Об утверждении Правил радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 июня 2017 года № 402. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 24 августа 2017 года № 15554.

В соответствии с подпунктом 41-17) пункта 1 статьи 14 Закона Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации.

2. Признать утратившим силу приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 26 марта 2015 года № 345 "Об утверждении Правил радиотехнического обеспечения полетов и авиационной радиосвязи в гражданской авиации" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11285, опубликованный 23 июля 2015 года в информационно-правовой системе "Әділет").

3. Комитету гражданской авиации Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на бумажном носителе и в электронной форме на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на официальное опубликование в периодические печатные издания;

4) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан;

5) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, согласно подпунктам 1), 2), 3) и 4) настоящего пункта.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении двадцати одного календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр по инвестициям и развитию Республики Казахстан

Ж. Қасымбек

"СОГЛАСОВАНО"
Министерство информации
и коммуникаций
Республики Казахстан
__________________ Д. Абаев
24 июля 2017 года

"СОГЛАСОВАНО"
Министерство энергетики
Республики Казахстан
__________________ К. Бозумбаев
17 июля 2017 года

Приложение к приказу Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 июня 2017 года № 402

Правила
радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Глава 1. Общие положения

1. Правила радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 41-17) пункта 1 статьи 14 Закона Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" (далее – Закон) и определяют порядок радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи (далее – РТОП и связь) в гражданской авиации.

ЭРТОС – эксплуатация радиотехнического оборудования и связи;

ВПП – взлетно-посадочная полоса;

ВС – воздушное судно;

АС УВД – автоматизированная система управления воздушным движением;

ЗИП – комплект запасных частей, инструмента, принадлежностей;

ОВЧ – очень высокие частоты;

ВЧ – высокие частоты;

ВСЛ – воздушное судно-лаборатория;

РМС – радиомаячная система;

VOR – всенаправленный ОВЧ радиомаяк;

DME – дальномерное оборудование;

МКп – магнитный курс посадки;

UTC – всемирное координированное время;

SITA – сеть передачи данных международного общества авиационной электросвязи;

ГЦКС – главный центр коммутации сообщений;

КРМ – курсовой радиомаяк;

ГРМ – глиссадный радиомаяк;

ВОРЛ-Т – вторичный обзорный радиолокатор трассовый;

МРМ – маркерный ОВЧ радиомаяк;

NDB – ненаправленный радиомаяк;

ОСП – оборудование системы посадки;

GBAS – наземная система функционального дополнения;

GPS – глобальная система определения местоположения;

GRAS – наземная региональная система функционального дополнения;

УС УНД – усовершенствованная система управления наземным движением;

ВОРЛ – вторичный обзорный радиолокатор;

ВОРЛ-А – вторичный обзорный радиолокатор аэродромный;

PSR – первичный радиолокатор;

АРМ УВД – автоматизированные рабочие места управления воздушным движением;

КСА УВД – комплекс систем автоматизации управления воздушным движением;

РЛС ОЛП – радиолокационная станция обзора летного поля;

АС УНД – автоматизированная система управления наземным движением;

SMR – радиолокатор контроля наземного движения;

ОВД – обслуживание воздушного движения;

MSL – средний уровень моря;

АФУ (Антенно-фидерное устройство) - совокупность антенны и фидерного тракта, входящая в качестве составной части в радиоэлектронное изделие;

ADS-B - радиовещательное автоматическое зависимое наблюдение (англ. Automatic Dependent Surveillance Broadcast);

AMHS - система обработки сообщений ОВД, комплекс вычислительных и связных средств, внедренных организациями ОВД для предоставления услуг по обработке сообщений ОВД (англ. - ATS message handling system);

ASTERIX - универсальная структурированная система обмена информацией наблюдения Евроконтроля;

ATN - сеть авиационной электросвязи;

BITE – встроенная система мониторинга и контроля работоспособности наземной станции (англ. Built In Test Equipment);

BRA - зона ограничения для строительства зданий и сооружений в местах расположения комплексов (объектов), изделий РТОП и электросвязи ГА;

НС (GS) - наземная станция (англ. Ground Station);

ТЭЗ (LRU) - типовой элемент замены (англ. Line Replaceable Unit);

1090 ES - расширенный сквиттер (режим S) на частоте 1090 МГц;

ILS - система посадки по приборам;

MLAT– система многопозиционного приема, в которой определение местоположения воздушных судов (ВС), основано на оценке разности времени прихода сигналов. В качестве сигналов использует ответы приҰмопередатчиков режима A, C и S вторичной радиолокации, ADS-B (англ. Multilateration);

MTBF – средняя наработка на отказ;

MTBO - среднее время между перерывами в работе;

NIC - категория навигационной целостности;

NUC - категория навигационной неопределенности;

OFIS - оперативное полетно-информационное обслуживание;

SIGMET - информация, касающаяся явлений погоды на маршруте, которые могут повлиять на безопасность полҰтов воздушных судов;

SIL - уровень целостности при наблюдении;

SPI - специальный идентификатор местоположения (опознавательный сигнал ответчика);

WAM - мультилатерация с широкой зоной действия;

VOLMET - метеорологическая информация для воздушных судов, находящихся в полете.

Сноска. Пункт 2 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Положения настоящих Правил реализуются и обеспечиваются руководящим и инженерно-техническим персоналом служб эксплуатации радиотехнического оборудования и связи в организациях гражданской авиации (далее – ГА), а также физических и юридических лиц, использующих в своей деятельности средства РТОП и связи и/или осуществляющих деятельность, влияющую на РТОП и авиационную электросвязь.

Сноска. Пункт 3 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Обеспечение функций по радиотехническому обеспечению полетов воздушных судов и авиационной электросвязи осуществляют организации ГА, эксплуатирующие средства РТОП и связи.

5. Безопасность и регулярность полетов ВС зависит от оснащенности аэропортов и воздушных трасс наземными средствами РТОП и связи, технического уровня, степени автоматизации, надежности функционирования этих средств и уровня подготовки специалистов, эксплуатирующих и использующих наземные средства РТОП и связи.

6. В настоящих Правилах используются следующие термины и определения:

1) абонент (пользователь сети) эксплуатации радиотехнического обеспечения полетов и связи – организация, служба или должностное лицо, имеющие присвоенный индекс и использующие в своей деятельности сети электросвязи;

2) абсолютная высота – расстояние по вертикали от среднего уровня моря (MSL) до уровня, точки или объекта, принятого за точку;

3) аварийная стадия – общий термин, означающий при различных обстоятельствах стадию неопределенности, стадию тревоги или стадию бедствия;

4) аварийное оповещение – обслуживание, предоставляемое для уведомления соответствующих организаций о воздушных судах, нуждающихся в помощи поисково-спасательных служб, и оказания необходимого содействия такими организациями;

5) авиационная воздушная электросвязь – электросвязь между бортовыми и авиационными фиксированными станциями или между бортовыми станциями;

6) авиационная радиосвязь – авиационная воздушная электросвязь и радиосвязь между определенными фиксированными пунктами, предназначенная главным образом для обеспечения безопасности аэронавигации, а также регулярности и эффективности воздушных сообщений;

7) авиационная станция (RR S1.81) – наземная станция авиационной подвижной службы;

8) авиационная фиксированная станция – станция авиационной фиксированной службы;

9) авиационная фиксированная электросвязь – электросвязь между определенными фиксированными пунктами, предназначенная главным образом для обеспечения безопасности аэронавигации, а также регулярности, эффективности и экономичности воздушных сообщений;

10) сеть авиационной фиксированной электросвязи (далее – АFТN) – Всемирная система авиационных фиксированных цепей, являющаяся частью авиационной фиксированной службы и предусматривающая обмен сообщениями и/или цифровыми данными между авиационными фиксированными станциями с аналогичными или совместимыми связными характеристиками;

11) авиационная электросвязь – электросвязь, предназначенная для авиационных целей;

12) канал авиационной электросвязи – совокупность технических устройств и среды распространения электрических сигналов и радиосигналов, обеспечивающая передачу информации от отправителя к получателю;

13) исключен приказом Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14) сеть авиационной электросвязи (АТN) - глобальная межсетевая структура, которая позволяет наземной подсети передачи данных, подсети передачи данных "воздух – земля" и подсети передачи данных бортового оборудования обмениваться цифровыми данными в интересах безопасности аэронавигации и регулярного, эффективного и экономичного функционирования служб воздушного движения;

15) одноотказная система автоматической посадки – система автоматической посадки является одно отказной, если, при отказе не происходит существенного изменения балансировки самолета, траектории полета или углового положения, но посадка не будет выполняться автоматическим;

16) двухотказная система автоматической посадки – система автоматической посадки является двухотказной, при заходе на посадку, выравнивание и посадка могут быть выполнены с помощью остающейся части автоматической системы;

17) автоматический радиопеленгатор (далее – АРП) – оборудование, которое обеспечивает автоматическое измерение и отображение на индикаторах диспетчерских пунктов ОВД пеленга (азимута) воздушных судов, излучающих радиосигналы по каналам воздушной электросвязи ОВЧ диапазона для обеспечения полетов воздушных судов в районе аэродрома (вертодрома);

18) текущий ремонт – ремонт, выполняемый для обеспечения или восстановления работоспособности изделия и состоящий в замене и (или) восстановлении отдельных частей;

19) аспекты человеческого фактора – принципы, применимые к процессам проектирования, сертификации, подготовки кадров, технического обслуживания и эксплуатационной деятельности в авиации и нацеленные на обеспечение безопасного взаимодействия между человеком и другими компонентами системы посредством надлежащего учета возможностей человека;

20) уполномоченный орган в сфере гражданской авиации - центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство в области использования воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности гражданской и экспериментальной авиации;

21) типовой элемент замены – элемент замены, состоящий из совокупности типовых элементов и деталей, необходимых для выполнения определенных функции и предназначенный для оперативной замены;

22) определяющий параметр – параметр (признак) объекта (изделия, канала электросвязи), используемый при контроле для определения вида технического состояния объекта;

23) скорость передачи по каналу – скорость, с которой информация передаются по каналу электросвязи;

24) наработка – продолжительность или объем работы изделия, измеряемая в часах налета, числом посадок, числом циклов, срабатываний, то есть расходом ресурса;

25) двусторонняя связь "воздух – земля" – двусторонняя связь между воздушными судами и станциями или пунктами на поверхности земли;

26) резервирование замещением – динамическое резервирование, при котором функции основного элемента передаются резервному только после отказа основного элемента;

27) аэронавигационная информация – информация, полученная в результате сбора, анализа и обработки данных для целей обеспечения полетов воздушных судов, обслуживания воздушного движения и управления воздушным движением;

28) сборник аэронавигационной информации (AIP) – выпущенная или санкционированная государством публикация, которая содержит долгосрочную аэронавигационную информацию, имеющую важное значение для аэронавигации;

29) служба аэронавигационной информации – служба, созданная в конкретно установленной зоне действия, которая несет ответственность за предоставление аэронавигационных данных и аэронавигационной информации, необходимых для обеспечения безопасности, регулярности и эффективности воздушной навигации;

30) система наблюдения ОВД – общий термин, под которым в отдельности понимаются системы ADS-B, радиолокатор или другая сопоставимая наземная система, позволяющая опознать воздушное судно;

31) цепь прямой речевой связи ОВД – цепь авиационной фиксированной службы (АFS), которая предназначена для прямого обмена информацией между органами обслуживания воздушного движений;

32) аэродром – определенный участок земной или водной поверхности (включая здания, сооружения и оборудование), предназначенный полностью или частично для прибытия, отправления и движения по этой поверхности воздушных судов;

33) служба автоматической передачи информации в районе аэродрома (далее - ATIS) – автоматическое предоставление круглосуточно или в определенное время суток текущей установленной информации для прибывающих и вылетающих воздушных судов;

34) район аэродрома (вертодрома) – воздушное пространство над аэродромом (вертодромом) и прилегающей к нему местностью в установленных границах горизонтальной и вертикальной плоскостях;

35) плотность движения на аэродроме - количество операций на аэродроме в период среднечасовой наибольшей загрузки, среднеарифметическое значение ежедневного количества операций в период наибольшей загрузки в течение года, может подразделяться на:

незначительную, когда количество операций в период среднечасовой наибольшей загрузки составляет не более 15 на ВПП или, как правило, в целом менее 20 операций на аэродром;

среднюю, когда количество операций в период среднечасовой наибольшей загрузки составляет порядка 16-25 на ВПП или, как правило, в целом от 20 до 35 операций на аэродром;

значительную, когда количество операций в период среднечасовой наибольшей загрузки составляет порядка 26 на ВПП или более или, как правило, в целом более 35 операций на аэродром.;

36) рабочая площадь аэродрома – часть аэродрома, предназначенная для взлета, посадки и руления воздушных судов, состоящая из площади маневрирования и перрона (перронов);

37) воздушное судно (далее – ВС) – аппарат, поддерживаемый в атмосфере за счет его взаимодействия с воздухом, исключая взаимодействие с воздухом, отраженным от земной (водной) поверхности;

38) обслуживание воздушного движения – общий термин, означающий в соответствующих случаях полетно-информационное обслуживание, аварийное оповещение, консультативное обслуживание воздушного движения, диспетчерское обслуживание воздушного движения (районное диспетчерское обслуживание, диспетчерское обслуживание подхода или аэродромное диспетчерское обслуживание);

39) индикатор воздушной обстановки – электронный индикатор, на котором отображаются местоположение и движение воздушных судов, а также другая необходимая информация;

40) курс – направление, в котором находится продольная ось воздушного судна, выраженное обычно в градусах угла, отсчитываемого от северного направления (истинного, магнитного, компасного или условного меридианов);

41) нарушение связи – отсутствие связи в период времени, имеющем значение для эксплуатации;

42) уровень целостности наблюдения (SIL) - определяет вероятность того, что не будет обнаружено превышение радиуса удержания целостности, используемого в параметре NIC. SIL представляет собой вероятность того, что погрешность измерения местоположения больше, чем NIC, и это превышение не обнаружено. NIC и SIL передаются с борта воздушных судов;

43) другие ведомства – учреждения, не осуществляющие в пределах своей компетенции организацию воздушного движения и радиотехническое обеспечение полетов и электросвязи в гражданской авиации;

44) передача "блиндом" – передача от одной станции к другой в условиях, при которых двусторонняя связь не устанавливается по какой либо причине, но при этом предполагается, что вызываемая станция в состоянии принять передачу;

45) изделие (средство) – единица продукции, предназначенная для выполнения определенной функции РТОП и связи;

46) оперативный контроль работоспособности изделия, канала авиационной электросвязи – контроль, предусматривающий выполнение технологически несложных проверок работоспособности изделия, канала электросвязи в процессе его функционирования;

47) формуляр изделия – документ, удостоверяющий гарантированные изготовителем основные параметры и технические характеристики изделия РТОП и связи, отражающий техническое состояние изделия и содержащий сведения по его эксплуатации (длительность и условия работы, ТО, виды ремонтов, замена составных частей и деталей и другие данные за весь период эксплуатации);

48) вид технического состояния изделия – техническое состояние, характеризуемое соответствием или несоответствием качества изделия техническим требованиям, установленным технической документацией на это изделие. Различают виды технического состояния: исправность и неисправность, работоспособность и неработоспособность;

49) отказ изделия – событие, заключающееся в нарушении работоспособности изделия;

50) повреждение – событие, заключающееся в нарушении исправного состояния изделия при сохранении работоспособного состояния;

51) структурная схема изделия – схема, определяющая основные функциональные части изделия, их назначение и взаимосвязь;

52) чувствительность к угловому смещению ILS - отношение измеренной РГМ к соответствующему угловому смещению относительно опорной линии;

53) одноканальная симплексная связь – симплексная связь с использованием одного частотного канала в обоих направлениях;

54) постепенный отказ – отказ, характеризующийся постепенным изменением значений одного или нескольких заданных параметров изделия;

55) глобальная навигационная спутниковая система (далее – GNSS) – глобальная система определения местоположения и времени, которая включает одно или несколько созвездий спутников, бортовые приемники и систему контроля целостности, дополненная по мере необходимости с целью поддержания требуемых навигационных характеристик для планируемой операции;

56) глобальная навигационная спутниковая система (далее – ГЛОНАСС) – спутниковая навигационная система, эксплуатируемая Российской Федерацией;

57) служба автоматической передачи информации в районе аэродрома, основанная на использовании линии передачи данных (D-ATIS) - предоставление ATIS по линии передачи данных;

58) связь "диспетчер – пилот" по линии передачи данных (CPDLC) – средство связи между диспетчером и пилотом в целях ОВД с использованием линии передачи данных;

59) доплеровский сдвиг – сдвиг частоты в приемнике в результате смещения передатчика и приемника относительно друг друга;

60) дуплексная связь – метод, при котором электросвязь между двумя станциями может осуществляться одновременно в обоих направлениях;

61) двухканальная симплексная связь – симплексная связь, осуществляемая по двум частотным каналам (по одному в каждом направлении);

62) двухчастотная глиссадная система – глиссадная система ILS, зона действия которой создается путем использования двух независимых диаграмм излучения, образуемых разнесенными несущими частотами в пределах определенного канала глиссадного радиомаяка;

63) двухчастотная курсовая система – курсовая система, зона действия которой создается путем использования двух независимых диаграмм излучения, образуемых разнесенными несущими частотами в пределах определенного ОВЧ-канала курсового радиомаяка;

64) вторичный радиолокатор – радиолокационная система, в которой переданный радиолокационной станцией радиосигнал вызывает передачу ответного радиосигнала другой станцией;

65) дискретный код ВОРЛ – четырехзначный код ВОРЛ, двумя последними цифрами которого не являются "00";

66) надежность оборудования – вероятность безотказной работы наземного оборудования в пределах установленных допусков, то есть вероятность того, что данное оборудование будет работать в течение установленного периода времени;

67) общее резервирование – резервирование, при котором резервируемым элементом является объект в целом;

68) исправное состояние – состояние изделия, при котором оно соответствует всем требованиям нормативно-технической и (или) конструкторской документации;

69) неисправное состояние – состояние изделия, при котором оно не соответствует хотя бы одному из требований нормативно-технической и (или) конструкторской документации;

70) средство индивидуальной защиты – средство, предназначенное для защиты одного работающего;

71) сообщение сети – информация, проходящая по сети и имеющая формат, определяемый данной сетью;

72) связь вне сети – радиотелефонная связь, осуществляемая станцией авиационной подвижной службы вне радиотелефонной сети;

73) односторонняя связь "земля – воздух" – односторонняя связь между станциями или пунктами, расположенными на поверхности земли, и воздушными судами;

74) усовершенствованная система управления наземным движением – система средств, оборудования, процедур и правил, предназначенных для выполнения задач управления наземным движением, включает в себя соответствующую комбинацию визуальных средств (визуальных знаков), не визуальных средств, средств контроля, регулирования, организации и управления в целях поддержания объявленной интенсивности наземного движения в различных погодных условиях в пределах эксплуатационного уровня видимости на аэродроме, сохраняя при этом требуемый уровень безопасности;

75) наземное радиоизлучающее средство – наземное радиотехническое средство, предназначенное для передачи радиочастот и состоящее из одного или нескольких передающих устройств либо их комбинаций, включая вспомогательное оборудование;

76) выход на приводную радиостанцию – метод, при использовании которого подвижная радиостанция, имеющая радиопеленгаторное оборудование, непрерывно перемещается в направлении другой радиостанции, излучающей электромагнитные волны, как подвижной, так и неподвижной;

77) облегченный резерв – резерв, который содержит один или несколько резервных элементов, находящихся в менее нагруженном режиме, чем основной элемент;

78) частотный канал – непрерывный участок частотного спектра, пригодный для передачи определенного класса излучения;

79) плановый ремонт – ремонт, осуществляемый в соответствии с требованиями нормативно-технической документации;

80) ремонтопригодность – свойство изделия, заключающееся в приспособленности к предупреждению и обнаружению причин возникновения отказов, повреждений, к поддержанию и восстановлению работоспособного состояния путем проведения технического обслуживания и ремонтов;

81) работоспособное состояние – состояние изделия, при котором значения всех параметров, характеризующих способность выполнять заданные функции, соответствуют требованиям нормативно-технической и (или) конструкторской документации;

82) неработоспособное состояние (неработоспособность) – состояние изделия, при котором значение хотя бы одного параметра, характеризующего способность выполнять заданные функции, не соответствует требованиям нормативно-технической и (или) конструкторской документации;

83) нагруженный резерв – резерв, который содержит один или несколько резервных элементов, находящихся в режиме основного элемента;

84) ненагруженный резерв – резерв, который содержит один или несколько резервных элементов, находящихся в ненагруженном режиме до начала выполнения ими функций основного элемента;

85) подвижная наземная станция – станция службы авиационной электросвязи, не являющаяся бортовой станцией, которая предназначена для использования во время движения или остановок в пунктах, не предусмотренных заранее;

86) персонал инженерно-технический – персонал службы эксплуатации радиотехнического оборудования обеспечения полетов и связи (средств РТОП), обладающий требуемыми квалификационными характеристиками и обеспечивающий эксплуатацию оборудования в соответствии с настоящими правилами, эксплуатационной документацией и нормативными документами Республики Казахстан;

87) внезапный отказ – отказ, характеризующийся скачкообразным изменением значений одного или нескольких заданных параметров изделия;

88) щит гарантированного электропитания – распределительное устройство, на котором после отказа одного источника питания электроэнергией напряжение восстанавливается от другого источника через гарантированное время;

89) конусный МРМ – тип МРМ с вертикальной конусообразной диаграммой излучения;

89-1) система визуального наблюдения – электронно-оптическая система, обеспечивающая электронное визуальное отображение движения и любой другой информации, необходимой для поддержания ситуационной осведомленности на аэродроме (вертодроме) или в его окрестностях;

90) обратная передача – процедура, заключающаяся в повторении принимающей станцией для передающей станции принятого сообщения или его соответствующей части с целью подтверждения правильности приема;

91) прямое исправление ошибок – такой процесс добавления избыточной информации к передаваемому сигналу, который позволяет исправлять в приемнике ошибки, возникающие при передаче;

92) точка приземления – точка, где номинальная глиссада пересекает ВПП;

93) отказ конструкционный – отказ, возникший в результате несовершенства или нарушения установленных правил и (или) норм конструирования;

94) срок службы – календарная продолжительность эксплуатации изделия от ее начала или возобновления после ремонта до наступления предельного состояния;

95) площадь маневрирования – часть аэродрома, исключая перроны, предназначенная для взлета, посадки и руления воздушных судов;

96) техническое обслуживание с периодическим контролем – техническое обслуживание, при котором контроль технического состояния выполняется с установленными в нормативно-технической документации (регламенте) периодичностью и объемом, а объем остальных операций определяется техническим состоянием изделия в момент начала технического обслуживания;

97) категория навигационной неопределенности (NUC) – кодированный параметр для сообщения о максимальной погрешности определения местоположения, которая могла бы быть не обнаружена с заранее заданной вероятностью. NUC формируется на основе информации от системы определения местоположения и передается воздушным судном;

98) категория навигационной неопределенности – местоположение (NUC-P). Категории неопределенности для информации о местоположении. Определяет степень точности информации о местоположении;

99) основное средство связи – средство связи, которое обычно подлежит использованию воздушными судами и наземными станциями в первую очередь там, где имеются резервные средства связи;

100) основная частота – радиотелефонная частота, присвоенная воздушному судну в качестве частоты первой очередности для двусторонней связи "воздух – земля" в радиотелефонной сети;

101) основная радионавигационная служба – радионавигационная служба, нарушение работы которой оказывает серьезное влияние на производство полетов в соответствующем воздушном пространстве или на аэродроме;

102) децентрализованное электроснабжение (электроснабжение от автономных источников питания электроэнергией) – система электроснабжения, не имеющая электрических связей с энергетической системой или имеющая связи, параллельная или одновременная работа по которым не предусматривается;

103) централизованное электроснабжение – электроснабжение потребителей от энергетической системы;

104) ОВЧ - линия цифровой связи (VDL) – подвижная подсеть сети авиационной электросвязи (ATN), работающая в ОВЧ полосе частот, выделенных авиационной подвижной службе. VDL может также обеспечивать такие не связанные с ATN функции, как, например, передачу цифровых речевых сигналов;

105) средство измерений – техническое средство, предназначенное для измерений и имеющее нормированные метрологические характеристики;

106) поверка средств измерений – совокупность операций, выполняемых государственной метрологической службой или другими аккредитованными юридическими лицами в целях определения и подтверждения соответствия средства измерений установленным техническим и метрологическим требованиям;

107) отказ производственный – отказ, возникший в результате несовершенства или нарушения установленного процесса изготовления или ремонта изделия, выполнявшегося на ремонтном заводе;

108) время задержки прохождения – в системах передачи пакетных данных общее время с момента запроса передачи сформированного пакета данных до момента индикации на принимающей конечной станции, подтверждающей, что соответствующий пакет получен, использован или передан дальше;

109) отказ эксплуатационный – отказ, возникший в результате нарушения установленных правил и (или) условий эксплуатации изделия;

110) эксплуатационный персонал – персонал, связанный с обеспечением авиационной деятельности и имеющий возможность представлять информацию о безопасности полетов;

111) эксплуатационно-техническая документация (далее - ЭТД) – документация, регламентирующая техническую эксплуатацию изделия и содержащая эксплуатационные ограничения, процедуры и рекомендации;

112) допуск (верхний, нижний) параметра (далее - эксплуатационный допуск) – разность между верхним (нижним) предельно допустимым и номинальным значениями параметра;

113) предельно допустимое значение параметра – наибольшее или наименьшее значение параметра, которое должно иметь работоспособное изделие;

114) упреждающий допуск параметра – диапазон изменения значений параметра, в котором в соответствии с эксплуатационной или ремонтной документацией нарушается исправность изделия при сохранении его работоспособности;

115) радиопеленгация (RR S1.12) – радиоопределение с использованием приема радиоволн в целях определения направления на станцию или объект;

116) радиопеленгаторная станция (RR S1.91) – станция радиоопределения с использованием радиопеленгации;

117) радионавигационная служба – служба, предоставляющая с помощью одного или нескольких радионавигационных средств информацию наведения или данные о местоположении в целях эффективного и безопасного производства полетов воздушными судами;

118) радиотелефонная сеть – группа радиотелефонных авиационных станций, которые работают на частотах одного семейства и прослушивают эти частоты, а также оказывают друг другу определенную помощь для обеспечения максимальной надежности двусторонней связи и трафика "воздух – земля";

119) радиовещание – передача информации, касающейся аэронавигации и не адресуемой конкретной станции или станциям;

120) РГМ – разность глубины модуляции, процент глубины модуляции наибольшего сигнала минус процент глубины модуляции наименьшего сигнала;

121) регламентная работа – работа (операция), предусмотренная регламентом технического обслуживания;

122) допустимое время переключения (перехода) на резерв – время, определенное эксплуатационной документацией на изделие, за которое происходит переключение средств РТОП и связи на резервный комплект или полукомплект оборудования, с учетом полного включения в работу средств РТОП и связи;

123) резервирование – применение дополнительных средств и (или) возможностей в целях сохранения работоспособного состояния объекта при отказе одного или нескольких его элементов;

124) резервная частота – радиотелефонная частота, присвоенная воздушному судну в качестве частоты второй очередности для двусторонней связи "воздух – земля" в радиотелефонной сети;

125) резервное средство связи – средство связи, имеющее такой же статус, как и основное средство, и замещающее его;

126) резервный элемент – элемент объекта, предназначенный для выполнения функций основного элемента при отказе последнего;

127) кратность резерва – отношение числа резервных элементов объекта к числу резервируемых ими основных элементов объекта, выраженное несокращенной дробью;

127-1) связь, использующая методы ретрансляции – электросвязь, допускающая использование оборудования ретрансляции, привлечение третьей стороны (человека) (например, привлечение оператора авиационной воздушной/ наземной станции, который передает в канал связи информацию, полученную от диспетчера), устанавливаемая в пределах 5 минут;

128) сменный персонал службы ЭРТОС – оперативный инженерно-технический персонал службы эксплуатации радиотехнического оборудования и связи, работающий по сменному графику, организующий работу сменных персоналов объекта и инженерно-технических персоналов объекта службы ЭРТОС, осуществляющий оперативный контроль и управление рабочими и неавтоматизированными объектами РТОП и связи, а также обеспечивающий взаимодействие службы ЭРТОС со смежными службами;

129) относительная высота – расстояние по вертикали от указанного исходного уровня до уровня, точки или объекта, принятого за точку;

130) показатель надежности – количественная характеристика одного или нескольких свойств, составляющих надежность оборудования;

131) симплексная связь – метод, при котором электросвязь между двумя станциями в данный момент осуществляется только в одном направлении;

132) склонение станции (VOR) – отклонение выставляемого нулевого радиала VOR от истинного севера, определяемое при калибровке станции VOR;

133) элемент схемы – составная часть схемы, которая выполняет определенную функцию в изделии и не разделяема на части, имеющие самостоятельное функциональное назначение (резистор, трансформатор, насос, муфта);

134) техническое состояние – совокупность подверженных изменению в процессе эксплуатации свойств изделия, характеризуемая в определенный момент времени определяющими параметрами (признаками), установленными технической документацией на это изделие;

135) ремонт по техническому состоянию – ремонт, при котором контроль технического состояния выполняется с периодичностью, установленной в нормативно-технической документации, а объем и момент начала ремонта определяются техническим состоянием изделия;

136) техническое обслуживание (далее - ТО) – комплекс операций (или операция) по поддержанию работоспособности или исправности изделия при использовании по назначению, хранении и транспортировке. Под видом технического обслуживания (ремонта) понимают техническое обслуживание (ремонт), выделяемое по одному из признаков: этапу существования, периодичности, объему работ, условиям эксплуатации, регламентации;

137) регламент технического обслуживания – документ, устанавливающий периодичность и объем технического обслуживания радиотехнического изделия;

138) технологическая карта технического обслуживания – документ, содержащий порядок выполнения регламентных операций, технические требования, применяемые средства и необходимые трудовые затраты;

139) периодичность технического обслуживания (ремонта) – интервал времени или наработки между данным видом технического обслуживания (ремонта) и последующим таким же или другим видом ТО;

140) технический ресурс – наработка изделия от начала его эксплуатации или ее возобновления после ремонта определенного вида до перехода в предельное состояние;

141) ширина полосы частот эффективного приема – диапазон частот относительно присвоенной частоты, для которого обеспечивается прием с учетом всех допусков на приемник;

142) безотказность – свойство изделия непрерывно сохранять работоспособность в течение некоторого времени или некоторой наработки;

143) глобальная система определения местоположения (GPS) – спутниковая навигационная система, эксплуатируемая Соединенными Штатами Америки;

144) индекс местоположения – четырехбуквенная кодовая группа, составляемая в соответствии с предписанными ИКАО правилами и присваиваемая для обозначения местоположения авиационной фиксированной станции;

145) индикация местоположения – визуальное отображение в несимволической или символической форме на индикаторе воздушной обстановки местоположения воздушного судна, аэродромного транспортного средства или другого объекта;

146) принципиальная электрическая схема – схема, определяющая полный состав элементов и связей между ними и дающая детальное представление о принципах работы изделия (установки);

147) прямая связь (речевая, передача данных) – связь между двумя точками (станциями) фиксированной службы связи, функционирующая без привлечения третьей стороны (например, оператора авиационной воздушной/ наземной станции). Средство реализации прямой связи – канал электросвязи;

148) место ожидания у ВПП – определенное место, предназначенное для защиты ВПП, поверхности ограничения препятствий или критической (чувствительной) зоны РМС (ILS), в котором рулящие воздушные суда и транспортные средства останавливаются и ожидают, если нет иного указания от соответствующего диспетчерского пункта;

149) комплекс РТОП и связи – совокупность средств, и/или объектов радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи, вспомогательного и технологического оборудования (средства автономного электропитания, линии связи, управления), предназначенных для обеспечения определенной функции в системе обслуживания воздушного движения, а также производственной деятельности организации;

150) средство РТОП и связи – техническое средство (изделие), изготовляемое и поставляемое в соответствии с условиями производителя и предназначенное для выполнения определенной функции по радиотехническому обеспечению полетов и (или) авиационной электросвязи в единой системе обслуживания воздушного движения и (или) обеспечения производственной деятельности организации гражданской авиации;

151) система электроснабжения объекта РТОП и связи – система, объединенная общим процессом генерирования и (или) преобразования, передачи и распределения электроэнергии и состоящая из источников и (или) преобразователей электроэнергии, электрических сетей, распределительных устройств, устройств управления, контроля и защиты, которые обеспечивают поддержание ее параметров в заданных пределах;

152) полетно-информационное обслуживание (FIS) – обслуживание, целью которого является предоставление консультаций и информации для обеспечения безопасного и эффективного выполнения полетов;

153) эксплуатация радиотехнического оборудования обеспечения полетов и связи – эксплуатация средств РТОП и авиационной электросвязи (в соответствии с терминологией ИКАО – эксплуатация электронных средств для обеспечения безопасности воздушного движения);

154) объект радиотехнического обеспечения полетов и/или авиационной электросвязи – совокупность изделий РТОП и связи, вспомогательного и технологического оборудования (средства автономного электропитания, линии связи, управления), локально размещенных на местности в стационарном или мобильном вариантах, обслуживаемых инженерно-техническим персоналом службы ЭРТОС и предназначенных для обеспечения заданной функции в системе организации воздушного движения;

155) техническое обслуживание с непрерывным контролем – техническое обслуживание, предусмотренное в нормативно-технической документации и выполняемое по результатам непрерывного контроля технического состояния;

156) постоянное резервирование – резервирование без перестройки структуры объекта при возникновении отказа его элемента;

157) наземная региональная система функционального дополнения (GRAS) – система функционального дополнения GNSS, в которой пользователь принимает дополнительную информацию непосредственно от одного из группы наземных передатчиков, охватывающих регион;

158) наземная система функционального дополнения (GBAS) – система функционального дополнения GNSS, в которой пользователь принимает дополнительную информацию непосредственно от наземного передатчика;

159) международная организация гражданской авиации (ИКАО) – специализированное учреждение Организации Объединенных Наций, устанавливающее международные нормы, необходимые для обеспечения безопасности, надежности и эффективности воздушного сообщения, и осуществляющее координацию международного сотрудничества во всех областях, связанных с гражданской авиацией;

160) превышение – расстояние по вертикали от среднего уровня моря до точки или уровня, находящихся на земной поверхности или связанных с ней;

160-1) мгновенная прямая речевая связь – электросвязь, функционирующая между двумя абонентами связи без привлечения третьей стороны (человека) (например, без привлечения оператора авиационной воздушной/ наземной станции, который передает в канал связи информацию, полученную от диспетчера) с установлением соединения в минимально короткий технически возможный промежуток времени, в соответствии с предписанными требуемыми характеристиками связи;

161) предельное состояние – состояние изделия, при котором его дальнейшее применение по назначению недопустимо или нецелесообразно, либо восстановление его исправного или работоспособного состояния невозможно или нецелесообразно;

162) первичный обзорный радиолокатор – радиолокационная система наблюдения, использующая отраженные радиосигналы;

163) обзорный радиолокатор – радиолокационное оборудование, используемое для определения местоположения воздушного судна по дальности и азимуту;

164) оперативное техническое обслуживание – периодическое техническое обслуживание, предусматривающее быстрое выполнение несложных технологических операций, установленных инструкцией (регламентом) технического обслуживания, по контролю и поддержанию работоспособности объекта (изделия, канала авиационной электросвязи);

165) чувствительность к смещению (курсовой радиомаяк) -отношение измеренной РГМ к соответствующему боковому смещению относительно соответствующей опорной линии;

166) отказ (нарушение связи) – событие, заключающееся в нарушении работоспособности изделия (канала электросвязи), приведшее к тому, что изделие (канал электросвязи) невозможно использовать для обеспечения выполнения определенной функции в течение времени более допустимого;

167) средняя наработка на отказ – отношение наработки изделия к числу его отказов в течение этой наработки;

168) электросвязь (RR S1.3) – передача, излучение или прием знаков, сигналов, письменного текста, изображений и звуков или сообщений по проводной, радио, оптической или другим электромагнитным системам;

169) линия электропередачи – электрическая линия, выходящая за пределы электростанции или подстанции, и предназначенная для передачи электроэнергии на расстояние;

170) источник питания электроэнергией – электроустановка, от которой осуществляется питание электроэнергией потребителя или группы потребителей;

171) резервный источник питания электроэнергией – источник питания электроэнергией, включаемый при отключении основного источника;

172) приемник электрической энергии – устройство, в котором происходит преобразование электроэнергии в другой вид энергии;

173) независимый источник питания электрической энергией – источник питания электроэнергией, на котором сохраняется напряжение при исчезновении его на другом или других источниках питания;

174) ILS категории I – система, которая обеспечивает наведение от границы своей зоны действия до точки, в которой линия курса, заданная КРМ, пересекает глиссаду ILS на высоте до 30 метров (100 фут) над горизонтальной плоскостью, проходящей через порог ВПП;

175) ILS категории II – система, которая обеспечивает наведение от границы своей зоны действия до точки, в которой линия курса, заданная КРМ, пересекает глиссаду ILS на высоте 15 метров или менее над горизонтальной плоскостью, проходящей через порог ВПП;

176) ILS категории III – система, которая обеспечивает (с помощью вспомогательного оборудования, если это необходимо) наведение от границы своей зоны действия до поверхности ВПП и вдоль нее;

177) радиовещательное автоматическое зависимое наблюдение ADS-B - IN – функция, которая обеспечивает получение данных наблюдения из источников данных ADS-B OUT;

178) радиовещательное автоматическое зависимое наблюдение ADS-B - OUT – функция на борту воздушного судна или транспортном средстве, которая обеспечивает периодическую радиопередачу информации о векторе состояния (местоположение и скорость) и другой информации, поступающей от бортовых систем, в формате, приемлемом для приемников с возможностями ADS-B IN;

179) станция АFТN – станция, являющаяся частью сети авиационной фиксированной электросвязи (АFТN) и действующая как таковая с разрешения или под контролем государства;

180) центр связи АFТN – станция АFТN, основное назначение которой состоит в ретрансляции или ретрансмиссии трафика АFТN от (или для) ряда других связанных с ней станций АFТN;

181) информация AIRMET – информация, выпускаемая органом метеорологического слежения о фактическом или ожидаемом возникновении определенных явлений погоды по маршруту полета, которые могут повлиять на безопасность полетов воздушных судов на малых высотах и которые не были еще включены в прогноз, составленный для полетов на малых высотах в соответствующем районе полетной информации или его субрайоне;

182) критическая зона ILS – зона определенных размеров рядом с антеннами курсового и глиссадного передатчиков, в которой при выполнении полетов с использованием ILS не должны находиться транспортные средства, включая воздушные суда;

183) точка "А" ILS – точка на глиссаде ILS, находящаяся на расстоянии 7,5 километров (4 морские мили) от порога ВПП, отсчитанных в направлении захода на посадку на продолжении осевой линии ВПП;

184) точка "В" ILS – точка на глиссаде ILS, находящаяся на расстоянии 1050 метров (3500 фут) от порога ВПП, отсчитанных в направлении захода на посадку на продолжении осевой линии ВПП;

185) точка "С" ILS – точка, через которую на высоте 30 метров (100 фут) над горизонтальной плоскостью, содержащей порог ВПП, проходит продолженный вниз прямолинейный участок номинальной глиссады ILS;

186) точка "D" ILS – точка, расположенная на высоте 4 метров (12 фут) над осевой линией ВПП и на расстоянии 900 метров (3000 фут) от порога ВПП в направлении курсового радиомаяка;

187) точка "Е" ILS – точка, расположенная на высоте 4 метров (12 фут) на осевой линией ВПП и на расстоянии 600 метров (2000 фут) от конца ВПП в направлении порога ВПП;

188) целостность ILS – качество ILS, соответствующее степени уверенности в том, что обеспечиваемая данным средством информация является правильной. Уровень целостности КРМ или РГМ выражается в виде показателей вероятности отсутствия излучения ложных сигналов наведения;

189) непрерывность обслуживания ILS – качество ILS, которое связано с редкими перерывами в излучении сигнала. Уровень непрерывности обслуживания КРМ или ГРМ выражается в виде вероятности наличия излучаемых сигналов наведения;

190) опорная точка ILS (точка "Т") – точка, которая расположена на определенной высоте над пересечением осевой линии ВПП и линии порога ВПП и через которую проходит продолженный вниз прямолинейный участок глиссады ILS;

191) чувствительная зона ILS – зона за пределами критической зоны, где стоянка и/или движение транспортных средств, включая воздушные суда, контролируется в целях предотвращения возможности возникновения помех при прохождении сигнала ILS во время операций с использованием ILS;

192) глиссада ILS – геометрическое место точек в вертикальной плоскости, проходящей через осевую линию ВПП, в котором РГМ равна нулю из всех таких геометрических мест точек данное место является ближайшим к горизонтальной плоскости;

193) задний сектор курса ILS – сектор курса, который расположен с обратной стороны курсового радиомаяка относительно ВПП;

194) линия курса ILS - наиболее близкое к осевой линии ВПП в горизонтальной плоскости геометрическое место точек, в котором РГМ равна нулю;

195) передний сектор курса ILS – сектор курса, который расположен по ту же сторону от курсового радиомаяка, что и ВПП;

196) полусектор глиссады ILS – сектор в вертикальной плоскости, содержащий глиссаду ILS и ограниченный ближайшими к глиссаде геометрическими местами точек, в которых РГМ равна 0,0875;

197) полусектор курса ILS – сектор в горизонтальной плоскости, содержащий линию курса и ограниченный ближайшими к линии курса геометрическими местами точек, в которых РГМ равна 0,0775;

198) сектор глиссады ILS – сектор в вертикальной плоскости, содержащий глиссаду ILS и ограниченный ближайшими к глиссаде геометрическими местами точек, в которых РГМ равна 0,175. Сектор глиссады ILS расположен в вертикальной плоскости, проходящей через ось ВПП, и делится излучаемой глиссадой на две части, называемые верхним и нижним секторами, то есть соответственно секторами, находящимися над и под глиссадой;

199) сектор курса ILS – сектор в горизонтальной плоскости, содержащий линию курса и ограниченный наиболее близкими к линии курса геометрическими местами точек, в которых РГМ равна 0,155;

200) угол наклона глиссады ILS – угол между прямой линией, которая представляет собой усредненную глиссаду ILS, и горизонталью;

201) NОТАМ – извещение, рассылаемое средствами электросвязи и содержащее информацию о введении в действие, состоянии или изменении аэронавигационного оборудования, обслуживания и правил или информацию об опасности, своевременное предупреждение о которой имеет важное значение для персонала, связанного с выполнением полетов;

202) подсеть режима S – средство осуществления обмена цифровыми данными за счет использования запросчиков и приемоответчиков режима S вторичного обзорного радиолокатора (SSR) в соответствии с установленными протоколами;

203) SNОWТАМ – NОТАМ специальной серии, уведомляющий по установленному формату о существовании или ликвидации опасных условий, вызванных наличием снега, льда, слякоти или стоячей воды, образовавшейся в результате таяния снега, слякоти и льда на рабочей площади аэродрома;

204) радиовещательная передача VOLMET - предоставление в соответствующих случаях текущих сводок METAR, SPECI, прогнозов TAF и информации SIGMET посредством непрерывной и повторяющейся речевой радиопередачи.

Сноска. Пункт 6 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными приказом Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Порядок радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Параграф 1. Структура и средства РТОП и связи

7. Структура РТОП и связи содержит комплексы наземных радиоизлучающих, радиоприемных средств, средств РТОП и связи, эксплуатируемых службой ЭРТОС физическими и юридическими лицами в целях обеспечения безопасности и регулярности полетов воздушных судов:

1) радиолокации (систем наблюдения ОВД);

2) радионавигации (РНК);

3) радиолокации (систем наблюдения ОВД) и радионавигации;

4) авиационной электросвязи (АЭС);

5) автоматизированных систем управления воздушного движения;

6) радиотехнического обеспечения полетов (РТОП);

7) электротехнического обеспечения полетов (ЭТОП).

Сноска. Пункт 7 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Для расширения зоны действия аэронавигационного обслуживания создаются удаленные позиции (УП).

9. Средства РТОП и связи эксплуатируются строго в соответствии с эксплуатационной и технической документацией. Технические характеристики средств РТОП и связи соответствуют значениям параметров, приведенных в эксплуатационной технической документации, и поддерживаются в заданных пределах в процессе эксплуатации. В целях учета наличия необходимых запасных частей средств РТОП и связи эксплуатирующей организацией разрабатывается и обеспечивается порядок ремонта запасных частей, включая определение процедур и сроков ремонта.

Сноска. Пункт 9 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. Размещение средств РТОП и связи на объекте отвечает требованиям эксплуатационной документации.

11. Численность инженерно-технического персонала комплексов (объектов) устанавливается с учетом конкретных средств РТОП и связи, методов технического обслуживания и определяется организацией ГА (для организаций ГА, относящихся к субъектам естественной монополии – с учетом требований Закона Республики Казахстан от 27 декабря 2018 года "О естественных монополиях").

Сноска. Пункт 11 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 2. Контроль над работой объектов РТОП и связи

12. Средства РТОП и связи переключаются, включаются и выключаются по согласованию с руководителем полетов (диспетчером) службы ОВД с обязательной записью в журнале сменного персонала службы ЭРТОС по форме, приведенной в приложении 1 к настоящим Правилам, и на устройстве документирования. В данном журнале делается запись о качестве работы средств РТОП и связи, наличии или отсутствии замечаний в их работе.

13. Продолжительность неработоспособного состояния объекта РТОП и связи считается с момента прекращения работы до восстановления работоспособности и записывается в журнал сменного персонала службы ЭРТОС.

14. Каждый случай отказа средства РТОП и связи независимо от причин расследуется комиссией, назначенной руководителем организации (подразделения) ГА. Результаты оформляются актом расследования отказа (нарушения связи) по форме, приведенной в приложении 2 к настоящим Правилам.

15. Контроль работоспособности автоматизированных объектов РТОП и связи, работающих без постоянного присутствия инженерно-технического персонала, осуществляет сменный персонал службы ЭРТОС (в количестве не менее двух специалистов при круглосуточной работе аэродромов) по сигналам системы дистанционного контроля и управления, отзывам диспетчерского и летного состава. Для сменного персонала других аэродромов и удаленных позиций, обеспечивающего работу оборудования, задействованного круглосуточно в целях аэронавигационного обслуживания, разрабатывается и обеспечивается порядок дежурства, при котором специалисты ЭРТОС при необходимости выполнения сложных переключений в электроустановках вызываются на рабочее место.

Сноска. Пункт 15 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. Автоматизированные объекты РТОП и связи дополнительно имеют:

1) систему дистанционного управления и контроля работоспособности;

2) устройства автоматического включения и дистанционного выключения резервного источника электропитания;

3) охранную и пожарную сигнализацию.

17. На объектах РТОП и связи со сменным персоналом объектов и инженерно-техническим персоналом объектов контроль работоспособности средств РТОП и связи в зависимости от конструкции и назначения объекта, канала электросвязи осуществляет персонал объектов, сменный персонал службы ЭРТОС по сигналам автоматизированных средств, показаниям встроенных контрольно-измерительных приборов, контрольных индикаторов, оценкой качества работы каналов авиационной электросвязи по результатам прослушивания, опросам абонентов радиотехнического обеспечения полетов и связи.

18. Службой ЭРТОС с помощью технических средств проводится документирование переговоров диспетчерских служб и должностных лиц, обеспечивающих безопасность полетов, документирование информации систем наблюдения ОВД, систем визуального наблюдения, плановой информации.

Примечание ИЗПИ!
Абзац второй пункта 18 вводится в действие с 01.01.2025 в соответствии с приказом Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (текст исключен).

Порядок документирования информации определен типовой инструкцией по организации автоматического документирования (записи), хранения и использования информации каналов речевой связи ОВД, оборудования наблюдения и передачи их данных, приведенной в приложении 3 к настоящим Правилам.

Службой ЭРТОС обеспечивается периодическая проверка автоматически создаваемых и записываемых (сохраняемых в оборудовании) событий (LOG – файлы) оборудования РТОП и связи с использованием средств дистанционного контроля и управления, входящих в комплекты оборудования РТОП и связи (при их наличии). При отсутствии в регламенте ТО разрабатывается и обеспечивается порядок проверки LOG – файлов, включая определение сроков проведения проверки.

Сноска. Пункт 18 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

19. Руководящий состав организации (подразделения) гражданской авиации контролирует состояние и техническую эксплуатацию объектов РТОП и связи с периодичностью не реже:

1) начальник (заместитель начальника) службы ЭРТОС - 1 раз в полгода (удаленных позиций – 1 раз в год);

2) ведущий инженер комплекса или объекта - 1 раз в квартал (удаленных позиций – 1 раз в полгода).

20. Результаты контроля отмечаются оперативном журнале сменного персонала объекта по форме, в соответствие с приложением 4 Настоящих Правил.

Параграф 3. Организация работы службы ЭРТОС

21. В случае круглосуточной работы объектов РТОП и связи либо по решению руководителя организации для обеспечения надежного функционирования объектов РТОП и связи организуется дежурство сменного персонала службы ЭРТОС.

22. Сменный персонал объектов и инженерно-технический персонал объектов РТОП и связи, выполняющий общую задачу по радиотехническому обеспечению полетов ВС, представляет собой эксплуатационную группу и в оперативном отношении подчиняется сменному персоналу службы ЭРТОС.

23. Сменный персонал службы ЭРТОС осуществляет оперативное руководство работой объектов службы ЭРТОС по обеспечению безотказной и качественной работы наземных средств РТОП и связи, анализирует замечания летного и диспетчерского персонала по работе средств РТОП и связи и принимает неотложные меры по устранению причин их отказов и неисправностей, контролирует работу объектов службы ЭРТОС, осуществляет управление автоматизированными объектами и оперативный контроль за их работоспособностью.

24. Действия сменного персонала объекта и инженерно-технического персонала объектов РТОП и связи в аварийных ситуациях определяются руководителем организации (подразделения) ГА.

25. При нарушении работоспособности средств РТОП и связи инженерно-технический персонал службы:

1) обеспечивает включение в работу резервного оборудования, резервных источников электропитания, каналов связи за нормативное время, указанное в инструкции по резервированию, предусмотренным пунктом 78 настоящих Правил;

2) докладывает сменному персоналу службы ЭРТОС о сложившейся обстановке и принятых мерах;

3) фиксирует в оперативном журнале объекта время начала и окончания перерыва в работе объекта (канала связи);

4) принимает меры к выявлению и устранению причин нарушения работоспособности объекта (канала связи);

5) по окончании восстановительных работ докладывает сменному персоналу службы ЭРТОС о восстановлении работоспособности объекта.

26. В инструкции по резервированию средств РТОП и связи указывается:

1) основное оборудование (каналы связи);

2) резервное оборудование (каналы связи);

3) порядок перехода на резервное оборудование (каналы связи);

4) время ввода резерва;

5) порядок проверки резервного оборудования (каналов связи).

27. Порядок взаимодействия службы ЭРТОС и службы ОВД определяется Инструкцией по организации и обслуживанию воздушного движения, утвержденной приказом исполняющего обязанности Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 16 мая 2011 года № 279 "Об утверждении Инструкции по организации и обслуживанию воздушного движения" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 7006) (далее – Инструкция по ОрВД).

28. При повреждениях основного средства РТОП и связи, сменный персонал службы ЭРТОС принимает меры по переводу средства РТОП и связи на резервное средство, докладывает об этом руководителю полетов (диспетчеру ОВД) службы ОВД.

29. При повреждениях основных источников электропитания объектов РТОП и связи, сменный персонал принимает меры по переводу на резервные источники электропитания, докладывает об этом руководителю полетов (диспетчеру ОВД), начальнику службы ЭРТОС и информирует персонал энергоснабжающей организации.

30. На время работ по восстановлению линий связи дистанционного управления и электропитания автоматизированных объектов РТОП и связи устанавливается постоянное дежурство специалистов, для которых определяются способы и средства связи со сменным персоналом службы ЭРТОС.

31. Об окончании восстановительных работ сменный персонал службы ЭРТОС докладывает руководителю полетов (диспетчеру) ОВД и с его разрешения дает указание о переводе автоматизированных объектов РТОП и связи на дистанционное управление и основные источники питания электроэнергией.

32. Обо всех изменениях в работе средств РТОП и связи, которые могут привести к нарушениям безопасности и регулярности полетов ВС, сменный персонал службы ЭРТОС докладывает руководителю полетов (диспетчеру) ОВД и руководству службы ЭРТОС.

33. Рабочее место сменного персонала службы ЭРТОС оборудуется средствами дистанционного управления и контроля за автоматизированными объектами РТОП и связи, телефонной и/или громкоговорящей связью с рабочими местами дежурных смен службы ОВД и телефонной и/или громкоговорящей связью со смежными службами организации гражданской авиации. Служебные переговоры автоматически записываются устройством документирования. В распоряжении сменного персонала службы ЭРТОС круглосуточно находится радиофицированный дежурный автотранспорт.

34. Сменный персонал службы ЭРТОС в своей деятельности руководствуется должностной инструкцией, утвержденной руководителем организации (подразделения) ГА, инструкцией (-ями) по резервированию средств РТОП и связи, инструкциями по взаимодействию со службами ГА, настоящими Правилами, и законодательством в сфере использования воздушного пространства и деятельности авиации.

35. Сменный персонал объектов службы ЭРТОС ведет оперативный журнал сменного персонала объекта согласно приложению 4 к настоящим Правилам, в котором отражает работу средств РТОП и связи.

36. Сменный персонал объекта и сменный персонал службы ЭРТОС при приеме смены проверяет:

1) наличие, состояние и работоспособность обслуживаемых основных и резервных комплектов средств РТОП и связи;

2) готовность резервных источников питания электроэнергией;

3) наличие по описям имущества, эксплуатационной документации, измерительной аппаратуры, оперативного комплекта и ЗИП;

4) наличие индивидуальных средств защиты, их исправность (при возможности визуальной оценки) и актуальность сроков их испытаний, безопасность производственного оборудования, наличие медицинской аптечки для оказания первой помощи пострадавшим при несчастном случае;

5) наличие и исправность средств пожаротушения (при возможности визуальной оценки) и актуальность сроков их испытаний, состояние пожарной безопасности объекта.

37. Прием и сдача дежурства оформляется в журнале сменного персонала службы ЭРТОС согласно приложению 1 к настоящим Правилам для сменного персонала службы ЭРТОС и в оперативном журнале сменного персонала объекта согласно приложению 4 к настоящим Правилам для объектов со сменным персоналом объекта.

38. О результатах приема и сдачи дежурства и готовности объекта (оборудования) к работе сменный персонал объекта докладывает сменному персоналу службы ЭРТОС.

39. Сменный персонал службы ЭРТОС на основании информации от средств контроля автоматизированных объектов, докладов сменного персонала объектов, докладывает руководителю полетов (диспетчеру) службы ОВД о приеме дежурства и готовности средств РТОП и связи к работе по форме доклада сменного персонала службы ЭРТОС о приеме дежурства руководителю полетов (диспетчеру ОВД) с записью на средствах документирования в соответствие с приложением 5 к настоящим Правилам.

40. Сменный персонал службы ЭРТОС принимает участие в инструктаже дежурной смены службы ОВД или прослушивает инструктаж по средствам электросвязи, доводит оперативную информацию о состоянии радиотехнического оборудования и электросвязи. Обеспечивается запись данной речевой информации на устройствах документирования.

Параграф 4. Взаимодействие службы ЭРТОС с другими службами и организациями гражданской авиации в процессе эксплуатации и аварийных ситуациях

41. Для обеспечения производственной деятельности службе ЭРТОС выделяются технические здания, сооружения, производственные и складские помещения.

42. Служба ЭРТОС принимает участие в разработке исходных требований, согласовании технического задания на проектирование, в изыскательских работах, рассмотрении и согласовании проектной документации, техническом надзоре за строительно-монтажными работами, приемочных и эксплуатационных испытаниях.

43. Маркировку и содержание критических зон РМС, подъездных путей к объектам РТОП и связи аэродрома обеспечивает аэродромная служба аэропорта посредством заключения гражданско-правового договора с организацией гражданской авиации, эксплуатирующей средства РТОП и связи, в котором разграничиваются ответственность, права обеих сторон и порядок оплаты оказываемых аэропортом услуг.

44. Проведение земляных и строительных работ сторонними организациями на территории участков, прилегающих к радиотехническим объектам и линейно-кабельным сооружениям, требует согласования со службой ЭРТОС. Работы проводятся в присутствии представителя службы ЭРТОС.

45. При строительстве зданий и сооружений, производстве значительных земляных работ сторонними организациями в местах расположения объектов РТОП и связи организациями ГА осуществляется оценка влияния (негативного воздействия) данных сооружений на качество и доступность сигналов радиотехнического оборудования РТОП и связи в соответствии с Правилами выдачи разрешений на осуществление деятельности, которая может представлять угрозу безопасности полетов воздушных судов, утвержденными постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 мая 2011 года № 504 "Об утверждении Правил выдачи разрешений на осуществление деятельности, которая может представлять угрозу безопасности полетов воздушных судов" (САПП Республики Казахстан, 2011 г., № 38, ст. 458) (далее – Правила выдачи разрешений), а также зонами ограничения при строительстве зданий и сооружений в местах расположения комплексов (объектов), изделий РТОП и электросвязи ГА, указанными в приложение 6 к настоящим Правилам.

46. Служба ЭРТОС принимает участие в разработке планов действий других служб (организаций ГА) в случае аварийных ситуаций, связанных с предоставлением аэронавигационного обслуживания.

Параграф 5. Электроснабжение объектов РТОП и связи

47. Электроснабжение объектов РТОП и связи обеспечивается в соответствии с Правилами пользования электрической энергией, утвержденными приказом Министра энергетики РК от 25 февраля 2015 года № 143 "Об утверждении Правил пользования электрической энергией" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10403) (далее – Правила пользования электрической энергией), проектной документацией, а также:

1) для объектов расположенных на аэродромах, вертодромах - в соответствии с приложением 7 к настоящим Правилам;

2) электроснабжение удаленных позиций РТОП, ретрансляторов авиационной воздушной электросвязи и подвижных узлов связи (автомобилей специального назначения) в соответствии с приложением 7 к настоящим Правилам.

Сноска. Пункт 47 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

48. Подключение потребителей электроэнергии, непосредственно не связанных с обеспечением полетов, к щитам гарантированного электропитания средств РТОП и связи не допускается, за исключением подключения электроснабжения метеорологического оборудования и устройств для обеспечения нормальных условий работы оборудования объектов РТОП и связи (отопление, вентиляция, кондиционирование, аварийное освещение) и дистанционного управления светотехнического оборудования при условии выделения этих нагрузок на отдельные автоматические выключатели с соответствующей токовой защитой.

49. Допускается подключать к щиту гарантированного электропитания элементы обогрева остекления на рабочих местах диспетчера старта, посадки и руления, при достаточной мощности резервных дизель-генераторов.

50. Граница эксплуатационной ответственности сторон – точка раздела энергетического оборудования и (или) электрической сети между хозяйствующими субъектами, ответственными за содержание, обслуживание и техническое состояние, определяемая по балансовой принадлежности или договором электроснабжение, и подтвержденная соответствующим актом разграничения балансовой принадлежности и эксплуатационной ответственности сторон между этими хозяйствующими субъектами устанавливается в соответствии с Правилами пользования электрической энергией.

Сноска. Пункт 50 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Обеспечение надежности функционирования средств РТОП и связи

Параграф 1. Показатели надежности

51. Качество функционирования средств РТОП и связи определяется совокупностью его свойств, характеризующих способность средств выполнять определенные функции в соответствии с их назначением.

52. Надежность функционирования наземных средств РТОП и связи определяется:

1) схемно-конструктивным выполнением, качеством применяемых комплектующих элементов;

2) степенью автоматизации, резервированием, надежностью электроснабжения, линий связи и управления, организацией технической эксплуатации, качеством технического обслуживания и ремонта, профессиональной подготовкой и дисциплиной инженерно-технического персонала;

3) условиями эксплуатации, электромагнитной обстановкой, климатическими и метеорологическими факторами, ионосферными явлениями, не прохождением радиоволн;

4) условиями транспортировки и хранения.

53. Безотказность средств РТОП и связи характеризуется средней наработкой на отказ (повреждение).

54. Наработка на отказ (повреждение), показатели надежности и готовности определяются по формулам для расчета показателей надежности, готовности и количества резервных каналов связи, приведенной в приложении 8 к настоящим Правилам, где надежность - вероятность того, что устройство или система будут безотказно функционировать в течение установленного периода времени или установленного числа рабочих циклов; готовность - процентная доля времени нормального функционирования системы за рассматриваемый период.

В целях контроля показателей наработки на отказ, надежности и готовности средств РТОП и связи эксплуатирующей организацией разрабатывается, согласовывается с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации порядок такого контроля, включая методику расчета надежности и готовности и требуемые уровни надежности и готовности и обеспечивается его соблюдение.

Сноска. Пункт 54 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

55. Ремонтопригодность средств РТОП и связи характеризуется средним временем восстановления его работоспособности.

56. Среднее время восстановления работоспособности определяется по формуле для расчета показателей надежности и количества резервных каналов связи, приведенной в приложении 8 к настоящим Правилам.

57. Время восстановления работоспособности средства РТОП и связи включает время, затраченное на поиск причины отказа (повреждения) и устранения последствий отказа (повреждения). Организационные задержки при восстановлении работоспособности средства учитываются отдельно.

58. Показатели надежности средств РТОП и связи определяются, исходя из требований к безопасности полетов, закладываются при их разработке, производстве и поддерживаются в процессе эксплуатации.

59. Ресурс работоспособности средств РТОП и связи характеризуется наработкой (ресурсом) и календарной продолжительностью эксплуатации (сроком службы) от начала эксплуатации или ее возобновления после ремонта до списания.

60. Показатели ресурса работоспособности приводятся в формуляре изделия и могут уточняться на основе опыта эксплуатации.

61. Время включения, выключения, продолжительность работы средств РТОП и связи подлежит учету в журнале сменного персонала службы ЭРТОС по форме, согласно приложении 1 к настоящим Правилам.

62. Учет наработки ведется с момента установки элемента управления электропитанием средства в положение "Включено".

63. Учет наработки ведется ежемесячно в формуляре изделия:

1) для средств, оборудованных счетчиками - по показанию счетчика;

2) для средств, имеющих нагруженный или облегченный резерв (предусмотренный изготовителем) - по показанию счетчика средства, имеющего наибольшую наработку (основного или резервного);

3) для средств, имеющих ненагруженный резерв, предусмотренный изготовителем - по счетчикам, показания которых суммируются.

64. Для средств РТОП и связи, не оборудованных счетчиками, учет наработки ведется по данным из журнала сменного персонала службы ЭРТОС, при круглосуточной работе - по календарным данным.

65. В процессе эксплуатации показатели безотказности, ремонтопригодности средств РТОП и связи оцениваются по результатам анализа статистических данных по отказам и повреждениям, а также причин их появления.

66. Учет и анализ отказов и повреждений средств РТОП и связи производится в целях:

1) оценки надежности серийных средств РТОП и связи по результатам их эксплуатации;

2) анализа причин возникновения отказов и повреждений, разработки и реализации предложений и мероприятий, направленных на повышение надежности серийно изготавливаемых и вновь разрабатываемых средств РТОП и связи;

3) оптимизации объемов и периодичности ТО и ремонта;

4) совершенствования эксплуатационной и ремонтной документации, оптимизации состава и норм расхода ЗИП;

5) обоснования технических ресурсов (сроков службы) эксплуатируемых средств РТОП и связи.

67. Все отказы и повреждения, их причины и время восстановления работоспособности средств учитываются в формулярах и паспортах на средства РТОП и связи. Порядок ведения формуляров на средства РТОП и связи приведен в приложении 9 к настоящим Правилам.

68. В случае поступления оборудования без формуляра (паспорта) формуляр заводится службой ЭРТОС.

69. Для анализа показателей безотказности средств РТОП и связи в течение срока службы заполняется карта-накопитель отказов и повреждений средств РТОП и связи согласно приложению 10 к настоящим Правилам.

Параграф 2. Резервирование средств РТОП и связи

70. Необходимый уровень безотказности средств РТОП и связи, исходя из требований безопасности полетов, достигается резервированием.

71. Средства радионавигации, авиационной воздушной радиосвязи диапазона очень высоких частот и высоких частот, систем наблюдения ОВД (радиолокации), отображения информации наблюдения или средств автоматизации управления воздушного движения в целях ОВД, а также ретрансляторы каналов авиационной воздушной связи диапазона ОВЧ и средства документирования переговоров диспетчерских служб и должностных лиц, обеспечивающих безопасность полетов подлежат резервированию.

Сноска. Пункт 71 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

72. На каналах авиационной воздушной связи ОВЧ диапазона аэродромных диспетчерских пунктов ("Старт", "Вышка", "Подход", "Круг") для каждого канала предусматривается основной и резервный комплекты приемного и передающего устройств, либо приемопередающего устройства (трансивера) с антенно-фидерной системой, а для одного из комплектов средств радиосвязи должно быть предусмотрено аварийное электропитание от химических источников тока, продолжительностью не менее 2 часов, за исключением, "Поисково-спасательный" (123,1 МГц), "Резервная частота радиосвязи ОВД" (канал применяется при блокировании основной частоты радиосвязи ОВД).

73. Для других каналов авиационной электросвязи, кроме указанных в пункте 71 настоящих Правил, количество резервного оборудования (радиостанции, радиопередатчики, радиоприемники, оборудование для организации автоматизированных рабочих мест AFTN) определяется по формуле для расчета показателей надежности и количества резервных каналов связи, приведенной в приложении 8 к настоящим Правилам.

73-1. В настоящих Правилах при упоминании требований к системе AFTN подразумеваются требования к системам AFTN/AMHS.

На автоматизированных станциях AFTN при отсутствии работника станции AFTN, обработка бланков телеграмм/сообщений осуществляется в порядке, утвержденном руководством организации ГА.

Сноска. Глава 3 дополнена пунктом 73-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

74. Многоканальные устройства для целей документирования при круглосуточной работе организации гражданской авиации резервируются из расчета одно устройство на объект документирования информации.

75. Для находящихся в эксплуатации средств РТОП и связи допустимое время переключения (перехода) на резерв (с учетом полного включения в работу) указывается в эксплуатационной документации предприятий-изготовителей (поставщиков) этих средств. При необходимости, в случае отсутствия в эксплуатационной документации на то или иное средство РТОП и связи данных о допустимом времени переключения (перехода) на резерв, специалистами службы ЭРТОС и службы ОВД проводится хронометраж допустимого времени переключения (перехода) на резерв этих средств с оформлением совместного протокола.

76. Переключение (переход) на резерв осуществляется за минимальное время, установленное инструкциями по резервированию объектов РТОП и связи.

77. Нормативное время переключения (перехода) средств РТОП и связи на резерв (обходные каналы электросвязи), а также действия инженерно-технического персонала указываются в инструкциях по резервированию объектов РТОП и связи.

78. Инструкция по резервированию подписывается начальником службы ЭРТОС, согласовывается начальником службы ОВД, утверждается приказом руководителя организации (подразделения) ГА. Инструкции хранятся в службе ЭРТОС, на объектах (комплексах) РТОП и связи размещаются копии указанных инструкции. Информация по нормативному времени переключения (перехода) на резерв средств РТОП и связи оформляется согласно приложению 11 к настоящим Правилам.

79. Данные нормативного времени переключения (перехода) средств РТОП и связи на резерв должны быть в наличии в эксплуатационных документах сменного персонала службы ЭРТОС.

Глава 4. Техническая эксплуатация средств РТОП и связи

Параграф 1. Организация технической эксплуатации комплексов (объектов) РТОП и связи

80. Техническая эксплуатация комплексов (объектов) РТОП и связи представляет собой комплекс организационных и технических мероприятий, направленных на обеспечение их функционирования с установленным уровнем надежности в период срока службы (ресурса) средств (изделий) РТОП и связи.

81. Техническая эксплуатация средств (изделий) РТОП и связи включает:

1) мероприятия на этапах ввода в эксплуатацию средств РТОП и авиационной электросвязи;

2) техническое обслуживание средств РТОП и связи;

3) ремонт средств РТОП и связи;

4) продление срока службы (ресурса);

5) проведение летных и наземных проверок;

6) метрологическое обеспечение технического обслуживания и ремонта средств РТОП и связи;

7) профессиональную подготовку стажировку и допуск к самостоятельной работе инженерно-технического персонала;

8) ведение эксплуатационных документов в соответствии с перечнем эксплуатационных документов согласно приложению 12 к настоящим Правилам. Руководителем организации утверждается порядок хранения, ведения и учета наличия эксплуатационных документов;

9) материально-техническое обеспечение.

Сноска. Пункт 81 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

81-1. Ведение эксплуатационных документов, указанных в приложении 12 к настоящим Правилам, допускается в электронном виде при условии обеспечения гарантированного хранения данной информации в соответствии с требованиями, установленными к электронной документации.

Сноска. Правила дополнены пунктом 81-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

82. Для метрологического обеспечения технического обслуживания и ремонта средств РТОП и связи применяют средства измерений, которые соответствуют условиям эксплуатации и требованиям, установленным в нормативных документах в области обеспечения единства измерений и допущенные к применению в соответствии с законодательством в области обеспечения единства измерений.

Средства измерений, предназначенные для установления наличия какой-либо физической величины или применяемые для наблюдения за изменением физических величин без оценки их значений в единицах величин с нормированной точностью, являются индикаторами, поверке не подлежат и должны иметь обозначение "И" (индикатор). Порядок отнесения средств измерений к индикаторам, их перечень, обеспечение учета и контроля их исправности определяется приказом руководителя организации (подразделения) ГА в соответствии с государственным стандартом СТ РК 2.8-2002 "Порядок перевода средств измерений в индикаторы", утвержденным приказом Комитета по стандартизации, метрологии и сертификации Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан от 29.12.2002 г. № 522.

83. Руководящий состав службы ЭРТОС организовывает своевременное изучение и выполнение требований руководящих документов инженерно-техническим персоналом, контролирует учет и хранение документов.

84. Контроль над соответствием технической эксплуатации объектов РТОП и связи требованиям настоящих Правил, эксплуатационной документации и соответствия средств РТОП и связи требованиям норм годности к эксплуатации аэродромов (вертодромов) в гражданской авиации, в рамках организации ГА осуществляет руководство организации ГА и службы ЭРТОС.

Параграф 2. Техническое обслуживание средств РТОП и связи

85. Техническое обслуживание (ТО) средств РТОП и связи организуется и осуществляется в целях поддержания требуемой надежности, предупреждения отказов и поддержания эксплуатационных характеристик (параметров) средств РТОП и связи в пределах установленных норм и осуществляется инженерно-техническим персоналом службы ЭРТОС организации ГА.

86. ТО средств РТОП и связи выполняется в соответствии с регламентами технического обслуживания завода-изготовителя (поставщика) оборудования. При отсутствии регламента технического обслуживания в комплекте поставки оборудования или необходимости его переработки с учетом эксплуатационных условий, данный документ разрабатывается службой ЭРТОС с учетом местных условий эксплуатации и утверждается руководителем организации (подразделения) ГА.

86-1. ТО средств РТОП и связи, для которых в эксплуатационной технической документации указан способ планирования ТО "по состоянию" выполняют с контролем параметров и с контролем уровня надежности. При обслуживании по состоянию периодичность и объем работ определяются значениями диагностических параметров или показателей надежности однотипных изделий (изделия в целом, его составные части, комплектующие изделия). Под диагностическим параметром понимают количественную характеристику свойства конкретного изделия, определяющую его техническое состояние. Момент перехода изделия из исправного состояния в неисправное характеризуется предельным предотказовым значением его параметра, при достижении которого требуется проведение операций по восстановлению исправности изделия. Целью применения ТО по состоянию является повышение достоверности контроля технического состояния оборудования, снижение (по сравнению с обслуживанием по наработке) эксплуатационных расходов при обеспечении безопасности полетов.

Сноска. Правила дополнены пунктом 86-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

87. В системе ТО средств РТОП и связи объем работ по обеспечению нормального функционирования определяется техническим состоянием объекта (канала связи) или отдельного средства.

88. Техническое состояние (работоспособность, исправность) оценивается по результатам контроля значений определяющих параметров, по признакам, характеризующим качество выполнения заданной функции.

89. Работы по приведению определяющих параметров в соответствие с их номинальными значениями (требованиями) выполняются в случае отклонения значений определяющих параметров за границу упреждающего допуска.

90. ТО с периодическим контролем, в общем случае, предусматривает: оперативный контроль работоспособности (ОК), оперативное ТО (ТО-1) и следующие виды периодического ТО: недельное (ТО-2, через 170 часов наработки), месячное (ТО-3, через 750 часов наработки), квартальное (ТО-4, через 2250 часов наработки), полугодовое (ТО-5, через 4500 часов наработки), годовое (ТО-6, через 8800 часов наработки), сезонное ТО (ТО-С), при этом периодичность ТО может быть другой в зависимости от особенностей эксплуатации объектов (изделий) РТОП и связи.

91. Сезонное техническое обслуживание проводится при подготовке средств РТОП и связи к работе в весенне-летний период (ВЛП) и осенне-зимний период (ОЗП), если данный вид ТО предусмотрен эксплуатационно-технической документацией.

92. Для средств РТОП и связи, для которых срок проведения периодического ТО согласно регламенту определен только по календарному признаку (раз в месяц, квартал, полгода, год), в случае малой наработки за указанные сроки разрешается проводить периодическое ТО в соответствии с наработкой средства РТОП и связи.

93. Оперативный контроль работоспособности средств РТОП и связи осуществляется в процессе их работы. При оперативном контроле работоспособности по выходным характеристикам (признакам), сигналам оборудования дистанционного контроля и управления определяются работоспособность объекта, изделия (канала связи) и возможность использования его по назначению.

94. Проверка работоспособности радиостанции аварийного радиоканала проводится на рабочих частотах каналов службы ОВД не реже одного раза в неделю.

95. Виды, периодичность ТО, перечень регламентных работ, технология их выполнения, квалификация исполнителей, трудовые затраты, необходимые средства измерений, расходные материалы, инструмент, приспособления, номинальные значения определяющих параметров (признаки), их эксплуатационные и упреждающие допуски указываются в регламенте технического обслуживания.

96. ТО средств наблюдения (радиолокации), средств отображения информации ОВД, радионавигации, посадки и авиационной электросвязи осуществляется по графику ТО средств РТОП и связи, согласованному со службой ОВД и утвержденному руководителем организации (подразделения) ГА, согласно установленной форме графика ТО средств РТОП и связи, в соответствие с приложением 13 к настоящим Правилам.

Сноска. Пункт 96 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

97. Графики ТО других средств РТОП и связи утверждаются начальником службы ЭРТОС.

98. Исходными данными для планирования и составления графиков ТО являются:

1) техническое состояние, данные о предполагаемой наработке средства РТОП и связи;

2) периодичность и объем работ по ТО, установленные регламентами или инструкциями по эксплуатации;

3) план-график остановок средств радиолокации и радионавигации.

99. При планировании и выполнении ТО допускается отклонение времени начала технического обслуживания на 15% от периодичности, установленной для ТО данного вида.

100. В целях сокращения простоя средств РТОП и связи применяется поэтапный метод ТО, при котором выполнение операций осуществляется поочередно (с разносом по времени) на основном и резервном полукомплектах средства РТОП и связи без отключения объекта в целом. Непрерывность работы АС УВД обеспечивается за счет ее реконфигурации, на радиолокационной позиции допускается работа радиолокационной станции в одноканальном режиме. Для выполнения ТО поэтапным методом весь объем регламентных работ ТО данного вида разбивается на равные части. Объем каждой части должен определяться с учетом безусловного его выполнения за 1 час до окончания рабочего времени, установленного регламентом работы организации ГА.

101. При поэтапном методе ТО в целях равномерной загрузки инженерно-технического персонала рекомендуется распределять объем работ на весь период между одноименными видами ТО, а при выполнении работ по регламентам ТО с распределенной трудоемкостью - между последующими видами ТО.

102. На основе годового графика ТО составляются планы работ на месяц для инженерно-технического персонала комплекса (объекта) по форме согласно приложению 14 к настоящим Правилам.

103. На (объектах) комплексах РТОП и связи со сменным персоналом работы равномерно распределяются на каждую смену, на автоматизированных объектах - на дни посещения объекта для выполнения ТО.

104. Повышение эффективности ТО достигается посредством использования технического обслуживания с непрерывным контролем параметров.

105. Для реализации технического обслуживания с непрерывным контролем параметров, необходимо использование автоматизированных систем и дистанционного контроля и управления, которые могут решать следующие задачи:

1) контроль работоспособности каждого средства и объекта в целом;

2) автоматический поиск неисправности;

3) дистанционное управление средствами и объектами;

4) автоматическое документирование информации о техническом состоянии средств и объектов.

106. Для выполнения операций по ТО общих элементов (устройств) объектов/средств РТОП и связи (ремонту, доработке, замене оборудования), а также операций, требующих полного выключения объектов/средств, предусматриваются плановые остановки объектов/средств. Под остановкой объектов/средств понимается полное отключение его (основного и резервного комплектов оборудования) от источников электроснабжения и прекращение выполнения заданной функции.

Сноска. Пункт 106 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

107. Продолжительность остановок при выполнении ТО определяется установленным регламентом объемом работ, требующим выключения средств/объекта РТОП и связи.

Сноска. Пункт 107 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

108. Кратковременные остановки средств/объектов РТОП и связи (выключение, включение неработающих средств/объектов и переключение на резервные комплекты) для проверки работоспособности при выполнении ТО и ремонта продолжительностью до 30 минут проводятся с разрешения сменного персонала службы ЭРТОС, согласованного с руководителем полетов (диспетчером) ОВД.

Сноска. Пункт 108 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

109. Плановые остановки средств/объектов РТОП и связи продолжительностью до 8 часов производятся для выполнения трудоемкого периодического ТО или планового ремонта, проводимых в соответствии с утвержденным руководителем организации ГА графиком ТО и ремонта, с предварительным согласованием с начальником службы ОВД (старшим диспетчером), не позднее, чем за 8 часов до начала работ.

Сноска. Пункт 109 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

109-1. NOTAM составляется и издается незамедлительно при введении в срочном порядке важных с эксплуатационной точки зрения постоянных изменений или временных изменений, которые носят долгосрочный характер на срок действия, не превышающий трех месяцев в отношении информации касающийся начала, прекращения функционирования аэронавигационного оборудования, обслуживания или значительного изменения режима их работы:

1) временное прекращение или возобновление эксплуатации, изменение частот, объявленного времени работы, опознавательного сигнала, ориентации (направленных средств), местоположения, увеличение или уменьшение мощности на 50% или более, изменение расписания или содержания радиовещательных передач, нерегулярность или ненадежность работы радионавигационных служб и служб связи "воздух – земля" или ограничения в работе ретрансляционных станций, включая эксплуатационные последствия, затронутое обслуживание, частоту и зону;

2) отсутствие резервных и вспомогательных систем, имеющее непосредственные эксплуатационные последствия.

В сообщении NOTAM, уведомляющем о непригодности аэронавигационных средств, сооружений или служб связи, указывается предполагаемый период времени непригодности этих средств или предполагаемое время возобновления их эксплуатации. NOTAM не издается в отношении информации, касающейся отсутствия резервных и вспомогательных систем, если оно не имеет эксплуатационных последствий, ограничений аэронавигационных средств или общих служб, не имеющие эксплуатационных последствий.

Поставщиком аэронавигационного обслуживания разрабатывается соответствующая инструкция по взаимодействию, в которой определяется порядок условия и сроки подачи заявок на издание NOTAM, а также виды аэронавигационного оборудования, обслуживания и изменения режимов их работы по которым требуется издание NOTAM.

Сноска. Глава 4 дополнена пунктом 109-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

109-2. Расписание и частоты всех радиовещательных передач ATIS, D-ATIS, VOLMET, D-VOLMET публикуются в AIP. Плановое изменение частот или времени передач, сообщаются с помощью NOTAM за две недели до фактического изменения. За 48 ч до фактического изменения, если это практически осуществимо, объявляется во всех регулярных радиовещательных передачах, один раз в начале и один раз в конце каждой радиовещательной передачи.

Сноска. Глава 4 дополнена пунктом 109-2 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

109-3. Оповещать пользователей аэронавигационного обслуживания посредством NOTAM об ожидаемом или фактическом нарушении обслуживания и/или вспомогательного обслуживания, имеющего эксплуатационное значение, следует как можно раньше. Извещение NOTAM должно содержать информацию о соответствующих мероприятиях на случай непредвиденных обстоятельств.

Сноска. Глава 4 дополнена пунктом 109-3 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

110. Плановые остановки средств/объектов РТОП и связи продолжительностью более 8 часов производятся для выполнения работ по ремонту (реконструкции) и замене оборудования в соответствии с утвержденным руководителем организации ГА графиком ремонта (реконструкции) средств РТОП и связи.

Сноска. Пункт 110 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

111. О внеплановых остановках средств/объектов РТОП и связи продолжительностью более восьми часов начальник службы ЭРТОС (при его отсутствии лицо, исполняющий его обязанности) докладывает руководителю организации (подразделения) ГА.

Сноска. Пункт 111 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

112. В целях сокращения простоя средств/объектов РТОП и связи плановые остановки производятся при полном завершении всех подготовительных работ. При обнаружении повреждения продолжительность остановки увеличивается на время, определяемое объемом работ, необходимым для устранения повреждения.

Сноска. Пункт 112 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

113. Учет выполненных работ по ремонту средств РТОП и связи ведется в формуляре на изделие, в журнале технического обслуживания и ремонта средств РТОП и связи по форме, приведенной в приложении 15 к настоящим Правилам.

114. По окончании выполнения ТО руководитель работ (исполнитель) производит записи о выполненном ТО в формуляре на изделие, в журнале технического обслуживания и ремонта средств РТОП и связи. Запись в журнале ТО и ремонта содержит перечень выполненных работ, израсходованных материалов, заключение о техническом состоянии оборудования и готовности его к работе.

115. Контроль своевременности, полноты и качества выполнения ТО осуществляет руководитель комплекса (объекта) РТОП и связи.

116. Средства РТОП и связи считаются пригодными для использования по назначению, если срок их службы (ресурс) не истек или продлен, основные параметры соответствуют сертификационным требованиям, наземные и летные проверки проведены своевременно и в полном объеме.

117. Сезонное техническое обслуживание, операции ТО и ремонта, требующие выключения объекта, планируются на периоды времени с наиболее благоприятными погодными условиями для полетов.

118. ТО выполняется квалифицированным инженерно-техническим персоналом комплексов (объектов) РТОП и связи, а также организациями, имеющими подтвержденные полномочия письмами или сертификатами от изготовителя (разработчика) изделия или программного обеспечения, с которыми заключены договора на техническое обслуживание или техническую поддержку изделий РТО и связи, под контролем инженерно-технического персонала службы ЭРТОС. Результаты выполнения работ сторонней организацией фиксирует руководитель работ (исполнитель, ответственный за эксплуатацию изделия) в журнале технического обслуживания, ремонта средств РТОП и связи и в формуляре на изделие.

Сноска. Пункт 118 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

118-1. ТО, ремонт, а также установка оборудования (программного обеспечения) проводится квалифицированным инженерно-техническим персоналом комплексов (объектов) РТОП и связи, с привлечением при необходимости изготовителя изделия (программного обеспечения), либо другой организации, имеющей подтвержденные полномочия от изготовителя (разработчика) изделия на договорной основе.

Сноска. Правила дополнены пунктом 118-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 3. Техническое обслуживание систем электроснабжения объектов РТОП и связи

119. ТО систем электроснабжения объектов РТОП и связи организуется и осуществляется в целях поддержания требуемой надежности, предупреждения отказов и поддержания эксплуатационных характеристик в пределах установленных норм и осуществляется инженерно-техническим персоналом службы ЭРТОС организации ГА.

ТО систем электроснабжения объектов РТОП и связи выполняется в соответствии с инструкциями по эксплуатации завода-изготовителя (поставщика) оборудования, настоящими Правилами и Правилами эксплуатации электроустановок.

Регламент технического обслуживания систем электроснабжения разрабатывается службой ЭРТОС с учетом инструкций по эксплуатации завода-изготовителя (поставщика) оборудования, настоящих Правил, Правил технической эксплуатации электроустановок потребителей, местных условий эксплуатации и утверждается руководителем организации (подразделения) ГА. Объем технического обслуживания и планово-предупредительных периодических ремонтов определяется необходимостью поддержания работоспособности электроустановок, периодического их восстановления и приведения в соответствие с меняющимися условиями работы и должен включать:

1) оперативное ТО-1;

2) ТО с периодическим контролем.

120. Оперативное ТО-1 выполняется сменным персоналом службы ЭРТОС и включает ежедневный контроль работоспособности по системам дистанционного контроля.

Периодические технические осмотры электрооборудования проводятся инженерно-техническим персоналом с целью:

1) проверки полноты и качества выполнения операций по техническому обслуживанию электрооборудования;

2) выявления неисправностей, которые приводят к поломке или аварийному выходу оборудования из строя;

3) установления технического состояния наиболее ответственных деталей и узлов и уточнения объема и вида предстоящего ремонта.

121. Резервные генераторы электроэнергии (дизель-генераторы, бензиновые генераторы) проверяются под номинальной нагрузкой один раз в две недели продолжительностью не менее 20 минут, при этом проверяются правильность работы устройства автоматического запуска генератора, напряжение и частота вращения.

122. По окончании работ проверяются положения всех органов местного управления, производится запись в журнале технического обслуживания и ремонта средств РТОП и связи, с указанием выявленных и устраненных недостатков, величин параметров до и после устранения недостатков, израсходованных материалов и делается заключение о работоспособности системы электроснабжения и готовности ее к работе.

123. Для выполнения функций по организации эксплуатации электроустановок руководитель организации ГА назначает ответственного за безопасную эксплуатацию электроустановок, а также лицо, его замещающее.

Параграф 4. Техническое обслуживание средств РТОП и связи в особых условиях

124. К особым условиям относятся опасные метеорологические и стихийные явления: ветер со скоростью 20 м/с и более, пыльная, песчаная или снежная буря, шквал, продолжительные интенсивные осадки, град, сильное обледенение, понижение температуры ниже минус 30^оС, землетрясение, условия ограниченной видимости.

125. Предупреждения об опасных явлениях погоды составляются и выдаются в соответствии с Правилами метеорологического обеспечения гражданской авиации, утвержденных приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 14 июня 2017 года № 345 (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 15358) (далее – Правила МО).

126. Техническое обслуживание средств РТОП и связи в особых условиях эксплуатации направлено на своевременную подготовку объектов к ожидаемому возникновению (усилению) опасного явления погоды, сохранение оборудования, устранение последствий стихийного явления.

127. В целях обеспечения своевременной подготовки объектов к ожидаемому возникновению (усилению) опасного явления погоды, разрабатывается инструкция о действиях инженерно-технического персонала при получении предупреждения об особых условиях (опасных явлениях), которая подписывается начальником службы ЭРТОС и утверждается руководителем организации (подразделения) ГА. Инструкция хранится в службе ЭРТОС, на объектах (комплексах) РТОП и связи размещаются копии указанной инструкции.

128. Сменный персонал службы ЭРТОС после получения предупреждения о наступлении особых условий незамедлительно оповещает инженерно-технический персонал службы ЭРТОС для принятия необходимых мер.

129. По окончании периода особых условий проводится осмотр объектов (изделий) РТОП и связи, антенно-фидерных устройств и линейно-кабельных сооружений, принимаются меры по устранению повреждений и организуются восстановительные работы.

Глава 5. Наземные и летные проверки средств РТОП и связи

Параграф 1. Наземные проверки средств РТОП и связи

130. Наземные проверки проводятся для оценки соответствия основных технических параметров средств РТОП и связи требованиям эксплуатационной документации, условиям эксплуатации:

1) при подготовке к приемке законченных строительством объектов (изделий) РТОП и связи;

2) перед периодическими летными проверками;

3) после реконструкции объектов РТОП и связи;

4) по требованию службы ОВД.

131. Наземные проверки средств РТОП и связи включают следующие работы:

1) проверку работоспособности оборудования;

2) регулировку и настройку оборудования;

3) измерение основных определяющих технических параметров;

4) составление таблиц настройки и карт контрольных режимов производится согласно приложению 16 к настоящим Правилам, протокола наземной проверки и настройки согласно приложению 17 к настоящим Правилам.

132. Наземные проверки средств РТОП и связи проводятся инженерно-техническим персоналом службы ЭРТОС. Наземные проверки при вводе в эксплуатацию средств РТОП и связи проводятся совместно с представителями производителей оборудования.

133. Требования к проведению наземных проверок средств РТОП и связи приведены в программах и методиках наземных и летных проверок средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи, в соответствие с приложением 18 к настоящим Правилам.

Параграф 2. Летные проверки средств РТОП и связи

134. Летные проверки средств РТОП и связи проводятся после наземной проверки с целью подтверждения соответствия технических характеристик средств РТОП и связи требованиям нормативно-эксплуатационной документации.

135. ВСЛ для летных проверок должно обладать следующими характеристиками:

1) надежность, экономичность, наличие необходимого оборудования и сертификата;

2) грузоподъемность, достаточная для размещения летного экипажа, необходимого электронного и записывающего оборудования и запасных компонентов. Может также потребоваться дополнительная грузоподъемность для перевозки наземного персонала и оборудования;

3) дальность и продолжительность полета, достаточные для выполнения обычного задания без посадки для повторного технического обслуживания;

4) аэродинамическая устойчивость во всем диапазоне скоростей, особенно при скоростях, характерных для летных проверок;

5) допустимый уровень шума и вибраций;

6) уровни электрических полей не создают помех принимаемым сигналам, амплитудная модуляция принимаемого сигнала, обусловленная вращением винта, должна быть сведена к минимуму;

7) стабильная система электропитания, имеющая достаточную мощность для питания не только штатного бортового оборудования, но и необходимого дополнительного электронного оборудования;

8) достаточно широкий диапазон скоростей и высот полета, обеспечивающий проведение летных проверок по возможности при тех же условиях, с которыми приходится сталкиваться пользователям. Хорошие летные характеристики на малых скоростях имеют существенное значение при сопровождении воздушного судна наземными наблюдателями с помощью теодолитов;

9) пригодность для дальнейшей модификации или расширения состава оборудования с целью обеспечения возможности проверки новых видов радионавигационных средств или повышения точности или скорости обработки данных, получаемых при проверке имеющихся навигационных средств;

10) наличие оборудования контроля климатических условий в кабине экипажа, сводящее к минимуму вредное влияние температуры и влажности на особо чувствительное испытательное оборудование, используемое при летных проверках, и поддерживающее комфортные условия для работы экипажа;

11) наличие автопилота для уменьшения рабочей нагрузки летного экипажа.

136. Летные проверки средств РТОП и связи, проводимые с применением ВСЛ, осуществляет организация ГА, владеющая ВСЛ.

137. В зависимости от задач летные проверки наземных средств РТОП и связи подразделяются на следующие виды:

1) при вводе в эксплуатацию;

2) периодические;

3) специальные.

138. Летные проверки при вводе в эксплуатацию проводятся после наземной проверки параметров и характеристик средств РТОП и связи с целью получения полной и исчерпывающей информации относительно качества работы средств и для установления соответствия оборудования требованиям эксплуатационной документации. Результаты этих проверок в комплексе с наземными проверками служат основой определения пригодности наземных средств РТОП и связи к эксплуатации.

139. Периодические летные проверки проводятся на регулярной основе с целью контроля соответствия параметров и характеристик наземных средств РТОП и связи требованиям эксплуатационной документации.

140. Специальные летные проверки проводятся с целью подтверждения соответствия параметров и технических характеристик наземных средств РТОП и связи требованиям эксплуатационной документации и выполняются в целях:

1) проведения доработок (модернизации) средств по бюллетеням, влияющих на пространственные характеристики оборудования - по программе ввода в эксплуатацию;

2) восстановления работы оборудования и ввода его в эксплуатацию после исключения из регламента на срок более шести месяцев - по программе ввода в эксплуатацию;

3) замены, ремонта или изменения места установки антенно-фидерного устройства оборудования - по программе ввода в эксплуатацию;

4) перевода РМС инструментального захода воздушных судов на посадку (PMC/ILS/СП), азимутально-дальномерных радиомаяков (PMA/VOR, РМД/DME), приводных радиостанций/ NDB (ПРС/NDB) на новые рабочие частоты - периодическая программа, с проверкой основного и резервного комплектов оборудования;

5) изменения угла наклона глиссады РМС инструментального захода воздушных судов на посадку (РМС/ГРМ) - периодическая программа, проверяются основной и резервный комплекты оборудования;

6) обнаружения несоответствия технических характеристик средств по результатам наземного или летного контроля - по программе, утвержденной руководителем организации, осуществляющей техническую эксплуатацию средств РТОП и связи;

7) расследования авиационных происшествий и инцидентов – по программе, утвержденной руководителем комиссии по расследованию;

8) выявления источников радиопомех и других причин неустойчивой работы средств, в том числе влияния зон ограничения строительства (BRA), - по программе, утвержденной руководителем организации ГА, осуществляющей техническую эксплуатацию средств РТОП и связи;

9) для GBAS - когда изменяется конфигурация GBAS, например, изменение местоположения фазового центра антенны наземной подсистемы GBAS, местоположения передающей антенны линии передачи данных или системной базы данных.

Сноска. Пункт 140 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

141. Методики и программы (объемы и периодичность) проведения летных проверок наземных средств РТОП и связи приведены в программах и методиках наземных и летных проверок средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи, в соответствие с приложением 18 к настоящим Правилам.

142. Срок проведения очередной проверки средств РТОП и связи исчисляется с даты утверждения акта предыдущей летной проверки.

143. Изменение сроков проведения летных проверок средств РТОП и связи не превышает 60 суток для РМС II и III категории, для остальных 90 суток, от даты предыдущей летной проверки. Эксплуатация средств РТОП и связи с нарушенной периодичностью летных проверок не допускается.

144. Организации, обеспечивающие эксплуатацию наземных средств РТОП и связи, осуществляют планирование летных проверок этих средств согласно требований настоящих Правил.

145. При составлении графика летные проверки РМС категорированных направлений посадки обеспечиваются в первую очередь.

146. На основании планов проведения летных проверок, между организациями, осуществляющими эксплуатацию наземных средств РТОП и связи, и организациями ГА, владеющими ВСЛ, на договорной основе проводятся работы по летным проверкам.

147. Организацией ГА, использующей ВСЛ, с которой заключен договор, на основании подтверждения сроков готовности наземных средств РТОП и связи, составляются (корректируются) ежемесячные планы-графики летных проверок на следующий месяц и направляются в адрес организаций, осуществляющих эксплуатацию наземных средств РТОП и связи, также направляются телеграммы (телефонограммы, факс и других средств) с подтверждением даты прибытия ВСЛ.

148. В случаях, когда для оценки параметров наземных средств РТОП и связи отсутствует потребность использования комплексов летных проверок АЛК, КЛП летная проверка выполняется специально выделенным транспортным, рейсовым и тренировочным ВС.

149. Летные проверки систем наблюдения (PSR, SSR, ADS, MLAT), приводных радиостанций (NDB) и каналов авиационно-воздушной электросвязи диапазона ОВЧ проводятся ВСЛ или специально выделенным для этих целей ВС. Контроль за своевременностью, полнотой и качеством летных проверок наземных средств РТОП и связи на аэродромах ГА осуществляют руководители организаций ГА, за своевременность и качество подготовки этих средств к летным проверкам - начальники служб ЭРТОС.

Сноска. Пункт 149 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

150. Летные проверки ILS, GBAS, всенаправленного ОВЧ радиомаяка ((D)VOR), дальномерного оборудования DME, маркерных радиомаяков (МРМ), АРП/VDF, вводные летные проверки ОСП проводятся ВСЛ.

Сноска. Пункт 150 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

151. Организацией, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи, предоставляется экипажу ВСЛ:

1) материалы предыдущей летной проверки средств;

2) координаты места установки PMC/ILS(СП), PMA/VOR РМД/DME, позиции установки радиопеленгатора (АРП/VDF), порога взлетно-посадочной полосы и перечень воздушных трасс (коридоров);

3) географические координаты контрольных ориентиров в полярной (азимут, дальность) системе координат;

4) координаты опорной контрольной точки азимутально-дальномерных радиомаяков (РМА/VOR);

5) значение частоты канала связи для линии телеметрических измерений.

152. Экипаж воздушного судна-лаборатории:

1) согласовывает с организацией, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи, программу проведения летной проверки и анализирует результаты предыдущей летной проверки;

3) оценивает расчетные зоны действия наземных средств РТОП и связи, подлежащие летной проверке;

4) уточняет схему размещения наземных средств РТОП и связи на данном аэродроме, определяет координаты антенно-фидерных устройств, порогов взлетно-посадочной полосы и другие необходимые сведения;

5) проводит необходимые расчеты по определению номинальных параметров и характеристик наземных средств РТОП и связи;

6) определяет канал передачи информации и связи между экипажем ВСЛ и наземными службами;

7) выполняет измерения параметров и характеристик наземных средств РТОП и связи согласно установленной методики;

8) проводит анализ и оценку полученных результатов проверки;

9) качественно, достоверно и своевременно документирует результаты проделанной работы;

10) координирует свои действия со службой ОВД и инженерно-техническим персоналом организации, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи;

11) строго выдерживает заданный режим полета и соблюдает меры безопасности при выполнении летной проверки.

153. Подготовка к летной проверке экипажа ВСЛ, диспетчерского состава и наземного инженерно-технического персонала, участвующего в проверке, проводится в соответствии с законодательством об использовании воздушного пространства и деятельности авиации. При этом отрабатываются следующие вопросы:

1) определяются сроки проведения летной проверки;

2) устанавливаются порядок и последовательность выполнения летной проверки;

3) прокладываются и изучаются маршруты летной проверки, производятся необходимые расчеты;

4) определяются вопросы взаимодействия между экипажем воздушного судна-лаборатории, службой ОВД и инженерно-техническим персоналом организации, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи;

5) изучаются меры по обеспечению безопасности полетов на маршрутах выполнения летной проверки и действия в особых случаях, при этом повышенное внимание обращается на наличие препятствий в районе аэродрома (аэроузла);

6) определяются запасные аэродромы на случай ухудшения метеоусловий;

7) уточняются метеорологическая и орнитологическая обстановки, а также прогноз погоды на маршрутах летной проверки;

8) анализируются воздушная, наземная и навигационная обстановки в районе полетов и особенности руководства полетами;

9) отрабатываются другие необходимые вопросы по летной проверке.

154. Подготовка наземных средств РТОП и связи к летной проверке выполняется с таким расчетом, чтобы за 30 минут до взлета ВСЛ все виды регулировочных работ были прекращены, аппаратура проверена и включена в работу в режиме, предусмотренном руководством (инструкцией) по эксплуатации данного оборудования.

155. При проведении летной проверки не допускается использование оборудования РТОП по назначению, нахождение воздушных судов и другой техники в критических зонах. На период летных проверок выполняется оповещение через СУАИ об исключении этих средств РТОП из работы.

156. Решение о вылете ВСЛ для проведения летной проверки наземных средств РТОП и связи в конкретном аэропорту принимается командиром ВС на основании анализа фактических и прогнозируемых метеоусловий на маршрутах проверки и доклада бортового инженера-испытателя летающей лаборатории (бортового инженера-оператора) о готовности средств, а также наземных служб к работе.

157. После завершения летной проверки наземных средств РТОП и связи составляется отчет о проделанной работе по форме Акт летной проверки наземных средств РТОП и АВС, предусмотренного приложением 1 к программам и методикам наземных и летных проверок средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи, предусмотренных приложением 18 к настоящим Правилам.

158. Своевременное, качественное и достоверное составление отчета и четкое отражение в нем результатов летной проверки наземных средств РТОП и связи с оценкой соответствия параметров и характеристик проверяемого средства требованиям нормативно-технической документации обеспечиваются бортовым инженером-испытателем летающей лаборатории.

159. Для составления отчета по летной проверке наземных средств РТОП и связи используются данные:

1) бортовых и наземных устройств регистрации параметров и характеристик средств;

2) полученные в результате вычислений, личных наблюдений и практических выводов членов экипажа ВСЛ, персонала службы ОВД, службы эксплуатации средств РТОП и связи, ответственного за техническую эксплуатацию;

3) аппаратуры автоматизированной системы контроля работоспособности системы наблюдения ОВД.

160. Основным документом отчета по летной проверке наземных средств РТОП и связи является акт летной проверки.

В акте летной проверки отражаются:

1) наименование организации, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи;

2) наименование, тип и заводской номер проверяемого средства;

3) магнитный курс посадки – для РМС инструментального захода воздушных судов на посадку и ОСП;

4) сроки проведения и вид летной проверки;

5) наименование авиационной организации, использующей ВСЛ;

6) тип и бортовой номер ВСЛ;

7) тип и заводской номер комплекса летных проверок (КЛП);

8) возможность использования проверенного средства для обеспечения полетов ВС:

средство, которое излучает в пространство сигналы, соответствующие установленным стандартам в пределах зоны действия, пригодное для эксплуатации без ограничения;

средство, излучающее в пространство сигналы, которые не во всех отношениях или не во всех секторах зоны действия соответствует установленным стандартам, пригодное для эксплуатации с ограничениями;

средство, излучающее в пространство сигналы неизвестного качества, не соответствующие установленным стандартам, непригодное для эксплуатации.

161. К акту летной проверки наземных средств РТОП и связи прилагаются:

1) таблица с результатами измерений параметров и характеристик средств;

2) дешифрированные материалы бортовых устройств регистрации параметров и характеристик проверяемых средств;

3) схемы маршрутов и профилей полета ВСЛ (при необходимости);

4) фотографии (материалы устройств регистрации источников информации) со средств отображения информации систем наблюдения ОВД (при необходимости);

5) материалы, отражающие специфические особенности проверяемых средств.

162. Для обзорного радиолокатора, АРП и каналов авиационно-воздушной электросвязи диапазона ОВЧ составляются графики дальности их действия в зависимости от высоты полета.

163. При вводе наземных средств РТОП и связи в эксплуатацию акт летной проверки заполняется в четырех экземплярах:

1) первый и второй экземпляры с дешифрированными материалами бортовых устройств регистрации параметров и характеристик проверяемых средств - для организации, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи;

2) третий экземпляр - для организации гражданской авиации, использующей ВСЛ;

3) четвертый экземпляр - для изготовителя (поставщика).

164. При периодических проверках наземных средств РТОП и связи, акт летной проверки заполняется в трех экземплярах:

1) первый экземпляр с дешифрированными материалами бортовых устройств регистрации параметров и характеристик проверяемых средств - для организации, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи;

2) второй экземпляр - для организации гражданской авиации, использующей ВСЛ;

3) третий экземпляр - для организации, осуществляющей контроль эксплуатации наземных средств РТОП и связи.

165. При специальных проверках наземных средств РТОП и связи, выполняемых при расследовании авиационных происшествий (инцидентов), количество экземпляров акта летной проверки определяется руководителем комиссии, организующим проверку.

166. Акт летной проверки утверждается руководителем организации (подразделения) ГА, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи.

167. После утверждения акта летной проверки наземных средств РТОП и связи основные результаты проверки доводятся до сведения персонала службы ОВД (диспетчерского состава) для руководства при обслуживании воздушного движения.

Результаты летной проверки доводятся до сведения инженерно-технического персонала, осуществляющего эксплуатацию средств РТОП и связи.

168. Акты летной проверки наземных средств РТОП и связи с соответствующими приложениями хранятся в организации, осуществляющей эксплуатацию этих средств, в течение всего жизненного цикла данного оборудования.

Глава 6. Определение и продление срока службы (ресурса) средствам РТОП и связи

Сноска. Заголовок главы 6 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

169. При вводе в эксплуатацию средства РТОП и связи срок службы изделия указывается в Акте технического состояния в соответствии с ЭТД оборудования, при отсутствии в ЭТД срока службы, установленного заводом-изготовителем, срок службы назначается эксплуатационной организацией. Акт технического состояния средств РТОП и связи составляется по форме согласно приложению 19 к настоящим Правилам.

170. Работа по продлению срока службы (ресурса) средств РТОП и связи проводится комиссией, назначаемой руководителем организации (подразделения) ГА. Председателем комиссии назначается начальник службы ЭРТОС. В состав комиссии включаются специалисты, эксплуатирующие данное средство. В ее состав могут включаться представители предприятия-изготовителя.

171. По результатам обследования определяются необходимость, объем и сроки проведения ремонта, который проводится силами службы ЭРТОС и/или предприятием-изготовителем.

172. Определение предельного состояния и допустимого интервала времени продления срока службы (ресурса) средств РТОП и связи выполняются в соответствии с методикой определения предельного состояния изделий наземного радиотехнического оборудования гражданской авиации, указанного в приложении 20 к настоящим Правилам.

При отсутствии отказов изделия за период эксплуатации допускается продление срока службы изделия до 1 года без применения расчетов методики определения предельного состояния изделий наземного радиотехнического оборудования гражданской авиации. Такое продление осуществляется только однократно.

Результат проверки технического состояния средства РТОП и связи оформляется актом технического состояния средств РТОП и связи по форме, приведенной в приложении 19 настоящих правил.

Сноска. Пункт 172 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

173. Средства РТОП и связи по истечении сроков службы или хранения, выработавшие установленный ресурс и достигшие предельного состояния, подлежат списанию с баланса организации.

Глава 7. Авиационная электросвязь

174. Авиационная электросвязь – совокупность центров, станций, оконечных устройств, различных средств электросвязи, соединенных между собой в сетях электросвязи в целях обеспечения полетов ВС.

175. Авиационная электросвязь обеспечивается выполнением следующих основных задач:

1) передача центрами (пунктами) ОВД экипажам ВС указаний, распоряжений и различных видов сообщений по обеспечению безопасности и регулярности воздушного движения и получения от них донесений, сообщений на всех этапах полета;

2) взаимодействие центров (пунктов) ОВД в процессе обслуживания воздушного движения, планирования и организации полетов;

3) оперативное взаимодействие служб организаций гражданской авиации;

4) передача административно-управленческой и производственной информации;

5) передача данных различных автоматизированных систем управления гражданской авиации.

176. Основные требования к авиационной электросвязи гражданской авиации:

1) своевременность установления связи;

2) надежность и бесперебойность связи;

3) обеспечение требуемой скорости передачи информации;

4) обеспечение требуемой достоверности передачи информации;

5) обеспечение необходимого ограничения доступа при передаче информации;

6) эффективность и экономичность функционирования.

Параграф 1. Основные положения по организации и структуре авиационной электросвязи

177. Авиационная электросвязь делится на три части:

1) авиационная воздушная электросвязь;

2) авиационная наземная электросвязь;

3) авиационное радиовещание.

178. Авиационная воздушная электросвязь организуется для:

1) непосредственного ведения диспетчерами центров (пунктов) ОВД радиотелефонной связи с экипажами воздушных судов и передачи данных на протяжении всего полета от начала руления до посадки и окончания руления;

2) ведения центрами (пунктами) ОВД радиотелефонной связи с экипажами воздушных судов, находящихся в полете, в том числе с помощью операторов связи;

3) ведения центрами (пунктами) ОВД и аварийно-спасательными службами связи с экипажами воздушных судов, терпящих или потерпевших бедствие.

179. Авиационная наземная электросвязь организуется для:

1) обеспечения взаимодействия центров (пунктов) ОВД;

2) обеспечения взаимодействия служб организаций гражданской авиации;

3) обеспечения деятельности производственно-диспетчерских служб и административно - управленческого персонала гражданской авиации;

4) обеспечения полетов воздушных судов гражданской авиации;

5) передачи данных.

180. Авиационное радиовещание организуется для информирования экипажей воздушных судов, находящихся в полете, при оперативном полетно-информационном обслуживании (OFIS).

Сноска. Пункт 180 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

180-1. Линия цифровой связи в диапазоне очень высоких частот (ОВЧ) (VDL) режима 2 и VDL режима 4 обеспечивают передачу данных. VDL режима 3 обеспечивает речевую связь и передачу данных. Линия передачи данных представляет собой подвижную подсеть сети авиационной электросвязи (ATN). Кроме того, VDL может также обеспечивать не связанные с ATN функции. Дополнительные сведения о VDL содержатся в руководствах по техническим требованиям к ОВЧ-линиям цифровой связи (VDL) режима 2, режима 3 и режима 4 (ИКАО Doc 9776, 9805 и 9816).

Сноска. Глава 7 дополнена пунктом 180-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

180-2. Система VDL устанавливает и обеспечивает надежный связной тракт между воздушным судном и наземной системой, при этом допускается, но не требуется вмешательство человека.

Сноска. Глава 7 дополнена пунктом 180-2 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 2. Общие требования по организации работы станции авиационной электросвязи

181. Время (часы) работы станций авиационной электросвязи (далее - Станция) определяется руководителем организации, в чьем ведении находится Станция.

182. В сборниках аэронавигационной информации полетов (AIP) указывается режим работы станций авиационной электросвязи.

183. Если время работы Станции изменяется от установившегося режима в связи с проведением регламентных, испытательных работ, заменой аппаратуры, с изменением времени работы (режима работы) аэропорта, то в AIP вносятся изменения в установленном порядке и, не позднее, чем за 7 суток до начала действия изменения времени работы, рассылаются извещения NOTAM.

184. Продление работы Станции обуславливается трафиком, необходимым для обеспечения производства полетов.

185. Перед прекращением работы, Станция уведомляет об этом все другие станции, с которыми она поддерживает прямую связь, уточняет, что продление часов работы не требуется, и сообщает о времени возобновления работы, если оно отличается от обычного начала работы.

186. В тех случаях, когда Станция регулярно работает в составе сети, обеспечивая прием и передачу по общей цепи связи, она уведомляет о своем намерении прекратить работу либо главную станцию, если таковая имеется, либо все другие станции в пределах данной сети. Станция продолжает дежурство в течение двух минут, а затем может прекратить работу, если в течение этого периода она не получит вызов.

187. Станции, не работающие круглосуточно, которые задействованы или которые предполагается задействовать в случае бедствия, экстренных ситуаций, незаконного вмешательства или перехвата, продлевают обычные часы своей работы для обеспечения необходимого обслуживания средствами связи.

188. Каждая Станция осуществляет свою работу в соответствии с положениями, изложенными в настоящих Правилах.

189. Нарушения общих требований по организации работы станции авиационной электросвязи устраняются с помощью непосредственных контактов между заинтересованными сторонами путем переписки или личных контактов.

190. Все станции используют UTC. Концом суток считается 24.00 часа, а началом - 00.00 часов. В качестве локального времени используется время Национальной шкалы координированного времени Республики Казахстан UTC (KZ).

Параграф 3. Общие требования к авиационной воздушной электросвязи

191. Авиационная воздушная электросвязь обеспечивает:

1) непосредственное бесперебойное ведение радиотелефонной связи диспетчеров службы движения с экипажами воздушных судов на протяжении всего полета от взлета до посадки;

2) ведение радиотелефонной связи диспетчеров службы движения с экипажами воздушных судов, находящихся в полете, через операторов связи;

3) постоянную готовность обмена сообщениями между диспетчерскими пунктами службы движения, операторами связи и экипажами воздушных судов;

4) высокое качество связи;

5) связь без поиска и подстройки;

6) возможность циркулярной передачи сообщений экипажам воздушных судов.

Технические требования к параметрам средств авиационной воздушной электросвязи аэродромов, вертодромов, удаленных и мобильных позиций РТОП и связи приведены в требованиях к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи, в соответствие с приложением 21 к настоящим Правилам.

192. Авиационная воздушная электросвязь организуется в соответствии с принятыми принципами обслуживания воздушного движения Республики Казахстан.

193. В каждой организации, эксплуатирующей средства РТОП и связи, на основании принятой структуры организации воздушного движения разрабатывается схема организации авиационной воздушной электросвязи.

194. Для организации авиационной воздушной электросвязи используются средства радиосвязи диапазонов ОВЧ, ВЧ. Средства диапазона ВЧ используются для обеспечения дальней связи с экипажами воздушных судов и связи на участках полета, где отсутствует ОВЧ радиосвязь.

195. Наличие средств авиационной воздушной электросвязи на каждом диспетчерском пункте службы ОВД, их радиоданные, режим работы приводятся в Сборнике аэронавигационной информации Республики Казахстан (AIP) либо в инструкции по производству полетов в районе аэродромов.

196. Авиационная воздушная электросвязь должна обладать высокой надежностью. При потере связи срочно принимаются все возможные меры по ее восстановлению.

197. Для повышения надежности авиационной воздушной электросвязи радиостанции сети резервируются согласно пунктов 70-72 настоящих Правил.

198. Передача сообщений не производится на частотах авиационной воздушной электросвязи в тех случаях, когда для их передачи можно использовать наземную электросвязь.

199. Когда авиационная станция вызывается одновременно несколькими бортовыми станциями, решение относительно порядка установления связи с воздушными судами принимает авиационная фиксированная станция.

200. При необходимости должны проводиться организационно-технические мероприятия по увеличению дальности и непрерывности радиосвязи с воздушными судами. Такими мероприятиями могут быть:

1) организация вынесенных на трассы полетов ретрансляторов диапазона ОВЧ;

2) использование высот на местности и высотных сооружений для размещения на них средств радиосвязи диапазона ОВЧ;

3) применение средств радиосвязи диапазона ОВЧ повышенной мощности и специальных антенных систем;

4) внедрение в эксплуатацию новых средств радиосвязи и спутниковой связи;

5) организации ВЧ каналов для передачи указаний диспетчеров и сообщений экипажей при отказах ОВЧ каналов (их отсутствии) или нарушении непрерывности радиосвязи.

201. При организации авиационной воздушной электросвязи необходимо учитывать:

1) тактико-технические возможности применяемых радиосредств;

2) электромагнитную совместимость применяемых радиотехнических средств;

3) подбор радиочастот;

4) условия прохождения радиоволн, атмосферные, промышленные и другие электрические помехи, возможности проведения организационно-технических мероприятий по совершенствованию авиационной воздушной электросвязи в процессе ее работы.

202. Типовые схемы организации авиационной воздушной электросвязи для ОВД приведены в типовых схемах организации авиационной электросвязи, указанных в приложении 22 к настоящим Правилам.

Параграф 4. Сообщения, обрабатываемые авиационной воздушной электросвязью

203. Категории сообщений, обрабатываемых авиационной воздушной электросвязью, и порядок очередности установления связи и передачи сообщений определяются категориями сообщений и порядка очередности, указанных в приложением 23 к настоящим Правилам.

204. Срочные сообщения - сообщения, которые относятся к безопасности воздушного судна или другого транспортного средства или какого-либо лица, которое находится на борту или в пределах видимости, но не требует оказания немедленной помощи.

205. Сообщения, касающиеся безопасности полетов включают:

1) сообщения, касающиеся движения и управления;

2) сообщения, составленные летно-эксплуатационным агентством или на борту ВС, и имеющие непосредственное отношение к воздушному судну, находящемуся в полете, или ВС, готовящемуся к вылету;

3) метеорологическую информацию, имеющую прямое отношение к ВС, находящемуся в полете или готовящемуся к вылету (передаваемое индивидуально или предназначенную для радиовещания);

4) прочие сообщения, касающиеся ВС, находящихся в полете или готовящихся к вылету.

206. Метеорологические сообщения - метеорологическая информация, передаваемая на борт или с борта ВС, исключая информацию, указанную в подпункте 3) пункта 205 настоящих Правил.

207. Сообщения, касающиеся регулярности полетов, включают:

1) сообщения, касающиеся эксплуатации или технического обслуживания средств, имеющих важное значение для обеспечения безопасности и регулярности полетов воздушных судов;

2) сообщения, касающиеся обслуживания воздушных судов;

3) указания, передаваемые представителями летно-эксплуатационных агентств и касающихся изменений в потребностях, связанных с пассажирами и экипажем и грузами, которые вызваны отклонениями от обычных расписаний;

4) сообщения, касающиеся незапланированных посадок;

5) сообщения, касающиеся частей и материалов, срочно необходимых для обеспечения полетов воздушных судов;

6) сообщения, касающиеся изменений в графиках выполнения полетов.

Параграф 5. Организация радиосетей авиационной воздушной электросвязи

208. Авиационная воздушная электросвязь организуется в соответствии со структурой воздушного пространства и согласно требованиям Инструкции по ОрВД.

209. Обеспечение обслуживания воздушного движения в зависимости от структуры воздушного пространства, видов обслуживания воздушного движения осуществляется средствами радиосвязи в диапазонах ОВЧ и (или) ВЧ.

210. Для обеспечения ОВД и связи организуются следующие радиосети:

1) для районного диспетчерского центра по числу секторов в диапазоне ОВЧ (при необходимости (при отсутствии перекрытия ОВЧ полем) в диапазоне ВЧ);

2) для центров полетной информации в диапазоне ОВЧ и ВЧ;

3) для аэродромных диспетчерских пунктов в диапазоне ОВЧ;

4) аварийно-спасательная связь в диапазоне ОВЧ.

211. Для связи между экипажами ВС и аэропортами, авиакомпаниями, авиационными техническими центрами в диапазоне ОВЧ организуются радиоканалы для передачи коммерческой информации.

212. Для обеспечения ОВД и связи используются действующие сети (каналы) электросвязи. При необходимости, при отсутствии стационарных узлов связи и/или в целях резервирования оборудования организовываются отдельные сети (каналы) электросвязи, в том числе путем создания постоянных или временных (подвижных) узлов связи (мобильных пунктов ОВД), а также использования по согласованию каналов других ведомств, юридических и физических лиц.

Параграф 6. Аварийная электросвязь для аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ

213. Аварийные радиосети организуются для диспетчерских пунктов, обеспечивающих ОВД на воздушных трассах и районах аэродромов или на любом другом диспетчерском пункте, определяемом службой ОВД, Инструкцией по ОрВД.

214. Диспетчерские пункты службы ОВД оборудуются средствами, обеспечивающими непрерывное прослушивание аварийной радиосети и ведение связи с экипажами ВС.

215. Аварийные радиосети функционируют в течение времени, определяемом работой диспетчерских пунктов, на которых они организованы.

216. Аварийный канал (121,500 МГц) используется только для аварийных целей, перечисленных ниже для:

1) обеспечения свободного канала связи между воздушными судами, терпящими бедствие, или находящимися в аварийной ситуации, и наземной станцией, когда обычные каналы используются для других воздушных судов;

2) обеспечения в случае возникновения аварийной ситуации ОВЧ-канала связи между воздушными судами и аэродромами, которые обычно не используются международными воздушными службами;

3) обеспечения связи на общем ОВЧ-канале между воздушными судами (гражданскими и военными), а также между этими воздушными судами и наземными службами, занятыми общими поисково-спасательными операциями, до перехода, в случае необходимости, на соответствующую частоту;

4) обеспечения связи "воздух – земля" с воздушными судами в тех случаях, когда в результате отказа бортового оборудования невозможно использование регулярных каналов;

5) обеспечения канала для работы аварийных приводных передатчиков (ELT) и для связи между судном, потерпевшим бедствие, и воздушным судном, задействованным в поисково-спасательных операциях;

6) обеспечения общего ОВЧ-канала для связи между гражданскими воздушными судами и перехватывающими воздушными судами или органами управления перехватом и между гражданскими или перехватывающими воздушными судами и органами обслуживания воздушного движения в случае перехвата гражданского воздушного судна.

Сноска. Пункт 216 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

217. Для обеспечения связи между ВС, а также между ВС и наземными службами, занятыми поисково-спасательными работами, организуется дополнительная радиосеть на частоте 123,1 МГц. При этом должна использоваться отдельная радиостанция.

Параграф 7. Спутниковая электросвязь

218. Спутниковая электросвязь организуется для обеспечения взаимодействия органов ОВД, станций электросвязи, а также для обеспечения связи органов ОВД с ВС.

219. Спутниковая электросвязь используется в районах, где использование наземных средств электросвязи затруднено или невозможно.

220. Спутниковая электросвязь организовывается путем аренды спутниковых каналов связи.

Параграф 8. Организация авиационной наземной электросвязи для обеспечения взаимодействия органов ОВД

221. Сети (каналы) авиационной наземной радиосвязи организовываются для обеспечения взаимодействия органов ОВД при отсутствии возможности организации наземных сетей (каналов) электросвязи и, при необходимости, для резервирования наземных сетей (каналов) электросвязи. При этом проводится документированный анализ организации возможных линий связи.

Сноска. Пункт 221 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

222. Структура ВЧ радиосвязи (с указанием главных радиостанций), состав корреспондентов радиосети определяются организацией ГА.

223. Каналы речевой (телефонной) связи для обеспечения взаимодействия органов ОВД организуются по принципу прямых или коммутируемых соединений с установкой на рабочих местах диспетчеров в органах ОВД аппаратуры оперативной связи.

224. Коммутируемые каналы речевой связи используются по согласованию со службой ОВД для взаимодействия РОВД.

225. В качестве каналов речевой связи применяются проводные каналы связи тональной частоты. На направлениях, где отсутствует возможность применения проводных каналов связи тональной частоты, организуются радиорелейные каналы, каналы (сети) ВЧ радиосвязи, каналы спутниковой связи, линии передачи данных и другие системы связи, включая сотовую связь.

Сноска. Пункт 225 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

226. Каналы речевой связи организуются в соответствии со схемами организации авиационной электросвязи.

227. Типовые схемы организации авиационной наземной электросвязи приведены в приложении 22 к настоящим Правилам.

Параграф 9. Внутриаэродромная электросвязь

228. Внутриаэродромная электросвязь предназначена для обеспечения производственной деятельности органов ОВД, служб аэропортов и авиакомпаний и их взаимодействия между собой.

229. Сети внутриаэродромной электросвязи организовываются с использованием средств электросвязи и передачи данных, включая сети радиосвязи с подвижными наземными станциями, по схемам, утверждаемым руководителем организации (подразделения) ГА и с учетом требований электромагнитной совместимости на территории аэродрома.

230. Внутриаэродромная электросвязь обеспечивает:

1) возможность оперативного руководства деятельностью органов ОВД, служб аэропорта и авиакомпаний в процессе планирования, подготовки и обслуживания рейсов воздушных судов, организации перевозок и обслуживания пассажиров и грузов;

2) взаимодействие органов ОВД и служб аэропорта;

3) получение необходимой информации организациями, пассажирами и другими лицами, пользующимися услугами воздушного транспорта.

231. Порядок присоединения к сетям общего пользования, порядок регулирования трафика сетей общего пользования, и порядок взаимодействия между ведомственными сетями и сетями общего пользования регулируются законодательством в области связи.

232. Технологическая радиосвязь организаций ГА с подвижными наземными станциями организуется с помощью стационарных, мобильных и носимых радиостанций ОВЧ диапазона малой мощности (до 5 Ватт) для обеспечения оперативной связью работников и транспортных средств, эксплуатирующих средства РТОП и связи, транспортных средств на площади маневрирования.

233. Внутриаэродромная радиосвязь организовывается в соответствии с технологией работы служб ГА.

234. Схема организации радиосвязи, количество и тип радиостанций определяется руководителем организации (подразделения) ГА.

235. Для каждой службы аэропорта, авиакомпании организовывается отдельная радиосеть (радионаправление) с соответствующими позывными. В случае необходимости допускается объединение нескольких сетей в одну с раздельными позывными, в таких случаях радиочастоты и позывные указываются в инструкциях по взаимодействию.

236. В каждой организации разрабатывается общая схема внутриаэродромной радиосвязи с отображением на ней всех радиосетей (радионаправлений), с указанием типов радиостанций, их частот и установленных позывных.

237. Ведение внутриаэродромной радиосвязи производится в соответствии с требованиями настоящих Правил, перечнем сведений, разрешенных к открытой передаче по линиям связи ГА, при использовании транспортных средств на площади маневрирования – с учетом особенностей Правил фразеологии радиообмена при выполнении полетов и обслуживании воздушного движения, утвержденных приказом исполняющего обязанности Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 15 октября 2010 года № 454 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6635) (далее – Правила фразеологии радиообмена).

238. Работа на неразрешенных частотах и не присвоенных позывных не допускается.

239. Носимые радиостанции за территорию организации ГА не выносятся, за исключением особых случаев, связанных с производством технологических, поисковых и аварийно-спасательных работ, ликвидацией стихийных бедствий, производством ремонтных работ на объектах службы ЭРТОС.

240. Порядок технической эксплуатации радиостанций, их ремонта, проверки работоспособности, выдачи и получения, хранения, учета работы, получения и допуска работников служб к работе на радиостанциях и контроля за их работой разрабатывается организацией, эксплуатирующей данную сеть.

Параграф 10. Электросвязь для обеспечения международных полетов воздушных судов

241. Электросвязь для обеспечения международных полетов воздушных судов организуется с целью:

1) обеспечения речевой связью взаимодействующих центров (пунктов) ОВД Республики Казахстан и зарубежных стран;

2) обеспечения передачи аэронавигационной информации и информации по планированию полетов и движению ВС, в том числе и экипажам ВС;

3) передачи данных;

4) передачи метеорологической информации.

241-1. Сеть авиационной электросвязи ATN предназначена на специальной и исключительной основе предоставлять цифровое связное обслуживание для передачи данных организациям, занимающимся обслуживанием воздушного движения, и эксплуатирующим воздушные суда агентствам, обеспечивая:

1) связь с воздушными судами в целях обслуживания воздушного движения (ATSC),

2) связь между органами ОВД в целях обслуживания воздушного движения,

3) связь в целях авиационного оперативного контроля (AOC),

4) авиационную административную связь (AAC).

Сноска. Правила дополнены пунктом 241-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

241-2. Cеть авиационной электросвязи ATN обеспечивает один или несколько следующих видов применения связи "воздух – земля":

1) контрактное автоматическое зависимое наблюдение (ADS-C),

2) связь "диспетчер – пилот" по линии передачи данных (CPDLC) по ОВЧ - линии цифровой связи (VDL),

3) полетно-информационное обслуживание (FIS).

Сноска. Правила дополнены пунктом 241-2 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

241-3. Cеть авиационной электросвязи ATN обеспечивает следующие виды применения связи "земля – земля":

1) обмен данными между органами ОВД (AIDC),

2) вид применения "служба обработки сообщений ОВД" (ATSМHS).

Сноска. Правила дополнены пунктом 241-3 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

241-4. АTN обеспечивает связь в соответствии с предписанными требуемыми характеристиками связи (RCP). Информация о применении характеристик связи RCP содержится в документе ИКАО Doc 9869 "Руководство по связи и наблюдению, основанным на характеристиках (PBCS)".

Сноска. Правила дополнены пунктом 241-4 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

241-5. Служба обмена сообщениями ОВД, обеспечиваемая в рамках службы обработки сообщений ОВД (обслуживание воздушного движения) (ATSMHS), используется для обмена сообщениями ОВД между пользователями через службу межсетевой связи сети авиационной электросвязи (ATN).

Набор оконечных систем, обеспечивающих ATSMHS, обобщенно обозначается как AMHS.

Типы оконечных систем ATN, обеспечивающих службы обработки сообщений ОВД:

сервер сообщений ОВД;

система сообщений ОВД пользователя;

шлюз AFTN/AMHS (сеть авиационной фиксированной электросвязи/система обработки сообщений ОВД).

Сноска. Правила дополнены пунктом 241-5 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

241-6. Для обмена сообщениями ОВД между пользователями обслуживания воздушного движения в межсетевой среде сети авиационной электросвязи (ATN) используются виды обмена данными между органами ОВД (AIDC), позволяющие осуществлять обмен информацией для обеспечения перечисленных ниже видов оперативного обслуживания:

1) уведомление о воздушных судах,

2) координация полетов,

3) передача управления и связи,

4) планирование полетов,

5) организация воздушного пространства,

6) организация потока воздушного движения.

Сноска. Правила дополнены пунктом 241-6 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

241-7. Технические требования в отношении видов применения служб обработки сообщений ОВД ATSMHS, сети авиационной электросвязи ATN и систем обработки сообщений ОВД AMHS содержатся в документе ИКАО Doc 9896, часть II "Руководство по подробным техническим требованиям к сети авиационной электросвязи (ATN), использующей стандарты и протоколы ИСО/OSI.

Сноска. Правила дополнены пунктом 241-7 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

242. Для обеспечения взаимодействия соответствующих органов ОВД Республики Казахстан и зарубежных стран организовываются каналы прямой речевой связи, включая каналы мгновенной прямой речевой связи и каналы связи с использованием методов ретрансляции в соответствии с требованиями Инструкции по ОрВД.

Сноска. Пункт 242 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

243. При организации речевого канала с применением радиосвязи, спутниковой связи, телефонной сети общего пользования, данные каналы речевой связи используются по согласованию со службой ОВД.

244. В качестве резерва для каналов речевой связи используются каналы сети ATN (AMHS/ AFTN), факсимильной связи, Интернет и другие системы связи, включая сотовую связь. При использовании резервных систем связи обеспечивается соответствие требованиям пункта 18 Правил в части документирования переговоров диспетчерских служб и должностных лиц, обеспечивающих безопасность полетов. При использовании сотовой связи и других систем, не предназначенных для документирования информации, обеспечивается эквивалентное соответствие установленным требованиям соответствия качества документирования.

Сноска. Пункт 244 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

245. Порядок организации каналов взаимодействия и порядок их использования определяется соглашением о процедурах взаимодействия, заключаемых между смежными органами диспетчерского обслуживания сопредельных государств.

246. Аэронавигационная информация и информация по планированию полетов и движению воздушных судов передается по речевым каналам, сети ATN (AMHS/ AFTN), Интернет, факсимильной и другой связи.

Сноска. Пункт 246 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

247. Передача и прием метеоинформации, необходимой для международных полетов ВС Республики Казахстан и других стран, осуществляется в соответствии с Правилами МО.

247-1. Методы использования оперативных метеорологических каналов и сетей оперативной метеорологической связи совместимы с методами использования сети авиационной фиксированной электросвязи (AFTN) или системы обработки сообщений обслуживания воздушного движения (AMHS), где "совместимы" означает режим работы, обеспечивающий возможность того, что информацией, которой обмениваются по оперативным метеорологическим каналам, также возможно обмениваться по сети авиационной фиксированной электросвязи AFTN или AMHS, не оказывая отрицательного влияния на работу сети авиационной фиксированной электросвязи AFTN или AMHS и наоборот.

Сноска. Правила дополнены пунктом 247-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

248. Обмен коммерческой и служебной информацией между авиакомпаниями может осуществляться по каналам сети AFTN, SITA и другой связи.

249. При использовании каналов международных сетей и систем электросвязи (сети ATN (AMHS/ AFTN), SITA) соблюдаются правила установления и ведения электросвязи, принятые для этих сетей.

Сноска. Пункт 249 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 11. Сеть авиационной фиксированной электросвязи

250. Сеть авиационной фиксированной электросвязи предназначена для обмена сообщениями между станциями авиационной электросвязи в пределах данной сети.

251. Сеть построена в соответствии с международными требованиями на основе использования системы ретрансляционных станций AFTN/AMHS. Порядок организации и ведения связи в сети AFTN/AMHS Республики Казахстан определяются технологией работы в сети AFTN/AMHS, приведенной в приложении 24 к настоящим Правилам.

Сноска. Пункт 251 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

252. Сеть имеет точки входа/выхода для международного трафика.

Сеть организуется по радиально-узловой схеме и состоит из:

1) главного центра коммутации сообщений;

2) центров коммутации сообщений зон;

3) центров коммутации сообщений районов;

4) оконечных центров коммутации сообщений;

5) оконечных станций AFTN.

Оперативное управление сетью осуществляет ГЦКС.

253. Для организации сети используются собственные каналы электросвязи организации ГА и каналы операторов связи на правах аренды.

254. Вид и количество каналов (телеграфные или передачи данных) на каждом направлении связи определяются расчетом в зависимости от объемов информации, с учетом пропускной способности каналов и необходимости организации обходных путей.

255. Для резервирования каналов между станциями AFTN используются все виды связи.

Параграф 12. Порядок установления и ведения радиосвязи

256. Радиосвязь между абонентами РТОП и связи, ВС ГА осуществляется в соответствии с настоящими Правилами, а также с учетом особенностей Правил фразеологии радиообмена.

В организации ГА определяется порядок:

1) установления радиосвязи;

2) передачи и приема речевых сообщений;

3) ведения переговоров по каналам радиосвязи;

4) оформления речевых сообщений и ведения учетной документации по радиосвязи.

При ведении радиосвязи операторы связи руководствуются Технологией работы в сети авиационной радиосвязи, приведенной в приложении 28 к настоящим Правилам.

Сноска. Пункт 256 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

257. Для установления и ведения радиосвязи в радиобюро (на отдельных радиостанциях) предоставляются радиоданные, включающие частоты, позывные, расписания работы радиосетей (радионаправлений).

258. Авиационные станции осуществляют прослушивание частот в часы работы соответствующих органов в соответствии с порядком, согласованным с соответствующим полномочным органом.

Сноска. Пункт 258 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

258-1. Технология работы в сети авиационной радиосвязи изложена в приложении 28 к настоящим Правилам.

Сноска. Правила дополнены пунктом 258-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 13. Авиационное радиовещание

259. Для обеспечения передачи метеорологической и полетной информации экипажам ВС организуются специальные сети радиовещания.

260. Для оперативного обеспечения экипажей ВС в районе аэродрома полетной и метеорологической информацией организовываются радиовещательные сети ATIS, содержание которых определяется Инструкцией по ОрВД и Правилами МО.

260-1. В тех случаях, когда D-ATIS дополняет существующую имеющуюся в наличии речевую ATIS, сведения, содержащиеся в блоке данных, идентичны по содержанию и формату применяемым радиовещательным передачам речевой ATIS. Инструктивный материал, относящийся к D-ATIS, приводится в Руководстве по применению линий передачи данных в целях обслуживания воздушного движения (ICAO Dос 9694). Технические требования к применению D-ATIS содержатся в главе 3 части I тома III Приложения 10 ИКАО.

Сноска. Правила дополнены пунктом 260-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

261. Для обеспечения метеорологической информацией экипажей ВС, находящихся в полете, при наличии потребности, организовываются радиовещательные передачи VOLMET в диапазонах ОВЧ или ВЧ, содержание которых определяется Инструкцией по ОрВД и Правилами МО.

262. С целью обеспечения надежного приема информации радиовещательных передач VOLMET в диапазоне ВЧ в пределах 1500 - 3000 км сети работают одновременно на нескольких частотах.

263. Экипажи ВС для получения информации по сетям радиовещательных передач в полете руководствуются Сборником аэронавигационной информации Республики Казахстан (AIP).

264. Текст радиовещательных материалов подготавливается составителем в форме, необходимой для передачи.

265. Радиовещательные передачи ведутся на назначенных частотах и в назначенное время. Программы и частоты всех радиовещательных передач публикуются в соответствующих документах. Любое изменение частот или времени передач сообщается с помощью NOTAM по крайней мере за две недели до фактического изменения. О любом таком изменении, если это практически осуществимо, объявляется во всех регулярных радиовещательных передачах за 48 часов до фактического изменения, и такое объявление передается один раз в начале и один раз в конце каждой радиовещательной передачи.

266. Радиовещательные передачи, ведущиеся в соответствии с программой (помимо коллективных передач, ведущихся в установленном порядке), начинаются в установленное в программе время с общего вызова. Если радиовещательная передача задерживается, в установленное время передается краткое уведомление, в котором абонентам предлагается ждать и указывается примерный период задержки в минутах.

267. После определенного уведомления о необходимости ожидания передачи в течение некоторого периода радиовещательная передача не начинается до тех пор, пока не закончится указанный период ожидания.

268. Когда радиовещательные передачи ведутся в пределах выделяемого времени, передача заканчивается каждой станцией незамедлительно в конце выделенного для передачи периода независимо от того, была ли закончена передача всего материала.

269. При проведении коллективных радиовещательных передач каждая станция начинает свои передачи в установленное время. Если по какой-либо причине станция не начинает своей радиовещательной передачи в установленное время, станция, передающая после вышеуказанной станции, ждет и затем начинает свои радиовещательные передачи в установленное для нее время.

270. В случае перерыва в работе станции, отвечающей за ведение радиовещательной передачи, ведется передача другой станцией, пока не будет восстановлена нормальная работа первой станции.

271. Преамбула каждой радиовещательной передачи, состоит из общего вызова, назначения станции и времени передачи в UTC. Передачи являются в той степени понятными, краткими и сжатыми, в какой это практически обеспечивает их четкость. При ведении радиовещательных передач скорость речи не превышает 100 слов в минуту.

Глава 8. Радиотехнические средства обеспечения полетов

272. ВПП точного захода на посадку I, II, III категорий оснащается радиотехническим оборудованием в соответствии с приложением 26 к настоящим Правилам. Требования к радиотехническим оборудованию вертодромов приведены в Приложении 27 к настоящим Правилам.

273. Радионавигационными средствами обеспечения полетов ВС являются:

1) система посадки по приборам (ILS);

2) маркерный ОВЧ радиомаяк (МРМ);

3) дальномерное оборудование (DME);

4) всенаправленный ОВЧ-радиомаяк (VOR);

5) ненаправленный радиомаяк (NDB), оборудование системы посадки (ОСП);

6) глобальная навигационная спутниковая система (GNSS), наземная система функционального дополнения (GBAS).

273-1. Сведения о любом несоответствии радионавигационных средств настоящим Правилам и Стандартам, содержащимся в главе 3 части I Приложения 10 к Конвенции о международной гражданской авиации ИКАО, публикуются в сборнике аэронавигационной информации (AIP). В тех случаях, когда устанавливается радионавигационное средство, которое может полностью или частично использоваться в комплексе с бортовым оборудованием, предназначенным для применения совместно с ILS, полное и подробное описание частей оборудования, которые могут использоваться таким образом, публикуется в сборнике аэронавигационной информации (AIP).

Сноска. Правила дополнены пунктом 273-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

273-2. При выполнении заходов на посадку, посадок и взлетов ВС на обслуживаемом(их) аэродроме(ах) с применением в качестве радионавигационных средств систем GNSS и/или GBAS аэродромные диспетчерские пункты и органы, предоставляющие диспетчерское обслуживание подхода, обеспечиваются местными средствами мониторинга состояния GNSS/GBAS для предоставления своевременных предупреждений службе ОВД об эксплуатационном состоянии данных систем.

Сноска. Правила дополнены пунктом 273-2 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

273-3. При выполнении заходов на посадку, посадок и взлетов ВС на обслуживаемом(их) аэродроме(ах) с применением в качестве радионавигационных средств систем GNSS и при наличии технической возможности, обеспечивается регистрация данных GNSS, относящихся к этим полетам. Зарегистрированные данные сохраняются в течение по крайней мере 14 дней. В тех случаях, когда зарегистрированные данные относятся к расследованию авиационных происшествий и инцидентов, они хранятся в течение периода расследования.

Сноска. Правила дополнены пунктом 273-3 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Система посадки метрового диапазона волн ILS

274. В состав наземного оборудования входит:

1) КРМ;

2) ГРМ;

3) маркерные радиомаяки, ближний и дальний маркерный радиомаяк;

4) оборудование дистанционного управления, контроля и сигнализации.

Допускается использование DME/N вместо ближнего и/или дальнего МРМ, при этом DME/N устанавливается под углом не более 20⁰, образуемой траекторией захода на посадку и направлением на DМЕ/N в точках, где требуется информация о дальности.

На аэродромах, включающих ВПП точного захода на посадку II и III категорий и имеющих сложный рельеф местности перед порогом ВПП, в состав системы посадки может дополнительно входить внутренний МРМ.

Ближний (дальний) МРМ по назначению аналогичен среднему (внешнему) принятому в терминологии ICAO.

274-1. Для обеспечения соответствующего уровня безопасности ILS проектируется и эксплуатируется таким образом, чтобы при этом обеспечивалась высокая степень вероятности ее эксплуатации в соответствии с указанными требованиями в отношении ее эксплуатационных характеристик, причем эта степень вероятности должна быть совместима с соответствующей категорией посадочного минимума.

Сноска. Правила дополнены пунктом 274-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

274-2. В тех местах, где противоположные концы одной ВПП обслуживаются двумя отдельными установками ILS и при излучении сигналов обеими установками будут возникать вредные с эксплуатационной точки зрения помехи, блокировка обеспечивает такое положение, при котором сигналы излучает только курсовой радиомаяк, обслуживающий используемое направление захода на посадку. При пролете на малой относительной высоте над передающим сигналы курсовым радиомаяком в бортовых приемниках ILS могут возникать помехи, такие помехи считаются вредными с эксплуатационной точки зрения только в том случае, когда они возникают в конкретных условиях, например при отсутствии визуальных ориентиров на ВПП или когда задействован автопилот. Помехи могут также создаваться передачами других курсовых радиомаяков, не обслуживающих противоположные концы одной ВПП (например, пересекающиеся, параллельные или соседние ВПП). В этих случаях для предотвращения помех необходимо также рассмотреть вопрос об использовании блокировки. Блокировка обеспечивается посредством оборудования, программного обеспечения или принятия эквивалентных процедурных мер.

Сноска. Правила дополнены пунктом 274-2 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

275. Антенна КРМ устанавливается на продолжении осевой линии ВПП, боковое смещение антенны КРМ от продолжения осевой линии ВПП не допускается.

276. Расстояние от антенны ГРМ до порога ВПП устанавливается таким, чтобы обеспечивалась требуемая высота опорной точки.

277. Ближний МРМ располагается таким образом, чтобы в условиях плохой видимости обеспечивать экипаж ВС информацией о близости начала использования визуальных средств для захода на посадку.

Антенна ближнего МРМ размещается на расстоянии 850 - 1200 м от порога ВПП на продолжении осевой линии ВПП со стороны захода ВС на посадку. Допускается смещение антенны в сторону от продолжения осевой линии ВПП не более ± 75 м от нее.

278. Дальний МРМ располагается таким образом, чтобы обеспечить экипажу ВС возможность проверки высоты полета, удаления от ВПП и функционирования оборудования на конечном этапе захода на посадку.

Антенна дальнего МРМ размещается на расстоянии 3800 - 7000 м от порога ВПП на продолжении осевой линии ВПП со стороны захода ВС на посадку. Допускается смещение антенны в сторону от продолжения осевой линии ВПП не более ± 75 м от нее.

279. Внутренний МРМ располагается таким образом, чтобы в условиях плохой видимости обеспечивать экипаж ВС информацией о близости порога ВПП.

Внутренний МРМ размещается на расстоянии 75 - 450 м от порога ВПП на продолжении осевой линии ВПП со стороны захода ВС на посадку. Допускается смещение антенны в сторону от продолжения осевой линии ВПП не более ± 30 м от нее.

280. Функции курсовых и глиссадных радиомаяков ILS обеспечиваются одночастотными или двухчастотными системами ILS.

Сноска. Пункт 280 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

281. Номинальный угол наклона глиссады устанавливается 3⁰. Допускается устанавливать угол наклона глиссады в пределах 2,5 - 4⁰ в зависимости от расположения аэродрома. Угол больший 3⁰ устанавливается только тогда, когда окружающие условия исключают возможность установления угла, равного 3⁰. Используемая в настоящих Правилах буква

обозначает угол наклона глиссады. Высота опорной точки ILS систем посадки I, II и III категорий над порогом ВПП составляет 15 м, при этом разрешается допуск до +3 м.

282. Для КРМ ILS определяются размеры критической и чувствительной зоны.

Конфигурация и размеры критических и чувствительных зон КРМ ILS определяются в соответствии с требованиями разработчика конкретного типа оборудования ILS, проектной документацией или в соответствии с инструктивным материалом по эксплуатационным правилам определения, защиты критической и чувствительной зон, который приводится в дополнении С Приложения 10 к Конвенции ИКАО, документе ICAO EUR DOC 013 "European Guidance Material on All Weather Operations at Aerodromes", ICAO EUR DOC 015 "European Guidance Material on Managing Building Restricted Areas".

Сноска. Пункт 282 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

283. На ВПП (направлениях) точного захода на посадку III категории должно быть установлено оборудование контроля дальнего поля КРМ ILS.

283-1. Оборудование контроля дальнего поля КРМ ILS (в соответствии с терминологией ИКАО - прибор контроля дальнего поля КРМ ILS (ПКДП) является ценным дополнением системы контроля для полетов и систем ILS категории I и II.

Сноска. Правила дополнены пунктом 283-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

283-2. Приборы контроля дальнего поля предназначены для проверки выравнивания курса и могут также использоваться для контроля чувствительности к отклонению от курса. Прибор контроля дальнего поля работает независимо от объединенных контрольных приборов и аппаратуры контроля ближнего поля. Основная задача данного прибора состоит в том, чтобы предотвратить опасность появления ошибок при настройке курсового радиомаяка или отказа прибора контроля ближнего поля и объединенных контрольных приборов. Использование системы контроля дальнего поля повышает способность объединенной контрольной системы реагировать на влияние физических изменений излучающих элементов или колебания параметров, характеризующих отражательную способность земли, эффекты переотражений и возмущения, возникающие в зоне ВПП, которые не удается зафиксировать с помощью приборов контроля ближнего поля и объединенных контрольных приборов, а также возникновение радиопомех, контролируемых с помощью системы контроля дальнего поля, установленной под траекторией захода на посадку.

Сноска. Правила дополнены пунктом 283-2 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

283-3. Типовой прибор контроля дальнего поля состоит из антенны, приемника ОВЧ и связанных контролирующих элементов, которые обеспечивают передачу информации о величине РГМ, суммарной модуляции и уровне радиочастотного сигнала. Для уменьшения нежелательных помех применяется приемная антенна направленного типа, располагаемая на наибольшей высоте, отвечающей требованиям нормирования пролета препятствий. Для контроля линии курса антенна устанавливается на продолжении осевой линии ВПП. В целях контроля чувствительности к смещению может устанавливаться дополнительный приемник и прибор контроля с антенной, расположенной, соответственно, с одной стороны от продолжения осевой линии ВПП.

Сноска. Правила дополнены пунктом 283-3 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

283-4. Прибор контроля дальнего поля дополнительно используется:

1) в качестве средства технического обеспечения выверки линии курса на расстоянии и(или) характеристик чувствительности к отклонению курса вместо переносного прибора контроля дальнего поля;

2) для обеспечения постоянной регистрации характеристик сигнала дальнего поля, давая сведения о качестве сигнала дальнего поля и величине искажения сигнала.

Сноска. Правила дополнены пунктом 283-4 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

283-5. Методы сокращения случаев появления ложной индикации прибора контроля дальнего поля об ухудшении характеристик предусматривают следующее:

1) подключение к системе устройства временной задержки, регулируемого в пределах от 30 до 240 секунд;

2) использование метода подтверждения, позволяющего передавать на систему управления только такую информацию, которая не искажается помехами от передачи;

3) применение фильтрации нижних частот.

Сноска. Правила дополнены пунктом 283-5 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

284. Аппаратура контроля дальнего поля размещается на территории аэродрома и функционирует независимо от объединенных приборов контроля и аппаратуры контроля ближнего поля.

285. Прибор контроля дальнего поля обеспечивает сигнализацию в пункте управления об искажении сигнала КРМ и выдачу информации о величинах разности глубин модуляции и суммарной глубины модуляции, об уровне радиочастотного сигнала на ВПП (направлениях) точного захода на посадку III категории. Пункт управления – соответствующее рабочее место диспетчера ОВД и технического персонала объекта, искажение сигнала – изменение положения линии курса КРМ.

Сноска. Пункт 285 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

286. Для ГРМ ILS определяются размеры критической и чувствительной зоны.

Конфигурация и размеры критических и чувствительных зон ГРМ ILS определяются в соответствии с требованиями разработчика конкретного типа оборудования ILS, проектной документацией или в соответствии с инструктивным материалом по эксплуатационным правилам определения, защиты критической и чувствительной зон, который приводится в дополнении С Приложения 10 к Конвенции ИКАО, документе ICAO EUR DOC 013 "European Guidance Material on All Weather Operations at Aerodromes", ICAO EUR DOC 015 "European Guidance Material on Managing Building Restricted Areas".

Сноска. Пункт 286 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

287. В зависимости от местных условий на аэродроме допускается изменение конфигурации и уменьшение размеров критической зоны системы посадки ILS, если не оказывается влияние на выходные параметры радиомаяков КРМ и ГРМ.

Пересечение критических (или чувствительных по требованию разработчика оборудования) зон систем посадки с рулежными дорожками (РД) учитывается при маркировке мест ожидания ВС.

В местах пересечения внутриаэродромными дорогами критической (или чувствительной по требованию разработчика оборудования) зоны системы посадки устанавливаются дорожные знаки "Проезд без остановки запрещен" и щиты с надписью "Зона РМС. Проезд без разрешения диспетчера запрещен".

288. Системы КРМ и ГРМ, работающие по принципу ILS, а также МРМ или DME/N, должны удовлетворять требования к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

Допускается возможность выполнения неточного захода на посадку по КРМ, в случае невозможности использования ГРМ.

288-1. Для обеспечения более полного метода описания ILS применяется усовершенствованная классификационная система, путем использования трех установленных условных обозначений назначенных букв или цифр, предназначенная для того, чтобы в полной мере использовать потенциальные преимущества современных бортовых систем автоматического управления полетом. Таким образом, обеспечивается описание таких аспектов эксплуатации системы, которые с точки зрения производства полетов необходимо знать, чтобы выбрать те эксплуатационные методы, которые могут быть обеспечены конкретной ILS. Методика расчҰта целостности и непрерывности обслуживания, классификации систем посадки ILS изложены в приложении 31 к настоящим Правилам.

Сноска. Правила дополнены пунктом 288-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 2. Маркерный радиомаяк (МРМ), дальномерное оборудование (РМД/DME), (DME/N), всенаправленный азимутальный ОВЧ радиомаяк (РМД/VOR)

289. Зона действия дополнительного МРМ составляет не менее 600 м, при этом зоны действия дополнительного МРМ и дальнего МРМ не должны перекрываться на высотах их использования.

290. Сигналы опознавания дополнительного МРМ должны быть отличны от сигналов опознавания МРМ, входящих в состав ILS или ОСП, и представлять сочетание точки и тире, передаваемое со скоростью 6 - 10 пар импульсов в минуту.

291. Технические параметры МРМ, кроме указанных в пунктах 289 и 290 Правил, должны удовлетворять требования к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

292. Наземное оборудование DME обеспечивает прием и излучение сигналов для определения на борту ВС наклонной дальности от контрольной точки установки оборудования DME до ВС.

293. DМЕ передает сигналы опознавания - передачу кодированных международным кодом Морзе опознавательных импульсов одним из следующих способов:

1) "независимое" опознавание;

2) "взаимодействующее" опознавание, которое должно использоваться DME, взаимодействующим с радиомаяком VOR или ILS.

294. При взаимодействии DME с VOR антенна DME располагается или на одной и той же вертикальной оси с антенной VOR, или на расстоянии, не превышающим 600 м от антенны VOR, в зависимости от местных условий.

При использовании оборудования DME и VOR для целей посадки, разнесенность их антенн не должна превышать 30 м.

При взаимодействии DME/N с ILS, DME/N устанавливается под углом не более 20 градусов, образуемым траекторией захода на посадку и направлением на DME/N в точках, где требуется информация о дальности.

295. Параметры приемоответчика DME (DME/N) должны удовлетворять требования к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

296. Радиомаяк VOR обеспечивает в требуемой рабочей зоне:

1) излучение навигационных сигналов для измерения на борту ВС его магнитного азимута;

2) излучение сигнала опознавания;

3) при необходимости, возможность передачи радиотелефонных сигналов на борт ВС.

297. Параметры радиомаяка VOR должны удовлетворять требования к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

Параграф 3. Ненаправленный радиомаяк (ПРС/NDB), оборудование системы посадки (ОСП)

298. Приводная радиостанция (ПРС) (в соответствии с терминологией ИКАО - ненаправленный радиомаяк NDB), используется для выхода на приводную радиостанцию и обеспечивает излучение:

1) сигналов для получения на борту ВС значений курсовых углов радиостанции (КУР);

2) сигнала опознавания.

299. NDB устанавливается на продолжении оси ВПП на удалении от порога ВПП до 10 км.

Допускается установка NDB в стороне от продолжения оси ВПП или сбоку от ВПП. При этом угол между предпосадочной прямой и продолжением осевой линии ВПП не должен превышать 10 градусов, а точка их пересечения должна находиться на удалении не менее 2000 м от порога ВПП.

300. Параметры NDB должны удовлетворять требования к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

301. В состав ОСП входит БПРМ и ДПРМ, каждый из которых включает в себя NDB и МРМ.

Допускается использование МРМ из состава ILS.

302. ДПРМ и БПРМ на направлениях ВПП, оборудованных ILS, размещаются в местах установки МРМ ILS. На направлениях ВПП, не оборудованных ILS, ДПРМ и БПРМ устанавливаются на удалениях, соответствующих размещению МРМ ILS, при этом антенна БПРМ размещается не более чем ± 15 м в сторону от продолжения осевой линии ВПП, антенна ДПРМ размещается не более чем ± 75 м в сторону от продолжения осевой линии ВПП.

303. В тех случаях, когда системы ОСП установлены на противоположных направлениях одной и той же ВПП и имеют одинаковые присвоенные частоты, не допускается одновременная работа обеих систем или двух NDB на одной частоте.

304. NDB, входящие в состав БПРМ и ДПРМ, должны удовлетворять требования к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

305. Параметры МРМ должны удовлетворять требования к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

Параграф 4. Наземная система функционального дополнения (GBAS) и наземная региональная система функционального дополнения (GRAS)

306. Система GBAS предназначена для обеспечения всех типов захода на посадку, посадок, вылетов и наземных операций и может обеспечивать операции на маршруте и в районе аэродрома. Система GRAS предназначена для обеспечения операций на маршруте, в районе аэродрома, неточных заходов на посадку, вылетов и заходов на посадку с вертикальным наведением. За исключением случаев применения для захода на посадку, требования настоящих Правил, касающиеся GBAS, применяются к GBAS и GRAS.

306-1. Система GBAS при определении местоположения предоставляет информацию о местоположении в горизонтальной плоскости для обеспечения операций RNAV в пределах зоны обслуживания.

Сноска. Правила дополнены пунктом 306-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

306-2. Система GBAS содержит наземную подсистему локального мониторинга сигналов GNSS о деградации, а в случае применения региональной системы GRAS для обеспечения операций на маршруте, в районе аэродрома, неточных заходов на посадку, вылетов и заходов на посадку с вертикальным наведением применяется комплексная система мониторинга сигналов GNSS в зоне обслуживания.

Сноска. Правила дополнены пунктом 306-2 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

306-3. Информация о деградации системы GNSS может формироваться автоматически или вручную на основе моделей функционирования системы и доводится до пользователей посредством NOTAM.

Подлежит распространению следующая информация:

1) неготовность обслуживания;

2) ухудшение обслуживания, если такая информация используется;

3) время и ожидаемая продолжительность деградации.

Сноска. Правила дополнены пунктом 306-3 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

306-4. Извещение NOTAM о плановом событии следует направлять не позднее чем за 72 часов до наступления события. Извещение о неплановом событии продолжительностью 15 минут и более следует направлять в течение 15 минут.

Сноска. Правила дополнены пунктом 306-4 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

306-5. Подлежат регистрации параметры, предоставляемые пользователям в пределах зоны обслуживания системы функционального дополнения GNSS, как правило, с частотой 1 Гц, а именно:

1) уровень мощности VDB;

2) информация о состоянии VDB;

3) передаваемые информационные сообщения GBAS.

Сноска. Правила дополнены пунктом 306-5 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

306-6. Хранение информации о параметрах GBAS/GRAS обеспечивается согласно главы 4 приложения 3 к настоящим правилам.

Сноска. Правила дополнены пунктом 306-6 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

307. GBAS в комбинации с одним или несколькими другими элементами GNSS и приемником GNSS отвечает требованиям к системным характеристикам точности, непрерывности, эксплуатационной готовности и целостности для планируемой операции. Основными орбитальными системами GNSS для GBAS являются GPS и ГЛОНАСС, допускается применение системы GPS в качестве единственного источника информации для GBAS.

308. GBAS выполняет следующие функции:

1) обеспечение локальных поправок к псевдодальности;

2) обеспечение данных о системе GBAS;

3) обеспечение данных для конечного участка точного захода на посадку;

4) обеспечение прогнозирования данных об эксплуатационной готовности дальномерного источника;

5) обеспечение контроля целостности источников дальномерных измерений GNSS;

6) в GBAS предусмотрено техническое положение о передаче на борт воздушных судов информации о пороге срабатывания сигнализации.

Сноска. Пункт 308 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

309. Параметры GBAS должны удовлетворять требования к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

Параграф 5. Обзорный радиолокатор аэродромный (ОРЛ-А), вторичный обзорный радиолокатор трассовый (ВОРЛ-Т), автоматический радиопеленгатор (АРП)

310. ОРЛ-А обеспечивает обнаружение ВС на контролируемых маршрутах полетов в районе аэродрома и выдачу информации на диспетчерские пункты ОВД (рабочие места диспетчеров).

311. Допускается отсутствие радиолокационной информации в трех-пяти обзорах подряд от ВС, совершающего маневр разворота, или находящегося на участке с тангенциальным направлением скорости при выполнении полета по стандартному маршруту захода на посадку.

312. ОРЛ-А обеспечивает подавление переотраженных сигналов и боковых лепестков по запросу и ответу в пределах зоны действия радиолокатора.

313. На экранах индикаторов, установленных на диспетчерских пунктах ОВД, должны отображаться:

1) метки азимута и дальности;

2) радиолокационная координатная информация по первичному каналу и/или от первичного радиолокатора (PSR);

3) радиолокационная координатная и дополнительная информация по вторичному каналу и/или от вторичного радиолокатора (SSR).

Допускается появление точечных ложных отметок ВС в течение 1-2 обзоров (влияние боковых лепестков) и/или в течение 2-3 обзоров (влияние отраженных сигналов).

314. Параметры ОРЛ-А должны удовлетворять требованиям, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

315. ВОРЛ-Т обеспечивает определение координат и получение дополнительной информации от ВС, оборудованных ответчиками.

316. Параметры ВОРЛ-Т должны удовлетворять требования к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

317. АРП осуществляет радиопеленгацию источников радиоизлучения. АРП должен обеспечивать уверенное пеленгование ВС в секторах прохождения контролируемых маршрутов полетов в районе аэродрома.

318. Параметры АРП должны удовлетворять требованиям, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

Параграф 6. Наблюдение с использованием системы автоматического зависимого наблюдения (ADS-B), системы многопозиционного приема (MLAT).

Сноска. Заголовок параграфа 6 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

319. ADS-B представляет собой систему автоматического зависимого наблюдения в режиме радиовещания, в рамках которой воздушное судно передает наземной станции информацию о своем опознавательном индексе и абсолютной высоте полета. На борту воздушного судна определяется местоположение воздушного судна и информация об этом передается наземной станции. Эти данные периодически передаются в режиме радиовещания и любой приемник (на земле или на борту воздушного судна) может принимать эти данные.

320. Основные данные, предоставляемые в рамках ADS-B, это опознавательный индекс воздушного судна, его местоположение и абсолютная высота, кроме того, в сообщения ADS-B могут также включаться данные о векторе линии пути, скорости и предупреждения об отклонениях от норм.

321. Эти данные могут отображаться на отдельном индикаторе или вводиться в автоматизированную систему, обрабатываться там и отображаться в качестве индикации местоположения ВС и других данных.

322. Данные ADS-B могут использоваться как источник данных наблюдения в целях обеспечения ОВД.

323. Система автоматического зависимого наблюдения в режиме радиовещания (ADS-B) представляет собой дополнительную форму электронного наблюдения, которая может использоваться в целях обеспечения обслуживания воздушного движения (ОВД) на маршруте и в районе аэродрома.

324. Оборудованные ADS-B воздушные суда автоматически и часто направляют наземной станции по линии передачи данных сообщения с данными наблюдений. Основные элементы данных в сообщениях, передаваемых в режиме радиовещания, следующие:

1) опознавательный индекс воздушного судна и 24-битовый адрес;

2) данные о местоположении (и соответствующая информация о точности и целостности);

3) вектор скорости (и вектор точности);

4) барометрическая высота.

324-1 Системы многопозиционного приема (MLAT) используют разницу во времени прихода сигналов (TDOA), передаваемых приемоответчиком ВОРЛ (или сигналов в виде расширенного сквиттера, передаваемых устройством, не являющимся приемоответчиком) между несколькими наземными приемниками, в целях определения местоположения воздушного судна (или наземного транспортного средства). Система многопозиционного приема может быть:

1) пассивной, в которой используются ответы приемоответчика на другие запросы или самопроизвольно генерируемые сигналы (сквиттер);

2) активной, в которой сама система запрашивает воздушные суда, находящиеся в ее зоне действия;

3) сочетающей методы пассивной и активной систем.

Сноска. Правила дополнены пунктом 324-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

324-2. Параметры наземной станции ADS-B 1090 ES (АЗН-В), систем MLAT удовлетворяют требованиям, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

Сноска. Правила дополнены пунктом 324-2 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 7. Автоматизированные рабочие места управления воздушным движением (АРМ УВД), комплексы систем управления воздушным движением (КСА УВД), автоматизированные системы управления воздушным движением (АС УВД)

Сноска. Заголовок параграфа 7 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

325. Автоматизированные рабочие места управления воздушным движением (АРМ УВД), комплексы систем автоматизации управления воздушным движением (КСА УВД) и автоматизированные системы управления воздушным движением (АС УВД) предназначены для обработки и отображения данных, используемых при ОВД.

Сноска. Пункт 325 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

326. АРМ УВД, КСА УВД и АС УВД включают в себя оборудование отображения данных, программно-аппаратные средства обработки данных и подключения источников информации.

Сноска. Пункт 326 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

327. АРМ УВД, КСА УВД и АС УВД, используемые при ОВД, предусматривают соответствующий уровень автоматизации с целью повышения точности и своевременности данных, отображаемых на индикаторах воздушной обстановки, а также уменьшения рабочей нагрузки на диспетчера.

Сноска. Пункт 327 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

328. АРМ УВД, КСА УВД и АС УВД отличаются степенью автоматизации и наличием различного перечня функций. Функции и требования к АРМ УВД, КСА УВД и АС УВД приведены в приложении 21 к настоящим Правилам.

Сноска. Пункт 328 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

328-1. Изменение программного обеспечения АРМ УВД, КСА УВД, АС УВД в целях адаптации к работе в местных условиях выполняется представителями завода изготовителя (поставщика) оборудования и/или подготовленным персоналом служб ОВД и ЭРТОС с выполнением следующих требований:

1) для специалистов службы ЭРТОС и ОВД, занимающихся вопросами адаптации программного обеспечения, определяются обязанности за выполняемые работы по изменению адаптационных параметров и их результаты;

2) определяется порядок выполнения работ по внесению изменений в программное обеспечение, изменению адаптационных параметров, проверки установленных значений;

3) определяется порядок документирования выполняемых работ и внедряется общий порядок фиксации выполненных работ (LOGbook) для контроля внесенных изменений.

Сноска. Правила дополнены пунктом 328-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 8. Радиолокационная станция обзора летного поля (РЛС ОЛП/SMR), автоматизированная система управления наземным движением (АС УНД)

329. РЛС ОЛП (в соответствии с терминологией ИКАО - радиолокатор контроля наземного движения "surface movement radar" - SMR) - компонент системы наблюдения за наземным движением на аэродроме. На индикаторе SMR отображается следующая информация:

1) очертания контуров ВПП, РД;

2) индикация местоположения ВС и транспортных средств на площади маневрирования.

330. Требования к РЛС ОЛП, SMR изложены в приложении 21 к настоящим Правилам.

331. Местоположение воздушных судов и транспортных средств на индикаторе SMR отображается в форме меток. При использовании формуляров сопровождения предусматривается возможность ручного и автоматического ввода опознавательных индексов воздушных судов и транспортных средств.

332. Предполагается, что до начала эксплуатации аэродрома в условиях III категории, путем выполнения приведенных в настоящих Правилах требований, обеспечен переход к усовершенствованной системе управления наземным движением (УС УНД), состоящей из компонентов, указанных в документе ИКАО Doc. 9830 "Руководство по усовершенствованным системам управления наземным движением".

333. Автоматизированная система управления наземным движением (АС УНД) является составной частью УС УНД и представляет собой систему отображения информации систем наблюдения за наземным движением и автоматизированных средств обработки данной и другой информации в целях обеспечения обслуживания воздушного движения (ОВД) на аэродроме.

334. АС УНД должны удовлетворять требованиям, изложенным в приложении 21 к настоящим Правилам.

335. Для обеспечения III категории на аэродроме используются дополнительные к SMR источники информации, устанавливаемые на транспортных средствах организациями ГА для индикации местоположения в АС УНД, со службой ЭРТОС согласовываются тип и технические характеристики указанных дополнительных источников информации, таких как источники сигналов ADS-B и других источников информации.

Параграф 8-1. Использование систем визуального наблюдения

Сноска. Глава 8 дополнен параграфом 8-1 в соответствии с приказом Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

335-1. Используемые при предоставлении аэродромного диспетчерского обслуживания системы визуального наблюдения обладают надлежащим уровнем надежности, готовности и целостности. При определении уровня предоставляемого обслуживания с целью обеспечить недопущение снижения уровня безопасности предоставляемых услуг следует оценивать и учитывать вероятность отказов системы или существенного ухудшения ее характеристик, приводящих к полному или частичному нарушению обслуживания. Система визуального наблюдения состоит из ряда интегрированных элементов, включая оптические датчик(и), линии передачи данных, системы обработки данных и индикаторы отображения информации.

335-2. Системы визуального наблюдения обладают способностью принимать, обрабатывать и отображать в интегрированной форме данные всех задействованных в системах визуального наблюдения источников.

335-3. Уровень предоставляемого обслуживания соответствует техническим возможностям системы визуального наблюдения.

335-4. Система визуального наблюдения имеет эксплуатационную документацию, в соответствии с которой производится его эксплуатация в пределах установленного срока службы.

Примечание: при определении требований и внедрении систем визуального наблюдения разрабатывается в аэронавигационной организации и согласовывается с уполномоченной организацией проект изменений в системе ОрВД, связанный с использованием системы визуального наблюдения, с учетом местных особенностей и условий каждого конкретного диспетчерского пункта (сектора), включающая:

1) общие положения;

2) анализ функциональных возможностей, которые требуются для конкретного применения;

3) аспекты системы/оборудования, электроснабжения;

4) порядок действий в аварийных условиях, опасных ситуациях и отказах оборудования, непредвиденных обстоятельствах, связанных с нарушением аэронавигационного обслуживания.

Глава 9. Аспекты человеческого фактора

336. При проектировании и эксплуатации систем радионавигации и наблюдения ОВД следует учитывать аспекты человеческого фактора. Инструктивный материал по аспектам человеческого фактора приведен в документе ИКАО Doc 9683 "Руководство по обучению в области человеческого фактора" и циркуляре ИКАО № 249 "Сборник материалов "Человеческий фактор", "Человеческий фактор в системах CNS/ATM".

337. Оценка аспектов человеческого фактора осуществляется как часть оценки безопасности полетов при управлении изменениями, связанными с безопасностью полетов, в соответствии с пунктом 15-1 Инструкции по организации воздушного движения.

	Приложение 1 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации
	Форма

Журнал сменного персонала службы эксплуатации радиотехнического
оборудования и связи

_______________________________ Начат "____" __________ 20__ год
организация гражданской авиации Окончен "____" __________ 20__ год

Дата

Наименование объекта (средства), магнитный курс посадки

Время включения

Время выключения

Продолжительность работы

Причины выключения

Замечания по работе средств РТОП и связи

Должность, фамилия, имя, отчество, подпись

Порядок ведения журнала

1. Лицо, сдавшее дежурство, записывает дату, время, магнитный курс посадки,
поперек всех граф указывает краткую характеристику работы средств РТОП и связи на
момент сдачи дежурства, распоряжения руководства, подлежащие передаче по смене: делает
запись по форме "Дежурство сдал" (подпись), лицо принимающее - "Дежурство принял"
(подпись).
2. В процессе дежурства в журнал заносятся все изменения в работе средств РТОП и
связи (смена МК посадки, проверка работоспособности автоматизированных объектов,
отказы, повреждения и др.) с указанием наименования объекта (средства), времени
включения, выключения, причины выключения, продолжительности неработоспособного
состояния, замечаний летного и диспетчерского состава о работе средств РТОП и связи,
замечаний по работе смены, принятые меры).
3. Время UTC.

	Приложение 2 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации
	Форма
	Утверждаю Руководитель организации (подразделения) гражданской авиации __________________________ "___" _____________ 20___ год

Акт расследования отказа (нарушения связи)
_______________________________________________________________
(наименование объекта РТОП и связи, канала авиационной электросвязи)

Дата отказа (число, месяц, год) ___________________________
Время нарушения работоспособности _____ часов ____ минут
Время восстановления работоспособности __ часов __ минут
Продолжительность отказа _____ часов _____ минут

Наименование отказавшего средства (канала связи)	Заводской номер	Наработка после последнего ТО	Наработка с начала эксплуатации

Комиссия в составе:
Председателя _________________________________
(фамилия, имя, отчество, должность)
членов _______________________________________
(фамилия, имя, отчество, должность)
назначенная приказом _____ от "____" ________ год № _______
произвела расследование отказа ___________________________
(наименование объекта РТОП и связи, канала авиационной электросвязи)
Расследованием установлено:
1. Обстоятельства (информация о событии, характер отказа и его последствия,
фамилия, инициалы технического персонала)
________________________________________________________________________________
2. Анализ (причины, ошибки тех. персонала, недостатки в организации работы и
другие отклонения) _______________________________________________________________
3. Классификация отказа (отказ объекта или средства, нарушение электроснабжения,
повреждение линий связи, неправильные действия инженерно-технического персонала)
____________________________________
4. Влияние на обслуживание воздушного движения (безопасность полетов) не была
обеспечена, серьезные отклонения при обеспечении безопасности полетов, частичная
неспособность обеспечить безопасность полетов, ухудшение функций, влияния на
безопасность полетов не было) _____________________________________________________
5. Нарушение в действиях инженерно-технического состава ______________________
6. Выводы и заключение ____________________________________________________
7. Рекомендации ___________________________________________________________

Председатель комиссии _____________________________________________________
Члены комиссии ___________________________________________________________

Приложение 3 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Типовая инструкция по организации автоматического документирования (записи), хранения и использования информации рабочих мест диспетчеров ОВД, оборудования наблюдения и передачи их данных

Сноска. Приложение 3 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

1. Типовая инструкция по организации автоматического документирования (записи), хранения и использования информации рабочих мест диспетчеров ОВД, оборудования наблюдения и передачи их данных (далее - Инструкция) определяет основные принципы, методы, и порядок документирования речевой информации и данных обслуживания воздушного движения в организациях ГА, а также их хранение и использование.

2. Настоящая Инструкция предназначена для специалистов служб, обеспечивающих безопасность и регулярность полетов воздушных судов, а также для служб и органов, ведущих расследование событий, связанных с безопасностью полетов. На основании положений данной типовой инструкции в организации (подразделении) ГА разрабатывается Инструкция по организации автоматического документирования (записи), хранения и использования информации каналов речевой связи ОВД, оборудования наблюдения и передачи их данных подразделения ГА, подписывается начальником службы ЭРТОС, согласовывается начальником службы ОВД, утверждается руководителем организации (подразделения) ГА и находится на объекте документирования информации.

3. Положения инструкции являются обязательными для специалистов, занимающихся эксплуатацией средств объективного контроля, использующих документируемую информацию при расследовании событий, связанных с безопасностью полетов, и в других производственных целях организаций ГА.

4. В зависимости от технической оснащенности организаций ГА для документирования речевой информации и данных ОВД используются следующие средства объективного контроля:

1) аналоговые магнитофоны для записи речевой информации с хранением информации на ленточных магнитных носителях;

2) цифровые магнитофоны для записи речевой информации с хранением информации на жестких дисках, магнитных лентах и других носителях информации;

3) цифровые устройства для записи передаваемых данных, а также данных наблюдения с хранением информации на жестких дисках, магнитных лентах и других носителях информации;

4) устройства, входящие в состав современных автоматизированных систем управления воздушным движением и радиолокационных станций (комплексов);

5. Техническая эксплуатация оборудования объективного контроля ведется в соответствии с эксплуатационно-технической документацией изготовителей данного оборудования, нормативных документов ГА.

6. Дополнительные требования, определяющие особенности организации документирования, хранения и использования информации каналов речевой связи ОВД, передачи данных и данных наблюдения, не противоречащие настоящей Инструкции, определяются отдельным приказом руководителя организации (подразделения) ГА.

7. Документирование информации каналов речевой связи ОВД, передачи данных и данных наблюдения ОВД на рабочих местах диспетчеров ОВД осуществляется круглосуточно или в течение времени работы источников информации.

Документирование информации звукового фона и видеозаписи, cистем визуального наблюдения на рабочих местах диспетчеров ОВД, при наличии данного оборудования, осуществляется круглосуточно или в течение времени работы рабочих мест диспетчеров ОВД.

Сноска. Пункт 7 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Документирование информации предназначено для контроля за работой радиотехнических средств, должностных лиц организаций ГА обеспечивающих ОВД, проведения мероприятий поиска и спасания, для расследования событий, связанных с безопасностью полетов, и для других производственных целей организаций ГА.

Глава 2. Документирование информации систем наблюдения ОВД и плановой информации

9. Устройства документирования систем наблюдения ОВД (радиолокационной, радиопеленгационной, ADS-B) и плановой информации в зависимости от конфигурации оборудования могут входить в состав:

1) АС УВД, КСА УВД и АРМ УВД диспетчеров ОВД;

2) радиолокации (систем наблюдения ОВД);

3) систем плановой информации.

Сноска. Пункт 9 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. Запись информации АС УВД, КСА УВД, АРМ УВД или информации систем наблюдения ОВД и плановой информации ведется непрерывно в течение всего времени поступления информации.

Сноска. Пункт 10 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11. Одновременно с записью информации производится запись текущего времени.

12. Корректировка точности показания времени производится автоматически от устройства сигналов точного времени. При отсутствии автоматической корректировки сигналов единого времени корректировка точности хода системного времени производится вручную два раза в сутки с записью в оперативном журнале по следующей форме:

1) "07.00. Системные часы отстают на 1 мин. Произведена корректировка текущего времени. Подпись, дата".

2) "19.00. Корректировка текущего времени не требуется. Подпись, дата".

13. Все носители информации, используемые для переноса или хранения информации, и отдельные устройства записи имеют порядковую нумерацию.

Глава 3. Документирование речевой информации

14. Аппаратура документирования (записи) речевой информации устанавливается в специальных помещениях, ограничивающих доступ посторонних лиц и удовлетворяющих температурному режиму и требованиям эксплуатационной технической документации.

15. Перечень каналов, записываемых на аппаратуру документирования речевой информации, определяется и утверждается руководителем организации (подразделения) ГА.

16. За каждым каналом связи, подлежащим записи, закрепляется отдельный канал аппаратуры записи речевой информации.

17. На каждом записывающем устройстве имеется таблица с указанием номеров каналов записи и обозначением записываемых на них каналов связи. При идентичных каналах записи допускается наличие одной таблицы с указанием номеров записывающих устройств.

18. Все носители информации, используемые для переноса или хранения информации, имеют порядковую нумерацию.

19. Запись речевой информации, подлежащей контролю, производиться:

1) с места непосредственной коммутации каналов связи на рабочие места;

2) с использованием согласующих устройств, исключающих снижение качества работы канала связи.

20. При записи речевых сигналов производится автоматическая запись текущего времени.

21. Корректировка внутренних часов аппаратуры записи осуществляется автоматически от источника единого времени.

22. В организациях, где не организована ретрансляция сигналов единого времени, корректировка внутренних часов аппаратуры записи осуществляется вручную по сигналам радиовещательных станций единого времени Республики Казахстан.

23. Запись информации ведется непрерывно.

24. Проверка наличия и качества записи информации, текущего времени проводится не менее 2 раз в сутки с записью в оперативном журнале.

25. На каналах записи, не связанных с управлением воздушным движением, допускается проводить проверку один раз в сутки.

26. Лицо, производящее проверку и корректировку времени, производит запись о проведенной проверке и корректировке времени в оперативном журнале (Приложение 4 к настоящим Правилам) по форме, приведенной в подпунктах 1) или 2) пункта 12 настоящей Инструкции.

27. Документирование речевой информации организовывается таким образом, чтобы количественный состав и технические характеристики записывающих устройств позволяли вести контроль параметров, техническое обслуживание и ремонт оборудования без прекращения непрерывной записи основных каналов речевой связи. Перечень основных каналов речевой связи определяется отдельным указанием руководителя организации (подразделения) ГА.

Глава 4. Порядок хранения носителей информации, прослушивание (воспроизведение)

28. Хранение носителей информации исключает возможность порчи информации или доступа к ней посторонних лиц.

29. Информация записывается и хранится в устройствах документирования на жестких дисках. По заполнению жестких дисков старая информация автоматически стирается и на ее место пишется новая информация. Объем жестких дисков обеспечивает доступ к сохраняемой информации на срок не менее 30 суток.

30. Записывающие устройства, сохраняющие информацию на жестких дисках, обеспечивает перенос фрагментов информации на сменные носители.

31. В случае, если записывающее устройство производит запись и хранение информации на магнитные ленты или другие сменные носители информации, количество магнитных лент или других сменных носителей обеспечивает доступ к сохраненной информации на срок не менее 30 суток.

Доступ к информации звукового фона на рабочих местах диспетчеров ОВД обеспечивается на период не менее 2 суток.

По истечении этого срока сменные носители информации используются повторно. При использовании сменных носителей информации ведется журнал учета носителей информации согласно приложению к настоящей Инструкции, в котором фиксируется состояние использования каждого сменного носителя информации.

32. Сменные носители информации хранятся в металлических шкафах, исключающих воздействие электромагнитных полей и солнечных лучей.

33. В шкафах, предназначенных для хранения сменных носителей информации, обеспечиваются условия, исключающие порчу носителей.

34. Для хранения арестованных сменных носителей (магнитных лент) предусматривается специальные металлические футляры с приспособлением для опечатывания.

35. При расследовании событий, связанных с безопасностью полетов, по распоряжению руководителя организации (подразделения) ГА или лица его заменяющего, необходимая информация в присутствии представителей служб ЭРТОС и ОВД переписывается с жесткого диска на сменный носитель (изымается магнитная лента, если запись ведется на лентах) о чем делается соответствующая запись в журнале учета носителей информации.

36. Изъятый (-ые) носитель (-и) информации опечатывается и сдается на хранение в месте, утверждаемом руководителем организации (подразделения) ГА.

37. Изъятие носителя для цели, указанной в пункте 35 настоящей Инструкции, происходит в ночное время или выходные и праздничные дни, то изъятый носитель опечатывается и сдается в место временного хранения, утверждаемое руководителем организации (подразделения) ГА с последующей передачей согласно пункта 36.

38. Допускается хранение арестованных носителей информации у лица, отдавшего распоряжение на изъятие.

39. Ответственность за сохранность носителя с записью информации, имеющую отношение к событиям, связанным с безопасностью полетов, возлагается на руководителя организации (подразделения) ГА.

40. Срок хранения изъятого носителя информации, имеющего отношение к авиационным событиям, указанного в пункте 35 настоящей Инструкции, определяется комиссией по расследованию авиационных происшествий и инцидентов, назначаемой соответствующим уполномоченным органом.

41. Вскрытие футляров и прослушивание (воспроизведение) арестованного носителя информации, снятие с него копии производится только по указанию председателя комиссии по расследованию авиационных происшествий и инцидентов.

42. Прослушивание (воспроизведение) информации и снятие копий с носителей информации производится лицами, определенными специальным Перечнем должностных лиц, утвержденным руководителем предприятия (подразделения) ГА и обученных с работой на аппаратуре воспроизведения.

43. Информация за необходимый период времени считывается непосредственно с записывающего устройства на аппаратуру воспроизведения для дальнейшей обработки и прослушивания.

44. Непосредственное считывание информации с записывающего устройства на устройство воспроизведения невозможно, необходимая информация переносится с записывающего устройства на устройство воспроизведения с помощью сменных носителей или выдается магнитная лента. Выдача последних производится с записью в журнале учета носителей информации.

45. Сменный носитель информации или магнитная лента с записью возвращается на место постоянного хранения не позднее 5 суток с момента выдачи.

46. Прослушивание (воспроизведение) записанного фрагмента информации производится на устройстве воспроизведения, устанавливаемом в отдельном от записывающего устройства помещении, если не предусмотрены другие методы воспроизведения, оговоренные в документации на аппаратуру документирования информации.

47. При прослушивании (воспроизведении) или просмотре записанной информации предусматриваются меры, исключающие ошибочное стирание (удаление) информации.

48. Для воспроизведения записанной информации привлекаются специально обученные и допущенные к выполнению этих работ специалисты службы ОВД и/или службы ЭРТОС организаций ГА.

	Приложение к Инструкции по организации автоматического документирования (записи), хранения и использования информации каналов речевой связи ОВД, оборудования наблюдения и передачи их данных
	Форма

Журнал учета сменных носителей информации

___________________________________________________________
(наименование организации гражданской авиации)

Начат "___" ______________ года.
Окончен "___" ______________ года.

Номер устройства записи	Номер носителя	Дата и время записи		Дата, время, должность и подпись лица
		начала	конца	давшего указание о задержке стирания	получившего носитель на прослушивание	давшего указание на стирание носителя

	Приложение 4 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации
	Форма

Оперативный журнал сменного персонала объекта
___________________________________________________________
(наименование объекта)

Начат "____" _______________ года
Окончен "____" ________________ года

Дата, время

Содержание

Должность, фамилия, имя, отчество, подпись

Порядок ведения журнала

Журнал ведет сменный персонал объекта, в журнале делаются записи:
1) о приеме объекта и дежурства, готовности объекта к работе, сдаче дежурства;
2) о времени включения, выключения и всех нарушениях в работе оборудования и их
причинах;
3) об указаниях и распоряжениях, поступающих от должностных лиц во время
дежурства;
4) о выполнении внеплановых работ, поверках, переключений и других работ на
объекте, не отображаемых в журнале ТО и ремонта.

	Приложение 5 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации
	Форма

Доклад сменного персонала службы ЭРТОС о приеме дежурства руководителю
полетов (диспетчеру ОВД) с записью на средствах документирования

1. Докладывает сменный ____________________________________________________
(фамилия)
Дежурство в ________ часов __________ минут принял.
2. Все основные и резервные средства радиотехнического обеспечения полетов и
связи работоспособны, объекты РМС, ОСП включены с курсом посадки ________________
(МКп, номер ВПП) (если какие-то средства неработоспособны, указать планируемое время
восстановления их работоспособности).
3. На плановом техническом обслуживании находятся (указать средства и
планируемое время включения их в работу).
4. Планируется выключить на техническое обслуживание (указать время выключения,
продолжительность и получить разрешение руководителя полетов).

Приложение 6 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Зоны ограничения при строительстве зданий и сооружений в местах расположения комплексов (объектов), изделий РТОП и электросвязи ГА

Сноска. Приложение 6 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Положения настоящего приложения предназначены для определения влияния (негативного воздействия) нового строительства зданий и сооружений, производства земляных работ на качество и доступность сигналов следующего оборудования РТОП и электросвязи:

1) Всенаправленный ОВЧ-радиомаяк ((D)VOR);

2) Радиопеленгатор АРП (DF);

3) Приводная радиостанция/ ненаправленный радиомаяк (ПРС/NDB);

4) Наземная система дифференциальной коррекции (GBAS/ЛККС) (ОВЧ передача данных VDB и наземные радиоприемники);

5) Система ОВЧ связи (VHF) (воздух-земля);

6) Первичный радиолокатор (за исключением радиолокатора обзора летного полета);

7) Вторичный радиолокатор (SSR);

8) Маркерный радиомаяк (МРМ).

2. Положения настоящего приложения в равной степени применимы к подвижным или неподвижным объектам (временным или постоянным), вызывающим помехи радиосигналам объектов РТОП и электросвязи.

3. В контексте производства всепогодных полетов зона ограничения строительства зданий и сооружений определяется как объем пространства, где здания могут вызвать неприемлемые помехи при прохождении сигнала в объеме пространства, обслуживаемого объектами РТОП и электросвязи для производства всепогодных полетов.

4. Оценка соответствия требованиям зоны BRA проводится организацией ГА, эксплуатирующей средства РТОП и связи и входящей в состав аэропортовых комиссий, образованных в соответствии с Правилами выдачи разрешений.

Оценка соответствия требованиям зоны BRA проводится:

при выборе нового месторасположения оборудования РТОП и электросвязи;

при выдаче, согласовании разрешений на производство строительно-монтажных работ в зонах BRA, где расположены комплексы (объекты), изделия РТОП и электросвязи.

5. В случае, если расположение возводимого объекта не соответствует определяемым зонам BRA (проникает за защитные плоскости зоны BRA), либо в случае когда предполагаемое место размещения объекта РТОП и связи не обеспечивает расположение защитных зон BRA без проникновения препятствий в защитные плоскости, организацией ГА, эксплуатирующей средства РТОП и связи, либо по договоренности специализированными организациями выполняется исследование на предмет возможного влияния на возникновение помех в работе оборудования объекта РТОП и связи.

6. Описание зон BRA приведено в приложении 1 к настоящему Приложению.

7. Значения параметров защитных плоскостей указаны в приложении 2 к настоящему Приложению.

Приложение 1 к зонам ограничения при строительстве зданий и сооружений в местах расположения комплексов (объектов), изделий радиотехнического обеспечения полетов и электросвязи гражданской авиации

Зона ограничения строительства зданий и сооружений (трехмерная проекция) для объектов всенаправленного действия

Приложение 2 к зонам ограничения при строительстве зданий и сооружений в местах расположения комплексов (объектов), изделий радиотехнического обеспечения полетов и электросвязи гражданской авиации

Значения компонентов зон BRA для всенаправленных радионавигационных средств, средств наблюдения и ОВЧ радиостанций

Типы радиотехнического оборудования обеспечения полетов	Радиус (r) первого цилиндра, м	Высота плоскости на границе цилиндра, м	Угол конуса, градусы	Радиус конуса, м	Высота плоскости границы конуса, м	Радиус (j) второго цилиндра, м	Высота (h) второго цилиндра, м	Основание конуса и ось цилиндров
DME N	125	-	1	1500	-	-	-	Основание антенны на высоте подвеса от уровня земли
CVOR	125	6,55	3	1500	78,61	7500	150	Центр антенны на высоте подвеса от уровня земли
DVOR	125	6,55	3	1500	78,61	5000	150	Центр антенны на высоте подвеса от уровня земли
Радиопеленгатор АРП/DF	125	6,55	3	1500	78,61	1500	50	Основание антенны на высоте подвеса от уровня земли
МРМ	30	17,32	30	100	57,74	N/A	N/A
NDB	50	13,40	15	500	133,97	N/A	N/A
Приемник наземной Станции поправок GBAS	125	1,8	9	1500	237,58	N/A	N/A
Цифровая линия GBAS VDB станция	100	5,24	3	1500	78,61	N/A	N/A
Станция мониторинга VDB станции	100	76	10	1500	264,49	N/A	N/A
Приемопередатчик VHF Rx/T	100	5,24	3	600	31,44	N/A	N/A
PSR	200	3,49	1	5000	87,28	N/A	N/A
SSR	200	3,49	1	5000	87,28	N/A	N/A

где DME N – ненаправленный радиомаяк DME.

Приложение 7 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Электроснабжение средств РТОП и связи, расположенных на аэродромах, вертодромах и удаленных позиций РТОП, ретрансляторов авиационной воздушной электросвязи и подвижных узлов связи (мобильных центров управления полетами)

Сноска. Приложение 7 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Электроснабжение удаленных позиций РТОП

1. Категории электроприемников удаленных позиций РТОП, расположенных вдали от аэродромов, по степени надежности электроснабжения и максимально допустимое время перерывов в их электропитании:

№	Наименование потребителей	Категория потребителей электроэнергии	Максимально допустимое время перерыва в электропитании
1	Средства авиационной воздушной связи		60
2	Диспетчерские пульты и средства авиационной наземной связи	I	60
3	Средства наблюдения: радиолокатор, АРП, ADS-B.	II	примечание
4	Средства навигации VOR (РМА); DME (РМД); ОПРС.	II	примечание

Примечание: время перехода на резервный источник питания устанавливается в инструкциях по резервированию.

2. Категории электроприемников соответствуют категориям, установленным приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 20 марта 2015 года № 230 "Об утверждении Правил устройства электроустановок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 10851).

3. Требования по степени надежности электроснабжения относятся к щиту гарантированного питания (далее - ЩГП) объекта.

4. Категории надежности электроснабжения устройств дистанционного управления, контроля и отображения информации - не ниже категорий электроснабжения соответствующих объектов ОВД, радиооборудования, светосигнального и метеорологического оборудования.

5. Электроснабжение осуществляется не менее чем от двух независимых источников, по независимым линиям. Перевод электроснабжения с одного источника на другой осуществляется автоматически.

6. Подвод электроэнергии допускается осуществлять от централизованного или децентрализованного (автономного) источника электроснабжения с резервированием автономным источником:

1) дизель-электрическим агрегатом;

2) аккумуляторных батарей;

3) источников бесперебойного питания.

7. Переключение потребителей с одного источника на другой осуществляется с использованием устройств, обеспечивающих автоматический ввод резервного источника питания на стороне низкого напряжения.

8. Электроприемники I категории обеспечиваются электроэнергией от двух независимых взаимно резервирующих источников питания, и перерыв их электроснабжения при нарушении электроснабжения от одного из источников питания допускается лишь на время автоматического восстановления питания.

9. Электроприемники II категории обеспечиваются электроэнергией от двух независимых взаимно резервирующих источников питания. Для электроприемников II категории при нарушении электроснабжения от одного из источников питания допустимы перерывы электроснабжения на время, необходимое для включения резервного питания действиями дежурного персонала или выездной оперативной бригады.

10. Дизель-электрические агрегаты автоматизируются.

11. Мощность каждого агрегата обеспечивает максимальную нагрузку всех подключенных к данному объекту электроприемников.

12. Аккумуляторные батареи или источники бесперебойного питания, используемые в качестве резервных источников питания, обеспечивают работу средств авиационной электросвязи в течение не менее 30 минут.

Параграф 2. Электроснабжение ретрансляторов авиационной воздушной электросвязи и подвижных узлов связи (мобильных центров управления полетами)

13. Электроснабжение ретрансляторов авиационной воздушной электросвязи и подвижных узлов связи (мобильных пунктов ОВД) осуществляется не менее чем от двух источников. Время перехода на резервный источник питания устанавливается в инструкциях по резервированию.

14. Подвод электроэнергии допускается осуществлять от централизованного или децентрализованного источника (автономного) электроснабжения с резервированием автономным источником:

1) генератор электроэнергии (дизель-генератор, бензиновый агрегат, мобильная электростанция);

2) статический или маховиковый агрегат бесперебойного питания;

3) аккумуляторные батареи;

4) источник бесперебойного питания.

15. Мощность каждого агрегата обеспечивает максимальную нагрузку всех подключенных к данному объекту электроприемников.

16. Аккумуляторные батареи или источники бесперебойного питания, используемые в качестве резервных источников питания, обеспечивают работу средств авиационной электросвязи в течение не менее 30 минут.

Параграф 3. Электроснабжение средств РТОП и связи, расположенных на аэродромах, вертодромах

17. Электроснабжение категорированных систем посадки (радиомаячных систем инструментального захода на посадку ILS категории 1,2,3), осуществляется не менее чем от двух независимых источников, по независимым линиям электропередачи.

18. Перевод электроснабжения с одного источника на другой осуществляется автоматически.

19. При передаче электроэнергии от указанных источников по двум линиям электропередачи и при выходе одной из них из строя пропускная способность другой линии обеспечивает передачу электроэнергии для всех подключенных к ней электропотребителей.

20. При экономической нецелесообразности подвода электроэнергии от второго независимого источника электроснабжение допускается осуществлять от одного источника централизованного электроснабжения с резервированием дизель генератором или автономными источниками.

21. Каждый из местных источников рассчитывается на полную нагрузку.

22. Категории электроприемников соответствуют категориям, установленным приказом министра энергетики Республики Казахстан от 20 марта 2015 года № 230 "Об утверждении Правил устройства электроустановок" (зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 апреля 2015 года № 10851).

Требования по степени надежности электроснабжения относятся к щиту гарантированного питания (далее - ЩГП) объекта.

23. Категории надежности электроснабжения устройств дистанционного управления, контроля и отображения информации устанавливаются не ниже категорий электроснабжения соответствующих объектов ОВД, средств РТОП и связи.

24. Электропитание приемников электроэнергии особой группы первой категории (ОГ) обеспечивается не менее чем от трех независимых источников электроэнергии. Возможны следующие варианты электроснабжения:

1) от двух внешних независимых источников (по двум кабельным линиям через два трансформатора) и автономного источника:

дизель-электрического агрегата, резервирующего каждый из независимых источников;

аккумуляторных батарей;

источника (ов) бесперебойного питания.

2) от одного внешнего источника, одного дизель-электрического агрегата и одного из автономных источников:

дизель-электрического агрегата, резервирующего каждый из внешних независимых источников;

аккумуляторных батарей;

источников бесперебойного питания.

25. Электропитание приемников электроэнергии особой группы первой категории (ОГ) средств РТОП и связи, функционирующих для ВПП, оснащенных по III категории, осуществляется по одному из следующих вариантов:

1) от двух внешних независимых источников (по двум кабельным линиям через два трансформатора) и дизель-электрического агрегата, при этом потребители подключаются через аккумуляторные источники бесперебойного питания;

2) от одного внешнего источника и двух взаимозаменяемых, автономных дизель-электрических агрегатов, при этом потребители подключаются через аккумуляторные источники бесперебойного питания;

3) от одного внешнего источника, одного автономного дизель-электрического агрегата, аккумуляторного источника бесперебойного питания и химического источника тока;

4) от двух внешних источников по двум кабельным линиям через два трансформатора, аккумуляторного источника бесперебойного питания и химического источника тока.

26. При одном внешнем источнике и дизель-электрическом агрегате запуск и выход на рабочий режим автономного дизель-электрического агрегата обеспечивается за время, не более 15 секунд с момента пропадания напряжения. Время перерыва подачи электроэнергии при переходе электропитания потребителей с внешнего источника на автономный дизель-электрический агрегат, вышедший на рабочий режим, или дизель-электрического агрегата на внешний источник - не более 1 секунд.

27. При одном внешнем источнике и двух автономных дизель-электрических агрегатах в качестве основного используется любой дизель с автоматическим резервированием его внешним источником со временем перехода на него за время не более 1 секунд с дальнейшим резервированием внешнего источника с переходом на автономный дизель-электрический агрегат со временем не более 15 секунд.

28. При одном внешнем источнике, автономном дизель-электрическом агрегате и источнике бесперебойного питания (аккумуляторных батарей) обеспечивается работа от внешнего источника с резервированием его источником бесперебойного питания (аккумуляторными батареями) с временем перехода не более 1 секунды с дальнейшим резервированием внешнего источника дизель-электрическим агрегатом, вышедшим на рабочий режим.

29. Переключение потребителей с одного источника на другой осуществляется устройством, обеспечивающим автоматический ввод резервного источника питания на стороне низкого напряжения, которое обеспечивает переключение электропитания с одного источника на другой не более чем за 1 секунду.

30. Электропитание основных и резервных комплектов оборудования объекта осуществляется от разных секций шин низковольтного распределительного устройства.

31. Потребители электроэнергии первой категории (I) обеспечиваются электроэнергией не менее чем от двух независимых взаимно резервирующих источников электроэнергии (с автоматической коммутацией), один из которых - автономный.

При наличии на объекте двух вводов электроэнергии от внешних независимых источников на аэродромах классов Г, Д, Е установку автономных источников питания допускается не предусматривать.

32. Потребители электроэнергии второй категории (II) обеспечиваются электроэнергией от двух независимых взаимно резервирующих источников питания.

33. К ЩГП объектов ОВД, средств РТОП и связи допускается подключение только потребителей, обеспечивающих работу и обслуживание этих объектов (аварийное освещение, технологические: обогрев, вентиляция и кондиционирование).

34. Мощность трансформаторов, установленных в ТП на объектах РТОП и связи, и пропускная способность питающих линий с учетом допустимой перегрузки обеспечивают максимум электрических нагрузок всех подключенных к данной ТП потребителей электроэнергии.

35. Дизель - электрический агрегат располагается непосредственно на данном объекте, и/или на любом другом объекте аэродрома.

36. Степень автоматизации дизель-электрических агрегатов не ниже второй для потребителей первой категории и особой группы первой категории.

37. Мощность каждого агрегата обеспечивает максимальную нагрузку всех подключенных к данному объекту электроприемников особой группы первой категории и первой категории, а также потребителей электроэнергии, обеспечивающих их работу и обслуживание.

38. Аккумуляторные батареи или источники бесперебойного питания, используемые в качестве резервных источников питания, работают в буферном режиме или их автоматика обеспечивает переход питания на аккумуляторные батареи или источники бесперебойного питания и затем на автономный дизель-электрический агрегат за время, не превышающее указанное в таблице "Категории потребителей электроэнергии по степени надежности электроснабжения и максимально допустимое время перерывов в их электропитании" настоящего приложения, и обеспечивают работу потребителей, отнесенных по степени надежности к особой группе первой категории:

1) КРМ, ГРМ, средства авиационной воздушной связи - в течение не менее 30 минут;

2) МРМ, DME/N - в течение не менее 2-х часов;

3) АС УВД - в течение не менее 15 минут.

39. Питание электроприемников особой группы первой категории от агрегата, установленного на другом объекте, обеспечивается по отдельному кабелю, проложенному к объекту установки этих электроприемников.

Питание электроприемников первой категории по двухлучевой низковольтной схеме между объектом, в котором находится данный агрегат, и объектом, в котором установлены эти электроприемники, может осуществляться без прокладки отдельного кабеля.

40. Категории потребителей электроэнергии по степени надежности электроснабжения и максимально допустимое время перерывов в их электропитании":

№ п/п	Наименование потребителя электроэнергии	Необорудованная ВПП (визуальный заход на посадку)		ВПП захода на посадку по приборам		ВПП точного захода на посадку I категории		ВПП точного захода на посадку II, III категории
		Категория потребителя электроэнергии	Мах допустимое время перерыва в электропитании, с	Категория потребителя электроэнергии	Мах допустимое время перерыва в электропитании, с	Категория потребителя электроэнергии	Мах допустимое время перерыва в электропитании, с	Категория потребителя электроэнергии	Мах допустимое время перерыва в электропитании, с
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1	Оборудование системы посадки ОСП (БПРМ, ДПРМ), NDB	-	-	I	60	1	60	1	60
	Радиомаячная система посадки ILS:
2.1	- ILS (КРМ, ГРМ);	-	-	I	60	ОГ	1	ОГ	1
2.2	- МРМ;	-	-	-	-	-	-	ОГ	1
2.4	- DME/N (РМД/НП)	-	-	I	60	ОГ	1	ОГ	1
3	Диспетчерские пункты ДПК, ДПВ, ДПП, ДПР:
3.1	средства авиационной воздушной связи:	1	60	I	1	ОГ	1	ОГ	1
3.2	диспетчерские пульты и средства авиационной наземной связи	I	60	I	60	ОГ	15	ОГ	1
4	Средства радиолокационного контроля и радионавигации:
4.1	- ОРЛ-А;	-	-	I4)	60	I	60	1	60
4.2	- ПРЛ; ВРЛ	-	-	I4)	60	I	60	1	60
4.3	- радиолокационная станция обзора летного поля (РЛС ОЛП):	-	-	-	-	-	-	1	153)
4.4	- АРП;	-	-	I	60	I	60	1	60
4.5	- ОПРС;	-	-	II	- 2)	I	60	1	60
4.6	- всенаправленный ОВЧ РМА (VOR);	-	-	I	60	I	60	1	60
4.7	- всенаправленный УВЧ РМД (DME):	-	-	I	60	I	60	1	60
4.8	- VOR (РМА);	-	-	I	60	I	60	1	60
4.9	- ДМЕ (РМД)	-	-	I	60	I	60	1	60
5	Радиоцентры: ПРЦ, ПрПЦ	-	-	I	60	I	60	I	60
6	Вычислительный центр аэродромной АС УВД, АС УНД	-	-	-	-	ОГ	по ЭД завода-изготовителя	ОГ	по ЭД завода-изготовителя

1) Электропитание указанных объектов допускается по одной кабельной линии от ближайших объектов с шин питания электроприемников первой категории.

2) Время перехода на резервный источник питания устанавливается в инструкциях по резервированию при наличии на этих объектах постоянного обслуживающего персонала.

3) При установке РЛС ОЛП на аэродроме, имеющем ВПП точного захода на посадку III категории, время перерыва в электропитании не более 1 с.

4) При наличии на объектах постоянного обслуживающего персонала электроснабжение допускается выполнять по II категории.

Приложение 8 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Формулы для расчета показателей надежности и количества резервных каналов связи

Сноска. Приложение 8 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Определение величины наработки на отказ (повреждение):

, при n = 1, 2, 3,...,

где: То - средняя наработка на отказ (повреждение), ч.;

Т сумм - суммарная наработка средства (группы однотипных средств) за определенный период, ч.;

n - число отказов (повреждений средства) (группы однотипных средств) за этот же период.

2. Определение величины среднего времени восстановления

, при n = 1, 2, 3,...,

где: Тв - среднее время восстановления работоспособности средств;

ТВ сумм - суммарное время восстановления работоспособности средства (группы однотипных средств) за отчетный период.

3. Определение количества резервных средств:

Крез=√ К,

где: Крез - количество резервных средств;

К - количество действующих каналов связи, изделий.

Результат расчета округляется до целого числа в сторону увеличения.

4. Численная оценка надежности – вероятность P нахождения объекта в работоспособном состоянии в данный момент времени t. Эта вероятность с течением времени изменяется по некоторому закону P(t) (рис. 1). Вероятность работоспособного состояния P оборудования связана с вероятностью отказа Q:

P = 1 - Q.

Показатели надежности могут рассчитываться на основе функции распределения и плотности распределения (математическое определение), а также на основе статистических данных эксплуатации и испытаний (статистическое определение).

Вероятность безотказной работы уменьшается с увеличением времени работы или наработки. Зависимость вероятности безотказной работы от времени характеризуется кривой убыли ресурса объекта.

В начальный момент времени для работоспособного объекта вероятность его безотказной работы равна единице (100 %). По мере работы объекта эта вероятность снижается и стремится к нулю.

Вероятность возникновения отказа возрастает с увеличением срока эксплуатации или наработки.

Вероятность отказа может быть охарактеризована плотностью вероятности отказа

где Dn(t); – число отказов за промежуток времени Dt;

N – общее число наблюдаемых объектов.

5. Готовность рассчитывается по формуле:

A (%) = T1*100/T2, где Т1 - время нормального функционирования системы за рассматриваемый период (после ввода в эксплуатацию), Т2 – время после ввода системы в эксплуатацию, включающее время нормального функционирования и простоя во время отказа.

Приложение 9 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Сноска. Приложение 9 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Порядок ведения формуляров на средства РТОП и связи

1. Формуляр является документом, удостоверяющим гарантированные изготовителем основные параметры и технические характеристики средств РТОП и связи, отражающим техническое состояние данных средств и содержащим сведения по его эксплуатации (длительность и условия работы, ТО, виды ремонтов, замена составных частей и деталей и другие данные за весь период эксплуатации).

2. При отсутствии формуляра на новое оборудование, формуляр заводится эксплуатирующей организацией, в разделе "Особые отметки" делается соответствующая запись начальником службы ЭРТОС. В зависимости от типа оборудования формуляр содержит следующие разделы:

1) общие указания (по ведению формуляра);

2) общие сведения об изделии, комплекте (наименование изделия (комплекта), заводские или условные номера, входящего в комплект оборудования);

3) основные технические данные и характеристики, срок службы;

4) комплектность (список поставки);

5) информация о приемке (вводе в эксплуатацию, расконсервации);

6) сведения о движении изделия при эксплуатации;

7) сведения о закреплении эксплуатации изделия за ответственным персоналом;

8) учет работы (наработка);

9) учет отказов и неисправностей;

10) учет трудоемкого технического обслуживания (ТО-3,4,5,6);

11) контрольные измерения (информация о летных, наземных проверках);

12) сведения об изменении конструкции изделия и его составных частей в процессе эксплуатации и ремонта;

13) сведения о замене составных частей изделия за время эксплуатации;

14) сведения о ремонте изделия (учет неисправностей), мероприятия для устранения выявленных недостатков;

15) сведения о результатах проверки ведения формуляра;

16) особые отметки;

17) карта накопитель отказов и повреждений средства;

18) приложения (приказы о вводе в эксплуатацию, акты технического состояния, расследования отказов).

Страницы формуляра нумеруются, формуляр прошивается, подписывается начальником службы ЭРТОС, утверждается руководителем организации (подразделения) ГА.

3. Ответственным за сохранность формуляра и правильное его ведение является ведущий инженер комплекса (руководитель объекта), за которым закреплено данное средство.

4. При утере формуляра дубликат заводится с разрешения руководителя организации (подразделения) ГА.

5. Ведение формуляра производится по всем разделам. Все записи в формуляре производят отчетливо и аккуратно. Подчистки и незаверенные исправления не допускаются. Исправления заверяются начальником службы ЭРТОС (при его отсутствии лицом, исполняющим его обязанности).

6. При заполнении всех листков формуляра подшиваются дополнительные листы. При невозможности подшивки дополнительных листков формуляр заменяется новым. В новый формуляр заносятся обобщенные данные по каждому разделу старого формуляра. Эти записи скрепляются подписью руководителя организации (подразделения) ГА и гербовой печатью. Старый формуляр уничтожается по акту.

7. Данные о наработке средства заносятся ежемесячно на основании показаний счетчиков или записей в оперативном журнале сменного персонала объекта по форме согласно приложения 4, в журнале сменного персонала службы ЭРТОС по форме согласно приложения 1 к настоящим Правилам.

8. В графах контрольных измерений основных параметров изделия записи производятся по результатам измерений.

9. В сведениях о ремонте записываются технические параметры, не соответствующие установленным нормам, и основные выявленные неисправности.

10. В графе "Выводы" записываются мероприятия для устранения выявленных недостатков.

11. В формуляре ведется карта-накопитель отказов и повреждений средства.

12. Записи о замене деталей и текущем ремонте средства производятся лицами, проводившими ремонт. При этом указывают наименование, номера замененных составных частей, их наработку, причину их замены.

13. Записи о расконсервации производятся в период установки средства на эксплуатацию.

	Приложение 10 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации
	Форма

Карта-накопитель отказов и повреждений средств РТОП и связи

Тип средства ___________, заводской номер ____________
Дата изготовления _____, дата ввода в эксплуатацию ________________________
Установлено на объекте ___________, организации

Дата	Наработка			отказ	повреждение	Количество отказов и повреждений, в том числе по причинам
	с начала эксплуатации	на один отказ	на одно повреждение
						1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11

(Обратная сторона карты-накопителя отказов и повреждений изделий)

Карта-накопитель заполняется раз в год по состоянию на 1 января.
Причина отказов и повреждений указываются цифрами 1-11, которые имеют
следующие значения:
1 – отказ – расстройка оборудования или влияние метеоусловий;
2 – отказ блока, модуля, платы (ТЭЗ);
3 – отказ/сбой программного обеспечения;
4 – отказ элементов электропитающих цепей;
5 – отказ аппаратуры мониторинга и управления (RCMS), панелей индикации;
6 – отказ приемо-передающих блоков/устройств;
7 – отказ антенно-фидерных устройств;
8 – отказ нарушения изоляции монтажных жгутов, комплектных соединительных
кабелей, волноводных и высокочастотных трактов, отказ кабельных разъемов;
9 – отказ механических элементов схемы (двигателя, редуктора, шестерен,
подшипника);
10 – отказ линий трансляции информации (модемов, MUX, РРС, ВОЛС, др.
каналообразующей аппаратуры) в границах ответственности эксплуатирующей организации
(не включая арендованные каналы);
11 – отказ - невыясненная причина.
(При заполнении графы "Количество отказов и повреждений по причинам" отказы и
повреждения одного типа суммируются и показываются одним числом).

	Приложение 11 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации
	Форма

Согласовано Руководитель службы ОВД __________________ "____" ____________ 20___ год

Утверждаю Руководитель организации (подразделения) гражданской авиации _______________ _______________ 20___ год

Нормативное время переключения (перехода) на резерв
средств РТОП и авиационной воздушной связи

Наименование средства РТОП, канала авиационной воздушной связи	Нормативное время (в сек.)
	Первоначального включения	Перехода на резервное средство	Перехода на резервный источник электроэнергии
			Переключение на резервный источник электроэнергии	Восстановление работоспособности объекта
ГРМ МКп - 68	10	1	0	0

Нормативное время переключения (перехода) на резерв каналов наземной связи

Наименование канала, направления наземной связи (корреспондента)*	Резервный канал (обходной путь)	Нормативное время переключения на резерв (обходной путь)

* Наименование каналов, направлений связи записываются в таблицу в порядке их важности в обеспечении безопасности и регулярности полетов. Порядковый номер канала в таблице определяет его очередность обеспечения резервом и восстановления работоспособности.

Руководитель службы ЭРТОС ____________

Приложение 12 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Перечень эксплуатационных документов

Сноска. Приложение 12 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Эксплуатационные документы службы ЭРТОС

1. Правила радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации.

2. Журнал учета радиоданных радиоизлучающих устройств.

3. Годовой план работ службы ЭРТОС.

4. Годовой отчет работы службы ЭРТОС.

5. Акты (приказы) приемки в эксплуатацию средств РТОП и связи.

6. Акты разграничения принадлежности и ответственности за эксплуатацию электроустановок объекта между энергоснабжающей организацией и службой ЭРТОС.

7. Протоколы наземной проверки и настройки.

8. Акты летных проверок наземных средств РТОП и связи.

9. Акты технического состояния наземных средств РТОП и связи.

10. Акты расследования отказов.

11. Список кабелей связи и управления.

12. Схемы кабельной канализации.

13. Паспорта кабельных линий.

14. Протоколы электрических измерений кабеля постоянным током.

15. Протоколы измерений защитного заземления.

16. Протоколы измерений сопротивления изоляции электрических кабелей и электропроводки.

17. Санитарно-эпидемиологические заключения на объекты РТОП и связи.

18. Журнал проверки знаний правил эксплуатации электроустановок потребителей и правил техники безопасности при эксплуатации электроустановок (в произвольной форме).

19. Журнал учета средств измерений и контроля (в произвольной форме).

20. Таблица соответствия к настоящим Правилам.

Сноска. Пункт 20 - в редакции приказа Министра транспорта РК от 23.01.2024 № 36 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. Журнал учета изучения документов (для службы или комплексов, в произвольной форме).

22. Инструкции по взаимодействию со службами организаций гражданской авиации.

23. Инструкции (процедуры) по ознакомлению персонала с законодательством Республики Казахстан об использовании воздушного пространства и деятельности авиации, включая последние изменения и дополнения к нему, в части, касающейся предоставляемых видов аэронавигационного обслуживания, а также по доведению информации (анализов) по безопасности полетов.

24. Инструкции по резервированию.

25. Инструкции по охране труда и пожарной безопасности.

26. Планы технической учебы.

27. Годовой график технического обслуживания и ремонта.

28. План работы на месяц инженерно-технического персонала (группы, комплекса).

29. Инструкция о действиях инженерно-технического персонала при получении предупреждения об опасных явлениях.

30. Журналы регистрации инструктажа на рабочем месте по охране труда и противопожарной безопасности.

2. Эксплуатационные документы комплексов РТОП и авиационной электросвязи

31. Журнал сменного персонала службы ЭРТОС, в соответствии с приложением 1 к настоящим Правилам (на рабочем месте сменного персонала).

32. Сводная таблица нормативного времени переключения (перехода) на резерв объекта РТОП и связи (на рабочем месте сменного персонала службы ЭРТОС).

33. Инструкции по резервированию (копия).

34. Инструкции по пожарной безопасности, безопасности и охране труда (копии).

35. Должностные инструкции персонала комплекса (копии).

36. Формуляры средств РТОП и авиационной электросвязи.

37. План технической учебы (копия).

38. Инструкция о действиях инженерно-технического персонала при получении предупреждения об опасных явлениях (копия).

3. Эксплуатационные документы объектов РТОП и авиационной электросвязи

39. Оперативный журнал сменного персонала объекта (приложение 4).

40. Журнал учета сменных носителей информации (на устройстве документирования, в соответствии с приложением 3 главы 4 пункта 31 к настоящим Правилам).

41. Журнал ТО и ремонта средств РТОП и связи, в соответствии с приложением 15 к настоящим Правилам.

42. Схема электроснабжения объекта.

43. План и схемы соединения АФУ (для объектов радиосвязи).

44. Карты контрольных режимов и таблицы настройки.

45. Кроссовый журнал (таблица) объекта.

46. Эксплуатационная документация на средства РТОП и связи.

47. Копия годового графика технического обслуживания и ремонта (выписка).

48. План работы на месяц инженерно-технического персонала объекта (группы, комплекса) (копия).

49. Опись оборудования и имущества объекта.

50. Выписка из табеля оснащения противопожарным инвентарем.

Приложение 13 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Сноска. Приложение 13 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

График ТО средств РТОП и связи

Наименование средства (объекта)	Заводской (условный) номер полукомплекта (средства)	Вид технического обслуживания, плановый ремонт
		январь	февраль	март	апрель	май	июнь	июль	август	сентябрь	октябрь
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
РМП-200 (БПРМ-22)	00001		ТО-3								СТО ТО-6

Продолжение таблицы

Вид технического обслуживания, плановый ремонт		Примечание
ноябрь	декабрь
13	14	15

Примечания: 1. Для ЛКС в графе "Наименование объекта (средства)" указывается тип кабеля, в графе "Заводской условный номер полукомплекта (средства)" - участок трассы и номер кабеля, в графе "Примечание" - номер папки с документами на кабель.

2. В графе "Вид технического обслуживания, плановый ремонт" виды технического обслуживания указываются сокращенно ТО-2 – ТО-6, ТО-С; плановый ремонт – ПР; при планировании ТО по наработке в знаменателе указывается планируемая наработка на момент ТО.

Согласовано Руководитель службы движения __________________ (подпись) "____" ___________ 20___ год

Начальник службы ЭРТОС __________________ (подпись) "____" ____________ 20___ год

	Приложение 14 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации
	Форма
	Утверждаю Начальник службы ЭРТОС "___" ____________ 20__ года

План работы на месяц инженерно-технического персонала объекта (группы, комплекса)
____________________________________________
на __________ 20___ год

Наименование работ	Срок исполнения	Исполнитель	Трудоемкость (человеко-часы)		Отметка об исполнении
			Плановая	Фактическая

Руководитель объекта ______________________________________________________
(фамилия, имя, отчество подпись)
"___"___________года
Примечание. Работы включаются в план по разделам:
1. Техническое обслуживание.
2. Ремонт.
3. Дополнительные и прочие работы.
4. Организационные и технические мероприятия.
5. Техническая учеба.

	Приложение 15 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации
	Форма

Журнал технического обслуживания и ремонта средств РТОП и связи
_______________________________
(наименование объекта)
_______________________________
(наименование организации)

Начат "___" _________ года
Окончен "___" _________ года

Дата	Наименование средства, заводской (условный) номер	Виды ТО или ремонта	Перечень выполненных работ и израсходованных материалов. Заключение о техническом состоянии и готовности к работе	Ф.И.О., подпись

Журнал ведется на каждом объекте службы ЭРТОС.

Приложение 16 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Карта контрольных режимов

1. Карта контрольных режимов составляются на каждое средство при вводе его в эксплуатацию. Обновление значений в карте контрольных режимов производится после облета средства РТОП и связи. В карте контрольных режимов указываются значения установленных параметров, номинальное значение измеряемых параметров, допустимые значения отклонения измеряемых величин (пределы отклонения), поправки контрольных устройств и другие специфические для каждого оборудования режимы и параметры.

2. Для проверки параметров, указанных в карте контрольных режимов, используются панельные измерительные средства, панели отображающие показания измерительных датчиков оборудования, а также дополнительные (переносные) измерительные средства и персональные компьютеры со специальным программным обеспечением, подключаемые к различным контрольным точкам с помощью переключателей или специальных проводников. В карту контрольных режимов записываются тип и номер дополнительных измерительных средств, которыми определялся контролируемый параметр.

3. Контролируемые параметры средства совпадают с величинами, указанными в картах контрольных режимов в пределах допусков.

4. Формы карт контрольных режимов наземных средств РТОП и связи разрабатываются на каждом объекте в зависимости от типа оборудования.

	Приложение 17 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации
	Форма

Протокол наземной проверки и настройки
________________________________________________________________________________
(наименование организации, осуществляющей эксплуатацию средств РТОП и АВС)
________________________________________________________________________________
(тип, наименование,(магнитный курс посадки), место установки проверяемого средства)

Таблица(ы) параметров проверяемого средства

ЗАКЛЮЧЕНИЕ

________________________________________________________________________________
(краткое описание наземной проверки, список руководящих документов, соответствие
эксплуатационным требованиям, пригодность для обеспечения полетов)

Перечень приложений к протоколу наземной проверки.
Наземную проверку проводили:

_____________________________ ____________________ _______________ ______________
(наименование должности) (дата) (подпись) (фамилия,
инициалы)

_____________________________ ____________________ _______________ ______________
(наименование должности) (дата) (подпись) (фамилия,
инициалы)

Приложение 18 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Программы и методики наземных и летных проверок средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи

Сноска. Приложение 18 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Описание процедур, методов, а также допустимых значений измеряемых параметров, производимых при летной проверке изложены в эксплуатационно-технической документации оборудования завода-изготовителя.

Описание процедур, методов, а также допустимых значений измеряемых параметров, производимых при летной проверке изложены в настоящих Правилах, а также в документах ИКАО: Приложение 10 "Авиационная электросвязь", Doc 8071 "Руководство по испытаниям радионавигационных средств".

Описание процедур, методов, а также допустимых значений измеряемых параметров, проверяемых при наземной проверке, изложены в эксплуатационно-технической документации оборудования завода-изготовителя, а также могут использоваться документы ИКАО: Приложение 10 "Авиационная электросвязь", Doc 8071 "Руководство по испытаниям радионавигационных средств". Наземная проверка выполняется для основного и резервного комплектов оборудования. При отсутствии в ЭТД, перечень проверяемых при наземной проверке параметров определяется эксплуатационным персоналом при вводе в эксплуатацию в зависимости от комплекта поставки и конфигурации оборудования.

Глава 1. Система посадки по приборам (ILS) Перечень параметров, проверяемых при летной проверке курсовых радиомаяков ILS категорий I, II и III

№ п/п	Параметр	Описание, допуск				Вид проверки (передатчик)
1	2	3				4
1	Опознавание	Кодированный сигнал опознавания, который передается КРМ, контролируется при различных проверках в пределах всей зоны действия. Опознавание считается удовлетворительным, если кодовые знаки правильны (код Морзе), ясно различимы и предаются с надлежащими интервалами. Передача сигнала опознавания ни в коем случае не мешает выполнению основной функции КРМ.				C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
2	Сумма глубин модуляции	Глубина модуляции определяется при полете по курсу в направлении торца ВПП. Номинальная глубина модуляции несущей высокой частоты сигналами тональных частот 90 и 150 Герц вдоль линии курса составляет 20 %. Глубина модуляции находится в пределах 18-22 %. В требуемой зоне действия суммарная глубина модуляции несущей высокой частоты сигналами тональных частот 90 и 150 Герц не превышает 60 % и быть меньше 30 %.				C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
3	Чувствительность к смещению	Существует два основных метода измерения чувствительности к смещению – заходы на посадку по границам сектора курса и пролеты или орбитальные облеты с пересечением сектора курса под прямым углом к продолжению осевой линии ВПП. При вводе в эксплуатацию рекомендуется метод захода на посадку. При периодических проверках применяется метод облета с пересечением сектора курса или метод орбитального облета. Чувствительность к смещению устанавливается и поддерживается в следующих пределах: Кат. I и II: ±17 % от номинальной величины; Кат. III: ±10 % от номинальной величины.				C (tx1 и tx2), P (tx1 или tx2)
4	Клиренс при смещении от курса	Клиренс КРМ проверяется для определения того, что передаваемый сигнал обеспечивает пользователя правильными данными о смещении от курса и что отсутствуют ложные курсы. Проверка производится посредством выполнения орбитального облета с радиусом 9-15 километров от места установки КРМ и на высоте приблизительно 460 метров над антенной. При влиянии рельефа местности высота выбирается такой, при которой обеспечивается линия прямой видимости между воздушным судном и антенной. Клиренс необходимо проверять в угловых пределах зоны действия, обеспечиваемой с каждой стороны прямого курса ±35°. РГМ возрастает в основном по линейному закону в виде функции углового смещения относительно передней линии курса, где РГМ равна 0, до такого угла по обеим сторонам от передней линии курса, где РГМ равна 0,180 (175 мкА). От этого угла до угла ±10° РГМ составляет не менее 0,180 (175 мкА). От угла ±10° до угла ±35° РГМ составляет не менее 0,155 (150 мкА).Там где требуется обеспечивать зону действия за пределами сектора ±35°, РГМ в этой зоне, за исключение заднего курса, составляет не менее 0,155 (150 мкА).				C (tx1 и tx2), P (tx1 или tx2)
5	Клиренс при больших углах места	Определенное сочетание наземных окружающих условий и высоты антенны может стать причиной появления нулей или ложных курсов, которые могут остаться незамеченными на некоторых нормальных высотах захода на посадку по приборам. По этой причине необходимо проводить анализ клиренса при больших углах места в следующих случаях: a) первоначальный ввод в эксплуатацию; b) изменение места размещения антенны; c) изменение высоты антенны; d) установка антенны другого типа. Проверка клиренса при больших углах места осуществляется в угловых пределах обеспечиваемой зоны действия таким же способом, что и проверка клиренса при смещении от курса, на высоте, соответствующей углу 7° относительно горизонтали, проходящей через антенну. Если минимальный клиренс на этой относительной высоте при орбитальном облете с радиусом 9-15 километров превышает 150 мкА, а клиренс на высоте 300 метров является удовлетворительным, то считается, что КРМ отвечает требованиям на всех промежуточных высотах. Если местные условия требуют, чтобы высота захода на посадку превышала 1800 метров относительно высоты антенны, то проверку следует производить на больших высотах для подтверждения наличия надлежащего клиренса и отсутствия ложных курсов, оказывающих существенное влияние на выполнение полета.				C (tx1 и tx2)
6	Точность юстировки курса	При измерении и анализе юстировки курса, задаваемого КРМ, следует учитывать искривления линии курса. Необходимо установить юстировку средней линии курса в следующих критических зонах, находящихся ниже соответствующей высоты принятия решения: Кат. I - в районе точки B ILS; Кат. II – от точки B ILS до опорной точки ILS; Кат. III – от точки C ILS до точки D ILS. При проведении данной проверки выполняется обычный заход на посадку по системе ILS с использованием глиссады, где таковая обеспечивается. Данные о местоположении воздушного судна регистрируются с помощью системы сопровождения или системы определения местоположения. При наличии искривлений курсовой линии на обследуемом участке их следует проанализировать с тем, чтобы можно было рассчитать среднюю юстировку КРМ. Средняя линия курса устанавливается и поддерживается в пределах эквивалентных следующим смещениям от осевой линии ВПП в опорной точке ILS: Кат. I: ±10,5 метров (35 фут) или линейный эквивалент 0,015 РГМ (берется меньшая из величин); Кат. II: ±4,5 метров (25 фут); Кат. III: ±3 метров (10 фут). При этом имеется ввиду, что КРМ ILS категорий II и III настраиваются и эксплуатируются таким образом, что вышеуказанные пределы достигаются весьма редко.				C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
7	Структура курса	Данная проверка представляет собой точное измерение искривлений линии курса и может выполняться одновременно с проверками юстировки и чувствительности к смещению. Структуру курса следует измерять только при нормальной эксплуатационной ширине сектора курса. Искривления линии курса КРМ ILS не создают амплитуды, превышающие следующие величины:				C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
			Амплитуда (РГМ) (95 % вероятности)
		Зона	Кат. I	Кат. II	Кат. III
		От внешней границы зоны действия до точки A ILS	0,031
		От точки A ILS до точки B ILS	0,031 в точке A, уменьшаясь по линейному закону до величины 0,015 в точке B	0,031 в точке A, уменьшаясь по линейному закону до величины 0,005 в точке B
		От точки B ILS до точки C ILS, до опорной точки ILS	0,015	0,005
		От опорной точки ILS до точки D ILS	-	-	0,005
		От точки D ILS до точки E ILS	-	-	0,005 в точке D, увеличиваясь по линейному закону до величины 0,010 в точке E
8	Зона действия (используемая дальность)	Данная проверка выполняется для подтверждения того, что КРМ обеспечивает пользователя правильной информацией в пределах всей зоны эксплуатационного применения. Сектор зоны действия КРМ охватывает область от антенны КРМ до следующих расстояний: e) 46,3 километров в пределах ±10° относительно прямой курсовой линии; f) 31,5 километров в секторе 10°-35° с каждой стороны относительно прямой курсовой линии; g) 18,5 километров за пределами сектора ±35°, если обеспечивается такая зона действия. В тех случаях, когда этого требуют топографические условия или это допускается эксплуатационными требованиями, указанные пределы могут быть уменьшены до 33,3 километров в пределах сектора ±10° и 18,5 километров в пределах остальной части зоны действия, при условии, что другие навигационные средства обеспечивают удовлетворительную зону действия в пределах промежуточного захода на посадку. Сигналы КРМ принимаются на указанных расстояниях на высоте 600 метров и более относительно высоты порога ВПП или 300 метров относительно наивысшей точки в пределах промежуточного и конечного участков захода на посадку, в зависимости от того, какая из величин больше, вплоть до поверхности, простирающейся от антенны КРМ и имеющей наклон 7° относительно горизонтальной плоскости. В ходе периодических проверок необходимо проверять зону действия только на расстоянии 31,5 километров в пределах сектора 35° с каждой стороны линии курса, за исключением случаев, когда сигналы КРМ используются вне пределов этой области.				C (tx1 и tx2), P (tx1 или tx2)
	- Напряженность поля	Минимальная напряженность поля КРМ во всей частях зоны действия, указанных выше, составляет не менее 40 мкВ/м (-114 дБВт/м2).
		Кат I: -107 дБВт/м2 (90 мкВ/м) на глиссаде с удаления 18,5 километров до высоты 30 метров Кат II: -106 дБВТ/м2 (100 мкВ/м) на глиссаде с удаления 18,5 километров, увеличиваясь до -100 дБВт/м2 (200 мкВ/м) на высоте 15 метров над порогом Кат III: -106 дБВт/м2 (100 мкВ/м) на глиссаде с удаления 18,5 километров, увеличиваясь до -100 дБВт/м2 (200 мкВ/м) на высоте 6 метров над порогом, -106 дБВт/м2 (100 мкВ/м) вдоль ВПП на высоте 4 метров в направлении курсового радиомаяка.
9	Поляризация	Данная проверка проводится с целью определения влияния нежелательных вертикально поляризованных составляющих сигнала. Воздушное судно выдерживает требуемую линию пути при горизонтальном пролете (вдоль продолжения осевой линии ВПП) и выполняет крен в каждую сторону на 20° относительно продольной оси. Поляризованная в вертикальной плоскости составляющая излучения на линии курса не превышает значения, которое соответствует: Кат. I: 15 мкА; Кат. II: 8 мкА; Кат. III: 5 мкА в пределах сектора, ограниченного 20 мкА с каждой стороны линии курса.				C (tx1 и tx2)
10	Система контроля	Данные испытания являются проверкой функции срабатывания системы контроля, и цель заключается в том, чтобы полностью исключить излучение сигналов наведения вне контролируемых допусков.
	- Юстировка	Система контроля обеспечивает сигнал тревоги при сдвиге в опорной точке ILS средней линии курса от оси ВПП, эквивалентном или большем чем следующие расстояния: Кат. I: 10,5 метров; Кат. II: 7,5 метров; Кат. III: 6 метров.				C (tx1 и tx2), P (tx1 или tx2)
	- Чувствительность к смещению	Система контроля обеспечивает сигнал тревоги при изменении чувствительности к смещению до значения, отличающегося от номинала более чем на 17 % для всех категорий ILS.				C (tx1 и tx2), P (tx1 или tx2)
	- уменьшение мощности	Система контроля обеспечивает сигнал тревоги при уменьшении мощности излучения до 80% (двухчастотный КРМ) или до 50% (одночастотный КРМ)				C (tx1 и tx2), P (tx1 или tx2)

Перечень параметров, проверяемых при летной проверке глиссадных радиомаяков ILS категорий I, II и III

№ п/п	Параметр	Описание, допуск			Вид проверки (передатчик)
1	2	3			4
1.	Угол наклона - Юстировка	Данные измерения проводятся при выполнении стандартного захода на посадку вдоль линии курса и на линии глиссады. Угол наклона глиссады ILS рекомендуется использовать равным 3°. Угол наклона глиссады устанавливается и выдерживается в следующих пределах: Кат. I и II: ±0,075 q от величины q; Кат. III: ±0,04 q от величины q. При вводе в эксплуатацию угол наклона глиссады - установлен как можно ближе к выбранному номинальному углу. При периодических проверках угол наклона глиссады - в пределах указанных значений.			C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
	- Высота опорной точки ILS	Продолжение вниз прямолинейного участка глиссады ILS проходит через опорную точку ILS на высоте, обеспечивающей безопасное наведение при пролете препятствий, а также безопасное и эффективное использование обслуживаемой ВПП. Высота опорной точки ILS для категорий I, II и III равна 15 метров. При этом разрешается допуск +3 метров.			C (tx1 и tx2)
2.	Сумма глубин модуляции	Глубина модуляции определяется в ходе проверок угла наклона глиссады. Номинальная глубина модуляции несущей высокой частоты сигналами тональных частот 90 и 150 Герц на глиссаде составляет 40%. Глубина модуляции находится в пределах 37,5-42,5%. Сумма глубин модуляции находится в пределах 75-85 %.			C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
3.	Чувствительность к смещению - Величина - Симметрия	Данное измерение можно выполнить посредством двух основных схем полета: заход на посадку вдоль линии курса и горизонтального пролета. Чувствительность к угловому смещению ГРМ ILS категорий I, II и III соответствовует РГМ, составляющей 0,0875 при угловом смещении: Кат. I: в пределах от 0,07q и 0,14q над и под глиссадой (0,12q над и под глиссадой, в пределах ±0,02q - для тех КРМ, чьи характеристики установлены и выдерживаются в пределах); Кат. II: 0,12q над глиссадой, в пределах +0,02q и -0,05q; Кат. II и III: 0,12q под глиссадой в пределах ±0,02 q. Чувствительность к угловому смещению ГРМ ILS устанавливается в пределах: Кат. I: ±25% выбранной номинальной величины; Кат. II: ±20% выбранной номинальной величины; Кат. III: ±15% выбранной номинальной величины.			C (tx1 и tx2), P (tx1 или tx2)
4.	Клиренс - Ниже глиссады	Клиренс сектора глиссады определяется путем горизонтального пролета через полный сектор. Этот метод измерений можно сочетать с методом измерения угла наклона глиссады и чувствительности к смещению при горизонтальном пролете. Не менее 190 мкА под углом над горизонталью не менее 0,3 q. Если значение 190 мкА достигается под углом больше 0,45 q, необходимо поддерживать этот уровень по крайней мере вплоть до угла 0,45 q.			C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
	- Выше глиссады	Уровень сигнала - по крайней мере 150 мкА, и он не опускается ниже 150 мкА до достижения угла 1,75 q.
5.	Структура глиссады	Определение структуры глиссады представляет собой точное измерение искривлений и резких колебаний глиссады. Данное измерение выполняется одновременно с измерением угла наклона глиссады. Искривления линии глиссады ГРМ ILS не создают амплитуды, превышающие следующие величины:			C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
			Амплитуда (РГМ) (95 % вероятности)
		Зона	Кат. I	Кат. II и III
		От внешнего предела зоны действия до точки C ILS до точки A ILS	0,035
		От точки A ILS до точки B ILS	0,035 в точке A, уменьшаясь по линейному закону до величины 0,023 в точке B
		От точки B ILS до опорной точки ILS	-	0,023
6.	Препятствия - Клиренс над препятствиями	Проверки можно осуществлять ниже сектора глиссады, что позволяет удостовериться в наличии безопасной для полетов зоны между нижней границей сектора глиссады и препятствиями. Воздушное судно находится на прямом курсе КРМ в направлении ВПП на расстоянии приблизительно 9,26 километров от антенны ГРМ и на высоте, при которой достигается уровень сигнала "лети вверх" по крайней мере 180 мкА. Полет продолжается в направлении ВПП с выдерживанием клиренса не менее 180 мкА до достижения порога ВПП или возникновения необходимости изменения траектории для обхода препятствий. Эта проверка проводится во время проверок контрольного устройства, когда ширина траектории настроена на широкие пределы срабатывания сигналов тревоги, при которых используется минимальное значение сигнала "лети вверх" 150 мкА вместо 180 мкА. Если такая проверка произведена в ходе проверок контрольного устройства при широких пределах, ее нет необходимости выполнять после возвращения траектории к нормальной ширине нормального сектора захода на посадку, за исключением проверки при вводе в эксплуатацию.			C (tx1 и tx2), P (tx1 или tx2)
7.	Зона действия - Используемая дальность - Напряженность поля	Зона действия ГРМ ILS охватывает область пространства, в горизонтальном секторе с углами 8° по обе стороны от осевой линии ВПП на расстоянии по крайней мере 18,5 километров и в вертикальном секторе с верхней границей под углом 1,75 q и нижней границей под углом 0,45 q над горизонталью или под меньшим углом 0,3 q, который требуется для гарантированного выполнения объявленной схемы входа в глиссаду ILS. В зоне действия ГРМ ILS обеспечивает минимальную напряженность поля 400 мкВ/м (-95 дБВт/м2). Напряженность поля ГРМ ILS категории I обеспечивается до высоты 30 метров над горизонтальной, проходящей через порог ВПП. Напряженность поля ГРМ ILS категорий II и III обеспечивается до высоты 15 метров над горизонтальной плоскостью, проходящей через порог ВПП.			C (tx1 и tx2), P (tx1 или tx2)
8.	Система контроля	Проверки контрольных устройств могут проводиться с использованием описанных выше методов, применяемых для измерения угла наклона глиссады, чувствительности к смещению и клиренса.
	- Угол	Система контроля обеспечивает сигнал тревоги при изменении угла наклона глиссады ГРМ ILS категорий I, II и III на величину большую, чем от –0,075 до +0,10q от опубликованного значения угла.			C (tx1 и tx2), P (tx1 или tx2)
	- Чувствительность к смещению	Система контроля обеспечивает сигнал тревоги при изменении чувствительности к смещению ГРМ ILS категорий I, II и III на величину большую, чем ±25% относительно номинальной величины.			C (tx1 и tx2), P (tx1 или tx2)
	Мощность	Система контроля обеспечивает сигнал тревоги при: - снижении мощности на 3 дБ либо при уменьшении зоны действия до параметров ниже установленных для данного ГРМ требований, при этом берется наименьшее из указанных изменений. При использовании двухчастотных ГРМ система контроля обеспечивает сигнал тревоги при изменении несущих частот на величину ±1 дБ, за исключением случаев, когда результаты испытаний подтвердили, что применение более широких пределов выше этого уровня не приведет к неприемлемому ухудшению характеристик сигналов. - при уменьшении мощности излучения до 80% (двухчастотный ГРМ) или до 50% (одночастотный ГРМ).

Перечень параметров, проверяемых при летной проверке маркерных радиомаяков ILS

№ п/п	Параметр	Описание, допуск	Вид проверки (передатчик)
1	2	3	4
1	Манипуляция	Проверка манипуляции осуществляется во время захода на посадку по ILS при пролете над МРМ. Оценка манипуляции производится по звуковой и визуальной индикации и считается удовлетворительной, когда кодовые знаки правильны, ясно различимы и передаются с надлежащими интервалами. Частоту модулирующего тонального сигнала можно проверить путем наблюдения за работой системы визуальной индикации в виде трехламповой панели, т.е. по загоранию нужной лампы: внешний маркер (OM) – синяя лампа, средний маркер (MM) – оранжевая и внутренний маркер (IM) – белая. Модуляция звуковыми частотами производится следующим образом: h) внутренний МРМ (при его наличии): непрерывная передача шесть точек в секунду; i) средний МРМ: непрерывная серия чередующихся точек и тире, причем тире передаются со скоростью два тире в секунду, а точки – со скоростью шесть точек в секунду; j) внешний МРМ: непрерывная передача двух тире в секунду. Эти скорости передачи выдерживаются с допуском ±15%.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
2	Зона действия - Индикация - Напряженность поля	Зона действия определяется путем пролета над МРМ при нормальном заходе на посадку по ILS и измерения общего времени, в течении которого наблюдается визуальная индикация и заранее установленный уровень сигнала несущей. Система МРМ настраивается таким образом, чтобы обеспечить зону действия на следующих расстояниях, измеряемых на глиссаде и линии курса ILS: k) внутренний МРМ: 150 метров ±50 метров; l) средний МРМ: 300 метров ±100 метров; m) внешний МРМ: 600 метров ±200 метров. Напряженность поля на границе зоны действия, составляет 1,5 мкВ/м (-82 дБВт/м2), в пределах зоны действия возрастает по крайней мере до 3 мкВ/м (-76 дБВт/м2).	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)

Определение местоположения

При оценке некоторых параметров радионавигационных средств необходимо учитывать сочетание погрешностей, вносимых оборудованием и подсистемой определения местоположения. По своей природе указанные погрешности являются независимыми, поэтому можно считать, что общая статистическая погрешность измеренного параметра равна квадратному корню из суммы квадратов равно взвешенных погрешностей, вносимых каждой подсистемой. Неопределенность результатов измерения соответствующего параметра по крайней мере в пять раз меньше по сравнению с допусками для данного параметра.

Минимальные требования к точности подсистемы определения местоположения

Вид измерений	Категория I		Категория II		Категория III
	Ограничительная точка	Точность	Ограничительная точка	Точность	Ограничительная точка	Точность
1	2	3	4	5	6	7
Угловые - КРМ - ГРМ	C	0,02°, 0,04° (См. прим.) 0,006 q	T	0,007°, 0,01° (См. прим.) 0,003 q	D	0,006°, 0,008° (См. прим.) 0,003 q
Расстояние		0,19 километров		0,19 километров		0,19 километров

Примечание.

Крайние значения вычисляются для предельных размеров сектора курса КРМ (3° и 6°) с учетом различной длины ВПП.

Глава 2. Всенаправленный ОВЧ-радиомаяк (VOR) Перечень параметров, проверяемых при летной проверке всенаправленного ОВЧ-радиомаяка

№ п/п	Параметр	Описание, допуск	Вид проверки (передатчик)
1	2	3	4
1.	Опознавание	Сигнал опознавания проверяется на правильность, четкость и возможное нежелательное воздействие на структуру курса. Эта проверка выполняется при полете точно по курсу и в пределах прямой радиовидимости радиомаяка. При этом осуществляется контроль за записью показаний курса с целью определения влияния кодового или речевого опознавания на структуру курса. Если при этом появляются подозрения о возможных небольших отклонениях от курса, то производится повторная проверка при полете по тому же маршруту, но с выключенным сигналом опознавания.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
2.	Индикация направления полета	Проверка этого параметра выполняется в начале летной проверки и не повторяется. При этом известен пеленг воздушного судна в направлении от радиомаяка. Выбирается соответствующий радиал, и когда крестообразный указатель индикатора курсовых отклонений установится на 0, индикатор показывает на "ОТ" маяка. Проверка данного параметра выполняется перед проверкой направления вращения стрелки индикатора, т.к. неправильная индикация полярности направления полета может стать причиной, кажущегося противоположного направления, вращения диаграммы направленности антенны радиомаяка.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
3.	Направление вращения стрелки индикатора отклонения	Необходимо выполнить круговой облет. При облете против часовой стрелки значения радиальных отклонений непрерывно уменьшаются, а при облете по часовой стрелке увеличиваться.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
4.	Поляризация	Влияние поляризации является результатом воздействия РЧ-составляющей с вертикальной поляризацией, излучаемой антенной системой. Присутствие нежелательной "вертикальной поляризацией" следует проверять по эффекту "углового положения"; это влияние исследуется либо при помощи "метода разворота на 360°" либо методом "эффекта курса", при этом крен составляет 30°. Данные методы следует применять на удалении 18,5-37 километров. Допуск по отклонению при вертикальной поляризации составляет ±2°.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
5.	Точность структуры курса - Юстировка - Искривления - Отклонения типа неровностей и гребешкового типа - Полетопригодность	Правильность юстировки можно определять при выполнении кругового облета или полета вдоль нескольких радиалов. Высоту полета следует выбирать таким образом, чтобы воздушное судно находилось в пределах главного лепестка диаграммы направленности антенны VOR. Круговой облет выполняется на такой высоте и на таком расстоянии, при которых опорная система определения местоположения могла точно определять местоположение воздушного судна. Для достижения требуемой точности облет выполняется на большем расстоянии. Для того чтобы произвести измерения в пределах 360°, орбита кругового облета перекрывается с достаточным запасом. Кроме того, точность юстировки можно определить путем выполнения полетов по нескольким радиалам подхода. Причем подходы к радиомаяку выполняются через равные угловые интервалы между радиалами. Для определения точности юстировки VOR необходимо выполнить подходы по меньшей мере по восьми радиалам. Допуск юстировки составляет ±2°. Искривления измеряются относительно правильного магнитного азимута радиала. Вызванные искривлениями отклонения линии курса относительно вычисленной средней юстировки не превышают 3,5° и остаются в пределах 3,5° относительно правильного магнитного азимута. Отклонения гребешкового типа представляют собой циклические отклонения от курсовой линии. Поскольку частота таких отклонений достаточно высока, они усредняются и не приводят к курсовому смещению воздушного судна. Отклонения типа неровностей представляют собой серию резких нерегулярных отклонений от курсовой линии. Кратковременные отклонения линии курса относительно ее среднего значения, вызванные одним из двух вышеназванных типов отклонений или их комбинацией, не превышают 3°. Полетопригодность представляет собой субъективную оценку, которую дает пилот, осуществляющий проверку. Оценка полетопригодности производится при полетах по действующим радиалам и в ходе выполнения схем полета, основанных на использовании VOR.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
6.	Глубина модуляции - Сигналом частоты 9960 Герц - Сигналом частоты 30 Герц	Измерение глубины модуляции можно производить при выполнении кругового облета или полета вдоль нескольких радиалов. Номинальная глубина модуляции несущей высокой частоты, вызываемой сигналом 30 Герц или поднесущей 9960 Герц, находится в пределах 28-32%. Это требование применяется в отношении передаваемого сигнала, принимаемого в отсутствие переотражений. Глубина модуляции несущей высокой частоты сигналом 30 Герц, регистрируемая под углом места до 5°, находится в пределах 25-35%. Глубина модуляции несущей высокой частоты сигналом 9960 Герц, регистрируемая под углом места до 5°, находится в пределах 20-55% для средств без речевой модуляции и в пределах 20-35% для средств с речевой модуляцией.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
7.	Зона действия	Зона действия VOR представляет собой пригодную для эксплуатационного использования область обслуживаемого воздушного пространства, границы которой определяются во время проведения различных проверок VOR, до угла места 40°. Напряженность поля сигналов VOR в пространстве, требуемая для обеспечения удовлетворительной работы типовой бортовой установки на минимальном уровне обслуживания и на указанном максимальном радиусе обслуживания, составляет 90 мкВ/м (-107 дБВт/м2). Зона действия VOR зависит не только от уровня сигнала, но и от других факторов. В тех районах, где отклонения типа неровностей и гребешков, искривления, юстировка и/или помехи превышают установленные допуски и делают радиомаяк непригодным для эксплуатационного использования, действуют ограничения, к которым следует относиться точно так же, как и к ограничениям, обусловленным недостаточным уровнем сигнала радиомаяка. Зону действия VOR проверяют посредством оценки схем полетов по приборам. Радиалы, которые используются или намечаются для использования по ППП, проходят проверку с целью определения их пригодности для выполнения схем полетов, предусмотренных ППП. Отбор подлежащих проверке радиалов производится на основе следующих критериев: a) радиалы, обеспечивающие выполнение схем захода на посадку по приборам, проверяются при каждой периодической летной проверке; b) радиалы в тех районах, где при проверках с круговым облетом было отмечено ухудшение рабочих характеристик; c) радиалы, где рельеф местности может оказывать влияние на зону действия VOR; d) в тех случаях, где это целесообразно, в каждом квадранте следует выбрать по меньшей мере один радиал (как правило, выбираются самые протяженные и самые низкие радиалы).	C (tx1 и tx2)
8.	Речевой канал	Речевой канал, по которому осуществляется радиотелефонная связь на частоте радиомаяка VOR, проверяется на разборчивость, уровень сигнала и его влияние на структуру курса, причем проверка осуществляется таким же образом, как это описано для проверки сигналов опознавания. Уровень звукового сигнала речевого канала - равен уровню сигнала речевого опознавания. Осуществляющий летную проверку персонал контролирует качество и зону действия принимаемых речевых передач и следит за тем, чтобы они не оказывали вредного воздействия на работу VOR.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
9.	Влияние речевого сигнала на обеспечение основной навигационной функции: - на азимут - на уровень модуляции	Радиотелефонная связь никоим образом не мешает обеспечению основной навигационной функции VOR. При излучении сигналов радиотелефонной связи сигналы опознавательного кода не подавляются. При выполнении стабильного полета в направлении на радиомаяк необходимо наблюдать за показаниями азимута с целью определения воздействия передачи речевых сообщений на информацию об азимуте.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
10.	Контрольное устройство	Проверка контрольного устройства производится в следующих случаях: a) в ходе проверки при вводе оборудования в эксплуатацию; b) при последующих проверках, если юстировка в опорной контрольной точке изменилась более чем на один градус относительно последней установленной юстировки, а контрольное устройство не выдало при этом аварийного сигнала. Проверка контрольного устройства производится над опорной контрольной точкой на той же высоте, при которой эта опорная контрольная точка была установлена. Воздушное судно выполняет полет в направлении на радиомаяк или от него и при пролете точно над контрольной точкой включается отметка данного события при наличии следующих состояний линии курса: a) линия курса находится в нормальном рабочем состоянии; b) линия курса смещена до точки срабатывания аварийной сигнализации; c) линия курса смещена до точки срабатывания аварийной сигнализации, расположенной с противоположной стороны по отношению к п. b); или d) линия курса возвращена в нормальное рабочее положение. При каждом из указанных выше состояний юстировку курса необходимо сравнивать, сверяя ее с данными записей с тем, чтобы определить амплитуду смещения курсовой линии до точки срабатывания аварийной сигнализации и чтобы убедиться в возвращении юстировки в нормальное положение.	C (tx1 и tx2)
11	Опорная контрольная точка	Выбор опорной контрольной точки производится во время летной проверки при вводе оборудования в эксплуатацию. Она выбирается на радиале установки антенны контрольного устройства или достаточно близко к нему (обычно 90º или 270º) и на расстоянии 18,5–37 километров (10–20 м. миль) от антенны радиомаяка. Данная контрольная точка используется для юстировки линий курса и служит в качестве опорной точки при последующих проверках юстировки, контрольных устройств, курсовой чувствительности, а также при измерениях показателей модуляции. Регулировка юстировки линии курса и курсовой чувствительности обычно выполняется относительно этой контрольной точки. При регулировках, выполняемых по другим направлениям, потребуется произвести повторную проверку указанных параметров в этой опорной контрольной точке. Проводящий летную проверку специалист делает описание опорной контрольной точки, указывает ее азимут с точностью до десятых долей градуса, расстояние от радиомаяка и абсолютную высоту пролета над ней, обычно 460 метров (1500 фут) относительно антенны. При изменении опорной контрольной точки в эти данные следует внести соответствующие поправки. Окончательная погрешность юстировки линии курса, измеренная в опорной контрольной точке, записывается в формуляр радиомаяка для использования при последующих проверках с целью определения необходимости полной проверки контрольного устройства.

Примечание.

Существует 2 типа всенаправленных ОВЧ-радиомаяков: традиционный – CVOR и доплеровский –DVOR. Требования, предъявляемые к летным проверкам данных двух типов VOR, являются аналогичными.

Глава 3. Дальномерное оборудование (DME) Перечень параметров, проверяемых при летной проверке дальномерного оборудования

№ п/п	Параметр	Описание, допуск	Вид проверки (приемопередатчик)
1	2	3	4
1.	Зона действия Плотность мощности или напряженность поля	Зона действия DME измеряется путем записи плотности мощности и напряженности поля. Если результаты этих записей совместить с системой координат, то можно построить зону действия в горизонтальной и вертикальной плоскостях. Непрерывность зоны действия установлена с высокой достоверностью для всех схем полетов, основанных на использовании DME. Зона действия в горизонтальной плоскости Воздушное судно выполняет круговой облет с радиусом, который зависит от зоны обслуживания связанного с ним навигационного устройства, вокруг антенны наземной станции на высоте, соответствующей углу места, равному приблизительно 0,5° относительно места размещения антенны, или на высоте 300 метров относительно рельефа местности между маяком и воздушным судном, в зависимости от того, какая из высот больше. При отсутствии какого-либо связанного с DME радионавигационного средства, круговой облет может выполнятся радиусом, превышающим 18,5 километров. Зона действия на максимальной дальности и минимальной абсолютной высоте, которые определяются эксплуатационными требованиями для конкретного приемоответчика, обычно необходима только при вводе оборудования в эксплуатацию, а также после крупных модификаций наземного оборудования или при постройке крупных сооружений вокруг антенны. Уровень сигнала такой, чтобы напряженность поля была не меньше ≥-89 дБВт/м2 (690 мкВ/м) на границах зоны действия или соответствовала эксплуатационным требованиям. Зона действия в вертикальной плоскости Описываемая ниже летная проверка может проводиться с целью оценки диаграммы боковых лепестков антенны приемоответчика DME. Воздушное судно для летной проверки выполняет горизонтальный полет на высоте приблизительно 1500 метров (5000 фут) по одному из радиалов. Осуществляющий летную проверку специалист записывает значения плотности мощности, выдаваемые используемой для летного испытания системой. Схемы выполнения полетов, основанные на использовании DME, оцениваются при минимальной абсолютной высоте полета. Выполняющий летную проверку специалист проверяет, что на воздушное судно надежно поступает информация о дальности. Путем записи плотности мощности определяется, что система запросчик – приемоответчик работает надлежащим образом в каждой точке рассматриваемого воздушного пространства. По результатам выполненных в полете измерений можно построить график, отражающий зависимость дальности от высоты. Такой график позволяет: a) определить точную форму различных лепестков диаграммы излучения и оценить характеристики антенны и окружающие условия, в которых она работает; b) определить форму и размер конуса молчания; c) определить ограничения зоны действия приемоответчика и их влияние на его эксплуатационное использование.	C (tx1 и tx2)
2.	Точность (ошибка определения дальности)	Точность системы можно оценить путем сравнения наклонной дальности, измеренной с помощью DME, с трехмерным эквивалентом. Расчеты производятся в трехмерном пространстве с тем, чтобы избежать погрешностей, связанных с разностью между наклонной дальностью и дальностью, измеренной на земле. Точность (ошибка определения дальности) проверяется как при орбитальных, так и при радиальных полетах. Главным вкладом приемоответчика DME в суммарную погрешность является его основная задержка. Наиболее точная калибровка этого параметра обеспечивается при наземных измерениях. Ошибка определения дальности не превышает 150 метров для DME используемых на маршруте, и 75 метров для DME работающих совместно с посадочными средствами.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
3.	Форма импульса	Время нарастания импульса ≤3 микросекунд; Длительность импульса 3,5 микросекунд, ±0,5 микросекунд; Время спада импульса ≤3,5 микросекунд; Амплитуда импульса между передним и задним фронтами на уровне 95 % не ниже 95% максимальной амплитуды	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2
4	Интервал между импульсами, образующими пару	Для измерения интервала между импульсами импульсной пары используется тот же метод, что и для измерения формы импульсов. При этом воздушное судно может выполнять как орбитальный, так и радиальный полет. Для канала X: 12 ±0,25 микросекунд. Для канала Y: 30 ±0,25 микросекунд.
5	Опознавание	При проверке сигнала опознавания проверяется его правильность и четкость, при этом воздушное судно может выполнять как орбитальный, так и радиальный полет. Если DME работает совместно с курсовым маяком ILS или с VOR, то необходимо проверять правильность синхронизации двух опознавательных сигналов, передаваемых совместно работающими навигационными средствами.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
6	Эффективность по ответу	На протяжении всего времени проведения летной проверки необходимо постоянно контролировать и записывать эффективность приемоответчика по ответу. Полученные данные характеризуют качество обслуживания, предоставляемое данным наземным приемоответчиком воздушным судам, находящимся в зоне его обслуживания. Кроме того, эти данные можно использовать для выявления зон, в которых возникают проблемы, вызванные многопутевым распространением сигналов и наличием помех. Выявить эти явления поможет изучение формы полученных импульсов на цифровом осциллографе.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
7	Потеря сигнала	Зоны, в которых постоянно происходит потеря сопровождения подвергнуты дополнительной летной проверке с тем, чтобы выяснить, следует ли предпринять определенные технические действия или публично объявить о существовании таких зон.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
8	Резервное электропитание	Во время проверок при вводе оборудования в эксплуатацию и периодических проверок работоспособность резервного электропитания проверяется, наблюдая за работой оборудования и отмечая значительные отличия в характеристиках излучаемого сигнала, происходящие при переключении на резервный источник питания. При переключении на резервный источник питания характеристики приемоответчика (спектр импульсов, уровень излучаемой энергии и так далее) не ухудшается.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)

Глава 4. Ненаправленный радиомаяк (NDB) Перечень параметров, проверяемых при летной проверке ненаправленного радиомаяка

№ п/п	Параметр	Описание, допуск	Вид проверки (передатчик)
1	2	3	4
1.	Сигнал опознавания	Во время летной проверки передаваемые NDB кодированные сигналы опознавания следует контролировать до границы его зоны действия (в некоторых случаях расстояние, на котором еще можно принимать сигнал опознавания, определяет эффективную зону действия данного NDB). Сигналы опознавания считаются удовлетворительными, если кодовые символы правильные, четко прослушиваются и имеют соответствующие временные интервалы. Контроль сигналов опознавания в процессе летной проверки позволяет также выявлять мешающие радиостанции.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
2.	Номинальная зона действия	Зона действия NDB определяется путем измерения напряженности поля (номинальная зона действия) или путем оценки качества (эффективная зона действия) таких показателей, как уровень сигналов, как речевых, так и сигналов опознавания, и поведение указателя индикатора отклонений. Использование одного или другого метода или обоих одновременно зависит от эксплуатационных и технических требований. Для проверки этого параметра производится полный круговой облет NDB с радиусом, равным номинальной зоне действия, на минимально приемлемой высоте полета. Если в зоне действия будут выявлены области, в которых возникают определенные трудности, или рельеф местности окажется достаточно однородным, что сделает нецелесообразным выполнение кругового облета, то зону действия можно обследовать путем выполнения радиальных полетов или в наиболее характерных секторах, производя измерения напряженности поля вдоль подходящих воздушных трасс, при этом полеты и в этом случае выполняются на минимальной высоте. Для получения удовлетворительных результатов может потребоваться регулировка тока антенны NDB. Минимальный уровень сигнала, установленный для данной географической зоны. Колебания стрелки ADF не превышают ±10° в пределах всей установленной зоны действия.	C (tx1 и tx2)
3.	Зона действия в пределах воздушных трасс	Оценка зоны действия NDB вдоль воздушных трасс производится при полете по маршруту на минимальной высоте путем регистрации чрезмерных колебаний стрелки ADF, проверки качества сигнала опознавания и наличия помех. Проверки всех воздушных трасс проводится при вводе NDB в эксплуатацию, и при регулярных испытаниях обычно нет необходимости проверять все воздушные трассы. Колебания стрелки ADF не превышают ±10° в пределах всей зоны действия, установленной для данной воздушной трассы.	C (tx1 и tx2)
4.	Схема полета в зоне ожидания, схемы захода на посадку (где для их выполнения применяется NDB)	Если схема полета в зоне ожидания или схема захода на посадку выполняются с помощью NDB, то эти схемы следует подвергать летным проверкам на пригодность с точки зрения пилота. Во время таких проверок регистрируются чрезмерные колебания стрелки ADF, выявляются ошибочные переворачивания стрелки ADF, создающие ложное впечатление о пролете NDB, или другие необычные условия. Пилот дает оценку полетопригодности NDB, колебания стрелки ADF не превышают ±5°, нет ошибочных переворачиваний стрелки на 180°, создающих ложное впечатление о пролете NDB.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
5.	Пролет NDB	С помощью данной проверки подтверждается правильность индикации при пролете непосредственно над маяком. Воздушное судно пролетает над NDB, желательно с двух радиальных направлений, расположенных под углом 90° друг к другу, с тем, чтобы убедиться в том, что переворачивание стрелки ADF происходит с приемлемо ограниченным уровнем колебаний стрелки. При пролете - полное отсутствие признаков ложного пролета NDB или чрезмерных колебаний стрелки ADF.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
6.	Речевые сигналы	Если NDB обеспечивает передачу речевых сообщений, то необходимо проверить качество речевых сигналов. Для этого следует запросить передачу речевого сообщения, если такие передачи не ведутся непрерывно, то проверить его качество и отсутствие помех.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)

Глава 5. Трассовый маркерный ОВЧ-радиомаяк Перечень параметров, проверяемых при летной проверке трассового маркерного ОВЧ-радиомаяка

№ п/п	Параметр	Описание, допуск	Вид проверки (передатчик)
1	2	3	4
1	Сигналы опознавания	Если МРМ обеспечивает кодирование опознавания, то сигналы опознавания следует проверить во время пролета над радиомаяком. Сигналы опознавания оцениваются на слух и визуально и считаются удовлетворительными, если кодовые символы правильные, четко прослушиваются и имеют соответствующие временные интервалы. Частоту модулирующего тона можно проверить по загоранию нужной лампочки на панели.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)
2	Зона действия	Зона действия определяется при полете над МРМ на эксплуатационных высотах путем измерения промежутка времени или расстояния, на протяжении которого обеспечивается визуальная индикация сигнала, поступающего от калиброванного маркерного приемника антенны, или пока этот сигнал сохраняет заранее установленный уровень. При вводе в эксплуатацию зону действия необходимо измерить на нескольких высотах, а при периодических проверках обычно достаточно сделать это на одной высоте. Центр зоны действия находится над радиомаяком или над известной точкой. Номинальная зона действия согласно эксплуатационным требованиям: при вводе в эксплуатацию ±25%, при периодических ±50%.	C (tx1 и tx2), P (tx1 и tx2)

Глава 6. Наземная система функционального дополнения (GBAS) Перечень параметров, проверяемых при летной проверке наземной системы функционального дополнения

№ п/п	Параметр	Описание, допуск	Вид проверки (передатчик)
1	2	3	4
1	Зона действия	Целью данного испытания является определение зоны действия GBAS. Минимальный и максимальный уровни напряженности определены в следующих зонах, обслуживаемых наземной подсистемой: a) минимальная зона действия, требуемая для обеспечения заходов на посадку: - в горизонтальной плоскости: ±140 метров в точке LTP/FTP; 37 километров в пределах ±10° от LTP/FTP; 28 километров в пределах ±35° от LTP/FTP; - в вертикальной плоскости: от 0,45 q до 1,75 q; до 3,7 метров над поверхностью ВПП; b) зона действия, требуемая для обеспечения определения местоположения, зависит от планируемых конкретных операций. Оптимальная зона действия для данных двух видов обслуживания всенаправленная. Напряженность поля удовлетворяет следующим допускам: >215 мкВ/м (-99 дБВт/м2) и <0,350 В/м (-35дБВт/м2)	C (tx1 и tx2)
2	Точность параметров местоположения	a) Точность в горизонтальной плоскости: ≤16 метров. b) Точность в вертикальной плоскости: ≤6 метров.	C (tx1 и tx2)
3	Параметры сообщений	a) Идентификатор GBAS; b) Сообщение типа 2 (данные по системе GBAS): - показатель точности наземной подсистемы (GAD): 03; - показатель непрерывности и целостности наземной подсистемы (GCID): 07; - селектор данных опорной станции (RSDS): 048; - максимальное используемое расстояние: 2510 километров; - локальное магнитное склонение: ±180°; - опорная точка GBAS (широта, долгота, высота); c) Сообщение типа 4 (данные всех конечных участков захода на посадку (FAS)): - тип операции: 015; - идентификатор аэропорта; - номер ВПП: 136; - литера ВПП: L - левая, C – центральная, R – правая; - определитель характеристик захода на посадку: 07; - индикатор маршрута; - селектор данных опорной траектории (RPDS): 048; - горизонтальный порог срабатывания сигнализации: 10 метров; - вертикальный порог срабатывания сигнализации: 10 метров; - идентификатор опорной траектории; - широта LTP/FTP: ±90°; - долгота LTP/FTP: ±180°; - высота LTP/FTP: -5126041,5 метров; - широта DFPAP: ±1°; - долгота DFPAP: ±1°; - высота пересечения порога при заходе на посадку (TCH): 01638,35 метров; - угол глиссады (GPA):090°; - курсовая ширина: 80143,75 метров; - смещение D–расстояния: 02032 метров.	C (tx1 и tx2)

Глава 7. Системы наблюдения
Требования к проведению наземных проверок систем наблюдения зависят от вида системы наблюдения. По объему работ и длительности проведения, наземные проверки могут значительно отличаться для разных видов систем наблюдения. Описание процедур, методов, а также допустимых значений измеряемых параметров, производимых при наземной и летной проверке изложены также в документе ИКАО Приложение 10 "Авиационная электросвязь". Конкретные технические параметры, которые оцениваются изначально в процессе проведения проверок по вводу в эксплуатацию, и для которых как можно предполагать существуют процедуры, предварительные требования, методы, периодичность и т.п., отражены в документах завода-изготовителя либо определяются в зависимости от эксплуатационных условий. Перечень параметров, проверяемых при летной проверке систем наблюдения

№ п/п	Параметр	Описание, допуск	PSR	SSR	ADS (см. прим.)	MLAT (см. прим.)
1	2	3	4	5	6	7
1.	Ориентация	Необходимо подтвердить правильность определения азимута цели. Данная проверка выполняется до начала выполнения летной проверки по рейсовым бортам, либо если это необходимо, то данная проверка проводится в начале выполнения летной проверки. Допуски к точности определения азимута цели содержатся в эксплуатационно-технической документации оборудования.	C	C
2.	Наклон антенны	Производится выбор оптимального угла наклона антенны радиолокатора. Данная проверка выполняется только для одного радиала (воздушной трассы). Допуски установки угла наклона содержатся в эксплуатационно-технической документации оборудования.	C	C
3.	Режимы/коды	Режимы/коды используемые в работе систем наблюдения определены в эксплуатационно-технической документации оборудования.		C	C	C
4.	Зона действия в вертикальной плоскости	Производится оценка внутренней и внешней границ зоны действия для всех типов систем наблюдения. Для проведения значительной части проверок выбирается контрольное направление (курс) от места размещения системы наблюдения. В целях обеспечения достоверности сопоставления результатов проверка по вводу в эксплуатацию и все последующие проверки проводятся вдоль контрольного радиала (для одного и того же курса). Вдоль контрольного радиала нет местных помех, интенсивного воздушного движения, густонаселенных районов, а также воздействий, создаваемых на линии визирования. Высота полета от места размещения системы наблюдения выбирается от высоты 300 метров до максимальной требуемой эксплуатационной высоты, и минимум четыре разные высоты проверены. Данная проверка выполнятся для основного и резервного комплектов оборудования.	C	C	C	C
5.	Зона действия в пределах воздушных трасс/маршрутов	Цель данной проверки состоит в документировании зоны действия в пределах воздушных трасс/маршрутов. Полет выполняется вдоль осевой линии воздушной трассы на минимальной высоте в пределах зоны действия, но не ниже, чем минимальная абсолютная высота пролета над препятствиями. Данная проверка выполнятся для основного и резервного комплектов оборудования, в направлении "от" один комплект, в направлении "на" другой комплект.	C	C	C	C
6.	Точность отображения	Целью данного испытания является проверка точности отображения на позиции диспетчера воздушных трасс, радионавигационных точек PSR SSR MLAT Вероятность обнаружения цели 90% 95% 95% Ошибка по азимуту 0,2° 0,08° 0,08° Ошибка по дальности 200 м 150 м 150 м	С	С		С
7.	Идентификация неподвижных целей	Цель данного испытания состоит в идентификации четко выраженных широкополосных первичных целей, используемых для проверки точности определения дальности и азимута. Идентификация таких постоянных эхо-сигналов производится следующим образом, путем сопоставления отражений от наземных объектов и географических карт выбираются четко выраженные объекты, пилоту дается указание выполнить полет в направлении такого постоянного эхо-сигнала. Если пилот сможет распознать и описать соответствующую цель, и эта цель является четко выраженным объектом, то отраженный от данной цели постоянный эхо-сигнал необходимо зафиксировать в отчете о проверке.	C
8.	Заход на посадку (для SRE)	Цель данного испытания состоит в оценке возможности использования системы наблюдения для наведения воздушного судна при заходе на посадку. Курс захода на посадку совпадает с продолжением осевой линии ВПП и при выполнении данного испытания нет пропадания отметок о цели.	C	C	C	C
9.	Зона ожидания (для SRE)	Цель данного испытания состоит в оценке возможности использования системы наблюдения при выполнении полетов воздушными судами в зонах ожидания. При выполнении данного испытания нет пропадания отметок о цели.	C	C	C	C
10.	Затенение горизонта	Цель данного испытания состоит в проверке измеренной зоны действия по картам затенения горизонта. Данная проверка проводится в тех случаях, когда этого требуют местные условия по запросу технического персонала или диспетчерского состава.	По запросу
11.	Средства связи	Данная проверка не является обязательной и проводится с целью проверки работоспособности средств ОВЧ/УВЧ-связи в пределах зоны действия системы наблюдения. Данная проверка проводится по запросу технического персонала или диспетчерского состава.

Примечание: летные проверки ADS-B, MLAT проводятся при необходимости использования данных средств для наблюдения воздушного движения. При использовании ADS-B, MLAT только для наблюдения наземного движения проводится наземная проверка необходимой зоны действия наземного наблюдения, идентификации и точности отображения целей.

Глава 8. ОВЧ-радиопеленгаторная станция (VDF) Перечень параметров, проверяемых при летной проверке ОВЧ-радиопеленгаторной станции

№ п/п	Параметр	Описание, допуск	Вид проверки
1	2	3	4
1	Погрешность пеленгования	Измерение данного параметра выполняется как при орбитальных, так и при радиальных полетах. Допуск погрешности пеленгования составляет ±2,5°.	C, P
2	Зона действия	Дальность пеленгования радиостанций ОВЧ-диапазона с мощностью излучения 5 Вт (и более): a) для высоты полета 1000 м: ≥80 километров; b) для высоты полета 3000 м: ≥150 километров.	C
3	Среднеквадратическая погрешность пеленгования	Допустимое значение среднеквадратичной погрешности пеленгования ≤1,5°.	C, P

Глава 9. Авиационная воздушная электросвязь Перечень параметров, проверяемых при летной проверке авиационной воздушной электросвязи (АВС)

№ п/п	Параметр	Описание, допуск	Вид проверки
1	2	3	4
1.	Зона действия	Целью данного испытания является проверка зоны действия средства радиосвязи. Зона действия проверяется согласно предполагаемой эксплуатационной зоне действия. Для проведения полета могут выполняться как орбитальные полеты, так и полеты по маршрутам. Зона действия определяется оценкой разборчивости речи. В таблицу результатов заносится следующие данные: - азимут; - высота полета; - дальность; - разборчивость речи: оценка пилота и оценка диспетчера; - взаимовлияние: оценка пилота и оценка диспетчера. Разборчивость речи и взаимовлияние оцениваются по пятибалльной шкале (высшая оценка 5).	C

Примечание: Летная проверка авиационной воздушной электросвязи может проводиться как воздушным судном-лабораторией, так и рейсовыми, учебными и др. воздушными судами.

Глава 10. Интервалы проведения летных проверок Интервалы проведения летных проверок наземных средств РТОП и АВС

№ п/п	Оборудование	Интервал (в днях)
1	2	3
1.	Система посадки по приборам ILS	180±60 для категорий II и III, 180±90 для категории I (см. прим. 1)
	Всенаправленный ОВЧ-радиомаяк VOR (CVOR, DVOR)	360±90
	Оборудование системы посадки (ОСП: 2 NDB, 2 маркерных радиомаяка) (см. прим. 2)	360±90
	ОВЧ-радиопеленгаторная станция АРП/ VDF	1095±90
	Дальномерное оборудование DME	360±90 либо проверяются совместно с оборудованием, в состав которого входят.
	Маркерный радиомаяк
	Ненаправленный радиомаяк NDB (см. прим. 2)	365±90
	Наземная система функционального дополнения GBAS	Проверяются при вводе в эксплуатацию (до ввода оборудования в эксплуатацию на каждой обслуживаемой ВПП и для каждого захода на посадку)
	Системы наблюдения (PSR, SSR, ADS, MLAT)	Проверяются только при вводе в эксплуатацию
	Средства авиационной воздушной связи (АВС) (см. прим. 3)

Примечания.

1. Для систем посадки по приборам ILS категорий I и II, после третьей периодической проверки интервал между летными проверками составляет 365 дней.

2.. Периодические летные проверки ОСП, NDB допускается проводить специально выделенным для этих целей ВС, выполняющими авиационные работы, транспортные и иные полеты.

3. Летные проверки АВС допускается проводить ВС, выполняющими авиационные работы, транспортные и иные полеты.

	Приложение 1 к Программам и методикам наземных и летных проверок- средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи
	Форма

Акт летной проверки наземных средств РТОП и АВС

(наименование организации, осуществляющей эксплуатацию средств РТОП и АВС)
ПРЕДСТАВЛЯЮ НА УТВЕРЖДЕНИЕ		УТВЕРЖДАЮ
(наименование должности лица, ответственного за эксплуатацию)			(наименование должности руководителя организации)
" " 20 года.			" " 20 года.
(дата)			(дата) Место печати
(подпись)	(фамилия, инициалы)		(подпись)	(фамилия, инициалы)

АКТ ЛЕТНОЙ ПРОВЕРКИ

________________________________________________________________________________
(тип, наименование, (магнитный курс посадки), место установки проверяемого средства)
________________________________________________________________________________
(дата проведения, тип и бортовой № ВСЛ, наименование и заводской № АЛК, наименование
организации поставщика, вид проверки, наименование, состав, заводской номер, дата
выпуска проверяемого средства) Таблица(ы) параметров проверяемого средства

ЗАКЛЮЧЕНИЕ

________________________________________________________________________________
(краткое описание летной проверки, список руководящих документов,
соответствие эксплуатационным требованиям, пригодность для обеспечения полетов)

Перечень приложений к акту летной проверки. Количество экземпляров актов летной проверки и список получателей.

Летную проверку проводили:

Командир ВСЛ Бортоператор ВСЛ		(дата)		(подпись)		(фамилия, инициалы)
		(дата)		(подпись)		(фамилия, инициалы)
(наименование должности наземного персонала)		(дата)		(подпись)		(фамилия, инициалы)

	Приложение 2 к Программам и методикам наземных и летных проверок- средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи
	Форма

Параметры КРМ (летная проверка, ввод в эксплуатацию)

№ п/п	Параметр	Допуск			Передатчик (tx)
		кат. I	кат. II	кат. III	tx1	tx2
1	2	3	4	5	6	7
1	Сигнал опознавания	Правильная манипуляция, ясная слышимость в пределах дальности действия
2	Сумма глубин модуляции, %	40±4
3	Отклонение чувствительности к смещению от номинального значения, %	±17	±17	±10
4	Клиренс при смещении от курса, РГМ
	- от линии курса до угла с РГМ=±0,180	Линейное увеличение РГМ
	- от угла с РГМ=±0,180 до ±10 градусов	увеличение до 0,175 ±0,005
	- от ±10 градусов до ±35 градусов	минимум 0,150±0,005
5	Клиренс при больших углах места, РГМ	минимум 0,150±0,005
6	Точность юстировки курса, м	±10,5	±7,5 (±4.5)	±3
	Структура курса, РГМ,, менее:
7	- от внешней границы зоны действия до т.A;	0,031	0,031	0,031
	- от т.A до т.B;	0,015	0,005
	- от т.B до т.C, т.T, т.D;	0,015	0,005
	- от т.D до т.E;	-	-	0,01
8	Зона действия в горизонтальной плоскости (дальность действия) в секторах, (километров) не менее, минимальная напряженность поля, дБВт\м2 (мкВ/м) не менее Для угла 0 градусов; от ЛК до углов ±10 градусов; от ЛК до углов ±35 градусов
		46,3 километров, -114 (40)
		46,3 километров, -114 (40)
		31,5 километров, -114 (40)
9	Напряженность поля КРМ, Ек дБВт\м2 (мкВ/м): - на границах зоны действия, не менее; - на глиссаде и в пределах сектора курса, с удаления 18,5 километров от КРМ до высоты 30 м, не менее; до высоты 15 метров над порогом увеличение до; - на высоте 6 метров над порогом; - вдоль ВПП, не менее	-114 (40) -107 (90) - -	-114 (40) -106 (100) -100 (200) - -	-114 (40) -106 (100) -100 (200) -106 (100)
10	Поляризация, мкА	15	8	5
	Система контроля
11	- юстировка курса, метров;	±10,5	±7,5	±6
	- чувствительность к смещению, %	±17

Параметры КРМ (летная проверка, периодическая)

№ п/п	Параметр	Допуск			Передатчик (tx)
		кат. I	кат. II	кат. III	tx1	tx2
1	2	3	4	5	6	7
1.	Сигнал опознавания	Правильная манипуляция, ясная слышимость в пределах дальности действия
2.	Сумма глубин модуляции, %	40±4
3.	Отклонение чувствительности к смещению от номинального значения, %	±17	±17	±10
4.	Клиренс при смещении от курса, РГМ
	- от линии курса до угла с РГМ=±0,180	Линейное увеличение РГМ
	- от угла с РГМ=±0,180 до углов ±10 градусов;	увеличение до 0,175 ±0,005
	- от углов ±10 градусов до углов ±35 градусов	минимум 0,150±0,005
5.	Точность юстировки курса, м	±10,5	±7,5 (±4.5)	±3
6.	Структура курса, РГМ, (мкА), менее
	- от внешней границы зоны действия до т.A;	0,031	0,031	0,031
	- от т.A до т.B;	0,015	0,005
	- от т.B до т.C, т.T, т.D;	0,015	0,005
	- от т.D до т.E	-	-	0,01
7.	Зона действия в горизонтальной плоскости (дальность действия) в секторах, (километров) не менее, минимальная напряженность поля, (мкВ/м), не менее:
	- 0 градусов	46,3 километров, 40мкВ/м
	- ±10 градусов	46,3 километров, 40мкВ/м
	- ±35 градусов	31,5 километров, 40мкВ/м
7.1	Напряженность поля КРМ, Ек (мкВ/м): - на границах зоны действия, не менее; - на глиссаде и в пределах сектора курса, с удаления 18,5 километров от КРМ до высоты 30 м, не менее; до высоты 15 метров над порогом увеличение до; - на высоте 6 метров над порогом; - вдоль ВПП, не менее	-114 (40) -107 (90) - -	-114 (40) -106 (100) -100 (200) - -	-114 (40) -106 (100) -100 (200) -106 (100)
8.	Система контроля
	- юстировка курса, метров;	±10,5	±7,5	±6
	- чувствительность к смещению, %	±17

	Приложение 3 к Программам и методикам наземных и летных проверок- средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи
	Форма

Параметры ГРМ (летная проверка, ввод в эксплуатацию)

№ п/п	Параметр	Допуск			Передатчик (tx)
		кат. I	кат. II	кат. III	tx1	tx2
1	2	3	4	5	6	7
	Угол наклона глиссады q, в градусах
1	- юстировка	±0,075 q		±0,04 q
	- высота опорной точки ILS (м)	15 допуск до +3
2	Сумма глубин модуляции, %	80±5
3	Отклонение чувствительности к смещению от номинального значения, не более %	±25	±20	±15
	- ниже глиссады	0,12 q ±0,02 q
	- выше глиссады	0,12 q ±0,02 q
	Клиренс
4	- ниже глиссады, не менее	190 мкА до угла 0,45 q
	- выше глиссады, не менее	150 мкА до угла 1,75 q
	Структура глиссады, РГМ не более
5	- от внешней границы З.Д. до т.A, т. C	0,035
	- от т.A до т.B	-	0,035 в точке A, уменьшаясь по линейному закону до величины 0,023 в точке B
	- от т.B до т.T	-	0,023
6	Клиренс над препятствиями, не менее	180 мкА
	Зона действия, напряженность поля
7	- для угла 0 градусов, более	18,5 километров, 400 мкВ/м
	- для угла ±8 градусов, более	18,5 километров, 400 мкВ/м
	Система контроля
8	- угол отклонения	±0,075 q
	- чувствительность к смещению, %	±25

Параметры ГРМ (летная проверка, периодическая)

№ п/п	Параметр		Допуск			Передатчик (tx)
			кат. I	кат. II	кат. III	tx1	tx2
1		2	3	4	5	6	7
1.		Угол наклона глиссады q, в градусах
		- Юстировка	±0,075 q		±0,04 q
2.		Сумма глубин модуляции, %	80±5
3.		Отклонение чувствительности к смещению от номинального значения, не более %	±25	±20	±15
		- ниже глиссады, угол не более	0,12 q ±0,02 q
		- выше глиссады, угол не более	0,12 q ±0,02 q
4.		Клиренс
		- ниже глиссады, не менее	190 мкА до угла 0,45 q
		- выше глиссады, не менее	150 мкА до угла 1,75 q
5.		Структура глиссады, РГМ, менее
		- от внешней границы З.Д. до т.A, т. C	0,035
		- от т.A до т.B	-	0,035 в точке A, уменьшаясь по линейному закону до величины 0,023 в точке B
		- от т.B до т.T	-	0,023
6.		Клиренс над препятствиями, более	180 мкА
7.		Зона действия, напряженность поля
		- для угла 0 градусов, более	18,5 километров, 400 мкВ/м
		- для угла ±8 градусов, более	18,5 километров, 400 мкВ/м
8.		Система контроля
		- угол отклонения	±0,075 q
		- чувствительность к смещению, %	±25

	Приложение 4 к Программам и методикам наземных и летных проверок- средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи
	Форма

Параметры МРМ (летная проверка, ввод в эксплуатацию, периодическая)

№ п/п	Параметр	Допуск	Передатчик (tx)
tx1	tx2
1	2	3	4	5
	Манипуляция:
1	- внешний	Правильная манипуляция, ясная слышимость
	- средний
	Зона действия, м
2	- внешний	600 ± 200
	- средний	300 ± 100
	Напряженность поля, мкВ/м
3	- Внешний
	на границе зоны действия	1,5
	внутри зоны действия	3,0
	- Средний
	на границе зоны действия	1,5
	внутри зоны действия	3,0

	Приложение 5 к Программам и методикам наземных и летных проверок-средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи
	Форма

Параметры VOR (летная проверка, ввод в эксплуатацию)

№ п/п	Параметр	Допуск		Передатчик (tx)
				tx1	tx2
1	2	3	4		5
1	Сигнал опознавания	Четкая передача
2	Индикация направления полета	Правильная
3	Направление вращения стрелки индикатора отклонения	По часовой стрелке увеличивается, против часовой стрелки уменьшается
4	Поляризация	±2 градусов
5	Точность структуры курса
	- юстировка	±2 градусов
	- искривления	±3,5 градусов
	- отклонения типа неровностей и гребешкового типа	±3 градусов
	- полетопригодность	Пригоден к полетам
6	Глубина модуляции
	- 9960 Герц	28-32%
	- 30 Герц	28-32%
7	Зона действия, километров
	- Радиал, высота полета	Напряженность поля ≥90 мкВ/м
8	Радиалы захода на посадку	Если VOR используется для захода на посадку
	- Курс посадки 090°	Радиал
	Юстировка	085 градусов	±2 градусов
		090 градусов
		095 градусов
	Искривления	085 градусов	±3,5 градусов
		090 градусов
		095 градусов
	отклонения типа неровностей и гребешкового типа	085 градусов	±3 градусов
		090 градусов
		095 градусов
	- Курс посадки 270 градусов	Радиал
	Юстировка	265 градусов	±2 градусов
		270 градусов
		275 градусов
	Искривления	265 градусов	±3,5 градусов
		270 градусов
		275 градусов
	отклонения типа неровностей и гребешкового типа	26 градусов	±3 градусов
		270 градусов
		275 градусов
10	Речевой канал	Четкость	Четкая передача
11	Влияние речевого сигнала на обеспечение основной навигационной функции: - на азимут - на уровень модуляции	Радиотелефонная связь не мешает обеспечению основной навигационной функции VOR. При излучении сигналов радиотелефонной связи сигналы опознавательного кода не подавляются.	Влияния не оказывает
12	Контрольное устройство	Отклонение	±1,0 градус

Параметры VOR (летная проверка, периодическая)

№ п/п	Параметр	Допуск		Передатчик (tx)
				tx1	tx2
1	2	3		4	5
1	Сигнал опознавания	Четкая передача
2	Индикация направления полета	Правильная
3	Направление вращения стрелки индикатора отклонения	По часовой стрелке увеличивается, против часовой стрелки уменьшается
4	Поляризация	±2 градусов
5	Точность структуры курса
	- юстировка	±2 градусов
	- искривления	±3,5 градусов
	- отклонения типа неровностей и гребешкового типа	±3 градусов
	- полетопригодность	Пригоден к полетам
6	Глубина модуляции
	- 9960 Герц	28-32%
	- 30 Герц	28-32%
7	Радиалы захода на посадку	Если VOR используется для захода на посадку
	- Курс посадки 090 градусов	Радиал
	юстировка	090 градусов	±2 градусов
	Искривления		±3,5 градусов
	отклонения типа неровностей и гребешкового типа		±3 градусов
	- Курс посадки 270	Радиал
	юстировка	270 градусов	±2 градусов
	искривления		±3,5 градусов
	отклонения типа неровностей и гребешкового типа		±3 градусов
10	Речевой канал	Четкость	Четкая передача
11	Влияние речевого сигнала на обеспечение основной навигационной функции: - на азимут - на уровень модуляции	Радиотелефонная связь не мешает обеспечению основной навигационной функции VOR. При излучении сигналов радиотелефонной связи сигналы опознавательного кода не подавляются.	Влияния не оказывает

	Приложение 6 к Программам и методикам наземных и летных проверок- средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи
	Форма

Параметры DME (летная проверка, ввод в эксплуатацию)

№ п/п	Параметр	Допуск	Приемопередатчик (tx)
			tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Зона действия, Плотность мощности или напряженность поля	Для DME работающего совместно с ILS, не менее зоны действия ILS. Уровень сигнала такой, чтобы напряженность поля была ≥–89 дБВт/м2 (690 мкВ/м) на границах зоны действия или соответствовала эксплуатационным требованиям
2	Точность (ошибка определения дальности)	Ошибка не более 150 метров. Для DME, работающего совместно с посадочными средствами - ошибка не более 75 м
3	Форма импульса (время, амплитуда)	Время нарастания импульса ≤3 микросекунд; Длительность импульса 3,5 микросекунд, ±0,5 микросекунд; Время спада импульса ≤3,5 микросекунд; Амплитуда импульса между передним и задним фронтами на уровне 95 % не ниже 95 % максимальной амплитуды
4	Интервал между импульсами, образующими пару (время, амплитуда)	Для канала X: 12 ±0,25 микросекунд; Для канала Y: 30 ±0,25 микросекунд;
5	Опознавание	Правильное, четкое, правильно синхронизированное
6	Эффективность по ответу (изменение эффективности по ответу, местоположение)	Отметить зоны, в которых происходит существенное изменение эффективности
7	Потеря сигнала (потеря сопровождения, местоположение)	Отметить зоны, в которых происходит потеря сопровождения
8	Резервное электропитание (пригодность)	Работа на резервном электропитании не оказывает влияния на параметры приемоответчика

Параметры DME (летная проверка, периодическая)

№ п/п	Параметр	Допуск	Приемопередатчик (tx)
			tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Точность (ошибка определения дальности)	Ошибка не более 150 метров. Для DME, работающего совместно с посадочными средствами - ошибка не более 75 м
2	Форма импульса (время, амплитуда)	Время нарастания импульса ≤3 микросекунд; Длительность импульса 3,5 микросекунд;, ±0,5 микросекунд; Время спада импульса ≤3,5 микросекунд; Амплитуда импульса между передним и задним фронтами на уровне 95 % не ниже 95 % максимальной амплитуды
3	Интервал между импульсами, образующими пару (время, амплитуда)	Для канала X: 12 ±0,25 микросекунд; Для канала Y: 30 ±0,25 микросекунд;
4	Опознавание	Правильное, четкое, правильно синхронизированное
5	Эффективность по ответу (изменение эффективности по ответу, местоположение)	Отметить зоны, в которых происходит существенное изменение эффективности
6	Потеря сигнала (потеря сопровождения, местоположение)	Отметить зоны, в которых происходит потеря сопровождения
7	Резервное электропитание (пригодность)	Работа на резервном электропитании не оказывает влияния на параметры приемоответчика

	Приложение 7 к Программам и методикам наземных и летных проверок- средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи
	Форма

Параметры NDB (летная проверка, ввод в эксплуатацию, периодическая) Параметры NDB (летная проверка, ввод в эксплуатацию)

№ п/п	Параметр	Допуск	Передатчик (tx)
			tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Сигнал опознавания (манипуляция)	Ясная слышимость, соответствующая манипуляция, правильное кодирование вплоть до границ зоны действия.
2	Речевые сигналы	Ясная слышимость и отсутствие помех вплоть до границ зоны действия (если данная функция NDB применяется).
3	Номинальная Зона действия (уровень сигнала, пеленг)	Минимальный уровень сигнала, установленный для данной географической зоны. Колебания стрелки ADF не превышают ±10гр в пределах всей установленной зоны действия.
4	Зона действия в пределах воздушных трасс (пеленг)	Колебания стрелки ADF не превышают ±10гр в пределах всей зоны действия, установленной для данной воздушной трассы.
5	Схема полета в зоне ожидания, схема захода на посадку	Полетопригодность, колебания стрелки ADF не превышают ±5гр; нет ошибочных переворачиваний стрелки на 180гр, создающих ложное впечатление о пролете NDB (если NDB применяется в данных схемах, или входит в состав ОСП)
	- Радиал, высота полета	±10 градусов
	- Полетопригодность	Пригоден к полетам
	- Погрешность пеленгования	±5 градусов
6	Пролет NDB	Отсутствие признаков ложного пролета NDB, или чрезмерных колебаний стрелки ADF

Параметры NDB (летная проверка, периодическая)

№ п/п	Параметр	Допуск	Передатчик (tx)
			tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Сигнал опознавания (манипуляция)	Ясная слышимость, соответствующая манипуляция, правильное кодирование вплоть до границ зоны действия.
2	Речевые сигналы	Ясная слышимость и отсутствие помех вплоть до границ зоны действия (если данная функция NDB применяется).
3	Зона действия в пределах воздушных трасс (пеленг)	Колебания стрелки ADF не превышают ±10гр в пределах всей зоны действия, установленной для данной воздушной трассы.
4	Схема полета в зоне ожидания, схема захода на посадку	Полетопригодность, колебания стрелки ADF не превышают ±5гр; нет ошибочных переворачиваний стрелки на 180гр, создающих ложное впечатление о пролете NDB (если NDB применяется в данных схемах, или входит в состав ОСП)
	- Радиал, высота полета	±10 градусов
	- Полетопригодность	Пригоден к полетам
	- Погрешность пеленгования	±5 градусов
5	Пролет NDB	Отсутствие признаков ложного пролета NDB, или чрезмерных колебаний стрелки ADF

	Приложение 8 к Программам и методикам наземных и летных проверок- средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи
	Форма

Параметры трассового МРМ (летная проверка, ввод в эксплуатацию, периодическая)

№ п/п	Параметр	Допуск	Передатчик (tx)
tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Сигнал опознавания	Правильная манипуляция, ясная слышимость
	Зона действия, м	Согласно эксплуатационным требованиям
2	- Высота пролета	при вводе ±25% периодическая ±50%

	Приложение 9 к Программам и методикам наземных и летных проверок- средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи
	Форма

Параметры GBAS (летная проверка)

№ п/п	Параметр	Допуск	Передатчик (tx)
tx1	tx2
1	2	3	4	5
	Зона действия, напряженность поля
	в горизонтальной плоскости:	>215 мкВ/м (-99 дБВт/м2) <0,350 В/м (-35дБВт/м2)
1	- ±140 метров в т. LTP/FTP
	- 37 километров в пределах ±10 градусов от т. LTP/FTP
	- 28 километров в пределах ±35 градусов от т. LTP/FTP
	в вертикальной плоскости
	- от 0,45 0 до 1,75 q
	- до 3,7 метров над поверхностью ВПП
2	Точность параметров местоположения
	- в горизонтальной плоскости	16 м
	- в вертикальной плоскости	6 м
	Параметры сообщений
	Идентификатор GBAS
3	Сообщение типа 2:
	- показатель точности наземной подсистемы (GAD)	0-3
	- показатель непрерывности и целостности наземной подсистемы(GCID)	0-7
	- селектор данных опорной станции (RSDS)	0-48
	- максимальное используемое расстояние	2-510 километров
	- локальное магнитное склонение	±180°
	- опорная точка GBAS
	Сообщение типа 4:
	- тип операции	0-15
	- идентификатор аэропорта
	- номер ВПП	0-36
	- литера ВПП	L, C, R
	- определитель характеристик захода на посадку	0-7
	- индикатор маршрута
	- селектор данных опорной траектории	0-48
	- горизонтальный порог срабатывания сигнализации	10 м
	- вертикальный порог срабатывания сигнализации	10 м
	- идентификатор опорной траектории
	- широта LTP/FTP	±90 градусов
	- долгота LTP/FTP	±180 градусов
	- высота LTP/FTP	-512-6041,5 м
	- широта DFPAP	±1 градусов
	- долгота DFPAP	±1 градусов
	- высота пересечения порога при заходе на посадку (TCH)	0-1638,35 м
	- угол глиссады (GPA)	0-90 градусов
	- курсовая ширина	80-143,75 м
	- смещение D-расстояния	0-2032 м

	Приложение 10 к Программам и методикам наземных и летных проверок- средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи
	Форма

Параметры PSR (летная проверка)

№ п/п	Параметр	Допуск	Приемопередатчик (tx)
tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Ориентация	Правильное определение азимута цели
2	Наклон антенны	Угол наклона антенны радиолокатора
	Зона действия, километров
3	В горизонтальной плоскости:
	- Радиал, высота полета
	В вертикальной плоскости:
	- Радиал, высота полета
4	Точность отображения
	- Вероятность обнаружения цели	90%
	- Ошибка по азимуту	0,2 градусов
	- Ошибка по дальности	200 м
5	Идентификация неподвижных целей
6	Заход на посадку	Пропадание отметок о цели
7	Зона ожидания	Пропадание отметок о цели

Параметры SSR (летная проверка)

№ п/п	Параметр	Допуск	Приемопередатчик (tx)
tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Ориентация	Правильное определение азимута цели
2	Наклон антенны	Угол наклона антенны радиолокатора
3	Режимы/коды	В соответствии с ЭТД
4	Зона действия, километров
	В горизонтальной плоскости:
	- Радиал, высота полета
	В вертикальной плоскости:
	- Радиал, высота полета
5	Точность отображения
	- Вероятность обнаружения цели	95%
	- Ошибка по азимуту	0,08 градусов
	- Ошибка по дальности	150 м
6	Заход на посадку	Пропадание отметок о цели
7	Зона ожидания	Пропадание отметок о цели

Параметры ADS (летная проверка)

№ п/п	Параметр	Допуск	Приемопередатчик (tx)
tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Режимы/коды	В соответствии с ЭТД
	Зона действия, километров
2	В горизонтальной плоскости:
	- Радиал, высота полета
	В вертикальной плоскости:
	- Радиал, высота полета
3	Заход на посадку	Пропадание отметок о цели
4	Зона ожидания	Пропадание отметок о цели

	Приложение 11 к Программам и методикам наземных и летных проверок- средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи
	Форма

Параметры VDF (летная проверка, ввод в эксплуатацию)

№ п/п	Параметр	Допуск	Опорный пеленг	Приемник
				Пеленг	Ошибка
1	2	3	4	5	6
	Погрешность пеленгования	±2,5 градусов	0
1			5
			10
			…
			350
			355
2	Зона действия, километров
	Для высоты полета 1000 м:
	- радиал	80 километров
	Для высоты полета 3000 м:
	- радиал	150 километров
3	Среднеквадратичная ошибка пеленгования	≤1,5 градусов

Параметры VDF (летная проверка, периодическая)

№ п/п	Параметр	Допуск	Опорный пеленг	Приемник
				Пеленг	Погрешность
1	2	3	4	5	6
	Погрешность пеленгования	±2,5 градусов	0 градусов
1			5 градусов
			10 градусов
			… градусов
			350 градусов
			355 градусов
2	Среднеквадратичная ошибка пеленгования	≤1,5 градусов

	Приложение 12 к Программам и методикам наземных и летных проверок- средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи
	Форма

Параметры авиационной воздушной электросвязи (АВС) (летная проверка)

Азимут, градус	Высота полета, м	Удаление, километров	Разборчивость речи, балл		Взаимовлияние
			Оценка экипажа	Оценка диспетчера	Оценка экипажа	Оценка диспетчера
1	2	3	4	5	6	7
Средство связи (наименование, серийный номер, дата выпуска), частота в МГерц

	Приложение 19 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации
	Форма
	Утверждаю Руководитель организации (подразделения) "____" ____________ 20___ г.

Акт технического состояния средств РТОП и связи

________________________________________________________________________________
(наименование эксплуатационного подразделения)
Составлен _________________________________________________________________
(число, месяц, год)
Комиссия в составе председателя _____________________________________________
и членов __________________________________________________________________
назначенная приказом ______________________________________________________,
произвела осмотр технического состояния _____________________________________.
(наименование средств)
В результате работы комиссия установила, что техническое
состояние ____________________________ соответствует приведенным ниже данным:
(наименование средств)
Заводской № ____________________, дата выпуска _____________________________
Наработка в часах средств РТОП и связи с начала эксплуатации
_________________________________ службы _______________________________________
Произведен ремонт (вид ремонта) ____________________________________________
(когда и количество ремонтов)
Наработка в часах средств РТОП и связи после планового ремонта ________________
Техническое состояние основных узлов и агрегатов _____________________________
Заключение комиссии о техническом состоянии средств РТОП и связи:
подлежит продлению срока службы (ресурса) ________ лет (часов),
подлежит ремонту (вид ремонта)_____________________________________________,
списанию _________________________________________________________________
Председатель комиссии _____________________________________________________
Члены комиссии ___________________________________________________________
"______" _________________ 20_____ г.
Согласовано: ______________________________________________________________
(подпись, Ф. И. О.)

Приложение 20 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи гражданской авиации

Методика определения предельного состояния изделий наземного радиотехнического оборудования гражданской авиации

Глава 1. Общие положения

1. Методика определения предельного состояния изделий наземного радиотехнического оборудования гражданской авиации (далее - Методика) разработана на основании нормативно-технических документов, регламентирующих эксплуатацию наземного радиотехнического оборудования и связи гражданской авиации, с учетом международных норм и рекомендуемой практики.

2. Настоящая Методика устанавливает единые принципы по проверке и оценке технического состояния радиотехнических изделий с целью технико-экономического обоснования продления срока службы (ресурса), целесообразности проведения ремонта или списания.

3. Работы по проверке и оценке технического состояния наземных средств РТОП и связи проводятся в случаях:

1) выработки ресурса (срока службы);

2) выявления в процессе эксплуатации признаков предельного состояния.

4. Признаками предельного состояния изделия являются:

1) снижение безотказности;

2) неустранимый в условиях эксплуатации уход заданных параметров за пределы допусков, установленных нормативно-технической документацией (НТД);

3) необходимость проведения среднего или капитального ремонта изделия или его составных частей;

4) увеличение фактических затрат на эксплуатацию изделия по сравнению с минимально достигнутым значением;

5) моральное старение.

5. Изделие считается морально устаревшим, если промышленность выпускает новые изделия с лучшими техническими и (или) тактическими характеристиками и при этом:

1) технические и (или) тактические характеристики старого изделия не отвечают возросшим требованиям и конкретным условиям эксплуатации;

2) замена старого изделия на новое изделие дает экономический эффект за остаточный срок службы старого изделия;

3) для данного изделия прекращен выпуск комплектующих элементов.

Глава 2. Организация обследования

6. Оценка технического состояния изделия производится комиссией организации (подразделения) ГА в соответствии с настоящей Методикой.

7. Работа комиссии регламентирована настоящими Правилами.

8. Обслуживающим персоналом объекта подготавливаются:

1) протокол наземной проверки и настройки оборудования;

2) выписка из акта или копия акта последней летной проверки;

3) копия карты-накопителя отказов и повреждений;

4) оценка показателей безотказности;

5) расчеты по определению момента наступления предельного состояния изделия по безотказности;

6) расчет экономической целесообразности проведения ремонта.

9. Материалы по подпунктам 4), 5), и 6) пункта 8 настоящей Методики подготавливаются в объеме, необходимом для решения поставленной задачи по обследованию.

10. Комиссия организации (подразделения) ГА выполняет проверку технического состояния изделия и составляет акт с заключением. К акту прилагаются материалы, составленные в соответствии с пунктом 8 настоящей Методики.

Глава 3. Оценка показателей безотказности и определения момента наступления предельного состояния изделия по безотказности

11. Для выявления признаков старения изделия по безотказности за показатель безотказности принимается наработка на отказ (неисправность). Отказы (неисправности) эксплуатационные, вызванные нарушениями правил и норм эксплуатации, при оценке наработки на отказ (неисправность) не учитываются.

12. Для выявления признаков старения изделия по безотказности производится разбивка всего периода эксплуатации на несколько интервалов. На этих интервалах оценивается наработка на отказ (безотказность) и определяется тенденция ее снижения.

Параграф 1. Определение длительности интервала наработки изделия для оценки безотказности

13. Интервал наработки (tn) изделия на момент оценки технического состояния делится на 3 - 4 приблизительно равные интервалы наработки (Hi), где i = 1, 2, 3 и 4.

14. Для изделий, которым наработка на отказ (HO₀) указана в НТД, интервал наработки для оценки технического состояния (t_n) принимается наработка от начала эксплуатации до момента оценки.

15. Для изделий, которым наработка на отказ (HO0) не указана в НТД, t_n вычисляется по следующей формуле:

, (1),

где

, в часах - наработка изделия от начала эксплуатации до момента оценки технического состояния;

H_г, в часах - наработка изделия в период гарантийного срока (ресурса). Наработка на отказ (неисправность) НО₀ определяется статистически за период нормальной эксплуатации.

16. Величина наработки H_i в интервалах для оценки технического состояния по безотказности выбираются с учетом следующего условия:

H_i ≥ 2НО₀ (2),

где

H_i в часах - величина наработки изделия в интервалах для оценки технического состояния;

HO₀, в часах - наработка изделия на отказ (неисправность).

17. Если условие (2) выполняется, то оценка технического состояния по безотказности определяется по критериям, указанным в подпунктах 1), 3) или 2) пункта 20 настоящей Методики, в зависимости от того, указана ли величина наработки на отказ в НТД или нет.

18. Если условие (2) не выполняется, то оценка технического состояния по безотказности определяется по критерию, указанной в подпункте 3 пункта 20 настоящей Методики.

Параграф 2. Оценка наработки на отказ (неисправность)

19. Оценка наработки на отказ (неисправность) на любом интервале эксплуатации выполняется по формуле:

HO_i = H_i/N_i (3),

где

HO_i в часах - наработка на отказ (неисправность) изделия в рассматриваемом интервале;

H_i в часах - наработка изделия в рассматриваемом интервале;

N_i, в часах - число отказов (неисправностей) изделия, наблюдавшихся в рассматриваемом интервале.

Параграф 3. Определение момента наступления предельного состояния изделия

20. Критерием предельного состояния по безотказности является:

1) снижение наработки на отказ (неисправность) и достижение значения меньшего, чем величина наработки на отказ (неисправность (НО0), указанная в НТД, на двух последних интервалах оценки;

2) снижение наработки на отказ (неисправность) и достижение значения меньшего, чем величина наработки на отказ (неисправность (НО0), определенная статистическим путем, на двух последних интервалах оценки;

3) систематическое снижение наработки на отказ (неисправность) (НО) в оцениваемых интервалах.

21. Для оценки технического состояния по безотказности в период эксплуатации изделия выбираются 3 - 4 интервала, длительность которых определяется в соответствии с пунктами 13 - 18 настоящей Методики.

22. Расположение интервалов во времени показано на рис. 1

0___Н_г_______H_{(i - 3)}_____H_{(i - 2)}_______H_{(i - 1)}______H_(i) (t_n)___> Н, часы,

где

t_n - наработка изделия на момент оценки технического состояния;

Н_г- интервал гарантийного срока службы (ресурса);

H_{(i - 3)}, H_{(i - 2)}, H_{(i - 1)}, H_(i) - оцениваемые интервалы.

Рис. 1

23. На каждом интервале выполняется оценка наработки на отказ (неисправность) в соответствие с пунктом 19 настоящей Методики.

24. Считается, что предельное состояние изделия по критерию безотказности наступило на i интервале эксплуатации, если выполняются следующие два условия:

НО_i ≤ НО₀ (4)

или

НО_i ≤ 0,5НО₀ (5)

и

HO_{(i - 3)} > HO_{(i - 2)} > HO_{(i - 1)} > HO_(i) (6)

25. Неравенство (6) характеризует систематическое снижение наработки на отказ (неисправность) за последовательные 3 или 4 интервала эксплуатации. Оно повышает достоверность принятого решения о наступлении предельного состояния изделия.

26. Другим условием наступления предельного состояния изделия по безотказности является выполнение неравенств (4) или (5) на двух последовательных интервалах независимо от того, выполняется неравенство (6) или нет, т.е.:

НО_i < НО₀ и НО_(i-1) < НО₀ (7)

или

НО_i < 0,5НО₀ и НО_(i-1) < 0,5НО₀ (8)

Параграф 4. Распределение отказов (неисправностей) по составляющим частям изделия

27. За обследуемый период эксплуатации определяется число отказов (неисправностей) по каждой составной части изделия.

28. Составные части изделия определяются, исходя из функционального назначения: антенные устройства, передающие устройства, приемные устройства, контрольные устройства и тому подобное на уровне блоков по формуляру изделия.

29. Оценка показателей безотказности составляющих частей изделия производится по формуле (3).

30. На основании анализа безотказности изделия и его составных частей определяются устройства, которые необходимо заменить.

Глава 4. Экономическое обоснование списание изделий

Параграф 1. Определение экономической целесообразности проведения среднего и капитального ремонтов

31. Экономическая целесообразность проведения ремонта определяется по критерию - среднегодовые затраты за весь период эксплуатации изделия после проведения ремонта не должны увеличиваться.

32. Проведение капитального ремонта экономически нецелесообразно, если среднегодовые затраты C_(к+1) за весь период эксплуатации изделия возрастают, т.е. будет выполнено условие:

С_(к+1) ≥ С_к (9)

33. При выполнении условия (9) величина С_к определяет минимум средних годовых затрат за весь период эксплуатации изделия.

34. Для определения экономической целесообразности проведения ремонта необходимо иметь следующие данные:

1) Балансовая стоимость изделия:

С_б = С₁ + С₂ (10)

где

С₁ - начальная цена изделия;

С₂ - затраты на строительно-монтажные, пуско-наладочные, транспортные и другие расходы при первоначальном вводе в эксплуатацию изделия.

2) Ресурс (срок службы) изделия Тр_к на момент проведения К ремонта:

(11)

где

tp_i - ресурс (срок службы) изделия между (i - 1) и i ремонтами.

3) Суммарные затраты на проведение i ремонта:

(12)

где

C_ji - стоимость j затрат при выполнении i ремонта;

n - число статей затрат при i ремонте.

В j затраты входят:

стоимость ремонта;

транспортные расходы;

стоимость пополнения ЗИПа;

стоимость пуско-наладочных работ (демонтаж, настройка, монтаж, облет) и другие виды затрат.

Величина затрат Ci, определяется в зависимости от требуемого объема (вида) ремонта из опыта проведения предыдущих ремонтов изделия или ремонта аналогичного радиотехнического оборудования.

4) Ресурс изделия после проведения К ремонта:

(13)

Ресурс между К и (К + 1) ремонтами определяется по формуле:

tp_(k+1) = tp_k * _a (14)

где

tp_k- ресурс изделия между (К - 1) и К ремонтами;

a - коэффициент сокращения межремонтных ресурсов (сроков служб).

Для расчета рекомендуется величину коэффициента выбирать в пределах:

a = 0,6 ÷ 1,0 (15)

5) Среднегодовая стоимость эксплуатации C_(к+1) после проведения К ремонта, определенная на конец (К + 1) послеремонтного ресурса:

(16)

где

к = 0, 1,2,3...:

С_б - начальная балансовая стоимость изделия;

С_рi,- - стоимость ремонта;

Tp_(к+1) - ресурс (срок службы) изделия после проведения К ремонта.

Параграф 2. Определение экономической целесообразности продолжения
эксплуатации или списания изделия при проведении только текущих ремонтов

35. Определение экономической целесообразности продолжения эксплуатации или списания изделия, средние и капитальные ремонты которых не проводятся, возможно при ежегодном учете фактических эксплуатационных затрат.

36. Затраты на каждый год эксплуатации С изделия определяются по формуле:

(17)

где

i - год эксплуатации, на который определяются затраты;

j - номер статьи расходов;

С_б - начальная балансовая стоимость изделия;

С_ij - годовые затраты в i году эксплуатации по j статье расходов;

n - число статей расхода на эксплуатацию изделия.

37. К статьям расхода на эксплуатацию данного изделия относятся:

1) заработная плата (с начислениями) технического персонала, учитываемая пропорционально фактической трудоемкости обслуживания данного изделия, если технический персонал обслуживает несколько изделий;

2) стоимость расходных материалов;

3) стоимость запасных частей;

4) стоимость электроэнергии на работу данного изделия;

5) стоимость летных проверок изделия;

6) стоимость проверок и ремонтов контрольно-измерительных приборов общего назначения для данного изделия;

7) накладные расходы (командировочные).

38. Продолжение эксплуатации экономически нецелесообразно, если на i году эксплуатации:

С_к > С_(к-1) (18)

39. При выполнении условия (18) C_(к-1) определяет минимальную среднегодовую стоимость эксплуатации изделия.

Глава 5. Выводы по техническому состоянию изделия

40. Продление ресурса (срока службы) возможно, если:

1) тактические и технические характеристики изделия соответствуют требованиям, установленным в нормативно-технической документации на изделие;

2) предельное состояние по безотказности не наступило;

3) проведение среднего или капитального ремонта не требуется.

41. Если отдельные параметры и тактические характеристики изделия не соответствуют требованиям, то в акте указываются необходимые мероприятия по устранению этих несоответствий и решение по увеличению ресурса (срока службы) принимается после выполнения указанных в акте мероприятий.

42. Величина, на которую увеличивается ресурс (срок службы), определяется комиссией в соответствии с пунктами 45 - 54 настоящей Методики.

43. Средний или капитальный ремонт изделий проводится, если он технически обоснован и экономически целесообразен.

44. При наступлении предельного состояния, изделие подлежит списанию.

Глава 6. Методика расчета допустимого интервала времени продления срока службы

45. Для расчета допустимого интервала времени продления срока службы используются следующие данные:

n = 6 - количество лет наблюдения;

- сумма всех неисправностей за период наблюдения;

- сумма всех наработок за период наблюдения;

- сумма произведений количества неисправностей на величину наработки в конкретный i - год;

- сумма квадратов наработок;

m_x - среднее значение количества неисправностей в год за период наблюдения;

T_k - время от начала отсчета до момента оценки (окончания назначенного срока службы);

k - коэффициент эксплуатационного запаса (k = 0,8);

X_опр - определяющий параметр (если т_х ≤ 5, то Х_опр = 10; если т_х ≤ 10, то Х_опр = 20; если т_х ≤ 15, то Х_опр = 30.

46. В качестве определяющего параметра принимается количество неисправностей оборудования в процессе эксплуатации.

47. Исходные данные для проведения расчета берутся из карты-накопителя отказов и повреждений.

48. По исходным данным определяется коэффициенты а₀, a₁ для построения линии регрессии:

а₀ = (B₁B₄ - B₃B₂)/B₅ (19)

a₁ = (nB₃ - B₂B₁)/B₅ (20)

49. Устанавливается условно предельно допустимое количество неисправностей в год, в часах по следующей формуле:

Х_{пред.доп.} = jm_x, j = 1, 2, 3, 4 (21)

50. Определяется время достижения предельно допустимого количества неисправностей в год, в часах по следующей формуле:

(22)

51. Определяется величина допустимого интервала времени наработки средства при выбранных предельных значениях количества неисправностей в год:

T_nokj = (T_nj - T_к)*k (23)

52. Вычисляется средняя наработка средства в год за период наблюдения:

(24)

53. Определяется интервал продления срока службы в годах для построения линии регрессии:

(25)

54. По формулам (21) и (25) на временном отрезке эксплуатации изделия строится график (линия регрессии). С помощью данного графика, в зависимости от установленного значения определяющего параметра (допустимого количества неисправностей в год) определяется допустимый интервал продления срока службы в годах.

Алгоритм определения предельного состояния изделия
по безотказности

Пример расчета допустимого
интервала времени продления срока службы

Расчет допустимого интервала времени продления срока службы проводим для ГРМ системы посадки. Год ввода в эксплуатацию - 2004г., назначенный срок службы 10 лет.

В качестве определяющего параметра принимаем количество неисправностей аппаратуры ГРМ в процессе эксплуатации. Период наблюдения выбираем равный 6 годам.

В приложение к методикам определения предельного состояния изделий наземного радиотехнического оборудования гражданской авиации сводим исходные данные по времени наработки и количеству неисправностей по годам, начиная с 2008 по 2013г., выбранные из карты-накопителя отказов и повреждений ГРМ.

По исходным данным и по формулам определяем:

1) количество лет наблюдений

n = 6;

2) сумму всех неисправностей за период наблюдения

;

3) сумму всех наработок за период наблюдения

;

4) сумму произведений количества неисправностей на величину наработки в конкретный i - год

;

5) сумму квадратов наработок

;

6) коэффициент

;

7) среднее значение количества неисправностей в год за период наблюдения

m_x = B₁/n = 5,33;

8) так как m_х < 10, то Х_опр = 20

9) время наработки от начала отсчета до момента оценки (сумму годовых наработок)

T_k = 26511;

10) коэффициент эксплуатационного запаса (выбираем k = 0,8);

11) условно предельно допустимое количество неисправностей в год

Х_{пред.доп.j} = jm_x, j = 1, 2, 3, 4,
Х_{пред.доп.1} = jm_x = 1*5,33 = 5,33,
Х_{пред.доп.2} = jm_x = 2*5,33 = 10,66,
Х_{пред.доп.3} = jm_x = 3*5,33 = 16,
Х_{пред.доп.4} = jm_x = 4*5,33 = 21,33;

12) коэффициенты а₀, a₁ для построения линии регрессии

а₀ = (В₁В₄ - В₃В₂)/В₅ = 0,970266259,
a₁ = (nВ₃ - B₂B₁)/B₅ = 0,00028187;

13) время достижение предельно допустимого значения определяющего параметра в часах

14) величину допустимого интервала времени наработки средства при выбранных предельных значениях количества неисправностей в год

Т_покj = (T_nj - T_к)*k,
Т_пок1 = (T_n1 - T_к)*k = -8826,
Т_пок2 = (T_n2 - T_к)*k = 6311,
Т_пок3 = (T_n3 - T_к)*k = 21448,
Т_пок4 = (T_n4 - T_к)*k = 36585;

15) среднюю наработку средства в год за период наблюдения

;

16) точки для построения линии регрессии

17) Строится график (линия регрессии) и с его помощью, в зависимости от установленного значения определяющего параметра (допустимого количества неисправностей в год) определяется допустимый интервал продления срока службы в годах.

Следовательно, с учетом Х_опр срок службы может быть продлен до 2021 года.

Приложение к методикам определения предельного состояния изделий наземного радиотехнического оборудования гражданской авиации

Год	Наработка с начала эксплуатации (час)	Наработка за год (час)	Наработка с начала наблюдения ti (час)	Количество неисправностей xi
2008	70360	-	0	0
2009	77360	7000	7000	3
2010	84321	6961	13961	4
2011	91631	7310	21271	16
2012	94491	2860	24131	3
2013	96871	2380	26511	6

Приложение 21 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Требования к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи

Сноска. Приложение 21 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 22.11.2022 № 648 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Общие требования

Описание технических параметров и требований к средствам РТОП и связи изложены в настоящих Правилах, а также в Международных стандартах ИКАО (Том 1-5 Приложения 10 к Конвенции ИКАО).

Параграф 1. Требования к параметрам КРМ, работающего по принципу ILS

1. Отклонение несущей частоты КРМ от присвоенной не превышает:

± 0,005% для одночастотного маяка;

± 0,002% для двухчастотного маяка.

2. Глубина модуляции несущих частот сигналами 90 и 150 герц вдоль линии курса составляет 20 ±2%.

3. В системах двухчастотных курсовых радиомаяков требования применяются к каждой несущей. Кроме того, моделирующий тональный сигнал 90 герц одной несущей синхронизируется по фазе с модулирующим тональным сигналом 90 герц другой несущей таким образом, чтобы демодулированные сигналы проходили через ноль в одном направлении в пределах:

1) курсовые радиомаяки ILS категорий I и II – 20 градусов;

2) курсовые радиомаяки ILS категории III – 10 градусов.

фазы, соотнесенной с частотой 90 Герц.

Аналогичным образом тональные сигналы 150 Герц двух несущих синхронизируются по фазе таким образом, чтобы демодулированные сигналы проходили через ноль в одном направлении в пределах:

1) курсовые радиомаяки ILS категорий I и II – 20 градусов;

2) курсовые радиомаяки ILS категории III – 10 градусов.

фазы, соотнесенной с частотой 150 герц.

Зона действия

4. Зона действия в горизонтальной плоскости ограничена секторами не менее 35 градусов вправо и влево от линии курса.

При использовании других средств, обеспечивающих вход ВС в зону действия КРМ, для КРМ I и II категорий допускается сужение зоны действия до ± 10 градусов в горизонтальной плоскости относительно линии курса.

5. Зона действия в вертикальной плоскости ограничена сверху прямой, проходящей через электрический центр антенной системы под углом не менее 7 градусов к горизонту. За пределами зоны действия КРМ в вертикальной плоскости его излучение по возможности минимальное.

6. По дальности зона действия КРМ на промежуточном и конечном этапах захода на посадку со стороны захода на посадку на высоте 600 метров и выше над порогом ВПП или 300 метров над самой высокой точкой (берется большее превышение над порогом ВПП):

1) не менее 46,3 километров в пределах горизонтального сектора ± 10 градусов относительно линии курса;

2) не менее 31,52 километров в пределах горизонтального сектора от ± 10 градусов до ± 35 градусов относительно линии курса. Допускается уменьшение зоны действия КРМ по дальности вследствие ограничений по использованию воздушного пространства.

Вследствие ограничений по топографическим особенностям допускается уменьшение зоны действия КРМ до 33,3 километров в пределах сектора ± 10 градусов и до 18,5 километров в пределах остальной зоны Примечание. Для КРМ с сектором действия ± 100 требования по дальности в секторах от ± 10 градусов до ± 35 градусов относительно линии курса не предъявляются;

3) в пределах сектора курса на глиссаде РМС на удалении 18 километров от КРМ напряженность поля не менее 90 мкВ/м (-107 дБ Вт/м2) для КРМ категории 1 и 100 мкВ/м (-106 дБ Вт/м2) для КРМ категорий II и III;

4) в точке, расположенной на высоте 15 метров над порогом ВПП для КРМ II категории и 6 метров для КРМ III категории напряженность поля возрастает до величины не менее 200 мкВ/м (-100 дБ Вт/м2);

5) от точки, расположенной на высоте 6 метров над порогом ВПП, до точки, расположенной на высоте 4 метров над осевой линией ВПП на расстоянии 300 метров от порога ВПП и далее на высоте 4 метров вдоль ВПП в направлении КРМ напряженность поля КРМ III категории не менее 100 мкВ/м (-106 дБ/м2).

Примечание. При наличии топографических особенностей местности допускается иметь напряженность поля не менее 40 мкВ/м в пределах сектора ± 100 от линии курса до удалений 32 километров в тех случаях, когда другие навигационные средства обеспечивают обзор в зоне действия КРМ.

7. Минимальная напряженность поля курсовых радиомаяков ILS категории I на глиссаде ILS и в пределах сектора курса, начиная от точки, находящейся на расстоянии 18,5 километров (10 м. миль) от курсового радиомаяка, до высоты 30 метров (100 фут) над горизонтальной плоскостью, проходящей через порог ВПП, составляет не менее 90 мкВ/м (–107 дБВт/м2).

Азимутальная характеристика

8. Характер изменения РГМ в секторе:

1) от линии курса до углов с РГМ = 0,180 монотонное (в основном линейное) увеличение РГМ;

2) от углов с РГМ = 0,180 до углов ± 10 градусов РГМ не менее 0,180;

3) от углов ± 10 градусов до углов ± 35 градусов РГМ не менее 0,155.

Примечание. Для КРМ с зоной действия ± 10 градусов требования к характеру изменения РГМ за пределами зоны действия не предъявляются.

Структура курса

9. Искривления линии курса КРМ I категории (95% вероятности) не более, на участках:

1) от границы зоны действия до точки А - 0,031 РГМ;

2) от точки А до точки В уменьшается по линейному закону от величины 0,031 РГМ в точке А до величины 0,015 РГМ в точке В;

3) от точки В до точки С - 0,015 РГМ.

10. Искривления линии курса КРМ II и III категории (95% вероятности) не более, на участках:

1) от границы зоны действия до точки А - 0,031 РГМ;

2) от точки А до точки В уменьшается по линейному закону от величины 0,031 РГМ в точке А до величины 0,005 РГМ в точке В;

3) от точки В до точки С - 0,005 РГМ;

4) от точки С до опорной точки - 0,005 РГМ;

для КРМ III категории:

5) от опорной точки до точки Д - 0,005 РГМ;

6) от точки Д до точки Е увеличивается по линейному закону от 0,005 РГМ в точке Д до 0,01 РГМ в точке Е.

11. Пределы, в которых поддерживаются средняя линия курса относительно осевой линии ВПП у опорной точки не более:

1) курсовые радиомаяки ILS категории I: ±10,5 метров (35 фут) или линейный эквивалент 0,015 РГМ (берется меньшая из величин);

2) курсовые радиомаяки ILS категории II: ±4,5 метров (15 фут);

3) курсовые радиомаяки ILS категории III: ±3 метров (10 фут).

Чувствительность к смещению

12. Номинальная чувствительность к смещению в пределах полусектора равна 0,00145 РГМ/м (0,00044 РГМ/фут) в опорной точке ILS, за исключением того, что у курсовых радиомаяков ILS категории I, где не обеспечивается указанная номинальная чувствительность к смещению, она устанавливается по возможности ближе к этой величине. Для курсовых радиомаяков категории I на ВПП с кодами 1 и 2 номинальная чувствительность к боковому смещению достигается в точке "В" ILS. Максимальный угол сектора не превышает 6°.

13. Пределы, в которых поддерживается чувствительность к смещению КРМ (отклонение от номинального значения), не более:

1) ± 17% для КРМ I категории;

2) ± 17% для КРМ II категории;

3) ± 10% для КРМ III категории.

Примечания.

Для КРМ II категории рекомендуется поддерживать чувствительность в пределах ± 10% от номинального значения.

За номинальное значение чувствительности к смещению принята величина 0,00145 РГМ/м в пределах полусектора курса, приведенного к порогу ВПП. Для КРМ I категории допускается номинальное значение чувствительности, отличающееся от 0,00145 РГМ/м при условии, что сектор курса не превышает 60.

Для КРМ I категории на коротких ВПП за номинальное значение чувствительности принимается значение, приведенное к точке В.

Опознавание

14. Сигнал опознавания передается на несущей частоте КРМ и не влияет на основные функции КРМ.

15. Сигнал опознавания передается международным кодом Морзе и состоит из трех букв. Первая буква "И", вторая и третья - код аэродрома или ВПП.

Контроль

16. Автоматическая система контроля передает предупреждение в пункты управления и приводит или к прекращению излучения, или к снятию сигналов модуляции 90 и 150 Герц и составляющей опознавания с несущей частоты, или к переходу на более низкую категорию (для II и III категории) в течение времени, не более:

10 с для КРМ I категории;

5 с для КРМ II категории;

2 с для КРМ III категории.

Там, где это практически возможно, для КРМ категории II - не более 2 с, а для категории III – 1 секунд.

При возникновении одного из следующих условий:

1) смещении средней линии курса относительно осевой линии ВПП, приведенное к порогу ВПП, более:

± 10,5 метров для КРМ I категории;

± 7,5 метров для КРМ II категории;

± 6 метров для КРМ III категории;

2) уменьшении мощности излучения для КРМ с одной несущей до 50% при условии, что КРМ продолжает отвечать другим требованиям;

3) уменьшении мощности излучения для каждой несущей для КРМ II и III категорий с двумя несущими до 80%. Допускается уменьшение мощности до 50% при условии, что КРМ продолжает отвечать другим требованиям;

4) изменение чувствительности к смещению более чем на 17% от номинальной величины.

Примечание: под пунктами управления понимаются пункты управления работой оборудования и пункты обслуживания воздушного движения.

17. Требования к целостности и непрерывности обслуживания.

Уровни используются для предоставления необходимой информации в целях определения категории полетов и соответствующих минимумов, которые зависят от категории установки, (отдельного) уровня целостности и непрерывности обслуживания, а также от ряда эксплуатационных факторов (например, воздушных судов и квалификации экипажа, метеорологических условий и характеристик ВПП). Если курсовой и/или глиссадный радиомаяк не отвечает своему требуемому уровню целостности и непрерывности обслуживания, его эксплуатационное применение в определенной степени все еще возможно, как указано в добавлении С "Классификация оборудования ILS по категориям и понижение категорий" Руководства по всепогодным полетам (Doc 9365). Аналогичным образом, если курсовой или глиссадный радиомаяк превышает минимальный уровень целостности и непрерывности обслуживания, можно выполнять полеты с более жесткими требованиями.

18. Курсовой радиомаяк уровня 1, если

1) целостность или непрерывность обслуживания курсового радиомаяка или оба эти параметра не демонстрируется, либо

2) целостность и непрерывность обслуживания курсового радиомаяка демонстрируются, но по крайней мере один из этих параметров не отвечает требованиям уровня 2.

3) вероятность неизлучения курсовыми радиомаяками уровня 1 ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 1,0 × 10-7 для единичной посадки.

19. Вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, составляет более 1 – 4 × 10-6 в течение одного из 15-секундного периода времени для курсовых радиомаяков уровня 1 (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 1000 ч).

В случае если значение целостности для курсового радиомаяка уровня 1 отсутствует или его нельзя оперативно рассчитать, следует провести подробный анализ для обеспечения гарантий в его надлежащим образом контролируемой безотказной работе.

20. Курсовой радиомаяк уровня 2, если вероятность неизлучения ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 1,0 × 10-7 для единичной посадки; вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, превышает 1 – 4 × 10-6 в течение одного из 15-секундного периода времени (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 1000 ч).

21. Курсовой радиомаяк уровня 3, если вероятность неизлучения ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 0,5 × 10–9 для единичной посадки; вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, превышает 1 – 2 × 10–6 в течение одного из 15-секундного периода времени (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 2000 ч).

22. Курсовой радиомаяк уровня 4, если вероятность неизлучения ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 0,5 × 10–9 для единичной посадки; вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, превышает 1 – 2 × 10–6 в течение одного из 30-секундного периода времени (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 4000 ч).

Примечание. Инструктивный материал по способам обеспечения целостности и непрерывности обслуживания приводится в Приложении 29 к настоящим Правилам.

23. Вероятность неизлучения глиссадными радиомаяками категорий II и III ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 0,5 × 10-9 для единичной посадки. Глиссадному радиомаяку присваивается уровень целостности и непрерывности обслуживания уровня 1, когда целостность или непрерывность обслуживания глиссадного радиомаяка, или оба эти параметра, не демонстрируются, либо целостность и непрерывность обслуживания глиссадного радиомаяка демонстрируются, но по крайней мере один из этих параметров не отвечает требованиям уровня 2.

Вероятность неизлучения глиссадными радиомаяками уровня 1 ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 1,0 × 10-7 для единичной посадки.

Вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян не превышает 1 – 4 × 10-6 в течение одного из 15-секундного периода времени для глиссадных радиомаяков уровня 1 (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 1000 ч).

Если значение целостности для глиссадного радиомаяка уровня 1 отсутствует или его нельзя оперативно рассчитать, следует провести подробный анализ для обеспечения гарантий в его надлежащим образом контролируемой безотказной работе.

24. Глиссадный радиомаяк уровня 2, когда вероятность неизлучения ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 1,0 × 10-7 для единичной посадки; вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, превышает 1 – 4 × 10-6 в течение одного из 15-секундного периода времени (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 1000 ч).

25. Глиссадный радиомаяк уровня 3 или 4, когда вероятность неизлучения ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 0,5 × 10–9 для единичной посадки, а вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, превышает 1 – 2 × 10–6 в течение одного из 15-секундного периода времени (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 2000 ч).

Примечание 1. Требования к уровню 3 и уровню 4 глиссадного радиомаяка являются идентичными. Заявление об уровнях целостности и непрерывности обслуживания глиссадного радиомаяка соответствует заявлению о курсовом радиомаяке (т. е. заявляется, что глиссадный радиомаяк имеет уровень 4, если курсовой радиомаяк отвечает требованиям уровня 4).

26. Модулирующие тональные сигналы 90/150 Герц одной несущей синхронизируется по фазе с модулирующим тональным сигналом 90/150 Герц другой несущей таким образом, чтобы демодулированные формы волн проходили через ноль в одном направлении в пределах:

1) глиссадные радиомаяки ILS категорий I и II: 20 градусов;

2) глиссадные радиомаяки ILS категории III: 10 градусов

фазы, соотнесенной с частотой 90/150 Герц.

Параграф 2. Требования к параметрам ГРМ, работающего по принципу ILS

Радиосигнал

27. Отклонение несущей частоты ГРМ от присвоенной не превышает:

1) ± 0,005% для одночастотного маяка;

2) ± 0,002% для двухчастотного маяка.

28. Глубина модуляции несущих частот сигналами 90 и 150 Герц вдоль линии глиссады составляет 40 ± 2,5%.

Зона действия

29. Зона действия в горизонтальной плоскости ограничена сектором вправо и влево относительно линии курса, не менее 8 градусов.

30. Зона действия в вертикальной плоскости ограничена углами относительно горизонта:

1) выше глиссады, не менее 1,75

;

2) ниже глиссады ГРМ, не менее 0,45

, или до угла 0,3

для обеспечения гарантированного входа в глиссаду.

31. Зона действия по дальности в направлении захода на посадку не менее 18 километров. Примечание. Зона действия ГРМ ограничивается по дальности действия вследствие ограничения использования воздушного пространства.

32. Напряженность поля в зоне действия не менее 400 мкВ/м (95 дБВт/м) и обеспечивается до высоты 30 метров для ГРМ I категории и 15 метров для ГРМ II и III категорий над горизонтальной плоскостью, проходящей через порог ВПП.

Угломестная характеристика

33. Изменение РГМ от глиссады до угла 0,3 градусов

имеет лавный характер и увеличивается до величины РГМ = 0,22. Если РГМ достигает значения 0,22 при углах, больших 0,45

, то значение РГМ не менее 0,22 вплоть до угла 0,45

или до угла 0,3

Структура глиссады

34. Искривления линии глиссады (вероятность 0,95) не более, на участках:

1) от границы зоны действия до точки С 0,035 РГМ для ГРМ I категории;

2) от границы зоны действия до точки А 0,035 РГМ для ГРМ II и III категории;

3) от точки А до точки В уменьшается по линейному закону от величины 0,035 РГМ в точке А до величины 0,023 РГМ в точке В для ГРМ II и III категории;

4) от точки В до опорной точки 0,023 РГМ для ГРМ II и III категории.

Угол наклона глиссады

35. Угол наклона глиссады относительно номинальной поддерживается в пределах ±0,075

и для ГРМ I и II категорий и ± 0,04

для ГРМ III категории.

Чувствительность к смещению

36. Номинальная чувствительность к угловому смещению ГРМ соответствует РГМ =0,0875 при угловом смещении:

1) ниже усредненной глиссады:

1) (0,12 + 0,02/ - 0,05)

для ГРМ I категории;

2) (0,12 ± 0,02)

для ГРМ II и III категорий.

2) выше усредненной глиссады:

1) (0,12 + 0,02/ - 0,05)

для ГРМ I категории;

2) (0,12 + 0,02/ - 0,05)

для ГРМ II категории;

3) (0,12 ± 0,02)

для ГРМ III категории.

37. Чувствительность к угловому смещению ГРМ относительно номинального значения поддерживается в пределах, не более:

1) ± 25% для ГРМ I категории;

2) ± 20% для ГРМ II категории;

3) ± 15% для ГРМ III категории.

Примечание. Номинальная чувствительность к смещению (РГМ/град.) определяется значением РГМ, равным 0,0875, отнесенным к величине полу сектора глиссады.

Контроль

38. Автоматическая система контроля передает предупреждение в пункты управления и обеспечивать прекращение излучения в течение времени, не более 6 с для ГРМ I категории и 2 с для ГРМ II и III категории при возникновении одного из следующих условий:

1) отклонение угла наклона глиссады от его номинального значения на величину более 0,075

(вниз) и более 0,1

(вверх);

2) уменьшении мощности излучения до 50% при условии, что ГРМ продолжает отвечать требованиям к параметрам ГРМ, работающего по принципу ILS(РМС) в соответствие с пунктами 3-8 параграфа 2 к настоящему Приложению;

3) уменьшении мощности излучения до 80% для каждой несущей частоты при использовании ГРМ с двумя несущими частотами;

4) уменьшении мощности излучения от 80% до 50% для каждой несущей частоты для ГРМ II и III категории с двумя несущими частотами при условии, что ГРМ отвечает требованиям к параметрам ГРМ, работающего по принципу ILS(РМС) в соответствие с пунктами 3-8 параграфа 2 к настоящему Приложению;

5) изменении чувствительности к угловому смещению от установленного номинального значения на величину более ± 25%.

Параграф 3. Параметры маркерных радиомаяков (МРМ)

39. Отклонение несущей частоты МРМ от присвоенной не превышает 0,01% (± 0,005% для вновь вводимых МРМ).

40. Отклонение частот модулирующих сигналов от их номинальных значений не превышает ± 2,5%.

41. Зона действия МРМ на линии курса и глиссады:

1) ближнего МРМ 300 метров ± 100 метров;

2) дальнего МРМ 600 метров ± 200 метров.

Используются конусные МРМ.

42. Напряженность поля на границе зоны действия - не менее 1,5 мВ/м.

43. Возрастание напряженности поля от границы зоны действия МРМ к ее середине составляет по крайней мере 3 мВ/м.

44. Сигналы опознавания МРМ:

1) ближнего МРМ - непрерывная передача 6 ± 15% точек в секунду;

2) дальнего МРМ - непрерывная передача 2 ± 15% тире в секунду.

45. Система автоматического контроля срабатывает и передает предупреждения в пункт управления:

1) при уменьшении выходной мощности от номинальной более 50%;

2) при уменьшении глубины модуляции более 50%;

3) при прекращении модуляции или манипуляции.

Параграф 4. Параметры дальномерного оборудования DME, DME/N

46. Зона действия приемоответчика DME:

1) при взаимодействии с VOR не менее зоны действия VOR;

2) при взаимодействии с ILS не менее зоны действия КРМ и ГРМ.

47. Приемоответчик DME/N работает на частоте несущей, присвоенной из частотного диапазона 960 - 1215 МГерц. Отклонение рабочей частоты от присвоенной не превышает ±0,002%.

48. Радиоимпульсы ответа дальности имеют следующие параметры:

1) длительность импульса на уровне 0,5 равна 3,5 ± 0,5 микросекунд;

2) передний фронт не более 3 микросекунд;

3) задний фронт не более 3,5 микросекунд.

49. Ошибка измерения дальности, вносимая DME/N в эксплуатационную ошибку измерения дальности на борту ВС, не превышает 150 м, а при взаимодействии DME/N с оборудованием ILS не более 75 метров (при вероятности 0,95).

50. Сигнал "независимого" опознавания передается со скоростью 6 слов в минуту и с периодичностью, по крайней мере, 40 с Максимальная длительность включения на передачу группы опознавательного кода не превышает 5 с, а весь период его передачи не более 10 секунд.

51. При взаимодействии DME с ILS и VOR сигнал "взаимодействующего" опознавания синхронизируется с опознавательным кодом взаимодействующего средства.

Каждый 40-секундный интервал разделяется на 4 или более равных периода, и опознавательный сигнал DME передается в течение только одного периода, а опознавательный сигнал взаимодействующего средства - в течение остальных периодов.

52. Система автоматического контроля DME отключает работающий комплект аппаратуры, включает резервный комплект (при его наличии) и прекращает радиоизлучение при отказе комплектов, а также обеспечивает аварийную сигнализацию в пунктах управления при:

1) изменении задержки приемоответчика от назначенной величины на 1 микросекунду (150 метров (500 фут)) или более; для DME, взаимосвязанного с посадочным средством, при изменении задержки приемоответчика от назначенной величины на 0,5 микросекунд (75 метров (250 фут)) или более;

2) отказе контрольного устройства.

Параграф 5. Параметры всенаправленного азимутального ОВЧ радиомаяка VOR

53. Погрешность информации об азимуте, измеренная на расстоянии не менее четырех длин волн, для углов места от 0 до 40 градусов, составляет не более ± 2 градусов при вероятности 95%.

54. Общая погрешность наземного радиомаяка, вносимая в эксплуатационную погрешность системы VOR, не превышает ± 3 градуса при вероятности 95%.

55. Радиомаяк работает на частоте несущей, присвоенной из частотного диапазона 108 - 117,975 МГерц. Отклонение рабочей частоты от присвоенной не превышает ± 0,002%.

56. Частоты модулирующих сигналов равны:

1) 9960 ± 100 Герц - поднесущей;

2) 30 ± 0,3 Герц – "переменной фазы" и "опорной фазы";

3) 1020 ± 50 Герц - опознавания маяка.

57. Обеспечивается четкое, правильное и разборчивое опознавание маяка на борту ВС, а также отсутствие влияния сигнала опознавания на обеспечение основной навигационной функции маяка (передача информации об азимуте).

Сигнал опознавания передается кодом Морзе с использованием двух или трех букв и с периодом повторения 30 ± 3 секунд.

58. Автоматическая система контроля выдает соответствующую сигнализацию об отказах в пункт управления и исключает сигналы опорной и переменной фазы, либо полностью прекращает излучение маяка при появлении одного из следующих условий:

1) изменение более чем на ± 1 градусов информации об азимуте в точке установки выносного контрольного устройства;

2) уменьшение на 15% составляющих модуляции уровня напряжения радиочастотных сигналов, либо поднесущей, либо сигналов модуляции по амплитуде с частотой 30 Герц, либо тех и других в месте расположения контрольного устройства;

3) пропадание сигнала опознавания;

4) отказ аппаратуры контроля.

Параграф 6. Параметры ненаправленного радиомаяка (ПРС/NDB)

59. Зона действия NDB, обеспечивающего полеты в районе аэродрома - не менее 50 километров.

60. Характеристики радиоизлучения отдельного NDB соответствуют классам А2А и А3Е без разрыва несущей. Допускается радиоизлучение класса А1А. При этом обеспечивается автоматический режим передачи сигнала опознавания.

61. Приводная радиостанция NDB передает опознавательный сигнал международным кодом Морзе.

62. Опознавательный сигнал передается не менее 6 раз в минуту с равными интервалами.

63. Погрешность значений курсовых углов, получаемых на борту ВС, не превышает ± 5 градусов.

64. Управление работой NDB, а также индикация ее состояния, осуществляются в дистанционном и местном режимах.

65. Система автоматического контроля радиостанции за время не более 2 с отключает работающий комплект аппаратуры, включает резервный комплект (при его наличии), прекращает радиоизлучение станции при отказе комплекта(ов), а также обеспечивает аварийную сигнализацию в пунктах управления при:

1) уменьшении мощности несущей ниже 50% от установленной;

2) уменьшении глубины амплитудной модуляции несущей ниже 50%;

3) прекращении передачи сигнала опознавания.

Параграф 7. Параметры наземной системы функционального дополнения (GBAS)

66. При обеспечении захода на посадку зона действия система функционального дополнения GNSS (GBAS) составляет не менее:

1) в боковом направлении - зоны, начинающейся у порога ВПП (в опорной точке глиссады) с начальной шириной 140 метров в каждую сторону от оси ВПП, расширяющейся под углом ± 35 градусов с каждой стороны траектории конечного этапа захода на посадку до 28 километров и под углом ± 10 градусов до 37 километров;

2) в вертикальном направлении - пространством в пределах боковой зоны, ограниченного сверху углом в 7 градусов или 1,75

с началом в точке пересечения глиссады с горизонтальной плоскостью и проходящей через порог ВПП, и снизу углом 0,45

относительно горизонта или меньшим углом, вплоть до 0,3

, который требуется для гарантированного входа в глиссаду.

Зона действия GBAS - в пределах от 30 метров до 3000 метров относительно порога ВПП.

67. Точность определения местоположения с вероятностью 0,95 для каждого захода на посадку не хуже:

1) 16 метров в горизонтальной плоскости;

2) 6 метров в вертикальной плоскости.

68. Пороги срабатывания сигнализации:

1) в горизонтальной плоскости на участках дальности (Д), не более:

2) 69,15 метров - на расстояниях более 7500 метров от порога ВПП;

3) (0,0044 Д + 36,15) метров - на расстояниях (Д) в пределах от 7500 до 873 метров;

4) 40 метров - на расстояниях от 873 до 291 метров;

5) в вертикальной плоскости на участках дальности (Д), не более:

6) 43,35 метров - на расстояниях более 7500 метров от порога ВПП;

7) (0,09596 Н + 4,15) метров - на расстояниях (Д) в пределах от 7500 до 873 метров;

8) 10 метров - на расстояниях от 873 до 291 метров.

69. Отклонение частоты несущей от присвоенной частоты передачи данных GBAS составляет ± 0,0002%.

70. Напряженность поля в пределах зоны действия не менее 215 мкВ/м и не более 0,350 В/м.

71. Среднеквадратические величины порога сигнализации для дифференциальной поправки псевдодальности GBAS не более 0,4 метров для GPS и 0,8 метров для GLONASS (ГЛОНАСС).

72. Частота передачи дифференциальных данных GBAS не менее 2 Герц.

73. GBAS за время не более 6 с обеспечивает аварийную сигнализацию при:

1) потере целостности, непрерывности или готовности;

2) уменьшении мощности излучения до 80%.

74. Методы управления рисками при заходах на посадку.

75. Порог срабатывания сигнализации в вертикальной плоскости при точном заходе на посадку (VAL) определен 10 метров (33 фут) для подтверждения номинальной абсолютной высоты принятия решения 60 метров (200 фут) над порогом ВПП, без учета конкретных характеристик контроля целостности GNSS.

76. При использовании значения VAL, составляющего 10 метров (33 фут), дополнительный анализ распределения погрешностей навигационной системы проводить не требуется. Максимальное значение порога срабатывания сигнализации в вертикальной плоскости при точном заходе на посадку определено 35 метров (115 фут).

77. При использовании значения VAL, превышающего 10 метров (33 фут), необходима дополнительная информация о характеристиках распределения погрешностей навигационной системы, обеспечивающая гарантии в том, что погрешности определения местоположения на участке захода на посадку по приборам и визуальном участке являются достаточно небольшими для обеспечения пролета препятствий и приемлемых характеристик приземления.

78. Погрешности навигационной системы в вертикальной плоскости (VNSE):

1) VNSE составляет 4 метров (13 фут) или менее – эквивалентная величина для CAT I ILS с приемлемыми характеристиками посадки и стандартным количеством уходов на второй круг по причине условий видимости.

2) VNSE превышает 4 метров (13 фут), но не превышает 10 метров (33 фут). В этом случае можно ожидать выполнения безопасной посадки с приемлемыми характеристиками касания или ухода на второй круг.

3) VNSE превышает 10 метров (33 фут), но не превышает 15 метров (50 фут). Это может оказать влияние на характеристики посадки и привести к повышению рабочей нагрузки на членов летного экипажа.

4) VNSE превышает 15 метров (50 фут). При определенных эксплуатационных конфигурациях будет существенно снижен уровень безопасности полетов.

Приемлемый метод управления рисками на визуальном участке полета - соблюдение системой следующих критериев:

1) в исправном состоянии в точке B ILS точность системы эквивалентна точности, обеспечиваемой ILS. Она предусматривает 95-процентную погрешность навигационной системы (NSE) вертикальной плоскости VNSE менее 4 метров (13 фут), при этом NSE в вертикальной плоскости VNSE системы в исправном состоянии превышает 10 метров (33 фут) с вероятностью менее 10-7 на каждый заход на посадку для каждого места, в котором утверждена эксплуатация;

2) конструкция системы предусматривает, что в условиях отказа системы вероятность погрешности, превышающей 15 метров (50 фут), составляет 10-5, поэтому такое событие является редким.

Параграф 8. Параметры обзорного радиолокатора аэродромного (ОРЛ-А)

79. Вероятность обнаружения ВС с отражающей поверхностью 15 м2 и получение дополнительной информации в пределах зоны действия, при вероятности ложных тревог не более 10-6,не хуже 0,8 по первичному каналу и 0,9 по вторичному каналу.

80. Зона действия ОРЛ-А при нулевых углах закрытия, вероятности обнаружения не хуже 0,8 для ВС с эффективной отражающей поверхностью 15 м2 и вероятности ложных тревог по собственным шумам приемника не более 10-Е6 определяется следующими параметрами:

угол обзора в горизонтальной плоскости – 360 градус;

минимальный угол места не более 0,5 градус;

максимальный угол места не менее 20 градус;

минимальная дальность обнаружения ВС не более 1,5 километров;

максимальная дальность не менее 100 километров;

максимальная высота 6000 метров.

Для ОРЛ-А, используемых в аэродромных АС УВД, максимальная дальность действия не менее 160 километров, а минимальная не более 2 километров.

Допускается отсутствие радиолокационной информации от воздушного судна, выполняющего маневр разворота или по маршруту на участке с тангенциальным направлением скорости.

81. Погрешность первичного канала ОРЛ-А без АПОИ (по выносному индикатору кругового обзора - ВИКО) не превышает 2,0% от расстояния до цели или 150 метров (в зависимости от того, что больше) по дальности и ± 2 градуса по азимуту.

82. Среднеквадратическая ошибка (СКО) на выходе АПОИ первичного канала ОРЛ-А не превышает 150 метров и 200 метров по дальности (соответственно дальности действия 50 - 100 километров и 160 километров) и 0,4 градуса по азимуту.

83. Величина СКО на выходе АПОИ вторичного канала ОРЛ-А не превышает 200 метров по дальности и 0,2 градусов по азимуту.

84. Разрешающая способность ОРЛ-А по первичному каналу не хуже 1% от расстояния до цели или 230 метров (принимать большее значение) по дальности и 7’ по азимуту.

85. Зона действия ОРЛ-А не менее пределов пространства, характеризуемого следующим образом:

пространство, образуемое вращением на 360 градусов вокруг антенны вертикальной плоскости, ограниченной линией, проведенной от антенны под углом 0,5 градусов к горизонтальной плоскости, проходящей через антенну, до точки на расстоянии 60*) километров от антенны; вертикальной линии, проведенной из этой точки вверх до высоты 3000 метров от точки пересечения с этой вертикальной линией, проведенной от антенны под углом 45 градусов к горизонтальной плоскости, проходящей через антенну; и линией, соединяющей последнюю точку пересечения с антенной.

Примечание:

1) Схема, иллюстрирующая зону действия в вертикальной плоскости, приведена в приложение к требованиям к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи.

2) Для ОРЛ-А, предназначенных для использования в аэродромных системах УВД, следует принимать 160 километров.

86. Разрешающая способность ОРЛ-А по вторичному каналу (на выходе АПОИ) не хуже 1000 метров по дальности и 4 градусов по азимуту.

87. Погрешности совмещения координатных отметок ВС, полученных при обработке сигналов в первичном и вторичном каналах ОРЛ-А, не более 500 метров по дальности и 8 градус по азимуту.

88. Вероятность получения дополнительной (полетной) информации по вторичному каналу ОРЛ-А не менее 0,9.

89. Период обновления радиолокационной информации не более 6 секунд.

Параграф 9. Параметры вторичного обзорного радиолокатора трассового (ВОРЛ-Т)

90. Период обновления радиолокационной информации ВОРЛ-Т - не более 10 секунд.

91. Зона действия ВОРЛ-Т при нулевых углах закрытия, вероятности обнаружения ВС в зоне обзора не менее 0,9 и вероятности ложных тревог по собственным шумам приемника не более 10-6 определяется следующими параметрами:

угол обзора в горизонтальной плоскости - 360 градусов ;

минимальный угол места – не более 0,5 градусов ;

максимальный угол места – не менее 45 градусов;

минимальная дальность – не более 2 километров при максимальной дальности 350 километров соответственно;

максимальная дальность – 350 километров;

максимальная высота – 20000 метров.

92. Несущие частоты сигналов запроса и подавления по запросу для режима А/С - 1030 ± 0,2 МГерц и не отличаются друг от друга более чем на 0,2 МГерц, при наличии режима S - 1030 ± 0,1 МГерц и не отличаются друг от друга более чем на 0,1 МГерц. Информация передается дискретным кодом.

93. ВОРЛ-Т обеспечивает прием и обработку сигналов на частотах 1090 ± 3 МГерц в режимах А/С, при наличии режима S - 1090 ± 1 МГерц.

Сигнал запроса режима А/С состоит из двух основных импульсов Р1 и Р3 и импульса подавления Р2 передаваемого вслед за первым импульсом Р1. Интервал между импульсами Р1 и Р2 - 2,0 ± 0,15 микросекунд.

94. Запрос общего вызова в режиме А/С/S состоит из трех импульсов: Р1, Р3 и длинного импульса Р4. Запрос общего вызова только в режиме А/С аналогичен запросу общего вызова в режиме А/С/S, за исключением того, что используется короткий импульс Р4. Интервал между импульсами Р3 и Р4 составляет 2±0,05 микросекунд.

95. Запрос в режиме S состоит из трех импульсов Р1, Р2 и Р6. Интервал между передними фронтами импульсов Р1 и Р2 составляет 2±0,05 микросекунд. Интервал между передним фронтом импульса Р2 и синхронным опрокидыванием фазы Р6 составляет 2,75±0,05 микросекунд. Передний фронт импульса Р6 начинается за 1,25±0,05 микросекунд до синхронного опрокидывания фазы. Импульс Р5 используется в запросах общего вызова только в режиме S для предотвращения ответов воздушных судов, облучаемых боковыми и задними лепестками диаграммы направленности антенны, передается с использованием отдельной диаграммы направленности антенны и располагается симметрично относительно синхронного опрокидывания фазы. Передний фронт импульса Р5 начинается за 0,4±0,1 микросекунд до синхронного опрокидывания фазы.

96. Интервал между импульсами Р1 и Р3 соответствует:

1) 8 ± 0,2 микросекунд для режима А и 21 ± 0,2 микросекунд для режима С;

2) 350. Длительность импульсов Р1, Р2 и Р3 режима А/С, измеренная на уровне 0,5 от амплитуды на фронте и спаде импульсов, равна 0,8 ± 0,1 микросекунд.

97. Максимальная частота повторения сигналов запроса режима А/С не более 450 Герц.

98. Импульсы ответа режима S начинаются через определенный интервал, кратный 0,5 микросекунд ± 0,05 микросекунд от первого передаваемого импульса. Преамбула состоит из четырех импульсов, длительность каждого из которых составляет 0,5 микросекунд. Интервалы между первым передаваемым импульсом и вторым, третьим и четвертым импульсами составляют соответственно 1,3,5 и 4,5 микросекунд. Блок импульсов данных ответа начинается спустя 8 микросекунд после переднего фронта первого передаваемого импульса.

99. Максимальная частота запросов общего вызова только в режиме S, производимая запросчиком, использующим опознавание на основе отмены блокировки, зависит от вероятности ответа следующим образом:

1) при вероятности ответа, равной 1: 3 запроса на интервал облучения в 3 дБ или 30 запросов в секунду, в зависимости от того, какое значение является меньшим;

2) при вероятности ответа, равной 0,5: 5 запросов на интервал облучения в 3 дБ или 60 запросов в секунду, в зависимости от того, какое значение является меньшим;

3) при вероятности ответа, равной 0,25 или менее :10 запросов на интервал облучения в 3 дБ или 125 запросов в секунду, в зависимости от того, какое значение является меньшим.

100. Обеспечивается подавление сигналов боковых лепестков по запросу и ответу.

101. Вероятность получения дополнительной информации при нахождении одного ВС в основном лепестке диаграммы направленности антенны и при отсутствии мешающих запросных сигналов не менее 0,98.

102. Точность измерения дальности (среднеквадратичная ошибка) на выходе радиолокатора после цифровой обработки не хуже:

1) для не моноимпульсных ВОРЛ-Т – 250 метров;

2) для моноимпульсных ВОРЛ-Т – 100 метров.

103. Точность измерения азимута (среднеквадратичная ошибка) на выходе радиолокатора после цифровой обработки не хуже:

1) для не моноимпульсных ВОРЛ-Т – 15’.

2) для моноимпульсных ВОРЛ-Т – 8’.

104. Разрешающая способность ВОРЛ-Т после цифровой обработки не хуже:

1) для не моноимпульсных ВОРЛ-Т:

по дальности – 1000 метров;

по азимуту – 5 градусов.

2) для моноимпульсных ВОРЛ-Т:

по дальности – 400 метров;

по азимуту – 1,5о.

105. Вероятность выдачи ложных меток от ВС с дополнительной информацией или отметок от ВС с ложной дополнительной информацией не более 10-3 при нахождении двух ВС на одном азимуте и расстоянии между ними более 4 километров.

106. ВОРЛ-Т не задерживает информацию при ее обработке на время более 0,5 времени обзора радиолокатора.

107. Рабочий режим ВОРЛ-Т устанавливается за время не более 120 секунд.

108. Система автоматического контроля ВОРЛ-Т передает в пункт управления информацию о его техническом состоянии.

109. Плотность потока мощности СВЧ излучений у шкафов ВОРЛ-Т не превышает 25 мкВт/см2.

Параграф 10. Параметры автоматического радиопеленгатора (АРП)

110. Дальность пеленгования бортовой радиостанции мощностью 5 Вт не менее 80 километров на высоте 1000 метров и не менее 150 километров на высоте 3000 метров.

111. Погрешность пеленгования по индикатору АРП на рабочем месте диспетчера не более 2,5 (1,5 градусов для доплеровских пеленгаторов с большой антенной базой) градусов при вероятности 95%.

Управление работой АРП, а также индикация его состояния осуществляются в дистанционном и местном режимах.

Параграф 11. Параметры средств радиосвязи, средств объективного контроля

112. Приемно-передающее оборудование воздушной радиосвязи работает на частоте несущей, присвоенной из диапазона 118 - 137 МГерц. При этом шаг сетки частот несущих: 8,33 кГерц или 25 кГерц. Нестабильность несущей частоты передающего устройства не превышает ± 0,0001% для сетки частоты 8,33 кГерц и ± 0,002% для сетки частоты 25 кГерц.

113. Выходная мощность передатчика, задействованного на антенно-фидерное устройство (АФУ) с волновым сопротивлением 50 Ом, не менее 5 Вт.

114. Коэффициент бегущей волны АФУ передающих и приемных средств связи не менее 0,5.

115. Диапазон частот передаваемых речевых сообщений - 300 - 2700 Герц для сетки частот с шагом 25 кГерц и 300 - 2500 Герц для сетки частот с шагом 8,33 кГерц.

116. Глубина амплитудной модуляции несущей речевым сигналом не менее 85% (радиоизлучение класса А3Е).

117. Чувствительность приемника при отношении сигнал/шум на его выходе, равном 5 дБВ, не хуже 3 мкВ.

118. Уровень НЧ сигнала на нагрузке приемника, равной 600 Ом, находится в пределах 0,25 - 1,5 В.

119. Запись и воспроизведение звуковой информации производятся в диапазоне частот 300 - 3400 Герц.

120. Соотношение сигнал/шум канала не менее 38 дБ.

Параграф 12. Параметры радиолокационной станции обзора летного поля (РЛС ОЛП /SMR)

121. Обеспечивается обнаружение ВС и транспортных средств с эффективной отражающей поверхностью не менее 2 м2, находящихся на ВПП или РД с твердым покрытием, с вероятностью 0,9.

122. Разрешающая способность по дальности и азимуту в режиме кругового обзора на масштабе 2 километров не хуже 15 метров.

123. Зона действия в горизонтальной плоскости имеет протяженность, по крайней мере, от 150 до 5000 метров от места его установки, при этом угол обзора равен 360 градусам. Допускается секторный режим работы радиолокатора.

124. Ошибка измерения координат не более:

1) 10 метров по дальности;

2) 0,2 градуса по азимуту.

125. Система автоматического контроля обеспечивает контроль работоспособности и передавать на пункт управления информацию о ее техническом состоянии.

Параграф 13. Основные требования к автоматизированной системе управления наземным движением (АС УНД)

126. АС УНД в режиме наблюдения обеспечивает в пределах рабочей площади аэродрома:

1) позиционную информацию о ВС, транспортных средствах и объектах/препятствиях, с периодом обновления не более 1 с и определяет направление движения. Рекомендуемая точность позиционной информации соответствует площади радиусом 7,5 метров по положению и ± 1 градусов по направлению движения.

2) идентификацию за время не более 3 с, маркировку и сопровождение ВС и транспортных средств;

3) наблюдение обеспечивает возможность включения прибывающих ВС в процесс обработки системой (при его наличии) и обеспечивает возможность регулирования движения на аэродроме;

4) обеспечивает плавный переход между наблюдением за воздушным движением в районе аэродрома и наблюдением за наземным движением на аэродроме;

5) обнаруживает вторжение транспортных средств и спецтехники на ВПП.

Для достижения заданных характеристик наблюдения используются дополнительные к SMR источники информации о местоположении участников движения, такие как системы автоматического зависимого наблюдения ADS-B и/или мультилатеральные системы MLAT, сенсорные системы и др.

Параграф 14. Основные требования к автоматизированным рабочим местам управления воздушным движением (АРМ УВД), комплексам систем управления воздушным движением (КСА УВД) и автоматизированным системам управления воздушным движением (АС УВД)

127. На автоматизированном рабочем месте управления воздушным движением (АРМ УВД) как минимум отображается:

1) данные о местоположении воздушного судна;

2) картографическая информация, необходимая для ОВД на основе наблюдения;

3) запретные зоны, зоны ограничения полетов и опасные зоны, влияющие на безопасность полетов при обслуживании воздушного движения;

4) информация, касающаяся идентификации и эшелона полета воздушного судна;

5) непрерывно обновляемая информация наблюдения, включая отображения местоположений воздушных судов.

128. Отображения местоположения воздушных судов на АРМ УВД представляются в виде:

1) отдельных символов местоположения воздушных судов, например символов, генерируемых ПОРЛ(PSR), ВОРЛ(SSR) и ADS-B, или объединенных символов;

2) отметок, генерируемых ПОРЛ(PSR);

3) ответов, генерируемых ВОРЛ(SSR).

Отображение данных ограничивается установленными зонами ответственности.

129. На АРМ УВД отображаются специальные коды ВОРЛ(SSR), включая 7500, 7600 и 7700, режим "опознавание", связанные с безопасностью полетов.

130. Для представления информации, полученной от средств наблюдения и (или) системы обработки полетных данных на АРМ УВД используются формуляры сопровождения, отображаемые в буквенно-цифровой форме.

131. Информация формуляров включает как минимум данные опознавания воздушного судна (код ВОРЛ или опознавательный индекс воздушного судна) и, при наличии, полученную информацию о высоте полета (от ВОРЛ режима "А", ВОРЛ режима "С", ВОРЛ режима "S" и (или) ADS-B).

132. КСА УВД и АС УВД удовлетворяют всем требованиям, предъявляемым к АРМ УВД, а также обеспечивают:

1) способность принимать, обрабатывать и отображать в интегрированной форме данные всех задействованных источников;

2) способность взаимодействия с другими автоматизированными системами, используемыми при обеспечении ОВД, и предусматривают соответствующий уровень автоматизации с целью повышения точности и своевременности отображаемых данных, а также уменьшения рабочей нагрузки на диспетчера;

3) визуализацию связанных с безопасностью полетов оповещений и предупреждений, в том числе оповещения о возникновении конфликтной ситуации, предупреждения о достижении минимальной безопасной абсолютной высоты, прогноза конфликтной ситуации, специальных кодов ВОРЛ(SSR), включая 7500, 7600 и 7700, непреднамеренно дублированных кодов ВОРЛ и опознавательных индексов воздушных судов;

4) объединенное отображение данных наблюдения, таких как ПОРЛ/PSR, ВОРЛ/SSR. Рекомендуется отображение информации ADS-B, MLAT;

5) выделение устаревших (не обновившихся за предыдущий обзор) радиолокационных данных.

133. Серверы обработки радиолокационной, радиопеленгационной, метеорологической и элементов плановой информации АС УВД обеспечивают работу по схеме "горячего резервирования".

134. Аппаратура и программное обеспечение АС УВД обеспечивают следующие функциональные возможности:

1) получение информации от системы точного времени;

2) информация, а также программное обеспечение системы защищены от несанкционированного доступа;

3) выдачи радиолокационной информации на рабочие места диспетчеров с учетом магнитного склонения;

4) аппаратура автоматического контроля системы отображения информации обеспечивает контроль работоспособности и отображение технического состояния рабочих мест, серверов обмена данными по каналам передачи данных;

5) взаимодействие со следующими источниками цифровой информации: AFTN и/или AMHS, смежными АС УВД, автоматизированными системами планирования воздушного движения, автоматизированными системами метеорологического обеспечения;

6) обработка и отображение плановой информации о полетах и сообщений по ОВД, метеорологической информации, аэронавигационной информации, справочной и вспомогательной информации;

7) представление в визуальном виде планируемых маршрутов полетов;

8) документирование входной информации АС УВД, пультовых операций на рабочем месте диспетчера с последующей возможностью воспроизведения записи действий рабочих мест диспетчерского состава.

Параграф 15. Основные требования к наземной станции ADS-B 1090 ES

135. Наземная станция расширенного сквиттера ADS-B 1090 Мегагерц (1090 GS) является частью наземной системы наблюдения воздушного движения и на поверхности аэропорта и обеспечивает:

1) прием и декодирование данных ADS-B, передаваемых в форме расширенных сквиттеров 1090 МГерц (1090 ES) от оборудованных воздушных судов (транспортных средств аэропорта);

2) составление и передачу целевых отчетов в формате ASTERIX категории 021 (ATX021) для системы обработки данных наблюдения.

136. Состояние наземной станции 1090 GS определяется автоматически, на основе результатов BITE:

1) Инициализация (англ. Initialisation) – это состояние вводится при включении питания. После завершения самопроверки при включении питания, 1090 GS входит либо в состояние On-Line, либо в состояние Failed, в зависимости от результата BITE:

2) Работа (англ. On-Line) - это состояние является нормальным рабочим состоянием 1090 GS. Это указывает на то, что НС либо предоставляет оперативную услугу, отвечающую минимальным требованиям к производительности, либо способна сделать это;

3) Ошибка (англ. Failed) – это состояние выводится при обнаружении состояния ошибки, которое означает, что минимальные требования к рабочим характеристикам не могут быть выполнены.

137. Несущая частота сигналов ответа равна 1090 МГерц ±1 МГерц.

138. 1090 GS обнаруживает потерю чувствительности приемника, которая мешает наземной станции выполнять свои требования к наблюдению.

139. Функция BITE 1090 GS включает в себя встроенную испытательную аппаратуру (BITE), позволяющую осуществлять непрерывный мониторинг рабочего состояния оборудования, что достигается путем мониторинга и анализа критических параметров системы на всех соответствующих уровнях системы.

140. Система BITE 1090 GS способна обнаруживать неисправности, влияющие на производительность наземной станции.

141. Система BITE регистрирует неисправное оборудование (на уровне LRU (ТЭЗ)) локально в системе и соответствующим образом уведомляет подсистемы мониторинга, регистрации и управления. Тесты BITE включают в себя сквозную проверку системы, включая РЧ-вход антенны. В этой проверке может использоваться Site Monitor, который является внешним излучателем ADS-B 1090 ES, что позволяет проводить общую проверку целостности системы, включая антенну.

142. НС 1090 GS выполняет тесты BITE как при запуске, так и периодически. Тесты обобщаются в виде общего сигнала состояния BITE, который будет использоваться для индикации отказов для оператора и клиентских систем.

143. НС 1090 GS сообщает в систему обработки наблюдения следующий минимальный набор данных для каждого целевого отчета:

1) горизонтальное положение самолета - широта и долгота;

2) барометрическая высота;

3) показатели качества горизонтального положения;

4) идентификатор воздушного судна (идентификация самолета и код в режиме A);

5) аварийные показатели;

6) специальная идентификация местоположения (SPI);

7) время применения.

Примечание: Аварийные индикаторы и SPI предоставляются только по выбору летного экипажа. 24-битный адрес включен в качестве обязательного поля ATX021

144. НС 1090 GS поддерживает функции непрерывного функционально-независимого документирования информации, поиска и воспроизведения архивной информации согласно главы 4 приложения 3 к настоящим Правилам.

145. Опорное точное время. Приемные системы, предназначенные для формирования донесений ADS-B и/или TIS-B на основе полученных сообщений о местоположении на земле, сообщений о местоположении в воздухе и/или сообщений TIS-B, используют измеренное время UTC GNSS с целью формирования времени применимости донесения в следующих случаях полученных сообщений:

1) сообщения ADS-B версии ноль (0), когда категория навигационной неопределенности (NUC) составляет 8 или 9, или

2) сообщения ADS-B или TIS-B версии один (1) или версии два (2), когда категория навигационной целостности (NIC) составляет 10 или 11.

Данные об измеренном времени UTC имеют минимальный диапазон 300 с и разрешение 0,0078125 (1/128) секунд.

146. Формат расширенного сквиттера ES - используется 112-битный формат сигнала линии связи "вниз" (DF = 17), состоящий из следующих полей:

1) DF – формат сигнала линии связи "вниз";

2) СА – возможности;

3) АА – объявленный адрес;

4) МЕ – сообщение;

5) PI – четность/идентификатор запросчика.

147. МЕ: сообщение, расширенный сквиттер. Данное 56-битное (33–88) поле сигнала линии связи "вниз" в DF = 17 используется для передачи радиовещательных сообщений. Расширенный сквиттер ES используется регистрами 05, 06, 07, 08, 09, 0А и 61-6F и соответствует версии 0, версии 1 или версии 2 форматов сообщений, описание которых приводится ниже:

1) Версия 0 форматов сообщений ES и соответствующие требования обеспечивают представление информации о качестве наблюдения в виде категории навигационной неопределенности (NUC), которая может характеризовать точность или целостность навигационных данных, используемых ADS-B, отсутствует указание относительно того, к какой из этих характеристик, целостности или точности, относится значение NUC.

2) Версия 1 форматов сообщений ES и соответствующие требования обеспечивают представление информации о точности и целостности наблюдения отдельно в виде категории навигационной точности (NAC), категории навигационной целостности (NIC) и уровня целостности наблюдения (SIL).

Версия 1 форматов ES также включает положения, касающиеся усовершенствованного представления информации о статусе.

3) Версия 2 форматов сообщений ES и соответствующие требования содержат положения версии 1, но положения, касающиеся представления информации о целостности и параметрах, дополнительно усовершенствованы. Версия 2 форматов сообщений ES обеспечивает раздельное представление информации о целостности источника данных о местоположении и информации, касающейся целостности передающего оборудования ADS-B. Версия 2 форматов сообщений ES также предусматривает раздельное представление информации о точности местоположения в вертикальной и горизонтальной плоскостях, исключение данных о целостности в вертикальной плоскости из данных о целостности местоположения, передачу кода режима A информации о сдвиге антенны GNSS и дополнительных значений, касающихся целостности информации о местоположении в горизонтальной плоскости. Версия 2 форматов сообщений ES также модифицирует донесение о статусе цели посредством включения в него выбранной высоты, выбранного курса и информации об установке барометрического давления. Форматы для трех различных версий являются интероперабельными. Приемник расширенного сквиттера может узнавать и декодировать сигналы своей версии, а также форматы сообщений предыдущих версий. Приемник может декодировать сигналы более поздних версий с учетом своих возможностей.

Инструктивный материал по форматам и источникам данных регистров приемоответчика содержится в Технических положениях, касающихся услуг режима S и расширенного сквиттера (Doc 9871).

148. Требования к передаче ADS-B в расширенном сквиттере, оборудование передачи расширенного сквиттера классифицируется согласно дальности действия устройства и комплекса параметров, которые оно способно передавать в соответствии со следующим определением общих классов оборудования и конкретных классов оборудования:

1) бортовые системы класса А, использующие расширенный сквиттер, обеспечивают интерактивный обмен, включая возможность передачи расширенного сквиттера (т. е. ADS-B OUT) с дополнительной возможностью приема расширенного сквиттера (т. е. ADS-B IN) для обеспечения бортовых применений ADS-B;

2) системы класса В, использующие расширенный сквиттер, обеспечивают только передачу (т. е. ADS-B OUT без возможности приема расширенного сквиттера) при использовании на воздушных судах, наземных транспортных средствах или фиксированных препятствиях;

3) системы класса С, использующие расширенный сквиттер, системы имеют только возможность приема и, таким образом, к ним не предъявляются требования в отношении передачи.

149. Системы радиовещательного автоматического зависимого наблюдения (ADS-B) соответствовуют требованиям Международных стандартов ИКАО (Приложение 10, Том 4). Требования, связанные с передачей расширенного сквиттера режима S, содержатся в ИКАО Doc 9871 "Технические положения, касающиеся услуг режима S и расширенного сквиттера". Подробные технические положения, касающиеся приемников расширенных сквиттеров режима S, содержатся в документе RTCA DO-260B/EUROCAE ED-102A "Стандарты минимальных эксплуатационных характеристик на системы радиовещательного автоматического зависимого наблюдения (ADS-B) и радиовещательной службы информации о воздушном движении (TIS-B), работающих на частоте 1090 МГерц".

Параграф 16. Параметры систем многопозиционного приема (MLAT)

150. Радиочастотные характеристики, структура и содержание данных сигналов, используемых в системах MLAT, работающих на частоте 1090 МГерц совместимы с системами ВОРЛ.

151. Система MLAT, используемая для наблюдения за воздушным движением, способна определить местоположение воздушного судна и опознать его. В зависимости от вида применения может потребоваться местоположение воздушного судна либо в двух, либо в трех измерениях. Опознавание воздушного судна может определяться исходя из:

1) кода режима А, содержащегося в ответах режима А или режима S;

2) опознавательного индекса воздушного судна, содержащегося в ответах режима S, или сообщения расширенного сквиттера об опознавании и категории.

Прочую информацию о воздушных судах можно получить посредством анализа передач о возможности (а именно сквиттеров или ответов на другие наземные запросы) или посредством прямого запроса системой MLAT.

152. В тех случаях, когда система MLAT оснащена для декодирования дополнительной информации о местоположении, содержащейся в передачах, она передает такую информацию отдельно от местоположения воздушного судна, рассчитанного на основе TDOA.

153. Активная система MLAT не использует активные запросы для получения информации, которую можно получить с помощью пассивного приема в рамках каждого требуемого периода обновления. Активная система MLAT, состоящая из комплекта передатчиков, рассматривается в качестве отдельного запросчика режима S. Работа комплекта передатчиков, используемых всеми активными системами MLAT в воздушном пространстве, не приводит к тому, чтобы занятость какого-либо приемоответчика вследствие совокупности всех запросов MLAT 1030 МГерц превышала 2 %. Активные системы MLAT не используют запросы общего вызова в режиме S.

154. Система MLAT, используемая для наблюдения за воздушным движением, обладает такими эксплуатационными характеристиками, которые могут удовлетворительно обеспечивать оперативное обслуживание.

155. Подробный инструктивный материал по техническим параметрам систем MLAT и систем мультилатерации с широкой зоной действия WAM приводится в документе ИКАО Doc 9924 "Руководство по авиационному наблюдению".

Параграф 17. ОВЧ-линия цифровой связи (VDL) "Воздух – Земля"

156. Режимы VDL:

1) Режим 2 VDL - VDL в режиме только передачи данных, в котором используются модуляция D8PSK и метод управления многостанционным доступом с контролем несущей (CSMA).

2) Режим 3 VDL - VDL в режиме речевой связи и передачи данных, в котором используются модуляция D8PSK и метод управления доступом к среде TDMA.

3) Режим 4 VDL - VDL в режиме только передачи данных, в котором используются метод модуляции GFSK и самоорганизующийся многостанционный доступ с временным разделением каналов (STDMA).

157. Частота 136,975 МГерц резервируется в качестве глобального общего канала связи (CSC) в режиме 2 VDL.

158. Система VDL обеспечивает независимую от кодов и байтов передачу данных.

159. При необходимости оборудованное VDL воздушное судно переходит с одной наземной станции на другую.

160. Система VDL режима 3 обеспечивает транспарентную симплексную речевую связь на основе доступа к каналу "слушай, прежде чем включать микрофон".

161. Радиочастоты выбираются из радиочастот в полосе 117,975–137 МГерц. Наименьшая присваиваемая частота составляет 118,000 МГерц, а наибольшая присваиваемая частота составляет 136,975 МГерц. Разделяющий интервал между присваиваемыми частотами (разнос каналов) равен 25 кГерц.

162. Расчетная поляризация излучений является вертикальной.

163. Рабочая радиочастота оборудования VDL наземной станции не изменяется более чем на ±0,0002% (0,000002) от присвоенной частоты.

164. Там где это практически осуществимо, эффективная излучаемая мощность создает напряженность поля по крайней мере 75 мкВ/м (–109 дБВт/м 2) в пределах установленной рабочей зоны действия средства, исходя из свободного распространения сигналов в пространстве.

165. Уровень паразитных излучений реализуется минимальным, насколько это позволяют имеющиеся технические средства и характер обслуживания.

166. Уровень мощности излучения наземного передатчика VDL во всех эксплуатационных условиях, измеренный в пределах ширины полосы канала в 25 кГерц первого смежного канала, не превышает 0 дБмВт, для всех новых установок наземного передатчика VDL не превышает 2 дБмВт.

167. Уровень мощности излучения наземного передатчика VDL во всех эксплуатационных условиях, измеренный в пределах ширины полосы канала в 25 кГерц второго смежного канала, составляет мeнее чем –25 дБмВт и от этого значения монотонно снижается с минимальной нормой 5 дБ на октаву до максимального значения, равного –52 дБмВт, для всех новых установок наземного передатчика VDL составляет менее –28 дБмВт.

168. Уровень мощности излучения наземного передатчика VDL во всех эксплуатационных условиях, измеренных в пределах ширины полосы канала в 25 кГерц четвертого смежного канала, составляет менее –38 дБмВт и от этого значения монотонно снижается с минимальной нормой 5 дБ на октаву до максимального значения –53 дБмВт.

169. Уровень мощности излучения наземного передатчика VDL во всех эксплуатационных условиях, измеренный в пределах ширины полосы канала в 16 кГерц, расположенной симметрично относительно первого смежного канала, не превышает –20 дБмВт.

170. Уровень мощности излучения всех новых установок передатчика VDL во всех эксплуатационных условиях, измеренный в пределах ширины полосы канала в 16 кГерц, центр которой приходится на первый смежный канал, не превышает –18 дБмВт.

171. Требования к уровням мощности излучения наземного передатчика VDL определяются на основе региональных аэронавигационных соглашений, в которых оговариваются воздушное пространство использования оборудования и сроки его внедрения, заблаговременное, по крайней мере за два года, уведомление об обязательном соответствии наземных систем установленным требованиям.

Приложение к требованиям к параметрам радиотехнического оборудования и электросвязи

Зона действия ОРЛ-А в вертикальной плоскости (не в масштабе)

Приложение 22 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Типовые схемы организации авиационной электросвязи

Типовая схема организации авиационной электросвязи регионального
центра обслуживания воздушного движения

Условные обозначения средств авиационной электросвязи

№№ п.п.	Наименование средств и объектов связи	Условные обозначения
1	Радиостанция
2	Радиостанция главная *)
3	Радиостанция подвижная (автомобильная)
4	Ретранслятор
5	Аппаратура громкоговорящей связи (ГГС)
6	Аппарат телефонный, общее назначение
7	Аппарат телеграфный, оконечная станция AFTN, общее назначение

*) - треугольник закрашивается черным цветом
Используемые сокращения:
AFTN - (англ. Aeronautical Fixed Telecommunication Network).
ВС - воздушное судно.
ВЧ - высокие частоты.
ГЦ ПВД - Главный центр планирования воздушного движения.
МДП - местный диспетчерский пункт.
ОВД - обслуживание воздушного движения.
ОВЧ - очень высокие частоты.
ОНП - отдельный навигационный пункт.
РЦ - региональный центр.

Типовая схема организации авиационной воздушной радиосвязи для
обслуживания воздушного движения в районе аэродрома

Условные обозначения средств авиационной электросвязи

№№ п.п.	Наименование средств и объектов связи	Условные обозначения
1	Радиостанция главная *)
2	Радиопередатчик
3	Радиостанция на воздушном судне

*) - треугольник закрашивается черным цветом

Используемые сокращения: АТИС - (англ. Automatic Terminal Information Service, ATIS). ВС - воздушное судно. ВЧ - высокие частоты. ДПК - диспетчерский пункт "Круг". ДПР - диспетчерский пункт "Руление". ДПП - диспетчерский пункт "Подход". МДП - местный диспетчерский пункт. ОВД - обслуживание воздушного движения. ОВЧ - очень высокие частоты.

Типовая схема организации авиационной воздушной радиосвязи для
обслуживания воздушного движения на воздушных трассах и в районах
местных диспетчерских пунктов (МДП)

Условные обозначения средств авиационной электросвязи

№№ п.п.	Наименование средств и объектов связи	Условные обозначения
1	Радиостанция
2	Радиостанция главная *)
3	Радиостанция на воздушном судне

*) - треугольник закрашивается черным цветом

Используемые сокращения: ВС - воздушное судно. ВЧ - высокие частоты. МДП - местный диспетчерский пункт. ОВД - обслуживание воздушного движения. ОВЧ - очень высокие частоты. РЦ - региональный центр.

Типовая схема организации авиационной наземной электросвязи предприятия
гражданской авиации по обслуживанию воздушного движения

Примечание: Облаком показаны арендуемые каналы связи сторонних операторов

Условные обозначения средств авиационной электросвязи

1. Средства радиосвязи и радиорелейной связи

№№ п.п.	Наименование средств и объектов связи	Условные обозначения
1	Радиостанция
2	Радиостанция главная
3	Радиостанция на автомобиле
4	Радиостанция портативная (носимая)
5	Радиопередатчик
6	Радиоприемник
7	Радиорелейная станция
8	Радиорелейная станция (один полукомплект)
9	Земная станция спутниковой связи (ЗССС)

2. Средства проводной связи

*) - круг закрашивается черным цветом
**) - шестиугольник закрашивается черным цветом
***) - в прямоугольнике указывается название оборудования
Используемые сокращения:
АТИС - (англ. Automatic Terminal Information Service, ATIS;
АFTN - (англ. Aeronautical Fixed Telecommunication Network);
BOЛC - волоконно-оптическая линия связи.
ВПС - внутриаэродромная связь;
КГС - курсо-глиссадная система ILS.
ОНП - отдельный навигационный пункт;
ОРЛ - обзорный радиолокатор;
ОСП - отдельная система посадки;
ОВД - обслуживание воздушного движения;
ОВЧ - очень высокие частоты;
РОВД - район обслуживания воздушного движения.

Приложение 23 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Категория сообщений и порядок очередности

1. Аварийные вызовы, сообщения о бедствии.

2. Срочные сообщения.

3. Сообщения, касающиеся безопасности полетов.

4. Метеорологические сообщения.

5. Сообщения, касающиеся регулярности полетов.

Сообщение NОТАМ может относиться к любой из категорий, перечисленных в подпунктах 2) - 5) включительно. Категория определяется содержанием и важностью сообщения NОТАМ для воздушного судна.

Приложение 24 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Технология работы в сети AFTN

Сноска. Приложение 24 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

1. Технология работы в сети авиационной фиксированной электросвязи Республики Казахстан (далее - Технология) разработана на основании настоящих Правил, международных стандартов, рекомендуемой практики и правил аэронавигационного обслуживания, Авиационная электросвязь, Приложение 10 том II к Конвенции о международной гражданской авиации.

2. Технология определяет организацию и ведение связи в сети AFTN Республики Казахстан.

3. В сети AFTN обрабатываются следующие сообщения:

1) о бедствиях;

2) срочные;

3) касающиеся безопасности полетов;

4) метеорологические;

5) о регулярности полетов;

6) служба управления аэронавигационной информации;

7) авиационные административные;

8) служебные.

4. Все станции AFTN используют UTC. Концом суток считается полночь – 24.00, а началом – 00 .00.

5. Группа дата – время состоит из шести цифр: первые две цифры означают число месяца, а последние четыре - часы и минуты (UTC).

6. При подготовке к передаче текста сообщения в сеть AFTN необходимо соблюдать следующее.

Информации, индексы, сокращения, буквы, условные обозначения не берутся в кавычки.

Глава 2. Организация связи в сети AFTN

7. Оперативное управление сетью осуществляет ГЦКС предприятия.

8. Сеть имеет стабильный характер, обеспеченный привязкой Центров коммутации сообщений и оконечных станций к местам расположения филиалов предприятия.

Глава 3. Составление и подача телеграмм на станцию AFTN

Параграф 1. Виды сообщений

9. Сообщения, в зависимости от стадии их обработки (прохождения через станцию AFTN), подразделяются на:

1) исходящие – принятые от отправителей и передаваемые из данной станции в сеть;

2) транзитные – проходящие через данную станцию и обрабатываемые на ней;

3) входящие – поступившие из сети на данную станцию и подлежащие доставке адресатам этой станции.

10. Сообщения в зависимости от составляемой отправителем адресной строки подразделяются на:

1) одноадресные – содержащие в адресной строке один индекс адресата;

2) многоадресные – содержащие в адресной строке два и более индекса адресатов или индекс адреса для предопределенной рассылки.

11. Сообщения, в зависимости от их текста и способа обработки, подразделяются на:

1) формализованные – текст, которых составлен по строго установленной форме;

2) простые (смысловые).

Параграф 2. Категории сообщений

12. В AFTN обрабатываются следующие категории сообщений:

1) о бедствиях (индекс срочности СС). К этой категории сообщений относятся сообщения подвижных станций, извещающих о том, что им грозит непосредственная опасность, а также все прочие сообщения, касающиеся немедленной помощи, которая требуется для подвижной станции, терпящей бедствие;

2) срочные (индекс срочности ДД). К этой категории сообщений относятся сообщения, касающиеся безопасности воздушного судна, или других транспортных средства, или какого-либо лица на борту ВС или в пределах видимости;

3) касающиеся безопасности полетов (индекс срочности ФФ), включают:

сообщения о движении и управлении ВС, как это определено в документе ИКАО PANS-ATM (Doc 4444);

сообщения, составленные летно-эксплуатационным агентством, которые имеют прямое отношение к ВС, находящемуся в полете, или ВС, готовящемуся к вылету;

метеорологические сообщения, ограниченные информацией SIGMET, специальными донесениями с борта, сообщениями AIRMET, консультативной информацией о вулканическом пепле и тропических циклонах и уточненными прогнозами;

4) метеорологические (индекс срочности ГГ) включают сообщения:

o прогнозах погоды, например прогнозы: по аэродрому, районам, маршрутам;

касающиеся наблюдений и донесений, например, METAR, SPESI;

5) о регулярности полетов (индекс срочности ГГ) включают сообщения: о загрузке воздушных судов, необходимые для вычисления весовых и

центровых параметров;

об изменениях в графиках выполнения полетов ВС;

об обслуживании ВС;

об изменениях в коллективных потребностях, связанных с пассажирами, экипажем и грузами, которые вызваны отклонениями от обычных расписаний;

o незапланированных посадках;

o предполетных мерах в отношении аэронавигационного и эксплуатационного обслуживания нерегулярных полетов ВС. Например, запросы на получение разрешения на пролет;

составленные летно-эксплуатационными агентствами, в которых указывается время прилета ВС или время вылета;

касающиеся запасных частей и материалов, срочно необходимых для обеспечения полета ВС;

6) сообщения САИ (индекс срочности ГГ), включают сообщения: касающиеся NOTAM;

касающиеся SNOWTAМ;

7) авиационные административные (индекс срочности KK) включают сообщения:

в отношении эксплуатации или технического обслуживания средств, предназначенных для обеспечения безопасности, регулярности полетов воздушных судов;

касающиеся функционирования службы аэронавигационной информации;

которыми обмениваются полномочные органы гражданской авиации и, которые касаются аэронавигационного обслуживания;

которые по степени срочности не могут быть направлены авиапочтой или через другие сети;

8) служебные сообщения (с индексом срочности применительно к обстоятельствам). К этой категории сообщений относятся сообщения, составленные станциями AFTN с целью получения информации или подтверждения в отношении других сообщений, которые предположительно были неправильно переданы станцией AFTN, подтверждения номеров последовательности на каналах.

Станции AFTN обеспечивают генерирование и распознавание служебных сообщений, как на русском, так и латинском регистре. Регистр служебных сообщений определяется договоренностью смежных станций AFTN.

Служебные сообщения, за исключением подтверждающих получение сообщений с индексом срочности СС (SS), обозначаются с помощью сокращения СЖЦ (SVC), как первая группа в тексте.

В служебном сообщении ссылка на полученное сообщение производится с помощью соответствующих групп обозначения передачи или источника.

Служебные сообщения, касающиеся установления причины задержки или неполучения сообщения, адресуются станциям AFTN, в которых обрабатывалось запрашиваемое сообщение в порядке проведения расследования причин задержки или неполучения сообщений согласно приложению 1 к настоящей Технологии.

Параграф 3. Очередность передачи

13. Станции AFTN обеспечивают прохождение сообщений без искажений.

14. Для исходящих телеграмм, объемом до 160 знаков установлены следующие нормативы времени передачи в сеть:

1) с индексом срочности СС (SS) вне очереди, незамедлительно;

2) с индексами срочности ДД (DD), ФФ (FF) до 5 минут;

3) с индексами срочности ГГ (GG) до 10 минут;

4) с индексом срочности КК (KK) до 30 минут.

Время передачи телеграмм объемом более 160 знаков увеличивается на 1 минуту на каждые дополнительные 100 знаков.

Время передачи многоадресных телеграмм устанавливается согласно пункту 26 настоящей Технологии.

15. Для транзитных сообщений на станциях AFTN определяется следующая очередность передачи (ретрансляции) сообщений:

	Очередность		Индекс
передачи		срочности
	1		1 СС (SS);
	2		2ДД (DD) ФФ (FF);
	3		3ГГ (GG) КК (KK).

Сообщения, имеющие одинаковый индекс срочности, передаются в том порядке, в котором они поступили на станцию AFTN.

Параграф 4. Составление и подача телеграмм на станцию AFTN

16. Только те сообщения, которые подпадают под категории, указанные в пункте 12 настоящей Технологии, принимаются для передачи в сеть AFTN.

17. Определение приемлемости передачи сообщения в сеть и правильность написания текста возлагается на отправителя, составившего телеграмму. Работники станции AFTN не изменяют и не корректируют текст телеграммы, доставленной на станцию для передачи в сеть.

18. Телеграмма, предназначенная для передачи в сеть AFTN, составляется отправителем и содержит адресную строку, источник, текст и служебные сведения и соответствовать следующей форме:

00 ХХХХХХХХ

00000 YYYYYYYY

Т Е К С Т ______________________________________________________________

Должность, фамилия имя, отчество (при наличии) и роспись должностного лица

Исп.: фамилия имя, отчество (при наличии)

№ телефона (необязателен) Дата (число, месяц, год).

где: 00 ХХХХХХХХ – адресная строка (00 – индекс срочности,

ХХХХХХХХ – индекс адреса). Адресная строка может содержать несколько индексов адресатов;

000000 YYYYYYYY – источник (000000 – время подачи телеграммы,

YYYYYYYY – индекс отправителя);

Текст – текстовая часть телеграммы. Текстовая часть всегда разделяется от служебных сведений сплошной горизонтальной линией.

19. Телеграмма составляется:

1) на русском или латинском алфавите, если все индексы адресатов адресной строки начинаются с буквы У (U);

2) на латинском алфавите, если хотя бы один из индексов адресатов адресной строки начинается с буквы отличной от У (U).

При необходимости написания в телеграмме русских слов латинскими буквами используется таблица соответствия русского алфавита латинским буквам, используемых в сообщениях для написания русских слов латинскими буквами согласно приложению 2 к настоящей Технологии.

20. Станция отправления AFTN принимает для передачи в сеть телеграммы, которые:

1) получены по цепи, разрешенной для использования в этих целях;

2) доставлены на станцию отправителем и соответствуют форме, указанной в пункте 18 настоящей Технологии, на бумаге размером не менее половины писчего листа или на специально подготовленном бланке, четко написанными чернилами или пастой темных тонов от руки, либо напечатанными, и подписанными должностными лицами, которым предоставлено право подписи.

Подлинники списков должностных лиц, имеющих право подписи телеграмм с отметкой согласования с организацией гражданской авиации (филиалом), в ведении которой находится станция AFTN, хранятся на станции, через которую обслуживается отправитель, указывается в Списке должностных лиц, имеющих право подписи телеграмм, согласно приложению 3 к настоящей Технологии.

21. В служебных сведениях подпись должна соответствовать указанному на бланке телеграммы должностному лицу.

При временном отсутствии должностного лица, телеграмма, с разрешенной для него категорией срочности и индексом отправителя, может быть подписана лицом, исполняющим его обязанности. В данном случае на бланке телеграммы указывается временная должность лица, подписывающего телеграмму.

Если на бланке телеграммы, в служебных сведениях указывается несколько должностных лиц, то должны быть подписи всех указанных лиц. В данном случае телеграмма принимается к передаче в сеть, только в том случае, если присутствующая в телеграмме категория срочности и индекс отправителя разрешены списком должностных лиц, имеющих право подписи телеграмм для одного из указанных должностных лиц.

22. Отправитель может производить исправления в телеграмме, делать дополнения, задерживать или отменять ее передачу. Все данные действия заверяются подписью отправителя на данном бланке телеграммы. Если телеграмма передана, то для исправления, дополнения или ее аннулирования отправитель подает отдельную телеграмму.

23. Подлинники исходящих телеграмм и полные копии всех сообщений, переданных исходящей станцией AFTN хранятся на станции отправления AFTN в течение периода продолжительностью 30 календарных дней.

24. Для передачи в сеть телеграммы представляются на станцию AFTN в одном экземпляре. Подлинники принятых к обработке на станциях AFTN телеграмм отправителям не возвращаются.

25. Телеграмма состоит из следующих составных частей:

1) адресная строка включает индексы: срочности;

адреса (адресатов).

Индекс срочности состоит из соответствующей двухбуквенной группы и указывается в первой строке адресов. Индекс срочности телеграммы в зависимости от еҰ содержания определяется лицом, подписавшим телеграмму.

Индекс адресата состоит из восьми букв и, за исключением индекса адреса для предопределенной рассылки, включает:

четырехбуквенный указатель местоположения пункта назначения;

условное двух или трехбуквенное обозначение, указывающее организацию

/функциональное подразделение (авиационный полномочный орган, службу или летно-эксплуатационное агентство), которым адресуется сообщение;

дополнительную букву(ы), которая(ые) обозначает(ют) отдел, отделение или процесс в рамках организации/функционального подразделения, которым адресуется сообщение. Буква Ь (Х) или ЬЬ (ХХ) используется(ются) для завершения адреса в тех случаях, когда получатель определен семью или шестью буквами индекса адреса или не требуется точное обозначение.

Для каждого индекса адреса независимо от того, находится ли станция назначения AFTN в одном месте или в различных местах, используется отдельный индекс адресата.

Перечень индексов, используемых для формирования адреса, указываются в:

Сборнике указателей (индексов) местоположения, условных обозначений летно-эксплуатационных агентств, авиационных полномочных органов, служб, организаций и должностных лиц гражданской авиации, применяемых на территории Республики Казахстан;

Сборниках указателей (индексов)…. других государств;

Doc 7910 ИКАО – Указатели (индексы) местоположения;

Doc 8585 ИКАО – Условные обозначения летно-эксплуатационных

агентств, авиационных полномочных органов и служб.

Если сообщение адресуется организации, которой не присвоено условное трехбуквенное обозначение или она не указана в сборниках индексов государств, то за индексом местоположения пункта назначения следует трехбуквенное условное обозначение ИКАО ЫЫЫ (YYY) (или трехбуквенное условное обозначение ИКАО ЫЬЫ (YXY), если имеется в виду военная служба/организация). Название организации - адресата в этом случае включается

в первый элемент текста телеграммы. Восьмой буквой, которая следует за условным трехбуквенным обозначением ЫЫЫ (YYY) или ЫЬЫ (YXY), является буква заполнитель Ь (Х), указанная в Форматах сообщений согласно приложению 4 к настоящей Технологии.

Если сообщение адресуется воздушному судну, находящемуся в полете, и поэтому часть заданного для него тракта передачи проходит через сеть AFTN до его ретрансляции по каналам авиационной воздушной электросвязи, после индекса местоположения авиационной станции, которая должна передать сообщение воздушному судну, следует условное трехбуквенное обозначение ИКАО ЗЗЗ (ZZZ). Восьмой буквой является буква-заполнитель Ь (Х). В этом случае опознавательный индекс ВС включается в начало текста телеграммы, указанный в Форматах сообщений согласно приложению 4 к настоящей Технологии.

При необходимости передачи телеграммы более семи адресатам руководствуются пунктом 26 настоящей Технологии;

2) источник включает: время подачи телеграммы; индекс отправителя;

дополнительный адрес (при необходимости).

Время подачи телеграммы включает группу из 6 цифр дата-время, первые две цифры означают число месяца, а последние четыре - часы и минуты (UTC).

Время обозначается в 24-часовом исчислении.

Работник станции AFTN проверяет соответствие времени подачи телеграммы, указанного на бланке, с реальным временем станции. При расхождении во времени, приводящего к невозможности выполнения требований пункта 14 настоящей Технологии, работник станции AFTN извещает отправителя о необходимости изменения времени подачи телеграммы.

Разрешается подавать телеграммы на станцию AFTN без указания времени подачи телеграммы. В этом случае время подачи телеграммы вписывается работником станции AFTN и соответствует времени приема телеграммы.

Индекс отправителя, который следует непосредственно после позиции

ПРОБЕЛ, состоит из восьми букв и включает:

четырехбуквенный указатель местоположения пункта, где было составлено сообщение;

условное двух или трехбуквенное обозначение, указывающее организацию

/функциональное подразделение (авиационный уполномоченный орган, службу или летно-эксплуатационное агентство), которые составили телеграмму;

дополнительную букву(ы), которая(ые) обозначает(ют) отдел, отделение или процесс в рамках организации/функционального подразделения отправителя. Буква Ь (Х) или ЬЬ (ХХ) используется(ются) для завершения индекса отправителя в тех случаях, когда отправитель определен семью или шестью буквами индекса отправителя или не требуется точное обозначение.

Если сообщение посылается организацией, которой не присвоено условное трехбуквенное обозначение ИКАО или она не указана в сборниках индексов государств, то за индексом местоположения пункта назначения следует условное трехбуквенное обозначение ИКАО ЫЫЫ (YYY) (или условное трехбуквенное обозначение ИКАО ЫЬЫ (YXY), если имеется в виду военная служба

/организация). Название организации - отправителя в этом случае включается в первый элемент текста телеграммы. Восьмой буквой, которая следует за условным трехбуквенным обозначением ЫЫЫ (YYY) или ЫЬЫ (YXY), является буква заполнитель Ь (Х).

Если сообщение составлено на борту воздушного судна, находящегося в полете, имеет заданный тракт, частично проходящий через сеть AFTN до того, как оно будет доставлено, то индекс отправителя включает индекс местоположения станции AFTN, которая обеспечивает передачу сообщения в сеть AFTN, сразу за которым следует условное трехбуквенное обозначение ИКАО ЗЗЗ (ZZZ) и затем ставится буква заполнитель Ь (Х). В этом случае опознавательный индекс воздушного судна включается в начало текста сообщения согласно приложению 4 к настоящей Технологии.

В тех случаях, когда необходимо обеспечить обмен имеющейся в телеграмме информацией о дополнительном адресе между источником и станцией назначения, ее следует включать в поле необязательных данных (ODF). В данном случае, после индекса отправителя добавляется:

пробел, единица и точка (1.) – для обозначения кода параметра функции дополнительного адреса;

три знака модификатора СЖЦ или SVC, в зависимости от алфавита, на котором написан индекс отправителя), за которым следует знак равенства (=) и назначенный 8-значный адрес ИКАО;

и знак дефис (-) – для обозначения конца поля параметра дополнительного адреса.

Пример вставки дополнительного адреса:

121312 LGGGZTZX 1.SVC=UAAAOEGX-

Для возможности обеспечения прохождения данного сообщения через смежные станции AFTN, вставлять дополнительный адрес в строку отправителя разрешается только при согласовании со станцией отправления AFTN. При передаче сообщений о бедствии с категорией срочности СС (SS) станция отправления AFTN в строке источника после индекса отправителя добавляет сигнал срочности в соответствии с подпунктом 4) пункта 34 настоящей Технологии;

3) текст телеграммы составляется кратко, ясно, с применением простых общедоступных фраз, а также принятых сокращений.

В тексте телеграммы можно использовать русский или латинский алфавит, цифры и следующие знаки:

- (дефис)

? (вопросительный знак)

: (двоеточие)

( (открытая круглая скобка)

) (закрытая круглая скобка)

. (точка)

, (запятая)

' (апостроф)

= (знак равенства)

/ (делительная косая черта)

+ (знак плюс).

В тексте не используются никакие другие знаки. В случае необходимости использования других знаков для понимания текста они даются в буквенном выражении, которое приводится полностью (% - процент).

Текст телеграммы не должен содержать непрерывную последовательность сигналов:

ЗЦЗЦ

ZCZC

+:+:

НННН

NNNN

,,,,

При необходимости, указанной в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта, в начало текста телеграммы включается название организации.

В сообщениях, в которых условное трехбуквенное обозначение(я) ИКАО

ЫЬЫ (YXY), ЫЫЫ (YYY) или ЗЗЗ (ZZZ) относятся к двум или более организациям, последовательность дальнейших обозначений в тексте соответствует полной последовательности обозначений, используемых для указания адреса и источника сообщения. В таких случаях каждый обозначенный адрес указывается в новой строке. Перед названием организации, составившей сообщение (ЫЬЫ, YXY, ЫЫЫ, YYY, ЗЗЗ, ZZZ), включается слово

ОТ (FROM). В конце этих обозначений перед остальной частью текста включается слово СТОП (STOP). Остальная часть текста телеграммы начинается с новой строки.

Текст сообщения, передаваемого по сети AFTN не должен превышать 1500 печатных знаков.

В тех случаях, когда необходимо, чтобы текст телеграммы, превышающий 1500 печатных знаков, передавался по сети AFTN, отправитель может составить несколько частей телеграммы (с одним источником), текст которых не должен превышать 1500 печатных знаков в соответствии с правилами, изложенными в настоящем подпункте.

Количество частей является минимальным. Каждая часть телеграммы должна иметь одинаковый адрес и источник и оформляется по следующей форме:

в последней строке текста каждой телеграммы должен указываться порядковый номер каждой части следующим образом:

(конец первого сообщения) //КОНЕЦ ЧАСТИ 01// (//END PART 01//)

(конец второго сообщения) //КОНЕЦ ЧАСТИ 02// (//END PART 02//) ...и т. д;

(конец последнего сообщения) //КОНЕЦ ЧАСТИ ХХ/XX// (//END PART

XX/ХХ//),

где XX - номер последней части, всего частей.

Разрешается отправителю представлять на станцию отправления AFTN одну телеграмму, текст которой превышает 1500 печатных знаков. В данном случае работник станции AFTN без согласования с отправителем самостоятельно составляет несколько сообщений с одним и тем же источником в соответствии с вышеизложенными требованиями настоящего подпункта.

Каждая составленная часть для станции отправления AFTN считается исходящей телеграммой. Время передачи каждой части определяется в соответствии с пунктами 14 и 26 настоящей Технологии.

При заполнении текстовой части бланка телеграммы необходимо учитывать, что общее количество знаков в одной строке, включая пробелы между словами, не должно превышать 69.

Перенос в тексте на другую строку допускается только целыми группами (между двумя пробелами) без их разрыва;

4) служебные сведения включают:

должность и фамилию отправителя, удостоверяемые подписью отправителя; фамилию и при необходимости, телефон исполнителя телеграммы;

дату подписи телеграммы (число, месяц, год);

при необходимости, подтверждение исправлений и подпись отправителя.

26. Многоадресная телеграмма, представленная на станцию отправления AFTN, передается в сеть в соответствии с алгоритмом обработки сообщений смежной станции AFTN. Количество сообщений с одним источником, переданных станцией отправления AFTN, определяется количеством адресных указателей, обрабатываемых в одном сообщении смежной станцией AFTN (максимально семь или двадцать один).

В данном случае:

1) работник станции AFTN без согласования с отправителем самостоятельно составляет минимально необходимое количество сообщений с одинаковым источником. При составлении сообщений, в одну адресную строку (адресную группу) каждого сообщения, индексы адресов вставляются в соответствии с действующей схемой организации сети;

2) для станции отправления AFTN все данные сообщения считаются исходящими телеграммами. Время передачи первого сообщения определяется в соответствии с пунктом 14 к настоящей Технологии, время передачи каждой последующей исходящей телеграммы увеличивается на пять минут по отношению к предыдущей.

Глава 4. Формат сообщений в сети AFTN

Параграф 1. Общие положения

27. В сообщениях могут применяться следующие знаки:

1) для международного телеграфного кода № 2 (ITA-2): на латинском регистре:

A B C D Е F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

на русском регистре:

А Б В Г Д Е Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ы Ь Я

на цифровом регистре:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Э Ю Щ Ш Ч

дополнительные знаки:

- (дефис)

? (вопросительный знак)

: (двоеточие)

( (открытая круглая скобка)

) (закрытая круглая скобка)

. (точка)

, (запятая)

' (апостроф)

= (знак равенства)

/ (делительная косая черта)

+ (знак плюс)

следующие сигналы в соответствии с Международным телеграфным кодом МТК-2 (ITA-2) согласно приложению 5 к настоящей Технологии:

сигналы № 1 – 3 - на буквенном и цифровом регистрах; сигнал № 4 - только на буквенном регистре;

сигналы № 5 – 32 - на буквенном и цифровом регистрах;

2) для международного кода № 5 (IA-5):

знаки 0/1 – 0/3; 07 – в сигнале срочности; 0/10; 0/11 – в окончании последовательности; 0/13; 0/14 и 0/15 – для выбора русского или латинского шрифта;

знаки 2/0, 2/8 – 2/9, 2/11 – 2/15;

знаки 3/0 – 3/10, 3/13, 3/15;

знак 7/15;

латинский шрифт в соответствии с таблицей 7Н0 Международного кода № 5 (IA-5) согласно приложению 6 к настоящей Технологии;

знаки 4/1 – 4/15; знаки 5/0 – 5/10;

русский шрифт в соответствии с таблицей 7Н1 Международного кода № 5 (IA-5) согласно приложению 6 к настоящей Технологии);

знаки 6/0 – 6/15; знаки 7/0 – 7/14.

28. В сообщения не должны включаться:

1) для международного телеграфного кода № 2 (ITA-2):

любая непрерывная последовательность сигналов № 26, 3, 26, 3 (буквенный и цифровой регистры – ЗЦЗЦ +:+:) в указанном порядке, за исключением последовательности в заголовке;

любая непрерывная последовательность четырех сигналов № 14 (буквенный и цифровой регистры – НННН ,,,,), за исключением последовательности в окончании;

2) для международного кода № 5 (IA-5):

знак 0/1 (SOH), кроме использования его в заголовке телеграммы; знак 0/2 (STX), кроме использования его в строке источник;

знак 0/3 (ETX), кроме использования его в окончании телеграммы;

любая непрерывная последовательность знаков 5/10, 4/3, 5/10, 4/3 в таком порядке (ZCZC), в русском варианте 7/10, 6/3, 7/10, 6/3 (ЗЦЗЦ);

любая непрерывная последовательность знаков 2/11, 3/10, 2/11, 3/10 в таком порядке (+:+:);

любая непрерывная последовательность знака 4/14, повторенного четыре раза (NNNN), в русском варианте 6/14 (НННН);

любая непрерывная последовательность знака 2/12, повторенного четыре раза (,,,,).

29. Все сообщения, за исключением контрольных сообщений и контрольных канальных передач, включают компоненты, приведенные в Формате сообщения ITA-2 согласно приложению 7 к настоящей Технологии и в Формате сообщения IA-5 согласно приложению 8 к настоящей Технологии.

30. Сокращения и ненумерованные сигналы, применяемые в сообщениях сети AFTN, приведены в приложении 9 к настоящей Технологии.

Параграф 2. Международный телеграфный код № 2 (ITA-2)

31. Для указания функций, присвоенным некоторым сигналам в Международном телеграфном коде МТК-2 (ITA-2), используются следующие символы согласно приложению 5 к настоящей Технологии:

Символ Значение

< ВОЗВРАТ КАРЕТКИ (сигнал № 27);

≡ ПЕРЕВОД СТРОКИ (сигнал № 28);

↓ ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ НА БУКВЕННЫЙ РЕГИСТР (сигнал № 29 – латынь;

сигнал № 32 – русский);

↑ ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ НА ЦИФРОВОЙ РЕГИСТР (сигнал № 30);

→ ПРОБЕЛ (сигнал № 31);

→→→→→↓ СИГНАЛ ПРОБЕЛА;

<≡ ФУНКЦИЯ ВЫРАВНИВАНИЯ;

≡ ≡ ≡ ≡ ≡ ≡ ≡ ПОДАЧА РУЛОНА НА ОДНУ СТРАНИЦУ (7 сигналов № 28);

↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓ СИГНАЛ РАЗДЕЛЕНИЯ СООБЩЕНИЙ (12 сигналов № 29).

32. Заголовок включает:

1) сигнал начала сообщения - знаки ЗЦЗЦ (ZCZC);

обозначение передачи, включающее обозначение канала и канальный

порядковый номер;

дополнительную служебную информацию (при необходимости), включающую одну позицию ПРОБЕЛ и данные, содержащую не более десяти знаков;

сигнал пробела.

2) Сигналу начала сообщения должен предшествовать регистр, соответствующий алфавиту (русский, латынь), на котором написана телеграмма отправителем.

3) Обозначение передачи состоит из трех букв, выбранных и присвоенных передающей станцией AFTN. Как правило, первая буква означает передающую сторону, вторая - приемную сторону цепи и третья – канал. При одном канале - это буква А, если каналов более одного, то следующие каналы – Б, В .... В обозначении передачи не должны применяться буквы русского алфавита Ч, Ш, Щ, Э, Ю, а также сочетания ЗЦ (ZC), ЖЖ (VV) и НН (NN). На станциях AFTN не должно быть одинаковых обозначений каналов связи.

4) Станции AFTN последовательно присваивают канальные порядковые номера, состоящие из трех цифр, от 001 до 000 (000 соответствует тысяче данной серии) всем сообщениям, переданным непосредственно от одной станции AFTN к другой. Каждому каналу присваиваются отдельные серии (001 до 000) данных номеров. Первая серия ежедневно начинаются в 00:00 часов.

5) При условии договоренности между двумя смежными станциями AFTN, между ними разрешается использование четырехзначных канальных порядковых номеров.

6) Обозначение передачи посылается по цепи в следующей последовательности:

ПРОБЕЛ [→];

буква, присвоенная передающей станции AFTN; буква, присвоенная приемной станции AFTN; буква обозначения канала;

ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ НА ЦИФРОВОЙ РЕГИСТР [↑];

канальный порядковый номер;

7) Сразу после обозначения передачи, передается СИГНАЛ ПРОБЕЛА.

8) При условии договоренности между двумя смежными станциями AFTN, разрешается включать необязательную служебную информацию после обозначения передачи (время начала передачи, идентификатор повтора РПТ и т. п.). Такой дополнительной служебной информации предшествует позиция

ПРОБЕЛ, за которым следует не более десяти знаков. После дополнительной служебной информации следует СИГНАЛ ПРОБЕЛА.

33. Адрес включает:

функцию (функции) выравнивания [<≡];

индекс срочности;

индекс адреса (адресатов);

функцию (функции) выравнивания [<≡].

Индекс срочности состоит из соответствующей двухбуквенной группы, присвоенной отправителем сообщения или станцией AFTN при запросах (на русском регистре – СС, ДД, ФФ, ГГ, КК на латинском регистре – SS, DD, FF, GG, KK).

Индекс адресата, который следует непосредственно после позиции

ПРОБЕЛ за индексом срочности, за исключением случаев, когда он представляет собой первый индекс адресата во второй или третьей строке адресов, включает в себя восемь букв, определяемых подпунктом 1) пункта 25 к настоящей Технологии.

Индексы адресатов разделяются ПРОБЕЛОМ.

Полный адрес должен занимать в одном сообщении не более трех адресных строк, отпечатанных рулонным (страничным) аппаратом (7 индексов адресов в строке).

Если приемная станция AFTN не может обработать три адресных строки, то на смежной станции AFTN или станции отправления AFTN такие сообщения до их передачи преобразуются в два или более, содержащих по одной адресной строке.

После каждой строки индексов адресов следует функция выравнивания [<≡].

34. Источник включает: время подачи сообщения; индекс отправителя;

сигнал срочности (если необходимо);

поле необязательных данных (если необходимо); функцию выравнивания [<≡].

1) Время подачи сообщения включает группу из 6 цифр дата-время, указывающую дату и время (UTC) подачи сообщения для передачи в сеть. После времени подачи сообщения следует одна позиция ПЕРЕКЛЮЧЕНИЯ НА БУКВЕННЫЙ РЕГИСТР;

2) Индекс отправителя, который следует непосредственно после позиции

ПРОБЕЛ, включает в себя восемь букв, определҰнных подпунктом 2) пункта 25 настоящей Технологии.

3) Для сообщений, передаваемых по AFTN, которые были составлены в других сетях, используется действующий индекс отправителя AFTN, который

был согласован для применения при ретрансляции сообщений или осуществления функции межсетевого интерфейса AFTN с внешней сетью.

4) Сигнал срочности используется только в сообщениях о бедствии (индекс срочности СС, SS). В случае его использования он состоит из следующих элементов, расположенных в указанном порядке:

ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ НА ЦИФРОВОЙ РЕГИСТР;

ПЯТЬ позиций сигнала № 10 (цифровой регистр);

ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ НА БУКВЕННЫЙ РЕГИСТР.

Цифровой регистр сигнала № 10 Международного телеграфного кода ITA- 2 соответствует букве Ю на оборудовании с русским регистром и сигналу

BEL на оборудовании без русского регистра.

5) При условии договоренности между двумя смежными станциями AFTN, разрешается включать дополнительные данные в строку источника при условии, что общее количество знаков не превышает 69. Присутствие поля дополнительных данных обозначается наличием одного знака ПРОБЕЛ и заканчивается функцией выравнивания.

6) При условии договоренности между двумя смежными станциями AFTN, разрешается включать в строку источника дополнительный адрес, который передается в соответствии с положением, изложенным в подпункте 2) пункта 25 к настоящей Технологии.

7) Строка источника завершается функцией выравнивания [<≡].

35. Текст включает:

1) В начале текста сообщения может указываться название организации согласно подпунктам 1) и 2) пункта 25 настоящей Технологии;

2) В конце каждой печатной строки текста, за исключением последней строки, передается функция выравнивания;

3) В конце последней строки текста, передается следующий сигнал конца текста:

один СИГНАЛ ПЕРЕКЛЮЧЕНИЯ НА БУКВЕННЫЙ РЕГИСТР [↓],

ФУНКЦИЯ ВЫРАВНИВАНИЯ [<≡].

4) Когда желательно подтвердить часть текста сообщения, такое подтверждение отделяется от последней группы текста функцией выравнивания [<≡] и обозначается CFM (ЦФМ) (сокращением английского слова confirmation - подтверждение), ПРОБЕЛ, подтверждаемая часть сообщения;

5) Когда при передаче по телетайпным цепям обнаруживается, что в тексте допущена ошибка, исправление отделяется от последней группы текста или подтверждения, если оно имеется, функцией выравнивания [<≡]. Затем следует

COR (ЦОР) (сокращение английского слова correction - исправление),

ПРОБЕЛ, исправленная часть текста.

6) Станции AFTN делают все указанные исправления в тексте до того, как будет произведена передача.

36. Окончание включает:

1) последовательность подачи рулона, состоящую из 7 позиций

ПЕРЕВОДА СТРОКИ [≡ ≡ ≡ ≡ ≡ ≡ ≡];

2) сигнал конца сообщения, состоящий из буквы Н (N) (буквенный регистр сигнал № 14), которая четыре раза употребляется в непрерывной последовательности. Данный компонент, передается в неизменной форме с момента первой передачи сообщения до окончательной доставки.

Кроме того, в случае передачи трафика сообщений ретрансляционным станциям AFTN, использующим установки с отрывной лентой - сигнал разделения сообщений, состоящий из позиции ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ НА БУКВЕННЫЙ РЕГИСТР (сигнал № 29), передаваемой 12 раз в непрерывной последовательности.

Трафик сообщений между сигналом конца одного сообщения и сигналом начала следующего сообщения не должен включать ничего, кроме позиции

ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ НА БУКВЕННЫЙ РЕГИСТР.

В тех случаях, когда данное сообщение является частью серии и когда оператор, работающий на принимающем рулонном (страничном) телетайпе, не производил ручной подачи бумаги, сразу после напечатанных НННН (NNNN) предыдущего сообщения, в данном месте, будет находиться заголовок следующего полученного сообщения.

Длина сообщений, поступающих от передающей станции AFTN, не должна превышать 2100 знаков. При подсчете знаков в сообщении учитываются все печатные знаки и знаки, не имеющие печатного представления, начиная с сигнала о начале сообщения (ZCZC или ЗЦЗЦ) и включая его, и до сигнала конца сообщения (NNNN или НННН) включительно.

37. Исправление ошибок во время составления сообщения:

1) При ошибке в какой-либо части сообщения, незаконченное сообщение аннулируется путем посылки последовательности ↑<≡Щ↓ТА→↑Щ↓ТА↓<≡ ↓(<≡QТА→QТА↓<≡), за которой следует полное окончание согласно пункта 38 настоящей Технологии.

2) При ошибке в текстовой части сообщения исправление производится путем включения после ошибки группы ЕЕЕ, а затем перепечатывается исправленное слово (или группа), после чего продолжается передача сообщения.

3) В тех случаях, когда допущенные в тексте ошибки замечены только в конце процесса составления сообщения, выполняются действия, описанные в подпункте 5) пункта 35 настоящей Технологии.

Действия подпункта 5) пункта 35 настоящей Технологии и подпунктов 1), 2) настоящего пункта относятся только к работе на ретрансляционных установках с отрывной лентой.

4) Если после того, как сообщение было полностью передано, станция отправления AFTN обнаружит, что текст или источник сообщения был искажен или оказался неполным, она передает всем заинтересованным адресатам служебное сообщение со следующим текстом (если на этой станции AFTN имеется неискаженная копия данного сообщения):

СЖЦ ИСПРАВЛЕНИЕ (источник неправильного сообщения);

СТОП (после чего следует правильный текст). На латинском регистре:

SVC CORRECTION (источник неправильного сообщения);

STOP (после чего следует правильный текст).

Параграф 3. Международный код № 5 (IA-5)

38. Для указания функций, присвоенным некоторым сигналам в Международном коде № 5 (IA-5), используются следующие символы согласно приложению 6 к настоящей Технологии:

Символ	Значение
<	ВОЗВРАТ КАРЕТКИ (позиция знака 0/13);
≡	ПЕРЕВОД СТРОКИ (позиция знака 0/10);
→	ПРОБЕЛ (позиция знака 2/0);
SO	РУССКИЙ (позиция знака 0/14);
SI	ЛАТЫНЬ (позиция знака 0/15);
SOH	НАЧАЛО ЗАГОЛОВКА (позиция знака 0/1);
STX	НАЧАЛО ТЕКСТА (позиция знака 0/2);
ETX	КОНЕЦ ТЕКСТА (позиция знака 0/3);
BEL	СИГНАЛ СРОЧНОСТИ (позиция знака 0/7);
VT	ПОДАЧА НА ОДНУ СТРАНИЦУ (позиция знака 0/11).

39. Заголовок включает:

сигнал начала сообщения, содержащий знак SO или SI, однозначно идентифицирующий тип сообщения (национальное или международное) и знак 0/1 начала заголовка (SOH);

обозначение передачи, включающее обозначение канала и канальный порядковый номер;

дополнительную служебную информацию (при необходимости), включающую одну позицию ПРОБЕЛ и данные, содержащую не более десяти знаков.

Обозначение передачи и последовательность присвоения порядковых номеров определяются в соответствии с подпунктами 3) – 5) пункта 32 настоящей Технологии.

Обозначение передачи посылается по каналу в следующей последовательности:

сигнал ПРОБЕЛ [→];

буква, присвоенная передающей станции AFTN; буква, присвоенная приемной станции AFTN; буква обозначения канала;

канальный порядковый номер.

При условии договоренности между двумя смежными станциями AFTN, между ними разрешается включать необязательную служебную информацию

после обозначения передачи (такие как, время начала передачи и т.п.). Такой дополнительной служебной информации предшествует позиция ПРОБЕЛ, за которым следует не более десяти знаков.

40. Адрес составляется в соответствии с пунктом 33 настоящей Технологии.

41. Источник включает: время передачи сообщения; индекс отправителя;

сигнал срочности (если необходимо); поле необязательных данных; функцию выравнивания [<≡];

знак начала текста (знак STX 0/2).

Время подачи сообщения включает группу из 6 цифр дата-время, указывающую дату и время (UTC) подачи сообщения.

Индекс отправителя (в соответствии с подпунктом 2) пункта 25 настоящей Технологии.

Сигнал срочности используется только в сообщениях о бедствии (индекс срочности СС, SS). В случае его использования он состоит из пяти следующих один за другим знаков BEL (0/7).

Поле необязательных данных согласно подпунктов 5) и 6) пункта 34 настоящей Технологии.

Строка источника завершается функцией выравнивания [<≡] и знаком начала текста (STX (0/2).

42. Текст сообщения состоит из всех данных, расположенных между STX и ETX.

43. Окончание включает:

функцию выравнивания [<≡], следующую за последней строкой текста; знак перевода страницы - знак 0/11 (VT);

знак окончания текста - знак 0/3 (ETX).

Длина сообщений, поступающих от передающей станции AFTN, не должна превышает 2100 знаков. При подсчете знаков в сообщении учитываются все печатные знаки и знаки, не имеющие печатного представления, начиная со знака начала заголовка SOH и включая его и до знака конца текста ETX включая его.

Параграф 4. Контрольные процедуры в каналах AFTN

44. Контрольные сообщения, передаваемые по каналам AFTN с целью проверки и ремонта линии передачи и приема, должны состоять из следующих элементов:

сигнал о начале сообщения; сигнал процедуры QJH; указателя отправителя;

три полных (69 знаков) строки последовательности знаков R и Y в коде

ITA-2 или U(5/5) и *(2/10) в коде IA-5, отпечатанные рулонным (страничным) аппаратом;

сигнал конца сообщения.

Формат контрольных сообщений содержит: в коде ITA-2:

ZCZCQJH<≡

UAAAYFYX<≡

RYRY……………….RY<≡

RYRY……………….RY<≡

RYRY……………….RY<≡

NNNN

в коде IA-5:

(SI)(SOH)QJH<≡

UAAAYFYX<≡

U*U*……………….U*<≡

U*U*……………….U*<≡

U*U*……………….U*<≡

(VT)(ETX)

45. При передаче контрольных сообщений передающая станция AFTN не увеличивает порядковые номера на передачу, а приемная станция AFTN не увеличивает порядковые по приему.

Параграф 5. Контрольные канальные передачи

46. В тех случаях, когда не обеспечивается непрерывный контроль над состоянием канала и/или имеется соответствующая договоренность смежных станций AFTN, по цепи периодически ведутся контрольные канальные передачи.

Станции AFTN обеспечивают генерирование и распознавание контрольных канальных передач, как на русском, так и латинском регистре. Регистр контрольных канальных передач определяется договоренностью смежных станций AFTN.

Контрольные канальные передачи включают следующие компоненты:

1) в коде ITA-2:

заголовок (в соответствии с пунктом 32 настоящей Технологии); функция выравнивания [<≡];

процедурный сигнал ЦХ (СН);

сигнал конца сообщения НННН (NNNN);

сигнал разделения сообщений - 12 сигналов № 29 (если требуется).

Если имеется договоренность смежных станций AFTN, то после процедурного сигнала ЦХ (СН) до функции выравнивания [<≡] может присутствовать процедурный сигнал ЛР (LR), за которым следует обозначение передачи и порядковый номер последнего принятого сообщения;

2) в коде IA-5:

строка заголовка (в соответствии с пунктом 39 настоящей Технологии);

функция выравнивания [<≡];

знак начала текста STX;

процедурный сигнал ЦХ (СН);

функция выравнивания [<≡]; знак конца текста ETX.

Если имеется договоренность смежных станций AFTN, то:

между процедурным сигналом ЦХ (СН) и функцией выравнивания [<≡] может присутствовать процедурный сигнал ЛР (LR), за которым следует обозначение передачи и порядковый номер последнего принятого сообщения;

в коде IA-5 между функцией выравнивания [<≡] и знаком конца текста

ETX может присутствовать знак перевода страницы, знак 0/11 (VT).

Независимо от договорҰнности смежных станций AFTN наличие необязательных данных, указанных в подпунктах 1) и 2) данного пункта не должно являться основанием для отклонения в приҰме контрольной канальной передачи;

3) формат контрольных канальных передач: в коде ITA-2:

↓ЗЦЗЦ→БАА↑163↓<≡

ЗЦЗЦБАА163<≡

ЦХ[→ЛР→АБА↑120↓]*<≡

НННН[↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓]

в коде IA-5:

(SO)(SOH)БАА163<≡

(STX) ЦХ<≡ [VT]*

(ETX)

* - [ ] необязательные данные.

47. Приемная станция AFTN должна проверить обозначение входящей передачи для того, чтобы удостовериться в правильной последовательности всех сообщений, полученных по этому входящему каналу, а при наличии в принятой канальной передаче процедурного сигнала ЛР – в правильной последовательности всех сообщений, переданных по исходящему каналу.

48. Если канал не занят, передача, указанная в пункте 47 настоящей Технологии должна осуществляться в 00, 20 и 40 минут каждого часа (допускаются отклонения в + 2 минуты от контрольного времени).

49. Передача, указанная в пункте 47 настоящей Технологии, может не осуществляться, если в контрольное время в канал передается сообщение.

50. В тех случаях, когда передача, указанная в пункте 47 настоящей Технологии или сообщение не получены в пределах времени, указанных в пункте 48 настоящей Технологии станция AFTN направляет служебное сообщение на станцию AFTN, от которой ожидается передача. Текст этого служебного сообщения включает:

сокращение СЖЦ (SVC); процедурный сигнал МИС (MIS);

процедурный сигнал ЦХ (CH);

если имеется договоренность смежных станций AFTN, то время, когда ожидался прием:

процедурный сигнал ЛР (LR);

обозначение передачи и порядковый номер последнего принятого сообщения;

сигнал конца текста.

Формат служебного сообщения содержит: в коде ITA-2:

СЖЦ→МИС→ЦХ[↑1200↓→]*ЛР→АБА↑120↓<≡

или

SVC→MIS→CH[↑1200↓→]*LR→АBА↑120↓<≡

в коде IA-5:

(STX) СЖЦ→МИС→ЦХ[1200→]*ЛР→АБА120<≡

или

(STX) SVC→MIS→CH[1200→]*LR→АBА120<≡

* - [ ] необязательные данные.

51. В случае выполнения пункта 50 настоящей Технологии и неполучении ответа на служебное сообщение в течение 10 минут, станция AFTN выполняет действия в соответствии с параграфом 11 настоящей главы.

Параграф 6. Контроль трафика сообщений

52. Для обеспечения контроля прохождения сообщений приемная станция AFTN должна проверять обозначение поступающих передач для того, чтобы обеспечить правильную последовательность канальных порядковых номеров в отношении всех сообщений, полученных по данному каналу.

53. В тех случаях, когда приемная станция AFTN обнаруживает отсутствие одного или нескольких канальных порядковых номеров, она посылает полное служебное сообщение предыдущей станции AFTN, отказываясь принять любое сообщение, которое могло бы быть передано с таким пропущенным номером (номерами). Текст этого служебного сообщения включает сигнал ЩТА (QTA), процедурный сигнал МИС (MIS), за которым следует одно или несколько пропущенных обозначений передачи и сигнал конца текста.

Формат служебного сообщения содержит:

в коде ITA-2 (при пропуске одного канального порядкового номера):

СЖЦ→↑Щ↓ТА→МИС→АБА↑125↓<≡

или

SVC→QTA→MIS→ABA↑125↓<≡

в коде IA-5 (при пропуске нескольких канальных порядковых номеров):

(STX) СЖЦ→ЩТА→МИС→АБА123-125<≡

или

(STX) SVC→QTA→MIS→ABA123-125<≡

Разделительное тире (-) в открытом тексте означает с ... по.

Количество запрашиваемых номеров в одном служебном сообщении не должно превышать десяти.

Передающая станция AFTN, получившая такие запросы, должна произвести повторную передачу данного сообщения (сообщений) с использованием нового, правильного с точки зрения последовательности, обозначения передачи.

Приемная станция AFTN синхронизирует свою работу с тем, чтобы ожидаемый порядковый номер канала являлся увеличенным на единицу последним принятым порядковым номером канала. Согласно вышеуказанному случаю, на приемной станции таким порядковым номером должен быть 127.

54. В случаях, когда приемная станция AFTN обнаруживает, что канальный порядковый номер - ниже ожидаемого, она посылает предыдущей станции AFTN служебное сообщение с текстом, содержащим:

сокращение СЖЦ (SVC);

сигнал процедуры LR (ПОЛУЧЕН), за которым следует обозначение передачи принятого сообщения;

процедурный сигнал EXP (ОЖИДАЛСЯ), за которым следует ожидаемое обозначение передачи;

сигнал конца текста.

Формат служебного сообщения содержит: в коде ITA-2:

СЖЦ→ПОЛУЧЕН→АБА↑149→↓ ОЖИДАЛСЯ→АБА↑151↓<≡

или

SVC→LR→ABA↑149→↓EXP→ABA↑151↓<≡

в коде IA-5:

(STX) СЖЦ→ПОЛУЧЕН→АБА149→ОЖИДАЛСЯАБА→151<≡

или

(STX) SVC→LR→ABA149→EXP→ABA151<≡

Приемная станция AFTN должна ожидать порядковый номер канала на единицу больше последнего ожидаемого, а передающая станция AFTN должна скорректировать последовательность в сторону увеличения. Согласно вышеуказанному случаю, на обеих станциях AFTN таким порядковым номером должен быть 152.

Для исключения наличия на станции AFTN более одного сообщения с одним и тем же порядковым номером в одной серии, запрещается производить корректировку порядковых номеров по приему и передаче в меньшую сторону.

55. В тех случаях, когда приемная станция AFTN обнаруживает, что сообщение имеет неправильно заданный маршрут (все указатели адресной строки должны быть переданы той станции AFTN, от которой принято данное сообщение), она отказывается принять сообщение с неправильно заданным маршрутом, и посылает служебное сообщение предыдущей станции AFTN. Текст сообщения включает сокращение СЖЦ (SVC), сигнал ЩТА (QTA), процедурный сигнал МСР (MSR), за которым следует обозначение передачи сообщения с неправильно заданным маршрутом и сигнал конца текста.

Формат служебного сообщения содержит: в коде ITA-2:

СЖЦ→↑Щ↓ТА→МСР→АБА↑151↓<≡

или

SVC→QTA→MSR→АBА↑151↓<≡

в коде IA-5:

(STX) СЖЦ→ЩТА→МСР→АБА151<≡

или

(STX) SVC→QTA→MSR→АBА151<≡

Передающая станция AFTN, получившая такое служебное сообщение, должна направить исходное сообщение по соответствующей цепи.

Параграф 7. Действия при обнаружении на станции AFTN искаженных сообщений или составленных в неправильном формате

56. Если станция AFTN обнаруживает, что сообщение было искажено или составлено в неправильном формате в каком-либо месте до сигнала конца сообщения и у нее есть все основания полагать, что это искажение произошло до того, как данное сообщение было принято предыдущей станцией AFTN, то она посылает служебное сообщение отправителю, который обозначается индексом отправителя, указанным в источнике искаженного или составленного в неправильном формате сообщения (данный индекс ставится в адресную строку), с просьбой повторить неправильно принятое сообщение.

Формат служебного сообщения содержит:

в коде ITA-2:

СЖЦ→↑Щ↓ТА→РПТ→↑140018 →↓УАААЫМЫЬ↓<≡

Или

SVC→QTA→RPT →↑140018→↓UAAAYMYX↓<≡

в коде IA-5:

(STX) СЖЦ→ЩТА→РПТ→140018→УАААЫМЫЬ<≡

nullИли

(STX) SVC→QTA→RPT→140018→UAAAYMYX<≡

В этом случае отправитель повторяет исходное сообщение. Осуществляется следующая повторная обработка прежде, чем тому же адресату или адресатам во второй раз будет передан неискаженный вариант сообщения:

вводится новый заголовок; исключается окончание сообщения;

вместо него вводится условный сигнал ДУПЕ (DUPE) (в коде IA-5 данному сигналу должна предшествовать функция выравнивания);

вводится новое окончание, которому в коде ITA-2 должна предшествовать функция выравнивания;

в коде ITA-2, если необходимо, вводится 12 ЛАТ.

57. Во всех случаях, (за исключением случая, изложенного в пункте 56 когда запрос на повторение сообщения адресован станции AFTN, станция AFTN повторяет сообщение без включения условного сигнала ДУПЕ (DUPE).

58. Если до того, как была начата ретрансляция, ретрансляционная станция AFTN обнаруживает, что одно или несколько сообщений были искажены в каком- либо месте до сигнала конца сообщения, и у нее есть основания полагать, что это искажение произошло во время или после передачи этого сообщения предыдущей станцией AFTN, она посылает служебное сообщение предыдущей станции AFTN, с уведомлением об отклонении передачи искаженного сообщения и просьбой повторить неправильно принятое сообщение.

Формат служебного сообщения содержит: в коде ITA-2:

СЖЦ→↑Щ↓ТА→РПТ→АБА↑123↓<≡

Или

SVC→QTA→RPT→АВА↑123↓<≡

в коде IA-5 (при нескольких искаженных сообщениях):

(STX) СЖЦ→ЩТА→РПТ→АБА123-126<≡

Или

(STX) SVC→QTA→RPT→АВА123-126<≡

Станция AFTN принявшая данный запрос обеспечивает повторную передачу запрошенных сообщений.

59. Если после передачи текстовой части сообщения ретрансляционная станция AFTN обнаружила наличие неполного сигнала конца сообщения, но при этом она не обладает практическими средствами, чтобы установить, относится ли данный недостаток только к сигналу конца сообщения или он также может привести к потере первоначального текста, она ретранслирует сообщение, добавляя в конце текста следующую вставку:

<↓<≡ПРОВЕРЬТЕ*≡ТЕКСТ≡ДОБАВЛЕНО→НОВОЕ→ОКОНЧАНИЕ→

собственный индекс станции AFTN или

↓<≡ПРОВЕРЬТЕ*≡ТЕКСТ≡ДОБАВЛЕНО→НОВОЕ→ОКОНЧАНИЕ→

собственный индекс станции AFTN

ITA-2

↓<≡

ITA-2 и IA-5

правильное окончание.

* - вместо слова ПРОВЕРЬТЕ может быть слово ПРОВЕРИТЬ

Ступенчатое расположение текста на копии, отпечатанной рулонным (страничным) аппаратом, предназначено для немедленного привлечения внимания адреса к данной вставке, указанной в Формате сообщений согласно приложению 4 к настоящей Технологии.

Служебное сообщение вида, указанного в настоящем пункте, может также формироваться в том случае, когда при передаче ретранслируемого сообщения, станция AFTN определила, что данное сообщение содержит более 2100 знаков. В данном случае станция AFTN ограничивает сообщение 2100 знаками, вставляет вставку, указанную в настоящем пункте, а на станцию AFTN, от которой пришло данное сообщение, может сформировать служебное сообщение в соответствии с пунктом 67 настоящей Технологии.

60. В тех случаях, когда ретрансляционная станция AFTN обнаруживает, что сообщение было получено с полностью искаженной строкой адреса, она отклоняет передачу искаженного сообщения и направляет служебное сообщение на предыдущую станцию AFTN. Текст такого служебного сообщения включает:

сокращение СЖЦ (SVC);

процедурный сигнал ЩТА (QTA); процедурный сигнал АДС (ADS);

обозначение передачи отклоненного сообщения; обозначение ИСКАЖЕНО (CORRUPT);

сигнал конца сообщения.

Формат служебного сообщения содержит: в коде ITA-2:

СЖЦ→↑Щ↓ТА→АДС→АБА↑123→↓ИСКАЖЕНО↓<≡

или

SVC→QTA→ADS→ABA↑123→↓CORRUPT↓<≡

в коде IA-5:

(STX) СЖЦ→АДС→АБА123→ИСКАЖЕНО<≡

или

(STX) SVC→QTA→ADS→ABA123→CORRUPT<≡

Станция AFTN, принимающая такое служебное сообщение обеспечивает повторную передачу исходного сообщения с новым обозначением передачи и правильной строкой адреса.

61. В тех случаях, когда ретрансляционная станция AFTN обнаруживает полученное сообщение с недействительным (то есть длина не соответствует 8 буквам) или неизвестным индексом адресата (отсутствует в путевых списках станции), она ретранслирует сообщение в действительные адреса, используя процедуры, изложенные в пункте 88 настоящей Технологии.

Для неизвестного индекса адресата и когда источник сообщения не имеет ошибки, станция AFTN направляет служебное сообщение отправителю. Текст такого служебного сообщения содержит:

сокращение СЖЦ (SVC);

процедурный сигнал АДС (ADS); источник ошибочного сообщения; функцию выравнивания;

строку адреса полученного сообщения; функцию выравнивания;

обозначение НЕИЗВЕСТНО (UNKNOWN); неизвестный индекс(ы) адресата;

сигнал конца сообщения текста.

Формат служебного сообщения содержит: в коде ITA-2:

СЖЦ→АДС→↑121320↓→УАААЫМЫЬ<≡

ГГ→УАТТЫМЫЬ→УАИИЫМЫЬ→УАППЫМЫЬ<≡

НЕИЗВЕСТНО→УАППЫМЫЬ↓<≡

или

SVC→ADS→↑121320↓→UAAAYMYX<≡

GG→UATTYMYX→UAIIYMYX→UAPPYMYX<≡

UNKNOWN→UAPPYMYX↓<≡

в коде IA-5:

СЖЦ→АДС→121320→УАААЫМЫЬ<≡

ГГ→УАТТЫМЫЬ→УАИИЫМЫЬ→УАППЫМЫЬ<≡

НЕИЗВЕСТНО→УАППЫМЫЬ<=

или

SVC→ADS→121320→UAAAYMYX<≡

GG→UATTYMYX→UAIIYMYX→UAPPYMYX<≡

UNKNOWN→UAPPYMYX<≡

Станция AFTN, принявшая такое служебное сообщение, получает правильный индекс адресата и повторяет сообщение адресату, используя процедуру отделенного адреса в соответствии с пунктом 89 настоящей Технологии.

Когда применяется правило пункта 61 настоящей Технологии, за исключением случаев, предусмотренных в подпункте 1) настоящего пункта, станция AFTN направляет служебное сообщение на предыдущую станцию AFTN с запросом исправления ошибки;

Текст такого служебного сообщения содержит: сокращение СЖЦ (SVC);

процедурный сигнал АДС (ADS);

обозначение передачи ошибочного сообщения; функцию выравнивания;

строку адреса полученного сообщения; функцию выравнивания;

одно из двух:

для недействительного индекса адресата - обозначение ПРОВЕРЬТЕ* (CHECK);

для неизвестного индекса адресата - обозначение НЕИЗВЕСТНО (UNKNOWN);

недействительный или неизвестный индекс(ы) адресата; сигнал конца текста.

Формат служебного сообщения содержит:

в коде ITA-2:

для неизвестного адреса:

СЖЦ→АДС→АБА↑123↓<≡

ГГ→УАТТЫМЫЬ→УАИИЫМЫЬ→УАППЫМЫЬ<≡

НЕИЗВЕСТНО→УАППЫМЫЬ↓<≡

или

SVC→ADS→ABA↑123↓<≡

GG→UATTYMYX→UAIIYMYX→UAPPYMYX<≡

UNKNOWN→UAPPYMYX <≡

для недействительного адреса:

СЖЦ→АДС→АБА↑121↓<≡

ГГ→УАТТЫМЫЬ→УАИИЫМЫ<≡

ПРОВЕРЬТЕ*→УАИИЫМЫ↓<≡

или

SVC→ADS→ABA↑121↓<≡

GG→UATTYMYX→UAIIYMY<≡

CHECK→UAIIYMY↓<≡

в коде IA-5:

для неизвестного адреса:

СЖЦ→АДС→АБА123<≡

ГГ→УАТТЫМЫЬ→УАИИЫМЫЬ→УАППЫМЫЬ<≡

НЕИЗВЕСТНО→УАППЫМЫЬ<≡

или

SVC→ADS→ABA123<≡

GG→UATTYMYX→UAIIYMYX→UAPPYMYX<≡

UNKNOWN →UAPPYMYX<≡

для недействительного адреса:

СЖЦ→АДС→АБА121<≡

ГГ→УАТТЫМЫЬ→УАИИЫМЫ<≡

ПРОВЕРЬТЕ*→УАИИЫМЫ<≡

или

SVC→ADS→ABA121<≡

GG→UATTYMYX→UAIIYMY<≡

CHECK→UAIIYMY<≡

* - вместо слова ПРОВЕРЬТЕ может быть слово ПРОВЕРИТЬ

После приема данного служебного сообщения, станция AFTN, при наличии правильного индекса адресата повторяет сообщение только этому адресату, используя процедуру отделенного адреса в соответствии с пунктом 89 настоящей Технологии, или при отсутствии правильного индекса адресата действует в соответствии с положениями настоящего пункта.

62. В тех случаях, когда первая ретрансляционная станция AFTN обнаруживает, что полученное сообщение содержит искажения в строке источника или сообщение не содержит источника, эта станция:

прекращает обработку сообщения;

направляет служебное сообщение в адрес станции AFTN, от которой было получено это сообщение.

Текст такого служебного сообщения содержит: сокращение СЖЦ (SVC);

процедурный сигнал ЩТА (QTA);

процедурный сигнал ОГН (OGN);

обозначение передачи отклоненного сообщения; обозначение ИСКАЖЕНО (CORRUPT);

сигнал конца текста.

Формат служебного сообщения содержит: в коде ITA-2:

СЖЦ→↑Щ↓ТА→ОГН→АБА↑123↓→ИСКАЖЕНО↓<≡

или

SVC→QTA→OGN→ABA↑123↓→CORRUPT↓<≡

в коде IA-5:

(STX) СЖЦ→ОГН→АБА123 →ИСКАЖЕНО<≡

или

(STX) SVC→QTA→OGN→ABA123→CORRUPT<≡

Станция AFTN, принявшая такое служебное сообщение, повторяет его с новым опознаванием передачи и правильной строкой источника.

63. Если ретрансляционная станция AFTN имеет возможность проверки, как минимум, первого знака индекса отправителя в качестве индекса

местоположения, в котором составлялось данное сообщение и обнаруживает, что в полученном сообщении указан неправильный индекс отправителя, эта станция:

прекращает обработку сообщения;

направляет служебное сообщение в адрес станции AFTN, от которой было получено это сообщение.

Текст такого служебного сообщения содержит: сокращение СЖЦ (SVC);

процедурный сигнал ЩТА (QTA);

процедурный сигнал ОГН (OGN);

обозначение передачи отклоненного сообщения; указатель НЕПРАВИЛЬНО* (INCORRECT);

сигнал конца текста.

Формат служебного сообщения содержит: в коде ITA-2:

СЖЦ→↑Щ↓ТА→ОГН→АБА↑123↓→НЕПРАВИЛЬНО*↓<≡

или

SVC→QTA→OGN→ABA↑123↓→INCORRECT↓<≡

в коде IA-5:

(STX) СЖЦ→ОГН→АБА123→НЕПРАВИЛЬНО*<≡

или

(STX) SVC→QTA→OGN→ABA123→INCORRECT<≡

* - вместо слова НЕПРАВИЛЬНО может быть слово НЕВЕРНО

Параграф 8. Формирование дополнительных служебных сообщений

64. При обнаружении отклонений в формате, не указанных в параграфах 6 и 7 настоящей главы, станция AFTN может формировать служебное сообщение в соответствии с пунктом 58 настоящей Технологии или служебное сообщение произвольной формы, включающее источник, запрашиваемого сообщения и поясняющий текст, указанный в Форматах сообщений согласно приложению 4 к настоящей Технологии. Однако для определения конкретного отклонения в формате рекомендуется использовать дополнительные служебные сообщения, приведенные в данной главе.

65. При отсутствии порядкового номера или обозначения канала, или при несовпадении принятого обозначения канала с ожидаемым:

в коде ITA-2 (при отсутствии порядкового номера):

СЖЦ→ПОЛУЧЕН→XXX↑???→↓ОЖИДАЛСЯ→АБА↑123↓<≡

или

SVC→LR→XXX↑???→↓EXP→ABA↑123↓<≡

в коде IA-5 (при несовпадении обозначения канала):

(STX) СЖЦ→ПОЛУЧЕН→АСА375→ОЖИДАЛСЯ→АБА123<≡

или

(STX) SVC→LR→ASA375→EXP→ABA123<≡

66. При обнаружении отсутствия сигнала конца сообщения: в коде ITA-2:

СЖЦ→ПОВТОРИТЕ→АБА↑123→↓НЕТ→КОНЦА→СООБЩЕНИЯ↓<≡

или

SVC→RPT→ABA↑123→↓NO→END→OF→MESSAGE↓<≡

в коде IA-5:

(STX) СЖЦ→ПОВТОРИТЕ→АБА123→НЕТ→КОНЦА→СООБЩЕНИЯ<≡

или

(STX) SVC→RPT→ABA123→NO→END→OF→MESSAGE<≡

67. Длина принятого сообщения больше допустимой: в коде ITA-2:

СЖЦ→ТЕКСТ→АБА↑123→ОЧЕНЬ→ДЛИННЫЙ<≡

или

SVC→TXT→ABA↑123→↓TOO→LONG<≡

в коде IA-5:

(STX) СЖЦ→ТЕКСТ→АБА123→ОЧЕНЬ→ДЛИННЫЙ<≡

или

(STX) SVC→TXT→ABA123→TOO→LONG<≡

68. Когда в сообщении принятом на русском регистре в адресной строке есть адрес, который должен быть отправлен в международный канал (первая буква адресного указателя отличная от У), то в данном случае сообщение адресуется отправителю телеграммы и имеет следующий формат:

в коде ITA-2:

СЖЦ→ПОВТОРИТЕ→↑140018→↓УАААЗГЗЬ<≡

ОШИБКА→В→СТРОКЕ→ОТПРАВИТЕЛЯ↓<≡

в коде IA-5:

(STX) СЖЦ→ПОВТОРИТЕ→140018→УАААЗГЗЬ<≡

ОШИБКА→В→СТРОКЕ→ОТПРАВИТЕЛЯ<≡

69. При необходимости запроса по промежутку времени, формируется сообщение в следующем формате:

в коде ITA-2:

СЖЦ→РПT→↑1230-1305↓<≡

или

SVC→RPT→↑1230-1305↓<≡

в коде IA-5:

(STX) СЖЦ→РПТ→1230-1305<≡

или

(STX) SVC→RPT→1230-1305<≡

Параграф 9. Подтверждение приема сообщений

70. Станции AFTN осуществляют контроль приема сообщений по последовательности принимаемых номеров. Приемная станция AFTN не передает подтверждения приема, за исключением случаев:

приема сообщения о бедствии (категория СС (SS);

работы по расписанию;

формирования контрольных канальных передач с процедурным сигналом

ЛР (LR);

передачи сообщений по обходным путям.

71. Прием сообщения о бедствии, подтверждается каждый раз отдельно станцией назначения AFTN, посылающей служебное сообщение станции отправления AFTN. Станции назначения AFTN генерирует подтверждение на русском или латинском регистре в зависимости от того, на каком регистре она приняла входящее сообщение с индексом срочности СС (SS). Такое подтверждение приема имеет формат полного сообщения, адресованного станции отправления AFTN, этому сообщению присваивается индекс срочности СС (SS), в него включается связанный с этим сигнал срочности, и оно имеет текст, включающий:

процедурный сигнал Р (R);

источник подтверждаемого сообщения; сигнал конца текста.

Сообщение подтверждения имеет следующий формат: в коде ITA-2:

↓ЗЦЗЦ↓БАА↑123→[1522→]*→→→→↓<≡

СС→УУУУЗГЗЬ<≡

↑311522→↓УАААЫФЫЬ↑ЮЮЮЮЮ**↓<≡

Р→↑311521→↓УУУУЗГЗЬ↓<≡

≡≡≡≡≡≡≡НННН

или

↓ZCZC→BАА↑123→[1522→]*→→→→↓<≡

SS →UUUUZGZX<≡

↑311522↓→UAAAYFYX↑ЮЮЮЮЮ**↓<≡

R→↑311521↓UUUUZGZX↓<≡

≡≡≡≡≡≡≡NNNN

в коде IA-5:

(SO)БАА123[→1522]*<≡

СС→УУУУЗГЗЬ<≡

311522→УАААЫФЫЬ(BEL)(BEL)(BEL)(BEL)(BEL)<≡

Р→311521→УУУУЗГЗЬ<≡

(VT)(ETX)

или

(SI)BАА123[→1522]*<≡

SS→UUUUZGZX<≡

311522→UAAAYFYX(BEL)(BEL)(BEL)(BEL)(BEL)< ≡

R→311521→UUUUZGZX<≡

(VT)(ETX)

* - [ ]необязательные данные

** - для аппаратуры с русским регистром

Параграф 10. Работа по расписанию

72. Перед прекращением работы станция AFTN уведомляет об этом все другие станции AFTN, с которыми она имеет каналы и сообщает о времени возобновления работы, если оно отличается от обычного начала работы. Текст такого сообщения определяется договоренностью смежных станций AFTN.

73. Станция AFTN, получившая сообщение о предстоящем прекращении работы от смежной станции AFTN, передает ей служебное сообщение, текст которого включает сокращение СЖЦ (SVC), процедурные сигналы ЛР (LR) ЛС (LS), за которыми следуют обозначения передачи и порядковые номера последних обработанных соответственно на приҰме и передаче сообщений по каждому каналу. При наличии договоренности между смежными станциями AFTN, в данное сообщение разрешается вставлять дополнительный текст. После текста следует сигнал конца текста.

Формат служебного сообщения: в коде ITA-2:

СЖЦ→ЛР→АБА↑123↓→ЛС→БАА↑321↓<≡

дополнительный текст

или

SVC→LR→АBА↑123↓→LS→BАА↑321↓<≡

дополнительный текст

в коде IA-5:

(STX)СЖЦ→ЛР→АБА123→ЛС→БАА321<≡

дополнительный текст

или

(STX)SVC→LR→АBА123→LS→BАА321<≡

дополнительный текст

74. Станция AFTN, приняв сообщение составленным в соответствии с пунктом 75 настоящей Технологии, сверяет порядковые номера и, при необходимости, выполняет действия по доставке сообщений. Станция AFTN, работающая по расписанию обеспечивает получение и отправку сообщений по каналам на момент закрытия станции.

75. Возобновление работы станции AFTN, работающей по расписанию, производится в соответствии с имеющимися договоренностями со смежными станциями.

Параграф 11. Передача сообщений по обходным путям

76. В случае необходимости для ускорения движения трафика заранее предусматривается изменение назначенных трактов передачи сообщений. Каждая станция AFTN имеет перечни запасных трактов, согласованные с администрацией, эксплуатирующей соответствующие станции AFTN, и использует их в случае необходимости.

77. Если для какой-то цепи на станции AFTN не предусмотрен запасной тракт, то условия доставки сообщений при отказе цепи должны быть согласованы между администрациями данных двух станций AFTN.

78. Изменение назначенных трактов должно производиться в пределах 10- минутного периода.

79. В тех случаях, когда необходимо направить трафик по обходной цепи, изменение маршрутизации осуществляется после обмена специальными служебными сообщениями. Текст таких служебных сообщений включает:

сокращение SVC;

процедурный сигнал QSP;

если требуется, процедурный сигнал RQ, NO или CNL для запроса, отказа или аннулирования изменения направления;

обозначение районов трактов, государств, территорий, местоположения или станций маршрутизации, на которые распространяется изменение направления;

сигнал конца текста.

Форматы служебных сообщений:

для запроса изменения трактов (посылается станции AFTN, через которую планируется направить трафик для станций UACC, UASP и UASK:

SVC→QSP→RQ→UACC→UASP→UASK↓<≡

для приема изменения трактов (посылается станцией AFTN, которая готова обеспечить обход для станций UACC, UASP и UASK):

SVC→QSP→UACC→UASP→UASK↓<≡

для отказа от изменения трактов (посылается станцией AFTN, которая не может обеспечить обход для станций UACC, UASP и UASK:

SVC→QSP→NO→UACC→UASP→UASK↓<≡

для аннулирования изменения трактов (посылается станции AFTN, через которую направлялся трафик для станций UACC, UASP и UASK:

SVC→QSP→CNL→UACC→UASP→UASK↓<≡

80. Допускается осуществлять согласование на изменение направления трафика служебными сообщениями в произвольной форме, понятно выражающими их сущность.

81. Сразу после начала обмена трафиком по обходной цепи, обе станции AFTN должны обменяться по обходным трактам последними принятыми и переданными канальными порядковыми номерами по каждому из прямых каналов отказавшей цепи. Такой обмен производится в виде полных служебных сообщений, текст которых включает сокращение СЖЦ (SVC), процедурные сигналы ЛР (LR) ЛС (LS), за которыми следуют обозначения передачи и порядковые номера последних обработанных соответственно на приҰме и передаче сообщений по каждому каналу отказавшей цепи.

Формат служебного сообщения (обмен трафиком): в коде ITA-2:

СЖЦ→ЛР→АБА↑123↓ЛС→БАА↑321↓<≡

или

SVC→LR→АBА↑123↓→LS→BАА↑321↓<≡

в коде IA-5:

(STX) СЖЦ→ЛР→АБА123→ЛС→БАА321<≡

или

(STX) SVC→LR→АBА123→LS→BАА321<≡

Сообщение данного формата также передаются по прямому каналу при необходимости корректировки порядковых номеров и при сверке порядковых номеров при работе станции AFTN по расписанию (параграф 10 настоящей главы).

Станция AFTN, получившая данное сообщение по обходной цепи, повторяет неполученные сообщения смежной станции AFTN и корректирует, в случае необходимости, порядковый номер по приему на данном канале (исключение запроса сообщений при возобновлении работы канала).

82. Как только становится очевидным, что будет невозможно пропустить трафик через сеть AFTN в течение допустимого периода и что трафик скапливается на станции AFTN, куда поступили сообщения, производится консультация с отправителем сообщений в отношении дальнейших действий. Такого согласования не требуется, если между соответствующей станцией AFTN и отправителем сообщений имеется какая-либо предварительная договоренность в отношении действий в данной ситуации.

Глава 5. Обработка сообщений на станции AFTN и доставка их адресатам Параграф 1. Общие положения

83. Станции AFTN предназначены для обеспечения обработки сообщений в процессе их прохождения от отправителя к получателю.

84. Количество работников и режим работы станций AFTN определяется степенью автоматизации и объемом обрабатываемых сообщений на данной станции AFTN.

85. Для повышения оперативности в передаче и приеме сообщений могут организовываться оконечные станции (далее - ОС). Порядок работы и взаимодействие ОС с центром связи AFTN определяются настоящей Технологией. Технология работы на ОС определяется администрацией, за которой закреплена ОС.

86. Работники станций AFTN в своей деятельности руководствуются должностными инструкциями, которые разрабатываются руководителем станции AFTN с учетом особенностей ее работы.

Параграф 2. Маршрутный справочник станции AFTN

87. Для направления трафика по цепям в соответствии с установленной ИКАО процедурой используются следующие элементы справочника по заданным цепям станции AFTN:

1) перечень, правильно указывающий исходящую цепь, которая должна быть использована для каждого индекса адресата, когда отсутствует нарушение работы цепи. Данный перечень называется путевым списком станции;

2) перечень обходных цепей (запасных трактов), указывающий исходящую цепь, которая должна быть использована в случае утраты обычной цепи;

3) перечень указателей за входящие цепи с учетом каждой входящей цепи, указывающий индексы адресатов, в отношении которых центр связи AFTN принимает и передает сообщения, принятые по этой цепи. Данный перечень называется списком ответственности за прием сообщений;

4) перечень индексов отправителей, разрешенных для приема по данной цепи.

Перечни, указанные в подпунктах 2) и 3) настоящего пункта, для станций

AFTN согласовываются на региональной основе. В тех случаях, когда основная и обходная цепи неисправны, обход через третью станцию AFTN осуществляется в соответствии с требованиями параграфа 11 главы 4 настоящей Технологии.

Перечни, указанные в подпунктах 1) - 4) настоящего пункта, должны составляться для каждой цепи станции AFTN.

Параграф 3. Отделенный адрес и укороченная адресная строка

88. При необходимости ретрансляции принятого сообщения, станции AFTN используют процедуру отделения адреса, а при невозможности использования данной процедуры – процедуру укороченной адресной строки.

89. Отделенный адрес:

1) при необходимости ретрансляции принятого сообщения, станция AFTN исключает из адресной строки, принятого сообщения все индексы адресатов, за которые она не несҰт ответственности по входной цепи;

2) в цепь передается сообщение, содержащее в адресной(ых) строке(ах), только те индексы адресатов, которые предназначены для передачи в данную цепь.

90. Укороченная адресная строка:

1) при необходимости ретрансляции принятого сообщения, станция AFTN определяет в принятом сообщении те индексы адресатов, за которые она несҰт ответственность по входной цепи;

2) в цепь передается сообщение, содержащее:

вновь сформированную адресную строку (строки - при обработке трех адресных строк), которая(ые) содержит(ат) индексы адресатов, которые предназначены для передачи в данную цепь;

в последующей(их) строке(ах) – полная копия адресных строк, принятого сообщения.

Параграф 4. Индекс обходной цепи

91. При передаче сообщений по обходной цепи в заголовок, сообщения вставляется индекс обхода ЖЖЖ (VVV), после чего в коде ITA-2 следует 5 позиций ПРОБЕЛ и одна позиция ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ НА БУКВЕННЫЙ РЕГИСТР.

92. При дальнейшей ретрансляции принятого с индексом обхода сообщения, процедурный сигнал ЖЖЖ изымается принимающей станцией AFTN. Дальнейшая ретрансляция такого сообщения осуществляется в соответствии с маршрутным справочником данной станции AFTN.

Параграф 5. Обработка транзитных сообщений на станциях AFTN

93. На станциях AFTN хранятся в течение периода продолжительностью, по крайней мере, один час полные копии всех сообщений, переданных путем ретрансляции через данную станцию AFTN.

94. На станциях AFTN должна храниться в течение 30 календарных дней запись, содержащая информацию, которая необходима для опознавания всех переданных путем ретрансляции сообщений и установления предпринятых по ним действий.

Положение относительно опознавания сообщений, может выполняться с помощью записи тех частей сообщения, которые относятся к заголовку, адресу и источнику.

95. Очередность передачи транзитных сообщений осуществляется в соответствии с требованиями пункта 14 настоящей Технологии. Время транзитной передачи сообщений с индексами срочности ДД (DD), ФФ (FF), ГГ (GG) и КК (KK) не должно превышать 10 минут. Сообщения с индексом срочности СС (SS) ретранслируются вне очереди.

96. Если становится очевидным, что сообщения не могут быть ретранслированы в соответствии с требованиями пункта 95 настоящей Технологии, необходимо использовать обходные цепи.

97. Маршрутизация транзитных сообщений на станциях AFTN осуществляются в соответствии с правилами, изложенными в документе ИКАО

Руководство по планированию и технике сети авиационной фиксированной службы DOC 8259.

98. Единственными изменениями, которые могут быть сделаны на транзитной станции AFTN в части сообщения, следующей за заголовком, является внесение укороченной адресной строки или применение процедуры отделения адреса.

Параграф 6. Доставка сообщений адресату

99. Станции авиационной наземной электросвязи осуществляют доставку сообщений адресату (адресатам), расположенному(ым) в пределах границ аэродрома (аэродромов), обслуживаемых данной станцией, а за пределами этих границ – только такому адресату (адресатам), с которым заключено соответствующее соглашение.

100. Сообщения доставляются в виде письменной записи или другим, постоянно используемым методом, предписанным руководством организации гражданской авиации, в чьем ведении находится станция AFTN.

101. При приеме сообщения в коде ITA-2, при его доставке в виде письменной записи, в начале сообщения может присутствовать в непрерывной

последовательности сигнал конца предыдущего сообщения (НННН[NNNN]) и сигнал начала данного сообщения (ЗЦЗЦ[ZCZC]). В конце, доставляемого сообщения сигнал конца сообщения может отсутствовать.

102. Входящие сообщения, принятые станцией AFTN для адресатов этой станции, при получении их на станции непосредственно получателями, доставке экспедиторами или курьерами размножаются в строго необходимом количестве экземпляров для вручения их каждому адресату. Каждое из размноженных сообщений должно быть зарегистрировано на станции AFTN в журнале учета доставки сообщений согласно приложению 10 к настоящей Технологии, в котором отображается расписка о вручении с указанием даты и времени. Сообщения, доставляемые другими методами (через ОС), в данном журнале не фиксируются.

103. В исключительных случаях содержание сообщений категории срочности СС (SS) и ДД (DD) адресату или должностному лицу, определенному соответствующим распоряжением, можно передавать по электронной почте или по телефону, с последующей его доставкой адресату.

В данном случае в журнале учета доставки сообщений делается соответствующая запись.

104. Снятие копий и передача сообщений лицам, которым они не адресованы, запрещается.

105. Своевременная доставка сообщений адресатам возлагается на лиц, которым это вменяется в их должностные обязанности.

106. Работникам станции AFTN не допускается доставлять сообщения адресатам.

Параграф 7. Система предопределенной рассылки сообщений AFTN

107. Когда между соответствующими администрациями достигнута договоренность в отношении использования системы предопределенной рассылки сообщений AFTN, применяется следующая система, описанная ниже.

108. При передаче сообщений между государствами, которые согласились применять систему предопределенной рассылки, индекс адреса для предопределенной рассылки (PDAI) составляется следующим образом:

1) первая и вторая буквы: первые две буквы индекса местоположения центра связи AFTN, согласившегося применять данную систему и получающего сообщения по цепи, в отношении которой он имеет обязательства по предопределенному тракту передачи сообщений;

2) третья и четвертая буквы:

буквы ЗЗ (ZZ), указывающие на необходимость специальной рассылки;

3) пятая, шестая и седьмая буквы:

буквы, взятые из серии A-Z и обозначающие перечень (перечни) внутренней и/или международной рассылки, которые должны использоваться приемным центром связи AFTN;

Н (N) и С (S) резервируются в качестве пятой буквы для сообщений соответственно NOTAM и SNOTAM;

4) восьмая буква:

буква заполнитель Ь (X) или буква, взятая из серии A-Z, для дополнительного указания перечня внутренней и/или международной рассылки, которые должны использоваться приемным центром связи AFTN.

Для избегания путаницы с сигналами начала и конца сообщения AFTN комбинации букв ЗЦ (ZC) ЦЗ (CZ) НН (NN) не используются.

109. При межгосударственном использовании системы предопределенной рассылки, а также при внутригосударственном, когда задействованы несколько центров связи AFTN Республики Казахстан, назначение индексов предопределенной рассылки и определение центров связи AFTN Республики Казахстан, выполняющих размножение данных индексов осуществляется ГЦКС.

110. При использовании системы предопределенной рассылки, станции AFTN направляют перечень отобранных ими индексов адресов для предопределенной рассылки вместе с соответствующими перечнями индексов адресатов:

1) станциям AFTN, от которых они будут получать сообщения AFTN для предопределенной рассылки, в целях обеспечения правильного применения индексов адресатов для предопределенной рассылки;

2) отправителям, которые будут составлять сообщения AFTN для предопределенной рассылки, в целях упрощения обработки запросов о повторной передаче и оказания помощи отправителям в правильном использовании индексов адресатов для предопределенной рассылки.

Параграф 8. Учет и отчетность

111. На всех ОС и центрах коммутации сообщений (ЦКС AFTN) всех уровней организуется ведение и хранение учетной и эксплуатационной документации, которая определяется настоящей Технологией.

112. К учетной и эксплуатационной документации для ОС относятся: подлинники исходящих телеграмм;

журнал учета доставки сообщений по форме, согласно приложению 10 к настоящей Технологии;

исходящие сообщения (рулоны бумаги или архивы АРМ);

списки должностных лиц, имеющих право подписи телеграмм согласно приложению 3 к настоящей Технологии;

журнал проведения расследований причин задержек или неполучения сообщений по форме, согласно приложению 1 к настоящей Технологии;

другие документы, определенные приказами или распоряжениями органа авиационной электросвязи или администрацией, ответственной за ОС.

113. К учетной и эксплуатационной документации для ЦКС всех уровней относятся:

подлинники исходящих телеграмм при передаче их из ЦКС; архивы сообщений, прошедших через ЦКС;

журнал работы ЦКС по форме, согласно приложению 11 к настоящей Технологии;

журнал проведения расследований причин задержек или неполучения сообщений по форме согласно приложению 1 к настоящей Технологии;

трафик сообщений по каналам ЦКС по форме, согласно приложению 12 к настоящей Технологии;

другие документы, определенные приказами или распоряжениями органа авиационной электросвязи или администрацией, в чьем ведении находится ЦКС.

114. После передачи телеграммы работник станции AFTN делает на бланке отметку, содержащую:

обозначение и канальный порядковый номер переданного(ых) сообщения(ий)

время передачи сообщения(ий) в сеть; подпись работника станции AFTN.По окончанию суток работники станции AFTN брошюруют бланки

исходящих и транзитных телеграмм, проставляется на них число, месяц, подпись работника станции и помещаются в специально определенное для архива место.

115. Организацию всех видов архивов, наличие, сохранность и состояние учетной и эксплуатационной документации должен обеспечивать руководитель станции AFTN.

116. Устанавливаются следующие сроки хранения документации:

подлинники исходящих телеграмм, контрольные рулоны или архивы АРМ, журналы транзитных сообщений, архивы ЦКС – 30 календарных суток;

журналы учета доставки сообщений, учета работы ЦКС и журнал проведения расследований причин задержек и неполучения сообщений – 30 календарных суток со дня последней записи;

данные о трафике сообщений по каналам ЦКС по форме, согласно приложению 12 к настоящей Технологии – 12 месяцев со дня последней записи.

Приложение 1 к Технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи

Порядок проведения расследования причин задержки или неполучения сообщений

1. Расследования проводятся на станциях AFTN в соответствии с алгоритмами, приведенными в Приложении 1 к Порядку проведения расследования причин задержки или неполучения сообщений.

2. Сроки прохождения сообщений определяются станциями AFTN с учетом действующей схемы сети, пункта 14, подпункта 2) пункта 26 и пункта 94 настоящей Технологии и режимов работы станций. Таким образом, при прохождении сообщения с индексом срочности КК объемом до 160 знаков через две ретрансляционные станции AFTN допустимое время прохождения сообщения составляет 50 минут.

3. Расследование причин задержек сообщений проводится на станции назначения AFTN по заявке получателя.

4. Расследование причин неполучения сообщений проводится на станции отправления AFTN по заявке отправителя.

5. Заявки на расследования причин задержек и неполучения сообщений оформляются в Журнале проведения расследований причин задержек и неполучения сообщений, приведенном в Приложении 2, который хранится на станции AFTN.

6. Запросы на расследование и ответы по результатам расследования должны оформляться как служебные сообщения. В данных служебных сообщениях ссылка на расследуемое сообщение производится с помощью соответствующих групп обозначения передачи и источника.

7. Запрос на расследование должен начинаться с сокращения СЖЦ (SVC), за которым следует произвольный текст, понятно выражающий сущность запроса. Все станции, принимающие участие в расследовании, при необходимости, должны посылать запрос на третью станцию, а копию запроса – на станцию начавшую проведение расследования (адрес данной станции определяется из текста поступившего запроса – после слова КОПИЯ).

Пример запроса:

КК УАААЫФЫЬ УАРРЫФЫЬ

121350 УАТТЫФЫЬ

КОПИЯ УАРРЫФЫЬ

СЖЦ 121100У АААЗТЗЬ ПРИНЯТА АТА437 1345 ПЕРЕДАНА АРА223 1346

ДЛЯ АДРЕСАТА УАРРЗТЗЬ

ПРОШУ РАЗОБРАТЬСЯ ПРИЧИНАХ ЗАДЕРЖКИ.

8. Текст ответа по расследованию должен начинаться с сокращения СЖЦ (SVC), за которым следует произвольный текст, понятно выражающий сущность причин нарушений в прохождении запрашиваемого сообщения. Формат ответа:

КК УАРРЫФЫЬ

121440 УАААЫФЫЬ

СЖЦ 121100 УАААЗТЗЬ ПРИНЯТА АДА112 1102 ПЕРЕДАНА АТА437 1345

ДЛЯ АДРЕСАТА УАРРЗТЗЬ

ПРИЧИНА ЗАДЕРЖКИ – НЕИСПРАВНОСТЬ ЦКСА ЛМАТЫ

9. На станциях AFTN, получивших заявку, расследование должно начинаться немедленно.

10. На станциях AFTN расследование не должно превышать одного часа с момента поступления запроса.

11. Результаты расследования регистрируются в Журнале проведения расследований причин задержек и неполучения сообщений на станциях AFTN, куда поступили заявки на проведение расследования.

12. При необходимости, станция, на которую поступила заявка, может послать служебное сообщение на любую станцию по маршруту следования запрашиваемого сообщения.

Форма Журнала проведения расследований причин задержек и неполучения сообщений

Дата и время подачи заявки	Содержание заявки, фамилия и телефон подавшего ее	Должность и фамилия получившего заявку	Результат расследования	О результате сообщено:
				кому	когда (дата, время)	подпись сообщившего

Алгоритмы проведения расследования причин задержек или неполучения сообщений

По задержанным сообщениям По неполученным сообщениям

Приложение 2 к Технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи

Соответствие русского алфавита латинским буквам, используемым в сообщениях для написания русских слов латинскими буквами

Русские	Латинские	Русские	Латинские
Аа	Aa	Рр	Rr
Бб	Bb	Сс	Ss
Вв	Ww	Тт	Tt
Гг	Gg	Уу	Uu
Дд	Dd	Фф	Ff
Ее	Ee	Хх	Hh
Жж	Vv	Цц	Cc
Зз	Zz	Чч	CHch
Ии	Ii	Шш	SHsh
Йй	Jj	Щщ	Qq
Кк	Kk	Ыы	Yy
Лл	Ll	Ьь	Xx
Мм	Mm	Ээ	Ee
Нн	Nn	Юю	IUiu
Оо	Oo	Яя	IAia
Пп	Pp

Приложение 3 к Технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи

Список должностных лиц, имеющих право подписи телеграмм

№ п/п	Должность, фамилия, имя, отчество	Индекс(ы) отправителя	Категории срочности	Образец подписи
1	2	3	4	5

Подпись руководителя предприятия (подразделения), дата.

СОГЛАСОВАНО
(Должностное лицо, ответственное за станцию AFTN предприятия)

Приложение 4 к Технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи

Форматы сообщений

1. Возможные типы индексов адресов (подпункт 1) пункта 25 к настоящей Технологии)

УАААЗТЗЬ аэродромный диспетчерский пункт (ЗТЗ) в УААА;

УАЦЦЫМЫА секция (А) метеорологического органа (ЫМЫ) в УАЦЦ;

УАТЕКЗКБ отдел (Б) летно-эксплуатационного агентства КЗК в УАТЕ;

УАААЫЫЫЬ летно-эксплуатационное агентство в пункте УААА, название которого указано в начале текста сообщения;

УАТТЗЗЗЬ авиационная станция (УАТТ) должна ретранслировать данное сообщение с помощью авиационной подвижной службы на борт воздушного судна, опознавательный индекс которого указан в начале текста сообщения.

2. Условное трехбуквенное обозначение ИКАО ЗЗЗ (ZZZ) (подпункт 1) пункта 25 к настоящей Технологии) Формат сообщения, адресованного воздушному судну GABCD через авиационную станцию UATT и исходящего из районного диспетчерского центра NZZC имеет следующий вид:

(Адрес) FF UATTZZZX

(Источник) 031451 NZZCZRZX

(Текст) GABCD CLR DES 5000FT HK NDB

Заголовок и конец сообщения, отпечатанного на телетайпе рулонного (страничного) типа, в данном случае не указаны.

3. Формат сообщения, передаваемого с борта воздушного судна (подпункт 2) пункта 25 к настоящей Технологии)

В случае передачи сообщения с борта воздушного судна KLM153, адресованного районному диспетчерскому центру в CZEG, через авиационную станцию UATT, то данное сообщение обрабатывается на этой станции и имеет следующий вид:

(Адрес) FF CZEGZRZX

(Источник) 031821 UATTZZZX

(Текст) KLM153 [остальной текст приводится в том виде, в каком он получен с борта воздушного судна].

Заголовок и конец сообщения, отпечатанного на телетайпе рулонного (страничного) типа, в данном случае не указаны.

4. Формат вставки (пункт 59 к настоящей Технологии)

В коде ITA-2:

↓<≡ПРОВЕРИТЬ(ПРОВЕРЬТЕ) ТЕКСТ

ДОБАВЛЕНО→НОВОЕ→ОКОНЧАНИЕ→УАААЫФЫЬ↓<≡

≡≡≡≡≡≡≡НННН

или

↓<≡CHECK TEXT

NEW→ENDING→ADDED→UAAAYFYX↓<≡

≡≡≡≡≡≡≡NNNN

В коде IA-5:

<≡ПРОВЕРИТЬ(ПРОВЕРЬТЕ) ТЕКСТ

ДОБАВЛЕНО→НОВОЕ→ОКОНЧАНИЕ→УАААЫФЫЬ<≡

(VT)(ETX)

или

<≡CHECK TEXT

NEW→ENDING→ADDED→UAAAYFYX<≡

(VT)(ETX)

5. Формат служебного сообщения произвольной формы (пункт 64 к настоящей Технологии)

ФФ УАААЫФЫЬ

121314 УАРРЫФЫЬ

СЖЦ ПОВТОРИТЕ 140018 УАААЫМЫЬ ДЛЯ АДРЕСА УАРРЫМЫЬ

или

FF UAAAYFYX

121314 UARRYFYX

SVC REPEAT 140018 UAAAYMYX FOR ADDRESS UARRYMYX

Приложение 5 к Технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи

Международный телеграфный код МТК-2 (ITA-2)

№ сигнала	Буквенный регистр		Цифровой регистр	Импульсы
	Русский	Латинский		Старт	12345			Стоп
1	А	А	-	A	ZZAAA			Z
2	Б	В	?	A	ZAAZZ			Z
3	Ц	C	:	A	AZZZA			Z
4	Д	D	Кто там	A	ZAAZA			Z
5	Е	E	3	A	ZAAAA			Z
6	Ф	F		A	ZAZZA			Z
7	Г	G		A	AZAZZ			Z
8	Х	H		A	AAZAZ			Z
9	И	I	8	A	AZZAA			Z
10	Й	J	Звонок	A	ZZAZA			Z
11	К	K	(	A	ZZZZA			Z
12	Л	L	)	A	AZAAZ			Z
13	М	M	.	A	AAZZZ			Z
14	Н	N	,	A	AAZZA			Z
15	О	O	9	A	AAAZZ			Z
16	П	P	0	A	AZZAZ			Z
17	Я	Q	1	A	ZZZAZ			Z
18	Р	R	4	A	AZAZA			Z
19	С	S	‘	A	ZAZAA			Z
20	Т	T	5	A	AAAAZ			Z
21	У	U	7	A	ZZZAA			Z
22	Ж	V	=	A	AZZZZ			Z
23	В	W	2	A	ZZAAZ			Z
24	Ь	X	/	A	ZAZZZ			Z
25	Ы	Y	6	A	ZAZAZ			Z
26	З	Z	+	A	ZAAAZ			Z
На любом регистре
27	возврат каретки ( < )			A	AAAZA			Z
28	перевод строки ( ≡ )			A	AZAAA			Z
29	буквы ( )			A	ZZZZZ			Z
30	цифры ( )			A	ZZAZZ			Z
31	пробел ( )			A	AAZAA			Z
32	Бланк			A	AAAAA			Z
Знак						Замкнутая цепь	Двойной ток
А						Отсутствие тока	Отрицательный ток
Z						Положительный ток	Положительный ток

Ч – сигнал № 18 на цифровом регистре

Э – сигнал № 6 на цифровом регистре

Ш – сигнал № 7 на цифровом регистре

Щ – сигнал № 8 на цифровом регистре

Ю – сигнал № 10 на цифровом регистре

Регистр РУССКИЙ соответствует сигналу № 32

Приложение 6 к Технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи

Международный код № 5 (IA-5)

									Таблица Н0
								b7	0	0	0	0	1	1	1	1
								b6	0	0	1	1	0	0	1	1
								b5	0	1	0	1	0	1	0	1
b4		B3		b2		b1		№ п/п	0	1	2	3	4	5	6	7
0		0		0		0		0	NUL	DLE	SP	0	@	P	`	p
0		0		0		1		1	TC1 (SOH)	DC1	!	1	A	Q	a	q
0		0		1		0		2	TC2 (STX)	DC2	“	2	B	R	b	r
0		0		1		1		3	TC3 (ETX)	DC3	#	3	C	S	c	s
0		1		0		0		4	TC4 (EOT)	DC4		4	D	T	d	t
0		1		0		1		5	TC5 (ENQ)	TC8 (NAK)	%	5	E	U	e	u
0		1		1		0		6	TC6 (ACK)	TC9 (SYN)	&	6	F	V	f	v
0		1		1		1		7	BEL	TC10 (ETB)	‘	7	G	W	g	w
1		0		0		0		8	FE0 (BS)	CAN	(	8	H	X	h	x
1		0		0		1		9	FE1 (HT)	EM	)	9	I	Y	i	y
1		0		1		0		10	FE2 (LF)	SUB	*	:	J	Z	j	z
1		0		1		1		11	FE3 (VT)	ESC	+	;	K	[	k	{
1		1		0		0		12	FE4 (FF)	IS4 (FS)	,	<	L	\	l	|
1		1		0		1		13	FE5 (CR)	IS3 (GS)	-	=	M	]	m	}
1		1		1		0		14	SO	IS2 (RS)	.	>	N	^	n
1		1		1		1		15	SI	IS1 (US)	/	?	O	_	o	DEL

Продолжение таблицы

	Таблица Н1
0	0	0	0	1	1	1	1
0	0	1	1	0	0	1	1
0	1	0	1	0	1	0	1
0	1	2	3	4	5	6	7
ПУС	АР1	Про- бел	0	ю	п	Ю	П
НЗ	(СУ1)	!	1	а	я	А	Я
НТ	(СУ2)	“	2	б	р	Б	Р
КТ	(СУ3)	#	3	ц	с	Ц	С
КП	СТП		4	д	т	Д	Т
КТМ	НЕТ	%	5	е	у	Е	У
ДА	СИН	&	6	ф	ж	Ф	Ж
ЗВ	КБ	‘	7	г	в	Г	В
ВШ	АН	(	8	х	ь	Х	Ь
ГТ	КН	)	9	и	ы	И	Ы
ПС	ЗМ	*	:	й	з	Й	З
ВТ	АР2	+	;	к	ш	К	Ш
ПФ	РФ	,	<	л	э	Л	Э
ВК	РГ	-	=	м	щ	М	Щ
ВЫХ	РЗ	.	>	н	ч	Н	Ч
ВХ	РЭ	/	?	о	ъ	О	ЗБ

Соответствие с английскими обозначениями:

0/1 – SOH – НЗ (начало заголовка);

0/2 – STX – НТ (начало текста);

0/3 – ETX – КТ (конец текста);

0/7 – BEL – ЗВ (сигнал срочности);

0/10 – LF – ПС (перевод строки);

0/11 – VT – ВТ (подача на одну страницу);

0/13 – CR – ВК (возврат каретки);

0/14 – SO – ВЫХ (работа с таблицей H1);

0/15 – SI – ВХ (работа с таблицей H0).

Приложение 7 к Технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи

Формат сообщения ITA-2

Часть сообщения	Компонент части сообщения		Элемент компонента	Телетайпный сигнал
	Сигнал начала сообщения			ZCZC (ЗЦЗЦ)
ЗАГОЛОВОК	Обозначение передачи		a) Одна позиция ПРОБЕЛ b) Буква, присвоенная передающей станции c) Буква, присвоенная приҰмной станции d) Буква, служащая для обозначения канала a) Одна позиция ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ на ЦИФР РЕГИСТР f) Канальный порядковый номер (3 цифры)	→…↑… Пример: NRA062
	(В случае необходимости) Допол-нительный служебный сигнал		Одна позиция ПРОБЕЛ (Пример: 270930) Не более 10 знаков
	Сигнал пробела		Пять позиций ПРОБЕЛ Одна позиция ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ на БУКВ РЕГИСТР	→→→→→↓
	П О С Т О Я Н Н А Я Ч А С Т Ь С О О Б Щ Е Н И Я	Функция выравнивания	Одна позиция ВОЗВРАТ КАРЕТКИ и одна позиция ПЕРЕВОД СТРОКИ	<=
		Индекс срочности	Соответствующая двухбуквенная группа	..
АДРЕС		Индекс (индексы) адресата	Одна позиция ПРОБЕЛ Восьмибуквенная группа (Пример: →EGLLZRZX→EGLLYKYX→EGLLACAX)
		Функция выравнивания	Одна позиция ВОЗВРАТ КАРЕТКИ и одна позиция ПЕРЕВОД СТРОКИ	<=
		Время подачи сообщения	Одна позиция ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ НА ЦИФ. РЕГИСТР Шестицифровая группа “дата-время”, указывающая время подачи сообщения для передачи . Одна позиция ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ на БУКВ. РЕГИСТР	↓……↑
ИСТОЧНИК		Индекс составителя	Одна позиция ПРОБЕЛ Восьмибуквенная группа, обозначающая составителя сообщения	→……..
		Сигнал срочности (используется только при работе на телетайпе для сообщений о бедствии)	Одна позиция ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ НА ЦИФ. РЕГИСТР Пять позиций сигнала №10 телеграфного кода № 2 Одна позиция ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ на БУКВ.РЕГИСТР	↑Сигнал (сигналы)↓ “внимание”
		(В случае необходимости) Необязательные данные или дополнительный адрес.
		Функция выравнивания	Одна позиция ВОЗВРАТ КАРЕТКИ и одна позиция ПЕРЕВОД СТРОКИ	<=
		Начало текста	(если необходимо) конкретные обозначения адресатов, FROM, STOP и т.п.
		Текст сообщения	Текст сообщения и одна позиция ВОЗВРАТ КАРЕТКИ и одна позиция ПЕРЕВОД СТРОКИ в конце каждой печатной строки текста , за исключением последней
ТЕКСТ		Подтверждение (если необходимо)	a) Один ВОЗВРАТ КАРЕТКИ, один ПЕРЕВОД СТРОКИ b) Сокращение CFM, за которым следует подтверждаемая часть текста
		Исправление (если необходимо)	a) Один ВОЗВРАТ КАРЕТКИ, один ПЕРЕВОД СТРОКИ b) Сокращение COR, за которым следует исправление ошибки, сделанной в предшествующем тексте.
		Сигнал конца текста	a) Одна позиция ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ на БУКВ РЕГИСТР b) Одна позиции ВОЗВРАТ КАРЕТКИ и одна позиция ПЕРЕВОД СТРОКИ	↓<=
		Последовательность подачи рулона на одну страницу	Семь позиций ПЕРЕВОД СТРОКИ	= = = = = = =
ОКОНЧАНИЕ		Сигнал конца сообщения	Четыре позиции буквы N (Н) (сигнал № 14)	NNNN (НННН)
		Сигнал разделения сообщений (только при работе с отрывной лентой)	Двенадцать позиций ПЕРЕКЛЮЧЕНИЕ НА БУКВЕННЫЙ РЕГИСТР	↓↓↓ . . . ↓↓↓

Условные обозначения:

↓ переключение на буквенный регистр (сигнал № 29)

≡ перевод строки (сигнал № 28) ;

→ пробел (сигнал № 31)

↑ переключение на цифровой регистр сигнал № 30)

< Возврат каретки (сигнал № 27)

Приложение 8 к Технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи

Формат сообщения IA-5

Часть сообщения		Компонент части сообщения	Элемент компонента	Телетайпный знак
		Знак начала заголовка	Один знак (0/1)	SOH
З	СТРОКА ЗАГОЛОВКА	Обозначение передачи	а) Буква, обозначающая передающее оконечное устройство b) Буква, обозначающая приемное оконечное устройство c) Буква, обозначающая канал d) Канальный порядковый номер	……
А		(Если необходимо) - Дополнительное служебное обозначение	a) Один ПРОБЕЛ b) Не более чем остаток строки	→
Г		Функция выравнивания	Один ВОЗВРАТ КАРЕТКИ, один ПЕРЕВОД СТРОКИ	<≡
О		Индекс срочности	Соответствующая двухбуквенная группа	..
Л	АДРЕС	Индекс (индексы) адресата	Один ПРОБЕЛ Восьмибуквенная группа (Пример: EGLLZRZX→EGLLYKYX→EGLLACAX)
О		Функция (функции) выравнивания	Один ВОЗВРАТ КАРЕТКИ, один ПЕРЕВОД СТРОКИ	<≡
В	ИСТОЧНИК	Время подачи сообщения	Шестицифровая группа "дата - время", указывающая время подачи сообщения для передачи	……
О К		Индекс составителя	a) Один ПРОБЕЛ b) Восьмибуквенная группа, обозначающая составителя сообщения	→…
		Сигнал срочности (используемый только при работе на телетайпе для сообщений о бедствии)	Пять знаков (0/7) (BEL)
		Дополнительная информация для заголовка
		Функция выравнивания	Один ВОЗВРАТ КАРЕТКИ, один ПЕРЕВОД СТРОКИ	<≡
		Знак начала текста	Один знак (0/2)	STX
ТЕКСТ		Начало текста	(если необходимо) конкретные обозначения адресатов, FROM, STOP и т.п.
		Текст сообщения	Текст сообщения и один ВОЗВРАТ КАРЕТКИ, один ПЕРЕВОД СТРОКИ в конце каждой печатной строки текста, за исключением последней
		Подтверждение (если необходимо)	a) Один ВОЗВРАТ КАРЕТКИ, один ПЕРЕВОД СТРОКИ b) Сокращение CFM, за которым следует подтверждаемая часть текста
		Исправление (если необходимо)	a) Один ВОЗВРАТ КАРЕТКИ, один ПЕРЕВОД СТРОКИ b) Сокращение COR, за которым следует исправление ошибки, сделанной в предшествующем тексте.
ОКОНЧАНИЕ		Функция выравнивания	Один ВОЗВРАТ КАРЕТКИ, один ПЕРЕВОД СТРОКИ	<≡
		Последовательность подачи на одну страницу	Один знак ( 0/11 )	VT
		Знак конца текста	Один знак ( 0 /3 )	ETX

Приложение 9 к Технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи

Сокращения и ненумерованные сигналы, применяемые в сообщениях сети

AFTN

ADS (АДС) DUPE (ДУПЕ) EXP CFM (ЦФМ) CH (ЦХ) CNL COR (ЦОР) LC (ЛС) LR (ЛР) MIS (МИС) MSR (МСР) NNNN (НННН) NO OGN (ОГН) QJH QSP QTA (ЩТА) R (Р) RPT (РПТ) RQ SVC (СЖЦ) VVV (ЖЖЖ) ZCZC (ЗЦЗЦ)

- адрес; - повторно; - ожидался; - подтверждение; - проверка; - отмена; - исправление; - последний переданный; - последний принятый; - отсутствует; - заслано; - сигнал конца сообщения; - нет; - источник; - проба; - передать; - аннулировано; - принято; - повторите; - просьба; - служебное; - сигнал обхода; - начало сообщения.

	Приложение 10 к Технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи
	Форма

Журнал учета доставки сообщений, поступивших на станцию AFTN

________________________________________________________________
(наименование предприятия)

Начат ___________ 20__ г.

Окончен ___________ 20__ г.

Содержание журнала:

№ п/п	Источник принятого сообщения	Индекс адресата	Время вручения	Подпись получателя
1	2	3	4	5

В графе 1 производится запись номеров по порядку от 1 до … номера, показывающих количество поступивших сообщений на станцию в течение смены.

В графе 2 записывается источник принятого сообщения.

В графе 3 записывается индекс адресата, которому адресовано данное сообщение.

В особых случаях, в графе 5 делается запись Передано по телефону (FAX) и ставится подпись лица, осуществившего данную передачу.

	Приложение 11 к Технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи
	Форма

Журнал работы ЦКС AFTN

_________________________________________________________
(наименование предприятия)

Начат ______________ 20__ г.

Окончен ______________ 20__ г.

Содержание журнала:

Дата	Содержание	Подпись
1	2	3

Порядок ведения журнала

Журнал ведет диспетчер (телеграфист) ЦКС AFTN. В журнале делаются записи:

o приеме дежурства, готовности ЦКС AFTN к работе, сдаче дежурства;

o времени включения, выключения и всех нарушениях в работе ЦКС AFTN; о нарушениях в работе каналов ЦКС AFTN, действиях персонала при отсутствии канала;

об изменениях в маршрутном справочнике ЦКС AFTN, сохранении новой конфигурации;

об указаниях и распоряжениях, поступивших от должностных лиц во время дежурства;

по результатам проверки должностными лицами.

	Приложение 12 к Технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи
	Форма

Трафик сообщений ЦКС AFTN

_________________________________________________________
(наименование предприятия)

за _____________ месяц 20____ г.

№ п/п	Канал	Передано (ЛС)			Принято (ЛР)
		Всего	Из переданных		Всего	Из принятых
			СЖЦ	ЦХ		СЖЦ	ЦХ
1	2	3	4	5	6	7	8
	ВСЕГО

Подпись лица, ответственного за эксплуатацию ЦКС AFTN _____________

Количество строк определяется количеством каналов, подключенных к ЦКС AFTN. Таблица заполняется лицом, ответственным за эксплуатацию ЦКС AFTN по данным суточных статистик ЦКС AFTN.

Приложение 25 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Характеристика качества связи

Оценка качества речи	Характеристика качества связи
1	Неразборчиво (полная неразборчивость связного текста, срыв связи)
2	Разборчиво временами (понимание передаваемой речи с большим напряжением внимания, переспросами и повторениями)
3	Разборчиво, но с трудом (понимание передаваемой речи с напряжением внимания без переспросов и повторений)
4	Разборчиво (понимание передаваемой речи без затруднений)
5	Отлично (понимание передаваемой речи без малейшего напряжения внимания)

Приложение 26 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Оборудование ВПП точного захода на посадку категории I, II и III

Сноска. Приложение 26 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Наименование оборудования	ВПП (направление) точного захода на посадку
	I категории	II категории	III категории
Оборудование системы точного захода на посадку (ILS)	ILS-I (см. прим. 1)	ILS-II	ILS-III
Радиолокационная станция обзора летного поля (РЛС ОЛП/SMR)	-	SMR (см. прим. 2)	АС УНД уровня (см. прим. 3)
Автоматизированная система управления наземным движением (АС УНД)	-	-

Примечания:

Вместо ILS допускается использование GBAS (ЛККС) при условии наличия положительных результатов наземной и летной проверок, а также утвержденной в установленном порядке схемы захода на посадку.

Допускается отсутствие SMR на ВПП (направлении) точного захода на посадку II категории.

Допускается использование SMR вместо АС УНД на ВПП (направлении) точного захода на посадку III категории, при условии наличия видимости, соответствующей значениям RVR менее 300, но не менее 175 м, и обеспечения минимальной плотности движения на аэродроме. При RVR менее 175 м используется АС УНД.

Приложение 27 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Радиотехническое оборудование вертодромов

Параграф 1. Оснащение

вертодромов (вертопалуб) радиотехническим оборудованием

1. Для обеспечения полетов на вертодромы (вертопалубы), расположенных на морских установках/судах устанавливается радиотехническое оборудование.

2. Оборудование для обеспечения полетов функционирует в условиях одновременной работы с другими радиоэлектронными средствами установки/судна. На каждый тип оборудования должна быть эксплуатационная документация предприятия - изготовителя.

3. Состав, характеристики и размещение радиотехнического оборудования указаны ниже, и должны согласовываться с уполномоченным органом на этапе проектирования исходя из используемых вертолетов на установке/судне.

Параграф 2. Приводная радиостанция/ненаправленный радиомаяк (ПРС/NDB)

4. Приводная радиостанция (ПРС/NDB) предназначена для привода и захода на посадку вертолетов на установку/судно. ПРС должна иметь двойное резервирование.

5. Приводная радиостанция должна иметь характеристики излучения, которые при приеме ее сигналов типовым радиокомпасом обеспечивают в пределах зоны действия радиостанции:

1) получение значений курсовых углов приводной радиостанции с погрешностью не более ±5 ^о;

2) удовлетворительное прослушивание сигналов опознавания.

3) ПРС должна иметь опознавательный сигнал, передаваемый кодом Морзе.

6. Автоматическая система контроля ПРС выдает аварийную сигнализацию:

1) при снижении тока в антенном контуре более чем на 40%;

2) при уменьшении глубины модуляции более чем на 50%;

3) при прекращении подачи сигнала опознавания.

7. Основные технические характеристики ПРС:

1) диапазон частот 300 - 700 кГц;

2) выходная мощность не менее 60 Вт;

3) класс излучения А2А с глубиной модуляции не менее 85%;

4) питание от сети (дизель - генератора) - (220 В ± 10) % (50 Гц ± 5) %

5) наличие органов управления каналом передачи команд через приводную радиостанцию.

Параграф 3. Средства ОВЧ воздушной электросвязи

8. Средства авиационной воздушной электросвязи обеспечивают двустороннюю, без поисковую радиосвязь между ОАС (радиооператором) \ СПВ и экипажем вертолета.

9. Средства воздушной электросвязи должны иметь двойное резервирование.

10. На каналах авиационной воздушной связи диапазона ОВЧ, каждый канал ОВЧ диапазона, предусматривается основной и резервный комплекты приемного и передающего устройств, либо приемопередающего устройства (трансивера) с антенно-фидерной системой (далее АФУ), для одного из комплектов средств радиосвязи должно быть предусмотрено аварийное электроснабжение продолжительностью не менее 2 часов от химических источников тока.

11. Средства воздушной электросвязи обеспечивают смысловую разборчивость речи с оценкой не ниже "удовлетворительно".

12. Основные характеристики средств воздушной электросвязи:

1) вид работы - A3;

2) шаг сетки частот 8.3 кГц, 25 кГц;

3) полоса пропускания приемника на уровне 6 дБ - 16 кГц;

4) диапазон частот 100 - 150 МГц;

5) мощность передатчика - не менее 50 Вт;

6) дальность действия не менее 70 км на высоте 150 м.

13. Для обеспечения производственной деятельности, связанной с обслуживанием (обеспечением) полетов на установки/суда устанавливается ОВЧ радиостанции диапазона 100 - 163 МГц с 3 - 4 фиксированными морскими частотами (каналами).

14. Для двусторонней радиосвязи между СПВ, экипажем вертолета и ОАС (радиооператором) обеспечивается наличии переносная радиостанция ОВЧ диапазона с гарнитурой.

Параграф 4. КВ - электросвязь

15. Средства КВ - электросвязи предназначены для авиационной воздушной связи, для взаимодействия с другими установками/судами, наземными объектами.

16. Основные характеристики радиостанции КВ-диапазона 2-12 МГц:

1) виды работы - А1, A3, А3Н, A3JAI;

2) шаг сетки частот 1 кГц;

3) нестабильность частоты ± 20 Гц;

4) номинальная выходная пиковая мощность передатчика 50 - 400 Вт.

17. Обеспечивается резервирование комплектов аппаратуры радиостанций КВ диапазона.

Параграф 5. Средства внутренней связи

18. Средства внутренней связи установки/судна авиационного назначения обеспечивают:

1) возможность односторонней подачи громкоговорящих команд в служебно-технические и жилые помещения;

2) телефонную связь через АТС установки/судна между радиорубкой, служебно-техническими помещениями и жилыми помещениями;

3) прием внутренних громкоговорящих командных передач в авиационных служебно-технических помещениях;

4) прием радиовещательных передач по внутренней трансляции;

19. Схема внутренней связи устанавливается в процессе проектирования установки/судна.

Параграф 6. Средства звукозаписи

20. Средства звукозаписи предназначены для записи на магнитный носитель радиообмена между ОАС (радиооператором) и экипажем вертолета на всех каналах воздушной электросвязи.

21. Запись переговоров по обеспечению полетов вертолетов производится на специальный магнитофон (отдельное средство документирования речевой информации).

22. Средство звукозаписи обеспечивают возможность одновременной записи на магнитный носитель не менее четырех независимых каналов.

Параграф 7. Информационное обеспечение полетов

23. На установке/судне оборудуется рабочее место (пульт ОАС (радиооператора), позволяющее радиооператору обеспечивать экипажи вертолетов по их запросам необходимой информацией для безопасного выполнения полетов.

24. Рабочее место размещается в радиорубке или отдельном помещении - судовом вертолетном командном пункте (СВКП).

25. Для информационного обеспечения устанавливается следующее оборудование:

1) пульт радиооператора;

2) панель управления и контроля за работой приводной радиостанции;

3) панель управления светосигнальным оборудованием;

4) панели управления радиостанцией ОВЧ воздушной электросвязи;

5) панели управления внутренней связи;

6) приборы (табло) отображения метеорологической информации (скорость и направление ветра, температура, давление, влажность, в районе вертодрома (вертопалубы);

7) указатели крена и дифферента установки/судна, а также вертикального перемещения вертодрома (вертопалубы);

8) дистанционные индикаторы приборов измерения горизонтальной видимости и нижней границы облаков;

9) телефон, интернет или факс для передачи необходимой (метеорологической, производственной и т.д.) информации всем заинтересованным лицам;

10) авиационные часы;

11) морской бинокль.

26. Все приборы и пульты управления располагаются на рабочем месте ОАС (радиооператора) в пределах досягаемости без перемещений.

27. Пульты управления и приборы оборудуются местной подсветкой, исключающую ослепление ОАС (радиооператора).

Приложение 28 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Технология работы в сети авиационной радиосвязи

1. В авиационной радиосвязи используются следующие методы связи:

1) двусторонняя связь "воздух – земля";

2) дуплексная связь;

3) обратная передача;

4) односторонняя связь "воздух – земля";

5) односторонняя связь "земля – воздух";

6) передача "блиндом";

7) радиовещание;

8) метод радиотелефонной сети;

9) связь вне сети;

10) симплексная связь;

11) связь "диспетчер – пилот" по линии передачи данных (CPDLC) по ОВЧ - линии цифровой связи (VDL);

12) связь "воздух – воздух" по каналу "интерпайлот".

2. Аппаратура авиационной радиосвязи, включая оконечные системы и промежуточные системы сети авиационной электросвязи (ATN), устанавливается в специальных помещениях, ограничивающих доступ посторонних лиц и удовлетворяющих температурному режиму и требованиям эксплуатационной технической документации.

3. Операторы связи должны знать инструкции по ведению радиосвязи, утвержденные руководителем организации (подразделения) ГА.

4. Каждое слово необходимо произносить выразительно, поддерживать постоянный уровень громкости речи. Скорость передачи не должна превышать 100 слов в минуту. Труднопроизносимые слова и служебные знаки передаются раздельно по буквам. При этом каждая буква передается соответствующим словом.

5. При передаче всех чисел каждая цифра произносится отдельно, за исключением передачи всех чисел, используемых в данных об абсолютной высоте, высоте облаков, видимости и дальности видимости на ВПП, в которых содержатся целые сотни и целые тысячи, произносится каждая цифра в числе, обозначающим количество сотен или тысяч, после чего следует соответственно слово "сотен" или "тысяч". При передаче сочетаний тысяч и целых сотен произносится каждая цифра в числе, обозначающем количество тысяч, после чего следует слово "тысяч", а затем число сотен, после чего следует слово "сотен". При передаче времени обычно требуется указать только минуты данного часа. Каждая цифра должна произноситься отдельно. Однако когда возникает вероятность какой-либо путаницы, следует также указывать и час.

6. Операторы связи во время ведения радиосвязи должны вести аппаратные журналы канала радиосвязи. Запись принятых сообщений должна быть аккуратной, разборчивой.

7. Все радиостанции, входящие в состав действующих радиосетей, обязаны непрерывно вести прослушивание на установленных для них частотах.

8. Для проверки наличия радиосвязи между корреспондентами радиосети должна проводиться контрольная связь, которая осуществляется операторами связи при отсутствии работы через каждые 30 минут с записью в журнал.

9. Качество радиосвязи оценивается по слышимости и разборчивости принимаемого от корреспондента текста.

10. Выход на радиосвязь разрешается только тогда, когда не прослушивается работа корреспондентов своей сети.

11. Одновременный вызов нескольких корреспондентов радиосети состоит из позывных радиостанций, передаваемых в любой или необходимой последовательности. При одновременном вызове первым отвечает корреспондент, позывной радиостанции которого был первым.

12. В случае, если ответ от вызываемой радиостанции не получен в течение 1 мин и проверка прослушиванием показывает, что вызываемая радиостанция не занята, вызов может повторяться до трех раз. Не получив ответа, оператор связи докладывает об этом сменному инженеру службы ЭРТОС, делает запись в аппаратном журнале. При наличии других каналов связи с узлом связи, радиостанция которого не отвечает, оператор связи должен запросить причину, по которой корреспондент не отвечает на вызов.

13. Вмешиваться в работу корреспондентов, перебивать их может только главная станция радиосети, другим корреспондентам допускается только в случае необходимости передачи сообщения о бедствии, срочности и безопасности.

14. При работе в радиосети оператор связи принимает все поступающие речевые сообщения или сообщения.

15. Корреспонденты радиосети должны оказывать друг другу помощь в установлении связи и передачи сообщений.

16. Если оператор связи сомневается в правильности позывного вызываемой станции, он должен немедленно ответить на вызов, применив фразу "Я (свой позывной) кто меня вызывает?".

17. Радиосвязь считается установленной, если от вызываемой радиостанции получен ответ на вызов.

18. Устанавливать радиосвязь и вести радиообмен с корреспондентами, не включенными в схему связи, операторам связи запрещается.

19. Если оператору связи необходимо передать испытательные сигналы для настройки радиостанции, то такие сигналы не должны продолжаться свыше 10 секунд. Эти сигналы состоят из произносимых цифр ("один, два, три" и так далее).

20. Главная станция выполняет:

1) решение организационных вопросов, связанные с работой радиосети, своевременно вводит в действие расписание частот и контролирует переход на резервные частоты, с дневной на ночную и обратно;

2) следит за выполнением радиостанциями сети установленного режима работы радиосвязи, правил и дисциплины радиосвязи, руководит работой радиосети, осуществляет контроль за выполнением требований ведения радиосвязи.

Приложение 29 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Классификация ILS

Сноска. Правила дополнены приложением 29 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Классификационная система позволяет в полной мере использовать потенциальные преимущества современных бортовых систем автоматического управления полетом. Эта цель достигается путем использования системы классификации ILS, где применяются три установленных условных обозначения, описывающих такие аспекты эксплуатации системы, которые с точки зрения производства полетов необходимо знать, чтобы выбрать те эксплуатационные методы, которые могут быть обеспечены конкретной ILS.

2. Классификация курсового радиомаяка ILS определяется путем использования трех назначенных букв или цифр:

1) I, II или III – эти цифры обозначают соответствие средства пп. 159-161 п.6 главы 1 Правил;

2) A, B, C, T, D или E – эти буквы определяют точки ILS, до которых структура КРМ соответствует структуре курса, приведенной в п. 5 параграфа 1 Приложения 21 Правил. Определение данных точек приведено в подпункте 159-1 п. 6 главы 1 Правил;

3) 1, 2, 3 или 4 – эти цифры определяют уровень целостности и непрерывности обслуживания КРМ, приведенный в п. 15 Приложения 21 Правил.

3. Классификация глиссадного радиомаяка ILS определяется путем использования следующих трех букв или цифр:

1) I, II или III – эти цифры обозначают соответствие категории в пп. 159-161 п.6 главы 1 Правил;

2) A, B, C или Т – эти буквы определяют точки ILS, до которых структура глиссадного радиомаяка соответствует структуре глиссады, приведенной в п. 5 параграфа 1 Приложения 21 Правил. Определение данных точек приведено в подпункте 159-1 п. 6 главы 1 Правил.

3) 1, 2, 3 или 4 – эти цифры определяют уровень целостности и непрерывности обслуживания глиссадного радиомаяка, определенный в в п. 15 Приложения 21 Правил.

4. Например курсовой радиомаяк категории II ILS, который удовлетворяет критериям структуры курсовой линии КРМ, соответствующей курсовому радиомаяку категории III ILS вплоть до точки ILS "D", и который соответствует целостности и непрерывности обслуживания уровня 3, будет обозначаться как класс II/D/3; глиссадный радиомаяк категории I, который отвечает критериям структуры глиссады, соответствующей глиссадному радиомаяку категории III вплоть до точки "Т" ILS и соответствует целостности и непрерывности обслуживания уровня 3, будет обозначаться как класс I/T/3.

Графическое представление структуры курсового и глиссадного радиомаяков на рис. 1/29.

5. Классы средства ILS соответствуют только наземному оборудованию ILS. Рассмотрение эксплуатационных категорий должно также включать рассмотрение дополнительных факторов, таких, как возможности эксплуатанта, защита критических и чувствительных зон, процедурные критерии и дополнительные факторы.

Рис. 1/29 Пределы амплитуды искривления курсовой линии КРМ и глиссады

Приложение 30 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Целостность и непрерывность обслуживания ILS

Сноска. Правила дополнены приложением 30 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Целостность необходима для обеспечения того, чтобы воздушное судно, осуществляющее заход на посадку, имело малую вероятность неправильного наведения; непрерывность обслуживания необходима для обеспечения того, чтобы воздушное судно на последних этапах захода на посадку имело малую вероятность отсутствия сигнала наведения.

Целостность и непрерывность обслуживания являются основными факторами обеспечения безопасности полетов на критических этапах захода на посадку и посадки. С точки зрения эксплуатации необходимо, чтобы сведения о целостности и непрерывности обслуживания были обязательно известны для выбора того эксплуатационного применения, которое может быть обеспечено ILS.

Принято значение общего показателя риска захода на впосадку1 × 10-7.

При посадках по категории I ответственность за соблюдение вышеупомянутых минимумов в той или иной степени в основном лежит на пилоте. При посадках по категории III требуется выполнение этого же критерия, который в данном случае должен применяться по отношению ко всей системе. В этой связи чрезвычайно важно стремиться к достижению высокой степени целостности и непрерывности службы наземного оборудования.

Требованиями к целостности и высокому уровню непрерывности обслуживания предусматривается наличие высоконадежных систем, с тем чтобы свести к минимуму вероятность отказа, который может повлиять на любую характеристику суммарного сигнала в пространстве. Надежность оборудования определяется базовой конструкцией и условиями эксплуатации. Оборудование должно эксплуатироваться в окружающих условиях, соответствующих техническим критериям изготовителей.

Нарушение целостности обслуживания может произойти, если выход сигнала за пределы допустимого отклонения либо не опознается контрольным оборудованием, либо цепи контрольного оборудования не могут исключить излучение неправильного сигнала; подобное нарушение, если оно вызывает большую погрешность, может привести к опасной ситуации.

Не выявленные отказы, которые приводят к большим погрешностям ширины курса или к смещениям линии курса, особенно опасны, в то время как необнаруженное изменение глубины модуляции или отсутствие клиренса курсового и глиссадного радиомаяков и индикации КРМ не обязательно приводит к созданию опасной ситуации. Критерии оценки различных видов отказов должны, тем не менее, включать все опасные ситуации, которые не обязательно очевидны для системы автоматического пилотирования или пилота.

Наивысшая степень защиты требуется против риска необнаруженных неисправностей в работе контрольного устройства и соответствующей системы управления радиомаяка. Анализ конструкции может использоваться для подсчета уровня целостности системы для любой единичной посадки. Ниже приводятся формула, применяемая к определенным типам ILS, и пример подсчета целостности системы (I) путем определения вероятности передачи необнаруженного излучения неправильного сигнала (Р).

1) I = 1 – Р;

где I – целостность;

Р – вероятность соответствующих отказов в системах передатчиков и контрольных устройств, возникающих из-за необнаруженного излучения неправильного сигнала;

М1 – средняя наработка на отказ (MTBF);

М2 – MTBF контрольного устройства и связанной с ним системы управления радиомаяка;

– отношение частоты отказов передатчика, которые приводят к излучению вредного сигнала, к числу всех отказов передатчика;

– отношение частоты отказов контрольного устройства и связанной с ним системы управления, которые приводят к неспособности обнаружить вредный сигнал, к частоте всех отказов контрольного устройства и связанной с ним системы управления;

Т1 – период времени в часах между профилактическими проверками передатчика; Т2 – период времени в часах между профилактическими проверками системы контроля и связанной с ней системы управления. Если Т1 ≥Т2, профилактическая проверка системы контроля может также рассматриваться как профилактическая проверка передатчика. Поэтому в данном случае Т1 = Т2 и формула принимает вид:

2)

Поскольку вероятность возникновения небезопасного отказа в контрольном оборудовании или оборудовании управления является крайне маловероятной, для установления требуемого уровня целостности с высокой степенью уверенности потребуется оценочный период, во много раз превышающий необходимое время для установления MTBF оборудования. Требуемый уровень целостности может быть предопределен только с помощью тщательного анализа оборудования при проектировании.

Необходимо также рассмотреть защиту целостности сигнала в эфире от помех, которые могут иметь место от взаимодействия внешних радиопомех, в диапазоне частот ILS или от переотражения сигналов ILS, меры по защите критических и чувствительных зон, мониторинг уровня помех. Необходимы регулярные, периодические летные и наземные проверки целостности сигнала в эфире во всей зоне действия.

Достижение и поддержание уровней непрерывности обслуживания

Для расчета MTBF и непрерывности обслуживания оборудования ILS необходимо провести анализ конструкции. Тем не менее до установления уровня непрерывности обслуживания и введения в эксплуатацию оборудования для предоставления обслуживания по II и III категориям необходимо подтвердить среднее время между перерывами в работе (МТВО) путем оценки в эксплуатационных условиях. Для данной оценки перерыв в работе определяется как любое неожиданное прекращение излучения сигнала в пространстве. При проведении этой оценки учитывается воздействие таких эксплуатационных факторов, как окружающая среда аэропорта, неблагоприятные погодные условия, наличие электропитания, качество и периодичность профилактических осмотров и т. д. МТВО связано с МТВF, но не эквивалентно ей, так как некоторые виды отказов оборудования, например отказ передатчика, в результате которого немедленно осуществляется переход на резервный передатчик, необязательно приводит к перерыву в работе. Для уровней непрерывности обслуживания 2, 3 или 4 период оценки должен быть таким, чтобы с высокой степенью надежности определить достижение необходимого уровня. Одним из методов, позволяющих продемонстрировать соблюдение стандарта непрерывности, является метод последовательных испытаний. При использовании этого метода учитываются следующие соображения:

1) минимальный допустимый уровень достоверности составляет 60 %. В целях достижения 60 % уровня достоверности период оценки должен превышать МТВО (в часах), как указано в таблице С-4. В типовых случаях длительность минимальных периодов оценки для новых и последующих установок составляет 1600 рабочих часов для уровня 2, 3200 рабочих часов для уровня 3 и 6400 рабочих часов для уровня 4. В случае установки оборудования нового типа в данных конкретных условиях для оценки сезонного влияния этих условий на обслуживание, как правило, требуется минимальный период в один год. Этот период может быть меньше в тех случаях, когда эксплуатационные условия надлежащим образом контролируются и являются аналогичными условиям применения других апробированных типов оборудования. Если в одинаковых условиях эксплуатируются несколько аналогичных систем, оценка может производиться на основе суммарных часов работы всех систем; это позволит сократить период оценки.

После того как для конкретного типа установки будет получен более

высокий уровень достоверности, применительно к последующей установке подобного типа оборудования, используемого в аналогичных ожидаемых условиях эксплуатации, могут использоваться более короткие периоды оценки;

2) в отношении каждого выхода из строя оборудования в процессе периода оценки следует определять, вызван ли этот выход из строя конструктивным отказом или отказом некоторого компонента, обусловленным нормальной частотой отказов этого компонента. Конструктивные отказы могут быть связаны, например, с работой компонентов в нерасчетных условиях (перегрев, превышение тока, превышение напряжения и пр.).

Устранение таких конструктивных отказов должно заключаться в приведении фактических условий эксплуатации в соответствие с нормальными условиями эксплуатации данного компонента или в замене одного компонента другим компонентом, пригодным для данных условий эксплуатации. Если конструктивный отказ устраняется таким образом, то оценку можно продолжить и данный выход из строя не учитывать, полагая с большой вероятностью, что такой конструктивный отказ не повторится.

Аналогичный подход применяется к выходам из строя, обусловленным любыми причинами, которые могут усугубляться постоянными изменениями эксплуатационных условий.

Установленный уровень непрерывности обслуживания не должен подвергаться частым изменениям.

Приемлемый метод оценки поведения некоторого комплекта оборудования заключается в регистрации данных и расчете среднего значения MTBO с учетом последних пяти-восьми отказов оборудования. Этот метод оценки МТВО в целях определения уровня непрерывности обслуживания является более уместным, чем расчет МТВО за весь срок эксплуатации оборудования. В том случае, если уровень непрерывности обслуживания снижается, установленный показатель следует уменьшить и использовать до улучшения характеристик.

В качестве дополнительного инструктивного материала и информации можно использовать следующие документы:

1) Европейский инструктивный материал по оценке непрерывности обслуживания в целях обеспечения сертификации наземных систем ILS и MLS, EUR DOC 012;

2) Требования и процедуры обеспечения непрерывности обслуживания системы посадки по приборам, Order 6750.57, Соединенные Штаты Америки, Федеральное авиационное управление.

Приведенный ниже вариант представляет собой пример резервированного оборудования, позволяющий удовлетворить цели уровней 3 и 4 в плане целостности и постоянства обслуживания. Курсовой и глиссадный радиомаяки состоят из двух постоянно работающих передатчиков, один из которых подключен к антенне, а резервный – к эквивалентной нагрузке. С этими передатчиками связана система контроля, выполняющая следующие функции:

1) подтверждение надлежащей работы основного передатчика и антенной системы в установленных пределах с помощью большинства данных от контрольных устройств;

2) подтверждение работы резервного оборудования.

Если контрольная система включает одно из оборудований, уровень непрерывности обслуживания данного объекта уменьшится в силу того, что вероятность прекращения излучения сигнала, зависящая от отказа другого оборудования, увеличится. Это изменение характеристик автоматически отображается на пункте управления (имеется в виду КДП).

Положения, аналогичные контролю курсового радиомаяка, используются для глиссадного радиомаяка.

Для уменьшения взаимных помех между основным и резервным передатчиками любое паразитное излучение от последнего составляет по крайней мере на 50 дБ меньше напряжения несущей основного передатчика, замеренного на антенной системе.

В приведенном выше примере оборудование будет включать схему, облегчающую проверку контрольной системы в интервалы времени, указанные изготовителем, в соответствии с анализом в процессе проектирования, для обеспечения требуемого уровня целостности. Такие проверки, которые могут производиться либо вручную, либо автоматически, дают возможность удостовериться в правильности работы контрольной системы, включая контрольные цепи и систему переключения. К преимуществам утверждения автоматической "проверки целостности контрольной системы" относится то, что нет необходимости прерывать эксплуатационное обслуживание, обеспечиваемое курсовым или глиссадным маяком. При использовании данного метода важно обеспечить, чтобы общая продолжительность проверочного цикла была достаточно малой и не превышала общего периода, указанного в п. 14 приложения 21.

Перерывы в работе данного средства из-за отказов основной системы электроснабжения избегаются путем предусматривания соответствующего резервного источника, такого, как батареи или "неразмыкаемые" генераторы. В этих условиях средство должно быть способно продолжать работу в период, когда воздушное судно может находиться на критических этапах захода на посадку. Следовательно, резервный источник питания должен иметь соответствующие возможности для обеспечения обслуживания по крайней мере в течение 2 мин.

Аварийная сигнализация об отказе критических частей системы, таких как отказ первичного источника питания, должна передаваться в назначенные точки управления, если данный отказ влияет на эксплуатационное использование.

Для уменьшения возможности отказа оборудования, которое может работать на граничных значениях допусков контроля, что полезно для контрольной системы для включения средства для генерирования предупреждающего сигнала перед тревожной сигнализацией в назначенной точке управления, когда контролируемые параметры достигают предельных значений, равных значению 75 % от предельного значения срабатывания контрольной аварийной сигнализации.

Приборы контроля дальнего поля предназначены для проверки выравнивания курса и могут также использоваться для контроля чувствительности к отклонению от курса. Прибор контроля дальнего поля работает независимо от объединенных контрольных приборов и аппаратуры контроля ближнего поля. Основная задача данного прибора состоит в том, чтобы предотвратить опасность появления ошибок при настройке курсового радиомаяка или отказа прибора контроля ближнего поля и объединенных контрольных приборов. Кроме того, использование системы контроля дальнего поля позволит повысить способность объединенной контрольной системы реагировать на влияние физических изменений излучающих элементов или колебания параметров, характеризующих отражательную способность земли. Больше того, эффекты переотражений и возмущения, возникающие в зоне ВПП, которые не удается зафиксировать с помощью приборов контроля ближнего поля и объединенных контрольных приборов, а также возникновение радиопомех вполне могут быть проконтролированы с помощью системы контроля дальнего поля, развернутой вокруг соответствующего приемника (приемников) и установленной под траекторией захода на посадку.

Прибор контроля дальнего поля в основном считается необходимым для полетов по категории III и желательным для полетов по категории II. Для установок категории I также доказано, что прибор контроля дальнего поля является ценным дополнением обычной системы контроля.

Прибор контроля дальнего поля может дополнительно использоваться следующим образом:

1) он может использоваться в качестве средства технического обеспечения выверки линии курса на расстоянии и(или) характеристик чувствительности к отклонению курса вместо переносного прибора контроля дальнего поля;

2) для обеспечения постоянной регистрации характеристик сигнала дальнего поля,

давая сведения о качестве сигнала дальнего поля и величине искажения сигнала.

Возможные методы сокращения случаев появления раздражающей индикации об ухудшении характеристик предусматривают следующее:

1) подключение к системе устройства временной задержки, регулируемого в пределах от 30 до 240 с;

2) использование метода подтверждения, позволяющего передавать на систему управления только такую информацию, которая не искажается помехами от передачи;

3) применение фильтрации нижних частот.

Типовой прибор контроля дальнего поля состоит из антенны, приемника ОВЧ и связанных контролирующих элементов, которые обеспечивают передачу информации о величине РГМ, суммарной модуляции и уровне радиочастотного сигнала. Обычно для уменьшения нежелательных помех применяется приемная антенна направленного типа, которую следует располагать на наибольшей высоте, отвечающей требованиям нормирования пролета препятствий. Обычно для контроля линии курса антенна устанавливается на продолжении осевой линии ВПП. Если также желательно осуществлять контроль чувствительности к смещению, устанавливаются дополнительный приемник и прибор контроля с антенной, расположенной, соответственно, с одной стороны от продолжения осевой линии ВПП. В некоторых системах используются несколько антенн, разнесенных в пространстве.

Приложение 31 к Правилам радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи в гражданской авиации

Методика расчета целостности и непрерывности обслуживания оборудования, классификации курсового и глиссадного радиомаяков ILS.

Сноска. Правила дополнены приложением 31 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.01.2021 № 4 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Данная методика предназначена для проведения расчета целостности и непрерывности обслуживания оборудования курсового и глиссадного радиомаяков ILS.

Целостность и непрерывность обслуживания являются основными факторами обеспечения безопасности полетов на критических этапах захода на посадку и посадки. С точки зрения эксплуатации необходимо, чтобы сведения о целостности и непрерывности обслуживания были обязательно известны для выбора того эксплуатационного применения, которое может быть обеспечено ILS.

2. Расчет целостности обслуживания.

Расчет уровня целостности системы для единичной посадки производится в соответствии с методикой, изложенной в п. 2.8.2.4. дополнения "С" (Том 1 приложения 10 ИКАО), по формуле:

I=1-P;

где I - целостность;

P - вероятность соответствующих отказов в системах передатчиков и контрольных устройств, возникающих из-за необнаруженного
излучения неправильного сигнала;

M1 - средняя наработка на отказ (MTBF);

M2 - средняя наработка на отказ (MTBF) контрольного устройства и связанной с ним системы управления радиомаяка;

отношение частоты отказов передатчика, которые приводят к излучению вредного сигнала, к числу всех отказов передатчика.

отношение частоты отказов контрольного устройства и связанной с ним системы управления, которые приводят к неспособности обнаружить вредный сигнал, к частоте всех отказов контрольного устройства и связанной с ним системы управления.

Т1 - период времени в часах между профилактическими проверками передатчика;

Т2 - период времени в часах между профилактическими проверками системы контроля и связанной с ней системы управления.

Средняя наработка на отказ (MTBF) M1 системы рассчитывается как отношение общей наработки системы к количеству отказов. Приемлемый метод оценки поведения оборудования заключается в регистрации данных и расчете среднего значения с учетом последних пяти-восьми отказов оборудования. В случае отсутствия данных за определенный период времени, например, вновь вводимое оборудование, в качестве исходных данных допускается принимать справочные расчетные значения эксплуатационной интенсивности (частоты) отказов изделий в типовых усредненных условиях эксплуатации ("Справочник надежность электрорадиоизделий") либо данные, предоставленные изготовителем оборудования. При эксплуатационно подтвержденной надежности оборудования, с достаточным периодом наработки, данные берутся исходя из фактической наработки оборудования.

Средняя наработка на отказ (MTBF) M2 контрольного устройства и связанной с ним системы управления радиомаяка рассчитывается как отношение общей наработки контрольного устройства (системы) к количеству отказов, обусловленных неспособностью системы обнаружить вредный сигнал. Как правило эти данные достаточно сложно установить, т.к. в состав системы в данном случае входит как оборудование самой системы посадки, так и внешние факторы. Приемлемым вариантом является расчет на основании данных, указанных в эксплуатационной документации на оборудование, либо при эксплуатационно подтвержденной надежности оборудования, с достаточным периодом наработки, данные берутся исходя из фактической наработки оборудования

В процессе расчета необходимо учитывать, что частота отказов - это величина обратная наработке на отказ.

Согласно п.2.8.4.4 Приложения 10 ИКАО, том 1. "Радионавигационные средства" периодические проверки передатчиков могут выполняться как вручную, так и автоматически. Соответственно период времени между профилактическими проверками передатчика Т1 соответствует либо периоду, заданному автоматической системой контроля, либо соответствует времени периодичности проведения ТО. В целях исключения возможности неисправности автоматической системы контроля для расчета рекомендуется применять время периодичности проведения ТО.

Профилактическая проверка системы контроля и связанной с ней системы управления производится обслуживающим персоналом, т.к. в процессе обслуживания проверяются соответствие параметров допускового контроля. Соответственно общий период опроса системы Т2 соответствует времени периодичности проведения ТО.

Данные для расчета берутся в соответствии с картой-накопителем отказов и повреждений средств РТОП и связи (приложение 10 к настоящим Правилам), либо при вышеуказанных условиях, справочные расчетные значения ("Справочник надежность электрорадиоизделий").

После проведения расчета целостности обслуживания производится проверка на соответствие требованиям к уровням целостности обслуживания

3. Расчет непрерывности обслуживания.

Среднее время между перерывами в работе (МТВО) определяется как любое неожиданное прекращение излучения сигнала в пространстве. Т.е. МТВО включает в себя как MTBF, так и прекращение излучения сигнала в пространстве не определенное системой контроля. Поскольку вероятность возникновения небезопасного отказа в контрольном оборудовании или оборудовании управления является крайне маловероятной, для установления требуемого уровня целостности с высокой степенью уверенности потребуется оценочный период, во много раз превышающий необходимое время для установления MTBF оборудования. Исходя из этого МТВО составляет сумму MTBF и подтвержденного времени перерыва в работе системы не определенное контрольным устройством.

Производится расчет МТВО в единицах измерения часы и проверяется на соответствие требованиям к уровням непрерывности обслуживания.

Производится расчет непрерывности обслуживания для любого соответствующего периода времени, согласно требований к уровням непрерывности обслуживания.

Делается вывод о соответствии целостности и непрерывности обслуживания систем посадки стандарта ILS требованиям Приложения 10 ИКАО Том 1.

4. Классификация ILS: дополнительный метод описания ILS для облегчения эксплуатационного использования.

Классификационная система, приведенная ниже, в сочетании с действующими категориями характеристик системы оборудования предназначена для обеспечения более полного метода описания ILS.

Классификация курсового радиомаяка системы ILS определяется путем использования трех назначенных букв или цифр:

1) I, II или III – эти цифры обозначают соответствие категории в п. 3.1.3 главы 3 (Том 1 приложения 10 ИКАО);

2) A, B, C, T, D или E – эти буквы определяют точки ILS, до которых структура КРМ соответствует структуре курса, приведенной в п. 3.1.3.4.2 главы 3, за исключением буквы Т, которая обозначает порог ВПП. Определение данных точек приведено в п. 3.1.1 главы 3 (Том 1 приложения 10 ИКАО);

3) 1, 2, 3 или 4 – эти цифры определяют уровень целостности и непрерывности обслуживания курсового радиомаяка, определенный в п. 3.1.3.12 главы 3 (Том 1 приложения 10 ИКАО).

Уровнем курсового радиомаяка является уровень 1, если:

1) целостность или непрерывность обслуживания курсового радиомаяка или оба эти параметра не демонстрируется, либо

2) целостность и непрерывность обслуживания курсового радиомаяка демонстрируются, но по крайней мере один из этих параметров не отвечает требованиям уровня 2.

Рекомендация. Вероятность неизлучения курсовыми радиомаяками уровня 1 ложных сигналов наведения должна составлять не менее 1 – 1,0 × 10-7 для любой единичной посадки.Рекомендация. Вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, должна превышать 1 – 4 × 10-6 в течение любого 15-секундного периода времени для курсовых радиомаяков уровня 1 (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 1000 ч).

Рекомендация. В случае если значение целостности для курсового радиомаяка уровня 1 отсутствует или его нельзя оперативно рассчитать, следует провести подробный анализ для обеспечения гарантий в его надлежащим образом контролируемой безотказной работе.

Уровнем курсового радиомаяка является уровень 2, если:

- вероятность неизлучения ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 1,0 × 10-7 для любой единичной посадки;

- вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, превышает 1 – 4 × 10-6 в течение любого 15-секундного периода времени (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 1000 ч).

Уровнем курсового радиомаяка является уровень 3, если:

- вероятность неизлучения ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 0,5 × 10–9 для любой единичной посадки;

- вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, превышает 1 – 2 × 10–6 в течение любого 15-секундного периода времени (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 2000 ч)

Уровнем курсового радиомаяка является уровень 4, если:

- вероятность неизлучения ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 0,5 × 10–9 для любой единичной посадки;

- вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, превышает 1 – 2 × 10–6 в течение любого 30-секундного периода времени (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 4000 ч).

Классификация глиссадного радиомаяка ILS определяется путем использования следующих трех букв или цифр:

1) I, II или III – эти цифры обозначают соответствие категории в пп. 3.1.3 и 3.1.5 главы 3 (Том 1 приложения 10 ИКАО);

2) A, B, C или Т – эти буквы определяют точки ILS, до которых структура глиссадного радиомаяка соответствует структуре глиссады, приведенной в п. 3.1.5.4.2 главы 3, за исключением буквы Т, которая обозначает порог ВПП. Определение данных точек приведено в п. 3.1.1 главы 3 (Том 1 приложения 10 ИКАО);

3) 1, 2, 3 или 4 – эти цифры определяют уровень целостности и непрерывности обслуживания глиссадного радиомаяка, определенный в п. 3.1.5.8 главы 3 (Дополнение 92 к Приложение 10 ИКАО Том 1).

Уровнем глиссадного радиомаяка является уровень 1, если:

1) целостность или непрерывность обслуживания глиссадного радиомаяка, или оба эти параметра, не демонстрируются, либо

2) целостность и непрерывность обслуживания глиссадного радиомаяка демонстрируются, но по крайней мере один из этих параметров не отвечает требованиям уровня 2.

Рекомендация. Вероятность неизлучения глиссадными радиомаяками уровня 1 ложных сигналов наведения должна составлять не менее 1 – 1,0 10-7 для любой единичной посадки

Рекомендация. Вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, должна превышать 1 – 4 10-6 в течение любого 15-секундного периода времени для глиссадных радиомаяков уровня 1 (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 1000 ч).

Рекомендация. В случае если значение целостности для глиссадного радиомаяка уровня 1 отсутствует или его нельзя оперативно рассчитать, следует провести подробный анализ для обеспечения гарантий в его надлежащим образом контролируемой безотказной работе.

Уровнем глиссадного радиомаяка является уровень 2, если:

- вероятность неизлучения ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 1,0 × 10-7 для любой единичной посадки;

- вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, превышает 1 – 4 × 10-6 в течение любого 15-секундного периода времени (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 1000 ч).

Уровнем глиссадного радиомаяка является уровень 3 или 4, если:

- вероятность неизлучения ложных сигналов наведения составляет не менее 1 – 0,5 × 10–9 для любой единичной посадки;

- вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян, превышает 1 – 2 × 10–6 в течение любого 15-секундного периода времени (что эквивалентно средней наработке между выходами из строя 2000 ч).

Примечание 1. Требования к уровню 3 и уровню 4 глиссадного радиомаяка являются идентичными. Заявление об уровнях целостности и непрерывности обслуживания глиссадного радиомаяка должно соответствовать заявлению о курсовом радиомаяке (т. е. заявляется, что глиссадный радиомаяк имеет уровень 4, если курсовой радиомаяк отвечает требованиям уровня 4).

Примечание 2. Классификация ILS осуществляется по классификации курсового радиомаяка ILS, дополнительно (в качестве факультативной информации) публикуется классификация глиссадного радиомаяка ILS, например для ILS 2 категории: классификация ILS - II/D/3, классификация глиссадного радиомаяка ILS – II/T/3.

Например,

Курсовой радиомаяк категории I, который удовлетворяет критериям структуры курсовой линии КРМ, соответствующей курсовому радиомаяку категории I вплоть до точки ILS "Т", и который соответствует целостности и непрерывности обслуживания уровня 3, будет обозначаться как класс I/Т/3.

Глиссадный радиомаяк категории I, который отвечает критериям структуры глиссады, соответствующей глиссадному радиомаяку категории I вплоть до точки "С" ILS и соответствует целостности и непрерывности обслуживания уровня 2, будет обозначаться как класс I/С/2.

Характеристики средства категории II ILS, которые удовлетворяют критериям структуры курсовой линии КРМ, соответствующие характеристикам средства категории III ILS вплоть до точки ILS "D", и которые соответствуют целостности и непрерывности обслуживания уровня 3, будут обозначаться как класс II/D/3.

Характеристики средства категории III ILS, которые удовлетворяют критериям структуры курсовой линии КРМ, соответствующие характеристикам средства категории III ILS вплоть до точки ILS "E", и которые соответствуют целостности и непрерывности обслуживания уровня 4, будут обозначаться как класс III/E/4.

Рассмотрение эксплуатационных категорий должно также включать рассмотрение дополнительных факторов, таких, как возможности эксплуатанта, защита критических и чувствительных зон, процедурные критерии и дополнительные факторы. Таким образом при определении эксплуатационных категорий необходимо учитывать в том числе результаты проводимых летных проверок.

5. Документирование

После выполнения расчетов и выбора проверенной летной проверкой точки ILS, до которых структура ILS соответствует структуре, приведенной в главе 3 (Том 1 приложения 10 ИКАО) в соответствии с Актом летной проверки, заполняются и утверждаются соответствующие документы (формуляр на ILS, Приложение к Акту летной проверки с расчетом и обоснованием выбора классификации ILS). Информация о классификации ILS установленным порядком направляется для публикации в NOTAM/AIP. Документирование по классификации ILS обновляется после очередной летной проверки ILS и/или случаев отказов ILS.

ПРИМЕР РасчҰт целостности и непрерывности обслуживания систем посадки стандарта ILS СП-90 зав. № хххх

Год ввода в эксплуатацию 2009 год. В качестве определяющего параметра в периоде наблюдений выбираем количество отказов за период. Период выбираем с начала эксплуатации.

1. Расчет целостности обслуживания курсового радиомаяка.

1) Средняя наработка на отказ (MTBF):

M1=5579/4=1395 час.

2) Средняя наработка на отказ (MTBF) контрольного устройства и связанной с ним системы управления радиомаяка:

Отказы контрольного устройства и связанной с ним системы управления не зафиксированы. Принимаем среднюю наработку на отказ в соответствии с формуляром на РМК СП-90 равным 5579 часов.

М2=5579 час.

3) Расчет отношения частоты отказов передатчика, которые приводят к излучению вредного сигнала, к числу всех отказов:

1/a1=1,6*10-4/7,17*10-4=0,25

4) Расчет отношения частоты отказов контрольного устройства и связанной с ним системы управления, которые приводят к неспособности обнаружить вредный сигнал, к частоте всех отказов контрольного устройства и связанной с ним системы управления:

1/a2=1,6*10-4/1,6*10-4=1

5) Расчет периода времени в часах между профилактическими проверками передатчика:

В соответствии с регламентом ТО оборудования СП-90 принимаем Т1=24 часа

6) Расчет периода времени в часах между профилактическими проверками системы контроля и связанной с ней системы управления.

В соответствии с регламентом ТО оборудования СП-90 принимаем

Т2=168 часов

7) Рассчитываем вероятность соответствующих отказов в системах передатчиков и контрольных устройств, возникающих из-за необнаруженного излучения неправильного сигнала;

Р=8,63E-08 8) Рассчитываем целостность обслуживания:

I=1-8,63E-08

Значение целостности обслуживания курсового радиомаяка соответствует 2 уровню целостности обслуживания

2. Расчет непрерывности обслуживания курсового радиомаяка.

1) Поскольку прекращение излучения сигнала в пространстве не определенное системой контроля не зафиксировано, принимаем:

Значение непрерывности обслуживания в часах (МТВО)

МТВО= MTBF=1395 час.

Значение МТВО в часах соответствует 2 уровню целостности и непрерывности обслуживания.

2) Значение непрерывности обслуживания МТВО для любого соответствующего периода времени (в данном случае 15-секундного, поскольку МТВО в часах соответствует 2 уровню):

МТВО=334740

Вероятность отказа = 2,98E-06

Вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян = 1-2,98E-06

Значение вероятности того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян для любого 15- секундного периода времени соответствует 2 уровню непрерывности обслуживания.

3. Расчет целостности обслуживания глиссадного радиомаяка.

1) Средняя наработка на отказ (MTBF):

M1=/1=5401 час.

2) Средняя наработка на отказ (MTBF) контрольного устройства и связанной с ним системы управления радиомаяка:

Отказы контрольного устройства и связанной с ним системы управления не зафиксированы. Принимаем среднюю наработку на отказ в соответствии с формуляром на РМГ СП-90 равным 6000 часов. М2=6000 час.

3) Расчет отношения частоты отказов передатчика, которые приводят к излучению вредного сигнала, к числу всех отказов:

1/a1= 0,000185151

a1= 5401

4) Расчет отношения частоты отказов контрольного устройства и связанной с ним системы управления, которые приводят к неспособности обнаружить вредный сигнал, к частоте всех отказов контрольного устройства и связанной с ним системы управления:

1/a2=1

a2=1

5) Расчет периода времени в часах между профилактическими проверками передатчика:

Согласно п. 3.1.5.7.3.1, Приложения 10 т. 1 "Радионавигационные средства", принимаем для РМГ 1 категории Т1=24 часа

6) Расчет периода времени в часах между профилактическими проверками системы контроля и связанной с ней системы управления.

В соответствии с регламентом ТО оборудования СП-90 принимаем Т2=168 ч.

7) Рассчитываем вероятность соответствующих отказов в системах передатчиков и контрольных устройств, возникающих из-за необнаруженного излучения неправильного сигнала;

Р= 2,30E-08

8) Рассчитываем целостность обслуживания:

I=1-2,30E-08

Значение целостности обслуживания глиссадного радиомаяка соответствует 2 уровню целостности обслуживания

4. Расчет непрерывности обслуживания глиссадного радиомаяка.

1) Поскольку прекращение излучения сигнала в пространстве не определенное системой контроля не зафиксировано, принимаем:

МТВО= MTBF=5401 час.

Значение МТВО в часах соответствует 4 уровню целостности и непрерывности обслуживания.

2) МТВО для любого 15-секундного периода времени:

МТВО=5401*240=1296240 часов

Вероятность отказа = 1/1296240=7,71E-07

Вероятность того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян = 1-7,71E-07

Значение вероятности того, что излучаемый сигнал наведения не будет потерян для любого 15- секундного периода времени соответствует 4 уровню непрерывности обслуживания.

5. Определение класса ILS, согласно дополнительного метода описания ILS для облегчения эксплуатационного использования.

Классификация системы ILS определяется путем использования трех назначенных букв или цифр:

1) Согласно пп. 3.1.3 и 3.1.5 главы 3 (Том 1 приложения 10 ИКАО) определяем, что эксплуатационные параметры системы ILS соответствуют I категории. 2) A, B, C, T, D или E – данная буква определяет точки ILS, до которых структура КРМ соответствует структуре курса, приведенной в п. 3.1.3.4.2 главы 3 (Том 1 приложения 10 ИКАО), за исключением буквы Т, которая определяет порог ВПП. Определение данных точек приведено в п. 3.1.1 главы 3

(Том 1 приложения 10 ИКАО). На основании результатов летной проверки определяем, (структура ГРМ в качестве факультативной информации) соответствует требованиям до точки D (ГРМ до точки С).

3) Согласно расчетов определяем, что уровень целостности и непрерывности обслуживания ILS, определенный в п. 3.1.3.12 главы 3 (Том 1 приложения 10 ИКАО? Дополнение 92 к Приложение 10 ИКАО Том 1), соответствует 2 уровню.

6. Вывод:

Система посадки стандарта ILS СП-90 зав. № 0649 соответствует следующим уровням целостности и непрерывности обслуживания, согласно Приложения 10. т.1 ИКАО "Радионавигационные средства":

Курсовой радиомаяк 2 уровню,

Глиссадный радиомаяк 2 уровню.

Система посадки стандарта ILS СП-90 зав. № 0649 соответствует следующим классам дополнительной классификации ILS на основании произведенного расчета целостности и непрерывности обслуживания и результатов летной проверки.

Курсовой радиомаяк - I/D/2;

Глиссадный радиомаяк (факультативно) - I/С/2

Исполнил: ФИО, подпись, дата Начальник службы ЭРТОС: ФИО, подпись, дата

Дополнение 1 к примеру классификации ILS

Карта-накопитель отказов и повреждений средств РТОП и связи (копия)

Тип средства РМК СП-90, заводской номер хххх

Дата изготовления 15.08.2007 г , дата ввода в эксплуатацию 30.12.2008

Установлено на объекте _РМК с МКп-304° аэродрома Хххх _, организации ____________________________

Дата	Наработка			отказ	повреждение	Количество отказов и повреждений, в том числе по причинам
	с начала эксплуатации	на один отказ	на одно повреждение
						1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
01.01.2009	155
01.01.2010	544
01.01.2011	1054	1054		1			1
06.01.2012	1602
03.01.2013	2014
06.01.2014	2441
06.01.2015	2948
05.01.2016	3420	1710		1												1
04.01.2017	3850
03.01.2018	4330	1083		2		2
03.01.2019	4714
01.01.2020	5579	1395

В формуляре на изделие РМК СП-90, заводом-изготовителем указано среднее время наработки на отказ – 6000 ч.

Дополнение 2 к примеру классификации ILS

Карта-накопитель отказов и повреждений средств РТОП и связи (копи

Тип средства РМГ СП-90, заводской номер хххх

Дата изготовления 12.11.2007 г , дата ввода в эксплуатацию 30.12.2008

Установлено на объекте _РМГ с мкп304° аэродрома Хххх _, организации (филиала)__________________________

Дата	Наработка			Отказ	повреждение	Количество отказов и повреждений, в том числе по причинам
	с начала эксплуатации	на один отказ	на одно повреждение
						1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
01.01.2009	180
01.01.2010	500
05.01.2011	1020
06.01.2012	1527
03.01.2013	1920
06.01.2014	2346
06.01.2015	2851
05.01.2016	3322
05.01.2017	3750
03.01.2018	4141		4141		1									1
03.01.2019	4527
01.01.2020	5401

В формуляре на изделие РМГ СП-90, заводом-изготовителем указано среднее время наработки на отказ – 6000 часов.

	Дополнение 3 к примеру классификации ILS
	Приложение к Акту летной проверки

Классификация ILS

Система посадки стандарта ILS СП-90 зав. № хх, МкпХхх аэродрома Ххххх соответствует 2 уровню целостности и непрерывности обслуживания, согласно Приложения 10. т.1 ИКАО "Радионавигационные средства" и соответствует классу классификации ILS(КРМ) - I/С/2, для глиссадного радиомаяка - I/С/2, на основании произведенного расчета целостности и непрерывности обслуживания и результатов летной проверки.

Расчет и обоснование данной классификации ILS:

_____________________________

_____________________________

_____________________________

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2017 жылғы 29 маусымдағы № 402 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 24 тамызда № 15554 болып тіркелді.

"Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" 2010 жылғы 15 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабының 1-тармағының 41-17) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидалары бекітілсін.

2. "Азаматтық авиацияда ұшуды және авиациялық радиобайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11285 болып тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2015 жылғы 23 шілдеде жарияланған) Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 26 наурыздағы № 345 бұйрығының күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Азаматтық авиация комитеті:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ және орыс тілдеріндегі қағаз тасығыштағы және электрондық нысандағы көшірмелерін Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми жариялау және енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмелерін мерзімді баспа басылымдарына ресми жариялауға жіберуді;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

5) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1), 2), 3) және 4) тармақшаларына сәйкес іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрі

Ж. Қасымбек

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ақпарат және коммуникациялар

министрлігі

___________ Д. Абаев

2017 жылғы 24 шілде

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Энергетика министрлігі

___________ Қ. Бозымбаев

2017 жылғы 14 шілде

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2017 жылғы 29 маусымдағы № 402 бұйрығына қосымша

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" 2010 жылғы 15 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабы 1-тармағының 41-17) тармақшасына сәйкес әзірленген және ұшуларды авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету (бұдан әрі - ҰРТҚ және байланыс) тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай қысқартулар пайдаланылады:

РТЖБП-радиотехникалық жабдықты пайдалану және байланыс;

ҰҚЖ - ұшу-қону жолағы;

ӘК - әуе кемесі;

ӘҚБ АЖ - әуе қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жүйесі;

ЗИП - қосалқы бөлшектер, құрал-саймандар, керек-жарақтар жиынтығы;

ӨЖЖ - өте жоғары жиіліктер;

Жж - жоғары жиіліктер;

ЗТЗ - әуе кемесі-зертхана;

РМС - радиомаяк жүйесі;

VOR - барлық бағыттағы ӨЖЖ радиомаягі;

DME - қашықтық өлшеу жабдығы;

MKP - магниттік қону курсы;

UTC - әмбебап уақыт;

SITA - халықаралық авиациялық электр байланысы қоғамының деректерді беру желісі;

ГЦКС - хабарламаларды коммутациялаудың басты орталығы;

КРМ - курстық радиомаяк;

ГРМ - глиссадалық радиомаяк;

ВОРЛ - трассалық қайталама шолу радиолокаторы;

МРМ - маркерлік ӨЖЖ радиомаягі;

NDB - бағытталмаған радиомаяк;

OSB - қону жүйесінің жабдықтары;

GBAS - жер үсті функционалды қосымша жүйесі;

GPS - жаһандық позициялау жүйесі;

GRAS - функционалды толықтырудың жердегі аймақтық жүйесі;

US UND - жердегі қозғалысты басқарудың жетілдірілген жүйесі;

ҚШРЛ - қайталама шолу радиолокаторы;

ҚШРЛ-Ә - әуеайлақтық қайталама шолу радиолокаторы;

PSR - бастапқы радиолокатор;

ӘҚБ АЖО - әуе қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жұмыс орындары;

ӘҚБ АЖ - әуе қозғалысын басқаруды автоматтандыру жүйелерінің кешені;

ҰАШ РЛС - ұшу алаңын шолудың радиолокациялық станциясы;

АЖ ЖҚБ - жерүсті қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жүйесі;

SMR - жердегі қозғалысты бақылау радиолокаторы;

ӘҚҚ - әуе қозғалысына қызмет көрсету;

MSL - теңіздің орташа деңгейі;

АФҚ (антенна-фидер құрылғысы) - радиоэлектрондық бұйымға құрамдас бөлік ретінде кіретін антенна мен фидер жолының жиынтығы;

ADS-B - радиохабар тарату режиміндегі Автоматты тәуелді бақылау (ағылш. Automatic Dependent Surveillance Broadcast);

AMHS - ӘҚҚ хабарламаларын өңдеу жүйесі, ӘҚҚ хабарламаларын өңдеу бойынша қызметтерді ұсыну үшін ӘҚҚ ұйымдары енгізген есептеу және байланысты құралдар кешені;

ASTERIX - Еуробақылау туралы ақпаратпен алмасудың әмбебап құрылымдалған жүйесі;

ATN - авиациялық электрбайланыс желісі;

BITE - жер үсті станциясының жұмыс қабілеттілігін бақылау мен бақылаудың кіріктірілген жүйесі (ағылш. Built In Test Equipment);

BRA - кешендер (объектілер), ҰРТҚ және электр байланысы бұйымдары орналасқан жерлерде ғимараттар мен құрылыстар салу үшін шектеу аймағы;

НС (GS) - жерүсті станциясы (ағылш. Ground Station);

ТЭЗ (LRU) - ауыстырудың типтік элементі (ағылш. Line Replaceable Unit);

1090 ES - 1090 МГц жиіліктегі кеңейтілген сквиттер (s режимі) ;

1090 GS - 1090 МГц кеңейтілген сквиттердің жер үсті станциясы (S режимі);

ILS - аспаптар бойынша қону жүйесі;

MLAT - көп позициялы қабылдау жүйесі, онда әуе кемелерінің (ӘК) орналасқан жерін анықтау сигналдардың келу уақытының айырмашылығын бағалауға негізделген. Сигнал ретінде A, C және S екінші ретті радиолокация, ADS-B (ағылш. Multilateration);

MTBF - орташа істен шығу;

MTBO - жұмыстағы үзілістер арасындағы орташа уақыт;

NIC - навигациялық тұтастық санаты;

NUC - навигациялық белгісіздік санаты;

OFIS - жедел ұшу-ақпараттық қызмет көрсету;

SIGMET - әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігіне әсер етуі мүмкін маршруттық ауа-райы құбылыстарына қатысты ақпарат;

PIC - позиция тұтастығының санаты;

SIL - бақылау кезінде тұтастық деңгейі;

SPI - арнайы орналасу идентификаторы (жауапкердің сәйкестендіру сигналы);

WAM - әрекет ету аймағы кең мультилатерация;

VOLMET - ұшудағы әуе кемелеріне арналған метеорологиялық ақпарат.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Осы Қағидалардың ережелерін азаматтық авиация ұйымдарында радиотехникалық жабдықты пайдалану және байланыс қызметтерінің (бұдан әрі – АА), сондай-ақ өз қызметінде ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдаланатын және/немесе ҰРТҚ-ға әсер ететін қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалардың басшы және инженерлік-техникалық персоналы іске асырады және қамтамасыз етеді.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4. Әуе кемелердің ұшуларын және авиациялық электр байланысының функцияларын радиотехникалық қамтамасыз ету бойынша ҰРТҚ және байланыс құралдарын қолданатын АА ұйымдары жүзеге асырады.

5. ӘК ұшуының қауіпсіздігі мен тұрақтылығы әуежайлардың, әуе жолдарының ҰРТҚ және байланыстың жердегі құралдарымен жабдықталуына, техникалық деңгейіне, осы құралдардың жұмыс істеуінің сенімділігі мен автоматтандырылу дәрежесіне және ҰРТҚ мен байланыстың жердегі құралдарын пайдаланушы және қолданушы мамандардың дайындық деңгейіне байланысты болады.

6. Осы Қағидаларда мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) абонент (желі қолданушы) ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз етуді пайдалану және байланыс – берілген индексі бар және өз қызметінде электр байланыс желісін қолданушы ұйым, қызмет немесе лауазымды тұлға;

2) абсолюттiк биiктiк – теңіздің орташа (MSL) деңгейінен нүкте ретінде қабылданған нүкте немесе нысан деңгейіне дейінгі тік сызық бойынша қашықтық;

3) авариялық жағдай – әртүрлі мән-жайлар кезіндегі айқынсыздық кезеңін, алаңдаушылық кезеңін немесе апат кезеңін білдіретін жалпы термин;

4) авариялық хабардар ету қызметі - іздестіру және құтқару қызметінің көмегіне мұқтаж әуе кемелері туралы тиісті ұйымдарды хабардар ету үшін ұсынылатын қызмет көрсету және осындай ұйымдарға қажетті көмек көрсету;

5) авиациялық әуе электр байланысы – борттық және авиациялық тіркелген станциялар немесе борттық станциялар арасындағы электр байланысы;

6) авиациялық радиобайланыс – ең бастысы аэронавигацияның қауіпсіздігін, сондай-ақ әуе хабарламаларының тұрақтылығы мен тиімділігін қамтамасыз етуге арналған белгілі тіркелген пункттер арасындағы авиациялық әуе электр байланысы мен радиобайланысы;

7) авиациялық станция (RR S1.81) – авиациялық жылжымалы қызметтің жерүсті станциясы. Кейбір жағдайларда авиациялық станция теңіз кемесінің бортына немесе теңіз платформасына орнатылуы мүмкін;

8) авиациялық тіркелген станция – авиациялық тіркелген қызмет көрсету станциясы;

9) авиациялық тіркелген электр байланысы – ең бастысы аэронавигацияның қауіпсіздігін, сондай-ақ әуе хабарламаларының тұрақтылығын, тиімділігін және үнемділігін қамтамасыз етуге арналған белгілі тіркелген пунктер арасындағы электр байланысы;

10) авиациялық тіркелген электр байланыс желісі (бұдан әрі - АFТN) – авиациялық тіркелген қызметтің бөлігі болып табылатын және ұқсас немесе үйлесімді байланыс сипаттамалары бар авиациялық тіркелген станциялар арасында хабарламалар және/немесе цифрлық деректермен алмасуды қарастыратын авиациялық тіркелген тізбектің әлемдік жүйесі;

11) авиациялық электр байланысы – авиациялық мақсатқа арналған электр байланысы;

12) авиациялық электр байланыс арнасы – екi электр байланыс станциясының арасындағы бiрден-бiр тiкелей байланыс құралы болып табылатын техникалық құрылғылар және электр сигналдар мен радиосигналдардың таралу өрiстерiнiң жиынтығы;

13) алып тасталды - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14) авиациялық электр байланыс желісі (АТN) - деректерді берудің жерүсті кіші желісіне, "ауа – жер" деректерді беру кіші желісіне және борттық жабдықтың деректерін беру кіші желісіне аэронавигация қауіпсіздігі және әуе қозғалысы қызметтерінің тұрақты, тиімді және үнемді жұмыс істеуі мүддесінде цифрлық деректермен алмасуға мүмкіндік беретін жаһандық желіаралық құрылым;

15) автоматты қонудың бір істен шығу жүйесі – істен шыққан жағдайда ұшақты теңгеруде, ұшу траекториясында, бұрыштық жағдайда елеулі өзгеріс болмай, бірақ қону автоматты түрде орындалмаса, автоматты қону жүйесі бір істен шығу болып табылады;

16) автоматты қонудың екі істен шығу жүйесі – егер қонуға кіру кезінде теңелу және қону автоматты жүйенің қалған бөлігінің көмегімен орындалатын болса, автоматты қону жүйесі екі істен шығу болып табылады;

17) автоматты радиопеленгатор (бұдан әрі – АРП) – әуеайлақ (тікұшақәуеайлағы) ауданында әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз етуге арналған ӨЖЖ ауқымының әуе электр байланысы арналары арқылы радиосигналдарды сәулелендіретін әуе кемелерінің пеленгі (азимут) ӘҚҚ диспетчерлік пункттерінің индикаторларында көрінуін және автоматты өлшенуін қамтамасыз ететін жабдық;

18) ағымдағы жөндеу – бұйымның жұмыс істеу қабілеттігін қамтамасыз ету немесе қалпына келтіру үшін орындалатын және жекелеген бөліктерді ауыстыруды және (немесе) қалпына келтіруді қамтитын жөндеу;

19) адами фактордың аспектілері – жоспарлау, сертификаттау, кадрларды даярлау, техникалық қызмет көрсету және авиациядағы пайдалану қызметтері процестеріне қолданылатын және адамның мүмкіндіктерін тиісінше есептеу арқылы адам мен жүйенің басқа компоненттері арасындағы қауіпсіз іс-қимылды қамтамасыз етуге бағытталған қағидаттар;

20) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган – Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және азаматтық, және эксперименттік авиация қызметі саласында басшылық жасайтын орталық атқарушы орган;

21) айырбастаудың үлгілік элементі – белгілі функцияларды орындау үшін қажетті және жедел ауыстыруға арналған үлгілік элементтер мен бөлшектерден тұратын ауыстыру элементі;

22) анықтаушы параметр – нысанның техникалық күйінің түрін анықтау үшін бақылау кезінде қолданылатын, нысанның (бұйым, электр байланыс арнасы) параметрі (белгісі);

23) арна бойынша тарату жылдамдығы – ақпараттың электр байланысы арнасы бойынша таратылу жылдамдығы;

24) атқарым – бұйымның ұшу сағатымен, қонулар санымен, цикл, іске қосылу санымен, яғни ресурс шығысымен өлшенетін жұмыстың ұзақтығы немесе көлемі;

25) "ауа – жер" екі жақты байланыс – жер бетінде әуе кемелері, станциялар немесе пункттер арасындағы екі жақты байланыс;

26) ауыстыру арқылы резервтеу – негізгі элементтің функциялары тек негізгі элемент істен шыққан кезде ғана берілетін динамикалық резервтеу;

27) аэронавигациялық ақпарат – әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз ету, әуе қозғалысына қызмет көрсету және әуе қозғалысын басқару мақсаттары үшін деректерді жинау, талдау және өңдеу нәтижесінде алынған ақпарат;

28) аэронавигациялық ақпарат жинағы (AIP) – аэронавигация үшін маңызды ұзақ мерзімді аэронавигациялық ақпараттан тұратын мемлекет шығарған немесе санкциялаған басылым;

29) аэронавигациялық ақпараттар қызметі – нақты белгіленген әрекет ету аймағында құрылған әуе навигациясының қауіпсіздігін, тұрақтылығын және тиімділігін қамтамасыз ету үшін қажетті аэронавигациялық деректерді және аэронавигациялық ақпаратты ұсынуға жауапты қызмет;

30) ӘҚҚ бақылау жүйесі – ADS-B жүйелері, радиолокатор немесе әуе кемесін танып айыратын салыстырмалы жер үсті жүйелері жеке танылатын жалпы термин;

31) ӘҚҚ тікелей дыбыстық байланысының тізбегі – әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары арасында тікелей ақпарат алмасуға арналған авиациялық тіркелген қызмет тізбегі (АFS);

32) әуеайлақ – әуе кемелерінің келуі, кетуі және осы бет бойынша қозғалуы үшін толық немесе ішінара арналған жердің немесе су бетінің белгілібір учаскесі (ғимараттарды, құрылыстар мен жабдықты қоса алғанда);

33) әуеайлақ ауданында автоматты түрде ақпарат тарату қызметі (бұдан әрі – ATIS) – ұшып келетін және ұшып шығатын әуе кемелері үшін тәулік бойы немесе тәуліктің белгілі уақытында автоматты түрде белгіленген ақпаратты ұсыну;

34) әуеайлақ (тік ұшақ айлағы) ауданы – әуеайлақтың (тік ұшақ айлағының) және оған іргелес жерлердің белгіленген көлденең және тік жазықтықтағы шекарасындағы әуе кеңістігі;

35) әуеайлақтағы қозғалыс тығыздығы - орташа сағаттық ең көп жүктеме кезеңіндегі әуеайлақтағы операциялар саны, жыл ішіндегі ең көп жүктеме кезеңіндегі күнделікті операциялар санының орташа арифметикалық мәні мыналарға бөлінуі мүмкін:

әуеайлақтағы қозғалысты бір уақытта бір әуе кемесінен артық емес жүзеге асыратын ең аз;

орташа сағаттық ең көп жүктеме кезеңіндегі операциялардың саны ҰҚЖ-да 15-тен аспайтын немесе, әдетте, жалпы әуеайлаққа 20-дан кем операцияларды құраған кезде елеусіз;

орташа, орташа сағаттық ең көп жүктеме кезеңіндегі операциялар саны ҰҚЖ-да шамамен 16-25 немесе, әдетте, жалпы әуеайлаққа 20-дан 35-ке дейін операцияларды құрайды;

орташа сағаттық ең көп жүктеме кезеңіндегі операциялардың саны ҰҚЖ-да шамамен 26 немесе одан көп немесе, әдетте, тұтастай алғанда әуеайлаққа 35-тен астам операцияны құраған кезде елеулі.;

36) әуеайлақтың жұмыс алаңы - әуеайлақтың маневрлеу алаңы мен перроннан (перрондардан) тұратын әуе кемелерінің ұшып көтерілуіне, қонуына және бұрылуына арналған әуеайлақтың бір бөлігі;

37) әуе кемесі (бұдан әрі – ӘК) – жер (су) бетінен шағылысқан ауамен өзара әрекеттесуді қоспағанда өзара әрекеттесу есебінен атмосферада қалықтайтын аппарат;

38) әуе қозғалысына қызмет көрсету – тиісті жағдайларда ұшу-ақпараттық қызмет көрсетуді, апатты хабардар етуді, әуе қозғалысына кеңестік қызмет көрсетуді, әуе қозғалысына диспетчерлік қызмет көрсетуді (аудандық диспетчерлік қызмет көрсету, жақындауға диспетчерлік қызмет көрсету немесе әуеайлақтық диспетчерлік қызмет көрсету) білдіретін жалпы термин;

39) әуе жағдайының индикаторы – әуе кемелерінің тұрған орны мен қозғалысы, сол сияқты басқа қажетті ақпарат көрінетін, электронды индикатор;

40) бағыт – әдетте бұрыш градустарымен бейнеленетін әуе кемесінің солтүстік бағыттан (шынайы, магнитті, компастық немесе шартты меридиандар) есептелетін бойлық осі бар бағыт;

41) байланыстың бұзылуы – пайдалану үшін мәні бар, уақыт кезеңінде байланыстың болмауы;

42) бақылау тұтастығының деңгейі (SIL) - NIC параметрінде пайдаланылатын тұтастықты ұстап қалу радиусының асып кетуі анықталмау ықтималдығын анықтайды. SIL - бұл орналасқан жерді өлшеу қателігі NIC-тен үлкен болуы мүмкін және бұл шамадан тыс анықталмады. NIC және SIL әуе кемелерінің бортынан беріледі;

43) басқа ведомства – өз құзыреті шегінде азаматтық авиацияда әуе қозғалысын, ұшуларды және электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз етуді жүзеге асырмайтын мекеме;

44) "блинд" арқылы тарату – екі жақты байланыс қандай да бір себептермен белгіленбеген жағдайларда бір станциядан басқа станцияға беру, бірақ бұл жағдайда шақырылатын станция хабарды қабылдау жағдайында деп болжанады;

45) бұйым (құрал) – ҰРТҚ және байланыстың белгілі бір функциясын орындауға арналған өнім бірлігі;

46) бұйымның авиациялық электр байланысы арнасының жұмысқа жарамдылығын шұғыл бақылау – жұмыс істеу барысында бұйымның, электр байланысы арнасының жұмысқа жарамдылығына технологиялық күрделі емес тексеруді орындауды қарастыратын бақылау;

47) бұйымның нысандамасы – бұйымның техникалық күйін көрсететін және оны пайдалану бойынша мәліметтерден (жұмыс істеу ұзақтығы мен жағдайы, ТҚК, жөндеу түрлері, құрамдас бөліктері мен бөлшектерін ауыстыру және пайдаланудың барлық кезеңіндегі басқа деректер) тұратын ҰРТҚ және байланыс бұйымдарының өндіруші кепілдендіретін негізгі параметрлері мен техникалық сипаттамаларын куәландыратын құжат;

48) бұйымның техникалық күйінің түрі – бұйым сапасының техникалық құжаттамада осы бұйымға белгіленген техникалық талапқа сәйкестігін немесе сәйкес келмейтіндігін сипаттайтын техникалық күй. Техникалық күйдің түрлері: түзулік және түзу еместік, жұмысқа жарамдылық және жұмысқа жарамсыздық;

49) бұйымның істен шығуы – бұйымның жұмысқа жарамдылығының бұзылу жағдайы;

50) бұзылым – жұмысқа қабілетті күйінің сақталу барысында жарамдылық күйінің бұзылуын білдіретін оқиға;

51) бұйымның құрылымдық схемасы – бұйымның негізгі функционалдық бөліктерін, олардың міндеттері мен өзара байланысын анықтайтын сызба;

52) бұрыштық ығысуға сезімталдық ILS-өлшенген РГМ-нің тірек сызығына қатысты тиісті бұрыштық ығысуға қатынасы;

53) бір арналы симплексті байланыс – екі бағыттағы бір жиілік арнаны қолдану арқылы симплексті байланыс;

54) біртіндеп істен шығу – бұйымның бір немесе бірнеше берілген параметрлері мәнінің біртіндеп өзгеруін сипаттайтын істен шығу;

55) ғаламдық навигациялық спутниктік жүйе (бұдан әрі - GNSS) – жоспарланған операция үшін талап етілген навигациялық сипаттамаларды қолдау мақсатында қажеттілігіне қарай толықтырылған, бақылаудың тұтастық жүйесі мен борттық қабылдағыштар, ғарыштың бір немесе бірнеше шоқжұлдызы кіретін, орналасқан орны мен уақытын анықтаудың ғаламдық жүйесі;

56) ғаламдық навигациялық спутниктік жүйе (бұдан әрі - ГЛОНАСС) – Ресей Федерациясы пайдаланатын, спутниктік навигациялық жүйе;

57) деректерді беру желісін (D-ATIS) пайдалануға негізделген әуеайлақ ауданындағы ақпаратты автоматты беру қызметі - деректерді беру желісі бойынша ATIS ұсыну;

58) деректерді тарату желісі бойынша "диспетчер – пилот" байланысы (CPDLC) – деректерді тарату желісін қолдана отырып ӘҚҚ мақсатында диспетчер мен пилот арасындағы байланыс құралы;

59) доплерлік ығысу – хабар таратудың немесе қабылдағыштың бір-біріне қатысты қозғалысының нәтижесінде қабылдағыштағы жиіліктің ығысуы;

60) дуплексті байланыс – екі станция арасындағы электр байланысы бір мезгілде екі бағыттада жүзеге асуы мүмкін әдіс;

61) екі арналы симплексті байланыс - екі жиілік арнасы (әр бағытта біреуден) жүзеге асырылатын симплексті байланыс;

62) екі жиілікті глиссадалық жүйе – ILS глиссадалық жүйе, оның әсер ету аймағы глиссадалық радиомаяктың белгілі бір арнасы шегінде аралық алып жүретін жиіліктермен түзілетін сәулеленудің екі тәуелсіз диаграммасын пайдалану арқылы құрылады;

63) екі жиілікті курстық жүйе – қолданылу аймағы курстық радиомаяктың белгілі бір ӨЖЖ – арнасы шегінде аралық тасымалдағыш жиіліктермен түзілетін екі тәуелсіз сәулелену диаграммасын пайдалану арқылы құрылатын курстық жүйе;

64) екінші радиолокатор – радиолокациялық станциямен берілген радиосигнал жауап радиосигналын басқа станцияға беруді тудыратын радиолокациялық жүйе;

65) ЕШРЛ дискреттік коды – соңғы екі цифры "00" болмайтын ЕШРЛ төрт таңбалы коды;

66) жабдықтың сенімділігі – белгіленген рұқсаттардың шегінде жерүсті жабдығының үздіксіз жұмыс істеу ықтималдығы, яғни осы жабдықтың белгіленген уақыт кезеңі ішінде жұмыс істеу ықтималдығы;

67) жалпы резервтеу – тұтас нысан резервтелетін элемент болып табылатын, резервтеу;

68) жарамды жай-күйі – бұйымның нормативтік-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттаманың барлық талаптарына сәйкес келген кездегі жай-күйі;

69) жарамсыз жай-күйі – бұйымның нормативтік-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттаманың ең болмағанда бір талабына сәйкес келмейтін жай-күйі;

70) жеке қорғаныс құралы – бір жұмыс істеушіні қорғауға арналған құрал;

71) желі хабарламасы – желі арқылы өтетін және осы желі белгілеген форматы бар ақпарат;

72) желіден тыс байланыс – авиациялық жылжымалы қызмет станциясының радиотелефон желісінен тыс жүзеге асыратын радиотелефон байланысы;

73) "жер – ауа" бір жақты байланыс – жер үстінде орналасқан станциялар немесе пункттер және әуе кемелері арасындағы бір жақты байланыс;

74) жер үсті қозғалысын басқарудың жетілдірілген жүйесі – жер үсті қозғалысын басқару міндеттерін орындауға арналған құралдар, жабдықтар, тәртіптер мен ережелер жүйесі, оған әуеайлақта көрудің пайдалану шегінде талап етілетін қауіпсіздік деңгейін сақтай отырып, ауа райы жағдайында жарияланған жер үсті қозғалысының қарқындылығын қолдау мақсатында көру құралдарының (көру белгілері), көрмейтін құралдар, бақылау, реттеу, ұйымдастыру және басқару құралдарының тиісті тәсілі кіреді;

75) жер үстіндегі радиосәулелену құралы – радиожиілікті беруге арналған және қосымша жабдықты қоса алғанда, бір немесе бірнеше тарату құрылғыларынан немесе комбинациялардан тұратын жер үстіндегі радиотехникалық құрал;

76) жетекті радиостанцияға шығу – жылжитын немесе жылжымайтын болуы мүмкін, электр магниттік толқындар шығаратын, басқа радиостанцияның бағытына үздіксіз ауысатын, радиопеленгаторлық жабдығы бар жылжымалы радиостанцияны қолданған кездегі әдіс;

77) жеңілдетілген резерв – негізгі элементке қарағанда ең аз жүктемеленген режимде тұрған бір немесе бірнеше резервтік элементтерді қамтитын резерв;

78) жиілік арнасы – сәулеленудің белгілі класын таратуға жарамды жиілік спектрінің үздіксіз бөлігі;

79) жоспарлы жөндеу – нормативтік-техникалық құжаттама талаптарына сәйкес жүзеге асырылатын, жөндеу;

80) жөндеуге жарамдылық – бұйымның техникалық қызмет көрсету мен жөндеу жүргізу арқылы жұмысқа қабілеттілік жағдайын қалпында ұстау және қалпына келтіру, істен шығу, бұзылу себептерінің алдын алу және анықтауға бейімделу болып табылатын қасиеті;

81) жұмысқа қабілетті жай-күйі – бұйымның тапсырылған функциялық орындау қабілеттілігі сипатталатын барлық параметрлер мәні нормативтік-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттаманың талаптарына сәйкес келетін кездегі жай-күйі;

82) жұмысқа жарамсыздық күй (жұмысқа жарамсыздық) – берілген функцияны орындау қабілеттілігін сипаттайтын, ең болмағанда бір параметрінің мәні бұйымның нормативтік-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттаманың талабына сәйкес келмейтін жай-күйі;

83) жүктемеленген резерв – негізгі элемент режиміндегі бір немесе бірнеше резервтік элементтерден тұратын резерв;

84) жүктемеленбеген резерв – негізгі элементтің қызметін орындауды бастағанға дейін жүктемеленбеген режимдегі бір немесе бірнеше резервтік элементтерден тұратын резерв;

85) жылжымалы жер үсті станциясы – алдын ала қарастырылмаған пункттерде қозғалыс немесе аялдамалар уақытында қолдануға арналған борттық станция болып табылмайтын, авиациялық электр байланысы қызметі станциясы;

86) инженерлік-техникалық персонал – талап етілетін біліктілік сипаттамаларына ие және осы қағидаларға, пайдалану құжаттамасына және Қазақстан Республикасының нормативтік құжаттарына сәйкес жабдықтың жұмысын қамтамасыз ететін ұшу мен байланысқа арналған радиотехникалық жабдықты (РТОП) пайдалану қызметінің персоналы;

87) кенеттен істен шығу – бұйымның бір немесе бірнеше белгіленген параметрлері мәндерінің секіртпелі түрде өзгеруімен сипатталатын істен шығу;

88) кепілдік берілген электр қоректендіру қалқаншасы – электр энергиясымен қоректендірудің бір көзі істен шыққанда, кепілдік уақыт өткен соң кернеу басқа көзден қалпына келтірілетін үлестіргіш құрылғы;

89) конусты маркерлік радиомаяк – сәулеленудің тігінен конус тәрізді диаграммасымен маркерлік радиомаяк түрі;

89-1) көзге көрінетін бақылау жүйесі – әуеайлақта (тікұшақ айлағында) немесе оның маңында ахуалдық хабардарлықты қолдау үшін қажетті қозғалысты және кез келген басқа ақпаратты электрондық көзбен шолып көрсетуді қамтамасыз ететін электрондық-оптикалық жүйе";

90) қайта жіберу – қабылдаудың дұрыстығын растау мақсатында қабылдаушы станцияның қабылданған хабарламаны немесе оның тиісті бөлігін жіберуші станцияға қайтадан жіберу рәсімі;

91) қателерді тікелей түзету – тарату кезінде қабылдағышта пайда болатын қателерді түзетуге мүмкіндік беретін таратылатын сигналға артық ақпаратты қосу процесі;

92) қону нүктесі – номиналды глиссада ҰҚЖ қиылысатын нүкте;

93) құрылымдық істен шығу – құрамдастырудың белгіленген ережесі мен (немесе) нормасын жасамаудың немесе бұзудың салдарынан туындаған істен шығу;

94) қызмет ету мерзімі – бұйымды пайдаланудың басынан немесе жөндеуден кейін қалпына келтірілгеннен бастап шекті жай-күйіне дейінгі күнтізбелік ұзақтығы;

95) маневрлеу алаңы – перронды қоспағанда, әуе кемелерінің ұшып көтерілуіне, қонуына және бұрылуына арналған әуеайлақ бөлігі;

96) мерзімді бақылай отырып техникалық қызмет көрсету – техникалық жай-күйін бақылау нормативтік-техникалық құжаттамада (регламентте) белгіленген кезеңділікпен және көлеммен орындалатын, ал қалған операциялардың көлемі техникалық қызмет көрсетудің басталу сәтінен бұйымның техникалық жай-күйіне байланысты анықталатын кездегі техникалық қызмет көрсету;

97) навигациялық белгісіздіктің санаты (NUC) – алдын ала берілген ықтималдықпен анықталмауы мүмкін орналасқан жерді айқындаудың ең жоғары қателігі туралы хабарлама үшін кодталған параметр. NUC орналасқан жерді анықтау жүйесінен алынған ақпарат негізінде қалыптасады және әуе кемесіне беріледі;

98) навигациялық белгісіздіктің санаты – орналасқан жері (NUC-P). Орын туралы ақпарат үшін белгісіздік санаттары. Орналасқан жер туралы ақпараттың дәлдік дәрежесін анықтайды;

99) негізгі байланыс құралы – әдетте, бірінші кезекте, резервтік байланыс құралдары бар әуе кемелері мен жер үсті станциялары қолдануға тиіс байланыс құралы;

100) негізгі жиілік – радиотелефон желісінде "ауа-жер" екі жақты байланыс үшін бірінші кезектегі жиілік ретінде әуе кемесіне берілген радиотелефон жиілігі;

101) негізгі радионавигациялық қызмет – жұмысының бұзылуы тиісті әуе кеңістігінде немесе әуеайлақта ұшу өндірісіне елеулі әсер ететін радионавигациялық қызмет;

102) орталықсыздандырылған электрмен жабдықтау (электр энергияның автономдық қоректендіру көздерінен электрмен жабдықтау) – энергетикалық жүйемен электр байланысы жоқ, немесе қатар немесе бір мезгілде жұмыс істеу қарастырылмайтын, байланысы бар электрмен жабдықтау жүйесі;

103) орталықтандырылған электрмен жабдықтау – тұтынушыларды энергетикалық жүйеден электрмен жабдықтау;

104) ӨЖЖ-цифрлық байланыс желісі (VDL) – авиациялық жылжымалы қызметке бөлінген ӨЖЖ-жиілік белдеуінде жұмыс істейтін авиациялық электр байланысы желісінің (ATN) жылжымалы ішкі желісі. VDL сонымен қатар ATN-мен байланысты емес функцияларды, мысалы, сандық сөйлеу сигналдарын беруді қамтамасыз ете алады;

105) өлшеу құралы – өлшем жүргізуге арналған және нормаланған метрологиялық сипаттамалары бар техникалық құрал;

106) өлшеу құралдарын салыстырып тексеру – өлшеу құралдарының белгіленген техникалық және метеорологиялық талаптарға сәйкестігін анықтау және растау мақсатында мемлекеттік метеорологиялық қызмет немесе басқа да аккредиттелген заңды тұлғалар орындайтын, операциялар жиынтығы;

107) өндірістік істен шығу – жөндеу зауытында орындалған бұйымды дайындау немесе жөндеудің белгіленген рәсімін жасамау немесе бұзу салдарынан туындаған істен шығу;

108) өтуді кешіктіру уақыты – тиісті пакеттің алынғанын, пайдаланғанын немесе одан әрі берілгенін растайтын, қабылдайтын соңғы станцияда индикациялаған сәтке дейін қалыптасқан деректер пакетін беруді сұрау сәтінен бастап пакет деректерін беру жүйесіндегі жалпы уақыт;

109) пайдалану кезіндегі істен шығу – бұйымды пайдаланудың белгіленген ережесі және (немесе) талабын бұзу салдарынан туындаған істен шығу;

110) пайдалану персоналы – авиациялық қызметті қамтамасыз етумен байланысты және ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты ұсыну мүмкіндігі бар персонал;

111) пайдалану-техникалық құжаттамасы (бұдан әрі - ПТҚ) – бұйымның техникалық пайдаланылуын регламенттейтін және пайдалану шектеулерін, рәсімдерді және ұсынымдарды қамтитын құжаттама;

112) параметрді іске қосу (жоғарғы, төменгі) (бұдан әрі – пайдалануға рұқсат) – параметрдің жоғары шекті рұқсат берілген және номиналды мәні арасындағы айырма;

113) параметрдің шекті рұқсат етілетін мәні – жұмысқа қабілетті бұйымда болуы тиіс параметрдің неғұрлым көп немесе неғұрлым аз мәні;

114) параметрдің алдын ала рұқсат етілуі – пайдалану немесе жөндеу құжаттамасына сәйкес бұйымның жұмысқа қабілеттілігін сақтау кезіндегі оның жарамдылығы бұзылған параметрі мәндерінің өзгеру ауқымы;

115) радиопеленгация (RR S1.12) – станция немесе объектіге бағытталуды анықтау мақсатында радиотолқындарды қабылдауды қолдана отырып радиоанықтау;

116) радиопеленгаторлық станция (RR S1.91) – радиопеленгацияны қолдану арқылы радиоанықтау станциясы;

117) радионавигациялық қызмет-әуе кемелерімен ұшуды тиімді және қауіпсіз жүргізу мақсатында бір немесе бірнеше радионавигациялық құралдардың көмегімен дәлдеу ақпаратын немесе орналасқан жері туралы деректерді беретін қызмет;

118) радиотелефон желісі – біртектес жиілікте жұмыс істейтін және осы жиіліктерді тыңдайтын, сондай-ақ екі жақты байланыстың және "әуе-жер" трафигінің барынша сенімділігін қамтамасыз ету үшін бір-біріне нақты көмек беретін радиотелефондық авиациялық станциялар тобы;

119) радиохабар тарату – аэронавигацияға қатысты және нақты станция немесе станцияларға бағытталмаған ақпаратты тарату;

120) РГМ – модуляция тереңдігінің айырмасы, ең аз сигналдың модуляция тереңдігінің пайызын алып тастағанда ең үлкен сигналдың модуляция тереңдігінің пайызы;

121) регламенттік жұмыс – техникалық қызмет көрсету регламентінде көзделген жұмыс (операция);

122) резервке ауыстырып қосудың (өту) рұқсат берілген уақыты – ҰРТҚ және байланыс құралдарын жұмысқа толық қосу есебінен ҰРТҚ және байланыс құралдарын жабдықтың резервтегі жиынтығына немесе жартылай жиынтығына ауыстырып қосу өтетін, бұйымның пайдалану құжаттамасымен анықталған уақыт;

123) резервтеу – объектінің бір немесе бірнеше элементтері істен шыққан кезде оның жұмыс істеуге қабілетті күйін сақтау мақсатында қосымша құралдарды және (немесе) мүмкіндіктерді қолдану;

124) резервтік жиілік – радиотелефон желісіндегі "әуе – жер" екіжақты байланыс үшін екінші кезектілік жиілігі ретінде әуе кемесіне тағайындалған радиотелефон жиілігі;

125) резервтік байланыс құралы – негізгі құрал сияқты дәрежесі бар және оны алмастыра алатын байланыс құралы;

126) резервтік элемент – негізгі элемент істен шыққан кезде оның функцияларын орындауға арналған объект элементі;

127) резервтің еселігі – нысанның резервтік элементтер санының қысқартылмаған бөлшекпен көрсетілген, олар резервтейтін нысанның негізгі элементтер санына қатысы;

127-1) ретрансляция әдісін қолданатын байланыс – ретрансляция жабдығын пайдалануға, үшінші тарапты (адамды) тартуға мүмкіндік беретін электр байланысы (мысалы, байланыс арнасына диспетчерден алынған ақпаратты беретін авиациялық әуе/жер станциясының операторын тарту) 5 минут шегінде орнатылады;

128) РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы – РТЖБП қызметі объектілерінің кезекші ауысымдарының және инженерлік-техникалық персоналының жұмысын ұйымдастыратын, ҰРТҚ автоматтандырылған және автоматтандырылмаған объектілерін жедел бақылауды және басқаруды жүзеге асыратын, сондай-ақ РТЖБП қызметінің сабақтас қызметтермен өзара іс-қимылын қамтамасыз ететін ауысымдық кесте бойынша жұмыс істейтін радиотехникалық жабдық пен байланысты пайдалану қызметінің жедел инженерлік-техникалық персоналы;

129) салыстырмалы биіктік – вертикаль бойынша көрсетілген бастапқы деңгейден бастап, нүкте ретінде қабылданған деңгейге, нүктеге немесе нысанға дейінгі арақашықтық;

130) сенімділік индикаторы – жабдықтың сенімділігін құрайтын бір немесе бірнеше қасиеттердің сандық сипаттамасы;

131) симплексті байланыс – сол сәтте екі станция арасындағы байланыс тек бір бағытта жүзеге асырылатын әдіс;

132) станцияның ауытқуы (VOR) – VOR станциясын калибрлеу кезінде анықталатын vor нөлдік радиалының шынайы солтүстіктен ауытқуы;

133) схема элементі – бұйымның белгілі бір функциясын атқаратын және дербес функционалдық мақсатқа ие болған бөлшектерге (резистор, трансформатор, сорғы, жалғастырғыш) бөлінбейтін схеманың құрамдас бөлшегі;

134) техникалық жай-күйі – белгілі бір уақыт аралығында осы бұйымға техникалық құжаттамада белгіленген параметрлермен (белгілермен) сипатталатын, пайдалану процесінде өзгеріске ұшыраған бұйым қасиетінің жиынтығы;

135) техникалық жай-күйі бойынша жөндеу – техникалық жай-күйін бақылау нормативтік-техникалық құжаттамада белгіленген мерзімділікпен орындалатын, ал жөндеудің басталуы мен көлемі бұйымның техникалық жай-күйімен анықталатын кездегі жөндеу;

136) техникалық қызмет көрсету (бұдан әрі - ТҚК) – бұйымды мақсаты бойынша пайдаланған, сақтаған және тасымалдаған кезде оның жұмыс істеу қабілеттілігін немесе жарамдылығын ұстап тұру жөніндегі операциялар кешені (немесе операция). Техникалық қызмет көрсету (жөндеу) түрі деп мынадай белгілердің біреуі: бар болу кезеңі, мерзімділігі, жұмыс көлемі, пайдалану шарттары, регламенттелуі бойынша бөлінетін қызмет көрсету (жөндеу) түсініледі;

137) техникалық қызмет көрсету регламенті – радиотехникалық бұйымға техникалық қызмет көрсету мерзімділігі мен көлемін белгілейтін құжат;

138) техникалық қызмет көрсетудің технологиялық картасы – регламенттік операцияларды орындау тәртібін, техникалық талаптарды, қолданылатын құралдарды және қажетті еңбек шығындарын қамтитын құжат:

139) техникалық қызмет көрсету (жөндеу) кезеңділігі – техникалық қызмет көрсетудің (жөндеу) осы түрі және кейінгі немесе ТҚ басқа түрі арасындағы уақыт пен атқарым аралығы;

140) техникалық ресурс – белгілі бір түрді жөндеуден кейін бұйымды пайдаланудан немесе қалпына келтіруден бастап шекті жай-күйге өткенге дейінгі атқарым;

141) тиімді қабылдау жиілігі жолағының ені – қабылдағышқа барлық рұқсатты ескере отырып, қабылдау қамтамасыз етілетін қатысты тағайындалған жиіліктің жиілік ауқымы;

142) тоқтаусыз жұмыс істеу – бұйымның біршама уақыт немесе кейбір жұмыс көлемі ішінде жұмысқа жарамдылығын үздіксіз сақтау қасиеті;

143) тұрған жердің орнын анықтаудың ғаламдық жүйесі (GPS) – Америка Құрама Штаттары пайдаланатын спутниктік ғарыштық жүйе;

144) тұрған орнының индексі – тіркелген авиациялық станцияның тұрған орнын белгілеу үшін берілген және ИКАО қағидаларына сәйкес құрастырылған төрт әріпті коды бар топ;

145) тұрған орнының индикациясы – әуе кемесінің, әуеайлақтық көлік құралының немесе басқа нысанның әуе жағдайының индикаторында символикалық емес немесе символикалық нысанда көзбен шолып көрінуі;

146) түбегейлі электр схемасы – элементтердің толық құрамы мен олардың арасындағы байланысты анықтайтын және бұйым (қондырғы) жұмысының қағидаттары туралы егжей-тегжейлі түсінік беретін схема;

147) тікелей байланыс (дыбыстық, деректерді тарату) – үшінші тараптың қатысуынсыз (мысалы, әуе/жер үсті станциясының операторы) қызмет ететін тіркелген байланыс қызметінің екі нүктесі (станциясы) арасындағы байланыс. Тікелей байланысты жүзеге асыру құралы – электр байланысы арнасы;

148) ҰҚЖ-дағы күту орны-ҰҚЖ-ны, кедергілерді шектеу бетін немесе РМЖ (ILS) сындарлы (сезімтал) аймағын қорғауға арналған белгілі бір орын, онда рульдейтін әуе кемелері мен көлік құралдары тоқтайды және егер тиісті диспетчерлік пункттен өзге нұсқау болмаса күтеді;

149) ҰРТҚ және байланыс кешені – құралдардың, және/немесе әуе қозғалысына қызмет көрсету жүйесінде белгілі бір қызметті, сол сияқты ұйымның өндірістік қызметін қамтамасыз етуге арналған ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланысы нысандарын, қосалқы және технологиялық жабдықтардың (дербес электрмен қоректену, байланыс, басқару желісі құралы) жиынтығы;

150) ҰРТҚ және байланыс құралы – өндірушінің шарттарына сәйкес әзірленетін және жеткізілетін және әуе қозғалысына қызмет көрсетудің бірыңғай жүйесінде ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және (немесе) авиациялық электр байланысы жөніндегі белгілі бір міндетті және (немесе) азаматтық авиация ұйымының өндірістік қызметін қамтамасыз етуге арналған техникалық құрал (бұйым);

151) ҰРТҚ және байланыс объектілерін электрмен жабдықтау жүйесі – электр энергиясы көздерінен және (немесе) түрлендіргіштерінен, электр желілерінен, тарату құрылғыларынан, параметрлерін берілген шекте ұстап тұруды қамтамасыз ететін басқару, бақылау және қорғау құрылғыларынан тұратын электр энергиясын өндірудің және (немесе) түрлендірудің, берудің және таратудың жалпы үдерісімен біріктірілген жүйе;

152) ұшу - ақпараттық қызмет көрсету (FIS) – ұшуларды тиімді және қауіпсіз орындауды қамтамасыз етуге арналған кеңес және ақпарат беру түріндегі қызмет көрсету;

153) ұшуларды және байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету жабдықтарын пайдалану – ҰРТҚ және авиациялық электр байланысы құралдарын пайдалану (ИКАО терминологиясына сәйкес – әуе қозғалысының қауіпсзідігін қамтамасыз ету үшін электронды құралдарды пайдалану);

154) ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және/немесе авиациялық электр байланысы нысаны – РТЖБП қызметінің инженер-техник қызметкерлері қызмет көрсететін және берілген қызметті әуе қозғалысын ұйымдастыру жүйесінде қамтамасыз етуге арналған, жергілікті жерде стационарлы немесе мобильді нұсқада жергілікті түрде орналасқан, ҰРТҚ және байланыс бұйымдарының, қосалқы және технологиялық (автономдық электрмен қоректену, байланыс, басқару желісі құралы және т.б.) жабдықтардың жиынтығы;

155) үздіксіз бақылаумен техникалық қызмет көрсету – нормативтік-техникалық құжаттамада көзделген және техникалық жай-күйін үздіксіз бақылау нәтижелері бойынша орындалатын техникалық қызмет көрсету;

156) үнемі резервтеу – объектінің құрылымын оның элементі істен шыққанда қайта құрусыз резервтеу;

157) функционалдық толықтырудың жер үстіндегі өңірлік жүйесі (GRAS) – тұтынушы өңірлерді қамтитын жер үстіндегі хабар тартқыштар тобының біреуінен тікелей қосымша ақпарат қабылдайтын GNSS функционалдық толықтыру жүйесі;

158) функционалдық толықтырудың жер үстіндегі жүйесі (GBAS) – тұтынушы қосымша ақпаратты тікелей жер үстіндегі хабар тартқыштардан қабылдайтын GBAS функционалдық толықтыру жүйесі;

159) халықаралық азаматтық авиация ұйымы (ИКАО) – әуе қатынасы қауіпсіздігін, сенімділігі мен тиімділігін қамтамасыз ету үшін қажетті халықаралық нормаларды белгілейтін және азаматтық авиацияға байланысты барлық салада халықаралық ынтымақтастықты үйлестіруді жүзеге асыратын Біріккен Ұлттар Ұйымының мамандандырылған мекемесі;

160) шамадан асу – жер үстінде немесе соған байланысты тұрған теңіздің орта деңгейінен нүктеге дейін немесе теңіз деңгейіне дейінгі тігінен қашықтығы;

160-1) жедел тікелей сөйлеу байланысы – үшінші тарапты (адамды) тартпай (мысалы, диспетчерден алынған ақпаратты байланыс арнасына беретін авиациялық әуе/жер станциясының операторын тартпай) байланыстың екі абоненті арасында белгіленген мерзімге сәйкес ең аз қысқа техникалық мүмкін уақыт аралығында байланыс орната отырып жұмыс істейтін электр байланысы байланыстың талап етілетін сипаттамаларымен;

161) шекті жағдайы – бұйымның одан әрі оны бағыты бойынша қолдануға болмайтын немесе қолданылуы орынсыз, не оның жарамды немесе жұмыс істеуге қабілетті жай-күйін қалпына келтіру мүмкін емес немесе орынсыз жай-күйі;

162) шолу бірінші радиолокаторы – шағылысқан радиосигналдарды қолданатын, радиолокациялық бақылау жүйесі;

163) шолу радиолокаторы – әуе кемесінің қашықтық және азимут бойынша тұрған орнын анықтау үшін қолданылатын радиолокациялық жабдық;

164) шұғыл техникалық қызмет көрсету – нысанның (авиациялық электр байланысы арнасының бұйымы) жұмысқа жарамдылығын бақылау және қолдау бойынша техникалық қызмет көрсету нұсқаулығында (тәртіптеме) белгіленген күрделі емес технологиялық операциялардың жылдам орындалуын қарастыратын мерзімді техникалық қызмет көрсету;

165) ығысуға сезімталдық (курстық радиомаяк) – өлшенген РГМ-нің тиісті тірек сызығына қатысты тиісті бүйірлік ығысуға қатынасы;

166) істен шығу (байланыстың бұзылуы) – бұйымды рұқсат берілгеннен асатын уақыт ішінде белгілі бір функцияны орындауды қамтамасыз ету үшін қолданыла алмайтын жағдайға әкелген, бұйымның (электр байланыс арнасы) жұмысқа жарамдылығын бұзылуы;

167) істен шығудың орташа атқарымы – бұйым атқарымының осы атқарым ішінде оның істен шығуына қатынасы;

168) электр байланысы (RR S1.3) – белгілерді, сигналдарды, жазбаша мәтінді, бейнелер мен дыбыстарды сымды, радио, оптикалық немесе электрмагнитті жүйелер арқылы тарату, сәулелендіру немесе қабылдау;

169) электр тарату желісі – электр станциясы немесе қосалқы станция аумағынан тыс шығатын және электр энергиясын қашықтыққа беруге арналған электр желісі;

170) электр энергиясымен қоректендіру көзі – тұтынушыны немесе тұтынушының тобын электр энергиясымен қоректендіруді жүзеге асыратын электр қондырғы;

171) электр энергиясынан резервтік қуат алу көзі – негізгі қуат көзінің ағытылуы кезінде қосылатын электр энергиясының қуат көзі;

172) электр энергиясын қабылдаушы – электр энергиясының энергияның басқа түріне өзгеруін жүргізетін қондырғы;

173) электр энергиясының тәуелсіз қоректену көзі – басқа немесе өзге қоректену көздерінде кернеу жоғалса да, өзінің кернеуін сақтап тұратын электр энергиясын қоректендіру көзі;

174) I санаттағы ILS – ҰҚЖ табалдырығы арқылы өтетін көлденең жазықтықтан 30 м (100 фут) дейінгі биіктікте КРМ берілген курс сызығы ILS глиссадасын қиып өтетін нүктеге дейін өз қолданылу аймағының шекарасынан бағыттауды қамтамасыз ететін жүйе;

175) ІІ санатты ILS – әуе кемесін әрекет аймағынан бастап курс сызығы глиссаданы ҰҚЖ табалдырығының деңгейінде жатқан көлденең жазықтықтың үстінде 15 м немесе одан кем биіктікте кесіп өтетін нүктеге дейін басқаруды қамтамасыз ететін жүйе;

176) III санатты ILS – әуе кемесін әрекет аймағынан бастап ҰҚЖ бетіне дейін және соның бойымен алып өтуді (қажет болса, қосымша жабдықтың көмегімен) қамтамасыз ететін жүйе;

177) ADS-B – IN радиохабар таратуды автоматты түрде тәуелді бақылау – ADS-B OUT деректер көзінен бақылау деректерін алуды қамтамасыз ететін функция;

178) ADS-B - OUT радиохабар таратуды автоматты түрде тәуелді бақылау – жай-күйдің (орны және жылдамдығы) векторы және борттық жүйелерден ADS-B IN мүмкіндіктері бар қабылдағыштарға жарамды форматта келіп түсетін басқа ақпараттардың мерзімді радиотаратуын қамтамасыз ететін әуе кемесі немесе көлік құралындағы функция;

179) АFТN станциясы – авиациялық тіркелген электр байланысы (АFТN) желісінің бөлігі болып табылатын және мемлекеттің рұқсатымен немесе бақылауында жұмыс істейтін станция;

180) АFТN байланыс орталығы – негізгі міндеті АFТN трафигін онымен байланысты басқа бірқатар АFТN станцияларынан (немесе үшін) ретрансляциялау немесе ретрансмиссиялау болып табылатын АFТN станциясы;

181) AIRMET ақпаратың – метеорологиялық бақылау органы шығаратын кіші биіктікте ұшу қауіпсіздігіне ықпал ете алатын ұшу бағдары бойынша және ақпаратының тиісті ауданында немесе оның қосымша ауданында кіші биіктікте ұшулар үшін жасалған болжамға енгізілмеген ауа райының күтудегі немесе нақты белгіленген құбылыстарының пайда болуы туралы ақпарат;

182) ILS қауіпті аймағы – ILS қолдану арқылы ұшуларды орындаған кезде әуе кемелерін қоса алғанда, көлік құралы болмауы тиіс, курстық және глиссадалық хабар таратқыштардың антеннасымен қатар белгілі бір өлшем аймағы;

183) ILS "А" нүктесі – ҰҚЖ осьтік желісінің жалғасында қонуға кіру бағытында есептелген ҰҚЖ табалдырығынан 7,5 км (4 м. миль) қашықтықта орналасқан ILS глиссадасындағы нүкте;

184) ILS "В" нүктесі – ҰҚЖ осьтік желісінің жалғасында қонуға кіру бағытында есептелген ҰҚЖ табалдырығынан 1050 М (3500 фут) қашықтықта орналасқан ILS глиссадасындағы нүкте;

185) ILS "С" нүктесі – ҰҚЖ шегі бар көлденең жазықтықтан 30 м (100 фут) биіктікте төмен қарай жалғастырылған ILS номиналды глиссаданың тік сызықты учаскесі өтетін нүкте;

186) ILS "D" нүктесі – ҰҚЖ осьтік сызығының үстінен 4 м (12 фут) биіктікте және курстық радиомаяк бағытында ҰҚЖ табалдырығынан 900 м (3000 фут) қашықтықта орналасқан нүкте;

187) ILS "Е" нүктесі – ҰҚЖ-ның осьтік желісінде 4 м (12 фут) биіктікте және ҰҚЖ-ның соңынан ҰҚЖ-ның табалдырығы бағытында 600 м (2000 фут) қашықтықта орналасқан нүкте;

188) ILS тұтастығы – осы құралмен қамтамасыз етілетін ақпараттың дұрыс болып табылатындығына сенімділік дәрежесіне сәйкес келетін ILS сапасы. CRM немесе RGM тұтастығының деңгейі жалған бағыттау сигналдарының сәулеленуінің болмау ықтималдығының көрсеткіштері түрінде көрінеді;

189) ILS қызмет көрсетудің үздіксіздігі – ILS сапасы, ол сигнал шығарудағы сирек үзілістермен байланысты. КРМ немесе ГРМ қызмет көрсетудің үздіксіздік деңгейі шығарылған бағыттау сигналдарының болу ықтималдығы түрінде көрсетіледі;

190) ILS тірек нүктесі ("Т" нүктесі) – ҰҚЖ-ның осьтік сызығы мен ҰҚЖ табалдырығының сызығының қиылысуынан белгілі бір биіктікте орналасқан және ол арқылы төмен қарай жалғастырылған ILS глиссадасының тік сызықты учаскесі өтетін нүкте;

191) ILS сезімтал аймағы – ILS пайдалану арқылы жүргізілетін операциялар кезінде ILS сигналының өтуі кезінде кедергілерді болдырмау мақсатында, көлік құралдарының, әуе кемелерін қоса алғанда, тұрағы және/немесе қозғалысы бақыланатын қатерлі аймақ шегіндегі аймақ;

192) ILS глиссадасы – ҰҚЖ-ның осьтік сызығы арқылы өтетін тік жазықтықтағы нүктелердің геометриялық орны, онда РГМ нөлге тең; нүктелердің барлық осындай геометриялық орындарынан осы орын көлденең жазықтыққа жақын болып табылады;

193) ILS курсының артқы секторы – ҰҚЖ-ға қатысты курстық радиомаяктың артқы жағында орналасқан курс секторы;

194) ILS курсының сызығы – көлденең жазықтықтағы ҰҚЖ-ның осьтік сызығына ең жақын РГМ нөлге тең нүктелердің геометриялық орны;

195) ILS курсының алдыңғы секторы – курстық радиомаяктан ҰҚЖ-мен бірдей жағында орналасқан курс секторы;

196) ILS глиссадасының жартылайекторы – ILS глиссадасын қамтитын және РГМ 0,0875 тең болатын нүктелердің глиссадаға жақын геометриялық орындарымен шектелген тік жазықтықтағы сектор;

197) ILS курсының жартылай секторы – курс сызығын қамтитын және РГМ 0,0775 тең болатын нүктелердің курс сызығына жақын геометриялық орындармен шектелген көлденең жазықтықтағы сектор;

198) ILS глиссада секторы – ILS глиссадасын қамтитын және РГМ 0,175 тең болатын нүктелердің глиссадаға жақын геометриялық орындарымен шектелген тік жазықтықтағы сектор. ILS глиссада секторы ҰҚЖ осі арқылы өтетін тік жазықтықта орналасқан және сәулеленетін глиссада жоғарғы және төменгі секторлар деп аталатын екі бөлікке, яғни глиссаданың үстінде және астында орналасқан секторларға бөлінеді;

199) ILS курсы секторы – курс сызығын қамтитын және РГМ 0,155 тең болатын, курс сызығына ең жақын геометриялық орындармен шектелген көлденең жазықтықтағы сектор;

200) ILS глиссадасының еңіс бұрышы –ILS орташаланған глиссадасы мен горизонталь болып табылатын түзу сызық арасындағы бұрыш;

201) NОТАМ – электр байланысы құралдарымен таралатын және аэронавигациялық жабдықты іске қосу, оның жай-күйі немесе өзгерту, қызмет көрсету және ережелер немесе қауіп-қатер туралы ақпаратты, ұшулардың орындалуымен байланысты персонал үшін маңызы аса зор уақтылы алдын алу туралы ақпаратты қамтитын хабарлама;

202) S режіміндегі қосалқы желі – белгіленген хаттамаларға сәйкес, қайталама шолу радиолокаторының (SSR) S режімінің қабылдау жауап бергіштері қолдану есебінен цифрлық деректермен алмасуды жүзеге асыру құралы;

203) SNOWTAM – аэродромның жұмыс аймағында қардың, батпақтың және мұздың еруі нәтижесінде пайда болған қардың, мұздың, батпақтың немесе тұрақты судың болуынан болатын қауіпті жағдайлардың бар немесе жоқ екендігі туралы белгіленген форматта хабардар ететін арнайы серия туралы NОТАМ;

204) VOLMET радиохабарларын тарату – тиісті жағдайларда METAR, SPECI ағымдағы мәліметтерін, TAF болжамдарын және sigmet ақпаратын үздіксіз және қайталанатын сөйлеу радиохабары арқылы беру.

Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

2-тарау. Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету тәртібі

1-параграф. ҰРТҚ және байланыс құрылымы мен құралдары

7. ҰРТҚ және байланыс құрылымы әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында заңды және жеке тұлғалар РТЖБП қызметі мен азаматтық авиация ұйымдарының басқа да қызметтері пайдаланатын ҰРТҚ және байланыстың радиотаратушы, радиоқабылдағыш жер үсті құралдары, басқа да құралдар кешенінен тұрады:

1) радиолокация (ӘҚҚ бақылау жүйесі);

2) радионавигация (РНК);

3) радиолокация (ӘҚҚ бақылау жүйесі) және радионавигация;

4) авиациялық электрбайланысы (АЭБ);

5) әуе қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жүйесі;

6) ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету (ҰРТҚ);

7) ұшуларды электртехникалық қамтамасыз ету (ҰЭТҚ).

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

8. Аэронавигациялық қызмет көрсету аймағын кеңейту мақсатында алыс жердегі орындар (АЖО) құрылады.

9. ҰРТҚ және байланыс құралдары техникалық-пайдалану құжаттамасына сәйкес қатаң қолданылады. ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық сипаттамалары техникалық-пайдалану құжаттамасында келтірілген параметрлердің мәндеріне сәйкес болады және пайдалану процесінде берілген шектерді ұстанады. ҰРТҚ және байланыс құралдарының қажетті қосалқы бөлшектерінің болуын есепке алу мақсатында пайдаланушы ұйым жөндеу рәсімдері мен мерзімдерін айқындауды қоса алғанда, қосалқы бөлшектерді жөндеу тәртібін әзірлейді және қамтамасыз етеді.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10. ҰРТҚ және байланыс құралдарын объектіде орналастыру пайдалану құжаттамасының талаптарына жауап береді.

11. Кешендердің (объектілердің) инженерлік-техникалық персоналының саны RTOP-тың нақты құралдары мен байланыс, техникалық қызмет көрсету әдістері ескеріле отырып белгіленеді және азаматтық авиация ұйымымен анықталады (табиғи монополия субъектілеріне жататын азаматтық авиация ұйымдары үшін - "Табиғи монополиялар туралы" 2018 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының талаптарын ескере отырып).

Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-параграф. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің жұмысын бақылау

12. ҰРТҚ және байланыс құралдары ӘҚҚ қызметінің ұшу басшысымен (диспетчерімен) келісім бойынша және РТЖБП қызметінің ауысымдық персонал журналына осы Қағиданың 1-қосымшасында көрсетілген нысанда және құжаттау құрылғысына міндетті түрде жаза отырып ауыстырып қосылады, қосылады және ажыратылады. Осы журналда ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс сапасы, олардың жұмысында ескертулердің бар болуы немесе жоқтығы туралы жазу жазылады.

13. ҰРТҚ және байланыс объектісінің жұмысқа қабілетсіз күйінің ұзақтығы жұмысты тоқтатқан сәттен бастап жұмыс істеу қабілеттігі қалпына келтірілгенге дейін есептеледі және РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы журналына жазылады.

14. ҰРТҚ және байланыс құралының істен шығуының әрбір жағдайын, себептеріне қарамастан, АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысы тағайындаған комиссия тексереді. Тексеру нәтижелері осы Қағиданың 2-қосымшасында көрсетілген нысан бойынша істен шығуды (байланыстың бұзылуы) тексеру актісімен рәсімделеді.

15. Инженерлік-техникалық персоналдың тұрақты емес қатысуымен жұмыс істейтін ҰРТҚ және байланыстың автоматтандырылған объектілерінің жұмыс істеу қабілеттілігін бақылауды РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы (әуеайлақтар тәулік бойы жұмыс жасаған жағдайда кемінде екі маман) қашықтан бақылау мен басқару жүйесінің сигналдары, диспетчерлік және ұшу құрамының шақырулары бойынша жүзеге асырады. Аэронавигациялық қызмет көрсету мақсатында тәулік бойы іске қосылған жабдықтың жұмысын қамтамасыз ететін басқа әуеайлақтардың және алыс позициялардың ауысымдық персоналы үшін кезекшілік тәртібі әзірленеді және қамтамасыз етіледі, бұл ретте РТЖБП мамандары электр қондырғыларында күрделі қайта қосуды орындау қажет болған кезде жұмыс орнына шақырылады.

Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

16. ҰРТҚ және байланыстың автоматтандырылған объектілерінде қосымша мыналар болады:

1) жұмыс істеу қабілеттілігін қашықтықтан басқару мен бақылау жүйесі;

2) резервтік электрлік қоректендіру көзін автоматты іске қосу және қашықтықтан ажырату құрылғылары;

3) күзет және өрт сигнализациясы.

17. Объектілердің аусымдық персоналы және объектілердің инженерлік-техникалық персоналы бар ҰРТҚ және байланыс объектілерінде ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу қабілеттілігін объектінің құрылымы мен міндетіне, электр байланысы арнасына байланысты бақылауды объектінің құрылымы, электр байланысы арнасына байланысты автоматтандырылған құралдардың сигналдары, қондырылған бақылау-өлшеу аспаптарының, бақылау индикаторларының көрсеткіштері бойынша, ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және байланыс абонеттеріне сұрау жүргізу, олардың сөздерін тыңдау нәтижелері бойынша авиациялық электр байланысы арналарының жұмыс сапасын бағалай отырып, объект персоналы, РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы жүзеге асырады.

18. РТЖБП қызметі техникалық құралдардың көмегімен ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ететін диспетчерлік қызметтер мен лауазымды адамдардың келіссөздерін құжаттау, ӘҚҚ бақылау жүйелерінің ақпаратын, визуалды бақылау жүйелерін, жоспарлы ақпаратты құжаттау жүргізеді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!

18-тармақтың екінші абзацы 01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Құжаттау тәртібі осы Қағидаларға 3-қосымшада берілген автоматты құжаттауды (жазбаны), сақтауды және ӘҚҚ дыбыстық байланыс арналары ақпаратын пайдалануды ұйымдастыру, бақылау жабдығы және деректерді беру бойынша үлгілік нұсқаулықпен анықталған.

РТЖБП қызметі ҰРТҚ және байланыс жабдықтарының жиынтығына кіретін қашықтықтан бақылау және басқару құралдарын пайдалана отырып, ҰРТҚ және байланыс жабдықтарының автоматты түрде жасалатын және жазылатын (жабдықта сақталатын) оқиғаларын (LOG – файлдары) мерзімді тексеруді қамтамасыз етеді (олар болған кезде). Регламентте ТҚК болмаған кезде тексеру жүргізу мерзімдерін айқындауды қоса алғанда, LOG – файлдарды тексеру тәртібі әзірленеді және қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 18-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

19. Азаматтық авиация ұйымының (бөлімшесінің) басшы құрамы ҰРТҚ және байланыс объектілерінің жай-күйін және оларды техникалық пайдалануды төмендегіден сирек емес кезеңділікпен:

1) РТЖБП қызметінің бастығы (бастықтың орынбасары) – жарты жылда 1 рет (алыс жердегі орындарды – жылына 1 рет);

2) кешеннің немесе объектінің жетекші инженері – тоқсанына 1 рет (алыс жердегі орындарды – жарты жылда 1 рет) бақылайды.

20. Бақылау нәтижелері объектінің ауысымдық персоналының жедел журналында осы Қағидаларға 4-қосымшадағы нысанға сәйкес белгіленеді.

3-параграф. РТЖБП қызметінің жұмысын ұйымдастыру

21. ҰРТҚ және байланыс объектілері тәулік бойы жұмыс жасаған жағдайда немесе ҰРТҚ және байланыс объектілерінің сенімді қызмет етуін қамтамасыз ету үшін ұйым басшысының шешімі бойынша РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналының кезекшілігі ұйымдастырылады.

22. ӘК ұшуларын радиотехникалық қамтамысыз ету бойынша ортақ міндеттерді орындайтын объектілердің ауысымдық персоналы және ҰРТҚ және байланыс объектілерінің инженерлік-техникалық персоналы пайдалану тобын құрайды және оперативтікке қатысты РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналына тікелей бағынады.

23. РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының істен шығусыз және сапалы жұмысын қамтамасыз ету жөніндегі РТЖБП қызметі объектілерінің жұмысына жедел басшылықты жүзеге асырады, ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмысы жөнінде ұшу және диспетчерлік персоналдың ескертулерін талдайды және олардың істен шығулары мен жарамсыздығы себептерін жою жөнінде шұғыл шаралар қабылдайды, РТЖБП қызметі объектілерінің жұмысын бақылайды, автоматтандырылған объектілерді басқаруды және олардың жұмыс істеу қабілеттігіне жедел бақылауды жүзеге асырады.

24. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің инженерлік-техникалық персоналының және объектінің ауысымдық персоналының авариялық жағдайдағы іс-әрекетін АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысы белгілейді.

25. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу қабілеттілігі бұзылған кезде қызметтің инженерлік-техникалық персоналы мыналарды:

1) резервтік жабдықты, резервтік электр қоректендіру көздерін, байланыс арналарын осы Қағиданың 78-тармағымен көрсетілген резервке қою жөніндегі нұсқаулықта көрсетілген нормативтік уақыт ішінде жұмысқа қосуды қамтамасыз етеді;

2) РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналына қалыптасқан жағдай мен қабылданған шаралар туралы баяндайды;

3) объектінің жедел журналына объектінің (байланыс арнасының) жұмысындағы үзілістің басталу және аяқталу уақытын белгілейді;

4) объектінің (байланыс арнасының) жұмыс істеу қабілеттілігі бұзылуының себептерін анықтау және жою үшін шаралар қабылдайды;

5) қалпына келтіру жұмыстары аяқталған соң, РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналына объектінің жұмыс істеу қабілеттігінің қалпына келтірілгені туралы баяндайды.

26. ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке қою жөніндегі нұсқаулықта төмендегілер көрсетіледі:

1) негізгі жабдық (байланыс арналары);

2) резервтік жабдық (байланыс арналары);

3) резервтік жабдыққа (байланыс арналары) ауысу тәртібі;

4) резервті қосу уақыты;

5) резервтік жабдықты (байланыс арналары) тексеру тәртібі.

27. РТЖБП қызметі мен ӘҚҚ қызметінің өзара іс-қимыл тәртібі "Әуе қозғалысын ұйымдастыру және оған қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің міндетін атқарушының 2011 жылғы 16 мамырдағы № 279 бұйрығымен бекітілген, (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7006 тіркелген) Әуе қозғалысын ұйымдастыру және қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулықпен (бұдан әрі – ӘҚҰ жөніндегі нұсқаулық) айқындалады.

28. ҰРТҚ және байланыстың негізгі құралдары зақымданған жағдайда РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервтік құралға ауыстыру жөнінде шаралар қабылдайды, ол туралы ӘҚҚ қызметінің ұшу басшысына (ӘҚҚ диспетчеріне) баяндайды.

29. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің негізгі электр қоректендіру көздері зақымданған кезде, ауысымдық персонал резервтік электр қоректендіру көздеріне ауыстыру жөнінде шаралар қабылдайды, ол туралы ұшу басшысына (ӘҚҚ диспетчеріне), РТЖБП қызметі бастығына хабарлайды және электрмен жабдықтау ұйымының персоналын хабардар етеді.

30. ҰРТҚ және байланыстың автоматтандырылған объектілерін қашықтан басқару және электрмен қоректендіру байланыс желілерін қалпына келтіру жөніндегі жұмыс кезінде, олар үшін РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналымен байланыс тәсілдері мен құралдары анықталатын мамандардың тұрақты кезекшілігі белгіленеді.

31. Қалпына келтіру жұмыстарының аяқталғаны туралы РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы ӘҚҚ ұшу басшысына (диспетчеріне) баяндайды және оның рұқсатымен ҰРТҚ және байланыстың автоматтандырылған объектілерін қашықтан басқаруға және электр энергиясымен қоректендірудің негізгі көздеріне ауыстыру туралы нұсқау береді.

32. ҰРТҚ және байланыс құралдары жұмысындағы ӘК ұшуларының қауіпсіздігі мен тұрақтылығының бұзылуына әкелетін барлық өзгерістер туралы РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы РТЖБП қызметі басшылығына және ӘҚҚ ұшу басшысына (диспетчеріне) баяндайды.

33. РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналының жұмыс орны ҰРТҚ және байланыстың автоматтандырылған объектілерін қашықтан басқару және бақылау құралдарымен, ӘҚҚ қызметі ауысым кезекшілерінің жұмыс орындары және азаматтық авиация ұйымдарының аралас қызметтерімен телефон және/немесе дауыс зорайтқыш байланысымен жабдықталады. Қызметтік сөйлесулер құжаттау құрылғысы арқылы автоматты түрде жазылады. РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналының қарамағында тәулік бойы радиоландырылған кезекші автокөлік болады.

34. РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы өз қызметінде АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысы бекіткен лауазымдық нұсқаулықты, ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервте сақтау жөніндегі нұсқаулықты (-тарды), АА қызметтерімен өзара іс-қимыл жөніндегі нұсқаулықтарды, осы Қағиданы және әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі саласындағы заңнаманы басшылыққа алады.

35. РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмысы көрсетілген объектінің ауысымдық персоналының жедел журналын осы Қағидалардың 4-қосымшасына сәйкес жүргізеді.

36. РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы мен объектінің ауысымдық персоналы ауысымды қабылдау кезінде:

1) ҰРТҚ және байланыс құралдарының қызмет көрсететін негізгі және резервтік жиынтықтарының бар болуын, жай-күйін және жұмысқа қабілеттілігін;

2) электр қуатымен қоректенетін резервтік көздердің дайындығын;

3) мүліктердің, пайдалану құжаттамасының, өлшейтін аспаптардың, керек қосалқы бөлшектерінің шұғыл жиынтықтарының, құрал-саймандардың тізімдеме бойынша болуын;

4) жеке қорғаныс құралдарының болуын, олардың дұрыстығы (көріп тексеру мүмкіндігі болған жағдайда) және оларды сынақтан өткізу мерзімінің өзектілігі, өндірістік жабдықтардың қауіпсіздігін, жазатайым оқиғалар кезінде зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету үшін дәрігерлік қобдишаның болуын;

5) өрт сөндіру құралдарының дұрыстығын және бар болуын (көріп тексеру мүмкіндігі болған жағдайда) және оларды сынақтан өткізу мерзімінің өзектілігі, объектінің өртке қарсы қауіпсіздік жағдайын тексереді.

37. Кезекшілікті қабылдау және тапсыру РТЖБП ауысымдық персоналы үшін осы Қағидалардың 1-қосымшасына сәйкес РТЖБП қызметі ауысымдық персоналының журналында және объектінің ауысымдық персоналы бар объектілері үшін осы Қағидалардың 4-қосымшаға сәйкес объектінің ауысымдық персоналының жедел журналында рәсімделеді.

38. Кезекшілікті қабылдау мен тапсырудың нәтижелері мен объектінің (жабдықтың) жұмысқа дайындығы туралы объектінің ауысымдық персоналы РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналына баяндайды.

39. РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы автоматтандырылған объектілердің бақылау құралдарынан алынған ақпарат, объектілердің ауысымдық персоналының баяндамалары негізінде құжаттандыру құралдарына жазба жазу арқылы РТЖБП қызметі ауысым персоналының ұшу басшысына (ӘҚҚ диспетчеріне) кезекшілікті қабылдау туралы баяндамасы осы Қағидалардың 5-қосымшасындағы нысанға сәйкес кезекшілікті қабылдау мен ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмысқа дайындығы туралы ӘҚҚ қызметінің ұшу басшысына (диспетчеріне) баяндайды.

40. РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы ӘҚҚ қызметінің кезекші ауысымының нұсқама беруіне қатысады немесе нұсқаманы электр байланысы құралдары арқылы тыңдайды, радиотехникалық жабдықтар мен байланыстың күйі туралы шұғыл ақпаратты жеткізеді. Осы дыбыстық ақпараттың құжаттау құрылғыларында жазылуы қамтамасыз етіледі.

4-параграф. Пайдалану және авариялық жағдайлар рәсімінде РТЖБП қызметінің
азаматтық авиацияның басқа қызметтері мен ұйымдарымен өзара іс-қимылы

41. Өндірістік қызметті қамтамасыз ету үшін РТЖБП қызметіне техникалық ғимараттар, құрылыстар, өндірістік және қойма үй-жайлары беріледі.

42. РТЖБП қызметі бастапқы талаптарды әзірлеуге, жобалауға қажетті техникалық тапсырмаларды келісуге, іздеу жұмыстарына, жобалау құжаттамасын қарау мен келісуге, құрылыс-құрастыру жұмыстарын техникалық қадағалауға, сондай-ақ қабылдау және пайдалану сынақтарына қатысады.

43. Әуеайлақтың ҰРТҚ және байланыс объектілеріне кіреберіс жолдарды, радиомаяк жүйесінің ауыспалы аймағын таңбалауды және күтіп ұстауды екі жақтың жауапкершілігі мен құқықтары белгіленетін азаматтық-құқықтық шарт шарт жасау арқылы әуежайдың әуеайлақтың қызметі қамтамасыз етеді.

44. Бөгде ұйымдар радиотехникалық объектілер мен желілік-кабельдік құрылыстарға іргелес жатқан учаскелер аумағында жер қазу және құрылыс жұмыстарын жүргізуі үшін, РТЖБП қызметімен келісуі тиіс. Жұмыстар РТЖБП қызметі өкілінің қатысуымен жүргізіледі.

45. Бөгде ұйымдар ҰРТҚ және байланыс объектілері орналасқан жерлерде ғимараттар мен құрылыстарды салған, жер қазу жұмыстарын орындаған кезде, АА ұйымдары аталған құрылыстардың Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 12 мамырдағы № 504 қаулысымен бекітілген әуе қозғалысы қауіпсіздігіне қауіп төндіретін қызметке рұқсат беру қағидасына, сонымен қоса осы Қағиданың 6-қосымшасына сәйкес, ҰРТҚ және байланыс радиотехникалық жабдықтары сигналының сапасы мен қолжетімдігіне әсерін (кері әсерін), сонымен қатар осы Қағидаларға 6-қосымшада көрсетілген кешендер (объектілер), ҰРТҚ бұйымдары және АА электрбайланысы орналасқан жерлерде ғимарат және құрылыс кезінде шектеу аймақтарын бағалайды.

46. РТЖБП қызметі аэронавигациялық қызмет көрсетуге байланысты апатты жағдайларда басқа қызметтердің (АА ұйымдары) іс-қимылының жоспарын әзірлеуге қатысады.

5-параграф. ҰРТҚ және байланыс объектілерін электрмен жабдықтау

47. ҰРТҚ және байланыс объектілерін электрмен жабдықтау "Электр энергиясын пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 25 ақпандағы № 143 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10403 болып тіркелген) бекітілген Электр энергиясын пайдалану қағидаларына (бұдан әрі – Электр энергиясын пайдалану қағидалары), жобалау құжаттамасына сәйкес қамтамасыз етіледі, сондай-ақ:

1) әуеайлақтарда, тікұшақ айлақтарында орналасқан объектілер үшін – осы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес;

2) осы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес ҰРТҚ-ның алыс позицияларын, авиациялық әуе электр байланысының ретрансляторларын және байланыстың жылжымалы тораптарын (арнайы мақсаттағы автомобильдерді) электрмен жабдықтауды қамтамасыз етуге міндетті.

Ескерту. 47-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

48. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің қалыпты жұмысын қамтамасыз ету (жылыту, желдету, ауабаптау, апаттық жарықтандыру) және жарықтехникалық жабдықтарды қашықтан басқару үшін, бұл жүктемелер тиісті токтан қорғанысы бар дербес автоматты ажыратқыштарға берілген жағдайда, метеорологиялық жабдықтар мен құрылғылардың электрмен жабдықтауын қосуды алмағанда, ұшуларды тікелей қамтамасыз етуге қатысы жоқ электр энергиясын тұтынушыларды ҰРТҚ және байланыс құралдарын кепілді электрмен қоректендіру қалқанына қосуға жол берілмейді.

49. Резервтік дизель-генераторлардың қуаты жеткілікті болған жағдайда, старт, қону және рульдеу диспетчерінің жұмыс орындарындағы әйнектің жылыту элементтерін кепілді электрмен қоректендіру қалқанына қосуға жол беріледі.

50. Тараптардың пайдалану жауапкершілігінің шекарасы-күтіп ұстауға, қызмет көрсетуге және техникалық жай-күйіне жауапты шаруашылық жүргізуші субъектілер арасындағы, теңгерімдік тиесілігі немесе электрмен жабдықтау шарты бойынша айқындалатын және осы шаруашылық жүргізуші субъектілер арасындағы тараптардың теңгерімдік тиесілігін шектеу және пайдалану жауапкершілігінің тиісті актісімен расталған энергетикалық жабдықты және (немесе) электр желісін бөлу нүктесі электр энергиясын пайдалану қағидаларына сәйкес белгіленеді.

Ескерту. 50-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-тарау. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу сенімділігін қамтамасыз ету

1-параграф. Сенімділік көрсеткіштері

51. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу сапасы оның міндетіне сәйкес құралдардың белгілі бір функцияларды орындау қабілеттілігін сипаттайтын қасиеттерінің жиынтығымен айқындалады.

52. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу сенімділігі мыналармен анықталады:

1) схемалық-конструктивтік орындаумен, қолданылатын жинақтаушы элементтердің сапасымен;

2) автоматтандыру дәрежесімен, резервтеумен, электрмен жабдықтау, байланыс және басқару желілерінің сенімділігімен, техникалық пайдалануды ұйымдастырумен, техникалық қызмет көрсетудің және жөндеудің сапасымен, инженерлік-техникалық персоналдың кәсіби даярлығымен және тәртібімен;

3) пайдалану шарттарымен, электромагниттік жағдаймен, климаттық және метеорологиялық факторлармен, ионосфералық құбылыстармен, радиотолқынның өтпеуімен;

4) тасымалдау және сақтау шарттарымен.

53. ҰРТҚ және байланыс құралдарының істен шықпауы істен шығуға (зақымдануға) арналған орташа атқарымымен сипатталады.

54. Істен шығуғдың (зақымдану) істелген жұмыс, сенімділік және әзірлік көрсеткіштері осы Қағидаларға 8-қосымшада келтірілген сенімділік, әзірлік көрсеткіштерін және резервтік байланыс арналарының санын есептеуге арналған формулалар бойынша айқындалады, мұнда сенімділік-құрылғының немесе жүйенің белгіленген уақыт кезеңі немесе жұмыс циклдерінің белгіленген саны ішінде үздіксіз жұмыс істеу ықтималдығы; дайындық - қарастырылып отырған кезеңдегі жүйенің қалыпты жұмыс істеу уақытының пайыздық үлесі.

ҰРТҚ және байланыс құралдарының істен шығуының, сенімділігі мен дайындығының көрсеткіштерін бақылау мақсатында пайдаланушы ұйым сенімділік пен әзірлікті есептеу әдістемесін және талап етілетін сенімділік пен әзірлік деңгейлерін қоса алғанда, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен әзірленеді, келісіледі және осындай бақылау тәртібі және оның сақталуы қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 54-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

55. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жөндеуге жарамдылығы оның жұмыс істеу қабілеттігін қалпына келтірудің орташа уақытымен сипатталады.

56. Жұмыс істеу қабілеттігін қалпына келтірудің орташа уақыты осы Қағидаларға 8-қосымшада келтірілген байланыстың резервтік арналарының сенімділігі мен санын есептеуге арналған формула бойынша анықталады.

57. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу қабілеттігін қалпына келтіру уақыты істен шығудың (зақымданудың) себептерін іздестіруге және істен шығудың (зақымданудың) салдарын жоюға жұмсалған уақытты қамтиды. Құралдардың жұмыс істеу қабілеттілігін қалпына келтіру кезіндегі ұйымдастырушылық кідірулер жеке ескеріледі.

58. ҰРТҚ және байланыс құралдарының сенімділік көрсеткіштері ұшу қауіпсіздігі талаптарын негізге ала отырып белгіленеді, оларды әзірлеу, шығару кезінде негізге алынады және пайдалану рәсімінде қамтамасыз етіледі.

59. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу қабілеттілігі ресурсы пайдаланудың басынан немесе жөндеуден кейін шығынға жазылғанға дейінгі қалпына келтірілгенінен бастап атқарымы (ресурсы) мен пайдаланудың күнтізбелік ұзақтығымен (қызмет ету мерзімімен) сипатталады.

60. Жұмысқа қабілеттілігі ресурсының көрсеткіштері бұйымның формулярында келтіріледі және пайдалану тәжірибесінің негізінде нақтылануы мүмкін.

61. ҰРТҚ және байланыс құралдарының қосылу, ажыратылу уақыты, жұмыс ұзақтығы осы Қағидалардың 1-қосымшасындағы нысанға сәйкес РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналының журналында есепке алыну тиіс.

62. Атқарылған жұмысты есепке алу құралдың электр қоректенуін басқару элементін "Қосылған" деген қалыпқа ауыстыру сәтінен бастап жүргізіледі.

63. Атқарылған жұмысты есепке алу ай сайын бұйым формулярында мыналар үшін:

1) санауышпен жабдықталған құралдар үшін - санауыштың көрсеткіші бойынша;

2) жүктелген немесе жеңілдетілген резерві бар (өндірушімен көзделген) құралдар үшін - барынша көп жұмыс істеген құрал (негізгі немесе резервтік) санаушының көрсеткіштері бойынша;

3) өндіруші көздеген, жүктелмеген резерві бар құралдар үшін - көрсеткіштері қосылып есептелетін санауыштар бойынша жүргізіледі.

64. Санауыштармен жабдықталмаған ҰРТҚ және байланыс құралдары үшін олардың істелген жұмысы РТЖБП қызметі ауысымдық персоналының журналынан алынған деректер бойынша, тәулік бойғы жұмысы кезінде күнтізбелік деректер бойынша жүргізіледі.

65. ҰРТҚ және байланыс құралдарының пайдалану рәсіміндегі тоқтаусыз жұмыс істеуі, жөндеуге жарамдылығы істен шығулар мен зақымданулар жөніндегі статистикалық деректерін талдау, сондай-ақ олардың туындау себептерін талдау нәтижелері бойынша бағаланады.

66. ҰРТҚ және байланыс құралдарының істен шығулары мен зақымдануларын есепке алу мен талдау мынадай:

1) топтап шығарылатын ҰРТҚ және байланыс құралдарының сенімділігін оларды пайдалану нәтижелері бойынша бағалау;

2) істен шығулар мен зақымданулардың себептерін талдау, топтап шығарылатын және жаңадан әзірленетін ҰРТҚ және байланыс құралдарының сенімділігін арттыруға бағытталған ұсыныстар мен іс-шаралардың әзірленуі және іске асырылуы;

3) ТҚ мен жөндеудің көлемдерін және мерзімділігін оңтайландыру;

4) пайдалану және жөндеу құжаттамасын жетілдіру, ҚАҚ құрамы мен шығыс нормаларын оңтайландыру;

5) пайдаланылатын ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық ресурстарын (қызмет ету мерзімдерін) негіздеу мақсатында жүргізіледі.

67. Құралдардың барлық істен шығулары мен зақымданулары, олардың пайда болу себептері және жұмыс істеу қабілеттілігін қалпына келтіру уақыты ҰРТҚ және байланыс құралдарына берілген формулярлар мен паспорттарда ескеріледі. ҰРТҚ және байланыс құралдарына формулярды жүргізу тәртібі осы Қағидаларға 9-қосымшада келтірілген.

68. Жабдық формулярсыз (паспортсыз) келіп түскен жағдайда формулярды РТЖБП қызметі жүргізеді.

69. ҰРТҚ және байланыс құралдарының тоқтаусыз жұмыс істеу көрсеткіштерін талдау үшін, осы Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес қызмет ету мерзімі ішінде ҰРТҚ және байланыс құралдарының істен шығулары мен зақымдануларының жинақтауыш картасы толтырылады.

2-параграф. ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке қою

70. Ұшу қауіпсіздігі талаптарын негізге ала отырып, ҰРТҚ және байланыс құралдарының тоқтаусыз жұмыс істеуінің қажетті деңгейіне резервке қою арқылы қол жеткізіледі.

71. Аса жоғары жиіліктер мен жоғары жиіліктер ауқымындағы радионавигация, авиациялық әуе радиобайланысы, ӘҚҚ бақылау жүйелері (радиолокация), бақылау ақпаратын немесе ӘҚҚ мақсатында әуе қозғалысын басқаруды автоматтандыру құралдарын көрсету, сондай-ақ АЖЖ ауқымындағы авиациялық әуе байланысы арналарының ретрансляторлары және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ететін диспетчерлік қызметтер мен лауазымды тұлғалардың келіссөздерін құжаттау құралдары резервіленеді.

Ескерту. 71-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

72. Әуеайлақтық диспетчерлік пункттердің ("Старт", "Мұнара", "Жақындау", "Шеңбер") АЖЖ ауқымындағы авиациялық әуе байланысының арналарында әр арна үшін қабылдау және тарату құрылғыларының немесе қабылдау-тарату құрылғысының (трансивердің) негізгі және резервтік жиынтықтары көзделеді, ал радиобайланыс құралдары жиынтықтарының біреуі үшін, "Іздестіру-құтқару" (123,1 МГц), "ӘҚҚ радиобайланысының резервтік жиілігі" (арна ӘҚҚ радиобайланысының негізгі жиілігін бұғаттауда қолданылады) қоспағанда, химиялық ток көздерінен ұзақтығы кемінде 2 сағат болатын авариялық электрмен қамтамасыз ету көзделуі тиіс.

73. Осы Қағидалардың 71-тармағында көрсетілгеннен басқа, авиациялық электр байланысының өзге де арналары үшін, резервтік жабдық саны (радиостанциялар, радиотаратқыштар, радиоқабылдағыштар, АFTN автоматтандырылған жұмыс орындарын ұйымдастыруға арналған жабдықтар) осы Қағидаларға 8-қосымшада келтірілген сенімділік көрсеткішін және резервтік баланыс арналар санын есептеу формуласы бойынша анықталады.

73-1. Осы Қағидаларда AFTN жүйесіне қойылатын талаптар айтылған кезде AFTN/AMHS жүйелеріне қойылатын талаптар түсініледі.

AFTN автоматтандырылған станцияларында AFTN станциясының қызметкері болмаған кезде жеделхаттар/хабарламалар бланкілерін өңдеу АА ұйымның басшысы бекіткен тәртіппен жүзеге асырылады.

Ескерту. Қағида 73-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

74. Азаматтық авиация ұйымының тәулік бойғы жұмысы кезінде құжаттандыру жүргізу мақсаттарына арналған көпарналы құрылғылар ақпаратты құжаттандырудың бір объектісіне бір құрылғы есебімен резервтеледі.

75. Пайдаланымдағы ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке (жұмысқа толық қосылуды ескере отырып) ауыстырып қосудың (өткізудің) рұқсат етілген уақыты осы құралдарды өндіруші кәсіпорындардың (өнім берушілердің) пайдалану құжаттамасында көрсетіледі. Қажет болған жағдайда, осы не басқа ҰРТҚ және байланыс құралын пайдалану құжаттамасында резервке ауыстырып қосудың (өткізудің) рұқсат етілген уақыты туралы деректер болмаған жағдайда, РТЖБП қызметі мен ӘҚҚ қызметінің мамандары бірлескен хаттаманы рәсімдей отырып, осы құралдарды резервке ауыстырып қосудың (өткізудің) рұқсат етілген уақытына хронометраж жүргізеді.

76. Резервке көшіру (ауысу) ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке қою жөніндегі нұсқаулықта белгіленген аз уақыт ішінде жүзеге асырылады.

77. ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке (электр байланысының айналма арналарына) ауыстырып қосудың (өткізудің) нормативтік уақыты, сондай-ақ инженерлік-техникалық персоналдың іс-қимылы ҰРТҚ және байланыс объектілерін резервтеу жөніндегі нұсқаулықтарда көрсетіледі.

78. Нұсқаулықтарға РТЖБП қызметінің басшысы қол қояды, ӘҚҚ қызметінің басшысымен келісіледі, АА ұйымы (бөлімшесі) басшысының бұйрығымен бекітіледі. Нұсқаулықтар РТЖБП қызметінде сақталады, ҰРТҚ және байланыс объектілерінде (кешендерінде) аталған нұсқаулықтардың көшірмелері қолданылады. ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке ауыстырып қосудың (өткізудің) нормативтік уақыты бойынша ақпарат осы Қағиданың 11-қосымшасына сәйкес рәсімделеді.

79. ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке ауыстырып қосудың (өткізудің) нормативтік уақытының деректері РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналының пайдалану құжаттарында болуы тиіс.

4-тарау. ҰРТҚ және байланыс құралдарын техникалық пайдалану

1-параграф. ҰРТҚ және байланыс кешендерін (объектілерін) техникалық пайдалануды ұйымдастыру

80. ҰРТҚ және байланыс кешендерін (объектілерін) техникалық пайдалану ҰРТҚ және байланыс құралдарын (бұйымдары) оларға белгіленген қызмет ету мерзімі (ресурсы) кезеңінде олардың белгіленген сенімділік деңгейімен жұмыс істеуін қамтамасыз етуге бағытталған ұйымдастыру және техникалық іс-шаралар кешені болып табылады.

81. ҰРТҚ және байланыс құралдарын (бұйымдарын) техникалық пайдалану мыналарды қамтиды:

1) ҰРТҚ және авиациялық электр байланысы құралдарын пайдалануға енгізу кезеңіндегі іс-шаралар;

2) ҰРТҚ және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсету;

3) ҰРТҚ және байланыс құралдарын жөндеу;

4) қызмет ету мерзімін (ресурсын) ұзарту;

5) ұшу кезіндегі және жердегі тексерулерді жүргізу;

6) ҰРТҚ және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсету және жөндеуді метрологиялық қамтамасыз ету;

7) инженерлік-техникалық персоналды кәсіби дайындау, тағылымдаман өткізу және дербес жұмысқа жіберу;

8) пайдалану құжаттарын осы Қағидаларға 12-қосымшасына сәйкес пайдалану құжаттары тізбесіне сәйкес жүргізу. Ұйым басшысы пайдалану құжаттарының бар болуын сақтау, жүргізу және есепке алу тәртібін бекітеді;

9) материалдық-техникалық қамтамасыз ету.

Ескерту. 81-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

81-1. Осы Қағидаларға 12-қосымшада көрсетілген пайдалану құжаттарын электрондық құжаттамаға белгіленген талаптарға сәйкес осы ақпараттың кепілді сақталуы қамтамасыз етілген жағдайда электрондық түрде жүргізуге жол беріледі.

Ескерту. Қағидалар 81-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

82. ҰРТҚ және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді метрологиялық қамтамасыз ету үшін, өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құжаттармен белгіленген пайдалану шарттары мен талаптарына сәйкес келетін және өлшеулер бірлігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамаға сәйкес қолданылуға жол берілетін өлшеу құралдарын қолданады.

Қандай да бір физикалық шаманың болуын анықтауға арналған немесе физикалық шамалардың олардың мәнін шама бірлігімен нормаланған дәлдікпен бағалаусыз бақылау үшін қолданылатын өлшеу құралдары индикаторлар болып табылады, салыстырып тексерілмейді және "И" (индикатор) деген белгісі болуы тиіс. Өлшеу құралдарын индикаторларға өткізу тәртібі, олардың тізбесі, оларды есепке алуды және олардың жарамдылығын бақылауды қамтамасыз ету Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігі Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі комитетінің 2002 жылғы 29 желтоқсандағы № 522 "Өлшеу құралдарын индикаторларға өткізу тәртібі" ҚР СТ 2.8-2002 мемлекеттік стандартына сәйкес, АА ұйымы (бөлімшесі) басшысының бұйрығымен анықталады.

83. РТЖБП қызметінің басшылық құрамы инженерлік-техникалық басшылық құжаттарының талаптарын орындауды және уақтылы зерделеуді ұйымдастырады, құжаттардың есепке алынуын және сақталуын бақылайды.

84. Байланысты және ҰРТҚ нысандарын техникалық пайдалану осы Қағидалардың, пайдалану құжаттамаларының талаптарына сәйкестігін, байланыс және ҰРТҚ құралдарының Қазақстан Республикасы Азаматтық авиациясындағы әуеайлақтардың (тікұшақ айлағы) пайдаланылу жарамдылығы нормаларының талаптарына (ҚР АА ӘПЖН) сәйкестігін бақылауды АА ұйымдарының шеңберінде АА ұйымының және РТЖБП қызметінің басшылығы жүзеге асырады.

2-параграф. Байланыс және ҰРТҚ құралдарына техникалық қызмет көрсету

85. Байланыс және ҰРТҚ құралдарына техникалық қызмет көрсету (ТҚ) талап етілетін сенімділікті ұстау, істен шығуларды алдын-алу және бекітілген нормалар шегінде байланыс және ҰРТҚ құралдары (өлшемдері) пайдалану сипаттамаларын қолдау мақсатында және АА ұйымының РТЖБП қызметі инженерлік-техникалық қызметкерлері тарапынан жүзеге асырылады.

86. Байланыс және ҰРТҚ құралдарының ТҚ жабдықтың зауыт-өндірушісінің (жеткізуші) техникалық қызмет көрсету тізілімдемесіне сәйкес орындалады. Жабдықтың жеткізілу жиынтығында техникалық қызмет көрсету тізілімдемесі болмаған жағдайда немесе пайдалану шарттарын есепке ала отырып оны қайта жасау керек болса бұл құжат РТЖБП қызметінің тарапынан пайдаланудың жергілікті шарттарын есепке ала отырып жасалады және АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысы тарапынан бекітіледі.

86.1. Пайдалану техникалық құжаттамасында ТО көрсетуді "шарт бойынша" жоспарлау әдісі көрсетілген RTOP және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсету параметрлерді бақылаумен және сенімділік деңгейін бақылаумен жүзеге асырылады. Шарт бойынша қызмет көрсету кезінде жұмыстың жиілігі мен көлемі диагностикалық параметрлердің мәндерімен немесе өнімнің бір түрінің (тұтастай алғанда өнімдер, оның құрамдас бөліктері, компоненттері) сенімділік көрсеткіштерімен анықталады. Диагностикалық параметр деп белгілі бір өнімнің техникалық жағдайын анықтайтын қасиеттерінің сандық сипаттамасы түсініледі. Өнімнің жарамды күйден ақаулыға ауысу сәті оның параметрінің істен шығуға дейінгі шекті мәнімен сипатталады, оған жеткенде өнімнің жұмысқа жарамдылығын қалпына келтіру операциялары қажет. Заманауи техникалық қызмет көрсетуді пайдаланудың мақсаты - жабдықтың техникалық жағдайын бақылаудың сенімділігін арттыру, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ете отырып, пайдалану шығындарын азайту (пайдалану уақытына қызмет көрсетумен салыстырғанда).

Ескерту. Қағидалар 86-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

87. Байланыс және ҰРТҚ құралдары жүйесінде қалыпты жұмыс істеуді қамтамасыз ету бойынша жұмыстардың көлемі нысанның (байланыс арнасының) немесе жеке құралдың техникалық жағдайы арқылы анықталады.

88. Техникалық жағдай (жұмысқа қабілеттілік, жарамдылық) анықтайтын өлшемдердің мәнін бақылаудың нәтижесі, белгіленген қызметті орындау сапасын сипаттайтын белгілер бойынша бағаланады.

89. Анықдаушы өлшемдерді олардың атаулы мәндерімен (талаптарымен) сәйкестендіру бойынша жұмыстар алдын-алу рұқсатнамаларының шекарасынан анықтайтын өлшемдердің мәндері ауытқыған жағдайда орындалады.

90. Мерзімділік бақылаумен ТҚ жалпы жағдайда мыналарды көздейді: жұмысқа жарамдылықты жедел бақылау (ЖБ), жедел ТҚ (ТҚ-1) және мерзімді ТҚ-ның мынандай түрлері: апталық (ТҚ-2, 170 сағат атқарымнан соң), айлық (ТҚ-3, 750 сағат атқарымнан соң), тоқсандық (ТҚ-4, 2250 сағат атқарымнан соң), жарты жылдық (ТҚ-5, 4500 сағат атқарымнан соң), жылдық (ТҚ-6, 8800 сағат атқарымнан соң), мезгілдік ТҚ (ТҚ-С), бұл тұрғыда ТҚ мерзімділігі байланыс және ҰРТҚ нысанын (өнімді) пайдалану ерекшелігіне қарай басқа болуы мүмкін.

91. Мерзімдік техникалық қызмет көрсету егер осы ТҚ пайдалану-техникалық құжаттамада қарастырылған болса байланыс және ҰРТҚ құралдарын көктемгі-жазғы кезеңгі (КЖК) және күзгі-қысқы кезеңгі жұмыстарға дайындау кезінде жүргізіледі.

92. Мерзімді ТҚ жүргізу мерзімі регламентке сәйкес тек күнтізбелік мәні (айына, тоқсанда, жарты жылда, жылында бір рет) бойынша анықталған байланыс және ҰРТҚ құралдары үшін көрсетілген мерзімде аз атқарым болған жағдайда ТҚ-ны байланыс және ҰРТҚ құралдарының атқарымына сәйкес жүргізуге рұқсат етіледі.

93. Байланыс және ҰРТҚ құралдарының жұмысқа қабілеттілігін жедел бақылау олардың жұмысы барысында жүзеге асырылады. Жұмысқа қабілеттілікті шығыс сипаттамалары (мәндері), жабдықтың қашықтықтан бақылау және басқару сигналы бойынша жедел бақылау кезінде нысанның, өнімнің (байланыс арнасы) жұмысқа қабілеттілігі және оны тағайындалуы бойынша пайдалану мүмкіндігі анықталады.

94. Апаттық радиоарна радиостанциясының жұмысқа қабілеттілігін тексеру ӘҚҚ қызметі арналарының жұмыс жиілігінде аптасына бір реттен аз емес жүргізіледі.

95. Түрлері, ТҚ мерзімділігі, регламенттік жұмыстардың тізімі, олардың орындалу технологиялары, орындаушылардың біліктіліктері, еңбек шығындары, қажетті өлшем құралдары, шығыс материалдар, құрал-жабдықтар, аспаптар, анықтайтын өлшемдердің (белгілердің) атаулы мәндері, олардың пайдалану және алдын-алу рұқсаттары техникалық қызмет көрсетудің регламентінде көрсетіледі.

96. Бақылау (радиолокация), ӘҚҚ ақпаратын көрсету құралдары, радионавигация, қону және авиациялық электрбайланыс құралдарының ТҚ осы Қағидаларға 13-қосымшаның ҰРТҚ және байланыс құралдарының ТҚ графигінің бекітілген формасына сәйкес, АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысымен бекітілген және ӘҚҚ қызметімен келісілген байланыс және ҰРТҚ құралдарының ТҚ кестесі бойынша жүзеге асырылады.

Ескерту. 96-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

97. Байланыс және ҰРТҚ басқа құралдарының ТҚ кестесі РТЖБП қызметінің бастығы тарапынан бекітіледі.

98. ТҚ кестелерін жоспарлаудың және жасаудың бастапқы мәліметтері болып мыналар есептеледі:

1) техникалық жағдайы, байланыс және ҰРТҚ құралдарының болжанатын атқарымы туралы мәліметтер;

2) регламенттерде немесе пайдалану бойынша басшылықтарда белгіленген ТҚ бойынша жұмыстардың мерзімділігі немесе көлемі;

3) радиолокация және радионавигация құралдары аялдамаларының жоспар-кестесі.

99. ТҚ жоспарлау және орындау кезінде техникалық қызмет көрсетудің басталу уақытын осы түрдің ТҚ-сы үшін бекітілген мерзімділігінен 15 %-ға ауытқуға жол беріледі.

100. Байланыс және ҰРТҚ құралдарының тұрып қалуын қысқарту мақсатында ТҚ-ның кезеңдік әдісі қолданылады, бұнда операция кезек-кезекпен (уақыт бойынша таратылып) нысанның толық сөнуінсіз байланыс және ҰРТҚ құралдарының негізгі және қордағы жиынтықтарында орындалады. ӘҚБ АЖ үздіксіз жұмысы оның реконфигурациясы есебінен қамтамасыз етіледі, радиолокациялық шепте радиолокациялық станцияның бірарналы режіміндегі жұмысы рұқсат етіледі. ТҚ-ны кезеңдік әдіспен орындау үшін осы түрдегі ТҚ-ның регламенттік жұмыстарының барлық көлемі тең бөліктерге бөлінеді. Әр бөліктің көлемі АА ұйымы жұмыс регламентімен бекіткен жұмыс уақытының аяқталуына 1 сағат қалғанға дейін оның сөзсіз орындалуын есепке ала отырып анықталуы қажет.

101. ТҚ кезеңдік әдісі кезінде инженерлік-техникалық қызметкерлердің біркелкі жүктелімі үшін жұмыс көлемін ТҚ біратаулы түрлері арасында барлық кезеңге үлестіру қажет, ТҚ регламенті бойынша жұмыстарды үлестірілген еңбексыйымдылығымен атқарған кезде – кезекті ТҚ түрлері арасында үлестіру қажет.

102. ТҚ жылдық кестесі негізінде кешеннің (нысанның) инженерлік-техникалық қызметкерлері үшін айлық жұмыс жоспары Осы Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес нысанда жасалады.

103. Байланыс және ҰРТҚ кешендерінде (нысандарында) ауысымдық қызметкерлермен жұмыстар әр ауысымға теңдей үлестіріледі, ал автоматтандырылған нысандарда – нысанға ТҚ орындау үшін келу күндеріне үлестіріледі.

104. ТҚ тиімділігін арттыруға техникалық қызмет көрсетуді өлшемдерді үздіксіз бақылаумен пайдалу арқылы жетуге болады.

105. Өлшемдерді үздіксіз бақылаумен техникалық қызмет көрсетуді жүзеге асыру үшін қашықтықтан бақылау және басқару автоматтандырылған жүйелерін пайдалану қажет, олар мына міндеттерді шеше алады:

1) әр құралдың және нысанның жалпы жұмысқа қабілеттілігін бақылау;

2) бұзылыстарды автоматты іздестіру;

3) құралдарды және нысандарды қашықтықтан басқару;

4) құралдар мен нысандардың техникалық жағдайлары туралы ақпараттарды автоматты құжаттандыру.

106. Байланыс және ҰРТҚ объектілерінің ТҚ жалпы элементтері (құрылғылары) бойынша операцияларды орындау үшін (жөндеу жұмыстары, түзеу, жабдықтарды ауыстыру), сонымен қатар нысанның/объектілердің толық сөнуін талап ететін операциялар үшін нысанның/объектінің жоспарлы тоқтатылуы қарастырылады. Нысанның/объектінің, өнімнің тоқтатылуы деген оның электрмен жабдықтау көздерінен толық ажыратылуы (жабдықтың негізгі және резервтік жиынтықтары) және белгіленген қызметтерді орындауды тоқтату болып табылады.

Ескерту. 106-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

107. ТҚ орындау барысында аялдаудың ұзақтығы бекітілген регламенттегі байланыс және ҰРТҚ нысанның/объектінің сөнуін талап ететін жұмыс көлемінде анықталады.

Ескерту. 107-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

108. ТҚ орындау барысында жұмысқа қабілеттілікті тексеру және ұзақтығы 30 минут жөндеу жұмыстары үшін байланыс және ҰРТҚ нысандарының/объектілерінің аз уақыттық тоқтатылулары (сөндіру, жұмыс істемейтін нысандардың/объектілердің қосылулары және резервтік жиынтықтарға қайта қосылулар) РТЖБП қызметі қызметкерінің ӘҚҚ ұшу басшысымен (диспетчер) келісілген рұқсаты арқылы жүргізіледі.

Ескерту. 108-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

109. Байланыс және ҰРТҚ нысандарының/объектілерінің ұзақтығы 8 сағаттан көп жоспарлы тоқтатылулары көп еңбекті қажет ететін мерзімді ТҚ немесе жоспарлы жөндеу жұмыстарын орындау үшін жүргізіледі, бұлар АА ұйымының басшылығының бекіткен ТҚ және жөндеу жұмыстары кестесіне сәйкес, алдын ала ӘҚҚ қызметінің бастығына бұл туралы жұмыстың басталғанына дейін ӘҚҚ қызметінің бастығымен (аға диспетчермен) алдын ала келісе отырып, жұмыс басталғанға дейін 8 сағаттан кешіктірмей өткізіледі.

Ескерту. 109-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

109-1. Аэронавигациялық жабдықтың жұмыс істеуінің басталуына, тоқтатылуына, қызмет көрсетілуіне немесе олардың жұмыс режимінің елеулі өзгеруіне қатысты ақпаратқа қатысты үш айдан аспайтын қолданылу мерзіміне ұзақ мерзімді сипаттағы пайдалану тұрғысынан маңызды тұрақты өзгерістер немесе уақытша өзгерістер Жедел тәртіппен енгізілген кезде NOTAM дереу жасалады және шығарылады:

1) пайдалануды уақытша тоқтату немесе қайта бастау, жиіліктердің, жарияланған жұмыс уақытының, тану сигналының, бағдарының (бағытталған құралдардың), орналасқан жерінің өзгеруі, қуаттың 50% немесе одан да көп ұлғаюы немесе азаюы, радиохабар беру кестесінің немесе мазмұнының өзгеруі, радионавигациялық қызметтер мен "ауа – жер" байланыс қызметтері жұмысының тұрақсыздығы немесе сенімсіздігі немесе шектеулер ретрансляциялық станциялардың жұмысында пайдалану салдарларын, зардап шеккен қызмет көрсетуді, жиілік пен аймақты қоса алғанда;

2) тікелей пайдалану салдарлары бар резервтік және қосалқы жүйелердің болмауы.

Аэронавигациялық құралдардың, құрылыстардың немесе байланыс қызметтерінің жарамсыздығы туралы хабарлайтын NOTAM хабарламасында осы құралдардың жарамсыздығының болжамды уақыты немесе оларды пайдалануды қайта бастаудың болжамды уақыты көрсетіледі. Егер оның пайдалану салдарлары, аэронавигациялық құралдардың немесе пайдалану салдарлары жоқ жалпы қызметтердің шектеулері болмаса, резервтік және қосалқы жүйелердің болмауына қатысты ақпаратқа қатысты NOTAM шығарылмайды.

Аэронавигациялық қызмет көрсетуді беруші өзара іс-қимыл бойынша тиісті Нұсқаулық әзірлейді, онда NOTAM басылымына өтінім беру шарттары мен мерзімдері, сондай-ақ NOTAM басылымы талап етілетін аэронавигациялық жабдықтың, қызмет көрсетудің және олардың жұмыс режимдерін өзгертудің түрлері айқындалады.

Ескерту. Қағида 109-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

109-2. Барлық ATIS, ATIS, VOLMET, D-VOLMET радиохабарларының кестесі мен жиілігі AIP-де жарияланады. Жиіліктердің немесе беру уақытының жоспарлы өзгеруі нақты өзгеруден екі апта бұрын NOTAM көмегімен хабарланады. Нақты өзгеруден 48 сағат бұрын, егер бұл іс жүзінде жүзеге асырылатын болса, барлық тұрақты радиохабар таратылымдарында, әрбір радиохабар таратылымының басында бір рет және соңында бір рет жарияланады. ИКАО 10-қосымшасының 7-том 2-тарауының 7.1.2-тармағына сәйкес.

Ескерту. Қағида 109-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

109-3. Аэронавигациялық қызмет көрсетуді пайдаланушыларды NOTAM арқылы күтілетін немесе пайдалану мәні бар қызмет көрсету және/немесе қосалқы қызмет көрсетудің іс жүзінде бұзылуы мүмкіндігінше ертерек орын алады. NOTAM хабарламасы күтпеген жағдайлар орын алған жағдайда тиісті іс-шаралар туралы ақпаратты қамтуы тиіс.

Ескерту. Қағида 109-3-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

110. Байланыс және ҰРТҚ объектілерінің ұзақтығы 8 сағаттан көп жоспарлы тоқтатылулары АА ұйымының басшысы бекіткен байланыс және ҰРТҚ құралдарын жөндеу жұмыстары (қайта құру) кестесіне сәйкес жабдықтарды жөндеу жұмыстары (қайта құру) және ауыстыру бойынша жұмыстарды орындау үшін жүргізіледі.

Ескерту. 110-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

111. ҰРТҚ және байланыс құралдарының/объектілерінің ұзақтығы сегіз сағаттан асатын жоспардан тыс тоқтауы туралы РТЖБП қызметінің бастығы (болмаған жағдайда оның міндетін атқарушы тұлға) АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысына баяндайды.

Ескерту. 111-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

112. Байланыс және ҰРТҚ нысандарының/объектілерінің тоқтап қалуын қысқарту мақсатында жоспарлы тоқтатулар барлық дайындық жұмыстарының толық аяқталуы кезінде өткізіледі. Зақымдану анықталған кезде тоқтаудың ұзақтығы зақымдануды жою үшін қажетті жұмыс көлемімен анықталатын уақытқа ұлғайтылады.

Ескерту. 112-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

113. Байланыс және ҰРТҚ құралдарын жөндеу жұмыстары бойынша орындалған жұмыстарды есепке алу өнімнің формулярында, байланыс және ҰРТҚ құралдарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстары жұрналында осы Қағидаларға 15-қосымшада келтірілген нысанда жүргізіледі.

114. ТҚ-ны орындау аяқталысымен жұмыстардың басшысы (орындаушы) орындалған ТҚ туралы жазбаны өнімнің формулярында, байланыс және ҰРТҚ құралдарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстары журналында жасайды. ТҚ және жөндеу жұмыстары журналындағы жазбалар құрамына орындалған жұмыстар, шығындалған материалдар тізбесі, жабдықтың техникалық жағдайы және оның жұмысқа дайындығы туралы қорытынды кіреді.

115. ТҚ орындалуының уақтылы, толық болуын және сапасын бақылауды байланыс және ҰРТҚ кешенінің (нысанының) басшысы жүзеге асырады.

116. Байланыс және ҰРТҚ құралдары, егер олардың қызмет ету мерзімі (ресурс) өтіп кеткен және ұзартылған болмаса, негізгі өлшемдері сертификатталған талаптарға сәйкес келетін болса, жер үсті және ұшу тексерулері уақытында және толық көлемде жүргізілген болса, белгіленгені бойынша жарамды болып табылады.

117. Маусымдық техникалық қызмет көрсету, объектіні сөндіруді талап ететін ТҚ және жөндеу операциялары ұшулар үшін едәуір қолайлы ауа райы жағдайы кезінде жоспарланады.

118. ТК көрсетуді ҰРТҚ және байланыс кешендерінің (объектілерінің) білікті инженерлік-техникалық персоналы, сондай-ақ РТЖБП қызметінің инженерлік-техникалық персоналының бақылауымен РТЖБП бұйымдарына техникалық қызмет көрсетуге немесе техникалық қолдауға шарттар жасалған бұйымды немесе бағдарламалық қамтамасыз етуді дайындаушыдан (әзірлеушіден) хаттармен немесе сертификаттармен расталған өкілеттіктері бар ұйымдар орындайды. Бөгде ұйымның жұмыстарды орындау нәтижелерін жұмыс басшысы (бұйымды пайдалануға жауапты орындаушы) ҰРТҚ және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу журналында, бұйымға арналған формулярда тіркейді.

Ескерту. 118-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

118-1. Жабдыққа (бағдарламалық қамтылымға) ТК көрсетуді, жөндеуді, сондай-ақ орнатуды ҰРТҚ және байланыс кешендерінің (объектілерінің) білікті инженерлік-техникалық персоналы қажет болған кезде бұйымды дайындаушыны (бағдарламалық қамтылымды) не бұйымды дайындаушыдан (әзірлеушіден) шарттық негізде расталған өкілеттігі бар басқа ұйымды тарта отырып жүргізеді.

Ескерту. Қағидалар 118-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-параграф. Байланыс және ҰРТҚ объектілерін электрмен жабдықтау жүйелеріне техникалық қызмет көрсету

119. Байланыс және ҰРТҚ объектілерін электрмен жабдықтау жүйелеріне ТҚ талап етілетін сенімділікті ұстау, істен шығуларды алдын-алу және белгіленген нормалар шегінде пайдалану сипаттамаларын қолдау мақсатында және АА ұйымының РТЖБП қызметінің инженерлік-техникалық персоналдары жүзеге асырады.

Байланыс және ҰРТҚ электрмен жабдықтау жүйелеріне ТҚК жабдықты дайындаушы зауыттың (жеткізушінің) пайдалану жөніндегі нұсқаулығына, осы Қағидаларға және электр қондырғыларды техникалық пайдалану қағидаларына сәйкес орындалады.

Электрмен жабдықтау жүйелерінің техникалық қызмет көрсету регламенті РТЖБП қызметінің тарапынан жабдықты дайындаушы зауыттың (жеткізушінің) пайдалану жөніндегі нұсқаулығын, осы Қағидаларды және Тұтынушылардың электр қондырғыларды техникалық пайдалану қағидаларын, пайдаланудың жергілікті шарттарын есепке ала отырып әзірленеді және АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысы бекітеді.

Техникалық қызмет көрсетудің және жоспарлы-алдын алу кезеңдік жөндеу жұмыстарының көлемі электр қондырғыларының жұмысқа қабілеттілігін, олардың мерзімді қалпына келуін және жұмыстардың өзгермелі шарттарымен сәйкестендірулерін қолдау қажеттілігімен анықталады және мыналарды қамтуы тиіс:

1) жедел ТҚК-1;

2) кезеңдік бақылаумен ТҚ.

120. Жедел ТҚК-1 РТЖБП қызметінің ауысым персоналы орындайды және қашықтан бақылау жүйелері бойынша жұмыс істеу қабілеттілігін күн сайынғы бақылауды қамтиды.

Электр жабдықтарын кезеңдік техникалық қарау инженерлік-техникалық қызметкерлердің тарапынан мына мақсаттар үшін жүргізіледі:

1) электр жабдықтарына техникалық қызмет көрсету бойынша орындалатын операциялардың толықтығын және сапасын тексеру;

2) жабдықтың сынуына немесе авариялық істен шығуына әкелетін ақауларды анықтау;

3) едәуір жауапты бөлшектердің және тораптардың техникалық жай-күйін белгілеу және алдағы жөндеу жұмыстарының түрі мен көлемін нақтылау.

121. Электр энергиясының резервтік генераторлары (дизель-генераторлар, бензиндік генераторлар) екі аптада бір рет 20 минуттан кем емес ұзақтықпен номиналды жүктеме бойынша тексеріледі, бұл ретте генератордың автоматты қосу құрылғысының дұрыс жұмыс істеуі, айналыстың жиілігі мен кернеуі тексеріледі.

122. Жұмыс аяқталғаннан кейін барлық жергілікті басқару органдарының жағдайы тексеріледі, анықталған және жойылған кемшіліктерді көрсете отырып, кемшіліктер жойылғанға дейінгі және одан кейінгі параметрлер шамасы, жұмсалған материалдар жөнінде техникалық қызмет көрсету және байланыс және ҰРТҚ құралдары жөндеу жұмыстары журналында жазу жазылады және электрмен жабдықтау ету жүйесінің жұмыс істеу қабілеттілігі мен жұмысқа дайындығы туралы қорытынды жасалады.

123. АА ұйымының басшысы электр қондырғыларын пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі функцияларды тікелей орындау үшін электр қондырғыны қауіпсіз пайдалануға жауаптыны және оны алмастыратын адамды тағайындайды.

4-параграф. ҰРТҚ және байланыс құралдарына ерекше жағдайларда техникалық қызмет көрсету

124. Ерекше жағдайларға қауіпті метеорологиялық және апатты құбылыстар жатады: 20 с/м жылдамдықпен және одан да жоғары жел, шаңды, құмды немесе қарлы боран, дауыл, ұзақ қарқынды жауын-шашын, бұршақ, қатты мұздану, температураның 30 С төмендеуі, жер сілкінуі, шектелген көрініс жағдайлары.

125. Ауа райының қауіпті құбылыстары туралы ескертулер Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2017 жылғы 14 маусыдағы № 345 (нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15358 болып тіркелген) Азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз ету қағидасына (бұдан әрі – МҚ қағидасы) сәйкес жасалады және беріледі.

126. ҰРТҚ және байланыс құралдарына ерекше жағдайларда техникалық қызмет көрсету күтілетін қауіпті табиғат құбылысы басталғанда (күшейгенде) объектілерді уақтылы дайындауға, жабдықтың сақталуына, апатты құбылыстың салдарын жоюға бағытталған.

127. Объектілерді күтілетін қауіпті табиғат құбылысы басталғанға (күшейгенде) уақтылы дайындауды қамтамасыз ету мақсатында ерекше жағдайлар (қауіпті құбылыстар) туралы ескерту алған кезде инженерлік-техникалық персоналдың іс-қимылдары туралы РТЖБП қызметінің басшысы қол қойған және АА ұйымның (бөлімшесінің) басшысы бекіткен нұсқаулық әзірленуде. Нұсқаулық РТЖБП қызметінде сақталады, ҰРТҚ және байланыс объектілерінде (кешендерінде) көрсетілген нұсқаулықтың көшірмелері орналастырылады.

128. РТЖБП қызметінің маусымдық персоналы ерекше жағдайлар туралы ескерту алған соң қажетті шараларды қабылдау үшін РТЖБП қызметінің инженерлік-техникалық персоналына шұғыл түрде хабарлайды.

129. Ерекше жағдайлар аяқталғаннан соң ҰРТҚ және байланыс объектілер (өнімдер), антенналы-фидерлік қондырғылар мен желілік-кәбілдік құрылыстар тексеріледі, зақымдануларды жою бойынша шаралар қабылданады және қалпына келтіру жұмыстары ұйымдастырылады.

5-тарау. ҰРТҚ және байланыс құралдарын жерүсті және ұшу кезіндегі тексерулер

1-параграф. ҰРТҚ және байланыс құралдарын жерүсті тексерулер

130. Жердегі тексерулер ҰРТҚ және байланыс құралдарының негізгі техникалық параметрлерінің және пайдалану құжаттамасының талаптарына, пайдалану шарттарына сәйкестігін бағалау үшін мынадай жағдайларда:

1) ҰРТҚ және байланыс объектілерінің (өнімдерінің) құрылысы аяқталғандарын қабылдауға дайындау кезінде;

2) ұшулар кезіндегі кезеңдік тексерулер алдында;

3) ҰРТҚ және байланыс объектілерін реконструкциялаудан кейін;

4) ӘҚҰ қызметінің талаптары бойынша.

131. ҰРТҚ және байланыс құралдарын жердегі тексерулер мынадай жұмыстарды қамтиды:

1) жабдықтың жұмыс істеу қабілеттілігін тексеру;

2) жабдықты реттеуді және баптауды;

3) негізгі анықтауыш техникалық параметрлерін өлшеу;

4) баптау кестесі мен бақылау режимдері картасын осы Қағидаларға 16-қосымшаға және осы Қағидаларға 17-қосымшаға сәйкес жердегі тексеру мен баптау хаттамасына сәйкес жасау.

132. ҰРТҚ және байланыс құралдарын жердегі тексерулерді РТЖБП қызметінің инженерлік-техникалық персоналы жүргізеді. ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануға енгізу кезіндегі жердегі тексерулер жабдықтарды жасаушылардың (әзірлеушілердің) өкілдерімен бірлесіп жүргізіледі.

133. ҰРТҚ және байланыс жердегі құралдарын жердегі тексеруге қойылатын талаптары осы Қағидалардың 18-қосымшадағы ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне сәйкес.

2-параграф. ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексерулер

134. ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексерулер нормативтік-пайдалану құжаттамасының талаптарымен ҰРТҚ және байланыс құралдары техникалық сипаттамаларының сәйкестігін растау мақсатында жердегі тексеруден кейін жүргізіледі.

135. Ұшулар кезіндегі тексеруге арналған әуе кемесі-зертханасының мынадай сипаттамалары болуға тиіс:

1) беріктік, үнемділік, қажетті жабдықтың және аспаптармен ұшу қағидалары бойынша ұшуларды орындау құқығын беретін сертификаттың болуы;

2) электрондық және жазба жабдық пен қосалқы компоненттері, қажетті ұшу экипажын орналастыру үшін жеткілікті жүк көтергіштігі. Сондай-ақ жердегі персоналы мен жабдықты тасымалдауға арналған қосымша жүк көтергіштігі қажет етілуі мүмкін;

3) қайта техникалық қызмет көрсету үшін жерге қонусыз, қарапайым тапсырманы орындауға жеткілікті ұшу алыстығы мен ұзақтығы;

4) жылдамдықтың барлық диапазонында, әсіресе ұшулар кезінде тексеру сипатындағы жылдамдық кезінде әуеайлақтық орнықтылығы;

5) шуыл мен дірілдің рұқсат деңгейі;

6) электрлік шуылдардың қабылданатын сигналдарға кедергілер жасамау үшін олардың төмен деңгейі; мысалы, бұранда айналымына шарттасатын қабылданатын сигналдың амплитудалы модуляциясы ең төмен болуы тиіс;

7) штаттық борттық жабдықтың ғана емес, бірақ қажетті қосымша электрондық жабдықтың қоректендіруіне арналған жеткілікті қуаты бар электрмен қоректендірудің тұрақты жүйесі;

8) пайдаланушылар тап болатын жағдайлар сияқты жағдайларда мүмкіндігі бойынша ұшу тексеру жүргізуді қамтамасыз ететін жылдамдықтар мен ұшу биіктіктерінің жеткілікті кең диапазоны. Шағын жылдамдықтардағы жақсы ұшу сипаттамаларының әуе кемелерін теодолиттер көмегімен жердегі бақылаушылардың сүйемелдеуі кезінде елеулі маңызы бар;

9) радионавигациялық құралдардың жаңа түрлерін тексеру мүмкіндігін қамтамасыз ету немесе қолда бар навигациялық құралдарды тексеру кезінде алынатын деректердің нақтылығын немесе өңделу жылдамдығын арттыру мақсатында жабдықты одан әрі модификациялау немесе оның құрамын кеңейту үшін жарамдылығы;

10) ұшу тексеру кезінде қолданылатын аса сезгіш сынау жабдықтарында температура мен ылғалдылықтың зиянды әсерін болдырмайтын, және экипаждың ыңғайлы жұмыс істеуін қолдайтын экипаж кабинасындағы климаттық жағдайларды бақылау жабдығының болуы;

11) ұшу экипажының жұмыс жүктемесін төмендету үшін автоұшақтың болуы.

136. ӘКЗ-сын қолдану арқылы өткізілетін ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексеруді ӘКЗ-ге ие болған азаматтық авиация ұйымы жүзеге асырады.

137. Міндеттерге байланысты ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексерулер мынадай түрлерге бөлінеді:

1) пайдалануға беру кезінде;

2) кезеңдік;

3) арнайы.

138. Пайдалануға беру кезіндегі ұшулар кезінде тексерулер құралдар жұмысының сапасы туралы толық және жан-жақты ақпарат алу мақсатында және жабдықтың пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкестігін анықтау үшін ҰРТҚ және байланыс құралдарының параметрлері мен сипаттамаларын жердегі тексерулерден кейін жүргізіледі. Осы тексерулердің нәтижелері жердегі тексерулермен бір кешенде ҰРТҚ және байланыс құралдарының пайдалануға жарамдылығын анықтауға негіз болады.

139. Кезеңдік ұшулар кезіндегі тексерулер жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының параметрлері мен сипаттамаларын пайдалану құжаттамаларының талаптарына сәйкестігін бақылау мақсатында тұрақты негізде жүргізіледі.

140. Арнайы ұшулар кезіндегі тексерулер жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының параметрлері мен техникалық сипаттамаларының пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкестігін растау мақсатында жүргізіледі және мынадай мақсаттарда орындалады:

1) жабдықтың кеңістіктік сипаттамасына әсер ететін бюлеттеньдер бойынша құралдарды жетілдіруді (жаңғыртуды) жүргізу – пайдалануға беру бағдарламасы бойынша;

2) алты айдан астам мерзімге регламенттен алынып тасталғаннан кейін жабдықтың жұмысын қалпына келтіру және оны пайдалануға беру –пайдалануға беру бағдарламасы бойынша;

3) жабдықтың антенналы-фидерлік қондырғысын ауыстыру, жөндеу немесе оның орнатылған орнын өзгерту – пайдалануға беру бағдарламасы бойынша;

4) әуе кемелерінің қонуға аспаптық кіруінің радиомаяк жүйесін (PMC/ILS/CП), азимуттық-алыстан өлшеуіш радиомаяктарды (PMA/VOR, PMД/DME), жетекті радиостанцияларды/бағытталмаған радиомаяктарды (ПРС, NDB) жаңа жұмыс жиілігіне ауыстыру – жабдықтың негізгі және резервтік жиынтығын тексере отырып, кезеңдік бағдарлама;

5) әуе кемелерінің қонуға аспаптық кіруінің радиомаяктік жүйесі глиссадасының көлбеу бұрышын өзгерту (РМС/ГРМ) – жабдықтың негізгі және резервтік жиынтығын тексере отырып, кезеңдік бағдарлама;

6) жердегі немесе ұшу кезіндегі бақылау нәтижелері бойынша құралдардың техникалық сипаттамаларының сәйкессіздігін анықтау – ҰРТҚ және байланыс құралдарын техникалық пайдалануды жүзеге асыратын ұйымдардың басшысы бекіткен бағдарлама бойынша;

7) авиациялық оқиғалар мен инциденттерді тексеру – тексеру жөніндегі комиссияның басшысы бекіткен бағдарлама бойынша;

8) радиокедергілердің көздерін және құралдардың тұрақсыз жұмысының басқа да себептерін анықтау, сонымен қатар (BRA) аймағының қорғау жазықтықтарына - ҰРТҚ және байланыс құралдарын техникалық пайдалануды жүзеге асыратын АА ұйымының басшысы бекіткен бағдарлама бойынша;

9) GBAS үшін – GBAS конфигурациясы өзгерген кезде, мысалы, gbas жерүсті кіші жүйесі антеннасының фазалық орталығының орнын, деректерді беру желісінің таратушы антеннасының орнын немесе жүйелік дерекқорды өзгерту.

Ескерту. 140-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

141. ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексерулер әдістемелері мен бағдарламалары (мерзімділігі мен көлемі) осы Қағидалардың 18-қосымшасында ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелерілерінде көрсетілген.

142. ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі кезекті тексерулерді өткізу мерзімі алдыңғы ұшулар кезіндегі тексерулер актісінің бекітілген күнінен бастап саналады.

143. ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексерулерді өткізу мерзімін өзгерту II және III санатты радиомаяк жүйесі үшін 60 тәуліктен аспауы, ал қалғандары үшін алдыңғы ұшулар кезіндегі тексерулерден кейін 90 тәуліктен аспауы керек. ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануда ұшулар кезіндегі тексерулердің кезеңдігі бұзылуына жол берілмейді.

144. Жер үстіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды қамтамасыз ететін ұйымдар осы құралдарды ұшулар кезіндегі тексеруді өткізудің жоспарын осы Қағидалардың талаптарына сәйкес жүзеге асырады.

145. Кесте құру кезінде ұшулар кезіндегі тексерудің бағытталған санаттағы РМЖ қонуына бірінші кезекте қамтамасыз етіледі.

146. Ұшу тексерулерін жүргізудің жоспары негізінде жер үстіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйымдар мен ӘКЗ қолданатын АА ұйымдары арасында шарт негізінде ұшулар тексерісі бойынша жұмыстар жүргізіледі.

147. Жер үстіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының дайындығы мерзімінің расталуы негізінде, шарт жасасқан, ӘКЗ-ны қолданатын АА ұйымдарымен келесі айға ұшулар кезіндегі тексеруді өткізудің ай сайынғы жоспар-кестесі құрылады (түзетіледі) және жер үстіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйым атына жіберіледі, сондай-ақ ӘКЗ-ның келген күнін растайтын телеграммалар (телефонограммалар, факс және басқалар) жіберіледі.

148. Жер үстіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдары параметрін бағалауда АЛК, КЛП ұшулар кезіндегі тексеру кешенін пайдалану қажет болмаған жағдайда, ұшулар кезіндегі тексеру арнайы бөлінген көлікпен, рейстік және жаттығатын ӘК-мен жүргізіледі.

149. Бақылау жүйелерінің (PSR, SSR, ADS, MLAT), жетекті радиостанциялардың (NDB) және ӨЖЖ диапазонындағы авиациялық-әуе электр байланысы арналарының ұшу тексерулері ӘКЗ немесе осы мақсаттар үшін арнайы бөлінген ӘК жүргізіледі. АА әуеайлақтарында ҰРТҚ және байланыстың жердегі құралдарын ұшу тексерулерінің уақтылығын, толықтығын және сапасын бақылауды АА ұйымдарының басшылары, осы құралдарды ұшу тексерулеріне дайындаудың уақтылығы мен сапасын бақылауды РТЖБП қызметтерінің бастықтары жүзеге асырады.

Ескерту. 149-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

150. ILS, GBAS, барлық жаққа бағытталған ӨЖЖ радиомаягі ((d)VOR), DME алыстан өлшеу жабдығы, маркерлік радиомаяктар (МРМ), АРП/VDF ұшу тексерулері, ҚЖЖ енгізу ұшу.

Ескерту. 150-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

151. Жердегі байланыс және ҰРТҚ құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйым ӘКЗ экипажына мыналарды ұсынады:

1) алдынғы ұшу тексеру құралдарының материалдары;

2) РМЖ/ILS(ҚЖ), АРМ/VOR, ҚӨРМ/DМЕ орнату орнының, радиопеленгатордың (АРП/VDF) орнатылған позициясының, ұшу-қону жолағы шегінің координаталары және әуе трассаларының (дәліздерінің) тізбесі;

3) координаталардың полярлық (азимут, қашықтық) жүйесіндегі бақылау бағдарларының географиялық координаталары;

4) азимуталды - қашықтық өлшеуіш радиомаяктарының тірек бақылау нүктелерінің координаталары (АРМ/VOR);

5) телеметр өлшемдерінің сызығы үшін байланыс арналарының жиілілік мәні.

152. Әуе кемесі - зертханасының экипажы:

1) жерүсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйыммен ұшу тексерулерді жүргізу бағдарламасын келіседі және алдынғы ұшу тексерулердің қорытындысын талдайды;

3) ұшу тексерулерге жататын жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарының есептеліп шығарылған қызмет ету аймағын бағалайды;

4) сол әуеайлақтағы жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының орналасу схемасын нақтылайды, антенна-фидерлі құрылғылардың, ұшу-қону жолағы шегінің координаталарын және басқа да қажет мәліметтерді анықтайды;

5) жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының көрсетілген номиналды параметрлерін және сипаттамаларын анықтау бойынша қажет есептерді жүргізеді;

6) ӘКЗ экипажы мен жердегі қызметтер арасындағы ақпарат тарататын және байланыс арнасын анықтайды;

7) белгіленген әдістерге сәйкес жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының параметрлері мен сипаттамасын өлшеуді жүргізеді;

8) тексеру барысында алынатын нәтижелерге талдау жасап, бағалайды;

9) атқарылған жұмыс нәтижесін сапалы, дұрыс және уақтылы құжаттайды;

10) іс-әрекеттерін жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйымның ӘҚҚК қызметімен және инженерлік-техникалық персоналмен үйлестіреді;

11) ұшу тексерулерін орындау кезінде берілген ұшу режимін және қауіпсіздік шараларын қатаң сақтайды.

153. Ұшу тексерулерге қатысатын ӘКЗ экипажын, диспетчерлік құрамды және жердегі инженерлік-техникалық персоналды ұшу кезіндегі тексерулерге дайындау әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы заңнамаға сәйкес жүргізіледі. Бұл ретте мынадай мәселелер пысықталады:

1) ұшу тексерулерді өткізу мерзімдері анықталады;

2) ұшу тексерулерді орындау тәртібі мен кезектілігі белгіленеді;

3) ұшу тексерулердің маршруты салынып зерделенеді, қажетті есептер жүргізіледі;

4) ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын әуедегі кеме-зертханасының экипажы, ұйымның ӘҚҚК қызметі мен инженерлік-техникалық персоналы арасындағы өзара іс-әрекеттері жөніндегі мәселелер анықталады;

5) ұшу тексерулерді өткізу маршруттарында ұшулар қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі шаралар және ерекше жағдайда қолданылатын іс-әрекеттер зерделенеді, бұл ретте әуеайлақ (әуеторап) ауданында кедергілердің болып қалуына ерекше назар аударылады;

6) метеожағдайдың бұзылуы бола қалған жағдайға қосалқы әуеайлақтар анықталады;

7) метеорологиялық және орнитологиялық жағдайлар, сондай-ақ ұшу тексерулердің бағытына ауа райы болжамы нақтыланады;

8) ұшулар ауданындағы әуе жағдайы, жерүсті және навигациялық жағдайлар, сондай-ақ ұшуларды басқару ерекшеліктері талданады;

9) ұшу тексерулері бойынша басқа да мәселелер пысықталады.

154. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезіндегі тексеруге дайындау, ӘКЗ-ның ұшуына 30 минут қалғанда түгел қалыпты күйге келтіру жұмыстары тоқтатылатындай, аппаратура тексеріліп, осы жабдықты пайдалану бойынша басшылықта (нұсқаулықты) көзделген жұмыс режиміне қосылып дайын болатындай есеппен орындалады.

155. Ұшу кезіндегі тексерулерді жүргізгенде ҰРТҚ жабдықтарын тағайындалуы бойынша қолдануға, әуе кемелерінің және басқа техникалардың қауіпті аймақтарда тұруына тыйым салынады. Ұшу кезіндегі тексерулерді жүргізу кезеңінде бұл ҰРТҚ құралдарының жұмыстан шеттетілуі жөнінде хабарландыру СУАИ арқылы жасалады.

156. Жерүсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу тексеруден өткізу үшін нақтылы әуежайдан ӘКЗ-нің ұшуы туралы шешімді, тексеру жүргізетін маршруттардың шын және болжамды метеожағдайларын талдау негізінде және ұшатын зертхананың борт инженер-сынаушысының (борт инженер-операторының) жер үсті құралдарының, сондай-ақ жер үсті қызметтердің жұмысқа дайын болуы туралы хабарлауы негізінде ӘК командирі қабылдайды.

157. Жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу тексеру аяқталғаннан кейін атқарылған жұмыс туралы есеп осы Қағидалардың 18-қосымшасында ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелерілерінде көрсетілген 1-қосымшасына сәйкес ҰРТҚ және АӘБ жер үсті құралдарын ұшу кезінде тексеру актісі нысанында жасалады.

158. Есепті уақтылы, сапалы түрде және дұрыс жасалған есепті, тексерілген құрал-жабдықтың параметрлері мен сипаттамасының нормативті-техникалық құжаттаманың талаптарына сай болуын бағалай отырып жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу тексеру нәтижелері анық көрсетілуді ұшатын зертхананың борт инженер-сынаушысы қамтамасыз етеді.

159. Жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу тексеру бойынша есепті жасау үшін:

1) құралдардың параметрлері мен сипаттамаларын жазатын борттағы және жердегі құрылғыларда көрсетілген;

2) ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалану қызметтері персоналдарының техникалық пайдалануға жауапты ӘКЗ экипажы мүшелерінің, ӘҚҚК қызметінің есептеп шығарулары, жеке бақылаулары мен тәжірибелік қорытындыларының нәтижесінде алынған;

3) ӘҚҚ бақылау жүйесінің жұмыс істеу қабілеттілігін автоматтандырылған бақылау жүйесі аппаратурасында көрсетілген деректер пайдаланылады.

160. Ұшу тексеру актісі жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезіндегі тексеру бойынша есептің негізгі құжаты болып табылады. Ұшу тексеру актісінде:

1) жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйымның атауы;

2) тексерілетін құралдың атауы, нысан және зауыттық нөмірі;

3) әуе кемелерінің қонуға аспаптық кіруінің радиомаяктік жүйесі үшін және қону жүйесінің жабдықтары үшін қонудың магниттік курсы;

4) ұшу тексерісін жүргізу мерзімі және нысан;

5) ӘКЛ-ді пайдаланатын авиациялық ұйымның атауы;

6) ӘКЛ-дің нысан және борт нөмірі;

7) ұшу кезіндегі тексеру кешенінің (АЗК) нысан және зауыттық нөмірі;

8) ӘК ұшуларын қамтамасыз ету үшін тексерілген құралды пайдалану мүмкіндігі:

әрекет ету аймағы шегінде белгіленген стандарттарға сәйкес кеңістікке сигнал шығаратын, шектеусіз пайдалануға жарайтын құрал;

кеңістікке әрекет ету аймағының барлық жағынан немесе барлық секторларында белгіленген стандарттарға сәйкес келе бермейтін, сигнал шығаратын, шектеулермен пайдалануға жарайтын құрал;

кеңістікке сапасы белгісіз, белгіленген стандарттарға сәйкес келмейтін сигналдар шығаратын, пайдалануға жарамайтын құрал.

161. Жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезінде тексеру актісіне мыналар қоса беріледі:

1) құралдардың параметрлері мен сипаттамаларын өлшеу нәтижелері көрсетілген кесте;

2) тексерілетін құралдардың параметрлері мен сипаттамаларын тіркейтін борт құрылғыларының шифры ашылып жазылған материалдары;

3) ӘКЗ-нің ұшу маршрутының және қырынан қарағандағы схемалары (қажеттілігіне қарай);

4) ӘҚҰ бақылау жүйелерінің ақпараттар көрінетін құралдарынан (қажеттілігіне қарай) жасалған фотосуреттер (ақпарат көздерін тіркеу құрылғысының материалдары);

5) тексерілетін құралдардың өзгеше ерекшеліктерін көрсететін басқа да материалдар.

162. Шолу радиолокаторы, АРП және ҰЖЖ диапазонындағы авиациялық-әуе электр байланысының арналары үшін ұшу биіктігіне байланысты олардың әрекет ету қашықтығының кестелері жасалады.

163. Жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануға енгізу кезінде ұшу тексеру актісі төрт данада толтырылады:

1) тексерілетін құралдардың параметрлері мен сипаттамаларын тіркейтін борт құрылғыларының шифры ашылып жазылған материалдары бар бірінші және екінші даналары, жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйым үшін;

2) ӘКЗ-ні пайдаланатын азаматтық авиация ұйымы үшін үшінші данасы;

3) дайындаушы үшін - төртінші данасы.

164. Жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын мерзімді тексеру кезінде ұшу тексеру актісі үш данада толтырылады:

1) тексерілетін құралдардың параметрлері мен сипаттамаларын тіркейтін борт құрылғыларының шифры ашылып жазылған материалдары бар бірінші данасы, жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйым үшін;

2) ӘКЗ-ні пайдаланатын азаматтық авиация ұйымы үшін - екінші данасы;

3) жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды бақылауды жүзеге асыратын ұйымдар үшін - үшінші дана.

165. Авиациялық оқиғаларды (оқыс оқиғаларды) тексеру кезінде орындалатын жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын арнайы тексеру кезіндегі ұшу тексеру актісі даналарының санын тексеруді ұйымдастыратын комиссия басшысы анықтайды.

166. Ұшу тексеру актісін жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысы бекітеді.

167. Жер үсті ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу тексеру актісі бекітілгеннен кейін тексерудің негізгі нәтижелері әуе қозғалысына қызмет көрсету барысында басшылыққа алу үшін ӘҚҚК қызметінің персоналына (диспетчерлік құрамға) хабарланады.

Ұшу кезінде тексеру нәтижелері ҰРТҚ және байланысты пайдалануды жүзеге асыратын инженерлік-техникалық персонал үшін қолжетімді болады.

168. ҰРТҚ және байланыстың жердегі құралдарын ұшу кезінде тексеру актілері, тиісті қосымшаларымен бірге, бұл құралдарды пайдалануды жүзеге асыратын ұйымда осы жабдықтың өмірлік циклы бойы сақталады.

6-тарау. ҰРТҚ және байланыс құралдарының қызмет ету мерзімін (ресурсын) ұзарту және анықтамасы

Ескерту. 6-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

169. ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануға беру кезінде бұйымның қызмет ету мерзімі ПТҚ-ға сәйкес Техникалық жай-күйінің актісінде көрсетіледі, ПТҚ-да әзірлеуші зауыт белгілеген қызмет ету мерзімі болмаған жағдайда, қызмет ету мерзімін пайдаланушы ұйым тағайындайды. ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық жай-күйі актісі осы Қағидаларға 1-қосымшадағы нысанға сәйкес жасалады.

170. ҰРТҚ және байланыс құралдарының қызмет ету мерзімін (ресурсын) ұзарту жөніндегі жұмысты АА ұйымы бөлімше басшысы тағайындаған комиссия жүргізеді. Комиссия төрағасы болып РТЖБП қызметінің бастығы тағайындалады. Комиссия құрамына осы құралдарды пайдаланушы мамандар кіреді. Оның құрамына әзірлеуші кәсіпорынның өкілдері кіруі мүмкін.

171. Тексеру нәтижелері бойынша жөндеу жүргізу қажеттілігі, көлемі және мерзімдері белгіленеді, жөндеу РТЖБП қызметінің және әзірлеуші кәсіпорынның күшімен жүргізіледі.

172. ҰРТҚ және байланыс құралдарының шекті жай-күйін және қызмет ету мерзімін (ресурсын) ұзарту уақытының жол берілетін аралығын анықтау осы Қағидалардың 20-қосымшасында көрсетілген азаматтық авиацияның жердегі радиотехникалық жабдығы бұйымдарының шекті жай-күйін анықтау әдістемесіне сәйкес орындалады.

Пайдалану кезеңінде бұйымның істен шығуы болмаған кезде азаматтық авиацияның жердегі радиотехникалық жабдығы бұйымдарының шекті жай-күйін айқындау әдістемесінің есептерін қолданбай бұйымның қызмет ету мерзімін 1 жылға дейін ұзартуға жол беріледі. Мұндай ұзарту бір рет қана іске асырылады.

ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық жай-күйін тексеру нәтижесі осы Қағидаларға 19-қосымшада келтірілген нысан бойынша ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық жай-күйі актісімен ресімделеді.

Ескерту. 172-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

173. Белгіленген ресурсын өтеген және шекті жай-күйге жеткен ҰРТҚ және байланыс құралдары қызмет ету немесе сақтау мерзімдері өткен соң ұйым теңгерімінен есептен шығарылуға тиіс.

7-тарау. Авиациялық электр байланысы

174. Авиациялық электр байланысы – ӘК ұшуын қамтамасыз ету мақсатында электр байланысы желілерінде өзара байланысқан орталықтардың, станциялардың, шеткі құрылғылардың, электр байланысының әр түрлі құралдарының жиынтығы.

175. Авиациялық электр байланысы мынадай негізгі міндеттерді орындау арқылы қамтамасыз етіледі:

1) әуе қозғалысын басқару (бұдан әрі - ӘҚБ) орталықтарының (пункттерінің) әуе кемелері экипаждарына әуе қозғалысының қауіпсіздігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету жөніндегі нұсқауларын, өкімдерін және әр түрлі хабарламаларын беруі және олардан ұшулардың барлық кезеңдерінде мәліметтер мен хабарламалар алуы;

2) әуе қозғалысына қызмет көрсету, ұшуларды жоспарлау және ұйымдастыру процесінде ӘҚБ орталықтарының (пункттерінің) өзара іс-қимыл жасауы;

3) азаматтық авиация ұйымдары қызметтерінің жедел өзара іс-қимыл жасауы;

4) әкімшілік-басқару және өндірістік ақпарат беру;

5) азаматтық авиацияның әртүрлі автоматтандырылған басқару жүйелерінің деректерін беру.

176. Азаматтық авиацияның авиациялық электр байланысына қойылатын негізгі талаптар:

1) байланыс орнатудың уақтылығы;

2) байланыстың сенімділігі мен үздіксіздігі;

3) ақпарат берудің талап етілетін жылдамдығын қамтамасыз ету;

4) ақпарат берудің талап етілетін растығын қамтамасыз ету;

5) ақпарат беру кезінде қажетті қол жеткізуді шектеуді қамтамасыз ету;

6) жұмыс істеудің тиімділігі және үнемділігі.

1-параграф. Авиациялық электр байланысын ұйымдастыру және оның құрылымы жөніндегі негізгі ережелер

177. Авиациялық электр байланысы үш бөлікке бөлінеді:

1) әуедегі авиациялық электр байланысы;

2) жердегі авиациялық электр байланысы;

3) авиациялық радиохабар тарату.

177. Авиациялық әуе электр байланысы:

1) әуе қозғалысын басқару (ӘҚБ) орталықтарының (пункттерінің) диспетчерлері әуе кемелері экипаждарымен тікелей радиотелефон байланысын жүргізу және рульдеу басталғаннан қонғанға және рульдеу аяқталғанға дейінгі ұшулардың барлық кезеңінде деректер беру үшін;

2) әуе қозғалысын басқару (ӘҚБ) орталықтары (пункттері) ұшып жүрген әуе кемелері экипаждарымен, оның ішінде байланыс операторларының көмегімен радиотелефон байланысын жүргізуі үшін;

3) ӘҚБ орталықтары (пункттері) және авариялық-құтқару қызметтері апатқа ұшырау жағдайындағы немесе апатқа ұшыраған әуе кемелерінің экипаждарымен байланыс жүргізуі үшін ұйымдастырылады.

179. Жердегі авиациялық электр байланысы:

1) ӘҚБ орталықтарының (пункттерінің) өзара іс-қимылын қамтамасыз ету;

2) азаматтық авиация ұйымдары қызметтерінің өзара іс-қимылын қамтамасыз ету;

3) азаматтық авиацияның өндірістік-диспетчерлік қызметтері мен әкімшілік-басқару персоналының қызметін ұйымдастыру;

4) азаматтық авиация әуе кемелерінің ұшуларын қамтамасыз ету;

5) деректер беру үшін ұйымдастырылады.

180. Авиациялық хабар тарату жедел ұшу ақпараттық қызметі (OFIS) кезінде ұшу кезінде ӘК экипаждарын хабардар ету.

Ескерту. 180-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

180-1. Өте жоғары жиілік диапазонындағы сандық байланыс желісі (ӨЖЖ) (VDL) 2 режимі және VDL режимі 4 деректерді беруді қамтамасыз етеді. 3 режиміндегі VDL сөйлеу байланысы мен деректерді беруді қамтамасыз етеді. Деректерді беру желісі авиациялық электр байланысы (ATN) желісінің жылжымалы ішкі желісі болып табылады. Сонымен қатар, ІІМ ФЕТ-ке байланысты емес функцияларды да қамтамасыз ете алады. VDL туралы қосымша мәліметтер 2-режим, 3-режим және 4-режимдегі (ИКАО Doc 9776, 9805 және 9816) ӨЖЖ-ға қойылатын техникалық талаптар жөніндегі нұсқаулықтарда қамтылған.

Ескерту. Қағида 180-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

180-2. VDL жүйесі әуе кемесі мен жер үсті жүйесі арасындағы сенімді байланыс жолын орнатады және қамтамасыз етеді, бұл ретте адамның араласуына жол беріледі, бірақ талап етілмейді.

Ескерту. Қағида 180-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-параграф. Авиациялық электр байланысы станцияларының жұмысын ұйымдастыру жөніндегі жалпы талаптар

181. Авиациялық электр байланысы станциясы (бұдан әрі-Станция) жұмысының уақытын (сағатын) Станцияның қарамағына қарайтын ұйымның басшысы белгілейді.

182. Ұшулардың аэронавигациялық ақпарат жинақтарында АIP авиациялық электр байланысы станцияларының жұмыс режимі көрсетіледі.

183. Егер станцияның жұмыс уақыты регламенттік, сынақтық жұмыстарды жүргізуге, аппаратураны алмастыруға, әуежайдың жұмыс уақытының (жұмыс режимінің) өзгеруіне байланысты қалыптасқан режимнен өзгерсе, онда АІР белгіленген тәртіпте өзгерістер енгізіледі және өзгертілген жұмыс уақыты басталғанға дейін 7 тәуліктен кешіктірмей НОТАМ хабарламалары таратылады.

184. Станцияның жұмысын ұзарту ұшулар жүргізуді қамтамасыз ету үшін қажетті трафикпен негізделеді.

185. Жұмысты тоқтату алдында станция ол туралы тікелей байланыстағы барлық басқа станцияларды хабардар етеді, жұмыс сағатын ұзартудың қажет еместігін нақтылайды, егер әдеттегі жұмыстың басталуынан ерекшелігі болса, жұмысты қайта бастау уақыты туралы хабарлайды.

186. Станция желі құрамында тұрақты жұмыс істеген жағдайда жалпы тізбек бойынша қабылдау мен беруді қамтамасыз ете отырып, ол өзінің жұмысты тоқтату туралы ниетін, не бас станцияға, егер ондай болған жағдайда, не осы желі ішіндегі барлық басқа станцияларға хабарлайды. Станция кезекшілікті екі минут бойы жалғастырады, ал кейін егер осы кезең ішінде ол шақыру алмаса, жұмысты тоқтатуы мүмкін.

187. Тәулік бойы жұмыс істемейтін, апат, шұғыл жағдайларда, заңсыз араласу немесе тосқауыл жасау жағдайында іске қосылған немесе іске қосылуы мүмкін станциялар байланыс құралдарымен қажетті қызмет көрсетуді қамтамасыз ету үшін өз жұмысының әдеттегі сағатын ұзартады.

188. Әрбір Станция өз жұмысын осы Қағидаларда жазылған ережелерге сәйкес жүзеге асырады.

189. Авиациялық электр байланысы станцияларының жұмысын ұйымдастыру жөніндегі жалпы талаптарды бұзушылықтар мүдделі тараптар арасында хат жазысу немесе жеке сөйлесулер арқылы шешіледі.

190. Барлық станциялар дүниежүзілік үйлестірілген уақытты (бұдан әрі - UTC) пайдаланады. Тәуліктің соңы болып сағат 24.00, ал басталуы болып сағат 00.00. саналады. Жергілікті уақыт ретінде Қазақстан Республикасының үйлестірілген уақытының UTC (KZ) Ұлттық шкаласы уақыты пайдаланылады.

3-параграф. Авиациялық әуе электр байланысына қойылатын жалпы талаптар

191. Авиациялық әуе электр байланысы:

1) әуе кемелерінің экипаждарымен ұшқаннан қонғанға дейінгі бүкіл ұшу бойына қозғалыс қызметі диспетчерлерінің радиотелефондық байланысты тікелей үздіксіз жүргізуін;

2) байланыс операторлары арқылы ұшудағы әуе кемелерінің экипаждарымен қозғалыс қызметі диспетчерлерінің радиотелефондық байланыс жүргізуін;

3) қозғалыс қызметінің диспетчерлік пункттері, байланыс операторлары және әуе кемелерінің экипаждары арасында хабарламалар алмасуға тұрақты дайындықты;

4) жоғары сапалы байланысты;

5) іздеусіз және баптаусыз байланысты;

6) әуе кемелерінің экипаждарына хабарламаларды айналмалы беру мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

ҰРТҚ алыстағы және мобильді позициясындағы, тікұшақ айлақтарындағы, әуе айлақтардағы авиациялық әуе электр байланысына қойылатын техникалық талаптары осы Қағидалардың 21-қосымшасына сәйкес Радиотехникалық жабдықтарға және электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптарында көрсетілген.

192. Авиациялық әуе электр байланысы Қазақстан Республикасының әуе қозғалысына қызмет көрсетудің қабылданған қағидаттарына сәйкес ұйымдастырылады.

193. ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдаланатын әрбір ұйымда әуе қозғалысын ұйымдастырудың қабылданған құрылымы негізінде авиациялық әуе электр байланысын ұйымдастыру схемасы әзірленеді.

194. Авиациялық әуе электр байланысын ұйымдастыру үшін ӨЖЖ, ЖЖ диапазондардағы радиобайланыс құралдары пайдаланылады. ЖЖ диапазонының құралдары әуе кемелерінің экипаждарымен алыс байланысты және ӨЖЖ радиобайланысы жоқ ұшу учаскелеріндегі байланысты қамтамасыз ету үшін пайдаланылады.

195. Әуе қозғалысын ұйымдастыру қызметінің әрбір диспетчерлік пунктінде авиациялық әуе электр байланысы құралдарының болуы, олардың радиомәліметтері, жұмыс режимі Қазақстан Республикасының аэронавигациялық ақпарат жинағында (AIP) немесе әуеайлақтар ауданында ұшуларды орындау жөніндегі нұсқаулықта келтіріледі.

196. Авиациялық әуе электр байланысы жоғары сенімділікке ие болуға тиіс. Байланыс жоғалған кезде оны қалпына келтіру бойынша мүмкін болатын барлық шаралар шұғыл қолданылады.

197. Авиациялық әуе электр байланысының сенімділігін арттыру үшін радиостанция желісінің электр байланысы осы Қағидалардың 70-72 тармақтарына сәйкес резервтеледі.

198. Хабарламаларды беру үшін жердегі электр байланысын пайдалануға болатын жағдайларда, оларды авиациялық әуе электр байланысының жиіліктерінде беру жүргізілмейді.

199. Авиациялық станцияны бір уақытта бірнеше борттық станция шақырған жағдайда, әуе кемелерімен байланысты белгілеу тәртібіне қатысты шешімді авиациялық тіркелген станция қабылдайды.

200. Қажет болған жағдайда әуе кемелерімен радиобайланыстың қашықтығын және үздіксіздігін арттыру бойынша ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар жүргізіледі. Мұндай іс-шаралар:

1) ұшу трассаларына шығарылған ӨЖЖ диапазонының қайта таратқыштарын ұйымдастыру;

2) төңіректегі биіктіктерді және биік құрылыстарды оларға ӨЖЖ диапазонының радиобайланыс құралдарын орналастыру үшін пайдалану;

3) жоғары қуатты ӨЖЖ диапазонының радиобайланыс құралдары мен және арнайы антенналық жүйелерді қолдану;

4) пайдалануға жаңа радиобайланыс және спутниктік байланыс құралдарын енгізу;

5) ӨЖЖ арналары істен шыққан (олар болмаған) немесе радиобайланыстың үздіксіздігі бұзылған кезде диспетчерлердің нұсқауларын және экипаждардың хабарламаларын беру үшін ЖЖ арналарды ұйымдастыру болуы мүмкін.

201. Авиациялық әуе электр байланысын ұйымдастырған кезде:

1) қолданылатын радиоқұралдардың тактикалық-техникалық мүмкіндігін;

2) қолданылатын радиотехникалық құралдардың электрмагниттік үйлесімділігін;

3) радиожиіліктерді іріктеуді;

4) радиотолқындардың өту жағдайын, атмосфералық, өнеркәсіптік және басқа да электрлік кедергілерді, авиациялық әуе электр байланысын оның жұмысы процесінде жетілдіру жөніндегі ұйымдастырушылық-техникалық іс-шараларды жүргізу мүмкіндіктерін ескеру қажет.

202. ӘҚҚ арналған авиациялық әуе радиобайланысын ұйымдастырудың үлгілік схемалары осы Қағидалардың 22-қосымшасындағы авиациялық электр байланысын ұйымдастырудың үлгілік сұлбаларында келтірілген.

4-параграф. Авиациялық әуе электр байланысы өңдейтін хабарламалар

203. Авиациялық әуе электр байланысы өңдейтін хабарламалар санаты және байланысты белгілеу кезектілігі мен хабарларды беру тәртібі осы Қағидалардың 23-қосымшасында көрсетілген хабарландыру санаты және кезектілік тәртібімен айқындалған.

204. Шұғыл хабарламалар - әуе кемесінің немесе басқа да көлік құралының немесе борттағы не оның шегінде көрінетін, бірақ жедел көмек талап етпейтін, қандай да бір адамның қауіпсіздігіне жататын хабарламалар.

205. Ұшу қауіпсіздігіне қатысты хабарламалар:

1) қозғалыс пен басқаруға қатысты хабарламаларды;

2) ұшу-пайдалану агенттігі немесе ӘК бортында жасалған және ұшудағы әуе кемесіне немесе ұшуға дайындалған ӘК тікелей қатысы бар хабарламаларды;

3) ұшудағы немесе ұшуға дайындалған әуе кемесіне тікелей қатысы бар (жеке берілетін немесе радиохабар таратуға арналған) метеорологиялық ақпаратты;

4) ұшудағы немесе ұшуға дайындалған ӘК қатысы бар басқа да хабарламаларды қамтиды.

206. Метеорологиялық хабарламалар - осы Қағидалардың 205-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген ақпаратты қоспағанда, ӘК бортына немесе бортынан берілетін метеорологиялық ақпарат.

207. Ұшу тұрақтылығына қатысты хабарламалар:

1) әуе кемелері ұшуының қауіпсіздігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін маңызы зор құралдарды пайдалануға немесе техникалық қызмет көрсетуге қатысты хабарламаларды;

2) әуе кемелеріне қызмет көрсетуге қатысты хабарламаларды;

3) ұшу-пайдалану агенттіктерінің өкілдері беретін және әдеттегі кестеден ауытқуларға байланысты туындаған, жолаушыларға, экипажға және жүктерге байланысты қажеттіліктердің өзгерістеріне қатысты нұсқауларды;

4) жоспарланбаған қонуға қатысты хабарламаларды;

5) әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз ету үшін шұғыл қажет бөлшектер мен материалдарға қатысты хабарламаларды;

6) ұшуларды орындау кестелеріндегі өзгерістерге қатысты хабарламаларды қамтиды.

5-параграф. Авиациялық әуе электр байланысының радиожелілерін ұйымдастыру

208. Авиациялық әуедегі электр байланысы әуе кеңістігінің құрылымына сәйкес және ӘҚҰ жөніндегі нұсқаулықтың талаптарына сәйкес ұйымдастырылады.

209. Әуе кеңістігінің құрылымына, әуе қозғалысына қызмет көрсету түрлеріне байланысты әуе қозғалысына қызмет көрсетуді қамтамасыз ету ӨЖЖ және (немесе) ЖЖ диапазандарының радиобайланыс құралдарымен жүзеге асырылады.

210. ӘҚҚ және байланысты қамтамасыз ету үшін мынадай радиожелілер ұйымдастырылады:

1) ӨЖЖ диапазонында (қажет болғанда (ӨЖЖ өрісімен жабылмаған кезде) ЖЖ диапазонында) секторлардың саны бойынша аудандық диспетчерлік орталық үшін;

2) ӨЖЖ және ЖЖ диапазондарында ұшу ақпаратының орталықтары үшін;

3) ӨЖЖ диапазонында әуеайлақтық диспетчерлік пункттері үшін;

4) ӨЖЖ диапазонында авариялық құтқару байланысы.

211. ӘК экипаждары мен әуежайлар, авиакомпаниялар, авиациялық техникалық орталықтар арасындағы байланыс үшін ӨЖЖ диапазонында коммерциялық ақпаратты беруге арналған радиоарналар ұйымдастырылады.

212. ӘҚҚ және байланысты қамтамасыз ету үшін электр байланысының қолданыстағы желілері арналары пайдаланылады. Қажет болғанда, стационарлық байланыс желілері болмаған кезде және/немесе жабдықтарды резервтеу мақсатында электр байланысының жекеленген желілері (арналары), оның ішінде тұрақты немесе уақытша (жылжымалы) байланыс тораптарын құру, сондай-ақ басқа ведомстволардың, заңды және жеке адамдардың арналарын келісім бойынша пайдалану жолымен ұйымдастырылады.

6-параграф. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарына арналған авариялық электр байланысы

213. Авариялық радиожелілер әуе трассаларында және әуеайлақтардың аудандарында немесе ӘҚҰ қызметі, ОрВД анықтайтын кез келген басқа диспетчерлік пунктте ӘҚҚ қамтамасыз ететін диспетчерлік пункттер үшін ұйымдастырылады.

214. ӘҚҚ қызметінің диспетчерлік пункттері авариялық радиожелілерді үздіксіз тыңдауды және ӘК экипаждарымен байланыс жүргізуді қамтамасыз ететін құралдармен жабдықталады.

215. Авариялық радиожелілер олар ұйымдастырылған диспетчерлер пункттерінің жұмысы анықтайтын уақыт ішінде жұмыс істейді.

216. Төтенше жағдай арнасы (121,500 МГц) Тек төменде келтірілген Төтенше жағдайлар үшін қолданылады:

1) апатқа ұшыраған немесе авариялық жағдайдағы әуе кемелері мен басқа әуе кемелері үшін кәдімгі каналдар пайдаланылатын жердегі станция арасындағы байланыстың еркін арнасын қамтамасыз ету үшін;

2) авариялық жағдай туындаған жағдайда халықаралық әуе қызметтері әдетте пайдаланбайтын әуе кемелері мен әуеайлақтар арасындағы байланыс арнасын қамтамасыз ету үшін;

3) әуе кемелері (азаматтық және әскери) арасындағы, сондай-ақ осы әуе кемелері мен жалпы іздестіру-құтқару операцияларымен айналысатын жердегі қызметтер арасында, қажет болған жағдайда тиісті жиілікке өткенге дейін жалпы ОВЧ-каналда байланысты қамтамасыз ету үшін;

4) борттық жабдықтың істен шығуы нәтижесінде тұрақты арналарды пайдалану мүмкін болмаған жағдайларда "ауа – жер" әуе кемелерімен байланысын қамтамасыз ету үшін;

5) авариялық жетек таратқыштардың (ELT) жұмысы үшін арнаны қамтамасыз ету және апатқа ұшыраған кеме мен іздестіру-құтқару операцияларына тартылған әуе кемесі арасындағы байланыс үшін;

6) азаматтық әуе кемелері мен ұстап қалушы әуе кемелері немесе ұстап қалуды басқару органдары арасындағы және азаматтық немесе ұстап қалушы әуе кемелері мен азаматтық әуе кемесін ұстап алған жағдайда әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары арасындағы байланыс үшін жалпы ОВЧ-арнаны қамтамасыз ету үшін.

Ескерту. 216-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

217. ӘК арасындағы, сондай-ақ іздестіру-құтқару жұмыстарымен айналысатын ӘК мен жердегі қызметтер арасындағы байланысты қамтамасыз ету үшін 123,1 МГц жиілігінде қосымша радиожелі ұйымдастырылады. Бұл ретте жеке радиостанция пайдаланылуға тиіс.

7-параграф. Спутниктік электр байланысы

218. Спутниктік электр байланысы ӘҚҰ органдарының, электр байланысы станцияларының өзара іс-қимылын қамтамасыз ету, сондай-ақ ӘҚҰ органдарының ӘК байланысын қамтамасыз ету үшін ұйымдастырылады.

219. Спутниктік электр байланысы жердегі электр байланысы құралдарын пайдалану қиын немесе мүмкін емес аудандарда пайдаланылады.

220. Спутниктік электр байланысы спутниктік байланыс арналарын жалға алу жолымен ұйымдастырылады.

8-параграф. ӘҚҰ органдарының өзара іс-қимылын қамтамасыз етуге арналған авиациялық жердегі электр байланысын ұйымдастыру

221. Авиациялық жердегі радиобайланыс желілері (арналары) жердегі электр байланысы желілерін (арналарын) ұйымдастыру мүмкін болмаған кезде ӘҚҰ органдарының өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін және қажет болғанда электр байланысының жердегі желілерін (арналарын) резервтеу үшін ұйымдастырылады. Бұл ретте ықтимал байланыс желілерін ұйымдастыруға құжатталған талдау жүргізіледі.

Ескерту. 221-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

222. ЖЖ радиобайланыстың құрылымын (басты радиостанцияларын көрсету арқылы), радиожелі корреспондеттерінің құрамын АА ұйымы анықтайды.

223. ӘҚҰ органдарының өзара іс-қимылын қамтамасыз етуге арналған сөйлесу (телефондық) байланысының арналары ӘҚҰ органдарындағы диспетчерлердің жұмыс орындарына жедел байланыс аппаратурасын орната отырып, тікелей немесе коммутацияланатын қосылу қағидаты бойынша ұйымдастырылады.

224. Сөйлесу байланысының коммутацияланатын арналары ӘҚҚА өзара іс-қимылы үшін ӘҚҚ қызметінің келісімі бойынша қолданылады.

225. Сөйлесу байланысының арналары ретінде тоналдық жиіліктің байланыс арналары пайдаланылады. Тоналдық жиіліктің байланыс арналарын пайдалану мүмкіндігі жоқ бағыттарда радиорелелік арналар, ЖЖ радиобайланыс арналары (желілері), спутниктік байланыс арналары, деректерді беру желілері және ұялы байланысты қоса алғанда, басқа да байланыс жүйелері ұйымдастырылады.

Ескерту. 225-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

226. Сөйлесу байланысының арналары авиациялық электр байланысын ұйымдастыру схемаларына сәйкес ұйымдастырылады.

227. Авиациялық жердегі электр байланысын ұйымдастырудың үлгілік схемалары осы Қағидалардың 22-қосымшасында берілген.

9-параграф. Әуежайішілік электр байланысы

228. Әуежайішілік электр байланысы ӘҚҰ органдарының, әуежай және авиакомпаниялар қызметтерінің өндірістік қызметін және олардың өзара іс-қимылын қамтамасыз етуге арналған.

229. Әуежайішілік электр байланысының желілері жердегі жылжымалы станциялары бар радиобайланыс желілерін қоса алғанда, электр байланысы мен деректерді беру құралдарын пайдалана отырып, АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысы бекіткен схемалар бойынша және әуеайлақ аумағындағы электрмагниттік үйлесімділіктің талаптарын ескере отырып ұйымдастырылады.

230. Әуежайішілік электр байланысы:

1) әуе кемелерінің рейстерін жоспарлау, дайындау және қызмет көрсету, тасымалдарды ұйымдастыру және жолаушылар мен жүктерге қызмет көрсету процесінде ӘҚҰ органдарының, әуежайлар мен авиакомпаниялар қызметтерінің қызметін жедел басқару мүмкіндігін;

2) ӘҚҰ органдары мен әуежай қызметтерінің өзара іс-қимылын;

3) әуе көлігінің көрсетілетін қызметтерін пайдаланатын кәсіпорындардың, жолаушылардың және басқа адамдардың қажетті ақпаратты алуын қамтамасыз етеді.

231. Жалпы пайдалану желілеріне қосылу тәртібі, жалпы пайдалану желілерінің трафигін реттеу тәртібі және ведомстволық желілер мен жалпы пайдалану желілері арасындағы өзара іс-қимыл тәртібі байланыс саласындағы заңнамамен реттеледі.

232. Азаматтық авиация ұйымдарының жылжымалы жердегі станцияларымен технологиялық радиобайланысы ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдаланатын қызметкерлермен және көлік құралдарымен, маневр жасау алаңындағы көлік құралдарымен жедел байланысты қамтамасыз етуге арналған қуаты аз (5 Ваттқа дейін) ӨЖЖ диапазонының стационарлық, ұтқыр және тасымалданатын радиостанцияларының көмегімен ұйымдастырылады.

233. Әуежайішілік радиобайланыс АА қызметтерінің жұмыс технологиясына сәйкес ұйымдастырылады.

234. Радиобайланысты ұйымдастыру схемасын, радиостанциялардың саны мен нысанн АА ұйымының (бөлімшенің) басшысы анықтайды.

235. Әуежайдың, авиакомпанияның әрбір қызметі үшін тиісті шақыру белгілері бар жеке радиожелі (радиобағыт) ұйымдастырылады. Қажет болған жағдайда бірнеше желілерді жеке шақыру белгілерімен бір желіге біріктіруге рұқсат беріледі.

236. Әрбір ұйымда әуежайішілік радиобайланыстың жалпы схемасы онда барлық радио желілерді (радиобағыттарды) бейнелей, радиостанциялардың үлгілерін, олардың жиіліктері мен орнатылған шақыру белгілерін көрсете отырып схемасы әзірленеді.

237. Әуежайішілік радиобайланысты жүргізу осы Қағидалардың талаптарына, АА байланыс желілері бойынша ашық беруге рұқсат етілген мәліметтер тізбесіне сәйкес, маневр жасау алаңында көлік құралдарын пайдаланған кезде – Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 15 қазандағы № 454 бұйрығымен бекітілген Ұшуды орындау және әуе қозғалысына қызмет көрсету кезінде радиоалмасу фразеологиясының қағидаларының (бұдан әрі- Радиоалмасу фразеологиясының қағидалары) (нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 6635 болып тіркелді) ерекшеліктерін ескере отырып орындалады.

238. Рұқсат етілмеген жиіліктерде және бекітілмеген шақыру белгілеріндегі жұмысқа тыйым салынады.

239. Технологиялық, іздестіру және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге, табиғи апатты жоюға, РТЖБП қызметінің объектілерінде жөндеу жұмыстарын жүргізуге байланысты ерекше жағдайларды қоспағанда, тасымалданатын радиостанциялар АА ұйымының аумағынан шығарылмайды.

240. Радиостанцияларды техникалық пайдалану, оларды жөндеу, жұмыс істеу қабілетін тексеру, беру және алу, сақтау, жұмысын есепке алу, қызметтер қызметкерлерінің радиостанцияларда жұмыс істеуге рұқсат алу және олардың жұмысын бақылау тәртібін осы желіні пайдаланушы ұйым әзірлейді.

10-параграф. Әуе кемелерінің халықаралық ұшуын қамтамасыз етуге арналған электр байланысы

241. Әуе кемелерінің халықаралық ұшуын қамтамасыз етуге арналған электр байланысы:

1) Қазақстан Республикасы мен шетел елдерінің өзара әрекет ететін ӘҚҰ орталықтарын (пункттерін) сөйлеу байланысымен қамтамасыз ету;

2) аэронавигациялық ақпараттарды және ұшуларды жоспарлау мен әуе кемелерінің қозғалысы жөніндегі ақпаратты, оның ішінде әуе кемелерінің экипаждарына беруді қамтамасыз ету;

3) деректерді беру;

4) метеорологиялық ақпаратты беру мақсатында ұйымдастырылады.

241-1. ATN авиациялық электр байланысының желісі әуе қозғалысына қызмет көрсетумен айналысатын ұйымдарға және әуе кемелерін пайдаланатын агенттіктерге деректерді беру үшін арнайы және айрықша негізде цифрлық байланыс қызметін ұсынуға арналған:

1) әуе қозғалысына қызмет көрсету мақсатында әуе кемелерімен байланыс (ATSC),

2) әуе қозғалысына қызмет көрсету мақсатында ӘҚҚ органдары арасындағы байланыс,

3) авиациялық жедел бақылау мақсатындағы байланыс (AOC),

4) авиациялық әкімшілік байланыс (AAC).

Ескерту. Қағидалар 241-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

241-2. ATN авиациялық электр байланысының желісі "ауа – жер" байланысын қолданудың мынадай бір немесе бірнеше түрін қамтамасыз етеді:

1) шартты автоматты тәуелді бақылау (ADS-C),

2) "диспетчер – пилот" байланысы ӨЖЖ - цифрлық байланыс желісі (VDL) бойынша деректерді беру желісі бойынша (CPDLC)),

3) ұшу-ақпараттық қызмет көрсету (FIS).

Ескерту. Қағидалар 241-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

241-3. ATN авиациялық электр байланысының желісі "жер – жер" байланысын қолданудың мынадай түрлерін қамтамасыз етеді:

1) ӘҚҚ органдары арасында деректер алмасу (AIDC),

2) "ӘҚҚ хабарламаларын өңдеу қызметі" (АТЅМНЅ) қолдану түрі.

Ескерту. Қағидалар 241-3-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

241-4. ATN белгіленген байланыс сипаттамаларына (RCP) сәйкес байланысты қамтамасыз етеді. RCP байланыс сипаттамаларын қолдану туралы ақпарат ИКАО Doc 9869 "сипаттамаларға негізделген байланыс және бақылау жөніндегі Нұсқаулық (PBCS)" құжатында бар.

Ескерту. Қағидалар 241-4-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

241-5. ӘҚҚ хабарламаларын өңдеу қызметі (әуе қозғалысына қызмет көрсету) (ATSMHS) шеңберінде қамтамасыз етілетін ӘҚҚ хабарламаларымен алмасу қызметі авиациялық электр байланысы желісінің желіаралық байланыс қызметі (ATN) арқылы пайдаланушылар арасында ӘҚҚ хабарламаларымен алмасу үшін пайдаланылады.

ATSMHS қамтамасыз ететін терминал жүйелерінің жиынтығы жалпы AMHS ретінде белгіленеді.

ӘҚҚ хабарламаларын өңдеу қызметтерін қамтамасыз ететін ATN соңғы жүйелерінің түрлері:

ӘҚҚ хабарламаларының сервері; пайдаланушының ӘҚҚ хабарламаларының жүйесі;

AFTN/AMHS шлюзі (Авиациялық тіркелген Электр байланысының желісі/ӘҚҚ хабарламаларын өңдеу жүйесі).

Ескерту. Қағидалар 241-5-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

241-6. Авиациялық электр байланысы (ATN) желісінің желіаралық ортасында әуе қозғалысына қызмет көрсетуді пайдаланушылар арасында ӘҚҚ хабарламаларымен алмасу үшін төменде санамаланған жедел қызмет көрсету түрлерін қамтамасыз ету үшін ақпарат алмасуды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін ӘҚҚ органдары (AIDC) арасындағы деректермен алмасу түрлері пайдаланылады:

1) әуе кемелері туралы хабарлама;

2) ұшуды үйлестіру;

3) басқару мен байланысты беру;

4) ұшуды жоспарлау;

5) әуе кеңістігін ұйымдастыру;

6) әуе қозғалысының ағынын ұйымдастыру.

Ескерту. Қағидалар 241-6-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

241-7. ATSMHS ӘҚҚ хабарламаларын өңдеу қызметтерін, ATN авиациялық электр байланысы желісін және AMHS ӘҚҚ хабарламаларын өңдеу жүйелерін қолдану түрлеріне қатысты техникалық талаптар ИКАО Doc 9896 құжатында, "ИСО/OSI стандарттары мен хаттамаларын пайдаланатын авиациялық электр байланысы желісіне (ATN) қойылатын егжей-тегжейлі техникалық талаптар жөніндегі Нұсқаулық" II бөлімінде қамтылған.

Ескерту. Қағидалар 241-7-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

242. Қазақстан Республикасы тиісті органдары мен шет елдердің өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін ӘҚҚ бойынша Нұсқаулықтың талаптарына сәйкес ретрансляциялау әдістерін пайдалана отырып, жедел тікелей сөйлеу байланысының арналарын және байланыс арналарын қоса алғанда, тікелей сөйлеу байланысының арналары ұйымдастырылады.

Ескерту. 242-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

243. Радиобайланысты, спутниктік байланысты, жалпы пайдаланудағы телефон желісін қолдана отырып, сөйлеу арнасын ұйымдастырған кезде сөйлеу байланысының осы арналары ӘҚҚ қызметінің келісімімен пайдаланылады.

244. Сөйлеу байланысы арналары үшін резерв ретінде ATN (AMHS/ AFTN), факсимильді байланыс, Интернет және басқа да байланыс жүйелері ұялы байланысты қоса алғанда пайдаланылады. Резервтік байланыс жүйелерін пайдалану кезінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ететін диспетчерлік қызметтер мен лауазымды тұлғалардың келіссөздерін құжаттау бөлігінде Қағидалардың 18-тармағының талаптарына сәйкестік қамтамасыз етіледі. Ұялы байланысты және ақпаратты құжаттауға арналмаған басқа да жүйелерді пайдалану кезінде құжаттау сапасының белгіленген сәйкестік талаптарына баламалы сәйкестігі қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 244-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

245. Өзара әрекет ету арналарын ұйымдастыру тәртібі мен оларды пайдалану тәртібін іргелес мемлекеттердің диспетчерлік қызмет көрсететін шектес органдары арасында жасалатын өзара әрекет ету рәсімдері туралы келісім белгілейді.

246. Аэронавигациялық ақпарат және ұшуды жоспарлау және әуе кемелерінің қозғалысы жөніндегі ақпарат сөйлеу арналары, ATN (AMHS/ AFTN) желісі, Интернет, факсимильді және басқа да байланыс арқылы беріледі.

Ескерту. 246-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

247. Қазақстан Республикасы мен басқа елдердің ӘК халықаралық ұшулары үшін қажетті метеоақпаратты беру мен қабылдау МҚ қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

247-1. Жедел метеорологиялық арналар мен жедел метеорологиялық байланыс желілерін пайдалану әдістері авиациялық тіркелген электр байланысы желісін (AFTN) немесе әуе қозғалысына қызмет көрсету хабарламаларын өңдеу жүйесін (AMHS) пайдалану әдістерімен үйлесімді, мұнда "үйлесімді" жедел метеорологиялық арналар бойынша алмасатын ақпараттың AFTN немесе AMHS Авиациялық тіркелген электр байланысы желісі бойынша алмасу мүмкіндігін қамтамасыз ететін жұмыс режимін білдіреді, AFTN немесе AMHS Авиациялық тіркелген электр байланысы желісінің жұмысына теріс әсер етпей және керісінше.

Ескерту. Қағидалар 247-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

248. Авиакомпаниялар арасындағы коммерциялық және қызметтік ақпаратпен алмасу АFTN желісінің және халықаралық авиациялық электр байланысы қоғамының деректерін беру желісінің арналары бойынша жүзеге асырылады.

249. Халықаралық желілердің арналарын және электр байланысы жүйелерін (ATN (AMHS/ AFTN), SITA желілері) пайдалану кезінде осы желілер үшін қабылданған электр байланысын орнату және жүргізу қағидалары сақталады.

Ескерту. 249-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11-параграф. Авиациялық бекітілген электр байланысының желісі

250. Авиациялық бекітілген электр байланысының желісі осы желі шегінде авиациялық электр байланысы станциялары арасында хабарламалар алмасуға арналған.

251. Желі AFTN/AMHS ретрансляторлық станциялар жүйесін пайдалану негізіндегі халықаралық талаптарға сәйкес құрылған. Қазақстан Республикасының AFTN/AMHS желісінде байланысты ұйымдастыру және енгізу тәртібі осы Қағидаларға 24-қосымшада келтірілген AFTN/AMHS желісінде жұмыс істеу технологиясымен айқындалады.

Ескерту. 251-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

252. Желіде халықаралық трафикке кіру/шығу нүктелері бар. Желі радиалды-торапты схема бойынша ұйымдастырылады және:

1) хабарламалар коммутациясының бас орталығынан;

2) аймақтардың хабарламалар коммутациясының орталықтарынан;

3) аудандардың хабарламалар коммутациясының орталықтарынан;

4) хабарлар коммутациясының шеткі орталықтарынан;

5) шеткі АFTN станцияларынан тұрады.

Желіні жедел басқаруды ХКБО жүзеге асырады.

253. Желіні ұйымдастыру үшін АА ұйымының меншікті электр байланысының арналары және жалдау құқығындағы байланыс операторларының арналары пайдаланылады.

254. Әрбір байланыс бағытындағы арналардың (телеграфтық немесе деректер беру) түрі және саны арналардың өткізу қабілеті мен айналып өту жолдарын ұйымдастыру қажеттілігін ескере отырып, ақпараттардың көлеміне байланысты есептеу арқылы анықталады.

255. АFTN станциялары арасында арналарды резервілеу үшін барлық байланыс түрлері қолданылады.

12-параграф. Радиобайланыс орнату және жүргізу тәртібі

256. ҰРТҚ және байланыс абоненттері және АА ӘК арасындағы радиобайланыс осы Қағидаларға, сондай-ақ Радиоалмасу фразеологиясының қағидаларының ерекшеліктерін есепке ала отырып жүзеге асырылады.

ҰРТҚ және байланыс абоненттері және АА ӘК арасындағы радиобайланыс осы Қағидаларға, сондай-ақ Радиоалмасу фразеологиясының қағидаларының ерекшеліктерін есепке ала отырып жүзеге асырылады.

АА ұйымында:

1) радиобайланыс орнату;

2) сөйлеу хабарламаларын беру және қабылдау;

3) радиобайланыс арналарында келіссөздер жүргізу;

4) сөйлеу хабарламаларын рәсімдеу және радиобайланыс бойынша есепке алу құжаттамасын жүргізу тәртібі айқындалады.

Радиобайланысты жүргізу кезінде байланыс операторлары осы Қағидаларға 28-қосымшада келтірілген авиациялық радиобайланыс желісіндегі жұмыс технологиясын басшылыққа алады.

Ескерту. 256-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

257. Радиобюрода (жеке радиостанцияларда) радиобайланыс орнату және жүргізу үшін радиожелілердің жиіліктерін, шақыру белгілерін, жұмыс кестелерін қамтитын радиодеректер ұсынылады.

258. Авиациялық станциялар тиісті уәкілетті органмен келісілген тәртіпке сәйкес тиісті органдардың жұмыс сағаттарында жиіліктерді тыңдауды жүзеге асырады.

Ескерту. 258-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

258-1. Авиациялық радиобайланыс желісіндегі жұмыс технологиясы осы Қағидаларға 28-қосымшада жазылған.

Ескерту. Қағидалар 258-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13-параграф. Авиациялық радиохабар тарату

259. ӘК экипаждарына метеорологиялық және ұшу ақпаратын беруді қамтамасыз ету үшін арнайы радиохабар тарату желілері ұйымдастырылады.

260. Әуеайлақ ауданында ӘК экипаждарын ұшу және метеорологиялық ақпаратпен жедел қамтамасыз ету үшін АТIS радиохабарларын тарату желілері ұйымдастырылады, олардың мазмұны Әуе қозғалысын ұйымдастыру және қызмет көрсету нұсқаулығымен және Қазақстан Республикасы Азаматтық авиациясын метеорологиялық қамтамасыз ету қағидаларымен айқындалады.

260-1) D-ATIS қолданыстағы қолда бар сөйлеу ATIS-ті толықтырған жағдайларда деректер блогындағы мәліметтер мазмұны мен форматы бойынша қолданылатын сөйлеу ATIS радиохабарларын тарату хабарларына ұқсас болады. D-ATIS-ке жататын нұсқаулық материал әуе қозғалысына қызмет көрсету мақсатында деректерді беру желілерін қолдану жөніндегі нұсқаулықта келтіріледі (ICAO Dос 9694). D-ATIS-ті қолдануға қойылатын техникалық талаптар ИКАО-ның 10-қосымшасының III томы I бөлігінің 3-тарауында қамтылады.

Ескерту. Қағида 260-1) тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

261. Ұшудағы ӘК экипаждарын метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету үшін, қажет болғанда, ӨЖЖ немесе ЖЖ диапазондарындағы VOLMEТ радиохабарларын тарату ұйымдастырылады, олардың мазмұны Әуе қозғалысын ұйымдастыру және қызмет көрсету нұсқаулығымен және Қазақстан Республикасы Азаматтық авиациясын метеорологиялық қамтамасыз ету қағидаларымен айқындалады.

262. ЖЖ диапазонындағы VOLMEТ радиохабарларын тарату ақпаратын сенімді қабылдауды қамтамасыз ету мақсатында 1500-3000 км шегінде желілер бір уақытта бірнеше жиілікте жұмыс істейді.

263. ӘК экипаждары ұшуда радиохабар тарату желілері бойынша ақпарат алу үшін Қазақстан Республикасының аэронавигациялық ақпарат жинағын (АІР) басшылыққа алады.

264. Радихабар тарату материалдарының мәтіндерін әзірлеуші беруге қажет нысанда дайындайды.

265. Радиохабар таратуды беру белгіленген жиіліктерде және белгіленген уақытта жүргізіледі. Барлық радиохабар тарату берілімдерінің бағдарламалары мен жиіліктері тиісті құжаттарда жарияланады. Жиіліктердің немесе беру уақытының кез келген өзгерістері НОТАМ көмегімен нақтылы өзгерістерге дейін кемінде екі апта бұрын хабарланады. Мұндай кез келген өзгеріс туралы, егер оны жүзеге асыру мүмкін болатын болса, нақты өзгерістерге дейін 48 сағат бұрын барлық тұрақты радиохабар тарату бағдарламаларында хабарланады және мұндай хабарландырулар әрбір радиохабар берілімінің басында бір рет және соңында бір рет беріледі.

266. Бағдарламаларға сәйкес жүргізілетін радиохабарлар тарату берілімі (белгіленген тәртіппен жүргізілетін ұжымдық берілімдерден басқа) бағдарламада белгіленген жалпы шақырылым уақытында басталады. Егер радиохабарлар тарату берілімі кешіктірілсе, белгіленген уақытта қысқа хабарландыру беріледі, онда абоненттерге күту ұсынылады және кешіктіру кезеңінің шамасы минуттармен көрсетіледі.

267. Берілімді күту қажеттігі туралы белгілі бір хабарландырудан кейін, радиохабар тарату берілімі аталған күту мерзімі аяқталмайынша біраз уақыт бойы басталмайды.

268. Радиохабар тарату берілімдері бөлінген уақыт шегінде жүргізілген кезде, берілім әрбір станцияда берілім үшін бөлінген кезеңнің соңында барлық материалдардың берілімі бітуіне қарамастан дереу аяқталады.

269. Ұжымдық радиохабар берілімін жүргізу кезінде әрбір станция өз берілімдерін белгіленген уақытта бастайды. Егер қандай да бір себеппен станция белгіленген уақытта өз радиохабар берілімін бастамаса, ол станциядан кейін беруі тиіс станция күтеді және өзінің радиохабар берілімін ол үшін белгіленген уақытта бастайды.

270. Радиохабар берілімін жүргізу үшін жауапты станцияның жұмысында үзіліс болған жағдайда, берілімді алғашқы станцияның жұмысы қалпына келгенше басқа станция жүргізеді.

271. Әрбір радиохабар берілімінің сөзбасы жалпы шақырылымнан, станцияны тағайындаудан және UTС берілім уақытынан құралады. Берілімдер олардың айқындығы қамтамасыз ететін дәрежеде түсінікті, қысқа және нұсқа болады. Радиохабар берілімін жүргізу кезінде сөйлеу жылдамдығы минутына 100 сөзден аспайды.

8-тарау. Ұшуларды қамтамасыз етудің радиотехникалық құралдары

272. І, ІІ, ІІІ санатты қонуға дәл кіру ҰҚЖ жабдығы осы Қағидаларға 26-қосымшаға сәйкес радиотехникалық жабдықпен жарақталады. Тікұшақ айлақтарының радиотехникалық құралдарына қойылатын талаптар осы Қағидаларға 27-қосымшада берілген.

273. ӘК ұшуын қамтамасыз етудің радиотехникалық құралдары болып:

1) аспаптар бойынша қону жүйесі (ILS);

2) маркерлік ӨЖЖ радиомаягы (МРМ);

3) қашықтық өлшеуіш жабдық (DME);

4) жан-жаққа бағытталған ӨЖЖ-радиомаяк (VOR);

5) бағытталмаған радиомаяк (NDB), қону жүйесінің жабдығы (ҚЖЖ);

6) жаһандық навигациялық спутниктік жүйе (GNSS), жердегі функционалды толықтыру жүйесі (GBAS) табылады.

273-1. Радионавигациялық құралдардың ИКАО халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға 10-Қосымшаның I бөлімінің 3-тарауында қамтылған осы қағидалар мен стандарттарға кез келген сәйкес еместігі туралы мәліметтер аэронавигациялық ақпарат жинағында (AIP) жарияланады. ILS-пен бірге қолдануға арналған борт жабдығымен толықтай немесе ішінара кешенді қолданыла алатын радионавигациялық құрал орнатылған жағдайда, осылай қолданыла алатын жабдық бөліктерінің толықтай және егжей-тегжейлі сипаттамасы аэронавигациялық ақпарат жинағында (AIP) жарияланады.

Ескерту. Қағидалар 273-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. ILS толқындарының метрлік диапазонының қону жүйесі

274. Жердегі жабдықтың құрамына:

1) курстық радиомак;

2) глиссадты радиомаяк;

3) маркерлік радиомаяктар, жақын және қашық маркерлік радиомаяк;

4) қашықтықтан басқару, бақылау және сигналдама жабдығы кіреді.

DME/N қашықтық өлшеуіш жабдығын жақын және/немесе алыс маркерлік радиомаяктардың орнына пайдалануға рұқсат етіледі, осы ретте DME/N қашықтық туралы ақпарат талап етілетін нүктелерде қонуға кіру траекториясы мен DME/N бағыты түзетін 20⁰ аспайтын бұрышқа орнатылады.

ІІ және ІІІ санатты қонуға дәл кіру ҰҚЖ қамтитын және ҰҚЖ шегінің алдындағы жердің рельефі күрделі әуеайлақтарда қону жүйесінің құрамына ішкі маркерлік радиомаяк қосымша кіреді.

Жақын (қашық) маркерлік радиомаяк қызметіне қарай ICAO терминологиясы бойынша қабылданған орта (сыртқы) маркерлік радиомаякқа ұқсас.

274-1. Қауіпсіздіктің тиісті деңгейін қамтамасыз ету үшін ILS оның орындалуының белгіленген талаптарына сәйкес оның жұмысының жоғары ықтималдығын қамтамасыз ететіндей етіп жасалған және жұмыс істейді және бұл ықтималдық деңгейі қону минимумының тиісті санатымен үйлесімді болуы керек.

Ескерту. Қағидалар 274-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

274-2. Егер бір ұшу-қону жолағының қарама-қарсы ұштарына екі бөлек ILS қондырғысы қызмет ететін болса және екі қондырғы да операциялық тұрғыдан зиянды кедергілерді тудыратын болса, бұғаттау тек локализациялаушы жақындау бағытына қызмет ететін сигналдарды беруін қамтамасыз етеді. Таратқыш локализатордан жоғары биіктікте ұшқанда, ILS әуедегі қабылдағыштарда кедергілер пайда болуы мүмкін, мұндай кедергілер белгілі бір жағдайларда пайда болған кезде ғана, мысалы, ұшу-қону жолағында көрнекі белгілер болмаған кезде немесе автопилот іске қосылған кезде, кедергілер операциялық зиянды болып саналады. Кедергілер басқа локализаторлардың бір ұшу-қону жолағының қарама-қарсы ұштарына қызмет етпеуінен де туындауы мүмкін (мысалы, қиылысатын, параллель немесе іргелес ҰҚЖ). Бұл жағдайларда сіз кедергілерді болдырмау үшін бұғаттауды қолдану туралы ойлануыңыз керек. Құлыптау аппараттық, бағдарламалық жасақтамамен немесе баламалы процедуралық шаралармен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. Қағидалар 274-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

275. КРМ антеннасы ҰҚЖ осьтік сызығының бойына орнатылады, КРМ антеннасын ҰҚЖ осьтік сызығының бойынан бүйірлік ығысуға рұқсат етілмейді.

276. ГРМ антеннасынан ҰҚЖ шегіне дейінгі арақашықтық талап етілетін тіреу нүктесінің биіктігі қамтылатындай етіп орналастырылады.

277. Жақын маркерлік радиомаяк көру мүмкіншілігі нашар жағдайларда ӘК экипажын қонуға кіру үшін көзбен шолу құралдарды қолдануды бастау таяу қалғандығы туралы ақпаратпен қамтамасыз ететіндей етіп орналастырылады.

Жақын маркерлік радиомаяктың антеннасы ҰҚЖ шегінен ҰҚЖ осьтік сызығының бойына ӘК қонуға кіретін жағынан 850-1200 м қашықтықта орналасады. Антеннаның ҰҚЖ осьтік сызығының бойынан ± 75 м артық емес ығысуына рұқсат беріледі.

278. Қашық маркерлік радиомаяк ӘК экипажына ұшу биіктігін, ҰҚЖ-дан қашықтауды және жабдықтың қонуға кірудің соңғы кезеңінде жұмыс істеуін тексеру мүмкіндігін қамтамасыз ететіндей етіп орналастырылады.

Қашық маркерлік радиомаяктың антеннасы ӘК қонуға кіретін жақтан ҰҚЖ осьтік сызығының бойына ҰҚЖ шегінен 3800-7000 м қашықтықта орналастырылады. Антеннаның ҰҚЖ осьтік сызығының бойынан ± 75 м артық емес ығысуына рұқсат беріледі.

279. Ішкі маркерлік радиомаяк ӘК экипажына көру мүмкіншілігі нашар жағдайларда ҰҚЖ шегіне таяу екендігі туралы ақпаратпен қамтамасыз ететіндей етіп орналастырылады.

Ішкі маркерлік радиомаяк ӘК қонуға кіретін жақтан ҰҚЖ осьтік сызығының бойына ҰҚЖ шегінен 75-450 м қашықтықта орналастырылады. Антеннаның ҰҚЖ осьтік сызығының бойынан ± 30 м артық емес ығысуына рұқсат беріледі.

280. ILS курстық және глиссадалық радиомаяктарының функциялары ILS бір жиілікті немесе екі жиілікті жүйелерімен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 280-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

281. Глиссаданың көлбеу номиналды бұрышы 3º орналасады. Әуежайдың орналасуына қарай глиссаданың көлбеу бұрышын 2,5-4º шамасында орналастыруға рұқсат беріледі. 3º үлкен бұрыш айналадағы жағдайлар 3º-қа тең бұрышты орнату мүмкіндігін алып тастаған жағдайда ғана орнатуға болады.

Осы Қағидаларда пайдаланылатын глиссаданың көлбеу бұрышы Q әрпімен белгіленеді. ILS қону жүйесінің тіреу нүктесінің биіктігі ҰҚЖ шегіндегі I, II, III санаттар бойынша 15 м құрайды, осы ретте +3 м дейін рұқсат етіледі.

282. ILS КРМ үшін сыни және сезімтал аумақтар үшін өлшемдер анықталады.

ILS КРМ сындарлы және сезімтал аймақтарының конфигурациясы мен өлшемдері ILS жабдығының нақты түрін әзірлеушінің талаптарына сәйкес жобалау құжаттамасымен немесе ИКАО Конвенциясына 10-қосымшаның С толықтыруында, ICAO EUR DOC 013 "European Guidance Material on All Weather Operations at Aerodromes", ICAO EUR DOC 015 "European Guidance Material on Managing Building Restricted Areas"." құжатында келтірілген сезімтал аймақтардың сындарлы инфрақұрылымые айқындаудың, қорғаудың пайдалану қағидалары бойынша нұсқаулық материалға сәйкес айқындалады.

Ескерту. 282-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

283. ІІІ санатты қонуға дәл кіру ҰҚЖ-да (бағыттарда) ILS маягының алыс өрісін бақылау жабдығы орнатылуға тиіс.

283-1. ILS КРМ алыс алаңын бақылау жабдығы (ИКАО терминологиясына сәйкес-ILS КРМ (ПКДП) алыс алаңын бақылау аспабы I және II санаттағы ILS ұшулары мен жүйелеріне арналған бақылау жүйесінің бағалы толықтыруы болып табылады.

Ескерту. Қағида 283-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

283-2. Алыс алаңды басқару құралдары курстың туралануын тексеруге арналған және оны курстан ауытқуға сезімталдықты бақылау үшін де қолдануға болады. Алыс алаңды бақылау аспабы біріктірілген бақылау аспаптары мен жақын алаңды бақылау аппаратурасына тәуелсіз жұмыс істейді. Бұл құрылғының негізгі міндеті-курстық радиомаякты орнату кезінде қателіктердің пайда болу қаупін немесе жақын өрісті басқару құралы мен біріктірілген басқару құралдарының істен шығуын болдырмау. Алыс алаңды бақылау жүйесін пайдалану біріктірілген бақылау жүйесінің сәуле шығаратын элементтердің физикалық өзгерістерінің әсеріне немесе жердің шағылысу қабілетін сипаттайтын параметрлердің ауытқуына, ҰҚЖ аймағында пайда болатын, жақын өрісті бақылау аспаптары мен біріктірілген бақылау аспаптарының көмегімен бекіту мүмкін болмайтын шағылысулар мен бұзылулардың әсеріне жауап беру қабілетін, сондай-ақ жүйенің көмегімен бақыланатын радио кедергілердің пайда болуын арттырады қонуға кіру траекториясының астында орнатылған алыс алаңды бақылау.

Ескерту. Қағида 283-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

283-3. Қашықтағы өрісті басқарудың типтік құралы антеннадан, ӨЖЖ қабылдағыштан және РГМ мәні, жалпы модуляция және радиожиілік сигналының деңгейі туралы ақпарат беруді қамтамасыз ететін байланысты басқару элементтерінен тұрады. Жағымсыз кедергілерді азайту үшін кедергілердің ұшып өтуін нормалау талаптарына жауап беретін ең жоғары биіктікте орналасқан бағытталған үлгідегі қабылдағыш антенна қолданылады. Бағыт сызығын бақылау үшін антенна ҰҚЖ-ның осьтік желісінің жалғасына орнатылады. Ығысуға сезімталдықты бақылау мақсатында қосымша қабылдағыш және тиісінше ҰҚЖ осьтік желісінің жалғасының бір жағында орналасқан антеннасы бар бақылау аспабы орнатылуы мүмкін.

Ескерту. Қағида 283-3-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

283-4. Алыс өрісті басқару құралы қосымша қолданылады:

1) қашықтықта курс сызығын және (немесе) алыс алаңды бақылаудың тасымалды аспабының орнына курстың ауытқуына сезімталдық сипаттамаларын техникалық қамтамасыз ету құралы ретінде тексеру;

2) алыс өріс сигналының сапасы және сигналдың бұрмалану шамасы туралы мәліметтер бере отырып, алыс өріс сигналының сипаттамаларын тұрақты тіркеуді қамтамасыз ету үшін.

Ескерту. Қағида 283-4-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

283-5. Сипаттамалардың нашарлауы туралы алыс өрісті бақылау аспабының жалған индикациясының пайда болу жағдайларын қысқарту әдістері мыналарды көздейді:

1) 30-дан 240 с-қа дейінгі шекте реттелетін уақытша кідірту құрылғысының жүйесіне қосу;

2) беру кедергілерімен бұрмаланбайтын осындай ақпаратты ғана басқару жүйесіне беруге мүмкіндік беретін растау әдісін пайдалану;

3) төмен жиілікті сүзуді қолдану.

Ескерту. Қағида 283-5-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

284. Алыс өрісті бақылау аппаратурасы әуеайлақ аумағына орналастырылады және біріктірілген бақылау аспаптары мен жақын өрісті бақылау аппаратурасына тәуелсіз жұмыс істейді.

285. Алыс өрісті бақылау аппаратурасы басқару пунктінде курстық радиомаяк сигналының бұрмалануы туралы сигналдама беруді және модуляция тереңдігі айырымының және модуляцияның жиынтық тереңдігінің шамалары туралы, ІІІ санаттағы қонуға дәлме-дәл кіру ҰҚЖ-да (бағытында) радиожиілік сигналының теңдейі туралы ақпаратты беруді қамтамасыз етеді. Басқару пункті – ӘҚҚ диспетчері мен объекті техникалық персоналының тиісті жұмыс орны, сигналдың бұрмалануы – КРМ курс сызығы жағдайының өзгеруі.

Ескерту. 285-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

286. ГРМ ILS үшін сыни және сезімтал аймақтардың өлшемдері белгіленеді.

ГРМ ILS сындарлы және сезімтал аймақтарының конфигурациясы мен өлшемдері ILS жабдығының нақты түрін әзірлеушінің талаптарына, жобалау құжаттамасына сәйкес немесе ИКАО Конвенциясына 10-қосымшаның С толықтыруында, ICAO EUR DOC 013 "European Guidance Material on All Weather Operations at Aerodromes", ICAO EUR DOC 015 "European Guidance Material on Managing Building Restricted Areas"." құжатында келтірілген сезімтал аймақтардың сындарлы инфрақұрылымые айқындаудың, қорғаудың пайдалану қағидалары бойынша нұсқаулық материалға сәйкес айқындалады.

Ескерту. 286-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

287. Егер КРМ және ГРМ радиомаяктарының шығу параметрлеріне әсер етпеген жағдайда, әуеайлақтағы жергілікті жағдайға байланысты ILS отырғызу жүйесіндегі сыни аумақ өлшемдерінің азайып, конфигурацияның өзгеруіне жол беріледі.

Қону жүйесінің сыни аумақтарының (немесе қондырғы жасаушысының талаптарына бойынша сезімталдығы) рулеждік жолмен (РЖ) қиылысуы ӘК күту орындарын маркерлеген кезде ескеріледі.

Қону жүйесінің сыни аймақтарының (немесе қондырғы жасаушысының талаптарына бойынша сезімталдығы) ішкі әуеайлақтық жолдардың қиылысу орындарында "Тоқтаусыз жол жүруге рұқсат етілмейді" жол белгілері және "РМС аймағы. Диспетчердің рұқсатынсыз жол жүруге болмайды" атты қалқандар орналасқан.

288. КРМ және ГРМ жүйелерінде ILS, сонымен қатар МРМ немесе DME/N қағидалары бойынша жұмыс жасайтындар осы Қағидаларға 21-қосымшада баяндалған радиотехникалық жабдықтарға және электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптардың параметрлерін қанағаттандыруы тиіс.

ГРМ қолдану мүмкін болмаған жағдайда, КРМ бойынша қонуға дәл кірмеу мүмкіндігін орындауға жол беріледі.

288-1. ILS-ті сипаттаудың неғұрлым толық әдісін ұсыну үшін қазіргі таңдағы әуедегі ұшуды басқарудың автоматты жүйелерінің әлеуетті артықшылықтарын пайдалануға арналған тағайындалған әріптер мен сандардың үш конвенциясын қолдана отырып, жетілдірілген жіктеу жүйесі қолданылады. Бұл белгілі бір ILS қолдайтын операциялық әдістерді таңдау үшін оперативті тұрғыдан білу қажет жүйенің операциялық аспектілерінің сипаттамасын ұсынады. Сервистің тұтастығы мен үздіксіздігін есептеу әдістемесі, ILS қону жүйелерінің жіктемесі осы Қағидаларға 31-қосымшада көрсетілген.

Ескерту. Қағидалар 288-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-параграф. Маркерлік радиомаяк (МРМ), қашықтық өлшеуіш жабдық (РМД/DME), (DME/N), жан-жаққа бағытталған азимутты ӨЖЖ радиомаяк (PMD/VOR)

289. Қосымша маркерлі радиомаяктың әсер ету аумағы 600 м кем емес, соның өзінде қосымша МРМ және қашықтағы МРМ әсер ету аймақтары пайдалану биіктігінде беттеспеуі керек.

290. Қосымша МРМ танып білу сигналдары ILS немесе ҚЖЖ құрамына кіретін МРМ танып білу сигналдарынан жақсы болуы қажет, және минутына 6-10 жұп импульстер берілетін жылдамдықтағы нүкте мен сызықшаны қамтуы керек.

291. 289 және 290 тараулардан бөлек МРМ техникалық параметрлері осы Қағидаларға 21-қосымшада баяндалған радиотехникалық жабдықтарға және электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптардың параметрлерін қанағаттандыруы тиіс.

292. DME жерүсті жабдықтары ӘК бортындағы көлбеу қашықтықты DME-ден ӘК дейінгі қондыру нүктесін анықтау үшін сигналдарды қабылдау және сәулелендіруді қамтамасыз етеді.

293. DME тану сигналдарын береді – Морзе халықаралық кодымен тан0ып білу импульстерді келесі тәсілдермен береді:

1) "тәуелсіз" таныту;

2) VOR немесе ILS радиомаяктарымен өзара әрекеттесетін DME қолданылуы керек "өзара әрекеттесуші" таныту.

294. DME-нің VOR-мен әрекеттесуі кезінде DME антеннасы VOR антеннасымен бірге тігінен орналасқан оське, немесе 600 м аспайтын, жергілікті жағдайға байланысты қашықтыққа орналасады.

Қондыру мақсатында DME және VOR жабдықтарын пайдалану кезінде олардың антенна таратылуы 30 м аспауы керек.

DME/N ILS-пен әрекеттесу кезінде, қонуға кіруге құрылған траекториядағы және DME/N нүктесіне бағытталған қашықтық туралы ақпарат талап етілетін құрал DME/N 20 градустан кем емес бұрышта қондырылады.

295. DME (DME/N) қабылдағыш жауапбергішінің параметрлері осы Қағидаларға 21-қосымшада баяндалған радиотехникалық жабдықтарға және электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптардың параметрлерін қанағаттандыруы тиіс.

296. Талап етілетін жұмыс аумағындағы VOR радиомаягі келесілерді қамтамасыз етеді:

1) ӘК бортында оның магнитті азимутын өлшеу үшін навигациялық сигналдардан сәуле шығару;

2) таныту сигналынан сәуле шығару;

3) қажет болған жағдайда, ӘК бортына радиотелфонды сигналдарды беру мүмкіндігі.

297. VOR радиомаягінің параметрлері осы Қағидаларға 21-қосымшада баяндалған радиотехникалық жабдықтарға және электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптардың параметрлерін қанағаттандыруы тиіс.

3-параграф. Бағытталмаған радиомаяк (ЖРС/NDB), қону жүйесінің жабдығы (ҚЖЖ)

298. Жетекті радиостанция (ЖРС) (ИКАО терминологиясына сәйкес бағытталмаған радиомаяк NDB), жетек радиостанцияға шығу үшін қолданылады және сәуле шығаруды қамтамасыз етеді:

1) ӘК бортында радиостанциялардың курстық бұрышын алу мәніндегі сигналдар(РКБ);

2) тану сигналы.

299. NDB ҰҚЖ осінің жалғасу үстінде ҰҚЖ шегінен 10 км дейін қашықтау жерде орналасады.

NDB-ны ҰҚЖ осінің жалғасу үстінің жағына немесе ҰҚЖ бүйір жағында қондыруға рұқсат етіледі. Соның өзінде қону алдындағы және ҰҚЖ осьтік сызығының жалғасы арасындағы бұрыш 10 градустан аспауы керек, ал олардың түйісу нүктесі ҰҚЖ шегінен 2000 м қашықтықта болуы шарт.

300. NDB параметрлері осы Қағидаларға 21-қосымшада баяндалған радиотехникалық жабдықтарға және электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптардың параметрлерін қанағаттандыруы тиіс.

301. ҚЖЖ құрамына ЖЖРМ мен АЖРМ кіреді, олардың әрқайсысы өз ішіне NDB және МРМ қамтыған.

ILS құрамындағы МРМ қолдануға болады.

302. ҰҚЖ бағытындағы ILS жабыдқталған ЖЖРМ және АЖРМ жабдықтары ILS маркерлі радиомаяктарының қондырылатын орындарында орналасады. ҰҚЖ бағытындағы ILS жабдықталмаған ЖЖРМ және АЖРМ ILS маркерлі радиомаятарды орналастыруға лайықты алыстатылған жерде орнатады, сонымен қатар ЖЖРМ ҰҚЖ осьтік сызығының жалғасынан ± 15 м қашықтықта, ал АЖРМ ҰҚЖ осьтік сызығының жалғасынан ± 75 м жерде орналасады.

303. ҚЖЖ жүйелері ҰҚЖ бірдей қарама-қарсы бағытта орналасқан жағдайда және бірдей жиілікке ие болса, екі жүйенің немесе екі NDB бір жиілікте бірдей жұмыс істеуіне жол берілмейді.

304. ЖЖРМ және АЖРМ құрамына кіретін NDB осы Қағидаларға 21-қосымшада баяндалған радиотехникалық жабдықтарға және электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптардың параметрлерін қанағаттандыруы тиіс.

305. МРМ параметрлері осы Қағидаларға 21-қосымшада баяндалған радиотехникалық жабдықтарға және электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптардың параметрлерін қанағаттандыруы тиіс.

4-параграф. Функциналды қосымшаның жерүстіндегі жүйесі (GBAS) және функционалды қосымшаның жерүсті аймақтық жүйесі (GRAS)

306. GBAS жүйесі қонуға кіретін барлық типтерді, қонуды, ұшуларды және жерүсті операцияларын қамтамасыз етуге арналған және де әуеайлақ аумағындағы маршрут операцияларын қамтамасыз етеді. GRAS жүйесі әуеайлақ аумағындағы маршруттағы операцияларды, қонуға дәл кірмеуін, ұшуларды және тігінен бағытталған қонуға кіруін қамтамасыз етуге арналған. Қонуға кіруге қатысты қолдану жағдайларын алып тастағанда, GBAS қатысты осы Қағида талаптары GBAS және GRAS қолданыла береді.

306-1. GBAS жүйесі орналасқан жерді анықтау кезінде қызмет көрсету аймағында RNAV операцияларын қамтамасыз ету үшін көлденең жазықтықта орналасқан жер туралы ақпарат береді.

Ескерту. Қағидалар 306-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

306-2. GBAS жүйесі деградация туралы GNSS сигналдарын жергілікті бақылаудың жер үсті ішкі жүйесін қамтиды, ал егер аймақтық GRAS жүйесі маршрутта, аэродром аймағында, дәл емес қону, ұшу және тік қону операцияларын қамтамасыз ету үшін қолданылса, қызмет көрсету аймағында GNSS сигналдарын бақылаудың кешенді жүйесі қолданылады.

Ескерту. Қағидалар 306-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

306-3. GNSS жүйесінің тозуы туралы ақпарат жүйенің жұмыс істеу модельдерінің негізінде автоматты түрде немесе қолмен қалыптастырылуы мүмкін және пайдаланушыларға NOTAM арқылы жеткізіледі.

мынадай ақпарат таратылуға жатады:

1) қызмет көрсетудің дайын еместігі;

2) егер мұндай ақпарат пайдаланылса, қызмет көрсетудің нашарлауы;

3) тозу уақыты мен күтілетін ұзақтығы.

Ескерту. Қағидалар 306-3-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

306-4. Жоспарлы оқиға туралы NOTAM хабарламасын оқиға басталғанға дейін 72 сағаттан кешіктірмей жолдау керек. Ұзақтығы 15 минут және одан астам жоспарланбаған оқиға туралы хабарламаны 15 минут ішінде жіберу керек.

Ескерту. Қағидалар 306-4-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

306-5. GNSS функционалдық толықтыру жүйесінің қызмет көрсету аймағы шегінде пайдаланушыларға ұсынылатын параметрлер, әдетте, 1 Гц жиілікпен тіркеуге жатады, атап айтқанда:

1) VDB қуат деңгейі;

2) VDB күйі туралы ақпарат;

3) берілетін gbas ақпараттық хабарламалары.

Ескерту. Қағидалар 306-5-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

306-6. GBAS/ GRAS параметрлері туралы ақпаратты сақтау осы Қағидаларға 3-қосымшаның 4-тарауына сәйкес қамтамасыз етіледі.

Ескерту. Қағидалар 306-6-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

307. GBAS GNSS элементтерінің басқа да түрлерімен және GNSS қабылдағышымен бірге жүйелік сипаттамалардың нақты талаптарына жауап береді, үзіліссіздік, эксплуатациялық дайындық, жоспарланған опреацияға толықтық. GNSS және GBAS үшін негізгі орбитальды жүйе болып GPS және ГЛОНАСС болып есептеледі, GBAS үшін біртұтас ақпарат көзі ретінде GPS жүйесін қолдануға рұқсат береді.

308. GBAS мынадай функцияларды орындайды:

1) жалған диапазонға жергілікті түзетулер енгізу;

2) GBAS жүйесі туралы мәліметтермен қамтамасыз ету;

3) дәлді қонуға кірудің соңғы учаскесi үшін мәліметтер беру;

4) алыс өлшегіш жабдықтың пайдалану әзiрлiгi туралы деректерді болжауды қамтамасыз ету;

5) GNSS алыс өлшемдері көздерінің тұтастығын бақылауды қамтамасыз ету;

6) GBAS-та дабылдың іске қосылу шегі туралы ақпаратты әуе кемелерінің бортына беру туралы техникалық ереже көзделген.

Ескерту. 308-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

309. GBAS жүйесінің параметрлері осы Қағидаларға 21-қосымшада баяндалған радиотехникалық жабдықтарға және электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптардың параметрлерін қанағаттандыруы тиіс.

5-параграф. Әуеайлақтық шолу радиолокаторы (ӘШРЛ), трассалық екінші реткі шолу радиолокаторы (ТЕШРЛ), автоматтық радиопеленгатор (АРП)

310. ӘШРЛ әуеайлақ ауданында бақыланатын маршруттардағы ӘК табылуын және ӘҚҚ (диспетчерлердің жұмыс орны) диспетчерлік пунктіне ақпараттың берілуін қамтамасыз етеді.

311. Айналма маневрін жасайтын немесе ұшуларды орындау кезінде қонуға кіруге стандартты маршрут бойынша тангенциалды жылдамдық бағытымен ӘК-ден қатарынан 3-5 шолуда радиолокациялық ақпарттың жоғалуына жол беріледі.

312. ӘШРЛ радолокатор әсер ету аймағындағы сұраныс пен жауапқа сай байқалған сигналдар мен бүйірлік күлтелердің басылуын қамтамасыз етеді.

313. ӘҚҚ диспетчерлік пункттерінде құрылған индикаторлар экранында келесілер көріну тиіс:

1) қашықтық пен азимут белгілемелері;

2) бірінші реткі канал бойынша және/немесе бірінші реткі радиолокатордан тарайтын (PSR) координаттық радиолокациялық ақпараттар;

3) екінші реткі канал бойынша және/немесе екінші реткі радиолокатордан тарайтын (SSR) координаттық радиолокациялық ақпараттар.

1-2 шолу кезінде (бүйірлік күлтелердің әсері) және/немесе 2-3 шолу кезінде (көрінген сигналдар әсері) ӘК нүктелі жалған белгілердің пайда болуына жол беріледі.

314. ӘШРЛ параметрлері осы Қағидаларға 21-қосымшада баяндалған радиотехникалық жабдықтарға және электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптардың параметрлерін қанағаттандыруы тиіс.

315. Екінші реткі шолу трассалық радиолокаторы координаталардың анықталуын және ӘК-ден жауапкермен жабдықталған қосымша ақпарат алуды қамтамасыз етеді.

316. ТЕШРЛ параметрлері осы Қағидаларға 23-қосымшада баяндалған талаптарды қанағаттандыруы тиіс.

317. Автоматтық радиопеленгатор радиосәулелену көздерінің радиопеленгациясын жүзеге асырады. АРП әуеайлақ аймағындағы бақыланатын маршруттардың өту секторындағы ӘК сенімді торуылдауын қамтамасыз етуі қажет.

318. Автоматтық радиопеленгатор парамтерлері осы Қағидаларға 21-қосымшада баяндалған талаптарды қанағаттандыруы тиіс.

6-Параграф. Автоматты тәуелді бақылау жүйесін (ADS-B), көп позициялы қабылдау жүйесін (MLAT) пайдалана отырып бақылау.

Ескерту. 6-параграфының атауы жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

319. ADS-B радиохабарлау режимінде автоматты тәуелді бақылау жүйесін білдіреді, оның шеңберінде әуе кемесі жерүсті станциясына тану индексі және ұшулардың абсолюттік биіктігі туралы ақпаратты жібереді. Әуе кемесінің бортында әуе кемесінің орналасқан жері анықталады және ол туралы ақпарат жерүсті станциясына беріледі. Бұл деректер радио хабарлау режимінде беріледі және кез келген қабылдағыш (жерде немесе әуе кемесінің бортында) бұл деректерді қабылдай алады.

320. ADS-B шеңберінде берілетін негізгі деректер әуекемесінің тану индексі, оның орналасқан жері және абсолюттік биіктігі, бұдан басқа, ADS-B хабарламаларға жол сызығының векторы, жылдамдығы және нормадан ауытқу туралы деректерді қамтиды.

321. Бұл деректер және басқа деректер бөлек индикаторда көрсетілуі немесе авоматтандырылған жүйеге енгізілуі, сол жерде өңделуі және ӘК орналасқан жері индикациялау ретінде көрсетілуі мүмкін.

322. ADS-B деректері ӘҚҚ қамтамасыз ету мақсатында бақылау деректерінің көзі ретінде қолданылуы мүмкін.

323. Радиохабарлау режиміндегі автоматты тәуелді бақылау жүйесі (ADS-B) маршрута және әуеайлақ маңында әуе қозғалысына қызмет көрсетуді (ӘҚҚ) қамтамасыз ету мақсатында қолданыла алатын электрондық бақылаудың қосымша нысаны болып табылады.

324. ADS-B-мен жабдықталған әуе кемелері жер үсті станцияларға деректерді беру желісі бойынша бақылау деректері бар хабарламаларды автоматты түрде және жиі береді. Радиохабарлау режимінде берілетін хабарламалардағы деректердің негізгі элементі мыналар:

1) әуе кемесін тану индексі және 24-биттік мекенжайы;

2) орналасқан жері туралы деректер (нақтылық және бүтіндік туралы тиісті ақпарат);

3) жылдамдық векторы (дәлдік векторы);

4) барометрлік биіктігі.

324-1 көп позициялы қабылдау жүйелері (MLAT) әуе кемесінің (немесе жердегі көлік құралының) орналасқан жерін анықтау мақсатында бірнеше жердегі қабылдағыштар арасында ҚШРЛ қабылдағыш (немесе қабылдағыш-жауап беруші болып табылмайтын құрылғы беретін кеңейтілген сквиттер түріндегі сигналдар) беретін сигналдардың (TDOA) келу уақытының айырмашылығын пайдаланады. Көп позициялы қабылдау жүйесі болуы мүмкін:

1) пассивті, онда қабылдағыш-жауап бергіштің басқа сұрауларға жауаптары немесе өздігінен пайда болатын сигналдар (сквиттер);

2) жүйенің өзі әрекет ету аймағындағы әуе кемелеріне сұрау салатын белсенді;

3) пассивті және белсенді жүйелердің әдістерін біріктіретін.

Ескерту. Қағидалар 324-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

324-2. ADS-B 1090 ES (АЗН-В) жерүсті станциясының, MLAT жүйелерінің параметрлері осы Қағидаларға 21-қосымшада жазылған талаптарды қанағаттандырады.

Ескерту. Қағидалар 324-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

7-Параграф. Әуе қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жұмыс орындары ( ӘҚБ АЖО), әуе қозғалысын басқару жүйелерінің кешендері (ӘҚБ АЖ), әуе қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жүйелері (ӘҚБ АЖ))

Ескерту. 7-параграфының атауы жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

325. Әуе қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жұмыс орындары ( ӘҚБ АЖО), әуе қозғалысын басқаруды автоматтандыру жүйелерінің кешендері (ӘҚБ АЖ) және әуе қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жүйелері (ӘҚБ АЖ) ӘҚҚ кезінде пайдаланылатын деректерді өңдеуге және көрсетуге арналған.

Ескерту. 325-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

326. ӘҚБ АЖО, ӘҚБ АЖ және ӘҚБ АЖ деректерді көрсету жабдығын, деректерді өңдеудің бағдарламалық-аппараттық құралдарын және ақпарат көздерін қосуды қамтиды.

Ескерту. 326-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

327. ӘҚҚ кезінде пайдаланылатын ӘҚБ АЖО, ӘҚБ АЖ және ӘҚБ АЖ әуе жағдайының индикаторларында көрсетілетін деректердің дәлдігі мен уақтылығын арттыру, сондай-ақ диспетчерге жұмыс жүктемесін азайту мақсатында автоматтандырудың тиісті деңгейін көздейді.

Ескерту. 327-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

328. ӘҚБ АЖО, ӘҚБ АЖ және ӘҚБ АЖ автоматтандыру дәрежесімен және функциялардың әртүрлі тізбесінің болуымен ерекшеленеді. ӘҚБ АЖО, ӘҚБ АЖ және ӘҚБ АЖ функциялары мен талаптары осы Қағидаларға 21-қосымшада келтірілген.

Ескерту. 328-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

328-1. Жергілікті жағдайларда жұмысқа бейімдеу мақсатында ӘҚБ АЖО, ӘҚБ ба, ӘҚБ АЖ бағдарламалық қамтамасыз етуді Өзгертуді жабдықты дайындаушы зауыттың (өнім берушінің) өкілдері және/немесе ӘҚҚ және РТЖБП қызметтерінің дайындалған персоналы мынадай талаптарды орындай отырып орындайды:

1) бағдарламалық қамтамасыз етуді бейімдеу мәселелерімен айналысатын РТЖБП және ӘҚҚ қызметінің мамандары үшін бағдарламалық қамтамасыз етуге өзгерістер енгізу бойынша орындалатын жұмыстар үшін міндеттер және олардың нәтижелері айқындалады;

2) бағдарламалық қамтылымға өзгерістер енгізу жөніндегі жұмыстарды орындау, белгіленген мәндерді тексеру тәртібі айқындалады;

3) орындалатын жұмыстарды құжаттау тәртібі анықталады және енгізілген өзгерістерді бақылау үшін орындалған жұмыстарды тіркеудің жалпы тәртібі (LOGbook) енгізіледі.

Ескерту. Қағидалар 328-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

8-параграф. Ұшу алаңын шолу радиолокациялық станциясы (ҰАШ РЛС/ SMR), жерүсті қозғалысын басқаратын автоматтандырылған жүйе (ЖҚБ АЖ)

329. Ұшу алаңын шолу радиолокациялық стнациясы (ИКАО терминологиясына сәйкес – жерүсті қозғалысын бақылайтын радиолокатор "surface movement radar" - SMR) – әуеайлақтағы жерүсті қозғалысын бақылайтын жүйе компонентті. SMR индикаторында келесі ақпарат көрсетілген:

1) ҰҚЖ, РЖ контурының көрінісі;

2) ӘК орналасқан орнының және маневрлендіру алаңындағы көлік құралдарының индикациясы.

330. Ұшу алаңын шолу радиолокациялық станциясына (ҰАШ РЛС) және жерүсті қозғалысын бақылайтын радиолокаторға (SMR) деген талаптар осы Қағидаларға 21-қосымшада баяндалған.

331. Әуе кемелерінің және көлік құралдарының SMR индикаторында орналасқан орны белгі формасында бейнеленеді. Еріп жүру формулярын қолданған кезде әуе кемелерінің және көлік құралдарының тану индекстерін қол арқылы және автоматтық енгізу мүмкіндіктері қарастырылады.

332. ІІІ категория жағдайында әуеайлақты пайдалану алдында, осы Қағидаларда көрсетілген талаптарды орындау арқылы ИКАО Doc 9830 "жерүсті қозғалысын басқарудың жетілдірілген жүйелері бойынша нұсқаулық" атты құжаттағы компоненттерден құралған жерүсті қозғалысын басқарудың жетілдірілген жүйесіне (ЖҚБ ЖЖ) өту қамтамасыз етілген.

333. Жерүсті қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жүйесі (ЖҚБ АЖ) ЖҚБ ЖЖ –ның құрамдас бөлігі болып табылады және әуеайлақтағы әуе қозғалысына қызмет көрсетуді (ӘҚҚ) қамтамасыз ету мақсатында жерүсті қозғалысын, автоматтандырылған деректерді өңдеу құралын және басқа да ақпараттарды бейнелеу жүйесін қамтиды.

334. ЖҚБ ЖЖ осы Қағидаларға 21-қосымшада баяндалған талаптарды қанағаттандыруы тиіс.

335. Әуеайлақтағы ІІІ санатты қамтамасыз ету үшін ЖҚБ ЖЖ орналасу орнын индикациялау үшін көрсетілген қосымша ақпарат көздерінің техникалық сипаттамалары және типтері, ADS-B сигнал көзі сияқты басқа да ақпарат көздері РТЖБП қызметімен келісіліп АА ұйымдарымен көліктік жабдықтармен орнатылатын SMR-ге қосымша ақпарат көздері қолданылады.

8-1-Параграф. Визуалды бақылау жүйелерін пайдалану.

Ескерту. 8-тарау 8-1-параграфпен толықтырылды - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

335-1. Әуеайлақтық диспетчерлік қызмет көрсету кезінде пайдаланылатын визуалды бақылау жүйесі сенімділіктің, дайындықтың және тұтастықтың тиісті деңгейіне ие. Көрсетілетін қызметтердің қауіпсіздік деңгейінің төмендеуіне жол бермеу мақсатында ұсынылатын қызмет көрсету деңгейін айқындау кезінде жүйенің істен шығу ықтималдығын немесе қызмет көрсетудің толық немесе ішінара бұзылуына әкеп соғатын оның сипаттамаларының Елеулі нашарлауын бағалау және ескеру қажет. Визуалды бақылау жүйесі оптикалық датчик (тер), деректер желілері, деректерді өңдеу жүйелері және ақпаратты көрсету индикаторлары сияқты бірқатар интеграцияланған элементтерден тұрады.

335-2. Визуалды бақылау жүйелері визуалды бақылау жүйелеріне қатысатын барлық дереккөздердің деректерін интеграцияланған түрде қабылдау, өңдеу және көрсету қабілетіне ие.

335-3. Көрсетілетін қызмет деңгейі визуалды бақылау жүйесінің техникалық мүмкіндіктеріне сәйкес келеді.

335-4. Визуалды бақылау жүйесінің пайдалану құжаттамасы болады, оған сәйкес оны белгіленген қызмет мерзімі шегінде пайдалану жүргізіледі.

Ескертпе: визуалды байқау жүйелерінің талаптарын айқындау және енгізу кезінде аэронавигациялық ұйымда әзірленеді және әрбір нақты диспетчерлік пункттің (сектордың) жергілікті ерекшеліктері мен жағдайларын ескере отырып, визуалды байқау жүйесін пайдалануға байланысты ӘҚҚБ жүйесіндегі өзгерістер жобасы уәкілетті ұйыммен келісіледі, оған мыналар кіреді:

1) жалпы ережелер;

2) нақты қолдану үшін талап етілетін функционалдық мүмкіндіктерді талдау;

3) жүйенің/жабдықтың, электрмен жабдықтаудың аспектілері;

4) авариялық жағдайларда, қауіпті жағдайларда және жабдықтың істен шығуында, ӘҚҚ бұзылуына байланысты күтпеген жағдайларда әрекет ету тәртібі.

9-тарау. Адами фактордың аспектілері

336. Радионавигация және ӘҚҚ бақылау жүйелерін жобалау және пайдалану кезінде адами фактордың аспектілерін ескеру қажет. Адами фактордың аспектілеріне қатысты нұсқамалық материалдар "Адами фактор саласында оқыту нұсқауында" (ИКАО Doc 9683) және "Адами фактор", "CNS/ATM жүйелеріндегі адами фактор" материалдар жинағы" ИКАО-ның № 249 нұсқауында қамтылған.

337. Адами фактордың аспектілерін бағалау ұшу қауіпсіздігіне байланысты ұшулардың өзгерістермен басқару кезінде ұшу қауіпсіздігі бағаларының бөлігі ретінде әуе қозғалысын ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықтың 15-1-тармағына сәйкес жүзеге асырылады.

	Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электрбайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 1-қосымша
	Нысан

РТЖБП қызметі ауысымдық персоналының журналы

_____________________________ Басталды "____" __________ 20__ жыл

(Азаматтық авиация кәсіпорны) Аяқталды "____" __________ 20__ жыл

күні

Объектінің (құралдың) атауы, қонудың МК-сы

Қосылу уақыты

Ажыратылу уақыты

Жұмыс ұзақтылығы

Ажыратылу себептері

ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмысы бойынша ескертулер

Лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты

Журналды жүргізу тәртібі

1. Кезекшілікті тапсырған тұлға қонудың МК-сын, күнін, уақытын жазады; барлық бағандарға көлденең кезекшілікті тапсыру сәтіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдары жұмысының қысқаша сипаттамасын, ауысым бойынша тапсырылуы тиіс басшылықтың өкімдерін көрсетеді: "Кезекшілікті тапсырдым" (қолын қояды), кезекшілікті қабылдаған тұлға - "Кезекшілікті қабылдадым" (қолын қояды) деген нысан бойынша жазулар жазылады.

2. Кезекшілік процесінде журналға ҰРТҚ және авиациялық радио байланысы құралдарының жұмысындағы барлық өзгерістер (қонудың МК ауысуы, автоматтандырылған объектілердің жұмыс істеу қабілеттігін тексеру, істен шығулар мен зақымданулар т.б.) объектінің (құралдың) атауын, қосылу, ажыратылу уақыттарын, ажыратылу себептерін, жұмысқа қабілетсіз жай-күйінің ұзақтығын, ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмысы туралы ұшқыш және диспетчерлік құрамның ескертулерін, ауысым жұмысы жөніндегі ескертулерді, қабылданған шараларды көрсете отырып журналға жазылады.

3. UTC уақыт.

	Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электрбайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 2-қосымша
	Нысан
	"Бекітемін" Азаматтық авиация ұйымының (бөлімшесінің) басшысы ________________________ _____"__"________20__жыл

Істен шығуларды (байланыстың бұзылуын) тексеру актісі

____________________________________________________________________________

(ҰРТҚ және байланыс объектісінің, авиациялық электр арнасының атауы)

Істен шығу күні (жылы, айы, күні)_______________________________________________

Жұмыс істеу қабілеттігінің бұзылу уақыты ____ сағат ____ минут

Жұмыс істеу қабілеттігін қалпына келтіру уақыты ___сағат___минут

Істен шығу ұзақтығы_____сағат_____минут

Істен шыққан құралдың (байланыс арнасының) атауы	Зауыттық нөмірі	Соңғы ТҚ-дан кейінгі атқарым	Пайдаланудың басынан бастап атқарым

20 _ "__"_________ №_____ бұйрықпен тағайындалған мынадай құрамдағы

Комиссия:

Төраға ______________________________________________________________________

(тегі, аты, әкесінің аты, лауазымы)

мүшелері ____________________________________________________________________

(тегі, аты, әкесінің аты, лауазымы)

істен шығуларына тексеру жүргізді______________________________________ (ҰРТҚ және байланыс объектісінің, авиациялық электрбайланысы арнасының атауы)

Тексеру барысында мыналар анықталды:

1. Жағдай (оқиға туралы ақпарат, істен шығудың сипаты мен оның салдары,

техникалық персоналдың тегі, аты-жөні).

____________________________________________________________________________

2. Талдау (себептер, тех. персоналдың қатесі, жұмысты ұйымдастырудағы кемшіліктер,

және басқа да ауытқулар)

____________________________________________________________________________

3. Істен шығуды сыныптау (объектінің немесе құралдың істен шығуы, эл.

жабдықтаудың бұзылуы, байланыс желісінің зақымдануы, инженер-техник персоналының

дұрыс емес іс-қимылы)

____________________________________________________________________________

4. Әуе қозғалысына қызмет көрсетуге ықпал (Ұшу міндеттерінің нашарлауы, ұшу

қауіпсіздігі (ҰҚ) қамтамасыз етілмеген, ҰҚ қамтамасыз ету кезіндегі қауіпті ауытқу, ішінара

ҰҚ қамтамасыз етуге қабілетсіздігінің ҰҚ ықпалы болған жоқ. _______________________

5. Инженер-техникалық құрамның іс-қимылындағы бұзушылықтар_____________

6. Қорытындылар _______________________________________________________

7. Ұсынымдар __________________________________________________________

Комиссия төрағасы ___________________________________________________________

Комиссия мүшелері ___________________________________________________________

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 3-қосымша

Автоматты түрде құжаттауды (жазуды), ӘҚҚ сөйлеу байланысы арналарының қадағалау жабдықтарының ӘҚҚ диспетчерлерінің жұмыс орындары ақпараттарын пайдалану мен сақтауды ұйымдастыру және олардың мәліметтерін тарату жөніндегі үлгілік нұсқаулық

Ескерту. 3-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Автоматты түрде құжаттауды (жазуды), ӘҚҚ сөз сөйлеу байланыс арналарының қадағалау жабдықтарының ӘҚҚ диспетчерлерінің жұмыс орындары ақпараттарын пайдалану мен сақтауды ұйымдастыру және олардың мәліметтерін тарату жөніндегі үлгілік нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) АА ұйымдарындағы ауызекі ақпараттарды және әуе қозғалысына қызмет көрсету бойынша мәліметтерді құжаттаудың, сондай-ақ оларды сақтау және қолданудың негізгі қағидаттарын, әдісі мен тәртібін анықтайды.

2. Осы Нұсқаулық әуе кемелері ұшуы қауіпсіздігін және тұрақтылығын қамтамасыз етуші қызметтер мамандарына, сондай-ақ авиациялық оқиғаларға тексеру жүргізетін қызметтер мен органдарға арналған. Осы үлгілік нұсқаулық қағидалары негізінде АА (бөлімшесі) ұйымының басшысы бекіткен, ӘҚҚ қызыметінің бастығымен келісілген, РТЖБП қызыметі бастығының қолы қойылатын АА бөлімшелеріне ӘҚҚ ауызекі байланыс арналарының ақпараттарын пайдалану және сақтау, бақылау құралдары мен олардың деректерін беруге АА ұйымында (бөлімшесінде) автоматты құжаттандыруды (жазбалары) ұйымдастыру жөнінде нұсқаулық әзірленуде және ол құжатталған ақпарат объектіде болады.

3. Нұсқаулық талаптарын орындау АА ұйымдарында авиациялық оқиғаларды тексеру кезінде және басқа да өндірістік мақсаттарда құжатталған ақпараттарды пайдаланатын, объективті бақылау құралдарын қолданумен айналысатын мамандар үшін міндетті болып табылады.

4. ӘҚҚ ауызекі ақпараттарын және мәліметтерін құжаттау үшін АА ұйымдарының техникалық жабдықталуы деңгейіне қарай мынадай объективті бақылау құралдары қолданылуы мүмкін:

1) ақпараттарды таспалы магниттік тасымалдағыштарда сақтау арқылы ауызекі ақпаратты жазу үшін ұқсас магнитофондар;

2) ақпараттарды қатты дискілерде, магнит таспаларда және басқа да ақпарат тасымалдағыштарда сақтау арқылы ауызекі ақпаратты жазу үшін цифрлы магнитофондар;

3) ақпараттарды қатты дискілерде, магнит таспаларда және басқа да ақпарат тасымалдағыштарда сақтау арқылы берілетін деректерді, сондай-ақ бақылау деректерін жазуға арналған цифрлы құрылғылар;

4) радиолокациялық станция (кешендер) және әуе қозғалысын басқарудың қазіргі заманғы автоматтандырылған жүйесі құрамына кіретін құрылғылар.

5. Объективті бақылау жабдығын техникалық пайдалану осы жабдықты өндірушілердің пайдалану-техникалық құжаттамасына және АА нормативтік құжаттарына сай жүргізілуге тиіс.

6. ӘҚҚ ауызекі байланыс арналары ақпараттарын, деректерді тарату және осы Нұсқаулыққа нұқсан келтірмейтін бақылау деректерін құжаттау, сақтау және қолдану барысында басқа да ерекшеліктерді айқындайтын қосымша талаптар АА ұйымы (бөлімшесі) жетекшісінің бұйрығы арқылы анықталады.

7. ӘҚҚ ауызекі байланыс арналары ақпараттарын, деректер тарату және бақылау деректердің құжаттау бейнежазбалар, визуалды бақылау жүйелері тәулік бойы немесе ақпарат көздерінің жұмыс уақыты кезінде жүзеге асырылуы тиіс.

ӘҚҚ орталықтары диспетчерлерінің жұмыс орындарында дыбыстық фон ақпаратын құжаттау ӘҚҚ диспетчерлерінің жұмыс орындарының жұмыс уақыты ішінде тәулік бойы жүзеге асырылады.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

8. Ақпараттарды құжаттау радиотехникалық құралдарға, ӘҚҚ қамтамасыз ететін АА ұйымының лауазымдық тұлғалары жұмысына бақылау жасау үшін, іздеу және құтқару іс-шараларын жүргізу үшін авиациялық оқиғаларды тексеруге және АА ұйымының басқа да өндірістік мақсаттарында пайдалануға арналған.

2-тарау. ӘҚҚ ақпараттық жүйесін және жоспарлы ақпараттарды құжаттау

9. Радиолокациялық, радиопеленгациялық, ADS-В, ӘҚҚ жүйесі және жоспарлы ақпараттарды құжаттаудың бақылау құралдары жабдықтардың конфигурациясына тәуелді, әдетте мыналардың құрамына кіреді:

1) ӘҚБ АЖ, ӘҚБ АҚК және ӘҚҚ диспетчерлерінің автоматтандырылған жұмыс орны (АЖО);

2) радиолокациялық (ӘҚҚ бақылау жүйесі);

3) жоспарлы ақпараттау жүйесі.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10. ӘҚБ АЖ, ӘҚБ АҚК, АЖО ӘҚБ ақпараттарын немесе ӘҚҚ бақылау жүйесінің ақпараттарын және жоспарлы ақпараттарды жазу ақпараттар түсіп жатқан уақыт бойы үздіксіз жүргізілуге тиіс.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11. Ақпарат жазумен бір уақытта ағымдағы кезең жазбалары жүргізіледі.

12. Уақыт көрсеткіші нақтылығын түзету автоматты түрде нақты уақыт сигналы құрылғысы арқылы жүргізіледі. Бірыңғай уақыт көрсеткішін автоматты түрде түзету сигналы жоқ болған кезде жүйелік уақыт барысы нақтылығына түзету шұғыл журналға жазба жазу арқылы төмендегідей нысан бойынша қолмен тәулігіне екі рет жасалады:

1) "07.00. Жүйелік сағат 1 минутқа кейін қалған. Ағымдық уақытқа түзету енгізілді. Қолы, күні";

2) "19.00. Ағымдық уақытқа түзету енгізу қажет емес. Қолы, күні".

13. Ақпараттарды тасымалдау немесе сақтау үшін қолданылатын барлық ақпарат тасымалдағыштар және жеке жазу құрылғыларының реттік нөмірлері болуы керек.

3-тарау. Ауызекі ақпараттарды құжаттау

14. Ауызекі ақпаратты құжаттау (жазу) аппараты бөгде адамдардың кіруіне шек қойылған және температура режиміне сай келетін және қолданыстағы техникалық құжаттама талаптарына сай келетін арнайы бөлмелерде орналасуға тиіс.

15. Ауызекі ақпараттарды құжаттау аппаратына жазатын арналар тізбесін АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысы айқындайды және бекітеді.

16. Жазуға болатын байланыс арналарының әрқайсысына ауызекі ақпараттарды жазу аппаратының жеке арнасы бекітіледі.

17. Әрбір жазу құрылғыларында жазу арналарының нөмірі және оларда жазып жатқан байланыс арналарының қысқаша белгісі көрсетілген кесте болуға тиіс. Жазу арналары бірдей болған кезде жазу құрылғыларының нөмірлері көрсетілген бір кестенің болуына жол беріледі.

18. Ақпараттарды тасымалдау немесе сақтау үшін қолданылатын барлық ақпарат тасымалдағыштардың реттік нөмірлері болуға тиіс.

19. Бақылауға жататын ауызекі ақпараттарды жазу:

1) жұмыс орындарына байланыс арналарын тікелей жалғау орындарынан;

2) байланыс арнасы жұмысы сапасының төмендеуін болдырмайтын, тиісті құрылғыларды қолдану арқылы жүргізіледі.

20. Ауызекі сигналдарды жазу кезінде ағымдағы уақыт автоматты түрде жазылуға тиіс.

21. Жазу аппаратының ішкі сағатын түзету бірыңғай уақыт дереккөзінен автоматты түрде жүзеге асырылуға тиіс.

22. Бірыңғай уақыт сигналдарын ретрансляциялау ұйымдастырылмаған ұйымдарда, жазу аппаратының ішкі сағатын түзету Қазақстан Республикасының бірыңғай уақытты радиотарату станциясының сигналы бойынша қолмен жүзеге асырылады.

23. Ақпараттарды жазу үздіксіз жүргізіліп отыруға тиіс.

24. Ақпаратты, ағымдағы уақытты жазудың болуы және сапасын тексеру шұғыл жағдайлар журналына жазу тәулігіне 2 рет жүргізіліп отыруға тиіс.

25. Әуе қозғалысын басқаруға қатысы жоқ жазба арналарында тәулігіне бір рет тексеру жүргізуге рұқсат етіледі.

26. Уақытты тексеруді және түзетуді жүргізетін адам осы Нұсқаулықтың 12-тармағының 1) немесе 2) тармақшаларында келтірілген нысан бойынша жедел журналында (осы Қағидаларға 4-қосымша) жүргізілген тексеру және уақытты түзету туралы жазба жүргізеді.

27. Сөйлеу ақпаратын құжаттандыру жазатын құрылғылардың сандық құрамы мен техникалық сипаттамасы сөйлеу байланысының негізгі арналарын үздіксіз жазуды тоқтатпастан жабдықтың параметрлерін бақылауға, техникалық қызмет көрсетуге және жөндеуді жүргізуге мүмкіндік беретіндей етіп ұйымдастырылады. Сөйлеу байланысының негізгі арналарының тізбесі АА ұйым (бөлімше) басшысының жеке нұсқауымен белгіленеді.

4-тарау. Ақпарат тасымалдаушыларды сақтау тәртібі, тыңдау (жүргізу)

28. Ақпаратты тасымалдаушыларды сақтау ақпараттың бүлінуіне немесе оны бөгде адамдардың алуы мүмкіндігін болдырмайды.

29. Ақпарат қатқыл дискіде құжаттандыру құрылғысына жазылады және сақталады. Қатқыл диск толғанда ескі ақпарат автоматты түрде өгейрілді де оның орнына жаңа ақпарат жазылады. Қатқыл дискінің көлемі сақталатын ақпаратты 30 тәуліктен кем емес мерзімге дейін сақтауды қамтамасыз етуге тиіс.

30. Қатқыл дискіде ақпаратты сақтайтын жазатын құрылғылар ақпараттарының үзіндісін ауыстырмалы тасымалдауышқа ауыстыруды қамтамасыз етеді.

31. Егер жазатын құрылғы ақпаратты магнит лентасына немесе ақпаратты басқа ауыстырмалы тасымалдаушыларға жазба жазып және сақтайтын болса, онда магнит лентасының саны немесе басқа ауыстырмалы тасымалдаушылар сақталған ақпаратты алуға 30 тәуліктен кем емес мерзімді қамтамасыз етеді. ӘҚБ диспетчерлерінің жұмыс орындарында дыбыстық фон ақпаратына қол жеткізу кемінде 2 тәулік кезеңге қамтамасыз етіледі. Осы мерзім аяқталған кезде ақпаратты ауыстырмалы тасымалдаушылар қайтадан пайдаланылады. Ақпаратты ауыстырмалы тасымалдаушыларды қайтадан пайдаланған кезде әр ақпаратты ауыстырмалы тасымалдаушыны пайдалану жай-күйі жазылатын осы Нұсқаулықтың қосымшасына сәйкес ақпаратты тасымалдаушылар есепке алу журналы жүргізіледі.

32. Ақпаратты ауыстырмалы тасымалдаушылар электр магнитті өрістер мен күн сәулесінің әсерін болдырмайтын металл шкафтарда сақталады.

33. Ақпаратты ауыстырмалы тасымалдаушыларды сақтауға арналған шкафтарда тасымалдаушылардың бүлінуін болдырмайтын жағдай жасалады.

34. Тыйым салынған ауыстырмалы тасымалдаушыларды (магнитті ленталар) сақтау үшін мөрлеу үшін жарақталған арнайы металл қаптама қарастырылады.

35. Ұшу қауіпсіздігіне байланысты оқиғаны тексеру кезінде АА ұйымының (бөлімше) басшысының немесе оны алмастыратын тұлға жарлығы бойынша қажетті ақпарат РТЖБП және ӘҚҚ қызметі өкілдері көзінше қатқыл дискіден ауыстырмалы тасымалдаушыға (егер жазба лентаға жазылынатын болса магнитті лентасы шығарылып алынады) жазылынып алады, бұл туралы ақпаратты тасымалдаушыларды есепке алу журналына тиісті жазба жазылады.

36. Алынған ақпаратты тасымалдаушы (дар) мөрленеді және АА ұйымының (бөлімше) басшысы бекітетін жерге сақтауға тапсырылады.

37. Осы Нұсқаулықтың 35-тармағында көрсетілген мақсат үшін тасымалдаушыларды түнгі уақытта немесе демалыс немесе мереке күндері алғанда, онда алынған тасымалдаушы мөрленеді және және АА ұйымының (бөлімше) басшысы бекітетін жерге уақытша сақтауға беріледі, кейіннен 36-тармаққа сәйкес тапсырылады.

38. Тыйым салынған ақпаратты тасымалдаушыларды шығарып алуға өкім берген тұлғада сақтауға рұқсат етіледі.

39. Ұшу қауіпсіздігіне байланысты оқиғаларға қатысы бар ақпаратты жазуымен тасымалдаушыны сақтауға жауапкершілік АА ұйымының (бөлімше) басшысына жүктеледі.

40. Осы Нұсқаулықтың 35-тармағында көрсетілген авиациялық оқиғаларға қатысты шығарылып алынған ақпаратты тасымалдаушыларды сақтау мерзімі тиісті өкілетті орган тағайындалатын авиациялық оқиғаларды және инциденттерді тексеру жөніндегі комиссиямен белгіленеді.

41. Тыйым салынған ақпаратты тасымалдаушылардың қабын ашу және тыңдау (жүргізу), оның көшірмесін алу тек қана авиациялық оқиғаларды және инциденттерді тексеру жөніндегі комиссия төрағасының нұсқауымен жүргізіледі.

42. Ақпаратты тыңдау (жүргізу) және ақпаратты тасымалдаушылардан көшірмені алу арнайы АА кәсіпорны (бөлімше) басшысы бекіткен лауазымдық тұлға тізбесімен белгіленген және жүргізу аппаратурасында жұмыс жасауға оқытылған тұлғалар жүргізеді.

43. Уақыттың қажетті кезеңі үшін ақпарат әрі қарай өңдеу мен тыңдау үшін жүргізу аппаратурасының жазатын құрылғысынан тікелей оқылып алынады.

44. Жазатын құрылғыдан жүргізу құрылғысына ақпаратты тікелей оқып алу мүмкін болмаса, онда қажетті ақпарат ауыстырмалы тасымалдаушылар көмегімен жазатын құрылғыдан жүргізу құрылғысына көшіріледі немесе магнитті лента беріледі. Ақпаратты тасымалдаушыларды есепке алу журналына жазба жазу арқылы магнитті лента беріледі.

45. Ақпаратты ауыстырмалы тасымалдаушы немесе жазбасы бар магнитті лента берілген күннен бастап 5 тәуліктен кешіктірілмей тұрақты сақтау орнына қайтарылады.

46. Ақпаратты құжаттандыру аппаратурасына құжаттамада ескертілген жүргізудің басқа әдістері көзделмеген болса, онда ақпараттың жазылып алынған үзіндісін тыңдау (жүргізу) үй-жайдың жазатын құрылғысынан бөлек орнатылатын жүргізу құрылғысында жүргізіледі.

47. Жазылып алынған ақпаратты тыңдау (жүргізу) немесе қарау кезінде ақпаратты қате кетіруді (жоюды) болдырмайтын шаралар көзделеді.

48. Жазылып алынған ақпаратты жүргізуге арнайы оқытылған және осы жұмыстарды жасауға рұқсат берілген АА ұйымының ӘҚҚ және/немесе РТЖБП қызметінің мамандары шақырылады.

	Автоматты құжаттандыруды ұйымдастыру (жазбалар), ӘҚҚ сөйлеу байланысы арналарының ақпараттарын сақтау және пайдалану, бақылау жабдығы және олардың деректерін беру бойынша нұсқаулыққа қосымша
	Нысан

Ақпаратты ауыстырмалы тасымалдаушыларды есепке алу журналы ________________________________________________________________ (азаматтық авиации ұйымының атауы) _______жыл "___" __________ басталды _______жыл "___" __________ аяқталды

Жазба құрылғысының нөмірі	Тасымалдаушы нөмірі	Жазба күні мен уақыты		Күні, уақыты, лауазым және тұлға қолы
		Басталуы	Аяқталуы	Кетіруді тоқтатуға нұсқау берген тұлға	Тасымалдаушыны тыңдауға алған тұлға	Тасымалдаушыны кетіруге нұсқау берген тұлға

	Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электрбайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 4-қосымша
	Нысан

Объектінің ауысымдық персоналының жедел журналы

______________________________________

______________________________________

(объектінің атауы)

_______ж. "___" __________ басталды

_______ж. "___" __________ аяқталды

Күні, уақыты	Мазмұны	Лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты, қолы

Журналды жүргізу тәртібі

Журналды объектінің ауысымдық персоналы жүргізеді, журналға:

1) объектіні және кезекшілікті қабылдау, жұмысқа объектінің дайындығы, кезекшілікті тапсыру туралы;

2) жабдықтың жұмысындағы қосу, өшіру уақыттары және барлық бұзушылықтар және олардың себептері туралы;

3) кезекшілік уақытында лауазымдық адамдардың нұсқау мен жарлықтары туралы;

4) ТҚ және жөндеу журналында көрсетілмейтін объектілердегі жоспардан тыс жұмыстар, тексеру, ауыстыру және басқа жұмыстар туралы жазба жазылады.

	Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электрбайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 5-қосымша
	Нысан

Құжаттандыру құралдарына жазба жазу арқылы РТЖБП қызметі ауысым персоналының ұшу басшысына (ӘҚҚ диспетчеріне) кезекшілікті қабылдау туралы баяндамасы

1. Ауысым баяндайды ____________________________

(тегі)

Кезекшілікті ________ сағат __________ минутта қабылдадым.

2. Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және байланыстың барлық негізгі және қордағы құралдары жұмысқа қабілетті, РМЖ, ҚЖЖ объектілері қону курсымен қосылды ________________ (ҚМК, ҰҚЖ нөмірі) (егер қандай да бір құралдар жұмыс жасасама, олардың жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтірудің жоспарланған уақытын көрсету).

3. Жоспарлы техникалық қызмет көрсетуде (құралды көрсету және оларды жұмысқа қосудың жоспарланған уақытын көрсету).

4. Техникалық қызмет көрсетуге өшіру жоспарлануда (өшіру уақытын, ұзақтығын көрсету және ұшу басшысынан рұқсат алу).

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 6-қосымша

Кешендер (объектілер), АА ҰРТҚ және электр байланысы бұйымдары орналасқан жерлерде ғимараттар мен құрылыстарды салу кезіндегі шектеу аймақтары

Ескерту. 6-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Осы қосымшаның ережелері ғимараттар мен құрылыстардың жаңа құрылысының, жер жұмыстарын жүргізудің ҰРТҚ және электр байланысының келесі жабдықтары сигналдарының сапасы мен қолжетімділігіне әсерін (теріс әсерін) айқындауға арналған:

1) Барлық жаққа бағытталған ӨЖЖ-радиомаяк ((D) VOR);

2) АРП радиопеленгаторы (DF);

3) Жетекті радиостанция/бағытталмаған радиомаяк (ЖРС/NDB);

4) Дифференциалды түзетудің жер үсті жүйесі (GBAS/ЛККС) (VDB деректерін ӨЖЖ беру және жер үсті радиоқабылдағыштары);

5) ӨЖЖ байланыс жүйесі (VHF) (ауа-жер);

6) Бастапқы радиолокатор (ұшу ұшуын шолу радиолокаторын қоспағанда);

7) Қайталама радиолокатор (SSR).

8) Маркерлік радиомаяк (МРМ).

2. Осы қосымшаның ережелері ҰРТҚ және электр байланысы объектілерінің радиосигналдарына кедергілер туғызатын жылжымалы немесе жылжымайтын объектілерге (уақытша немесе тұрақты) тең дәрежеде қолданылады.

3. Барлық ауа-райында ұшуды жүргізу контекстінде ғимараттар мен құрылыстарды салуды шектеу аймағы барлық ауа-райында ұшуды жүргізу үшін ҰРТҚ және электр байланысы объектілері қызмет көрсететін кеңістік көлемінде сигналдың өтуі кезінде қолайсыз кедергілер тудыруы мүмкін кеңістік көлемі ретінде айқындалады.

4. BRA аймағының талаптарына сәйкестікті бағалауды ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдаланатын және Рұқсат беру қағидаларына сәйкес құрылған әуежай комиссияларының құрамына кіретін АА ұйымы жүргізеді.

BRA аймағының талаптарына сәйкестікті бағалау:

ҰРТҚ және электр байланысы жабдықтарының жаңа орналасқан жерін таңдау кезінде;

кешендер (объектілер), ҰРТҚ және электр байланысы құралдары орналасқан аймақтарда құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізуге рұқсат беру, келісу кезінде жүргізіледі.

5. Егер салынып жатқан объектінің орналасуы BRA анықталатын аймақтарға сәйкес келмесе (BRA аймағының қорғау жазықтықтарына енсе), немесе ҰРТҚ және байланыс объектісінің болжамды орналастыру орны қорғау жазықтықтарына кедергілердің енуінсіз BRA қорғау аймақтарының орналасуын қамтамасыз етпесе, ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдаланатын АА ұйымы немесе уағдаластық бойынша мамандандырылған ұйымдар ҰРТҚ және байланыс объектісі жабдығының жұмысында кедергілердің пайда болуына ықтимал әсер ету мәніне зерттеу жүргізеді.

6. BRA аймақтарының сипаттамасы осы Қосымшаға 1-қосымшада келтірілген.

7. Қорғау жазықтықтары параметрлерінің мәндері осы Қосымшаға 2-қосымшада көрсетілген.

Кешендер (объектілер), ұшуларды электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету бұйымдары және азаматтық авиацияда электрбайланысы орналасқан жерлерде ғимарат және құрылыс кезінде шектеу аймақтарына 1-қосымша

Барлық жаққа бағытталған әрекет ететін объектілер үшін ғимараттар мен құрылыстардың құрылысын шектеу аймағы (үш өлшемді проекция)

Кешендер (объектілер), ұшуларды электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету бұйымдары және азаматтық авиацияда электрбайланысы орналасқан жерлерде ғимарат және құрылыс кезінде шектеу аймақтарына 2-қосымша

Барлық бағыттағы радионавигациялық құралдар, Бақылау құралдары және ӨЖЖ радиостанциялары үшін BRA аймақтары компоненттерінің мәндері

Ұшуды қамтамасыз ететін радиотехникалық жабдық құралдары	бірінші цилиндрдің радиусы (r), м	Шекарадағы жазықтықтың биіктігі, м	конустың бұрышы, градустар	конустың радиусы, м	конустың шекарасы жазықтығының биіктігі, м	екінші цилиндрдің радиусы м	екінші цилиндрдің биіктігі, м	Конус негізі және цилиндр осі
DME N	125	-	1	1500	-	-	-	Антеннаның негізі жер деңгейінен аспалы биіктікте
CVOR	125	6,55	3	1500	78,61	7500	150	Антеннаның ортасы жер деңгейінен аспалы биіктікте
DVOR	125	6,55	3	1500	78,61	5000	150	Антеннаның ортасы жер деңгейінен аспалы биіктікте
Радиопеленгаторы АРП/DF	125	6,55	3	1500	78,61	1500	50	Антеннаның негізі жер деңгейінен аспалы биіктікте
МРМ	30	17,32	30	100	57,74	N/A	N/A
NDB	50	13,40	15	500	133,97	N/A	N/A
Жердегі қабылдағыш GBAS түзету станциясы	125	1,8	9	1500	237,58	N/A	N/A
Сандық желі GBAS VDB	100	5,24	3	1500	78,61	N/A	N/A
Мониторинг станциясы VDB	100	76	10	1500	264,49	N/A	N/A
VHF Rx/T	100	5,24	3	600	31,44	N/A	N/A
PSR	200	3,49	1	5000	87,28	N/A	N/A
SSR	200	3,49	1	5000	87,28	N/A	N/A

мұндағы DME N - бағытталмаған DME Маяк.

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 7-қосымша

Әуеайлақтарда, тікұшақ айлақтарында және ҰРТҚ алыстағы позициясында орналасқан, авиациялық әуе электр байланысының ретрансляторларын және байланыстың жылжымалы тораптарын (ұшуды басқарудың мобильді орталықтары) электрмен жабдықтау

Ескерту. 7-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. ҰРТҚ қашықтағы позициясын электрмен жабдықтау

1. Әуеайлақтардан қашықта орналасқан ҰРТҚ алыстағы позициясының электр қабылдағыштары санаттары, электрмен жабдықтаудың сенімділігі дәрежесі бойынша және олардың электр қорегіндегі үзілістердің ең жоғары рұқсат етілетін уақыты:

№	Тұтынушылар атауы	Электр энергиясы тұтынушыларының санаты	Электр қорегіндегі үзілістердің барынша рұқсат етілетін уақыты
1	Авиациялық әуе байланысы құралдары		60
2	Диспетчерлік пульттер және авиациялық жер үсті байланысының құралдары	I	60
3	Бақылау құралдары: радиолокатор, АРП, ADS-B.	II	ескерту
4	Навигация құралдары - VOR (РМА); - DME (РМД); - ЖКРС.	II	ескерту

Ескерту: Қоректің қордағы көзіне ауысу уақыты қорландыру нұсқаулығында белгіленеді.

2. Электр қабылдағыштардың санаттары "Электр қондырғыларын орнату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 230 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10851 болып тіркелген).

3. Электрмен жабдықтаудың сенімділік дәрежесі бойынша талаптар объектінің кепілді қорек қалқанына (бұдан әрі – КҚҚ) қатысты.

4. Ақпаратты қашықтықтан басқару, бақылау және көрсету құрылғысын электрмен жабдықтаудың сенімділік санаты – ӘҚҚ тиісті объектілерін, радиожабдықты, жарық сигналды және метеорологиялық жабдықты электрмен жабдықтаудың санатынан төмен болмауы керек.

5. Электрмен жабдықтау тәуелсіз желілер бойынша екі тәуелсіз көздерден кем емес көзден жүзеге асырылады. Бір көзден екінші көзге электрмен жабдықтауды аудару автоматты түрде жүзеге асырылады.

6. Электр энергиясын жеткізу автономды көзді қорландырумен бірге электрмен жабдықтаудың орталықтандырылған немесе орталықтандырылмаған (автономды) көзден жүзеге асыруға рұқсат етіледі:

1) дизель-электр агрегатпен;

2) аккумулятор батареяларынан;

3) үздіксіз қорек көздерінен.

7. Тұтынушыларды бір көзден екінші көзге ауыстыру қоректің қордағы көзін төмен кернеу жағына автоматты түрде енгізуді қамтамасыз ететін құрылғыны пайдалана отырып жүзеге асырылады.

8. I санатты электр қабылдағыштар екі тәуелсіз өзара қорландыратын қорек көзінен қамтамасыз етіледі және қорек көзінің бірінен электрмен жабдықтау бұзылған жағдайда оларды электрмен жабдықтауға үзіліс тек қана қоректі автоматты қалпына келтіру уақытына рұқсат етіледі.

9. II санатты электр қабылдағыштар екі тәуелсіз өзара қорландыратын қорек көзінен қамтамасыз етіледі. II санатты электр қабылдағыштар үшін қорек көзінің бірінен электрмен жабдықталуы бұзылған жағдайда кезекші персонал немесе көшпелі жедел бригада әрекеттерімен қордағы қоректі қосуға қажетті уақытта электрмен жабдықтауға үзілісті беруге болады.

10. Дизель-электрлік агрегаттар автоматтандырылған болуы керек.

11. Әр агрегаттың қуаты электр қабылдағыштардың осы объектіге барлық қосылған жоғары жүктемені қамтамасыз етеді.

12. Аккумуляторлық батареялар немесе қордағы қорек көзі ретінде пайдаланылатын үздіксіз қорек көздері 30 минуттан кем емес уақыт ішінде авиациялық электр байланысы құралдарының жұмысын қамтамасыз етеді.

2-параграф. Авиациялық әуе электр байланысының ретрансляторларын және байланыстың жылжымалы тораптарын (ұшуды басқарудың мобильді орталықтары) электрмен жабдықтау

13. Авиациялық әуе электр байланысының ретрансляторларын және байланыстың жылжымалы тораптарын (ӘҚБ мобильді пункттері) электрмен жабдықтау кемінде көзден жүзеге асырылады. Қордағы қорек көзіне ауысу уақыты қорландыру бойынша нұсқаулықтарда белгіленеді.

14. Электр энергиясын жеткізу автономды көзді қорландырумен бірге электрмен жабдықтаудың орталықтандырылған немесе орталықтандырылмаған (автономды) көзден жүзеге асыруға рұқсат етіледі:

1) электр энергия генераторы (дизель-генератор, бензинді агрегат, мобильді электр станция);

2) статикалық немесе үздіксіз қорек көзінің сермерлі агрегаты;

3) аккумулятор батареялары;

4) үздіксіз қорек көзі.

15. Әр агрегаттың қуаты электр қабылдағыштардың осы объектіге барлық қосылған жоғары жүктемені қамтамасыз етеді.

16. Аккумуляторлық батареялар немесе қордағы қорек көзі ретінде пайдаланылатын үздіксіз қорек көздері 30 минуттан кем емес уақыт ішінде авиациялық электр байланысы құралдарының жұмысын қамтамасыз етеді.

3-параграф. Әуеайлақтарда, тікұшақ айлақтарында орналасқан ҰРТҚ және байланыс құралдарын электрмен жабдықтау

17. Қонудың санатталған жүйелерін (1,2,3 санаттағы ILS қонуға аспаптық кірудің радиомаяк жүйелерін) электрмен жабдықтау тәуелсіз электр беру желілері бойынша кемінде екі тәуелсіз көзден жүзеге асырылады.

18. Электрмен жабдықтауды бір көзден екіншісіне ауыстыру автоматты түрде жүзеге асырылады.

19. Көрсетілген көздерден электр энергиясын екі электр беру желісі бойынша беру кезінде және олардың біреуі істен шыққан кезде басқа желінің өткізу қабілеті оған қосылған барлық электр тұтынушылар үшін электр энергиясын беруді қамтамасыз етуі тиіс.

20. Электр энергиясын екінші тәуелсіз көзден жеткізу экономикалық тұрғыдан орынсыз болған жағдайда, дизель генераторымен немесе автономды көздермен резервтей отырып, орталықтандырылған электрмен жабдықтаудың бір көзінен жүзеге асыруға жол беріледі.

21. Жергілікті көздердің әрқайсысы толық жүктемеге есептеледі.

22. Электр қабылдағыштардың санаттары "Электр қондырғыларын орнату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 230 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2015 жылғы 29 сәуірде № 10851 болып тіркелген) санаттарға сәйкес келеді.

Электрмен жабдықтаудың сенімділік дәрежесі бойынша талаптар объектінің кепілдік берілген қоректендіру қалқанына (бұдан әрі – ЩГП) жатады.

23. Қашықтықтан басқару, бақылау және ақпаратты көрсету құрылғыларын электрмен жабдықтау сенімділігінің санаттары ӘҚҰ-ның тиісті объектілерін, ҰРТҚ және байланыс құралдарын электрмен жабдықтау санаттарынан төмен белгіленбейді.

24. Бірінші санаттағы ерекше топтағы (ЕТ) электр энергиясын қабылдағыштарды электрмен қоректендіру электр энергиясының кемінде үш тәуелсіз көзінен қамтамасыз етіледі. Электрмен жабдықтаудың мынадай нұсқалары мүмкін:

1) екі сыртқы тәуелсіз көздерден (екі трансформатор арқылы екі кабель желісі бойынша) және автономды көзден:

тәуелсіз көздердің әрқайсысын резервтейтін дизель-электр агрегаты;

аккумуляторлық батареялар;

үздіксіз қоректендіру көзі (дері).

2) бір сыртқы көзден, бір дизель-электр агрегатынан және автономды көздердің бірінен:

сыртқы тәуелсіз көздердің әрқайсысын резервтейтін дизель-электр агрегаты;

аккумуляторлық батареялар;

үздіксіз қоректендіру көздері.

25. III санат бойынша жарақтандырылған ҰҚЖ үшін жұмыс істейтін ҰРТҚ және байланыс құралдарының бірінші санаттағы ерекше топтағы (ЕТ) электр энергиясын қабылдағыштарының электрмен қоректенуі мынадай нұсқалардың бірі бойынша жүзеге асырылады:

1) екі сыртқы тәуелсіз көздерден (екі кабель желісі бойынша екі трансформатор арқылы) және дизель-электр агрегатынан, бұл ретте тұтынушылар аккумуляторлық үздіксіз қоректендіру көздері арқылы қосылады;

2) бір сыртқы көзден және бірін-бірі алмастыратын автономды дизель-электр агрегаттарынан, бұл ретте тұтынушылар аккумуляторлық үздіксіз қоректендіру көздері арқылы қосылады;

3) бір сыртқы көзден, бір автономды дизель-электр агрегатынан, аккумуляторлық үздіксіз қоректендіру көзінен және химиялық ток көзінен;

4) екі сыртқы көзден екі кабель желісі бойынша екі трансформатор, аккумуляторлық үздіксіз қоректендіру көзі және химиялық ток көзі арқылы.

26. Бір сыртқы көзде және дизель-электр агрегатында автономды дизель-электр агрегатының іске қосылуы мен жұмыс режиміне шығуы кернеу жоғалған сәттен бастап 15 секундтан аспайтын уақыт ішінде қамтамасыз етіледі. Тұтынушылардың электр қоректенуінің сыртқы көзден жұмыс режиміне шыққан автономды дизель-электр агрегатына немесе дизель-электр агрегатының сыртқы көзге ауысуы кезінде электр энергиясын берудің үзіліс уақыты 1 секундтан аспауы тиіс.

27. Бір сыртқы көзде және екі дербес дизель-электр агрегатында негізгі ретінде 15 секундтан аспайтын уақытпен автономды дизель-электр агрегатына ауыса отырып, сыртқы көзді одан әрі резервтей отырып, оған 1 секундтан аспайтын уақыт ішінде ауысу уақытымен оның сыртқы көзін автоматты резервтей отырып, дизельдің біреуі пайдаланылады.

28. Бір сыртқы көз, автономды дизель-электр агрегаты және үздіксіз қоректендіру көзі (аккумулятор батареялары) кезінде жұмыс режиміне шыққан дизель-электр агрегатының сыртқы көзін одан әрі резервтей отырып, оны 1 секундтан аспайтын уақыт ішінде үздіксіз қоректендіру көзімен (аккумулятор батареяларымен) резервтей отырып, сыртқы көзден жұмыс қамтамасыз етілуі тиіс.

29. Тұтынушыларды бір көзден екіншісіне ауыстырып қосуды төмен кернеу жағында резервтік қоректендіру көзін автоматты түрде енгізуді қамтамасыз ететін құрылғы жүзеге асырады, ол электр қоректендіруді бір көзден екіншісіне 1 секундтан аспайтын уақытта ауыстырып қосуды қамтамасыз етеді.

30. Объект жабдықтарының негізгі және резервтік жиынтықтарын электрмен қоректендіру төмен вольтты тарату құрылғысы шиналарының әртүрлі секцияларынан жүзеге асырылады.

31. Бірінші санаттағы (I) электр энергиясын тұтынушылар электр энергиясының кемінде екі тәуелсіз өзара резервтейтін көздерінен (автоматты коммутациясы бар) электр энергиясымен қамтамасыз етіледі, олардың біреуі дербес болуы тиіс.

Объектіде Г, Д, Е класты әуеайлақтарда сыртқы тәуелсіз көздерден электр энергиясының екі кірмесі болған кезде дербес қоректендіру көздерін орнатуды көздемеуге жол беріледі.

32. Екінші (II) санаттағы электр энергиясын тұтынушылар екі тәуелсіз өзара резервтейтін қорек көздерінен электр энергиясымен қамтамасыз етіледі.

33. ӘҚҚ объектілерінің, ҰРТҚ және байланыс құралдарының ЩГП-ға осы объектілердің жұмысын және оларға қызмет көрсетуді (авариялық жарықтандыру, технологиялық: жылыту, желдету және ауа баптау) қамтамасыз ететін тұтынушыларды ғана қосуға жол беріледі.

34. ҰРТҚ және байланыс объектілерінде ТП-да орнатылған трансформаторлардың қуаты және қоректендіруші желілердің өткізу қабілеті рұқсат етілген шамадан тыс жүктемені ескере отырып, осы ТП-ға қосылған электр энергиясын тұтынушылардың барлық электр жүктемелерінің максимумын қамтамасыз етеді.

35. Дизель-электр агрегаты тікелей осы объектіде және/немесе әуеайлақтың басқа объектісінде орналасады.

36. Дизель-электр агрегаттарын автоматтандыру дәрежесі бірінші санаттағы тұтынушылар және бірінші санаттағы ерекше топ үшін екіншіден төмен емес.

37. Әрбір агрегаттың қуаты осы объектіге қосылған бірінші санаттағы және бірінші санаттағы ерекше топтағы барлық электр қабылдағыштардың, сондай-ақ олардың жұмысы мен қызмет көрсетуін қамтамасыз ететін электр энергиясын тұтынушылардың ең жоғары жүктемесін қамтамасыз етеді.

38. Резервтік қоректендіру көздері ретінде пайдаланылатын аккумуляторлық батареялар немесе үздіксіз қоректендіру көздері буферлік режимде жұмыс істейді немесе олардың автоматикасы қоректендірудің аккумуляторлық батареяларға немесе үздіксіз қоректендіру көздеріне, содан кейін "электрмен жабдықтаудың сенімділік дәрежесі бойынша электр энергиясын тұтынушылардың санаттары және үзілістердің рұқсат етілген ең ұзақ уақыты" кестесінде көрсетілгеннен аспайтын уақыт ішінде автономды дизель-электр агрегатына ауысуын қамтамасыз етеді және тұтынушылардың жұмысын қамтамасыз етеді, сенімділік дәрежесі бойынша бірінші санаттағы ерекше топқа жатқызылған:

1) КРМ, ГРМ, авиациялық әуе байланысы құралдары-кемінде 30 минут ішінде;

2) МРМ, DME/N-кемінде 2 сағат ішінде;

3) ӘҚБ АЖ - кемінде 15 минут ішінде.

39. Бірінші санаттағы ерекше топтағы электр қабылдағыштарды басқа объектіде орнатылған агрегаттан қоректендіру осы электр қабылдағыштарды орнату объектісіне жүргізілген жеке кабель арқылы қамтамасыз етіледі.

Бірінші санаттағы электр қабылдағыштарды осы қондырғы орналасқан объект пен осы электр қабылдағыштар орнатылған объект арасындағы екі сәулелі төмен вольтты схема бойынша қоректендіру жеке кабельді төсемей жүзеге асырылуы мүмкін.

40. Электрмен жабдықтаудың сенімділік дәрежесі бойынша электр энергиясын тұтынушылардың санаттары және оларды электрмен қоректендірудегі үзілістердің рұқсат етілген ең ұзақ уақыты:

р/с№	Электр энергиясын тұтынушының атауы	Жабдықталмаған ҰҚЖ (қонуға көзкөрінімдік кіру)		Құрал-аспап бойынша қонуға кіру ҰҚЖ-ы			І санаты бойынша қонуға дәлме-дәл кіру ҰҚЖ-ы	ІІ, ІІІ санаты бойынша қонуға дәлме-дәл кіру ҰҚЖ-ы
		Электр энергиясын тұтынушының санаты	Электр мен қоректендірудегі барынша рұқсат етілетін үзіліс уақыты, с	Электр энергиясын тұтынушының категориясы	Электр мен қоректендірудегі барынша рұқсат етілетін үзіліс уақыты, с	Электр энергиясын тұтынушының санаты	Электр мен қоректендірудегі барынша рұқсат етілетін үзіліс уақыты, с	Электр энергиясын тұтынушының санаты	Электр мен қоректен дірудегі барынша рұқсат етілетін үзіліс уақыты, с
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1	ҚЖЖ (ЖЖРМ, АЖРМ) қондыру жүйесінің жабдығы, NDB	-	-	I	60	1	60	1	60
2	Радиомаяктік қондыру жүйесі ILS:
2.1	- ILS (КРМ, ГРМ)	-	-	I	60	ЕТ	1	ЕТ	1
2.2	- МРМ;	-	-	-	-	-	-	ЕТ	1
2.4	- DME/N (РМД/НП)	-	-	I	60	ЕТ	1	ЕТ	1
3	Диспетчерлік пункттер ЖӘЖ ШДП, ҚДП (ҚЖДП), БЖДП:
3.1	- авиациялық әуе байланысы құралдары;	1	60	I	1	ЕТ	1	ЕТ	1
3.2	- авиациялық жер үсті байланысының диспетчерлік пункттері мен құралдары	I	60	I	60	ЕТ	15	ЕТ	1
4	Радиолокациялық бақылау және радионавигация құралдары:
4.1	- ШРЛ-А;	-	-	I4)	60	I	60	1	60
4.2	- БРЛ; ЕРЛ	-	-	I4)	60	I	60	1	60
4.3	- ұшу алаңын шолудың радиолокациялық станциясы (ҰАШ РЛС);	-	-	-	-	-	-	1	153)
4.4	- АРП;	-	-	I	60	I	60	1	60
4.5	- ЖЖРС;	-	-	II	- 2)	I	60	1	60
4.6	- барлық жаққа бағытталған ЕЖЖ РМА (VOR);	-	-	I	60	I	60	1	60
4.7	- - барлық жаққа бағытталған УЖЖ РМД (ДМЕ);	-	-	I	60	I	60	1	60
4.8	- VOR (РМА);	-	-	I	60	I	60	1	60
4.9	- ДМЕ (РМД)	-	-	I	60	I	60	1	60
5	Радиоорталықтар: ПРЦ, ПрПЦ	-	-	I	60	I	60	I	60
6	ӘҚБ АЖ, ӘҚБ АҚК, АЖО ӘҚБ	-	-	-	-	ЕТ	Шығарған зауыттың ПҚ-ы бойынша	ЕТ	Шығарған зауыттың ПҚ-ы бойынша

1) Аталған объектілерді электрмен қоректендіруге бірінші санаттағы электр қабылдағыштардың қоректендіру шиналарынан жақын орналасқан объектілерден бір кәбіл желісі бойынша жол беріледі.

2) Резервтік қоректендіру көзіне өту уақыты осы объектілерде тұрақты қызмет көрсететін персонал болған кезде резервтеу жөніндегі нұсқаулықтарда белгіленеді.

3) ҰАШ РЛС-ны ІІІ санаттағы қонуға дәл кіретін ҰҚЖ бар әуеайлақта орнату кезінде электрмен қоректендірудегі үзіліс уақыты 1 с-тан аспауы тиіс.

4) Объектілерде тұрақты қызмет көрсететін персонал болған кезде электрмен жабдықтауды II санат бойынша орындауға жол беріледі.

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 8-қосымша

Резервтік байланыс арналарының сенімділігі мен санының көрсеткішін есептеу үшін формулалар

Ескерту. 8-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Істен шығу (бұзылу) атқарым көлемін айқындау:

n = 1, 2, 3,...,болған кезде

мұнда: То – істен шығуға орташа атқарым (бұзылу), с.;

Т сумм – құралдың атқарым жиынтығы (бірүлгідегі құралдардың топтары) белгіленген бір кезең үшін, с.;

n – істен шығу саны (құралдың бұзылуы) (бірүлгідегі құралдардың топтары) осы кезең үшін.

2. Қайта қалпына келтірудің орташа уақыт көлемінің анықтамасы

n = 1, 2, 3,..., болған кезде

мұнда: Тв - Құралдардың жұмысқа жарамдылығын қалпына келтірудің орташа уақыты;

ТВ сумм - есеп беру кезеңіндегі құралдардың жұмысқа жарамдылығын қалпына келтірудің жинақталған уақыты (бірүлгідегі құралдардың топтары).

3. Резервтік құралдардың санын анықтау:

мұнда: Крез - резервтік құралдардың саны;

К - жұмыс жасап тұрған байланыс арналары, бұйымдардың саны.

Есептеу нәтижесі бүтін санға дейін арттыру жағына қарай жинақталған.

4. Сенімділікті сандық бағалау – белгілі бір уақытта объектіні жұмыс күйінде табу ықтималдығы t. уақыт өте келе бұл ықтималдық P(t) Заңына сәйкес өзгереді (1-сурет). Жабдықтың p жұмыс күйінің ықтималдығы Q істен шығу ықтималдығымен байланысты:

P = 1 - Q .

Сенімділік көрсеткіштері бөлу функциясы және бөлу тығыздығы (математикалық анықтау) негізінде, сондай-ақ пайдалану және сынақтардың статистикалық деректері (статистикалық анықтау) негізінде есептелуі мүмкін.

Жұмыс уақытының немесе жұмыс уақытының ұлғаюымен жұмыс уақыты азаяды. Ақаулық ықтималдығының уақытқа тәуелділігі объект ресурсының кему қисығымен сипатталады.

Жұмыс істейтін объект үшін бастапқы уақытта оның жұмыс істемеу ықтималдығы бірлікке тең (100 %). Нысан жұмыс істеп тұрған кезде бұл ықтималдық төмендейді және нөлге ұмтылады.

Істен шығу ықтималдығы пайдалану немесе жұмыс істеу мерзімінің ұлғаюымен артады.

Сәтсіздік ықтималдығын сәтсіздік ықтималдығының тығыздығымен сипатталады

мұндағы Dn (t); - уақыт аралығындағы сәтсіздік саны Dt;

N – Бақыланатын объектілердің жалпы саны.

5. Дайындық мынадай формула бойынша есептеледі:

A (%) = T1*100/T2, мұндағы Т1 - қаралып отырған кезеңдегі жүйенің қалыпты жұмыс істеу уақыты (пайдалануға берілгеннен кейін), Т2 – жүйені пайдалануға бергеннен кейінгі уақыт, оның ішінде істен шығу кезіндегі қалыпты жұмыс істеу және тоқтап қалу уақыты.

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 9-қосымша

ҰРТҚ және байланыс құралдарына формулярларды жүргізу тәртібі

Ескерту. 9-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Формуляр ҰРТҚ және байланыс құралдарының негізгі параметрлерін және техникалық ерекшеліктерін кепілдік беретін әзірлеушімен куәландыратын, осы құралдардың техникалық жағдайын анықтайтын және оны пайдалану бойынша мәліметі бар (жұмыстың ұзақтығы және шарты, ТО, жөндеу жұмыстарының түрлері, барлық пайдалану кезіндегі қосалқы бөлшектер мен бөлшектердің және басқа да деректері) құжаты болып табылады.

2. Жаңа жабдыққа формуляр жоқ болса, формуляр пайдаланушы ұйыммен жүргізіледі, "Ерекше белгілер" тарауында РТЖБП қызметінің бастығының тиісті жазбасы жасалады. Жабдықтың түріне қарай формуляр мынадай бөлімдерден жасалуы мүмкін:

1) жалпы нұсқаулар (формулярды жүргізу бойынша);

2) бұйым, жинақ туралы жалпы мәлімет (жинақ), жабдық жинағын қамтитын зауыттық немесе шартты нөмірлер);

3) негізгі техникалық мәліметтер және ерекшеліктер, қызмет мерзімі;

4) жинақтылық (жеткізу тізімі);

5) қабылдау туралы ақпарат (пайдалануға енгізу, консервациялау);

6) пайдалану кезіндегі бұйымның қозғалысы туралы мәлімет;

7) жауапты персоналға бұйымды пайдалануды бекіту туралы;

8) жұмыс есебі (атқарым);

9) істен шығу мен жарамсыз жай-күйдің есебі;

10) техникалық қызмет көрсету көп еңбек сіңіру есебі (ТО-3,4,5,6);

11) бақылау өлшемдері (ұшу, жерүсті тексерулер туралы ақпарат);

12) бұйым мен оның қосалқы бөлшектерінің конструкцияларын пайдалану және жөндеу кезіндегі өзгеруі туралы мәлімет;

13) пайдалану уақытындағы бұйымның құрама бөлігін ауыстыру туралы мәлімет;

14) бұйымды жөндеу туралы мәлімет (жарамсыздық есептері), анықталған кемшіліктерді қалпына келтіру үшін шаралар;

15) формулярды жүргізуді тексеру нәтижесі туралы мәлімет;

16) ерекше белгілер;

17) істен шыққанды жинақтау картасы және құралдардың бұзылуы;

18) қосымшалар (пайдалануға енгізу туралы бұйрықтар, техникалық жай-күйінің актілері, істен шығуларды тексеру).

Формулярлар парақтары нөмірленеді, формуляр тігіледі, РТЖБП қызметінің бастығы қол қояды, АА кәсіпорнының басшысы бекітеді (бөлімшелер).

3. Формулярдың сақталуына және оны дұрыс жүргізуге осы құрылғыға бекітілген кешеннің жетекші инженері жауапты болады ( объекті жетекшісі).

4. Формуляр жоғалған кезде дубликатты АА кәсіпорнының (бөлімшелер) басшысының рұқсатымен жасалады.

5. Формулярды алып бару барлық бөлім бойынша жүргізіледі. Формулярдағы барлық жазба анық және нақты жүргізіледі. Тазарту және рұқсат етілмеген түзетулер жіберілмейді. Түзетулерді РТЖБП-ның қызмет бастығы (болмаған жағдайда оның міндетін атқарушы тұлға) куәландырады.

6. Формулярдың барлық парақтарын толтыру кезінде қосымша парақтар тігіледі. Қосымша парақтар тігілуі мүмкін болмаған кезде формуляр жаңамен ауыстырылады. Жаңа формулярға әрбір тарау бойынша ескі формулярдың кеңейтілген мәліметін жазады. Бұл жазбалар АА кәсіпорнының бөлімшелер) басшысымен және елтаңба мөрімен бекітіледі. Ескі формуляр актісі бойынша жойылады.

7. Құралдардың атқарым мәліметі объекті смена персоналының жедел журналында немесе РТЖБП қызметінің смена персоналының жедел журналында 4-қосымшадағы нысанға сәйкес, РТЖБП қызметі ауысымдық персоналының журналында 1-қосымшадағы нысанға сәйкес жазбалардың немесе есептегіш көрсіткіштерінің негізінде ай сайын кіргізіледі.

8. Бұйымның негізгі параметрлерінің бақылау өлшемдерінің бағанында жазбалар өлшем нәтижесі бойынша жүргізіледі.

9. Жөндеу туралы мәліметте белгіленген нормаға сәйкес емес техникалық параметрлер және негізгі анықталған олқылықтар жазылады.

10. "Шешімдер" бағанында анықталған кемшіліктерді қалпына келтіру бойынша шаралар жазылады.

11. Формулярда істен шыққан жинақтау картасы және бұзылған құралдар жүргізіледі.

12. Құралдардың бөлшектерін ауыстыру және ағымдағы жөндеуі туралы жазба жөндеу жүргізген тұлғалармен жүргізіледі. Бұл жерде атауы, қосалқы бөлшектердің ауыстырылған нөмірлері, олардың атқарымы, ауыстыру себебі көрсетіледі.

13. Консервациялау туралы жазбалар пайдалануға енгізуді орнату кезінде жүргізіледі.

	Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 10-қосымша
	Нысан

ҰРТҚ және байланыс құралдарының істен шығу және бұзылудың жинақталу картасы

Құралдың нысан ___________, зауыттық нөмірі ____________

Дайындау күні _____, пайдалануға енгізу күні ___

Объектіде орнатылды ___________, кәсіпорын

Күні	Атқарым			Істен шығу	бұзылу	Істен шығу және бұзылудың саны, оның ішінде себептер бойынша
	Пайдаланудан бастап	Бір істен шығу	Бір бұзылғанға
						1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11

(Істен шығу және бұйым бұзылудың жинақталу картасының қарама-қарсы жағы)

Жинақталу картасы жылына бір рет 1 қаңтардағы жай-күй бойынша толтырылады.

Істен шығу мен бұзылулар себебі 1-11 санымен көрсетіледі, мынадай мағынасы бар:

1 - Істен шығу – жабдықты реттеу немесе метео жағдайдың әсері;

2 - блоктың, модулдің, платаның істен шығуы (ТЭЗ);

3 - бағдарламалық қамтамасыз етудің істен шығуы /ауытқуы;

4 - электрмен қуаттау жалғасының элементтерінің істен шығуы;

5 - мониторинг және (RCMS) басқару құралдарының, индикация панелдерінің істен шығуы;

6 - қабылдау-тапсыру блоктарының/құрылғыларының істен шығуы;

7 - антенналық-фидерлік құрылғыладың істен шығуы;

8 - отказ монтаждық жгуттердің оқшаулағышының бұзылуы, жинақтау жалғау кәбілдері, толқынды және жоғары жиіліктегі трактлердің істен шығуы, кәбіл ажыратқыштарының істен шығуы;

9 - схеманың механикалық элементтерінің істен шығуы (қозғалтқыш, редуктордың, шестерен, мойынтіректер);

10 - ақпараттарды тарату желісінің істен шығуы (модемдердің, MUX, РРС, ВОЛС, басқа да арналарды құрайтын құрылғыларды) пайдаланушы кәсіпорынның жауапкершілік шегінде (жалданған арналарды қоспағанда);

11 - істен шығуы-анықталмаған себеп.

("Себеп бойынша істен шығу және бұзылулар саны" графасын толтыру кезінде бір үлгідегі істен шығу және бұзылулар жинақталып және көрсетіледі бір санмен).

	Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 11-қосымша
	Нысан

Келісілген ӘҚҚ қызметінің басшысы __________________ 20___ жылғы "____" _________

Бекітемін Азаматтық авиация ұйымының басшысы (бөлімше) _______________ 20___ жылғы _______________

ҰРТҚ және авиациялық әуе байланысы құралдарының резервке (өткізілуі) ауыстырып қосудың нормативтік уақыты

ҰРТҚ құралдарының, авиациялық әуе байланысы арнасының атауы	Нормативтік уақыт ( сек.)
	Бастапқы қосу	Резервтік құралға өтуі	Электр энергиясының резервтік көзіне өтуі
			Электр энергиясының резервтік көзіне қайта қосылуы	Объектінің жұмыс жарамдылығын қалпына келтіру
ГРМ МКп - 68	10	1	0	0

Жерүсті байланыс арналарының (өткізілуі) ауыстырып қосудың нормативтік уақыты

Арнаның атауы, жерүсті байланысының бағыты (корреспонденттің)*	Резервтік арна (айналма жолы)	Резервке ауыстырып қосудың нормативтік уақыты (айналма жолы)

* Арна атаулары, байланыс бағыты ұшулар қауіпсіздігі мен реттеулерде олардың ерекше тәртібімен кестеге жазылады. Кестедегі арнаның тәртіптік нөмірі оның резервпен қамтамасыз ету кезегін және жұмысқа жарамдылығын қалпына келтіруді анықтайды.

РТЖБП қызметінің басшысы ____________

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 12-қосымша

Пайдалану құжаттарының тізбесі

Ескерту. 12-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. РТЖБП қызметінің пайдалану құжаттары

1. Азаматтық авиацияда ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланысы қағидалары.

2. Радиосәулелендіру құрылғыларының радио деректерін есепке алу журналы.

3. РТЖБП қызметінің жылдық жұмыс жоспары.

4. РТЖБП қызметінің жылдық жұмыс есебі.

5. ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануға қабылдау актілері (бұйрықтары).

6. Энергиямен жабдықтаушы ұйым мен РТЖБП қызметі арасындағы объектінің электр қондырғыларын пайдалануға тиесілігі мен жауапкершілігін шектеу актілері.

7. Жердегі тексеру және баптау хаттамалары.

8. ҰРТҚ және байланыстың жер үсті құралдарын ұшуды тексеру актілері.

9. ҰРТҚ және байланыстың жер үсті құралдарының техникалық жай-күйінің актілері.

10. Істен шығуды тергеу актілері.

11. Байланыс және басқару кабельдерінің тізімі.

12. Кабельдік канализация схемалары.

13. Кабель желілерінің паспорттары.

14. Тұрақты токтың кабелін электрлік өлшеу хаттамалары.

15. Қорғаныс жерлендіруді өлшеу хаттамалары.

16. Электр кабельдері мен электр сымдарының оқшаулау кедергісін өлшеу хаттамалары.

17. ҰРТҚ және байланыс объектілеріне санитариялық-эпидемиологиялық қорытындылар.

18. Тұтынушылардың электр қондырғыларын пайдалану қағидаларын және электр қондырғыларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидаларын білуін тексеру журналы (еркін нысанда).

19. Өлшеу және бақылау құралдарын есепке алу журналы (еркін нысанда).

20. Осы Қағидаларға сәйкестік кестелері.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Көлік министрінің 23.01.2024 № 36 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

21. Құжаттарды зерделеуді есепке алу журналы (қызмет немесе кешендер үшін, еркін нысанда).

22. Азаматтық авиация ұйымдарының қызметтерімен өзара іс-қимыл жөніндегі нұсқаулықтар.

23. Персоналды аэронавигациялық қызмет көрсетудің ұсынылатын түрлеріне қатысты бөлігінде оған соңғы өзгерістер мен толықтыруларды қоса алғанда, әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасымен таныстыру, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі бойынша ақпаратты (талдауларды) жеткізу жөніндегі нұсқаулықтар (рәсімдер).

24. Резервтеу жөніндегі нұсқаулық.

25. Еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі жөніндегі нұсқаулықтар.

26. Техникалық оқу жоспарлары.

27. Техникалық қызмет көрсету мен жөндеудің жылдық кестесі.

28. Инженерлік-техникалық персоналдың (топтың, кешеннің) бір айға арналған жұмыс жоспары.

29. Қауіпті құбылыстар туралы ескерту алған кезде инженерлік-техникалық персоналдың іс-қимылы туралы нұсқаулық.

30. Еңбекті қорғау және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша жұмыс орнында нұсқаманы тіркеу журналдары.

2. ҰРТҚ және авиациялық электр байланысы кешендерінің пайдалану құжаттары

31. Осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес РТЖБП қызметінің ауысым персоналының журналы (ауысым персоналының жұмыс орнында).

32. ҰРТҚ және байланыс объектісінің резервіне (РТЖБП қызметінің ауысым персоналының жұмыс орнында) қайта қосудың (ауысудың) нормативтік уақытының жиынтық кестесі.

33. Резервтеу жөніндегі нұсқаулық (көшірме).

34. Өрт қауіпсіздігі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтар (көшірмелері).

35. Кешен персоналының лауазымдық нұсқаулықтары (көшірмелері).

36. ҰРТҚ және авиациялық электр байланысы құралдарының формулярлары.

37. Техникалық оқу жоспары (көшірмесі).

38. Иженерлік-техникалық персоналдың қауіпті құбылыстар туралы ескерту алған кездегі іс-қимылдары туралы нұсқаулығы (көшірмесі).

3. ҰРТҚ және авиациялық электр байланысы объектілерін пайдалану құжаттары

39. Объектінің ауысымдық персоналының жедел журналы (4-қосымша).

40. Ақпаратты ауыстырмалы тасығыштарды есепке алу журналы (осы Қағидаларға 31-тармағының 4-тарауының 3-қосымшасына сәйкес құжаттандыру құрылғысында).

41. Осы Қағидаларға 15-қосымшаға сәйкес ҰРТҚ және байланыс құралдарына ТҚК және жөндеу журналы.

42. Объектіні электрмен жабдықтау схемасы.

43. АФҚ-ны қосу жоспары мен схемалары (радиобайланыс объектілері үшін).

44. Бақылау режимдерінің карталары және баптау кестелері.

45. Нысанның кросс журналы (кесте).

46. ҰРТҚ және байланыс құралдарына арналған пайдалану құжаттамасы.

47. Техникалық қызмет көрсету мен жөндеудің жылдық кестесінің көшірмесі (үзінді).

48. Объектінің (топтың, кешеннің) инженерлік-техникалық персоналының бір айға арналған жұмыс жоспары (көшірмесі).

49. Объектінің жабдығы мен мүлкінің тізімдемесі

50. Өртке қарсы мүкәммалмен жарақтандыру табелінен үзінді.

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 13-қосымша

ҰРТҚ және байланыс құралдарының ТҚ графигі

Ескерту. 13-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Құралдың (объектінің) атауы	Жартылай жинақтың (құралдың) зауыттық (шартты) нөмірі	Техникалық қызмет көрсету түрі, жоспарлы жөндеу
		қаңтар	ақпан	наурыз	сәуір	мамыр	маусым	шілде	тамыз	қыркүйек	қазан
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
РМП-200 (ЖКРШ-22)	00001		ТҚК-3								МҚК ТҚК-6

Кестенің жалғасы

Техникалық қызмет көрсету түрі, жоспарлы жөндеу		ескерту
қараша	желтоқсан
13	14	15

Ескерту:

1. ЖКБ үшін "Объекті атауы (құралы)" деген бағанында кәбіл түрі көрсетіледі, "Жартык жиынтықтың (құралдар) зауыттық шартты нөмірі" деген бағанында - трасса учаскесі және кәбіл нөмірі, "Ескерту" деген бағанында - кәбілге құжаттарымен папка нөмірі.

2. "Техникалық қызмет көрсету түрі, жоспарлы жөндеу" бағанында техникалық қызмет көрсету түрлері қысқартылған ТҚК-2 – ТҚК-6, ТҚК-с; жоспарлы жөндеу – ТҚК көрсетіледі; ТҚК бойынша ТҚК жоспарлау кезінде бөлгіште ТҚК сәтіне жоспарланған атқарым көрсетіледі.

Келісілген Қозғалыс қызметінің басшысы __________________ (қолы) 20___ жылғы "____" ____________

РТЖБП қызметінің бастығы __________________ (қолы) 20___жылғы

	Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 14-қосымша
	Нысан
	Бекітемін РТЖБП қызметінің бастығы 20__ жылғы "___" __________

Объектінің инженерлік-техникалық персоналының айлық жұмыс жоспары (топтың, кешеннің)

____________________________________________

20___ жылға арналған

Жұмыс атауы	Орындау мерзімі	Орындаушы	Еңбек көлемі (адам-сағ)		Орындалуы туралы белгі
			Жоспарлы	нақты

Объектінің басшысы _____________________________________________

(тегі, аты, әкесінің аты)

"___"___________жыл

Ескерту. Жұмыстар бөлімдер бойынша жоспарға енгізіледі:

1. Техникалық қызмет көрсету.

2. Жөндеу.

3. Қосымша және басқа да жұмыстар.

4. Ұйымдастыру және техникалық іс-шара.

5. Техникалық оқу.

	Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 15-қосымша
	Нысан

ҰРТҚ және байланыс құралдарын техникалық қызмет көрсету және жөндеу журналы

_____________________________

(объектінің атауы)

_____________________________

(ұйымның атауы)

Басталды 20__ жылғы "___" _________

Аяқталды 20__ жылғы "___" _________

Күні	Құралдың атауы, зауыттық (шартты) нөмірі	ТҚ немесе жөндеу түрі	Орындалған жұмыстар мен шығындалған материалдар тізбесі. Техникалық жай-күйі және жұмысқа дайындығы туралы қорытынды.	Т.А.Ә., қолы

Журнал РТЖБП қызметінің әр бір объектісінде жүргізіледі.

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 16-қосымша

Бақылау режимдерінің картасы

1. Бақылау режимдерінің картасы әрбір құралды пайдалануға енгізгенде жасалады. Бақылау режимдерінің картасында мәндерді жаңарту ҰРТҚ және байланыс құралдары ұшудан кейін жүргізіледі. Бақылау режимдерінің картасында белгіленген параметрлер мағынасы, өлшенетін параметрлердің номиналдық мағынасы, көлем өлшемдерінің ауытқуда рұқсат етілген мағынасы, (ауытқу шегі), бақылау құрылғылары және басқа да айрықша түзетулер әрбір жабдыққа режимі мен параметрлері.

2. Бақылау режимдерінің картасында көрсетілген параметрлерді тексеру үшін панелдік өлшем құралдары, жабдықтың өлшем датчиктерінің көрсеткішін бейнелейтін панелдер, сондай-ақ қайта қосу көмегімен немесе арнайы таратушыны қоса әртүрлі бақылау нүктелеріне жалғанатын қосымша өлшем құралдары (тасымалдау) және арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету персоналды компьютерлері пайдаланылады. Бақылау режимдерінің картасына бақыланатын параметрлерді анықтайтын қосымша өлшем құралдарының түрі мен нөмірі жазылады.

3. Құралдардың бақыланатын параметрлері рұқсат етілген шектегі бақылау режимдерінің картасында көрсетілген көлеммен сәйкестірілуі тиіс.

4. ҰРТҚ және байланыс құралдарының бақылау режимдері картасының нысаны жабдық түріне қарай әр бір объектіде жасалады.

	Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 17-қосымша
	Нысан

Жер үсті тексеру және баптау хаттамасы

____________________________________________________________________

(ҰРТҚ және АӘБ құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйымның атауы)

ЖЕРДЕГІ ТЕКСЕРУ ХАТТАМАСЫ

____________________________________________________________________

(нысан, атауы,(қонудың магниттік курсы), тексерілетін құралды орнату орны)

Тексерілетін құрал параметрлерінің кестесі (кестелері)

ҚОРЫТЫНДЫ

________________________________________________________________________________

(ұшу кезінде тексерудің қысқаша сипаты, басшылыққа алынған құжаттамалардың тізімі,

пайдалану талаптарына сәйкестігі, ұшуды қамтамасыз етуге жарамдылығы)

Жер үстінде тексеру актісіне қосымшалар тізбесі.

Жер үстінде тексеруді жүргізгендер:

_________________ ____________ __________ _____________________

(лауазым атауы) (күні) (қолы) (тегі, аты-жөні)

_________________ ____________ __________ _____________________

(лауазым атауы) (күні) (қолы) (тегі, аты-жөні)

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 18-қосымша

Ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету құралдары мен авиациялық электр байланысын жердегі және ұшудағы тексеру бағдарламалары мен әдістемелері

Ескерту. 18-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Ұшуды тексеру кезінде жүргізілетін рәсімдердің, әдістердің, сондай-ақ өлшенетін параметрлердің рұқсат етілген мәндерінің сипаттамасы дайындаушы зауыт жабдығының пайдалану-техникалық құжаттамасында жазылған.

Ұшуды тексеру кезінде жүргізілетін рәсімдердің, әдістердің, сондай-ақ өлшенетін параметрлердің рұқсат етілген мәндерінің сипаттамасы осы Қағидаларда, сондай-ақ ИКАО құжаттарында жазылған: 10 "авиациялық электр байланысы", Doc 8071 "Радионавигациялық құралдарды сынау жөніндегі нұсқаулық" қосымша.

Жердегі тексеру кезінде тексерілетін өлшенетін параметрлердің рәсімдерін, әдістерін, сондай-ақ рұқсат етілген мәндерін сипаттау дайындаушы зауыт жабдығының пайдалану-техникалық құжаттамасында сондай-ақ ИКАО құжаттарында пайдаланылуы мүмкін: 10-қосымша "Авиациялық электр байланысы", Doc 8071 "Радионавигациялық құралдарды сынау жөніндегі нұсқаулықта" жазылған. Жердегі тексеру жабдықтың негізгі және резервтік жиынтықтары үшін орындалады. ТБЭ болмаған жағдайда жердегі тексеру кезінде тексерілетін параметрлер тізбесін жеткізу жиынтығы және жабдықтың конфигурациясына байланысты пайдалануға беру кезінде пайдаланушы персонал айқындайды.

1-тарау. Аспаптар бойынша қону жүйесі (ILS) Ұшуды тексеру кезінде тексерілетін параметрлер тізбесі I, II және III санатты ILS курстық радиомаяктары

р/с №	Параметр	Сипаттама, рұқсат беру				Тексеру түрі (таратушы)
1	2	3				4
1	Тану	КРМ берілетін танудың кодталған сигналы барлық қолданылу аймағы шегінде әртүрлі тексерулер кезінде бақыланады. Егер кодтық белгілер дұрыс болса (Морзе коды), анық ажыратылса және тиісті аралықтармен берілсе, тану қанағаттанарлық деп есептеледі. Тану сигналын беру ешбір жағдайда КРМ негізгі функциясын орындауға кедергі келтірмейді.				C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
2	Модуляция тереңдігінің қосындысы	Модуляция тереңдігі ұшу кезінде ҰҚЖ шетінің бағыты бойынша анықталады. Курс сызығы бойымен 90 және 150 Гц жиіліктегі сигналдармен жоғары жиілікті тасымалдаушы модуляцияның номиналды тереңдігі 20% құрайды. Модуляция тереңдігі 18-22% аралығында. Талап етілетін әсер ету аймағында 90 және 150 Гц тональды жиіліктер сигналдарымен жоғары жиілікті тасымалдаушы модуляциясының жиынтық тереңдігі 60% - дан аспайды және 30% - дан кем болуы тиіс.				C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
3	Орын ауыстыру сезімталдығы	Орын ауыстыруға сезімталдықты өлшеудің екі негізгі әдісі бар – курс секторының шекаралары бойынша қонуға бет алу және ұшу-қону жолағының осьтік сызығының жалғасуына курс секторының тік бұрышпен қиылысуымен ұшып өту немесе орбиталық айналып ұшу. Пайдалануға беру кезінде қонуға кіру әдісі ұсынылады. Мерзімді тексерулер кезінде курс секторын кесіп өтетін ұшу әдісі немесе орбиталық ұшу әдісі қолданылады. Орын ауыстыруға сезімталдық мынадай шектерде орнатылады және сақталады: ИС. I және II: номиналды мәнінен ±17 % ; ИС. III: номиналды мәннен ±10%.				C (tx1 және tx2), P (tx1 немесе tx2)
4	Курстан ығысу кезіндегі клиренс	КРМ клиренсі берілетін сигнал пайдаланушыны курстан орын ауыстыру туралы дұрыс деректермен қамтамасыз ететіндігін және жалған курстардың жоқтығын анықтау үшін тексеріледі. Тексеру КРМ орнату орнынан 9-15 км радиуспен және антеннадан шамамен 460 м биіктікте орбиталық ұшуды орындау арқылы жүргізіледі. Жер бедері әсер еткен жағдайда биіктік әуе кемесі мен антенна арасындағы тікелей көріну сызығы қамтамасыз етілетіндей болып таңдалады. Клиренсті тікелей курстың әрбір жағынан ±35°қамтамасыз етілетін әсер ету аймағының бұрыштық шегінде тексеру қажет. РГМ негізінен сызықтық заңға сәйкес курстың алдыңғы сызығына қатысты бұрыштық ығысу функциясы түрінде өседі, мұндағы РГМ 0-ге тең, курстың алдыңғы сызығының екі жағындағы бұрышқа дейін, мұнда РГМ 0,180 (175 мкА) тең. Осы бұрыштан ±10° РГМ бұрышына дейін кемінде 0,180 (175 мкА) құрайды. ±10° бұрыштан ±35° РГМ бұрышына дейін кемінде 0,155 (150 мкА) құрайды.Сектордан тыс әрекет ету аймағын ±35° қамтамасыз ету талап етілетін жерде, осы аймақтағы РГМ, артқы курсты қоспағанда, кемінде 0,155 (150 мкА) құрайды.				C (tx1 және tx2), P (tx1 немесе tx2)
5	Орынның үлкен бұрыштарында тазарту	Жердегі қоршаған орта мен антеннаның биіктігінің белгілі бір үйлесімі нөлдердің немесе жалған курстардың пайда болуына әкелуі мүмкін, олар аспаптар бойынша қонуға кірудің кейбір қалыпты биіктіктерінде байқалмауы мүмкін. Осы себепті келесі жағдайларда орынның үлкен бұрыштарында клиренске талдау жүргізу қажет: a) бастапқы пайдалануға беру; b) антеннаның орналасу орнын өзгерту; c) антенна биіктігінің өзгеруі; d) антеннаның басқа түрін орнату. Орынның үлкен бұрыштары кезінде клиренсті тексеру антенна арқылы өтетін көлденеңге қатысты 7° бұрышқа сәйкес келетін биіктікте курстан ығысу кезінде клиренсті тексеру сияқты тәсілмен қамтамасыз етілетін қолданылу аймағының бұрыштық шектерінде жүзеге асырылады. Егер 9-15 км радиусы бар орбиталық ұшу кезінде осы салыстырмалы биіктіктегі ең аз клиренс 150 мкА-дан асса, ал 300 м биіктіктегі клиренс қанағаттанарлық болып табылса, онда КРМ барлық аралық биіктіктердегі талаптарға жауап береді деп есептеледі. Егер жергілікті жағдайлар қонуға кіру биіктігі антеннаның биіктігіне қатысты 1800 м-ден асуын талап етсе, онда тиісті клиренстің болуын және ұшуды орындауға елеулі әсер ететін жалған курстардың болмауын растау үшін тексеруді жоғары биіктіктерде жүргізген жөн.				C (tx1 және tx2)
6	Курсты дәлдеу дәлдігі	КРМ белгілеген курстың туралануын өлшеу және талдау кезінде курс сызығының қисықтығын ескеру қажет. Шешім қабылдаудың тиісті биіктігінен төмен тұрған келесі сындарлы аймақтарда курстың орта сызығын түзету қажет: ИС. I-BILS нүктесінің аймағында; ИС. II-ILS B нүктесінен ILS тірек нүктесіне дейін; ИС. III-C ILS нүктесінен d ILS нүктесіне дейін. Осы тексеруді жүргізу кезінде глиссаданы пайдалана отырып, ILS жүйесі бойынша қонуға әдеттегі кіру орындалады, мұнда мұндай қамтамасыз етіледі. Әуе кемесінің орналасқан жері туралы деректер сүйемелдеу жүйесінің немесе орналасқан жерін айқындау жүйесінің көмегімен тіркеледі. Зерттелетін учаскеде курстық сызықтың қисықтығы болған жағдайда, КРМ-нің орташа туралануын есептеу үшін оларды талдау керек. Курстың орташа сызығы ILS тірек нүктесінде ҰҚЖ-ның осьтік сызығынан мынадай ығысумен баламалы шектерде орнатылады және ұсталады: ИС. I: ±10,5 м (35 фут) немесе 0,015 РГМ сызықтық эквиваленті (шамалардан кіші алынады); ИС. II: ±4,5 м (25 фут); ИС. III: ±3 м (10 фут). Бұл ретте II және III санаттардағы КРМ ILS жоғарыда көрсетілген шектерге өте сирек қол жеткізілетіндей етіп икемделеді және пайдаланылады дегенді білдіреді.				C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
7	Курстың құрылымы	Бұл тексеру курс сызығының қисықтығын дәл өлшеу болып табылады және туралауды және ығысуға сезімталдықты тексерумен бір уақытта орындалуы мүмкін. Курстың құрылымын тек курс секторының қалыпты пайдалану енімен өлшеу керек. ILS КРМ курс сызығының қисаюы мынадай шамалардан асатын амплитудалар жасамайды:				C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
			Амплитудасы (МТА) (95 % ықтималдық)
		Аймақ	I санат	II санат	III санат
		Әрекет ету аймағының сыртқы шекарасынан AILS нүктесіне дейін	0,031
		A(ILS) нүктесінен B ILS нүктесіне дейін	0,031 А нүктесінде сызықтық заңға сәйкес В нүктесінде 0,015 мәніне дейін азаяды	0,031 А нүктесінде сызықтық заңға сәйкес В нүктесінде 0,005 мәніне дейін азаяды
		B ILS нүктесінен C (ILS) нүктесіне ILS тірек нүктесіне дейін	0,015	0,005
		ILS-ші тірек нүктесінен D ILS нүктесіне дейін	-	-	0,005
		D ILS нүктесінен E ILS нүктесіне дейін	-	-	0,031 нүктесінде сызықтық заңға сәйкес Д нүктесінде 0,010 мәніне дейін азаяды
8	Қолданылу аймағы (пайдаланылатын қашықтық)	Бұл тексеру КРЕМ пайдаланушыны бүкіл пайдалану аймағы шегінде дұрыс ақпаратпен қамтамасыз ететіндігін растау үшін орындалады. КРМ әрекет ету аймағы секторы КРМ антеннасынан мынадай қашықтықтарға дейінгі аумақты қамтиды: e) 46,3 км ±10° шегінде тікелей бағамдық сызыққа қатысты; f) 31,5 км 10°-35° секторында екі жағынан тікелей бағамға қатысты; g) егер осындай әрекет ету аймағы қамтамасыз етілсе, сектордан тыс ±35° 18,5 км. Топографиялық жағдайлар талап еткен немесе пайдалану талаптарымен рұқсат етілген жағдайларда, басқа навигациялық құралдар қонуға аралық кіру шегінде қанағаттанарлық әсер ету аймағын қамтамасыз еткен жағдайда, көрсетілген шектер ±10° сектор шегінде 33,3 км-ге және қолданылу аймағының қалған бөлігі шегінде 18,5 км-ге дейін азайтылуы мүмкін. КРМ сигналдары көрсетілген қашықтықтарда ҰҚЖ табалдырығының биіктігіне қатысты 600 м және одан астам биіктікте немесе қонуға кірудің аралық және соңғы учаскелері шегіндегі ең жоғары нүктеге қатысты 300 м биіктікте, шамалардың қайсысы артық болуына байланысты, КРМ антеннасынан созылатын және көлденең жазықтыққа қатысты 7° еңісі бар бетке дейін қабылданады. Мерзімді тексерулер кезінде КРМ сигналдары осы аймақтан тыс пайдаланылатын жағдайларды қоспағанда, курс сызығының әр жағынан 35° сектор шегінде 31,5 км қашықтықта ғана қолданылу аймағын тексеру қажет.				C (tx1 және tx2), P (tx1 немесе tx2)
	- Өріс кернеулігі	Жоғарыда көрсетілген әсер ету аймағының барлық бөліктеріндегі КРМ өрісінің ең аз кернеуі кемінде 40 мкВ/м (-114 дБВт/м2) құрайды.
		ИС I: -107 дБВт/м2 (90 мкВ/м) 30 м биіктікке дейін 18,5 км қашықтықтағы глиссадада II санат: -106 дБВТ/м2 (100 мкВ/м) глиссадада 18,5 км шығарыла отырып, табалдырықтан 15 м биіктікте -100 дБВт/м2 (200 мкВ/м) дейін ұлғая отырып III санат: -106 дБВт/м2 (100 мкВ/м) глиссадада 18,5 км жоюмен, дейін ұлғая отырып --100 дБВт/м2 (200 мкВ/м) табалдырықтан 6 м биіктікте, -106 дБВт/м2 (100 мкВ/м) курстық радиомаяк бағытында 4 м биіктікте ҰҚЖ бойымен.
9	Поляризация	Бұл тексеру сигналдың қажетсіз тік полярланған компоненттерінің әсерін анықтау мақсатында жүргізіледі. Әуе кемесі көлденең ұшып өту кезінде (ҰҚЖ-ның осьтік желісінің жалғасуы бойымен) талап етілетін жол желісіне шыдайды және бойлық оське қатысты әрбір жаққа 20° қисаюды орындайды. Тік жазықтықта полярланған курс сызығындағы сәулеленудің құрамдас бөлігі сәйкес келетін мәннен аспайды: ИС. I: 15 мм; ИС. II: 8 ма; ИС. III: курс сызығының әр жағынан 20 мкА-мен шектелген сектор шегінде 5 мкА.				C (tx1 және tx2)
10	Бақылау жүйесі	Бұл сынақтар бақылау жүйесінің іске қосылу функциясын тексеру болып табылады және мақсаты бақыланатын рұқсаттардан тыс бағыттау сигналдарының сәулеленуін толығымен жою болып табылады.
	- Түзету	Бақылау жүйесі бағыттың орта сызығының ILS тірек нүктесінде ҰҚЖ осінен мынадай қашықтықтарға баламалы немесе одан үлкен ығысу дабылы сигналын қамтамасыз етеді: ИС. I: 10,5 м; ИС. II: 7,5 м; ИС. III: 6 м.				C (tx1 және tx2), P (tx1 немесе tx2)
	- Орын ауыстыру сезімталдығы	Бақылау жүйесі барлық ILS санаттары үшін номиналдан 17% - дан астам ерекшеленетін мәнге дейін ығысуға сезімталдық өзгерген кезде дабыл сигналын қамтамасыз етеді.				C (tx1 және tx2), P (tx1 немесе tx2)
		Бақылау жүйесі сәулелену қуаты 80% - ға дейін (екі жиілікті КРМ) немесе 50% - ға дейін (бір жиілікті КРМ)азайған кезде дабыл сигналын қамтамасыз етеді				C (tx1 и tx2), P (tx1 или tx2)

Ұшуды тексеру кезінде тексерілетін параметрлер тізбесі I, II және III санатты ILS глиссадалық радиомаяктары

р/с№	Параметр	Сипаттама, рұқсат беру					Тексеру түрі (таратушы)
1	2	3					4
1.	Көлбеу бұрышы - Түзету	Осы өлшеулер курс сызығы бойымен және глиссада сызығында қонуға стандартты бет алуды орындау кезінде жүргізіледі. ILS глиссадасының еңіс бұрышын 3°тең пайдалану ұсынылады. Глиссаданың еңіс бұрышы мынадай шектерде орнатылады және ұсталады: ИС. I және II: q шамасынан ±0,075 q; ИС. III: q шамасынан ±0,04 q. Пайдалануға беру кезінде глиссаданың көлбеу бұрышы-таңдалған номиналды бұрышқа мүмкіндігінше жақын орнатылады. Мерзімді тексеру кезінде глиссаданың көлбеу бұрышы-көрсетілген мәндер шегінде.					C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
	-Тірек нүктесінің биіктігі ILS	ILS глиссадасының тік сызықты учаскесін төмен қарай жалғастыру ILS тірек нүктесі арқылы кедергілерден өту кезінде қауіпсіз бағыттауды, сондай-ақ Қызмет көрсетілетін ҰҚЖ-ны қауіпсіз және тиімді пайдалануды қамтамасыз ететін биіктікте өтеді. I, II және III санаттар үшін ILS тірек нүктесінің биіктігі 15 м-ге тең.					C (tx1 және tx2)
2.	Модуляция тереңдігінің қосындысы	Модуляция тереңдігі глиссаданың көлбеу бұрышын тексеру кезінде анықталады. Глиссададағы 90 және 150 Гц жиіліктегі сигналдармен жоғары жиілікті тасымалдаушы модуляцияның номиналды тереңдігі 40% құрайды. Модуляция тереңдігі 37,5-42,5% аралығында. Модуляция тереңдігінің қосындысы 75-85% аралығында.					C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
3.	Орын ауыстыру сезімталдығы- Шамасы - Симметрия	Бұл өлшеуді ұшудың екі негізгі схемасы арқылы орындауға болады: курс сызығы бойымен қонуға кіру және көлденең ұшып өту. I, II және III санаттағы ILS ГРМ бұрыштық ығысуына сезімталдық бұрыштық ығысу кезінде 0,0875 құрайтын РГМ сәйкес келеді: ИС. I: глиссаданың үстінде және астында 0,07 q және 0,14 q шегінде (глиссаданың үстінде және астында 0,12 q, ±0,02 q шегінде - сипаттамалары белгіленген және шекте ұсталатын КРМ үшін); ИС. II: 0,12 q глиссада үстінде, +0,02 q және -0,05 q шегінде; ИС. II және III: ±0,02 q шегінде глиссада астында 0,12 q. ILS ГРМ бұрыштық ығысуына сезімталдық: ИС. I: ±25% таңдалған номиналды мәні; ИС. II: ±20% таңдалған номиналды мәні; ИС. III: таңдалған номиналды мәннің ±15%.					C (tx1 және tx2), P (tx1 немесе tx2)
4.	Клиренсі -Төмен глиссада	Глиссада секторының клиренсі толық сектор арқылы көлденең ұшып өту жолымен анықталады. Бұл өлшеу әдісін көлденең аралықта сырғанау бұрышы мен ығысуға сезімталдықты өлшеу әдісімен біріктіруге болады. Егер 190 мкА мәніне 0,45 q жоғары бұрышпен қол жеткізілсе, бұл деңгейді ең болмағанда 0,45 q бұрышына дейін ұстап тұру қажет.					C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
	Глиссададан жоғары	Сигнал деңгейі кем дегенде 150 мкА құрайды және ол 1,75 q бұрышына жеткенге дейін 150 мкА-дан төмен түспейді.
		Глиссаданың құрылымын анықтау глиссаданың қисықтығы мен күрт ауытқуын дәл өлшеу болып табылады. Бұл өлшеу глиссаданың көлбеу бұрышын өлшеумен бір уақытта жүргізіледі. ILS ГРМ глиссадасы сызығының қисаюы мынадай шамалардан асатын амплитудалар жасамайды:
5.	Глиссада құрылымы						C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
			Амплитудасы (МТА) (95 % ықтималдық)
		Аймақ	I санат	II және III санаттар
		Қолданылу аймағының сыртқы шегінен c ILS нүктесіне дейін a ILS нүктесіне дейін	0,035
		A(ILS) нүктесінен B ILS нүктесіне дейін	0,035 нүктесінде сызықтық заң бойынша В нүктесінде 0,023 мәніне дейін азаяды
		BILS нүктесінен ILS тірек нүктесіне дейін	-		0,023
6.	Кедергілер - Кедергілерді тазарту	Тексерулерді глиссада секторынан төмен жүзеге асыруға болады, бұл глиссада секторының төменгі шекарасы мен кедергілер арасындағы ұшу үшін қауіпсіз аймақтың бар екендігіне көз жеткізуге мүмкіндік береді. Әуе кемесі ГРМ антеннасынан шамамен 9,26 км қашықтықта ҰҚЖ бағытындағы КРМ тікелей бағытында және кемінде 180 мкА "жоғары ұшу" сигналының деңгейіне қол жеткізілетін биіктікте болады. Ұшу ҰҚЖ шегіне жеткенге дейін немесе кедергілерді айналып өту үшін траекторияны өзгерту қажеттілігі туындағанға дейін кемінде 180 мкА клиренсі ұстала отырып ҰҚЖ бағытында жалғасады. Бұл тексеру траектория ені болған кезде бақылау құрылғысын тексеру кезінде жүзеге асырылады ,ол 180 мкА орнына 150 мкА "жоғары ұшу" сигналының минималды мәні қолданылатын дабылдардың кең шегіне орнатылды. Егер мұндай тексеру бақылау құрылғысын тексеру барысында кең шектерде жүргізілсе, оны пайдалануға беру кезіндегі тексеруді қоспағанда, траекторияны қонуға кірудің қалыпты секторының қалыпты еніне қайтарғаннан кейін орындаудың қажеті жоқ.					C (tx1 және tx2), P (tx1 немесе tx2)
7.	Қолданылу аймағы - Пайдаланылатын қашықтығы - Өріс кернеулігі	ILS ГРМ-нің қолданылу аймағы ҰҚЖ-ның осьтік сызығынан екі жағынан кемінде 18,5 км қашықтықта 8° бұрыштары бар көлденең секторда және 1,75 q бұрышындағы жоғарғы шекарасы бар тік секторда және көлденеңінен 0,45 q бұрышындағы төменгі шекарасы бар немесе кепілдік беру үшін талап етілетін 0,3 q төмен бұрышындағы кеңістік аймағын қамтиды ILS глиссадасына кірудің жарияланған схемасын орындау. КРМ әрекет ету аймағында ILS ең аз өріс кернеулігін 400 мкВ/м (-95 дБВт/м2) қамтамасыз етеді. I санаттағы ILS КРМ өрісінің кернеулігі ҰҚЖ табалдырығы арқылы өтетін көлденеңінен 30 м биіктікке дейін қамтамасыз етіледі. II және III санатты ILS КРМ өрісінің кернеулігі ҰҚЖ табалдырығы арқылы өтетін көлденең жазықтықтан 15 м биіктікке дейін қамтамасыз етіледі.					C (tx1 және tx2), P (tx1 немесе tx2)
8	- Бақылау жүйесі - Бұрышы	Бақылау құрылғыларын тексеру глиссаданың еңіс бұрышын, ығысуға сезімталдықты және клиренсті өлшеу үшін қолданылатын жоғарыда сипатталған әдістерді пайдалана отырып жүргізілуі мүмкін.
	- Орын ауыстыру сезімталдығы -Қуат	Бақылау жүйесі I, II және III санаттардағы ILS ГРМ глиссадасы Н бұрышы -0,075-тен +0,10 q-ке дейінгі бұрыштың жарияланған мәнінен үлкен шамаға өзгерген кезде дабыл сигналын қамтамасыз етеді.					C (tx1 және tx2), P (tx1 немесе tx2)
		Бақылау жүйесі I, II және III санаттардағы ILS ГРМ ығысуына сезімталдық номиналды шамаға қатысты ±25% - дан артық шамаға өзгерген кезде дабыл сигналын қамтамасыз етеді.					C (tx1 және tx2), P (tx1 немесе tx2)
		Басқару жүйесі дабыл сигналын қамтамасыз етеді: - қуатты 3 дБ-ға төмендету немесе қолданылу аймағын осы уақыт үшін белгіленген талаптардан төмен параметрлерге дейін азайту кезінде, бұл ретте көрсетілген өзгерістердің ең азы алынады. Екі жиілікті ГРМ пайдалану кезінде бақылау жүйесі, сынақ нәтижелері осы деңгейден жоғары неғұрлым кең шектерді қолдану сигналдар сипаттамаларының қолайсыз нашарлауына алып келмейтіндігін растаған жағдайларды қоспағанда, көтергіштердің ±1 дБ шамасына өзгерген кезде дабыл сигналын қамтамасыз етеді. - сәулелену қуаты 80% - ға дейін (екі жиілікті ГРМ) немесе 50% - ға дейін (бір жиілікті ГРМ) азайған кезде.

ILS маркерлік радиомаяктарын ұшуды тексеру кезінде тексерілетін параметрлер тізбесі

р/с №	Параметр	Сипаттама, рұқсат беру	Тексеру түрі (таратушы)
1	2	3	4
1	Манипуляция	Манипуляцияны тексеру МРМ үстінен ұшып өту кезінде ILS бойынша қонуға кіру кезінде жүзеге асырылады. Манипуляцияны бағалау дыбыстық және визуалды индикация бойынша жүргізіледі және кодтық белгілер дұрыс, анық ажыратылатын және тиісті аралықтармен берілген кезде қанағаттанарлық деп есептеледі. Модуляцияланған тональды сигналдың жиілігін визуалды индикация жүйесінің жұмысын үш лампа тақтасы түрінде бақылау арқылы тексеруге болады, яғни қалаған шамның жануы арқылы: сыртқы маркер (OM) – көк шам, орташа маркер (MM) – қызғылт сары және ішкі маркер (IM) – ақ. Дыбыстық жиіліктер модуляциясы келесідей: h) ішкі МРМ (бар болса): секундына алты нүктені үздіксіз беру; i) орташа МРМ: ауыспалы нүктелер мен сызықшалардың үздіксіз сериясы, сызықша секундына екі сызықша, ал нүктелер секундына алты нүкте жылдамдығымен беріледі; j) сыртқы МРМ: секундына екі сызықшаны үздіксіз беру. Бұл берілу жылдамдығы ±15% төзімділікпен ұсталады.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
2	Қолдану аймағы - Индикация - Өріс кернеулігі	Әрекет ету аймағы ILS бойынша қонуға қалыпты кіру кезінде МРМ үстінен ұшу және жалпы уақытты өлшеу жолымен анықталады, оның барысында визуалды индикация және тасымалдаушы сигналының алдын ала белгіленген деңгейі байқалады. МРМ жүйесі глиссадада және ILS курсының сызығында өлшенетін келесі қашықтықтарда әрекет ету аймағын қамтамасыз ететіндей етіп икемделеді: k) ішкі МРМ: 150 м ±50 м; l) орташа МРМ: 300м ±100м; m) сыртқы МРМ: 600 м ±200 м. Қолданылу аймағының шекарасындағы өріс кернеулігі 1,5 мкВ/м (-82 дБВт/м2) құрайды, қолданылу аймағының шегінде кемінде 3 мкВ/м (-76 дБВт/м2) дейін артады.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)

Орынды анықтау Радионавигациялық құралдардың кейбір параметрлерін бағалау кезінде жабдық пен орналасқан жерді анықтаудың кіші жүйесі енгізген қателіктердің үйлесімін ескеру қажет. Өз табиғаты бойынша, бұл қателер тәуелсіз, сондықтан өлшенген параметрдің жалпы статистикалық қателігі квадраттар қосындысының квадрат түбіріне тең, әр ішкі жүйе енгізген өлшенген қателіктерге тең деп санауға болады. Параметрді өлшеу нәтижелерінің белгісіздігі берілген параметр үшін төзімділікпен салыстырғанда кемінде бес есе аз. Орналасу кіші жүйесінің дәлдігіне қойылатын ең аз талаптар

Өлшеу түрі	I санаты		II санаты		III санаты
	Шектеу нүктесі	Дәлдігі	Шектеу нүктесі	Дәлдігі	Шектеу нүктесі	Дәлдігі
1	2	3	4	5	6	7
Бұрыштық - КРМ - ГРМ	C	0,02°, 0,04° (ескертпені қарау) 0,006 q	T	0,007°, 0,01° (ескертпені қарау) 0,003 q	D	0,006°, 0,008° (ескертпені қарау) 0,003 q
Қашықтық		0,19 км		0,19 км		0,19 км

Ескерту.

Шекті мәндер ҰҚЖ-ның әртүрлі ұзындығын ескере отырып, КРМ (3° 6°) курсы секторының шекті өлшемдері үшін есептеледі.

2-тарау. Барлық жаққа бағытталған ӨЖЖ-радиомаяк (VOR) Барлық жаққа бағытталған ӨЖЖ-радиомаякты ұшуда тексеру кезінде тексерілетін параметрлер тізбесі

р/с №	Параметр	Сипаттама, рұқсат беру	Тексеру түрі (таратушы)
1	2	3	4
1.	Тану	Тану сигналы курс құрылымына дұрыс, анық және ықтимал жағымсыз әсер етуі тексеріледі. Бұл тексеру ұшу кезінде дәл курс бойынша және радиомаяктың тікелей радиовидималдылығы шегінде орындалады. Бұл ретте курс құрылымына кодтық немесе тілдік танудың әсерін айқындау мақсатында курс көрсеткіштерінің жазылуына бақылау жүзеге асырылады. Егер бұл ретте курстан шамалы ауытқулар болуы мүмкін деген күдік пайда болса, онда сол маршрут бойынша ұшу кезінде, бірақ тану сигналы өшірілген кезде қайта тексеру жүргізіледі.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
2.	Ұшу бағытын көрсету	Бұл параметрді тексеру ұшу тексеруінің басында орындалады және қайталанбайды. Бұл ретте әуе кемесінің радиомаяк бағытындағы пеленгі белгілі. Тиісті радикал таңдалады және курстық ауытқулар индикаторының крест тәрізді көрсеткіші 0-ге орнатылса, индикатор маяктың "ОТ"-ны көрсетеді. Бұл параметрді тексеру индикатор көрсеткісінің айналу бағытын тексеру алдында орындалады, өйткені ұшу бағытының полярлығын дұрыс көрсетпеу қарама-қарсы бағытта көрінетін, радиомаяк антеннасының бағыттау диаграммасының айналуына әкелуі мүмкін.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
3.	Ауытқу индикаторы көрсеткішінің айналу бағыты	Дөңгелек ұшуды орындау керек. Сағат тіліне қарсы ұшу кезінде радиалды ауытқулардың мәні үздіксіз төмендейді, ал ұшу кезінде сағат тілімен жоғарылайды.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
4.	Поляризация	Поляризацияның әсері антенна жүйесі шығаратын тік поляризациямен РЖ компонентінің әсерінің нәтижесі болып табылады. Қажет емес "тік поляризацияның "болуын" бұрыштық позицияның "әсерімен тексеру керек; бұл әсерді" 360° бұрылу әдісі "немесе" курс эффектісі" әдісі арқылы зерттеуге болады, ал орам 30°құрайды. Бұл әдістерді 18,5-37 км қашықтықта қолдану керек. Тік поляризация кезінде ауытқуға төзімділік ±2°құрайды..	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
5.	Курс құрылымының дәлдігі - Түзету - Қисаю - Кедір-бұдырлар типінің және тарақ типінің ауытқулары- Ұшу жарамдылығы	Түзетудің дұрыстығын дөңгелек ұшу немесе бірнеше радикалдар бойымен ұшу кезінде анықтауға болады. Ұшу биіктігін әуе кемесі VOR антеннасының бағыттылық диаграммасының негізгі жапырақшасының шегінде болатындай етіп таңдау керек. Айналмалы ұшу орналасқан жерді айқындаудың тірек жүйесі әуе кемесінің орналасқан жерін дәл анықтай алатындай биіктікте және қашықтықта орындалады. Қажетті дәлдікке жету үшін ұшу үлкен қашықтықта жүзеге асырылады. 360° шегінде өлшеу жүргізу үшін дөңгелек ұшу орбитасы жеткілікті маржамен жабылады. Сонымен қатар, дәлдеу дәлдігін бірнеше радиалды тәсілмен ұшуды орындау арқылы анықтауға болады. Сонымен қатар, радиомаякке жақындау радиалдар арасындағы тең бұрыштық интервалдар арқылы жүзеге асырылады. VOR дәлдігінің дәлдігін анықтау үшін кемінде сегіз радиалды тәсілдерді орындау қажет. Туралау төзімділік ±2°болып табылады. Қисықтықтар радиолдың тұрақты магниттік азимутына қатысты өлшенеді. Қисықтықтан туындаған курс сызығының есептелген орташа туралауға қатысты ауытқуы 3,5° аспайды және дұрыс магниттік азимутқа қатысты 3,5° шегінде қалады. Тарақ түріндегі ауытқулар-бұл курстық сызықтан циклдік ауытқулар. Мұндай ауытқулардың жиілігі айтарлықтай жоғары болғандықтан, олар орташаланады және әуе кемесінің бағамдық ығысуына әкелмейді. Біркелкі емес типтегі ауытқулар-бұл курстық сызықтан күрт тұрақты емес ауытқулар. Жоғарыда аталған екі ауытқудың бір түрінен немесе олардың комбинациясынан туындаған курс сызығының оның орташа мәніне қатысты қысқа мерзімді ауытқулары 3°аспайды. Ұшуға жарамдылық тексеруді жүзеге асыратын пилот беретін субъективті бағалауды білдіреді. Ұшу жарамдылығын бағалау қолданыстағы радиалдар бойынша ұшу кезінде және VOR пайдалануға негізделген ұшу схемаларын орындау барысында жүргізіледі.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
6.	Модуляция тереңдігі - Жиілік сигналы 9960 Гц - Жиілік сигналы 30 Гц	Модуляция тереңдігін дөңгелек ұшу немесе бірнеше радиалдар бойымен ұшу кезінде өлшеуге болады. 30 Гц сигналынан туындаған немесе 9960 Гц қосалқы жиіліктегі тасымалдаушы жоғары жиілікті модуляцияның номиналды тереңдігі 28-32% аралығында болады. Бұл талап қайталану болмаған кезде қабылданатын берілетін сигналға қатысты қолданылады. 30 Гц сигналымен жоғары жиілікті тасымалдаушы модуляция тереңдігі, бұрышта 5° дейін тіркелген, 25-35% шегінде. 9960 Гц сигналымен жоғары жиілікті тасымалдаушы модуляция тереңдігі 5° дейінгі бұрышта тіркелген, сөйлеу модуляциясы жоқ құралдар үшін 20-55% шегінде және сөйлеу модуляциясы бар құралдар үшін 20-35% шегінде болады.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
7.	Қолданылу аймағы	VOR әрекет ету аймағы қызмет көрсетілетін әуе кеңістігінің пайдалануға жарамды ауданы болып табылады, оның шекаралары VOR әртүрлі тексерулерін жүргізу кезінде 40°орын бұрышына дейін анықталады. Қызмет көрсетудің ең төменгі деңгейінде және қызмет көрсетудің көрсетілген ең жоғары радиусында үлгілік борттық қондырғының қанағаттанарлық жұмысын қамтамасыз ету үшін талап етілетін кеңістіктегі VOR сигналдары өрісінің кернеулігі 90 мкВ/м (-107 дБВт/м2) құрайды. VOR әсер ету аймағы тек сигнал деңгейіне ғана емес, сонымен қатар басқа факторларға да байланысты. Кедір-бұдырлар мен тарақтар түріндегі ауытқулар, қисаю, түзету және/немесе кедергілер белгіленген шектерден асып, радиомаякты пайдалану үшін жарамсыз ететін аудандарда шектеулер қолданылады, оларға радиомаяк сигналының жеткіліксіз деңгейіне байланысты шектеулер сияқты қарау керек. VOR қолданылу аймағын аспаптар бойынша ұшу схемаларын бағалау арқылы тексереді. АҰЕ бойынша пайдалану үшін пайдаланылатын немесе белгіленетін радиалдар АҰЕ көзделген ұшу схемаларын орындау үшін олардың жарамдылығын айқындау мақсатында тексеруден өтеді. Тексеруге жататын радикалдарды іріктеу мынадай критерийлер негізінде жүргізіледі: a) аспаптар бойынша қонуға кіру схемаларын орындауды қамтамасыз ететін радикалдар әрбір кезеңдік ұшу тексерісі кезінде тексеріледі; b) айналмалы аралықпен тексеру кезінде жұмыс сипаттамаларының нашарлауы байқалған аудандардағы радиалдар; c) жер бедері VOR әсер ету аймағына әсер етуі мүмкін радиалдар; d) орынды болған жағдайларда әрбір квадрантта кем дегенде бір радиалды таңдау керек (әдетте, ең ұзын және ең төменгі радиалдар таңдалады).	C (tx1 және tx2)
8.	Сөйлеу арнасы	VOR радиомаягының жиілігінде радиотелефон байланысы жүзеге асырылатын сөйлеу арнасы сигналдың анықтығына, деңгейіне және оның курс құрылымына әсеріне тексеріледі, бұл ретте тексеру тану сигналдарын тексеру үшін сипатталғандай түрде жүзеге асырылады. Сөйлеу арнасының дыбыстық сигналының деңгейі сөйлеуді тану сигналының деңгейіне тең. Ұшуды тексеруді жүзеге асыратын персонал қабылданатын сөйлеу хабарларының сапасы мен қолданылу аймағын бақылайды және олардың VOR жұмысына зиянды әсер етпеуін қадағалайды	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
9.	Сөйлеу сигналының негізгі навигациялық функцияны қамтамасыз етуге әсері - азимутқа - модуляция деңгейі	Радиотелефон байланысы VOR негізгі навигациялық функциясын қамтамасыз етуге кедергі келтірмейді. Радиотелефондық байланыс сигналдары сәулеленген кезде тану кодының сигналдары басылмайды. Радио маяк бағытында тұрақты ұшуды орындау кезінде азимут туралы ақпаратқа сөйлеу хабарламаларын берудің әсерін анықтау мақсатында азимут көрсеткіштерін бақылау қажет.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
10.	Бақылау құрылғысы	Бақылау құрылғысын тексеру мынадай жағдайларда жүргізіледі: a) Жабдықты пайдалануға енгізу кезіндегі тексеру барысында; b) кейінгі тексерулер кезінде, егер тірек бақылау нүктесіндегі юстировка соңғы белгіленген юстировкаға қатысты бір градустан артық өзгерсе, ал бақылау нүктесі құрылғы төтенше сигнал бермеді. Бақылау құрылғысын тексеру осы тірек бақылау нүктесі орнатылған биіктікте тірек бақылау нүктесінің үстінде жүргізіледі. Әуе кемесі радиомаяк бағытында немесе одан ұшуды орындайды және бақылау нүктесінің үстінен дәл ұшып өту кезінде курс сызығының мынадай жай-күйі болған кезде осы оқиғаның белгісі қосылады: a) курс сызығы қалыпты жұмыс жағдайында; b) курс сызығы авариялық сигнал берудің іске қосылу нүктесіне дейін ығыстырылған; c) курс сызығы b тармағына қатысты қарама-қарсы жақта орналасқан авариялық сигнал берудің іске қосылу нүктесіне дейін ығыстырылған; немесе d) курс сызығы қалыпты жұмыс жағдайына қайтарылады. Жоғарыда көрсетілген жағдайлардың әрқайсысында курстың туралануын салыстыру керек, оны апаттық сигналдың іске қосылу нүктесіне дейінгі курс сызығының ығысу амплитудасын анықтау және түзетудің қалыпты жағдайға оралғанына көз жеткізу үшін жазбалардың деректерімен салыстыру қажет.	C (tx1 және tx2)
11	Тірек нүктесі	Тірек бақылау нүктесін таңдау жабдықты пайдалануға енгізу кезінде ұшуды тексеру кезінде жүргізіледі. Ол басқару құрылғысының антеннасын орнату радиалында немесе оған жақын (әдетте 90º немесе 270º) және радиомаяк антеннасынан 18,5–37 км (10-20 м миль) қашықтықта таңдалады. Бұл бақылау нүктесі курс сызықтарын түзету үшін қолданылады және түзетуді, бақылау құрылғыларын, курстық сезімталдықты кейінгі тексерулерде, сондай-ақ модуляция көрсеткіштерін өлшеу кезінде тірек нүктесі ретінде қызмет етеді. Курс сызығы мен курстың сезімталдығын реттеу әдетте осы бақылау нүктесіне қатысты жасалады. Басқа бағыттарда орындалатын түзетулер осы тірек бақылау нүктесінде көрсетілген параметрлерді қайта тексеруді қажет етеді. Ұшуды тексеруді жүргізетін маман тірек бақылау нүктесінің сипаттамасын жасайды, оның азимутын градустың оныншы үлесіне дейінгі дәлдікпен, радиомаяктан арақашықтықты және оның үстіндегі аралықтың абсолюттік биіктігін, әдетте антеннаға қатысты 460 м (1500 фут) көрсетеді. Тірек бақылау нүктесі өзгерген кезде бұл деректерге тиісті түзетулер енгізген жөн. Тірек бақылау нүктесінде өлшенген курс сызығын түзетудің соңғы қателігі бақылау құрылғысын толық тексеру қажеттілігін анықтау мақсатында келесі тексерулер кезінде пайдалану үшін радиомаяк формулярына жазылады.

Ескерту.

ОВЧ радиомаяктарының 2 түрі бар: дәстүрлі – CVOR және доплерлік – DVOR. VOR екі түрінің деректерін ұшу тексерулеріне қойылатын талаптар ұқсас болып табылады.

3-тарау. Қашықтық өлшеу жабдығы (DME) Алыстан өлшеу жабдығын ұшуды тексеру кезінде тексерілетін параметрлер тізбесі

р/с№	Параметр	Сипаттама, рұқсат беру	Тексеру түрі (таратушы)
1	2	3	4
1.	Қолданылу аймағы Қуат тығыздығы немесе өріс кернеулігі	DME диапазоны қуат тығыздығы мен өріс кернеуін жазу арқылы өлшенеді. Егер осы жазбалардың нәтижелері координаттар жүйесімен біріктірілсе, онда сіз көлденең және тік жазықтықта әрекет ету аймағын құра аласыз. Әрекет ету аймағының үздіксіздігі DME пайдалануға негізделген барлық ұшу схемалары үшін жоғары сенімділікпен белгіленген. Көлденең жазықтықтағы әрекет аймағы Әуе кемесі онымен байланысты навигациялық құрылғының қызмет көрсету аймағына байланысты радиуспен жер үсті станциясы антеннасының айналасында антеннаның орналасу орнына қатысты шамамен 0,5°-қа тең биіктікте немесе маяк пен әуе кемесі арасындағы жер бедеріне қатысты 300 м биіктікте ұшуды орындайды. DME-мен байланысты қандай да бір радионавигациялық құрал болмаған кезде айналма ұшуды 18,5 км асатын радиуспен орындауға болады, нақты қабылдағыш-жауап бергіш үшін пайдалану талаптарымен айқындалатын ең жоғары диапазондағы және ең төменгі абсолюттік биіктіктегі әсер ету аймағы, әдетте, жабдықты пайдалануға беру кезінде ғана, сондай-ақ жер үсті жабдығының ірі модификацияларынан кейін немесе ірі жабдықтарды салу кезінде қажет болады. Сигнал деңгейі өріс кернеулігі әсер ету аймағының шекарасында ≥-89 дБВт/м2 (690 мкВ/м) кем болмайтындай немесе пайдалану талаптарына сәйкес келетіндей болады. Тік жазықтықтағы әрекет аймағы төменде сипатталған ұшуды тексеру DME қабылдағыш-жауап бергіш антеннасының бүйірлік жапырақшаларының диаграммасын бағалау мақсатында жүргізілуі мүмкін. Әуе кемесі ұшуды тексеру үшін радиалдардың бірі бойынша шамамен 1500 м (5000 фут) биіктікте көлденең ұшуды орындайды. Ұшуды тексеруді жүзеге асыратын маман ұшу сынағы үшін пайдаланылатын жүйе беретін қуат тығыздығының мәндерін жазады. DME пайдалануға негізделген ұшуды орындау схемалары ұшудың ең төменгі абсолюттік биіктігі кезінде бағаланады. Ұшуды тексеруді орындайтын маман әуе кемесіне қашықтық туралы ақпараттың сенімді келіп түсетіндігін тексереді. Қуаттың тығыздығын жазу арқылы сұрау салушы – қабылдап алу-жауап беру жүйесі қаралып отырған әуе кеңістігінің әрбір нүктесінде тиісті түрде жұмыс істейтіндігі анықталады. Ұшу кезінде жүргізілген өлшеулердің нәтижелері бойынша қашықтықтың биіктікке тәуелділігін көрсететін график құруға болады. Мұндай кесте сізге мүмкіндік береді: a) радиациялық диаграмманың әр түрлі жапырақшаларының нақты пішінін анықтаңыз және антеннаның сипаттамаларын және ол жұмыс істейтін қоршаған ортаны бағалаңыз; b) үнсіздік конусының пішіні мен мөлшерін анықтаңыз; c) қабылдағыш-жауап бергіштің әрекет ету аймағының шектеулерін және олардың оны пайдалануға әсерін анықтау.	C (tx1 және tx2)
2.	Дәлдік (қашықтықты анықтау қатесі)	Жүйенің дәлдігін DME көмегімен өлшенген көлбеу диапазонды үш өлшемді эквивалентпен салыстыру арқылы бағалауға болады. Есептеулер көлбеу диапазон мен жерде өлшенген диапазон арасындағы айырмашылыққа байланысты қателіктерді болдырмау үшін үш өлшемді кеңістікте жасалады. Дәлдік (диапазонды анықтау қатесі) орбиталық және радиалды ұшу кезінде де тексеріледі. DME қабылдағыш-жауап бергішінің жалпы қателікке қосқан негізгі үлесі оның негізгі кідірісі болып табылады. Бұл параметрдің ең дәл калибрлеуі жердегі өлшеулермен қамтамасыз етіледі. Қашықтықты анықтау қатесі маршрутта қолданылатын DME үшін 150 м және қону құралдарымен бірге жұмыс істейтін DME үшін 75 м аспайды.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
3.	Импульс нысаны	Импульстің өсу уақыты ≤3 микросекунд; Импульстің ұзақтығы 3,5 микросекунд, ±0,5 микросекунд; Импульстің төмендеу уақыты ≤3,5 микросекунд; Алдыңғы және артқы фронттар арасындағы импульс амплитудасы 95% деңгейінде максималды амплитудасының 95% - дан төмен емес	C (tx1 және tx2)
4	Жұпты құрайтын импульстар арасындағы интервал	Импульсті жұптың импульстері арасындағы аралықты өлшеу үшін импульстердің пішінін өлшеу әдісі қолданылады. Бұл жағдайда әуе кемесі орбиталық және радиалды ұшуды орындай алады. X арнасы үшін: 12 ±0,25 микросекунд. Y арнасы үшін: 30 ±0,25 микросекунд.
5	Тану	Тану сигналын тексеру кезінде оның дұрыстығы мен нақтылығы тексеріледі, бұл ретте әуе кемесі орбиталық та, радиалдық та ұшуды орындай алады. Егер DME ILS курстық маякымен немесе VOR-мен бірлесіп жұмыс істейтін болса, онда бірлесіп жұмыс істейтін навигациялық құралдармен берілетін екі тану сигналдарының синхрондалуының дұрыстығын тексеру қажет.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
6	Жауап тиімділігі	Ұшу тексеруін жүргізудің барлық уақыты ішінде жауап бойынша қабылдау-жауап беру құралының тиімділігін тұрақты бақылау және жазу қажет. Алынған деректер оған қызмет көрсету аймағындағы әуе кемелеріне осы жердегі қабылдау-жауап беру құралы ұсынатын қызмет көрсету сапасын сипаттайды. Сонымен қатар, бұл деректерді сигналдардың көп сәулелі таралуы мен кедергілердің болуына байланысты проблемалар туындаған аймақтарды анықтау үшін пайдалануға болады. Сандық осциллографта алынған импульстардың пішінін зерттеу осы құбылыстарды анықтауға көмектеседі.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
7	Сигналдың жоғалуы	Белгілі бір техникалық іс-қимыл жасау керек пе немесе мұндай аймақтардың бар екендігі туралы көпшілікке жариялау керек пе, жоқ па, соны анықтау үшін ілесіп жүру жоғалуы үнемі болатын аймақтар қосымша ұшу тексеруінен өтеді.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
8	Резервтік электрмен жабдықтау	Жабдықты пайдалануға енгізу кезіндегі тексерулер және мерзімді тексерулер кезінде резервтік электрмен жабдықтаудың жұмыс қабілеттілігі жабдықтың жұмысын бақылай отырып және резервтік қуат көзіне ауысқан кезде пайда болатын сәулелену сигналының сипаттамасындағы елеулі айырмашылықтарды белгілей отырып тексеріледі. Резервтік қуат көзіне ауысқан кезде қабылдағыш-жауап беру құрылғысының сипаттамалары (импульстар спектрі, шығарылатын энергия деңгейі және тағыда басқа) нашарламайды.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)

4-тарау. Бағытталмаған радиомаяк (NDB) Бағытталмаған радиомаякты ұшуды тексеру кезінде тексерілетін параметрлер тізбесі

р/с №	Параметр	Сипаттама, рұқсат беру	Тексеру түрі (таратушы)
1	2	3	4
1.	Сигнал тану	Ұшуды тексеру кезінде берілетін NDB кодталған тану сигналдарын оның қолданылу аймағының шекарасына дейін бақылау керек (кейбір жағдайларда тану сигналын қабылдауға болатын қашықтық осы NDB тиімді әрекет ету аймағын айқындайды). Егер кодтық символдар дұрыс, анық тыңдалса және тиісті уақыт аралықтары болса, тану сигналдары қанағаттанарлық деп есептеледі. Ұшуды тексеру процесінде тану сигналдарын бақылау кедергі келтіретін радиостанцияларды да анықтауға мүмкіндік береді.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
2.	Номиналды қолданылу аймағы	NDB іс-қимыл аймағы өріс кернеулігін өлшеу жолымен (іс-қимылдың номиналды аймағы) немесе сигналдардың, сөйлеу және тану сигналдарының деңгейі және ауытқу индикаторы көрсеткішінің мінез-құлқы сияқты көрсеткіштердің сапасын (іс-қимылдың тиімді аймағы) бағалау жолымен айқындалады. Бір немесе басқа әдісті немесе екеуін де бір уақытта пайдалану пайдалану және техникалық талаптарға байланысты. Бұл параметрді тексеру үшін ұшудың ең аз қолайлы биіктігінде номиналды әсер ету аймағына тең радиусы бар NDB толық айналма ұшуы жүргізіледі. Егер іс-қимыл аймағында белгілі бір қиындықтар туындайтын аймақтар анықталса немесе жер бедері біркелкі болып шықса, бұл айналма ұшуды орындауды орынсыз етсе, онда іс-қимыл аймағын радиалды ұшуларды орындау арқылы немесе қолайлы әуе трассалары бойындағы өріс кернеулігін өлшей отырып, неғұрлым тән секторларда тексеруге болады, бұл ретте ұшулар минималды биіктікте орындалады. Қанағаттанарлық нәтижеге қол жеткізу үшін NDB антеннасының тогын реттеу қажет болуы мүмкін. Берілген географиялық аймақ үшін белгіленген сигналдың минималды деңгейі. ADF көрсеткі тербелісі барлық белгіленген әрекет ету аймағы шегінде ±10° аспайды.	C (tx1 және tx2)
3.	Әуе трассалары шегіндегі қолданылу аймағы	Әуе трассалары бойындағы NDB әрекет ету аймағын бағалау ADF бағыттамасының шамадан тыс тербелістерін тіркеу, тану сигналының сапасын және кедергілердің болуын тексеру жолымен ең төменгі биіктікте маршрут бойынша ұшу кезінде жүргізіледі. Барлық әуе трассаларын тексеру NDB пайдалануға берілген кезде жүргізіледі және тұрақты сынақтар кезінде әдетте барлық әуе трассаларын тексерудің қажеті жоқ. ADF сілтемесінің тербелісі осы әуе трассасы үшін белгіленген барлық әрекет ету аймағы шегінде ±10° аспайды.	C (tx1 және tx2)
4.	Күту аймағындағы схемасы, қонуға кіру схемасы (мұнда оларды орындау үшін NDB қолданылады)	Егер күту аймағындағы ұшу схемасы немесе қонуға кіру схемасы NDB көмегімен орындалса, онда бұл схемаларды пилоттың көзқарасы бойынша жарамдылығына ұшу тексерулерінен өткізу керек. Мұндай тексерулер кезінде ADF көрсеткісінің шамадан тыс тербелісі тіркеледі, ADF көрсеткісінің қате бұрылуы анықталады, бұл NDB аралығының жалған әсерін немесе басқа ерекше жағдайларды тудырады. Ұшқыш NDB ұшуының жарамдылығын бағалайды, ADF көрсеткісінің ауытқуы ±5° аспайды, NDB ұшуының жалған әсерін тудыратын 180° бағытта қате бұрылыстар жоқ.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
5.	NDB аралығы	Осы тексерудің көмегімен маяктың үстінен тікелей ұшып өту кезінде индикацияның дұрыстығы расталады. Әуе кемесі NDB Үстінен, бір-біріне 90° бұрышта орналасқан екі радиалды бағыттан ADF бағыттамасының аударылуы бағыттаманың ауытқуының қолайлы шектеулі деңгейімен жүретініне көз жеткізу үшін ұшады. Ұшып өту кезінде - NDB жалған ұшып өту немесе ADF сілтемесінің шамадан тыс тербелісі белгілерінің толық болмауы.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
6.	Сөйлеу сигналдары	Егер NDB сөйлеу хабарламаларын беруді қамтамасыз етсе, онда сөйлеу сигналдарының сапасын тексеру қажет. Ол үшін сөйлеу хабарламасын беруді сұрау керек, егер мұндай хабарлар үздіксіз жүргізілмесе, онда оның сапасы мен кедергінің болмауын тексеріңіз.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)

5-тарау. Трассалық маркерлік АЖЖ-радиомаяк АЖЖ – радиомаяктың трассалық маркерлік ұшу кезінде тексерілетін параметрлер тізбесі

р/с №	Параметр	Сипаттама, рұқсат беру	Тексеру түрі (таратушы)
1	2	3	4
1	Тану сигналдары	Егер МРМ тануды кодтауды қамтамасыз етсе, онда тану сигналдарын радиомаяктың үстінен ұшып өту кезінде тексеру керек. Тану сигналдары естуге және көзбен шолып бағаланады және егер кодтық символдар дұрыс, анық тыңдалса және тиісті уақыт аралықтары болса, қанағаттанарлық деп есептеледі. Модуляциялық тонның жиілігін панельдегі қажетті шамның жануы арқылы тексеруге болады.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)
2	Қолданылу аймағы	Қолданылу аймағы пайдалану биіктіктерінде МРМ үстінен ұшу кезінде уақыт аралығын немесе антеннаның калибрленген маркерлік қабылдағышынан түсетін сигналдың визуалды индикациясы қамтамасыз етілетін қашықтықты өлшеу жолымен немесе осы сигнал алдын ала белгіленген деңгейді сақтағанша айқындалады. Пайдалануға беру кезінде қолданылу аймағын бірнеше биіктікте өлшеу қажет, ал мерзімді тексерулер кезінде әдетте мұны бір биіктікте жасау жеткілікті. Әрекет аймағының орталығы радиомаяктың үстінде немесе белгілі нүктенің үстінде орналасқан. Пайдалану талаптарына сәйкес номиналды қолданылу аймағы: пайдалануға беру кезінде ±25%, мерзімді ±50%.	C (tx1 және tx2), P (tx1 және tx2)

6-тарау. Функционалдық толықтырудың жерүсті жүйесі (GBAS) Функционалдық толықтырудың жерүсті жүйесін ұшуды тексеру кезінде тексерілетін параметрлер тізбесі

р/с №	Параметр	Сипаттама, рұқсат беру	Тексеру түрі (таратушы)
1	2	3	4
1	Қолданылу аймағы	Бұл сынақтың мақсаты GBAS қолданылу аймағын анықтау болып табылады. Кернеуліктің ең төменгі және ең жоғары деңгейлері жердегі кіші жүйе қызмет көрсететін мынадай аймақтарда айқындалған: a) қонуға бет алуды қамтамасыз ету үшін талап етілетін ең аз қолданылу аймағы: - көлденең жазықтықта: LTP/FTP нүктесінде ±140 м; LTP/FTP-ден ±10° шегінде 37 км; LTP/FTP-ден ±35° шегінде 28 км; - тік жазықтықта: 0,45 q-ден 1,75 q-ге дейін; ҰҚЖ бетінен 3,7 м дейін; b) орналасқан жерін анықтауды қамтамасыз ету үшін талап етілетін қолданылу аймағы жоспарланған нақты операцияларға байланысты. Қызмет көрсетудің екі түрі үшін оңтайлы әрекет ету аймағы барлық жаққа бағытталған. Өріс кернеулігі келесі төзімділікке сәйкес келеді: >>215 мкВ / м (-99 дБВт/м2) және <0,350 В/м (- 35дбвт / м2)	C (tx1 және tx2)
2	Орналасу параметрлерінің дәлдігі	a) көлденең жазықтықтағы дәлдік: ≤16 м. b) тік жазықтықтағы дәлдік: ≤6 м.	C (tx1 және tx2)
3	Хабар параметрлері	a) GBAS идентификаторы; b) 2 типті хабарлама (GBAS жүйесі бойынша деректер): - жердегі кіші жүйенің (GAD) дәлдік көрсеткіші: 03; - жердегі кіші жүйенің үздіксіздігі мен тұтастығының көрсеткіші (GCID): 07; - тірек станциясының деректер селекторы (RSDS): 048; - ең көп пайдаланылатын қашықтық: 2510 км; - жергілікті магниттік ауытқу: ±180°; - GBAS тірек нүктесі (ендік, бойлық, биіктік); c) 4 типті хабарлама (қонуға кірудің барлық соңғы учаскелерінің деректері (FAS)): - операция түрі: 015; - әуежай сәйкестендіргіші; - ҰҚЖ нөмірі: 136; - ҰҚЖ литері: L-сол, c-орталық, R-оң; - қонуға кіру сипаттамаларын анықтаушы: 07; - маршрут индикаторы; - тірек траекториясы деректерінің селекторы (RDS): 048; - дабылдың іске қосылуының көлденең шегі: 10 м; - дабылдың іске қосылуының тік шегі: 10 м; - тірек траекториясының идентификаторы; - LTP/FTP ені: ±90°; - LTP/FTP бойлығы: ±180°; - LTP/FTP биіктігі: -5126041,5 м; - dfpap ені: ±1°; - dfpap ұзындығы: ±1°; - шекті кесіп өту биіктігі қонуға кіру (TCH): 01638,35 м; - глиссада бұрышы (GPA):090°; - курстың ені: 80143,75 м; –D-қашықтықтың ығысуы: 02032 М.	a) GBAS идентификаторы;

7-тарау. Бақылау жүйелері Бақылау жүйелерін жердегі тексеруді жүргізуге қойылатын талаптар бақылау жүйесінің түріне байланысты болады. Жұмыс көлемі мен жүргізу ұзақтығы бойынша жердегі тексерулер бақылау жүйелерінің әртүрлі түрлері үшін айтарлықтай ерекшеленуі мүмкін. Жердегі және ұшудағы тексеру кезінде жүргізілетін рәсімдердің, әдістердің, сондай-ақ өлшенетін параметрлердің рұқсат етілген мәндерінің сипаттамасы жазылған сондай-ақ, ИКАО құжатында "Авиациялық электр байланысы" 10-қосымшасы бар. Пайдалануға беру бойынша тексеру жүргізу процесінде бастапқыда бағаланатын және алдын ала болжам жасауға болатын рәсімдер, алдын ала талаптар, әдістер, кезеңділік және т.б. бар нақты техникалық параметрлер зауыт-дайындау құжаттарында көрсетілген не пайдалану жағдайларына байланысты айқындалады. Бақылау жүйелерін ұшуды тексеру кезінде тексерілетін параметрлер тізбесі

р/с№	Параметр	Сипаттама, рұқсат беру	PSR	SSR	ADS (см. прим.)	MLAT (см. прим.)
1	2	3	4	5	6	7
1.	Бағдарлау	Мақсаттың азимутын анықтаудың дұрыстығын растау қажет. Осы тексеру рейстік борт бойынша ұшу тексеруін орындау басталғанға дейін орындалады, не егер бұл қажет болса, осы тексеру ұшу тексеруін орындау басында жүргізіледі. Мақсаттың азимутын анықтау дәлдігіне рұқсат беру жабдықтың пайдалану-техникалық құжаттамасында болады.	C	C
2.	Антеннаның көлбеуі	Радар антеннасының оңтайлы бұрышын таңдау жасалады. Бұл тексеру тек бір радиал (әуе трассасы) үшін орындалады. Еңіс бұрышын орнатуға рұқсат беру жабдықтың пайдалану-техникалық құжаттамасында болады.	C	C
3.	Режимдер/кодтар	Бақылау жүйелерінің жұмысында пайдаланылатын режимдер/кодтар жабдықтың пайдалану-техникалық құжаттамасында анықталған.		C	C	C
4.	Тік жазықтықтағы әрекет ету аймағы	Бақылау жүйелерінің барлық түрлері үшін қолданылу аймағының ішкі және сыртқы шекараларын бағалау жүргізіледі. Тексерулердің едәуір бөлігін жүргізу үшін бақылау жүйесі орналасқан жерден бақылау бағыты (бағыты) таңдалады. Нәтижелерді салыстырудың дұрыстығын қамтамасыз ету мақсатында пайдалануға енгізу бойынша тексеру және барлық кейінгі тексерулер бақылау радиалының бойында жүргізіледі (бір курс үшін). Бақылау радиолының бойында жергілікті кедергілер, қарқынды әуе қозғалысы, халық тығыз орналасқан аудандар, сондай-ақ көру сызығында пайда болатын әсерлер жоқ. Бақылау жүйесі орналасқан жерден ұшу биіктігі 300 м биіктіктен ең жоғары талап етілетін пайдалану биіктігіне дейін таңдалуы және кемінде төрт түрлі биіктік тексеріледі. Бұл тексеру жабдықтың негізгі және резервтік жинақтары үшін орындалады.	C	C	C	C
5.	Әуе трассалары/маршруттары шегіндегі қолданылу аймағы	Осы тексерудің мақсаты әуе трассалары/маршруттары шегінде қолданылу аймағын құжаттаудан тұрады. Ұшу әуе трассасының осьтік сызығы бойымен әрекет ету аймағы шегінде ең аз биіктікте, бірақ кедергілердің үстінен ұшып өтудің ең аз абсолюттік биіктігінен төмен емес орындалады. Осы тексеру жабдықтың негізгі және резервтік жиынтықтары үшін бір жиынтықтың "бастап" бағытында, басқа жиынтықтың "ға" бағытында орындалады.	C	C	C	C
6.	Бейнелеу дәлдігі	Бұл сынақтың мақсаты әуе трассалары, радионавигациялық нүктелер диспетчерінің позициясында бейнелеу дәлдігін тексеру болып табылады PSR SSR MLAT Мақсатты табу ықтималдығы 90% 95% 95% Азимут бойынша қате 0,2° 0,08° 0,08° Қашықтық бойынша қате 150 м 150 м	С	С		С
7.	Қозғалмайтын мақсаттарды сәйкестендіру	Бұл сынақтың мақсаты қашықтық пен азимутты анықтау дәлдігін тексеру үшін қолданылатын нақты анықталған кең жолақты бастапқы мақсаттарды анықтау болып табылады. Мұндай тұрақты эхо-сигналдарды сәйкестендіру мынадай түрде жүргізіледі, жер бетіндегі объектілер мен географиялық карталардың көріністерін салыстыру арқылы нақты көрсетілген объектілер таңдалады, ұшқышқа осындай тұрақты эхо-сигнал бағытында ұшуды орындауға нұсқау беріледі. Егер ұшқыш тиісті мақсатты тани және сипаттай алса және бұл мақсат нақты көрсетілген объект болып табылса, онда осы мақсаттан көрініс тапқан тұрақты жаңғырық-сигналды тексеру туралы есепте бекіту қажет.	C
8.	Қонуға кіру (SRE үшін)	Осы сынақтың мақсаты қонуға кіру кезінде әуе кемесін бағыттау үшін бақылау жүйесін пайдалану мүмкіндігін бағалау болып табылады. Қонуға кіру бағыты ҰҚЖ-ның осьтік желісінің жалғасуымен сәйкес келеді және осы сынақты орындау кезінде мақсат туралы белгілердің жоғалуы болмайды.	C	C	C	C
9.	Күту аймағы (SRE үшін)	Осы сынақтың мақсаты күту аймақтарында әуе кемелерімен ұшуларды орындау кезінде бақылау жүйесін пайдалану мүмкіндігін бағалау болып табылады. Осы сынақты орындау кезінде мақсат белгілері жоғалмайды.	C	C	C	C
10.	Горизонтты көлеңкелеу	Осы сынақтың мақсаты көкжиекті көлеңкелеу карталары бойынша өлшенген қолданылу аймағын тексеру болып табылады. Бұл тексеру техникалық персоналдың немесе диспетчерлік құрамның сұрауы бойынша жергілікті шарттар талап еткен жағдайларда жүргізіледі.	Сұрау салу бойынша
11.	Байланыс құралдары	Бұл тексеру міндетті болып табылмайды және бақылау жүйесінің қолданылу аймағы шегінде ӨЖЖ/УЖЖ-байланыс құралдарының жұмысқа қабілеттілігін тексеру мақсатында жүргізіледі. Бұл тексеру техникалық персоналдың немесе диспетчерлік құрамның сұрау салуы бойынша жүргізіледі.

Ескертпе: ADS-B, MLAT ұшу тексерулері әуе қозғалысын бақылау үшін осы құралдарды пайдалану қажет болған кезде жүргізіледі. ADS-B, MLAT-ты тек жердегі қозғалысты бақылау үшін пайдалану кезінде жердегі бақылаудың қажетті қолданылу аймағын, мақсаттарды сәйкестендіруді және дәл көрсетуді жерүсті тексеру жүргізіледі.

8-тарау. ӨЖЖ-радиопеленгатор станциясы (VDF) ӨЖЖ-радиопеленгатор станциясы ұшуды тексеру кезінде тексерілетін параметрлер тізбесі

р/с №	Параметр	Сипаттама, рұқсат беру	Тексеру түрі
1	2	3	4
1	Пеленгілеу қателігі	Бұл параметрді өлшеу орбиталық және радиалды ұшу кезінде де жүргізіледі. Пеленгация қателігінің төзімділігі ±2,5°құрайды.	C, P
2	Қолданылу аймағы	Сәулелену қуаты 5 Вт (және одан жоғары)ӨЖЖ-диапазонды радиостанцияларды пеленгілеу қашықтығы: a) 1000 м ұшу биіктігі үшін: ≥80 км; b) 3000 м ұшу биіктігі үшін: ≥150 км.	C
3	Пеленгтеудің орташа квадраттық қателігі	Пеленгтеудің орташа квадраттық қателігінің рұқсат етілген мәні ≤1,5°.	C, P

9-тарау. Авиациялық әуе электр байланысы Авиациялық әуе электр байланысын ұшуды тексеру кезінде тексерілетін параметрлер тізбесі (АВС)

р/с №	Параметр	Сипаттама, рұқсат беру	Тексеру түрі
1	2	3	4
1.	Қолданылу аймағы	Осы сынақтың мақсаты радиобайланыс құралының әрекет ету аймағын тексеру болып табылады. Қолданылу аймағы болжамды қолданылу аймағына сәйкес тексеріледі. Ұшуды жүргізу үшін орбиталық ұшулар да, маршруттар бойынша ұшулар да орындалуы мүмкін. Әрекет аймағы сөйлеудің анықтығын бағалау арқылы анықталады. Нәтижелер кестесіне келесі деректер енгізіледі: -азимут; - ұшу биіктігі; - қашықтық; - сөйлеу қабілеті: ұшқышты бағалау және диспетчерді бағалау; - өзара әсер: ұшқышты бағалау және диспетчерді бағалау. Сөйлеудің анықтығы мен өзара әсер бес балдық шкала бойынша бағаланады (жоғары баға 5).	C

Ескертпе: авиациялық әуе электр байланысын ұшуда тексеруді зертхана әуе кемесімен де, рейстік, оқу және басқа әуе кемелерімен де жүргізуге болады.

10-тарау. Ұшу тексерулерін жүргізу аралықтары ҰРТҚ және АВС жер үсті құралдарына ұшу тексерулерін жүргізу аралықтары

р/с №	Құрал-жабдықтар	Интервал (күндермен)
1	2	3
	ILS аспаптары бойынша қону жүйесі	180±60 үшін санат II және III 180±90 I санат (1қарау)
	Барлық жаққа бағытталған ӨЖЖ-радиомаяк VOR (vor, DVOR)	360±90
	Қону жүйесінің жабдықтары (OSB: 2 NDB, 2 маркерлік радиомаяк) (қараңыз. 2)	360±90
	ӨЖЖ-радиопеленгатор станциясы АРП/ VDF	1095±90
	Қашықтық өлшеу жабдығы DME	360±90 не тексеріледі бірлесіп жабдықтармен, оның құрамына кіреді.
	Маркерлік радиомаяк
	Бағытталмаған радиомаяк NDB (қараңыз: ескерт. 2)	365±90
	Gbas функционалды қондырмасының жер үсті жүйесі	Пайдалануға беру кезінде тексеріледі (әрбір қызмет көрсетілетін ҰҚЖ-да жабдықты пайдалануға енгізгенге дейін және әрбір қонуға кіру үшін)
	Бақылау жүйесі (PSR, SSR, ADS, MLAT)	Пайдалануға енгізу кезінде ғана тексеріледі
	Авиациялық әуе байланысы құралдары (қараңыз: ескерт. 3)

Ескертпе.

1. I және II санаттағы ILS аспаптары бойынша қону жүйелері үшін үшінші кезеңдік тексеруден кейін ұшу тексерулері арасындағы аралық 365 күнді құрайды.

2. ОЖЖ, NDB кезеңдік ұшу тексерулерін авиациялық жұмыстарды, көліктік және өзге де ұшуларды орындайтын, осы мақсаттар үшін арнайы бөлінген ӘК жүргізуге жол беріледі.

3. АВС ұшу тексерулерін авиациялық жұмыстарды, көліктік және өзге де ұшуларды орындайтын ӘК жүргізуге жол беріледі.

	Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне 1-қосымша
	Нысан

ҰРТҚ және АВС жердегі құралдарын ұшуды тексеру актісі

(ҰРТҚ және АВС құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйымның атауы)
БЕКІТУГЕ ҰСЫНАМЫН		БЕКІТЕМІН
(пайдалануға жауапты тұлға лауазымының атауы)			(ұйым басшысы лауазымының атауы )
" " 20 жыл.			" " 20 жыл.
(күні)			(күні) Мөр арны
(қолы)	(тегі, аты-жөні)		(қолы)	(тегі, аты-жөні)

ҰШУДЫ ТЕКСЕРУ АКТІСІ _________________________________________________________________ (тексерілетін құралдың түрі, атауы, (отырғызудың магниттік бағыты), орнату орны) _________________________________________________________________ (өткізу күні, түрі және борттық № ӘКЗ, атауы және зауыттық № АЛК, жеткізуші ұйымның атауы, тексеру түрі, атауы, құрамы, тексерілетін құралдың зауыттық нөмірі, шығарылған күні) тексерілетін құрал параметрлерінің кестесі (кестелері) ҚОРЫТЫНДЫ

_________________________________________________________________

(ұшуды тексерудің қысқаша сипаттамасы, басшылық құжаттардың тізімі, сәйкестігі

ұшуларды қамтамасыз ету үшін жарамдылығы)

Ұшуды тексеру актісіне қосымшалардың тізбесі.

Ұшуды тексеру актілері даналарының саны және алушылардың тізімі.

Ұшуды тексеру жүргізілді

Командирі ВСЛ Бортоператор ВСЛ		(күні)		(қолы)		(тегі, аты, аты-жөні)
		(күні)		(қолы)		(тегі, аты, аты-жөні)
(атауы лауазымы жерүсті персоналдың)		(күні)		(қолы)		(тегі, аты, аты-жөні)

	Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне 2-қосымша
	Нысан

КРМ параметрлері (ұшуды тексеру, мерзімді)

№ р/с	Параметр	Рұқсат беру			Таратқыш (tx)
		I санат	II санат	III санат	tx1	tx2
1	2		3	4	5	6	7
1	Тану сигналы		Дұрыс манипуляция, ауқым шегінде анық есту
2	Модуляция тереңдігінің қосындысы, %		40±4
3	Номиналды мәннен ығысуға сезімталдықтың ауытқуы, %		±17	±17	±10
4	Курстан ығысу кезіндегі клиренс, РГМ
	-курс сызығынан РГМ =±0,180 бұрышына дейін		РГМ сызықтық өсуі
	-РГМ=±0,180 бұрышынан ±10 градус бұрыштарына дейін;		0,175 ±0,005 дейін ұлғайту
	-±10 градус бұрыштан ±35 градус бұрыштарға дейін		минимум 0,150±0,005
5	Орынның үлкен бұрыштарындағы клиренс, РГМ		минимум 0,150±0,005
6	Курсты түзету дәлдігі, м		±10,5	±7,5 (±4.5)	±3
7	-Курстың құрылымы, РГМ, кемінде		0,031	0,031	0,031
	-әрекет ету аймағының сыртқы шекарасынан т. А дейін;		0,015	0,005
	-т. А-дан т. В-ға дейін;		0,015	0,005
	-т. В-тан т. С-қа дейін, т. Т, т. D; -т. D т.Е дейін		-	-	0,01
8	Көлденең жазықтықта әрекет аймағы (әрекет ету қашықтығы) секторларда, кем емес, ең аз өріс кернеулігі (мкВ/м), кем емес: - 0 градус -± 10 градус - ±35 градус
			46,3 км, -114 (40)
			46,3 км, -114 (40)
			31,5 км, -114 (40)
9	КРМ, Ек өрісінің кернеулігі (мкВ /м): - қолданылу аймағының шекарасында, кемінде; - КРМ-ден 18,5 км қашықтықтағы глиссадада және курс секторы шегінде 30 м биіктікке дейін, кем емес; табалдырықтан 15 м биіктікке дейін; - табалдырықтан 6 м биіктікте; - ҰҚЖ бойымен, кемінде		-114 (40) -107 (90) - -	-114 (40) -106 (100) -100 (200) - -	-114 (40) -106 (100) -100 (200) -106 (100)
10	Поляризация, мкА		15	8	5
	Бақылау жүйесі
11	-курсты түзету, м;		±10,5	±7,5	±6
	-ығысуға сезімталдықты, %		±17

КРМ параметрлері (ұшуды тексеру мерзімді)

р/с №	Параметр	Рұқсат беру				Таратқыш (tx)
		I санат	II санат		III санат	tx1	tx2
1		2		3		4	5	6	7
1.		Тану сигналы		Дұрыс манипуляция, қолданыс қашықтықта анық есту
2.		Модуляция тереңдігінің қосындысы, %		40±4
3.		Номиналды мәннен ығысуға сезімталдықтың ауытқуы, %		±17		±17	±10
4.		Курстан ығысу кезіндегі Клиренс, РГМ
		-курс сызығынан РГМ=±0,180 бұрышына дейін		Желілік ұлғайту РГМ
		-РГМ=±0,180 бұрышынан ±10 градус бұрыштарына дейін;		ұлғайту 0,180 дейін
		-±10 градус бұрыштан ±35 градус бұрыштарға дейін		минимум 0,150±0,005
5.		Курсты түзету дәлдігі, м		±10,5		±7,5 (±4.5)	±3
6.		Курстың құрылымы, РГМ, (мкА), кем
		-әрекет ету аймағының сыртқы шекарасынан т. А дейін;		0,031		0,031	0,031
		-т. А-дан т. В-ға дейін;		0,015		0,005
		т. В-тан Т. С-қа дейін, т. Т, т. D;		0,015		0,005
		-т. D-ден т. E-ге дейін		-		-	0,01
7.		Секторларда көлденең жазықтықта әрекет ету аймағы (әрекет ету қашықтығы) (км) кем емес, ең аз өріс кернеулігі (мкВ/м), кем емес
		• 0 градус		46,3 км, 40мкВ/м
		• ±10 градус		46,3 км, 40мкВ/м
		• ±35 градус		31,5 км, 40мкВ/м
7.1		КРМ, Ек өрісінің кернеулігі (мкВ / м): - қолданылу аймағының шекарасында, кемінде; - КРМ-ден 18,5 км қашықтықтағы глиссадада және курс секторы шегінде - 30 м биіктікке дейін, кем емес; -табалдырықтан 15 м биіктікке дейін; - табалдырықтан 6 м биіктікте; -ҰҚЖ бойымен, кемінде		-114 (40) -107 (90) - -		-114 (40) -106 (100) -100 (200) - -	-114 (40) -106 (100) -100 (200) -106 (100)
8.		Бақылау жүйесі
		• курсты түзету, м;		±10,5		±7,5	±6
		• ығысуға сезімталдығы %		±17

	Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне 3-қосымша
	Нысан

ГРМ параметрлері (ұшуды тексеру, пайдалануға енгізу)

р/с №	Параметр	Рұқсат беру			Таратқыш (tx)
		I санат	II санат	III санат	tx1		tx2
1	2			3	4	5	6	7
	Глиссаданың еңкею бұрышы Ө, градуста
1	• түзету			±0,075 Ө		±0,04 Ө
	• тірек нүктесінің биіктігі ILS (м)			15 рұқсат беру +3 дейін
2	Модуляция тереңдігінің сомасы, %			80±5
3	Номиналды мәннен ығысуға сезімталдықтың ауытқуы, артық емес %			±25	±20	±15
	-глиссададан төмен			0,12 Ө ±0,02 Ө
	-глиссададан жоғары			0,12 Ө ±0,02 Ө
	Клиренс
4	• глиссададан төмен, кем емес			Жүз тоқсан мкА бұрышына дейін 0,45 Ө
	• глиссададан жоғары, кем емес			Жүз елу мкА бұрышына дейін 1,75 Ө
	Глиссаданың құрылымы, РГМ артық емес
5	-З. Д. сыртқы шекарасынан т. А., т. С.			0,035
	-т. А-дан т. В-ға дейін			-	А нүктесінде 0,035, сызықтық заң бойынша В нүктесінде 0,023 мәніне дейін азаяды
	- т.В-дан т.Т-ға дейін			-	0,023
6	Кедергілер үстінен клиренсі, кем емес			180 мкА
	Әрекет аймағы, өріс кернеулігі
7	-0 гр бұрышы үшін., көп			18,5 км, 400 мкВ/м
	-±8 гр бұрышы үшін., көп			18,5 км, 400 мкВ/м
	Бақылау жүйесі
8	-ауытқу бұрышы			±0,075 Ө
	-ығысуға сезімталдықты, %			±25

ГРМ параметрлері (ұшуды тексеру мерзімді)

р/с №	Параметр	Рұқсат беру				Таратқыш (tx)
		I санат		II санат	III санат	tx1		tx2
1			2		3	4	5	6	7
1.			Глиссаданың бұрышы Ө, градуста
			-Түзету		±0,075 Ө		±0,04 Ө
2.			Модуляция тереңдігінің қосындысы, %		80±5
3.			Номиналды мәннен ығысуға сезімталдықтың ауытқуы, артық емес %		±25	±20	±15
			-глиссададан төмен, бұрышы артық емес		0,12 Ө ±0,02 Ө
			-глиссададан жоғары, бұрышы артық емес		0,12 Ө ±0,02 Ө
4.			Клиренс
			-глиссададан төмен, кем емес		Жүз тоқсан мкА бұрышына дейін 0,45 Ө
			-глиссададан жоғары, кем емес		Жүз елу мкА бұрышына дейін 1,75 Ө
5.			Глиссаданың құрылымы, РГМ, кем
			-З. Д. сыртқы шекарасынан т. А., т. с.		0,035
			-т. А-дан т. В-ға дейін		-	А нүктесінде 0,035, сызықтық заң бойынша В нүктесінде 0,023 мәніне дейін азаяды
			-т. В-дан т. Т-ға дейін		-	0,023
6.			Кедергілер үстінен клиренсі, көп		Жүз сексен мкА
7.			Әрекет аймағы, өріс кернеулігі
			-0 гр бұрышы үшін., көп		18,5 км, 400 мкВ/м
			-±8 гр бұрышы үшін., көп		18,5 км, 400 мкВ/м
8.			Бақылау жүйесі
			-ауытқу бұрышы		±0,075 Ө
			-ығысуға сезімталдықты, %		±25

	Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне 4-қосымша
	Нысан

МРМ параметрлері ( ұшуды тексеру, пайдалануға беру, мерзімді )

р/с№	Параметр	Рұқсат беру	Таратқыш (tx)
tx1	tx2
1	2	3	4	5
	Манипуляция:
1	- сыртқы	Дұрыс манипуляция, анық естілетін
	- орташа
	Іс-әрекет аймағы м
2	- сыртқы	600 ± 200
	- орташа	300 ± 100
	Өріс кернеулігі, мкВ/м
3	- Сыртқы
	қолданылу аймағының шекарасында	1,5
	қолданылу аймағы ішінде	3,0
	- Орташа
	қолданылу аймағының шекарасында	1,5
	қолданылу аймағы ішінде	3,0

	Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне 5-қосымша
	Нысан

VOR параметрлері (ұшуды тексеру, пайдалануға енгізу)

р/с №	Параметр	Рұқсат беру		Таратқыш (tx)
				tx1	tx2
1	2	3	4		5
1	Тану сигналы	Нақты беру
2	Ұшу бағытын көрсету	Дұрыс
3	Ауытқу индикаторы көрсеткішінің айналу бағыты	Сағат тілімен көбейеді, сағат тіліне қарсы азаяды
4	Поляризация	±2 гр.
5	Курс құрылымының дәлдігі
	- юстирлеу	±2 гр.
	- қисаю	±3,5 гр.
	тарақ түрі	±3 гр.
	-ұшу жарамдылығы	Жарамды ұшуға
6	Модуляция тереңдігі
	- 9960 Гц	28-32%
	- 30 Гц	28-32%
7	Қолданылу аймағы, км
	- Радиал, ұшу биіктігі	Өріс кернеулігі ≥90 мкВ/м
8	Қонуға кіру радиалдары	Егер VOR қонуға кіру үшін пайдаланылса
	- Қону курсы 090°	Радиал
	Түзету	085 гр.	±2 гр.
		090 гр.
		095 гр.
	Қисаю	085 гр.	±3,5 гр.
		090 гр.
		095 гр.
	кедір-бұдырлар типінің және тарақ типінің ауытқулары	085 гр.	±3 гр.
		090 гр.
		095 гр.
	- Қону бағыты 270 гр.	Радиал
	Түзету	265 гр.	±2 гр.
		270 гр.
		275 гр.
	Қисаю	265 гр.	±3,5 гр.
		270 гр.
		275 гр.
	кедір-бұдырлар типінің және тарақ типінің ауытқулары	26 гр.	±3 гр.
		270 гр.
		275 гр.
10	Сөйлеу каналы	Анықтық	Нақты беру
11	Сөйлеу сигналының негізгі навигациялық функцияны қамтамасыз етуге әсері: - азимутқа - модуляция деңгейіне Басқару құрылғысы	Радиотелефон байланысы VOR негізгі навигациялық функциясын қамтамасыз етуге кедергі келтірмейді. Радиотелефондық байланыс сигналдары сәулеленген кезде тану кодының сигналдары басылмайды.	Әсерін тигізбейді
12	Бақылау құрылғы	Ауытқу	±1,0°

VOR параметрлері (ұшуды тексеру, мерзімді)

№ р/с	Параметр	Рұқсат беру		Таратқыш (tx)
				tx1	tx2
1	2	3		4	5
1	Тану сигналы	Нақты беру
2	Ұшу бағытын көрсету	Дұрыс
3	Жебенің айналу бағыты	Сағат тілімен көбейеді, сағат тіліне қарсы азаяды
4	Поляризация	±2 гр.
5	Курс құрылымының дәлдігі
	- түзету	±2 гр.
	- қисаю	±3,5 гр.
	- кедір-бұдырлар типінің және тарақ типінің ауытқулары	±3 гр.
	- ұшу жарамдылығы	Ұшуға жарамды
6	Модуляция тереңдігі
	- 9960 Гц	28-32%
	- 30 Гц	28-32%
7	Қонуға кіру радиолары	Егер VOR қонуға кіру үшін пайдаланылса
	- Қону курсы 090 гр.	Радиал
	түзету	090 гр.	±2 гр.
	Қисаю		±3,5 гр.
	кедір-бұдырлар типінің және тарақ типінің ауытқулары		±3 гр.
	- Қону курсы 270	Радиал
	түзету	270 гр.	±2 гр.
	қисаю		±3,5 гр.
	кедір-бұдырлар типінің және тарақ типінің ауытқулары		±3 гр.
10	Сөйлеу каналы	Нақтылығы	Нақты беру
11	Сөйлеу сигналының негізгі навигациялық функцияны қамтамасыз етуге әсері: - азимутқа - модуляция деңгейіне	Радиотелефон байланысы VOR негізгі навигациялық функциясын қамтамасыз етуге кедергі келтірмейді. Радиотелефондық байланыс сигналдары сәулеленген кезде тану кодының сигналдары басылмайды.	Әсерін тигізбейді

	Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне 6-қосымша
	Нысан

DME параметрлері (ұшуды тексеру, пайдалануға беру)

р/с №	Параметр	Рұқсат беру	Қабылдап-тапсырғыш (tx)
			tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Қолданылу аймағы, Қуат тығыздығы немесе алаң кернеулігі	ILS-пен бірге жұмыс істейтін DME үшін ILS қолданылу аймағынан кем емес. Сигнал деңгейі өріс кернеулігі әсер ету аймағының шекарасында ≥-89 дБВт/м2 (690 мкВ/м) болатындай немесе пайдалану талаптарына сәйкес келетіндей болуы тиіс
2	Дәлдік (қашықтықты анықтау қатесі)	Қате 150 м артық емес. Қону құралдарымен бірге жұмыс істейтін DME үшін-қате 75 м аспайды
3	Импульс формасы (уақыт, амплитуда)	Импульстің өсу уақыты ≤3 микросекунд. Импульстің ұзақтығы 3,5 микросекунд, ±0,5 микросекунд. Импульстің төмендеу уақыты ≤3,5 микросекунд. Алдыңғы және артқы фронттар арасындағы импульстің амплитудасы 95% деңгейінде максималды амплитудасының 95% - нан төмен болмауы керек
4	Жұпты құрайтын импульстар арасындағы аралық (уақыт, амплитуда)	X арнасы үшін: 12 ±0,25 микросекунд. Y арнасы үшін: 30 ±0,25 микросекунд.
5	Тану	Дұрыс, анық, дұрыс синхрондалған
6	Жауап бойынша тиімділік (жауап бойынша тиімділіктің өзгеруі, орналасқан жері)	Тиімділіктің айтарлықтай өзгеруі болатын аймақтарды белгілеңіз
7	Сигналдың жоғалуы (сүйемелдеудің жоғалуы, орналасқан жері)	Ілесіп жүру жоғалған аймақтарды белгілеу
8	Резервтік электроэнергия (жарамдылығы)	Резервтік электрмен қоректендірудегі жұмыс қабылдағыш-жауап бергіш параметрлеріне әсер етпеуі тиіс

DME параметрлері (ұшуды тексеру, мерзімді)

р/с №	Параметр		Рұқсат беру	Қабылдап-тапсырғыш (tx)
				tx1	tx2
			3	4	5
1	Тану сигналы		Дұрыс. Нақты беріліс, дұрыс синхрондау
2	Қашықтықты анықтау қатесі		150 м артық емес
3	Қонуға кіру радиалдары		Егер DME қонуға кіру үшін пайдаланылса
	- Қону курсы 090 гр.	радиал
	Қашықтықты анықтау қатесі	090 гр.	75 м артық емес
	- Қону курсы 270 гр.	радиал
	Қашықтықты анықтау қатесі	270 гр.	75 м артық емес		Жүктеу

Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне 7-қосымша

NDB параметрлері (ұшуды тексеру, пайдалануға беру, мерзімді) NDB параметрлері (ұшуды тексеру, пайдалануға беру)

р/с№	Параметр	Рұқсат беру	Таратқыш (tx)
			tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Тану сигналы (манипуляция)	Нақты есту, тиісті манипуляция, іс-қимыл аймағының шекараларына дейін дұрыс кодтау.
2	Сөйлеу сигналдары	Нақты есту және әрекет ету аймағының шекарасына дейін кедергілердің болмауы (егер бұл NDB функциясы қолданылса).
3	Номиналды әрекет ету аймағы (деңгей сигнал, пеленг)	Берілген географиялық аймақ үшін белгіленген сигналдың минималды деңгейі. ADF бағыттамасының тербелісі барлық белгіленген әрекет ету аймағы шегінде ±10гр аспауы тиіс.
4	Аймақ іс-әрекет әуе трассалары шегінде (пеленг)	ADF бағыттамасының тербелісі осы әуе трассасы үшін белгіленген барлық әрекет ету аймағы шегінде ±10гр аспауы тиіс.
5	Күту аймағындағы ұшу схемасы, қонуға кіру схемасы	Ұшуға жарамдылық, ADF бағыттамасының ауытқуы ±5гр-ден аспауы тиіс; NDB ұшып өту туралы жалған әсер тудыратын (егер NDB осы схемаларда қолданылса немесе ҚЖЖ құрамына кірсе) бағыттаманы 180гр-ға қате аударып алмау тиіс.
	- Радиал, ұшу биіктігі	±10 гр.
	- Полето жарамдылығы	Ұшуға жарамды
	- Пеленгілеу қателігі	±5 гр.
6	NDB аралығы	NDB жалған ұшу белгілерінің болмауы немесе ADF көрсеткісінің шамадан тыс ауытқуы

NDB параметрлері (ұшуды тексеру, мерзімді)

р/с№	Параметр	Рұқсат беру	Таратқыш (tx)
			tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Тану сигналы (манипуляция)	Нақты есту, тиісті манипуляция, іс-қимыл аймағының шекараларына дейін дұрыс кодтау.
2	Сөйлеу сигналдары	Нақты есту және әрекет ету аймағының шекарасына дейін кедергілердің болмауы (егер бұл NDB функциясы қолданылса).
3	Әуе трассалары шегіндегі іс-қимыл аймағы (пеленг)	ADF бағыттамасының тербелісі осы әуе трассасы үшін белгіленген барлық әрекет ету аймағы шегінде ±10гр аспауы тиіс.
4	Күту аймағындағы ұшу схемасы, қонуға кіру схемасы	Ұшуға жарамдылық, ADF бағыттамасының ауытқуы ±5гр-ден аспауы тиіс; сенің ұшып өтуің туралы жалған әсер тудыратын бағыттаманы 180 гр-ға қате аударып алмау тиіс (егер сенің осы схемаларда қолданылғаның немесе ОЖЖ құрамына барсаң).
	- Радиал, ұшу биіктігі	±10 гр.
	- Ұшуға жарамдылық	Ұшуға жарамды
	- Пеленгілеу қателігі	±5 гр.
5	NDB ұшып өту	NDB жалған ұшу белгілерінің болмауы немесе ADF көрсеткісінің шамадан тыс ауытқуы

	Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне 8-қосымша
	Нысан

Трассалық МАМ параметрлері (ұшуды тексеру, пайдалануға енгізу, мерзімді)

р/с №	Параметр	Рұқсат беру		Таратқыш (tx)
tx1	tx2
1	2	3		4	5
1	Тану сигналы	Дұрыс манипуляция, айқын есту
	Қолданылу аймағы, м	Пайдалану талаптарына сәйкес
2	- Ұшу биіктігі	енгізу кезінде ±25%

	Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне 9-қосымша
	Нысан

GBAS параметрлері (ұшуды тексеру)

р/с №	Параметр	Рұқсат беру	Таратқыш (tx)
tx1	tx2
1	2	3	4	5
	Әрекет аймағы, өріс кернеулігі
	көлденең жазықтықта:	>215 мкВ/м (-99 дБВт/м2) <0,350 В/м (-35дБВт/м2)
1	- ±140 м. т. LTP/FTP
	- ±10 гр шегінде 37 км. т. LTP/FTP
	- ±35 гр шегінде 28 км. т. LTP/FTP
	тік жазықтықта
	- 0,45 0-ден 1,75 q
	- ҰҚЖ бетінен 3,7 м дейін
2	Орналасу параметрлерінің дәлдігі
	- көлденең жазықтықта	Он алты м
	- тік жазықтықта	Алты м
	Хабар параметрлері
	GBAS идентификаторы
3	2 типті хабарлама:
	- жердегі кіші жүйенің (GAD) дәлдік көрсеткіші)	0-3
	- жерүсті кіші жүйесінің(GAD) үздіксіздігі мен тұтастығының көрсеткіші)	0-7
	- тірек станциясының деректер селекторы (RSDS)	0-48
	- пайдаланылатын максималды қашықтық	2-510 км
	- жергілікті магниттік ауытқу	±180°
	- GBAS тірек нүктесі
	4 типті хабарлама:
	- операция түрі	0-15
	- әуежай сәйкестендіргіші
	- ҰҚЖ нөмірі	0-36
	- ҰҚЖ литері	L, C, R
	- қонуға кіру сипаттамаларын анықтаушы	0-7
	- маршрут индикаторы
	- тірек траекториясы деректерінің селекторы	0-48
	- дабылдың іске қосылуының көлденең шегі	Он м
	- дабылдың іске қосылуының тік шегі	Он м
	- тірек траекториясының идентификаторы
	-ftp/FTP ені	±90°
	- ftp/FTP бойлығы	±180°
	- ftp/FTP биіктігі	-512-6041,5 м
	- dfpap ені	±1°
	- dfpap бойлығы	±1°
	- қонуға кіру кезіндегі табалдырықтың қиылысу биіктігі (TCH)	0-1638,35 м
	- глиссада бұрышы (GPA)	0-90°
	- курстың ені	80-143,75 м
	-d-қашықтықты ауыстыру	0-2032 м

	Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электрбайланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне 10-қосымша
	Нысан

PSR параметрлері (ұшуды тексеру)

р/с №	Параметр	Рұқсат беру	Қабылдап-тапсырғыш (tx)
tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Ориентация	Мақсатты азимутты дұрыс анықтау
2	Антеннаның көлбеуі	Радиолокатор антеннасының еңіс бұрышы
	Қолданылу аймағы, км
3	Көлденең жазықтықта:
	- Радиал, ұшу биіктігі
	Тік жазықтықта:
	- Радиал, ұшу биіктігі
4	Көрініс дәлдігі
	- Мақсатты анықтау ықтималдығы	90%
	- Азимут бойынша қате	0,2°
	- Қашықтық бойынша қате	200 м
5	Қозғалмайтын мақсаттарды анықтау
6	Қонуға кіру	Мақсат белгілерінің жоғалуы
7	Күту аймағы	Мақсат белгілерінің жоғалуы

SSR параметрлері (ұшуды тексеру)

№ р/с	Параметр	Рұқсат беру	Қабылдап-тапсырғыш (tx)
tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Ориентация	Мақсатты азимутты дұрыс анықтау
2	Антеннаның көлбеуі	Радиолокатор антеннасының еңіс бұрышы
3	Режимдер / кодтар	ЭТД сәйкес
4	Қолданылу аймағы, км
	Көлденең жазықтықта:
	- Радиал, ұшу биіктігі
	Тік жазықтықта:
	- Радиал, ұшу биіктігі
5	Көрініс дәлдігі
	- Мақсатты анықтау ықтималдығы	95%
	- Азимут бойынша қате	0,08°
	- Қашықтық бойынша қате	150 м
6	Қонуға кіру	Мақсат белгілерінің жоғалуы
7	Күту аймағы	Мақсат белгілерінің жоғалуы

ADS параметрлері (ұшуды тексеру)

р/с №	Параметр	Рұқсат беру	Қабылдап-тапсырғыш (tx)
tx1	tx2
1	2	3	4	5
1	Режимдер / кодтар	ЭТД сәйкес
	Қолданылу аймағы, км
2	Көлденең жазықтықта:
	- Радиал, ұшу биіктігі
	Тік жазықтықта:
	- Радиал, ұшу биіктігі
3	Қонуға кіру	Мақсат белгілерінің жоғалуы
4	Күту аймағы	Мақсат белгілерінің жоғалуы

	Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электрбайланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне 11-қосымша
	Нысан

VDF параметрлері (ұшуды тексеру, пайдалануға енгізу)

р/с №	Параметр	Рұқсат беру	Тірек пеленг	Қабылдағыш
				Пеленг	Қате
1	2	3	4	5	6
	Пеленгілеу қателігі	±2,5°	0
1			5
			10
			...
			350
			355
2	Қолданылу аймағы, км
	1000 м ұшу биіктігі үшін:
	- радиал	80 км
	3000 м ұшу биіктігі үшін:
	- радиал	150 км
3	Орташа квадраттық қате	≤1,5°

VDF параметрлері (ұшуды тексеру, мерзімді)

р/с №	Параметр	Рұқсат беру	Тірек пеленг		Қабылдағыш
					Пеленг	Қателігі
1	2	3	4		5	6
	Пеленгілеу қателігі	±2,5°	0°
1			5°
			10°
			...°
			350°
			355°
2	Орташа квадраттық пеленгация қатесі	≤1,5°

	Ұшуларды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланыс құралдарын жерде және ұшу кезінде тексеру бағдарламалары және әдістемелеріне 12-қосымша
	Нысан

Авиациялық әуе электр байланысының (АВС) параметрлері (ұшуды тексеру)

Азимут, градус	Ұшу биіктігі м	Жою, км	Сөйлеу анықтығы, балл		Өзара ықпалдастығы
			Экипажды бағалау	Диспетчерді бағалау	Экипажды бағалау	Диспетчерді бағалау
1	2	3	4	5	6	7
Байланыс құралы (атауы, сериялық нөмірі, шығарылған күні), жиілігі МГц

	Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 19-қосымша
	Нысан
	Бекітемін Ұйым (бөлімше) басшысы 20__ж "__"____________

ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық жай-күйі актісі

____________________________________________________________________________

(пайдалану бөлімшесінің атауы)

____________________________________________________________________ жасалды

(жылы, айы, күні)

Бұйрықпен тағайындалған комиссия төрағасы _____________________________________

және мүшелері _______________________________________________________________

____________________________техникалық жай-күйіне қарау жүргізді.

(құралдардың атауы)

Жұмыс қорытындысында комиссия ______________________________________________

(құралдардың атауы) техникалық жай-күйі төменде келтірілген деректерге сәйкес

келетінін анықтады

Зауыттық № ____________,

шығарылған күні___________________

ҰРТҚ байланыс және ҰРТҚ құралдарының пайдалану басталғаннан бастап сағатпен

өлшегендегі атқарымы ________________________________________________________

Қызмет мерзімі_______________________________________________________________

Жөндеу жүргізілді (жөндеу түрі)_________________________________________________

____________________________________________________________________________

(қашан және жөндеу саны)

Жоспарлы жөндеуден кейінгі ҰРТҚ және байланыс құралдарының сағатпен өлшегендегі

атқарымы ___________________________________________________________________

Негізгі тораптар мен агрегаттардың техникалық жай-күйі

____________________________________________________________________________

ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық жай-күйі туралы комиссияның

қорытындысы:

Қызмет ету (ресурс) мерзімін ұзартуға жатады ___________ жыл (сағат),

Жөндеуге (жөндеу түрі) _______________________________________________________,

Есептен шығаруға жатады ______________________________________________________

Комиссия төрағасы ___________________________________________________________

Комиссия мүшелері___________________________________________________________

20__ж. "__"____________

Келісілді:_________________________________________

(қолы, т.а.ә.)

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 20-қосымша

Азаматтық авиацияның жердегі радиотехникалық жабдығы бұйымдарының шекті жай-күйін анықтау әдістемесі

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Азаматтық авиацияның жердегі радиотехникалық жабдығы бұйымдарының шекті жай-күйін айқындау әдістемесі (бұдан әрі - Әдістеме) Халықаралық нормалар мен ұсынылған практиканы есепке ала отырып, азаматтық авиацияның жердегі радиотехникалық жабдығы мен байланысын пайдалануды регламенттейтін нормативтік-техникалық құжаттардың негізінде әзірленген.

2. Осы Әдістеме қызмет ету мерзімін ресурсын ұзартуды техника-экономикалық негіздеу, жөндеу жүргізудің немесе есептен шығарудың орындылығын білу мақсатында радиотехникалық бұйымдардың техникалық жай-күйін тексеру және бағалау бойынша бірыңғай қағидаттарды белгілейді.

3. ҰРТҚ және байланыстың жердегі құралдарының техникалық жай-күйін тексеру және бағалау жөніндегі жұмыстар төмендегі жағдайларда жүргізіледі:

1) ресурстың бітуі (қызмет мерзімі);

2) пайдалану процесінде шекті жай-күйінің белгілерін анықтау.

4. Бұйымның шекті жай-күйінің белгілері төмендегілер болып табылады:

1) тоқтаусыз қызмет етуінің төмендеуі;

2) пайдалану жағдайында берілген параметрлердің нормативтік-техникалық құжаттамада (НТК) белгіленген рұқсат етілген шектерден жойылмайтын шығып кетуі;

3) бұйымға немесе оның құрамдас бөлшектеріне орташа немесе күрделі жөндеу жүргізу қажеттігі;

4) ең төменгі қол жеткізілген мәнмен салыстырғанда бұйымды пайдаланудың нақты шығындарының ұлғаюы;

5) моральдық ескіру.

5. Егер өнеркәсіп жақсы техникалық және (немесе) тактикалық сипаттамалары бар жаңа бұйымдар шығарса және бұл ретте:

1) ескі бұйымның техникалық және (немесе) тактикалық сипаттамалары өсіп отырған талаптарға және пайдаланудың нақты шарттарына сай келмесе;

2) ескі бұйымды жаңа бұйымға ауыстыру ескі бұйымның қалған қызмет ету мерзімінде экономикалық нәтиже берсе;

3) осы бұйым үшін жинақтаушы элементтердің шығарылуы тоқтатылса, бұйым моральды түрде ескірген деп есептеледі.

2-тарау. Тексеруді ұйымдастыру

6. Бұйымның техникалық жай-күйін бағалауды АА ұйымының (бөлімшесінің) комиссиясы осы Әдістемеге сәйкес жүргізеді.

7. Комиссияның жұмысы осы қағидалармен регламенттелген.

8. Объектінің қызмет көрсетуші персоналы:

1) жабдықты жердегі тексеру және бабына келтіру хаттамасын;

2) соңғы ұшу кезінде тексеру актісінен үзінді немесе актінің көшірмесі;

3) істен шығулар мен бұзылулардың жинақтауышы картасының көшірмесін;

4) тоқтаусыз қызмет етуінің көрсеткіштерін бағалауды;

5) бұйымның ақаусыздық бойынша шекті жай-күйінің басталу сәтін анықтау жөніндегі есептеулерді;

6) жөндеу жүргізудің экономикалық орындылығын есептеуді дайындайды.

9. Осы Әдістеменің 8-тармағының 4), 5) және 6) тармақшалары бойынша материалдар тексеру бойынша қойылған міндеттерді шешуге қажетті көлемде дайындалады.

10. АА ұйымының (бөлімшесінің) комиссиясы бұйымның техникалық жай-күйіне тексеру жүргізеді және қорытындысы бар акті жасайды. Актіге осы Әдістеменің 8-тармағына сәйкес жасалған материалдар қоса беріледі.

3-тарау. Тоқтаусыздық көрсеткіштерін бағалау және бұйымның тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша шекті жай-күйінің басталу сәтін анықтау

11. Бұйымның тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша ескіру белгілерін анықтау үшін істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарым тоқтаусыз қызмет етуінің көрсеткіші деп алынады. Пайдалану ережелері мен нормаларын бұзудан болған пайдалану кезіндегі істен шығулар (ақаулықтар) істен шыққанға дейінгі атқарымды бағалау (ақаулық) кезінде есептелмейді.

12. Бұйымның тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша ескіру белгілерін анықтау үшін пайдаланудың барлық кезеңі бірнеше аралыққа бөлінеді. Осы аралықтарда істен шығуға (ақаулық) атқарым бағаланады және оның төмендеу үрдісі анықталады.

1-параграф. Тоқтаусыз қызмет етуінің бағалау үшін бұйымның атқарымы аралығының ұзақтығын анықтау

13. Бұйымның техникалық жай-күйін бағалау сәтіндегі атқарымы аралығы (t_n) шамамен тең келетін 3-4 атқарым (Н_i) аралықтарына бөлінеді,

мұнда i = 1, 2, 3 және 4.

14. НТҚ-да істен шыққанға дейінгі атқарым (НО₀) көрсетілген бұйымдар үшін техникалық жай-күйін (t_n) бағалау үшін атқарған жұмыс аралығы болып пайдалану басталғаннан бағалау сәтіне дейінгі атқарым алынады.

15. НТҚ-да істен шыққанға дейінгі атқарым (НО₀) көрсетілмеген бұйымдар үшін t_n мынадай формула бойынша есептеледі:

t_n = t_n - H₂ (1)

мұндағы:

t_n - бұйымның пайдалану басталғаннан бастап техникалық жай-күйді бағалау сәтіне дейінгі атқарымы - сағатпен берілген;

Н₂ - бұйымның кепілді мерзім ресурс ішіндегі атқарымы - сағатпен берілген. Істен шыққанға (ақаулық) НО₀ дейінгі атқарым қалыпты пайдалану кезеңінде статистикалық түрде анықталады.

16. Техникалық жай-күйді тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша бағалау үшін аралықтардағы Н_i - атқарымның көлемі мынадай шартты есепке ала отырып таңдалады:

Н_i > 2НO₀ (2)

Мұнда Н_i - техникалық жай-күйді бағалау үшін бұйымдардың аралықтардағы атқарымның көлемі - сағатпен берілген;

НO₀ - істен шыққанға ақаулық дейінгі бұйымның атқарымы - сағатпен берілген.

17. Егер (2) шарт орындалса, тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша техникалық жай-күйді бағалау осы Әдістеменің 20-тармағының 1, 3 немесе 2, 3-тармақшаларында өлшемшарттар бойынша НТҚ-да істен шыққанға дейінгі атқарым көлемі көрсетілуіне немесе көрсетілмеуіне байланысты анықталады.

18. Егер (2) шарт орындалмаса, тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша техникалық жай-күй осы Әдістеменің 20-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген өлшемдер бойынша анықталады.

2-параграф. Істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарымды бағалау

19. Істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарымды пайдаланудың кез келген аралығында бағалау мынадай формула бойынша орындалады:

НО_i = Н_i/N_i (3)

мұнда,

НО_i - қаралып отырған аралықтағы бұйымның істен шыққанға ақаулық дейінгі атқарымы - сағатпен берілген;

Н_i - қаралып отырған аралықтағы бұйымның атқарымы - сағатпен берілген;

N_i - қаралып отырған аралықтағы бақыланған бұйымның істен шығу (ақаулық) сандары - сағатпен берілген.

3-параграф. Бұйымның шекті жай-күйінің басталу сәтін анықтау

20. Тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша шекті жағдай өлшемшарттары
мыналар болып табылады:

1) істен шыққанға ақаулық дейінгі атқарымның төмендеуі және бағалаудың соңғы екі аралығында НТҚ-да көрсетілген істен шыққанға (ақаулық (НО₀) дейінгі атқарым көлеміне қарағанда аз мәнге жету;

2) істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарымның төмендеуі және бағалаудың соңғы екі аралығында көрсетілген статистикалық жолмен анықталған істен шыққанға (ақаулық (НО₀) дейінгі атқарым көлеміне қарағанда аз мәнге жету;

3) бағаланып отырған аралықтардағы істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарымның жүйелі түрде төмендеуі.

21. Пайдалану кезеңінде тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша техникалық жай-күйді бағалау үшін ұзақтығы осы Әдістеменің 13, 18 тармақтарына сәйкес анықталған 3, 4 аралықтар таңдалады.

22. Уақыт бойынша аралықтардың орналасуы 1 суретте көрсетілген:

0__Н₂____Н_(i-3)_____Н_(i-2)____Н_(i-1)____Н_(i)(t_n)____>Н сағаттар

Мұнда

t_n - техникалық жай-күйді бағалау сәтіндегі бұйымның атқарымы;

Н₂ - кепілді қызмет мерзімінің ресурсының аралығы;

Н_(i-3), Н_(i-2), Н_(i-1), Н_(i) - бағаланатын аралықтар.

1 сурет.

23. Әрбір аралықта осы Әдістеменің 19-тармағына сәйкес істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарым бағаланады.

24. Егер мынадай екі шарт орындалса тоқтаусыз қызмет етуінің өлшемшарттар бойынша бұйымның шекті жай-күйі пайдаланудың і аралығында басталды деп есептеледі:

НО_i<НО₀ (4)
немесе

НО_i<0,5НО₀ (5)

және

Н_(i-3)>Н_(i-2)>Н_(i-1)>Н_(i) (6)

25. (6) теңсіздігі пайдаланудың кезекті 3 немесе 4 аралықтарында істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарым жүйелі түрде төмендеуін сипаттайды. Бұл бұйымның шекті жай-күйінің басталуы туралы қабылданған шешімнің дұрыстығын көтереді.

26. (6) теңсіздіктің орындалуына немесе орындалмауынан тәуелсіз екі кезекті аралықтардағы (4) немесе (5) теңсіздіктердің орындалуы тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша бұйымның шекті жай-күйінің басталуының басқа шарты болып табылады, яғни:

НО_(i)<НО₀ және НО_(i-1)<НО₀ (7)

немесе

НО_(i)<0,5НО₀ және НО_(i-1)<0,5НО₀ (8)

4-параграф. Бұйымның құраушы бөліктері бойынша істен шығуларды (ақауларды) бөлу

27. Тексеріліп отырған пайдалану кезеңінде істен шығу ақаулық саны бұйымның әрбір құрамдас бөлігі бойынша анықталады.

28. Бұйымның құрамдас бөліктері олардың функционалдық мақсатына байланысты анықталады: антенналық құрылғылар, таратқыш құрылғылар, қабылдағыш құрылғылар, бақылау құрылғылары және бұйымның формуляры бойынша блоктар деңгейіндегі т.б.

29. Бұйымның құраушы бөліктерінің тоқтаусыз қызмет етуінің көрсеткіштерін бағалау (3) формула бойынша жүргізіледі.

30. Бұйымның және оның құрамдас бөліктерінің тоқтаусыздығын талдау негізінде ауыстырылуы қажет құрылғылар анықталады.

4-тарау. Бұйымдарды есептен шығарудың экономикалық негіздемесі

1-параграф. Орташа және күрделі жөндеулер жүргізудің экономикалық орындылығын айқындау

31. Жөндеу жүргізудің экономикалық орындылығы бұйымды пайдаланудың жалпы кезеңіндегі орташа жылдық шығындары жөндеу жүргізілгеннен кейін өспеуі тиіс өлшемшарттар бойынша анықталады.

32. Егер бұйымды пайдаланудың жалпы кезеңіндегі орташа жылдық шығындар С_(к+1) өссе, яғни төмендегі шарт орындалса, жөндеу жүргізу экономикалық орынсыз:

С(_к+1) > С_к (9)

33. (9) шарт орындалған кезде С_к шамасы бұйымды пайдаланудың жалпы кезеңіндегі орташа жылдық шығындардың минимумын анықтайды.

34. Жөндеу жүргізудің экономикалық орындылығын анықтау үшін мынадай деректер болуы қажет:

1) Бұйымның теңгерімдік құны:

С_б = С₁ + С₂ (10)

мұнда

С₁ — бұйымның бастапқы бағасы;

С₂ — бұйымды алғаш пайдалануға беру кезіндегі құрылыс-монтаж, іске қосу-баптау және шығындар, көлік және басқа да шығыстар.

2) Күрделі жөндеу жүргізу сәтіне бұйымның ресурсы (қызмет ету мерзімі) Тр_к:

мұнда

tр_і - (і-1) және i жөндеулер арасындағы бұйымның ресурсы (қызмет ету мерзімі).

3) і жөндеуін жүргізуге жиынтық шығындар:

мұнда

С_ji - i жөндеуді орындау кезіндегі j шығындарының құны;

n - i жөндеу кезіндегі шығындар баптарының саны.

j шығындарына:

- жөндеу құны;

- көлік шығыстары;

- АМБ-ны толықтыру құны;

- іске қосу-баптау жұмыстарының (демонтаж, бабына келтіру, монтаж, аралап ұшу) құны және басқа шығын түрлері кіреді.

С_і шығындар шамасы бұйымды бұрын өткізген жөндеулер тәжірибесінен немесе балама радиотехникалық жабдықты жөндеу тәжірибесінен жөндеудің талап етілетін көлеміне (түріне) тәуелді айқындалады.

4) К жөндеуді жүргізгеннен кейін бұйымның ресурсы:

К және (К+1) жөндеулері арасындағы ресурс мына формула бойынша айқындалады:

tp_(k+1) = tp_k * a (14)

мұнда

tp_k - (К-1) және К жөндеулері арасындағы бұйымның ресурсы;

a - жөндеу аралық ресурстардың (қызмет ету мерзімінің) қысқару коэффициенті.

Есептеу үшін коэффициент шамасын мынадай шекте таңдау ұсынылады:

a = 0,6 ÷ 1,0 (15)

5) К жөндеуін жүргізгеннен өткізгеннен кейін С_(k+1) орташа жылдық пайдалану құны (К+1) жөндеуінен кейінгі ресурстың соңына анықталады:

Мұнда

k = 0,1,2,3...:

Сб - бұйымның бастапқы теңгерімдік құны;

Ср_і - жөндеу құны;

Тр_(k+1) - К жөндеуін жүргізгеннен кейін бұйымның ресурсы (қызмет ету мерзімі).

2-параграф. Ағымдағы жөндеулерді ғана жүргізу кезінде бұйымдарды пайдалануды жалғастырудың немесе есептен шығарудың экономикалық орындылығын айқындау

35. Орташа және күрделі жөндеулер жүргізілмейтін бұйымдарды пайдалануды жалғастырудың немесе есептен шығарудың экономикалық орындылығын анықтау нақты пайдалану шығындарын жыл сайын есепке алу кезінде мүмкін болады.

36. Бұйымның С жыл сайынғы пайдалану шығындары мына формула бойынша анықталады:

мұнда

і - шығындары анықталатын пайдалану жылы;

j - шығыстар бабының нөмірі;

С_б - бұйымның бастапқы теңгерімдік құны;

С_ij - j шығыстар бабы бойынша і пайдалану жылындағы жылдық шығындар;

n - бұйымды пайдалануға шығыстар баптарының саны.

37. Осы бұйымды пайдалануға шығыстар баптарына мыналар жатады:

1) егер техникалық персонал бірнеше бұйымдарға қызмет көрсетсе, осы бұйымға қызмет көрсетудің нақты еңбекті қажетсінуіне пропорционалды ескерілетін техникалық персоналдың жалақысы (есептеулермен);

2) шығыс материалдарының құны;

3) қосалқы бөлшектердің құны;

4) осы бұйымның жұмысына электр энергиясының құны;

5) бұйымды ұшу кезінде тексерудің құны;

6) осы бұйымға арналған жалпы мақсаттағы бақылау-өлшеу аспаптарын тексеру және жөндеу құны;

7) үстеме шығыстар (іссапарлар).

38. Егер і пайдалану жылында:

болса, пайдалануды жалғастыру экономикалық орынсыз емес.

39. (18) шарты орындалған кезде С(_к-1) бұйымды пайдаланудың ең төмен орташа жылдық құнын анықтайды.

5-тарау. Бұйымның техникалық жай-күйі бойынша қорытындылар

40. Егер:

1) бұйымның тактикалық және техникалық сипаттамалары бұйымның нормативтік техникалық құжаттамасында белгіленген талаптарға сәйкес келсе;

2) істен шықпау бойынша шекті жай-күйі басталмаса;

3) орташа немесе күрделі жөндеу талап етілмесе ресурсты (қызмет ету мерзімін) ұзарту мүмкін болады.

41. Егер бұйымның жеке параметрлері мен тактикалық сипаттамалары талаптарға сәйкес келмесе, онда актіде осы сәйкессіздіктерді жою бойынша қажетті іс-шаралар көрсетіледі және ресурсты (қызмет мерзімін) арттыру жөніндегі шешім актіде көрсетілген іс-шаралар орындалғаннан кейін қабылданады.

42. Ресурс (қызмет мерзімі) арттырылатын шаманы комиссия осы Әдістеменің 45-54-тармақтарына сәйкес анықтайды.

43. Бұйымдарды орташа немесе күрделі жөндеу ол техникалық негізделген және экономикалық орынды болса жүргізіледі.

44. Шекті жай-күйі басталған кезде бұйым есептен шығаруға жатады.

6-тарау. Қызметтің рұқсат етілген уақыт аралығының мерзімін ұзартудың есептеу әдістемесі

45. Қызметтің рұқсат етілген уақыт аралығының мерзімін ұзарту есептеу әдістемесіне төмендегі деректер пайдаланылады:

n = 6 – бақылау жылдарының саны;

- бақылау кезеңдеріндегі барлық ақаулардың сомасы;

- бақылау кезеңдеріндегі барлық атқарылған жұмыстардың сомасы;

- нақты і атқарылған жұмысының шамасына ақаулардың қосынды санының сомасы – жылына;

- атқарылған жұмыс квадраттарының сомасы;

mx - жылына бақылау кезеңіндегі ақаулар санының орташа мәні;

Tk –уақыт есептеу басынан бастап бағалау кезіне дейін (қызметтің белгіленген мерзімі аяқталған соң);

k – пайдалану қорының коэффициенті (k = 0,8);

Xопр – анықтаушы белгілер (егер тх ≤ 5, онда Хопр = 10; егер тх ≤ 10, онда Хопр = 20; егер тх ≤ 15, онда Хопр = 30.

46. Анықталатын параметрлер сапасында жабдықтарды пайдалану кезінде ақаулар саны қабылданады.

47. Есептеуді жүргізу үшін бастапқы деректер бұзылу және істен шығу карта-жинақтағыштарынан алынады.

48. Бастапқы деректер бойынша кемімел сызығын құру үшін а0, a1 коэффициенттері анықталады:

а0 = (B1B4 - B3B2)/B5 (19)

a1 = (nB3 - B2B1)/B5 (20)

49. Жылына және сағатына шартты түрде шамамен рұқсат етілген ақаулықтардың саны төмендегідей формула бойынша белгіленеді:

Хшам. беруге. болатын = jmx, j = 1, 2, 3, 4 (21)

50. Жылына және сағатына шартты түрде шамамен рұқсат етілген ақаулықтар санының жеткен уақыты төмендегідей формула бойынша анықталады:

51. Жылына ақаулықтар санының таңдалған шекті мәндері кезінде құралдардың атқарым уақытының аралығы рұқсат етілген көлемі төмендегідей анықталады:

Tnokj = (Tnj - Tк)*k (23)

52. Бақылау кезінде жылына орташа құралдардың атқарымы есептеледі:

53. Регрессия сызығын құру үшін қызмет ету мерзімін ұзарту аралығы жылдармен анықталады:

54. (21) және (25) формулалары бойынша бұйымды пайдаланудың уақыт кесіндісінде (регрессия сызығында) график салынады. Осы графиктің көмегімен анықтаушы параметрдің белгіленген мәніне (ақаулықтардың жылына жол берілетін санына) қарай қызмет ету мерзімін ұзартудың жол берілетін аралығы жылдармен анықталады.

Бұйымның істен шықпауы бойынша шекті жай-күйін анықтау алгоритмі

Қызмет мерзімін ұзартуға рұқсат етілген уақытының есептеу нысан

Қызмет ету мерзімін ұзартудың жол берілетін уақыт аралығын есептеуді қондыру жүйесінің глиссадалық радиомаягы (ГРМ) үшін жүргіземіз. Пайдалануға беру жылы 2004 жыл, межелі қызмет ету мерзімі 10 жыл.

Анықтаушы параметр ретінде ГРМ аппаратурасының пайдалану процесіндегі ақаулықтар санын қабылдаймыз. Бақылау кезеңін 6 жылға тең деп таңдаймыз.

Азаматтық авиацияның жердегі радиотехникалық жабдығы бұйымдарының шекті жай-күйін анықтау әдістемесіне қосымшасында 2008 жылдан бастап 2013 жыл аралығындағы ГРМ істен шығулар мен зақымдану жинақтауыш картасынан алынған атқарым уақыты және параметр ақаулықтар саны жөніндегі бастапқы деректерді жылдар бойынша енгіземіз.

Бастапқы деректер бойынша және формулалар бойынша мыналарды анықтаймыз:

1) бақылау жылдарының саны n = 6;

2) бақылау кезеңіндегі барлық ақаулықтар сомасы

3) бақылау кезеңіндегі барлық атқарымдар сомасы

4) ақаулықтар санының нақты і жылдағы атқарым шамасына көбейтінді-лерінің сомасы

5) атқарымдар квадраттарының сомасы

6) коэффициент

7) бақылау кезеңіндегі жылына ақаулықтар санының орташа мәні

m_x = B₁/n = 5,33;

8) өйткені m_х < 10, онда Х_анық = 20;

9) есептеу басынан бағалау сәтіне дейінгі атқарым уақыты (жылдық атқарымдар сомасы)

T_k = 26511;

10) пайдалану қорының коэффиценті (k = 0,8 таңдаймыз);

11) жылына ақаулықтардың шекті жол берілетін саны шартты түрде

12) регрессия сызығын құру үшін а₀, а₁ коэффициенттері

а₀ = (В₁В₄ - В₃В₂)/В₅ = 0,970266259,

a₁ = (nВ₃ - B₂B₁)/B₅ = 0,00028187;

13) анықтаушы параметрдің шекті жол берілетін мәніне жету уақыты сағатпен:

14) жылына ақаулықтар санының таңдалған шекті мәндері кезінде құрал атқарымының жол берілетін уақыт аралығының шамасы

5) бақылау кезеңіндегі құралдың жылына орташа атқарымы

16) регрессия сызығын құру үшін нүктелер

17) График (регрессия сызығы) салынады және оның көмегімен, анықтаушы параметрдің белгіленген мәніне (ақаулықтардың жылына рұқсатты санына) тәуелді қызмет мерзімін ұзартудың рұқсатты аралығы жылдармен анықталады.

Ендеше, Х_анық ескере отырып, қызмет ету мерзімі 2021 жылға дейін ұзартылуы мүмкін.

Азаматтық авиацияның жердегі радиотехникалық жабдығы бұйымдарының шекті жай-күйін анықтау әдістемесіне қосымша

Жыл	Пайдалану басталғаннан бергі атқарым (сағ.)	Бір жылдағы атқарым (сағ.)	tі бақылау басталғаннан бергі атқарым (сағ.)	хі ақаулар саны
2008	70360	-	0	0
2009	77360	7000	7000	3
2010	84321	6961	13961	4
2011	91631	7310	21271	16
2012	94491	2860	24131	3
2013	96871	2380	26511	6

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 21-қосымша

Радиотехникалық жабдық және электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптар

Ескерту. 21-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 22.11.2022 № 648 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Жалпы талаптар

ҰРТҚ және байланыс құралдарына қойылатын техникалық параметрлер мен талаптардың сипаттамасы осы Қағидаларда, сондай-ақ ИКАО халықаралық стандарттарында баяндалған (ИКАО Конвенциясына 10-Қосымшаның 1-5-томы).

1-параграф . ILS қағидаты бойынша жұмыс істейтін КРМ параметрлеріне қойылатын талаптар

1. КРМ көтергіш жиілігінің берілгеннен ауытқуы мыналардан аспауы тиіс:

Бір жиілікті маяк үшін ± 0,005%;

Екі жиілікті маяк үшін ± 0,002%.

2. 90 және 150 Гц сигналдармен тасымалдаушы жиіліктердің модуляция тереңдігі курс сызығы бойымен 20 ±2% болуы тиіс.

3. Екі жиілікті курстық радиомаяк жүйелерінде әр тасымалдаушыға талаптар қолданылады. Сонымен қатар, бір тасымалдағыштың 90 Гц моделдейтін тоналды сигналы демодуляцияланған сигналдар бір бағытта нөл арқылы өтетін басқа тасымалдаушының 90 Гц модуляцияланатын тоналды сигналымен фаза бойынша синхрондалады:

1) I және II санатты ILS курстық радиомаяктары-20 гр;

2) III санаттағы ILS курстық радиомаяктары – 10 гр.

90 Гц жиілігімен байланысқан фазалар.

Сол сияқты, екі тасымалдағыштың 150 Гц тондық сигналдары демодуляцияланған сигналдар бір бағытта нөл арқылы өтетін фазада синхрондалады:

1) I және II санатты ILS курстық радиомаяктары – 20 гр.;

2) III санаттағы ILS курстық радиомаяктары – 10 гр. 150 Гц жиілігімен байланысқан фазалар.

Қолданылу аймағы

4. Көлденең жазықтықта әрекет ету аймағы курс сызығынан оңға және солға кемінде 35 гр секторлармен шектелуі тиіс.

I және II санаттағы КРМ үшін КРМ әрекет ету аймағына ӘК кіруін қамтамасыз ететін басқа құралдарды пайдалану кезінде курс сызығына қатысты көлденең жазықтықта әрекет ету аймағын ±10 гр дейін тарылтуға жол беріледі.

5. Тік жазықтықтағы әсер ету аймағы антенна жүйесінің электр орталығы арқылы өтетін түзудің үстінен көкжиекке кемінде 7 гр бұрышпен шектелуі тиіс. КРМ әрекет ету аймағынан тыс тік жазықтықта оның сәулеленуі мүмкіндігінше аз болуы тиіс.

6. ҰҚЖ-ның табалдырығынан 600 м және одан жоғары биіктікте немесе ең жоғары нүктеден 300 м биіктікте қонуға кірудің аралық және соңғы кезеңдерінде КРМ әрекет ету аймағының қашықтығы бойынша (ҰҚЖ табалдырығынан көбірек асу алынады) мынадай болуы тиіс:

1) көлденең сектор шегінде кемінде 46,3 км ± 10 гр. курс сызығына қатысты;

2) ± 10 гр бастап көлденең сектор шегінде кемінде 31,52 км. ± 35 гр дейін. курс сызығына қатысты. Әуе кеңістігін пайдалану бойынша шектеулердің салдарынан ұзақтығы бойынша КРМ қолданылу аймағын азайтуға жол беріледі.

Топографиялық ерекшеліктер бойынша шектеулер салдарынан КРМ әрекет ету аймағын ± 10 гр сектор шегінде 33,3 км-ге дейін және қалған аймақ шегінде 18,5 км-ге дейін азайтуға жол беріледі. ± 100 қолданылу секторы бар КРМ үшін курс сызығына қатысты ± 10 гр-ден ± 35 гр-ге дейінгі секторлардағы қашықтық бойынша талаптар қойылмайды;

3) курс секторы шегінде РМС глиссадасында КРМ-ден 18 км қашықтықта өріс кернеулігі II және III санатты КРМ үшін 1 және 100 мкВ/М (-106 дБ Вт/м²) КРМ үшін 90 мкВ/м (-107 дБ Вт/м²) кем болмауы тиіс;

4) ІІ санатты КРМ үшін ҰҚЖ табалдырығынан 15 м биіктікте орналасқан нүктеде және ІІІ санатты КРМ үшін 6 м өріс кернеулігі кемінде 200 мкВ/м (-100 дБ Вт/м²) шамасына дейін артады);

5) ҰҚЖ табалдырығынан 6 м биіктікте орналасқан нүктеден ҰҚЖ табалдырығынан 300 м қашықтықта ҰҚЖ осьтік желісінен 4 м биіктікте орналасқан нүктеге дейін және одан әрі ҰҚЖ бойымен 4 м биіктікте КРМ бағытында КРМ III санатты өріс кернеулігі кемінде 100 мкВ/м (-106 дБ/м²) болуы тиіс.

Ескертпе. Жергілікті жердің топографиялық ерекшеліктері болған жағдайда, басқа навигациялық құралдар КРМ әрекет ету аймағында шолуды қамтамасыз ететін жағдайларда курс сызығынан 32 км қашықтыққа дейінгі ± 100 сектор шегінде өріс кернеулігі кемінде 40 мкВ/м болуына жол беріледі.

7. ILS глиссадасындағы I санаттағы курстық радиомаяктар өрісінің ең аз кернеуі және курс секторы шегінде курстық радиомаяктан 18,5 км (10 м.миль) қашықтықта орналасқан нүктеден бастап ҰҚЖ табалдырығы арқылы өтетін көлденең жазықтықтан 30 м (100 фут) биіктікке дейін кемінде 90 мкВ/м (-107 дБВт/м²) құрайды.

Азимутальды сипаттама

8. Сектордағы РГМ өзгерісінің сипаты:

1) курс сызығынан РГМ = 0,180 бұрыштарына дейін РГМ монотонды (негізінен сызықтық) ұлғаюы болуы тиіс;

2) РГМ = 0,180 бұрыштарынан ± 10 градус бұрыштарға дейін РГМ кемінде 0,180 болуы тиіс;

3) бұрыштардан ± 10 гр. бұрыштарға дейін ± 35 гр. RGM кем дегенде 0,155 болуы керек.

Ескертпе. Әсер ету аймағы бар КРМ үшін ± 10 гр. қолданылу аймағынан тыс РГМ өзгеру сипатына қойылатын талаптар қойылмайды.

Курстың құрылымы

9. I санаттағы КРМ курс сызығының қисаюы (95% ықтималдық) учаскелерде артық болмауы тиіс:

1) қолданылу аймағының шекарасынан А - 0,031 РГМ нүктесіне дейін;

2) А нүктесінен В нүктесіне дейін сызықтық заң бойынша А нүктесіндегі 0,031 РГМ шамасынан В нүктесіндегі 0,015 РГМ шамасына дейін азаяды;

3) В нүктесінен С нүктесіне дейін - 0,015 РГМ.

10. КРМ II және III санатты курс сызығының қисаюы (95% ықтималдық) учаскелерде артық болмауы тиіс:

1) қолданылу аймағының шекарасынан А - 0,031 РГМ нүктесіне дейін;

2) А нүктесінен В нүктесіне дейін сызықтық заң бойынша А нүктесіндегі 0,031 РГМ шамасынан В нүктесіндегі 0,005 РГМ шамасына дейін азаяды;

3) В нүктесінен С нүктесіне дейін-0,005 РГМ;

4) С нүктесінен тірек нүктесіне дейін-0,005 РГМ;

III санатты КРМ үшін:

5) тірек нүктеден Д нүктесіне дейін - 0,005 РГМ;

6) Д нүктесінен Е нүктесіне дейін Д нүктесіндегі 0,005 РГМ-ден Е нүктесінде 0,01 РГМ-ге дейінгі сызықтық заң бойынша ұлғаюы тиіс.

11. Тірек нүктесіндегі ҰҚЖ-ның осьтік сызығына қатысты курстың орташа сызығы ұсталуы тиіс шектер артық болмауы тиіс:

1) I санаттағы курстық радиомаяктар: ±10,5 м (35 фут) немесе 0,015 РГМ сызықтық эквиваленті (шамалардан кіші алынады);

2) ILS II санатты курстық радиомаяктар: ±4,5 м (15 фут);

3) III санаттағы ILS курстық радиомаяктары: ±3 м (10 фут).

Орын ауыстыру сезімталдығы

12. Жартылай сектор шегінде ығысуға номиналды сезімталдық ILS тірек нүктесінде 0,00145 РГМ/М (0,00044 РГМ/фут) тең, ILS санатындағы курстық радиомаяктарда орын ауыстыруға көрсетілген номиналды сезімталдықты қамтамасыз етілмейді, ол мүмкіндігінше осы шамаға жақын орнатылады. 1 және 2 кодтары бар ҰҚЖ-дағы I санаттағы курстық радиомаяктар үшін бүйірлік ығысуға номиналды сезімталдыққа ILS "В" нүктесінде қол жеткізіледі. Сектордың максималды бұрышы 6°аспайды.

13. КРМ ығысуына сезімталдық сақталуы тиіс шектер (номиналды мәннен ауытқу), артық емес:

1) I санаттағы КРМ үшін ± 17% ;

2) ± 17% КРМ II санаты үшін;

3) III санаттағы КРМ үшін ± 10%.

Ескертпелер.

II санаттағы КРМ үшін номиналды мәннен ± 10% шегінде сезімталдықты сақтау ұсынылады.

Ығысуға сезімталдықтың номиналды мәні үшін ҰҚЖ шегіне келтірілген курстың жартылай секторы шегінде 0,00145 РГМ/м шамасы қабылданды. I санаттағы КРМ үшін курс секторы 60-тан аспаған жағдайда 0,00145 РГМ/м-ден ерекшеленетін сезімталдықтың номиналды мәніне жол беріледі.

Қысқа ҰҚЖ-дағы I санаттағы КРМ үшін сезімталдықтың номиналды мәні ретінде В нүктесіне келтірілген мән қабылданады.

Тану

14. Тану сигналы КРМ тасымалдаушы жиілігінде берілуі тиіс және КРМ негізгі функцияларына әсер етпеуі тиіс.

15. Тану сигналы халықаралық Морзе кодымен берілуі және үш әріптен тұруы тиіс. Бірінші әріп "И", екінші және үшінші - әуеайлақ немесе ҰҚЖ коды.

Бақылау

16. Автоматты бақылау жүйесі басқару пункттеріне ескерту беруі және сәулеленудің тоқтауына немесе 90 және 150 Гц модуляция сигналдарын және тану құраушысын көтергіш жиіліктен алып тастауына немесе уақыт ішінде неғұрлым төмен санатқа (II және III санат үшін) ауысуына әкелуі тиіс:

I санатты КРМ үшін 10 с;

II санатты КРМ үшін 5 с;

III санаттағы КРМ үшін 2 с.

Бұл іс жүзінде мүмкін болған жағдайда, II санаттағы КРМ үшін - 2 с артық емес, ал III санат үшін – 1 с.

Мынадай шарттардың біреуі туындаған кезде:

1) ҰҚЖ-ның табалдырығына келтірілген ҰҚЖ-ның осьтік сызығына қатысты курстың орташа сызығының жылжуы, астам:

I санаттағы КРМ үшін ± 10,5 м;

II санатты КРМ үшін ± 7,5 м;

III санатты КРМ үшін ± 6 м;

2) КРМ басқа талаптарға жауап беруді жалғастырған жағдайда бір тасымалдаушыдан КРМ үшін сәулелену қуатын 50% - ға дейін азайту;

3) екі тасымалдаушысы бар КРМ II және III санаттары үшін әрбір тасымалдағыш үшін сәулелену қуатын 80% - ға дейін азайту. КРМ басқа талаптарға жауап беруді жалғастырған жағдайда қуатты 50%-ға дейін азайтуға жол беріледі;

4) ығысуға сезімталдықтың номиналды шамадан 17% - ға өзгеруі.

Ескертпе: басқару пункттері деп жабдықтың жұмысын басқару пункттері және әуе қозғалысына қызмет көрсету пункттері түсініледі.

17. Қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігіне қойылатын талаптар.

Деңгейлер ұшу санатын және қондырғы санатына, қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігінің (жеке) деңгейіне, сондай-ақ бірқатар пайдалану факторларына (мысалы, әуе кемелері мен экипаждың біліктілігіне, метеорологиялық жағдайлар мен ҰҚЖ сипаттамаларына) байланысты тиісті минимумдарды айқындау мақсатында қажетті ақпаратты ұсыну үшін пайдаланылады. Егер курстық және/немесе глиссадалық радиомаяк өзінің талап етілетін қызмет көрсету тұтастығы мен үздіксіздігі деңгейіне жауап бермесе, оны белгілі бір дәрежеде пайдалану барлық ауа-райы ұшулары жөніндегі нұсқаулықтың (Doc 9365) "ILS жабдығын санаттар бойынша жіктеу және санаттарын төмендету" С қосымшасында көрсетілгендей әлі де мүмкін. Сол сияқты, егер курстық немесе глиссадалық радиомаяк қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігінің минималды деңгейінен асып кетсе, қатаң талаптары бар рейстерді орындауға болады.

18. 1-деңгейдің курстық радиомаягі, егер

1) курстық радиомаякке қызмет көрсетудің тұтастығы немесе үздіксіздігі немесе осы екі параметр де көрсетілмейді, не

2) курстық радиомаякке қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі көрсетіледі, бірақ осы параметрлердің кем дегенде біреуі 2-деңгейдің талаптарына жауап бермейді.

3) бағыттық радиомаяктардың 1 деңгейдегі жалған бағыттау сигналдарының сәуле шығармау ықтималдығы бір жерге қону үшін кемінде 1-1,0 × 10-7 болуы тиіс.

19. Шығарылған бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы 1- деңгейдің курстық радиомаяктары үшін 15 секундтық уақыт аралығында 1-4 × 10-6-дан асады (бұл 1000 сағат арасындағы орташа жұмыс істеуге тең).

Егер 1-деңгейдің курстық радиомаягі үшін тұтастық мәні болмаса немесе оны жедел есептеу мүмкін болмаса, оның тиісті түрде бақыланатын үздіксіз жұмысында кепілдіктерді қамтамасыз ету үшін егжей-тегжейлі талдау жүргізу керек.

20. 2-деңгейдің курстық радиомаягі, егер жалған бағыттау сигналдарының шығарылмау ықтималдығы бірлік қону үшін кемінде 1 – 1,0 × 10-7 болса; шығарылған бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы кез-келген 15 секундтық уақыт кезеңінде 1-4 × 10-6 -дан асады (бұл 1000 сағат арасындағы орташа жұмыс істеуге тең).

21. Егер жалған бағыттау сигналдарының шығарылмау ықтималдығы қондырғы үшін кемінде 1 – 0,5 × 10–9 болса, 3-деңгейдің курстық радиомаягі; шығарылған бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы 15 секундтық уақыт кезеңінің бірінде 1-2 × 10–6 -дан асады (бұл 2000 сағат арасындағы орташа жұмыс істеуге тең).

22. Егер жалған бағыттау сигналдарының шығарылмау ықтималдығы қондырғы үшін кемінде 1 – 0,5 × 10–9 болса, 4-деңгейдің курстық радиомаягі; шығарылған бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы 30 секундтық уақыт кезеңінің бірінде 1-2 × 10–6 -дан асады (бұл 4000 сағат арасындағы орташа жұмыс істеуге тең).

Ескертпе. Қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігін қамтамасыз ету тәсілдері бойынша нұсқаулық материал осы Қағидаларға 29-қосымшада келтірілген.

23. Жалған бағыттау сигналдарының II және III санаттарындағы глиссадалық радиомаяктардың шығарылмау ықтималдығы бір отырғызу үшін кемінде 1 – 0,5 × 10-9 құрайды. Глиссадалық радиомаякке глиссадалық радиомаякке қызмет көрсетудің тұтастығы немесе үздіксіздігі, немесе осы екі параметр де көрсетілмесе, глиссадалық радиомаякке қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі 1-деңгейдің тұтастығы мен үздіксіздік деңгейі беріледі, бірақ осы параметрлердің кемінде біреуі 2-деңгейдің талаптарына жауап бермейді.

1-деңгейдегі жалған бағыттаушы сигналдардың глиссадалық радиомаяктардың шығарылмау ықтималдығы қондырғы үшін кемінде 1-1,0 × 10-7 болуы керек.

Шығарылған бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы 1 – деңгейдің глиссадалық радиомаяктары үшін кез-келген 15 секундтық уақыт кезеңінде 1-4 × 10-6 -дан асуы керек (бұл 1000 сағат арасындағы орташа жұмыс істеуге тең).

1-деңгейдің глиссадалық радиомаягі үшін тұтастық мәні болмаса немесе оны жедел есептеу мүмкін болмаса, оның тиісті түрде бақыланатын тоқтаусыз жұмысында кепілдіктерді қамтамасыз ету үшін егжей-тегжейлі талдау жүргізу керек.

24. 2-деңгейдегі глиссадалық радиомаяк, жалған бағыттау сигналдарының шығарылмау ықтималдығы бірлік қону үшін кемінде 1 – 1,0 × 10-7; шығарылатын бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы 15 секундтық уақыт кезеңі ішінде 1 – 4 × 10-6-дан асады (бұл істен шығу арасындағы орташа істелген жұмысқа 1000 сағ тең).

25. 3 немесе 4 деңгейдегі глиссадалық радиомаяк, жалған бағыттау сигналдарының шығарылмау ықтималдығы бірлік қону үшін кемінде 1 – 0,5 × 10–9, ал шығарылған бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы 15 секундтық уақыт кезеңінің бірінде 1-2 × 10–6-дан асады (бұл 2000 сағат арасындағы орташа жұмыс істеуге тең).

1-ескертпе. Глиссадалық радиомаяктың 3-деңгейі мен 4-деңгейіне қойылатын талаптар бірдей болып табылады. Глиссадалық радиомаякке қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі деңгейлері туралы өтініш курстық радиомаяк туралы өтінішке сәйкес келуге тиіс (яғни егер курстық радиомаяк 4-деңгейдің талаптарына жауап берсе, глиссадалық радиомаяктың 4-деңгейі болады деп мәлімделеді).

26. Бір тасымалдағыштың 90/150 Гц модуляцияланатын тональды сигналдары басқа тасымалдағыштың 90/150 Гц модуляцияланатын тональды сигналымен фаза бойынша синхронизацияланады, осылайша толқындардың демодуляцияланған нысандары бір бағытта нөл арқылы өтеді:

1) I және II санатты ILS глиссадалық радиомаяктары: 20 гр.;

2) III санаттағы ILS глиссадалық радиомаяктары: 10 гр.

90/150 Гц жиілігімен байланысқан фазалар.

2-параграф. ILS қағидаты бойынша жұмыс істейтін ГРМ параметрлеріне қойылатын талаптар Радиосигнал

27. КРМ көтергіш жиілігінің берілгеннен ауытқуы мыналардан аспауы тиіс:

1) бір жиілікті маяк үшін ± 0,005% ;

2) екі жиілікті маяк үшін ± 0,002%.

28. Глиссада сызығы бойымен 90 және 150 Гц сигналдармен алып жүретін жиіліктердің модуляция тереңдігі 40 ± 2,5% болуы тиіс.

Қолданылу аймағы

29. Көлденең жазықтықта әрекет ету аймағы курс сызығына қатысты оң және сол жақ сектормен шектелуі тиіс, кемінде 8 гр..

30. Тік жазықтықтағы әсер ету аймағы көкжиекке қатысты бұрыштармен шектелуі тиіс:

1) глиссададан жоғары, кемінде 1,75

;

2) ГРМ глиссадасынан төмен, кемінде 0,45

немесе 0,3 бұрышына дейін

глиссадаға кепілді кіруді қамтамасыз ету үшін.

31. Қонуға кіру бағытындағы қашықтық бойынша әрекет ету аймағы кемінде 18 км болуы тиіс, Ескертпе. ГРМ қолданылу аймағы әуе кеңістігін пайдалануды шектеу салдарынан қолданылу ауқымы бойынша шектеледі.

32. Әсер ету аймағындағы өріс кернеулігі 400 мкВ/м (95 дБВт/м) кем болмауы тиіс және І санатты ГРМ үшін 30 м биіктікке дейін және ҰҚЖ табалдырығы арқылы өтетін көлденең жазықтықтың үстінен II және III санатты ГРМ үшін 15 м биіктікке дейін қамтамасыз етілуі тиіс.

Бұрыштық сипаттамасы

33. РГМ глиссададан 0,3 гр бұрышқа дейін өзгеруі.

ол тегіс болуы керек және РГМ = 0,22 шамасына дейін артуы керек. Егер РГМ 0,22 мәніне 0,45 үлкен бұрыштарда жетсе

, содан кейін РГМ мәні 0,22-ден 0,45 бұрышына дейін кем болмауы керек

немесе 0,3 бұрышына дейін

Глиссада құрылымы

34. Глиссада сызығының қисаюы (ықтималдық 0,95) келесі учаскелерде артық болмауы тиіс:

1) I санаттағы ГРМ үшін қолданылу аймағының шекарасынан 0,035 РГМ нүктесіне дейін;

2) қолданылу аймағының шекарасынан ІІ және ІІІ санаттағы ГРМ үшін А 0,035 РГМ нүктесіне дейін;

3) А нүктесінен В нүктесіне дейін А нүктесіндегі 0,035 РГМ шамасынан в нүктесіндегі 0,023 РГМ шамасына дейін II және III санаттағы ГРМ үшін сызықтық заң бойынша азаюы тиіс;

4) В нүктесінен II және III санатты ГРМ үшін 0,023 РГМ тірек нүктесіне дейін.

Глиссаданың көлбеу бұрышы

35. Глиссаданың номиналдыға қатысты еңіс бұрышы ±0,075 шегінде ұсталуы тиіс

және I және II санатты ГРМ үшін және ± 0,04

III санаттағы ГРМ үшін.

Ығысуға сезімталдық

36. Бұрыштық ығысуға номиналды сезімталдық бұрыштық ығысу кезінде РГМ =0,0875 сәйкес келуі керек:

1) орташа глиссададан төмен:

1) (0,12 + 0,02/ - 0,05)

I санаттағы

ГРМ үшін;

2) (0,12 ± 0,02)

II және III санаттағы ГРМ үшін.

2) орташа глиссададан жоғары:

1) (0,12 + 0,02/ - 0,05)

I санаттағы ГРМ үшін;

2) (0,12 + 0,02/ - 0,05)

II санатты ГРМ үшін;

3) (0,12 ± 0,02)

III санаттағы ГРМ үшін.

37. Номиналды мәнге қатысты ГРМ-нің бұрыштық ығысуына сезімталдық шекте ұсталуы тиіс, артық емес:

1) I санатты ГРМ үшін ± 25% ;

2) II санатты ГРМ үшін ± 20% ;

3) III санаттағы ГРМ үшін ± 15%.

Ескертпе. Ығысуға номиналды сезімталдық (РГМ / град.) ГЛИССАДА секторының еденінің шамасына жатқызылған 0,0875-ке тең РГМ мәнімен айқындалады.

Бақылау

38. Автоматты бақылау жүйесі басқару пункттеріне ескертуді беруі және мынадай жағдайлардың бірінде туындаған кезде I санаттағы ГРМ үшін 6 с және II және III санаттағы ГРМ үшін 2 с аспайтын уақыт ішінде сәулеленуді тоқтатуды қамтамасыз етуі тиіс:

1) глиссаданың еңіс бұрышының оның номиналды мәнінен 0,075 астам шамаға ауытқуы

(төмен) және 0,1-ден астам

(жоғары);

2) осы Қосымшаға 2-параграфтың 3-8-тармақтарына сәйкес ILS(РМС) қағидаты бойынша жұмыс істейтін ГРМ параметрлеріне қойылатын талаптарға жауап беруді жалғастырған жағдайда сәулелену қуатын 50% - ға дейін азайту арқылы;

3) екі тасымалдаушы жиіліктегі ГРМ пайдалану кезінде әрбір тасымалдаушы жиілік үшін сәулелену қуатын 80% - ға дейін азайту;

4) осы Қосымшаға 2-параграфтың 3-8-тармақтарына сәйкес ILS(РМС) қағидаты бойынша жұмыс істейтін ГРМ параметрлеріне қойылатын талаптарға жауап берген жағдайда екі көтергіш жиілігі бар ГРМ II және III санаты үшін әрбір көтергіш жиілік үшін сәулелену қуатын 80% - дан 50% - ға дейін азайту;

5) белгіленген номиналды мәннен ± 25% астам шамаға бұрыштық ығысуға сезімталдықтың өзгеруі.

3-параграф. Маркерлік радиомаяктардың параметрлері (МРМ)

39. МРМ тасымалдаушы жиілігінің берілгеннен ауытқуы 0,01% - дан аспауы тиіс (жаңадан енгізілетін МРМ үшін± 0,005%).

40. Модуляциялайтын сигналдар жиіліктерінің олардың номиналды мәндерінен ауытқуы ± 2,5% аспауы тиіс.

41. Курс пен глиссада сызығындағы МРМ қолданылу аймағы:

1) жақын МРМ 300 м ± 100 м;

2) алыс МРМ 600 м ± 200 м.

Конустық МРМ қолданылады.

42. Қолданылу аймағының шекарасындағы өріс кернеулігі 1,5 мВ / м кем болмауы тиіс.

43. МРМ әсер ету аймағының шекарасынан оның ортасына қарай өріс кернеулігінің артуы кемінде 3 мВ/м болуы тиіс.

44. МРМ тану сигналдары мынадай болуы тиіс:

1) жақын МРМ - секундына 6 ± 15% нүктелерді үздіксіз беру;

2) алыс МРМ - үздіксіз беру 2 ± 15% сызықша секундына.

45. Автоматты бақылау жүйесі іске қосылуы және басқару пунктіне ескертулер беруі тиіс:

1) Шығу қуаты номиналдыдан 50-ден астам азайған кезде%;

2) модуляция тереңдігі 50%-ден астам азайған кезде;

3) модуляцияны немесе манипуляцияны тоқтату кезінде.

4-параграф. DME, DME/N қашықтық өлшеу жабдығының параметрлері

46. DME қабылдағышының әрекет ету аймағы мынадай болуы керек:

1) VOR-мен өзара іс-қимыл кезінде VOR қолданылу аймағынан кем емес;

2) ILS-пен өзара іс-қимыл кезінде КРМ және ГРМ әрекет ету аймағынан кем емес болуы тиіс.

47. DME/N қабылдағыш жауап бергіші 960 - 1215 МГц жиілік диапазонынан тағайындалған тасымалдаушы жиілігінде жұмыс істеуі керек. Жұмыс жиілігінің берілгеннен ауытқуы ±0,002% аспауы тиіс.

48. Диапазон жауабының радио импульстері келесі параметрлерге ие болуы керек:

1) 0,5 деңгейіндегі импульстің ұзақтығы 3,5 ± 0,5 микросекунд. тең болуы тиіс;

2) алдыңғы фронт 3 микросекунд. артық болмауы тиіс;

3) артқы фронт 3,5 микросекунд. артық болмауы тиіс.

49. ӘК бортындағы қашықтықты өлшеудің пайдалану қатесіне DME/N енгізетін қашықтықты өлшеу қатесі 150 м-ден аспауы тиіс, ал DME/N ILS жабдығымен өзара іс-қимылы кезінде 75 м-ден аспауы тиіс (ықтималдық кезінде 0,95).

50. "Тәуелсіз" тану сигналы минутына 6 сөз жылдамдығымен және кемінде 40 с кезеңділігімен берілуі тиіс, тану коды тобын беруге қосудың ең көп ұзақтығы 5 с аспауы тиіс, ал оны берудің барлық кезеңі 10 с аспауы тиіс.

51. DME ILS және VOR-мен өзара әрекеттесу кезінде "өзара әрекеттесетін" тану сигналы өзара әрекеттесетін құралдың сәйкестендіру кодымен синхрондалуы керек.

Әрбір 40 секундтық интервал 4 немесе одан да көп тең кезеңге бөлінеді және DME тану сигналы тек бір кезең ішінде, ал өзара іс-қимыл жасайтын құралдың тану сигналы қалған кезеңдер ішінде берілуі тиіс.

52. DME автоматты бақылау жүйесі жұмыс істеп тұрған аппаратура жинағын ажыратуы, резервтік жиынтықты (ол болған кезде) қосуы және жиынтықтар істен шыққан кезде радиосәулені тоқтатуы, сондай-ақ басқару пункттерінде авариялық сигнал беруді қамтамасыз етуі тиіс:

1) қабылдау-жауап беру құралының кідірісі 1 микросекунд. (150 м (500 фут)) немесе одан астам белгіленген шамадан өзгергенде; қабылдау-жауап беру құралының кідірісі 0,5 микросекунд. (75 М (250 фут)) немесе одан астам белгіленген шамадан өзгерген кезде қону құралымен өзара байланысты DME үшін;

2) бақылау құрылғысының істен шығуы.

5-параграф. VOR радиомаягының барлық бағыттағы азимуттық ӨЖЖ параметрлері

53. Азимут туралы ақпараттың 0-ден 40 градусқа дейінгі бұрыштар үшін толқындардың кемінде төрт ұзындығынан кем емес қашықтықта өлшенген қателігі 95% ықтималдық кезінде ± 2 градустан аспауы тиіс.

54. VOR жүйесінің пайдалану қателігіне енгізілетін жердегі радиомаяктың жалпы қателігі 95% ықтималдық кезінде ± 3 градустан аспауы тиіс.

55. Радиомаяк 108 - 117,975 МГц жиілік диапазонынан берілген тасымалдаушы жиілігінде жұмыс істеуі тиіс. Жұмыс жиілігінің берілгеннен ауытқуы ± 0,002% аспауы тиіс.

56. Модуляциялық сигналдардың жиілігі тең болуы керек:

1) 9960 ± 100 Гц-көтергіш;

2) 30 ± 0,3 Гц – "ауыспалы фаза" және "тірек фаза";

3) 1020 ± 50 Гц - маякты тану.

57. ӘК бортындағы маякты анық, дұрыс және анық тану, сондай-ақ маяктың негізгі навигациялық функциясын қамтамасыз етуге тану сигналының әсерінің болмауы (азимут туралы ақпарат беру) қамтамасыз етілуге тиіс.

Тану сигналы екі немесе үш әріпті пайдалана отырып және қайталау кезеңі 30 ± 3 С Морзе кодымен берілуі тиіс.

58. Автоматты бақылау жүйесі басқару пунктіне істен шығулар туралы тиісті сигнал беруді беруі және тірек және ауыспалы фазаның сигналдарын болдырмауы не мынадай шарттардың бірі пайда болған кезде маяктың сәулеленуін толығымен тоқтатуы тиіс:

1) ± 1 гр-ден артық өзгеруі. шығарылатын бақылау құрылғысын орнату нүктесіндегі азимут туралы ақпарат;

2) 30 Гц жиіліктегі амплитудасы бойынша немесе бақылау құрылғысы орналасқан жердегі сол және басқа да радиожиілік сигналдарының кернеу деңгейінің модуляциясын құрайтын не жеткізуші, не модуляция сигналдарының 15% - ға азаюы;

3) тану сигналының жоғалуы;

4) бақылау аппаратурасының істен шығуы.

6-параграф . Бағытталмаған радиомаяктың параметрлері (ЖРС / NDB)

59. Әуеайлақ ауданында ұшуды қамтамасыз ететін NDB қолданылу аймағы кемінде 50 км болуы тиіс.

60. Жеке NDB радиосәулелендіру сипаттамалары тасымалдаушыны бұзбай А2А және А3Е сыныптарына сәйкес келуі тиіс. А1А сыныбының радиосәулеленуіне жол беріледі, бұл ретте тану сигналын берудің автоматты режимі қамтамасыз етілуі тиіс.

61. NDB жетекті радиостанциясы тану сигналын халықаралық Морзе кодымен беруі тиіс.

62. Тану сигналы тең аралықпен минутына кемінде 6 рет берілуі тиіс.

63. ӘК бортында алынатын курстық бұрыштар мәндерінің қателігі ± 5 градустан аспауы тиіс.

64. NDB жұмысын басқару, сондай-ақ оның жай-күйін көрсету қашықтықтан және жергілікті режимдерде жүзеге асырылуы тиіс.

65. Радиостанцияның автоматты бақылау жүйесі 2 с аспайтын уақыт ішінде аппаратураның жұмыс істеп тұрған жиынтығын ажыратуы, резервтік жиынтықты (ол болған кезде) іске қосуы, жиынтық(тар) істен шыққан кезде станцияның радиосәулеленуін тоқтатуы, сондай-ақ басқару пункттерінде авариялық сигнализацияны қамтамасыз етуі тиіс:

1) белгіленген қуаттан 50% - дан төмен жүктеме қуатын азайту;

2) тасымалдаушының амплитудалық модуляциясының тереңдігін 50-ден төмен азайту%;

3) тану сигналын беруді тоқтату арқылы жүзеге асырылады.

7-параграф. Жер үсті функционалдық толықтыру жүйесінің параметрлері (GBAS)

66. Қонуға кіруді қамтамасыз ету кезінде қолданылу аймағы GNSS (GBAS) функционалдық толықтыру жүйесі кемінде болуы тиіс:

1) бүйірлік бағытта - қонуға кірудің соңғы кезеңі траекториясының әрбір жағынан ± 35 градус бұрышпен 28 км-ге дейін және ± 10 градус бұрышпен 37 км-ге дейін кеңейетін ҰҚЖ осінен әрбір жаққа бастапқы ені 140 м ҰҚЖ табалдырығында (глиссаданың тірек нүктесінде) басталатын аймақ;

2) тік бағытта - жоғарыдан 7 градус немесе 1,75 бұрышпен шектелген бүйірлік аймақ шегіндегі кеңістік

глиссаданың көлденең жазықтықпен және ҰҚЖ табалдырығы арқылы өтетін қиылысу нүктесінің басталуымен және төменнен 0,45 бұрышпен

горизонтқа қатысты немесе 0,3-ке дейін кіші бұрыш

, бұл глиссадаға кепілдендірілген кіру үшін қажет.

GBAS қолданылу аймағы ҰҚЖ шегіне қатысты 30 м-ден 3000 м-ге дейінгі шекте болуы тиіс.

67. Әр қонуға кіру үшін 0,95 ықтималдығы бар орынды анықтау дәлдігі нашар болмауы керек:

1) көлденең жазықтықта 16 м;

2) тік жазықтықта 6 м.

68. Cигнал берудің іске қосылу шегі мынадай болуы тиіс:

1) қашықтық (Д) учаскелерінде көлденең жазықтықта, артық емес:

2) 69,15 м - ҰҚЖ табалдырығынан 7500 м астам қашықтықта;

3) (0,0044 Д + 36,15) М-7500-ден 873 м-ге дейінгі шекте (Д) қашықтықта;

4) 40 м - 873-тен 291 м-ге дейінгі қашықтықта;

5) қашықтық (Д) учаскелеріндегі тік жазықтықта, артық емес:

6) 43,35 м - ҰҚЖ табалдырығынан 7500 м астам қашықтықта;

7) (0,09596 Н + 4,15) М-7500-ден 873 м-ге дейінгі шекте (Д) қашықтықта;

8) 10 м - 873-тен 291 м-ге дейінгі қашықтықта.

69. Тасымалдаушы жиілігінің берілген GBAS деректерді беру жиілігінен ауытқуы ± 0,0002% құрауы тиіс.

70. Қолданылу аймағы шегіндегі өріс кернеулігі 215 мкВ/м кем емес және 0,350 В/м артық болмауы тиіс.

71. GBAS псевдодалдылығын дифференциалды түзету үшін сигнал беру шегінің орташа квадраттық шамасы GPS үшін 0,4 м-ден және GLONASS (ГЛОНАСС) үшін 0,8 м-ден аспауы тиіс.

72. GBAS дифференциалды деректерін беру жиілігі кемінде 2 Гц болуы тиіс.

73. GBAS 6 с аспайтын уақыт ішінде:

1) тұтастығын, үздіксіздігін немесе дайындығын жоғалту;

2) сәулелену қуатын 80%-ға дейін азайту кезінде авариялық сигнализацияны қамтамасыз етуі тиіс.

74. Қонуға бет алу кезіндегі тәуекелдерді басқару әдістері.

75. Тік жазықтықтағы сигнализацияның іске қосылу шегі (VAL) қонуға дәл кірген кезде GNSS тұтастығын бақылаудың нақты сипаттамаларын ескерместен ҰҚЖ шегінен 60 м (200 фут) шешім қабылдаудың номиналды абсолютті биіктігін растау үшін 10 м (33 фут) анықталды.

76. 10 м (33 фут) құрайтын VAL мәнін пайдаланған кезде навигациялық жүйенің қателіктерін бөлуге қосымша талдау жүргізу талап етілмейді. Қонуға дәл кіру кезінде тік жазықтықта сигнал берудің іске қосылу шегінің ең жоғарғы мәні 35 м (115 фут) деп айқындалған.

77. 10 м (33 фут) асатын VAL мәнін пайдалану кезінде құралдар және көзбен шолу учаскесі бойынша қонуға кіру учаскесінде орналасқан жерді айқындаудың қателіктері кедергілердің ұшып өтуін қамтамасыз ету үшін және жерге қонудың қолайлы сипаттамалары үшін жеткілікті шағын болып табылатындығына кепілдікті қамтамасыз ететін навигациялық жүйенің қателіктерін бөлу сипаттамалары туралы қосымша ақпарат қажет.

78. Тік жазықтықтағы навигациялық жүйенің қателіктері (VNSE):

1) VNSE 4 м (13 фут) немесе одан кем – САТ I ILS үшін қолайлы қону сипаттамаларымен және көріну жағдайлары себебінен екінші айналымға кетудің стандартты санымен эквивалентті шаманы құрайды.

2) VNSE 4 м (13 фут) асады, бірақ 10 м (33 фут) аспайды. Бұл жағдайда қолайлы жанасу немесе екінші айналымға кету сипаттамалары бар қауіпсіз қонуды күтуге болады.

3) VNSE 10 м (33 фут) асады, бірақ 15 м (50 фут) аспайды. Бұл қону сипаттамаларына әсер етуі және ұшу экипажы мүшелеріне жұмыс жүктемесінің жоғарылауына әкелуі мүмкін.

4) VNSE 15 м (50 фут) асады. Белгілі бір пайдалану конфигурациялары кезінде ұшу қауіпсіздігінің деңгейі айтарлықтай төмендейді.

Ұшудың көрнекі учаскесіндегі тәуекелдерді басқарудың қолайлы әдісі мынадай өлшемшарттар жүйесін сақтау болып табылады:

1) B ILS нүктесінде ақаусыз жағдайда жүйенің дәлдігі ILS қамтамасыз ететін дәлдікке тең. Ол VNSE тік жазықтығының навигациялық жүйесінің (NSE) 95 пайыздық қателігін 4 м (13 фут) кем деп қарастырады, бұл ретте VNSE жүйесінің тік жазықтығындағы NSE ақаусыз жағдайда пайдалану бекітілуі тиіс әрбір орын үшін қонуға кірудің 10-7 кем ықтималдылықпен 10 м (33 фут) асады;

2) жүйенің конструкциясы жүйенің істен шығуы жағдайында 15 м (50 фут) асатын қателік ықтималдығының 10-5 құрайтынын көздейді, сондықтан мұндай оқиға сирек болып табылады.

8-параграф . Әуеайлақтың шолу радиолокаторының параметрлері (Ә-ШРЛ)

79. Шағылысатын беті 15 м² ӘК табу ықтималдығы және жалған дабылдардың ықтималдығы 10-6-дан аспаған кезде қолданылу аймағы шегінде қосымша ақпарат алу бастапқы арна бойынша 0,8-ден және қайталама арна бойынша 0,9-дан кем болмауы тиіс.

80. Ә-ШРЛ әрекет ету аймағы жабудың нөлдік бұрыштары кезінде анықтау ықтималдығы 15 м² тиімді шағылысатын беті бар ӘК үшін 0,8-ден кем емес және қабылдағыштың өз шулары бойынша жалған дабылдар ықтималдығы 10-Е6-дан аспайтын мынадай параметрлермен айқындалады:

көлденең жазықтықтағы көру бұрышы-360 градус;

орынның ең аз бұрышы 0,5 градустан аспайды;

орынның ең жоғары бұрышы 20 градустан кем емес;

ӘК анықтаудың ең аз қашықтығы 1,5 километрден аспайды;

максималды қашықтық 100 километрден кем емес;

максималды биіктігі-6000 метр.

ӘҚБ әуеайлақтық АЖ-да пайдаланылатын Ә-ШРЛ үшін ең жоғарғы әрекет ету қашықтығы кемінде 160 километр, ал ең азы 2 километрден аспайды.

Бұрылу маневрін орындайтын әуе кемесінен немесе жылдамдықтың тангенциалдық бағыты бар учаскедегі маршрут бойынша радиолокациялық ақпараттың болмауына жол беріледі.

81. АПОИ-сыз Ә-ШРЛ бастапқы арнасының қателігі (айналмалы шолудың шығарылатын индикаторы бойынша-ВИКО) нысанаға дейінгі қашықтықтың 2,0% - нан немесе қашықтығы бойынша 150 м-ден (ненің көп болуына байланысты) және азимут бойынша ± 2 градустан аспауы тиіс.

82. Ә-ШРЛ бастапқы арнасының апои шығуындағы орташа квадраттық қателік (СКО) қашықтық бойынша 150 м және 200 м (тиісінше әрекет ету қашықтығы 50-100 км және 160 км) және азимут бойынша 0,4 градустан аспауы тиіс.

83. Ә-ШРЛ екінші арнасының АПОИ шығуындағы СҚО шамасы қашықтығы бойынша 200 м және азимут бойынша 0,2 гр аспауы тиіс.

84. Ә-ШРЛ бастапқы арна бойынша рұқсат ету қабілеті нысанаға дейінгі қашықтықтың 1% - ынан немесе қашықтық бойынша 230 м-ден (үлкен мән қабылдау) және азимут бойынша 7' - ден кем болмауы тиіс.

85. Ә-ШРЛ әрекет ету аймағы мынадай түрде сипатталатын кеңістік шегінен кем болмауы тиіс:

Антеннадан 0,5 гр бұрышпен тартылған сызықпен шектелген тік жазықтықтың антеннасының айналасында 360 градусқа айналу нәтижесінде пайда болған кеңістік. антеннадан 60*) км қашықтықтағы нүктеге дейін антенна арқылы өтетін көлденең жазықтыққа; осы нүктеден жоғары қарай 45 гр бұрышпен антеннадан жүргізілген осы тік сызықпен қиылысу нүктесінен 3000 м биіктікке дейін жүргізілген тік сызық. антенна арқылы өтетін көлденең жазықтыққа; және соңғы қиылысу нүктесін антеннамен қосатын сызық.

Ескертпе:

1) Тік жазықтықта әрекет ету аймағын суреттейтін схема радиотехникалық жабдық пен электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптарға қосымшаға келтірілген.

2) ӘҚБ әуеайлақтық жүйелерінде пайдалануға арналған Ә-ШРЛ үшін 160 км қабылдау керек.

86. Ә-ШРЛ-ның екінші арна бойынша (АПОИ шығысында) рұқсат ету қабілеті қашықтығы бойынша 1000 м-ден және азимут бойынша 4 гр-ден кем болмауы тиіс.

87. Ә-ШРЛ бастапқы және қайталама арналарында сигналдарды өңдеу кезінде алынған ӘК координаттық белгілерін біріктірудің қателіктері қашықтығы бойынша 500 м-ден және азимут бойынша 8' - ден аспауы тиіс.

88. Ә-ШРЛ екінші арнасы бойынша қосымша (ұшу) ақпарат алу ықтималдығы 0,9-дан кем болмауы тиіс.

89. Радиолокациялық ақпаратты жаңарту кезеңі 6 с-тан аспауы тиіс.

9-параграф. Трассалық қайталама шолу радиолокаторының параметрлері (Т-ҚШРЛ)

90. Т-ҚШРЛ радиолокациялық ақпаратын жаңарту кезеңі 10 секундтан аспауы тиіс.

91. Т-ҚШРЛ іс-қимыл аймағы жабудың нөлдік бұрыштары, шолу аймағында ӘК табу ықтималдығы 0,9 кем емес және қабылдағыштың меншікті шуы бойынша жалған дабылдардың ықтималдығы 10-6 артық емес кезінде мынадай параметрлермен анықталады:

көлденең жазықтықтағы көру бұрышы - 360 градус;

орынның ең аз бұрышы-0,5 г аспайды;

орынның максималды бұрышы-кемінде 45 гр.;

ең аз қашықтық – тиісінше ең жоғары қашықтық 350 км болған кезде 2 км-ден артық емес;

максималды қашықтық - 350 км;

максималды биіктігі-20000 м.

92. А/С режимі үшін сұрау салу және сұрау салу бойынша басу сигналдарының тасымалдаушы жиіліктері 1030 ± 0,2 МГц болуы тиіс және S - 1030 ± 0,1 МГц режимі болған кезде бір-бірінен 0,2 МГц-тен артық ерекшеленбеуі тиіс және бір-бірінен 0,1 МГц-тен артық ерекшеленбеуі тиіс. Ақпарат дискретті кодпен беріледі.

93. Т-ҚШРЛ S - 1090 ± 1 МГц режимі болған кезде А/С режимдерінде 1090 ± 3 МГц жиіліктегі сигналдарды қабылдауды және өңдеуді қамтамасыз етуі тиіс.

А / С режимінің сұрау салу сигналы Р1 және Р3 екі негізгі импульсінен және Р1 бірінші импульсінен кейін берілетін Р2 басу импульсінен тұруы тиіс. Р1 және Р2 импульстері арасындағы аралық 2,0 ± 0,15 микросекундты құрауы тиіс.

94. А/С / S режиміндегі жалпы шақыруды сұрау үш импульстен тұруы тиіс: Р1, Р3 және ұзын Р4 импульсі. Жалпы қоңырауды тек A / C режимінде сұрау A/C/S режиміндегі жалпы қоңырауға ұқсас, тек P4 қысқа импульсі қолданылады. Р3 және Р4 импульстері арасындағы аралық 2±0,05 микросекундты құрауы тиіс.

95. S режиміндегі сұрау салу Р1, Р2 және Р6 үш импульсінен тұрады. P1 және P2 импульстарының алдыңғы фронттары арасындағы интервал 2±0,05 микросекундты құрайды. Р2 импульсінің алдыңғы шеті мен Р6 фазасының синхронды төңкерілуі арасындағы интервал 2,75±0,05 микросекундты құрайды. P6 импульсінің алдыңғы жағы фазаның синхронды құлауына дейін 1,25±0,05 микросекундтан басталады. Р5 импульсі жалпы шақыру сұраныстарында тек S режимінде антенна бағыттылығының диаграммасының бүйір және артқы жапырақшаларымен сәулеленген әуе кемелерінің жауаптарын болдырмау үшін қолданылады, антенна бағыттылығының жеке диаграммасын пайдалана отырып беріледі және фазаның синхронды аударылуына қатысты симметриялы орналасады. P5 импульсінің алдыңғы фронты фазаның синхронды төңкерілуіне дейін 0,4±0,1 микросекундтан басталады.

96. Р1 және Р3 импульстері арасындағы аралық мыналарға сәйкес келуі тиіс:

1) А режимі үшін 8 ± 0,2 микросекунд және С режимі үшін 21 ± 0,2 микросекунд;

2) 350. Импульстардың фронты мен төмендеуіндегі амплитудадан 0,5 деңгейде өлшенген А/С режимінің Р1, Р2 және Р3 импульстарының ұзақтығы 0,8 ± 0,1 микросекундқа тең болуы тиіс.

97. А/С режимін сұрау салу сигналдарын қайталаудың ең жоғары жиілігі 450 Гц-тен аспауы тиіс.

98. S режимінің жауап импульстері берілген алғашқы импульстен 0,5 микросекунд ± 0,05 микросекундқа көбейтілген белгілі бір аралықтан басталуы керек. Кіріспе төрт импульстен тұрады, олардың әрқайсысының ұзақтығы 0,5 микросекундты құрайды. Бірінші берілетін импульс пен екінші, үшінші және төртінші импульстар арасындағы интервалдар сәйкесінше 1,3,5 және 4,5 микросекундты құрайды. Жауап деректерінің импульстар блогы бірінші берілетін импульстің алдыңғы алдыңғы жағынан 8 микросекундтан кейін басталады.

99. Жалпы қоңырау шалудың максималды жиілігі тек S режимінде, құлыпты болдырмау негізінде сәйкестендіруді қолданатын сұрау салушы мынадай түрдегі жауап беру ықтималдығына байланысты болады:

1) сәулелену аралығына сұрау салудың 1: 3-ке тең жауап беру ықтималдығы кезінде 3 дБ немесе қандай мән аз болуына байланысты секундына 30 сұрау салу;

2) жауап ықтималдығы 0,5: 3 дБ сәулелену интервалына 5 сұрау немесе секундына 60 сұрау салу, қандай мән аз болуына байланысты;

3) 0,25-ке тең немесе одан кем жауап беру ықтималдығы кезінде :3 дБ сәулелену интервалына 10 сұрау салу немесе қандай мән аз болуына байланысты секундына 125 сұрау.

100. Сұрау салу және жауап бойынша бүйірлік жапырақшалардың сигналдарын басу қамтамасыз етілуі тиіс.

101. Антенна бағыттылығының диаграммасының негізгі жапырақшасында бір ӘК болған кезде және кедергі келтіретін сұрау салу сигналдары болмаған кезде қосымша ақпарат алу ықтималдығы 0,98-ден кем болмауы тиіс.

102. Сандық өңдеуден кейін радиолокатордың шығысындағы қашықтықты өлшеу дәлдігі (RMS қатесі) нашар болмауы керек:

1) моно-импульсті емес Т-ҚШРЛ – Т-250 м үшін;

2) моноимпульсті Т-ҚШРЛ үшін-100 м.

103. Сандық өңдеуден кейін радиолокатордың шығуындағы азимутты өлшеу дәлдігі (RMS қатесі) нашар болмауы керек:

1) моно-импульсті емес Т-ҚШРЛ -15'үшін.

2) моноимпульсті Т-ҚШРЛ – 8'үшін.

104. Сандық өңдеуден кейін Т-ҚШРЛ -ның рұқсат ету қабілеті нашар болмауы тиіс:

1) моно-импульсті емес Т-ҚШРЛ Т үшін:

қашықтығы бойынша-1000 м;

азимут бойынша-5 гр.

2) моноимпульсті Т-ҚШРЛ үшін:

қашықтығы бойынша-400 м;

азимут бойынша-1,5о.

105. Қосымша ақпараты бар ӘК-ден жалған белгілерді немесе жалған қосымша ақпараты бар ӘК-ден белгілерді беру ықтималдығы бір азимутта екі ӘК болған және олардың арасындағы қашықтық 4 км-ден астам болған кезде 10-3 -тен аспауы тиіс.

106. Т-ҚШРЛ ақпаратты өңдеу кезінде радиолокатордың шолу уақытынан 0,5 артық уақытқа кешіктірмеуі тиіс.

107. Т-ҚШРЛ жұмыс режимі 120 сек аспайтын уақытта белгіленуі тиіс.

108. Т-ҚШРЛ автоматты бақылау жүйесі басқару пунктіне оның техникалық жай-күйі туралы ақпаратты беруі тиіс.

109. Т-ҚШРЛ шкафтарындағы СВЧ ағынының тығыздығы 25 мкВт/см² аспауы тиіс.

10-параграф . Автоматты радиопеленгатордың параметрлері (АРП)

110. Қуаты 5 Вт борттық радиостанцияны пеленгілеу қашықтығы 1000 м биіктікте кемінде 80 км және 3000 м биіктікте кемінде 150 км болуы тиіс.

111. Диспетчердің жұмыс орнындағы АРП индикаторы бойынша пеленгілеу қателігі 2,5 (1,5 гр. үлкен антенна базасы бар доплер пеленгаторлары үшін) 95% ықтималдығы бар градус.

АРП жұмысын басқару, сондай-ақ оның жай-күйін индикациялау қашықтықтан және жергілікті режимдерде жүзеге асырылуы тиіс.

11-Параграф. Радиобайланыс құралдарының, объективті бақылау құралдарының параметрлері

112. Әуе радиобайланысының қабылдау-тарату жабдығы 118 - 137 МГц диапазонынан берілген тасымалдаушы жиілікте жұмыс істеуі тиіс. Бұл жағдайда тасымалдаушы жиіліктер торының қадамы 8,33 кГц немесе 25 кГц болуы керек. Таратушы құрылғының көтергіш жиілігінің тұрақсыздығы 8,33 кГц жиілік торы үшін ± 0,0001% және 25 кГц жиілік торы үшін ± 0,002% аспауы тиіс.

113. Толқындық кедергісі 50 Ом антенна-фидер құрылғысына (АФҚ) тартылған таратқыштың шығу қуаты кемінде 5 Вт болуы тиіс.

114. Таратушы және қабылдаушы байланыс құралдарының афқ жүгіруші толқынының коэффициенті 0,5-тен кем болмауы тиіс.

115. Берілетін сөйлеу хабарламаларының жиілік диапазоны 25 кГц қадаммен жиілік торы үшін 300 - 2700 Гц және 8,33 кГц қадаммен жиілік торы үшін 300-2500 Гц болуы тиіс.

116. Тасымалдаушы сөйлеу сигналының амплитудалық модуляциясының тереңдігі 85% - дан кем болмауы тиіс (А3Е класының радиосәулеленуі).

117. 5 дБВ-ға тең сигнал/шуға қатысты қабылдағыштың сезімталдығы 3 мкВ-тан кем болмауы тиіс.

118. Қабылдағыштың жүктемесіндегі 600 Ом - ға тең сигналдың НЧ деңгейі 0,25-1,5 в шегінде болуы тиіс.

119. Дыбыстық ақпаратты жазу және жаңғырту 300 - 3400 Гц жиілік диапазонында жүргізілуі тиіс.

120. Арнаның сигнал / шу арақатынасы кемінде 38 дБ болуы тиіс.

12-параграф. Ұшу алаңын шолудың радиолокациялық станциясының параметрлері (РЛС ОЛП /SMR)

121. ҰҚЖ-да немесе қатты жабыны бар РД орналасқан тиімді шағылысатын беті кемінде 2 м² ӘК және көлік құралдарын 0,9 ықтималдылықпен анықтау қамтамасыз етіледі.

122. 2 км масштабтағы дөңгелек шолу режиміндегі қашықтық пен азимут бойынша рұқсат ету қабілеті 15 м-ден нашар болмауы тиіс.

123. Көлденең жазықтықтағы әрекет ету аймағының ұзындығы оны орнату орнынан кемінде 150-ден 5000 м-ге дейін болуы тиіс, бұл ретте көру бұрышы 360 градусқа тең болуы тиіс. Радиолокатордың секторлық жұмыс режиміне рұқсат етіледі.

124. Координаталарды өлшеу қатесі:

1) қашықтығы бойынша 10 м;

2) азимут бойынша 0,2 гр. артық болмауы керек

125. Автоматты бақылау жүйесі жұмыс қабілеттілігін бақылауды қамтамасыз етуі және басқару пунктіне оның техникалық жай-күйі туралы ақпаратты беруі тиіс.

13-параграф. Жердегі қозғалысты басқарудың автоматтандырылған жүйесіне (ЖҚБ АЖ) қойылатын негізгі талаптар)

126. ЖҚБ АЖ бақылау режимінде әуеайлақтың жұмыс алаңы шегінде қамтамасыз етуі тиіс:

1) жаңарту кезеңі 1 с-тан аспайтын ӘК, көлік құралдары және объектілер/кедергілер туралы позициялық ақпарат және қозғалыс бағытын айқындау. Позициялық ақпараттың ұсынылатын дәлдігі орналасуы бойынша радиусы 7,5 м ауданға және ± 1 гр сәйкес келеді. қозғалыс бағыты бойынша.

2) 3 с аспайтын уақыт ішінде сәйкестендіру, ӘК және көлік құралдарын таңбалау және алып жүру;

3) бақылау жүйеге (ол болған кезде) өңдеу процесіне келетін ӘК қосу мүмкіндігін қамтамасыз етуі және әуеайлақтағы қозғалысты реттеу мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс;

4) әуеайлақ ауданындағы әуе қозғалысын байқау мен әуеайлақтағы жерүсті қозғалысын байқау арасындағы бірқалыпты өтуді қамтамасыз етуге міндетті;

5) ҰҚЖ-да көлік құралдары мен арнайы техниканың басып кіруін анықтауға міндетті.

Бақылаудың берілген сипаттамаларына қол жеткізу үшін қозғалысқа қатысушылардың орналасқан жері туралы SMR-ге қосымша ақпарат көздері қолданылады, мысалы, ADS-B автоматты тәуелді бақылау жүйелері және/немесе MLAT көп жақты жүйелері, сенсорлық жүйелер және т.б.

14-параграф. Әуе қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жұмыс орындарына (ӘҚБ АЖО), әуе қозғалысын басқару жүйелерінің кешеніне (ӘҚБ АЖ) және әуе қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жүйелеріне (ӘҚБ АЖ) қойылатын негізгі талаптар

127. Әуе қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жұмыс орнында (ӘҚБ АЖО) кем дегенде көрсетіледі:

1) әуе кемесінің орналасқан жері туралы деректер;

2) бақылау негізінде ӘҚҚ үшін қажетті картографиялық ақпарат;

3) әуе қозғалысына қызмет көрсету кезінде ұшу қауіпсіздігіне әсер ететін тыйым салынған аймақтар, ұшуды шектеу аймақтары және қауіпті аймақтар;

4) әуе кемесінің ұшу эшелонына және сәйкестендірілуіне қатысты ақпарат;

5) әуе кемелерінің орналасқан жерін көрсетуді қоса алғанда, бақылаудың үздіксіз жаңартылатын ақпараты.

128. ӘҚБ АЖО-да әуе кемелерінің орналасқан жерін көрсету:

1) әуе кемелері орналасқан жердің жеке символдары, мысалы, ӘЖ(PSR), ҚШРЛ(SSR) және ADS-B генерацияланатын символдар немесе біріктірілген символдар;

2) PORL(PSR) жасаған белгілер;

3) ҚШРЛ(SSR) тудыратын жауаптар.

Деректерді көрсету белгіленген жауапкершілік аймақтарымен шектеледі.

129. ӘҚБ АЖО-да 7500, 7600 және 7700 ҚШРЛ(SSR) арнайы кодтары, ұшу қауіпсіздігімен байланысты "тану" режимі көрсетіледі.

130. ӘҚБ АЖО-да бақылау құралдарынан және (немесе) ұшу деректерін өңдеу жүйесінен алынған ақпаратты ұсыну үшін әріптік-цифрлық нысанда көрсетілетін сүйемелдеу формулярлары пайдаланылады.

131. Формулярлардың ақпараты ең аз дегенде әуе кемесін тану деректерін (ҚШРЛ коды немесе әуе кемесінің тану индексі) және Бар болса ұшу биіктігі туралы алынған ақпаратты ("а" режиміндегі ҚШРЛ, "С" режиміндегі ҚШРЛ, "S" режиміндегі ҚШРЛ және (немесе) ADS-B) қамтиды.

132. ӘҚБ АЖ және ӘҚБ АЖ ӘҚБ АЖ қойылатын барлық талаптарды қанағаттандырады, сондай-ақ:

1) барлық іске қосылған көздердің деректерін қабылдау, өңдеу және интеграцияланған түрде көрсету қабілеті;

2) ӘҚҚ қамтамасыз ету кезінде пайдаланылатын басқа автоматтандырылған жүйелермен өзара іс-қимыл жасау қабілеті және көрсетілетін деректердің дәлдігі мен уақтылығын арттыру, сондай-ақ диспетчерге жұмыс жүктемесін азайту мақсатында автоматтандырудың тиісті деңгейін көздейді;

3) ұшу қауіпсіздігіне байланысты құлақтандырулар мен ескертулерді, оның ішінде қақтығыс жағдайының туындағаны туралы құлақтандыруларды, ең төменгі қауіпсіз абсолюттік биіктікке қол жеткізу туралы ескертулерді, қақтығыс жағдайының болжамын, 7500, 7600 және 7700-ді қоса алғанда, ҚШРЛ(SSR) арнайы кодтарын, ҚШРЛ-дың абайсызда қайталанған кодтарын және әуе кемелерінің тану индекстерін визуализациялауды визуализациялау;

4) PORL/PSR, PORL/SSR сияқты бақылау деректерін біріктірілген көрсету. ADS-B, MLAT ақпаратын көрсету ұсынылады;

5) ескірген (алдыңғы шолу үшін жаңартылмаған) радиолокациялық деректерді бөлу.

133. Радиолокациялық, радиопеленгациялық, метеорологиялық және ӘҚБ АЖ жоспарлы ақпарат элементтерін өңдеу серверлері "ыстық резервтеу" схемасы бойынша жұмысты қамтамасыз етеді.

134. ӘҚБ АЖ аппаратурасы мен бағдарламалық қамтамасыз ету мынадай функционалдық мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді:

1) дәл уақыт жүйесінен ақпарат алу;

2) ақпарат, сондай-ақ жүйенің бағдарламалық жасақтамасы рұқсатсыз кіруден қорғалған;

3) магниттік ауытқуды ескере отырып, диспетчерлердің жұмыс орындарына радиолокациялық ақпарат беру;

4) ақпаратты бейнелеу жүйесінің автоматты бақылау аппаратурасы жұмыс орындарының, деректерді беру арналары бойынша деректермен алмасу серверлерінің жұмыс қабілеттілігін бақылауды және техникалық жай-күйін көрсетуді қамтамасыз етеді;

5) мынадай цифрлық ақпарат көздерімен өзара іс-қимыл жасау: AFTN және/немесе AMHS, аралас ӘҚБ АЖ, әуе қозғалысын жоспарлаудың автоматтандырылған жүйелері, метеорологиялық қамтамасыз етудің автоматтандырылған жүйелері;

6) ұшу туралы жоспарлы ақпаратты және ӘҚҚ бойынша хабарламаларды, метеорологиялық ақпаратты, аэронавигациялық ақпаратты, анықтамалық және қосалқы ақпаратты өңдеу және көрсету;

7) ұшудың жоспарланған бағыттарын визуалды түрде ұсыну;

8) ӘҚБ АЖ кіріс ақпаратын, диспетчерлік құрамның жұмыс орнының іс-қимыл жазбаларын кейіннен жаңғырту мүмкіндігімен диспетчердің жұмыс орнындағы пульттік операцияларды құжаттау.

15-параграф. ADS-B 1090 ES жер үсті станциясына қойылатын негізгі талаптар

135. ADS-B 1090 МГц (1090 GS) кеңейтілген сквиттерінің жерүсті станциясы әуе қозғалысын және әуежай бетінде бақылаудың жерүсті жүйесінің бөлігі болып табылады және мыналарды қамтамасыз етеді:

1) жабдықталған әуе кемелерінен (әуежайдың көлік құралдарынан) 1090 МГц (1090 ES) кеңейтілген сквиттерлер нысанында берілетін ADS-B деректерін қабылдау және декодтау);

2) байқау деректерін өңдеу жүйесі үшін 021 (ATX021) санатындағы ASTERIX форматында нысаналы есептерді жасау және беру.

136. 1090 GS жер үсті станциясының жағдайы BITE нәтижелері негізінде автоматты түрде анықталуы керек:

1) Инициализация (ағылш. Initialisation) - бұл күй қуат қосылған кезде енгізіледі. Қуатты қосу кезінде өзін-өзі тексеру аяқталғаннан кейін, 1090 GS BITE нәтижесіне байланысты On-Line күйіне немесе Failed күйіне енеді:

2) жұмыс (ағылш. On-Line) - бұл күй 1090 GS қалыпты жұмыс күйі. Бұл NS өнімділіктің минималды талаптарына жауап беретін жедел қызметті ұсынатындығын немесе оны жасай алатындығын көрсетеді;

3) қате (ағылш. Failed) - бұл қате күйі анықталған кезде шығарылатын күй, яғни минималды жұмыс талаптары орындалмайды.

137. Жауап сигналдарының тасымалдаушы жиілігі-1090 МГц ±1 МГц.

138. 1090 GS жер үсті станциясының бақылау талаптарын орындауына кедергі келтіретін қабылдағыштың сезімталдығының жоғалуын анықтауы керек.

139. BITE 1090 GS функциясы жүйенің барлық тиісті деңгейлерінде жүйенің сыни параметрлерін бақылау және талдау арқылы қол жеткізілетін жабдықтың жұмыс жағдайына үздіксіз мониторинг жүргізуге мүмкіндік беретін кіріктірілген сынақ аппаратурасын (BITE) қамтиды.

140. BITE 1090 GS жүйесі жердегі станцияның жұмысына әсер ететін ақауларды анықтай алады.

141. BITE жүйесі ақаулы жабдықты (LRU (ТЭЗ) деңгейінде) жүйеде жергілікті түрде тіркеуі және тиісті түрде мониторинг, тіркеу және басқару кіші жүйелерін хабардар етуі тиіс. BITE тестілері антеннаның RF кірісін қоса, жүйені тексеруді қамтиды. Бұл тексеруде ADS-B 1090 ES сыртқы эмитенті болып табылатын Site Monitor бағдарламасын қолдануға болады, бұл антеннаны қоса алғанда, жүйенің тұтастығын тексеруге мүмкіндік береді.

142. NS 1090 GS bite тесттерін іске қосу кезінде де, мезгіл-мезгіл де орындайды. Тесттер BITE жалпы күй сигналы ретінде жинақталуы керек, ол оператор мен клиенттік жүйелер үшін сәтсіздіктерді көрсету үшін қолданылады.

143. NS 1090 GS әр мақсатты есеп үшін келесі минималды мәліметтер жиынтығын бақылауды өңдеу жүйесіне хабарлауы керек:

1) ұшақтың көлденең орналасуы-ендік және бойлық;

2) барометрлік биіктік;

3) деңгейлес жағдай сапасының көрсеткіштері;

4) әуе кемесінің сәйкестендіргіші (ұшақты сәйкестендіру және A режиміндегі код);

5) авариялық көрсеткіштер;

6) арнайы орналасқан жерді анықтау (SPI);

7) қолдану уақыты.

Ескертпе: авариялық индикаторлар мен SPI ұшу экипажының таңдауы бойынша ғана беріледі. 24 биттік адрес міндетті atx021 өрісі ретінде қосылған

144. НС 1090 GS осы Қағидаларға 3-қосымшаның 4-тарауына сәйкес ақпаратты үздіксіз функционалдық-тәуелсіз құжаттау, мұрағаттық ақпаратты іздеу және жаңғырту функцияларын қолдауы тиіс..

145. Анықтамалық дәл уақыт. Жердегі орналасқан жер туралы хабарламалардың, ауадағы орналасқан жер туралы хабарламалардың және/немесе tis-B хабарламаларының негізінде ADS-B және/немесе tis-B хабарламаларын қалыптастыруға арналған қабылдау жүйелері алынған хабарламалардың мынадай жағдайларында жеткізілімнің қолданылу уақытын қалыптастыру мақсатында UTC GNSS өлшенген уақытын пайдаланады:

1) навигациялық белгісіздік санаты (NUC) 8 немесе 9 болған кезде нөл (0) нұсқасының ADS-B хабарламалары, немесе

2) навигациялық тұтастық санаты (NIC) 10 немесе 11 болған кезде ADS-B немесе TIS-B Бір (1) нұсқасының немесе екі (2) нұсқасының хабарламалары.

UTC өлшенген уақыт туралы деректердің ең аз диапазоны 300 с және ажыратымдылығы 0,0078125 (1/128) с.

146. Кеңейтілген сквиттер форматы ES-келесі өрістерден тұратын "төмен" байланыс желісінің (DF = 17) 112 биттік сигнал пішімі қолданылады:

1) DF – "төмен" байланыс желісі сигналының форматы";

2) СА – мүмкіндіктер;

3) АА - жарияланған мекенжай:

4) ХБ – хабарлама:

5) Pi-сұрау салушының паритеті/идентификаторы.

147. МЕ: хабарлама, кеңейтілген сквиттер. DF = 17-дегі "төмен" байланыс желісінің осы 56-биттік (33-88) сигнал өрісі радиохабар хабарларын тарату үшін пайдаланылады. Es кеңейтілген сквиттер регистрлерде қолданылады 05, 06, 07, 08, 09, 0А және 61-6F және 0 нұсқасына, 1-нұсқаға немесе 2-нұсқаға сәйкес келеді, олардың сипаттамасы төменде келтірілген:

1) ES хабарламаларының 0-нұсқасы және тиісті талаптар ADS-B пайдаланатын навигациялық деректердің дәлдігін немесе тұтастығын сипаттай алатын навигациялық белгісіздік санаты (NUC) түріндегі байқау сапасы туралы ақпаратты ұсынуды қамтамасыз етеді, NUC мәні осы сипаттамалардың қайсысына, тұтастығына немесе дәлдігіне қатысты нұсқау жоқ.

2) ES хабарламаларының 1-нұсқасы және тиісті талаптар навигациялық дәлдік санаты (NAC), навигациялық тұтастық санаты (NIC) және бақылау тұтастығы деңгейі (SIL) түрінде бақылаудың дәлдігі мен тұтастығы туралы ақпаратты жеке ұсынуды қамтамасыз етеді.

ES форматтарының 1-нұсқасында мәртебе туралы ақпаратты жетілдірілген ұсынуға қатысты ережелер де бар.

3) ES хабарламаларының 2-нұсқасы және тиісті талаптар 1-нұсқаның ережелерін қамтиды, бірақ тұтастық және параметрлер туралы ақпаратты ұсынуға қатысты ережелер қосымша жетілдірілген. Es хабарлама форматтарының 2-нұсқасы орналасқан жер туралы деректер көзінің тұтастығы туралы ақпаратты және ADS-B таратушы жабдығының тұтастығына қатысты ақпаратты бөлек ұсынуды қамтамасыз етеді. Es хабарлама форматтарының 2-нұсқасы сонымен қатар тік және көлденең жазықтықтардағы орналасу дәлдігі туралы ақпаратты бөлек ұсынуды, тік жазықтықтағы тұтастық туралы деректерді орналасу тұтастығы туралы мәліметтерден алып тастауды, GNSS антеннасының ығысу туралы A режимінің кодын және көлденең жазықтықтағы орналасқан жер туралы ақпараттың тұтастығына қатысты қосымша мәндерді ұсынады. ES хабарлама форматтарының 2-нұсқасы мақсаттың мәртебесі туралы хабарламаны таңдалған биіктікті, таңдалған курсты және барометрлік қысымды орнату туралы ақпаратты қосу арқылы өзгертеді. Үш түрлі нұсқаға арналған форматтар интероперабельді. Кеңейтілген сквиттер қабылдағышы өз нұсқасының сигналдарын, сондай-ақ алдыңғы нұсқалардың хабарлама форматтарын танып, шеше алады. Қабылдағыш өзінің мүмкіндіктерін ескере отырып, кейінгі нұсқалардың сигналдарын шеше алады.

Қабылдағыш-жауап бергіш регистрлерінің пішімдері мен деректер көздері бойынша нұсқаулық материал S режимі мен кеңейтілген сквиттер (Doc 9871) қызметтеріне қатысты техникалық ережелерде қамтылған.

148. Кеңейтілген сквиттегі ADS-B берілуіне қойылатын талаптар, кеңейтілген сквиттерді беру жабдығы Құрылғының әрекет ету қашықтығына және жабдықтың жалпы кластары мен жабдықтың нақты кластарының келесі анықтамасына сәйкес беруге қабілетті параметрлер кешеніне сәйкес жіктеледі:

1) кеңейтілген сквиттерді пайдаланатын а класының борттық жүйелері ADS-B борттық қосымшаларын қамтамасыз ету үшін кеңейтілген сквиттерді (яғни ADS-B IN) қабылдаудың қосымша мүмкіндігімен кеңейтілген сквиттерді (яғни ADS-B IN) беру мүмкіндігін қоса алғанда, интерактивті алмасуды қамтамасыз етеді;

2) кеңейтілген сквиттерді пайдаланатын В класының жүйелері әуе кемелерінде, жерүсті көлік құралдарында немесе тіркелген кедергілерде пайдалану кезінде тек беруді (яғни кеңейтілген сквиттерді қабылдау мүмкіндігінсіз ADS-B OUT) қамтамасыз етеді;

3) кеңейтілген сквиттер пайдаланатын С класының жүйелері, жүйелер тек қабылдау мүмкіндігіне ие болады және осылайша оларға беруге қатысты талаптар қойылмайды.

149. Автоматты тәуелді бақылаудың радиохабар тарату жүйелері (ADS-B) ИКАО халықаралық стандарттарының талаптарына сәйкес келуі тиіс (10-қосымша, 4-том). S режимінің кеңейтілген сквиттерін беруге байланысты талаптар "S режимінің және кеңейтілген сквиттердің қызметтеріне қатысты техникалық ережелер" DOC 9871 ИКАО-да қамтылған. S режимінің кеңейтілген сквиттерлер қабылдағыштарына қатысты толық техникалық ережелер RTCA DO-260B/EUROCAE ED-102a "1090 МГц жиілікте жұмыс істейтін радиохабар автоматты тәуелді бақылау (ADS-B) және әуе қозғалысы туралы ақпарат радиохабар қызметі (TIS-B) жүйелеріне арналған ең төменгі пайдалану сипаттамаларының стандарттары" құжатында қамтылған.

16-параграф. Көп позициялы қабылдау жүйелерінің параметрлері (MLAT)

150. 1090 МГц жиілікте жұмыс істейтін MLAT жүйелерінде қолданылатын радиожиілік сипаттамалары, осы сигналдардың құрылымы мен мазмұны Т-ҚШРЛ жүйелерімен үйлесімді.

151. Әуе қозғалысын бақылау үшін қолданылатын MLAT жүйесі әуе кемесінің орналасқан жерін анықтап, оны анықтай алады. Қолдану түріне байланысты әуе кемесінің орналасқан жері не екі, не үш өлшемде талап етілуі мүмкін. Әуе кемесін тану мыналарға сүйене отырып айқындалуы мүмкін:

1) А режимінің немесе S режимінің жауаптарындағы А режимінің коды;

2) S режимінің жауаптарында қамтылған әуе кемесінің тану индексін немесе тану және санат туралы кеңейтілген сквиттердің хабарламасын қамтиды.

Әуе кемелері туралы өзге де ақпаратты мүмкіндік туралы хабарларды талдау (атап айтқанда, сквиттерлер немесе басқа жердегі сұрау салуларға жауаптар) арқылы немесе MLAT жүйесімен тікелей сұрау салу арқылы алуға болады.

152. MLAT жүйесі берілістердегі орын туралы қосымша ақпаратты декодтау үшін жабдықталған жағдайларда, ол мұндай ақпаратты TDOA негізінде есептелген әуе кемесінің орналасқан жерінен бөлек береді.

153. Белсенді MLAT жүйесі әр қажетті жаңарту кезеңінде пассивті қабылдау арқылы алуға болатын ақпаратты алу үшін белсенді сұрауларды пайдаланбайды. Таратқыштар жиынтығынан тұратын белсенді MLAT жүйесі S режимінің жеке сұраушысы ретінде қарастырылады, әуе кеңістігінің кез-келген бөлігінде барлық белсенді MLAT жүйелері қолданатын таратқыштар жиынтығының жұмысы барлық MLAT 10,30 МГц сұраныстарының жиынтығына байланысты қабылдау-жауап беру құрылғысының бос болуына әкелмейді 2% - дан асады. Белсенді MLAT жүйелері S режимінде жалпы қоңырау сұрауларын пайдаланбайды.

154. Әуе қозғалысын бақылау үшін пайдаланылатын MLAT жүйесі жедел қызмет көрсетуді қанағаттанарлық түрде қамтамасыз ете алатын пайдалану сипаттамаларына ие.

155. MLAT жүйелері мен WAM әрекет ету аймағы кең мультилатерация жүйелерінің техникалық параметрлері бойынша егжей-тегжейлі нұсқаулық материал ИКАО Doc 9924 "Авиациялық бақылау бойынша нұсқаулық" құжатында келтірілген.

17-параграф. ӨЖЖ-цифрлық байланыс желісі (VDL) "ауа – жер"

156. VDL режимдері:

1) D8psk модуляциясын және тасымалдаушыны басқарумен (CSMA) көп станциялы қол жеткізуді басқару әдісін қолданатын тек деректерді беру режиміндегі VDL - VDL 2 режимі.

2) 3 - Режим VDL-VDL d8psk модуляциясын және TDMA ортасына қол жеткізуді басқару әдісін қолданатын сөйлеу және деректерді беру режимінде

3) 4-Режим VDL-VDL тек деректерді беру режимінде, онда gfsk модуляция әдісі және уақытша арналарды бөлу (STDMA) арқылы өзін-өзі ұйымдастыратын көп станциялы қол жетімділік қолданылады.

157. 136,975 МГц жиілігі 2 VDL режимінде ғаламдық жалпы байланыс арнасы (CSC) ретінде сақталады.

158. VDL жүйесі кодтар мен байттардан тәуелсіз деректерді беруді қамтамасыз етеді.

159. Қажет болған жағдайда VDL жабдықталған әуе кемесі бір жерүсті станциясынан екіншісіне ауысады.

160. 3 режиміндегі VDL жүйесі "микрофонды қоспас бұрын тыңдаңыз" арнасына кіруге негізделген транспарентті симплексті сөйлеу байланысын қамтамасыз етеді.

161. Радиожиіліктер 117,975–137 МГц жолағындағы радиожиіліктерден таңдалады. Ең кіші тағайындалған жиілік-118,000 МГц, ал ең үлкен тағайындалған жиілік-136,975 МГц. Берілген жиіліктер арасындағы бөлу аралығы (арналардың таралуы) 25 кГц құрайды.

162. Сәулеленудің болжамды поляризациясы тік болып табылады.

163. Жердегі станцияның VDL жабдығының жұмыс радиожиілігі тағайындалған жиіліктен ±0,0002% (0,000002) артық өзгермейді.

164. Іс жүзінде мүмкін болатын жерде тиімді сәулелену қуаты кеңістіктегі сигналдардың еркін таралуына сүйене отырып, құралдың белгіленген жұмыс аймағы шегінде кем дегенде 75 мкВ/м (-109 дБВт/м 2) өріс кернеулігін тудырады.

165. Паразиттік сәулелену деңгейі қолда бар техникалық құралдар мен қызмет көрсету сипаты мүмкіндік беретіндей минималды түрде жүзеге асырылады.

166. Бірінші іргелес арнаның 25 кГц арна жолағының ені шегінде өлшенген барлық пайдалану жағдайларында VDL жерүсті таратқышының сәулелену қуатының деңгейі 0 дБмВт аспайды, VDL жерүсті таратқышының барлық жаңа қондырғылары үшін 2 дБмВт аспайды.

167. Екінші іргелес арнаның 25 кГц арна жолағының ені шегінде өлшенген барлық пайдалану жағдайларында VDL жерүсті таратқышының сәулелену қуатының деңгейі -25 дБмВт-тан аз және осы мәннен монотонды түрде октаваға ең төменгі норма 5 дБ-дан -52 дбмвт-қа дейін төмендейді, VDL жерүсті таратқышының барлық жаңа қондырғылары үшін -28-ден аз дБмВт.

168. Төртінші іргелес арнаның 25 кГц арна жолағының ені шегінде өлшенген барлық пайдалану жағдайларында VDL жерүсті таратқышының сәулелену қуатының деңгейі -38 дБмВт-тан кем болады және осы мәннен монотонды түрде октаваға ең төменгі норма 5 дБ-ден -53 дбмвт-қа дейін төмендейді.

169. Бірінші іргелес арнаға қатысты симметриялы орналасқан 16 кГц арна жолағының ені шегінде өлшенген барлық пайдалану жағдайларында VDL жерүсті таратқышының сәулелену қуатының деңгейі -20 дБмВт-тан аспайды.

170. Барлық жұмыс жағдайында барлық жаңа VDL таратқыш қондырғыларының сәулелену қуатының деңгейі 16 кГц арна жолағының ені шегінде өлшенеді, оның орталығы бірінші іргелес арнаға келеді, -18 дБмВт аспайды.

171. VDL жерүсті таратқышының сәулелену қуатының деңгейлеріне қойылатын талаптар жабдықты пайдаланудың әуе кеңістігі мен оны енгізу мерзімдері, жерүсті жүйелерінің белгіленген талаптарға міндетті түрде сәйкестігі туралы алдын ала, кемінде екі жыл бұрын хабардар етілетін өңірлік аэронавигациялық келісімдер негізінде айқындалады.

Радиотехникалық жабдық және электр байланысы параметрлеріне қойылатын талаптарға қосымша

Тік жазықтықтағы Ә-ШРЛ әсер ету аймағы (масштабта емес)

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 22-қосымша

Авиациялық электр байланысын ұйымдастырудың үлгілік сұлбалары

Әуе қозғалысына қызмет көрсету өңірлік орталығының авиациялық электр байланысын ұйымдастырудыңүлгілік сұлбасы

Авиациялық электр байланысы құралдарының шартты белгілері

*) - үшбұрыш қара түспен боялады;

Пайдаланылатын қысқартылған сөздер:

АФТН - (англ.Aeronautical Fixed Telecommunication Network, AFTN);

ӘК - әуе кемесі;

ЖЖ - жоғары жиілік;

ӘҚЖ БО - Әуе қозғалысын жоспарлаудың бас орталығы;

ЖӘЖ - жергілікті әуе желілері;

ЖДП - жергілікті диспетчерлік пункт;

ӘҚҚ - әуе қозғалысына қызмет көрсету;

ӨЖЖ - өте жоғары жиілік;

ЖНП - жеке навигациялық пункт;

ӨО - өңірлік орталық.

Әуеайлақ аудандарында әуе қозғалысына қызмет көрсету үшін авиациялық әуе радиобайланысын ұйымдастырудың үлгілік сұлбасы

Авиациялық электр байланысы құралдарының шартты белгілері

*) - үшбұрыш қара түспен боялады

Пайдаланылатын қысқартылған сөздер:

АТИС - (англ.Automatic Terminal Information Service, ATIS); ӘК - әуе кемесі; ЖЖ - жоғары жиілік; ШДП - "Шеңбер" диспетчерлік пункті; РДП - "Рулдеу" диспетчерлік пункті; ДПП - "Жақындау" диспетчерлік пункті; ЖДП - жергілікті диспетчерлік пункт; ӘҚҚ - әуе қозғалысына қызмет көрсету; ӨЖЖ - өте жоғары жиілік;

Әуе трассаларында және жергілікті диспетчерлік пункт (ЖДП) аудандарында әуе қозғалысына қызмет көрсету үшін авиациялық әуе радиобайланысын ұйымдастырудың үлгілік сұлбасы

Авиациялық электр байланысы құралдарының шартты белгілері Условные обозначения средств авиационной электросвязи

*) - үшбұрыш қара түспен боялады

Пайдаланылатын қысқартылған сөздер: ӘК - әуе кемесі; ЖЖ - жоғары жиілік; ЖДП - жергілікті диспетчерлік пункт; ӘҚҚ - әуе қозғалысына қызмет көрсету; ӨЖЖ - өте жоғары жиілік; ӨО - өңірлік орталық.

Әуе қозғалысына қызмет көрсету бойынша азаматтық авиация кәсіпорнының авиациялық жерүсті электробайланысын ұйымдастырудың үлгілік сұлбасы

Ескертпе: белгі арқылы бөгде операторлар жалға алатын байланыс арналары көрсетілген

Авиациялық электробайланыс құралдарының шартты белгілері

1. Радиобайланыс және радиорелелі байланыс құралдары

2. Сымдық байланыс құралдары

*) - шеңбер қара түске боялады

**) - алтыбұрыш қара түске боялады

***) - тікбұрышта жабдықтың атауы көрсетіледі

Пайдаланылатын қысқартулар:

АТИС - (англ.Automatic Terminal Information Service, ATIS) ;

AFTN - (англ.Aeronautical Fixed Telecommunication Network, AFTN) ;

ТОБЖ -талшықты-оптикалық байланыс желісі;

ӘІБ -әуежай ішіндегі байланыс;

КГЖ - курстық-глиссадтық жүйе ILS;

ЖНП - жеке навигациялық пункт;

ОРЛ - шолу радолокаторы;

ЖҚЖ - жеке қондыру жүйесі;

ӘҚҚ - әуе қозғалысына қызмет көрсету;

ӨЖЖ - өте жоғары жиілік;

ӘҚҚА - әуе қозғалысына қызмет көрсету ауданы.

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 23-қосымша

Хабарландыру санаты және кезектілік тәртібі

1. Апаттық шақырулар, апат туралы хабарландырулар.

2. Шұғыл хабарландырулар.

3. Ұшу қауіпсіздігіне қатысты хабарландырулар.

4. Метеорологиялық хабарландырулар.

5. Ұшу тұрақтылығына қатысты хабарландырулар.

NОТАМ хабарландыруы 2) – 5) қоса тармақшаларында аталып шыққан кез келген санатына жату мүмкін. Санаты әуе кемесі үшін NОТАМ хабарландыруының мазмұны мен маңыздылығымен айқындалады.

Азаматтық авиаяда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 24-қосымша

AFTN желісінде жұмыс істеу технологиясы

Ескерту. 24-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасының авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясы (бұдан әрі - Технология) осы Қағидалар, халықаралық стандарттар, ұсынылатын практика және аэронавигациялық қызмет көрсету қағидалары негізінде әзірленді, Авиациялық электр байланысы, Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға II томның 10-қосымшасы.

2. Технология Қазақстан Республикасының AFTN желісінде байланысты ұйымдастыру мен жүргізуді айқындайды.

3. AFTN желісінде келесі хабарламалар өңделеді:

1) апаттар туралы;

2) шұғыл;

3) ұшу қауіпсіздігіне қатысты;

4) метеорологиялық;

5) ұшу тұрақтылығы туралы;

6) аэронавигациялық ақпаратты басқару қызметі;

7) авиациялық әкімшілік;

8) қызметтік.

4. Барлық AFTN станциялары UTC қолданады. Күннің соңы – түн ортасы-24.00, ал басталуы – 00.00.

5. Дата – уақыт тобы алты саннан тұрады: алғашқы екі сан айдың санын, ал соңғы төрт сан сағат пен минутты (UTC) білдіреді.

6. Хабарлама мәтінін AFTN желісіне беруге дайындық кезінде келесілерді сақтау қажет.

Ақпарат, индекстер, қысқартулар, әріптер, шартты белгілер тырнақшаға алынбайды.

2-тарау. AFTN желісінде байланысты ұйымдастыру

7. Желіні жедел басқаруды кәсіпорынның ҚҚКО жүзеге асырады.

8. Желі тұрақты сипатқа ие, ол хабарламаларды коммутациялау орталықтары мен соңғы станцияларды кәсіпорын филиалдарының орналасқан жерлеріне байланыстырумен қамтамасыз етілген.

3 тарау. Жеделхаттарды құрастыру және AFTN станциясына жіберу Параграф 1. Хабарламалар түрлері

9. Хабарламалар оларды өңдеу сатысына (AFTN станциясы арқылы өтуіне) байланысты бөлінеді:

1) жөнелтушілерден шығыс-қабылданған және осы станциядан желіге берілетін;

2) транзиттік-осы станция арқылы өтетін және онда өңделетін;

3) осы станцияға желі арқылы транзиттік-кіретін және осы станцияның адресаттарына жеткізілуге тиіс.

10. Жіберушінің жасайтын адрестік жолына байланысты хабарламалар мыналарға бөлінеді:

1) бір мекенжайлы-мекенжай жолында адресаттың бір индексі бар;

2) көп адрестік – адрестік жолда алдын ала анықталған жіберілімге арналған адресаттардың екі және одан көп индексі немесе адрес индексі бар.

11. Хабарламалар олардың мәтініне және өңдеу тәсіліне қарай бөлінеді:

1) формализацияланғандар-қатаң белгіленген нысан бойынша құрастырылған мәтін;

2) қарапайым (мағыналық).

Параграф 2. Хабарламалар санаттары

12. AFTN-де хабарламалардың келесі санаттары өңделеді:

1) апаттар туралы (СС шұғылдық индексі). Хабарламалардың бұл санатына жылжымалы станциялардың тікелей қауіп төніп тұрғаны туралы хабарлайтын хабарламалары, сондай-ақ апатқа ұшыраған жылжымалы станция үшін талап етілетін жедел көмекке қатысты барлық басқа хабарламалар жатады;

2) шұғыл (ДД жеделділік индексі). Хабарламалардың осы санатына әуе кемесінің немесе басқа көлік құралдарының немесе әк бортындағы немесе көру шегінде қандай да бір тұлғаның қауіпсіздігіне қатысты хабарламалар жатады;

3) ұшу қауіпсіздігіне қатысты (ФФ жеделділік индексі) мыналарды қамтиды:

ИКАО PANS-ATM (Doc 4444) құжатында анықталғандай, ӘК қозғалысы және басқару туралы хабарламалар);

ұшу-пайдалану агенттігі жасаған, ұшудағы ӘК-ге немесе ұшуға дайындалып жатқан ӘК-ге тікелей қатысы бар хабарламалар;

SIGMET ақпаратымен, борттан арнайы хабарламалармен, AIRMET хабарламаларымен, жанартау күлі және тропикалық циклондар туралы консультациялық ақпаратпен және нақтыланған болжамдармен шектелген метеорологиялық хабарламалар;

4) метеорологиялық (гг жеделділік индексі) хабарламаларды қамтиды:

o ауа райы болжамдары, мысалы болжамдар: әуеайлақ, аудандар, бағыттар бойынша;

бақылау мен есептерге қатысты, мысалы, METAR, SPESI;

5) ұшулардың тұрақтылығы туралы (гж жеделділік индексі) мынадай хабарламаларды қамтиды:

орталық параметрлері;

ӘК ұшуды орындау кестелеріндегі өзгерістер туралы;

ӘК қызмет көрсету туралы;

әдеттегі кестелерден ауытқудан туындаған жолаушыларға, экипажға және жүктерге байланысты ұжымдық қажеттіліктердегі өзгерістер туралы;

o жоспарланбаған қону;

o ұшақтың тұрақты емес ұшуларына аэронавигациялық және пайдалану қызметін көрсетуге қатысты ұшу алдындағы шаралар. Мысалы, ұшуға рұқсат алу туралы өтініштер;

ӘК ұшып келу уақыты немесе ұшып шығу уақыты көрсетілетін ұшу-пайдалану агенттіктері жасаған;

ӘК ұшуын қамтамасыз ету үшін шұғыл қажетті қосалқы бөлшектер мен материалдарға қатысты;

6) САИ хабарламалары (гг жеделділік индексі) мыналарды қамтиды: NOTAM қатысты;

SNOWTAМ қатысты;

7) авиациялық әкімшілік (kk шұғылдық индексі) хабарламаларды қамтиды:

әуе кемелері ұшуының қауіпсіздігін, тұрақтылығын қамтамасыз етуге арналған құралдарды пайдалануға немесе оларға техникалық қызмет көрсетуге қатысты;

аэронавигациялық ақпарат қызметінің жұмыс істеуіне қатысты;

Азаматтық авиацияның өкілетті органдары алмасатын және аэронавигациялық қызмет көрсетуге қатысты;

олар жеделдік дәрежесі бойынша авиапоштамен немесе басқа желілер арқылы жіберілуі мүмкін емес;

8) қызметтік хабарламалар (мән-жайларға қатысты мерзімділік индексі бар). Хабарламалардың осы санатына AFTN станциясы қате жіберген деп болжанған басқа хабарламаларға қатысты ақпарат алу немесе растау мақсатында AFTN станциялары жасаған хабарламалар, арналардағы реттілік нөмірлерін растау жатады.

AFTN станциялары орыс және латын регистрлерінде қызметтік хабарламаларды генерациялауды және тануды қамтамасыз етеді. Қызметтік хабарлардың тіркелімі шектес AFTN станцияларының уағдаластығымен айқындалады.

СС (SS) жеделділік индексі бар хабарламалардың алынғанын растайтын хабарламаларды қоспағанда, қызметтік хабарламалар мәтіндегі бірінші топ ретінде СЖЦ (SVC) қысқартуының көмегімен белгіленеді.

Қызметтік хабарламада алынған хабарламаға сілтеме беру немесе дереккөз белгілеуінің тиісті топтарының көмегімен жүргізіледі.

Хабарламаны кідірту немесе алмау себептерін анықтауға қатысты қызметтік хабарламалар осы технологияға 1-қосымшаға сәйкес хабарламаларды кідірту немесе алмау себептеріне тексеру жүргізу тәртібімен сұрау салынған хабарлама өңделген AFTN станцияларына жіберіледі.

Параграф 3. Беру кезектілігі

13. AFTN станциялары хабарламалардың бұрмалаусыз өтуін қамтамасыз етеді.

14. Көлемі 160 белгіге дейінгі шығыс жеделхаттар үшін желіге беру уақытының мынадай нормативтері белгіленген:

1) кезексіз СС (SS) шұғылдық индексімен, дереу;

2) ДД (DD), ФФ (FF) шұғылдық индекстерімен 5 минутқа дейін;

3) ГГ (GG) шұғылдық индекстерімен 10 минутқа дейін;

4) КК (KK) шұғылдық индексімен 30 минутқа дейін.

Көлемі 160 белгіден асатын жеделхаттарды беру уақыты әрбір қосымша 100 белгіге 1 минутқа ұлғайтылады.

Көп адрестік жеделхаттарды беру уақыты осы Технологияның 26-тармағына сәйкес белгіленеді.

15. AFTN станцияларында транзиттік хабарламалар үшін хабарламаларды берудің (ретрансляциялаудың) мынадай кезектілігі айқындалады:

Кезектілік индексі

жеделдікті беру

1 SS (SS);

2 DD (DD) FF (FF);

3 ГГ (GG) КК (KK).

Бірдей жеделдік индексі бар хабарламалар AFTN станциясына түскен тәртіппен жіберіледі.

Параграф 4. Жеделхаттарды құрастыру және AFTN станциясына жіберу

16. Осы Технологияның 12-тармағында көрсетілген санаттарға жататын хабарламалар ғана AFTN желісіне беру үшін қабылданады.

17. Хабардың желіге берілуінің қолайлылығын анықтау және мәтіннің дұрыс жазылуы жеделхатты жасаған жөнелтушіге жүктеледі. AFTN станциясының қызметкерлері желіге беру үшін станцияға жеткізілген жеделхаттың мәтінін өзгертпейді және түзетпейді.

18. AFTN желісіне беруге арналған жеделхатты жөнелтуші жасайды және онда мекен-жай жолы, дереккөз, мәтін және қызметтік мәліметтер болады және мынадай нысанға сәйкес келеді:

00 ХХХХХХХХ

00000 YYYYYYYY

МӘТІН ____________________________________________________

Лауазымды тұлғаның лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) және қолы

Орын: Тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)

телефон № (міндетті емес) күні (күні, айы, жылы).

мұндағы: 00 ХХХХХХХХ-адрестік жол (00-жеделділік индексі,

ХХХХХХХХ-мекен-жай индексі). Мекенжай жолында адресаттардың бірнеше индексі болуы мүмкін;

000000 YYYYYYYY – дереккөз (000000-жеделхатты жіберу уақыты,

Yyyyyyyy-жіберуші индексі);

Мәтін-жеделхаттың мәтіндік бөлігі. Мәтін бөлігі әрқашан қызметтік мәліметтерден тұтас көлденең сызықпен бөлінеді.

19. Жеделхат:

1) егер мекенжай жолының адресаттарының барлық индекстері У (U) әрпінен басталса, орыс немесе латын әліпбиінде;

2) латын әліпбиінде, егер мекенжай жолының адресаттарының индекстерінің ең болмағанда біреуі У (U) әрпінен өзгеше әріптен басталса құрастырылады.

Жеделхатта орыс сөздерін латын әріптерімен жазу қажет болған жағдайда осы Технологияға 2-қосымшаға сәйкес орыс сөздерін латын әріптерімен жазу үшін хабарламаларда пайдаланылатын орыс әліпбиінің латын әріптеріне сәйкестік кестесі пайдаланылады.

20. AFTN жөнелту станциясы желіге жіберу үшін мына жеделхаттарды қабылдайды::

1) осы мақсаттарда пайдалану үшін рұқсат етілген тізбек бойынша алынса;

2) жөнелтушімен станцияға жеткізілсе және осы Технологияның 18-тармағында көрсетілген нысанға сәйкес келсе, жазу парағының кемінде жартысы мөлшеріндегі қағазда немесе арнайы дайындалған бланкіде сиямен немесе қара түсті пастамен анық жазылған не қолмен басылған және қол қою құқығы берілген лауазымды адамдар қол қойған болуы тиіс.

Қарауында AFTN станциясы бар азаматтық авиация ұйымымен (филиалымен) келісу белгісі бар жеделхаттарға қол қою құқығы бар лауазымды адамдар тізімінің түпнұсқалары жөнелтушіге қызмет көрсететін станцияда сақталады, осы Технологияға 3-қосымшаға сәйкес жеделхаттарға қол қою құқығы бар лауазымды адамдар тізімінде көрсетіледі.

21. Қызметтік мәліметтердегі қол жеделхат бланкісінде көрсетілген лауазымды адамға сәйкес келуі тиіс.

Лауазымды адам уақытша болмаған кезде оған рұқсат етілген жеделділік санаты мен жіберушінің индексі бар жеделхатқа оның міндетін атқарушы адам қол қоя алады. Бұл жағдайда жеделхат бланкісінде жеделхатқа қол қоятын адамның уақытша лауазымы көрсетіледі.

Егер жеделхат бланкісінде, қызметтік мәліметтерде бірнеше лауазымды тұлға көрсетілсе, онда барлық аталған адамдардың қолдары болуы тиіс, бұл жағдайда жеделхат желіге беруге қабылданады, егер жеделхатта бар жеделдік санаты мен жіберушінің индексі көрсетілген лауазымды адамдардың біреуі үшін жеделхаттарға қол қоюға құқығы бар лауазымды адамдардың тізімімен рұқсат етілген жағдайда ғана.

22. Жіберуші жеделхатта түзетулер енгізе алады, толықтырулар жасай алады, оны беруді кешіктіреді немесе болдырмайды. Барлық осы әрекеттер жеделхаттың осы бланкісінде жіберушінің қолымен расталады. Егер жеделхат жіберілген болса, онда жіберуші түзету, толықтыру немесе оның күшін жою үшін жеке жеделхат береді.

23. Шығыс жеделхаттардың түпнұсқалары және AFTN шығыс станциясы берген барлық хабарламалардың толық көшірмелері AFTN жөнелту станциясында ұзақтығы күнтізбелік 30 күн ішінде сақталады.

24. Желіге беру үшін жеделхаттар AFTN станциясына бір данада ұсынылады. AFTN станцияларында өңдеуге қабылданған жеделхаттардың түпнұсқалары жөнелтушілерге қайтарылмайды.

25. Жеделхат мынадай құрамдас бөліктерден тұрады:

1) мекенжай жолына: жеделділік индекстері кіреді;

мекен-жайы (адресаттар).

Шұғылдық индексі тиісті екі әріптік топтан тұрады және мекенжайлардың бірінші жолында көрсетіледі. Жеделхаттың шұғылдық индексін оның мазмұнына қарай жеделхатқа қол қойған адам айқындайды.

Адресаттың индексі сегіз әріптен тұрады және алдын-ала жіберілген мекен-жай индексін қоспағанда, мыналарды қамтиды:

межелі пункт орналасқан жердің төрт әріптік көрсеткіші;

ұйымды көрсететін шартты екі немесе үш әріптік белгі

хабарлама жіберілетін функционалдық бөлімше (авиациялық өкілетті орган, қызмет немесе ұшу-пайдалану агенттігі);

хабарлама жіберілетін ұйым/функционалдық бөлімше шеңберіндегі бөлімді, бөлімшені немесе процесті белгілейтін қосымша әріп(тер). Ь (Х) немесе ЬЬ (ХХ) әрпі алушы мекенжай индексінің жеті немесе алты әріптерімен анықталған немесе нақты белгілеу талап етілмеген жағдайларда мекенжайды аяқтау үшін қолданылады.

Әрбір мекен-жай индексі үшін AFTN тағайындалған станциясы бір жерде немесе әртүрлі жерлерде орналасқанына қарамастан, адресаттың жеке индексі пайдаланылады.

Мекенжайды қалыптастыру үшін пайдаланылатын индекстердің тізбесі:

Қазақстан Республикасының аумағында қолданылатын ұшу-пайдалану агенттіктерінің, авиациялық өкілетті органдардың, азаматтық авиация қызметтерінің, ұйымдары мен лауазымды адамдарының орналасқан жері көрсеткіштерінің (индекстерінің), шартты белгілерінің жинағында;

Көрсеткіштер жинағы (индекстер).... басқа мемлекеттердің;

Doc 7910 ИКАО-орналасу көрсеткіштері (индекстері);

Doc 8585 ИКАО-ұшу-пайдалану шартты белгілері

агенттіктер, авиациялық өкілетті органдар мен қызметтер кіреді.

Егер хабарлама шартты үш әріптік белгі берілмеген ұйымға жолданса немесе ол мемлекеттер индекстерінің жинақтарында көрсетілмесе, онда межелі пункт орналасқан жердің индексінен кейін ИКАО ЫЫЫ (YYY) үш әріптік шартты белгісі (немесе егер әскери қызмет/ұйым болса, ИКАО ЫЬЫ (YXY) үш әріптік шартты белгісі) келеді. Бұл жағдайда адресат ұйымның атауы

жеделхат мәтінінің бірінші элементіне. ЫЫЫ (YYY) немесе ЫЬЫ (YXY) шартты үш әріптік белгіден кейінгі сегізінші әріп осы технологияға 4-қосымшаға сәйкес хабарлама форматтарында көрсетілген толтырғыш Ь (Х) әрпі болып табылады.

Егер хабарлама ұшудағы әуе кемесіне жолданса, сондықтан оған берілген беру трактінің бір бөлігі AFTN желісі арқылы оны авиациялық әуе электр байланысы арналары бойынша қайта таратқанға дейін, әуе кемесіне хабарлама беруге тиісті авиациялық станцияның орналасқан жерінің индексінен кейін, ИКАО ЗЗЗ (ZZZ) шартты үш әріптік белгілеуі керек. Сегізінші әріп-L (x) толтырғыш әрпі. Бұл жағдайда ӘК тану индексі осы технологияға 4-қосымшаға сәйкес хабарламалар форматтарында көрсетілген жеделхат мәтінінің басына енгізіледі.

Жеделхатты жетіден астам адресатқа беру қажет болған кезде осы Технологияның 26-тармағын басшылыққа алады;

2) дереккөз: жеделхатты беру уақытын; жіберушінің индексін қамтиды;

қосымша мекен-жай (қажет болған жағдайда).

Жеделхатты жіберу уақыты 6 саннан тұратын күн-уақыт тобын қамтиды, алғашқы екі сан айдың санын, ал соңғы төрт сан сағат пен минутты (UTC) білдіреді.

Уақыт 24 сағаттық есептеумен белгіленеді.

AFTN станциясының қызметкері бланкіде көрсетілген жеделхатты жіберу уақытының станцияның нақты уақытына сәйкестігін тексереді. Осы технологияның 14-тармағының талаптарын орындау мүмкін еместігіне алып келетін уақыт алшақтығы кезінде AFTN станциясының қызметкері жөнелтушіге жеделхатты беру уақытын өзгерту қажеттігі туралы хабарлайды.

Жеделхатты AFTN станциясына жеделхатты беру уақытын көрсетпей беруге рұқсат етіледі. Бұл жағдайда жеделхатты беру уақытын AFTN станциясының қызметкері жазады және жеделхатты қабылдау уақытына сәйкес келеді.

Позициядан кейін тікелей келетін жіберушінің индексі

Бос орын, сегіз әріптен тұрады және мыналарды қамтиды:

хабарлама жасалған пункттің орналасқан жерінің төрт әріптік көрсеткіші;

ұйымды көрсететін шартты екі немесе үш әріптік белгі

жеделхатты жасаған функционалдық бөлімше (авиациялық уәкілетті орган, қызмет немесе ұшу-пайдалану агенттігі);

жөнелтушінің ұйымы/функционалдық бөлімшесі шеңберіндегі бөлімді, бөлімшені немесе процесті белгілейтін қосымша әріп(тер). Ь (Х) немесе ЬЬ (ХХ) әрпі жөнелтуші индекстің жеті немесе алты әріптерімен анықталған немесе нақты белгілеу талап етілмеген жағдайларда жөнелтушінің индексін аяқтау үшін қолданылады.

Егер хабарламаны ИКАО-ның шартты үш әріптік белгісі берілмеген ұйым жіберсе немесе ол мемлекеттер индекстерінің жинақтарында көрсетілмесе, онда межелі пункт орналасқан жердің индексінен кейін ИКАО ЫЫЫ (YYY) шартты үш әріптік белгісі (немесе ИКАО ЫЬЫ (YXY) шартты үш әріптік белгісі, егер әскери қызметке қатысты болса

/ ұйым). Бұл жағдайда жіберуші ұйымның атауы жеделхат мәтінінің бірінші элементіне енгізіледі. YYY (YYY) немесе YXY (YXY) шартты үш әріптік белгіден кейінгі сегізінші әріп-толтырғыш B (X) әрпі.

Егер хабарлама ұшудағы әуе кемесінің бортында жасалған болса, ол жеткізілгенге дейін AFTN желісі арқылы ішінара өтетін берілген тракт болады, онда жөнелтушінің индексі AFTN желісіне хабарлама беруді қамтамасыз ететін AFTN станциясының орналасқан жерінің индексін қамтиды, одан кейін бірден ИКАО ЗЗЗ (ZZZ) шартты үш әріптік белгілеуі жүргізіледі, содан кейін толтырғыш Ь (Х) әрпі қойылады. Бұл жағдайда әуе кемесінің тану индексі осы технологияға 4-қосымшаға сәйкес хабарлама мәтінінің басына енгізіледі.

Жеделхатта бар ақпарат көзі мен межелі станция арасындағы қосымша мекенжай туралы ақпаратпен алмасуды қамтамасыз ету қажет болған жағдайларда, оны міндетті емес деректер өрісіне (ODF) енгізу керек. Бұл жағдайда жіберушінің индексінен кейін қосылады:

бос орын, бірлік және нүкте (1.)- қосымша мекенжай функциясы параметрінің кодын белгілеу үшін;

жіберушінің индексі жазылған әліпбиге байланысты сжц немесе SVC модификаторының үш белгісі), одан кейін теңдік белгісі ( = ) және ИКАО тағайындалған 8 таңбалы мекен-жайы;

және сызықша ( - ) белгісі - қосымша мекенжай параметрі өрісінің соңын белгілеу үшін.

Қосымша мекенжайды енгізу мысалы:

121312 LGGGZTZX 1.SVC=UAAAOEGX-

Осы хабарламаның шектес AFTN станциялары арқылы өтуін қамтамасыз ету мүмкіндігі үшін жөнелтушінің жолына қосымша мекенжайды енгізуге AFTN жөнелту станциясымен келіскен кезде ғана рұқсат етіледі. СС (SS) жеделділік санатымен апат туралы хабарламаларды беру кезінде AFTN жөнелту станциясы көзі жолында жөнелтуші индексінен кейін осы технологияның 34-тармағының 4) тармақшасына сәйкес жеделділік сигналын қосады;

3) жеделхат мәтіні қысқа, анық, қарапайым жалпыға қолжетімді сөз тіркестерін, сондай-ақ қабылданған қысқартуларды қолдана отырып жасалады.

Жеделхат мәтінінде орыс немесе латын әліпбиін, сандарды және келесі белгілерді пайдалануға болады:

- (дефис)

? (сұрақ белгісі)

: (қос нүкте)

((ашық дөңгелек жақша)

) (жабық дөңгелек жақша)

. (нүкте)

, (үтір)

'(апостроф)

= (теңдік белгісі)

/ (делительная қиғаш сызық)

+ (плюс белгісі).

Мәтінде ешқандай басқа белгілер пайдаланылмайды. Мәтінді түсіну үшін басқа белгілерді пайдалану қажет болған жағдайда олар толық (% - пайыз) келтірілетін әріптік мәнде беріледі.

Жеделхаттың мәтінінде сигналдардың үздіксіз бірізділігі болмауы тиіс:

ОАО

ZCZC

+:+:

НННН

NNNN

,,,,

Осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген қажеттілік кезінде жеделхат мәтінінің басына ұйымның атауы енгізіледі.

ИКАО-ның шартты үш әріптік белгісі(лері) бар хабарламаларда

ЫЬЫ (YXY), ЫЫЫ (YYY) немесе ЗЗЗ (ZZZ) екі немесе одан да көп ұйымға жатады, мәтіндегі одан арғы белгілердің реттілігі мекен-жайы мен хабарлама көзін көрсету үшін пайдаланылатын белгілердің толық реттілігіне сәйкес келеді. Мұндай жағдайларда әрбір белгіленген мекенжай жаңа жолда көрсетіледі. Хабарлама жасаған ұйым атауының алдында (ЫЬЫ, YXY, ЫЫЫ, YYY, ЗЗЗ, ZZZ) сөз қосылады

КІМНЕН (FROM). Осы белгілердің соңында мәтіннің қалған бөлігінің алдында тоқта (STOP) сөзі қосылады. Жеделхат мәтінінің қалған бөлігі жаңа жолдан басталады.

AFTN желісі арқылы берілетін хабарлама мәтіні 1500 баспа белгісінен аспауы тиіс.

Жеделхаттың 1500 баспа белгісінен асатын мәтіні AFTN желісі арқылы берілуі қажет болған жағдайларда жөнелтуші жеделхаттың бірнеше бөлігін (бір дереккөзмен) жасай алады, олардың мәтіні осы тармақшада жазылған ережелерге сәйкес 1500 баспа белгісінен аспауы тиіс.

Бөліктердің саны ең аз. Жеделхаттың әрбір бөлігінің мекен-жайы мен көзі бірдей болуы тиіс және ол мынадай нысанда ресімделеді:

әрбір жеделхат мәтінінің соңғы жолында әрбір бөліктің реттік нөмірі былайша көрсетілуі тиіс:

(бірінші хабарламаның соңы) //01 бөліктің соңы / / (//END PART 01//)

(екінші хабарламаның соңы) //02// (//END PART 02//) бөлігінің соңы ...және т. б;

(соңғы хабарламаның соңы) //ХХ/XX / / (//END PART

XX / ХХ//),

мұндағы XX-соңғы бөліктің, барлық бөліктердің нөмірі.

Жөнелтушіге AFTN жөнелту станциясына мәтіні 1500 баспа белгісінен асатын бір жеделхат ұсынуға рұқсат етіледі. Бұл жағдайда AFTN станциясының қызметкері жөнелтушінің келісімінсіз осы тармақшаның жоғарыда жазылған талаптарына сәйкес бір дереккөзі бар бірнеше хабарламаны дербес жасайды.

AFTN жөнелту станциясы үшін жасалған әрбір бөлік шығыс жеделхаты болып саналады. Әрбір бөлікті беру уақыты осы Технологияның 14 және 26-тармақтарына сәйкес айқындалады.

Жеделхат бланкісінің мәтіндік бөлігін толтыру кезінде сөздер арасындағы бос орындарды қоса алғанда, бір жолдағы белгілердің жалпы саны 69-дан аспауы тиіс екенін ескеру қажет.

Мәтіндегі басқа жолға тек бүтін топтармен (екі бос орын арасында) оларды үзбей ауыстыруға жол беріледі;

4) қызметтік мәліметтер мыналарды қамтиды:

жөнелтушінің қолымен куәландырылған жөнелтушінің лауазымы мен тегі; жеделхатты Орындаушының тегі және қажет болған жағдайда телефоны;

жеделхатқа қол қою күні (күні, айы, жылы));

қажет болған жағдайда, түзетулерді растау және жіберушінің қолы.

26. AFTN жөнелту станциясына ұсынылған көп адрестік жеделхат желіге іргелес AFTN станциясының хабарламаларды өңдеу алгоритміне сәйкес жіберіледі. AFTN жөнелту станциясы берген бір дереккөзі бар хабарламалар саны шектес AFTN станциясы бір хабарламада өңдейтін мекенжай көрсеткіштерінің санымен анықталады (ең көбі жеті немесе жиырма бір).

Бұл жағдайда:

1) AFTN станциясының қызметкері жөнелтушінің келісімінсіз бірдей дереккөзі бар хабарламалардың ең аз қажетті санын дербес жасайды. Хабарламаларды жасау кезінде әрбір хабарламаның бір мекенжай жолына (мекенжай тобына) мекенжайлар индекстері желіні ұйымдастырудың қолданыстағы схемасына сәйкес енгізіледі;

2) AFTN жөнелту станциясы үшін барлық осы хабарламалар шығыс жеделхаттар болып саналады. Бірінші хабарламаны беру уақыты осы технологияға 14-тармаққа сәйкес айқындалады, әрбір кейінгі шығыс жеделхатты беру уақыты алдыңғыға қатысты бес минутқа ұзартылады.

4 тарау. AFTN желісіндегі хабарлар форматы Параграф 1. Жалпы ережелер

27. Хабарламаларда келесі белгілер қолданылуы мүмкін:

1) № 2 (ITA-2) халықаралық телеграф коды үшін: латын регистрінде:

A B C D Е F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

орыс тіркелімінде:

А Б В Г Д Е Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ы Ь Я

сандық тіркелімде:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Э Ю Щ Ш Ч

қосымша белгілер:

- (дефис)

? (сұрақ белгісі)

: (қос нүкте)

((ашық дөңгелек жақша)

) (жабық дөңгелек жақша)

. (нүкте)

, (үтір)

'(апостроф)

= (теңдік белгісі)

/ (бөлгіш қиғаш сызық)

+ (плюс белгісі)

осы Технологияға 5-қосымшаға сәйкес ККМ-2 (ITA-2) Халықаралық Телеграф кодына сәйкес мынадай сигналдар:

№ 1 – 3 сигналдары - әріптік және сандық регистрлерде; № 4 сигнал-тек әріптік регистрлерде;

№ 5 – 32 сигналдары - әріптік және сандық регистрлерде;

2) № 5 (IA-5) халықаралық код үшін):

0/1 – 0/3; 07 – шұғылдық сигналында; 0/10; 0/11 – реттілік соңында; 0/13; 0/14 және 0/15 белгілері – орыс немесе латын қарпін таңдау үшін;

2/0, 2/8 – 2/9, 2/11 – 2/15 белгілері;

3/0 – 3/10, 3/13, 3/15 белгілері;

7/15 белгісі;

осы Технологияға 6-қосымшаға сәйкес № 5 (IA-5) халықаралық кодтың 7н0-кестесіне сәйкес латын қарпі;

4/1 – 4/15 белгілері; 5/0 – 5/10 белгілері;

осы Технологияға 6-қосымшаға сәйкес № 5 (IA-5) халықаралық кодтың 7н1-кестесіне сәйкес орыс қарпі);

6/0-6/15 белгілері; 7/0-7/14 белгілері.

28. Хабарламаларға қосылмау керек:

1) № 2 (ITA-2) Халықаралық телеграф коды үшін):

№ 26, 3, 26, 3 сигналдардың кез келген үздіксіз реттілігі (әріптік және сандық регистрлер – ЗЦЗЦ +:+:) көрсетілген тәртіппен, тақырыптағы реттілікті қоспағанда;

№ 14 төрт сигналдың кез келген үздіксіз реттілігі (әріптік және сандық регистрлер – НННН ,,,,), аяқталғандағы реттілікті қоспағанда;

2) № 5 (IA-5) халықаралық Код үшін):

0/1 (SOH) белгісі, оны жеделхат тақырыбында пайдаланудан басқа; 0/2 (STX) белгісі, оны дереккөз жолында пайдаланудан басқа;

0/3 (ETX) белгісі, оны жеделхаттың соңында пайдаланудан басқа;

осындай тәртіппен 5/10, 4/3, 5/10, 4/3 (ZCZC) белгілерінің кез келген үздіксіз реттілігі, орыс нұсқасында 7/10, 6/3, 7/10, 6/3 (Абдо));

осы тәртіппен 2/11, 3/10, 2/11, 3/10 белгілерінің кез келген үздіксіз реттілігі (+: +:);

4/14 белгісінің кез-келген үздіксіз реттілігі, төрт рет қайталанады (NNNN), орыс тілінде 6/14 (NNNN));

2/12 белгісінің кез-келген үздіксіз реттілігі, төрт рет қайталанады (,,,,).

29. Бақылау хабарламаларын қоспағанда, барлық хабарламалар және бақылау арналық берілістері осы Технологияға 7-қосымшаға сәйкес ITA-2 хабарлама форматында және осы Технологияға 8-қосымшаға сәйкес IA-5 хабарлама форматында келтірілген құрауыштарды қамтиды.

30. AFTN желісінің хабарламаларында қолданылатын қысқартулар мен нөмірленбеген сигналдар осы Технологияға 9-қосымшада келтірілген.

Параграф 2. Халықаралық телеграф коды № 2 (ITA-2)

31. ККМ-2 (ITA-2) Халықаралық телеграф кодындағы кейбір сигналдарға берілген функцияларды көрсету үшін осы Технологияға 5-қосымшаға сәйкес мынадай символдар пайдаланылады:

Таңба мәні

< КАРЕТКАНЫ қайтару (№27 сигнал);

≡ ЖОЛДЫ АУЫСТЫРУ (№28 сигнал);

ӘРІПТІК РЕГИСТРГЕ АУЫСТЫРУ (№29 сигнал-латын;

№ 32 сигнал-орыс);

САНДЫҚ РЕГИСТРГЕ АУЫСТЫРУ (сигнал № 30);

БОС ОРЫН (№31 сигнал);

☐☐☐☐☐☐ БОС ОРЫН СИГНАЛЫ;

< ≡ ТУРАЛАУ ФУНКЦИЯСЫ;

≡ ≡ ≡ ≡ ≡ ≡ Бір параққа орамды беру (7 сигнал № 28);

☐☐☐☐☐☐☐☐☐☐☐☐ Хабарламаларды бөлу сигналы (12 сигнал № 29).

32. Тақырып қамтиды:

1) хабарламаның басталу сигналы-ZCOZ (ZCZC) белгілері);

арнаның және арнаның белгілеуін қамтитын берілістің белгіленуі

реттік нөмірі;

бос орынның бір позициясын және он белгіден аспайтын деректерді қамтитын қосымша қызметтік ақпарат (қажет болған жағдайда);

бос орын сигналы.

2) хабарламаның басталу сигналының алдында жіберуші жеделхат жазған әліпбиге (орыс, латын) сәйкес келетін регистр болуы тиіс.

3) беру белгісі AFTN тарату станциясы таңдаған және берген үш әріптен тұрады. Әдетте, бірінші әріп беру жағын, екіншісі - тізбектің қабылдау жағын, үшіншісі-арнаны білдіреді. Бір арнада-бұл А әрпі, егер бірнеше арналар болса, онда келесі арналар – В, В .... Берілімді белгілеуде орыс әліпбиінің Ч, Ш, Щ, Э, Ю әріптері, сондай-ақ ЗЦ (ZC), ЖЖ (VV) және НН (NN) тіркесімдері қолданылмауы тиіс. AFTN станцияларында байланыс арналарының белгілері бірдей болмауы тиіс.

4) AFTN станциялары бір AFTN станциясынан екіншісіне тікелей берілген барлық хабарламаларға 001-ден 000-ға дейін (000 осы серияның мыңға сәйкес келеді) үш саннан тұратын арналық реттік нөмірлерді дәйекті түрде береді. Әрбір арнаға осы нөмірлердің жеке сериялары (001-ден 000-ге дейін) беріледі. Бірінші серия күн сайын сағат 00:00-де басталады.

5) екі шектес AFTN станциялары арасындағы уағдаластық жағдайында олардың арасында төрт мәнді арналық реттік нөмірлерді пайдалануға рұқсат етіледі.

6) беру белгісі тізбек бойынша мынадай ретпен жіберіледі:

Бос орын [.];

AFTN таратушы станциясына берілген әріп; AFTN қабылдау станциясына берілген әріп; арнаны белгілеу әрпі;

САНДЫҚ РЕГИСТРГЕ АУЫСУ];

арналық реттік нөмірі;

7) берілісті белгілегеннен кейін бірден бос орын сигналы беріледі.

8) екі шектес AFTN станциялары арасындағы уағдаластық жағдайында міндетті емес қызметтік ақпаратты беруді белгілегеннен кейін қосуға рұқсат етіледі (беруді бастау уақыты, ТТТ қайталау сәйкестендіргіші және т.б.). Мұндай қосымша қызметтік ақпараттың алдында позиция болады

Одан кейін он белгіден аспайтын бос орын. Қосымша қызметтік ақпараттан кейін бос орын сигналы беріледі.

((ашық дөңгелек жақша)

) (жабық дөңгелек жақша)

. (нүкте)

, (үтір)

'(апостроф)

= (теңдік белгісі)

/ (бөлгіш қиғаш сызық)

+ (плюс белгісі)

осы Технологияға 5-қосымшаға сәйкес ККМ-2 (ITA-2) Халықаралық Телеграф кодына сәйкес мынадай сигналдар:

№ 1 – 3 сигналдары - әріптік және сандық регистрлерде; № 4 сигнал-тек әріптік регистрлерде;

№ 5 – 32 сигналдары - әріптік және сандық регистрлерде;

2) № 5 (IA-5) халықаралық Код үшін):

0/1 – 0/3; 07 – шұғылдық сигналында; 0/10; 0/11 – реттілік соңында; 0/13; 0/14 және 0/15 белгілері – орыс немесе латын қарпін таңдау үшін;

2/0, 2/8 – 2/9, 2/11 – 2/15 белгілері;

3/0 – 3/10, 3/13, 3/15 белгілері;

7/15 белгісі;

осы Технологияға 6-қосымшаға сәйкес № 5 (IA-5) халықаралық кодтың 7Н0-кестесіне сәйкес латын қарпі;

4/1 – 4/15 белгілері; 5/0 – 5/10 белгілері;

осы Технологияға 6-қосымшаға сәйкес № 5 (IA-5) халықаралық кодтың 7н1-кестесіне сәйкес орыс қарпі);

6/0-6/15 белгілері; 7/0-7/14 белгілері.

28. Хабарламаларға қосылмау керек:

1) № 2 (ITA-2) Халықаралық Телеграф коды үшін):

№ 26, 3, 26, 3 сигналдардың кез келген үздіксіз реттілігі (әріптік және сандық регистрлер – ЗЦЗЦ +:+:) көрсетілген тәртіппен, тақырыптағы реттілікті қоспағанда;

№ 14 төрт сигналдың кез келген үздіксіз реттілігі (әріптік және сандық регистрлер – НННН ,,,,), аяқталғандағы реттілікті қоспағанда;

2) № 5 (IA-5) халықаралық Код үшін):

0/1 (SOH) белгісі, оны жеделхат тақырыбында пайдаланудан басқа; 0/2 (STX) белгісі, оны дереккөз жолында пайдаланудан басқа;

0/3 (ETX) белгісі, оны жеделхаттың соңында пайдаланудан басқа;

осындай тәртіппен 5/10, 4/3, 5/10, 4/3 (ZCZC) белгілерінің кез келген үздіксіз реттілігі, орыс нұсқасында 7/10, 6/3, 7/10, 6/3 (Абдо));

осы тәртіппен 2/11, 3/10, 2/11, 3/10 белгілерінің кез келген үздіксіз реттілігі (+: +:);

4/14 белгісінің кез-келген үздіксіз реттілігі, төрт рет қайталанады (NNNN), орыс тілінде 6/14 (NNNN));

2/12 белгісінің кез-келген үздіксіз реттілігі, төрт рет қайталанады (,,,,).

29. Бақылау хабарламаларын қоспағанда, барлық хабарламалар және

бақылау арналық берілістері осы Технологияға 7-қосымшаға сәйкес ITA-2 хабарлама форматында және осы Технологияға 8-қосымшаға сәйкес IA-5 хабарлама форматында келтірілген құрауыштарды қамтиды.

30. AFTN желісінің хабарламаларында қолданылатын қысқартулар мен нөмірленбеген сигналдар осы Технологияға 9-қосымшада келтірілген.

Параграф 2. № 2 Халықаралық телеграф коды (ITA-2)

31. ХТК-2 (ITA-2) Халықаралық телеграф кодындағы кейбір сигналдарға берілген функцияларды көрсету үшін осы Технологияға 5-қосымшаға сәйкес мынадай символдар пайдаланылады:

Таңба мәні

<

КАРЕТКАНЫ ҚАЙТАРУ (№27 сигнал);

≡ ЖОЛДЫ АУЫСТЫРУ (№28 сигнал);

ӘРІПТІК РЕГИСТРГЕ АУЫСТЫРУ (№29 сигнал-латын;

№ 32 сигнал-орыс);

САНДЫҚ РЕГИСТРГЕ АУЫСТЫРУ (№ 30 сигнал);

БОС ОРЫН (№31 сигнал);

☐☐☐☐☐☐ БОС ОРЫН СИГНАЛЫ;

< ≡ ТУРАЛАУ ФУНКЦИЯСЫ;

≡ ≡ ≡ ≡ ≡ ≡ БІР ПАРАҚҚА РУЛОНДЫ БЕРУ (7 сигнал № 28);

☐☐☐☐☐☐☐☐☐☐☐☐ ХАБАРЛАМАЛАРДЫ БӨЛУ СИГНАЛЫ (№ 29 12 сигнал).

32. Тақырып мыналарды қамтиды:

1) хабарламаның басталу сигналы- ЗЦЗЦ (ZCZC) белгілері);

арнаның белгілеуін және арналық реттік нөмірін қамтитын беруді белгілеу

бос орынның бір позициясын және он белгіден аспайтын деректерді қамтитын қосымша қызметтік ақпарат (қажет болған жағдайда);

бос орын сигналы.

2) хабарламаның басталу сигналының алдында жіберуші жеделхат жазған әліпбиге (орыс, латын) сәйкес келетін регистр болуы тиіс.

3) беру белгісі AFTN тарату станциясы таңдаған және берген үш әріптен тұрады. Әдетте, бірінші әріп беру жағын, екіншісі - тізбектің қабылдау жағын, үшіншісі-арнаны білдіреді. Бір арнада-бұл А әрпі, егер бірнеше арналар болса, онда келесі арналар – В, В .... Берілімді белгілеуде орыс әліпбиінің Ч, Ш, Щ, Э, Ю әріптері, сондай-ақ ЗЦ (ZC), ЖЖ (VV) және НН (NN) тіркесімдері қолданылмауы тиіс. AFTN станцияларында байланыс арналарының белгілері бірдей болмауы тиіс.

4) AFTN станциялары бір AFTN станциясынан екіншісіне тікелей берілген барлық хабарламаларға 001-ден 000-ға дейін (000 осы серияның мыңға сәйкес келеді) үш саннан тұратын арналық реттік нөмірлерді дәйекті түрде береді. Әрбір арнаға осы нөмірлердің жеке сериялары (001-ден 000-ге дейін) беріледі. Бірінші серия күн сайын сағат 00:00-де басталады.

5) екі шектес AFTN станциялары арасындағы уағдаластық жағдайында олардың арасында төрт мәнді арналық реттік нөмірлерді пайдалануға рұқсат етіледі.

6) беру белгісі тізбек бойынша мынадай ретпен жіберіледі:

БОС ОРЫН [.];

AFTN таратушы станциясына берілген әріп; AFTN қабылдау станциясына берілген әріп; арнаны белгілеу әрпі;

САНДЫҚ РЕГИСТРГЕ АУЫСУ];

арналық реттік нөмірі;

7) берілісті белгілегеннен кейін бірден БОС ОРЫН СИГНАЛЫ беріледі.

8) екі шектес AFTN станциялары арасындағы уағдаластық жағдайында міндетті емес қызметтік ақпаратты беруді белгілегеннен кейін қосуға рұқсат етіледі (беруді бастау уақыты, ТТТ қайталау сәйкестендіргіші және т.б.). Мұндай қосымша қызметтік ақпараттың алдында позиция болады

Одан кейін он белгіден аспайтын бос орын. Қосымша қызметтік ақпараттан кейін бос орын сигналы беріледі.

33. Мекен-жайы мыналарды қамтиды:

туралау функциясы (функциялары) [<≡];

шұғылдық индексі;

мекенжай индексі (адресаттар);

туралау функциясы (функциялары) [<≡].

Шұғылдық индексі хабарлама жіберуші немесе AFTN станциясы сұрау салу кезінде берген тиісті екі әріптік топтан тұрады (орыс тіркелімінде – СС, КД, ФФ, ГГ, КК латын тіркелімінде – SS, DD, FF, GG, KK).

Позициядан кейін тікелей келетін адресаттың индексі

Жеделділік индексіндегі бос орын, ол мекенжайлардың екінші немесе үшінші жолындағы адресаттың бірінші индексі болып табылатын жағдайларды қоспағанда, осы Технологияға 25-тармақтың 1) тармақшасында айқындалатын сегіз әріптен тұрады.

Адресаттардың индекстері бос орынмен бөлінеді.

Толық мекен-жай бір хабарламада орам (бет) аппаратымен басылған үш мекен-жай жолынан аспауы керек (жолдағы 7 мекен-жай индексі).

Егер AFTN қабылдау станциясы үш мекенжай жолын өңдей алмаса, онда шектес AFTN станциясында немесе AFTN жөнелту станциясында мұндай хабарламалар оларды бергенге дейін бір мекенжай жолынан тұратын екі немесе одан да көпке түрлендіріледі.

Адрес индекстерінің әр жолынан кейін туралау функциясы [<≡] қойылады.

34. Дереккөз мыналарды қамтиды: хабарлама беру уақыты; жіберушінің индексі;

шұғылдық сигналы (қажет болса);

қосымша деректер өрісі ( қажет болса); туралау функциясы [<≡].

1) хабарламаны беру уақыты желіге беру үшін хабарламаны беру күні мен уақытын (UTC) көрсететін күні-уақыты 6 саннан тұратын топты қамтиды. Хабарлама берілген уақыттан кейін әріптік регистрге ауыстырудың бір позициясы болуы керек;

2) позициядан кейін тікелей келетін жіберушінің индексі

Бос орын осы Технологияның 25-тармағының 2) тармақшасында айқындалған сегіз әріптен тұрады.

3) басқа желілерде жасалған AFTN бойынша жіберілетін хабарламалар үшін AFTN жіберушінің қолданыстағы индексі пайдаланылады, ол

хабарламаларды қайта таратуда немесе AFTN-дің сыртқы желімен брандмауэр функциясын жүзеге асыруда қолдану үшін келісілді.

4) шұғылдық сигналы апат туралы хабарламаларда ғана (СС, SS шұғылдық индексі) пайдаланылады. Ол пайдаланылған жағдайда, ол көрсетілген тәртіпте орналасқан келесі элементтерден тұрады:

САНДЫҚ ТІРКЕЛІМГЕ АУЫСУ;

№ 10 сигналдың бес позициясы (сандық регистр);

ӘРІПТІК РЕГИСТРГЕ АУЫСУ.

ITA-2 Халықаралық телеграф кодының № 10 сигналының сандық тіркелімі орыс регистрі бар жабдықтағы Ю әрпіне және сигналға сәйкес келеді

Орыс тіркеуінсіз жабдықта BEL.

5) екі шектес AFTN станциялары арасындағы уағдаластық жағдайында белгілердің жалпы саны 69-дан аспаған жағдайда көз жолына қосымша деректерді енгізуге рұқсат етіледі. Қосымша деректер өрісінің болуы бір бос орын белгісінің болуымен белгіленеді және туралау функциясымен аяқталады.

6) екі шектес AFTN станциялары арасындағы уағдаластық жағдайында көз жолына осы Технологияға 25-тармақтың 2) тармақшасында жазылған ережеге сәйкес берілетін қосымша мекенжайды қосуға рұқсат етіледі.

7) Бастапқы жол туралау функциясымен аяқталады [<≡].

35. Мәтін қамтиды:

1) хабарлама мәтінінің басында осы технологияның 25-тармағының 1) және 2) тармақшаларына сәйкес ұйымның атауы көрсетілуі мүмкін;

2) мәтіннің әрбір басылған жолының соңында, соңғы жолды қоспағанда, туралау функциясы беріледі;

3) мәтіннің соңғы жолының соңында мәтіннің соңына келесі сигнал беріледі:

әріптік регистрге ауысудың бір сигналы],

ТУРАЛАУ ФУНКЦИЯСЫ [ < ≡].

4) хабарлама мәтінінің бір бөлігін растау қажет болған кезде, мұндай растау мәтіннің соңғы тобынан теңестіру функциясымен [<≡] бөлінеді және CFM (cfm) (ағылшынша confirmation - растау сөзінің қысқаруымен), бос орын, хабарламаның расталатын бөлігі арқылы белгіленеді;

5) телетайп тізбектері арқылы беру кезінде мәтінде қате жіберілгені анықталса, түзету мәтіннің соңғы тобынан немесе егер бар болса, растау функциясынан туралау функциясымен бөлінеді [<≡]. Содан кейін

COR (TSOR) (ағылшын тіліндегі түзету сөзінің аббревиатурасы-түзету),

Бос орын, мәтіннің түзетілген бөлігі.

6) AFTN станциялары беру жүргізілгенге дейін мәтінде көрсетілген барлық түзетулерді жасайды.

36. Аяқталуы қамтиды:

1) 7 позициядан тұратын орам беру реті

ЖОЛДЫ АУЫСТЫРУ [≡ ≡ ≡ ≡ ≡ ≡ ≡];

2) үзіліссіз ретпен төрт рет қолданылатын Н (N) әрпінен (№14 сигналдың әріптік регистрі) тұратын хабарлама соңындағы сигнал. Бұл компонент хабарламаны алғаш берген сәттен бастап соңғы жеткізуге дейін өзгеріссіз нысанда беріледі.

Бұдан басқа, хабарлама трафигін үзбелі лентасы бар қондырғыларды пайдаланатын AFTN ретрансляциялық станцияларына берген жағдайда - үзіліссіз реттілікпен 12 рет берілетін әріптік тіркелімге (№29 сигнал) ауыстырып қосу позициясынан тұратын хабарламаларды бөлу сигналы.

Бір хабарламаның соңындағы сигнал мен келесі хабарламаның басындағы сигнал арасындағы хабарлама трафигінде позициядан басқа ештеңе болмауы керек

ӘРІПТІК РЕГИСТРГЕ АУЫСУ.

Осы хабарлама серияның бөлігі болып табылатын және қабылдаушы рулонды (беттік) телетайпта жұмыс істейтін оператор қағазды қолмен беруді жүргізбеген жағдайларда, алдыңғы хабарламаның НННН (NNNN) басып шығарылғаннан кейін, осы жерде келесі алынған хабарламаның тақырыбы болады.

AFTN таратушы станциясынан келіп түсетін хабарламалардың ұзындығы 2100 белгіден аспауы тиіс. Хабарламада белгілерді есептеу кезінде хабарламаның басталуы туралы сигналдан (ZCZC немесе ЗЦЗЦ) бастап және оны қоса алғанда, хабарламаның соңы сигналына дейін (nnnn немесе НННН) қоса алғанда, барлық баспа белгілері мен баспа бейнесі жоқ белгілер ескеріледі.

37. Хабарлама жасау кезінде қателерді түзету:

1) хабарламаның кез-келген бөлігінде қате болған жағдайда, аяқталмаған хабарлама тізбекті жіберу арқылы жойылады. <≡ш. б. т. б. сонымен қатар, осы технологияның 38-тармағына сәйкес толық аяқталатын<≡ (жол<≡QТА сандары qа сандары<≡).

2) хабарламаның мәтіндік бөлігінде қате болса, түзету топ қатесінен кейін қосу арқылы жасалады, содан кейін түзетілген сөз (немесе топ) қайта басылады, содан кейін хабарлама жіберіледі.

3) мәтінде жіберілген қателер хабарлама жасау процесінің соңында ғана байқалған жағдайларда, осы технологияның 35-тармағының 5) тармақшасында сипатталған іс-әрекеттер орындалады.

Осы Технологияның 35-тармағы 5) тармақшасының және осы тармақтың 1), 2) тармақшаларының қолданысы үзбелі лентасы бар ретрансляциялық қондырғылардағы жұмысқа ғана қатысты.

4) Егер хабарлама Толық берілгеннен кейін AFTN жөнелту станциясы мәтіннің немесе хабарлама көзінің бұрмаланғанын немесе толық еместігін анықтаса, ол барлық мүдделі адресаттарға мынадай мәтіні бар қызметтік хабарламаны береді (егер осы AFTN станциясында осы хабарламаның бұрмаланбаған көшірмесі болса):

СЖЦ ТҮЗЕТУ (қате хабарлама көзі);

СТОП (содан кейін дұрыс мәтін). Латын регистрінде:

SVC CORRECTION (қате хабарлама көзі);

STOP (содан кейін дұрыс мәтін).

Параграф 3. № 5 Халықаралық коды (IA-5)

38. № 5 (IA-5) халықаралық кодтағы кейбір сигналдарға берілген функцияларды көрсету үшін осы Технологияға 6-қосымшаға сәйкес мынадай символдар пайдаланылады:

Таңба Мәні

< КАРЕТКАНЫ ҚАЙТАРУ (0/13 белгісінің позициясы);

≡ ЖОЛДЫҢ АУДАРМАСЫ (0/10 белгісінің позициясы);

БОС ОРЫН (2/0 белгісінің позициясы);

So ОРЫСША(0/14 белгісінің позициясы);

SI ЛАТЫН (0/15 белгісінің позициясы);

SOH ТАҚЫРЫПТЫҢ БАСТАЛУЫ (0/1 белгісі);

STX МӘТІННІҢ БАСЫ (0/2 белгісінің позициясы);

ETX МӘТІННІҢ СОҢЫ (0/3 белгісі);

BEL ШҰҒЫЛДЫҚ СИГНАЛЫ (0/7 белгісінің позициясы);

VT БІР БЕТКЕ БЕРУ (0/11 белгісінің позициясы).

39. Тақырып қамтиды:

SO немесе SI белгісі бар хабарламаның басталу сигналы, хабарламаның түрін (ұлттық немесе халықаралық) және тақырыптың 0/1 белгісін (SOH);

арнаның белгілеуін және арналық реттік нөмірін қамтитын беру белгісі;

БОС ОРЫННЫҢ бір позициясын және он белгіден аспайтын деректерді қамтитын қосымша қызметтік ақпарат (қажет болған жағдайда).

Реттік нөмірлерді беру белгісі мен беру реттілігі осы Технологияның 32 – тармағының 3) - 5) тармақшаларына сәйкес айқындалады.

Берілісті белгілеу арна арқылы келесі ретпен жіберіледі:

сигнал БОС ОРЫН [.];

AFTN таратушы станциясына берілген әріп; AFTN қабылдау станциясына берілген әріп; арнаны белгілеу әрпі;

арналық реттік нөмірі.

Екі шектес AFTN станциялары арасындағы уағдаластық жағдайында олардың арасында міндетті емес қызметтік ақпаратты беруді белгілегеннен кейін енгізуге рұқсат етіледі (мысалы, беруді бастау уақыты және т.б.). Мұндай қосымша қызметтік ақпараттың алдында он белгіден аспайтын бос орын позициясы болады.

40. Мекенжай осы Технологияның 33-тармағына сәйкес жасалады.

41. Дереккөз мыналарды қамтиды: хабарламаны беру уақыты; жіберушінің индексі;

шұғылдық сигналы (қажет болса); қосымша деректер өрісі; туралау функциясы [<≡];

мәтіннің басталу белгісі (STX 0/2 белгісі).

Хабарламаны беру уақыты хабарламаны беру күні мен уақытын (UTC) көрсететін 6 саннан тұратын күн-уақыт тобын қамтиды.

Жіберушінің индексі (осы Технологияның 25-тармағының 2) тармақшасына сәйкес).

Шұғылдық сигналы тек апат туралы хабарламаларда (СС, SS шұғылдық индексі) пайдаланылады. Ол қолданылған жағдайда, ол бір-бірінен кейінгі бес белгіден тұрады BEL (0/7).

Осы Технологияның 34-тармағының 5) және 6) тармақшаларына сәйкес қосымша деректер жолы.

Бастапқы жол туралау функциясымен [ < ≡ ] және мәтіннің басталу белгісімен (STX (0/2) аяқталады.

42. Хабарлама мәтіні STX және ETX арасында орналасқан барлық мәліметтерден тұрады.

43. Аяқталуы қамтиды:

туралау функциясы [ < ≡ ] мәтіннің соңғы жолынан кейін; беттің аударма белгісі-0/11 белгісі (VT);

мәтіннің аяқталу белгісі-0/3 белгісі (ETX).

AFTN таратушы станциясынан келіп түсетін хабарламалардың ұзындығы 2100 белгіден аспауы тиіс. Хабарламада белгілерді есептеу кезінде SOH тақырыбының басталу белгісінен бастап және оны қоса алғанда және ETX мәтінінің соңына дейін қоса алғанда, барлық баспа белгілері мен баспа бейнесі жоқ белгілер ескеріледі.

Параграф 4. AFTN арналарындағы бақылау рәсімдері

44. Тарату және қабылдау желілерін тексеру және жөндеу мақсатында AFTN арналары бойынша берілетін бақылау хабарлары мынадай элементтерден тұруы тиіс:

хабарламаның басталуы туралы сигнал;

QJH процедурасының сигналы;

жіберушінің көрсеткіші;

орам (бет) аппаратымен басылған IA-5 кодындағы ITA-2 немесе U (5/5) және *(2/10) кодындағы R және Y белгілерінің реттілігінің үш толық (69 белгі) жолы;

хабарламаның соңы сигналы.

Бақылау хабарламаларының форматы мыналарды қамтиды: ITA-2 кодында:

ZCZCQJH<≡

UAAAYFYX<≡

RYRY……………….RY<≡

RYRY……………….RY<≡

RYRY……………….RY<≡

NNNN

ia-5 кодында:

(SI)(SOH)QJH<≡

UAAAYFYX<≡

U*U*……………….U*<≡

U*U*……………….U*<≡

U*U*……………….U*<≡

(VT)(ETX)

45. Бақылау хабарламаларын беру кезінде AFTN таратушы станциясы беруге реттік нөмірлерді арттырмайды, ал AFTN қабылдау станциясы қабылдау бойынша реттік нөмірлерді арттырмайды.

Параграф 5. Бақылау арналық берілістер

46. Арнаның жай-күйіне үздіксіз бақылау қамтамасыз етілмейтін және/немесе AFTN аралас станцияларының тиісті уағдаластығы болған жағдайларда тізбек бойынша бақылау арналық берілістер кезең-кезеңімен жүргізіледі.

AFTN станциялары орыс және латын регистрлерінде бақылау арналық берілістерін генерациялауды және тануды қамтамасыз етеді. Бақылау арналық берілістерінің тіркелімі шектес AFTN станцияларының уағдаластығымен айқындалады.

Бақылау арналарына келесі компоненттер кіреді:

1) ITA-2 кодында:

тақырып (осы Технологияның 32-тармағына сәйкес); теңестіру функциясы [<≡];

процедуралық сигнал ЦХ (СН);

НННН хабарламасының аяқталу сигналы (NNNN);

хабарламаларды бөлу сигналы-12 сигнал № 29 (қажет болса).

Егер шектес AFTN станцияларының уағдаластығы болса, онда туралау функциясына дейін цх (СН) рәсімдік сигналынан кейін [<≡] ЛР (LR) рәсімдік сигналы болуы мүмкін, одан кейін беру белгісі және соңғы қабылданған хабарламаның реттік нөмірі болуы мүмкін;

2) IA-5 кодында:

тақырып жолы (осы технологияның 39-тармағына сәйкес);

туралау функциясы [ < ≡];

STX мәтінінің басталу белгісі;

процедуралық сигнал ЦХ (СН);

туралау функциясы [ < ≡ ]; ETX мәтінінің аяқталу белгісі.

Егер шектес AFTN станцияларының уағдаластығы болса, онда:

ЦХ (СН) рәсімдік сигналы мен теңестіру функциясы арасында [<≡] ЛР (LR) рәсімдік сигналы болуы мүмкін, одан кейін беру белгісі және соңғы қабылданған хабарламаның реттік нөмірі болады;

IA-5 кодында [<≡] туралау функциясы мен мәтіннің аяқталу белгісі арасында

ETX беттің аударма белгісі, 0/11 (VT) белгісі болуы мүмкін.

AFTN аралас станцияларының уағдаластығына қарамастан, осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген міндетті емес деректердің болуы бақылау арналық беруді қабылдауда ауытқу үшін негіз болып табылмауы тиіс;

3) бақылау арналық берілістерінің форматы: ITA-2 кодында:

☐ЗЦЗЦ☐БАА☐163☐<≡

Зццбаа163 < ≡

ЦХ [LR SET ABA SET 120 SET]*<≡

НННН[☐☐☐☐☐☐☐☐☐☐☐☐]

ia-5 кодында:

(SO) (SOH)БАА163<≡

(STX) ЦХ<≡ [VT]*

(ETX)

* - [] қосымша деректер.

47. AFTN қабылдау станциясы осы кіріс арнасы бойынша алынған барлық хабарламалардың дұрыс бірізділігіне, ал қабылданған арналық берілімде ЛР емшара сигналы болған кезде – Шығыс арнасы бойынша берілген барлық хабарламалардың дұрыс бірізділігіне көз жеткізу үшін кіріс берілімінің белгіленуін тексеруі тиіс.

48. Егер арна бос болмаса, осы Технологияның 47-тармағында көрсетілген беру әр сағаттың 00, 20 және 40 минутында жүзеге асырылуы тиіс (бақылау уақытынан + 2 минут ауытқуға жол беріледі).

49. Егер бақылау уақытында арнаға хабарлама берілсе, осы Технологияның 47-тармағында көрсетілген беру жүзеге асырылмауы мүмкін.

50. Осы Технологияның 47-тармағында көрсетілген беру немесе хабарлама осы Технологияның 48-тармағында көрсетілген уақыт шегінде алынбаған жағдайларда AFTN станциясы AFTN станциясына беру күтілетін қызметтік хабарлама жібереді. Осы қызметтік хабарламаның мәтіні мыналарды қамтиды:

СЖЦ (SVC) қысқаруы; МАЖ (MIS) процедуралық сигналы);

процедуралық сигнал ЦХ (CH);

егер AFTN іргелес станцияларының келісімі болса, онда қабылдау күтілетін уақыт:

ЛР процедуралық сигналы (LR);

соңғы қабылданған хабарламаның берілу белгісі және реттік нөмірі;

мәтін соңындағы сигнал.

Қызметтік хабарламаның форматы мыналарды қамтиды: ITA-2 кодында:

SJC SYM MIS SYM TSH [1200 SYM YYM]*LR SYM ABA SYM 120 SYM<≡

немесе

SVC-MIS-CH БЕЛГІСІ [1200-СҰРАҚТАН ТҰРАДЫ]*LR-АВА-120-СҰРАҚТАН ТҰРАДЫ<≡

IA-5 кодында:\

(STX) СЖЦ→МИС→ЦХ[1200→]*ЛР→АБА120<≡

немесе

(STX) SVC→MIS→CH[1200→]*LR→АBА120<≡

* - [] міндетті емес деректер.

51. Осы Технологияның 50-тармағын орындаған және 10 минут ішінде қызметтік хабарға жауап алмаған жағдайда, AFTN станциясы осы тараудың 11-параграфына сәйкес іс-әрекеттерді орындайды.

Параграф 6. Хабарлама трафигін бақылау

52. Хабарламалардың өтуін бақылауды қамтамасыз ету үшін AFTN қабылдау станциясы осы арна бойынша алынған барлық хабарламаларға қатысты арналық реттік нөмірлердің дұрыс бірізділігін қамтамасыз ету үшін келіп түсетін хабарлардың белгіленуін тексеруі тиіс.

53. AFTN қабылдау станциясы бір немесе бірнеше арналық реттік нөмірдің жоқтығын анықтаған жағдайда, ол алдыңғы AFTN станциясына осындай жіберіп алған нөмірмен (нөмірлермен) берілуі мүмкін кез келген хабарламаны қабылдаудан бас тарта отырып, толық қызметтік хабарлама жібереді. Осы қызметтік хабарламаның мәтіні ЩТА (QTA) сигналын, МИС (MIS) рәсімдік сигналын қамтиды, одан кейін берілістің бір немесе бірнеше өткізіп алған белгілері және мәтін соңындағы сигнал.

Қызметтік хабарламаның форматы мыналарды қамтиды:

ITA-2 кодында (бір арналық реттік нөмірді өткізіп алған жағдайда):

СЖЦ→↑Щ↓ТА→МИС→АБА↑125↓<≡

немесе

SVC→QTA→MIS→ABA↑125↓<≡

IA-5 кодында (бірнеше арналық реттік нөмірлерді өткізгенде):

(STX) СЖЦ→ЩТА→МИС→АБА123-125<≡

немесе

(STX) SVC→QTA→MIS→ABA123-125<≡

Ашық мәтіндегі бөлгіш сызықша ( - ) с дегенді білдіреді ... бойынша.

Бір қызметтік хабарламада сұратылатын нөмірлердің саны оннан аспауға тиіс.

Осындай сұрау салуларды алған AFTN беру станциясы кезектілік тұрғысынан дұрыс Жаңа беру белгілеуін пайдалана отырып, осы хабарламаны (хабарламаларды) қайта беруді жүргізуге тиіс.

AFTN қабылдау станциясы өз жұмысын арнаның күтілетін реттік нөмірі бірлікке ұлғайтылған арнаның соңғы қабылданған реттік нөмірі болып табылатындай етіп синхрондайды. Жоғарыда көрсетілген жағдайға сәйкес қабылдау станциясында мұндай реттік нөмір 127 болуы тиіс.

54. AFTN қабылдау станциясы арналық реттік нөмір күтілгеннен төмен екенін анықтаған жағдайда, ол алдыңғы AFTN станциясына мынадай мәтіні бар қызметтік хабарлама жібереді:

СЖЦ қысқарту (SVC);

LR рәсімінің сигналы (алынды), одан кейін қабылданған хабарламаны беру белгісі;

EXP процедуралық сигналы (күтілген), содан кейін күтілетін беріліс белгісі;

мәтін соңындағы сигнал.

Қызметтік хабарламаның форматы мыналарды қамтиды: ITA-2 кодында:

СЖЦ ДЫБЫСЫ АЛЫНДЫ АБА-СЫ 149-СЫ БАР МА, ЖОҚ ПА, КҮТУ АБА-СЫ 151-ТАРМАҒЫ < ≡

немесе

SVC☐LR☐ABA☐149 ☐☐EXP☐ABA☐151☐<≡

ia-5 кодында:

(STX) SZZ ПӘРМЕНІ АЛЫНДЫ ABA149, КҮТІЛГЕНЖӘНЕ151<≡

немесе

(STX) SVC☐LR☐ABA149☐EXP☐ABA151<≡

AFTN қабылдау станциясы арнаның реттік нөмірін соңғы күтілгеннен бір бірлікке күтуі керек, ал AFTN тарату станциясы тізбекті ұлғайту жағына қарай түзетуі керек. Жоғарыда көрсетілген жағдайға сәйкес, екі AFTN станциясында да осындай реттік нөмір 152 болуы тиіс.

AFTN станциясында бір сериядағы бірдей реттік нөмірі бар бірден көп хабарламаның болуын болдырмау үшін қабылдау және аз жағына беру бойынша реттік нөмірлерге түзету жүргізуге тыйым салынады.

55. AFTN қабылдау станциясы хабардың дұрыс белгіленбеген маршруты бар екенін анықтаған жағдайда (мекенжай жолының барлық көрсеткіштері осы хабар қабылданған AFTN станциясына берілуі тиіс), ол дұрыс берілмеген маршруты бар хабарды қабылдаудан бас тартады және алдыңғы AFTN станциясына қызметтік хабарлама жібереді. Хабарлама мәтініне СЖЦ (SVC) аббревиатурасы, ЩТА (QTA) сигналы, МСР (MSR) рәсімдік сигналы кіреді, одан кейін қате берілген бағыты бар хабарламаны беру белгісі және мәтін соңындағы сигнал кіреді.

Қызметтік хабарламаның форматы мыналарды қамтиды: ITA-2 кодында:

СЖЦ→↑Щ↓ТА→МСР→АБА↑151↓<≡

немесе

SVC→QTA→MSR→АBА↑151↓<≡

IA -5 кодында:

(STX) СЖЦ ЩТА КЕҢЕСІ МСР КЕҢЕСІ АБА151<≡

немесе

(STX) СЖЦ→ЩТА→МСР→АБА151<≡

Осындай қызметтік хабарлама алған AFTN таратушы станциясы бастапқы хабарламаны тиісті тізбек бойынша жіберуі тиіс.

Параграф 7. AFTN станциясында бұрмаланған хабарламалар немесе дұрыс емес форматта жасалған әрекеттер

56. Егер AFTN станциясы хабарламаның соңы сигналына дейін қандай да бір жерде хабарламаның бұрмаланғанын немесе дұрыс емес форматта жасалғанын анықтаса және оның осы бұрмалау осы хабарламаны алдыңғы AFTN станциясы қабылдағанға дейін орын алды деп пайымдауға барлық негізі бар болса, онда ол жіберушіге қызметтік хабарлама жібереді, ол қате қабылданған хабарламаны қайталауды сұрап, хабарламаның бұрмаланған немесе дұрыс емес форматында жасалған (осы индекс мекенжай жолына қойылады) дереккөзде көрсетілген жіберушінің индексімен белгіленеді.

Қызметтік хабарламаның форматы мыналарды қамтиды:

ITA-2 кодында:

СЖЦ→↑Щ↓ТА→РПТ→↑140018→↓УАААЫМЫЬ↓<≡

Немесе

SVC→QTA→RPT→↑140018→↓UAAAYMYX↓<≡

IA -5 кодында:

(STX) СЖЦ ЩТА АМАЛЫ RPT АМАЛЫ 140018 СУРЕТ UAAAYAMY<≡

Немесе

(STX) СЖЦ→ЩТА→РПТ→140018→УАААЫМЫЬ<≡

Бұл жағдайда жіберуші бастапқы хабарламаны қайталайды. Келесі қайта өңдеу сол адресатқа немесе адресаттарға хабарламаның бұрмаланбаған нұсқасы екінші рет жіберілмес бұрын жүзеге асырылады:

жаңа тақырып енгізіледі; хабарламаның аяқталуы алынып тасталады;

оның орнына ДУПЕ (dupe) шартты сигналы енгізіледі (IA -5 кодында бұл сигналдың алдында туралау функциясы болуы керек);

жаңа аяқтау енгізіледі, оның алдында ITA-2 кодында туралау функциясы болуы керек;

қажет болса, ITA-2 кодына 12 ЛАТ енгізіледі.

57. Барлық жағдайларда (56-тармақта баяндалған жағдайды қоспағанда, хабарламаны қайталауға сұрау салу AFTN станциясына жолданған кезде, AFTN станциясы хабарламаны ДУПЕ (DUPE) шартты сигналын қоспай қайталайды.

58. Егер ретрансляция басталмас бұрын AFTN ретрансляциялық станциясы бір немесе бірнеше хабарламалардың хабарламаның соңы сигналына дейін қандай да бір жерде бұрмаланғанын анықтаса және бұл бұрмалау осы хабарламаны алдыңғы AFTN станциясы таратқан кезде немесе одан кейін болған деп айтуға негіз болса, ол алдыңғы AFTN станциясына қызметтік хабарлама жібереді, бұрмаланған хабарламаның берілуінің қабылданбағаны туралы хабарлап, қате қабылданған хабарламаны қайталауды сұрайды.

Қызметтік хабарламаның форматы мыналарды қамтиды: ITA-2 кодында:

СЖЦ→↑Щ↓ТА →РПТ→АБА↑123↓<≡

Немесе

SVC→QTA→RPT→АВА↑123↓<≡

IA -5 кодында (бірнеше бұрмаланған хабарламалар болған кезде):

(STX) СЖЦ→ЩТА→РПТ→АБА123-126<≡

Немесе

(STX) SVC→QTA→RPT→АВА123-126<≡

Осы сұрауды қабылдаған AFTN станциясы сұратылған хабарламалардың қайта берілуін қамтамасыз етеді.

59. Егер хабардың мәтіндік бөлігін жібергеннен кейін AFTN релелік станциясы хабардың соңының толық емес сигналын тапса, бірақ бұл кемшіліктің тек хабардың соңындағы сигналға жататындығын немесе ол бастапқы мәтіннің жоғалуына әкелуі мүмкін екенін анықтайтын практикалық құралдарға ие болмаса, ол хабарламаны мәтіннің соңында келесі кірістіруді қосу арқылы қайта жібереді:

<ЖОЛ < ≡ТЕКСЕРУ*≡МӘТІН≡ҚОСЫЛҒАН ЖАҢА ТАРМАҚ СОҢЫ☐

AFTN станциясының меншікті индексі немесе

☐≡ТЕКСЕРУ * ≡МӘТІН≡ҚОСЫЛҒАН ЖАҢА КЕСТЕНІҢ СОҢЫ☐

AFTN станциясының жеке индексі

ITA-2

☐<≡

ITA-2 және IA-5

дұрыс аяқтау.

* - тексеру сөзінің орнына тексеру сөзі болуы мүмкін

Орама (бет) аппаратымен басылған көшірмедегі мәтіннің сатылы орналасуы осы Технологияға 4-қосымшаға сәйкес хабарламалар форматында көрсетілген осы ендірмеге мекенжайдың назарын дереу тартуға арналған.

Осы тармақта көрсетілген түрдегі қызметтік хабарлама ретрансляцияланатын хабарламаны беру кезінде AFTN станциясы осы хабарламаның 2100-ден астам таңбадан тұратынын анықтаған жағдайда да қалыптастырылуы мүмкін. Бұл жағдайда AFTN станциясы хабарламаны 2100 белгімен шектейді, осы тармақта көрсетілген ендірмені қояды, ал осы хабарлама келген AFTN станциясына осы Технологияның 67-тармағына сәйкес қызметтік хабар қалыптастыра алады.

60. AFTN ретрансляциялық станциясы хабардың толығымен бұрмаланған мекен-жай жолымен алынғанын анықтаған жағдайда, ол бұрмаланған хабарламаны беруден бас тартады және қызметтік хабарды алдыңғы AFTN станциясына жібереді. Мұндай қызметтік хабарламаның мәтіні мыналарды қамтиды:

СЖЦ қысқарту (SVC);

ЩТА процедуралық сигналы( QTA);

АДС процедуралық сигналы (ADS);

қабылданбаған хабарламаны беру белгісі;

бұрмаланған (CORRUPT);

хабарламаның соңы сигналы.

Қызметтік хабарламаның форматы мыналарды қамтиды: ITA-2 кодында:

СЖЦ→↑Щ↓ТА→АДС→АБА↑123→↓ИСКАЖЕНО↓<≡

немесе

SVC→QTA→ADS→ABA↑123→↓CORRUPT↓<≡

IA -5 кодында:

(STX) СЖЦ→АДС→АБА123→ИСКАЖЕНО<≡

немесе

(STX) SVC→QTA→ADS→ABA123→CORRUPT<≡

Осындай қызметтік хабарламаны қабылдайтын AFTN станциясы жаңа беру белгісімен және мекенжайдың дұрыс жолымен бастапқы хабарламаның қайта берілуін қамтамасыз етеді.

61. AFTN ретрансляциялық станциясы алынған хабарламаны жарамсыз (яғни ұзындығы 8 әріпке сәйкес келмейді) немесе адресаттың белгісіз индексімен (станцияның жол тізімдерінде жоқ) анықтаған жағдайда, осы Технологияның 88-тармағында жазылған рәсімдерді пайдалана отырып, хабарламаны нақты мекенжайларға қайта жібереді.

Адресаттың белгісіз индексі үшін және хабарлама көзі қате болмаған кезде AFTN станциясы жіберушіге қызметтік хабарлама жібереді. Мұндай қызметтік хабарламаның мәтіні:

СЖЦ қысқарту (SVC);

АДС (ADS) процедуралық сигналы; қате хабарлама көзі; туралау функциясы;

алынған хабардың адрес жолы; теңестіру функциясы;

белгісіз белгі (UNKNOWN); адресаттың белгісіз индексі (лері);

мәтін хабарламасының аяқталу сигналы.

Қызметтік хабарламаның форматы мыналарды қамтиды: ITA-2 кодында:

СЖЦ→АДС→↑121320↓→УАААЫМЫЬ<≡

ГГ→УАТТЫМЫЬ→УАИИЫМЫЬ→УАППЫМЫЬ<≡

НЕИЗВЕСТНО→УАППЫМЫЬ↓<≡

немесе

SVC→ADS→↑121320↓→UAAAYMYX<≡

GG→UATTYMYX→UAIIYMYX→UAPPYMYX<≡

UNKNOWN→UAPPYMYX↓<≡

IA -5 кодында:

СЖЦ→АДС→121320→УАААЫМЫЬ<≡

ГГ→УАТТЫМЫЬ→УАИИЫМЫЬ→УАППЫМЫЬ<≡

НЕИЗВЕСТНО→УАППЫМЫЬ<=

немесе

SVC→ADS→121320→UAAAYMYX<≡

GG →UATTYMYX→UAIIYMYX→UAPPYMYX<≡

UNKNOWN→UAPPYMYX<≡

Осындай қызметтік хабарламаны қабылдаған AFTN станциясы адресаттың дұрыс индексін алады және хабарламаны адресатқа осы технологияның 89-тармағына сәйкес бөлінген мекенжайдың рәсімін пайдалана отырып қайталайды.

Осы технологияның 61-тармағының ережесі қолданылған кезде, осы тармақтың 1) тармақшасында көзделген жағдайларды қоспағанда, AFTN станциясы алдыңғы AFTN станциясына қатені түзету туралы сұрау салумен қызметтік хабарлама жібереді;

Мұндай қызметтік хабарламаның мәтінінде: СЖЦ қысқартылуы (SVC) бар);

АДС процедуралық сигналы (ADS);

қате хабарламаны беру белгісі; теңестіру функциясы;

алынған хабардың адрес жолы; теңестіру функциясы;

екі:

адресаттың жарамсыз индексі үшін-белгісін тексеріңіз* (CHECK);

адресаттың белгісіз индексі үшін-белгісіз белгі (UNKNOWN);

адресаттың жарамсыз немесе белгісіз индексі(лері); мәтін соңындағы сигнал.

Қызметтік хабарламаның форматы мыналарды қамтиды:

ITA-2 кодында:

белгісіз мекенжай үшін:

СЖЦ→АДС→АБА↑123↓<≡

ГГ→УАТТЫМЫЬ→УАИИЫМЫЬ→УАППЫМЫЬ<≡

НЕИЗВЕСТНО→УАППЫМЫЬ<≡

немесе

SVC→ADS→ABA↑123↓<≡

GG→UATTYMYX→UAIIYMYX→UAPPYMYX<≡

UNKNOWN→UAPPYMYX <≡

жарамсыз мекен-жай үшін:

СЖЦ→АДС→АБА↑121↓<≡

ГГ→УАТТЫМЫЬ→УАИИЫМЫ<≡

ПРОВЕРЬТЕ*→УАИИЫМЫ<≡

немесе

SVC→ADS→ABA↑121↓<≡

GG→UATTYMYX→UAIIYMY<≡

CHECK→UAIIYMY↓<≡

IA-5 кодында:

белгісіз мекенжай үшін:

СЖЦ→АДС→АБА123<≡

ГГ→УАТТЫМЫЬ→УАИИЫМЫЬ→УАППЫМЫЬ<≡

НЕИЗВЕСТНО→УАППЫМЫЬ<≡

немесе

SVC→ADS→ABA123<≡

GG→UATTYMYX→UAIIYMYX→UAPPYMYX<≡

UNKNOWN→UAPPYMYX<≡

жарамсыз мекен-жай үшін:

СЖЦ→АДС→АБА121<≡

ГГ→УАТТЫМЫЬ→УАИИЫМЫ<≡

ПРОВЕРЬТЕ*→УАИИЫМЫ<≡

немесе

SVC→ADS→ABA121<≡

GG→UATTYMYX→UAIIYMY<≡

CHECK→UAIIYMY<≡

* - тексеру сөзінің орнына тексеру сөзі болуы мүмкін

Осы қызметтік хабарламаны қабылдағаннан кейін AFTN станциясы адресаттың дұрыс индексі болған кезде хабарламаны осы технологияның 89-тармағына сәйкес бөлінген мекенжайдың рәсімін пайдалана отырып, осы адресатқа ғана қайталайды немесе адресаттың дұрыс индексі болмаған кезде осы тармақтың ережелеріне сәйкес әрекет етеді.

62. Бірінші AFTN релелік станциясы алынған хабардың бастапқы жолда бұрмаланулар бар екенін немесе хабардың қайнар көзі жоқ екенін анықтаған жағдайда, бұл станция:

хабарламаны өңдеуді тоқтатады;

қызметтік хабарламаны осы хабарлама алынған AFTN станциясының мекенжайына жібереді.

Мұндай қызметтік хабарламаның мәтінінде: СЖЦ қысқартылуы (SVC) бар);

ЩТА процедуралық сигналы (QTA);

процедуралық сигнал ОГН (OGN);

қабылданбаған хабарламаны беру белгісі; бұрмаланған (CORRUPT);

мәтін соңындағы сигнал.

Қызметтік хабарламаның форматы мыналарды қамтиды: ITA-2 кодында:

СЖЦ→↑Щ↓ТА→ОГН→АБА↑123↓→ИСКАЖЕНО↓<≡

немесе

SVC→QTA→OGN→ABA↑123↓→CORRUPT↓<≡

IA -5 кодында:

(STX) СЖЦ→ОГН→АБА123→ИСКАЖЕНО<≡

немесе

(STX) SVC→QTA→OGN→ABA123→CORRUPT<≡

Осындай қызметтік хабарды қабылдаған AFTN станциясы оны берудің жаңа танымымен және көздің дұрыс жолымен қайталайды.

63. Егер AFTN ретрансляциялық станциясы кем дегенде жіберуші индексінің бірінші белгісін индекс ретінде тексеру мүмкіндігіне ие болса

осы хабарлама жасалған және алынған хабарламада жіберушінің дұрыс емес индексі көрсетілгенін анықтайтын орын, бұл станция: хабарламаны өңдеуді тоқтатады;

қызметтік хабарламаны осы хабарлама алынған AFTN станциясының мекенжайына жібереді.

Мұндай қызметтік хабарламаның мәтінінде: СЖЦ қысқартылуы (SVC) бар);

ЩТА процедуралық сигналы (QTA);

процедуралық сигнал ОГН (OGN);

қабылданбаған хабарламаны беру белгісі; көрсеткіш дұрыс емес * (INCORRECT);

мәтін соңындағы сигнал.

Қызметтік хабарламаның форматы мыналарды қамтиды: ITA-2 кодында:

СЖЦ→↑Щ↓ТА→ОГН→АБА↑123↓→НЕПРАВИЛЬНО*↓<≡

немесе

SVC→QTA→OGN→ABA↑123↓→INCORRECT↓<≡

IA -5 кодында:

(STX) СЖЦ→ОГН→АБА123→НЕПРАВИЛЬНО*<≡

немесе

(STX) SVC→QTA→OGN→ABA123→INCORRECT<≡

* - ДҰРЫС ЕМЕС сөздің орнына ҚАТЕ сөз болуы мүмкін

Параграф 8. Қосымша қызметтік хабарламаларды қалыптастыру

64. Осы тараудың 6 және 7-параграфтарында көрсетілмеген форматта ауытқулар анықталған кезде AFTN станциясы осы Технологияның 58-тармағына сәйкес қызметтік хабарлама немесе осы Технологияның 4-қосымшасына сәйкес хабарлама форматтарында көрсетілген дереккөзді, сұратылатын хабарламаны және түсіндірме мәтінді қамтитын еркін нысандағы қызметтік хабарлама қалыптастыра алады. Алайда, пішімдегі нақты ауытқуды анықтау үшін осы тарауда келтірілген қосымша қызметтік хабарламаларды пайдалану ұсынылады.

65. Реттік нөмірі немесе арнаның белгіленуі болмаған кезде немесе арнаның қабылданған белгісі күтілетінмен сәйкес келмеген кезде:

ITA-2 кодында (реттік нөмірі болмаған кезде):

СЖЦ→АЛЫНҒАН→XXX↑???→↓ОЖИДАЛСЯ→АБА↑123↓<≡

немесе

SVC→LR→XXX↑???→↓EXP→ABA↑123↓<≡

ia-5 кодында (арнаны белгілеу сәйкес келмеген жағдайда):

(STX) СЖЦ→АЛЫНҒАН→АСА375→ОЖИДАЛСЯ→АБА123<≡

немесе

(STX) SVC→LR→ASA375→EXP→ABA123<≡

66. Хабарламаның соңы сигналының болмауы анықталған кезде: ITA-2 кодында:

СЖЦ→ҚАЙТАЛАҢЫЗ→АБА↑123→↓ЖОҚ→СОҢЫНА→ХАБАРЛАР↓<≡

немесе

SVC→RPT→ABA↑123→↓NO→END→OF→MESSAGE↓<≡

IA-5 кодында:

(STX) СЖЦ→ҚАЙТАЛАҢЫЗ→АБА123→ЖОҚ→СОҢЫНА→ХАБАРЛАР<≡

немесе

(STX) SVC→RPT→ABA123→NO→END→OF→MESSAGE<≡

67. Қабылданған хабарламаның ұзындығы рұқсат етілгеннен үлкен: ITA-2 кодында:

СЖЦ→МӘТІН→АБА↑123→↓ӨТЕ→ҰЗЫН↓<≡

немесе

SVC→TXT→ABA↑123→↓TOO→LONG↓<≡

IA-5 кодында:

(STX) СЖЦ→МӘТІН→АБА123→ӨТЕ→ҰЗЫН<≡

немесе

(STX) SVC→TXT→ABA123→TOO→LONG<≡

68. Орыс регистрінде қабылданған хабарламада мекен-жай жолында халықаралық арнаға жіберілетін мекен-жай болған кезде (мекен-жай көрсеткішінің бірінші әрпі У-дан өзгеше), онда бұл жағдайда хабарлама жеделхатты жіберушіге жіберіледі және келесі форматта болады:

ITA-2 кодында:

СЖЦ→ҚАЙТАЛАҢЫЗ→↑140018→↓УАААЗГЗЬ<≡

ҚАТЕ→Қазақстан→ЖОЛЫНДА→ЖӨНЕЛТУШІНІҢ↓<≡

IA-5 кодында:

(STX) СЖЦ→ҚАЙТАЛАҢЫЗ→140018→УАААЗГЗЬ<≡

ҚАТЕ→Қазақстан→ЖОЛЫНДА→ЖІБЕРУШІНІҢ<≡

69. Уақыт аралығы бойынша сұрау салу қажет болған кезде хабарлама мынадай форматта қалыптастырылады:

ITA-2 кодында:

СЖЦ→РПТ→↑1230-1305↓<≡

немесе

SVC→RPT→↑1230-1305↓<≡

IA-5 кодында:

(STX) СЖЦ→РПТ→1230-1305<≡

немесе

(STX) SVC→RPT→1230-1305<≡

Параграф 9. Хабарламаларды қабылдауды растау

70. AFTN станциялары қабылданатын нөмірлердің реттілігі бойынша хабарламаларды қабылдауды бақылауды жүзеге асырады. AFTN қабылдау станциясы, мыгадай жағдайларды қоспағанда, қабылдауды растауды бермейді:

апат туралы хабарламаны қабылдау (СС (SS) санаты);

кесте бойынша жұмыстар;

процедуралық сигналы бар бақылау арналық берілістерін қалыптастыру

ЛР (LR);

хабарламаларды айналма жолдар бойынша жіберу.

71. Апат туралы хабарламаны қабылдау AFTN жөнелту станциясына қызметтік хабарлама жіберетін AFTN тағайындау станциясымен әр жолы жеке расталады. AFTN тағайындау станциялары SS (SS) жедел индексі бар кіріс хабарламаны қай регистрде қабылдағанына байланысты орыс немесе латын регистрінде Растауды жасайды. Мұндай қабылдауды растаудың AFTN жөнелту станциясына жолданған толық хабарлама форматы болады, бұл хабарламаға СС (SS) шұғылдық индексі беріледі, оған осыған байланысты шұғылдық сигналы қосылады және оның құрамында СС (SS) шұғылдық индексі бар:

процедуралық сигнал Р (R);

расталған хабарламаның көзі; Мәтін соңындағы сигнал.

Растау хабары келесі форматқа ие: ITA-2 кодында:

↓ЗЦЗЦ→БАА↑123→[1522→]*→→→→→↓<≡

СС→УУУУЗГЗЬ<≡

↑311522→↓УАААЫФЫЬ↑ЮЮЮЮЮ**↓<≡

Р→↑311521→↓УУУУЗГЗЬ↓<≡

≡≡≡≡≡≡≡НННН

немесе

↓ZCZC→ВАА↑123→[1522→]*→→→→↓<≡

SS→UUUUZGZX<≡

↑311522↓→UAAAYFYX↑ЮЮЮЮЮ**↓<≡

R→↑311521↓→UUUUZGZX↓<≡

≡≡≡≡≡≡≡NNNN

IA-5 кодында:

(SO)БАА123[→1522]*<≡

СС→УУУУЗГЗЬ<≡

311522→УАААЫФЫЬ(BEL)(BEL)(BEL)(BEL)(BEL) <≡

Р→311521→УУУУЗГЗЬ<≡

(VT)(ETX)

немесе

(SI)BАА123[→1522]*<≡

SS→UUUUZGZX<≡

311522→UAAAYFYX(BEL)(BEL)(BEL)(BEL)(BEL)< ≡

R→311521→UUUUZGZX<≡

(VT)(ETX)

* - []міндетті емес деректер

** - орыс регистрі бар аппаратура үшін

Параграф 10. Кесте бойынша жұмыс

72. Жұмысты тоқтатар алдында AFTN станциясы бұл туралы өз арналары бар барлық басқа AFTN станцияларына хабарлайды және егер ол жұмыстың әдеттегі басталуынан өзгеше болса, жұмысты қайта бастау уақыты туралы хабарлайды. Мұндай хабарламаның мәтіні AFTN аралас станцияларының келісімімен анықталады.

73. Шектес AFTN станциясынан жұмысты алдағы тоқтату туралы хабарлама алған AFTN станциясы оған мәтіні СЖЦ (SVC) қысқартуды, ЛР (LR) ДЗ (LS) рәсімдік сигналдарын қамтитын қызметтік хабарлама береді, одан кейін беру белгілері және әрбір арна бойынша хабарламаларды қабылдау мен беруде тиісінше соңғы өңделген реттік нөмірлері жазылады. Шектес AFTN станциялары арасында уағдаластық болған жағдайда, осы хабарламаға қосымша мәтін енгізуге рұқсат етіледі. Мәтіннен кейін мәтіннің соңына сигнал беріледі.

Қызметтік қатынастың форматы: ITA-2 кодында:

СЖЦ→ЛР→АБА↑123↓→ДЗ→БАА↑321↓<≡

қосымша мәтін

немесе

SVC→LR→АВА↑123↓→LS→ВАА↑321↓<≡

қосымша мәтін

IA-5 кодында:

(STX) СЖЦ→ЛР→АБА123→ДЗ→БАА321<≡

қосымша мәтін

немесе

(STX) SVC→LR→АВА123→LS→ВАА321<≡

қосымша мәтін

74. AFTN станциясы осы Технологияның 75-тармағына сәйкес жасалған хабарламаны қабылдай отырып, реттік нөмірлерді салыстырып тексереді және қажет болған жағдайда хабарламаларды жеткізу жөніндегі іс-қимылдарды орындайды. Кесте бойынша жұмыс істейтін AFTN станциясы станция жабылған сәтте арналар бойынша хабарламаларды алуды және жіберуді қамтамасыз етеді.

75. Кесте бойынша жұмыс істейтін AFTN станциясының жұмысын қайта бастау аралас станциялармен болған уағдаластықтарға сәйкес жүргізіледі.

Параграф 11. Хабарламаларды айналма жолдар бойынша жіберу

76. Қажет болған жағдайда трафиктің қозғалысын жеделдету үшін хабарламаларды берудің тағайындалған жолдарын алдын ала өзгерту көзделеді. Әрбір AFTN станциясында тиісті AFTN станцияларын пайдаланатын әкімшілікпен келісілген қосалқы трактілердің тізбесі болады және қажет болған жағдайда оларды пайдаланады.

77. Егер AFTN станциясындағы қандай да бір тізбек үшін қосалқы тракт көзделмеген болса, онда тізбек істен шыққан кезде хабарламаларды жеткізу шарттары екі AFTN станциясының осы әкімшіліктері арасында келісілуі тиіс.

78. Белгіленген жолдарды өзгерту 10 минуттық кезең шегінде жүргізілуі тиіс.

79. Айналып өту тізбегі бойынша трафикті бағыттау қажет болған жағдайларда бағыттауды өзгерту арнайы қызметтік хабарламалар алмасқаннан кейін жүзеге асырылады. Мұндай қызметтік хабарлардың мәтіні мыналарды қамтиды:

SVC қысқарту;

QSP процедуралық сигналы;

қажет болса, сұрау, бас тарту немесе бағытты өзгертуді жою үшін RQ, no немесе CNL процедуралық сигналы;

бағыттың өзгеруі қолданылатын трактілердің, мемлекеттердің, аумақтардың, орналасқан жердің немесе маршруттау станцияларының аудандарын белгілеу;

мәтін соңындағы сигнал.

Қызметтік хабарлардың форматтары:

тракттарды өзгертуді сұрау үшін (UACC және UASK станцияларына трафик жіберуді жаспарлаған AFTN станциялары жібереді:

SVC→QSP→RQ→UACC→UASP→UASK↓<≡

тракттарды өзгертуді қабылдау үшін (UAC, UAP және UASK станцияларын айналып өтуді қамтамасыз етуге дайын AFTN станциясы жібереді):

SVC→QSP→UACC→UASP→UASK↓<≡

тракттарды өзгертуді қабылдау үшін (UAC, UAP және UASK станцияларын айналып өтуді қамтамасыз етуге дайын AFTN станциясы жібереді):

SVC→QSP→NO→UACC→UASP→UASK↓<≡

трактілерді өзгертуден бас тарту үшін (UAC, UAP және UASK станцияларын айналып өтуді қамтамасыз ете алмайтын AFTN станциясы жібереді):

80. Трафик бағытын өзгертуге олардың мәнін айқын білдіретін еркін нысандағы қызметтік хабарламалармен келісуді жүзеге асыруға жол беріледі.

81. Айналып өту тізбегі бойынша трафикпен алмасу басталғаннан кейін бірден AFTN екі станциясы айналып өту жолы бойынша істен шыққан тізбектің әрбір тікелей арнасы бойынша соңғы қабылданған және берілген арналық реттік нөмірлермен алмасуы тиіс. Мұндай алмасу мәтіні СЖЦ (SVC) қысқартуды, ЛР (LR) ДЗ (LS) рәсімдік сигналдарын қамтитын толық қызметтік хабарламалар түрінде жүргізіледі, одан кейін бас тартқан тізбектің әрбір арнасы бойынша хабарламаларды қабылдау және беру кезінде тиісінше соңғы өңделген беру белгілері мен реттік нөмірлері жазылады.

Қызметтік қатынастың форматы (трафикпен алмасу): ITA-2 кодында:

СЖЦ→ЛР→АБА↑123↓→ДЗ→БАА↑321↓<≡

немесе

SVC→LR→АВА↑123↓→LS→ВАА↑321↓<≡

IA-5 кодында:

(STX) СЖЦ→ЛР→АБА123→ДЗ→БАА321<≡

немесе

(STX) SVC→LR→АВА123→LS→ВАА321<≡

Осы форматтағы хабарлама сондай-ақ реттік нөмірлерді түзету қажет болған кезде және AFTN станциясының кесте бойынша жұмысы кезінде реттік нөмірлерді салыстырып тексеру кезінде тікелей арна бойынша беріледі (осы тараудың 10-параграфы).

Осы хабарламаны айналма тізбек бойынша алған AFTN станциясы шектес AFTN станциясының алынбаған хабарламаларын қайталайды және қажет болған жағдайда осы арнада қабылдау бойынша реттік нөмірді түзетеді (арна жұмысы қайта басталған кезде хабарламаларға сұрау салуды алып тастау).

82. Рұқсат етілген мерзім ішінде AFTN желісі арқылы трафикті өткізу мүмкін болмайтыны және хабарламалар келіп түскен AFTN станциясында трафик жиналатыны белгілі болғаннан кейін, хабарлама жіберушімен келесі әрекеттерге қатысты кеңес беріледі. Егер тиісті AFTN станциясы мен хабарлама жіберушінің арасында осы жағдайдағы іс-әрекеттерге қатысты қандай да бір алдын ала уағдаластық болса, мұндай келісу талап етілмейді.

5-тарау. AFTN станциясында хабарламаларды өңдеу және оларды адресаттарға жеткізу 1-Параграф. Жалпы ережелер

83. AFTN станциялары жіберушіден алушыға өту барысында хабарламаларды өңдеуді қамтамасыз етуге арналған.

84. AFTN станциялары қызметкерлерінің саны мен жұмыс режимі осы AFTN станциясында автоматтандырылу дәрежесімен және өңделетін хабарламалар көлемімен анықталады.

85. Хабарламаларды беру мен қабылдауда жеделдікті арттыру үшін шеткі станциялар (бұдан әрі - ШС) ұйымдастырылуы мүмкін. ШС-тың AFTN байланыс орталығымен жұмыс істеу тәртібі мен өзара іс-қимылы осы технологиямен айқындалады. ШС-де жұмыс істеу технологиясын ШС бекітілген әкімшілік анықтайды.

86. AFTN станцияларының қызметкерлері өз қызметінде AFTN станциясының басшысы оның жұмысының ерекшеліктерін ескере отырып әзірлейтін лауазымдық нұсқаулықтарды басшылыққа алады.

Параграф 2. AFTN станциясының бағыт анықтамалығы

87. ИКАО белгілеген рәсімге сәйкес тізбектер бойынша трафикті бағыттау үшін AFTN станциясының берілген тізбектері бойынша анықтамалықтың мынадай элементтері пайдаланылады:

1) тізбек жұмысының бұзылуы болмаған кезде адресаттың әрбір индексі үшін пайдаланылуы тиіс шығыс тізбекті дұрыс көрсететін тізбе. Бұл тізім станцияның саяхат тізімі деп аталады;

2) кәдімгі тізбек жоғалған жағдайда пайдаланылуы тиіс шығыс тізбекті көрсететін айналма тізбектердің (қосалқы трактілердің) тізбесі;

3) AFTN байланыс орталығы оларға қатысты осы тізбек бойынша қабылданған хабарламаларды қабылдайтын және беретін адресаттардың индекстерін көрсететін әрбір кіріс тізбегін ескере отырып, кіріс тізбектері үшін көрсеткіштер тізбесі. Бұл тізім хабарламаларды қабылдау үшін жауапкершілік тізімі деп аталады;

4) осы тізбек бойынша қабылдау үшін рұқсат етілген жөнелтушілер индекстерінің тізбесі көрсетілуге тиіс.

AFTN станциялары үшін осы тармақтың 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген тізбелер өңірлік негізде келісіледі. Негізгі және айналып өту тізбектері ақаулы болған жағдайларда, үшінші AFTN станциясы арқылы айналып өту осы Технологияның 4-тарауының 11-параграфының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

Осы тармақтың 1) - 4) тармақшаларында көрсетілген тізбелер AFTN станциясының әрбір тізбегі үшін жасалуға тиіс.

Параграф 3. Алыс мекен-жай және қысқартылған мекен-жай жолы

88. Қабылданған хабарламаны ретрансляциялау қажет болған кезде AFTN станциялары мекенжайды бөлу рәсімін, ал осы рәсімді пайдалану мүмкін болмаған кезде қысқартылған мекенжай жолының рәсімін пайдаланады.

89. Алыс мекенжай:

1) қабылданған хабарламаны ретрансляциялау қажет болған жағдайда AFTN станциясы қабылданған хабарламаның мекенжай жолынан кіріс тізбегі бойынша ол жауап бермейтін адресаттардың барлық индекстерін алып тастайды;

2) тізбекке осы тізбекке беруге арналған адресаттардың индекстері ғана мекенжай жолында(жолдарында) бар хабарлама беріледі.

90. Қысқартылған адрестік жол:

1) қабылданған хабарламаны ретрансляциялау қажет болған жағдайда AFTN станциясы қабылданған хабарламада кіріс тізбегі бойынша өзі жауап беретін адресаттардың индекстерін айқындайды;

2) тізбекке мынадай хабарлама жіберіледі:

осы тізбекке беруге арналған адресаттардың индекстерін қамтитын жаңадан қалыптастырылған адрестік жол (жолдар - үш адрестік жолды өңдеу кезінде);

келесі жолда(тарда) – қабылданған хабарламаның мекен-жай жолдарының толық көшірмесі.

Параграф 4. Айналмалы тізбек индексі

91. Хабарламаларды айналма тізбек бойынша беру кезінде хабарламалардың тақырыбына ЖЖЖ айналып өту индексі (VVV) енгізіледі, одан кейін ITA-2 кодында 5 бос орын және бір позиция әріптік тіркелімге ауыстырылады.

92. Айналып өту индексімен қабылданған хабарламаны одан әрі ретрансляциялау кезінде ЖЖЖ рәсімдік сигналын қабылдаушы AFTN станциясы алып қояды. Мұндай хабарламаны одан әрі ретрансляциялау осы AFTN станциясының маршруттық анықтамалығына сәйкес жүзеге асырылады.

Параграф 5. AFTN станцияларында транзиттік хабарламаларды өңдеу

93. AFTN станцияларында осы AFTN станциясы арқылы қайта трансляциялау жолымен берілген барлық хабарламалардың толық көшірмелері ұзақтығы кемінде бір сағат кезең бойы сақталады.

94. AFTN станцияларында ретрансляция жолымен берілген барлық хабарламаларды тану және олар бойынша қабылданған іс-әрекеттерді белгілеу үшін қажетті ақпаратты қамтитын жазба күнтізбелік 30 күн бойы сақталуы тиіс.

Хабарламаларды тануға қатысты ереже тақырыпқа, мекен-жайға және дереккөзге қатысты хабарламаның бөліктерін жазу арқылы орындалуы мүмкін.

95. Транзиттік хабарларды беру кезектілігі осы Технологияның 14-тармағының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады. КД (DD), ФФ (FF), ГГ (GG) және КК (KK) шұғылдық индекстерімен хабарламаларды транзиттік беру Уақыты 10 минуттан аспауы тиіс. СС (SS) шұғылдық индексі бар хабарламалар кезектен тыс таратылады.

96. Егер хабарламалар осы Технологияның 95-тармағының талаптарына сәйкес ретрансляцияланбайтыны айқын болса, айналма тізбектерді пайдалану қажет.

97. AFTN станцияларында транзиттік хабарларды маршруттау ИКАО құжатында жазылған қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады

DOC 8259 Авиациялық тіркелген қызмет желісін жоспарлау және техникасы жөніндегі нұсқаулық.

98. AFTN транзиттік станциясында тақырыптан кейінгі хабарлама бөлігінде жасалатын жалғыз өзгерістер - қысқартылған мекен-жай жолын енгізу немесе мекенжайды бөлу рәсімін қолдану болып табылады.

Параграф 6. Адресатқа хабарларды жеткізу

99. Авиациялық жерүсті электр байланысы станциялары осы станция қызмет көрсететін әуеайлақ (әуеайлақтар) шекараларының шегінде орналасқан адресатқа(адресаттарға), ал осы шекаралардан тыс жерлерде – тиісті келісім жасалған адресатқа (адресаттарға) ғана хабарламаларды жеткізуді жүзеге асырады.

100. Хабарламалар жазбаша жазба түрінде немесе қарауында AFTN станциясы бар азаматтық авиация ұйымының басшылығы ұйғарған тұрақты пайдаланылатын басқа әдіспен жеткізіледі.

101. Хабарлама ITA-2 кодында қабылданған кезде, ол жазбаша жазба түрінде жеткізілген кезде, хабарламаның басында үздіксіз болуы мүмкін

алдыңғы хабарламаның соңындағы сигнал тізбегі (NNNN[NNNN]) және осы хабарламаның басталу сигналы (ЗЦЗЦ [ZCZC]). Хабарламаның соңында хабарламаның соңына сигнал болмауы мүмкін.

102. AFTN станциясы осы станцияның адресаттары үшін қабылдаған кіріс хабарламалары оларды станциядан тікелей алушылар алған, экспедиторлар немесе курьерлер жеткізген кезде оларды әрбір адресатқа тапсыру үшін қатаң қажетті данада көбейеді. Көбейтілген хабарламалардың әрқайсысы AFTN станциясында осы Технологияға 10-қосымшаға сәйкес хабарламаларды жеткізуді есепке алу журналында тіркелуі тиіс, онда күні мен уақыты көрсетілген тапсыру туралы қолхат көрсетіледі. Басқа әдістермен (ОЖ арқылы) жеткізілетін хабарламалар осы журналда тіркелмейді.

103. Ерекше жағдайларда СС (SS) және ДД (DD) шұғылдық санатындағы хабарламалардың мазмұнын тиісті өкіммен айқындалған адресатқа немесе лауазымды тұлғаға кейіннен оны адресатқа жеткізе отырып, электрондық пошта немесе телефон арқылы беруге болады.

Бұл жағдайда хабарламалардың жеткізілуін есепке алу журналында тиісті жазба жасалады.

104. Хабарламалардың көшірмелерін түсіруге және олар жіберілмеген адамдарға беруге тыйым салынады.

105. Хабарламаларды адресаттарға уақтылы жеткізу олардың лауазымдық міндеттеріне жүктелетін адамдарға жүктеледі.

106. AFTN станциясының қызметкерлеріне хабарламаларды адресаттарға жеткізуге жол берілмейді.

Параграф 7. AFTN алдын ала анықталған хабарлама жіберу жүйесі

107. Тиісті әкімшіліктер арасында AFTN хабарламаларын алдын ала тарату жүйесін пайдалануға қатысты уағдаластыққа қол жеткізілген кезде, төменде сипатталған мынадай жүйе қолданылады.

108. Алдын ала анықталған тарату жүйесін қолдануға келіскен мемлекеттер арасында хабарлама жіберген кезде алдын ала анықталған тарату мекен-жайы индексі (PDAI) келесідей жасалады:

1) бірінші және екінші әріптер: AFTN байланыс орталығының орналасқан жері индексінің алғашқы екі әрпі, осы жүйені қолдануға келіскен және хабарлама берудің алдын ала анықталған жолы бойынша оған қатысты міндеттемелері бар тізбек бойынша хабарлама алатын;

2) үшінші және төртінші әріптер:

арнайы тарату қажеттілігін көрсететін ЗЗ (ZZ) әріптері;

3) бесінші, алтыншы және жетінші әріптер:

A-Z сериясынан алынған және AFTN байланыс қабылдау орталығы пайдалануға тиіс ішкі және/немесе халықаралық тарату тізбесін (тізбелерін) білдіретін әріптер;

Н (N) және С (S) сәйкесінше NOTAM және SNOTAM хабарламалары үшін бесінші әріп ретінде резервтеледі;

4) сегізінші әріп:

AFTN байланыс қабылдау орталығы пайдалануы тиіс ішкі және/немесе халықаралық тарату тізбесін қосымша көрсету үшін толтырғыш Ь (X) әрпі немесе A-Z сериясынан алынған әріп.

AFTN хабарламасының басталу және аяқталу сигналдарымен шатастырмау үшін ЗЦ (ZC) ЦЗ (CZ) НН (NN) әріптерінің комбинациясы пайдаланылмайды.

109. Алдын ала анықталған тарату жүйесін мемлекетаралық пайдалану кезінде, сондай-ақ Қазақстан Республикасының бірнеше AFTN байланыс орталықтары тартылған мемлекетішілік кезде алдын ала анықталған тарату индекстерін тағайындауды және осы индекстерді көбейтуді орындайтын Қазақстан Республикасының AFTN байланыс орталықтарын айқындауды ГЦКС жүзеге асырады.

110. Алдын ала анықталған тарату жүйесін пайдалану кезінде AFTN станциялары алдын ала анықталған тарату үшін өздері таңдап алған мекенжайлар индекстерінің тізбесін адресаттар индекстерінің тиісті тізбелерімен бірге жібереді:

1) алдын ала анықталған тарату үшін адресаттар индекстерін дұрыс қолдануды қамтамасыз ету мақсатында алдын ала анықталған тарату үшін AFTN хабарламаларын алатын AFTN станцияларына;

2) алдын ала анықталған тарату үшін AFTN хабарламаларын құрастыратын жөнелтушілерге алдын ала анықталған тарату үшін адресат индекстерін дұрыс пайдалануда жөнелтушілерге көмек көрсету және қайта беру туралы сұратуларды өңдеуді оңайлату мақсатында жіберіледі.

Параграф 8. Есепке алу және есептілік

111. Барлық ОС және барлық деңгейдегі хабарламаларды коммутациялау орталықтарында (AFTN ОКЖ) есепке алу және пайдалану құжаттамасын жүргізу және сақтау ұйымдастырылады, ол осы Технологиямен айқындалады.

112. ОЖ үшін есепке алу және пайдалану құжаттамасына мыналар жатады: Шығыс жеделхаттардың түпнұсқалары;

осы Технологияға 10-қосымшаға сәйкес нысан бойынша хабарламаларды жеткізуді есепке алу журналы;

Шығыс хабарламалар (қағаз орамдары немесе АЖО мұрағаттары);

осы Технологияға 3-қосымшаға сәйкес жеделхаттарға қол қою құқығы бар лауазымды адамдардың тізімдері;

осы Технологияға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша хабарламалардың кідіруінің немесе алынбауының себептеріне тексеру жүргізу журналы;

авиациялық электр байланысы органының немесе ОЖ үшін жауапты әкімшіліктің бұйрықтарымен немесе өкімдерімен айқындалған басқа да құжаттар.

113. Барлық деңгейдегі ҚҚКО үшін есепке алу және пайдалану құжаттамасына мыналар жатады:

оларды ХҚО-дан беру кезіндегі Шығыс жеделхаттардың түпнұсқалары; ХҚО арқылы өткен хабарламалардың мұрағаттары;

осы Технологияға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ХҚО жұмыс журналы;

осы Технологияға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша хабарламалардың кідіруінің немесе алынбауының себептеріне тексеру жүргізу журналы;

осы Технологияға 12-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ХҚО арналары бойынша хабарламалар трафигі;

авиациялық электр байланысы органының немесе КҚКО қарамағында тұрған әкімшіліктің бұйрықтарымен немесе өкімдерімен айқындалған басқа да құжаттар.

114. Жеделхатты жібергеннен кейін AFTN станциясының қызметкері бланкіге мынадай белгі қояды:

берілген хабарламаның(хабарламалардың) белгіленуі және арналық реттік нөмірі)

хабарламаны(ларды) желіге беру уақыты; AFTN станциясы қызметкерінің қолы.Тәулік аяқталғаннан кейін AFTN станциясының қызметкерлері шығыс және транзиттік жеделхаттар бланкілерін брошюралайды, оларға күні, айы, станция қызметкерінің қолы қойылады және мұрағат үшін арнайы белгіленген орынға орналастырылады.

115. Архивтердің барлық түрлерін ұйымдастыруды, есепке алу және пайдалану құжаттамасының болуын, сақталуын және жай-күйін AFTN станциясының басшысы қамтамасыз етуі тиіс.

116. Құжаттаманы сақтаудың келесі мерзімдері белгіленеді:

Шығыс жеделхаттардың түпнұсқалары, бақылау рулондары немесе АЖО мұрағаттары, транзиттік хабарламалар журналдары, ХҚО мұрағаттары – күнтізбелік 30 тәулік;

хабарламалардың жеткізілуін есепке алу, ОКЖ жұмысын есепке алу журналдары және хабарламалардың кідіруі мен алынбау себептеріне тергеп – тексеру жүргізу журналы-соңғы жазба жасалған күннен бастап күнтізбелік 30 тәулік;

осы Технологияға 12-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ХҚО арналары бойынша хабарламалар трафигі туралы деректер-соңғы жазба күнінен бастап 12 ай.

Авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясына 1-қосымша

Хабарламаларды кідірту немесе алмау себептеріне тексеру жүргізу тәртібі

1. Тергеп-тексерулер AFTN станцияларында кідіріс немесе хабарламаларды алмау себептеріне тергеп-тексеру жүргізу тәртібіне 1-қосымшада келтірілген алгоритмдерге сәйкес жүргізіледі.

2. Хабарламалардың өту мерзімін AFTN станциялары қолданыстағы желі схемасын, осы Технологияның 14-тармағын, 26-тармағының 2) тармақшасын және 94-тармағын және станциялардың жұмыс режимдерін ескере отырып анықтайды. Осылайша, КК жеделділік индексі бар көлемі 160 белгіге дейінгі хабарлама екі AFTN ретрансляциялық станциясы арқылы өткен кезде хабарламаның өтуінің рұқсат етілген уақыты 50 минутты құрайды.

3. Хабарламалардың кешігу себептерін тексеру алушының өтінімі бойынша AFTN тағайындау станциясында жүргізіледі.

4. Хабарламаларды алмау себептерін тексеру жөнелтушінің өтінімі бойынша AFTN жөнелту станциясында жүргізіледі.

5. Кідірістер мен хабарламалардың алынбау себептерін тексеруге арналған өтінімдер 2-қосымшада келтірілген кідірістер мен хабарламалардың алынбау себептерін тексеруді жүргізу журналында ресімделеді, ол AFTN станциясында сақталады.

6. Тергеп-тексеруге сұрау салулар және тергеп-тексеру нәтижелері бойынша жауаптар қызметтік хабарлама ретінде ресімделуге тиіс. Осы қызметтік хабарламаларда тергелетін хабарламаға сілтеме беру мен көзді белгілеудің тиісті топтарының көмегімен жүргізіледі.

7. Тергеп-тексеруге сұрау салу СЖЦ (SVC) қысқартудан басталуы тиіс, одан кейін сұрау салудың мәнін түсінікті білдіретін еркін мәтін жазылады. Тексеруге қатысатын барлық станциялар, қажет болған жағдайда, үшінші станцияға сұрау, ал сұрау салудың көшірмесін тексеру басталған станцияға жіберуі тиіс (осы станцияның мекенжайы келіп түскен сұрау салудың мәтінінен – КӨШІРМЕ деген сөзден кейін айқындалады).

Сұрау мысалы:

КК УАААЫФЫЬ УАРРЫФЫЬ

121350 УАТТЫФЫЬ

КӨШІРМЕ УАРРЫФЫЬ

СЖЦ 121100 УАААЗТЗЬ ҚАБЫЛДАНДЫ АТА437 1345 БЕРІЛДІ АРА223 1346

АДРЕСАТ ҮШІН УАРРЗТЗЬ

КЕШІКТІРУДІҢ СЕБЕПТЕРІН АНЫҚТАУДЫ СҰРАЙМЫН.

8. Тергеп-тексеру жөніндегі жауаптың мәтіні СЦЖ (SVC) қысқартудан басталуы тиіс, одан кейін сұрау салынған хабарламаның өтуіндегі бұзушылықтар себептерінің мәнін түсінікті білдіретін еркін мәтін жазылады. Жауап форматы:

КК УАРРЫФЫЬ

121440 УАААЫФЫЬ

СЖЦ 121100 УАААЗТЗЬ ҚАБЫЛДАНДЫ АДА112 1102 БЕРІЛДІ АТА437 1345

АДРЕСАТ ҮШІН УАРРЗТЗЬ

КЕШІГУ СЕБЕБІ-АЛМАТЫ ОБЖ АҚАУЫ

9. Өтініш алған AFTN станцияларында тергеу дереу басталуы керек.

10. AFTN станцияларында тексеру сұрау түскен сәттен бастап бір сағаттан аспауы тиіс.

11. Тергеп-тексеру нәтижелері тергеп-тексеру жүргізуге өтінімдер келіп түскен AFTN станцияларында хабарлардың кідіруінің және алынбауының себептерін тергеп-тексеруді жүргізу журналында тіркеледі.

12. Қажет болған жағдайда өтінім келіп түскен станция сұратылып отырған хабарламаның жүру бағыты бойынша кез келген станцияға қызметтік хабарлама жібере алады.

Хабарламалардың кешігу және алынбау себептеріне тексеру жүргізу журналының нысаны

Өтінімді беру күні мен уақыты	Өтінімнің мазмұны, оны берген адамның тегі мен телефоны	Өтінімді алған адамның лауазымы және тегі	Тергеу нәтижесі	Нәтижесі туралы хабарланды:
				кімге	қашан (күні, уақыты)	хабарлаушының қолы

Хабарламалардың кешігу немесе алынбау себептеріне тексеру жүргізу алгоритмдері

Бойынша ұсталған қатынастар Бойынша неполученным қатынастар

Авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясына 2-қосымша

Орыс сөздерін латын әріптерімен жазуға арналған хабарламаларда қолданылатын орыс алфавитінің латын әріптеріне сәйкестігі

Орысша	Латын	Орысша	Латын
Аа	Aa	Рр	Rr
Бб	Bb	Сс	Ss
Жз	Ww	Тт	Tt
Жж	Gg	Об	Uu
Кк	Dd	Фф	Ff
Оның	Ee	Хх	Hh
Жж	Vv	Цц	Cc
Зз	Zz	Сс	CHch
Ии	Ii	Шш	SHsh
Йй	Jj	Щщ	Qq
Кк	Kk	Ыы	Yy
Л ш	Ll	Ьь	Xx
Мм	Mm	Ээ	Ee
Нн	Nn	Юю	IUiu
Қб	Oo	Яя	IAia
Пп	Pp

Авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясына 3-қосымша

Жеделхаттарға қол қою құқығы бар лауазымды тұлғалардың тізімі

№ р/с	Лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты	Жіберушінің индексі (тері)	Шұғылдық санаттары	Қол қою үлгісі
1	2	3	4	5

Кәсіпорын (бөлімше) басшысының қолы, Күні.

КЕЛІСІЛДІ

(Кәсіпорынның AFTN станциясына жауапты лауазымды тұлға)

Авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясына 4-қосымша

Хабарламалар форматтары

Мекенжайлар индекстерінің ықтимал типтері (осы Технологияға 25-тармақтың 1) тармақшасы)

УАААЗТЗЬ әуеайлақтық диспетчерлік пункті (ЗТЗ) УААА

УАЦЦЫМЫА метеорологиялық органның (А) секциясы (ЗТЗ) қазақстан УАЦЦ;

УАТЕКЗКБ (Б) ұшу-пайдалану агенттігінің бөлімі КЗК УАТЕ;

УАААЫЫЫЬ атауы хабарлама мәтінінің басында көрсетілген УААА пунктіндегі ұшу-пайдалану агенттігі

Авиациялық станция (АЖТТ) осы хабарламаны авиациялық жылжымалы қызметтің көмегімен тану индексі хабарлама мәтінінің басында көрсетілген әуе кемесінің бортына қайта таратуы тиіс.

2. ИКАО ЗЗЗ (ZZZ) шартты үш әріптік белгілеуі (осы Технологияға 25-тармақтың 1) тармақшасы) UATT авиациялық станциясы арқылы GABCD әуе кемесіне жіберілетін және NZZC аудандық диспетчерлік орталығынан шығатын хабарлама форматы мынадай түрге ие: (Мекен-жай) FF UATTZZZX

(Мекен-жай) FF UATTZZZX

(Көзі) 031451 NZZCZRZX

(Мәтін) GABCD CLR DES 5000FT HK NDB

Бұл жағдайда рулонды (беттік) типтегі телетайпта басылған хабарламаның тақырыбы мен соңы көрсетілмеген.

3. Әуе кемесінің бортынан берілетін қатынас форматы (осы Технологияға 25-тармақтың 2) тармақшасы)

UATT авиациялық станциясы арқылы CSEG-ге аудандық диспетчерлік орталыққа жолданған KLM153 әуе кемесінің бортынан хабарлама берілген жағдайда, онда осы хабарлама осы станцияда өңделеді және мынадай түрге ие болады:

(Мекенжай) FF CZEGZRZX

(Көзі) 031821 UATTZZZX

(Мәтін) KLM153 [қалған мәтін әуе кемесінің бортынан алынған күйінде келтіріледі].

Бұл жағдайда рулонды (беттік) типтегі телетайпта басылған хабарламаның тақырыбы мен соңы көрсетілмеген.

4. Кірістіру форматы (осы Технологияға 59-тармақ)

ITA-2 кодында: ☐≡МӘТІНДІ ТЕКСЕРУ(ТЕКСЕРУ)

ҚОСЫЛҒАН→ЖАҢА ЖОЛ→СОҢЫ→УАААЫФЫЬ↓<≡

≡≡≡≡≡≡≡НННН

немесе

☐<≡CHECK TEXT

NEW☐ENDING☐ADDED☐UAAAYFYX☐<≡

≡≡≡≡≡≡≡NNNN

Ia-5 кодында:

< ≡МӘТІНДІ ТЕКСЕРУ(ТЕКСЕРУ)

ҚОСЫЛҒАН→ЖАҢА→СОҢЫ→УАААЫФЫЬ<≡

(VT)(ETX)

немесе

<≡CHECK TEXT

NEW☐ENDING☐ADDED☐UAAAYFYX<≡

(VT)(ETX)

5. Еркін нысандағы қызметтік хабарламаның форматы (осы Технологияға 64-тармақ)

ФФ УААААЫЫЬ

121314 УАРРЫФЫ

СЖЦ ҚАЙТАЛАУ 140018 УАААОМЫЬ МЕКЕН-ЖАЙЫ ҮШІН УАРРЫМЫЬ

немесе

FF UAAAYFYX

121314 UARRYFYX

SVC REPEAT 140018 UAAAYMYX FOR ADDRESS UARRYMYX

Авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясына 5-қосымша

ККМ-2 (ITA-2) халықаралық телеграф коды)

№ сигнал	Әріптік регистр		Сандық регистр	Импульстер
	Орысша	Латын		Старт	12345			Тоқта
1	Ал	Ал	-	A	ZZAAA			Z
2	Б	Қазақстан	?	A	ZAAZZ			Z
3	Ц	C	:	A	AZZZA			Z
4	Д	D	Кім онда	A	ZAAZA			Z
5	E	E	3	A	ZAAAA			Z
6	Ф	F		A	ZAZZA			Z
7	Г	G		A	AZAZZ			Z
8	Х	H		A	AAZAZ			Z
9	Және	I	8	A	AZZAA			Z
10	Шы	J	Қоңырау	A	ZZAZA			Z
11	К	K	(	A	ZZZZA			Z
12	Л	L	)	A	AZAAZ			Z
13	М	M	.	A	AAZZZ			Z
14	Н	N	,	A	AAZZA			Z
15	Туралы	O	9	A	AAAZZ			Z
16	П	P	0	A	AZZAZ			Z
17	Мен	Q	1	A	ZZZAZ			Z
18	Р	R	4	A	AZAZA			Z
19	С	S	'	A	ZAZAA			Z
20	Т	T	5	A	AAAAZ			Z
21	У	U	7	A	ZZZAA			Z
22	Ж	V	=	A	AZZZZ			Z
23	Қазақстан	W	2	A	ZZAAZ			Z
24	Ь	X	/	A	ZAZZZ			Z
25	Лар	Y	6	A	ZAZAZ			Z
26	З	Z	+	A	ZAAAZ			Z
На кез келген тіркелімінде
27	каретканы қайтару (< )			A	AAAZA			Z
28	жолды аудару ( ≡ )			A	AZAAA			Z
29	әріптер ( )			A	ZZZZZ			Z
30	сандар ( )			A	ZZAZZ			Z
31	бос орын ( )			A	AAZAA			Z
32	Бланк			A	AAAAA			Z
Белгісі						Тұйық шынжыр	Қос ток
Ал						Токтың жоқтығы	Теріс ток
Z						Оң ток	Оң ток

Ч – цифрлық тіркелімде № 18 сигнал

Э – цифрлық тіркелімде № 6 сигнал

Ш – цифрлық тіркелімде № 7 сигнал

Щ – цифрлық тіркелімде № 8 сигнал

Ю – цифрлық тіркелімде № 10 сигнал

Орыс регистрі № 32 сигналына сәйкес келеді

Авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясына 6-қосымша

№ 5 (IA-5) халықаралық коды

									Кесте Н0
								b7	0	0	0	0	1	1	1	1
								b6	0	0	1	1	0	0	1	1
								b5	0	1	0	1	0	1	0	1
b4		B3		b2		b1		№ р/с	0	1	2	3	4	5	6	7
0		0		0		0		0	NUL	DLE	SP	0	@	P	`	p
0		0		0		1		1	TC1 (SOH)	DC1	!	1	A	Q	a	q
0		0		1		0		2	TC2 (STX)	DC2	"	2	B	R	b	r
0		0		1		1		3	TC3 (ETX)	DC3	#	3	C	S	c	s
0		1		0		0		4	TC4 (EOT)	DC4		4	D	T	d	t
0		1		0		1		5	TC5 (ENQ)	TC8 (NAK)	%	5	E	U	e	u
0		1		1		0		6	TC6 (КСҚ)	TC9 (SYN)	&	6	F	V	f	v
0		1		1		1		7	BEL	TC10 (ETB)	'	7	G	W	g	w
1		0		0		0		8	FE0 (BS)	CAN	(	8	H	X	h	x
1		0		0		1		9	FE1 (HT)	EM	)	9	I	Y	i	y
1		0		1		0		10	FE2 (LF)	SUB	*	:	J	Z	j	z
1		0		1		1		11	FE3 (VT)	ESC	+	;	K	[	k	{
1		1		0		0		12	FE4 (FF)	IS4 (FS)	,	<	L	\	l	|
1		1		0		1		13	FE5 (CR)	IS3 (GS)	-	=	M	]	m	}
1		1		1		0		14	SO	IS2 (RS)	.	>	N	^	n
1		1		1		1		15	SI	IS1 (US)	/	?	O	_	o	DEL

Кестенің жалғасы

Кесте Н1
0	0	0	0	1	1	1	1
0	0	1	1	0	0	1	1
0	1	0	1	0	1	0	1
0	1	2	3	4	5	6	7
ПУС	АР1	Про- бел	0	ю	П	Ю	П
НЗ	(СУ1)	!	1	ал	Мен	Ал	Мен
НТ	(СУ2)	"	2	б	Р	Б	Р
КТ	(СУ3)	#	3	ц	С	Ц	С
КП	СТП		4	д	Т	Д	Т
КТМ	ЖОҚ	%	5	e	У	E	У
ИӘ	СИН	&	6	ф	Ж	Ф	Ж
ЗВ	КБ	'	7	г	қазақстан	Г	Қазақстан
ВШ	АН	(	8	х	Ь	Х	Ь
ГТ	КН	)	9	және	Лар	Және	Лар
КС	ЗМ	*	:	шы	З	Шы	З
ВТ	АР2	+	;	к	Ш	К	Ш
ПФ	РФ	,	<	л	Э	Л	Э
ВК	ЖТ	-	=	м	Щ	М	Щ
ВЫХ	РЗ	.	>	н	Ч	Н	Ч
ВХ	РЭ	/	?	туралы	Ъ	Туралы	ЗБ

Ағылшын белгілеріне сәйкестігі:

0/1 – SOH – НЗ (тақырып басы);

0/2 – STX – НТ (мәтін басы);

0/3 – ETX – КТ (мәтін соңы);

0/7 – BEL – ЗВ (шұғылдық сигналы);

0/10 – LF – ПС (жолды ауыстыру);

0/11 – VT – ВТ (бір жолға беру);

0/13 – CR – ВК (каретканы қайтару);

0/14 – SO – ВЫХ (H1 кестесімен жұмыс );

0/15 – SI – ВХ (H0 кестесімен жұмыс).

Авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясына 7-қосымша

ITA-2 хабарлама форматы

Хабарлама бөлігі	Хабарлама бөлігі компоненті		Компонент элементі	Телетаптық сигнал
	Хабарламаны бастау сигналы			ZCZC (ЗЦЗЦ)
ТАҚЫРЫБЫ	Беріліс белгісі		a) бір бос орын b) таратушы станцияға берілген әріп c) қабылдау станциясына берілген әріп d) арнаны белгілеу үшін қызмет ететін әріп a) бір позиция цифрларға ауысу РЕГИСТР f) арналық реттік нөмірі (3 сан)	→...↑... Мысалы: NRA062
	(Қажет болған жағдайда) қосымша қызметтік сигнал		Бір позиция бос орын (мысалы: 270930) 10 белгіден артық емес
	Бос орын сигналы		Бес позиция бос орын Бір позиция әріптерге ауысу РЕГИСТР	→→→→→↓
	Х А Б А Р Л А М А Н Ы Ң Т Ұ Р А Қ Т Ы Б Ө Л І Г І	Туралау функциясы	Бір позиция КАРЕТКАНЫ ҚАЙТАРУ және бір позиция ЖОЛДЫ АУДАРУ	<=
		Шұғылдық индексі	Тиісті екі әріптік топ	..
МЕКЕН жайы		Адресаттың индексі (индекстері)	Бір бос орын Сегіз әріпті топ (Мысал: ☐EGLLZRZX☐ EGLLYKYX☐ EGLLACAX))
		Туралау функциясы	Бір позиция КАРЕТКАНЫ ҚАЙТАРУ және бір позиция ЖОЛДЫ АУДАРУ	<=
		Хабарлама жіберу уақыты	Бір позиция-ЦИФКЕ ауысу. РЕГИСТР Беру үшін хабарлама беру уақытын көрсететін алты цифрлық "дата-время" тобы . Бір позиция-әріптерге ауысу. РЕГИСТР	↓......↑
КӨЗІ		Құрастырушының индексі	Бір бос орын Хабарламаны құрастырушыны белгілейтін сегіз әріптік топ	→........
		Шұғылдық сигналы (апат туралы хабарлау үшін телетайпта жұмыс істеген кезде ғана қолданылады)	Бес белгі (0/7) (BEL)	↑Сигнал (сигналдар)↓ "назар аударыңыз"
		Тақырып үшін қосымша ақпарат
		Туралау функциясы	Бір каретканы қайтару, бір жолды аудару	<=
		Мәтіннің басының белгісі	Бір белгі (0/2)
		Мәтін басы Хабарлама мәтіні	(қажет болса) адресаттардың нақты белгілері, FROM, STOP және т. б. Соңғысын қоспағанда, хабарламаның мәтіні және каретканың бір қайтарымы, мәтіннің әрбір басылған жолының соңындағы жолдың бір аудармасы
МӘТІН		Растау (егер қажет болса)	a) бір каретканы қайтару, бір жолды аудару b) CFM қысқартуы, одан кейін мәтіннің расталған бөлігі
			a) бір каретканы қайтару, бір жолды аудару b) CFM қысқартуы, одан кейін мәтіннің расталған бөлігі
		Түзету (егер қажет болса)	a) бір каретканы қайтару, бір жолды аудару b) COR қысқаруы, содан кейін алдыңғы мәтінде жасалған қатені түзету
		Мәтін соңының сигналы	a) Бір позиция әріптерге ауысу РЕГИСТР b) бір каретканы қайтару, бір жолды аудару	↓<=
		Орамды бір бетке беру реті	Жолды аудару үшін жеті позиция	= = = = = = =
АЯҚТАЛУЫ		Хабарламаның соңы сигналы	N (Н) әрпінің төрт позициясы (№14 сигнал)	NNNN (НННН)
		Хабарламаларды бөлу сигналы (үзбелі таспамен жұмыс істеу кезінде ғана)	Он екі позиция әріптік регистрге ауысу	↓↓↓...↓↓↓

Шартты белгілер:

↓ әріптік тіркелімге ауысу (№29 сигнал)

≡ жол аудармасы (№28 сигнал) ;

→ бос орын (№ 31сигнал)

↑ № 30 сандық сигнал регистріне ауысу)

< Каретканы қайтару (№ 27 сигнал )

Авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясына 8-қосымша

IA-5 хабарлама форматы

Хабарлама бөлігі		Хабарлама бөлігі компоненті	Компонент элементі	Телетаптық сигнал
		Тақырып басының белгісі	Бір белгісі (0/1)	SOH
Т А Қ Ы Р Ы Б Ы	ТАҚЫРЫП ЖОЛЫ	Берудің белгісі	а) таратушы шеткі құрылғыны білдіретін әріп b) қабылдау соңғы құрылғысын білдіретін әріп c) арнаны білдіретін әріп d) арналық реттік нөмірі	......
		(Егер қажет болса) - Қосымша қызметтік белгісі	a) Бір бос орын b) Жолдың қалдығынан артық емес	→
		Туралау функциясы	Бір каретканы қайтару, бір жолды аудару	<≡
		Шұғылдық индексі	Тиісті екі әріптік тобы	..
	МЕКЕН ЖАЙЫ	Адресаттың индексі (индекстері)	Бір бос орын Сегіз әріптік тобы (Мысалы: EGLLZRZX→EGLLYKYX→EGLLACAX)
		Туралау функциясы (функциялары)	Бір каретканы қайтару, бір жолды аудару	<≡
	КӨЗІ	Уақыты хабарламаны беру	Беру үшін хабарлама беру уақытын көрсететін "күні - уақыты" алты цифрлық тобы	......
		Индексі құрастырушы	a) Бір бос орын b) Хабарламаны құрастырушыны белгілейтін сегіз әріптік топ	→...
		Сигнал мерзімділік (пайдаланылатын кезде ғана жұмыс телетайпе үшін хабарламалар апат туралы)	Бес белгісі (0/7) (BEL)
		Қосымша ақпарат үшін тақырып
		Функциясы теңестіру	Бір каретканы қайтару, бір жолды аудару	<≡
		Белгісі басталатын мәтін	Бір белгі (0/2)	STX
МӘТІН		Начало мәтін	(қажет болса) адресаттардың нақты белгілері, FROM, STOP және т. б.
		Мәтін хабарлар	Хабарлама мәтіні және соңғысын қоспағанда, мәтіннің әрбір басылған жолының соңында Бір каретканы қайтару, бір жолды аудару
		Растау (егер қажет)	a) Бір каретканы қайтару, бір жолды аудару b) CFM қысқартуы, содан кейін мәтіннің расталған бөлігі
		Түзету (егер қажет)	a) Бір каретканы қайтару, бір жолды аудару b) COR қысқарту, содан кейін алдыңғы мәтіндегі қатені түзету.
АЯҚТАЛУЫ		Функциясы теңестіру	Бір каретканы қайтару, бір жолды аудару	<≡
		Реті берген бір бетті	Бір белгі ( 0/11 )	VT
		Белгісі мәтін соңының	Бір белгі ( 0 /3 )	ETX

Авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясына 9-қосымша

AFTN желісінің хабарламаларында қолданылатын қысқартулар мен нөмірленбеген сигналдар

ADS (АДС) - мекен-жайы;

DUPE (ДУПЕ) – қайта;

EXP - күтілді;

CFM (ЦФМ) - растау;

CH (ЦХ) - тексеру;

CNL - күшін жою;

COR (ЦОР) - түзету;

LC (ЛС) - соңғы берілген;

LR (ЛР) - соңғы қабылданған;

MIS (МИС) - жоқ;

MSR (МСР) - жіберілген;

NNNN (НННН) - хабарлама соңының сигналы;

NO - жоқ;

OGN (ОГН) - көзі;

QJH - сынама;

QSP - беруге;

QTA (ЩТА) - күшін жоюы;

R (Р) - қабылданды;

RPT (РПТ) - қайталаңыз;

RQ - өтініш;

SVC (СЖЦ) - қызметтік;

VVV (ЖЖЖ) - айналып өту сигналы;

ZCZC (ЗЦЗЦ) - хабарлама басы.

	Авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясына 10-қосымша
	Нысаны

AFTN станциясына келіп түскен хабарламаларды жеткізуді есепке алу журналы

(кәсіпорын атауы)

Басталды ___________ 20__ ж.

Аяқталды ___________ 20__ ж.

Журнал мазмұны:

№ р/с	Қабылданған хабар көзі	Адресаттың индексі	Тапсыру уақыты	Алушының қолы
1	2	3	4	5

1-бағанда ауысым ішінде станцияға келіп түскен хабарламалардың санын көрсететін нөмірлерді 1-ден ... дейін ретімен жазу жүргізіледі.

2-бағанда қабылданған хабарламаның көзі жазылады.

3-бағанда осы хабарлама жіберілген адресаттың индексі жазылады.

Ерекше жағдайларда 5-бағанда телефон (FAX) арқылы жазба жасалады және осы беруді жүзеге асырған тұлғаның қолы қойылады.

Авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясына 11-қосымша

ЦКС AFTN жұмыс журналы

_________________________________________________________

(кәсіпорын атауы)

Басталды ______________ 20__ ж.

Аяқталды ______________ 20__ ж.

Журнал мазмұны:

Күні	Мазмұны	Қолы
1	2	3

Журналды жүргізу тәртібі

Журналды AFTN ЦКС диспетчері (телеграфшы) жүргізеді. Журналда:

кезекшілікті қабылдау, AFTN ОКЖ жұмысқа дайындығы, кезекшілікті тапсыру туралы;

O AFTN ОКЖ жұмысындағы қосу, өшіру уақыты және барлық бұзушылықтар туралы; ОКЖ AFTN арналарының жұмысындағы бұзушылықтар, арна болмаған кездегі персоналдың іс-әрекеттері туралы;

ОКЖ AFTN маршруттық анықтамалығындағы өзгерістер, жаңа конфигурацияның сақталуы туралы;

кезекшілік уақытында лауазымды адамдардан келіп түскен нұсқаулар мен өкімдер туралы;

лауазымды тұлғалардың тексеру нәтижелері бойынша жазбалар жасалады.

Авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясына 12-қосымша

Трафик хабарлар КҚБ AFTN

_________________________________________________________

(атауы кәсіпорын)

үшін _____________ айына 20___ ж.

№ р/с	Арна	Берілді (ЛС)			Қабылданды (ЛР)
		Барлығы	Бірі берілген		Барлығы	Бірі қабылданған
			СЖЦ	ЦХ		СЖЦ	ЦХ
1	2	3	4	5	6	7	8
	БАРЛЫҒЫ

Қолы жауапты тұлғаның үшін пайдалануға ҚКБ-НЫҢ _____________

Саны жолдар анықталады санымен арналар қосылған қарай КҚБ AFTN.Таблица заполняется лицом, ответственным за пайдалануға КҚБ AFTN-ның деректері бойынша тәуліктік статистик КҚБ AFTN.

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 25-қосымша

Байланыс сапасының сипаттамасы

Сөйлеу сапасын бағалау	Байланыс сапасының сипаттамасы
1	Анық емес (Байланыс мәтінінің толық анық еместігі, байланыстың үзілуі)
2	Анда-санда анық (таратылатын сөзді барынша зейін қойып, қайталатып сұратып, қайталап айтып түсіну)
3	Қиындықпен анық (таратылатын сөзді қайталатып сұратпастан және қайталап айтпастан барынша зейін қойып түсіну)
4	Анық (таратылатын сөзді қиындықсыз түсіну)
5	Үздік (таратылатын сөзді ешбір барынша зейін қоймастан түсіну)

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 26-қосымша

I, II және III санаттағы қонуға дәлме-дәл кіру ҰҚЖ жабдығы

Ескерту. 26-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Жабдық атауы	Қонуға дәлме-дәл кіру ҰҚЖ (бағыты)
	I санаты	II санаты	III санаты
Қонуға дәлме-дәл кіру жүйесінің жабдығы (ILS)	ILS-I (қараңыз: ескерт. 1)	ILS-II	ILS-III
Ұшу алаңын шолудың радиолокациялық станциясы (ҰАШ РЛС/SMR)	-	SMR (қараңыз: ескерт. 2)	АЖ ЖҚБ (қараңыз: ескерт.. 3)
Жердегі қозғалысты басқарудың автоматтандырылған жүйесі (ЖҚБ АЖ)	-	-

Ескертпелер:

ILS орнына жер үсті және ұшу тексерулерінің оң нәтижелері, сондай-ақ белгіленген тәртіппен бекітілген қонуға кіру схемасы болған жағдайда GBAS (ЛККС) пайдалануға жол беріледі.

ҰҚЖ-да (бағытта) II санаттағы қонуға нақты кірудің SMR болмауына жол беріледі.

300-ден кем, бірақ 175 м-ден кем емес RVR мәндеріне сәйкес келетін көрінім болған және әуеайлақта қозғалыстың ең аз тығыздығын қамтамасыз еткен жағдайда ҰҚЖ-да (бағытта) ЖҚБ АЖ орнына SMR пайдалануға жол беріледі. 175 м-ден аз RVR кезінде ЖҚБ АЖ пайдаланылады.

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 27-қосымша

Тікұшақ айлақтардың радиотехникалық жабдығы

1-параграф. Тікұшақ айлақтарын (тікұшақ палубаларын) радиотехникалық жабдықпен жабдықтау

1. Ұшуларды қамтамасыз ету үшін теңіз қондырғыларында/кемелерде орналасқан тікұшақ айлақтарына (тікұшақ палубаларына) радиотехникалық жабдық орнатылады.

2. Ұшуларды қамтамасыз етуге арналған жабдық қондырғы/кеменің басқа да радиоэлектрондық құралдарымен біржолды жұмыс жағдайында жұмыс істейді. Жабдықтың әрбір типіне арналған әзірлеуші кәсіпорынның пайдалану құжаттамасы болуы керек.

3. Радиотехникалық жабдықты орналастыру, ерекшеліктері және құрамы төменде көрсетілген, және қондырғыда/кемеде пайдаланған тікұшақтарды негізге ала отырып, жобалау кезеңінде уәкілетті органмен келісілуі керек.

2-параграф. Жетекті радиостанция/бағытталмаған радиомаяк (ЖРС/NDB)

4. Жетекті радиостанциясы (ПРС/NDB) қондырғы/кемеге тікұшақтарды қондыруға келтіру және кіру үшін арналған. ЖРС қос резервтеуге ие болуы керек.

5. Жетекті радиостанция үлгілік радиокомпаспен сигналдарды қабылдаған кезде радиостанцияның әрекет ету аймағы шегінде қамтамасыз ету арқылы сәулелендіру сипаттамасына ие болуы керек:

1) ақаулығы ±5 аспайтын жетекті радиостанцияның курстық бұрыштарының мәнін алу;

2) тану сигналдарын қанағаттанарлық түрде тыңдауға ие болу.

3) ЖРС Морзе кодымен таратылатын тану сигналына ие болуы керек.

6. ЖРС бақылаудың автоматтандырылған жүйесі авариялық сигналдарды мынадай жағдайларда таратады:

1) антенналық контурдағы тогы 40% аспайтындай етіп төмендеген кезде;

2) модуляция тереңдігін 50% аспайтындай етіп азайған кезде;

3) тану сигналын таратуды тоқтатқан кезде.

7. ЖРС негізгі техникалық ерекшеліктері:

1) жиіліктер диапазоны 300 - 700 кГц;

2) шығатын қуаттылық 60 Вт төмен емес;

3 модуляция тереңдігі 85% кем емес А2А сәулелендіру класы ;

4) желіден қоректену (дизель - генератор) - (220 В ± 10) % (50 Гц ± 5) %

5) жетекті радиостанция арқылы командаларды тарату арнасын басқару органдарының бар болуы.

3-параграф. Әуе электр байланысының АЖЖ құралдары

8. Авиациялық әуе электр байланыс құралдары АСО (радиооператорымен) \ ТҚМ және тікұшақ экипажы арасындағы екі жақты, іздеусіз радиобайланысты қамтамасыз етеді.

9. Әуе электр байланыс құралдары қос резервтеуге ие болуы тиіс.

10. АЖЖ ауқымындағы әрбір арнада антенналық-фидерлік жүйесі (бұдан әрі - АФЖ) бар қабылдау және тарату құрылғыларының немесе қабылдау-тарату құрылғысының (трансивердің) негізгі және резервтік жиынтықтары көзделеді, радиобайланыс құралдары жиынтықтарының біреуі үшін химиялық ток көздерінен ұзақтығы кемінде 2 сағат болатын авариялық электрмен қамтамасыз ету көзделген.

11. Әуе электр байланысының құралдары "Қанағаттанарлықтан" төмен емес баға қою арқылы сөйлеудің мағыналық анықтығын қамтамасыз етеді.

12. Әуе электр байланыс құралдарының негізгі ерекшеліктері:

1) жұмыс түрі - A3;

2) жиілік торының қадамы 8.3 кГц, 25 кГц;

3) 6 дБ - 16 кГц деңгейде қабылдағышты өткізу сызығы;

4) жиіліктер диапазоны 100 - 150 МГц;

5) тарату қуаттылығы - 50 Вт төмен емес;

6) 150 м биіктікте 70 км кем емес әрекет ету қашықтығы.

13. Ұшуларға қызмет көрсетуге (қамтамасыз етуге) байланысты өндірістік қызметін қамтамасыз ету үшін қондырғылармен/кемелерге 3-4 бекітілген теңіз жиіліктерімен (арналармен)100 - 163 МГц диапазонның АЖЖ радиостанциясы орнатылады.

14. ТҚМ, тікұшақ экипажы мен АСО (радиооператоры) арасындағы екі жақты радиобайланыс үшін диапазонның АЖЖ толық жиынтығы бар тасымалды радиостанциясымен қамтамасыз етіледі.

4-параграф. ҚТ – электр байланысы

15. ҚТ электр байланыс құралдары авиациялық әуе байланысы үшін, өзге де қондырғылармен/кемелермен, жер үсті объектілермен өзара әрекет етуге арналған.

16. ҚТ радиостанцияның негізгі ерекшеліктері-2-12 МГц диапазонды:

1) жұмыс түрлері - А1, A3, А3Н, A3JAI;

2) жиілік торының қадамы 1 кГц;

3) ± 20 Гц жиіліктің тұрақсыздығы;

4) таратқыштың номиналды түрде шығатын шың қуаттылығы 50 - 400 Вт.

17. Диапазонның ҚТ радиостанциялары аппаратурасының жиынтықтарын резервтеу қамтамасыз етіледі.

5-параграф. Ішкі байланыс құралдары

18. Авиациялық мақсаттағы қондырғылардың/кемелердің ішкі байланыс құралдары қамтамасыз етіледі:

1) қызметтік-техникалық және тұрғын үй-жайларға қатты дауыс шығару командаларын бір жақты беру мүмкіндігі;

2) радиорубка, қызметтік-техникалық және тұрғын үй-жайлар арасында қондырғылар/кемелер АТС арқылы телефон байланысы;

3) авиациялық қызметтік-техникалық үй-жайларда ішкі қатты дауыс шығару командалық таратуларды қабылдау;

4) ішкі трансляциялау бойынша радиохабар тарату бағдарламаларын қабылдау;

19. Ішкі байланыс схемасы қондырғыны/кемені жобалау процесінде белгіленеді.

6-параграф. Дыбысты жазу құралдары

20. Дыбысты жазу құралдары АСО (радиооператормен) және барлық әуе электр байланыс арналарында тікұшақ экипажы арасындағы радиоауысымды магниттік тасымалдағышқа жазу үшін арналған.

21. Тікұшақтардың ұшуларын қамтамасыз ету бойынша өзара сөйлесулерін жазу арнайы магнитофонға жазылады (сөйлеу ақпаратын жеке құжаттандыру құралы).

22. Дыбыс жазу құралы магниттік тасымалдағышқа бір уақытта төрттен кем емес тәуелді арналарды жазуға мүмкіндік береді.

7-параграф. Ұшуды ақпараттық қамтамасыз ету

23. Қондырғыда/кемеде ұшуды қауіпсіз орындау үшін радиооператорлар тікұшақ экипаждарын олардың сауалдары бойынша қажетті ақпаратпен қамтамасыз етуді мүмкіндік беретін жұмыс орнымен (ОАС (радиоператор) пультімен) жабдықталады.

24. Жұмыс орны радиорубкада немесе жеке үй-жайда – кемелік тікұшақтық командалық пунктте (КТКП) орналастырылады.

25. Ақпараттық қамтамасыз ету үшін мынадай жабдық орнатылады:

1) радиооператор пульті;

2) жетекті радиостанциясының жұмысын басқару және бақылау панелі;

3) жарық белгілері жабдығымен басқару панелі;

4) әуе электр байланысының ӨЖЖ радиостанциясын басқару панельдері;

5) ішкі байланысты басқару панельдері;

6) метеорологиялық ақпаратты көрсететін құралдар (табло) (тікұшақ әуеайлағының аймағындағы (тікұшақ палубасындағы) желдің ұйытқуы мен бағыты, температура, қысым, ылғалдығы);

7) қисаю және қондыру дифферентінің, сондай-ақ тікұшақ айлағының (тікұшақ палубасы) тік жылжуының көрсеткіштері;

8) жазықтық көрерлікті және бұлттардың төменгі шегін өлшеу аспаптарының дистанциялық индикаторлар;

9) барлық мүдделі тұлғаларға қажетті (метеорологиялық, өндірісті және т.б.) ақпаратты телефон, интернет немесе факс арқылы жіберу үшін;

10) авиациялық сағаттар;

11) теңіз дүрбі.

26. Барлық аспаптар мен басқару пульттері ауыстырылусыз қол жетерлік көлемде (радиоператордың) АСЖ жұмыс орнында орналастырылады.

27. Басқару пульттері мен аспаптар (радиоператордың) АСЖ шағылыстыруды болғызбайтын жергілікті көмескі жарықпен жабдықталады.

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 28-қосымша

Авиациялық радиобайланыс желісіндегі жұмыс технологиясы

1. Авиациялық радиобайланыста мына байланыс әдістері қолданылады:

1) қостарапты байланыс "ауа – жер";

2) дуплекстік байланыс;

3) кері тарату;

4) біртарапты байланыс "ауа – жер";

5) біртарапты байланыс "ауа – жер";;

6) "блиндом" тарату;

7) радиохабарлау;

8) радиотелефон желісінің әдісі;

9) желіден тыс байланыс;

10) симплекстік байланыс;

11) (VDL) цифрлық байланыс желісі – ӨЖЖ бойынша (CPDLC) деректерді тарату желісі бойынша "диспетчер – пилот" байланысы;

12) "интерпайлот" арнасы бойынша "ауа – жер" байланысы.

2. Авиациялық радиобайланыс аппаратурасы, (ATN) авиациялық электр байланыс желісінің шет жүйелерін және аралық жүйелерін қосқанда, бөгде адамдардың кіруін шектейтін және температуралық режимді және пайдалатын техникалық құжаттама талаптарын қанағаттандыратын арнайы үй-жайларда орнатылады.

3. Байланыс операторлары АА (бөлімше) ұйымының басшысы бекіткен радиобайланысты жүргізу жөніндегі нұсқаулықты білуі қажет.

4. Әрбір сөзді мәнерлеп, дауыс ырғағының тұрақты деңгейін сақтай отырып айту қажет. Тарату жылдамдығы минутына 100 сөзден аспауы тиіс. Қиын айтылатын сөздер мен қызметтік таңбалар әріптер бойынша бөлініп таратылады. Дегенмен әрбір әріп тиісті сөзбен таратылады.

5. Барлық сандарды тарату кезінде, әрбір цифр бөлек айтылады, алайда бүтін жүздіктен және бүтін мыңдықтан тұратын абсолюттік биіктік, бұлттардың биіктігі, ҰҚЖ-дағы көрінімділік пен қашықтан көрінімділік туралы мәліметтерде қолданылатын бүтін жүздіктен немесе мыңдықтан тұратын барлық сандарды таратуда әрбір цифр жүздік немесе мыңдықты білдіретін санда айтылып, содан кейін сәйкесінше "жүздік" немесе "мыңдық" сөзі де айтылады. Мыңдық тіркестерді және бүтін жүздікті тарату кезінде, әрбір цифр мың санын білдіретін санда айтылып, содан кейін "мың", кейін жүздік саны, содан кейін "жүздік" сөзі айтылады. Уақытты тарату кезінде, әдетте аталған сағаттың тек минутын көрсету талап етіледі. Әрбір цифр бөлек айтылуы қажет. Алайда қандай да бір жаңылыстың орын алмауы үшін, сондай-ақ сағатты да көрсету қажет.

6. Байланыс операторлары радиобайланыс жүргізу барысында радиобайланыс арнасының журналын жүргізуі қажет. Қабылданатын хабарламалардың жазбасы ұқыпты, анық болуы қажет.

7. Қолданыстағы радиожелісінің құрамына қосылатын барлық радиостанциялар оларға белгіленген жиіліктерде үздіксіз тыңдауды жүргізуі қажет.

8. Радиобайланыстың болуын тексеру үшін радиожелі корреспонденттерінің арасында журналға жаза отырып, әрбір 30 минут сайын жұмыс жоқ кезінде байланыс операторлары жүзеге асыратын бақылау байланысы жүргізілуі қажет.

9. Радиобайланыстың сапасы корреспонденттен қабылданатын мәтіннің естілуі мен анықтығы бойынша бағаланады.

10. Радиобайланысқа шығуға өзінің желісінің корреспонденттерінің жұмысы тыңдалмайтын кезде ғана рұқсат етіледі.

11. Бір уақытта бірнеше корреспонденттерді шақырту кез келген немесе қажетті реттілігімен таратылатын шақыратын радиостанциялардан құралады. Біруақытта шақырту кезінде, бірінші болған шақыратын радиостанцияның корреспонденті бірінші жауап береді.

12. Егер шақыратын радиостанциядан жауап 1 минут ішінде алынбаса, тыңдап тексеру шақыратын радиостанция бос екендігін көрсетсе, шақырту үш ретке дейін қайталанады. Жауап алынбаған соң, байланыс операторы бұл туралы РТЖБП қызметінің ауысым инженеріне мәлімдейді, аппараттық журналға жазады. Жауап бермей жатқан радиостанция, байланыс торабы бар басқа байланыс арналары болған кезде, байланыс операторы корреспонденттің шақыртуға жауап бермеуінің себебін сұратуы қажет.

13. Бас радиостанция ғана корреспонденттердің жұмысына араласады, олардың жұмысын бөледі, басқа корреспонденттерге апат, шұғылдық және қауіпсіздік туралы хабарламалар тарату қажеттігі жағдайында ғана рұқсат етіледі.

14. Радиожелісіндегі жұмыс кезінде байланыс операторы барлық келіп түсетін сөйлеу хабарламаларын немесе хабарламаларды қабылдайды.

15. Радиожелінің корреспонденттері байланыс орнатуда және хабарламаларды таратуда бір-біріне көмек көрсетуі қажет.

16. Егер байланыс операторы шақыратын станцияның шақыртуының дұрыстығына күдіктенсе, ол "Мен (өзіміздің шақыртушы) мені кім шақыртуда?" сөз орамын қолдана отырып, дереу шақыртуға жауап беруі қажет.

17. Егер шақыртатын радиостанциядан шақыртуға жауап алынса, радиобайланыс орнатылған болып саналады.

18. Байланыс операторларына байланыс схемасына кірмеген корреспонденттермен радиоалмасу жүргізуге және радиобайланыс орнатуға тыйым салынады.

19. Егер байланыс операторына радиостанцияны баптау үшін сынау сигналдарын тарату қажет болса, онда мұндай сигналдар 10 секундтан артық ұзақ болмауы қажет. Бұл сигналдар айтылатын цифрлардан құралады ("бір, екі, үш және әрі қарай).

20. Бас станция:

1) радиожелісі жұмысымен байланысты ұйымдастыру мәселелерін шешуді, жиіліктердің кестесін уақытылы қолданысқа енгізуді және резервтік жиіліктердің күндізгіден түнгіге және керісінше ауысуын бақылауды;

2) радиостанция желілерінің радиобайланыс жұмысының белгіленген режимінің, радиобайланыс ережелерінің және тәртіптерінің орындалуына қадағалауды, радиожелі жұмысына жетекшілікті, радиобайланыс жүргізу талаптарының орындалуына бақылауды жүзеге асыруды орындайды.

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 29-қосымша

ILS жіктелуі

Ескерту. Қағидалар 29-қосымшамен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Жіктеу жүйесі ұшуды автоматты басқарудың заманауи борттық жүйелерінің әлеуетті артықшылықтарын толық пайдалануға мүмкіндік береді. Бұл мақсатқа ILS жіктеу жүйесін пайдалану арқылы қол жеткізіледі, онда ұшуды жүргізу тұрғысынан нақты ILS қамтамасыз етуі мүмкін пайдалану әдістерін таңдау үшін білу қажет жүйені пайдаланудың осындай аспектілерін сипаттайтын үш белгіленген шартты белгілер қолданылады.

2. ILS курстық радиомаягының жіктелуі тағайындалған үш әріп немесе санды қолдану арқылы анықталады:

1) I, II немесе III – бұл сандар Қағидалардың 1-тарауының 6-тармағы 159-161-тш. құралының сәйкестігін білдіреді.;

2) A, B, C, T, D немесе E – бұл әріптер КРМ құрылымы Қағидалардың 21-қосымшасының 1-параграфының 5-тармағында келтірілген курс құрылымына сәйкес келетін ILS нүктелерін анықтайды. Осы нүктелердің анықтамасы Қағидалардың 1-тарауының 6-тармағының 159-1-тармақшасында келтірілген;

3) 1, 2, 3 немесе 4 – бұл сандар Қағидалардың 21-қосымшасының 15-тармағында келтірілген КРМ қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі деңгейін айқындайды.

3. ILS глиссадалық радиомаягының жіктелуі келесі үш әріпті немесе сандарды қолдану арқылы анықталады:

1) I, II немесе III – бұл сандар Қағидалардың 1-тарауының 6-тармағы 159-161-тт санатының сәйкестігін білдіреді.;

2) A, B, C немесе Т – бұл әріптер ГЛИССАДАЛЫҚ радиомаяктың құрылымы Қағидалардың 21-қосымшасының 1-параграфының 5-тармағында келтірілген глиссада құрылымына сәйкес келетін ILS нүктелерін анықтайды. Осы нүктелердің анықтамасы Қағидалардың 1-тарауының 6-тармағының 159-1-тармақшасында келтірілген.

3) 1, 2, 3 немесе 4 – бұл сандар Қағидалардың 21-қосымшасының 15-тармағында айқындалған глиссадалық радиомаякке қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі деңгейін айқындайды.

4. Мысалы, ILS категориясының III радиомаякына сәйкес келетін КРМ курстық сызығы құрылымының критерийлерін қанағаттандыратын II ILS категориясының курстық радиомаягі ILS "D" нүктесіне дейін және 3-деңгейдің қызмет көрсету тұтастығы мен үздіксіздігіне сәйкес келетін II/D/3 класы ретінде белгіленеді; I категорияның ГЛИССАДАЛЫҚ радиомаягі III категорияның глиссадалық радиомаягына сәйкес келетін I санатты глиссадалық радиомаяк ILS "Т" нүктесіне дейін және 3-деңгейдің қызмет көрсету тұтастығы мен үздіксіздігіне сәйкес I/T/3 класы ретінде белгіленеді.

Суреттегі курстық және глиссадалық радиомаяктардың құрылымын графикалық бейнелеу 1/29-суретте.

5. ILS құралдарының сыныптары тек ILS жер үсті жабдықтарына ғана сәйкес келеді. Пайдалану санаттарын қарау пайдаланушының мүмкіндіктері, сындарлы және сезімтал аймақтарды қорғау, рәсімдік өлшемдер және қосымша факторлар сияқты қосымша факторларды қарауды да қамтуы тиіс.

Сурет: 1/29 КРМ және глиссада бағыт сызығының қисаю амплитудасының шектері

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 30-қосымша

ILS қызметінің тұтастығы мен үздіксіздігі

Ескерту. Қағидалар 30-қосымшамен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Тұтастық қонуға кіруді жүзеге асыратын әуе кемесінің дұрыс емес бағыттау ықтималдығы аз болуын қамтамасыз ету үшін қажет; қызмет көрсетудің үздіксіздігі әуе кемесінің қонуға кірудің соңғы кезеңдерінде бағыттау сигналы болмауының ықтималдығы аз болуын қамтамасыз ету үшін қажет.

Қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі қонуға бет алудың және қонудың сындарлы кезеңдерінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі факторлары болып табылады. Пайдалану тұрғысынан қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі туралы ақпарат ILS қамтамасыз ете алатын операциялық қосымшаны таңдау үшін міндетті түрде белгілі болуы керек.

1 × 10-7 қонуға кіру қаупінің жалпы индикаторының мәні қабылданды.

I санат бойынша қону кезінде жоғарыда аталған минимумдарды белгілі бір дәрежеде сақтау үшін жауапкершілік негізінен ұшқышқа жүктеледі. III санат бойынша қону кезінде осы жағдайда бүкіл жүйеге қатысты қолданылуы тиіс осы критерийді орындау талап етіледі. Осыған байланысты жер үсті жабдықтары қызметінің жоғары тұтастығы мен үздіксіздігіне қол жеткізу өте маңызды.

Қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігінің жоғары деңгейіне қойылатын талаптарда кеңістіктегі жиынтық сигналдың кез келген сипаттамасына әсер етуі мүмкін істен шығу ықтималдығын барынша азайту үшін сенімділігі жоғары жүйелердің болуы көзделеді. Жабдықтың сенімділігі негізгі дизайнмен және пайдалану шарттарымен анықталады. Жабдық дайындаушылардың техникалық өлшемдеріне сәйкес келетін қоршаған жағдайларда пайдаланылуы тиіс.

Егер сигналдың рұқсат етілген ауытқудан тыс шығуы бақылау жабдығымен танылмаса немесе бақылау жабдығының тізбектері дұрыс емес сигналдың шығарылуын болдырмаса, қызмет көрсету тұтастығының бұзылуы орын алуы мүмкін; мұндай бұзушылық, егер ол үлкен қателік тудырса, қауіпті жағдайға әкелуі мүмкін.

Курс енінің үлкен қателіктеріне немесе курс сызығының жылжуына әкелетін анықталмаған сәтсіздіктер әсіресе қауіпті, ал модуляция тереңдігінің анықталмаған өзгеруі немесе курстық және глиссадалық радиомаяктардың клиренсінің болмауы және КРМ индикациясы міндетті түрде қауіпті жағдай туғызбайды. Әртүрлі істен шығуды бағалау критерийлері барлық қауіпті жағдайларды қамтуы керек, олар автоматты ұшу жүйесі немесе пилот үшін міндетті емес.

Қорғаудың ең жоғары дәрежесі бақылау құрылғысының және радиомаяктың тиісті басқару жүйесінің жұмысындағы анықталмаған ақаулықтар қаупіне қарсы талап етіледі. Құрылымды талдауды кез-келген қондырғы үшін жүйенің тұтастық деңгейін есептеу үшін қолдануға болады. Төменде ILS-тің белгілі бір түрлеріне қолданылатын формула және анықталмаған сәулеленудің дұрыс емес сигналдың (Р) берілу ықтималдығын анықтау арқылы жүйенің тұтастығын есептеу (I) мысалы келтірілген.

1) I = 1 – Р;

мұндағы I – тұтастық;

Р-дұрыс емес сигналдың анықталмаған сәулеленуінен туындайтын таратқыштар мен бақылау құрылғылары жүйелеріндегі тиісті істен шығу ықтималдығы;

М1-істен шығудың орташа істелген жұмысы (MTBF);

М2-MTBF бақылау құрылғысы және онымен байланысты радиомаякты басқару жүйесі;

– зиянды сигналдың шығарылуына әкелетін таратқыштың істен шығу жиілігінің таратқыштың барлық істен шығу санына қатынасы;

– зиянды сигналды анықтай алмауға әкелетін бақылау құрылғысының және онымен байланысты басқару жүйесінің істен шығу жиілігінің бақылау құрылғысының және онымен байланысты басқару жүйесінің барлық істен шығу жиілігіне қатынасы;

Т1 - таратқышты профилактикалық тексеру арасындағы сағатпен уақыт кезеңі;

Т2 – бақылау жүйесі мен онымен байланысты басқару жүйесін профилактикалық тексеру арасындағы сағат ішіндегі уақыт кезеңі.

Егер Т1 = Т2, бақылау жүйесін профилактикалық тексеру таратқышты профилактикалық тексеру ретінде де қарастырылуы мүмкін. Сондықтан осы жағдайда Т1 = Т2 және формула түрді қабылдайды түрі:

Бақылау жабдығында немесе басқару жабдығында қауіпті істен шығу ықтималдығы күмәнды болып табылатындықтан, сенімділіктің жоғары дәрежесімен талап етілетін тұтастық деңгейін белгілеу үшін MTBF жабдығын орнату үшін қажетті уақыттан бірнеше есе асатын бағалау кезеңі қажет болады. Қажетті тұтастық деңгейін тек жобалау кезінде жабдықты мұқият талдау арқылы алдын-ала анықтауға болады.

Сондай-ақ, эфирдегі сигналдың тұтастығын сыртқы радио кедергілердің өзара әрекеттесуінен, ILS жиіліктер диапазонында немесе ILS сигналдарының қайта көрінуінен туындауы мүмкін кедергілерден қорғауды, сыни және сезімтал аймақтарды қорғау жөніндегі шараларды, кедергілер деңгейінің мониторингін қарау қажет. Барлық әрекет ету аймағында эфирдегі сигналдың тұтастығын тұрақты, мерзімді ұшу және жердегі тексерулер қажет.

Қызмет көрсету үздіксіздігі деңгейіне қол жеткізу және қолдау

MTBF және ILS жабдықтарына қызмет көрсетудің үздіксіздігін есептеу үшін құрылымды талдау қажет. Дегенмен, II және III санаттар бойынша қызмет көрсету үшін қызмет көрсетудің үздіксіздік деңгейін белгілеуге және жабдықты пайдалануға енгізуге дейін пайдалану жағдайларында бағалау жолымен жұмыстағы үзілістер (МТВО) арасындағы орташа уақытты растау қажет. Бұл бағалау үшін жұмыстағы үзіліс кеңістіктегі сигналдың сәулеленуінің кез-келген күтпеген тоқтатылуы ретінде анықталады. Бұл бағалауды жүргізу кезінде әуежайдың қоршаған ортасы, қолайсыз ауа-райы жағдайлары, электрмен қоректендірудің болуы, профилактикалық тексерулердің сапасы мен кезеңділігі және т.б. сияқты пайдалану факторларының әсері ескеріледі. 2, 3 немесе 4 қызмет көрсетудің үздіксіздік деңгейлері үшін бағалау кезеңі сенімділіктің жоғары деңгейімен қажетті деңгейге жетуді анықтайтындай болуы керек. Үздіксіздік стандартының сақталуын көрсететін әдістердің бірі-жүйелі тестілеу әдісі. Бұл әдісті қолданған кезде келесі ойлар ескеріледі:

1) Сенімділіктің ең төменгі жол берілетін деңгейі 60% - ды құрайды. Сенімділіктің 60% деңгейіне қол жеткізу мақсатында бағалау кезеңі С-4 кестесінде көрсетілгендей МТВО-дан (сағатпен) асуы тиіс. Үлгілік жағдайларда жаңа және кейінгі қондырғылар үшін бағалаудың ең төменгі кезеңдерінің ұзақтығы 2-деңгей үшін 1600 жұмыс сағатын, 3-деңгей үшін 3200 жұмыс сағатын және 4-деңгей үшін 6400 жұмыс сағатын құрайды. Осы нақты жағдайларда жабдықтың жаңа түрін орнатқан жағдайда, қызмет көрсетуге осы жағдайлардың маусымдық әсерін бағалау үшін, әдетте, ең аз бір жылдық кезең қажет. Бұл кезең пайдалану жағдайлары тиісті түрде бақыланатын және жабдықтың басқа сынақтан өткен түрлерін қолдану шарттарына ұқсас болған жағдайларда аз болуы мүмкін. Егер бірдей жағдайларда бірнеше ұқсас жүйелер пайдаланылса, бағалау барлық жүйелердің жиынтық жұмыс сағаттарының негізінде жүргізілуі мүмкін; бұл бағалау кезеңін қысқартуға мүмкіндік береді.

С-4Кесте. Қызмет көрсетудің тұтастығы және үздіксіздік деңгейлері

Деңгейі	КРМ немесе ГРМ
	Тұтастық	Қызмет көрсетудің үздіксіздігі	МТВО(сағ)
1		Көрсетілмеді немесе 2 деңгей үшін талап етілетіннен кем	-
2	1-10-7, кез келген бірлік отырғызу үшін	1 - 4 х 10-6 кез-келген 15-сек уақыт кезеңі үшін	1000
3	1-0,5x10-9 кез келген бірлік отырғызу үшін	1 — 2 х 10-6 кез-келген 15-сек уақыт кезеңі үшін	2000
4	1-0,5x10-9 кез келген бірлік отырғызу үшін	1 - 2 х 10-6 кез-келген 30-сек уақыт кезеңі үшін (КРМ) 15-сек уақыт кезеңі үшін (ГРМ)	4000 (КРМ) 2000 (ГРМ)

Қондырғының нақты түрі үшін сенімділіктің жоғары деңгейі алынғаннан кейін, ұқсас күтілетін пайдалану жағдайларында пайдаланылатын жабдықтың осы түрін кейіннен орнатуға қатысты бағалаудың неғұрлым қысқа кезеңдері пайдаланылуы мүмкін;

2) бағалау кезеңі процесінде жабдықтың әрбір істен шығуына қатысты осы істен шығудың осы компоненттің қалыпты істен шығу жиілігіне негізделген кейбір компоненттің конструктивтік істен шығуынан немесе істен шығуынан туындағанын айқындаған жөн. Құрылымдық ақаулар, мысалы, есептелмеген жағдайларда компоненттердің жұмысымен байланысты болуы мүмкін (қызып кету, токтың жоғарылауы, кернеудің жоғарылауы және т.б.).

Мұндай конструктивтік істен шығуларды жою пайдаланудың нақты жағдайларын осы құрамдауышты пайдаланудың қалыпты жағдайларына сәйкес келтіруден немесе бір құрамдауышты пайдаланудың осы шарттары үшін жарамды басқа құрамдауышпен ауыстырудан тұруы тиіс. Егер сындарлы сәтсіздік осылайша жойылса, онда бағалауды жалғастыруға болады және мұндай құрылымдық сәтсіздік қайталанбайды деп сеніп, бұл сәтсіздікті ескермеуге болады.

Осындай тәсіл пайдалану жағдайларының тұрақты өзгерістерімен күрделене түсуі мүмкін кез келген себептерге байланысты істен шығуға қолданылады.

Қызмет көрсету үздіксіздігінің белгіленген деңгейі жиі өзгеріске ұшырамауы керек.

Жабдықтың белгілі бір жиынтығының әрекетін бағалаудың қолайлы әдісі - деректерді тіркеу және жабдықтың соңғы бес-сегіз сәтсіздігін ескере отырып, MTBO орташа мәнін есептеу. Қызмет көрсетудің үздіксіздік деңгейін анықтау мақсатында МТВО-ны бағалаудың бұл әдісі жабдықты пайдаланудың барлық мерзімі үшін МТВО-ны есептеуге қарағанда анағұрлым орынды болып табылады. Егер қызмет көрсетудің үздіксіздік деңгейі төмендесе, белгіленген көрсеткішті төмендету керек және өнімділік жақсарғанға дейін пайдалану керек.

Қосымша нұсқаулық материал және ақпарат ретінде келесі құжаттарды пайдалануға болады:

1) ILS және MLS жер үсті жүйелерін сертификаттауды қамтамасыз ету мақсатында қызмет көрсетудің үздіксіздігін бағалау бойынша Еуропалық Нұсқаулық материал, EUR DOC 012;

2) Құрылғылар бойынша қону жүйесіне қызмет көрсетудің үздіксіздігін қамтамасыз ету талаптары мен рәсімдері, Order 6750.57, Америка Құрама штаттары, Федералдық авиация басқармасы.

Төменде келтірілген нұсқа қызмет көрсетудің тұтастығы мен тұрақтылығы тұрғысынан 3 және 4 деңгейлерінің мақсаттарын қанағаттандыруға мүмкіндік беретін резервтік жабдықтың мысалы болып табылады. Курстық және глиссадалық радиомаяктар тұрақты жұмыс істейтін екі таратқыштан тұрады, олардың біреуі антеннаға, ал резервтік – баламалы жүктемеге қосылған. Келесі функцияларды орындайтын басқару жүйесі осы таратқыштармен байланысты:

1) бақылау құрылғыларының көптеген деректерінің көмегімен белгіленген шектерде негізгі таратқыштың және антенна жүйесінің тиісті жұмысын растау;

2) резервтік жабдықтың жұмысын растау.

Егер бақылау жүйесі жабдықтардың бірін қамтыса, осы объектіге қызмет көрсетудің үздіксіздік деңгейі басқа жабдықтың істен шығуына байланысты сигналдың сәулеленуін тоқтату ықтималдығының артуына байланысты азаяды. Бұл сипаттамалардың өзгеруі автоматты түрде басқару элементінде көрсетіледі (КДК білдіреді).

Курстық радиомаякты бақылауға ұқсас ережелер глиссадалық радиомаяк үшін пайдаланылады.

Негізгі және резервтік таратқыштар арасындағы өзара кедергілерді азайту үшін соңғысынан кез-келген паразиттік сәуле антенна жүйесінде өлшенген негізгі таратқыштың жүктеме кернеуінен кем дегенде 50 дБ құрайды.

Жоғарыда келтірілген мысалда жабдық қажетті тұтастық деңгейін қамтамасыз ету үшін жобалау процесінде талдауға сәйкес өндіруші көрсеткен уақыт аралықтарында бақылау жүйесін тексеруді жеңілдететін схеманы қамтиды. Қолмен немесе автоматты түрде жүргізілуі мүмкін мұндай тексерулер басқару жүйесінің, соның ішінде басқару тізбектері мен қайта қосу жүйесінің дұрыс жұмыс істейтініне көз жеткізуге мүмкіндік береді. Автоматты "бақылау жүйесінің тұтастығын тексеруді" мақұлдаудың артықшылығы-курстық немесе глиссадалық маякпен қамтамасыз етілген операциялық қызметті тоқтатудың қажеті жоқ. Бұл әдісті қолданған кезде тексеру циклінің жалпы ұзақтығы жеткілікті аз және 21-қосымшаның 14-тармағында көрсетілген жалпы кезеңнен аспауын қамтамасыз ету маңызды.

Негізгі электрмен жабдықтау жүйесінің істен шығуына байланысты осы құралдың жұмысындағы үзілістерге батареялар немесе "жабылмайтын" генераторлар сияқты тиісті резервтік көзді қамтамасыз ету арқылы жол берілмейді. Мұндай жағдайларда құрал әуе кемесі қонуға кірудің сындарлы кезеңдерінде болуы мүмкін кезеңде жұмысты жалғастыруға қабілетті болуы тиіс. Демек, резервтік қуат көзі кем дегенде 2 минут ішінде қызмет көрсетуді қамтамасыз ету үшін тиісті мүмкіндіктерге ие болуы керек.

Бастапқы қоректендіру көзінің істен шығуы сияқты жүйенің критикалық бөліктерінің істен шығуы туралы авариялық сигнал беру, егер осы істен шығу пайдалану пайдалануына әсер ететін болса, тағайындалған басқару нүктелеріне берілуі тиіс.

Бақыланатын параметрлер бақылау дабылының іске қосылуының шекті мәнінің 75% - ына тең болатын шекті мәндерге жеткен кезде белгіленген басқару нүктесінде дабыл сигналының алдында ескерту сигналын шығаратын құралды қосу үшін бақылау жүйесі үшін пайдалы, бақылаудың шекті мәндерінде жұмыс істей алатын жабдықтың істен шығу мүмкіндігін азайту үшін.

Алыс өрісті басқару құралдары курстың туралануын тексеруге арналған және оны курстан ауытқуға сезімталдықты бақылау үшін де қолдануға болады. Алыс алаңды бақылау аспабы біріктірілген бақылау аспаптары мен жақын алаңды бақылау аппаратурасына тәуелсіз жұмыс істейді. Бұл құрылғының негізгі міндеті-курстық радиомаякты орнату кезінде қателіктердің пайда болу қаупін немесе жақын өрісті басқару құралы мен біріктірілген басқару құралдарының істен шығуын болдырмау. Сонымен қатар, алыс өрісті басқару жүйесін пайдалану біріктірілген басқару жүйесінің радиациялық элементтердің физикалық өзгерістерінің әсеріне немесе жердің шағылысуын сипаттайтын параметрлердің ауытқуына жауап беру қабілетін арттырады. Сонымен қатар, ҰҚЖ аймағында пайда болатын, жақын өрісті бақылау аспаптары мен біріктірілген бақылау аспаптарының көмегімен бекіту мүмкін емес, сондай-ақ радио кедергілердің пайда болуын тиісті қабылдағыштың (қабылдағыштардың) айналасында орналастырылған және қонуға кіру траекториясының астында орнатылған алыс өрісті бақылау жүйесінің көмегімен бақылауға болады.

Алыс алаңды бақылау аспабы негізінен III санат бойынша ұшулар үшін қажет және II санат бойынша ұшулар үшін қажет болып саналады. I санаттағы қондырғылар үшін ұзын өрісті басқару құралы әдеттегі басқару жүйесіне құнды қосымша екендігі дәлелденді.

Алыс өрісті басқару құралын келесі түрде қосымша пайдалануға болады:

1) ол алыс алаңды тасымалды бақылау аспабының орнына курс сызығын қашықтықта және(немесе) курс ауытқуына сезімталдық сипаттамаларын техникалық қамтамасыз ету құралы ретінде пайдаланылуы мүмкін;

2) алыс өріс сигналының сипаттамаларын тұрақты тіркеуді қамтамасыз ету үшін,

алыс өріс сигналының сапасы және сигналдың бұрмалану шамасы туралы ақпарат беру.

Сипаттамалардың нашарлауы туралы тітіркендіргіш индикацияның пайда болу жағдайларын қысқартудың ықтимал әдістері мыналарды көздейді:

1) 30-дан 240 с-қа дейінгі шекте реттелетін уақытша кідірту құрылғысының жүйесіне қосу;

2) беру кедергілерімен бұрмаланбайтын осындай ақпаратты ғана басқару жүйесіне беруге мүмкіндік беретін растау әдісін пайдалану;

3) төмен жиілікті сүзуді қолдану.

Қашықтағы өрісті басқарудың типтік құралы антеннадан, ӨЖЖ қабылдағыштан және RGM мәні, жалпы модуляция және радиожиілік сигналының деңгейі туралы ақпарат беруді қамтамасыз ететін байланысты басқару элементтерінен тұрады. Әдетте, қажетсіз кедергілерді азайту үшін кедергілердің аралықтарын реттеу талаптарына сәйкес келетін ең жоғары биіктікте орналасуы керек бағытты типтегі қабылдағыш антенна қолданылады. Әдетте бағыт сызығын бақылау үшін антенна ҰҚЖ-ның осьтік желісінің жалғасына орнатылады. Егер де ығысуға сезімталдықты бақылауды жүзеге асыру қажет болса, қосымша қабылдағыш және ҰҚЖ-ның осьтік желісінің жалғасуының бір жағында тиісінше орналасқан антеннасы бар бақылау аспабы орнатылады. Кейбір жүйелерде кеңістікте орналасқан бірнеше антенналар қолданылады.

Азаматтық авиацияда ұшуларды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларына 31-қосымша

Жабдыққа қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігін есептеу, ILS курстық және глиссадалық радиомаяктарын жіктеу әдістемесі.

Ескерту. Қағидалар 31-қосымшамен толықтырылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 11.01.2021 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Бұл әдіс ILS курстық және глиссадалық радиомаяктардың жабдықтарына қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігін есептеуге арналған.

Қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі қонуға бет алудың және қонудың сындарлы кезеңдерінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі факторлары болып табылады. Пайдалану тұрғысынан қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі туралы ақпарат ILS қамтамасыз ете алатын операциялық қосымшаны таңдау үшін міндетті түрде белгілі болуы керек.

2. Қызмет көрсету тұтастығын есептеу.

Бірлі-жарым қону үшін жүйенің тұтастық деңгейін есептеу "С" толықтыру 2.8.2.4 т. жазылған әдістемеге сәйкес жүргізіледі. (ИКАО-ның 10-қосымшасының 1-томы), мынадай формула бойынша:

I=1-P;

мұнда I - тұтастық;

P- дұрыс емес сигналдың анықталмаған сәулеленуінен туындайтын таратқыштар мен бақылау құрылғылары жүйелеріндегі тиісті істен шығу ықтималдығы ;

M1 – істен шығуға орташа істелген жұмыс (MTBF);

M2 - бақылау құрылғысының және онымен байланысты радиомаякты басқару жүйесінің істен шығуына орташа істелген жұмысы (MTBF) ;

зиянды сигналдың шығарылуына әкелетін таратқыштың істен шығу жиілігінің таратқыштың барлық істен шығу санына қатынасы

зиянды сигналды анықтай алмауға әкелетін басқару құрылғысының және онымен байланысты басқару жүйесінің істен шығу жиілігінің бақылау құрылғысының және онымен байланысты басқару жүйесінің барлық істен шығу жиілігіне қатынасы.

Т1 - таратқышты профилактикалық тексеру арасындағы сағатпен уақыт кезеңі ;

Т2 - бақылау жүйесі мен онымен байланысты басқару жүйесін профилактикалық тексеру арасындағы сағат ішіндегі уақыт кезеңі .

Жүйенің орташа істен шығуы (MTBF) M1 жүйенің жалпы жұмысының істен шығу санына қатынасы ретінде есептеледі. Жабдықтың әрекетін бағалаудың қолайлы әдісі - Деректерді тіркеу және жабдықтың соңғы бес-сегіз істен шығуын ескере отырып, орташа мәнді есептеу. Белгілі бір уақыт кезеңі үшін деректер болмаған жағдайда, мысалы, жаңадан енгізілетін жабдық бастапқы деректер ретінде пайдаланудың үлгі орташаланған жағдайларында ("электр радио бұйымдарының сенімділігі анықтамалығы") бұйымдардың істен шығуының пайдалану қарқындылығының (жиілігінің) анықтамалық есептік мәндерін не жабдықты дайындаушы ұсынған деректерді қабылдауға жол беріледі. Жеткілікті жұмыс істеу кезеңімен жабдықтың пайдалану расталған сенімділігі кезінде деректер жабдықтың нақты жұмыс істеуінен алынады.

Бақылау құрылғысының және онымен байланысты радиомаякты басқару жүйесінің істен шығуының орташа істелген жұмысы (MTBF) M2 жүйенің зиянды сигналды анықтай алмауына байланысты істен шығулар санына бақылау құрылғысының (жүйесінің) жалпы істелген жұмысының қатынасы ретінде есептеледі. Әдетте, бұл деректерді орнату өте қиын, өйткені бұл жағдайда жүйенің құрамына қону жүйесінің жабдықтары да, сыртқы факторлар да кіреді. Жабдыққа арналған пайдалану құжаттамасында көрсетілген деректер негізінде, не жеткілікті жұмыс істеу кезеңімен жабдықтың пайдаланушылық расталған сенімділігі кезінде есеп айырысу қолайлы нұсқа болып табылады, деректер жабдықтың нақты істелген жұмысы негізге алына отырып алынады

Есептеу процесінде істен шығу жиілігі істен шығуға кері әсер ететінін ескеру қажет.

ИКАО 10-қосымшасының 2.8.4.4-тармағына сәйкес, 1-том. "Радионавигациялық құралдар" таратқыштарды кезеңдік тексеруді қолмен де, автоматты түрде де орындауға болады. Тиісінше, Т1 таратқышын алдын-ала тексеру арасындағы уақыт кезеңі автоматты бақылау жүйесімен берілген кезеңге сәйкес келеді немесе ТҚК жүргізу жиілігіне сәйкес келеді. Автоматты бақылау жүйесінің істен шығу мүмкіндігін болдырмау мақсатында есептеу үшін ТҚК жүргізудің кезеңділік уақытын қолдану ұсынылады. персонал жүргізеді, өйткені қызмет көрсету процесінде рұқсат етілген бақылау параметрлерінің сәйкестігі тексеріледі. Тиісінше, Т2 жүйесін зерттеудің жалпы кезеңі ТҚК

Бақылау жүйесін және онымен байланысты басқару жүйесін профилактикалық тексеруді қызмет көрсетуші кезеңділігінің уақытына сәйкес келеді.

Есептеу үшін деректер ҰРТҚ және байланыс құралдарының істен шығуы мен зақымдануының жинақтауыш-картасына сәйкес (осы Қағидаларға 10-қосымша) не жоғарыда көрсетілген жағдайларда анықтамалық есептік мәндер ("электр радио бұйымдарының сенімділігі анықтамалығы") алынады.

Қызмет көрсету тұтастығын есептеу жүргізілгеннен кейін қызмет көрсету тұтастығы деңгейлеріне қойылатын талаптарға сәйкестігіне тексеру жүргізіледі.

3. Қызмет көрсету үздіксіздігін есептеу.

Жұмыстағы үзілістер арасындағы орташа уақыт (МТВО) кеңістіктегі сигналдың сәулеленуінің кез келген күтпеген тоқтауы ретінде анықталады. Яғни, MTBF MTBF - ті де, бақылау жүйесімен анықталмаған кеңістіктегі сигналдың шығарылуын тоқтатуды да қамтиды. Бақылау жабдығында немесе Басқару жабдығында қауіпті істен шығу ықтималдығы өте екіталай болып табылатындықтан, сенімділіктің жоғары дәрежесімен талап етілетін тұтастық деңгейін белгілеу үшін MTBF жабдығын орнату үшін қажетті уақыттан бірнеше есе асатын бағалау кезеңі қажет болады. Осыған сүйене отырып, MTBF MTBF сомасын және басқару құрылғысымен анықталмаған жүйенің жұмысындағы расталған үзіліс уақытын құрайды.

Сағаттардың өлшем бірліктерінде МТВО есебі жүргізіледі және қызмет көрсетудің үздіксіздік деңгейіне қойылатын талаптарға сәйкестігі тексеріледі.

Қызмет көрсетудің үздіксіздік деңгейіне қойылатын талаптарға сәйкес кез келген тиісті уақыт кезеңі үшін қызмет көрсетудің үздіксіздігін есептеу жүргізіледі.

ILS стандарты қону жүйелеріне қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі ИКАО 1-томының 10-қосымшасының талаптарына сәйкестігі туралы қорытынды жасалады.

4. ILS классификациясы: пайдалануды жеңілдету үшін ILS сипаттамасының қосымша әдісі.

Төменде келтірілген жіктеу жүйесі жабдық жүйесі сипаттамаларының қолданыстағы санаттарымен бірге ILS сипаттамасының неғұрлым толық әдісін қамтамасыз етуге арналған.

ILS жүйесінің курстық радиомаягының жіктелуі тағайындалған үш әріп немесе санды қолдану арқылы анықталады:

1) I, II немесе III – бұл сандар 3-тараудың 3.1.3-тармағындағы (ИКАО 10-қосымшасының 1-томы) санаттың сәйкестігін білдіреді;

2) A, B, C, T, D немесе E – бұл әріптер ҰҚЖ шегін білдіретін Т әрпін қоспағанда, КРМ құрылымы 3-тараудың 3.1.3.4.2-тармағында келтірілген курс құрылымына сәйкес келетін ILS нүктелерін айқындайды. Осы нүктелерді анықтау 3-тараудың 3.1.1-тармағында келтірілген (ИКАО 10-қосымшасының 1-томы);

3) 1, 2, 3 немесе 4 – бұл сандар 3-тараудың 3.1.3.12-тармағында (ИКАО 10-қосымшасының 1-томы) айқындалған курстық радиомаякке қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі деңгейін айқындайды.

Курстық радиомаяктың деңгейі 1-деңгей, егер:

1) курстық радиомаякке қызмет көрсетудің тұтастығы немесе үздіксіздігі немесе осы екі параметр де көрсетілмейді, не

2) курстық радиомаякке қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі көрсетіледі, бірақ осы параметрлердің кем дегенде біреуі 2-деңгейдің талаптарына жауап бермейді.

Ұсыныс. 1 жалған бағыттау сигналдарының курстық радиомаяктарының шығарылмау ықтималдығы кез – келген қондырғы үшін кем дегенде 1-1,0 × 10-7 болуы керек.

Ұсыныс. Шығарылған бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы 1 – деңгейдің курстық радиомаяктары үшін кез-келген 15 секундтық уақыт кезеңінде 1-4 × 10-6-дан асуы керек (бұл 1000 сағат арасындағы орташа жұмыс істеуге тең).

Ұсыныс. Егер 1-деңгейдің курстық радиомаягі үшін тұтастық мәні болмаса немесе оны жедел есептеу мүмкін болмаса, оның тиісті түрде бақыланатын үздіксіз жұмысында кепілдіктерді қамтамасыз ету үшін егжей-тегжейлі талдау жүргізу керек.

Курстық радиомаяктың деңгейі 2-деңгей, егер:

жалған бағыттау сигналдарының шығарылмау ықтималдығы кез – келген қондырғы үшін кем дегенде 1-1,0 × 10-7 құрайды;

шығарылған бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы кез – келген 15 секундтық уақыт кезеңінде 1-4 × 10-6-дан асады (бұл 1000 сағат арасындағы орташа жұмыс істеуге тең).

Курстық радиомаяктың деңгейі 3-деңгей, егер:

жалған бағыттау сигналдарының шығарылмау ықтималдығы кез – келген қондырғы үшін кем дегенде 1-0,5 × 10-9 құрайды;

шығарылған бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы кез-келген 15 секундтық уақыт аралығында 1 – 2 × 10-6-дан асады (бұл 2000 сағ.)

Курстық радиомаяктың деңгейі 4-деңгей, егер:

жалған бағыттау сигналдарының шығарылмау ықтималдығы кез – келген қондырғы үшін кем дегенде 1-0,5 × 10-9 құрайды;

шығарылған бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы кез – келген 30 секундтық уақыт кезеңінде 1-2 × 10-6-дан асады (бұл 4000 сағат арасындағы орташа жұмыс істеуге тең).

ILS глиссадалық радиомаягының жіктелуі келесі үш әріпті немесе сандарды қолдану арқылы анықталады:

1) I, II немесе III – бұл сандар 3-тараудың 3.1.3 және 3.1.5-т. (ИКАО 10-қосымшасының 1-томы) санатының сәйкестігін білдіреді.

2) A, B, C немесе Т – бұл әріптер ҰҚЖ шегін білдіретін Т әрпін қоспағанда, 3-тараудың 3.1.5.4.2-тармағында келтірілген глиссада құрылымына сәйкес келетін ILS нүктелерін айқындайды. Осы нүктелерді анықтау 3-тараудың 3.1.1-тармағында келтірілген (ИКАО 10-қосымшасының 1-томы);

3) 1, 2, 3 немесе 4 – бұл сандар 3-тараудың 3.1.5.8-тармағында айқындалған глиссадалық радиомаякке қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі деңгейін айқындайды (ИКАО 10-қосымшасының 1-томына 92-қосымша).

Глиссадалық радиомаяктың деңгейі 1-деңгей, егер:

1) глиссадалық радиомаяктың тұтастығы немесе қызмет көрсетудің үздіксіздігі, немесе осы екі параметр де көрсетілмейді, не

2) глиссадалық радиомаякке қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі көрсетіледі, бірақ осы параметрлердің кем дегенде біреуі 2-деңгейдің талаптарына жауап бермейді.

Ұсыныс. 1 жалған бағыттау сигналдарының деңгейіндегі глиссадалық радиомаяктардың сәуле шығармау ықтималдығы кез келген бірлі-жарым қону үшін 1-1,0-10-7 кем болмауы тиіс

Ұсыныс. Шығарылатын бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы 1 – деңгейдің глиссадалық радиомаяктары үшін кез келген 15 секундтық уақыт кезеңі ішінде 1-4 10-6 мәннен (бұл істен шығу 1000 сағат арасындағы орташа істелген жұмысқа баламалы) асуы тиіс.

Ұсыныс. Егер 1-деңгейдің глиссадалық радиомаягі үшін тұтастық мәні болмаса немесе оны жедел есептеу мүмкін болмаса, оның тиісті түрде бақыланатын тоқтаусыз жұмысында кепілдіктерді қамтамасыз ету үшін егжей-тегжейлі талдау жүргізу керек.

Глиссадалық радиомаяктың деңгейі 2-деңгей, егер:

жалған бағыттау сигналдарының шығарылмау ықтималдығы кез – келген қондырғы үшін кем дегенде 1-1,0 × 10-7 құрайды;

шығарылған бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы кез – келген 15 секундтық уақыт кезеңінде 1-4 × 10-6-дан асады (бұл 1000 сағат арасындағы орташа жұмыс істеуге тең).

Глиссадалық радиомаяктың деңгейі 3 немесе 4 деңгей болып табылады, егер:

жалған бағыттау сигналдарының шығарылмау ықтималдығы кез – келген қондырғы үшін кем дегенде 1-0,5 × 10-9 құрайды;

шығарылған бағыттау сигналының жоғалмау ықтималдығы кез – келген 15 секундтық уақыт кезеңінде 1-2 × 10-6-дан асады (бұл 2000 сағат арасындағы орташа жұмыс істеуге тең)

1-ескертпе. Глиссадалық радиомаяктың 3-деңгейі мен 4-деңгейіне қойылатын талаптар бірдей болып табылады. Глиссадалық радиомаякке қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігі деңгейлері туралы өтініш курстық радиомаяк туралы өтінішке сәйкес келуге тиіс (яғни егер курстық радиомаяк 4-деңгейдің талаптарына жауап берсе, глиссадалық радиомаяктың 4-деңгейі болады деп мәлімделеді).

2-ескертпе. ILS сыныптамасы ILS курстық радиомаягының сыныптамасы бойынша жүзеге асырылады, қосымша (факультативтік ақпарат ретінде) ILS глиссадалық радиомаягының сыныптамасы жарияланады, мысалы ILS 2 санаты үшін: ILS - II/D/3 сыныптамасы, ILS – II/T/3 глиссадалық радиомаягының сыныптамасы.

Мысалы,

I санаттағы курстық радиомаяк, I санаттағы курстық радиомаякке сәйкес келетін КРМ курстық сызығы құрылымының критерийлерін ILS "Т" нүктесіне дейін қанағаттандырады және 3-деңгейдегі қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігіне сәйкес келеді, I/Т/3 сыныбы ретінде белгіленеді.

I санаттағы глиссадалық радиомаяк, I санаттағы глиссадалық радиомаякке сәйкес келетін глиссада құрылымының өлшемдеріне ILS "С" нүктесіне дейін сәйкес келеді және 2-деңгейдегі қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігіне сәйкес келеді, I/с/2 сыныбы ретінде белгіленеді.

КРМ курс сызығы құрылымының критерийлерін қанағаттандыратын, III ILS санаты құралының сипаттамаларына сәйкес келетін және 3-деңгейдің қызмет көрсету тұтастығы мен үздіксіздігіне сәйкес келетін II ILS санаты құралының сипаттамалары II/D/3 класы ретінде белгіленеді.

КРМ курстық желісі құрылымының критерийлерін қанағаттандыратын, III ILS санаты құралының сипаттамаларына сәйкес келетін және 4-деңгейдің тұтастығы мен үздіксіздігіне сәйкес келетін III ILS санаты құралының сипаттамалары III/E/4 класы ретінде белгіленеді.

Пайдалану санаттарын қарау пайдаланушының мүмкіндіктері, сындарлы және сезімтал аймақтарды қорғау, рәсімдік өлшемдер және қосымша факторлар сияқты қосымша факторларды қарауды да қамтуы тиіс. Осылайша, пайдалану санаттарын айқындау кезінде, оның ішінде жүргізілетін ұшу тексерулерінің нәтижелерін ескеру қажет.

5. Құжаттау

Есептерді орындағаннан және ILS құрылымы ұшу тексеру актісіне сәйкес 3-тарауда (ИКАО 10-қосымшасының 1-томы) келтірілген құрылымға сәйкес келетін ILS нүктесін таңдағаннан кейін тиісті құжаттар (ILS-ке арналған формуляр, ILS сыныптамасын таңдаудың есебі мен негіздемесі бар ұшу тексеру актісіне қосымша) толтырылады және бекітіледі. ILS жіктемесі туралы ақпарат белгіленген тәртіппен NOTAM/AIP жариялау үшін жіберіледі. ILS жіктемесі бойынша құжаттама ILS кезекті ұшу тексеруінен және/немесе ILS істен шығу жағдайларынан кейін жаңартылады.

Мысал

ILS СП-90 стандартындағы қону жүйелеріне қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігін есептеу. № хххх

Пайдалануға берілген жылы 2009 жыл. Бақылау кезеңіндегі анықтаушы параметр ретінде біз кезеңдегі істен шығулар санын таңдаймыз. Кезең жұмыс басталғаннан бастап таңдалады.

1. Курстық радиомаякке қызмет көрсету тұтастығын есептеу.

1) Істен шығудың орташа істелген жұмысы (MTBF):

M1 = 5579/4=1395 сағат.

2) Бақылау құрылғысының және онымен байланысты радиомаякты басқару жүйесінің істен шығуына орташа істелген жұмысы (MTBF):

Бақылау құрылғысының және онымен байланысты басқару жүйесінің істен шығуы тіркелген жоқ. СП-90 РМК-дағы формулярға сәйкес орташа істен шығуды 5579 сағатқа тең деп қабылдаймыз.

М2=5579 сағ.

3) зиянды сигналдың шығуына әкелетін таратқыштың істен шығу жиілігінің барлық істен шығу санына қатынасын есептеу:

1/a1=1,6*10-4/7,17*10-4=0,25

4) Зиянды сигналды анықтай алмауға әкелетін бақылау құрылғысының және онымен байланысты басқару жүйесінің істен шығу жиілігінің бақылау құрылғысының және онымен байланысты басқару жүйесінің барлық істен шығу жиілігіне қатынасын есептеу:

1/a2=1,6*10-4/1,6*10-4=1

5) Таратқышты профилактикалық тексеру арасындағы сағатпен уақыт кезеңін есептеу:

SP-90 жабдықтарының техникалық қызмет көрсету регламентіне сәйкес қабылдаймыз Т1=24 сағат

6) Бақылау жүйесі мен онымен байланысты басқару жүйесін профилактикалық тексеру арасындағы сағаттардағы уақыт кезеңін есептеу.

SP-90 жабдықтарының техникалық қызмет көрсету регламентіне сәйкес қабылдаймыз

Т2=168 сағат

7) Дұрыс емес сигналдың анықталмаған сәулеленуінен пайда болатын таратқыштар мен бақылау құрылғыларының жүйелеріндегі тиісті ақаулардың ықтималдығын есептейміз

Р=8,63 E-08

8 Қызмет көрсету тұтастығын есептеу:

I=1-8,63 E-08

Мәні тұтастығын қызмет көрсету курстық радиомаяк сәйкес келеді 2 деңгей тұтастығын қызмет көрсету

Курстық радиомаякқа қызмет көрсету тұтастығының мәні қызмет көрсету тұтастығының 2 деңгейіне сәйкес келеді

2. Курстық радиомаякке қызмет көрсетудің үздіксіздігін есептеу.

1) Кеңістіктегі сигналдың сәулеленуінің тоқтауы бақылау жүйесімен анықталмайтындықтан, қабылдаймыз:

Сағаттардағы қызмет көрсету үздіксіздігінің мәні

(МТВО)МТВО= MTBF=1395 сағ.

Сағаттардағы МТВО мәні қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігінің 2 деңгейіне сәйкес келеді.

2) кез келген тиісті уақыт кезеңі үшін МТҰ қызмет көрсету үздіксіздігінің мәні (бұл жағдайда 15 секундтық, өйткені МТВО сағатпен 2 деңгейге сәйкес келеді):

МТВО =334740

Істен шығу ықтималдығы = 2,98 E-06

Шығарылатын бағыттау сигналы жоғалмау ықтималдығы = 1-2,98 E-06

Шығарылған қорғасын сигналының жоғалмауы ықтималдығының мәні кез-келген 15 секундтық уақыт кезеңі үшін қызмет көрсету үздіксіздігінің 2 деңгейіне сәйкес келеді.

3. Глиссадалық радиомаякке қызмет көрсету тұтастығын есептеу.

1) істен шығудың орташа істелген жұмысы (MTBF):

M1= / 1 = 5401 сағат.

2) Бақылау құрылғысының және онымен байланысты радиомаякты басқару жүйесінің істен шығуына орташа істелген жұмысы (MTBF):

Бақылау құрылғысының және онымен байланысты басқару жүйесінің істен шығуы тіркелген жоқ. РМГ СП-90 формулярына сәйкес бас тартуға орташа атқарымды 6000 сағатқа тең деп қабылдаймыз.

М2=6000 сағ.

3) Зиянды сигналдың шығуына әкелетін таратқыштың істен шығу жиілігінің барлық істен шығу санына қатынасын есептеу:

1/a1= 0,000185151

a1= 5401

4) Зиянды сигналды анықтай алмауға әкелетін бақылау құрылғысының және онымен байланысты басқару жүйесінің істен шығу жиілігінің бақылау құрылғысының және онымен байланысты басқару жүйесінің барлық істен шығу жиілігіне қатынасын есептеу:

1/a2=1

a2=1

5) Таратқышты профилактикалық тексеру арасындағы сағатпен уақыт кезеңін есептеу:

"Радионавигациялық құралдар" қосымшасы 1-т. 10-қосымшасының 1 3.1.5.7.3.1-тармағына сәйкес 1 санаттағы РМГ үшін қабылданады

Т1=24 сағат

6) Бақылау жүйесі мен онымен байланысты басқару жүйесін профилактикалық тексеру арасындағы сағаттардағы уақыт кезеңін есептеу.

SP-90 жабдықтарының техникалық қызмет көрсету регламентіне сәйкес қабылдаймыз

Т2=168 сағ.

7) Дұрыс емес сигналдың анықталмаған сәулеленуінен пайда болатын таратқыштар мен бақылау құрылғыларының жүйелеріндегі тиісті ақаулардың ықтималдығын есептейміз;

Р= 2,30 E-08

8) Қызмет көрсету тұтастығын есептеу:

I=1-2,30E-08

Глиссадалық радиомаякке қызмет көрсету тұтастығының мәні қызмет көрсету тұтастығының 2 деңгейіне сәйкес келеді

4. Глиссадалық радиомаякке қызмет көрсетудің үздіксіздігін есептеу.

1) бақылау жүйесімен анықталмаған кеңістіктегі сигналдың сәулеленуін тоқтату бекітілмегендіктен, біз қабылдаймыз:

МТВО= MTBF = 5401 сағат.

Сағаттардағы МТВО мәні қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігінің 4 деңгейіне сәйкес келеді.

2) кез келген 15 секундтық уақыт кезеңі үшін МТВО:

МТВО = 5401*240 = 1296240 сағат

Істен шығу ықтималдығы = 1/1296240 = 7.71 E-07

Шығарылатын бағыттау сигналы жоғалмау ықтималдығы = 1-7,71 E-07

Шығарылған бағыттау сигналының жоғалмауы ықтималдығының мәні кез-келген 15 секундтық уақыт кезеңі үшін қызмет көрсету үздіксіздігінің 4 деңгейіне сәйкес келеді.

5. ILS класын анықтау, пайдалануды жеңілдету үшін ILS сипаттамасының қосымша әдісіне сәйкес.

ILS жүйесінің жіктелуі үш тағайындалған әріптерді немесе сандарды қолдану арқылы анықталады:

1) ТП сәйкес. 3-тараудың 3.1.3 және 3.1.5 (ИКАО 10-қосымшасының 1-томы) ILS жүйесінің пайдалану параметрлері I санатқа сәйкес келетінін анықтаймыз.

2) A, B, C, T, D немесе E – осы әріп ҰҚЖ шегін айқындайтын Т әрпін қоспағанда, КРМ құрылымы 3-тараудың 3.1.3.4.2-тармағында (ИКАО 10-қосымшасының 1-томы) келтірілген курс құрылымына сәйкес келетін ILS нүктелерін айқындайды. Бұл нүктелердің анықтамасы 3-тараудың 3.1.1-тармағында келтірілген (ИКАО-ның 10-қосымшасының 1-томы). Ұшуды тексеру нәтижелерінің негізінде D нүктесіне (с нүктесіне дейінгі ГРМ) дейінгі талаптарға (факультативтік ақпарат ретінде ГРМ құрылымы) сәйкес келетінін анықтаймыз.

3) есептеулерге сәйкес 3-тараудың 3.1.3.12-тармағында айқындалған ILS қызметінің тұтастығы мен үздіксіздігі деңгейі (ИКАО 10-қосымшасының 1-томы 10-қосымшаға 92-толықтыру ИКАО-ның 1-томы), 2-деңгейге сәйкес келеді.

6. Қорытынды:

ILS СП-90 стандартты қону жүйесі меңгерушісі. № 0649 "Радионавигациялық құралдар" 1-т. 10-қосымшаға сәйкес қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігінің келесі деңгейлеріне сәйкес келеді.

2 деңгейдегі курстық радиомаяк,

2 деңгейдегі глиссадалық радиомаяк.

ILS СП-90 стандартты қону жүйесі меңгерушісі. № 0649 қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігін есептеу және ұшуды тексеру нәтижелері негізінде ILS қосымша сыныптамасының келесі сыныптарына сәйкес келеді.

Курстық радиомаяк-I/D/2;

Глиссадалық радиомаяк (факультативтік) - I/С/2

Орындаған: аты-жөні, қолы, күні

РТЖБП қызметінің бастығы: Т. А. Ә., қолы, күні

ILS классификациясы үлгісіне 1-қосымша

ҰРТҚ және байланыс құралдарының істен шығуы мен зақымдануының жинақтауыш картасы (көшірмесі)

РМК СП-90 құралының түрі, зауыттық нөмірі хххх Дайындалған күні 15.08.2007 ж. пайдалануға берілген күні 30.12.2008 Ұйымның Хххх _ әуеайлағының 304° Мкпп бар _РМК объектісінде орнатылды ____________________________

Күні	Атқарым				істен шығу		зақымдану		Істен шығу және зақымдану саны, оның ішінде себептер бойынша
	пайдаланудан бастап	бір істен шығу	зақымдану
				1					2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
01.01.2009	155
01.01.2010	544
01.01.2011	1054	1054		1						1
06.01.2012	1602
03.01.2013	2014
06.01.2014	2441
06.01.2015	2948
05.01.2016	3420	1710		1															1
04.01.2017	3850
03.01.2018	4330	1083		2				2
03.01.2019	4714
01.01.2020	5579	1395

РМК СП-90 бұйымына арналған формулярда дайындаушы зауыт істен шығудың орташа жұмыс уақытын – 6000 сағатты көрсетті.

ILS классификациясы мысалына 2-қосымша

ҰРТҚ және байланыс құралдарының істен шығуы мен зақымдануының жинақтауыш картасы (көшірмелері)

РМГ СП-90 құралының түрі, зауыттық нөмірі хххх Дайындалған күні 12.11.2007 ж. пайдалануға берілген күні 30.12.2008 Ұйымның Хх _ әуеайлағының 304° мкпп бар _РМГ объектісінде орнатылды

Күні	Атқарым				Істен шығу		зақымдану		Істен шығу және зақымдану саны, оның ішінде себептер бойынша
	пайдаланудан бастап	бір істен шығу	бір зақымдану, -
				1					2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
01.01.2009	180
01.01.2010	500
05.01.2011	1020
06.01.2012	1527
03.01.2013	1920
06.01.2014	2346
06.01.2015	2851
05.01.2016	3322
05.01.2017	3750
03.01.2018	4141		4141			1											1
03.01.2019	4527
01.01.2020	5401

РМГ СП-90 бұйымына арналған формулярда дайындаушы зауыт істен шығуға істелген жұмыстың орташа уақытын – 6000 сағатты көрсетті.

	ILS классификациясы үлгісіне 3-қосымша
	Ұшуды тексеру актісіне қосымша

ILS классификациясы

ILS СП-90 стандартты қону жүйесі меңгерушісі. ХХХХХХ әуеайлағының № ХХ, ХХХХХХ МкпХхх 10-қосымшаға сәйкес қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігінің 2-деңгейіне сәйкес келеді. Т. 1 ИКАО "Радионавигациялық құралдар" және ILS(КРМ) - I/С/2 жіктеу класына сәйкес келеді, глиссадалық радиомаяк үшін - I/С/2, қызмет көрсетудің тұтастығы мен үздіксіздігін және ұшуды тексеру нәтижелерін есептеу негізінде.

Осы ILS жіктемесін есептеу және негіздеу:

_______________________

__________________________

_____________________________