Об утверждении Методики по формированию статистических показателей по образованию по схеме "Международная стандартная классификация образования-2011"

Приказ и.о. Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 23 декабря 2015 года № 220. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 21 января 2016 года № 12908.

      В соответствии с подпунктом 5) статьи 12 Закона Республики Казахстан "О государственной статистике", а также подпунктом 22) пункта 17 Положения об Агентстве по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан, утвержденного Указом Президента Республики Казахстан от 5 октября 2020 года № 427, ПРИКАЗЫВАЮ:

      Сноска. Преамбула - в редакции приказа и.о. Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 10.01.2022 № 51 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Утвердить прилагаемую Методику по формированию статистических показателей по образованию по схеме "Международная стандартная классификация образования-2011".

      2. Управлению социальной и демографической статистики совместно с Юридическим управлением Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан обеспечить в установленном законодательством порядке:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и информационно-правовой системе "Әділет";

      3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан" для размещения в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      4) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечению десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности


Председателя

Б. Иманалиев

      "СОГЛАСОВАН"

      Министр образования и науки

      Республики Казахстан

      _______________ А. Саринжипов

      "____"_________

  Утверждена приказом
исполняющего обязанности
Председателя Комитета
по статистике Министерства
национальной экономики
Республики Казахстан
от 23 декабря 2015 года №220

Методика по формированию статистических показателей по образованию по схеме "Международная стандартная классификация образования-2011"

      Сноска. Методика - в редакции приказа и.о. Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 10.01.2022 № 51 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

      1. Методика по формированию статистических показателей в сфере образования по схеме "Международная стандартная классификация образования - 2011" (далее – Методика) разработана в соответствии с международными стандартами и Законом Республики Казахстан "О государственной статистике" (далее – Закон) и устанавливает перечень показателей в сфере статистики образования, формируемых в рамках общегосударственных статистических наблюдений.

      2. В настоящей Методике используются следующие определения:

      1) уровень МСКО – международная стандартная классификация образования, являющаяся руководством для упорядочения образовательных программ и соответствующих квалификаций по уровням и областям образования;

      2) уровень МСКО-0 – образование детей младшего возраста, не достигших возраста для поступления на уровень МСКО-1 и направленное на развитие некоторых навыков, необходимых для подготовки детей к учебной деятельности и к поступлению на обучение по программам начального образования;

      3) уровень МСКО-1 – начальное образование, учебная и образовательная деятельность, направленная на обучение основным навыкам чтения, письма и математики (то есть грамотность и счет), и на создание серьезной основы для изучения и понимания основных областей знаний, для развития личности, для подготовки обучения на первом этапе среднего образования;

      4) уровень МСКО-2 – это основное среднее образование, которое направлено на наращивание знаний, полученных на базе МСКО-1;

      5) уровень МСКО-3 – это уровень среднего образования, состоящий из общего среднего и технического профессионального образования, разрабатывается в целях получения среднего образования и подготовки к третичному образованию или для дальнейшего трудоустройства;

      6) уровень МСКО-4 – послесреднее нетретичное образование, определяет приобретение учебного опыта на основе среднего образования, подготовку к выходу на рынок труда, и получение третичного образования. Данный уровень образования, направлен на учащихся, завершивших второй этап среднего образования (уровень МСКО-3), но желающих повысить шансы на рынке труда или продолжить обучаться в системе третичного образования;

      7) уровень МСКО-5 – короткий цикл третичного образования. Предназначены для предоставления участникам профессиональных знаний и развития профессиональных навыков и компетенций. Программы уровня МСКО-5 обычно предназначены для подготовки к трудовой деятельности, а также являются основанием для перехода на программы уровней МСКО - 6 или 7;

      8) уровень МСКО-6 – бакалавриат или его эквивалент часто предназначены для получения участниками промежуточных академических и профессиональных знаний, навыков и компетенций, ведущих к присвоению первой степени или равнозначной квалификации. Программы этого уровня, как правило, имеют теоретическую основу, а также включают практические компоненты и характеризуются высоким уровнем исследований и лучшей профессиональной практикой;

      9) уровень МСКО-7 – магистратура или еҰ эквивалент, часто предназначены для предоставления участникам расширенных академических и профессиональных знаний, развития навыков и компетенций, ведущих к присвоению второй степени или равнозначной квалификации. Программы этого уровня имеют существенную исследовательскую составляющую, но еще не ведут к присвоению квалификации доктора наук;

      10) уровень МСКО-8 – докторантура или еҰ эквивалент, прежде всего, разработан для того, чтобы привести к продвинутой квалификации в области научных исследований. Программы этого уровня посвящены углубленному и самостоятельному исследованию и, как правило, предлагаются только в учебных заведениях третичного образования, таких как университеты, ориентированных на исследования;

      3. Источниками информации об образовательном процессе и уровне образования населения являются статистические формы общегосударственных статистических наблюдений, административные данные уполномоченных государственных органов в области образования.

Глава 2. Расчет основных показателей по уровням образования

Параграф 1. Расчет средней численности учащихся на одно учебное заведение

      4. Целью данного показателя является определение уровня неравномерного территориального распределения учебных заведений, от нехватки до переизбытка ученических мест в стране. Данный показатель рассчитывается по уровням образования от дошкольного обучения до технического и профессионального образования. Особенно показатель необходим для определения потребности проектной мощности учебных заведений в сельской местности.

      5. Методология расчета: степень мощности и использования образовательных учреждений как процент от числа учащихся и числа мест. Рассчитывается делением количества учащихся в образовательных учреждениях согласно уровням образования по МСКО-0 – МСКО-5 к проектной мощности (ученические места) образовательных учреждений.

      Показатель рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      N1 – средняя численность учащихся на одно учебное заведение;

      Ns1 – численность учащихся в образовательных учреждениях уровня образования по МСКО - 2011;

      C1 – проектная мощность образовательных учреждений;

      1 – уровни образования согласно разбивке МСКО - 2011.

Параграф 2. Соотношение учащихся и преподавателей

      6. Целью данного показателя является определение уровня нехватки преподавателей в учреждениях образования по всем уровням образования в соответствии с МСКО - 2011, включая воспитателей в дошкольных учреждениях и мастеров производственного обучения в колледжах.

      7. Методология расчета определяется как отношение численности учащихся данного уровня образования к численности преподавателей соответствующего уровня образования в данном учебном году. При расчете показателя необходимо учитывать продолжительность рабочего времени преподавателей: полный или неполный рабочий день.

      Показатель соотношения учащихся и преподавателей рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

     

– соотношение учащихся и преподавателей на уровне образования 1 за учебный год t;

– общая численность учащихся на уровне образования 1 за учебный год t;

– общая численность преподавателей на уровне образования 1 за учебный год t с учетом рабочей нагрузки;

      1 – уровни образования, согласно разбивке МСКО - 2011;

      t – учебный год.

      8. В уровень МСКО-0 (образование детей младшего возраста) включаются воспитатели, занимающиеся образовательной деятельностью с рабочей нагрузкой не менее 2 часов в день и с продолжительностью программы не менее 100 календарных дней в году без воспитателей, работающие в детских садах сезонного пребывания;

      в уровень МСКО-1 (начальное образование) включается численность учителей, работающих в начальных классах (1-4 класс). Если персонал вовлечен только в один уровень МСКО, то при расчете показателя рабочая нагрузка рассчитывается как 100%;

      уровни МСКО-2 – МСКО-8. Имеющиеся данные не позволяют рассчитать соотношение учащихся и преподавателей отдельно для каждого уровня, в связи с тем, что преподаватель работает на разных уровнях МСКО. При частичной занятости педагогического персонала используется коэффициент 0,5.

Параграф 3. Коэффициент приема

      9. Данный показатель представляет собой долю принятых учащихся на обучение в официальной установленной для данного уровня образования возрастной группе от численности соответствующей группы населения.

      10. Коэффициент приема рассчитывается как отношение численности принятых на обучение в образовательные учреждения на данном уровне образования к численности населения в официальной установленной для данного уровня образования возрастной группе, выраженное в процентах.

      Показатель рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

     

– коэффициент приема на данном уровне образования по МСКО - 2011;

     

– численность учащихся, зачисленных на программы данного уровня согласно разбивке МСКО-2011 в официально установленной для данного уровня образования возрастной группе;

     

– численность населения в официальной установленной для данного уровня образования возрастной группе;

      1 – уровни образования согласно разбивке МСКО-2011;

      a – возрастные группы, соответствующие уровню МСКО-2011.

Параграф 4. Чистый коэффициент охвата

      11. Целью данного показателя является определение степени участия в процессе обучения на данном уровне образования детей и молодежи, принадлежащих к возрастной группе, соответствующей данному уровню образования. На каждом уровне образования, чистый коэффициент охвата основывается на полных сведениях о регистрации во всех типах школ, колледжей и высших учебных заведения, включая государственные и частные образовательные учреждения, оказывающие услуги образования по соответствующим учебным программам.

      12. Чистый коэффициент охвата представляет собой долю учащихся в официально установленной для данного уровня образования возрастной группе, выраженную в процентах от численности соответствующей группы населения. Вычисляется делением общего количества учащихся (студентов) в официальной установленной для данного уровня образования возрастной группе на численность населения той же возрастной группы и умножением на 100.

      Показатель рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

     

– чистый коэффициент охвата на данном уровне образования по МСКО-2011;

     

– численность учащихся, зачисленных на программы данного уровня согласно разбивке МСКО-2011 в официально установленной для данного уровня образования возрастной группе;

     

– численность населения в официальной установленной для данного уровня образования возрастной группе;

      1 – уровни образования согласно разбивке МСКО-2011;

      a – возрастные группы, соответствующие уровню МСКО-2011.

Параграф 5. Валовый коэффициент охвата

      13. Данный показатель указывает на способность системы образования к охвату учащихся определенной возрастной группы. Валовый коэффициент охвата дополняет чистый коэффициент охвата, указывая уровень охвата учащихся, возраст которых выше или ниже соответствующей данному уровню обучения возрастной категории.

      Валовый коэффициент охвата представляет собой долю учащихся (независимо от возраста) на определенном уровне образования, выраженную в процентах от численности населения, установленные международными стандартами для данного уровня образования данной возрастной группы.

      Возрастная группа для третичного образования соответствует пятилетнему периоду после наступления теоретического возраста окончания второго этапа среднего образования.

      14. Рассчитывается делением общего числа учащихся (студентов) определенного уровня образования, независимо от возраста, на численность населения официально установленной для данного уровня образования возрастной группы, и умножается на 100.

      Показатель рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      K1 – валовый коэффициент охвата на данном уровне образования по МСКО-2011;

     

– численность учащихся, зачисленных на программы данного уровня МСКО независимо от возраста;

     

– численность населения официально установленной для данного уровня образования возрастной группы;

      1 – уровни образования, согласно разбивке МСКО-2011;

      a – возрастные группы, соответствующей уровню МСКО - 2011.

Параграф 6. Коэффициент выбытия из системы образования и обучения

      15. Целью данного показателя является определение количества учащихся, выбывших из системы образования, не получив соответствующую квалификацию (диплом, аттестат).

      16. Методология расчета определяется как доля учащихся зачисленных на определенную образовательную программу в учебное заведение в данном учебном году, но не посещающих данное учебное заведение в начале следующего учебного года (за исключением выпускников).

      Показатель рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

     

– коэффициент выбытия из системы образования и обучения;

     

– численность учащихся, выбывших из соответствующего уровня МСКО-2011 на конец учебного года;

     

– общая численность, обучавшихся в соответствующем уровне МСКО-2011 в предыдущем учебном году;

     

– численность выпускников, закончивших соответствующий уровень МСКО-2011, между учебными годами t-1 и t;

     

– численность второгодников соответствующего уровня МСКО-2011;

      1 – уровни образования, согласно разбивке МСКО-2011;

      t – учебный год;

      t-1 – предыдущий учебный год.

Параграф 7. Уровень второгодничества

      17. Уровень второгодничества измеряет долю студентов определенного класса обучения, которые повторяют данный класс обучения в текущем учебном году как процент от общего числа детей, которые посещали этот же класс обучения в прошлом году.

      18. Уровень второгодничества рассчитывается как число второгодников в том или ином классе обучения в текущем учебном году, разделенное на численность школьников в том же классе обучения в прошлом учебном году:

     


      где:

     

– коэффициент выбывших из уровня МСКО-2011 в период времени t;

     

– численность учащихся (студентов) в период времени t-1, более не обучающихся в образовательном учреждении в период времени t;

     

– численность учащихся (студентов), обучающихся соответствующего уровня МСКО-2011 в предыдущем учебном году t-1;

      1 – уровни образования, согласно разбивке МСКО-2011.

Параграф 8. Коэффициент выпуска

      19. Коэффициент выпуска используется для оценки результатов функционирования сферы образования.

      Данный показатель представляет собой долю выпуска учащихся в образовательных учреждениях в официальной установленной для данного уровня образования возрастной группе населения от численности соответствующей группы населения.

      20. Коэффициент выпуска рассчитывается как отношение численности выпускников образовательных учреждений на данном уровне образования к численности населения в официальной установленной для данного уровня образования возрастной группе, выраженное в процентах.

      Показатель рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

     

– коэффициент выпуска на данном уровне образования по МСКО-2011;

     

– численность выпускников, программы данного уровня согласно разбивке МСКО-2011 в официально установленной для данного уровня образования возрастной группе;

     

– численность населения в официальной установленной для данного уровня образования возрастной группе;

      1 – уровни образования согласно разбивке МСКО-2011;

      a – возрастные группы, соответствующие уровню МСКО-2011.

Параграф 9. Целевое трудоустройство выпускников

      21. Целевое трудоустройство выпускников определяется как доля выпускников, закончивших образовательные учреждения и трудоустроившихся от общего числа закончивших учебу (выпускников).

      Показатель рассчитывается по следующей формуле:

     


      где:

      E – целевое трудоустройство выпусников;

     

– число выпускников, успешно закончивших образовательное учреждение и трудоустроившихся;

     

– число выпускников, успешно закончивших образование.

Параграф 10. Ожидаемая продолжительность обучения

      22. Ожидаемая продолжительность обучения показывает число лет, которое учащийся (студент), достигший официально установленного возраста поступления в образовательные учреждения, потратит на обучение на всех ступенях образования при условии сохранения существующих коэффициентов охвата населения образованием.

      23. Данный показатель характеризует степень охвата населения образованием и равна сумме всех уровней образования согласно разбивке МСКО-2011:

     


      где:

     

– ожидаемая продолжительность обучения;

     

– численность учащихся в возрасте i в учебном году t;

     

– численность населения в возрасте i в учебном году t;

      i – возраст;

      t – учебный год;

      a – возрастные группы, соответствующей уровню МСКО-2011;

      n – верхний возрастной предел обучения.

"Білім берудің халықаралық стандарттық жіктелімі-2011" сызбасы бойынша білім берудің статистикалық көрсеткіштерін қалыптастыру жөніндегі әдістемені бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының м.а. 2015 жылғы 23 желтоқсандағы № 220 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 21 қаңтарда № 12908 болып тіркелді.

      "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 5) тармақшасына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің 2020 жылғы 5 қазандағы № 427 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі туралы ереженің 17-тармағы 22) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

      Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 10.01.2022 № 51 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      1. Қоса беріліп отырған "Білім берудің халықаралық стандарттық жіктелімі-2011" сызбасы бойынша білім беру статистикалық көрсеткіштерін қалыптастыру жөніндегі әдістеме бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Әлеуметтік және демографиялық статистика басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оны мерзімді баспасөз басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

      3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Төрағаның


міндетін атқарушы

Б. Иманәлиев

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Білім және ғылым министрлігі

      _______________ А. Сәрінжіпов

      "____"_________

  Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрлігінің
Статистика комитеті
төрағасының міндет
атқарушының
2015 жылғы 23 желтоқсандағы
№ 220 бұйрығымен
бекітілген

"Білім берудің халықаралық стандарттық жіктелімі-2011" сызбасы бойынша білім берудің статистикалық көрсеткіштерін қалыптастыру жөніндегі әдістеме

      Ескерту. Әдістеме жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 10.01.2022 № 51 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. "Білім берудің халықаралық стандарттық жіктелімі-2011" сызбасы бойынша білім берудің статистикалық көрсеткіштерін қалыптастыру жөніндегі әдістеме (бұдан әрі – Әдістеме) халықаралық стандарттарға және "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң) сәйкес әзірленді және жалпы мемлекеттік статистикалық байқаулар шеңберінде қалыптастырылатын білім беру статистикасы саласындағы көрсеткіштердің тізбесін белгілейді.

      2. Осы Әдістемеде мынадай анықтамалар пайдаланылады:

      1) ББЖХС – білім беру бағдарламалары мен білім беру деңгейлері мен салалары бойынша тиісті біліктіліктерді ретке келтіруге арналған нұсқаулық болып табылатын халықаралық стандартты жіктелім;

      2) ББЖХС-0 деңгейі – ББЖХС-1 деңгейіне түсу жасына толмаған және балаларды оқу қызметіне дайындау және бастауыш білім беру бағдарламалары бойынша оқуға түсу үшін қажетті кейбір дағдыларды дамытуға бағытталған кіші жастағы балалардың білімі;

      3) ББЖХС-1 – деңгейі бастауыш білім беру, оқудың, жазудың және математиканың негізгі дағдыларына (яғни, сауаттылық пен санау) оқытуға және білімнің негізгі салаларын зерделеу мен түсіну үшін, тұлғаны дамыту үшін, орта білім берудің бірінші кезеңінде оқытуды дайындау үшін маңызды негіз жасауға бағытталған оқу және білім беру қызметі;

      4) ББЖХС-2 деңгейі – бұл ББЖХС-1 базасында алынған білімді арттыруға бағытталған негізгі орта білім;

      5) ББЖХС-3 деңгейі – бұл жалпы орта және техникалық кәсіптік білім беруден тұратын орта білім деңгейі, орта білім алу және үшінші білім алуға дайындық немесе одан әрі жұмысқа орналасу мақсатында әзірленеді;

      6) ББЖХС-4 деңгейі – орта білімнен кейінгі үшіншілік емес білім беру, орта білім негізінде оқу тәжірибесін алуды, еңбек нарығына шығуға дайындықты және үшінші білім алуды анықтайды. Білім берудің бұл деңгейі орта білім берудің екінші кезеңін (ББЖХС-3 деңгейі) аяқтаған, бірақ еңбек нарығындағы мүмкіндіктерді арттыруға немесе үшінші білім беру жүйесінде оқуды жалғастыруға ниет білдірген оқушыларға бағытталған;

      7) ББЖХС-5 деңгейі – үшіншілік емес білім берудің қысқа циклі. Қатысушыларға кәсіби білім беруге және кәсіби дағдылар мен құзыреттерді дамытуға арналған. ББЖХС-5 деңгейіндегі бағдарламалар, әдетте, еңбек қызметіне дайындалуға арналған, сондай-ақ ББЖХС-6 немесе 7 деңгейлеріндегі бағдарламаларға өту үшін негіз болып табылады;

      8) ББЖХС-6 деңгейі – бакалавриат немесе оның баламасы қатысушылардың бірінші дәрежелі немесе тең дәрежелі біліктілік тағайындауға әкелетін аралық академиялық және кәсіби білімді, дағдылар мен құзыреттерді алуына арналған. Бұл деңгейдегі бағдарламалар әдетте теориялық негізге ие, сондай-ақ практикалық компоненттерді қамтиды және зерттеудің жоғары деңгейімен және ең жақсы кәсіби тәжірибесімен сипатталады;

      9) ББЖХС-7 деңгейі – магистратура немесе оның баламасы қатысушыларға кеңейтілген академиялық және кәсіби білім беруге, екінші дәреже немесе тең дәрежелі біліктілік тағайындауға әкелетін дағдылар мен құзыреттерді дамытуға арналған. Бұл деңгейдегі бағдарламалар айтарлықтай зерттеу компонентіне ие болуы мүмкін, бірақ әлі де ғылым докторы біліктілігін беруге жол бермейді;

      10) ББЖХС-8 деңгейі – докторантура немесе оның баламасы, ең алдымен, ғылыми зерттеулер саласындағы озық біліктілікке келтіру үшін әзірленген. Осы деңгейіндегі бағдарламалар терең және тәуелсіз зерттеулерге арналған және әдетте тек ғылыми-зерттеу университеттері сияқты үшіншілік деңгейлі оқу орындарында ұсынылады;

      3. Жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары, білім беру саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың әкімшілік деректері білім беру процесі және халықтың білім деңгейі туралы ақпарат көздері болып табылады.

2-тарау. Білім беру деңгейлері бойынша негізгі көрсеткіштерді есептеу 1-параграф. Бір оқу орнына оқушылардың орташа санын есептеу

      4. Аталған көрсеткіштің мақсаты елдегі оқу орындарының аумақтық бөлінісінің әркелкілік деңгейін – оқушы орындарын жетіспеушілігін артық болуын анықтау болып табылады. Аталған индикатор мектепке дейінгі білім беруден техникалық және кәсіптік білім беруге дейінгі деңгейлер бойынша есептеледі. Әсіресе бұл индикатор ауылдық жерлердегі оқу орындарының жобалық қуаттылығы қажеттілігін анықтау үшін қажет.

      5. Есептеу әдіснамасы: білім беру мекемелерінің қуатты және пайдалану дәрежесі оқушылар саны мен орындар санының пайызы ретінде ББЖХС-0 – ББЖХС-5 бойынша білім беру деңгейіндегі білім беру мекемелеріндегі оқушылардың санын білім беру мекемелерінің жобалық қуатына (оқушылар орны) бөлу арқылы есептеледі.

      Көрсеткіш келесі формула бойынша есептеледі:



      где:


– бір оқу орнына келетін оқушылардың орташа саны;

– ББЖХС бойынша аталған білім беру деңгейіндегі білім беру мекемелеріндегі оқушылар саны;

      C1– білім беру мекемелерінің жобалық қуаты;

      1 – ББЖХС-2011 бөлінісіне сәйкес білім беру деңгейлері.

2-параграф. Оқушылар мен оқытушылардың арақатынасы

      6. Осы көрсеткіштің мақсаты мектепке дейінгі мекемелердегі тәрбиешілер мен колледждердегі өндірістік оқыту шеберлерін қоса алғанда, ББЖХС-2011 сәйкес білім берудің барлық деңгейлері бойынша білім беру мекемелеріндегі оқытушылардың жетіспеушілік деңгейін айқындау болып табылады.

      7. Есептеу әдіснамасы осы білім беру деңгейіндегі оқушылар санының осы оқу жылындағы тиісті білім беру деңгейіндегі оқытушылар санына қатынасы ретінде айқындалады. Көрсеткішті есептеу кезінде оқытушылардың жұмыс уақытының ұзақтығын ескеру қажет: толық немесе толық емес жұмыс күні.

      Оқушылар мен оқытушылардың арақатынасы көрсеткіші келесі формула бойынша есептеледі:



      онда:


– t оқу жылындағы l білім деңгейіндегі оқушылар мен оқытушылардың арақатынасы;

– t оқу жылындағы l білім деңгейіндегі оқушылардың жалпы саны;

– t оқу жылындағы l білім деңгейіндегі жұмыс жүктемесін есепке алумен оқытушылардың жалпы саны;

      1 – ББЖХС-2011 бөлуге сәйкес білім беру деңгейлері;

      t – оқу жылы.

      8. ББЖХС-0 деңгейі (кіші жастағы балалардың білім алуы) маусымдық болу балалар бақшасында жұмыс істейтін тәрбиешілерсіз, жұмыс жүктемесі күніне кемінде 2 сағат және бағдарламаның ұзақтығы жылына кемінде күнтізбелік 100 күн болатын білім беру қызметімен айналысатын тәрбиешілер енгізіледі;

      ББЖХС-1 деңгейіне бастауыш сыныптарда (1-4 сынып) жұмыс істейтін мұғалімдер саны кіреді. Егер персонал ББЖХС -ның бір ғана деңгейіне тартылған болса, онда көрсеткішті есептеу кезінде жұмыс жүктемесі 100% ретінде есептеледі;

      ББЖХС-2 – ББЖХС-8 деңгейлері. Қолда бар деректер оқытушы ББЖХС-ның әртүрлі деңгейлерінде жұмыс істеуіне байланысты оқушылар мен оқытушылардың арақатынасын әрбір деңгей үшін жеке есептеуге мүмкіндік бермейді. Педагог персоналының ішінара жұмыспен қамтылуы кезінде 0,5 коэффициенті пайдаланылады.

3-параграф. Қабылдау коэффициенті

      9. Бұл көрсеткіш халықтың тиісті тобының санынан осы білім деңгейі үшін ресми белгіленген жас тобында оқуға қабылданған оқушылардың үлесін білдіреді.

      10. Қабылдау коэффициенті білім берудің осы деңгейіндегі білім беру мекемелеріне оқуға қабылданғандар санының білім берудің осы деңгейі үшін ресми белгіленген жас тобындағы халық санына пайызбен көрсетілген қатынасы ретінде есептеледі.

      Көрсеткіш келесі формула бойынша есептеледі:



      онда:


– ББЖХС-2011 бойынша білім берудің осы деңгейіндегі қабылдау коэффициенті;

– ББЖХС-2011 бөлінісіне сәйкес білім берудің осы деңгейі үшін ресми белгіленген жас тобындағы осы деңгейдегі бағдарламаларға қабылданған оқушылар саны;

– берілген білім деңгейі үшін ресми белгіленген жас тобындағы халық саны;

      1 – ББЖХС-2011 бөлінуіне сәйкес білім беру деңгейлері;

      a – ББЖХС-2011 деңгейіне сәйкес келетін жас топтары.

4-параграф. Қамтудың коэффициенті

      11. Осы көрсеткіштің мақсаты білім берудің осы деңгейіне сәйкес келетін жас тобына жататын балалар мен жастардың білім берудің осы деңгейінде оқыту процесіне қатысу дәрежесін айқындау болып табылады. Білім берудің әрбір деңгейінде қамтудың таза коэффициенті тиісті оқу бағдарламалары бойынша білім беру қызметін көрсететін мемлекеттік, жеке меншік оқу орындарын қоса алғанда, мектептердің, колледждердің, жоғары оқу орындарының тіркеу туралы толық мәліметтерге негізделеді.

      12. Қамтудың таза коэффициенті халықтың тиісті тобының санынан пайызбен көрсетілген білім берудің осы деңгейі үшін ресми белгіленген жас тобындағы оқушылардың үлесін білдіреді. Осы білім беру деңгейі үшін ресми белгіленген жас тобындағы оқушылардың (студенттердің) жалпы санын сол жас тобындағы халық санына бөлу және 100-ге көбейту арқылы есептеледі.

      Көрсеткіш келесі формула бойынша есептеледі:



      онда:


– ББЖХС-2011 бойынша білім берудің осы деңгейіндегі таза қамту коэффициенті;

– ББЖХС-2011 бөлінісіне сәйкес білім берудің осы деңгейі үшін ресми белгіленген жас тобындағы осы деңгейдегі бағдарламаларға қабылданған оқушылар саны;

– аталған білім беру деңгейі үшін ресми түрде белгіленген жас тобындағы халық саны;

      1 – ББЖХС -2011 бөлінуіне сәйкес білім беру деңгейлері;

      a – ББЖХС-2011 деңгейіне сәйкес келетін жас топтары.

5-параграф. Қамтудың жалпы коэффициенті

      13. Бұл көрсеткіш білім беру жүйесінің белгілі бір жас тобындағы оқушыларды қамту қабілетін көрсетеді. Қамтудың жалпы коэффициенті осы оқу деңгейіне сәйкес жас санатынан жоғары немесе төмен оқушылардың қамтылу деңгейін көрсете отырып, қамтудың таза коэффициентін толықтырады.

      Қамтудың жалпы коэффициенті осы жас тобындағы білім берудің осы деңгейі үшін халықаралық стандарттарда белгіленген халық санының пайызымен көрсетілген білім берудің белгілі бір деңгейіндегі оқушылардың (жасына қарамастан) үлесін білдіреді.

      14. Үшіншілік білім беру үшін жас тобы орта білімнің екінші кезеңін аяқтаудың теориялық жасы басталғаннан кейінгі бес жылдық кезеңге сәйкес келеді. Жасына қарамастан белгілі бір білім беру деңгейіндегі оқушылардың (студенттердің) жалпы санын осы білім беру деңгейі үшін ресми белгіленген жас тобындағы халық санына бөлу арқылы есептеледі және 100-ге көбейтіледі.

      Көрсеткіш келесі формула бойынша есептеледі:



      онда:

      K1– ББЖХС-2011 бойынша білім берудің осы деңгейіндегі қамтудың жалпы коэффициенті;

– жасына қарамастан ББЖХС осы деңгейінің бағдарламаларына қабылданған оқушылар саны;

– белгілі бір білім деңгейі үшін ресми түрде құрылған жас тобындағы халық саны;

      1 – ББЖХС-2011 бөлінісіне сәйкес білім беру деңгейлері;

      a – ББЖХС-2011 деңгейіне сәйкес келетін жас топтары.

6-параграф. Білім беру және оқыту жүйесінен шығу коэффициенті

      15. Осы көрсеткіштің мақсаты тиісті біліктілікті (диплом, аттестат) алмай, білім беру жүйесінен шыққан оқушылар санын анықтау болып табылады.

      16. Есептеу әдіснамасы осы оқу жылында оқу орнына белгілі бір білім беру бағдарламасына қабылданған, бірақ келесі оқу жылының басында осы оқу орнына бармайтын оқушылардың (түлектерді қоспағанда) үлесі ретінде айқындалады.

      Көрсеткіш келесі формула бойынша есептеледі:



      онда:


– білім беру және оқыту жүйесінен шығу коэффиценті;

– ББЖХС-2011 тиісті деңгейінен оқу жылының соңына шыққан оқушылар саны;

– алдыңғы оқу жылында ББЖХС-2011 тиісті деңгейінде оқитындардың жалпы саны;

– ББЖХС-2011 тиісті деңгейін бітірген, t-1 және t оқу жылдары арасындағы түлектер саны;

– ББЖХС-2011 тиісті деңгейінің екінші жылдық саны;

      1 – ББЖХС-2011 бөлінісіне сәйкес білім беру деңгейлері;

      t – оқу жылы;

      t-1 – алдыңғы оқу жылы.

7-параграф. Екінші жылдық деңгейі

      17. Екінші жылдық деңгей ағымдағы оқу жылында осы оқу сыныбын қайталайтын белгілі бір оқу сыныбындағы студенттердің үлесін өткен жылы сол оқу сыныбына қатысқан балалардың жалпы санының пайызы ретінде өлшейді.

      18. Екінші жылдық деңгей ағымдағы оқу жылындағы сол немесе басқа сыныптағы екінші курс студенттерінің саны ретінде есептеледі, өткен оқу жылындағы сол сыныптағы оқушылар санына бөлінеді:



      онда:

      DRgt – t уақыт кезеңінде ББЖХС-2011 деңгейінен кеткендердің коэффициенті ; Dgt – t - 1 уақыт кезеңіндегі оқушылардың (студенттердің) саны, t уақыт кезеңінде білім беру мекемесінде оқымайтындар саны; Sgt-1 – алдыңғы оқу жылында t - 1 ББЖХС-2011 тиісті деңгейінде оқитын оқушылар (студенттер) саны;

      1 – ББЖХС-2011 бөлінісіне сәйкес білім беру деңгейлері.

8-параграф. Түлек коэффициенті

      19. Түлек коэффициенті білім беру саласының жұмыс істеу нәтижелерін бағалау үшін пайдаланылады.

      Бұл көрсеткіш халықтың тиісті тобының санынан халықтың осы білім деңгейі үшін белгіленген ресми жас тобындағы білім беру мекемелеріндегі түлек оқушылардың бітіру үлесін білдіреді.

      20. Түлек коэффициенті білім берудің осы деңгейіндегі білім беру мекемелері түлектерінің осы білім деңгейі үшін ресми белгіленген жас тобындағы халық санына пайызбен көрсетілген қатынасы ретінде есептеледі.

      Көрсеткіш келесі формула бойынша есептеледі:



      онда:


– ББЖХС-2011 бойынша білім берудің осы деңгейіндегі түлек коэффициенті;

– ББЖХС-2011 білім берудің осы деңгейі үшін ресми белгіленген жас тобында бөлінуіне сәйкес осы деңгейдегі бағдарлама түлектерінің саны;

– берілген білім деңгейі үшін ресми белгіленген жас тобындағы халық саны;

      1 – ББЖХС-2011 бөлінуіне сәйкес білім беру деңгейлері;

      a – ББЖХС-2011 деңгейіне сәйкес келетін жас топтары.

9-параграф. Түлектерді мақсатты жұмысқа орналастыру

      21. Түлектерді мақсатты жұмысқа орналастыру білім беру мекемелерін аяқтаған және оқуды аяқтағандардың (түлектердің) жалпы санынан жұмысқа орналасқан түлектердің үлесі ретінде айқындалады.

      Көрсеткіш келесі формула бойынша есептеледі:



      онда:

      E – түлектердің мақсатты жұмысқа орналастыру;


– оқу орындарын табысты бітірген және жұмысқа орналасқан түлектер саны;

      Ng - оқуды табысты аяқтаған түлектер саны.

10-параграф. Оқудың күтілетін ұзақтығы

      22. Оқытудың күтілетін ұзақтығы білім беру мекемелеріне түсудің ресми белгіленген жасына жеткен оқушының (студенттің) халықты білім берумен қамтудың қолда бар коэффициенттері сақталған жағдайда білім берудің барлық сатыларында оқуға жұмсай жыл санын көрсетеді.

      23. Бұл көрсеткіш халықты біліммен қамту дәрежесін сипаттайды және ББЖХС-2011 бөлінісіне сәйкес білім берудің барлық деңгейлерінің қосындысына тең:



      онда:


– оқытудың күтілетін ұзақтығы;

– t оқу жылындағы I жастағы оқушылар саны;

      Tit – t оқу жылындағы I жастағы халық саны;

      i – жасы;

      t – оқу жылы;

      a – ББЖХС-2011 деңгейіне сәйкес келетін жас топтары;

      n – оқудың жоғарғы жас шегі.