Об органах военной полиции

Закон Республики Казахстан от 21 февраля 2005 года N 32. Утратил силу Законом Республики Казахстан от 14 марта 2023 года № 205-VII.

Сноска. Утратил силу Законом РК от 14.03.2023 № 205-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

ОГЛАВЛЕНИЕ

Настоящий Закон устанавливает правовые основы, принципы, задачи и систему органов военной полиции Вооруженных Сил, органов национальной безопасности и внутренних дел Республики Казахстан (далее - органы военной полиции).

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Статус органов военной полиции

Органы военной полиции являются специальными воинскими подразделениями, организационно входящими в состав Вооруженных Сил, органов национальной безопасности, Национальной гвардии Республики Казахстан и осуществляющими функции по обеспечению правопорядка в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан.

Сноска. Статья 1 в редакции Закона РК от 10.01.2015 № 275-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Правовая основа деятельности органов военной полиции

Правовую основу деятельности органов военной полиции составляют Конституция Республики Казахстан, настоящий Закон, иные нормативные правовые акты Республики Казахстан, а также международные договоры, ратифицированные Республикой Казахстан.

Статья 3. Принципы деятельности органов военной полиции

Деятельность органов военной полиции строится на принципах законности, единоначалия, гласности, равенства всех перед законом, уважения и соблюдения прав и свобод человека и гражданина.

Статья 4. Система и структура органов военной полиции

1. Органы военной полиции создаются в Вооруженных Силах, органах национальной безопасности и Национальной гвардии Республики Казахстан.

2. Министр обороны, Министр внутренних дел, Председатель Комитета национальной безопасности Республики Казахстан осуществляют руководство деятельностью органов военной полиции, принимают решения о проведении организационно-штатных мероприятий, утверждают структуру и штатную численность, а также принимают подзаконные нормативные правовые акты в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

3. Исключен Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 4 с изменениями, внесенными законами РК от 10.01.2015 № 275-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5. Задачи органов военной полиции

Задачами органов военной полиции являются:

1) обеспечение правопорядка в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан;

2) профилактика, предупреждение, выявление, пресечение и раскрытие преступлений и правонарушений в пределах компетенции, установленной законами Республики Казахстан;

2-1) предупреждение коррупции и выявление административных коррупционных правонарушений в пределах компетенции, установленной законами Республики Казахстан;

3) выявление обстоятельств, способствовавших совершению преступлений и правонарушений;

4) производство досудебного расследования в соответствии с уголовно-процессуальным законодательством Республики Казахстан;

5) розыск военнослужащих, скрывающихся от органов дознания, следствия и суда, а также самовольно оставивших месторасположение воинских частей;

6) обеспечение безопасности дорожного движения транспортных средств органов национальной безопасности, Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан;

7) исполнение в предусмотренных законодательством случаях задержания военнослужащих с содержанием на гауптвахте, а также исполнение административного взыскания в виде административного ареста;

7-1) осуществление государственной регистрации механических транспортных средств и прицепов к ним Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан, за исключением Сил особого назначения Службы государственной охраны Республики Казахстан, с выдачей соответствующих документов и государственных регистрационных номерных знаков;

7-2) проведение обязательного технического осмотра механических транспортных средств и прицепов к ним, зарегистрированных в органах военной полиции;

7-3) производство по делам об административных правонарушениях в пределах компетенции, установленной законами Республики Казахстан;

8) осуществление иных задач, возложенных на них настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Кроме того, задачами органов военной полиции Комитета национальной безопасности являются:

1) производство досудебного расследования по делам об уголовных правонарушениях, совершенных военнослужащими и сотрудниками специальных государственных органов, в соответствии с уголовно-процессуальным законодательством Республики Казахстан;

2) производство по делам об административных правонарушениях (в части нарушений правил дорожного движения, совершенных лицами, управляющими транспортными средствами специальных государственных органов);

3) охрана объектов органов национальной безопасности Республики Казахстан, в том числе с использованием вооружения, специальных средств, систем безопасности и иных технических средств, а также обеспечение на указанных объектах пропускного и внутриобъектового режимов в порядке и пределах, определяемых Председателем Комитета национальной безопасности Республики Казахстан;

4) координация деятельности органов национальной безопасности Республики Казахстан в сфере производства по делам об административных правонарушениях в порядке и пределах, определяемых Председателем Комитета национальной безопасности Республики Казахстан.

Задачей органов военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан также является осуществление внутреннего контроля за организацией службы суточного наряда, внутренней и гарнизонной служб в воинских частях Вооруженных Сил Республики Казахстан.

Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2009 N 177-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2020 № 375-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 6. Взаимодействие и сотрудничество органов военной полиции с государственными органами и организациями, должностными лицами

1. Органы военной полиции осуществляют свою деятельность во взаимодействии с правоохранительными и другими государственными органами Республики Казахстан в пределах, установленных законодательством, и взаимно информируют друг друга по вопросам, относящимся к их компетенции.

Порядок организации и осуществления взаимодействия органов военной полиции с государственными органами, их структурными подразделениями и подведомственными организациями определяется совместными нормативными правовыми актами соответствующих государственных органов.

2. Командование воинских формирований, органы военного управления и военнослужащие обязаны оказывать содействие органам военной полиции в решении возложенных на них задач.

Сноска. Статья 6 с изменением, внесенным Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Полномочия органов военной полиции

Статья 7. Полномочия органов военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан

Производство досудебного расследования в отношении военнослужащих Вооруженных Сил, органов управления и воинских частей гражданской обороны уполномоченного органа в сфере гражданской защиты осуществляется органами военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан.

Сноска. Статья 7 в редакции Закона РК от 29.06.2021 № 58-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7-1. Полномочия органов военной полиции Комитета национальной безопасности

1. Полномочия органов военной полиции Комитета национальной безопасности в части производства досудебного расследования распространяются на военнослужащих и сотрудников специальных государственных органов.

2. Органы военной полиции Комитета национальной безопасности для выполнения возложенных на них задач в пределах полномочий и порядке, установленных законом, вправе задерживать транспортные средства органов национальной безопасности, запрещать их эксплуатацию до устранения причин, послуживших основанием для такого запрета, а также при наличии неисправностей и условий, перечень которых утверждается Правительством Республики Казахстан, запрещать эксплуатацию транспортных средств органов национальной безопасности, которые имеют скрытые, поддельные, измененные номера узлов и агрегатов либо государственные регистрационные номерные знаки, а равно при несоответствии маркировки транспортных средств данным, указанным в регистрационных документах, отстранять от управления транспортными средствами органов национальной безопасности лиц, находящихся в состоянии алкогольного, наркотического и токсикоманического опьянения, и направлять их на медицинское обследование в порядке и случаях, установленных законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Глава 2 дополнена статьей 7-1 в соответствии с Законом РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); в редакции Закона РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Права органов военной полиции

Органы военной полиции для выполнения возложенных на них задач в пределах полномочий и порядке, установленном законом, вправе:

1) требовать от военнослужащих, граждан, пребывающих в запасе, во время прохождения ими воинских сборов, а также лиц гражданского персонала воинских частей, соединений, учреждений в связи с исполнением ими служебных обязанностей соблюдения общественного порядка, правил ношения военной формы одежды, прекращения противоправных действий и действий, препятствующих осуществлению задач и функций органов военной полиции;

2) при совершении правонарушений военнослужащими и гражданами, пребывающими в запасе, во время прохождения ими воинских сборов, а на территории воинских частей (военных объектов) и гарнизонов иными лицами проверять документы, удостоверяющие их личность, принимать меры, обеспечивающие прекращение правонарушения;

3) по имеющимся в производстве материалам и уголовным делам вызывать военнослужащих и иных граждан в органы военной полиции, получать от них объяснения, документы или их копии, производить допросы и иные следственные действия, а также в установленном законом порядке подвергать приводу лиц, уклоняющихся от явки без уважительной причины;

4) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке задерживать военнослужащих, подозреваемых в совершении уголовного правонарушения, а также обвиняемых или подсудимых, скрывающихся от органов дознания, предварительного следствия или суда;

5) проводить личный досмотр задержанных лиц, указанных в подпункте 4) настоящей статьи, досмотр их вещей, документов, транспортных средств, изымать в установленном законодательством Республики Казахстан порядке предметы, находящиеся в незаконном обороте;

6) задерживать и доставлять в учреждения органов военной полиции или по месту службы военнослужащих, грубо нарушающих воинскую дисциплину или общественный порядок;

7) осуществлять производство по делам об административных правонарушениях в отношении военнослужащих и граждан, пребывающих в запасе, во время прохождения ими воинских сборов в соответствии с законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях;

8) передавать материалы о дисциплинарных проступках, совершенных военнослужащими, а также гражданами, пребывающими в запасе, во время прохождения ими воинских сборов на рассмотрение соответствующих командиров (начальников) воинских частей;

9) производить досудебное расследование в пределах полномочий, установленных уголовно-процессуальным законодательством Республики Казахстан;

10) при преследовании лиц, подозреваемых в совершении уголовных правонарушений, угрожающих безопасности граждан, входить беспрепятственно в жилые и иные помещения граждан, на принадлежащие им земельные участки, на территории и в помещения государственных органов и организаций (кроме представительств иностранных государств и международных организаций, обладающих дипломатическим иммунитетом) и осматривать их либо при наличии достаточных оснований полагать, что там совершено или совершается уголовное правонарушение, с последующим уведомлением об этом прокурора в течение двадцати четырех часов;

11) беспрепятственно и безвозмездно получать по находящимся в производстве уголовным делам информацию и материалы от государственных органов и организаций с соблюдением требований, установленных законодательством Республики Казахстан;

12) вносить в пределах своей компетенции военному командованию и иным должностным лицам представления по устранению обстоятельств, способствующих совершению преступлений и правонарушений;

13) в безотлагательных случаях в служебных целях пользоваться средствами связи независимо от их местонахождения и принадлежности;

14) при проведении мероприятий по розыску и задержанию военнослужащих, самовольно оставивших месторасположение воинской части с оружием, по согласованию с правоохранительными органами самостоятельно устанавливать контрольно-пропускные пункты;

15) задерживать транспортные средства Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан, отстранять от управления военными транспортными средствами лиц, находящихся в состоянии алкогольного, наркотического и токсикоманического опьянения, и направлять их на медицинское обследование в порядке и случаях, установленных законодательством Республики Казахстан;

16) при проведении мер по задержанию лиц, подозреваемых в совершении уголовного правонарушения, а также при обстоятельствах, угрожающих жизни и здоровью людей, по согласованию с уполномоченным органом по обеспечению безопасности дорожного движения ограничивать или запрещать движение транспорта и пешеходов на отдельных участках улиц, автомобильных дорог и других территориях;

17) в координации с уполномоченным органом по обеспечению безопасности дорожного движения регулировать дорожное движение на автомобильных дорогах и улицах во время прохождения колонн военных транспортных средств, организовывать и обеспечивать сопровождение этих колонн и транспортных средств специального назначения;

18) проверять в воинских частях и военных учреждениях исполнение контрольных и профилактических мероприятий по обеспечению безопасности дорожного движения;

18-1) проверять в воинских частях и военных учреждениях соблюдение военнослужащими требований законодательства Республики Казахстан о противодействии коррупции;

19) при отсутствии иных возможностей использовать воинский транспорт для проезда к месту происшествия, доставления в лечебные учреждения военнослужащих и граждан, нуждающихся в экстренной медицинской помощи;

20) иметь специальное помещение – гауптвахту для содержания военнослужащих, задержанных органами военной полиции либо находящихся под следствием и судом, либо для применения ареста;

21) осуществлять иные права, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Органы военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан для выполнения возложенных на них задач в пределах компетенции вправе осуществлять внутренний контроль за организацией службы суточного наряда, внутренней и гарнизонной служб в воинских частях Вооруженных Сил Республики Казахстан.

Кроме того, органы военной полиции Комитета национальной безопасности вправе проверять в органах национальной безопасности Республики Казахстан исполнение контрольных и профилактических мероприятий по обеспечению безопасности дорожного движения.

Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 26.05.2008 N 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 10.07.2009 N 177-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 83-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9. Обязанности органов военной полиции

Органы военной полиции в соответствии с поставленными перед ними задачами и в пределах полномочий обязаны:

1) защищать права и свободы военнослужащих и других граждан от противоправных посягательств;

2) обеспечивать правопорядок в гарнизонах, предупреждать, выявлять, раскрывать и пресекать воинские преступления и иные правонарушения, устанавливать обстоятельства, способствующие их совершению;

3) рассматривать обращения граждан, вести учет и анализировать оперативную информацию о преступлениях и правонарушениях, совершенных военнослужащими и гражданами, пребывающими в запасе, во время прохождения ими воинских сборов, а также о происшествиях в воинских частях и гарнизонах;

4) во взаимодействии с другими правоохранительными органами осуществлять розыск военнослужащих, самовольно оставивших месторасположение воинской части, совершивших уголовные правонарушения, скрывшихся от органов дознания, предварительного следствия и суда, уклоняющихся от исполнения уголовного наказания, и в иных случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан;

5) производить в установленном уголовно-процессуальным законодательством Республики Казахстан порядке досудебное расследование по делам об уголовных правонарушениях, совершенных военнослужащими, проходящими воинскую службу по призыву или контракту; гражданами, пребывающими в запасе, во время прохождения ими воинских сборов; лицами гражданского персонала воинских частей, соединений, учреждений в связи с исполнением ими служебных обязанностей или находящимися в расположении этих частей, соединений и учреждений;

6) осуществлять в пределах своей компетенции контроль за дорожным движением военных транспортных средств и соблюдением правил их эксплуатации;

7) выполнять в установленном законом порядке поручения следователя, указания прокурора, решения суда;

8) осуществлять производство по делам об административных правонарушениях, отнесенных к компетенции органов военной полиции;

9) обеспечивать правопорядок и безопасность при ликвидации чрезвычайных ситуаций;

10) оказывать содействие военному командованию в обеспечении воинской дисциплины среди военнослужащих;

11) оказывать помощь гражданам, пострадавшим от противоправных посягательств, происшествий и несчастных случаев, а также находящимся в беспомощном либо ином состоянии, опасном для их здоровья и жизни;

12) участвовать в соответствии с законодательством Республики Казахстан в обеспечении режима чрезвычайного или военного положения, выполнять отдельные задачи в системе территориальной обороны Республики Казахстан в военное время;

13) задерживать военнослужащих в предусмотренных законодательством случаях с содержанием их на гауптвахте;

14) по письменным требованиям органов, ведущих уголовный процесс, обеспечивать конвоирование содержащихся под стражей для проведения следственных действий;

15) осуществлять иные обязанности, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 22.05.2007 N 255 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Статья 9-1. Компетенция уполномоченных органов

1. Министерство обороны Республики Казахстан разрабатывает и утверждает:

1) правила организации деятельности органов военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан по обеспечению безопасности дорожного движения транспортных средств Вооруженных Сил Республики Казахстан;

2) правила организации и обеспечения сопровождения колонн военных транспортных средств и транспортных средств специального назначения, регулирования дорожного движения на автомобильных дорогах и улицах во время прохождения этих колонн;

3) правила внутреннего распорядка и порядка содержания подозреваемых и обвиняемых на гауптвахте органов военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан;

4) правила отбывания военнослужащими административного ареста на гауптвахте органов военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан;

5) правила внутреннего распорядка и порядка содержания осужденных на гауптвахте органов военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан;

6) правила организации деятельности патрульно-постовой службы органов военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан;

7) правила осуществления мер безопасности органами военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан;

8) правила служебной этики военнослужащих органов военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан;

9) правила организации службы войск в Вооруженных Силах Республики Казахстан;

10) правила организации розыска военнослужащих, скрывающихся от органов дознания, следствия и суда, а также самовольно оставивших месторасположение воинских частей Вооруженных Сил Республики Казахстан.

2. Комитет национальной безопасности разрабатывает и утверждает:

1) правила отбывания военнослужащими административного ареста на гауптвахте органов военной полиции Комитета национальной безопасности;

2) правила организации и проведения патрулирований органами военной полиции Комитета национальной безопасности.

Сноска. Глава 2 дополнена статьей 9-1 в соответствии с Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Ответственность сотрудников органов военной полиции

1. Военнослужащие органов военной полиции за совершение правонарушений несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Порядок привлечения военнослужащих органов военной полиции к ответственности за нарушения воинской дисциплины устанавливается воинскими уставами.

2. Действия (бездействие) сотрудников органов военной полиции могут быть обжалованы в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 22.05.2007 N 255 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Глава 3. Применение сотрудниками органов военной полиции огнестрельного оружия, специальных средств и физической силы

Статья 11. Применение огнестрельного оружия

1. Применение огнестрельного оружия является крайней мерой и допускается в случае, когда другие меры оказались неэффективными или если по условиям обстановки применение других мер является невозможным.

2. Сотрудники органов военной полиции имеют право применять огнестрельное оружие в случаях:

1) защиты военнослужащих, других граждан от преступного посягательства, а равно освобождения заложников;

2) отражения нападения на сотрудников органов военной полиции или членов их семей, лиц, выполняющих служебный и общественный долг по охране правопорядка;

3) отражения нападения на объекты, находящиеся под охраной, конвой, помещения, сооружения, транспортные средства, в том числе воздушные и морские суда воинских частей, а также для освобождения их в случае захвата;

4) задержания лиц, застигнутых при совершении уголовного правонарушения и (или) оказавших сопротивление, совершивших побег из-под стражи, а также для задержания вооруженного лица;

5) остановки военного транспортного средства путем его повреждения, если водитель не подчиняется законным требованиям сотрудников органов военной полиции и создает угрозу жизни либо здоровью военнослужащих и граждан;

6) защиты от нападения животных;

7) подачи сигналов тревоги или вызова помощи;

8) необходимой обороны и крайней необходимости.

3. Запрещается применять огнестрельное оружие в отношении женщин и несовершеннолетних, кроме случаев совершения ими вооруженного нападения, оказания вооруженного сопротивления, захвата заложников, транспортных средств либо группового нападения.

4. Во всех случаях применения огнестрельного оружия сотрудники органов военной полиции обязаны принять необходимые меры для обеспечения безопасности окружающих, оказания неотложной медицинской помощи пострадавшим, доложить непосредственному начальнику о применении оружия.

5. О каждом случае применения сотрудниками органов военной полиции огнестрельного оружия, повлекшем гибель людей или иные тяжкие последствия, незамедлительно информируется военный прокурор.

6. По каждому факту применения огнестрельного оружия проводится служебное расследование. В случае установления факта неправомерного применения огнестрельного оружия виновный несет ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 11 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Статья 12. Применение специальных средств и физической силы

1. Сотрудники органов военной полиции имеют право применять физическую силу и специальные средства, в том числе боевые приемы борьбы, наручники, резиновые палки, устройства для вскрытия помещений, принудительной остановки транспорта, служебных собак, а также специальные транспортные средства, перечень которых определяется первыми руководителями центральных государственных органов в области Вооруженных Сил, органов национальной безопасности и Национальной гвардии Республики Казахстан, в случаях:

1) защиты военнослужащих, других лиц и самозащиты от нападения и иных действий, создающих угрозу их жизни и здоровью;

2) пресечения массовых беспорядков в воинских частях, а также групповых нарушений общественного порядка и воинской дисциплины военнослужащими;

3) отражения нападения на военные городки, объекты, строения, помещения, сооружения и военные транспортные средства или их освобождения в случае захвата;

4) задержания правонарушителей, если они оказывают неповиновение или сопротивление сотрудникам военной полиции, иным лицам, выполняющим возложенные на них обязанности по соблюдению воинской дисциплины и охране общественного порядка, для их доставления в воинские части и гауптвахты, конвоирования и охраны задержанных, заключенных под стражу лиц, если имеются достаточные основания полагать, что они могут совершить побег, причинить вред окружающим или себе;

5) проведения профилактических мероприятий, направленных на предупреждение и выявление фактов незаконного хранения наркотических средств, психотропных веществ и прекурсоров, хищения и утраты оружия, боеприпасов, взрывчатых веществ, а также розыска военнослужащих.

2. Запрещается применять специальные средства и физическую силу в отношении женщин, лиц с явными признаками инвалидности и малолетних, кроме случаев совершения ими нападения, угрожающего жизни и здоровью окружающих, группового нападения либо оказания вооруженного сопротивления.

3. О каждом случае применения сотрудниками органов военной полиции специальных средств и физической силы, повлекшем гибель людей или иные тяжкие последствия, незамедлительно информируется военный прокурор.

Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.01.2015 № 275-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. Кадровый состав, социальная и правовая защита сотрудников органов военной полиции

Статья 13. Кадровый состав органов военной полиции

1. Органы военной полиции комплектуются военнослужащими и гражданским персоналом в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. Военнослужащие и иные лица, призываемые для прохождения службы в органах военной полиции, перед назначением на должности проходят обязательную специальную проверку в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Лица, впервые поступающие на службу в органы военной полиции, в обязательном порядке проходят специальное первоначальное обучение и стажировку, для них может быть установлен испытательный срок. Порядок и условия прохождения ими испытательного срока и стажировки определяются Министром обороны, Министром внутренних дел, Председателем Комитета национальной безопасности Республики Казахстан.

3. На службу в органы военной полиции не могут быть приняты лица в случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан, регламентирующими прохождение воинской службы или службы в соответствующих органах, в структуру которых входит военная полиция.

4. Вопросы приема на работу и условия труда гражданского персонала органов военной полиции регулируются трудовым законодательством Республики Казахстан и законодательством Республики Казахстан о государственной службе.

Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 15.05.2007 N 253 ; от 26.05.2008 N 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 14. Социальная и правовая защита военнослужащих органов военной полиции

1. На военнослужащих органов военной полиции распространяется законодательство Республики Казахстан, регламентирующее прохождение воинской службы, устанавливающее правовые и cоциальные гарантии, льготы, медицинское, пенсионное и другие виды обеспечения, а также не противоречащее этим условиям законодательство Республики Казахстан, регламентирующее прохождение службы в соответствующих органах, в структуру которых входит военная полиция.

2. Сотрудники органов военной полиции являются представителями государственной власти и находятся под защитой государства, им выдаются служебные удостоверения и нагрудные знаки установленного образца.

3. Воспрепятствование выполнению сотрудниками органов военной полиции возложенных на них обязанностей, оскорбление, сопротивление, угроза насилием или посягательство на их жизнь, здоровье, честь и достоинство, имущество в связи с исполнением ими своих должностных обязанностей влекут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 15. Надзор за соблюдением законности в деятельности органов военной полиции

Надзор за соблюдением законности в деятельности органов военной полиции осуществляют Генеральный прокурор Республики Казахстан и подчиненные ему военные прокуроры.

Президент Республики Казахстан

Әскери полиция органдары туралы

Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 21 ақпандағы N 32 Заңы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2023 жылғы 14 наурыздағы № 205-VII Заңымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР 14.03.2023 № 205-VII Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

МАЗМҰНЫ

Осы Заң Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi, ұлттық қауiпсiздiк және iшкi iстер органдары әскери полициясы органдарының (бұдан әрi - әскери полиция органдары) құқықтық негiздерiн, принциптерiн, мiндеттерiн және жүйесiн белгiлейдi.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Әскери полиция органдарының мәртебесi

Әскери полиция органдары Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң, ұлттық қауiпсіздiк органдарының, Ұлттық ұланының құрамына ұйымдық тұрғыдан кiретiн және Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде, басқа да әскерлерi мен әскери құралымдарында құқық тәртібін қамтамасыз ету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын арнайы әскери бөлiмшелер болып табылады.

Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 10.01.2015 № 275-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

2-бап. Әскери полиция органдары қызметiнiң құқықтық негiзi

Әскери полиция органдары қызметiнiң құқықтық негiзiн Қазақстан Республикасының Конституциясы, осы Заң, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерi, сондай-ақ Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттар құрайды.

3-бап. Әскери полиция органдары қызметiнiң принциптерi

Әскери полиция органдарының қызметi заңдылық, дара басшылық, жариялылық, заң алдында жұрттың бәрiнiң теңдiгi, адам мен азаматтың құқықтарын және бостандықтарын құрметтеу мен сақтау принциптерiне құрылады.

4-бап. Әскери полиция органдарының жүйесi мен құрылымы

1. Әскери полиция органдары Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде, ұлттық қауiпсіздiк органдарында және Ұлттық ұланында құрылады.

2. Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі, Ішкі істер министрі, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы əскери полиция органдарының қызметіне басшылықты жүзеге асырады, ұйымдастырушылық-штаттық іс-шараларды жүргізу туралы шешімдер қабылдайды, құрылымы мен штат санын бекітеді, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес заңға тəуелді нормативтік құқықтық актілерді қабылдайды.

3. Алып тасталды - ҚР 13.06.2017 № 69-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 10.01.2015 № 275-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Әскери полиция органдарының мiндеттерi

Әскери полиция органдарының мiндеттерi:

1) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде, басқа да әскерлерi мен әскери құралымдарында құқық тәртiбiн қамтамасыз ету;

2) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген құзыреттер шегінде қылмыстар мен құқық бұзушылықтардың профилактикасы, олардың алдын алу, анықтау, жолын кесу және ашу;

2-1) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген құзырет шегінде сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және әкімшілік сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды анықтау;

3) қылмыстар және құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететiн мән-жайларды анықтау;

4) Қазақстан Республикасының қылмыстық процестік заңнамасына сәйкес сотқа дейінгі тергеп-тексеру iсiн жүргiзу;

5) анықтау, тергеу органдарынан және соттан жасырынып жүрген, сондай-ақ әскери бөлiмдер орналасқан жердi өз бетiмен тастап кеткен әскери қызметшiлердi iздестiру;

6) Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдары, Қарулы Күштері, басқа да әскерлері мен әскери құралымдары көлік құралдарының жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

7) заңнамада көзделген жағдайларда әскери қызметшiлердi гауптвахтаға жабу арқылы ұстауды орындау, сондай-ақ әкімшілік қамауға алу түріндегі әкімшілік жазаны орындау;

7-1) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің Айрықша мақсаттағы күштерін қоспағанда, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да əскерлері мен əскери құралымдарының механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін тиісті құжаттар мен мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілерін бере отырып, мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыру;

7-2) әскери полиция органдарында тіркелген механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу;

7-3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген құзыреті шегінде əкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша іс жүргізу;

8) өздеріне осы Заңмен, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарымен, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерімен жүктелген өзге де міндеттерді жүзеге асыру болып табылады.

Бұдан басқа, Ұлттық қауіпсіздік комитеті әскери полиция органдарының міндеттері:

1) арнаулы мемлекеттік органдардың әскери қызметшілері мен қызметкерлері жасаған қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы істер бойынша Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңнамасына сәйкес сотқа дейінгі тергеп-тексеру ісін жүргізу;

2) әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша (арнаулы мемлекеттік органдардың көлік құралдарын жүргізетін адамдар жасаған жол жүру қағидаларын бұзу бөлігінде) іс жүргізу;

3) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы айқындайтын тəртіппен жəне шектерде Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдарының объектілерін, оның ішінде қару-жарақты, арнайы құралдарды, қауіпсіздік жүйелерін жəне өзге де техникалық құралдарды пайдалана отырып күзету, сондай-ақ көрсетілген объектілерде рұқсаттамалық жəне объектішілік режимдерді қамтамасыз ету;

4) Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдарының әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істер бойынша іс жүргізу саласындағы қызметін Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы айқындайтын тәртіппен және шектерде үйлестіру болып табылады.

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің əскери бөлімдеріндегі тəуліктік наряд қызметін, ішкі жəне гарнизондық қызметтерді ұйымдастыруға ішкі бақылауды жүзеге асыру да Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің əскери полиция органдарының міндеті болып табылады.

Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР-ның 2009.07.10 № 177-IV, 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 № 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.04.2014 № 195-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2020 № 375-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Әскери полиция органдарының мемлекеттiк органдармен және ұйымдармен, лауазымды тұлғалармен өзара iс-қимыл жасауы және ынтымақтастығы

1. Әскери полиция органдары өз қызметiн заңнамада белгiленген шекте Қазақстан Республикасының құқық қорғау және басқа да мемлекеттiк органдарымен өзара iс-қимылда жүзеге асырады және өздерiнiң құзыретiне жататын мәселелер бойынша бiр-бiрiн хабардар етiп отырады.

Әскери полиция органдарының мемлекеттік органдармен, олардың құрылымдық бөлімшелерімен және ведомстволық бағынысты ұйымдарымен өзара іс-қимылын ұйымдастыру және жүзеге асыру тәртібі тиісті мемлекеттік органдардың бірлескен нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.

2. Әскери құралымдар қолбасшылығы, әскери басқару органдары мен әскери қызметшiлер әскери полиция органдарына оларға жүктелген мiндеттердi шешуде жәрдемдесуге мiндеттi.

Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.01.2014 № 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

2-тарау. ӘСКЕРИ ПОЛИЦИЯ ОРГАНДАРЫНЫҢ ӨКIЛЕТТIКТЕРI

7-бап. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери полиция органдарының өкілеттіктері

Қарулы Күштердің, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның азаматтық қорғанысты басқару органдары мен әскери бөлімдерінің әскери қызметшілеріне қатысты сотқа дейінгі тергеп-тексеру жүргізуді Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери полиция органдары жүзеге асырады.

Ескерту. 7-бап жаңа редакцияда – ҚР 29.06.2021 № 58-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7-1-бап. Ұлттық қауіпсіздік комитетінің əскери полиция органдарының өкілеттіктері

1. Ұлттық қауіпсіздік комитетінің əскери полиция органдарының сотқа дейінгі тергеп-тексеру ісін жүргізу бөлігіндегі өкілеттіктері арнаулы мемлекеттік органдардың əскери қызметшілері мен қызметкерлеріне қолданылады.

2. Ұлттық қауіпсіздік комитетінің əскери полиция органдары өздеріне жүктелген міндеттерді орындау үшін өкілеттіктері шегінде жəне заңда белгіленген тəртіппен ұлттық қауіпсіздік органдарының көлік құралдарын тоқтатып кідіртуге, тыйым салуға негіз болған себептер жойылғанға дейін, сондай-ақ тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін ақаулар мен жағдайлар болған кезде оларды пайдалануға тыйым салуға, тораптары мен агрегаттарының нөмірлері не мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілері жасырылған, қолдан жасалған, өзгертілген, сол сияқты көлік құралдарының таңбалануы тіркеу құжаттарында көрсетілген деректерге сəйкес келмеген кезде ұлттық қауіпсіздік органдарының көлік құралдарын пайдалануға тыйым салуға, алкогольдік, есiрткiлік жəне уытқұмарлық масаң күйдегi адамдарды ұлттық қауіпсіздік органдарының көлiк құралдарын басқарудан шеттетуге жəне Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тəртiппен жəне жағдайларда оларды медициналық зерттеп-қарауға жіберуге құқылы.

Ескерту. Заң 7-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Әскери полиция органдарының құқықтары

Әскери полиция органдары өздерiне жүктелген мiндеттердi орындау үшiн өз өкiлеттiктерi шегiнде және заңмен белгiленген тәртiпте:

1) әскери қызметшiлерден, әскери жиындардан өту уақытында запастағы азаматтардан, сондай-ақ әскери бөлiмдердiң, құрамалардың, мекемелердiң азаматтық қызметтегi адамдарынан өздерiнiң қызметтiк мiндеттерiн орындауға байланысты қоғамдық тәртiптi, әскери нысанды киiм киiп жүру ережелерiн сақтауды, құқыққа қарсы iс-әрекеттердi және әскери полиция органдарының мiндеттерi мен функцияларын жүзеге асыруға кедергi келтiретiн iс-әрекеттердi тоқтатуын талап етуге;

2) әскери қызметшiлер және әскери жиындардан өту уақытында запастағы азаматтар, ал әскери бөлiмдер (әскери объектiлер) және гарнизондар аумақтарында өзге де адамдар құқық бұзушылықтар жасаған кезде олардың жеке басын куәландыратын құжаттарын тексеруге, құқық бұзушылықты тоқтатуды қамтамасыз ететiн шаралар қолдануға;

3) iс жүргiзудегi материалдар мен қылмыстық iстер бойынша әскери қызметшiлердi және өзге де азаматтарды әскери полиция органдарына шақыруға, олардан түсiнiктемелер, құжаттар немесе солардың көшiрмелерiн алуға, жауап алуға және өзге де тергеу iс-әрекеттерiн жүргiзуге, сондай-ақ дәлелсiз себеппен келуден жалтарған адамдарды заңда белгiленген тәртiппен күштеп әкелуге;

4) қылмыстық құқық бұзушылықтың жасалуына күдікті, сондай-ақ анықтау, алдын ала тергеу органдарынан немесе соттан жасырынып жүрген айыпталушы немесе сотталушы әскери қызметшiлердi Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен ұстап алуға;

5) осы баптың 4) тармақшасында аталған, ұсталған адамдарға жеке тексеру жүргiзуге, олардың заттарын, құжаттарын, көлiк құралдарын тексеруге, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен заңсыз айналымдағы заттарды алып қоюға;

6) әскери тәртiптi немесе қоғамдық тәртiптi өрескел бұзған әскери қызметшiлердi ұстауға және әскери полиция органдары мекемелерiне немесе қызмет атқарып жатқан жерiне жеткiзуге;

7) Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес әскери қызметшiлерге, әскери жиындардан өту уақытында запастағы азаматтарға қатысты әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстер бойынша iс жүргiзудi жүзеге асыруға;

8) әскери қызметшiлер, сондай-ақ әскери жиындардан өту уақытында запастағы азаматтар жасаған тәртiптiк терiс қылықтар туралы материалдарды әскери бөлiмдердiң тиiстi командирлерiнiң (бастықтарының) қарауына беруге;

9) Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңнамасында белгiленген өкiлеттiктер шегiнде сотқа дейінгі тергеп-тексеру ісін жүргiзуге;

10) азаматтардың қауiпсiздiгiне қатер төндiретiн қылмыстық құқық бұзушылықтардың жасалуына сезiктi адамдарды қудалау кезiнде азаматтардың тұрғын үйiне және өзге де үй-жайларына, оларға тиесiлi жер учаскелерiне, мемлекеттiк органдардың және ұйымдардың аумағына және үй-жайларына (шет мемлекеттердiң және халықаралық ұйымдардың дипломатиялық иммунитетi бар өкiлдiктерiнен басқа) кедергiсiз кiруге және оларды қарап шығуға не онда қылмыстық құқық бұзушылық жасалған немесе жасалып жатыр деуге жеткiлiктi негiздер бар болған жағдайда, соңынан бұл туралы жиырма төрт сағат iшiнде прокурорды хабардар етуге;

11) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген талаптарды сақтай отырып, мемлекеттік органдардан және ұйымдардан іс жүргізуіндегі қылмыстық iстер бойынша ақпарат пен материалдарды кедергiсiз және өтеусiз алуға;

12) өз құзыретi шегiнде әскери қолбасшылыққа және өзге де лауазымды адамдарға қылмыстар мен құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететiн мән-жайларды жою жөнiнде ұсыныстар енгiзуге;

13) қызмет мақсатында кезек күттiрмейтiн жағдайларда байланыс құралдарын орналасқан жерiне және кiмге тиесiлiгiне қарамастан пайдалануға;

14) әскери бөлiм орналасқан жердi өз бетiмен тастап қаруымен кеткен әскери қызметшiлердi iздестiру және ұстау жөнiндегi ic-шараларды жүргiзу кезiнде құқық қорғау органдарымен келiсе отырып бақылау-өткiзу пункттерiн дербес орнатуға;

15) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен және жағдайларда, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң, басқа да әскерлерiнiң және әскери құралымдарының көлiк құралдарын ұстауға, алкогольмен, есiрткiмен және уытқұмарлықпен масаң күйдегi адамдарды әскери көлiк құралдарын басқарудан шеттетуге және оларды медициналық тексеруге жiберуге;

16) қылмыстық құқық бұзушылықтың жасалуына күдiктi адамдарды ұстау жөнiндегi шараларды жүргізу кезiнде, сондай-ақ адамдардың өмiрi мен денсаулығына қатер төндiретiн мән-жайлар кезiнде жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органмен келiсу бойынша көшелердiң, автомобиль жолдарының жекелеген учаскелерiнде және басқа да аумақтарда көлiктің және жаяу жүргiншiлердің жол жүрісін шектеуге немесе оған тыйым салуға;

17) әскери көлiк құралдарының колонналары өткен уақытта жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органмен үйлесiмдi түрде автомобиль жолдары мен көшелерде жол жүрісін реттеуге, осы колонналарға және арнайы мақсаттағы көлiк құралдарына iлесiп жүрудi ұйымдастыруға және қамтамасыз етуге;

18) әскери бөлiмдер мен әскери мекемелерде жол жүрiсi қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiндегi бақылау және профилактикалық iс-шараларының орындалуын тексеруге;

18-1) әскери бөлімдер мен әскери мекемелерде әскери қызметшілердің Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы заңнамасының талаптарын сақтауын тексеруге;

19) өзге мүмкiндiктер болмаған кезде оқиға болған жерге бару, шұғыл медициналық көмекке мұқтаж әскери қызметшiлер мен азаматтарды емдеу мекемелерiне жеткiзу үшiн әскери көлiктi пайдалануға;

20) әскери полиция органдары ұстап алған не тергеуде және сотта жатқан әскери қызметшілерді ұстау үшін не қамаққа алуды қолдану үшін арнайы үй-жайы – гаупвахтасы болуына;

21) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің əскери полиция органдары өздеріне жүктелген міндеттерді орындау үшін құзыреті шегінде Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің əскери бөлімдеріндегі тəуліктік наряд қызметін, ішкі жəне гарнизондық қызметтерді ұйымдастыруға ішкі бақылауды жүзеге асыруға құқылы.

Бұған қоса, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің әскери полиция органдары Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдарында жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі бақылау және профилактикалық іс-шаралардың орындалуын тексеруге құқылы.

Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2008.05.26 N 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.10. N 177-IV; 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.04.2014 № 195-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі), 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 83-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Әскери полиция органдарының мiндеттерi

Әскери полиция органдары өздерiнiң алдына қойылған мiндеттерге сәйкес және өкiлеттіктерi шегiнде:

1) әскери қызметшiлердiң және басқа да азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын құқыққа қарсы қол сұғушылықтан қорғауға;

2) гарнизондарда құқық тәртiбiн қамтамасыз етуге, әскери қылмыстардың және өзге де құқық бұзушылықтардың алдын алуға, оларды анықтауға, ашуға және жолын кесуге, олардың жасалуына ықпал ететiн мән-жайларды белгiлеуге;

3) азаматтардың өтiнiштерiн қарауға, әскери қызметшiлер және әскери жиындардан өту уақытында запастағы азаматтар жасаған қылмыстар мен құқық бұзушылықтар туралы, сондай-ақ әскери бөлiмдер мен гарнизондардағы оқиғалар туралы жедел ақпараттың есебiн жүргiзуге және оны талдауға;

4) әскери бөлiм орналасқан жердi өз бетiмен тастап кеткен, қылмыстық құқық бұзушылықтар жасаған, анықтау, алдын ала тергеу органдарынан және соттан жасырынып жүрген, қылмыстық жазаны орындаудан жалтарып жүрген әскери қызметшiлердi басқа құқық қорғау органдарымен өзара iс-қимыл жасай отырып және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де жағдайларда iздестiрудi жүзеге асыруға;

5) шақыру немесе келiсiмшарт бойынша әскери қызмет өткерiп жүрген әскери қызметшiлер; әскери жиындардан өту уақытында запастағы азаматтар; өздерiнiң қызметтiк мiндеттерiн орындауға байланысты әскери бөлiмдердiң, құрамалардың, мекемелердiң азаматтық персоналының адамдары немесе осы бөлiмдер, құрамалар және мекемелер орналасқан жерде азаматтық персонал адамдары жасаған қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы iстер бойынша Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңнамасында белгiленген тәртiппен сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүргiзуге;

6) өз құзыретi шегiнде әскери көлiк құралдарының жол жүрiсiн және оларды пайдалану ережелерiнiң сақталуын бақылауды жүзеге асыруға;

7) заңда белгіленген тәртiппен тергеушiнiң тапсырмасын, прокурордың нұсқауын, сот шешiмiн орындауға;

8) әскери полиция органдарының құзыретiне жатқызылған әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстер бойынша iс жүргізудi жүзеге асыруға;

9) төтенше жағдайларды жою кезiнде құқық тәртiбiн және қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге;

10) әскери қызметшiлер арасында әскери тәртiптi қамтамасыз етуде әскери қолбасшылыққа жәрдемдесуге;

11) құқыққа қарсы қол сұғудан, оқиғалардан және жазатайым жағдайлардан зардап шеккен, сондай-ақ шарасыз не денсаулығы мен өмiрiне қауiп төнген өзге де жағдайды бастан кешiрiп жатқан азаматтарға көмек көрсетуге;

12) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес төтенше немесе соғыс жағдайы режимiн қамтамасыз етуге қатысуға, соғыс уақытында Қазақстан Республикасының аумақтық қорғаныс жүйесiнде жекелеген мiндеттердi орындауға;

13) заңнамада көзделген жағдайларда әскери қызметшiлердi гауптвахтаға жабу арқылы ұстауға;

14) қылмыстық процесті жүргізетін органдардың жазбаша талаптары бойынша тергеу әрекеттерін жүргізу үшін күзетпен ұсталатындарды айдауылмен апаруды қамтамасыз етуге;

15) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де міндеттерді жүзеге асыруға міндетті.

Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-1-бап. Уəкілетті органдардың құзыреті

1. Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі:

1) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің əскери полиция органдарының Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері көлік құралдарының жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметін ұйымдастыру қағидаларын;

2) əскери көлік құралдарының жəне арнайы мақсаттағы көлік құралдарының колонналарына ілесіп жүруді ұйымдастыру жəне қамтамасыз ету, автомобиль жолдарымен көшелерде осы колонналар өтетін уақытта жол жүрісін реттеу қағидаларын;

3) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің əскери полиция органдарының гауптвахтасындағы ішкі тəртіптеме жəне онда күдіктілер мен айыпталушыларды ұстау тəртібі қағидаларын;

4) əскери қызметшілердің Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің əскери полиция органдарының гауптвахтасында əкімшілік қамаққа алуды өтеу қағидаларын;

5) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің əскери полиция органдарының гауптвахтасындағы ішкі тəртіптеме жəне онда сотталғандарды ұстау тəртібі қағидаларын;

6) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің əскери полиция органдарының патрульдік-бекеттік қызметінің жұмысын ұйымдастыру қағидаларын;

7) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің əскери полиция органдарының қауіпсіздік шараларын жүзеге асыруы қағидаларын;

8) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің əскери полиция органдары əскери қызметшілерінің қызметтік əдеп қағидаларын;

9) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінде əскерлер қызметін ұйымдастыру қағидаларын;

10) анықтау, тергеу органдарынан жəне соттан жасырынып жүрген, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің əскери бөлімдері орналасқан жерді өз бетінше тастап кеткен əскери қызметшілерді іздестіруді ұйымдастыру қағидаларын əзірлейді жəне бекітеді.

2. Ұлттық қауіпсіздік комитеті:

1) əскери қызметшілердің Ұлттық қауіпсіздік комитетінің əскери полиция органдарының гауптвахтасында əкімшілік қамаққа алуды өтеу қағидаларын;

2) Ұлттық қауіпсіздік комитетінің əскери полиция органдарының патрульдеуді ұйымдастыру жəне жүргізу қағидаларын əзірлейді жəне бекітеді.

Ескерту. 2-тарау 9-1-баппен толықтырылды - ҚР 13.06.2017 № 69-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

10-бап. Әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң жауапкершiлігі

1. Әскери полиция органдарының әскери қызметшiлерi құқық бұзушылықтар жасағаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.

Әскери полиция органдарының әскери қызметшiлерiн әскери тәртіпті бұзғаны үшін жауаптылыққа тарту тәртібі әскери жарғылармен белгіленеді.

2. Әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң iс-әрекетiне (әрекетсiздігіне) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен шағым жасалуы мүмкiн.

Ескерту. 10-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.22 N 255, 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. ӘСКЕРИ ПОЛИЦИЯ ОРГАНДАРЫ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ
ATЫC ҚАРУЫН, АРНАЙЫ ҚҰРАЛДАРДЫ ЖӘНЕ ДЕНЕ
КYШІН ҚОЛДАНУЫ

11-бап. Атыс қаруын қолдану

1. Атыс қаруын қолдану лажсыз шара болып табылады және оған басқа шаралар тиiмсiз болғанда немесе егер жағдайдың мән-жайы бойынша басқа шараларды қолдану мүмкiн болмағанда жол берiледi.

2. Әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң:

1) әскери қызметшiлердi, басқа да азаматтарды қылмыстық қол сұғудан қорғау, сол сияқты кепiлге алынған адамдарды босату;

2) әскери полиция органдарының қызметкерлерiне немесе олардың отбасы мүшелерiне, құқық тәртiбiн қорғау жөнiндегi қызметтiк және қоғамдық борышын орындап жүрген адамдарға жасалған шабуылды тойтару;

3) күзетiлетiн объектiлерге, айдауылға, үй-жайларға, ғимараттарға, көлiк құралдарына, соның iшiнде әскери бөлiмдердiң әуе және теңiз кемелерiне жасалған шабуылды тойтару, сондай-ақ басып алынған жағдайда оларды босату;

4) қылмыстық құқық бұзушылық жасау кезінде ұсталған және (немесе) қарсылық көрсеткен, күзеттен қашқан адамдарды ұстап алу, сондай-ақ қарулы адамды ұстап алу;

5) егер жүргiзушi әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң заңды талаптарына бағынбаса және әскери қызметшiлер мен азаматтардың өмiрiне не денсаулығына қауiп төндiрсе, әскери көлiк құралын зақымдау жолымен тоқтату;

6) хайуанаттардың шабуылынан қорғану;

7) дабыл қағу немесе көмек шақыру белгiлерiн беру;

8) қажеттi қорғану және лажсыз қажеттiлiк жағдайларында атыс қаруын қолдануға құқығы бар.

3. Қарулы шабуыл жасаған, қарулы қарсылық көрсеткен, адамдарды кепiлге алған, көлiк құралдарын басып алған не топтасып шабуыл жасаған жағдайлардан басқа кезде, әйелдер мен кәмелетке толмағандарға қатысты атыс қаруын қолдануға тыйым салынады.

4. Әскери полиция органдарының қызметкерлерi атыс қаруы қолданылған барлық жағдайларда айналадағылардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, зардап шеккендерге шұғыл медициналық көмeк көрсету үшiн қажеттi шаралар қолдануға, қару қолданылғаны туралы тiкелей бастығына баяндауға мiндеттi.

5. Әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң кiсi өлiмiне немесе өзге де ауыр зардаптарға соқтырған атыс қаруын қолдануының әрбiр жағдайы туралы әскери прокурор дереу хабардар етiледi.

6. Атыс қаруын қолданудың әрбiр фактiсi бойынша қызметтiк тергеу жүргiзiледi. Атыс қаруын заңсыз қолдану фактiсi анықталған жағдайда, кiнәлi адам Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.

Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Арнайы құралдарды және дене күшiн қолдану

1. Әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң дене күшiн және арнайы құралдарды, оның iшiнде күрестiң жауынгерлiк тәсілдерін, кiсендердi, резеңке таяқтарды, үй-жайларды ашатын, көлiктi мәжбүрлеп тоқтататын құралдарды, қызметтiк иттердi, сондай-ақ тiзбесiн Қарулы Күштер саласындағы орталық мемлекеттік органдардың, ұлттық қауіпсіздік және Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланы органдарының бірінші басшылары айқындайтын арнайы көлiк құралдарын қолдануға мына жағдайларда:

1) әскери қызметшiлердi, басқа да адамдарды олардың өмiрi мен денсаулығына қатер төндiретiн шабуылдан және өзге де әрекеттерден қорғауға, өзiн-өзi қорғауға;

2) әскери бөлiмдердегi жаппай тәртiпсiздiктiң, сондай-ақ әскери қызметшiлердiң қоғамдық тәртiптi және әскери тәртiптi топтасып бұзуының жолын кесуге;

3) әскери қалашықтарға, объектiлерге, құрылыстарға, үй-жайларға, ғимараттарға және әскери көлiк құралдарына жасалған шабуылды тойтаруға немесе оларды басып алған жағдайда босатуға;

4) егер құқық бұзушылардың қашып кетуi, айналадағыларға немесе өзiне зиян келтiруi мүмкiн деп пайымдауға жеткiлiктi негiздер болса, оларды әскери бөлiмдерге және гауптвахтаға жеткiзу, ұсталған, күзетпен қамауға алынған адамдарды айдауылмен алып жүру және күзету үшiн, егер олар әскери полиция қызметкерлерiне, әскери тәртiптi сақтау және қоғамдық тәртiптi қорғау жөнiнде өздерiне жүктелген мiндеттердi орындайтын өзге де адамдарға бағынбаса немесе қарсылық көрсетсе, құқық бұзушыларды ұстағанда;

5) есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорларды заңсыз сақтау, қаруды, оқ-дəріні, жарылғыш заттарды ұрлау жəне жоғалту, сондай-ақ əскери қызметшілерді іздестіру фактілерінің алдын алуға жəне оларды анықтауға бағытталған профилактикалық іс-шараларды жүргізгенде құқығы бар.

2. Айналадағылардың өмiрi мен денсаулығына қатер төндiретiн шабуыл, топтасқан шабуыл жасаған не қарулы қарсылық көрсеткен жағдайлардан басқа кезде, әйелдерге, мүгедектiк белгiлерi анық бiлiнiп тұрған адамдарға және жас балаларға қатысты арнайы құралдар мен дене күшiн қолдануға тыйым салынады.

3. Әскери полиция қызметкерлерiнiң кiсi өлiмiне немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп соқтырған арнайы құралдар және дене күшiн қолдануының әрбiр жағдайы туралы әскери прокурор дереу хабардар етiледi.

Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 10.01.2015 № 275-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-тарау. ӘСКЕРИ ПОЛИЦИЯ ОРГАНДАРЫ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРIНIҢ
КАДР ҚҰРАМЫ, ӘЛЕУМЕТТIК ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚОРҒАЛУЫ

13-бап. Әскери полиция органдарының кадр құрамы

1. Әскери полиция органдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әскери қызметшiлермен және азаматтық персоналмен жасақталады.

2. Әскери полиция органдарында қызмет өткеру үшiн шақырылатын әскери қызметшiлер және өзге де адамдар қызметке тағайындалар алдында Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мiндеттi арнайы тексеруден өтедi.

Әскери полиция органдарына алғаш қызметке тұратын адамдар мiндеттi түрде арнайы бастапқы оқудан және тағылымдамадан өтедi, олар үшiн сынақ мерзiмi белгiленуi мүмкiн. Олардың сынақ мерзiмiнен және тағылымдамадан өту тәртiбi мен шарттарын Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi, Iшкi iстер министрi, Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң төрағасы айқындайды.

3. Əскери қызмет өткеруді немесе құрылымына əскери полиция кіретін тиісті органдарда қызмет өткеруді регламенттейтін Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда адамдар əскери полиция органдарына қызметке қабылданбайды.

4. Әскери полиция органдарының азаматтық персоналын жұмысқа қабылдау мәселелерi және еңбек жағдайлары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен және Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет туралы заңнамасымен реттеледi.

Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.05.15 N 253, 2008.05.26 N 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Әскери полиция органдарының әскери қызметшiлерiн әлеуметтік және құқықтық қорғау

1. Әскери полиция органдарының әскери қызметшiлерiне әскери қызмет өткерудi регламенттейтiн , құқықтық және әлеуметтiк кепiлдiктердi, жеңiлдiктердi, медициналық, зейнеттiк және басқа да қамсыздандыру түрлерiн белгілейтiн Қазақстан Республикасының заңнамасы, сондай-ақ осы шарттарға қайшы келмейтiн, құрылымына әскери полиция кiретiн тиiстi органдарда қызмет өткерудi регламенттейтiн Қазақстан Республикасының заңнамасы қолданылады.

2. Әскери полиция органдарының қызметкерлерi мемлекеттiк билiк өкiлдерi болып табылады және мемлекеттiң қорғауында болады, оларға белгiленген үлгiдегi қызмет куәлiктерi мен омырауға тағатын белгiлер берiледi.

3. Әскери полиция органдары қызметкерлерiнiң өз лауазымдық мiндеттерiн атқаруына байланысты олардың өздерiне жүктелген мiндеттердi орындауына кедергi келтiру, қорлау, қарсылық көрсету, күштеп қорқыту немесе олардың өмiрiне, денсаулығына, ар-ожданы мен қадiр-қасиетiне, мүлкiне қол сұғушылық Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.

15-бап. Әскери полиция органдары қызметiнде заңдылықтың сақталуын қадағалау

Әскери полиция органдары қызметiнде заңдылықтың сақталуын қадағалауды Қазақстан Республикасының Бас прокуроры және оған бағынышты әскери прокурорлар жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасының Президенті