Issues of the Border Service of the Committee of the National Security of the Republic of Kazakhstan

Decree of the President of the Republic of Kazakhstan dated December 10, 1999 No. 282.

Unofficial translation

For the purposes of improvement of the control and protection of the national border of the Republic of Kazakhstan, I hereby order as follows:

1. to approve:

1) Regulations on the Border Service of the Committee of National Security of the Republic of Kazakhstan (приложение 1);

2) excluded by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan dated 09/11/2011 No. 169.

2. The Committee of the National Security of the Republic of Kazakhstan shall within two-month period develop and submit for consideration by the President of the Republic of Kazakhstan Program for formation and infrastructure development of the national border, construction and development of the Border Service of the Committee of the National Security of the Republic of Kazakhstan for 2000-2003.

3. This Order shall enter into force upon it is signed.

The President of

the Republic of Kazakhstan

APPROVED BY the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan dated December 10, 1999 No. 282

REGULATION on the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan

Footnote. The regulation is in the wording of the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan dated 17.05.2022 No. 893.

Chapter 1. General provisions

1. The Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan (hereinafter – the Border Service) is an agency of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan (hereinafter – the National Security Committee) that protects and defends the State Border of the Republic of Kazakhstan (hereinafter – the State Border) on land, in territorial waters (sea) and inland waters (including underwater environment) in order to ensure the integrity and inviolability of the State Border, maintain legality and established order in the border area.

2. The Border Service carries out its activities in accordance with the Constitution and laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan, other regulatory legal acts and international treaties of the Republic of Kazakhstan, as well as this Regulation.

3. The Border Service is a legal entity in the organizational and legal form of a republican state institution, has seals and stamps with its name in the Kazakh language, letterheads of the established sample, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, accounts with treasury bodies.

4. The Border Service enters into civil law relations on its own behalf.

5. The Border Service has the right to act as a party to civil law relations on behalf of the state, if it is authorized to do so in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

6. The Border Service, on issues of its competence, in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, makes decisions drawn up by orders of the head of the Border Service and other acts provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

7. The structure and staff limit of the Border Service shall be approved in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The unified system of the Border Service consists of:

1) the republican state institution "Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan", which is an operational and strategic military management body;

2) territorial divisions:

departments that are operational-territorial military management bodies;

independent departments that are operational and tactical military management bodies;

3) subordinate organizations – departments of direct subordination to the Border Service, which are tactical military management bodies;

4) structural divisions: management, division, border management, border department, border department (border outpost), including maritime, department (department) of border control, group, ship, boat, department (department) of mobile special operations, department (department) of vocational training and other units that are tactical military management bodies.

8. Location of the legal entity: 48 Zheltoksan Street, Astana city, 010000, Republic of Kazakhstan, Saryarka district.

Footnote. Paragraph 8 – as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan dated 19.11.2022 No. 1068 (effective from the date of its signing and is subject to official publication).

9. The full name of the Border Service is the republican state institution "Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan".

10. This Regulation is the founding document of the Border Service.

11. Financing of the activities of the Border Service is carried out from the republican budget.

12. The Border Service is prohibited from entering into contractual relations with business entities for the performance of duties that are the powers of the Border Service.

If the Border Service is granted the right by legislative acts of the Republic of Kazakhstan to carry out income-generating activities, then the income received from such activities is sent to the state budget.

Chapter 2. Tasks, rights and duties of the Border Service

13. Tasks:

1) ensuring the regime of the State border and the regime at checkpoints;

2) fulfillment of obligations arising from international treaties of the Republic of Kazakhstan on the State Border, participation in its delimitation, demarcation and re-demarcation;

3) participation in solving the tasks of defense and national security of the Republic of Kazakhstan;

4) participation in the protection of the economic interests of the Republic of Kazakhstan on the State border, in the fishing zone and on the continental shelf;

5) independently or jointly with authorized bodies to monitor compliance with established regimes in the border zone, in internal and territorial waters, in the fishing zone and on the continental shelf;

6) assistance to law enforcement and environmental protection authorities of the Republic of Kazakhstan in protecting citizens, natural resources and the environment, compliance with the migration legislation of the Republic of Kazakhstan in the border area;

7) other tasks provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

14. Rights and obligations:

1) to install, erect and set up the necessary engineering and technical facilities, structures and barriers;

2) to construct communication lines and communications, to carry out maintenance, repair, reconstruction of weapons and military equipment, to place and use equipment and weapons;

3) to participate in the delimitation, demarcation and re-demarcation of the State border, the development of necessary documents and materials in order to establish the regime of the State border with neighboring states;

4) to be in any areas of the area (to have border guards), including in the territories of specially protected and nature protection zones, as well as to move around them in the performance of official duties, to require the owners (tenants) of land plots to allocate places for the movement of border guards, equipment and maintenance in proper condition of passages through fences or crossings through other obstacles;

5) to conduct counterintelligence and operational search activities, as well as intelligence activities in the field of border policy and operational security of the State border, territorial waters, fishing zone and continental shelf and take measures to ensure their own security in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

6) coordinate, within the limits of their powers, the activities of authorized bodies and organizations in the field of border policy implementation and border security of the Republic of Kazakhstan, organize the interaction of their forces and authorized bodies involved in the protection of the State Border or carrying out activities affecting the interests of the protection of the State Border;

7) to submit mandatory recommendations to state bodies, public associations, organizations on the elimination of causes and conditions that contribute to the commission of offenses in the border area or hinder the activities of the Border Service;

8) on the basis of generally recognized principles and norms of international law, as well as international treaties of the Republic of Kazakhstan, to organize and carry out cooperation in the protection of the State border with the border authorities of foreign states;

9) to directly manage the activities of the border representatives of the Republic of Kazakhstan;

10) to correspond with border representatives of neighboring states on issues of maintaining the State border regime, resolving border incidents, exchanging information, by mutual agreement, invite representatives of neighboring states to the territory of the Republic of Kazakhstan and move to the territory of neighboring states to negotiate border issues in accordance with the procedure provided for by the Law of the Republic of Kazakhstan "On the State Border of the Republic of Kazakhstan";

11) to request and receive, free of charge, from authorized bodies, organizations and public associations, information necessary for the performance of duties;

12) to receive and use fingerprint information contained in the database of fingerprint information of the internal affairs bodies of the Republic of Kazakhstan, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

13) to involve citizens on a voluntary basis in solving tasks in the field of protection of the State Border as part of volunteer squads, as freelance Border officers and in other forms, to encourage citizens who distinguished themselves by protecting the State Border and persons who meet the requirements, to recommend for admission to military, special educational institutions of the national security bodies of the Republic of Kazakhstan;

14) to participate in the legal education of the population of the Republic of Kazakhstan, carry out preventive measures aimed at preventing offenses in the border area, use the mass media to inform the population about offenses, search for offenders and for other purposes;

15) to use weapons and military equipment, special means, service animals and physical force in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On the State Border of the Republic of Kazakhstan";

16) to consider statements or reports on committed or impending offenses in the border area, register them and take appropriate measures on them;

17) to create and use specialized accounting and information systems that ensure the fulfillment of tasks for the protection of the State Border;

18) to conduct fundamental and applied scientific research in the field of State border protection;

19) to determine the uniform and equipment of military personnel involved in the protection of the State border;

20) to carry out, together with the state revenue authorities, in accordance with the established procedure, the inspection of vehicles, cargoes and goods transported across the State border;

21) to accompany vehicles and place border guards on them;

22) when strengthening the protection of the State border in accordance with the procedure determined by joint decisions with the Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan and the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan, to use the forces and means allocated by them;

23) when prosecuting offenders, freely (if necessary with damage to locking devices) at any time of the day enter residential and non-residential premises of citizens, on the territory and premises of organizations, as well as inspect them (with subsequent notification within twenty-four hours of the relevant prosecutor);

24) when conducting border searches and operations, other investigative actions, independently establish control posts, temporarily restrict or prohibit the movement of persons and vehicles, prevent citizens from entering certain areas of the area, oblige them to stay there or leave these areas in order to protect people's health and lives;

25) in case of a threat to the security of the Republic of Kazakhstan, temporarily restrict, with notification to local executive and other authorized bodies of the Republic of Kazakhstan, the production of various works in the border zone, with the exception of works of defense significance, works related to the fulfillment of international obligations and the elimination of consequences arising from natural and man-made emergencies;

26) to use means of communication for official purposes, and when repelling armed incursions into the territory of the Republic of Kazakhstan, preventing illegal mass crossings and other provocations at the State border, conducting search activities, delivering persons suspected of committing offenses, – vehicles of organizations, and, if necessary, vehicles of citizens with subsequent reimbursement of expenses; or the damage caused to the owners at their request in accordance with the procedure established by the laws of the Republic of Kazakhstan;

27) to prohibit the disembarkation and stay on shore of crew members of foreign non-military vessels and other persons on them who have committed offenses while crossing the State border, sailing in internal and territorial waters or while ships are parked in Kazakh ports;

28) to require citizens to comply with the procedure established at the State border, to stop illegal actions that impede the activities of the Border Service, in case of non-compliance with these requirements, to take appropriate measures provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan;

29) to keep violators of the regimes established in the border area in the premises of the Border Service, specially equipped for the detention of persons subjected to administrative detention;

30) to place persons in pre-trial detention facilities, temporary detention facilities and premises specially equipped for the detention of persons subjected to administrative detention, in accordance with the criminal procedure legislation of the Republic of Kazakhstan;

31) to invite persons to the Border Service units in order to receive explanations from them about the circumstances of violation of established regimes in the border area known to them;

32) to carry out the maintenance of engineering and technical structures, barriers, communications that are on the balance sheet, as well as to ensure the operation and safety of the equipment used;

33) to carry out radiation control at checkpoints where there are no state revenue agencies, using technical means of radiation control in automatic or manual mode;

34) to organize the operation of inspection complexes containing radioactive substances, as well as radiation safety control in the national security bodies of the Republic of Kazakhstan when handling radioactive substances, devices or equipment containing radioactive substances or ionizing radiation is generated;

35) in internal and territorial waters, the fishing zone, the Kazakh part of the waters of border rivers, lakes and other reservoirs in relation to Kazakh and foreign (surface and underwater) vessels, means of movement on ice:

to stop the vessel and inspect it if it does not respond to survey signals, is in a prohibited area, violates the procedure for entering the waters of the Republic of Kazakhstan, sailing and staying in them. The inspection of the vessel includes checking ship's and navigation documents, documents of crew members and passengers, cargo documents, and, if necessary, ship's premises. According to the results of the inspection of the vessel, it may be allowed to continue sailing (stay) in the waters of the Republic of Kazakhstan in compliance with the established rules or be asked to leave the waters of the Republic of Kazakhstan, or it may be detained in accordance with the criminal procedure legislation of the Republic of Kazakhstan or the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses;

to detain persons subject to criminal or administrative liability in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, transfer these persons to the bodies of inquiry and investigation or relevant authorities, unless otherwise provided for by international treaties of the Republic of Kazakhstan;

to pursue and detain vessels (vehicles on ice) that have violated international treaties or the legislation of the Republic of Kazakhstan before they enter the territorial waters of their country or a third state, if the pursuit was initiated in internal or territorial waters, fishing zone or water space above the continental shelf after giving a visual or audible stop signal (from a distance allowing them to see or hear this signal) and was conducted continuously;

36) to involve the forces and means of other authorized bodies to clarify the situation in the underwater environment in internal and territorial waters in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

37) upon detection of underwater objects in internal and territorial waters, make a survey about the purpose of entering these waters, demand to change course, invite them to come out of the underwater state, show their flag, stop and inspect them, take other measures to prevent or terminate the actions of detected underwater objects;

38) when protecting the State border in the underwater environment, detain persons subject to criminal or administrative responsibility in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, transfer these persons to the bodies of inquiry and investigation or relevant authorities, unless otherwise provided by international treaties of the Republic of Kazakhstan;

39) to detain underwater vehicles that have violated the established procedure for crossing the State border and (or) navigation in internal and territorial waters, deliver (escort) them to ports of the Republic of Kazakhstan, other places to clarify the circumstances of the offense, transfer these means to the bodies of inquiry and investigation;

40) to take part in the development of regulatory legal acts on issues of the State border and other issues related to the activities of the Border Service;

41) to participate in information security measures in the field of informatization of Border Service informatization facilities;

42) to have other separate structural units outside its location that perform part of the functions of the Border Service and are not subject to registration with the authorized body;

43) to stop any attempts to change the passage of the State border, the development of the territory of the Republic of Kazakhstan;

44) to participate, within their competence, in solving tasks for the defense of the Republic of Kazakhstan, as well as ensuring the regimes of emergency or martial law;

45) to repel an armed invasion into the territory of the Republic of Kazakhstan, to stop armed and other provocations on the State border, to protect the population, state and private property from these criminal encroachments;

46) to prevent and suppress attempts to cross the State border by persons and vehicles outside established checkpoints or other places where crossing the State border is carried out, as well as illegal crossing at checkpoints or other places where crossing the State border is carried out, to identify and detain violators of the State border and other offenders in the border area;

47) to carry out, in accordance with the established procedure, in the presence of properly executed documents and passing the types of control established at the checkpoint, the passage of persons, vehicles, cargoes and goods;

48) ensure the implementation of the State border regime and the regime at checkpoints;

49) to monitor independently or jointly with authorized bodies the observance of the border regime, the established regimes of internal and territorial waters, the fishing zone and the continental shelf, to organize the service of control posts at the points of entry into the border zone;

50) to prevent offenses within its competence;

51) to check documents for the right to enter and exit the Republic of Kazakhstan from persons crossing the State border, make appropriate marks in them, temporarily withdraw such documents, as well as withdraw invalid documents;

52) to carry out the procedure of identity verification based on fingerprint information when crossing the State border;

53) to restrict the entry of foreigners and stateless persons who, in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan, are not allowed to enter the Republic of Kazakhstan, as well as foreigners and stateless persons who refused to undergo the identity verification procedure using fingerprint information, who did not comply with court decisions and resolutions of authorized bodies on the imposition of a fine within the period established by the laws of the Republic of Kazakhstan;

54) not to allow citizens of the Republic of Kazakhstan and other persons who have lost their identity documents during their stay abroad or in the Republic of Kazakhstan to cross the checkpoints and other places where they are allowed to cross the State border, and keep them there until their identity is established;

55) to carry out the detention and personal search of persons in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan;

56) to stop, inspect and detain vehicles that have violated the established regimes in the border area, deliver (escort) them to the location of Border Service units to clarify the circumstances of the offense;

57) to detain and seize, in accordance with the established procedure, independently or jointly with authorized bodies, explosives, toxic, radioactive, narcotic substances, weapons, ammunition, other cargo and goods prohibited from import into or export from the Republic of Kazakhstan, as well as cargo and goods smuggled across the State border;

58) to assist the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan in protecting the State border in the airspace;

59) to assist law enforcement and environmental authorities of the Republic of Kazakhstan in protecting citizens, natural resources and the environment in the border area;

60) to erect engineering and technical facilities, structures and barriers of the Border Service, taking into account the migration routes of wild animals, at the recommendation of the authorized state body in the field of protection, reproduction and use of wildlife;

61) to ensure the safety of communication lines and communications in the border area;

62) to control the crossing of the State border in the underwater environment;

63) to use available means to identify (classify) underwater objects in internal and territorial waters, as well as beyond them to the borders of foreign states in the event of a threat of illegal crossing or illegal crossing of the State Border;

64) to carry out anti-submarine and anti-sabotage measures in the underwater environment in the interests of protecting the State border;

65) to ensure the production and consideration of cases of administrative offenses assigned to its jurisdiction in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses;

66) to carry out pre-trial investigation of criminal offenses attributed to its jurisdiction in accordance with the criminal procedure legislation of the Republic of Kazakhstan;

67) to carry out physical protection of foreign institutions of the Republic of Kazakhstan, the procedure for the organization and implementation of which is determined by the Chairman of the National Security Committee in coordination with the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kazakhstan and the authorized body in the field of foreign intelligence;

68) to accept and consider appeals from individuals and legal entities in the manner and within the time limits provided for by the Administrative Procedural Code of the Republic of Kazakhstan;

69) to apply to the court;

70) to adopt legal acts within its competence;

71) for official use;

72) to exercise other powers provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

15. Functions:

1) implementation of the border policy;

2) participation in the development and implementation of state and other programs related to ensuring the security of individuals, society and the state at the State border;

3) organization of fulfillment of obligations arising from international treaties of the Republic of Kazakhstan on the State border;

4) participation, within its competence, in the activities of international organizations on issues related to the protection and defense of the State border;

5) participation in the delimitation, demarcation and re-demarcation of the State border;

6) carrying out interaction with other state bodies in accordance with the established procedure;

7) to provide guidance and coordination of actions of the unified system of the Border Service (hereinafter referred to as the Border Service units), to provide practical and methodological assistance;

8) ensuring the constant readiness of Border Service units for transfer to various degrees of combat and operational readiness;

9) organization of combat duty and combat service;

10) organization of intelligence, counterintelligence and operational search activities of operational units of the Border Service;

11) responding to terrorist manifestations within the continental shelf;

12) organization and maintenance of departmental communication networks and preparation of recommendations for their development;

13) organization and implementation of encryption work;

14) implementation of radio engineering and electronic reconnaissance in border areas;

15) implementation of system maintenance of information and communication infrastructure facilities of the Border Service;

16) determining the main directions of the work carried out by the relevant units of the Border Service to combat intelligence and other activities aimed at harming the security of the Republic of Kazakhstan by special services and organizations of foreign states carried out across the State border;

17) organization of work on the moral and psychological support of the service and combat activities of the Border Service units;

18) development and implementation of measures among the personnel to maintain military discipline and law and order, to unite multinational military collectives, to ensure the necessary conditions for the safety of military service, and to prevent offenses;

19) organizing and carrying out work to strengthen military discipline and law and order, prevent offenses, unite military teams, and ensure safe conditions of military service;

20) organization of social and legal work with the personnel of the Border Service units and provision of social and legal guarantees to military personnel and their family members;

21) implementation of long-term planning and combat, technical, logistical, financial, personnel, information, military medical (medical) and other types of support, including the quartering of Border Service units;

22) implementation of needs planning in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

23) ensuring the targeted use of budgetary funds by Border Service units;

24) development and adoption of measures to ensure fire protection of objects of the Border Service and its units;

25) organization and conduct of recruitment of the Border Service and its units by military personnel and reception of employees;

26) implementation of personnel placement and assignment of military ranks, submission of recommendations for appointment to military positions and assignment of military ranks according to the nomenclature to the Chairman of the National Security Committee;

27) organization of professional training and quality control of its implementation;

28) referral for training, retraining and advanced training of personnel in the educational organizations of the Republic of Kazakhstan and foreign countries in accordance with international treaties of the Republic of Kazakhstan;

29) carrying out measures to ensure the improvement of the quality of combat training of Border Service units;

30) development of recommendations on the organizational and staff structure and staff of Border Service units within the established number;

31) identification, prevention and suppression of social emergencies caused by the mass crossing of the State border from the territories of neighboring states;

32) implementation of activities to ensure information security of Border Service informatization facilities;

33) performing other functions provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 3. The status and powers of the head of the Border Service in the organization of its activities

16. The management of the Border Service is carried out by the Deputy Chairman of the National Security Committee – the Director of the Border Service (hereinafter – the Director of the Border Service), who is personally responsible for fulfilling the tasks assigned to the Border Service and exercising its powers.

17. The Director of the Border Service is appointed to a military position and dismissed from a military position in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

18. The Director of the Border Service has deputies who are appointed to military positions and dismissed from military positions in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

19. Powers of the Director of the Border Service:

1) organizes the work of the Border Service;

2) in accordance with the established procedure, issues orders (instructions) and gives instructions that are mandatory for military personnel and employees of the Border Service;

3) approves legal acts, with the exception of acts affecting human and civil rights and freedoms;

4) represents the Border Service in relations with government agencies and organizations, as well as special and law enforcement services of foreign states and international organizations;

5) makes decisions in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the restriction or suspension of activities carried out on the State border, in the border area or in the border strip;

6) appoints to military positions and dismisses military personnel of the Border Service within the limits of their competence;

7) dismisses conscripts from military service in the Border Service in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

8) resolves, in accordance with the established procedure, issues of encouragement, provision of material assistance and imposes disciplinary penalties on military personnel and employees of the Border Service, as well as assigns a military rank;

9) makes recommendations to the Chairman of the National Security Committee on the creation, liquidation, relocation and reorganization of the republican state institutions of the Border Service, as well as on its structure and staff;

10) approves the regulations (charters) of subordinate state institutions, territorial divisions and structural divisions of the Border Service;

11) within the limits of its powers, resolves issues related to military service, as well as labor relations of Border Service employees;

12) submits recommendations to the Chairman of the National Security Committee on candidates for the assignment of higher military ranks in accordance with the established procedure, awarding military personnel and Border guards, as well as persons involved in the protection of the State border, with departmental awards;

13) organizes inspections of service-combat, operational-service, military-technical, criminal procedure, border representation and other activities of the Border Service;

14) exercises other powers in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The execution of the powers of the Director of the Border Service during his absence is carried out by the person replacing him, in accordance with the current legislation of the Republic of Kazakhstan.

20. The Director of the Border Service determines the powers of his deputies in accordance with the current legislation of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 4. Property of the Border Service

21. The Border Service may have separate property on the right of operational management in cases provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The property of the Border Service is formed at the expense of property transferred to it by the owner, as well as property (including monetary income) acquired as a result of its own activities, and other sources not prohibited by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

22. The property assigned to the Border Service belongs to the republican property.

23. The Border Service shall not have the right to independently alienate or otherwise dispose the property assigned to it and property acquired at the expense of funds issued to it under the financing plan, unless otherwise established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 5. Reorganization and abolition of the Border Service

24. The reorganization and abolition of the Border Service shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The List of organizations under the jurisdiction of the Border Service

1. Department of Special Purpose of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan.

2. Department of Service Cynology of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan.

3. Department of repair of equipment and weapons of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan.

4. "Aktau" supply department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan.

5. Almaty supply department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan.

6. "Zhangyztobe" supply department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan.

The list of territorial divisions under the jurisdiction of the Border Service

Footnote. The list as amended by the Decrees of the President of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2022 No. 955; dated 19.11.2022 No. 1068 (effective from the date of its signing and is subject to official publication).

1. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for the Aktobe region.

2. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for the Almaty region.

3. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for the Atyrau region.

4. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for the West Kazakhstan region.

5. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for Zhambyl region.

6. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for the Kostanay region.

7. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for the Kyzylorda region.

8. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for the Mangystau region.

9. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for the Turkestan region.

10. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for the Pavlodar region.

11. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for the North Kazakhstan region.

12. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for the East Kazakhstan region.

13. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan in the Abai region.

14. Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan for the Zhetisu region.

15. Astana Border Control Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan.

16. Almaty Border Control Department of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan.

Annex 2 Approved by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan dated December 10, 1999 No. 282

Amendments and additions introduced into some acts of the President
of the Republic of Kazakhstan

Footnote. Annex 2 is excluded by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan dated 09.11.2011 № 169.

Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің мәселелері

Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы 1999 жылғы 10 желтоқсан N 282.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік шекарасын күзету мен қорғауды жетілдіру мақсатында қаулы етемін:

1. Мыналар бекітілсін:

1) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі туралы ереже (1-қосымша);

2) алып тасталды - ҚР Президентінің 2011.11.09 № 169 Жарлығымен.

Ескерту. 1-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Президентінің 2011.11.09 № 169 Жарлығымен.

2. Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті екі ай мерзімде Мемлекеттік шекараны қалыптастыру мен жайластырудың, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметін құру мен дамытудың 2000-2003 жылдарға арналған бағдарламасын әзірлеп, Қазақстан Республикасы Президентінің қарауына енгізсін.

3. Осы Жарлық қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасының Президенті

Қазақстан Республикасы Президентінің 1999 жылғы 10 желтоқсандағы № 282 Жарлығымен БЕКІТІЛГЕН

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі туралы ЕРЕЖЕ

Ескерту. Ереже жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 17.05.2022 № 893 Жарлығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі (бұдан әрі – Шекара қызметі) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Мемлекеттік шекараның тұтастығын және қол сұғылмаушылығын қамтамасыз ету, шекара кеңістігінде заңдылық пен белгіленген тәртіпті сақтау мақсатында құрлықта, аумақтық суларда (теңізде) және ішкі суларда (оның ішінде суасты ортасында) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын (бұдан әрі – Мемлекеттік шекара) қорғауды және күзетуді жүзеге асыратын ведомствосы болып табылады.

2. Шекара қызметі өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясына және заңдарына, Қазақстан Республикасы Президенттің актілеріне, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілері мен халықаралық шарттарына, сондай-ақ осы Ережеге сәйкес жүзеге асырады.

3. Шекара қызметі республикалық мемлекеттік мекеменің ұйымдық-құқықтық нысанындағы заңды тұлға болып табылады, оның қазақ тіліндегі өз атауы бар мөрі мен мөртаңбалары, белгіленген үлгідегі бланкілері, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қазынашылық органдарында шоттары болады.

4. Шекара қызметі азаматтық-құқықтық қатынастарға өз атынан түседі.

5. Шекара қызметі, егер оған Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес уәкілеттік берілген болса, оның мемлекеттің атынан азаматтық-құқықтық қатынастардың тарапы болуға құқығы бар.

6. Шекара қызметі өз құзыретінің мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен, Шекара қызметі басшысының бұйрықтарымен және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген басқа да актілермен ресімделетін шешімдер қабылдайды.

7. Шекара қызметінің құрылымы мен штат санының лимиті Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бекітіледі.

Шекара қызметінің бірыңғай жүйесін мыналар құрайды:

1) əскери басқарудың жедел-стратегиялық органы болып табылатын, "Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі" республикалық мемлекеттік мекемесі;

2) аумақтық бөлімшелері;

әскери басқарудың жедел-аумақтық органдары болып табылатын департаменттер;

әскери басқарудың жедел-тактикалық органдары болып табылатын дербес басқармалар;

3) ведомстволық бағынысты ұйымдар – әскери басқарудың тактикалық органдары болып табылатын Шекара қызметіне тікелей бағынысты басқармалар;

4) құрылымдық бөлімшелер: басқарма, дивизион, шекара басқармасы, шекара бөлімі, шекара бөлімшесі (шекара заставасы), оның ішінде теңіз, шекаралық бақылау бөлімі (бөлімшесі), топ, корабль, катер, арнаулы мақсаттағы мобильді іс-қимылдар бөлімі (бөлімшесі), кәсіби даярлық бөлімі (бөлімшесі) және әскери басқарудың тактикалық органдары болып табылатын өзге де бөлімшелер.

8. Заңды тұлғаның орналасқан орны: Қазақстан Республикасы, 010000, Астана қаласы, Сарыарқа ауданы, Желтоқсан көшесі, 48.

Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 09.11.2022 № 1068 Жарлығымен.

9. Шекара қызметінің толық атауы – "Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі" республикалық мемлекеттік мекемесі.

10. Осы Ереже Шекара қызметінің құрылтай құжаты болып табылады.

11. Шекара қызметінің қызметін қаржыландыру республикалық бюджеттен жүзеге асырылады.

12. Шекара қызметінің өкілеттіктері болып табылатын міндеттерді орындау тұрғысынан Шекара қызметіне кәсіпкерлік субъектілерімен шарттық қатынастар жасауға тыйым салынады.

Егер Шекара қызметіне Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерімен кіріс әкелетін қызметті жүзеге асыру құқығы берілсе, онда осындай қызметтен алынған кірістер мемлекеттік бюджетке жіберіледі.

2-тарау. Шекара қызметінің мақсаттары, құқықтары мен міндеттері

13. Міндеттері:

1) Мемлекеттік шекара режимін және өткізу пункттеріндегі режимді қамтамасыз ету;

2) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекара туралы халықаралық шарттарынан туындайтын міндеттемелерді орындау, оны межелеуге, шегендеуге және қайта шегендеуге қатысу;

3) Қазақстан Республикасының қорғанысы мен ұлттық қауіпсіздігінің міндеттерін шешуге қатысу;

4) Мемлекеттік шекарада, балық аулау аймағында және континенттік қайраңда Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін қорғауға қатысу;

5) шекаралық аймақта, ішкі және аумақтық суларда, балық аулау аймағында және континенттік қайраңда белгіленген режимдердің сақталуына дербес немесе уәкілетті органдармен бірлесіп бақылауды жүзеге асыру;

6) шекаралық кеңістікте азаматтарды, табиғи ресурстарды және қоршаған ортаны қорғауда, Қазақстан Республикасының көші-қон заңнамасын сақтауда Қазақстан Республикасының құқық қорғау, табиғат қорғау органдарына жәрдем көрсету;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де міндеттер болып табылады.

14. Құқықтары мен міндеттері:

1) қажетті инженерлік-техникалық құралдарды, құрылыстар мен бөгеуіштерді монтаждауды, салуды және орнатуды жүзеге асыру;

2) байланыс және коммуникациялар желілерін салуды, қару-жарақ пен әскери техникаға техникалық қызмет көрсету, оларды жөндеу, реконструкциялау жөніндегі қызметті жүзеге асыру, техника мен қару-жарақты орналастыру және пайдалану;

3) Мемлекеттік шекараны межелеуге, шегендеуге және қайта шегендеуге, шектес мемлекеттермен Мемлекеттік шекарадағы режимді орнату мақсатында қажетті құжаттар мен материалдарды әзірлеуге қатысу;

4) кез келген жергілікті жер учаскелерінде, оның ішінде ерекше қорғалатын аумақтарда және табиғат қорғау аймақтарында болуға (шекаралық нарядтармен жүруге), сондай-ақ қызметтік міндеттемелерді атқару кезінде сол жерлермен жүруге, жер учаскелерінің меншік иелерінен (жалға алушылардан) шекаралық нарядтардың жүріп-тұруына арналған орындарды бөлуді, қоршалымдар арқылы өтетін немесе өзге де кедергілер арқылы өтетін жерлерді жабдықтауды және тиісті түрде күтіп-ұстауды талап ету;

5) шекаралық саясат және Мемлекеттік шекараны, аумақтық суларды, балық аулау аймағын және континенттік қайраңды күзетуді жедел қамтамасыз ету саласында қарсы барлау және жедел-іздестіру қызметін, сондай-ақ барлау қызметін жүргізу және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеке қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шаралар қолдану;

6) өз өкілеттігі шегінде Қазақстан Республикасының шекаралық саясатын іске асыру және уәкілетті органдар мен ұйымдардың шекара қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызметін үйлестіру, Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысатын немесе Мемлекеттік шекараны қорғау мүдделерін қозғайтын қызметті жүзеге асыратын өз күштері мен уәкілетті органдардың өзара іс-қимыл жасауын ұйымдастыру;

7) мемлекеттік органдарға, қоғамдық бірлестіктерге, ұйымдарға шекаралық кеңістікте құқық бұзушылық жасауға ықпал ететін немесе Шекара қызметінің іс-қимылына кедергі келтіретін себептер мен жағдайларды жою туралы орындалуы міндетті ұсынулар енгізу;

8) халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған қағидаттары мен нормалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары негізінде шет мемлекеттердің шекаралық органдарымен Мемлекеттік шекараны қорғауда өзара іс-қимылды ұйымдастыру және жүзеге асыру;

9) Қазақстан Республикасының шекара өкілдерінің қызметіне тікелей басшылықты жүзеге асыру;

10) шектес мемлекеттердің шекара өкілдерімен Мемлекеттік шекара режимін ұстап тұру, шекарадағы тосын оқиғаларды реттеу, ақпарат алмасу мәселелері бойынша хат-хабар алмасуды жүргізу, "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тәртіппен шекара мәселелері жөнінде келіссөздер жүргізу үшін өзара уағдаластық бойынша шектес мемлекеттердің өкілдерін Қазақстан Республикасының аумағына шақыру және шектес мемлекеттердің аумағына өту;

11) міндеттемелерді орындау үшін уәкілетті органдардан, ұйымдардан және қоғамдық бірлестіктерден қажетті ақпаратты сұрату және өтеусіз алу;

12) Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының дактилоскопиялық ақпарат дерекқорында қамтылатын дактилоскопиялық ақпаратты Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес алу және пайдалану;

13) Мемлекеттік шекараны қорғау саласындағы міндеттерді шешуге азаматтарды ерікті жасақтар құрамында, Шекара қызметінің штаттан тыс қызметкерлері ретінде және өзге де нысандарда ерікті негізде тарту, Мемлекеттік шекараны қорғау кезінде көзге түскен азаматтарды көтермелеу және қойылатын талаптарға сай келетін адамдарды Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдарының әскери, арнаулы оқу орындарына түсуі үшін ұсыну;

14) Қазақстан Республикасының халқына құқықтық тәрбие беруге қатысу, шекаралық кеңістікте құқық бұзушылықтардың алдын алуға бағытталған профилактикалық іс-шараларды жүргізу, құқық бұзушылықтар, құқық бұзушыларды іздестіру туралы халықты хабарландыру үшін және өзге де мақсаттарда бұқаралық ақпарат құралдарын пайдалану;

15) "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес қару-жарақ пен әскери техниканы, арнайы құралдарды, қызметтік жануарларды және дене күшін қолдану;

16) шекаралық кеңістікте жасалған немесе дайындалып жатқан құқық бұзушылықтар туралы мәлімдемелерді немесе хабарламаларды қарау, оларды тіркеу және олар бойынша тиісті шаралар қолдану;

17) Мемлекеттік шекараны қорғау жөніндегі міндеттерді орындауды қамтамасыз ететін мамандандырылған есепке алуды және ақпараттық жүйелерді құру және пайдалану;

18) Мемлекеттік шекараны қорғау саласында іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер жүргізу;

19) Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысатын әскери қызметшілердің киім нысаны мен жарақтарын айқындау;

20) мемлекеттік кіріс органдарымен бірлесіп, Мемлекеттік шекара арқылы өткізілетін көлік құралдарын, жүктер мен тауарларды белгіленген тәртіппен жете қарауды жүзеге асыру;

21) көлік құралдарымен ілесіп жүру және оларда шекаралық нарядтармен жүру;

22) Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігімен және Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігімен бірлескен шешімдерде айқындалатын тәртіппен Мемлекеттік шекара күзетін күшейту кезінде олар бөлетін күштер мен құралдарды пайдалану;

23) құқық бұзушылардың ізіне түсу кезінде азаматтардың тұрғын және тұрғын емес үй-жайларына, ұйымдардың аумақтары мен үй-жайларына кедергісіз (қажет болғанда құлып құрылғыларын бұза отырып) тәуліктің кез келген уақытында кіру, сондай-ақ (жиырма төрт сағат ішінде тиісті прокурорды кейіннен хабардар ете отырып) оларды қарап тексеру;

24) шекаралық іздестірулер мен операцияларды, өзге де іздестіру іс-әрекеттерін жүргізу кезінде бақылау бекеттерін өз бетінше орнату, адамдар мен көлік құралдарының қозғалысын уақытша шектеу немесе оған тыйым салу, азаматтарды жергілікті жердің жекелеген учаскелеріне жібермеу, адамдардың өмірі мен денсаулығын қорғау мақсатында олардың сонда қалуын немесе осы учаскелерді тастап шығуын міндеттеу;

25) Қазақстан Республикасының қауіпсіздігіне қатер төнген кезде Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы және өзге де уәкілетті органдарын хабардар ете отырып, қорғаныс мақсатындағы жұмыстарды, халықаралық міндеттемелерді орындау мен табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде туындаған салдарларды жоюға байланысты жұмыстарды қоспағанда, шекаралық белдеуде әртүрлі жұмыстарды жүргізуді уақытша шектеу;

26) қызметтік мақсаттарда байланыс құралдарын, ал Қазақстан Республикасының аумағына қарулы басып кіруге тойтарыс беру, Мемлекеттік шекарадағы заңсыз жаппай өтуге және өзге де арандатуларға кедергі келтіру, іздестіру іс-шараларын жүргізу, құқық бұзушылықтарды жасады деп күдік келтірілген адамдарды жеткізу кезінде, ұйымдардың көлік құралдарын, ал қажет болған жағдайларда – Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен иелерінің талаптары бойынша кейіннен оларға шығындарды не келтірілген залалды өтей отырып, азаматтардың көлік құралдарын пайдалану;

27) Мемлекеттік шекараны кесіп өту, ішкі және аумақтық суларда жүзу кезiнде немесе кемелер қазақстандық порттарда тұрған уақытта құқық бұзушылықтарға жол берген шетелдiк әскери емес кемелер экипаждары мүшелерiнiң және оларда болған өзге де адамдардың жағаға шығуына және жағада болуына тыйым салу;

28) азаматтардан Мемлекеттік шекарада белгіленген тәртіпті сақтауды, Шекара қызметінің іс-әрекетіне кедергі келтіретін құқыққа қайшы әрекеттерді тоқтатуды талап ету, бұл талаптарды орындамаған жағдайда Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тиісті шараларды қолдану;

29) шекаралық кеңістікте белгіленген режимді бұзушыларды Шекара қызметінің әкімшілік ұстауға алынған адамдарды ұстау үшін арнайы жабдықталған үй-жайларында ұстау;

30) Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңнамасына сәйкес әкімшілік ұстауға алынған адамдарды тергеу изоляторларында, уақытша ұстау изоляторларында және ұстау үшін арнайы жабдықталған үй-жайларда орналастыру;

31) шекаралық кеңістікте белгіленген режимдерді бұзудың өздеріне белгілі болған мән-жайлары туралы адамдардан түсініктемелер алу мақсатында оларды Шекара қызметінің бөлімшелеріне шақыру;

32) өткізу пункттерінің балансында тұрған инженерлік-техникалық құрылыстарды, бөгеуіштерді, коммуникацияларды күтіп-ұстауды жүзеге асыру, сондай-ақ пайдаланылатын жабдықтың пайдаланылуы мен сақталуын қамтамасыз ету;

33) мемлекеттік кіріс органдары жоқ жерде өткізу пункттерінде радиациялық бақылаудың техникалық құралдарын пайдалана отырып, радиациялық бақылауды автоматты түрде немесе қолмен тексеру режимінде жүзеге асыру;

34) құрамында радиоактивті заттар бар инспекциялық-тексеріп қарау кешендерінің пайдаланылуын ұйымдастыруды, сондай-ақ құрамында радиоактивті заттар бар немесе иондаушы сәуле өндірілетін радиоактивті заттармен, аспаптармен немесе аппаратурамен жұмыс істеген кезде Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдарында радиациялық қауіпсіздікті бақылауды жүзеге асыру;

35) ішкі және аумақтық суларда, балық аулау аймағында, шекаралық өзендер, көлдер және өзге де су айдындары суларының қазақстандық бөлігінде қазақстандық және шетелдік (суүсті және суасты) кемелерге, мұз үстімен жылжитын құралдарға қатысты:

егер кеме сұрау салу сигналына жауап бермесе, жүзуге тыйым салынған ауданда болса, Қазақстан Республикасының суларына кіру, онда жүзу және болу тәртібін бұзса, оны тоқтатуға және қарап тексеру жүргізуге құқығы бар. Кемені қарап-тексеру кеме және навигация құжаттарын, экипаж мүшелері мен жолаушылардың құжаттарын, жүктерге арналған құжаттарды, қажет болған жағдайда кеменің үй-жайларын да тексеруді қамтиды. Кемені қарап-тексеру нәтижелері бойынша оған, белгіленген қағидаларды сақтай отырып, Қазақстан Республикасының суларында жүзуді (болуды) жалғастыруға рұқсат етілуі немесе Қазақстан Республикасының суларын тастап шығу ұсынылуы мүмкін немесе ол Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңнамасына немесе Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы заңнамасына сәйкес ұсталуы мүмкін;

егер Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қылмыстық немесе әкімшілік жауаптылыққа тартуға жататын адамдарды ұстау, осы адамдарды анықтау және тергеу органдарына немесе тиісті органдарға тапсыру;

егер ізге түсу ішкі немесе аумақтық суларда, балық аулау аймағында не континенттік қайраң үстіндегі су кеңістігінде тоқтау туралы көзге көрінетін немесе дыбыстық сигналды (олар осы сигналды көруі немесе естуі мүмкін болатындай қашықтықтан) бергеннен кейін басталса және үздіксіз жүргізілсе, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын немесе заңнамасын бұзған кемелер (мұз үстімен жылжитын құралдар) өз елінің немесе үшінші мемлекеттің аумақтық суларына кіргенге дейін олардың ізіне түсуге және оларды ұстауға құқығы бар;

36) ішкі және аумақтық суларда су астындағы ортаның жағдайын анықтау үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен басқа да уәкілетті органдардың күштері мен құралдарын тарту;

37) ішкі және аумақтық суларда су астындағы объектілер табылған кезде бұл суларға кіру мақсаты туралы сұрау салу жүргізу, бағытын өзгертуді талап ету, оларға су астындағы жағдайдан шығуды, өз туын көрсетуді ұсыну, тоқтату және оларға қарап-тексеру жүргізу, табылған су астындағы объектілер іс-әрекеттерінің алдын алу немесе оларды тоқтату бойынша өзге де шараларды қолдану;

38) су асты ортасында Мемлекеттік шекараны күзету кезінде, егер Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қылмыстық немесе әкімшілік жауаптылыққа тартылуға жататын адамдарды ұстау, осы адамдарды анықтау және тергеу органдарына немесе тиісті органдарға беру;

39) ішкі және аумақтық суларда Мемлекеттік шекараны кесіп өтудің және (немесе) жүзудің белгіленген тәртібін бұзған су астындағы құралдарды ұстау, құқық бұзушылықтың мән-жайларын анықтау үшін оларды Қазақстан Республикасының порттарына, өзге де орындарға жеткізу (айдауылмен алып жүру), осы құралдарды анықтау және тергеу органдарына беру;

40) Мемлекеттік шекараға және Шекара қызметінің іс-қимылына қатысты өзге де мәселелер бойынша нормативтік құқықтық актілерді әзірлеуге қатысу;

41) Шекара қызметінің ақпараттандыру объектілерін ақпараттандыру саласындағы ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша іс-шараларға қатысу;

42) ол тұрған жерден тысқары жерлерде Шекара қызметі функциясының бір бөлігін орындайтын және уәкілетті органда есептік тіркеуге жатпайтын оқшауланған құрылымдық бөлімшелерінің болуы;

43) Мемлекеттік шекарадан өтуді өзгертудің, Қазақстан Республикасының аумағын игерудің кез келген әрекеттерінің жолын кесу;

44) өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының қорғанысы бойынша міндеттерді шешуге, сондай-ақ төтенше және әскери жағдай режимдерін қамтамасыз етуге қатысу;

45) Қазақстан Республикасының аумағына қарулы басып кірулерге тойтарыс беру, Мемлекеттік шекарада қарулы және өзге де араңдатушылықтардың жолын кесу, аталған қылмыстық қол сұғушылықтардан халықты, мемлекеттік және жеке мүлікті қорғау;

46) адамдардың және көлік құралдарының белгіленген өткізу пункттерінен немесе Мемлекеттік шекара арқылы өткізу жүзеге асырылатын өзге де орындардан тыс жерде Мемлекеттік шекараны кесіп өту, сондай-ақ өткізу пункттерінде немесе Мемлекеттік шекара арқылы өткізу жүзеге асырылатын өзге де орындарда заңсыз кесіп өту әрекеттерінің алдын алу және жолын кесу, Мемлекеттік шекараны бұзушыларды және шекаралық кеңістікте өзге де құқық бұзушыларды анықтау және ұстау;

47) тиісінше ресімделген құжаттар болған және бақылау түрлері орнатылған өткізу пункттерінен өткен кезде адамдарды, көлік құралдарын, жүктерді өткізуді белгіленген тәртіпте жүзеге асыру;

48) Мемлекеттік шекара режимінің және өткізу пункттеріндегі режимнің орындалуын қамтамасыз ету;

49) шекаралық режимнің, ішкі және аумақтық сулардың, балық аулау аймағының және континенттік қайраңның белгіленген режимдерінің сақталуын дербес немесе уәкілетті органдармен бірлесіп бақылау, шекаралық аймаққа кіретін орындарда бақылау бекеттерінің қызметін ұйымдастыру;

50) өз құзыреті шегінде құқық бұзушылықтар профилактикасын жүзеге асыру;

51) Мемлекеттік шекара арқылы өтетін адамдардың Қазақстан Республикасына келуіне немесе Қазақстан Республикасынан шығуына құқық беретін құжаттарын тексеру, оларға тиісті белгілер соғу және ондай құжаттарды уақытша алып қою, сондай-ақ жарамсыз құжаттарды алып қою;

52) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өту кезінде дактилоскопиялық тіркеуден өткен адамдарға қатысты дактилоскопиялық ақпарат бойынша жеке басты растау рәсімін жүзеге асыру;

53) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасына кіруге рұқсат етілмеген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың, сондай-ақ дактилоскопиялық ақпарат бойынша жеке басты растау рәсімінен бас тартқан, Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген мерзімде айыппұл салу туралы сот шешімдерін және уәкілетті органдардың қаулыларын орындамаған шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың кіруін шектеу;

54) шетелде немесе Қазақстан Республикасында болған кезеңде жеке басын куәландыратын құжаттарын жоғалтқан Қазақстан Республикасының азаматтары мен өзге де адамдардың жеке басы анықталғанға дейiн оларды өткізу пункттерінде және Мемлекеттік шекара арқылы өткізу жүзеге асырылатын өзге де орындарда қалдыра отырып, өткізбеу;

55) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес адамдарды ұстауды және жете-тексеріп қарауды жүзеге асыру;

56) шекаралық кеңістікте белгіленген режимдерді бұзуға жол берген көлік құралдарын тоқтату, қарап-тексеру және ұстау, құқық бұзушылық мән-жайларын анықтау үшін оларды Шекара қызметі бөлімшелерінің орналасқан жеріне жеткізу (айдауылмен жеткізу);

57) Қазақстан Республикасына әкелуге немесе Қазақстан Республикасынан әкетуге тыйым салынған, Мемлекеттік шекара арқылы өткізілетін жарылғыш, уландырғыш, радиоактивті, есірткілік заттарды, қаруды, оқ-дәрілерді, өзге де жүктер мен тауарларды, сондай-ақ контрабандалық жолмен өткізілетін жүктер мен тауарларды белгіленген тәртіппен дербес немесе уәкілетті органдармен бірлесіп ұстау және алып қою;

58) әуе кеңістігінде Мемлекеттік шекараны күзетуде Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріне жәрдем көрсету;

59) шекаралық кеңістікте азаматтарды, табиғи ресурстарды және қоршаған ортаны қорғауда Қазақстан Республикасының құқық қорғау және табиғат қорғау органдарына жәрдем көрсету;

60) Шекара қызметінің инженерлік-техникалық құралдарын, құрылыстарын және бөгеуіштерін жабайы жануарлардың қоныс аудару жолдарын ескере отырып, жануарлар дүниесін қорғау, молайту және пайдалану саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның ұсынысы бойынша орнату;

61) шекаралық кеңістікте байланыс және коммуникация желілерінің сақталуын қамтамасыз ету;

62) су астындағы ортада Мемлекеттік шекараны кесіп өтуге бақылауды жүзеге асыру;

63) Мемлекеттік шекараны заңсыз кесіп өту қатері туындаған кезде немесе заңсыз кесіп өту кезінде ішкі және аумақтық суларда, сондай-ақ олардың шегінен тыс жерлерде шет мемлекеттердің шекарасына дейінгі суларда су астындағы объектілерді танып айыру (жіктеу) үшін өздерінде бар құралдарды пайдалану;

64) Мемлекеттік шекараны қорғау мүддесінде су астындағы ортада сүңгуір қайыққа қарсы және диверсияға қарсы іс-шараларды жүзеге асыру;

65) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес өзінің қарауына жатқызылған әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істерді жүргізуді және қарауды қамтамасыз ету;

66) Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңнамасына сәйкес өзінің қарауына жатқызылған қылмыстық құқық бұзушылықтар бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыру;

67) Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің және сыртқы барлау саласындағы уәкілетті органның келісімі бойынша ҰҚК Төрағасы ұйымдастыру және жүзеге асыру тәртібін айқындайтын Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерін физикалық қорғауды жүзеге асыру;

68) Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексінде көзделген тәртіппен және мерзімде жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қабылдау әрі қарау;

69) сотқа жүгіну;

70) өз құзыреті шегінде құқықтық актілер қабылдау;

71) қызмет бабында пайдалану үшін;

72) Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру.

Ескерту. 15-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Президентінің 13.03.2024 № 495 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

15. Функциялары:

1) шекаралық саясатты іске асыру;

2) Мемлекеттік шекарада жеке адамның, қоғам мен мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты мемлекеттік және өзге де бағдарламаларды әзірлеуге және орындауға қатысу;

3) Мемлекеттік шекара туралы Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарынан туындайтын міндеттемелерді орындауды ұйымдастыру;

4) Мемлекеттік шекараны күзету мен қорғауға қатысты мәселелер бойынша өз құзыретінің шегінде халықаралық ұйымдардың қызметіне қатысу;

5) Мемлекеттік шекараны межелеуге, шегендеуге және қайта шегендеуге қатысу;

6) белгіленген тәртіппен басқа мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасауды жүзеге асыру;

7) Шекара қызметі бірыңғай жүйесінің (бұдан әрі – Шекара қызметінің бөлімшелері) іс-қимылына басшылықты жүзеге асыру және келісімділігін қамтамасыз ету, оларға практикалық және әдістемелік көмек көрсету;

8) Шекара қызметі бөлімшелерінің жауынгерлік және жедел-қызметтік дайындықтың түрлі дәрежесіне ауысуға үнемі дайындығын қамтамасыз ету;

9) жауынгерлік кезекшілік пен жауынгерлік қызметті өткеруді ұйымдастыру;

10) Шекара қызметі жедел бөлімшелерінің барлау, қарсы барлау және жедел іздестіру іс-қимылдарын ұйымдастыру;

11) континенттік қайраң шегіндегі террористік көріністерге ден қою;

12) ведомстволық байланыс желілерін ұйымдастыру мен жұмыс істеуін қамтамасыз ету және оларды дамыту бойынша ұсыныстар дайындау;

13) шифрлау жұмыстарын ұйымдастыру және жүзеге асыру;

14) шекара маңы аудандарында радиотехникалық және радиоэлектрондық барлауды жүзеге асыру;

15) Шекара қызметінің ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылым объектілеріне жүйелік-техникалық қызмет көрсетуді қамтамасыз етуді жүзеге асыру;

16) Мемлекеттік шекара арқылы жүзеге асырылатын шет мемлекеттердің арнаулы қызметтері мен ұйымдарының Қазақстан Республикасының қауіпсіздігіне нұқсан келтіруге бағытталған барлау және өзге де қызметіне қарсы күрес жөніндегі Шекара қызметінің тиісті бөлімшелері жүргізетін негізгі бағыттарды айқындау;

17) Шекара қызметі бөлімшелерінің қызметтік-жауынгерлік қызметін моральдық-психологиялық қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;

18) жеке құрам арасында әскери тәртіп пен құқықтық тәртіпті сақтау, көпұлтты әскери ұжымдарды топтастыру, әскери қызметтің қауіпсіздігі үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз ету, құқық бұзушылықтың профилактикасы жөніндегі іс-шараларды тұжырымдау және іске асыру;

19) әскери тәртіп пен құқықтық тәртіпті нығайту, құқық бұзушылықтың профилактикасы, әскери ұжымдарды топтастыру, әскери қызметтің қауіпсіздік жағдайларын қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу;

20) Шекара қызметі бөлімшелерінің кадрлық құрамымен әлеуметтік-құқықтық жұмысты ұйымдастыру және әскери қызметшілерге, олардың отбасы мүшелеріне әлеуметтік және құқықтық кепілдіктерді қамтамасыз ету;

21) перспективалық жоспарлауды және, Шекара қызметінің бөлімшелерін пәтерге орналастыруды қоса алғанда, жауынгерлік, техникалық, тылдық, қаржылық, кадрлық, ақпараттық, әскери-медициналық (медициналық) және басқа да қамтамасыз етуді жүзеге асыру;

22) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қажеттіліктерді жоспарлауды жүзеге асыру;

23) Шекара қызметі бөлімшелерінің бюджеттік қаражаттарды мақсатты пайдалануын қамтамасыз ету;

24) Шекара қызметі объектілерінің және оның бөлімшелерінің өртке қарсы қорғалуын қамтамасыз ету бойынша шаралар тұжырымдау және қабылдау;

25) Шекара қызметін және оның бөлімшелерін әскери қызметшілермен жасақтауды және жұмыскерлер жұмысқа қабылдауды ұйымдастыру және жүргізу;

26) кадрларды орналастыруды және әскери атақтар беруді жүзеге асыру, ҰҚК Төрағасының қарауына номенклатураға сәйкес әскери лауазымдарға тағайындау және әскери атақ беру бойынша ұсыныстар енгізу;

27) кадрлардың кәсіби даярлығын ұйымдастыру және оны өткізу сапасына бақылауды жүзеге асыру;

28) Қазақстан Республикасының және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес шет мемлекеттердің оқу орындарына кадрларды даярлауға, қайта даярлауға және біліктілігін арттыруға жіберу;

29) Шекара қызметі бөлімшелерінің жауынгерлік дайындығының сапасын арттыруды қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар өткізу;

30) белгіленген сан шегінде Шекара қызметі бөлімшелерінің ұйымдастырушылық-штаттық құрылымы мен штаттары бойынша ұсыныстар тұжырымдау;

31) шектес мемлекеттердің аумағынан Мемлекеттік шекара арқылы жаппай өтуден туындаған әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайларды анықтау, олардың алдын алу және жолын кесу;

32) Шекара қызметінің ақпараттандыру объектілерінің ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметті жүзеге асыру;

33) Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де функцияларды жүзеге асыру.

3-тарау. Шекара қызметінің қызметін ұйымдастыру кезіндегі оның басшысының мәртебесі мен өкілеттіктері

16. Шекара қызметіне басшылықты ҰҚК Төрағасының орынбасары – Шекара қызметінің директоры (бұдан әрі – Шекара қызметінің директоры) жүзеге асырады, оған Шекара қызметіне жүктелген міндеттердің орындалуы және оның өз өкілеттіктерін жүзеге асыруы үшін дербес жауапкершілік жүктеледі.

17. Шекара қызметінің директоры Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әскери лауазымға тағайындалады және әскери лауазымынан босатылады.

18. Шекара қызметі директорының Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әскери лауазымға тағайындалатын және әскери лауазымынан босатылатын орынбасарлары болады.

19. Шекара қызметі директорының өкілеттігі:

1) Шекара қызметінің жұмысын ұйымдастырады;

2) белгіленген тәртіппен Шекара қызметі әскери қызметшілерінің және жұмыскерлерінің орындауы үшін міндетті бұйрықтар (өкімдер) шығарады және нұсқаулар береді;

3) адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қозғайтын актілерден басқа, құқықтық актілерді бекітеді;

4) мемлекеттік органдармен және ұйымдарымен, сондай-ақ шет мемлекеттердің арнаулы және құқық қорғау қызметтерімен және халықаралық ұйымдарымен өзара қарым-қатынаста Шекара қызметінің атынан өкілдік етеді;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Мемлекеттік шекарада, шекара кеңістігінде немесе шекара белдеуінде жүзеге асырылатын қызметті шектеу немесе тоқтата тұру туралы шешімдер қабылдайды;

6) өз құзыреті шегінде Шекара қызметінің әскери қызметшілерін әскери лауазымға тағайындайды және әскери лауазымнан босатады;

7) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Шекара қызметінде мерзімді әскери қызметтің әскери қызметшілерін әскери қызметтен босатады;

8) белгіленген тәртіппен Шекара қызметінің әскери қызметшілері мен жұмыскерлерін көтермелеу, материалдық көмек көрсету және тәртіптік жаза қолдану, сондай-ақ әскери атақ беру мәселелерін шешеді;

9) ҰҚК Төрағасына Шекара қызметінің республикалық мемлекеттік мекемелерін құру, тарату, орындарын ауыстыру және қайта ұйымдастыру бойынша, сондай-ақ оның құрылымы және штаттары бойынша ұсыныстар енгізеді;

10) Шекара қызметінің ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелерінің, аумақтық бөлімшелері мен құрылымдық бөлімшелерінің ережелерін (жарғыларын) бекітеді;

11) өз өкілеттіктері шегінде Шекара қызметінің әскери қызмет өткеруге, сондай-ақ жұмыскерлерінің еңбек қатынастарына байланысты мәселелерді шешеді;

12) белгіленген тәртіппен ҰҚК Төрағасына жоғары әскери атақ беруге кандидатуралар, Шекара қызметінің әскери қызметшілері мен жұмыскерлерін, сондай-ақ Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысатын адамдарды ведомстволық наградалармен наградтау бойынша ұсыныстар енгізеді;

13) Шекара қызметінің қызметтік-жауынгерлік, жедел-қызметтік, әскери-техникалық, қылмыстық-процестік, шекаралық өкілдік және өзге де қызметіне тексеру ұйымдастырады;

14) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Шекара қызметінің директоры болмаған кезеңде оның өкілеттіктерін орындауды Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес оны алмастыратын адам жүзеге асырады.

20. Шекара қызметінің директоры өз орынбасарларының өкілеттіктерін Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес айқындайды.

4-тарау. Шекара қызметінің мүлкі

21. Шекара қызметі Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда жедел басқару құқығында оқшауланған мүлікке ие болуы мүмкін.

Шекара қызметінің мүлкі оған меншік иесі берген мүлік, сондай-ақ өз қызметі нәтижесінде сатып алынған мүлік (ақшалай кірістерді қоса алғанда) және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздер есебінен қалыптастырылады.

22. Шекара қызметіне бекітіп берілген мүлік республикалық меншікке жатады.

23. Егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше белгіленбесе, Шекара қызметі өзіне бекітіп берілген мүлікті және қаржыландыру жоспары бойынша өзіне берілген қаражат есебінен сатып алынған мүлікті өз бетінше иеліктен шығаруға немесе оған өзге тәсілмен билік етуге құқылы емес.

5-тарау. Шекара қызметін қайта ұйымдастыру және тарату

24. Шекара қызметін қайта ұйымдастыру және тарату Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Шекара қызметінің қарамағындағы ұйымдардың тізбесі:

1. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Арнайы мақсаттағы басқармасы.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Қызметтік кинология басқармасы.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Техниканы және қару-жарақты жөндеу басқармасы.

4. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің "Ақтау" жабдықтау басқармасы.

5. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің "Алматы" жабдықтау басқармасы.

6. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің "Жаңғызтөбе" жабдықтау басқармасы.

Шекара қызметінің қарамағындағы аумақтық бөлiмшелердің тізбесі:

Ескерту. Тізбеге өзгеріс енгізілді – ҚР Президентінің 05.07.2022 № 955; 09.11.2022 № 1068 Жарлықтарымен.

1. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Ақтөбе облысы бойынша департаменті.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Алматы облысы бойынша департаменті.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Атырау облысы бойынша департаменті.

4. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Батыс Қазақстан облысы бойынша департаменті.

5. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Жамбыл облысы бойынша департаменті.

6. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Қостанай облысы бойынша департаменті.

7. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Қызылорда облысы бойынша департаменті.

8. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Маңғыстау облысы бойынша департаменті.

9. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Түркістан облысы бойынша департаменті.

10. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Павлодар облысы бойынша департаменті.

11. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Солтүстік Қазақстан облысы бойынша департаменті.

12. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Шығыс Қазақстан облысы бойынша департаменті.

13. Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Абай облысы бойынша департаменті.

14. Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Жетісу облысы бойынша департаменті.

15. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің "Астана" шекаралық бақылау басқармасы.

16. Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің "Алматы" шекаралық бақылау басқармасы.

2-қосымша Қазақстан Республикасы Президентінің 1999 жылғы 10 желтоқсандағы № 282 Жарлығымен бекітілді

Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір актілеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулар

Ескерту. Алып тасталды - ҚР Президентінің 2011.11.09 № 169 Жарлығымен.