Об утверждении типовой методики формирования метаданных для применения государственными органами

Приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 285. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 мая 2015 года № 10940. Утратил силу приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан от 21 сентября 2022 года № 27.

Сноска. Утратил силу приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 21.09.2022 № 27 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)..

В соответствии с подпунктом 13) статьи 12 Закона Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую типовую методику формирования метаданных для применения государственными органами.

2. Комитету по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан обеспечить в установленном законодательством порядке:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) официальное опубликование настоящего приказа в периодических печатных изданиях и информационно-правовой системе "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсах Министерства национальной экономики Республики Казахстан и Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра национальной экономики Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечению десяти календарных дней со дня его первого официального публикования.

Министр

Е. Досаев

"СОГЛАСОВАН"

Министр сельского хозяйства

Республики Казахстан

___________ А.С. Мамытбеков

16 февраля 2015 года

"СОГЛАСОВАН"

Генеральный прокурор

Республики Казахстан

___________ А.К. Даулбаев

30 марта 2015 года

"СОГЛАСОВАН"

Министр образования и науки

Республики Казахстан

___________ А.Б. Саринжипов

18 марта 2015 года

"СОГЛАСОВАН"

Министр здравоохранения

и социального развития

Республики Казахстан

___________ Т.Б. Дуйсенова

20 февраля 2015 года

"СОГЛАСОВАН"

Министр по инвестициям

и развитию

Республики Казахстан

___________ А.О. Исекешев

27 февраля 2015 года

"СОГЛАСОВАН"

Министр финансов

Республики Казахстан

___________ Б.Т. Султанов

27 февраля 2015 года

"СОГЛАСОВАН"

Министр культуры и спорта

Республики Казахстан

___________ А. Мухамедиулы

17 марта 2015 года

"СОГЛАСОВАН"

Председатель Агентства

Республики Казахстан

по делам государственной

службы и противодействию

коррупции

___________ К.П. Кожамжаров

03 марта 2015 года

"СОГЛАСОВАН"

Председатель Национального Банка

Республики Казахстан

___________ К.Н. Келимбетов

20 марта 2015 года

"СОГЛАСОВАН"

Министр внутренних дел

Республики Казахстан

___________ К.Н. Касымов

12 марта 2015 года

"СОГЛАСОВАН"

Министр энергетики

Республики Казахстан

___________ В.С. Школьник

23 февраля 2015 года

Утверждена приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 285

Типовая методика формирования метаданных
для применения государственными органами
1. Общие положения

1. Настоящая типовая методика формирования метаданных для применения государственными органами разработана в соответствии с подпунктом 13) статьи 12 Закона Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике" (далее – Типовая методика).

2. Настоящая Типовая методика распространяется на государственные органы, к которым относятся органы государственной статистики и административные источники, проводящие общегосударственные и ведомственные статистические наблюдения и (или) формирующие официальную статистическую информацию в соответствии с планом статистических работ и формирующие административные данные.

3. Настоящая Типовая методика определяет процедуру формирования метаданных государственными органами для передачи в ведомство уполномоченного органа в области государственной статистики (далее - Ведомство).

4. Применение настоящей Типовой методики государственными органами обеспечит:

1) создание единого хранилища метаданных государственных органов и его актуализацию;

2) использование единой методологии формирования метаданных государственными органами;

3) единство форматов и технологий предоставления метаданных по описанию официальной статистической информации и административных данных.

5. В целях применения настоящей Типовой методики используются следующие понятия:

1) информационная система "Классификация и стандарты" - система, предназначенная для автоматизации процессов разработки, внедрения, эксплуатации и распространения классификаций и обеспечения распределенного доступа к информации, содержащейся в ней, для других внутренних и внешних информационных систем (далее - ИС "Классификация и стандарты");

2) информационная система "Метаданные" представляет собой систему, предназначенную для хранения описания статистических показателей, классификаторов, справочников, а также описания измерений статистических показателей и алгоритмов их сбора, обработки и распространения (далее - ИС "Метаданные");

3) статистический показатель – это качественная характеристика социально-экономических явлений и процессов в обществе, отображающая сущность явления или процесса в конкретных условиях места и времени (далее - СП);

4) классификатор статистических показателей представляет собой систематизированный перечень входных и выходных показателей, используемых в отрасли статистики, и устанавливает порядок классификации и кодирования статистических показателей в области государственной статистики.

Иные понятия используются в значениях, определенных в Законе Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике".

2. Метаданные и их типы

6. Метаданные – это данные, которые определяют и описывают статистические данные.

7. По типу метаданные подразделяют на:

1) структурные – метаданные, определяющие и описывающие данные так, чтобы можно было найти и извлечь эти данные. Пример структурных метаданных приведен в приложении 1 к настоящей Типовой методике. Образец заполнения структурных метаданных приведен в приложении 2 к настоящей Типовой методике;

2) справочные (ссылочные) – метаданные, описывающие содержание и качество статистической информации. Пример справочных (ссылочных) метаданных приведен в приложении 3 к настоящей Типовой методике. Образец заполнения справочных (ссылочных) метаданных приведен в приложении 4 к настоящей Типовой методике. Справочные (ссылочные) метаданные подразделяют на следующие виды:

концептуальные – метаданные, которые описывают измеряемые понятия;

методологические - метаданные, описывающие методы, при помощи которых были получены данные, такие как методы выборки и сбора данных;

качественные - метаданные, описывающие качественные характеристики данных, такие как своевременность и точность.

3. Формирование метаданных

8. Государственный орган в рамках своей компетенции формирует метаданные:

1) средствами информационных систем государственных органов в случае наличия информационных систем;

2)путем заполнения таблицы Excel согласно приложениям 2, 4 к настоящей Типовой методике, в случае отсутствия информационных систем.

9. Государственные органы в рамках своей компетенции формируют структурные метаданные по СП и передают в Ведомство для наполнения ИС "Метаданные" по форме согласно приложению 2 к настоящей Типовой методике на государственном и русском языках. Обязательными для заполнения являются следующие поля формы, кроме примечания:

1) указывается порядковый номер;

2) код СП – указывается уникальный код СП, который присваивается совместно с Ведомством при обращении государственных органов;

3) наименование СП – указывается текстовое наименование СП;

4) признак СП – указывается признак "1" в случае если СП является расчетным, и "0" в случае если СП является вводимым. Расчетный СП – СП, полученный в ходе расчетных действий, вводимый СП – СП, вводимый респондентом на статистической форме;

5) источник СП – указывается наименование общегосударственного или ведомственного статистического наблюдения и/или наименование информационной системы, в которой формируются административные данные. При этом допускается указание нескольких источников;

6) периодичность сбора СП или источника – указывается периодичность сбора СП или источника (например: месяц, квартал, год, полугодие и другие);

7) периодичность публикации СП – указывается периодичность публикации СП (например: месяц, квартал, год, полугодие и другие);

8) срок сбора СП или источника – указывается конкретная дата сбора СП или источника;

9) срок публикации СП – указывается конкретная дата публикации СП;

10) единица измерения сбора – указывается единица измерения сбора СП. Единица измерения указывается в соответствии с Межгосударственным классификатором единиц измерения и счета (далее - МКЕИ);

11)единица измерения публикации – указывается единица измерения публикации СП. Единица измерения указывается в соответствии с МКЕИ;

12) признак публикации СП – указывается признак "1" в случае официальной публикации СП или "0" в случае если СП не публикуется;

13) измерение (разрезность) – указывается измерения (разрезы) СП по используемым классификаторам, справочникам, например: по классификатору административно-территориальных объектов, по видам экономической деятельности и другие. В данном поле заполняется аббревиатура классификатора, справочника с указанием ID кода классификатора, справочника. Каждое значение указывается через символ "-", аббревиатура и ID классификатора и справочника указываются слитно, без пробела. Например: КАТО213-ОКЭД4855.

В случае если необходима детализация классификатора, справочника указывается уровень иерархии классификатора, справочника и/или код элемента классификатора, справочника. Уровень иерархии указывается через знак "_", например: КАТО213_2-ОКЭД4855_1. Код элемента указывается в круглых скобках, например КАТО213_2(11)-ОКЭД4855_1(E). В случае формирования сводных данных по республике разрезность будет состоять из одного измерения, например КАТО213_1.

ID код и коды элементов классификатора, справочника формируются в ИС "Классификации и стандарты";

14) признак публикации измерения (разрезности) - указывается признак "1" в случае официальной публикации измерения (разрезности) или "0" в случае если измерение (разрезность) не публикуется.

Поле "примечание" заполняется в случае необходимости.

10. Государственные органы в рамках своей компетенции формируют справочные (ссылочные) метаданные по СП и передают в Ведомство для наполнения ИС "Метаданные" по форме согласно приложению 4 к настоящей Типовой методике на государственном и русском языках. Все поля формы являются обязательными для заполнения:

1) указывается порядковый номер;

2) код СП – указывается уникальный код СП, который присваивается совместно с Ведомством при обращении государственного органа;

3) наименование СП – указывается текстовое наименование СП;

4) краткое наименование СП – указывается краткое текстовое наименование или аббревиатура СП, принятое государственным органом в качестве его краткого наименования. В случае необходимости указать несколько наименований через запятую (синонимы);

5) определение СП – указывается текстовое определение СП;

6) история формирования СП – указывается период, с которого формируется СП (например: с 1991 года);

7) методика формирования СП – указывается краткое методическое пояснение по структуре и способу получения СП или приводится ссылка на утвержденный нормативный правовой акт, методологический документ определяющий порядок сбора/формирования показателя (в случае отсутствия методического пояснения, утвержденного нормативного правового акта, методологического документа в поле указывается прочерк);

8) информация о разработчике СП – указывается наименование государственного органа и его структурного подразделения, ответственного за формирование СП;

9) контактная информация ответственного лица за формирование СП – указывается фамилия, имя, отчество, контактный телефон, электронная почта ответственного лица.

Приложение 1 к Типовой методике формирования метаданных для применения государственными органами

Пример структурных метаданных

Численность населения на начало года

	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014
Республика Казахстан	14 866 837	14 951 200	15 074 767	15 219 291	15 396 878	15 571 506	15 982 370	16 203 036	16 440 124	16 673 077	16 909 776	17 160 774
Акмолинская	748 167	748 930	747 185	746 652	748 559	747 447	738 827	735 117	733 244	731 337	732 719	735 566
Актюбинская	668 378	671 812	678 607	686 698	695 454	703 660	756 782	763 566	777 460	786 316	795 817	808 932
Алматинская	1 560 267	1 571 194	1 589 751	1 603 758	1 620 696	1 643 278	1 804 005	1 836 148	1 872 814	1 908 717	1 946 718	1 984 518
Атырауская	451 928	457 215	463 466	472 384	480 687	490 369	509 123	520 992	532 042	542 966	555 217	567 861
Западно-Казахстанская	602 133	603 832	606 534	609 291	612 479	615 310	598 342	603 828	608 280	612 498	617 640	623 977
Жамбылская	980 072	985 552	992 089	1 001 094	1 009 210	1 018 845	1 020 796	1 034 487	1 046 253	1 055 813	1 069 874	1 084 482
Карагандинская	1 333 656	1 330 927	1 331 702	1 334 438	1 339 368	1 342 081	1 341 207	1 346 810	1 352 178	1 357 878	1 362 743	1 369 667
Костанайская	919 558	913 435	907 396	903 178	900 333	894 192	886 329	883 333	881 544	879 454	879 941	880 776
Кызылординская	603 804	607 491	612 048	618 249	625 070	632 234	677 734	689 008	700 502	712 878	726 711	739 776
Мангистауская	338 612	349 668	361 754	374 430	390 531	407 403	482 631	503 235	524 176	545 751	567 754	587 419
Южно-Казахстанская	2 111 893	2 150 256	2 193 556	2 233 568	2 282 474	2 331 505	2 462 782	2 511 600	2 567 637	2 621 488	2 678 889	2 733 279
Павлодарская	748 651	745 238	743 826	742 911	744 860	746 454	742 276	744 334	746 122	747 004	749 019	752 793
Северо-Казахстанская	682 148	674 497	665 936	663 126	660 950	653 921	597 534	592 738	589 301	583 582	579 488	575 766
Восточно-Казахстанская	1 465 931	1 455 412	1 442 097	1 431 180	1 424 513	1 417 384	1 396 871	1 397 993	1 397 889	1 394 710	1 393 619	1 394 018
г. Астана	501 998	510 533	529 335	550 438	574 448	602 684	605 254	649 146	697 156	742 884	778 198	814 435
г. Алматы	1 149 641	1 175 208	1 209 485	1 247 896	1 287 246	1 324 739	1 361 877	1 390 701	1 413 526	1 449 801	1 475 429	1 507 509
Примечание: с 2009 – по 2014 годы пересчет численности населения сделан на основе административно-территориальных преобразований и с учетом данных демографических событий поздней регистрации.

Приложение 2 к Типовой методике формирования метаданных для применения государственными органами

форма

Форма описания структурных метаданных (образец заполнения формы)

№ п/п	Код СП	Наименование СП	Признак СП	Источник СП	Периодичность		Срок сбора и публикации		Единица измерения СП		Признак публикации СП (1-да, 0-нет)	Измерение (разрезность) СП	Признак публикации измерения (разрезности) СП (1-да, 0-нет)	Примечание
					Сбора СП или источника	Публикации СП	Сбора СП или источника	Публикации СП	Сбора	Публикации
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
1	611101	Численность населения на начало года	1	Итоги переписи населения 2009 года	месяц	один раз в год	6 числа после отчетного периода	22 апреля	человек	человек	1	КАТО213_2	1	С 2009 – по 2014 годы пересчет численности населения сделан на основе административно-территориальных преобразований и с учетом данных демографических событий поздней регистрации
				Информационная система "Естественное движение населения"
				Информационная система "Миграция населения"

Примечание: Образец заполнения формы описания структурных метаданных

приведен согласно приложению 1 к настоящей Типовой методике, где

наименование "численность населения на начало года" – это СП,

классификатор административно-территориальных объектов – это

измерение, численность населения на начало года имеет периодичность

публикации - один раз в год, с единицей измерения – человек.

Приложение 3 к Типовой методике формирования метаданных для применения государственными органами

Пример справочных (ссылочных) метаданных Численность населения на начало года

Код СП	611101
Наименование СП	Численность населения на начало года
Краткое наименование СП	-
Определение СП	Количество людей, проживающих на данной территории в определенный момент времени
История формирования СП	с 1999 года
Методика формирования СП	Текущие оценки на начало года рассчитываются на основании итогов последней переписи населения, к которым ежегодно прибавляются число родившихся и прибывших на данную территорию и из которых вычитаются число умерших и выбывших с данной территории
Информация о разработчике	Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан
Ответственное лицо	Фамилия, имя, отчество телефон: электронная почта:

Приложение 4 к Типовой методике формирования метаданных для применения государственными органами

форма

Форма описания справочных (ссылочных) метаданных (образец заполнения формы)

№ п/п	Код СП	Наименование СП	Краткое наименование СП	Определение СП	История формирования СП	Методика формирования СП	Информация о разработчике СП	Контактная информация ответственного за формирование СП
								Фамилия, имя, отчество	Телефон	Электронная почта
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
1	611101	Численность населения на начало года	-	Количество людей, проживающих на данной территории в определенный момент времени	с 1999 года	Текущие оценки на начало года рассчитываются на основании итогов последней переписи населения, к которым ежегодно прибавляется число родившихся и прибывших на данную территорию и из которых вычитается число умерших и выбывших с данной территории	Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан	Указать фамилию, имя, отчество	Указать телефон с кодом города	Указать электронную почту

Мемлекеттік органдардың қолдануы үшін метадеректерді қалыптастырудың үлгілік әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 285 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 5 мамырда № 10940 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 2022 жылғы 21 қыркүйектегі № 27 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 21.09.2022 № 27 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Мемлекеттік статистика туралы" 2010 жылғы 19 наурыздағы Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабының 13) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған мемлекеттік органдардың қолдануы үшін метадеректерді қалыптастырудың үлгілік әдістемесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықтың мерзімді баспасөз басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялануын;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Интернет-ресурстарында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

Е. Досаев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ауыл шаруашылығы министрі

А.С. Мамытбеков _____________

2015 жылғы 16 ақпан

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Бас прокуроры

А.Қ. Дауылбаев ______________

2015 жылғы 30 наурыз

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Білім және ғылым министрі

А.Б. Сәрінжіпов ______________

2015 жылғы 18 наурыз

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Денсаулық сақтау және

әлеуметтік даму министрі

Т.Б. Дүйсенова _______________

2015 жылғы 20 ақпан

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Инвестициялар және

даму министрі

Ә.Ө. Исекешев _______________

2015 жылғы 27 ақпан

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Қаржы министрі

Б.Т. Сұлтанов _________________

2015 жылғы 27 ақпан

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Мәдениет және спорт министрі

А. Мұхамедиұлы ______________

2015 жылғы 7 наурыз

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Мемлекеттік қызмет істері

және сыбайлас жемқорлыққа

қарсы іс-қимыл агенттігінің

төрағасы

Қ.П. Қожамжаров _____________

2015 жылғы 3 наурыз

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ұлттық Банк төрағасы

Қ.Н. Келімбетов ______________

2015 жылғы 20 наурыз

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ішкі істер министрі

Қ.Н. Қасымов ________________

2015 жылғы 12 наурыз

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Энергетика министрі

В.С. Школьник _______________

2015 жылғы 23 ақпан

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 285 бұйрығымен бекітілген

Мемлекеттік органдардың қолдануы үшін метадеректерді қалыптастырудың үлгілік әдістемесі
1. Жалпы ережелер

1. Осы Мемлекеттік органдардың қолдануы үшін метадеректерді қалыптастырудың үлгілік әдістемесі (бұдан әрі – Үлгілік әдістеме) "Мемлекеттік статистика туралы" 2010 жылғы 19 наурыздағы Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабының 13) тармақшасына сәйкес әзірленді.

2. Осы Үлгілік әдістеме статистикалық жұмыстар жоспарына сәйкес жалпы мемлекеттік және ведомстволық статистикалық байқаулар жүргізетін және (немесе) ресми статистикалық ақпаратты қалыптастыратын және әкімшілік деректерді қалыптастыратын мемлекеттік статистика органдарына және әкімшілік дереккөздерге жататын мемлекеттік органдарға таралады.

3. Осы Үлгілік әдістеме мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органның ведомствосына беру үшін мемлекеттік органдардың метадеректерді қалыптастыру рәсімін айқындайды (бұдан әрі - Ведомство).

4. Мемлекеттік органдардың осы Үлгілік әдістемені қолдануы:

1) мемлекеттік органдардың метадеректерін бірыңғай сақтау қоймасын құруды және оны өзектілендіруді;

2) мемлекеттік органдардың метадеректерді қалыптастырудың бірыңғай әдіснамасын пайдалануды;

3) ресми статистикалық ақпаратты және әкімшілік деректер сипаттамасы бойынша метадеректерді ұсынудың форматтары мен технологияларының бірлігін қамтамасыз етеді.

5. Осы Үлгілік әдістемені қолдану мақсатында мынадай ұғымдар қолданылады:

1) "Жіктелімдер және стандарттар" ақпараттық жүйесі - жіктелімдерді әзірлеу, енгізу, пайдалану және басқа ішкі және сыртқы ақпараттық жүйелер үшін ондағы ақпаратқа бірдей қолжетімділікті қамтамасыз ету процестерін автоматтандыруға арналған жүйе (бұдан әрі – "Жіктелімдер және стандарттар" АЖ);

2) "Метадеректер" ақпараттық жүйесі статистикалық көрсеткіштерді, жіктеуіштерді, анықтамалықтарды сақтауға, сондай-ақ статистикалық көрсеткіштер өлшемдері мен оларды жинау, өңдеу және тарату алгоритмдерінің сипаттамасына арналған жүйені білдіреді (бұдан әрі – "Метадеректер" АЖ);

3) статистикалық көрсеткіш – бұл орынның және уақыттың нақты жағдайларында құбылыстың немесе процестің мәнін көрсететін, қоғамдағы әлеуметтік-экономикалық құбылыстар мен процестердің сапалы сипаттамасы (бұдан әрі - СК);

4) статистикалық көрсеткіштердің жіктеуіші статистика саласында қолданылатын кіріс және шығыс көрсеткіштердің жүйелендірілген тізбесін білдіреді, және мемлекеттік статистика саласындағы статистикалық көрсеткіштерді жіктеу және кодтау тәртібін белгілейді.

Өзге де ұғымдар "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңында айқындалған мағынада пайдаланылады.

2. Метадеректер және олардың типтері

6. Метадеректер – бұл статистикалық деректерді айқындайтын және сипаттайтын деректер.

7. Метадеректер типі бойынша мыналарға бөлінеді:

1) құрылымдық - осы деректерді табу және шығарып алу үшін деректерді айқындайтын және сипаттайтын метадеректер. Құрылымдық метадеректер мысалы осы Үлгілік әдістеменің 1-қосымшасында келтірілген. Құрылымдық метадеректерді толтырудың үлгісі осы Үлгілік әдістеменің 2-қосымшасында келтірілген;

2) анықтамалық (сілтемелі) - статистикалық ақпараттың мазмұнын және сапасын сипаттайтын метадеректер. Анықтамалық (сілтемелі) метадеректер мысалы осы Үлгілік әдістеменің 3-қосымшасында келтірілген. Анықтамалық (сілтемелі) метадеректерді толтырудың үлгісі осы Үлгілік әдістеменің 4-қосымшасында келтірілген. Анықтамалық (сілтемелі) метадеректер келесі түрлерге бөлінеді:

тұжырымдамалық - өлшенетін ұғымдарды сипаттайтын метадеректер;

әдіснамалық – сол арқылы іріктеме және деректерді жинау әдістері сияқты деректер алынған әдістерді сипаттайтын метадеректер;

сапалық - уақтылылық және нақтылық сияқты деректердің сапалық сипаттамаларын сипаттайтын метадеректер.

3. Метадеректерді қалыптастыру

8. Мемлекеттік орган өз құзыретінің шеңберінде метадеректерді:

1) ақпараттық жүйелер болған жағдайда мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелер құралдары;

2) ақпараттық жүйелер болмаған жағдайда, осы Үлгілік әдістеменің 2, 4-қосымшаларына сәйкес Excel кестесін толтыру арқылы қалыптастырады.

9. Мемлекеттік органдар өз құзыретінің шеңберінде СК бойынша құрылымдық метадеректерді қалыптастырады және "Метадеректер" АЖ толтыру үшін осы Үлгілік әдістеменің 2-қосымшасына сәйкес нысан бойынша мемлекеттік және орыс тілдерінде Ведомствоға береді. Ескертпеден басқа, нысанның келесі өрістері толтыру үшін міндетті болып табылады:

1) реттік нөмірі көрсетіледі;

2) СК коды – мемлекеттік органдар жүгінген кезде Ведомствомен бірлесіп берілетін СК бірегей коды көрсетіледі;

3) СК атауы – СК мәтіндік атауы көрсетіледі;

4) СК белгісі – егер СК есептік болған жағдайда, "1" белгісі және СК енгізілетін болған жағдайда, "0" көрсетіледі. Есептік СК - есеп айырысу іс-қимылдарының барысында алынған СК, енгізілетін СК – респондент статистикалық нысанға енгізетін СК;

5) СК дереккөзі – жалпы мемлекеттік немесе ведомстволық статистикалық байқаудың атауы және/немесе әкімшілік деректер қалыптастырылатын ақпараттық жүйенің атауы көрсетіледі. Бұл ретте бірнеше дереккөзді көрсетуге болады;

6) СК немесе дереккөзді жинау кезеңділігі – СК немесе дереккөзді жинау кезеңділігі көрсетіледі (мысалы: ай, тоқсан, жыл, жартыжылдық және басқалар);

7) СК жариялау кезеңділігі – СК жариялау кезеңділігі көрсетіледі (мысалы: ай, тоқсан, жыл, жартыжылдық және басқалар);

8) СК немесе дереккөзді жинау мерзімі – СК немесе дереккөзді жинаудың нақты күні көрсетіледі;

9) СК жариялау мезгілі - СК жариялаудың нақты күні көрсетіледі;

10) жинаудың өлшем бірлігі – СК жинаудың өлшем бірлігі көрсетіледі. Өлшем бірліктері мен шоттың мемлекетаралық жіктеуішіне (бұдан әрі - ӨБМЖ) сәйкес өлшем бірлігі көрсетіледі;

11) жариялаудың өлшем бірлігі – СК жариялаудың өлшем бірлігі көрсетіледі. Өлшем бірлігі ӨБМЖ сәйкес көрсетіледі;

12) СК жариялау белгісі – СК ресми түрде жарияланған жағдайда, "1" белгісі немесе СК жарияланбаған жағдайда "0" көрсетіледі;

13) өлшем (бөлініс) – пайдаланылатын жіктеуіштер, анықтамалықтар бойынша СК өлшемі (бөлінуі) көрсетіледі, мысалы: әкімшілік-аумақтық объектілер жіктеуіші, экономикалық қызмет түрлері бойынша және басқалар. Осы өрісте жіктеуіштің, анықтамалықтың ID кодын көрсетумен жіктеуіштің, анықтамалықтың аббревиатурасы толтырылады. Әрбір мәні "-" символы арқылы, жіктеуіш және анықтамалық аббревиатурасы мен ID бірге бос орын тасталмай көрсетіледі. Мысалы: ӘАОЖ213-ЭҚЖЖ4855.

Егер жіктеуішті, анықтамалықты нақтылау қажет болған жағдайда, жіктеуіштің, анықтамалықтың иерархия деңгейі және/немесе жіктеуіштің, анықтамалық элементінің коды көрсетіледі. Иерархия деңгейі "_" арқылы көрсетіледі, мысалы: ӘАОЖ 213_2- ЭҚЖЖ 4855_1. Элементтің коды жай жақшаларда көрсетіледі, мысалы ӘАОЖ213_2(11)- ЭҚЖЖ4855_1(E). Жиынтық деректер республика бойынша қалыптастырылған жағдайда, бөлінуі бір өлшемнен тұрады, мысалы ӘАОЖ213_1.

Жіктеуіштің, анықтамалықтың ID коды және элементтерінің кодтары "Жіктелімдер мен стандарттар" АЖ-да қалыптастырылады;

14) өлшемін (бөлінуін) жариялау белгісі – өлшемін (бөлінуін) ресми түрде жариялаған жағдайда, "1" белгісі немесе өлшемі (бөлінуі) жарияланбаған жағдайда "0" көрсетіледі.

"Ескертпе" өрісі қажет болған жағдайда толтырылады.

10. Мемлекеттік органдар өз құзыретінің шеңберінде СК бойынша анықтамалық (сілтемелік) метадеректерді қалыптастырады және "Метадеректер" АЖ толтыру үшін осы Үлгілік әдістеменің 4-қосымшасына сәйкес нысан бойынша мемлекеттік және орыс тілдерінде Ведомствоға береді. Нысанның барлық өрістері толтыру үшін міндетті болып табылады:

1) реттік нөмірі көрсетіледі;

2) СК коды – мемлекеттік орган жүгінген кезде Ведомствомен бірлесіп берілетін СК бірегей коды көрсетіледі;

3) СК атауы – СК мәтіндік атауы көрсетіледі;

4) СК қысқаша атауы – мемлекеттік орган өзінің қысқаша атауы ретінде қабылдаған СК қысқаша мәтіндік атауы немесе аббревиатурасы көрсетіледі. Қажет болған жағдайда үтір арқылы бірнеше атау (синонимдер) көрсетіледі;

5) СК анықтамасы – СК мәтіндік анықтамасы көрсетіледі;

6) СК қалыптастыру тарихы – СК қалыптастырылған кезең көрсетіледі (мысалы: 1991 жылдан бастап);

7) СК қалыптастыру әдістемесі – СК алудың құрылымы және тәсілі бойынша қысқаша әдістемелік түсіндірме көрсетіледі немесе бекітілген нормативтік құқықтық актіге, көрсеткішті жинау/қалыптастыру тәртібін айқындайтын әдіснамалық құжатқа (әдістемелік түсіндірме, бекітілген нормативтік құқықтық акт, әдіснамалық құжат болмаған жағдайда сызықша қойылады) сілтеме келтіріледі;

8) СК әзірлеуші туралы ақпарат – СК қалыптастыруға жауапты мемлекеттік органның және оның құрылымдық бөлімшесінің атауы көрсетіледі;

9) СК қалыптастыруға жауапты тұлғаның байланыс деректері – жауапты тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты, байланыс телефоны, электрондық поштасы көрсетіледі.

Мемлекеттік органдардың қолдануы үшін метадеректерді қалыптастырудың үлгілік әдістемесіне 1-қосымша

Құрылымдық метадеректер мысалы
Жыл басына халық саны

	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014
Қазақстан Республикасы	14 866 837	14 951 200	15 074 767	15 219 291	15 396 878	15 571 506	15 982 370	16 203 036	16 440 124	16 673 077	16 909 776	17 160 774
Ақмола	748 167	748 930	747 185	746 652	748 559	747 447	738 827	735 117	733 244	731 337	732 719	735 566
Ақтөбе	668 378	671 812	678 607	686 698	695 454	703 660	756 782	763 566	777 460	786 316	795 817	808 932
Алматы	1 560 267	1 571 194	1 589 751	1 603 758	1 620 696	1 643 278	1 804 005	1 836 148	1 872 814	1 908 717	1 946 718	1 984 518
Атырау	451 928	457 215	463 466	472 384	480 687	490 369	509 123	520 992	532 042	542 966	555 217	567 861
Батыс Қазақстан	602 133	603 832	606 534	609 291	612 479	615 310	598 342	603 828	608 280	612 498	617 640	623 977
Жамбыл	980 072	985 552	992 089	1 001 094	1 009 210	1 018 845	1 020 796	1 034 487	1 046 253	1 055 813	1 069 874	1 084 482
Қарағанды	1 333 656	1 330 927	1 331 702	1 334 438	1 339 368	1 342 081	1 341 207	1 346 810	1 352 178	1 357 878	1 362 743	1 369 667
Қостанай	919 558	913 435	907 396	903 178	900 333	894 192	886 329	883 333	881 544	879 454	879 941	880 776
Қызылорда	603 804	607 491	612 048	618 249	625 070	632 234	677 734	689 008	700 502	712 878	726 711	739 776
Маңғыстау	338 612	349 668	361 754	374 430	390 531	407 403	482 631	503 235	524 176	545 751	567 754	587 419
Оңтүстік Қазақстан	2 111 893	2 150 256	2 193 556	2 233 568	2 282 474	2 331 505	2 462 782	2 511 600	2 567 637	2 621 488	2 678 889	2 733 279
Павлодар	748 651	745 238	743 826	742 911	744 860	746 454	742 276	744 334	746 122	747 004	749 019	752 793
Солтүстік Қазақстан	682 148	674 497	665 936	663 126	660 950	653 921	597 534	592 738	589 301	583 582	579 488	575 766
Шығыс Қазақстан	1 465 931	1 455 412	1 442 097	1 431 180	1 424 513	1 417 384	1 396 871	1 397 993	1 397 889	1 394 710	1 393 619	1 394 018
Астана қ.	501 998	510 533	529 335	550 438	574 448	602 684	605 254	649 146	697 156	742 884	778 198	814 435
Алматы қ.	1 149 641	1 175 208	1 209 485	1 247 896	1 287 246	1 324 739	1 361 877	1 390 701	1 413 526	1 449 801	1 475 429	1 507 509

Ескертпе: 2009 жылдан бастап 2014 жыл аралығында халық санын қайта есептеу әкімшілік-аумақтық өзгерістер негізінде және демографиялық ахуал деректерінің кеш тіркелуін ескере отырып жасалды.

Мемлекеттік органдардың қолдануы үшін метадеректерді қалыптастырудың үлгілік әдістемесіне 2-қосымша

нысан

Құрылымдық метадеректерді сипаттау нысаны

(нысанды толтырудың үлгісі)

р/с №	СК коды	СК атауы	СК белгісі	СК дереккөзі	Кезеңділігі		Жинау және жариялау мерзімі		СК өлшем бірлігі		СК жариялау белгісі, (1-иә, 0-жоқ)	СК өлшемі (бөлініс)	СК өлшемі (бөлінісі) жариялау белгісі (1-иә, 0-жоқ)	Ескертпе
					СК немесе дереккөздің жинау	СК жариялау	СК немесе дереккөздің жинау	СК жариялау	Жинау	Жариялау
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
1	611101	Жыл басына халық саны	1	2009 жылғы халық санағының қорытындылары	ай	жылына бір рет	есепті кезеңнен кейін 6-күн	22 сәуір	адам	адам	1	ӘАОЖ213_2	1	2009 жылдан бастап 2014 жыл аралығында халық санын қайта есептеу әкімшілік-аумақтық өзгерістер негізінде және демографиялық ахуал деректерінің кеш тіркелуін ескере отырып жасалды
				"Халықтың табиғи қозғалысы" ақпараттық жүйесі
				"Халық көші-қоны" ақпараттық жүйесі

Ескертпе: Құрылымдық метадеректерді сипаттау нысанын толтыру үлгісі осы Үлгілік әдістемеге 1-қосымшаға сәйкес келтірілген, мұнда "жыл басына халық саны" атауы – бұл СК, әкімшілік-аумақтық объектілер жіктеуіші – бұл өлшем, жыл басына халық саны жариялау кезеңділігіне ие – жылына бір рет, өлшем бірлігі - адам.

Мемлекеттік органдардың қолдануы үшін метадеректерді қалыптастырудың үлгілік әдістемесіне 3-қосымша

Анықтамалық (сілтемелі) метадеректер мысалы
Жыл басына халық саны

СК коды	611101
СК атауы	Жыл басына халық саны
СК қысқаша атауы	-
СК анықтамасы	Осы аумақта уақыттың белгілі бір кезеңінде тұратын адамдардың саны
СК қалыптастыру тарихы	1999 жылдан бастап
СК қалыптастыру әдістемесі	Жыл басына алынған ағымдағы бағалаулар жыл сайын туылғандар мен осы аумаққа келгендер саны қосылатын және қайтыс болғандар мен осы аумақтан кеткендердің саны алып тасталатын халықтың соңғы санағы қорытындыларының негізінде есептеледі
Әзірлеуші туралы ақпарат	Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті
Жауапты тұлға	Тегі, аты, әкесінің аты телефон: электрондық пошта:

Мемлекеттік органдардың қолдануы үшін метадеректерді қалыптастырудың үлгілік әдістемесіне 4-қосымша

нысан

Анықтамалық (сілтемелі) метадеректерді сипаттау нысаны

(нысанды толтырудың үлгісі)

р/с №	СК коды	СК атауы	СК қысқаша атауы	СК анықтамасы	СК қалыптастыру тарихы	СК қалыптастыру әдістемесі	СК әзірлеуші туралы ақпарат	СК қалыптастыруға жауапты адамның байланыс деректері
								Тегі, аты, әкесінің аты	Телефон	Электрондық пошта
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
1	611101	Жыл басына халық саны	-	Осы аумақта белгілі бір уақыттың кезеңінде тұратын адамдардың саны	1999 жылдан бастап	Жыл басына алынған ағымдағы бағалаулар жыл сайын туылғандар мен осы аумаққа келгендер саны қосылатын және қайтыс болғандар мен осы аумақтан кеткендердің саны алып тасталатын халықтың соңғы санағы қорытындыларының негізінде есептеледі	Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті	Тегі, аты, әкесінің атын көрсету	Қаланың кодыментелефонды көрсету	Электрондық поштаны көрсету