Об утверждении Правил проведения Национальным Банком Республики Казахстан операций с наличной иностранной валютой

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 января 2016 года № 19. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 февраля 2016 года № 13252. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 19 ноября 2019 года № 196.

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 19.11.2019 № 196 (вводится в действие с 01.01.2020).

В целях реализации Закона Республики Казахстан от 24 ноября 2015 года "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам неработающих кредитов и активов банков второго уровня, оказания финансовых услуг и деятельности финансовых организаций и Национального Банка Республики Казахстан" Правление Национального Банка Республики КазахстанПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Правила проведения Национальным Банком Республики Казахстан операций с наличной иностранной валютой.

2. Департаменту монетарных операций и управления активами (Молдабекова А.М.) в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) совместно с Департаментом правового обеспечения (Сарсенова Н.В.) государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) направление настоящего постановления в республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан";

на официальное опубликование в информационно-правовой системе "Әділет" в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

для включения в Государственный реестр нормативных правовых актов Республики Казахстан, Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан в течение десяти календарных дней со дня его получения Национальным Банком Республики Казахстан после государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

3) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Национального Банка Республики Казахстан после его официального опубликования.

3. Департаменту международных отношений и связей с общественностью (Казыбаев А.К.) обеспечить направление настоящего постановления на официальное опубликование в периодических печатных изданиях в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Пирматов Г.О.

5. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования и распространяется на отношения возникшие с 1 февраля 2016 года.

Председатель
Национального Банка	Д.Акишев

Утверждены постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 января 2016 года № 19

Правила проведения Национальным Банком Республики Казахстан
операций с наличной иностранной валютой

Настоящие Правила проведения Национальным Банком Республики Казахстан операций с наличной иностранной валютой (далее – Правила) разработаны в соответствии с законами Республики Казахстан от 30 марта 1995 года "О Национальном Банке Республики Казахстан", от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и от 13 июня 2005 года "О валютном регулировании и валютном контроле" (далее – Закон о валютном регулировании и валютном контроле) и определяют порядок проведения Национальным Банком Республики Казахстан (далее – Национальный Банк) операций с наличной иностранной валютой.

1. Общие положения

1. В Правилах используются понятия, предусмотренные Законом о валютном регулировании и валютном контроле, а также следующие понятия:

1) межбанковский рынок – совокупность отношений, возникающих при осуществлении операций по покупке и (или) продаже наличной иностранной валюты на неорганизованном рынке;

2) дата валютирования – день осуществления расчетов по заключенной сделке;

3) расчетное подразделение – подразделение Национального Банка, осуществляющее расчеты по операциям покупки (продажи) наличной иностранной валюты и национальной валюты Республики Казахстан;

4) рабочий день – период времени, в течение которого финансовые организации Республики Казахстан открыты для проведения операций с наличной иностранной валютой;

5) комиссионное вознаграждение – плата, взимаемая за обналичивание и иные расходы, включая доставку и страхование;

6) финансовая автоматизированная система транспорта информации (далее – ФАСТИ) – специальный канал связи, обладающий защитой от несанкционированного доступа к отправляемой документации;

7) контрпартнер – участник сделки с Национальным Банком по операциям с наличной иностранной валютой;

8) работник – ответственный работник торгового, расчетного подразделения Национального Банка, Центра либо территориального филиала Национального Банка (далее – филиал Национального Банка), уполномоченный на проведение операций с иностранной наличной валютой;

9) подразделение по работе с наличными деньгами – подразделение Национального Банка, осуществляющее координацию перевозки и хранения наличной иностранной валюты;

10) операции с наличной иностранной валютой – покупка (продажа) наличной иностранной валюты, путем заключения сделки;

11) дата сделки – фактический день заключения сделки между Национальным Банком и контрпартнером;

12) Соглашение о заключении сделок – соглашение, заключаемое между Национальным Банком и контрпартнером;

13) паспорт сделки (трейд-тикет) – документ, подтверждающий заключение сделки в соответствии с указанными в нем параметрами, установленными Правилами;

14) операционный день – период времени, в течение которого Национальным Банком осуществляются операции с наличной иностранной валютой;

15) Центр – Центр кассовых операций и хранения ценностей (филиал) Национального Банка;

16) торговое подразделение – подразделение Национального Банка, ответственное за осуществление операций покупки (продажи) наличной иностранной валюты;

17) перевозчик – организация-нерезидент Республики Казахстан, с которой Национальный Банк заключил договор о получении услуг по перевозке грузов;

18) руководство Национального Банка – Председатель Национального Банка, заместители Председателя Национального Банка;

19) системы Bloomberg, Reuters Dealing – комплексы специализированных программных обеспечений и оборудований, посредством которых осуществляется связь между их пользователями для целей заключения сделок;

20) СIP (Cost, Insurance, Paid to) – условия в соответствии с которыми продавец обязан заключить договор перевозки и нести расходы по перевозке, необходимые для доставки товара в согласованное место назначения. Продавец также заключает договор страхования, покрывающий риск утраты или повреждения товара во время перевозки;

21) ISO – Международная организация по стандартизации, занимающаяся выпуском стандартов;

22) SWIFT – международная межбанковская система передачи информации (Общество всемирных межбанковских финансовых телекоммуникаций).

2. Покупаемая (продаваемая) наличная иностранная валюта соответствует следующим характеристикам:

1) банкноты покупаемой наличной иностранной валюты, годные к обращению, упакованные в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 декабря 2014 года № 247 "Об утверждении Правил ведения кассовых операций с физическими и юридическими лицами в Национальном Банке Республики Казахстан", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10204 (далее – Постановление № 247) либо в эмиссионной упаковке;

2) банкноты продаваемой наличной иностранной валюты, годные к обращению, упакованные в соответствии с Постановлением № 247 в упаковке Центра или филиала Национального Банка либо в эмиссионной упаковке.

3. Ветхие, поврежденные, сомнительные банкноты и банкноты наличной иностранной валюты, изымаемые из обращения, а также упаковки с признаками брака Национальным Банком к приему не подлежат.

2. Порядок проведения Национальным Банком операций по покупке
(продаже) наличной иностранной валюты
Параграф 1. Общие положения

4. Операции по покупке (продаже) наличной иностранной валюты совершаются торговым подразделением в соответствии с настоящей главой Правил и Соглашением о заключении сделок.

5. Национальный Банк осуществляет операции по покупке (продаже) наличной иностранной валюты за безналичную иностранную валюту или национальную валюту Республики Казахстан на межбанковском рынке посредством систем Bloomberg, Reuters Dealing либо сообщений SWIFT. При отсутствии у контрпартнера данных систем допускается заключение сделки по записывающему телефону с обязательным обменом паспорта сделок (трейд-тикета).

6. При покупке (продаже) наличной иностранной валюты в паспорте сделки (трейд-тикете) сторонами оговариваются следующие параметры:

1) объем сделки;

2) наименование иностранной валюты либо буквенный код по ISO;

3) цена и (или) комиссионное вознаграждение;

4) дата валютирования;

5) дата поставки;

6) дата сделки;

7) место поставки;

8) номинал;

9) банковские реквизиты сторон, предназначенные для зачисления иностранной валюты либо национальной валюты Республики Казахстан;

10) наименование контрпартнера.

7. Работники Центра или филиала Национального Банка осуществляют прием и первичную проверку соответствия наличной иностранной валюты паспорту сделки (трейд-тикету).

8. На каждую заключенную сделку работник торгового подразделения оформляет паспорт сделки (трейд-тикет) с последующей передачей его в расчетное подразделение до 11:30 часов времени города Астана в день приема (выдачи) иностранной валюты, до 16:30 времени города Астана – если прием (выдача) наличной иностранной валюты приходится на следующий от даты сделки рабочий день.

Работники Центра или филиала Национального Банка осуществляют прием наличной иностранной валюты на основании полученного по ФАСТИ от расчетного подразделения паспорта сделки (трейд-тикета).

Прием работниками Центра или филиала Национального Банка наличной иностранной валюты производится по номиналу банкнот с проверкой по пачкам и корешкам и целостности упаковки пачек. Полистный пересчет банкнот наличной иностранной валюты производится в течение 45 (сорока пяти) рабочих дней со дня приема наличной иностранной валюты от контрпартнера. Наличная иностранная валюта в эмиссионной упаковке не пересчитывается.

9. В случае обнаружения во время полистного пересчета банкнот наличной иностранной валюты недостачи, излишка, банкнот с признаками брака работниками кассы Центра или филиала Национального Банка составляется акт о недостаче (излишке) по форме, установленной приложением 11 к Правилам ведения кассовых операций с физическими и юридическими лицами в Национальном Банке Республики Казахстан, утвержденным Постановлением № 247. Один экземпляр акта о недостаче (излишке) направляется в торговое подразделение для принятия мер по возмещению недостачи, излишков, замене бракованных банкнот.

10. В случае если осуществляется возврат наличной иностранной валюты Центр или филиал Национального Банка сообщают о данном факте торговому подразделению для принятия мер по возврату наличной иностранной валюты.

11. Обмен ветхих, не годных к обращению и с признаками брака банкнот наличной иностранной валюты производится на основании паспорта сделки (трейд-тикета) по согласованию между Национальным Банком и контрпартнером.

12. Организация работ по подкреплению Центра или филиалов Национального Банка наличной иностранной валютой осуществляется подразделением по работе с наличными деньгами в соответствии с указанием торгового подразделения о подкреплении.

Параграф 2. Порядок работы с контрпартнерами-резидентами
Республики Казахстан

13. В случае заключения сделки с контрпартнером-резидентом Республики Казахстан операции Национального Банка по покупке (продаже) наличной иностранной валюты осуществляются на следующих условиях:

1) за покупку и продажу наличной иностранной валюты взимается комиссионное вознаграждение в соответствии с Соглашением о заключении сделок;

2) контрпартнер-резидент Республики Казахстан осуществляет самовывоз (доставку) наличной иностранной валюты с Центра (в Центр) или с филиала (в филиал) Национального Банка, если иное не оговорено в паспорте сделки (трейд-тикете);

3) по сделкам, заключенным до 11:00 часов времени города Астаны, выдача наличной иностранной валюты Центром или филиалами Национального Банка производится в день заключения сделки либо на следующий рабочий день;

4) по сделкам, заключенным с 11:00 до 16:00 часов времени города Астаны, выдача наличной иностранной валюты Центром или филиалами Национального Банка производится на следующий рабочий день;

5) прием наличной иностранной валюты Центром или филиалом Национального Банка производится согласно графику операционного дня Центра или филиала Национального Банка.

14. Паспорт сделки (трейд-тикет), подписанный уполномоченным работником торгового подразделения, передается расчетным подразделением в Центр или филиал Национального Банка до 12:00 часов времени города Астана в день приема (выдачи) иностранной валюты, до 17:00 времени города Астана – если прием (выдача) наличной иностранной валюты приходится на следующий от даты сделки рабочий день.

15. Центр или филиал Национального Банка на основании паспорта сделки (трейд-тикета), полученного от расчетного подразделения, и на основании доверенности, выданной на имя уполномоченного лица контрпартнера-резидента Республики Казахстан, производит прием/выдачу наличной иностранной валюты контрпартнеру-резиденту Республики Казахстан.

Расчетное подразделение представляет в Центр или филиал Национального Банка документ с образцами подписей работников торгового подразделения, обладающих правом подписи в паспорте сделки (трейд-тикете).

Внесение изменений и дополнений в документ с образцами подписей работников, обладающих правом подписи в паспорте сделки (трейд-тикете), осуществляется в случае замены уполномоченного работника торгового подразделения.

16. Выдача наличной иностранной валюты осуществляется работником Центра или филиала Национального Банка в полных пачках согласно графику операционного дня Центра или филиала Национального Банка.

Наличная иностранная валюта пересчитывается уполномоченным лицом контрпартнера-резидента Республики Казахстан и проверяется по пачкам и корешкам, не отходя от кассы, в присутствии работника Центра или филиала Национального Банка.

Если пересчет наличной иностранной валюты производился контрпартнером-резидентом Республики Казахстан не в специально отведенном месте Центра или филиала Национального Банка, а вне его помещения, заявления от контрпартнера-резидента Республики Казахстан не рассматриваются и претензии по пересчету, формированию, упаковке и выдаче наличной иностранной валюты Центром или филиалом Национального Банка не принимаются.

Параграф 3. Порядок работы с контрпартнерами-нерезидентами
Республики Казахстан

17. В случае заключения сделки с контрпартнером-нерезидентом Республики Казахстан по покупке (продаже) наличной иностранной валюты, торговое подразделение прилагает к паспорту сделки (трейд-тикету) один из нижеследующих документов:

1) текст разговора с контрпартнером-нерезидентом Республики Казахстан, с которым заключается сделка;

2) текст сообщения для отправления посредством сообщений SWIFТ контрпартнеру-нерезиденту Республики Казахстан, с которым заключается сделка.

18. Покупка наличной иностранной валюты за безналичную иностранную валюту у контрпартнера-нерезидента Республики Казахстан осуществляется на следующих условиях:

1) доставка наличной иностранной валюты осуществляется на условиях СIP (Cost, Insurance, Paid to) до аэропорта города Алматы или до дверей Центра либо до дверей филиала Национального Банка по согласованию сторон;

2) характеристики и параметры наличной иностранной валюты определяются по согласованию сторон.

19. При продаже наличной иностранной валюты за безналичную иностранную валюту контрпартнеру-нерезиденту Республики Казахстан выдача наличной иностранной валюты контрпартнеру-нерезиденту Республики Казахстан осуществляется Национальным Банком с дверей Центра.

20. Доставка наличной иностранной валюты контрпартнером-нерезидентом Республики Казахстан и (или) перевозчиком осуществляется до аэропорта города Алматы в соответствии с расписанием международных рейсов либо до дверей Центра либо до дверей филиала Национального Банка по согласованию сторон. Информация о доставляемой наличной иностранной валюты (дате отгрузки, дате прибытия, номере рейса, номере авианакладной, количестве мест, весе, номинале банкнот) направляется не менее чем за один рабочий день до прибытия груза на электронную почту, доступ к которой имеют работники торгового подразделения и Центра, для осуществления процедур доставки наличной иностранной валюты в Центр.

В случае изменения контрпартнером-нерезидентом Республики Казахстан или перевозчиком условий поставки груза (суммы и даты приема наличной иностранной валюты, номера авиарейса, авиакомпании) работники торгового подразделения сообщают об этом в Центр по факсу, ФАСТИ или электронной почте.

21. Работники Центра или филиала Национального Банка осуществляют прием наличной иностранной валюты по номиналу банкнот, с проверкой по пачкам и корешкам и целостности упаковки пачек. В случае обнаружения нарушения целостности упаковки наличная иностранная валюта подлежит полистному пересчету в присутствии одного из членов работников бригады инкассаторов Центра (в случае привлечения организации, осуществляющей отдельные виды банковских операций, на инкассацию банкнот, монет и ценностей, действующей на основании лицензии, выданной Национальным Банком в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 25 февраля 2015 года № 22 "Об утверждении Правил выдачи лицензии организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, на инкассацию банкнот, монет и ценностей", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под

№ 11772, создается комиссия, состоящая из работников Центра или филиала Национального Банка для полистного пересчета наличной иностранной валюты).

22. Выдача наличной иностранной валюты производится работником Центра или филиала Национального Банка в полных пачках, согласно графику операционного дня Центра или филиала Национального Банка. Наличная иностранная валюта пересчитывается уполномоченным лицом контрпартнера-нерезидента Республики Казахстан и проверяется по пачкам и корешкам, не отходя от кассы, в присутствии работника Центра или филиала Национального Банка.

Если пересчет наличных денег производился контрпартнером-нерезидентом Республики Казахстан не в специально отведенном месте Центра или филиала Национального Банка, а вне его помещения, заявление от контрпартнера-нерезидента Республики Казахстан не рассматривается и претензии по пересчету, формированию, упаковке и выдаче наличной иностранной валюты Центром или филиалом Национального Банка не принимаются.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен операцияларды жүргізуі қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 28 қаңтардағы № 19 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 25 ақпанда № 13252 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 19 қарашадағы № 196 қаулысымен

Ескерту. Қаулының күші жойылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.11.2019 № 196 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне екінші деңгейдегі банктердің жұмыс істемейтін кредиттері мен активтері, қаржылық қызметтер көрсету және қаржы ұйымдары мен Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қызметі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2015 жылғы 24 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен операцияларды жүргізуі қағидалары бекітілсін.

2. Монетарлық операциялар және активтерді басқару департаменті (Молдабекова Ә.М.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Құқықтық қамтамасыз ету департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына:

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгенінен кейін күнтізбелік он күн ішінде "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға;

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі алған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізуге жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Халықаралық қатынастар және жұртшылықпен байланыс департаменті (Қазыбаев А.Қ.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Ғ.О. Пірматовқа жүктелсін.

5. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі және 2016 жылғы 1 ақпаннан бастап туындаған қатынастарға қолданылады.

Ұлттық Банк
Төрағасы	Д. Ақышев

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 28 қаңтардағы № 19 қаулысымен бекітілді

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел
валютасымен операцияларды жүргізуі қағидалары

Осы Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен операцияларды жүргізуі қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" 1995 жылғы 30 наурыздағы, "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы және "Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы" 2005 жылғы 13 маусымдағы (бұдан әрі – Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы заң) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің (бұдан әрі – Ұлттық Банк) қолма-қол шетел валютасымен операцияларды жүргізу тәртібін айқындайды.

1. Жалпы ережелер

1. Қағидаларда Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы заңда көзделген ұғымдар, сондай-ақ мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) банкаралық нарық – ұйымдастырылмаған нарықта қолма-қол шетел валютасын сатып алу және (немесе) сату бойынша операцияларды жүзеге асыру кезінде туындайтын қатынастардың жиынтығы;

2) валюталау күні – жасалған мәміле бойынша есеп айырысуды жүзеге асыру күні;

3) есеп айырысу бөлімшесі – қолма-қол шетел валютасын және Қазақстан Республикасының ұлттық валютасын сатып алу (сату) операциялары бойынша есеп айырысуды жүзеге асыратын Ұлттық Банк бөлімшесі;

4) жұмыс күні – Қазақстан Республикасының қаржы ұйымдары қолма-қол шетел валютасымен операциялар жүргізу үшін ашық болатын уақыт кезеңі;

5) комиссиялық сыйақы – жеткізу мен сақтандыруды қоса алғанда, қолма-қол ақшаға айналдырғаны үшін алынатын ақы және өзге шығыстар;

6) қаржылық автоматтандырылған ақпарат тасымалдау жүйесі (бұдан әрі – ҚААТЖ) – жіберілетін құжаттаманы санкцияланбаған қол жеткізуден қорғай алатын арнайы байланыс арнасы;

7) қарсы әріптес – қолма-қол шетел валютасымен операциялар бойынша Ұлттық Банкпен жасалатын мәмілеге қатысушы;

8) қызметкер – Ұлттық Банктің, Орталықтың не Ұлттық Банктің аумақтық филиалының (бұдан әрі – Ұлттық Банк филиалы) қолма-қол шетел валютасымен операцияларды жүргізуге уәкілетті сауда, есеп айырысу бөлімшесінің жауапты қызметкері;

9) қолма-қол ақшамен жұмыс жүргізу бөлімшесі – қолма-қол шетел валютасын тасымалдауды және сақтауды үйлестіруді жүзеге асыратын Ұлттық Банк бөлімшесі;

10) қолма-қол шетел валютасымен операциялар – мәміле жасасу арқылы қолма-қол шетел валютасын сатып алу (сату);

11) мәміле күні – Ұлттық Банк пен қарсы әріптес арасында мәміле жасалған нақты күн;

12) Мәмілелер жасау туралы келісім – Ұлттық Банк пен қарсы әріптес арасында жасалатын келісім;

13) мәміле паспорты (трейд-тикет) – Қағидаларда белгіленген, өзінде көрсетілген өлшемдерге сәйкес мәміленің жасалғанын растайтын құжат;

14) операциялық күн – Ұлттық Банктің қолма-қол шетел валютасымен операцияларды жүзеге асыратын уақыт кезеңі;

15) Орталық – Ұлттық Банктің Кассалық операциялар және құндылықтарды сақтау орталығы (филиалы);

16) сауда бөлімшесі – қолма-қол шетел валютасын сатып алу (сату) операцияларын жүзеге асыруға жауапты Ұлттық Банк бөлімшесі;

17) тасымалдаушы – Ұлттық Банк жүк тасымалдау жөніндегі қызметтерді алу туралы шарт жасасқан Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымы;

18) Ұлттық Банк басшылығы – Ұлттық Банк Төрағасы, Ұлттық Банк Төрағасының орынбасарлары;

19) Bloomberg, Reuters Dealing жүйелері – мәмілеледі жасау мақсатында пайдаланушылары арасында байланысты жүзеге асыру үшін пайдаланылатын мамандандырылған бағдарламалық қамтамасыз етулер мен жабдықтар кешендері;

20) СIP (Cost, Insurance, Paid to) – сатушы тасымалдау шартын жасасуға және тауарды келісілген жеткізу орнына жеткізу үшін қажетті тасымалдау шығыстарын көтеруге міндетті болатын талаптар. Сатушы тауардың тасымалдау кезінде жоғалу немесе бүліну тәуекелін өтейтін сақтандыру шартын да жасасады;

21) ISO – стандарттарды шығарумен айналысатын Стандарттау жөніндегі халықаралық ұйым;

22) SWIFT – ақпарат берудің халықаралық банкаралық жүйесі (Дүниежүзілік банкаралық қаржылық телекоммуникациялар қоғамы).

2. Cатып алынатын (сатылатын) қолма-қол шетел валютасы мынадай сипаттамаларға сәйкес келеді:

1) Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10204 тіркелген "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 24 желтоқсандағы № 247 қаулысына (бұдан әрі – № 247 қаулы) сәйкес не эмиссиялық орауға оралған, айналысқа жіберуге жарамды сатып алынатын қолма-қол шетел валютасының банкноттары;

2) № 247 қаулыға сәйкес Орталықтың немесе Ұлттық Банк филиалының орауына не эмиссиялық орауға оралған, айналысқа жіберуге жарамды, сатылатын қолма-қол шетел валютасының банкноттары.

3. Айналыстан алынатын тозған, бүлінген, күмәнді банкноттар мен қолма-қол шетел валютасының банкноттарын, сондай-ақ ақау белгілері бар орауларды Ұлттық Банк қабылдамайды.

2. Ұлттық Банктің қолма-қол шетел валютасын сатып
алу (сату) жөніндегі операцияларды жүргізу тәртібі
1-параграф. Жалпы ережелер

4. Қолма-қол шетел валютасын сатып алу (сату) жөніндегі операцияларды Қағидалардың осы тарауына және Мәмілелерді жасау туралы келісімге сәйкес сауда бөлімшесі жасайды.

5. Ұлттық Банк қолма-қол шетел валютасын қолма-қол ақшасыз шетел валютасына немесе Қазақстан Республикасының ұлттық валютасына сатып алу (сату) жөніндегі операцияларды Bloomberg, Reuters Dealing жүйелері не SWIFT хабарлары арқылы банкаралық нарықта жүзеге асырады. Қарсы әріптесте мұндай жүйелер болмаған кезде мәміле паспортын (трейд-тикетті) міндетті түрде алмаса отырып, мәмілені жазып алатын телефонмен жасауға жол беріледі.

6. Қолма-қол шетел валютасын сатып алу (сату) кезінде мәміле паспортында (трейд-тикетте) тараптар мынадай өлшемдерді келіседі:

1) мәміле көлемі;

2) шетел валютасының атауы не ISO бойынша әріппен белгіленген коды;

3) бағасы және (немесе) комиссиялық сыйақы;

4) валюталау күні;

5) жеткізілетін күні;

6) мәміле күні;

7) жеткізілетін орны;

8) номиналы;

9) шетел валютасын не Қазақстан Республикасының ұлттық валютасын есептеуге арналған тараптардың банктік деректемелері;

10) қарсы әріптестің атауы.

7. Орталықтың немесе Ұлттық Банк филиалының қызметкерлері қолма-қол шетел валютасын қабылдауды және оның мәміле паспортына (трейд-тикетке) сәйкестігін бастапқы тексеруді жүзеге асырады.

8. Сауда бөлімшесінің қызметкері әрбір жасалған мәмілеге мәміле паспортын (трейд-тикетті) оны кейіннен есеп айырысу бөлімшесіне бере отырып, қолма-қол шетел валютасы қабылданған (берілген күні) Астана қаласының уақытымен сағат 11:30-ға дейін, егер қолма-қол шетел валютасы қабылданған (берілген) күн мәміле күнінен кейінгі жұмыс күніне сәйкес келсе, Астана қаласының уақытымен сағат 16:30-ға дейін ресімдейді.

Орталықтың немесе Ұлттық Банк филиалының қызметкерлері қолма-қол шетел валютасын қабылдауды есеп айырысу бөлімшесінен ҚААТЖ бойынша алынған мәміле паспорты (трейд-тикет) негізінде жүзеге асырады.

Орталық немесе Ұлттық Банк филиалы қызметкерлерінің қолма-қол шетел валютасын қабылдауы бумалар мен түбіртектер бойынша және бумалар орауының тұтастығын тексере отырып, банкноттардың номиналы бойынша жүргізіледі. Қолма-қол шетел валютасының банкноттарын біртіндеп санау қолма-қол шетел валютасы қарсы әріптестен қабылданған күннен бастап 45 (қырық бес) жұмыс күні ішінде жүргізіледі. Эмиссиялық ораудағы қолма-қол шетел валютасы қайта саналмайды.

9. Қолма-қол шетел валютасының банкноттарын біртіндеп санау кезінде кем шығу, артық шығу, ақау белгілері бар банкноттар анықталған жағдайда Орталық немесе Ұлттық Банк филиалы кассасының қызметкерлері № 247 қаулымен бекітілген Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 11-қосымшада белгіленген нысан бойынша кем шығу (артық шығу) туралы акті жасайды. Кем шығу (артық шығу) туралы актінің бір данасы кем шыққан, артық шыққан, ақаулы банкноттарды өтеу, ауыстыру жөнінде шаралар қабылдау үшін сауда бөлімшесіне жіберіледі.

10. Егер қолма-қол шетел валютасы қайтарылатын жағдайда, Орталық немесе Ұлттық Банктің филиалы қолма-қол шетел валютасын қайтару жөнінде шаралар қабылдау үшін сауда бөлімшесіне бұл факті туралы хабарлайды.

11. Қолма-қол шетел валютасының тозған, айналысқа жіберуге жарамсыз және ақау белгілері бар банкноттарын айырбастау Ұлттық Банк пен қарсы әріптес арасындағы келісім бойынша мәміле паспорты (трейд-тикет) негізінде жүргізіледі.

12. Орталықты немесе Ұлттық Банк филиалдарын қолма-қол шетел валютасымен нығайту жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыруды қолма-қол ақшамен жұмыс жүргізу бөлімшесі сауда бөлімшесінің нығайту туралы нұсқауына сәйкес жүзеге асырады.

2-параграф. Қарсы әріптестермен-Қазақстан Республикасының
резиденттерімен жұмыс жүргізу тәртібі

13. Қарсы әріптеспен-Қазақстан Республикасының резидентімен мәміле жасалған жағдайда Ұлттық Банктің қолма-қол шетел валютасын сатып алу (сату) жөніндегі операциялары мынадай талаптармен жүзеге асырылады:

1) қолма-қол шетел валютасының сатып алынғаны және сатылғаны үшін комиссиялық сыйақы Мәмілелер жасау туралы келісімге сәйкес алынады;

2) қарсы әріптес-Қазақстан Республикасының резиденті, егер мәміле паспортында (трейд-тикетте) өзгеше келісілмесе, қолма-қол шетел валютасын Орталықтан (Орталыққа) немесе Ұлттық Банктің филиалынан (филиалына) өзі әкетуді (жеткізуді) жүзеге асырады;

3) Астана қаласының уақытымен сағат 11:00-ге дейін жасалған мәмілелер бойынша қолма-қол шетел валютасын Орталық немесе Ұлттық Банктің филиалдары мәміле жасалған күні не келесі жұмыс күні береді;

4) Астана қаласының уақытымен сағат 11:00-ден 16:00-ге дейін жасалған мәмілелер бойынша қолма-қол шетел валютасын Орталық немесе Ұлттық Банктің филиалдары келесі жұмыс күні береді;

5) Орталықтың немесе Ұлттық Банк филиалының қолма-қол шетел валютасын қабылдауы Орталықтың немесе Ұлттық Банк филиалының операциялық күнінің кестесіне сәйкес жүргізіледі.

14. Сауда бөлімшесінің уәкілетті қызметкері қол қойған мәміле паспортын (трейд-тикет) есеп айырысу бөлімшесі Орталыққа немесе Ұлттық Банктің филиалына қолма-қол шетел валютасы қабылданған (берілген) күні Астана қаласының уақытымен сағат 12:00-ге дейін, егер қолма-қол шетел валютасы қабылданған (берілген) күн мәміле күнінен кейінгі жұмыс күніне сәйкес келсе, Астана қаласының уақытымен сағат 17:00-ге дейін беріледі.

15. Орталық немесе Ұлттық Банктің филиалы есеп айырысу бөлімшесінен алынған мәміле паспортының (трейд-тикеттің) негізінде және қарсы әріптес-Қазақстан Республикасы резиденті уәкілетті адамының атына берілген сенімхат негізінде қолма-қол шетел валютасын қабылдауды (қарсы әріптес-Қазақстан Республикасының резидентіне беруді) жүргізеді.

Есеп айырысу бөлімшесі Орталыққа немесе Ұлттық Банктің филиалына мәміле паспортына (трейд-тикетке) қол қою құқығы бар сауда бөлімшесі қызметкерлерінің қол қою үлгілері бар құжатты ұсынады.

Мәміле паспортына (трейд-тикетке) қол қою құқығы бар қызметкерлердің қол қою үлгілері бар құжатқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу сауда бөлімшесінің уәкілетті қызметкері ауысқан жағдайда жүзеге асырылады.

16. Қолма-қол шетел валютасын Орталықтың немесе Ұлттық Банк филиалының қызметкері Орталықтың немесе Ұлттық Банк филиалының операциялық күнінің кестесіне сәйкес толық бумалармен береді.

Қолма-қол шетел валютасын қарсы әріптестің-Қазақстан Республикасы резидентінің уәкілетті адамы кассадан алыстамай, Орталық немесе Ұлттық Банк филиалы қызметкерінің қатысуымен қайта санайды және бумалар мен түбіртектер бойынша тексереді.

Егер қолма-қол шетел валютасын қарсы әріптес-Қазақстан Республикасының резиденті Орталықтың немесе Ұлттық Банк филиалының арнайы бөлінген орнында емес, басқа жерде қайта санаса, қарсы әріптестің-Қазақстан Республикасы резидентінің өтініші қаралмайды және қолма-қол шетел валютасын қайта санау, қалыптастыру, орау және беру жөніндегі шағымдарын Орталық немесе Ұлттық Банк филиалы қабылдамайды.

3-параграф. Қарсы әріптестермен-Қазақстан Республикасының
бейрезиденттерімен жұмыс жүргізу тәртібі

17. Қарсы әріптес-Қазақстан Республикасының бейрезидентімен қолма-қол шетел валютасын сатып алу (сату) жөнінде мәміле жасалған жағдайда сауда бөлімшесі мәміле паспортына (трейд-тикетке) төмендегі құжаттардың бірін:

1) мәміле жасалатын қарсы әріптес-Қазақстан Республикасының бейрезидентімен әңгіменің мәтінін;

2) мәміле жасалатын қарсы әріптес-Қазақстан Республикасының бейрезидентіне SWIFТ хабарлары арқылы жіберу үшін хабар мәтінін қоса береді.

18. Қолма-қол шетел валютасын қарсы әріптес-Қазақстан Республикасының бейрезидентінен қолма-қол ақшасыз шетел валютасына сатып алу мынадай талаптармен жүзеге асырылады:

1) қолма-қол шетел валютасын жеткізу тараптардың келісімі бойынша Алматы қаласының әуежайына дейін немесе Орталықтың есіктеріне дейін не Ұлттық Банк филиалының есіктеріне дейін СІР (Cost, Insurance, Paid to) талаптарымен жүзеге асырылады;

2) қолма-қол шетел валютасының сипаттамалары және өлшемдері тараптардың келісімі бойынша айқындалады.

19. Қолма-қол шетел валютасы қарсы әріптес-Қазақстан Республикасының бейрезидентіне қолма-қол ақшасыз шетел валютасына сатылған кезде қолма-қол шетел валютасын Ұлттық Банк қарсы әріптес-Қазақстан Республикасының бейрезидентіне Орталықтың есіктерінен береді.

20. Қарсы әріптес-Қазақстан Республикасы бейрезидентінің және (немесе) тасымалдаушының қолма-қол шетел валютасын жеткізуі тараптардың келісімі бойынша халықаралық рейстердің кестесіне сәйкес Алматы қаласының әуежайына дейін не Орталықтың есіктеріне дейін не Ұлттық Банк филиалының есіктеріне дейін жүзеге асырылады. Жеткізілетін қолма-қол шетел валютасы (түсірілген күні, келген күні, рейс нөмірі, әуе жүк құжатының нөмірі, орын саны, салмағы, банкноттардың номиналы) туралы ақпарат қолма-қол шетел валютасын Орталыққа жеткізу рәсімдерін жүзеге асыру үшін сауда бөлімшесі және Орталық қызметкерлерінің рұқсат бары бар электрондық поштаға жүк келген күнге дейін кемінде бір жұмыс күні бұрын жіберіледі.

Қарсы әріптес-Қазақстан Республикасының бейрезиденті немесе тасымалдаушы жүкті жеткізу талаптарын (қолма-қол шетел валютасының сомасы мен қабылданған күнін, әуе рейсінің нөмірін, әуе компаниясын) өзгерткен жағдайда сауда бөлімшесінің қызметкерлері бұл туралы факс, ҚААТЖ немесе электрондық пошта бойынша Орталыққа хабарлайды.

21. Орталықтың немесе Ұлттық Банк филиалының қызметкерлері банкноттарды бумалары мен түбіртектері бойынша және бумалар орауының тұтастығын тексере отырып, номиналы бойынша қабылдауды жүзеге асырады. Орауының тұтастығының бұзылғандығы анықталған жағдайда қолма-қол шетел валютасы Орталықтың инкассаторлар бригадасының қызметкерлері мүшелерінің бірінің қатысуымен (банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялауға Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11772 тіркелген "Банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялауға лицензия беру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 25 ақпандағы № 22 қаулысына сәйкес Ұлттық Банк берген лицензия негізінде іс-қимыл жасайтын, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым тартылған жағдайда, қолма-қол шетел валютасын біртіндеп қайта санау үшін Орталық немесе Ұлттық Банк филиалы қызметкерлерінен тұратын комиссия құрылады) біртіндеп қайта саналуға жатады.

22. Қолма-қол шетел валютасын Орталықтың немесе Ұлттық Банк филиалының қызметкері Орталықтың немесе Ұлттық Банк филиалының операциялық күнінің кестесіне сәйкес толық бумалармен береді. Қолма-қол шетел валютасын қарсы әріптестің-Қазақстан Республикасы бейрезидентінің уәкілетті адамы кассадан алыстамай, Орталық немесе Ұлттық Банк филиалы қызметкерінің қатысуымен қайта санайды және бумалар мен түбіртектер бойынша тексереді.

Егер қолма-қол шетел валютасын қарсы әріптес-Қазақстан Республикасының бейрезиденті Орталықтың немесе Ұлттық Банк филиалының арнайы бөлінген орнында емес, басқа жерде қайта санаса, қарсы әріптестің-Қазақстан Республикасы бейрезидентінің өтініші қаралмайды және қолма-қол шетел валютасын қайта санау, қалыптастыру, орау және беру жөніндегі шағымдарын Орталық немесе Ұлттық Банк филиалы қабылдамайды.