О социальной и медико-педагогической коррекционной поддержке детей с ограниченными возможностями

Закон Республики Казахстан от 11 июля 2002 года N 343.

Вниманию пользователей!
Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ

Настоящий Закон определяет формы и методы социальной, медико-педагогической коррекционной поддержки детей с ограниченными возможностями, направлен на создание эффективной системы помощи детям с недостатками в развитии, решение проблем, связанных с их воспитанием, обучением, трудовой и профессиональной подготовкой, профилактику детской инвалидности.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Термины и определения, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные термины и определения:

1) специальные условия для получения образования – условия, включающие специальные учебные и индивидуально развивающие программы, методы обучения, технические, учебные и иные средства, среду жизнедеятельности, психолого-педагогическое сопровождение, медицинские, социальные и иные услуги, без которых невозможно освоение образовательных программ детьми с ограниченными возможностями;

2) ребенок (дети) с ограниченными возможностями - ребенок (дети) до восемнадцати лет с физическими и (или) психическими недостатками, имеющий ограничение жизнедеятельности, обусловленное врожденными, наследственными, приобретенными заболеваниями или последствиями травм, подтвержденными в установленном порядке;

3) ребенок группы "риска" - ребенок (дети) до трех лет, имеющий высокую вероятность отставания в физическом и (или) психическом развитии при отсутствии раннего вмешательства и оказания социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки;

4) физический недостаток - стойкое нарушение развития и (или) функционирования органа (органов), требующее длительной социальной, медицинской и коррекционно-педагогической поддержки;

4-1) диагностика – комплекс медицинских услуг, направленных на установление факта наличия или отсутствия заболевания у детей;

5) психический недостаток - временный или постоянный недостаток в развитии и (или) функционировании психики человека, включая: последствия сенсорных нарушений; нарушения речи; нарушения эмоционально-волевой сферы; последствия повреждения мозга; нарушения умственного развития, в том числе умственную отсталость; задержку психического развития и связанные с этим специфические трудности в обучении;

6) сложный недостаток - любое сочетание психического и физического недостатков;

7) тяжелый недостаток - психический и (или) физический недостаток, выраженный в такой степени, что образование в соответствии с государственными (в том числе специальными) образовательными стандартами является недоступным и возможности обучения ограничиваются овладением навыками самообслуживания, элементарными знаниями об окружающем мире и простыми трудовыми навыками или узкой профессиональной подготовкой;

8) раннее вмешательство (ранняя поддержка) - социальная и медико-педагогическая коррекционная поддержка детей раннего возраста (до трех лет), включающая в себя скрининг психофизических нарушений, диагностику, лечение, развивающее обучение;

9) социальная адаптация - активное приспособление детей с ограниченными возможностями к условиям социальной среды путем усвоения и восприятия ценностей, правил и норм поведения, принятых в обществе, и трудовой подготовки в процессе целенаправленной социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки;

10) социальная работа - деятельность по оказанию помощи отдельным лицам, семьям в реализации их социальных прав и гарантий компенсацией нарушенных или утраченных функций, препятствующих их полноценному социальному функционированию;

11) скрининг - массовое стандартизированное обследование с целью выявления детей группы "риска";

12) Исключен Законом РК от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13) медицинская реабилитация - комплекс медицинских мероприятий, направленных на лечение, восстановление нарушенных или утраченных функций организма;

13-1) социальная и медико-педагогическая коррекционная поддержка детей с ограниченными возможностями – деятельность организаций образования, социальной защиты населения, здравоохранения, предоставляющих специальные социальные, медицинские и образовательные услуги, обеспечивающие детям с ограниченными возможностями условия для преодоления и компенсации ограничения жизнедеятельности и направленные на создание им равных с другими гражданами возможностей участия в жизни общества;

14) Исключен Законом РК от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

15) специальное образование - образование, предоставляемое детям с ограниченными возможностями с созданием специальных условий;

16) Исключен Законом РК от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17) специальные организации образования - организации, созданные для диагностики и консультирования, психолого-педагогической поддержки, обучения и воспитания детей с ограниченными возможностями: психолого-медико-педагогические консультации, реабилитационные центры, кабинеты психолого-педагогической коррекции, детские сады, логопедические пункты при школах и другие организации;

18) Исключен Законом РК от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

19) психологическое обследование - определение особенностей психического состояния и потенциальных возможностей психического развития детей с ограниченными возможностями;

20) социальное обследование - определение степени социальной недостаточности, которая может быть обусловлена ограничением физической независимости, мобильности, способности заниматься обычной деятельностью, экономической самостоятельности и способности к интеграции в общество с учетом возрастных нормативов для детей соответствующего возраста;

21) медицинское обследование - определение вида, тяжести нарушения (отсутствия) функции (функций) отдельного органа или организма в целом, обусловливающих ограничение жизнедеятельности детей;

22) педагогическое обследование - определение особенностей интеллектуального развития детей и их потенциальных возможностей к игровой деятельности, получению образования и общению с учетом возрастных нормативов для детей соответствующего возраста;

23) профессиональная диагностика - определение потенциальных возможностей детей к усвоению и выполнению навыков трудовой деятельности или профессии с учетом имеющегося психического и (или) физического недостатка;

24) индивидуальная программа реабилитации ребенка с ограниченными возможностями - перечень медицинских, психологических, педагогических и социальных мероприятий, направленных на восстановление способности ребенка к бытовой, общественной, профессиональной деятельности в соответствии со структурой его потребностей, кругом интересов, уровнем притязаний с учетом прогнозирования уровня его соматического состояния, психофизической выносливости, социального статуса семьи и возможностей социальной инфраструктуры;

25) уполномоченный государственный орган (далее - уполномоченный орган) - центральные исполнительные органы, осуществляющие руководство в области охраны здоровья граждан, образования, социальной защиты населения.

Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными Законом РК от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о социальной и медико-педагогической коррекционной поддержке детей с ограниченными возможностями

1. Законодательство Республики Казахстан о социальной и медико-педагогической коррекционной поддержке детей с ограниченными возможностями основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, применяются правила международного договора.

3. Отношения, связанные с государственной поддержкой детей-сирот, детей с психическими заболеваниями, малообеспеченных семей и иных категорий лиц, нуждающихся в государственной поддержке, регулируются настоящим Законом лишь в той части, в какой это связано с социальной и медико-педагогической коррекционной поддержкой детей с ограниченными возможностями.

Статья 3. Социальная и медико-педагогическая коррекционная поддержка детей с ограниченными возможностями, ее цели, задачи и принципы

1. Социальная и медико-педагогическая коррекционная поддержка детей с ограниченными возможностями начинается с рождения ребенка до достижения им совершеннолетнего возраста путем проведения массового комплексного медицинского, психологического, педагогического и социального обследований и профессиональной диагностики, разработки индивидуальной программы реабилитации, оказания медицинских, педагогических, психологических, социальных услуг и трудового обучения.

2. Целями социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки являются:

1) раннее (с рождения) выявление врожденных и наследственных заболеваний, отклонений от нормального развития;

2) профилактика отставания и нарушений в развитии детей, предупреждение тяжелых форм инвалидности;

3) снижение уровня детской инвалидности;

4) компенсация или восстановление физических, психических и иных способностей детей с ограниченными возможностями, реализация их социальных прав, содействие наиболее полной их социальной адаптации.

3. Задачами социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки являются:

1) создание единой государственной системы выявления и учета детей с ограниченными возможностями;

2) развитие сети организаций, осуществляющих специальные образовательные и специальные социальные услуги;

3) социальная адаптация детей с ограниченными возможностями;

4) социальная поддержка семей, имеющих детей с ограниченными возможностями;

5) кадровое, научное и организационно-методическое обеспечение организаций, осуществляющих социальную и медико-педагогическую коррекционную поддержку;

6) интеграция деятельности организаций социальной защиты населения, здравоохранения, образования по вопросам социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки детей с ограниченными возможностями.

4. Социальная и медико-педагогическая коррекционная поддержка основывается на следующих принципах:

1) гарантированность оказания социальной поддержки и реабилитационной помощи детям с ограниченными возможностями и их семьям;

2) сотрудничество семьи, имеющей ребенка с ограниченными возможностями, и специалистов организаций, осуществляющих социальную и медико-педагогическую коррекционную поддержку;

3) доступность и равные права детей на раннюю поддержку и образование, независимо от степени ограничения способностей, возраста, социального статуса;

4) индивидуальность подхода к каждому ребенку и дифференциация оказания социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки.

Глава 2. Государственное регулирование
вопросов социальной и медико-педагогической
коррекционной поддержки детей
с ограниченными возможностями

Статья 4. Компетенция Правительства Республики Казахстан

Правительство Республики Казахстан:

1) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

2) исключен Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3) по представлению уполномоченного органа в области охраны здоровья граждан утверждает бесплатный гарантированный объем медицинской помощи в сфере социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки детей с ограниченными возможностями;

4) Исключен Законом РК от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
5) исключен Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 4 с изменениями, внесенными законами РК от 27.07.2007 № 320 (порядок введения в действие см. ст.2); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 10.07.2012 № 31-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5. Компетенция уполномоченного органа в области охраны здоровья граждан

Уполномоченный орган в области охраны здоровья граждан:

1) определяет порядок организации скрининга для максимально раннего выявления детей группы "риска" в субъектах (объектах) здравоохранения, оказывающих услуги родовспоможения, организациях здравоохранения, оказывающих первичную медико-санитарную и (или) консультативно-диагностическую помощь, и направления результатов скрининга и детей группы "риска" в психолого-медико-педагогические консультации;

2) определяет порядок организации диагностики, лечения различных видов патологии детей с физическими и (или) психическими недостатками;

3) обеспечивает совместно с уполномоченным органом в области образования подготовку врачей общей практики, педиатров и средних медицинских работников по вопросам раннего выявления детей группы "риска";

4) способствует использованию международного опыта по диагностике и лечению детей с ограниченными возможностями;

5) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 5 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 6. Компетенция уполномоченного органа в области образования

Уполномоченный орган в области образования:

1) Исключен Законом РК от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2) определяет единые принципы и нормативы специальных условий для получения образования;

2-1) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

3) Исключен Законом РК от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4) устанавливает перечень типов и видов специальных организаций образования; определяет необходимое количество мест в организациях образования для лиц, нуждающихся в специальном образовании;

5) устанавливает обязательные минимальные требования к материально-техническому и учебно-методическому оснащению и обеспечению организаций образования, осуществляющих обучение детей с ограниченными возможностями;

6) определяет методики аттестации обучающихся;

7) совместно с уполномоченными органами в области охраны здоровья граждан, социальной защиты разрабатывает и утверждает нормативные требования на технические средства обучения детей с ограниченными возможностями;

7-1) совместно с уполномоченными органами в области охраны здоровья граждан, социальной защиты определяет стандарты социального обслуживания и социального обеспечения в сфере социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки детей с ограниченными возможностями;

8) осуществляет координацию деятельности по научно-методическому обеспечению организаций образования;

9) осуществляет государственный контроль за исполнением законодательства Республики Казахстан и нормативных правовых актов в области специального образования;

10) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

11) (исключен);

12) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 27.07.2007 № 320 (порядок введения в действие см. ст.2); от 19.03.2010 № 258-IV; от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7. Компетенция уполномоченного органа в области социальной защиты населения

Уполномоченный орган в области социальной защиты:

1) (исключен);

2) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

3) определяет функции и характер деятельности социальных работников, устанавливает перечень специальностей и квалификационные требования к ним, оказывает методическую помощь социальным работникам;

4) разрабатывает социальные нормативы, виды и формы предоставления специальных социальных услуг;

5) (исключен);

6) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

7) разрабатывает стандарты социального обслуживания, порядок бесплатного социального обслуживания;

8) исключен Законом РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

9) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 10.07.2012 № 31-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Компетенция органов местного государственного управления

1. Местные представительные органы области, города республиканского значения, столицы осуществляют в соответствии с законодательством Республики Казахстан полномочия по обеспечению прав и законных интересов граждан.

2. Местные исполнительные органы области (города республиканского значения, столицы):

1) разрабатывают положение об отделении социальной помощи на дому детям с ограниченными возможностями из числа лиц с инвалидностью, создают отделения социальной помощи на дому;

2) осуществляют материально-техническое обеспечение государственных организаций, занятых вопросами социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки детей с ограниченными возможностями;

3) организуют скрининг в субъектах (объектах) здравоохранения, оказывающих услуги родовспоможения, организациях здравоохранения, оказывающих первичную медико-санитарную и (или) консультативно-диагностическую помощь;

4) обеспечивают с согласия родителей или иных законных представителей направление результатов скрининга и детей группы "риска" в психолого-медико-педагогические консультации;

5) организуют обучение детей с ограниченными возможностями в специальных организациях образования и создают условия для их обучения в других организациях образования;

6) (исключен)

7) планируют и организуют переподготовку, повышение квалификации и аттестацию кадров, работающих в специальных организациях образования и в сфере выявления, учета и коррекции психических и (или) физических недостатков;

8) координируют деятельность по организации и оказанию социальной помощи по уходу за детьми с тяжелыми недостатками;

9) обеспечивают реализацию прав на гарантированное медицинское обслуживание и бесплатное образование с соблюдением общегосударственных стандартов, а также получение социальной помощи и специальных социальных услуг;

10) обеспечивают защиту прав и консультативную помощь семьям, воспитывающим детей с ограниченными возможностями;

11) содействуют в трудоустройстве детей с ограниченными возможностями;

12) осуществляют в интересах местного государственного управления иные полномочия, возлагаемые на местные исполнительные органы законодательством Республики Казахстан.

3. Решением акима области, города республиканского значения, столицы создаются психолого-медико-педагогические консультации в городах республиканского и областного значения, столице, а также в районных центрах на пятьдесят тысяч детского населения; реабилитационные центры – в городах республиканского и областного значения, столице; кабинеты психолого-педагогической коррекции – в городах республиканского и областного значения, столице, а также в районных центрах.

Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.12.2015 № 433-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 02.07.2018 № 165-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Деятельность по оказанию социальной и
медико-педагогической коррекционной
поддержки детям с ограниченными возможностями

Статья 9. Организации, оказывающие медицинские, специальные образовательные и специальные социальные услуги детям с ограниченными возможностями

1. Медицинские услуги оказываются субъектами здравоохранения, имеющими профилактическую, диагностическую, лечебную, реабилитационную и паллиативную направленность.

2. К медицинским услугам относятся:

1) массовое стандартизированное обследование детей раннего возраста с целью выявления детей группы "риска" (скрининг);

2) углубленная диагностика врожденной, наследственной и приобретенной патологии;

3) медицинская коррекция и реабилитация детей с отклонениями в психофизическом развитии;

4) иные услуги, оказываемые в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

3. Специальные образовательные услуги для детей с ограниченными возможностями оказывают специальные организации: психолого-медико-педагогические консультации, кабинеты психолого-педагогической коррекции, реабилитационные центры, логопедические пункты, детские сады и другие организации образования в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан об образовании.

4. К специальным образовательным услугам относятся:

1) углубленное и комплексное обследование детей с целью оценки особых образовательных потребностей;

2) специальная психолого-педагогическая поддержка детей с ограниченными возможностями;

3) обучение и воспитание по специальным учебным программам;

4) иные услуги, оказываемые в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

5. Организациями, оказывающими специальные социальные услуги, являются организации образования, здравоохранения и социальной защиты населения.

6. К специальным социальным услугам относятся:

1) оказание социальной помощи в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о социальной защите;

2) предоставление услуг по протезированию и обеспечению протезно-ортопедическими изделиями;

3) обеспечение специальными техническими и компенсаторными средствами;

4) оказание консультативной помощи семьям, воспитывающим детей с ограниченными возможностями;

5) предоставление услуг социальных работников.

Правовой статус социальных работников определяется законодательными актами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 27 июля 2007 года № 320 (порядок введения в действие см. ст.2); от 03.12.2015 № 433-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023).

Статья 10. Психолого-медико-педагогические консультации

1. Психолого-медико-педагогическая консультация является организацией образования, осуществляющей обследование и консультирование детей, оценку особых образовательных потребностей и специальных условий для получения образования, определение образовательной программы, а также направляющей на специальную психолого-педагогическую поддержку детей с ограниченными возможностями.

Организация деятельности психолого-медико-педагогических консультаций определяется правилами, утверждаемыми уполномоченным органом в области образования по согласованию с уполномоченными органами в области охраны здоровья граждан и в области социальной защиты населения.

2. Психолого-медико-педагогические консультации направляют детей с ограниченными возможностями в специальные организации образования и другие организации для получения медицинских, специальных образовательных и специальных социальных услуг только с согласия родителей и иных законных представителей.

Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Организация образования детей с ограниченными возможностями

1. Исключен Законом РК от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Дети с ограниченными возможностями имеют право на получение образования в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан об образовании.

Государство содействует профессиональной подготовке детей с ограниченными возможностями.

3. Специальные организации образования создают специальные условия для получения образования детьми, имеющими нарушения опорно-двигательного аппарата, зрения и (или) слуха, и (или) речи, интеллекта, эмоционально-волевой сферы, с использованием жестового языка, азбуки Брайля, других альтернативных шрифтов, методов общения и обучения.

Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 27.07.2007 № 320 (порядок введения в действие см. ст.2); от 07.12.2009 № 222-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 03.12.2015 № 433-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 27.12.2019 № 294-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Государственная статистическая отчетность

Сноска. Статья 12 исключена Законом РК от 19.03.2010 № 258-IV

Статья 13. Финансирование социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки

Финансирование социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки осуществляется за счет бюджетных средств, а также иных источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.

Сноска. В статью 13 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 14. Трудовая подготовка и профессиональное образование детей с ограниченными возможностями

1. Дети с ограниченными возможностями могут получать профессиональное образование в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан об образовании.

2. Трудовая подготовка детей с ограниченными возможностями проводится в семье, в специальных организациях образования. Для определения возможностей и характера будущей профессиональной деятельности детей с ограниченными возможностями проводится профессиональная диагностика в профессионально-консультативных центрах, специальных организациях образования.

3. Техническое и профессиональное образование детей с ограниченными возможностями осуществляется в специальных организациях образования.

Сноска. Статья 14 с изменением, внесенным законами РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); Законом РК от 27 июля 2007 года № 320 (порядок введения в действие см. ст.2); от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. Права детей с ограниченными возможностями,
права и обязанности их родителей и иных
законных представителей

Статья 15. Права детей с ограниченными возможностями

1. Дети с ограниченными возможностями имеют право на:

1) гарантированное бесплатное получение социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки;

2) бесплатное обследование в субъектах здравоохранения, психолого-медико-педагогических консультациях или отделах медико-социальной экспертизы и бесплатную медицинскую помощь в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

3) бесплатную медико-психолого-педагогическую коррекцию физической или психической недостаточности с момента обнаружения, независимо от степени ее выраженности, в соответствии с заключением психолого-медико-педагогической консультации;

4) бесплатное обеспечение по медицинским показаниям протезно-ортопедическими изделиями и обувью, печатными изданиями со специальным шрифтом, звукоусиливающей аппаратурой и сигнализаторами, компенсаторными техническими средствами в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

5) получение бесплатного предшкольного и общего среднего образования в специальных организациях образования или государственных организациях образования в соответствии с заключением психолого-медико-педагогических консультаций;

6) бесплатное, на конкурсной основе, техническое и профессиональное, послесреднее, высшее образование в государственных организациях образования в пределах государственных образовательных программ;

7) трудоустройство по окончании обучения в соответствии с полученным образованием и (или) профессиональной подготовкой в порядке, определяемом законодательством Республики Казахстан.

8) первоочередное обслуживание в организациях здравоохранения.

2. При участии в конкурсе на получение бесплатного государственного образования через бюджетное финансирование, образовательных грантов в случае одинаковых показателей преимущественное право имеют лица с инвалидностью первой и второй групп, лица с инвалидностью с детства, которым согласно заключению отделов медико-социальной экспертизы не противопоказано обучение в соответствующих организациях образования.

3. Дети с ограниченными возможностями из числа сирот и оставшихся без попечения родителей, находящиеся на полном государственном обеспечении, после окончания пребывания в специальных организациях образования и достижения совершеннолетия обеспечиваются жильем местными исполнительными органами в установленном законодательством порядке.

Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными Законом РК от 27 июля 2007 года № 320 (порядок введения в действие см. ст.2); от 26.06.2021 № 56-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16. Права родителей и иных законных представителей детей с ограниченными возможностями

Родители и иные законные представители детей с ограниченными возможностями имеют право:

1) присутствовать при освидетельствовании ребенка в психолого-медико-педагогической консультации;

2) получать достоверную информацию о результатах обследования ребенка, целях и результатах индивидуальной социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки, консультироваться в органах и организациях, занимающихся оказанием медицинских, специальных образовательных и специальных социальных услуг;

3) на получение их детьми установленной законодательством Республики Казахстан социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки;

4) на возмещение затрат на обучение на дому детей с ограниченными возможностями из числа детей с инвалидностью по индивидуальному учебному плану в порядке и размерах, определяемых по решению местных представительных органов.

Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными законами РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Обязанности родителей и иных законных представителей детей с ограниченными возможностями

1. Родители и иные законные представители детей с ограниченными возможностями, помимо обязанностей, установленных законодательством, должны обеспечивать своим детям содержание, воспитание, образование, медицинский осмотр, лечение, осуществлять уход за ними, защищать их права и интересы, участвовать в реализации индивидуальной программы реабилитации.

2. Родители и иные законные представители детей с ограниченными возможностями за уклонение от выполнения обязанностей по уходу и воспитанию детей, жестокое обращение с ними, нанесение вреда их здоровью несут ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Глава 5. Заключительные положения

Статья 18. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан в области социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки детей с ограниченными возможностями

Лица, виновные в нарушении законодательства Республики Казахстан в области социальной и медико-педагогической коррекционной поддержки детей с ограниченными возможностями, несут ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Статья 19. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие с 1 января 2003 года.

Президент Республики Казахстан

Кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы

Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 11 шілдедегі N 343 Заңы.

МАЗМҰНЫ

Осы Заң кемтар балаларды әлеуметтiк, медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдаудың нысандары мен әдiстерiн айқындайды, дамуында кемiстiгi бар балаларға көмек көрсетудiң тиiмдi жүйесiн жасауға, оларды тәрбиелеу, оқыту, еңбекке және кәсiби даярлау iсiмен байланысты проблемаларды шешуге, балалар мүгедектiгiнiң алдын алуға бағытталған.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын терминдер мен анықтамалар

Осы Заңда мынадай негiзгi терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:

1) білім алу үшін арнаулы жағдайлар – мүмкіндігі шектеулі балалардың оларсыз білім беру бағдарламаларын меңгеруі мүмкін болмайтын, арнаулы оқу және жеке дамыту бағдарламаларын, оқыту әдістерін, техникалық, оқу және өзге де құралдарды, тыныс-тіршілік ортасын, психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды, медициналық, әлеуметтік және өзге де көрсетілетін қызметтерді қамтитын жағдайлар;

2) кемтар бала (балалар) - белгiленген тәртiппен расталған, туа бiткен, тұқым қуалаған, жүре пайда болған аурулардан немесе жарақаттардың салдарынан тiршiлiк етуi шектелген, дене және (немесе) психикалық кемiстiгi бар он сегiз жасқа дейiнгi бала (балалар);

3) "қатер" тобындағы бала (балалар) - ерте қолға алынбағандықтан, әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау көрсетiлмегендiктен, дене және (немесе) психикалық дамуында кенжелеп қалу ықтималдығы жоғары болатын үш жасқа дейiнгi бала (балалар);

4) дене кемiстiгi - ағзасы (ағзалары) дамуының және (немесе) жұмыс iстеуiнiң ұзақ уақыт бойы әлеуметтiк, медициналық және педагогикалық түзеу арқылы қолдауды қажет ететіндей созылмалы бұзылуы;

4-1) диагностика – балалардың ауруының болу немесе болмау фактісін анықтауға бағытталған медициналық көрсетілетін қызметтер кешені;

5) психикалық кемiстiк - адам психикасы дамуының және (немесе) жұмыс iстеуiнiң уақытша немесе тұрақты кемiстiгi, соның iшiнде: сенсорлық бұзылыстардың салдары; сөйлеу бұзылыстары; эмоциялық-еркi жағынан бұзылыстары; ми зақымдануының салдары; ақыл-ой дамуының бұзылыстары, соның iшiнде ақыл-ой жағынан кенжелеп қалу; психикалық дамуының тежелуi және осыған байланысты оқып-үйренудегі өзiндік қиындықтар;

6) күрделi кемiстiк - психикалық және дене кемiстiгiнiң кез келген ұштасуы;

7) ауыр кемiстiк - мемлекеттiк (оның iшiнде арнаулы) бiлiм беру стандарттарына сәйкес бiлiм беру қолжетiмдi болмайтын және оқыту мүмкiндiктерi өзiне-өзi қызмет көрсету дағдыларын, қоршаған дүние туралы қарапайым бiлiмдердi және қарапайым еңбек дағдыларын, немесе аясы тар кәсiби даярлықты меңгерумен шектелетiн дәрежедегi психикалық және (немесе) дене кемiстiгi;

8) ерте қолға алу (ерте қолдау) - психикалық-дене бұзылыстары скринингiн, диагностиканы, емдеудi, дамыта оқытуды қамтитын, сәби жастағы (үш жасқа дейiнгi) балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау;

9) әлеуметтiк бейiмдеу - нысаналы әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау процесiнде кемтар балалардың қоғамда қабылданған құндылықтарды, мiнез-құлық ережелерi мен нормаларын игеруi мен қабылдауы және еңбекке даярлануы жолымен әлеуметтiк орта жағдайларына белсендi түрде икемделуi;

10) әлеуметтiк жұмыс - жекелеген адамдарға, отбасыларына олардың толық мәнді әлеуметтiк жұмыс істеуіне кедергі келтiретiн бұзылған немесе жойылған функцияларының орнын толтыра отырып әлеуметтiк құқықтары мен кепiлдiктерiн iске асыруда көмек көрсету жөнiндегi қызмет;

11) скрининг - "қатер" тобындағы балаларды анықтау мақсатымен жаппай стандартталған тексеру;

12) алып тасталды – ҚР 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

13) медициналық оңалту - организмнiң бұзылған немесе семiп қалған функцияларын емдеуге, қалпына келтiруге бағытталған медициналық iс-шаралар кешенi;

13-1) мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау – мүмкіндігі шектеулі балаларға тұрмыс-тiршiлiгiндегi шектелудi еңсеру және оның орнын толтыру үшiн жағдай жасауды қамтамасыз ететiн және оларға басқа азаматтармен бiрдей қоғам өмiрiне қатысу мүмкiндiктерiн жасауға бағытталған арнаулы әлеуметтiк, медициналық және бiлiм беру қызметтерiн ұсынатын бiлiм беру, халықты әлеуметтiк қорғау, денсаулық сақтау ұйымдарының қызметi;

14) алып тасталды – ҚР 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

15) арнаулы бiлiм беру - кемтар балаларға арнайы жағдайлар жасай отырып бiлiм беру;

16) алып тасталды – ҚР 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

17) арнаулы бiлiм беру ұйымдары - мүмкіндігі шектеулі балалардың диагностикасы және консультациялар алуы, оларды психологиялық-педагогикалық қолдау, оқыту мен тәрбиелеу үшiн құрылған ұйымдар: психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялар, оңалту орталықтары, психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеттерi, балалар бақшалары, мектептер жанындағы логопедтiк пункттер және басқа да ұйымдар;

18) алып тасталды – ҚР 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

19) психологиялық тексеру - кемтар балалардың психикалық жағдайының ерекшелiктерi мен психикалық дамуындағы әлеуеттiк мүмкіндіктерін анықтау;

20) әлеуметтiк тексеру - тиiстi жастағы балаларға арналған жас нормативтерiн ескере отырып, дене кiрiптарлығына, жинақылығы, әдеттегi қызметпен айналысу қабiлетi, экономикалық дербестiгi мен қоғамға кiрiгу қабiлетi шектелуiне байланысты болуы мүмкiн әлеуметтiк кемiстiктер дәрежесiн анықтау;

21) медициналық тексеру - балалардың тiршiлiк-әрекетiнiң шектелуiне себеп болатын жекелеген ағза немесе организм функциясының (функцияларының) бұзылу (болмау) түрiн, ауырлығын анықтау;

22) педагогикалық тексеру - тиiстi жастағы балаларға арналған жас нормативтерiн ескере отырып, балалардың ақыл-ой жағынан даму ерекшелiктерiн және олардың ойын ойнауға, бiлiм алу мен қарым-қатынас жасауға әлеуеттiк мүмкiндiктерiн анықтау;

23) кәсiби диагностика - бойындағы психикалық және (немесе) дене кемiстiгiн ескере отырып балалардың еңбек қызметiнiң немесе кәсiптiң дағдыларын меңгеру мен орындауға әлеуеттiк мүмкiндiктерiн анықтау;

24) кемтар баланы оңалтудың жеке бағдарламасы - баланың соматикалық жай-күйi деңгейiнiң болжамын, психикалық-дене төзiмдiлiгiн, отбасының әлеуметтiк мәртебесi мен әлеуметтiк инфрақұрылым мүмкiндiктерiн ескере отырып, оның қажеттiлiктерiнiң құрылымына, ден қоятын мәселелерiнiң шеңберiне, құштарлықтарының деңгейiне сәйкес баланың тұрмыстық, қоғамдық, кәсiби қызметке қабiлетiн қалпына келтiруге бағытталған медициналық, психологиялық, педагогикалық және әлеуметтiк iс-шаралар тiзбесi;

25) уәкiлеттi мемлекеттiк орган (бұдан әрi - уәкiлеттi орган) - азаматтардың денсаулығын сақтау, бiлiм беру, халықты әлеуметтiк қорғау саласында басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы органдар.

Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық жағынан түзеу арқылы қолдау туралы заңдары

1. Қазақстан Республикасының кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгiленген болса, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

3. Жетiм балаларды, психикалық аурулары бар балаларды, күнкөрiсi төмен отбасыларын және мемлекеттiң қолдауын қажет ететiн адамдардың өзге де санаттарын мемлекеттiк қолдауға байланысты қатынастар кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдауға байланысты бөлiгiнде ғана осы Заңмен реттеледi.

3-бап. Кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау, оның мақсаттары, мiндеттерi мен принциптерi

1. Кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау баланың туғанынан басталып, ол кәмелеттiк жасқа толғанға дейiн, жаппай кешендi медициналық, психологиялық, педагогикалық және әлеуметтiк тексеру мен кәсiби диагностика жүргiзу, оңалтудың жеке бағдарламасын әзiрлеу, медициналық, педагогикалық, психологиялық, әлеуметтiк қызметтер көрсету және еңбекке баулу арқылы жүргiзiледi.

2. Әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдаудың мақсаттары:

1) туа бiткен және тұқым қуалайтын ауруларды, қалыпты дамудан ауытқушылықтарды ерте бастан (туған кезден) анықтау;

2) балалардың дамуындағы кенжелеп қалу мен бұзылыстардың алдын алу, мүгедектiктiң ауыр түрлерiнен сақтандыру;

3) балалар мүгедектiгiнiң деңгейiн төмендету;

4) кемтар балалардың дене, психика және өзге де қабiлеттерiнiң орнын толтыру немесе оларды қалпына келтiру, олардың әлеуметтiк құқықтарын iске асыру, неғұрлым толық әлеуметтiк бейiмделуiне жәрдемдесу болып табылады.

3. Әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдаудың мiндеттерi:

1) кемтар балаларды анықтау мен оларды есепке алудың бiрыңғай мемлекеттiк жүйесiн құру;

2) арнаулы бiлiм берудi және арнаулы әлеуметтiк қызмет көрсетудi жүзуге асыратын ұйымдар желiсiн дамыту;

3) кемтар балаларды әлеуметтiк бейiмдеу;

4) кемтар балалары бар отбасыларын әлеуметтiк қолдау;

5) әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдауды жүзеге асыратын ұйымдарды кадр, ғылыми және ұйымдастыру-әдiстемелiк жағынан қамтамасыз ету;

6) халықты әлеуметтiк қорғау, денсаулық сақтау, бiлiм беру ұйымдарының кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау мәселелерi жөнiндегi қызметiн сабақтастыру болып табылады.

4. Әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау мынадай принциптерге:

1) кемтар балалар мен олардың отбасыларына әлеуметтiк қолдау және оңалту көмегiн көрсету кепiлдiгiне;

2) кемтар баласы бар отбасы мен әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық қолдауды жүзеге асыратын ұйымдар мамандарының ынтымақтастығына;

3) балалардың қабiлеттерiнiң шектелу дәрежесiне, жасына, әлеуметтiк мәртебесiне қарамастан, ерте қолдау мен бiлiм алуға қол жеткiзуiне және тең құқықтылығына;

4) әрбiр балаға жеке тұрғыдан келiп, әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау көрсетудi саралауға негiзделедi.

2-тарау. КЕМТАР БАЛАЛАРДЫ ӘЛЕУМЕТТIК ЖӘНЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТҮЗЕУ АРҚЫЛЫ ҚОЛДАУ МӘСЕЛЕЛЕРIН МЕМЛЕКЕТТIК РЕТТЕУ

4-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң құзыретi

Қазақстан Республикасының Yкiметi:

1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
2) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

3) азаматтардың денсаулығын сақтау саласындағы уәкiлеттi органның ұсынуы бойынша кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау саласындағы медициналық көмектiң тегiн кепiлдiк берiлген көлемiн бекiтедi;

4) алып тасталды – ҚР 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
5) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.07.27 № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Азаматтардың денсаулығын сақтау саласындағы уәкiлеттi органның құзыретi

Азаматтардың денсаулығын сақтау саласындағы уәкiлеттi орган:

1) босандыру қызметтерін көрсететін денсаулық сақтау субъектілерінде (объектілерінде), медициналық-санитариялық алғашқы көмек және (немесе) консультациялық-диагностикалық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарында "қатер" тобындағы балаларды барынша ерте анықтау үшін скрининг ұйымдастыру және скрининг нәтижелері мен "қатер" тобындағы балаларды психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияларға жіберу тәртібін айқындайды;

2) дене және (немесе) психикалық кемiстiгi бар балалар патологияларының диагностикасын, әр алуан түрлерiн емдеудi ұйымдастыру тәртiбiн белгiлейдi;

3) бiлiм беру саласындағы уәкiлеттi органмен бiрлесiп, "қатер" тобындағы балаларды ерте анықтау мәселелерi бойынша жалпы практика дәрiгерлерiн, балалар дәрiгерлерiн және орта буындағы медицина қызметкерлерiн даярлауды қамтамасыз етедi;

4) кемтар балалардың диагностикасы және оларды емдеу жөнiндегi халықаралық тәжiрибенi пайдалануға жәрдемдеседi;

5) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Бiлiм беру саласындағы уәкiлеттi органның құзыретi

Бiлiм беру саласындағы уәкiлеттi орган:

1) алып тасталды – ҚР 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

2) бiлiм алу үшін арнаулы жағдайлардың бірыңғай қағидаттары мен нормативтерiн айқындайды;

2-1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
3) алып тасталды – ҚР 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

4) арнаулы бiлiм беру ұйымдарының типтерi мен түрлерiнiң тiзбесiн белгiлейдi; арнаулы бiлiм алуға мұқтаж адамдар үшiн бiлiм беру ұйымдарында қажеттi орын санын айқындайды;

5) кемтар балаларды оқытуды жүзеге асыратын бiлiм беру ұйымдарының материалдық-техникалық және оқу-әдiстемелiк жарақтандырылуы мен қамтамасыз етiлуiне қойылатын ең төменгi мiндеттi талаптарды белгiлейдi;

6) оқушыларды аттестаттау әдiстемесiн айқындайды;

7) азаматтардың денсаулығын сақтау, оларды әлеуметтiк қорғау саласындағы уәкiлеттi органдармен бiрлесiп, кемтар балаларды оқытуға арналған техникалық құралдарға қойылатын нормативтiк талаптарды әзiрлейдi және бекiтедi;

7-1) азаматтардың денсаулығын қорғау, әлеуметтік қорғау саласындағы уәкілетті органдармен бірлесіп, мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау саласындағы әлеуметтiк қызмет көрсету мен әлеуметтiк қамсыздандыру стандарттарын айқындайды;

8) бiлiм беру ұйымдарын ғылыми-әдiстемелiк қамтамасыз ету жөнiндегi қызметтiң үйлестiрiлуiн жүзеге асырады;

9) арнаулы бiлiм беру саласындағы Қазақстан Республикасының заңдары мен нормативтiк-құқықтық актiлердiң орындалуына мемлекеттiк бақылауды жүзеге асырады;

10) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

11) <*>

12) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13, (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2007.07.27 № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.03.19 № 258-IV, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Халықты әлеуметтiк қорғау саласындағы уәкiлеттi органның құзыретi

Әлеуметтiк қорғау саласындағы уәкiлеттi орган:

1) <*>

2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) әлеуметтiк қызметкерлер қызметiнiң функциялары мен сипатын айқындайды, мамандықтардың тiзбесi мен оларға қойылатын бiлiктiлiк талаптарын белгiлейдi, әлеуметтiк қызметкерлерге әдiстемелiк көмек көрсетедi;

4) арнаулы әлеуметтiк қызмет көрсетудiң әлеуметтiк нормативтерiн, түрлерi мен нысандарын әзiрлейдi;

5) <*>

6) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

7) әлеуметтiк қызмет көрсетудiң стандарттарын, тегiн әлеуметтiк қызмет көрсетудiң тәртiбiн әзiрлейдi;

8) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдарының құзыретi

1. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi өкiлдi органдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету жөніндегі өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2. Облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары:

1) мүгедектігі бар адамдар қатарындағы кемтар балаларға үйде әлеуметтiк көмек көрсету бөлiмшесi туралы ережені әзiрлейдi, үйде әлеуметтiк көмек көрсету бөлiмшелерiн құрады;

2) кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау мәселелерiмен айналысатын мемлекеттiк ұйымдарды материалдық-техникалық қамтамасыз етудi жүзеге асырады;

3) босандыру қызметтерін көрсететін денсаулық сақтау субъектілерінде (объектілерінде), медициналық-санитариялық алғашқы көмек және (немесе) консультациялық-диагностикалық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарында скрининг ұйымдастырады;

4) скрининг нәтижелерiн және "қатер" тобындағы балаларды ата-анасының немесе өзге заңды өкілдерінің келісуімен психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияларға жiберудi қамтамасыз етедi;

5) кемтар балаларды арнаулы бiлiм беру ұйымдарында оқытуды ұйымдастырады және оларды басқа бiлiм беру ұйымдарында оқыту үшiн жағдай жасайды;

6) <*>

7) арнаулы бiлiм беру ұйымдары мен психикалық және (немесе) дене кемiстiктерiн анықтау, есепке алу мен түзеу салаларында жұмыс iстейтiн кадрларды қайта даярлауды, бiлiктiлiгiн арттыруды және аттестаттауды жоспарлайды және ұйымдастырады;

8) ауыр кемiстiктерi бар балаларға күтiм жасау жөнiндегi әлеуметтiк көмектi ұйымдастыру мен көрсету жөнiндегi қызметтi үйлестiредi;

9) жалпы мемлекеттiк стандарттарды сақтай отырып, кепiлдiктi медициналық қызмет көрсетiлу және тегiн бiлiм алу құқықтарын iске асыруды, сондай-ақ әлеуметтiк көмек алуды және арнаулы әлеуметтiк қызмет көрсетiлудi қамтамасыз етедi;

10) кемтар балаларды тәрбиелеп отырған отбасыларының құқықтарын қорғауды және оларға консультациялық көмек берудi қамтамасыз етедi;

11) кемтар балалардың жұмысқа орналасуына жәрдемдеседi;

12) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

3. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкiмiнiң шешiмiмен: елу мың балаға арналған психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялар – республикалық және облыстық маңызы бар қалаларда, астанада, сондай-ақ аудан орталықтарында; оңалту орталықтары – республикалық және облыстық маңызы бар қалаларда, астанада; психологиялық-педагогикалық түзету кабинеттерi республикалық және облыстық маңызы бар қалаларда, астанада, сондай-ақ аудан орталықтарында құрылады.

Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.12.2015 № 433-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 165-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. КЕМТАР БАЛАЛАРFА ӘЛЕУМЕТТIК ЖӘНЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТҮЗЕУ АРҚЫЛЫ ҚОЛДАУ КӨРСЕТУ ЖӨНIНДЕГI ҚЫЗМЕТ

9-бап. Кемтар балаларға медициналық, арнаулы бiлiм беру және арнаулы әлеуметтiк қызметтердi көрсететiн ұйымдар

1. Медициналық қызметтерді профилактикалық, диагностикалық, емдеу, оңалту және паллиативтік бағыты бар денсаулық сақтау субъектілері көрсетеді.

2. Медициналық қызметтерге:

1) "қатер" (скрининг) тобындағы балаларды анықтау мақсатымен жас сәби балаларды жаппай стандартты тексеру;

2) туа бiткен, тұқым қуалаған және жүре пайда болған патологияның тереңдетiлген диагностикасы;

3) психика-дене дамуында ауытқулары бар балаларды медициналық түзеу және оңалту;

4) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес көрсетiлетiн өзге де қызметтер жатады.

3. Мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған арнаулы бiлiм беру қызметтерiн Қазақстан Республикасының бiлiм беру туралы заңнамасында белгiленген тәртiппен арнаулы ұйымдар: психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялар, психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеттерi, оңалту орталықтары, логопедтiк пункттер, балалар бақшалары және басқа да білім беру ұйымдары көрсетедi.

4. Көрсетілетін арнаулы білім беру қызметтеріне:

1) ерекше білім беру қажеттіліктерін бағалау мақсатында балаларды тереңдетіп және кешенді зерттеп-қарау;

2) мүмкіндігі шектеулі балаларды арнаулы психологиялық-педагогикалық қолдау;

3) арнаулы оқу бағдарламалары бойынша оқыту және тәрбие беру;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес көрсетілетін өзге де қызметтер жатады.

5. Білім беру, денсаулық сақтау және халықты әлеуметтік қорғау ұйымдары арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсететiн ұйымдар болып табылады.

6. Арнаулы әлеуметтiк қызметтер көрсетуге:

1) Қазақстан Республикасының әлеуметтік қорғау туралы заңнамасында белгiленген тәртiппен әлеуметтiк көмек көрсету;

2) протездеу және протез-ортопедия бұйымдарымен қамтамасыз ету жөнiндегi қызметтердi көрсету;

3) арнаулы техникалық және компенсаторлық құралдармен қамтамасыз ету;

4) кемтар балаларды тәрбиелеп отырған отбасыларына консультациялық көмек көрсету;

5) әлеуметтiк қызметкерлердiң қызметтер көрсетуi жатады.

Әлеуметтiк қызметкерлердiң құқықтық мәртебесi Қазақстан Республикасының заң актiлерiмен белгiленедi.

Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.07.27 № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.12.2015 № 433-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялар

1. Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультация балаларды зерттеп-қарауды және оларға консультация беруді, ерекше білім беру қажеттіліктерін және білім алу үшін арнаулы жағдайларды бағалауды, білім беру бағдарламасын айқындауды жүзеге асыратын, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі балаларды арнаулы психологиялық-педагогикалық қолдауға жіберетін білім беру ұйымы болып табылады.

Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялардың қызметiн ұйымдастыру азаматтардың денсаулығын сақтау саласындағы және халықты әлеуметтiк қорғау саласындағы уәкiлеттi органдармен келiсе отырып бiлiм беру саласындағы уәкiлеттi орган бекiтетiн ережелермен айқындалады.

2. Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялар мүмкіндігі шектеулі балаларды арнаулы білім беру ұйымдары мен басқа да ұйымдарға медициналық, арнаулы бiлiм және арнаулы әлеуметтiк қызметтердi алуы үшiн ата-аналарының және өзге де заңды өкiлдерiнiң келiсiмiмен ғана жiбередi.

Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi); 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Кемтар балаларға бiлiм берудi ұйымдастыру

1. Алып тасталды – ҚР 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Кемтар балалардың Қазақстан Республикасының бiлiм туралы заңдарында белгiленген тәртiппен бiлiм алуға құқығы бар.

Мемлекет кемтар балаларды кәсiби даярлауға жәрдемдеседi.

3. Арнаулы білім беру ұйымдары тірек-қимыл аппараты, көру және (немесе) есту және (немесе) сөйлеу қабілеті бұзылған, интеллектісі, эмоциялық-сана жағынан ауытқушылығы бар балалардың білім алуы үшін ымдау тілін, Брайль әліпбиін, басқа да баламалы қаріптерді, қарым-қатынас жасау және оқыту әдістерін пайдалана отырып арнаулы жағдайлар жасайды.

Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.07.27 № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.07 № 222-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 03.12.2015 № 433-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 294-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Мемлекеттiк статистикалық есептiлiк

Ескерту. 12-бап алынып тасталды - ҚР 2010.03.19 № 258-IV Заңымен.

13-бап. Әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау iсiн қаржыландыру

Әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау iсiн қаржыландыру бюджет қаражаты есебiнен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған өзге де көздерден жүзеге асырылады.

Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

14-бап. Кемтар балаларды еңбекке даярлау және оларға кәсiби бiлiм беру

1. Кемтар балалар Қазақстан Республикасының бiлiм беру туралы заң актiлерiне сәйкес кәсiби бiлiм ала алады.

2. Кемтар балаларды еңбекке даярлау отбасында, арнаулы бiлiм беру ұйымдарында жүргiзiледi. Кемтар балалардың болашақ кәсiби қызметiнiң мүмкiндiктерi мен сипатын айқындау үшiн кәсiби-консультациялық орталықтарда, арнаулы бiлiм беру ұйымдарында кәсiби диагностика жүргiзiледi.

3. Мүмкіндігі шектеулі балаларға техникалық және кәсіптік білім беру арнаулы білім беру ұйымдарында жүзеге асырылады.

Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13, 2007.07.27 № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-тарау. КЕМТАР БАЛАЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ, ОЛАРДЫҢ АТА-АНАЛАРЫНЫҢ ЖӘНЕ ӨЗГЕ ДЕ ЗАҢДЫ ӨКIЛДЕРIНIҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МIНДЕТТЕРI

15-бап. Кемтар балалардың құқықтары

1. Кемтар балалардың:

1) әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдауды кепiлдiктi түрде тегiн алуға;

2) денсаулық сақтау субъектілерінде, психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияларда немесе медициналық-әлеуметтiк сараптама бөлiмдерiнде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен тегiн зерттеп-қаралуға және тегін медициналық көмек алуға;

3) дене немесе психикалық кемiстiктерi байқалған сәттен бастап, оның көрiну дәрежесiне қарамастан, психологиялық-медициналық-педагогикалық консультация қорытындысына сәйкес тегiн медициналық-психологиялық-педагогикалық түзеуге;

4) медициналық айғақтамалары бойынша Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен протез-ортопедия бұйымдарымен және аяқ киiммен, арнайы қарпi бар баспа басылымдарымен, дыбыс күшейткiш аппаратурамен және сигнал бергiш құралдармен, компенсаторлық техникалық құралдармен тегiн қамтамасыз етiлуге;

5) психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялардың қорытындысына сәйкес арнаулы бiлiм беру ұйымдарында немесе мемлекеттiк білім беру ұйымдарында тегiн мектепалды және жалпы орта бiлiм алуға;

6) мемлекеттiк білім беру ұйымдарында мемлекеттiк бiлiм беру бағдарламалары шегiнде конкурстық негiзде тегiн техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары бiлiм алуға;

7) оқу бiтiргеннен кейiн алған бiлiмiне және (немесе) кәсiби даярлығына сәйкес Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалатын тәртіппен жұмысқа орналасуға;

8) денсаулық сақтау ұйымдарында бірінші кезекте қызмет көрсетілуіне құқығы бар.

2. Бюджеттен қаржыландыру арқылы мемлекеттiк тегiн бiлiм алу, бiлiм беру гранттарын алу конкурсына қатысқан кезде көрсеткiштерi басқалармен бiрдей болған жағдайда, медициналық-әлеуметтiк сараптау бөлiмдерiнiң қорытындысына сәйкес тиiстi бiлiм беру ұйымдарында бiлiм алуына болатын бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдар, бала кезінен мүгедектігі бар адамдар басым құқыққа ие болады.

3. Жетiмдер қатарындағы және ата-анасының қамқорлығынсыз қалып, толықтай мемлекет қамтамасыз ететiн кемтар балалар арнаулы бiлiм беру ұйымдарында болуын аяқтағаннан кейiн және кәмелеттiк жасқа жеткен соң, жергiлiктi атқарушы органдар оларды заңдарда белгiленген тәртiппен тұрғын үймен қамтамасыз етедi.

Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2007.07.27 № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 26.06.2021 № 56-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Кемтар балалардың ата-аналары мен өзге де заңды өкілдерiнiң құқықтары

Кемтар балалардың ата-аналарының және өзге де заңды өкілдерiнiң:

1) баланы психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияларда куәландыру кезiнде қатысуға;

2) баланы тексерудiң нәтижелерi, жеке әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдаудың мақсаттары мен нәтижелерi туралы дұрыс ақпарат алуға, медициналық, арнаулы бiлiм берумен және арнаулы әлеуметтiк қызметтер көрсетумен айналысатын органдар мен ұйымдардан консультациялар алуға;

3) өз балаларының Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау алуына;

4) мүгедектігі бар балалар қатарындағы кемтар балаларды жеке оқыту жоспары бойынша үйде оқытуға жұмсаған шығындарын жергілікті өкілді органдардың шешімімен айқындалатын тәртiппен және мөлшерлерде өндіріп алуға құқығы бар.

Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Кемтар балалардың ата-аналары мен өзге де заңды өкілдерiнiң мiндеттерi

1. Кемтар балалардың ата-аналары мен өзге де заңды өкілдерi, заңдарда белгiленген мiндеттерден басқа, өздерiнiң балаларын асырауды, тәрбиелеудi, бiлiм берудi, медициналық байқаудан өткiзудi, емдетудi қамтамасыз етуге, оларға күтiм жасауға, олардың құқықтары мен мүдделерiн қорғауға оңалтудың жеке бағдарламасын iске асыруға қатысуға тиіс.

2. Кемтар балалардың ата-аналары мен өзге де заңды өкілдерi балаларына күтiм жасау мен оларды тәрбиелеу жөнiндегi мiндеттерiн орындаудан жалтарғаны, оларға қатыгездiк көрсеткенi, олардың денсаулығына зақым келтiргенi үшiн Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жауаптылықта болады.

5-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

18-бап. Қазақстан Республикасының кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау саласындағы заңдарын бұзғаны үшiн жауаптылық

Қазақстан Республикасының кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау саласындағы заңдарының бұзылуына кiнәлi тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жауаптылықта болады.

19-бап. Осы Заңды қолданысқа енгiзу тәртiбi

Осы Заң 2003 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының Президентi