ИПС "Әділет"

ОГЛАВЛЕНИЕ

Настоящий Закон регулирует правовые, организационные и экономические основы государственного управления автомобильными дорогами в Республике Казахстан, их строительства, эксплуатации и развития в интересах государства и пользователей автомобильными дорогами.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) автоматизированная станция измерения – интегрированный с интеллектуальной транспортной системой комплекс сертифицированных специальных контрольно-измерительных технических средств, приборов и оборудований, прошедших метрологическую поверку, осуществляющих фото- и видеосъемку, работающих в автоматическом режиме, фиксирующих вид, марку, государственный регистрационный знак, весовые и габаритные параметры, осевые нагрузки и скорость движения автомобильных транспортных средств;

1-1) Национальный оператор по управлению автомобильными дорогами (далее – Национальный оператор) – акционерное общество со стопроцентным участием государства в уставном капитале, осуществляющее полномочия, установленные настоящим Законом;

1-2) управляющие автомобильными дорогами – физические и юридические лица, являющиеся собственниками автомобильных дорог или осуществляющие деятельность по управлению автомобильными дорогами на праве хозяйственного ведения или оперативного управления на основании договоров в рамках выполнения государственного задания, договоров государственно-частного партнерства, в том числе договоров концессии, доверительного управления имуществом, безвозмездного пользования автомобильными дорогами общего пользования областного или районного значения или их участками;

2) пользователи автомобильными дорогами - физические и юридические лица, являющиеся участниками дорожного движения или осуществляющие иную деятельность в пределах полосы отвода автомобильных дорог и придорожной полосы;

3) автомобильная дорога - комплекс инженерных сооружений, предназначенных для движения автомобилей, обеспечивающий непрерывное, безопасное движение автомобилей и других транспортных средств с установленными скоростями, нагрузками, габаритами, а также участки земель, предоставленные для размещения этого комплекса (земли транспорта), и воздушное пространство над ними в пределах установленного габарита;

4) текущий ремонт автомобильной дороги - комплекс работ, выполняемых в порядке предупреждения возникновения аварийных ситуаций, дефектов на автомобильных дорогах, а также неотложного восстановления и ремонта автомобильной дороги, проводимых в течение всего года, включая мероприятия по ремонту разрушенных участков, выполняемых маршрутным способом;

5) ремонт автомобильной дороги - комплекс работ по предупреждению и устранению дефектов, а также восстановлению и улучшению транспортно-эксплуатационных качеств автомобильной дороги, включающих в себя текущий, средний и капитальный ремонты;

6) капитальный ремонт автомобильной дороги - комплекс работ по восстановлению и (или) улучшению транспортно-эксплуатационных характеристик автомобильной дороги без изменения существующей технической категории;

7) содержание автомобильной дороги - комплекс работ по поддержанию надлежащего технического состояния автомобильной дороги, оценке ее технического состояния, а также по организации и обеспечению безопасности дорожного движения;

8) средний ремонт автомобильной дороги - комплекс работ, связанных с восстановлением первоначальных эксплуатационных качеств автомобильной дороги и дорожных сооружений;

9) реконструкция автомобильной дороги - комплекс работ, обеспечивающих повышение транспортно-эксплуатационных качеств, безопасности и удобства движения с переводом автомобильной дороги или отдельного ее участка в более высокую техническую категорию;

9-1) участок автомобильной дороги (далее – участок) – отрезок автомобильной дороги, находящийся в границах ее общей протяженности;

10) протяженность автомобильной дороги - фактическая длина дороги между объектами или населенными пунктами, указанная в натуре (на местности) по километровым знакам;

11) платные автомобильные дороги (участки) – автомобильные дороги (участки), в отношении которых принято решение об использовании их на платной основе и за проезд по которым взимается плата;

11-1) организация платного движения – мероприятия по взиманию платы за проезд по платным автомобильным дорогам (участкам) посредством внедрения и устройства программно-аппаратных комплексов взимания платы за проезд, а также управления платной автомобильной дорогой;

12) тяжеловесное транспортное средство - транспортное средство с грузом или без груза, полная масса или распределение нагрузки по осям которого превышает величины предельно допустимых нагрузок для данной категории дорог и сооружений на них;

13) крупногабаритное транспортное средство - транспортное средство с грузом или без груза, имеющее превышение габаритных размеров, установленных нормативными правовыми актами;

13-1) дорожные активы – автомобильные дороги и сооружения на них с учетом их фактического транспортно-эксплуатационного состояния и стоимостной оценки;

13-2) управление дорожными активами – деятельность по диагностике и инструментальному обследованию дорожных активов, а также мониторингу безопасности дорожной инфраструктуры, направленная на эффективное планирование бюджетных расходов на ремонт и содержание автомобильных дорог;

13-3) Национальный центр качества дорожных активов – юридическое лицо, находящееся в ведении уполномоченного государственного органа по автомобильным дорогам, на которое возложены функции по проведению экспертизы качества работ и материалов, управлению дорожными активами, организации мобилизационной подготовки на автомобильных дорогах международного и республиканского значения, а также проведению ведомственной экспертизы технической документации на средний ремонт автомобильных дорог, внедрению новых технологий и сопровождению опытных участков;

14) придорожные полосы - участки земель, примыкающие к полосе отвода автомобильных дорог, в границах которых устанавливаются особые условия пользования землей для обеспечения безопасности движения транспорта и населения;

14-1) объекты придорожного сервиса – здания и сооружения (мотели, гостиницы, кемпинги, станции технического обслуживания, автозаправочные станции, электрозарядные станции, пункты питания, торговли, связи, медицинской помощи, объекты наружной (визуальной) рекламы и иные объекты услуг), расположенные на придорожной полосе и предназначенные для обслуживания участников дорожного движения в пути следования;

15) полоса отвода - земли транспорта, занятые автомобильными дорогами, для размещения соответствующих конструктивных элементов и инженерных сооружений автомобильной дороги, а также зданий, сооружений, защитных и декоративных лесонасаждений и устройств дорожной связи, необходимых для их эксплуатации;

15-1) дорожная база данных – открытая для пользователей автомобильных дорог информационная система уполномоченного государственного органа по автомобильным дорогам, содержащая информацию о транспортно-эксплуатационном состоянии автомобильных дорог;

15-2) мониторинг безопасности дорожной инфраструктуры – комплекс мероприятий, направленных на обеспечение безопасного функционирования, поддержания и улучшения существующей дорожной инфраструктуры автомобильных дорог;

16) дорожная деятельность – деятельность по проектированию, строительству, реконструкции и ремонту, содержанию и использованию автомобильных дорог и сооружений на них, управлению дорожными активами, а также по организации платного движения;

17) управление дорожной деятельностью - комплекс мероприятий, направленных на организацию и обеспечение безопасности и удобства движения на дорогах, повышение транспортно-эксплуатационного состояния автомобильных дорог и сооружений, обеспечение порядка их охраны, организацию проектирования, строительства, реконструкции, ремонта, содержания и использования автомобильных дорог на основе национальных стандартов и внедрения передовых технологий;

18) объекты дорожной службы – дорожно-эксплуатационные комплексы, жилые дома для работников эксплуатационной службы, автобусные остановки, павильоны, площадки отдыха, площадки для кратковременной остановки автомобилей, устройства для технического осмотра автомобилей, сооружения и устройства, предназначенные для обеспечения безопасности дорожного движения, лесополосы, пункты обслуживания и охраны мостов, устройства технологической и аварийно-вызывной связи, программно-аппаратный комплекс взимания платы за проезд;

19) дорожный орган – уполномоченный государственный орган по автомобильным дорогам, осуществляющий управление государственными автомобильными дорогами общего пользования;

19-1) экспертиза качества работ и материалов – вид экспертных работ по техническому обследованию при строительстве, реконструкции, ремонте и содержании автомобильных дорог;

20) исключен Законом РК от 19.04.2019 № 249-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

20-1) программно-аппаратный комплекс взимания платы за проезд – совокупность оборудования, программного обеспечения и элементов автомобильной дороги, предназначенных для взимания платы за проезд;

21) улица (проезжая часть улицы) - автомобильная дорога в пределах границ населенных пунктов.

22) исключен Законом РК от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 1 в редакции Закона РК от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 31-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 31.10.2015 № 380-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2019 № 249-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2022 № 174-VII (порядок введения в действие см. ст. 2); от 18.07.2024 № 126-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан об автомобильных дорогах

Сноска. Заголовок с изменением, внесенным Законом РК от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

1. Законодательство Республики Казахстан об автомобильных дорогах основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона, иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Если международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, устанавливаются иные правила, чем те, которые установлены настоящим Законом, то применяются правила международных договоров.

Сноска. Статья 2 с изменениями, внесенными Законом РК от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 3. Классификация автомобильных дорог

1. Автомобильные дороги Республики Казахстан подразделяются на автомобильные дороги общего пользования, хозяйственные автомобильные дороги, а также на улицы населенных пунктов.

2. Автомобильные дороги общего пользования по своему значению подразделяются на автомобильные дороги международного, республиканского, областного и районного значения:

1) к автомобильным дорогам международного значения относятся автомобильные дороги, соединяющие столицы соседних государств, а также входящие в соответствии с межгосударственными соглашениями в международную сеть автомобильных дорог;

2) к автомобильным дорогам республиканского значения относятся автомобильные дороги, обеспечивающие транспортное сообщение между крупными административными, культурными и экономическими центрами республики и соседних государств, а также автомобильные дороги, имеющие оборонное значение, за исключением указанных в подпункте 1);

2-1) исключен Законом РК от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

3) к автомобильным дорогам областного значения относятся автомобильные дороги, соединяющие административные центры республики с областными, районными центрами и объектами туристской деятельности, находящимися вне населенных пунктов, а также районные центры с дорогами республиканского значения, за исключением указанных в подпунктах 1) и 2);

4) к автомобильным дорогам районного значения относятся автомобильные дороги, соединяющие районные центры с сельскими населенными пунктами и объектами туристской деятельности, находящимися вне населенных пунктов.

3. К хозяйственным автомобильным дорогам относятся автомобильные дороги на территории хозяйствующих субъектов, обслуживающие их производственно-хозяйственные перевозки, подъезды к ним от автомобильных дорог общего пользования, внутрихозяйственные дороги сельскохозяйственных организаций, служебные, патрульные и частные автомобильные дороги.

4. К улицам населенных пунктов относятся автомобильные дороги в пределах соответствующих административно-территориальных единиц, за исключением дорог, указанных в подпунктах 1)-4) пункта 2 настоящей статьи.

5. В зависимости от геометрических параметров, а также интенсивности дорожного движения автомобильные дороги классифицируются в соответствии с техническими регламентами в сфере автомобильных дорог.

6. Исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. Перечни автомобильных дорог областного значения утверждаются местными исполнительными органами областей по согласованию с уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам.

Перечень улиц города утверждается местным исполнительным органом города.

Перечни автомобильных дорог районного значения утверждаются местными исполнительными органами районов (городов областного значения) по согласованию с местными исполнительными органами областей.

8. Автомобильные дороги общего пользования, хозяйственные автомобильные дороги, улицы населенных пунктов подлежат государственному учету в порядке, установленном уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам. Данные учета используются для формирования карт и атласов автомобильных дорог Республики Казахстан, публикуемых по согласованию с уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам.

Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными законами РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 10 января 2006 г. № 116 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона N 116); от 29 декабря 2006 г. № 209 (порядок введения в действие см. ст.2); от 21 июля 2007 г. № 297 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования). от 30.04.2021 № 34-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 29.12.2022 № 174-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 4. Право собственности и иные вещные права на автомобильные дороги

1. Автомобильные дороги могут находиться в государственной и в частной собственности.

2. Исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2-1. Автомобильные дороги общего пользования или их участки могут быть переданы для реализации проекта государственно-частного партнерства, в том числе в концессию, в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области государственно-частного партнерства и о концессиях.

2-2. Автомобильные дороги общего пользования областного или районного значения или их участки могут быть предоставлены в безвозмездное временное пользование юридическим лицам Республики Казахстан (ссудополучателям) в соответствии с договором безвозмездного пользования автомобильными дорогами общего пользования областного или районного значения или их участками.

2-3. Республиканские автомобильные дороги общего пользования или их участки могут быть проданы государственной исламской специальной финансовой компании на основании решения Правительства Республики Казахстан с обязательством их обратного выкупа в соответствии с условиями выпуска государственных исламских ценных бумаг.

3. Исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Частные автомобильные дороги являются собственностью физических и юридических лиц.

5. Улицы населенных пунктов находятся в ведении соответствующих местных исполнительных органов и являются коммунальной собственностью.

6. Приватизация хозяйственных автомобильных дорог осуществляется в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственном имуществе" и настоящим Законом.

7. Автомобильные дороги общего пользования международного и республиканского значения и объекты дорожной службы могут быть переданы Национальному оператору в доверительное управление для строительства, реконструкции, организации платного движения.

Сноска. Статья 4 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 № 168 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 01.03.2011 № 414-IV (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 22.07.2011 № 475-IV (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 31.10.2015 № 380-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 29.12.2022 № 174-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 4-1. Предоставление автомобильных дорог общего пользования областного или районного значения в безвозмездное временное пользование

1. Решение о предоставлении автомобильных дорог общего пользования областного или районного значения или их участков в безвозмездное временное пользование принимается соответственно местным исполнительным органом области или района (ссудодатель) на основании заявления ссудополучателя.

2. Право безвозмездного временного пользования автомобильными дорогами общего пользования областного или районного значения или их участков предоставляется на срок до пяти лет. Ссудополучатель, надлежащим образом исполнявший свои обязанности, имеет по истечении срока договора при прочих равных условиях преимущественное перед другими лицами право на заключение договора на новый срок.

3. В соответствии с договором безвозмездного пользования автомобильными дорогами общего пользования областного или районного значения или их участками ссудополучатель обязан:

1) содержать указанные автомобильные дороги в технически исправном состоянии и проводить ремонт в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан;

2) соблюдать за свой счет общие требования безопасности;

3) обеспечить безопасный беспрепятственный бесплатный проезд с обеспечением допустимого скоростного режима движения транспортных средств на всем его протяжении.

4. Производство работ по реконструкции и ремонту автомобильных дорог общего пользования областного или районного значения допускается при наличии разрешения, выданного местным исполнительным органом области или района, с согласия уполномоченного органа по обеспечению безопасности дорожного движения.

5. Предоставление автомобильных дорог общего пользования областного или районного значения или их участков в безвозмездное временное пользование оформляется на основе типового договора, утвержденного уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам.

Сноска. Закон дополнен статьей 4-1 в соответствии с Законом РК от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 5. Платные автомобильные дороги (участки)

1. В Республике Казахстан могут создаваться платные автомобильные дороги (участки, мосты, путепроводы) в порядке, установленном настоящим Законом или законодательством Республики Казахстан в области государственно-частного партнерства и о концессиях. Контроль за созданием и эксплуатацией платных автомобильных дорог (участков) осуществляется уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам.

2. Плата за проезд по автомобильным дорогам (участкам) вводится при выполнении условия повышенного качества проезда с обеспечением высокой, безопасной скорости движения транспорта на всем их протяжении.

3. Платные автомобильные дороги (участки) могут создаваться за счет средств республиканского и местных бюджетов, средств, привлеченных Национальным оператором, собственных и (или) заемных средств физических и юридических лиц или на основе договоров государственно-частного партнерства, в том числе договоров концессии.

Автомобильная дорога общего пользования республиканского значения (участок) для организации платного движения передается в доверительное управление Национальному оператору или иным управляющим автомобильными дорогами в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Плата за проезд по платной автомобильной дороге общего пользования республиканского значения (участок) взимается в порядке и по ставкам, определяемым уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам.

4. Проезд по платной автомобильной дороге (участку) осуществляется на основании договора пользователя автомобильной дороги (участка) с Национальным оператором или иными управляющими автомобильными дорогами в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан. Моментом заключения договора является момент въезда на платную автомобильную дорогу (участок). Договор на пользование платными автомобильными дорогами (участками) между Национальным оператором или иными управляющими автомобильными дорогами в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, и пользователями платными автомобильными дорогами (участками) является публичным.

5. Деньги, полученные от взимания платы за проезд по платным автомобильным дорогам (участкам) общего пользования международного и республиканского значения, учитываются на отдельном счете Национального оператора, за исключением денег, взимаемых на основе договора государственно-частного партнерства, в том числе договора концессии, и направляются на финансирование расходов, связанных с:

1) ремонтом и содержанием платных автомобильных дорог (участков), содержанием программно-аппаратного комплекса взимания платы за проезд;

2) возвратом инвестиций, привлеченных для целей внедрения и устройства программно-аппаратных комплексов взимания платы за проезд;

3) организацией платного движения на автомобильных дорогах (участках);

4) приобретением и обслуживанием дорожно-эксплуатационной техники для содержания платных автомобильных дорог (участков).

Расходы, направляемые на цели, указанные в подпунктах 3) и 4) части первой настоящего пункта, возмещаются за счет денег, полученных от взимания платы за проезд, после возмещения расходов, указанных в подпунктах 1) и 2) части первой настоящего пункта.

6. Для строительства платных автомобильных дорог (участков) используются любые источники финансирования, не запрещенные законодательными актами Республики Казахстан.

7. Местным исполнительным органам запрещается устанавливать налоги, сборы и платежи с пользователей автомобильными дорогами, применение которых не предусмотрено законами Республики Казахстан и прямо или косвенно ограничивает свободное перемещение грузов и пассажиров.

Сноска. Статья 5 в редакции Закона РК от 02.07.2013 № 112-V (порядок введения в действие см. ст. 2); с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 31.10.2015 № 380-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2022 № 174-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5-1. Принятие решения об использовании автомобильной дороги (участка) на платной основе

Сноска. Заголовок статьи 5-1 с изменением, внесенным Законом РК от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

1. Решения об использовании автомобильных дорог (участков) на платной основе могут быть приняты в отношении:

1) автомобильных дорог (участков) общего пользования международного и республиканского значения I технической категории для всех видов автомобильного транспорта;

2) автомобильных дорог (участков) общего пользования международного и республиканского значения II технической категории для всех видов автомобильного транспорта либо только для грузового автомобильного транспорта;

3) автомобильных дорог (участков) общего пользования международного и республиканского значения III технической категории для грузового автотранспорта;

4) улиц столицы и городов республиканского значения.

2. Решение об использовании автомобильной дороги общего пользования международного и республиканского значения на платной основе принимается уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам.

3. В решении об использовании автомобильной дороги на платной основе должны быть указаны:

1) начальный и конечный пункты с возможностью проезда по другой существующей альтернативной дороге;

2) перечень пересечений с другими автомобильными дорогами и примыканий к другим автомобильным дорогам;

3) техническая классификация и основные параметры;

4) протяженность;

5) ставка платы за проезд;

6) перечень прилегающих населенных пунктов, не имеющих альтернативного проезда по другой автомобильной дороге;

7) срок использования на платной основе.

4. Решение об использовании автомобильной дороги на платной основе должно быть опубликовано в течение тридцати календарных дней со дня принятия решения в периодических печатных изданиях, распространяемых на всей территории Республики Казахстан, на государственном и русском языках.

Сноска. Глава 1 дополнена статьей 5-1 в соответствии с Законом РК от 05.07.2008 № 66-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными законами РК от 26.12.2012 № 61-V (вводится в действие с 01.01.2013); от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5-2. Льготы по плате за пользование платными автомобильными дорогами (участками)

Сноска. Заголовок статьи 5-2 в редакции Закона РК от 31.10.2015 № 380-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. От платы за пользование платными автомобильными дорогами (участками) освобождаются:

1) специальные автотранспортные средства при исполнении служебных обязанностей:

организации скорой медицинской помощи;

аварийно-спасательных служб;

правоохранительных органов;

органов транспортного контроля;

специальных государственных органов;

Вооруженных Сил Республики Казахстан, других войск и воинских формирований;

Национального оператора, непосредственно осуществляющего содержание и техническое обслуживание платных автомобильных дорог (участков) общего пользования международного и республиканского значения;

концессионера, непосредственно осуществляющего содержание и техническое обслуживание на соответствующей платной автомобильной дороге (участке), определенного в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

уполномоченного органа в области охраны, воспроизводства и использования животного мира;

2) автобусы, осуществляющие регулярные перевозки пассажиров и багажа в пригородных сообщениях и сообщениях, соединяющих населенные пункты, прилегающие к платной автомобильной дороге (участку): поселки, села с районными или областными центрами, столицей или городами республиканского значения;

автобусы районов, прилегающих к платной автомобильной дороге, зарегистрированные в установленном порядке на территории указанной административно-территориальной единицы, для перемещения в пределах одного района;

грузовые автотранспортные средства, колесные самоходные сельскохозяйственные, мелиоративные машины в пределах отрезков между ближайшими транспортными развязками для пересечения водных преград и железных дорог;

легковые автомобили физических и юридических лиц районов, прилегающих к платной автомобильной дороге, зарегистрированные в установленном порядке на территории указанной административно-территориальной единицы, для перемещения в пределах одного района;

3) легковые автомобили ветеранов Великой Отечественной войны.

2. Не освобождаются от платы за пользование платными автомобильными дорогами (участками), созданными (реконструированными) и эксплуатируемыми на основе договора государственно-частного партнерства, в том числе договора концессии, автотранспортные средства, предусмотренные подпунктом 2) пункта 1 настоящей статьи.

Сноска. Глава 1 дополнена статьей 5-2 в соответствии с Законом РК от 05.07.2008 № 66-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными законами РК от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.07.2014 № 225-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 31.10.2015 № 380-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2019 № 249-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2022 № 174-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5-3. Прекращение и приостановление использования платной автомобильной дороги (участка)

1. Прекращение использования платной автомобильной дороги (участка) осуществляется по истечении срока, указанного в решении об использовании автомобильной дороги (участка) на платной основе.

2. Приостановление использования платной автомобильной дороги (участка) осуществляется на определенный срок в период военного или чрезвычайного положения, а также в случаях возникновения чрезвычайной ситуации экологического, природного или техногенного характера.

3. Решение о приостановлении использования платной автомобильной дороги (участка) принимается уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам с момента возникновения обстоятельств, указанных в пункте 2 настоящей статьи.

Сноска. Глава 1 дополнена статьей 5-3 в соответствии с Законом РК от 05.07.2008 № 66-IV (порядок введения в действие см. ст.2); в редакции Закона РК от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 6. Наименование и индексация автомобильных дорог.Исчисление расстояний на автомобильных дорогах

1. Все автомобильные дороги общего пользования Республики Казахстан должны иметь наименование и индекс. В наименование автомобильной дороги входит название начального и конечного населенных пунктов, а при необходимости - промежуточных пунктов.

Индекс автомобильной дороги состоит из букв латинского алфавита и группы цифр.

2. Наименования и индексы автомобильных дорог должны быть отражены в картах и атласах автомобильных дорог, а также на автомобильной дороге путем установления специальных знаков и маркировки.

Наименования и индексы международных автомобильных дорог, проходящих по территории Республики Казахстан, устанавливаются международными соглашениями.

Наименования и индексы автомобильных дорог общего пользования областного значения утверждаются местными исполнительными органами областей по согласованию с уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам.

Наименования и индексы автомобильных дорог общего пользования районного значения утверждаются местными исполнительными органами районов по согласованию с местными исполнительными органами областей.

3. Расстояния на автомобильных дорогах общего пользования республиканского, областного и районного значения исчисляются между начальными и конечными населенными пунктами. Отсчет километров автомобильных дорог общего пользования ведется:

для автомобильных дорог, выходящих из столицы Республики Казахстан, - от здания Парламента Республики Казахстан;

для автомобильных дорог, выходящих из других населенных пунктов, - от зданий местных исполнительных органов, а в случае их отсутствия - от границ населенных пунктов.

Под протяженностью автомобильных дорог общего пользования принимается:

для автомобильных дорог, соединяющих населенные пункты, - расстояние между границами соответствующих населенных пунктов;

для автомобильных дорог, соединяющих между собой другие автомобильные дороги общего пользования и примыкающих к ним, - пересечение осей сопрягающихся автомобильных дорог.

Под протяженностью улиц населенных пунктов принимается расстояние в пределах границ соответствующих населенных пунктов.

Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Земли автомобильных дорог

Статья 7. Предоставление земель для размещения автомобильных дорог

1. Для строительства, содержания автомобильных дорог общего пользования землепользователям предоставляются земли под полосу отвода на основе установленных норм в зависимости от категории автомобильной дороги и участки придорожной полосы согласно проектной документации. Земли для нужд автомобильных дорог общего пользования, включая автомобильные дороги или их участки, переданные для реализации проекта государственно-частного партнерства, в том числе в концессию, или Национальному оператору в доверительное управление, отводятся в постоянное землепользование дорожному органу, во временное землепользование – поставщикам услуг, осуществляющим строительство, реконструкцию и ремонт автомобильных дорог, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

2. Размер полосы отвода проектируемой автомобильной дороги общего пользования устанавливается в зависимости от ее категории согласно нормам отвода земель для автомобильных дорог общего пользования, а именно: для дорог I технической категории - по 35 метров от оси дорог, для дорог II технической категории - по 20 метров, для дорог III технической категории - по 15 метров, для дорог IV технической категории - по 13 метров, для дорог V технической категории - по 12 метров.

3. Земли под автомобильные дороги общего пользования предоставляются решением соответствующего местного исполнительного органа и отводятся на местности уполномоченными органами по земельным отношениям.

4. Земли, занимаемые автомобильными дорогами общего пользования (за исключением проданных государственной исламской специальной финансовой компании по решению Правительства Республики Казахстан), относятся к государственной собственности, являются неделимыми и не подлежат передаче в частную собственность. Любые сооружения, построенные на землях автомобильных дорог общего пользования с нарушением установленного порядка согласования на использование этих земель, признаются незаконными и подлежат сносу в установленном законодательством порядке лицом, осуществившим самовольную постройку, либо за его счет.

5. Земли для хозяйственных и частных автомобильных дорог предоставляются в порядке, установленном земельным законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 10.01.2006 № 116 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона № 116); от 07.07.2006 № 168 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 29.12.2006 № 209 (порядок введения в действие см. ст.2); от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 31.10.2015 № 380-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 19.04.2019 № 249-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Придорожные полосы

1. Придорожные полосы устанавливаются для обеспечения безопасности населения и создания условий эксплуатации автомобильных дорог с учетом требований безопасности дорожного движения, а также возможности осуществления их реконструкции, ремонта и содержания, размещения объектов дорожной инфраструктуры.

2. Для международных и республиканских автомобильных дорог общего пользования ширина придорожной полосы с каждой стороны должна быть не менее 50 метров, считая от границы полосы отвода.

Для автомобильных дорог общего пользования областного и районного значения ширина придорожной полосы с каждой стороны дороги должна быть не менее 40 метров, считая от границы полосы отвода.

3. Запрещается строительство зданий и сооружений в придорожной полосе автомобильной дороги общего пользования, за исключением объектов дорожной службы и придорожного сервиса. Строительство объектов придорожного сервиса осуществляется в соответствии с национальными стандартами.

4. Решения о предоставлении земельных участков для размещения объектов придорожного сервиса в придорожных полосах или объектов за их пределами, когда для доступа к ним требуется подъезд, принимаются соответствующим местным исполнительным органом в установленном порядке по согласованию с Национальным оператором.

Порядок согласования определяется типовыми правилами застройки, утвержденными в соответствии с законодательством Республики Казахстан об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности.

5. Расходы по обустройству, ремонту и содержанию подъездов (съездов, примыканий) и других объектов, находящихся в придорожных полосах автомобильных дорог общего пользования, несут собственники этих объектов.

Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 10.01.2006 № 116 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона № 116); от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.12.2013 № 152-V (вводится в действие с 01.01.2014); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2019 № 249-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9. Порядок эксплуатации полосы отвода автомобильных дорог

1. Земли полосы отвода автомобильных дорог общего пользования находятся во владении и пользовании дорожных органов или иных лиц и предназначены только для развития, благоустройства автомобильных дорог и обеспечения их безопасности.

2. Запрещаются строительство зданий и сооружений, а также прокладка инженерных коммуникаций в пределах полосы отвода вдоль автомобильной дороги общего пользования, за исключением объектов дорожной службы, наружной (визуальной) рекламы, постов полиции, санитарно-эпидемиологического контроля, таможенного, пограничного, транспортного контроля, ветеринарных и фитосанитарных контрольных постов, антенно-мачтовых сооружений и (или) опор для оборудования сотовой или спутниковой связи, волоконно-оптических линий связи, автоматизированных станций измерения.

При производстве работ по реконструкции автомобильных дорог общего пользования международного, республиканского, областного и районного значения владельцы антенно-мачтовых сооружений и (или) опор для оборудования сотовой или спутниковой связи, волоконно-оптических линий связи, обеспечивают их перенос за счет собственных средств.

3. Участки земель полосы отвода автомобильных дорог общего пользования могут предоставляться во временное долгосрочное землепользование в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, для размещения объектов наружной (визуальной) рекламы при условиях недопущения снижения транспортно-эксплуатационных качеств дороги, соблюдения требований безопасности движения транспортных средств и охраны окружающей среды.

Сноска. Статья 9 - в редакции Закона РК от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 31.10.2015 № 380-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 08.01.2019 № 215-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2020 № 355-VI(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2022 № 174-VII (порядок введения в действие см. ст. 2); от 21.05.2024 № 86-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Размещение наружной (визуальной) рекламы вдоль автомобильных дорог общего пользования

1. Наружная (визуальная) реклама в полосе отвода автомобильных дорог общего пользования размещается в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан о рекламе.

2. Устанавливаемые в границах полосы отвода объекты наружной (визуальной) рекламы, иные информационные знаки и указатели должны выполняться и устанавливаться в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

3. Исключен Законом РК от 08.01.2019 № 215-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 10 в редакции Закона РК от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 05.12.2013 № 152-V (вводится в действие с 01.01.2014); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 08.01.2019 № 215-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Государственное регулирование и управление
автомобильными дорогами

Статья 11. Компетенция Правительства Республики Казахстан в области автомобильных дорог и дорожной деятельности

К ведению Правительства Республики Казахстан относятся:

1) исключен Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2) общее руководство деятельностью центральных и местных исполнительных органов в области автомобильных дорог и дорожной деятельности;

3) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

4) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

5) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

5-1) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

6) Исключен Законом РК от 05.07.2024 № 115-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6-1) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

7) (исключен);

8) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

8-1) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

8-2) создание Национального оператора и Национального центра качества дорожных активов;

8-3) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

8-4) исключен Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8-5) принятие решений о выпуске государственных исламских ценных бумаг, на основании которых осуществляется продажа республиканских автомобильных дорог общего пользования или их участков в собственность государственной исламской специальной финансовой компании с обязательством их обратного выкупа в соответствии с условиями выпуска государственных исламских ценных бумаг;

9) осуществление иных полномочий, предусмотренных Конституцией, настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 07.07.2006 № 168 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 29.12.2006 № 209 (порядок введения в действие см. ст.2); от 10.12.2008 № 101-IV (вводится в действие с 01.01.2009); от 17.07.2009 № 188-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 22.07.2011 № 475-IV (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); 05.07.2024 № 115-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Компетенция уполномоченного государственного органа по автомобильным дорогам

1. (исключен)

2. К ведению уполномоченного государственного органа по автомобильным дорогам относятся:

1) (исключен)

2) формирование и реализация единой государственной и научно-технической политики в сфере автомобильных дорог и дорожной деятельности;

2-1) координация и методическое руководство местных исполнительных органов в сфере автомобильных дорог и дорожной деятельности;

2-2) координация и проведение на территории Республики Казахстан единой государственной политики в области автомобильных дорог и дорожной деятельности;

3) государственный учет автомобильных дорог общего пользования;

4) разработка предложений по определению источников и размеров финансирования дорожной отрасли в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

5) государственное планирование развития автомобильных дорог общего пользования в соответствии с задачами укрепления экономики и обороноспособности Республики Казахстан;

6) участие в заключении международных договоров Республики Казахстан в части развития и эксплуатации автомобильных дорог;

7) разработка проектов нормативных правовых актов, определяющих порядок функционирования дорожного сектора, независимо от форм собственности, а также национальных стандартов в дорожной деятельности, критериев приоритетности проектов по строительству и реконструкции автомобильных дорог международного и республиканского значения и по строительству, реконструкции, а также капитальному и среднему ремонту автомобильных дорог областного и районного значения;

7-1) разработка и утверждение правил реализации и финансирования работ по строительству, реконструкции, ремонту, содержанию, диагностике, паспортизации и инструментальному обследованию автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения;

7-2) рассмотрение проектов документов по стандартизации в пределах компетенции, а также подготовка предложений по разработке, внесению изменений, пересмотру и отмене национальных, межгосударственных стандартов, национальных классификаторов технико-экономической информации и рекомендаций по стандартизации для внесения в уполномоченный орган в сфере стандартизации;

8) подготовка научно обоснованных нормативов финансирования затрат на работы по ремонту и содержанию автомобильных дорог;

8-1) исключен Законом РК от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

9) исключен Законом РК от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

10) координация деятельности по созданию и развитию сети автомобильных дорог областного и районного значения общего пользования;

11) реализация инвестиционной и социальной политики в дорожной отрасли;

12) (исключен)

13) проведение научных исследований в области дорожной деятельности;

14) финансирование Национального оператора в рамках выполнения государственного задания;

14-1) организация производства экспертизы качества работ и материалов при строительстве, реконструкции, ремонте и содержании автомобильных дорог международного и республиканского значения Национальным центром качества дорожных активов;

14-2) финансирование работ и услуг Национального центра качества дорожных активов в соответствии с бюджетным законодательством Республики Казахстан;

15) обеспечение соблюдения норм и национальных стандартов, принятых в области проектирования, требуемого качества при строительстве, реконструкции, ремонте и содержании автомобильных дорог;

16) разработка предложений по передаче участков автомобильных дорог (мостовых переходов) для реализации проекта государственно-частного партнерства, в том числе в концессию, порядка и условий их эксплуатации, размера ставок за проезд по ним;

17) - 20) (исключены)

21) осуществление и расширение международного сотрудничества по вопросам строительства, ремонта и содержания автомобильных дорог;

22) управление дорожной деятельностью, осуществляемое с целью обеспечения развития, сохранности, ремонта и содержания автомобильных дорог;

23) разработка технических регламентов в сфере автомобильных дорог;

24) утверждение нормативно-технических документов в области автомобильных дорог;

25) утверждение классификации видов работ, выполняемых при содержании, текущем, среднем и капитальном ремонтах автомобильных дорог и управлении дорожными активами;

26) заключение договора аренды в качестве арендатора, а также договора услуг сервисного агента в качестве сервисного агента, а также иных договоров в отношении республиканских автомобильных дорог общего пользования или их участков в соответствии с условиями выпуска государственных исламских ценных бумаг;

27) координация развития объектов придорожного сервиса на автомобильных дорогах общего пользования республиканского значения;

28) разработка и утверждение порядка и условий классификации, перечня, наименования и индексов автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения, в том числе перечня автомобильных дорог оборонного пользования;

29) принятие решения об использовании автомобильной дороги (участка) общего пользования международного и республиканского значения на платной основе;

30) разработка и утверждение правил пользования автомобильными дорогами, дорогами оборонного значения;

31) разработка и утверждение нормативов финансирования на ремонт, содержание автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения и управление дорожной деятельностью;

32) разработка и утверждение порядка уплаты и ставок сборов за проезд по территории Республики Казахстан автотранспортных средств;

33) разработка и утверждение порядка и условий эксплуатации платных автомобильных дорог и мостовых переходов общего пользования международного и республиканского значения;

34) исключен Законом РК от 08.01.2019 № 215-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования);

35) разработка и утверждение технических регламентов в сфере автомобильных дорог;

36) разработка и утверждение правил организации производства экспертизы качества работ и материалов Национальным центром качества дорожных активов;

36-1) разработка и утверждение правил проведения ведомственной экспертизы технической документации на средний ремонт автомобильных дорог;

36-2) разработка и утверждение правил мониторинга безопасности дорожной инфраструктуры автомобильных дорог;

37) разработка и утверждение Правил реализации и финансирования работ по строительству, реконструкции, ремонту, содержанию, диагностике, паспортизации и инструментальному обследованию автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения;

38) утверждение нормативов финансирования на ремонт и содержание улиц столицы, городов республиканского значения, автомобильных дорог областного и районного значения;

38-1) разработка и утверждение методики определения стоимости работ и услуг по производству экспертизы качества работ и материалов, а также управления дорожными активами автомобильных дорог;

39) организация работ по разработке технико-экономических обоснований, диагностике и паспортизации автомобильных дорог международного и республиканского значения, а также совершенствованию нормативно-технической базы автодорожной отрасли в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных закупках и концессиях;

40) организация работ по ремонту и содержанию автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения и платных автомобильных дорог (участков) в соответствии с бюджетным законодательством Республики Казахстан;

41) организация работ по мониторингу безопасности дорожной инфраструктуры автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения;

42) разработка и утверждение правил формирования и ведения дорожной базы данных;

43) организация работ по ведомственной экспертизе технической документации на средний ремонт автомобильных дорог.

3. Уполномоченный государственный орган по автомобильным дорогам осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 10 января 2006 года № 116 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона № 116); от 7 июля 2006 года № 168 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 29 декабря 2006 г. № 209 (порядок введения в действие см. ст.2); от 17.07.2009 № 188-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 22.07.2011 № 475-IV (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 31-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.12.2013 № 152-V (вводится в действие с 01.01.2014); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 31.10.2015 № 380-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 05.10.2018 № 184-VI (порядок введения в действие см.ст.2); от 08.01.2019 № 215-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2019 № 249-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2022 № 174-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); 05.07.2024 № 115-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13. Компетенция местных представительных и исполнительных органов

1. К компетенции областных (города республиканского значения, столицы) и районных (городов областного значения) представительных органов в сфере автомобильных дорог и дорожной деятельности относятся:

1) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

2) заслушивание отчетов руководителей областных (города республиканского значения, столицы) и районных (городов областного значения) исполнительных органов по вопросам развития и содержания автомобильных дорог общего пользования областного и районного значения, улиц населенных пунктов;

3) осуществление в соответствии с законодательством Республики Казахстан иных полномочий по обеспечению прав и законных интересов граждан.

1-1. К ведению областных (города республиканского значения, столицы) исполнительных органов в сфере автомобильных дорог и дорожной деятельности относятся:

1-1) реализация государственной политики в сфере автомобильных дорог и дорожной деятельности;

2) организация работ по строительству, реконструкции, ремонту и содержанию автомобильных дорог общего пользования областного значения, улиц в городе республиканского значения, столице в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных закупках;

2-1) строительство, реконструкция, ремонт и содержание подъездных автомобильных дорог областного значения до объектов туристской деятельности, находящихся вне населенных пунктов;

3) управление сетью автомобильных дорог областного значения общего пользования, улиц населенных пунктов;

4) управление дорогами и дорожными предприятиями, находящимися в коммунальной собственности области (города республиканского значения, столицы);

5) осуществление государственного контроля при производстве работ по строительству, реконструкции, ремонту и содержанию автомобильных дорог областного значения, улиц в городе республиканского значения, столице;

5-1) организация производства экспертизы качества работ и материалов при строительстве, реконструкции, ремонте и содержании автомобильных дорог областного, районного значения и улиц населенных пунктов Национальным центром качества дорожных активов;

5-2) финансирование работ и услуг Национального центра качества дорожных активов в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

6) принятие решения о предоставлении автомобильных дорог общего пользования областного значения или их участков в безвозмездное временное пользование;

6-1) исключен Законом РК от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

6-2) утверждение порядка и условий классификации автомобильных дорог общего пользования областного и районного значения;

6-3) исключен Законом РК от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

6-4) исключен Законом РК от 08.01.2019 № 215-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования);

6-5) исключен Законом РК от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

6-6) исключен Законом РК от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

6-7) исключен Законом РК от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

6-8) утверждение классификации видов работ, выполняемых при содержании, текущем, среднем и капитальном ремонтах улиц населенных пунктов;

6-9) выдача технического условия для проектирования на пересечение автомобильных дорог общего пользования областного и районного значения каналами, линиями связи и электропередачи, нефтепроводами, газопроводами, водопроводами и железными дорогами, другими инженерными сетями, коммуникациями, а также для строительства подъездных дорог и примыканий к автомобильным дорогам общего пользования областного и районного значения;

6-9) согласование строительства подъездных дорог и примыканий к дорогам общего пользования областного и районного значения;

6-10) согласование размещения объектов наружной (визуальной) рекламы в полосе отвода автомобильных дорог общего пользования областного и районного значения;

6-11) организация и развитие объектов придорожного сервиса на автомобильных дорогах областного и районного значения;

6-12) установка автоматизированных станций измерения на автомобильных дорогах общего пользования областного и районного значения, улицах населенных пунктов по согласованию с дорожным органом;

6-13) обеспечение функционирования автоматизированных станций измерения на автомобильных дорогах общего пользования областного и районного значения, улицах населенных пунктов в порядке, определенном правилами организации работы автоматизированных станций измерения;

7) осуществление в интересах местного государственного управления иных полномочий, возлагаемых на местные исполнительные органы законодательством Республики Казахстан.

К ведению местных исполнительных органов города республиканского значения, столицы также относятся:

1) разработка и утверждение правил эксплуатации платных улиц (участков) города республиканского значения, столицы;

2) принятие решения об использовании улиц (участков) города республиканского значения, столицы на платной основе;

3) разработка и утверждение правил взимания платы и ставок за проезд по платным улицам города республиканского значения, столицы по мере внедрения платного проезда.

2. К ведению районных (городов областного значения) исполнительных органов в сфере автомобильных дорог и дорожной деятельности относятся:

2) организация работ по строительству, реконструкции, ремонту и содержанию автомобильных дорог общего пользования районного значения, улиц населенных пунктов в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных закупках, в области государственно-частного партнерства и о концессиях;

2-1) разработка предложений по передаче участков автомобильных дорог (мостовых переходов) для реализации проекта государственно-частного партнерства, в том числе в концессию, порядка и условий их эксплуатации, размера ставок за проезд по ним;

2-2) строительство, реконструкция, ремонт и содержание подъездных автомобильных дорог районного значения до объектов туристской деятельности, находящихся вне населенных пунктов;

3) управление сетью автомобильных дорог районного значения общего пользования, улиц населенных пунктов;

4) управление дорогами и дорожными предприятиями, находящимися в коммунальной собственности районов (городов областного значения);

5) (исключен);

6) осуществление государственного контроля при производстве работ по строительству, реконструкции, ремонту и содержанию автомобильных дорог районного значения общего пользования, улиц в городах областного значения и иных населенных пунктах в пределах районов;

7) принятие решения о предоставлении автомобильных дорог районного значения или их участков в безвозмездное временное пользование;

8) осуществление в интересах местного государственного управления иных полномочий, возлагаемых на местные исполнительные органы законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 10.01.2006 № 116 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона № 116); от 07.07.2006 № 168 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 31.10.2015 № 380-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 08.01.2019 № 215-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2019 № 249-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.04.2021 № 34-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 29.12.2022 № 174-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 14. Планирование развития автомобильных дорог

1. Планирование развития автомобильных дорог осуществляется государственными органами, управляющими хозяйственными и частными автомобильными дорогами в соответствии с утвержденными республиканскими и региональными программами. Планирование развития улично-дорожной сети населенных пунктов осуществляется соответствующими местными исполнительными органами с обязательным выделением земель для организации стоянок и парковок транспортных средств, а также для строительства волоконно-оптических линий связи вдоль автомобильных дорог.

2. Государственные закупки научных исследований в дорожной отрасли осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных закупках.

3. Проектирование и строительство автомобильных дорог осуществляются физическими и юридическими лицами, имеющими лицензии на осуществление соответствующих видов деятельности, на конкурсной основе.

4. Технико-экономические обоснования и проектно-сметная документация, разработанные для строительства новых или реконструкции и капитального ремонта существующих автомобильных дорог, подлежат комплексной вневедомственной экспертизе проектов строительства, осуществляемой в порядке, определенном законодательством Республики Казахстан. По технической документации, предназначенной для среднего ремонта автомобильных дорог, проводится ведомственная экспертиза в порядке, определенном уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам.

5. При планировании развития, реконструкции и ремонта автомобильных дорог общего пользования по согласованию с уполномоченным государственным органом по автомобильным дорогам возможно строительство волоконно-оптических линий связи с дальнейшей передачей их на содержание уполномоченного органа в области связи.

Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 29.12.2022 № 174-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 21.05.2024 № 86-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15. Качество работ при осуществлении дорожной деятельности

1. Проектирование, строительство, реконструкция, ремонт и содержание автомобильных дорог осуществляются в соответствии с установленными требованиями и нормами, с применением разрешенных к использованию материалов, приборов, оборудования и средств измерений с целью достижения высоких транспортно-эксплуатационных показателей автомобильных дорог (скорость, ровность, долговечность, повышенные условия безопасности движения автотранспорта).

2. Физические и юридические лица, осуществляющие дорожную деятельность, обязаны выполнять работы с соблюдением требований законодательства Республики Казахстан.

При производстве работ по строительству, реконструкции и ремонту автомобильных дорог осуществляется авторский надзор разработчиком проектной документации, производственный – исполнителем работ и технический надзор за строительством, реконструкцией, капитальным, средним и текущим ремонтом автомобильных дорог – заказчиком самостоятельно либо путем привлечения организаций и экспертов, имеющих соответствующий аттестат. Приемка в эксплуатацию законченных дорожных работ, кроме работ по текущему и среднему ремонту автомобильных дорог, осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

3. Выполнение работ по проектированию, строительству, реконструкции, ремонту и содержанию автомобильных дорог, а также оказание услуг по техническому и авторскому надзору с нарушением требований законодательства Республики Казахстан влекут ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 10.01.2006 № 116 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона № 116); от 29.12.2006 № 209 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2022 № 174-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16. Лицензирование дорожной деятельности

1. Лицензирование дорожной деятельности осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о разрешениях и уведомлениях.

2. Осуществление физическими и юридическими лицами дорожной деятельности без лицензии либо с нарушением условий лицензии влечет ответственность, установленную законодательными актами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 16 с изменением, внесенным Законом РК от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Финансирование дорожной деятельности

1. Финансирование автомобильных дорог общего пользования осуществляется по утвержденным нормам, обеспечивающим их ремонт и содержание, исходя из требований безопасности дорожного движения, охраны окружающей среды и обеспечения автотранспортных перевозок, и определяется бюджетным законодательством.

1-1. Возмещение затрат в связи с выполнением договоров государственно-частного партнерства либо договоров концессии осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области государственно-частного партнерства и о концессиях.

2. (исключен)

3. Развитие, ремонт и содержание хозяйственных автомобильных дорог обеспечиваются за счет средств организаций и частных лиц, в ведении которых находятся эти дороги.

4. (исключен)
Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 07.07.2006 года № 168 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 31.10.2015 № 380-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Права дорожного органа и его работников

Сноска. Заголовок с изменением, внесенным Законом РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

1. Дорожный орган совместно с уполномоченным органом по обеспечению безопасности дорожного движения и уполномоченным органом по чрезвычайным ситуациям имеют право: на ограничение или закрытие движения транспортных средств в экстремальных условиях (неблагоприятные погодно-климатические условия, стихийные бедствия, пожар, потеря несущей способности автомобильных дорог), а также при проведении ремонтно-строительных работ с уведомлением об этом местных исполнительных органов и пользователей автомобильными дорогами установлением соответствующих дорожных знаков и через средства массовой информации, контролировать соблюдение правил пользования автомобильными дорогами.

2. Работники дорожного органа имеют право требовать выведения за пределы проезжей части автомобильной дороги транспортных средств, повреждающих или загрязняющих элементы дороги, либо крупногабаритных и (или) тяжеловесных транспортных средств, не имеющих специального разрешения на проезд.

Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными законами РК от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Ответственность дорожного органа и управляющих автомобильными дорогами

Дорожный орган и управляющие автомобильными дорогами несут ответственность:

1) за содержание обслуживаемых автомобильных дорог и сооружений на них в состоянии, обеспечивающем бесперебойный и безопасный проезд транспортных средств, и обеспечение соблюдения требований природоохранного законодательства;

2) за ущерб, причиненный дорожно-транспортными происшествиями, возникший по причине дорожных условий, с возмещением ущерба пользователям автомобильными дорогами в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан;

3) за фитосанитарное состояние полосы отвода автомобильных дорог в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 19 с изменениям, внесенными Законом РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 3-1. Общие требования безопасности

Сноска. Глава 3-1 дополнена - Законом РК от 29 декабря 2006 г. № 209 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 19-1. Объекты технического регулирования и стандартизации

Объектами технического регулирования и стандартизации являются автомобильные дороги, дорожно-строительные материалы, процессы проектирования, строительства (реконструкция, ремонт) и эксплуатации автомобильных дорог.

Сноска. Статья 19-1 в редакции Закона РК от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 19-2. Требования безопасности при проектировании автомобильных дорог

1. Проектирование автомобильных дорог должно осуществляться с учетом условий наименьшего ограничения и изменения скорости, обеспечения безопасности движения и возможной реконструкции дороги за пределами перспективного периода.

2. Проектные решения автомобильных дорог должны обеспечивать:

1) организованное, безопасное движение транспортных средств с расчетными скоростями;

2) соблюдение условий зрительного ориентирования водителей;

3) безопасное расположение примыканий и пересечений;

4) необходимое сцепление шин автомобилей с поверхностью проезжей части;

5) необходимое обустройство автомобильных дорог,в том числе защитными дорожными сооружениями;

6) необходимые здания и сооружения дорожной и автотранспортной служб.

3. При проектировании производственных баз, зданий и сооружений дорожной и автотранспортной служб необходимо разрабатывать и осуществлять мероприятия, обеспечивающие соблюдение предельно допустимых концентраций загрязняющих веществ в атмосферном воздухе, водных объектах и почве.

4. При разработке проектно-сметной документации следует оценивать непосредственное и косвенное влияние дорог и дорожного движения на:

1) людей и окружающую среду;

2) пейзаж, объекты на дороге и историко-культурное наследие.

Устройство лесонасаждений (вдоль дороги) должно способствовать улучшению визуального ориентирования и нарушению визуального однообразия дороги при условии исключения возникновения каких-либо других опасностей.

5. При проектировании дорог необходимо разрабатывать схемы расстановки дорожных знаков с обозначением мест и способов их установки и схемы дорожной разметки.

6. Требования безопасности при проектировании автомобильных дорог устанавливаются техническими регламентами.

Статья 19-3. Требования безопасности при строительстве, реконструкции и ремонте автомобильных дорог

1. При строительстве, реконструкции и ремонте автомобильных дорог необходимо обеспечить соответствие требованиям проектно-сметной документации, настоящего Закона, законодательства Республики Казахстан о дорожном движении и технических регламентов в сфере автомобильных дорог.

2. При строительстве, реконструкции и ремонте необходимо принимать меры по безопасности и охране окружающей среды. При выборе методов производства работ и средств механизации следует учитывать необходимость соблюдения соответствующих санитарных норм, норм предельно допустимых выбросов загрязняющих веществ в атмосферу.

При строительстве, реконструкции и ремонте дорог должно обеспечиваться сохранение зеленых насаждений или их восстановление.

3. Безопасность дорожных рабочих и участников дорожного движения должна обеспечиваться путем принятия мер к организации движения и ограждению мест проведения работ, которые должны предусматриваться в ходе планирования работ и регулярно проверяться при их производстве.

4. При строительстве, реконструкции и ремонте дорог в сложных инженерно-геологических условиях, когда сроки стабилизации земляного полотна существенно превышают установленные сроки строительства, допускается предусматривать стадийное устройство дорожной одежды с обеспечением водоотвода и безопасности движения на каждой стадии.

5. Требования безопасности при строительстве, реконструкции и ремонте автомобильных дорог устанавливаются техническими регламентами и законодательством Республики Казахстан о дорожном движении.

Сноска. Статья 19-3 с изменениями, внесенными Законом РК от 03.07.2017 № 83-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19-4. Требования безопасности при эксплуатации автомобильных дорог

1. Состояние дорог должно обеспечивать безопасность дорожного движения в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан о дорожном движении и охрану окружающей среды и соответствовать уровню транспортно-эксплуатационной загрузки.

Ширина придорожной полосы должна быть не менее установленных норм для данного вида дороги.

Информационные указатели и знаки должны обеспечивать безопасность движения и соответствовать требованиям национальных стандартов.

Состав дорог должен обеспечивать их безопасность при эксплуатации с учетом климатических особенностей региона и транспортно-эксплуатационной загрузки.

2. Проезжая часть автомобильных дорог и улиц населенных пунктов, покрытие тротуаров пешеходных и велосипедных дорожек, посадочных площадок, остановочных пунктов, а также поверхность разделительных полос, обочин и откосов земляного полотна должны быть в состоянии, обеспечивающем безопасность дорожного движения в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан о дорожном движении.

Дорожное покрытие должно иметь поверхность, необходимую для обеспечения расчетных скоростей и безопасности движения.

Покрытие проезжей части не должно иметь просадок, выбоин, иных повреждений, затрудняющих движение транспортных средств.

В зимних условиях следует максимально обеспечивать безопасность дорожного движения и его организацию путем принятия соответствующих мер.

3. Для предотвращения дорожно-транспортных происшествий и задержек транспортных средств в местах проведения дорожных работ необходимо предусматривать установку ограждающих устройств, знаков и разметки, а также обеспечивать видимость мест проведения работ в любое время суток.

Применяемые технические средства организации дорожного движения (ограждения, знаки, разметка, направляющие устройства, сети освещения, светофоры, системы автоматизированного управления движением) должны быть хорошо заметны, различимы в любое время суток.

4. Уровень шума, вибрации и загрязнение воздуха и вод в результате дорожного движения, обслуживания и содержания дорог следует ограничивать соответствующими мерами на основании требований, установленных техническими регламентами в сфере автомобильных дорог.

Сноска. Статья 19-4 с изменениями, внесенными законами РК от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 83-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 19-5. Требования безопасности к дорожно-строительным материалам

Дорожно-строительные материалы должны быть стойкими к воздействию окружающей среды, а содержание вредных компонентов и примесей в них не должно превышать допустимые нормы.

Глава 4. Пользование автомобильными дорогами

Статья 20. Пользование автомобильными дорогами общего пользования

1. Право пользования автомобильными дорогами общего пользования имеют физические и юридические лица, если иное не предусмотрено законами Республики Казахстан.

2. Пользователи автомобильных дорог имеют право на:

1) получение разъяснения от должностных лиц дорожного органа, уполномоченного органа в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера или его подразделений, а также от подразделений уполномоченного органа по обеспечению безопасности дорожного движения о причинах прекращения или ограничения движения по автомобильным дорогам;

2) получение полной и достоверной информации об условиях движения;

3) получение полной и достоверной информации о стоимости проезда и протяженности платных автомобильных дорог (участков), о порядке пользования платной автомобильной дорогой (участком), ставках платы за проезд, порядке и способах оплаты, льготах по оплате проезда и других условиях;

4) бесплатный проезд по платным автомобильным дорогам (участкам) в соответствии со статьей 5-2 настоящего Закона;

5) обжалование действий (бездействия) должностных лиц дорожного органа в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

3. Пользователи автомобильных дорог обязаны:

1) использовать транспортные средства, обеспечивающие сохранность автомобильных дорог и дорожных сооружений и безопасный проезд по ним;

2) не осуществлять проезд без специального разрешения на транспортных средствах, по габаритам, массе и (или) осевым нагрузкам превышающих допустимые параметры автотранспортных средств, предназначенных для передвижения по автомобильным дорогам Республики Казахстан;

3) не совершать действий, снижающих безопасность дорожного движения, способствующих возникновению перерывов в движении, снижению скорости транспортных средств, надежности автомобильных дорог и сооружений, их разрушению;

4) производить оплату проезда по платным автомобильным дорогам (участкам);

5) осуществлять проезд по соответствующей полосе движения транспортных средств согласно установленным информационным табло, дифференцированным по способам оплаты и (или) техническим характеристикам транспортного средства, соблюдать установленный Национальным оператором или иными управляющими автомобильными дорогами в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, скоростной режим и дистанцию проезда.

Сноска. Статья 20 в редакции Закона РК от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 31.10.2015 № 380-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2021 № 75-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2022 № 174-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 21. Проезд крупногабаритных и тяжеловесных транспортных средств

Сноска. Статья 21 исключена Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 22. Проезд транспортных средств, перевозящих опасные грузы

Сноска. Статья 22 исключена Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 23. Обязанности собственников земельных участков, прилегающих к автомобильным дорогам

1. Собственники земельных участков и землепользователи, территории которых примыкают к автомобильным дорогам, обязаны:

1) получить техническое условие для проектирования на строительство подъездных дорог и примыканий к дорогам общего пользования международного и республиканского значения у Национального оператора;

2) содержать в технически исправном и в надлежащем санитарном состоянии примыкания к дорогам общего пользования и подъезды к ним, производить очистку от мусора, грязи и снега;

3) не допускать складирования материалов и конструкций в придорожной полосе, затрудняющих видимость и ухудшающих безопасность движения.

2. Невыполнение указанных в пункте 1 требований влечет ответственность, установленную законодательными актами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 23 с изменениями, внесенными законами РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.12.2013 № 152-V (вводится в действие с 01.01.2014); от 25.11.2019 № 272-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 24. Мобилизационная подготовка автомобильных дорог

1. Мобилизационная подготовка автомобильных дорог для использования в чрезвычайных ситуациях в период мобилизации и в военное время осуществляется физическими и юридическими лицами, независимо от форм собственности, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. В случаях введения на всей территории Казахстана или в отдельных его местностях чрезвычайного или военного положения и при объявлении частичной или общей мобилизации частные дороги могут быть использованы без согласия собственника всеми участниками дорожного движения.

Статья 25. Ответственность пользователей автомобильными дорогами

1. Пользователи автомобильными дорогами, допустившие повреждение дорожного покрытия, земляного полотна, мостов, путепроводов, водоотводных сооружений, автопавильонов, дорожных знаков, придорожных насаждений, защитных устройств и других элементов обустройства автомобильных дорог, а также нарушившие Правила пользования автомобильными дорогами, несут ответственность в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.

2. Ущерб, нанесенный пользователями автомобильным дорогам и дорожным сооружениям, возмещается ими в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

3. Споры, возникающие с дорожным органом в процессе проектирования, строительства, содержания, ремонта, реконструкции и использования автомобильных дорог, рассматриваются в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

4. В случае неоплаты пользователем автотранспортного средства за проезд по платным автомобильным дорогам (участкам) задолженность взыскивается с владельца автотранспортного средства.

Сноска. Статья 25 с изменениями, внесенными законами РК от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 26. Медицинская помощь на автомобильных дорогах

Помощь пострадавшим в дорожно-транспортных происшествиях на автомобильных дорогах должна оказываться всеми участниками дорожного движения, которые обязаны доставить пострадавшего в ближайшее медицинское учреждение и сообщить о происшествии в органы дорожной полиции.

Статья 27. Охрана окружающей среды

1. При строительстве, реконструкции, ремонте, содержании автомобильных дорог и пользовании ими должно обеспечиваться соблюдение требований законодательства в области охраны окружающей среды.

2. При проектировании и разработке проектов на реконструкцию и строительство автомобильных дорог должны предусматриваться мероприятия по охране окружающей среды, рекультивации карьеров, придорожных полос, откосов, кюветов, нарушенных земель с посевом многолетних трав и посадкой деревьев и кустарников. Проектно-сметная документация в местах пользования водоисточником должна предусматривать санитарную зону, строительство временных автостоянок, эстакад и защитных сооружений для сбора отходов нефтепродуктов.

3. Защитные насаждения вдоль автомобильных дорог должны содержаться надлежащим образом их владельцами или пользователями.

4. За несоблюдение требований охраны окружающей среды виновные лица несут ответственность в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.

Глава 5. Заключительные положения

Сноска. Глава 5 исключена Законом РК от 17.07.2009 № 188-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Глава 6. Национальный оператор по управлению автомобильными дорогами

Сноска. Закон дополнен главой 6 в соответствии с Законом РК от 02.07.2013 № 112-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 29. Правовое положение Национального оператора

1. Деятельность Национального оператора регулируется настоящим Законом, иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан, а также его внутренними документами.

2. Имущество Национального оператора формируется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

3. В целях реализации проектов по строительству, реконструкции, ремонту и содержанию автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения, организации платного движения на них, а также развития объектов придорожного сервиса Национальный оператор вправе привлекать и использовать любые источники финансирования, не запрещенные законами Республики Казахстан.

4. Национальный оператор несет ответственность за качество строительства и реконструкции, ремонта и содержания автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения в рамках выполнения государственного задания и привлеченных инвестиций.

Сноска. Статья 29 с изменениями, внесенными законами РК от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2019 № 249-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 30. Полномочия Национального оператора

К полномочиям Национального оператора относятся:

1) реализация бюджетных инвестиционных проектов по развитию сети автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения на основании государственного задания;

2) организация строительства, реконструкции, ремонта и содержания автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения, в том числе переданных в доверительное управление, в рамках выполнения государственного задания либо за счет привлеченных инвестиций;

2-1) текущий ремонт и содержание автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения;

2-2) организация работ по развитию транспортной инфраструктуры пунктов пропуска через Государственную границу Республики Казахстан;

3) контроль за ходом и качеством строительства, реконструкции, ремонта и содержания автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения в рамках организации исполнения государственного задания;

3-1) управление проектами в соответствии с законодательством Республики Казахстан об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан;

4) разработка предложений по строительству, реконструкции, ремонту и содержанию автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения и внесение их в дорожный орган;

4-1) исключен Законом РК от 08.01.2019 № 215-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования);
4-2) исключен Законом РК от 08.01.2019 № 215-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования);

4-3) согласование размещения объектов наружной (визуальной) рекламы в полосе отвода автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения;

5) сбор платы за проезд по платным автомобильным дорогам (участкам);

6) организация деятельности платных автомобильных дорог (участков);

6-1) привлечение инвестиций для целей строительства, реконструкции, ремонта автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения, организации платного движения и развития объектов придорожного сервиса;

7) учет и предоставление уполномоченному государственному органу в области автомобильного транспорта информации о крупногабаритных и (или) тяжеловесных транспортных средствах, не имеющих специального разрешения на проезд по автомобильным дорогам;

7-1) установка автоматизированных станций измерения на автомобильных дорогах общего пользования международного и республиканского значения по согласованию с дорожным органом;

7-2) обеспечение функционирования автоматизированных станций измерения на автомобильных дорогах общего пользования международного и республиканского значения в порядке, определенном правилами организации работы автоматизированных станций измерения;

8) устранение неисправностей, препятствующих бесперебойному и безопасному проезду транспортных средств по платной автомобильной дороге (участку);

9) предоставление пользователям платной автомобильной дороги (участка) информации о стоимости проезда и протяженности платных автомобильных дорог (участков), порядке пользования платной автомобильной дорогой (участком), ставках платы за проезд, порядке и способах оплаты, льготах по оплате проезда и других условиях;

9-1) согласование выдачи специального разрешения на проезд тяжеловесных и (или) крупногабаритных транспортных средств (включая иностранные) по автомобильным дорогам общего пользования международного и республиканского значения;

9-2) выдача технического условия для проектирования на пересечение автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения каналами, линиями связи и электропередачи, нефтепроводами, газопроводами, водопроводами и железными дорогами, другими инженерными сетями, коммуникациями, а также для строительства подъездных дорог и примыканий к автомобильным дорогам общего пользования международного и республиканского значения;

9-3) содействие в организации развития объектов придорожного сервиса на автомобильных дорогах общего пользования республиканского и международного значения;

10) иные виды деятельности, не запрещенные законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 30 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.11.2014 № 257 (вводится в действие с 01.01.2014); от 27.10.2015 № 363-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 08.01.2019 № 215-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2019 № 249-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 25.11.2019 № 272-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2022 № 174-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Президент
Республики Казахстан

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "ставкаларын", "ставкалардың" деген сөздер тиісінше "мөлшерлемелерін", "мөлшерлемелердің" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 28.11.2014 № 257-V Заңымен (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі).

Осы Заң Қазақстан Республикасында автомобиль жолдарын мемлекеттік басқарудың, оларды мемлекеттің және автомобиль жолдарын пайдаланушылардың мүдделерінде салудың, пайдаланудың және дамытудың құқықтық, ұйымдық және экономикалық негіздерін реттейді.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) автоматтандырылған өлшеу станциясы – метрологиялық салыстырып тексеруден өткен, фото- және бейнетүсірілімді жүзеге асыратын, автоматты режимде жұмыс істейтін, автомобиль көлігі құралдарының түрін, маркасын, мемлекеттік тіркеу белгісін, салмақтық және габариттік параметрлерін, осьтік жүктемелерін және жүру жылдамдығын тіркейтін сертификатталған арнаулы бақылау-өлшеу техникалық құралдарының, аспаптар мен жабдықтардың зияткерлік көлік жүйесімен интеграцияланған кешені;

1-1) Автомобиль жолдарын басқару жөніндегі ұлттық оператор (бұдан әрі – Ұлттық оператор) – осы Заңда белгіленген өкілеттіктерді жүзеге асыратын, жарғылық капиталына мемлекет жүз пайыз қатысатын акционерлік қоғам;

1-2) автомобиль жолдарын басқарушылар – автомобиль жолдарының меншік иелері болып табылатын немесе мемлекеттік тапсырманы орындау шеңберінде шарттардың, мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттарының, оның ішінде концессия шарттарының, мүлікті сенімгерлік басқару, жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық немесе аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын немесе олардың учаскелерін өтеусіз пайдалану шарттарының негізінде шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құқығында автомобиль жолдарын басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар;

2) автомобиль жолдарын пайдаланушылар – жол қозғалысына қатысушылар болып табылатын немесе автомобиль жолдарына бөлiнген белдеу мен жол бойындағы белдеу шегiнде өзге де қызметтi жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар;

3) автомобиль жолы – автомобильдердiң және басқа да көлiк құралдарының белгiленген жылдамдықпен, жүктемелермен, габаритпен үздiксiз, қауiпсiз жүрiсiн қамтамасыз ететiн, автомобильдер жүрiсiне арналған инженерлiк құрылыстар кешенi, сондай-ақ осы кешендi орналастыру үшiн берiлген жер учаскелерi (көлiк жерлерi) және олардың үстiндегi белгiленген габарит шегiндегi әуе кеңiстiгi;

4) автомобиль жолын ағымдағы жөндеу - маршруттық тәсілмен орындалатын, бұзылған учаскелерді жөндеу жөніндегі іс-шараларды қоса алғанда, бүкіл жыл бойы жүргізілетін, автомобиль жолдарында авариялық жағдайлар, ақаулар туындауының алдын алу, сондай-ақ автомобиль жолын шұғыл қалпына келтіру және жөндеу тәртібімен орындалатын жұмыстар кешені;

5) автомобиль жолын жөндеу – ағымдағы, орташа және күрделі жөндеулерді қамтитын, автомобиль жолы ақауларының алдын алу және оларды жою, сондай-ақ көліктік-пайдалану сапаларын қалпына келтіру және жақсарту жөніндегі жұмыстар кешені;

6) автомобиль жолын күрделі жөндеу – қолданыстағы техникалық санатын өзгертпей, автомобиль жолының көліктік-пайдалану сипаттамаларын қалпына келтіру және (немесе) жақсарту жөніндегі жұмыстар кешені;

7) автомобиль жолын күтіп ұстау – автомобиль жолын тиісті техникалық жай-күйде ұстау, оның техникалық жай-күйін бағалау жөніндегі, сондай-ақ жолда жүру қауіпсіздігін ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстар кешені;

8) автомобиль жолын орташа жөндеу – автомобиль жолының бастапқы пайдалану сапаларын және жол құрылыстарын қалпына келтіруге байланысты жұмыстар кешені;

9) автомобиль жолын реконструкциялау – автомобиль жолын немесе оның жекелеген учаскесін неғұрлым жоғары техникалық санатқа ауыстыра отырып, көліктік-пайдалану сапаларын, қозғалыс қауіпсіздігі мен қолайлылығын арттыруды қамтамасыз ететін жұмыстар кешені;

9-1) автомобиль жолының учаскесі (бұдан әрі – жол учаскесі) – автомобиль жолының жалпы ұзындығы шегіндегі жол кесіндісі;

10) автомобиль жолының ұзындығы – километрлiк белгiлер бойынша нақты (жергiлiктi жерде) көрсетiлген, объектiлердiң немесе елдi мекендердiң арасындағы жолдың нақты ұзындығы;

11) ақылы автомобиль жолдары (жол учаскелері) – ақылы негізде пайдалану туралы шешім қабылданған және жүріп өту үшін ақы алынатын автомобиль жолдары (жол учаскелері);

11-1) ақылы қозғалысты ұйымдастыру – жүріп өту үшін ақы алудың бағдарламалық-аппараттық кешендерін енгізу және орнату, сондай-ақ ақылы автомобиль жолын басқару арқылы ақылы автомобиль жолдарымен (жол учаскелерімен) жүріп өту үшін ақы алу жөніндегі іс-шаралар;

12) ауыр салмақты көлiк құралы – толық массасы немесе жүктеменiң оның осi бойынша бөлiнуi осы жол санаты мен ондағы құрылыстар үшiн рұқсат етiлген шектi жүктеме мөлшерiнен асатын, жүгi бар немесе жүксiз көлiк құралы;

13) габариті iрi көлiк құралы – нормативтiк құқықтық актiлерде белгiленген габарит мөлшерiнен асатын, жүгi бар немесе жүксiз көлiк құралы;

13-1) жол активтері – нақты көліктік-пайдалану жай-күйі мен құн бағасы ескерілген автомобиль жолдары мен ондағы құрылысжайлар;

13-2) жол активтерін басқару – автомобиль жолдарын жөндеуге және күтіп-ұстауға бюджет шығыстарын тиімді жоспарлауға бағытталған, жол активтерінің диагностикасы және аспаптық зерттеп-қарау, сондай-ақ жол инфрақұрылымы қауіпсіздігінің мониторингі жөніндегі қызмет;

13-3) Жол активтерінің сапасы ұлттық орталығы – жұмыстар мен материалдардың сапасына сараптама жүргізу, жол активтерін басқару, халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарында жұмылдыру дайындығын ұйымдастыру жөніндегі функциялар, сондай-ақ автомобиль жолдарын орташа жөндеуге арналған техникалық құжаттамаға ведомстволық сараптама жүргізу, жаңа технологияларды енгізу және тәжірибелік учаскелерді қолдау жөніндегі функциялар жүктелген, автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның қарамағындағы заңды тұлға;

14) жол бойындағы белдеулер – көлiк жүрісін және халықтың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн шекарасында жер пайдаланудың ерекше шарттары белгiленетiн, автомобиль жолдарына бөлiнген белдеуге жалғасып жатқан жер учаскелерi;

14-1) жол бойындағы сервис объектілері – жол бойындағы белдеуде орналасқан және жол жүрісіне қатысушыларға жүру жолында қызмет көрсетуге арналған ғимараттар мен құрылысжайлар (мотельдер, қонақүйлер, кемпингтер, техникалық қызмет көрсету станциялары, автожанармай құю станциялары, электрқуаттау станциялары, тамақтану, сауда, байланыс, медициналық көмек пункттері, сыртқы (көрнекі) жарнама объектілері және өзге де қызметтер көрсету объектілері);

15) жолға бөлiнген белдеу – автомобиль жолдары алып жатқан, автомобиль жолының тиiстi құрастырмалы элементтерi мен инженерлiк құрылыстарын, сондай-ақ оларды пайдалану үшiн қажеттi ғимараттарды, құрылыстарды, қорғаныштық және әсемдiк орман екпелерiн отырғызуға және жол байланысы құрылғыларын орналастыруға арналған көлiк жерлерi;

15-1) жол дерекқоры – автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның автомобиль жолдарын пайдаланушылар үшін ашық, автомобиль жолдарының көліктік-пайдалану жай-күйі туралы ақпаратты қамтитын ақпараттық жүйесі;

15-2) жол инфрақұрылымы қауіпсіздігінің мониторингі – автомобиль жолдарының қолданыстағы жол инфрақұрылымының қауіпсіз жұмыс істеуін, оларды ұстап-тұру және жақсартуды қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар кешені;

16) жол қызметі – автомобиль жолдары мен олардағы құрылысжайларды жобалау, салу, реконструкциялау мен жөндеу, күтіп-ұстау және пайдалану, жол активтерін басқару, сондай-ақ ақылы жол жүрісін ұйымдастыру жөніндегі қызмет;

17) жол қызметiн басқару – жолдардағы қозғалысты ұйымдастыруға және қауiпсiздiк пен қолайлылықты қамтамасыз етуге, автомобиль жолдары мен құрылыстардың көлiктiк-пайдалану жай-күйiн арттыруға, оларды қорғау тәртiбiн қамтамасыз етуге, ұлттық стандарттар мен озық технологияларды енгiзу негiзiнде автомобиль жолдарын жобалауды, салуды, реконструкциялауды, жөндеудi, күтiп ұстауды және пайдалануды ұйымдастыруға бағытталған iс-шаралар кешенi;

18) жол қызметінің объектілері – жол-пайдалану кешендері, пайдалану қызметінің жұмыскерлеріне арналған тұрғын үйлер, автобус аялдамалары, павильондар, демалыс алаңдары, автомобильдердің аз уақытқа аялдауына арналған алаңдар, автомобильдерді техникалық қарауға арналған құрылғылар, жол қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған құрылыстар мен құрылғылар, орман белдеулері, көпірлерге қызмет көрсету және оларды күзету пункттері, технологиялық және авариялық-шақыру байланысының құрылғылары, жүріп өту үшін ақы алудың бағдарламалық-аппараттық кешені;

19) жол органы – жалпыға ортақ пайдаланылатын мемлекеттiк автомобиль жолдарын басқаруды жүзеге асыратын автомобиль жолдары жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттiк орган;

19-1) жұмыстар мен материалдардың сапасына сараптама – автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау кезіндегі техникалық зерттеп-қарау жөніндегі сараптама жұмыстарының түрі;

20) алып тасталды - ҚР 19.04.2019 № 249-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

20-1) жүріп өту үшін ақы алудың бағдарламалық-аппараттық кешені – жүріп өту үшін ақы алуға арналған, автомобиль жолы жабдығының, бағдарламалық жасақтамасының және элементтерінің жиынтығы;

21) көше (көшенiң көлiк жүретiн бөлiгi) – елдi мекендер шекарасының шегiндегi автомобиль жолы;

22) алып тасталды - ҚР 05.10.2018 № 184-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2013 № 112-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 18.07.2024 № 126-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының автомобиль жолдары туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының автомобиль жолдары туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заңнан, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шарттарда осы Заңда көзделгеннен өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттардың ережелері қолданылады.

Ескерту. 2-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-бап. Автомобиль жолдарының жіктелімі

1. Қазақстан Республикасының автомобиль жолдары жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары, шаруашылық автомобиль жолдары, сондай-ақ елді мекендердің көшелері болып бөлінеді.

2. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары өздерінің маңызы бойынша халықаралық, республикалық, облыстық және аудандық маңызы бар жолдар болып бөлінеді:

1) халықаралық маңызы бар автомобиль жолдарына көршілес мемлекеттердің астаналарын жалғастырып жатқан, сондай-ақ мемлекетаралық келісімдерге сәйкес халықаралық автомобиль жолдары желісіне кіретін автомобиль жолдары жатады;

2) республикалық маңызы бар автомобиль жолдарына, осы баптың 1) тармақшасында көрсетілген жолдарды қоспағанда, республиканың және көршілес мемлекеттердің әкімшілік, мәдени және экономикалық орталықтары арасында көлік қатынасын қамтамасыз ететін автомобиль жолдары, сондай-ақ қорғаныстық маңызы бар автомобиль жолдары жатады;

2-1) алып тасталды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

3) облыстық маңызы бар автомобиль жолдарына, осы баптың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген жолдарды қоспағанда, республиканың әкімшілік орталықтарын облыс, аудан орталықтарымен және елді мекендерден тыс жердегі туристік қызмет объектілерімен, сондай-ақ аудан орталықтарын республикалық маңызы бар жолдармен жалғастырып жатқан автомобиль жолдары жатады;

4) аудандық маңызы бар автомобиль жолдарына аудан орталықтарын ауылдық елдi мекендермен және елді мекендерден тыс жердегі туристік қызмет объектілерімен жалғастырып жатқан автомобиль жолдары жатады.

3. Шаруашылық автомобиль жолдарына шаруашылық жүргізуші субъектілердің өндірістік-шаруашылық тасымалдарына қызмет көрсететін, солардың аумағындағы автомобиль жолдары, жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарынан оларға кірме жолдар, ауыл шаруашылық ұйымдарының шаруашылық ішіндегі жолдары, қызметтік, патрульдік және жеке меншік автомобиль жолдары жатады.

4. Елді мекендердің көшелеріне, осы баптың 2-тармағының 1)-4) тармақшаларында көрсетілген жолдарды қоспағанда, тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік шегіндегі автомобиль жолдары жатады.

5. Автомобиль жолдары геометриялық параметрлерiне, сондай-ақ жол жүрiсiнiң жиiлiгiне қарай автомобиль жолдары саласындағы техникалық регламенттерге сәйкес жiктеледi.

6. Алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

7. Облыстық маңызы бар автомобиль жолдарының тізбелерін автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келісе отырып, облыстың жергілікті атқарушы органдары бекітеді.

Қала көшелерінің тізбесін қаланың жергілікті атқарушы органы бекітеді.

Аудандық маңызы бар автомобиль жолдарының тiзбелерiн аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдары облыстардың жергілікті атқарушы органдарымен келісім бойынша бекiтедi.

8. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары, шаруашылық автомобиль жолдары, елді мекендердің көшелері автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіппен мемлекеттік есепке алынуға жатады. Есепке алу деректері автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келісу бойынша жарияланатын Қазақстан Республикасы автомобиль жолдарының карталары мен атластарын жасау үшін пайдаланылады.

Ескерту. 3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.01.10. № 116 (2006 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.12.29. № 209, 2007.07.21. № 297 (ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 30.04.2021 № 34-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бап. Автомобиль жолдарына меншік құқығы және өзге де заттық құқықтар

1. Автомобиль жолдары мемлекеттік меншікте және жеке меншікте болуы мүмкін.

2. Алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

2-1. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары немесе олардың учаскелері Қазақстан Республикасының мемлекеттік-жекешелік әріптестік саласындағы және концессиялар туралы заңнамасына сәйкес мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру үшін, оның ішінде концессияға берілуі мүмкін.

2-2. Жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық немесе аудандық маңызы бар автомобиль жолдары немесе олардың учаскелері Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына (несие алушыларға) жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық немесе аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын немесе олардың учаскелерін өтеусіз уақытша пайдалану шартына сәйкес өтеусіз уақытша пайдалануға берілуі мүмкін.

2-3. Жалпыға ортақ пайдаланылатын республикалық автомобиль жолдары немесе олардың учаскелері Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі негізінде мемлекеттік ислам бағалы қағаздарын шығару талаптарына сәйкес оларды кері сатып алу міндеттемесімен мемлекеттік ислам арнайы қаржы компаниясына сатылуы мүмкін.

3. Алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

4. Жеке меншік автомобиль жолдары жеке және заңды тұлғалардың меншігі болып табылады.

5. Елді мекендердің көшелері тиісті жергілікті атқарушы органдардың қарамағында болады және коммуналдық меншік болып табылады.

6. Шаруашылық автомобиль жолдарын жекешелендіру "Мемлекеттік мүлік туралы" Қазақстан Республикасының Заңына және осы Заңға сәйкес жүзеге асырылады.

7. Жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдары және жол қызметінің объектілері оларды салу, реконструкциялау, ақылы қозғалысты ұйымдастыру үшін Ұлттық операторға сенімгерлік басқаруға берілуі мүмкін.

Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 168, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.03.01 № 414-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.22 № 475-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-1-бап. Жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық немесе аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын өтеусіз уақытша пайдалануға беру

1. Жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық немесе аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын немесе олардың учаскелерін өтеусіз уақытша пайдалануға беру туралы шешімді несие алушы өтінішінің негізінде тиісінше облыстың немесе ауданның жергілікті атқарушы органы (несие беруші) қабылдайды.

2. Жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық немесе аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын немесе олардың учаскелерін өтеусіз уақытша пайдалану құқығы бес жылға дейінгі мерзімге беріледі. Өз міндеттерін тиісті түрде атқарған несие алушы шарттың мерзімі өткеннен кейін талаптар тең болған өзге жағдайда жаңа мерзімге шарт жасасуға басқа тұлғаларға қарағанда басым құқыққа ие болады.

3. Жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық немесе аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын немесе олардың учаскелерін өтеусіз пайдалану шартына сәйкес несие алушы:

1) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес көрсетілген автомобиль жолдарын жарамды техникалық жай-күйде ұстауға және оларға жөндеу жүргізуге;

2) өз есебінен жалпы қауіпсіздік талаптарын сақтауға;

3) оның өн бойында көлік құралдары қозғалысының жол берілетін жылдамдық режимін қамтамасыз ете отырып, кедергісіз, қауіпсіз, тегін жол жүруді қамтамасыз етуге міндетті.

4. Облыстық немесе аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын реконструкциялау және жөндеу жөніндегі жұмыстарды жүргізуге жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның келісуімен облыстың немесе ауданның жергілікті атқарушы органы берген рұқсат болған кезде жол беріледі.

5. Облыстық немесе аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын немесе олардың учаскелерін өтеусіз уақытша пайдалануға беру автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган бекіткен үлгі шарттың негізінде ресімделеді.

Ескерту. Заң 4-1-баппен толықтырылды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 17.04.2014 № 195-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

5-бап. Ақылы автомобиль жолдары (жол учаскелері)

1. Қазақстан Республикасында осы Заңда немесе Қазақстан Республикасының мемлекеттік-жекешелік әріптестік саласындағы және концессиялар туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен ақылы автомобиль жолдары (жол учаскелері, көпірлер, өткерме жолдар) салынуы мүмкін. Ақылы автомобиль жолдарының (жол учаскелерінің) салынуы мен пайдаланылуын бақылауды автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган жүзеге асырады.

2. Жолдың бүкіл ұзындығы бойында көлік қозғалысының жоғары, қауіпсіз жылдамдығы қамтамасыз етіле отырып, жүріп өтудің жоғары сапада болу шарты орындалған кезде автомобиль жолдарымен (жол учаскелерімен) жүріп өту үшін ақы төлеу енгізіледі.

3. Ақылы автомобиль жолдары (жол учаскелері) республикалық және жергілікті бюджеттердің қаражаты, Ұлттық оператордың тартқан қаражаты, жеке және заңды тұлғалардың меншікті және (немесе) қарыз қаражаты есебінен немесе мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттарының, оның ішінде концессия шарттарының негізінде салынуы мүмкін.

Жалпыға ортақ пайдаланылатын республикалық маңызы бар автомобиль жолы (жол учаскесі) ақылы қозғалысты ұйымдастыру үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Ұлттық операторға немесе автомобиль жолдарын өзге басқарушыларға сенімгерлік басқаруға беріледі.

Жалпыға ортақ пайдаланылатын республикалық маңызы бар ақылы автомобиль жолымен (жол учаскесімен) жүріп өту үшін ақы автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган айқындайтын тәртіппен және мөлшерлемелер бойынша алынады.

4. Ақылы автомобиль жолымен (жол учаскесімен) жүріп өту Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен автомобиль жолын (жол учаскесін) пайдаланушының Ұлттық оператормен немесе автомобиль жолдарын өзге басқарушылармен жасасқан шарты негізінде жүзеге асырылады. Ақылы автомобиль жолына (жол учаскесіне) кірген кез шартты жасасу кезі болып табылады. Ұлттық оператор немесе автомобиль жолдарын өзге басқарушылар мен ақылы автомобиль жолдарын (жол учаскелерін) пайдаланушылар арасындағы ақылы автомобиль жолдарын (жол учаскелерін) пайдалануға арналған шарт Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жария болып табылады.

5. Жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар ақылы автомобиль жолдарымен (жол учаскелерімен) жүріп өту үшін ақы алудан түскен ақша, мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты, оның ішінде концессия шарты негізінде алынатын ақшаны қоспағанда, Ұлттық оператордың жеке шотында есепке алынады және мыналарға:

1) ақылы автомобиль жолдарын (жол учаскелерін) жөндеуге және күтіп-ұстауға, жүріп өту үшін ақы алудың бағдарламалық-аппараттық кешенін күтіп-ұстауға;

2) жүріп өту үшін ақы алудың бағдарламалық-аппараттық кешенін енгізу және орнату мақсаты үшін тартылған инвестицияларды қайтаруға;

3) автомобиль жолдарында (жол учаскелерінде) ақылы қозғалысты ұйымдастыруға;

4) ақылы автомобиль жолдарын (жол учаскелерін) күтіп-ұстау үшін жол-пайдалану техникасын сатып алуға және оған қызмет көрсетуге байланысты шығыстарды қаржыландыруға бағытталады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген мақсаттарға бағытталатын шығыстар, осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген шығыстарды өтеп болғаннан кейін жүріп өту үшін ақыдан алынған ақша есебінен өтеледі.

6. Ақылы автомобиль жолдарын (жол учаскелерін) салу үшін Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде тыйым салынбаған кез келген қаржыландыру көздері пайдаланылады.

7. Жергілікті атқарушы органдарға автомобиль жолдарын пайдаланушылардан алынатын, қолданылуы Қазақстан Республикасының заңдарында көзделмеген және жүктерді алып өту мен жолаушылардың еркін жүріп-тұруын тікелей немесе жанама түрде шектейтін салықтар, алымдар және төлемдер белгілеуіне тыйым салынады.

Ескерту. 5-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2013 № 112-V Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-1-бап. Автомобиль жолын (жол учаскесін) ақылы негізде пайдалану туралы шешім қабылдау

Ескерту. 5-1-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 112-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Автомобиль жолдарын (жол учаскелерін) ақылы негізде пайдалану туралы шешімдер:

1) автомобиль көлігінің барлық түрлеріне арналған І техникалық санаттағы жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарына (жол учаскелеріне);

2) автомобиль көлігінің барлық түрлеріне не жүк автомобиль көлігіне ғана арналған ІІ техникалық санаттағы жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарына (жол учаскелеріне);

3) жүк автомобиль көлігіне арналған ІІІ техникалық санаттағы жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарына (жол учаскелеріне);

4) астананың және республикалық маңызы бар қалалардың көшелеріне қатысты қабылдануы мүмкін.

2. Халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолын ақылы негізде пайдалану туралы шешімді автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган қабылдайды.

3. Автомобиль жолын ақылы негізде пайдалану туралы шешімде:

1) қазіргі бар басқа баламалы жолмен жүру мүмкіндігімен қоса бастапқы және соңғы пункттер;

2) басқа автомобиль жолдарымен қиылысулар және басқа автомобиль жолдарына қосылулар тізбесі;

3) техникалық сыныптама мен негізгі параметрлер;

4) ұзындығы;

5) жүріп өту үшін ақы мөлшерлемесі;

6) басқа автомобиль жолымен баламалы түрде жүре алмайтын, іргелес елді мекендердің тізбесі;

7) ақылы негізде пайдаланылу мерзімі көрсетілуге тиіс.

4. Автомобиль жолын ақылы негізде пайдалану туралы шешім ол қабылданған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде Қазақстан Республикасының бүкіл аумағына таратылатын мерзімді баспа басылымдарда мемлекеттік тілде және орыс тілінде жариялануға тиіс.

Ескерту. 1-тарау 5-1-баппен толықтырылды - ҚР-ның 2008.07.05. № 66-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.12.26 № 61-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2013 № 112-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-2-бап. Ақылы автомобиль жолдарын (жол учаскелерін) пайдаланғаны үшін төлемақы бойынша жеңілдіктер

Ескерту. 5-2-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 31.10.2015 № 380-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Ақылы автомобиль жолдарын (учаскелерін) пайдаланғаны үшін ақы төлеуден:

1) қызметтік міндеттерін орындаған кезде:

жедел медициналық жәрдем ұйымдарының;

авариялық-құтқару қызметтерінің;

құқық қорғау органдарының;

көліктік бақылау органдарының;

арнаулы мемлекеттік органдардың;

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың;

жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар ақылы автомобиль жолдарын (учаскелерін) күтіп-ұстауды және оларға техникалық қызмет көрсетуді тікелей жүзеге асыратын Ұлттық оператордың;

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалған, тиісті ақылы автомобиль жолында (учаскесінде) күтіп-ұстауды және техникалық қызмет көрсетуді тікелей жүзеге асыратын концессионердің;

жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы уәкілетті органның арнаулы автокөлік құралдары;

2) қала маңындағы қатынастарда және ақылы автомобиль жолына (жол учаскесіне) іргелес елді мекендерді: кенттерді, ауылдарды аудан немесе облыс орталықтарымен, астанамен немесе республикалық маңызы бар қалалармен қосатын қатынастарда жолаушылар мен багажды тұрақты тасымалдауды жүзеге асыратын автобустар;

ақылы автомобиль жолына іргелес аудандардың аталған әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында белгіленген тәртіппен тіркелген автобустары бір аудан шегінде жүріп-тұру үшін;

жүк автокөлік құралдары, өздігінен жүретін доңғалақты ауылшаруашылық, мелиорациялық машиналар таяу көлікке арналған айрықтары арасындағы жол кесінділері шегінде су тосқауылдары мен темір жолдарды кесіп өту үшін;

ақылы автомобиль жолына іргелес аудандардың жеке және заңды тұлғаларының аталған әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында белгіленген тәртіппен тіркелген жеңіл автомобильдері бір аудан шегінде жүріп-тұру үшін;

3) Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің жеңіл автомобильдері босатылады.

2. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты, оның ішінде концессия шарты негізінде салынған (реконструкцияланған) және пайдаланылатын ақылы автомобиль жолдарын (жол учаскелерін) пайдаланғаны үшін төлемақыдан осы баптың 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген автокөлік құралдары босатылмайды.

Ескерту. 1-тарау 5-2-баппен толықтырылды - ҚР-ның 2008.07.05. № 66-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгерістер енгізілді - ҚР 02.07.2013 № 112-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 02.07.2014 № 225-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-3-бап. Ақылы автомобиль жолын (жол учаскесін) пайдалануды тоқтату және тоқтата тұру

1. Ақылы автомобиль жолын (жол учаскесін) пайдалануды тоқтату автомобиль жолын (жол учаскесін) ақылы негізде пайдалану туралы шешімде көрсетілген мерзім аяқталғаннан кейін жүзеге асырылады.

2. Ақылы автомобиль жолын (жол учаскесін) пайдалануды тоқтата тұру соғыс немесе төтенше жағдай кезеңінде, сондай-ақ экологиялық, табиғи немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдай туындаған жағдайларда белгілі бір мерзімге жүзеге асырылады.

3. Ақылы автомобиль жолын (жол учаскесін) пайдалануды тоқтата тұру туралы шешімді автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган осы баптың 2-тармағында көрсетілген мән-жайлар туындаған кезден бастап қабылдайды.

Ескерту. 1-тарау 5-3-баппен толықтырылды - ҚР 2008.07.05 № 66-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен; жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2013 № 112-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

6-бап. Автомобиль жолдарының атауы және оларды индекстеу. Автомобиль жолдарындағы ара қашықтықты есептеу

1. Қазақстан Республикасының жалпыға ортақ пайдаланылатын барлық автомобиль жолдарының атауы мен индексі болуға тиіс. Автомобиль жолдарының атауына - бастапқы және соңғы елді мекеннің, ал қажет болған жағдайда аралық мекендердің атауы кіреді.

Автомобиль жолдарының индексі латын әліпбиінің әріптерінен және цифрлар тобынан тұрады.

2. Автомобиль жолдарының атаулары мен индекстері автомобиль жолдарының карталары мен атластарында, сондай-ақ арнаулы белгілер және таңбалар қою арқылы автомобиль жолында көрсетілуге тиіс.

Қазақстан Республикасының аумағы арқылы өтетін халықаралық автомобиль жолдарының атаулары мен индекстері халықаралық келісімдермен белгіленеді.

Жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық маңызы бар автомобиль жолдарының атаулары мен индекстерiн облыстардың жергілікті атқарушы органдары автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келісім бойынша бекiтедi.

Жалпыға ортақ пайдаланылатын аудандық маңызы бар автомобиль жолдарының атаулары мен индекстерiн аудандардың жергілікті атқарушы органдары облыстардың жергілікті атқарушы органдарымен келісім бойынша бекiтедi.

3. Республикалық, облыстық және аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының қашықтығы бастапқы және соңғы елді мекендер аралығымен есептеледі. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының километрін есептеу.

Қазақстан Республикасының астанасынан шығатын автомобиль жолдары үшін - Қазақстан Республикасы Парламентінің үйінен;

басқа елді мекендерден шығатын автомобиль жолдары үшін - жергілікті атқарушы органдар үйлерінен, ал олар болмаған жағдайда елді мекендердің шекараларынан бастап жүргізіледі.

Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының ұзындығына:

елді мекендерді жалғастырып жатқан автомобиль жолдары үшін - тиісті елді мекендер шекаралары арасындағы қашықтық;

жалпыға ортақ пайдаланылатын басқа автомобиль жолдарын өзара жалғастырып жатқан және оларға қосылатын автомобиль жолдары үшін - түйісетін автомобиль жолдары осьтерінің қиылысу аралығы алынады.

Елді мекендер көшелерінің ұзындығына тиісті қалалар мен елді мекендер шекарасы шегіндегі қашықтық алынады.

Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

2-тарау. АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫНЫҢ ЖЕРІ

7-бап. Автомобиль жолдарын орналастыру үшін жер беру

1. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын салу және күтіп-ұстау үшін жер пайдаланушыларға автомобиль жолының санатына қарай белгіленген нормалар негізінде жолға бөлінген белдеу үшін жер және жобалау құжаттамасына сәйкес жол бойындағы белдеу учаскелері беріледі. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру үшін, оның ішінде концессияға немесе Ұлттық операторға сенімгерлік басқаруға берілген автомобиль жолдарын немесе олардың учаскелерін қоса алғанда, жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының қажеттеріне арналған жер Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жол органына – жерді тұрақты пайдалануға, автомобиль жолдарын салуды, реконструкциялау мен жөндеуді жүзеге асыратын қызмет көрсетушілерге жерді уақытша пайдалануға бөлінеді.

2. Жобаланатын жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарына бөлінген белдеудің мөлшері жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары үшін жер бөлу нормаларына сәйкес оның санатына байланысты белгіленеді, атап айтқанда: I техникалық санаттағы жолдар үшін - жолдардың осінен 35 метрден, II техникалық санаттағы жолдар үшін - 20 метрден, III техникалық санаттағы жолдар үшін - 15 метрден, IV техникалық санаттағы жолдар үшін - 13 метрден, V техникалық санаттағы жолдар үшін - 12 метрден болып белгіленеді.

3. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарына арналған жерлер тиісті жергілікті атқарушы органның шешімімен беріледі және оны жергілікті жерде жер қатынастары жөніндегі уәкілетті органдар бөледі.

4. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары алып жатқан жерлер (Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша мемлекеттік ислам арнайы қаржы компаниясына сатылған жерлерді қоспағанда) мемлекеттік меншікке жатады, бөлінбейді және жеке меншікке берілмеуге тиіс. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының жерінде, осы жерлерді пайдаланудың белгіленген келісу тәртібін бұза отырып салынған кез келген құрылыстар заңсыз деп танылады және заңдарда белгіленген тәртіппен оларды өз еркімен құрылыс салуды жүзеге асырған тұлға бұзады не соның есебінен бұзылуға тиіс.

5. Шаруашылық және жеке меншік автомобиль жолдары үшін жерлер Қазақстан Республикасының жер туралы заңдарында белгіленген тәртіппен беріледі.

Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.01.10 № 116 (2006.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.07.07 № 168, 2006.12.29. № 209, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2013 № 112-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Жол бойындағы белдеулер

1. Жол бойындағы белдеулер халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін және жол жүрісі қауіпсіздігі талаптарын, сондай-ақ оларды реконструкциялауды, жөндеуді және күтіп ұстауды, жол инфрақұрылымдарының объектілерін орналастыруды жүзеге асыру мүмкіншілігін ескере отырып, автомобиль жолдарын пайдалануға жағдай жасау үшін белгіленеді.

2. Жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық автомобиль жолдары үшін жол бойындағы белдеудің ені жолға бөлінген белдеудің шекарасынан есептегенде әрбір жағынан 50 метрден кем болмауға тиіс.

Облыстық және аудандық маңызы бар, жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары үшін жолдың әрбір жағынан жол бойы белдеуінің ені жолға бөлінген белдеудің шекарасынан есептегенде 40 метрден кем болмауға тиіс.

3. Жол қызметi мен жол бойындағы сервис объектiлерiн қоспағанда, жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолының жол бойындағы белдеуінде ғимараттар мен құрылысжайлар салуға тыйым салынады. Жол бойындағы сервис объектілерін салу ұлттық стандарттарға сәйкес жүзеге асырылады.

4. Жол бойындағы сервис объектілерін жол бойындағы белдеулерге немесе объектілерді олардың шегінен тыс жерлерде, егер оған кіру үшін кірме жолдар қажет болса, орналастыру үшін жер учаскелерін беру туралы шешімдерді тиісті жергілікті атқарушы орган Ұлттық оператормен келісу бойынша белгіленген тәртіппен қабылдайды.

Келісу тәртібі Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамасына сәйкес бекітілген құрылыс салудың үлгілік қағидаларында айқындалады.

5. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бойындағы белдеулерде орналасқан кірме жолдарды (құлама жолдарды, қосылған жолдарды) және басқа объектілерді жайғастыру, жөндеу және күтіп ұстау жөніндегі шығыстарды осы объектілердің иелері көтереді.

Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.01.10. № 116 (2006.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.12.2013 № 152-V (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Автомобиль жолдарына бөлінген белдеуді пайдалану тәртібі

1. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарына бөлінген белдеудің жері жол органдарының немесе өзге тұлғалардың иелігінде және пайдалануында болады және автомобиль жолдарын дамытуға, абаттандыруға және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге ғана арналады.

2. Жол қызметі, сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін, полиция, санитариялық-эпидемиологиялық бақылау, кедендік, шекаралық, көліктік бақылау бекеттерін, ветеринариялық және фитосанитариялық бақылау бекеттерін, ұялы немесе спутниктік байланыс жабдығына арналған антенна-діңгекті құрылысжайларды және (немесе) тіреуіштерді, талшықты-оптикалық байланыс желілерін, автоматтандырылған өлшеу станцияларын қоспағанда, жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолы бойынан бөлiнген белдеу шегінде ғимараттар мен құрылысжайлар салуға, сондай-ақ инженерлік коммуникациялар тартуға тыйым салынады.

Халықаралық, республикалық, облыстық және аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын реконструкциялау жөніндегі жұмыстар жүргізілген кезде ұялы немесе спутниктік байланыс жабдығына арналған антенна-діңгекті құрылыстардың және (немесе) тіреуіштердің иелері оларды ауыстыруды өз қаражаты есебінен қамтамасыз етеді.

3. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлiнген белдеуінің жер учаскелері жолдың көліктік-пайдалану сапаларының төмендеуіне жол бермеу, көлік құралдарының жол жүрісі қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау талаптарын сақтау шарттарымен сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін орналастыру үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен уақытша ұзақ мерзімді жер пайдалануға берілуі мүмкін.

Ескерту. 9-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2013 № 112-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.04.2014 № 195-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2020 № 355-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 21.05.2024 № 86-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бойында сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастыру

1. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлiнген белдеуінде сыртқы (көрнекі) жарнама Қазақстан Республикасының жарнама туралы заңнамасында көзделген тәртіппен орналастырылады.

2. Бөлiнген белдеудiң шекараларында орнатылатын сыртқы (көрнекi) жарнама объектілері, өзге де ақпараттық белгiлер мен нұсқағыштар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес орындалуға және орнатылуға тиiс.

3. Алып тасталды – ҚР 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 10-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді 05.12.2013 № 152-V (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ ЖӘНЕ БАСҚАРУ

11-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің автомобиль жолдары мен жол қызметі саласындағы құзыретi

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарауына:

1) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

2) орталық және жергілікті атқарушы органдардың автомобиль жолдары мен жол қызметі саласындағы қызметіне жалпы басшылық жасау;

3) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

4) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

5) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

5-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

6) алып тасталды – ҚР 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

6-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

7) алып тасталды

8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

8-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

8-2) Ұлттық операторды және Жол активтерінің сапасы ұлттық орталығын құру;

8-3) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

8-4) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

8-5) мемлекеттік ислам бағалы қағаздарын шығару туралы шешімдерді қабылдау, олардың негізінде жалпыға ортақ пайдаланылатын республикалық автомобиль жолдарын немесе олардың учаскелерін мемлекеттік ислам бағалы қағаздарын шығару талаптарына сәйкес оларды кері сатып алу міндеттемесімен мемлекеттік ислам арнайы қаржы компаниясының меншігіне сату жүзеге асырылады;

9) Қазақстан Республикасының Конституциясында, осы Заңда, өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.07.07 № 168, 2006.12.29 № 209, 2008.12.10 № 101-IV (2009.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.22 № 475-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2013 № 112-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Автомобиль жолдары жөнiндегi уәкiлетті мемлекеттiк органның құзыретi

1. Алып тасталды.

2. Автомобиль жолдары жөнiндегi уәкілетті мемлекеттік органның қарауына:

1) алып тасталды;

2) автомобиль жолдары және жол қызметі саласындағы бірыңғай мемлекеттік және ғылыми-техникалық саясатты қалыптастыру және іске асыру;

2-1) автомобиль жолдары және жол қызметі саласында жергілікті атқарушы органдарды үйлестіруді және оларға әдістемелік басшылық жасауды жүзеге асыру;

2-2) Қазақстан Республикасының аумағында автомобиль жолдары және жол қызметі саласындағы бірыңғай мемлекеттік саясатты үйлестіру және жүргізу;

3) жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын мемлекеттік есепке алу;

4) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жол саласын қаржыландыру көздері мен мөлшерін анықтау жөнінде ұсыныстар әзірлеу;

5) Қазақстан Республикасының экономикасы мен қорғаныс қабілетін нығайту міндеттеріне сәйкес жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын дамытуды мемлекеттік жоспарлау;

6) автомобиль жолдарын дамыту және пайдалану бөлігінде Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын жасасуға қатысу;

7) меншік нысандарына қарамастан, жол секторының жұмыс істеу тәртібін айқындайтын нормативтік құқықтық актілердің жобаларын, сондай-ақ жол қызметіндегі ұлттық стандарттарды, халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарын салу мен реконструкциялау жөніндегі және облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, сондай-ақ күрделі және орташа жөндеу жөніндегі жобалардың басымдығы критерийлерін әзірлеу;

7-1) халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу, күтіп-ұстау, диагностикалау, паспорттау және аспаптық зерттеп-қарау жөніндегі жұмыстарды іске асыру мен қаржыландыру қағидаларын әзірлеу және бекіту;

7-2) құзыреті шегінде стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларын қарау, сондай-ақ стандарттау саласындағы уәкілетті органға енгізу үшін ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар дайындау;

8) автомобиль жолдарын жөндеу және күтіп ұстау жөніндегі жұмыстарға жұмсалатын шығындарды қаржыландырудың ғылыми негізделген нормативтерін әзірлеу;

8-1) алып тасталды - ҚР 27.10.2015 № 363-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

9) алып тасталды - ҚР 02.07.2013 № 112-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

10) облыстық және аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары желісін құру және дамыту жөніндегі қызметті үйлестіру;

11) жол саласында инвестициялық және әлеуметтік саясатты іске асыру;

12) алып тасталды;

13) жол қызметі саласында ғылыми зерттеулер жүргізу;

14) мемлекеттік тапсырманы орындау шеңберінде Ұлттық операторды қаржыландыру;

14-1) халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау кезінде Жол активтерінің сапасы ұлттық орталығының жұмыстар мен материалдардың сапасына сараптама жүргізуін ұйымдастыру;

14-2) Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес Жол активтерінің сапасы ұлттық орталығының жұмыстары мен қызметтер көрсетуін қаржыландыру;

15) жобалау саласында қабылданған нормалар мен ұлттық стандарттардың, автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтiп-ұстау кезiнде талап етiлетiн сапаның сақталуын қамтамасыз ету;

16) автомобиль жолдарының (көпiр өткелдерiнiң) учаскелерін мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру үшін, оның ішінде концессияға беру жөнiндегі ұсыныстарды, оларды пайдалану тәртібі мен шарттарын, олармен жүрiп өту үшiн мөлшерлемелердің мөлшерiн әзiрлеу;

17) алып тасталды;

18) алып тасталды;

19) алып тасталды;

20) алып тасталды;

21) автомобиль жолдарын салу, жөндеу және күтiп ұстау мәселелерi бойынша халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру және кеңейту;

22) автокөлiк жолдарын дамытуды, сақтауды, жөндеудi және күтiп ұстауды қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылатын жол қызметiн басқару;

23) автомобиль жолдары саласындағы техникалық регламенттердi әзiрлеу;

24) автомобиль жолдары саласындағы нормативтік-техникалық құжаттарды бекіту;

25) автомобиль жолдарын күтіп-ұстау, ағымдағы, орташа және күрделі жөндеу және жол автивтерін басқару кезінде орындалатын жұмыс түрлерінің сыныптамасын бекіту;

26) мемлекеттік ислам бағалы қағаздарын шығару талаптарына сәйкес, жалға алушы ретінде жалдау шарттарын, сондай-ақ сервистік агент ретінде сервистік агенттің қызмет көрсетуі шартын, сондай-ақ жалпыға ортақ пайдаланылатын республикалық автомобиль жолдарына немесе олардың учаскелерiне қатысты өзге де шарттарды жасасу;

27) республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарында жол бойындағы сервис объектілерін дамытуды үйлестіру;

28) халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын сыныптау тәртібі мен шарттарын, тізбесін, олардың атаулары мен индекстерін, оның ішінде қорғаныстық мақсатта пайдаланылатын автомобиль жолдарының тізбесін әзірлеу және бекіту;

29) халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолын (жол учаскесін) ақылы негізде пайдалану туралы шешім қабылдау;

30) автомобиль жолдарын, қорғаныстық маңызы бар жолдарды пайдалану қағидаларын әзірлеу және бекіту;

31) халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын жөндеуді, күтіп-ұстауды және жол қызметін басқаруды қаржыландыру нормативтерін әзірлеу және бекіту;

32) Қазақстан Республикасының аумағы арқылы автокөлік құралдарымен жүріп өту үшін алымдарды төлеу тәртібі мен олардың мөлшерлемелерін әзірлеу және бекіту;

33) халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын ақылы автомобиль жолдарын және көпiр өткелдерiн пайдалану тәртiбi мен шарттарын әзірлеу және бекiту;

34) алып тасталды – ҚР 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

35) автомобиль жолдары саласындағы техникалық регламенттерді әзірлеу және бекіту;

36) Жол активтерінің сапасы ұлттық орталығының жұмыстар мен материалдардың сапасына сараптама жүргізуін ұйымдастыру қағидаларын әзірлеу және бекіту;

36-1) автомобиль жолдарын орташа жөндеуге арналған техникалық құжаттамаға ведомстволық сараптама жүргізу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

36-2) автомобиль жолдары жол инфрақұрылымы қауіпсіздігінің мониторингі қағидаларын әзірлеу және бекіту;

37) Халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу, күтіп-ұстау, диагностикалау, паспорттау және аспаптық зерттеп-қарау жөніндегі жұмыстарды іске асыру мен қаржыландыру қағидаларын әзірлеу және бекіту;

38) астананың, республикалық маңызы бар қалалардың көшелерін, облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын жөндеу мен күтіп-ұстауды қаржыландыру нормативтерін бекіту;

38-1) жұмыстар мен материалдардың сапасына сараптама жүргізу жөніндегі жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер құнын айқындау, сондай-ақ автомобиль жолдарының жол активтерін басқару әдістемесін әзірлеу және бекіту;

39) халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарының техникалық-экономикалық негіздемелерін әзірлеу, диагностикалау және паспорттау, сондай-ақ Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу және концессиялар туралы заңнамасына сәйкес автожол саласының нормативтік-техникалық базасын жетілдіру бойынша жұмыстарды ұйымдастыру;

40) Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын және ақылы автомобиль жолдарын (учаскелерін) жөндеу және күтіп-ұстау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;

41) халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары жол инфрақұрылымы қауіпсіздігінің мониторингі жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;

42) жол дерекқорын қалыптастыру және жүргізу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

43) автомобиль жолдарын орташа жөндеуге арналған техникалық құжаттамаға ведомстволық сараптама жасау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру жатады.

3. Автомобиль жолдары жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.01.10. № 116 (2006.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.07.07. № 168, 2006.12.29. № 209, 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.22 № 475-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2013 № 112-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.12.2013 № 152-V (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың құзыретi

1. Облыстық (республикалық маңызы бар қалалық, астаналық) және аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) өкiлдi органдардың автомобиль жолдары және жол қызметi саласындағы құзыретiне:

1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

2) облыстық (республикалық маңызы бар қалалық, астаналық) және аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) атқарушы органдары басшыларының облыстық және аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын, елдi мекендердiң көшелерiн дамыту және күтiп ұстау мәселелерi жөнiндегi есептерiн тыңдау;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету жөніндегі өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

1-1. Автомобиль жолдары және жол қызметі саласындағы облыстық (республикалық маңызы бар қалалық, астаналық) атқарушы органдардың қарауына:

1-1) автомобиль жолдары және жол қызметі саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру;

2) облыстық маңызы бар, жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын, республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы көшелерді салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау жөніндегі жұмыстарды Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес ұйымдастыру;

2-1) елді мекендерден тыс жердегі туристік қызмет объектілеріне дейін облыстық маңызы бар кірме автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау;

3) облыстық маңызы бар, жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының желісін, елді мекендер көшелерін басқару;

4) облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) коммуналдық меншігіндегі жолдарды және жол кәсіпорындарын басқару;

5) облыстық маңызы бар автомобиль жолдарын, республикалық маңызы бар қалалардағы, астанадағы көшелерді салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезінде мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

5-1) облыстық, аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын және елді мекендердің көшелерін салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау кезінде Жол активтерінің сапасы ұлттық орталығының жұмыстар мен материалдардың сапасына сараптама жүргізуін ұйымдастыру;

5-2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Жол активтерінің сапасы ұлттық орталығының жұмыстары мен қызметтер көрсетуін қаржыландыру;

6) жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық маңызы бар автомобиль жолдарын немесе олардың учаскелерін өтеусіз уақытша пайдалануға беру туралы шешім қабылдау;

6-1) алып тасталды - ҚР 27.10.2015 № 363-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

6-2) облыстық және аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын сыныптау тәртібі мен шарттарын бекіту;

6-3) алып тасталды - ҚР 27.10.2015 № 363-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

6-4) алып тасталды – ҚР 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

6-5) алып тасталды - ҚР 27.10.2015 № 363-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

6-6) алып тасталды - ҚР 27.10.2015 № 363-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

6-7) алып тасталды - ҚР 27.10.2015 № 363-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

6-8) елді мекендердің көшелерін күтіп-ұстау, ағымдағы, орташа және күрделі жөндеу кезінде орындалатын жұмыстар түрлерінің сыныптамасын бекіту;

6-9) жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарының, байланыс және электр беру арналарымен, желілерімен, мұнай құбырларымен, газ құбырларымен, су құбырларымен және теміржолдармен, басқа да инженерлік желілермен, коммуникациялармен қиылысуын жобалау үшін, сондай-ақ кірме жолдарды және жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарына жалғасатын жолдарды салу үшін техникалық шартты беру;

6-10) сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін облыстық және аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлiнген белдеуінде орналастыруды келісу;

6-11) облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарында жол бойындағы сервис объектілерін ұйымдастыру және дамыту;

6-12) жол органымен келісу бойынша жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарында, елді мекендердің көшелерінде автоматтандырылған өлшеу станцияларын орнату;

6-13) автоматтандырылған өлшеу станцияларының жұмысын ұйымдастыру қағидаларында айқындалған тәртіппен жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарында, елді мекендердің көшелерінде автоматтандырылған өлшеу станцияларының жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

7) жергілікті мемлекеттік басқару мүдделерінде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жергiлiктi атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

Республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарының қарауына сондай-ақ:

1) республикалық маңызы бар қаланың, астананың ақылы көшелерін (учаскелерін) пайдалану қағидаларын әзірлеу және бекіту;

2) республикалық маңызы бар қаланың, астананың көшелерін (учаскелерін) ақылы негізде пайдалану туралы шешім қабылдау;

3) ақылы жүріп өтудің енгізілуіне қарай республикалық маңызы бар қаланың, астананың ақылы көшелерімен жүріп өту үшін ақы және мөлшерлемелер алу қағидаларын әзірлеу және бекіту жатады.

2. Автомобиль жолдары және жол қызметі саласындағы аудандық (қалалық) атқарушы органдарының қарауына:

2) Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы, мемлекеттік-жекешелік әріптестік саласындағы және концессиялар туралы заңнамасына сәйкес жалпыға ортақ пайдаланылатын аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын, елдi мекендердiң көшелерiн салу, реконструкциялау, жөндеу және күтiп ұстау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;

2-1) автомобиль жолдарының (көпір өткелдерінің) учаскелерін мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру үшін, оның ішінде концессияға беру жөніндегі ұсыныстарды, оларды пайдалану тәртібі мен шарттарын, олармен жүріп өту үшін мөлшерлемелердің мөлшерін әзірлеу;

2-2) елді мекендерден тыс жердегі туристік қызмет объектілеріне дейін аудандық маңызы бар кірме автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау;

3) аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары желiсiн, елдi мекендердiң көшелерiн басқару;

4) аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) коммуналдық меншігіндегі жолдарды және жол кәсіпорындарын басқару;

5) алып тасталды

6) аудандық маңызы бар, жалпыға ортақ автомобиль жолдарын, облыстық маңызы бар қалалардағы және аудандар шегіндегі өзге де елді мекендердегі көшелерді салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезінде мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

7) аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын немесе олардың учаскелерін өтеусіз уақытша пайдалануға беру туралы шешім қабылдау;

8) жергілікті мемлекеттік басқару мүдделерінде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жергiлiктi атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.01.10. № 116 (01.01.2006 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.07.07. № 168, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.04.2021 № 34-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

14-бап. Автомобиль жолдарын дамыту iсiн жоспарлау

1. Автомобиль жолдарын дамыту ісін жоспарлауды мемлекеттік органдар, шаруашылық және жеке меншік автомобиль жолдарын басқарушылар бекітілген республикалық және өңірлік бағдарламаларға сәйкес жүзеге асырады. Елді мекендердің көше-жол желісін дамыту ісін жоспарлауды тиісті жергілікті атқарушы органдар көлік құралдарының тұрақтары мен орынтұрақтарын ұйымдастыру үшін, сондай-ақ автомобиль жолдары бойында талшықты-оптикалық байланыс желілерін салу үшін міндетті түрде жер бөле отырып, жүзеге асырады.

2. Жол саласындағы ғылыми зерттеулерді мемлекеттік сатып алу Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

3. Автомобиль жолдарын жобалауды және салуды тиiстi қызмет түрлерiн жүзеге асыруға лицензиялары бар жеке және заңды тұлғалар конкурстық негiзде жүзеге асырады.

4. Жаңа автомобиль жолдарын салу немесе бұрыннан барын реконструкциялау және күрделі жөндеу үшін әзірленген техникалық-экономикалық негіздемелер және жобалау-сметалық құжаттама Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тәртіппен жүзеге асырылатын құрылыс жобаларына ведомстводан тыс кешенді сараптамаға жатады. Автомобиль жолдарын орташа жөндеуге арналған техникалық құжаттама бойынша автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган айқындаған тәртіппен ведомстволық сараптама жүргізіледі.

5. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын дамытуды, реконструкциялауды және жөндеуді жоспарлау кезінде автомобиль жолдары жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келісу бойынша, кейіннен байланыс саласындағы уәкілетті органның күтіп-ұстауына бере отырып, талшықты-оптикалық байланыс желілері салынуы мүмкін.

Ескерту. 14-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2013 № 112-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.04.2014 № 195-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.05.2024 № 86-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Жол қызметiн жүзеге асыру кезiндегi жұмыстың сапасы

1. Автомобиль жолдарын жобалау, салу, реконструкциялау, жөндеу және күтiп ұстау автомобиль жолдарының жоғары көлiктiк-пайдалану көрсеткiштерiне (жылдамдық, тегiстiк, ұзақ мерзiмдiлiк, автокөлiк жүрiсiнiң жоғары қауiпсiздiк жағдайларына) жету мақсатында, белгiленген талаптар мен нормаларға сәйкес, пайдалануға рұқсат етiлген материалдарды, аспаптарды, жабдықтар және өлшеу құралдарын қолдану арқылы жүзеге асырылады.

2. Жол қызметін жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар жұмыстарды Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтай отырып орындауға міндетті.

Автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау және жөндеу жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезінде авторлық қадағалауды – жобалау құжаттамасын әзірлеуші, өндірістік қадағалауды – жұмыстарды орындаушы және автомобиль жолдарын салуды, реконструкциялауды, күрделі, орташа және ағымдағы жөндеуді техникалық қадағалауды – тапсырыс беруші өз бетінше не ұйымдар мен тиісті аттестаты бар сарапшыларды тарту арқылы жүзеге асырады. Автомобиль жолдарын ағымдағы және орташа жөндеу жөніндегі жұмыстардан басқа, аяқталған жол жұмыстарын пайдалануға қабылдау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұза отырып, автомобиль жолдарын жобалау, салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау жөніндегі жұмыстарды орындау, сондай-ақ техникалық және авторлық қадағалау жөніндегі қызметтерді көрсету Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.01.10 № 116 (01.01.2006 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.12.29 № 209; 02.07.2013 № 112-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Жол қызметiн лицензиялау

1. Жол қызметiн лицензиялау Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Жеке және заңды тұлғалардың жол қызметiн лицензиясыз не лицензия шарттарын бұза отырып жүзеге асыруы Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 16.05.2014 № 203-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

17-бап. Жол қызметiн қаржыландыру

1. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын қаржыландыру жол жүрiсi қауiпсiздiгi, қоршаған ортаны қорғау және автокөлiк тасымалдарын қамтамасыз ету талаптары негiзге алына отырып, оларды жөндеу мен күтiп ұстауды қамтамасыз ететiн бекiтiлген нормалар бойынша жүзеге асырылады және бюджет заңдарымен белгiленедi.

1-1. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттарын не концессия шарттарын орындауға байланысты шығындарды өтеу Қазақстан Республикасының мемлекеттік-жекешелік әріптестік саласындағы және концессиялар туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

2. алып тасталды

3. Шаруашылық автомобиль жолдарын дамыту, жөндеу және күтiп ұстау осы жолдар қарауына жататын ұйымдар мен жеке адамдардың қаражаттары есебiнен қамтамасыз етiледi.

4. алып тасталды

Ескерту. 17-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.07.07. № 168; 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-бап. Жол органының және оның қызметкерлерiнiң құқықтары

Ескерту. 18-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Жол органы жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органмен және төтенше жағдайлар жөнiндегi уәкiлеттi органмен бiрлесiп: қысылтаяң жағдайларда (қолайсыз ауа райы-климат жағдайлары, дүлей зілзалалар, өрт, автомобиль жолдарының көтергіштік қабiлетiнiң жойылуы), сондай-ақ жөндеу-құрылыс жұмыстары жүргiзiлген кезде тиiстi жол белгiлерiн қойып және бұқаралық ақпарат құралдары арқылы бұл жөнiнде жергiлiктi атқарушы органдарды және автомобиль жолдарын пайдаланушыларды хабардар ете отырып, көлiк құралдарының жол жүрiсiн шектеуге немесе тоқтатуға, автомобиль жолдарын пайдалану қағидаларының сақталуын бақылауға құқығы бар.

2. Жол органының қызметкерлерi жол элементтерiн бүлдiретiн немесе ластайтын не жүрiп өтуге арнайы рұқсаты жоқ iрi көлемдi және (немесе) ауыр салмақты көлiк құралдарын автомобиль жолының көлiк құралдары жүретiн бөлiгiнiң шегiнен шығаруды талап етуге құқылы.

Ескерту. 18-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.04.2014 № 195-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-бап. Жол органының және автомобиль жолдарын басқарушылардың жауапкершiлiгi

Ескерту. 19-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Жол органы және автомобиль жолдарын басқарушылар:

1) қызмет көрсететiн автомобиль жолдары және олардағы құрылыстар көлiк құралдарының үздiксiз және қауiпсiз жүруiн қамтамасыз ететiн жағдайда күтiп ұсталуы үшiн және табиғат қорғау заңдары талаптарының сақталуы қамтамасыз етiлуi үшiн;

2) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес автомобиль жолдарын пайдаланушыларға залалдың орнын толтыра отырып, жол жағдайларына байланысты туындаған жол-көлiк оқиғалары салдарынан келтiрiлген залал үшiн;

3) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес автомобиль жолдарына бөлiнген белдеудiң фитосанитариялық жағдайы үшiн жауапты болады.

Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-1-тарау. Қауiпсiздiктiң жалпы талаптары

Ескерту. 3-1-тараумен толықтырылды - ҚР 2006.12.29. № 209 Заңымен.

19-1-бап. Техникалық реттеу және стандарттау объектілері

Автомобиль жолдары, жол-құрылыс материалдары, автомобиль жолдарын жобалау, салу (реконструкциялау, жөндеу) мен пайдалану процестерi техникалық реттеу және стандарттау объектiлерi болып табылады.

Ескерту. 19-1-бап жаңа редакцияда - ҚР 05.10.2018 № 184-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

19-2-бап. Автомобиль жолдарын жобалау кезiндегi қауiпсiздiк талаптары

1. Автомобиль жолдарын жобалау жылдамдықты барынша шектеу және өзгерту, қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету шарттары және перспективалы кезеңнен кейiн жолды реконструкциялау мүмкiндiгiн ескере отырып жүзеге асырылуға тиiс.

2. Автомобиль жолдарының жобалық шешiмдерi:

1) көлiк құралдарының есептелген жылдамдықпен ұйымдасқан, қауiпсiз қозғалысын;

2) жүргiзушiлердiң көзбен шолып бағдарлау шарттарын сақтауын;

3) қосылатын жолдар мен қиылысатын жолдардың қауiпсiз орналасуын;

4) автомобиль шиналарының жүру жолының беткi қабатына қажеттi жанасуын;

5) автомобиль жолдарының, оның iшiнде қорғағыш жол ғимараттарымен қажеттi жайластырылуын;

6) жол және автокөлiк қызметтерiн қажеттi ғимараттармен және құрылыстармен қамтамасыз етуге тиiс.

3. Өндiрiстiк базаларды, жол және автокөлiк қызметтерiнiң ғимараттары мен құрылыстарын жобалау кезiнде атмосфералық ауадағы, су объектiлерiндегi және топырақтағы ластаушы заттардың рұқсат етiлетiн шектi концентрациясының сақталуын қамтамасыз ететiн iс-шаралар әзiрленуге және жүзеге асырылуға тиiс.

4. Жобалау-сметалық құжаттаманы әзiрлеген кезде жол және жол қозғалысының:

1) адамдарға және қоршаған ортаға;

2) табиғат көрiнiстерiне, жолдағы объектiлерге және тарихи-мәдени мұраға тiкелей және жанама әсерiн бағалау қажет.

Орман екпелерiн (жол бойындағы) отырғызу қандай да бiр басқа қауiп-қатердiң туындауын болғызбау шартымен көзбен шолып бағдарлауды жақсартуға және жолдың көзбен бiркелкi көруiн бұзуға жәрдемдесуге тиiс.

5. Жолдарды жобалау кезiнде жол белгiлерiн оларды орнататын орындар мен орнату әдiстерiн көрсете отырып, орналастыру схемасын және жолды белгiлеу схемасын әзiрлеу қажет.

6. Автомобиль жолдарын жобалау кезiнде қойылатын қауiпсiздiк талаптары техникалық регламенттерде белгiленедi.

19-3-бап. Автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау және жөндеу кезiндегi қауiпсiздiк талаптары

1. Автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау және жөндеу кезiнде жобалау-сметалық құжаттаманың, осы Заңның, Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасының және автомобиль жолдары саласындағы техникалық регламенттердiң талаптарына сәйкестiгi қамтамасыз етiлуге тиiс.

2. Салу, реконструкциялау және жөндеу кезiнде қауiпсiздiк және қоршаған ортаны қорғау жөнiндегi шараларды қолдану қажет. Жұмыс жүргiзу әдiстерiн және механикаландыру құралдарын таңдау кезiнде тиiстi санитарлық нормаларды, атмосферадағы ластаушы заттардың рұқсат етiлетiн шектi нормаларын сақтау қажеттiгi ескерiлгенi жөн.

Жолдарды салу, реконструкциялау және жөндеу кезiнде жасыл екпелердi сақтау немесе оларды қалпына келтiру қамтамасыз етiлуге тиiс.

3. Жол жұмысшыларының және жол қозғалысына қатысушылардың қауiпсiздiгi қозғалысты ұйымдастыру және жұмыстар жүргiзiлетiн орынды қоршау шараларын қолдану арқылы қамтамасыз етiлуге тиiс, олар жұмыстарды жоспарлау барысында қарастырылуға және оларды жүргiзу кезiнде ұдайы тексерiлуге тиiс.

4. Жер төсемiн тұрақтандыру мерзiмi құрылыстың белгiленген мерзiмiнен едәуiр асып кететiн күрделi инженерлiк-геологиялық жағдайларда жол салу, реконструкциялау және жөндеу кезiнде суды бұруды және әр сатыдағы қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ете отырып жол жабындысын сатылап салуды көздеуге рұқсат етiледi.

5. Автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау және жөндеу кезiндегi қауiпсiздiк талаптары техникалық регламенттерде және Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасында белгiленедi.

Ескерту. 19-3-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

19-4-бап. Автомобиль жолдарын пайдалану кезiндегi қауiпсiздiк талаптары

1. Жолдардың жай-күйi Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасының талаптарына сәйкес жол жүрісі қауiпсiздiгiн және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз етуге және көліктік-пайдалану жүктемесі деңгейiне сәйкес келуге тиiс.

Жол жиегiндегi белдеулердiң енi жолдың осы түрi үшiн белгiленген нормалардан кем болмауға тиiс.

Ақпараттық нұсқағыштар мен белгiлер жол жүрісі қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге және ұлттық стандарттардың талаптарына сәйкес келуге тиiс.

Жолдардың құрамы өңiрдiң климаттық ерекшелiктерi мен көлiктiк-пайдалану жүктемесiн ескере отырып, оларды пайдалану кезiндегi қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге тиiс.

2. Автомобиль жолдарының және елдi мекендер көшелерiнiң жүргiншiлер бөлiгi, жаяу жүргiншiлер мен велосипед жолдары тротуарларының, отырғызу алаңдарының, аялдама пункттерiнiң жабыны, сондай-ақ бөлу жолақтарының, жол жиектерiнің және жер төсемі еңістерінің беті Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасының талаптарына сәйкес жол жүрісі қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететін жағдайда болуға тиiс.

Жол жамылғыларында есептiк жылдамдықты және қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қажеттi беткi қабат болуы керек.

Жүргiншi бөлiктiң жамылғысында отырып қалған жерлер, ой-шұңқырлар, көлiк құралдары қозғалысын қиындататын өзге де ақаулары болмауға тиiс.

Қыс кезiнде жол қозғалысы қауiпсiздiгiн және оны тиiстi шаралар қабылдау арқылы ұйымдастыру барынша қамтамасыз етiлуi қажет.

3. Жол-көлiк оқиғаларының және жол жұмыстарын жүргiзу орындарындағы көлiк құралдары кiдiрiстерiнiң алдын алу үшiн жұмыстарды жүргiзетiн орындарда қоршау қондырғыларын, белгiлер және таңбалар орнату көзделуi, сонымен бiрге олардың тәулiктiң кез келген уақытында көрiнiп тұруы қамтамасыз етiлуi керек.

Жол қозғалысын ұйымдастыруда қолданылатын техникалық құралдар (қоршаулар, белгiлер, таңбалар, бағыттаушы қондырғылар, жарықтандыру жүйелерi, бағдаршамдар, қозғалысты басқарудың автоматтандырылған жүйелерi) тәулiктiң кез келген уақытында жақсы көрiнiп тұруға және ажырататындай болуға тиiс.

4. Жол қозғалысы, жолға күтiм жасау және оны ұстау салдарынан болған шу, дiрiл және ауа мен судың ластану деңгейiн автомобиль жолдары саласындағы техникалық регламенттермен белгiленген талаптар негiзiнде тиiстi шаралармен шектеп отырған жөн.

Ескерту. 19-4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 83-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-5-бап. Жол-құрылыс материалдарына қойылатын қауiпсiздiк талаптары

Жол-құрылыс материалдары қоршаған ортаның әсерiне төзiмдi болуға, сондай-ақ олардың құрамындағы зиянды құрамдас бөлiктерi мен қоспалар жол берiлетiн нормадан аспауға тиiс.

4-тарау. АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫН ПАЙДАЛАНУ

20-бап. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын пайдалану

1. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, жеке және заңды тұлғалардың жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын пайдалану құқығы болады.

2. Автомобиль жолдарын пайдаланушылардың:

1) жол органының, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы уәкілетті органның немесе оның бөлімшелерінің лауазымды адамдарынан, сондай-ақ жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның бөлімшелерінен автомобиль жолдары бойындағы жол жүрiсiн тоқтатудың немесе шектеудің себептері туралы түсіндірме алуға;

2) қозғалыстың шарттары туралы толық және анық ақпарат алуға;

3) ақылы автомобиль жолдарымен (жол учаскелерімен) жүріп өту құны мен олардың ұзақтығы туралы, ақылы автомобиль жолын (жол учаскесін) пайдалану тәртібі, жүріп өту ақысының мөлшерлемелері, төлеу тәртібі мен тәсілдері, жүріп өтуге ақы төлеу бойынша жеңілдіктер мен басқа да шарттар туралы толық және анық ақпарат алуға;

4) осы Заңның 5-2-бабына сәйкес ақылы автомобиль жолдарымен (жол учаскелерімен) тегін жүріп өтуге;

5) жол органының лауазымды адамдарының іс-әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағымдануға құқығы бар.

3. Автомобиль жолдарын пайдаланушылар:

1) автомобиль жолдары мен жол құрылыстарының сақталуын және олармен қауіпсіз жүріп өтуді қамтамасыз ететін көлік құралдарын пайдалануға;

2) көлемдері, массасы және (немесе) осьтік жүктемесі бойынша Қазақстан Республикасының автомобиль жолдарымен жүріп-тұруға арналған, автокөлік құралдарының рұқсат етілген параметрлерінен асатын көлік құралдарымен арнайы рұқсатсыз жүріп өтуді жүзеге асырмауға;

3) жол қозғалысы қауіпсіздігін төмендететін, қозғалыста іркілістердің пайда болуына, көлік құралдары жылдамдығының, автомобиль жолдары мен құрылыстардың сенімділігінің төмендеуіне, олардың бұзылуына ықпал ететін іс-әрекеттерді жасамауға;

4) ақылы автомобиль жолдарымен (жол учаскелерімен) жүріп өту ақысын төлеуді жүргізуге;

5) төлеу тәсілдері және (немесе) көлік құралының техникалық сипаттамалары бойынша сараланған, белгіленген ақпараттық таблоға сәйкес көлік құралдарының тиісті жол жүру белдеуімен жүріп өтуін жүзеге асыруға, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Ұлттық оператор немесе автомобиль жолдарын өзге басқарушылар белгілеген жылдамдық режимін және жүріп өту қашықтығын сақтауға міндетті.

Ескерту. 20-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2013 № 112-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 17.04.2014 № 195-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Iрi көлемдi және ауыр салмақты көлiк құралдарының жүруі

Ескерту. 21-бап алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

22-бап. Қауiптi жүктердi тасымалдайтын көлiк құралдарының жүруі

Ескерту. 22-бап алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

23-бап. Автомобиль жолдары маңындағы жер учаскелерi меншiк иелерiнің мiндеттерi

1. Автомобиль жолдарына аумақтары жалғасатын жер учаскелерiнiң меншiк иелерi мен жер пайдаланушылар:

1) кiрме жолдардың және халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланылатын жолдарға жалғасатын жолдардың құрылысын жобалау үшін Ұлттық оператордан техникалық шартты алуға;

2) жалпыға ортақ пайдаланылатын жолдарға жалғасатын жолдарды және оларға кiрме жолдарды техникалық жағынан дұрыс және тиiстi санитариялық жағдайда ұстауға, қоқыстан, ластан және қардан тазартып отыруға;

3) көрудi қиындататын және жол жүрiсi қауiпсiздiгiн нашарлататын материалдар мен конструкцияларды жол бойындағы белдеуге жиып қоюға жол бермеуге мiндеттi.

2. 1-тармақта көрсетiлген талаптарды орындамау Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 23-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.12.2013 № 152-V (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі); 25.11.2019 № 272-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-бап. Автомобиль жолдарын жұмылдыру дайындығы

1. Жұмылдыру кезеңi мен соғыс уақытындағы төтенше жағдайларда пайдалану үшiн автомобиль жолдарын жұмылдыру дайындығын, меншiк нысандарына қарамастан, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жеке және заңды тұлғалар жүзеге асырады.

2. Қазақстанның бүкiл аумағында немесе оның жекелеген жерлерiнде төтенше немесе соғыс жағдайы енгiзiлген жағдайда және iшiнара немесе жаппай жұмылдыру жарияланған кезде жеке меншiк жолдарды жол жүрiсiне қатысушылардың барлығы меншiк иесiнiң келiсiмiнсiз пайдаланады.

25-бап. Автомобиль жолдарын пайдаланушылардың жауапкершiлiгi

1. Жолдың үстiңгi қабатының, жер қыртысының, көпiрлердiң, өткерме жолдардың, суағар құрылыстарының, автопавильондардың, жол белгiлерiнiң, жол бойындағы екпелердiң, қорғаныш құрылғылардың және автомобиль жолдарын жайғастырудың басқа да элементтерiнiң бұзылуына жол берген, сондай-ақ Автомобиль жолдарын пайдалану қағидасын бұзған автомобиль жолдарын пайдаланушылар Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес жауапты болады.

2. Пайдаланушылар автомобиль жолдары мен жол құрылыстарына келтiрген залалды Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен өтейдi.

3. Автомобиль жолдарын жобалау, салу, күтiп ұстау, жөндеу, реконструкциялау және пайдалану процесiнде жол органымен туындайтын даулар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен қаралады.

4. Автокөлік құралын пайдаланушы ақылы автомобиль жолдарымен (жол учаскелерімен) жүріп өткені үшін ақы төлемеген жағдайда, берешек автокөлік құралының иесінен өндіріп алынады.

Ескерту. 25-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

26-бап. Автомобиль жолдарындағы медициналық жәрдем

Автомобиль жолдарындағы жол-көлiк оқиғаларында зардап шеккендерге жәрдемдi жол жүрiсiне қатысушылардың бәрi көрсетуге тиiс, олар зардап шеккендердi таяу маңдағы медициналық мекемеге жеткiзуге және болған оқиға туралы жол полициясы органына хабарлауға мiндеттi.

27-бап. Қоршаған ортаны қорғау

1. Автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу, күтiп ұстау және оларды пайдалану кезiнде қоршаған ортаны қорғау саласындағы заңдар талаптарының сақталуы қамтамасыз етiлуге тиiс.

2. Автомобиль жолдарын жобалау және оларды реконструкциялау мен салуға арналған жобаларды әзiрлеу кезiнде қоршаған ортаны қорғау, карьерлердi, жол бойындағы белдеулердi, еңiстердi, орларды, бүлiнген жерлердi көп жылдық шөп егiп және ағаштар мен бұталар отырғызып өңдеу жөнiндегi шаралар көзделуi керек. Су көздерi пайдаланылатын жерлердегi жобалық-сметалық құжаттамада санитариялық аймақ, уақытша автотұрақтар, эстакадалар және мұнай өнiмдерiнiң қалдықтарын жинауға арналған қорғаныш құрылысын салу көзделуге тиiс.

3. Автомобиль жолдары бойындағы қорғаныш екпелерді олардың иелері немесе пайдаланушылары тиісті түрде күтіп ұстауға тиіс.

4. Қоршаған ортаны қорғау талаптарын сақтамағаны үшін кінәлі тұлғалар Қазақстан Республикасының заң актілеріне сәйкес жауапты болады.

5-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

Ескерту. 5-тарау алып тасталды - ҚР 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

6-тарау. Автомобиль жолдарын басқару жөніндегі ұлттық оператор

Ескерту. Заң 6-тараумен толықтырылды - ҚР 02.07.2013 № 112-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

29-бап. Ұлттық оператордың құқықтық жағдайы

1. Ұлттық оператордың қызметі осы Заңмен, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерімен, сондай-ақ өзінің ішкі құжаттарымен реттеледі.

2. Ұлттық оператордың мүлкі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қалыптастырылады.

3. Халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау, оларда ақылы жол жүруді ұйымдастыру жөніндегі жобаларды іске асыру, сондай-ақ жол бойындағы сервис объектілерін дамыту мақсаттарында Ұлттық оператор Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған кез келген қаржыландыру көздерін тартуға және пайдалануға құқылы.

4. Мемлекеттік тапсырманы орындау және тартылған инвестициялар шеңберінде жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарын салу және реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау сапасына Ұлттық оператор жауапты болады.

Ескерту. 29-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

30-бап. Ұлттық оператордың өкілеттіктері

Ұлттық оператордың өкілеттіктеріне:

1) мемлекеттік тапсырма негізінде жалпыға ортақ пайдаланылатын республикалық және халықаралық маңызы бар автомобиль жолдарының желісін дамыту жөніндегі бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыру;

2) мемлекеттік тапсырманы орындау шеңберінде не тартылған инвестициялар есебінен жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар, оның ішінде сенімгерлік басқаруға берілген автомобиль жолдарын салуды, реконструкциялауды, жөндеуді және күтіп-ұстауды ұйымдастыру;

2-1) жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарын ағымдағы жөндеу және күтіп-ұстау;

2-2) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінің көлік инфрақұрылымын дамыту жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;

3) мемлекеттік тапсырманы орындауды ұйымдастыру шеңберінде жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарын салудың, реконструкциялаудың, жөндеудің және күтіп-ұстаудың барысы мен сапасын бақылау;

3-1) Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жобаларды басқару;

4) жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау жөніндегі ұсыныстарды әзірлеу және оларды жол органына енгізу;

4-1) алып тасталды – ҚР 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
4-2) алып тасталды – ҚР 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

4-3) сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлiнген белдеуінде орналастыруды келісу;

5) ақылы автомобиль жолдарымен (жол учаскелерімен) жүріп өту үшін ақы жинау;

6) ақылы автомобиль жолдарының (жол учаскелерінің) қызметін ұйымдастыру;

6-1) халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу, ақылы жол жүруді ұйымдастыру және жол бойындағы сервис объектілерін дамыту мақсаттары үшін инвестициялар тарту;

7) автомобиль жолдарымен жүріп өтуге арнайы рұқсаты жоқ габариті ірі және (немесе) ауыр салмақты көлік құралдары туралы ақпаратты есепке алу және автомобиль көлігі саласындағы уәкілетті мемлекеттік органға ұсыну;

7-1) жол органымен келісу бойынша жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарында автоматтандырылған өлшеу станцияларын орнату;

7-2) автоматтандырылған өлшеу станцияларының жұмысын ұйымдастыру қағидаларында айқындалған тәртіппен жалпыға ортақ пайдаланылатын халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарында автоматтандырылған өлшеу станцияларының жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

8) ақылы автомобиль жолымен (жол учаскесімен) көлік құралдарының іркіліссіз және қауіпсіз жүріп өтуіне кедергі келтіретін ақауларды жою;

9) ақылы автомобиль жолын (жол учаскесін) пайдаланушыларға ақылы автомобиль жолдарымен (жол учаскелерімен) жүріп өтудің құны мен олардың ұзындығы туралы, ақылы автомобиль жолын (жол учаскесін) пайдаланудың тәртібі, жүріп өту ақысының мөлшерлемелері, төлеу тәртібі мен тәсілдері, жүріп өтуге ақы төлеу бойынша жеңілдіктер мен басқа да шарттар туралы ақпарат беру;

9-1) халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарымен ауыр салмақты және (немесе) iрi көлемдi көлiк құралдарына (шетелдіктерді қоса алғанда) жүріп өту үшін арнайы рұқсат беруді келісу;

9-2) халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын байланыс және электр беру арналарының, желілерінің, мұнай құбырларының, газ құбырларының, су құбырларының және теміржолдардың, басқа да инженерлік желілердің, коммуникациялардың кесіп өтуін жобалау үшін, сондай-ақ кiрме жолдарды және халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарына жалғасатын жолдарды салу үшін техникалық шартты беру;

9-3) республикалық және халықаралық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарында жол бойындағы сервис объектілерін дамытуды ұйымдастыруға жәрдемдесу;

10) Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де қызмет түрлері жатады.

Ескерту. 30-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.11.2014 № 257-V (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.10.2015 № 363-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.11.2019 № 272-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Об автомобильных дорогах

Глава 1. Общие положения

Глава 2. Земли автомобильных дорог

Глава 3. Государственное регулирование и управление
автомобильными дорогами

Глава 3-1. Общие требования безопасности

Глава 4. Пользование автомобильными дорогами

Глава 5. Заключительные положения

Глава 6. Национальный оператор по управлению автомобильными дорогами

Автомобиль жолдары туралы

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

2-тарау. АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫНЫҢ ЖЕРІ

3-тарау. АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ ЖӘНЕ БАСҚАРУ

3-1-тарау. Қауiпсiздiктiң жалпы талаптары

4-тарау. АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫН ПАЙДАЛАНУ

5-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

6-тарау. Автомобиль жолдарын басқару жөніндегі ұлттық оператор

Об автомобильных дорогах

Глава 1. Общие положения

Глава 2. Земли автомобильных дорог

Глава 3. Государственное регулирование и управлениеавтомобильными дорогами

Глава 3-1. Общие требования безопасности

Глава 4. Пользование автомобильными дорогами

Глава 5. Заключительные положения

Глава 6. Национальный оператор по управлению автомобильными дорогами

Автомобиль жолдары туралы

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

2-тарау. АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫНЫҢ ЖЕРІ

3-тарау. АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ ЖӘНЕ БАСҚАРУ

3-1-тарау. Қауiпсiздiктiң жалпы талаптары

4-тарау. АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫН ПАЙДАЛАНУ

5-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

6-тарау. Автомобиль жолдарын басқару жөніндегі ұлттық оператор

Глава 3. Государственное регулирование и управление
автомобильными дорогами