ИПС "Әділет"

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Кодекс Республики Казахстан от 26 декабря 2011 года "О браке (супружестве) и семье":

пункт 1 изложить в следующей редакции:

"1. При расторжении брака (супружества) в судебном порядке супруги могут представить на рассмотрение суда соглашение о том, с кем из них будут проживать несовершеннолетние дети, о порядке выплаты средств на содержание детей и (или) нетрудоспособного нуждающегося супруга, размерах этих средств либо о разделе общего имущества супругов, об определении порядка общения родителя с ребенком. В решении суда указываются фамилии супругов после расторжения брака (супружества).";

пункт 2 дополнить подпунктом 5) следующего содержания:

"5) определить порядок общения родителя с ребенком.".

2. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 4 июля 2014 года:

1) в части второй статьи 187 слова "293 (частями второй и третьей)" заменить словами "293 (частями второй, третьей и четвертой)";

2) части первую и вторую статьи 426 изложить в следующей редакции:

"1. Суд, рассматривающий дело в апелляционном порядке, проверяет законность, обоснованность, справедливость приговора, постановления суда в полном объеме и вправе внести в них изменения по основаниям, не указанным в жалобе, ходатайстве прокурора, если при этом не ухудшается положение осужденного.

2. Если при рассмотрении дела будут установлены нарушения прав и законных интересов других осужденных, которые повлекли постановление незаконного приговора, постановления, суд с соблюдением правил, предусмотренных настоящим Кодексом, вправе отменить или изменить их также в не обжалованных, не пересмотренных по апелляционному ходатайству прокурора частях и в отношении лиц, о которых жалоба, ходатайство прокурора не поданы, если при этом не ухудшается положение осужденного.

Изменение или отмена приговора в отношении лиц, о которых жалоба, ходатайство прокурора не поданы, допускается лишь в случае отмены или изменения приговора в отношении лица, которого касаются жалоба, ходатайство прокурора, и только для приведения в соответствие квалификации действий других осужденных, совместно совершивших уголовное правонарушение.

Суд не вправе ухудшить положение осужденного по его ходатайству или ходатайству его защитника или законного представителя.";

3) пункты 8) и 9) части первой статьи 431 исключить.

3. В Уголовно-исполнительный кодекс Республики Казахстан от 5 июля 2014 года:

статью 92 дополнить частями третьей, четвертой, пятой, шестой и седьмой следующего содержания:

"3. При необходимости производства следственных действий по делу о преступлении, совершенном другим лицом, осужденный к лишению свободы с отбыванием наказания в учреждениях может быть оставлен в учреждении смешанной безопасности, а также с санкции прокурора переведен из другого учреждения на срок, установленный Уголовно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

4. При необходимости участия в судебном разбирательстве по делу о преступлении, совершенном другим лицом, осужденный по постановлению суда может быть оставлен в учреждении смешанной безопасности на время рассмотрения дела в суде в условиях, предусмотренных настоящим Кодексом для учреждений средней безопасности.

5. Если осужденный привлекается к уголовной ответственности по другому делу и в отношении него избрана мера пресечения в виде содержания под стражей, сроки его содержания в учреждении смешанной безопасности определяются в соответствии с Уголовно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

6. Осужденный может быть переведен в учреждение смешанной безопасности по основаниям, указанным в частях третьей, четвертой и пятой настоящей статьи, а также для поддержания правопорядка.

Осужденные, направленные в учреждения смешанной безопасности, по основаниям, предусмотренным частями третьей и четвертой настоящей статьи, содержатся в камерах изолированно от других лиц, и на них распространяются условия, установленные настоящим Кодексом для учреждения того вида, который был назначен судом.

7. Осужденные, переведенные в учреждение смешанной безопасности для обеспечения правопорядка в учреждениях, вправе:

1) ежемесячно расходовать на приобретение продуктов питания и предметов первой необходимости средства, имеющиеся на контрольных счетах наличности временного размещения денег, в размере до двух месячных расчетных показателей;

2) иметь два краткосрочных и два длительных свидания в течение года;

3) пользоваться ежедневной прогулкой продолжительностью полтора часа.

Осужденные содержатся в камерах и изолированно от всех категорий лиц, содержащихся в учреждении смешанной безопасности.".

4. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 31 октября 2015 года:

1) часть первую статьи 1 изложить в следующей редакции:

"1. Порядок судопроизводства по гражданским делам на территории Республики Казахстан определяется Конституцией Республики Казахстан, конституционными законами Республики Казахстан, настоящим Кодексом, основанным на Конституции Республики Казахстан и общепризнанных принципах и нормах международного права. Положения иных законов, регулирующих порядок гражданского судопроизводства, подлежат включению в настоящий Кодекс.";

2) статью 4 изложить в следующей редакции:

"Статья 4. Задачи гражданского судопроизводства

Задачами гражданского судопроизводства являются защита и восстановление нарушенных или оспариваемых прав, свобод и законных интересов граждан, государства и юридических лиц, соблюдение законности в гражданском обороте, обеспечение полного, своевременного, справедливого рассмотрения и разрешения дела, содействие мирному урегулированию спора, предупреждение правонарушений и формирование в обществе уважительного отношения к закону и суду.";

3) часть третью статьи 27 изложить в следующей редакции:

"3. Специализированные межрайонные суды по делам несовершеннолетних рассматривают и разрешают гражданские дела по спорам о расторжении брака между супругами, имеющими общих несовершеннолетних детей, разделе имущества (при наличии несовершеннолетних детей), об определении места жительства ребенка, в том числе при выезде ребенка с одним из родителей за пределы республики на постоянное место жительства; определении порядка общения родителя, близких родственников с ребенком, проживающим отдельно от них; отобрании ребенка, находящегося у других лиц, не на основании закона; о лишении (ограничении) и восстановлении (отмене ограничений) родительских прав; об усыновлении (удочерении) ребенка и его отмене, признании усыновления (удочерения) недействительным; о направлении несовершеннолетних в специальные организации образования или организации образования с особым режимом содержания; по спорам, возникающим из опеки и попечительства (патроната) над несовершеннолетними; об установлении отцовства и взыскании алиментов; по заявлениям об ограничении или лишении несовершеннолетнего в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет права самостоятельно распоряжаться своими доходами; об объявлении несовершеннолетнего полностью дееспособным (эмансипация); об изменении размера алиментов, об освобождении от уплаты алиментов, от уплаты задолженности по алиментам, взыскиваемым на содержание несовершеннолетних детей; о защите трудовых, наследственных, жилищных прав несовершеннолетних; о возвращении незаконно перемещенного в Республику Казахстан или удерживаемого в Республике Казахстан ребенка или об осуществлении в отношении такого ребенка прав доступа на основании международного договора, ратифицированного Республикой Казахстан; о возмещении вреда, причиненного совместно несовершеннолетними и совершеннолетними, в том числе с участием недееспособных или ограниченно дееспособных совершеннолетних.

Специализированные межрайонные суды по делам несовершеннолетних рассматривают и разрешают гражданские дела по спорам, затрагивающим права и законные интересы несовершеннолетних.

По ходатайству законных представителей несовершеннолетнего лица дела, отнесенные к подсудности специализированного межрайонного суда по делам несовершеннолетних, могут рассматриваться или могут быть переданы районному (городскому) суду по месту жительства (нахождения) ребенка, за исключением дел, подсудных районным (городским) судам, находящимся в пределах городов республиканского значения и столицы, областных центров. Ходатайство может быть подано до окончания подготовки дела к судебному разбирательству.";

4) часть седьмую статьи 30 изложить в следующей редакции:

"7. Иски о расторжении брака могут предъявляться по месту жительства истца при проживании с ним совместно несовершеннолетних детей, за исключением исков по делам, подсудным районным (городским) судам, находящимся в пределах городов республиканского значения и столицы, областных центров.";

5) статью 60 дополнить частью четвертой следующего содержания:

"4. Представитель по поручению обладает процессуальными правами и несет процессуальные обязанности лица, интересы которого он представляет в пределах предоставленных ему полномочий.";

6) часть вторую статьи 148 дополнить абзацем вторым следующего содержания:

"Помимо требований, указанных в подпунктах 1) – 8) настоящей части, в иске, предъявляемом и подписанном представителем, должна содержаться ссылка на норму закона, на которой основываются требования.";

7) абзац второй части четвертой статьи 166 изложить в следующей редакции:

"Помимо требований, указанных в подпунктах 1) – 4) настоящей части, в отзыве, представляемом и подписанном представителем, должна содержаться ссылка на доказательства и норму закона, в соответствии с которой обоснованы возражения. В отзыве могут быть указаны номера телефонов, факсов, адреса электронной почты и иные сведения, необходимые для правильного и своевременного рассмотрения дела.";

8) абзац первый части первой статьи 405 изложить в следующей редакции:

"1. Судья суда первой инстанции после получения апелляционных жалобы, ходатайства прокурора, поданных в срок и соответствующих требованиям абзаца второго части второй статьи 401, статей 403, 404 настоящего Кодекса, совершает следующие действия:";

9) в статье 413:

часть третью изложить в следующей редакции:

"3. В суде апелляционной инстанции не применяются правила о соединении и разъединении нескольких исковых требований, изменении размера исковых требований, изменении предмета и основания иска, замене ненадлежащего ответчика, предъявлении встречного иска, за исключением случаев, установленных частью четвертой настоящей статьи.";

дополнить частью четвертой следующего содержания:

"4. В случаях отмены решения суда по основаниям, предусмотренным частью четвертой статьи 427 настоящего Кодекса, и принятия дела для рассмотрения по существу суд апелляционной инстанции рассматривает и разрешает дело по правилам суда первой инстанции.";

10) абзац второй части первой статьи 416 изложить в следующей редакции:

"Суд апелляционной инстанции извещает прокурора о делах, подлежащих рассмотрению в апелляционной инстанции.";

11) в статье 424:

в части первой:

подпункт 5) исключить;

подпункт 6) изложить в следующей редакции:

"6) принять дело в свое производство для рассмотрения по существу по правилам суда первой инстанции в случае отмены решения суда по основаниям, предусмотренным частью четвертой статьи 427 настоящего Кодекса;";

части вторую и третью исключить;

12) подпункт 1) статьи 425 изложить в следующей редакции:

"1) постановление в случаях, предусмотренных подпунктами 1), 2), 3), а также подпунктом 6) части первой статьи 424 настоящего Кодекса в случае принятия нового решения после рассмотрения дела по существу по правилам суда первой инстанции;";

13) в статье 427:

подпункт 5) части первой изложить в следующей редакции:

"5) в деле отсутствует протокол отдельного процессуального действия, когда обязательность его ведения предусмотрена настоящим Кодексом.";

часть четвертую дополнить подпунктом 6) следующего содержания:

"6) в деле отсутствует протокол судебного заседания, когда обязательность его ведения предусмотрена настоящим Кодексом.";

часть пятую изложить в следующей редакции:

"5. При отмене решения суда первой инстанции по основаниям, предусмотренным частью четвертой статьи 427 настоящего Кодекса, суд апелляционной инстанции выносит определение. В определении указываются о переходе к рассмотрению дела по правилам производства в суде первой инстанции, действия, которые надлежит совершить лицам, участвующим в деле, и сроки их совершения. По окончании указанных действий дело рассматривается, как правило, в том же составе суда апелляционной инстанции.

В остальных случаях, в том числе и при отмене решения суда с вынесением нового решения, суд апелляционной инстанции рассматривает дело в одном судебном заседании с принятием одного судебного акта.";

часть 5-1 исключить;

14) подпункты 3) и 4) части второй статьи 451 изложить в следующей редакции:

"3) отменяет постановление суда апелляционной инстанции и направляет дело на новое рассмотрение в суд апелляционной инстанции в ином составе судей в случае установления нарушений, предусмотренных статьей 427 настоящего Кодекса;

4) отменяет решение суда первой инстанции, постановление суда апелляционной инстанции и направляет дело на новое рассмотрение в суд апелляционной инстанции в ином составе судей в случае установления нарушений, предусмотренных статьей 427 настоящего Кодекса;".

5. В Административный процедурно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 29 июня 2020 года:

1) часть пятую статьи 91 изложить в следующей редакции:

"5. Если иное не предусмотрено законом, обращение в суд допускается после обжалования в досудебном порядке. В случае, если законом предусмотрена возможность обращения в суд без необходимости обжалования в вышестоящем органе, административный орган, должностное лицо, административный акт, административное действие (бездействие) которых оспариваются, наряду с отзывом представляют в суд мотивированную позицию руководителя вышестоящего административного органа, должностного лица.";

2) часть пятую статьи 138 изложить в следующей редакции:

"5. Судья обязывает ответчика представить письменный отзыв, подготовленный и оформленный в соответствии с требованиями Гражданского процессуального кодекса Республики Казахстан, и мотивированную позицию руководителя вышестоящего административного органа, должностного лица с административным делом (при наличии) в срок, не превышающий десяти рабочих дней.

Истец ознакомляется с отзывом и позицией на стадии предварительного слушания.

Непредставление их в установленный судьей срок может являться основанием для применения денежного взыскания и не препятствует рассмотрению административного дела по существу.".

6. В Закон Республики Казахстан от 15 сентября 1994 года "Об оперативно-розыскной деятельности":

абзац четвертый пункта 7 статьи 12 изложить в следующей редакции:

"Специальные оперативно-розыскные мероприятия в отношении судьи могут быть проведены только с санкции Генерального Прокурора Республики Казахстан.".

7. В Закон Республики Казахстан от 7 июля 1997 года "О судебных приставах":

1) часть первую пункта 2 статьи 1 изложить в следующей редакции:

"2. Судебному приставу выдается форменная одежда (без погон), идентификационная карта и жетон, образцы которых утверждаются уполномоченным государственным органом в сфере судебного администрирования (далее – уполномоченный орган).";

2) пункт 1 статьи 4 изложить в следующей редакции:

"1. Подразделения судебных приставов образуются уполномоченным органом в Верховном Суде и территориальных подразделениях в областях, столице и городах республиканского значения (далее – территориальные подразделения).".

8. В Закон Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании":

1) в части второй статьи 5 слова "Верховном Суде" заменить словами "Высшем Судебном Совете";

2) в заголовке и абзаце первом статьи 5-2 слова "Верховного Суда", "Верховный Суд" заменить соответственно словами "Высшего Судебного Совета", "Высший Судебный Совет";

3) в статье 59:

в частях третьей, пятой и шестой пункта 4 слова "Верховным Судом", "Верховного Суда" заменить соответственно словами "Высшим Судебным Советом", "Высшего Судебного Совета";

в пункте 4-1 слова "Верховный Суд" заменить словами "Высший Судебный Совет";

в пункте 8-7 слова "Верховным Судом", "Верховного Суда" заменить соответственно словами "Высшим Судебным Советом", "Высшего Судебного Совета";

в пункте 8-9 слова "Верховного Суда" заменить словами "Высшего Судебного Совета";

в пункте 8-11 слова "Верховным Судом" заменить словами "Высшим Судебным Советом";

в пунктах 8-12 и 8-13 слова "Верховный Суд" заменить словами "Высший Судебный Совет";

4) в статье 63:

часть третью пункта 3 изложить в следующей редакции:

"Правила оказания платных видов деятельности по реализации товаров (работ, услуг) Академией правосудия и расходования ею денег от реализации товаров (работ, услуг) утверждаются аппаратом Высшего Судебного Совета Республики Казахстан.";

часть третью пункта 4 изложить в следующей редакции:

"Цены на товары (работы, услуги), связанные с уставной деятельностью Академии правосудия, утверждаются Академией правосудия по согласованию с аппаратом Высшего Судебного Совета Республики Казахстан.".

9. В Закон Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года "О государственной службе Республики Казахстан":

в части второй пункта 4 статьи 15:

слова "Верховном Суде" заменить словами "Высшем Судебном Совете";

слова "уполномоченном органе по организационному и материально-техническому обеспечению деятельности Верховного Суда, местных и других судов и в его территориальных подразделениях" заменить словами "уполномоченном государственном органе в сфере судебного администрирования и его территориальных подразделениях в областях, столице и городах республиканского значения".

10. В Закон Республики Казахстан от 4 декабря 2015 года "О Высшем Судебном Совете Республики Казахстан":

1) статью 1 дополнить пунктом 7-1 следующего содержания:

"7-1. При Совете функционирует Академия правосудия.

Совет является уполномоченным органом, осуществляющим общее управление Академией.

Образование, статус и организация работы Академии правосудия определяются Президентом Республики Казахстан.";

2) в пункте 1 статьи 3:

подпункт 2) изложить в следующей редакции:

"2) на конкурсной основе осуществляет отбор кандидатов на вакантные должности судьи районного и приравненного к нему суда (далее – районный суд), председателя судебной коллегии, судьи областного и приравненного к нему суда (далее – областной суд), судьи Верховного Суда:

по итогам конкурса рекомендует Президенту Республики Казахстан кандидатов для назначения на вакантные должности судьи районного суда, председателя судебной коллегии и судьи областного суда;

по итогам конкурса рекомендует Президенту Республики Казахстан кандидата на вакантную должность судьи Верховного Суда для представления в Сенат Парламента на альтернативной основе;";

подпункт 2-1) изложить в следующей редакции:

"2-1) рассматривает вопросы назначения либо избрания кандидатов на вакантные должности судей без конкурса в случаях, предусмотренных Конституционным законом Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан":

рекомендует Президенту Республики Казахстан кандидата для назначения на вакантную должность судьи местного и другого суда;

рекомендует Президенту Республики Казахстан кандидатов на вакантную должность судьи Верховного Суда для внесения представления в Сенат Парламента;";

дополнить подпунктами 3-1) и 3-2) следующего содержания:

"3-1) представляет кандидатуры на расширенное пленарное заседание областного суда из числа лиц, состоящих в кадровом резерве, и (или) лиц, самостоятельно выдвинувших свою кандидатуру, для избрания на вакантную должность председателя районного суда;

3-2) осуществляет отбор кандидатов на вакантную должность председателя районного суда из числа лиц, избранных расширенным пленарным заседанием областного суда:

по итогам отбора рекомендует Президенту Республики Казахстан кандидатов для назначения на вакантную должность председателя районного суда;";

подпункт 5) изложить в следующей редакции:

"5) рассматривает вопросы прекращения полномочий председателей, председателей судебных коллегий и судей в случаях, предусмотренных Конституционным законом Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан":

рекомендует Президенту Республики Казахстан освободить от должностей председателей, председателей судебных коллегий и судей местных и других судов, председателей судебных коллегий Верховного Суда;

вносит рекомендации Президенту Республики Казахстан об освобождении от должностей Председателя и судей Верховного Суда для внесения представления в Сенат Парламента;";

дополнить подпунктами 5-1) и 5-2) следующего содержания:

"5-1) по истечении годичного срока рассматривает результаты работы лица, впервые назначенного на должность судьи, и при положительной оценке профессиональной деятельности судьи Комиссией по качеству правосудия при Верховном Суде (далее – Комиссия по качеству правосудия) решает по представлению Председателя Верховного Суда вопрос о его утверждении;

5-2) рассматривает вопрос о продлении срока пребывания в должности судьи по достижении пенсионного возраста;";

дополнить подпунктом 5-3) следующего содержания:

"5-3) осуществляет общее управление Академией правосудия при Совете;";

подпункт 13) изложить в следующей редакции:

"13) организует ведение учета лиц, сдавших квалификационные экзамены для занятия должности судьи, получивших рекомендацию Совета, прошедших стажировку в судах и получивших заключения пленарных заседаний областных судов, а также окончивших Академию правосудия при Совете;";

3) в пункте 6 статьи 4 слова "и иностранных экспертов" исключить;

4) подпункт 10) пункта 1 статьи 5 изложить в следующей редакции:

"10) издает распоряжения по вопросам своей компетенции;";

5) в пункте 1 статьи 7:

подпункт 8-1) изложить в следующей редакции:

"8-1) организует обеспечение деятельности Судебного жюри, Комиссии по кадровому резерву, Квалификационной комиссии, Комиссии по конкурсному отбору;";

подпункт 13) исключить;

подпункт 16) изложить в следующей редакции:

"16) решает вопросы дисциплинарной ответственности работников аппарата Совета;";

дополнить подпунктами 16-1) и 16-2) следующего содержания:

"16-1) согласовывает штатное расписание Академии правосудия при Совете;

16-2) утверждает правила оказания платных видов деятельности по реализации товаров (работ, услуг) Академией правосудия при Совете и расходования ею денег от реализации товаров (работ, услуг);";

6) часть вторую пункта 2 статьи 8 изложить в следующей редакции:

"Закрытые заседания Совета не могут проводиться при рассмотрении вопросов об освобождении судей от должности, за исключением случаев, предусмотренных законом, о подведении итогов конкурса на занятие вакантных должностей судей, председателей судебных коллегий и председателей судов, в том числе при обсуждении кандидатур и принятии по ним решений.";

7) в статье 11:

пункт 2 исключить;

дополнить пунктом 2-1 следующего содержания:

"2-1. Порядок формирования Комиссии, а также проведения ее заседаний определяется регламентом Совета.";

пункт 3 исключить;

8) статью 12 изложить в следующей редакции:

"Статья 12. Заседания Комиссии по приему квалификационных экзаменов

Заседания Комиссии по приему квалификационных экзаменов проводятся открыто и гласно. Заседания считаются правомочными, если на них присутствует не менее двух третей от общего числа членов Комиссии.

На заседания Комиссии могут быть приглашены наблюдатели.";

9) пункт 4 статьи 13 изложить в следующей редакции:

"4. Лица, окончившие обучение и сдавшие квалификационный экзамен в Академии правосудия при Совете, освобождаются от сдачи квалификационного экзамена в течение четырех лет со дня окончания обучения.";

10) часть вторую статьи 14 изложить в следующей редакции:

"В случае отказа в приеме квалификационных экзаменов председатель Комиссии обязан выдать гражданину в течение месяца со дня подачи заявления или получения результатов специальной проверки, указанной в пункте 9-1 статьи 13 настоящего Закона, мотивированный ответ.";

11) статью 16 изложить в следующей редакции:

"Статья 16. Конкурс на должность судьи

1. Рекомендация Совета о назначении на должности судьи районного суда, председателя судебной коллегии и судьи областного суда, судьи Верховного Суда дается по результатам конкурсного рассмотрения.

Для кандидатов на вакантную должность судьи областного суда, соответствующих требованиям, установленным пунктом 4 статьи 29 Конституционного закона Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан", и являющихся специалистами в отдельных отраслях права, перечень которых утверждается Советом по предложению Верховного Суда, может проводиться отдельный конкурс. Порядок проведения такого отдельного конкурсного отбора определяется регламентом Совета.

2. Решение об объявлении конкурса принимается Председателем Совета по предложению секретаря Совета на основе графика проведения конкурсов, ежегодно утверждаемого Советом и размещаемого на интернет-ресурсе Совета.

Порядок утверждения графика проведения конкурса, а также сведения, включаемые в него, определяются регламентом Совета.

3. График составляется с учетом анализа и прогноза сменяемости судей, сроков полномочий председателей и председателей судебных коллегий местных судов, а также имеющихся вакансий.

4. Объявление Совета о конкурсе для занятия вакантных должностей судьи районного суда, председателя судебной коллегии и судьи областного суда, судьи Верховного Суда публикуется аппаратом Совета в сроки, установленные регламентом Совета, но не менее чем за две недели до конкурса на интернет-ресурсе Совета на казахском и русском языках. При этом конкурс для занятия должности председателя судебной коллегии областного суда может быть объявлен до истечения срока полномочий председателя судебной коллегии областного суда.

5. Для участия в конкурсе на должности судьи районного суда, председателя судебной коллегии и судьи областного суда, судьи Верховного Суда необходимо в течение сроков, указанных в объявлении Совета о конкурсе, но не менее чем в течение двух недель со дня опубликования объявления на интернет-ресурсе Совета, подать в аппарат Совета заявление и другие документы, перечень которых установлен регламентом Совета.

В целях получения полной и объективной информации о личности претендентов аппарат Совета вправе запросить дополнительные сведения о претендентах в правоохранительных органах и их территориальных подразделениях, других государственных органах, коллегиях адвокатов, а также в негосударственных организациях.";

12) в статье 17:

заголовок изложить в следующей редакции:

"Статья 17. Участники конкурса на должности судьи районного суда, председателя судебной коллегии и судьи областного суда, судьи Верховного Суда";

в пункте 1:

в части первой:

слова "председателя и" исключить;

после слов "отвечающие требованиям" дополнить словами "подпунктов 1), 2), 3), 4) и 6)";

слова "а кандидаты, являющиеся действующими судьями, – требованиям статьи 28 и пункта 1 статьи 29 Конституционного закона Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан" заменить словами "а также действующие судьи";

часть вторую исключить;

в пункте 3:

в части первой:

слова "председателей и" исключить;

слова "должны получить заключения Совета по взаимодействию с судами и пленарного заседания областного суда по месту жительства или работы" заменить словами "и судьи областного суда должны получить заключения Совета по взаимодействию с судами и пленарного заседания областного суда по месту работы";

части вторую, третью, четвертую, пятую и шестую изложить в следующей редакции:

"Участники конкурса на должности председателя судебной коллегии областного суда и судьи Верховного Суда должны получить заключения пленарного заседания Верховного Суда и Совета по взаимодействию с судами по месту работы.

Заключения Совета по взаимодействию с судами и пленарного заседания носят рекомендательный характер.";

13) в статье 18:

часть вторую пункта 2 изложить в следующей редакции:

"При проведении конкурса на занятие вакантной должности председателя судебной коллегии областного суда в дополнение к критериям, указанным в части первой настоящего пункта, также учитываются и организаторские способности.";

часть вторую пункта 5 изложить в следующей редакции:

"При наличии оснований, препятствующих назначению на должности судьи районного суда, председателя судебной коллегии и судьи областного суда, судьи Верховного Суда кандидата, прошедшего отбор и рекомендованного Советом к назначению, а также в случае его отказа от назначения на вакантную должность Совет отменяет решение о даче рекомендации и может рекомендовать для назначения на вакантную должность другого кандидата из числа лиц, принявших участие в конкурсе.";

дополнить пунктом 5-1 следующего содержания:

"5-1. Кандидаты в судьи могут проходить стажировку после получения рекомендации Совета о назначении на вакантную должность.

Рекомендация Совета подлежит пересмотру в случае получения кандидатом в судьи отрицательного заключения пленарного заседания суда по итогам стажировки. Порядок пересмотра рекомендации Совета определяется регламентом Совета.

В случае признания Советом отрицательного заключения пленарного заседания по итогам стажировки обоснованным рекомендация Совета о назначении на вакантную судейскую должность в отношении такого кандидата отменяется, и на эту вакантную судейскую должность может быть:

1) рекомендован кандидат, участвовавший в конкурсе на эту судейскую должность;

2) объявлен повторный конкурс.";

14) в статье 19:

заголовок изложить в следующей редакции:

"Статья 19. Порядок рассмотрения кандидатур на вакантные должности председателей районных судов, председателей областных судов, председателей судебных коллегий Верховного Суда";

дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:

"1-1. Кандидатуры на вакантные должности председателей районных судов рассматриваются Советом из числа лиц, избранных расширенным пленарным заседанием областного суда и получивших соответствующее заключение.";

пункт 2 изложить в следующей редакции:

"2. Кандидатуры на должности председателей районных судов должны быть действующими судьями или иметь стаж работы в должности судьи не менее пяти лет.

Кандидатуры на вакантные должности председателей областных судов рекомендуются, как правило, из числа судей областного суда или лиц, имеющих стаж работы в должности судьи не менее десяти лет.

Кандидатуры на должности председателей судебных коллегий Верховного Суда представляются из числа судей Верховного Суда.

При этом приоритет при отборе кандидатов на должности председателя районного суда, председателя областного суда, председателей судебных коллегий Верховного Суда отдается лицам, состоящим в кадровом резерве и обладающим организаторскими способностями.";

дополнить пунктами 3-1, 3-2, 3-3 и 3-4 следующего содержания:

"3-1. Решение об объявлении вакансии на должность председателя районного суда принимается Председателем Совета по предложению секретаря Совета с учетом сроков полномочий председателей районных судов.

Объявление о вакансии публикуется на интернет-ресурсе Совета в сроки, установленные регламентом Совета.

3-2. Совет осуществляет проверку кандидатов, самостоятельно выдвинувших свою кандидатуру на вакантную должность председателя районного суда, на соответствие требованиям, установленным законодательством Республики Казахстан.

Порядок проведения такой проверки определяется регламентом Совета.

3-3. Порядок внесения Советом кандидатов на расширенное пленарное заседание областного суда из числа лиц, состоящих в кадровом резерве, и (или) лиц, самостоятельно выдвинувших свою кандидатуру, порядок отбора кандидатов, избранных расширенным пленарным заседанием областного суда на должность председателя районного суда, а также порядок пересмотра рекомендаций Совета в случаях отказа кандидата от назначения на должность определяются регламентом Совета.

3-4. В случае отказа кандидата от назначения на должность председателя районного суда рекомендация Совета о назначении на вакантную судейскую должность в отношении такого кандидата отменяется и:

1) вакантная должность председателя районного суда может быть предложена иным кандидатам, избранным расширенным пленарным заседанием;

2) может быть объявлен повторный отбор.";

пункт 4 изложить в следующей редакции:

"4. Совет в обязательном порядке рассматривает на заседании все избранные или представленные кандидатуры на вакантные должности председателей районных судов, председателей областных судов, председателей судебных коллегий Верховного Суда.";

15) статью 20 изложить в следующей редакции:

"Статья 20. Условия рассмотрения кандидатур на вакантные должности

1. Председатели и председатели судебных коллегий областных судов, председатели судебных коллегий Верховного Суда не могут быть назначены на занимаемую ими должность или аналогичную должность в равнозначных судах более двух раз.

2. Порядок назначения кандидатов на вакантные должности судей без конкурса в случаях, предусмотренных Конституционном законом Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан", определяется регламентом Совета.";

16) пункт 1 статьи 21 изложить в следующей редакции:

"1. Основаниями для рассмотрения Советом вопроса об освобождении от должностей председателя, председателя судебной коллегии суда и судьи являются заявление председателя, председателя судебной коллегии суда, судьи, решение Комиссии по качеству правосудия или Судебного жюри.

В случаях, предусмотренных подпунктами 4), 5), 6) и 7) пункта 1 статьи 34 Конституционного закона Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан", основанием для рассмотрения Советом вопроса об освобождении от должностей председателя, председателя судебной коллегии суда и судьи является сообщение уполномоченного государственного органа в сфере судебного администрирования с приложением подтверждающего документа.

Комиссия по качеству правосудия вносит в Совет решение о признании судьи не соответствующим занимаемой должности в силу профессиональной непригодности.

Судебное жюри вносит в Совет решение об освобождении от занимаемых должностей председателя, председателей судебных коллегий суда и судей за совершение ими дисциплинарных проступков или за невыполнение требований Конституционного закона Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан".";

17) пункт 1 статьи 23 изложить в следующей редакции:

"1. При рассмотрении вопроса об освобождении от должностей председателя, председателя судебной коллегии суда и судьи Совет заслушивает объяснение судьи, в отношении которого рассматривается вопрос об освобождении от соответствующей должности. Неявка председателя, председателя судебной коллегии суда и судьи на заседание Совета без уважительных причин не препятствует рассмотрению вопроса. На заседании могут быть выслушаны сообщения других лиц, приглашенных по ходатайству председателя, председателя судебной коллегии суда и судьи, секретаря Совета, оглашены документы и рассмотрены иные материалы.";

18) пункт 4 статьи 24 изложить в следующей редакции:

"4. Решение Совета о переводе судьи в другой суд, принятое по результатам рассмотрения жалобы судьи на решение Комиссии по качеству правосудия по результатам периодической оценки профессиональной деятельности, является основанием для рассмотрения на заседании Совета вопроса о переводе судьи в другой суд, а в случае отказа судьи от перевода – вопроса об освобождении судьи от занимаемой должности.".

Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением:

1) подпункта 1) пункта 2 и пункта 3 статьи 1, которые вводятся в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования;

2) подпунктов 2) и 3) пункта 2, подпунктов 9), 11), 12), 13) и 14) пункта 4, абзаца четвертого подпункта 15) пункта 10 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 июля 2023 года;

3) подпунктов 3) и 4) пункта 4 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 сентября 2023 года;

4) абзацев третьего, четвертого, десятого, одиннадцатого, двенадцатого и тринадцатого подпункта 2), абзацев третьего, восьмого и девятого подпункта 11), абзацев второго, третьего, шестого, девятого и двенадцатого подпункта 12), абзацев второго, третьего, четвертого и пятого подпункта 13), подпункта 14), абзаца третьего подпункта 15) пункта 10 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 января 2024 года;

5) пункта 8, абзаца третьего пункта 9, подпункта 1), абзацев двадцать первого, двадцать второго, двадцать третьего и двадцать четвертого подпункта 2), абзацев седьмого, восьмого и девятого подпункта 5), подпункта 9) пункта 10 статьи 1, которые вводятся в действие с 15 июля 2024 года.

Президент Республики Казахстан

К. ТОКАЕВ

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз.

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1. 2011 жылғы 26 желтоқсандағы "Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне:

22-бабында:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Некені (ерлі-зайыптылықты) сот тәртібімен бұзу кезінде ерлі-зайыптылар кәмелетке толмаған балалары өздерінің қайсысымен тұратындығы туралы, балаларды және (немесе) еңбекке қабілетсіз мұқтаж жұбайын (зайыбын) күтіп бағуға қаражат төлеу тәртібі, осы қаражаттың мөлшері туралы не ерлі-зайыптылардың ортақ мүлкін бөлу туралы, ата-ананың баламен қарым-қатынас жасау тәртібін айқындау туралы келісімді соттың қарауына ұсына алады. Сот шешімінде ерлі-зайыптылардың некені (ерлі-зайыптылықты) бұзғаннан кейінгі тектері көрсетіледі.";

2-тармақ 4) тармақшадағы "айқындауға міндетті." деген сөздер "айқындауға;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын:

"5) ата-ананың баламен қарым-қатынас жасау тәртібін анықтауға міндетті.".

2. 2014 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексіне:

1) 187-баптың екінші бөлігіндегі "293 (екiншi және үшiншi бөлiктерiнде)" деген сөздер "293 (екiншi, үшінші және төртiншi бөлiктерiнде)" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 426-баптың бірінші және екінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Істі апелляциялық тәртіппен қарайтын сот үкімнің, сот қаулысының заңдылығын, негізділігін, әділдігін толық көлемде тексереді және егер бұл ретте сотталғанның жағдайы нашарламаса, оларға шағымда, прокурордың өтінішхатында көрсетілмеген негіздер бойынша өзгерістер енгізуге құқылы.

2. Егер істі қараған кезде басқа сотталғандардың құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылғаны, бұл заңсыз үкімнің, қаулының шығарылуына алып келгені анықталса, егер бұл ретте сотталғанның жағдайы нашарламаса, сот осы Кодексте көзделген қағидаларды сақтай отырып, оның шағым жасалмаған, прокурордың апелляциялық өтінішхаты бойынша қайта қаралмаған бөліктерінде де және өздері туралы шағым, прокурордың өтінішхаты берілмеген адамдарға қатысты да күшін жоюға немесе оны өзгертуге құқылы.

Үкімді өздері туралы шағым, прокурордың өтінішхаты берілмеген адамдарға қатысты өзгертуге немесе оның күшін жоюға шағым, прокурордың өтінішхаты өзіне қатысты болатын адамға қатысты үкімнің күші жойылған немесе ол өзгертілген жағдайда ғана және қылмыстық құқық бұзушылықты бірлесіп жасаған басқа да сотталғандардың әрекеттерін саралауды сәйкес келтіру үшін ғана жол беріледі.

Сот сотталғанның жағдайын оның өтінішхаты немесе оның қорғаушысының немесе заңды өкілінің өтінішхаты бойынша нашарлатуға құқылы емес.";

3) 431-баптың бірінші бөлігінің 8) және 9) тармақтары алып тасталсын.

3. 2014 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық-атқару кодексіне:

92-бап мынадай мазмұндағы үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы және жетінші бөліктермен толықтырылсын:

"3. Басқа адам жасаған қылмыс туралы iс бойынша тергеу әрекеттерін жүргiзу қажет болған кезде жазасын мекемелерде өтеу белгіленіп, бас бостандығынан айыруға сотталған адам қауіпсіздігі аралас мекемеде қалдырылуы, сондай-ақ прокурордың санкциясымен Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексінде белгiленген мерзiмге басқа мекемеден ауыстырылуы мүмкiн.

4. Басқа адам жасаған қылмыс туралы iс бойынша сот талқылауына қатысу қажет болған кезде, сотталған адам орташа қауіпсіз мекемелер үшін осы Кодексте көзделген жағдайларда, iстi сотта қарау уақытына сот қаулысымен қауіпсіздігі аралас мекемеде қалдырылуы мүмкiн.

5. Егер сотталған адам басқа iс бойынша қылмыстық жауаптылыққа тартылса және оған қатысты күзетпен ұстау түрiндегі бұлтартпау шарасы таңдалса, оны қауіпсіздігі аралас мекемеде ұстау мерзiмдерi Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексіне сәйкес айқындалады.

6. Сотталған адам осы баптың үшінші, төртінші және бесінші бөліктерінде көрсетілген негiздер бойынша, сондай-ақ құқықтық тәртiпті ұстап тұру үшiн қауіпсіздігі аралас мекемеге ауыстырылуы мүмкiн.

Осы баптың үшінші және төртінші бөліктерінде көзделген негіздер бойынша қауіпсіздігі аралас мекемелерге жіберілген сотталғандар басқа адамдардан оқшауланып камераларда ұсталады және оларға түрін сот тағайындаған мекеме үшін осы Кодексте белгіленген шарттар қолданылады.

7. Мекемелерде құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету үшін қауіпсіздігі аралас мекемеге ауыстырылған сотталғандар:

1) ай сайын ақшаны уақытша орналастырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы, екі айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшердегі қаражатты тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға жұмсауға;

2) бір жыл iшiнде екі қысқа мерзiмдi және екі ұзақ мерзімді кездесу алуға;

3) күн сайын ұзақтығы бiр жарым сағаттық сейілдеудi пайдалануға құқылы.

Сотталғандар камераларда және қауіпсіздігі аралас мекемеде ұсталатын барлық санаттағы адамдардан оқшауланып ұсталады.".

4. 2015 жылғы 31 қазандағы Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексіне:

1) 1-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Қазақстан Республикасының аумағында азаматтық істер бойынша сот ісін жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының Конституциясында, Қазақстан Республикасының конституциялық заңдарында, Қазақстан Республикасының Конституциясына және халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған қағидаттары мен нормаларына негізделген осы Кодексте айқындалады. Азаматтық сот ісін жүргізу тәртібін реттейтін өзге де заңдардың ережелері осы Кодекске енгізілуге жатады.";

2) 4-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"4-бап. Азаматтық сот ісін жүргізудің міндеттері

Азаматтардың, мемлекеттің және заңды тұлғалардың бұзылған немесе даулы құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қорғау және қалпына келтіру, азаматтық айналымда заңдылықты сақтау, істің толық, уақтылы, әділ қаралуын және шешілуін қамтамасыз ету, дауды бейбіт жолмен реттеуге жәрдемдесу, құқық бұзушылықтардың алдын алу мен қоғамда заңға және сотқа құрметпен қарауды қалыптастыру азаматтық сот ісін жүргізудің міндеттері болып табылады.";

3) 27-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттар кәмелетке толмаған ортақ балалары бар ерлі-зайыптылар арасындағы некені бұзу, мүлікті бөлу (кәмелетке толмаған балалар болған кезде) туралы, баланың тұрғылықты жерін айқындау, соның ішінде бала ата-аналарының біреуімен республикадан тыс жерлерге тұрақты тұру үшін кеткен кезде айқындау; ата-анасының, жақын туыстарының олардан бөлек тұратын баламен қарым-қатынас жасау тәртібін айқындау; заңның негізінсіз басқа адамдардың қолындағы баланы алып қою туралы; ата-ана құқықтарынан айыру (оларды шектеу) және оларды қалпына келтіру (шектеулерді жою) туралы; бала асырап алу және оның күшін жою, бала асырап алуды жарамсыз деп тану туралы; кәмелетке толмағандарды арнаулы білім беру ұйымдарына немесе ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарына жіберу туралы; кәмелетке толмағандарға қатысты қорғаншылық пен қамқоршылықтан (патронаттан) туындайтын даулар бойынша; әкесін анықтау және алименттер өндіріп алу туралы; он төрттен он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмаған адамның өз кірістеріне өз бетінше иелік ету құқықтарын шектеу немесе олардан айыру туралы арыздар бойынша; кәмелетке толмаған адамды әрекетке толық қабілетті деп жариялау (эмансипация) туралы; алименттердің мөлшерін өзгерту туралы, кәмелетке толмаған балаларды күтіп-бағуға алимент төлеуден, алименттер бойынша берешекті төлеуден босату туралы; кәмелетке толмағандардың еңбек, мұрагерлік, тұрғын үй құқықтарын қорғау туралы; Қазақстан Республикасына заңсыз алып келген немесе Қазақстан Республикасында ұсталып отырған баланы кері қайтару туралы немесе Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттың негізінде осындай балаға қатысты қол жеткізу құқықтарын жүзеге асыру туралы; кәмелетке толмағандар және кәмелетке толғандар бірлесіп, оның ішінде әрекетке қабілетсіз немесе әрекетке қабілеттілігі шектеулі кәмелетке толғандардың қатысуымен келтірілген зиянды өтеу туралы азаматтық істерді қарайды және шешеді.

Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттар кәмелетке толмағандардың құқықтары мен заңды мүдделерін қозғайтын даулар бойынша азаматтық істерді қарайды және шешеді.

Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттың соттылығына жатқызылған істер кәмелетке толмаған адамның заңды өкілдерінің өтінішхаты бойынша, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың, облыс орталықтарының шегінде орналасқан аудандық (қалалық) соттардың соттылығына жатқызылған істерді қоспағанда, баланың тұрғылықты (болатын) жеріндегі аудандық (қалалық) сотта қаралуы мүмкін немесе оған берілуі мүмкін. Өтінішхат істі сот талқылауына дайындау аяқталғанға дейін берілуі мүмкін.";

4) 30-баптың жетінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"7. Республикалық маңызы бар қалалардың және астананың, облыс орталықтарының шегінде орналасқан аудандық (қалалық) соттардың соттылығына жататын істер бойынша талап қоюларды қоспағанда, некені бұзу туралы талап қоюлар талап қоюшының тұрғылықты жері бойынша онымен кәмелетке толмаған балалары бірге тұрған кезде берілуі мүмкін.";

5) 60-бап мынадай мазмұндағы төртінші бөлікпен толықтырылсын:

"4. Тапсырма бойынша өкіл өзіне берілген өкілеттіктер шегінде өзі мүдделерін білдіретін адамның процестік құқықтарына ие болады және процестік міндеттерін атқарады.";

6) 148-баптың екінші бөлігі мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:

"Өкіл ұсынған және қол қойған талап қоюда, осы бөліктің 1) – 8) тармақшаларында көрсетілген талаптардан басқа, талаптар негізделетін заң нормасына сілтеме болуға тиіс.";

7) 166-баптың төртінші бөлігінің екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"Өкіл ұсынатын және қол қойған пікірде, осы бөліктің 1) – 4) тармақшаларында көрсетілген талаптардан басқа, қарсылықтар соған сәйкес негізделген дәлелдемелерге және заң нормасына сілтеме болуға тиіс. Пікірде істі дұрыс және уақтылы қарауға қажетті телефондардың, факстердің нөмірлері, электрондық поштаның мекенжайлары мен өзге де мәліметтер көрсетілуі мүмкін.";

8) 405-баптың бірінші бөлігінің бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Бірінші сатыдағы соттың судьясы мерзімінде берілген және осы Кодекстің 401-бабы екінші бөлігінің екінші абзацының, 403, 404-баптарының талаптарына сәйкес келетін апелляциялық шағымды, прокурордың өтінішхатын алғаннан кейін мынадай әрекеттерді жасайды:";

9) 413-бапта:

үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Осы баптың төртінші бөлігінде белгіленген жағдайларды қоспағанда, апелляциялық сатыдағы сотта бірнеше талап қою талаптарын біріктіру және бөлу, талап қою талаптарының мөлшерін өзгерту, талап қою нысанасы мен негізін өзгерту, тиісті емес жауапкерді ауыстыру, қарсы талап қою туралы қағидалар қолданылмайды.";

мынадай мазмұндағы төртінші бөлікпен толықтырылсын:

"4. Осы Кодекстің 427-бабының төртінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша сот шешімінің күші жойылған және іс мәні бойынша қарау үшін қабылданған жағдайда, апелляциялық сатыдағы сот істі бірінші сатыдағы соттың қағидалары бойынша қарайды және шешеді.";

10) 416-баптың бірінші бөлігінің екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"Апелляциялық сатыдағы сот прокурорға апелляциялық сатыда қаралуға жататын істер туралы хабарлайды.";

11) 424-бапта:

бірінші бөлікте:

5) тармақша алып тасталсын;

6) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"6) осы Кодекстің 427-бабының төртінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша сот шешімінің күші жойылған жағдайда, істі бірінші сатыдағы сот қағидалары бойынша мәні бойынша қарау үшін өзінің іс жүргізуіне қабылдауға;";

екінші және үшінші бөліктер алып тасталсын;

12) 425-баптың 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1) іс бірінші сатыдағы соттың қағидалары бойынша мәні бойынша қаралғаннан кейін жаңа шешім қабылданған жағдайда, осы Кодекстің 424-бабы бірінші бөлігінің 1), 2), 3) тармақшаларында, сондай-ақ 6) тармақшасында көзделген жағдайларда қаулы;";

13) 427-бапта:

бірінші бөліктің 5) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"5) жүргізілу міндеттілігі осы Кодексте көзделген кезде істе жеке процестік әрекет хаттамасының болмауы негіз болып табылады.";

төртінші бөлік 5) тармақшасындағы "қол қойған кез келген жағдайда бірінші сатыдағы сот шешімінің күші жойылуға жатады." деген сөздер "қол қойған;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 6) тармақшамен толықтырылсын:

"6) жүргізілу міндеттілігі осы Кодексте көзделген кезде істе сот отырысы хаттамасы болмаған кез келген жағдайда бірінші сатыдағы сот шешімінің күші жойылуға жатады.";

бесінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Осы Кодекстің 427-бабының төртінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша бірінші сатыдағы сот шешімінің күші жойылған кезде апелляциялық сатыдағы сот ұйғарым шығарады. Ұйғарымда істі бірінші сатыдағы сотта іс жүргізу қағидалары бойынша қарауға көшу туралы, іске қатысатын адамдар жасауға тиіс әрекеттер және оларды жасау мерзімдері көрсетіледі. Көрсетілген әрекеттер аяқталғаннан кейін істі әдеттегідей апелляциялық сатыдағы соттың сол құрамы қарайды.

Қалған жағдайларда, оның ішінде жаңа шешім шығарылып, сот шешімінің күші жойылған кезде, апелляциялық сатыдағы сот істі бір сот отырысында бір сот актісін қабылдай отырып, қарайды.";

5-1 бөлік алып тасталсын;

14) 451-баптың екінші бөлігінің 3) және 4) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"3) осы Кодекстің 427-бабында көзделген бұзушылықтар анықталған жағдайда, апелляциялық сатыдағы сот қаулысының күшін жояды және істі апелляциялық сатыдағы сотқа судьялардың өзге құрамында жаңадан қарауға жібереді;

4) осы Кодекстің 427-бабында көзделген бұзушылықтар анықталған жағдайда, бірінші сатыдағы сот шешімінің, апелляциялық сатыдағы сот қаулысының күшін жояды және істі апелляциялық сатыдағы сотқа судьялардың өзге құрамында жаңадан қарауға жібереді;".

5. 2020 жылғы 29 маусымдағы Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексіне:

1) 91-баптың бесінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Егер заңда өзгеше көзделмесе, сотқа дейінгі тәртіппен шағым жасалғаннан кейін сотқа жүгінуге жол беріледі. Егер заңда жоғары тұрған органға шағым жасау қажеттілігінсіз сотқа жүгіну мүмкіндігі көзделген жағдайда, әкімшілік актісіне, әкімшілік әрекетіне (әрекетсіздігіне) дау айтылатын әкімшілік орган, лауазымды адам сотқа пікірмен қатар жоғары тұрған әкімшілік орган басшысының, лауазымды адамының уәжді ұстанымын ұсынады.";

2) 138-баптың бесінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Судья жауапкерді Қазақстан Республикасы Азаматтық процестік кодексінің талаптарына сәйкес дайындалған және ресімделген жазбаша пікірді және жоғары тұрған әкімшілік орган басшысының, лауазымды адамның уәжді ұстанымын он жұмыс күнінен аспайтын мерзімде әкімшілік іспен бірге (бар болса) беруге міндеттейді.

Талап қоюшы алдын ала тыңдау сатысында пікірмен және ұстаныммен танысады.

Оларды судья белгілеген мерзімде ұсынбау ақшалай өндіріп алуды қолдануға негіз болып табылуы мүмкін және әкімшілік істі мәні бойынша қарауға кедергі келтірмейді.".

6. "Жедел-іздестіру қызметі туралы" 1994 жылғы 15 қыркүйектегі Қазақстан Республикасының Заңына:

12-баптың 7-тармағының төртінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"Судьяға қатысты арнаулы жедел-іздестіру іс-шаралары Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының санкциясымен ғана жүргізілуі мүмкін.".

7. "Сот приставтары туралы" 1997 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-баптың 2-тармағының бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Сот приставына нысанды киiм (погонсыз), сәйкестендіру картасы және жетон берiледi, олардың үлгiлерiн сот әкімшілігі саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) бекiтеді.";

2) 4-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Уәкілетті орган Жоғарғы Сотта және облыстардағы, астанадағы және республикалық маңызы бар қалалардағы аумақтық бөлімшелерде (бұдан әрі – аумақтық бөлімшелер) сот приставтарының бөлімшелерін құрады.".

8. "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 5-баптың екінші бөлігіндегі "Жоғарғы Соты" деген сөздер "Жоғары Сот Кеңесінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 5-2-баптың тақырыбындағы және бірінші абзацындағы "Жоғарғы Сотының", "Жоғарғы Соты" деген сөздер тиісінше "Жоғары Сот Кеңесінің", "Жоғары Сот Кеңесінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 59-бапта:

4-тармақтың үшінші, бесінші және алтыншы бөліктеріндегі "Жоғарғы Соты", "Жоғарғы Сотының" деген сөздер тиісінше "Жоғары Сот Кеңесі", "Жоғары Сот Кеңесінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

4-1-тармақтағы "Жоғарғы Сотына" деген сөздер "Жоғары Сот Кеңесіне" деген сөздермен ауыстырылсын;

8-7-тармақтағы "Жоғарғы Соты", "Жоғарғы Сотының" деген сөздер тиісінше "Жоғары Сот Кеңесі", "Жоғары Сот Кеңесінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

8-9-тармақтағы "Жоғарғы Сотының" деген сөздер "Жоғары Сот Кеңесінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

8-11-тармақтағы "Жоғарғы Сотымен" деген сөздер "Жоғары Сот Кеңесімен" деген сөздермен ауыстырылсын;

8-12 және 8-13-тармақтардағы "Жоғарғы Сотына", "Жоғарғы Соты" деген сөздер "Жоғары Сот Кеңесіне", "Жоғары Сот Кеңесі" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 63-бапта:

3-тармақтың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Сот төрелігі академиясының тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізу жөніндегі ақылы қызмет түрлерін көрсету және оның тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен ақшаны жұмсау қағидаларын Қазақстан Республикасы Жоғары Сот Кеңесінің аппараты бекітеді.";

4-тармақтың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Сот төрелігі академиясының жарғылық қызметіне байланысты тауарларға (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге) бағаны Қазақстан Республикасы Жоғары Сот Кеңесінің аппаратымен келісу бойынша Сот төрелігі академиясы бекітеді.".

9. "Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы" 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына:

15-баптың 4-тармағының екінші бөлігінде:

"Жоғарғы Соты" деген сөздер "Жоғары Сот Кеңесі" деген сөздермен ауыстырылсын;

"соттардың қызметін ұйымдастырушылық және материалдық-техникалық қамтамасыз ету мәселесі жөніндегі уәкілетті органда және оның аумақтық бөлімшелерінде" деген сөздер "сот әкімшілігі саласындағы уәкілетті мемлекеттік органда және оның облыстардағы, астанадағы және республикалық маңызы бар қалалардағы аумақтық бөлімшелерінде" деген сөздермен ауыстырылсын.

10. "Қазақстан Республикасының Жоғары Сот Кеңесі туралы" 2015 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-бап мынадай мазмұндағы 7-1-тармақпен толықтырылсын:

"7-1. Кеңестің жанында Сот төрелігі академиясы жұмыс істейді.

Кеңес Академияны жалпы басқаруды жүзеге асыратын уәкілетті орган болып табылады.

Сот төрелігі академиясын құруды, оның мәртебесін және жұмысын ұйымдастыруды Қазақстан Республикасының Президенті айқындайды.";

2) 3-баптың 1-тармағында:

2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"2) аудандық және оған теңестірілген сот (бұдан әрі – аудандық сот) судьясының, облыстық және оған теңестірілген соттың (бұдан әрі – облыстық сот) сот алқасы төрағасының, судьясының, Жоғарғы Сот судьясының бос лауазымдарына кандидаттарды іріктеуді конкурстық негізде жүзеге асырады:

конкурстың қорытындылары бойынша аудандық соттың судьясының, облыстық соттың сот алқасы төрағасының және судьясының бос лауазымдарына тағайындау үшін кандидаттарды Қазақстан Республикасының Президентіне ұсыным жасайды;

конкурстың қорытындылары бойынша Жоғарғы Сот судьясының бос лауазымына кандидатты Парламент Сенатына баламалы негізде ұсыну үшін Қазақстан Республикасының Президентіне ұсыным жасайды;";

2-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"2-1) "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңында көзделген жағдайларда судьялардың бос лауазымдарына кандидаттарды конкурссыз тағайындау не сайлау мәселелерін қарайды:

жергілікті және басқа сот судьясының бос лауазымына тағайындау үшін кандидатты Қазақстан Республикасының Президентіне ұсыным жасайды;

Парламент Сенатына ұсыну енгізу үшін Жоғарғы Сот судьясының бос лауазымына кандидаттарды Қазақстан Республикасының Президентіне ұсыным жасайды;";

мынадай мазмұндағы 3-1) және 3-2) тармақшалармен толықтырылсын:

"3-1) аудандық сот төрағасының бос лауазымына сайлау үшін кадр резервінде тұрған адамдардың және (немесе) өз кандидатурасын өзі дербес ұсынған адамдардың қатарынан кандидатураларды облыстық соттың кеңейтілген жалпы отырысына ұсынады;

3-2) облыстық соттың кеңейтілген жалпы отырысы сайлаған адамдардың қатарынан аудандық сот төрағасының бос лауазымына кандидаттарды іріктеуді жүзеге асырады:

іріктеудің қорытындылары бойынша аудандық сот төрағасының бос лауазымына тағайындау үшін кандидаттарды Қазақстан Республикасының Президентіне ұсыным жасайды;";

5) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"5) "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңында көзделген жағдайларда төрағалардың, сот алқалары төрағаларының және судьялардың өкілеттіктерін тоқтату мәселелерін қарайды:

Қазақстан Республикасының Президентіне жергілікті және басқа соттардың төрағаларын, сот алқаларының төрағаларын және судьяларын, Жоғарғы Соттың сот алқаларының төрағаларын лауазымынан босатуды ұсынады;

Парламент Сенатына ұсыну енгізу үшін Жоғарғы Соттың Төрағасы мен судьяларын лауазымынан босату туралы Қазақстан Республикасының Президентіне ұсыным енгізеді;";

мынадай мазмұндағы 5-1) және 5-2) тармақшалармен толықтырылсын:

"5-1) бір жыл мерзім өткеннен кейін судья лауазымына алғаш рет тағайындалған адамның жұмыс нәтижелерін қарайды және Жоғарғы Сот жанындағы Сот төрелігінің сапасы жөніндегі комиссия (бұдан әрі – Сот төрелігінің сапасы жөніндегі комиссия) судьяның кәсіби қызметін оң бағалаған кезде, Жоғарғы Сот Төрағасының ұсынуы бойынша оны бекіту туралы мәселені шешеді;

5-2) зейнеткерлік жасқа толғанда судья лауазымында болу мерзімін ұзарту туралы мәселені қарайды;";

мынадай мазмұндағы 5-3) тармақшамен толықтырылсын:

"5-3) Кеңестің жанындағы Сот төрелігі академиясын жалпы басқаруды жүзеге асырады;";

13) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"13) судья лауазымына орналасу үшін біліктілік емтихандарын тапсырған, Кеңестің ұсынымын алған, соттарда тағылымдамадан өткен және облыстық соттардың жалпы отырыстарының қорытындыларын алған, сондай-ақ Кеңестің жанындағы Сот төрелігі академиясын бітірген адамдардың есебін жүргізуді ұйымдастырады;";

3) 4-баптың 6-тармағындағы "шетелдік сарапшыларды және" деген сөздер алып тасталсын;

4) 5-баптың 1-тармағының 10) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"10) өз құзыретінің мәселелері бойынша өкімдер шығарады;";

5) 7-баптың 1-тармағында:

8-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"8-1) Сот жюриінің, Кадр резерві жөніндегі комиссияның, Біліктілік комиссиясының, Конкурстық іріктеу жөніндегі комиссияның қызметін қамтамасыз етуді ұйымдастырады;";

13) тармақша алып тасталсын;

16) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"16) Кеңес аппараты қызметкерлерінің тәртіптік жауапкершілігі мәселелерін шешеді;";

мынадай мазмұндағы 16-1) және 16-2) тармақшалармен толықтырылсын:

"16-1) Кеңес жанындағы Сот төрелігі академиясының штат кестесін келіседі;

16-2) Кеңес жанындағы Сот төрелігі академиясының тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізу жөніндегі ақылы қызмет түрлерін көрсету және оның тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен ақшаны жұмсау қағидаларын бекітеді;";

6) 8-баптың 2-тармағының екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Кеңестің жабық отырыстары, заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, судьяларды лауазымнан босату туралы, судьялардың, сот алқалары төрағаларының және соттар төрағаларының бос лауазымдарына орналасуға арналған конкурс қорытындыларын шығару туралы мәселелерді қараған кезде, оның ішінде кандидатураларды талқылаған және олар бойынша шешімдер қабылдаған кезде өткізілмейді.";

7) 11-бапта:

2-тармақ алып тасталсын;

мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:

"2-1. Комиссияны қалыптастыру тәртібі, сондай-ақ оның отырыстарын өткізу тәртібі Кеңестің регламентінде айқындалады.";

3-тармақ алып тасталсын;

8) 12-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"12-бап. Комиссияның біліктілік емтихандарын қабылдау жөніндегі отырыстары

Комиссияның біліктілік емтихандарын қабылдау жөніндегі отырыстары ашық және жария түрде өткізіледі. Егер отырыстарға Комиссия мүшелерінің жалпы санының кемінде үштен екісі қатысса, олар оның құқықтық күші бар деп есептеледі.

Комиссияның отырыстарына байқаушылар шақырылуы мүмкін.";

9) 13-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Кеңестің жанындағы Сот төрелігі академиясында оқуды бітірген және біліктілік емтихандарын тапсырған адамдар оқуды бітірген күннен бастап төрт жыл бойы біліктілік емтиханын тапсырудан босатылады.";

10) 14-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Біліктілік емтихандарын қабылдаудан бас тартылған жағдайда, Комиссия төрағасы өтініш берілген немесе осы Заңның 13-бабының 9-1-тармағында көрсетілген арнаулы тексеру нәтижелері алынған күннен бастап бір ай ішінде азаматқа уәжді жауап беруге міндетті.";

11) 16-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"16-бап. Судья лауазымына конкурс

1. Кеңестiң аудандық сот судьясы, облыстық соттың сот алқасының төрағасы және судьясы, Жоғарғы Сот судьясы лауазымдарына тағайындау туралы ұсынымы конкурстық қараудың нәтижелерi бойынша беріледі.

"Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының 29-бабының 4-тармағында белгіленген талаптарға сәйкес келетін және Жоғарғы Соттың ұсынысы бойынша тізбесін Кеңес бекітетін жекелеген құқық салаларында мамандар болып табылатын, облыстық сот судьясының бос лауазымына кандидаттар үшін жеке конкурс өткізілуі мүмкін. Мұндай жеке конкурстық іріктеуді өткізу тәртібі Кеңестің регламентінде айқындалады.

2. Конкурс жариялау туралы шешімді жыл сайын Кеңес бекітетін және Кеңестің интернет-ресурсында орналастырылатын конкурстар өткізу графигінің негізінде Кеңес хатшысының ұсынысы бойынша Кеңес Төрағасы қабылдайды.

Конкурсты өткізу графигін бекіту тәртібі, сондай-ақ оған енгізілетін мәліметтер Кеңес регламентінде айқындалады.

3. График судьялардың ауысуын талдау мен болжау, жергілікті соттардың төрағалары мен сот алқалары төрағаларының өкілеттік мерзімдері, сондай-ақ бар бос орындар ескеріле отырып жасалады.

4. Кеңестің аудандық соттың судьясы, облыстық соттың сот алқасының төрағасы және судьясы, Жоғарғы Сот судьясы бос лауазымдарына орналасу үшін конкурс туралы хабарландыруын Кеңес аппараты Кеңестің регламентінде белгіленген мерзімдерде, бірақ конкурстан кемінде екі апта бұрын Кеңестің интернет-ресурсында қазақ және орыс тілдерінде жариялайды. Бұл ретте облыстық соттың сот алқасы төрағасының лауазымына орналасу үшін конкурс облыстық соттың сот алқасы төрағасы өкілеттіктерінің мерзімі өткенге дейін жариялануы мүмкін.

5. Аудандық соттың судьясы, облыстық соттың сот алқасының төрағасы және судьясы, Жоғарғы Сот судьясы лауазымдарына конкурсқа қатысу үшін Кеңестің конкурс туралы хабарландыруында көрсетілген мерзімдер ішінде, бірақ Кеңестің интернет-ресурсында хабарландыру жарияланған күннен бастап кемінде екі апта ішінде Кеңес аппаратына өтінішті және тізбесі Кеңес регламентінде белгіленген басқа да құжаттарды беру қажет.

Үміткерлердің жеке басы туралы толық және объективті ақпарат алу мақсатында Кеңес аппараты құқық қорғау органдарынан және олардың аумақтық бөлімшелерінен, басқа да мемлекеттік органдардан, адвокаттар алқаларынан, сондай-ақ мемлекеттік емес ұйымдардан үміткерлер туралы қосымша мәліметтер сұратуға құқылы.";

12) 17-бапта:

тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

"17-бап. Аудандық соттың судьясы, облыстық соттың сот алқасының төрағасы және судьясы, Жоғарғы Сот судьясы лауазымдарына конкурсқа қатысушылар";

1-тармақта:

бірінші бөлікте:

"төрағасы мен" деген сөздер алып тасталсын;

"Конституциялық заңының 29-бабы 1-тармағының" деген сөздерден кейін "1), 2), 3), 4) және 6) тармақшаларының" деген сөздермен толықтырылсын;

"ал жұмыс істеп жүрген судьялар болып табылатын кандидаттар "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының 28-бабының және 29-бабы 1-тармағының талаптарына сай келсе," деген сөздер "сондай-ақ жұмыс істеп жүрген судьялар" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші бөлік алып тасталсын;

3-тармақта:

бірінші бөлікте:

"төрағасы мен" деген сөздер алып тасталсын;

"лауазымына конкурсқа қатысушылар тұрғылықты жері немесе" деген сөздер "және облыстық соттың судьясы лауазымдарына конкурсқа қатысушылар" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші, үшінші, төртінші, бесінші және алтыншы бөліктер мынадай редакцияда жазылсын:

"Облыстық соттың сот алқасының төрағасы және Жоғарғы Соттың судьясы лауазымдарына конкурсқа қатысушылар Жоғарғы Соттың жалпы отырысының және жұмыс орны бойынша Соттармен өзара іс-қимыл жөніндегі кеңестің қорытындыларын алуға тиіс.

Соттармен өзара іс-қимыл жөніндегі кеңестің және жалпы отырыстың қорытындылары ұсынымдық сипатта болады.";

13) 18-бапта:

2-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Облыстық соттың сот алқасы төрағасының бос лауазымына орналасуға арналған конкурс өткізу кезінде осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген өлшемшарттарға қосымша ұйымдастырушылық қабілет те ескеріледі.";

5-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Іріктеуден өткен және Кеңес тағайындауға ұсыным жасаған кандидатты аудандық соттың судьясы, облыстық соттың сот алқасының төрағасы және судьясы, Жоғарғы Соттың судьясы лауазымдарына тағайындауға кедергі келтіретін негіздер болған кезде, сондай-ақ ол бос лауазымға тағайындаудан бас тартқан жағдайда, Кеңес ұсыным беру туралы шешімнің күшін жояды және конкурсқа қатысқан адамдар қатарынан басқа кандидатты бос лауазымға тағайындау үшін ұсына алады.";

мынадай мазмұндағы 5-1-тармақпен толықтырылсын:

"5-1. Судьялыққа кандидаттар Кеңестің бос лауазымға тағайындау туралы ұсынымын алғаннан кейін тағылымдамадан өтуі мүмкін.

Судьялыққа кандидат тағылымдама қорытындылары бойынша соттың жалпы отырысының теріс қорытындысын алған жағдайда, Кеңестің ұсынымы қайта қаралуға тиіс. Кеңестің ұсынымын қайта қарау тәртібі Кеңестің регламентінде айқындалады.

Кеңес тағылымдама қорытындылары бойынша жалпы отырыстың теріс қорытындысын негізді деп таныған жағдайда, Кеңестің осындай кандидатқа қатысты бос судья лауазымына тағайындау туралы ұсынымының күші жойылады және осы бос судья лауазымына:

1) осы судья лауазымына конкурсқа қатысқан кандидат ұсынылуы мүмкін;

2) қайта конкурс жариялануы мүмкін.";

14) 19-бапта:

тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

"19-бап. Аудандық соттар төрағаларының, облыстық соттар төрағаларының, Жоғарғы Соттың сот алқалары төрағаларының бос лауазымдарына кандидатураларды қарау тәртібі";

мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:

"1-1. Аудандық соттар төрағаларының бос лауазымдарына кандидатураларды Кеңес облыстық соттың кеңейтілген жалпы отырысы сайлаған және тиісті қорытынды алған адамдардың қатарынан қарайды.";

2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Аудандық соттар төрағаларының бос лауазымдарына кандидатуралар жұмыс істеп жүрген судьялар болуға немесе олардың судья лауазымында кемiнде бес жыл жұмыс өтілі болуға тиіс.

Облыстық соттар төрағаларының бос лауазымдарына кандидатураларға, әдетте, облыстық сот судьяларының немесе судья лауазымында кемiнде он жыл жұмыс өтілі бар адамдардың қатарынан ұсыным жасалады.

Жоғарғы Соттың сот алқаларының төрағалары лауазымына кандидатуралар Жоғарғы Сот судьяларының қатарынан ұсынылады.

Бұл ретте аудандық сот төрағасы, облыстық сот төрағасы, Жоғарғы Соттың сот алқаларының төрағалары лауазымына кандидаттарды іріктеу кезінде кадрлық резервте тұрған және ұйымдастырушылық қабілеті бар адамдарға басымдық беріледі.";

мынадай мазмұндағы 3-1, 3-2, 3-3 және 3-4-тармақтармен толықтырылсын:

"3-1. Аудандық сот төрағасының лауазымына бос орынды жариялау туралы шешімді аудандық соттар төрағалары өкілеттіктерінің мерзімі ескеріліп, Кеңес хатшысының ұсынысы бойынша Кеңес Төрағасы қабылдайды.

Бос орын туралы хабарландыру Кеңес регламентінде белгіленген мерзімдерде Кеңестің интернет-ресурсында жарияланады.

3-2. Кеңес аудандық сот төрағасының бос лауазымына өз кандидатурасын өзі дербес ұсынған кандидаттардың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкестігін тексеруді жүзеге асырады.

Мұндай тексеруді жүргізу тәртібі Кеңестің регламентінде айқындалады.

3-3. Кеңестің кадрлық резервте тұрған адамдар және (немесе) өз кандидатурасын өзі дербес ұсынған адамдар қатарынан облыстық соттың кеңейтілген жалпы отырысына кандидаттарды енгізу тәртібі, аудандық соттың төрағасы лауазымына облыстық соттың кеңейтілген жалпы отырысында сайланған кандидаттарды іріктеу тәртібі, сондай-ақ кандидат лауазымға тағайындаудан бас тартқан жағдайларда, Кеңестің ұсынымдарын қайта қарау тәртібі Кеңестің регламентінде айқындалады.

3-4. Кандидат аудандық соттың төрағасы лауазымына тағайындаудан бас тартқан жағдайда, Кеңестің осындай кандидатқа қатысты бос судья лауазымына тағайындау туралы ұсынымының күші жойылады және:

1) аудандық сот төрағасының бос лауазымы кеңейтілген жалпы отырыста сайланған өзге кандидаттарға ұсынылуы мүмкін;

2) қайта іріктеу жариялануы мүмкін.";

4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Кеңес отырыста аудандық соттар төрағаларының, облыстық соттар төрағаларының, Жоғарғы Соттың сот алқалары төрағаларының бос лауазымдарына сайланған немесе ұсынылған барлық кандидатураларды міндетті түрде қарайды.";

15) 20-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"20-бап. Бос лауазымдарға кандидатураларды қарау шарттары

1. Облыстық соттардың төрағалары және сот алқаларының төрағалары, Жоғарғы Соттың сот алқаларының төрағалары өздері атқаратын лауазымға немесе тең дәрежелі соттарда ұқсас лауазымға екі реттен артық тағайындалмайды.

2. "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңында көзделген жағдайларда судьялардың бос лауазымдарына кандидаттарды конкурссыз тағайындау тәртібі Кеңестің регламентінде айқындалады.";

16) 21-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Сот төрағасының, сот алқасы төрағасының және судьяның өтініші, Сот төрелігінің сапасы жөніндегі комиссияның немесе Сот жюриінің шешімі Кеңестің соттың төрағасын, сот алқасының төрағасын және судьяны лауазымдарынан босату туралы мәселені қарауына негіз болып табылады.

"Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының 34-бабы 1-тармағының 4), 5), 6) және 7) тармақшаларында көзделген жағдайларда сот әкімшілігі саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның растайтын құжат қоса берілген хабары Кеңестің сот төрағасын, сот алқасының төрағасын және судьяны лауазымдарынан босату туралы мәселені қарауына негіз болып табылады.

Сот төрелігінің сапасы жөніндегі комиссия судьяны кәсiптік жарамсыздығына қарай атқаратын лауазымына сай келмейді деп тану туралы шешiмдi Кеңеске енгізеді.

Сот жюриі соттың төрағасын, сот алқаларының төрағаларын және судьяларды тәртіптік теріс қылықтар жасағаны үшін немесе "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының талаптарын орындамағаны үшін атқаратын лауазымдарынан босату туралы шешімді Кеңеске енгізеді.";

17) 23-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Кеңес соттың төрағасын, сот алқасының төрағасын және судьяны лауазымдарынан босату туралы мәселені қараған кезде өзіне қатысты тиісті лауазымнан босату туралы мәселе қаралып жатқан судьяның түсініктемесін тыңдайды. Сот төрағасының, сот алқасы төрағасының және судьяның Кеңес отырысына дәлелді себептерсіз келмеуі мәселені қарауға кедергі болмайды. Отырыста сот төрағасының, сот алқасы төрағасының және судьяның, Кеңес хатшысының өтінішхаты бойынша шақырылған басқа да адамдардың хабары тыңдалуы, құжаттар жария етілуі және өзге де материалдар қаралуы мүмкін.";

18) 24-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Кәсіби қызметті мерзімдік бағалау нәтижелері бойынша Сот төрелігінің сапасы жөніндегі комиссияның шешіміне судьяның шағымын қарау нәтижелері бойынша қабылданған Кеңестің судьяны басқа сотқа ауыстыру туралы шешімі Кеңес отырысында судьяны басқа сотқа ауыстыру туралы, ал судья ауысудан бас тартқан жағдайда судьяны атқаратын лауазымынан босату туралы мәселені қарауға негіз болып табылады.".

2-бап. Осы Заң:

1) алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізілетін 1-баптың 2-тармағының 1) тармақшасын және 3-тармағын;

2) 2023 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 2-тармағының 2) және 3) тармақшаларын, 4-тармағының 9), 11), 12), 13) және 14) тармақшаларын, 10-тармағы 15) тармақшасының төртінші абзацын;

3) 2023 жылғы 1 қыркүйектен бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 4-тармағының 3) және 4) тармақшаларын;

4) 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 10-тармағы 2) тармақшасының үшінші, төртінші, оныншы, он бірінші, он екінші және он үшінші абзацтарын, 11) тармақшасының үшінші, сегізінші және тоғызыншы абзацтарын, 12) тармақшасының екінші, үшінші, алтыншы, тоғызыншы және он екінші абзацтарын, 13) тармақшасының екінші, үшінші, төртінші және бесінші абзацтарын, 14) тармақшасын, 15) тармақшасының үшінші абзацын;

4) 2024 жылғы 15 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 8-тармағын, 9-тармағының үшінші абзацын, 10-тармағының 1) тармақшасын, 2) тармақшасының жиырма бірінші, жиырма екінші, жиырма үшінші және жиырма төртінші абзацтарын, 5) тармақшасының жетінші, сегізінші және тоғызыншы абзацтарын, 9) тармақшасын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Қ. ТОҚАЕВ