуском к эксплуатации, обслуживанию и ремонту оборудования, персонала имеющего соответствующую квалификацию, состояние здоровья и производственную подготовку;

4) нормативно-технической документацией по перечню, утвержденному техническим руководителем организации;

5) инструкциями по безопасной эксплуатации оборудования;

6) исправными средствами автоматизации и механизации, системой производственного управления и контроля технологических процессов;

7) своевременным проведением диагностики, испытаний, технического освидетельствования оборудования;

8) контролем безопасного состояния зданий, сооружений, территории, рабочих мест;

9) системами наблюдения, противоаварийной защиты, связи, оповещения и поддержки действий в случае аварии;

10) средствами индивидуальной и коллективной защиты.

Сноска. Пункт 199 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

200. В помещениях, на производственных площадках, в СЗЗ, где возможно выделение в воздух опасных и вредных паров, газов и пыли, в случаях изменений (отклонений) технологических процессов, должен осуществляться контроль воздушной среды, с использованием стационарных и переносных газоанализаторов.

201. Данные о состоянии воздушной среды фиксируются на рабочем месте, на границе СЗЗ, вахтовом поселке и населенных пунктах и передаются на диспетчерский пульт, с регистрацией в журнале контроля воздушной среды.

202. Средства аварийной сигнализации и контроля состояния воздушной среды содержатся в исправном состоянии, а их работоспособность проверяется в соответствии с рекомендациями завода-изготовителя.

203. Системы контроля, противоаварийной и противопожарной защиты обеспечиваются резервным энергоснабжением и связью с диспетчерским пунктом.

204. В диспетчерских пунктах устанавливаются приборы, позволяющие контролировать и регистрировать технологические параметры и загазованность воздушной среды.

205. Ревизия и поверка КИПиА, блокировочных и сигнализирующих систем, производятся метрологической службой по графикам, утвержденным техническим руководителем организации.

206. Установка и эксплуатация КИПиА при отсутствии пломбы или (и) штампа метрологической службы, с просроченным сроком поверки не допускается.

207. Манометры выбираются с условием, чтобы предел измерения рабочего давления находился во второй трети шкалы. На циферблате манометров устанавливается рабочая зона допустимого рабочего давления. Диаметр циферблата манометра, расположенного на расстоянии от 2 до 5 метров от площадки для наблюдения, составляет не менее 160 миллиметров, угол наклона не более 45 градусов.

208. КИПиА с электропитанием и щиты управления подлежат заземлению независимо от применяемого напряжения (электропитания).

209. КИПиА расположенные на щитах управления диспетчерского пункта, обозначаются в соответствии с технологическим регламентом.

210. Для безопасной эксплуатации при отрицательной температуре воздуха предусматривается обогрев и утепление производственных помещений, оборудования, трубопроводов, арматуры, предохранительных устройств и КИПиА.

211. Оборудования установок, терминалов, арматура, обратные и предохранительные клапана обеспечиваются изоляцией в соответствии с условиями эксплуатации и температурным режимом, указанным в технической документации завода-изготовителя.

Сноска. Пункт 211 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

212. В период низких температур перед пуском оборудования, трубопроводов, арматуры производится проверка их технического состояния на отсутствие замерзания участков и ледяных пробок во внутренней полости и в системе КИПиА.

213. Включение в работу аппаратов и трубопроводов с замерзшими элементами и участками не допускается.

214. Разогрев ледяной пробки производится паром или горячей водой, начиная от окончания замороженного участка. Не допускается отогревание замерзших трубопроводов, аппаратов при закрытой задвижке и с применением открытого огня.

215. Пользоваться крюками, ломами и трубами для открытия запорной арматуры не допускается.

216. После отключения аппаратов, емкостей, трубопроводов, водопроводов и паропроводов производится слив жидкости в дренажную систему с продувкой паром или инертным газом.

217. При подготовке нефти с большой вязкостью, высоким содержанием парафинов, смол и асфальтенов предусматривается:

1) поддержание вязкости и температуры нефти в трубопроводах, технологических аппаратах, емкостях и резервуарах;

2) теплозащита и обогрев оборудования, аппаратов, емкостей, резервуаров и трубопроводов теплоспутниками;

3) непрерывность технологических процессов.

218. После окончания технологического процесса оборудование и трубопроводы с высоковязкой или парафинистой нефтью промываются маловязким не застывающим нефтепродуктом.

219. Взрывоопасные объекты разработки НГМ, обеспечиваются рабочим и аварийным освещением и переносными светильниками, напряжением не более 12 Вольт во взрывозащищенном исполнении и оборудованными защитной сеткой от механических повреждений.

220. Устройства и методы защиты от коррозии оборудования, аппаратов, трубопроводов и сооружений проектируются и эксплуатируются в соответствии с технической документацией изготовителя. При подготовке продукции с наличием сероводорода оборудование и трубопроводы изготавливаются из коррозионно-устойчивых материалов.

Сноска. Пункт 220 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

221. Подземные трубопроводы протяженностью более 3 километров и диаметром свыше 219 миллиметров обеспечиваются устройствами электрохимической защиты от коррозии.

Сноска. Пункт 221 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

222. Защитная окраска и изоляция оборудования и трубопроводов производится после технического освидетельствования и испытания.

223. За состоянием трубопроводов и оборудования устанавливается контроль методом периодического осмотра, определения толщины стенок и величины износа в соответствии с графиком, утвержденным техническим руководителем. Результаты проверки записываются в паспорт.

224. Действия персонала при возникновении аварийных ситуаций указывается в ПЛА.

225. Отвод газов производится в газосборную систему или на факельную установку.

226. Углеводородные газы после очистки и нейтрализации вредных веществ подлежат утилизации.

227. Не допускается выпуск в атмосферу газа с наличием сероводорода и вредных веществ без их нейтрализации и сжигания.

228. При аварийном сжигании газа производится контроль ПДК вредных веществ, в приземном слое атмосферы и на поверхности земли в производственной, СЗЗ объекта с регистрацией в журнале контроля воздушной среды.

229. Предохранительные устройства и клапаны, запорная и регулирующая арматура от избыточного давления в сосудах, аппаратах, колоннах, котлах, трубопроводах эксплуатируются в соответствии с паспортными характеристиками.

Сноска. Пункт 229 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

230. При превышении допустимой нормы применяются глушители шума, дистанционное управление, звукоизолирующие кабины и средства защиты органов слуха, ограничение времени пребывания в опасной зоне.

231. Эксплуатация оборудования, механизмов, инструмента в неисправном состоянии или при неисправных устройствах безопасности, а также при нагрузках и давлениях выше паспортных не допускается.

232. При вскрытии продуктивных горизонтов за 100 метров в процессе бурения составляется акт готовности буровой установки с участием представителя АСС. При осложнениях в скважине составляется ПОР и утверждается руководителем организации. Копия ПОР направляется в АСС.

Сноска. Пункт 232 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 2. Автоматизация технологических процессов

233. Для обеспечения безопасной эксплуатации разработки НГМ предусматривается:

1) максимальный уровень автоматизации оборудования, технологических процессов, противоаварийной и противопожарной защиты исключающий постоянное пребывание персонала на взрывопожароопасных участках и обеспечивающий получение и регистрацию информации о техническом состоянии объекта, технологических параметров разработки НГМ;

2) многоуровневая система блокировок, предохранительных и сигнальных устройств, срабатывающих при возникновении опасных и аварийных ситуаций;

3) автоматизированный контроль воздушной среды и раннее обнаружение негерметичности, загазованности в рабочей зоне, опасности вредного воздействия на людей и окружающую среду;

4) автономная система аварийной связи и оповещения, оперативное информирование персонала и населения о возможной опасности.

Сноска. Пункт 233 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
234. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

235. АСУ ТП с наличием сероводорода предусматривает:

1) автоматическое и ручное отключение скважины, аппарата, оборудования, технологической линии, установки, в аварийной ситуации, с переводом технологических сред в газосборную систему и на факельную линию;

2) дистанционную остановку технологической линии, установки, оборудования с пульта дежурного оператора и перевод в безопасное состояние исключающее выделение сероводорода;

3) дистанционный контроль и непрерывную автоматическую регистрацию основных параметров технологического процесса;

4) автоматическое регулирование давления технологической среды в допустимых пределах безопасности;

5) автоматическую звуковую и световую сигнализацию при изменении технологических параметров от установленных допустимых значений, загазованности воздушной среды, обнаружении сероводорода с подачей предупредительных сигналов оповещения на месте установки датчиков и на пульте оператора.

236. Приборы и средства автоматизации эксплуатируются в соответствии с технической документацией изготовителя, технологическими и климатическими условиями.

237. При приемке объектов разработки НГМ в эксплуатацию проводится испытание автоматических систем контроля, управления, противоаварийной и противопожарной защиты с указанием в акте результатов испытания по каждому объекту и технологическому процессу.

238. Для автоматизации объектов НГМ предусматриваются пункты контроля и управления:

1) пост оператора для контроля и обслуживания скважин, отдельных установок, и оборудования на устьевых площадках;

2) операторный пункт для контроля и обслуживания технологических процессов добычи, сбора, транспортировки, подготовки продукции скважин;

3) диспетчерский пункт по подготовке углеводородной продукции;

4) центральный диспетчерский пункт для нефтегазодобывающей организации.

239. В пунктах управления предусматривается аппаратура, обеспечивающая функции:

1) аварийную сигнализацию о возникновении опасных аварийных режимов и срабатывание автоматической защиты по каждому блоку технологического комплекса;

2) измерение параметров технологических процессов и сигнализация об отклонении от установленного режима;

3) автоматическое регулирование технологических параметров;

4) дистанционное управление технологическими блоками, агрегатами, запорной арматурой, исполнительными устройствами и механизмами;

5) регистрацию и передачу информации исполнителям работ и по уровню управления объектами разработки НГМ.

240. Операторные и диспетчерские пункты размещаются в наиболее безопасных местах имеющих соответствующие коммуникации, энергоснабжения, связи, телеметрии, жизнеобеспечения, охрану и защиту от внешнего воздействия в опасных и аварийных ситуациях.

241. В составе диспетчерских пунктов предусматриваются помещения:

1) диспетчерская для размещения пультов управления, щитов и аппаратуры, требующей постоянного наблюдения и контроля;

2) аппаратная для размещения приборов и устройств не требующая постоянного контроля диспетчерской службы;

3) для обработки и хранения информации;

4) мастерская (лаборатория) для ремонта и наладки КИПиА;

5) для работы оперативного и дежурного персонала;

6) вспомогательные, служебные, охранные и бытовые помещения.

242. Оперативные и диспетчерские пункты относятся к электроприемникам первой категории с резервным электроснабжением.

Сноска. Пункт 242 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 3. Замерные установки продукции скважин

243. Проектирование замерных установок для объектов НГМ производится с учетом принятой схемы разработки, физико-химических свойств продукции и производительности скважин.

244. Технические характеристики АГЗУ должны соответствовать конкретными условиями работы и безопасной эксплуатации НГМ, согласно технической документации завода-изготовителя.

245. Для месторождений с наличием сероводорода предусматривается антикоррозионное исполнение и ингибирование продукции скважин, нейтрализация и утилизация вредных веществ.

246. Перед входом в помещение ЗПУ и началом работ включается вентиляция, производится внешний осмотр электрощитового помещения и оборудования, визуально проверяется состояние заземления, фланцевые соединения обратных клапанов, включая аварийную емкость.

247. Обслуживающий персонал входит в помещение ЗПУ и приступает к работе после 20 минутной работы вентиляции.

248. Работы производятся при условии соответствия ПДК, ПДВК, а на объектах с опасностью выделения сероводорода и вредных веществ в присутствии второго работника (дублера) имеющего при себе СИЗ ОД и находящегося с наружной стороны помещения.

249. Вентиляция работает непрерывно в течение всего времени пребывания персонала в помещении.

Параграф 4. Насосные станции

250. Насосная станция предназначается для:

1) перекачки продукции скважин от дожимной насосной станции (далее – ДНС);

2) технологические перекачки на установке подготовки нефти (далее – УПН);

3) внутрирезервуарные перекачки;

4) перекачка товарной нефти от УПН.

251. Для перекачивающих насосов, предусматривается дистанционное отключение и установка на линиях входа и нагнетания запорных или отсекающих устройств, с дистанционным управлением.

252. Уплотнения насосов должны обеспечивать герметичность в течение производственного процесса для данной технологической среды.

253. В технологической схеме насосной станции предусматривается установка резервных насосов с автоматическим включением в случае отказа основных насосов.

254. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

255. Все насосы обеспечиваются поддонами и дренажными устройствами для отвода дренируемого продукта в закрытую систему утилизации, с выводом сигнала верхнего уровня в операторное помещение (диспетчерский пункт).

256. При очистке и продувке насосов жидкости отводятся за пределы помещений по трубопроводам в герметичную емкость, а углеводородные пары и газы в газосборную систему. Расположение трубопроводов производится с учетом безопасного обслуживания.

257. На трубопроводах, указывается назначение и направление движения потока жидкости, на насосах обозначение и нумерация согласно технологической схеме, на насосах и электродвигателях направление вращения в режиме нагнетания.

258. Арматуру на насосы выбирают по условному давлению в соответствии с паспортом насоса и характеристикой трубопровода. На нагнетательной линии центробежного насоса устанавливается манометр и обратный клапан, а на нагнетательной линии поршневого насоса устанавливается манометр с предохранителем (гасителем) пульсации и предохранительный клапан.

259. Выступающие детали движущихся частей насосов (шпонки валов) и вращающихся соединений должны быть закрыты кожухами по всей окружности и длине вращения. Не допускается пуск в работу и эксплуатация насосов при отсутствии ограждения на вращающихся частях.

260. При эксплуатации насосов обеспечивается контроль давления нагнетания и параметров, характеризующих его техническое состояние. Не допускается работа насоса с неисправными или не прошедшими своевременную поверку КИПиА.

261. Смазка движущихся частей, устранение пропусков в сальниках, торцевых уплотнениях и в соединениях трубопроводов при работающем насосе не допускаются.

262. Смазка движущихся частей работающего насоса допускается при наличии соответствующих приспособлений, обеспечивающих безопасные условия работы. Подшипники насосов регулярно смазываются. Не допускается перегрев подшипников выше установленной нормы. Температура подшипников контролируется.

263. Для смазки насоса и арматуры применяются незамерзающие масла.

264. Для охлаждения корпусов подшипников и герметизаторов применяются незамерзающие жидкости (антифриз). В случае использования в качестве охлаждающей жидкости воды температурой до 30 градусов Цельсия для контроля за стоком применяются открытые воронки или смотровые устройства, соединенные с канализацией.

265. При эксплуатации насосов обеспечивается постоянный контроль за герметичностью оборудования.

266. При обнаружении неисправности, нарушающей безопасный режим работы насоса, производится его остановка и ремонт в соответствии с технической документацией изготовителя.

267. Пропуски сальников насосов и в соединениях трубопроводов устраняются.

268. Ремонт насоса во время его работы не допускается. Резервный насос находится в постоянной готовности к пуску. Перед переключением с работающего насоса на резервный, проверяются правильность открытия соответствующих задвижек и подготовленность насоса к пуску. На резервном насосе вывешивается плакат "Осторожно, автоматический запуск оборудования".

269. Для отключения насосов от всасывающих и напорных коллекторов используют задвижки.

270. При остановке насоса, трубопроводы, подающие жидкость для охлаждения герметизаторов насоса перекрывают.

271. Полы и лотки в насосных помещениях промываются водой с использованием моющих средств.

272. Сточные воды, содержащие горючие и вредные вещества, перед отводом в производственную канализацию очищаются.

273. Не допускается размещать оборудования в проходах для эвакуации персонала.

274. При перекачке застывающих нефтепродуктов, соблюдаются условия:

1) непрерывности работы технологического процесса перекачки;

2) теплоизоляция и обогрев насосов и трубопроводов;

3) наличие систем продувки и дренажа насосов и трубопроводов.

275. Планово-предупредительный ремонт (далее – ППР) насосов, установленных на открытых площадках, проводится в теплое время года или с устройством обогреваемых временных укрытий.

276. В помещение и на открытой площадке насосной устанавливаются стационарные газосигнализаторы, а также датчики контроля довзрывных концентраций с выводом показаний на пульт оператора.

277. Помещение насосной оборудуется не менее двумя выходами, двери и окна должны открываться наружу. Устройство порогов в дверных проемах не допускается.

278. Помещение насосной оборудуется принудительной приточно-вытяжной вентиляцией в искробезопасной выполнений.

279. Не допускается хранить в насосной легковоспламеняющиеся и горючие жидкости.

280. При пуске и остановке насоса должна быть проверена правильность открытия и закрытия соответствующих задвижек. Не допускается пуск поршневых насосов при закрытой задвижке на нагнетательной линии.

281. Насос, подлежащий разборке, должен быть отсоединен от электродвигателя и отключен от трубопроводов закрытием задвижек и установкой заглушек.

282. Вне помещений (зданий) насосной на всасывающем и нагнетательном трубопроводе должны быть установлены запорные арматуры.

283. Помещение насосной оборудуются стационарными грузоподъемными устройствами.

Параграф 5. Дожимные насосные станции

284. При эксплуатации ДНС разрабатывается технологический регламент. Рекомендации по разработке технологического регламента приведены в приложении 7 к настоящим Правилам.

285. Для безопасной эксплуатации на ДНС в зависимости от схемы разработки месторождения должны предусматриваться:

1) компоновка аппаратуры и оборудования для проведения основных технологических процессов в технологическом модуле;

2) сепарация нефти с предварительным отбором газа;

3) учет нефти, газа, конденсата и воды по скважинам и участкам;

4) предварительное обезвоживание продукции скважин и очистка пластовой воды в герметизированных аппаратах, обеспечивающих закачку воды в продуктивные пласты без дополнительной обработки.

286. Состав ДНС и характеристика оборудования должны соответствовать конкретными условиями работы и безопасной эксплуатации НГМ.

287. Насосные установки, технологические емкости, трубопроводы эксплуатируются с учетом состава пластового флюида, давления сепарации и настоящими Правилами.

Сноска. Пункт 287 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

288. Высота расположения буферной емкости определяется с учетом вертикальных геодезических отметок и гидравлического давления.

289. Приемный коллектор проектируется с уклоном без изгибов трубопроводов.

290. ДНС предусматривается в блочном, взрывобезопасном исполнении, в автоматизированном режиме эксплуатации.

291. Отвод газа для аварийного сжигания осуществляется на факельную установку.

Параграф 6. Сепарационные установки

292. При проектировании, размещении и эксплуатации сепарационных установок должны учитываться характеристика месторождения и продукция скважин, рельеф местности, преобладающее направление ветра и климатические условия, инфраструктура объектов разработки НГМ.

293. Для сепарации продукции скважин применяются, как правило, блочные автоматизированные установки.

294. В составе сепарационных установок, в зависимости от принятой технологии добычи и подготовки нефти, газа и газоконденсата предусматриваются: блок распределения потока пластового флюида, блок сепараторов, блок предварительного отбора газа (депульсатор), выносной каплеуловитель, газосборная система, факельная система аварийного сжигания газа и емкости для сбора продукции скважин.

295. Установка, пуск и эксплуатация сепарационных установок работающих под давлением производится в соответствии с технической документацией изготовителя.

296. Сепарационная установка обеспечивается техническим паспортом и схемой, с указанием места расположения предохранительных клапанов, запорной и регулирующей арматуры, КИПиА, дренажной системы.

297. Системы контроля и управления процессом сепарации предусматриваются в герметичном, взрывозащищенном исполнении и рассчитываются на применение в условиях вибрации, образования гидратов, отложений парафина, солей или устанавливаются в условиях исключающих прямой контакт с пластовым флюидом.

298. Для технологической среды с наличием сероводорода и агрессивных веществ, применяются сепараторы в антикоррозионном исполнении.

299. Техническое освидетельствование гидроциклонного сепаратора производится перед пуском в эксплуатацию, после реконструкции и производства ремонтных работ, связанных с разгерметизацией внутреннего пространства.

300. Сепараторы обеспечиваются КИПиА для контроля давления во внутреннем пространстве, регуляторами и указателями уровня, устройством для продувки паром или инертным газом, слива жидкости.

301. Предохранительные устройства проверяются по графику в соответствии с технической документацией изготовителя. При обнаружении неисправности выполняются действия предусмотренные ПЛА. Не допускается установка перед предохранительными устройствами запорной арматуры, эксплуатация сепараторов при неисправности системы противоаварийной и противопожарной защиты.

302. Сепараторы оснащаются системой дистанционного управления и контроля, противоаварийной и противопожарной защиты, предохранительными клапанами, указателями уровня и устройством для автоматического слива нефти в соответствии с технической документацией изготовителя.

303. При очистке и продувке сепараторов запорное устройство на продувочной линии открывается постепенно и плавно.

Параграф 7. Деэмульсация нефти в трубопроводах

304. Давление на насосе, подающем деэмульгатор для трубной деэмульсации, создает давление превышающее давления в системе трубопровода.

305. На линии подачи деэмульгатора в месте соединения с трубопроводом с нефтью устанавливается запорное устройство.

306. Для сбора воды, отделившейся в процессе деэмульсации, предусматриваются очистные сооружения или оборудование для утилизации сточных вод.

307. Система канализации обеспечивает безопасный отвод объема отделившейся воды.

Параграф 8. Установки предварительного сброса пластовых вод

308. Оборудование, аппаратура и трубопроводы установки предварительного сброса пластовых вод обеспечиваются антикоррозионной защитой и тепловой изоляцией.

309. Для безопасной эксплуатации установки предварительного сброса пластовых вод непосредственно на НГМ, защита оборудования, аппаратов от превышения давления предусматривается установкой системы предохранительных клапанов в соответствии с технической документацией изготовителя.

Параграф 9. Система заводнения

310. Метод заводнения (законтурное, приконтурное, внутриконтурное, площадочное, очаговое, блоковое, комбинированное, равномерное, цикличное), объемы закачки, давления нагнетания воды, количество нагнетательных скважин и их расположение, ввод фонда нагнетательных скважин для разработки месторождения, требования к качеству закачиваемой воды принимаются в соответствии с принятой технологической схемой разработки конкретного месторождения.

311. Для систем заводнения предусматриваются схемы:

1) блочная или кустовая насосная станция, блок напорного манифольда, индивидуальные высоконапорные водоводы к нагнетательным скважинам, скважины;

2) высоконапорный водовод к водораспределительным пунктам, высоконапорные водоводы к нагнетательным скважинам.

312. В зависимости от принятой схемы заводнения предусматриваются сооружения:

1) кустовые (блочные) насосные станции;

2) блочные напорные манифольды (коллекторы);

3) высоконапорные водоводы;

4) водораспределительные пункты;

5) обустройство устья нагнетательных скважин.

313. В систему заводнения допускается включать сооружения водоснабжения (водозаборы, насосные станции, водоочистные сооружения, подводящие водоводы к кустовым насосным станциям), когда они используются только для данного объекта.

314. Система заводнения обеспечивается резервом производительности в размере до 15 процентов от максимального объема закачки воды.

315. В кустовых насосных станциях предусматривается установка резервных насосных агрегатов.

316. На всасывающих и напорных линиях насосов предусматривается установка приборов для измерения давления, а на каждом высоконапорном водоводе от блока напорного манифольда и водораспределительного пункта к нагнетательным скважинам установку расходомера.

317. Монтаж и демонтаж оборудования производится с помощью грузоподъемных механизмов.

318. За рабочее давление в высоконапорных водоводах принимается максимальное давление, создаваемое насосами при расчетной производительности, с учетом гидростатического давления и разности геодезических отметок рельефа местности.

319. Испытательное давление для оборудования устья, насосных установок, арматуры и линейной части водоводов составляет рабочее давление (далее – Рраб) умноженное на коэфициент 1,25, для трубопроводов прокладываемых внутри кустовой насосной станции, блока напорного манифольда и водораспределительного пункта на коэфициент 1,5, где Рраб. – рабочее давление, указанное в технической документации изготовителя.

320. Для оборудования и трубопроводов системы заводнения предусматривается теплоизоляция и обогрев при отрицательных температурах.

321. Глубина прокладки трубопроводов, транспортирующих пластовые воды, принимается в зависимости от плотности (минерализации) воды, гидрологических и климатических условий. При определении глубины учитывается возможность уменьшения минерализации пластовой воды, водонасыщенность и набухание грунтов, глубина промерзания грунта.

322. Расстояние между трубопроводами в одной траншее составляет не менее 0,5 метра.

323. Для применения передвижных спускоподъемных агрегатов при ремонте нагнетательных скважин предусматривается площадка для установки и крепления мачты (вышки) и приемных стеллажей.

Параграф 10. Эксплуатация трубчатых печей
и огневых подогревателей блочных установок

324. Тип и характеристика трубчатых печей и огневых подогревателей, условия безопасной эксплуатации указываются технической документации изготовителя.

325. На входе потока продукта в печь и на выходе устанавливается запорная арматура.

326. На многопоточных трубчатых печах после запорной арматуры на каждом потоке устанавливается обратный клапан.

327. На трубопроводах, подводящих продукт в печь, после арматуры, указанной в предыдущем пункте, дополнительно устанавливается запорная арматура с дистанционным управлением. Для многопоточных трубчатых печей запорная арматура с дистанционным управлением устанавливается на общем потоке, на входе в печь (до разветвления потока).

328. При применении многопоточных печей предусматриваются устройства для равномерного распределения продукта по потокам и установка отдельных регуляторов расхода топлива, управление задвижками распределения потока производится из безопасного места.

329. Для продувки нагревательного устройства (змеевика) предусматривается подвод азота или водяного пара. На трубопроводе подвода азота или пара перед их подключением к змеевику устанавливается обратный клапан и два запорных устройства, между ними предусматривается установка продувочного вентиля в атмосферу для контроля за герметичностью запорной арматуры и слива конденсата.

330. Вторая задвижка по потоку пара или азота устанавливается с дистанционным управлением. Обратный клапан устанавливается после второй задвижки и непосредственно в месте врезки трубопровода пара или азота в змеевик.

331. Для многопоточных печей предусматривается подвод азота или водяного пара для продувки трубопровода на каждом потоке.

332. На трубопроводе подводящим топливный газ устанавливается:

1) сепаратор и подогреватель для исключения поступления конденсата в топливную камеру;

2) манометр, замерная диафрагма, быстродействующий отсекающий клапан и регулятор давления газа;

3) после отключающего устройства, непосредственно перед форсунками, манометр и линия продувки системы топливного газа с отводом на свечу и факел.

333. Продувочные свечи выводятся в безопасное место. Высота свечи составляет не менее 2 метров. Свеча устанавливается с огнепреградителем. Запорная арматура на свечах не устанавливается.

334. Системой автоматики предусматривается блокировка (отсечка топлива):

1) при понижении давления топлива установленного предела;

2) при уменьшении общего расхода продукта в печь ниже установленного предела;

3) при повышении температуры дымовых газов на выходе из печи выше допустимых пределов;

4) при погасании пламени в топке.

335. Трубчатые печи обеспечиваются сигнализацией, срабатывающей при прекращении подачи жидкого или газообразного топлива к форсункам или отклонения от установленных допустимых технологических параметров.

336. Печи и подогреватели обеспечиваются системами газовой безопасности и средствами газовой завесы безопасной работы.

337. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

338. В процессе эксплуатации должен обеспечиваться контроль за техническим состоянием нагревательных устройств, трубопроводов, арматуры, блокировки элементов конструкции печи и технологическими параметрами.

339. Эксплуатация при наличии деформаций и повреждений на трубах, конструкции печи, неисправных КИПиА и комплектующих изделий, системы противоаварийной и противопожарной защиты не допускается.

340. Не допускается держать открытыми камеры нагрева во время работы печи.

341. Регулировка арматуры, предохранительных и обратных клапанов, герметизаторов, нажимных болтов производится согласно технической документации изготовителя.

342. При эксплуатации обеспечивается регламентный режим горения в камерах печи, при равномерной нагрузке форсунок и одинаковой длине пламени.

343. При наблюдении за горением форсунок персонал использует СИЗ, защитные очки и находится сбоку от смотрового устройства.

344. Перед розжигом печей проверять наличие тяги в топке огнем (факелом) не допускается.

345. Не допускается зажигать форсунки печи без предварительной продувки камеры сгорания. Продувка производится согласно технической документацией изготовителя.

346. Зажигание форсунки производится в соответствии с технической документацией изготовителя.

347. Применять для зажигания легковоспламеняющиеся жидкости и способы, не предусмотренные технической документацией изготовителя не допускается.

348. При попадании в форсунки вместе с газом конденсата, перекрыть вентили подачи газа на печь и слить конденсат.

349. Перед выполнением ремонтных работ производится проверка тяги и производится замер воздушной среды в печи.

350. Перед зажиганием форсунок производится:

1) открытие люков и проверка топочной камеры;

2) проверка герметичности рабочих и контрольных вентилей на всех форсунках, состояния КИПиА, регулирующих устройств и блокировок;

3) слив конденсата из топливной линии;

4) продувка топливного трубопровода по схеме;

5) продувка камеры.

351. При нарушении горения форсунок топливная линия отключается запорным вентилем, продувается газовая линия и определяется причина нарушения, после устранения производится продувка камеры азотом или паром и повторный розжиг. Причина неисправности записывается в вахтовом журнале и сообщается лицу контроля.

352. Не допускается эксплуатация печей подогрева при негерметичности системы нагрева, неисправности КИПиА, предохранительных устройств, регулирующих устройств, блокировок, пропусков соединений обвязки печи.

353. На трубопроводах подачи газа на неработающих форсунках устанавливаются заглушки с регистрацией в журнале установки и снятия заглушек.

354. К эксплуатации печей (трубчатых печей на газовом топливе) допускается персонал, имеющий соответствующую квалификацию и допуск по безопасной эксплуатации газового оборудования.

Сноска. Пункт 354 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 11. Эксплуатация печей с беспламенными
панельными горелками

355. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

356. Перед розжигом панельных горелок, проверяется давление газа в коллекторах.

357. Для розжига панельных горелок применяется устройство с дистанционным включением.

358. При эксплуатации печи контролируется температура наружных стенок распределительных камер горелок и при ее повышении температуры выше рабочих параметров горелку отключают.

359. При нарушении стабильного горения отключают горелку топливопровода и прочищают сопло.

Параграф 12. Резервуарный парк

Сноска. Параграф 12 исключен приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 13. Узел учета нефти, газа, конденсата и воды

431. Оборудование и приборы для учета нефти, газа, конденсата и воды должны соответствовать конкретными условиями работы и безопасной эксплуатации НГМ, согласно технической документации завода-изготовителя.

432. Для безопасной эксплуатации приборов учета нефти и газа предусматриваются:

1) рабочие, резервные и контрольные измерительные линии с средствами измерения и вспомогательным оборудованием (фильтрами, стабилизаторами потока, прямыми участками трубопроводов до и после преобразователей расхода, запорно-регулирующей арматурой с устройством контроля протечек);

2) блок контроля качества, включающий в себя циркуляционный насос, автоматические поточные анализаторы – влагомер, солемер, автоматический поточный плотномер, автоматический пробоотборник, термометр, манометр;

3) вторичные приборы обработки, хранения, индикации и передачи результатов измерения.

433. Приборы учета нефти и газа оснащаются средствами малой механизации, позволяющими производить смену турбинных преобразователей и крышек фильтров.

434. Очистка измерительных линий и фильтров, приборы учета нефти и газа производятся в дренажную емкость.

Параграф 14. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
эксплуатации оборудований, механизмов, инструментов

435. Оборудования и трубопроводы подверженные воздействию сероводорода, должны выбираться с учетом параметров технологических процессов и характеристики коррозионно-агрессивной среды. Области использования технических устройств в стандартном и устойчивом к сульфидно-коррозионному растрескиванию (далее – СКР) исполнениях указаны в приложении 8 к настоящим Правилам.

436. В паспортах на устойчивое к СКР оборудование указываются гарантии организации-изготовителя на его применение в указанной среде.

437. Технологическое оборудование (сепарационное и насосное оборудование, емкости) оснащается приборами контроля, регулирования процессов, системой блокировок, устройствами для отбора проб, штуцерами для ввода ингибиторов коррозии.

438. Контроль состояния технологического оборудования, механизмов и трубопроводов осуществляется в соответствии с графиком ППР, разработанным на основании инструкций по эксплуатации завода-изготовителя.

Сноска. Пункт 438 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

439. Емкости оборудуются сигнализатором верхнего предельного уровня, устройством для дистанционного замера уровня жидкости и пробоотборником.

440. Для защиты от коррозии технологического оборудования и трубопроводов систем добычи, сбора, подготовки и транспортировки нефти, газа и конденсата, эксплуатационной и НКТ, внутрискважинного оборудования и оборудования, эксплуатируемого в условиях воздействия сероводорода, применяются ингибиторы коррозии, специальные покрытия и технологические методы уменьшения коррозионной активности продукции.

441. Манифольды ПВО, бурильные трубы, трубопроводы, находившиеся ранее в контакте с сероводородом, перед их повторным использованием очищаются от отложений продуктов коррозии, подвергаются дефектоскопии, опрессовке.

442. Ремонт оборудования, его узлов и деталей, после эксплуатации в условиях воздействия сероводорода, производится после их нейтрализации, промывки (пропаривания).

443. Уровень взрывозащиты электрооборудования технологических установок (насосных и компрессорных), буровых установок и установок по ремонту скважин, размещенных во взрывоопасных зонах, соответствует классу взрывоопасной зоны, категории и группе взрывоопасной смеси.

444. Соответствие качества обсадных и НКТ техническим условиям, гарантирующим их стойкость к сульфидному растрескиванию под напряжением, подтверждается сертификатом. Проверка образцов труб на соответствие сертификату по химическому составу, производится в лабораторных условиях по специальной методике.

445. Хранение, транспортировка, подготовка к эксплуатации обсадных, насосно-компрессорных, бурильных, ведущих труб и элементов трубных колонн производится в соответствии с рекомендациями изготовителя.

446. Контроль коррозионного состояния оборудования и труб помимо визуального осмотра осуществляется:

1) установкой контрольных образцов;

2) по точкам для определения скорости коррозии;

3) по узлам контроля коррозии;

4) по водородным зондам;

5) ультразвуковой и магнитной толщинометрией;

6) дефектоскопии.

447. Точки контроля коррозии для каждого вида оборудования и трубопроводов устанавливается руководителем организации на основании инструкции по эксплуатации завода изготовителя.

Сноска. Пункт 447 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 15. Эксплуатация и ремонт скважин

448. Конструкция и материалы уплотнительных элементов обеспечивают надежную изоляцию агрессивной среды при длительной эксплуатации скважины.

449. Не допускается эксплуатация скважины фонтанным способом без забойного скважинного оборудования, включающего:

1) ниппель посадочный для приемного клапана и глухой пробки;

2) пакер для предохранения эксплуатационной колонны;

3) оборудование, обеспечивающие безопасную остановку и закрытие скважины.

Сноска. Пункт 449 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

450. После установки пакер подлежит испытанию на герметичность, а затрубное пространство скважины над пакером заполняется раствором ингибиторной жидкости.

451. В разведочных скважинах допускаются освоение и исследование скважин без забойного скважинного оборудования при неукоснительном ингибировании эксплуатационной и лифтовой колонн.

452. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
453. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

454. В процессе эксплуатации периодически проводится проверка клапана-отсекателя на срабатывание в соответствии с технической документацией изготовителя.

455. Установка клапана-отсекателя и проверка его на срабатывание оформляются актом.

456. Скважины и шлейфы осматриваются ежедневно при объезде мобильной бригадой в составе не менее двух операторов, имеющих при себе дыхательные аппараты, средства контроля воздуха и связи. При наличии массовой доли серы в составе нефти менее 1,80 %, скважины и шлейфы осматриваются ежедневно оператором, имеющим при себе средства индивидуальной защиты органов дыхания, средства контроля воздуха и связи. Результаты осмотров регистрируются в вахтовом журнале.

Сноска. Пункт 456 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

457. При обнаружении в устьевой арматуре утечки нефти, газа, содержащих сероводород, скважину закрывают с помощью соответствующей задвижки или приустьевого клапана-отсекателя с пульта управления. При обнаружении утечки сероводорода из выкидной линии скважины закрывают с пульта управления задвижку на выкидной линии, входную задвижку на замерном устройстве. Об этих случаях оперативно сообщают руководителю работ и работникам АСС.

458. Ремонт на скважине проводится в соответствии с ПОР. Перед началом ремонтных работ с разгерметизацией устья, в скважину закачивается жидкость в соответствии с ПОР, обработанная нейтрализатором сероводорода.

459. На устье фонтанной скважины на период ремонта, связанного с разгерметизацией устья, устанавливается ПВО в соответствии с пунктом 79 настоящих Правил.

Сноска. Пункт 459 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

460. При появлении признаков нефтегазоводопроявления ремонтные работы на скважине прекращаются и принимаются меры по ликвидации осложнения.

461. Возобновление работ допускается руководителем предприятия после ликвидации нефтегазоводопроявления и принятия мер по предупреждению повторного проявления.

462. КРС с применением бурового оборудования проводится согласно ПОР.

463. При перерывах в работе по переоборудованию устья скважины, смене крестовин, ПВО, фонтанной арматуры не допускается оставлять открытым устье скважины.

464. В ожидании освоения скважины и пуска ее в эксплуатацию задвижки на струнах фонтанной арматуры и задвижка на рабочем отводе крестовины закрывается. Проводится постоянный контроль за давлением в затрубном пространстве.

465. Для безопасности технологических процессов составляется график проверки герметичности оборудования, трубопроводов, фланцевых соединений, арматуры, люков и возможных источников выделений сероводорода, с утверждением техническим руководителем организации.

Сноска. Пункт 465 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

466. Дренирование жидкости из аппаратов и емкостей производится в автоматическом режиме в герметичную систему.

467. Насосы для перекачки продукции с содержанием сероводорода обеспечиваются герметичными уплотнениями в антикоррозионном исполнении.

468. Насосные и компрессорные установки оборудуются устройствами для слива остатка перекачиваемой жидкости и применяемой для промывки или дегазации, исключающими опасность выделения сероводорода.

469. При аварийных разливах нефти и воды содержащих сероводород, производится сбор в закрытую емкость для нейтрализации и последующей утилизации. Место разлива очищается и промывается нейтрализующими моющими средствами до удаления признаков вредных веществ с постоянным контролем ПДК, ПДВК и записью в вахтовом журнале. Работы выполняются с использованием СИЗ ОД.

469-1. В процессе всего жизненного цикла скважины должен осуществляться контроль межколонного давления. Решение об эксплуатации скважины с межколонным давлением принимается руководителем организации на основании результатов исследований и оценки рисков, связанных с эксплуатацией скважины.

Сноска. Правила дополнены пунктом 469-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 16. Обустройство устья скважины

470. Обустройство устьевой площадки скважин должно проводиться в соответствии с требованиями настоящих Правил.

471. Тип и схема оборудования устья определяется и проектируется для каждой скважины в соответствии с ее назначением.

472. Минимальные безопасные расстояния размещения объектов обустройства указаны в приложении 1 к настоящим Правилам.

473. До установки оборудования на устье скважины производится опрессовка на давление, предусмотренное паспортом, а после окончания монтажных работ на устьевой площадке производится испытание и опрессовка устьевого оборудования скважины на давление опрессовки эксплуатационной колонны, с участием АСС, с составлением акта приемки. Время опрессовки не менее 10 минут.

474. Оборудование устья, трубопроводы, установка замера и сепарации продукции скважины должны обеспечивать полную герметичность и возможность безопасного отключения скважины в аварийной ситуации, устойчивость от воздействия опасных и вредных веществ на период эксплуатации.

Проверка технического состояния и осмотр производится по графику, утвержденному техническим руководителем организации с регистрацией в вахтовом журнале.

475. В зависимости от назначения, расположения и способа эксплуатации скважины при обустройстве и разработке месторождения предусматриваются:

1) оборудование устья скважины по утвержденной типовой схеме;

2) приустьевая площадка с твердым покрытием и уклоном для стока и сбора технологической жидкости;

3) бетонированная площадка для установки ремонтного агрегата, приемных мостков, емкостей оборудования;

4) места для крепления оттяжек вышки и фонтанной арматуры;

5) фундаменты под станок-качалку, крепление арматуры и трубопроводов;

6) площадки для станций управления скважиной и наземного комплекса учета и сепарации продукции скважины;

7) площадки для электрических установок и оборудования;

8) система сбора технологической жидкости с лотками, поддонами, дренажной емкостью;

9) устройство для ввода ингибиторов и реагентов;

10) устройство для мониторинга окружающей среды;

11) блоки для закачки воды и газа;

12) устройство для защиты от молний и статического электричества;

13) сетчатое ограждение устья скважины, высотой не менее 1,5 метра;

14) при фонтанной добыче нефти производится обвалование устья скважины, радиусом не менее 50 метров, высотой не менее 0,75 метра.

476. Регулирующая арматура (дроссели) и запорная арматура обеспечивается устройствами ручного и автоматического управления в соответствии с технической документацией изготовителя и обеспечивает возможность безопасной замены КИПиА без остановки скважины и наземного оборудования.

477. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

478. При фонтанной и газлифтной эксплуатации на выкидных и нагнетательных линиях нефтяных, газовых, газоконденсатных скважин устанавливается запорное оборудование, срабатывающее при разгерметизации трубопровода.

Сноска. Пункт 478 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

479. При механизированной добыче на выкидной линии устанавливается электроконтактный манометр, автоматически отключающий электродвигатель привода наземного оборудования при разгерметизации трубопровода.

480. При эксплуатации скважины производится проверка исправности клапанов-отсекателей по утвержденному графику с регистрацией в вахтовом журнале.

481. Оборудование устья, станок-качалка, наземное оборудование, трубопроводы, коммуникации, электропривод и пусковые устройства окрашиваются, ограждаются и обеспечиваются знаками безопасности.

482. При кустовом размещении скважин устьевая площадка проектируется с учетом безопасного обслуживания и подъезда технологического транспорта, механизации грузоподъемных работ.

483. Газоопасные и грузоподъемные работы на устьевой площадке и в опасной зоне выполняются по наряду-допуску.

484. Расстояние от устья скважины до буровых насосов на месторождениях с наличием сероводорода не менее 30 метров. Помещение насосной отделено от открытых участков циркуляционной системы сплошной переборкой (стеной).

485. Станок-качалка должен быть установлен так, чтобы исключалось соприкосновение движущиеся частей с деталями вышки или мачты, фундамента и грунта.

486. Для обслуживания электропривода и тормоза станка-качалки устанавливается площадка с ограждением.

487. При крайнем нижнем положении головки балансира расстояние между траверсы подвески полированного штока или штангодержателем и устьевым сальником должно быть не менее 20 см.

488. Не допускается отогревать обвязку устья скважины и аппаратуры, а также трубопровод, находящийся под давлением, открытым огнем.

489. Фланцевые соединение обвязок устья скважины и фонтанной арматуры должны монтироваться с полным комплектом шпилек и на уплотнителях предусмотренных, техническими условиями завода изготовителя.

Параграф 17. Испытание, гидродинамические исследования
и освоение скважин

490. Испытание и освоение скважины должны проводится после оборудования устья по утвержденной схеме, компоновки внутрискважинного оборудования с колонной НКТ, монтажа и опрессовки наземного оборудования.

491. После окончания подготовительных работ проводится проверка готовности скважины с составлением акта. В состав комиссии включаются работники организаций проводившей работы, представители заказчика и АСС.

492. Освоение и исследование скважин производится в присутствии ответственного лица.

В ПОР указывается количество производственного персонала, мероприятия по обеспечению их безопасности, меры по предупреждению аварий, график контроля содержания сероводорода в воздухе рабочей зоны и мероприятия на случай превышения ПДК. С ПОР знакомятся все работники, связанные с освоением и исследованием скважины.

К ПОР прилагаются схемы и ситуационный план расположения оборудования, установок и механизмов с указанием маршрутов выхода из опасной зоны в условиях возможной аварийной загазованности, указатели направлении ветра (флюгер), схема расположения объектов и близлежащих населенных пунктов.

Сноска. Пункт 492 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

493. В случаях негерметичности устья, эксплуатационной и промежуточных колонн, наличия межпластовых перетоков и межколонного давления, несоответствия интервалов цементирования должны приниматься меры по устранению дефектов до начала работ по испытанию и освоению.

494. Перед перфорацией и вызовом притока выполняются мероприятия по предотвращению неконтролируемых ГНВП и ОФ, совместно с АСС составляется акт готовности скважины. Дальнейшие работы производятся по письменному разрешению руководителя организации.

Сноска. Пункт 494 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

495. В комплексе работ по испытанию и освоению скважин ведется учет и сбор пластового флюида (нефть, конденсат, вода) в емкости.

496. При наличии сероводорода и вредных и опасных компонентов, проводится их нейтрализация с утилизацией отходов.

497. В ПЛА при испытании и освоении скважин предусматриваются мероприятия и безопасные действия персонала в случае возникновения опасных и аварийных ситуаций связанных с технологией работ, с возможной утечкой пластового флюида и отрицательного воздействия на окружающую среду, производственный персонал и население, находящееся в опасной зоне.

498. Освоение скважин и связанные с ним работы производятся по ПОР, утвержденному организацией недропользователем с указанием руководителя работ, технологии, оборудования.

499. В зависимости от объема и сложности работ, геологической характеристики объекта, состава пластового флюида, в ПОР предусматривается разработка технологического регламента.

500. ПОР и технологический регламент доводятся до сведения исполнителей, контролируется руководителем работ. Отклонение от ПОР, технологического регламента не допускается.

501. Работы по освоению и испытанию скважин начинаются при наличии акта о готовности скважины к выполнению этих работ и обеспечении следующих условий:

1) эксплуатационная колонна прошаблонирована, опрессована совместно с колонной головкой и превенторной установкой, герметична при максимально ожидаемом давлении на устье скважины;

2) устье с превенторной установкой, манифольдный блок и выкидные линии оборудованы и обвязаны в соответствии со схемой;

3) установлены сепаратор и емкости для сбора флюида. Применение гибких рукавов в обвязке устья сепаратора и емкостей не допускается;

4) после принятия мер по устранению дефектов, в случаях установления негерметичности устья, эксплуатационной и промежуточных колонн, наличия межпластовых перетоков и межколонного давления, несоответствие цементирования.

502. Перед перфорацией колонны на устье устанавливается перфорационная задвижка, проверенная до установки на прочность и герметичность в открытом и закрытом состоянии опрессовкой на пробное давление фонтанной арматуры. На скважинах с фонтанной добычей перед перфорацией на устье устанавливается ПВО.

Сноска. Пункт 502 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

503. Для замера давлений устанавливаются манометры с запорными и предохранительными устройствами, позволяющими производить замену без остановки скважины.

504. Манометры и расходомеры устанавливаются в соответствии с утвержденной схемой оборудования устья скважины.

505. Для управления и обслуживания арматуры на высоте устанавливается стационарная или передвижная площадка с лестницей.

506. При неопределенном пластовом давлении перфорировать скважину допускается после заполнения промывочной жидкостью с плотностью применения при вскрытии пласта в процессе бурения.

507. Перед перфорацией и вызовом притока выполняются мероприятия по предотвращению неконтролируемых ГНВП и ОФ, охране недр и окружающей среды, составляется акт готовности скважины к перфорации и выдается письменное разрешение руководителя работ.

508. Во время перфорации устанавливается наблюдение за уровнем жидкости на устье скважины. Его снижение не допускается.

509. Фонтанная арматура до установки на устье скважины опрессовывается на величину пробного давления, а после установки – на давление, равное давлению опрессовки эксплуатационной колонны.

510. Фонтанная арматура соединяется с двумя продувочными отводами, направленными в противоположные стороны. Каждый отвод длиной не менее 100 метров от устья скважины и соединяется с факельной установкой с дистанционным розжигом. На факельной линии устанавливается огнепреградитель.

511. Типы резьбовых соединений труб и отводов соответствуют ожидаемым давлениям, монтируются и испытываются на герметичность опрессовкой на величину 1,25 кратное от максимального давления.

512. Отводы крепятся к бетонным или забетонированным металлическим стойкам, при этом не допускается поворотов и провисов. Способ крепления отвода исключает возможность возникновения местных напряжений. Диаметр отводов не менее 89 миллиметров.

513. Перед опрессовкой установка освобождается от заполняющей среды и отключается от трубопроводов, соединяющих ее со скважиной при помощи заглушек.

514. Перед освоением скважины буровая установка обеспечивается запасом бурового раствора в количестве не менее двух объемов скважины соответствующей плотности без учета объема раствора, находящегося в скважине.

Сноска. Пункт 514 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

515. Не допускается освоение и исследование скважин при отсутствии оборудования для ингибирования, нейтрализации сероводорода и утилизации продукта.

Сноска. Пункт 515 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

516. Вызов притока и исследования проводятся в светлое время при направлении ветра от ближайших населенных пунктов, промышленных и сельскохозяйственных объектов, под руководством лица контроля.

517. Не допускается производить освоение скважин, расположенных в пойменных зонах рек в период паводка.

518. На время вызова притока из пластов и глушения обеспечивается:

1) постоянное круглосуточное дежурство ответственного лица контроля из числа ИТР;

2) круглосуточное дежурство транспорта для эвакуации;

3) постоянная готовность к работе цементировочных агрегатов;

4) готовность персонала, к действиям в случае аварийного выброса.

Сноска. Пункт 518 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

519. При отсутствии притока освоение скважины проводится с использованием:

1) природного или попутного нефтяного газа;

2) двух- и многофазных пен, инертных к сероводороду и углекислому газу;

3) инертных (дымовых) газов с объемной долей кислорода не более 2 процента;

4) жидкости меньшей плотности, инертной к сероводороду и углекислому газу.

520. Использование воздуха для этих целей не допускается.

521. Выхлопные трубы от двигателей внутреннего сгорания, в том числе автомобилей, тракторов и техники, находящейся около скважины, оборудуются искрогасителями.

522. Для замеров и продувки пользуются крайними задвижками на узле отвода, открывая или закрывая их полностью. Работа через не полностью открытую задвижку не допускается.

523. Смена диафрагмы на устройстве для регулирования потока жидкости производится через 15 минут после закрытия скважины с предварительным проведением анализа воздуха рабочей зоны.

524. Не допускается при исследовании и освоении скважин подходить к устью, трубопроводам, распределительным пультам, сепарационным установкам без изолирующего дыхательного аппарата.

525. Проволока, применяемая для глубинных исследований, коррозионностойкая и цельная. При подъеме-спуске проволока проходит надежное герметичное устройство с устройством для отвода газов за территорию скважины с последующей утилизацией (сжиганием).

Сноска. Пункт 525 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

526. После извлечения проволоки из скважины или перед очередным ее спуском производится испытание образца этой проволоки на перегиб. В случае уменьшения пластичности проволоки ниже допустимых значений ее дальнейшее применение для спуска глубинного прибора в скважину не допускается.

527. Перед открытием задвижки на узле отвода, при спуске (подъеме) глубинного прибора в скважину работники, не связанные с этими операциями, удаляются на безопасное расстояние в наветренную сторону.

528. Открываются задвижки на узле отвода и извлекаются приборы из лубрикатора. Далее разбирают их в изолирующих воздушно-дыхательных аппаратах.

Сноска. Пункт 528 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

529. После окончания освоения или исследования скважины проводится обработка приборов, аппаратуры, специальной одежды нейтрализатором сероводорода и моющими средствами.

530. По завершении работ проводится контроль воздуха рабочей зоны на наличие сероводорода и проверку герметичности устьевой арматуры.

531. В ожидании освоения скважины и пуска ее в эксплуатацию задвижки на струнах фонтанной арматуры и задвижка на рабочем отводе крестовины закрывается. Персонал должен периодически следить за изменением давления в затрубном пространстве.

532. Приток флюида из пласта вызывается путем создания регламентируемых депрессий за счет:

1) замены бурового раствора большой плотности на раствор меньшей плотности или техническую воду;

2) использования пенных систем;

3) при плотности более 1,6 грамм на кубический сантиметр возможной частичной замены столба бурового раствора водой в трубном и затрубном пространстве с прокачкой буферных объемов раствора пониженной плотности;

4) закачки газообразных агентов, не образующих взрывоопасных смесей с газом, содержащимся в пластовом флюиде;

5) свабирования;

6) работы струйного насоса;

7) откачки глубинным насосом;

8) нагнетание инертного газа.

533. Свабирование скважин производится при наличии герметизирующего устройства, предотвращающего разлив жидкости, возникновение ГНВП и ОФ.

Сноска. Пункт 533 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
534. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
535. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
536. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

537. При свабировании скважины с использованием подъемного устройства устанавливается оттяжной ролик.

538. Подъемник устанавливают с наветренной стороны на расстоянии не менее 25 метров от устья скважины.

539. При свабировании не допускается выполнять работы, не указанные в ПОР и присутствие работников в опасной зоне без указания руководителя работ, СИЗ ОД и дублера.

540. При спуске и подъеме сваба контролируется состояние каната, не допускается ослабление и превышение нагрузки.

541. Для каждой скважины, подлежащей освоению, составляется ПОР с назначением лиц, обеспечивающих их выполнение. На газовых скважинах, на скважинах с аномально высоким пластовым давлением (далее – АВПД) (свыше гидростатического) с содержанием сероводорода составляется ПОР.

542. О проведенных работах по освоению и испытанию скважины руководителем работ ежедневно составляется рапорт.

543. В зависимости от степени изученности геологического разреза в процессе бурения разведочных скважин производится комплекс исследований:

1) геологические исследования для получения информации о литологии, структуре и коллекторских свойствах пласта с помощью механического и газового каротажа, анализ шлама, наблюдение за показателями свойств бурового раствора, люминесцентно-битуминологический анализ;

2) геофизические замеры (выделение во вскрытом разрезе перспективных горизонтов и их предварительная оценка);

3) гидродинамические исследования для получения информации о характере насыщенности пласта, его гидродинамических характеристиках и потенциальных возможностях.

544. Испытание пластов в процессе бурения включает комплекс работ, обеспечивающих вызов притока, отбор предварительной пробы пластового флюида и создание запланированного количества открытых и закрытых периодов испытания. Испытание производится при помощи испытателей пластов с опорой или без опоры на забой, спускаемых в скважину на бурильных трубах.

545. Работы с испытателями пластов выполняются геофизическими или специализированными организациями по заказу буровых организаций в присутствии представителей геологической и технологической служб заказчика.

546. Испытание скважины через промежуточную или эксплуатационную колонну является обязательным, если наличие нефти, газа или конденсата подтверждено испытанием (опробованием) в процессе бурения.

547. В комплекс работ по испытанию скважин допускается включать дополнительные промыслово-геофизические исследования и работы по искусственному воздействию на приствольную зону пласта (гидроразрыв, кислотная обработка) с внесением изменений в проектную документацию.

548. В разведочных скважинах проведение одного из способов искусственного воздействия на пласт является обязательным, если по совокупности геолого-геофизических исследований и опробований в процессе он является перспективным и при обычном испытании в колонне не дал результатов.

549. При глушении скважины в процессе освоения обеспечивается наличие промывочной жидкости в количестве не менее двух объемов скважины, с периодическим перемешиванием, контролем и регистрацией параметров, соответствующих ПОР.

Сноска. Пункт 549 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
550. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

551. При обнаружении признаков ГНВП или возникновении опасной ситуации, производится отключение электроэнергии, герметизация устья скважины и последующие действия выполняются согласно ПЛА по указанию руководителя работ.

552. При остановке работ в процессе освоения производится герметизация устья с контролем давления в скважине и межколонном пространстве.

553. Предохранительные и регулирующие устройства, обратные клапаны, запорная арматура, трубопроводы и сепараторы до монтажа проверяются и устанавливаются согласно схемы и документации изготовителя с последующим тестированием и испытанием на прочность и герметичность, согласно настоящих Правил.

554. Передвижные компрессоры и установки размещаются на расстоянии не менее 25 метров от устья, с учетом преобладающего направления ветра и рельефа местности.

555. Освоение фонтанных скважин тартанием желонкой не допускается.

556. Проведенные работы регистрируются в вахтовом журнале и документации скважины.

557. В случае отклонения от проектной документации, решение о проведении испытания и освоении принимается заказчиком по согласованию с проектной организации, при условии разработки и выполнения дополнительных мероприятий, позволяющих обеспечить надежное управление скважиной, включая еҰ глушение и ликвидацию, безопасность персонала. Копия решения направляется в АСС.

Сноска. Пункт 557 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 18. Эксплуатация фонтанных и газлифтных скважин

558. Конструкция скважины, колонной головки, фонтанной арматуры, колонны НКТ, внутрискважинного и наземного оборудования, схема монтажа должны обеспечивать оптимальные и безопасные режимы работы скважины, герметизацию трубного, затрубного и межтрубного пространства, возможность проведения технологических операций, глубинных исследований, отбор проб, контроль устьевого и межколонного давления и температуры в соответствии с настоящими Правилами.

559. Перед вводом в эксплуатацию проверяется готовность всех типов скважин (фонтанные, газлифтные, нагнетательные, скважины с механизированным способом добычи), наличие документации на передачу скважины в эксплуатацию.

560. На каждую скважину составляется дело скважины, который включает в себя схему конструкции скважины, обвязки оборудования устья компоновки внутрискважинного оборудования, фактическую схему установки и обвязки наземного оборудования, с указанием размеров по горизонтальным и вертикальным отметкам, нестандартных элементов обвязки, охранной и СЗЗ, подъездных путей. К схеме прилагается перечень (спецификация) элементов обвязки и оборудования скважины с указанием данных технического паспорта, года выпуска, даты установки и срока эксплуатации, акты испытания на герметичность.

561. При кустовом расположении скважин, оборудование, трубопроводы, станции управления, трансформаторные подстанции, кабельные эстакады располагаются по одну сторону от оси куста скважин. Проезд транспорта (за исключением технологического) на эту территорию не допускается.

562. Оборудование устья с устройством шахты производится по схеме утвержденной техническим руководителем организации, с учетом линейных и диаметральных размеров колонных головок, в соответствии с технической спецификацией оборудования.

Сноска. Пункт 562 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

563. Перевод скважины на газлифтную эксплуатацию осуществляется в порядке, утвержденном техническим руководителем организации.

564. Для обвязки скважины, оборудования, аппаратуры и трубопроводов при фонтанной и газлифтной эксплуатации применяются бесшовные стальные трубы соединенные сваркой. Фланцевые соединения допускаются только в местах установки задвижек и арматуры. Тип, марка труб и технология сварки производятся в соответствии с характеристикой пластового флюида, условиями эксплуатации скважины.

565. Газораспределительные установки обеспечиваются устройствами индивидуального автоматического замера давления и расхода газа с выводом системы управления на диспетчерский пункт, свечи для продувки и устройства для подачи ингибитора.

566. При ликвидации гидратных пробок давление в газопроводе снижается до избыточного, а подогрев этих участков осуществляется паром. При сохранении пропускной способности допускается предварительная подача ингибитора (метанол) без остановки газопровода. Указанные работы выполняются по наряду-допуску.

567. Станция управления газлифтной скважины устанавливается с учетом рельефа местности и преобладающего направления ветра, на безопасном расстоянии от устья в укрытии или помещении, надежно укрепляется и заземляется.

568. Трубопроводы и кабели, соединяющие станцию управления с фонтанной арматурой, прокладываются на эстакадах.

569. В процессе эксплуатации компрессорной станции газлифтной системы проводится:

1) ежесменный осмотр всех внутриплощадочных сепараторов, емкостей, запорно-регулирующей арматуры, предохранительных устройств и КИПиА, с записью результатов в вахтовом журнале;

2) контроль работоспособности систем противоаварийной, противофонтанной и противопожарной защиты, осушки газа, освещения, вентиляции и аварийной сигнализации, молниезащиты, защиты от статического электричества, связи и телемеханики по утвержденному техническим руководителем графику.

Сноска. Пункт 569 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

570. Сосуды (сепараторы) установок для исследования подвергаются техническому освидетельствованию до пуска в работу, периодически в процессе эксплуатации, после ремонта.

571. Перед опрессовкой установка освобождается от заполняющей среды и отключается от трубопроводов, соединяющих ее со скважиной при помощи заглушек.

572. При обнаружении в процессе эксплуатации установки утечек, превышения рабочего давления, выхода из строя КИПиА, неисправности предохранительного клапана необходимо отключить установку от скважины и снизить в ней давление до атмосферного.

573. Предохранительный клапан установки должен соединяться индивидуальным трубопроводом с факельной установкой через узел улавливания нефти, конденсата и других жидкостей. При этом необходимо исключить обратный переток нефти, конденсата через узел улавливания при срабатывании одного из клапанов. При содержании сероводорода в газе более 6 процентов монтируется факельная система.

574. В случае отсутствия утилизации продукта освоение и исследование разведочных и эксплуатационных скважин без нейтрализации или сжигания с постоянным поддержанием горения не допускается.

Параграф 19. Эксплуатация скважин со штанговыми насосами

575. Устье скважины должно оборудоваться запорной арматурой и устройством для герметизации штока в соответствии со схемой обвязки, настоящими Правилами и документацией завода-изготовителя.

576. Схема оборудования устья скважины предусматривает смену герметика полированного штока и замену манометров при наличии давления в скважине, замер устьевого давления и температуры.

577. Для обслуживания станка-качалки устраивается площадка с ограждением.

578. Системы замера давления, дебита, технологических параметров пуска и остановки скважины обеспечивают выход на диспетчерский пункт с регистрацией на диаграмме, в вахтовом журнале, на электронных и бумажных носителях.

579. Заземляющие проводники, в месте соединения с кондуктором, устанавливаются на глубину, не менее 0,5 метра. Кондуктор (колонна) должен быть соединен с рамой станка качалки не менее чем двумя заземляющими проводниками, сечение каждого проводника не менее 48 квадратных миллиметров.

580. Применение для заземления стального каната не допускается. Заземляющие проводники устанавливаются с условием возможности внешнего осмотра наземного соединения. Присоединение заземляющих проводников к заземлителю и заземляемым конструкциям выполняется сваркой или болтовым соединением.

Параграф 20. Эксплуатация скважин с центробежными,
диафрагменными, винтовыми, погружными электрическими насосами

581. Оборудование устья скважины должны обеспечивать герметизацию трубного и затрубного пространств, возможность проведения глубинных исследований и ремонтных работ, безопасную эксплуатацию НГМ.

582. Электрический кабель прокладывается по эстакаде от станции управления или электрощита к устью скважины. Допускается прокладка кабеля на стойках-опорах, с креплением из диэлектрического материала.

583. Проходное отверстие для электрического кабеля в устьевой арматуре имеет герметичное и безопасное уплотнение.

584. При монтаже погружного насоса кабельный ролик подвешивается на мачте подъемного агрегата при помощи цепи или на канатной подвеске и страхуется тросом соответствующим максимальной динамической нагрузке и запасом прочности.

Сноска. В пункт 584 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

585. При свинчивании и развинчивании труб, электрический кабель отводится и крепится на безопасном расстоянии от рабочего места.

586. Скорость безопасного спуска (подъема) погружного оборудования в скважину должно производится с учетом состояния и профиля ствола скважины, со скоростью не более 0,5 метров в секунду.

587. При смене насоса эксплуатационная колонна перед спуском погружного электронасоса проверяется шаблоном.

588. Перед извлечением погружного электронасоса из скважины выполняются мероприятия по отключению электрического кабеля, снятию напряжения и установки таблички "Не включать! Работают люди".

589. При подъеме соблюдаются условия исключающие опасность повреждения электрического кабеля и обеспечивающие его безопасное состояние.

590. Прикасаться к кабелю при опробовании электродвигателя погружного, центробежного или винтового электронасоса на устье скважины не допускается.

Параграф 21. Эксплуатация скважин с гидропоршневыми
и струйными насосами

591. Перед спуском пакера и внутрискважинного оборудования производится шаблонирование, промывка и опрессовка эксплуатационной колонны совместно с оборудованием устья.

592. Извлечение скважинного оборудования (гидропоршневого насоса, скребка) производится с применением лубрикатора, имеющегося в комплекте установки.

593. Монтаж и демонтаж лубрикатора производится по наряду-допуску с использованием грузоподъемного механизма при закрытой центральной задвижке.

594. Каждая нагнетательная линия оборудуется манометром и регулятором расхода рабочей жидкости.

595. Насосные установки оборудуются электроконтактными манометрами и предохранительными клапанами. Отвод от предохранительного клапана соединяется с приемной линией насоса.

596. Техническое состояние системы автоматики и предохранительных устройств, проверяется в сроки, установленные изготовителем.

597. Насосная установка запускается в работу после проверки исправности системы автоматики при открытых запорных устройствах на линиях приема, нагнетания и перепуска рабочей жидкости насоса. Давление в напорной системе создается после установления нормального режима работы наземного оборудования.

598. В помещении насосной должна обеспечиваться постоянная приточно-вытяжная вентиляция, с восьмикратным обменом воздуха по полному внутреннему объему помещения в течение часа.

599. При использовании в качестве технологической жидкости углеводородной продукции предусматриваются системы контроля загазованности, противопожарной защиты и автоматического объемного газового пожаротушения.

Перед входом в помещение технологического блока должны быть включены вентиляция и освещение.

600. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

601. При остановке насоса давление в нагнетательном трубопроводе снижается до атмосферного.

602. Параметры давления и замера дебита скважин, технологических параметров работы насосов, передается на диспетчерский пункт по системе КИПиА.

Параграф 22. Эксплуатация нагнетательных скважин

603. Конструкция нагнетательной скважины должна обеспечивать выполнение условий:

1) оборудования устья, трубопроводы и коммуникации нагнетательной скважины должны соответствовать 1,5 кратному рабочему давлению;

2) закачка рабочего агента в пласт при предусмотренном давлении нагнетания в соответствующем объеме;

3) надежное разобщение пластов и объектов закачки;

4) производство исследований и выполнение мероприятий по воздействию на призабойную зону пласта;

5) проведение ремонтных и аварийных работ.

604. Режим эксплуатации нагнетательных скважин указывается в технологическом регламенте.

605. На оборудовании устья нагнетательной скважины предусматриваются дроссельные устройства для регулирования давления и объема закачиваемого агента.

Сноска. Пункт 605 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

606. Нагнетательные скважины в зависимости от физико-химических свойств закачиваемого агента оборудуются соответствующей компоновкой колонны НКТ, пакером и скважинным оборудованием, обеспечивающими защиту и изоляцию эксплуатационной колонны от воздействия закачиваемого агента и пластового флюида.

607. Перед пуском скважины и закачкой агента в пласт, оборудование устья, обсадная колонна, компоновка НКТ с пакером, наземное оборудование и трубопроводы испытываются на герметичность.

608. В процессе эксплуатации НГМ ведется постоянное наблюдение за давлением и объемом закачиваемого агента каждой нагнетательной скважины с регистрацией в вахтовом журнале.

609. При закачке в пласты сточных вод и коррозийно-агрессивных агентов, для защиты технологического оборудования (трубопроводов, обсадных колонн скважин) от коррозии, применяются защитные покрытия, ингибиторы коррозии.

610. Эксплуатация скважин, где произошел аварийный прорыв газа по пласту, или по межтрубному и заколонному пространству не допускается и производится остановка скважины по ПЛА. Дальнейшие работы выполняются по ПОР.

611. После устранения нарушений производится повторная проверка технического состояния скважины с составлением акта. Дальнейшая эксплуатация осуществляется на основании данного акта, утвержденного руководителем организации.

Сноска. Пункт 611 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

612. Нагнетательный агент применяется при соответствии условиям токсикологической безопасности и отсутствия вредного воздействия на продуктивные пласты и окружающую среду.

Параграф 23. Дефектные скважины

613. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
614. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 6. Исследование скважин

Сноска. Заголовок главы 6 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

615. Периодичность и объем исследований скважин устанавливаются графиком ППР.

616. В соответствии с ППР проводится проверка технического состояния исследовательского оборудования и аппаратуры, опрессовка лубрикатора до и после установки на устье на максимальное давление при исследовании, с учетом запаса прочности, по результатам составляются соответствующие акты и проводится исследование скважины.

617. Исследование скважин с наличием сероводорода и опасных факторов производится после проверки технического состояния, составления акта готовности скважины и получения письменного разрешения руководителя работ.

618. Для наблюдения и контроля за режимом работы скважин устанавливаются КИПиА, позволяющие безопасно отбирать пробы добываемой продукции, спускать глубинные приборы в скважину, измерять и регистрировать дебиты пластового флюида, давления на устье и забое, положение динамического уровня в скважине.

619. Исследование скважин, не оборудованных техническими средствами безопасного отбора проб, замера дебита не допускается.

620. КИПиА для исследования технологических параметров проходят метрологическую поверку и калибровку в соответствии с технической документацией изготовителя.

Параграф 1. Геофизические исследования и работы в скважинах

621. Геофизические исследования и работы в скважинах выполняются специализированными организациями.

622. Геофизические исследования и работы должны производиться в соответствии с настоящими Правилами. Геофизические исследования и работы в процессе бурения допускается проводить по ПОР, утвержденному совместно буровой и геофизической организациями.

623. Геофизические исследования и работы должны проводиться в присутствии представителя "Заказчика", в ведении которого находится объект исследования.

624. Аппаратурно-технологические комплексы, отдельные скважинные приборы и аппараты, спускоподъемное оборудование, самоходные и стационарные технические средства, специальное навесное и устьевое оборудование, материалы обеспечиваются сертификатами и эксплуатируются в соответствии с руководствами по эксплуатации.

Сноска. Пункт 624 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
625. Исключен приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

626. Профилактическое и сезонное обслуживание технических устройств, оборудования должно проводиться по графикам, составленным в соответствии с эксплуатационной документацией.

627. Геофизическое оборудование и аппаратура на объекте работ должны размещаться в соответствии с ПОР. В ПОР должны быть указаны:

1) взаимное расположение единиц оборудования и пути их перемещений;

2) расположение коммуникаций и линий связи между единицами оборудования;

3) расположение опасных зон, зон обслуживания и путей переходов персонала.

628. Персонал геофизических бригад (партий, отрядов) должен иметь соответствующую профессиональную и производственную (периодическую) подготовку (обучение), должен пройти инструктаж и не должен иметь медицинских противопоказаний.

629. При производстве геофизических исследований и работ (кроме исследований в процессе бурения) проведение других работ буровой бригадой допустимо только по согласованию с руководителем геофизических работ на объекте. При этом работники буровой бригады должны быть проинструктированы руководителем геофизических работ о границах опасных зон, нахождение людей, в пределах которых не допускается.

630. При работе на скважине геофизическая техника устанавливается таким образом, чтобы была обеспечена хорошая видимость, звуковая или световая сигнализация, связь между лабораторной, подъемником и устьем скважины.

631. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

632. Не допускается проводить геофизические работы при неисправном спуско-подъемном оборудовании буровой установки и геофизической техники.

633. На устье скважины должна подводиться техническая вода, а при работе в условиях отрицательных температур – горячая вода или пар.

634. Работы по обслуживанию геофизической аппаратуры и оборудования на открытом воздухе следует прекращать во время грозы, пурги, высокой влажности в виде тумана, при сильной росе.

635. При использовании или обслуживании оборудования и приборов несколькими работниками должна быть установлена связь. С системой команд и сигналов должны быть ознакомлены все работники геофизической и буровой бригад.

636. Металлические части оборудования, которые могут оказаться под напряжением более 42 Вольт переменного и 110 Вольт постоянного тока, должны быть заземлены. Место подсоединения к контуру заземления буровой установки отдельных заземляющих проводников геофизического оборудования должно быть обозначено, а подсоединение их выполняться болтами или струбцинами. Перед началом проведения работ на скважинах замерить величину сопротивления заземляющего провода от каротажной станции (лаборатории, подъемника) до места его присоединения к магистрали (контуру) заземления буровой установки.

637. В конструкции геофизической аппаратуры и оборудования должна быть предусмотрена автоматическая защита от поражений электрическим током.

638. Геофизические исследования и работы разрешается проводить в специально подготовленных скважинах. Подготовленность объекта работ подтверждается актом в соответствии с действующими техническими инструкциями на данный вид работ. Подготовка должна обеспечить безопасную и удобную эксплуатацию наземного геофизического оборудования, беспрепятственный спуск и подъем каротажных зондов и скважинных приборов для проведения всего комплекса геофизических исследований и работ.

Данные геофизических исследований оформляются в электронном формате.

Сноска. Пункт 638 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

639. Перед началом геофизических работ буровой инструмент и инвентарь должны быть размещены и закреплены таким образом, чтобы не мешать геофизическим работам.

640. Перечень работ каротажной партии (отряда) на базе геофизического предприятия включает:

1) получение наряда-заказа на геофизические исследования и работы, форма и содержание которого согласованы между геофизическим предприятием и недропользователем;

2) ознакомление с геофизическими и геологическими материалами по исследуемой скважине и получение файлов и твердых копий данных, для выполнения ряда работ, например, привязки к разрезу интервалов отбора керна, опробований и перфорации;

3) получение скважинных приборов, расходных деталей, материалов и источников радиоактивных излучений, проверку их комплектности и исправности;

4) запись файлов периодических калибровок и сведений об исследуемом объекте, включая файлы априорных данных, в базу данных каротажного регистратора.

641. Погрузка и разгрузка скважинных приборов, грузов, блоков и оборудования проводится при участии не менее двух работников. Скважинные приборы и грузы массой более 40 килограмм или длиной более 2 метра опускают в скважину и поднимают с использованием подъемных механизмов.

642. При опрессовке, спуске и подъеме приборов (устройств) работники удаляются в безопасную зону.

643. При возникновении на скважине аварийных ситуаций, угрожающих жизни и здоровью людей, работники геофизического подразделения должны немедленно эвакуироваться в безопасное место.

644. При промыслово-геофизических и прострелочно-взрывных работах (далее – ПВР) должна быть обеспечена освещенность рабочих мест:

1) устья скважины – не менее 50 люкс;

2) места сборки, зарядки и разборки стреляющего аппарата – не менее 50 люкс;

3) территории опасной зоны – не менее 5 люкс;

4) мостков, кабеля и путей переноса стреляющего аппарата – не менее 25 люкс.

645. При освещенности буровой ниже указанных значений производство геофизических и ПВР в темное время суток не допускается.

Параграф 2. Геофизические исследования и работы на
геофизическом кабеле или проволоке

646. Перед проведением работ на скважине проверяется состояние ствола скважины, оборудования устья, установка геофизической техники, готовность буровой, электроснабжение, исправность тормозной системы лебедки кабелеукладчика, защитных ограждений подъемника, крепление лебедки к раме автомобиля, состояние заземляющих устройств геофизического оборудования, надежность крепления скважинного прибора и груза к кабелю. Между каротажной станцией и устьем скважины не должны находиться предметы, препятствующие движению кабеля и проходу людей и ограничивающие видимость устья скважины машинистом лебедки каротажного подъемника. При наличии бурового оборудования, мешающего проходу и переноске скважинных приборов, должны устраиваться специальные переходы (трапы, мостки).

Сноска. В пункт 646 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

647. При размещении геофизического оборудования должны быть выполнены следующие условия:

1) обеспечение прохода между единицами оборудования шириной не менее 3 метров;

2) обеспечение возможности установки каротажного подъемника в горизонтальном положении с видимостью машинистом мостков и устья скважины;

3) наличие твердого покрытия;

4) наличие подъездных путей, обеспечивающих беспрепятственную эвакуацию оборудования в аварийных ситуациях своим ходом или буксировкой;

5) исключение возможности скопления на рабочих местах отработанных газов при работе двигателя внутреннего сгорания подъемника и бензоэлектрических агрегатов;

6) освещение в соответствии с действующими нормами.

648. Скважинное оборудование на плавучих установках и материалы размещаются согласно схемам:

1) в случае контейнерного варианта размещения аппаратуры и оборудования обеспечиваются площадью не менее 200 квадратных метров (10 х 20 метра);

2) при каютном способе размещения аппаратуры и оборудования помещение обеспечиваются площадью не менее 140 квадратных метров (14 х 10 метра);

3) выделяются помещения для ремонтной мастерской, хранения на месте работ взрывных материалов и радиоактивных веществ (далее - РВ);

4) постаменты под каротажные подъемники обеспечиваются техническими паспортами и руководствами (инструкциями) по эксплуатации.

Сноска. Пункт 648 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

649. Каротажный подъемник обеспечивает равномерный подъем кабеля с приборами или аппаратом из скважины с технологически заданной скоростью.

Сноска. Пункт 649 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

650. Каротажный подъемник устанавливается на горизонтальной площадке на расстоянии 25-40 метров от устья скважины и закрепляется. Самоходный каротажный подъемник устанавливается на ручной тормоз, под колеса подъемника устанавливаются противооткатные клинья (упоры).

Сноска. В пункт 650 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

651. Диаметр скважинных приборов или аппаратов, включая приборы с управляемыми и неуправляемыми прижимными устройствами, предусмотреть не менее чем на 25 миллиметров меньше диаметра открытого ствола скважины, при работе в обсадных трубах или через НКТ – не менее чем на 10 миллиметров.

Сноска. Пункт 651 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

652. Скважинные приборы и аппараты должны быть рассчитаны на работу при давлении не менее чем на 20% превышающим максимальное давление скважины в интервале исследования или работы. Термостойкость скважинного прибора или аппарата должна превышать наибольшую температуру в скважине:

1) не менее чем на 10 процентов в интервале исследования в диапазоне температур 0-100 градусов Цельсия,

2) не менее чем на 15 процентов в диапазоне температур 100-200 градусов Цельсия,

3) не менее чем на 20 процентов при температуре более 200 градусов Цельсия.

Сноска. Пункт 652 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

653. На рабочей площадке устанавливаются и обозначаются опасные зоны:

1) При ПВР при установке средства инициирования радиус опасной зоны составляет 50 метров от устья скважины, после спуска взрывного аппарата в скважину на глубину более 10 метров радиус опасной зоны составляет 10 метров.

2) При проведении исследований с применением радиоактивных источников радиус опасной зоны от места временного размещения контейнеров с источниками на площадке буровой обозначается на уровне мощности дозы не более 1 микрозиверт в час.

3) При проведении СПО и при стоянках прибора в скважине устанавливается опасная зона шириной по 10 метров в каждую сторону от каротажного кабеля.

Не допускается нахождение людей в пределах опасных зон после подачи предупредительного сигнала. После подачи предупредительного сигнала персонал должен находиться в безопасной зоне, обозначенной указателями, предупреждающими знаками.

654. Перед спуском скважинных приборов, содержащих взрывчатые и радиоактивные вещества, проводится контрольное шаблонирование скважины. Диаметр шаблона должен быть не менее диаметра прибора или аппарата, масса шаблона должна быть не более чем у прибора или аппарата.

655. Направляющий блок (оттяжной ролик) или наземный блок-баланс должен жестко крепиться у устья скважины болтами или хомутами к раме основания буровой или к специальному приспособлению, жестко и прочно связанному с рамой основания буровой. Плоскость блок-баланса или направляющего блока должна примерно совпадать с условной вертикальной плоскостью, проходящей через устье скважины и центр лебедки. При отсутствии устройства для крепления блок-баланса на буровой геофизические работы проводить не допускается.

Подвесной блок (ролик) должен подвешиваться к вертлюгу через стропы или непосредственно на крюк талевого блока через накидное кольцо. Не допускается использовать подвесные блоки без предохранительного кожуха (скобы).

Прочность узлов крепления подвесного и наземного блоков должна проверяться при вводе подъемника в эксплуатацию, после каждого ремонта блоков и в любом случае не реже 1 раза в год. Испытания проводятся в соответствии с рекомендациями руководств по эксплуатации блоков. Прочность узла крепления направляющего и подвесного блока (ролика) в 1,5 раза должно превышать номинальную разрывную нагрузку геофизического кабеля, используемого при работе.

Исправность защелки крюка талевого блока должна проверяться непосредственно перед проведением геофизических работ.

Стол ротора до установки на него блок-баланса блокируется защелкой во избежание его поворота.

656. Силовой кабель, соединяющий геофизическое оборудование с электросетью, должен подвешиваться на высоте не менее 0,5 метров от земли.

657. Технические параметры каротажного (геофизического) кабеля (проволоки) по разрывному усилию, термостойкости и давлению должны превосходить значения, ожидаемые в скважине не менее чем на 10 процентов. Кабель должен выбираться устойчивым к агрессивным свойствам скважинной среды при наличии растворенных солей, кислот или сероводорода.

658. Не допускается эксплуатация каротажного кабеля (проволоки) с повреждениями. Намотка кабеля или проволоки должна осуществляться рядами виток к витку.

659. Прочность крепления скважинных приборов, аппаратов и грузов к кабелю должна быть не более 65 процентов (2/3) разрывного усилия кабеля.

660. Усилие натяжения кабеля "при расхаживании" с целью освобождения от прихвата не должно превышать 50 процентов его разрывного усилия.

661. При спуске скважинного снаряда на максимальную глубину на барабане лебедки должно оставаться не менее половины последнего ряда витков кабеля.

662. Во время проведения геофизических исследований осуществляется наблюдение за глубиной нахождения прибора (аппарата) в скважине, натяжением и скоростью движения кабеля по показаниями контрольных приборов каротажного подъемника. При работах на скважинах глубиной менее 1500 метров применение измерителей натяжения не обязательно.

663. Сохранность брони кабеля (проволока) должна проверяться не реже 1 раза в квартал, а при работе на скважинах, содержащих в растворе агрессивные вещества (соляную кислоту, сероводород), проверка должна включать испытание кабеля на разрывное усилие.

664. При подъеме прибора (аппарата) из скважины каротажный кабель (проволока) должен очищаться от бурового раствора. При последнем подъеме или при обслуживании на производственной базе организации каротажный кабель должен смазываться и обрабатываться, после работы в агрессивных средах, соответствующими ингибиторами.

665. Во избежание обрыва прибора (аппарата) или каротажного кабеля при затаскивании скважинных приборов на блок-баланс, при вводе прибора или аппарата в приемные камеры лубрикаторной установки или при прохождении башмаков трубных колонн следует поэтапно, начиная с удаления от препятствия за 100 метров, снижать скорость подъема кабеля до 0,07 метров в секунду с глубины 100 метров до устья скважины или башмака труб и до 0,14 метров в секунду при входе в трубы или в устье скважины.

При проведении исследований и работ без применения лубрикаторных установок, на кабеле должны быть установлены три хорошо видимые метки через каждые 50 метров от кабельной головки. Скорость подъема кабеля при подходе скважинного прибора к устью скважины после появления предупредительной последней метки должна быть снижена до 0,07 метров в секунду (250 метров в час).

При проведении исследований и работ с применением лубрикаторных установок следует остановить подъем прибора (аппарата) за 5-10 метров до входа в приемные камеры и ввести прибор (аппарат) в приемные камеры "вручную".

666. При прохождении башмака обсадной колонны и опасных участков скважины, при спуске аппаратуры для исследований через бурильные трубы, скорость подъема кабеля снижается до минимума.

667. Выполнение геофизических работ должно быть приостановлено при:

1) сильном поглощении бурового раствора (с понижением уровня более 15 метров в час);

2) возникновении затяжек кабеля, неоднократных остановках скважинных снарядов при спуске (за исключением случаев остановки снарядов на известных уступах или в кавернах);

3) ухудшении метеоусловий: снижении видимости менее 20 метров, усилении ветра до штормового и более 20 метров в секунду, сильном обледенении.

668. При выполнении электрических методов исследования скважин подавать напряжение в питающую цепь измерительной схемы можно только после спуска скважинного прибора и зонда в скважину. При включении тока в питающую цепь на поверхности для проверки исправности (градуировки, поверки) приборов следует предупредить об этом персонал буровой бригады.

Сноска. В пункт 668 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

По окончании измерений и при вынужденном прекращении подъема кабеля напряжение в кабельной линии должно быть отключено. Защитное заземление можно снимать только после отключения аппаратуры и подъемника от источника тока.

Ремонт и проверки на местах работ электрических схем скважинных приборов и узлов, в которых используются или генерируются опасные по электропоражениям токи, могут выполняться только при снятом напряжении.

При затяжке, опасной для прихвата скважинного прибора, аппарата или другого оборудования, работы прекращаются, скважинный прибор или аппарат извлекается. Возобновление исследований или работ допускается после повторной подготовки ствола скважины.

669. Геофизические исследования и работы должны быть приостановлены при грозе, усилении ветра до 12 метров в секунду, ухудшении видимости менее 20 метров, при аномально низких или высоких температурах окружающей воздушной среды, при сильном обледенении. Скважинный прибор или аппарат на время приостановки работ должен быть поднят на поверхность и приведен в безопасное состояние. Прострелочно-взрывной аппарат (далее – ПВА), находящийся в скважине, при наступлении грозы должен быть без промедления опущен на заданную глубину и взорван.

670. При невозможности спуска геофизического прибора до интервала исследований или до забоя допускается проведение исследований через бурильный инструмент с применением технологии синхронного спуска.

671. Конструкции приборных головок должны обеспечивать присоединение приборов к унифицированным кабельным наконечникам и сборку компоновок комплексной или комбинированной многопараметровой аппаратуры. Кабельный наконечник должен иметь конструкцию, обеспечивающую захват ловильным инструментом. Геофизическая организация должна иметь ловильный инструмент для применяемых головок и кабеля.

Параграф 3. Геофизические исследования и работы на трубах

672. Производитель ГТИ должен иметь документы на осуществление этого вида работ.

673. Перед началом работ устанавливаются датчики ГТИ на буровой установке.

Монтаж датчиков должен производится бригадой вышкомонтажников в присутствии ответственного представителя службы ГТИ производителя.

После монтажа производится опрессовка датчиков и составляется Акт проверки готовности скважины к проведению ГТИ по форме согласно приложению 9 к настоящим Правилам.

674. При проведении ГТИ необходимо:

1) своевременно предоставлять партии ГТИ материалы геолого-технологических и геофизических исследований, структурные и геологические построения, каменный (в виде шлама и керна) материал по близлежащему к скважине району, об изменении технологических параметров бурового оборудования и бурильного инструмента (компоновка бурильной колонны, оснастка, забойный двигатель и втулки насоса), об изменении параметров бурового раствора, о сроках и видах ремонтных работ, об отключении электроэнергии и простоях, о длине бурильного инструмента, заходе ведущей трубы, о типе долота, количестве и диаметрах насадок долота, а также иную информацию, для решения поставленных задач;

2) немедленно выходить на связь с оператором при получении вызова по переговорному устройству;

3) выходить на связь с персоналом партии ГТИ во всех случаях выхода технологического процесса за установленные границы с целью совместного выявления ситуации в кратчайшее время;

4) не допускать повреждения датчиков, кабелей и другого оборудования станции ГТИ, смонтированного на буровой установке;

5) по требованию оператора производить манипуляции с буровым оборудованием для проверки и калибровки датчиков, установленных на буровой;

6) по рекомендации оператора изменять параметры режима бурения, прекращать или продолжать бурение, если в Техническом задании включены работы по оптимальному управлению бурением;

7) расписываться в вахтовом журнале об ознакомлении с рекомендациями оператора станции ГТИ, занесенными в вахтовый журнал, в связи с отказом их выполнения;

8) проводить тестирующие операции для подтверждения факта наличия предаварийной ситуации.

675. При одновременном проведении на буровой различных видов работ Заказчик осуществляет координацию всех работ и обеспечивает отсутствие взаимных помех между производителями геофизических исследований и работ в скважинах.

676. Применяемая при ГТИ аппаратура и оборудование должны иметь документацию завода-изготовителя. Внесение каких-либо изменений в конструкцию аппаратуры и оборудования не допускается.

677. К проведению измерений при ГТИ допускается аппаратура, прошедшая метрологическую поверку (калибровку). Исполнитель ГТИ должен располагать системой базового и полевого (скважинного) метрологического обеспечения методов и аппаратуры ГТИ.

678. Производитель ГТИ должен иметь в составе собственных интерпретационных подразделений возможность контроля качества и объективности получаемых материалов ГТИ.

679. К работе на станциях ГТИ допускаются лица, прошедшие соответствующее профессиональное обучение и проверку знаний по основным и совмещаемым профессиям.

680. Перед началом работ на буровой начальник партии обязан провести инструктаж членов буровой бригады по правилам проведения ГТИ, касающимся вопросов монтажа датчиков ГТИ, взаимодействия персонала партии ГТИ и членов буровой бригады при осложнениях и отклонениях от заданных режимно-технологической картой параметров с регистрацией факта проведения инструктажа в журнале инструктажа под роспись всех инструктируемых.

681. Обо всех случаях аварийных ситуаций и отклонений регистрируемых параметров от указанных в проектной документации операторы станции ГТИ должны информировать представителей организации – владельца опасного производственного объекта и членов буровой бригады.

682. В случае невыполнения членами буровой бригады рекомендаций по предотвращению аварийной ситуации старший по смене оператор станции ГТИ обязан сделать соответствующую запись в вахтовом журнале буровой бригады и после этого выйти на связь с представителем Заказчика (в случае его отсутствия на скважине).

683. При контроле технологического процесса строительства скважины должны выполняться следующие условия, обеспечивающие своевременное распознавание предаварийных ситуаций и предотвращение выбросов и ОФ:

1) обязательная промывка скважины перед подъемом инструмента в течение времени, превышающего расчетное время выхода забойной пачки (величину расчетного "отставания") в 1,5 раза;

2) предупреждение буровой бригады о факте повышения содержания углеводородных и других газов в газовоздушной смеси, извлеченной из дегазатора принудительного действия.

Подъем инструмента производится с обязательным контролем долива скважины и вычислением притока (поглощения).

Буровая бригада предупреждается обо всех случаях выхода контролируемых параметров за пределы заданных коридоров значений с целью своевременного обнаружения отклонения технологического процесса от нормы, как за счет осложнения скважины, так и за счет предаварийного состояния бурового инструмента и оборудования.

684. Станция ГТИ устанавливается с учетом схемы размещения буровой установки, манифольда, дорог и коммуникаций, обеспечения прямой видимости объекта, на расстоянии – высота вышки плюс 10 метров от устья скважины.

Соединительные кабели и газовоздушная линия размещаются на опорах в защитных приспособлениях.

685. Заземление станции осуществляется на контур буровой.

686. Подключение станции к сети (производится электриком буровой бригады в присутствии начальника партии).

687. Геологические, геохимические и технологические исследования на основе изучения физико-химических свойств промывочной жидкости, шлама, керна и пластового флюида, регистрации технологических параметров бурения и СПО в реальном масштабе времени обеспечивают:

1) определение признаков ГНВП;

2) предупреждение аварий и инцидентов;

3) оптимизацию процесса бурения;

4) расчет поровых, пластовых давлений;

5) литологическое разделение горизонтов;

6) выделение пластов-коллекторов;

7) определение характеристики насыщения коллекторов;

8) уточнение интервалов отбора керна, испытания пластов и геофизических исследований.

688. Объемы и задачи исследований, форма и периодичность предоставляемой информации устанавливаются ПОР при проведение ГТИ.

689. При выдаче заявки на ГТИ геофизической организации представляются сведения и документы:

1) проект на строительство скважины;

2) строительства скважины;

3) технологический регламент, режим бурения и работы долот по интервалам ствола скважины;

4) сведения о местоположении скважины, сроках начала и окончания бурения и интервалах исследований.

690. При подготовке станции ГТИ, буровой установки и скважины к исследованиям выполняются мероприятия по обеспечению безопасности:

1) руководитель работ ГТИ совместно с руководителем объекта проводят инструктаж персонала буровой бригады и станции ГТИ по технологии, взаимодействию, настоящих Правил, действиям по ПЛА, применению СИЗ, СИЗ ОД, СКЗ, системе сигнализации и оповещения;

2) на площадке устанавливаются отдельные электрические устройства для подключения ГТИ, подводится вода и освещение;

3) прокладываются соединительные кабели и газовоздушная линия, соединяющая измерительную аппаратуру станции с выносными датчиками;

4) для установки дегазатора и датчиков контроля параметров промывочной жидкости в желобной системе за пределами основания буровой оборудуется участок желоба прямоугольного сечения с углом наклона не более 5 градусов, длиной 4000 миллиметров, шириной 700 миллиметров и высотой 400 миллиметров. Вдоль участка устанавливается площадка длиной не менее 4500 миллиметров, освещаемая в темное время суток;

5) обеспечивается связь станции ГТИ с бурильщиком и руководителем объекта;

6) проверяется подготовленность станции ГТИ и буровой установки.

691. В процессе исследований буровая бригада по рекомендации работников станции ГТИ осуществляет управление режимом бурения и оборудованием для проверки и калибровки датчиков, установленных на буровой.

692. При проведении газового каротажа не допускается добавлять нефть и углеводороды в промывочную жидкость.

693. При завершении бурения циркуляция продолжается до выхода забойной порции промывочной жидкости на поверхность.

694. По результатам ГТИ производится регистрация данных на диаграммах, в Рабочем журнале по проведению ГТИ, составляется акт исследований. В процессе бурения скважины более года, акт и отчет о результатах исследований составляют на исследуемый интервал.

695. Руководитель объекта, бурильщик информирует руководителя станции ГТИ об отклонениях от технологического режима бурения и физико-химического состава промывочной жидкости. Газовый каротаж проводится с учетом химического состава промывочной жидкости и содержания углеводородов.

696. Руководитель станции ГТИ информирует руководителя объекта, бурильщика о состоянии и результатах исследований и фиксирует в рабочем журнале по проведению ГТИ параметры отклонения и возможность возникновения инцидента или аварийной ситуации.

Параграф 4. Исследование скважин трубными
испытателями пластов

697. При исследовании скважин ИПТ на объектах с высоким пластовым давлением или наличием сероводорода составляется ПОР и привлекаются представители АСС.

В ПОР указывается технология проведения испытаний, компоновка ИПТ, диаметр забойного штуцера, планируемый перепад давления на пакере, гидростатические давления, объем и параметры промывочной жидкости, периодичность испытания, нагрузка при движении бурильной колонны, расчет противодавления на пласт из условия полного замещения промывочной жидкости пластовым флюидом для предупреждения ГНВП и ОФ.

698. На основании поданной заявки на испытание скважины по форме согласно приложению 10 к настоящим Правилам, составляется план работ по испытанию пласта по форме согласно приложению 11 к настоящим Правилам, которые утверждаются техническим и геологическим руководителями организации.

699. Ответственным руководителем за выполнение работ является представитель недропользователя, указанный в плане испытания скважины. Ответственным руководителем за соблюдение технико-технологических требований и качество работ при испытании скважины является представитель производителя работ – начальник партии, мастер по испытанию скважин.

700. Перед исследованиями скважин ИПТ должно обеспечиваться:

1) подготовка скважины, бурильный инструмент, НКТ, буровое и силовое оборудование, ПВО;

2) обвязка и опрессовка устьевой головки;

3) контроль активности притока флюида в трубы и уровнем жидкости в затрубном пространстве в процессе испытания.

701. Перед проведением работ по испытанию скважины должны проводится геофизические исследования и измерения геометрических параметров ствола скважины.

Сноска. В пункт 701 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

702. Готовность буровой установки и скважины к испытанию пласта оформляют актом по форме согласно приложению 12 к настоящим Правилам.

703. Испытание скважины запрещают в случае:

1) неисправности бурового подъемного оборудования, инструмента;

2) отсутствия ПВО или его неисправности;

3) самопроизвольного притока из скважины с угрозой ОФ (о степени опасности решение принимает ответственный руководитель работ – представитель недропользователя);

4) неполного состава вахты или использования учеников (стажеров) в качестве вахтовых рабочих;

5) отсутствия документации для проведения работ;

6) отсутствия ответственного представителя недропользователя, указанного в плане работ по испытанию скважины.

704. Перед началом работ по испытанию скважины проводят инструктаж вахты с повторением его для каждой вновь заступающей вахты.

705. Для испытания на приток пластового флюида в ПОР предусматриваются и выполняются мероприятия по обеспечению безопасности:

1) опрессовка обсадной колонны с ПВО;

2) проверка прочности и герметичности колонны бурильных труб и компоновки ИПТ на максимальное избыточное внутреннее и наружное давления, динамическую нагрузку в процессе испытания и задавки скважины, снятия пакера;

3) оборудование буровой колонны шаровым краном, обратными клапанами, устьевой головкой, опрессовка на давление, указанное в ПОР;

4) оборудование устья манифольдом, буровыми насосами и выкидной линией превенторной установки;

5) обеспечение возможности прямой и обратной закачки промывочной жидкости в скважину;

6) оборудование устья скважины рабочей площадкой для экстренного закрытия аварийной задвижки и шарового крана на устьевой головке при подъеме бурильной колонны с элементами компоновки над ротором;

7) обеспечения на буровой герметичного отвода пластового флюида в емкость;

8) обеспечение контроля загазованности воздуха рабочей зоны, применения СИЗ, СИЗ ОД, СКЗ, готовности средств пожаротушения;

9) по результатам опрессовки и проверки буровой установки, ПВО, компоновки ИПТ составляется акт готовности скважины.

706. Не допускается проведение работ в скважинах без оборудования устья превенторной установкой.

707. Не допускается проводить испытание скважин с выводом пластового флюида на поверхность при наличии сероводорода, без нейтрализации и дополнительных мер безопасности.

708. Для испытания на объекте работ подготавливается документация:

1) план исследования скважины;

2) технические паспорта на индикатор веса, талевый канат, бурильные трубы, ПВО и компоновку ИПТ;

3) акт на опрессовку ПВО и обсадной колонны;

4) ПЛА;

5) акт готовности скважины и бурового оборудования к исследованиям скважины ИПТ;

6) акт на опрессовку устьевой головки, бурильной колонны, компоновки ИПТ;

7) схема территории с указанием опасных зон и знаков безопасности.

709. В процессе испытания скважины не допускаются отклонения от ПОР:

1) присутствие в опасной зоне работников, не принимающих участие в выполняемых работах;

2) ремонт бурового оборудования;

3) включение (остановка) двигателей привода лебедки в период притока и регистрации давления;

4) подъем инструмента до прекращения выхода из труб воздуха или газа.

710. Пласты с различным характером насыщения (газ, нефть, вода), обнаруженные во вскрытом интервале, должны испытываться с селективным разобщением каждого пласта.

711. При испытании газонасыщенного или газоконденсатного пласта на дорогах, находящихся в зоне скважины, устанавливают предупредительные знаки и выставляют охрану на расстоянии не менее 250 метров от скважины для обеспечения пропускного режима.

712. Перед спуском ИПТ необсаженная часть ствола скважины должна быть проработана со скоростью не более 25 метров в час до забоя долотом номинального диаметра и промыта в течение не менее 1,5 циклов буровым раствором с целью ликвидации уступов, резких переходов, сальников и предотвращения возможных посадок инструмента при спуске ИПТ.

Сноска. В пункт 712 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

713. Характеристики бурового раствора должны соответствовать указанным в геолого-технологическом наряде и обеспечивать безаварийное нахождение ИПТ на забое в процессе испытания скважины (не менее 3-4 часов).

714. На буровой необходимо иметь запас раствора соответствующей плотности в объеме не менее двух объемов скважины, без учета объема раствора, находящегося в заполненной до устья скважине. Запас материалов и химических реагентов для регулирования плотности, водоотдачи, статического напряжения сдвига и липкости раствора должен соответствовать плану работ на испытание.

715. Буровое подъемное оборудование должно иметь достаточную приводную мощность для выполнения всех технологических операций: спуска, подъема, вращения и возвратно-поступательного движения инструмента в скважине.

716. Обвязка буровых насосов должна обеспечивать перекачку бурового раствора из запасных емкостей в доливную емкость для заполнения труб и затрубного пространства скважины. Циркуляционная система должна позволять выполнять полную очистку и дегазацию раствора через вибросито и гидроциклоны.

717. Колонна бурильных труб должна быть рассчитана на прочность от смятия избыточным наружным давлением с коэффициентом К=1,3 для стальных труб и К=1,5 для труб из алюминиевого сплава (Д 16Т).

718. Перед спуском ИПТ должны быть проверены и обеспечены исправность спускоподъемного оборудования (вышки талевой системы, лебедки, индикатора веса), системы гидравлической обвязки и противопожарного оборудования, освещения, дегазации притока, долива скважины и наличие объема раствора и химических реагентов. Должны быть проверены на соответствие и целостность резьбовые соединения, обеспечивающие при СПО герметичность бурильных труб и НКТ.

719. Буровая скважина должна иметь подъездные пути, обеспечивающие беспрепятственный подъезд к приемным мосткам лаборатории по испытанию пластов и транспорта по доставке ИПТ. Рабочая площадка у устья скважины, приемные мостки и подходы к ним должны быть освобождены от посторонних предметов, очищены от бурового раствора, смазочных материалов, снега, льда. Сходни приемных мостков должны иметь ребристую поверхность или поперечные рейки, предотвращающие скольжение обслуживающего персонала.

720. Устьевое оборудование включает ПВО и специальное устьевое оборудование для проведения работ с испытателем пластов. ПВО состоит из превенторов различного типа (плашечных, универсальных, вращающихся) с механизмами дистанционного и ручного управления, системы трубопроводов обвязки с задвижками и кранами высокого давления.

721. Устьевое оборудование должно обеспечивать:

1) быструю и надежную герметизацию устья скважины при спущенном в скважину бурильном инструменте и без него;

2) разрядку скважины при повышении давления путем стравливания флюида через выкидные трубопроводы при закрытых превенторах;

3) замену газированной пластовой жидкости в скважине прямой и обратной циркуляцией на промывочную жидкость с соответствующими параметрами;

4) контроль давления в скважине при закрытых превенторах;

5) отвод газа или пластовой жидкости на безопасное расстояние от устья скважины;

6) движение инструмента в скважине при герметизированном устье.

722. Схема обвязки устья скважины и тип превентора должны соответствовать проекту на строительство скважины.

Выкидные трубопроводы от превенторов направляют по прямой линии в противоположные стороны, оборудуют резервной и рабочей задвижками высокого давления, а между ними устанавливают манометр с предельным давлением на 50 процентов выше ожидаемого.

723. Специальное устьевое оборудование – устьевая головка неподвижного (или вертлюжного) типа или цементировочная головка – свинчивается с верхней бурильной трубой. Головка с помощью гибких шарниров-угольников соединяется быстросъемными гайками с металлическим манифольдом, который должен быть жестко закреплен опорами с элементами буровой установки во избежание вибрации трубопровода в процессе испытания пласта.

Диаметр выкидной линии (манифольда) должен соответствовать диаметру ствола устьевой головки и диаметру выкида превентора.

Сноска. В пункт 723 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

724. Дополнительный трубопровод от крестовины выводят из-под пола буровой установки и заканчивают быстросъемным соединением, которое закрыто заглушкой в процессе бурения скважины. Крестовина обвязана задвижками высокого давления, перекрывающими поток жидкости в дополнительный трубопровод для отвода поступающей жидкости из пласта в специальную емкость. Длина трубопровода для отвода жидкости в нефтяных скважинах должна быть не менее 30 метров, для газовых и разведочных скважин – не менее 100 метров.

725. В начале спуска ИПТ в скважину устьевую головку с манифольдом опрессовывают с помощью цементировочного агрегата на полуторакратное давление по сравнению с ожидаемым пластовым. После опрессовки гибкого манифольда задвижки на боковых отводах превентора должны быть закрыты, открывают кран на устьевой головке и на блоке задвижек для контроля притока жидкости из пласта по выходу воздуха из шланга, опущенного под уровень воды в емкость.

726. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

727. Компоновка ИПТ должна обязательно включать циркуляционный клапан, обеспечивающий восстановление циркуляции бурового раствора в любой момент операции по испытанию скважины. Компоновка ИПТ должна иметь составные части (узлы), обеспечивающие двойное перекрытие притока флюида из пласта (клапан ИПТ и запорный клапан).

728. Технологическую операцию по испытанию скважины проводят в соответствии с планом работ. Продолжительность испытания в открытом стволе планируется с учетом времени безопасного пребывания испытательного инструмента на забое скважины. Технологические схемы должны предусматривать одно-, двух- и многоцикловые отборы пластового флюида из пласта и закрытия скважины для регистрации восстановления пластового давления.

Сноска. В пункт 728 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

729. Режимы испытания устанавливает геологическая служба недропользователя, согласовывает с производителем работ и фиксирует в плане работ по испытанию. В зависимости от фактического проявления пласта в ходе испытания (интенсивный приток или отсутствие видимого проявления пласта) начальнику партии (отряда) по испытанию разрешается изменять время открытых и закрытых периодов по согласованию с представителем недропользователя, присутствующим на скважине. Общая продолжительность открытых периодов исследования должна обеспечивать получение пластового флюида для однозначной оценки насыщенности коллектора, регистрации качественных кривых притока и восстановление давления.

730. При спуске ИПТ проводится контроль герметичности спускаемого комплекса.

731. Необходимо непрерывно контролировать все осевые нагрузки при спуске и подъеме оборудования и осуществлении технологических операций с забойными клапанами.

732. После открытия клапана ИПТ следует проверить уровень жидкости в затрубном пространстве. Быстрое падение уровня указывает на нарушение герметичности пакеровки.

В случае притока нефти или пластовой жидкости с высоким содержанием газа следует:

1) закрыть запорный клапан, снять пакер с места установки, выждать время до полного прекращения выхода воздуха из труб;

2) открыть циркуляционный клапан и обратной промывкой вытеснить пластовую жидкость из труб в вынесенную за пределы буровой емкость, измерить объем жидкости, поступившей из пласта в трубы, отобрать пробы жидкости для химического анализа;

3) во время циркуляции выровнять параметры жидкости в трубах и затрубном пространстве;

4) обеспечить подъем инструмента со скоростью, предотвращающей вызов притока из пласта;

5) при подъеме инструмента необходимо непрерывно доливать раствор в затрубное пространство скважины.

Параграф 5. Интенсификация скважин

733. Интенсификация скважин с целью повышения нефтегазоотдачи пластов проводится по ПОР.

734. Руководитель и исполнители работ, подготовительные, основные и заключительные работы, технологическая часть, спецификация и схемы размещения оборудования, перечень и количество используемых материалов и химических реагентов с указанием ПДК и класса опасности, меры безопасности указываются в ПОР.

735. Фактическая схема оборудования устья с учетом используемого метода интенсификации пласта в целях предупреждения неконтролируемых ГНВП и ОФ направляется в АСС.

Сноска. Пункт 735 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

736. Обработка призабойной зоны и интенсификация притока в скважинах с негерметичным устьевым оборудованием и обсадными колоннами, заколонными перетоками и межколонным давлением не допускается.

737. Оборудование, трубопроводная система от скважины и предохранительных устройств закрепляются и выводятся на безопасное расстояние в соответствии со схемой обвязки и опрессовываются на давление указанное в ПОР с составлением акта.

738. При гидравлических испытаниях оборудования и трубопроводов персонал удаляется на безопасное расстояние или защитное укрытие.

739. На период обработки скважины и интенсификации притока устанавливается и обозначается опасная зона в радиусе не менее 50 метров.

740. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
741. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
742. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

743. Установка различного оборудования, емкостей, КИПиА не предусмотренных проектной документацией в пределах опасной зоны не допускается.

744. Включение электронагревателя осуществляется только после подачи в скважину воздуха.

745. Электронагреватель оснащается устройством, автоматически отключающим его при прекращении подачи воздуха.

746. При тепловой обработке пласта на линии подачи топлива парогенератора предусматривается автоматическая защита, прекращающая подачу топлива при изменении давления в теплопроводе ниже или выше допустимого, и при прекращении подачи воды.

747. Территория площадки скважин, оборудованных под нагнетание пара или горячей воды, ограждается и обозначается предупредительными знаками.

748. Закачка теплоносителя в пласт проводится после установки термостойкого пакера при давлении, не превышающем максимально допустимое для эксплуатационной колонны.

749. После тепловой обработки скважины проверяются трубопроводы, соединительные устройства, и оборудование. Техническое состояние арматуры, защитное покрытие восстанавливают с целью предупреждения коррозии.

750. При обработке пласта горячими нефтепродуктами установка для подогрева располагается не ближе 25 метров от емкости для хранения и закачки. На оборудовании и территории устанавливаются ограждения опасных участков и знаки безопасности.

751. Электрооборудование, используемое на установке для подогрева и закачки нефтепродукта, имеет взрывозащищенное исполнение.

752. Емкость с горячим нефтепродуктом размещается на расстоянии не менее 10 метров от устья скважины с учетом рельефа местности и преобладающего направления ветра. На месте работ устанавливается указатель направления ветра с освещением.

753. Забойные электронагреватели для обработки пласта имеют взрывозащищенное исполнение. Сборка и опробование забойного электронагревателя путем подключения к источнику тока проводится в электро-цехе или оборудованном помещении.

754. Разборка, ремонт забойных электронагревателей и опробование их под нагрузкой на скважине не допускается.

755. Спуск забойного электронагревателя в скважину и подъем производится механизированным способом при герметизированном устье с использованием лубрикатора.

756. Перед установкой опорного зажима на кабель-трос электронагревателя устье скважины закрывается.

757. Электрический кабель допускается подключать к пусковому оборудованию электронагревателя после подключения кабель-троса к трансформатору и заземления электрооборудования, проведения всех подготовительных работ в скважине, на устье и удаления людей на безопасное расстояние.

758. При термогазохимической обработке пласта с применением пороховых и взрывчатых материалов в ПОР указываются дополнительные меры безопасности.

759. При гидроразрыве пласта для обеспечения безопасного состояния обсадной колонны применяются пакерные устройства.

760. При проведении гидрокислотных разрывов пласта применяются ингибиторы коррозии.

761. От воздействия кислоты и вредных веществ персонал обеспечивается СИЗ, СИЗ ОД, СКЗ, ведется контроль вредных веществ в воздухе рабочей зоны.

Глава 7. Ремонтные работы

Сноска. Заголовок главы 7 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Ремонт технологического оборудования

762. До вскрытия и разгерметизации технологического оборудования должны осуществляться мероприятия по дезактивации пирофорных отложений.

763. Перед осмотром и ремонтом оборудования, резервуаров, емкостей, трубопроводов производится пропаривание и промывка водой для предотвращения самовозгорания пирофорных отложений. Для дезактивации пирофорных соединений применяются пенные системы на основе поверхностно-активных веществ или методов, обеспечивающих безопасную очистку от этих соединений. Работы проводятся по наряду-допуску.

764. К работе внутри емкости и аппарата допускается приступать, если содержание сероводорода, горючих и вредных веществ не превышает ПДК, ПДВК с применением СИЗ, СИЗ ОД, СКЗ, постоянным контролем загазованности и оформлением наряда-допуска, после проверки безопасного состояния на месте проведения работ и обеспечения возможности спасательных работ.

765. Условия безопасного проведения работ по очистке, дезактивации пирофорных отложений, осмотру и ремонту оборудования указывается в ПОР.

766. Для предупреждения самовозгорания пирофорных отложений при ремонтных работах элементы технологического оборудования обрабатываются моющими составами и нейтрализаторами сероводорода.

767. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

768. Подача пара производится с такой интенсивностью, чтобы в емкостях и аппаратах все время поддерживалось давление несколько выше атмосферного. Расход пара контролируется по выходу сверху емкости и аппарата.

769. Во время пропарки аппаратов, емкостей температура поверхностей необходимо придерживать не ниже 60 градусов Цельсия.

Сноска. Пункт 769 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

770. Продолжительность пропарки устанавливается для каждого типоразмера оборудования индивидуально, но не менее 24 часов. Пропарка аппаратов производится при закрытых люках.

Сноска. Пункт 770 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

771. В конце периода пропарки осуществляется дезактивация пирофорных отложений (контролируемое окисление их кислородом воздуха) путем подачи в оборудование с помощью дозировочных устройств (контрольных расходомеров) дозированной паровоздушной смеси с содержанием кислорода 3-8 процентов объемных (15-40 процентов объемных воздуха) в течение 3-6 часов соответственно. По завершении пропарки оборудование заполняется водой до верхнего уровня. После заполнения для обеспечения медленного окисления пирофорных отложений уровень воды снижается со скоростью не более 0,5 метров в час.

772. При отрицательной температуре окружающего воздуха промывка (заполнение) оборудования производится подогретой водой или водой с паром.

773. По завершении промывки оборудование проветривается воздухом (первоначально при небольшом поступлении пара). Открываются люки, для проветривания оборудования, начиная с верхнего, чтобы избежать интенсивного движения в нем атмосферного воздуха.

774. Работы по очистке оборудования от пирофорных отложений, осуществляемые механизированным способом (например, через нижний люк-лаз с помощью скребка с заборным и отсасывающим устройством), не требующим присутствия рабочих внутри оборудования. При этом оборудование освобождается от горючего продукта, отключается от всех трубопроводов заглушками, внутреннее пространство заполняется воздушно-механической пеной средней или высокой кратности и в процессе производства очистных работ обеспечивается постоянство заполнения оборудования пеной. При выполнении работ обеспечиваются условия, исключающие возникновение разряда статического электричества.

775. По завершении очистки оборудования пирофорные отложения удаляются с территории объекта во влажном состоянии и должны быть утилизированы.

Параграф 2. Подготовительные работы к ремонту скважин

776. Транспортировка установок, агрегатов, оборудования для ремонта скважин и строительно-монтажные работы производятся при выполнении условий:

1) наличие ПОР;

2) проверки готовности трассы передвижения установок и наличии согласования с соответствующими организациями условий пересечения линий электропередач, железнодорожных путей, трубопроводов, коммуникаций и объектов инфраструктуры объекта нефтегазодобычи;

3) назначение ответственных исполнителей (подрядчиков, субподрядчиков) с указанием их функций по выполнению правил безопасности;

4) передвижение установок и монтаж оборудования на скважине проводится под руководством ответственного лица, назначенного руководителем организации;

5) персонал, принимающий участие в транспортировке и монтаже оборудования, знакомится с трассой передвижения, опасными участками и мерами безопасности.

777. Передвижение и монтаж оборудования при неблагоприятных метеорологических условиях, ограничивающих видимость и безопасность работ не допускается.

778. На устье фонтанной скважины на период ремонта, связанного с разгерметизацией устья, устанавливается ПВО, состоящее из малогабаритных превенторов или устьевых герметизаторов с гидравлическим приводом, опрессованных на 1,5 кратное максимально ожидаемое избыточное давление на устье скважины.

779. Территория площадки для производства работ планируется, освобождается от препятствий. Подземные коммуникации и территория обозначаются, устье и трубопроводы от скважины закрываются защитным футляром. Подъездные дороги прокладываются с учетом безопасности движения и производственных операций на территории объекта.

780. Стеллажи обеспечивают возможность укладки труб и штанг без свисания их концов. Для предотвращения раскатывания труб стеллажи оборудуют предохранительными стойками.

781. Размещение установок, оборудования, вспомогательных объектов производится по утвержденной схеме. Помещения для персонала располагаются в безопасной зоне от устья скважины на расстоянии не менее высоты вышки плюс 10 метров.

782. Вышки агрегатов устанавливаются на безопасном расстоянии не менее высоты вышки от охранной зоны линии электропередачи напряжением до 1 килоВатта – 2 метра; 1-20 килоВатта – 10 метров; 20-35 килоВатта – 15 метров; 35-110 килоВатта – 20 метров; 110-220 килоВатта – 25 метров; 220-500 килоВатта – 30 метров; 500-750 килоВатта – 40 метров.

783. Установки и оборудование устанавливаются на основания или фундаменты, выполненные в соответствии с руководством по эксплуатации изготовителя, исключающие опасность перемещения, воздействия вибрации и заземляются.

784. Перед ремонтом скважин на устье скважины устраивается рабочая площадка размером не менее 4х6 метров при ремонте с вышкой и не менее 3х4 метра при ремонте с мачтой.

785. Требования к площадке:

1) пол площадки изготавливают из рифленого, просечного или сварного металлического листа толщиной не менее 4 миллиметра с надежными упорами и приспособлениями для крепления к подъемному агрегату;

2) площадка имеет устройства и емкость для сбора и слива жидкости, разливаемой на устье скважины и поступающей (вытекающей) из скважины (нефть, жидкость глушения);

3) площадку располагают с наветренной стороны по отношению к скважине с учетом господствующего направления ветра;

4) рабочая площадка оборудуется мостками и стеллажами – шириной мостков не менее 1 метра. При высоте мостков над уровнем земли более 0,5 метра, с них устраивают сходни. Стеллажи обеспечивают возможность укладки труб и штанг без свисания их концов. Для предотвращения раскатывания труб стеллажи оборудуют предохранительными стойками.

786. Безопасность передвижения транспортных средств на территории объекта соответствует установленным правилам, маршрутам и контролируется руководителем работ. Скорость движения транспортных средств не более 10 километров в час. На территории и площадках указываются места сбора и маршрут эвакуации персонала и транспортных средств при возникновении опасных ситуаций.

787. Растяжки вышки устанавливают в соответствии с руководством по эксплуатации без повреждений каната. Крепление растяжек производится с использованием коушей и учетом максимальной рабочей и ветровой нагрузки в соответствии с документацией изготовителя.

788. Нагнетательные линии устанавливаются с использованием герметичных соединений и опрессовкой на максимальное рабочее давление, с коэффициентом безопасности 1,5 кратно и с составлением акта.

Параграф 3. Подземный и капитальный ремонт скважин

789. Для подземного и капитального ремонта скважины организацией, являющейся заказчиком работ, разрабатывается и утверждается ПОР по ремонту. При опасности ГНВП или ОФ работы проводятся по разрешению руководителя организации в присутствии АСС.

Сноска. Пункт 789 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
790. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

791. При проведении ремонта скважин должно обеспечиваться наличие и функционирование приборов и систем контроля, средств механизации, противоаварийной защиты.

792. После подъема подземного оборудования эксплуатационную колонну скважины очищают от отложений солей, смол, асфальтенов, парафина, продуктов коррозии и шаблонируют шаблоном соответствующим диаметру колонны.

Замеряют глубину искусственного забоя.

793. Чистка песчаных пробок желонкой в фонтанных скважинах с возможными ГНВП не допускается.

Эксплуатационную колонну опрессовывают жидкостью глушения скважины давлением равным давлению опрессовки при окончании бурения.

794. При спуске в скважину подземного оборудования (воронку на конце НКТ, газлифтные клапаны, муфты, глубинные насосы) замеряют глубину спуска подземного оборудования. Результаты замеров указывают в акте на передачу скважины из ПРС в эксплуатацию.

795. На объекте ведется "Журнал проведения учебно-тренировочных занятий по команде "ВЫБРОС" для регистрации записи представителями АСС.

796. При ремонте скважин с аномально-высоким пластовым давлением, в целях промышленной и противофонтанной безопасности выбор ПВО для установки на устье скважины, осуществляется с рабочим давлением 1,5 кратно превышающим максимально ожидаемое избыточное давление на устье.

797. Непосредственно на объектах должны быть Акты проведения опрессовки ПВО, шарового крана, обратного клапана, перфорационной задвижки, посадочного фланца с центральным запорным краном или задвижкой высокого давления в базовых условиях, сертификаты качества и состава на применяемой гидравлической жидкости (масла) и азота в гидравлической системе запорного и ПВО.

798. Передача скважин для реконструкции ремонта и приемка их после ремонта и реконструкции оформляется актами.

799. Перед началом ремонта проводится предварительный осмотр и проверка исправности комплекта оборудования, инструмента и приспособлений, погрузка, транспортировка, разгрузка и его размещение на устье скважины, установка вышки (мачты), мостков, стеллажей, рабочей площадки, транспортировка и укладка на мостках, стеллажах труб, штанг, насосов, осмотр каната и кронблока, оснастки талевого механизма и смазка его элементов, проверка состояния вышек, мачт, крепления оттяжек, ремонт лестниц, полов, мостков, стеллажей.

800. Перед началом ремонтных работ производится инструктаж персонала по технике безопасности с регистрацией в журнале инструктажа.

801. При опасности возникновения загазованности воздуха рабочей зоны и при наличии взрывопожароопасности технологической среды, работы по ремонту скважины выполняются по наряду-допуску с указанием мероприятий по безопасности.

802. Ремонтные работы на кустовой площадке проводятся после выполнения мероприятий, обеспечивающих безопасную эксплуатацию скважин.

Одновременное проведение работ на нескольких скважинах и порядок взаимодействия исполнителей регламентируются утвержденным ПОР.

803. При возникновении опасной ситуации каждый ответственный производитель работ оповещает персонал на кустовой площадке. Работы приостанавливаются до устранения опасной ситуации.

Устье скважины, находящееся в эксплуатации, трубопроводы, арматура в опасной зоне защищаются от возможного механического воздействия при ремонте на скважинах кустовой площадки. Способы защиты указываются в ПОР.

804. Конструкция защитного экранирующего устройства или ограждения исключает возможность образования загазованности зон и обеспечивает свободный доступ к узлам управления скважиной.

Освоение скважин после завершения ремонтных работ производится с участием представителя заказчика.

805. При освоении и ремонте скважин принимаются меры по предотвращению утечки разлива нефти, жидкости, находящейся в стволе скважины. При подъеме колонны труб с сифоном, производится постоянный долив скважины с поддержанием уровня жидкости на устье.

806. При проведении ремонтно-изоляционных работ, перфорация обсадных колонн в интервале возможного гидравлического разрыва пластов давлением газа, нефти (после вызова притока), в интервале проницаемых непродуктивных пластов не допускается.

807. На время перфорации вокруг устья скважины устанавливается и обозначается опасная зона, с указанием в ПОР.

Параграф 4. Особенности подземного ремонта скважин
при кустовом расположении скважин

808. ПРС, расположенной в кусте с расстоянием между центрами устьев 1,5 метров и менее соседние скважины останавливаются и глушат.

Ремонт скважин на кусте без остановки соседней скважины допускается при условии обеспечения безопасности, путем осуществления мероприятий и применения технических средств, предусмотренных ПОР.

809. При возникновении признаков ГНВП, ответственный исполнитель оповещает персонал о возникновении на скважине аварийной ситуации. При этом работы на кусте приостанавливаются до устранения возникшей аварийной ситуации.

810. Допускается одновременная работа двух бригад ПРС при бурении другой скважины на кусте. Для одновременного ведения работ на кусте организация разрабатывает ПОР, который утверждается руководителем организации.

811. При ПРС на газлифтных кустах перед расстановкой ремонтного оборудования на скважине ожидающей ремонт, эксплуатацию соседних скважин слева и справа от скважины, ожидающей ремонт, прекращают на период ремонта.

812. Не допускается установка ремонтного оборудования и спецтехники на действующих шлейфах, газопроводах.

813. Ремонт скважин производится специализированными организациями в соответствии с настоящими Правилами.

814. При выполнении работ на опасных объектах ПРС обеспечивается производственный контроль за соблюдением настоящих Правил.

Параграф 5. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
эксплуатации оборудований для ремонта скважин

815. Подъемные установки для ремонта скважин (далее – Установка) должны оснащаться:

1) пультом управления СПО, снабженным КИПиА, в том числе индикатором веса;

2) мачтой (вышкой), с металлической табличкой, укрепленной на видном месте. На табличке указывается: дата изготовления, завод-изготовитель, заводской номер установки, грузоподъемность (номинальная) мачты, сроки следующей проверки технического состояния мачты;

3) мачты (вышки) снабжаются устройством для крепления оттяжками из стального каната. Число, диаметр и место крепления оттяжек определяются паспортом Установки;

4) лебедкой.

816. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

817. Установка, агрегаты и оборудование, используемые во взрывопожароопасных зонах, применяются во взрывозащищенном исполнении, оснащаются аварийной световой и звуковой сигнализацией, рабочим и аварийным освещением.

818. На вышке и грузоподъемном механизме устанавливаются металлические таблички изготовителя с указанием типа, грузоподъемности, номера, даты изготовления, срока проверки (освидетельствования).

819. Расположение Установок, оборудования, вспомогательных объектов соответствует утвержденной схеме. Помещения для персонала располагаются в безопасной зоне от устья скважины на расстоянии не менее высоты мачты (вышки) плюс 10 метров.

820. Установка комплектуется документацией завода-изготовителя, а также средствами безопасности, блокировки и механизации труда:

1) лебедка с ограничителем грузоподъемности на крюке и приводом, обеспечивающим вращение барабана с канатом в установленных диапазонах скоростей и допустимой нагрузкой на канат;

2) автоматическим ограничителем высоты подъема талевого блока с блокировкой движения барабана лебедки (противозатаскиватель талевого блока под кронблок);

3) устройством контроля положения для установки платформы Установки в горизонтальном состоянии;

4) устройством фиксации талевого блока и защиты вышки от повреждений при транспортировке;

5) системой подъема вышки с дистанционным управлением и обеспечения безопасности при отказе элементов системы;

6) тормозной системой;

7) устройством защиты от молний, заземлением и диэлектрическими средствами;

8) блокировочным устройством аварийного отключения двигателя;

9) электрическим устройством, трансформатором, выпрямителем постоянного тока для зарядки аккумуляторов и аварийного освещения;

10) ограждениями, лестницами для безопасного подъема и спуска верхового рабочего, устройством для аварийной эвакуации;

11) искрогасителями двигателей внутреннего сгорания и заслонками экстренного перекрытия доступа воздуха в двигатель (воздухозаборник);

12) гидравлическими опорными домкратами с механическими фиксаторами и фундаментными балками;

13) кронблочным роликом под канат вспомогательной лебедки, роликом под канат подвески машинных ключей и устройством для подвески гидравлического ключа;

14) звуковой и визуальной сигнализацией выдвижения и посадки секции мачты;

15) устройством для осушки воздуха;

16) гидравлическим индикатором веса, манометрами, приборами контроля двигателя;

17) освещением со светильниками во взрывобезопасном исполнении, обеспечивающими освещенность ротора – 100 люкс, лебедки – 75 люкс, талевого блока – 30 люкс, приемных мостков – 10 люкс;

18) укрытием рабочей площадки высотой 2,5 метров с одинарными дверьми с каждой стороны платформы и двустворчатой дверью со стороны рабочей площадки;

19) приспособлением на мачте Установки для подвешивания ролика кабеля;

20) устройством вертикальной установки труб с комплектом оборудования и инструмента для работы с НКТ диаметром 60, 73, 89 миллиметров и насосными штангами диаметром 19, 22, 25 миллиметров при установке их за "палец" балкона;

21) механизмом свинчивания и развинчивания труб и штанг, приспособлениями, обеспечивающими безопасность проведения ремонтных работ на скважинах.

821. Схема расположения подземных и наземных коммуникаций утверждается маркшейдерской службой организации-заказчика и выдается исполнителю работ до начала подготовительных и ремонтных работ.

822. Воздушные и кабельные электрические линии, трансформаторы и распределительные устройства, электрические установки и оборудование, диэлектрические средства должны соответствовать правилам по электробезопасности. Места подземной прокладки кабелей обозначаются знаками безопасности, устанавливаемыми на границе опасной зоны, в местах пересечения дорог и коммуникаций.

823. Работы в опасной зоне электрических линий, нефтегазопроводов и взрывопожароопасных объектов проводятся по наряду-допуску, выданному ответственным руководителем работ по ремонту скважины.

824. Установка и наземное оборудование, связанное с подачей электроэнергии, использованием электрооборудования должно иметь заземление и молниезащиту.

825. Персонал, производящий работы на Установке должен иметь соответствующую квалификацию и допуск.

826. Установки для ремонта скважин устанавливают на рабочей площадке, в соответствии с указаниями завода-изготовителя.

827. Установка центрируется относительно устья скважины в соответствии с руководством по эксплуатации. Ввод в эксплуатацию оформляется актом комиссии организации.

828. При получении канатов, не имеющих сертификата, их подвергают испытанию.

Канаты, не имеющие сертификата предприятия-изготовителя или свидетельства об испытании применять не допускается.

829. Ходовой конец талевого каната крепится на барабане лебедки с помощью приспособления, исключающего деформацию и износ каната в месте крепления. На барабане лебедки при нижнем рабочем положении талевого блока находится не менее трех витков каната.

830. Неподвижный конец талевого каната закрепляется на устройстве надежно соединенным с металлоконструкциями платформы агрегата.

831. Коэффициент запаса прочности талевого каната (отношение разрывного усилия каната к силе натяжения ходового конца талевого каната) должен быть не менее двух.

832. За состоянием каната устанавливается контроль. Частота контрольных осмотров зависит от характера условий работы и определяется техническим руководителем, в соответствии с техническим состоянием каната.

833. Применять срощенные канаты для оснастки талевой системы Установок, подъема вышек и мачт, изготовления растяжек, грузоподъемных стропов, удерживающих рабочих и использование их в качестве страховых канатов не допускается.

834. Резка талевых канатов с использованием электросварки не допускается.

835. Устройства управления СПО Установки находятся на пульте, оснащенном КИПиА, расположенном на безопасном месте и обеспечивающем видимость вышки, мачты, устья скважины, лебедки и механизмов, установленных на агрегате.

836. Насосы Установки обеспечиваются запорными и предохранительными устройствами, приборами для регулирования параметров технологического процесса с контролем на пульте управления.

837. Тюбинговые установки с гибкими трубами оснащаются:

1) ограничителями грузоподъемности;

2) системами контроля и регистрации нагрузок, возникающих при СПО;

3) системой контроля движения труб;

4) приборами контроля и регистрации давления при прокачивании через гибкую трубу жидкостей в процессе технологических операций;

5) ПВО и комплектом устройств на устье скважины для спуска труб под давлением.

838. Подготовка площадки, монтаж и эксплуатация тюбинговых установок производится в соответствии с руководством по эксплуатации изготовителя.

Параграф 6. Спуско-подъемные операции

839. Пульт управления СПО подъемного агрегата для ремонта скважин располагается в безопасном месте, с которого хорошо видны: мачта, вышка, устье скважины, лебедка и механизмы, установленные на агрегате и рабочей площадке.

840. Не допускается без индикации (индикатора) веса поднимать из скважины или спускать в скважину НКТ, вести ремонтные работы, связанные с расхаживанием и натяжкой труб, независимо от глубины скважины. Исправность индикатора веса проверяется перед началом ПРС.

841. Не допускается проведение СПО при:

1) неисправных оборудований и инструментах, контрольно – измерительных приборов (пишущий прибор, манометры);

2) с просроченным сроком государственной поверки индикатора веса, КИПиА;

3) при отсутствии члена вахты, участвующий в процессе СПО;

4) скорости ветра более 15 метров в секунду и отсутствия видимости при тумане и снегопаде;

5) ГНВП;

6) отсутствие ПОР.

Сноска. Пункт 841 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

842. Во время СПО при обнаружении ГНВП бригада ПРС повторно глушит скважину, и далее действует в соответствии с ПОР. При невозможности повторного глушения, устье скважины герметизируются и далее действуют по ПЛА.

843. Для предотвращения и ликвидации возможных ГНВП агрегат для промывки скважины или емкость долива во время СПО должны быть постоянно подключены к затрубному пространству, а на устье скважины установлено ПВО.

844. Перед спуском НКТ в скважину каждую трубу шаблонируют. Перед свинчиванием труб резьбу очищают металлической щеткой и покрывают защитным слоем, предусмотренным ПОР (графитовые смазки, сурик, специальный герметик).

845. НКТ свинчивают на всю резьбовую часть трубы и крепят плотно до упора.

846. Перед началом ПРС на скважине со станком-качалкой освобождают проход для талевого блока с крюком от кронблока до устья скважины. Для этого головку балансира станка-качалки откидывают назад или отводят в сторону (в зависимости от конструкции).

847. Откидывание, отвод в сторону и возврат головки балансира в рабочее положение, снятие и надевание канатной подвески проводят при помощи приспособлений, исключающих подъем рабочего на балансир станка – качалки.

848. Перед ремонтом скважины, оборудованной погружным центробежным электронасосом, необходимо обесточить кабель, проверить надежность крепления кабельного ролика и правильность его установки.

849. Барабан с кабелем погружного электроцентробежного насоса должен быть в зоне видимости с пульта управления подъемного агрегата и с рабочей площадки.

850. Размотка и намотка кабеля на барабан, установленный в одной вертикальной плоскости с кабельным роликом и устьем скважины, механизируются. Витки кабеля укладываются на барабан правильными рядами.

851. Скорость подъема и спуска НКТ определяет ответственное лицо во время работы в зависимости от веса, технического состояния НКТ, от скорости долива жидкости глушения в скважину, излива жидкости из скважины, скорости ветра.

852. При подъеме НКТ замеряют общую длину НКТ и количество поднятых труб. При спуске НКТ замеряют глубину спуска НКТ и количество спущенных труб, данные замеров заносятся в журнал измерения бурильной колонны. В журнале измерения бурильной колонны по форме утвержденной техническим руководителем организации указывают диаметр, толщину стенки и длину каждой трубы.

853. Во избежание задевания торцов муфт за внутреннюю стенку эксплуатационной колонны, тройников и крестовиков пользуются направляющими воронками.

854. Перед спуском насосных штанг в скважину каждую из них осматривают, очищают резьбу металлической щеткой и смазывают графитовой смазкой.

855. Не допускается смешивание штанг, изготовленных из разных марок стали. Штанги укладываются на мостках и спускаются в скважину в соответствии с утвержденной компоновкой в ПОР на ПРС.

856. При спуске ступенчатой колонны штанг соблюдаются указания ПОР.

857. Дефектные трубы и штанги отбраковываются и до окончания ремонта удаляются с мостков.

858. Выброс на мостки и подъем с них НКТ диаметром более 50 миллиметров допускается проводить двухтрубками, если длина каждой из них не превышает 16 метров, а спускоподъемное сооружение имеет высоту не менее 22 метра и ворота вышек допускают свободный проход труб. При подъеме и спуске труб двухтрубками крепится средняя муфта.

859. При длительных перерывах в работе по подъему и спуску НКТ устье скважины герметизируется (закрывается).

860. При ремонте скважин, оборудованных вышкой или мачтой, ходовой конец талевого каната проходит через оттяжной ролик, при этом канат не касается элементов вышки или мачты не пересекает мостки и рабочую площадку; оттяжной ролик крепится к рамному брусу вышки или мачты, отдельному фундаменту или специальному приспособлению и имеет металлическое ограждение. Применение канатных петель для крепления оттяжных роликов не допускается.

Сноска. В пункт 860 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

861. При СПО на мостках устанавливают специальный лоток для предохранения резьбы от повреждения.

862. Перед СПО проверяется исправность и надежность действия тормозной системы.

863. Подъемный крюк имеет стопорный болт и исправный безопасный автоматический затвор, предотвращающий соскакивание штропов с крюка.

864. Спуск на мостки и подъем труб с мостков выполняется плавно и на скоростях, не превышающих допустимые. Рабочий, работающий на тормозе лебедки, стоит в стороне от линии движения тормозной рукоятки, чтобы не получить от нее удара.

865. При подтаскивании трубы с мостков к устью скважины, во избежание травмирования рук, направлять и удерживать руками ее нижний конец не допускается.

866. Не допускается находиться на пути или вблизи подтаскиваемой трубы.

Параграф 7. Глушение скважин

867. Перед началом ремонтных работ (замены устьевой арматуры, ремонта подземного оборудования), связанных с разгерметизацией устья, скважину глушат. Время отстоя после глушения не менее 1 час.

868. Глушению подлежат все скважины с пластовым давлением выше гидростатического и скважины, в которых сохраняются условия ГНВП или ОФ при пластовых давлениях ниже гидростатического.

869. Скважину глушат после подписания акта о приеме скважины в ремонт при наличии утвержденного ПОР.

870. Перед глушением наземное оборудование снабжают трубопроводами для глушения скважины длиной не менее 10 метров. Трубопроводы оборудуют обратными клапанами и устройствами для подключения контрольно-регистрирующей аппаратуры. Трубопроводы и арматуру на устье скважины опрессовывают водой давлением в 1,5 раза больше ожидаемого максимального давления. Нагнетательные линии монтируются из труб с быстросъемными соединениями.

871. Промывочный шланг Установки страхуется стальным мягким канатом диаметром не менее 8 миллиметров с петлями через каждые 1-1,5 метра по всей длине шланга. Концы каната крепятся к ответным фланцам шланга. Для предупреждения разрыва шланга на насосном агрегате должен устанавливаться предохранительный клапан на давление ниже допустимого на шланг на 25 процентов.

872. Болтовые соединения исключают возможность самопроизвольного раскрепления.

873. Перед глушением скважины предусматривается запас жидкости глушения необходимых параметров в объеме, равном двум объемам ремонтируемой скважины. Запас хранят на скважине или в непосредственной близости для оперативного подключения к трубопроводу глушения.

874. Плотность жидкости глушения определяют из расчета создания столбом жидкости гидростатического давления, превышающего пластовое давление на величину:

1) 10 – 15 процентов для скважин глубиной до 1200 метров (интервал от 0 до 1200 метров), но не более 15 килограмм-силы на квадратный сантиметр (1.5 мегапаскаль);

2) 5 – 10 процентов для скважин глубиной до 2500 метров (интервал от 1200 до 2500 метров), но не более 25 килограмм-силы на квадратный сантиметр (2.5 мегапаскаль);

3) 4-7 процентов для скважин глубиной более 2500 метров (интервал от 2500 до проектной глубины), но не более 35 килограмм-силы на квадратный сантиметр (3.5 мегапаскаль).

875. При глушении скважины создают гидростатическое динамическое давление (при вытеснении нефти из скважины жидкостью глушения), не превышающее давление гидроразрыва пласта или давление поглощения жидкости пластом.

876. Скважины, через которые добывают углеводороды, содержащие сероводород, глушат жидкостью, содержащей нейтрализатор сероводорода.

877. Проведение ПРС без глушения допускается на месторождениях с горно-геологическими условиями, исключающими возможность самопроизвольного поступления пластового флюида к устью скважины.

878. После проведения глушения устье скважины оснащают ПВО, в соответствии с утвержденной в ПОР схемой, обеспечивающей контроль и управление скважинами при ПРС и в аварийных ситуациях, с учетом геолого-технических условий бурения и эксплуатации на месторождении.

879. После установки ПВО его опрессовывают водой давлением, равным максимально ожидаемому, но не выше давления опрессовки эксплуатационной колонны. Опрессовку ПВО проводят с учетом технического состояния эксплуатационной колонны, состава пластового флюида (газового фактора) и паспорта оборудования, в присутствии представителя АСС.

880. При появлении признаков НГВП ремонт скважины прекращают, скважину повторно глушат. Возобновление работ разрешает технический руководитель организации.

881. При перерывах в работе устье скважины надежно закрывают (герметизируют).

882. Для предотвращения и ликвидации возможных ГНВП устанавливают блок долива жидкости глушения и обвязывают его с устьем скважины с таким расчетом, чтобы обеспечивался самодолив или принудительный долив с помощью насоса (агрегата для промывки скважин). Подъем труб из скважины проводят с доливом и поддержанием уровня на устье. Доливную емкость оборудуют уровнемером с градуировкой.

883. Перед демонтажом устьевой арматуры скважины давление в трубном и затрубном пространстве уменьшают (стравливают) до атмосферного.

884. Разборку устьевой арматуры проводят после визуально установленного прекращения выделения газа из скважины и проверки в ней постоянства уровня жидкости. В ПОР указывают продолжительность времени технологического простоя, после разборки устьевой арматуры, для проверки отсутствия притока жидкости из скважины.

885. Персонал бригады ведет постоянный контроль признаков обнаружения ГНВП и производит герметизацию устья скважины.

886. Для герметизации трубного пространства на мостках находится компоновка трубы с переводником, шаровым краном, обратным клапаном или аварийной задвижкой в открытом состоянии, опрессованная на установленное давление и окрашенная в красный цвет.

887. Скважину, оборудованную забойным клапаном-отсекателем, в которой ПОР не предусмотрено проведение предварительного глушения перед ПРС, останавливают, стравливают давление до атмосферного и в течение не менее трех часов проверяют скважину на отсутствие притока.

888. Работы по ревизии клапана-отсекателя выполняют в соответствии с рекомендациями завода изготовителя.

Глава 8. Предупреждение газонефтеводопроявлений

Сноска. Заголовок главы 8 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
эксплуатации месторождении с наличием сероводорода

889. Для разработки НГМ с наличием сероводорода предусматриваются условия безопасности:

1) ингибиторная защита оборудования, аппаратов трубопроводов, резервуаров;

2) способы и оборудование для нейтрализации сероводорода, утилизации опасных и вредных веществ, исключающие воздействие на людей и окружающую среду;

3) методы и периодичность проверки износа и контроля коррозионного состояния оборудования, аппаратов, резервуаров, трубопроводов, арматуры, КИПиА, металлических конструкций и фундаментов;

4) типы нейтрализаторов, методы и технология нейтрализации сероводорода, и расход реагентов;

5) методы контроля содержания сероводорода и реагента-нейтрализатора в технологической среде;

6) методы и средства вентиляции рабочей зоны и помещений;

7) мероприятия по защите людей и окружающей среды;

8) методы и средства контроля содержания сероводорода в воздухе рабочей и СЗЗ;

9) технология отделения и нейтрализации сероводорода от нефти, газа, конденсата и воды;

10) мероприятия по предупреждению и раннему обнаружению опасных и аварийных ситуаций;

11) системы противоаварийной и противопожарной защиты;

12) порядок сбора и хранения продукции и отходов в герметичных емкостях до нейтрализации сероводорода и дальнейшей утилизации.

890. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

891. В агрессивной среде с учетом парциального давления сероводорода, должно предусматриваться безопасное применение оборудования, аппаратуры, резервуаров, трубопроводов.

892. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

893. Методы, периодичность и места контроля коррозии для каждого вида оборудования и трубопроводов указываются проектной документации.

894. Производственные объекты, содержащие источники возможного выделения в атмосферу сероводорода, вредных веществ и смесей обеспечиваются периметральной охраной, ограждением и контрольно-пропускными пунктами, обеспечивающими безопасную эвакуацию персонала при различных направлениях ветра.

895. Опасные объекты ограждаются и обозначаются знаками безопасности, предупреждающими надписями на границе охранной и СЗЗ.

896. Для допуска персонала, транспорта и другой техники, на территории опасных объектов устанавливается контрольно-пропускной режим.

897. Транспортные средства допускаются на территорию при наличии искрогасителей, а при перевозке легковоспламеняющихся жидкостей (далее – ЛВЖ), горючих жидкостей, сжиженного углеводородного газа устройствами для снятия статического электричества.

898. На территории производственных площадок не допускается подземная прокладка трубопроводов.

899. Пребывание лиц на газоопасных объектах не прошедших обучение, инструктаж, не имеющих допуска и СИЗ ОД не допускается.

900. Не допускается ввоз на территорию объектов токсичных, пожароопасных веществ, не используемых на данном объекте, применяемых опасных веществ в количестве, превышающем установленные нормативы единовременного хранения.

Параграф 2. Порядок действий персонала и применение средств
индивидуальной защиты при наличии сероводорода

901. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

902. При работах в условиях возможного выделения сероводорода ответственным руководителем работ (далее – лицо контроля) ведется учет всего присутствующего персонала.

903. Перед началом работ ответственное лицо знакомит работников с метеорологическими условиями и направлением выхода из опасной зоны в аварийной ситуации, и своевременно оповещает об изменениях направления ветра.

904. Работы в условиях возможного выделения и скопления в воздухе рабочей зоны сероводорода должны проводиться не менее чем двумя исполнителями, один из которых страхует другого.

Работу в колодце выполняет бригада в составе не менее трех человек (одного работающего и двух страхующих – дублеров).

905. При работе в воздушно-дыхательном аппарате на рабочей площадке скважины при возможном выделении сероводорода назначаются страхующие для оказания помощи и эвакуации из опасной зоны и лицо контроля.

906. Персонал, работающий в СИЗ, обеспечивается двухсторонней телефонной или радиосвязью (с постоянным вызовом) с диспетчером организации, а работающие непосредственно на газоопасном объекте – дополнительной независимой связью с дежурным АСС и транспортным средством для эвакуации. Буровые установки разведочных площадей обеспечивается независимой связью с АСС.

907. Персонал обеспечивается индивидуальными приборами по контролю концентрации сероводорода в воздухе рабочей зоны и средствами для оказания первой доврачебной помощи пострадавшим на объекте и в СЗЗ. Каждый работник обеспечивается изолирующим воздушно-дыхательным аппаратом, в том числе эвакуационным аппаратом.

908. Работы по вскрытию продуктивного пласта, перфорации, вызову притока, гидродинамические исследования, осложнения и опасные операции должны проводиться по ПОР, под руководством ответственного лица.

909. Контроль газовоздушной среды в рабочей зоне проводится с использованием штатных газоаналитических приборов. Отбор проб сероводородсодержащих сред под открытой струей не допускается.

910. Работа при аварийных ситуациях в условиях выделения сероводорода выполняется в специальной защитной одежде, обеспечивающей защиту от сероводорода или в изолирующих химических костюмах.

Помещение для хранения специальной одежды должно иметь вентиляцию и состоять из двух смежных комнат: первая – для снятия и хранения специальной одежды, вторая – для хранения изолирующих воздушно-дыхательных аппаратов и хранения личной одежды.

911. Работы, связанные с возможностью возникновения ОФ (вскрытие продуктивного пласта, перфорация скважины, вызов притока, гидродинамические исследования), должны проводиться под руководством лица контроля.

Сноска. Пункт 911 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

912. В ПЛА, кроме технических и технологических операций по реагированию на аварийные ситуации техногенного характера, определяются места сбора и пути эвакуации персонала, подъездные пути, порядок и периодичность контроля воздушной среды, меры безопасности и действия работников при аварийной ситуации, список лиц и организаций, которые извещаются об аварии с указанием номеров телефонов и порядок их оповещения. Схема с указанием расположения возможных источников загазованности, пункты сбора, пути (маршруты), способы и конечные пункты эвакуации при различных метеоусловиях, порядок действий должностных лиц по осуществлению указанных мероприятий.

Сноска. Пункт 912 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

913. В целях оперативного реагирования на возможные аварии и обеспечения защиты людей при строительстве и разработке месторождений, утверждается и вводится в действие Регламент совместных действий организаций, осуществляющих строительство, эксплуатацию объектов контрактной территории месторождения, АСС и местных административных органов по реагированию на аварийные ситуации, защите, эвакуации производственного персонала и населения близлежащих населенных пунктов.

914. В Регламенте совместных действий отражаются:

1) перечень предприятий и организаций, участвующих в совместных действиях;

2) порядок и технические средства оповещения предприятий, организаций и людей об угрозе возможного загрязнения атмосферы и действиях при аварийных ситуациях;

3) места сбора и пути эвакуации персонала, подъездные пути, порядок и периодичность контроля воздушной среды, меры безопасности и действия работников при аварийной ситуации, список лиц и организаций, которые извещаются об аварии с указанием номеров телефонов и порядок их оповещения;

4) определение, обозначение и контроль зоны возможного загрязнения атмосферы;

5) совместные действия предприятий, АСС и местных административных органов по защите и эвакуации людей при возможных аварийных ситуациях.

Сноска. Пункт 914 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

915. При обнаружении сероводорода в воздухе рабочей зоны выше ПДК первичные действия производственного персонала проводятся в строгом соответствии с ПЛА.

916. После выполнения первоочередных действий по ПЛА дальнейшее руководство по ликвидации аварии проводится оперативным штабом с привлечением АСС.

917. Привлекаемый к работам на газоопасных объектах персонал подрядных организаций проходит обучение и проверку знаний в объеме, установленном для персонала организации, с учетом места и вида работ, и использует индивидуальные газосигнализаторы, СИЗ, СИЗ ОД, СКЗ.

918. Количество и типы СИЗ, СИЗ ОД, СКЗ, газосигнализаторов на каждом объекте определяются в соответствии с ПЛА с учетом специфики работ и норм обеспечения работников специальной одеждой, специальной обувью и другими средствами защиты.

919. СКЗ и СИЗ работников строительных и других организаций находящихся в пределах СЗЗ и порядок обеспечения в опасной ситуации определяются регламентом совместных действий.

920. Изолирующие дыхательные аппараты применяются обслуживающим персоналом при выполнении операций, предусмотренных технологией производства газоопасных работ в условиях возможного выделения сероводорода, выполнения первоочередных действий при возникновении аварийной ситуации, в соответствии с ПЛА.

921. На объекте производственный персонал обеспечивается индивидуальным воздушно-дыхательным аппаратом. Сроки испытания и проверки исправности оформляются в паспорте воздушно-дыхательного аппарата.

922. Поверка газоаналитических средств выполняется в аттестованной лаборатории по утвержденному графику.

923. На объекте необходимо иметь техническую документацию изготовителя по проверке, эксплуатации и хранению СИЗ, СИЗ ОД, СКЗ, газосигнализаторов. На газоопасном объекте должен находится резервный запас газозащитных средств, количество и типы определяются с учетом численности производственного персонала, удаленности объекта, специфики выполняемых работ.

924. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 3. Общие мероприятия по предупреждению ГНВП

925. Персонал буровой установки обучается методам раннего обнаружения ГНВП, практическим действиям по герметизации устья скважин и ее глушению, правилам эксплуатации ПВО, использования СИЗ, оказанию доврачебной помощи.

926. Перед вскрытием и в процессе бурения продуктивного пласта на буровой имеется:

1) запас химреагентов и утяжелителя в количестве, установленном проектом на строительство скважины;

2) два шаровых крана (один под квадратом, второй на аварийной трубе или подвешенный на тросике в буровой);

3) обеспечено круглосуточное дежурство цементировочного агрегата, автомашины, ответственного лица из числа ИТР, связь буровой (с предприятием).

Сноска. Пункт 926 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

927. В процессе бурения продуктивного пласта параметры бурового раствора регламентируются геолого-техническим нарядом.

928. В процессе бурения (промывки) скважины циркуляция бурового раствора осуществляется через рабочий мерник, оборудованный датчиком уровня станции ГТИ.

929. Работы, связанные с перераспределением бурового раствора в приемных мерниках осуществляются только после остановки бурения.

930. В процессе бурения ведется тщательный контроль за обнаружением признаков ГНВП.

931. При обнаружении прямых признаков ГНВП немедленно приступить к герметизации устья скважины.

932. При обнаружении поглощения прекратить углубление скважины и остановить буровой насос.

933. Проследить за положением уровня в скважине и долить скважину до уровня устья.

934. При отсутствии уровня на устье, подъем бурильной колонны не допускается.

935. В процессе проведения СПО постоянно контролировать соответствие объемов доливаемого (вытесняемого) бурового раствора объему поднимаемых (спускаемых) бурильных труб.

936. После долива необходимо убедиться, что уровень на устье и скважина не переливает.

937. При наличии перелива определить его характер и немедленно загерметизировать скважину. Дальнейшие работы проводить по ПОР.

938. При бурении продуктивного пласта продолжительность технологических остановок сводится к минимуму.

939. При продолжительных ремонтных работах (более 5 суток) принять меры по предупреждению ГНВП.

Сноска. Пункт 939 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 4. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
эксплуатации скважин на месторождениях с наличием сероводорода

940. При строительстве скважин с содержанием сероводорода разрабатываются мероприятия по обеспечению безопасности, включающие:

1) наличие исходных данных по геолого-техническим условиям и расчеты бурильных, обсадных, НКТ с учетом воздействия парциального давления и коррозии с указанием технологической характеристики и гарантии изготовителя по эксплуатации технических устройств в агрессивной среде на период эксплуатации скважины;

2) методы, устройства и периодичность проверки износа и контроля коррозионного состояния трубных колонн и конструкции скважин, оборудования, инструмента и приборов;

3) типы колонных головок, ПВО с трубными, универсальными и срезающими плашками, фонтанной арматуры, оборудования для дегазации, факельной установки для эксплуатации в среде с наличием сероводорода и гарантией изготовителя на период эксплуатации;

4) типы нейтрализаторов, ингибиторов, методы и технология нейтрализации сероводорода и обработки промывочной жидкости, расход реагентов на процесс строительства скважины;

5) методы и приборы контроля содержания сероводорода в смеси с углеводородами в промывочной жидкости;

6) периодичность и средства контроля содержания сероводорода в воздухе рабочей и СЗЗ;

7) способы и средства вентиляции рабочей зоны площадки, подвышечного пространства и помещений буровой, насосного, силового и блоков приготовления, очистка и дегазация промывочной жидкости;

8) мероприятия и технические средства по предупреждению и раннему обнаружению ГНВП с наличием сероводорода;

9) системы противоаварийной защиты технических устройств в коррозионном исполнении;

10) технология отделения газа с нейтрализацией сероводорода;

11) оборудование для сбора, хранения, жидких продуктов в герметичных емкостях с нейтрализацией и ингибированием;

12) тампонажные смеси, устойчивые к воздействию сероводорода, для цементирования обсадных колонн, установки цементных мостов;

13) мероприятия по защите персонала и окружающей среды в процессе бурения, испытания и освоения, консервации и ликвидации скважины.

Сноска. Пункт 940 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

941. За 100 метров до вскрытия интервала продуктивных пластов с флюидами, содержащими сероводород, составляется ПОР, акт готовности объекта и выполняются следующие мероприятия:

1) установка станции ГТИ при бурении и обнаружения признаков ГНВП, сероводорода;

2) обозначение опасной зоны и установке знаков безопасности на территории объекта, прилегающих дорогах, маршрутах передвижения, на опасных участках коммуникаций и пониженных местах рельефа местности, в охранной и СЗЗ;

3) проверка исправности приборов, контроля за содержанием сероводорода в воздухе рабочей зоны, наличие и готовность СИЗ, СИЗ ОД, СКЗ, средств для наблюдения метеорологических условий и подачи аварийной звуковой и световой сигнализации;

4) обработка рабочего и запасного объема промывочной жидкости нейтрализатором, ингибитором, в соответствии с параметрами указанными в проекте на строительство скважины;

5) проверка состояния устья, ПВО с трубными и срезающими плашками в режиме оперативной готовности;

6) проверка наличия на буровой запаса материалов и химических реагентов, нейтрализующих сероводород, для обработки промывочной жидкости в количестве не менее двух объемов скважины;

7) проверка наличия цементировочных агрегатов в постоянной готовности;

8) обеспечение на объекте транспорта для эвакуации;

9) определение маршрутов сбора и выхода работников из опасной зоны при аварийных ситуациях с учетом направления ветра;

10) проведение инструктажа по ПЛА с персоналом, оказанию медицинской помощи с регистрацией в журнале инструктажа под роспись;

11) получение разрешения руководителя работ на вскрытие продуктивного горизонта скважины.

Сноска. Пункт 941 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

942. ПВО соединяется трубопроводами для отвода флюида, направленными в противоположные стороны, длиной не менее 100 метров с факельной установкой и дистанционным управлением.

Типы резьбовых соединений и марка труб для отводов соответствуют ожидаемым давлениям и испытываются на прочность и герметичность опрессовкой на максимальное давление с коэффициентом безопасности не менее 1,25 крат.

Отводы крепятся к бетонным или металлическим стойкам, без поворотов и деформаций. При креплении отвода предусматривается компенсация от температурных напряжений и вибрации.

Розжиг факела осуществляется автоматическим или дистанционно управляемым устройством.

На каждом факеле имеется дежурная горелка, на которую подается очищенный газ.

ПВО соединяются с трубопроводами и манифольдами для задавки скважины через трубное и затрубное пространство.

На линии задавки устанавливаются обратные клапаны.

Предохранительные клапаны, установки для испытания соединяются индивидуальным трубопроводом с факельной системой через устройство сепарации нефти, конденсата и жидкостей. При этом исключается обратный переток пластового флюида при срабатывании одного из клапанов.

943. На объектах обеспечивается запас промывочной жидкости, обработанной нейтрализатором сероводорода, в количестве не менее двух объемов скважины соответствующей плотности без учета объема раствора, находящегося в скважине, запас материалов и химических реагентов согласно ПОР на освоение скважины.

944. При невозможности герметизированного сбора пластового флюида не допускается испытание, освоение и исследование эксплуатационных скважин.

945. Вызов притока и исследования скважины проводятся в светлое время при благоприятном направлении ветра с учетом расположения населенных пунктов.

946. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

947. При отсутствии притока освоение скважины проводится по ПОР с указанием технологии и оборудования:

1) замещение промывочной жидкостью меньшей плотности, инертной к сероводороду и углекислому газу;

2) применение пенных систем, инертных к сероводороду и к углекислому газу;

3) использование инертных газов;

4) для вызова притока не допускается использование воздуха.

948. Не допускается подходить к устью, трубопроводам, распределительным пультам, сепарационным и факельным установкам без изолирующего дыхательного аппарата.

949. Не допускается производить испытание, освоение, исследование скважин, расположенных в поймах рек, в период паводка.

950. При исследовательских работах, спуске и подъеме приборов применяется проволока в антикоррозионном исполнении без повреждений и деформации.

Спуск и подъем приборов производится через герметичное устройство с нейтрализатором сероводорода.

951. Перед открытием задвижки на отводе при спуске-подъеме глубинного прибора в скважину работники, не связанные с этими операциями, удаляются на безопасное расстояние в наветренную сторону.

952. Открытие задвижки на отводе и извлечение приборов через лубрикатор, отбор проб производится в изолирующих дыхательных аппаратах, при наличии наблюдающих и под контролем руководителя работ.

953. После завершения работ производится обработка и очистка приборов, аппаратов, СИЗ, СИЗ ОД, СКЗ от сероводорода и вредных веществ.

954. На заключительном этапе работ проводится контроль воздуха рабочей зоны и СЗЗ на наличие сероводорода и проверка герметичности устьевой арматуры, очистка и рекультивация территории.

955. Геофизические исследования и ПВР в скважинах с наличием сероводорода проводятся по ПОР, включающему дополнительные защитные мероприятия от воздействия коррозии и обеспечения безопасности персонала, использование газоанализаторов, СИЗ, СИЗ ОД, СКЗ.

Сноска. Пункт 955 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

956. До производства работ проводится проверка состояния скважины, геофизического оборудования, средств связи и защиты от сероводорода с оформлением акта.

957. Перед проведением ПВР при шаблонировании скважины определяется гидростатическое давление в интервале прострела. Проведение ПВР допускается при условии превышения гидростатического давления не менее чем на 1,3 величины пластового давления.

958. Испытание пластов, содержащих сероводород, ИПТ в процессе бурения скважин проводится после выполнения дополнительных мероприятий по безопасности, обеспечивающих защиту оборудования, персонала и окружающей среды.

959. При установке геофизических лабораторий и подъемника обеспечивается обзор рабочей площадки и возможность вентиляции помещений.

Для своевременной сигнализации при обнаружении признаков сероводорода руководитель работ назначает работника и наблюдающего для контроля загазованности и оповещения, обеспеченных СИЗ, СИЗ ОД и средствами связи.

960. Для выполнения геофизических работ и ПВР в осложненных условиях и при наличии сероводорода предусматривается присутствие представителей АСС.

Парагрф 5. Подготовка, монтаж и эксплуатация устьевого и ПВО

961. Конструкция ПВО и типовая схема обвязки при строительстве скважин должна соответствовать проекту на строительство скважины и настоящих Правил.

962. При строительстве, ремонте, перфорации, испытании и исследовании нефтяных, газовых и газоконденсатных скважин типовые схемы обвязки устья скважин ПВО или запорным оборудованием составляются предприятиями и утверждаются руководителями предприятий с учетом проекта на строительство скважины.

При отклонении от типовой схемы обвязка устья скважин ПВО или запорным оборудованием при строительстве, ремонте, перфорации, испытании и исследовании скважин производится с учетом рекомендаций АСС. Фактическая схема составляется на каждую скважину индивидуально и утверждается руководителем организации осуществляющей строительство и ремонт скважины.

Сноска. Пункт 962 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

963. ПВО собирается из узлов и деталей с паспортами, сертификатами и инструкциями по эксплуатации завода-изготовителя.

964. Независимо от сроков и интенсивности работы ПВО до установки на устье скважины превенторы и фонтанная арматура в базовых условиях опрессовываются водой на рабочее давление, указанное в паспорте с оформлением акта опрессовки.

965. Перед установкой на устье скважины превенторы со срезающими плашками опрессовываются в базовых условиях на рабочее давление при закрытых плашках, а их работоспособность на устье скважины проверяется закрытием и открытием плашек.

966. Монтаж ПВО на устье скважины производится буровой бригадой под руководством ответственного лица, эксплуатирующего оборудования в соответствии с типовой схемой с составлением акта монтажа ПВО с участием АСС.

Сноска. Пункт 966 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
967. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

968. Площадка под буровой должна иметь твердый настил, обеспечивающий свободный и безопасный доступ к ПВО.

969. Для управления превенторами и гидравлическими задвижками устанавливаются основной и вспомогательные пульты.

Основной пульт управления – на расстоянии не менее 10 метров от устья скважины в удобном и безопасном месте.

Вспомогательный – непосредственно возле пульта бурильщика. Он включается в режим оперативной готовности при вскрытии продуктивных или газонефтеводопроявляющих пластов.

970. Привод ручного дублирующего управления находится на расстоянии не менее 10 метров от устья скважины в металлической будке или под навесом, выполненным из металлического листа толщиной не менее 5 миллиметров с освещением во взрывобезопасном исполнении.

971. На стенке перед каждым штурвалом водостойкой краской указываются:

1) стрелки, указывающие направление вращения штурвала на закрытие и открытие;

2) цифры, указывающие число оборотов штурвала до полного закрытия;

3) метка, совмещение которой с меткой на валу штурвала соответствует закрытию превентора;

4) величина давления опрессовки колонны;

5) диаметр установленных плашек и порядковый номер превентора снизу вверх.

972. После монтажа превенторная установка до разбуривания цементного стакана опрессовывается на давление опрессовки обсадной колонны. Работы по опрессовке производится в присутствии представителя АСС с оформлением акта в произвольной форме.

Сноска. Пункт 972 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

973. Результат опрессовки оформляется актом.

974. На пульте дросселирования на видном месте устанавливается табличка с указанием допустимого давления опрессовки колонны, а на манометрах наносятся метки разрешенного рабочего давления.

Сноска. Пункт 974 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
975. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

976. Манифольды линий дросселирования и глушения ПВО после монтажа опрессовываются на давление опрессовки обсадной колонны.

Опрессовка оформляется соответствующим актом.

977. После разбуривания цементного стакана и выхода из башмака на 1-3 метра промежуточная колонна вместе с установленным на ней ПВО повторно опрессовывается при спущенной бурильной колонне с закачкой на забой порции воды и подъемом ее в башмак на 10-20 метров, производится опрессовка цементного кольца на расчетное давление

978. После монтажа и опрессовки ПВО совместно с обсадной колонной, дальнейшее бурение скважины продолжается при наличии разрешения руководителя работ.

Сноска. Пункт 978 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

979. Внутренняя полость линий дросселирования и глушения продувается воздухом один раз в неделю. Результаты продувки отводов регистрируются в журнале проверки ПВО. Продувку отводов обеспечивает ответственное лицо.

980. Плашки превентора, установленные на устье скважины, соответствуют диаметру применяемых бурильных труб.

981. В случае применения колонны бурильных труб разных диаметров (не более трех размеров) плашки превентора соответствуют диаметру верхней секции колонны бурильных труб.

982. На мостках буровой должна быть опрессованная аварийная труба, которая по диаметру и прочности соответствует верхней секции бурильной колонны.

983. На буровой установке при использовании ведущей трубы (квадрата) на мостках должна быть аварийная труба, окрашенная в красный цвет, с обратным клапаном или шаровым краном, находящимся в открытом положении, и переводником под бурильную или обсадную колонну.

Сноска. Пункт 983 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

984. После проведения работ по глушению скважины путем вымывания пластового флюида с противодавлением на устье 250 килограмм силы на квадратный сантиметр и более проводится ревизия ПВО и внеочередная опрессовка.

985. При монтаже и эксплуатации ПВО, необходимо:

1) колонный фланец устанавливать на резьбе или на клиновом захвате;

2) при установки колонного фланца обеспечить расстояние не менее 200мм от нижнего торца колонного фланца до уровня земли;

3) на колонном фланце установить кран с манометрическим фланцем под манометр.

Сноска. Пункт 985 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

986. Все узлы обвязки ПВО соединяются фланцами на стандартных трубных резьбах. Разрешается применение сварных соединений узлов и деталей для ПВО, выполненных изготовителями данного оборудования.

987. Не допускается применение узлов и деталей для обвязки ПВО не предусмотренных заводом-изготовителем.

988. При получении оборудования от заводов-изготовителей обращать внимание на наличие маркировки на крепежных деталях.

989. Выкидные линии превенторов изготавливаются из бесшовных труб равнопроходного сечения.

990. Манометры на линиях глушения и дросселирования и межколонном отводе установлены на катушках или специальных фланцах с кранами высокого давления.

991. Монтаж, размещение, компоновка превенторной и трапнофакельной установок осуществляется в соответствии с комплектом их поставки и фактической схемой.

992. Крепежные детали ПВО поставляются в комплекте с оборудованием. Их установка осуществляется в соответствии с рекомендациями завода-изготовителя.

993. Линия глушения должна иметь сброс в емкость.

994. В соответствии с инструкцией по монтажу и эксплуатации все уплотнительные элементы колонной головки опрессовываются с составлением акта.

Сноска. Пункт 994 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
995. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 6. Особенности предупреждения и ликвидация аварий,
инцидентов на скважинах

996. Перед вскрытием продуктивного горизонта или пластов с возможными флюидопроявлениями выполняются мероприятия по предупреждению аварий и инцидентов:

1) инструктаж персонала по практическим действиям при ликвидации ГНВП согласно ПЛА;

2) инструктаж персонала геофизической и подрядных организаций, работающих на территории буровой установки;

3) проверка состояния буровой установки, устьевого и ПВО, инструмента и приспособлений для герметизации скважины и ликвидации ГНВП;

4) проверка средств контроля загазованности, системы раннего обнаружения прямых и косвенных признаков ГНВП, СИЗ, СИЗ ОД, СКЗ персонала;

5) проверка систем противоаварийной, противофонтанной и противопожарной защиты, маршрутов эвакуации персонала;

6) проведение учебных тренировок, тревог по графику, утвержденному техническим руководителем организации;

7) оценка готовности объекта к вскрытию продуктивного горизонта с составлением акта, соответствия объемов и параметров бурового раствора, средств очистки, дегазации и обработки;

8) проверка системы геолого-технического контроля и регистрации параметров режима бурения, показаний концентрации газов в буровом растворе и газоанализаторов;

9) результаты выполненных мероприятий записываются в вахтовом журнале с предложениями по устранению выявленных нарушений.

997. Организацию работ и производственного контроля по предупреждению и ликвидации ГНВП осуществляет руководитель объекта.

998. При опасности ГНВП производится герметизация устья, трубного пространства и выполняются действия по ПЛА для ликвидации опасной ситуации по указанию руководителя работ.

Превентор закрывается с пульта управления при подвешенной на талевой системе колонне труб, открытой выкидной линии, при нахождении резьбового соединения ниже плашек и высоте колонны над устьем 0,8-1 метр с фиксацией плашек и тормоза лебедки.

999. В вахтовом журнале регистрируются время обнаружения ГНВП, показания манометров на манифольде, промывке скважины и в межколонном пространстве, вес трубной колонны, параметры бурового раствора, показания концентрации газов в буровом растворе, прямые и косвенные признаки по системе раннего обнаружения ГНВП.

1000. После герметизации скважины регистрируется и контролируется давление, визуально проверяется состояние устья, ПВО, манифольда и вводится пропускной режим.

Не допускается превышение давления на устье герметизированной скважины более 80 процентов от давления опрессовки обсадной колонны. При определении допустимого давления учитывают степень износа и коррозии обсадной колонны по данным геофизических исследований, толщинометрии и воздействия опасных факторов.

Снижение давления производится постепенно, 0,3-0,4 мега Паскаля в минуту.

Сноска. Пункт 1000 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1001. Для ликвидации ГНВП и ОФ привлекаются АСС.

Вспомогательные работы выполняются производственным персоналом после инструктажа, при непосредственном участии руководителя работ.

Не допускается находиться в опасной зоне работникам, не принимающим участия в выполнении аварийных и вспомогательных работ.

1002. Оборудование, технические устройство, инструменты, материалы, спецодежда, средства страховки и индивидуальной защиты для ликвидации ГНВП находятся в постоянной готовности на складах аварийного запаса организаций и АСС.

Дислокация складов и перечень оснащенности указываются в ПЛА.

1003. Для ликвидации технологических аварий и осложнений составляется ПОР с указанием руководителя работ, мероприятий безопасности на объекте, который утверждается руководителем организации и доводится до сведения персонала при дополнительном инструктаже.

При вскрытом продуктивном горизонте назначаются работники для контроля работ и предупреждения ГНВП.3

Сноска. Пункт 1003 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1004. При подъеме аварийного инструмента трубы развинчивают без применения ротора и динамической нагрузки.

1005. Перед работами, связанными с освобождением прихваченного инструмента с подъемного крюка снимаются штропы, роторные вкладыши скрепляются болтами, на шинопневматических муфтах для предупреждения проскальзывания устанавливаются аварийные болты.

1006. При применении нефтяных и кислотных ванн для ликвидации прихвата в бурильном инструменте под заливочной головкой устанавливается обратный клапан.

1007. Для установки заливочной головки длина бурильного инструмента подбирается с условием, чтобы при навертывании исключалась работа на высоте. При невозможности выполнить это условие устраивается площадка с лестницей.

1008. В процессе ловильных работ в скважинах с потенциальной опасностью флюидопроявлений длина бурильной колонны подбирается из расчета нахождения гладкой части трубы против плашек превентора, ведущей трубы – в роторе.

1009. Подъем бурильной колонны из скважины при поглощении промывочной жидкости допускается после заполнения скважины до устья и отсутствия перелива.

1010. Бурение скважины с частичным или полным поглощением бурового раствора, воды и с возможным флюидопроявлением не допускается.

1011. При установке ванны (нефтяной, водяной, кислотной) гидростатическое давление составного столба промывочной жидкости превышает пластовое давление. При вероятности снижения гидростатического давления ниже пластового произвести утяжеление бурового раствора находящегося в затрубном пространстве выше ванны.

1012. При снижении гидростатического давления ниже пластового работы по расхаживанию бурильной колонны проводятся с загерметизированным затрубным пространством, установленным на бурильных трубах шаровым краном, с разработкой и осуществлением дополнительных мер безопасности при участии АСС.

1013. При возникновении сифона или поршневания производится промывка скважины и расхаживание бурильной колонны, ограничивается скорость подъема и обеспечивается полный долив скважины для предупреждения ГНВП и воздействия на пласт.

1014. В целях предупреждения аварий:

1) принять меры по снижению вибрации бурильной колонны;

2) в процессе первого долбления измененной компоновки низа бурильной колонны (далее – КНБК), проработать ствол с принятием мер предосторожности против заклинивания колонны бурильных труб и забуривания нового ствола;

3) производить изменения способа бурения после подготовки ствола скважины, колонны бурильных труб, породоразрушающего инструмента, оборудования и КИПиА;

4) определить момент подъема долота по показателям механического каротажа и показаниям КИПиА;

5) для плавного снижения жесткости КНБК составлять низ колонны из УБТ разных диаметров;

6) определить длину утяжеленной бурильной трубы (далее – УБТ) установленной нагрузкой на долото, исходя из расчета передачи на долото 75 процентов его веса.

Сноска. В пункт 1014 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1015. При обнаружении ГНВП буровая вахта герметизирует устье скважины, канал бурильных труб, информирует ответственных лиц, АСС. Дальнейшие действия проводятся в соответствии с ПЛА.

1016. После вызова притока не допускается перфорация обсадных колонн в интервалах возможного разрыва пластов давлением газа, нефти, в интервале проницаемых непродуктивных пластов при проведении ремонтно-изоляционных работ.

1017. Работы по освобождению прихваченного бурильного инструмента с применением взрывных устройств (торпеды, детонирующие шнуры) проводятся при обеспечении безопасности персонала и оборудования.

1018. Перед спуском в скважину аварийного инструмента подготавливается эскиз компоновки с указанием размеров.

1019. До спуска ловильного инструмента определяется глубина нахождения "головы" оставшегося в скважине предмета.

1020. При спуске ловильного инструмента все замковые соединения бурильных труб крепятся машинными или механизированными ключами. Доведение ловильного инструмента до "головы" слома производится с одновременной промывкой.

1021. Во время ловильных работ закрепление метчика, колокола и, ловильных инструментов с оставшейся в скважине частью бурильной колонны производится ротором с использованием ведущей трубы. Не допускается окончательно закреплять ловильный инструмент до восстановления циркуляции бурового раствора.

1022. В скважинах, где в процессе ловильных работ возникают проявления в виде переливов и выбросов, длина бурильных труб при спуске подбирается таким образом, чтобы в плашках превентора находилась бурильная труба, а в роторе – ведущая труба.

1023. При частичном поглощении бурового раствора и при полной потере циркуляции принимаются меры для изоляции зон поглощения с применением наполнителей, проведением тампонажных работ, спуска обсадной колонны.

1024. С целью предупреждения прихватов бурового инструмента используются добавки веществ в буровой раствор, обладающих повышенной смазывающей способностью.

1025. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1026. При извлечении оставленного в скважине каротажного кабеля не допускается спуск в скважину ловильного инструмента без ограничителя для предупреждения его заклинивания.

Сноска. Пункт 1026 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1027. Диаметр труб с левой резьбой, спускаемых в скважину для отвинчивания, соответствует или больше диаметра извлекаемых труб с учетом проходимости в открытом стволе. При этом плашки одного из превенторов соответствуют диаметру применяемых труб с левой резьбой.

1028. При явных признаках начала ОФ буровая обесточивается и производится остановка двигателей. На территории, прилегающей к фонтанирующей скважине, потушить технические и бытовые топки, остановить двигатели внутреннего сгорания, запретить курение и пользование открытым огнем. Не допускать движение транспорта и пешеходов, вызвать АСС, противопожарную службу, принять меры к сбору жидкости, изливающейся из скважины. Если эта операция не связана с риском для здоровья и жизни, оповестить организации согласно ПЛА.

1029. После закрытия превенторов устанавливается наблюдение за возможным возникновением грифонов, угрожающих разрушением устья скважины и производится разрядка скважины через выкидные линии превентора с одновременной закачкой жидкости в бурильные трубы.

1030. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1031. Работы, связанные с освобождением прихваченного кабеля, скважинного прибора или груза, проводятся при непосредственном участии руководителя геофизических работ по согласованию с руководителем объекта и при участии работников буровой или ремонтной бригады в соответствии с ПЛА.

Для персонала, привлеченного для ликвидации прихвата, руководители работ проводят дополнительный инструктаж и осуществляют постоянный контроль, не допуская воздействия опасных факторов.

Сноска. Пункт 1031 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1032. Нагрузка на кабель в процессе освобождения от прихвата не допускается более 50 процентов от максимальной разрывной нагрузки, указанной в документации изготовителя.

Освобождение и извлечение кабеля, приборов, ПВА, источников РВ и источников ионизирующего излучения (далее – ИИИ) производится методами, указанными в ПЛА, с использованием аварийных технических средств.

1033. Перед спуском в скважину на компоновку бурильного и аварийного инструмента составляется эскиз с указанием размеров, соответствующих фактическому состоянию и технической документации.

1034. Для извлечения из скважины кабеля, прибора, аппарата, груза применяется ловильный инструмент, соответствующий конструкции кабеля и геофизических приборов ПВА, ИИИ, РВ.

Ловильный инструмент предоставляет геофизическая и буровая организация с техническим паспортом и руководством по эксплуатации.

Для ПВА, ИИИ и РВ обеспечивается предупреждение механического разрушения и воздействия на окружающую среду.

При извлечении кабеля предусматривается исключение повреждения обсадной колонны.

1035. Поднятая из скважины ПВА, не подлежащая разборке и разряжению вследствие деформации корпуса, уничтожается в безопасном месте с соблюдением условий, предусмотренных эксплуатационной документацией.

Заряд, оставленный в скважине, ликвидируется подрывом дополнительного заряда.

1036. При обнаружении признаков ГНВП устье скважины герметизируется, кабель обрубается специальным устройством.

1037. При ликвидации аварий с источниками РВ, ИИИ производится постоянный дозиметрический контроль скважинного прибора и промывочной жидкости с регистрацией в журнале учета долива при СПО и расходов химических реагентов.

Глава 9. Порядок обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации трубопроводов

Сноска. Заголовок главы 9 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1038. В состав трубопроводов входят:

1) выкидные трубопроводы от скважин для транспортирования продукции нефтяных скважин до замерных установок;

2) нефтесборные трубопроводы для транспорта продукции нефтяных скважин от замерных установок до пунктов первой ступени сепарации нефти (нефтегазопроводы);

3) газопроводы для транспортирования нефтяного газа от установок сепарации нефти до установок подготовки газа, или до потребителей;

4) нефтепроводы для транспортирования газонасыщенной или разгазированной, обводненной или безводной нефти от пунктов сбора нефти и ДНС до центральных пунктов сбора (далее – ЦПС);

5) газопроводы для транспортирования газа к эксплуатационным скважинам при газлифтном способе добычи;

6) газопроводы для подачи газа в продуктивные пласты с целью увеличения нефтеотдачи;

7) трубопроводы систем заводнения нефтяных пластов и систем захоронения пластовых и сточных вод в глубокие поглощающие горизонты;

8) водоводы поддержания пластового давления для транспорта пресной, пластовой и подтоварной воды на кустовую насосную станцию;

9) нефтепроводы для транспортирования товарной нефти от ЦПС и подготовки нефти до сооружений магистрального транспорта;

10) газопроводы для транспортирования газа от ЦПС до сооружений магистрального транспорта;

11) ингибиторопроводы для подачи ингибиторов к скважинам или другим объектам обустройства нефтяных месторождений;

12) внутриплощадочные трубопроводы, транспортирующие продукт на объектах его подготовки.

1039. Трубопроводы, транспортирующие нефть с газом в растворенном состоянии при абсолютном давлении упругости паров при 20 градусов Цельсия выше 0,2 мегапаскаль и свободном состоянии, в дальнейшем именуются нефтегазопроводами, а транспортирующие разгазированную нефть – нефтепроводами.

Параграф 1. Подготовительные работы

1040. До начала строительства производится геодезическая разбивка трассы трубопровода. На трассе устанавливаются:

1) знаки закрепления узлов поворота трассы;

2) створные знаки углов поворота трассы в количестве не менее двух на каждое направление угла в пределах видимости;

3) створные знаки на прямолинейных участках трассы, установленные попарно в пределах видимости, но не реже чем через 1 километр;

4) створные знаки закрепления прямолинейных участков трассы на переходах через реки, овраги, дороги и естественные и искусственные препятствия в количестве не менее двух с каждой стороны перехода в пределах видимости;

5) высотные реперы, установленные не реже чем через 5 километров вдоль трассы, кроме устанавливаемых на переходах через водные преграды (на обоих берегах).

1041. При этом составляется:

1) пояснительная записка, абрисы расположения знаков и их чертежи;

2) каталоги координат и отметок пунктов геодезической основы.

1042. Допустимые средние квадратические погрешности при построении геодезической разбивки: угловые измерения ±2; линейные измерения 1/1000; определение отметок ±50 миллиметров.

1043. До начала основных строительно-монтажных работ выполняются подготовительные работы.

Параграф 2. Земляные работы

1044. Размеры и профили траншей устанавливаются проектной документацией в зависимости от назначения и диаметра трубопроводов, характеристики грунтов, гидрогеологических условий.

1045. Для районов с глубиной промерзания 0,4 метра и более в зимних условиях предусматриваются мероприятия по предохранению грунта от промерзания (рыхление поверхностного слоя, снежный валик, утепление древесными остатками). Для сокращения продолжительности оттаивания мерзлого грунта в теплое время, к периоду установления положительных температур удаляется снег с полосы будущей траншеи.

1046. При пересечении траншей с действующими подземными коммуникациями разработка грунта производится в соответствии с требованиями, предъявленными владельцем пересекаемых коммуникаций.

1047. До начала работы по устройству траншеи в скальных грунтах с ее полосы снимают вскрышной слой рыхлого грунта на всю глубину до обнажения скального грунта при толщине вскрышного слоя до 0,5 метра. При меньшей толщине вскрышного слоя его допускается не удалять.

Снятый грунт вскрыши укладывают на берме траншеи и используют при подсыпке и присыпке трубопровода.

1048. Траншеи в скальных грунтах разрабатываются после предварительного рыхления скального грунта механическим или буровзрывным способом и грубой его планировки.

1049. При осмотре и промежуточной приемке скрытых работ проверяют:

1) соответствие выполненных работ проектной документации;

2) качество применяемых материалов, деталей, конструкций;

3) качество выполнения строительно-монтажных работ.

1050. В производство допускаются материалы и изделия только при наличии сертификатов, паспортов и сопроводительных документов от поставщиков. При отсутствии сертификатов, испытании, и экспертизы промышленной безопасности применения изделий или материалов не допускается.

При этом осуществляется входной контроль труб и деталей, поступающих для строительства трубопровода, в объеме, установленном техническими условиями. Проверяется наличие и содержание маркировки.

Параграф 3. Противокоррозионная и тепловая изоляция

1051. Типы и конструкции изоляционных и теплоизоляционных покрытий, материалы, применяемые для защиты от коррозии и для теплоизоляции трубопроводов, определяются проектной документацией.

1052. В зависимости от конкретных условий прокладки и эксплуатации трубопроводов, с учетом технико-экономических расчетов применяются два типа защитных покрытий: усиленный и нормативный.

Усиленный тип защитных покрытий применяется на трубопроводах сжиженных углеводородов, трубопроводах диаметром 1020 миллиметров, на трубопроводах любого диаметра, прокладываемых:

1) в засоленных почвах любого района страны (солончаковых, солонцах, солодях, такирах, сорах);

2) в болотистых, заболоченных, черноземных и поливных почвах, на участках перспективного обводнения;

3) на подводных переходах и в поймах рек, на переходах через железные и автомобильные дороги, в том числе на защитных футлярах и на участках трубопроводов, примыкающих к ним;

4) на участках блуждающих токов;

5) на участках трубопроводов с температурой транспортируемого продукта 40 градусов Цельсия и выше;

6) на участках нефтепроводов, нефтепродуктопроводов, прокладываемых на расстоянии менее 1000 метров от рек, каналов, озер, водохранилищ, а также от границ населенных пунктов и промышленных предприятий.

Во всех остальных случаях применяются защитные покрытия нормального типа.

1053. Защиту трубопроводов осуществляют покрытиями: полимерными (экструдированными из расплава и порошковыми, оплавленными на трубах; липкими изоляционными лентами), на основе битумных изоляционных мастик комбинированных покрытий, наносимыми в заводских, базовых и трассовых условиях.

1054. Участки трубопроводов при надземной прокладке защищают алюминиевыми, цинковыми, лакокрасочными, стеклоэмалевыми покрытиями, или консистентными смазками.

Лакокрасочные покрытия имеют общую толщину не менее 0,2 миллиметров; толщина стеклоэмалевых покрытий не менее 0,5 мм; толщина покрытий из алюминия и цинка не менее 0,25 миллиметров.

1055. Консистентные смазки следует применять в районах с температурой воздуха не ниже минус 60 градусов Цельсия на участках с температурой эксплуатации трубопроводов не выше плюс 40 градусов Цельсия.

Покрытие из консистентной смазки содержит 20 процентов (весовых) алюминиевой пудры и имеет толщину в пределах 0,2-0,5 миллиметров.

1056. Оценку состояния защитных покрытий осуществляют в процессе строительства трубопроводов, как в период нанесения защитных покрытий, так и при приемке сооружений.

1057. Тип и конструкция изоляционного покрытия в местах сварных соединений труб обеспечивают равнозначный защитный эффект основному покрытию.

1058. Для строительства трубопроводов применяются преимущественно трубы с изоляционным и теплоизоляционым покрытием, нанесенными в заводских и базовых условиях, и предусматриваются мероприятия по сохранности изоляции и теплоизоляции от механических повреждений при складировании, погрузочно-разгрузочных операциях, транспортировке и укладке трубопроводов.

1059. Теплоизоляцию в трассовых условиях наносят только при отсутствии в близлежащих районах строительства баз или цехов по теплоизоляции труб.

1060. Теплогидроизолированные трубы, трубные секции, узлы и детали, материалы для их изготовления производятся в соответствии с техническими условиями эксплуатирующей организации.

1061. Крановые узлы, отводы, тройники, катодные выводы, задвижки изолируются покрытиями:

1) на подземной части и не менее 15 сантиметров над землей — битумными мастиками или полимерными липкими лентами;

2) на надземной части — покрытиями, применяемыми для защиты трубопровода от атмосферной коррозии.

Параграф 4. Укладка труб в траншею

1062. Укладка труб выполняется в соответствии с проектной документацией, в зависимости от принятой технологии и способа производства работ.

При укладке трубопровода в траншею обеспечиваются:

1) правильный выбор количества и расстановки кранов-трубоукладчиков;

2) сохранность изоляционного покрытия трубопровода;

3) полное прилегание трубопровода к дну траншеи по всей его длине;

4) положение трубопровода в соответствии с проектной документацией.

1063. При производстве работ по изоляции и укладке изолированный трубопровод опускается кранами-трубоукладчиками, оснащенными мягкими полотнами.

1064. При укладке трубопровода в траншею минимальное расстояние между трубопроводом и стенками траншеи должно быть– 100 миллиметров, а на участках, где предусмотрена установка грузов или анкерных устройств, – 0,45 Д+100 миллиметров, где Д – диаметр трубопровода.

1065. На участках трассы, где предусматривается большое количество технологических разрывов, и в местах частого чередования углов поворота трассы, на участках с продольным уклоном рельефа местности выше 15 градусов укладку трубопровода производят методом последовательного наращивания из одиночных труб, или секций (плетей). В холодное время года, или при наличии на трубопроводе влаги применяется сушильная установка, которая располагается в головной части трубопровода.

1066. При совмещенном способе изоляционно-укладочных работ их выполнение допускается при температуре окружающего воздуха не ниже минус 30 градусов Цельсия.

1067. При раздельном способе производства изоляционно-укладочных работ очистку, грунтовку и изоляцию трубопровода допускается производить при температуре окружающего воздуха минус 30 градусов Цельсия и выше, а укладку изолированного трубопровода - при температуре не ниже минус 20 градусов Цельсия.

1068. При последовательной укладке в одну траншею нескольких трубопроводов принимаются меры по сохранности уже уложенных трубопроводов.

Параграф 5. Засыпка траншеи

1069. Засыпка траншеи производится вслед за спуском трубопровода и выдержкой времени, для полимеризации и набора адгезивной прочности изоляцией, установкой балластных грузов, или анкерных устройств.

Места установки запорной арматуры, тройников, контрольно-измерительных пунктов электрохимзащиты засыпаются после их установки и приварки.

1070. Перед засыпкой трубопровода, уложенного в траншею, выполняются:

1) проверка правильного положения трубопровода и плотного его прилегания к дну траншеи;

2) проверка качества изоляционного покрытия;

3) проведение работ по предохранению изоляционного покрытия от механических повреждений при засыпке;

4) получение письменного разрешения от заказчика на засыпку уложенного трубопровода;

5) выдача машинисту землеройной техники наряда на производство работ по засыпке.

1071. Для предохранения изоляции укладываемого в траншею трубопровода на дне траншеи устраивают "постель" из мягкого привозного или вскрышного грунта, толщиной не менее 10 сантиметров над выступающими частями дна траншеи. Допускается применение для этих целей карбамидных пенополимерных материалов. Постель устраивают преимущественно с помощью роторных или одноковшовых экскаваторов, или роторных траншеезасыпателей. Для предохранения изоляции трубопровода от падения больших кусков породы устраивают присыпку трубопровода мягким привозным или вскрышным грунтом высотой 20 сантиметров от верхней образующей трубы.

При отсутствии мягкого грунта, подсыпка и присыпка должна быть выполнена устройством сплошной футеровки из деревянных реек, или соломенных, камышовых, пенопластовых и других матов.

1072. Засыпку трубопровода, уложенного в траншею, выполненную в мерзлых грунтах, осуществляют как в обычных условиях, если после укладки трубопровода непосредственно сразу после разработки траншеи и устройства подсыпки грунт отвала не подвергся смерзанию. В случае смерзания грунта отвала, во избежание повреждения изоляционного покрытия трубопровода его присыпают талым грунтом, или мелкоразрыхленным мерзлым грунтом на высоту не менее 20 сантиметров от верха трубы. Дальнейшую засыпку трубопровода выполняют грунтом отвала с помощью бульдозера, или роторного траншеезасыпателя. При глубоком промерзании отвала грунта его предварительно разрыхлить механическим или буровзрывным способом. При засыпке мерзлым грунтом над трубопроводом делают грунтовый валик с учетом его осадки после оттаивания.

1073. Засыпку разработанных траншей на болотах, промерзших в зимнее время и имеющих достаточную несущую способность, осуществляют так же, как и при засыпке траншей в обычных мерзлых грунтах.

1074. После засыпки трубопровода, проложенного на нерекультивируемых землях, над трубопроводом устраивают валик, высота которого должна совпадать с ожидаемой величиной осадки грунта засыпки. После засыпки трубопровода минеральным грунтом на рекультивируемых землях в летнее время его уплотняют многократными проходами гусеничных тракторов, или пневмокатков. Уплотнение грунта осуществляется до заполнения трубопровода транспортируемым продуктом. По уплотненному грунту укладывают, затем разравнивают ранее снятый плодородный слой.

Параграф 6. Техническая документация

1075. На трубопроводы эксплуатирующей организацией составляются следующие документы:

1) проектная документация;

2) паспорт трубопровода и эксплуатационные документы;

3) схемы трубопроводов с указанием условного прохода, исходной и отбраковочной толщины элементов трубопровода, мест установки арматуры, фланцев, заглушек и других деталей, мест спускных, продувочных и дренажных устройств, сварных стыков, контрольных засверловок (если они имеются) и их нумерации;

4) акты ревизии и отбраковки элементов трубопровода;

5) сведения о качестве ремонтов трубопроводов, подтверждающие качество примененных при ремонте материалов, термической обработке сварных соединений трубопроводов, о качестве сварных стыков;

6) материалы по контролю металла трубопроводов, работающих в водородсодержащих средах;

7) акты периодического визуального осмотра трубопровода;

8) акты испытания трубопровода на прочность и плотность;

9) акты на ревизию, ремонт и испытание арматуры;

10) исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
11) исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

12) журнал установки-снятия заглушек;

13) исполнительно-технические документации;

14) акт приемки в эксплуатацию.

Сноска. Пункт 1075 с изменениями, внесенными приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 7. Эксплуатация трубопровода

1076. Обслуживание трубопроводов должны производиться в соответствии с настоящими правилами.

1077. По каждой установке (цеху, производству) составляется перечень трубопроводов и разрабатывается технологический регламент.

1078. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1079. Трубопроводы, работающие в сероводородсодержащих средах, должны периодический обследоваться и контролироваться в целях оценки технического состояния.

1080. Исключен приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1081. На трубопроводах из углеродистой и кремнемарганцовистой стали с рабочей температурой 400 градусов Цельсия и выше, на трубопроводах из хромомолибденовой (рабочая температура 500 градусов Цельсия и выше) и из высоколегированной аустенитной стали (рабочая температура 550 градусов Цельсия и выше) должен осуществляться контроль за ростом остаточных деформаций.

1082. В период эксплуатации трубопроводов должен осуществляться постоянный контроль, за состоянием трубопроводов и их элементов (сварных швов, фланцевых соединений, арматуры), антикоррозионной защиты и изоляции, дренажных устройств, компенсаторов, опорных конструкций с ежесменными записями результатов в эксплуатационном журнале.

1083. Контроль безопасной эксплуатации трубопроводов осуществляется в соответствии с настоящими правилами.

1084. При периодическом контроле проверяется:

1) техническое состояние трубопроводов наружным осмотром и неразрушающими методами контроля в местах повышенного коррозионного и эрозионного износа, нагруженных участков;

2) устранение замечаний по предыдущему обследованию и выполнение мер по безопасной эксплуатации трубопроводов;

3) полноту и порядок ведения технической документации по обслуживанию, эксплуатации и ремонту трубопроводов.

1085. Трубопроводы, подверженные вибрации, фундаменты под опорами и эстакадами для этих трубопроводов в период эксплуатации тщательно осматриваются с применением приборного контроля, за амплитудой и частотой вибрации. Максимально допустимая амплитуда вибрации трубопроводов составляет 0,2 миллиметров при частоте вибрации не более 40 Герц.

Выявленные при этом дефекты подлежат устранению.

Сроки осмотров, обследовании и контроля в зависимости от конкретных условий и состояния трубопроводов устанавливаются не реже одного раза в 1 месяц.

Сноска. Пункт 1085 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1086. Наружный осмотр трубопроводов, проложенных открытым способом, при периодических обследованиях допускается производить без снятия изоляции.

1087. Наружный осмотр трубопроводов, уложенных в непроходимых каналах или в земле, производится путем вскрытия отдельных участков длиной не менее 2 метра. Число участков устанавливается в зависимости от условий эксплуатации.

1088. Если при наружном осмотре обнаружены неплотности разъемных соединений, давление в трубопроводе снижается до атмосферного, температура горячих трубопроводов снижается до 60 градусов Цельсия, а дефекты устраняется с соблюдением мер безопасности.

При обнаружении дефектов, устранение которых связано с огневыми работами, трубопровод останавливается и подготавливается к проведению ремонтных работ.

1089. При наружном осмотре проверяется вибрация трубопроводов и состояние:

1) изоляции и покрытий;

2) сварных швов;

3) фланцевых и муфтовых соединений, крепежа и устройств для установки приборов;

4) опор;

5) компенсирующих устройств;

6) дренажных устройств;

7) арматуры и ее уплотнений;

8) реперов для замера остаточной деформации;

9) сварных тройниковых соединений, гибов и отводов.

Параграф 8. Ревизия трубопроводов

1090. Основным методом контроля за надежной и безопасной работой выкидных линий скважин, нефтесборных коллекторов, трубопроводов подготовленной нефти, водоводов низкого и высокого давления, газопроводов являются периодические ревизии, при которых проверяется состояние трубопроводов, их элементов и деталей.

Ревизии проводится службой технического контроля или эксплуатирующим подразделением совместно со специалистами.

Результаты ревизии служат основанием для оценки состояния трубопровода и возможности его дальнейшей эксплуатации.

Сноска. Пункт 1090 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1091. Сроки проведения ревизии нефтегазосборных трубопроводов устанавливаются техническим руководителем организации, в зависимости от скорости коррозионно-эрозионных процессов, с учетом опыта эксплуатации аналогичных трубопроводов, результатов наружного осмотра, предыдущей ревизии и должны обеспечивать безопасную и безаварийную эксплуатацию трубопроводов в период между ревизиями.

Первая ревизия вновь введенных в эксплуатацию трубопроводов производится не позднее чем через 1 год.

1092. Выбор участков для ревизии осуществляет служба технического контроля и утверждает технический руководитель организации. При этом, намечаются участки минимальной протяженности, работающие в наиболее тяжелых условиях (наличие скоплений пластовой воды, расслоенные режимы течения, низкие скорости, наличие эрозийных материалов, осадков, вибрации), тупиковые и временно не работающие участки.

1093. Приступать к ревизии допускается после выполнения подготовительных работ, обеспечивающих безопасность.

1094. При ревизии участка трубопровода необходимо:

1) освободить трубопровод от рабочей среды, произвести его очистку;

2) провести наружный осмотр;

3) провести внутренний осмотр трубопровода (демонтаж трубы для внутреннего осмотра при наличии фланцевых и других разъемных соединений осуществляется посредством разборки этих соединений; при цельносварном трубопроводе производят вырезку участка трубопровода длиной, равной двум-трем его диаметрам, со сварным швом, работающим в особо тяжелых условиях);

4) произвести замер ультразвуковым толщиномером толщину стенки в местах, наиболее подверженных износу;

5) произнести вырезку стыка для проведения испытания;

6) проверить состояние фланцевых соединений, их воротников, привалочных поверхностей, прокладок, крепежа, фасонных частей и арматуры;

7) разобрать (выборочно, по указанию представителя технического контроля) резьбовые соединения на трубопроводе, осмотреть их и измерить резьбовыми калибрами;

8) проверить состояние и правильность работы опор, крепежных деталей и выборочно прокладок;

9) провести испытания трубопровода после ремонтных работ;

10) объемы работ при ревизии трубопроводов определяет руководитель организации.

Сноска. Пункт 1094 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1095. Результаты ревизии должны заноситься в паспорт трубопровода по форме согласно приложению 13 к настоящим Правилам и сопоставляться с первоначальными данными (приемки после монтажа или результатами предыдущей ревизии), после чего составляют акт ревизии трубопровода по форме согласно приложению 14 к настоящим Правилам. Работы, указанные в акте ревизии, подлежат выполнению в заданные сроки.

1096. При выявленном в результате ревизии неудовлетворительном состоянии участка трубопровода дополнительно ревизии подвергается другой участок, а количество аналогичных трубопроводов, подвергаемых ревизии, увеличивается вдвое.

1097. Если при ревизии трубопровода будет обнаружено, что первоначальная толщина стенки трубы, или другой детали под воздействием коррозии или эрозии уменьшилась, возможность дальнейшей работы трубопровода проверяется расчетом.

1098. При получении неудовлетворительных результатов ревизии дополнительных участков проводится генеральная ревизия этого трубопровода с ревизией пяти участков, расположенных равномерно по всей длине трубопровода.

1099. Все обнаруженные в результате ревизии дефекты устраняются, а пришедшие в негодность участки и детали трубопроводов заменяются новыми. При неудовлетворительных результатах генеральной ревизии трубопроводы выбраковываются.

1100. Все участки трубопроводов, подвергавшиеся разборке, резке и сварке, после сборки подвергаются испытаниям на прочность и плотность.

Сноска. Пункт 1100 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1101. Надежность работы трубопроводов проверяют гидравлическими испытаниями.

Испытания проводят:

1) после монтажа;

2) ремонта, связанного со сваркой;

3) после консервации или простоя более одного года;

4) после разборки, связанной с единичной заменой прокладок арматуры или элемента трубопровода.

При этом на фланцевом соединении арматуры и трубопровода предварительно устанавливается заглушка, соответствующая параметрам испытания. При испытании монтажные стыки и места сварки на трубопроводах находятся открытыми.

Давление испытания стальных трубопроводов устанавливается:

при рабочем давлении до 0,5 МПа - 1,5 Рраб, но не менее 0,2 МПа;

при рабочем давлении выше 0,5 МПа - 1,25 Рраб, но не менее Рраб+0,3 МПа.

Трубопровод выдерживают под указанным давлением в течение 5 мин, после чего давление снижают до рабочего и проводится осмотр.

Результаты считают удовлетворительными, если во время испытания не произошли падения давления по манометру, а в сварных швах и фланцевых соединениях не обнаружены течи и отпотины.

На трубопроводы составляются паспорта и заводятся эксплуатационные журналы, в которых отражаются даты и данные о проведенных ревизиях и ремонте.

Сноска. Пункт 1101 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 9. Ремонтные работы на трубопроводах

1102. Объемы ремонтных работ на трубопроводах и сроки их выполнения определяет технический руководитель организации по результатам осмотров, диагностических обследований, ревизий, по прогнозируемым режимам транспортировки нефти и газа, установленным предельным рабочим давлениям, анализу эксплуатационной надежности, в соответствии с местными условиями. Ремонт трубопроводов осуществляется в соответствии с графиком утвержденным техническим руководителем.

1103. Сведения о проведенных ремонтных работах в пятнадцатидневный срок вносятся в исполнительную техническую документацию и паспорт трубопровода.

1104. При ремонте изоляционного покрытия и замене его на новое наружная поверхность трубопровода очищается с помощью очистных машин от остатков земли, старой изоляции и продуктов коррозии.

1105. Эксплуатация трубопроводов при наличии хомутов и других нестандартных элементов не допускается.

1106. Перед нанесением нового покрытия степень очистки наружной поверхности трубопровода приведена в таблице 1 приложения 15 к настоящим Правилам.

1107. Под битумно-мастичные, пластобитные и ленточные покрытия холодного нанесения плотное консервационное покрытие, прочно связанное с трубой, не снимается, если оно не снижает адгезионных свойств наносимой изоляции; труба очищается лишь от поверхностных загрязнений и ржавчины; после очистки поверхности грунтовка наносится по консервационному покрытию.

1108. Поверхность трубопровода, имеющая острые выступы, заусенцы, задиры, брызги металла и шлака, опиливается и зачищается.

1109. При выполнении работ по очистке трубопровода перед нанесением изоляционного покрытия проверяется, чтобы очистной инструмент был комплектным, плотно прилегал к поверхности трубопровода, имел допустимую степень износа.

1110. Не допускается применять химические, огневые способы очистки, способы очистки, сопровождающиеся снятием металлической стружки с поверхности трубопровода.

1111. В зависимости от вида, размеров и взаимного расположения дефектов трубопровода выбирают один из следующих методов ремонта трубопроводов:

1) зачистка поверхности трубы, шлифовка;

2) заварка (наплавка) коррозионных повреждений;

3) приварка накладных усилительных элементов (заплат, муфт), бандажирование;

4) замена катушки, трубы или плети.

1112. Зачистка поверхности шлифованием и покрытие изоляцией производятся в тех случаях, когда глубина коррозионных повреждений не превышает 10 процентов минимальной толщины стенки трубы.

1113. Заварка коррозионных повреждений допускается в следующих случаях:

1) если максимальный размер (диаметр, длина) дефекта не превышает 20 миллиметров;

2) остаточная толщина трубы в месте повреждения не менее 5 миллиметров;

3) расстояние между смежными повреждениями не менее 100 миллиметров.

1114. Врезка катушек, замена труб и плети производятся при обнаружении:

1) трещин, свищей и механических повреждений (вмятин, гофр, рисок, царапин, задиров, забоин), если их размеры превышают допустимые значения;

2) трещин длиной более 500 миллиметров в сварном шве или в основном металле трубы;

3) разрывов кольцевого (монтажного) шва;

4) разрывов продольного (заводского) шва и металла трубы;

5) вмятин глубиной более 3,5 процентов диаметра трубы;

6) вмятин любых размеров при наличии на них царапин, задиров и свищей;

7) царапин, задиров и забоин глубиной более 5 миллиметров.

8) диаметр катушки должен соответствовать диаметру ремонтируемой трубы.

1115. Ремонт по каждому линейному объекту производится согласно годовому графику ППР, который утверждается техническим руководителем организации.

1116. График ППР разрабатывается на основе титульных списков капремонта, плана-графика очистки внутренней полости трубопроводов, дефектных ведомостей, результатов обследования линейной части.

1117. Владелец ведет учет технического обслуживания и ремонтов трубопроводов.

1118. Работы, связанные с возможным выделением взрывоопасных веществ в количестве, способном создать взрывоопасную концентрацию, выполняются с применением оборудования, инструмента (в том числе электрифицированного), КИПиА и других средств во взрывозащищенном исполнении, не дающих искр.

1119. На используемые для выполнения ремонтных работ материалы и изделия должны быть документы (паспорта, сертификаты), удостоверяющие их качество и соответствие условиям применения.

Параграф 11. Обслуживание и ревизия арматуры

1120. При применении запорной арматуры с сальниковым уплотнением шпинделя особое внимание обращается на состояние, качество, размеры, правильность укладки в сальниковую коробку набивочного материала.

1121. Прокладочный материал для уплотнения соединения крышки с корпусом запорной арматуры выбирается с учетом химического воздействия на него транспортируемой среды, в зависимости от давления и температуры.

1122. Запорную арматуру для создания плотности закрывать с нормальным усилием. Применение рычагов при открывании арматуры не допускается.

1123. Ревизию и ремонт трубопроводной арматуры, обратных клапанов, приводных устройств осуществлять во время ревизии трубопроводов, остановки агрегатов и установок на ремонт.

1124. Ревизию, ремонт, отбраковку, испытание арматуры проводить в мастерских. По усмотрению технического контроля допускается ревизия арматуры на месте установки.

1125. Арматура, работающая в условиях высокоагрессивных сред (скорость коррозии более 0,5 миллиметров в год) на трубопроводах любой категории, проходит ревизию в следующем объеме:

1) внешний осмотр;

2) разборка для осмотра и ремонта уплотнительных деталей;

3) осмотр состояния отдельных деталей (внутренней поверхности корпуса и крышки, шпинделя, клина или клапана, их крепления, уплотнительных поверхностей корпуса, сальника, ходовой гайки, крепежных деталей);

4) замер толщины корпуса и крышки при обнаружении следов коррозии и эрозии, выбраковка и замена изношенных деталей (результаты замера заносят в паспорт или эксплуатационный журнал трубопровода);

5) сборка арматуры после устранения дефектов, опрессовка с целью определения плотности уплотнительных поверхностей затвора и прочности корпуса.

1126. Ревизия остальной арматуры проводится в том же объеме согласно графика, утверждаемого техническим руководителем предприятия.

1127. Патрубки запорной и распределительной арматуры, детали трубопроводов, имеющие дефекты, подвергаются ремонту только в случае, если это допускается изготовителем.

На чугунной арматуре не допускается исправление дефектов сваркой.

1128. После ремонта арматура подлежит опрессовке на прочность и плотность на специальном стенде. Опрессовку арматуры производить при открытом запорном устройстве.

Значение давления при проверке на прочность принимают по таблице 2 приложения 15 к настоящим Правилам.

Испытания на плотность проводят при рабочем давлении.

1129. Результаты ремонта и испытания арматуры оформляются актом на ремонт и испытание арматуры по форме согласно приложению 16 к настоящим Правилам. Акт хранят вместе с паспортом на трубопроводы.

Параграф 12. Подземные трубопроводы

1130. Для подземных трубопроводов устанавливается периодический контроль технического состояния с учетом положений настоящих Правил.

1131. Для ревизии подземных трубопроводов производят вскрытие и выемку грунта на отдельных участках длиной не менее 2 метра каждый с последующим снятием изоляции, осмотром антикоррозионной и протекторной защиты, осмотром трубопровода, измерением толщины стенок, а в обоснованных случаях с вырезкой отдельных участков.

Число участков, подлежащих вскрытию для ревизии, устанавливается в зависимости от условий эксплуатации трубопровода:

1) при контроле сплошности изоляции трубопровода с помощью приборов вскрытие производится в местах выявленных повреждений изоляции;

2) при выборочном контроле вскрытие производится из расчета один участок на 200-300 метров длины трубопровода.

1132. Исключен приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 13. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
эксплуатации средств связи и сигнализации

1133. Устройства связи и сигнализации для взрывоопасных помещений и наружных установок предусматриваются во взрывобезопасном исполнении.

1134. Объекты разработки НГМ обеспечиваются:

1) внутрипроизводственной диспетчерской и управляющей (директорской) связью;

2) распорядительно-поисковой, мобильной и громкоговорящей, факсовой и электронной связью;

3) оперативно-технологической, охранной, звуковой и световой сигнализацией подачи сигнала "Тревога", видеонаблюдением.

Сноска. Пункт 1134 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1135. Телефонные станции общепроизводственной связи, размещаются на ЦПС, УПН и структурных подразделениях, для обеспечения постоянной связи.

1136. Внутрипроизводственная связь обеспечивает постоянную связь диспетчеров с объектами и обслуживающим персоналом, связь руководителей организации и объектов с рабочими местами диспетчеров, операторов и АСС.

Сноска. Пункт 1136 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1137. Для одновременной передачи распорядительной информации, оповещения по аварийным ситуациям предусматривается в помещении с постоянным присутствием дежурного персонала сеть радиофикации.

Сноска. Пункт 1137 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1138. Станции связи размещаются в наиболее безопасных местах, с учетом преобладающего направления ветра и рельефа местности для защиты от возможной загазованности воздуха в опасной и аварийной ситуации.

1139. Устройства связи, аварийной и охранной сигнализации должны размещаться соответственно в помещениях аварийно-спасательной службы, охраны объекта.

Сноска. Пункт 1139 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1140. Станции связи, диспетчерские пункты, операторные относятся к I категории электроприемников и должны обеспечиваться резервными электрогенераторными установками, включающимися в автоматическом режиме при прекращении подачи электроэнергии и аккумуляторными батареями.

Параграф 14. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
эксплуатации системы водоснабжения

1141. Для комплекса объектов разработки НГМ предусматриваются: производственная и хозяйственно-питьевая системы водоснабжения.

Сноска. Пункт 1141 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1142. Требования к количеству и качеству воды устанавливаются в зависимости от цели и условий использования, параметров технологического процесса и коррозионного воздействия на оборудование.

1143. Сооружения системы водоснабжения предусматриваются с учетом резервной потребности.

1144. Измерение расходов воды производится на каждом водозаборе, водоводах и в системе оборотного водоснабжения.

Для хранения и перекачки воды используется оборудование исключающее опасность загрязнения вредными веществами и биологического воздействия. Емкости для питьевой воды закрываются и охраняются.

1145. Емкости, насосные установки, трубопроводы и арматура обеспечиваются теплоизоляцией и теплоспутниками для исключения опасности замерзания при низкой температуре.

Параграф 15. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
эксплуатации системы канализации

1146. На объектах проектируются и эксплуатируются системы бытовой и производственной канализации.

Не допускается отводить в бытовую канализацию продукты очистки и пропарки оборудования, аппаратов, емкостей резервуаров для нефти и нефтепродуктов, вредных и опасных веществ, превышающих допустимую концентрацию. Для сбора предусматриваются емкости для дальнейшей отгрузки продуктов очистки на утилизацию.

1147. На площадках скважин, сепарационных и замерных установок, аналогичных отдельно стоящих объектов, отвод и сбор сточных вод производится в подземную емкость с вывозом на очистные сооружения.

При ремонте отдельного оборудования сбор стоков производится в инвентарные поддоны и емкости.

1148. Очищенные пластовые, производственные и дождевые стоки используются для обратной закачки в пласт. При невозможности закачки их отводят на испарение в гидротехнические сооружения.

1149. Измерение объема и анализ состава сточных вод производится:

1) на очистных сооружениях перед отводом очищенных сточных вод в испарительные водоемы;

2) на насосных станциях, подающих очищенные пластовые и сточные воды к местам отвода, в систему заводнения нефтяных пластов;

3) на кустовых насосных станциях системы заводнения.

1150. Для приема сточных вод от площадок объектов предусматриваются приемные емкости (колодцы) с гидрозатворами, размещаемые на расстоянии не менее 10 метров от производственных площадок.

От дождеприемников, расположенных на площадках, до сборных колодцев предусматриваются трубопроводы диаметром не менее 200 миллиметров.

1151. Для канализационной сети нефтесодержащих сточных вод применяются несгораемые материалы.

1152. На самотечных канализационных сетях для нефтесодержащих сточных вод предусматриваются гидравлические затворы высотой не менее 0,25 метра:

1) на сетях канализации (не менее чем через 400 метров);

2) на выпусках из зданий и сооружений, очистных сооружениях на расстоянии не менее 10 метров;

3) на выпусках с территории резервуара или группы резервуаров за пределами ограждения (обвалования).

1153. Напорные трубопроводы, транспортирующие пластовые и сточные воды на кустовые насосные станции системы заводнения, предусматриваются, как правило, в две линии (прокладка в одну линию допускается только при соответствующем обосновании).

1154. На напорных трубопроводах пластовых и сточных вод, в повышенных точках изменения профиля предусматривается установка вентилей для отвода воздуха.

1155. Длина ремонтных участков на напорных трубопроводах, транспортирующих пластовые и сточные воды, устанавливается не более 5 километров.

Выпуск воды из аварийного участка на поверхность земли не допускается. Опорожнение ремонтного участка осуществляется путем перекачки воды передвижными средствами из аварийного участка в действующую вторую линию трубопровода.

1156. Для насосных станций пластовых и сточных вод предусматривают резервные насосы, один на два рабочих насоса, два на три насоса и более.

1157. При очистке пластовых вод в аппаратах с избыточным давлением предусматривается дегазация, исключающая выделение углеводородного и сероводородного газа в помещениях и на территории насосных станций.

Отвод выделившегося газа производится в газоотводную линию.

1158. Обводненная нефть перекачивается в разделительные резервуары с последующим возвратом в технологический процесс подготовки нефти.

1159. Смеси и вещества, выделенные на очистных сооружениях отводятся в шламонакопитель или на гидроциклоны, а вода возвращается на очистные сооружения.

1160. В шламонакопителе производится нейтрализация и утилизация вредных веществ, вывоз отходов на полигоны для их ликвидации или хранения в закрытом состоянии.

1160. Для предотвращения коррозии оборудования и трубопроводов системы канализации, пластовых и агрессивных сточных вод применяются антикоррозионные материалы, защитные покрытия внутренних поверхностей трубопроводов.

Ввод ингибиторов производится с использованием блочной установки.

1162. Для обеспечения взрывобезопасности не допускается эксплуатация канализации с неисправными гидравлическими затворами, превышение ПДК, ПДВК.

1163. Осмотр и очистка канализационных колодцев, каналов и труб проводятся по графику обслуживания канализационных объектов.

1164. Колодцы промышленной канализации закрываются прочными крышками в стальном или железобетонном кольце и засыпаются слоем песка не менее 10 сантиметров.

При проведении работ в колодцах, их ограждают и устанавливают предупредительные надписи и знаки безопасности.

1165. Для контроля состава сточных вод, концентрации вредных веществ, нефтепродуктов и эффективности работы очистных сооружений производится отбор проб и лабораторный анализ по графику, утвержденному техническим руководителем организации.

1166. При очистке канализации, отвод сточных вод, содержащих нефть и нефтепродукты, производится в емкость-отстойник или резервуар.

1167. Емкость-отстойники обеспечиваются обвалованием или ограждением.

Емкости оборудуются легкосъемными покрытиями из несгораемых материалов.

Сноска. Пункт 1167 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1168. Емкости сточных вод обеспечиваются рабочим и аварийным освещением, соответствующим правилам электро- и взрывобезопасности.

Сноска. Пункт 1168 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1169. Температура производственных сточных вод при отводе в канализацию не более 40 градусов Цельсия. Допускается отвод ограниченного объема воды с более высокой температурой в коллекторы, имеющие постоянный расход воды.

1170. Отвод горючих, вредных и взрывоопасных продуктов из оборудования, аппаратов и резервуаров в канализационные системы не допускается. Для этих целей предусматриваются аварийные дренажные емкости.

1171. Канализационные насосные станции размещаются на безопасном расстоянии от производственных объектов и применяются оборудования во взрывозащищенном исполнении.

Параграф 16. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
эксплуатации системы отопления

1172. Поддержание внутренней температуры предусматривается в производственных помещениях с постоянным (свыше 2 часов в смену) пребыванием обслуживающего персонала.

1173. Значение внутренней температуры для помещений с оборудованием в период отопительного сезона принимается в зависимости от времени пребывания обслуживающего персонала:

1) плюс 10 градусов Цельсия – при работе персонала до 2 часов в смену;

2) плюс 5 градусов Цельсия – при работе персонала не более 0,5 часа в смену, и для дежурного отопления.

1174. Для технологических целей (содержание оборудования и приборов в рабочем состоянии) в производственных и вспомогательных сооружениях, расположенных на отдельных площадках и удаленных от источников тепла, работающих в автоматическом режиме без постоянного присутствия обслуживающего персонала, предусматриваются электрические нагревательные устройства.

1175. Производственные помещения установок оборудуются отопительными устройствами и нагревательными приборами, соответствующими правилам взрывобезопасности.

1176. Производственные помещения с технологическими тепловыделениями оборудуются дежурным отопительным устройством для поддержания в этих помещениях температуры не ниже 5 градусов Цельсия во время остановки на ремонт оборудования.

1177. Лотки отопительных трубопроводов, проходящие в полу взрывоопасных помещений, закрываются крышками или засыпаются песком, а места прохода через внутренние и наружные стены уплотняются и изолируются.

Параграф 17. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
эксплуатации системы вентиляции

1178. В производственных помещениях предусматривается естественная, принудительная или комбинированная приточно-вытяжная вентиляция.

1179. Воздухообмен в производственных помещениях с учетом содержания вредных веществ в приточном воздухе до 0,3 ПДК.

1180. Для производственных помещений объемом до 500 кубических метров без постоянного присутствия производственного персонала, предусматривается естественная вытяжная вентиляция из верхней зоны, рассчитанная на однократный воздухообмен, и принудительная вытяжная вентиляция периодического действия, рассчитанная на удаление из нижней зоны 8-кратного объема воздуха по полному объему помещения.

1181. Включение системы принудительной вентиляции в зданиях, помещениях и сооружениях расположенных на взрывоопасных производственных площадках производится автоматически от датчиков газоанализаторов при уровне ПДК или 20 процентов от нижнего концентрационного предела воспламенения. Предусматривается ручное включение с наружной стороны основного входа.

Перед входом в помещение включить вентиляцию и проверить внешним осмотром исправность наружного вентиляционного оборудования.

Вход в помещение производится после вентиляции, с применением СИЗ ОД и после проверки загазованности переносным газосигнализатором. Работы производятся при соответствии воздуха ПДК и ПДВК в присутствии наблюдающего находящегося снаружи помещения.

1182. Воздухообмен в производственных лабораторных помещениях производится по количеству удаляемого воздуха от вытяжных шкафов и укрытий. При их отсутствии обеспечивается 8 воздухообменов в час по полному объему помещения.

Кроме принудительной вентиляции, в производственных лабораториях предусматривается естественная вентиляция из верхней зоны, рассчитанная на удаление воздуха в количестве 0,5 объема в час в нерабочее время и открывающиеся части окон.

Подача приточного воздуха в помещение лаборатории производится в объеме не менее 90 процентов от количества воздуха, удаляемого вытяжными системами. Остальное количество воздуха подается в коридор.

1183. Производительность систем аварийной вентиляции обеспечивается:

1) для помещений насосных станций и производственных помещений с обращающимися или хранящимися сжиженными газами не менее 8-кратного воздухообмена по полному внутреннему объему помещения;

2) для производственных помещений, включая насосную станцию нефти, аварийная вентиляция совместно с рабочей принудительной вентиляцией обеспечивает в помещении не менее 8 обменов в час по полному внутреннему объему помещения;

3) автоматической системой включения вентиляции при превышении ПДК газов в помещениях.

Сноска. Пункт 1183 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1184. При наличии в помещении одной основной системы вентиляции, предусматривается аварийная система вентиляции или резервный агрегат в основной системе.

При наличии в помещении нескольких систем основной вентиляции, резервирование вентиляционных агрегатов или систем не предусматривается.

1185. Аварийная вытяжная вентиляция организованным притоком воздуха не компенсируется.

1186. Отвод воздуха вытяжных основных и аварийных систем вентиляции осуществляется выше зоны аэродинамической тени высокоскоростными струями, преимущественно центробежными вентиляторами. При наличии легких газов и заборе воздуха из верхней зоны помещения допускается применение осевых вентиляторов с выбросом воздуха в зону аэродинамической тени на 1 метр выше кровли.

1187. Вентиляторы вытяжной вентиляции устанавливаются снаружи здания на фундаментах или площадках.

1188. В районах со средней температурой наиболее холодной пятидневки минус 40 градусов Цельсия и ниже, вентиляторы вытяжных систем устанавливаются в обслуживаемом помещении и в помещениях вентиляционных камер.

1189. Взаимное расположение воздуховодов и воздухозаборных устройств производится с исключением попадания в систему вентиляции отработанного и загазованного воздуха. При этом учитываются преобладающие направление ветра, расстояния между установками, зданиями

1190. Воздух приточной вентиляции, компенсирующий вытяжку, поступает в рабочую зону. В холодный период года приточный воздух перед поступлением в рабочую зону подогревается.

1191. В местах возможного выделения газов устанавливаются устройства для отсоса воздуха содержащего вредные вещества.

Вентиляторы, оборудованные автоматическим запуском, обеспечиваются предупредительными надписями.

1192. На вентиляционные установки оформляются паспорта заводом-изготовителем и организацией ведется журнал по ремонту и эксплуатации.

1193. В графике обслуживания и ремонта оборудования, производственных помещений, предусматриваются соответствующие работы по обслуживанию и проверке исправности вентиляционных установок. Не допускается принимать объект при несоответствии и неисправности вентиляционных установок.

1194. В помещениях электрических подстанций, распределительных устройств и пунктов, смежных со взрывоопасными помещениями, предусматривается вентиляция, создающая постоянный подпор воздуха.

1195. Вентиляционные установки, предназначенные для обслуживания взрывоопасных и невзрывоопасных помещений, в случае размещения их в одной камере, оснащаются электрооборудованием во взрывозащищенном исполнении.

1196. При наличии в вентиляционных камерах рабочего и резервного вентиляторов предусматривается установка отключающих клапанов.

1197. Не допускается использовать помещения вентиляционных камер для целей не связанных с их назначением.

1198. Не допускается рециркуляция воздуха при устройстве воздушного отопления совместно с приточной вентиляцией.

1199. Вентиляционные установки эксплуатируются и обслуживаются в соответствии с графиком ППР.

Вентиляторы, корпус вентиляционной установки и воздуховоды перед включением проверяются на исправность, герметичность и соответствие условиям безопасной эксплуатации, состоянию воздушной среды.

1200. Производственный контроль за работой вентиляционных установок производится в соответствии с инструкцией по эксплуатации, с регистрацией в журнале вентиляционных установок. При обнаружении и устранении неисправности выполняются действия по ПЛА.

1201. Не допускается закрывать вентиляционные задвижки, шибера, приточные или вытяжные отверстия, снимать кожухи, останавливать и включать вентиляторы и производить действия с вентиляционным оборудованием без указания руководителя работ, за исключением опасных и аварийных ситуаций предусмотренных ПЛА.

1202. Контроль за техническим состоянием и эффективностью работы вентиляционных установок осуществляется работником назначенным руководителем объекта и указывается в должностных и производственных инструкциях.

1203. Кондиционирование воздуха для производственных и вспомогательных зданий предусматривается для помещений административного и оперативного управления, электротехнического оборудования, КИПиА, по техническим условиям эксплуатации и обслуживания, указанным в технической документации изготовителя.

1204. В районах с неблагоприятными климатическими условиями, когда параметры воздуха рабочей зоны не могут быть обеспечены средствами вентиляции, для помещений с постоянным пребыванием обслуживающего персонала предусматриваются установки кондиционирования воздуха.

Параграф 18. Порядок обеспечения промышленной безопасности при
контроле воздушной среды

1205. На территории объектов разработки НГМ должны устанавливаться устройства для определения направления и скорости ветра. В темное время суток устройства освещаются. Места установки указываются на ситуационном плане.

1206. На установках, в помещениях и на промышленных площадках, где возможно выделение сероводорода в воздух рабочей зоны (буровая установка, добывающая скважина, установки по замеру дебита нефти и газа, промысловые манифольды, установки подготовки нефти и газа), осуществляется постоянный контроль воздушной среды автоматическими, стационарными газосигнализаторами и сигнализацией опасных концентраций сероводорода, периодически в местах возможного скопления сероводорода переносными газосигнализаторами или газоанализаторами.

1207. Места установки датчиков стационарных газосигнализаторов определяются проектной документацией с учетом плотности газов, параметров применяемого оборудования, его размещения и рекомендаций поставщиков.

1208. На буровых установках датчики устанавливаются у ротора, в начале желобной системы, у вибросит, в насосном помещении (2 единицы), у приемных емкостей (2 единицы) и в помещении отдыха персонала.

1209. Стационарные газосигнализаторы имеют звуковой и световой сигналы с выходом на диспетчерский пункт (пульт управления) и по месту установки датчиков, проходят проверку перед монтажом, государственную поверку в процессе эксплуатации в установленные сроки.

1210. Контроль состояния воздушной среды на территории промысловых объектов производится автоматический с выводом показателей датчиков на диспетчерский пункт, газоспасательной службы.

1211. Замеры концентрации сероводорода на объекте переносными газосигнализаторами или газоанализаторами проводится обученным персоналом по графику, утвержденному техническим руководителем организации, а в аварийных ситуациях газоспасательной службы. Результаты замеров заносятся в "Журнал контроля воздушной среды" по форме согласно приложению 17 к настоящим Правилам.

1212. Наряду с автоматическим контролем, обслуживающим персоналом производится контроль воздушной среды переносными газоанализаторами:

1) в помещениях, где перекачиваются газы и жидкости, содержащие вредные вещества – через каждые четыре часа;

2) в помещениях, где возможно выделение и скопление вредных веществ, и на наружных установках в местах их возможного выделения и скопления – не реже одного раза за смену;

3) в помещениях, где не имеется источников выделения, но возможно попадание вредных веществ извне – не реже одного раза в сутки;

4) в местах, обслуживаемых периодически – перед началом работ и в процессе работы;

5) в резервуарном парке, в центре каждого каре резервуаров, вокруг обваловки на расстоянии 5-10 метров от него на осевых линиях резервуара с подветренной стороны – не реже одного раза за смену;

6) при аварийных работах в загазованной зоне – не реже одного раза в 30 минут.

1213. После ликвидации аварийной ситуации в соответствии с ПЛА дополнительно провести анализ воздуха в местах возможного скопления вредных веществ, сероводорода.

1214. Контроль воздушной среды в населенном пункте осуществляется в стационарных точках и передвижными лабораториями согласно графику, утвержденному техническим руководителем организации.

1215. Результаты анализов заносятся:

1) в журнал регистрации анализов;

2) в карту отбора проб (фиксируются данные отбора проб: место, процесс, направление и сила ветра, метеорологические условия).

Приложение 1 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Минимальные безопасные расстояния

объектов обустройства нефтегазового месторождения

от зданий и сооружений

№ п/п	Объекты	Жилые здания общежития, вахтовые поселки	Общественные здания	Промышленные и сельскохозяйственные объекты	Магистральные нефтегазопроводы	Линии электропередач(ВЛ 6 кВ и выше)	Электроподстанции (35/6/110/35 кВ)
1	2	3	4	5	6	7	8
1	Устья нефтяных скважин-фонтанных, газлифтных, оборудованных насосами	300	500	100	СНиП	60	100
2	Устья нефтяных скважин со станками – качалками, устья нагнетательных скважин	150	250	50	СНиП	30	50
3	Здания и сооружения по добыче нефти	300	500	100	СНиП	ПУЭ	80
4	Факел для сжигания газа	300	500	100	600	60	100
5	Свеча сброса газа	300	500	100	30	30	30

Приложение 2 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Форма

Акт о вводе в эксплуатацию буровой установки

Скважина № ________площади ___________________ "___" __________20__г.

В соответствии с Правилами обеспечения промышленной безопасности, Комиссия в составе

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

проверили готовность к пуску буровой установки ______________________

(типа)

имеющей: вышку ______________________ фундамент _____________________

(типа)

лебедку _____________________ с приводом от _________________________

(типа)

буровые насосы ___________________ с приводом от ____________________

(типа)

ротор ___________________ с приводом от _____________________________

(типа)

редуктор ____________________________ кронблок ______________________

талевый блок ________________________ подъемный крюк ________________

вертлюг _____________________________ глиномешалку __________________

с приводом от _______________________________________________________

и следующее вспомогательное оборудование: ___________________________

_____________________________________________________________________

При проверке выявлено:

1. Комплектность буровой установки ____________________________

2. Техническое состояние оборудования _________________________

3. Состояние талевого каната __________________________________

4. Наличие и состояние ограждений движущихся и вращающихся

частей механизмов, токоведущих частей и циркуляционной системы ______

_____________________________________________________________________

5. Укомплектованность буровой установки КИПиА

_____________________________________________________________________

6. Наличие устройств механизации и автоматизации, средств

безопасности

_____________________________________________________________________

(указать, соответствует ли утвержденному перечню

_____________________________________________________________________

или причины несоответствия)

7. Освещение буровой __________________________________________

8. Наличие аварийного освящения _______________________________

9. Состояние помещений ________________________________________

10. Состояние каната вспомогательной лебедки, ключей __________

11. Наличие инструкций, знаков и плакатов по безопасности _____

_____________________________________________________________________

12. Наличие допуска на ведение буровых работ

_____________________________________________________________________

13. Знание персоналом настоящих Правил ________________________

_____________________________________________________________________

14. К Акту прилагаются:

Акт об испытании нагнетательных линий буровых насосов;

Акт об испытании ограничителя подъема талевого блока;

Акт об опрессовке пневмосистемы буровой установки.

Заключение комиссии: ________________________________________________

Подписи: _______________________________

________________________________________

________________________________________

Приложение 3 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Первичные действия буровой вахты при обнаружении

газонефтеводопроявлений и возникновении открытых фонтанов при

строительстве нефтяных и газовых скважин.

1. Действия вахты при бурении скважин:

1) Бурильщик подает звуковой сигнал "Выброс", приподнимает буровой инструмент на длину ведущей трубы из расчета, чтобы замок первой трубы с шаровым краном был над столом ротора на уровне элеватора или автоматического ключа бурового (далее – ключ АКБ), а против плашек превентора была гладкая часть трубы. Закрепляет тормоз лебедки;

2) второй помощник бурильщика останавливает насосы. Бурильщик с первым и третьим помощниками демонтируют клинья.

Примечание: Если шаровой кран в компоновке бурильной колонны отсутствует (ГНВП произошло из пласта, непредусмотренного проектом на строительство скважины), бурильщик с первым и третьим помощниками разгружают инструмент на ротор (на клинья, элеватор) отворачивают ведущую трубу и устанавливают шаровой кран (обратный клапан), затем снова наворачивают ведущую трубу и инструмент подвешивают на талевой системе так, чтобы замок первой трубы был над столом ротора на уровне элеватора или ключа АКБ, а против плашек превентора была гладкая часть трубы. Закрепляют тормоз лебедки, клинья демонтируют;

3) первый и третий помощники бурильщика проверяют задвижки на выкидных линиях, из которых резервные и на отводе на дегазатор должны быть открыты, а остальные закрыты;

4) бурильщик с помощью дублера пульта управления открывает гидроприводную задвижку на линии дросселирования и закрывает универсальный превентор, а если его нет – верхний плашечный;

5) в случае закрытия плашечного превентора по команде бурильщика помощники фиксируют схождение плашек ручным приводом с обязательным отсчетом числа оборотов штурвала, указанно на щите; на правом штурвале работает первый и третий, на левом – второй и четвертый помощники бурильщика;

6) бурильщик после 5-10 минут регистрирует избыточное давление на устье скважины, не допуская при этом превышения допустимого давления для последней спущенной колонны и давления гидроразрыва;

7) после герметизации устья передает сообщение ответственному лицу контроля и оператору станции ГТИ;

8) дальнейшие работы по ликвидации проявления ведутся по указанию руководителя организации при участии АСС.

Сноска. Пункт 1 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Действия вахты при СПО.

1) бурильщик подает сигнал "Выброс", собранной вахте сообщает о проявлении. Инструмент разгружают на ротор. Затем вахта приступает к спуску труб, который продолжают пока объем поступившего пластового флюида не превысил допустимую величину. Инструмент разгружают на ротор. Когда отсутствует возможность продолжать спуск труб, бурильщик с помощниками наворачивают ведущую трубу с шаровым краном (вначале наворачивают аварийную трубу с переводником под бурильную колонну другого типоразмера) и подвешивают инструмент на талевой системе так, чтобы замок первой трубы был на уровне элеватора или ключа АКБ. Тормоз лебедки закрепляют, клинья демонтируют и страхуют колонну от выталкивания.

Примечание: Если шаровой кран в компоновке бурильной колонны отсутствует (ГНВП произошло из пласта не предусмотренного проектом на строительство скважины), бурильщик с помощниками разгружают инструмент на ротор, устанавливают шаровой кран, наворачивают ведущую трубу и подвешивают инструмент на талевой системе так, чтобы дамок первой трубы был на уровне элеватора или ключа АКБ. Тормоз лебедки закрепляют, клинья демонтируют, колонну страхуют от выталкивания;

2) ведут дальнейшее наблюдение за изменением давления в трубном и затрубном пространствах;

3) если трубы спущены до кровли проявляющего пласта, то бурильщик с помощниками разгружают колонну на ротор, наворачивают ведущую трубу с шаровым краном и колонну труб подвешивают на талевой системе так, чтобы замок первой трубы был на уровне элеватора или ключа АКБ. Тормоз лебедки закрепляют, клинья демонтируют;

4) после герметизации устья передает сообщение ответственному лицу контроля и оператору станции ГТИ;

5) дальнейшие работы по ликвидации проявления проводят по специальному плану.

3. При отсутствии инструмента в скважине бурильщик подает сигнал "Выброс", сообщает вахте о проявлении. Затем вахта приступает к спуску труб в скважину и продолжает его пока объем поступившего флюида не превысит допустимую величину. Инструмент разгружают на ротор.

4. Действия вахты при спуске обсадной колонны.

I вариант. Плашки одного из превенторов установлены под диаметр обсадной колонны:

1) после подачи сигнала "Выброс" бурильщик собранной вахте сообщает о проявлении. Нижняя часть обсадной колонны достигла кровли проявляющего пласта;

2) в этом случае бурильщик с помощниками разгружают обсадную колонну, наротор, устанавливают шаровой кран с переводником, наворачивают ведущую трубу и подвешивают на талевой системе обсадную колонну так, чтобы переводник был на 0,8-1 метр над столом ротора из расчета нахождения немуфтовой части колонны против плашек превентора. Закрепляют тормоз лебедки, клинья демонтируют (убирают элеватор);

3) если нижняя часть обсадной колонны не достигла кровли проявляющего пласта, а объем поступившего в скважину флюида не превысил допустимого, то необходимо ускорить спуск до кровли проявляющего пласта, используя для этого бурильные трубы;

4) для этого бурильщик с помощниками на муфту обсадной трубы устанавливают переводник с обсадной трубы на трубы бурильные. Затем вахта приступает к спуску бурильных труб, по завершении которого колонна труб разгружается на ротор. Устанавливают шаровой кран, наворачивают ведущую трубу и колонну труб подвешивают на талевой системе так, чтобы замок первой трубы был над столом ротора на уровне элеватора или ключа АКБ. Закрепляют тормоз лебедки, клинья демонтируют (убирают элеватор);

5) если отсутствует возможность спуска обсадной колонны на требуемую глубину бурильщик с помощниками разгружают колонну обсадных труб на ротор, устанавливают переводник с шаровым краном, наворачивают ведущую трубу и подвешивают на талевой системе так, чтобы переводник был на 0,8-1 метров над столом ротора. Закрепляют тормоз лебедки, клинья демонтируют (убирают элеватор). Колонну страхуют от выталкивания из скважины.

II вариант. Плашки в превенторе установлены под диаметр бурильных труб:

1) бурильщик подает сигнал "Выброс", собранной вахте сообщает о проявлении. Если обсадные трубы спущены до кровли проявляющего пласта, то бурильщик с помощниками разгружают колонну на ротор, навинчивают трубу, снабженную шаровым краном и переводником под обсадную колонну (или устанавливают устройство герметизации устья при спуске обсадных колонн), спускают ее в скважину и колонну труб разгружают на ротор. Наворачивают ведущую трубу и подвешивают колонну труб так, чтобы замок первой трубы был над столом ротора на уровне элеватора или ключа АКБ. Закрепляют тормоз лебедки, клинья демонтируют (убирают элеватор);

2) если нижняя часть обсадной колонны не достигла кровли проявляющего пласта, то в зависимости от объема поступившего в скважину флюида вахта выполняет работы предусмотренные в I варианте;

3) о проявлении в процессе спуска обсадной колонны передается сообщение ответственному лицу контроля организации и дальнейшие работы ведутся по специальному плану.

5. Действия вахты при промыслово-геофизических работах:

1) бурильщик подает сигнал "Выброс", дает указание об остановке проведения геофизических работ и немедленном подъеме приборов из скважины, вахте сообщает о проявлении;

2) бурильщик с помощниками способствуют ускорению подъема приборов из скважины, и сообщает ответственному лицу контроля организации о проявлении;

3) при превышении допустимого объема поступления пластового флюида специальным устройством перерубается кабель и производится герметизация устья.

6. Действия вахты при ремонте скважин. Если устье скважины оборудовано превенторной установкой, практические действия вахты аналогичны изложенным выше. В случае отсутствия превенторной установки персонал выполняет следующие действия:

1) СПО с наличием на устье автомата подземного ремонта (далее – АПР);

2) бурильщик подает сигнал "Выброс", сообщает об осложнении, сажает колонну труб на АПР, отключает электродвигатель от сети, помощники наворачивают и закрепляют монтажный патрубок;

3) помощники бурильщика надевают элеватор под муфту монтажного патрубка и подвешивают монтажные устройства на подъемный крюк. Бурильщик приподнимает колонну труб, помощник отводит монтажные устройства в сторону;

4) помощники бурильщика освобождают клинья, вынимают клиновую подвеску из механизма, снимают ее с трубы. Бурильщик опускает колонну труб так, чтобы зацепить механизм монтажными устройствами;

5) бурильщик с помощниками закрепляют механизм монтажными устройствами, отвинчивают болты, крепящие механизм к фланцу устья скважины;

6) бурильщик поднимает колонну труб и механизм. Первый помощник устанавливает вспомогательный элеватор наколонный фланец под муфту трубы;

7) бурильщик опускает механизм и колонну труб до посадки их на вспомогательный элеватор, а помощник снимает элеватор с монтажного патрубка;

8) бурильщик поднимает механизм до выхода из монтажного патрубка и опускает его на пол рабочей площадки;

9) помощники отцепляют от механизма монтажные устройства, снимают их с подъемного крюка и вместе с бурильщиком отворачивают монтажный патрубок;

10) бурильщик и помощники наводят на устье планшайбу с закрепленным уплотнительным кольцом и открытой задвижкой и соединяют патрубок планшайбы с трубами;

11) бурильщик приподнимает колонну труб с планшайбой, а помощник удаляет нижний элеватор;

12) первый помощник бурильщика открывает задвижку на выходе в емкость. Задвижки на второй выкидной линии, цементировочного агрегата и доливной емкости должны быть закрыты;

13) бурильщик сажает планшайбу наколонный фланец, вместе с помощниками закрепляет ее шпильками и герметизирует устье скважины закрытием задвижек центральной и на выкидной линии в емкость и ведет наблюдение за давлением в скважине;

14) бурильщик с помощниками обвязывают устье с насосом (агрегатом);

15) бурильщик сообщает ответственному лицу контроля организации о проявлении на скважине;

16) дальнейшие работы выполняются по утвержденному специальному плану.

7. Действия вахты при СПО с электроцентробежным насосом:

1) бурильщик подает сигнал "Выброс", сообщает о проявлении. Сажает колонну труб на фланец;

2) бурильщик с помощниками наводят на устье планшайбу с открытой задвижкой и с закрепленным уплотнительным кольцом и соединяет патрубок планшайбы с колонной труб;

3) бурильщик при помощи допускного патрубка приподнимает колонну труб с планшайбой, а его помощники удаляют нижний элеватор;

4) первый помощник бурильщика открывает задвижку на выкидной линии отвода в емкость. Задвижки на другой выкидной линии должны быть закрыты;

5) бурильщик сажает планшайбу на фланец и с помощниками закрепляет ее шпильками. Вывод кабеля герметизируют способом, применяемым на данной скважине. Ведут наблюдение за давлением в скважине;

6) бурильщик и помощники принимают меры по обвязке устья с насосом (агрегатом) и герметизации скважины;

7) бурильщик сообщает ответственному лицу контроля организации о проявлении на скважине.

8. Действия вахты при промыслово-геофизических работах:

1) бурильщик подает сигнал "Выброс" дает указание представителю геофизической организации об остановке работ и немедленном подъеме геофизических приборов из скважины, сообщает вахте о проявлении;

2) бурильщик с помощниками способствует ускорению подъема приборов из скважины, герметизации скважины и сообщает ответственному лицу контроля организации об осложнении.

9. Регламент времени на герметизацию устья скважины при ГНВП указан в таблице 1.

Таблица 1.

№№ п/п	Выполняемые работы и условия на скважине	Время герметизации устья, мин
1	2	3
1	При бурении скважин
1.1	В процессе бурения или промывки скважины
1.1.1	при наличии обратного или шарового крана под квадратом;	4
1.1.2	при отсутствии обратного клапана или шарового крана под квадратом	14
1.2	При проведении СПО
1.2.1	плашки в превенторе установлены под диаметр бурильной колонны	12
1.2.2	при наличии комбинированного инструмента (аварийная труба с шаровым краном находится на мостках)	15
1.3	При отсутствии инструмента в скважине
1.3.1	на устье универсальный превентор или превентор с глухими плашками	4
1.3.2	спуск одной свечи с наворотом шарового крана	17
1.3.3	спуск аварийной трубы с шаровым краном	15
1.4	При спуске обсадной колонны
1.4.1	плашки в превенторе установлены под размер обсадной колонны	16
1.4.2	плашки в превенторе установлены под диаметр бурильной колонны	18
2	При ремонте скважин
2.1	В процессе проведения СПО при установленном превенторе
2.1.1	плашки в превенторе установлены под диаметр применяемых труб	9
2.1.2	плашки в превенторе не соответствуют применяемым трубам (аварийная труба с переводником и шаровым краном находится на мостках)	12
2.1.3	При проведении СПО с помощью механизма АПР	22
2.1.4	При проведении СПО без механизма АПР	15
2.1.5	При проведении СПО с ЭЦН	16
2.1.6	При полностью извлеченной колонне	15

Примечание: Регламенты времени даны с учетом накопленного опыта при проведении учебных тревог. Время на аварийные операции должно быть меньше нормативного, поскольку эти операции выполняются в экстремальных условиях, когда мобилизуются все возможности каждого члена вахты

Приложение 4 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Классификация сооружений и наружных установок объектов разработки нефтегазовых месторождений по взрывопожарной и пожарной опасности

Сноска. Приложение 4 исключено приказом Министра энергетики РК от 07.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).

Приложение 5 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Предельно допустимые концентрации и предельно допустимые взрывные

концентрации вредных веществ, и свойства паров и газов в воздухе

рабочей зоны производственных помещений и площадок.

Наименование вещества	Плотность кг/м3	Плотность по воздуху	ПДК мг/м3, рабочей зоны	ПДК, мг/м3 населенных мест	Пределы воспламенения по объему, в %		Класс опасности
				Максим.	нижний	верхний
Аммиак	681,4	0,59	20	0,2	17	28	IV
Ацетон	790,8	2,00	200	0,35	2,20	13,0	IV
Бензин топливный	722-790,8	3,28-3,65	100	0,05-5	0,76-1,48	5,03-8,12	IV
Бензол	879,0	2,7	5	0,3	1,40	7,1	II
Бутан	2,672	2,06	300	200,0	1,80	9,1	IV
Гексан	659,35	3,00	300	60,0	1,20	7,5	IV
Дихлорэтан	1253,0	3,4	10	3,0	6,20	16,0	II
Изобутан	2,672	2,06	300	15,0	1,80	38,0	IV
Изопентан	619,67	2,50	300		1,30	28,0	IV
Керосин	792,0	4,15	300		1,40	7,5	IV
Ксилол	855,0	3,66	50	0,2	1,00	6,0	III
Меркаптаны			0,8	9х10-6			II
Метан	0,71	0,55	300		5,00	15,0	IV
Метиловый спирт	795,0	1,11	5		6,00	34,7	III
Нефть (фракция до 180оС)		3,50	300		1,26	6,5	III
Окись углерода	1,25	0,967			12,5	74
Пропан	500,5	1,56	1	03-06	2,10	9,5	IV
Пентан	626,17	2,50	300	100	1,40	7,8	IV
Пропиловый спирт	804,4	2,10	10	0,3	2,10	135	III
Сероводород	1,539	1,19	10	0,008	4,30	46,0	II
Сероводород с углеводородами С1-С5		-	3	0,03	-	-	III
Сероуглерод	11263,0	2,6	10/3	0,03	1,33	33	II
Сернистый ангидрит	2,93	2,26
Этан	1,35	1,05	300		2,90	15,0	IV
Этилен	1,2594	0,97	100	3,0	3,00	32,0	IV
Этиловый спирт	789,2	1,60	1000		3,60	19,0	IV

Приложение 6 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Нормы освещенности территории, площадок, дорог нефтегазового

месторождения

№ п/п	Наименование объекта	Разряд работ	Освещенность (лк) при общем освещении лампами накаливания
1	2	3	4
1.	Устья скважин, станки-качалки (при их обслуживании в темное время суток)	Х	30
2.	Места управления задвижками на территории резервуарных парков, групповых установок.	XIIIа	30
3.	Территории резервуарных парков, групповых установок.	XIII	2
4.	Места установки КИПиА		50
5.	Места замеров уровня нефти в резервуарных парках*	IX	50
6.	Насосные станции	VI	50
7.	Компрессорные цеха	IV	75
8.	Нефтеналивные и сливные эстакады:
	на поверхности пола	Х	30
	на горловине цистерны	IX	50
9.	Автомобильные дороги, автостоянки и погрузочно-разгрузочные площадки		8

Приложение 7 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Рекомендации

по разработке технологического регламента

1. Общие положения

1. Рекомендации определяют состав, содержание, порядок разработки, согласования и утверждения технологических регламентов по эксплуатации основных установок и вспомогательных устройств и сооружений (далее – ОУ и ВУС).

2. Технологический регламент является основным технологическим документом и определяет технологию ведения процесса или отдельных его стадий (операций), режимы и технологию производства продукции, показатели качества продукции, безопасные условия работы.

3. Работники, эксплуатирующие ОУ и ВУС руководствуются настоящими правилами и ПЛА.

2. Разработка, согласование и утверждение технологического регламента

4. Технологический регламент разрабатывается на комплектную ОУ и ВУС, задействованные в технологическом процессе.

5. При проведении пуска и опробования нового оборудования и технологических процессов на действующих установках с утвержденными регламентами, разрабатывается новый регламент.

Допускается разработка дополнений к действующему регламенту по решению организации, утверждающей регламент.

6. Технологический регламент разрабатывается проектной организацией, разрабатывавшей проектную документацию, разработки и эксплуатации НГМ.

Сноска. Пункт 6 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 28.12.2022 № 343 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. Технологический регламент опасного производственного объекта, утверждается техническим руководителем. Технический руководитель опасного производственного объекта в каждом конкретном случае определяет производственные и технические службы, участвующие в разработке технологического регламента.

Сноска. Пункт 7 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Срок действия регламента

8. Срок действия технологического регламента устанавливается по решению эксплуатирующей организации.

9. Технологический регламент пересматривается или дополняется в случаях:

1) при изменении производственных и технологических условий;

2) при изменении условий декларирования безопасности;

3) при изменении правил и нормативных документов по промышленной безопасности;

4) при несоответствии технологического регламента проектной документации;

5)

6) при неудовлетворительном качестве технологической продукции;

7) по решению и указанию вышестоящей организации, государственного инспектора в области промышленной безопасности.

4. Оформление технологического регламента

10. Технологический регламент оформляется по единой системе конструкторской документации, текстовым документам, действующим в Республике Казахстан.

11. Каждому технологическому регламенту присваивается номер, индекс или обозначение в порядке, принятом в организации, с указанием на титульном листе и в колонтитуле на всей документации технологического регламента.

12. Рекомендуемая форма титульного листа:

_________________________________________________

(Наименование организации)

"УТВЕРЖДЕНО"

______________________________

(должность и ФИО руководителя)

"___" __________________

(дата)

ТЕХНОЛОГИЧЕСКИЙ РЕГЛАМЕНТ

_________________________________________________________

(наименование объекта)

Разработчики:

(организация, должность, ФИО)

Индекс документа:

13. Количество экземпляров технологического регламента, условия хранения на ОУ и ВУС, вспомогательных устройств и сооружений и в других подразделениях устанавливается эксплуатирующей организацией в зависимости от количества его пользователей.

14. Копии и выписки из технологического регламента, заверенные технической службой организации, передаются для руководства и ведения технологического режима руководителям отдельных установок и заинтересованным организациям, выполняющим работы на ОУ и ВУС.

15. В действующий технологический регламент могут вноситься изменения и дополнения, связанные с изменением качества сырья, изменения нагрузок, режимов, замены оборудования.

При основополагающих изменениях производственных условий, модернизации и реконструкции объектов ОУ и ВУС разрабатывается новый технологический регламент.

16. Незначительные изменения и дополнения вносятся с техническими службами организации и утверждаются техническим руководителем организаций.

17. Изменения оформляются по форме и хранятся совместно с технологическим регламентом.

№№ п/п	№ раздела, страницы	Действующая редакция	Новая редакция	Обоснование изменения и дополнения
1	2	3	4	5

18. Лист регистрации изменений оформляется по форме и вносится в регламент для последующих записей изменений и дополнений.

№ Изм.	Номера листов (страниц)				Всего листов (стр.) в документе	№ документа	Вход. № сопроводительного документа	Подпись	Дата
	Измененых	Замененых	Новых	анулированных
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10

5. Содержание технологического регламента

19. Содержание технологического регламента включает разделы по циклу работ ОУ и ВУС:

1) Общая характеристика производственного объекта.

2) Характеристика исходного сырья, материалов, реагентов, изготовляемой продукции.

3) Описание технологического процесса и технологической схемы производственного объекта.

4) Нормы технологического режима.

5) Контроль и автоматизация технологического процесса.

6) Основные положения безопасного пуска и остановки производственного объекта при нормальных условиях и при опасной ситуации.

7) Безопасная эксплуатация производства. Системы противоаварийной защиты и действия в опасной ситуации.

8) Отходы при производстве продукции, сточные воды, выбросы в атмосферу, методы их утилизации, переработки.

9) Краткая характеристика технологического оборудования, регулирующих и предохранительных клапанов, системы управления.

10) Перечень нормативно – технической документации.

11) Технологическая схема производства продукции (графическая часть).

12) Ситуационный план размещения ОУ и ВУС, связанных с ними производственных объектов.

Сноска. Пункт 19 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. Содержание разделов технологического регламента

20. Общая характеристика производственного объекта.

1) Наименование производственного объекта, его назначение, год ввода в эксплуатацию, местоположение, ведомственное подчинение.

2) Наименование организаций, разработавших технологический регламент и выполнявших проектную документацию.

3) Количество технологических объектов линий (потоков) и их назначение.

21. Характеристика исходного сырья, материалов, реагентов, изготовляемой продукции.

1) Техническое наименование и качество продуктов.

Область применения. Данные приводятся по форме согласно таблицы 1.

Таблица 1

Характеристика исходного сырья, материалов, реагентов

изготовляемой продукции

№ п/п	Наименование сырья, материалов, реагентов изготовляемой продукции	Номер государственного или отраслевого стандарта, стандарта организации	Показатели качества, обязательные для проверки	Норма по ГОСТ, ОСТ, (заполняется при необходимости)	Область применения изготовляемой продукции
1	2	3	4	5	6

Примечание: В показатели качества, для проверки, вносятся показатели, регламентирующие содержание в сырье, промежуточных продуктах и готовой продукции компонентов, вызывающих коррозию металлов, вредных и опасных веществ для организма человека и окружающей среды.

2) Свойства сырья, реагентов, готовой продукции и отходов производства по взрывопожароопасности и токсичности, приводятся в разделе "Безопасная эксплуатация производства".

22. Описание технологического процесса и технологической схемы производственного объекта.

1) Раздел содержит описание, последовательность, характеристики технологических процессов в соответствии со схемой, являющейся графическим приложением к регламенту.

2) Описание технологической схемы приводится по стадиям технологического процесса, начиная с поступления сырья, с указанием основных технологических параметров процесса (температуры, давления, основного оборудования, участвующего в процессе и включенного в состав технологической схемы). По содержанию схемы указываются основные системы автоматизации и блокировки, противоаварийной защиты.

Сноска. Пункт 22 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23. Нормы технологического режима.

1) Нормы технологического режима для непрерывных и периодических процессов приводятся по форме согласно таблицы 2.

Таблица 2

Нормы технологического режима

№ п/п	Наименование стадий процесса, оборудование, показатели режима	Номер позиции прибора на схеме	Единица измерения	Допускаемые пределы технологических параметров	Требуемый класс точности измерительных приборов	Примечание
1	2	3	4	5	6	7

2) В графе "Наименование стадий процесса, оборудование показатели режима" указываются на различных стадиях процесса в оборудовании и сепаратарах, аппаратах (отстойниках, электродегидраторах, колоннах, печах, реакторах и теплообменной аппаратуре) регламентируемые показатели режима: температура, давление, расход, время операций, количество загружаемых или подаваемых компонентов и показатели, влияющие на безопасную эксплуатацию и качество продукции.

3) При маркировке приборов КИПиА на щитах управления номера позиций приборов соответствуют номерам позиций на технологической схеме.

4) Единицы измерения приводятся в действующей метрической системе.

5) Все показатели режима, в том числе расход, давление, температура, указываются с возможными допусками или интервалами, обеспечивающими безопасную эксплуатацию и получение готовой продукции заданного качества. Допускается ограничение верхних или нижних предельных значений. Например: "вакуум, не менее...", "температура, не более...".

6) При производстве продукции с применением печей, в графу "Наименование стадий процесса, аппараты, показатели режима" дополнительно вносить основные требования по поддержанию оптимального режима горения топлива в печах (содержание кислорода, разрежение по тракту, температуру уходящих газов).

24. Контроль технологического процесса.

1) Аналитический контроль (лабораторный, автоматический) по всем стадиям технологического процесса излагается по форме согласно таблицы 3.

Таблица 3

Аналитический контроль технологического процесса

№ п/п	Наименование стадий процесса, анализируемый продукт	Место отбора пробы, (установки КИПиА)	Контролируемые показатели	Методы контроля (методика анализа)	Норма	Частота Контроля
1	2	3	4	5	6	7

В начале таблицы указываются нормы лабораторного контроля, а затем автоматического.

2) Если в контролируемых продуктах содержатся агрессивные компоненты, вызывающие коррозию металла, указывается допустимое содержание этих компонентов и методы контроля.

3) Контроль технологического процесса с помощью систем сигнализации, блокировок, приводится в виде перечня по форме согласно таблицы 4.

25. Основные положения безопасности пуска и остановки производственного объекта при нормальных условиях и при опасной ситуации.

1) В разделе указываются основные условия, порядок пуска и остановки производственного объекта. Указываются взаимосвязь с технологическими и вспомогательными объектами, обеспечение установки сырьем, электроэнергией, паром, водой, воздухом, инертным газом.

2) Указываются особенности пуска и остановки в холодный период года.

3) В порядке пуска и остановки взрывопожароопасных производств излагаются последовательность работ, соблюдение требуемого режима с указанием последствий их нарушения.

Таблица 4

Перечень блокировок и сигнализации

№ п/п	Наименование параметра	Наименование оборудования	Критический параметр	Величина устанавливаемого предела		Блокировка		Сигнализация		Операции по отключению включению, переключению
				минимальная	максимальная	минимальная	максимальная	минимальная	максимальная
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11

26. Безопасная эксплуатация производства. Системы противоаварийной и противопожарной защиты.

1) В разделе указываются сведения об имеющихся производственных опасностях, приводящие к пожару, взрыву, отравлению, и комплекс технических, технологических и организационных мероприятий, обеспечивающих минимальный уровень опасности.

2) Взрывопожароопасные и токсические свойства используемых и получаемых веществ приводятся по форме согласно таблицы 5.

Таблица 5

Взрывопожароопасные, токсические свойства сырья, полупродуктов,

готовой продукции и отходов производства

№ п/п	Наименование сырья, полупродуктов, готовой продукции, отходов производства	Агрегатное состояние	Класс опасности	Температура			Концентрационный предел		Характеристика токсичности (воздействие на организм человека)	Предельно допустим. концентрация веществ в воздухе рабочей зоны производственных помещений
				вспышки	воспламенения	самовоспламенения	нижний предел	верхний предел
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11

3) Классификация технологических блоков по взрывопожароопасности приводятся по форме согласно таблицам 6 и 7.

Таблица 6

Классификация технологических блоков по взрывоопасности

№ п/п	Номер блока	Номера позиций аппаратуры, оборудования по технологической схеме, составляющие технологического блока	Относительный энергетический потенциал технологического блока	Категория взрыво-опасности	Классы зон по уровню опасности возможных разрушений, травмирования персонала
1	2	3	4	5	6

Таблица 7

Взрывопожароопасность,

производственных зданий, помещений и наружных установок

№ п/п	Наименование производственных зданий, помещений, наружных установок	Категории взрыво- пожарной и пожарной опасности зданий и помещений)	Классификация зон внутри и вне помещений для выбора и установки электрооборудования		Группа производственных процессов по санитарной характеристике
			класс взрыво- опасной или пожароопасной зоны	категория и группа взрывопожаро-опасных смесей
1	2	3	4	5	6

Для технологических систем указываются категории электроприемников и обеспечения надежности электроснабжения, энергетическое обеспечение систем контроля, управления, противоаварийной и противопожарной защиты.

4) Правила аварийной остановки производства, возможные аварийные состояния производства, способы их предупреждения и устранения излагаются по форме согласно таблицы 8.

Таблица 8

Возможные виды аварийного состояния производства

и способы их ликвидации

№ п/п	Вид аварийного состояния производства	Причина возникновения	Действия персонала по устранению аварийного состояния
1	2	3	4

В таблицу включаются наиболее вероятные нарушения в технологическом процессе, устраняемые без остановки оборудования, например: отклонение от норм технологического процесса по давлению, температуре, скорости подачи реагентов и выхода продукции, ее качеству, отключение приборов контроля.

Приводятся основные причины неполадок и указываются действия персонала по их устранению.

27. Методы и средства защиты работающих от производственных опасностей.

Излагаются методы и средства контроля за содержанием взрывоопасных и токсичных веществ в воздухе рабочей зоны.

Указываются периодичность и методы контроля за образованием в процессе эксплуатации производства взрывоопасных концентраций.

28. Дополнительные меры безопасности при эксплуатации производственных объектов:

1) Безопасные методы обращения с пирофорными отложениями.

2) Способы обезвреживания и нейтрализации продуктов производства при разливах и авариях.

3) Индивидуальные и коллективные средства защиты работающих, тушения возможных загораний.

4) Возможность накапливания зарядов статического электричества, их опасность и способы нейтрализации.

5) Безопасный метод удаления продуктов производства из технологических систем и отдельных видов оборудования.

6) Основные опасности применяемого оборудования и трубопроводов, их ответственных узлов и меры по предупреждению аварийной разгерметизации технологических систем.

29. Технологические и вентиляционные выбросы в атмосферу приводятся в форме согласно таблицы 9.

Таблица 9

Выбросы в атмосферу

№ п/п	Наименование выброса	Количество образования выбросов по видам	Условие (метод) ликвидации, обезвреживания, утилизации	Периодичность выбросов	Установленная норма содержания загрязнений в выбросах, мг/м3	Примеч.
1	2	3	4	5	6	7

30. Краткая характеристика технологического оборудования, регулирующих и предохранительных клапанов.

1) В краткую характеристику включается все оборудование, указанное на графическом приложении технологической схемы к регламенту.

2) Краткая характеристика технологического оборудования составляется по форме согласно таблицы 10.

Таблица 10

Краткая характеристика технологического оборудования

№ п/п	Наименование оборудования (тип, наименование аппарата, назначение)	Номер позиции по схеме, индекс	Количество, шт.	Материал	Методы защиты металла оборудования от коррозии	Техническая характеристика
1	2	3	4	5	6	7

3) Наименование оборудования указывают в соответствии с техническим паспортом (формуляром) на оборудование и проектной документацией.

4) В графе "Техническая характеристика" указываются основные габариты, расчетные давления, температура, поверхность теплообмена, количество труб в печах и их размер, тепловая мощность печей, тип и количество ректификационных тарелок и насосов, исполнение взрывозащиты электродвигателей насосов и компрессоров.

5) Краткая характеристика регулирующих клапанов приводится по форме согласно таблицы 11.

Таблица 11

№ п/п	№ позиций по схеме	Место установки клапана	Назначение клапана	Тип клапана
1	2	3	4	5

6) Краткая характеристика предохранительных клапанов приводится по форме согласно таблицы 12.

Таблица 12

Краткая характеристика предохранительных клапанов

№ п/п	Место установки клапана (индекс защищаемого аппарата	Расчетное давление защищаемого аппарата	Оперативное (технологическое) давление в аппарате	Установочное давление контрольного клапана	Установочное давление рабочего клапана	Направление сброса контрольного и рабочего клапана
1	2	3	4	5	6	7

31. Перечень нормативно – технической документации.

В разделе приводится перечень нормативно – технической документации по промышленной, пожарной безопасности, охране труда и окружающей среды, необходимых для обеспечения безопасности персонала, ведения процесса, обслуживания и ремонта оборудования.

Приводится перечень нормативной и технической документации, утверждаемой руководством организации, и действующие, нормы, правила, обязательные к руководству и выполнению работниками организации.

32. Технологическая схема производства продукции (графическая часть).

1) Технологическая схема производства продукции является графическим приложением к разделу "Описание технологического процесса".

Технологическая схема для непрерывных процессов составляется по одной технологической нитке (при наличии нескольких одинаковых потоков) с включением в нее основных технологических аппаратов, основных материальных коммуникаций, основных органов управления и регулирования, точек контроля и регулирования технологических параметров.

2) Условные обозначения средств контроля и автоматики, арматуры, указываются на схеме в соответствии с действующими стандартами и проектной документацией.

3) Технологическая схема подписывается руководителем ОУ и ВУС и утверждается техническим руководителем организации.

33. Спецификация оборудования приводится по форме согласно таблицы 13.

Таблица 13

Спецификация оборудования

№ п/п	Наименование оборудования (тип, размер, марка)	Индекс по схеме	Количество
1	2	3	4

34. Ситуационный план содержит сведения указанные в проектной документации и декларации безопасности проектируемого и действующего промышленного объекта.

1) Размещение УПН, вспомогательных устройств и сооружений с указанием внутренних и внешних коммуникаций, инженерных систем.

2) Количество персонала по рабочим местам.

3) Зоны возможного воздействия ОВПФ с указанием численности людей в этих зонах и времени достижения поражающих факторов.

4) Размещение систем противоаварийной защиты.

5) Размещение систем газометрического контроля, указателей ветра, сигнализации и оповещения.

6) Размещение СИЗ, СИЗ ОД, СКЗ и укрытий для персонала.

7) Мероприятия выхода персонала из опасной зоны и пути эвакуации.

8) Указание постов наблюдения, условий пропуска персонала и транспорта в опасную зону.

9) Место резервного управления УПН, вспомогательные устройства и сооружения в опасной и аварийной ситуации.

10) Система вызова аварийно-спасательной службы.

Сноска. Пункт 34 с изменением, внесенным приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Приложение 8 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Области использования технических устройств в стандартном и

устойчивом к сероводородно корозионному растрескиванию исполнениях.

Таблица 1

Области применения оборудования в стандартном и стойком к

сероводородно корозионному растрескиванию (далее – СКР) исполнении в

зависимости от абсолютного давления Р _абс , парциального давления

сероводорода P _H2S и его концентрации C _H2S для многофазного флюида

"нефть - газ - вода" с газовым фактором менее 890 кубический

ньютонметр на кубический метр.

Исполнение оборудования	Рабс< 1,83 106 Па (18,6 кгс/см2)				Рабс> 1,83 106 Па (18,6 кгс/см2)
	СH2S< 4 % (объемных)	4 % < СH2S< 15 % (объемных)		СH2S> 15 % (объемных)	СH2S< 0,02 % (объемных)		СH2S> 0,02 % (объемных)
		РH2S< 7,3 104Па	РH2S> 7,3 104Па		РH2S< 345 Па	РH2S> 345 Па
стандартное
стойкое к СКР

Таблица 2

Области применения оборудования в стандартном и стойком к СКР

исполнении в зависимости от абсолютного давления абсолютного (Рабс),

парциального давления сероводорода (P _H2S) и его концентрации ( C _H2S ) для

влажного газа или обводненной нефти с газовым фактором более 890

кубический ньютонметр на кубический метр.

Исполнение оборудования	Рабс< 450 кПа (4,6 кгс/см2)		Рабс> 450 кПа (4,6 кгс/см2)
	CH2S< 10 % (объемных)	CH2S> 10 % (объемных)	CH2S< 0,075% (объемных)		CH2S>0,075% (объемных)
			PH2S<345 Па	PH2S>345 Па
стандартное	+	-	+	-	-
стойкое к СКР	-	+	-	+	+

Приложение 9 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Форма

АКТ № ____

Проверка готовности скважины к проведению

геолого-технологических исследований

Скважина № _______ куст _________ площадь ___________________________

Буровая организация_________________ Бур. мастер ____________________

Мы, нижеподписавшиеся, мастер (пом. мастера, технолог, бурильщик)

_________________, представитель заказчика _________________,

представитель вышкомонтажной организации __________ и начальник

партии (отряда)__________ составили настоящий акт о том, что нами

проверена готовность скважины к проведению ГТИ. В результате проверки

установлено:

1. Площадка для установки станции ГТИ подготовлена (не подготовлена),

находится в ____________ м от буровой установки ____________________.

2. Электроэнергия к площадке подведена, напряжение _______________ В.

3. Желоб для установки дегазатора, расходомера и отбора шлама _______

____________________________________________________________________.

(имеется или нет, его конструкция, оборудован или нет)

4. Желоб расположен на высоте ____________ метров.

5. Подход к желобу __________________________________________________

(состояние, освещенность)

6. Патрубки для датчиков в разъемном устье __________________________

(вварены, не вварены)

7. Патрубки для датчиков во всасывающих трубах ______________________

(вварены, не вварены)

8. Патрубки для датчиков высокого давления __________________________

(вварены, не вварены)

9. Гнезда для установки уровнемеров в емкостях ______________________

(вварены, не вварены)

10. Водяная линия к виброситам ______________________________________

(имеется или нет)

11. Установка глубиномера ___________________________________________

(на буровой лебедке, на корнблоке)

12. Заземление станции осуществляется _______________________________

(за контур или заземлитель)

13. Взаимные помехи в работе исключены ______________________________

(да, нет)

14. Монтаж станции разрешается ______________________________________

(да, нет)

15. Забой на начало монтажа ___________ м

16. Бурение под кондуктор (тех. колонну) на глубине _______________ м

долотом __________, кондуктор (тех. колонна) диам. ____________ мм на

(типоразмер)

глубину __________ метров.

17. Подключение станции к исследованию произведено при забое ______ м

Буровой мастер (пом. мастера, технолог) _____________________________

Представитель "Заказчика" ___________________________________________

Акт готовности скважины к проведению ГТИ вручен начальнику партии №

___ в ______ час., мин. "____" ___________ 20_____ г.

Начальник партии (отряда) ГТИ ____________________

Приложение 10 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Форма

Заявка на испытание скважины

Скважина № __________________________________________________ площади

Недропользователь ___________________________________________________

Дата испытания _____________ Цель испытания__________________________

1. Технические условия

1 Тип скважины ______________________________________________________

2 Буровая установка (передвижная установка) _________________________

3 Обсадная колонна ______________ мм, толщина стенки ________________

спущена на глубину ___________ м, зацементирована на высоту _______ м

4 Забой ________________ м, искусственный забой ___________________ м

5 Диаметр открытого ствола _______________________________________ мм

6 Состояние открытого ствола: интервалы сужения _____________________

зарезки ствола _________ м, уступов _________м, посадок ____________м

7 Скважина заполнена: (раствором, водой, нефтью) с параметрами:

уд. вес _________ г/см ³ , вязкость _________ Пас, водоотдача ____см ³ /ч

8 Компоновка бурильного инструмента (НКТ) (снизу вверх):

УБТ (номинальный диаметр) __________________ мм, длина _____________м

Бурильные трубы (НКТ):

тип (номинальный диаметр) __________ мм, марки (длина) _____________м

тип (номинальный диаметр) _____________ мм, марки (длина) __________м

9 Статический уровень ______________________________________________м

10 Вес бурильного инструмента при бурении __________________________т

2. Характеристика объекта испытания

1 Интервал испытания (перфорация) __________________________________м

2 Объект представлен ________________________________________________

3 Краткое заключение по анализу шлама, газовому каротажу, керну,

геофизическим исследованиям _________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

4 Предполагаемое пластовое давление, ___________________________МПа

5 Предполагаемая активность проявления объекта ______________________

6 Руководитель работ

Инженер-технолог_____________________________________________________

Начальник инженерно-технической службы (ИТС)

_____________________________________________________________________

Заявку передал:

_____________________________________________________________________

Заявку принял:

_____________________________________________________________________

"___" __________ 20__ г.

Примечание: Данные по первому разделу заявки представляет районная

инженерно-техническая служба, по второму - геологическая служба

недропользователя.

Приложение 11 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Форма

План работ по испытанию пласта

Сноска. Приложение 11 с изменениями, внесенными приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

СОГЛАСОВАНО УТВЕРЖДАЮ

Главный геолог Главный инженер

производителя работ недропользователя

____________________ ________________

"___"__________20____ г. "___"__________20____ г.

ПЛАН

работ по испытанию пласта __________ яруса (горизонта)

в скважине ______________ площади _______________

Недропользователь: _______________________________

В открытом стволе, в колонне трубным испытателем пластов типа

1. Данные о скважине

1 Диаметр скважины, колонны в месте установки пакера _____________ мм

2 Забой скважины _____________ м, искусственный забой _____________ м

3 Параметры промывочной жидкости по геолого-техническому наряду

(ГТН):

уд. вес ___________________ г/см ³ , вязкость _____________________Па·с

4 Бурильные трубы (НКТ) _________________ мм ______________________ м

________________________________________ мм _______________________ м

________________________________________ мм _______________________ м

________________________________________ мм _______________________ м

5 Испытуемый горизонт находится в интервале и представлен

_____________________________________________________________________

6 Предполагаемое пластовое давление, МПа ____________________________

7 Предполагаемое насыщение пласта ___________________________________

8 Предполагаемая активность пласта __________________________________

9 Предполагаемое рабочее давление на устье __________________________

2. Подготовка скважины

1 Проработать ствол скважины в интервалах посадок или затяжек до полного их устранения

2 Привести параметры промывочной жидкости в соответствие с ГТН.

Иметь запас промывочной жидкости, равный ______ м3 и глинопорошка ________ т.

3 Провести каротажные работы с обязательным снятием кавернограммы и привязкой забоя к вскрытому разрезу

4 Промыть скважину в объеме, обеспечивающем чистоту забоя (до выравнивания удельных весов в трубном и затрубном пространстве)

5 Подготовить ствол скважины так, чтобы была обеспечена безопасность нахождения инструмента на забое в течение не менее _____ мин.

6 На период испытания на буровой иметь цементировочный агрегат.

7 Обеспечить возможность обратной промывки ствола скважины под давлением и непрерывный долив жидкости в затрубное пространство в процессе испытания

Буровой мастер ____________________

Геолог ____________________________

3. Инструктаж по технике безопасности

Провести инструктаж бурового мастера, буровой бригады, экипажей цементировочного агрегата о порядке проведения работ и их безопасности.

Ответственный за проведение инструктажа:

Руководитель работ _______________

Начальник партии ________________

4. Проведение испытания

1. Компоновка ИПТ (снизу вверх) _____________________________________

2. Собрать хвостовик и узлы ИПТ так, чтобы установить пакер в

интервале ___________________________________________________________

3. Установить забойный штуцер _____________________________________мм

4. При доливе труб водой оставить незалитыми ___________________ п.м.

Депрессия ______________________________________________________ МПа

5. При спуске ИПТ отобрать пробу промывочной жидкости из желобов

объемом 0,5 дм ³

6. Обвязать верхнюю трубу в соответствии со схемой обвязки устья при

испытании с ИПТ _____________________________________________________

_____________________________________________________________________

7. Нагрузка на пакер ________________________________________________

8. Суммарное время нахождения на забое ИПТ___________________________

9. Испытание провести в соответствии с требованиями технической

инструкции

10. Максимальная суммарная натяжка при снятии пакера не должна

превышать 10 % веса инструмента при бурении

11. При обратной промывке отобрать пробу пластовой жидкости

Ответственный за проведение испытания:

Начальник партии_____________________________________________________

Общее руководство за проведение всех работ возлагается на ___________

План составил________________________________________________________

"___" __________ 20____г.

С планом ознакомлены:

Руководитель работ _____________________

"___" __________ 20____ г.

Буровой мастер _________________________

"___" __________ 20____г.

Геолог _________________________________

"___" __________ 20____г.

Начальник партии _______________________

"___" __________ 20____г.

Приложение 12 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Форма

Акт готовности скважины к проведению испытания пласта

Скважина № _______площадь __________Недропользователь________________

Пласт ________________Интервал _____________________________________м

Конструкция скважины

Наружный диаметр, мм

Толщина стенки, мм

Глубина спуска, м

Подъем цемента

1. Кондуктор

1-я техническая колонна

2-я техническая колонна

Летучка

2. Открытый ствол: диаметр _______________мм, забой _______________ м

3. Литолого-стратиграфическая характеристика испытуемого горизонта

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

4. Условия вскрытия:

а) дата "___" __________ 20____г.

б) параметры промывочной жидкости при вскрытии:

уд. вес _______ г/см ³ , вязкость ______ Па·с, водоотдача _______ см ³ /ч

5. Параметры промывочной жидкости при испытании соответствуют, не

соответствуют ГТН ___________________________________________________

6. Сведения о проработке и промывке ствола скважины: ________________

_____________________________________________________________________

7. Безопасное время нахождения испытателя при забое составляет ___мин

8. Готовность бурового оборудования к испытанию _____________________

_____________________________________________________________________

9. Запас промывочной жидкости в объеме, м ³ ___________________имеется

10. Готовность ПВО (превентор, выкидные линии, устьевая обвязка,

цементировочный агрегат) ____________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

11. Готовность бурильных /НКТ________________________________________

_____________________________________________________________________

12. Данные об электрометрических работах (описание работ, дата)______

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

13. Заключение о возможности проведения работ испытателем пластов____

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

Акт составлен: "___" __________ 20____г.

Инженер-технолог

Геолог

Буровой мастер

Акт принял:

Начальник партии по испытанию

"___" __________ 20____г.

Приложение 13 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Форма

ПАСПОРТ ТРУБОПРОВОДА

Наименование предприятия ____________________________________________

Цех

_____________________________________________________________________

Наименование и назначение трубопровода ______________________________

_____________________________________________________________________

Год пуска в эксплуатацию ____________________________________________

Общая протяженность трубопровода, км ________________________________

Рабочая среда _______________________________________________________

Рабочие параметры: давление _________________________________________

температура _________________________________________

№ п/п	Наименование участка или обозначение его на схеме	Наружный диаметр и толщина стенки трубы, мм	Протяженность участков трубопровода, м

Перечень схем, чертежей и документов, предъявляемых при сдаче

трубопроводов в эксплуатацию.

_____________________________________________________________________

(с указанием места хранения документов или с приложением их копий)

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

ДАННЫЕ О МОНТАЖЕ

(заполняется для вновь вводимых трубопроводов)

Трубопровод смонтирован _____________________________________________

(наименование монтажной организации)

в полном соответствии с проектной документацией, разработанной ______

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(наименование проектной организации)

по рабочим чертежам _________________________________________________

(номера чертежей)

Вид сварки, применявшейся при монтаже трубопровода __________________

_____________________________________________________________________

Данные о присадочном материале ______________________________________

_____________________________________________________________________

(тип, марка)

Сварка трубопровода произведена сварщиками, прошедшими аттестацию

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

Данные о материалах, из которых изготовлен трубопровод:

Сведения о трубах и сварных фасонных деталях

№ п/п	Наименование элементов, их расположение на схеме	Размеры	Марка стали	ГОСТ или ТУ

Фланцы и крепежные детали

№ п/п	Наименование элементов, их расположение на схеме	Размеры, давление условное	Марка	ГОСТ или ТУ

Арматура и фасонные детали (литые и кованые)

№ п/п	Наименование элементов, их каталожное обозначение, расположение на схеме	Размеры, давление условное	Материал	ГОСТ или ТУ

РЕЗУЛЬТАТЫ ИСПЫТАНИЯ

(заносятся данные последних испытаний)

Трубопровод испытан на прочность гидравлическим (пневматическим)

пробным давлением ___________________________________________________

_____________________________________________________________________

При давлении ________________________________________________________

трубопровод был осмотрен; обнаружено ________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

При испытании на плотность давлением ________________________________

трубопровод выдержал при этом давлении ________________________ часов

Падение давления за время испытания, отнесенное к одному числу

составило __________________________________________________ % в час.

Лицо, ответственное за безопасную

эксплуатацию трубопровода

Номер и дата приказа о назначении	Фамилия, имя, отчество, должность	Подпись ответственного лица

Запись о ремонте и переустройстве трубопровода

Дата	Основание	Характер произведенных работ

Запись результатов освидетельствования

и ревизии трубопроводов

Дата	Результат освидетельствования, ревизии	Срок следующего освидетельствования, ревизии	Подписи ответственных лиц, производивших освидетельствование

Формуляр

замера деталей трубопровода

Номера точек по схеме	Первоначальный диаметр и толщина, мм	Отбраковочный размер, мм	Толщина по промеру, мм	Метод замера	Подпись	Примечание

Результаты ультразвуковой толщинометрии и

прогнозирования внутренней коррозии

1. Контролируемый участок: начало _____________________________

конец _________________________________________________________

2. Расположение контрольных отрезков:

Номер отрезка	Координата	Длина, м

Результаты измерений и прогноза

	Значения				Наработка до отказа,
Дата	наблюдаемые		прогнозируемые		лет
	максимальная глубина, мм	скорость коррозии, мм/год	максимальная глубина, мм	скорость коррозии, мм/год

СХЕМА ТРУБОПРОВОДА

Примечание: Вносится схема конкретного объекта

РЕГИСТРАЦИЯ ТРУБОПРОВОДА

Трубопровод зарегистрирован за № ____________________________________

В паспорте пронумеровано _____________________ страниц и прошнуровано

всего _________

листов.______________________________________________________________

(должность, Ф. И. О. регистрирующего лица) (подпись)

"_____" ________________ 20____г.

Приложение 14 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Форма

Утверждаю Технический руководитель

_________________________

АКТ

РЕВИЗИИ ТРУБОПРОВОДОВ

по цеху __________________ в период с ___________ по ________ 20__ г.

Произведена ревизия трубопроводов ___________________________________

Результаты ревизии приведены ниже. __________________________________

№ п/п	Наименование и назначение трубопровода. Подробное описание характера выявленных дефектов и место их расположения	Среда	Рабочие параметры		Категория трубопровода	Исполнитель	Сроки устранения дефекта
			давление Р, МПа	температура t, Со

Начальник цеха ______________________

Механик цеха ________________________

Примечание. К акту должны быть приложены квалифицированно составленные эскизы по каждому дефектному участку трубопровода для передачи его исполнителю с указанием на нем:

а) наименования трубопровода и параметров его работы;

б) точного расположения дефектного участка, подлежащего замене;

в) вида трубы, ее материала и размеров;

г) типа и материала на фланцы, шпильки, прокладки, опоры;

д) размера и материала на фитинги и детали врезок (ответвлений);

е) марок сварочных материалов.

Приложение 15 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности Таблица 1

Очистка наружной поверхности трубопровода

Вид противокоррозионного покрытия	Степень очистки стальной поверхности	Характеристика очищенной поверхности
Ленточные (холодного нанесения)	3	Не более чем на 5 % поверхности трубы имеются пятна и полосы прочно сцепленной окалины, точки ржавчины, видимые невооруженным глазом; при перемещении по поверхности прозрачной пластины размером 25х25 мм на любом из участков окалиной и ржавчиной занято не более 10 % площади пластины
Битумно-мастичные, пластобитные и антикоррозионные смазки	4	Не более чем на 10 % поверхности трубы имеются пятна и полосы прочно сцепленной окалины и ржавчины, видимые невооруженным глазом; три перемещении на поверхности прозрачной пластины размером 25х25 мм на любом из участков окалиной и ржавчиной занято не более 30 % площади пластины

Таблица 2

Значения давления при проверке на прочность

Условное давление Ру, Мегапаскаль	0,10	0,16	0,25	0,40	0,63	1,00	1,60	2,50	4,00	6,30	10,0
Опрессовочное давление Рпр, Мегапаскаль	0,20	0,30	0,40	0,60	0,90	1,50	2,40	3,80	6,00	9,50	15,0

Приложение 16 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Форма

АКТ НА РЕМОНТ И ИСПЫТАНИЕ АРМАТУРЫ

в период с ____ ________ 20_____г. по ________ ____________ 20_____г.

Произведены ремонт и испытание ниже перечисленной арматуры

№ п/п	Наименование, номер, шифр арматуры	Наименование трубопровода, место установки арматуры	Отметка о ремонте, связанном со сваркой			Сведения о замененных деталях и их материал	Арматура испытана		Примечание
			Ф. И. О. сварщика и № его удостоверения	сведения о сварочных материалах, № сертификата и качество сварки	сведения о термо-обработке		на прочность давлением Р1, МПа	на плотность давлением Р1, МПа

Заключение. При ремонте и испытании арматуры рекомендуется руководствоваться настоящими Правилами. Арматура испытание выдержала и может быть допущена к дальнейшей эксплуатации в соответствии с паспортными данными.

Начальник цеха (производившего ремонт)

Ответственный исполнитель

Лицо, принявшее арматуру из ремонта

	Приложение 17 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности
	Форма

Журнал контроля воздушной среды

Сноска. Приложение 17 в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2019 № 872 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

№ п/п	Дата, время и место отбора пробы	Наименование токсичных и взрывоопасных веществ	Тип и номер прибора	Фамилия и должность, производящего анализ	Пределы взрываемости – нижний, верхний в % объемных	Результаты анализа в мг/м3 или % объемных	Подпись специально назначенного лица (начальника смены, мастера)	Принятые меры по ликвидации загазованности (заполняется начальником смены, мастером)	Причина повышения загазованности	Примечание
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11

Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 355 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 13 ақпанда № 10250 тіркелді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 23 қазандағы № 701 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 94-13) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

1. Қоса беріліп отырған Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Индустриялық даму және өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті (А.Қ. Ержанов):

1) осы бұйрықтың заңнамамен белгіленген тәртіпте Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмелерін мерзімді баспа басылымдарында және "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастыруды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне осы бұйрықтың 2-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министрі А.П. Рауға жүктелсін.

4. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрі

Ә. Исекешев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ұлттық экономика министрі

_______________ Е. Досаев

2015 жылғы 12 қаңтар

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Энергетика министрдің міндетің атқарушы

________________ Ұ. Қарабалин

2015 жылғы 8 қаңтар

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 355 бұйрығымен бекітілген

Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Осы Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 23 қазандағы № 701 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 94-13) тармақшасына сәйкес әзірленді және мұнай мен газ өнеркәсібі салаларындағы өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібін анықтайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) авария - ғимараттардың, құрылыстардың және (немесе) техникалық құрылғылардың бұзылуы, бақыланбайтын жарылыс және (немесе) қауіпті заттардың шығарындысы;

2) аномальдық жоғары қыртыс қысым – аномальдық коэффиценті 1,5 және одан жоғары кенжатынының жиынтығының қабаттық қысымы аномальдық жоғары болатын жобалар танылады;

3) рұқсат беру-наряд – жұмыс істеп тұрған кәсіпорын аумағында құрылыс-монтаждау және (немесе) жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде ресімделетін жұмыстар өндірісіне жұмыс істеп тұрған кәсіпорыннан туындайтын өндірістік қаупі бар немесе туындауы мүмкін тапсырма;

4) технологиялық регламент – технологиялық процесті немесе оның жекелеген кезеңдерін (операцияларын) жүргізу технологиясын, өнім өндірісінің режимі мен технологиясын, жұмыстың қауіпсіз шарттарын айқандайтын, техникалық басшы бекітетін құжат;

5) топырақ үйіп қорғану – қауіпті сұйық заттардың төгілуден қорғау үшін қоршау қабырғалары немесе жер білігі түріндегі құрылыс.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-тарау. Мұнай, газ, газконденсаттық кен орындарын жайластыру жобаларын әзірлеу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Мұнай және газ шығару кен орындарын пайдаланатын әрбір ұйым мұнай, газ, газконденсаттық кен орындарын жайластыруға жобалық құжаттама (бұдан әрі – жобалық құжаттама) және ұңғымалардың құрылысына жобалау құжаттама (бұдан әрі – ұңғымалар құрылысына жоба) әзірлейді.

1-Параграф. Мұнай, газ, газконденсаттық кен орындары объектілерін жобалау кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

4. Зиянды және жанғыш заттарды бөліп шығаратын, жарылу және өртену қаупі бар процесстер орын алатын ғимараттар мен құрылыстар, болжамды апаттық тасталынды көздері – басым жел бағытының, жер бедерінің, климаттық және сейсмикалық жағдайлардың ескерілуімен жобаланады. Мұнай-газ кен орындарын (бұдан әрі - МГКО) жайластыру объектілеріның ғимараттар мен құрылыстардан минималды қауіпсіз қашықтығы осы Қағидаларға 1-қосымшада көрсетілген.

5. Қауіпті өндірістік объектіні жобалау кезінде жабдық пен құбырларды таңдау тасымалданатын заттардың тоттану-агрессиялы қасиеттеріне байланысты жүргізіледі.

Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6. Жобалық құжатпен қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың (бұдан әрі – ҚЗӨФ) жабдықтарға, құбырларға, қызметкерлерге және қоныстық аймақтағы тұрғындарға әсер етуінің алдын алу жөніндегі іс-шаралар әзірленеді.

7. Жобалық құжаттамада персоналдарды жинау және эвакуациялау орындары мен бағдарлары, жұмыс істеушілердің ұжымдық қорғану құралдары (бұдан әрі - ҰҚҚ), қоршаған ортаның газдылығын бақылау станциялары, газ қауіпсіздігі бекеттері, жел көрсеткіштерінің, бақылау өткізу пункттері көрсетілуі тиіс.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

8. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы іс-шаралар көмірсутек кен орындарын жайластыру объектілерін жобалау және салу кезінде осы объектілердің қауіпсіз жұмыс істеу, ықтимал авариялық жағдайлардың салдарын оқшаулау және барынша төмендету бойынша шараларды қамтамасыз етуі және мыналарды көздеуі тиіс:

1) қауіпсіз қашықтықтарды есепке алумен, МГКО обьектілерінің орналасуы;

2) қауіпсіз пайдалану бөлігінде жабдықтарды таңдау негіздемесі;

3) ұңғымалардың өнімдерін жинау, дайындау және тасымалдау жүйесі, зиянды заттар мен ілеспе газды пайдаға асыру;

4) технологиялық процесті басқарудың автоматтандырылған жүйесі (бұдан әрі – ТП БАЖ);

5) қауіпті және авариялық жағдайлардың алдын алу жөніндегі сақтандыру және белгі беру құрылғылары, бұғаттаулар, авариялық қарсы қорғану жүйесі;

6) қауіпті факторларды ерте анықтауға арналған дабылдама және ауа ортасын бақылаудың автоматтандырылған жүйесінің құралдары;

7) авариялық байланыс пен құлақтандырудың тұрақты өндірістік және автономдық жүйелерін ұйымдастыру;

8) объектілерді автоматтандыру және телеметрикалық бақылау;

9) персоналдарды жеке және ұжымдық қорғану құралдарымен қамтамасыз ету;

10) өндірістік қалдықтарды, жанармайды, зиянды және уытты заттарды бейтараптандыру және пайдаға асыру;

11) ұңғымаларды, объектілерді қауіпсіз бұрғылау, игеру, сынақтан өткізу, зерттеу, тоқтатып қою және жою жағдайлары;

12) сынақтардың әдістері мен технологиясы;

13) объектінің жарылу және өртену қаупі көрсеткіштерін ескере отырып, қауіпті және авариялық жағдайлардың туындау ықтималдығын бағалау;

14) жабдықтарды, құбырларды, металл құралымдарды бүлдірмей бақылау және тотығуға қарсы қорғау әдістерін қолдану.

Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

9. Ғимараттарда, құрылыстарда, үй-жайларда құбырларды жер астымен төсеуге рұқсат берілмейді.

10. Өндірістік және тұрмыстық объектілер ауа алмастырумен, жылытумен, су жабдықтаумен және кәріз жүйесімен қамтамасыз етіледі.

11. Өндірістік ғимараттар мен қондырғы аумақтар үшін технологиялық ағындарды, жерасты суы мен нөсер суын бұру үшін жабық өнеркәсіптік кәріз жүйелері жобаланады.

Өнеркәсіптік кәріз желісі бойымен құдықтарда орналасқан гидравликалық ысырмалар көзделуі тиіс.

12. Жарылу қаупі бар аймақтарда пайдалануға арналған жобаланатын жабдықтар, бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика (бұдан әрі – БӨАжА), жарықтандыру, дабыл беру және байланыс құрылғылары – жарылудан қорғалған орындауында алдын-ала қарастырылады.

13. Агрессиялық және улы сұйықтықтарды, жанғыш булар мен газдарды ығыстыру үшін инертті газдарды қолдануды қамтитын жобалық шешімдер – оттектің мөлшерін бақылаудың және технологиялық орталарда қауіпті шоғырланудың алдын алу әдістері мен құралдарын алдын ала қарастыруы тиіс.

14. Жобалық құжаттамада табиғи ортаның қайтымсыз техногендік өзгерістер мүмкіндігін, оның ішінде авариялық шығарындылар кезінде зиянды заттарды болдырмау, өндірістік процестер мен жабдықтың сенімділігі мен апатсыздығын бағалау негіздемесі, болжанатын авариялық жағдайлардың туындау қатері мен ықтимал салдарын бағалау, авариялардың алдын алуға, оқшаулауға, жоюға және қауіпті өндірістік факторлардан жұмысшылар мен халықты қорғауға бағытталған шешімдер көзделуі тиіс.

Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

15. Жобалау құжаттаманы әзірлегенге дейін бас жобалаушы санитарлық-қорғау аймағының (бұдан әрі – СҚА) көлемін анықтайды.

16. Кен орынды жайластыру жобалау құжаттаманың құрамында зиянды заттардың шекті рұқсат берілген шоғырлануы (ШРШ) қауіптік өндірістік объектілерде толық көлемде көрсетіледі.

Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

17. СҚА есептері мен негіздемесі зиянды заттардың (көлемі мен ұзақтығы бойынша) барынша болжанатын апаттық тасталындыларды ескере отырып6 орындалады. СҚА аумағында тұрғындардың тіршілік етуіне, көпшілік пайдаланатын спорттық құрылыстарды, саябақтарды, мектептерді, балалар мекемелерін, емдеу-профилактикалық және сауықтыру мекемелерін орналастыруға рұқсат берілмейді. Кен орнында вахта әдісімен жұмыс істеген кезде вахталық кенттерде орналасуға рұқсат беріледі.

18. Кен орнын жайластырудың жобалау құжаттамасында аспаптардың, материалдардың және жабдықтардың нақты түрлері мен саны, оларды сақтауға және жұмысқа дайындауға арналған орындар (құрылыстар) негізделеді және анықталады.

2-Параграф. Ұңғымалардың құрылысына арналған жобаларды әзірлеу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

19. Жобалауға арналған техникалық тапсырмада, параметрлер қатарында кен орнының қабаттық флюидіндегі күкіртті сутектің мөлшері көрсетіледі.

20. Жобалау құжаттамада қосымша:

1) жекелеген ұңғымалардағы күкіртті сутектің іс жүзіндегі мөлшерінің қысқаша талдауы;

2) жабдықтар мен құбырлардың коррозиялық қорғанысына қойылатын талаптар;

3) мұнай және газ атқымаларының туындауының алдын алу жөніндегі іс-шаралар келтіріледі.

21. Бірінші барлау ұңғымасының қабаттық флюидінде күкіртті сутектің көп мөлшерде болуы анықталған жағдайда СҚА орнатқаннан кейін оны одан әрі тереңдетуге және осы алаңдағы келесі барлау ұңғымаларын бұрғылауға жол беріледі.

22. Ұңғымалардың құрылысына арналған жобаларда қосымша:

1) ашық бұрқақ (бұдан әрі - АБ) жағдайында сағасын жабу (саңылаусыздандыру) мүмкіндігін қамтамасыз ететін, сорғылық-компрессорлық құбырлар (бұдан әрі - СКҚ) ұстынының, шегендеу бағандарының беріктігі;

2) бұрғылайтын, жетекші, сорғылық-компрессорлық құбырлардың және құбыр колонналары элементтерінің тоттану жағдайын бақылау және тозуын тексеру әдістері мен мерзімділігі;

3) колонналық бас тиектердің түрлері, оларды сынақтан өткізу және монтаждау әдістері (дәнекерленген қосылыстарды пайдаланбастан);

4) бейтараптандырғыштар тұрлері, бұрғы ерітіндісіндегі күкіртті сутекті бейтараптандыру әдістері мен технологиясы, ұңғымаларды бұрғылаудың бүкіл үдерісіндегі осы мақсатқа арналған реагенттердің жұмсалу шығыны;

5) бұрғы ерітіндісіндегі бейтараптандырғыш-реагенттің және күкіртті сутектің мөлшерін бақылау әдістері;

6) бейтараптандырғыш-реагентпен бұрғы ерітіндісін қосымша өңдеу шарттары;

7) бұрғы ерітіндісін тазалауды және сорғы блогының үй-жайын қоса есептегенде, бұрғы алаңының жұмыс аймағын, мұнара астындағы кеңістікті және бұрғының үй-жайларын желдету әдістері мен құралдары;

8) ұңғыманы бұрғылау, сынақтан өткізу және игеру барысындағы адамдарды және қоршаған ортаны қорғау іс-шаралары;

9) жұмыс аймағының ауасындағы күкіртті сутектің мөлшерін бақылау әдістері мен құралдары;

10) кейіннен өртеуге бұра отырып газды бұрғы ерітіндісінен бөліп алу технологиясы;

11) апаттық цемент көпірді орнату технологиясы;

12) ингибиторлардың түрлері, олардың қажетті көлемі;

13) мұнай-газ-су көрінулерін ерте анықтау және алдын алу жөніндегі іс-шаралар;

14) бейтараптандыруға және бұдан әрі пайдаға асыруға дейін сұйық өнімдерді жабық ыдыстарға жинау және сақтау тәртібі;

15) аспап көтерілген кезде ұңғыманың толуын бақылау әдісі;

16) аспапты түсірген кезде ұңғымадан ығыстырылған ерітіндіні бақылау әдісі;

17) шегендеу бағандарын цементтеуге арналған, күкіртті сутектің әсеріне төзімді және геологиялық-техникалық шарттарға сәйкес келетін тығындаушы қоспалар көрсетілуі тиіс;

18) құрылыс, сынау және игеру кезінде ТҚЖ немесе тығындау жабдығымен ұңғыма сағасын байластырудың үлгі схемалары.

Ескерту. 22-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-тарау. Объектілердің құрылысын және іске қосу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

23. Өндірістік объект құрылысына бөлінген аумақ жобалау құжаттамаға сәйкес салынады.

Күкіртті сутек құрамы жоғары мұнайлы таулы аймақтарда, газ және газконденсатты кен орындарында өндірістік және мұнай, газ және газконденсат өндірумен байланысы жоқ объектдарды салуға рұқсат берілмейді.

Қауіпті өндірістік объектілер құрылысының аумағын күзетудің режимділігі мен тәсілін құрылысты жүзеге асыратын ұйым, ал пайдалануға берілгеннен кейін пайдаланатын объект орнатады.

24. Салынып жатқан, жөндеуден өтіп жатқан және пайдаланылудағы қауіпті өндірістік объектілер (бұрғылау қондырғылары, ұнғымалар, топтастырылған өлшеуіш қондырғылары, мұнай және газды дайындау қондырғылары, сұйыққоймалар, сорғы және компрессорлық бекеттер, терминалдар) тұрақты және сенімді көлік қатынасымен (кіретін жолдар, жолдар) материалды-техникалық қамтамасыз ету базаларымен және ұйымның өндірістік қызметін дислокациялау орындарымен, өрт және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерімен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 24-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
25. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

26. Персонал болатын үй-жайларда ұйым басшысы бекіткен құжаттар ілініп тұруы тиіс:

1) жабдықтар және құбырлардың орналасуының БӨАжА, сақтандырғыш, бітегіш реттегіш қондырғылар көрсетілген технологиялық схемалары (мнемосхема), күкіртті сутек датчиктерін орнату схемасы және ауа кеңістігін бақылау бөлімдерін орнату;

2) авариялық қоймалардың, газ қауіпсіздігі аралының, жұмысшылардың қорғаныс құралдарының, адамдар және көлік қозғалысының негізгі және қосымша жол сапарларының, авариялық жағдайларда ауада күкіртті сутектің жиналу орны және таралу бағыты, байланыс және құлақтандыру құралының орналасуы көрсетілген объект схемасы;

3) Қазақстан Республикасының тиісті уәкілетті органдарының аумақтық бөлімшелерінің және АҚҚ телефон нөмірлері көрсетілген құлақтандыру схемасы;

4) апаттын жою жоспары (бұдан әрі - АЖЖ) оперативтік бөлімі.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

27. Өндірістік объектілер, газдан қауіпті орындар және оларға қатысты аумақтарда (оның ішінде кіретін жолдар), газ-мұнай- және конденсат құбырларының жұмыс жасап тұрған трассалары қауіпсіздік белгілерімен және жазбаларымен қамтамасыз етіледі.

28. ҚЗӨФ әсер етуі мүмкін қауіпті өндірістік объектілердің жұмыс орындары мен аумақтарында сақтандырғыш белгілер және жазбалар орнатылады, жұмыстың қауіпті бөліктері қоршалады немесе қауіпсіздік белгілерімен және жазбалармен белгіленеді.

29. Өндірістік объектілер және үй-жайлар күкіртті сутектің бөлінуі мүмкін көздеріне қатысты жел жақтарда (жел бағыты бойынша) орналастырылады.

30. Жұмыс орындары, объектілер, өтпе жолдар және оларға өтетін жолдар және түнгі уақытта кіретін және өтетін жолдар жарықтануымен қамтамасыз етіледі.

31. Өнеркәсіптік алаңдарда, өндірістік үй-жайларда технологиялық қажеттіліктен туындаған жағдайлардан басқа, жертөлелер, ойықтар, орлар және арналар болмауы тиіс.

32. Өрт сөндіру құралдары болмаған жағдайларда және құрамында тез тұтанатын және жарылысқа қауіпті заттар бар материалдар қоймасынан 50 метр қашықтыққа дейін отпен жұмыс жасауға рұқсат берілмейді.

33. Газдану қауіптілігі бар және ҚЗӨФ әсері мүмкін нормалардан асатын жерлерде, сонымен қатар, оқшауланған үй-жайларда, жабық ыдыстарда, құдықтарда, орларда және шурфтарда жұмысты бастамас бұрын ауа кеңістігіне талдау жүргізіледі және рұқсаттама-жіктелім рәсімделеді. Газдалғандылық байқалған жағдайда, жұмыс өндірісі бұл орындарда тоқтатылады және газдалғандылықты жойғаннан кейін жұмыс қайта жалғасады.

34. Жұмысшының 0,75 метрге дейінгі биіктікке көтерілуін талап ететін объектдар баспалдақтармен, ал 0,75 метрден жоғары биіктікке көтерілуін талап ететін объектдар шарбақты сатылармен жабдықталады.

35. Құбырлардың үстінен адамдар өтетін жерлерде биіктігі 1,0 метрден кем емес, ені 0,65 метрден кем емес, сырғанап кетудің алдын алатын жабыны бар шарбақты өтпе көпірлер орнатылады.

36. Құрамында күкіртті сутек бар сұйықтықтар төгілуі мүмкін өндірістік үй-жайлар оны үлкен мөлшерде сумен жууға және кәріз құдығының жабық жүйесіне бұруға арналған қондырғылармен жабдықталады.

37. Бұрғылау қондырғыларының үй-жайлары, өндірістік объектілер тұрақты түрде жұмыс жасайтын ШРШ-на жеткен кезде күкіртті сутектің датчиктерінен автоматты түрде іске қосылатын құйылатын-сорылатын ауа алмастырғыштармен жабдықталады.

38. Мезгіл сайын үй-жайларда болатын қызмет көрсететін қызметкер үй-жайдың сырт жағында қолмен іске қосылатын газдабылдамалар және ауа алмастырғыш қондырғылар орнатылады.

39. Кен орнында жұмыс жасайтын қызметкер сенімді екі жақты телефон немесе радиобайланыспен қамтамасыз етіледі.

40. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

41. Ұнғыманы зерттеуге арналған геофизикалық жабдықтар (зертханалар, көтергіштер) ұнғыма сағасынан кемінде 25 метр қашықтықта орнатылады.

4-тарау. Ұңғымаларды бұрғылау кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-Параграф. Бұрғылау қондырғысын пайдалануға енгізу

42. Ұңғыманы бұрғылау бұрғылау қондырғысын монтаждау аяқталғаннан соң және кәсіпорын бойынша бұйрықпен тағайындалған комиссияның оны қабылдауынан кейін басталады. Комиссия жұмыстарына өнеркәсіптік кауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесінің өкілі қатысады. Өнеркәсіптік кауіпсіздік саласындағы аумақтық уәкілетті органға комиссия жұмысының күні туралы хабарлама комиссия жұмысының басталуына дейін күнтізбелік 5 күн бұрын жіберіледі.

Өнеркәсіптік кауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшенің өкілі қатыспаған жағдайда комиссия оның қатысуынсыз бұрғылау қондырғысын қабылдауды жүзеге асырады.

Ескерту. 42-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

43. Бұрғылау қондырғысы бұрғылау басталмас бұрын кондуктор астындағы қашаулармен, бұрғылау құбырларымен және бірінші аралық бағанамен (егер оны түсіру 30 тәуліктен кем болса), шағын механикаландыру керек-жарақтарымен, қолмен жұмыс жасайтын құрал-сайманның жиынтығымен, БӨАжА, бұғаттайтын және сақтандыратын құрылғылармен, ұстап қалатын құрал-саймандармен, өртке қарсы құрал-сайманымен және авариялық сигнализациямен, сөйлесу құрылғыларымен, қорғау құралдарымен, сондай-ақ тез тозатын бөлшектер және түйіндердің қорларымен, материалдар мен кондуктор және бірінші аралық бағана астына бұрғылау ерітіндісін дайындауға арналған химиялық реагенттермен жинақталады. Бұрғылау ерітіндісіне арналған ыдыстар ұнғыманың 2 есе көлемін қамтамасыз етуі тиіс.

Ескерту. 43-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

44. Бұрғылау ұйымында ұнғыма құрылысының жобасы, бұрғылау жұмыстары өндірісіне геолог-техникалық наряды, бұрғылау жабдығының негізгі техникалық құжаттамалары, дайындаушы зауыттың нұсқаулығына сәйкес мұнараның құрастыру жұмыстары аяқталғаннан кейінгі жүргізілген сынақ актілері, бұрғылау бағанасының түптерін топтастыру кескіні, бұрғылау жабдығын құрастыру сұлбасы, коммуникация, электр желісі және жерге қосу құрылғыларының сұлбалары болуы тиіс.

45. Іске қосу дайындығы осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бұрғылау қондырғысын пайдалануға енгізу актісімен рәсімделеді.

2-Параграф. Ұңғымаларды бұрғылау

46. Ұңғыманы бұрғылауға арналған дайындық жұмыстары, таль жүйесін ұштастыру, тікқазбаны бұрғылау және жабдықтау осы Қағидаларға сәйкес жүргізіледі.

47. Ұңғыманы бұрғылау ұңғыманың құрылысына арналған бекітілген жоба, геологиялық-техникалық жүктелім және іске қосу конференциясының акті болған жағдайда басталады.

48. Пайдаланушылық қордың жұмыс істемей тұрған ұңғымаларын қалпына келтірген және кейіннен құрылымы мен тағайындау мақсаты өзгертілетін жаңа оқпанды өткізумен байланысты ұңғымаларды жаңғыртқан кезде ұңғыма құрылысына арналған жоба әзірленеді.

49. Бұрғы қондырғысында мынадай:

1) вахталық;

2) геологиялық;

3) бұрғылау ерітіндісі параметрлерінің;

4) түсіру-көтеру операциялары (бұдан әрі – ТКО) кезіндегі еселеп құю мен химиялық реагенттердің шығындарын есепке алу;

5) дизельдердің жұмыс істеу мотосағаттарын есепке алу;

6) бұрғылау бағанын өлшеу;

7) қашауларды сынау;

8) таль арқаны атқарымының;

9) техникалық суды және өнеркәсіптік бұрғы ағындарын тұтынуды есепке алу;

10) газ-ауа ортасын бақылау журналдары жүргізіледі;

5); 6); 7); 8); 9) тармақшалары бойынша журналдарды электрондық форматта жүргізуге рұқсат етіледі.

Ескерту. 49-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

50. Ұңғыманы бұрғылау барысында су, мұнай және газ горизонтының бар болуын, барлық стратиграфиялық горизонт бойынша қабаттық және кеуекті қысымдардың бар болуын және геологиялық сипаттамаларын нақтылау бойынша оны зерттеп тексеру жүргізіледі.

51. Бұрғылау барысында келесі параметрлер бақыланады:

1) диаграммада тіркеле отырып, ілмектегі салмақ;

2) бұрғы ерітіндісінің геологиялық-техникалық жүктелімге сәйкестігі;

3) ұңғыманың кіре берісі мен шыға берісіндегі бұрғы ерітіндісінің шығыны;

4) бұрғы сорғыларының манифольдасындағы қысымы;

5) ТКО және тоқтап тұру барысында ұңғыманың сағасындағы және бұрғылау барысында қабылдау ыдыстарындағы ерітіндінің деңгейі;

6) ротордағы айналу кезі;

7) бұрғы ерітіндісіндегі газдардың шоғырлануының көрсеткіштері.

52. Бұрғылау тәсілерді мен режимі, қашаулардың түрлері өнеркәсіптік қауіпсіздіктің қамтамасыз етілуі шартымен жалпы ұңғыма бойынша және бұрғылаудың интервалдары бойынша сапалық көрсеткіштердің қамтамасыз етілуімен және ұңғымалар желісінің геологиялық-техникалық жағдайының ескерілуімен таңдалуы тиіс.

Ұңғымаларды бұрғылау әдістері мен тәртіптемелерін, қашаулардың типтерін таңдау – геологиялық және жақында орналасқан ұңғымаларды (аумақтарды) өткізу барысында қол жеткізілген деректердің негізінде жүзеге асырылады.

53. Құрамында күкіртті сутегі бар флиюдтерді қамтитын қабаттарды ашпастан бұрын (50÷100 м):

1) бұрғы аумағының айналасында (кіру жолдарында, бұрғы аумағына болжалды өту орындарында) қауіпсіздік белгілері орнатылады;

2) жұмыс аймағының ауасындағы күкіртті сутектің мөлшерін бақылау аспаптарының дұрыс жұмыс жасауы тексеріледі және жеке қорғану құралдары (бұдан әрі – ЖҚҚ), тыныс мүшелерінің жеке қорғану құралдары (бұдан әрі – ТМ ЖҚҚ), ҰҚҚ бар екендігі және дайындығы тексеріледі;

3) бұрғы ерітіндісі бейтараптандырғышпен өңделеді;

4) нұсқама журналына тіркей отырып, қызметкерлердің АЖЖ-ды және ЖҚҚ қолдану дағдысын, алғашқы көмек көрсетуді білуін тексеру жүргізіледі;

5) бұрғыда саны кемінде екі көлемді бұрғы ерітіндісін өңдеу үшін жеткілікті күкіртті сутекті бейтараптандыратын материалдардың қоры мен химиялық реагенттер құрылады;

6) авариялық жағдайларда жұмыскерлерді қауіпті аймақтан шығуына арналған бағдарлар белгіленеді. Іздеу, барлау, бұрғылауда бағалау кезінде қосымша түрде: геологиялық-технологиялық зерттеулер (бұдан әрі – ГТЗ) станциясын орнату; авариялық-құтқару қызметі өкілдерінің тәулік бойы кезекшілігін, персоналдарды эвакуациялауға арналған көлік ұйымдастыру; бұрғыда жұмысқа әрдайым дайын күйіндегі цементтеу агрегаттарының бар болуын қамтамасыз ету; бұрғылау орнында цемент көпірін орнату үшін мөлшерді цемент қорын құру қажет. Цементтің қатаю мерзімдері мен беріктігін сынақтан өткізу 10 күнде бір рет өткізіледі.

Ескерту. 53-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

54. Өнімді горизонтты ашу алдында газ-мұнай-су-көрінулерін (ГМСК) жоюға дайындығын тексеру жүргізіледі, сақтандыру плакаттары мен қауіпсіздік белгілері орнатылады.

55. Вахтаның мүшелері өз жұмыс орындарының қауіпсіздік жағдайын ауысым сайын тексереді, бұрғылаушы вахталық журналда жазбаларды ресімдейді.

Ескерту. 55-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

56. Бригаданың басшысы тәуліктік есеп жасайды.

57. Бұрғышы жұмыс барысында аспаптардың көрсеткіштерін, техникалық құралдардың жұмысқа жарамдылығын және қызметкерлердің Қағидаларды сақтау бойынша әрекеттерін бақылайды. Бұзушылықтар анықталған жағдайда, жұмыс басшысына хабарлайды және жұмыс басшысының нұсқаулары бойынша қызметкерлер әрекеттерінің және жабдықтардың, үдерістердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды қолға алады.

58. Авариялық жағдай кезінде АЖЖ-ның қолданылуы іске қосылады, сағаны саңылаусыздандыру және аварияны жоюға қатыстырылмаған персоналды көшіру жүзеге асырылады.

Ескерту. 58-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

59. Бұрғылау қондырғысы қоршаған ортаның ластануын болдырмайтын, ағынды сулар мен шламды жинау жүйесімен, бұрғы ерітіндісінің тұйық циркуляциялық жүйесімен қамтамасыз етіледі.

60. Бұрғылау қондырғысына арналған алаң төңіректің табиғи еңісінің ескерілуімен және ағынды сулардың тұндырғыш ыдыстарға қарай қозғалуының қамтамасыз етілуімен жоспарланады.

61. Жұмыс алаңында тіректері бар сөрелер мен стационарлық немесе жылжымалы көпіршелер орнатылуы тиіс. Сөрелердің көлемі осы ұңғыма үшін құбырлар мен штангаларды қауіпсіз төсеу мүмкіндігінің ескерілуі шартымен анықталады.

62. Қабылдау көпіршесінің төсем бойынша ұзындығы кемінде 14 метр, ені кемінде 2 метр, ұзындығы 0,5 метр болуы тиіс. Тегіс металлды қолдануға рұқсат берілмейді. Сөрелер деформациясыз құбырлар мен қарнақтарды төсеу мүмкіндігінің ескерілуі шартымен орнатылады, оларда құбырларды домалап кетуден сақтандыратын шалқаймалы бағандары болуы және әрбір жағында баспалдақтары мен таяныштары бар, қабылдау көпіріне шығатын кемінде екі өтпесі болуы тиіс.

63. Алаң қауіпсіздік белгілерімен, жарықтандырумен және қауіпті аймақты қоршаумен қамтамасыз етіледі. Бұрғылауды бастамастан бұрын жынысты бұзатын құралдың, кенжар қозғалтқышының, бұрғылау бағанын құрастыру, БӨАжА техникалық жағдайы тексеріледі. Ақаулық анықталған жағдайда бұрғылауға рұқсат берілмейді.

Ескерту. 63-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

64. Жетекші (жұмыс) құбырына арналған тікқазбаны бұрғылау арнайы құрылғының пайдаланылуымен жүзеге асырылады. Жұмыс алаңсы төсемінің деңгейінен асатын тікқазбаның үстіңгі бөлігінің биіктігі 0,5-0,8 метр құрайды. Жетекші құбырды тікқазбаға түбіне тірей отырып орнатуға рұқсат берілмейді.

Жетекші құбырды орнату үшін, механикаландыру құрылғылары қолданылады.

65. Тежеу иінтірегі бекіткішпен қамтамасыз етіледі. Қолмен беру барысында бұрғылаушы алаңсының төсемімен бірге бекітілген сақтандыру құрылғысы қолданылады.

66. Бұрғылау барысында қоршауды шешуге, бұғаттар мен сақтандырғыш құрылғыларды ажыратуға рұқсат берілмейді.

67. Бұрғылау кезінде бұрғы ерітіндісі циркуляциясының рұқсат берілген жүктемесі мен қысымынан асыруға рұқсат берілмейді.

Ескерту. 67-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

68. Технологиялық үдерісті бақылау-диаграммаларда бұрғы ерітіндісіндегі газдардың шоғырлану көрсеткіштерін және бұрғылау тәртіптемесін тіркеу жолымен жүзеге асырылады. Бұрғы ерітіндісінің параметрлері және өлшеу уақыты журналда көрсетіледі.

69. Бұрғылау режимін сақтау мүмкін болмаған, қауіпті жағдай белгілерінің және қауіпсіздіксіздік бұзылған жағдайда бұрғылаушы жұмыс басшысына хабарлайды. Кейінгі әрекеттерді жұмыскерлер оның нұсқаулары бойынша орындайды.

Жұмыстар тоқтаған жағдайда аварялардың алдын алу жөніндегі шаралар қабылданады.

70. Объект басшысының нұсқауы бойынша бұрғылау ұзақ уақытқа тоқтатылған жағдайда бұрғылау аспабы-сағасының саңылаусыздануымен шегендеу бағанының түсірілген интервалына көтеріледі.

Ашық оқпанда қиындықтардың алдын алу мақсатында мерзімділікпен қалыптау, жуып тазалау және пысықтау жүзеге асырылып, журналға тіркеледі.

71. Ұңғыманы бұрғылау барысында ұңғыманың оқпанының траекториясын бақылау жүзеге асырылады. Өлшемдердің көлемі мен мерзімділігі бұрғылаудың тау-кен-геологиялық жағдайларымен, ұңғыма оқпанының жобалау және іс жүзіндегі траекториясымен анықталады. Тік ұңғымаларды бұрғылаған кезде тік сызықтан ауытқу 3-5 градустан аспайды.

72. Бағытталған және көлбеу оқпандарды бұрғылау телеметрикалық бақылау жүйесінің қолданылуымен жүзеге асырылады.

73. Өнімді газ қабатында бұрғылау барысында қазудың механикалық жылдамдығы бұрғы ерітіндісін газсыздандыру қамтамасыз етілетін мәндерге дейін шектеледі.

74. Бұрғылау жасалып жатқан ұңғымалардағы апаттық жағдайлар орын алған кезде, оның салдарын жоюдың әдістерін қолдану тиімсіз болса, екінші және кейінгі оқпандарды бұрғылау жүзеге асырылады.

75. Күкірт сутегі бар қабаттарды ашу жабдықтардың, жұмыскерлердің жұмысқа дайындығын тексеріп, анықтағаннан кейін, газ-мұнай-су көрінулері (ГМСК) немесе қауіпті жағдай туындаған кезде болжалды газбен ластанған аймақтағы тұрғындар мен жұмыскерлерді қорғау жөніндегі іс-шаралардың орындалуын тексергеннен кейін жүзеге асырылады.

Тексерудің нәтижелері күкіртті сутегі бар горизонтты ашуға объекті мен персоналдың жай-күйі мен дайындығын көрсете отырып,, актімен ресімделеді.

Құрамында күкіртті сутегі бар қабаттарды бұрғылау барысында жуып тазартқыш сұйықтықтағы сульфидтер мен күкіртті сутектің бар болуы бақыланады. Күкіртті сутек анықталған жағдайда бұрғы ерітіндісі бейтараптандырғышпен өңделеді, қауіпсіздік жөніндегі іс-шаралар орындалады.

76. Өнімді горизонтты бұрғылау ашуға арналған құрылғысы бар кері қақпақшалардың және қосымша шүмектің болуы жағдайында құрастырылымда тоттануға қарсы орындаудағы шарлы крандарды орнату жолымен жүзеге асырылады.

Көпіршелерде қысыммен тексерілген құбыр орналасқан, ол құбыр диаметрі мен беріктік сипаттамалары бойынша бұрғылау ұстынының жоғарғы секциясына сәйкес келеді. Құбыр қызыл түске боялған және құбырға ашық жағдайда тұрған шарлы кран орнатылған.

Ескерту. 76-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

77. ГМСК ерте анықтау үшін көрсеткіштер бойынша тікелей және жанама нышандарын бақылау жүзеге асырылуы тиіс:

1) газдардың шоғырлануы, сульфидтердің бар болуы және жуып тазартқыш сұйықтықтың тығыздығы;

2) айдау желісіндегі қысымның және бұрғылаудың механикалық жылдамдығы;

3) циркуляция тоқтаған кездегі ұңғымадағы жуып тазартқыш сұйықтығының деңгейі;

4) қабылдау ыдыстарындағы жуып тазартқыш сұйықтықтың деңгейі;

5) жуып тазартқыш сұйықтықтың шығыны және циркуляциясының көлемі;

6) ұңғыманы бұрғылау барысындағы жүктеменің өзгеруі.

78. ГМСК кезінде ұңғыманың сағасы саңылаусызданады және одан әрі жұмыстар АЖЖ сәйкес жүргізіледі. ГМСК анықталған және АБ пайда болған кезде бұрғылау вахтасының алғашқы іс-әрекеті осы Қағидалардың 3-қосымшасында көрсетілген.

79. Төтенше жоғары қысымы бар газ, мұнай және су горизонттарын ашу кезінде, сондай-ақ күкіртті сутектің болуы кезінде (алты пайызға дейін көлемді құрамы бар) ұңғыма сағасына кем дегенде үш превентор, оның ішінде бір әмбебап превентор орнатылады.

Нормадан ауытқыған жоғары қысымы және алты пайыздан астам күкіртті сутектің көлемді құрамы бар қабаттарды ашу кезінде кем дегенде алты превентор, оның ішінде қиюшы бұранда кескіші бар және бір әмбебап превентор орнатылады.

Ескерту. 79-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

80. Өнімді қабатты бұрғылау және игеру барысында қандай да бір эксперименталдық және тәжірибелік жұмыстарды ұйымның техникалық басшысы бекіткен бағдарлама бойынша жүзеге асыруға жол беріледі.

Ескерту. 80-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

81. Ұңғыманы сынап байқау барысында аумаққа бөтен адамдар мен көлік құралдарының өту мүмкіндігін болдырмайтын бақылау-өткізу режимі орнатылады.

82. Тасбаған қабылдағыштан тасбағанды шығарып алмастан бұрын осы жұмыспен байланысы жоқ жұмыскерлер қабылдау көпірінен аластатылады.

83. Тасбағанды шығарып алу және өңдеу жөніндегі жұмыстарды орындайтын жұмыскерлер оқшаулағыш газтұтқыштармен және резеңке қолғаптармен қамтамасыз етіледі.

84. Тасбағаның үлгілері күкіртті сутекке қарсы төзімді материалдардан жасалған саңылаусыз контейнерлерге төселеді.

85. Тасбаған қоймасы стационарлық газ дабыл қаққыштарымен және желдету жүйесімен жабдықталады.

85-1. Бұрғылау ерітіндісін (шаю сұйықтығын) дайындау және өңдеу бойынша жұмыстар жасау кезінде қызметкерлердің химиялық реагенттер әсерінен қауіпсіздігін қамтамасыз ететін қорғау құралдары қолданылады.

Ескерту. 85-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

85-2. Бұрғылаудың үйлесімді жағдайларының интервалдарындағы бұрғылау ерітіндісінің тығыздығы (егер ол ұңғыма қабырғаларының тұрақтылығын қамтамасыз етуді қажет етпесе) мына шамаларға:

1) 10-15% - тереңдігі 1200 м (0-ден 1200 м қосқандағы интервалдарға) дейін, бірақ 15 МПа (15 кгс/см²) аспайтын ұңғымалар үшін;

2) 5-10% - тереңдігі 2500 м (1200-ден 2500 м қосқандағы интервалдарға) дейін, бірақ 2,5 МПа (25 кгс/см²) аспайтын ұңғымалар үшін;

3) 4-7% - тереңдігі 2500 м асатын, бірақ 3,5 МПа (35 кгс/см²) аспайтын ұңғымалар үшін қабатталғаннан (кеуек) асатын ұңғымадағы гидростатикалық қысымның бұрғылау ерітіндісін бағанмен құру есебінен айқындалады.

Ескерту. 85-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

85-3. Бұрғылау ерітіндісінің циркуляциясындағы тығыздықтың ±20 кгс/см³ (0,02 г/см³) астамға дейін ауытқуына жол беріледі.

Ескерту. 85-3-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

85-4. Бұрғылау ерітіндісін дайындау, өңдеу, ауырлату және тазалау рецептурасы мен әдістемесін ұңғымалар құрылысына авторлық қадағалау мамандары бақылайды.

Ескерту. 85-4-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

85-5. Ұңғыманы бұрғылау және шаю процесінде бұрғылау ерітіндісінің параметрлері (қасиеттері) – тығыздығы мен тұтқырлығы 10-15 минуттан кейін, температурасы, сүзілуі, құм құрамы, коллоидты фаза құрамы, рН, СНС1/10 және реологиялық көрсеткіштер (тиімді тұғырлығы мен шөгудің қарқынды кедергісі) – әр 4 сағат сайын мерзімділігімен бақыланады. Газ горизонттарын қайта бұрғылау кезінде және газсыздандырудан кейін ұңғымадан шығатын бұрғылау ерітіндісінің тығыздығы 5 минут сайын, қалған көрсеткіштер жоғарыда көрсетілген мерзімділікпен өлшенеді. Бұрғылау газокаротажды станциясында болмаған кезде бір ауысымда екі рет бұрғылау ерітіндісінің газбен қанықтығына бақылау жүргізіледі. Бұрғылау ерітіндісінің параметрлері журналда жазылады.

Ескерту. 85-5-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

85-6. Егер бұрғылау ерітіндісіндегі газдың көлемді құрамы 5%-дан асатын болса, онда газсыздандыру, ерітіндінің газбен толу себептерін анықтау (қабат жұмысы, бұрғыланған жынысы бар газды келуі, көбіктенуі және басқалар) және оларды жою бойынша шаралар қабылдану қажет.

Ескерту. 85-6-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

85-7. Жаңа ерітіндіні дайындау үшін ұзақ үзілістермен ауырланған ерітіндінің жекелеген үлестерін айдау жолымен ұңғымадағы бұрғылау ерітіндінің тығыздығын арттыруға жол берілмейді.

Ескерту. 85-7-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

85-8. Бұрғылау ерітіндісінің циркуляциясы кезінде ең жоғарғы рұқсат берілген қысым қабаттың гидроажырау және сіңіру қысымының шамасынан аспайды.

Ескерту. 85-8-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-Параграф. Ұңғымалардың конструкциясы

86. Ұңғыманың конструкциясы:

1) алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
2) алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3) ұңғыманың құрылысын салудың және пайдаланудың барлық кезеңдерінде жұмысты апатсыз, қиындықсыз және қауіпсіз жасау жағдайлары;

4) алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
5) алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6) ұңғыманың оқпаны мен шегендеу құбырларының типтік өлшемдері бойынша барынша біріздендіру;

7) беріктігі мен саңылаусыздығын тексеріп сынақ жүргізу;

8) күкіртті көмірсутегі, зиянды және жемір заттары бар кен орындарында коррозияның әсеріне және сульфидті-тоттануға шытынауға қарсы төзімді шегендеу құбырлары, тығындалатын цементтер мен материалдарды қолдану;

9) ұңғымалардың құрылысын салу мен пайдаланудың іс жүзіндегі геологиялық-техникалық шарттарын орындау.

Ескерту. 86-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

87. Шегендеу бағандарының оңтайлы саны, оларды түсірудің тереңдігі гидрожарылыс қысымдарының және қабаттық қысымдардың градиенттері (қарқынды сіңіру аймақтары мен жыныстардың беріктігі мен тұрақтығы) бойынша бұрғылау шарттарымен үйлеспейтін аймақтардың санымен анықталады.

Аққыштыққа немесе пластикалық ақауларға бейім, жынысты жауып тұратын соңғы ұстынның оймағы (пайдаланушылық ұстынды түсіргенге дейін) олардың табанынан төмен орнатылуы тиіс.

Өнімді және ағынды сулы горизонттарды ашпастан бұрын кем дегенде бір аралық ұстынды немесе кондукторды сағаның саңылаусыздануы барысында жыныстардың жарылу мүмкіндігін болдырмайтын тереңдікке дейін түсіру қарастырылады.

88. Ұңғымалардың қабырғалары мен шегендеу бағандарының муфталары арасындағы диаметрлердің айырмасы, әрбір бағананың ұңғыма құрылысы жобасымен қарастырылған тереңдікке дейін кедергісіз түсірілуінің және олардың сапалы түрде цементтелуінің барынша қамтамасыз етуілуімен таңдалады.

89. Шегендеу құбырларын таңдау-құрылыс кезеңдерінде де, ұңғыманы пайдалану барысында да, флиюдтің жемірлігі мен құбырларға түсетін осьтік жүктемелердің, күтілген артық сыртқы және ішкі қысымдардың ескерілуімен жүзеге асырылады.

90. Тік ұңғымаларды роторлық әдіспен бұрғылау барысында бұрғылау ұстынының 50-60 рейсінен кейін, көлбеу-бағытталған және көлденең ұңғымалардың бұрғылау барысында бұрғылау ұстынының 40-50 рейсінен кейін, шегендеу бағанының қалдық ресурсын анықтау мақсатында оның тозуы геофизикалық әдістермен өлшенеді.

91. Сағалық жабдықтары мен тастандыға қарсы жабдықтары (бұдан әрі – АБЖ) бар шегендеу бағандарының беріктігі мынадай:

1) ГМСК-ны, тасталындыларды, АА жою барысында ұңғыма сағасының және бастырылуыныңы саңылаусыздануы;

2) бағандағы максималды тығыздыққа бұрғы ерітіндісінің гидростатикалық және динамикалық қысымының әсер етуі;

3) ГМСК, АА барысында максималды мыжу жүктемесінің, сіңіру және аққыштық аймақтарының әсер етуі;

4) созылу және мыжылу барысындағы тік жүктеменің әсер етуі кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз етуі тиіс.

92. Бағандық бастиек пен ұңғыма сағасының құралымы ГМСК мен апаттардың алдын алу және салдарын жою мақсатында:

1) ұңғыманың (бағанның) жұмыс жасау кезеңдеріндегі температуралық ақаудың теңелуін ескере отырып, аралық және пайдаланушылық бағандарды есептік тартылуының ілгішіне және ШҚЖ ұңғымалы құбырлар бағанының ілгіші;

2) флюидті көріністер үшін, шегендеу бағандарын бақылау;

3) ұңғыманы апаттық мыжу мүмкіндігін көздейді.

4-Параграф. Ұңғыма оқпанын бекіту

Ескерту. 4-параграфтың атауы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

93. Ұңғыманың өзегін және жерге қағып орнатылған құбырларды түсіруге дайындау, жерге қағып орнатылған мұнараны түсіру және цементпен толтыру жұмыстарды ұйымдастыру жоспары (бұдан әрі – ЖҰЖ) бойынша жүргізіледі. Бағандарды есептеу үшін бастапқы деректер, мұнараның беріктігі қорының коэффициенттері, бағандарды және оны цементпен толтыру есебі, цемент талдауының нәтижелері, бағандарды түсіруге бұрғылау қондырғысының дайындығы жөніндегі акті ЖҰЖ қоса беріледі.

94. Жерге қағып орнатылған бағандарды түсірместен бұрын ұңғыманың өзегінде тіреуіштің технологиялық процессін іске асыру үшін электрометриялық және зерттеу жұмыстарының кешені жүргізіледі. ГМСК немесе оларды жойғанша бұрғылау ертіндісі бар кезде геофизикалық зерттеулер мен ұңғыманың өзегін бекітуге дайындауды жүргізуге рұқсат берілмейді.

95. Жерге қағып орнатылған бағандардың беріктігін есептеу барынша күтілетін ерітіндінің ГМСК немесе АА кезінде қыртыс флюидпен немесе газсұйықтық қосындысымен алмасу тереңдіктің есептелуімен анықталатын көп қысым арқылы жүргізіледі.

Қалған ұңғымалар үшін алмасудың тереңдігі ұңғыма құрылысына жобаны әзірлеген кезде ұңғымалардың әр тобы үшін беріктік дәрежесін ескере отырып, белгіленеді.

96. Ұңғыма салудың жоспарымен тампонаждық ерітіндіні көтеру көзделеді:

1) кондуктордың артында – ұңғыманың сағасына дейін;

2) аралық мұнаралардың артында – алдыңғы мұнараның 100 метрден кем емес табандықпен бөгеп қою;

3) пайдаланушылық мұнаралардың артында;

4) мұнай ұңғымалардың артында - алдыңғы мұнараның 100 метрден кем емес табандықпен бөгеп қою;

5) газ және айдағыш ұңғымалар үшін – сағасына дейін;

Газ және айдағыш ұңғымаларында жерге қағып орнатылған құбырды "металл-металл" үлгідегі бұранда біріктірудің оқшаулау торабымен пайдаланған кезде, алдыңғы мұнараның 100 метрден кем емес табандықта цементтің көтерілуі іске асырылады.

Бағыттар, кондукторлар, жасырын мұнаралар, аралық цементпен толтыру кезінде төменгі және аралық сатылар, секциялық колонналардың төменгі және аралық секциялары барлық ұзындыққа цементпен толтырылады.

97. Құрамында флюид бар көкжиектің үстінде, газ бен мұнайдың жер асты қоймалар жабынның үстінде, жерге қағып орнатылған колонналардың жоғары сатысын (секциясын) сатылы цементпен толтыру (секциялардың торабы) құрылғының үстінде тампонаждық ерітіндіні көтеруге ең аз қажетті биіктігі мұнай ұңғымалары үшін 150-300 метрден кем емес және газ ұңғымалары үшін 500 метрді құрайды.

98. Бағананың цементпен толтырылмайтын жоғары бөліктің барынша ұзындығы ұңғыманың сағасын колоннасымен жабдықтаған кезде толық жүк түсірудің есебінен қабылданады.

99. Сатылы цементпен толтыру құрылғылары және жерге қағып орнатылған колонналар секциялардың тораптары:

1) табандықтан жоғары алдыңғы бағананың жерге қағып орнатылған өзектегі ұңғымасында 50 метрден кем емес; сол сияқты жасырын бағананың "басына" да қатысты;

2) ұңғыманың жерге қағып орнатылмаған бөлігінде – оқпанының шартты диаметріне жақын диаметрмен тұрақты тұқымдардың аралығында, аралықтың үстіңгі шекарадан 30-50 метрден төмен емес және төменгі шекараның кемінде 50-75 метрден жоғары.

Ескерту. 99-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

100. Құрамында флюид бар қыртыстардың жабынның үстінде тампонаждық ертіндіні көтеру биіктігі бір рет толтырғанда біріншісінен аспайды:

1) бұрғылау ертіндісі мен цементті қатайтудың сұйықтығын құрамалы мұнараның гидростатикалық қысымының барынша қыртыс қысымнан 2 пайыздан кем емес артылуына жол беріледі;

2) гидро үзу немесе майыстыру соңында бұрғылау ерітіндісін қарқынды жұтып алу мүмкіндігіне рұқсат берілмейді;

3) цемент шығыршығына тиеу кезінде колоннамен басын орнату үшін бағананың қажетті беріктігі қамтамасыз етіледі.

101. Жерге қағып орнатылған бағананың бір уақыттағы флюид көріністерімен, шөгінділермен, ішке тартумен және шиеленістерді жойғанға дейін бұрғылау бағанасын қондырумен бірге бұрғылау ерітіндісін жұтуларымен ұңғымаға кірісуге рұқсат берілмейді.

102. Жерге қағып орнатылған колонналарды түсіруден және цементпен толтырғанға дейін жұмыстардың жетекшісі, бұрғылаушы және мамандар бұрғылау мұнараның (оқпанының); өзектің; жүк арбаның; тал жүйесінің; түсіру-көтеру жабдығы мен құралды; күш жетектің; қабылдау көпірдің; алаңның; құбырлардың нумерациясы мен салуын; төсеудің техникалық жай-күйін тексеру; қоршаулардың бар-жоғы, бұғаттау және сақтандыру құрылғылардың; бұрғылау қондырғының БӨАжАҚ жарамдылығы және цемент толтыруды бақылау станциясын тексеру; цемент толтыратын агрегаттардың дайындығы; цемент және химиялық реагенттердің бар-жоғы; жарықтандыру құралдардың бар-жоғы; техника және қызметкерлер орналасқан орынның қауіпсіз аймақтары мен қашықтықтар; қауіпсіздік белгілерін орнату; жұмыстардың жетекшілері мен орындаушыларын тағайындау; жұмыстардың тәртібін және кестесін белгілеу; қызметкерлерді қорғау үшін жеке және ұжымдық құралдардың болуы; объект аумағына өткізу тәртібін енгізу.

Тексеріс нәтижелері бойынша объектінің түсіруге және жерге қағып орнатылған колоннаны цементпен толтыруға дайындық актісі жасалады.

Жабдықтың жарамсыздығы табылған жағдайда түсіру және цементпен толтыру бойынша жұмыстар басталғанға дейін оны түзету жүргізіледі.

Ескерту. 102-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

103. Аралық колонна және ШҚЖ саңылаусыздығына тексеріс апат-құтқару қызмет өкілінің қатысуымен, ал пайдаланушылық колонна және фонтандық арматураның тексерілуі – апат-құтқару қызметі мен тапсырыс берушінің қатысуымен актіні кейіннен ресімдеумен жүргізіледі.

104. Жерге қағып орнатылған колоннаны түсіргенге дейін ЖҰЖ сәйкес ұңғыма өзегінің шаблондануы және дайындалуы жүргізіледі.

105. Жерге қағып орнатылған колонналардың түсірілуі механизация, спайдер, тиісті жүк көтеру және кілттер элеватор құралдарының пайдалануымен жүргізіледі.

106. Сақтандырғыш шығыршықтар мен бұрандалы түтіктер кілттермен бұратылады және алаңның жұмыс аймағынан тыс қойылады.

107. Түсіргенге дейін әр жерге қағып орнатылған құбырдың шаблонмен тексерілуі, бұранданың және сыртқы үстілердің тексерілуі жүргізіледі. Сәйкес келмеген жағдайда құбыр бояумен белгі қою арқылы оқшауланады.

Шаблондау кезінде жерге қағып орнатылған құбырдың төменгі жағында болуға рұқсат берілмейді.

108. Түсірген кезде бұрғылаушы әр жерге қағып орналасқан құбырдың бұранданың толық айналымын, салмақ индикатор көрсеткішін, ұңғыманы толтыруды, шығарылатын ұңғыма ертіндісінің көлемі мен өлшемдерін, бұрғылау ертіндісіндегі газ шоғырлануын бақылайды.

109. Жерге қағып орнатылған құбырларды түсіргеннен кейін тампонажды техника үшін алаң және сағаның дайындалуы жүргізіледі.

Цементпен толтыру агрегаттардың, цемент-араластырғыш машиналардың, цемент толтырудың бақылау станциялардың қауіпсіз қызмет етуі үшін мынадай қашықтықтар белгіленеді:

1) ұңғыма сағасынан блок-манифольдтар үшін – 10-12 метрден кем емес;

2) блок-манифольдтардан цементпен толтыру агрегатына дейін – 5-10 метрден кем емес;

3) цементпен толтыру агрегаты мен цемент-араластырғыш машинаның арасы 1,5 метрден кем емес.

Жылжымалы агрегаттардың кабиналары ұңғыма сағасы бағытымен орналастырылады.

110. Цементпен толтыру басы колоннаға орнатылғанға дейін барынша есеп қысымынан жоғары қысымның бірте-бірте ұлғайтылуымен, 1,5 қауіпсіздік коэффициентімен және 5 минуттан кем емес ұсталыммен қысылады.

111. Цементпен толтыру агрегатынан цементпен толтыру басына дейінгі құбырлар мен манифольдтар ұңғымаларды цементпен толтырған кезде күтілетін барынша қысымға, 1,5 қауіпсіздік коэффициентімен және 5 минуттан кем емес ұсталыммен қысылады.

112. Ұңғыманы тексерілген сақтандырғыш қақпақша мен агрегаттардағы манометрлердің, цементпен толтыру басында манометрлер бар кезінде рұқсат беріледі.

113. Жабдықтар орналасқан өндірістік ғимараттарды және қауіпті объектілер аумағындағы алаңдарды бу, су, ауа, азот, қауіпсіз жоюға арналған қажетті реагенттерді жер асты жүргізуге арналған техникалық және технологиялық құралдармен, жабдықтарға, құбырларға, қызмет көрсету және жөндеу жүргізуді қамтамасыз етеді.

Ескерту. 113-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

114. Цементпен толтырудың есептік ұзақтығы тампонаждық ертіндінің қатаю уақытының 75 пайызынан көп емес деп белгіленеді.

115. Цементпен толтырудың алдында тампонаждық қосындысының зертханалық талдауы жүргізіледі және журналдағы жазулармен үлгідегі қатаюдың уақытымен белгіленеді.

116. Жерге қағып орнатылған колонналарды түсірудің тәртібі және цементпен толтырудың гидравликалық бағдарламасы өнімдік көкжиекке ең аз мүмкінді қуғындау және тұқымдардың су сіңіргіштімен байланысты асқынуларды алдын алу ережесімен есептелінеді және іске асырылады.

Цементпен толтыру процесінде өлшемдердің тіркелуі журналдағы бұрғылау ерітіндінің параметрлері жазулармен қамтамасыз етіледі.

117. Жерге қағып орнатылған бағананың үстіңгі бөліктің биіктігі саға жабдықталудың сызбасымен және колонна басының құрылымымен, АА жойған кезде апаттық жұмыстарды жүргізу мүмкіндігімен белгіленеді.

118. Жерге қағып орнатылған колоннаны түсіргеннен кейін, цементпен толтырғаннан кейін, беріктік және саңылаусыздыққа тексергеннен кейін жерге қағып орнатылған колонна мен цемент шығыршықтың жай-күйі туралы геофизиялық зерттеулер қорытындысымен актілер жасалады.

119. Ұңғымаларды бекіту жұмыстары аяқталғаннан кейін объект мен алаң аумағы қауіпсіз күйге келтіріледі.

5-Параграф. Ұңғымаларды жаңғырту

120. Ұңғымаларды қайта құрудың алдында мұнайгаз өндіруші ұйымымен авариялық-құтқару қызметтің, ғылыми-зерттеу және жобалау ұйымдар өкілдерінің тартылуымен олардың техникалық және қауіпсіз жағдайы анықталады.

121. Ұңғыманы қайта құру туралы шешімді қабылдауға негіз қайта құру және кейінгі пайдалану процесінде өзектің пайадаланылатын бөлігінің беріктік және қауіпсіздік бағалауы, техникалық күйін алдын ала зерттеудің нәтижелері болып табылады. Қабылданған шешімнің нәтижелері комиссия хаттамасымен ресімделеді.

122. Апаттық, консервіленген ұңғымаларда жаңа өзектердің қайта құру және бұрғылау осы Қағидалардың талаптарына сәйкес жүргізілуі тиіс.

123. Бұрғылау қондырғысын, техникалық құралдармен, ШҚЖ жарақтандыруды таңдау және құрастыру, БӨАжАҚ жабдықталуы жоспарланған жөндеу-қалпына келтіру жұмыстар мен операциялардың түрлеріне қатысты жұмыстар процесінде қауіпсіздікті қамтамасыз етудің есептелуімен белгіленеді.

Құрастыру аяқталғаннан кейін қондырғының пайдалануға енгізілуін комиссия жүргізеді.

124. Жаңа өзекті бұрғылап кіргізу бойынша жұмыстардың алдында ұңғыманы зерттеу кезінде анықталған құбырдың ар жағындағы кеңістіктегі ағындар және колонна аралық қысым жойылады.

125. Жерге қағып орнатылған колоннада жаңа өзекті бастау үшін қисайтқышы бар цементтік көпір орнатылады. Көпірдің мықтылығы цементтік тасқа барынша рұқсат етілетін жүктен аспайтын бұрғылау құралының түсірумен тексеріледі. Цементтік көпір жерге қағып орнатылған колонна және барынша қысымға ГМСК туындағанда және жойғанда орнатылған ТҚЖ бірлесе гидравликалық қысу әдісімен тексеріледі.

126. Жаңа өзектерді бұрғылау ЖҰЖ мен ұңғы құрылысының жобасына сәйкес тұрақты бақылауды жүзеге асыру кезіде жүргізіледі.

127. Жаңа өзектің кеңістіктік жағдайы ұңғыма бейіннің жобалау траектория аймағында орналасқан кеніштің ұңғымаларына (қолданыстағы, консервіленген, жойылған) теріс ықпалға жол бермейді.

5-тарау. Мұнай, газ және газконденсаттық кен орындары объектілерін пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-Параграф. Қауіпті өндірістік объектілерін пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

128. Кәсіпорындардың аумағы және ондағы ғимараттардың, құрылыстардың және әртүрлі өндірістік объектілердің орналасуы МГКО қауіпсіз пайдаланылуын қамтамасыз етуі тиіс.

Науалар, орлар, қазаншұңқырлар және ойықтар – биіктігі кемінде 1 метр болатын қоршаумен немесе қорғаныс жабынмен қамтамасыз етіледі. Науалар кәріз құдығына қарай еңкейтілген гидроысырмалар арқылы кәрізге жалғанады.

Ескерту. 128-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

129. МГКО объектілерінде орналасқан ғимараттар мен үй-жайлар тұрақты түрде жұмыс жасайтын құйылғыш-сорғыш ауа алмастыру жүйесімен қамтамасыз етіледі.

130. МГКО үй-жайлары мен өндірістік алаңдары авариялық дабылдамасымен, ауа ортасының жағдайын бақылау жүйесімен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 130-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

131. Өндірістік ғимараттар, құрылыстар, үй-жайлар, қондырғылар, қоймалар қосымша шығу жолымен және өрт сөндіру керек-жарақтарымен қамтамасыз етіледі.

132. МГКО объектілеріның ғимараттары мен үй-жайларынан апаттық шығу жолдарын, баспалдақ торларын, өтпелерді, кіреберістерді, жолдарды, өрт сөндіру жабдықтарына, өрт сөндіру құралдарына, байланыс пен дабылдамаға апаратын өтпе жолдарды бітеуге және ластауға рұқсат берілмейді.

133. Жабдықтар орналасқан өндірістік ғимараттарды және қауіпті объектдар аумағындағы алаңдарды бу, су, ауа, азот, қауіпсіз жоюға арналған қажетті реагенттерді жер асты жүргізуге арналған техникалық және технологиялық құралдармен, жабдықтарға, құбырларға, сұйыққоймаларға қызмет көрсету және жөндеу жүргізуді қамтамасыз етеді.

134. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

135. Өндірістік үй-жайлар таза және қауіпсіз жағдайда ұсталады. Едендерді және алаңдарды тазалау мақсатында жанғыш және тез тұтанғыш сұйықтықтарды қолдануға рұқсат берілмейді. Пайдаланылған ысқылап сүртуге арналған материал және қалдықтар үй-жайдың сыртында орналасқан қақпағы бар металлдан жасалған контейнерлерде жиналады және ауысым сайын арнаулы орындарда жойылады.

136. Белгілі мөлшерде және сақтаудың қауіпсіздік қағидаларын сақтай отырып, осы мақсаттарға арналған үй-жайларда және алаңдарда материалдар, уақытша сақтауға арналған жабдықтар орналастырылады.

Ескерту. 136-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

137. Өндірістік үй-жайларда майлағыш материалдарды қақпақпен жабылатын металлдан жасалған ыдыстарда бір тәуліктік қажеттіліктен аспайтын мөлшерде сақтауға рұқсат беріледі.

Өндірістік үй-жайларда тез тұтанғыш және зиянды заттарды сақтауға рұқсат берілмейді.

138. Өндірістік үй-жайлардың едендерінде өртке қауіпсіз жабындар, кәріз құдығына қарай еңіс болады және дұрыс жағдайында ұсталады.

139. Қызметкерлердің зиянды және агресивті заттармен (қышқылдар, сілтілер және уытты күйдіргіш реагенттер) байланысы болуы мүмкін қондырғы және үй-жайлардың аумағында, дененің зардап шеккен жерін жууға арналған су ағыны реттелмелі шүмектер қондырғысы орнатылады.

140. Киімдерді, аяқ киімдерді өндірістік үй-жайларда кептіруге, құбылардың, аппараттардың және жылыту құралдарының үстінде жанғыш материалдарды сақтауға рұқсат берілмейді.

141. Ысырма және арматураларды құдықтарға, науаларға және ойықтарға орналастыру барысында қашықтықтан басқару қарастырылады (ұзартылған штоктар немесе басқару штурвалдары, электропневможетектер) және техникалық қызмет көрсету үшін және жөндеу немесе арматураны ауыстыру үшін қауіпсіз кіру қамтамасыз етіледі.

142. Жолдар, тротуарлар, үстімен және ішімен өтетін жолдар таза және ұқыпты қалпында ұсталады, эстакада үстімен жүретін биіктікті есепке ала отырып, жол сілтегіштер және жол белгілерімен қамтамасыз етіледі.

Объектілердің көлік жүруге рұқсат берілмеген аумақтарындағы жерлерге тыйым салатын жол белгілері орнатылады.

143. Мұнай-газ кен орнының объектілеріның қауіпті аумақтары бойынша көліктердің және арнайы техникалардың ұшқын басқыштарсыз жүруіне рұқсат берілмейді.

144. Жолдардың және тротуарлардың темір жолдармен қиылысқан жерлерінде рельс деңгейімен тұтас төсеніштер орнатылады және қорғаныс қондырғылары, қауіпсіздік белгілері, дыбыстық және жарықтық дабылдамалар және жарық түсірулер қарсатырылады.

145. Мұнай-газ кен орындарында жерасты, құрылыс және жөндеу жұмыстары ұйым немесе объект басшылығының жазба түріндегі рұқсатынсыз, рұқсаттама-жіктелімсіз, жұмыс сұлбаларысыз және осы бөлімде жерасты және жер үсті коммуникациясына қатысы бар қызметтер өкілдерінің келісімісіз жүргізуге рұқсат берілмейді (байланыс желілері, кәріз құдықтары, электр, құбырлар).

146. Қауіпті өндірістік объектіде жолдың жүретін бөлігін жабуға байланысты жүргізілетін жөндеу жұмыстары объект басшылығымен келісіледі.

Ескерту. 146-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

147. Қауіпті өндірістік объект аумағында және қауіпті айлақтарда рұқсаттама-жіктелімсіз отпен жұмыс істеуге (арнайы орындардан басқа) және газға қауіпті жұмыстарды жүргізуге рұқсат берілмейді.

148. Жөндеу-құрылыс жұмыстары аяқталғаннан кейін, қондырғы аумағын жоспарлайды, тазалайды және абаттандырады. Жоспарлау, абаттандыру және құрылыс қалдықтарынан тазалау аяқталмайынша объектіні іске қосуға рұқсат берілмейді.

149. Қауіпті объект аумақтарында қауіпсіз жұмыс жүргізу туралы плакаттар, "Жарылыс қауіпті", "От қауіпті", "Шылым шегуге тыйым салынады", "Бөгде адамға кіруге болмайды" деген сақтандыру жазбалары орнатылады.

150. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

151. Үй-жайларда және қауіпті өндірістік объектілердегі нақтыланбаған орындарда өндіріс қалдықтарын қалдыруға және сақтауға рұқсат берілмейді.

Ескерту. 151-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

152. Объект аумағында және өндірістік үй-жайларда мұнай, тез тұтанғыш және зиян заттар төгілген жағдайларда олардың тұтануын болдырмайтын шаралар қолданылады, қызметкерлердің кірулеріне шектеу салынады.

153. Төгілген орын мұқият тазартылған абсорбентпен жабылады және мұнай өнімдері және зиянды заттар қалдықтары өндірістік айлақ шетіндегі арнайы жоюға арналған орындарда жойылады.

154. Құбырлар эстакадаға және тіреулерге гидродинамикалық әсерді болдырмау мақсатында жылжымалы бекіткіштермен бекітіледі.

155. Металлдан жасалған заттар өндірістік үй-жайлар және құрылыс алаңдарына және едендеріне ұшқын түзілуді болдырмау мақсатында байыппен түсіріледі.

156. Объектілер, қондырғылар, төгу-құю қондырғылары аумақтарында және өндірістік үй-жайларда қауіпсіздік бойынша мынадай іс-шаралар жүргізіледі:

1) қауіпсіздік жүйелердің техникалық жағдайын және дайындығын, судың, будың және жүйедегі реагенттердің жұмыс қысымының болуы ауысым кезегінде кемінде бір рет тексеріледі;

2) әрбір ауысым басталар алдында желдету қондырғыларын сырт көзбен байқап, дұрыстығы тексеріледі;

3) БӨАжА және сақтандырғыш қондырғыларының жағдайы кемінде бір рет қарап тексеріледі.

Ескерту. 156-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

157. Тексеру нәтижелері бұзушылықты жою мерзімі көрсетіліп, қол қойылып журналға тіркеледі.

158. Ауа, мұнай және газ, соның ішінде күкіртті сутектің болуымен, меркаптандар және зиянды заттар сынамаларын сұрыптау дублердің қатысуымен жүргізіледі. Сынамаларды талдауды және сұрыптауды жүргізу кестесін техникалық басшы бекітіледі.

Өндірістік үй-жайлар және алаңдардағы жұмыстық аймақтар ауасындағы зиянды заттар, бу және газ құрамы шектеледі. Өндірістік үй-жайлар және алаңдардағы жұмыстық аймақтар ауасындағы зиянды заттар, бу және газдардың шектік рұқсатты шоғырлануы (бұдан әрі – ШРШ) және шектік рұқсатты жарылғыштық шоғырлануы (бұдан әрі – ШРЖШ) осы Қағидаларға 5-қосымшада көрсетілген және жұмыстар жеке-дара және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалана отырып орындалады.

159. Аумақтың, алаңдардың, МГКО жолдарының жарықтандырылуы осы Қағидаларға 6-қосымшада көрсетілген бекітілген мөлшерден төмен емес қамтамасыз етіледі.

160. Газ және будың ауамен жарылу қаупі бар қоспа түзуі мүмкін жұмыстар өндірісі кезінде ұшқынға қауіпсіз құрал-сайман қолданылады, ал болаттан жасалған кескіш құрал-сайман майлағаш консистенциясымен жақсылап майланады.

161. Авариялық және газдан құтқару құралдарын тікелей өзінің мақсаттарына қатысы жоқ жағдайларда пайдалануға рұқсат берілмейді.

Ескерту. 161-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

162. Жұмыс орындарында дабыл және байланыс құралдарының жанында апаттық дабыл беру, объект басшылығын ескерту және шақырту, авариялық-құтқару, өрт және медицина қызметі реттілігі көрсетілген тақтайшалар ілінеді.

163. Жарылу өрт қаупі бар үй-жайларда және алаңдарда болаттан жасалған шегелері немесе тағасы бар аяқ киіммен жүруге және жұмыс жасауға рұқсат берілмейді.

164. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
165. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

166. Күйік алу, жарақат немесе денсаулыққа келетін зақымдану кезінде алғаш болып көрген бұл жайында объект басшылығына, медициналық бөлімшеге және авариялық-құтқару қызметіне хабар береді және зиян шегушіге алғашқы медициналық қөмек көрсетеді.

167. МГКО қауіпті объектілеріның ашық сыйымдылықтарының, қазаншұңқырларының және орларының айналасына кіретін жерлерінің барлық жағынан жауып тұратын қоршаулар және сақтандырғыш белгілер орнатылады.

168. Құрылыс және жөндеу жұмыстары аяқталғаннан кейін жобалау құжаттамасын сәйкес аймақтың құнарлығы қайта қалпына келтіреді және абаттандырылады.

169. Мұнай-газ саласының объектілерінде ұйымның басшысы мыналарды қамтамасыз етеді:

1) ұйымның басшысы бекіткен жобалау және пайдалану құжаттамаларының, технологиялық регламенттердің болуы;

2) іске қосу және құрылыстық құжаттамалардың болуы;

3) қауіпсіздік декларациясының және АЖЖ болуы;

4) объект персоналдары біліктілігінің сәйкестігі;

5) объектінің осы қағидалардың талаптарына және жобалау құжаттамаларына сәйкестігі;

6) объектінің және объект персоналының қауіпті авариялық жағдайларды жоюға дайындығы;

7) объектінің тағайындалуы мен сипаттамасын есепке ала отырып, АҚҚ объектісіне қызмет көрсетуді ұйымдастыру;

8) іске қосу-жөндеу жұмыстары және жанғыш және қауіпті заттарды қолдана отырып, жабдықтарды сынау, дайындаушы зауыттың техникалық құжаттамаларына сәйкес жүргізіледі.

Ескерту. 169-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

170. Автоматтандырылған топтастырып өлшеу қондырғыларына (бұдан әрі - АТӨҚ) арналған алаң жел бағытын басып түсетіндей есеппен, жобаланған белгіден 15 см биіктікте қатты жабында, нөсер ағап кететіндей кеңістікпен және 20 см кем емес қоршағыш жиектерімен (бордюр) орналасуы керек.

Алаңда және үй-жайдың сырқы дуалында сақтандыратын және тыйым салатын жазбалар және жарылыс қаупі, ластанушылық, жарықтандырылған жел көрсеткіштері туралы белгілер орнатылады.

171. Электр қондырғылардың, газ дабылдары қадағалардың құрылысы және орындалуы, жұмыс орындарындағы болжамды жарылыс қаупі бар қоспалардың, ұңғыма өнімдеріндегі күкіртті сутек және зиянды заттардың қонцентрацияларының қасиеттері бойынша анықталады.

172. Қалқандық бөлмені және өлшеуіш айырып қосқыш қондырғысын (бұдан әрі – ӨАҚҚ) 10 метрден кем емес қашықтықта білік бойынша бір бағытта орналастырады.

Қалқандық бөлме жел соғып тұратын жағына орнатылады, бұл ретте оның есігі ӨАҚҚ бөлмесіне кіретін жағында болады және барынша табиғи желдетуді есепке ала отырып орнатылады.

173. Мұнайдың газдары мен буларының бөлінуі қаупі бар өндірістік жайлар құйылғыш-сорғыш ауа алмастырумен және жылытумен қамтамасыз етіледі.

Күкіртті сутек бөліну мүмкіндігі бар жайларда тұрақты түрде жұмыс жасайтын газ талдағышы бар ауа алмастыру жүйелері орнатылады.

ӨАҚҚ үй-жайларында жалпы алмасудағы ауа алмастырғыш өнімділігі 10 еселікті құрайды, құрамында күкіртті сутек бар өнімдермен жұмыс істегенде, сағатына 12 еселік ауа алмасуды құрайды.

Ауа алмастыру жүйелері үй-жайдағы ауа ағымының рециркуляциясын болдырмайтын қондырғылармен қамтамасыз етіледі.

174. АТӨҚ жобаға сәйкес найзағайдан қорғаныспен және жерге қосумен қамтамасыз етіледі.

175. Өндірістік жабдықтарды, аспаптарды, автоматтандыру құралдарын орналастыру және олардың АТӨҚ үй-жайында, ӨАҚҚ және электрлік қалқанды үй-жайларда өзара орналасуы еркін кіріп шығуды және қауіпсіз қызмет көрсетуді қарастырады.

ӨАҚҚ және электрлік қалқанды үй-жайларды жарықтандыру 30 лк кем емес, БӨАжА 50 лк кем емес.

176. Жұмыс жасап тұрған электр қондырғыларында және электр желісінде электротехникалық қызметкермен операцияларды орындау, қызметкерлермен электрлік жетекті және электр аппараттарын басқаруды іске асыру, тасамалданатын электр лампыларын, электр аспаптарын пайдалану қорғаныс құралдарын қолдана отырып жүзеге асырылады.

177. Қорғаныс құралдарын пайдаланбас бұрын сынау мерзімі, кернеуге сәйкестігі, зақымданушылық жоқтығы бойынша тексеріледі.

178. Электр қондырғыларының есіктері жабық жағдайында болуы және механикалық бұғаттаумен жабдықталуы қажет.

179. Ұйымдық-техникалық шаралар орындалғаннан кейін, электр қондырғыларындағы жұмыстар жүзеге асырылады.

180. Электр қондырғылары және жабдықтары нөмірленеді және диспетчер бөлмесіндегі жұмыс орнында болатын технологиялық және электрлік сұлбаларға сәйкесінше белгіленеді.

181. Өлшеу хаттамасын және тексеру актілерін жасай отырып, жерге қосу құрылғысының техникалық жағдайын анықтау үшін жүргізіледі:

1) жерге қосу құрылғысының көзге көрінетін бөліктерін сырт көзбен байқау;

2) жермен қосатын және жерге қосылушы элементтің арасындағы қосылысты тексеру, аппарат пен жерге қосатын құрылғыны байланыстыратын өткізгіштегі байланыс бұзылушылығын және үзіктерді табу, сақтандырғыш құрылғыларының жағдайын тексеру;

3) жерге қосатын құрылғы кедергісін өлшеу;

4) "фаза-нөль" электр тізбегін тексеру;

5) жердің астындағы жерге қосу құрылғысының элементін тексеру мақсатында таңдаулы түрде қазып ашу;

6) табиғи жерге қосатындардың сенімділігін тексеру.

182. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

183. Мұнай газ өндіруші саланың жабдығын пайдалану және техникалық қызмет көрсету дайындаушы-зауыттың құжаттамасына және осы Қағидаларға сәйкес жүргізілуі тиіс.

184. Мұнай газ саласына арналған жабдық аумақтың климаттық және сейсмикалық шарттарына, жарылыс қауіпсіздік ережелерімен, көмірсутегі сипаттамаларымен, технологиялық процесстеріне сәйкес жер қойнауын пайдаланушы және жобалау ұйымымен таңдалуы тиіс және мықтылықты, саңылаусыздықты, тоттану тұрақтылығын және қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз етуі тиіс.

185. Жабдық жарылыс қауіпті аймақтарда мынадай шарттарды ұстан кезде пайдаланылады:

1) жарылыс қауіпсіз орындау;

2) апатқа қарсы және өртке қарсы қорғаныс жүйесіне кіретін бақылау, басқару, блоктау, дабылдама аспаптардың (құралдардың) жарамды жағдайы, МГК қаупті аймағының ТПБАЖ.

3) дайындаушы-зауыттың мемлекеттік тілдегі және/немесе орыс тіліндегі техникалық құжаттамасының болуы.

Ескерту. 185-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

186. Техникалық құрылғылардың (немесе жабдықтың) жеке жасау кезінде тапсырыс беруші бекіткен техникалық тапсырмаға сәйкес құрастырушы құжаттама әзірленеді.

187. Жұмыс істеушілер үшін ықтимал қауіптің көздері бар тетіктер, бөлшектер, құрылғылар мен жабдықтың, қоршау және қорғаныс құрылғылардың беттері дабылдама түстерге боялады.

188. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
189. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

190. Электр тоқтың әсер ету қаупі бар жабдықтың металл бөліктерінде қорғаныс жерге тұйықтауды қосу үшін көрінетін элементтер орнатылады. Бұл элементтің жанында "Жерге тұйықтау" белгісі салынады.

191. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

192. Күрделі жөндеуден (жаңғыртусыз және орналастыруды өзгертусіз) кейін жабдықты іске қосу ЖҰЖ басшылығымен тиісті мамандардың қатысуымен іске асырылады.

193. Құрастыру, іске қосу, техникалық куәландыру немесе пайдалану процесінде жабдықтың өнеркәсіптік қауіпсіздіктің ережелеріне сәйкессіздік анықталғанда оларды жою бойынша шаралар қабылданады.

194. Кейінгі жұмыстар мен пайдалануға ЖҰЖ техникалық басқарушысының нұсқауы бойынша анықталған сәйкессіздіктерді жойғаннан кейін рұқсат беріледі.

195. Іске қосу немесе жабдықты (аппараттар, құбыр жүргізу учаскілері) тоқтату технологиялық жүйесінде жарылысқауіпті қосындылардың (оқшау газбен, бумен үрлеу, үрлеудің тиімділігіне бақылау) пайда болуды алдын алу бойынша қауіпсіздік шаралардың орындалуымен іске асырылады.

196. Жабдықтың, аппараттардың, тетіктердің жылжымалы және айналмалы бөліктері қаптамаға оқшауландырылады немесе жабылады, олардың іске қосуды болдырмайтын іске қосуды блоктау жүйесімен жарақтандырылады.

197. Қоршаулар мен қаптамалар жұмыс істейтіннің қоршаулы элементпен әдейі емес жақындасуды болдырмайтын қауіпсіз және мықты бекітілумен жабдықталады. Қоршауларды ашуға немесе шешуге "Қоспаңыз, адамдар жұмыс істеуде" маңдайшаны іске қосу құрылғысында және қауіпсіздік белгілерінде жабдық не тетіктің толық тоқтағаннан кейін рұқсат беріледі. Жабдық не тетіктің қосылуы орынға орнатылғаннан және қоршаудың барлық бөліктердің мықты бекіткеннен кейін, жұмыстар жетекшісінің нұсқауы бойынша рұқсат беріледі.

198. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

199. Жабдықты іске қосқанға дейін мұнайгаз саласының объектілері:

1) жабдықтардың қауіпсіз пайадалануын қамтамасыз ететін бақылаушы тұлғалармен;

2) қауіпті объектіні пайдаланудың қауіпсіз ережелерін жасау және ұстап тұру;

3) жарақтандыру және пайдалануға, жабдыққа қызмет көрсетуге және жөндеуге тиісті біліктілігі, денсаулық жағдайы және өндірістік дайындығы бар қызметкерлерге рұқсат етумен;

4) ұйымның техникалық басшысы бекіткен тізім бойынша нормативтік-техникалық құжаттама;

5) жабдықты қауіпсіз пайдалану жөніндегі нұқсаулықтар;

6) автоматтандыру және механизацияның жарамды құралдарымен, технологиялық процесстерін өндірістік басқару және бақылау;

7) жабдықтың диагностикасын, сынамаларын, техникалық куәландырылуын уақтылы жүргізу;

8) ғимараттардың, құрылыстардың, аумақтардың, жұмыс орындардың қауіпсіз жағдайын бақылау;

9) авариялық жағдай кезінде байқау, аварияға қарсы қорғау, байланыс, құлақтандыру және іс-қимылдарды қолдау жүйелерімен;

10) жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарымен жабдықталады.

Ескерту. 199-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

200. Ауаға қауіпті және зиянды булардың, газ бен шаңның таралуы мүмкін жайларда, өндірістік алаңдарда, санитарлық-қорғаныс аумағында технологиялық процесстер өзгерген (ауытқыған) жағдайда стационарлық және жылжымалы газ анализаторлардың қолданылуымен ауа ортасының бақылануы іске асырылуы тиіс.

201. Ауа ортасының жағдайы туралы мәліметтер жұмыс орнында, СҚА шекарасында, вахталық поселкіде және елді мекендерде тіркеліп, диспетчерлік бекетке журналда тіркеумен беріледі.

202. Апаттық дабылдама және ауа ортаның жағдайын бақылау құралдары жарамды жағдайда ұсталынады, ал олардың жұмысқа қабілеттілігі дайындаушы-зауыттың нұсқауларына сәйкес тексеріледі.

203. Бақылау, апатқа қарсы және өртке қарсы қорғаныстың жүйелері резервтік қуат жабдықтаумен және диспетчерлік бекетпен байланыспен қамтамасыз етіледі.

204. Диспетчерлік бекеттерде технологиялық өлшемдерді және ауа ортасының газдалғанын бақылауға және тіркеуге мүмкіндік беретін аспаптар орнатылады.

205. БӨАжАҚ, блоктаушы және дабылдаушы жүйелерді тексеру және түгендеу ұйымның техникалық басшысы бекіткен кестелер бойынша метрологиялық қызметпен жүргізіледі.

206. Метрологиялық қызметтің пломбасы немесе (және) мөртабаны жоқ болғанда БӨАжАҚ орнатуға және пайдалануға тексерудің мерзімі өткен мерзіммен рұқсат берілмейді.

207. Манометрлер жұмыс қысымның өлшеу шегі шәкілдің екінші үштігінде болатындай таңдалады. Манометрлердің циферблатында рұқсат берілген жұмыс қысымның жұмыс аймағы қойылады. Байқау үшін алаңдан 2-5 метр дейінгі қашықтықта орналасқан манометр циферблатының диаметрі 160 мм кем емес құрайды, еңіс бұрышы 45 градустан кем емес.

208. Электр жабдығы бар БӨАжАҚ және басқару қалқандары қолданылатын кернеуден (электр жабдық) тәуелсіз жерге тұйықталуы тиіс.

209. Диспетчерлік бекеттің басқару қалқандарында орналасқан БӨАжАҚ технологиялық сызбаға сәйкес келетін анықталатын өлшемдердің көрсетілуімен белгіленеді.

210. Ауаның нөлден төмен температурасы кезінде қауіпсіз пайдалану үшін өндірістік жайлардың, жабдықтың, құбыр жүргізудің, арматураның, сақтандырғыш құрылғылардың және БӨАжАҚ ның жылытылуы және қыздырылуы көзделеді.

211. Құрылғылардың, терминалдардың, арматураның кері және сақтандыратын қақпақшалар дайындаушы-зауыттың техникалық құжаттамасында көрсетілген температуралық тәртібіне сәйкес оқшаулармен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 211-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

212. Нөлден төмен температуралар кезінде жабдықты, құбырларды, арматураны іске қосқанға дейін ішкі қуыста және БӨАжАҚ жүйесінде қатып қалған учаскілердің және мұз кептелістердің болмауына тексеріс өткізіледі.

213. Қатқан элементтер мен учаскелер бар құралдар мен құбыр жүргізуді іске қосуға рұқсат берілмейді.

214. Мұз кептелістің қыздырылуы бумен немесе ыстық сумен қатқан учаскенің соңынан бастап жүргізіледі. Жабық ілгек кезінде және ашық оттың қолданылуымен қатқан құбырлардың, құралдардың қыздырылуына рұқсат берілмейді.

215. Ілгектермен, сүйменмен және тиектеулі арматурасын ашу үшін құбырларды пайдалануға рұқсат берілмейді.

216. Аппараттарды, сыйымды ыдыстрадың, құбырларды, су құбырлары мен бу құбырларын ажыратқаннан кейін сұйықтықтың өнеркісіптік қауіпсіздік нормалардың талаптарына сәйкес құрғату жүйесіне бумен немесе оқшау газбен үрлеумен төгілуі жүргізіледі.

217. Тұтқырлығы жоғары, парафиндер, шайырлар мен асфальтендердің жоғары құрамымен мұнайды дайындаған кезде мыналар көзделеді:

1) құбырларда, технологиялық құралдарда, сыйымдылықтарда мұнайдың тұтқырлығын және температурасын ұстап тұру;

2) жабдықты, құралдарды, сыйымдылықтар мен құбырларды жылыту спутниктармен жылытып қорғау және қыздыру;

3) технологиялық процесттердің үздіксіздігі;

218. Технологиялық процес аяқталғаннан кейін жабдық және тұтқырлығы жоғары немесе парафинденген мұнайы бар құбырлар тұтқырлығы төмен мұнай өнімімен жуылады.

219. МГК өндірудің жарылысқауіпті объектілер жұмыс және қуаты 12 Вольттан аспайтын апаттық жарықтандырумен және ауыспалы шамдарымен қамтамасыз етіледі, жарылысқорғалған орындауда және механикалық зақымдаулардан қорғаныс тормен жабдықталған.

220. Жабдықтың, құралдардың, құбырлар мен құрылыстардың тоттанудан қорғау құрылғылары мен әдістері жасаушы-зауыттың техникалық құжаттамасына, өнеркәсіптік қауіпсіздіктің ережелеріне сәйкес жоспарланады және қолданылады. Күкіртті сутегі бар өнімді дайындаған кезде жабдық пен құбырлар тоттануға төзімді материалдардан жасалады.

Ескерту. 220-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

221. Ұзақтығы 3 км астам және диаметрі 219 мм астам жер асты құбырлары тоттанудан электрохимиялық қорғау құрылғыларымен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 221-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

222. Қорғаныс бояу және жабдық пен құбырларды оқшауландыру техникалық куәландыру және сынаудан кейін жүргізіледі.

223. Құбыр және жабдық жағдайына бақылау мерзімді байқау әдісімен, техникалық басшы бекіткен кестеге сәйкес қабырғалардың қалыңдығын және тозудың дәрежесін анықтау әдісімен белгіленеді. Тексерістің нәтижелері төлқұжатқа жазылады.

224. Апаттық жағдайлар туындағанда қызметкерлердің әрекеттері АЖЖ-да көрсетіледі.

225. Газдарды бағыттау газ жинаушы жүйеге немесе шам қондырғысына жүргізіледі.

226. Көмірсутек газдары тазалаудан және зиянды заттардың бейтараптандырудан кейін жойылуға жатады.

227. Құрамында күкіртті сутек пен зиянды заттары бар газдың атмосфераға бейтараптандырусыз және күйдірусіз шығарылуы рұқсат берілмейді.

228. Газды апаттық күйдірген кезде зиянды заттардың барынша ШРШ атмосфераның жер үстіндегі қабаты мен жер бетіндегі өндірістік, санитарлық-қорғау аймағында журналда тіркеумен бақылануы жүргізіледі.

229. Ыдыстардағы, құралдардағы, колонналардағы, қазандықтардағы, құбырлардағы артық қысымнан сақтандырғыш құрылғылар мен қақпақшалар, тиектеулі және реттейтін арматура төлқұжаттық сипаттамаларына сәйкес қолданылады.

Ескерту. 229-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

230. Рұқсат берілген нормадан асқан жағдайда шуылды оқшауландырғыш, қашықтықтан басқару, дыбысты өшіретін кабиналар және есту органдарын қорғау құралдары, қауіпті зонада болудың уақытын шектеу қолданылады.

231. Жабдықты, тетіктерді, құралдарды жарамсыз жағдайда немесе қауіпсіздіктің жарамсыз құрылғылар кезінде, сондай-ақ төлқұжатта көрсетілген жүктемелер мен қысымдардан жоғары кезде пайдалануға рұқсат берілмейді.

232. 100 метрге дейін өнімді қабаттарды өткен кезде бұрғылау процесінде АҚҚ өкілінің қатысуымен бұрғылау қондырғысы дайындығының актісі жасалады. Ұңғымада қиыншылықтар туындаған кезде ЖҰЖ жасалады және оны ұйым басшысы бекітеді. ЖҰЖ көшірмесі АҚҚ-ға жіберіледі.

Ескерту. 232-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-Параграф. Технологиялық процестердің автоматтандырылуы

233. Мұнайгаз кеніштерді өңдеуді қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету үшін мыналар көзделеді:

1) жабдықтың, технологиялық процестердің, қызметкерлердің жарылыс өрт қауіпті учаскілерінде үнемі болуды жоятын және объекттің техникалық жағдайы туралы ақпараттың, МГК өндірудің технологиялық өлшемдердің алуын және тіркеуін апатқа қарсы және өртке қарсы қорғаныстың автоматтандырудың барынша деңгейі;

2) қауіпті және апаттық жағдайлар кезіндегі жұмыс істейтін блоктау жүйесі, алдын ала және дабылдамад құрылғылардың көп деңгейлі жүйесі;

3) ауа ортасының автоматтандырылған бақылауы және жұмыс аймағындағы саңылаусыздығын, газдалғанды, адамдар мен қоршаған ортаға зиянды әсердің қаупін ерте анықтау;

4) автономдық авариялық байланыс және хабарландыру жүйесі, персоналдар мен халыққа мүмкін болатын қауіп туралы жедел хабар беру.

Ескерту. 233-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
234. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

235. Күкіртті сутектің барымен ТП АЖ мыналарды көздейді:

1) ұңғыманың, аппараттың, жабдықтың, технологиялық желінің, қондырғының апаттық жағдайында технологиялық орталардың газ жинау жүйесіне және шырақ желісіне технологиялық орталардың ауыстырылуымен автоматты және қолмен ажыратылуы;

2) технологиялық желісін, қондырғының, жабдықтың кезекші оператордың пультынан қашықтықтан тоқтату және күкіртті сутектің шығарылуын жоятын қауіпсіз жағдайына ауыстыру;

3) технологиялық процесстердің негізгі өлшемдерін қашықтықтан бақылау және үздіксіз автоматты тіркеу;

4) технологиялық ортаның қысымын және автоматты реттеу, қауіпсіздіктің рұқсат берілген шегінде;

5) белгіленген рұқсат берілген мағыналардан технологиялық өлшемдерін өзгерткен кезде автоматты дыбыс және жарық дабылдамасы, ауа ортасының газдануы, қосқыштардың орнатылған жерлерінде және оператордың пультында дабылдаманың хабарлауыш дыбыстардың берілуімен күкіртті тетікті анықтау.

236. Авоматтандырудың аспаптары мен құралдары жасаушының техникалық құжаттамасына, технологиялық және климаттық ережелерге сәйкес пайдаланылады.

237. МГК өндіру объектілерін пайдалануға қабылдаған кезде бақылаудың, басқарудың, апатқа қарсы және өртке қарсы қорғаныстың автоматтандырылған жүйелердің сынақтары жүргізіледі, актіде әр объект және технологиялық процесс бойынша сынақ нәтижелердің көрсетілуімен.

238. МГК объектілерін автоматтандыру үшін бақылау және басқарудың бекеттері көзделеді:

1) ұңғымаларға, жеке қондырғыларға, және сағалық алаңдарда жабдықты бақылау және қызмет көрсету үшін оператордың бекеті;

2) өндірудің технологиялық процестерін, жинаудың, тасымалдаудың, ұңғыманың өнімін дайындаудың бақылау және қызмет көрсетуге арналған операторлық бекет;

3) күкіртсутекті өнімді дайындау бойынша диспетчерлік бекет;

4) мұнайгазөндіруші ұйымға арналған орталық диспетчерлік бекет;

239. Басқару бекеттерінде мына функцияларды қамтамасыз ететін аппаратура көзделген:

1) қауіпті апаттық тәртіптер туралы апаттық дабылдама және технологиялық кешеннің әр блогы бойынша автоматты қорғаныстың жұмыс жасауы;

2) технологиялық процестердің өлшемдерін өзгерту және белгіленген тәртіптен ауытқу туралы дабылдама;

3) технологиялық өлшемдердің автоматты түрде реттелуі;

4) технологиялық блоктарды, агрегаттарды, тиектеулі арматураны, орындаушылық құрылғылар мен тетіктерді қашықтықтан басқару;

5) жұмыс орындаушыларына ақпаратты тіркеу және беру және МГК өндіру объектілерін басқару деңгейі бойынша.

240. Операторлық және диспетчерлік бекеттер тиісті коммуникациялары бар, қуат жабдықтау, байланыс, телеметрия, тіршілікті қамтамасыз ету, қауіпті және апаттық жағдайларда сыртқы әсерден күзет және қорғанысы бар ең қауіпсіз орындарда орналастырылады.

241. Диспетчерлік бекеттердің құрамында мынадай жайлар көзделген:

1) ұдайы қадағалауды және бақылауды талап ететін басқару тетіктерді, қалқандар мен аппаратураны орналастыру үшін диспетчер бөлмесі;

2) диспетчерлік қызметтің ұдайы бақылауды талап етпейтін аспаптары мен құрылғыларын орналастыру үшін аппарат бөлмесі;

3) ақпаратты өндеу және сақтау үшін;

4) БӨАжАҚ жөндеуге арналған шеберхана (зертхана);

5) жедел және кезекші қызметкерлердің жұмысы үшін;

6) қосалқы, қызметтік, күзет және санитарлық-тұрмыс жайлар;

242. Жедел және диспетчерлік бекеттер резервтік электр жабдықталуы бар бірінші санаттағы электр қабылдағыштарға жатқызылады.

Ескерту. 242-тармаққа орыс тілінде өзгеріс енгізіледі, мемлекеттік тіліндегі мәтін өзгермейді - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-Параграф. Ұңғыма өнімін өлшеу құрылғылары

243. МГК объектілері үшін өлшеу құрылғыларын жоспарлау өнімнің қабылданған әзірленім сызбасын, физикалық-химиялық қасиетін және ұңғымалардың өнімділігін ескере отырып жүргізіледі.

244. АТӨҚ техникалық сипаттамасы дайындаушының техникалық құжаттамасына сәйкес, жұмыстың нақты шарттарына және МГК қауіпсіз пайдалануына сәйкес болу қажет.

245. Күкіртті сутек бар кен орны үшін тотығуға қарсы орындау және ұңғыма өнімдерін ингибирлеу, зиянды заттарды жою және қайта пайдаға асыру қарастырылады.

246. ӨҚҚ бөлмесіне өту және жұмысты бастар алдында желдеткіш қосылады, электрқалқаны бөлмесін және жабдықты сыртқы қарап шығу жүргізіледі және жерге қосудың жай-күйі, кері клапандарды ернемек арқылы біріктіру, апаттық сыйымды ыдысты қоса, қарап шығып тексеріледі.

247. Қызмет көрсететін қызметкер ӨҚҚ бөлмесіне кіреді және 20 минуттық желдету жұмысынан кейін жұмысқа кіріседі.

248. Жұмыстар ШҚҚ, ПДВК сәйкестігі жағадйында жүргізіледі, ал күкірт және зиянды заттар бөліну қаупі бар объектілерде онда ЖҚҚ бар және бөлменің сыртқы жағында тұратын екінші қызметкердің (дублердің) қатысуымен жүргізіледі.

249. Желдету қызметкердің бөлмеде болған бүкіл уақыты ішінде үздіксіз жұмыс істейді.

4-Параграф. Сорғы стациялары

250. Сору станциясы мыналарға арналады:

1) Қысуға дейінгі сору станциясынан ұңғыма станциясын қайта айдау (бұдан әрі - ҚСС);

2) МДҚ технологиялық айдау;

3) Ыдыс ішінде қайта айдау;

4) МДҚ тауарлық мұнайды қайта айдау.

251. Қайта айдайтын сорғыштар үшін қашықтан ажырату және кіру желілерінде қашықтан басқарумен тығындау немесе кесу құрылғыларын айдауды орнату қарастырылады.

252. Сорғыштарды тығыздау осы технологиялық орта үшін өндірістік процесс ішінде нызыдап жабуды қаматамасыз етуді қамтамасыз етуге тиіс.

253. Сорғыш станцияның технологиялық сызбасында, негізігі сорғыштар жасамай қалған жағдайда қосылатын, автоматты түрде қосылатын разаервті сорғыштар қарастырылады.

254. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

255. Барлық сорғыштар поддондармен және дренаждық құрылғылармен дренаждалатын өнімді қайта пайдаға асырудың жабық жүйесіне бұру үшін жоғарғы деңгей дабылын операторлық бөлмеге (диспетчерлік орынға) шығарумен қамтамасыз етіледі.

256. Сорғыштарды тазалау және үрлеу кезінде сұйықтықтар бөлме сыртына құбырмен нығыздау ыдысына бөлінеді, ал көмір қышқылды булар мен газдар газ жинайтын жүйеге бөлінеді. Құбырлардың орналасуы қауіпсіз қызмет көрсету ескеріліп жүргізіледі.

257. Құбырларда сұйықтықы ағыны қозғалысының мақсаты мен бағыты көрсетіледі, сорғыштарда белгілер және технологиялық сызбаға сәйкес нөмірлеу, сорғыштар мен электрқозғалтқыштарда үрлеу режимінде айналу бағыты көрсетіледі.

258. Сорғыштар арматурасын сорғыш пасЖҰЖтына және құбыр сипатына сәйкес шартты қысым бойынша таңдайды. Сыртқа тебуші сорғыштың үрлеу желісінде манометр және кері клапан орнатылады, ал ЖҰЖшеньді сорғыштың үрлеу желісінде қорғаушы (өшіргіш) бар манометр және қорғаушы клапан орнатылады.

259. Сорғыштардың қозғалатын бөліктерінің шығып тұрған бөліктері (білік буаттары) және айналатын біріктірулер барлық айналасы және айналу ұзындығы бойынша қамтамамен жабылуы тиіс. Айналатын бөліктерінде қоршау жоқ болғанда сорғыштарды жұмысқа қосуға және пайдалануға тыйым салынады.

260. Сорғыштарды пайдалану кезінде техникалық күйін сипаттайтын үрлеу қысымын және көрсеткіштерді бақылау қамтамасыз етіледі. Жарамсыз немесе уақытында тексеруден өтпеген БӨАжАҚ сорғыштың жұмыс істеуіне рұқсат берілмейді.

261. Қозағлатын бөліктерді майлау, тығыздамалардан бүйірлік тығыздау және құбырларды біріктірулердегі ағуды жөндеуге жұмыс істеп тұрған сорғыш кезінде рұқсат берілмейді.

262. Жұмыс істеп тұрған сорғыштың қозғалатын бөлігін майлау жұмыстың қауіпсіз жағдайын қамтамасыз ететін тиісті құралдар болғанда рұқсат беріледі. Сорғыштардың мойынтіректері үнемі майланады. Мойынтіректердің белгіленген нормадан артық қызуына рұқсат берілмейді. Мойынтіректер температурасы бақыланады.

263. Сорғыш пен арматураны майлау үшін қатпайтын майлар қолданылады.

264. Мойынтіректер қорабын және нығыздағыштарды суыту үшін қатпайтын сұйықтықтар (антифриз) қолданылады. Салқындататын сұйықтық ретінде 30 градус Цельсияға дейінгі температурадағы суды пайдаланған жағдайда құйылуды бақылау үшін ашық құйғыш немесе кәрізбен біріктірілген қарау құрылғылары қолданылады.

265. Сорғыштарды пайдалану кезінде жабдықтың нығыз жабылуын үнемі бақылау қамтамасыз етіледі.

266. Сорғыш жұмысының қауіпсіз режимін бұзатын жарамсыздық табылғанда, оны тоқтату және дайындаушының техникалық құжаттамасына сәйкес жөндеу жүргізіледі.

267. Сорғыш тығыздамаларынан және құбырлар бірігуінен аққанда ол түзетіледі.

268. Сорғыш жұмыс істеген уақытта жөндеуге тыйым салынады. Резервтік сорғыш қосуға үнемі дайын болады. Жұмыс істеп тұрған сорғыштан қайта қосар алдында тиісті ысырмаларды ашудың дұрыстығы және сорғыштың қосуға дайындығы тексеріледі. Резервтік сорғышта "Абайлаңыздар, жабдықтың автоматты қосылуы" плакаты орнатылады.

269. Сорғыштарды сорып алатын және қысымдық коллекторлардан ажырату үшін ысырмалар пайдаланылады.

270. Сорғыш тоқтатылғанда сорғыштардың нығыздағыштарын суытуға арналған сұйықтықты беретін құбырлар жабылады.

271. Сорғыш бөлмелеріндегі едендер мен тарпалар жуғыш заттар қолданылып сумен жуылады.

272. Жанатын, зиянды заттардан тұратын аққан сулар өндірістік кәрізге бұру алдында тазартылады.

273. Қызметкерлерді эвакуациялау өткелдерінде, жабдықтарды орналастыруға рұқсат берілмейді.

274. Қатып қалған мұнай өнімдерін қайта айдау кезінде мынадай талаптар сақталады:

1) қайта айдаудың технологиялық процесі жұмысының үздіксіздігі;

2) сорғыштар мен құбырлардың жылуын сақтау және жылыту;

3) сорғыштар мен құбырлардың үрлеу және дренаж жүйесінің болуы.

275. Ашық алаңдарда орнатылған сорғылардың ЖАЖ-ы жылдың жылы уақытында немесе жылынатын уақытша жабулар құрылғысымен жүргізіледі.

276. Бөлмеде және сорғыштың ашық алаңында тұрақты газ дабыл бергіштер, сондай-ақ көрсеткіштерді операторы пультіне шығарумен жарылысқа дейінгі құрамаларды бақылауды қосқыш орнатылады.

277. Сорғыш бөлмесінде кем дегенде екі шығатын есік жабдықталады есік пен терезелер сыртқа ашылуы тиіс. Есік жақтауларына табалдырық орнатуға рұқсат берілмейді.

278. Сорғыш бөлмесі мәжбүрлі ұшқын шығрау қаупінсіз орындалатын келу-сору желдеткішімен жабдықталады.

279. Сорғыш бөлмесінде тез тұтанатын және жанатын сұйықтықтарды сақтауға рұқсат берілмейді.

280. Сорғышты қосу және тоқтату кезінде тиісті ысырмалардың ашылу және жабылу дұрыстығы тексерілуі тиіс. Айдау желісінде ысырма жабық кезде мойынтірек сорғыштарын қосуға рұқсат берілмейді.

281. Бөлшектенуі тиіс сорғыш электр қозғалтқыштан ажыратылуы және құбырлардан ысырмаларды жабу және тығындарды орнатумен ажыратылуы тиіс.

282. Сорғыш бөлмесінен (ғимаратынан) тыс жерде сорып алатын және айдау құбырында тығындау аррматуралары орнатылуы тиіс.

283. Сорғыш бөлмесі тұрақты жүк көтергіш құрылғылармен жабдықталады.

5-Параграф. Сығу сорғыш станциялары

284. ҚСС пайдалану кезінде технологиялық регламент әзірленеді. Технологиялық регламентті әзірлеу бойынша ұсыныстар осы Қағидаларға 7-қосымшада келтірілген.

285. ҚСС қауіпсіз пайдалану үшін кен орынын әзірлеу сызбасына байланысты мыналар қарастырылуы тиіс:

1) технологиялық модулде негізгі технологиялық процестерді жүргізу үшін аппаратура мен жабдықты тұтастыру;

2) газды алдын ала іріктеумен мұнайды бөлу;

3) ұңғымалар мен участоктар бойынша мұнайды, газды, конденсатты және суды бөлу;

4) ұңғыма өнімін алдын ала сусыздандыру және қыртыс суын қосымша өңдеусіз өнімді қыртыстарға толтырыуды қамтамасыз ететін аузы нығыздалған аппараттарда суды тазалау.

286. ҚСС құрамы және жабдық сипаттамасы жұмыстың нақты шарттарына және МГК қауіпсіз пайдалануына сәйкес болу қажет.

287. Сорғыш құрылғылар, технологиялық ыдыстар, құбырлар және қыртыс флюидінің құрамы, бөлу қысымы және осы Қағидалар ескеріліп пайдаланылады.

Ескерту. 287-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

288. Буферлік ыдыстың орналасу биіктігі геодезиялық белгілер мен гидравликалық қысым ескеріліп анықталады.

289. Қабылдау коллекторы құбырлар иілімінсіз еңкейіспен жобаланады.

290. ҚСС блоктық, жарррылыс қаупінсіз орындаумен пайдаланудың автоматты режимінде қарастырылады.

291. Апаттық жағу үшін газды бөлу алау қондырғысында іске асырылады.

6-Параграф. Айырғыш қондырғылар

292. Айыру қондырғыларын жобалау, орналастыру және пайдалану кезінде кен орнының сипаты және ұңғымалардың өнімдері, жер бедері, желдің басым бағыты, климаттық жағдайлар, МГК әзірлеу объектілерінің инфрақұрылымдары ескерілуі тиіс.

293. Ұңғымалардың өнімін бөлу үшін әдетте блоктық автоматтандырылған құрылғылар қолданылады.

294. Айыру қондырғыларының құрамында мұнайды, газды және газконденсатын қазудың және дайындаудың қабылданған технологиясына байланысты қарастырылады: қатпар флюидының ағынын бөлу блогы, бөлгіштер блогы, газды алдын ала іріктеу блогы (депульсатор), шығару тамшы жинағыш, газ жинау жүйесі, газды апаттық жағудың факельдік жүйесі және ұңғыма өнімін жинауға арналған сыйымды ыдыстар.

295. Қысыммен жұмыс істейтін бөлу құрылғыларын орнату, қосу және пайдалану дайындаушының техникалық құжаттамасына сәйкес жүргізіледі.

296. Айыру қондырғысы қорғау клапандары, тығындау және реттеуші арматура, БӨАжАҚ, дренаж жүйесінің орналасқан жері көрсетіліп, техникалық паспортпен және сызбамен қамтамасыз етіледі.

297. Бақылау жүйесі және бөлу процесін басқару жүйесі нығыздап жабылған, жарылыстан сақтайтын орындауды қарастырады және теңселу, гидраттардың пайда болуы, парафин, тұз шөгінділері талаптарымен есептеледі немесе қыртыс флюидпен тікелей байланысты болдырмайтын талаптармен орнатылады.

298. Күкірт сутегі мен агрессивтік заттар бар технологиялық орта үшін тотығуға қарсы орындаудағы бөлгіштер қолданылады.

299. Гидроциклондық бөлгішті техникалық куәландыру пайдалануға қосу алдында, ішкі кеңістікті герметизациялауды алумен байланысты қайта құрастыру және жөндеу жұмыстарын жүргізгеннен кейін жүргізіледі.

300. Айырғыштар ішкі кеңістікте қысымды бақылау үшін БӨАжАҚ, деңгейді реттегіштер мен көрсеткіштермен, бумен немесе инертті газбен үрлеуге, сұйықтықты төгуге арналған құрылғымен қамтамасыз етіледі.

301. Қорғаныс құрылғылары дайындаушының техникалық құжаттамасына сәйкес кесте бойынша тексеріледі. Жарамсыздық табылған жағдайда АЖЖ қарастырылған әрекеттер орындалады. Қорғаныс құрылғыларының алдында тығындау арматуралары, апатқа қарсы және өртке қарсы жүйелердің жарамсыздығы кезінде тығындау арматураларын орнатуға рұқсат берілмейді.

302. Бөлгіштер қашықтан басқару жүйесімен және бақылаумен, апатқа қарсы және өртке қарсы қорғаныспен, сақтау клапандарымен, деңгейді көрсеткіштермен және дайындаушының техникалық құжаттамасына сәйкес мұнайды автоматты төгуге арналған құрылғымен жабдықталады.

303. Бөлгіштерді тазалау және үрлеу кезінде үрлеу желісіндегі тығындау құрылғысы бірте-біре және жайлап ашылады.

7-Параграф. Құбыр жолдарында мұнай деэмульсациясы

304. Құбырлық деэмульсация үшін деэмульгатор беретін сорғыштағы қысым және құбыр жүйесіндегі қысымды арттыратын қысым құрайды.

305. Деэмульгатор беру желісінде құбыр мен мұнай біріктірілген жерде тығындау құрылығысы орнатылады.

306. Деэмульсация процесінде бөлінген суды жинау үшін тазалау құрылғылары немесе аққан суды қайта пайдаға асыруға арналған жабдық қарастырылады.

307. Кәріз жүйесі бөлінген су көлемін қауіпсіз бұруды қамтамасыз етеді.

8-Параграф. Қабатты суларды алдын ала шығару қондырғылары

308. Жабдық, аппаратура және қыртыс суларын алдына ала шығару құрылғыларының құбырлары тотығуға қарсы қорғаныспен және жылулық оқшаулаумен қамтамасыз етіледі.

309. Қыртыс суларын алдына ала шығару құрылғыларын тікелей МГК тікелей қауіпсіз пайдалану, жабдықты, аппараттарды қысымның көтерілуінен қорғау үшін дайындаушының техникалық құжаттамасына сәйкес қорғау клапандары жүйесін орналастыру қарастырылады.

9-Параграф. Су басу жүйесі

310. Су басу әдісі (контурдан тыс, контурда, контур ішінде, алаңдық, ошақтық, блоктық, күрделі, тегіс, циклдық), суды толтыру көлемі, суды айдау қысымы, айдау ұңғымаларының саны және олардың орналасуы, кен орнын әзірлеуге арналған айдау ұңғымаларының қорын енгізу, тартып алынатын судың сапасына қойылатын талаптар нақты кен орнын әзірлеудің қабылданған технологиялық сызбасына сәйкес қабылданады.

311. Су басу жүйесі үшін сызба қарастырылады:

1) Блоктық немесе шоғырланған сору станциясы, қысымды манифольд блогы, айдау ұңғымаларына жеке жоғары қысымды су таратқыштар, ұңғымалар;

2) Су таратқыш орындарының жоғары қысымды су таратқыштары, айдау ұңғымаларына жоғары қысымды су таратқыштар.

312. Қабылданған сызбаға байланысты мынадай құрылыстар қарастырылады:

1) Шоғырланған (блоктық) сору станциялары;

2) Блоктық қысымды манифольдтар (коллекторлар);

3) Жоғары қысымды су таратқыштар;

4) Су бөлетін орындар;

5) Айдайтын ұңғымалар аузын жайластыру.

313. Су басу жүйесіне осы объект үшін ғана пайдаланғанда сумен қамтамасыз ету құрылғысын енгізуге рұқсат беріледі (су қоймалары, сору станциялары, су тазалағыш құрылғылар, шоғырланған сору станцияларына алып келетін су таратқыштар).

314. Су басу жүйесі суды тартудың ең көп көлемінен 15 % дейін мөлшерде өнімділік резервімен қамтамасыз етіледі.

315. Шоғырланған сору станцияларында резервтік сору агрегаттарын орнату қарастырылады.

316. Сорулардың сіңіргіш және қысымды желілерде қысымды өлшеуге арналған аспаптарды орнату қарастырылады, ал қысым манифольд блогынан және су бөлгіш орнынан айдау ұңғымаларына әрбір жоғары қысымды су таратқышта шығысты өлшегіш орналастырылады.

317. Жабдықты құрастыру және бөлшектеу жүк көтергіш механизмдер көмегімен жүргізіледі.

318. Жоғары қысымды су таратқыштардағы жұмыс қысымы үшін есеп айырысу өнімділігі кезінде гидростатистикалық қысым мен жер бедерінің геодезиялық белгілерінің түрлері ескеріліп, сорғыштар жасаған ең жоғарғы қысым қабылданады.

319. Ұңғыма аузы, сорғыш қондырғылары, арматура және су таратқыштардың желілік бөлігі үшін сынақ қысымы 1,25 коэфициентіне көбейтілген жұмыс қысымын (бұдан әрі - Рраб.) құрайды, шоғырланған сору станциясының ішіне қойылатын құбырлар, қысым манифольдалары блогы және су бөлгіш орын үшін 1,5 коэфициентіне, мұнда Рраб – дайындаушының техникалық құжаттамасында көрсетілген жұмысшы қысым.

320. Су басу жүйесінің жабдығы және құбырлары үшін жылуды өткізбеу және жағымсыз температура кезінде жылыту қарастырылады.

321. Қыртыс суларын таситын құбырларды салу тереңдігі судың тығыздығына (минаралдануына), гидрологиялық және климаттық талаптарға байланысты қабылданады. Тереңдікті анықтау кезінде қыртыс суының минералдануын азайту мүмкіндігі, суға толғандығы және топырақтың ісінуі, топырақтың мұздану тереңдігі ескеріледі.

322. Бір траншеядағы құбырлар арасындағы қашықтық кемінде 0,5 м.

323. Жылжымалы түсіру көтеру агрегаттарын айдайтын ұңғыманы жөндеу кезінде қолдану үшін мачтаны (мұнараны) және қабылдау стеллаждарын орнату және бекіту қарастырылады.

10-Параграф. Құбырлы пештерді және блоктық қондырғыларды отпен жылытқыштарды пайдалану

324. Құбырлы пештерді және отпен жылытқыштар түрі мен сипаты, қауіпсіз пайдалану талаптары дайындаушының техникалық құжаттамасында көрсетіледі.

325. Өнім ағынының пешке кіруінде және шығуында тығындау арматурасы орнатылады.

326. Көп ағынды құбырлы пештерде тығындау арматурасынан кейін әрбір ағында кері клапан орнатылады.

327. Өнімді пешке алып келетін құбырларда алдыңғы тармақта көрсетілген арматурадан кейін қосымша қашықтан басқаруы бар тығындау арматурасы орнатылады. Көп ағынды құбырлы пештер үшін қашықтан басқаруы бар тығындау арматурасы жалпы ағында, пешке кіретін жерде (ағын тармақталғанға дейін) орналастырылады.

328. Көп ағынды пештерді қолданғанда ағындар бойынша өнімді теңдей бөлуге арналған құрылғы және отын шығынын жекелей реттегіштер қарастырылады, ағынды бөлу ысырмаларын басқару қауіпсіз жерден жүргізіледі.

329. Жылыту құрылғысын (бұрамалық) құрылғыны үрлеу үшін азотты немесе су буын жүргізу қарастырылады. Азотты немесе буды жүргізу құбырында оларды бұрандамалыққа қосар алдында кері клапан және екі тығындау құрылғысы орнатылады, олардың арасында тығындау арматурасын нығыздығы және конденсатты төгуді бақылау үшін атмосфераға үрлеу вентилін орналастыру қарастырылады.

330. Бу немесе азот ағыны бойынша екінші ысырма қашықтан басқарумен орналастырылады. Кері клапан екінші ысырмадан кейін және бу мен азат құбырын бұрамалыққа енгізетін жерде орнатылады.

331. Көп ағынды пештер үшін әрбір ағындағы құбырды үрлеуге азотты немесе су буын әкелу қарастырылады.

332. Отын газын әкелетін құбырда мыналар орнатылады:

1) конденсаттың отын камерасына түсуін болдырмау үшін бөлгіш және жылытқыш;

2) манометр, өлшеу диафрагмасы, тез әрекет ететін бөлгіш клапан және газ қысымын реттегіш;

3) бүріккі, манометр және білте мен факелге бөлгіші бар отын газы жүйесін үрлеу желісі алдында тікелей ажыратылатын құрылғыдан кейін.

333. Үрлеу білтелері жерге шығарылады. Білтелер биіктігі 2 м. кем емес. Білте оттан оқшаулағышпен орнатылады. Тығындау арматурасы білтелерге орнатылмайды.

334. Автоматика жүйесімен оқшауландыру (отынды бөліп тастау) қарастырылады:

1) Отын қысымы белгіленген шекке дейін төмендегенде;

2) Пешке баратын өнім шығысы белгіленген шекке дейін азайғанда;

3) Пештен рұқсат берілген шектен жоғары түтінді газдар температурасы көтерілгенде;

4) Оттықтағы жалын өшкенде.

335. Құбырлы пештер бүріккіштерге сұйық немесе газ түріндегі отынды беру тоқтатылғанда немесе белгіленген рұқсат етілетін технологиялық көрсеткіштерден ауытқығанда іске қосылатын дабылмен қамтамасыз етіледі.

336. Пештер мен жылытқыштар газ қауіпсіздігі жүйесімен және қауіпсіз жұмыстың газды өлшеу құралдарымен қамтамасыз етіледі.

337. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

338. Пайдалану процесінде жылыту құрылғыларының, құбырлардың, арматураның, пеш құрылысы элементтерін оқшаулаудың және технологиялық көрсеткіштердің техникалық күйін бақылау қамтамасыз етілуі тиіс.

339. Құбырлардағы, пеш құрылысында майысу және бүлінулер, БӨАжАҚ және апатқа қарсы және өртке қарсы жинақтаушы бұйымдары жарамсыз болғанда пайдалануға тыйым салынады.

340. Пеш жұмыс істеп тұрғанда жылыту камерасын ашық ұстауға рұқсат берілмейді.

341. Арматураны, қорғау және кері клапандарды, герметизаторларды, қысқыш бұрандаларды реттеу дайындаушының техникалық құжаттамасына сәйкес жүргізіледі.

342. Пайдалану кезінде пеш камераларында бүріккіштер біркелкі жүктемеде және жалынның бірдеу ұзындығы кезінде жанудың регламенттік режимі қамтамасыз етіледі.

343. Бүріккіштердің жануын бақылау кезінде қызмет ЖҚҚ, қорғаныс көзілдіріктерін пайдаланады қарау құрылғысының бүйірінде орналасады.

344. Пештерді жағар алдында отындықта тартудың бар екенін отпен (алаумен) тексеруге тыйым салынады.

345. Жану камерасын алдын ала үрлемей пеш бүріккісін жағуға рұқсат берілмейді. Үрлеу дайындаушының техникалық құжаттамасына сәйкес жүргізіледі.

346. Бүріккішті жағу дайындаушының техникалық құжаттамасына сәйкес жүргізіледі.

347. Жеңіл тұтатанатын сұйықтықты және дайындаушының техникалық құжаттамасында қарастырылған тәсілдерді жағу үшін қолдануға тыйым салынады.

348. Бүріккішке газбен бірге конденсат түскенде пешке газ беретін вентильді жабу және конденсатты төгу керек.

349. Жөндеу жұмыстарын орындау алдында тартуды тексеру және пештегі ауа ортасын өлшеу жүргізіледі.

350. Бүріккішті жағар алдында мыналар жүргізіледі:

1) люктерді ашу және отындық камерасын тексеру;

2) барлық бүріккіштердегі жұмысшы және бақылау вентильдерінің нығыздығын, құрылғылар мен оқшауларды реттейтін БӨАжАҚ күйін тексеру;

3) отындық желіден конденсатты төгу;

4) сызба бойынша отын құбырын үрлеу;

5) камераны үрлеу.

351. Бүріккіштердің жануы бұзылғанда отын желісі тығындау тетігімен ажыратылады, газ желісі үрленеді және бұзу себебі анықталады, түзетілгеннен кейін камераны азотпен немесе бумен үрлеу қайта жағу жүргізіледі. Жарамсыздық себебі журналға жазылады және бақылаушы тұлғаға хабарланады.

352. Жылыту жүйесі нығыз жабылмайтын, БӨАжАҚ, қорқаушы құрылғылар, реттеуші, оқшаулау құрылғылары, пешті ораушы біріктірушілердің өткізгіштігі кезінде жылыту пешін пайдалануға тыйым салынады.

353. Жұмыс істемейтін бүріккіштерге газ беру құбырларында журналға тіркей отырып, тығындағыштар орнатылады.

354. Пештерді (газ отынымен жағылатын құбырлы пештерді) пайдалануға тиісті біліктілігі мен газ жабдығын қауіпсіз пайдалануға рұқсаты бар қызметкерлерге рұқсат беріледі.

Ескерту. 354-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11-Параграф. Жалынсыз панелді оттықтары бар пештерді пайдалану

355. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

356. Панельдік оттықтарды жағар алдында коллекторларда газ қысымы тексеріледі.

357. Панельдік оттықтарды жағу үшін қашықтықтан қосатын құрылғы қолданылады.

358. Пештерді пайдалану кезінде оттықтардың бөлгіш камераларының сыртқы қабырғаларының температурасы бақыланады және температура оттықтың жұмысшы көрсеткіштерінен жоғары көтерілгенде оттық өшіріледі.

359. Тұрақты жану бұзылғанда отын өткізгіш оттығын ажыратады және үшкіл қақпақты тазалайды.

12-Параграф. Резервуарлық парк

Ескерту. 12-параграф алып тасталды - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13-Параграф. Мұнайды, газды, конденсатты және суды есепке алу торабы

431. Мұнайды, газды конденсатты және суды есепке алатын жабдықтар мен құралдар дайындаушы-зауыттың техникалық құжаттамасы бойынша жұмыстың, МГК қауіпсіз пайдалану нақты шарттарына сәйкес болуы қажет.

Мұнай мен газды есепке алу аспаптарын қауіпсіз пайдалану үшін мыналар қарастырылады:

1) өлшеу құралдары мен көмекші жабдықтармен жұмысшы, резервтік және бақылау өлшеу желілері (сүзгіштер, ағынды тұрақтандырғыштар, шығыстарды құрайтындарға дейін және кейін құбырлардың тікелей участоктарымен, ағып кетуді бақылау құрылығысы бар тығындау-реттеу арматурасы);

2) айналдыру сорғышынан, автоматты ағын анализаторларынан – ылғал өлшегіш, тұз өлшегіш, автоматты ағынды тығыздық өлшем, автоматты сынақ алғыш, термометр, манометрден тұратын сапаны бақылау блогы;

3) өлшеу нәтижелерін өңдеу, сақату, индекстеу және берудің қайталама аспаптары.

433. Мұнай мен газды есепке алу аспаптары құбырлық құраушыларды және сүзгіштер қақпағын ауыстыруға мүмкіндік еберетін шағын механизация құралымен жабдықталады.

434. Өлшеу желілері мен сүзгіштерін, мұнай және газ аспаптарын тазалау дренаждық сыйымды ыдысқа жүргізіледі.

14-Параграф. Жабдықтарды, механизмдерді, құрал-саймандарды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

435. Күкіртті сутектің әсеріне түскен жабдықтар мен құбырлар технологиялық процесстер өлшемдерімен және тоттану-агрессивтік орта сипаттамалардың есептелуімен таңдалуы тиіс. Стандартты және Сульфид-тоттану шытынауға (бұдан әрі - СТШ) орнықты орындаудағы техникалық құрылғыларды пайдалану салалары осы Қағидаларға 8-қосымшада көрсетілген.

436. СТШ орнықты жабдықтың төлқұжаттарында оның аталған ортада қолдануға дайындаушы-ұйымның кепілдіктері көрсетіледі.

437. Технологиялық жабдық (сепарациялық және сорғыштық жабдықты, сыйымдылықтар) бақылау, процесстерді реттеу, блоктау жүйесімен, сынамаларды іріктеулерге арналған құрылғылармен, тоттану ингибиторларды енгізу үшін штуцерлер аспаптарымен жабдықталады.

438. Технологиялық жабдықтың, тетіктер мен құбырлардың жай-күйін бақылау дайындаушы зауытты пайдалану бойынша нұсқаулықтардың негізінде әзірленген ЖАЖ кестесіне сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 438-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

439. Сыйымдылықтар жоғарғы соңғы деңгейдің сигнализаторымен, сұйықтықтың деңгейін қашықтықтан өлшеуге арналған құрылғымен және сынама сұрыптағышпен жабдықталады.

440. Технологиялық жабдықтың және тоттанудан қорғау, мұнай, газ және конденсатты жинау, даярлау және тасымалдау өндіру жүйелердің құбырларын, пайадаланушы және СКҚ, күкіртті сутектің әсер ету жағдайларында пайдаланылатын ұңғыма ішіндегі жабдықты және жабдықты қорғау үшін тоттанудың ингибиторлары, арнайы төсемдер мен өнімнің тоттану белсенділігін төмендететін технологиялық тәсілдер қолданылады.

441. ШҚЖ манифольдтары, бұрын күкіртті сутекке тиген бұрғылау құбырлары, құбырларды қайта пайдаланардың алдында тоттану өнімнің шөгінділерінен тазартылады, дефектоскопия, үрлеуге ұшырайды.

442. Күкіртті сутектің әсері жағдайында пайдаланғаннан кейін жабдықты, оның тораптары мен бөлшектерін жөндеу оларды бейтараптандырғаннан, жуып-шайғаннан (буландырғаннан) кейін жүргізіледі.

443. Жарылысқауіпті аймақтарда орналасқан технологиялық қондырғылардың (сорғыштық және компрессорлық), бұрғылау қондырғылар мен ұңғымаларды жөндеу бойынша қондырғылардың электр жабдықтың жарылысқорғаныстың деңгейі жарылысқауіпті зонаның санатына, жарылысқауіпті қосындының тобына сәйкес келеді.

444. Жерге қағып орнатылған және сорғыш-компрессорлық құбырлар сапасының олардың сульфидтік шытынуға мықтылыққа кепілдік беретін техникалық ережелерге сәйкес келуі сертификатпен расталады. Құбырлар үлгілердің химиялық құрамы бойынша сертификатқа сәйкес келуді тексеру арнайы әдістеме бойынша зертханалық жағдайларда өткізіледі.

445. Жерге қағып орнатылған, сорғыш-компрессорлық, бұрғылау, жетекші құбырлар мен құбыр колонналар элементтерінің сақталуы, тасымалдануы, пайдалануға даярлау жасаушының нұсқауларына сәйкес жүргізіледі.

446. Жабдықтың және құбырдың тоттану жағдайын бақылау сыртқы тексеріп қараудан басқа:

1) бақылау үлгілердің орнатылуымен;

2) тоттанудың жылдамдығын анықтау үшін нүктелер бойынша;

3) тоттануды бақылау тораптары бойынша;

4) сутек зонд бойынша;

5) ультрадыбыстық және магниттік қалыңдық өлшеумен;

6) дефектоскопия жүзеге асырылады.

447. Жабдықтар мен құбырлардың әрбір түрі үшін тотығуды бақылау нүктесін дайындаушы зауыттың пайдалану бойынша нұсқаулығының негізінде ұйым басшысы белгілейді.

Ескерту. 447-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

15-Параграф. Ұңғымаларды пайдалану және жөндеу

448. Тығыздауыш элементтердің құрылымы және материалдары ұңғыманы ұзақ пайдаланған кезде басқыншыл ортаның мықты оқшаулауды қамтамасыз етеді.

449. Ұңғыманы кенжарлық ұңғымалы жабдықсыз фонтандық тәсілмен пайдалануға жол берілмейді, ол мыналарды қамтиды:

1) қабылдаушы қақпақша және қатаң тығын үшін отырғызылатын ниппель;

2) пайдалану колоннасын сақтандыруға арналған пакер;

3) ұңғыманың қауіпсіз тоқтап қалуын және жабылауын қамтамасыз ететін жабдық.

Ескерту. 449-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

450. Орнатылғаннан кейін пакер саңылаусыздыққа сынауға жатады, ал ұңғыманың құбырдың ар жағындағы пакердің үстіндегі кеңістік ингибиторлық сұйықтықтың ертіндісімен толтырылады.

451. Өндіруші ұңғымаларда қорқ ұңғымалық жабдықсыз пайдаланушылық және лифттік колонналардың тікелей ингибиторлау кезінде ұңғымалардың игерілуі және зерттелуі рұқсат етіледі.

452. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
453. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

454. Пайдалану кезінде жасаушының техникалық құжаттарына сәйкес қақпақша-кескіштің жұмыс істеуге тексерілуі мерзімді жүргізіледі.

455. Қақпақша –кескішті орнату және оны жұмыс істеуге тексеру актімен ресімделеді.

456. Құрамында өздерімен бірге тыныс алу аппараттары, ауаны бақылау және байланыс құралдары бар кемінде екі оператордан тұратын жылжымалы бригада күн сайын ұңғымалар мен шлейфтерді тексереді. Мұнай құрамында кем дегенде 1,80 % күкірттің жалпы үлесінің болуы кезінде ұңғымалар мен шлейфтерді өзімен бірге тыныс алу органдарының жеке қорғану құралдары, ауаны бақылау және байланыс құралдары бар оператор күн сайын тексереді. Тексерe нәтижелері вахталық журналда тіркеледі.

Ескерту. 456-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

457. Сағалық арматурада күкіртті сутек бар мұнай, газдың төгілгені табылған жағдайда ұңғыманы тиісті жапқыш немесе саға жанындағы қақпақша арқылы басқару пультінен жабады. Ұңғыманы лақтырушы желісінен күкіртті сутектің төгілгені табылғанда жапқышты, өлшеу құрылғысында кіру жапқышты басқару пультңнен жабады. Бұл жағдайлар туралы жұмыстардың жетекшісіне және авариялық-құтқару қызметінің қызметкерлеріне жедел хабарланады.

458. Ұңғымалардағы жөндеу жұмыстары ЖҰЖ-на сәйкес жүргізіледі. Сағаның бітеусіздігімен байланысты жөндеу жұмыстарының алдында ұңғымаға ЖҰЖ-на сәйкес келетін күкіртті сутек бейтараптандырғышпен өнделген сұйықтық құйылады.

459. Бұрқақты ұңғыманың сағасында сағаның ашылуына байланысты жөндеу кезеңінде осы Қағидалардың 79-тармағына сәйкес ШҚЖ орнатылады.

Ескерту. 459-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

460. Мұнайгазсукөріністердің белгілері айқындалғанда ұңғымадағы жөндеу жұмыстары тоқтатылады және асқынуды жою бойынша шаралар қабылданады.

461. Жұмыстарды қайта жалғастыру мұнайгазсукөріністерді жойғаннан және қайта қөріністердің алдын алу бойынша шараларды қабылдағаннан кейін кәсіпорынның басшысы рұқсат етеді.

462. Бұрғылау жабдықтың қолданылауымен ҰКЖ жұмыстары ЖҰЖ сәйкес жүргізіледі.

463. Ұңғыманың сағасын қайта жабдықтау, крестовиналарды ауыстыру, ШҚЖ, фонтандық арматура бойынша жұмыстардың үзілісінде ұңғыманы сағасын ашық қалдыруға рұқсат етілмейді.

464. Ұңғыманы игеру және оны іске қосуда фонтандық арматураның қылдарындағы тартпалар мен крестовинаның жұмысты бөлігінің тартпасы жабылады. Құбырдың кеңістігіндегі қысымға үнемі бақылау жүргізіледі.

465. Технологиялық процесстердің қауіпсіздігі үшін жабдықтың, құбырлардың, фланц құрамалардың, арматураның люктардың саңылаусыздығын және күкіртті сутек бөлінуі мүмкін көздерді тексеру кестесі жасалады, оны ұйымның техникалық басшысы бекітеді.

Ескерту. 465-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

466. Сұйықтықты аппараттар мен сыйымдылықтардан сору автоматты түрде саңылаусыз жүйеге жүргізіледі.

467. Күкіртті сутек бар өнімді қайта тартуға арналған сорғыштар тоттанбайтын саңылаусыз тығыздаулармен жабдықталады.

468. Сорғыш және компрессорлық қондырғылар қайта тартылатын сұйықтықтықтың қалдығын төгу құралдарымен жабдықталады, олар күкіртті сутектің шығу қаупін жояды және шаю және газсыздандыру үшін қолданылады.

469. Құрамында күкіртті сутек бар мұнай және судың апаттық төгілу болғанда бейтараптандыру және кейін жою үшін жабық сыйымдылыққа жинау жүргізіледі. Төгілген жер бейтараптандыратын жуу құралдарымен зиянды затардың белгілері жойылғанша тазартылып, жуылады, оларды ШҚҚ, ШҚЖҚ тұрақты бақылайды және вахталық журналға жазылады. Жұмыстар ЖҚҚ қолданылуымен орындалады.

469-1. Ұңғыманың барлық қолданылу циклінің процесінде колоннааралық қысымға бақылау жүзеге асырылуы тиіс. Колоннааралық қысымы бар ұңғыманы пайдалану туралы шешімді зерттеулер нәтижелерінің және ұңғыманы пайдалануға байланысты тәуекелдерді бағалау негізінде ұйым басшысы қабылдайды.

Ескерту. 469-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

16-Параграф. Ұңғыманың сағасын жайластыру

470. Ұңғымалардың сағалық алаңдарын орнықтыру осы Қағидалардың талаптарына сәйкес жүргізілуі тиіс.

471. Сағаны жабдықтаудың түрі және сызбасы оның мақсатына қарай әрбір ұңғыма үшін белгіленеді және жобаланады.

472. Орнықтыру нысандарын ең аз қауіпсіз аралықтары осы Қағидаларға 1-қосымшада көрсетілген.

473. Жабдықты ұңғыманың сағасында орнатқанға дейін төлқұжатпен көзделген қысымға үрлеу жүргізіледі, ал құрастыру жұмыстары аяқталғаннан кейін сағада сағалық жабдықтың сынауы және үрленуі жүргізіледі, қабылдау актісі жасалады. Үрлеудің уақыты – 10 минуттан аз емес.

474. Сағаны жабдықтау, құбырлар, өлшегішті және ұңғыма өнімін сепараттау ұңғыманы толық саңылаусыздығын және апаттық жағдайда қауіпсіз ажырау мүмкіндігін, пайдалану мерзімге қауіпті және зиянды заттардың әсерінен мықтылықты береді.

Техникалық жағдайдың тексерілуі және қарау ұйымның техникалық басшысы бекіткен кесте бойынша журналдағы тіркеумен жүргізіледі.

475. Кен орнын жайластыру және әзірлеу кезінде ұңғыманың мақсаты, орналасу, пайдалану тәсіліне қарай:

1) ұңғыманың сағасының жабдықтары бекітілген үлгі сызба бойынша;

2) қатты жабыны бар және технологиялық сұйықтықтың ағу және жинауға арналған еңісті саға жанындағы алаңша;

3) жөндеу агрегатын, қабылдау көпірлерін, сыйымдылықтарды, жабдықтарды орнату үшін бетондалған алаңша;

4) мұнара және фонтандық арматураның тартуды бекітуге арналған орындар;

5) станок-тербелгіш, арматура мен құбырларды бекіту үшін іргетастар;

6) ұңғыманы және ұңғыманың өнімін есепке алу және сепараттаудың жер үсті кешенді басқару станцияларына арналған алаңшалар;

7) электр қондырғылар және жабдық үшін алаңшалар;

8) технологиялық сұйықтықты жинау жүйесі, тарпалармен, поддондармен, сору сыйымдылығымен;

9) ингибиторлар және реагенттерді енгізуге арналған құрылғылар;

10) қоршаған ортаға мониторинг жасауға арналған құрылғы;

11) су және газды тарту блоктары;

12) найзағай және статикалық электр тоғыан қорғану құрылғысы;

13) ұңғыма сағасының тормен қоршау, биіктігі 1,5 м төмен емес;

14) мұнайды фонтандық өндіру кезінде ұңғыма сағасының опырылуы, радиус 50 м кем емес, биіктігі 0,75 м кем емес.

476. Реттеуші арматура (дроссельдар) және қатқыл арматурасы жасаушының техникалық құжаттамасына сәйкес қол және автоматты басқару құрылғылармен жабдықталады және ұңғыма мен жер үсті жабдықты тоқтатпай БӨАжАҚ қауіпсіз ауыстыру мүмкіндігін береді.

477. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

478. Бұрқақты және газлифтті пайдалану кезінде мұнай, газ, газконденсатты ұңғымалардың шығарушы және айдаушы желілерінде құбырдың ашылуы кезінде жұмыс жасайтын бекітпе жабдығы орнатылады.

Ескерту. 478-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

479. Механикаландырылған өндіру кезінде шығарушы желіде электрконтакт манометрі орнатылады, ол құбырдың саңылауы болғанда жер үсті жабдық жетегінің электрқозғалтқышын автоматты түрде ажыратады.

480. Ұңғыманы пайдаланған кезде бекітілген кесте бойынша журналда тіркеумен қақпақша-кескіштер жарамдылығын тексеру жүргізіледі.

481. Сағаны орнықтыру, станок-тербелгіш, жер үсті жабдығы, құбырлар, коммуникациялар, электржетектер және қосу құрылғылары боялады, қоршалады және қауіпсіздік белгілермен қамтамасыз етіледі.

482. Ұңғымалар бұтақпен орналасқан кезінде сағалық алаңша қауіпсіз қызмет көрсету және технологиялық көлік, жүк көтеру жұмыстардың есептелуімен жобаланады.

Сағалық алаңшадағы газқауіпті және газкөтеру жұмыстары наряд-рұқсат бойынша орындалады.

484. Кеніштерде ұңғыманың сағасынан бұрғылау сорғыларына дейінгі аралық – 30 м кем емес. Сорғыш жайы айналмалы жүйенің ашық учаскілерінен тұтас далдамен (қабырғамен) бөлінген.

485. Станок-тербелгіш қозғалатын бөліктердің мұнараның, іргетас пен топырақтық бөлшектерімен жанасуды болдырмайтындай орнатылады.

486. Электржетекке және станок-тербелгіштің тежегішіне қызмет көрсету үшін қоршалған алаңша орнатылады.

487. Теңгеру басының төменгі шеткі жағдайында ілгек немесе шлангұстағыш және сағалық ернемек арасындағы аралық 20 см кем болмауы тиіс.

488. Ұңғыманың сағасын және аппаратураны, сондай-ақ қысымдағы құбырды ашық отпен қыздыруға тыйым салынған.

489. Ұңғыма сағасының және фонтандық арматураның фланц құрамалары шпилькалардың толық кешенімен және дайындаушы-зауыттың техникалық ережелерімен көзделген тығыздауыштарда салынуы қажет.

17-Параграф. Ұңғымаларды сынау, гидродинамикалық зерттеу мен игеру

490. Ұңғыманы сынау және игеру ұңғыманы бекітілген сызба бойынша жабдықтағаннан кейін ұңғыма ішілік жабдықты сорғыш-компрессорлық құбырларды колонналармен құрастырғаннан кейін, жер үсті жабдықты құрастыру және үрлеуден кейін жүргізілуі тиіс.

491. Даярлау жұмыстары аяқталғаннан кейін ұңғыманың дайындығын тексеру акттің жасалуымен жүргізіледі. Комиссияның құрамына жұмыстарды өткізген ұйымның қызметкерлері, тапсырыс берушінің өкілдері мен АҚҚ кіргізіледі.

492. Ұңғымаларды игеру және зерттеу жауапты адамның қатысуымен жүргізіледі.

ЖҰЖ-да өндірістік персоналдың саны, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету шаралары, ааварияларды алдын-алу шарттары, жұмыс аймағы ауасында күкіртті сутекті бақылау кестесі және ШҰШ асқан жағдайда шаралар көрсетіледі. Ұңғымаларды игеру мен зерттеумен айналысатын барлық жұмысшылар жоспармен танысады.

ЖҰЖ-на жабдықтардың, қондырғылардың, тетіктердің орналасқан ахуалдық жоспары мен схемалары, болжамды авариялық газдандырылған жағдайда авариялық аймақтан шығу бағыттары, желдің бағытты (флюгер) көрсеткіштері, МҚҚ-ғы объектілердің және жақын арадағы елді мекендердің схемасы қоса беріледі.

Ескерту. 492-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

493. Сағаның, пайдаланушылық және аралық колонналардың саңылаусыздығы, қыртысаралық ағулар мен бағанааралық қысым, цементпен толтыру интервалдардың сәйкессіздігін сынау және игеру жұмыстар басталғанға дейін ақауларды жою бойынша шаралар қабылданады.

494. Бұрғылап тесу және ағынды шақырудың алдында бақыланбайтын ГМСК және АБ алдын алу бойынша іс-шаралар орындалады, АҚҚ-мен бірлесіп ұңғыманың дайындық актісі жасалады. Бұдан кейінгі жұмыстар ұйым басшысының жазбаша рұқсаты бойынша жүргізіледі.

Ескерту. 494-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

495. Ұңғымаларды сынау және игеру бойынша жұмыстардың кешенінде қыртыс флюидтің (мұнай, конденсат, су) сыйымдылықтарына есеп және жинау жүргізіледі.

496. Күкіртті сутек, зиянды және қауіпті компоненттер болған жағдайда олардың бейтараптандырылуы қалдықтардың жойылумен жүргізіледі.

497. АЖЖ-да ұңғымаларды сынаған және игерген кезде жұмыстардың технологиясымен, қыртыс флюидтің ағып кетуң мүмкін болатын және қоршаған ортаға теріс әсермен байланысты апаттық және қауіпті жағдайлар туындағанда іс-шаралар және қызметкерлердің қауіпсіз әрекеттері көзделеді.

498. Ұңғымаларды игеру және онымен байланысты жұмыстар жұмыстың, технологиялардың, жабдық басшысының нұсқауымен жер қойнауын пайдаланушы ұйым бекіткен ЖҰЕ бойынша жүргізіледі.

499. Жұмыстардың көлеміне және күрделілігіне, нысанның геологиялық сипаттамасына, қыртыс флюидтің құрамына байланысты ЖҰЖ-да технологиялық регламенттің әзірленуі көзделген.

500. ЖҰЖ және регламент орындаушылардың назарына жеткізіледі, жұмыстардың басшысы қадағалайды. Жоспардан, регламенттен ауытқуға рұқсат етілмейді.

501. Ұңғымаларды игеру және сынау жөніндегі жұмыстар осындай жұмыстарды орындауға ұңғыманың дайындығы туралы акті болған кезде және келесі талаптармен қамтамасыз етілгенде:

1) пайдаланушылық колоннадан жоғары цементтік ертіндіні көтеру биіктігі жер қойнауын қорғау ережелердің талаптарына сәйкес келеді;

2) превенторлық қондырғысы бар саға, манифольдтық блок пен шығарушы желілер сызбаға сәйкес жабдықталған және байланған;

3) сепаратор және флюидты жинауға арналған сыйымдылықтар орнатылған. Сепаратор және сыйымдылықтардың сағасында орауға икемді қолғаптар қолдануға рұқсат етілмейді;

4) ұңғыма аузының, пайдалану және аралық колонналардың нығыз жабылмағаны, қыртыс аралық ағулар және колонна аралық қысым, цементтеудің сәйкессіздігі анықталған жағдайда ақауларды түзету шаралары қабылданғаннан кейін басталады.

502. Бағананы тесер алдында ұңғыма аузында бұрқақты арматураны сынама қысымға нығыздаумен ашық және жабық күйде мықтылығы мен нығыз жабылуы орнатуға дейін тексерілген тесу ысырмасы орнатылады. Бұрқақты өндірілетін ұңғымаларда тесу алдында сағасына ШҚЖ орнатылады.

Ескерту. 502-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

503. Қысымды өлшеу үшін ұңғыманы тоқтатпай ауыстыруға мүмкіндік беретін тығындау және сақтау құрылғылары бар манометрлер орнатылады.

504. Манометрмен шығысты өлшегіштер ұңғыма аузын жабдықтау сызбасына сәйкес орнатылады.

505. Арматураны басқару және қызмет көрсету үшін биіктікте тұрақты және сатылы жылжымалы алаң орнатылады.

506. Белгісіз қатпарлық қысым кезінде ұңғыманы тесуге бұрғылау процесінде қыртысты ашу кезінде қолдану тығыздығы бар жуу сұйықтығымен толтырылғаннан кейін рұқсат етіледі.

507. Тесу және ағынды шақыру алдында бақыланбайтын ГМСК және АФ алдын алу, кен орнын және қоршаған ортаны қорғау шаралары орындалады, ұңғыманың тесуге дайындығы туралы акт жасалады және жұмыс басшысының жазбаша рұқсаты беріледі.

508. Тесу кезінде ұңғыма аузындағы сұйықтық деңгейін бақылау орнатылады. Оны төмендетуге жол берілмейді.

509. Фонтандық арматура ұңғыма аузына орнатылғанға дейін сынама қысымының көлеміне нығыздалады, ал орнатылғаннан кейін – пайдалану бағанасының қысымына тең қысым.

510. Фонтан арматурасы қарама-қарсы жаққа бағытталған екі үрлеу бұрғыштарымен біріктіріледі. Әрбір бұру ұңғыма аузынан кемінде 100 метр және қашықтан от алдырудың алау құрылғысымен біріктіріледі. Алау желіде отқа кедергі жасағыш орнатылады.

511. Құбырлардың бұрандалы біріктірулері күтілетін қысымға сәйкес келеді, құрастырылады және ең көп қысымнан 1,25 көлемге нығыздаумен нығыз жабылғаны тексеріледі.

512. Бұрулар бетон немесе бетондалған металл тіректерге бекітіледі, бұл ретте айналымдар мен салбырауларға жол берілмейді. Бұруды бекіту тәсілі жергілікті кернеудің туындауын болдырмайды. Бұрулар диаметрі кемінде 89 мм.

513. Нығыздау алдында құрылғы толтыратын заттардан босатылады және оны ұңғымамен біріктіретін құбырлардан тығындар көмегімен ажыратылады.

514. Ұңғыманы игеру алдында бұрғылау қондырғысы ұңғымадағы ерітінді көлемін есепке алмай, тығыздыққа тиісті ұңғыманың кем дегенде екі көлемі мөлшерінде бұрғылау ерітіндісінің қорымен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 514-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

515. Ұңғымаларды игеруге және зерттеуге күкіртсутегін баяулату, бейтараптандыру және өнімді кәдеге жарату үшін жабдықтың болмаған кезінде рұқсат етілмейді.

Ескерту. 515-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

516. Ағынды шақыру және зерттеу жарық уақытта ең жақын жердегі елді мекендерден, өндірістік және ауылшауарышылық объектілерінен шығатын жел бағытын бақылаушы адамның басшылығымен жүргізіледі.

517. Су тасқыны кезінде өзендердің аттас аймақтарында ұңғыманы игеруге рұқсат етілмейді.

518. Қыртыстардан ағынды шақыру және өшіру кезінде:

1) ИТЖ қатарынан бақылаушы жауапты адамның тәулік бойы тұрақты кезекшілік етуі;

2) эвакуациялау үшін көліктің тәулік бойы кезекшілік етуі;

3) цементтеу агрегаттарының жұмысқа үнемі дайындығы;

4) қызметкерлер авариялық шығарынды жағдайындағы әрекеттерге дайындығы қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 518-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

519. Ағын жоқ болғанда ұңғыманы игеру:

1) табиғи немесе ілеспе мұнай газын;

2) күкіртсутегі мен көмірқышқыл газына инертті екі және көп фазалы көбік;

3) кислородтың 2% аспайтын көлемдік үлесі бар инертті (түтінді) газ;

4) күкіртсутегі мен көмірқышқыл газына инертті аз тығыздықтағы сұйықтықты пайдалана отырып, жүргізіледі.

520. Бұл мақсаттар үшін ауаны пайдалануға рұқсат етілмейді.

521. Ұңғыма жанында орналасқан ішкі жану қозғалтқыштарының, оның ішінде автомобильдердің, трактордың және техниканың шығару құбырлары ұшқын өшіргіштермен жабдықталады.

522. Өлшеу және үрлеу үшін бұру түйінінің шеткі ысырмалары оларды толық аша және жаба отырып, пайдаланылады. Толық ашылмаған ысырма арқылы жұмыс істеуге рұқсат етілмейді.

523. Сұйықтық ағынын реттеуге арналған құрылғыдағы диафрагманы ауыстыру жұмыс аймағының ауасын алдына талдау жасаумен ұңғыма жабылғаннан кейін 15 минуттан кейін жүргізіледі.

524. Оқшаулайтын тыныс алу аппаратынсыз ұңғыманы зерттеу және игеру кезінде ұңғыма аузына, құбырларға, бөлу пульттеріне, бөлу құрылғыларына жақындауға болмайды.

525. Тереңдікте зерттеуге қолданылатын сым тотығуға төзімді және тұтас. Сымды көтеру-түсіру кезінде кейіннен жою (жағу) арқылы газды аумақтан шығаруға арналған қондырғысы бар берік герметикалық қондырғы өтеді.

Ескерту. 525-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен; орыс тілінде өзгеріс енгізіледі, мемлекеттік тіліндегі мәтін өзгермейді - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

526. Сымды ұңғымадан алғаннан кейін немесе оның кезекті түсіру алдында бұл үлгінің майыстыруға төзімділігі сыналады. Сымның иілгіштігі рұқсат етілетін мәннен төмендеген жағдайда тереңдік аспабын ұңғымаға түсіру үшін қолдануға рұқсат етілмейді.

527. Бұрма торабында жапқышты ашар алдында, ұңғымаға тереңдікте жұмыс істейтін құрылғыларды түсіру (көтеру) кезінде осы операцияларға қатысы жоқ жұмысшылар қауіпсіз қашықтыққа жел соғатын жаққа алыстайды.

528. Бұрма торабында ысырмалар ашылады және лубрикатордан аспаптар шығарылады. Содан соң оларды оқшаулаушы ауа-тыныс алу аппараттарында бөлшектейді.

Ескерту. 528-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

529. Ұңғыманы игеру немесе зерттеу аяқталғаннан кейін аспаптарды, аппаратураны, арнайы киімді күкірт сутегін бейтараптандырғыш пен жуғыш құрал-жабдықтармен тазалайды.

530. Жұмыстар аяқталғаннан кейін жұмыс аумағының ауасын күкірт сутегінің бар болуына бақылайды және ауызындағы арматураның саңылаусыздығын тексереді.

531. Ұңғыманың игерілуін және оның пайдалануға берілуін күткенде бұрқақты арматураның ішектеріндегі қақпақшалар және крестовинаның жұмыс бұрмасындағы қақпақша жабылады. Персонал мезгіл сайын сыртқы құбыр кеңістігіндегі қысымның өзгеруін бақылауға міндетті.

532. Қыртыстан флюидтің келуі төмендегі әрекеттерді жасау есебінен реттемеленетін депрессияларды жасау арқылы шақырылады:

1) тығыздығы үлкен бұрғылау ерітіндісін тығыздығы төмен ерітіндіге немесе техникалық суға ауыстыру;

2) көбікті жүйелерді пайдалану;

3) сантиметр кубке 1,6 граммнан артық тығыздықта бұрғылау ерітіндісінің бағанасын тығыздығы төмен ерітіндінің буферлі көлемдерін сорып алумен құбыр және құбыр арты кеңістікте суға ішінара ауыстыру;

4) қыртыс флюидінің құрамында бар газбен қосылғанда жарылу қауіпі жоғары қоспаларды түзбейтін газ тәріздес агенттермен толтыру;

5) свабтау;

6) ағынды сорғының жұмысы;

7) батырмалы сорғымен тартып шығару;

8) оқшау газды айдау.

533. Ұңғымаларды сұңғылау сұйықтықтың төгілуіне, ГМСК және АБ туындауына жол бермейтін герметизациялайтын құрылғы болған кезде жүргізіледі.

Ескерту. 533-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
534. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
535. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
536. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

537. Көтеру құрылғысын пайдаланумен ұңғыманы свабтау кезінде ұзату шығыршықтары бекітіледі.

538. Көтергіш құрылғыны жел жағынан ұңғыма ауызынан 25 метрден кем емес қашықтықта құрады.

539. Свабтау кезінде жоспарда көрсетілмеген жұмыстарды орындауға және жұмыс жетекшісінің, онда ЖҚҚ немесе дублердің нұсқауынсыз жұмысшылардың қауіпті аумақта болуына тыйым салынады.

540. Свабты түсіру мен көтеру кезінде арқан қалпы бақылауда болады, босаңсуына немесе жүктеменің арттырылуына жол берілмейді.

541. Игерілуі тиіс әрбір ұңғымаға жұмыстарды, олардың орындалуын қамтамасыз ететін адамдардың тағайындалуымен ЖҰЖ жасалады. Құрамында күкірт сутегі бар газ ұңғымаларда, төтенше жоғары қыртыс қысымды (бұдан әрі – ТЖҚҚ) ұңғымаларда жоспар жасалады.

542. Ұңғыманы игеру мен зерттеу бойынша орындалған жұмыстар туралы күн сайын баянат жасалады.

543. Геологиялық кесіктің зерттелуінің деңгейіне орай барлау ұңғымаларын бұрғылау барысында зерттеулер кешені жүргізіледі:

1) механикалық және газды каротаждың көмегімен литологиясы, құрылымы және қыртыстың коллекторлық сипаты туралы ақпаратты алуға арналған геологиялық зерттеулер, шламды сараптау, люминесценттік битуминологиялық сараптау;

2) геофизикалық өлшеулер (ашылған кесікте келешегі бар қабаттарды айқындау және оларды алдын ала бағалау);

3) қыртыстың қанықтырылғандығының сипаты, оның гидродинамикалық сипаттамалары және ықтимал мүмкіндіктері жайлы ақпаратты алуға арналған гидродинамикалық зерттеулер.

544. Бұрғылау барысында қыртыстарды сынауға ағынды шақыруды қамтамасыз ететін жұмыстар, қыртыс флюидінің алдын ала сынамаларын іріктеу және зерттеулердің ашық және жабық кезеңдерінің жоспарланған санын жасау жұмыстар кешені кіреді. Сынақтар бұрғылау құбырларымен ұңғымаға түсірілетін қыртыс сынаушыларының көмегімен қорққа қойылған демеумен немесе демеусіз жүргізіледі.

545. Қыртыстарды сынаушылармен жүргізілетін жұмыстар бұрғылау ұйымдарының тапсырысымен тапсырыс берушінің геологиялық немесе технологиялық қызметінің қатысуымен геофизикалық немесе арнайы кәсіби ұйымдармен жүргізіледі.

546. Бұрғылау барысында мұнайдың, газдың немесе конденсаттың бар екендігі сынақпен (сынап көрумен) расталса, аралық немесе пайдаланушы бағана арқылы ұңғыманы сынау міндетті түрде өткізіледі.

547. Ұңғымаларды сынау бойынша жұмыстар кешеніне жобалау құжаттамасына өзгерістер енгізумен және қайтадан келістірумен қосымша кәсіпшілік геофизикалық зерттеулерді және қыртыстың ұңғы маңындағы аймаққа жасанды әсер ету бойынша жұмыстарды (гидро жарылу, қышқылмен өңдеу) кіргізуге болады.

548. Геологиялық-геофизикалық зерттеулер мен сынап көрудің жиынтығы бойынша ол келешегі бар деп шешілсе және бағанадағы кәдімгі сынау кезінде нәтиже бермеген жағдайда қыртысқа жасанды әсер ету әдістерінің бірі барлау ұңғымаларында міндетті түрде өткізілуі тиіс.

549. Игеру процесінде ұңғыманы бітеу кезінде мерзімді араластыра, бақылай отырып және ЖЖЖ-ға тиісті параметрлерін тіркеп, ұңғыманың кем дегенде екі көлемі мөлшерінде шаюға арналған сұйықтықтың болуы қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 549-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
550. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

551. ГМСК белгілері анықталған немесе қауіпті жағдай орнаған жағдайда электр тоғы өшіріледі, ұңғыма ауызы тығындалады және жұмыстар жетекшісінің нұсқауымен АЖЖ-ға сәйкес кейінгі әрекеттер орындалады.

552. Игеру барысында жұмыстар тоқтатылған жағдайда ұңғымада және бағана аралық кеңістікте қысымды тексерумен ауызының герметизациясы өткізіледі.

553. Сақтандырғыш және реттеуші құрылғылар, қайтарма қақпақшалар, тиекті арматура, құбырлар және сепараторлар құрастыру алдында тексеріледі және осы Қағидаларға сәйкес беріктілік пен саңылаусыздыққа кейіннен тексеру мен сынаумен өндірушінің сызбасы мен құжаттамасына сәйкес орнатылады.

554. Жылжымалы компрессорлар мен қондырғылар жердің бедерін және желдің басымдықты бағытын ескере отырып, ауызынан 25 метрден кем емес қашықтықта орналасады.

555. Желонбен тарту арқылы бұрқақты ұңғымаларды игеруге тыйым салынады.

556. Өткізілген жұмыстар ауысымдық, тәуліктік журналдарда және ұңғыма құжаттамасында тіркеледі.

557. Жобалау құжаттамасынан ауытқыған жағдайда сынақ жүргізу және игеру туралы шешімді ұңғыманы бастыруды және жоюды қоса отырып, оны сенімді басқаруды, персоналдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін қосымша іс-шараларды әзірлеу және орындау жағдайында жобалау ұйымымен келісу бойынша тапсырыс беруші қабылдайды. Шешім көшірмесі АҚҚ-ға жіберіледі.

Ескерту. 557-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

18-Параграф. Бұрқақты және газлифті ұңғымаларды пайдалану

558. Ұңғыманың, бағана басының, бұрқақты арматураның, СКҚ бағанасының, ұңғыма ішіндегі және жер үсті жабдықтаудың құрылымы, құрастыру сызбасы осы Қағидаларға сәйкес ұңғыманың оңтайлы және қауіпсіз жұмыс тәртіптерін, құбырдың, құбыр арты және құбыр аралық кеңістіктің герметизациясын, технологиялық операцияларды, тереңдікте зерттеулерді жүргізу, сынамаларды саралау, ауызындағы және бағана аралық қысымды, сонымен қатар температураны бақылау мүмкіндігін қамтамасыз етуі қажет.

559. Пайдалануға беру алдында ұңғымалардың барлық түрлерінің (бұрқақты, газлифті, айдағыш пен өндірудің механикаландырылған әдісі арқылы жұмыс істейтін ұңғымалар) дайындығы, ұңғыманы пайдалануға беру туралы құжаттаманың бар екендігі тексеріледі.

560. Әр ұңғымаға іс жасалады, оның ішінде ұңғыманың құрылымының сызбасы, ауызындағы жабдықтаудың бекітілуі, ұңғыма ішіндегі жабдықтаудың орналасуы, тігінен және көлденең орналасқан белгілері бойынша өлшемдері көрсетілген жер үсті жабдықтаудың орнату мен бекітудің, бекітудің ерекше элементтерінің, қорғаныс пен санитарлық-қорғаныс аймақтарының, кірме жолдардың нақты сызбасы көрсетіледі. Сызбаға техникалық паспорттың деректемелері көрсетілген бекіту элементтерінің және ұңғыманың жабдықтаудың тізілімі (айрықшаламасы), шығарылған жылы, орнату күні және пайдалану мерзімі, герметизациясын сынау актілері қосылады.

561. Ұңғыманың бұталы орналасуы кезінде жабдықтау, құбырлар, басқару стансалары, трансформаторлық қосымша стансалары, кабельді эстакадалар ұңғымалар тарамы осінің бір жағынан орналасады. Осы аумаққа көлікпен (технологиялықтан басқа) өтуге тыйым салынған.

562. Шахта құрылғысы бар саға жабдығы жабдықтың техникалық ерекшелігіне сәйкес колонналық бастиектердің сызықтық және диаметралды өлшемдерін есепке ала отырып, ұйымның техникалық басшысы бекіткен схемалар бойынша жүргізіледі.

Ескерту. 562-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

563. Ұңғыманы газлифті пайдалануға көшіру ұйымның техникалық басшысы бекіткен тәртіпте жобаға сәйкес жүргізіледі.

564. Бұрқақты және газлифті пайдалану кезінде ұңғыманы, жабдықтауды, аппаратура мен құбырларды бекіту үшін дәнекерлеу жіксіз болат құбырлар пайдаланылады. Фланецті біріктіруді тек жапқыштар мен арматураларды орнату орындарында ғана пайдалануға жол беріледі. Құбырлардың түрі, маркасы мен дәнекерлеу технологиясы қыртыс флюидінің сипаттамасына, ұңғыманы пайдалану талаптарына және жобаға сәйкес пайдаланылады.

565. Газды тарату қондырғылары жеке автоматты қысым өлшеу құрылғыларымен және басқару жүйесін диспетчерлік, үрлеу білтелерімен және ингибиторды беру құрылғыларымен қамтамасыз етіледі.

566. Гидратты тығындарды жою кезінде газ құбырындағы қысым артық деңгейге дейін түсіріледі, ал осы учаскелерді жылыту бумен жүзеге асырылады. Өткізу мүмкіндігін сақтаған кезде газ құбырын тоқтатпастан ингибиторды (метанол) алдын ала беруге болады. Аталған жұмыстар жүктеме – рұқсат бойынша жүргізіледі.

567. Газлифті ұңғыманы басқару стансасы жердің бедерін және желдің басымдықты бағытын ескере ауызынан қауіпсіз қашықтықта жайда немесе бастауда орнатылып жақсылап бекітіледі және жерге тұйықталады.

568. Басқару стансасын бұрқақты арматурамен қосатын құбырлар мен кабельдер эстакаданың үстімен жүргізіледі.

569. Газлифті жүйенің компрессорлық стансасын пайдалану процессінде келесі шаралар өткізіледі:

1) нәтижелерін журналға жазумен алаң ішіндегі сепараторларды, сыйымды ыдыстарды, тиекті реттеу арматураны, сақтандырғыш құрылғыларды және БӨАжАҚ-ты ауысым сайын тексеру;

2) апатқа қарсы, бұрқаққа қарсы және өртке қарсы қорғаныс, газды кептіру, жарық беру, ауаны жаңарту жүйелерінің және апаттық сигнализацияның, найзағайдан қорғаныс, статикалық электр тогынан қорғаныс жүйелерінің, байланыс пен телемеханиканы техникалық басшымен бекітілген кестеге сәйкес жұмысқа қабілеттіліктерін бақылау.

Ескерту. 569-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

570. Зерттеу қондырғы ыдыстары (сепараторлары) жұмысқа пайдалану алдында, дүркін-дүркін пайдалану барысында, жөндеуден кейін техникалық куәландырудан өтеді.

571. Сығымдау алдында қондырғы толтырылатын заттан босатылады және оны ұңғымамен қосатын құбылардан тығындардың көмегімен өшіріледі.

572. Қондырғыны пайдалану барысында жұмыс қысымының кемуі, артуы, БӨАжАҚ істен шығуы, сақтандырғыш қақпақшаның бұзылғандығы анықталған жағдайда қондырғыны ұңғымадан ажырату және оның ішіндегі қысымды атмосфералыққа дейін төмендету керек.

573. Қондырғының сақтандырғыш қақпақшасы алау қондырғысымен мұнайды, конденсатты және басқа сұйықтарды ұстау торабы арқылы жеке құбырмен қосылуы қажет. Бұл ретте қақпақшалардың біреуі қосылған кезде мұнайдың, конденсаттың ұстау торабы арқылы қайтара ағуын болдырмау керек. Газ құрамында күкіртті сутек 6 пайыздан артық мөлшерде бар болған жағдайда алау жүйесі құрастырылады.

574. Өнімді жою қарастырылмаған жағдайда бейтараптандыру немесе жануды тұрақты ұстаумен өртеусіз барлау мен пайдалану ұңғымаларын игеру мен зерттеуге тыйым салынады.

19-Параграф. Штангалық сорғылармен жабдықталған ұңғымаларды пайдалану

575. Ұңғыма ауызы жобаға, бекіту сызбасына, өндірушінің қолданыстағы ережелері мен құжаттамасына сәйкес тиекті арматурамен және штокты герметизациялау құрылғысымен жабдықталуға міндетті.

576. Ұңғыма ауызын жабдықтау сызбасы жылтыратылған штоктың герметигін ауыстыруды және ұңғымада қысым бар болған жағдайда манометрлерді ауыстыруды, ауызындағы қысым мен температураны өлшеуді қарастырады.

577. Тербелме-станогына қызмет көрсету үшін қоршаланған алаң дайындалады.

578. Қысымды, дебитті, ұңғыманы қосу мен өшірудің технологиялық параметрлерін өлшеу жүйелері диаграммада, журналда, электронды және қағаз тасымалдауыштарда тіркелумен диспетчерлік орынға ақпараттың берілуін қамтамасыз етеді.

579. Кондуктормен түйіскен жердегі жерге тұйықтау өткізгіштері 0,5 м. кем емес тереңдікке орнатылады. Кондуктор (бағана) тербелме станогы рамасымен кемінде екі жерге тұйықтау өткізгіштерімен бекітілуі тиіс, әр өткізгіштің қимасы 48 ш.мм. кем емес болуы тиіс.

580. Жерге тұйықтау үшін болат арқанды пайдалануға жол берілмейді. Жерге тұйықтау өткізгіштері жер үсті жалғануын сыртынан тексеру мүмкіндігі шартымен орнатылады. Жерге тұйықтау өткізгіштерді жерге тұйықтаушыға және жерге тұйықталанатын құрылымдарға біріктіру дәнекерлеу немесе бұрандамамен біріктіру арқылы жүзеге асырылады.

20-Параграф. Орталық тепкіш, диафрагмалық, бұрандалы, батырмалы электрлік сорғылармен жабдықталған скважиларды пайдалану

581. Ұңғыма ауызындағы жабдықтау құбырдың және құбыр арты кеңістігінің герметизациясын, тереңдікте зерттеу жұмыстарын және жөндеу жұмыстарын жүргізу мүмкіндігін, НГМ-ның қауіпсіз пайдалануын қамтамасыз етуі қажет.

582. Электр кабелі басқару стансасынан немесе электр тұстамасынан ұңғыма ауызына дейін эстакадамен жүргізілуі қажет. Кабельді бейөткізгіш материалдан жасалған бекіткіштер арқылы тіреулердің бойымен өткізуге болады.

583. Ауызындағы арматурадағы электр кабелін өткізуге арналған тесігінде саңылаусыз және қауіпсіз тығыздауыш бар.

584. Тереңдікте орналасатын сорғыны орнату кезінде кабель шығыршығы көтеру агрегатының оқпанына шынжырдың көмегімен немесе арқанды ілмектерге ілінеді және ең көп динамикалық жүктемесіне және беріктік қорына сай троспен қосымша бекітіледі.

Ескерту. 584-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

585. Құбырларды бұрап бекіту мен бұрап шығару кезінде электр кабелі жұмыс орнынан қауіпсіз қашықтыққа бағытталып бекітіледі.

586. Батырмалы жабдықтауды ұңғымаға қауіпсіз түсіру (көтеру) жылдамдығы ұңғының жағдайы мен кескінін ескере отырып 0,5 м/сек-тен артық емес жылдамдықпен орындалуы қажет.

587. Сорғыны ауыстыру кезінде батырмалы сорғыны түсірместен пайдаланушы бағана қалыппен тексеріледі.

588. Батырмалы электр сорғыны ұңғымадан шығарар алдында электр кабельді өшіру, кернеуді алу және "Қоспаңыз! Адамдар жұмыс істеп жатыр" тақтайшасын орнату шаралары орындалады.

589. Көтеру кезінде электр кабеліне зақым келу қауіпін болдырмау және оның қауіпсіз жағдайын қамтамасыз ететін жағдайлар сақталады.

590. Батырмалы, сыртқа тепкіш немесе бұрандалы электр сорғыны ұңғыма ауызында тексеру кезінде кабельге жанасуға тыйым салынады.

21-Параграф. Гидропоршеньдік және ағынды сорғылармен жабдықталған ұңғымаларды пайдалану

591. Пакерді және ұңғыма ішіндегі жабдықтауды түсіру алдында пайдаланушы бағананы ауызындағы жабдықтаумен бірге шаблондау, шаю және сығымдау жүргізіледі.

592. Үңғымалық жабдықты (гидропоршендік сорғыны, қырғышты) шығарып алу, қондырғы жинақтамасында бар лубрикаторды пайдаланумен жүзеге асырылады.

593. Лубрикаторды құрастыру мен бөлшектеу наряд-рұқсаттамасы бойынша орталық жапқыш жабық күйінде тұрғанда жүк көтеру механизмін пайдаланумен жасалады.

594. Әр айдағыш желі манометрмен және жұмыс сұйықтығының шығыстарын реттегішпен жабдықталады.

595. Сорғылық қондырғылар электрконтактты манометрлермен және сақтандырғыш қақпақшалармен жабдықталады. Сақтандырғыш клапаннан бұрма сорғының қабылдау желісіне қосылады.

596. Автоматика жүйесінің және сақтандырғыш құрылғылардың техникалық жағдайы дайындаушымен белгіленген мерзім ішінде тексеріледі.

597. Сорғы қондырғысы қабылдау желілерінде тиекті құрылғылар ашық күйінде тұрған кезде автоматика жүйесінің жөнділігі тексерілгеннен, сорғының жұмыс сұйықтығын айдағаннан және қайта жібергеннен кейін іске қосылады. Қысымды жүйедегі қысым жер үсті жабдықтау жұмысының қалыпты тәртібі орнағаннан кейін жасалады.

598. Сорғы бөлмесінде бір сағат ішінде жайдың ішкі көлемі бойынша сегіз рет ауа алмасумен тұрақты түсімді-сорып шығару арқылы ауа жаңарту қамтамасыз етілуі қажет.

599. Технологиялық сұйықтық ретінде көмірсутек өнімдерін пайдалану кезінде газдалуды бақылау, өртке қарсы қорғаныс пен автоматты көлемді газбен өрт сөндіру жүйелері қарастырылады.

Технологиялық блоктың бөлмесіне кірер алдында ауа алмастыру мен жарықты қосылуы қажет.

600. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

601. Сорғы тоқтаған кезде айдағыш құбырдағы қысым атмосфералыққа дейін түседі.

602. Қысым мен ұңғыманың дебитін өлшеу параметрлері, сорғылар жұмысының технологиялық параметрлері БӨАжАҚ жүйесі бойынша диспетчерлік орынға беріледі.

22-Параграф. Айдағыш ұңғымаларды пайдалану

603. Айдағыш ұңғыманың құрылымы келесі талаптардың орындалуын қамтамасыз етуі қажет:

1) аузының жабдықтауы, құбырлар мен айдағыш ұңғыманың коммуникациялары 1,5 еселік жұмыс қысымына сәйкес келу;

2) тиісті көлемде айдаудың қарастырылған қысымымен қыртысқа жұмыс агентін толтыру;

3) қыртыстарды және толтыру нысандарын сенімді бөлу;

4) зерттеулерді жүргізу және қыртыстың қорқ маңындағы аймаққа әрекет ету шараларын орындау;

5) жөндеу мен апатты жұмыстарды жүргізу.

604. Айдағыш ұңғымаларды пайдалану жобада анықталады.

605. Айдағыш ұңғыманың ауызындағы жабдықтауда қысымды және толтырылатын агент көлемін реттеу үшін дросселді құрылғылары қарастырылады.

Ескерту. 605-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

606. Айдағыш ұңғымалар толтырылатын агенттің физикалық химиялық қасиеттеріне байланысты сорғылық компрессорлық құбырлар бағаналардың тиісті құрастыруымен, пакермен және пайдаланушы бағананы толтырылатын агенттің және қыртысты флюидтің әсерінен сақтайтын және оқшаулайтын ұңғымалық жабдықтаумен жабдықталады.

607. Ұңғыманы іске қосу мен қыртысқа агентті толтыру алдында ауызындағы жабдықтау, айнала қойылған бағана, сорғылық компрессорлық құбырларды пакермен құрастыру, жер үсті жабдықтау және құбырлар саңлауларға тексеріледі.

608. МГК-ды пайдалану процесінде қысым мен толтырылатын агент көлемі журналда тіркеле отырып тұрақты бақылаудан өтеді.

609. Қыртыстарға сарқынды су мен тотықтану агрессивті агенттерді толтыру кезінде технологиялық жабдықтауды (құбырларды, ұңғыманың шегендеу колоннасын) коррозиядан қорғау үшін қорғаныс жабынды, тотығу ингибиторлары қолданылады.

610. Қыртыс бойымен немесе құбыр ішіндегі және бағана артындағы кеңістік бойымен апатты газ шығу орын алған жерде ұңғыманы пайдалануға тыйым салынады және АЖЖ бойынша ұңғыма тоқтатылады. Кейіннен орындалатын жұмыстар ЖҰЖ бойынша жүргізіледі.

611 Бұзушылықтар жойылғаннан кейін актіні жасай отырып, ұңғыманың техникалық жай-күйі қайта тексеріледі. Кейіннен пайдалану ұйым басшысы бекіткен осы актінің негізінде жүзеге асырылады.

Ескерту. 611-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

612. Айдағыш агент токсикологиялық қауіпсіздік талаптарына сәйкес болған жағдайда және құнарлы қыртыстарға және сыртқы ортаға зиян келмейтін жағдайда қолданылады.

23-Параграф. Ақаулы ұңғымалар

613. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
614. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6-тарау. Ұңғымаларды зерттеу

Ескерту. 6-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

615. Ұңғымаларды зерттеудің кезеңділігі мен көлемі ЖАЖ-на сәйкес белгіленеді.

616. ЖАЖ-на сәйкес зерттеу жабдықтауы мен аппаратураның техникалық жай-күйі тексеріледі, беріктілік қорын ескере лубрикаторды ауызына қояр алдында және қойғаннан кейін ең көп қысымға сығымдау жүргізіледі. Осының нәтижесі бойынша тиісті актілер мен ұңғымаларды зерттеу жүргізіледі.

617. Көмір сутек пен қауіпті факторлар бар ұңғымаларды зерттеу жобамен қарастырылған қауіпсіздік шараларын орындағаннан, ұңғыманың дайындығы жайлы актісі жасалғаннан және тексерілгеннен, жұмыстырдың басшысының рұқсаты алынғаннан кейін жүргізіледі.

618. Ұңғымалардың жұмыс тәртібін бақылау мен қадағалау үшін өндірілген өнімнің сынамаларын қауіпсіз алуға, ұңғымаға тереңдікте пайдаланылатын құрылғыларды түсіруге, флюидінің дебиттерін, ауызы мен қорқтағы қысымды, ұңғымадағы динамикалық деңгейінің қалпын өлшеу мен тіркеуге мүмкіндік беретін БӨАжА орналастырылады.

619. Сынамаларды қауіпсіз алу, дебитті өлшеу техникалық аспаптармен жабдықталмаған ұңғымаларды зерттеуге тыйым салынады.

620. Технологиялық параметрлерді зерттеу үшін БӨАжА өндірушінің техникалық құжаттамасына сәйкес метрологиялық тексеру мен калибрлеуден өтеді.

1-Параграф. Ұңғымалардағы гееофизикалық зерттеулер және жұмыстар

621. Ұңғымалардағы геофизикалық зерттеулер мен жұмыстарды мамандандырылған ұйымдар орындайды.

622. Геофизикалық зерттеулер мен жұмыстар осы Қағидаларға сәйкес жасалған жобалау құжаттама негізінде жүргізіледі. Геофизикалық зерттеулер мен жұмыстарды бұрғылау процесінде бұрғылау және геофизикалық ұйымдар бірлесіп бекіткен жоспар бойынша рұқсат етіледі.

623. Геофизикалық зерттеулер мен жұмыстар қарауында зерттеу объектісі бар "Тапсырыс беруші" өкілінің қатысуымен жүргізіледі.

624. Аппаратуралық-технологиялық кешендер, жекелеген ұңғымалық аспаптар мен аппараттар, түсіру-көтеру жабдықтары, өздігінен жүретін және тұрақты құралдар, арнайы қалқалық және ұңғы аузы жабдығы, материалдар сертификатпен қамтамасыз етіледі және пайдалау нұсқаулығы бойынша пайдаланылады.

Ескерту. 624-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
625. Алып тасталды - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

626. Техникалық құрылғыларға, жабдыққа алдын алу және маусымдық қызмет көрсету пайдалану өқұжаттамсына сәйкес жасалған кестелер бойынша жүргізілуі тиіс.

627. Геофизикалық жабдық пен аппаратура жұмыстар объектісінде жобалау құжаттамада қарстырылған сызбаға (жоспарға) сәйкес орналстырылуы тиіс. Сызбаларда көрсетілуі тиіс:

1) жабдық бірліктерінің өзара орналасуы жәіне олардың қозғалу жолдары;

2) жабдық бірліктерінің арасындағы коммуникациялар мен желілердің орналасуы;

3) қауіпті аймақтар, қызмет көрсету аймақтары және қызметкер өтетін жолдардың орналасуы.

628. Геофизикалық бригадалар (партиялар, отрядтар) қызметкерінің тиісті кәсіби және өндірісіик кезеңдік дайындығы (оқудан өтуі) болуға тиіс, нұсқамалықтан өтуі тиіс және медициналық қарсы көрсеткіштері болмауы тиіс.

629. Геофизикалық зерттеулер мен жұмыстарды орындау кезінде (бұрғылау процесіндегі зерттеулерден басқа) бұрғылау бригадасның басқа жұмыстарды жүргізуіне тек объектідегі геофизикалық жұмыстар басшысының келісімі бойынша ғана рұқсат етіледі. Бұл ретте бұрғылау бригадасының қызметкерлерін адамдардың болуына рұқсат етілмейтін қауіпті аймақтар шекарасы туралы геофизикалық жұмыстардың басшысы нұсқаулықтан өткізуге тиіс.

630. Ұңғымадағы жұмыс кезінде геофизикалық техника жақсы көріну, дыбыстық немесе жарық дабылы, зертхана, көтергіш және ұңғыма аузы арасында байланыс қамтамасыз етілетіндей түрде орнатылады.

631. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

632. Бұрғылау және геофизикалық техниканың түсіру-көтеру жабдығы жарамсыз болғанда геофизикалық жұмыстар жүргізуге рұқсат етілмейді.

633. Ұңғыма аузына техникалық су жүргізілуі тиіс, жағымсыз температуралы жағдайында жұмыс істегенде – ыстық су мен бу болуы тиіс.

634. Геофизикалық аппаратура мен жабдыққа ашық ауада қызмет көрсету жұмыстарын күн күркіреу, қарлы боран, тұман түріндегі жоғары ылғалдылық, қатты шық түскен және т.б. уақытта тоқтату керек.

635. Жабдықтар мен аспаптарды пайдалану және қызмет көрсету кезінде бірнеше қызметкер болса байланыс орнатылуы тиіс. Командалар мен дабылдар жүйесімен геофизикалық және бұрғылау бригадасының барлық қызметкерлері танысулары тиіс.

636. Жабдықтың металл бөліктері 42 В кернеуден асатын ауыспалы және 110 В кернеумен тұрақты ток кернеуінде болуы мүмкін, жерге қосылуы тиіс. Бұрғылау құрылғысының контурына геофизикалық жабдықтың жерген қосылатын өткізгіштерін қосатын орын белгіленуі, ал оларды қосу бұрандалармен немесе бұрандама қысқышпен орындалуы тиіс. Жұмыстарды бастау алдында ұңғымаларда каротаж станциясына (зертхана, көтергіш) жерге қосу сымының қарсыласу көлемін бұрғылау құрылғысының жерге қосу магистраліне (контуріне) қосатын орынға дейін өлшеу қажет.

637. Геофизикалық аппаратура мен жабдық құрылымында электр тогы ұрудан автоматты қорғаныс қарастырылуы тиіс.

638. Геофизикалық зерттеу мен жұмыстарды арнайы дайындалған ұңғымаларда жүргізуге рұқсат етіледі. Жұмыстар объектісінің дайындалғандығы жұмыстардың осы түріне қолданыстағы техникалық нұсқаулықтарға сәйкес актімен расталады. Дайындық жер үстіндегі геофизикалық жабдықты қауіпсіз және ыңғайлы пайдалануды, каротаждық зондтарды және ұңғымалық аспаптарды геофизикалық зерттеу мен жұмыстардың бүкіл кешенін жүргізуге қажетті уақыт ішінде кедергісіз түсіру мен көтеруді қамтамасыз етуге тиіс.

Геофизикалық зерттеу деректері электрондық форматта ресімделеді.

Ескерту. 638-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

639. Геофизикалық жұмыстарды бастар алдында бұрғылау құралы мен аспабы геофизикалық жұмыстарға кедергі келтірмейтіндей түрде бекітілуі тиіс.

640. Каротаждық партияның (отрядтың) геофизикалық кәсіпорынның базасындағы жұмыс тізбесі мыналардан тұрады:

1) геофизикалық зерттеу мен жұмыстарға жүктеме-тапсырыс алу, оның нысаны мен мазмұны геофизикалық кәсіпорын мен жер қойнауын пайдаланушы арасында келісілген;

2) зерттелетін ұңғыма бойынша геофизикалық және геологиялық материалдармен танысу және біраз жұмыстар қатарын, мысалы, кернді, сынаманы, тесуді және т.б. іріктеу интервалы арасындағы, орындауға қажетті мәліметтердің қатты көшірмесін алу;

3) ұңғымалық аспаптарды, шығыс бөлшектерін, радиоактивтік сәуле шығару материалдары мен көздерін алу, олардың жинақтылығы мен жарамдылығын тексеру;

4) кезеңді калибрлеу файлдарының жазуын және зерттелетін объектілер туралы мәліметтерді, алдын ала деректемелер файлын қоса, каротаждық тіркегіштің мәліметтер базасына алу.

641. Ұңғымалық аспаптарды, жүктерді, блоктарды және жабдықты тиеу және түсіру кемінде екі қызметкердің қатысуымен жүргізіледі. Ұңғымалық аспаптар және 40 кг асатын немесе 2 м асатын ұзындықтағы жүктерді ұғымаға көтеру механизмдерін пайдаланумен түсіреді және көтереді.

642. Аспаптарды (құрылғыларды) нығыздау, түсіру және көтеру кезінде қызметкерлер қауіпсіз аймаққа кетеді.

643. Ұңғымада адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін апаттық жағдай туындағанда геофизикалық бөлімшенің қызметкерлері дереу қауіпсіз жерге көшірілуі тиіс.

644. Кәсіптік-геофизикалық және ату-жару жұмыстарында (бұдан әрі - АТТ) жұмыс орындары жарықпен қамтамасыз етілуі тиіс:

1) ұңғыма аузы - 50 люкстен кем емес;

2) ататын аппаратты жинау, зарядтау және бөлшектеу орындары - 50 лк кем емес;

3) қауіпті аймақ аумағы - 5 лк кем емес;

4) ататын аппаратты тасу көпіршелері, кабельдері және жолдары - 25 лк кем емес.

645. Бұрғылау орнында жарықтың түсірілуі көрсетілген мәндерден төмен кезде тәуліктің қараңғы уақытында геофизикалық және АЖЖ жүргізуге тыйым салынады.

2-Параграф. Геофизикалық кабельденгі немес сымдағы геофизикалық зерттеулер мен жұмыстар

646. Ұңғымада жұмыстарды жүргізу алдында ұңғыма оқпанының, ұңғыма аузы жабдығы, геофизикалық техника құрылғысы, бұрғылаудың дайындығы, электрмен қамтамасыз ету, кабель салушының қоларбаның тежегіш жүйесінің жарамдылығы, көтергіштің қорғаныс қоршаулары, геофизикалық жабдықтың жерге қосу құрылғысының жай-күйі, ұңғымалық аспапты және жүкті кабельге бекіту сенімділігі. Каротаждық станция мен ұңғыма аузы арасында кабельдің қозғалысына және адамдардың өтуіне кедергі келтіретін және каотаждық көтергіш жүкарба машинисіне ұңғыма аузының көрінуін шектейтін заттар болмауы тиіс. Өтуге және ұңғыма аспаптарын тасуға кедергі келтіретін бұрғылау жабдығы болғанда арнайы өткелдер (траптар, көпіршелер) орнатылуы тиіс.

Ескерту. 646-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

647. Геофизикалық жабдықты орналастыру кезінде мынадай шарттарорындалуы тиіс:

1) жабдық бірліктері арасында ені 3 м кем емес өткелдің болуын қамтамасыз ету;

2) машинистің көпіршіктер мен ұңғыма аузын көретін көлденең қалыпты каротаждық көтергішті орнату мүмкіндігін қамтамасыз ету;

3) қатты жабынның болуы;

4) жабдықтың апаттық жағдайларда өз жүрісімен немесе тіркуге алумен кдергісіз көшіруді қамтамасыз ететін кіріс жолдарының болуы;

5) көтергіш пен бензоэлектрлік агрегаттардың ішкі жану қозғалтқышы жұмыс істегенде жұмыс орындарында қолданыстан шыққан газдың жиналу мүмкндігін болдырмау;

6) қолданыстағы нормаларға сәйкес жарық түсіру.

648. Жүзбелі қондырғыдағы ұңғымалық жабдық және материалдар сызбаға сәйкес орналастырылады, бұл ретте:

1) аппаратура мен жабдықты контейнерлік орналастыру жағдайында бөлме алаңы 200 кв. м (10 х 20 м) кем болмауы қамтамасыз етіледі;

2) аппаратура мен жабдықты каюталық тәсілмен орналастыру жағдайында бөлме алаңы 140 кв. м (14 х 10 м) кем болмауы қамтамасыз етіледі;

3) жөндеу шебарханасына, жұмыс орнында жарылыс материалдарын (ЖМ) және радиоактивтік заттарды (РЗ) сақтауға арналған бөлме бөлінуі қажет;

4) каротаждық көтергіштерінің постаменттері техникалық паспортымен және пайдалану жөніндегі басшылығымен (нұсқаулығымен) қамтамасыз етелуі қажет.

Ескерту. 648-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

649. Каротаждық көтергіш кабельді аспаппен немесе аппаратпен технологиялық тапсырылған жылдамдықпен ұңғымадан тең шамада көтеруді қамтамасыз етеді.

Ескерту. 649-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

650. Каротаждық көтергіш көлденең алаңда ұңғыма аузынан 25 - 40 метр қашықтықта орналстырылады және бекітіледі. Өздігінен жүретін көтергіш қолмен тежегішке орнатылады, көтергіш дөңгелегінің астына артық кетуге қарсы сыналар (тіректер) орнатылады.

Ескерту. 650-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

651. Ұңғыма аспаптары мен аппараттарының диаметрі, басқарылатын және басқарылмайтын құрылғылары бар аспаптарды қоса, ұңғыманың ашық діңгегінің диаметрінен 25 миллиметрден, ал орнатылған құбырлар немесе сорғыш-компрессорлық құбырлар арқылы жұмыс кезінде - 10 мм кем емес қарастырылады.

Ескерту. 651-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

652. Ұңғыма аспаптары мен аппараттары ұңғыманың зерттеу немесе жұмыс арақашықтығындағы барынша жоғары қысымнан кем дегенде 20 % асатын қысым кезіндегі жұмысқа есептелуі тиіс. Ұңғыма аспабының немесе аппараттың термотөзімділігі ұңғымадағы ең үлкен температурадан:

1) 0-100 градус Цельсия температурасы диапазонындағы зерттеу арақашықтығында кем дегенде 10 пайыздан;

2) 100-200 градус Цельсия температурасы диапазонындағы кем дегенде 15 пайыздан;

3) 200 градус Цельсиядан астам температура кезінде кем дегенде 20 пайыздан артық болуы тиіс.

Ескерту. 652-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

653. Жұмыс алаңында қауіпті аймақтар анықталады және белгіленеді:

1) бастама жасау құралын орнату кезінде АЖЖ кезінде қауіпті аймақ радиусы ұңғыма аузынан 50 метр, жару аппараты 10 метрден асатын тереңдікке түсірілгеннен кейін қауіпті аймақ радиусы 10 метр.

2) радиоактивтік көздерді қолданумен зерттеулер жүргізгенде көдері бар контейнерлерді уақытша орналастыру орнынан қауіпті аймақ радиусы бұрғылау орнында сағатына 1 микрозиверт доза қуаты деңгейінде белгіленеді.

3) ТКО жүргізгенде және аспап тұрақтары кезінде ұңғымада каротаждық кабельден әрбір жаққа ені 10 метрден қауіпті аймақ орнатылады.

Адамдардың ескерту дабылын бергеннен кейін қауіпті аймақ шегінде адамдардың болуына рұқсат етілмейді. Ескерту дабылы берлігеннен кейін қызметкер көрсеткіштермен, ескерту белгілерімен белгіленген қауіпті аймақта болуы тиіс.

654. Жарылғыш және радиоактивтік заттардан тұратын аспаптарды ұңғымаға түсірер алдында ұңғыманы бақылаушы шаблондау жүргізу қажет. Шаблон диаметрі аспап немесе аппарат диаметрінен кем болмауы, шаблон салмағы аспап пен аппарат салмағынан артық болмауы тиіс.

655. Бағыттаушы блок (тарту ролигі) немесе жер бетіндегі блок – теңгерім ұңғыма аузында бұрандамен немесе қамытпен бұрғылау негізінің жақтауына немесе бұрғылау негізінің жақтауына қатты және мықты байланған арнайы құралға бекітілуі тиіс. Блок-теңгерім немесе бағыттаушы блок жалпақтығы ұңғыма аузы мен қоларба орталығы арқылы өтетін шартты тік жалпақтыққа шамамен сәйкес келуі тиіс. Блок-теңгерімді бұрғылауға бекітуге арналған құрылғы жоқ болғанда геофизикалық жұмыстар жүргізуге рұқсат етілмейді.

Ілме блок (ролик) ұршыққа строп арқылы немесе тікелей тал блогының ілгегіне тікелей ілме сақина арқылы ілінуі тиіс. Ілмелі блоктарды сақтандыру қаптамасынсыз (қапсырмасыз) пайдалануға рұқсат етілмейді.

Ілме және жер үсті блоктарын бекіту түйіндерінің мықтылығы көтергішті пайдалануға енгізу кезінде, блоктарды әрбір жөндеуден кейін және кез келген жағдайда жылына 1 реттен кем емес тексерілуі тиіс. Сынақ блоктарды пайдалану жөініндегі басшылықтың нұсқалықтарына сәйкес жүргізіледі. Бағыттаушы және ілмелі блоктың (роликтің) бекіту түйінінің мықтылығы жұмыс кезінде пайдаланылатын геофизикалық кабельдің ең көп ажырау жүктемесінен 1,5 есе асуы тиіс.

Тал блогы ілгегінің ілмегі геофизикалық жұмыстарды жүргізу алдында тікелей тексерілуі тиіс.

Ротор үстелі оған блок-теңгерім орнатылғанға дейін айналып кетуін болдырмау үшін ілмекпен оқшауланады.

656. Геофизикалық жабдықты электржелісімен қосатын күштік кабель жерден 0,5 м кем емес биіктікке ілінуі тиіс. Геофизикалық жабдықты станция электрсызбасын жинау және тексеру аяқталғаннан кейін қорек көзіне қосу қажет.

657. Ажырату күші, температураға төзімділігі жәнен қысымы бойынша каротаждық қабельдің техникалық көрсеткіштері ұңғымада күтілетіннен 10% кем емес мәннен асуы тиіс. Кабель ерітілген тұз, қышқыл немесе күкіртсутегі бар болғанда ұңғыма ортасының аггрессивті қасиетіне төзімді болатындай таңдалуы тиіс.

658. Бүлінген каротаждық кабельді (сымды) пайдалануға рұқсат етілмейді. Кабель мен сымды орау орамнан орам қатарлармен іске асырылуы тиіс.

659. Ұңғыма аспаптары, аппараттарды және жүкті кабельге бекіту мықтылығы кабельдің ажырату күшінен 65% (2/3) аспауы тиіс.

660. Қозғалу кезінде кабельді қыстырылып кетуден босату мақсатныда кабельді тарту күші ажырау күшінен 50% аспауы тиіс.

661. Ұңғымалық снарядты ең тереңдікке түсіру кезінде қол арба барабанында кабель орамының соңғы қатарының кем дегенде жартысы қалуы тиіс.

662. Геофизикалық зерттеулер жүргізу кезінде ұңғымада аспаптың (аппараттың) орналасу тереңдігін каротаждық көтергіштің бақылаушы аспаптарының көрсеткіштері бойынша кабель тартумен және жылдамдығымен бақылау іске асырылады. Тереңдігі 1500 м кем емес ұңғымалардағы жұмыс кезінде тарту өлшегіштерін қолдану міндетті емес.

663. Кабель (сым) бронын сақтау тоқсан сайын 1 реттен сирек тексерілуі тиіс, ал ерітіндіде аггрессивті заттар (тұзды қышқыл, күкіртті сутек) бар ұңғымалардағы жұмыс кезінде тексеру кабельді ажырату күшіне сынау қосылуы тиіс.

664. Ұңғымадан аспапты (аппаратты) көтергенде каротаждық кабель (сым) бұрғылау ерітіндісінен тазартылуы тиіс. Соңғы көтеру кезінде немесе өндірістік базада ұйымға қызмет көрсету кезінде каротаждық кабель аггессивті ортадағы жұмыстан кейін тиісті ингибаторлармен майлануы және өңделуі тиіс.

665. Аспаптың (аппараттың) немесе каротаждық кабельдің ұңғыма аспаптарын блок-теңгерімге тасу, аспапты немесе аппаратты қабылдаушы лубрикаторлық құрылғыға енгізгенде немесе құбырлық коллонналар табандықтардан өткен кезінде үзілуін болдырмау үшін сатылай кедергіден 100 метрге алып тастаудан бастап кабельді көтеру жылдамдығын 100 м тереңдіктен ұңғыма аузына дейін 0,07 м/с дейін және құбырға немесе ұғыма аузына кіру кезінде 0,14 м/с төмендету.

Лубрикаторлық құрылғыларды қолданусыз зертеулер мен жұмыстар жүргізгенде кабель басынан бастап әрбір 50 метр сайын жақсы көрінетін үш белгі орнатылуы тиіс. Ұңғымалық аспап ұңғыма аузына жақындағанда кабельді көтеру жылдамдығы соңғы ескенрту белгісі пайда болғанан кейін 0,07 м/с (250 м/ч) төмендетілуі тиіс.

Лубрикаторлық құрылғыларды қолданып, зерттеулер мен жұмыстар жүргізу кезінде аспапты (аппаратты) қабылдау камераларына кіргенге дейін 5 – 10 метров бұрын тоқтату және аспапты қабылдау камераларына "қолмен" кіргізу керек.

666. Отырғызылған бағананың башмагы және ұңғыманың қауіпті участоктары аппаратураны бұрғылау құбырлары арқылы зерттеу үшін түсіргенде кабель көтеру жылдамдығы ең төменгіге дейін төмендетіледі.

667. Геофизикалық жұмыстарды орындау мынадай кезде тоқтатылуы тиіс:

1) Бұрғылау ерітіндісін қатты сіңірумен (деңгейін 15 м/с аса төмендетумен);

2) ұңғымалық снарядтардың бірнеше мәрте аялдамларында түсіру кезінде кабель тартуларының туындауы (белгілі басқыштар немесе каверналарда снярадтарды тоқтату жағдайларын қоспағанда);

3) метеожағдайларының нашарлауы: көрінудің 20 м аз кемуі, желдің даулдыққа дейін және 20 м/с дейін күшеюі, қатты мұздану.

668. Ұңғымаларды зерттеудің электрлік әдістерін орынлау кезінде өлшем сызбасының сіңіретін тізбегіне кернеу беруге ұңғымалық аспапты және зондты ұңғымаға түсіргеннен кейін болады. Қажет болғанда аспаптардың жарамдылығын (белгіленуін, тексерілуін) тексеру үшін токты беткі жағында сіңіретін тізбегіне беру кезінде бұл туралы бұрғылау бригадасының қызметкеріне ескерту керек.

Өлшеу аяқталғанда және кабельді көтеруді мәжбүрлі тоқтату кезінде кабель желісіндегі кернеу ажыратылуы тиіс. Қорғаныс жерге қосуды аппатураны және көтергішті ток көзінен ажыратқаннан кейін ғана алуға болады.

Жұмыс орындарында электрге ұрыну бойынша қауіпті токтар пайдаланылатын және генерацияланатын ұңғымалық аспаптар мен түйіндердің электрлік сызбаларын жөндеу және тексеру.

Ұңғыма аспабын, аспапты немесе басқа жабдықты іліп алу үшін қауіпті тарту кезінде жұмыстар тоқтатылады, ұңғымалық аспап немесе аппарат шығарып алынады. Зерттеулер мен жұмыстарды жаңғыртуға ұңғыма оқпанын қайта дайындағаннан кейін рұқсат етіледі.

Ескерту. 668-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

669. Геофизикалық зерттеулер мен жұмыстар күн күркіреу, жел 12 м/сек дейін күшейгенде, көріну 20 метрден кем нашарлағанда, қоршаған ауа ортасының төтенше төмен немесе жоғары температураларында, қатты мұзданғанда тоқтатыла тұруы тиіс. Ұңғымалық аспап немесе аппарат жұмыстар тоқтатыла тұрған уақытта жер бетіне көтерілуі және қауіпсіз күйге келтірілуі тиіс. Ұңғымадағы ату-жару аппараты (бұдан әрі - АЖА) күн күркірегенде дереу тапсырылған тереңдікке түсірілуі және жарылуы тиіс.

670. Геофизикалық аспапты зерттеу қашықтығына дейін немесе қорққа дейін түсіру мүмкін болмағанда зерттеулерді синхронды түсіру технологиясын қолданып, бұрғылау құралы арқылы жүргізуге рұқсат етіледі.

671. Аспаптық бастар құрылымы аспаптардың бірегейленген кабельдік ұштарға біріктірілуін және кешенді немесе құрамалы көп көрсеткішті аппаратты жинауға қосылуды қамтамасыз етуге тиіс. Кабельдік ұшы ұстау құралымен іліп алуды қамтамсыз ететін құрылымда болуы тиіс. Геофизикалық ұйымда қолданылатын бастар мен кабельдер үшін ұстау құралы болуы тиіс.

3-Параграф. Құбырлардағы геофизикалық зерттеулер және жұмыстар

672. ГТЗ өндірушінің жұмыстың осы түрін іске асыруға белгіленген тәртіппен берілген құжаты болуы тиіс.

673. Жұмыстардың басталуы алдында бұрғылау қондырғысында ГТЗ қадағалары орнатылады.

Қадағалардың орнатылуы мұнара құрастырушылар бригадасымен ГТЗ Өндірушінің қызметінің жауапты өкілінің қатысуымен жүзеге асады.

Қадағаларды орнатқаннан кейін қысым бойынша сынау жүргізіледі және осы Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ГТЗ жүргізуге ұңғыманың дайындығын тексеру актісі әзірленеді.

674. ГТЗ жүргізу кезінде қажет:

1) ГТЗ партиясына мынадай қажетті ақпаратты уақытында беру:

геологиялық-технологиялық және геофизикалық зерттеулердің материалдары, құрылымдық және геологиялық құрылыстар" ұңғымаға жақын жатқан аудан бойынша тас материал (шлам және керн түрінде);

бұрғылау жабдығының және бұрғылау құралының технологиялық көрсеткіштенің өзгерістері туралы (бұрғылау бағанасын тұтастыру, жабдықтау, қорқтық қозғалтқыш, сорғыш тығыны және т.б.);

бұрғылау ерітіндісі көрсеткіштерінің өзгерістері туралы;

жөндеу жұмыстарының мерзімі мен түрлері туралы, электрэнергиясын ажырату және жұмыс сітемей тұрып қалулар туралы;

бұрғылау құралының ұзындығы, жетекші құбырдың кіруі туралы;

қашау түрі, қашау саны және қашау саптамасының диаметрлері туралы;

сондай-ақ қойылған міндеттерді шешуге қажетті басқа ақпарат;

2) сөйлесу құрылғысы бойынша шақыру алғанда дереу оператормен байланысқа шығу;

3) технологиялық процестің белгілеген шекарадан шыққан барлық жағдайларында қысқа мерзімде жағдайда бірлесіп анықтау мақсатымен ГТЗ партиясының қызметкерімен байланысқа шығу;

4) бұрғылау құрылғысына құрастырылған ГТЗ станциясының қосқыштарының, кабельдерінің және басқа жабдығының бүлінуіне жол бермеу;

5) оператордың талап етуі бойынша бұрғылауда орналастырылған қосқыштарды тексеру және калибрлеу үшін бұрғылау жабдығымен қажетті әрекеттерді жасау;

6) оператордың ұсынысы бойынша Техникалық тапсырмада бұрғылауды оңтайлы басқа жұмыстары енгізілген болса, бұрғылау режимінің көрсеткіштерін өзгерту немесе бұрғылауды тоқтату немесе жалғастыру;

7) вахта журналында ГТЗ станциясы операторының вахта журналына орындаудан бас тартумен байланысты енгізілген ұсыныстарымен танысқаны туралы қол қою;

8) апат алдындағы жағдайдың бар екендігі туралы фактіні растау үшін қажетті тестілеу операцияларын жүргізу.

675. Бұрғылауда бір уақытта жұмыстардың әр түрін жүргізген кезде Тапсырыс беруші барлық жұмыстарды үйлестіруді іске асырады және ГЗЖС Өндірушілері арасында өзара кедергінің болмауын қамтамасыз етеді.

676. ГТЗ кезінде қолданылатын аппаратура мен жабдық дайындаушы-зауыттың құжаттамасы болуы тиіс. Аппаратура мен жабдық құрылымына қандай да бір өзгерістер енгізуге тыйым салынады.

677. ГТЗ кезінде өлшеулер жүргізуге метрологиялық тексеруден (калибровкадан) өткен аппаратураға рұқсат етіледі. ГТЗ орындаушысының ГТЗ базалық және далалық (ұңғымалық) метрологиялық қамтамасыз ету әдістері мен ГТЗ аппаратурасының жүйесі болуы.

678. ГТЗ өндірушісі өзінің интерпретациялық бөлімшесінің құрамында ГТЗ алатын материалдарының сапасы мен объективтілігін бақылау мүмкінділігі болуы тиіс.

679. ГТЗ станцияларында жұмыс істеуге тиісті кәсіби оқытудан және негізгі және қоса орындалатын мамандықтар бойынша білімін тексеруден өткен тұлғаларға рұқсат етіледі.

680. Бұрғылауда жұмысты бастар алдында партия бастығы ГТЗ жүргізу ережелері бойынша бұрғылау бригадасының мүшелеріне ГТЗ қосқыштарын құрастыру мәселелеріне, ГТЗ партиясы қызметкері мен бұрғылау бригадасының мүшелерінің берілген режимдік-технологиялық карта (РТК) көрсеткіштерінен ауытқулар мен күрделіліктер кезіндегі өзара әрекетіне қатысты журналына нұсқамалық жүргізу фактісін тіркеп, барлық нұсқамалықтан өткендердің қол қойғызып, нұсқамалық өткізуге міндетті.

681. Барлық апаттық жағдайлар және жобалау құжаттамасында көрсетілген тіркелетін параметрлердің ауытқулары туралы ГТЗ станциясының операторлары қауіпті өндірістік объект ұйым-иесінің өкілдеріне және бұрғылау бригадасының мүшелеріне хабардар етуге тиіс.

682. Бұрғылау бригадасы апаттық жағдайлардың алдын алу бойынша ұсыныстарды бұрғылау бригадасының мүшелері орындамаған жағдайда ГТЗ станциясының ауысым бойынша аға операторы бұрғылау бригадасының вахталық журналында тиісті жазу жазуға және бұдан кейін Тапсырыс беруші (ол ұңғымада жоқ болған жағдайда) өкілімен байланысқа шығуға міндетті.

683. Ұңғыма құрылысының технологиялық процесін бақылау кезінде апат алдындағы жағдайларды уақытында тану және шығарылымдар мен АА болдырмауды қамтамасыз ететін мынадай талаптарды орындауға тиіс:

1) құралды көтеру алдында ұңғыманы қорқ қаттамасының есептік (есеп айрысу "кешігу" көлемі) шығу уақытынан 1,5 есе асатын уақыт ішінде міндетті түрде жуу;

2) мәжбүрлі әрекет дегазаторынан алынған газ ауалы қоспада көмірсутегі мен басқа газдар құрамының асып кету фактісі туралы бұрғылау бригадасын ескерту.

Құралды көтеру ұңғыманы толтыруды және ағынды (сіңіруді) есептеп шығаруды міндетті түрде бақылаумен жүргізіледі.

Бұрғылау бригадасына бақыланатын көрсеткіштердің мәндердің берілген коридорлар шегінен тыс шыққан барлық жағдайлары туралы технологиялық процестің ұңғыманың қиындауы есебінен де бұрғылау құралы мен жабдығының апат алдылық күйі есебінен де ауытқуын уақытында анықтау мақсатында ескертіледі.

684. ГТЗ станциялары бұрғылау құрылғысын, манифольдты, жолдарды және коммуникацияларды орналстыру, ұңғыма аузынан мұнара биіктігі плюс 10 м қашықтықта объектінің тікелей көрінуін қамтамасыз ету сызбасы ескеріліп орнатылады.

Қосатын кабельдер мен газ ауа желісі қорғаныс құралдарымен тіректерге орналастырылады.

685. Станцияны жерге қосу бұрғылау контурына жасалады.

686. Станцияны желіге қосу бұрғылау бригадасының электригі партия бастығының қатысуымен жүргізіледі.

687. Жуу сұйықтығының, шламның, керннің және қыртыстық флюидтың физикалық-химиялық қасиетін зерттеу, нақты ауқымды уақытта бұрғылаудың технологиялық көрсеткіштерін ТКО тіркеу негізіндегі геологиялық, геохимиялық және технологиялық зерттеулер мыналарды қамтамасыз етеді:

1) ГМСК белгілерін анықтау;

2) апаттар мен оқыс оқиғалар алдын алу;

3) бұрғылау процесін оңтайлау;

4) тесіктік, қыртыстық қысымдарды есептеу;

5) көкжиектерді литологиялық бөлу;

6) қыртыстарды-коллекторларды бөлу;

7) коллекторлардың қанығу сипаттамасын анықтау;

8) кернді іріктеу интервалын нақтылау, қыртыстар мен геҚФизиалық зерттеулерді сынау.

688. Зерттеулер көлемі мен міндеттері және берілетін ақпараттың түрі мен кезеңділігі ГТЗ жүргізу кезінде ЖҰЖ-да белгіленеді.

689. ГТЗ өтінім берілгенде геофизикалық ұйымға мынадай мәліметтер мен құжаттар береді:

1) ұңғыма құрылысының жобасы;

2) ұңғыма құрылысының күнтізбелік жоспары;

3) ұңғыма бөренесінің интервалдары бойынша технологиялық регламент, бұрғылау және қашау жұмыстарының режимі;

4) ұңғыманың орналасқан жері, бұрғыларды бастау және аяқтау мерзімдері және зерттеу интервалдары туралы мәліметтер.

690. ГТЗ станциясын, бұрғылау қондырғысын және ұңғыманы зерттеуге дайындау кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету шаралары орындалады:

1) руководитель жұмыстарды ГТЗ жұмыстарының басшысы объект басшысымен бірлесіп бұрғылау бригадасының және ГТЗ станциясының қызметкерлерімен технология, өзара әрекет, Қауіпсіздік ережесі, АЖЖ бойынша әрекеттер, ЖҚҚ, онда ЖҚҚ, СКЗ қолдану, дабыл және хабар беру жүйесі бойынша нұсқамалық жүргізеді;

2) алаңда ГТЗ қосу үшін жекелеген электр құрылғылары орнатылады, су және жарық жүргізіледі;

3) біріктіру кабельдері станцияның өлшеу аппараттурасын шығару қосқыштарымен біріктіретін газ ауалық желі жүргізіледі;

4) дегазатор мен астау жүйесінде жуу сұйықтығының көрсеткіштерін бақылау қосқышын орнату үшін бұрғылау негізінің шегінен тыс жерде 5⁰ аспайтын еңкею бұрышымен,ұзындығы 4000 мм, ені 700 мм, биіктігі 400 мм. тік бұрышты науа учаскесі орнатылады. Участок бойында тәуліктің қараңғы уақытында жарық түсірілетін ұзындығы 4500 мм кем емес алаң орнатылады;

5) ГТЗ стнациясының объекті бұрғышысымен және басшысымен байланыс қамтамасыз етіледі;

6) ГТЗ станциясының және бұрғылау құрылғысының дайындығы тексеріледі.

691. Зерттеу процесінде бұрғылау бригадасы ГТЗ станциясы қызметкерлерінің ұсынысы бойынша бұрғылау режимін және бұрғылауда орнатылған қосқыштарды тексеру және калибрлеуге арналған жабдықты басқаруды іске асырады.

692. Газдық каротаж жүргізгенде мұнай мен көмірсутектерді жуу сұйықтығына қосуға рұқсат етілмейді.

693. Бұрғылау аяқталғанда айналуы жуу сұйықтығының бетке шығуына дейін созылады.

694. ГТЗ нәтижелері бойынша диаграммаларда, ГТЗ жүргізу бойынша жұмыс журналда мәліметтерді тіркеу жүргізіледі, зерттеу актісі жасалады. Ұңғыманы бір жылдан аса бұрғылау процесінде зерттелетін ара-қашықтыққа зерттеулер актісі мен есеп жасалады.

695. Объект басшысы, бұрғылаушы ГТЗ станциясының басшысын бұрғылаудың жобалау технологиялық режимінен және жуу сұйықтығының физикалық-химиялық құрамынан ауытқулар туралы хабардар етеді. Газдық каротаж жуу сұйықтығының химиялық құрамы мен көмірсутек құрамы ескеріліп жүргізіледі.

696. ГТЗ станциясының басшысы объект басшысын, бұрғылаушыны зерттеулер жағдацы мен нәтижелері туралы хабарландырады және ГТЗ жүргізу бойынша жұмыс журналда ауытқу көрсеткіштерін және оқыс оқиғаның немесе апаттық жағдайдың мүмкіндігін тіркейді.

4-Параграф. Ұңғымаларды қабаттарды құбырлық сынаушылармен зерттеу

697. Жоғарғы қабатты қысымы бар немесе күкуртті сутегі бар объектілерде ұңғымаларды ҚҚС зерттеу кезінде ЖҰЖ әзірленеді АҚҚ өкілдері шақырылады.

ЖҰЖ-да сынақтарды жүргізу технологиясы; ҚҚЗ тұтастыру; қорқтық штуцер диаметрі; пакердегі жоспарланатын қысымның өзгерісі; гидростатикалық қысым; жуу сұйықтығының көлемі мен көрсеткіштері; сынау кезеңділігі; бұрғылау бағанасының қозғалысы кезіндегі жүктеме; ГМСК және АА алдын алу үшін жуу сұйықтығын қыртыстық флюидпен толық ауыстыру талабымен қыртысқа түсетін қысымға қарсы есеп көрсетіледі.

698. Осы Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес нысан бойынша берілген өтінім негізінде, осы Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қабатты сынау бойынша жұмыстар жоспары жасалады, оны ұйымның техникалық және геологиялық басшылары бекітеді.

699. Жұмыстарды орындауға жауапты басшы ұңғыманы сынау жоспарында көрсетілген жер қойнауын пайдаланушының өкілі болып табылады. Үңғыманы сынау кезінде техникалық-технологиялық талаптарды және жұмыстар сапасын сақтауға жауапты басшы – партия бастығы, ұңғыманы сынау мастері юолып табылады.

700. Ұңғымаларды ҚҚС сынау алдында:

1) ұңғыманы, бұрғылау құралын, сорғыш-компрессорлық құбырларды, бұрғылау және күштік жабдықтарды, АҚЖ дайындау;

2) ұңғыма аузының басын түю және нығыздау;

3) флюидтың құбырларға ағу белсенділігін және сынау процесінде құбыр артындағы кеңістікте сұйықтық деңгейін бақылау қамтамасыз етілуі керек;

701. Ұңғыманы сынау жұмыстарын жүргізу алдында геофизикалық зерттеулер және ұңғыма оқпанының геометриялық көрсеткіштерінің өлшемдерін жүргізуге міндетті.

Ескерту. 701-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

702. Бұрғылау құрылғысының және ұңғыманың қабатын сынауға дайындығы, осы Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес нысан бойынша актімен ресімделеді.

703. Мынадай жағдайларда ұңғыманы сынауға тыйым салынады:

1) бұрғылау көтеру жабдығы, құралы жарамсыз болғанда;

2) ШҚЖ жоқ немесе жарамсыз болғанда;

3) АА қаупімен ұңғымадан өздігінен ағын келгенде (қауіп деңгейі туралы шешімді жұмыстардың жауапты басшысы – жер қойнауын пайдаланушы өкілі);

4) вахта құрамы толық болмағанда немесе оқушыларды (тәжірибеден өтушілерді) вахталық жұмысшы ретінде пайдаланғанда;

5) жұмыстарды жүргізуге қажетті құжаттама болмағанда;

6) ұңғыманы сынау жұмысының жоспарында жер қойнауын пайдаланушының жауапты өкілі болмағанда.

704. Ұңғыманы сынау жұмысын бастау алдында әрбір қайтадан келген вахта үшін қайталай отырып, вахта нұсқамалықтан өткізіледі.

705. ЖҰЖ-ға қыртыстық флюидтың келуін сынау үшін қауіпсіздікті қамтамсыз ету іс-шаралары қарастырылады және орындалады:

1) ШҚЖ бар отырғызылған колоннаны нығыздау;

2) бұрғылау құбыры бағанасының мықтылығы мен нығыз жабылғандығын және ҚҚЗ ең көп артық ішкі және сыртқы қысымға тұтастыру, сынақ процесіндегі қарқынды жүктемені және ұңғыманы қысу, пакерді алып тастау;

3) бұрғылау бағанасын шар кранымен, кері клапандармен, ауыз басыман жабдықтау, ЖҰЖ көрсетілген қысымға нығыздау;

4) ұңғыма аузын манифольдпен, бұрғылау сорғыштарымен және превенторлық құрылғының шығару желісімен жабдықтау;

5) жуу сұйықтығын ұңғымаға тікелей және кері толтыру мүмкіндігін қамтамасыз ету;

6) ұңғыма аузының басында апаттық ысырманы және шар кранын шұғыл жабу үшін ұңғыма аузын бұрғылау бағанасын ротор үстінде тұтастыру элементтерімен көтеру кезінде жұмыс алаңымен жабдықтау;

7) бұрғылауда қыртыстық флиюдты ыдысқа нығыздап бұруды қамтамасыз ету;

8) жұмыс аймағы ауасының газданғанын бақылауды, ЖҚҚ, онда ЖҚҚ, СКЗ қолдануды, өрт сөндіру құралдарының дайындығын қамтамасыз ету;

9) бұрғылау құрылғысын, ШҚЖ нығыздау және тексеру, ҚҚЗ тұтастыру нәтижелері бойынша ұңғыма дайындығының актісі жасалады.

706. Ұңғымаларда аузын превенторлық құрылғымен жабдықтамай жұмыс жүргізуге рұқсат етілмейді.

707. Ұңғымаларды күкіртсутегі бар болғанда қыртыс флюидін жоғарғы бетке шығарумен, жоймай және қауіпсіздіктің қосымша шараларын қолданбай сынақ жүргізуге рұқсат етілмейді.

708. Жұмыстар объектісінде сынақ жүргізу үшін мынадай құжаттама дайындалады:

1) ұңғыманы зерттеу жоспары;

2) салмақ индикаторына, тал арқанына, бұрғылау құбырларына, ШҚЖ және ҚҚЗ тұтастыруға техникалық пасЖҰЖт;

3) ШҚЖ пен отырғызылған колоннаны нығыздау актісі;

4) АЖЖ;

5) ұңғыма мен бұрғылау жабдығының ҚҚЗ ұңғымасын зерттеуге дайындығының актісі;

6) ұңғыма аузының басын, бұрғылау бағанасын нығыздау, ҚҚЗ тұтастыру актісі;

7) қауіпті аймақтар мен қауіпсіздік белгісі көрсетілген аумақ сызбасы.

709. Ұңғыманы сынау процесінде ЖҰЖ-нан ауытқуға жол берілмейді:

1) орындалатын жұмыстарға қатыспайтын қызметкерлердің қауіпті аймақта болуы;

2) бұрғылау жабдығын жөндеу;

3) жүкарба жетегінің қозғалтқышын ағын кезеңінде қосу (тоқтату) және қысымды тіркеу;

4) құралды құбырдан ауа немесе газ шығу тоқтатылғанға дейін көтеру.

710. Ашылған интервалда табылған түрлі сипаттағы қанығу қыртыстары (газ, мұнай, су) әрбір қыртысты селективті ажыратумен сыналуы тиіс.

711. Газға қаныққан немесе газоконденсатты қыртысты ұңғыма аймағындағы жолдарда сынау кезінде ескерту белгілері қойылады және өткізу режимін қамтамасыз ету үшін 250 м кем емес қашықтықта күзет қойылады.

712. ҚҚЗ түсіру алдында ұңғыма оқпанының орнатылмаған бөлігі 25 м/ч аспайтын жылдамдықпен номиналды диаметрлік қашаумен қорққа дейін орындалуы және кетіктерді, кілт өтулерді, тығыздамаларды және ҚҚЗ түсіру кезінде мүмкін болатын құралдың отыруын болдырмау мақсатында кемінде 1,5 цикл ішінде жуылуы тиіс.

Ескерту. 712-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

713. Бұрғылау ерітіндісінің сипаттамасы гелогиялық-техникалық жүктемеде көрсетілгенге сәйкес болуы және ұңғыманы сынау процесінде ҚҚЗ қорқта апатсыз болуын (кемінде 3-4 сағат)қамтамасыз етуге тиіс.

714. Бұрғылауда ұңғыма аузына дейін толтырылған ерітінді көлемі ескерілмей ұңғыманың екі көлемінен кем емес көлемде тиісті тығыздықтағы қор болуға тиіс. Тығыздықты, су қайтаруды, ерітіндінің қозғалуы мен жабысқақтығының статикалық кернеуін реттеу үшін материалдар мен химиялық реагенттер қоры сынау жұмысының жоспарына сәйкес келуі тиіс.

715. Бұрғылау көтеру жабдығының барлық технологиялық операцияларды: түсіру, көтеру, айналдыру және құралдың ұңғымадағы қайтару-түсу қозғалысын орындауы үшін жеткілікті жетекті қуаты болуы тиіс.

716. Бұрғылау сорғыштарын орау бұрғылау ерітіндісін құбырлар мен ұңғыманың құбыр артындағы кеңістігін толтыру үшін артық ыдыстардан толтыру ыдысына аударуды қамтамасыз етуге тиіс. Айналдырушы жүйе ерітіндіні толық тазалауды және виброелек және гидроциклон арқылы газын алып тастауды орындауға мүмкіндік беруге тиіс.

717. Бұрғылау құбырларының колоннасы К=1,3 коэффициентімен артық сыртқы қысымды езуге мықтылығына болат құбырлар К=1,5 үшін, алюминийден қорытылған құбырлар үшін (Д 16Т) есептелген болуы тиіс.

718. ҚҚЗ түсіру алдында түсіру-көтеру жабдығы (тал жүйесінің мұнарасы, жүк арба, салмақ индикаторы), гидравликалық орау және өртке қарсы жабдық, жарық түсіру, ағын газын алып тастау, ұңғыманы толтыру және ерітінді мен химиялық реагенттердің көлемі тексерілуі және жарамдылығы қамтамасыз етілуі тиіс. ТКО бұрғылау құбырлары мен СКҚ нығыз жабылуын қамтамасыз ететін бұрандалы біріктірулердің сәйкестігі мен тұтастығы тексерілуі тиіс.

719. Бұрғылау ұңғымасының қыртыстарды сынау зертханаларының қабылдау көпіршелеріне ҚҚЗ жеткізу көлігіне кедергісіз кіруді қамтамасыз ететін кіріс жолдары болуы тиіс. Ұңғыма аузындағы жұмыс алаңы, қабылдау көпіршелері және оларға келу орындары бөгде заттардан босатылуы, бұрғылау ерітіндісінен, майлау материалдарынан, қардан, мұздан тазартылуы тиіс. Қабылдау көпірлерінің түсетін жерлерінің беті бедерлі немесе қызмет көрсететін қызметкердің тайып кетуін болдырмайтын көлденең таяқшалар болуы тиіс.

720. Ұңғыма аузы жабдығы сынау қыртысымен жұмыстар жүргізу үшін ШҚЖ пен арнайы ұңғыма аузы жабдығынан тұрады. ШҚЖ қашықтан және қолмен басқару механизмі бар, түрлі превенторлардан (жалпақ, әмбебап, айналатын), жоғары қысымның ысырмасы мен краны бар орау құбырларының жүйесінен тұрады.

721. Ұңғыма аузы жабдығы қамтамасыз ету тиіс:

1) ұңғымаға бұрғылау құралы түсірілгенде жәнеонсыз ұңғыма аузын тез және сенімді нығыздауды;

2) флюидты жабық превенторлар кезінде шығару құбырлары шығару арқылы қысым көтерілгенде ұңғыманы бәсеңдету;

3) ұңғымада газданған қыртыс сұйықтығын тиісті көрсеткіштері бар жуу сұйықтығына тікелей және кері айналдырумен ауыстыру;

4) жабық превенторларда ұңғымадағы қысымды бақылау;

5) газ немесе қыртыс сұйықтығын ұңғыма аузынан қауіпсіз қашықтыққа бұру;

6) аузы нығыз жабылған кезде құрал қозғалысын.

722. Ұңғыма аузын орау сызбасы және превентор түрі техникалық жобада және ұңғыманы салудың гелогиялық-техникалық жүктемесінде қарастырылған талаптарға сәйкес болуы тиіс.

Превенторлардың шығару құбырларын кері жаққа бағыттайды, жоғары қысымның резервтік және жұмысшы ысырмасымен жабдықтайды, ал олардың арасына күтілетіннен 50 % жоғары шекті қысыммен манометр орнатылады.

723. Арнайы ауыздық жабдық – қозғалмайтын (ұршықты) түрдегі ауыз басы немесе цементтелетін ауыз - жоғарғы бұрғылау құбырына бұралады. Басы икемді шарнир-бұрыштықтар көмегімен металл манифольді бар тез алынатын сомынмен біріктіріледі, ол қыртысты сынау процесінде құбыр дірілін болдырмау үшін бұрғылау құрылғысының элементтері бар тіректермен қатты бекітілуі тиіс.

Шығару желісінің (манифольд) диаметрі ұңғыма аузы оқпанының диаметріне және превенторды шығару диаметріне сәйкес келуі тиіс.

Ескерту. 723-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

724. Жолдан шығаратын тетіктен (крестовинадан) қосымша құбырды бұрғылау құрылғысының едені астынан шығарады және тез шығарылатын біріктіргішпен аяқталады, ол ұңғыманы бұрғылау кезінде тығынмен жабулы. Жолдан шығаратын тетік (крестовина) сұйықтық ағынын қыртыстан түсетін сұйықтықты арнайы ыдысқа бұруға арналған қосымша құбырға сұйықтықтың ағуын жабатын жоғары қысыммен оралған. Сұйықтықты бұруға арналған құбыр ұзындығы мұнай ұңғымаларында кемінде 30 м, газ және барлау ұңғымаларында 100 м кем болмауы тиіс.

725. ҚҚЗ ұңғымаға түсіру басталғанда манифольд бар басты күтілетін қыртыстықпен салыстырғанда бір жарым еселік қысымға цементтелген агрегат көмегімен нығыздайды. Иекемді манифольд нығыздалғаннан кейін превентордың бүйіріндегі бұрғыштардың ысырмасы жабық болуы тиіс, ауыз басындағы және шлангтен ыдысқа су деңгейімен түсірілген ауа шыққанда қыртыстан сұйықтықтың ағуын бақылауға арналған ысырма краны ашылады.

726. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

727. ҚҚЗ тұтастыру ұңғыманы сынау бойынша операцияның кез келген сәтінде бұрғылау ерітіндісін айналдыруды қалпына келтіретін айналдыру клапанынан тұруы тиіс. ҚҚЗ тұтастыру флиюд ағынының келуін екі реттен жабуды (ҚҚЗ клапаны және тығындау клапаны) қамтамасыз ететін құрама бөліктері (түйіндері) болуы тиіс.

728. Ұңғыманы сынау бойынша технологиялық операция жұмыстар жоспарына сәйкес жүргізіледі. Ашық оқпанда сынау ұзақтығы ұңғыма қорқта сынау құралының қауіпсіз болу уақыты ескеріліп жоспарланады. Технологиялық сызбалар қыртыстан бір, екі және үш циклді қыртыстық флюид іріктеуді және үңғыманы қыртыстық қысымды қалпына келтіруді тіркеу үшін жабуды қарастыруы тиіс.

Ескерту. 728-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

729. Сынау режимдерін жер қойнауын пайдаланушының геологиялық қызметі беліглейді, жұмысты өндірушілермен келіседі және сынау бойынша жұмыстар жоспарында тіркейді. Сынау барысында (серпінді ағын немесе қыртыстың жақсы көрінбеуі) қыртыстың нақты көрінуіне байланысты сынау бойынша партия (отряд) бастығы жер қойнауын пайдаланушының ұңғымада болған өкілдің келісімімен ашық және жабық кезеңдер уақытын өгертуге рұқсат береді. Сынаудың ашық кезеңдерінің жалпы ұзақтығы қыртыстық флюидті коллектордың қанықтылығын бір мәнді бағалауға, сапалы қисық ағынды тіркеу және қысымды қалпына келтіру үшін қамтамасыз етуге тиіс.

730. ҚҚЗ түсіру кезінде түсірілетін кешеннің нығыз жабылғандығын бақылау қажет.

731. Жабдықты түсіру және көтеру және қорқ қақпақшаларын технологиялық операцияларды іске асыру кезінде барлық белдеу жүктемелерін үздіксіз бақылау қажет.

732. ҚҚЗ қақпақшасын ашқаннан кейінгі құбыр артындағы кеңістікті сұйықтық деңгейін тексеру керек. Деңгейдің тез төмендеуі пакеровканың нығыз жабылуының бұзылғандығын көрсетеді.

Құрамында газдың деңгейі аса көп мұнай немесе қыртыстық сұйықтық ағыны кезінде:

1) тығын клапанын жабу; орнату орнынан пакерді алу; құбырдан ауаның шығуы толық тоқтатылған уақытқа дейін тосу;

2) айналдыру клапанын ашу және кері жуумен құбырлардан қыртыстық сұйықтықты бұрғылау шегінен тыс жерге шығарылған бұрғылау ыдысына өртке қарсы талаптарды сақтай отырып, ығыстырып шығару, қыртыстан құбырға түскен сұйықтық көлемін өлшеу, химиялық талдауға арналған сұйықтық сынамасын іріктеп алу;

3) айналдыру кезінде құбырлардағы және құбыр артындағы кеңістікте сұйықтық көрсеткіштерін тегістеу;

4) құралды көтеруді қыртыстан ағынды шақырудың алдын алатын жылдамдықпен көтеруді қамтамасыз ету;

5) құралды көтеру кезінде ұңғыманың құбыр арты кеңістігін толтыру қажет.

5-Параграф. Ұңғымаларды қарқындату

733. Мұнай мен газ қайтарымын арттыру мақсатында ұңғымаларды қарқындат ЖҰЖ бойынша өткізіледі.

734. Жұмыстардың жетекшісі мен орындаушылары, дайындық, негізгі және ақырғы жұмыстары, технологиялық бөлімі, ерекшеліктер мен жабдықтаудың орналасу сызбасы, ШРШ мен қауіптілік класы көрсетілген пайдаланылатын материалдар мен химиялық реагенттер тізімі мен саны, қауіпсіздік шаралары ЖҰЖ-да көрсетіледі.

735. Бақыланбайтын ГМСК мен АБ-тың алдын алу мақсатында саға жабдығының нақты схемасы қабатты қарқындатудың пайдаланылатын әдісін есепке алып, АҚҚ-ға жіберіледі.

Ескерту. 735-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

736. Қорқ маңындағы аймақты өңдеуге мен саңылаулы ауыз жабдықтауы және айнала қойылған бағаналары, бағаналар артында орналасқан асып ағулары мен бағана аралық қысымы бар ұңғымаларда түсімді қарқындатуға тыйым салынады.

737. Жабдықтау, ұңғыма мен сақтандыратын құрылғылардан жүргізілген құбыр жүйесі бекіту сызбасына сәйкес қауіпсіз қашықтыққа шығарылып бекітіледі және актіні жасаумен ЖҰЖ-да көрсетілген қысымда сығымдалады.

738. Жабдықтау мен құбырларда гидравликалық зерттеулерді өткізу барысында қызметкерлер қауіпсіз қашықтыққа немесе қорғаныс бекініске алыстайды.

739. Ұңғыманы өңдеу және ағынды қарқындату кезеңіне кемінде 50 м. радиуста қауіпті аймақ анықталады және белгіленеді.

740. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
741. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
742. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

743. Жобада және сызбада қарастырылмаған түрлі жабдықты, сыйымды ыдыстарды, БӨАжА қаупіті аймақ шегінде орнатуға рұқсат етілмейді.

744. Электр жылытқышты қосу ұңғымаға ауа берілгеннен кейін ғана іске асырылады.

745. Электр жылытқыш ауаны жіберу тоқтатылған кезде оны автоматты түрде ажырататын құрылғымен жабдықталады.

746. Қатпарды жылумен өңдеу кезінде бу генераторы отынын беру желісінде жылу құбырындағы қысым рұқсат етілгеннен төмен немесе жоғары болып өзгерген және су беруді тоқтату кезінде отын беруді тоқтататын автоматты қорғаныс қарастырылады.

747. Буды немесе ыстық суды айдауға жабдықталған ұңғыма алаңының ауданы қоршалады және ескерту белгілерімен белгіленеді.

748. Жылу тасығышты қыртысты толтыруды пайдалану колоннасы үшін ең жоғарғы рұқсат етілетіннен аспайтын қысым кезінде ыстыққа төзімді пакер орнатылғаннан кейін жүргізіледі.

749. Ұңғыманы жылумен өңдегеннен кейін құбырлар, біріктіру құрылғылары және жабдық тексеріледі. Арматураның техникалық жай-күйі, қорғаныш жабыны тотығудың алдын алу мақсатында қалпына келтіріледі.

750. Қыртысты ыстық мұнай өнімдерімен өңдегенде жылытуға арналған құрылғы сақтауға және толтыруға арналған сыйымды ыдыстан 25 м жақын орналастырылмайды. Жабдықта және аумақта қауіпті участоктар мен қауіпсіздік белгілері орнатылады.

751. Жылытуға және мұнай өнімдерін толтыруға арналған құрылғыда пайдаланылатын электр жабдығын жарылыстан сақтап орындайды.

752. Ыстық мұнай өнімі бар сыйымды ыдыс ұңғыма аузынан кемінде 10 метр қашықтықта жер бедері мен желдің басым бағыты ескеріліп орналастырылады. Жұмыстар орнында жарық түсірілген жел бағытын көрсеткіш орнатылады.

753. Қыртысты өңдеуге арналған қорқтық электржылытқыштар жарылыстан сақтап орындайды. Қорқтық электржылытқыштарды жинау және ток көзіне қосу арқылы сынақтан өткізу электрцехында немесе жабдықталған бөлмеде жүргізіледі.

754. Қорқтық электржылытқыштарды бөлшектеу, жөндеу және ұңғымала күшпен сынақтан өткізуге рұқсат етілмейді.

755. Қорқтық электржылытқыштарды ұңғымаға түсіру және көтеру лубрикаторды пайдаланумен ұңғыма аузы нығыз жабылған кезде механикаландырылған тәсілмен жүргізіледі.

756. Электржылытқыштың кабель-арқанына тірек қысқышын орнатар алдында ұңғыма аузы жабылады.

757. Электр кабелін электржылытқыштың қосу жабдығына кабель-арқанды трансформаторға қосқаннан және электр жабдығын жерге қоқаннан, ұңғымадағы, оның аузындағы барлық дайындық жұмыстарын жүргізгеннен және адамдарды қауіпсіз қашықтыққа апарғаннан кейін қосуға рұқсат етіледі.

758. Қыртысты дәрілік және жарылғыш материалдарды пайдаланумен термогазхимиялық өңдеу кезінде ЖҰЖ-да қауіпсіздіктің қосымша шаралары көрсетіледі.

759. Қыртысты сумен жару кезінде жерге кіргізілген бағананың қауіпсіз күйін қамтамасыз ету үшін пакерлік құрылғы қолданылады.

760. Суқышқылмен қыртысты жаруды жүргізу кезінде тотығу ингибиторлары қолданылады.

761. Қышқыл мен зиянды заттардың әсері тимеуі үшін қызметкер ЖҚҚ, онда ЖҚҚ, СКЗ қамтамасыз етіледі, жұмыс аймағындағы ауада зиянды заттарды бақылау жүргізіледі.

7-тарау. Жөндеу жұмыстары

Ескерту. 7-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-Параграф. Технологиялық жабдықты жөндеу

762. Технологиялық жабдықты ашуға және нығыздап жабуды ашқанға дейін пирҚФорлық шөгінділерді белсендіруді алу бойынша іс-шаралар іске асырылады

763. Жабдықты, сыйымды ыдысты, ыдыстарды, құбырларды қарап шығу және жөндеу алдында пифорлық шөгінділердің өздігінен жануын болдырмау үшін сумен булау және жууы жүргізіледі. Пирофорлық шөгінділерді белсендіруді алу үшін беткі-белсенді заттар немесе осы біріктірулерді қауіпсіз тазалауды қамтамасыз ететін әдістер негізінде көбік жүйесі қолданылады.

764. Ыдыс және аппарат ішіндегі жұмысқа күкірт сутегі, жанғыш және зиянды заттар құрамы ШҚҚ, ПДВК аспайтын болса, ЖҚҚ, онда ЖҚҚ, СКЗ, қолданумен, газдануды үнемі бақылаумен және жұмыстарды жүргізу орнында қауіпсіз күйді тексергеннен және құтқару жұмыстарының мүмкіндігі қамтамасыз етілгеннен кейін жүктеме-рұқсат ресімдеумен рұқсат етіледі.

765. Тазалау, пирофорлық шөгінділерді белсендіруді алу, жабдықты қарап шығу және жөндеу бойынша жұмыстарды қауіпсіз жүргізу талаптары ЖҰЖ көрсетіледі.

766. Пирофорлық шөгінділердің өздігінен жануын болдырмау үшін жөндеу жұмыстары кезінде өрт қауіпсіздігі талаптары орындалады, техникалық жабдық элементтері жуғыш заттармен және күкірт сутегін жойғыштармен өңделеді.

767. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

768. Бу беру ыдыстар мен аппараттарда барлық уақытта атмосфералықтан біраз жоғары қысым болатындай қарқынмен жүргізіледі. Буды жұмсау ыдыс пен аппараттың сыртына шығуы бойынша бақыланылады.

769. Аппараттарды, ыдыстарды булау кезінде беткі температура 60 градус Цельсийден төмен емес ұстау қажет.

Ескерту. 769-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

770. Булау ұзақтығы жабдықтың әрбір түр мөлшері үшін жеке, бірақ 24 сағаттан кем емес болып белгіленеді. Аппараттарды булау люктер жабық кезде жүргізіледі.

Ескерту. 770-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

771. Булау кезңінің соңында пирҚФорлық шөгінділердің белсенділігін алу жабдыққа мөлшерлегіш құрылғылар көмегімен 3 - 8 % көлемдік кислородтан тұратын (15 - 40 % көлемді ауа) мөлшерленген бу ауалы қоспаны тиісінше 3-6 сағат жабдыққа беру арқылы жүргізіледі. Булау аяқталғаннан кейін жабдық жоғарғы деңгейіне дейін сумен толтырылады. Толтырғаннан кейін пифорлық шөгінділердің баяу қышқылдануын қамтамасыз ету үшін су деңгейі 0,5 м/сағ. аспайтын жылдамдықпен төмендейді.

772. Қоршаған ауаның жағымсыз температурасы кезінде жабдықты жуу (толтыру) жылытылған сумен немесе булы сумен жүргізіледі.

773. Жуу аяқталғаннан кейін жабдық ауамен желдетіледі (бастапқыда аз ғана бу берумен). Жабдықты желдету үшін люктер атмосфералық ауаның қарқынды қозғалысын болдырмау үшін сыртқыдан бастап ашылады.

774. Жабдық ішінде жұмысшылардың болуын талап етпейтін механизацияланған тәсілмен жабдықты прифорлық шөгінділерден тазалау жұмысын (мысалы төменгі люк-лаз көмегімен жинау және сорып алатын құрылғымен қыру көмегімен) жүргізу. Бұл ретте жабдық жанатын өнімнен босатылады, барлық құбырлардан тығындармен ажыратылады, ішкі кеңістік орташа немесе жоғары еселі ауа-механикалық көбікпен толтырылады және тазалау жұмыстарын жүргізу процесінде жабдықты үнемі көбікпен толтыру қамтамасыз етіледі. Жұмыстрады орындау кезінде статикалық электр разрядының туындауын болдырмайтын талаптар қамтамасыз етіледі.

775. Жабдықты тазалау аяқталғанда пифорлық шөгінділер объект аумағынан ылғалды күйде алып тасталынады және қайта пайдаға асырылуы тиіс.

2-Параграф. Ұңғыманы жөндеуге дайындық жұмыстары

776. Ұңғымаларды жөндеуге және құрылыс-құрастыру жұмыстарына арналған құрылғыларды, агрегаттарды, жабдықтарды тасу мынадай талаптар орындалғаннан кейін жүргізіледі:

1) белгіленген тәртіппен бекітілген ЖҰЖ-ың болуы;

2) құрылғыларды қозғалту трассаларының дайындығын және тиісті ұйымдармен электр беру желілерінің, теміржол жолдарының, құбырлардың, коммуникациялардың және мұнай-газ қазу объектілерінің коммуникациялары мен объектілерінің қиылысу талаптарына келісімнің бар екенін тексеру;

3) қауіпсіздік ережелерін орындау қызметін көрсете отырып, жауапты орындаушыларды (мердігерлерді, қосалқы мердігерлерді) тағайындау.

4) ұңғымада құрылғыларды қозғалту және құрастыру белгіленген тәртіппен тағайындалған жауапты тұлғаның басшылығымен жүргізіледі.

5) жабдықты тасуға және құрастыруға қатысатын қызметкер қозғалу трассасымен, қауіпті участоктармен және қауіпсіздік шараларымен танысады.

777. Жұмыстардың көрінуін және қауіпсіздігін шектейтін жағымсыз метеорологиялық жағдай кезінде жабдықты қозғалтуға және құрастыруға тыйым салынады.

778. Фонтандық ұңғыма аузында ұңғыма аузының нығыздалуын алумен байланысты жөндеу кезеңінде шағын ауқымды превенторлардан немесе ұңғыма аузына барынша күтілетін 1,5 есе артық қысымда нығыздалған гидравликалық жетегі бар ұңғыма ауызын нығыздағыштардан тұратын ШҚЖ орнатылады.

779. Жұмысты жүргізуге арналған алаң аумағы белгіленеді, кедергіден босатылады. Жер асты коммуникациялары, ұңғыма аузы және аумақ жоспарланады. Жер асты, ұңғыма аузы және ұңғымадан шыққан құбырлар қорғаныш футлярымен жабылады. Жер асты жолдары объект аумағында қозғалыс және өндірістік операциялар қауіпсіздігі ескеріліп салынады.

780. Стеллаждар құбырлар мен штангілердің ұштары салбырамай салынуын қамтамасыз етеді. Құбырлардың домалап кетуін болдырмау үшін стеллаждарды қорғау тіреніштерімен жабдықтайды.

781. Құрылығыларды, жабдықтарды, көмекші объектілерді орналстыру бекітілген сызба бойынша жүргізіледі. Қызметкерге арналған бөлме ұңғыма аузынан қауіпсіз жерге мачта (мұнара) биіктігінен кем емес плюс 10 м қашықтықта орналасады.

782. Агрегаттар мұнарасы 1 кВ – 2 м; 1-20 кВ – 10 м; 20-35 кВ –15 м; 35-110 кВ – 20 м; 110-220 кВ–25 м; 220-500 кВ–30 м; 500-750 кВ–40 м. дейінгі кернеумен электр беру желісінің күзет аймағынан мұнара биіктігінен кем емес қауіпсіз қашықтықта орналастырылады.

783. Құрылғы мен жабдық ауысып кету қаупін, діріл әсерін болдырмайтын дайындаушының пайдалану нұсқаулығына сәйкес орындалған орынға немесе іргетасқа орналастырылады және жерге қосылады.

784. Ұңғыманы жөндер алдында ұңғыма аузына мұнарамен жөндегенде кемінде 4х6 м мөлшерде мачтамен жөндеу кемінде 3х4 м мөлшерде жұмыс алаңы орнатылады.

785. Алаңға қойылатын талаптар:

1) алаң еденін бедерлі, соқпақты сенімді таянышпен немесе көтеру агрегатына бекітуге арналған құралдары бар кемінде 4 мм қалыңдығы бар дәнекерленген металл табақтан дайындайды;

2) алаңның ұңғыма аузына төгілетін және ұңғымадан түсетін (ағатын) сұйықтықты (мұнай, бекіту сұйықтығы) жинауға және төгуге арналған құрылғысы мен ыдысы бар;

3) алаңды ұңғымаға қатысты желдің басым бағыты ескеріліп, жел жағынан орналастырады;

4) жұмыс алаңы көпіршелермен және стеллаждармен жабдықталады – көпіршелер ені кемінде 1 м. Көпіршелер жер деңгейінен 0,5 м асатын биіктік кезінде олардан түсетін басқыш жасайды. Стеллаждар құбырлар мен штангілердің ұштары салбырамай салынуын қамтамасыз етеді. Құбырлардың домалап кетуін болдырмау үшін стеллаждарды қорғау тіреніштерімен жабдықтайды.

786. Объект аумағында көлік құралдарының қауіпсіз қозғалысы белгіленген ережелер, бағыттарға сәйкес келеді және жұмыстарды басқарушы бақылайды. Көлік құралдарының қозғалу жылдамдығы 10 км/сағ. Аспайды. Аумақта және алаңдарда қауіпті жағдай кезінде қызметкерлерді және көлік құралдарын жинау орындары және көшіру бағыты көрсетіледі.

787. Мұнараны тарту арқанды бүлдірмей пайдалану нұсқаулығына сәйкес орнатылады. Тартуларды бекіту коуштерді пайдаланумен және дайындаушының құжаттамасына сәйкес ең жоғары жұмыс және жел жүктемесі ескеріліп жүргізіледі.

788. Айдау желілері нығыз жабылатын біріктірулер мен ең жоғарғы жұмыс қысымына нығыздауды пайдаланумен, 1,5 қауіпсіздік коэффициентімен және акт жасаумен орнатылады.

3-Параграф. Ұңғыманы жер асты және күрделі жөндеу

789. Жұмыс тапсырушысы болып табылатын ұйым ұңғыманы жерасты және күрделі жөндеу үшін жөндеу бойынша ЖҰЖ әзірлейді және бекітеді. ГМСК немесе АБ қауіптілігі кезінде жұмыстар АҚҚ қатысуымен ұйым басшысының рұқсаты бойынша жүргізіледі.

Ескерту. 789-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
790. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

791. Ұңғымаларды жөндеуді жүргізгенде бақылау аспаптары мен жүйелерінің, механизация, апатқа қарсы құралдарының бар болуы және қызмет етуі қамтамасыз етілуі тиіс.

792. Жер асты жабдығын пайдалану бағанасына көтергеннен кейін ұңғымаларды тұз шөгінділеріне, қара майдан, асфальт, парафин қалдықтарынан, тотығу өнімдеріне тазартады және бағананың диаметріне сәйкес келетін диаметрі бар шаблонмен шаблондайды.

Жасанды қорқ тереңдігін өлшейді.

793. Мүмкін болатын ГМСК фонтанды ұңғымаларда құм тығындарды желонмен тазалауға рүқсат етілмейді.

794. Ұңғымаға жер асты жабдығын (СКҚ соңындағы құйғыш, газлифттік клапан, жалғастырғыш, тереңдік сорғыштары) түсіру кезінде жер асты жабдығы түсірілетін тереңдік өлшенеді. Өлшеулер нәтижесі ұңғыманы ҰЖЖ-ден пайдалануға беру актісінде көрсетіледі.

795. Объектіде АҚҚ өкілдерінің жазуын тіркеу үшін "ШЫҒАРЫЛЫМ" пәрмені боынша оқу-жаттығу сабақтарын өткізу журналы жүргізіледі.

796. Ұңғымаларды төтенше-жоғары қыртыстық қысыммен жөндеу кезінде өндірістік және атқымаға қарсы қауіпсіздік мақсатында ұңғыма аузына орнату үшін ШҚЖ таңдау ұңғыма аузына түсетін ең көп артық қысымнан 1,5 есее жұмыс қысымымен іске асырылады.

797. Объектілерде бастапқы жағдайлардағы ШҚЖ, шар кранын, кері клапанды, тесу ысырмасын, орталық бекіту шығырымен немесе жоғары қысымдағы ысырмамен отырғызу фланецті нығыздауды жүргізу актісі, бекіту және ШҚЖ гидравликалық жүйеде қолданылатын гидравликалық сұйықтық (май) және азот сапасы мен құрамының сертификаты болуы тиіс.

798. Ұңғымаларды жөндеуді қайта құрастыру үшін беру және оларды жөндеуден және қайта құрастырудан кейін қабылдау актілермен ресімделеді.

799. Жөндеуді бастар алдында алдын ала қарап шығу және жабдық, құрал және жабдық кешенінің жарамдылығын тексеру, оны тасу және түсіру және оны ұңғыма аузына орналастыру, мұнара (мачта), көпірлер, стеллаждар, жұмсышы алаңдарын орнату, көпірлерге, құбыр, штанг, сорғыштар стеллаждарына тасу және жинау, арқан мен кронблокты қарап шығу, таль механизмінің жабдығы және оның элементтерін майлау, мұнара, мачта күйін тексеру, тартударды бекіту, сатыларды, едендерді, көпірлерді, стеллаждарды жөндеу.

800. Жөндеу жұмыстарын бастар алдында қызметкермен журналға тіркей отырып, техника қауіпсіздігі бойынша нұсқама жүргізіледі.

801. Ауаның газдануы туындау қаупі кезінде және технологиялық ортаның жарылыс өрт қауіптілігі болған кезде ұңғыманы жөндеу жұмыстары қауіпсіздік іс-шарасы көрсетіліп, жүктеме-рұқсат бойынша орындалады.

802. Шоғырланған алаңдағы жөндеу жұмыстары ұңғымалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін қосымша іс-шаралар орындалғаннан кейін жүргізіледі.

Бірнеше ұңғымаларда бірнеше жұмысты бір уақытта жүргізу және орындаушылардың өзара әрекет ету тәртібі белгіленген тәртіппен бекітілген ЖҰЖ реттеледі.

803. Қауіпті жағдай туындағанда жұмыстарды жүргізуге әрбір жауапты қызметкерді шоғырланған алаңда хабардар етеді. Жұмыстар қауіпті жағдай түзетілгенге дейін тоқтатыла тұрады.

Пайдаланудағы ұңғыма аузы, құбырлар, арматура қауіпті аймақта шоғырланған алаңның ұңғымаларында жөндеу жүргізу кезінде мүмкін болатын механикалық әсерден қорғалады. Қорғану тәсілдері ЖҰЖ көрсетіледі.

804. Қорғаныс экрандау құрылғысының құрылымы немесе қоршау аймақтың газдануының пайда болу мүмкіндігін болдырмайды және ұңғыман ыбасқару тораптарына еркін қол жеткізуді қамтамасыз етеді.

Жөндеу жұмыстары аяқталғаннан кейін ұңғымаларды игеру тапсырыс беруші өкілінің қатысуымен жүргізіледі.

805. Ұңғымаларды игеру және жөндеу кезінде ұңғыма оқпанындағы мұнай, сұйықтықтың төгіліп ағуын болдырмау шараларын қабылдайды. Сифоны бар құбырлар бағанасын көтеру кезінде ұңғыма аузындағы сұйықтық деңгейін ұстап отырумен ұңғыманы үнемі толтырып отыру жүргізіледі.

806. Жөндеу-оқшаулау жұмыстары жүргізілгенде қыртыстардың мүмкін болатын газ, мұнай қысымымен (ағынды шақырғаннан кейін) гидравликалық жарылу аралығында отырғызылған колонналардың тесуге өтіп кететін өнімді емес қыртыстар аралығында тыйым салынады.

807. Тесу уақытында ұңғыма аузының айналсында ЖҰЖ-да және сызбада көрсетіле отырып, қауіпті аймақ анықталады және белгіленеді.

4-Параграф. Ұңғымалар шоғырланғанпен орналасқанда ұңғымаларды жер асты жөндеу ерекшеліктері

808. Сағаларының орталығы қашықтығы 1,5 метр және одан да аз аралықтағы бұтада орналасқан ҰЖЖ-де көршілес ұңғымалар тоқтатылады және өшіріледі.

Көрші ұңғыманы тоқтатпай шоғырланған ұңғыманы жөндеуге ЖҰЖ қарастырылған техникалық құралдарды қолданумен іс-шаралар жүргізу арқылы қауіпсіздік қамтамасыз етілген жағдайда рұқсат етіледі.

809. ГМСК белгілері жағдайлар туындағанда жауапты орындаушы қызметкерді ұңғымада апаттық жағдайдың туындағаны туралы хабарлайды. Бұл ретте бұл шоғырланғантегі жұмыс туындаған апаттық жағдай түзетілгенше тоқтатыла тұрады.

810. Шоғырланған басқа ұңғыманы бұрғылау кезінде ҰЖЖ екі бригадасының бір уақытта жұмыс істеуіне рұқсат етіледі. Шоғырланған жұмыстарды бір уақытта жүргізу үшін ұйым ЖҰЖ әзірлейді, оны ұйым басышысы бекітеді.

811. ҰЖЖ на Газлифттік шоғырланғантегі ҰЖЖ кезінде жөндеуді күтудегі ұңғымада жөндеу жабдығын орналастыру алдында ұңғыманың сол және оң жағындағы жөндеуді күтудегі көрші ұңғымаларды пайдалану жөндеу кезеңіне тоқтатылады.

812. Әрекет етуші шлейфтерде, газ құбырларда жөндеу жабдығы мен арнайы техниканы орналастыруға рұқсат етілмейді.

813. Ұңғыманы жөндеуді осы Ережеге сәйкес мамандандырылған ұйымдар жүргізеді.

814. ҰЖЖ қауіпті объектілеріндегі жұмыстарды орындау кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын сақталуын өндірістік бақылау қамтамсыз етіледі.

5-Параграф. Ұңғымаларды жөндеуге арналған жабдықтарды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

815. Ұңғымаларлы жөндеуге арналған көтеру құрылғылары (бұдан әрі – Құрылғы) мыналармен жабдықталуы тиіс:

1) БӨАжА жабдықталған ТКО басқару пультімен, оның ішінде салмақ индикаторымен;

2) мачтамен (мұнарамен), көрінетін жерде бекітілген металл тақтайшамен. Тақтайшада көрсетіледі: дайындау күні, дайындаушы-зауыт, орнатудың зауыттық нөмірі, мачтаның жүк көтергіштігі (номинальдық), мачтаның техникалық күйін келесі тексеру мерзімі;

3) мачталар (мұнаралар) болат арқаннан тартуларды бекітуге арналған құрылғымен жабдықталады. Тартудың бекітпелерінің саны, диаметрі және бекітілген орны Құрылғының паспортында анықталады.

4) жүкарба.

816. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

817. Жарылыс-өртке қауіпті аймақта пайдаланылатын құрылғы, агрегаттар және жабдық жарылыстан сақталған орындауда қолданылады, апаттық жарықтық және дыбыс дабылымен, жұмысшы және апаттық жарықпен жабдықталады.

818. Мұнарада және жүк көтергіш механизмде түрі, жүк көтергіштігі, нөмірі, дайындалған күні, тексеру мерзімі (куәландыру) көрсетілген дайындаушының металл тақтайшасы орнатылады.

819. Құрылғылардың, жабдықтың, көмекші объектілердің орналасуы бекітілген сызбаға сәйкес. Қызметкерге арналған бөлме ұңғыманы аузынан қауіпсіз жерге мачта (мұнара) биіктігінен кем емес плюс 10 м қашықтықта орналасады.

820. Құрылғы дайындаушы-зауыт құжаттамасымен жинақталады, және қауіпсіздік, оқшаулау және еңбекті механикаландыру құралдарымен жинақталады:

1) ілгектегі және белгіленген ауқымдағы арқаны және жетегі бар барабанның айналуын қамтамасыз ететін жүк көтергіштігін шектегіші бар жүкарба;

2) жүк арба барабанының қозғалысын оқшаулаумен тал блогының биіктігін автоматты түрде шектегіш (кронблок астына тал блогын қарсы алып келгіш);

3) құрылғы платормасын көлденең күйде орнатуға арналған бақылау құрылғысы;

4) тал блогын белгілеу және мұнараны тасу кезінде бүлінуден қорғау құрылғысы;

5) қашықтан басқару бар мұнараны көтеру және жүйе элементтері бас тартқан кезде қауіпсіздікті қамтамасыз ету жүйесі;

6) тежеу жүйесі;

7) найзағайдан, жерге орнатудан және диэлектрикалық құралдармен қорғау құрылғысы;

8) қозғалтқышты апаттық ажыратудың оқшаулау құрылғысы;

9) электр құрылғысымен, трансформатормен, аккумуляторларды және апаттық жарықты зарядтау үшін тұрақты токты түзегішпен;

10) жоғарғы жұмысшыны қауіпсіз көтеру және түсіру үшін қоршаумен, сатылармен, апаттық көшіру құрылғыларымен;

11) ішкі жанудың қозғалтқыштарының ұшқын өшірушілерімен және қозғалтқышқа ауаны беруді (ауа жинағыш) жабатын қалқамен;

12) механикалық фиксаторлары және іргетастық бөренелері бар гидравликалық тірек домкраттармен;

13) қосымша жүкарбаның арқаны астындағы кронблоктық роликпен, машина кілттерін ілетін арқан астындағы ролик және гидравликалық кілтті ілуге арналған құрылғы;

14) қозғаудың дыбыстық және көрінетін дыбысы мен мачта секциясының біріктіргіштері;

15) ауаны құрғатуға арналған құрылғы;

16) салмақтың гидравликалық индикаторымен, манометрмен, қозғалтқышты бақылайтын аспаптармен;

17) жарылысқа қауіпсіз орындауда шамдармен жарқы түсірумен, ротор – 100 лк, жүкарбаның – 75 лк, тал блогының – 30 лк, қабылдау көпіршелерінің – 10 лк жарық болуын қамтамасыз ететін;

18) биіктігі 2,5 м жұмыс алаңын платформаның әрбір жағынан бір есікпен және жұмыс алаңы жағынан екі жақты есікпен жабу;

19) құрылғы мачтасында кабель ролиігін ілуге арналған құралмен;

20) 60, 73, 89 мм СКҚ және және сорғысынными штангами диаметрі 19, 22, 25 мм сорғыш штангалары бар жабдық және құрал жинағы бар құбырды балкон "саусағына" орнатқанда тік орнататын құрылғыны;

21) құбырларды және штангаларды бұрап кіргізу және бұрап шығару механизмі, ұңғымаларда жөндеу жұмыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ететін құралдармен.

821. Жер асты және жер үсті коммуникацияларының орналасу сызбасын тапсырыс беруші-ұйымның маркшейдерлік қызметі бекітеді және жұмыстарды орындаушыға дайындау және жөндеу жұмыстары басталғанға дейін беріледі.

822. Ауалық және кабельдік электр желілері, трансформаторлар және бөлу құрылғылары және жабдық, диэлектрикалық құралдар электр қауіпсіздігі ережелеріне сәйкес болуы тиіс. Кабельдер жер астына салынған орындар қауіпті аймақ шекарасында, жолдар мен коммуникациялар қиылысқан жерлерде орнатылатын қауіпсіздік белгілерімен белгіленеді.

823. Электр желілілерінің, мұнайгаз құбырларының және жарылыс-өртке қауіпті объектілердің қауіпті аймағындағы жұмыстар ұңғыманы жөндеу жұмыстарына жауапты басшы берген жүктеме-рұқсат бойынша жүргізіледі.

824. Электр жабдығын пайдаланумен электрэнергиясын берумен байланысты құрылғы және жер беті жабдығы жерге бекітілуі және найзағайдан қорғалуы тиіс.

825. Құрылғыда жұмыс жүргізетін қызметкердің тиісті біліктілігі мен рұқсаты болуы тиіс.

826. Ұңғымаларды жөндеуге арналған құрылғы дайындаушы-зауыт нұсқауына сәйкес жұмыс алаңына орнатылады.

827. Құрылғы ұңғыма аузына қатысты пайдалану нұсқаулығына сәйкес ортасына қарай орнатылады. Пайдалануға енгізу ұйым комиссиясының актісімен ресімделеді.

828. Сертификаты жоқ арқандар алу кезінде көрсетілген стандарттарға сәйкес сынақтан өткізіледі.

Дайындаушы-кәсіпорын сертификаты немесе сынақтан өткені туралы куәлігі жоқ арқандарды пайдалануға тыйым салынады.

829. Тал арқанының қозғалғыш ұшы бекітілген жерінде арқанның майысуын немесе тозуын болдырмайтын құрал көмегімен қол арба барабанына бекітіледі. Қол арбаның барабанында тал блогы төменгі жұмыс жағдайында болғанда арқанның үштен кем емес бұрамасы болады.

830. Тал арқанының қозғалмайтын ұшы құрылғыда агрегат платформасының металлоконструкциясымен сенімді біріктірілген құрылғыға бекітіледі.

831. Тал арқанының (арқанның үзілу күшіне қатысты тал арқанының қозғалғыш ұшының тарту күшіне қатынасы) мықтылық қорының коэффиценті екіден кем болмауы тиіс.

832. Арқанның күйі бақыланады. Бақылау қарап шығу жиілігі жұмыс жағдайының сипатына байланысты және арқанның техникалық күйіне сәйкес техникалық басшы анықтайды.

833. Бірнеше бөліктен құралған арқандарды құрылғының тал жүйесін жабдықтауға, мұнаралар мен мачталарды көтеруге, тартуды, жұмысшыларды ұстап тұратын жүк көтергіш арқан жіптерді дайындауға қолдануға және оларды сақтандыру арқандары ретінде пайдалануға рұқсат етілмейді.

834. Электр дәнекерлеуді пайдаланумен тал арқандарын кесуге тыйым салынады.

835. Құрылғының ТКО басқару құрылғысы қауіпсіз жерде орналасқан және мұнара, мачта, ұңғыма аузы, жүкарба және агрегатта орнатылған механизмдердің көрініп тұруын қамтамасыз ететін БӨАжА жабдықталған пультте болады.

836. Құрылғы сорғыштары тығындау және қорғағыш құрылығларымен, басқару пультінде бақылаумен технолгиялық процесс көрсеткіштерін реттеуге арналған аспаптармен қамтамасыз етіледі.

837. Иілгіш құбырлары бар тюбинг қондырғылары:

1) Жуккөтерудің шектелуі

2) ТКО кезінде пайда болатын жуктемелердің бақылау мен тіркеу жүйелері

3) Құбырдың қозғалысын бақылау жүйесі

4) Технологиялық операциялар кезінде иілгіш құбырдың ішімен сұықтықты айдау кезінде қысымды бақылау мен тіркеу құралдары

5) ШҚЖ пен қысыммен құбырларды түсіру үшін ұңғыманың сағасындағы құрылғылар жинағымен жабдықталады.

838. Алаңды дайындау, тюбинг қондырғыларын пайдалану, дайындаушының пайдалану басшылығына сәйкес жүргізіліді.

6-Параграф. Түсіру-көтеру операциялары

839. Ұңғыманы жөндегу арналған көтеру агрегатының түсіру-көтеру операцияларын (бұдан әрі – ТКО) басқару пульті қауіпсіз жерге орнатылады, одан машта, мұнаоа, ұңғыма аузы, қол арба және агрегатта және жұмыс алаңында орнатылған механизмдер көрінеді.

840. Салмақты индекстеусіз (индекстегіш) ұңғымадан СКҚ көтеруге немесе түсіруге, құбырларды ұңғыма тереңдігіне байланыссыз әрі-бері қозғаумен және тартумен байланысты жөндеу жұмыстарын жүргізуге рұқсат етілмейді. Салмақты индекстегіштің жарамдылығы ҰЖЖ бастар алдында тексеріледі.

840. ТКО мынадай кезде жүргізуге рұқсат етілмейді:

1) Жарамсыз жабдықтар мен құралдар, бақылау-өлшеу аспаптары (жазушы аспап, манометрлер);

2) Салмақты индекстегішті, БӨАжАҚ мемлекеттік тексерудің мерзімі өткен;

3) ТКО процесіне қатысатын вахта мүшесі болмаған кезде;

4) жел жылдамдығы 15 м/с артық және тұман мен қар жауғанда көрінбейтін болуы;

5) ГМСК;

6) ЖҰЖ жоқ болуы.

Ескерту. 841-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

842. ТКО кезінде ГМСК анықталғанда ҰЖЖ бригадасы ұңғыманы қайта өшіреді және бұдан әрі ЖҰЖ сәйкес әрекет етеді. Қайта өшіру мүмкін болмағанда ұңғыма аузы нығыздалып жабылады және одан әрі апатты жою жоспары бойынша әрекет етеді.

843. Мүмкін болатын ГМСК алдын алу және жою үшін ұңғыманы жууға арналған немесе толтыру ыдысы ТКО кезінде құбыр артындағы кеңістікке үнемі қосылған болуы, ал ұңғыма аузында ШҚЖ орнатылуы тиіс.

844. СКҚ ұңғымаға түсіру алдында әпбір құбыр шаблонданады. Құбырларды бұрандаға бұрап кіргізу алдында металл щеткамен тазалайды және ЖҰЖ қарастырылған қорғаныс қабатымен (графиттік майлау, сурик, арнайы нығыздағыш) жабады.

845. СКҚ құбырдың бүкіл бұрандалы бөлігіне бұрап кіргізеді және тірелгенге дейін тығыз бекітеді.

846. Ұңғымада тербелгіш-станокпен ҰЖЖ бастар алдында ілгегін бар тал блогы үшін кронблоктан бастап ұңғыма аузына дейінгі өткелді босатады. Бұл үшін тербелгіш-станок теңгергішінің басын артқа қайырады немесе шетке бұрады (құрылымына байланысты).

847. Теңгергішінің басын жұмыс кезінде шетке қайыру, бұру және қайтару арқандық ілгішті шығару және кигізу жұмысшыны тербелгіш-станок теңгергішіне көтеру қажеттігін болдырмайтын құралдар көмегімен жүргізіледі.

848. Батырылатын сыртқа тебу электрсорғышпен жабдықталған ұңғыманы жөндеу алдында кабельді токтан айыру, кабель ролигінің сенімді бекітілгенін және оның дұрыс орнатылғанын тексеру қажет.

849. Батырылатын сыртқа тебу электрсорғыш кабелі бар барабан көтеру агрегатының басқару пультінен және жұмыс алаңынан көрінетін аймақта болуы тиіс.

850. Кабельді бір тік жазықтықтағы кабельді ролигі мен ұңғыма аузы бар барабаннан шешу және орау механикаландырылады. Кабель ораулары барабанға дұрыс қатар салынады.

851. СКҚ көтеру және түсіру жылдамдығын жұмыс кезінде салмағына, СКҚ техникалық күйіне, өшіру сұйықтығын ұңғымаға толтыру, ұңғымадан сұйықтықты төгу, жел жылдамдығына байланысты жауапты тұлға анықтайды.

852. СКҚ көтеру кезінде СКҚ жалпы ұзындығын және көтерілген құбыр санын өлшейді. СКҚ түсіру кезінде СКҚ түсіру тереңдігін және түсірілген құбырлар санын өлшейді, өлшеу мәліметтерін "Құбырлар өлшемі" журналына жазылады. Журналда ұйымның техникалық басшысы бекіткен нысан бойынша әрбір құбырдың диаметрі, қабырға қалыңдығы мен ұзындығы көрсетіледі.

853. Пайдалану бағанасының ішкі қабырғасының артындағы жалғастырғыштың бүйіріне, қосқыштар және айқұш-ұйқыштарға тиіп кетуді болдырмау үшін бағыттаушы құйғыштар пайдаланылады.

854. Сорғыш штангілерін ұңғымаға түсіру алдында олардың әрқайсысын қарап шығады, бұранда металл щеткамен тазартылады және графитті майлағышпен майланады.

855. Болаттың түрлі маркасынан жасалған штангтерді араластыруға болмайды. Штангілер көпіршелерге салынады және ұңғымаға ҰЖЖ-ң ЖҰЖ-да бекітілген тұтастырғышқа сәйкес түсіріледі.

856. Штангтердің баспалдақты бағанасын түсіргенде ЖҰЖ нұсқауы сақталады.

857. Ақаулы құбырлары бар штангілер жарамсызға жатқызылады және жөндеу аяқталғанға дейін көпіршелерден алып тасталынады.

858. Көпіршеге диаметрі 50 мм асатын СКҚ шығару және одан көтеруді әрқайсысының ұзындығы 16 м аспаса, ал түсіру-көтеру құрылысының биіктігі 22 м кем емес болса және мұнара қақпасынан құбыр еркін өтетін болса, екі құбырмен жүргізуге рұқсат етіледі. Құбырларды көтеру және түсіру кезінде орташа жалғастырғыш бекітіледі.

859. СКҚ түсіру және көтеру бойынша ұзақ үзіліс болғанда ұңғыма аузы нығыздалып жабылады.

860. Мұнарамен немесе мачтамен жабдықталған ұңғыманы жөндеу кезінде тал арқанының қозғалатын ұшы тарту ролигі арқылы өтеді, бұл ретте арқан мұнара мен мачта элементтеріне тимейді, көпіршені және жұмыс алаңын кесіп өтпейді; тартатын ролик мұнара немесе мачтаның жақтау оқпанына, жеке іргетасқа немесе арнайы құралға бекітіледі және металл қоршауы бар. Арқандық ілгектерді тарту роликтерін бекіту үшін қолдануға рұқсат етілмейді.

Ескерту. 860-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

861. ТКО кезінде көпіршелерде бұранданы бүлінуден сақтау үшін арнайы тартпа орнатылады.

862. ТКО алдында тежегіш жүйесі әрекетінің жарамдылығы және сенімділігі тексеріледі.

863. Көтеру ілгегінің стопорлық бұрандасы бар және ілгектен штроптардың шығып кетуі болдырмайтын жарамды қауіпсіз автоматтық ысырмасы бар.

864. Құбырларды көпіршелерге түсіру және көпіршелерден көтеру жаймен және рұқсат етілгеннен аспайтын жылдамдықта орындалады. Жүкарба тежегішінде жұмыс істейтін жұмысшы соққы алмау үшін тежегіш тұтқасының қозғалысы желісінен шетте тұрады.

865. Көпіршелерден құбырларды ұңғыма аузына тасығанда қолды жарақаттамау үшін оның төменгі ұшынан бағыттауға және қолмен ұстауға тыйым салынады.

866. Тасылатын құбыр жолында немесе жақын жерде тұруға рұқсат етілмейді.

7-Параграф. Ұңғымаларды өшіру

867. Аузының нығыз жабылуын алумен байланысты жөндеу жұмыстарын (ұңғыма аузы арматурасын ауыстыру, жер асты жабдығын жөндеу) бастар алдында ұңғыманы өшіреді. Өшіруден кейін күту уақыты кемінде 1 сағат.

868. Қыртыс қысымы гидростатикалықтан және ұңғымадан жоғары барлық ұңғымалар өшірілуі тиіс, онда ГМСК немесеАА пайда болу талаптары қыртыс қысымы гидростикалықтан төмен болғанда сақталады.

869. Ұңғыманы жөндеуге қабылдау туралы актіге қол қойылғаннан кейін бекітілген ЖҰЖ бар болғанда ұңғыманы өшіреді.

870. Өшірер алдында жер үсті жабдығын ұңғыманы өшіруге арналған ұзындығы кемінде 10 м құбырмен жабдықтайды. Құбырларды кері клапандармен және бақылау-тіркеу аппаратурасын қосуға арналған құрылғылармен жабдықтайды. Құбырлар мен арматураны ұңғыма аузына күтілетін ең көп қысымнан 1,5 есе көп қысымды сумен нығыздайды. Айдау желілері тез алынатын біріктірулері бар құбырлардан құрастырылады.

871. Құрылғының жуатын шлангісі диаметрі 8 миллиметрден кем емес жұмсақ болат арқанмен шлангтің бүкіл ұзындығы бойынша әрбір 1 - 1,5 метр сайын сақтандырылады. Арқан ұштары шлангтың жауап беретін ернемекпен бекітіледі. Шлангтың үзілуін болдырмау үшін сорғыш агрегатта шлангке рұқсат етілетіннен 25 % төмен қысымға қорғау клапаны орнатылуы тиіс.

872. Бұрандалы біріктірулер өздігінен ажырау мүмкіндігін болдырмайды.

873. Ұңғыманы өшірер алдында өшірудің қажетті көлемінде сұйықтық қоры жөнделетін ұңғыманың екі көлеміне тең көлемде сұйықтық қоры қарастырылады. Қорды ұңғымада немесе өшірудің құбырына жедел қосуға арналған тікелей жақын жерде сақтайды.

874. Өшіру сұйықтығының тығыздығы қыртыстық қысым мынадай көлемнен асатын гидростатикалық қысым сұйықтығының бағанын жасау есебінен анықтайды:

1) 1200 м (интервал 0-ден 1200 м дейін) дейінгі, бірақ шаршы сантиметрге 15 килограмм күштен (1.5 мегапаскаль) аспайтын тереңдіктегі ұңғыма үшін10 – 15 пайыз;

2) тереңдігі 2500 метр (интервал – 1200-ден 2500 метрге дейін) дейін, шаршы сантиметрге 25 килограмм күш (2.5 мегапаскаль) аспайтын тереңдіктегі ұңғыма үшін 5 – 10 пайыз;

3) тереңдігі 2500 метр (интервал – 2500 метрден жобалау тереңдікке дейін д) асатын, бірақ шаршы сантиметрге 35 килограмм күш (3.5 мегапаскаль) аспайтын тереңдіктегі ұңғыма үшін 4 – 7 пайыз.

875. Ұңғыманы өшіру кезінде қыртыстың гидро ажырауын немесе қыртыстың сұйықтықыт сіңіру қысымына аспайтын гидростатикалық динамикалық қысым (мұнайды ұңғымадан өшіру сұйықтығымен ысырғанда) жасалады.

876. Күкіртті сутектен тұратын көмірсутек шығарылатын ұңғымалар күкіртсутегін жойғыштан тұратын сұйықтықпен өшіріледі.

877. Ұңғыма аузына қыртыстық флюидтің өздігінен түсу мүмкіндігін болдырмайтын тау-гелогиялық жағдайларында кен орындарында ұңғыманы өшірусіз жүргізуге рұқсат етіледі.

878. Өшіру жүргізілгеннен кейін ұңғыма аузын ШҚЖ ҰЖЖ және апаттық жағдайларда ұңғымаларды бақылауды және басқаруды қамтамасыз ететін ЖҰЖ-да бекітілген сызбаға сәйкес кен орнында бұрғылау және пайдалану талаптары ескеріліп жабдықталады.

879. ШҚЖ орнатылғаннан кейін оны ең көп күтілетінге тең, бірақ пайдалану бағанасының нығыздау қысымынан аспайтын қысымдағы сумен нығыздайды. ШҚЖ нығыздау пайдалану бағанасының техникалық күйі, қыртыстық флюид құрамы (газ факторы) және жабдық паспорты ескеріліп, АҚҚ өкілінің қатысуымен жүргізіледі.

880. МГСК белгілері білінгенде ұңғыманы жөндеу тоқтатылады, ұңғыма қайта өшіріледі. Жұмыстарды жаңғыртуға ұйымның техникалық басшысы рұқсат береді.

881. Жұмыстарда үзіліс болғанда ұңғыма аузы сенімді жабылады (нығыз жабылады).

882. Мүмкін болатын ГМСК алдын алу және жою кезінде өшіру сұйықтығын толық құю блогы белгіленеді және оны ұңғыма аузымен бірге сорғыш көмегімен (ұңғымаларды жууға арналған агрегат) өздігінен толтырылуы немесе мәжбүрлі толтырылу қамтамасыз етілетіндей есеппен буады. Ұңғымалардан құбырды көтеру толтырумен және ұңғыма аузындағы деңгейді ұстап тұрумен жүргізіледі. Толтырылатын ыдыс бөліктенген деңгей өлшегішпен жабдықталады.

883. Ұңғыма аузындағы арматураны бөлшектеу алдында құбырдағы және құбыр артындағы кеңістіктегі қысымды атмосфералыққа дейін азайтады (шығарады).

884. Ұңғыма аузындағы арматураны бөлшектеу ұңғымадан газдың бөлінуі көрсетіліп тоқтатылғаннан және онда сұйықтық деңгейінің тұрақтылығын тексергеннен кейін жүргізіледі. ЖҰЖ-да ұңғымадан сұйықтықтың ақпайтынын тексеру ұңғыма аузындағы арматураны бөлшектегеннен кейін технологиялық тұрып қалу уақытының ұзақтығы көрсетіледі.

885. Бригада қызметкерлері ГМСК табылған белгілерін үнемі бақылауды жүргізеді ұңғыма аузын нығыздап бекітеді.

886. Құбырлық кеңістікті нығыздау үшін көпіршелерде құбырды ауыстырғышпен, шар кранымен, кері клапанмен немесе, белгіленген қысымға нығыздалған және қызыл түске боялған ашық күйдегі апаттық ысырмамен тұтастырады.

887. Жұмыс жоспарында ҰЖЖ алдында алдын ала өшіру қарастырылмаған қорқтық қақпақшамен-кескішпен жабдықталған ұңғыма тоқтатылады, қысым атмосфералыққа дейін шығарылады және кемінде үш сағат ішінде ұңғымада клапан-кескіш арқылы немесе басқа каналдар арқылы ағудың жоқ екенін тексереді.

888. Қақпақша-кескішті тексеру жұмыстары дайындаушы зауыт нұсқаулықтарына сәйкес орындалады.

8-тарау. Газмұнайсукөрінісін ескерту

Ескерту. 8-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-Параграф. Күкіртсутегі бар кен орынды пайдалану кезінде өнеркәсіпітік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

889. Күкіртсутегі бар МГКО өңдеу үшін қауіпсіздік ережелері қарастырылады:

1) жабдықтардың, құбыр желілері аппараттарының, резервуарлардың ингибиторлық қорғанысы;

2) күкіртсутекті бейтараптандырудың тәсілдері және жабдықтары, қауіпті және зиянды заттарды залалсыздандыру, адамдарға және қоршаған ортаға кері әсерді болдырмау;

3) жабдықтардың, аппараттардың, резервуарлардың, құбыр желілерінің, арматураның, БӨАжА, металл конструкциялардың және іргетастардың коррозиялық жағдайын және тозу дәрежесін бақылау/тексеру әдістері және мерзімділігі;

4) бейтараптандырғыштардың түрлері, күкіртсутекті бейтараптандырудың әдістері және технологиясы, және реагентердің шығысы;

5) күкіртсутектің және реагенттің - бейтараптандырғыштың технологиялық ортадағы құрамын/шоғырлануын бақылау әдістері;

6) жұмыс аймағын және ғимараттарды вентиляциялау әдістері және құрал-саймандары;

7) адамдарды және қоршаған ортаны қорғау іс-шаралары;

8) жұмыс және СҚА ауасында күкіртсутектің құрамын/шоғырлануын бақылау әдістері және құрал-саймандары;

9) күкіртсутекті мұнайдан, газдан, конденсаттан және судан бөлектеудің және бейтараптандырудың технологиясы;

10) қауіпті және апаттық жағдайлардың алдын алу және әуел бастан айқындау іс-шаралары;

11) апатқа қарсы және өртке қарсы қорғаныс жүйелері;

12) күкіртсутекті бейтараптандыруға және кейінгі залалсыздандыруға дейінгі өнімді және қалдықтарды жинақтау және герметикалық ыдыстарда сақтау тәртібі.

890. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

891. Агрессивті ортада күкіртсутектің парциалды қысымы ескерілумен, жабдықтарды, аппаратураны, резервуарларды, құбыр желілерінің қауіпсіз қолданылуы қарастырылуы тиіс.

892. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

893. Жабдықтардың және құбыр желілерінің әрбір түрін коррозияның әсерінен қорғау әдістері, мерзімділігі және бақылау орындары жоба және дайындаушымен белгіленеді.

894. Күкіртсутектің атмосфераға зиянды заттарды және қоспаларды ықтимал тастауы мүмкін көздері бар өндірістік нысандар периметр бойымен күзетпен, қоршаумен және желдің кез-келген бағыты кезінде қызметкерлерді қауіпсіз эвакуциялауға мүмкіндік беретін бақылау-өткізу бекеттерімен қамтамасыз етіледі.

895. Қауіпті нысандардың қорғалатын және СҚА бойымен қоршау қойылады және қауіп туралы белгілер, ескерту тақталары қойылады.

896. Қауіпті нысандардың аумағына қызметкерлердің, көліктің, басқа да техниканың кіріп-шығуы үшін бақылау - өткізу режимі белгіленеді.

897. Көлік құралдары аумаққа ұшқын сөндіргіштері болған жағдайда жіберіледі, ал тез тұтанатын сұйықтарды (бұдан әрі - ТТС), жанатын сұйықтарды, сұйытылған көмірсутегі газын тасымалдау кезінде статикалық электрді болдырмау үшін арнайы құрылғылармен жабдықталған көлік құралдарына рұқсат етіледі.

898. Өндірістік алаңшалардың аумағында құбыр желілерін жер астымен салуға рұқсат берілмейді.

899. Арнайы оқу-жаттығулардан, нұсқамадан өтпеген, рұқсат алмаған, ЖҚҚ жоқ тұлғалардың газқауіпті нысандардың аумағында жүруіне тыйым салынады.

900. Нысандардың аумағына осы нысанда қолданылмайтын немесе бір реттік сақтаудың нормативтерінен асып түсетін токсикалық, өртқауіпті заттарды алып кіруге тыйым салынады.

2-Параграф. Күкіртсутегі бар болғанда қызметкерлердің әрекетінің тәртібі және жеке қорғаныс құралдарын қолдану

901. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

902. Күкіртсутек бөліну мүмкіндігі болатын жағдайларда жұмыстардың жауапты қызметкері (бақылаушы тұлға) қатысқан қызметкерлерді есепке алады.

903. Жұмыстарды бастар алдында жауапты тұлға қызметкерлерді метеорологиялық талаптармен және апаттық жағдайда қауіпті аймақтан шығу бағыттарымен таныстырады және жел бағытының өзгергені туралы уақытында хабарлайды.

904. Жұмыс орнының жұмыс аймағындағы ауада күкіртсутегінің бөліну немесе жиналу мүмкіндігі жағдайындағы жұмыстарды кемінде екі орындаушы, жүргізілері тиіс, олардың біреуі екіншісін сақтандырады.

Құдықтағы жұмысты құрамында кемінде үш адам (бір жұмыс істеуші және екі сақтандырушы – дублерлер) бар бригада орындайды.

905. Ауа-тыныс алу аппаратымен жұмыс алаңында күкіртсутегінің бөліну мүмкіндігі жағдайында жұмыс істегенде көмек көрсетуші және қауіпті аймақтан көшіруші және бақылаушы тұлға тағайындалады.

906. Жеке қорғаныс құралымен (бұдан әрі – ЖҚҚ) жұмыс істейтін қызметкер ұйым диспетчерімен екі жақты телефон және байланыс құралымен қамтамасыз етіледі, ал тікелей газға қауіпті аймақта жұмыс істейтіндер - АҚҚ кезекшімен тәуелсіз қосымша байланыспен және көшіру үшін көліктік құралмен қамтамасыз етіледі. Барлау алаңдарының бұрғылау құрылғылары АҚҚ тәуелсіз байланысымен қамтамасыз етіледі.

907. Қызметкер жұмыс аймағында күкіртсутегі жиналуын бақылау бойынша жеке аспаптармен және объектіде және санитарлық-қорғаныс аймағында (бұдан әрі – СҚА) зардап шеккендерге дәрігер келгенге дейінгі бірінші көмек көрсету құралдарымен қамтамасыз етіледі. Әрбір қызметкер оқшаулайтын ауа-тыныс алу аппаратымен, оның ішінде көшіру аппаратымен қамтамасыз етіледі.

908. Өнімді қыртысты ашу, тесу, ағын шақыру, гидродинамикалық зерттеулер, қиын және қауіпті операциялары жауапты тұлғаның басшылығымен жұмыстарды ұйымдастыру жоспары (бұдан әрі – ЖҰЖ) бойынша жүргізілуі тиіс.

909. Жұмыс аймағындағы газданған ауа ортасын бақылау штатты газталдау аспаптарын пайдаланумен жүргізіледі. Күкіртсутектен тұратын сынамаларды іріктеуді ашық ағын астында жасауға рұқсат етілмейді.

910. Күкіртсутегінің бөліну жағдайларында апаттық жағдайлардағы жұмыс күкіртсутектен қорғауды қамтамасыз ететін арнайы қорғаныс киіммен немесе оқшаулаушы химиялық костюммен орындалады.

Арнайы киімді сақтауға арналған бөлмеде желдеткіш болуы және екі қосарлас бөлмеден тұруы тиіс: біріншісі – арнайы киімді шешуге және сақтауға, екіншісі – оқшаулаушы ауа-тыныс алу аппараттарын және жеке заттарды сақтауға арналған.

911. АБ туындау мүмкіндігімен байланысты жұмыстар (өнімді қыртыстың ашылуы, ұңғыманы тесу, ағын шақыру, гидродинамикалық зерттеулер) бақылаушы адамның басшылығымен жүргізілуі тиіс.

Ескерту. 911-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

912. Техногендік сипаттағы авариялық жағдайларға ден қою бойынша техникалық және технологиялық операциялардан басқа АЖЖ-да қызметкерлердің жиналу орындары мен эвакуациялау жолдары, кіреберіс жолдары, ауа ортасын бақылау тәртібі мен кезеңділігі, қауіпсіздік шаралары және авариялық жағдайлардағы қызметкерлердің әрекеттері, авария туралы хабарланатын адамдар мен ұйымдардың телефон нөмірлері мен оларды хабарландыру тәртібі көрсетілген тізімдер айқындалады. Газданудың мүмкін болатын көздері, әр түрлі метеожағдайлар кезіндегі эвакуациялаудың жинау пункттері, жолдары (бағыттары), тәсілдері және соңғы пункттері, лауазымды адамдардың көрсетілген іс-шараларды жүзеге асыруы бойынша іс-қимылдарының тәртібі көрсетілген схема.

Ескерту. 912-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

913. Мүмкін болатын апаттарға көңіл аудару және кен орындарын салу және әзірлеу кезінде адамдарды қорғауды қамтамасыз ету мақсатында бекітіледі және кен орнының келісімшарттық аумағының объектілерінің құрылысын, пайдалануды іске асыратын ұйымдардың бірлескен әрекеттерінің, АҚҚ және апаттық жағдайларға назар аудару жөніндегі әкімшілік органдардың, өндірістік қызметкерді және жақын жердегі елді мекен халықтарын қорғау, көшіру регламентіне кіргізіледі.

914. Бірлескен әрекеттер регламентінде көрсетіледі:

1) Бірлескен әрекеттерге қатысатын кәсіпорындар мен ұйымдардың тізбесі;

2) кәсіпорындар мен ұйымдарға мүмкін болатын атмосфераның ластануы және апаттық жағдайдағы әрекеттер туралы хабар беру тәртібі мен техникалық құралдары;

3) қызметкерлер жиналатын және көшіру жолдары, кіріс жолдар, ауа ортасын бақылау тәртібі мен кезеңділігі, қауіпсіздік шаралары және апаттық жағдайлардағы қызметкерлердің әрекеттері, апат туралы хабарланатын тұлғалар мен ұйымдардың телефон нөмірлері мен оларды хабарландыру тәртіптері көрсетілген тізімдер;

4) мүмкін болатын атмосфераның ластану аймағын анықтау, белгілеу және бақылау;

5) кәсіпорындардың, АҚҚ және жергілікті әкімшілік органдардың мүмкін болатын авариялық жағдайларда адамдарды қорғау және эвакуациялау бойынша бірлескен іс-қимылдары.

Ескерту. 914-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

915. Жұмыс аймағында ШРҚ жоғары күкіртсутек табылғанда өндірістік қызметкердің бастапқы әрекеттері АЖЖ қатаң сәйкестікпен жүргізіледі.

916. АЖЖ бойынша бірінші кезекті әрекеттер орындалғаннан кейін апатты жою бойынша бұдан әрі басшылықты АЖЖ тартып оперативтік штаб жүргізеді.

917. Газға қауіпті аймақта жұмыстарға тартылған мердігерлік ұйым қызметкері ұйым қызметкері үшін белгіленген көлемде жұмыс орны мен түрлері ескеріліп, оқытудан және білімді тексеруден өтеді және жеке газ дабыл бергіштер, ЖҚҚ, тыныс алу органдарының жеке қорғаныс құралдары (бұдан әрі – онда ЖҚҚ), ұжымдық қорғаныс құралдары (бұдан әрі – ҰҚҚ) пайдаланылады.

918. ЖҚҚ, онда ЖҚҚ, ҰҚҚ, газ дабыл бергіштер әр объектіде жұмыс ерекшелігіне және қызметкерді киіммен, арнайы аяқ киіммен және басқа қорғаныс құралдарымен қамтамасыз ету нормалары ескеріліп, АЖЖ сәйкес анықталады.

919. СҚА шегіндегі құрылыс және басқа ұйымдардың қызметкерлері үшін ЖҚҚ, ҰҚҚ және қауіпті жағдайда қамтамасыз ету тәртібі бірлескен әрекеттер регламентінде анықталады.

920. Оқшаулайтын тыныс алу аппараттарын қызмет көрсетерін қызметкерлер күкіртсутек бөлінуі мүмкін жағдайларда газға қауіпті жұмыстар өндірісінің технологиясында қарастырылған операцияларды, апаттық жағдайлар туындағанда бірінші кезекті әрекеттерді орындау кезінде АЖЖ сәйкес пайдаланылады.

921. Объектіде өндірістік қызметкер жеке ауа-тыныс алу аппаратымен қамтамасыз етіледі. Жарамдылықты сынау мен тексеру мерзімі ауа-тыныс алу аппаратының паспортында ресімделеді.

922. Газ талдамалық құралдарды тексеру бекітілген кесте бойынша аттестатталған зертханаларда орындалады.

923. Объектіде ЖҚҚ, онда ЖҚҚ, ҰҚҚ, газ дабыл бергіштерді тексеру бойынша дайындаушының техникалық құжаттамасы болуы қажет. Газға қауіпті объектіде газдан қорғау құралдарының резервтік қоры болуы тиіс, саны және түрлері өндірістік қызметкер саны, объектінің қашықтығы, орындалатын жұмыстардың ерекшелігі ескеріліп анықталады.

924. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-Параграф. ГМСШ алдын алу бойынша жалпы іс-шаралар

925. Бұрғылау қондырғының персоналы ГМСШ әуел бастан айқындау әдістеріне, ұңғымалардың сағасын оқшаулау және бітеу әрекеттеріне, ШҚЖ, ЖҚҚ пайдалану, дәрігер алдын жәрдемді көрсету ережелеріне үйретеді.

926. Өнімді қабатты ашу және бұрғылау процесінде бұрғылауда мыналар болады:

1) жобамен белгіленген көлемдегі химреагенттердің және ауырлатқыштың қоры;

2) екі шарлы кран (біреуі квадрат астында, екіншісі авариялық құбырда немесе бұрғылау орнында арқанға ілінулі);

3) цементтеу агрегатының, автомашинаның, ИТЖ қатарынан жауапты адамның тәулік бойы кезекшілігі, бұрғылау орнымен (кәсіпорынмен) байланыс қамтамасыз етілген.

Ескерту. 926-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

927. Өнімді қабатты бұрғылау процесінде бұрғылау ерітіндісінің параметрлері геологиялық-техникалық нарядпен регламенттеледі.

928. Ұңғыманы бұрғылау (жуып-шаю) процесінде бұрғылау ерітіндісінің циркуляциясы ГТЗ станциясымен жабдықталған жұмысшы өлшегіш арқылы жүзеге асырылады.

929. Бұрғылау ерітіндісін өлшегіштің қабылдау орындарында үлестіруге қатысты жұмыстар бұрғылауды толық тоқтатқан кезде ғана жүзеге асырылады.

930. Бұрғылау процесі кезінде ГМСШ белгілерінің көрінісіне тиянақты бақылау жүргізіледі.

931.ГМСШ нақты белгілері айқындалған кезде ұңғыманың сағасын жедел оқшаулауға кіріседі.

932. Сіңіру айқындалған кезде ұңғыманы тереңдетуді тоқтады және бұрғылау сорғысын тоқтады.

933. Ұңғымадағы деңгейді тексеріп, ұңғыманы аузына дейін құйып толтырады.

934. Сағада деңгей жоқ жағдайда, бұрғылау бағанасын көтеруге рұқсат берілмейді.

935. ТКО жүргізу процесінде қосымша құйылатын (ысырылып шығарылатын) бұрғылау ерітіндісінің көлемінің көтерілетін (төмен түсетін) бұрғылау құбырларының көлеміне сәйкестілігін тұрақты түрде бақылайды.

936. Қосымша құйғаннан кейін сұйықтың сағаның және ұңғыманың деңгейінен асып түспейтініне көз жеткізеді.

937. Асып түсу жағдайында оның сипаты айқындалады және жедел түрде ұңғыманы оқшаулайды. Кейінгі жұмыстарды ЖЖЖ сәйкес жүргізеді.

938. Өнімді қабатты бұрғылау кезінде технологиялық кідірістердің уақытын барынша азайтады.

939. Ұзақ мерзімді жөндеу жұмыстары кезінде (5 тәуліктен асатын) ГМСК алдын алу бойынша шара қабылдансын.

Ескерту. 939-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4-Параграф. Күкіртсутегі бар кен орынды пайдалану кезінде өнеркәсіпітік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

940. Күкіртсутегі бар ұңғымалардың құрылысы кезінде төмендегі жағдайлар ескерілетін іс-шаралар дайындалады:

1) геологиялық-техникалық жағдайлар бойынша бастапқы деректердің және парциалды қысымның және коррозияның әсері ескерілумен, ұңғыманы пайдалану кезіндегі техникалық қондырғылардың агрессивтік ортада жұмыс істеуінің техникалық сипаттамалары және өндіруші зауыттың кепілдігі көрсетілумен ұңғымалау, қоршаулау, СКҚ есептерінің бар болуы;

2) құбыр бағаналарының тозуы және коррозиялық жағдайының бақылануы және ұңғымалардың конструкциясын, жабдықтарды, құрал-саймандарды және аспаптарды тексеру әдістері, құрал-саймандары және мерзімділігі;

3) бағаналық головкалардың, құбырлық, әмбебап және кесіп алу бұранда кескіші бар тастауға қарсы жабдықтардың (бұдан әрі – ТҚЖ), газсыздандыру үшін бұрқақты арматураның, күкіртсутегі бар ортада пайдаланудың алаулы қондырғысының түрлері және пайдалану мерзіміне өндірушінің кепілдігі;

4) бейтараптандырғыштардың, ингибиторлардың түрлері, күкіртсутекті бейтараптандыру және жуып-шаю сұйығын өңдеу технологиясы, ұңғыманың құрылыс процесіндегі реагенттердің шығысы;

5) күкіртсутегі бар жуып-шаю сұйығындағы күкіртсутектің құрамын бақылау әдістері және аспаптары;

6) Жұмысшы және СҚА ауасында күкіртсутек құрамын бақылау мерзімділігі және құралдары;

7) Алаңшаның жұмыс аймағын, мұнара маңы аумақты және бұрғылау, сорғы, күш және жуып-шаю сұйығын әзірлеу, тазарту, газсыздандыру блоктарын вентиляциялаудың әдістері мен құралдары;

8) Күкіртсутегі бар газмұнайсу шығуын (бұдан әрі – ГМСШ) алдын алудың және айқындаудың іс-шаралары және техникалық құрал-саймандары;

9) тотығуға шалдығатын техникалық қондырғыларды аварияға қарсы қорғау жүйелері;

10) Күкіртсутегін бейтараптандырумен газды айырудың технологиясы;

11) Сұйық өнімдерді герметикалық ыдыстарда бейтараптандырумен және баяулатумен жинақтау, сақтау жабдықтары;

12) Қоршаулау бағаналарын цементтеу, цемент көпірлерін орналастыру үшін күкіртсутектің әсеріне төзімді тампонажды қоспалар;

13) Ұңғыманы бұрғылау, сынақтау және игеру, консервациялау және жою кезінде қызметкерлерді және қоршаған ортаны қорғау іс-шаралары.

Ескерту. 940-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

941. Күкіртсутегі бар флюидты өнімді қыртыстардың аралығын аршып алатын жерден 100 метрге дейін ЖҰЖ жасалады, нысанның дайындық актісі дайындалып, келесі іс-шаралар орындалады:

1) бұрғылау және ГМСК, күкіртсутегі белгілерінің көрінуі кезінде ГТЗ станциясын орналастыру;

2) нысанның аумағында, іргелес жолдарда, қозғалу бағыттарында, коммуникациялардың қауіпті учаскелерінде, аумақтың ойпаңдарында, қорғаныс және СҚА-рында қауіпті аймақтарды белгілеу және қауіпсіздік белгілерін қою;

3) жұмыс аймағының ауасында күкіртсутек құрамын қадағалау аспаптарының жарамдалығын, ЖҚҚ, онда ЖҚҚ, КҚҚ, метеорологиялық жағдайларды бақылау, дыбыс және сәуле дабылын беру құралдарының бар болуын және жарамдылығын тексеру;

4) жуып-шаю сұйықтығының жұмысшы және қосымша ауқымды бейтараптандырғышпен, ингибитормен жобада көрсетілген параметрлерге сәйкес өңдеу;

5) сағаның, құбырлық және бұрандалы кескіш ТҚЖ жағдайын жедел дайындық режимінде тексеру;

6) жуып-шаю сұйықтығын өңдеу үшін күкіртсутегін бейтараптандыратын материалдардың және химиялық реагенттердің қосымша ауқымының бұрғылау орнында бар болуын тексеру;

7) цементтеу агрегаттарының ұдайы дайын болуын тексеру;

8) нысанда эвакуациялау көлігінің бар болуын қамтамасыз ету;

9) апатты жағдайларда жұмысшылардың қауіпті аймақтан шығуының орындарын және бағыттарын желдің бағытын ескерумен белгілеу;

10) қызметкерлермен АЖЖ, медициналық жәрдемді көрсету бойынша нұсқаманы өткізу, журналда қолтаңбаларын қойдырумен тіркеу;

11) ұңғыманың өнімді қабатын ашуға жұмыс басшысының рұқсатын алу.

Ескерту. 941-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

942. ТҚЖ қарама-қарсы бағыттарға бұрылған флюидтарды шығару үшін арналған ұзындығы кемінде 100 м, алаулату және қашықтан басқару қондырғысы бар құбыр желілерімен қосылады.

Бұрандалы қосындылардың түрлері және бұруға арналған құбырлардың маркалары болжалды қысымдарға сәйкес келеді және қауіпсіздік коэффициенті кемінде 1,25 болатын ең жоғарғы қысымды нығыздаумен беріктігі және герметикалығы сынақталады.

Бұрамаларды бетонды немесе металл тіреулерге, бұрусыз және ақаусыз күйде бекітеді. Бұраманы бекіту кезінде температуралық кернеулерден және тербелістерден компенсациялау қарастырылады.

Алауды жағу автоматты немесе қашықтан басқарылатын қондырғы арқылы жүргізіледі.

Әрбір алауда тазартылған газ берілетін кезекші жанарғы болады.

ТҚЖ ұңғыманы құбырлық және құбырдан тыс аумақ арқылы сығымдау үшін құбыр желілерімен және манифольдалармен қосылады.

Сығымдау желісінде кері клапандар қойылады.

Сақтандыру клапандары, сынақтау қондырғылары алау жүйесі бар дербес құбыр желісімен мұнайды, конденсатты, сұйықтарды айыру қондырғысы арқылы қосылады.

Клапандардың бірі іске қосылған кезде қыртыстағы флюидтың кері ағуына жол берілмейді.

943. Нысандарда жуып-шаю сұйықтығының қоры қамтамасыз етіледі, өңделген күкіртсутекті бейтараптандырғышпен бірге, ерітіндінің көлемі ескерілусіз тиісті тығыздылықтағы кемінде екі ұңғыманың көлемінде, ұңғымадағы материалдардың және химиялық реагенттердің қоры ұңғыманы игеру жұмыстарын ұйымдастыру жоспарына сәйкес болады.

944. Қыртыстағы флюидты герметикалық тұрғыда жинақтау мүмкін болмағанда пайдаланымдағы ұңғымаларды сынақтауға, игеруге және зерттеуге рұқсат берілмейді.

945. Ұңғымада ағынды тарту және зерттеулер күннің жарық уақытында, желдің оңтайлы бағытында, елді мекендердің орналасуы ескеріліп жүргізіледі.

946. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

947. Тартылым жоқ жағдайда ұңғыманы игеру ЖҰЕ бойынша технологиясы және жабдықтары көрсетілумен жүргізіледі:

1) күкіртсутекке және көмірқышқыл газына инерттік сығымдылығы төмен жуып-шаю сұйығымен алмастыру;

2) күкіртсутекке және көмірқышқыл газына инертті көпіршікті жүйелерді қолдану;

3) инерттік газдарды қолдану;

4) тартуды күшейту үшін ауаны қолдануға рұқсат берілмейді.

948. Сағаға, құбыр желілеріне, тарату пульттарына, сепарациялық және алаулық қондырғыларға тыныстауды қорғайтын аппаратсыз жақындауға рұқсат берілмейді.

949. Судың тасуы мерзімінде өзендердің жайылмаларында орналасқан ұңғымаларды сынақтау, игеру, зерттеу жұмыстарын жүргізуге рұқсат берілмейді.

950. Зерттеу жұмыстары, аспаптарды түсіру және көтеру кезінде, коррозияға төзімді, зақымдарсыз және деформациясыз сым қолданылады.

Аспаптарды түсіру және көтеру күкіртсутекті бейтараптандырғышы бар герметикалық қондырғы арқылы жүргізіледі.

951. Тереңдік аспабын ұңғымаға түсіру-көтеру кезінде тиекті ашар алдын бұл операцияға қатысы жоқ жұмыскерлер желге қарсы қауіпсіз жерге аластатылады.

952. Тиекті қашықтан ашу және аспаптарды лубрикатор арқылы алу, сынамаларды алу тыныстауды қорғайтын аппараттарды қолданып, бақылаушылардың қатысуымен және жұмыс жетекшісінің қадағалауымен жүргізіледі.

953. Жұмыстар аяқталған соң аспаптарды, аппараттарды, ЖҚҚ, онда ЖҚҚ, СҚА күкіртсутекті және зиянды заттардан өңдеу және тазарту жүргізіледі.

954. Жұмыстарды аяқтау кезеңінде жұмыс аймағының және СҚА ауасына күкіртсутектің бар болуын қадағалау және сағалық арматураның герметикалығын тексеру, аумақты тазарту және рекультивация жүргізіледі.

955. Күкіртсутегі бар ұңғымаларда геофизикалық зерттеулер және АЖЖ коррозияның әсерінен қосымша қорғаныс іс-шаралары және қызметкерлердің қауіпсіздігін қамсыздандыру, газ талдаушыларды, ЖҚҚ, онда ҚЖЖ, СҚА қолдану қарастырылған ЖҰЖ бойынша жүргізіледі.

Ескерту. 955-тармақта орыс тілінде өзгеріс енгізіледі, мемлекеттік тіліндегі мәтін өзгермейді - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

956. Жұмыстарды жүргізу алдын ұңғыманың, геофизикалық жабдықтардың, байланыс құралдарының және күкіртсутектен қорғану жағдайына тексеру жүргізіледі, акт ресімделеді.

957. Ұңғыманы шаблондау кезінде ҚЖЖ жүргізу алдын қадау интервалында гидростатикалық қысым айқындалады. ҚЖЖ жүргізу гидростатикалық қысымның қыртыстағы қысымның кемінде 1,3 мәнінен асқан жағдайда рұқсат беріледі.

958. Құрамында күкіртсутек бар қыртысты ұңғымаларды бұрғылау кезінде ҚҚС жабдықтардың, қызметкерлердің және қоршаған ортаның қорғанысын қамтамасыз ететін қауіпсіздік бойынша қосымша іс-шаралар орындалғаннан кейін жүргізіледі.

959. Геофизикалық зертханаларды және көтіргішті орналастырған кезде жұмыс алаңшасына шолуды жүргізу және ғимараттарды желдету мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

Күкіртсутек белгілері айқындалған кезде уақтылы дабыл көтеру үшін жұмыстардың жетекшісі газдың шоғырлануын қадағалау және дабыл көтеру үшін онда ЖҚҚ және байланыс құралдарымен жабдықталған жұмыскерді және бақылаушыны тағайындайды.

960. Геофизикалық жұмыстарды және ҚЖЖ қиын жағдайларда және күкіртсутек бар жағдайда орындау үшін АҚҚ өкілдерінің қатысуы қарастырылады.

5-Параграф. Сағаны және ШҚЖ дайындау, монтаждау және пайдалану

961. ШҚЖ конструкциясы және бекітпенің үлгілік сызбасы ұңғымалардың құрылысы кезінде техникалық жобаға және осы Ережелердің талаптарына сәйкес болуы тиіс.

962. Мұнай, газ және газконденсатты ұңғымалардың құрылысы, жөндеуі, тесуі, сынауы мен зерттеуі кезінде, ШҚЖ немесе бітеуіш жабдықтармен ұңғыманың аузын жалғау үлгі схемасы кәсіпорындармен жасалып, кәсіпорындардың басшылары ұңғыманы салуға арналған жобаны ескере отырып бекітеді.

Үлгі схемасынан ауытқыған жағдайда ұңғымаларды салу, жөндеу, тесу, сынау және зерттеу кезінде ұңғымалардың сағасын ШҚЖ немесе бекітпе жабдығымен байланыстыру АҚҚ ұсынымдарын есепке алып жүргізіледі. Нақты схема әрбір ұңғымаға жеке түрде жасалады және оны ұңғыманың салынуын және жөнделуін жүзеге асыратын ұйым басшысы бекітеді.

Ескерту. 962-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

963. ШҚЖ төлқұжаттары, сертификаттары және өндіруші зауыттың пайдалану туралы нұсқамалары бар тораптардан және бөлшектерден жиынтықталады.

964. Жұмыстардың мерзімдеріне және үдерісіне қарамастан ШҚЖ ұңғыманың превенторының сағасына орнатқанға дейін және бұрқақты арматура базалық жағдайда төлқұжатта көрсетілген жұмыс қысымына дейін сумен нығыздалады, нығыздау актісі ресімделеді.

965. Ұңғыманың бұрандалы кескіштері бар превенторды сағасына орнату алдын бұрандалы кескіштер базалық жағдайда жабық күйде жұмысшы қысымға сәйкестендіріліп нығыздалады, ал олардың ұңғыманың сағасындағы жұмысқа қабілеттілігі бұрандалы кескіштерді ашып-жабумен тексеріледі.

966. Ұңғымалардың сағасында ШҚЖ монтаждауды АҚҚ қатысуымен ШҚЖ монтаждау актісін жасай отырып, үлгі схемасына сәйкес пайдаланушы жабдықтың жауапты адамының басшылығымен бұрғылау бригадасы жүргізеді.

Ескерту. 966-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
967. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

968. Бұрғылауға арналған алаңшаға ШҚЖ еркін жақындау үшін қатты төсеніш қойылуы тиіс.

969. Превенторларды және гидравликалық жапқыштарды басқарып отыру үшін негізгі және жәрдемші пульттарды қояды.

Негізгі басқару пульты – ұңғыманың сағасынан кемінде 10 м қауіпсіз жерде.

Қосымша – тікелей бұрғылаушы пультының жанында. Ол өнімді немесе газмұнайсу шығарушы қыртыстар аршылған кезде жедел басқару режимімен іске қосылады.

970. Қолды қосалқы басқарудың жетегі ұңғыманың сағасынан кемінде 10 м алшақта металл үйшіктің ішінде немесе қалыңдығы кемінде 5 мм металл жабындыдан жасалған, жарылыстан қауіпсіздендірілген жарықтандыруы бар бастырма астында орналастырылады.

971. Қабырғада әрбір штурвал алдында суға төзімді бояумен төмендегілер көрсетіледі:

1) Штурвалдың ашылуға және жабылуға көрсететін бағыттары;

2) Толық жабылғанға дейінгі штурвалдың айналымдарының мөлшерін көрсететін сандар;

3) Белгімен теңестіру кезінде превентордың жабылғанын көрсететін штурвалдың білігіндегі белгі;

4) Бағананы сығымдау қысымының мәні;

5)орнатылған бұрандалы кескіштерінің диаметрі және превенторлардың жоғарыдан төмен рет сандарының нөмірленуі.

972. Монтаждаудан кейін превентор қондырғысы цемент стаканын бұрғылап орнатуға дейін қоршаулау бағанасының нығыздалу қысымына теңестіріліп нығыздалады. Нығыздау жұмыстары актіні еркін нысанда ресімдей отырып, АҚҚ өкілінің қатысуымен жүргізіледі.

Ескерту. 972-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

973. Нығыздау нәтижесі актімен ресімделеді.

974. Дроссельдеу пультында көрінетін жерде бағананы нығыздаудың рұқсат етілген қысымы көрсетілген тақталар қойылады, манометрлерде рұқсат етілген жұмысшы қысымның белгілері салынады.

Ескерту. 974-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
975. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

976. Дроссельдеу және ШҚЖ бітеу желілерінің манифольдалары монтаждаудан кейін қоршаулау бағанасын нығыздау қысымына сәйкестендіріліп нығыздалады.

Нығыздау тиісті актімен ресімделеді.

977. Цемент стаканын бұрғылаудан және табандықтан 1-3 м шыққаннан кейін аралық бағана оған орнатылған ШҚЖ бірге қорққа судың бөлшегін ағызумен және оны табандыққа 10-20 м көтерумен бұрғылау бағанасына түсіру жағдайында қайтара нығыздалады, цемент сақинасын нығыздау есептік қысымға теңестіріп жүргізіледі.

978. ШҚЖ қоршаулау бағанасымен бірлесіп, монтаждаудан және нығыздаудан кейінгі ұңғыманы бұрғылау жұмыс басшысының рұқсатымен ғана жалғастырылады.

Ескерту. 978-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

979. Дроссельдеу және бітеу желісінің ішкі қуысын аптасына бір рет ауамен үрлеп тазартады. Бұрамаларды үрлеп тазартудың нәтижелері ШҚЖ тексеру журналында тіркеледі. Бұрамаларды үрлеп тазартуды жауапты тұлға қамтамасыз етеді.

980. Ұңғыманың сағасына орнатылған превентордың бұранда кескіштері қолданылатын бұрғылау құбырларының диаметріне сәйкес келеді.

981. Бұрғылау құбырларының әртүрлі диаметрдегі (үш өлшемнен артық емес) бағанасын қолдану жағдайында превентордың бұранда кескіштері бұрғылау құбырларының бағанасының жоғарғы секциясының диаметріне сәйкес келеді.

982. Бұрғылау орнының өткелдерінде диаметрі және беріктігі жағынан бұрғылау бағанасының жоғарғы секциясына сәйкес келетін сығымдалған апаттық құбыр болуы тиіс.

983. Өткелдерде жетекші құбырды (шаршыны) пайдалану кезінде бұрғылау қондырғысында ашық күйдегі кері қақпақшасы немесе шар тәріздес краны және бұрғылау немесе қаптама бағанасына аударғысы бар қызыл түске боялған авариялық құбыр болуы тиіс.

Ескерту. 983-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

984. Ұңғыманы сағасына шаршы сантиметрге 250 килограмм күш кері қысыммен қыртыстық флюидты шығарып тастау арқылы жұмыстарын жүргізуден кейін, ШҚЖ ревизиясы және кезектен тыс нығыздауы жүргізіледі.

985. ШҚЖ монтаждау және пайдалану кезінде:

1) бағаналы фланецті бұрандамаға немесе сыналы қысқышқа орналастыру;

2) бағаналы фланецті орнату кезінде бағаналы фланецтің төменгі бүйіржағына жер бетінің деңгейіне дейін кемінде 200 мм аралықты қамтамасыз ету;

3) бағаналы фланецке манометрге арналған манометрлік фланеці бар кран орнату қажет.

Ескерту. 985-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

986. ШҚЖ бекітпесінің барлық тораптары стандартты құбырлық бұрандалы фланецтер арқылы біріктіріледі. ШҚЖ үшін осы жабдықтардың өндірушісі шығарған тораптардың және бөлшектердің дәнекерлік қосындыларын қолдануға рұқсат етіледі.

987. ШҚЖ бекітпесі үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік ережелері сақталмастан шығарылған тораптарды және бөлшектерді қолдануға рұқсат берілмейді.

988. Жабдықтарды жеткізуші зауыттардан қабылдаған кезде тіреуіш бөлшектердегі таңбалауға назар аудару қажет.

989. Превенторлардың шығарып тастау желілері әртүрлі қимадағы жапсарсыз құбырлардан дайындалады.

990. Бітеу және дроссельдеу желілеріндегі және бағана аралық бұрамадағы манометрлер шарғыларда немесе жоғарғы қысым крандары бар арнайы фланецтерде орнатылады.

991. Превенторлық және траптық алаулы қондырғыларды монтаждау, орналастыру, тұтастыру олардың жеткізілу комплектісіне және нақты сызбасына сәйкес жүзеге асырылады.

992. ШҚЖ тіреуіш бөлшектері жабдықтармен толымдалып жеткізіледі. Оларды орнату өндіруші зауыттың ұсыныстарына сәйкес жүзеге асырылады.

993. Бітеу желісінде ыдысқа ағызып жіберу желісі болуы тиіс.

994. Монтаждау және пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес бағаналы бастиектің барлық тығыздау элементтері акт жасала отырып нығыздалады.

Ескерту. 994-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
995. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6-Параграф. Апаттардың, ұңғымалардағы оқиғалардың алдын алу және жою ерекшеліктері

996. Өнімді қыртысты және флюидтардың ықтимал көрінісі бар қыртыстарды аршу алдын апаттардың және оқиғалардың алдын алу іс-шаралары орындалады:

1) қызметкерлерді ГМСШ жою кезінде АЖЖ сәйкес нақты іс-шараларға үйрету нұсқамасы;

2) бұрғылау қондырғысының аумағында жұмыс істейтін геофизикалық және мердігерлік ұйымдардың қызметкерлерін үйрету нұсқамасы;

3) бұрғылау қондырғысының, сағалық және ТҚЖ, құрал-саймандардың және ұңғыманы бекемдеу және ГМСШ жою құрылғыларының жағдайын тексеру;

4) газдануды қадағалау құралдарын, ГМСШ, ЖҚҚ, онда ЖҚҚ, қызметкерлерді ҰҚҚ тікелей немесе жанама белгілерін басынан бастан айқындау жүйесін тексеру;

5) апатқа қарсы, бұрқаққа қарсы және өртке қарсы қорғаныс жүйелерін, қызметкерлерді эвакуациялау бағыттарын тексеру;

6) ұйымның техникалық басшысы бекіткен кестеге сәйкес оқу-жаттығуларын, дабылдарды өткізу;

7) нысанның өнімді қыртысты аршуға дайындығына, бұрғылау ерітіндісі ауқымының және параметрлерінің, тазарту, газсыздандыру және өңдеу құралдарының сәйкестілігіне, актіні түзумен, баға беру;

8) геологиялық-техникалық бақылау жүйелерін және бұрғылау режимдерінің параметрлерін тіркеуді, бұрғылау ерітіндісінде газдардың шоғырлануын және газ талдаушыларды тексеру;

9) орындалған іс-шаралардың нәтижелері өнеркәсіптік қауіпсіздіктің бұзушылықтарын жою туралы ұсыныстарымен бірге журналға жазылады.

997. ГМСШ бойынша алдын алу және жою жұмыстарын және өндірістік бақылауды ұйымдастыруды нысанның басшысы жүзеге асырады.

998. ГМСШ қаупі кезінде жұмыстардың жетекшісінің нұсқауы бойынша сағаны, құбырлық кеңістікті оқшаулау жүргізіледі және қауіпті жағдайды жою үшін АЖЖ бойынша әрекеттері орындалады.

Превентор жүк көтергіш жүйелері арқылы, ашық шығару желісі, бұрандалы қосындының бұранда кескіштен төмен және бағананың сағадан және жүкшығырдың тежегішінен 0,8 - 1 м биікте болуы жағдайында аспалы құбырлар бағанасындағы басқару пультінен жабылады.

999. Вахта журналда ГМСШ айқындалу уақыты, манифольдадағы манометрлердің, ұңғыманы және аралық кеңістікті жуып-шаю көрсеткіштері, құбырлық бағананың салмағы, бұрғылау ерітіндісінің параметрлері, бұрғылау ерітіндісінде газдардың шоғырлануының көрсетулері, ГМСШ басынан бастан айқындау жүйелерінде тікелей және жанама белгілері тіркеледі.

1000. Ұңғыманы бітегеннен кейін қысым тіркеледі және бақылауға алынады, сағаның, ШҚЖ, манифольданың жай-күйі көзбен шолу арқылы тексеріледі және өткізу режимі енгізіледі.

Бітілген ұңғыманың сағасында қысымның қоршау бағанасының сығымдалу қысымының 80 % асып түсуіне рұқсат берілмейді. Рұқсат етілетін қысымның дәрежесін белгілеу кезінде геофизикалық зерттеулердің, қалыңдықты және қауіпті факторлардың әсерін өлшеу деректері бойынша қоршау бағанасының тозу және тотығу дәрежесі ескеріледі.

Қысымды азайту бірқалыпты, минутына 0,3-0,4 мегаПаскаль жылдамдықпен жүргізіледі.

Ескерту. 1000-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1001. ГМСШ және ФШ жою үшін АҚҚ тартылады.

Қосалқы жұмыстар өндірістік қызметкерлерге нұсқама жүргізілгеннен кейін, жұмыстардың жетекшісінің тікелей қатысуымен орындалады.

Қауіпті аймақта апаттық және қосалқы жұмыстарды жүргізбейтін жұмыскерлердің жүруіне рұқсат берілмейді.

1002. ГМСШ жоюға арналған жабдықтар, техникалық қондырғылар, құрал-саймандар, материалдар, арнайы киімдер, сақтандыру және жеке қорғаныс құрал-саймандары ұйымның және АҚҚ апаттық қорының қоймаларында әрдайым дайын жағдайда сақталады.

Қоймалардың орналасуы және жабдықталу тізілімі АЖЖ-да белгіленеді.

1003. Технологиялық аварияларды және кедергілерді жою үшін жұмыстардың басшысы, объектідегі қауіпсіздік іс-шаралары көрсетіліп, ЖҰЖ жасалады, оны ұйым басшысы бекітеді және қосымша нұсқама кезінде персоналдың назарына жеткізіледі.

Өнімді қабат аршулы кезде жұмыстарды бақылау және ГМСК үшін жұмыскерлер тағайындалады.

Ескерту. 1003-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1004. Апаттық құрал-сайманды көтеру кезінде құбырларды роторды және динамикалық жүктеуді қолданусыз шешіп алады.

1005. Тартулы құрал-сайманды босатуға қатысты жұмыстарды жүргізер алдын, ілмектен штропалар алынып, роторлық аралықтар болттармен бекітіледі, шина-пневматикалық муфталарда сырғуды болдырмау үшін апаттық болттар бекітіледі.

1006. Мұнай және қышқыл ванналарды қолдану кезінде тартылысты болдырмау үшін бұрғылау құралында құйынды бастың астында кері клапан орнатылады.

1007. Құйынды басты орнату үшін бұрғылау құрал-сайманының ұзындығын бұрап бекіту кезінде биікте жұмыс істеуді болдырмау талабымен таңдайды. Бұл талапты орындау мүмкін болмаған жағдайда сатысы бар алаңша орнатылады.

1008. Ұңғымаларда флюидтардың шығу қаупі бар ұстау жұмыстарының процесі кезінде бұрғылау бағанасының ұзындығы құбырдың тегіс бөлігінің превентордың бұранда кескішіне қарсы, жетекші құбырдың – роторда орналасуы есебін ұстанады.

1009. Бұрғылау бағанасын жуып-шаю сұйықтығының сіңуі кезінде ұңғымадан көтеріп алуға, ұңғыманы сағасына дейін толтырып, тасуы жоқ кезде рұқсат беріледі.

1010. Ұңғыманы бұрғылау ерітіндісінің, судың бір бөлігін немесе толықтай сіңіруі және флюидтардың ықтимал шығуы жағдайында бұрғылауға рұқсат берілмейді.

1011. Ваннаны (мұнай, су, қышқыл) орнату кезінде жуып-шаю сұйықтығының құрамдас бағанасының гидростатикалық қысымы қыртысты қысымнан асып түседі. Гидростатикалық қысымның қыртысты қысымнан төмен болуы ықтимал жағдайында ваннадан жоғары деңгейде құбырдан тыс кеңістіктегі бұрғылау ерітіндісінің салмағын ауырлату қажет.

1012. Гидростатикалық қысымның қыртысты қысымның деңгейінен төмендеуі жағдайында бұрғылау бағанасын жүргізу жұмыстары шарлы кранмен бұрғылау құбырларында орнатылған оқшауланған құбырдан тыс кеңістікте, АҚҚ қатысуымен дайындалған және жүзеге асырылған қосымша қауіпсіздік іс-шараларын жүзеге асырумен жүргізіледі.

1013. Сифон немесе поршеньдену пайда болғанда ұңғыманы жуып-шаю және бұрғылау бағанасын жүргізу жасалады, көтерілу жылдамдығына шектеу қойылады, ГМСШ және қыртысқа әсер етудің алдын алу үшін ұңғыманы толықтай толтыру қамтамасыз етіледі.

1014. Бұрғылау бағанасында апаттардың алын алу мақсатында:

1) бұрғылау құбырлары бағанасының тербелісін азайту шараларын жүргізу;

2) бұрғылау бағанасының өзгертілген еденін тұтастыру (бұдан әрі – ББЕТ) үшін алғашқы соққылау процесінде, бұрғылау құбырлары бағанасының ілігуіне және жаңа оқпанды бұрғылауға қарсы сақтану шараларын жүргізумен оқпанды өңдеу;

3) ұңғыманың оқпанын, бұрғылау құбырларының бағанасын, тау жаратын құрал-сайманды, жабдықтарды және БӨАжА дайындағаннан кейін бұрғылау әдісін өзгерту;

4) қашаудың көтерілу сәтін механикалық каротаждың көрсеткіштері және БӨАжА көрсеткіштері бойынша белгілеу;

5) ББЕТ қаттылығын бірқалыпты жұмсарту үшін әртүрлі диаметрдегі АБҚ бағананың еденін құрастырады;

6) ауырлатылған бұрғылау құбырының (бұдан әрі – АБҚ) ұзындығын қашауға жүктеме арқылы белгілеу, қашауға оның салмағының 75% жүктемесі есебімен.

Ескерту. 1014-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1015. ГМСШ айқындалған кезде бұрғылау вахтасы ұңғыманың сағасын, бұрғылау құбырларының арнасын оқшаулайды, жауапты адамдарға, АҚҚ хабарлайды. Кейінгі әрекеттер АЖЖ сәйкес жүргізіледі.

1016. Ағынды жүргізгеннен кейін қоршаулау бағаналарын қыртыстардың ықтимал сөгілуі аралықтарында газдың, мұнайдың қысымымен, жөндеу-оқшаулау жұмыстарын жүргізу кезінде өнімді емес сіңдіретін қыртыстардың аралығында перфорациялауға рұқсат берілмейді.

1017. Ілініп қалған бұрғылау құрал-саймандарды жарылыс құрылғыларын (торпедаларды, оталдырғыш білтелерді) қолданумен босату жұмыстары қызметкерлердің және жабдықтардың қауіпсіздігі қамтамасыз етілген жағдайда орындалады.

1018. Апаттық құрал-сайманды ұңғымаға түсіру алдын өлшемдер көрсетілуімен жинақтаманың кескіні дайындалады.

1019. Қармау құрал-сайманын түсіру алдын ұңғымада қалған заттың "басының" орналасу тереңдігін анықтайды.

1020. Қармау құрал-сайманын түсіру кезінде бұрғылау құбырларының барлық бекітпе қосындылары машиналық немесе механикаландырылған кілттермен бекітіледі. Қармау құрал-сайманын сынған жердің "басына" жеткізу онымен бір уақытта жуып-жаю жұмыстарын жасаумен жүргізіледі.

1021. Қармау жұмыстары мерзімінде таңбалаушыны, қоңырауды және қармау құрал-саймандарын ұңғымадағы бұрғылау бағанасының қалған бөлігімен бекіту жетекші құбырды қолданумен ротор арқылы жүргізіледі. Қармау құралын бұрғылау ерітіндісінің циркуляциясы қалпына келмейінше ақырғы бекітуге рұқсат берілмейді.

1022. Қармау жұмыстары процесінде асып түсулер және тасып кетулер пайда болатын ұңғымаларда, түсіру кезінде бұрғылау құбырларының ұзындығы превентордың бұранда кескіштерінде бұрғылау құбырының, ал роторда – жетекші құбырдың орналасуы есебімен таңдалады.

1023. Бұрғылау ерітіндісінің бір бөлігі ғана сіңген жағдайда және циркуляциясы толығымен тоқтаған кезде толтырғыштарды қолданумен сіңіру аймағын оқшаулау, тампонажды жұмыстарды жүргізу, қоршаулау бағанасын түсіру іс-шаралары қолданылады.

1024. Бұрғылау құрал-саймандарының ілініп қалуының алдын алу мақсатымен бұрғылау ерітіндісіне жағармай қабілеті бар заттарды қосады.

1025. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1026. Ұңғымада қалдырылған каротажды кәбілді шығарып алу кезінде оның сыналануының алдын алу үшін шектеусіз ұңғымаға қармау құралдарын төмен түсіруге рұқсат берілмейді.

Ескерту. 1026-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1027. Бұрап алу үшін ұңғымаға төмен түсірілетін сол жақты бұрандалы құбырлардың диаметрі ашық ұңғымада еркін өтуі ескерілумен шығарып алынатын құбырлардың диаметріне сәйкес келеді немесе үлкен болады. Бұл ретте біреуінің превенторлардың бұранда кескіштері қолданылатын сол жақты бұрандалы құбырлардың диаметріне сәйкес келеді.

1028. ФШ басталуының айқын белгілері бар кезде бұрғылау орнына тоқ беру тоқтатылады және қозғалтқыштар тоқтатылады. Бұрқақты ұңғымаға іргелес аумақта техникалық және тұрмыстық ошақтар өшіріледі, жанармай қозғалтқыштары тоқтатылады, ашық алаулар өшіріледі. Көліктің және жүргіншілердің қозғалысы тоқтатылады, АҚҚ, өртке қарсы қызмет шақырылады, ұңғымадан шыққан сұйықты жинап алу іс-шаралары жүргізіледі. Бұл операция денсаулыққа және өмірге қауіп төндіретін болса, АЖЖ ұйымдары хабарландырылады.

1029. Превенторлар жабылғаннан кейін ұңғыманың сағасын бұзып жіберуі мүмкін грифондардың ықтимал пайда болу жағдайы қадағаланады, превентордың шығарып тастау желілері арқылы ұңғыманы босату, онымен біруақытта сұйықты бұрғылау құбырларына құю жұмыстары жүргізіледі.

1030. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1031. Кабельді, ұңғымалық аспапты немесе жүкті ілініп қалудан босатуға қатысты жұмыстар нысанның басшысымен келісу негізінде геофизикалық жұмыстар басшысының тікелей қатысуымен және АЖЖ бұрғылау немесе жөндеу бригадасы жұмысшыларының қатысуымен жүргзіледі.

Апаттарды жоюға тартылған қызметкерлер үшін жұмыстардың басшысы қосымша нұсқамалық өткізеді және қауіпті факторлардың туындамауына тұрақты бақылау жасайды.

Ескерту. 1031-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1032. Ілініп қалудан босату процесі кезінде кабельге жүктеменің өндірушінің құжаттамасында көрсетілген үзілу жүктемесінің ең үлкен шегінің 50 процентінен асып түсуіне рұқсат берілмейді.

Кабельді, аспаптарды, АЖА, РЗ және ионды сәулелену көздерін (бұдан әрі – ИСК) босату және аршып алу АЖЖ көрсетілген әдістермен, апаттық техникалық құралдарын қолданумен жүргізіледі.

1033. Бұрғылау жинақтамасын және апаттық құрал-сайманды ұңғымаға түсіру алдын нақты жағдайына және техникалық құжаттамаға сәйкес нұсқасы салынады.

1034. Кабельді ұңғымада қалдырған кезде АЖЖ қарастырылған сыртқа шығару әдістерін қолдануға дейін оны бұрғылау қажет емес.

Ұңғымадан кабельді, аспапты, аппаратты, жүкті шығарып алу үшін кабельдің конструкциясына және АЖА, ИСК, РТ геофизикалық аспаптарын сәйкес келетін қармау құралы қолданылады.

Қармау құралын геофизикалық және бұрғылау ұйымының пайдалану бойынша басшысы ұсынады.

АЖА, ИСК және РТ үшін механикалық зақымданудан және қоршаған ортаны ластаудан қорғау қамтамасыз етіледі.

Кабельді шығарып алу кезінде қоршаулау бағанасының зақымданбауы қадағаланады.

1035. Ұңғымадан көтерілген, деформация салдарынан бөлшектеуге және тоғын ажыратуға жатпайтын АЖА, қауіпсіз жерде пайдалану құжаттамасымен қарастырылған жағдайлардың және жарылыс жұмыстарын жүргізуге қойылатын талаптардың орындалуымен жойылады.

Ұңғымада қалдырылған қуат қосымша қуатты жарумен жойылады.

1036. ГМСШ белгілері айқындалған кезде ұңғыманың сағасын оқшаулайды, кабельді арнайы құрылғымен кесіп алады.

1037. РТ, ИСК көздері бар апаттарды жою кезінде ұңғымалық аспапты тұрақты дозиметриялық бақылау, жуып-шаю сұйықтығының және қоршаған ортаның жағдайына бақылау жүргізіледі, ТКО кезіндегі үсеп құю мен химиялық реагенттердің шығындарын есепке алу журналда тіркеледі.

9-тарау. Құбыр желілерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 9-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1038. Құбыр желілерінің құрамына кіреді:

1) мұнай ұңғымаларының өнімдерін өлшеуіш қондырғыларға дейін тасымалдауға арналған шығарып тастау құбыр желілері;

2) мұнай ұңғымаларының өнімдерін өлшеуіш қондырғылардан мұнайды бастапқы бөлу кезеңі пунктіне дейін тасымалдауға арналған мұнайды жинақтаудың құбыр желілері (мұнайгаз құбырлары);

3) мұнай газын бастапқы бөлу қондырғыларынан газды өңдеу қондырғыларына немесе тұтынушыларға дейін тасымалдауға арналған газ құбырлары;

4) газға қанықты немесе газы алынған, суға қаныққан немесе суы алынған мұнайды мұнайды жинақтау пунктінен және сығымдау сорғы станцияларынан (бұдан әрі - ССС) жинақтаудың орталық пунктеріне дейін жеткізуге арналған мұнай құбырлары;

5) өндірудің газлифттік тәсілі кезінде газды пайдалану ұңғымаларына тасымалдауға арналған газ құбырлары;

6) газды мұнайдың шығуын күшейту үшін өнімді қабаттарға беруге арналған газ құбырлары;

7) мұнай қабаттарын сумен толтыру және қыртыстық және шайынды суларды терең сіңдіретін қабаттарға ағызуға арналған құбыр желілерінің жүйелері;

8) ауыз суды, қыртыстық және тауар асты суды сорғы станцияға тасымалдауға арналған қыртыстық қысымды ұстап тұрудың су желісі;

9) тауарлық мұнайды жинақтаудың және ОЖП магистралды тасымалдау қондырғыларына дейін тасымалдауға арналған мұнай құбырлары;

10) газды жинақтаудың ОЖП магистралды тасымалдау қондырғыларына дейін тасымалдауға арналған газ құбырлары;

11) баяулатқыштарды ұңғымаларға немесе мұнай кен орындарын салу үшін көзделген басқа нысандарға жеткізуге арналған ингибитор желілері;

12) нысандардың өнімдерін оларды өңдеу орындарына дейін тасымалдауға арналған алаңша ішілік құбыр желілері.

1039. Булардың абсолюттік серпінділігі 20⁰С және 0,2 Мп жоғары және еркін кезінде сұйық күйдегі мұнай мен газды тасымалдайтын құбыр желілері, одан әрі мұнайгаз желілері, ал газдан тазартылған мұнайды тасымалдайтындары – мұнай желілері деп аталады.

1-Параграф. Дайындық жұмыстары

1040. Құрылысты бастар алдында құбыр желісінің трассасында геодезиялық белгілерді орнату жүргізіледі. Трассада орнатады:

1) трассаның бұрылуларының тораптарын белгілеу тақталары;

2) трассаның бұрылу бұрыштарының жарма белгілері – бұрылудың екі жағына айқын көріну қашықтығында әр бағытта кемінде екеуін;

3) трассаның тік учаскелерінде жарма белгілері, айқын көріну қашықтығында қосарлап орнатылады, бірақ кемінде 1 километр сайын;

4) трассаның тік учаскелерін өзендердің өткелдерінде, жыраларда, жолдарда және табиғи, жасанды тосқауылдар арқылы, бекітудің жарма белгілері, өткелдің әрбір жағынан кемінде екеуі, айқын көріну қашықтығында;

5) биіктік реперлері, трассаның бойымен кемінде 5 километр сайын орнатылады, оған қоса су өткелдерінде орнатылады (екі жағасында да).

1041. Бұл ретте:

1) Түсініктеме хаты, белгілердің орналасу нобайлары және сызбалары;

2) координаталардың каталогтары және геодезиялық негіздердің пунктерінің белгілері дайындалады.

1042. Геодезиялық белгілеулерді құрастыру кезіндегі рұқсат етілген орташа квадраттық ауытқулар: бұрыштық өлшемдер ±2; желілік өлшемдер 1/1000; белгілеулерді қою ±50 миллиметр.

1043. Негізгі құрылыс-монтаждау жұмыстарын бастар алдын дайындық жұмыстары орындалады.

2-Параграф. Жер жұмыстары

1044. Жобада траншеялардың өлшемдері және пішіндері мақсаттылығына және құбыр желілерінің диаметріне, топырақтардың сипатына, гидрогеологиялық жағдайларға қарай белгіленеді.

1045. Мұз қату тереңдігі 0,4 м және одан асатын аудандар үшін қысқы мерзімдерде топырақты мұз қатудан сақтандыру іс-шаралары қарастырылады (беткі қабатты қопсыту, қарлы білікше, ағаш қалдықтармен жылыту). Мұз қатқан топырақтың еру мерзімін қысқарту үшін күннің тұрақты жылыну мерзіміне қарай болашақ траншеяның үстіндегі қарды алып тастайды.

1046. Траншеялар істеп тұрған жерасты коммуникациялармен қиылысатын жағдайда, топырақты өңдеу қиылысатын коммуникациялардың иесі қойған талаптарға сәйкес жүргізіледі.

1047. Траншеяларды тау-тасты топырақтарда орналастыру жұмыстарын бастар алдын жолақтың бойымен жұмсақ топырақты тастаққа дейін аршылатын қабат 0,5 м. қалыңдықты құрайтын кезінде аршып алынады. Аршылатын қабат одан аз болса, алып тастамауға рұқсат беріледі.

Аршып алынған топырақты траншеяның бір шетіне жинайды және құбыр желісін көму кезінде қолданады.

1048. Тастақты топырақтардағы траншеялар жобаға сәйкес оны тастақты топырақты бастапқыда механикалық немесе бұрғылау-жару әдісімен, күшпен тазарту жоспарына сәйкес жүргізіледі.

1049. Жасырын жұмыстарды қарап шығу және аралық қабылдау кезінде тексереді:

1) орындалған жұмыстардың жобаға сәйкестілігін;

2) қолданылатын материалдардың, бөлшектердің, конструкциялардың сапасы;

3) құрылыс-монтаждау жұмыстарының орындалу сапасын.

1050. Жеткізушілердің өндірісте қолдануға рұқсат беру сертификаттары, төлқұжаттары, басқа да ілеспе құжаттары бар материалдарды және бұйымдарды алуға рұқсат беріледі. Толық емес сертификаттау деректері бар немесе олардың материалдарды және бұйымдарды қолданудағы өнеркәсіптік қауіпсіздіктің талаптарына сәйкестілігін растайтын сынақтауларды, зерттеулерді және сараптаманы жүргізусіз сертификаттар жоқ жағдайда рұқсат берілмейді.

Бұл ретте техникалық талаптармен белгіленген көлемде құбыр желісінің құрылыс үшін жеткізілген құбырларды және бөлшектерді қабылдау алдын тексеру жүзеге асырылады. Олардың таңбалануының бар болуы және мазмұны тексеріледі.

3-Параграф. Коррозияға қарсы және жылуды оқшаулау

1051. Құбыр желілерін коррозиядан қорғау және жылуды сақтау үшін қолданылатын жылуды оқшаулау жабындарының, материалдарының түрлері және конструкциясы жобамен белгіленеді.

1052. Құбыр желілерін салудың және пайдаланудың нақты жағдайларына сәйкес техникалық-экономикалық есептерді ескере отырып, қорғаныс жабындарының екі түрі қолданылады: күшейтілген және нормативтік.

Қорғаныс жабындарының күшейтілген түрі сығымдалған көмірсутектердің құбыр желілерінде, 1020 мм диаметрлі құбыр желілерінде, төмендегі жағдайлармен салынтан кез-келген құбыр желілерінде қолданылады:

1) елдің кез-келген ауданындағы тұзды топырақтарында (сор, сортаңды, тақырлы, тақыршақты);

2) батпақты, батпақтанған, қара топырақты және суармалы топырақтарда, перспективалық сулану учаскелерінде;

3) су асты өткелдерінде және өзендердің алқабында, темір және автомобиль жолдары арқылы өткелдерде, оның ішінде қорғаныс футлярларында және құбыр желілерінің оларға іргелес учаскелерінде;

4) кезбе тоқтардың учаскелерінде;

5) құбыр желілерінің өнімнің температурасы 40⁰С және жоғары учаскелерінде;

6) өзендерден, арналардан, су қоймаларынан, сондай-ақ елді мекендердің және өнеркәсіптік кәсіпорындардың шекарасынан кемінде 1000 м алшақта салынатын мұнай құбырларының, мұнай өнімдері құбырларының учаскелерінде.

Қалған барлық жағдайларда кәдімгі түрдегі қорғаныс жабындыларын қолданады.

1053. Құбыр желілерінің қорғанысын мынадай жабындылармен қамтамасыз етеді: полимерлік (балқытпадан өңделіп алынған және құбырларға сепкен балқытпадан; жабысқақ оқшаулау ленталармен), зауыттық, базалық, трассалық жағдайларда салынатын мастиканың битумдік оқшаулау құрамдас жабындылары негізінде.

1054. Жерүсті салыну кезінде құбыр желілерінің учаскелерін тазартып, алюминий, мырыш, лак бояулы, шыны эмальді жабындылармен, немесе консистенттік жағармайлармен көмкереді.

Лак бояулы жабындылардың жалпы қалыңдығы кемінде 0,2 мм; қалыңдығы шыны эмальді жабындылардың қалыңдығы кемінде 0,5 мм; алюминийден, мырыштан жасалған жабындылардың қалыңдығы кемінде 0,25 мм.

1055. Консистенттік жағармайларды ауа температурасы кемінде минус 60⁰С пайдалану құбыр желілерінің температурасы плюс 40⁰С аспайтын учаскелерінде қолдану қажет.

Консистенттік жағармайлы жабындылардың құрамында (салмағының) 20 % алюминий опасы және қалыңдығы 0,2-0,5 мм шегінде болады.

1056. Қорғаныс жабындылардың жағдайына баға беруді қорғаныс жабындыларын салу кезеңінде де, имараттарды қабылдау кезеңінде де құбыр желілерінің құрылысы процесінде жүзеге асырады.

1057. Құбырлардың дәнекерлеу жапсырмалары орындарындағы оқшаулау жабындыларының түрі және конструкциясы негізгі жабынды үшін теңдестірілген қорғаныс әсерін қамтамасыз етеді.

1058. Құбыр желілерінің құрылысы үшін негізінен зауыттық және базалық жағдайларда салынған оқшауланған және жылуды оқшаулау құбырларын қолданады, құбыр желілерін қоймаға қою, арту-түсіру операциялары, тасымалдау және құрылыс кезінде механикалық зақымданудан оқшаулауды сақтау және жылуды сақтау іс-шаралары қарастырылады.

1059. Трассалық жағдайларда жылуды сақтау оқшаулауларын құрылыс жүргізудің жақын маңында құбырлардың жылуын сақтау бойынша базалар немесе цехтар жоқ кезде ғана салады.

1060. Жылугидрооқшаулау құбырлары, құбырлық секциялар, тораптары және бөлшектері, оларды дайындау үшін материалдарды әзірлеу техникалық шарттарға сәйкес жүргізіледі.

1061. Кранды тораптар, бұрамалар, үшайырлар, катодты шығулар, жапқыштар жобамен белгіленген жабындылармен:

1) Жерасты бөлігінде және жер бетінен кемінде 15 см — битумдік мастиктермен немесе полимерлік жабысқақ ленталармен;

2) Жер үсті бөлігінде — қорғаныс құбыр желісін атмосфералық коррозиядан қорғау үшін қолданылатын жабындылармен көмкеріледі.

4-Параграф. Құбырларды орға төсеу

1062. Құбырларды төсеу – қабылданған технологияларға және жұмыстарды жасау әдістеріне қарай, жобалық құжаттамаға сәйкес орындалады.

Құбырды ордың ішіне төсеу барысында келесі жағдайлар қамтамасыз етіледі:

1) Құбырды артық күш салудан, омырылудан және жаншылудан сақтандыру мақсатында құбырдың жұмыс жасау үшін қажетті деңгейде жер бетінен минималды көтерілу биіктігін және құбыр төсегіш крандар санын және олардың орналастырылуын дұрыс таңдау;

2) құбырдың оқшау жабынын қорғау;

3) бүкіл ұзындығы бойынша ордың түбіне құбырды толығымен жанастыру;

4) құбырдың жобалау қалпы.

1063. Оқшаулау және төсеу жөніндегі жұмыстарды жүзеге асыру барысында, оқшауланған құбыр – жұмсақ төсеммен жабдықталған, құбыр төсегіш крандармен түсіріледі.

1064. Құбырды ордың ішіне төсеу барысында, ордың қабырғалары құбырдың арасындағы минималды қашықтық - 100 мм болуы тиіс, ал жүктерді немесе арқаулық құрылғыларды орнату қарастырылған телімдерде – 0,45 Д + 100 мм болуы тиіс, мұндағы: Д – құбырдың диаметрі.

1065. Көп мөлшердегі технологиялық жарылулар қарастырылатын жолдың телімдерінде және жолдың бұрылу бұрыштары жиі кезектескен жерлерінде, жер бедерінің ұзына бойлы еңісі 15 градустан асатын телімдерде құбырды төсеу – құбырдың тікелей жобалық қалпында (ордың түбінде) секциялардан (шарғылардан) немесе жекелеген құбырлардан бірізділікпен ұзарту әдісімен жүзеге асырылады. Жылдың суық мезгілінде, немесе құбырда ылғал бар болған жағдайда кептіру құрылғысы қолданылады, ол құрылғы құбырдың бас бөлігінде орналасады.

1066. Оқшаулау-төсеу жұмыстарын бірге жүргізу әдісі барысында, оларды орындауға – қоршаған ортаның температурасы минус 30⁰С-ден төмен болмаған жағдайда жол беріледі.

1067. Оқшаулау-төсеу жұмыстарын бөлек жүргізу әдісі барысында, құбырды тазалау, тегістеу және оқшаулау жұмыстарын – қоршаған ауа температурасы минус 30⁰С және одан жоғары болған жағдайда жол беріледі, ал оқшауланған құбырды төсеуге – температура минус 20⁰С-ден төмен емес болған жағдайда жол беріледі.

1068. Бір орға бірнеше құбырды бірізділікпен төсеу барысында, төселіп қойған құбырлардың сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі шаралар қолға алынады.

5-Параграф. Орды көму

1069. Орды көму – құбырды түсіріп, оқшаулау қабаты полимерленуі үшін және жабысу беріктігін жинауы үшін біршама уақыт күткеннен кейін және балласттық жүктерді немесе арқаулық құрылғыларды орнатқаннан кейін жүзеге асырылады.

Ілмекті арматура, үштармақтар, электрохимиялық қорғанудың бақылау-өлшеу пункттері орнатылған жерлер – олар орнатылып, дәнекерленгеннен кейін көміледі.

1070. Ордың ішіне төселген құбырды көмбестен бұрын:

1) құбырдың дұрыс орналасуын және ордың түбіне оның толығымен жанасуын тексеру;

2) оқшаулау жабынының сапасын тексеру, қажет болған жағдайда оны түзету;

3) көму барысында оқшаулау жабынын механикалық зақымданудан сақтандыру жөніндегі (жобамен қарастырылған) жұмыстарды жүргізу;

4)төселген құбырларды көмуге тапсырыс берушіден жазбаша келісім алу;

5) жер қазатын техниканың машинистіне көму жұмыстарын жүргізуге арналған жүктемені беру орындалады.

1071. Ордың ішіне төселіп жатқан құбырдың оқшаулау қабатын сақтандыру мақсатында, ордың түбінде – шеттен әкелінетін немесе төбелік жұмсақ топырақтан "төсеніш" жасалады және оның қалыңдығы – ор түбінің шығып тұрған бөліктерінен кемінде 10 см жоғары болуы тиіс. Бұл мақсаттарда карбамидті көбік-полимерлі материалдарды қолдануға жол беріледі. Төсеніш көбінесе роторлық немесе біршөмішті экскаваторлардың көмегімен, не болмаса роторлық оркөмгіштердің көмегімен жасалады. Құбырдың оқшаулау қабатын жыныстардың үлкен кесектерінің құлауларынан сақтандыру үшін құбырға – жоғарғы түзуші құбырдан 20 см биік болатын деңгейде, шеттен әкелінетін немесе төбелік жұмсақ топырақ себіндісі жасалады.

Жұмсақ топырақ жоқ болған жағдайда себінді – ағаш таяқшалардан, немесе сабаннан, қамыстан, пенопласттан және басқа да төсеніштерден жасалған тұтас футеровканың салынумен орындалуы тиіс.

1072. Тоңып қатқан топырақтарда орындалған ордың ішіне төселген құбырды көму – қалыпты жағдайдағыдай жүзеге асырылады, егер де тікелей орды өңдеп, себіндіні салғаннан кейін артынша құбыр дереу төселгеннен соң үйінді топырағы мұз болып қатпаған жағдайда. Егер үйінді топырағы мұз болып қатқан жағдайда, құбырлардың оқшаулау қабатының зақымдануын болдырмас үшін, оған – құбырдың төбесінен кемінде 20 см биіктікпен, жібіген топырақ немесе ұсақтап қопсыған тоң топырақ себіледі. Құбырды одан әрі көму – бульдозердің немесе роторлық оркөмгіштің көмегімен, үйінді топырағымен жасалады. Топырақ үйіндісі тереңінен тоңып қатқан жағдайда, оны механикалық әдіспен немесе бұрғылау-жару әдісімен алдын-ала қопсыту қажет. Тоңып қатқан топырақпен көмген жағдайда, құбырдың үстінен – топырақтың жібігеннен кейін шөгуінің ескерілуімен, топырақ валигі жасалады.

1073. Қысқы уақыт мезгілінде тоңып қатқан және жеткілікті деңгейде көтергіш қабілеті бар батпақтарда жасалған орларды көму – қалыпты тоң топырақтардағы орларды көмгендей тәртіпте жүзеге асырылады.

1074. Топырақ құнарлығы қайта қалпына келтірілмейтін жерлерде салынған құбырды көмгеннен кейін, құбырдың үстінен валик жасалады және ол валиктің биіктігі – салынған топырақтың болжалды шөгу көлеміне сай болуы тиіс. Топырақтың құнарлығы қайта қалпына келтірілетін жерлердегі құбырды минералды топырақпен көмгеннен кейін жазғы уақытта оны – шынжыр табанды таркторлармен немесе пневмо-аунақтармен көп рет басып өту арқылы нығыздайды. Топырақты нығыздау – құбырды тасымалданатын өніммен толтырғанға дейін жүзеге асырылады. Нығыздалған топырақтың бетіне – бұрын қазып алынған құнарлы қабаты төселіп, тегістеледі.

6-Параграф. Техникалық құжаттама

1075. Ұйым пайдаланатын құбырлар мынадай құжаттар жасалады:

1) жобалық құжаттама;

2) құбырдың төлқұжаты және пайдаланушылық құжаттар;

3) құбырлардың сызбалары шартты өтпелер, құбыр элементтерінің бастапқы және жарамсыздыққа жатқызу қалыңдығы, арматура, фланецтер, бітеуіштер және басқа да бөлшектер, ағызу, үрлеу және құрғату құрылғыларының орындары, пісірілген жіктердің, бақылау тесіктерінің (егер бар болса) және олардың нөмірлері көрсетіледі;

4) құбырдың элементтеріне ревизия жасау және жарамсыздыққа жатқызу актілері;

5) құбырлардың пісірілген қосылыстарын жылулық өңдеу барысында және жөндеу барысында қолданылған материалдардың сапасын растайтын, құбырларды жөндеудің сапасы туралы және пісірілген жіктердің сапасы туралы мәліметтер;

6) суы бар орталарда жұмыс істейтін құбырлардың металын бақылау бойынша материалдар;

7) құбырды мерзімділікпен көзбен шолып қарау актілері;

8) құбырды беріктігіне және тығыздығына қатысты сынау актілері;

9) арматураға ревизия жүргізу, оны жөндеу және сынау актілері;

10) алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
11) алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

12) бітеуіштерді орнату-шешіп алу журналы.

13) атқарушылық-техникалық құжаттама;

14) пайдалануға қабылдау акті.

Ескерту. 1075-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

7-Параграф. Құбырды пайдалану

1076. Құбырларға қызмет көрсету, осы Қағидаларға сәйкес жүргізілуі тиіс.

1077. Әрбір қондырғы (цех, өндіріс) бойынша құбырлардың тізімі жасалады және технологиялық регламент жетілдіріледі.

1078. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1079. Құрамында күкіртті сутегі бар орталарда жұмыс істейтін құбырлар – техникалық жағдайын бағалау мақсатында мерзімділікпен тексерілуі және бақылануы тиіс.

1080. Алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1081. Жұмыс температурасы 400⁰С және одан жоғары болатын көміртекті және кремний-марганецті болаттан жасалған құбырларда, хром-молибденді болаттан (жұмыс температурасы 500⁰С және одан жоғары) және жоғары шынықтырылған аустенитті болаттан (жұмыс температурасы 550⁰С және одан жоғары) жасалған құбырларда қалдық деформациялардың артуын бақылау жүзеге асырылуы тиіс.

1082. Құбырларды пайдалану кезеңінде құбырлардың жағдайын және олардың элементтерінің (пісірілген жапсарлардың, фланецтік қосылыстардың, арматураның), коррозияға қарсы қорғаныс пен оқшаулау қабатының, дренаж құрылғыларының, теңгергіштердің, тірек құралымдарының жағдайын тұрақты түрде бақылау жүзеге асырылуы тиіс және нәтижелері ай сайын пайдаланушылық журналға жазылуы тиіс.

1083. Құбырлардың қауіпсіз пайдаланылуын бақылау осы Қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

1084. Мерзімдік бақылау барысында келесілер тексерілуі тиіс:

1) құбырлардың техникалық жағдайы – сырттан көзбен шолу арқылы, ал жүктелген телімдері, жоғары деңгейдегі коррозиялық және эрозиялық тозған жерлері – бұзбай бақылау әдістерімен;

2) алдыңғы тексеру бойынша ескертулердің себебінің жойылуы және құбырларды қауіпсіз пайдалану жөніндегі шаралардың орындалуы;

3) құбырларға қызмет көрсету, пайдалану және жөндеу жөніндегі техникалық құжаттаманы жүргізудің толықтығы мен тәртібі.

1085. Вибрацияға ұшыраған құбырлар, және осы құбырларға арналған тіректер мен эстакадалардың астындағы іргетастар пайдаланылу кезеңінде – вибрацияның жиілігі мен амплитудасын аспаптық бақылаудың қолданылуымен мұқият тексеріледі. Құбырлардың тербелістің максималды рұқсат етілген амплитудасы – тербелістің жиілігі 40 Гц-тен артық емес жағдайында 0,2 мм құрайды.

Осының барысында анықталған ақаулар жойылуы тиіс.

Шолып қараудың, тексерулердің және бақылаудың мерзімдері – құбырлардың нақты жағдайы мен ахуалына қарай белгіленеді, 1 айда бір реттен кем болмауы тиіс.

Ескерту. 1085-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1086. Мерзімді тексерулер барысында ашық әдіспен төселген құбырларды сырттан шолып қарауды – оқшаулау қабатын шешпестен жүзеге асыруға жол беріледі.

1087. Өту мүмкін емес арналарда немесе жер қабатында төселген құбырларды сырттан шолып қарау – ұзындығы кемінде 2 м болатын жекелеген телімдерді ашу жолымен жүзеге асырылады. Телімдердің саны – пайдалану жағдайларына қарай белгіленеді.

1088. Егер сырттан шолып қарау барысында ағытпа қосылыстардың тығыз емес жерлері анықталған жағдайда, құбырдағы қысым атмосфералық қысымға дейін төмендетіледі, ыстық құбырлардың температурасы 60ҮС-ге дейін төмендетіледі, ал ақаулар – қауіпсіздік шараларының сақталуымен жойылады.

От жұмыстарымен жойылатын ақаулар анықталған жағдайда құбырдың жұмысы тоқтатылады да, жөндеу жұмыстарын жүргізуге дайындалады.

1089. Сырттан шолып қарау барысында құбырдың тербелісі және:

1) оқшаулау қабаттары мен жабындары;

2) пісірілген жапсарлар;

3) фланецтік және жалғастырғыш қосылыстар, аспаптарды орнатуға арналған құрылғылар мен бекітпе;

4) тіректер;

5) теңгергіш құрылғылар;

6) дренаждық құрылғылар;

7) арматура және оның нығыздаулары;

8) қалдық деформацияны өлшеуге арналған реперлер;

9) үштік пісірілген қосылыстар, бүгілген және бұрылған бөліктер жағдайы тексеріледі.

8-Параграф. Құбырларға ревизия жасау

1090. Газ құбырларының, төмен және жоғары қысымдық суарналардың, дайындалған мұнай тасымалдау құбырларының, мұнай жинау коллекторларының, ұңғымалардың шығу желілерінің сенімді әрі қауіпсіз жұмысын бақылаудың негізгі әдісі – мерзімдік ревизиялар жасау болып табылады, олардың барысында құбырлардың жағдайы, олардың элементтері мен бөлшектерінің жағдайы тексеріледі.

Ревизияны мамандармен бірлесе отырып, техникалық бақылау қызметі немесе пайдаланушы бөлімше жүргізеді.

Ревизияның нәтижелері – құбырдың жағдайын және оны одан әрі пайдалану мүмкіншілігін бағалаудың негіздемесі болып табылады.

Ескерту. 1090-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1091. Мұнай-газ жинау құбырларына ревизия жасауды жүзеге асыру мерзімдері – осындай құбырларды пайдалану тәжірибесінің, сырттан шолып қарау нәтижелерінің, алдыңғы ревизияның нәтижелерінің ескерілуімен, коррозиялық-эрозиялық үдерістердің жылдамдығына қарай ұйымның техникалық басшысы тарапынан белгіленеді және ревизиялардың аралығындағы кезеңде құбырлардың қауіпсіз және апатсыз пайдаланылуын қамтамасыз етуі тиіс.

Жаңадан пайдалануға енгізілген құбырлардың бірінші ревизиясы – 1 жылдан кешіктірместен жүргізіледі.

1092. Ревизия жасауға арналған телімдерді таңдауды – техникалық бақылау қызметі жүзеге асырады және ұйымның техникалық басшысы бекітеді. Бұл ретте, аса ауыр жағдайларда (жиналып қалған қабаттық судың болуы, ағыстың қабаттарға бөлінген тәртіптемелері, төмен жылдамдықтар, эрозиялық материалдардың, тұнбалардың, вибрацияның болуы) жұмыс істейтін, ұзақтығы минималды телімдер, тұйықтық телімдер және уақытша жұмыс істемей тұрған телімдер белгіленеді.

1093. Қауіпсіздікті қамтамасыз ететін дайындық жұмыстары орындалғаннан кейін ғана ревизия жасауға кірісуге рұқсат етіледі.

1094. Құбырдың белгіленген теліміне ревизия жасаған кезде:

1) құбырды жұмыс ортасынан босатып, оны тазартуды жүзеге асыру керек;

2) сырттан көзбен шолуды жүзеге асыру керек;

3) құбырға ішкі тексеру жасау керек (фланецтік және басқа да ағытпа қосылыстары бар болған жағдайда, ішкі тексеруді жасау үшін құбырды бөлшектеу – осы қосылыстарды шешіп ажырату жолымен жүзеге асырылады; құбыр бүтіндей дәнекерленген жағдайда, аса ауыр жағдайларда жұмыс істеп жатқан дәнекерленген жігімен бірге, құбырдың диаметрінің үштен екі бөлігіне тең келетін ұзындықпен құбырдың телімін ойып алу жүзеге асырылады);

4) тозуға аса бейім жерлерінде қабырғасының қалыңдығын ультрадыбыстық қалыңдық өлшегішпен өлшеуді жүзеге асыру;

5) сынақ жүргізу үшін жапсарды ойып алуды жүзеге асыру;

6) фланецтік қосылыстардың жағдайын, олардың жағаларының, аялдау беткейлерінің, төсемдерінің, бекітпесінің, пішінді бөліктерінің және арматурасының жағдайын тексеру керек;

7) құбырдағы бұрандалы қосылыстарды бөлшектеу керек (таңдау бойынша, техникалық бақылау өкілінің нұсқауымен), оларды қарап шығу және бұрандалық калибрлермен өлшеу;

8) тіректердің, бекіту бөлшектерінің, және таңдау бойынша – төсемдердің жағдайын және дұрыс жұмыс істеуін тексеру;

9) жөндеу жұмыстарынан кейін құбырды сынақтан өткізуді жүзеге асыру;

10) құбыржолдарын тексеру кезіндегі жұмыс көлемін ұйым басшысы айқындайды.

Ескерту. 1094-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1095. Ревизияның нәтижелері осы Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес нысан бойынша құбырдың төлқұжатына енгізілуі тиіс және олар бастапқы деректермен салыстырылады (монтаждаудан кейін қабылдау деректерімен немесе алдыңғы ревизияның деректерімен), одан кейін осы Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес нысан бойынша құбырға ревизия актісі жасалады. Ревизия туралы актіде көрсетілген жұмыстар – берілген мерзімдерде орындалуы тиіс.

1096. Ревизияның нәтижесінде құбыр телімінің жағдайы нашар екендігі анықталатын болса, қосымша ретінде басқа телімге ревизия жасалады, ал ревизия жасалатын осындай құбырлардың саны екі есеге артады.

1097. Егер құбырға ревизия жасау барысында, құбырдың немесе басқа бір бөлшектің бастапқы қалыңдығы коррозияның немесе эрозияның әсерінен жұқарған екендігі анықталатын болса, құбырдың одан әрі жұмыс істеу мүмкіндігі есептеумен тексеріледі.

1098. Қосымша телімдерге ревизия жасау барысында нашар нәтижелерге қол жеткізілетін болса, құбырдың бүкіл ұзындығы бойымен біркелкі орналасқан бес телімге ревизия жасалуымен, осы құбырға бас ревизия жасалады.

1099. Ресизияның нәтижесінде анықталған барлық ақаулар жойылады, ал құбырлардың жарамсыз болып қалған телімдері мен бөлшектері жаңасымен алмастырылады. Бас ревизияның нәтижелері нашар болған жағдайда, құбырлар жарамсыздыққа жатқызылады.

1100. Құбырлардың бөлшектеуге, кесуге және дәнекерлеуге ұшыраған барлық учаскелері – құрастырудан кейін беріктігі мен тығыздығына қатысты сынақтан өткізіледі.

Ескерту. 1100-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1101. Құбырлардың сенімділігі гидравликалық сынақтармен сыналады.

Сынақ:

1) монтаждан кейін;

2) дәнекерлеумен байланысты жөндеуден кейін;

3) консервациялаудан немесе бір жылдан артық тұрғаннан кейін;

4) арматуралардың төсемелерін немесе құбыр элементін біржолғы ауыстырумен байланысты бөлшектеуден кейін өткізеді.

Бұл ретте арматура мен құбырдың фланецті жалғамаларында сынақ өлшемдеріне сәйкес келетін қақпақша алдын ала орнатылады. Сынақ кезінде монтажды жапсарлар мен құбырлардағы дәнекерлеу орындары ашық күйінде болады.

Болат құбырларды сынау қысымы:

0,5 МПа дейінгі жұмыс қысымы кезінде - 1,5 Рраб, бірақ 0,2 МПа кем емес;

0,5 Мпа жоғары жұмыс қысымы кезінде - 1,25 Рраб, бірақ кемінде Рраб+0,3 МПа орнатылады.

Құбыр көрсетілген қысымда 5 мин ішінде ұстап тұра алады, одан кейін қысым жұмыс қысымына дейін төмендетіледі және тексеру жүргізіледі.

Егер сынау кезінде манометр бойынша қысымның түсуі болмаса, ал дәнекерленген тігістер мен фланецті жалғамаларда тесіктер мен терліктері табылмаса, нәтижелер қанағаттандырылған болып саналады.

Құбырларға паспорттар жасалады және пайдалану журналдары арналады, оларда жүргізілген тексерулер мен жөндеу туралы деректер мен олардың күні көрсетіледі.

Ескерту. 1101-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

9-Параграф. Құбыр желілеріндегі жөндеу жұмыстары

1102. Құбыр желілеріндегі жөндеу жұмыстарының ауқымдарын және оларды орындау мерзімдерін ұйымның техникалық басшысы қарап шығулардың, диагностикалық тексерулердің, ревизиялардың, мұнай және газды тасымалдаудың болжамды режимдеріне, белгіленген жұмысшы қысымдарға, жергілікті жағдайларға сәйкес пайдалану сенімділігіне талдаудың нәтижелері бойынша белгілейді. Құбыр желілерін жөндеу техникалық басшымен бекітілген кестеге сәйкес жүргізіледі.

1103. Орындалған жөндеу жұмыстары туралы деректер онбес күндік мерзімде атқарушылық техникалық құжаттамаға және және құбыр желісінің төлқұжатына енгізіледі.

1104. Изоляциялық төсемді жөндеу және оның сыртқы бетін жаңа қабатқа ауыстыру кезінде құбыр желісінің сыртқы қабатын топырақтың қалдықтарынан, ескі изоляциядан және коррозия қалдықтарынан тазарту машинасын қолданумен тазартады.

1105. Құбыр желілерін қамыттар және басқа стандартты емес элементтер бар кезде пайдалануға рұқсат берілмейді.

1106. Жаңа қабатты салу алдында құбырдың сыртқы бетін тазалау деңгейі осы Қағидаларға 15-қосымшаның 1-кестесінде келтірілген.

1107. Битумдық-мастикалық, қыртысты биттық және ленталық төсемдерді суық кезде салу жағдайында құбырмен тығыз байланстағы нығызды консервациялық төсемді алмайды, егер ол салынатын изоляцияның адгезиялық қабілетін төмендетпесе; құбыр тек қана беткі қоқыстардан дәне қақтардан тазартылады; сыртқы бетін тазартқаннан кейін төсеме бояуды консервациялық төсемнің үстімен салады.

1108. Құбыр желісінің үшкір дөңестері, қылаулары, металл және шлак шашырандылары бар сыртқы қабаты егеледі және тазартылады.

1109. Құбыр желісін тазарту жұмыстарын орындау кезінде изоляциялық төсемді салу алдын тазарту құралнң толымды болуын, тозудың шекті деңгейі боуы тексеріледі.

1110. Химиялық, отты тазарту әдістеріне, құбыр желісінің сыртқы бетінен металл жоңқалардың алынуына соқтыратын тазартудың әдістеріне рұқсат берілмейді.

1111. Құбыр желісінің дефектілерінің түрлеріне, өлшемдеріне және өзара орналасуына қарай құбыр желілерін жөндеудің келесі әдістерін таңдайды: құбырдың сыртқы бетін тазарту, тегістеу; коррозиялық ақауларды пісіру (құю); қапталған күшейткіш элементтерді (жамаулар, муфталар) дәнекерлеу, бандаждау; шарғыларды, құбырды немесе сабағын ауыстыру.

1112. Сыртқы бетін тегістеумен тазарту және изоляциямен қаптау коррозиялық ақаулардың тереңдігі құбырдың қабырғасының ең аз қалыңдығынан 10 % аспайтын жағдайда жүргізіледі.

1113. Коррозиялық ақауларды пісіруге келесі жағдайларда рұқсат беріледі:

1) дефектінің ең үлкен өлшемі (диаметр, ұзындығы) 20 миллиметрден аспаса;

2) құбырдың зақымдалған жердері қалдық қалыңдығы кемінде 5 миллиметр болса;

3) іргелес зақымдардың аралығы 100 миллиметрден кем емес.

1114. Шарғыларды ойып салу, құбырларды және сабақтарды ауыстыру төмендегі жағдайлар айқындалғанда жүргізіледі:

1) сызаттар, қаяулар және механикалық ақаулар (ойымдар, гофрлар, сызаттар, іздер, ойықтар), олардың көлемі рұқсат етілген мәндерден асқан жғдайда;

2) дәнекерлеу жапсырмасындағы немесе құбырдың негізгі металындағы ұзындығы 500 мм асатын сызаттар;

3) сақиналы (монтаждық) жапсырманың үзілуі;

4) ұзына бойғы (зауыттық) және құбырдың металының жапсырмасының ажырауы;

5) құбырдың диаметрінің тереңдігі 3,5 пайыздан асатын ойымдар;

6) іздері, ойықтары және қаяулары бар кез-келген ойымдар;

7) тереңдігі 5 миллиметрден асатын іздер, ойықтар және қаяулар.

8) шарғының диаметрі жөнделетін құбырдың диаметріне сәйкес болуы тиіс.

1115. Әрбір желілік нысан бойынша жөндеу жұмыстары ұйымның техникалық басшысы бекіткен ЖАЖ жылдың кестесіне сәйкес жүргізіледі.

1116. ЖАЖ кестесі күрделі жөндеудің титулды тізіліміне, ішкі қуысын тазартудың кесте-жоспарына, дефектілі тізілімдемеге, су асты өткелдерді қосқанда желілік бөлікті зерделеу нәтижелері негізінде дайындалады.

1117. Құбыр желілерінің иесі орындалған техникалық күтім және жөндеу жұмыстарының есебін жүргізеді.

1118. Жарылыс қуіпті шоғырлану туындауы мүмкін жарылыс қауіпті заттардың сыртқа шығатын жұмыстар жарылыс қауіпті қоспалардың тиісті дәрежесіне және тобына жататын, ұшқындардың шығуына жол бермейтін құрал-саймандардың және аспаптардың санатндағы жарылыстың туындауынан қорғалған жабдықтарды, құрал-саймандарды (оның ішінде электрификацияланған), БӨАжА және басқа да құралдарды қолданумен орындалады.

1119. Жөндеу жұмыстарын орындау үшін қолданылатын материалдарға және бұйымдарға олардың сапасын және қолдану талаптарына сәйкестілігін куәландыратын құжаттары (төлқұжаттар, сертификаттар) бар болуы тиіс.

11-Параграф. Арматураға күтім жасау және ревизия

1120. Шпиндельдің тығыздауышы бар тиек арматурасын қолданған кезде нығыздауыш материалдың жағдайына ерекше назар аударылады — оның сапасына, өлшеміне, нығыздауыш қорапқа дұрыс салынуына.

1121. Қақпақты тиек арматураның корпусымен қосылуын нығыздау үшін аралық материалды оған тасымалданатын ортаның қысым мен температураға қарай химиялық әсері ескерілумен таңдап алынады.

1122. Нығыздылық үшін тиек арматурасын кәдімгі күшпен жабады. Арматураны ашу кезінде иінтіректі қолдануға рұқсат берілмейді.

1123. Құбыр желісінің арматурасын, кері клапандарды, қозғалтушы құрылғыларын ревизиялау және жөндеу құбыр желілерін ревизиялау, агрегаттарды және қондырғыларды жөндеу үшін тоқтату кезінде жүргізіледі.

1124. Арматураны ревизиялау, жөндеу, жарамдылау, сынақтауды шеберханаларда жүргізеді. Техникалық қадағалаудың рұқсатымен арматураны орнату жерінде ревизиялауға рұқсат беріледі.

1125. Агрессивтілігі жоғары орталарда істейтін кез-келген арматура (коррозия жылдамдағы жылына 0,5 миллиметрден астам) келесі ауқымдағы ревизиядан өтеді:

1) сырттай қарап шығу;

2) нығыздаушы бөлшектерді қарап шығу және жөндеу үшін бөлшектеу;

3) жекелеген бөлшектердің жағдайын (ішкі сыртқы бетін корпустың және қақпақтың, шпиндельдің, сынаның немесе клапанның, олардың бекіткіштерін, корпустың нығыздаушы төсемдерін, тығыздаманы, жүріс гайкасын, нығайтқыш бөлшектерді) қарап шығу;

4) корпустың және қақпақтың қалыңдығының өлшемін алу кезінде коррозия және эрозия іздері айқындалған жағдайда, тозған бөлшектерді жарамдылайды және ауыстырады (өлшем алудың нәтижелерін құбыр желісінің төлқұжатына немесе пайдалану журналына енгізеді);

5) дефектілерді жойғаннан кейін арматураны жинақтау, тиектің және корпустың сенімділігін айқындау мақсатымен сығымдаушы қабаттарының нығыздылығын сығымдау.

1126. Қалған арматураны кәсіпорынның техникалық басшысы бекіткен графикке сәйкес сол бір ауқым бойынша ревизия жүргізу.

1127. Дефектілері бар келте құбырлардың және тарату арматураның тиектеріне, құбыр желілерінің бөлшектеріне өндіруші рұқсат берген жағдайларда ғана жөндеу жүргізіледі.

Шойын арматурадағы дефектілерді дәнекерлеумен түзетуге рұқсат берілмейді.

1128. Жөндеуден кейін арматура арнайы стендте беріктігі және нығыздылығы тексерілуі тиіс. Арматураны нығыздауды тиек құрылғысы ашық кезде жүргізеді.

Беріктігін тексеру кезіндегі сығымдау қысымынң мәнін осы Қағидаларға 15-қосымшаның 2-кестесі бойынша қарастырады.

Нығыздылық бойынша сынақтауды жұмысшы қысыммен жүргізеді.

1129. Арматураны жөндеу және сынақтау нәтижелері осы Қағидаларға 16-қосымшаға сәйкес нысан бойынша арматураны жөндеу және сынау актісімен ресімделеді. Актіні құбыр желілерінің төлқұжатымен бірге сақтайды.

12-Параграф. Жерасты құбыр желілері

1130. Жерасты құбыр желілері үшін осы Ережелердің талаптары ескерілумен техникалық жағдайын мерзімді бақылау жүргізіледі.

1131. Жерасты құбыр желілеріне ревизия жүргізу үшін ұзындығы кемінде 2 м жекелеген учаскелерде топырақты аршу және алу жұмыстарын, артынша оқшаулау, коррозияға қарсы және қорғаныс қаптамасын қарап шығу, құбыр желісін қарап шығу, қабрғалардың қалыңдығын өлшеу, қажетті жағдайда жекелеген учаскелерін ойып алу жұмыстарын жүргізеді.

Ревизия үшін аршу учаскелерінің сан құбыр желісін пайдалану жағдайына қарай белгіленеді:

1) құбыр желісінің тұтастығын аспаптардың көмегімен бақылау кезінде қаптамасы зақмдалған жерлер аршылады;

2) таңдап бақылау кезінде құбыр желісінің бүкіл ұзндғында әрбір 200-300 м учаскеде аршы жұмстары жүргізіледі.

1132. Алып тасталды - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13-Параграф. Байланыс және дабыл құралдарын пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

1133. Жарылыс қаупі бар үй-жайларға арналған байланыс және дабыл қондырғысының және сыртқы қондырғылардың жарылысқа қауіпсіз орындалуы қарастырылады.

1134. МГКО әзірлеу объектілері:

1) ішкі өндірістік диспетчермен және байланыс басқармасымен (директор);

2) басқару-іздеумен, мобильді және дауыс зорайтқышпен, факс және электрондық байланыспен;

3) жедел-технологиялық, қүзет, дыбыстық және жарықтық "Дабыл" сигналын беру сигнализациясымен, бейнебақылаумен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 1134-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1135. Жалпы өндірістік байланыстың телефон бекеті тұрақты түрде байланысты қамтамасыз ету мақсатында ОЖП, МДП және құрылымдық бөлімшелердің орталығында орналасады.

1136. Ішкі өндірістік байланыс диспетчерлердің объектілермен және қызмет көрсетуші персоналмен тұрақты байланысын, ұйым басшылығының және объектілердің диспетчерлердің, операторлардың жұмыс орындарымен және АҚҚ байланысын қамтамасыз етеді.

Ескерту. 1136-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1137. Бір уақытта жарлық ақпаратын тарату, авариялық жағдайлар туралы хабарлау үшін кезекші персоналдың тұрақты қатысуымен радиофикация желісі үй-жайда көзделеді.

Ескерту. 1137-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1138. Байланыс бекеттері жел бағытын басып түсетіндей және қауіпті және апатты жағдайларда ауаның газдану мүмкіндігінен қорғану мақсатында жергілікті жердің бедерін есепке ала отырып, айтарлықтай қауіпсіз жерлерде орналасуы қажет.

1139. Байланыс, авария және күзет сигнализациясы қондырғылары, тиісінше, авариялық-құтқару қызметінің, объектіні қорғау үй-жайларында орнатылуы қажет.

Ескерту. 1139-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1140. Байланыс бекеттері, диспечерлік пункттер, операторлық пункттер электр қабылдағыштардың I санатына жатады және электр энергиясы өшіп қалғанда және аккумулятор батереялары жұмыс істемеген жағдайда автоматты режимде іске қосылатын резервтік электр генераторлары қондырғылармен қамтамасыз етілуі қажет.

14-Параграф. Сумен жабдықтау жүйесін пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

1141. МГКО әзірлеу объектілерінің кешені үшін: сумен жабдықтаудың өндірістік және шаруашылық-ауыз су жүйелері көзделеді.

Ескерту. 1141-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1141. Судың мөлшеріне және сапасына қатысты талаптар пайдалану мақсатына және шарттарына, технологиялық үдерістің көрсеткіштеріне және жабдыққа коррозиялық әсер етуіне байланысты анықталады.

1143. Сумен жабдықтау жүйесінің құрылысы резервтік тұтынушылықты ескере отырып, көзделеді.

1144. Су шығынын өлшеу әрбір тоғанда, су жинағышта және сумен жабдықтау айналымының жүйесінде өлшенеді.

Суды сақтау және қайта айдау үшін, зиянды заттармен ластану қауіптілігін және биологиялық әсерлерді болдырмайтын жабдықтарды пайдаланады. Ауыз суға арналған сыйымды ыдыстарда жабылады және сақталады.

Ауыз сумен жабдықтау жүйесінде қызмет ететін жұмысшылар уақтылы медициналық куәландырудан өтіп тұрулары қажет.

1145. Төменгі температураларда қату қауіптілігін болдырмау мақсатында сыйымды ыдыстар, сорғы қондырғылары, құбырлар және арматура жылуды шығармайтын және жылуды серіктендіргіштермен қамтамасыз етіледі.

15-Параграф. Кәріз жүйесін пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

1146. Нысандарда тұрмыстық және өндірістік кәріз құдықтарының жүйелері жобаланады және пайдаланылады.

Жабдықтарды, аппараттарды, мұнайға және мұнай өнімдеріне, рұқсат етілген шоғырлануынан асып кеткен зиянды және қауіпті заттарға арналған сыйымды сұйыққоймаларды тазартатын және булайтын өнімдерді тұрмыстық кәріз құдықтарына жіберуге жол берілмейді. Оларды жинау үшін сыйымды ыдыстар және одан әрі жою көзделген.

1147. Ұнғыма алаңшаларында, ажыратқыш және өлшегіш қондырғыларында және сол сияқты жеке тұратын нысандарда ағынды суларды жіберу және жинау тазалағыш құрылысын шақырта отырып, жерасты сыйымды ыдыстарда жүргізіледі.

Ағынды суларды жинайтын жеке жабдықтарды жөндеу инвентарлы табандықтарда және сыйымдылықтарда жүргізіледі.

1148. Тазартылған қабаттық, өндірістік және нөсер ағындылары қабатқа кері айдау үшін қолданылады. Айдау мүмкін болмаған жағдайда оларды гидротехникалық құрылыстарда булануға жібереді.

1149. Ағынды сулардың көлемін өлшеу және құрамын талдау жүргізіледі:

1) Буландырғыш су қоймаларына тазартылған ағынды суларды жіберер алдында тазалағыш құрылыстарда;

2) Бұрмаларға, мұнай қабаттарын суландыру жүйелеріне тазартылған қабатты және ағынды суларды беретін сорғы бекеттерінде;

3) суландыру жүйелерінің шоғырлы сорғы бекеттерінде.

1150. Нысан алаңшаларынан ағынды суларды қабылдау үшін, өндірістік алаңшадан кем дегенде 10 метр қашықтықта орналасқан гидроысырмасы бар қабылдағыш сыйымды ыдыстар (құдықтар) қарастырылады.

Алаңшаларда орналасқан жауын суларын қабылдағыштан жинағыш құдықтарға дейін диаметрі 200 мм-ден кем емес құбырлар көзделеді.

1151. Құрамында мұнайы бар ағынды сулардың кәріз құдығы желісі үшін жанбайтын материалдар қолданылады.

1152. Құрамында мұнайы бар ағынды сулардың өздігінен ағатын кәріз құдығы желілерінде биіктігі 0,25 м-ден кем емес гидравликалық ысырмалар:

1) кәріз құдығы желілерінде (әрбір 400 м-ден кем емес );

2) ғимараттан және құрылыстан, тазалағыш құрылыстан шығатын жерлерде 10 м-ден кем емес қашықтықта;

3) сұйыққойма немесе қоршау шетіндегі (топырақпен үю) сұйыққойма топтарының аумағынан шығатын жерлерде қарастырылады.

1153. Қабатты және ағынды суларды суландыру жүйесінің шоғырлы сорғы бекеттерінде тасымалдайтын қысымды құбырларда, әдетте, екі желі қарастырылады (тек сәйкесінше дәлел болған жағдайда ғана бір желісіне аралық төсем қоюға рұқсат етіледі).

1154. Қабатты және ағынды сулардың қысымды құбырларында, пішін өзгерудің жоғарғы нүктелерінде ауаны шығаруға арналған вентиль қондырғысы қарастырылады.

1155. Қабатты және ағынды суларды тасымалдайтын қысымды құбырлардағы жөндеу бөлімшелерінің ұзындығы 5 км-ден артық емес болуы қажет.

Апаты бөлімшелерден суды жердің бетіне шығаруға жол берілмейді. Жөндеу бөлімшелерін босату апаты бөлімшеден құбырдың жұмыс жасап тұрған екінші желісіне тасымалданылатын құралдармен суды айдау жолымен жүзеге асады.

1156. Қабатты және ағынды сулардың сорғы бекеттері үшін резервті сорғы қарастырылады, екі жұмыс сорғысы үшін біреу, үш сорғы және одан көбірек үшін екеу.

1157. Артық қысыммен аппараттарда қабатты суларды тазарту барысында сорғы бекеттері аймақтарында және үй-жайларда көмірсутекті және күкіртті сутекті газдарлың бөлінуін болдырмайтын дегазация қарастырылады.

Бөлінген газдарды шығару газ шығыратын желі бойынша жүргізіледі.

1158. Босатылған мұнай бөлгіш сұйыққоймаларға одан әрі мұнайды дайындайтын технологиялық үдеріске қайтарылатындай болып айдалады.

1159. Тазалағыш құрылыстардан бөлінетін қоспалар және заттар шлам жинағышқа немесе гидроциклондарға, ал су тазалағыш құрылысқа қайта қайтарылады.

1160. Шлам жинағышта зиянды заттардың бейтараптануы және жойылуы, қалдықтарды жою немесе жабық күйінде сақтау мақсатында қалдықтардың полигонға тасып шығарылуы жүзеге асырылады.

1161. Жабдықтардың және кәріз құдығы жүйесінің, қабатты және агресивті ағынды су құбырларының тоттануын болдырмау мақсатында тоттануға қарсы материалдар, құбырлардың ішкі беттеріне қорғаныс жабыны, тоттануды баяулатқыштар қолданылады.

Баяулатқыштарды ендіру блокты қондырғыны пайдалану арқылы жүргізіледі.

1162. Жарылыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін, бұзылған гидравликалық ысырмалармен кәріз құдықтарын пайдалануға, ШРШ-ның, ШРЖШ-ның жоғарылауына жол берілмейді.

1163. Кәріз құдықтарын, каналдарын және құбырларын тазарту және бақылау кәріз құдықтары нысандарына қызмет көрсету графигі бойынша жүргізіледі.

1164. Өндірістік кәріз құдықтары болаттан немесе темірбетоннан жасалған шығыршық берік қақпақпен жабылады және 10 см-ден кем емес құм қабатымен көміледі.

Құдықтарда жұмыс жасау барысында оларды қоршап қояды және сақтандырғыш жазбалар және қауіпсіздік белгілері орнатылады.

1165. Ағынды су құрамын, зиянды заттардың, мұнай өнімдерінің шоғырлануын және тазарту құрылысы жұмысының тиімділігін бақылау үшін, сынаманы іріктеу және ұйымның техникалық басшылығымен бекітілген график бойынша зертханалық талдау жүргізіледі.

1166. Кәріз құдықтарын, құрамында мұнай және мұнай өнімдері бар ағынды су бұрмасын тазарту сыйымды ыдыс-тұндырғышта немесе сұйыққоймада жүргізіледі.

1167. Сыйымды ыдыс-тұндырғыштар топырақпен үюмен немесе қоршаумен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 1167-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1168. Ағынды су ыдыстары электр- және жарылыс қауіпсіздігі ережелеріне сәйкесінше, жұмыстық және апаттық жарықтанумен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 1168-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1169. Кәріз құдығына құйылатын өндірістік ағынды су температурасы 40⁰С артық емес. Судың тұрақты шығыны бар, айтарлықтай жоғары температуралы судың шекті көлемін коллекторға құюға рұқсат етіледі.

1170. Жанғыш, зиянды және жарылыс қаупі бар өнімдерді жабдықтан, аппараттан және сұйыққоймалардан кәріз құдығы жүйесіне құюға жол берілмейді. Осы мақсаттар үшін апатық дренажды ыдыстар қарастырылады.

1171. Кәріз құдығының сорғы бекеттері өндірістік нысаннан қауіпсіз қашықтықта орналастырылады және жарылыстан қорғайтын жабдықтар қолданылады.

16-Параграф. Жылыту жүйесін пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

1172. Ішкі температураны ұстап тұру өндірістік үй-жайларда тұрақты түрде (ауысымда 2 сағаттан аса) қызмет көрсететін қызметкердің болуын қарастырады.

1173. Жабдықталған үй-жайларға арналған ішкі температура мәні жылыту маусымы кезеңінде қызмет көрсететін қызметкердің болу уақытына байланысты қабылданады:

1) плюс 10⁰C – ауысымда қызметкердің 2 сағатқа дейін жұмыс істеуі кезінде;

2) плюс 5⁰С - ауысымда қызметкердің 0,5 сағаттан артық емес жұмыс істеуі кезінде, және кезекші жылыту үшін.

1174. Технологиялық мақсаттар үшін, (жабдықтарды және аспаптарды жұмыстық жағдайында ұстап тұру) жеке алаңшаларда және жылу көзінен алыста орналасқан, қызмет көрсетуші қызметкердің тұрақты түрде болмауы қезінде автоматты режим жұмыс жасайтын өндірістік және көмекші құрылыстарда электрлі қыздырғыш құрылғылары қарастырылады.

1175. Қондырғылардың өндірістік үй-жайлары жарылыс қауіпсіздігі ережелеріне сәйкес жылыту құрылғыларымен және қыздырғыш аспаптармен жабдықталады.

1176. Жабдықты жөндеуге байланысты тоқтату барысында, осы үй-жайларда температураны 5⁰С төмен емес етіп ұстап тұру үшін, технологиялық жылу бөлетін өндірістік үй-жайлар кезекші жылыту қондырғысымен жабдықталады.

1177. Жарылыс қаупі бар үй-жайлардың едендерінен өтетін жылыту құбырларының науалары қақпақтармен жабылады немесе құммен көміледі, ал ішкі және сыртқы дуалдар арқылы өтетін орын нығыздалады және оқшауланады.

17-Параграф. Ауа алмастыру жүйесін пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

1178. Өндірістік үй-жайларда табиғи, мәжбүрлік немесе құрамдастырылған құйылғыш-сорғыш ауа алмастыру қарастырылады.

1179. 0,3 ШМШ-ға дейін ағынды ауа құрамындағы зиянды заттарды есепке ала отырып, өндірістік үй-жайларда ауа алмастыру.

1180. Тұрақты түрде өндірістік қызметкер болмаған жағдайларда көлемі 500 метр куб өндірістік үй-жайлар үшін, бір мәрте ауа алмасуға есептелген, жоғары аймақтан табиғи сорып ауа алмастыру және үй-жайдың толық көлемі бойынша төменгі аймақтан ауаның 8 есе көлемін жоюға есептелген, оқтын-оқтын жұмыс істейтін мәжбүрлеп сорып ауа алмастыру қарастырылады.

1181. Жарылыс қаупі бар өндірістік алаңшаларда орналасқан ғимараттарда, үй-жайларда және құрылыстарда мәжбүрлік ауа алмастыру жүйесін іске қосу ШМК немесе тұтанудың төменгі шоғырлану шегінен 20 % деңгейінде газталдағыш датчиктерінен автоматты түрде жүзеге асады. Негізгі кіре берістің сырт жағынан қолмен қосу қарастырылады.

Үй-жайға кірер алдында ауа алмастырғышты іске қосу және сыртқы ауа алмастырғыш жабдығынын дұрыс жұмыс істейтіндігін сырт көзбен шолып шығу қажет.

Үй-жайға кіру ауа алмастырылғаннан кейін және тасымалданатын газталдағышпен газдалғандылықты тексергеннен кейін, ЖҚҚ пайдалана отырып жүргізіледі. Жұмыстар үй-жайдың сыртында орналасқан бақылағыштың қатысуымен ШМК-ның және ШМЖК-ның сәйкес жүргізіледі.

1182. Өндірістік зертханалық үй-жайларда ауа алмасу сору шкафтарынан және баспанадан шағарылып алынатын ауа мөлшері бойынша жүзеге асады. Олардың қатысуынсыз үй-жайдың толық көлемі бойынша сағатына 8 ауа алмасу қамтамасыз етіледі.

Өндірістік зертханаларда мәжбүрлі ауа алмастырғыштан басқа жұмыс уақытында емес және терезелердің жартылай ашық қалпында сағатына 0,5 көлем мөлшерде ауа алмасуға есептелген, жоғарғы айлақтан табиғи ауа алмастырғыш қарастырылады.

Зертхана үй-жайына құйылатын ауа берілісі сору жүйесімен алынған ауаның 90 %-нан кем емес көлемде жүргізіледі. Қалған ауа мөлшері дәлізге беріледі.

1183. Апаттық ауа алмастырғыш жүйесінің өнімділігі қамтамасыз етеді:

1) Сорғы бекеті үй-жайлары және үй-жайдың толық ішкі көлемі бойынша 8-еселік ауа алмасудан кем емес айналмалы немесе сығылған газбен сақталатын өндірістік үй-жайлар үшін;

2) Мұнайдың сорғы бекетімен қоса, өндірістік үй-жайлар үшін, апатық ауа алмастыру жұмыстық мәжбүрлік ауа алмастырумен бірге үй-жайларда үй-жайдың толық ішкі көлемі бойынша 8-ден кем емес алмасуды қамтамасыз етеді;

3) үй-жайларда газдың МҚҚ мөлшері шектен асырылған жағдайда желдетпенің автоматикалық жүйеде қосылуын қамтамасыз етеді.

Ескерту. 1183-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1184. Үй-жайда бір негізгі ауа алмасу жүйесі болған жағдайда ауа алмасудың апаттық жүйесі немесе негізгі жүйедегі резервті агрегат қарастырылады.

Үй-жайда бірнеше негізгі ауа алмасу жүйесі болған жағдайда, ауа алмастыру агрегаттарын немесе жүйелерін резервтеу қарастырылмайды.

1185. Құйылатын ауамен ұйымдастырылған апаттық сору ауа алмастырғышы өтелмейді.

1186. Ауа алмастырғыштың соратын негізгі және апаттық жүйесінен ауаны бұру аэродинамикалық тең айлағынан жоғарыда жоғары жылдамдықты ағыспен жүзеге асады, әсіресе, ортадан тепкіш ауа алмастырғыштармен. Жеңіл газдар болған жағдайда және үй-жайдың жоғарғы айлағынан ауа жиналғанда, ауа шатырдан 1 м-дей жоғарыда аэродинамикалық тең айлағына тасталынатын осьтік ауа алмастырғыштарды пайдалануға рұқсат етіледі.

1187. Соратын ауа алмастырғыш желдеткіштері үй-жайдың сыртында іргетасқа немесе алаңшада орнатылады.

1188. Орташа температурасы айтарлықтай суық бес күндік минус 40⁰С және одан төмен болатын аудандарда, соратын жүйелі ауа алмастырғыштар қызмет көрсететін үй-жайларда және ауа алмастырғыш камералар үй-жайларында орнатылады.

1189. Ауа шығаратын және ауа жинайтын қондырғылардың өзара орналасуы ауа алмастыру жүйесіне өңделген және газдалған ауаның түсуіне жол бермейді. Сондай-ақ, басым болатын жел бағыты, қондырғылар, ғимараттар арасындағы қашықтықтар есепке алынады.

1190. Сорылған ауаны өтейтін, құйылатын ауа алмастырғыш ауасы жұмыстық айлаққа түседі. Жұмыстық айлаққа түсер алдында құйылатын ауа жылдың суық кезеңінде жылытылады.

1191. Газ бөлінуі мүмкін жерлерге құрамында зиянды заттар болатын ауаны сорып алатын қондырғы орнатылады.

Ауа алмастырғыштар автоматты іске қосылумен жабдықталған, сақтандырғыш жазбалармен қамтамасыз етіледі.

1192. Ауа алмастырғыш құрылғыларға төлқұжатты дайындаушы-зауыт және ұйым жөндеу және пайдалану туралы журнал ресімдейді.

1193. Өндірістік үй-жайлардың жабдықтарына жөндеу және қызмет көрсету кестесінде ауа алмастырғыш құрылғыларына қызмет көрсету және жарамдылығын тексерудің тиісті жұмыстары көзделеді. Ауа алмастырғыш құрылғылар сәйкес келмесе және жарамсыз болған кезде объектіні қабылдауға жол берілмейді.

1194. Жарылыс қаупі бар үй-жайлармен аралас таратушы қондырғы және пунктердің электр бекеті үй-жайларында тұрақты түрде ауа ауысып тұратын ауа алмастырғыштар қарастырылған.

1195. Жарылыс қаупі бар және жарылыс қаупі жоқ үй-жайларға қызмет етуге арналған ауа алмастырғыш қондырғылар бір камерада орналасқан жағдайда жарылыстан қорғайтын электр жабдықтарымен жабдықталады.

1196. Ауа алмастырғыш камераларда жұмыстық және резервтік желдеткіштер болған жағдайда қақпақтарды ажыратып тұратын қондырғы көзделеді.

1197. Ауа алмастырғыш камералардың үй-жайларын басқа мақсаттарда пайдалануға жол берілмейді.

1198. Құйылатын ауа алмастырғышпен бірге ауамен жылыту қондырғысында ауа рециркуляциясына жол берілмейді.

1199. Ауа алмастырғыш қондырғылар жоспарлық-алдын ала сақтандыру жөндеулерінің кестесінее сәйкес пайдаланылады және оған қызмет көрсетіледі.

Іске қосар алдында ауа алмастырғыштар, ауа алмастырғыш корпусы және ауа жүретін бөлігі жарамсыздыққа, бітеулігіне және қауіпсіз пайдалану шарттарына, ауа ортасының жағдайына тексеріледі.

1200. Пайдалануы бойынша нұсқаулыққа сәйкес ауа алмастырғыш қондырғылардың жұмысына өндірістік бақылау жүргізіледі, журналға тіркеледі. Жарамсыздық байқалған және жойылған жағдайда АЖЖ бойынша іс-әрекеттер жасалады.

1201. ПЛА-да қарастырылған қауіпті және апатты жағдайлардан басқа жағдайларда жұмыс басшылығының нұсқауынсыз ауа алмастырғыш ысырмаларын, шиберді, құйылатын немесе сорылатын саңылауларды жабуға, қаптамасын алуға, ауа алмастырғыштарды ажыратуға және қосуға және ауа алмастырғыш жабдығымен іс-әрекеттерді жүргізуге жол берілмейді.

1202. Ауа алмастырғыш қондырғылар жұмысының тиімділігін және техникалық жағдайын бақылау нысан басшылығы тағайындаған қызметкер жүзеге асырады және лауазымдық және өндірістік нұсқаулықтарда көрсетіледі.

1203. Өндірістік және қосымша ғимараттар үшін ауаны салқындату әкімшілік және жедел басқару, электротехникалық жабдықтар, бақылау-өлшеу аспаптары (бұдан әрі – БӨАжА), дайындаушың техникалық құжаттамасында көрсетілген техикалық шарттар бойынша пайдалану және қызмет көрсету үй-жайлары үшін қарастырылған.

1204. Климаттық шарттары жайсыз аудандарда, егер жұмыс айлағындағы ауа көрсеткіштері ауа алмастырғыш құралдарымен қамтамасыз етілмейтін жағдайларда қызмет қөрсететін қызметкер тұрақты түрде үй-жайда болған жағдайда ауа салқындатқыш орнату қарастырылады.

Парграф 18. Ауа кеңістігін бақылау кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

1205. МГКО өңдеу нысандарының аумағында желдің бағытын және жылдамдығын анықтайтын қондырғы орнатылуы тиіс. Түнгі уақытта құрылғы жарықтандырылады. Қондырғы орны ахуалдық жоспарда көрсетіледі.

1206. Жұмыс айлағының ауасына күкіртті сутек бөлінуі мүмкін өндірістік алаңшаларда, үй-жайларда, қондырғыларда (бұрғылау қондырғысы, қазып шығаратын ұнғыма, мұнай және газ дебитін өлшеуге арналған қондырғы, кәсіптік манифольдтар, мұнай және газды дайындау қондырғысы) стационарлы газ дабылдамаларымен және күкіртті сутектің қауіпті шоғырлануының дабылымен автоматты түрде ауа кеңістігі тұрақты түрде, күкіртті сутек жиналып қалу мүмкіндігі бар жерлер кезең-кезеңмен тасымалданатын газ дабылдамасымен немесе газталдағышпен бақыланады.

1207. Стационарлы газ дабылдамаларының датчиктерін орнату орны газ тығыздығын, пайдаланатын жабдық көрсеткіштерін, оның орналасуы мен жеткізуші ұсынысын ескере отырып, жобалау құжаттамасында айқындалады.

1208. Бұрғылау қондырғыларында датчиктер роторда, науа жүйесінің басында, виброситте, сорғы үй-жайында (2 бірлік), қабылдағыш ыдыстарда (2 бірлік) және қызметкерлердің демалатын үй-жайларында орнатылады.

1209. Стационарлы газ дабылдамалары диспетчер пунктіне шығатын дыбыстық және жарықтық дабылдарға ие (басқару тетігі) және датчиктерді орнатқан жерлер бойынша монтаждау алдында тексеру, орнатылған мерзім ішінде пайдалану үдерісі кезінде мемлекеттік тексерулер жүргізіледі.

1210. Кәсіптік нысан аймағында ауа кеңістігінің жағдайын бақылау автоматты түрде жүзеге асырылады, датчик көрсеткіштері диспетчер пунктіне, газдан құтқару қызметіне жеткізіледі.

1211. Нысандарда күкіртті сутектің шоғырлануын өлшеу тасымалданатын газ дабылдамаларымен немесе газталдағыштармен ұйымның техникалық басшысы бекіткен, кесте бойынша оқудан өткен қызметкер, ал авариялық жағдайларда газдан құтқару қызметі жүзеге асырады. Өлшеу нәтижелері осы Қағидаларға 17-қосымшаға сәйкес нысан бойынша "Ауа кеңістігін бақылау журналына" тіркеледі.

1212. Қызмет көрсетуші қызметкер автоматты бақылаумен қатар ауыстырмалы газталдағышпен ауа кеңістігі бақылауды жүргізеді:

1) құрамында зиянды заттары бар газ және сұйықтықты айдайтын үй-жайларда – әрбір төрт сағат сайын;

2) зиянды заттар бөлінуі және жиналуы мүмкін үй-жайларда және олардың бөлінуі және жиналуы мүмкін жерлердегі сыртқы қондырғыларда - ауысым бойында бір мәрте;

3) бөліну көзі болатын бірақ, зиянды заттардың түсуі сырттан болуы мүмкін үй-жайларда- тәулігіне бір мәрте;

4) Кезең-кезеңмен қызмет көрсетілетін орындарда - жұмыс бастамас бұрын және жұмыс барысы кезінде;

6) сұйыққойма паркінде, әрбір сұйыққойма каресінде, топырақпен үйінді айналасында сұйққойманың остік сызығынан 5-10 м қашықтықта, желкем бетінде – ауысымда бір мәрте;

7) газдалған айлақтағы апаттық жұмыс кезінде – 30 минут аралығында бір мәртеден сирек емес.

1213. ПЛА-ға сәйкес апаттық жағдай жойылғаннан кейін күкіртті сутек, зиянды заттар түзілуі мүмкін жерлерде қосымша ауа талдауын жүргізу керек.

1214. Елді мекендерде ауа кеңістігін бақылау стационарлық нүктелерде және ұйымның техникалық басшылығы бекіткен кестеге сәйкес жылжымалы зерханалар жүзеге асырылады.

1215. Талдау нәтижелері:

1) талдауды тіркейтін журналға;

2) сынаманы сұрыптайтын картаға (сынама сұрыптарының мәліметтері жазылады: орны, үдеріс, желдің бағыты және күші, метеорологиялық шарттар) енгізіледі.

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 1-қосымша

Мұнай кен орындарын жайластыру нысандарының ғимараттар мен құрылыстардан минималды қауіпсіз қашықтықтары

Рет №	Нысандардар	Тұрғын үйлер, жатақханалар, вахталық кенттер	Қоғамдық ғимараттар	Өнеркәсіптік және ауыл шаруашылық нысандар	Магистральды мұнай-газ құбырлары	Электр беру желілері (ӘЖ 6 кВ және одан жоғары)	Электрлі аралық станциялар (35/6/110/35 кВ)
1	2	3	4	5	6	7	8
1	Сорғылармен жабдықталған мұнай ұңғыма-атқымалы, газлифтті сағалар	300	500	100	ҚНжЕ	60	100
2	Ырғалғыш станокты мұнай үңғымаларының сағалары, айдағыш ұңғымалардың сағалары	150	250	50	ҚНжЕ	30	50
3	Мұнай өндіру ғимараттары мен құрылыстары	300	500	100	ҚНжЕ	ЭҚЕ	80
4	Газды тұтандыруға арналған шырақ	300	500	100	600	60	100
5	Газды сырғыту білтесі	300	500	100	30	30	30

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 2-қосымша

Нысан

Бұрғылау қондырғысын пайдалануға енгізу туралы акт

Ұңғыма № _________________________ауданы ____________________________

"____" __________________20____ж.

Өнеркәсіптік қаупіздікті қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес Комиссия құрамында

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

________________ бұрғылау қондырғысының қосылуына дайындығын тексерді

түрі

құрамында: мұнарасы______________________ іргетасы___________________

түрі

жүк арбасы ______________________________ жетегісі __________________

түрі

бұрғылау сорғыштары _____________________ жетегісі __________________

түрі

ротор ___________________________________ жетегісі___________________

түрі

редуктор ________________________________ кронблок __________________

тальдік блок ____________________________ көтеру ілмегі _____________

вертлюг _________________________________ саз араластырғыш __________

жетегісі ____________________________________________________________

және қосалқы жабдықтары бар: ________________________________________

_____________________________________________________________________

Тексеру кезінде анықталды:

1. Бұрғылау қондырғысының жинағы ____________________________________

2. Жабдықтың техникалық жағдайы _____________________________________

3. Тальдік арқанның жағдайы _________________________________________

4. Айналма жүйенің, тоқжүретін бөлшектердің, механизмнің қозғалатын

және айналатын бөлшектерлің қоршауының бар болуы мен жай-күйі

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

5. Бұрғылау қондырғысының БӨАжА жабдықталуы

_____________________________________________________________________

6. Механизациялау және автоматизациялау құрылғыларының, қауіпсіздік

құралдарының бар-жоғы________________________________________________

(бекітілген тізімге сәйкестігін

_____________________________________________________________________

немесе сәйкессіздік себептерін көрсету)

7. Бұрғылау жарығы __________________________________________________

8. Авариялық жарықтың бар-жоғы ______________________________________

9. Үй-жайлардың жай-күйі ____________________________________________

10. Қосалқы жүкарба арқанының, кілттің жай-күйі______________________

11. Қауіпсіздік нұсқулықтардың, белгілердің және плакаттардың

бар-жоғы: __________________________________________________________

12. Бұрғылау жұмыстарын жасауға рұқсаттың болуы

_____________________________________________________________________

13. Персоналдың қауіпсіздік талаптарын білуі ________________________

_____________________________________________________________________

14. Актіге:

Бұрғылау сорғыштардың айдау құбырларын сынау туралы акті;

Тальдік блоктың көтерілуін шектегішін сынау туралы акті;

Бұрғылау қондырғысының пневматикалық жүйесін тығыздау туралы акті қоса беріледі.

Комиссия қорытындысы: _______________________________________________

Қолдары: _______________________________

________________________________________

________________________________________

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 3-қосымша

Бұрғылау вахтасында газ мұнай су шығарындылары айқындалған және мұнай және газ ұңғымаларының құрылысы кезіндегі ашық бұрқақтардың пайда болуы жағдайындағы бастапқы әрекеттер.

1. Ұңғымаларды бұрғылау кезінде вахтаның әрекеттері:

1) бұрғылаушы "Шығарынды" деген дыбысты белгі береді, бұрғылау құралын жетекші құбырының ұзындығына шарлы краны бар бірінші құбырдың бекітпесі ротордың үстелінде элеватордың немесе АКБ кілтінің деңгейінде есептей отырып, көтереді, ал превентордың бұрандалы кескіштеріне қарсы құбырдың тегіс бөлігі болады. Жүкарбаның тежегішін бекітеді;

2) бұрғылаушының екінші көмекшісі сорғыларды тоқтатады. Бұрғылаушы бірінші және үшінші көмекшілерімен бірге сыналарды бөлшектейді.

Ескертпе: егер бұрғылау бағанасымен бірге жиынтықтағы шарлы кран жоқ болса (ГМСШ қыртыстан шықты, техникалық жобамен көзделмеген), бұрғылаушы бірінші және үшінші көмекшілерімен бірге құралды роторға қояды (сыналарға, элеваторға), жетекші құбырды босатып бұрайды және шарлы кранды (кері клапан) орнатады, кейін қайтадан жетекші құбырды бекітіп бұрайды және құралды жүк көтергіш жүйелеріне бірінші құбырдың бекітпесі ротордың үстелі үстінен элеватордың немесе АКБ кілтінің деңгейінде, ал превентордың бұрандалы кескіштеріне қарсы құбырдың тегіс бөлігін туралап іледі; жүкшығырдың тежегішін бекітеді, сыналарды бөлшектейді;

3) бұрғылаушының бірінші және үшінші көмекшілері шығарып тастау желілеріндегі жапқыштарды тексереді, олардың ішіндегі резервтік және газсыздандырушыға бұрамаға желілері ашық болуы, қалғандары жабық болуы тиіс;

4) бұрғылаушы басқару пульті дублерінің жәрдемімен дроссельдеу желісіндегі гидрожетекті жапқышты ашады және әмбебап превенторды жабады, ол жоқ болса - жоғарғы бұрандалы кескішті превенторды;

5) бұрандалы кескішті превентор жабылған жағдайда бұрғылаушының командасымен көмекшілері бұрандалы кескіштерінің қолды жетекпен қосылуын штурвалдың айналымдарын міндетті түрде тіркеумен бекітеді, ол – қақпақта көрсетілген; оң штурвалда бұрғылаушының бірінші және үшінші көмекшілері жұмыс істейді, сол штурвалда екінші және төртінші көмекшілер;

6) бұрғылаушы 5-10 мин. өткен соң ұңғыманың сағасындағы артық қысымды тіркейді, бұл ретте рұқсат етілген қысымның соңғы түсірілген бағана және гидроажырату орнында қысымның асып түспеуіне жол бермейді;

7) сағаны оқшаулағаннан кейін бақылау бойынша жауапты тұлғаға және ГТЗ станциясының операторына хабарламаны береді;

8) көріністерді жою бойынша кейінгі жұмыстар АҚҚ қатысуымен ұйым басшысының нұсқауы бойынша жүргізіледі.

Ескерту. 1-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. ТКО кезіндегі вахтаның әрекеттері.

1) бұрғылаушы "Шығарынды" белгісін береді, жиналған вахтаға көрініс туралы хабарлайды. Құралды роторға артады. Одан кейін вахта келіп түскен қыртыстық флюидтың мөлшері шекті мәннен асып түспегенінше құбырларды түсіруге кіріседі. Құралды роторға артады. Құбырларды төмен түсіруді жалғастыру мүмкін болмаса бұрғылаушы көмекшілерімен бірге жетекші құбырды шарлы кранмен бекітіп бұрайды (алдымен бұрамасы бар апаттық құбырды басқа үлгідегі-өлшемдегі басқа бұрғылау бағанасына бекітіп бұрайды) және құралды бірінші құбырдың бекітпесі элеватордың немесе АКБ кілтінің деңгейінде жүк көтергіш жүйелеріне іліп қояды. Жүкшығырдың тежегішін бекітеді, сыналарды бөлшектейді және бағананы итеріп тастаудан сақтандырады.

Ескерту: егер бұрғылау бағанасымен жиынтықтағы шарлы кран жоқ болса (ГМСШ қыртыстан техникалық жобамен көзделмеген шығуында), бұрғылаушы көмекшілерімен бірге құралды роторға артады, шарлы кранды орнатады, жетекші құбырды бекітіп бұрайды және құралды бірінші құбырының бекіткіші элеватордың немесе АКБ кілтінің деңгейінде теңесетіндей жүк көтергіш жүйелеріне іліп қояды. Жүкшығырдың тежегішін бекітеді, сыналарды бөлшектейді, бағананы итеріп тастаудан сақтандырады;

2) құбырлық және құбырдан тыс кеңістіктерде қысымның өзгеріп тұруына бақылау жүргізеді;

3) егер құбыр көрініс беретін қыртыстың шатырына дейін түсірілген болса, онда бұрғылаушы көмекшілерімен бірге бағананы роторға артады, жетекші құбырды шарлы кранмен бірге бекітіп бұрайды және құбырлардың бағанасын бірінші құбырының бекіткіші элеватордың немесе АКБ кілтінің деңгейінде тұратындай жүк көтергіш жүйелеріне іліп қояды. Жүкшығырдың тежегішін бекітеді, сыналарды бөлшектейді;

4) сағаны оқшаулаудан кейін бақылау бойынша жауапты тұлғаға және ГТЗ станциясының операторына хабарламаны береді;

5) одан кейін көріністі жою бойынша жұмыстарды арнайы жоспарға сәйкес жүргізеді.

3. Ұңғымада құрал-саймандар жоқ кезде вахтаның әрекеттері:

Бұрғылаушы "Атылу" белгісін береді, көрініс туралы вахтаға хабарлайды. Одан кейін вахта құбырларды ұңғымаға түсіруге кіріседі және оны келіп түскен флюидтың ауқымы рұқсат етілген мәннен асып түскенге дейін жалғастырады. Құралды роторға артады.

4. Қоршаулау бағанасын түсіру кезінде вахтаның әрекеттері.

I нұсқа. Превенторлардың біреуінің бұранда кескіштері қоршау бағанасының диаметріне сәйкестендіріліп орнатылған:

1) "Шығарынды" белгісі берілгеннен кейін бұрғылаушы жиналған вахтаға көрініс туралы хабарлайды. Қоршау бағанасының төменгі бөлігі көрініс берген қыртыстың төбесіне жетті;

2) бұл жағдайда бұрғылаушы көмекшілерімен бірге қоршау бағанасының салмағын жеңілдетеді, роторға, бұрамасы бар шарлы кранға орнатады, жетекші құбырды бекітіп бұрайды және қоршау бағанасын жүк көтергіш жүйелеріне бұрғыштың ротордың үстелінен 0,8 - 1м биіктетіп, муфталық емес бөліктің бағананың превентордың бұрандалы кескіштеріне қарсы орналасуы есебімен іліп қояды. Жүкшығырдың тежегішін бекітеді, сыналарды бөлшектейді (элеваторды алып тастайды);

3) егер қоршау бағанасының төменгі бөлігі қыртыстың көрініс берген төбесіне жетпеген болса, ал ұңғымаға келіп түскен флюидтың мөлшері рұқсат етілген мөлшерден асып түспесе, көрініс берген қыртыстың төбесіне жеткізу үшін түсіруді жылдамдату қажет, ол үшін бұрғылау құбырлары қолданылады;

4) ол үшін бұрғылаушы көмекшілерімен бірге қоршау құбырының бұрғышы бар қоршау құбырының муфтасын бұрғылау құбырына орнатады. Одан кейін вахта бұрғылау құбырларын түсіруге кіріседі, оны аяқтаған соң құбырлардың бағанасы роторға түсіріледі. Шарлы кранды орнатады, жетекші құбырды бекітіп бұрайды және жүк көтергіш жүйелеріне құбырлардың бағанасын бірінші құбырының бекітпесі ротордың үстелі үстінен элеватордың немесе АКБ кілтінің деңгейінде іліп қояды.

5) егер қоршау бағанасын қажетті тереңдікке түсіру мүмкіндігі жоқ болса, бұрғылаушы көмекшілерімен бірге қоршаулау құбырларының бағанасын роторға түсіреді, шарлы краны бар бұрғышты орнатады, жетекші құбырды бекітіп бұрайды және бұрғышты жүк көтергіш жүйелеріне ротордың үстелі деңгейінен 0,8-1 метрден жоғары іліп қояды. Жүкшығырдың тежегішін бекітеді, сыналарды бөлшектейді (элеваторды алып тастайды). Бағананың ұңғымадан шығарылып тасталуын болдырмайды.

II нұсқа. Превентордағы бұранда кескіштерін бұрғылау құбырларының диаметріне сәйкестендіріп орнатады:

1) бұрғылаушы "Шығарынды" белгісін береді, жиналған вахтаға көрініс туралы хабарлайды. Егер қоршау құбыры көрініс берген қыртыстың төбесіне дейін түсірілген болса, онда бұрғылаушы көмекшілерімен бірге бағананы роторға артады, қоршау бағанасына арналып шарлы кранмен және аударғышпен жабдықталған құбырды бұрап бекітеді (немесе оқшаулау құрылғысын қоршаулау бағаналарын сағаның түсіру тұсына орнатады), оны ұңғымаға түсіреді және құбырлардың бағанасын роторға түсіреді. Жетекші құбырды бекітіп бұрайды және бірінші құбырдың бекітпесін құбырлардың бағанасына ротордың үстелі үстінен элеватордың немесе АКБ кілтінің деңгейінде іліп қояды. Жүкшығырдың тежегішін бекітеді, сыналарды бөлшектейді (элеваторды алып тастайды);

2) егер қоршау бағанасының төменгі бөлігі көрініс берген қыртыстың төбесіне жетпейтін болса, онда ұңғымаға келіп түскен флюидтың ауқымына қарай вахта І нұсқада қарастырылған жұмыстарды орындайды;

3) қоршаулау бағанасын түсіру процесінде пайда болған көрініс туралы бақылау бойынша ұйымның жауапты тұлғасына хабарлама беріледі және кейінгі жұмыстар арнайы жоспарға сәйкес жүргізіледі.

5. Вахтаның кәсіптік-геофизикалық жұмыстар кезіндегі әрекеттері:

1) бұрғылаушы "Шығарынды" белгісін береді, геофизикалық жұмыстардың жүргізілуін тоқтату және аспаптарды ұңғымадан жедел көтеру туралы нұсқау береді, вахтаға көрініс туралы хабарлайды;

2) бұрғылаушы көмекшілерімен бірге аспаптарды ұңғымадан жедел көтеруге жәрдем көрсетеді, және ұйымның бақылау бойынша жауапты тұлғасына көрініс туралы хабарлайды;

3) қыртыстық флюидтың келіп түсуі рұқсат етілген шектен асып түскенде арнайы құрылғымен кабельді кесіп тастайды және сағаны оқшаулау жүргізіледі.

6. Ұңғымаларды жөндеу кезінде вахтаның әрекеттері. Егер ұңғыманың сағасы превенторлық қондырғымен жабдықталған болса, вахтаның нақты әрекеттері жоғарыда баяндалған әрекеттерге ұқсас болады. Превенторлық қондырғы жоқ болса қызметкерлер келесі әрекеттерді орындайды:

1) Сағада жерасты жөндеу аппаратын қолданумен (бұдан әрі - ЖЖА) ТКО жүргізеді;

2) бұрғылаушы "Шығарынды" белгісін береді, қиындық туралы хабарлайды, құбырлардың бағанасын АЖЖ-ға отырғызады, электрқозғалтқышты тораптан ажыратады, көмекшілері монтаждық келте құбырды бекітіп бұрайды және бекітеді;

3) бұрғылаушының көмекшілері элеваторды монтаждық келте құбырдың муфтасына бейімдеп кигізеді және монтаждық құрал-саймандарды көтеру ілмегіне іліп қояды. Бұрғылаушы құбырлардың бағанасын көтереді, көмекшісі монтаждық құрал-саймандары шетке алып шығарады;

4) бұрғылаушының көмекшілері сыналарды босатады, сыналы алқаны механизмнен шығарып алады, оны құбырдан алып тастайды. Бұрғылаушы құбырлардың бағанасын механизмді монтаждық құрылғылармен іліп алатындай түсіреді;

5) бұрғылаушы көмекшілерімен бірге механизмді монтаждық құрылғылармен бекітеді, механизмді ұңғыма сағасының фланеціне бекітетін болттарды бұрап алады;

6) бұрғылаушы құбырлардың бағанасын және механизмді көтереді. Бірінші көмекшісі қосымша элеваторды құбырдың муфтасына бейімдеп бағаналық фланецке орнатады;

7) бұрғылаушы механизмді және құбырлардың бағанасын олардың қосымша элеваторға отыруына дейін түсіреді, ал көмекшісі элеваторды монтаждық келте құбырдан түсіріп алады;

8) бұрғылаушы механизмді монтаждық келте құбырдан шыққанға дейін көтереді және оны жұмыс алаңшасының еденіне түсіреді;

9) көмекшілері механизмнен монтаждық құрылғыларды ағытып алады, көтергіш ілмектен босатады және бұрғылаушымен бірге монтаждық келте құбырды бұрайды;

10) бұрғылаушы және көмекшілері сағаға нығыздалған сақинамен және ашық жапқышпен бекітілген планшайбаны туралайды және планшайбаның келте құбырын құбырлармен қосады;

11) бұрғылаушы құбырлардың бағанасын планшайбамен көтереді, ал көмекшісі төменгі элеваторды алып тастайды;

12) бұрғылаушының бірінші көмекшісі ыдысқа шығудағы жапқышты ашады. Екінші шығарып тастау желісіндегі, цементтеу агрегатының және қосымша құю ыдысының жапқыштары жабық болуы тиіс;

13) бұрғылаушы планшайбаны бағаналық фланецке отырғызады, көмекшілерімен бірге оны түйреуіштермен бекітеді және ұңғыманың сағасын ыдысқа орталық және шығарып тастау желісіндегі жапқыштарды жабумен оқшаулайды және қысымға ұңғымадағы бақылау жүргізеді;

14) бұрғылаушы көмекшілерімен бірге сағаны сорғымен (агрегатпен) шандып тастайды;

15) бұрғылаушы бақылау бойынша ұйымның жауапты тұлғасына ұңғымадағы көрініс туралы хабарлайды;

16) кейінгі жұмыстар белгіленген тәртіппен бекітілген жоспар бойынша орындалады.

7. Вахтаның электрлі сыртқы тебуші сорғымен ТКО кезіндегі әрекеттері:

1) бұрғылаушы "Шығарынды" белгісін береді, көрініс туралы хабарлайды. Құбырлардың бағанасын фланецке отырғызады;

2) бұрғылаушы көмекшілерімен бірге сағаға жапқышы ашық планшайбаны дәлдеп келтіреді және бекітілген нығыздалған сақинамен және планшайбаның келте құбырын құбырлардың бағанасымен біріктіреді;

3) бұрғылаушы ішке кіргізу келте құбырын қолдана отырып, құбырлардың бағанасын планшайбамен көтереді, ал оның көмекшілері төменгі элеваторды алып тастайды;

4) бұрғылаушының бірінші көмекшісі шығарып тастау желісіндегі бұраманың жапқышын ыдысқа ашады. Басқа шығарып тастау желісіндегі жапқыштар жабық тұруы тиіс;

5) бұрғылаушы планшайбаны фланецке отырғызады және көмекшілерімен бірге оны түйреуіштермен бекітеді. Кабельдің шетін осы ұңғымада қолданылатын әдіспен оқшаулайды. Ұңғымадағы қысымға бақылау жүргізеді;

6) бұрғылаушы және көмекшілері сағаны сорғымен (агрегатпен) бірге орап бекіту және ұңғыманы оқшаулау іс-шараларын жүргізеді;

7) бұрғылаушы ұйымның бақылау бойынша жауапты тұлғасына ұңғымадағы көрініс туралы хабарлайды.

8. Вахтаның кәсіптік-геофизикалық жұмыстар кезіндегі әрекеттері:

1) бұрғылаушы "Шығарынды" белгісін береді, геофизикалық ұйымның өкіліне жұмыстарды тоқтату және геофизикалық аспаптарды ұңғымадан жедел көтеру туралы нұсқау береді, вахтаға көрініс туралы хабарлайды;

2) бұрғылаушы көмекшілерімен бірге аспаптарды ұңғымадан көтеруді жеделдетуге, ұңғыманы оқшаулауға жәрдем көрсетеді және бақылау бойынша ұйымның жауапты адамына қиындық туралы хабарлайды.

9. ГМСШ кезінде ұңғыманың сағасын оқшаулауға уақыттың регламенті 1-кестеде көрсетілген.

1-кесте

п/п №	Орындалатын жұмыстар және ұңғымадағы жағдайлар	Сағаны герметизациялау уақыты, мин
1	2	3
1	Ұңғымаларды бұрғылау кезінде
1.1	Бұрғылау немесе ұңғыманы жуып-шаю процесінде
1.1.1	кері немесе шарлы кранның шаршы астында бар жағдайында;	4
1.1.2	кері клапанның немесе шарлы кранның шаршы астында жоқ кезінде	14
1.2	ТКО жүргізу кезінде
1.2.1	превентордағы бұранда кескіштері бұрғылау бағанасының диаметріне сәйкестендіріліп орнатылған	12
1.2.2	құрамдастырылған құрал-саймандар бар жағдайында (апаттық құбыр шарлы кранмен бірге өткелдерде орналастырылған)	15
1.3	Ұңғымада құрал-саймандар жоқ кезде
1.3.1	әмбебап превентордың сағасы немесе ұштары тығындалған бұранда кескіштері бар превентор	4
1.3.2	шарлы кранды бұрап бекітумен бір білтерді түсіру	17
1.3.3	апаттық құбырды шарлы кранмен бірге төмен түсіру	15
1.4	Қоршау бағанасын түсіру кезінде
1.4.1	превентордағы бұранда кескіштер қоршау бағанасының өлшеміне сәйкестендіріліп орнатылған	16
1.4.2	Превентордағы бұранда кескіштер бұрғылау бағанасының диаметріне сәйкестендіріліп орнатылған	18
2	Ұңғымаларды жөндеу кезінде
2.1	Превентор орнатылған жағдаймен ТКО жүргізу процесі кезінде
2.1.1	Превентордағы бұранда кескіштері қолданылатын құбырлардың диаметріне сәйкестендіріліп орнатылған	9
2.1.2	Превентордағы бұранда кескіштер қолданылатын құбырларға сәйкес келмейді (өткелдерде орналастырылған бұрамасы және шарлы краны бар апаттық құбыр)	12
2.1.3	ТКО АӨЖ механизмі жәрдемімен жүргізу кезінде	22
2.1.4	ТКО АӨЖ механизмін қолданусыз жүргізу кезінде	15
2.1.5	ТКО ЭОС бірге жүргізу кезінде	16
2.1.6	Бағана толығымен сыртқа шығарылған кезде	15

Ескертпе: Уақыттың регламенттері жаттығу дабылдарын жүргізу кезінде жинақталған тәжірибе ескерілумен берілген. Апаттық операцияларға арналған уақыт нормативтік уақыттан аз болуы тиіс, себебі бұл операциялар вахтаның әрбір мүшесінің барынша әрекеттенуін қажет ететін экстремалды жағдайларда жүргізіледі.

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 4-қосымша

Мұнай-газ кен орындарын игеру нысандарының құрылыстары мен сыртқы қондырғыларының жарылу-өртену және өртену қаупі бойынша жіктелуі

Ескерту. 4-қосымша алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 5-қосымша

Зиянды заттардың шекті рұқсатты шоғырлануы және зиянды заттардың шекті рұқсатты жарылғыштық шоғырлануы және өндірістік үй-жайлар мен алаңшалардың жұмыс аймағының ауасындағы булар мен газдардың қасиеттері.

Заттың атауы	Тығыздығы кг/м3	Ауа бойынша тығыздығы	ШРШ мг/м3, ауа аймағы бойынша	ШРШ, мг/м3 елді мекендер бойынша	Көлемі бойынша тұтану шектері, %-бен		Қауіптілік сыныбы
				Максим.	төменгі	жоғарғы
Аммиак	681,4	0,59	20	0,2	17	28	IV
Ацетон	790,8	2,00	200	0,35	2,20	13,0	IV
Отын бензині	722-790,8	3,28-3,65	100	0,05-5	0,76-1,48	5,03-8,12	IV
Бензол	879,0	2,7	5	0,3	1,40	7,1	II
Бутан	2,672	2,06	300	200,0	1,80	9,1	IV
Гексан	659,35	3,00	300	60,0	1,20	7,5	IV
Дихлорэтан	1253,0	3,4	10	3,0	6,20	16,0	II
Изобутан	2,672	2,06	300	15,0	1,80	38,0	IV
Изопентан	619,67	2,50	300		1,30	28,0	IV
Керосин	792,0	4,15	300		1,40	7,5	IV
Ксилол	855,0	3,66	50	0,2	1,00	6,0	III
Меркаптандар			0,8	9х10-6			II
Метан	0,71	0,55	300		5,00	15,0	IV
Метил спирті	795,0	1,11	5		6,00	34,7	III
Мұнай (1800С-ге дейінгі фракциясы)		3,50	300		1,26	6,5	III
Көміртек тотығы	1,25	0,967			12,5	74
Пропан	500,5	1,56	1	03-06	2,10	9,5	IV
Пентан	626,17	2,50	300	100	1,40	7,8	IV
Пропил спирті	804,4	2,10	10	0,3	2,10	135	III
Күкіртті сутек	1,539	1,19	10	0,008	4,30	46,0	II
Көмірсутегі бар күкіртті сутек С1-С5		-	3	0,03	-	-	III
Күкіртті көміртек	11263,0	2,6	10/3	0,03	1,33	33	II
Күкіртті ангидрит	2,93	2,26
Этан	1,35	1,05	300		2,90	15,0	IV
Этилен	1,2594	0,97	100	3,0	3,00	32,0	IV
Этил спирті	789,2	1,60	1000		3,60	19,0	IV

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 6-қосымша

Мұнай газ кен орны аумағының, алаңшаларының, жолдарының жарықтылық нормалары

Рет. №	Нысанның атауы	Жұмыстардың разряды	Қызу лампаларымен жалпы жарықтандыру кезіндегі жарықтылық (лк)
1	2	3	4
1.	Ұңғымалардың сағалары, ырғалғыш станоктар (оларға тәуліктің түнгі уақытында қызмет көрсеткен кезде)	Х	30
2.	Топтық қондырғылардың, сұйыққоймалық парктердің аумағындағы жапқыштарды басқару орындары.	XIIIа	30
3.	Топтық қондырғылардың, сұйыққойма парктерінің аумақтары.	XIII	2
4.	БӨАжА қондырғыларын орнату орындары		50
5.	Сұйыққоймалық парктердегі мұнай деңгейін өлшеу орындары*	IX	50
6.	Сорғы станциялары	VI	50
7.	Компрессорлық цехтар	IV	75
8.	Мұнай құятын және ағызатын эстакадалар:
	еденнің бетінде	Х	30
	цистернаның мойнында	IX	50
9.	Автокөлік жолдары, автотұрақтар және тиеу-түсіру алаңшалары		8

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 7-қосымша

Технологиялық регламентті әзірлеу бойынша ұсынымдар
1. Жалпы ереже

1. Ұсынымдар негізгі қондырғыларды және қосалқы қондырғылар мен құрылыстарды (бұдан әрі – НҚжҚҚҚ) пайдалану бойынша технологиялық регламенттердің құрамын, мазмұнын, әзірлеу тәртібін, келісу және бекітуді анықтайды.

2. Технологиялық регламент негізгі технологиялық құжат болып табылады және үдерісті жүргізу немесе оның жекелеген кезеңдерін (операцияларды), өнімді өндірудің режмі мен технологиясын, өнім сапасының көрсеткіштерін, қауіпсіз жұмыс жағдайларын айқындайды.

3. НҚжҚҚҚ пайдаланатын жұмысшылар осы қағидаларды және АЖЖ басшылыққа алады.

2. Технологиялық регламентті әзірлеу, келісу және бекіту

4. Технологиялық регламент технологиялық үдерісте жұмылдырылған НҚжҚҚҚ әзірленеді.

5. Іске қосу мен жаңа жабдықты және бекітілген регламенті бар қолданыстағы құрылғыға технологиялық үдерістерді сынау кезінде жаңа регламент әзірленеді.

Қолданыстағы регламентке регламентті бекітетін ұйымның шешімімен толықтырулар әзірленуге рұқсат етіледі.

6. Технологиялық регламентті МГО өңдеу мен пайдалану жобалық құжаттамасын дайындайтын жобалаушы ұйымдар әзірлейді.

Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 28.12.2022 № 343 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

7. Қауіпті өндіріс объектісінің технологиялық регламентін техникалық басшысы бекітеді. Қауіпті өндірістік объектінің техникалық басшысы әрбір нақты жағдайда технологиялық регламентті әзірлеуге қатысатын өндірістік және техникалық қызметтерді айқындайды.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Регламенттің іс-әрекет мерзімі

8. Технологиялық регламенттің іс-әрекет мерзімі пайдаланушы ұйымның шешімімен белгіленеді.

9. Технологиялық регламент мынадай жағдайларда:

1) өндірістік және технологиялық жағдайлардың өзгеруі кезінде;

2) қауіпсіздікті декларациялау жағдайдың өзгеруі кезінде;

3) өнеркәсіптік қауіпсіздік бойынша ереже мен нормативтік құжаттардың өзгеруі кезінде;

4) технологиялық регламенттің жобалау құжаттама сәйкес келмеген кезде;

5) МДҚ, қосалқы қондырғылар мен құрылыстарды пайдалану үдерісінде жобалық шешімдер мен қауіпсіздік жағдайлардың сәйкессіздігі анықталғанда;

6) технологиялық өнім сапасының қанағаттанарлықсыз жағдайында;

7) жоғары тұрған ұйымның, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік инспектордың шешімі мен нұсқау бойынша қайта қаралады немесе толықтырылады.

4. Технологиялық регламентті ресімдеу

10. Технологиялық регламент Қазақстан Республикасында әрекет ететін бірыңғай конструкторлық құжаттама жүйесі, мәтінді құжаттар бойынша рәсімделеді.

11. Әрбір Технологиялық регламентке нөмір, индекс немесе титулды парақта және Технологиялық регламенттің барлық құжаттамаларындағы колонититулды көрсете отырып, ұйымда қабылданған тәртіппен белгі беріледі.

12. Титулды парақтың ұсынылатын түрі:

_________________________________________________

(Ұйымның атауы)

"БЕКІТІЛГЕН"

______________________________

(Басшының лауазымы мен Т.А.Ә)

"___" ________________________

(күні)

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ РЕГЛАМЕНТ

_________________________________________________

(нысанның атауы)

Әзірлеушілер:

(ұйым, қызметі, Т.А.Ә.)

Құжаттың индексі

13. Технологиялық регламенттің даналар саны, НҚжҚҚҚ, қосалқы қондырғылар мен құрылыстар және басқа бөлімшелерді сақтау шарты оны қолданушылардың санына байланысты пайдаланушы ұйым орнатады.

14. Техникалық қызмет ұйымы растаған Технологиялық регламенттен үзінділер мен көшірмелер жекелеген қондырғылардың басшылары және НҚжҚҚҚ жұмыс атқаратын мүдделі ұйымдар үшін нұсқаулық және технологиялық тәртіпті жүргізу үшін беріледі.

15. Қолданыстағы Технологиялық регламентке шикізат сапасының өзгеруіне, жүктеменің, тәртіптің өзгеруіне, жабдықтарды ауыстыруға байланысты өзгерістер мен толықтырулар енгізілуі мүмкін.

Негізін қайлайтын өндірістік жағдайлардың өзгеруі, НҚжҚҚҚ нысандарын жаңғырту және реконструкциялау кезінде жаңа Технологиялық регламент әзірленеді.

16. Аздаған өзгерістер мен толықтыруларды техникалық қызмет ұйымы енгізеді және ұйымның техникалық басшысы бекітеді.

17. Өзгерістер нысаны бойынша ресімделеді және технологиялық регламентпен бірге сақталады.

Р/н №	Бөлімнің, беттердің №	Қолданыстағы редакция	Жаңа редакция	Өзгерістер мен толықтыруларды негіздеу
1	2	3	4	5

18. Өзгерістерді тіркеу парағы нысан бойынша ресімделеді және регламентке кейінгі өзгерістер мен толықтырулар жазбалары үшін енгізіледі.

Өзг.	Парақтар саны (беттер)				Құжаттағы барлық парақтар (беттер)	Құжаттың №	Ілеспе құжаттың кіріс №	Қолы	Күні
	Өзгерілгендер	Ауыстырылғандар	Жаңа	Жойылғандар
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10

5. Технологиялық регламенттің мазмұны

19. Технологиялық регламенттің мазмұны НҚжҚҚҚ жұмыс кезеңіне қарай бөлімдерді қамтиды:

1) Өндірістік нысанның жалпы сипаттамасы.

2) Өнім әзірленетін бастапқы шикізаттың, материалдардың, реагенттердің сипаттамасы.

3) Өндірістік нысанның технологиялық үдерісін және технологиялық жүйесін сипатту.

4) Технологиялық тәртіптің нормалары.

5) Технологиялық үдерісті бақылау және автоматтандыру.

6) Қалыпты және қауіпті жағдайда өндірістік нысанды қауіпсіз іске қосу мен тоқтатудың негізгі ережелер.

7) өндірісті қауіпсіз пайдалану. Аварияға қарсы қорғау және қауіпті жағдайдағы іс-қимылдар жүйелері.

8) Өнімді өндіру барысындағы қалдықтар, ағынды сулар, атмосфераға шығарылулар, оларды жою, қайта өңдеу әдістері.

9) Технологиялық жабдықтардың, реттеуші және сақтық қақпақшалардың, басқару жүйесінің қысқаша сипаттамасы.

10) Нормативтік-техникалық құжаттардың тізімі.

11) Өнімді өндірудің технологиялық жүйесі (графикалық бөлім).

12) НҚжҚҚҚ, оларға байланысты өндірістік нысандарды жайластырудың аумақты жоспары.

Ескерту. 19-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6. Технологиялық регламент бөлімдерінің мазмұны

20. Өндірістік нысанның жалпы сипаттамасы.

1) Өндірістік нысанның атауы, оның міндеті, пайдаланылуға қосылған жылы, орналасқан жері, ведомстволық бағыну.

2) Технологиялық регламентті әзірлеген және жобаны орындаған ұйымның атауы.

3) Технологиялық нысандар желілерінің (ағындар) және олардың міндеттері.

21. Өнім әзірленетін бастапқы шикізаттың, материалдардың, реагенттердің сипаттамасы.

1) Өнімдердің техникалық атауы және өнімдердің сапасы.

Қолданылу саласы. Мәліметтер 1-кестеге сәйкес нысан бойынша келтіріледі.

1-кесте

Өнім әзірленетін бастапқы шикізаттың, материалдардың, реагенттердің сипаттамасы

Рет №	Өнім әзірленетін бастапқы шикізаттың, материалдардың, реагенттердің сипаттамасы	Мемлекеттік немесе салалық стандарттың, ұйым стандартының нөмірі	Тексерілуге міндетті сапа көрсеткіштері	МЕМСТ, ССТ бойынша норма (қажеттілігіне қарай толтырылады)	Әзірленетін өнімнің қолданылу аймағы
1	2	3	4	5	6

Ескертпе: Тексеру үшін сапа көрсеткіштеріне шикізатта, аралық өнімдерде және дайын өнімдерде металлдарды коррозияға ұшырататын, адам ағзасына және қоршаған ортаға зиянды және қауіпті заттарды қамтуды регламенттейтін көрсеткіштер енгізіледі.

2) Өндіріс шикізатының, реагентінің, дайын өнімнің және қалдықтарының жарылу-өртену қаупі мен улылығына қарай ерекшелігі "Өндірісті қауіпсіз пайдалану" бөлімінде келтіріледі.

22. Өндірістік нысанның технологиялық үдерісі мен технологиялық жүйесін сипаттау.

1) Бөлім регламентке графикалық қосымша болып табылатын жүйеге сәйкес сипаттаманы, бірізділікті, технологиялық үдерістердің сипаттамаларын қамтиды.

2) технологиялық схеманы сипаттау шикізаттың түсуінен бастап, негізгі технологиялық процестің параметрлерін (температураны, қысымды, процеске қатысатын және технологиялық жүйенің құрамына қосылған негізгі жабдықты) көрсете отырып, технологиялық процестің кезеңдері бойынша келтіріледі. Схеманың мазмұнына қарай негізгі автоматтандыру және бұғаттау жүйесі, аварияға қарсы қорғау жүйесі көрсетіледі.

Ескерту. 22-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

23. Технологиялық режимнің нормалары.

1) Үздіксіз және периодты үдерістер үшін технологиялық тәртіптің нормалары 2 кестеге сәйкес нысан бойынша келтіріледі.

2-Кесте

Технологиялық тәртіптеменің нормалары

Рет №	Үдеріс кезеңінің атауы, жабдық, тәртіптеме көрсеткіштері	Сызбадағы аспаптың позиция нөмірі	Өлшеу бірлігі	Технологиялық параметрлердің рұқсат етілген шектеулері	Өлшеуіш аспаптардың талап етуші дәлдік класы	Ескерту
1	2	3	4	5	6	7

2) "Үдеріс кезеңінің атауы, жабдық, тәртіптеме көрсеткіштері" бағанында жабдықта және айырғыштарда, аппараттарда (тұндырғыштарда, электродегидраттаушыларда, мұнараларда, пештерде, реакторларда, жылу алмастырғыш аппаратурада) үдерістің әртүрлі кезеңдеріндегі тәртіпті регламенттейтін көрсеткіштер көрсетіледі: температура, қысым, шығын, операция уақыты, тиемелі немесе берілетін компоненттердің мөлшері және қауіпсіз пайдалануға және өнімнің сапасына ықпал ететін көрсеткіштер.

3) БӨАжА аспаптарын таңбалау барысында басқару қалқанында аспаптың позиция нөмірі технологиялық сызбадағы позиция нөмірлеріне сәйкес келеді.

4) Өлшеу бірліктері қолданыстағы метрлік жүйемен келтіріледі.

5) Тәртіптеменің барлық көрсеткіштері, соның ішінде, шығын, қысым, температура қауіпті пайдалануды және берілген сападағы дайын өнімді алуды қамтамасыз ететін мүмкін болатын шектермен немесе аралықтармен көрсетіледі. Жоғарғы немесе төменгі шекті мәнмен шектелу рұқсат етіледі. Мысалы: "вакуум, аз емес...", "температура, көп емес...".

6) Пешті қолдану арқылы өнімді өндіруде "Үдеріс кезеңінің атауы, аппараттар, тәртіптеме көрсеткіштері" бағанына қосымша ретінде пештерде жанармайдың оңтайлы жану тәртібін ұстап тұруда негізгі талаптарды енгізу (оттегінің мөлшері, жолмен ыдырату, кететін газдың температурасы).

24. Технологиялық үдерісті бақылау.

1) Технологиялық үдерістің барлық кезеңдері бойынша аналитикалық бақылау 3-кестеге сәйкес нысан бойынша жазылған.

3-кесте

Технологиялық үдерісті аналитикалық бақылау

Рет №	Үдеріс кезеңінің атауы, талданатын өнім	Сынаманы іріктеу орны (БӨАжА қондырғылары)	Бақыланатын көрсеткіштер	Бақылау әдістері (талдау әдістемесі)	Норма	Бақылаудың жиілігі
1	2	3	4	5	6	7

Кестенің бас жағында зертханалық бақылаудың нормалары, содан соң автоматтық нормалар көрсетіледі.

2) Егер бақыланбалы өнімдерде металлды коррозияға ұшырататын агрессиялық компоненттер кездесетін болса, бұл компоненттердің рұқсат етілген мөлшері және бақылау әдісі көрсетіледі.

3) Технологиялық үдерісті дабылдама, бұғаттау жүйелерінің көмегімен бақылау тізбесі түрінде 4-кестеге сәйкес нысан бойынша келтіріледі.

25. Қалыпты және апатты жағдайларда өндірістік нысанды қауіпсіз іске қосу және тоқтатудың негізгі ережелері.

1) Бөлімде негізгі шарттар,өндірістік нысанды іске қосу және тоқтатудың тәртібі көрсетіледі. технологиялық және қосалқы нысандармен өзара байланысы, шикізат қондырғысымен, электр энергиясымен, бумен, сумен, ауамен, инертті газбен қамтамасыз ету көрсетіледі.

2) Жылдың салқын мезгілінде іске қосу мен тоқтатудың ерекшеліктері көрсетіледі.

3) Жарылу-өртену қаупі бар өндірісінің іске қосу мен тоқтату әдісінде жұмыстың бірізділігі, олардың бұзылу салдарын көрсете отырып, талап етілетін тәртіпті сақтау жазылады.

4-кесте

Бұғаттау және дабылдама тізбесі

Р/н №	Параметрдің атауы	Жабдықтардың атауы	Сыни параметрлер	Орнатылатын шектің шамасы		Бұғаттау		Дабылдама		Өшіру, қосу, ауыстырып қосу бойынша операциялар
				минималды	максималды	минималды	максималды	минималды	максималды
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11

26. Өндірісті қауіпсіз пайдалану. Апатқа қарсы және өртке қарсы қорғаныс жүйелері.

1) Бөлімде өртке, жарылысқа, улануға алып келетін өндірістік қауіп-қатерлер және өндіріс қауіптілігінің минималды деңгейін және жұмысшылардың қолайлы санитарлық-гигиеналық жағдайларын қамтамасыз ететін техникалық кешені, технологиялық және ұйымдық шаралар туралы мәліметтер көрсетіледі.

2) Жарылу-өртену қаупі бар және қолданылатын және алынатын заттардың уландырғыш қасиеті 5-кестеге сәйкес нысан бойынша келтіріледі.

5-кесте

Шикізаттың, жартылай өнімнің, дайын өнімнің және өндіріс қалдықтарының жарылу-өртену қаупі бар, уландырғыш қасиеттері

Р/н №	Шикізаттың, жартылай өнімнің, өндіріс қалдықтарының атауы	Агрегаттық жағдайы	Қауіптілік жік телімі	Температура			Шоғырлану шегі		Улағыштық сипаттамасы (адам ағзасына ықпалы)	Өндірістік үй-жайлардағы жұмыс аймағы ауасының шектеулі шоғырлануы
				от шығулар	тұтанулар	өздігінен тұтанулар	төменшек	жоғарғы шек
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11

3) Жарылу-өртену қаупі бойынша технологиялық блоктардың сыныптамасы 6 және 7-кестелерге сәйкес нысан бойынша келтіріледі.

6-кесте

Жарылу қаупі бойынша технологиялық блоктардың сыныптамасы

Р/н №	Блок нөмірі	Технологиялық блокты жасаушы аппаратураның, технологиялық сызба бойынша ұстанымдар нөмірлері	Технологиялық блоктың салыстырмалы энергетикалық шамасы	Жарылу қаупінің санаты	Болжамды қирау, персоналды жарақаттау қаупінің деңгейі бойынша аймақ сыныбы
1	2	3	4	5	6

7-кесте

Өндірістік ғимараттардағы, үй-жайлардағы және сыртқы қондырғылардағы жарылу-өртену және өртену қауіптілігі

Рет №	Өндірістік ғимараттардың, үй-жайлардың және сыртқы қондырғылардың атауы	Ғимараттар мен үй-жайлардың жарылу-өртену және өртену қауіптілігінің санаттары	Электр жабдықтарды таңдау және орнату үшін үй жай ішіндегі және үй-жайдан тыс аймақтардың сыныптамасы		Санитарлық сипаттамасы бойынша өндірістік үдерістердің топтары
			жарылу қаупі бар немесе өртке қауіпті аймақ жіктелімі	жарылу-өртену қаупі бар қоспалардың санаттары және топтары
1	2	3	4	5	6

Технологиялық жүйелер үшін электр қабылдағыштар санаттары мен электрмен жабдықтау сенімділігін қамтамасыз ету, бақылау жүйелерін энергетикалық қамтамасыз ету, басқаруды, апатқа қарсы және өртке қарсы қорғау ету көрсетіледі.

4) Өндірісті апатты жағдайда тоқтату ережесі, мүмкін болатын өндірістің апаттық жағдайлары, олардың алдын алу және жою 8-кестеге сәйкес нысан бойынша жазылады.

8-кесте

Мүмкін болатын өндірістегі апатты жағдайларының түрлері және оларды жоюдың тәсілдері

Р/н №	Өндірістің апатты жағдайының түрі	Шығу себептері	Қызметкерлердің апатты жағдайды жою әрекеттері
1	2	3	4

Кестеге жабдықтың тоқтатуынсыз жойылатын технологиялық үдерістегі ықтимал бұзылулар енгізіледі, мысалы: технологиялық үдерістің қысым, температура, реагент беру жылдамдығы және өнімнің шығуы бойынша нормадан ауытқуы, оның сапасы, бақылау аспаптарының ажыратылуы.

Бұзылулардың негізгі себептері келтіріледі және оларды жоюдағы қызметкерлер құрамының әрекеті көрсетіледі.

27. Жұмысшыларды өндірістік қауіп-қатерлерден сақтаудың тәсілдері мен амалдары.

Жұмыс аймағының ауасындағы жарылу қаупі бар және улы заттарды бақылаудың тәсілдері мен амалдары баяндалады.

Өндірісті пайдалану үдерісінде жарылу қаупі бар шоғырланудың түзілуін бақылаудың мерзімділігі мен әдістері көрсетіледі.

28. Өндірістік нысандарды пайдалану барысындағы қосымша қауіпсіздік шаралары.

1) Пирофорлы қыртыстармен айналысудың қауіпсіз әдістері.

2) Тасқындарда және апаттарда өндірістің өнімін зарарсыздандыру мен бейтараптандыру тәсілдері.

3) Жұмыс істеушілерді жеке-жеке және ұжымдық қорғау жолдары, мүмкін болатын жалынды сөндіру.

4) Болуы мүмкін статистикалық электр қуатының жинақталуы, олардың қауіптілігі және бейтараптандыру жолдары.

5) Технологиялық жүйелерден және жекелеген жабдықтардың түрлерінен өндіріс өнімдерін қауіпсіз аластату әдісі.

6) Қолданылатын жабдықтар мен құбырлардың, олардың жауапты тораптарының негізгі қауіп-қатерлері және технологиялық жүйелердің апатты герметизациясының сақтандыру шаралары.

29. Атмосфераға технологиялық және вентиляциялық шығарылымдар 9-кестеге сәйкес нысан бойынша келтіріледі.

9-кесте

Атмосфераға шығарылымдар

Р/н №	Шығарылымның атауы	Түріне қарай пайда болатын шығарылымдардың мөлшері	Жою, зарарсыздандыру, пайдаға асыру шарттары (әдіс)	Шығарылымның мерзімділігі	Шығарылымдағы ластану құрамының белгіленген нормасы, мг/м3	Ескертпе
1	2	3	4	5	6	7

30. Технологиялық жабдықтардың, реттеуші және сақтық қақпақшалардың қысқаша сипаттамасы.

1) Қысқаша сипаттамаға регламенттің технологиялық жүйесінің графикалық қосымшасында көрсетілген барлық жабдықтар енгізіледі.

2) Технологиялық жабдықтың қысқаша сипаттамасы 10-кестеге сәйкес нысан бойынша жасалады.

10-кесте

Технологиялық жабдықтың қысқаша сипаттамасы

Рет №	Жабдықтың атауы (түрі, аппараттың атауы, міндеті)	Жүйе бойынша позиция нөмірі, индекс	Саны, дн.	Материал	Металл жабдықтарды коррозияға ұшыраудан сақтау тәсілдері	Техникалық сипаттама
1	2	3	4	5	6	7

3) Жабдықтың атауы жабдықтың техникалық құжатына (формуляр) және жобалық құжаттамаға сәйкес көрсетіледі.

4) "Техникалық сипаттама" бағанында негізгі габариттері, есептік қысымы, температурасы, жылу алмасу беті, пештердегі құбырлардың саны және олардың мөлшері, пештің жылыту қуаты, ректификациялық тәрелке және сорғылардың саны, сорғы мен компрессорлар электрқозғалтқышының жарылудан қорғалуының орындалуы көрсетіледі.

5) Реттемелі қақпақшалардың қысқаша сипаттамасы 11-кестеге сәйкес нысан бойынша келтіріледі.

11-кесте

Р/н №	Сызба бойынша ұстанымның №	Қақпақшаны орнату орны	Қақпақшаның мақсаты	Қақпақшаның түрі
1	2	3	4	5

6) Сақтық қақпақшалардың қысқаша сипаттамалары 12-кестедегі нысан бойынша келтіріледі.

12-кесте

Сақтық қақпақшалардың қысқаша сипаттамалары

Рет №	Қақпақшаның орнату орны (қорғалатын аппараттың индексі)	Қорғалынатын аппараттың есептік қысымы	Аппараттағы жедел (технологиялық) қысымы	Бақылау қақпақшасының белгіленген қысымы	Жұмыс қақпақшасының белгіленген қысымы	Бақылау және жұмыс қақпақшасының түсіру бағыты
1	2	3	4	5	6	7

31. Нормативтік-техникалық құжаттама тізбесі.

Бөлімде қызметкерлер құрамының қауіпсіздігін, үдерісті жүргізуді, жабдыққа қызмет көрсету және жөндеуді қамтамасыз ету үшін қажетті өнеркәсіптік, өрт қауіпсіздігі, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау бойынша нормативтік-техникалық құжаттаманың тізбесі келтіріледі.

Ұйымның басшысы бекітетін нормативтік және техникалық құжаттардың тізбесі және басшылыққа және ұйым жұмысшыларының орындауына міндетті қолданыстағы нормалар, ережелер келтіріледі.

32. Өндіріс өнімінің технологиялық сызбасы (графикалық бөлім)

1) Өндіріс өнімінің технологиялық сызбасы "Технологиялық үдерістің сипаттамасы" бөліміне қосымша болып табылады.

Үздіксіз үдерістер үшін технологиялық сызба оған негізгі технологиялық аппараттарды, негізгі материалдық коммуникацияларды, негізгі басқару және реттеу орындарын, бақылау нүктелерін және технологиялық параметрлерді реттеуді қоса алғанда, бір технологиялық тізбе бойынша (бірнеше бірдей ағындардың бар-жоғы) жасалады.

2) Бақылау және автоматика, темір арқау құралдарының шартты белгілері сызбада қолданыстағы стандарттарға және жобалық құжаттамаға сәйкес көрсетіледі.

3) Технологиялық сызбаға НҚжҚҚҚ басшысының қолы қойылады және ұйымның техникалық басшысы бекітіледі.

33. Жабдықтардың ерекшелігі 13-кестеге сәйкес нысан бойынша келтіріледі.

13-кесте

Жабдықтың ерекшелігі

Р/с №	Жабдықтың атауы (түрі, өлшемі, маркасы)	Сызба бойынша индексі	Саны
1	2	3	4

34. Ахуалдық жоспар жобалау құжаттамасында жобаланатын және қолданыстағы өнеркәсіптік нысанның қауіпсіздік декларацияларында көрсетілген мәліметтерді қамтиды.

1) МДҚ, қосалқы қондырғыларды және құрылыстарды сыртқы және ішкі коммуникацияларды, инженерлік жүйелерді көрсете отырып, орналастыру.

2) Жұмыс орындары бойынша қызметкерлер саны.

3) Ықпал етуі мүмкін ҚЗӨФ осы аймақтағы адамдар санын және зақымдаушы факторлардың жету уақыты көрсетілетін аймақтар.

4) Апатқа қарсы және өртке қарсы қорғау жүйелерін орналастыру.

5) Газөлшеуішті бақылау, желді көрсеткіш, дабылдама және құлақтандыру жүйелерін орналастыру.

6) ЖҚҚ, ТМ ЖҚҚ, ҰҚҚ орналастыру және қызметкерлер үшін жасырыну.

7) Қызметкерлердің қауіпті аймақтан шығу іс-шаралары және көшіру жолдары.

8) Бақылау бекетін көрсету, қызметкерлер мен көлікті қауіпті аймаққа кіргізу шарттары.

9) Қауіпті және апатты жағдайда МДҚ, қосалқы қондырғыларды және құрылыстарды сақтық басқару орны.

10. Авариялық құтқару қызметін шақыру жүйесі.

Ескерту. 34-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 8-қосымша

Сульфидті-коррозиялық шытынауға (СКШ) қарсы стандартты және төзімді орындаудағы техникалық құрылғыларды пайдалану салалары.

1-кесте

Куб метрге 890 куб ньютонметрден кем газ факторы бар "мұнай-газ-су" көпфазалық флюидіне арналған, күкірт сутегінің Сн₂s шоғырлануы мен күкірт сутегінің Pн₂s бөліктік қысымына және Рабс абсолютті қысымына қарай, сульфидті-коррозиялық шытынауға (СКШ) қарсы төзімді және стандартты орындалуларындағы жабдықтарды пайдалану салалары

Жабдықтың орындалуы	Рабс< 1,83*106 Па (18,6 кгс/см2)				Рабс> 1,83*106 Па (18,6 кгс/см2)
	Сн2s<4 % (көлемдік)	4 % <Сн2s< 15 % ((көлемдік)		Сн2s> 15 % ((көлемдік)	Сн2s< 0,02 % ((көлемдік)		Сн2s> 0,02 % (көлемдік)
		Рн2s< 7,3*104Па	Рн2s> 7,3*104Па		Рн2s< 345 Па	Рн2s> 345 Па
стандартты
СКШ-ке қарсы төзімді

2-кесте

Куб метрге 890 ньютонметрден кем газ факторы бар суланған мұнайға немесе дымқыл газға арналған, күкірт сутегінің Сн₂s шоғырлануы мен күкірт сутегінің Рн₂s бөліктік қысымына және Рабс абсолютті қысымына қарай, сульфидті-коррозиялық шытынауға (СКШ) қарсы төзімді және стандартты орындалуларындағы жабдықтарды пайдалану салалары.

Жабдықтың орындалуы	Рабс< 450 кПа (4,6 кгс/см2)		Рабс> 450 кПа (4,6 кгс/см2)
	Сн2s<10% (көлемдік)	Сн2s>10% (объемных)	Сн2s<0,075% (көлемдік)		Сн2s>0,075% (көлемдік)
			Рн2s<345 Па	Рн2s>345 Па
стандартты	+	-	+	-	-
СКШ-ке қарсы төзімді	-	+	-	+	+

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 9-қосымша

Нысан

№ ____ АКТ
Ұңғыманың геологиялық-технологиялық зерттеулерді өткізуге дайындығын тексеру

№ _______ ұңғыма _________ бірлестік ___________________________ алаң

Бұрғылау ұйымы___Бұрғылау бригадасының жетекшісі ____________________

Біз, төменде қол қоюшылар, Бұрғылау бригадасының жетекшісі, технолог, бұрғылаушы) _________________, тапсырыс берушінің өкілі_________________, төбешік құру ұйымының өкілі __________ және партия (топ) бастығы __________ГТЗ жүргізуге қойманың дайындығы жөніндегі актті жасадық. Тексеру нәтижесінде анықталды:

1. ГТЗ станциясын орнатуға арналған алаң дайын (дайын емес), ___________________________________. бұрғылау қондырғысынан ____________ м, АҚҚ манифольдтен __м., қашықтықта орналасқан.

2. Алаңға электр энергиясы тартылған, кернеуі ___________________ В.

3. Газсыздандырғышты, шығын өлшеуішті орнатуға және шламды алуға

арналған науа____________________________________________________.

(бар немесе жоқ, оның құрылымы, жабдықталған немесе жабдықталмаған)

4. Науа____________ м биіктікте орналасқан, қондырылған орны.

5. Науаға қарай келу ________________________________________________

(жағдайы, жарықтандырылуы)

6. Алмалы сағалардағы датчиктерге арналған келте құбырлар ___________

(саны, өлшемі)

7. Бұру құбырлардағы датчиктерге арналған келте құбырлар

_____________________________________________________________________

(саны, өлшемі)

8. Жоғары қысымды датчиктерге арналған келте құбырлар

_____________________________________________________________________

(саны, өлшемі екерленбеген)

9. Ыдыстарда деңгей өлшеуіштерді орнатуға арналған құрылғылар

_____________________________________________________________________

(саны, түрі)

10. Діріл електеріне қарай су жолағы ________________________________

(бар немесе жоқ)

11. Тереңдік өлшегішті орнату _______________________________________

(бұрғылау жүкарбасында, корнблокта)

12. Станцияның жерлендірілуі ________________________________________

(контур немесе жерлендірушінің артынан)

іске асырылады.

13. Жұмыстағы өзара кедергілер жойылған______________________________

(иә, жоқ)

14. Станцияны құрастыру рұқсат етіледі ______________________________

(иә, жоқ)

15. Құрастыру басындағы сойыс ___________ м

16. ____________ қашауымен __________________ м тереңдікте кондуктор (тех. бағана) астына бұрғылау, __________ м тереңдікке диаметрі __________ мм кондуктор (тех. бағана).

17. Станцияны зерттеуге қосу ________ м сойыс кезінде іске асырылған.

Бұрғылау шебері (шебер көмекшісі, технолог) _________________________

"Тапсырыс беруші" өкілі _____________________________________________

Қойманы ГТЗ жүргізуге дайындық акті ______ сағ., "____" минутта___________ 20_____ ж. № ___ партия бастығына берілген.

ГТЗ партиясының (тобының) бастығы ___________________________________

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 10-қосымша

Нысан

Қойманы сынауға мәлімдеме

№ _______________________________________________________алаңды қойма

Жер қойнауын пайдаланушы_____________________________________________

Сынау мерзімі_____________ Сынау мақсаты_____________________________

1. Техникалық шарттар

1 Қойма типі_________________________________________________________

2 Бұрғылау қондырғысы (жылжымалы қондырғы)___________________________

3 Отырғызу бағанасы _____________мм, қабырғасының қалындығы _________

_______ м тереңдікке түсірілген, ___________м биіктікке цементтелген.

4 ________________ м сойыс, __________________________м жасанды сойыс

5 Ашық оқпан диаметрі______________________________________________мм

6 Ашық оқпан жағдайы: тарылу аралықтары______________________________

оқпан қиындылары _________ м, ойық _________ м, отыру _____________ м

7 Қойма келесідей көрсеткішті (ерітіндімен, сумен, мұнаймен) толтырылған:

менш. салмағы __ г/см³, тұтқырлығы ______ Па*с, су шығаруы _____см³/ч

8 Бұрғылау құрал-жабдығын (СКҚ) тұтастыру (астынан үстіне):

УБТ (номиналды диаметрі) _______________ мм, ұзындығы ______________м

Бұрғылау құбырлары (СКҚ):

типі (номиналды диаметр) __________ мм, марка (ұзындығы) ___________м

типі (номиналды диаметр) ___________ мм, марка (ұзындығы) __________м

9 Статикалық деңгей ________________________________________________м

10 Бұрғылау кезіндегі бұрғылау құрал-жабдығының салмағы ____________т

2. Сынау объектісінің сипаттамасы

1 Сынау (перфорация) аралығы _______________________________________м

2 Объект келтірілген_________________________________________________

3 Шламды талдау, газ каротажы, керн, геофизикалық зерттеулер бойынша

қысқаша қорытынды ___________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

4 Күтілетін қабат қысымы, ________________________________________МПа

5 Обьекттің көрінуінің күтілетін белсенділігі _______________________

6 Жұмыстардың жетекшісі

Инженер-технолог_____________________________________________________

АИТҚ бастығы ________________________________________________________

Мәлімдемені берді: __________________________________________________

Мәлімдемені қабылдады: ______________________________________________

"___" __________ 20__ ж.

Ескертпе: Өтінімнің бірінші бөлімі бойынша деректерді аудандық инженерлік техникалық қызмет, екіншісі бойынша - жер қойнауын пайдаланудың геологиялық қызметі ұсынады.

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 11-қосымша

Қабатты сынау бойынша жұмыстар жоспары

КЕЛІСІЛДІ Жұмыстарды жүргізудің бас геологы ________________________________ 20_____ ж. "___"________________	БЕКІТЕМІН Жер қойнауын пайдалану бас инженері _________________________________ 20_____ ж. "___"_________________
	Жер қойнауын пайдалану бас геологы _________________________________ 20_____ ж. "___"_________________

_______________ауданды _______________________________қоймада

__________ қабатты (жазықтық) қыртысты сынау бойынша жұмыстар

ЖОСПАРЫ

Ескерту. 11-қосымшаға өзгеріс енгізілді – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Жер қойнауын пайдаланушы: ___________________________________________

Типті қабаттарды құбырлы сынаумен ашық оқпанда, бағанада

1. Ұңғыма туралы деректер

2 Ұңғыма сойысы _____________ м, жасанды сойыс_____________________ м

3 ГТН бойынша жуу сұйықтығының көрсеткіштері:

менш. салмақ ___________________ г/см³, тұтқырлығы ______________Па*с

4 Бұрғылау құбырлары (СКҚ) _____________ мм _______________________ м

________________________________________ мм _______________________ м

________________________________________ мм _______________________ м

________________________________________ мм _______________________ м

5 Сыналатын жазықтық аралықта келтірілген және

________________________________________________ ұсынылған.

6 Мөлшерленген қабатты қысым, МПа ___________________________________

7 Қабаттың мөлшерленген қанығуы _____________________________________

8 Қабаттың мөлшерлеген белсенділігі _________________________________

9 Сағадағы мөлшерленген жұмыс қысымы ________________________________

2. Ұңғыманы дайындау

1 Ұңғыма оқпандарының отыру немесе созылу аралықтарын толығымен жойғанша пысықтау.

2 Жуу сұйықтықтарының параметрлерінің ГТН-ға сәйкестікке келтіру.

_________________м³ тең жуу сұйықтығының қорына және __________________т саз ұнтағына ие болу.

3 Кавернограмманы міндетті түрде шеше отырып және сойысты ашылған кесіндіге бекіте отырып, каротажды жұмыстар жүргізу.

4 Сойыстың тазалығын қамтамасыз ететін көлемде қойманы жуу (құбырлы және құбыр артындағы кеңістікте меншікті салмақты теңестіруге дейін)

5 Қойманың бағанасын кемінде _____ мин. ішінде сойыста құрал-жабдықтың табылуы қамтамасыз етілетіндей дайындау.

6 Сынау кезеңінде бұрғылау орнында цементтеуші агрегат болуы керек.

7 Қысымда қойманың оқпанының кері жуылу мүмкіндігін және сынау процесінде құбыр артындағы кеңістікке сұйықтықтың үздіксіз құйылуын қамтамасыз ету.

Бұрғылау шебері ___________________

Геолог ____________________________

3. Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулық

Бұрғылау шеберінің, бұрғылау бригадасының, цементтеуші агрегат экипаждарының жұмыстарды жүргізу тәртібі мен олардың қауіпсіздігі жөніндегі нұсқама жүргізу.

Нұсқауды өткізуге жауапты:

Жұмыстардың жетекшісі _______________

Партия бастығы ________________

4. Сынау жүргізу

1. ҚҚС (құбырдағы қабаттардың сынаушыларын) (астынан үстіне) тұтастыру ______________________________

2. ҚҚС артқы ілмегімен түйіндерін ______________________________ аралығында пакер орнататындай жинақтау

3. Сойыс жалғастығын орнату _______________________________________мм

4. Құбырларды толтыру кезінде ________________ п.м. толтырмай қалдыру

Депрессия _______________________________________________________ МПа

5. ҚҚС түсіру кезінде көлемі 0,5 дм³ науалардан жуу сұйықтығының сынамаларын алу.

6. Жоғарғы құбырды_____________________________________ҚҚС-пен сынау кезінде сағаны бекіту сызбасымен жоғарғы құбырға бекіту.

7. Пакерге түсетін жүктеме __________________________________________

8. ҚҚС-ң сойыста болуының жалпы уақыты ______________________________

9. Сынақты техникалық нұсқаулық талаптарына сәйкес өткізу [1]

10. Пакерді босату кезіндегі максималды жалпы тартылу бұрғылау кезіндегі құрал-жабдық салмағының 10 %-нан аспауы тиіс.

11. Кері жуу кезінде қабатты сұйықтық сынамасын алу

Сынақты жүргізуге жауапты:

Партия бастығы_______________________________________________________

Жалпы басшылық жұмыстарды жүргізу үшін ____________________ сүйенеді.

Жоспарды жасаған ____________________________________________________

20_____ ж. "___"________________________

Жоспармен танысты:

Жұмыс жетекшілері: _____________________

20_____ ж. "___"________________________

Бұрғылау шебері_________________________

20_____ ж. "___"_______________________.

Геолог _________________________________

20_____ ж. "___"________________________

Партия бастығы _________________________

20_____ ж. "___"________________________

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 12-қосымша

Нысан

Ұңғыманың қабатты сынауға дайындық актісі

№ _______ ұңғыма, ауданы _________Жер қойнауын пайдаланушы__________ Қабат________________Аралық ___________________________________м

1 Ұңғыманың құрылымы

Сыртқы диаметрі, мм

Қабырға қалыңдығы, мм

Түсу тереңдігі, м

Цементті көтеру

Кондуктор

1 - ші техникалық бағана

2 - ші техникалық бағана

Лездеме

2 Ашық оқпан: диаметр _______________мм, сойыс ____________________ м

3 Сыналаты нжазықтықтың литологтық-стратиграфикалық сипаттамасы _____

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

4 Ашу шарттары:

а) күні "___" __________ 20___ ж.

б) Ашу кезіндегі жуу сұйықтығының көрсеткіштері:

менш.салмақ _____ г/см³, тұтқырлығы ____ Па*с, сушығаруы ____ см³/сағ

5 Сынау кезіндегі жуу сұйықтығының көрсеткіштері ГТЗ-ға сәйкес келеді, сәйкес келмейді _____________________________________________

6 Ұңғыманың оқпанын жетілдіру және жуу жөніндегі деректер: __________

_____________________________________________________________________

7 Сойыс кезіндегі сынаушының болуының қауіпсіз уақыты ____________мин

8 Бұрғылау қондырғысының сынаққа дайындығы __________________________

_____________________________________________________________________

9 ____________________________ м³ көлемдегі жуу сұйықтығының қоры бар

10 ШҚЖ (превентор, шығару желілері, сағалық бекітпе, цементтеу агрегаты) дайындығы _____________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

11 Бұрғылаулардың/ СКҚ дайындығы ____________________________________

_____________________________________________________________________

12 Электр метрикалық жұмыстар жөніндегі деректер (жұмыстардың сипаттамасы, күні)__________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

13 Қабаттарды сынаушының жұмыстарды жүргізу мүмкіндігі жөніндегі қорытынды

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

Акт 20___ ж. "___" __________ жасалды.

Инженер-технолог

Геолог

Бұрғылау шебері

Акт қабылданды:

Сынау бойынша партия бастығы

20____ жылғы "___" __________________

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 13-қосымша

Нысан

ҚҰБЫРЖОЛ ПАСПОРТЫ

Мекеменің атауы _____________________________________________________

_____________________________________________________________________

Цех _________________________________________________________________

Құбыржолдың атауы және мақсаты_______________________________________

_____________________________________________________________________

Пайдалану басталған жыл _____________________________________________

Құбыржолдың жалпы ұзындығы, км ______________________________________

Жұмыс ортасы ________________________________________________________

Жұмыс параметрі: қысым ______________________________________________

температура ________________________________________

р/р №	Учаскенің атауы немесе оның сызбадағы белгісі	Құбырдың сыртқы диаметрі және қабырға қалыңдығы, мм	Құбыржол учаскесінің ұзындығы, м

Құбыржолды пайдалануға беру кезінде сызбалардың, нобайлардың және құжаттардың тізбесі

_____________________________________________________________________

(Құжаттарды сақтау орны көрсетілген немесе олардың көшірмесімен бірге

көрсете отырып)

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

МОНТАЖДАУ ТУРАЛЫ ДЕРЕКТЕР
(жаңадан енгізілген құбыржолдар үшін толтырылады)

Құбыржол құрастырылған ______________________________________________

(құрастыру мекемесінің атауы)

жасалған жобамен толық сәйкес _______________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(жобалау мекемесінің атауы)

жұмыс нобайы бойынша ________________________________________________

(нобай номері)

Құбыржолды құрастыру кезінде қолданылған пісіру түрі ________________

_____________________________________________________________________

Қоспа материалдары туралы деректер __________________________________

_____________________________________________________________________

(түрі, маркасы)

Құбыржолды дәнекерлеуді аттестациядан өткен дәнекерлеуші жүргізеді

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

Құбыржол жасалған материалдар туралы деректер:

Құбырлар және үлгілі дәнекерлеу бөлшектері туралы мәлімет

р/н	Элементтердің атауы, олардың сызбадағы орны	Мөлшері	Темір маркасы	МСТ немесе ТТ

Фланец және бекіту тетіктері

р/н

Элементтердің атауы, олардың сызбадағы орны

Мөлшері, шартты қысым

Маркасы

МСТ немесе ТТ

Арматура және үлгілі тетік (құйылған және сомдалған)

р/р

Элементтердің атауы, олардың каталогтық белгіленуі, сызбадағы орны

Мөлшері, шартты қысым

Материал

МСТ немесе ТТ

СЫНАҚ КОРЫТЫНДЫСЫ
(соңғы сынақтардың деректері кіргізіледі)

Құбыржол беріктікке гидравликалық (пневматикалық) байқау қысымымен

сыналған ____________________________________________________________

_____________________________________________________________________

Қысым кезінде _______________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

құбыржол қаралған ___________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________анықталды

Тығыздыққа сынақ кезінде, қысым _____________________________________

_____________________________________________________________________

Құбыржол ол қысымды ____________________________________ сағат ұстады

Сынақ кезінде қысым құлауы бір санға шаққанда сағатына _____ % құрады

Құбыржолды қауіпсіз пайдалану үшін жауапты адам

Тағайындау туралы бұйрықтар нөмірі, күні	Тегі, аты, әкесінің аты, лауазмы	Жауапты адамның қолы

Құбыржолды жөндеу және қайта құру туралы жазба

Күні	Негіз	Жасалған жұмыстың сипаттамасы

Құбырларды куәландыру және тексеру нәтижелерінің жазбасы

Күні	Куәландыру, тексеру қорытындысы	Келесі куәландыру, тексеру мерзімі	Куәландыруды жүргізген жауапты адамның қолы

Құбырлардың тетіктерін өлшеу формуляры

Cызба бойынша нүкте номері	Алғашқы диаметр және қалыңдық, мм	Жарамсыздық мөлшері, мм	Өлшем бойынша қалыңдық, мм	Өлшем әдісі	Қолы	Ескертпе

Ультродыбыстық қалыңдықты өлшеу және ішкі коррозияны болжау нәтижелері

1. Бақыланатын учаске: басталуы _______________ соңы ________________

2. Бақылау кесіндісінің орны:

Кесіндінің нөмірі	Координаты	Ұзындығы, м

Өлшем және болжау нәтижелері

Күні	Мәні				Түпкілікті жұмыс жасауы, жыл
	Бақылауланатын		Болжанатын
	Барлық тереңдігі,мм	Коррозия жылдамдығы, мм/жыл	Барлық тереңдігі, мм	Коррозия жылдамдығы, мм/жыл

ҚҰБЫРЖОЛ СЫЗБАСЫ

Нақты нысананың сызбасы енгізіледі

ҚҰБЫРЖОЛДЫ ТІРКЕУ

Құбыржол № ________________________________________________ тіркелген

Паспортта нөміррленген беттермен тіркелген барлығы __________ парақта

_____________________________________________________________________

(тіркеуші адамның лауазымы Т.А.Ә,) (қолы)

20_____жылғы "_________" ___________________________

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 14-қосымша

Нысан

Бекітемін

Техникалық басшы

__________________________

20__жылғы "_" ____________

КҰБЫРЖОЛДЫ ТЕКСЕРУ АКТІСІ

цех бойынша 20 ___ж. ___________ дан _____________ дейін аралық

Құбыржолға тексеру жүргізілді _________________________________

Тексеру қорытындысы төменде берілген __________________________

р/р	Құбыржол атауы және мақсаты. Анықталған ақаулардың толық көрсетілуі және олардың орналасқан орындары	Орта	Жұмыс параметрі		Құбыржол санаты	Орындаушы	Ақауды орындау мерзімі
			Қысым Р, МПа	Температура t, С0

Цех бастығы ________________________________

Цех механигі _______________________________

Ескертпе. Орындаушыға тапсыру үшін құбыржолдың әрбір ақаулы учаскесіне білікті жасалған актіге, көрсетілген оның қосымшасы болуға тиіс:

а) құбыржолдың атауы мен оның жұмыс параметрі;

б) ауыстырылуға жататын ақаулы учаскенің нақты орны;

в ) құбырдың түрі,оның материалы мен мөлшері;

г) тіректің, төсемнің, шпилькенің, фланцаның түрі және материалы;

д) фитингтерге және қосылу тетіктері (тармақтау) материалдары мен мөлшері;

е) дәнекерлеу материалдарының маркасы.

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 15-қосымша

1 кесте

Құбырдың сыртқы беткейін тазалау

Тотқа қарсы бүркеме түрі	Болат беткейдің тазалық деңгейі	Тазартылған беткейдің сипаттамасы
Таспалы (суық күйде боялған)	3	Құбыр беткейінің 5% көп емес бөлігінде көзге көрінетін қабыршағы қатты бекітілген дақтар және сызықтар, тот басқан жерлербар; мөлшері 25х25 мөлдір қабаттың беткейінде қозғалу кезінде учаскенің кез келген бөлігіндегі дақтар және сызықтар қабат бөлігінің 10 % көп емес алады
Битумды-мастикалық, қабатты және тотқа қарсы жағу	4	Құбырдың беткейінің 10 % көп емес бөлігінде көзге көрінетін қақ және тот қатты жабысқан дақтар мен сызықтар бар; кез келген учаскеде 25х25 көлемді таспаны беткейге ауыстыру кезінде таспаның 30 % астамында қақ және тот бар

2 кесте

Беріктікке тексеру кезіндегі қысымның мәні

Шартты қысым Ру, Мегапаскаль	0,10	0,16	0,25	0,40	0,63	1,00	1,60	2,50	4,00	6,30	10,0
Тығыздалған қысым Рпр, Мегапаскаль	0,20	0,30	0,40	0,60	0,90	1,50	2,40	3,80	6,00	9,50	15,0

Мұнай және газ салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 16-қосымша

Нысан

АРМАТУРАНЫ ЖӨНДЕУ ЖӘНЕ СЫНАУ АКТІСІ

20___жылғы "___" __________ бастап 20___жылғы "____" _____ аралығында

Төменде санамаланған арматураға сынақ және жөндеу жүргізілген

р/р	Атауы, нөмірі, арматура шифрі	Құбырдың атауы, арматураны қондыратын орын	Дәнекерлеуге қатысты жөндеу таңбасы			Ауыстырылған бөлшектер және материал туралы мәлімет	Арматура сыналды		Ескертпе
			Дәнекерлеушінің Т.А.Ә. және оның куәлік нөмірі	Дәнекерлеу сапасы және сертификат нөмірі, пісіруге арыналған материал туралы мәлімет	Жылумен өңдеу туралы мәлімет		Беріктікке қысыммен Р1, МПа	Тығыздыққа қысыммен Р1, МПа

Қорытынды: Арматураны жөндеу және сынау кезінде осы Қағиданы басшылыққа алу ұсынылады. Арматура сынаққа төтеп берді және одан әрі паспорттық деректерге сәйкес пайдалануға жіберіледі.

Цех бастығы (жөндеу жүргізген)

Жауапты орындаушы

Арматураны жөндеуден қабылдаған адам

	Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 17-қосымша
	Нысан

Ауа ортасын бақылау журналы

Ескерту. 17-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2019 № 872 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Р/с №	Сынаманы іріктеу күні, уақыты және орны	Уытты және жарылу қаупі бар заттардың атауы	Аспаптың типі және нөмірі	Талдау жүргізуші тұлғаның тегі және лауазымы	Жарылу қаупінің шектері – төменгі, жоғарғы көлемдік %	Талдау нәтижелері, мг/мі немесе көлемдік %	Арнайы тағайындалған адамның (ауысым бастығы, шебер) қолтаңбасы	Газбен ластануды жою бойынша қолға алынған шаралар (ауысым бастығы, шебер толтырады)	Газбен ластану деңгейінің арту себебі	Ескертпе
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11