ИПС "Әділет"

Сноска. Заголовок - в редакции приказа Министра энергетики РК от 30.06.2023 № 248 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

Примечание ИЗПИ
Порядок введения в действие настоящего приказа см. п. 5.

В соответствии с подпунктом 70-9) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об электроэнергетике" ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула – в редакции приказа Министра энергетики РК от 21.06.2022 № 216 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемую Методику определения нормы прибыли, учитываемой при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию, а также фиксированной прибыли за балансирование, учитываемой при утверждении предельных тарифов на балансирующую электроэнергию (далее – Методика).

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 11.03.2021 № 76 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Признать утратившими силу:

1) приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 28 ноября 2017 года № 413 "Об утверждении Методики определения фиксированной прибыли, учитываемой при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию, а также фиксированной прибыли за балансирование, учитываемой при утверждении предельных тарифов на балансирующую электроэнергию" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 16096, опубликован в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики 27 декабря 2017 года);

2) приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 14 декабря 2018 года № 508 "О внесении изменения в приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 28 ноября 2017 года № 413 "Об утверждении Методики определения фиксированной прибыли, учитываемой при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию, а также фиксированной прибыли за балансирование, учитываемой при утверждении предельных тарифов на балансирующую электроэнергию" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 17961, опубликован в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан 20 декабря 2018 года).

3. Департаменту развития электроэнергетики Министерства энергетики Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства энергетики Республики Казахстан;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства энергетики Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра энергетики Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

При этом, параграф 1 главы 2 Методики действует с 2021 года.

Параграф 2 главы 2 Методики действует до 2021 года.

Министр энергетики
Республики Казахстан Н. Ногаев

Утверждена приказом
Министра энергетики
Республики Казахста
от 22 мая 2020 года № 205

Методика определения нормы прибыли, учитываемой при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию, а также фиксированной прибыли за балансирование, учитываемой при утверждении предельных тарифов на балансирующую электроэнергию

Сноска. Заголовок - в редакции приказа Министра энергетики РК от 11.03.2021 № 76 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Методика определения нормы прибыли, учитываемой при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию (далее – Методика) разработана в соответствии с подпунктом 70-9) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об электроэнергетике" (далее – Закон) и определяет механизм определения нормы прибыли, учитываемой при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию, а также надбавки за балансирование.

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 30.06.2023 № 248 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

2. Методика применяется с целью обоснованного расчета и возможности учета уровня нормы прибыли, при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию, обеспечивающей эффективное функционирование электрических станций, осуществляющих выработку и реализацию электрической энергии, а также надбавки за балансирование.

При этом, энергопроизводящая организация не менее 50 (пятидесяти) процентов от фактически получаемой прибыли по методу доходности на инвестированный капитал направляет на модернизацию, реконструкцию, расширение и (или) обновление основных активов, в том числе на покрытие расходов по финансированию по привлеченным кредитам, которые не учитываются в затратах на производство электрической энергии.

Сноска. Пункт 2 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 30.06.2023 № 248 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

3. В настоящей Методике используются следующие основные понятия:

1) активы – объекты основных средств (здания, сооружения, машины и оборудование, измерительные и регулирующие приборы и устройства вычислительной техники, транспортные средства, инструменты производственного и хозяйственного инвентаря и принадлежностей; внутрихозяйственные дороги и прочие соответствующие объекты основных средств энергопроизводящей организации), а также нематериальные активы (программное обеспечение), задействованные в регулируемой деятельности и включенные в регулируемую базу активов;

2) остаточная стоимость активов – полная стоимость активов, за вычетом накопленного износа;

3) полная стоимость активов – справедливая стоимость активов, определенная по приоритетности в соответствии с национальными и/или международными стандартами оценки и международными стандартами финансовой отчетности без учета корректировки на обесценение;

4) накопленный износ – это совокупность физического и функционального износа;

5) метод доходности на инвестированный капитал (RAB-регулирование) (далее – RAB-регулирование) – метод, применяемый для определения нормы прибыли, учитываемой при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию, позволяющий стимулировать инвестиций в развитие электроэнергетической отрасли и повышение эффективности управления затратами.

RAB-регулирование формируется и оценивается на начало очередного периода регулирования, а в последующие годы периода корректируется путем учета ввода новых активов и выбытия действующих активов;

6) комбинированное производство (выработка) – процесс совместного производства электрической и тепловой энергии, получаемой из отборов или противодавления паровых турбин теплоэлектроцентралей;

7) регулируемая база активов – стоимость основных средств и нематериальных активов энергопроизводящей организации, находящихся в эксплуатации, созданных с использованием инвестированного капитала, применяемых в регулируемой деятельности, используемая при определении дохода на регулируемую базу активов при формировании регулируемых тарифов на расчетный период регулирования с применением метода доходности инвестированного капитала;

8) расчетный период регулирования – срок, на который устанавливаются предельные тарифы на электрическую энергию, равный календарному году в рамках периода регулирования;

9) период регулирования – срок, на который устанавливаются предельные тарифы на электрическую энергию, равный семи годам;

10) уполномоченный орган – государственный орган, осуществляющий руководство в области электроэнергетики;

11) национальные стандарты оценки – стандарты оценки Республики Казахстан, разрабатываемые и утверждаемые уполномоченным органов в области финансов;

12) физический износ – уменьшение стоимости объекта вследствие использования, вызванное износом, порчей и воздействием физического напряжения;

13) функциональный износ – снижение стоимости или полезности объекта, вызванное неэффективностью или неадекватностью самого объекта по сравнению с современными аналогами, полученными в результате использования новых технологий;

14) международные стандарты оценки – стандарты оценки, разрабатываемые и утверждаемые Международным Комитетом по стандартам оценки;

15) предельный тариф на электрическую энергию – утверждаемое уполномоченным органом каждые семь лет денежное выражение стоимости вырабатываемой электрической энергии энергопроизводящей организацией, включенной в группу энергопроизводящих организаций, реализующих электрическую энергию, состоящее из затрат на производство электрической энергии и нормы прибыли, определяемой согласно настоящей Методике.

Иные понятия и определения, использованные в настоящей Методике, применяются в соответствии с Законом.

Сноска. Пункт 3 с изменением, внесенным приказом Министра финансов РК от 11.03.2021 № 76 (порядок введения в действие см. п.4).

Глава 2. Определение нормы прибыли, учитываемой при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию

Сноска. Заголовок главы 2 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 11.03.2021 № 76 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Определение нормы прибыли, учитываемой при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию по методу доходности на инвестированный капитал (RAB-регулирование)

Сноска. Заголовок параграфа 1 главы 2 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 11.03.2021 № 76 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Норма прибыли, учитываемая при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию, по RAB-регулированию (далее – Норма прибыли RAB-регулирования), является составной частью предельного тарифа на электрическую энергию и определяется для группы энергопроизводящих организаций, реализующих электрическую энергию.

Сноска. Пункт 4 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 11.03.2021 № 76 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Норма прибыли RAB-регулирования определяется до начала периода регулирования на каждый год периода регулирования по формуле:

НП = ДRAB , где

НП – Норма прибыли RAB-регулирования, тенге;

ДRAB – доход на регулируемую базу активов, тенге.

Сноска. Пункт 5 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 11.03.2021 № 76 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. Доход на регулируемую базу активов ДRAB определяется исходя из остаточной стоимости активов, непосредственно относящихся к производству электрической энергии и средневзвешенной ставки доходности капитала (WACC) по формуле:

ДRAB = ОСАi * SA * WACC, где:

ОСАi – остаточная стоимость активов i-го года, тенге;

SA – доля стоимости активов, непосредственно относящихся к производству электрической энергии. При комбинированном производстве тепловой и электрической энергии SA определяется в соответствие с долей затрат топлива при выработке тепловой и электрической энергии, %.

При не комбинированном производстве тепловой и электрической энергии SA приравнивается к единице.

В случае наличия в составе энергопроизводящей организации электростанций с различными технологиями производства электрической энергии (комбинированное производство тепловой и электрической энергии, производство электроэнергии за счет энергии воды), доля стоимости активов рассчитывается как средневзвешенная величина долей стоимостей активов для каждой электростанции, взвешенные по объему отпуска электроэнергии в сеть;

WACC – средневзвешенная ставка доходности капитала, %.

Долю стоимости активов, непосредственно относящихся к производству электрической энергии, энергопроизводящая организация самостоятельно выбирает показатели и согласовывает их с уполномоченным органом. К данным, используемым для определения доли основных активов, непосредственно относящихся к производству электрической энергии, предъявляются следующие требования:

1) достоверность и проверяемость данных;

2) обоснованность выбора данных, исходя из участия в технологическом процессе.

7. На первый год периода регулирования остаточная стоимость активов (ОСА1) определяется по формуле:

ОСА1 = ПСА – ИЗНАК, где:

ОСА1 – остаточная стоимость активов на первый год периода регулирования, тенге;

ПСА – полная стоимость активов, тенге;

ИЗНАК – накопленный износ, тенге.

Данные по величине полной стоимости активов и накопленному износу на первый год периода регулирования определяются оценщиком в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об оценочной деятельности в Республике Казахстан".

При определении полной и остаточной стоимости активов на первый год периода регулирования для всех энергопроизводящих организаций применяются одинаковые основные входящие параметры (удельные стоимости строительства, сроки полезного использования), методология и дата оценки.

Сноска. Пункт 7 – в редакции приказа Министра энергетики РК от 21.06.2022 № 216 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Остаточные стоимости активов на последующие годы (ОСАi) периода регулирования определяются по формуле:

ОСАi = ОСАi-1 – ИЗi-1, где:

ОСАi – остаточная стоимость активов на начало i-го года, тенге;

ОСАi-1 – остаточная стоимость активов на начало предыдущего года, тенге;

ИЗi-1 – начисленный износ за предыдущий год без корректировок на обесценение, тенге.

9. Начисленный износ за предыдущий год без корректировок на обесценение (ИЗi-1) который рассчитывается по формуле:

n – категория активов предприятия, которые относятся к производству электрической энергии;

– остаточная стоимость активов, относящихся к категории объектов n, тенге;

– величина остаточного срока полезного использования активов из категории объектов n, определяемая согласно отчету об оценке оценщика, тенге.

При этом, начисленный износ рассчитывается с учетом ввода, вывода активов, а также в случае ремонтов активов, приводящие к увеличению или уменьшению стоимости основных средств предприятия.

10. По заявке энергопроизводящей организации, (в произвольной форме), в случае ввода или вывода оборудования, а также в случае ремонтов оборудования, приводящие к увеличению или уменьшению активов предприятия, по итогам расчетного периода регулирования, за исключением последнего года периода регулирования, остаточная стоимость активов на последующие годы периода регулирования (ОСАi) рассчитывается по формуле:

ОСАi = ОСАi-1 + Авводi-1 – ИЗi-1 – Авыводi-1, где

ОСАi – остаточная стоимость активов на начало i-го года, тенге;

ОСАi-1 – остаточная стоимость активов на начало предыдущего года, тенге;

Авводi-1 – стоимость введенных в предыдущем году в эксплуатацию активов, в том числе и в рамках проведенных ремонтов, тенге;

Авыводi-1 – стоимость выведенных в предыдущем году из эксплуатации активов, в том числе и в рамках проведенных ремонтов, тенге;

ИЗi-1 – начисленный износ за предыдущий год без корректировок на обесценение, тенге.

11. К заявке на корректировку остаточной стоимости активов (в произвольной форме), в рамках пункта 9 настоящей Методики, энергопроизводящей организацией прикладываются обосновывающие материалы (счет-фактура стоимости активов, акт ввода в эксплуатацию) по вводу или выводу оборудования, а также по ремонтам оборудования, приводящие к увеличению или уменьшению стоимости основных средств предприятия.

12. К основным активам, не включаемым в RAB-регулирование, относятся:

1) затраты, понесенные на создание/приобретение основных средств, которые не обоснованы энергопроизводящей организацией;

2) любые виды платежей, связанные с привлечением заемного финансирования, кроме капитализируемых процентов по целевым займам, привлеченным для капитального строительства;

3) объекты, полученные безвозмездно, в том числе из республиканского или местного бюджета Республики Казахстан;

4) затраты, понесенные со-инвесторами, если объект финансировался совместно;

5) объекты основных средств, находящиеся в распоряжении компании, на которые не оформлены права собственности;

6) объекты незавершенного строительства, а также оборудование к установке;

7) объекты в аренде и финансовом лизинге, а также арендные и лизинговые платежи;

8) оборотный капитал;

9) нематериальные активы, за исключением программного обеспечения, относящееся к активам, участвующим в деятельности по производству электрической энергии;

10) объекты, реализованные за счет средств республиканского или местного бюджета Республики Казахстан;

11) генерирующие установки с маневренным режимом генерации, реализованные в рамках аукционных торгов.

Сноска. Пункт 12 – в редакции приказа Министра энергетики РК от 21.06.2022 № 216 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. Оценка стоимости регулируемой базы активов на начало каждого периода регулирования проводится оценщиком в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об оценочной деятельности в Республике Казахстан".

Сноска. Пункт 13 – в редакции приказа Министра энергетики РК от 21.06.2022 № 216 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. На период регулирования для всех групп энергопроизводящих организаций, реализующих электрическую энергию, применяется одинаковая средневзвешенная ставка доходности капитала (WACC).

Средневзвешенная ставка доходности капитала (WACC) должна быть фиксированной на протяжении всего периода регулирования.

15. Средневзвешенная ставка доходности капитала (WACC) определяется по формуле расчета средневзвешенной стоимости капитала:

WACC - средневзвешенная ставка доходности капитала, %;

RE – стоимость собственного капитала, тенге;

RD – стоимость привлечения заемного капитала, тенге;

E/(D+E) – величина собственного капитала в совокупном вложенном капитале, тенге;

D/(D+E) – величина заемного капитала (долга) в совокупном вложенном капитале, тенге;

T – ставка корпоративного подоходного налога, %.

Стоимость собственного капитала является величиной не менее стоимости привлечения заемного капитала.

16. Стоимость собственного капитала (RE) определяется на основе модифицированной модели оценки капитальных активов по следующей формуле:

RE - стоимость собственного капитала, тенге;

RF- номинальная безрисковая ставка, %;

ßL – отраслевой коэффициент бета акционерного капитала (с учетом структуры капитала, levered beta);

ERP - ожидаемая премия за риск вложения в акции, %;

SP - премия за размер, %;

CP - премия за страновой риск (применяется в зависимости от выбранной RF), %;

FXRP - премия за валютный риск, %.

17. Номинальная безрисковая ставка (RF) определяется как доходность к погашению 20-летних государственных казначейских облигаций СоединҰнных Штатов Америки (далее – США) на начало расчетного периода регулирования согласно данным, размещенным на официальном сайте Федеральной резервной системы США.

18. Отраслевой коэффициент бета акционерного капитала с учетом структуры капитала (ßL) определяется по следующей формуле:

ßL - коэффициент бета акционерного капитала (с учетом структуры капитала, levered beta);

ßU - коэффициент бета акционерного капитала (без учета структуры капитала, unlevered beta);

D/E – величина заемного капитала (долга) в величине собственного капитала;

T – ставка корпоративного подоходного налога, %.

19. Отраслевой коэффициент бета акционерного капитала без учета структуры капитала определяется на основе данных по среднеотраслевой бете А. Дамодарана по энергетическому сектору США за год, предшествующий периоду регулирования.

20. Величина заемного капитала (долга) в совокупном вложенном капитале (D/(D+E) определяется как среднеотраслевой показатель на основе данных А. Дамодарана по энергетическому сектору США за год, предшествующий периоду регулирования.

21. Величина собственного капитала в совокупном вложенном капитале (E/(D+E) определяется по следующей формуле:

E/(D+E) – величина собственного капитала в совокупном вложенном капитале;

D/(D+E) – величина заемного капитала (долга) в совокупном вложенном капитале.

22. Величина заемного капитала (долга) в величине собственного капитала (D/E) определяется по следующей формуле:

D/E – величина заемного капитала (долга) в величине собственного капитала;

D/(D+E) – величина заемного капитала (долга) в совокупном вложенном капитале.

23. Ожидаемая премия за риск вложения в акции принята на уровне 5%.

24. Премия за размер определяется на основе данных исследований для компаний с микро-капитализацией. Пересмотр данного параметра для расчета средневзвешенной стоимости капитала проводится только в начале расчетного периода регулирования.

25. Премия за страновой риск определяется на основе данных по страновому риску А. Дамодарана для Республики Казахстан за год, предшествующий периоду регулирования.

Пересмотр данного параметра для расчета средневзвешенной стоимости капитала проводится только в начале расчетного периода регулирования.

26. Премия за валютный риск определяется как разница между долгосрочной инфляцией в Республике Казахстан и долгосрочной инфляцией в США на основе данных Международного валютного фонда на начало расчетного периода регулирования.

27. Стоимость привлечения заемного капитала определяется как средняя фактическая ставка по долгосрочным кредитам, выданным банками нефинансовым организациям в Республике Казахстан, по данным Национального Банка Республики Казахстан.

28. Ставка корпоративного подоходного налога определяется в номинальном выражении в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан.

29. Расчет величины средневзвешенной ставки доходности капитала (WACC) приведен в приложении к настоящей Методике, и данная величина в размере 11,79% применяется в качестве величины средневзвешенной ставки доходности капитала (WACC), используемой в расчетах определения Нормы прибыли RAB-регулирования.

Сноска. Пункт 29 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 11.03.2021 № 76 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

30. Уровень нормы прибыли, учитываемой при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию, рассчитывается на основе базы затрат и валовой рентабельности, определяемой на основе номинальной после налоговой ставки средневзвешенной доходности капитала.

Сноска. Пункт 30 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 11.03.2021 № 76 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 2. Определение фиксированной прибыли, учитываемой при утверждении предельных тарифов на электрическую энергию на переходный период

Сноска. Параграф 2 главы 2 Методики действовал до 2021 в соответствии с пунктом 5 настоящего приказа.

Глава 3. Определение надбавки за балансирование, учитываемой при определении предельных тарифов на балансирующую электроэнергию

Сноска. Заголовок главы 3 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 30.06.2023 № 248 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

33. Надбавка за балансирование, учитываемая при утверждении предельных тарифов на балансирующую электроэнергию, является составной частью предельного тарифа на балансирующую электроэнергию.

Сноска. Пункт 33 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 30.06.2023 № 248 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

34. Надбавка за балансирование равна самому высокому предельному тарифу энергопроизводящей организации в данной зоне единой электроэнергетической системы Республики Казахстан умноженному на среднезвешеннную стоимость капитала (WACC) (11,79 %), определяемой согласно приложению к настоящей Методике.

Надбавка за балансирование определяется по следующей формуле:

где,

N – надбавка за балансирование;

– самый высокий предельный тариф энергопроизводящей организации в данной зоне единой электроэнергетической системы Республики Казахстан.
Сноска. Пункт 34 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 30.06.2023 № 248 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

35. Максимальные затраты на производство электрической энергии среди энергопроизводящих организаций, включенных в группы энергопроизводящих организаций, реализующих электрическую энергию, определяются уполномоченным органом на основе фактических и прогнозных данных на производство электрической энергии, представленных энергопроизводящими организациями и (или) по запросу уполномоченного органа.

Сноска. Пункт 35 - в редакции приказа Министра энергетики РК от 30.06.2023 № 248 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

Приложение
к Методике определения
нормы прибыли, учитываемой
при утверждении предельных
тарифов на электрическую
энергию

Сноска. Правый верхний угол - в редакции приказа Министра энергетики РК от 30.06.2023 № 248 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

Расчет величины средневзвешенной ставки доходности капитала (WACC)

№	Компоненты WACC	Показатели методологии	Величины
1.	Тип ставки	Рекомендуется рассчитывать номинальную посленалоговую ставку WACC, фиксированную на протяжении периода регулирования	-
2.	Структура капитала	Использование среднеотраслевой структуры капитала на основе данных А. Дамодарана (Долг/Акционерный капитал)	72,51%
3.	Стоимость акционерного капитала	Определяется на основе модели CAPM, с учетом премии за страновой и валютный риск	12,37%
3-1.	Безрисковая ставка (RF)	В качестве безрисковой ставки применяется доходность к погашению 20-летних государственных казначейских облигаций СоединҰнных Штатов Америки	2,16%
3-2.	Премия за риск вложения в акции (ERP)	Принимается в размере 5,0% на основе данных исследований из различных источников	5,00%
3-3.	Коэффициент Бета (b)	Бета акционерного капитала рассчитывается по следующей формуле: Бета активов * (1 + (1 - Ставка налога на прибыль) × (Долг/Рыночная стоимость капитала)). Бета активов определяется на основе данных А. Дамодарана	0,59
3-4.	Премия за страновой риск	В качестве премии за страновой риск используются данные А. Дамодарана	2,17%
3-5.	Премия за размер	Принимается в размере 3,39% для компаний с микро-капитализацией на основе данных исследований Duff&Phelps Valuation Handbook Industry Cost of Capital	3,39%
3-6.	Премия за валютный риск	Рассчитывается на основе разницы в долгосрочной инфляции СоединҰнных Штатов Америки и Республики Казахстан	1,70%
4	Стоимость заемного капитала	Рекомендуется использовать среднюю фактическую ставку по долгосрочным кредитам, выданным банками нефинансовым организациям в Республике Казахстан (по данным Национального Банка Республики Казахстан)	11,00%
5	Ставка налога на прибыль	Рекомендуется использовать номинальную ставку налога на прибыль в соответствии с законодательством Республики Казахстан	20,00%
	Cредневзвешенная стоимость капитала (WACC)		11,79%

Ескерту. Бұйрықтың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 30.06.2023 № 248 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 70-9) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Энергетика министрінің 21.06.2022 № 216 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Қоса беріліп отырған Электр энергиясына арналған шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін пайданың, сондай-ақ теңгерімдеуші электр энергиясына арналған шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін теңгерімдеуге тіркелген пайданың нормаларын айқындау әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) бекітілсін.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 11.03.2021 № 76 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Мыналардың күші жойылды деп танылсын:

1) "Электр энергиясына шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін тіркелген пайданы, сондай-ақ теңгерімдеуші электр энергиясына шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін теңгерімдеуге тіркелген пайданы айқындау әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 28 қарашадағы № 413 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16096 болып тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2017 жылғы 27 желтоқсанда жарияланған);

2) "Электр энергиясына шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін тіркелген пайданы, сондай-ақ теңгерімдеуші электр энергиясына шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін теңгерімдеуге тіркелген пайданы айқындау әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 28 қарашадағы № 413 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2018 жылғы 14 желтоқсандағы № 508 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17961 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде 2018 жылғы 20 желтоқсанда жарияланған).

3. Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Электр энергетикасын дамыту департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының энергетика вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Бұл ретте, Әдістеменің 2-тарауының 1-параграфы 2021 жылдан бастап қолданылады.

Әдістеменің 2-тарауының 2-параграфы 2021 жылға дейін қолданылады.

Қазақстан Республикасы Энергетика министрі

Н. Ногаев

Қазақстан Республикасы
Энергетика министрінің
2020 жылғы 22 мамырдағы
№ 205 Бұйрығымен
бекітілген

Электр энергиясына арналған шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін пайданың, сондай-ақ теңгерімдеуші электр энергиясына арналған шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін теңгерімдеуге тіркелген пайданың нормаларын айқындау әдістемесі

Ескерту. Әдістеменің тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 11.03.2021 № 76 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Электр энергиясына арналған шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін пайда нормасын айқындау әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан әрі – Заң) 5-бабының 70-9) тармақшасына сәйкес әзірленді және электр энергиясына шекті тарифтерді, сондай-ақ теңгерімдеу үшін үстемеақыны бекіту кезінде ескерілетін пайда нормасын айқындау тетігін анықтайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 30.06.2023 № 248 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Әдістеме электр энергиясын өндіруді және өткізуді жүзеге асыратын электр станцияларының тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ететін электр энергиясына шекті тарифтерді, сондай-ақ теңгерімдеу үшін үстемеақыларды бекіту кезінде пайда нормасының деңгейін негізді есептеу және есепке алу мүмкіндігі мақсатында қолданылады.

Бұл ретте энергия өндіруші ұйым инвестицияланған капиталға кірістілік әдісі бойынша нақты алынатын пайданың кемінде 50 (елу) пайызын негізгі активтерді жаңғыртуға, реконструкциялауға, кеңейтуге және (немесе) жаңартуға, оның ішінде электр энергиясын өндіруге арналған шығындарда ескерілмейтін тартылған кредиттер бойынша қаржыландыру жөніндегі шығыстарды жабуға жібереді.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 30.06.2023 № 248 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Осы Әдістемеде мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) активтер - негізгі құралдардың объектілері (ғимараттар, құрылыстар, машиналар мен жабдық, есептеу техникасының өлшеу және реттеуші аспаптары мен құрылғылары, көлік құралдары, өндірістік және шаруашылық инвентарь мен керек-жарақ құралдары; шаруашылық ішіндегі жолдар және энергия өндіруші ұйымның негізгі құралдарының өзге де тиісті объектілері), сондай-ақ реттелетін қызметке тартылған және реттелетін активтер базасына енгізілген материалдық емес активтер (бағдарламалық қамтылым);

2) активтердің қалдық құны - жинақталған тозуды шегергендегі активтердің толық құны;

3) активтердің толық құны - құнсыздануға түзету ескерілмей, ұлттық және/немесе халықаралық бағалау стандарттарына және халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес басымдылық бойынша айқындалған активтердің әділ құны;

4) жинақталған тозу - бұл табиғи және функционалдық тозу жиынтығы;

5) инвестицияланған капиталға кірістілік әдісі (RAB-реттеу) (бұдан әрі - RAB-реттеу) – электр энергетикасы саласын дамытуға инвестицияларды ынталандыруға және шығындарды басқару тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретін электр энергиясына шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін пайда нормасын айқындау үшін қолданылатын әдіс.

RAB-реттеу кезекті реттеу кезеңінің басында қалыптастырылады және бағаланады, ал кезеңнің кейінгі жылдарында жаңа активтерді енгізуді және қолданыстағы активтердің істен шығуын есепке алу жолымен түзетіледі;

6) құрамдастырылған өндіріс (өндіру) - жылу электр орталықтарының бу турбиналарын іріктеуден немесе оларға қарсы тұруынан алынатын электр және жылу энергиясын бірлесіп өндіру процесі;

7) реттелетін активтер базасы - инвестицияланған капиталдың кірістілік әдісін қолдана отырып, реттеудің есептік кезеңіне реттелетін тарифтерді қалыптастыру кезінде активтердің реттелетін базасына кірісті айқындау кезінде пайдаланылатын, реттелетін қызметте қолданылатын, пайдаланудағы, инвестицияланған капиталды пайдалана отырып құрылған энергия өндіруші ұйымның негізгі құралдары мен материалдық емес активтерінің құны;

8) реттеудің есептік кезеңі - реттеу кезеңі шеңберінде күнтізбелік жылға тең электр энергиясына шекті тарифтер белгіленетін мерзім;

9) реттеу кезеңі - электр энергиясына шекті тарифтер белгіленетін, жеті жылға тең мерзім;

10) уәкілетті орган - электр энергетикасы саласындағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

11) ұлттық бағалау стандарттары - қаржы саласындағы уәкілетті органдар әзірлейтін және бекітетін Қазақстан Республикасының бағалау стандарттары;

12) физикалық тозу - физикалық кернеудің тозуы, бүлінуі және әсерінен туындаған пайдалану салдарынан объектінің құнының азаюы;

13) функционалдық тозу - жаңа технологияларды пайдалану нәтижесінде алынған қазіргі аналогтармен салыстырғанда объектінің өзінің тиімсіздігінен немесе барабар еместігінен туындаған объектінің құнының немесе пайдалылығының төмендеуі;

14) халықаралық бағалау стандарттары - Бағалау стандарттары жөніндегі халықаралық комитет әзірлейтін және бекітетін бағалау стандарттары;

15) электр энергиясына арналған шекті тариф – уәкілетті орган әрбір жеті жыл сайын бекітетін, электр энергиясын өткізетін энергия өндіруші ұйымдардың тобына енгізілген энергия өндіруші ұйым өндіретін электр энергиясы құнының электр энергиясын өндіруге арналған шығындардан және осы Әдістемеге сәйкес айқындалатын пайда нормасынан тұратын ақшалай мәні.

Осы Әдістемеде пайдаланылған өзге де ұғымдар мен анықтамалар Заңға сәйкес қолданылады.

Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Энергетика министрінің 11.03.2021 № 76 (қолданысқа енгізілу тәртібін 4-т. қараңыз) бұйрығымен.

2-тарау. Электр энергиясына шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін пайда нормасын айқындау

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 11.03.2021 № 76 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Инвестицияланған капиталға кірістілік әдісі (RAB-реттеу) бойынша электр энергиясына шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін пайда нормасын айқындау

Ескерту. 1-параграфтың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 11.03.2021 № 76 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4. RAB-реттеу бойынша электр энергиясына шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін пайда нормасы (бұдан әрі – RAB-реттеудің пайда нормасы) электр энергиясына шекті тарифтің құрамдас бөлігі болып табылады және электр энергиясын өткізетін энергия өндіруші ұйымдардың тобы үшін айқындалады.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 11.03.2021 № 76 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5. RAB-реттеудің пайда нормасы реттеу кезеңінің әрбір жылына реттеу кезеңі басталғанға дейін мынадай формула бойынша айқындалады:

ПН=КRAB, мұндағы:

ПН - RAB-реттеудің пайда нормасы, теңге;

КRAB - реттелетін активтер базасына кіріс, теңге.

Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 11.03.2021 № 76 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6. Реттелетін активтер базасына кіріс (ДRAB) электр энергиясын өндіруге тікелей қатысты активтердің қалдық құнын және капитал кірістілігінің орташа өлшемді ставкасын (бұдан әрі - WACC) негізге ала отырып, мынадай формула бойынша айқындалады:

К_RAB = АҚҚ_i * S_A * WACC, мұндағы:

АҚҚ_i - і - жылғы активтердің қалдық құны, теңге;

S_A - электр энергиясын өндіруге тікелей қатысты активтер құнының үлесі. Жылу және электр энергиясын құрамдастырылған өндіру кезінде S_A жылу және электр энергиясын өндіру кезіндегі отын шығындарының үлесіне сәйкес анықталады, %.

Жылу және электр энергиясын құрамдастырылмаған өндіру кезінде S_A бірлікке теңестіріледі.

Энергия өндіруші ұйымның құрамында электр энергиясын өндірудің әртүрлі технологиялары бар электр станциялары (жылу және электр энергиясын құрамдастырылған өндіру, су энергиясы есебінен электр энергиясын өндіру) болған жағдайда, активтер құнының үлесі желіге электр энергиясын жіберу көлемі бойынша мөлшерленген әрбір электр станциясы үшін активтер құнының үлестерінің орташа өлшемді шамасы ретінде есептеледі;

WACC - капитал кірістілігінің орташа өлшемді ставкасыі,%.

Электр энергиясын өндіруге тікелей қатысты активтер құнының үлесін энергия өндіруші ұйым көрсеткіштерді дербес таңдайды және оларды уәкілетті органмен келіседі. Электр энергиясын өндіруге тікелей қатысты негізгі активтердің үлесін айқындау үшін пайдаланылатын деректерге мынадай талаптар қойылады:

1) деректердің дұрыстығы және тексерілуі;

2) технологиялық процеске қатысуға байланысты деректерді таңдаудың негізділігі.

7. Реттеу кезеңінің бірінші жылына активтердің қалдық құны (АҚҚ1) мынадай формула бойынша айқындалады:

АҚҚ1 = АТҚ - ТЗЖИН, мұндағы:

АҚҚ1 – реттеу кезеңінің бірінші жылына активтердің қалдық құны, теңге;

АТҚ – активтердің толық құны, теңге;

ТЗЖИН – жинақталған тозу, теңге.

Активтердің толық құнының шамасы және реттеудің бірінші жылына жинақталған тозу бойынша деректерді "Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес бағалаушы айқындайды.

Реттеу кезеңінің бірінші жылына активтердің толық және қалдық құнын айқындау кезінде барлық энергия өндіруші ұйымдар үшін бірдей негізгі кіріс параметрлері (құрылыстың үлестік құны, пайдалы пайдалану мерзімдері), бағалау әдіснамасы мен күні қолданылады.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Энергетика министрінің 21.06.2022 № 216 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

8. Реттеу кезеңінің кейінгі жылдарына активтердің қалдық құны (АҚҚ_i) мынадай формула бойынша айқындалады:

АҚҚ_i = АҚҚ_i-1 - ТЗ_i-1, мұндағы:

АҚҚi - і-жылдың басындағы активтердің қалдық құны, теңге;

АҚҚi_-1 - алдыңғы жылдың басындағы активтердің қалдық құны, теңге;

ТЗi_-1 - құнсыздануға түзетулерсіз өткен жыл үшін есептелген тозу, теңге.

9. Құнсыздануға түзетулерсіз өткен жыл үшін есептелген тозу (ТЗ_i-1) мынадай формула бойынша айқындалады:

n - электр энергиясын өндіруге жататын кәсіпорын активтерінің санаты;

- n объектілер санатына жататын активтердің қалдық құны, теңге;

- бағалаушының бағалау туралы есебіне сәйкес айқындалатын n объектілер санатынан активтерді пайдалы пайдаланудың қалдық мерзімінің шамасы, теңге..

Бұл ретте есептелген тозу активтерді енгізу, шығару ескеріле отырып, сондай-ақ кәсіпорынның негізгі құралдарының құнының ұлғаюына немесе азаюына әкеп соғатын активтерді жөндеу жағдайында есептеледі.

10. Энергия өндіруші ұйымның өтінімі бойынша (еркін нысанда) жабдықты іске қосу немесе шығару жағдайында, сондай-ақ кәсіпорын активтерінің ұлғаюына немесе азаюына әкеп соғатын жабдықтарды жөндеу жағдайында реттеудің соңғы жылын қоспағанда, реттеудің есептік кезеңінің қорытындылары бойынша реттеу кезеңінің келесі жылдарына активтердің қалдық құны (ОМО i) мынадай формула бойынша есептеледі:

АҚҚ_i = АҚҚ_i-1 + А_берi-1 - ТЗ_i-1 - А_шығi-1, мұндағы:

АҚҚ_i - і-жылдың басындағы активтердің қалдық құны, теңге;

АҚҚ_i-1 - алдыңғы жылдың басындағы активтердің қалдық құны, теңге;

А_берi-1 - өткен жылы пайдалануға берілген активтердің, оның ішінде жүргізілген жөндеу шеңберінде де құны, теңге;

А_шығi-1 - өткен жылы пайдаланудан шығарылған активтердің, оның ішінде жүргізілген жөндеу шеңберінде де құны, теңге;

ТЗ_i-1 - құнсыздануға түзетулерсіз өткен жыл үшін есептелген тозу, теңге.

11. Осы Әдістеменің 9-тармағы шеңберінде активтердің қалдық құнын түзетуге арналған өтінімге (еркін нысанда) энергия өндіруші ұйым жабдықты енгізу немесе шығару бойынша, сондай-ақ кәсіпорынның негізгі құралдарының құнын ұлғайтуға немесе азайтуға әкеп соғатын жабдықтарды жөндеу бойынша негіздеуші материалдарды (шот-фактура, активтер құнын пайдалануға беру актісі) қоса береді.

12. RAB-реттеуге енгізілмейтін негізгі активтерге:

1) энергия өндіруші ұйым негіздемеген негізгі құралдарды құруға/сатып алуға жұмсалған шығындар;

2) күрделі құрылыс үшін тартылған нысаналы қарыздар бойынша капиталдандырылатын проценттерден басқа, қарыздық қаржыландыруды тартуға байланысты төлемдердің кез келген түрлері:

3) өтеусіз, оның ішінде Қазақстан Республикасының республикалық немесе жергілікті бюджетінен алынған объектілер;

4) егер объект бірлесіп қаржыландырылғанда, тең инвесторлар шеккен шығындар;

5) меншік құқығы ресімделмеген, компанияның иелігіндегі негізгі құралдар объектілері;

6) аяқталмаған құрылыс объектілері, сондай-ақ қондырғыға жабдықтар;

7) жалдау және қаржы лизингіндегі объектілер, сондай-ақ жалдау және лизингтік төлемдер;

8) айналым капиталы;

9) электр энергиясын өндіру жөніндегі қызметке қатысты активтерге жататын бағдарламалық қамтылымды қоспағанда, материалдық емес активтер;

10) Қазақстан Республикасының республикалық немесе жергілікті бюджетінің қаражаты есебінен өткізілген объектілер.

11) аукциондық сауда-саттық шеңберінде іске асырылған генерацияның маневрлік режимі бар генерациялайтын қондырғылар жатады.

Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Энергетика министрінің 21.06.2022 № 216 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13. Әрбір реттеу кезеңінің басында реттелетін активтер базасының құнын бағалауды "Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес бағалаушы жүргізеді.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Энергетика министрінің 21.06.2022 № 216 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14. Реттеу кезеңінде электр энергиясын өткізетін энергия өндіруші ұйымдардың барлық топтары үшін капитал кірістілігінің бірдей орташа өлшемді ставкасы (WACC) қолданылады.

Капитал кірістілігінің орташа өлшемді ставкасы (WACC) реттеудің бүкіл кезеңі ішінде тіркелген болуы тиіс.

15. Капитал кірістілігінің орташа өлшемді (WACC) ставкасы капиталдың орташа өлшемді құнын есептеу формуласы бойынша айқындалады:

WACC - капитал кірістілігінің орташа өлшемді ставкасы, %;

R_E - меншікті капиталдың құны, теңге;

R_D - қарыздық капиталды тарту құны, теңге;

E/(D+E) - жиынтық салынған капиталдағы меншікті капиталдың шамасы, теңге;

D/(D+E) - жиынтық салынған капиталдағы қарыздық капиталдың (борыштың) шамасы,теңге;

T - корпоративтік табыс салығының ставкасы, %.

Меншікті капиталдың құны қарыздық капиталды тарту құнынан кем емес шама болып табылады.

16. Меншікті капиталдың құны (R_E) күрделі активтерді бағалаудың модификацияланған моделі негізінде мынадай формула бойынша айқындалады:

R_E - меншікті капиталдың құны, теңге;

R_f - номиналды тәуекелсіз ставка, %;

ß_L - акционерлік капиталдың бета салалық коэффициенті (капитал құрылымын ескере отырып, levered beta);

ERP - акцияларға салымдар тәуекелі үшін күтілетін сыйлықақы, %;

SP - мөлшері үшін сыйлықақы, %;

CP - елдік тәуекел үшін сыйлықақы, % (таңдалған Rf байланысты қолданылады);

FXRP - валюталық тәуекел үшін сыйлықақы, %.

17. Номиналды тәуекелсіз ставка Америка Құрама Штаттары (бұдан әрі - АҚШ) Федералдық резервтік жүйесінің ресми сайтында орналастырылған деректерге сәйкес реттеудің есептік кезеңінің басында АҚШ-тың 20 жылдық мемлекеттік қазынашылық облигацияларын өтеуге кірістілік ретінде айқындалады.

18. Капитал құрылымын (ßL) ескере отырып, акционерлік капиталдың бета салалық коэффициенті мынадай формула бойынша айқындалады:

ß_L - акционерлік капиталдың бета коэффициенті (капитал құрылымын ескере отырып, levered beta);

ß_U - акционерлік капиталдың бета коэффициенті (капитал құрылымын ескермегенде, unlevered beta);

D/E - меншікті капитал шамасындағы қарыздық капиталдың (борыштың) шамасы;

T - корпоративтік табыс салығының ставкасы, %.

19. Капитал құрылымын есепке алмағанда акционерлік капиталдың бета салалық коэффициенті реттеу кезеңінің алдындағы жылдағы АҚШ энергетикалық секторы бойынша А. Дамодаранның орташа салалық бета бойынша деректері негізінде айқындалады.

20. Жиынтық салынған капиталдағы қарыздық капиталдың (борыштың) шамасы (D/( D + E) реттеу кезеңінің алдындағы жылғы АҚШ энергетикалық секторы бойынша А. Дамодаранның деректері негізінде орташа салалық көрсеткіш ретінде айқындалады.

21. Жиынтық салынған капиталдағы меншікті капиталдың шамасы (E/( D + E) мынадай формула бойынша айқындалады:

E/(D+E) - жиынтық салынған капиталдағы меншікті капиталдың шамасы;

D/(D+E) - жиынтық салынған капиталдағы қарыздық капиталдың (борыштың) шамасы.

22. Меншікті капитал шамасындағы (D/E) қарыздық капиталдың (борыштың) шамасы мынадай формула бойынша айқындалады:

D/E - меншікті капитал шамасындағы қарыздық капиталдың (борыштың) шамасы;

D/(D+E) - жиынтық салынған капиталдағы қарыздық капиталдың (борыштың) шамасы.

23. Акцияға салым салу тәуекелі үшін күтілетін сыйлықақы 5% деңгейінде қабылданды.

24. Мөлшері үшін сыйлықақы микро-капиталдандыруы бар компаниялар үшін зерттеулердің деректері негізінде айқындалады. Капиталдың орташа өлшемді құнын есептеу үшін осы параметрді қайта қарау реттеудің есептік кезеңінің басында ғана жүргізіледі.

25. Елдік тәуекел үшін сыйлықақы реттеу кезеңінің алдындағы жыл ішіндегі Қазақстан Республикасы үшін А. Дамодаранның елдік тәуекелі бойынша деректер негізінде айқындалады.

Капиталдың орташа өлшемді құнын есептеу үшін осы параметрді қайта қарау реттеудің есептік кезеңінің басында ғана жүргізіледі.

26. Валюталық тәуекел үшін сыйлықақы Қазақстан Республикасындағы ұзақ мерзімді инфляция мен реттеудің есептік кезеңінің басындағы Халықаралық валюта қорының деректері негізінде АҚШ-тағы ұзақ мерзімді инфляция арасындағы айырма ретінде айқындалады.

27. Қарыздық капиталды тарту құны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің деректері бойынша Қазақстан Республикасындағы қаржылық емес ұйымдарға банктер берген ұзақ мерзімді кредиттер бойынша орташа нақты ставка ретінде айқындалады.

28. Корпоративтік табыс салығының ставкасы Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес нақтылы мәнде айқындалады.

29. Капитал кірістілігінің (WACC) орташа өлшемді ставкасының шамасын есептеу осы Әдістемеге қосымшада келтірілген және 11,79% мөлшеріндегі осы шама RAB-реттеудің пайда нормасын айқындаудың есеп айырысуында пайдаланылатын капитал (WACC) кірістілігінің орташа өлшемді ставкасының шамасы ретінде қолданылады.

Ескерту. 29-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 11.03.2021 № 76 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

30. Электр энергиясына шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін пайда нормасының деңгейі капиталдың орташа өлшемді кірістілігінің салық ставкасынан кейінгі номиналды негізінде айқындалатын шығындар базасы мен жалпы рентабельділік негізінде есептеледі.

Ескерту. 30-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 11.03.2021 № 76 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-параграф. Өтпелі кезеңге арналған электр энергиясының шекті тарифтерін бекіту кезінде ескерілетін тіркелген пайданы айқындау

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2-параграф 2021 жылға дейін қолданыста болды – осы бұйрықтың 5-тармағын қараңыз.

3-тарау. Теңгерімдеуші электр энергиясына шекті тарифтерді айқындау кезінде ескерілетін теңгерімдеу үшін үстемеақыны айқындау

Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 30.06.2023 № 248 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

33. Теңгерімдеуші электр энергиясына шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін теңгерімдеу үшін үстемеақы теңгерімдеуші электр энергиясына шекті тарифтің құрамдас бөлігі болып табылады.

Ескерту. 33-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 30.06.2023 № 248 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

34. Теңгерімдеу үшін үстемеақы Қазақстан Республикасының Біртұтас электр энергетикалық жүйесінің осы аймағындағы энергия өндіруші ұйымның осы Әдістемеге қосымшаға сәйкес айқындалатын капиталдың орташа салмақталған құнына (WACC) (11,79%) көбейтілген ең жоғары шекті тарифіне тең.

Теңгерімдеу үшін үстемеақы мынадай формула бойынша анықталады:

оның ішінде,

N – теңгерімдеу үшін үстемеақы;

- Қазақстан Республикасының Біртұтас электр энергетикалық жүйесінің осы аймағындағы энергия өндіруші ұйымның ең жоғары шекті тарифі.
Ескерту. 34-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 30.06.2023 № 248 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

35. Электр энергиясын өткізетін энергия өндіруші ұйымдардың топтарына енгізілген энергия өндіруші ұйымдар арасында электр энергиясын өндіруге арналған ең жоғары шығындарды уәкілетті орган энергия өндіруші ұйымдар және (немесе) уәкілетті органның сұрау салуы бойынша ұсынған электр энергиясын өндіруге арналған нақты және болжамды деректер негізінде айқындайды.

Ескерту. 35-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 30.06.2023 № 248 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Электр энергиясына арналған шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін пайда нормасын айқындау әдістемесіне қосымша

Ескерту. Қосымшаның оң жақ жоғарғы бұрышы жаңа редакцияда – ҚР Энергетика министрінің 30.06.2023 № 248 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Капитал кірістілігінің орташа өлшемді ставкасының шамасын есептеу (WACC)

№	WACC компоненттері	Әдіснама көрсеткіштері	Шамалар
1	Ставканың түрі	Реттеу кезеңі ішінде тіркелген WACC номиналды салықтан кейінгі ставкасын есептеу ұсынылады	-
2	Капитал құрылымы	А. Дамодаран деректері негізінде капиталдың орташа салалық құрылымын пайдалану (борыш/акционерлік капитал)	72,51%
3	Акционерлік капиталдың құны	Елдік және валюталық тәуекел үшін сыйлықақыны ескере отырып, CAPM моделі негізінде айқындалады	12,37%
3-1.	Тәуекелсіз ставка (Rf)	Тәуекелсіз ставка ретінде Америка Құрама Штаттарының 20 жылдық мемлекеттік қазынашылық облигацияларын өтеуге кірістілік қолданылады	2,16%
3-2.	Акцияға салым тәуекелі үшін сыйлықақы (ERP)	Әртүрлі көздерден алынған зерттеулер деректері негізінде 5,0% мөлшерінде қабылданады	5,00%
3-3.	Бета коэффициенті (b)	Акционерлік капитал бетасы мынадай формула бойынша есептеледі: активтер бетасы * (1 + ((1 - пайдаға салық ставкасы) × (борыш/капиталдың нарықтық құны))). Активтер бетасы А. Дамодаранның деректері негізінде анықталады	0,59
3-4.	Елдік тәуекел үшін сыйлықақы	Елдік тәуекел үшін сыйлықақы ретінде А. Дамодаранның деректері пайдаланылады	2,17%
3-5.	Мөлшері үшін сыйлықақы	Duff&Phelps Valuation Handbook Industry cost of Capital зерттеулерінің деректері негізінде микро-капиталдандыруы бар компаниялар үшін 3,39% мөлшерінде қабылданады	3,39%
3-6.	Валюталық тәуекел үшін сыйлықақы	Америка Құрама Штаттары және Қазақстан Республикасының ұзақмерзімді инфляция айырмасының негізінде есептеледі	1,70%
4	Қарыз капиталының құны	Банктер Қазақстан Республикасындағы қаржылық емес ұйымдарға берген ұзақ мерзімді кредиттер бойынша орташа нақты ставканы пайдалану ұсынылады (Қазақстан Ұлттық Банкінің деректері бойынша)	11,00%
5	Пайдаға салынатын салық ставкасы	Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес пайдаға салынатын салықтың номиналды ставкасын пайдалану ұсынылады	20,00%
	Капиталдың орташа өлшемді құны (WACC)		11,79%