Об утверждении Государственного списка памятников истории и культуры республиканского значения

Приказ Министра культуры и спорта Республики Казахстан от 14 апреля 2020 года № 88. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 15 апреля 2020 года № 20397.

      В соответствии со статьей 21 Закона Республики Казахстан "Об охране и использовании объектов историко-культурного наследия" ПРИКАЗЫВАЮ:

      Сноска. Преамбула - в редакции приказа Министра культуры и спорта РК от 14.01.2022 № 9 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Утвердить прилагаемый Государственный список памятников истории и культуры республиканского значения.

      2. Признать утратившим силу приказ Министра культуры и спорта Республики Казахстан от 30 мая 2019 года № 156 "Об утверждении Государственного списка памятников истории и культуры республиканского значения" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 18756, опубликован 7 июня 2019 года в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан).

      3. Департаменту по делам культуры и искусства Министерства культуры и спорта Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) в течение двух рабочих дней после введения в действие настоящего приказа размещение его на интернет-ресурсе Министерства культуры и спорта Республики Казахстан;

      3) в течение двух рабочих дней после исполнения мероприятий, предусмотренных настоящим пунктом, представление в Департамент юридической службы Министерства культуры и спорта Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий.

      4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра культуры и спорта Республики Казахстан.

      5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр культуры и спорта
Республики Казахстан
А. Раимкулова

  Утвержден приказом
Министра культуры и спорта
Республики Казахстан
от 14 апреля 2020 года № 88

Государственный список памятников истории и культуры республиканского значения

      Сноска. Государственный список памятников - в редакции приказа Министра культуры и информации РК от 24.10.2023 № 417-НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

№ п/п

Наименование памятника истории и культуры

Вид памятника

Местонахождение памятника

1

2

3

4

город Астана

1

Городище Бозоқ, VIII-IX века

археология

юго-западная часть города Астана, восточное побережье озера Бузукты

2

Мусульманская школа, ныне – здание Дирекции по обеспечению сохранности памятников и объектов историко-культурного наследия, архитектор неизвестен, конец ХІХ века

градостроительство и архитектура

улица Отырар, 1/3

3

Дворец целинников, ныне – здание концертного зала "Астана", архитекторы П.Ю. Фогелс, О.Н. Крауклис, Д.К. Даннеберг, 1963 год, в 2000-2001 годы произведена реконструкция

градостроительство и архитектура

улица Кенесары, 32

Итого: 3 памятника истории и культуры
(1 – археологии, 2 – градостроительства и архитектуры)

город Алматы

4

Главный корпус Академии наук Республики Казахстан, ныне –здание Республиканского государственного предприятия "Ғылым ордасы", архитектор А.В. Щусев, 1948-1953 годы, пристройка 1980 года

градостроительство и архитектура

улица Шевченко, 28

5

Государственная библиотека имени А.С. Пушкина, ныне – здание Национальной библиотеки Республики Казахстан, архитекторы В.П. Ищенко, В.Н. Ким, К.К. Кальпой, В.Н. Тютин, Э.К. Кузнецова, 1970 год

градостроительство и архитектура

проспект Абая, 14

6

Верненская мужская гимназия, ныне – здание Казахского национального педагогического университета имени Абая, архитектор П.В. Гурдэ, 1892-1895 годы

градостроительство и архитектура

улица Казыбек би, 28

7

Дворец Республики, архитекторы Н.И. Рипинский, В.Н. Ким, Л.Л. Ухоботов, Н.Г. Ратушный, В.И. Кукушкин, Б.Н. Делов, 1970 год

градостроительство и архитектура

проспект Достык, 54,
площадь Абая

8

Дом Правительства Казахской ССР, ныне – здание Казахской национальной академии искусств имени Т. Жургенова, архитектор М.Я. Гинзбург, 1927-1931 годы

градостроительство и архитектура

улица Богенбай батыра, 136а

9

Литературно-мемориальный дом-музей М.О. Ауэзова, архитектор Г.Г. Герасимов, 1961 год, административное здание, 1963 год

градостроительство и архитектура

улица Тулебаева, 185

10

Дом зодчих Зенковых, ныне – здание Станции скорой медицинской помощи, архитектор неизвестен, конец XIX века

градостроительство и архитектура

улица Казыбек би, 115

11

Дом Правительства Казахской ССР, ныне – здание Казахстанско-британского технического университета, архитекторы Б.Р. Рубаненко, Т.А. Симонов, 1947-1957 годы

градостроительство и архитектура

улица Толе би, 59, площадь Астана

12

Дом почетного гражданина города Верный Т.А. Головизина, ныне – здание Государственной резиденции № 4, архитектор неизвестен, 1905-1908 годы

градостроительство и архитектура

проспект Н. Назарбаева, 162

13

Дом купца М.А. Гаврилова, архитектор А.П. Зенков, начало ХХ века

градостроительство и архитектура

улица Желтоксан, 167

14

Торговый дом купца И. Габдувалиева, ныне – Дом тканей "Қызыл-Таң", архитектор А.П. Зенков, 1912 год

градостроительство и архитектура

улица Жибек жолы, 39

15

Дом офицерского собрания, ныне–здание Музея народных музыкальных инструментов имени Ыкыласа, архитектор А.П. Зенков, 1908 год

градостроительство и архитектура

улица Зенкова, 24

16

Дом купца Г. Шахворостова, ныне – здание консульства Соединенных Штатов Америки в Республике Казахстан, архитектор А.П. Зенков, 1890 год

градостроительство и архитектура

проспект Н. Назарбаева, 99

17

Спортивный комплекс "Медеу", архитекторы В.З. Кацев, А.С. Кайнарбаев, инженер С.Б. Матвеев, 1969-1972 годы

градостроительство и архитектура

урочище Медеу

18

Здание Государственного музея искусств имени А. Кастеева Республики Казахстан, архитекторы Э.К. Кузнецова, О.А. Наумова, Б.М. Новиков, 1976 год

градостроительство и архитектура

микрорайон Коктем-3, д. 22/1

19

Пансион Верненской мужской гимназии, ныне – здание Центральной городской детской библиотеки имени С. Бегалина, архитектор П.В. Гурдэ, с участием А.П. Зенкова, 1907 год

градостроительство и архитектура

проспект Достык, 15

20

Вознесенский кафедральный собор, архитекторы К.А. Борисоглебский, С.К. Тропаревский, с участием Н.И. Степанова, А.П. Зенкова, 1904-1906 годы

градостроительство и архитектура

улица Гоголя, 40, парк имени 28 гвардейцев-панфиловцев

21

Здание Казахского государственного академического театра оперы и балета имени Абая, архитекторы А.Н. Простаков, Н.О. Оразымбетов, 1939-1941 годы

градостроительство и архитектура

улица Кабанбай батыра, 110

22

Городское начальное реальное училище имени А. Колпаковского, ныне – здание Республиканского государственного предприятия "Казреставрация", архитектор А.П. Зенков, 1890 год

градостроительство и архитектура

улица Гоголя, 37

23

Бюст государственного и общественного деятеля Динмухамеда Ахмедовича Кунаева, скульпторы Т.С. Досмагамбетов, А.Б. Татаринов, 1978 год

сооружение монументального искусства

пересечение улиц Богенбай батыра и Д. Кунаева

24

Бюст дважды Героя Советского Союза С.Д. Луганского, скульптор Б. Павлов, архитектор И. Белоцерковский, 1947 год

сооружение монументального искусства

проспект Абылай хана (между улицами Гоголя и Айтеке би)

25

Мемориал Славы, скульпторы А.В. Артимович, В.В. Андрюшенко, архитекторы Т.К. Басенов, Р.А. Сейдалин, 1975 год

сооружение монументального искусства

парк имени 28 гвардейцев-панфиловцев

26

Памятник Абая Құнанбайұлы (Ибраһим), скульптор Х.И. Наурызбаев, архитектор И. Белоцерковский, 1961 год

сооружение монументального искусства

проспект Достык, площадь Абая

27

Памятник Мухтара Ауэзова, скульптор Е.А. Сергебаев, архитекторы О. Баймурзаев, А. Кайнарбаев, 1980 год

сооружение монументального искусства

проспект Абая, перед зданием Казахского государственного академического драматического театра имени М. Ауэзова

28

Памятник Шокана Уалиханова, скульптор Х.И. Наурызбаев, архитектор Ш.Е. Валиханов, 1969 год

сооружение монументального искусства

улица Шевченко, площадь Академии наук Республики Казахстан

29

Памятник Алиби Джангильдина, скульпторы Т.С. Досмагамбетов, О.Г. Прокопьева, архитектор Ш.Е. Валиханов, 1975 год

сооружение монументального искусства

привокзальная площадь станции Алматы-1

30

Памятник Амангелды Иманова, скульптор Х. Аскар-Сарыджа, архитектор Т.К. Басенов, 1947 год

сооружение монументального искусства

проспект Абылай хана, сквер Амангельды

31

Здание Министерства хлебопродуктов, ныне – здание Республиканского государственного казенного предпрития "Государственный музей "Центр сближения культур", архитектор В. Твердохлебов, скульптор И. Вахек, 1936 год

градостроительство и архитектура

улица Кабанбай батыра, 94

32

Здание дома-музея Ахмета Байтурсынулы, архитектор неизвестен, 1917 год

градостроительство и архитектура

ул. А. Байтурсынулы, 60

33

Здание Центрального государственного музея Республики Казахстан, архитекторы Ю. Ратушный, З. Мустафина, Б. Рзагалиев, 1985 год

градостроительство и архитектура

проспект Н. Назарбаева микрорайон Самал-1, 44

34

Здание Центрального государственного архива, архитекторы С. Суховский, Д. Страховский, 1962 год

градостроительство и архитектура

проспект Абая, 39

35

Комплексное здание "Казахфильм" имени Ш. Айманова (тонстудия, производственная, двухпавильонный блок), архитекторы Д. Фомичев, В. Райлян, 1940 год

градостроительство и архитектура

проспект Аль-Фараби, 176

36

Дом Политпросвещения, ныне – Казахконцерт, 1955 год

градостроительство и архитектура

проспект Абылай хана, 83

Итого: 33 памятника истории и культуры
(25 – градостроительства и архитектуры, 8 – сооружение монументального искусства)

город Шымкент

37

Городище Сайрам (Испиджаб), VIII-XVII века

археология

на территории жилого массива Сайрам

38

Мавзолей Әбділ-Әзіз баб, XIII-ХVIІI века

градостроительство и архитектура

на территории жилого массива Сайрам

39

Мавзолей Ибрагим ата, XIII-ХVIІI века

градостроительство и архитектура

на территории жилого массива Сайрам

40

Мавзолей Қожа Салықа, XIII-ХVIІI века

градостроительство и архитектура

на территории жилого массива Сайрам

41

Мавзолей Мірәлі баб, XIII-ХVIІI века

градостроительство и архитектура

на территории жилого массива Сайрам

42

Мавзолей Қарашаш ана, XII-ХVIІI века

градостроительство и архитектура

на территории жилого массива Сайрам

43

Минарет Хызыра, XIX век

градостроительство и архитектура

на территории жилого массива Сайрам

Всего: 7 памятников истории и культуры
(1 – археологии, 6 – градостроительства и архитектуры)

область Абай

44

Первая общественная библиотека, архитектор неизвестен, конец XIX века

градостроительство и архитектура

город Семей, улица Мәңгілік ел, 22

45

Ямышевские крепостные ворота, архитектор Андреев, XVIII век (1776 год)

градостроительство и архитектура

город Семей, улица Абая

46

Дом губернатора, ныне – здание Областного историко-краеведческого музея, архитектор неизвестен, 1856 год

градостроительство и архитектура

город Семей, улица Абая, 90

47

Дом почтальона Липухина, ныне – здание Литературно-мемориального дома-музея Ф.М. Достоевского (жил 1857-1859 годах), архитектор неизвестен, середина XІX века

градостроительство и архитектура

город Семей, улица Достоевского, 118

48

Мемориал героям революции и гражданской войны, скульпторы А.В.Тихомиров, О.С. Клюшкин, А.М. Семченко, архитектор М.И. Михайлов, 1977 год

сооружение монументального искусства

город Семей, улица Мамай батыра

49

Мечеть двухминаретная, архитектор А. Болотов, инженер-поручик Манашев, 1856-1862 годы

градостроительство и архитектура

город Семей, улица Абая, 50

50

Мечеть одноминаретная, мастер Габдулла Эфенди, Баязид Сатбаев, 1908-1910 годы

градостроительство и архитектура

город Семей, улица М. Жумабаева, 17

51

Дом, в котором родился писатель Мухтар Ауэзов, архитектер неизвестен, вторая половина XIX века

градостроительство и архитектура

Абайский район, село Борлы, на территории села к северо-востоку от села Каскабулак

52

Комплекс усадьбы Абая Құнанбайұлы (дом-музей Абая, место захоронения Абая), 1894-1904 годы

ансамбли и комплексы

Абайский район, село Борлы, в 23-25 километрах к югу от села, в урочище Жидебай

53

Мавзолей Қозы-Көрпеш-Баян Сұлу, VIII-X века

градостроительство и архитектура

Аягозский район, в 7 километрах к юго-западу от села Тарлаулы, на правом берегу реки Аягоз, в 11 километрах к западу от станции Тансык

54

Группа зданий Государственного историко-культурного и литературно-мемориального музея-заповедника Абая "Жидебай-Бөрілі", (административное здание, дом купца Р. Ершова, пристройка), архитектор неизвестен, 1860 год

градостроительство и архитектура

город Семей, улица К. Мухамедханова, 29

55

Медресе Ахмета Ризы, где учился Абай Құнанбайұлы, автор неизвестен, 60 годы XIX века

градостроительство и архитектура

город Семей, улица К. Мухамедханова, 29

56

Дом, в котором жил Абай Құнанбайұлы (дом Анияра Молдабаева), ныне – Музей "Алаш арыстары – М.Әуезов", архитектор неизвестен, конец XIX века

градостроительство и архитектура

город Семей, улица Богенбай батыра, 132

Итого: 13 памятников истории и культуры
(11 – градостроительства и архитектуры, 1 – сооружение монументального искусства, 1 – ансамбль и комплекс)

Акмолинская область

57

Дом-музей В.В. Куйбышева, ныне – здание Музея истории города Кокшетау, 1889-1905 годы

градостроительство и архитектура

город Кокшетау, улица Канай би, 32

58

Памятник Шокана Уалиханова, скульптор Т.С. Досмагамбетов, архитектор К.А. Абдиков, 1971 год

сооружение монументального искусства

город Кокшетау, пересечение улиц М. Ауэзова и М. Сагдиева

59

Место захоронения народного композитора Біржана Қожағұлова (1832-1897) (бюст, стела), скульптор Т.С. Досмагамбетов, 1950 год

сооружение монументального искусства

город Степняк, улица Биржан сала, район старого кладбища

60

Мавзолей Ботағай (Бытыгай), XIV-XV века

градостроительство и архитектура

в 2-х километрах к востоку от села Коргалжын Коргалжынского района

61

Архитектурно-мемориальный монумент, 2004 год

сооружение монументального искусства

поселок Бурабай, поляна Абылай хана

Всего: 5 памятников истории и культуры
(3 – градостроительства и архитектуры, 2 – сооружение монументального искусства)

Актюбинская область

62

Дом культуры железнодорожников, архитектор неизвестен, 1928 год

градостроительство и архитектура

город Актобе, улица Ш. Уалиханова, 39

63

Памятник-бюст героя Советского Союза, летчика-космонавта В.И. Пацаева, скульптор Ю.А. Тур, архитектор А. Заварзин, 1976 год

сооружение монументального искусства

город Актобе, проспект Абулхаир хана

64

Памятник-бюст героя Советского Союза Алии Молдагуловой, скульптор Е.Н. Штамм, архитектор Л.В. Рапутов, 1960 год

сооружение монументального искусства

город Актобе, улица Шернияза

65

Некрополь Дауымшар: мавзолей, саганатам, кулпытасы, малые архитектурные формы, ХVІІІ-начало ХХ века

ансамбли и комплексы

Байганинский район, в 40 километрах к юго-западу от поселка Жаркамыс

66

Некрополь Қарасақал: мавзолей, саганатам, кулпытасы, малые архитектурные формы, ХVІІ-ХХ века

ансамбль и комплекс

Байганинский район, в 60 километрах к юго-западу от поселка Жаркамыс

67

Мавзолей Сүндета, мастер Дәулетнияз, конец ХІХ века

градостроительство и архитектура

Байганинский район, в 66,9 километрах к юго-западу от поселка Жаркамыс

68

Некрополь Асан-Қожа: мавзолей, саганатам, кулпытасы, малые архитектурные формы, ХVІІІ-ХХ века

ансамбли и комплексы

Байганинский район, в 22,7 километрах к юго-западу от села Миялы, в 43 километрах к юго-западу от поселка Оймауыт

69

Мавзолей Тоқбана, архитектор неизвестен, ХIХ век

градостроительство и архитектура

Шалкарский район, в 18 километрах к северо-западу от аула Ақкайтым, в 38,3 километрах к юго-западу от города Шалкар

70

Некрополь Абат-Байтақ Мемориального музейного комплекса народной архитектуры и камнерезного искусства

ансамбли и комплексы

Хобдинский район, в 12 километрах к юго-западу от поселка Талдысай

Всего: 9 памятников истории и культуры
(3 – градостроительства и архитектуры, 2 – сооружения монументального искусства, 4 – ансамбли и комплексы)

Алматинская область

71

Капчагайский гидроузел, инженер Н.В. Вологдин, архитектор Е.В. Эрхарт, 1965-1971 годы

градостроительство и архитектура

город Конаев,на реке Или

72

Городище Қарамерген, ІХ-ХІІІ века

археология

Балхашский район, в 200 километрах к северо-востоку от поселка Баканас, в 3 километрах к северу от сухого русла Ортасу

73

Петроглифы археологического ландшафта "Таңбалы", эпоха бронзы, средние века

археология

село Карабастау Жамбылского района, в 40 километрах к северо-западу от станции Копа

74

Комплекс дома-музея Жамбыла, 1938-1946 годы:
жилой дом Жамбыла (1936-1938 годы) – ныне здание фондохранилища, 1935 год;
жилой дом Жамбыла (1938-1945 годы) – ныне здание литературно-мемориального дома-музея, архитекторы В.В. Бирюков, А.К. Деев, 1938 год;
пристройка, 1995 год;
мавзолей Жамбыла, архитектор И.И. Белоцерковский, 1957 год; административное здание, 1960 год;
парк

ансамбли и комплексы

село Жамбыл Жамбылского района

75

Городище Талгар (Талхиз), конец VIII-XIV века

археология

южная окраина города Талгар, на правом берегу реки Талгар

76

Мавзолей Сүйінбай Аронұлы, 1996 год

градостроительство и архитектуры

село Каракастек Жамбылского района

77

Дом-музей Үмбетәлі Кәрібаева, 1946 год

градостроительство и архитектуры

село Умбетали Жамбылского района

78

Петроглифы "Таңбалы тас", XVII-XVIIIвека

археология

город Конаев, в 25 км от плотины вниз по течению реки Или

Итого: 8 памятников истории и культуры
(3 - градостроительства и архитектуры, 1 - ансамбль и комплекс, 4 – археологии)

Атырауская область

79

Городище Сарайшық, ХІІІ-ХVІ века

археология

Махамбетский район, в 1,5 километрах к востоку от села Сарайшык

80

Жилой городок нефтяников (жилые дома (4), водонапорная башня, дворец культуры имени Курмангазы), архитекторы А.В. Арефьев, С.В. Васильковский, 1943-1948 годы

ансамбль и комплекс

город Атырау, микрорайон Жилгородок, улица М. Ауэзова 1, 2; улица Волгоградская 8, 10; улица Сауыргалиева 1, улица М. Ауэзова, угол улицы Шарипова

81

Мавзолей Жұбан, мастера Шанен Бекбаев, Қаражүсіп с детьми, ХІХ- ХХ века

градостроительство и архитектура

Жылыойский район, в 90 километрах к северу от города Кульсары

82

Место захоронения поэта, предводителя восстания 1836-1838 годов Махамбета Өтемісұлы (1803-1846 годы), мавзолей построен в 1995 году

градостроительство и архитектура

Индерский район, в 40 километрах к юго-востоку от поселка Индер

Всего: 4 памятника истории и культуры
(1 – археология, 1 – ансамбль и комплекс, 2 – градостроительства и архитектуры)

Западно-Казахстанская область

83

Русско-киргизская (казахская) школа, ныне – здание Западно-Казахстанского областного историко-краеведческого музея, архитектор неизвестен, 1864 год

градостроительство и архитектура

город Уральск, проспект Н. Назарбаева, 184

84

Градостроительный комплекс – от центра города старого Уральска до собора Михаила Архангела, XVIII-XX века:
Коммерческий банк, ныне – здание Областного акимата, 1896 год;
Дом наказных атаманов, ныне – здание Госпиталя с поликлиникой департамента полиции Западно-Казахстанской области, 1823 год;
Дом купца Карева, ныне – здание Областной филармонии имени Г. Курмангалиева, 1901 год;
Войсковое хозяйственное правление, ныне – здание Детской и юношеской библиотеки имени Х. Есенжанова, 1869 год;
собор Михаила Архангела, 1740-1751 годы;
Типовая городская усадьба, ныне – здание Военной прокуратуры, 1878 год;
храм Христа спасителя, архитектор В.Н. Чагин, 1891-1907 годы

ансамбли и комплексы

город Уральск,
проспект Н. Назарбаева, 168
проспект Н. Назарбаева, 179
улица Карева, 47
проспект Н. Назарбаева, 166/2
проспект Н. Назарбаева, 68
проспект Н. Назарбаева, 147а
проспект Н. Назарбаева, 202

85

Комплекс музея В.И. Чапаева, 1919 год:
штаб 25-й Чапаевской дивизии (музей), 1919 год;
место гибели (обелиск и стела) В.И. Чапаева, 1971 год;
Братская могила чапаевцев, 1971 год

градостроительство и архитектура

Акжайыкский район, село Чапаево, Парк культуры и отдыха, аллея памятников

86

Урдинская типография, ныне – жилой дом, архитектор неизвестен, вторая половина XIX века

градостроительство и архитектура

Бокейордынский район, село Хан Ордасы, улица Абдуллы Тенизбаева, 19

87

Бюст героя Советского Союза Маншук Маметовой, скульпторы Ю.П. Поммер, Н.А. Ковальчук, 1971 год

сооружение монументального искусства

село Жанибек Жанибекского района, улица М. Утемисова, 26

88

Западно-Казахстанский областной историко-культурный и архитектурно-этнографический музей-заповедник "Хан ордасы": Ханский дворец, 1828 год;
здание Ханская мечеть, ныне – здание Музея "Ханская мечеть", 1835 год;
дом врача А. Сергачева, ныне – здание Литературно- мемориального музея Ш. Бокеева, 1830 год;
здание Казначейства, ныне – здание Музея истории Бокеевской Орды, 1867 год;
Женская гимназия, ныне – здание Музея народного образования, 1883 год;
Амбулатория, 1872 год;
Дом инспекторов народных училищ Данилевского, ныне – здание Музея первой казахской типографии, 1841 год;
Дом учителя Жангировской школы Ольдекопа, ныне – здание Мемориального музея А. Тажетдинова, 1841 год;
Дом инспекторов народных училищ А. Алекторова, ныне – здание Мемориального музея С. Мендешева, 1842 год;
Дом инспекторов народных училищ И. Проскурякова, где жила А. Уразбаева, 1842 год;
здание больницы (Мемориальный музей здравоохранения), 1852 год;
Дом инспекторов народных училищ А. Воскресенского, ныне – здание Музея природы, 1890 год;
Мавзолей Жангир хана, 1997 год;
Мавзолей күйші Дәулеткерея, 2000 год;
Мавзолей М.Бабажанова, 2001 год;
здание Торгунской школы (Педтехникум), ныне –административное здание, 1868 год

градостроительство и архитектура

Бокейордынский район, село Хан Ордасы

89

Городище Жайық, ХІV-ХV века

археология

в 12 км к юго-востоку от города Уральск, на 2-ой надпойменной террасе реки Урал

Всего: 7 памятников истории и культуры
(2 – градостроительства и архитектуры, 1 – сооружение монументального искусства, 3 – ансамбль и комплекс, 1 – археология)

Жамбылская область

90

Городище Тараз, I-ХIХ века

археология

город Тараз, улица Ташкентская, 2

91

Руины моста через реку Талас, XIII век

археология

юго-восточная окраина города Тараз, близ мавзолея Тектұрмас

92

Баня Қали Жүніс, архитектор неизвестен, начало XX века

градостроительство и архитектура

город Тараз, улица Байзак батыра, 38

93

Мавзолей Қарахана, архитектор неизвестен, XI-XIІ века

градостроительство и архитектура

город Тараз, улица Қарахана, 29

94

Мавзолей Тектұрмас, архитектор неизвестен, X-XIV века

градостроительство и архитектура

юго-восточная окраина города Тараз, правый берег реки Талас, на вершине горы Тектұрмас

95

Мавзолей Дәуітбек (Шамансұр), архитектор неизвестен, XIII век

градостроительство и архитектура

город Тараз, улица Карахана, 29

96

Мечеть-медресе Әбдіқадір, архитектор неизвестен, начало XХ века

градостроительство и архитектура

город Тараз, улица Абая, 5

97

Мечеть Жүнісбай (Әулие ата), архитектор неизвестен, 1913 год

градостроительство и архитектура

город Тараз, улица С. Адамбаева, 24

98

Мечеть Нәметбай, архитектор неизвестен, 1887-1897 годы

градостроительство и архитектура

город Тараз, улица Ташкентская, 21

99

Памятник Жамбылу Жабаеву, скульптор Х. Наурызбаев, архитектор В. Сашенко, 1961 год

сооружение монументального искусства

город Тараз, улица Абая, 125, площадь перед зданием акимата Жамбылской области

100

Городище Нижний Барысхан (Төрткүл), VI-XII века

археология

Байзакский район, в 1,5 километрах к юго-востоку от села Талас, на правом берегу реки Талас, в 0,5 километрах к северу от трассы Тараз-Алматы

101

Городище Түймекент, VI-XII века

археология

Байзакский район, юго-восточная окраина села Түймекент, на правом берегу реки Талас

102

Городище Оххум, VI-XII века

археология

Байзакский район, в 13,5 км к северо-востоку от села Тегістік, в 300-х метрах к западу от трассы Тегістік-Бостандық

103

Мавзолей Айша биби, архитектор неизвестен, XI-XII века

градостроительство и архитектура

Жамбылский район, село Айшабиби, в 1 километре от автомагистрали Западная Европа-Западный Китай

104

Мавзолей Бабаджи хатун, архитектор неизвестен, XI-XII века

градостроительство и архитектура

Жамбылский район, село Айшабиби, в 1 километре от автомагистрали Западная Европа-Западный Китай

105

Архитектурно-археологический дворцовый комплекс Ақыртас, VIII-XII века

ансамбль и комплекс

Жамбылский район, в 7 километрах к югу от станции Акшолак

106

Городище Жалпақтөбе (Жикиль), VI-XII века

археология

село Жалпактобе Жамбылского района

107

Могильник Берікқара (500), II век до нашей эры-IV век нашей эры

археология

Жуалынский район, в 3 километрах к югу от села Карабастау

108

Городище Мерке, VII-XIII века

археология

Меркенский район, западная часть села Мерке

109

Памятник Жазылбеку Куанышбаеву, скульптор Б. Тулеков, архитектор Т. Басенов, 1962 год

сооружение монументального искусства

Мойынкумский район, село Бірлік

110

Мавзолей Шоқай Датқа, архитектор неизвестен, XVIII век

градостроительство и архитектура

Сарысуский район, старое кладбище на восточной окраине села Саудакент

111

Стоянка Ақкөл, шелль-ашель

археология

Таласский район, в 11 километрах к западу от села Ақкөл, к югу от озера Ақкөл

112

Стоянка Бөріқазған, нижний палеолит

археология

Таласский район, в 8 километрах к юго-востоку от села Кызылаут, в 38 километрах к северо-востоку от города Каратау

113

Стоянка Тәңірқазған, нижний палеолит

археология

Таласский район, в 10 километрах к юго-востоку от села Кызылаут, в 34 километрах к северо-востоку от города Каратау, 13-15 километрах к востоку от реки Көктал

114

Мечеть Қарақожа, архитектор неизвестен, начало ХХ века

градостроительство и архитектура

Таласский район, в 1 километре северо-восточнее села Сейілбек

115

Мечеть Абдуллы Ишана, архитектор неизвестен, начало ХХ века

градостроительство и архитектура

Таласский район, село Ушарал, улица Ештайбека, 7

116

Городище Құлан, VI век-начало XIII века

археология

Т. Рыскуловский район, восточная и северо-восточная окраина села Кулан

117

Городище Ақтөбе (Степнинское), VI-XIII века

археология

Шуский район, в 3-х километрах к юго-востоку от села Аксу

118

Городище Өрнек, VIII-XII века

археология

Т. Рыскуловский район, в 6 километрах к югу от села Өрнек

119

Городище Қостөбе, VI-XII века

археология

Байзакский район, к востоку от села Сарыкемер

Всего: 30 памятников истории и культуры
(12 – градостроительства и архитектуры, 15 – археологии, 2 – сооружение монументального искусства, 1 – ансамбль и комплекс)

область Жетісу

120

Мавзолей акына Сары Тастанбековой (1878-1916 годы), 1972 год

градостроительство и архитектура

Аксуский район, в 8 километрах к северо-западу от села Кошкентал

121

Бюст дважды Героя Социалистического Труда Н. Алдабергенова, скульптор Х. Наурызбаев, 1960 год

сооружение монументального искусства

Ескельдинский район, Аллея героев села Алдабергенов

122

Курганный могильник Бесшатыр, VII-IV века до нашей эры

археология

Кербулакский район, в 65 километрах к северу от села Басши, правый берег реки Или

123

Мемориальный музей-парк Ш. Уалиханова, 1985 год:
могила Ш. Уалиханова с надгробным камнем, архитектор М. Ващенко, автор горельефа П. Усачев, 1958 год;
памятник Ш. Уалиханова, скульпторы Ю. Рукавишников, Н. Миловидов, 1979 год;
музей Ш. Уалиханова "Алтынемел", архитекторы Б. Ибраев, С. Рустембек, Р. Сейдалин, 1985 год

ансамбли и комплексы

Кербулакский район, в 3-х километрах к западу от села Шокан

124

Комплекс архитектурно-художественного музея "Жаркентская мечеть" (мечеть, медресе, ворота главные, ворота боковые (южные, северные), архитектор Хон Пик, XIX век

градостроительство и архитектура

Панфиловский район, город Жаркент, улица Юлдашева, 40

125

Мемориал Черкасской обороны, 1918-1919 годы:
музей истории Сарканского района, 1974 год;
мемориал Черкасской обороны, скульптор В. Рахманов, архитекторы А. Ордабаев, Т. Сулейменов, 1973 год;
жилой дом-штаб, 1918-1919 годы

ансамбли и комплексы

Сарканский район, в 2,5 километрах к северу от села Черкасское

126

Городище Қойлық (Қаялық), VІІІ век-начало ХІV века

археология

Сарканский район, восточная окраина села Койлык (Антоновка)

Всего: 7 памятников истории и культуры
(2 – градостроительства и архитектуры, 2 – археологии, 1 – сооружение монументального искусства 1 – ансамбль и комплекс)

Карагандинская область

127

Памятник герою Советского Союза Нуркену Абдирову, скульпторы А. П. Билык, Ю. Гуммель, архитектор Л. Воробьев, 1958 год

сооружение монументального искусства

город Караганды, проспект Н. Абдирова

128

Могильник Беғазы, XII-X века до нашей эры

археология

Актогайский район, 1 километр к западу от села Бегазы, на правом берегу реки Бегазы, 18 километров выше ее впадения в реку Токырау, в 40 километрах к юго-востоку от села Актогай

129

Место захоронения народного композитора Мади Бапиұлы (1880-1921 годы), архитектор неизвестен

градостроительство и архитектура

Каркаралинский район, в 200 метрах к северу от города Каркаралинск, кладбище Акбеит

130

Развалины Кызылкентского дворца, XIV-XV века

археология

Каркаралинский район, в 3-х километрах к востоку от села Кент, на реке Кызылсу, в притоке реки Талды, в горах Кент, 40 километров к юго-востоку от города Каркаралинск

131

Могильник Талды I (48), XIV-XI векадо нашей эры

археология

Шетский район, в 10 километрах к северо-востоку от поселка Жанажурт, на левом берегу реки Талды

132

Могильник Бұғылы II, эпоха поздней бронзы-ранний железный век

археология

Шетский район, в 40 километрах к северо-востоку от станции Жарык, на берегу реки Шопа, у северо-восточного подножья горы Бугылы

Всего: 6 памятника истории и культуры
(1 – сооружение монументального искусства, 1 – градостроительства и архитектуры, 4 – археологии)

Костанайская область

133

Бюст дважды героя Советского Союза Леонида Беды, скульптор Д. Шварц, 1951 год

сооружение монументального искусства

город Костанай, улица Пушкина, 98

134

Бюст дважды героя Советского Союза Ивана Павлова, скульптор Д. Шварц, 1952 год

сооружение монументального искусства

город Костанай, улица Пушкина, 98

135

Памятник Ыбырая Алтынсарина, скульптор Н. Щербаков, архитекторы И. Покровский, В. Горчинский, 1970 год

сооружение монументального искусства

город Костанай, улица Алтынсарина, 118а, сквер школы-интерната имени Ы. Алтынсарина

136

Ритуальное сооружение Екідің I, VII-IX века

сакральный объект

город Аркалык, в 1,5 километрах к северо-востоку от села Екідің, на правом берегу реки Караторғай

137

Ритуальное сооружение Екідің II, VII-IX века

сакральный объект

город Аркалык, 1,5 километрах к северо-востоку от села Екідің, на левом берегу реки Караторғай

Итого: 5 памятников истории и культуры
(3 – сооружения монументального искусства, 2 – сакральные объекты)

Кызылординская область

138

Бюст дважды Героя Социалистического Труда Ыбырая Жақаева, скульптор А. Пекарев, архитекторы А. Борецкий, К. Кульбашева, 1975 год

сооружение монументального искусства

город Кызылорда, улица Ы.Жақаева

139

Мечеть Айтбая, мастера Ысқан и Камал, 1878 год

градостроительство и архитектура

город Кызылорда, улица Сатпаева, 18

140

Церковь Христа Спасителя, архитекторы А. Есаков, И. Калинин, ХIХ век

градостроительство и архитектура

город Кызылорда, улица Токтыбаева, 5

141

Башня Котыбар, архитектор неизвестен, ХIХ век

градостроительство и архитектура

город Кызылорда, в 7 километрах к северо-западу от села Баймурат батыра

142

Башня Бегім-ана, архитектор неизвестен, ІХ-ХІ века

сакральный объект

Аральский район, в 30 километрах к югу от села Жанакурылыс

143

Городище Жент (Жанқала), Х-ХV века

археология

Жалагашский район, в 37 километрах к югу от села Аккыр

144

Мавзолей Қарасопы, архитектор неизвестен, ХVІІІ-ХІХ века

сакральный объект

Жанакорганский район, в 5 километрах к югу от поселка Жанакорган

145

Мавзолей Айқожа, архитектор неизвестен, ХVIII-XIX века

сакральный объект

Жанакорганский район, в 11 километрах к юго-западу от села Бесарык

146

Мечеть Ақтас, архитектор неизвестен, 1884 год

сакральный объект

Жанакорганский район, в 11 километрах к юго-западу от села Бесарык

147

Городище Сығанақ (Сунақата), Х-ХVІІІ века

археология

Жанакорганский район, в 2-х километрах к северо-западу от села Сунаката

148

Мавзолей Қорасан ата, архитектор неизвестен, конец ХІХ века

сакральный объект

Жанакорганский район, 20 километров к юго-западу от села Жанарык

149

Градостроительный комплекс – историческая часть города Казалинска, конец XIX века-начало XX века:
дом Ганибая, архитектор неизвестен, XIX века;
здание совета депутатов, ныне –здание мемориального музея Г. Муратбаева, архитектор неизвестен, XIX века;
мечеть Ганибая, ныне – здание городской библиотеки, архитектор неизвестен, конец XIX века-начало XX века;
мечеть Ногая, архитектор Г. Муравин, конец XIX века-начало XX века

ансамбли и комплексы

Казалинский район, город Казалинск,
во дворе средней школы № 17
улица Коркыт ата, 24
улица Шаляпина, 17
улица Жанузакова, 51

150

Церковь, ныне – здание Клуба железнодорожников, архитектор неизвестен, 1904 год

градостроительство и архитектура

Казалинский район, поселок Айтеке би, улица Айтеке би, 1

151

Башня Сараман-Қоса (Сарман-Қожа), архитектор неизвестен, Х-ХІ века

градостроительство и архитектура

Казалинский район, в 3-х километрах к востоку от села Каукей

152

Мавзолей Құттыбай, архитектор неизвестен, XVIIІ-XІX века

градостроительство и архитектура

Казалинский район, в 4-х километрах к юго-западу от села Жанкент

153

Городище Жанкент (Янгикент), ІХ-ХІ века

археология

Казалинский район, 1 километр к югу от села Жанкент

154

Мавзолей Баланды ІІ, архитектор неизвестен, VІ-ІІ века до нашей эры

градостроительство и архитектура

Кармакшинский район, в 69,5 километрах к югу от села Куандария

155

Памятники Жетіасарского оазиса: Жетіасар ІІІ (Алтынасар) (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-ІV-V века нашей эры);
Үлкен Қос асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-VІ век нашей эры);
Кіші Қос асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-VІ век нашей эры);
Жалпақ асар ( VІ-VІІ века нашей эры);
Жоласар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-VІ век нашей эры);
Базар асар ( VІ-VІІІ века нашей эры);
Бидайық асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-ІV век нашей эры);
Қаралы асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-VІ-VІІ века нашей эры);
Қурайлы асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-V-VІІ века нашей эры);
Робинсай (Бұзықасар) (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-V-VІІ века н.э.);
Тік асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры -ІV-V века нашей эры);
Томпақ асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-ІV-V века нашей эры);
Жетіасар ІХ (ІV-VІІ века нашей эры)

археология

территория Кармакшинского района

156

Мавзолей Сырлытам, ХІІ-ХІІІ века

градостроительство и архитектура

Кармакшинский район, 106,5 километров к юго-западу от села Комекбаев

157

Комплекс памятника Қорқыт ата, (стела, амфитеатр, хилует, кошкар тас, музей), архитектор Б. Ибраев, С. Исатаев, 1980 год

ансамбли и комплексы

Кармакшинский район, 18 километров к северо- западу от поселка Жосалы

158

Городище Шірік-Рабат, V-ІІ века до нашей эры

археология

Кармакшинский район, 87 километров к юго-западу от села Комекбаев

159

Комплекс памятников Бәбіш-Мола, ІV-ІІ века до нашей эры

археология

Кармакшинский район, 47 километров к югу от села Комекбаев

160

Мавзолей Сырлытам, архитектор неизвестен, ХІІІ века

градостроительство и архитектура

Сырдарьинский район, в 25 километрах к югу от села Инкардария

161

Мавзолей Молқалан (Молла-Калан), архитектор неизвестен, ХVІ век

сакральный объект

Сырдарьинский район, в 6 километрах к северу от села Инкардария

162

Мавзолей Асанас, архитектор неизвестен, ХVІІ век

сакральный объект

Сырдарьинский район, 15 километров к западу от села Айдарлы

163

Мавзолей Бақатам, архитектор неизвестен, ХІХ век

градостроительство и архитектура

Казалинский район, 29 километров к западу от села Сарбулак

164

Мавзолей Қожан қожа, архитектор неизвестен, ХVІІІ век

сакральный объект

Сырдарьинский район, 15 километров к северу от села Айдарлы

165

Мавзолей Асан-ата, архитектор неизвестен, ХVІ век

сакральный объект

Шиелийский район, в 6,5 километрах к юго-востоку от села Байгекум

166

Петроглифы Сауысқандық,
эпоха бронзы, ранний железный век

археология

Шиелийский район, 50 километров к северо-востоку от села Енбекши

167

Мавзолей Оқшы ата, ХІ век

сакральный объект

Шиелийский район, 5 километров к востоку от села Байгекум

168

Мавзолей Төлегетай-Қылышты ата, ХІ-ХІІ века

сакральный объект

Жанакорганский район, в 7 километрах к югу от села Кыркенсе

Итого: 31 памятник истории и культуры (10 – градостроительства и архитектуры, 1 – сооружение монументального искусства, 11 – сакральные объекты, 2 – ансамбли и комплексы, 7 – археологии)

Мангистауская область

169

Подземнная мечеть Бекет-ата и некрополь старый Бейнеу (130 единиц), ХI-ХIХ века:
мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, қойтасы, кошкартасы, ограды, уштасы, саркофаги, стелы

ансамбли и комплексы

Бейнеуский район, в 17 километрах к юго-западу от аула Бейнеу

170

Мавзолей Омар-Тур, мастера О. Еламанұлы, Н. Шорабайұлы, Е.Е. Мынбайұлы, А. Аманжолұлы, Р. Жиенбайұлы, 1898 год

градостроительство и архитектура

Бейнеуский район, в 20 километрах на восток от села Бейнеу

171

Подземная мечеть Бекет-ата в местности Огланды, ХVIII век

градостроительство и архитектура

Каракиянский район, в 95 километрах на северо-восток от села Сенек

172

Некрополь Қызылсу (113 единиц), ХVIII-ХХ века:
мечеть, мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, койтасы, кошкартасы, каменные ограды, үштасы, стелы, бестасы, жетітасы

ансамбли и комплексы

Каракиянский район, в 21 километрах к северу от села Сенек

173

Некрополь Сенек (34 единиц), ХVII-ХХ века, мастера Е. Дутбай, Н. Жарасұлы: мавзолеи, саганатамы, жетітасы

ансамбли и комплексы

Каракиянский район, 1 километр к востоку от села Сенек

174

Подземная мечеть Шопан ата и некрополь (1661 единиц), Х-ХIХ века:
мечеть, колодец, мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, койтасы, кошкартасы, каменные ограды, уштасы, каменные знаки, бестасы, жетітасы, каменные ограды, композиционный бестас, насыпные камни

ансамбли и комплексы

Каракиянский район, в 20 километрах к северо-западу от села Сенек

175

Некрополь Қырғын (26 единиц), ХIХ-ХХ века: мавзолей, саганатамы, койтасы, екітас, үштас, төрттас

ансамбли и комплексы

Каракиянский район, в 5 километрах к западу от села Старый Жетыбай

176

Некрополь Сисем ата (1327 единиц), ХIII-ХIХ века:
мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, койтасы, кошкартасы, каменные ограды, каменные ограды, уштасы, каменные знаки, бестасы, жетитасы, насыпные камни, композиционный кулпытас

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 35 километрах к северу от села Отес

177

Некрополь Уәли (328 единиц) ХI-ХХ века:
мечеть, мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, койтасы, кошкартасы, каменные ограды, уштасы, каменные знаки, бестасы, жетитасы, насыпные камни, композиционный бестас, торттасы, саркофаги

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 60 километрах к северо-востоку от села Отес

178

Некрополь Қарамола (Шытша, Төбеқұдық) (134 единиц), ХVIII-ХIХ века:
мавзолей, саганатамы, койтасы, саркофаги, каменные ограды, холмы каменной кладки

ансамбли и комплексы

Тупкараганский район, в 20 километрах к северу села Таушық

179

Подземная мечеть Шақпақ ата и некрополь (57 единиц), IХ-Х века и XIV-XIX века:
мечеть, саганатамы, кулпытасы, каменные ограды, койтасы, саркофаги, светильники

ансамбль и комплекс

Мангистауский район, в 30 километрах на северо-запад от села Таушық

180

Подземная мечеть Масат ата и некрополь (526 единиц), Х-ХIХ века:
мечеть, мавзолеи, саганатамы, койтасы, каменные ограды, каменные знаки, композиционные койтасы, төрттасы, уштасы, бестасы жетитасы, каменные насыпи, саркофаги, екітасы, композиционный койтас, композиционный кулпытас

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 40 километрах к юго-востоку от села Ұштаған

181

Мечеть Қапаша, мастер Қапаш Қинақұлы, 1928 год

градостроительство и архитектура

Мангистауский район, в 20 километрах к северо-западу от села Жармыш

182

Некрополь Ақүйік (13 единиц), ХIХ-ХХ века:
мавзолеи, саганатамы, каменные ограды, каменные насыпи

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 17 километров к юго-востоку от села Шетпе

183

Некрополь Бекі (113 единиц), ХVIII-ХIХ века:
мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, койтасы, саркофаги, төрттасы, ограды, каменные насыпи, каменные знаки, каменные ограды

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, 1 километр к западу от населенного пункта Бекі

184

Некрополь Қаратөбе (225 единиц), ХVIII-ХХ века:
саганатамы, кулпытасы, койтасы, саркофаги, уштасы, каменные ограды, ограды, каменные насыпи, каменные знаки

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 15 километрах к юго-востоку от села Шебір

185

Подземная мечеть Қараман ата и некрополь (470 единиц), ХIII-ХIХ века:
подземная мечеть, мавзолей, саганатамы, кулпытасы, койтасы, саркофаги, үштасы, каменные знаки, парные каменные знаки, композиционный уштас, уштас, төрттас, бестас, каменные насыпи, каменные ограды

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 35 километрах к юго-западу от села Шетпе

186

Некрополь Қамысбай (430 единиц), ХV-ХIХ века:
мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, койтасы, каменные ограды, насыпные камни, саркофаги, композиционный кулпытас, үштасы, светильники, композиционный қойтас, екітасы, каменные знаки, бестасы, төрттасы, двойные каменные знаки

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 14 километрах к юго-востоку от села Шетпе

187

Некрополь Бесінбай (81 единиц), ХVII-ХIХ века:
мавзолеи, саганатамы,
кулпытас, койтасы, каменные ограды, саркофаги, светильники, төрттас, каменные насыпи, композиционный төрттас, композиционная каменная ограда, композиционная кулпытас

ансамбли и комплексы

Тупкараганский район, в 25 километрах к востоку от города Форт-Шевченко

188

Мемориальный комплекс
Тараса Шевченко (1847-1857 годы), архитектор неизвестен, 1932 год:
землянка Т. Шевченко, 1853 год;
дом-музей, 1853 год;
колодец, 1853-1857 годы;
бюст Т. Шевченко, 1888 год

градостроительство и архитектура

Тупкараганский район, город Форт-Шевченко, парк имени Т.Г. Шевченко, улица Б. Маяулы, 7

Всего: 20 памятников истории и культуры
(4 – градостроительства и архитектуры, 16 – ансамбли и комплексы)

Павлодарская область

189

Торговый дом купца Дерова, ныне – Областной историко-краеведческий музей имени Г. Потанина, архитектор П.П. Батов, 1896 год

градостроительство и архитектура

город Павлодар, улица Астана, 149

190

Мазар народного акына Естая Беркімбайұлы (1874-1946 годы), архитектор неизвестен, 1946 год

градостроительство и архитектура

Актогайский район, в 4-х километрах к югу от села Муткенова

191

Мазар народного акына Жаяу Мұса Байжанұлы (1835–1929 годы), архитектор неизвестен, 1929 год

градостроительство и архитектура

Баянаулский район, в 30 километрах к юго-западу от села Жанатлек

Всего: 3 памятника истории и культуры (3 – градостроительства и архитектуры)

Северо-Казахстанская область

192

Дом Аблая (военный лазарет, казармы), ныне – Музейный комплекс "Резиденция Абылай хана", архитектор неизвестен, 1829 год

градостроительство и архитектура

город Петропавловск, улица Карима Сутюшева,1б

193

Дом купца Янгуразова, ныне – здание Центра по охране и использованию историко-культурного наследия, авторы неизвестные итальянские архитекторы, начало XX века

градостроительство и архитектура

город Петропавловск, улица Горького, 181

194

Дом купца Юзефовича, ныне – Музей изобразительных искусств, архитектор А. Зенков, 1909 год

градостроительство и архитектура

город Петропавловск, улица 314-й стрелковой дивизии, 83

195

Памятник Қарасай и Ағынтай батыров, скульптор Б. Досжанов, 1999 год

сооружение монументального искусства

город Петропавловск, Театральная площадь

196

Мемориальный комплекс Қарасай и Ағынтай батыров, архитекторы Б. Ибраев, С. Агитаев, 1999 год

сакральный объект

Айыртауский район, в 4-х километрах к юго-востоку от села Карасай

197

Поселение Ботай, XXIV-XXII века до нашей эры

археология

Айыртауский район, в 1,5-х километрах юго-восточнее села Никольское, на правом берегу реки Иман-Бурлык

198

Усадьба Сырымбет (Усадьба Уалихановых), строитель Ермолаев, XIX век

ансамбли и комплексы

Айыртауский район, в 3-х километрах к юго-востоку от села Сырымбет

199

Место захоронения Қожаберген жырау (1663-1762 годы), в 2000 году построен мавзолей, архитектор А.Социалулы

сакральный объект

Жамбылский район, село Благовещенка

200

Некрополь Қызылоба, XIV-XV века

археология

Уалихановский район, в 5 километрах от села Береке

Всего: 9 памятников истории и культуры
(3 – градостроительства и архитектуры, 1 – сооружение монументального искусства, 2 – сакральные объекты, 1 – ансамбль и комплексы, 2 – археология)

Туркестанская область

201

Мавзолей Ходжи Ахмеда Ясауи, архитектор неизвестен, конец XIV века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, юго-восточная часть города, территория городища Туркестан

202

Городище Күлтөбе, ІІІ-ІV-ХІV-ХІХ века

археология

город Туркестан, в 350 метрах к югу от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

203

Древний город Туркестан, ХV-ХІХ века

археология

юго-восточная часть города Туркестан

204

Подземная мечеть Хильвет, архитектор неизвестен, XII-ХХ века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 150 метрах к югу от ханаки Ходжи Ахмеда Ясауи

205

Подземная мечеть Әулие Құмшық ата, архитектор неизвестен, XI-ХIІ века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, 1 километр к юго-востоку от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

206

Чилляхана, архитектор неизвестен, XI-ХIІ века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 22 метрах к северо-западу от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

207

Мавзолей Тәуке хана, архитектор неизвестен, XIV-XVII века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 40 метрах к югу от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

208

Мавзолей Рабии Сұлтан Бегім, архитектор неизвестен, XV век

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 60 метрах юго-восточнее мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

209

Мавзолей безымянный (склеп), архитектор неизвестен, XVI век

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 45 метрах к юго-западу от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

210

Крепостная стена цитадели, архитектор неизвестен, XVI-XIX века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, восточная часть цитадели городища Туркестан.

211

Восточная Баня, архитектор неизвестен, XVI-XX века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 150 метрах к юго-западу от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

212

Мавзолей Есім хана, архитектор неизвестен, XVII век

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 12 метрах к югу от западного минарета мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

213

Ворота крепостной стены цитадели, XVI-XIX века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, восточная сторона цитадели городища Туркестан.

214

Мечеть Жұма, архитектор неизвестен, XIX век

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 150 метрах к югу от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи, рядом с Большим Хильветом

215

Комплекс железнодорожной станции (вокзал, депо, дома жилые, ледники), архитектор неизвестен, 1903 год

градостроительство и архитектура

железно-дорожная станция города Туркестана

216

Археологический архитектурный комплекс Сауран, I-XIХ века

археология

в 40 километрах от города Туркестан, 1 километр от автомобильной трассы Западный Китай – Западная Европа

217

Стоянка Қарасу (имени Ш. Уалиханова), эпоха мустье

археология

Байдибекский район, 2 километра к северо-западу от села Карасу, правый берег реки Арыстанды

218

Архитектурный комплекс Аппақ Ишана (мечеть, медресе, дарсхана), архитектор неизвестен, XIX век

градостроительство и архитектура

Байдибекский район, село Шаян, западная окраина села

219

Архитектурный комплекс Исмаил ата, XI-XIX века:
мавзолей Исмаил ата, средние века;
мавзолей Жабраила, XIX век;
мавзолей Қошқар ата, средние века;
мечеть, позднее средневековье; чилляхана, средние века,
ворота, XIX век

градостроительство и архитектура

Казыгуртский район, в центре села Турбат

220

Мавзолей Арыстан баб, XIV-XV века, заново построен в начале XX века

градостроительство и архитектура

Отырарский район, в 1 километре к северу от села Когам

221

Городище Оқсыз (Оксус), I-XIV века

археология

Отырарский район, 8 километров к северу от села Маякум

222

Городище Отырар, I-XVIII века

археология

Отырарский район, на юго-восточной окраине села Талапты

223

Медресе, архитектор неизвестен, конец XIX века

градостроительство и архитектура

Созакский район, на окраине села Баба ата

224

Мечеть-мавзолей Баба ата, мастера Абдурахман, Абдуразак, конец XIX века

градостроительство и архитектура

Созакский район, на окраине села Баба ата, на территории городища Баба ата

225

Развалины замка, VI-X века

археология

Созакский район, на северной окраине села Баба ата, на территории городища Баба ата

226

Мечеть Ноғай Ишана, архитектор неизвестен, XIX век

градостроительство и архитектура

Созакский район, в центре села Созак

227

Мечеть Ишан базар (Ақмешіт), архитектор неизвестен, конец XIX века

градостроительство и архитектура

Ордабасинский район, центр села Аккойлы

228

Башня Ақбикеш (Ақсүмбе), архитектор неизвестен, ХІІІ-ХІV века

градостроительство и архитектура

Созакский район, 1 километр к западу от села Аксумбе

229

Комплекс Үкаша (Үкаш) ата (мазар, колодец), архитектор неизвестен, ІХ-Х века

градостроительство и архитектура

в 35 километрах от города Туркестан, село Бабайкурган

230

Мавзолей Гаухар ана, ХІІ-ХІV века

градостроительство и архитектура

город Туркестан

231

Здание штаба Гарнизона, архитектор неизвестен, ХІХ век

градостроительство и архитектура

город Туркестан, улица Айтеке би 1

232

Могильник Ордабасы, VII-XII века

археология

Ордабасинский район, в 2 километрах восточнее села Бадам

233

Мавзолей Әлқожа ата, XII век

градостроительство и архитектура

город Туркестан, улица А. Туткабаева, в 2,5 километрах к востоку от мавзолея Қожа Ахмета Ясауи

234

Мавзолей Жүсіп ата, XII-ХV века

градостроительство и архитектура

Сауранский район,
село Ески Икан

235

Мечеть-медресе Жәудір-ана, XIV-ХV – ХІХ-ХХ века

археология

город Туркестан, 1 километр к юго-востоку от мавзолея Кожа Ахмета Ясауи

236

Мавзолей Құрбан ата, 1991 год

градостроительство и архитектура

Отырарский район, село Когам, территория мавзолея Арыстан баб

237

Мавзолей Өзбекәлі Жәнібекова, 2000 год

градостроительство и архитектура

Отырарский район, село Когам, территория мавзолея Арыстан баб

238

Мавзолей Ұзын ата, ХІХ-ХХ века

градостроительство и архитектура

Шардаринский район, 4 километра к северо-востоку отсела Узын ата

239

Әлди бастау әулиесі, Х-ХІ века

археология

Тюлкубасский район, село Абай

240

Мечеть-медресе Шәмет Ишан, ХІХ век

градостроительство и архитектура

в центре села Карнак

Итого: 40 памятников истории и культуры
(30 - градостроительства и архитектуры, 10 – археологии)

область Ұлытау

241

Группа могильников Айдарлы, эпоха поздней бронзы-раний железный век

археология

Жанаркинский район, село Айшырак, в 2-х километрах к западу от села, на правом берегу реки Атасу, в долине Аксай

242

Могильник Саңғыру II (150 каменных оград), эпоха бронзы- ранний железный век

археология

Жанаркинский район, село Айшырак, в 5,5 километрах к западу от села, 4-х километрах к северо-западу подсобного хозяйства Дарат, в ущелье Сангыру, в верховьях реки Атасу

243

Могильник Айшырақ, эпоха бронзы

археология

Жанаркинский район, село Актау, в 20 километрах к северу от села, на левом берегу реки Атасу, 93 километра к юго-востоку от рудника Каражал

244

Могильник Саңғыру I (40 каменных оград), эпоха поздней бронзы

археология

Жанаркинский район, село Актау, в 45 километрах к востоку от села, в урочище Сангуыр, в 3-х километрах к северо-востоку от урочища Дарат

245

Мавзолей Жұбан-ана, архитектор неизвестен, XI-ХII века

градостроительство и архитектура

Жанаркинский район, станция Монадырь, в 12 километрах к северо-западу от станции, на правом берегу реки Сарысу

246

Мавзолей Айранбая (Бескүмбез), архитектор неизвестен, XIX век

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Алгабас, в 35 километрах к югу от села, на правом берегу реки Сарысенгир

247

Мавзолей Аяққамыр, архитектор неизвестен, XI-ХII века

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Жезды, в 9 километрах к северо-западу от села, на левом берегу реки Жезды

248

Мавзолей Алаша хана, архитектор неизвестен, XI-ХII века

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Малшыбай, в 2-х километрах к юго-западу от села, на правом берегу реки Каракенгир

249

Мавзолей Жошы хана, архитектор неизвестен, I-ая половина XIII века

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Малшыбай, в 28 километрах к юго-востоку от села, на левом берегу реки Кенгир, в 50 километрах к северо-востоку от города Жезказгана

250

Мавзолей Дүзена (Жүзден), мастер Еманұлы Сералы, 1863-1866 годы

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Малшыбай, в 30 километрах к северу-западу от села, на правом берегу реки Каракенгир

251

Ритуальное строение Домбауыл, VIII-IX века

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Малшыбай, в 24 километрах к юго-востоку от села, на правом берегу реки Кенгир, в 55 километрах к северо-востоку от города Жезказган

252

Мавзолей Лабақ, архитектор неизвестен, XIХ век

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Малшыбай, в 20 километрах к юго-востоку от села, на левом берегу реки Каракенгир

253

Мавзолей Кетебая, архитектор неизвестен, 1898 год

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Малшыбай, в 20 километрах к юго-востоку от села, на левом берегу реки Каракенгир

254

Мавзолей Болған-ана, архитектор неизвестен, XII-ХIII века

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Талап, в 30 километрах к юго-востоку от села

255

Городище Басқамыр, IX-XII века

археология

Улытауский район, село Талдысай, в 0,5 километрах к юго-востоку от села, в 18 километрах к северу от поселка Жезды, на левом берегу реки Жезды, в устье реки Талдысай

256

Мавзолей Мақат, архитектор неизвестен, 1923 год

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Шенбер, в 8 километрах к северо-западу от села

257

Комплекс Ақмешіт әулие, ХІV-ХV века

археология

Улытауский район, к западу от поселка Улытау, на вершине горы Ақмешіт әулие

Итого: 17 памятников истории и культуры
(11 - градостроительства и архитектуры, 6 – археологии)

Восточно-Казахстанская область

258

Народный дом, ныне – Областной драматический театр имени Жамбыла, архитектор неизвестен, 1902 год

градостроительство и архитектура

город Усть-Каменогорск, улица Токтарова, 47а

259

Дворец культуры металлургов, архитектор Л. Маковеев, 1957 год

градостроительство и архитектура

город Усть-Каменогорск, проспект Независимости, 68

260

Бюст Героя Советского Союза Толегена Тохтарова, скульптор П. Шишов, архитекторы В. Раппопорт, А. Мартиросов, 1970 год

сооружение монументального искусства

город Риддер, улица Тохтарова

261

Курганный могильник Шілікті, VII-V веки до нашей эры

археология

Зайсанский район, в 3-х километрах к юго-западу и 5 километрах к северо-востоку от села Шілікті

262

Мавзолей Зейноллы, мастер-строитель Баязит Сатбаев, 1925 год

градостроительство и архитектура

Зайсанский район, в 0,5 километрах к северо-востоку от села Жолшы

263

Развалины храма Аблайкета, 1654-1657 годы

археология

Уланский район, в 15 километрах к юго-востоку от села Бозанбай

264

Бюст Б. Шаяхметова, скульптор В. Самойлов, архитектор С. Артеменко, 2014 год

сооружение монументального искусства

город Усть-Каменогорск, улица Бағдат Шаяхметов 6, площадь перед зданием Дома культуры акционерного общества "Усть-Каменогорский титано-магниевый комбинат"

265

Могильник Берел, рyбeж эпохи раннего железа-раннего средневековья

археология

Катонкарагайский район, село Жамбыл

Итого: 8 памятников истории и культуры
(3– градостроительства и архитектуры, 2 – сооружения монументального искусства, 3 – археологии)


Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2020 жылғы 14 сәуірдегі № 88 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 15 сәуірде № 20397 болып тіркелді.

      "Тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Мәдениет және спорт министрінің 14.01.2022 № 9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      1. Қоса беріліп отырған Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімі бекітілсін.

      2. "Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2019 жылғы 30 мамырдағы № 156 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 18756 болып тіркелген, 2019 жылғы 7 маусымда Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің Эталондық бақылау банкінде жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

      3. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Мәдениет және өнер істері департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуін;

      2) осы бұйрық қолданысқа енгізілгеннен кейін екі жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      3) осы тармақпен көзделген іс-шаралар орындалғаннан кейін екі жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Заң қызметі департаментіне іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт вице-министріне жүктелсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Мәдениет және спорт министрі
А. Раимкулова

  Қазақстан Республикасы
Мәдениет және
спорт министрінің
2020 жылғы 14 сәуірдегі
№ 88 Бұйрығымен
бекітілген

Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімі

      Ескерту. Тізім жаңа редакцияда - ҚР Мәдениет және ақпарат министрінің 24.10.2023 № 417-НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Р/с №

Тарих және мәдениет ескерткішінің атауы

Ескерткіштің түрі

Ескерткіштің орналасқан жері

1

2

3

4

Астана қаласы

1

Бозоқ қалашығы, VІІІ-ІХ ғасырлар

археология

Астана қаласының оңтүстік-батыс бөлігі, Бұзықты көлінің шығыс жағалауы

2

Мұсылман мектебі, қазіргі – Тарихи-мәдени мұра объектілерін және ескерткіштерді сақтауды қамтамасыз ету жөніндегі дирекциясының ғимараты, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасырдың соңы

қала құрылысы және сәулет

Отырар көшесі, 1/3

3

Тың игерушілер сарайы, қазіргі – "Астана" концерт залы, сәулетшілер П.Ю. Фогелс, О.Н. Крауклис, Д.К. Даннеберг, 1963 жыл, 2000-2001 жылдары реконструкция жүргізілген

қала құрылысы және сәулет

Кенесары көшесі, 32

Барлығы: 3 тарих және мәдениет ескерткіштері

(1 – археология, 2 – қала құрылысы және сәулет)

4

Қазақстан Республикасы Ғылым академиясының бас корпусы, қазіргі – "Ғылым ордасы" республикалық мемлекеттік кәсіпорнының ғимараты, сәулетші А.В. Щусев, 1948-1953 жылдар, 1980 жылғы жапсарлас құрылыс

қала құрылысы және сәулет

Шевченко көшесі, 28

5

А.С. Пушкин атындағы мемлекеттік кітапхана, қазіргі – Қазақстан Республикасының Ұлттық кітапханасының ғимараты, сәулетшілер В.П. Ищенко, В.Н. Ким, К.К. Кальпой, В.Н. Тютин, Э.К. Кузнецова, 1970 жыл

қала құрылысы және сәулет

Абай даңғылы, 14

6

Верный ерлер гимназиясы, қазіргі – Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің ғимараты, сәулетші П. Гурдэ, 1892-1895 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Қазыбек би көшесі, 28

7

Республика сарайы, сәулетшілер Н.И. Рипинский, В.Н. Ким, Л.Л. Ухоботов, Н.Г. Ратушный, В.И. Кукушкин, Б.Н. Делов, 1970 жыл

қала құрылысы және сәулет

Достық даңғылы, 54 Абай алаңы

8

Қазақ ССР Үкіметінің үйі, қазіргі – Т. Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының ғимараты, сәулетші М.Я. Гинзбург, 1927-1931 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Бөгенбай батыр көшесі, 136 а

9

М.О. Әуезовтың әдеби-мемориалдық музей-үйі, сәулетші Г.Г. Герасимов, 1961 жыл, әкімшілік ғимарат, 1963 жыл

қала құрылысы және сәулет

Төлебаев көшесі, 185

10

Сәулетшілер Зенковтардың үйі, қазіргі – қалалық жедел жәрдем станциясының ғимараты, сәулетші белгісіз, XIX ғасырдың соңы

қала құрылысы және сәулет

Қазыбек би көшесі, 115

11

Қазақ ССР-нің Үкімет үйі, қазіргі – Қазақ-британ техникалық университеті, сәулетшілер Б.Р. Рубаненко, Т.А. Симонов, 1947-1957 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Төле би көшесі, 59, Астана алаңы

12

Верный қаласының құрметті азаматы Т.А. Головизиннің үйі, қазіргі – Мемлекеттік резиденцияның № 4 ғимараты, сәулетші белгісіз, 1905-1908 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Н. Назарбаев даңғылы, 162

13

Көпес М.А. Гавриловтың үйі, сәулетші А.П. Зенков, XX ғасырдың басы

қала құрылысы және сәулет

Желтоқсан көшесі, 167

14

Көпес И. Ғабдувалиевтің сауда үйі, қазіргі – "Қызыл-Таң" маталар үйі, сәулетші А.П. Зенков, 1912 жыл

қала құрылысы және сәулет

Жібек жолы көшесі, 39

15

Офицерлер жиналысының үйі, қазіргі – Ықылас атындағы халық музыкалық аспаптар музейінің ғимараты, сәулетші А.П. Зенков, 1908 жыл

қала құрылысы және сәулет

Зенков көшесі, 24

16

Көпес Г. Шахворостовтың үйі, қазіргі – Қазақстан Республикасындағы Америка Құрама Штаттарының консулдығы ғимараты, сәулетші А.П. Зенков, 1890 жыл

қала құрылысы және сәулет

Н. Назарбаев даңғылы, 99

17

"Медеу" спорт кешені, сәулетшілер В.З. Кацев, А.С. Қайнарбаев, инженер С.Б. Матвеев, 1969-1972 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Медей шатқалы

18

Ә. Қастеев атындағы Мемлекеттік өнер музейінің ғимараты, сәулетшілер Э.К. Кузнецова, О.А. Наумова, Б.М. Новиков, 1976 жыл

қала құрылысы және сәулет

Көктем-3 ықшам ауданы, 22/1 ү

19

Верный ерлер гимназиясының пансионы, қазіргі – С. Бегалин атындағы орталық қалалық балалар кітапханасы ғимараты, сәулетші П.В. Гурдэ, А.П. Зенковтың қатысуымен, 1907 жыл

қала құрылысы және сәулет

Достық даңғылы, 15

20

Вознесенск кафедралды соборы, сәулетшілер К.А. Борисоглебский, С.К. Тропаревский, Н.И. Степанов пен А.П. Зенковтың қатысуларымен, 1904-1906 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Гоголь көшесі, 40, 28 гвардиялық-панфиловшылар атындағы саябақ

21

Абай атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық опера және балет театрының ғимараты, сәулетшілер А.Н. Простаков, Н.О. Оразымбетов, 1939-1941 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Қабанбай батыр көшесі, 110

22

А.Колпаковский атындағы реалдық бастауыш қалалық училище, қазіргі – "Қазқайтажаңарту" республикалық мемлекеттік кәсіпорынның ғимараты, сәулетші А.П. Зенков, 1890 жыл

қала құрылысы және сәулет

Гоголь көшесі, 37

23

Мемлекет және қоғам қайраткері Дінмұхамед Ахмедұлы Қонаевтың бюсті, мүсіншілер Т.С. Досмағамбетов, А.Б. Татаринов, 1978 жыл

монументтік өнер құрылысы

Бөгенбай батыр және Д.Қонаев көшелерінің қиылысы

24

Екі мәрте Кеңес Одағының Батыры С.Д. Луганскийдің бюсті, мүсінші Б. Павлов, сәулетші И. Белоцерковский, 1947 жыл

монументтік өнер құрылысы

Абылай хан даңғылы, (Гоголь және Әйтеке би көшелерінің қиылысы)

25

Даңқ мемориалы, мүсіншілер А.В. Артимович, В.В. Андрюшенко, сәулетшілер Т.К. Басенов, Р.А. Сейдалин, 1975 жыл

монументтік өнер құрылысы

28 гвардиялық-панфиловшылар атындағы саябақ

26

Абай Құнанбайұлының (Ибраһим) ескерткіші, мүсінші Х.И. Наурызбаев, сәулетші И. Белоцерковский, 1961 жыл

монументтік өнер құрылысы

Достық даңғылы, Абай алаңы

27

Мұхтар Әуезовтің ескерткіші, мүсінші Е.А. Сергебаев, сәулетшілер О. Баймырзаев, А. Қайнарбаев, 1980 жыл

монументтік өнер құрылысы

Абай даңғылы, М. Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының алдында

28

Шоқан Уәлихановтың ескерткіші, мүсінші Х.И. Наурызбаев, сәулетші Ш.Е. Уәлиханов, 1969 жыл

монументтік өнер құрылысы

Шевченко көшесі, Қазақстан Республикасы Ғылым академиясының алаңы

29

Әліби Жангелдиннің ескерткіші, мүсіншілер Т.С. Досмағамбетов, О.Г. Прокопьева, сәулетші Ш.Е. Уәлиханов, 1975 жыл

монументтік өнер құрылысы

Алматы-1 станциясы вокзалының алаңы

30

Амангелді Имановтың ескерткіші, мүсінші Х. Асқар-Сарыджа, сәулетші Т. Басенов, 1947 жыл

монументтік өнер құрылысы

Абылай хан даңғылы, Амангелді саябағы

31

Нан өнімдері министрлігінің ғимараты, қазіргі – "Мәдениеттерді жақындастыру орталығы" мемлекеттік музейі" республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорнының ғимараты, сәулетші В. Твердохлебов, мүсінші И. Вахек, 1936 жыл

қала құрылысы және сәулет

Қабанбай батыр көшесі, 94

32

Ахмет Байтұрсынұлының музей-үйі, сәулетші белгісіз, 1917 жыл

қала құрылысы және сәулет

А. Байтұрсынұлы көшесі, 60

33

Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік музейі ғимараты, сәулетшілер Ю. Ратушный, З. Мустафина, Б. Рзагалиев, 1985 жыл

қала құрылысы және сәулет

Н. Назарбаев даңғылы, Самал-1 ықшамауданы, 44

34

Орталық мемлекеттік архив ғимараты, сәулетшілер С. Суховский, Д. Страховский, 1962 жыл

қала құрылысы және сәулет

Абай даңғылы, 39

35

Ш. Айманов атындағы "Қазақфильм" кешендік ғимараты (тонстудия, өндірістік, екі павильонды блок), сәулетшілер Д. Фомичев, В. Райлян, 1940 жыл

қала құрылысы және сәулет

Әл-Фараби даңғылы, 176

36

Саяси-ағарту үйі, қазіргі – Қазақконцерт, 1955 жыл

қала құрылысы және сәулет

Абылай хан даңғылы, 83

Барлығы: 33 тарих және мәдениет ескерткіштері
(25 – қала құрылысы және сәулет, 8 – монументтік өнер құрылысы)

Шымкент қаласы

37.

Сайрам (Испиджаб) қалашығы, VІІІ-ХVІІ ғасырлар

археология

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

38

Әбдел-Әзіз баб кесенесі, XIII-ХVIІI ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

39

Ибрагим ата кесенесі, XIII-ХVIІI ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

40

Қожа Салық кесенесі, XIII-ХVIІI ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

41

Мірәлі баб кесенесі, XIII-ХVIІI ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

42

Қарашаш ана кесенесі, XII-ХVIІI ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

43

Хызыр мұнарасы, ХІХ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

Барлығы: 7 тарих және мәдениет ескерткіштері
(1 – археология, 6 – қала құрылысы және сәулет)

Абай облысы

44

Бірінші қоғамдық кітапхана, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасырдың соңы

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Мәңгілік ел көшесі, 22

45

Ямышевскилік бекініс қақпасы, сәулетші Андреев, XVIII ғасыр (1776 жыл)

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Абай көшесі

46

Губернатор үйі, қазіргі – Облыстық тарихи-өлкетану музейінің ғимараты, сәулетші белгісіз, 1856 жыл

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Абай көшесі, 90

47

Почтальон Липухиннің үйі, қазіргі – Ф.М. Достоевскийдің әдеби-мемориалдық музей-үйінің ғимараты (1857-1859 жылдары тұрған), сәулетші белгісіз, XІX ғасырдың ортасы

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Достоевский көшесі, 118

48

Революция және азамат соғысы батырларына мемориал, мүсіншілер А.В. Тихомиров, О.С. Клюшкин, А.М. Семченко, сәулетші М.И. Михайлов, 1977 жыл

монументтік өнер құрылысы

Семей қаласы, Мамай батыр көшесіндегі саябақ аумағы

49

Екі мұнаралы мешіт, сәулетшілері А. Болотов, инженер-поручик Манашев, 1856-1862 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Абай көшесі, 50

50

Бір мұнаралы мешіт, сәулетшілері Ғабдулла Эфенди, Баязид Сатбаев, 1908-1910 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, М. Жұмабаев көшесі, 17

51

Мұхтар Әуезов дүниеге келген үй, сәулетші белгісіз, XIX ғасырдың ІІ-ші жартысы

қала құрылысы және сәулет

Абай ауданы, Бөрілі ауылы

52

Абай Құнанбайұлының усадьбалық кешені (Абайдың музей-үйі, Абайдың жерленген орны), 1894-1904 жылдар

ансамбльдер мен кешендер

Абай ауданы, Кеңгірбай би ауылы, Жидебай шатқалы

53

Қозы-Көрпеш-Баян сұлу кесенесі, VIІІ-X ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Аягөз ауданы, Тарлаулы ауылынан оңтүстікке қарай 7 шақырым, Аягөз өзенінің оң жағалауы, Тансық станциясынан батысқа қарай 11 шақырым

54

Абайдың "Жидебай-Бөрілі" мемлекеттік тарихи-мәдени және әдеби-мемориалдық музей-қорығының ғимараттар тобы (әкімшілік ғимарат, көпес Р. Ершовтың үйі, жалғасқан құрылыс) сәулетші белгісіз, 1860 жыл

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Қ. Мұхамедханов көшесі, 29

55

Абай Құнанбайұлы оқыған Ахмет Риза медресесі, сәулетші белгісіз, XIX ғасырдың 60 жылдары

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Қ. Мұхамедханов көшесі, 29

56

Абай Құнанбайұлы тұрған үй (Анияр Молдабаевтың үйі), қазіргі – "Алаш арыстары – М. Әуезов" музейі, сәулетші белгісіз, XIX ғасырдың соңы

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Бөгенбай батыр көшесі, 132

Барлығы: 13 тарих және мәдениет ескерткіштері
(11 – қала құрылысы және сәулет, 1 – монументтік өнер құрылысы, 1 – ансамбль мен кешен)

Ақмола облысы

57

В.В. Куйбышев музей-үйі, қазіргі – Көкшетау қаласының тарихы музейінің ғимараты, 1889-1905 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Көкшетау қаласы, Қанай би көшесі, 32

58

Шоқан Уәлихановтың ескерткіші, мүсінші Т.С. Досмағамбетов, сәулетші К.А. Әбдіков, 1971 жыл

монументтік өнер құрылысы

Көкшетау қаласы, М. Әуезов және М. Сағдиев көшелерінің қиылысы

59

Халық композиторы Біржан Қожағұлұлының жерленген жері (1832-1897 жылдар) (бюст, стела), мүсінші Т.С. Досмағамбетов, 1950 жыл

монументтік өнер құрылысы

Степняк қаласы, Біржан сал көшесі, ескі зират аумағы

60

Ботағай (Бытығай) кесенесі, XIV-XV ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Қорғалжын ауданының Қорғалжын ауылынан шығысқа қарай 2 шақырым

61

Сәулеттік-мемориалдық монумент, 2004 жыл

монументтік өнер құрылысы

Бурабай кенті, Абылай хан алаңқайы

Барлығы: 5 тарих және мәдениет ескерткіштері
(3 – қала құрылысы және сәулет, 2 – монументтік өнер құрылысы)

Ақтөбе облысы

62

Теміржолшылардың мәдениет үйі, сәулетші белгісіз, 1928 жыл

қала құрылысы және сәулет

Ақтөбе қаласы, Ш. Уәлиханов көшесі, 39

63

Кеңес Одағының батыры ұшқыш-космонавт В.И. Пацаевтың ескерткіш-мүсіні, мүсінші Ю.А. Тур, сәулетші А.А.Заварзин, 1976 жыл

монументтік өнер құрылысы

Ақтөбе қаласы, Әбілқайыр хан даңғылы

64

Кеңес Одағының батыры Әлия Молдағұлованың ескерткіш-мүсіні, мүсінші Е.Н. Штамм, сәулетші Л.В. Распутов, 1960 жыл

монументтік өнер құрылысы

Ақтөбе қаласы, Шернияз көшесі

65

Дауымшар некрополі: кесене, сағанатам, құлпытастар, шағын сәулет нысандары, ХVІІІ-ХХ ғасырдың басы

ансамбльдер мен кешендер

Байғанин ауданы, Жарқамыс ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 40 шақырым

66

Қарасақал некрополі: кесене, сағанатам, құлпытастар, шағын сәулет нысандары, ХVІІ-ХХ ғасырлар

ансамбльдер мен кешендер

Байғанин ауданы, Жарқамыс ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 60 шақырым

67

Сүндет кесенесі, шебер Дәулетнияз, XIX ғасырдың аяғы

қала құрылысы және сәулет

Байғанин ауданы, Жарқамыс ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 66,9 шақырым

68

Асан-Қожа некрополі: кесене, сағанатам, құлпытастар, шағын сәулет нысандары, ХVІІІ-ХХ ғасырлар

ансамбльдер мен кешендер

Байғанин ауданы, Миялы аулынан оңтүстік-батысқа 22,7 шақырым км, Оймауыт ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 43 шақырым

69

Тоқпан кесенесі, сәулетші белгісіз, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Шалқар ауданы, Аққайтым аулынан солтүстік-батысқа 18 шақырым, Шалқар қаласынан оңтүстік-батысқа 38,3 шақырым

70

Абат-Байтақ қорымы халықтық сәулет және тас қашау өнері мемориалдық музей кешені

ансамбльдер мен кешендер

Қобда ауданы, Талдысай ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 12 шақырым

Барлығы: 9 тарих және мәдениет ескерткіштері
(3 – қала құрылысы және сәулет, 2 – монументтік өнер құрылысы, 4 – ансамбльдер мен кешендер)

Алматы облысы

71

Қапшағай гидроторабы, инженер Н.В. Вологдин, сәулетші Е.В. Эрхарт, 1965-1971 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Қонаев қаласы, Іле өзенінде

72

Қарамерген қалашығы, ІХ-ХІІІ ғасырлар

археология

Балқаш ауданының Бақанас ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 200 шақырым, Ортасу құрғақ арнасынан солтүстікке қарай 3 шақырым

73

"Таңбалы" археологиялық ландшафтының петроглифтері, қола дәуірі, орта ғасырлар

археология

Жамбыл ауданының Қарабастау ауылы, Қопа станциясынан солтүстік-батысқа қарай 40 шақырым

74

Жамбыл музей-үйінің кешені, 1938–1946 жылдар:
Жамбылдың тұрғын үйі (1936-1938) – қазіргі қорсақтау қоймасы, 1935 жыл;
Жамбылдың тұрғын үйі (1936-1938), қазіргі – Әдеби-мемориалдық музей-үйі, сәулетшілер В.В. Бирюков, А.К. Деев, 1938 жыл;
жапсарлас құрылыс, 1995 жыл;
Жамбыл кесенесі (1846-1865 жылдар), сәулетші И.И. Белоцерковский, 1957 жыл;
әкімшілік ғимарат, 1960 жыл;
саябақ

ансамбльдер мен кешендер

Жамбыл ауданының Жамбыл ауылы

75

Талғар (Талхиз) қалашығы, VIII-XIV ғасырлар

археология

Талғар қаласы шетінің оңтүстік бөлігі, Талғар өзенінің оң жағалауы

76

Сүйінбай Аронұлының кесенесі, 1996 жыл

қала құрылысы және сәулет

Жамбыл ауданының Қарақастек ауылы

77

Үмбетәлі Кәрібаевтың музей-үйі, 1946 жыл

қала құрылысы және сәулет

Жамбыл ауданының Үмбетәлі ауылы

78

"Таңбалы тас" петроглифтері, XVII-XVIII ғасырлар

археология

Қонаев қаласы,
Іле өзенінің төменгі ағысындағы бөгеттен 25 шақырым

Барлығы: 8 тарих және мәдениет ескерткіштері
(3 – қала құрылысы және сәулет, 1 – ансамбль мен кешен, 4 – археология)

Атырау облысы

79

Сарайшық қалашығы, ХІІІ-ХVІ ғасырлар

археология

Махамбет ауданы, Сарайшық ауылынан шығысқа қарай 1,5 шақырым

80

Мұнайшылар тұрғын қалашығы (тұрғын үйлер (4), су қысымды мұнара, Құрманғазы атындағы мәдениет сарайы), сәулетшілер А.В. Арефьев, С.В. Васильковский, 1943-1948 жылдар

ансамбльдер мен кешендер

Атырау қаласы, Тұрғын қалашығы ықшамауданы, М. Әуезов көшесі, 1,2; Волгоград көшесі, 10; С. Сауырғалиев көшесі, 1; М. Әуезов көшесі, Шарипов көшесінің бұрышы

81

Жұбан кесенесі, шеберлер Шанен Бекбаев, Қаражүсіп балаларымен, ХІХ-ХХ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Жылыой ауданы, Құлсары қаласынан солтүстікке қарай 90 шақырым

82

Ақын, 1836-1838 жылдардағы көтеріліс басшысы Махамбет Өтемісұлының (1803-1846 жылдар) жерленген жері, кесене 1995 жылы салынған

қала құрылысы және сәулет

Индер ауданы, Индер ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 40 шақырым

Барлығы: 4 тарих және мәдениет ескерткіштері
(1 – археология, 1 – ансамбль мен кешен, 2 – қала құрылысы және сәулет)

Батыс Қазақстан облысы

83

Орыс-қырғыз (қазақ) мектебі, қазіргі – Батыс Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану музейінің ғимараты, сәулетші белгісіз, 1864 жыл

қала құрылысы және сәулет

Орал қаласы, Н. Назарбаев даңғылы, 184

84

Қала құрылысы кешені – ескі Оралдың қала орталығынан Михаил Архангел Соборына дейін, XVIII-XX ғасырлар
Коммерциялық банк, қазіргі – Облыстық әкімшілік ғимараты, 1896 жыл;
Жазалы атамандар үйі, қазіргі – Батыс Қазақстан облысы Полиция департаментінің емханасы мен госпиталінің ғимараты, 1823 жыл;
көпес Қаревтің үйі, қазіргі – Ғ. Құрманғалиев атындағы облыстық филармония ғимараты, 1901 жыл;
әскери шаруашылық басқармасы, қазіргі – Х. Есенжанов атындағы балалар және жасөспірімдер кітапханасы ғимараты, 1869 жыл;
Михаил Архангел Соборы,1740-1751 жылдар;
типтік қалалық усадьба, қазіргі – Әскери прокуратура ғимараты, 1878 жыл;
құтқарушы Христтің храмы, сәулетші В.Н. Чагин, 1891-1907 жылдар

ансамбльдер мен кешендер

Орал қаласы
Н. Назарбаев даңғылы, 168
Н. Назарбаев даңғылы, 179
Қарев көшесі, 47
Н. Назарбаев даңғылы, 166/2
Н. Назарбаев даңғылы, 68
Н. Назарбаев даңғылы, 147а
Н. Назарбаев даңғылы, 202

85

В. Чапаев музейінің кешені, 1919 жыл:
В. Чапаев дивизиясының 25-ші штабы (музей), 1919 жыл;
В. Чапаевтың қайтыс болған жері (обелиск және стела), 1978 жыл;
Чапаевшылардың бауырластар ескерткіші, 1956 жыл

ансамбль мен кешен

Ақжайық ауданы, Чапаев ауылының Мәдениет және демалыс саябағы, ескерткіштер аллеясы

86

Орда баспаханасы, қазіргі – тұрғын үй, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасырдың ІІ-ші жартысы

қала құрылысы және сәулет

Бөкей ордасы ауданы, Хан Ордасы ауылы, Абдолла Теңізбаев көшесі, 19

87

Кеңес Одағының батыры Мәншүк Мәметованың бюсті, мүсіншілер Ю.П. Поммер, Н.А. Ковальчук, 1971 жыл

монументтік өнер құрылысы

Жәнібек ауданының Жәнібек ауылы, М. Өтемісов көшесі, 26

88

Батыс Қазақстан облыстық Хан ордасы тарихи-мәдени, сәулеттік-этнографиялық музей-қорығы:
Хан сарайы ғимараты, 1828 жыл;
Хан мешіті, қазіргі – "Хан мешіті" музейінің ғимараты, 1835 жыл;
Дәрігер А.А. Сергачев үйі, қазіргі – Ш. Бөкеевтің әдеби-мемориалдық музейінің ғимараты, 1830 жыл;
Қазынашылық ғимараты, қазіргі – Бөкей Ордасы тарихы музейінің ғимараты, 1867 жыл;
Әйелдер гимназиясы, қазіргі – Халыққа білім беру музейінің ғимараты, 1883 жыл;
Аурухана, 1872 жыл;
Халық училищелері инспекторы Данилевскийдің үйі, қазіргі – Тұңғыш қазақ баспаханасы музейінің ғимараты, 1841 жыл;
Жәңгір училищесі мұғалімі Ольдекоптың үйі, қазіргі –А. Тажетдиновтың мемориалдық музейінің ғимараты, 1841 жыл;
Халық училищелері инспекторы А.Е. Алекторовтың үйі, қазіргі –С. Меңдешевтің мемориалдық музейінің ғимараты, 1842 жыл;
А. Оразбаева тұрған Халық училищелері инспекторы И.И. Проскуряковтың үйі, 1842 жыл;
Аурухана ғимараты, қазіргі – Денсаулық сақтау мемориалдық музейінің ғимараты, 1852 жыл;
Халық училищелері инспекторы А.А. Воскресенскийдің үйі, қазіргі – Табиғат музейінің ғимараты, 1890 жыл;
Жәңгірхан кесенесі, 1997 жыл;
Күйші Дәулеткерей кесенесі, 2000 жыл;
М. Бабажанов кесенесі, 2001 жыл;
Тарғын мектебі ғимараты (Педтехникум) – қазіргі әкімшілік ғимарат, 1868 жыл

ансамбльдер мен кешендер

Бөкей ордасы ауданы, Хан Ордасы ауылы

89

Жайық қалашығы, ХІV-ХV ғасырлар

археология

Орал қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 12 шақырым, Жайық өзенінің 2-ші жайылма үсті террассасында

Барлығы: 7 тарих және мәдениет ескерткіштері
(2 – қала құрылысы және сәулет, 1 – монументтік өнер құрылысы, 3 – ансамбльдер мен кешендер, 1 – археология)

Жамбыл облысы

90

Тараз қалашығы, I-ХIХ ғасырлар

археология

Тараз қаласы, Ташкент көшесі, 2

91

Талас өзенінен өтетін ортағасырлық көпірдің қирандылары, XIII ғасыр

археология

Тараз қаласының оңтүстік-шығыс шетінде, Тектұрмас кесенесінің маңы

92

Қали Жүніс моншасы, сәулетші белгісіз, XX ғасырдың басы

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласы, Байзақ батыр көшесі, 38

93

Қарахан кесенесі, сәулетші белгісіз, XI-ХІІ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласы, Қарахан көшесі, 29

94

Тектұрмас кесенісі, сәулетші белгісіз, Х-XIV ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласының оңтүстік-шығыс шеті, Талас өзенінің оң жағалауы, Тектұрмас тауының шыңында

95

Дәуітбек (Шамансұр) кесенесі, сәулетші белгісіз, XIII ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласы, Карахан көшесі, 29

96

Әбдіқадір мешіті-медресесі, сәулетші белгісіз, XХ ғасырдың басы

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласы, Абай көшесі, 5

97

Жүнісбай мешіті (Әулие ата), сәулетші белгісіз, 1913 жыл

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласы, С. Адамбаев көшесі, 24

98

Нәметбай мешіті, сәулетші белгісіз, 1887-1897 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласы, Ташкент көшесі, 21

99

Жамбыл Жабаевтың ескерткіші, мүсінші Х. Наурызбаев, сәулетші В. Сашенко, 1961 жыл.

монументтік өнер құрылысы

Тараз қаласы, Абай көшесі 125, Жамбыл облысы әкімдігі ғимаратының алдындағы алаң

100

Төменгі Барысхан қалашығы (Төрткүл), VI-XII ғасырлар

археология

Байзақ ауданы, Талас ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 шақырым, Талас өзенінің оң жағалауында, Тараз-Алматы жолынан солтүстікке қарай 0,5 шақырым

101

Түймекент қалашығы, VI-XII ғасырлар

археология

Байзақ ауданы, Түймекент ауылының оңтүстік-шығыс шеті, Талас өзенінің оң жағалауында

102

Оххум қалашығы, VI-XII ғасырлар

археология

Байзақ ауданы, Тегістік ауылының солтүстік-батысқа қарай 13,5 шақырым, Тегістік-Бостандық тас жолынан батысқа қарай 300 метр жерде

103

Айша бибі кесенесі, сәулетші белгісіз, XI-XII ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Жамбыл ауданы, Айшабибі ауылы, Батыс Европа – Батыс Қытай автомагистралынан 1 шақырым

104

Бабаджа Хатун кесенесі, сәулетшісі белгісіз, XІ-XIІ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Жамбыл ауданы, Айшабибі ауылы, Батыс Европа – Батыс Қытай автомагистралынан 1 шақырым

105

Ақыртас сәулет-археологиялық сарай кешені, VIII-XIІ ғасырлар

ансамбль мен кешен

Жамбыл ауданы, Ақшолақ станциясынан оңтүстікке қарай 7 шақырым

106

Жалпақтөбе (Жікіл) қалашығы, VI-XII ғасырлар

археология

Жамбыл ауданының Жалпақтөбе ауылы

107

Берікқара қорымы, біздің дәуірімізге дейінгі ІІ ғасыры-біздің дәуіріміздің IV-ғасыры

археология

Жуалы ауданы, Қарабастау ауылынан оңтүстікке қарай 3 шақырым

108

Меркі қалашығы, VII-XIII ғасырлар

археология

Мерке ауданы, Мерке ауылының батыс бөлігі

109

Жазылбек Қуанышбаевтың ескерткіші, мүсінші Б. Түлеков, сәулетші Т. Басенов, 1962 жыл

монументтік өнер құрылысы

Мойынқұм ауданы, Бірлік ауылы, әкімдік ғимаратының алды

110

Шоқай Датқа кесенесі, сәулетші белгісіз, XVIII ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Сарысу ауданы, Саудакент ауылының шығыс шетіндегі ескі зират

111

Ақкөл тұрағы, шелль-ашель

археология

Талас ауданы, Ақкөл ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 11 шақырым, Ақкөл көлінің оңтүстігі

112

Бөріқазған тұрағы, төменгі палеолит

археология

Талас ауданы, Қызылаут ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 8 шақырым, Қаратау қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 38 шақырым

113

Тәңірқазған тұрағы, төменгі палеолит

археология

Талас ауданы, Қызылаут ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 10 шақырым, Қаратау қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 34 шақырым, Көктал өзенінен шығысқа қарай 13–15 шақырым

114

Қарақожа мешіті, сәулетші белгісіз, ХХ ғасырдың басы

қала құрылысы және сәулет

Талас ауданы, Сейілбек ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 1 шақырым

115

Абдолла Ишан мешіті, сәулетші белгісіз, ХХ ғасырдың басы

қала құрылысы және сәулет

Талас ауданы, Үшарал ауылы, Ештайбек көшесі, 7

116

Құлан қалашығы,VI ғасыр -XIII ғасырдың басы

археология

Рысқұлов ауданы, Құлан ауылының шығыс және солтүстік-шығыс шеті

117

Ақтөбе (Степнинское)қалашығы,VI-XIII ғасырлар

археология

Шу ауданы, Ақсу ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 3 шақырым

118

Өрнек қалашығы, VIII-XII ғасырлар

археология

Т. Рысқұлов ауданы, Өрнек ауылынан оңтүстікке қарай 6 шақырым

119

Қостөбе қалашығы, VI-XII ғасырлар

археология

Байзақ ауданы, Сарыкемер ауылынан шығысқа қарай

Барлығы: 30 тарих және мәдениет ескерткіштері
(12 – қала құрылысы және сәулет, 15 – археология, 2 – монументтік өнер құрылысы, 1 – ансамбль мен кешен)

Жетісу облысы

120

Ақын Сара Тастанбекованың (1878-1916 жылдар) кесенесі, 1972 жыл

қала құрылысы және сәулет

Ақсу ауданы, Көшкентал ауылынан солтүстік-батысқа қарай 8 шақырым

121

Екі мәрте Социалистік Еңбек Ері Н. Алдабергеновтің мүсіні, сәулетші Х. Наурызбаев, 1960 жыл

монументтік өнер құрылысы

Ескелді ауданы, Алдабергенов ауылының Батырлар аллеясы

122

Бесшатыр обалы қорымы, біздің дәуірімізге дейінгі VII-IV ғасырлар

археология

Кербұлақ ауданы, Басши ауылынан солтүстікке қарай 65 шақырым, Іле өзенінің оң жағалауы

123

Ш. Уәлихановтың мемориалдық музей-паркі, 1985 жыл:
Ш. Уәлихановтың (1835-1865 жылдар) зираты, сәулетші М. Ващенко, горельеф авторы П. Усачев, 1958 жыл;
Ш. Уәлихановтың ескерткіші, мүсіншілер Ю. Рукавишников, Н. Миловидов, 1979 жыл;
Ш. Уәлихановтың "Алтынемел" музейі, сәулетшілер Б. Ыбыраев, С. Рүстембек, Р. Сейдалин, Б. Маманбаев, 1985 жыл.

ансамбльдер мен кешендер

Кербұлақ ауданы, Шоқан ауылынан батысқа қарай 3 шақырым

124

"Жаркент мешіті" сәулеттік- көркемдік музей кешені (мешіт, медресе, бас қақпа, бүйір қақпалары (оңтүстік, солтүстік), сәулетшісі Хон Пик, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Панфилов ауданы, Жаркент қаласы, Юлдашев көшесі, 40

125

Черкасск қорғанысының мемориалы, 1918-1919 жылдар:
Сарқан ауданы тарихының музейі, 1974 жыл;
Черкасск қорғанысының мемориалы, мүсінші В. Рахманов, сәулетшілер А. Ордабаев, Т. Б. Сүлейменов, 1973 жыл;
тұрғын үй-штабы, 1918-1919 жылдар

ансамбльдер мен кешендер

Сарқан ауданы, Черкасск ауылынан солтүстікке қарай 2,5 шақырым

126

Қойлық (Қаялық) қалашығы, VIII ғасыр-XIV ғасырдың басы

археология

Сарқан ауданы, Қойлық (Антоновка) ауылының шығыс шеті

Барлығы: 7 тарих және мәдениет ескерткіштері
(2 – қала құрылысы және сәулет, 2 – археология, 1 – монументтік өнер құрылысы, 2 – ансамбль мен кешен)

Қарағанды облысы

127

Кеңес Одағының батыры Нүркен Әбдіровтің ескерткіші, мүсіншілер А. Билык, Ю. Гуммель, сәулетші Л. Воробьев, 1958 жыл

монументтік өнер құрылысы

Қарағанды қаласы, Н. Әбдіров даңғылы

128

Беғазы қорымы, біздің дәуірімізге дейінгі XII-X ғасырлар

археология

Ақтоғай ауданы, Беғазы ауылынан батысқа қарай 1 шақырым, Бегазы өзенінің оң жағалауы, Тоқырау өзенінің шектескен жерден 18 шақырым, Ақтоғай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 40 шақырым

129

Халық композиторы Мәди Бәпиұлының зираты (1880-1921 жылдар), сәулетші белгісіз

қала құрылысы және сәулет

Қарқаралы қаласынан солтүстікке қарай 200 метр, Ақбейіт зираты

130

Қызылкент сарайының қирандылары, XIV-XV ғасырлар

археология

Қарқаралы ауданы, Кент ауылынан шығысқа қарай 3 шақырым, Қызылсу өзені Талды өзеніне құятын арнасы, Кент тауларында, Қарқаралы қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 40 шақырым

131

Талды І қорымы (48), біздің дәуірімізге дейінгі XIV-XI ғасырлар

археология

Шет ауданы, Жаңажұрт кентінен солтүстік-шығысқа қарай 10 шақырым, Талды өзенінің сол жағалауы

132

Бұғылы II қорымы, соңғы қола-ерте темір дәуірі

археология

Шет ауданы, Жарық станциясынан солтүстік-шығысқа қарай 40 шақырым, Шопа өзенінің жағалауы, Бұғылы тауларының солтүстік-батыс етегі

Барлығы: 6 тарих және мәдениет ескерткіштері
(1 - монументтік өнер құрылысы, 1 - қала құрылысы және сәулет, 4 - археология)

Қостанай облысы

133

Екі мәрте Кеңес Одағының батыры Леонид Беданың мүсіні, мүсінші Д. Шварц, 1951 жыл

монументтік өнер құрылысы

Қостанай қаласы, Пушкин көшесі, 98

134

Екі мәрте Кеңес Одағының батыры Иван Павловтың мүсіні, мүсінші Д.П. Шварц, 1952 жыл

монументтік өнер құрылысы

Қостанай қаласы, Пушкин көшесі, 98

135

Ыбырай Алтынсариннің ескерткіші, мүсінші Н.Щербаков, сәулетшілер И. Покровский, В. Горчинский, 1970 жыл

монументтік өнер құрылысы

Қостанай қаласы, Алтынсарин көшесі, 118а, Ы. Алтынсарин атындағы мектеп-интернат сквері

136

Екідің I рәсімдік құрылыс, VII-IX ғасырлар

киелі объект

Арқалық қаласы, Екідің ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 1,5 шақырым, Қараторғай өзенінің оң жағалауы

137

Екідің IІ рәсімдік құрылыс, VII-IX ғасырлар

киелі объект

Арқалық қаласы, Екідің ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 1,5 шақырым, Қараторғай өзенінің сол жағалауында

Барлығы: 5 тарих және мәдениет ескерткіштері
(3 – монументтік өнер құрылысы, 2 – киелі объект)

Қызылорда облысы

138

Екі мәрте Социалистік Еңбек Ері Ыбырай Жақаевтың мүсіні, мүсінші А. Пекарев, сәулетшілерА. Борецкий, К. Күлбашев, 1975 жыл

монументтік өнер құрылысы

Қызылорда қаласы, Ы. Жақаев көшесі

139

Айтбай мешіті, шеберлер Ысқан және Камал, 1878 жыл

қала құрылысы және сәулет

Қызылорда қаласы, Сатпаев көшесі, 18

140

Құтқарушы Христттың шіркеуі, сәулетшілері А.Есаков, И. Калинин, ХIХ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Қызылорда қаласы, Тоқтыбаев көшесі, 5

141

Көтібар мұнарасы, сәулетші белгісіз, ХIХ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Қызылорда қаласы, Баймұрат батыр ауылынан солтүстік-батысқа қарай 7 шақырым

142

Бегім-ана мұнарасы, сәулетші белгісіз, ІХ-ХI ғасыр

киелі объект

Арал ауданы, Жаңақұрылыс ауылынан оңтүстікке қарай 30 шақырым

143

Жент (Жанқала) қалашығы, Х-ХV ғасырлар

археология

Жалағаш ауданы, Аққыр ауылынан оңтүстікке қарай 37 шақырым

144

Қарасопы кесенесі, сәулетші белгісіз, ХVIII-XIX ғасырлар

киелі объект

Жаңақорған ауданы, Жаңақорған кентінен оңтүстікке қарай 5 шақырым

145

Айқожа кесенесі, сәулетші белгісіз, ХVIII-XIX ғасырлар

киелі объект

Жаңақорған ауданы, Бесарық ауылынан оңтүстік-батысқа 11 шақырым

146

Ақтас мешіті, сәулетші белгісіз, 1884 жыл

киелі объект

Жаңақорған ауданы, Бесарық ауылынан оңтүстік-батысқа 11 шақырым

147

Сығанақ (Сунақата) қалашығы, Х-ХVІІІ ғасырлар

археология

Жаңақорған ауданы, Сунақата ауылынан солтүстік-батысқа қарай 2 шақырым

148

Қорасан ата кесенесі, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасырдың аяғы

киелі объект

Жаңақорған ауданы, Жанарық кентінен оңтүстік-батысқа қарай 20 шақырым

149

Қала құрылысы кешені – Қазалы қаласының тарихи бөлігі, ХІХ ғасырдың соңы-ХХ ғасырдың басы:
Ғанибай үйі, сәулетші белгісіз, XIX ғасыр;
депутаттар кеңесінің ғимараты, қазіргі – Ғ. Мұратбаевтың мемориалдық музейінің ғимараты, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасырдың соңы-ХХ ғасырдың басы;
Ғанибай мешіті, қазіргі – қалалық кітапхана, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасырдың соңы-ХХ ғасырдың басы;
Ноғай (Нұралы) мешіті, сәулетші Г. Муравин, ХІХ ғасырдың соңы-ХХ ғасырдың басы

ансамбльдер мен кешендер

Қазалы ауданы, Қазалы қаласы,
№ 7 орта мектептің ауласы
Қорқыт ата көшесі, 24
Шляпин көшесі, 17
Жанұзақов көшесі, 51

150

Шіркеу, қазіргі – Теміржолшылар клубы ғимараты, сәулетші белгісіз, 1904 жыл

қала құрылысы және сәулет

Қазалы ауданы, Әйтеке би кенті, Әйтеке би көшесі, 1

151

Сараман-Қоса (Сарман-Қожа) мұнарасы, сәулетші белгісіз, Х-ХI ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Қазалы ауданы, Кәукей ауылынан шығысқа қарай 3 шақырым

152

Құттыбай кесенесі, сәулетші белгісіз, XVIІI-XІX ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Қазалы ауданы, Жанкент ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 4 шақырым

153

Жанкент (Янгикент) қалашығы, ІХ-ХІ ғасырлар

археология

Қазалы ауданы, Жанкент ауылынан оңтүстікке қарай 1 шақырым

154

Баланды ІІ кесенесі, сәулетші белгісіз, біздің дәуірімізге дейінгі VI-II ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Қармақшы ауданы, Қуаңдария ауылынан оңтүстікке қарай 69,5 шақырым

155

Жетіасар оазисінің ескерткіштері:
Жетіасар ІІІ (Алтынасар), біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы-біздің дәуіріміздің IV-V ғасырлары);
Үлкен Қос асар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің VI ғасыры);
Кіші Қос асар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің VI ғасыры);
Жалпақ асар (біздің дәуіріміздің VI-VII ғасырлары);
Жоласар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы-VI ғасыр);
Базар асар (біздің дәуіріміздің VI-VIII ғасырлары);
Бидайық асар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің IV ғасыры);
Қаралы асар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің VI-VII ғасырлары);
Қурайлы асар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің V-VII ғасырлары);
Робинсай (Бұзықасар) (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің V-VII ғасырлары);
Тік асар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің IV-V ғасырлары);
Томпақ асар (біздің дәуіріміздің IV-V ғасырлары);
Жетіасар ІХ (біздің дәуіріміздің IV-VII ғасырлары)

археология

Қармақшы ауданының аумағында

156

Сырлытам кесенесі, ХІІ-ХІІІ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Қармақшы ауданы, Көмекбаев ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 106,5 шақырым

157

Қорқыт ата ескерткіші кешені (стелла, амфитеатр, қылует, қошқар тас, музей), сәулетшілер Б. Ибраев, С. Исатаев, 1980 жыл

ансамбльдер мен кешендер

Қармақшы ауданы, Жусалы ауылынан солтүстік-батысқа қарай 18 шақырым

158

Шірік-Рабат қалашығы, біздің дәуірімізге дейінгі V-ІІ ғасырлар

археология

Қармақшы ауданы, Көмекбаев ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 87 шақырым

159

Бәбіш-Мола ескерткіштер кешені, біздің дәуірімізге дейінгі ІV-ІІ ғасырлар

археология

Қармақшы ауданы, Көмекбаев кентінен оңтүстігінен 47 шақырым

160

Сырлытам кесенесі, сәулетші белгісіз, ХІІІ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Сырдария ауданы, Іңкәрдария ауылынан оңтүстікке қарай 25 шақырым

161

Молқалан (Молла-Қалан) кесенесі, сәулетші белгісіз, ХVI ғасыр

киелі объект

Сырдария ауданы, Іңкәрдария ауылынан солтүстікке қарай 6 шақырым

162

Асанас кесенесі, сәулетші белгісіз, ХVІІ ғасыр

киелі объект

Сырдария ауданы, Айдарлы ауылының батысынан 15 шақырым

163

Бақатам кесенесі, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Қазалы ауданы, Сарбұлақ ауылынан батысқа қарай 29 шақырым

164

Қожан қожа кесенесі, сәулетші белгісіз, ХVІІІ ғасыр

киелі объект

Сырдария ауданы, Айдарлы ауылынан солтүстікке қарай 15 шақырым

165

Асан-ата кесенесі, сәулетші белгісіз, ХVI ғасыр

киелі объекті

Шиелі ауданы, Бәйгеқұм ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 6,5 шақырым

166

Сауысқандық петроглифтері, қола, ерте темір дәуірлері

археология

Шиелі ауданы, Еңбекші кентінен солтүстік- шығысқа қарай 50 шақырым

167

Оқшы ата кесенесі, ХІ ғасыр

киелі объекті

Шиелі ауданы, Бәйгеқұм ауылынан шығысқа қарай 5 шақырым

168

Төлегетай-Қылышты ата кесенесі, ХІ-ХІІ ғасырлар

киелі объекті

Жаңақорған ауданы, Қыркеңсе ауылынан оңтүстікке қарай 7 шақырым

Барлығы: 31 тарих және мәдениет ескерткіштері
(10 – қала құрылысы және сәулет, 1 – монументтік өнер құрылысы, 11 – киелі объекті, 2 – ансамбльдер мен кешендер, 7 – археология)

Маңғыстау облысы

169

Бекет ата жерасты мешіті және Ескі Бейнеу қорымы (130 бірлік), ХI-ХIХ ғасырлар: күмбезтамдар, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, қошқартастар,қойтастар, тас қоршаулар, үштастар, тас қоршаулар,саркофагтер, стелалар

ансамбльдер мен кешендер

Бейнеу ауданы, Бейнеу ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 17 шақырым

170

Омар-Тұр кесенесі, шеберлері Ө. Еламанұлы, Н. Шорабайұлы, Е. Мыңбайұлы, Ә. Аманжолұлы, Р. Жиенбайұлы, 1898 жыл

қала құрылысы және сәулет

Бейнеу ауданы, Бейнеу ауылынан шығысқа қарай 20 шақырым

171

Оғланды жеріндегі Бекет ата жерасты мешіті, ХVIII ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Қарақия ауданы, Сенек ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 95 шақырым

172

Қызылсу некрополі (113 бірлік), ХVIII-ХХ ғасырлар: мешіт, кесенелер, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, қошқартастар, қойтастар, тас қоршаулар, үштастар, тас қоршаулар, тас белгілер, бестастар, жетітастар

ансамбльдер мен кешендер

Қарақия ауданы, Сенек ауылынан солтүстікке қарай 21 шақырым

173

Сенек некрополі (34 бірлік), ХVII-ХХ ғасырлар, шеберлер Е. Дүтбай, Н. Жарасұлы: кесенелер, сағанатамдар, үштастар

ансамбльдер мен кешендер

Қарақия ауданы, Сенек ауылынан шығысқа қарай 1 шақырым

174

Шопан ата жерасты мешіті және некрополі (1661 бірлік), Х-ХIХ ғасырлар: мешіт, құдық, кесенелер, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар,қошқартастар, қойтастар, тас қоршаулар, үштастар, тас белгілер, бестастар, жетітастар, үйінді тастар

ансамбльдер мен кешендер

Қарақия ауданы,Сенек ауылынан солтүстік-батысқа қарай 20 шақырым

175

Қырғын некрополі (26 бірлік), ХIХ-ХХ ғасырлар: кесене, сағанатамдар, қойтастар, екітас, үштас, төрттас

ансамбльдер мен кешендер

Қарақия ауданы, Жетібай ауылынан батысқа қарай 5 шақырым

176

Сисем ата некрополі (1327 бірлік), ХIII-ХIХ ғасырлар: кесенелер, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, қошқартастар, қойтастар, тас қоршаулар, үштастар, тас белгілер, бестастар, жетітастар, үйінді тастар, үйінді тастар, композициялық құлпытас

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Өтес ауылынан солтүстікке қарай 35 шақырым

177

Уәли қорымы (328 бірлік), ХI-ХХ ғасырлар: мешіт, кесенелер, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, қошқартастар, тас қоршаулар, үштастар, тас белгілер, бестастар, жетітастар, үйінді тастар, композициялық бестас, төрттастар, сандықтастар

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Өтес ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 60 шақырым

178

Қарамола (Шытша, Төбеқұдық) некрополі (134 бірлік), ХVIII-ХIХ ғасырлар:
кесене, сағанатамдар, қойтастар, сандықтастар, тас қоршаулар, тастан қаланған төбешіктер

ансамбльдер мен кешендер

Түпқараған ауданы, Таушық ауылынан солтүстікке қарай 20 шақырым

179

Шақпақ ата жерасты мешіті және некрополі (57 бірлік), IХ-Х ғасырлар және XIV-XIX ғасырлар:
мешіт, сағанатамдар, құлпытастар, тас қоршаулар, қойтастар, сандықтастар, шырақтас

ансамбль мен кешен

Маңғыстау ауданы, Таушық ауылынан солтүстік-батысқа қарай 30 шақырым

180

Масат ата жерасты мешіті және некрополі (526 бірлік), Х-ХIХ ғасырлар: мешіт, күмбезтамдар, сағанатамдар, қойтастар, тас қоршаулар, тас белгілер, композициялық қойтастар, төрттастар, үштастар, бестастар, жетітастар, үйінді тастар, сандықтастар, екітастар, композициялық қойтас, композициялық құлпытас

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Ұштаған ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 40 шақырым

181

Қапаш мешіті, шебер Капаш Қинақұлы, 1928 жыл

қала құрылысы және сәулет

Маңғыстау ауданы, Жармыш ауылынан солтүстік-батысқа қарай 20 шақырым

182

Ақүйік некрополі (13 бірлік), ХIХ-ХХ ғасырлар: кесенелер, сағанатамдар, тас қоршаулар, тас үйінді

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Шетпе аулынан оңтүстік-шығысқа қарай 17 шақырым

183

Бекі қорымы (113 бірлік), ХVIII-ХIХ ғасырлар: кесенелер, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, сандықтастар, төрттастар, қоршаулар, үйінді тастар, тас белгілер, тас қоршаулар

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Бекі ауылынан батысқа қарай 1 шақырым

184

Каратөбе некрополі (225 бірлік), ХVIII-ХХ ғасырлар: сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, сандықтас, үштастар, тас қоршаулар, қоршаулар, үйінді тастар, тас белгілер

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Шебір ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 15 шақырым

185

Қараман ата жерасты мешіті және некрополі (470 бірлік), ХIII-ХIХ ғасырлар: жер асты мешіті, кесене, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, сандықтастар, үштастар, тас белгілер, қос тас белгілер, композициялық үштас, үштас, төрттас, бестас, үйінді тас белгі, тас қоршаулар

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Шетпе ауылынан оңтүстік-батысқа 35 шақырым

186

Қамысбай некрополі (430 бірлік), ХV-ХIХ ғасырлар: кесенелер, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, тас қоршаулар, үйінді тастар, сандықтастар, композициялық құлпытас, үштастар, шырақтастар, композициялық қойтас, екітастар, тас белгілер, бестастар, төрттастар, қос тас белгілер

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Шетпе ауыланан оңтүстік-шығысқа қарай 14 шақырым

187

Бесінбай некрополі (81 бірлік), ХVII-ХIХ ғасырлар:
кесенелер, сағанатамдар, құлпытас, қойтастар, тас қоршаулар, сандықтастар, шырақтастар, төрттас, үйінді тастар, композициялық төрттас, композициялық тас қоршау, композициялық құлпытас

ансамбльдер мен кешендер

Түпқараған ауданы, Форт-Шевченко қаласынан шығысқа қарай 25 шақырым

188

Тарас Шевченко мемориалдық кешені (1847-1857 жылдар), сәулетші белгісіз, 1932 жыл:
Т. Шевченконың жер үйі, 1853 жыл;
үй-музейі, 1853 жыл;
құдық, 1853-1857 жылдар;
Т. Шевченконың мүсіні, 1888 жыл

қала құрылысы және сәулет

Түпқараған ауданы, Форт-Шевченко қаласы, Т. Г. Шевченко атындағы парк, Б.Маяұлы көшесі, 7

Барлығы: 20 тарих және мәдениет ескерткіштері
(4 – қала құрылысы және сәулет, 16 – ансамбльдер мен кешендер)

Павлодар облысы

189

Көпес Деровтың сауда үйі, қазіргі – Г. Потанин атындағы облыстық тарихи-өлкетану музейі, сәулетші П. Батов, 1896 жыл

қала құрылысы және сәулет

Павлодар қаласы, Астана көшесі, 149

190

Халық ақыны Естай Беркімбайұлының мазары (1874-1946 жылдар), сәулетші белгісіз, 1946 жыл

қала құрылысы және сәулет

Ақтоғай ауданы, Мүткенов ауылынан оңтүстікке қарай 4 шақырым

191

Халық ақыны Жаяу Мұса Байжанұлының мазары (1835-1929 жылдар), сәулетші белгісіз, 1929 жыл

қала құрылысы және сәулет

Баянауыл ауданы, Жаңатілек ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 30 шақырым

Барлығы: 3 тарих және мәдениет ескерткіштері
(3 – қала құрылысы және сәулет)

Солтүстік Қазақстан облысы

192

Абылай үйі (әскери лазарет, казармалар), қазіргі – "Абылай хан Резиденциясы" музей кешені, сәулетші белгісіз, 1829 жыл

қала құрылысы және сәулет

Петропавл қаласы, Карим Сутюшев көшесі, 1б

193

Көпес Янгуразовтың үйі, қазіргі – Тарихи-мәдени мұраны қорғау және пайдалану орталығының ғимараты,авторлары белгісіз итальяндық сәулетшілер, XX ғасырдың басы

қала құрылысы және сәулет

Петропавл қаласы, Горький көшесі, 181

194

Көпес Юзефовичтің үйі, қазіргі – Бейнелеу өнері музейі, сәулетші А. Зенков, 1909 жыл

қала құрылысы және сәулет

Петропавл қаласы, 314-ші атқыштар дивизиясы көшесі, 83

195

Қарасай және Ағынтай батырлар ескерткіші, мүсінші Б. Досжанов, 1999 жыл

монументтік өнер құрылысы

Петропавл қаласы, Театральный алаңы

196

Қарасай және Ағынтай батырлар мемориалдық кешені, сәулетшілер Б. Ибраев, С. Агитаев, 1999 жыл

киелі объекті

Айыртау ауданы, Қарасай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 4 шақырым

197

Ботай қонысы, біздің дәуірімізге дейінгі XXIV-XXII ғасырлар

археология

Айыртау ауданы, Никольское ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 шақырым, Иман-Бүрлік өзенінің оң жағалауы

198

Сырымбет усадьбасы (Уәлихановтар усадьбасы), құрылысшы Ермолаев, XIX ғасыр

ансамбльдер мен кешендер

Айыртау ауданы, Сырымбет ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 3 шақырым

199

Қожаберген жыраудың жерленген жері (1663-1762 жылдар), 2000 жылы кесене салынған, сәулетші А. Социалұлы

киелі объект

Жамбыл ауданы, Благовещенка ауылы

200

Қызылоба қорымы, XIV-XV ғасырлар

археология

Уәлихан ауданы, Береке ауылынан 5 шақырым

Барлығы: 9 тарих және мәдениет ескерткіштері
(3 – қала құрылысы және сәулет, 1 – монументтік өнер құрылысы, 2 – киелі объект, 1 – ансамбльдер мен кешендер, 2 – археология)

Түркістан облысы

201

Қожа Ахмет Ясауи кесенесі, сәулетші белгісіз, XIV ғасырдың соңы

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласының оңтүстік-шығыс бөлігі, Түркістан қалашығының аумағы

202

Күлтөбе қалашығы, ІІІ-ІV- ХІV-ХІХ ғасырлар

археология

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстікке қарай 350 метр

203

Ежелгі Түркістан қалашығы, ХV-ХІХ ғасырлар

археология

Түркістан қаласының оңтүстік-шығыс бөлігінде

204

Қылует жер асты мешіті, сәулетші белгісіз, XII-ХХ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи ханакасынан оңтүстікке қарай 150 метр

205

Әулие Құмшық ата жер асты мешіті, сәулетші белгісіз, XI-ХIІ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстік-шығысқа қарай 1 шақырым

206

Шілдехана, сәулетші белгісіз, XI-ХIІ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен солтүстік-батысқа қарай 22 метр

207

Тәуке хан кесенесі, авторы белгісіз, XIV-XVII ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстікке қарай 40 метр

208

Рәбия Сұлтан Бегім кесенесі, сәулетші белгісіз, XV ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстік-шығысқа қарай 60 метр

209

Белгісіз сағана (склеп), сәулетші белгісіз, XVI ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстік-шығысқа қарай 45 метр

210

Цитадель қамал қабырғасы, сәулетші белгісіз, ХVІ-ХІХ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, ежелгі Түркістан қаласы шығыс қамалының бөлігі

211

Шығыс моншасы, сәулетші белгісіз, ХVІ-ХХ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстік-батысқа қарай 150 метр

212

Есім хан кесенесі, сәулетші белгісіз, XVII ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің батыс мұнарасынан оңтүстікке қарай 12 метр

213

Цитадель қамал қақпасы, сәулетші белгісіз, ХVI-ХІХ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, ежелгі Түркістан қалашығы қамалының шығыс жағы

214

Жұма мешіті, сәулетші белгісіз, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстікке қарай 150 метр, Қылует жер асты мешітінің жанында

215

Темір жол станциясы кешені, (вокзал, депо, тұрғын үйлер, мұздықтар) сәулетші белгісіз, 1903 жыл

қалақұрылысы және сәулет

Түркістан темір жол станциясы

216

Сауран археологиялық сәулеттік кешені, I-ХІХ ғасырлар

археология

Түркістан қаласынан 40 шақырым, Батыс Европа – Батыс Қытай трассасынан 1 шақырым

217

Қарасу тұрағы (Ш.Уәлиханов атындағы), мустье дәуірі

археология

Бәйдібек ауданы, Қарасу ауылынан 2 шақырым солтүстік-батысқа қарай, Арыстанды өзенінің оң жағалауы

218

Аппақ Ишан сәулет кешені (мешіт, медресе, дәрісхана), сәулетші белгісіз, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Бәйдібек ауданы, Шаян ауылының батыс шетінде

219

Ысмайыл ата сәулет кешені, XI−XIX ғасырлар:
Ысмайыл ата кесенесі, орта ғасыр;
Жәбірейіл кесенесі, XІX ғасыр;
Кошқар-ата кесенесі, орта ғасыр;
мешіт, кейінгі орта ғасыр;
шілдехана, орта ғасыр;
қақпа, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Қазығұрт ауданы, Тұрбат ауылының орталығы

220

Арыстанбаб кесенесі, XIV-XV ғасырлар, XX ғасырдың басында қайта салынған

қала құрылысы және сәулет

Отырар ауданы, Қоғам ауылынан солтүстікке қарай 1 шақырым

221

Оқсыз (Оксус) қалашығы, I-XIV ғасырлар

археология

Отырар ауданы, Маяқұм ауылынан солтүстіке 8 шақырым, Сырдария өзенінің сол жағалауы

222

Отырар қалашығы, I-XVIII ғасырлар

археология

Отырар ауданы, Талапты ауылының оңтүстік-шығыс шеті

223

Медресе, сәулетші белгісіз, XIX ғасырдың аяғы

қала құрылысы және сәулет

Созақ ауданы, Баба-ата ауылының солтүстік шеті

224

Баба ата мешіт-кесенесі, шеберлері Әбдірахман, Әбдіразақ, XIX ғасырдың аяғы

қала құрылысы және сәулет

Созақ ауданы, Баба ата ауылының солтүстік шеті

225

Қорған қирандылары, VI-X ғасырлар

археология

Созақ ауданы, Баба ата ауылының солтүстік шеті, Баба ата қалашығының аумағы

226

Ноғай Ишан мешіті, сәулетші белгісіз, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Созақ ауданы, Созақ ауылының орталығы

227

Ишан базар мешіті (Ақмешіт), сәулетші белгісіз, XIX ғасырдың соңы

қала құрылысы және сәулет

Ордабасы ауданы, Аққойлы ауылының орталығы

228

Ақбикеш (Ақсүмбе) мұнарасы, сәулетші белгісіз, ХІІІ-ХІV ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Созақ ауданы, Ақсүмбе ауылынан батысқа қарай 1 шақырым

229

Үкаша (Үкаш) ата кешені (мазар, құдық), сәулетші белгісіз, ІХ-Х ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласынан 35 шақырым, Бабайқорған ауылы

230

Гаухар ана кесенесі, сәулетші белгісіз, ХІІ-ХІV ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы

231

Гарнизон штабының ғимараты, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Әйтеке би көшесі, 1

232

Ордабасы қорымы, VІІ-ХІІ ғасырлар

археология

Ордабасы ауданы Бадам ауылынан шығысқа қарай 2 шақырым

233

Әлқожа ата кесенесі, ХІІ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Ә. Тұтқабаев көшесі, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен шығысқа қарай 2,5 шақырым

234

Жүсіп ата кесенесі, ХІІ-XV ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Сауран ауданы, Ескі Иқан ауылы

235

Жәудір-ана мешіт-медресесі, XIV-XV – XIX - XX ғасырлар

археология

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстік-шығысқа қарай 1 шақырым

236

Құрбан ата кесенесі, 1991 жыл

қала құрылысы және сәулет

Отырыр ауданы, Қоғам ауылы, Арыстанбаб кесенесінің аумағы

237

Өзбекәлі Жәнібеков кесенесі, 2000 жыл

қала құрылысы және сәулет

Отырыр ауданы, Қоғам ауылы, Арыстанбаб кесенесінің аумағы

238

Ұзын ата кесенесі, XIX - XX ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Шардара ауданы, Ұзын ата ауылынан 4 шақырым солтүстік-шығыста

239

Әлди бастау әулиесі, Х-ХІ ғасырлар

археология

Түлкібас ауданы, Абай ауылы

240

Шамет Ишан мешіт-медресесі, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Қарнақ ауылының орталығы

Барлығы: 40 тарих және мәдениет ескерткіштері
(30– қала құрылысы және сәулет, 10 – археология)

Ұлытау облысы

241

Айдарлы қорымдар тобы, кейінгі қола дәуірі-ерте темір дәуірі

археология

Жаңарқа ауданы, Айшырақ ауылынан батысқа қарай 2 шақырым, Атасу өзенінің оң жағалауы, Ақсай алқабы

242

Саңғыру қорымы II (150 тас қоршаулар), қола дәуірі- ерте темір дәуірі

археология

Жаңаарқа ауданы, Айшырақ ауылынан батысқа қарай 5,5 шақырым, Дарат қосалқы шаруашылығынан солтүстік-батысқа қарай 4 шақырым, Санғыру шатқалы, Атасу өзенінің жоғары ағысында

243

Айшырақ қорымы, қола дәуірі

археология

Жаңаарқа ауданы, Ақтау ауылынан солтүстікке қарай 20 шақырым, Атасу өзенінің сол жағалауында, Қаражал кенішінен оңтүстік-шығысқа қарай 93 шақырым

244

Саңғыру I қорымы (40 тас қоршаулар), кейінгі қола дәуірі

археология

Жаңаарқа ауданы, Ақтау ауылы, ауылдан шығысқа қарай 45 шақырым, Саңғуыр шатқалында, Дарат шатқалынан солтүстік-шығысқа қарай 3 шақырым

245

Жұбан-ана кесенесі, сәулетші белгісіз, XI-ХII ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Жаңаарқа ауданы, Монадыр станциясынан солтүстік-батысқа қарай 12 шақырым, Сарысу өзенінің оң жағалауында

246

Айранбай (Бескүмбез) кесенесі, сәулетші белгісіз, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Алғабас ауылынан оңтүстікке қарай 35 шақырым, Сарысеңгір өзенінің оң жағалауы

247

Аяққамыр кесенесі, сәулетші белгісіз, XI-ХII ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Жезді ауылынан солтүстік-батысқа қарай 9 шақырым, Жезді өзенінің сол жағалауы

248

Алаша-хан кесенесі, сәулетші белгісіз, XI-ХII ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Малшыбай ауылынан оңтүстік – батысқа қарай 2 шақырым, Қаракеңгір өзенінің оң жағалауында

249

Жошы хан кесенесі, сәулетші белгісіз,
XIII ғасырдың І-ші жартысы

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Малшыбай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 28 шақырым, Кеңгір өзенінің сол жағалауы, Жезқазған қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 50 шақырым

250

Дүзен кесенесі (Жүзден), шебер Еманұлы Сералы, 1863-1866 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Малшыбай ауылынан солтүстік-батысқа қарай 30 шақырым, Қаракеңгір өзенінің оң жағалауы

251

Домбауыл салт-жоралғы құрылысы, VIII-IX ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Малшыбай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 24 шақырым, Кеңгір өзенінің сол жағалауы, Жезқазған қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 55 шақырым

252

Лабақ кесенесі, сәулетші белгісіз, XIХ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Малшыбай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 20 шақырым, Қаракеңгір өзенінің сол жағалауы

253

Кетебай кесенесі, сәулетші белгісіз, 1898 жыл

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Малшыбай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 20 шақырым, Қаракеңгір өзенінің сол жағалауы

254

Болған-ана кесенесі, сәулетші белгісіз, XII-ХIII ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Талап ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 30 шақырым

255

Басқамыр қалашығы, IX-XII ғасырлар

археология

Ұлытау ауданы, Талдысай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 0,5 шақырым, Жезді кентінен солтүстікке қарай 18 шақырым, Жезды өзенінің сол жағалауы, Талдысай өзенінің сағасы

256

Мақат кесенесі, сәулетші белгісіз, 1923 жыл

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Шеңбер ауылынан солтүстік-батысқа қарай 8 шақырым

257

Ақмешіт әулие кешені, ХІV-ХV ғасырлар

археология

Ұлытау ауданы, Ұлытау кентінен батысқа қарай Ақмешіт әулие тауының шыңы

Барлығы: 17 тарих және мәдениет ескерткіштері
(11 - қала құрылысы және сәулет, 6 - археология)

Шығыс Қазақстан облысы

258

Халық үйі, қазіргі – Жамбыл атындағы облыстық драма театры, сәулетші белгісіз, 1902 жыл

қала құрылысы және сәулет

Өскемен қаласы, Тоқтаров көшесі, 47а

259

Металлургтер мәдениет сарайы, сәулетші Л.Маковеев, 1957 жыл

қала құрылысы және сәулет

Өскемен қаласы, Назарбаев даңғылы, 68

260

Кеңес Одағының батыры Төлеген Тоқтаровтың ескерткіші, мүсінші П. Шишов, сәулетшілер В. Раппопорт, А. Матиросов, 1970 жыл

монументтік өнер құрылысы

Риддер қаласы, Тоқтаров көшесі

261

Шілікті обалы қорымы, біздің дәуірімізге дейінгі VII-V ғасырлар

археология

Зайсан ауданы, Шілікті ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 3 шақырым және солтүстік шығысқа қарай 5 шақырым

262

Зейнолла кесенесі, құрылысшы-шебер Баязит Сатбаев, 1925 жыл

қала құрылысы және сәулет

Зайсан ауданы, Жолшы ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 0,5 шақырым

263

Аблайкет ғибадатханасының қирандылары, 1654-1657 жылдар

археология

Ұлан ауданы, Бозанбай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 15 шақырым

264

Б. Шаяхметовтың бюсті, мүсінші В.Самойлов, сәулетші С.Артеменко, 2014 жыл

монументтік өнер құрылысы

Өскемен қаласы, Бағдат Шаяхметов көшесі, 6, "Өскемен титан-магний комбинаты" акционерлік қоғамының Мәдениет үйінің алдындағы алаң

265

Берел қорымы, ерте темір дәуірі-ерте орта ғасыр

археология

Қатонқарағай ауданы, Жамбыл ауылы

Барлығы: 8 тарих және мәдениет ескерткіштері
(3– қала құрылысы және сәулет, 2– монументтік өнер құрылысы, 3 – археология)