Т.Рысқұлов аудандық мәслихатының 2022 жылдың 26 желтоқсандағы №31-4 "2023-2025 жылдарға арналған аудандық бюджет туралы" шешіміне өзгерістер енгізу туралы

Жаңа

Жамбыл облысы Т. Рысқұлов аудандық мәслихатының 2023 жылғы 21 шілдедегі № 5-4 шешімі

      Т.Рысқұлов аудандық мәслихаты ШЕШТІ:

      1. Т.Рысқұлов аудандық мәслихатының "2023-2025 жылдарға арналған аудандық бюджет туралы" 2022 жылғы 26 желтоқсандағы № 31-4 шешіміне мынадай өзгерістер енгізілсін:

      1-тармақ жаңа редакцияда жазылсын:

      "1. 2023-2025 жылдарға арналған аудандық бюджет 1, 2, 3- қосымшаларға сәйкес, оның ішінде 2023 жылға мынадай көлемдерде бекітілсін:

      1) кірістер - 7617517 мың теңге;

      салықтық түсімдер - 3884354 мың теңге;

      салықтық емес түсімдер -16338 мың теңге;

      негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер - 11267 мың теңге;

      трансферттер түсімі - 3705558 мың теңге;

      2) шығындар -7628643 мың теңге;

      3) таза бюджеттік кредиттеу -42702 мың теңге;

      бюджеттік кредиттер -113850 мың теңге;

      бюджеттік кредиттерді өтеу -71148 мың теңге;

      4) қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо - 0 мың теңге;

      қаржы активтерін сатып алу - 0 мың теңге;

      мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер - 0 мың теңге;

      5) бюджет тапшылығы (профициті) - -53828 мың теңге;

      6) бюджет тапшылығын қаржыландыру(профицитін пайдалану) -53828 мың теңге;

      қарыздар түсімі - 113850 мың теңге;

      қарыздарды өтеу - 71148 мың теңге;

      бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары - 11126 мың теңге."

      көрсетілген шешімнің 1-қосымшасы осы шешімнің қосымшасына сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

      2. Осы шешім 2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгізіледі.

      Мәслихат төрағасы Е. Абуталипов

  2023 жылғы 21 шілдедегі №5-4 Т.Рысқұлов аудандық мәслихаттың шешіміне қосымша

  2022 жылғы 26 желтоқсандағы №31-4 Т.Рысқұлов аудандық мәслихаттың шешіміне 1- қосымша

2023 жылға арналған аудандық бюджет

Санаты


Кірістер атауы

сомасы, мың теңге


Сыныбы



Ішкі сыныбы

1

2

3

4

 5




I. КІРІСТЕР

7617517

1



Салықтық түсімдер

3884354


01


Табыс салығы

856021



1

Корпоративтік табыс салығы

50000



2

Жеке табыс салығы

806021


03


Әлеуметтік салық

736323



1

Әлеуметтік салық

736323


04


Меншікке салынатын салықтар

2235211



1

Мүлікке салынатын салықтар

2225000



4

Көлік құралдарына салынатын салық

10211


05


Тауарларға, жұмыстарға және қызметтерге салынатын ішкі салықтар

25240



2

Акциздер

5610



3

Табиғи және басқа да ресурстарды пайдаланғаны үшiн түсетiн түсiмдер

12630



4

Кәсіпкерлік және кәсіби қызметті жүргізгені үшін алынатын алымдар

7000


07


Өзге де салықтық түсімдер

559



1

Өзге де салықтық түсімдер

559


08


Заңдық мәнді іс-әрекеттерді жасағаны және (немесе) оған уәкілеттігі бар мемлекеттік органдар немесе лауазымды адамдар құжаттар бергені үшін алынатын міндетті төлемдер

31000



1

Мемлекеттік баж

31000

2



Салықтық емес түсімдер

16338


01


Мемлекеттік меншіктен түсетін кірістер

3983



1

Мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісі бөлігінің түсімдері

72



5

Мемлекет меншігіндегі мүлікті жалға беруден түсетін кірістер

3804



7

Мемлекеттік бюджеттен берілген кредиттер бойынша сыйақылар

89



9

Мемлекет меншігінен түсетін басқа да кірістер

18


03


Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақшаның түсімі

555



1

Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері

555


04


Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бюджетінен (шығыстар сметасынан) ұсталатын және қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар

1300



1

Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бюджетінен (шығыстар сметасынан) ұсталатын және қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар

1300


06


Өзге де салықтық емес түсімдер

10500



1

Өзге де салықтық емес түсімдер

10500

3



Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер

11267


01


Мемлекеттік мекемелерге бекітілген мемлекеттік мүлікті сату

7267



1

Мемлекеттік мекемелерге бекітілген мемлекеттік мүлікті сату

7267


03


Жерді және материалдық емес активтерді сату

4000



1

Жерді сату

4000

4



Трансферттердің түсімдері

3705558


02


Мемлекеттік басқарудың жоғары тұрған органдарынан түсетін трансферттер

3705558



2

Облыстық бюджеттен түсетін трансферттер

3705558




Шығыстар атауы


Функционалдық топ
Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі 
Бағдарлама

сомасы, мың теңге

1

2

3

4

 5




II.ШЫҒЫНДАР

7628643

01



Жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтер

1800142


112


Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының аппараты

45476



001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

45476


122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

209033



001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

205633



003

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

3400


452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

1396584



001

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетін орындау және коммуналдық меншігін басқару

42167



003

Салық салу мақсатында мүлікті бағалауды жүргізу

2056



010

Жекешелендіру, коммуналдық меншікті басқару, жекешелендіруден кейінгі қызмет және осыған байланысты дауларды реттеу

600



018

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

572



113

Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы ағымдағы трансферттер есебінен

1351189


453


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі

31986



001

Экономикалық саясатты, мемлекеттік жоспарлау жүйесін қалыптастыру және дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

31986


458


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

95123



001

Жергілікті деңгейде тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

68063



013

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

27060



067

Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары

0


494


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) кәсіпкерлік және өнеркәсіп бөлімі

21940



001

Жергілікті деңгейде кәсіпкерлікті және өнеркәсіпті дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

21940

02



Қорғаныс

28019


122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

3589



005

Жалпыға бірдей әскери міндетті атқару шеңберіндегі іс-шаралар

3589


122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

24430



006

Аудан (облыстық маңызы бар қала) ауқымындағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою

4600



007

Аудандық (қалалық) ауқымдағы дала өрттерінің, сондай-ақ мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары құрылмаған елді мекендерде өрттердің алдын алу және оларды сөндіру жөніндегі іс-шаралар

19830

03



Қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, құқықтық, сот, қылмыстық-атқару қызметі

11910


458


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

11910



021

Елді мекендерде жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету

11910

06



Әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамсыздандыру

2331994


451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

432952



005

Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек

432952


451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

1637705



002

Жұмыспен қамту бағдарламасы

1234796



004

Ауылдық жерлерде тұратын денсаулық сақтау, білім беру, әлеуметтік қамтамасыз ету, мәдениет, спорт және ветеринар мамандарына отын сатып алуға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік көмек көрсету

65550



006

Тұрғын үйге көмек көрсету

6000



007

Жергілікті өкілетті органдардың шешімі бойынша мұқтаж азаматтардың жекелеген топтарына әлеуметтік көмек

102417



010

Үйден тәрбиеленіп оқытылатын мүгедектігі бар балаларды материалдық қамтамасыз ету

4099



014

Мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтiк көмек көрсету

90765



017

Оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес мұқтаж мүгедектігі бар адамдарды протездік-ортопедиялық көмек, сурдотехникалық құралдар, тифлотехникалық құралдар, санаторий-курорттық емделу, мiндеттi гигиеналық құралдармен қамтамасыз ету, арнаулы жүрiп-тұру құралдары, жеке көмекшінің және есту бойынша мүгедектігі бар адамдарға қолмен көрсететiн тіл маманының қызметтері мен қамтамасыз ету

37360



023

Жұмыспен қамту орталықтарының қызметін қамтамасыз ету

96718


451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

261337



001

Жергілікті деңгейде халық үшін әлеуметтік бағдарламаларды жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуді іске асыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

64237



011

Жәрдемақыларды және басқа да әлеуметтік төлемдерді есептеу, төлеу мен жеткізу бойынша қызметтерге ақы төлеу

2000



021

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

1350



050

Қазақстан Республикасында мүгедектігі бар адамдардың құқықтарын қамтамасыз етуге және өмір сүру сапасын жақсарту

91807



054

Үкіметтік емес ұйымдарда мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты орналастыру

90003



067

Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары

1868



113

Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы ағымдағы трансферттер

10072

07



Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық

261448


458


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

120370



012

Сумен жабдықтау және су бұру жүйесінің жұмыс істеуі

50000



029

Сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін дамыту

70370


466


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі

103703



004

Инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды жобалау, дамыту және (немесе) жайластыру

103703


458


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

37375



016

Елдi мекендердiң санитариясын қамтамасыз ету

269



018

Елді мекендерді абаттандыру және көгалдандыру

37106

08



Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік

964472


455


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі

378019



003

Мәдени-демалыс жұмысын қолдау

378019


465


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) дене шынықтыру және спорт бөлімі

149408



001

Жергілікті деңгейде дене шынықтыру және спорт саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

15373



004

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

2505



006

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) деңгейдегі спорттық жарыстар

114748



007

Әртүрлi спорт түрлерi бойынша аудан (облыстық маңызы бар қала) құрама командаларының мүшелерiн дайындау және олардың облыстық спорт жарыстарына қатысуы

15047



032

Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары

1735


466


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі

9721



008

Спорт объектілерін дамыту

9721


455


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі

174450



006

Аудандық (қалалық) кітапханалардың жұмыс істеуі

173389



007

Мемлекеттiк тiлдi және Қазақстан халқының басқа да тiлдерін дамыту

1061


456


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ішкі саясат бөлімі

36500



002

Мемлекеттік ақпараттық саясат жүргізу жөніндегі қызметтер

36500


455


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі

119498



001

Жергілікті деңгейде тілдерді және мәдениетті дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

18302



032

Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары

101196


456


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ішкі саясат бөлімі

96876



001

Жергілікті деңгейде ақпарат, мемлекеттілікті нығайту және азаматтардың әлеуметтік сенімділігін қалыптастыру саласында мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

30424



003

Жастар саясаты саласында іс-шараларды іске асыру

62435

09



Отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану

173304


458


Ауданның тұрғын үй-комуналдық шаруашылығы,жолаушылар көлігі және автомобиль жлдары бөлімі

173304



036

Газ тасымалдау жүйесін дамыту

173304

10



Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары

157250


462


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ауыл шаруашылығы бөлімі

82317



001

Жергілікте деңгейде ауыл шаруашылығы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

30575



006

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

51742


466


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі

18516



010

Ауыл шаруашылығы объектілерін дамыту

18516


463


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) аумағында жер қатынастары бөлімі

26817



001

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) аумағында жер қатынастарын реттеу саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

22125



004

Ауданның облыстық маңызы бар, аудандық маңызы бар қалалардың, кеңттердің, ауылдардың ауылдық округтердің шекарасын белгілеу кезеңінде жүргізілетін жерге орналастыру

2000



006

Ауданның облыстық маңызы бар, аудандық маңызы бар қалалардың, кеңттердің, ауылдардың ауылдық округтердің шекарасын белгілеу кезеңінде жүргізілетін жерге орналастыру

2692


453


Экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі

29550



099

Мамандардың әлеуметтік көмек көрсетуі жөніндегі шараларды іске асыру

29550

11



Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі

86474


466


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі

86474



001

Құрылыс, облыс қалаларының, аудандарының және елді мекендерінің сәулеттік бейнесін жақсарту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру және ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) аумағын оңтайлы және тиімді қала құрылыстық игеруді қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

54161



013

Аудан аумағында қала құрылысын дамытудың кешенді схемаларын, аудандық (облыстық) маңызы бар қалалардың, кенттердің және өзге де ауылдық елді мекендердің бас жоспарларын әзірлеу

32063



015

Мемлекеттік органдардың күрделі шығыстары

250

12



Көлік және коммуникация

512799


458


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

512799



023

Автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету

86113



045

Аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын және елді-мекендердің көшелерін күрделі және орташа жөндеу

398786



037

Әлеуметтік маңызы бар қалалық (ауылдық), қала маңындағы және ауданішілік қатынастар бойынша жолаушылар тасымалдарын субсидиялау

27900

13



Басқалар

1225522


458


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

51772



055

"Бизнестің жол картасы-2025" бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы шеңберінде индустриялық инфрақұрылымды дамыту

51772


452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

21408



012

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының резерві

21408


455


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі

42392



052

"Ауыл-Ел бесігі" жобасы шеңберінде ауылдық елді мекендердегі әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылым бойынша іс-шараларды іске асыру

42392


458


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

513035



062

"Ауыл-Ел бесігі" жобасы шеңберінде ауылдық елді мекендердегі әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылым бойынша іс-шараларды іске асыру

513035


466


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі

596915



079

"Ауыл-Ел бесігі" жобасы шеңберінде ауылдық елді мекендердегі әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымдарды дамыту

596915

14



Борышқа қызмет көрсету

89


452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

89



013

Жергілікті атқарушы органдардың облыстық бюджеттен қарыздар бойынша сыйақылар мен өзге де төлемдерді төлеу бойынша борышына қызмет көрсету

89

15



Трансферттер

75270


452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

75270



006

Пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) нысаналы трансферттерді қайтару

7901



038

Субвенциялар

41525



054

Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін нысаналы трансферт есебінен республикалық бюджеттен бөлінген пайдаланылмаған (түгел пайдаланылмаған) нысаналы трансферттердің сомасын қайтару

25844




IІІ.Таза бюджетті кредиттеу

42702

5



Бюджеттік кредиттер

113850

10



Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары

113850


453


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі

113850



006

Мамандарды әлеуметтік қолдау шараларын іске асыруға берілетін бюджеттік кредиттер

113850


Санаты


Атауы

сомасы, мың теңге


Сыныбы 




Ішкі сыныбы

1

2

3

4

5

5



Бюджеттік кредиттерді өтеу

71148


01


Бюджеттік кредиттерді өтеу

71148



1

Мемлекеттік бюджеттен берілген бюджеттік кредиттерді өтеу

71148


Фукционалдық топ Атауы

сомасы, мың теңге


Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі



Бағдарлама

1

2

3

4

5




ІV.Қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо

0




Қаржы активтерін сатып алу

0


Санаты


Атауы

сомасы, мың теңге


Сыныбы 




Ішкі сыныбы

1

2

3

4

5

6



Мемлекеттік қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер

0


01


Мемлекеттік қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер

0



1

Қаржы активтерін ел ішінде сатудан түсетін түсімдер

0


Фукционалдық топ Атауы

сомасы, мың теңге


Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі



Бағдарлама

1

2

3

4

5




V.Бюджет тапшылығы (профициті)

-53828




VI.Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

53828


Санаты


Атауы

сомасы, мың теңге 


Сыныбы 




Ішкі сыныбы


1

2

3

4

5

7



Қарыздар түсімі

113850


01


Мемлекеттік ішкі қарыздар

113850



2

Қарыз алу келісім-шарттары

113850


Фукционалдық топ Атауы

сомасы, мың теңге


Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі



Бағдарлама

1

2

3

4

5




Қарыздарды өтеу

71148

16



Қарыздарды өтеу

71148


452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

71148



008

Жергілікті атқарушы органның жоғары тұрған бюджет алдындағы борышын өтеу

71148

8



Бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары

11126


01


Бюджет қаражаты қалдықтары

11126



1

Бюджет қаражатының бос қалдықтары

11126


Егер Сіз беттен қате тапсаңыз, тінтуірмен сөзді немесе фразаны белгілеңіз және Ctrl+Enter пернелер тіркесін басыңыз

 

бет бойынша іздеу

Іздеу үшін жолды енгізіңіз

Кеңес: браузерде бет бойынша енгізілген іздеу бар, ол жылдамырақ жұмыс істейді. Көбінесе, ctrl-F пернелері қолданылады