Об утверждении Методики расчета среднего изменения дифференцированных тарифов на отдельные виды коммунальных услуг

Приказ и.о. Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 26 февраля 2016 года № 40. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 28 марта 2016 года № 13532.

В соответствии с подпунктом 5) статьи 12 Закона Республики Казахстан "О государственной статистике" и подпунктом 22) пункта 17 Положения Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан, утвержденного Указом Президента Республики Казахстан от 5 октября 2020 года № 427, ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула – в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 31.08.2021 № 16 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемую Методику расчета среднего изменения дифференцированных тарифов на отдельные виды коммунальных услуг.

2. Управлению статистики цен совместно с Юридическим управлением Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и информационно-правовой системе "Әділет";

3) направление в печатном и электронном виде в течение пяти рабочих дней со дня их получения зарегистрированного приказа в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

4) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсах Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан (Джаркинбаев Ж.А.).

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечению десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности
Председателя	Б. Иманалиев

Утверждена приказом исполняющего обязанности Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 26 февраля 2016 года № 40

Методика расчета среднего изменения дифференцированных тарифов
на отдельные виды коммунальных услуг
Глава 1. Общие положения

Сноска. Заголовок главы 1– в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 31.08.2021 № 16 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Настоящая Методика расчета среднего изменения дифференцированных тарифов на отдельные виды коммунальных услуг (далее – Методика) относится к статистической методологии, формируемой в соответствии с международными стандартами и утверждаемой в соответствии с Законом Республики Казахстан от 19 марта 2010 года "О государственной статистике".

2. Методика применяется Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан для расчета среднего изменения дифференцированных тарифов на услуги электроэнергии, центрального отопления, холодного и горячего водоснабжения, канализации с целью дальнейшего их использования при формировании индекса потребительских цен (далее – ИПЦ).

Сноска. Пункт 2– в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 31.08.2021 № 16 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Настоящая Методика определяет алгоритм расчета среднего изменения дифференцированных тарифов на отдельные виды коммунальных услуг.

4. Методика разработана с учетом стандартов и рекомендаций "Руководства по индексу потребительских цен: теория и практика" (2004 год), подготовленного Международной организацией труда, Международным Валютным Фондом, Организацией экономического сотрудничества и развития, Статистическим бюро Европейских сообществ, Европейской экономической комиссией Организации Объединенных Наций и Всемирным банком.

5. . В настоящей Методике используются понятия, определенные в Законе Республики Казахстан "О естественных монополиях" (далее – Закон).

Сноска. Пункт 5– в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 31.08.2021 № 16 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Расчет среднего изменения дифференцированных тарифов

Сноска. Заголовок главы 2– в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 31.08.2021 № 16 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. Исходными данными об объемах потребления услуг и количестве людей по группам потребителей, пользующихся регулируемыми коммунальными услугами субъектов естественной монополии, является информация за конкретный период (год), полученная путем их официального письменного запроса территориальными подразделениями государственной статистики.

Новый уровень дифференцированных тарифов по каждой группе потребителей подтверждается приказами территориальных государственных органов, осуществляющих руководство в сферах естественных монополий.

Сноска. Пункт 6– в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 31.08.2021 № 16 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. Расчет среднего изменения дифференцированных тарифов по всем группам населения осуществляется по формуле средней взвешенной, исходя из изменения тарифов и веса группы населения в общем объеме потребления услуги:

где:

– средневзвешенное изменение тарифов на услугу;

– изменение дифференцированного тарифа для группы потребителей j;

– количество групп потребителей;

– вес группы потребителей j.

Изменение тарифа по каждой группе населения

находится как частное от деления уровня нового тарифа (t_отч) на уровень старого тарифа (t_баз):

i_j = t_отч/t_баз*100

где:

i_j – изменение дифференцированного тарифа для группы потребителей j;

t – тариф, установленный в отчетном или базисном периоде.

Вес для каждой группы населения j определяется на основе их денежных расходов в общих затратах, израсходованных на оплату данного вида услуги:

где:

– вес группы потребителей j;

– денежные расходы группы потребителей j на оплату за услугу;

– количество групп потребителей.

8. При отсутствии информации о стоимости оплаченных услуг каждой группой потребителей, осуществляется статистическая оценка таких расходов в денежном выражении, на основе которой определяются веса.

Для статистической оценки денежных расходов по каждой группе населения используется следующая формула:

где:

– оценка денежных расходов группы потребителей j на оплату услуги;

– количество людей в группе потребителей j, по которым осуществляется оплата по тарифу

;

– среднемесячный объем потребления в расчете на одного человека в группе потребителей j (или норма потребления);

– тариф, установленный для группы потребителей j.

9. Условно, статистическая оценка денежных расходов по виду услуги "холодное водоснабжение" осуществляется в следующей последовательности.

Первый этап – определение количества проживающих по лицевым счетам, оплачивающих коммунальные услуги по каждой группе потребителей согласно дифференцированным тарифам, устанавливаемым субъектами естественной монополии в соответствии с Законом.

По данному виду услуги потребители подразделяются на следующие группы:

первая группа – население, потребляющее до наименьшего объема потребления услуги;

вторая группа – население, потребляющее между наименьшим и предельным объемом потребления услуги;

третья группа – население, потребляющее свыше предельного объема потребления услуги.

По тарифу для первой группы населения, то есть за наименьший объем потребления услуги, платят все группы населения (первая группа населения плюс вторая группа населения и плюс третья группа населения).

По тарифу для второй группы населения, то есть за объем между наименьшим и предельным объемом потребления услуги, не платит первая группа населения, а платят вторая и третья группы населения.

За объем свыше предельно установленного платит только третья группа населения.

Пример перераспределения исходного количества проживающих указан в приложении 1 к настоящей Методике.

Второй этап – определение объема потребления по группам населения в зависимости от среднемесячного объема потребления в расчете на одного человека по каждой группе населения.

Пример определения объема потребления по группам населения в зависимости от среднемесячного объема потребления в расчете на одного человека по каждой группе населения указан в приложении 2 к настоящей Методике.

При отсутствии фактических данных о среднемесячном объеме потребления на одного человека по группам населения, в расчете используются данные, выведенные на основе нормы потребления услуги, заложенной в дифференцированный тариф.

По виду услуги "холодное водоснабжение" для первой группы населения объем потребления установлен до 2 м³, для второй группы – от 2 до 3,5 м³, для третьей группы – свыше 3,5 м³.

Условно в месяц человек потребляет до 5 м³.

Средний объем предельного потребления по каждой группе определяется как:

1) для первой группы населения – 1 м³, то есть 2/2=1;

2) для второй группы населения – 0,75 м³, то есть (3,5-2)/2=0,75;

3) для третьей группы населения – 0,75 м³, то есть (5-3,5)/2=0,75.

Третий этап – оценка денежных расходов по каждой группе населения согласно действующим тарифам.

Пример оценки денежных расходов по каждой группе населения согласно действующим тарифам указан в приложении 3 к настоящей Методике.

Четвертый этап – определение веса денежных расходов каждой группы населения в общих затратах, предназначенных на оплату услуги.

Пример определения веса денежных расходов каждой группы населения в общих затратах, предназначенных на оплату услуги, указан в приложении 4 к настоящей Методике.

10. Для расчета среднего изменения дифференцированных тарифов изменение тарифа по каждой группе населения умножается на его вес и затем суммируется по всем группам населения. Полученная сумма, умноженная на 100 и округленная до одного десятичного знака, есть среднее изменение уровня дифференцированных тарифов, сложившееся в период введения нового уровня тарифов.

Пример расчета среднего изменения дифференцированных тарифов указан в приложении 5 к настоящей Методике.

Найденное средневзвешенное изменение дифференцированных тарифов по услуге "холодное водоснабжение" используется в качестве элементарного индекса цен в дальнейшем расчете ИПЦ за отчетный месяц. Аналогично осуществляется расчет среднего изменения дифференцированных тарифов по другим видам услуг в зависимости от определенных групп потребителей.

Приложение 1 к Методике расчета среднего изменения дифференцированных тарифов на отдельные виды коммунальных услуг

Пример перераспределения исходного количества проживающих

цифры в примере условные

Группа населения	Исходное количество проживающих, исходя из объема потребления	r - перераспределенное количество проживающих, исходя из оплаты за потребление	Формула расчета r
Первая группа (N1)	12788	112509	= N1 + N2 + N3
Вторая группа (N2)	16191	99721	= N2 + N3
Третья группа (N3)	83530	83530	= N3

Приложение 2 к Методике расчета среднего изменения дифференцированных тарифов на отдельные виды коммунальных услуг

Пример определения объема потребления по группам населения в
зависимости от среднемесячного объема потребления в расчете
на одного человека по каждой группе населения

цифры в примере условные

Группа населения	r - перераспределенное количество проживающих	n - средний объем потребления, м3 на человека	Объем потребления по каждой группе населения, м3 (r*n)
Первая группа	112509	0,9	101258
Вторая группа	99721	0,85	84763
Третья группа	83530	3,4	284002

Приложение 3 к Методике расчета среднего изменения дифференцированных тарифов на отдельные виды коммунальных услуг

Пример оценки денежных расходов по каждой группе населения
согласно действующим тарифам

цифры в примере условные

Группа населения	Объем потребления по каждой группе населения, м3 (r*n)	Тариф (t), тенге с НДС	Денежные расходы (r*n*t), тенге
Первая группа	101258	31,25	3164313
Вторая группа	84763	48,71	4128806
Третья группа	284002	86,84	24662734

Приложение 4 к Методике расчета среднего изменения дифференцированных тарифов на отдельные виды коммунальных услуг

Пример определения веса денежных расходов каждой группы
населения в общих затратах, предназначенных на оплату услуги

цифры в примере условные

Группа населения	Денежные расходы (r*n*t), тенге	Вес по группе населения (w)	Формула расчета w
Первая группа (N1)	3164313	0,099022	= N1 / (N1 + N2 + N3)
Вторая группа (N2)	4128806	0,129203	= N2 / (N1 + N2 + N3)
Третья группа (N3)	24662734	0,771775	= N3 / (N1 + N2 + N3 )

Приложение 5 к Методике расчета среднего изменения дифференцированных тарифов на отдельные виды коммунальных услуг

Пример расчета среднего изменения
дифференцированных тарифов

цифры в примере условные

Группа населения	Вес по группе населения (w)	Старый тариф (tбаз)	Новый тариф (tотч)	Изменение тарифа (i)	Взвешенное изменение тарифа (i*w)
	1	2	3	4=3/2*100	5=1*4
Первая группа	0,099022	31,25	35,66	114,1	11,299598
Вторая группа	0,129203	48,71	53,12	109,1	14,090050
Третья группа	0,771775	86,84	102,56	118,1	91,148369
Итого средневзвешенное изменение тарифа				116,5	116,538018

Коммуналдық қызметтердің жекелеген түрлеріне сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының м.а. 2016 жылғы 26 ақпандағы № 40 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 28 наурызда № 13532 болып тіркелді.

"Қазақстан Республикасының "Мемлекеттік статистика туралы" Заңының 12-бабы 5) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Президентінің 2020 жылғы 5 қазандағы № 427 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі туралы ереженің 17-тармағы 22) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 31.08.2021 № 16 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Қоса беріліп отырған Коммуналдық қызметтердің жекелеген түрлеріне сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу әдістемесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Баға статистикасы басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;

3) олардың тіркелген бұйрықты алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде баспа және электрондық түрде Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне қосу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберілуін;

4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің интернет-ресурстарында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының орынбасарына (Ж.Ә. Жарқынбаев) жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Төрағаның
міндетін атқарушы	Б. Иманәлиев

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының міндетін атқарушының 2016 жылғы 26 ақпандағы № 40 бұйрығымен бекітілді

Коммуналдық қызметтердің жекелеген түрлеріне сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу әдістемесі
1-тарау. Жалпы ережелер

Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 31.08.2021 № 16 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Осы Коммуналдық қызметтердің жекелеген түрлеріне сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) халықаралық стандарттарға сәйкес қалыптастырылатын және "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңына сәйкес бекітілетін статистикалық әдіснамаға жатады.

2. Әдістемені Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы тұтыну бағасының индексін (бұдан әрі - ТБИ) қалыптастыру кезінде оларды бұдан әрі пайдалану мақсатында электр энергиясы, орталықтан жылыту, суық және ыстық сумен қамтамасыз ету, кәріз қызметтеріне сараланған тарифтердің орташа өзгерістерін есептеу үшін қолданады.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 31.08.2021 № 16 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Осы Әдістеме коммуналдық қызметтердің жекелеген түрлеріне сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу алгоритмін анықтайды.

4. Әдістеме Халықаралық еңбек ұйымы, Халықаралық Валюта Қоры, Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы, Еуропалық қауымдастықтың статистикалық бюросы, Біріккен Ұлттар Ұйымының Еуропалық экономикалық комиссиясы және Дүниежүзілік банкі дайындаған "Тұтыну бағаларының индексі жөніндегі нұсқау: теория және тәжірибенің" (2004 жыл) стандарттары мен ұсынымдарын есепке ала отырып әзірленген.

5. Осы Әдістемеде "Табиғи монополиялар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында (бұдан әрі – Заң) айқындалған ұғымдар пайдаланылады.

Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 31.08.2021 № 16 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-тарау. Сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 31.08.2021 № 16 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6. Табиғи монополия субъектілерінің реттелетін коммуналдық қызметтерін пайдаланатын тұтынушылар тобы бойынша тұтынылған қызметтер көлемі және адамдар саны жөніндегі бастапқы деректер мемлекеттік статистиканың аумақтық бөлімшелері ресми жазбаша сауал жолдау арқылы нақты кезеңге (жыл) алған ақпарат болып табылады.

Тұтынушылардың әрбір топтары бойынша сараланған тарифтердің жаңа деңгейі табиғи монополия саласындағы басшылықты жүзеге асыратын аумақтық мемлекеттік органдардың бұйрықтарымен расталады.

Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 31.08.2021 № 16 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

7. Тұрғындардың барлық топтары бойынша сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу көрсетілетін қызметті тұтынудың жалпы көлемінде тұрғындар топтарының салмағына және тарифтердің өзгерісіне сүйене отырып орташа өлшенген формула бойынша жүзеге асырылады:

мұнда:

І – көрсетілетін қызметке арналған тарифтердің орташа өлшенген өзгерісі;

і_j – j тұтынушылар тобы үшін сараланған тарифтің өзгерісі;

k – тұтынушылар топтарының саны;

w_j – j тұтынушылар тобының салмағы.

Тұрғындардың әр тобы бойынша i_j тарифтің өзгерісі жаңа тарифтің деңгейін (t_есеп) ескі тарифтің деңгейіне (t_баз) бөліндісі ретінде анықталады:

мұнда:

i_j – тұтынушылар j тобы үшін сараланған тарифтің өзгерісі;

t – есепті немесе базистік кезеңде белгіленген тариф.

j тұрғындардың әр тобының салмағы көрсетілетін қызметтің осы түрінің төлеміне жұмсалған жалпы шығындардағы олардың ақшалай шығыстарының негізінде анықталады:

мұнда:

w_j – j тұтынушылар тобының салмағы;

p_j – көрсетілетін қызмет үшін төлемге j тұтынушылар тобының ақшалай шығыстары;

k – тұтынушылар топтарының саны.

8. Тұтынушылардың әр тобының ақысы төленген көрсетілетін қызметінің құны туралы ақпарат болмағанда, ақшалай көріністегі мұндай шығыстарға статистикалық бағалау жүргізіледі, соның негізінде салмақ анықталады.

Тұрғындардың әр тобы бойынша ақшалай шығыстарды статистикалық бағалау үшін мына формула қолданылады:

мұнда:

p_j – көрсетілетін қызметтің төлеміне j тұтынушылар тобының ақшалай шығыстарын бағалау;

r_j – төлемі t_j тарифі бойынша жүргізілетін j тұтынушылар тобындағы адамдардың саны;

n_j – j тұтынушылар тобындағы бір адамға есептегендегі тұтынудың орташа айлық көлемі (немесе тұтынудың нормасы);

t_j – j тұтынушылар тобы үшін белгіленген тариф.

9. Шартты түрде "суық сумен жабдықтау" көрсетілетін қызмет түрі бойынша ақшалай шығындарды статистикалық бағалау келесі жүйемен жүзеге асырылады.

Бірінші кезең – Заңға сәйкес табиға монополия субъектілері белгілейтін сараланған тарифтерге сәйкес тұтынушылардың әрбір топтары бойынша көрсетілетін коммуналдық қызметтерге жеке шоттар бойынша төлейтін тұратындардың санын анықтау.

Осы көрсетілетін қызмет түрі бойынша тұтынушылар келесі топтарға бөлінеді:

бірінші топ – көрсетілетін қызметтерді тұтынудың ең аз көлеміне дейін тұтынатын тұрғындар;

екінші топ – көрсетілетін қызметтерді тұтынудың ең аз және шекті көлемі аралығында тұтынатын тұрғындар;

үшінші топ – көрсетілетін қызметтерді тұтынудың шекті көлемінен жоғары тұтынатын тұрғындар.

Тұрғындардың бірінші тобына арналған тариф бойынша яғни, қызметті тұтынудың ең аз көлемі үшін тұрғындардың барлық топтары төлейді (тұрғындардың бірінші тобы қосу тұрғындардың екінші тобы қосу тұрғындардың үшінші тобы). Тұрғындардың екінші тобы үшін тариф бойынша яғни, қызметті ең төменгі көлемде және шекті көлемде тұтыну арасындағылар үшін, тұрғындардың бірінші тобы төлемейді, тұрғындардың екінші және үшінші топтары төлейді. Шекті белгіленгеннен жоғары көлем үшін тұрғындардың үшінші тобы ғана төлейді.

Тұратындардың бастапқы санын қайта бөлу үлгісі осы Әдістемеге

1-қосымшада көрсетілген.

Екінші кезең – тұрғындардың әрбір тобы бойынша бір адамға есептегендегі орташа айлық тұтыну көлеміне байланысты тұрғындар топтары бойынша тұтыну көлемін анықтау.

Тұрғындардың әрбір тобы бойынша бір адамға есептегендегі орташа айлық тұтыну көлеміне байланысты тұрғындар топтары бойынша тұтыну көлемін анықтау үлгісі осы Әдістемеге 2-қосымшада көрсетілген.

Тұрғындардың топтары бойынша бір адамға есептегендегі орташа айлық тұтыну көлемі туралы нақты деректер болмағанда, есептеуде сараланған тарифтерге енгізілген көрсетілетін қызметтерді тұтыну нормалары негізінде шығарылған деректер қолданылады.

"Суық сумен жабдықтау" көрсетілетін қызмет түрі бойынша тұрғындардың бірінші тобы үшін тұтыну көлемі 2-ші м³-ге дейін, екінші топ үшін – 2 м³-ден 3,5 м³-е дейін, үшінші топ үшін – 3,5 м³-ден жоғары белгіленген. Шартты түрде айына адам 5 м³-ге дейін тұтынады. Әрбір топ бойынша шекті тұтынудың орташа көлемі былай анықталады:

1) тұрғындардың бірінші тобы үшін – 1 м³, яғни 2/2=1;

2) тұрғындардың екінші тобы үшін – 0,75 м³, яғни (3,5-2)/2=0,75;

3) тұрғындардың үшінші тобы үшін – 0,75 м³, яғни (5-3,5)/2=0,75.

Үшінші кезең – қолданыстағы тарифтерге сәйкес тұрғындардың әрбір тобы бойынша ақшалай шығыстарды бағалау.

Қолданыстағы тарифтерге сәйкес тұрғындардың әрбір тобы бойынша ақшалай шығыстарды бағалау үлгісі осы Әдістемеге 3-қосымшада көрсетілген.

Төртінші кезең – көрсетілетін қызмет төлеміне жұмсалған жалпы шығындардағы тұрғындардың әр тобының ақшалай шығыстарының салмағын анықтау.

Көрсетілетін қызмет төлеміне жұмсалған жалпы шығындардағы тұрғындардың әр тобының ақшалай шығыстарының салмағын анықтау үлгісі осы Әдістемеге 4-қосымшада көрсетілген.

10. Сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу үшін тұрғындардың әр тобы бойынша тарифтер өзгерісі оның салмағына көбейтіледі және содан кейін тұрғындардың барлық топтары бойынша қосылады. 100-ге көбейтілген және бір ондық санға дейін дөңгелектеп алынған сома – тарифтердің жаңа деңгейін енгізу кезінде қалыптасқан, сараланған тарифтер деңгейінің орташа өзгерісі болып табылады.

Сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу үлгісі осы Әдістемеге 5-қосымшада көрсетілген.

"Суық сумен жабдықтау" көрсетілетін қызметі бойынша сараланған тарифтердің анықталған орташа өзгерісі есепті ай үшін тұтыну бағаларының индексін одан әрі есептеуде бағаның қарапайым индексі ретінде пайдаланылады. Ұқсас түрде тұтынушылардың нақты топтарына байланысты көрсетілетін қызметтердің басқа түрлері бойынша сараланған тарифтердің орташа өзгерістерін есептеу жүзеге асырылады.

Ақылы қызметтердің жекелеген түрлеріне сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу әдістемесіне 1-қосымша

Тұратындардың бастапқы санын қайта бөлу үлгісі

үлгідегі сандар шартты түрде

Тұрғындар тобы	Тұтыну көлеміне сүйене отырып, тұратындардың бастапқы саны	r – тұтыну төлеміне сүйене отырып, тұратындардың қайта бөлінген саны	r есептеу формуласы
Бірінші топ (N1)	12788	112509	= N1 + N2 + N3
Екінші топ (N2)	16191	99721	= N2 + N3
Үшінші топ (N3)	83530	83530	= N3

Ақылы қызметтердің жекелеген түрлеріне сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу әдістемесіне 2-қосымша

Тұрғындардың әрбір тобы бойынша бір адамға есептегендегі орташа айлық тұтыну көлеміне байланысты тұрғындар топтары бойынша тұтыну көлемін анықтау үлгісі

үлгідегі сандар шартты түрде

Тұрғындар тобы	r - тұратындардың қайта бөлінген саны	n – тұтынудың орташа көлемі, адам басына м3	Тұрғындардың әрбір тобы бойынша тұтыну көлемі, м3 (r*n)
Бірінші топ	112509	0,9	101258
Екінші топ	99721	0,85	84763
Үшінші топ	83530	3,4	284002

Ақылы қызметтердің жекелеген түрлеріне сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу әдістемесіне 3-қосымша

Қолданыстағы тарифтерге сәйкес тұрғындардың әрбір тобы бойынша ақшалай шығыстарды бағалау үлгісі

үлгідегі сандар шартты түрде

Тұрғындар тобы	Тұрғындардың әрбір тобы бойынша тұтыну көлемі, м3 (r*n)	Тариф (t), ҚҚС-мен теңге	Ақшалай шығыстар (k*n*t), теңге
Бірінші топ	101258	31,25	3164313
Екінші топ	84763	48,71	4128806
Үшінші топ	284002	86,84	24662734

Ақылы қызметтердің жекелеген түрлеріне сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу әдістемесіне 4-қосымша

Көрсетілетін қызмет төлеміне жұмсалған жалпы шығындардағы тұрғындардың әр тобының ақшалай шығыстарының салмағын анықтау үлгісі

үлгідегі сандар шартты түрде

Тұрғындар тобы	Ақшалай шығыстар (r*n*t), теңге	Тұрғындар тобы бойынша салмағы (w)	Есептеу формуласы w
Бірінші топ (N1)	3164313	0,099022	= N1 / (N1 + N2 + N3)
Екінші топ (N2)	4128806	0,129203	= N2 / (N1 + N2 + N3)
Үшінші топ (N3)	24662734	0,771775	= N3 / (N1 + N2 + N3)

Ақылы қызметтердің жекелеген түрлеріне сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу әдістемесіне 5-қосымша

Сараланған тарифтердің орташа өзгерісін есептеу үлгісі

үлгідегі сандар шартты түрде

Тұрғындар тобы	Тұрғындар тобы бойынша салмақ (w)	Ескі тариф (tнегіз)	Жаңа тариф (tесеп)	Тарифтің өзгерісі (i)	Тарифтің өлшенген өзгерісі (i*w)
	1	2	3	4=3/2*100	5=1*4
Бірінші топ	0,099022	31,25	35,66	114,1	11,299598
Екінші топ	0,129203	48,71	53,12	109,1	14,090050
Үшінші топ	0,771775	86,84	102,56	118,1	91,148369
Тарифтің орташа өлшенген өзгерісінің қорытындысы				116,5	116,538018