Мақтаарал аудандық мәслихатының 2023 жылғы 25 желтоқсандағы № 10-65-VIІI "2024-2026 жылдарға арналған аудандық бюджет туралы" шешіміне өзгерістер енгізу туралы

Жаңа

Түркістан облысы Мақтаарал аудандық мәслихатының 2024 жылғы 24 сәуірдегі № 15-105-VIII шешiмi

      Мақтаарал аудандық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

      1. Мақтаарал аудандық мәслихатының "2024-2026 жылдарға арналған аудандық бюджет туралы" 2023 жылғы 25 желтоқсандағы №10-65-VIІI (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №191249 болып тіркелген) шешіміне мынадай өзгерістер енгізілсін:

      1 тармақ жаңа редакцияда жазылсын:

      "1. Мақтаарал ауданының 2024-2026 жылдарға арналған аудандық бюджеті 1, 2 және 3 қосымшаларға сәйкес, оның ішінде 2024 жылға мынадай көлемде бекітілсін:

      1) кірістер – 13 178 886 мың теңге, оның ішінде:

      салықтық түсімдер – 2 895 308 мың теңге;

      салықтық емес түсімдер – 7 201 мың теңге;

      трансферттер түсімі – 10 276 377 мың теңге;

      2) шығындар –13 776 229 мың теңге;

      3) таза бюджеттік кредиттеу – 680 078 мың теңге, оның ішінде:

      Бюджеттік кредиттер – 867 620 мың теңге;

      Бюджеттік кредиттерді өтеу– 187 542 мың теңге;

      4) қаржы активтері мен операциялар бойынша сальдо–0, оның ішінде:

      Қаржы активтерін сатып алу–0;

      Мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер–0;

      5) бюджет тапшылығы – - 1 277 421 мыңтеңге;

      6)бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)– 1 277 421 мың теңге,оның ішінде:

      қарыздар түсімі – 1 438 401 мың теңге;

      қарыздарды өтеу – 187 542 мың теңге;

      бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары – 26 562 мың теңге".

      Көрсетілген шешімнің 1 қосымшасы осы шешімнің қосымшасына сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

      2. Осы шешім 2024 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгізіледі.

      Мақтаарал аудандық мәслихатының төрағасы К. Сарсекбаев

  Мақтаарал аудандықмәслихатының
2024 жылғы24 сәуірдегі
№15-104-VIII шешіміне қосымша
  Мақтаарал аудандықмәслихатының
2023 жылғы25 желтоқсандағы
№10-65-VІII шешіміне 1-қосымша

2024 жылға арналған аудандық бюджет

Санаты



Атауы

Сомасы, мың теңге


Сыныбы





Кіші сыныбы




Ерекшелігі


1

2

3





1.Кірістер

13 178 886

1




Салықтық түсімдер

2 895 308


01



Табыс салығы

1 226 445



1


Корпоративтік табыс салығы

53 251



2


Жеке табыс салығы

1 173 194


03



Әлеуметтiк салық

1 199 421



1


Әлеуметтік салық

1 199 421


04



Меншiкке салынатын салықтар

147 719



1


Мүлiкке салынатын салықтар

147 719


05


Тауарларға, жұмыстарға және қызметтерге салынатын iшкi салықтар

20 963



2


Акциздер

9 400



4

Кәсiпкерлiк және кәсiби қызметтi жүргiзгенi үшiн алынатын алымдар

11 563


08


Заңдық маңызы бар әрекеттерді жасағаны және (немесе) оған уәкілеттігі бар мемлекеттік органдар немесе лауазымды адамдар құжаттар бергені үшін алынатын міндетті төлемдер

300 760



1


Мемлекеттік баж

300 760

2




Салықтық емес түсiмдер

7 201


01



Мемлекеттік меншіктен түсетін кірістер

4 223



Мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісі бөлігінің түсімдері

360



5

Мемлекет меншігіндегі мүлікті жалға беруден түсетін кірістер

3 863


06



Басқа да салықтық емес түсiмдер

2 978



1


Басқа да салықтық емес түсiмдер

2 978

4




Трансферттер түсімі

10 276 377


02



Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған органдарынан түсетiн трансферттер

10 276 377



2


Облыстық бюджеттен түсетiн трансферттер

10 276 377

Функционалдық топ


Сомасы, мың теңге


Кіші функция

Атауы



Бюджеттік бағдарламалардың әкiмшiсi




Бағдарлама

1

2

3





2.Шығындар

13 776 229

01




Жалпы сипаттағы мемлекеттiк қызметтер

1 134 352


1



Мемлекеттiк басқарудың жалпы функцияларын орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа органдар

398 785



112


Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының аппараты

68 115




001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

63 369




003

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

4 746



122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

330 670




001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

254 870




003

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

75 800


2



Қаржылық қызмет

5 500



459


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және қаржы бөлімі

5 500




003

Салық салу мақсатында мүлікті бағалауды жүргізу

5 500


9



Жалпы сипаттағы өзге де мемлекеттiк қызметтер

730 067



454


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) кәсіпкерлік және ауыл шаруашылығы бөлімі

48 746




001

Жергілікті деңгейде кәсіпкерлікті және ауыл шаруашылығын дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

48 746



459


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және қаржы бөлімі

509 127




001

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономикалық саясаттын қалыптастыру мен дамыту, мемлекеттік жоспарлау, бюджеттік атқару және коммуналдық меншігін басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

242 806




015

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

2 505




113

Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы ағымдағы трансферттер

263 816



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

170 194




001

Жергілікті деңгейде тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

82 194




013

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

88 000



466


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі

2 000




040

Мемлекеттік органдардың объектілерін дамыту

2 000

02




Қорғаныс

48 191


1



Әскери мұқтаждар

48 191



122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

48 191




005

Жалпыға бірдей әскери міндетті атқару шеңберіндегі іс-шаралар

48 191

03




Қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, құқықтық, сот, қылмыстық-атқару қызметі

62 750


9



Қоғамдық тәртіп және қауіпсіздік саласындағы басқа да қызметтер

62 750



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

62 750




021

Елдi мекендерде жол қозғалысы қауiпсiздiгін қамтамасыз ету

62 750

06




Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру

3 426 587


1



Әлеуметтiк қамсыздандыру

1 551 939



451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

1 551 939




005

Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек

1 551 939


2



Әлеуметтiк көмек

1 736 362



451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

1 736 362




004

Ауылдық жерлерде тұратын денсаулық сақтау, білім беру, әлеуметтік қамтамасыз ету, мәдениет, спорт және ветеринар мамандарына отын сатып алуға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік көмек көрсету

39 128




006

Тұрғын үйге көмек көрсету

7 300




007

Жергілікті өкілетті органдардың шешімі бойынша мұқтаж азаматтардың жекелеген топтарына әлеуметтік көмек

201 436




010

Үйден тәрбиеленіп оқытылатын мүгедектігі бар балаларды материалдық қамтамасыз ету

9 304




014

Мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтiк көмек көрсету

341 141




015

Зейнеткерлер мен мүгедектігі бар адамдарға әлеуметтiк қызмет көрсету аумақтық орталығы

354 565




017

Мүгедектігі бар адамды абилитациялаудың және оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес мұқтаж мүгедектігі бар адамдарды протездік-ортопедиялық көмекпен, сурдотехникалық және тифлотехникалық құралдармен, мiндеттi гигиеналық құралдармен, арнаулы жүріп-тұру құралдарымен қамтамасыз ету, сондай-ақ санаторий-курорттық емдеу,жеке көмекшінің және ымдау тілі маманының қызметтерімен қамтамасыз ету

783 488


9



Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамтамасыз ету салаларындағы өзге де қызметтер

138 286



451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

138 286




001

Жергілікті деңгейде халық үшін әлеуметтік бағдарламаларды жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуді іске асыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

98 557




011

Жәрдемақыларды және басқа да әлеуметтік төлемдерді есептеу, төлеу мен жеткізу бойынша қызметтерге ақы төлеу

2 500




021

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

5 054




050

Қазақстан Республикасында мүгедектігі бар адамдардың құқықтарын қамтамасыз етуге және өмір сүру сапасын жақсарту

20 000




067

Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелерінің және ұйымдарының күрделі шығыстары

12 175

07




Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық

3 031 301


1



Тұрғын үй шаруашылығы

1 697 671



466


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі

1 667 552




004

Инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды жобалау, дамыту және (немесе) жайластыру

860 200




098

Коммуналдық тұрғын үй қорының тұрғын үйлерін сатып алу

807 352



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

30 119




033

Инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды жобалау, дамыту және (немесе) жайластыру

30 119


2



Коммуналдық шаруашылық

781 998



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

581 998




012

Сумен жабдықтау және су бұру жүйесінің жұмыс істеуі

152 689




027

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) коммуналдық меншігіндегі газ жүйелерін қолдануды ұйымдастыру

109 346




029

Сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін дамыту

226 333




058

Ауылдық елді мекендердегі сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін дамыту

93 630



466


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі

200 000




007

Қаланы және елді мекендерді абаттандыруды дамыту

200 000


3



Елді-мекендерді көркейту

551 632



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

551 632




015

Елдi мекендердегі көшелердi жарықтандыру

115 073




016

Елдi мекендердiң санитариясын қамтамасыз ету

0




018

Елдi мекендердi абаттандыру және көгалдандыру

436 559

08




Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк

1 382 620


1



Мәдениет саласындағы қызмет

353 391



457


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімі

353 391




003

Мәдени-демалыс жұмысын қолдау

353 391


2



Спорт

574 092



457


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімі

543 511




008

Ұлттық және бұқаралық спорт түрлерін дамыту

529 511




009

Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) деңгейде спорттық жарыстар өткiзу

5 000




010

Әртүрлi спорт түрлерi бойынша аудан (облыстық маңызы бар қала) құрама командаларының мүшелерiн дайындау және олардың облыстық спорт жарыстарына қатысуы

9 000



466


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі

30 581




008

Cпорт объектілерін дамыту

30 581


3



Ақпараттық кеңiстiк

269 614



456


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ішкі саясат бөлімі

65 000




002

Мемлекеттік ақпараттық саясат жүргізу жөніндегі қызметтер

65 000



457


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімі

204 614




006

Аудандық (қалалық) кiтапханалардың жұмыс iстеуi

183 071




007

Мемлекеттiк тiлдi және Қазақстан халқының басқа да тiлдерін дамыту

21 543


9



Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңiстiктi ұйымдастыру жөнiндегi өзге де қызметтер

185 523



456


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ішкі саясат бөлімі

132 205




001

Жергілікті деңгейде ақпарат, мемлекеттілікті нығайту және азаматтардың әлеуметтік сенімділігін қалыптастыру саласында мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

37 953




003

Жастар саясаты саласында іс-шараларды іске асыру

90 447




006

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

1 805




032

Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары

2 000



457


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімі

53 318




001

Жергілікті деңгейде мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт саласында мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

30 068




032

Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары

23 250

09




Отын-энергетика кешенi және жер қойнауын пайдалану

1 626 967


9



Отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану саласындағы өзге де қызметтер

1 626 967



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

1 626 967




036

Газ тасымалдау жүйесін дамыту

1 626 967

10




Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары

233 289


6



Жер қатынастары

35 609



463


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жер қатынастары бөлімі

35 609




001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) аумағында жер қатынастарын реттеу саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

32 959




003

Елдi мекендердi жер-шаруашылық орналастыру

2 650


9



Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау және жер қатынастары саласындағы басқа да қызметтер

197 680



459


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және қаржы бөлімі

197 680




099

Мамандарға әлеуметтік қолдау көрсету жөніндегі шараларды іске асыру

197 680

11




Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі

162 524


2



Сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі

162 524



466


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі

162 524




001

Құрылыс, облыс қалаларының, аудандарының және елді мекендерінің сәулеттік бейнесін жақсарту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру және ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) аумағын оңтайла және тиімді қала құрылыстық игеруді қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

112 727




013

Аудан аумағында қала құрылысын дамытудың кешенді схемаларын, аудандық (облыстық) маңызы бар қалалардың, кенттердің және өзге де ауылдық елді мекендердің бас жоспарларын әзірлеу

49 797

12




Көлiк және коммуникация

371 547


1



Автомобиль көлiгi

341 547



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

341 547




023

Автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету

38 334




025

Көлiк инфрақұрылымының басым жобаларын іске асыру

10 516




045

Аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын және елді-мекендердің көшелерін күрделі және орташа жөндеу

292 697


9



Көлiк және коммуникациялар саласындағы өзге де қызметтер

30 000



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

30 000




037

Әлеуметтік маңызы бар қалалық (ауылдық), қала маңындағы және ауданішілік қатынастар бойынша жолаушылар тасымалдарын субсидиялау

30 000

13




Басқалар

1 848 615


9



Басқалар

1 848 615



459


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және қаржы бөлімі

20 000




012

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының резерві

20 000



457


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімі

313 030




052

"Ауыл-Ел бесігі" жобасы шеңберінде ауылдық елді мекендердегі әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылым бойынша іс-шараларды іске асыру

313 030



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

667 001




077

"Ауыл-Ел бесігі" жобасы шеңберінде ауылдық елді мекендердегі әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылым бойынша іс-шараларды іске асыру

667 001



466


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі

848 584




079

"Ауыл-Ел бесігі" жобасы шеңберінде ауылдық елді мекендердегі әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымдарды дамыту

848 584

14




Борышқа қызмет көрсету

180


1



Борышқа қызмет көрсету

180



459


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және қаржы бөлімі

180




021

Жергілікті атқарушы органдардың облыстық бюджеттен қарыздар бойынша сыйақылар мен өзге де төлемдерді төлеу бойынша борышына қызмет көрсету

180

15




Трансферттер

447 306


1



Трансферттер

447 306



459


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және қаржы бөлімі

447 306




006

Нысаналы пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) трансферттерді қайтару

7 412




024

Заңнаманы өзгертуге байланысты жоғары тұрған бюджеттің шығындарын өтеуге төменгі тұрған бюджеттен ағымдағы нысаналы трансферттер

170 415




038

Субвенциялар

269 479





3. Таза бюджеттік кредиттеу

680 078

Функционалдық топ


Сомасы, мың теңге


Кіші функция

Атауы



Бюджеттік бағдарламалардың әкiмшiсi




Бағдарлама

1

2

3





Бюджеттік кредиттер

867 620

10




Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары

867 620


01



Ауыл шаруашылығы

867 620



459


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және қаржы бөлімі

867 620




018

Мамандарды әлеуметтік қолдау шараларын іске асыруға берілетін бюджеттік кредиттер

867 620

Санаты



Атауы

Сомасы, мың теңге


Сыныбы





Iшкi сыныбы

1

2

3




Бюджеттік кредиттерді өтеу

187 542

5



Бюджеттік кредиттерді өтеу

187 542


01


Бюджеттік кредиттерді өтеу

187 542



1

Мемлекеттік бюджеттен берілген бюджеттік кредиттерді өтеу

187 542




4. Қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо

0




Қаржы активтерiн сатып алу

0




Мемлекеттiң қаржы активтерiн сатудан түсетiн түсiмдер

0




5. Бюджет тапшылығы (профициті)

-1 277 421




6. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

1 277 421

Санаты



Атауы

Сомасы, мың теңге


Сыныбы





Iшкi сыныбы

1

2

3




Қарыздар түсімі

1 438 401

7



Қарыздар түсімі

1 438 401


1


Мемлекеттік ішкі қарыздар

1 438 401



2

Қарыз алу келісім-шарттары

1 438 401

Функционалдық топ


Сомасы, мың теңге


Кіші функция

Атауы



Бюджеттік бағдарламалардың әкiмшiсi




Бағдарлама

1

2

3





Қарыздарды өтеу

187 542

16




Қарыздарды өтеу

187 542


1



Қарыздарды өтеу

187 542



459


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және қаржы бөлімі

187 542




005

Жергілікті атқарушы органның жоғары тұрған бюджет алдындағы борышын өтеу

187 542




022

Жергілікті бюджеттен бөлінген пайдаланылмаған бюджеттік кредиттерді қайтару

0

Санаты



Атауы

Сомасы, мың теңге


Сыныбы





Iшкi сыныбы

1

2

3




Бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары

26 562

8



Бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары

26 562


01


Бюджет қаражаты қалдықтары

26 562



1

Бюджет қаражатының бос қалдықтары

26 562


Егер Сіз беттен қате тапсаңыз, тінтуірмен сөзді немесе фразаны белгілеңіз және Ctrl+Enter пернелер тіркесін басыңыз

 

бет бойынша іздеу

Іздеу үшін жолды енгізіңіз

Кеңес: браузерде бет бойынша енгізілген іздеу бар, ол жылдамырақ жұмыс істейді. Көбінесе, ctrl-F пернелері қолданылады