Об утверждении Правил обращения с животными

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 16-02/701. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 4 февраля 2015 года № 10183.

В соответствии с подпунктом 46-21) статьи 8 Закона Республики Казахстан от 10 июля 2002 года "О ветеринарии", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила обращения с животными.

2. Департаменту ветеринарной и пищевой безопасности Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление его копии на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и в информационно-правовой системе "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра сельского хозяйства Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

А. Мамытбеков

Утверждены приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 16-02/701

Правила обращения с животными
Глава 1. Общие положения

Сноска. Заголовок главы 1 в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 17.06.2019 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Настоящие Правила обращения с животными (далее - Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 46-21) статьи 8 Закона Республики Казахстан от 10 июля 2002 года "О ветеринарии", определяют порядок обращения с животными.

2. В Правилах используются следующие понятия:

1) сельскохозяйственные животные – культивируемые человеком все виды животных, птиц, рыб и пчел, имеющих непосредственное отношение к сельскохозяйственному производству;

2) биостерилизация – лишение животных хирургическим путем способности к воспроизведению потомства (репродуктивной способности);

3) животные – биологические объекты, принадлежащие к фауне: сельскохозяйственные, домашние и дикие животные;

4) дикие животные – животные, естественной средой существования которых является дикая природа, в том числе те, которые находятся в неволе или полусвободных условиях;

5) эвтаназия животных – гуманные методы умерщвления животных, исключающие их предсмертные страдания;

6) беспризорные животные – домашние животные, оставшиеся без ухода человека или образовавшие полусвободные группировки, способные размножаться вне контроля человека;

7) домашние животные – собаки, кошки и другие животные, которые в течение продолжительного исторического периода традиционно содержатся и разводятся человеком, а также животные видов или пород, искусственно выведенных человеком для удовлетворения эстетических нужд и не имеющих, жизнеспособных диких популяций, состоящих из особей с аналогичными морфологическими признаками, и существующих продолжительное время в их естественном ареале.

3. Настоящие Правила распространяются на деятельность физических и юридических лиц занимающихся:

1) воспроизводством, выращиванием, разведением, содержанием животных, включая племенное животноводство;

2) использованием животных в научно-исследовательских и учебных целях, в тестировании, в производстве, в том числе в производстве биологических препаратов;

3) использованием животных в зрелищных мероприятиях, в спорте, при организации развлечений.

Глава 2. Порядок обращения с сельскохозяйственными, домашними и дикими животными, включая племенных животных

Сноска. Заголовок главы 2 в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 17.06.2019 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Физические и юридические лица, занимающиеся воспроизводством, выращиванием, разведением, содержанием сельскохозяйственных, домашних и диких животных, включая племенных животных обеспечивают:

1) своевременную идентификацию сельскохозяйственных, домашних и племенных животных;

2) своевременную вакцинацию и диагностику сельскохозяйственных, домашних и племенных животных для обеспечения ветеринарно-санитарной безопасности;

3) заботу о здоровье, благосостоянии и использовании животного в соответствии с его видом, возрастом и физиологией;

4) безопасность окружающих людей и животных, а также имущества от причинения вреда животными;

5) применение мер по предотвращению появления нежелательного потомства у животных путем применения временной изоляции и биостерилизации;

6) обеспечение безопасности дорожного движения при прохождении с животным возле транспортных путей и при их переходе путем непосредственного контроля его поведения;

7) соблюдение требований санитарно-гигиенических и ветеринарных (ветеринарно-санитарных) норм и правил.

5. Физические и юридические лица при содержании сельскохозяйственных, домашних, диких и племенных животных обеспечивают:

1) обустроенные места, температурно-влажный режим, естественное освещение, вентиляцию;

2) намордники и короткие поводки животным специального назначения (собаки) во время оперативного их использования правоохранительными органами и во время учебно-дрессировочных мероприятий;

3) условия, соответствующие их биологическим, видовым и индивидуальным особенностям и удовлетворяющие их естественные нужды в пище, воде, сне, движениях, контактах с подобными себе животными, в естественной активности и других потребностях;

4) изолированное помещение, огражденную территорию, в свободном выгуле или на привязи. Животные, предназначенные для охраны (собаки) содержатся в оборудованных помещениях или на привязи, с наличием предупредительной надписи "осторожно злая собака";

5) в жилых помещениях, занятых несколькими семьями, лишь на своей жилой площади (с письменного согласия всех проживающих в квартире) в соответствии c Законом Республики Казахстан "О жилищных отношениях" от 16 апреля 1997 года № 94.

Глава 3. Порядок обращения с животными в научно-исследовательских и учебных целях, в тестировании, в производстве, в том числе в производстве биологических препаратов

Сноска. Заголовок главы 3 в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 17.06.2019 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. Животные, предназначенные для научно-исследовательских и учебных целей содержатся в вольерах, биологических клиниках (вивариях) или в питомниках.

7. В научных экспериментах, в биологическом тестировании, в учебном процессе животные используются только в том случае, если отсутствует возможность замены их другими (альтернативными) методами и объектами.

8. Процедуры на экспериментальных животных, при которых возможно нанесение травм или болевых раздражений, независимо от их целей и вида животного проводятся в условиях обезболивания.

9. Животные, использованные в экспериментах, демонстрациях обеспечиваются квалифицированным уходом. Нежизнеспособное животное умерщвляется методами эвтаназии до наступления страданий.

Глава 4. Порядок обращения с животными при использовании их в спортивных мероприятиях, при организации развлечений

Сноска. Заголовок главы 4 в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 17.06.2019 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. Демонстрация животных на выставках, в зоопарках проводится при условии соблюдения зоогигиенических, ветеринарно-санитарных норм и правил.

11. Спортивные мероприятия, телевизионные и кинофотосъемки проводятся:

1) без причинения животным травм, боли, увечий, и не допуская их гибели;

2) без применения веществ и приемов, повышающих или снижающих естественные возможности животных (наркоз, наркотики, возбуждающие или седативные препараты).

Глава 5. Порядок обращения с животными при их транспортировке

Сноска. Заголовок главы 5 в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 17.06.2019 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

12. При транспортировании животных удовлетворяются их нужды в пище и воде, а также обеспечивается их безопасность.

13. Транспортное средство, предназначенное для перевозки животных, оснащается специальным оборудованием, а также при погрузке и разгрузке животных используется устройства, исключающие травмы и/или гибель животных.

14. Транспортирование животных разных видов проводится раздельно, за исключением тех видов, которые естественно контактируют друг с другом или являются нейтральными друг к другу.

15. Погибшие и не подлежащие дальнейшему транспортированию животные, незамедлительно отделяются от живых животных.

Глава 6. Порядок обращения с беспризорными, брошенными без попечения, бродячими и одичавшими домашними животными

Сноска. Заголовок главы 6 в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 17.06.2019 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. Регулирование численности животных, не содержащихся человеком, но обитающих в условиях, полностью или частично создаваемых деятельностью человека, осуществляется в соответствии с Правилами регулирования численности животных, утвержденными приказом Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан – Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 5 декабря 2017 года № 480 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 16115), и проводится методами биостерилизации или биологическими методами, а при невозможности их использования – методами эвтаназии.

Сноска. Пункт 16 в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 17.06.2019 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17. Отлов беспризорных животных производится в целях:

1) регулирования их численности методами биостерилизации;

2) возвращения владельцам;

3) их обустройства.

18. При осуществлении отлова беспризорных животных не применяются технические приспособления и ветеринарные препараты, травмирующие животных или опасные для их жизни и здоровья.

Глава 7. Порядок гуманного обращения с животными при их умерщвлении

Сноска. Заголовок главы 7 в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 17.06.2019 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

19. Физические и юридические лица осуществляют умерщвление животных:

1) при регулировании численности диких животных и животных, не содержащихся человеком, но находящихся в условиях, полностью или частично создаваемых деятельностью человека;

2) при выявлении животных больных особо опасными болезнями, либо являющихся носителями особо опасных болезней;

3) при необходимой обороне от нападения животных, если жизнь или здоровье людей находится в опасности;

4) для прекращения страданий животного, если они не могут быть прекращены иным способом;

5) при получении нежизнеспособного новорожденного приплода животных с явно выраженными признаками аномалий и уродств;

6) для получения хозяйственной полезной продукции.

20. Умерщвление животных проводят в специализированном помещении, которое отделено от помещения, где содержатся другие животные.

Жануарларға қарау қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 16-02/701 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 4 ақпанда № 10183 тіркелді.

"Ветеринария туралы" 2002 жылғы 10 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңы 8-бабының 46-21) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріп отырған Жануарларға қарау қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Ветеринария және тамақ қауіпсіздігі департаменті:

1) Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде осы бұйрықты мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің интернет-ресурсында орналасуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің жетекші вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

А. Мамытбеков

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 16-02/701 бұйрығымен бекітілген

Жануарларға қарау қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 17.06.2019 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Осы Жануарларға қарау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Ветеринария туралы" 2002 жылғы 10 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 8 бабының 46-21) тармақшасына сәйкес әзірленді және жануарларға қарау тәртібін белгілейді.

2. Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) ауыл шаруашылығы жануарлары – адам өсiретiн, ауыл шаруашылығы өндiрiсiне тiкелей қатысы бар малдардың, құстардың, балықтардың және бал араларының барлық түрi;

2) биостерилизациялау – жануарларды тұқымдану қабілетінен (репродуктивті қабілетінен) хирургиялық жолмен айыру;

3) жануарлар – фаунаға жататын биологиялық объектілер: ауыл шаруашылығы және үй, жабайы жануарлар;

4) жабайы жануарлар – табиғи тіршілік ету ортасы жабайы табиғат болып табылатын, сонымен қатар еріксіз немесе жартылай бостандықта мекендейтін жануарлар;

5) жануарларды эвтаназиялау – жануарларды өлер алдында қинамау үшін, оларды ізгілік әдістермен жансыздандыру;

6) қаңғыбас жануарлар – адамның қарауынсыз қалған немесе жартылай еркін топ болып құрылған, адамның қадағалауынсыз көбеюге қабілетті үй жануарлары;

7) үй жануарлары – иттер, мысықтар және ұзақ тарихи кезең бойы дәстүрлі түрде адам көмегімен өсірілетін және бағылатын, сонымен қатар адамның эстетикалық мұқтажын қанағаттандыру үшін жасанды жолмен өсіріп шығарған және жабайы популяциясы жоқ өмірге қабілетті, жеке морфологиялық белгілері ұқсас өзгешеліктері бар және ұзақ уақыт бойы табиғи ареалда өмір сүретін жануарлардың түрлері мен тұқымдары.

3. Осы Қағидалар жеке және заңды тұлғалардың келесі қызметтеріне таралады:

1) жануарларды, асыл тұқымды мал шаруашылығын қоса алғандағы, малды өз төлі есебінен өсіруде, бағып-көбейтуде және күтіп-ұстауда;

2) жануарларды ғылыми – зерттеу және оқу мақсаттарында, тестілеуде, өндірісте, оның ішінде биологиялық препараттардың өндірісінде пайдаланғанда;

3) жануарларды көрініс іс-шараларында, спортта, ойын-сауық ұйымдастыру кезінде пайдаланғанда.

2-тарау. Асыл тұқымды малдарды қоса алғандағы, ауыл шаруашылығы, үй және жабайы жануарларына қарау тәртібі

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 17.06.2019 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4. Асыл тұқымды жануарларды қоса алғанда, ауыл шаруашылығы, үй және жабайы жануарларын өсірумен, асыраумен, бағумен, көбейтумен айналысатын жеке және заңды тұлғалар, келесіні қамтамасыз ету қажет:

1) ауыл шаруашылығы, үй жануарлары мен асыл тұқымды малдарды уақытылы бірдейлендіруді;

2) ветеринариялық-санитариялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін ауыл шаруашылығы маңызы бар және үй жануарларын уақытылы диагностикалаудан және вакцинациялаудан өткізуді;

3) жануардың түріне, жасына және физиологиясына сәйкес саулығы, ауқаттылығы жөніндегі күтімді және оларды пайдалануды;

4) жануарлар және адамдар ортасының қауіпсіздігін, сонымен қатар мүліктің жануарлардан зиян келтіруінен;

5) жануарларда керексіз тұқымның пайда болуын болдырмау бойынша уақытша оқшаулау және биостерилизациялау жолдары арқылы шаралар қолдануы;

6) көлік жолында жануарлармен өткен кезде жол қозғалысының қауіпсіздігін сақтау және оның жолдан өтіп бара жатқандағы тәртібін тікелей қадағалау арқылы жолдан өткен кезде жол қозғалысы қауіпсіздігін сақтауы;

7) санитариялық-гигиеналық және ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) нормалар мен қағидалардың талаптарын сақтауды қамтамасыз етуі.

5. Жеке және заңды тұлғалар ауыл шаруашылығы, үй, жабайы және асыл тұқымды жануарларды ұстау кезінде келесіні қамтамасыз етеді:

1) жайлы орналасқан орындарды, ылғалды-температуралық режимді, табиғи жарықты, вентиляцияны;

2) құқық қорғау органдары арнайы дайындалған жануарларды (иттерді) қызметте шұғыл пайдаланған уақытта және оларды оқу-үйрету іс-шараларында пайдаланған уақытта, тұмылдырықта болуын және қысқа тізгінде ұсталуын;

3) оларды биологиялық, түр-тұқымдық және жеке ерекшеліктеріне сәйкес келетін және олардың тамаққа, суға, ұйқыға, қозғалысқа, өзіне ұқсас жануарлармен қатынастарға, табиғи белсенділік пен басқа да қажеттіліктерге табиғи мұқтажын қанағаттандыратын жағдай жасалуын;

4) оқшауланған қора-жайда, қоршалған аумақта бос қойып немесе байлаулы ұстап бағуды. Күзетуге арналған жануарларды (иттерді) "абайлаңыз қабаған ит" деген ескерту жазуы бар, жабдықталған қора-жайларда немесе байлауда ұсталуын;

5) "Тұрғын үй қатынастары туралы" 1997 жылғы 16 сәуірдегі № 94 Қазақстан Республикасының заңына сәйкес, өз тұрғын алаңында бірнеше отбасы қоныстанған тұрғын жайларында (пәтерде тұратын барлық тұрғындардан жазбаша келісімдерімен).

3-тарау. Өндірістегі, тестілеудегі, оқу мақсатындағы және ғылыми– зерттеулердегі, сонымен қатар биологиялық препараттардың өндірісіндегі жануарларға қарау тәртібі

Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 17.06.2019 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6. Оқу мақсатында және ғылыми – зерттеулерде пайданылатын жануарларды вольерлерде, биологиялық клиникаларда (виварийлерде) немесе питомниктерде ұстайды.

7. Оқу үрдісінде, ғылыми тәжірибелерде, биологиялық тестілеуде, басқа (балама) әдістермен және объектілермен жануарларды ауыстыру мүмкін болмаған жағдайда ғана оларды пайдаланады.

8. Тәжірибелік жануарларға емдеу шараларын жасағанда, жарақат немесе ауыртпалы тітіркендіргіштер болмауы үшін, олардың мақсатына және жануарлардың түріне қарамастан жансыздандыру жағдайында жасалады.

9. Тәжірибелерде, шерулерде пайдаланылатын жануарлар біліктілік күтіммен қамтамасыз етіледі. Өмірге қабілетсіз жануарлар қиналмас үшін эвтаназиялық әдіспен жансыздандырылады.

4-тарау. Спорттық шараларда, ойындарды ұйымдастыруда пайдаланылатын жануарларға қарау тәртібі

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 17.06.2019 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10. Жануарлардың хайуанаттар бағындағы, көрмелердегі шерулері зоогигиеналық, ветеринариялық-санитариялық және басқа нормалар мен қағидаларды сақтағанда ғана өткізіледі.

11. Спорттық шаралар, теледидарлық және кинофототүсіру келесідей өтуі қажет:

1) жануарларға жарақат жасаусыз, ауыртпалықтарсыз, зақым келтірусіз және олардың өлімін болдырмаусыз;

2) жануарларды табиғи мүмкіндіктерін жоғарылатуға немесе төмендетуге жасалатын заттарды (наркоз, есірткілер, қоздырғыштар немесе седативті препараттар) қабылдаусыз және қолданусыз.

5-тарау. Тасымалдау кезінде жануарларға қарау тәртібі

Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 17.06.2019 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

12. Жануарларды тасымалдау кезінде оларды тамаққа және суға қажеттілігін қанағаттандырады, сонымен қатар қорғауды қамтамасыз етеді.

13. Жануарларды тасымалдауға арналған көлік арнайы құралдармен жабдықталуы керек, сонымен қатар жануарларды тиеу және түсіру кезінде оларды жарақаттамайтын және/немесе өлімін болдырмайтын жабдықтар қолданады.

14. Әр түрлі жануарларды тасымалдау жеке түрде жүзеге асырылады, тек бір-бірімен табиғи жанасатын немесе бір-біріне бейтарап болатын түрлерінен басқа.

15. Өлген және ары қарай тасымалдауға жатпайтын жануарлар тез арада тірі жануарлардан оқшауландырылады.

6-тарау. Қараусыз қалған, қамқорлықсыз қалған тастанды, қаңғыбас, жануарларды және тағыланған үй жануарларына қарау тәртібі

Ескерту. 6-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 17.06.2019 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

16. Адам күтіп-бақпайтын, бірақ адам қызметімен жартылай немесе толық жасалатын жағдайда мекендейтін жануарлардың санын реттеу Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2017 жылғы 5 желтоқсандағы № 480 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16115 болып тіркелген) бекітілген Жануарлардың санын реттеу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады және биостерилизация әдістерімен немесе биологиялық әдістермен, ал оларды қолдану мүмкін болмаған жағдайда, эвтаназия әдістерімен жүргізіледі.

Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 17.06.2019 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

17. Қараусыз қалған жануарларды аулау келесі мақсаттарда:

1) биостерилизация әдістер мен олардың санын реттеу;

2) иелеріне қайтару;

3) олардың басқа жерге орналасу кезінде жүргізіледі.

18. Қараусыз қалған жануарларды аулау кезінде оларды жарақаттайтын немесе денсаулықтарына және өміріне зиян келтіретін техникалық құралдарды және ветеринариялық препараттарды қолданбайды.

7-тарау. Жануарларды жансыздандыру кезінде мейіріммен қарау

Ескерту. 7-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 17.06.2019 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

19. Жануарларды жансыздандыру жеке және заңды тұлғалармен жасалады:

1) адаммен ұсталмайтын, бірақ толық немесе жартылай адаммен жасалған жағдайда мекендейтін жануарлардың және жабайы жануарлардың санын реттеу кезінде;

2) аса қауіпті аурулармен ауыратын жануарларды анықтағанда немесе аса қауіпті аурулардың қоздырғыштарын тасушылары анықталғанда;

3) адам өмірі мен денсаулығына жануарлар шабуылынан қауіп төнгенде, қорғануға қажеттілік болғанда;

4) жануардың азаптануын басқа тәсілмен тоқтата алмаған жағдайда тоқтатуға;

5) жануарлардың айқын түрдегі ауытқуы бар және кемтар, өмірге қабілетсіз жаңа туылған төлді алғанда;

6) пайдалы шаруашылық өнімдерді алу кезінде.

20. Жануарларды жансыздандыруды басқа жануарлар ұсталатын жайлардан бөлек арнайы жайларда жасайды.