On the safety of machines and equipment

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 21 July, 2007 № 305.

Unofficial translation

This Law regulates social relations by definition, establishment, application and enforcement of requirements for machines and equipment, processes of their life cycle and sets the legal framework to ensure the protection of life, health of human and the environment.

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS Article 1. Basic definitions, used in this Law

1. The following basic definitions are used in this Law:

1) date of manufacture - the end date of the process of production of machines and equipment;

2) equipment - a technical device that is installed on the machine and is necessary to perform basic and (or) additional functions of machines, as well as combining them into a single system;

3) unacceptable risk - the risk, exceeding the level of safety of machines and equipment for human life and health, the environment, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) acceptable risk level - the level of safety of machines and equipment, established by technical regulations and project documentation;

5) danger zone - the area, inside the machine or around it, where a person shall be at risk of harm to the life or health;

6) dangerous machines and equipment - machines and equipment that could present a danger to human life and health, the environment and deemed as non-complying with the safety requirements, established by this Law and technical regulations;

7) machine - a technical device or a set of devices, designed to convert energy, materials and information, consisting of interrelated components, at least one of which can be moved;

8) a designer of machine and (or) equipment (hereinafter - the designer) – an individual or a legal entity that develops the project documentation and instructions for operation of machines and (or) equipment;

9) the life cycle of machines and equipment - the processes of design, production, operation (including repair, maintenance and service), storage, transportation, sale, disposal and recycling;

10) safety of machines and equipment – absence of unacceptable risk, associated with injury to human life, health and the environment;

11) subjects, responsible for the safety of machines and equipment –the designer, the manufacturer, the authorized representative, the importer, the personnel (operators), the user of machines and equipment;

12) confirmation of conformity of machines and equipment - a procedure which results in a documentary attestation of conformity (in the form of a declaration of conformity or a certificate of conformity) of machines and (or) equipment to the requirements established by technical regulations, standardization documents or contract conditions;, importer, personnel (operators), user of machines and equipment;

13) declaration of conformity of machines and equipment - a document by which the manufacturer certifies the compliance of machines and (or) equipment with the established requirements;

14) manufacturer – an individual or a legal entity that manufactures machines and (or) equipment;

15) user - an individual or a legal entity, performing operation of the machine and (or) equipment;

16) personnel (operators) – persons, engaged in commissioning, operation, adjustment, routine maintenance, cleaning, repair, storage or transportation of machines and equipment;

17) mark of conformity - a label, intended to inform consumers about the passage of the conformity assessment procedures by machines and (or) equipment;

18) authorized body - a state body, carrying out management and coordination of activities of other state bodies, ensuring the safety of machines and equipment in accordance with industry orientation and within its powers;

19) authorized representative – an individual or a legal entity, having a written authorization from the manufacturer, allowing the management (implementation) of trade on his (her) behalf;

20) limit state - the state of machines and equipment in which their continued operation or restoration of their serviceable state is impossible or impractical;

21) refusal - an event that is the violation of serviceable state of machines and equipment.

2. Definitions of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of safety of machines and equipment, not mentioned in this Article, shall have the meanings defined in the relevant Articles of this Law.

Footnote. Article 1 with the change introduced by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon the expiration of six months after the day of its first official publication).

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of safety of machines and equipment

1. Legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of safety of machines and equipment is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan, consists of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If an international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes rules other than those contained in this Law, the rules of the international treaty shall apply.

Article 3. Sphere of application of this Law

1. This Law is valid on the territory of the Republic of Kazakhstan and applies to machines and equipment, manufactured in the Republic of Kazakhstan and imported into the territory of the Republic of Kazakhstan, as well as the processes of their life cycle.

2. This Law shall not apply to machines and equipment, the requirements for which are set by other laws of the Republic of Kazakhstan.

3. Machines and equipment that do not meet safety requirements, established by this Law and technical regulations, shall not be permitted in the processes of production, sales, storage, transportation, maintenance (including repair, maintenance and service).

4. The sale of machines and equipment on the territory of the Republic of Kazakhstan, not complying with the requirements of this Law, the technical regulations intended for display at exhibitions and demonstrations, shall not be permitted.

During these demonstrations and exhibitions the appropriate measures to protect human life and health, and the environment shall be taken.

Article 4. State system of bodies, ensuring the safety of machines and equipment

1. Unified state system of bodies, ensuring the safety of machines and equipment consists of:

1) The Government of the Republic of Kazakhstan;

2) an authorized body in the field of industry;

3) the authorized body in the field of industrial safety;

4) the authorized body in the field of agriculture;

5) the authorized body in the field of energy and mineral resources;

6) the authorized body in the field of transport and communications;

7) an authorized body in the field of regulation of trade activities.

2. The authorized bodies, referred to in subparagraphs 2) - 7) of paragraph 1 of this Article, carry out state regulation in the field of safety of machines and equipment in accordance with industry orientation.

Footnote. Article 4, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.04.2014 № 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 No,239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 27.12.2021 № 87-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 5. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan

The competence of the Government of the Republic of Kazakhstan shall be:

1) development of public policy in the field of safety of machines and equipment;

2) excluded by Law of the RK № 75-VII of 24.11.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication);
3) excluded by Law № 75-VII of 24.11.2021 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication);

4) perform other functions, assigned to it by the Constitution, Laws of the Republic of Kazakhstan and the acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 5, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); № 75-VII of 24.11.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 6. Competence of the authorized bodies, ensuring the safety of machines and equipment

The competence of the authorized bodies, ensuring the safety of machines and equipment includes:

1) implementation of state policy in the field of safety of machines and equipment;

2) excluded by Law № 75-VII of 24.11.2021 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication);

3) representation of the Republic of Kazakhstan in the international and regional organizations on conformation of compliance and ensuring safety of machines and equipment;

3-1) inter-sectoral coordination of the activities of the public authorities that ensure the safety of machinery and equipment;

4) shall be excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication);

5) drafting, approving or harmonising legal regulations on the safety of machinery and equipment;

6) monitoring the consumer market in order to identify machines and equipment that do not comply this Law and technical regulations in the field of safety of machines and equipment, and the development of measures to prevent their implementation;

7) issuance of instruction to stop the production, sale and circulation on the market of machines and equipment, not complying with the safety requirements, established by this Law and technical regulations; with the exception of the market for agricultural machinery and equipment, an instruction to stop of production, sales and circulation which is issued by the local executive bodies;

8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015);

9) exercise other powers, stipulated by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 6, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 17.07.2009 № 188 (the order of enforcement see Art. 2); dated 19.03.2010 № 258-IV; dated 06.01.2011 № 378-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 No,239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015) ; dated 24.05.2018 № 156-VI (to be put into effect upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); № 75-VII of 24.11.2021 (shall go into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 7. Rights and obligations of subjects, responsible for the safety of machines and equipment

1. Subjects, responsible for the safety of machines and equipment, shall be entitled to:

1) timely receive the accurate information about compliance of the machines and equipment with the safety requirements, established by this Law and technical regulations;

2) apply to the authorized bodies with a statement of non-conformity of machines and equipment with the safety requirements, established by this Law and technical regulations.

2. Together with the rights under paragraph 1 of this Article, the manufacturer shall be entitled to:

1) participate in the development of regulatory legal acts in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) develop and approve the standards of organizations, complying with the mandatory requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of safety of machines and equipment;

3) develop production control programs for the safety of machines and equipment;

4) implement a quality management system and a system for the safety of machines and equipment;

5) recover (repair) or significantly change (upgrade), distribute machines and (or) equipment.

3. Subjects, responsible for the safety of machines and equipment shall:

1) comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of safety of machines and equipment;

2) cooperate with the authorized bodies for the prevention or reduction of risks, associated with machines and equipment.

4. Together with the obligations, stipulated in paragraph 3 of this Article, the manufacturer shall:

1) submit documents, proving the safety of machines and equipment to users, as well as to the authorized bodies to ensure the safety of machines and equipment, at their request;

2) provide machinery and equipment with operating instructions and other information in the state and Russian languages that comply with the requirements of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Languages in the Republic of Kazakhstan", which are necessary for the user to assess possible risks and take appropriate security measures;

3) ensure the monitoring of the safety of machines and equipment in the processes of design, production, storage and transportation, as well as for repairs, maintenance and servicing, upgrading and distribution, where it participates;

4) verify the user’s complaints on non-conformity of machines and equipment with the safety requirements, established by this Law;

5) stop immediately the production processes of machines and equipment in case a violation that led to the acquisition of the hazardous properties, provide their withdrawal from customers (users) and carrying out examination, and then take steps to eliminate the violation or, if necessary, organize their recycling or disposal;

6) provide the ability to identify hazards of machines and equipment in the stage of their implementation, storage, disposal and recycling;

7) ensurethe timely and effective warning of the user, as well as taking the necessary measures up to withdrawal of machines and equipment in the case of the establishment of their inconsistency with the safety requirements, established by this Law and technical regulations.

5. Together with the obligations, stipulated in paragraph 3 of this Article, the authorized representative shall:

1) submit the documents, proving the safety of machines and equipment to users, as well as to the authorized bodies, ensuring the safety of machines and equipment, at their request;

2) verify the user’s complaints on non-conformity of machines and equipment with the safety requirements, established by this Law;

3) ensure the monitoring of the safety of machines and equipment in the process of their sale, storage and transportation;

4) provide the ability to identify hazards of machines and equipment in the stage of their sale, storage, transportation;

5) ensure the timely and effective warning of the user, as well as taking the necessary measures up to withdrawal of machines and equipment in the case of the establishment of their inconsistency with safety requirements, established by this Law and technical regulations, and posing a threat to human life and health, the environment.

6. Together with the obligations, stipulated in paragraph 3 of this Article, the importer shall:

1) verify the user’s complaints on non-conformity of machines and equipment with the safety requirements, established by this Law;

2) ensure the monitoring of the safety of machines and equipment in the process of their sale, storage and transportation;

3) provide the ability to identify hazards of machines and equipment in the stage of their sale, storage, transportation;

4) ensure the timely and effective warning of the user, as well as taking the necessary measures up to withdrawal of machines and equipment in the case of the establishment of their inconsistency with the safety requirements, established by this Law and technical regulations, and posing a threat to human life and health, the environment.

7. Together with the obligations, stipulated in paragraph 3 of this Article, the personnel (operators) shall:

1) immediately inform the authorized bodies on the violations of the safety requirements, established by this Law and technical regulations of putting into circulation machines and equipment, that led to the acquisition of hazardous properties in the process of operation, transportation, storage, disposal and recycling, and on the actions taken by them;

2) ensure the monitoring of the safety of machines and equipment in the process of their operation, disposal and recycling.

8. Together with the obligations, stipulated in paragraph 3 of this Article, the user shall:

1) immediately inform the authorized bodies on the violations of the safety requirements, established by this Law and technical regulations of the putting into circulation machines and equipment, that led to the acquisition of hazardous properties in the process of operation, transportation, storage, disposal and recycling, and on the actions taken by them;

2)ensure the monitoring of the safety of machines and equipment in the process of their sale, storage, transportation, disposal and recycling.

Footnote. Article 7 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2021 № 94-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 8: State control and supervision in the field of machinery and equipment safety

1. State control and supervision in the field of safety of machinery and equipment shall be carried out by authorized bodies in the order and within their competence established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. State control in the field of safety of machinery and equipment shall be carried out in the form of an unscheduled inspection and preventive control in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

State supervision in the field of safety of machinery and equipment shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 8 of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 2. SAFETY REQUIREMENTS FOR MACHINES AND EQUIPMENT Article 9. General requirements for safety of machines and equipment

1. Machines and equipment that are subject to this Law, shall meet the requirements for ensuring the safety of life, health of human and the environmental protection, provided by this Law and technical regulations.

2. In cases, where machines and equipment are subject to several technical regulations, for such machines and equipment fulfillment of the requirements of technical regulations under which they are subject, is necessary.

3. Safety of machines and equipment shall be provided by:

1) compliance with the requirements of legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of safety of machines and equipment;

2) conformation of compliance of machines and equipment with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of safety of machines and equipment;

3) application of measures of state regulation in the field of safety of machines and equipment.

4. At all stages of the life cycle of machines and equipment, the ability of monitoring the fulfillment of all the safety requirements, established by this Law and technical regulations must be ensured.

5. If the comprehensive test is required for ensuring the safety of machines and equipment at every stage of the life cycle, it shall be carried out in full compliance with all the requirements of the project documentation.

6. Deviations from the conditions for safe use of machines and equipment, provided by the project documentation, should not be higher than the acceptable level of risk at all stages of the life cycle of machines and equipment.

7. Further use of upgraded machines and equipment for the purpose can only be based on the results of examination, confirming the compliance of the machines and equipment with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of safety of machines and equipment, obtaining the conclusion of the relevant state bodies, ensuring the safety of machines and equipment.

Article 10. Safety requirements of machines and equipment in the design

1. In the design of machines and equipment it is required to ensure the compliance of designs of machines and (or) equipment with the requirements of this Law and technical regulations.

2. In the design of machines and equipment the designer shall identify all possible hazards at all stages of the life cycle, including during normal operation, emergency situations (failures and external influences), estimated human errors.

3. Risks shall be assessed for all identified hazards by calculated, experimental and expert methods.

4. Taking into account the risk assessment carried out for each type of machines and equipment in the design, the full range of measures to eliminate or mitigate (reduce) risk to tolerable (acceptable) level at all stages of the life cycle of machines and equipment must be identified.

5. If it is impossible to reduce the risk below the acceptable level, the designer shall provide for a system of measures in the instructions manual to ensure the safety of human life and health, and the environment.

6. In the design of machines and equipment the project documentation shall be designed and its environmental expertise shall be carried out.

7. Project documentation includes a description of the project, detailed drawings of machines and equipment, control mechanisms, performance characteristics of machines and equipment, instruction manual.

Article 11. Safety requirements of machines and equipment in the production process

1. During the production process it is necessary to ensure the manufacture of machines and equipment with the requirements of project documentation, this Law and technical regulations.

2. During the production of machines and equipment, the manufacturer shall perform a full range of measures to ensure the safety and protection of the environment, provided by project documentation.

3. During the production process the ability to control the implementation of all technological operations that affect security, shall be ensured.

4. During the production of machines and equipment the instruction manual shall be designed.

Instruction manual shall include:

1) information on installation, assembly, commissioning and adjustment;

2) instructions for conventional using of the machine or equipment, and the safety measures to be observed during operation (including commissioning, use for its intended purpose, maintenance, and all types of repair and technical examinations, protection means aimed at decrease in the intensity and localization of harmful factors, transportation and storage conditions);

3) specified attributes of service life and (or) the assigned resources;

4) a list of critical failures and possible human errors (errors of the user), leading to the incident (accident), and actions to prevent these errors;

5) the criteria of limit states;

6) instructions on transportation, storage, decommissioning, disposal and recycling;

7) the requirements for personnel.

5. All machines and equipment shall be clearly and indelibly marked with the following information:

1) the manufacturer’s name and (or) its trademark;

2) the name of the machine and (or) equipment, designation of series or type, number;

3) the main indicators of application and conditions for use;

4) the date of manufacture.

All labels and markings shall be explained in the instruction manual.

6. Machines and equipment shall have the necessary warning labels or signs of the dangers, if it specified by technical regulations.

7. Materials and substances, used for machines and equipment shall meet the requirements, established by technical regulations.

8. Contents of technical documentation for certain types of machines and equipment shall be established by technical regulations.

9. Manufacturer, authorized representative shall keep the technical documentation within the ten years since the production of machines and equipment, or since the production of last model of machine and equipment in case of mass production.

Article 12. Safety requirements for the transportation and storage of machines and equipment

1. Transportation and storage of machines and equipment shall be carried out under the conditions, ensuring their safety in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of safety of machines and equipment.

2. Persons, carrying out transportation and storage of machines and equipment, their components and parts, shall make a risk assessment taking into account all the safety requirements, provided by the designer, adopted technological processes and conditions during transportation and storage.

3. All the necessary requirements to ensure the safety of machines and equipment in the process of their transportation and storage, preservation of specifications, responsible for their safety, including the requirements for packaging, transportation and storage conditions, the specified storage terms, instructions for re-examination of the state, replacing individual elements, parts, components with expired storage terms shall be provided in the technical documentation for machines and equipment.

4. Loading, unloading, transportation and storage of machines and equipment shall be carried out by qualified personnel in compliance with the safety requirements.

Article 13. Requirements for machines and equipment when placing and circulation on the market

1. Machines and equipment manufactured in the Republic of Kazakhstan or imported into to the Republic of Kazakhstan shall not be placed on the market, if they can cause harm to human life and health, and the environment.

Promotional products or other information on machines and equipment, that is misleading users about the safety and functionality upon condition of their proper installation, maintenance, operation, storage, disposal, recycling, shall not be allowed.

2. Manufacturer, authorized representative, and in their absence, the person, who place the machines and equipment, that are subject to mandatory conformity, on the market of the Republic of Kazakhstan, shall take steps to ensure their compliance with the requirements of this Law and technical regulations.

3. Machines and equipment without documents, certifying their compliance with the requirements of this Law and technical regulations shall not be placed and circulated on the market.

4. Equipment, intended for installation in another machine, that cannot function separately, shall be accompanied by a declaration of the manufacturer in the form, prescribed by the relevant technical regulations.

Article 14. Requirements to ensure safety in installation, operation and maintenance of machines and equipment

1. When carrying out the installation, operation, maintenance of machines and equipment, fulfillment of the requirements of technical regulations, project documentation for the system and the operating instructions of machines and equipment, shall be ensured.

Commissioning and technical inspection of amusement rides shall be performed in compliance with the national standard.

2. Upon entry in the design of machines and equipment the changes, reduction in the safety requirements set out in their technical documentation shall not be allowed.

3. Person, performing the repair of machines or equipment is required to perform the whole complex of measures, specified in the design, that ensure the safety of machines and equipment, established by the manufacturer in the technical documentation.

4. After the installation or repair of machines or equipment, operator (personnel) shall assess the risk of machines and equipment, if it is provided by the technical documentation for the relevant jobs.

Repaired machines and equipment that do not meet the technical documentation, can be used, if they comply with the technical regulations.

Footnote. Article 14 as amended by Law of the RK № 397-VI of 30.12.2020 (shall be enacted six months after the date of its first official publication).

Article 15. Requirements for cessation of production, sale, circulation on the market of machines and equipment

1. The manufacturer, authorized representative, importer and the user of dangerous machines and (or) equipment since the discovery of non-compliance with the safety requirements, established by this Law and technical regulations, or under the instructions of the state body shall immediately cease production processes, sale and circulation.

2. Failure to take measures, imposed by paragraph 1 of this Article entails the liability in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 3. CONFORMITY ASSESMENT PROCEDURES Article 16. Confirmation of compliance

1. Confirmation of compliance of machines and equipment is carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation.

2. A document confirming compliance issued by a foreign state shall be deemed valid in the Republic of Kazakhstan subject to its recognition by the state system of technical regulation in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation.

Footnote. Article 16 in the new wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.10.2015 № 376-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 17. Technical regulations in the field of safety of machines and equipment

Technical regulations shall establish the safety requirements for machines and equipment, conformity assessment procedures, forms and content of technical documents, a list of hazardous machines subject to confirmation.

Chapter 4. FINAL AND TRANSITIONAL PROVISIONS Article 18. Responsibility for breach of the legislation in the field of safety of machines and equipment

Breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of safety of machines and equipment entails liability, established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 19. Transitional provisions

1. Prior to enactment of the relevant technical regulations and standards harmonized with them, the state regulation shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan to the extent, not inconsistent with this Law.

2. For machines and equipment, manufactured and put into operation before the enactment of this Law, the documents confirming their compliance shall remain in force for a period specified in them.

3. For machines and equipment put into operation before the introduction of this Law and subject to mandatory confirmation of compliance, upon their secondary admission to free circulation on the territory of the Republic of Kazakhstan after the enactment of this Law, mandatory compliance confirmation shall be conducted in accordance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation.

Footnote. Article 19 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.10.2015 № 376-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 20. Procedure for the enactment of this Law

This Law shall enter into force from 1 January 2008.

The President of the Republic of Kazakhstan

Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы

Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 21 шілдедегі N 305 Заңы.

МАЗМҰНЫ

Осы Заң машиналар мен жабдықтарға, олардың өмірлік циклы процестеріне қойылатын талаптарды айқындау, белгілеу, қолдану және орындау жөніндегі қоғамдық қатынастарды реттейді және адам өмірін, денсаулығын және қоршаған ортаны қорғауға кепілдік беру үшін қауіпсіздікті қамтамасыз етудің құқықтық негіздерін белгілейді.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

1. Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) дайындалған күн - машиналар мен жабдықтардың өндіріс процесі аяқталған күн;

2) жабдықтар - машинаға орнатылатын және машиналардың негізгі және (немесе) қосымша функцияларын орындау үшін, сондай-ақ оларды біртұтас кешенге біріктіру үшін қажетті техникалық құрылғы;

3) жол берілмейтін қатер - Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген, машиналар мен жабдықтардың адам өмірі мен денсаулығы, қоршаған орта үшін қауіпсіздік деңгейінен асатын қатер;

4) жол берілетін қатер деңгейі - машиналар мен жабдықтардың техникалық регламенттерде және жобалау құжаттамасында белгіленген қауіпсіздік деңгейі;

5) қауіпті аймақ - адам өмірі мен денсаулығына зақым келтіретін қатері бар, машина ішіндегі немесе оның айналасындағы аймақ;

6) қауіпті машиналар мен жабдықтар - адам өмірі мен денсаулығы, қоршаған орта үшін қауіп төндіретін және осы Заң мен техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкес емес дел танылған машиналар мен жабдықтар;

7) машина - ең болмаса біреуі қозғала алатын өзара байланысты құрамдас бөліктерден тұратын, энергияны, материалдарды және ақпаратты өзгертуге арналған техникалық құрылғы немесе құрылғылар жиынтығы;

8) машиналардың және (немесе) жабдықтардың жобалаушысы (бұдан әрі - жобалаушы) - машиналарды және (немесе) жабдықтарды пайдалану жөнінде жобалау құжаттамасы мен нұсқаулық әзірлейтін жеке немесе заңды тұлға;

9) машиналар мен жабдықтардың өмірлік циклы - жобалау, өндіріс, пайдалану, (соның ішінде жөндеу, техникалық және сервистік қызмет көрсету), сақтау, тасымалдау, өткізу жою және кәдеге жарату процестері;

10) машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі - адам өміріне, денсаулығына және қоршаған ортаға зиян келуіне байланысты жол беруге болмайтын қатердің жоқтығы;

11) машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігіне жауапты субъектілер - машиналар мен жабдықты жобалаушы, өндіруші, уәкілетті өкіл, импорттаушы, персонал (операторлар), пайдаланушы;

12) машиналар мен жабдықтардың сәйкестігін растау – нәтижесі машиналардың және (немесе) жабдықтардың техникалық регламенттерде, стандарттау жөніндегі құжаттарда немесе шарттардың талаптарында белгіленген талаптарға сәйкестігін (сәйкестік туралы декларация немесе сәйкестік сертификаты түрінде) құжатпен куәландыру болып табылатын рәсім;

13) машиналар мен жабдықтардың сәйкестігі туралы декларация - айналысқа шығарылатын машиналардың және (немесе) жабдықтардың белгіленген талаптарға сәйкестігін өндіруші куәландыратын құжат;

14) өндіруші - машиналарды және (немесе) жабдықтарды жасайтын жеке немесе заңды тұлға;

15) пайдаланушы - машиналарды және (немесе) жабдықтарды пайдалануды жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;

16) персонал (операторлар) - машиналар мен жабдықтарды іске қосумен, пайдаланумен, ретке келтірумен, ағымдық қызмет көрсетумен, тазартумен, жөндеумен, сақтаумен немесе тасымалдаумен айналысатын адамдар;

17) сәйкестік белгісі - машиналардың және (немесе) жабдықтардың сәйкестігін растау рәсімінен өткені туралы сатып алушыларды хабардар ету үшін пайдаланылатын белгі;

18) уәкілетті орган - салалық бағыттылығына сәйкес берілген өкілеттіктер шегінде басшылық жасауды және машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін өзге де мемлекеттік органдардың қызметін үйлестіруді жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

19) уәкілетті өкіл - өндірушінің атынан сауда жүргізуге (жүзеге асыруға) рұқсат ететін, одан алған жазбаша өкілеттіктері бар жеке немесе заңды тұлға;

20) шекті жай-күй - машиналар мен жабдықтардың одан әрі пайдаланылуы не жұмысқа жарамдылық жай-күйінің қалпына келтірілуі мүмкін емес немесе ұтымды болмайтын жай-күйі;

21) істен шығу - машиналар мен жабдықтардың жұмысқа жарамдылық жай-күйінің бұзылуын білдіретін жағдай.

2. Қазақстан Республикасының машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы заңнамасының осы бапта көрсетілмеген ұғымдары осы Заңның тиісті баптарында айқындалатын мағыналарда пайдаланылады.

Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.10.2018 № 184-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

2-бап. Қазақстан Республикасының машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

3-бап. Осы Заңның қолданылу саласы

1. Осы Заң Қазақстан Республикасының аумағында қолданылады және Қазақстан Республикасында жасалатын және Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін машиналар мен жабдықтарға, сондай-ақ олардың өмірлік циклі процестеріне қолданылады.

2. Осы Заңның күші Қазақстан Республикасының өзге заңдарында талаптар белгіленген машиналар мен жабдықтарға қолданылмайды.

3. Осы Заңда және техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкес келмейтін машиналар мен жабдықтар жасау, өткізу, сақтау, тасымалдау, пайдалану (соның ішінде, жөндеу, техникалық және сервистік қызмет көрсету) процестеріне жіберілмейді.

4. Осы Заңның, техникалық регламенттердің талаптарына сай келмейтін, көрмелерде және демонстрацияларда көрсетуге арналған машиналар мен жабдықтарды Қазақстан Республикасының аумағында сатуға тыйым салынады.

Мұндай демонстрациялар және көрмелер барысында адам өмірін, денсаулығын және қоршаған ортаны қорғау үшін қажетті шаралар қабылдануға тиіс.

4-бап. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін органдардың мемлекеттік жүйесі

1. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін органдардың біртұтас мемлекеттік жүйесін:

1) Қазақстан Республикасының Үкіметі;

2) индустрия саласындағы уәкілетті орган;

3) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган;

4) ауыл шаруашылығы саласындағы уәкілетті орган;

5) энергетика және минералдық ресурстар саласындағы уәкілетті орган;

6) көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган;

7) сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті орган құрайды.

2. Осы баптың 1-тармағының 2) – 7) тармақшаларында аталған уәкілетті органдар салалық бағытқа сәйкес машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік реттеуді жүзеге асырады.

Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.12.2021 № 87-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

Ескерту. 5-бап алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-бап. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін уәкілетті органдардың құзыреті

Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін уәкілетті органдардың құзыретіне:

1) машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру және іске асыру;

2) алып тасталды – ҚР 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3) машиналар мен жабдықтардың сәйкестігін растау және қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша халықаралық және өңірлік ұйымдарда Қазақстан Республикасы атынан өкілдік ету;

3-1) машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін мемлекеттік органдардың қызметін салааралық үйлестіру;

4) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

5) машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу, бекіту немесе келісу;

6) осы Заңның және машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы техникалық регламенттердің талаптарына сай келмейтін машиналар мен жабдықтарды анықтау және оларды өткізуге жол бермеу жөнінде шаралар әзірлеу мақсатында тұтыну нарығы мониторингін жүзеге асыру;

7) жергілікті атқарушы органдар оларды жасауды, өткізуді және айналысын тоқтата тұру туралы беретін нұсқаманы, ауыл шаруашылығы машиналары мен жабдықтарының нарығын қоспағанда, осы Заңда және техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік талаптарына сай келмейтін машиналар мен жабдықтарды жасауды, өткізуді және олардың нарықтағы айналысын тоқтата тұру туралы нұсқама беру;

8) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

9) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.07.17 N 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.06 N 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігіне жауапты субъектілердің құқықтары мен міндеттері

1. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігіне жауапты субъектілердің:

1) машиналар мен жабдықтардың осы Заңда және техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі туралы дәйекті ақпаратты уақтылы алуға;

2) машиналар мен жабдықтардың осы Заңда және техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкес еместігі туралы арызбен уәкілетті органдарға жүгінуге құқығы бар.

2. Осы баптың 1-тармағында көзделген құқықтармен қатар өндіруші:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес нормативтік құқықтық актілер әзірлеуге қатысуға;

2) Қазақстан Республикасының машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы заңнамасының міндетті талаптарына сәйкес келетін ұйымдастыру стандарттарын әзірлеуге және бекітуге;

3) машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін өндірістік бақылау бағдарламаларын әзірлеуге;

4) машиналар мен жабдықтардың сапасы мен қауіпсіздігі менеджментінің жүйесін енгізуге;

5) машиналарды және (немесе) жабдықтарды қалпына келтіруге (жөндеуге) немесе айтарлықтай өзгертуге (жаңғыртуға), таратуға құқылы.

3. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігіне жауапты субъектілер:

1) Қазақстан Республикасының машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы заңнамасының талаптарын сақтауға;

2) машиналар мен жабдықтарға байланысты қатерлерді болғызбау немесе азайту мәселелері бойынша уәкілетті органдармен ынтымақтастық жасасуға міндетті.

4. Осы баптың 3-тармағында көзделген міндеттермен қатар өндіруші:

1) пайдаланушыларға, сондай-ақ машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін мемлекеттік органдарға олардың талап етуі бойынша машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін куәландыратын құжаттарды беруге;

2) машиналар мен жабдықтарды "Қазақстан Республикасындағы тіл туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес келетін, пайдаланушының ықтимал тәуекелдерді бағалауы және оның тиісті қауіпсіздік шараларын қабылдауы үшін қажетті мемлекеттік тілдегі және орыс тіліндегі пайдалану жөніндегі нұсқаулықпен және басқа да ақпаратпен қамтамасыз етуге;

3) машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін оларды жобалау, жасау, сақтау және тасымалдау процестерінде, сондай-ақ өндіруші қатысатын жөндеу, техникалық және сервистік қызмет көрсету, жаңарту және тарату жағдайларында бақылауды қамтамасыз етуге;

4) машиналар мен жабдықтардың осы Заңда белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкес еместігі туралы пайдаланушылардың шағымдарын тексеруді жүзеге асыруға;

5) егер де машиналар мен жабдықтардың қауіпті сипатты алуына әкеп соққан бұзушылықтарға жол берілген жағдайда, оларды шығару процестерін дереу тоқтатуға, олардың, сатып алушылардан (пайдаланушылардан) кері қайтарып алынуын және сараптама жүргізуді қамтамасыз етуге, содан кейін бұзушылықтарды жоюдың шараларын қолдануға немесе қажет десе оларды кәдеге жаратуды немесе жоюды ұйымдастыруға;

6) машиналар мен жабдықтардың қауіптілігін оларды өткізу, сақтау, жою және кәдеге жарату сатысында сәйкестендіру мүмкіндігін қамтамасыз етуге;

7) машиналар мен жабдықтардың осы Заңда және техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сәйкес еместігі анықталған жағдайда, пайдаланушының уақтылы және тиімді ескертілуін, сондай-ақ оларды кері қайтарып алуға дейін қажетті іс-шаралар қолдануды қамтамасыз етуге міндетті.

5. Осы баптың 3-тармағында көзделген міндеттермен қатар уәкілетті өкіл:

1) пайдаланушыларға, сондай-ақ машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін мемлекеттік органдарға олардың талап етуі бойынша машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін куәландыратын құжаттарды беруге;

2) машиналар мен жабдықтардың осы Заңда белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкес еместігі туралы пайдаланушылардың шағымдарын тексеруді жүзеге асыруға;

3) машиналар мен жабдықтарды өткізу, сақтау және тасымалдау процесінде олардың қауіпсіздігін бақылауды қамтамасыз етуге;

4) машиналар мен жабдықтарды өткізу, сақтау, тасымалдау сатысында олардың қауіптілігін сәйкестендіру мүмкіндігін қамтамасыз етуге;

5) машиналар мен жабдықтардың осы Заңда және техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкес еместігі анықталған және олар адамдардың өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға қауіп төндірген жағдайда, пайдаланушының уақтылы және тиімді ескертілуін, сондай-ақ оларды кері қайтарып алуға дейін қажетті іс-шаралар қолдануды қамтамасыз етуге міндетті.

6. Осы Заңның 3-тармағында көзделген міндеттермен қатар импорттаушы:

1) машиналар мен жабдықтардың осы Заңда белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкес еместігі туралы пайдаланушылардың шағымдарын тексеруді жүзеге асыруға;

2) машиналар мен жабдықтарды өткізу, сақтау және тасымалдау процесінде олардың қауіпсіздігін бақылауды қамтамасыз етуге;

3) машиналар мен жабдықтарды өткізу, сақтау, тасымалдау сатысында олардың қауіптілігін сәйкестендіру мүмкіндігін қамтамасыз етуге;

4) машиналар мен жабдықтардың осы Заңда және техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкес еместігі анықталған және олар адамдардың өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға қауіп төндірген жағдайда, пайдаланушының уақтылы және тиімді ескертілуін, сондай-ақ оларды кері қайтарып алуға дейін қажетті іс-шаралар қолдануды қамтамасыз етуге міндетті.

7. Осы баптың 3-тармағында көзделген міндеттермен қатар персонал (операторлар):

1) айналысқа шығарылып, пайдалану, тасымалдау, сақтау, жою және кәдеге жарату процесінде қауіпті сипаттар алуына әкеп соққан машиналар мен жабдықтарда осы Заңда және техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік талаптарының бұзылғаны және өздері қолданған шаралар туралы уәкілетті органдарды дереу хабардар етуге;

2) машиналар мен жабдықтарды пайдалану, жою және кәдеге жарату процесінде олардың қауіпсіздігін бақылауды қамтамасыз етуге міндетті.

8. Осы баптың 3-тармағында көзделген міндеттермен қатар пайдаланушы:

1) айналысқа шығарылған машиналар мен жабдықтардың оларды пайдалану, тасымалдау, сақтау, жою және кәдеге жарату процесінде қауіпті сипаттар алуына әкеп соққан, осы Заңда және техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік талаптарын бұзушылықтар туралы және өздері қолданған шаралар туралы уәкілетті органдарды дереу хабардар етуге;

2) машиналар мен жабдықтарды өткізу, сақтау және тасымалдау процесінде олардың қауіпсіздігін бақылауды қамтамасыз етуге міндетті.

Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2021 № 94-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау

1. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды уәкілетті органдар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен және өз құзыреті шегінде жүзеге асырады.

2. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жоспардан тыс тексеру және профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік қадағалау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 8-бап жаңа редакцияда - ҚР 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-тарау. МАШИНАЛАР МЕН ЖАБДЫҚТАР ҚАУІПСІЗДІГІНІҢ
ТАЛАПТАРЫ

9-бап. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі жалпы талаптар

1. Осы Заңның күші қолданылатын машиналар мен жабдықтар осы Заңда және техникалық регламенттерде белгіленген, адам өмірі мен денсаулығының және қоршаған ортаның қауіпсіздігін қамтамасыз ететін талаптарға сәйкес болуға тиіс.

2. Машиналар мен жабдықтарға бірнеше техникалық регламент күші қолданылатын жағдайларда, мұндай машиналар мен жабдықтар үшін өздеріне қатысты барлық техникалық регламенттің талаптары орындалуы қажет.

3. Машиналар мен жабдықтар қауіпсіздігі:

1) Қазақстан Республикасының машиналар мен жабдықтар қауіпсіздігі саласындағы заңнамасының талаптарын сақтау;

2) машиналар мен жабдықтардың Қазақстан Республикасының машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкестігін растау;

3) машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік реттеу шараларын қолдану арқылы қамтамасыз етіледі.

4. Машиналар мен жабдықтардың өмірлік циклінің барлық сатыларында осы Заңда және техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздіктің барлық талаптарының орындалуын бақылау мүмкіндігі қамтамасыз етілуге тиіс.

5. Егер машиналар мен жабдықтардың өмірлік циклінің әрбір сатысында қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін сынақтар кешенін жүргізу қажет болса, онда олар жобалау құжаттамасының барлық талаптары орындала отырып, толық көлемде жүргізілуге тиіс.

6. Машиналар мен жабдықтардың өмірлік циклінің барлық сатыларында жобалау құжаттамасында көзделген машиналар мен жабдықтарды қауіпсіз пайдалану шарттарынан ауытқулар жол берілетін қатер деңгейінен аспауға тиіс.

7. Жаңғыртылған машиналар мен жабдықтарды, олардың Қазақстан Республикасының машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкестігін растайтын сараптаманың нәтижелері бойынша ғана, машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін тиісті мемлекеттік органдардың қорытындыларын ала отырып, одан әрі өз мақсатында пайдалануға болады.

10-бап. Машиналар мен жабдықтарды жобалау кезіндегі қауіпсіздік талаптары

1. Машиналар мен жабдықтарды жобалау кезінде машинаның және (немесе) жабдықтың жобасының осы Заңның және техникалық регламенттердің талаптарына сәйкестігі қамтамасыз етілуі қажет.

2. Машиналар мен жабдықтарды жобалау кезінде жобалаушы өмірлік циклінің барлық сатыларында, соның ішінде қалыпты пайдалану, төтенше жағдайлар (істен шығу және сыртқы әсерлер), персоналдың ықтимал қателері пайдалану кезіндегі болуы мүмкін барлық қауіптерді сәйкестендіруге тиіс.

3. Барлық сәйкестендірілген қауіптер үшін қатерлер есептік, эксперименттік, сарапшылық әдіспен бағалануға тиіс.

4. Машиналар мен жабдықтардың әрбір түрі үшін қатерге жүргізілген бағалау ескеріле отырып, жобалау кезінде машиналар мен жабдықтардың өмірлік циклінің барлық сатыларында қатерді жою немесе жол берілетін (жарамды) деңгейге дейін азайту (төмендету) үшін барлық шаралар кешені айқындалуға тиіс.

5. Қатерді жол берілетін деңгейден төмен азайту мүмкін болмаған ретте жобалаушы пайдалану жөніндегі нұсқаулықта адамның өмірі мен денсаулығына және қоршаған ортаға қауіпсіздікті қамтамасыз ету шаралары жүйесін көздеуге тиіс.

6. Машиналар мен жабдықтарды жобалау кезінде жобалау құжаттамасы әзірленуге және оның экологиялық сараптамасы жүргізілуге тиіс.

Жобалау құжаттамасы жобаның техникалық сипатталымын, машиналар мен жабдықтардың, басқару тетіктерінің егжей-тегжейлі сызбаларын, машиналар мен жабдықтарды пайдалану сипаттамаларын, пайдалану жөніндегі нұсқаулықты қамтиды.

11-бап. Машиналар мен жабдықтар өндірісі кезіндегі қауіпсіздік талаптары

1. Өндіріс кезінде машиналар мен жабдықтарды дайындау процесінің жобалау құжаттамасы, осы Заң және техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігі қамтамасыз етілуі қажет.

2. Машиналар мен жабдықтар өндірісі кезінде өндіруші жобалау құжаттамасында айқындалған, қауіпсіздікті қамтамасыз ету және қоршаған ортаны қорғау жөнінде барлық шаралар кешенін орындауға міндетті.

3. Өндіріс кезінде қауіпсіздікке байланысты барлық технологиялық операциялардың орындалуын бақылау мүмкіндігі қамтамасыз етілуге тиіс.

4. Машиналар мен жабдықтардың өндірісі кезінде пайдалану жөніндегі нұсқаулық әзірленуге тиіс.

Пайдалану жөніндегі нұсқаулық:

1) монтаждау, жинау, жөнге келтіру немесе реттеу жөніндегі нұсқауларды;

2) пайдалану кезінде сақталуы қажет, машиналарды немесе жабдықтарды штаттық пайдалану жөніндегі және қауіпсіздікті қамтамасыз ету шаралары жөніндегі нұсқауларды (пайдалануға беруді, тікелей мақсаты бойынша пайдалануды, техникалық қызмет көрсетуді, жөндеудің және техникалық куәландырудың барлық түрлерін, зиянды өндірістік факторлардың өршуін азайтуға және оқшаулауға бағытталған қорғану құралдарын, тасымалдауды және сақтау жағдайларын қоса алғанда);

3) қызмет ету мерзімінің тағайындалған көрсеткіштері және (немесе) тағайындалған ресурсты;

4) оқыс оқиғаға (апатқа) әкеп соғатын қауіпті істен шығудың, персоналдың (пайдаланушының) ықтимал қателерінің және аталған қателерді болдырмайтын іс-қимылдардың тізбесін;

5) шекті жай-күйінің критерийін;

6) тасымалдау, сақтау жөніндегі пайдаланудан шығару, жою және кәдеге жарату жөніндегі нұсқауларды;

7) персоналға қойылатын талаптарды қамтуға тиіс.

5. Барлық машиналар мен жабдықтарда мынадай ақпаратты қамтитын, анық әрі өшірілмейтін таңбалау болуға тиіс:

1) дайындаушының атауы және (немесе) оның тауарлық белгісі;

2) машинаның және (немесе) жабдықтың атауы, сериясының немесе типінің белгісі, нөмірі;

3) арналған мақсатының негізгі көрсеткіштері және қолданылу шарттары;

4) дайындалған күні.

Таңбалаудың барлық белгілері пайдалану жөніндегі нұсқаулықта түсіндірілуге тиіс.

6. Егер техникалық регламенттерде қауіптер туралы қажетті ескерту жазбалары немесе белгілер көзделсе, машиналар мен жабдықтарда аталған жазбалар мен белгілер болуға тиіс.

7. Машиналар мен жабдықтар үшін қолданылатын материалдар мен заттар техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сәйкес болуға тиіс.

8. Машиналар мен жабдықтардың жекелеген түрлері үшін техникалық құжаттаманың мазмұны техникалық регламенттерде белгіленеді.

9. Өндіруші, уәкілетті өкіл машиналар мен жабдықтар жасалған кезден бастап немесе машиналар мен жабдықтар сериялы өндірілген жағдайда, олардың соңғы данасын жасаған кезден бастап он жыл бойы техникалық құжаттаманы сақтауға міндетті.

12-бап. Машиналар мен жабдықтарды тасымалдау және сақтау кезіндегі қауіпсіздік талаптары

1. Машиналар мен жабдықтарды тасымалдау және сақтау Қазақстан Республикасының машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес олардың қауіпсіздігі қамтамасыз етілетін жағдайларда жүзеге асырылуға тиіс.

2. Машиналар мен жабдықтарды, олардың тораптары мен детальдарын тасымалдауды, сақтауды жүзеге асыратын тұлғалар жобалаушы көздеген қауіпсіздік жөніндегі барлық талаптарды, тасымалдау мен сақтау кезінде қабылданған технологиялық процестерді және шарттарды ескере отырып, қатерге бағалау жүргізуге тиіс.

3. Тасымалдау және сақтау процесінде машиналар мен жабдықтардың сақталуын, олардың қауіпсіздігіне септігін тигізетін техникалық сипаттамаларының сақталуы, қамтамасыз етудің барлық қажетті талаптары, соның ішінде орауға, тасымалдау мен сақтау жағдайларына қойылатын талаптар, белгіленген сақтау мерзімдері, жай-күйін қайта куәландыру, сақтау мерзімдері өткен жекелеген элементтерді, детальдарды, тораптарды ауыстыру мерзімдері бойынша нұсқаулар машина мен жабдықтың техникалық құжаттамасында көзделуге тиіс.

4. Машиналар мен жабдықтарды тиеуді, түсіруді, тасымалдауды және жинап қоюды оқытылған персонал қауіпсіздік талаптарын сақтай отырып жүргізуге тиіс.

13-бап. Машиналар мен жабдықтарды нарықта орналастыру және олардың айналысы кезіндегі қауіпсіздік талаптары

1. Қазақстан Республикасында жасалған немесе Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін машиналар мен жабдықтар, егер олардың адам өмірі мен денсаулығына және қоршаған ортаға зиян келтіруі мүмкін болса, нарықта өткізуге жатпайды.

Машиналар мен жабдықтар тиісінше орнатылған, қызмет көрсетілген, пайдаланылған, сақталған, жойылған, кәдеге жаратылған жағдайда олардың қауіпсіздігі мен функционалдық мақсатына қатысты тұтынушыларды жаңылыстыруға әкеп соғатын жарнамалық өнімдерге және өзге де ақпаратқа жол берілмейді.

2. Өндіруші, уәкілетті өкіл, олар болмаған жағдайда, сәйкестігі міндетті түрде расталуға жататын машиналар мен жабдықтарды Қазақстан Республикасының нарығында орналастырушы тұлға олардың осы Заңның және техникалық регламенттердің талаптарына сәйкестігін растау үшін шаралар қолдануға міндетті.

3. Осы Заңның талаптарына және техникалық регламенттерге сәйкестігі куәландырылған құжаттары жоқ машиналар мен жабдық нарықта орналастыруға және айналысқа жіберуге жатпайды.

4. Басқа машинаға орнатуға арналған, жеке жұмыс істей алмайтын жабдыққа тиісті техникалық регламенттерде белгіленген нысан бойынша өндірушінің декларациясы қоса берілуге тиіс.

14-бап. Машиналар мен жабдықтарды монтаждау, пайдалану және жөндеу кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ететін талаптар

1. Машиналар мен жабдықтарды монтаждауды, пайдалануды және жөндеуді жүзеге асыру кезінде техникалық регламенттер, жүйеге арналған жобалау құжаттамасы және машиналар мен жабдықтарды пайдалану жөніндегі нұсқаулық талаптарының орындалуы қамтамасыз етілуге тиіс.

Аттракциондарды пайдалануға беру және техникалық куәландыру ұлттық стандартқа сәйкес жүзеге асырылады.

2. Машиналардың немесе жабдықтардың конструкциясына өзгерістер енгізу кезінде олардың техникалық құжаттамасында белгіленген қауіпсіздік жөніндегі талаптардың төмендетілуіне жол берілмейді.

3. Машиналарды немесе жабдықты жөндеуді жүзеге асыратын тұлға өндіруші техникалық құжаттамада белгілеген, машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін, жобада айқындалған барлық шаралар кешенін орындауға міндетті.

4. Машиналарға немесе жабдықтарға монтаждау немесе жөндеу жүргізілгеннен кейін оператор (персонал), егер техникалық құжаттамада жұмыстың тиісті түрлеріне көзделсе, машиналар мен жабдықтардың қатеріне бағалау жүргізуге тиіс.

Техникалық құжаттамаға сәйкес келмейтін, жөнделген машиналар мен жабдықтар техникалық регламенттерге сәйкес келген жағдайда пайдаланылуы мүмкін.

Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Машиналар мен жабдықтардың өндірісін, өткізілуін, нарықтағы айналысын тоқтатуға қойылатын талаптар

1. Қауіпті машиналарды және (немесе) жабдықтарды өндіруші, уәкілетті өкіл, импорттаушы және пайдаланушы осы Заңды және техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкессіздігі анықталған кезден бастап немесе мемлекеттік органның нұсқамасы негізінде өндіріс, өткізу және айналыс процестерін дереу тоқтатуға міндетті.

2. Осы баптың 1-тармағында көзделген шараларды қолданбау Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапкершілікке әкеп соғады.

3-тарау. СӘЙКЕСТІКТІ РАСТАУ РӘСІМДЕРІ

16-бап. Сәйкестікті растау

1. Машиналар мен жабдықтардың сәйкестігін растау Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Шет мемлекет берген сәйкестікті растау саласындағы құжат, оны Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасына сәйкес техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесі таныған жағдайда, Қазақстан Республикасында жарамды деп есептеледі.

Ескерту. 16-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.10.2015 № 376-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

17-бап. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы техникалық регламенттер

Техникалық регламенттер сәйкестігі расталуға жататын машиналар мен жабдықтар қауіпсіздігінің талаптарын, сәйкестікті бағалау рәсімдерін, техникалық құжаттардың нысандары мен мазмұнын, машиналардың қауіпті түрлерінің тізбесін белгілейді.

4-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

18-бап. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы заңнаманы бұзғаны үшін жауаптылық

Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының бұзылуы Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

19-бап. Өтпелі ережелер

1. Тиісті техникалық регламенттер және олармен үйлестірілген стандарттар қолданысқа енгізілгенге дейін мемлекеттік реттеу осы Заңға қайшы келмейтін бөлігінде Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған және пайдалануға берілген машиналар мен жабдықтар үшін олардың сәйкестігін растайтын құжаттар оларда көрсетілген қолданылу мерзімі ішінде күшін сақтайды.

3. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін пайдалануға берілген және сәйкестігі міндетті расталуға жататын машиналар мен жабдықтар үшін олар осы Заң қолданысқа енгізілгеннен кейін Қазақстан Республикасының аумағында еркін айналысқа қайта түскен кезде Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес міндетті түрде сәйкестікті растау жүргізілуге тиіс.

Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 376-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

20-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң 2008 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Президенті