Об утверждении технического регламента о безопасности средств защиты растений (пестицидов)

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 27 июня 2023 года № 249. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 июня 2023 года № 32940.

Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие см. п. 5.

В соответствии с подпунктом 5) статьи 6 Закона Республики Казахстан "О защите растений" и подпунктом 1) статьи 8 Закона Республики Казахстан "О техническом регулировании" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый технический регламент о безопасности средств защиты растений (пестицидов).

2. Признать утратившим силу приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 8 июня 2020 года № 197 "Об утверждении технического регламента о безопасности средств защиты растений (пестицидов)" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 20848).

3. Комитету государственной инспекции в агропромышленном комплексе Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан после его официального опубликования.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра сельского хозяйства Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр сельского хозяйства Республики Казахстан

Е. Карашукеев

"СОГЛАСОВАН"
Министерство здравоохранения
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство индустрии и
инфраструктурного развития
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство торговли и интеграции
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной экономики
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство экологии и
природных ресурсов
Республики Казахстан

Утвержден приказом Министр сельского хозяйства Республики Казахстан от 27 июня 2023 года № 249

Технический регламент
о безопасности средств защиты растений (пестицидов)

Глава 1. Область применения

1. Настоящий технический регламент о безопасности средств защиты растений (пестицидов) (далее – технический регламент) разработан в соответствии с подпунктом 5) статьи 6 Закона Республики Казахстан "О защите растений" (далее – Закон о защите растений), подпунктом 1) статьи 8 Закона Республики Казахстан "О техническом регулировании" (далее – Закон о техническом регулировании) и распространяется на средства защиты растений (пестициды) (далее – пестициды), выпускаемые в обращение на территории Республики Казахстан, а также на процессы их жизненного цикла.

2. Перечень средств защиты растений (пестицидов), подлежащих обязательному подтверждению соответствия в форме обязательной сертификации требованиям безопасности технического регламента указан в приложении 1 к настоящему техническому регламенту.

3. Требования настоящего технического регламента распространяются на деятельность всех физических и юридических лиц, участвующих в производстве (формуляции), транспортировке, хранении, реализации, применении и обезвреживании пестицидов.

Глава 2. Термины и определения

4. В настоящем техническом регламенте используются следующие термины и определения:

1) действующее вещество – биологически активная часть пестицида, использование которой в виде различных препаративных форм приводит к токсическому воздействию на вредный организм, особо опасный вредный организм, карантинный объект, чужеродный вид или на рост и развитие растений;

2) гербицид – вещество или смесь веществ, предназначенные для предотвращения появления, для уничтожения или борьбы с нежелательными видами растений;

3) изготовитель – зарегистрированное в соответствии с законодательством Республики Казахстан или государства-члена Евразийского экономического союза юридическое лицо или физическое лицо, зарегистрированное в качестве индивидуального предпринимателя, осуществляющее от своего имени производство или производство и реализацию продукции;

4) уполномоченное изготовителем лицо – зарегистрированное в соответствии с законодательством Республики Казахстан или государства-члена Евразийского экономического союза юридическое лицо или физическое лицо, зарегистрированное в качестве индивидуального предпринимателя, которое на основании договора с изготовителем, в том числе с иностранным изготовителем, осуществляет действия от имени этого изготовителя при оценке соответствия и выпуске в обращение продукции на территории Республики Казахстан;

5) импортер – зарегистрированное в соответствии с законодательством Республики Казахстан или государства-члена Евразийского экономического союза юридическое лицо или физическое лицо, зарегистрированное в качестве индивидуального предпринимателя, которое заключило с иностранным изготовителем (продавцом) внешнеторговый договор (контракт) на передачу выпускаемой партиями продукции и осуществляет выпуск этой продукции в обращение и (или) ее реализацию на территории Республики Казахстан;

6) инсектицид – пестицид, предназначенный для предотвращения появления, для уничтожения или борьбы с вредными насекомыми;

7) выпуск продукции в обращение – поставка (реализация) или ввоз продукции (в том числе отправка со склада изготовителя или отгрузка без складирования) с целью распространения на территории Республики Казахстан при осуществлении предпринимательской деятельности;

8) пестициды – химические и (или) биологические препараты (инсектициды, родентициды, фунгициды, гербициды, противовсходовые средства и регуляторы роста растений, дефолианты, десиканты), используемые для борьбы с вредными и особо опасными вредными организмами, карантинными объектами и чужеродными видами, вредителями хранящейся сельскохозяйственной продукции, а также для протравливания семян, предуборочного просушивания, удаления листьев и регулирования роста растений;

9) фумигация пестицидом – введение пестицида в паро- или газообразном состоянии в среду обитания вредного организма;

10) обращение пестицидов – процессы движения пестицидов от изготовителя к приобретателю (потребителю) после их поставки или ввоза (в том числе после отправки со склада изготовителя или отгрузки без складирования) с целью распространения на территории Республики Казахстан в ходе коммерческой деятельности на безвозмездной или возмездной основе;

11) обезвреживание пестицидов – мероприятия, направленные на утилизацию, уничтожение запрещенных или пришедших в негодность пестицидов и тары из-под них, а также тары из-под использованных пестицидов в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

12) регламент применения пестицидов – требования к условиям и порядку применения пестицидов, содержащие информацию о норме расхода пестицида, культуре, обрабатываемом объекте, вредном организме, особо опасном вредном организме, карантинном объекте, способе, времени обработки, ограничении, расходе рабочей жидкости, сроке последней обработки, максимальной кратности обработок пестицидом;

13) остаточное количество пестицидов – количественный показатель содержания пестицидов в растениеводческой продукции и объектах окружающей среды, с помощью которого оценивается их безопасность для человека и животных;

14) класс опасности пестицидов – разделение пестицидов по видам опасности и категориям для выявления их свойств, которые оказывают вредное воздействии на жизнь, здоровье человека и состояние окружающей среды;

15) производство (формуляция) пестицидов – технологический процесс изготовления пестицидов на основе исходных компонентов;

16) идентификация пестицидов – установление тождественности характеристик пестицидов их существенным признакам;

17) государственная регистрация пестицида – процедура, по результатам которой регистранту (заявителю) выдается регистрационное удостоверение на пестицид в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

18) препаративная форма пестицида – форма применения пестицида в зависимости от его физико-химических свойств, токсичности, назначения и способа использования (концентрат эмульсии, суспензионный концентрат, гранулы, паста, микрокапсулированная суспензия, смачивающийся порошок и (или) иные формы);

19) предельно допустимые концентрации (далее – ПДК) пестицида – количество действующего вещества пестицида в единице объема (воздуха, воды), веса (продуктов питания, почвы) или поверхности (кожа работающих), которые при ежедневном воздействии в течение неограниченно продолжительного времени не вызывают заболеваний или отклонений в состоянии здоровья человека;

20) маркировка пестицида – обозначение основных характеристик пестицидов и условий их применения, указание информации о возможных об опасных свойствах пестицида и о мерах безопасности при применении пестицидов;

21) родентицид – пестицид, предназначенные для уничтожения грызунов;

22) аналитический стандарт – химический чистый образец действующего вещества пестицида;

23) фунгицид – пестицид, предназначенный для борьбы с грибковыми болезнями растений, а также для протравливания семян в целях освобождения их от спор паразитных грибов;

24) паспорт безопасности химической продукции – документ, содержащий сведения о характеристиках химической продукции и мерах по обеспечению безопасного обращения с ней.

Глава 3. Требования к безопасности пестицидов при их обращении на территории Республики Казахстан

Параграф 1. Условия обращения пестицидов

5. Пестициды выпускаются в обращение на рынок Республики Казахстан при их соответствии настоящему техническому регламенту.

6. Поступающие в обращение на территории Республики Казахстан пестициды проходят государственную регистрацию в соответствии с Правилами проведения регистрационных (мелкоделяночных и производственных) испытаний и государственной регистрации пестицидов, утвержденными приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 30 января 2015 года № 4-4/61 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11687) (далее – Правила проведения регистрационных (мелкоделяночных и производственных) испытаний).

Пестициды, прошедшие государственную регистрацию, разрешаются к производству (формуляции), ввозу, хранению, транспортировке, реализации, применению, и вносятся ведомством уполномоченного органа в области защиты растений в список пестицидов.

7. Упаковка и тара, предназначенные для пестицидов, должны обеспечивать безопасность при их хранении, перевозке и реализации продукции.

Для упаковки и тары используются материалы, специально приспособленные для защиты человека, окружающей среды от опасных свойств пестицидов.

Для упаковки и тары используются материалы, устойчивые к разрушающему или иному вредному воздействию составных веществ пестицидов и не взаимодействующие с ними, вступая в реакцию, вызывающую:

1) возгорание и (или) выделение значительного количества тепла;

2) выделение легковоспламеняющихся, токсичных или удушающих газов;

3) образование других химически активных и опасных веществ.

8. Физико-химические свойства пестицидов соответствуют свойствам, изложенным в спецификациях изготовителя (на импортные пестициды) и в паспортах безопасности пестицидов (на производство отечественных пестицидов).

Физико-химические показатели безопасности пестицидов указаны в приложении 2 к настоящему техническому регламенту.

9. Пестициды при поставке на рынок сопровождаются паспортом безопасности химической продукции, содержащий информацию о химической продукции в соответствии с требованиями пункта 2 статьи 15 Закона Республики Казахстан "О безопасности химической продукции" (далее – Закон о безопасности химической продукции).

В случае выявления нарушений, представляющих непосредственную угрозу правам и законным интересам физических и юридических лиц, жизни и здоровью человека, окружающей среде, к пестицидам применяются правоограничительные меры оперативного реагирования в соответствии со статьей 44 Закона о техническом регулировании.

Параграф 2. Требования к маркировке пестицидов

10. Маркировка фасованных пестицидов наносится на государственном и русском языках изготовителем или уполномоченным изготовителем лицом, импортером непосредственно на упаковку с пестицидом в виде этикетки или ярлыка, прикрепляемого к упаковке, способом, обеспечивающим ее сохранность.

Маркировка проставляется четко и разборчиво, в устойчивом виде к воздействию химических веществ, климатических факторов и располагается в доступном для осмотра месте. Применяемый способ маркировки обеспечивает ее сохранность в течение гарантийного срока хранения пестицида.

11. Маркировка пестицидов, предназначенных для розничной торговли в потребительской таре и маркировка пестицидов, предназначенных для реализации сельскохозяйственным организациям, содержат следующую информацию:

1) наименование и полный адрес заявителя (поставщика, изготовителя, дистрибьютора или импортера), включая номера телефона, электронный адрес;

2) наименование пестицида и его целевое назначение;

3) номинальное количество (массу или объем) пестицида;

4) обозначение номера партии выпуска;

5) дату изготовления (выпуска);

6) знаки (пиктограммы) свойств опасности и классов воздействия на человека, окружающую среду и имущество;

7) рекомендацию регистранта (заявителя) по транспортировке, хранению, применению и обезвреживанию пестицида;

8) срок хранения пестицида.

12. Маркировка на железнодорожных цистернах и автоцистернах, используемых для перевозки пестицидов, наносится в соответствии с требованиями Правил перевозок пассажиров, багажа, грузобагажа и почтовых отправлений железнодорожным транспортом, утвержденных приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 апреля 2015 года № 545 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 13714).

Глава 4. Требования к безопасности пестицидов при их ввозе

13. Ввоз пестицидов на территорию Республики Казахстан осуществляется при наличии лицензии на реализацию пестицида, получаемой в соответствии с Правилами оказания государственной услуги "Выдача лицензии на осуществление деятельности на производство (формуляции) пестицидов, реализацию пестицидов, применение пестицидов аэрозольным и фумигационным способами", утвержденными приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 3 ноября 2020 года № 334 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 21589) (далее – Правила оказания государственной услуги), а также лицензии на импорт средств защиты растений (пестицидов), получаемой в соответствии с Решением Коллегии Евразийской экономической комиссии от 21 апреля 2015 года № 30 "О мерах нетарифного регулирования" (далее – Решение ЕЭК) и Правилами оказания государственной услуги "Выдача лицензии на импорт средств защиты растений (пестицидов)", утвержденными приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 29 сентября 2020 года № 299 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 21494).

Ввоз опытных образцов пестицидов для проведения регистрационных (мелкоделяночных и производственных) испытаний и (или) научных исследований осуществляется при наличии заключения (разрешительного документа) на ввоз образцов незарегистрированных средств защиты растений (пестицидов) для проведения регистрационных (мелкоделяночных и производственных) испытаний и (или) научных исследований в соответствии с решениями Коллегии Евразийской экономической комиссии, выдаваемого в соответствии с Решением ЕЭК и Правилами оказания государственной услуги "Выдача заключения (разрешительного документа) на ввоз образцов незарегистрированных средств защиты растений (пестицидов) для проведения регистрационных (мелкоделяночных и производственных) испытаний и (или) научных исследований в соответствии с решениями Коллегии Евразийской экономической комиссии", утвержденными приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 8 октября 2020 года № 309 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 21404).

14. Действующие вещества зарегистрированных пестицидов допускаются к ввозу только для использования их в качестве сырья для производства (формуляции) пестицидов.

15. До выпуска в обращение пестицидов на территории Республики Казахстан обеспечивается поставка аналитических стандартов действующих веществ препаратов для организации последующего контроля содержания остаточных количеств пестицидов в сельскохозяйственной продукции и объектах окружающей среды.

Глава 5. Требования к безопасности пестицидов при их производстве (формуляции)

16. Производство (формуляция) зарегистрированных пестицидов на территории Республики Казахстан разрешается при наличии лицензии на производство (формуляцию) пестицидов, получаемой в соответствии с Правилами оказания государственной услуги.

17. Ввод в эксплуатацию вновь строящихся и реконструируемых объектов по производству (формуляции) пестицидов осуществляется в соответствии со статьей 73 Закона Республики Казахстан "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан" с соблюдением требований законодательства в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения. При этом необходимо предусматривать зонирование территорий и размещение производственных и вспомогательных помещений с учетом розы ветров.

На территории проектируемого объекта предусматриваются помещения для хранения тары, места (помещения, навесы) складирования отходов производства с твердым водонепроницаемым покрытием и оборудованием, исключающим загрязнение окружающей среды при хранении отходов.

18. Ливневые и талые воды с промышленных площадок и прилегающей территории относятся к категории загрязненных производственных сточных вод с распространением всех гигиенических требований к условиям их сбора и очистки.

19. Производственные участки, где возможно превышение допустимых концентраций пестицидов в воздухе рабочей зоны, изолируются от других рабочих мест, обеспечивается их дистанционное управление.

Не разрешается выносить на открытые площадки технологическое оборудование при использовании или получении в процессе производства (формуляции) пестицидов 1 класса опасности.

20. Мониторинг состояния производственной среды включает контроль за концентрацией вредных веществ в воздухе рабочей зоны.

21. Работа с пестицидами проводится с использованием средств индивидуальной защиты, указанных в паспортах безопасности пестицидов.

22. Технологическое оборудование обеспечивается встроенными отсосами по улавливанию вредных веществ.

23. Не допускается производство (формуляция) пестицидов:

1) с превышением уровня загрязненности воздуха рабочей зоны на рабочих местах допустимых значений, установленных действующими гигиеническими нормативами (ПДК в воздухе рабочей зоны);

2) без контроля концентраций вредных веществ в воздухе рабочей зоны.

24. Методы обезвреживания сточных вод, улавливания газовых выбросов, утилизации, обезвреживания отходов производства (формуляции), тары из-под пестицидов разрабатываются производителем пестицидов и включаются в паспорт безопасности пестицида.

25. На каждом производстве внедряется система документированного производственного контроля за технологическими режимами производства (формуляции) пестицида, показателями исходного сырья и конечной продукции, изложенными в паспортах безопасности характером вредных выбросов в окружающую среду.

При отсутствии на предприятии аккредитованной производственной лаборатории для проведения вышеуказанного контроля, исследования проводятся на договорной основе в испытательных лабораториях (центрах), аккредитованных в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об аккредитации в области оценки соответствия" (далее – Закон об аккредитации в области оценки соответствия).

26. Не допускаются производство и использование пестицидов, в составе которых имеются стойкие органические загрязнители в соответствии с пунктом 5 статьи 402 Экологического кодекса Республики Казахстан (далее – Экологический кодекс).

Глава 6. Требования к безопасности пестицидов при их реализации

27. Реализация зарегистрированных пестицидов на территории Республики Казахстан разрешена только после получения лицензии на реализацию пестицидов.

28. Реализация пестицидов для применения в сельском, лесном и коммунальном хозяйстве осуществляется со склада предприятия-производителя или со складов, специально предназначенных для хранения и отпуска пестицидов, отвечающих требованиям строительных норм и правил, экологическим требованиям, санитарным правилам и гигиеническим нормативам.

29. Реализация пестицидов для садов и огородов от сельскохозяйственных вредителей, болезней и сорняков, а также средств для борьбы с домашними грызунами, предназначенных для применения в условиях личных подсобных хозяйств, осуществляется через непродовольственные специализированные магазины розничной торговли.

30. Реализация пестицидов, предназначенных для применения в условиях личных подсобных хозяйств, в упаковке, не позволяющей производить точное отмеривание количества препарата, разрешается только в упаковках, не превышающих норму расхода на обработку 0,1 (ноль целых одна десятая) гектара. Требование по количеству не распространяются на пестициды в упаковке с мерными приспособлениями (мерный стаканчик, расходная шкала) и к заводской упаковке, пригодной к многократной герметизации препарата и подтверждение соответствия установленным требованиям.

31. Поставщикам (импортерам, продавцам), осуществляющим оптовую и розничную торговлю пестицидами разрешается приобретать и реализовывать только пестициды, прошедшие государственную регистрацию.

32. Отпуск пестицидов потребителям допускается только в таре производителя, при наличии соответствующей информации о мерах безопасного использования, включая сведения об обезвреживании (утилизации, уничтожении) непригодных к дальнейшему использованию пестицидов и тары из-под них, а также тары из-под использованных пестицидов с соблюдением требований пункта 2 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О защите прав потребителей".

33. Не допускается оставлять пестициды рассыпанными или пролитыми. Обезвреживание пролитого или рассыпанного пестицида осуществляется в соответствии со способами, указанными в рекомендациях регистранта (заявителя) по транспортировке, хранению, применению и обезвреживанию пестицида.

Глава 7. Требования к безопасности пестицидов при их хранении, транспортировке и применении

34. Хранение, транспортировка и применение пестицидов производится в соответствии с рекомендациями регистранта (заявителя) по транспортировке, хранению, применению и обезвреживанию пестицида, а также с действующими требованиями санитарных правил и экологической безопасности в соответствии с требованиями Экологического кодекса.

35. Транспортировка, хранение и применение пестицидов осуществляются с соблюдением экологических требований, указанных в статье 248 Экологического кодекса.

Хранение пестицидов осуществляется с соблюдением требований, предусмотренных тарной этикеткой, классификационными шифрами пестицидов, включая создание условий для раздельного хранения препаратов, несовместимых по своим физико-химическим свойствами (летучести, окисляемости и прочих свойств), пожаро- и взрывоопасности, реакционной активности, температурным режимам хранения.

36. Не допускается хранение пестицидов навалом на полу склада без использования поддонов и стеллажей.

37. Для нейтрализации пестицидов в случаях их пролива, складские помещения обеспечиваются необходимым количеством дезактивирующих средств, указанных на тарных этикетках хранящихся пестицидов.

Кроме того, складские помещения оборудуются приточной и вытяжной вентиляцией с фильтрующими элементами.

38. Проведение работ по хранению пестицидов осуществляется исключительно в специальной одежде и с применением средств индивидуальной защиты персонала.

39. Пестициды, хранящиеся на складе, регистрируются в прошнурованной и пронумерованной приходно-расходной книге учета пестицидов, где указываются следующие сведения:

1) наименование пестицида;

2) наименование действующего вещества и опасность пестицида в соответствии с принятой классификацией пестицидов;

3) препаративная форма;

4) количество пестицида (масса нетто или объем);

5) дата записи;

6) номер документа (приходная, товарно-транспортная накладная);

7) приход (откуда поступил пестицид);

8) расход (куда отпущено);

9) остаток;

10) контроль (подпись, дата).

40. На территории складских помещений и в пределах санитарно-защитных зон осуществляется постоянный контроль с использованием аналитических и инструментальных методов контроля с целью предупреждения и исключения неблагоприятного влияния на условия проживания населения.

41. Транспортировка пестицидов осуществляется согласно требованиям Правил перевозки опасных грузов автомобильным транспортом и перечня опасных грузов, допускаемых к перевозке автотранспортными средствами на территории Республики Казахстан, утвержденных приказом исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 17 апреля 2015 года № 460 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11779) (далее – Правила перевозки опасных грузов).

42. Хранение и транспортировка протравленных семян производится в специальной таре из прочных, непроницаемых для пестицидов материалов, плотно закрываемой после упаковки. На таре производится маркировка – "Протравлено".

43. Применение пестицидов физическими и юридическими лицами осуществляется в соответствии с настоящим техническим регламентом.

44. Применению подлежат только те пестициды, которые включены в список пестицидов, разрешенных к применению на территории Республики Казахстан.

45. Применение пестицидов осуществляется только после прохождения государственной регистрации и включения в список пестицидов, разрешенных к производству (формуляции), ввозу, хранению, транспортировке, реализации и применению на территории Республики Казахстан, за исключением случаев применения опытных образцов пестицидов для проведения регистрационных (мелкоделяночных и производственных) испытаний и (или) научных исследований.

46. Все работы с пестицидами регистрируются в прошнурованном и пронумерованном журнале учета пестицидов по форме согласно приложению 3 к настоящему техническому регламенту.

47. Применение пестицидов осуществляется в соответствии с назначениями, технологиями применения, нормами расходов и рабочих жидкостей, указанных в рекомендациях регистранта (заявителя) по транспортировке, хранению, применению и обезвреживанию пестицида.

48. При работе с пестицидами на рабочих местах не допускается курить, пользоваться открытым огнем, принимать пищу.

49. Опыливание и опрыскивание растений пестицидами разрешается производить в ранние утренние и вечерние часы при скорости ветра не более трех метров в секунду при применении наземной аппаратуры и не более двух метров в секунду при применении авиации.

50. Очаговые обработки пестицидами городских парков, скверов, бульваров, улиц и проспектов, в том числе трамвайных путей и путепроводов, проводятся в поздние вечерние, ночные и ранние утренние часы с минимальной нормой расхода пестицидов и при условии соблюдения санитарных разрывов до жилых домов не менее пятидесяти метров.

51. Не допускается применение пестицидов в зоне строгого режима источников хозяйственно-питьевых водопроводов. В зоне ограничения не допускается использование пестицидов 1 и 2 класса опасности.

52. Не допускается применение пестицидов на территории детских, спортивно-оздоровительных, медицинских учреждений, школ, предприятий общественного питания и торговли пищевыми продуктами.

53. При применении пестицидов все источники нецентрализованного водоснабжения (колодцы, скважины) надежно укрываются.

54. Обработка водоемов пестицидами проводится с целью уничтожения водорослей, сорняков, личинок комаров, сорной рыбы, с использованием предельно допустимых концентраций химических веществ в рабочей зоне.

55. Не допускается оставление неиспользованных пестицидов в местах их применения.

56. В случаях нарушений при применении пестицидов реализация сельскохозяйственной продукции приостанавливается до проведения аналитических исследований на наличие остаточных количеств пестицидов.

Продукция с превышением установленных максимально допустимых уровней содержания пестицидов не допускается к реализации населению.

57. При борьбе с грызунами в хранилищах, загруженных продовольственными запасами или кормами для сельскохозяйственных животных и птиц не допускается раскладывание сыпучих (в том числе зерновых) отравленных приманок в непосредственной близости от незатаренных пищевых продуктов и кормов.

В случаях размещения дератизационных средств среди пищевых продуктов, упакованных в легко повреждаемую грызунами тару (картонные коробки, бумажные пакеты, мешки), применяются дератизационные блоки (парафиновые, восковые), помещенные в специальные защитные контейнеры, исключающие разнос приманки грызунами и случайное попадание ядовитых веществ в продукты.

58. Деятельность физических и юридических лиц по применению пестицидов аэрозольным и фумигационным способами осуществляется на основании лицензии, получаемой в соответствии с Правилами оказания государственной услуги.

Глава 8. Требования к безопасности пестицидов при их обезвреживании

59. Обезвреживанию подлежат пестициды, непригодные к дальнейшему использованию по назначению (далее – непригодные). К ним относятся пестициды, запрещенные к применению в связи с выявленным негативным воздействием на здоровье людей, животных и (или) растений, с измененными физико-химическими и потребительскими свойствами, хранящиеся в виде неидентифицируемых смесей.

Обезвреживание пестицидов, приобретенных за счет бюджетных средств, производится за счет бюджетных средств в соответствии с подпунктом 5) пункта 1 статьи 20 Закона о защите растений.

Обезвреживание пестицидов, приобретенных за счет средств физических и юридических лиц, по предписанию государственных инспекторов по защите растений, производится за счет средств физических и юридических лиц в соответствии с подпунктом 1) пункта 3 статьи 20 Закона о защите растений.

60. Методы и технологии обезвреживания (утилизации, уничтожения) непригодных пестицидов и тары из-под них, а также тары из-под использованных пестицидов разрабатываются производителями пестицидов, проходят санитарно-эпидемиологическую и экологическую экспертизу и включаются в паспорт безопасности пестицида, а также в тарную этикетку и рекомендации регистранта (заявителя) по транспортировке, хранению, применению и обезвреживанию пестицида, предоставляемые потребителю поставщиками (производителями, импортерами, продавцами) пестицидов.

61. Не допускается захоронение непригодных к дальнейшему использованию пестицидов и тары из-под них, а также тары из-под использованных пестицидов.

62. Процессы обезвреживания (утилизации, уничтожения), пестицидов и тары из-под них, продукты деградации пестицидов не должны оказывать вредного воздействия на окружающую среду.

63. Тару из-под использованных пестицидов уничтожают путем сжигания в местах, определенных в соответствии с законодательством в области охраны окружающей среды и сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения, с соблюдением требований действующей нормативной документации на высокотемпературных установках, обеспечивающих распад сжигаемых соединений до нетоксичных (неопасных) веществ. При этом предприятие обеспечивает регулярный контроль и мониторинг выбросов газообразных загрязнителей и золы.

64. При наличии договора с поставщиком (производителем, импортером, продавцом) металлическая тара и специальная тара из полимерных материалов возвращается поставщику (производителю, импортеру, продавцу) в необезвреженном виде, но чистая снаружи и плотно закрытая. В противном случае перед ее утилизацией или уничтожением она подвергается обезвреживанию в соответствии с способами, указанными в рекомендациях регистранта (заявителя) по транспортировке, хранению, применению и обезвреживанию пестицида.

65. Пестициды, содержащие ртуть, синильную кислоту и мышьяксодержащие пестициды, не подлежат обезвреживанию (утилизации, уничтожению) в местах их хранения и сдаются для их утилизации (переработки) в специализированные организации или поставщику (производителю, импортеру, продавцу).

66. Пестициды 1 класса опасности, непригодные к дальнейшему использованию по назначению, подлежат хранению в емкостях, обеспечивающих герметичность и исключающих возможность загрязнения пестицидами окружающей среды при их хранении и последующей перевозке к местам обезвреживания (утилизации, уничтожения).

Препараты 2 класса упаковываются в многослойную тару из полимерных материалов со специальными вкладышами (в зависимости от специфики пестицида).

67. При перевозке пестицидов и тары из-под них, а также тары из-под использованных пестицидов допускается присутствие только водителя и сопровождающего груз персонала.

68. При отсутствии надлежащих условий хранения пестицидов, подлежащих обезвреживанию (утилизации, уничтожению), хозяйствующими субъектами, на данный вид деятельности, обеспечивается централизованный сбор указанных средств и их перемещение на склады, имеющие соответствующие условия для хранения. В указанные склады исключается доступ посторонних лиц.

69. Пестициды с нарушенной целостностью упаковки подлежат переупаковке.

70. При обезвреживании (утилизации, уничтожения) пестицидов, непригодных к дальнейшему использованию, в районе их хранения владельцы препаратов выделяют ответственных работников, в присутствии которых происходит обезвреживание (утилизация, уничтожение).

При этом оформляется акт, в котором указывается наименование организации, название обезвреженного пестицида, его количество, место и способ обезвреживания (утилизации, уничтожения), фамилия, имя, отчество (при наличии) лица, ответственного за проведение работ.

71. Обезвреживание (утилизация, уничтожение) пестицидов путем их промышленной переработки осуществляется в соответствии с технологиями, указанными в сопроводительных документах, выданной органами по подтверждению соответствия на конкретный пестицид.

72. Изъятые из обращения пестициды и произведенная с их использованием продукция, создающая опасность для жизни, здоровья населения и окружающей среде, подлежат обезвреживанию (утилизации, уничтожению) в соответствии с Правилами обезвреживания пестицидов, а также условий содержания специальных хранилищ (могильников) в надлежащем состоянии, утвержденными приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 29 сентября 2015 года № 15-05/864 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 12564).

Глава 9. Перечень взаимосвязанных стандартов для применения и исполнения требований технического регламента

73. Перечень взаимосвязанных стандартов, в результате применения которых на добровольной основе обеспечивается соблюдение требований технического регламента, а также перечень стандартов, содержащих правила и методы исследований (испытаний) и измерений, в том числе правила отбора образцов, необходимые для применения и исполнения требований технического регламента и осуществления оценки (подтверждения) соответствия продукции указаны соответственно в приложениях 4 и 5 к настоящему техническом регламенту.

Глава 10. Осуществление оценки (подтверждения) соответствия пестицидов

74. Оценка соответствия пестицидов требованиям настоящего технического регламента осуществляется в формах:

1) государственной регистрации пестицида в соответствии с Правилами проведения регистрационных (мелкоделяночных и производственных) испытаний;

2) обязательного подтверждения соответствия в форме сертификации.

Сертификация пестицидов проводится аккредитованным органом по подтверждению соответствия по схемам сертификации в соответствии с Правилами оценки соответствия, утвержденными приказом исполняющим обязанности Министра торговли и интеграции Республики Казахстан от 29 июня 2021 года № 433-НҚ (зарегистрированн в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 23364).

75. При обязательной сертификации пестицидов заявителем выступает изготовитель, уполномоченное изготовителем лицо, импортер.

Приложение 1 к техническому регламенту о безопасности средств защиты растений (пестицидов)

Перечень средств защиты растений (пестицидов), подлежащих обязательному подтверждению соответствия в форме обязательной сертификации требованиям безопасности технического регламента

Сноска. Приложение 1 - в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 04.09.2024 № 297 (вводится в действие со дня подписания и подлежит официальному опубликованию).

№ п/п	Код товарной номенклатуры внешнеэкономической деятельности Евразийского экономического союза	Наименование позиции
1	2	3
1	3808	Инсектициды, родентициды, фунгициды, гербициды, дефолианты, десиканты, фумиганты, противовсходовые средства и регуляторы роста растений, средства дезинфицирующие и аналогичные им, расфасованные в формы или упаковки для розничной продажи или представленные в виде готовых препаратов или изделий (например, ленты, обработанные серой, фитили и свечи, и бумага липкая от мух)
2		*товары, упомянутые в примечании к субпозиции к данной группе:
3	3808 52 000 0	– – ДДТ (ISO) (клофенотан (INN)), в упаковках нетто-массой не более 300 грамм
4	3808 59 000	– – прочие:
5	3808 59 000 1	– – – содержащие 4,6-динитро-о- крезол (ДНОК (ISO)) или его соли, или трибутилолова соединения, или смеси указанных веществ
		– – – прочие:
6	3808 59 000 5	– – – – инсектициды, родентициды, фунгициды, гербициды, средства дезинфицирующие, содержащие алахлор (ISO) или алдикарб (ISO), или азинофос метил (ISO), или карбофуран (ISO), или эндосульфан (ISO), или перфтороктансульфоновую кислоту и ее соли, или перфтороктансульфонамиды, или перфтороктансульфонилфторид, или трихлорфон (ISO)
7	3808 59 000 9	– – – – прочие
8	3808 91	– – инсектициды:
9	3808 91 100 0	– – – на основе пиретроидов
10	3808 91 200 0	– – – на основе хлорированных углеводородов
11	3808 91 350 0	– – – на основе карбаматов
12	3808 91 450 0	– – – на основе фосфорорганических соединений
13	3808 91 800 0	– – – прочие
14	3808 92	– – фунгициды:
		– – – неорганические:
15	3808 92 100 0	– – – – препараты на основе соединений меди
16	3808 92 200 0	– – – – прочие
		– – – прочие:
17	3808 92 300 0	– – – – на основе дитиокарбаматов
18	3808 92 400 0	– – – – на основе бензимидазолов
19	3808 92 500 0	– – – – на основе диазолов или триазолов
20	3808 92 600 0	– – – – на основе диазинов или морфолинов
21	3808 92 800 0	– – – – прочие
22	3808 93	– – гербициды, противовсходовые средства и регуляторы роста растений:
		– – – гербициды:
23	3808 93 110 0	– – – – на основе феноксифитогормонов
24	3808 93 130 0	– – – – на основе триазинов
25	3808 93 150 0	– – – – на основе амидов
26	3808 93 190 0	– – – – на основе карбаматов
27	3808 93 210 0	– – – – на основе производных динитроанилина
28	3808 93 230 0	– – – – на основе производных карбамида, урацила или сульфонилкарбамида
29	3808 93 290 0	– – – – прочие
30	3808 93 300 0	– – – противовсходовые средства
31	3808 93 900 0	– – – регуляторы роста растений
32	3808 99	– – прочие:
33	3808 99 200 0	– – – родентициды
34	3808 99 800 0	– – – прочие

Примечание:

* В субпозиции 3808 52 и 3808 59 включаются только товары товарной позиции 3808, содержащие одно или несколько следующих веществ: алахлор (ISO); алдикарб (ISO); альдрин (ISO); алахлор (ISO); алдикарб (ISO); бинапакрил (ISO); камфехлор (ISO) (токсафен); каптафол (ISO); карбофуран (ISO); хлордан (ISO); хлордимеформ (ISO); хлорбензилат (ISO); ДДТ (ISO) (клофенотан (INN), 1,1,1- трихлор-2,2-бис(п-хлорфенил)этан); диэлдрин (ISO, INN); 4,6-динитро-о- крезол (ДНОК (ISO)) или его соли; диносеб (ISO), его соли или сложные эфиры; эндосульфан (ISO); этилендибромид (ISO) (1,2-дибромэтан); этилендихлорид (ISO) (1,2-дихлорэтан); фторацетамид (ISO); гептахлор (ISO); гексахлорбензол (ISO); 1,2,3,4,5,6-гексахлорциклогексан (ГХГ (ISO)), включая линдан (ISO, INN); соединения ртути; метамидофос (ISO); монокротофос (ISO); оксиран (этиленоксид); паратион (ISO); паратионметил (ISO) (метилпаратион); пентахлорфенол (ISO), его соли или сложные эфиры; перфтороктансульфоновая кислота и ее соли; перфтороктансульфонамиды; перфтороктансульфонилфторид; фосфамидон (ISO); 2,4,5-T (ISO) (2,4,5- трихлорфеноксиуксусная кислота), ее соли или сложные эфиры; трибутилолова соединения; трихлорфон (ISO).

Приложение 2 к техническому регламенту о безопасности средств защиты растений (пестицидов)

Физико-химические показатели безопасности пестицидов

№ п/п	Наименование показателя	Значение
1	2	3
1	Стабильность водной эмульсии: после отстаивания в течение 1-4 часа из эмульсии должно выделяться, сантиметр, не более: "сливок" или "масла" или осадка, не переходящего в раствор при переворачивании отстойника: для пестицида с массовой долей действующего вещества менее 10 процентов (далее – %) для пестицида с массовой долей действующего вещества от 10% до 20% для пестицида с массовой долей действующего вещества более 20%	2,0 0,2 0,4 1,0
2	Стабильность водной суспензии, % не менее: смачивающийся порошок, таблетка, паста суспензионный концентрат	60,0 80,0
3	Массовая доля воды, %, не более: концентрат эмульсии, паста на масляной основе	1,0
4	Смачивающий порошок пленкообразующий препарат, дуст, таблетка гранулы	3,0 5,0
5	Диcперсность: для порошков массовая доля остатка на сите с сеткой № 0045 или № 0071 или 009 % не более для гранул массовая доля частиц заданного диаметра (целевая фракция), %, не менее	2,0 90,0

	Приложение 3 к техническому регламенту о безопасности средств защиты растений (пестицидов)
	Форма

Журнал учета пестицидов

_____________________________________________________________________________
(наименование)

№ п/п	Наименование пестицида	Наименование действующего вещества и опасность пестицида в соответствии с принятой классификацией пестицидов	Наименование вредного организма	Норма расхода	Объем рабочего раствора	Дата приготовления рабочего раствора	Общий расход пестицида
1	2	3	4	5	6	7	8

продолжение таблицы

Вид обработки (наземная, авиационная, аэрозольная)	Место и площадь обработки	Вид обработанной культуры	Дата обработки	Наименование опрыскивающей техники (марка, количество)
9	10	11	12	13

Приложение 4 к техническому регламенту о безопасности средств защиты растений (пестицидов)

Перечень
взаимосвязанных стандартов, в результате применения которых на добровольной основе обеспечивается соблюдение требований технического регламента

№ п/п	Элементы технического регламента	Обозначение стандарта	Наименование стандарта	Примечание
1	2	3	4	5
1	пункт 15 главы 4, пункт 16 главы 5	ГОСТ 30333	"Паспорт безопасности химической продукции. Общие требования"
2	пункты 22 и 25 главы 5	ГОСТ 12.1.007	"Вредные вещества. Классификация и общие требования безопасности"
3	главы 1 и 2	СТ РК ИСО 1750	"Пестициды и другие агрохимикаты. Общие наименования"
4	пункты 40 и 41 главы 7	ГОСТ 12.3.041	"Система стандартов безопасности труда. Применение пестицидов для защиты растений. Требования безопасности"
5	пункт 11 главы 3	ГОСТ 31340	"Предупредительная маркировка химической продукции. Общие требования"
6	главы 1 и 2	СТ РК ГОСТ Р 51247	"Пестициды. Общие технические требования"

Приложение 5 к техническому регламенту о безопасности средств защиты растений (пестицидов)

Перечень
стандартов, содержащих правила и методы исследований (испытаний) и измерений, в том числе правила отбора образцов, необходимые для применения и исполнения требований технического регламента и осуществления оценки (подтверждения) соответствия продукции

№ п/п	Элементы технического регламента	Обозначение стандарта	Наименование стандарта	Примечание
1	2	3	4	5
1	абзац второй пункта 10 главы 3	ГОСТ 14189	"Пестициды. Правила приемки, методы отбора проб, упаковка, маркировка, транспортировка и хранение"
2	Стабильность водной эмульсии	ГОСТ 16291	"Пестициды. Метод определения стабильности эмульсий"
3	Массовая доля воды	ГОСТ 23266	"Пестициды. Методы определения воды"
4	Дисперсность	ГОСТ 30439	"Пестициды. Ситовой анализ"
5	Стабильность водной суспензии	ГОСТ 16484	"Пестициды. Метод определения стабильности водных суспензий смачивающихся порошков"
6	Массовая доля воды	ГОСТ 14870	"Продукты химические. Методы определения воды"

Өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) қауіпсіздігі туралы техникалық регламентті бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2023 жылғы 27 маусымдағы № 249 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 29 маусымда № 32940 болып тіркелді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз

"Өсімдіктерді қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабы 5) тармақшасына және "Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабы 1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) қауіпсіздігі туралы техникалық регламент бекітілсін.

2. "Өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) қауіпсіздігі туралы техникалық регламентті бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2020 жылғы 8 маусымдағы № 197 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20848 болып тіркелген) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Агроөнеркәсіптік кешендегі мемлекеттік инспекция комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оның Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрі

Е. Карашукеев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Денсаулық сақтау министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Сауда және интеграция министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ұлттық экономика министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Экология және табиғи ресурстар министрлігі

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрі 2023 жылғы 27 маусымдағы № 249 бұйрығымен бекітілген

Өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) қауіпсіздігі туралы техникалық регламент

1-тарау. Қолданылу аясы

1. Осы өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) қауіпсіздігі туралы техникалық регламент (бұдан әрі – техникалық регламент) "Өсімдіктерді қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Өсімдіктерді қорғау туралы заң) 6-бабы 5) тармақшасына, "Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Техникалық реттеу туралы заң) 8-бабы 1) тармақшасына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының аумағында айналысқа шығарылатын өсімдіктерді қорғау құралдарына (пестицидтерге) (бұдан әрі – пестицидтер), сондай-ақ олардың өмірлік циклі процестеріне қолданылады.

2. Техникалық регламенттің қауіпсіздік талаптарына міндетті сертификаттау нысанында сәйкестігі міндетті түрде расталуы тиіс өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) тізбесі осы техникалық регламентке 1-қосымшада көрсетілген.

3. Осы техникалық регламенттің талаптары пестицидтерді өндіруге (формуляциялауға), тасымалдауға, сақтауға, өткізуге, қолдануға және зарарсыздандыруға қатысатын барлық жеке және заңды тұлғалардың қызметіне қолданылады.

2-тарау. Терминдер мен айқындамалар

4. Осы техникалық регламентте мынадай терминдер мен айқындамалар пайдаланылады:

1) әсер етушi зат – әртүрлі препараттық нысандар түрінде пайдалану зиянды организмге, аса қауіпті зиянды организмге, карантиндік объектіге, бөтентекті түрге немесе өсімдіктердің өсуі мен дамуына уытты әсер етуіне алып келетін пестицидтiң биологиялық белсенді бөлiгi;

2) гербицид – өсімдіктердің қажетсіз түрлерінің пайда болуын болдырмауға, оларды жоюға немесе олармен күресуге арналған зат немесе заттар қоспасы;

3) дайындаушы – өнімді өз атынан өндіруді немесе өндіруді және өткізуді жүзеге асыратын, Қазақстан Республикасының немесе Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тіркелген заңды тұлға немесе дара кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға.

4) дайындаушы өкілеттік берген тұлға – дайындаушымен, оның ішінде шетелдік дайындаушымен шарт негізінде Қазақстан Республикасының аумағында өнімнің сәйкестігін бағалау және оны айналысқа шығару кезінде осы дайындаушының атынан іс-қимылды жүзеге асыратын, Қазақстан Республикасының немесе Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тіркелген заңды тұлға немесе дара кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға;

5) импорттаушы – шетелдік дайындаушымен (сатушымен) партиямен шығарылатын өнімді беруге сыртқы сауда шартын (келісімшартын) жасасқан және осы өнімді Қазақстан Республикасының аумағында айналысқа шығаруды және (немесе) өткізуді жүзеге асыратын, Қазақстан Республикасының немесе Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тіркелген заңды тұлға немесе дара кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға;

6) инсектицид – зиянды жәндіктердің пайда болуын болдырмауға, оларды жоюға немесе олармен күресуге арналған пестицид;

7) өнімді айналысқа шығару – кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру кезінде Қазақстан Республикасының аумағында тарату мақсатында өнімді жеткізу (өткізу) немесе әкелу (оның ішінде дайындаушының қоймасынан жөнелту немесе жинап қоймай, тиеп-жөнелту);

8) пестицидтер – зиянды және аса қауіпті зиянды организмдермен, карантиндік объектілермен және бөтен текті түрлермен, сақталатын ауыл шаруашылығы өнімінің зиянкестерімен күресу үшін, сондай-ақ тұқымдарды дәрілеу, егінді жинау алдында құрғатып алу, жапырақтарды түсіру және өсімдіктердің өсуін реттеу үшін пайдаланылатын химиялық және (немесе) биологиялық препараттар (инсектицидтер, родентицидтер, фунгицидтер, гербицидтер, өнуге қарсы құралдар және өсімдіктердің өсуін реттеушілер, дефолианттар, десиканттар);

9) пестицидпен фумигациялау – пестицидті бу немесе газ күйінде зиянкес организм мекендейтін ортаға енгізу;

10) пестицидтер айналысы – өтеусіз немесе өтеулі негізде коммерциялық қызмет барысында Қазақстан Республикасының аумағында тарату мақсатында пестицидтерді жеткізгеннен кейін немесе әкелгеннен кейін (оның ішінде дайындаушының қоймасынан жөнелтілгеннен кейін немесе қоймаға орналастырмай тиеп-жөнелтілгеннен кейін) олардың дайындаушыдан сатып алушыға (тұтынушыға) қозғалу процестері;

11) пестицидтердi зарарсыздандыру – тыйым салынған немесе жарамсыз болып қалған пестицидтердi және олардың ыдыстарын, сондай-ақ пайдаланылған пестицидтердің ыдыстарын Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес кәдеге жаратуға, жоюға бағытталған iс-шаралар;

12) пестицидтерді қолдану регламентi – пестицидтің шығыс нормасы, дақыл, өңделетін объект, зиянды организм, аса қауіпті зиянды организм, карантиндік объект, өңдеу тәсiлi, уақыты, жұмыстық сұйықтықтың шектелуі, шығысы, соңғы өңдеу мерзімі, пестицидпен өңдеудің ең көп еселiгi туралы ақпаратты қамтитын, пестицидтердi қолдану шарттары мен тәртiбiне қойылатын талаптар;

13) пестицидтердiң қалдық мөлшерi – пестицидтердің адам мен жануарларға қауiпсiздiгi бағаланатын, өсiмдiк шаруашылығы өнiмi мен қоршаған орта объектiлерiндегi пестицидтер құрамының мөлшерлiк көрсеткiшi;

14) пестицидтердің қауіптілік сыныбы – адамның өміріне, денсаулығына және қоршаған ортаның жай-күйіне зиянды әсерін тигізетін қасиеттерін анықтау үшін пестицидтерді қауіптілік түрлері және санаттар бойынша бөлу;

15) пестицидтердi өндiру (формуляциялау) – бастапқы компоненттер негiзiнде пестицидтер дайындаудың технологиялық процесi;

16) пестицидтерді сәйкестендіру – пестицидтер сипаттамаларының олардың елеулі белгілеріне ұқсастығын белгілеу;

17) пестицидті мемлекеттік тіркеу – нәтижесі бойынша тіркелушіге (өтініш берушіге) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес пестицидке арналған тіркеу куәлігі берілетін рәсім;

18) пестицидтің препараттық нысаны – пестицидтің физикалық-химиялық қасиеттерiне, уыттылығына, мақсатына және пайдалану тәсiлiне қарай (эмульсия концентраты, суспензиялы концентрат, түйiршiктер, паста, микрокапсулаланған суспензия, дымқылданатын ұнтақ және (немесе) өзге де нысандар) байланысты агрегаттық жай-күйі;

19) пестицидтің шекті жол берілетін концентрациясы (бұдан әрі – ШЖБК) – ұзақтығы шектелмеген уақытта күн сайын әсер еткен жағдайда ауру немесе адам денсаулығы жай-күйінің ауытқуын тудырмайтын пестицидтің әсер етуші затының көлем (ауа, су), салмақ (тамақ өнімдері, топырақ) немесе сырт (жұмыскерлердің терісі) бірлігіндегі мөлшері;

20) пестицидті таңбалау – пестицидтердің негізгі сипаттамаларын және оларды қолдану шарттарын белгілеу, пестицидтің қауіпті қасиеттері туралы және пестицидтерді қолдану кезіндегі қауіпсіздік шаралары туралы ақпаратты көрсету;

21) родентицид – кеміргіштерді жоюға арналған пестицид;

22) талдамалық стандарт – пестицидтің әсер етуші затының химиялық таза үлгісі;

23) фунгицид – өсімдіктердің саңырауқұлақ ауруларымен күресуге, сондай-ақ оларды паразиттік саңырауқұлақтар спораларынан босату үшін тұқымдарды дәрілеуге арналған пестицид;

24) химиялық өнімнің қауіпсіздік паспорты – химиялық өнімнің сипаттамалары және онымен қауіпсіз жұмыс істеуді қамтамасыз ету жөніндегі шаралар туралы мәліметтерді қамтитын құжат.

3-тарау. Пестицидтердің Қазақстан Республикасы аумағында айналысы кезінде олардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

1-параграф. Пестицидтердің айналысы шарттары

5. Пестицидтер осы техникалық регламентке сәйкес келген жағдайда, Қазақстан Республикасының нарығына айналысқа шығарылады.

6. Қазақстан Республикасының аумағында айналысқа түсетін пестицидтер Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 30 қаңтардағы № 4-4/61 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11687 болып тіркелген) бекітілген Пестицидтерді тіркеу (ұсақмөлдекті және өндірістік) сынақтарынан өткізу және мемлекеттік тіркеу қағидаларына (бұдан әрі – Тіркеу (ұсақмөлдекті және өндірістік) сынақтарын жүргізу қағидалары) сәйкес мемлекеттік тіркеуден өтеді.

Мемлекеттік тіркеуден өткен пестицидтерді өндіруге (формуляциялауға), әкелуге, сақтауға, тасымалдауға, өткізуге, қолдануға рұқсат етіледі және өсімдіктерді қорғау саласындағы уәкілетті органның ведомствосы оларды пестицидтер тізіміне енгізеді.

7. Пестицидтерге арналған орама мен ыдыстар оларды сақтау, тасымалдау және өнімді өткізу кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз етуі тиіс.

Орама мен ыдыстар үшін адамды, қоршаған ортаны пестицидтердің қауіпті қасиеттерінен қорғауға арнайы бейімделген материалдар пайдаланылады.

Орама мен ыдыс үшін пестицидтердiң құрамдас заттарының бұзушы немесе өзге де зиянды әсерiне төзiмдi және:

1) жануды және (немесе) едәуiр жылу мөлшерінің бөлiнуiн;

2) тез тұтанатын, уытты немесе тұншықтыратын газдардың бөлiнуiн;

3) басқа да химиялық белсендi және қауiптi заттардың түзiлуiн тудыратын реакцияға түсе отырып, олармен өзара әрекеттеспейтін материалдар пайдаланылады.

8. Пестицидтердің физикалық-химиялық қасиеттері өндірушінің ерекшеліктерінде (импорттық пестицидтерге арналған) және пестицидтердің қауіпсіздік паспорттарында (отандық пестицидтер өндірісіне) жазылған қасиеттерге сәйкес келеді.

Пестицидтер қауіпсіздігінің физикалық-химиялық көрсеткіштері осы техникалық регламентке 2-қосымшада көрсетілген.

9. Пестицидтерді нарыққа жеткізу кезінде "Химиялық өнімнің қауіпсіздігі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Химиялық өнімнің қауіпсіздігі туралы заң) 15-бабы 2-тармағының талаптарына сәйкес химиялық өнім туралы ақпаратты қамтитын химиялық өнімнің қауіпсіздік паспорты олармен қоса жүреді.

Жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделеріне, адамның өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға тікелей қатер төндіретін бұзушылықтар анықталған жағдайда, пестицидтерге Техникалық реттеу туралы заңның 44-бабына сәйкес жедел ден қоюдың құқық шектеу шаралары қолданылады.

2-параграф. Пестицидтерді таңбалауға қойылатын талаптар

10. Өлшеп-оралған пестицидтерді таңбалауды дайындаушы немесе дайындаушы уәкілеттік берген тұлға, импорттаушы мемлекеттік және орыс тілдерінде оның сақталуын қамтамасыз ететін тәсілмен орамаға бекітілген заттаңба немесе жапсырма түрінде тікелей пестициді бар орамаға түсіреді.

Таңбалау анық және түсінікі, химиялық заттардың, климаттық факторлардың әсеріне төзімді болатындай басылады және қарап-тексеру үшін қолжетімді жерге орналастырылады. Таңбалаудың қолданылатын тәсілі пестицидті сақтаудың кепілдендірілген мерзімі ішінде оның сақталуын қамтамасыз етеді.

11. Тұтыну ыдысындағы бөлшек саудаға арналған пестицидтерді таңбалау және ауыл шаруашылығы ұйымдарына өткізуге арналған пестицидтерді таңбалау мынадай ақпаратты қамтиды:

1) телефон нөмірін, электрондық мекенжайын қоса алғанда, өтiнiш берушiнiң (жеткiзушiнiң, дайындаушының, дистрибьютордың немесе импорттаушының) атауы мен толық мекенжайы;

2) пестицидтiң атауы мен оның нысаналы мақсаты;

3) пестицидтiң номиналды мөлшерi (салмағы немесе көлемi);

4) шығарылым партиясы нөмiрiнiң белгiленуi;

5) дайындалған (шығарылған) күнi;

6) қауiптiлiк қасиеттерiнiң және адамға, қоршаған ортаға және мүлiкке әсер ету сыныптарының белгiлерi (пиктограммалары);

7) тіркеушінің (өтініш берушінің) пестицидті тасымалдау, сақтау, қолдану және залалсыздандыру жөніндегі ұсынымы;

8) пестицидті сақтау мерзімі.

12. Пестицидтерді тасымалдау үшін пайдаланылатын темір жол цистерналарында және автоцистерналарда таңбалау Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі № 545 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13714 болып тіркелген) бекітілген Жолаушыларды, багажды, жүк-багажды және почта жөнелтілімдерін темір жол көлігімен тасымалдау қағидаларының талаптарына сәйкес түсіріледі.

4-тарау. Пестицидтерді әкелу кезінде олардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

13. Қазақстан Республикасының аумағына пестицидтерді әкелу Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2020 жылғы 3 қарашадағы № 334 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21589 болып тіркелген) бекітілген "Пестицидтерді өндіру (формуляциялау), пестицидтерді өткізу, пестицидтерді аэрозольдік және фумигациялық тәсілдермен қолдануға байланысты қызметті жүзеге асыруға лицензия беру" мемлекеттік қызметін көрсету қағидаларына (бұдан әрі – Мемлекеттік қызмет көрсету қағидалары) сәйкес алынатын пестицидті өткізуге арналған лицензия, сондай-ақ "Тарифтік емес реттеу шаралары туралы" Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2015 жылғы 21 сәуірдегі № 30 шешіміне (бұдан әрі – ЕАЭК шешімі) сәйкес және Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2020 жылғы 29 қыркүйектегі № 299 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21494 болып тіркелген) бекітілген "Өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) импортына лицензия беру" мемлекеттік қызметін көрсету қағидаларына сәйкес алынатын өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) импортына арналған лицензия болған кезде жүзеге асырылады.

Тіркеу (ұсақмөлдекті және өндірістік) сынақтарын және (немесе) ғылыми зерттеулер жүргізу үшін пестицидтердің тәжірибелік үлгілерін әкелу ЕАЭК шешіміне және Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2020 жылғы 8 қазандағы № 309 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21404 болып тіркелген) бекітілген "Еуразиялық экономикалық комиссия алқасының шешіміне сәйкес тіркеу (ұсақмөлдекті және өндірістік) сынақтарын және (немесе) ғылыми-зерттеулер жүргізу үшін өсімдіктерді қорғаудың тіркелмеген құралдарының (пестицидтердің) үлгілерін әкелуге арналған қорытынды (рұқсат құжаты) беру" мемлекеттік қызметін көрсету қағидаларына сәйкес берілетін Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының шешімдеріне сәйкес тіркеу (ұсақмөлдекті және өндірістік) сынақтарын және (немесе) ғылыми зерттеулер жүргізу үшін өсімдіктерді қорғаудың тіркелмеген құралдарының (пестицидтердің) үлгілерін әкелуге арналған қорытынды (рұқсат беру құжаты) болған кезде жүзеге асырылады.

14. Тіркелген пестицидтердің әсер етуші заттарын пестицидтер өндіруге (формуляциялауға) арналған шикізат ретінде пайдалану үшін ғана әкелуге жол беріледі.

15. Пестицидтер Қазақстан Республикасының аумағында айналысқа шығарылғанға дейін ауыл шаруашылығы өнімі мен қоршаған орта объектілерінде пестицидтердің қалдық мөлшерінің құрамын кейіннен бақылау ұйымдастыру үшін препараттардың әсер етуші заттарының талдамалық стандарттарын жеткізу қамтамасыз етіледі.

5-тарау. Пестицидтерді өндіру (формуляциялау) кезінде олардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

16. Қазақстан Республикасының аумағында тіркелген пестицидтерді өндіруге (формуляциялауға) Мемлекеттік қызмет көрсету қағидаларына сәйкес алынатын пестицидтерді өндіруге (формуляциялауға) арналған лицензия болған жағдайда рұқсат етіледі.

17. Пестицидтерді өндіру (формуляциялау) жөніндегі жаңадан салынып жатқан және реконструкцияланатын объектілерді пайдалануға беру "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 73-бабына сәйкес, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнаманың талаптарын сақтай отырып, жүзеге асырылады. Бұл ретте аумақтарды аймақтарға бөлу және жел бағытын ескере отырып, өндірістік және қосалқы үй-жайлар орналастыру көзделуі қажет.

Жобаланатын объектінің аумағында ыдыстарды сақтауға арналған үй-жайлар, су өткізбейтін қатты жабыны және қалдықтарды сақтаған кезде қоршаған ортаның ластануын болдырмайтын жабдығы бар өндіріс қалдықтарын жинақтау орындары (үй-жай, бастырмалар) көзделеді.

18. Өнеркәсіптік алаңдар мен жапсарлас аумақтағы жаңбыр немесе қар суы оларды жинау мен тазарту жағдайларына барлық гигиеналық талаптар қолданылатын ластанған өндірістік сарқынды сулар санатына жатады.

19. Жұмыс аймағының ауасында пестицидтер жол берілген концентрациядан асуы мүмкін өндірістік учаскелер басқа жұмыс орындарынан оқшауланады, оларды қашықтықтан басқару қамтамасыз етіледі.

Қауіптілігі 1-сыныпты пестицидтерді пайдалану немесе өндіру (формуляциялау) процесінде алу кезінде технологиялық жабдықты ашық алаңдарға шығаруға рұқсат етілмейді.

20. Өндірістік орта жай-күйінің мониторингі жұмыс аймағының ауасында зиянды заттардың концентрациясын бақылауды қамтиды.

21. Пестицидтермен жұмыс пестицидтердің қауіпсіздік құжаттамасында көрсетілген жеке қорғаныс құралдарын пайдалана отырып жүргізіледі.

22. Технологиялық жабдық зиянды заттарды тұту жөніндегі кіріктірілген сорғыштармен қамтамасыз етіледі.

23. Мыналарға:

1) жұмыс орындарындағы жұмыс аймағы ауасының ластану деңгейін қолданыстағы гигиеналық нормативтерде белгіленген жол берілетін мәндерден (жұмыс аймағы ауасындағы ШЖБК) асыра отырып;

2) жұмыс аймағы ауасында зиянды заттардың концентрацияларын бақыламастан, пестицидтерді өндіруге (формуляциялауға) жол берілмейді.

24. Сарқынды суларды зарарсыздандыру, газ шығарындыларын тұту, өндіріс (формуляция) қалдықтарын, пестицидтер салынған ыдыстарды кәдеге жарату, зарарсыздандыру әдістерін пестицидтерді өндіруші әзірлейді және олар нақты бір пестицидті өндіруге (формуляциялауға) арналған техникалық құжаттамаға қосылады.

25. Әрбір өндірісте қауіпсіздік паспорттарында жазылған пестицид өндірудің (формуляциялаудың) технологиялық режимдерін, бастапқы шикізат пен түпкілікті өнімнің көрсеткіштерін, қоршаған ортаға зиянды шығарындылар сипатын құжаттамалық өндірістік бақылау жүйесі енгізіледі.

Кәсіпорында жоғарыда көрсетілген бақылауды жүргізу үшін аккредиттелген өндірістік зертхана болмаған жағдайда, зерттеулер "Сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу туралы заң) сәйкес шарттық негізде аккредиттелген сынақ зертханаларында (орталықтарында) жүргізіледі.

26. Қазақстан Республикасы Экология кодексінің (бұдан әрі – Экология кодексі) 402-бабы 5-тармағына сәйкес құрамында жойылуы қиын органикалық ластағыштар бар пестицидтерді өндіруге және пайдалануға жол берілмейді.

6-тарау. Пестицидтерді өткізу кезінде олардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

27. Тіркелген пестицидтерді Қазақстан Республикасының аумағында өткізуге тек пестицидтерді өткізуге арналған лицензия алғаннан кейін ғана рұқсат етіледі.

28. Пестицидтерді ауыл, орман және коммуналдық шаруашылықта қолдану үшін өткізу өндіруші кәсіпорынның қоймасынан немесе құрылыс нормалары мен қағидаларының талаптарына, экологиялық талаптарға, санитариялық қағидалар мен гигиеналық нормативтерге сай келетін пестицидтерді сақтауға және босатуға арналған арнайы қоймалардан жүзеге асырылады.

29. Баулар мен бақшаларға арналған, ауыл шаруашылығы зиянкестеріне, аурулар мен арамшөптерге қарсы пестицидтерді, сондай-ақ, жеке қосалқы шаруашылықтар жағдайларында қолдануға арналған үй кеміргіштерімен күресуге арналған құралдарды өткізу азық-түліктік емес мамандандырылған бөлшек сауда дүкендері арқылы жүзеге асырылады.

30. Жеке қосалқы шаруашылықтар жағдайларында пайдалануға арналған, препараттың дәл мөлшерін өлшеуге мүмкіндік бермейтін орамадағы пестицидтерді өткізуге 0,1 (нөл бүтін оннан бір) гектарды өңдеуге арналған шығыс нормасынан аспайтындай орамаларда ғана рұқсат етіледі. Мөлшер жөніндегі талап өлшеу айлабұйымдары (өлшеу ыдысы, шығыс шәкілі) бар орамадағы пестицидтерге және препаратты көп рет саңылаусыздандыруға жарамды зауыт орамасына қолданылмайды.

31. Пестицидтермен көтерме және бөлшек сауда жасайтын жеткізушілерге (импорттаушыларға, сатушыларға) мемлекеттік тіркеуден өткен пестицидтерді ғана сатып алуға және өткізуге рұқсат етіледі.

32. Пестицидтерді тұтынушыларға "Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңының сақтай отырып, одан әрі пайдалануға жарамсыз пестицидтер мен олардың ыдысын, сондай-ақ пайдаланылған пестицидтердің ыдысын зарарсыздандыру (кәдеге жарату, жою) туралы мәліметтерді қоса алғанда, қауіпсіз пайдалану шаралары туралы тиісті ақпарат болған жағдайда, өндірушінің ыдысымен ғана жіберуге рұқсат етіледі.

Пестицидті шашылған немесе төгілген күйде қалдыруға жол берілмейді. Ластанған үй-жайларда жинау ыдыстық заттаңбада (пестицидті қолдану жөніндегі ұсынымдарда) көрсетілген зарарсыздандыру (кәдеге жарату, жою) жөніндегі ұсынымдарға сәйкес жүзеге асырылады.

33. Пестицидтерді шашыраңқы немесе төгілген күйде қалдыруға жол берілмейді. Төгілген немесе шашылған пестицидті залалсыздандыру тіркеушінің (өтініш берушінің) пестицидті тасымалдау, сақтау, қолдану және залалсыздандыру жөніндегі ұсынымдарында көрсетілген тәсілдерге сәйкес жүзеге асырылады.

7-тарау. Пестицидтерді сақтау, тасымалдау және қолдану кезінде олардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

34. Пестицидтерді сақтау, тасымалдау және қолдану тіркеушінің (өтініш берушінің) пестицидті тасымалдау, сақтау, қолдану және залалсыздандыру жөніндегі ұсынымдарына, сондай-ақ Экологиялық кодекстің талаптарына сәйкес қолданыстағы санитариялық қағидалар мен экологиялық қауіпсіздіктің талаптарына сәйкес жүргізіледі.

35. Пестицидтерді тасымалдау, сақтау және қолдану Экологиялық кодексінің 248-бабында көрсетілген экологиялық талаптар сақтала отырып жүзеге асырылады.

Пестицидтерді сақтау өзінің физикалық-химиялық қасиеттері (ұшуы, тотығуы және өзге де қасиеттері), өрт және жарылыс қауіптілігі, реакциялық белсенділігі, сақтаудың температуралық режимдері бойынша үйлеспейтін препараттарды бөлек сақтау үшін жағдайлар жасауды қоса алғанда, ыдыстық заттаңбасында, пестицидтердің сыныптау шифрларында көзделген талаптарды сақтай отырып жүзеге асырылады.

36. Пестицидтерді табандықтар мен стеллаждарды пайдаланбай, қойманың еденінде үйіп сақтауға жол берілмейді.

37. Төгілген жағдайда, пестицидтерді бейтараптандыру үшін қоймалық үй-жайлар сақтаулы пестицидтердің ыдыс затбелгілерінде көрсетілген қатерсіздендіргіш құралдармен қажетті мөлшерде қамтамасыз етіледі.

Бұдан басқа, қоймалық үй-жайлар ағындық және сорғыш желдетумен жабдықталады.

38. Пестицидтерді сақтау жөніндегі жұмыстарды жүргізу тек арнайы киімде және персоналды жеке қорғау құралдарын қолдана отырып жүзеге асырылады.

39. Қоймада сақталатын пестицидтер тігілген және нөмірленген пестицидтерді есепке алудың кіріс-шығыс журналында тіркеледі, онда міндетті түрде мынадай мәліметтер көрсетіледі:

1) пестицидтің атауы;

2) әсер етуші заттың атауы және қабылданған пестицидтер сыныптамасына сәйкес пестицидтің қауіптілігі;

3) препараттық нысаны;

4) пестицидтің мөлшері (нетто салмағы немесе көлемі);

5) жазылған күні;

6) құжаттың нөмірі (кіріс, тауар-көлік жүкқұжаты);

7) кіріс (пестицид қайдан келіп түсті);

8) шығыс (қайда жіберілді);

9) қалдық;

10) бақылау (қолы, күні).

40. Халықтың тұрмыс жағдайына қолайсыз әсердің алдын алу және болдырмау мақсатында қоймалық үй-жайлардың аумағында және санитариялық-қорғаныс аймақтары шегінде талдамалық және құралдық бақылау әдістері пайдаланыла отырып, тұрақты бақылау жүзеге асырылады.

41. Пестицидтерді тасымалдау Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 17 сәуірдегі № 460 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11779 болып тіркелген) бекітілген Автомобиль көлігімен қауіпті жүктерді тасымалдау қағидаларының (бұдан әрі – Қауіпті жүктерді тасымалдау қағидалары) талаптарына және Қазақстан Республикасында автомобиль көлігімен тасымалдауға жіберілетін қауіпті жүктердің тізбесіне сәйкес жүзеге асырылады.

42. Дәріленген тұқымдарды сақтау мен тасымалдау мықты, пестицидтерді өткізбейтін материалдардан жасалған, буып-түйілгеннен кейін тығыз жабылатын арнайы ыдыста жүргізіледі. Ыдысқа "Дәріленген" деген таңба басылады.

43. Жеке және заңды тұлғалардың пестицидтерді қолдануы осы техникалық регламентке сәйкес жүзеге асырылады.

44. Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген пестицидтер тізіміне қосылған пестицидтер ғана қолданылуы тиіс.

45. Пестицидтерді қолдану пестицидтердің тәжірибелік үлгілерін тіркеу (ұсақмөлдекті және өндірістік) сынақтарын және (немесе) ғылыми зерттеулер жүргізу үшін қолдану жағдайларын қоспағанда, мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін және Қазақстан Республикасының аумағында өндіруге (формуляциялауға), әкелуге, сақтауға, тасымалдауға, өткізуге және қолдануға рұқсат етілген пестицидтер тізіміне қосылғаннан кейін ғана жүзеге асырылады.

46. Пестицидтермен істелетін барлық жұмыстар тігілген және нөмірленген, осы техникалық регламентке 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша пестицидтерді есепке алу журналында тіркеледі.

47. Пестицидтерді қолдану тіркеушінің (өтініш берушінің) пестицидті тасымалдау, сақтау, қолдану және залалсыздандыру жөніндегі ұсынымдарында көрсетілген мақсаттарға, қолдану технологияларына, шығыстар нормаларына және жұмыс сұйықтықтарына сәйкес жүзеге асырылады.

48. Пестицидтермен жұмыс істеу кезінде жұмыс орындарында темекі шегуге, ашық отты пайдалануға, тамақ ішуге жол берілмейді.

49. Өсімдіктерге пестицидтерді тозаңдату мен бүркуді ерте таңғы және кешкі сағаттарда жерүсті аппаратурасын қолданған кезде секундына үш метрден аспайтын және авиацияны қолданған кезде секундына екі метрден аспайтын жел жылдамдығымен жүргізуге рұқсат етіледі.

50. Қала саябақтарын, гүлбақтарды, бульварларды, көшелер мен даңғылдарды, оның ішінде трамвай жолдары мен жолөтпелерді пестицидтермен ошақты өңдеу өте кешкі, түнгі және ерте таңғы сағаттарда, пестицидтердің ең төмен шығыс нормасымен және тұрғын үйлерге дейінгі кемінде елу метр санитариялық алшақтықтарды сақтай отырып жүргізіледі.

51. Пестицидтерді шаруашылық-ауызсу су құбырлары көздерінің қатаң режимі аймағында қолдануға жол берілмейді. Шектеу аймағында қауіптілігі 1 және 2-сыныпты пестицидтерді пайдалануға жол берілмейді.

52. Пестицидтерді балалар, спорттық-сауықтыру, медициналық мекемелер, мектептер, қоғамдық тамақтану және тамақ өнімдерін сататын кәсіпорындар аумағында қолдануға жол берілмейді.

53. Пестицидтерді қолданған кезде барлық орталықтандырылмаған сумен жабдықтау көздері (құдықтар, ұңғымалар) берік жабылады.

54. Су айдындарын пестицидтермен өңдеу балдырларды, арамшөптерді, масалардың дернәсілдерін, құнсыз балықтарды жою мақсатында, жұмыс аймағында химиялық заттардың шекті жол берілетін концентрациясын қолдана отырып жүргізіледі.

55. Пайдаланылмаған пестицидтерді оларды қолдану орындарында қалдыруға жол берілмейді.

56. Пестицидтерді қолдану кезінде бұзушылықтар болған жағдайда, пестицидтердің қалдық мөлшерінің болуына талдамалық зерттеулер жүргізілгенге дейін ауыл шаруашылығы өнімін өткізу тоқтатыла тұрады.

Пестицидтердің құрамы белгіленген ең көп жол берілетін деңгейден жоғары өнімді халыққа өткізуге жол берілмейді.

57. Азық-түлік запастары немесе ауыл шаруашылығы жануарлары мен құстарға арналған азықтар толтырылған сақтау орындарында кеміргіштермен күресу кезінде сусымалы (оның ішінде дәндік) уланған тұзақ жемді ыдысқа салынбаған тамақ өнімдері мен азықтардың қасына қоюға жол берілмейді.

Дератизациялық құралдарды кеміргіштер оңай бүлдіретін ыдыстарға (картон қораптар, қағаз қалталар, қаптар) буып-түйілген тамақ өнімдерінің арасына орналастыру жағдайында, кеміргіштердің тұзақ жемді тасуын және улы заттардың абайсызда тамаққа түсуін болдырмайтын арнайы қорғаныш контейнерлерге салынған дератизациялық блоктар (парафиндік, балауыздық) қолданылады.

58. Жеке және заңды тұлғалардың пестицидтерді аэрозольдік және фумигациялық тәсілдермен қолдану жөніндегі қызметі Мемлекеттік қызмет көрсету қағидаларына сәйкес алынатын лицензия негізінде жүзеге асырылады.

8-тарау. Пестицидтерді зарарсыздандыру кезінде олардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

59. Одан әрі мақсаты бойынша пайдалануға жарамсыз (бұдан әрі – жарамсыз) пестицидтер зарарсыздандырылуы тиіс. Оларға адамдардың, жануарлардың саулығына және/немесе өсімдіктерге теріс әсерінің анықталуына, физикалық-химиялық және тұтыну қасиеттерінің өзгеруіне байланысты қолдануға тыйым салынған, сәйкестендірілмеген қоспалар түрінде сақталатын пестицидтер жатады.

Бюджет қаражаты есебінен сатып алынған пестицидтерді зарарсыздандыру Өсімдіктерді қорғау туралы заңның 20-бабы 1-тармағының 5) тармақшасына сәйкес бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.

Өсімдіктерді қорғау жөніндегі мемлекеттік инспекторлардың нұсқамасы бойынша жеке және заңды тұлғалардың қаражаты есебінен сатып алынған пестицидтерді зарарсыздандыру Өсімдіктерді қорғау туралы заңның 20-бабы 3-тармағының 1) тармақшасына сәйкес жеке және заңды тұлғалардың қаражаты есебінен жүргізіледі.

60. Пестицидтерді жеткізушілер (өндірушілер, импорттаушылар, сатушылар) тұтынушыға беретін, жарамсыз пестицидтер мен олардан жасалған ыдыстарды, сондай-ақ пайдаланылған пестицидтерден жасалған ыдыстарды залалсыздандыру (кәдеге жарату, жою) әдістері мен технологияларын пестицидтер өндірушілер әзірлейді, санитариялық-эпидемиологиялық және экологиялық сараптамадан өтеді және пестицидтің қауіпсіздік паспортына, сондай-ақ ыдыстық затбелгісіне және тіркеушінің (өтініш берушінің) пестицидті тасымалдау, сақтау, қолдану және залалсыздандыру жөніндегі ұсынымдарына енгізіледі.

61. Одан әрі пайдалануға жарамсыз пестицидтерді және олардың ыдыстарын, сондай-ақ пайдаланылған пестицидтердің ыдыстарын көмуге жол берілмейді.

62. Пестицидтерді және олардың ыдыстарын, пестицидтерден ыдыраған өнімдерді зарарсыздандыру (кәдеге жарату, жою) процестері қоршаған ортаға зиянды әсер етпеуі тиіс.

63. Пайдаланылған пестицидтердің ыдысы қоршаған ортаны қорғау саласындағы және халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнамаға сәйкес белгіленген орындарда жағылатын қосылыстардың уытты емес (қауіпті емес) заттарға дейін ыдырауын қамтамасыз ететін жоғары температуралы қондырғыларда қолданыстағы нормативтік құжаттаманың талаптарын сақтай отырып, өртеу жолымен жойылады. Бұл ретте кәсіпорын газ тәріздес ластағыштар мен күл шығарындыларын тұрақты бақылауды және мониторингтеуді қамтамасыз етеді.

64. Жеткізушімен (өндірушімен, импорттаушымен, сатушысымен) шарт болған жағдайда полимерлі материалдардан жасалған металл ыдыс және арнайы ыдыс жеткізушіге (өндірушіге, импорттаушыға, сатушыға) залалсыздандырылмаған, бірақ сырты таза және тығыз жабылған күйінде қайтарылады. Қарсы жағдайда, оны кәдеге жарату немесе жою алдында ол тіркеушінің (өтініш берушінің) пестицидті тасымалдау, сақтау, қолдану және залалсыздандыру жөніндегі ұсынымдарында көрсетілген әдістерге сәйкес залалсыздандырылады.

65. Құрамында сынап, көгертетін қышқыл бар пестицидтер және күшәла құрамдас пестицидтер олар сақталатын жерлерде зарарсыздандырылмауы (кәдеге жаратылмауы, жойылмауы) тиіс және оларды кәдеге жарату (өңдеу) үшін мамандандырылған ұйымдарға немесе жеткізушіге (өндірушіге, импорттаушыға, сатушыға) тапсырылады.

66. Қауіптілігі 1-сыныпты, мақсаты бойынша одан әрі пайдалануға жарамсыз пестицидтер саңылаусыздықты қамтамасыз ететін және пестицидтерді сақтау және кейіннен зарарсыздандыру (кәдеге жарату, жою) орындарына тасу кезінде қоршаған ортаның ластану мүмкіндігін болдырмайтын ыдыстарда сақталуы тиіс.

2-сыныпты препараттар полимер материалдардан жасалған, арнайы ішпектері бар көп қабатты ыдысқа (пестицидтің ерекшелігіне қарай) буып-түйіледі.

67. Пестицидтерді және олардың ыдыстарын, сондай-ақ пайдаланылған пестицидтердің ыдыстарын тасымалдау кезінде жүргізуші және жүкпен бірге жүретін персоналдың ғана болуына жол беріледі.

68. Зарарсыздандырылуы (кәдеге жаратылуы, жойылуы) тиіс пестицидтерді тиісінше сақтау жағдайлары болмаған кезде, қызметтің аталған түріне шаруашылық жүргізуші субъектілер көрсетілген құралдарды орталықтандырылған жинауды және олардың сақтау үшін тиісті жағдайы бар қоймаларға орын ауыстыруын қамтамасыз етеді. Көрсетілген қоймаларға бөтен адамдардың кіруіне жол берілмейді.

69. Орамасының бүтіндігі бұзылған пестицидтер қайта буып-түйілуі тиіс.

70. Одан әрі пайдалануға жарамсыз пестицидтерді зарарсыздандырған (кәдеге жаратқан, жойған) кезде олар сақталатын ауданда препараттардың иелері зарарсыздандыруға (кәдеге жаратуға, жоюға) қатысатын жауапты жұмыскерлерді бөледі.

Бұл ретте ұйымның атауы, зарарсыздандырылған пестицидтің атауы, оның саны, зарарсыздандыру (кәдеге жарату, жою) орны мен тәсілі, жұмыстарды жүргізуге жауапты адамның аты, әкесінің аты (бар болса), тегі көрсетілетін акт ресімделеді.

71. Пестицидтерді өнеркәсіптік өңдеу жолымен зарарсыздандыру (кәдеге жарату, жою) нақты бір пестицидке сәйкестігін растау жөніндегі органдар берген арналған ілеспе құжаттамада көрсетілген технологияларға сәйкес жүзеге асырылады.

72. Айналыстан алынған пестицидтер және оларды пайдалана отырып өндірілген, халықтың өміріне, денсаулығына және қоршаған ортаға қауіп төндіретін өнім Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 29 қыркүйектегі № 15-05/864 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12564 болып тіркелген) бекітілген Пестицидтерді зарарсыздандыру қағидаларына, сондай-ақ арнаулы сақтау орындарын (көмінділерді) тиісті жағдайда ұстау шарттарына сәйкес зарарсыздандырылуы (кәдеге жаратылуы, жойылуы) тиіс.

9-тарау. Техникалық регламент талаптарын қолдану және орындауға арналған өзара байланысты стандарттардың тізбесі

73. Қолдану нәтижесінде ерікті негізде техникалық регламент талаптарының сақталуы қамтамасыз етілетін өзара байланысты стандарттардың тізбесі, сондай-ақ зерттеулер (сынақтар) және өлшемдер қағидалары мен әдістерін қамтитын стандарттардың тізбесі, оның ішінде техникалық регламент талаптарын қолдану және орындау және өнімнің сәйкестігін бағалауды (растауды) жүзеге асыру үшін қажетті үлгілерді іріктеу қағидалары сәйкесінше осы техникалық регламентке 4 және 5-қосымшаларда көрсетілген.

10-тарау. Пестицидтердің сәйкестігін бағалауды (растауды) жүзеге асыру

74. Пестицидтердің осы техникалық регламент талаптарына сәйкестігін бағалау:

1) Тіркеу (ұсақмөлдекті және өндірістік) сынақтарын жүргізу қағидаларына сәйкес пестицидті мемлекеттік тіркеу;

2) сертификаттау нысанында сәйкестігін міндетті түрде растау нысандарында жүзеге асырылады.

Пестицидтерді сертификаттауды Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрінің міндетін атқарушының 2021 жылғы 29 маусымдағы № 433-НҚ бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 23364 болып тіркелген) бекітілген Сәйкестікті бағалау қағидаларына сәйкес сертификаттау схемалары бойынша сәйкестікті растау жөніндегі аккредиттелген орган жүргізеді.

75. Пестицидтерді міндетті сертификаттау кезінде дайындаушы, дайындаушы уәкілеттік берген тұлға, импорттаушы өтініш беруші болады.

Өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) қауіпсіздігі туралы техникалық регламентке 1-қосымша

Техникалық регламенттің қауіпсіздік талаптарына міндетті сертификаттау нысанында сәйкестігі міндетті түрде расталуы тиіс өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) тізбесі

Ескерту. 1-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 04.09.2024 № 297 бұйрығымен.

Р/с №	Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің тауар номенклатурасының коды	Позиция атауы
1	2	3
1	3808	Инсектицидтер, родентицидтер, фунгицидтер, гербицидтер, дефолианттар, десиканттар, фумиганттар, өскінге қарсы құралдар мен өсімдіктердің өсуін реттеуіштер
2		*аталған топқа субпозицияға ескертпеде көрсетілген тауарлар
3	3808 52 000 0	– – ДДТ (ISO) (клофенотан (INN)), таза салмағы 300 грамнан аспайтын пакеттерде
4	3808 59 000	– – басқалары:
5	3808 59 000 1	– – – Құрамында 4,6-динитро-о- крезол (ДНОК (ISO)) немесе оның тұздары немесе трибутилол қосылыстары немесе көрсетілген заттардың қоспалары болатын
		– – – басқалары:
7	3808 59 000 5	– – – – инсектицидтер, родентицидтер, фунгицидтер, гербицидтер, дезинфекциялық құралдар, құрамында алахлор (ISO) немесе, алдикарб (ISO), немесе азинофос метилы (ISO), немесе карбофуран (ISO), немесе эндосульфан (ISO), перфтороктансульфон қышқылы және оның тұздары, немесе перфтороктансульфоналдар, немесе перфтороктансульфонилфторид, немесе трихлорфон (ISO)
	3808 59 000 9	– – – – басқалары
8	3808 91	– – инсектицидтер:
9	3808 91 100 0	– – – пиретроидтар негізіндегі
10	3808 91 200 0	– – – хлорланған көмірсутегілер негізіндегі
11	3808 91 350 0	– – – карбаматтар негізіндегі
12	3808 91 450 0	– – – фосфорорганикалық қосылыстар негізіндегі
13	3808 91 800 0	– – – басқалары
14	3808 92	– – фунгицидтер:
		– – – бейорганикалық:
15	3808 92 100 0	– – – – мыс қосылыстары негізіндегі препараттар
16	3808 92 200 0	– – – – басқалары
		– – – басқалары:
17	3808 92 300 0	– – – – дитиокарбаматтар негізіндегі
18	3808 92 400 0	– – – – бензимидазолдар негізіндегі
19	3808 92 500 0	– – – – диазолдар немесе триазолдар негізіндегі
20	3808 92 600 0	– – – – диазиндер немесе морфолиндер негізіндегі
21	3808 92 800 0	– – – – басқалары
22	3808 93	– – гербицидтер, өскінге қарсы құралдар және өсімдіктердің өсуін реттеуіштер:
		– – – гербицидтер:
23	3808 93 110 0	– – – – феноксифитогормондар негізіндегі
24	3808 93 130 0	– – – – триазиндер негізіндегі
25	3808 93 150 0	– – – – амидтер негізіндегі
26	3808 93 190 0	– – – – карбомадтар негізіндегі
27	3808 93 210 0	– – – – динитроанилиндер туындылары негізіндегі
28	3808 93 230 0	– – – – карбамид, урацил немесе сульфонилкарбамид туындылары негізіндегі
29	3808 93 290 0	– – – – басқалары
30	3808 93 300 0	– – – өскінге қарсы құралдар
31	3808 93 900 0	– – – өсімдіктердің өсуін реттеуіштер
32	3808 99	– – басқалары:
33	3808 99 200 0	– – – родентицидтер
34	3808 99 800 0	– – – басқалары

Ескертпе:

* 3808 52 және 3808 59 субпозицияларына мынадай бір немесе бірнеше заттардан тұратын 3808 тауарлық позициясының тауарлары ғана енгізіледі: алахлор (ISO); алдикарб (ISO); альдрин (ISO); алахлор (ISO); алдикарб (ISO); бинапакрил (ISO); камфехлор (ISO) (токсафен); каптафол (ISO); карбофуран (ISO); хлордан (ISO); хлордимеформ (ISO); хлорбензилат (ISO); ДДТ (ISO) (клофенотан (INN), 1,1,1-трихлор-2,2-бис(п-хлорфенил)этан); диэлдрин (ISO, INN); 4,6-динитро-o-крезол (ДНОК (ISO)) немесе оның тұздары; диносеб (ISO), оның тұздары немесе күрделі эфирлері; эндосульфан (ISO); этилендибромид (ISO) (1,2-дибромэтан); этилендихлорид (ISO) (1,2-дихлорэтан); фторацетамид (ISO); гептахлор (ISO); гексахлорбензол (ISO); 1,2,3,4,5,6-гексахлорциклогексан (ГХГ (ISO)); линданды (ISO, INN) қоса алғанда, сынап қосылыстары; метамидофос (ISO); монокротофос (ISO); оксиран (этиленоксид); паратион (ISO); паратионметил (ISO) (метилпаратион); пентахлорфенол (ISO), оның тұздары немесе күрделі эфирлері; перфтороктансульфонал қышқылы және оның тұздары; перфтороктансульфонамидтер; перфтороктансульфонилфторид; фосфамидон (ISO); 2,4,5-Т (ISO) (2,4,5-трихлорфеноксисірке қышқылы), оның тұздары немесе күрделі эфирлері; трибутилқалайы қосылыстары; трихлорфон (ISO).

Өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) қауіпсіздігі туралы техникалық регламентке 2-қосымша

Пестицидтер қауіпсіздігінің физикалық-химиялық көрсеткіштері

Р/с №	Көрсеткіш атауы	Мәні
1	2	3
1	Су эмульсиясының тұрақтылығы: 1-4 сағат бойы тұндырғаннан кейін эмульсиядан бөлінуі тиіс: сантиметр, артық емес: "кілегей" немесе тұндырғышты аударып-төңкергенде ерітіндіге айналмайтын "майлар" немесе тұнба: әсер етуші заттың массалық үлесі кемінде 10 пайыз (бұдан әрі – %) пестицидке арналған әсер етуші заттың массалық үлесі 10 %-дан 20 %-ға дейінгі пестицидке арналған әсер етуші заттың массалық үлесі 20 %-дан астам пестицидке арналған	2,0 0,2 0,4 1,0
2	Су суспензиясының тұрақтылығы, % кем емес: суланатын ұнтақ, таблетка, паста суспензиялық концентрат	60,0 80,0
3	Судың массалық үлесі, %, артық емес: эмульсия концентраты, майлы негіздегі паста	1,0
4	Суланатын ұнтақ пленка түзетін препарат, дуст, таблетка түйіршіктер	3,0 5,0
5	Дисперстілігі: ұнтақтар үшін № 0045 немесе № 0071 немесе 009 % торлы елеуіштегі қалдығының массалық үлесі, артық емес түйіршіктер үшін берілген диаметрдегі бөлшектердің массалық үлесі (нысаналы фракция), %, кем емес	2,0 90,0

Өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) қауіпсіздігі туралы техникалық регламентке 3-қосымша

Нысан

Пестицидтерді есепке алу журналы ________________________________________________________________ (атауы)

Р/с №	Пестицидтің атауы	Әсер етуші заттың атауы және қабылданған пестицидтер сыныптамасына сәйкес пестицидтің қауіптілігі	Зиянды организмнің атауы	Шығыс нормасы	Жұмыс ерітіндісінің көлемі	Жұмыс ерітіндісінің дайындалған күні	Пестицидтің жалпы шығысы
1	2	3	4	5	6	7	8

кестенің жалғасы

Өңдеу түрі (жерүсті, авиациялық, аэрозольдік)	Өңдеу орны мен алаңы	Өңделген дақыл түрі	Өңделген күні	Бүріккіш техниканың атауы (маркасы, саны)
9	10	11	12	13

Өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) қауіпсіздігі туралы техникалық регламентке 4-қосымша

Қолдану нәтижесінде ерікті негізде техникалық регламент талаптарының сақталуы қамтамасыз етілетін өзара байланысты стандарттардың тізбесі

Р/с №	Техникалық регламенттің элементтері	Стандарттың белгіленуі	Стандарттың атауы	Ескертпе
1	2	3	4	5
1	4-тараудың 15-тармағы, 5-тараудың 16-тармағы	МЕМСТ 30333	"Химиялық өнімнің қауіпсіздік паспорты. Жалпы талаптар"
2	5-тараудың 22 және 25-тармақтары	МЕМСТ 12.1.007	"Зиянды заттар. Сыныптамасы және жалпы қауіпсіздік талаптары"
3	1 және 2-тараулар	ҚР СТ ИСО 1750	"Пестицидтер және басқа да агрохимикаттар. Жалпы атаулары"
4	7-тараудың 40 және 41-тармақтары	МЕМСТ 12.3.041	"Еңбек қауіпсіздігі стандарттары жүйесі. Өсімдіктерді қорғауға арналған пестицидтерді қолдану. Қауіпсіздік талаптары"
5	3-тараудың 11-тармағы	МЕМСТ 31340	"Химиялық өнімдердің ескертпелік таңбаланымы. Жалпы талаптар"
6	1 және 2-тараулар	ҚР СТ МЕМСТ Р 51247	"Пестицидтер. Жалпы техникалық талаптар"

Өсімдіктерді қорғау құралдарының (пестицидтердің) қауіпсіздігі туралы техникалық регламентке 5-қосымша

Техникалық регламенттің талаптарын қолдану мен орындау және өнімнің сәйкестігін бағалауды (растауды) жүзеге асыру үшін қажетті зерттеу (сынау) және өлшеу қағидалары мен әдістерін, оның ішінде үлгілерді іріктеу қағидаларын қамтитын стандарттар тізбесі

Р/с №	Техникалық регламенттің элементтері	Стандарттың белгіленуі	Стандарттың атауы	Ескертпе
1	2	3	4	5
1	3-тараудың 10-тармағының екінші абзацы	МЕМСТ 14189	"Пестицидтер. Қабылдап алу қағидалары, сынамаларды іріктеу әдістері, буып-түю, таңбалау және сақтау"
2	Эмульсия су тұрақтылығы	МЕМСТ 16291	"Пестицидтер. Эмульсиялардың тұрақтылығын анықтау әдісі"
3	Судың салмақтық үлесі	МЕМСТ 23266	"Пестицидтер. Суды анықтау әдістері"
4	Дисперстілігі	МЕМСТ 30439	"Пестицидтер. Електік талдау"
5	Су суспензиясының тұрақтылығы	МЕМСТ 16484	"Пестицидтер. Ылғалданушы ұнтақтардың су суспензияларының тұрақтылығын анықтау әдісі"
6	Судың салмақтық үлесі	МЕМСТ 14870	"Химиялық өнімдер. Суды анықтау әдістері"