Кедейлікпен және жұмыссыздықпен күрес жөніндегі 2000-2002 жылдарға арналған бағдарлама туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы 2000 жылғы 3 маусым N 833

Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді:
1. Қоса беріліп отырған Кедейлікпен және жұмыссыздықпен күрес жөніндегі 2000-2002 жылдарға арналған бағдарлама бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау

министрлігі екі апта мерзім ішінде Кедейлікпен және жұмыссыздықпен күрес

жөніндегі 2000-2002 жылдарға арналған бағдарламаны жүзеге асыру бойынша

іс-шаралар жоспарын Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсынсын.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Еңбек

және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне жүктелсін.

4. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді және жариялауға

жатады.

Қазақстан Республикасының

Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы Үкіметінің

2000 жылғы 3 маусымдағы

N 833 қаулысымен бекітілген

Кедейлікпен және жұмыссыздықпен күрес жөніндегі

2000-2002 жылдарға арналған бағдарлама

ЕСКЕРТУ. Бағдарлама өзгерді және толықтырылды - Қазақстан

Республикасы Үкіметінің 2002.05.23. N 563

P020563_

қаулысымен.

Бағдарламаның мақсаты

Жұмыспен қамтудың белсендi саясатын жүзеге асыру және негiзiнен еңбекке жарамсыз аз қамтылған азаматтарға, сондай-ақ еңбек рыногындағы неғұрлым жағдайы осал халық санаттарына атаулы көмек көрсету есебiнен кедейлiктiң ауқымын қысқарту және жұмыссыздық деңгейiн төмендету.
Бағдарлама Қазақстанда әр отбасының кемiнде бiр мүшесiн жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуге бағытталған және жұмысы жоқ халықты еңбек қызметiне ынталандыратын жаңа жұмыс орындарын құруды көздейдi.

Бағдарламаның мiндеттерi

Экономиканың өсуi негiзiнде әлеуметтік салада дәйектi реформа жүргiзу арқылы халықтың тұрмыс деңгейiн тұрақтандыру және арттыру, ең алдымен халықтың әлеуметтiк осал жiктерiн әлеуметтiк бейiмдеу;
экономикалық оңалту және әлеуметтiк қолдау көрсету шаралары негiзiнде кедейлiкпен нақты күрес жүргiзу.
Елдiң тұрақты әлеуметтiк-экономикалық дамуын қамтамасыз ету процестерiне қауiп төндiрмейтiндей көрсеткiштерге дейiн жұмыссыздық деңгейiн төмендету.
Бағдарламаны қаржылық қамтамасыз ету
Кедейлiк деңгейiндегi аймақтық айырмашылықтарды ескере отырып, халықты әлеуметтік қамсыздандыру мен әлеуметтiк көмекке мемлекеттiк бюджеттен 2002 жылы - IЖӨ-нiң 1 % мөлшерiнде қаражат бөлу көзделуде.
Сонымен қатар, Бағдарламаны қаржылық қамтамасыз ету донор-елдер

бөлетiн техникалық гранттар, ерiктi қайырымдылықтар арқылы да жүзеге

асырылатын болады.

Проблеманы шешудiң қосымша факторы республикалық бюджеттен

зейнетақылар мен жәрдемақыларды уақытылы төлеу болып табылады.

Бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн нәтижелер

Кедейлiк ауқымын 1999 жылмен салыстырғанда 2002 жылға қарай 8,7 %-ға

қысқарту.

Жұмыссыздық деңгейiн 2000 жылғы 13,5%-дан 2002 жылдың аяғында 9%-ға

дейiн төмендету.

Төменде Қазақстан Республикасының халықтың саны, еңбек ресурстары

және жұмыссыздықты азайту туралы 2001-2002 жылдарға арналған мәліметтер

келтіріледі, (мың адам).

---------------------------------------------------------------------------

Көрсеткіштер ! 2000 жыл ! 2001 жыл ! 2002 жыл

---------------------------------------------------------------------------

Халықтың саны 14869,1 14847,8 14848,5

Еңбек ресурстары, барлығы 8530,5 8534,3 8540,8

Экономикалық белсенді халық 7106,5 7100,7 7118,9

Экономикада еңбек ететіндер 6200,1 6295,2 6416,4

Жұмыссыздар 906,4 805,5 702,6

---------------------------------------------------------------------------

Бағдарламаны iске асырудың есебiнен 2000-2002 жылдары 400,4 мың

жұмыс орнын құру, бұрыннан бар жұмыс орындарының санын азайтуға жол бермеу

көзделедi.

Квоталаудың есебiнен 82 мың жұмыс орны сақталатын болады.

Қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыруды жүзеге асыру 295,1 мың адам үшiн

жұмыс орнын құруға мүмкiндiк бередi.

52,8 мың жұмыссыз адам кәсiптiк оқуға және қайта даярлауға

тартылады.

1. Кедейлiкпен күрес

1.1. Кедейлiк деңгейiн бағалау

Қазақстанда нарық реформалары кезеңiнде жұмыс iстеуге қабiлетті халықтың экономикалық белсендiлiгi едәуiр қысқарып кеттi. 1991 жылдан бастап халықтың табысы азайып, кедейлiгi артты. Осы уақытта, статистикалық деректерге қарағанда, ең ауқатты және ең кедей азаматтардың ақшалай кiрiстерiнiң арасындағы алшақтық 4 еседен 11 есеге дейiн өсiп кеттi. Сонымен бiрге, кiрiстердi екiншi рет және одан кейiн қайта бөлудi, қайырымдылық көмегiн және есепке алынбайтын кiрiстер көздерiн статистика есепке алмайды. Осыған байланысты, облыстар әкiмдерiнiң деректерi бойынша аз қамтылған халықтың саны 19%-ға жуықты құраЙды.
Ең төменгi күнкөрiс мөлшерiн жан басына шаққандағы ақшалай кiрiс мөлшерiне қатысты есептегенде едәуiр сәйкессiздiк байқалады. 1999 жылы ең төменгi күнкөрiс мөлшерiне орташа айлық еңбекақының шамасы Астана, Алматы қалалары мен Қарағанды облысында тиiсiнше 140%, 120% және 110% құраса, Ақмола және Алматы облыстарында тек 60%-ға жуықты құрайды.
Маңғыстау облысында ең төменгi күнкөрiс деңгейi орташа республика бойынша алғандағыдан 47%-ға асады, мұның өзiнде ақшалай кірiстермен 82 %-ы ғана қамтамасыз етiлген.
Еңбекақы мен ең төменгi күнкөрiс деңгейiне қатысты есептеу коэффициентiн пайдалану кедей аудандардың жартысынан астамы Алматы, Оңтүстiк Қазақстан облыстарында шоғырланғанын көрсетедi. Еңбекақы мөлшерiнiң ең төменгi күнкөрiс деңгейiне қатысты есептеу коэффициентiнiң 15 пайызынан аспайтын мөлшерi кедей аудандарға жатқызудың өлшемi болып табылады.
Қазақстандағы кедейлiк пен жұмыссыздықтың негiзгi себептерi:
1) халықтың тұрақты тұратын жерінде сұранысқа ие жұмыс орындарының болмауы;
2) нарыққа көшу жағдайында халықтың кәсiпкерлiкпен айналысуға және жұмыс iздеуге даяр болмауы;
3) шағын және жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң қаржы және материалдық ресурстарға қол жеткiзуiнiң шектеулiлiгi;
4) шағын және жеке кәсiпкерлiкті қолдау инфрақұрылымының, соның ішінде ақпараттық және оқытумен қамтамасыз етудiң нашар дамуы;
5) шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң қолданылып жүрген заңнамада көзделген өздерiнiң құқықтары мен жеңiлдiктерiн жеткiлiктi пайдаланбауы;
6) тауар өндiрумен айналысатын шағын кәсiпкерлiкке атаулы мемлекеттік қолдау көрсетудiң жеткiлiктi түрде ашық жүргiзiлмеуi;
7) инвестициялық жобалар мен бағдарламаларды iске асыру кезiнде пайдаланылатын кең тараған мамандықтар бойынша шетелдiк жұмысшылар әкелуге жеткiлiктi бақылаудың болмауы;
8) жергiлiктi атқарушы органдардың аз қамтамасыз етiлген азаматтарға әлеуметтiк көмек көрсетудi жүзеге асырудағы мүмкіндiктерiнiң жеткiлiксiздiгi, нақты мұқтаж адамдарды анықтау жөнiнде халық арасында мониторингтің толық жүргiзiлмеуi;
9) жұмыс iстеп жатқан ұйымдардың базасында немесе жаңа ұйымдар құруға қоса қатысу арқылы жұмыс орындарын құруға жәрдемдесудi ұйымдастыруда жергiлiкті органдардың белсендiлiгiнiң жетiспеуi;
10) бағасы арзан шетелдiк тауарлар әкелiнуiне байланысты отандық тауарлардың бәсекеге төтеп бере алмауы.

1.2. Әлеуметтiк саясат туралы
Халыққа әлеуметтік көмек көрсетудегi оң өзгерiстер 2000 жылдан бастап байқалатын болады және оның бүкiл жүйесiн реформалау туралы айтуға болады. Бұл орайда, бұрын азаматтардың жекелеген санаттарына берiлiп келген және кейiннен ақшалай өтемақыларға ауыстырылған заттай жеңiлдiктер қайтарылмайды. Халықты әлеуметтiк қорғаудың негiзгi бағыты кедейлiкпен күрес жүргiзу болады.
2000 жылы:
1) "Қазақстан Республикасындағы арнаулы әлеуметтiк жәрдемақылар туралы" Z990365_ Қазақстан Республикасының Заңына алушылардың жекелеген санаттарына арнаулы мемлекеттік жәрдемақы төлемдерін жергілікті бюджеттердің қаражаты есебінен жүзеге асыру бөлігінде өзгерістер енгiзiлетiн;
2) отбасының құрамына және жиынтық табысына қарай бюджеттiң мүмкiндiктерi ескерiле отырып, мемлекеттік атаулы әлеуметтiк көмек көрсетудiң мөлшерi белгiленетін;
3) азаматтардың жиынтық табысын айқындаудың әдiстемелiк тәсiлдерi жетiлдiрiлетiн;
4) елдi мекендердiң бәрiнде есепке алуды және есеп берудi бiр жүйеге келтiру үшiн аз қамтамасыз етiлген азаматтардың есеп кәртiшкесi енгiзiлетiн;
5) қайырымдылық қызметiн көтермелеу жөнiнде шаралар қабылданатын болады.
2001-2002 жылдары:
1) атаулы әлеуметтік көмекті тағайындауды уәкілетті орган тиісті бюджетте атаулы көмек көрсету үшін көзделген сома шегінде жүзеге асыратын болады;
2) әлеуметтiк қорғау жөнiндегi бюджеттік бағдарламаларды қысқартуға тыйым салу енгiзiледi;
3) атаулы әлеуметтiк көмек көрсету бағдарламасы жан басына шаққандағы

орташа табысы кедейлiк шегiнен төмен болатын Қазақстанның барлық

азаматтарын қамтитын болады;

4) оларға одан әрi қарай жұмысқа орналасуға жәрдем көрсету мақсатында

еңбекке қабiлетті жастағы жұмыс iстейтiн бiр де бiр мүшесi жоқ, аз

қамтылған отбасыларының есебiн жүргiзу жалғастырылатын болады.

1.3. Халықтың әлеуметтiк осал жiктерiн мемлекеттiк қолдау шаралары

1.3.1. Зейнеткерлер

Қазақстан Республикасының Үкiметi зейнетақылар мен жәрдемақылардың

уақытылы төленуiн қамтамасыз етедi.

Зейнетақының мөлшерiн жыл сайын өсiрiп отыру көзделедi.

Ең төменгi зейнетақы алатын жалғызiлiктi зейнеткерлерге айрықша көңiл

бөлiнетiн болады.

1.3.2. Оралмандар

2000-2002 жылдары өзiнiң тарихи отанына қайтып оралған 38,5 мың

оралман жұмысқа орналасуға мұқтаж болады деп күтiлуде. Оларды халқы

көп облыстардан өзге облыстардың барлығына орналастыру көзделiп отыр.

Оралмандарды жұмысқа орналастыру проблемаларын шешу үшiн оларды оқыту

және қайта оқыту, қоғамдық жұмыстарға қатыстыру, белгiленген квота

есебiнен жұмысқа қабылдау, сондай-ақ қосымша жұмыс орындарын құру

көзделуде.

1.4. Еңбекке қабiлетсiз адамдар

1.4.1. Мүгедектер

Мүгедектердiң кедейлiгi проблемасын шешу:

1) мүгедектердi оңалту, оларды қоғамға кiрiктiрудi нығайту, бағытталған бағдарламаларды, кембағал балаларды әлеуметтiк және түзету- педагогикалық қолдауды жетiлдiру жөніндегi заңнама базасын жасауды, белгiлi тұрағы жоқ адамдарға арналған әлеуметтік бейiмделу орталықтарын ұйымдастыруды;
2) жүйке аурулары ауруханалары мен мамандандырылған емдеу-алдын алу ұйымдары жанындағы емдеу-өндiрiстiк шеберханаларында мүгедектердi еңбекпен емдеудi кеңейтуден, медициналық-әлеуметтiк сараптау негiзiнде айқындалатын мүгедектердi медициналық, кәсiптiк және әлеуметтiк оңалту жүйесiн жетiлдiрудi;
3) интернат үйлерiнде санаторийлерде, ауруханаларда, сондай-ақ үй жағдайында пайдаланылатын протездiк-ортопедия бұйымдарын неғұрлым жаңа және жетiлдiрiлген технологиялар бойынша жасауды және балалар мен ересектерге арналған мүгедектiк арбаларын, мүгедектер, қарттар және тiрек-қозғалу аппараты бұзылған ауруларға арналған шағын механикаландырылған оңалту құралдарын шығаруды ұйымдастыруды;
4) жәрдемақыларды уақытында төлеудi қамтамасыз етудi;
5) жұмыспен қамту қызметтерiнiң жұмыс берушiлердiң, кәсiподақтардың қатысуымен мүгедектердi жұмысқа орналастыру жөнiндегi шараларын iске асыруды;
6) жұмыс берушiлердiң өндiрiсте жарақат алған еңбекшілерге қатысты әлеуметтiк жауапкершiлiгiн күшейтудi;
7) мемлекеттiк әлеуметтiк тапсырыстарды мүгедектерi басым мамандандырылған ұйымдарда орналастыруды қамтитын болады.
1.4.2. Балалар
Жетiмдер, үйсiз балалар, жағдайы нашар отбасыларындағы жұмыс iстеуге мәжбүр балалар, мүгедек балалар, құқық бұзушы жас балалар ерекше көңiл бөлудi және көмектi қажет етедi. Жетiм балаларға, сондай-ақ ата-анасының қамқорлығынсыз қалған, балаларға күтiм жасайтын мекемелерде (балалар үйлерiнде-интернаттарында, мамандандырылған бiлiм беру ұйымдарында, отбасылық үлгiдегi балалар деревняларында, әскери үлгiдегi мектеп-интернаттарда тәрбиеленушi балаларға білім алу, емделу, әлеуметтiк қамтамасыз ету үшін жағдайлар жасалатын болады.
Балалардың қаңғыбастыққа салынуына байланысты осы әлеуметтiк құбылысты жою жөнiнде жедел шаралар қолданылатын болады. Барлық облыстарда панасыз балалар үшiн - панасыздық себебiн анықтаған және олардың одан әрi тағдырын айқындаған кезеңге ұстайтын жетiмханалар құрылатын болады.
Республикада құрамы 5 мыңға жуық баланы құрайтын 35 балалар үйi және 114 отбасылық үлгiдегi балалар үйi мен асырап алынған балалар үйi бар Балалардың интернат-үйлерiнiң жұмыс iстеу практикасы өзгертiлетiн болады.
Бұл балалар кәмелетке толғанда оларды жұмысқа орналастыруға және тұрғын үй беруге жәрдем көрсетiлетiн болады.

1.5. Кедейлiк шегi және мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк көмек

Ең төменгi күнкөрiс деңгейiнен төмен табысы бар халық санын Қазақстан Республикасының Статистика жөнiндегi агенттiгi тоқсан сайын есептеп отырады.
"Ең төменгi күнкөрiс деңгейi туралы" Z990474_ Заңға сәйкес кедейлiк шегi мемлекеттiң экономикалық мүмкіндiктерiне қарай белгiленедi және ол аз қамтамасыз етiлген азаматтарға әлеуметтiк көмек көрсетудiң өлшемi қызметiн атқарады.
Кедейлiк шегiнiң мөлшерiн Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау министрлiгi тоқсан сайын күнкөрiс деңгейiнен пайызбен белгiлейдi. Атаулы әлеуметтiк көмек ақшалай төлемдер түрiнде жергiлiктi бюджеттiң қаражаты есебiнен берiледi. Аз қамтылған азаматтарға берiлетiн атаулы әлеуметтiк көмектiң мөлшерiн анықтаудың тәртiбiн облыстардың, Астана және Алматы қалаларының өкiлеттi органдары белгiлейтiн болады. Атаулы әлеуметтiк көмектiң мөлшерi отбасының орташа жан басына шаққандағы табысына байланысты болады.
Аз қамтамасыз етiлген азаматтарға атаулы әлеуметтiк көмек көрсету, кезiнде учаскелік комиссиялардың атаулы әлеуметтік көмек беру қажеттігі туралы қорытындылары ескерiлетiн болады.
Әлеуметтiк көмектi алуға құқық отбасының жан басына шаққандағы кiрiсi туралы деректер негiзінде белгiленетiн болады.

2. Жұмыссыздықпен күрес - кедейлiктi жоюдың негiзгі шарты

2.1. Жұмыссыздық деңгейiн бағалау

Қазақстанның нарыққа көшуi жұмыс iстеуге қабiлеттi адамдардың жұмыспен қамтылуын төмендетiп жiбердi. Жұмыссыздық көбейiп кеттi.
Жұмыс күшiнiң көлеңкелi рыногы дамыды.
Ресми түрде тiркелген жұмыссыздықтың деңгейi немесе жұмыс iздеп жұмыспен қамту мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi органдарға өтiнiш жасаған азаматтардың үлесi экономикалық белсендi халықтың 4,4 %-ын құрайды. Қазақстанда қатарына жұмыс iстеуге қабiлеттi жастағы оқушылар, өндiрiстен қол үзiп оқып жүргендер, экономикалық қызметпен айналыспайтын және оқымайтын жұмыс iстеуге қабiлеттi тұрғындар, жұмыс iстемейтiн көп балалы аналар, үй шаруасындағы әйелдер және басқа да жұмыс iстемейтiн адамдар енетін жұмыссыздардың үлесi 2000 жылдың басында халықтың 13,5 %, ал жекелеген аймақтар бойынша 15% және одан да көп пайызды құрайды.
Статистика жөнiндегi агенттiк республикадағы аймақтар мен салалар шегiндегi жұмыссыздық деңгейiнің сараптық көрсеткiштерiн және жұмыспен қамтылған санын тоқсан сайын берiп отыратын болады.
Қазiргi уақытта республикада 28,6 мың адам жұмыс iстейтiн 407 ұйым тоқтап тұр. 125,4 мың адам жұмыс iстейтiн 646 ұйым iшiнара тоқтап тұрса, жұмыс iстейтiндердiң саны 3,7 мың адамды құрайтын 289 ұйым толық емес жұмыс күнiне ауысқан.
Сонымен бiр мезгiлде, ауыл шаруашылығы ұйымдарын мемлекет иелiгiнен алу процесiнде 2,3 миллион азамат өзiнiң қалауы бойынша кез келген уақытта пайдалана алатын шарттық жер үлесіне ие болғандықтан барлық жұмыс iстемейтiн азаматтар, әсiресе ауылдық жерлерде толық мәнiнде жұмыссыздарға жатқызылмауы мүмкiн. 1691,6 мың отбасының жеке қосалқы шаруашылығын жүргiзуi үшiн 939,9 мың отбасының бағбандық үшiн және 57,6 мың отбасының бау-бақша үшiн жер учаскелерi бар.
Жұмысқа орналасуда қиындық көрiп жүрген азаматтардың орташа жасы 45-50 жасты құрайды, 45 жастан асқан жоғары және арнаулы бiлiмi бар әйелдердiң мамандығы бойынша жұмыс табу перспективасы жоқ.
Ауылдық жерлерде, шағын қалалар мен жұмысшы кенттерiнде жұмысқа орналасу проблемасы бұдан да өткiр. Тiптi отбасы мүшелерiнiң бiрде бiреуi жұмыс iстемейтiн отбасылары пайда болды.
Халықты жұмыспен қамту жөнiндегi уәкiлеттi органдарға жұмыс берушiлер мәлiмдейтiн бос жұмыс орындарының (вакансиялардың) саны айына 8-9 мыңнан аспайды. Орташа есеппен республикада бiр жұмыс орнына 29 жұмыссыз үмiт артады.
Жұмыспен қамту ахуалы өнеркәсiп ұйымдары қала құраушылар болып табылатын қалалар мен жұмысшы кенттерiнде ерекше өткiр күйде қалып отыр. Аграрлық сектордағы өндiрiс көлемiнiң құлдырауы да халықты жұмыспен қамтуға керi әсерiн тигiзуде. Ауыл тұрғындарының арасында, әсiресе жастардың қалаларға, экономикалық құрылымы неғұрлым дамыған аймақтарға күнкөрiс iздеп қоныс аудару процесi күшейдi.
2000-2002 жылдарда болжамдарға сәйкес еңбек рыногындағы ахуал мынадай факторлардың әсер етуiмен қалыптасатын болады:
1) қалған мемлекеттiк ұйымдарды жекешелендiру процестерiнiң жалғасуы экономиканың аграрлық секторындағы реформалардың күшеюi;
2) бюджет саласындағы реформалар, мемлекет функцияларының едәуiр көлемiнiң жеке секторға аударылуы;
3) дәрменсiз өндiрiстердiң банкроттығы және тарату рәсiмдерiнiң жеделдетiлуi, жұмыс күшiн босату ауқымының өсуi;
4) тiкелей шетелдiк инвестициялар мен сыртқы заемдар тарту жолымен жоғары технологиялық және еңбектi көп тiлейтiн жаңа өндiрiстердi, инфрақұрылым және әлеуметтiк сала объектiлерiн салуға және құруға бағытталған инвестициялық белсендiлік;
5) жаңа жұмыс орындарын құруға бағытталған импорт алмастыру тұрғын үй құрылысы бағдарламаларын жандандыру;
6) Қазақстан Республикасындағы шағын кәсiпкерлiктi дамытудың және қолдаудың 1999-2000 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасын iске асыру;
7) Шағын несие беру бағдарламасын кеңейту;
8) ауыл тұрғындарының қалаға көшуi, урбанизация процестерiн дамыту.
Жұмыссыздықпен күрестi қамтамасыз ету мақсатында қолданылатын белсендi iс-қимылдар мыналарды көздейтiн болады:
1) болашағы бар салалар мен өндiрiстердегi экономикалық тиiмдi жұмыс орындарын сақтап қалу және санын көбейту;
2) түрлі қаржыландыру көздерін тарту есебінен инвестициялық белсенділікті арттыру жолымен жұмыс орындарын құру;
2-1) шетелдік жұмыс күшін отандық еңбек рыногына жасырын әкелуді болдырмау;
2-2) еңбек қатынастарын заңдастыру жөнінде шаралар қабылдау;
3) шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту үшін жағдай жасау, өзінің

меншікті ісін ашуға ұмтылған азаматтардың еңбек және кәсіпкерлік

бастамашылығын қолдау;

4) қоғамдық жұмысты ұйымдастыру және түрлерін кеңейту;

5) жеке қосалқы, бағбандық және бау-бақшалық шаруашылығын жүргізу

үшін жер учаскелерін беру;

6) еңбек рыногының сұраныстарын ескере отырып, жұмыссыздарды даярлау

мен қайта даярлауды жетілдіру;

7) жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі мәліметтердің жалпы

республикалық ақпараттық-талдау базасын кеңейту;

8) шағын несие беру жүйесін жетілдіру;

9) жұмыспен қамту лотереяларын дамыту.

Төменде аймақтар шегінде жұмыссыздықтың болжамды деңгейі туралы

мәліметтер келтірілді:

---------------------------------------------------------------------------

Облыстар ! Жұмыссыздық деңгейі (%)

!-----------------------------------------

! 2000 жыл ! 2001 жыл ! 2002 жыл

---------------------------------------------------------------------------

Ақмола 12,7 10,9 9,4

Ақтөбе 13,3 13 12,6

Алматы 13 11,9 10,9

Атырау 15,5 14,4 11,8

Шығыс Қазақстан 8,2 8 7,8

Жамбыл 14,3 13,3 11,3

Батыс Қазақстан 7,8 7,2 5,8

Қарағанды 12,7 10 9,4

Қызылорда 14,5 12,7 11,4

Қостанай 13,1 12,1 10,6

Маңғыстау 13,7 11,9 9,2

Павлодар 13,8 11,4 9,5

Солтүстік Қазақстан 12,8 12,5 9,9

Оңтүстік Қазақстан 14,3 12 9,6

Алматы қаласы 12,5 10,3 7,9

Астана қаласы 14,3 12,6 11

Ел бойынша 12,8 11,3 9,9

---------------------------------------------------------------------------

2.2. Өнеркәсіпте жаңа жұмыс орындарын құру

2000-2003 жылдары жұмыс орындарын құруда жеңіл, тамақ өнеркәсіптері, минералдық тыңайытқыштар өндірісі, машина жасау, сондай-ақ ауыл шаруашылығын дамытумен тікелей байланысты өнеркәсіп салалары басым бағыт алмақшы.
Жұмыс істеп тұрған өндірістерді сақтау мен олардың жұмысқа қосылуын ұлғайту, сондай-ақ жаңа өндірістер құру импорт алмастыру бағдарламасын іске асыру арқылы қамтамасыз етілетін болады.

2.2.1. Машина жасау
Машина жасауда жұмыс орындарын құрудың негізгі бағыттары:
1) импорт алмастыру есебiнен машина жасау өнiмдерi өндiрiсiн дамыту жұмыс iстеп тұрған өндiрiстер жағдайында 2000 жылы 200 млн. АҚШ доллары көлемiндегi өндiрiстi қалпына келтiрудi қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi;
2) сала ұйымдарында конверсиялық бағдарламаны iске асыру сапасы бойынша бәсекелестiк қабiлетi мол, iшкi және әлемдiк рынокке қажеттi өнiмдердi, оның iшiнде күрделi техника мен жабдықтар өндiрiсiн игеруге мүмкiндiк бередi;
3) ауыл шаруашылығы техникасының өндiрiсiн ұйымдастыру, тау-кен шахталары мен мұнай-газ өндiрiсiне қажеттi машиналар жасауды дамыту;
4) iрi және орта машина жасау ұйымдарының тапсырыстары бойынша жұмыс iстейтiн шағын ұйымдардың тармақталған жүйесiн құру.
Машина жасаудағы көрсетiлген бағыттар бойынша жұмыс iстеп тұрған өндiрiстердi қалпына келтiру және дамыту 7500 адамды жұмыспен қамтуды қамтамасыз етедi. (2000 жылы - 3500, 2001 жылы - 3000, 2002 жылы - 1000).

2.2.2. Жеңiл өнеркәсiп
Бағдарламаны 2000 жылы жеңiл өнеркәсіпте iске асырудың бiрiншi кезеңiнде мата және былғары өнеркәсiбiнің iрi өндiрiстерiне басымдық берiледi. Олар жеңiл өнеркәсiптiң келесi буындарын отандық шикiзатпен - тоқыма, маталар, былғары тауарларымен қамтамасыз етуге тиiс. Бұл, ең алдымен Шымкент қаласындағы "Южтекс" АҚ базасында құрылған "Адал" ЖШС, Алматы қаласындағы "АХБК-Озат" мақта-мата ұйымдарына, Алматы облысы Фабричный поселкесiндегi "Қарғалы" АҚ, Қостанай қаласындағы "Қостанайматакомпаниясы" ЖШС шұға-мәуiтi өндiрiстiк кәсiпорындарына, Өскемен қаласындағы "Мако" АҚ негiзiнде құрылған "КШТ" ЖШС аралас синтетикалық мата өндiрiсi кәсiпорындарына қатысты.
Мақта-мата және жүн иiрмелерi, былғары тауарлар түрiндегi жартылай шикiзаттарды шығару тоқыма және шұлық-ұйық ұйымдарын жұмыс iстетуге, дайын мақта-мата және жүн маталар шығаруды ұлғайтуға, былғары бұйымдары өндiрiсiн қалпына келтiруге мүмкiндiк бередi.
Жеңiл өнеркәсiптегi iрi және орта ұйымдарда 2000-2002 жылдары барлығы 12 мыңға дейiн жұмыс орнын қалпына келтіру көзделуде.
Сонымен қатар, бұл саладағы шағын кәсiпорындарда жаңа жұмыс орындары құрылады, ал бұл 14,2 мың адамды жұмыспен қамтуды қамтамасыз етедi (2000 жылы - 6,7 мың, 2001 жылы - 5 мың, 2002 жылы - 2,5 мың).

2.2.3. Тамақ өнеркәсiбi
Iшкi рыноктағы отандық тамақ өнiмдерiнiң жоғары сұранысына орай саланың тiкелей инвестициялар тартуға қолайлылығы тамақ өнеркәсiбiндегi жұмыс орындарын қалпына келтiрудің және дамытудың негiзгi алғы-шарттары болып табылады. Саланың бiрқатар өндiрiстерiнде әлi де пайдаланылмаған едәуiр қуаттар бар. Тамақ өнеркәсiбiндегi импорт алмастыру бағдарламасында iшкi рынокке ғана емес, сыртқы рынокке де бағдарланған жаңа өндiрiстер басымдығы айқындалды.
Ет және сүт өнеркәсiбiнде бұл - ет және ет-өсiмдiктi консервiлер түрлерін ұлғайта отырып, ет пен сүттi тереңдете өңдеудi ұйымдастыру қойылған және қоюландырылған сүт, құрғақ сүт қоспаларының, нан пiсiру және тәттi өнiмдерге қосылатын пайдалы қоспалардың жаңа түрлерiнiң өндiрiсiн ауыл шаруашылығы өндiрiсін дамытумен байланыстырып құру.
2000-2003 жылдар iшiнде тамақ өнеркәсiбiнде импорт алмастыру бағдарламасы шеңберiнде қосымша 7,336 мың жұмыс орнын қалпына келтiру және қосымша құру көзделуде (2000 жылы - 3,2 мың, 2001 жылы - 2,136 мың, 2002 жылы - 2 мың).

2.2.4. Көмiр өнеркәсiбi
Көмiр өндiру саласында Екiбастұз бассейнiнде энергетикалық көмiр өндiрудi тұрақтандыру және оны Ресей Федерациясына экспортқа шығару, Қаражыра, Шұбаркөл және Шөптiкөл кен орындарынан күлдiлiгi төмен көмiр өндiру қуатын ұлғайту, жергiлiктi коммуналдық-тұрмыстық мұқтаждарын қанағаттандыру үшiн аймақтық маңызы бар шағын көмiр кен орындарын дамытуды қамтамасыз ету мiндетi алда тұр.
Бұл көмiр өнеркәсiбiндегi жұмыспен қамтуды 5%-ға арттыруға, 1283-ғе дейiнгi адамды жұмыспен қамтуға мүмкiндiк бередi (2000 жылы - 700, 2001 ж. - 483, 2002 ж. - 100 адам).

2.2.5. Мұнай-газ және мұнай өңдеу өнеркәсiбi
Мұнай және iлеспе газ өндiрудi дамыту бағдарламасы шеңберiнде 2000 жылы Каспий шельфiндегi барлау скважиналарын бұрғылауды жалғастыру Арал бассейнiнде жапондық жоба бойынша геофизикалық зерттеулердi, КТК құрылысын, Атырау-Самара мұнай құбырының өткiзушiлiк мүмкiндiгiн ұлғайту жөнiндегi жұмыстарды жалғастыру жоспарлануда. Дүниежүзiлiк Банктiң қаржыландыруы есебiнен Өзен кен орнын қалпына келтiру Әлiбекмола Қожасай, Ұрықтау кен орындарында өндiру, Теңiз МӨЗ мұнай дайындау қуаттарын ұлғайту жөнiндегi жұмыстар жалғастырылады.
КТК жобасын жүзеге асыру жалғастырылатын болады, Батыс Қазақстан-Қытай мұнай құбыры құрылысының техникалық-экономикалық негiздемесiн әзiрлеу аяқталады.
2002 жылға дейiн газ өндiрудi ұлғайтудың негiзгi көздерi: Теңiз мұнай-газ кен орны және Қарашығанақ мұнай-газ конденсаты кен орны болып табылады. Қазақстанның оңтүстiк аймағындағы (Амангелдi кен орындары тобы) газ кен орындарын игеру арқылы өзбек газына тәуелдiлiктен арылу мәселесін шешу міндетi тұр.
2000 жылы қажеттi экономикалық жағдайлар жасаумен қатар, Атасу стансасында мұнай құю мұнарасын салу арқылы Павлодар мұнай өңдеу зауытын отандық шикiзатпен қамтамасыз етудiң техникалық мәселелерiн шешу есебiнен мұнай өңдеу көлемiнiң төмендеу тенденциясы жойылуға тиiс.
"ШМӨЗ" АҚ-да каталитикалық крекинг кешенiнiң құрылысы жалғастырылатын болады.
Көрсетiлген шаралар кешені 2000-2002 жылдары кезеңiнде мұнайгаз саласындағы жұмыспен қамтуды 11%-ға арттыруға және қосымша 3300 жұмыс орнын құруға мүмкiндiк бередi (2000 жылы - 1000, 2001 жылы - 1000, 2002 жылы - 1300).

2.2.6. Тау-кен металлургия өнеркәсібі
Қазақстанның болат рыногындағы орнын сақтау және нығайту үшін қара металл өндiрiсiн жетiлдiрудi, өндiрiс шығындарын қысқарту және оларды әлемдiк рынокке жақындату жөнiндегi шараларды күшейтудi қамтамасыз ету мiндетi алда тұр.
Салада "ССКӨБ" (ССГПО) ААҚ-да, "Қазақмыс корпорациясы" ААҚ-да, "Қазмырыш" ААҚ-да және басқаларда өндірісті арттыру көзделген. "Қазақмыс корпорациясы" ААҚ-да мырыш зауытының құрылысы басталып та кетті, ол 2003 жылдың басында пайдалануға беріледі. 2002 жылы Шалқия және Юбилейный кеніштеріндегі жұмыстар жаңғыртылады.
Тау-кен металлургия саласында жұмыспен қамтудың өсуi 2002 жылға қарай 4200 адамға көбейедi (2000 жылы - 2000, 2001 жылы - 1200, 2002 жылы - 1000).

2.2.7. Химия өнеркәсiбi
Химия өнеркәсiбiнде шикiзат базасын, әлемдiк және iшкi рынок конъюнктурасын ескерiп, минералдық тыңайтқыштар, фосфор, хром қосындыларын шығару неғұрлым басым болып табылады, 2000-2002 жылдары оларды басым дамыту көзделедi.
Импортты алмастыру шеңберiнде резина-техникалық өнiмдер өндiрiсiн қалпына келтiру көзделген. Бұл, ең алдымен, "Қарағандырезинатехника" ААҚ-н қалпына келтiру және отандық шикiзатқа Қарашығанақ газ конденсатының өңделген өнiмдерiне көшу есебiнен шина өндiрiсiнiң бәсекелестiк қабiлеттiгiн арттыру. Сонымен қатар, титан, мырыш және барий пигменттерi негiзiндегi бояу-лак бұйымдарының өндiрiсiн ұйымдастыру.
Осының есебiнен химия саласындағы еңбекпен қамтудың артуы 3500 адамға дейiн жетедi (2000 жылы - 2000, 2001 жылы - 1000, 2002 жылы - 500).

2.3. Ауыл шаруашылығы

Ауыл шаруашылығында жұмыспен қамтуды қамтамасыз етудiң ықтимал мүмкiндiктерiн iске асыру үшiн мына шараларды жүзеге асыру көзделедi:
1) ұсақ тауарлы өндiрiске бағдарланған мал өнiмдерiн сатып алу және өңдеудің икемдi жүйесiн құруға жәрдемдесу;
2) ұсақ жер пайдаланушыларды бiрiктiру процесiн жеделдету үшiн негiз жасайтын экономикалық тұтқалар әзiрлеу;
3) негiзiнен тоқыраған селолық аудандар мен шағын қалаларда көтерме-өндiрiстiк рыноктердiң дайындаушы, өңдеуші ұйымдарының желiсiн құру;
4) агроөнеркәсiп кешенінің бiрыңғай ақпараттық-маркетингтiк жүйесiн қалыптастыру;
5) жер учаскелерін кепілге беру және жерді пайдалану құқықтары мәселелері жөніндегі нормативтік-құқықтық кесімдерге өзгерістер енгізу;
6) ауылдық несие серіктестігін құру және кепілдік құралы ретінде "астықпен қолхат беру" институтын енгізу жолымен несие, ең алдымен науқандық несие ресурстарына қол жеткiзудi қамтамасыз ету;
7) күш-жiгердi машина-технологиялық стансаларын және ауыл шаруашылығы техникасы мен жабдықтарын жалға беру пункттерiн құруға жұмылдыру.
Ауыл шаруашылығында 165 мың жұмыс орнын (2000 жылы - 28 мың, 2001 жылы - 55 мың, 2002 жылы - 82 мың) құру көзделуде.

2.4. Шағын бизнес және кәсiпкерлiк

2000-2003 жылдары өнеркәсiп, құрылыс және жер қойнауын пайдалану салаларында, көлiк және коммуникациялар және т.б. объектiлерде инвестициялық жобаларды iске асыру арқылы 17,4 мың жұмыс орнын құру көзделуде. Мемлекеттiк емес сыртқы заемдар есебiнен қаржыландырылатын инвестициялық жобалар бойынша 9,6 мың жұмыс орнын құру көзделуде. Инвестициялық жобалар бойынша 1,8 мың жұмыс орнын және қаржыландырудың басқа да көздерi есебiнен 600 жұмыс орнын қамтамасыз ету күтiлуде.
Тiкелей инвесторлармен келiсiм-шарттар жағдайлары бойынша 2000-2002 жылдары 15 мың жаңа жұмыс орны құрылады және жұмыс iстеп тұрған 20 мың жұмыс орны сақталады деген болжам бар.

3. Халықты жұмыспен қамтудың аймақтық саясаты

Кедейлiкпен және жұмыссыздықпен күрестiң аймақтық саясаты мына мiндеттердi шешуге бағытталады:
1) жұмыс орындарын құру, халықтың тұрмысын жақсарту, жұмыссыздықты қысқарту;
2) қордаланған проблемаларды шешудi қамтамасыз ететін арнайы шараларды iске асыру жолымен бiрiншi кезекте мемлекеттiк қолдауды талап ететiн тоқыраған селолық аудандар тобын экономикалық сауықтыру;
3) астықты кесiмдi, "әдiл" бағамен сатып алу арқылы ауыл шаруашылығын қолдау;
4) тоқтап тұрған өндiрiстердi қайта құрылымдау және сегменттеу, дәрменсiз ұйымдарды заңнамада белгіленген тәртiппен тарату және банкротқа ұшырату;
5) отандық тауар өндiрушілердi, атап айтқанда, шағын және орта бизнес субъектiлерiн қолдау арқылы аймақтық рыноктердегi бәсекелестiктi дамыту саясатын жүргiзу.
Аймақтар шегiнде халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесу жөнiнде мынадай шараларды жүргiзу көзделедi:
Ақмола облысы. Ауыл шаруашылығы өнiмдерiн сақтау және өңдеу индустриясын дамыту, астық, ет-сүт өнімдерiн өндiретiн ауыл шаруашылығы салаларын мамандандыру көзделуде. Минералдық тыңайтқыштар өндiру, алтын өндiру мен өңдеу жолға қойылатын болады. Топтап пайдаланылатын су құбырларын қайта жаңарту; туризм мен спорт индустриясын дамыту; кен орындарын консервациялау мен тарату; техногендi уран қалдықтарын көму; су тазалау стансаларын қайта жаңарту көзделуде.
42 мың жұмыс орны құрылатын болады, 1564 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Ақтөбе облысы. Мұнай-газ өндiру химия, қара металлургия, хром рудаларын өндiрудi дамыту жүзеге асырылатын болады. Көмiрсутегi шикiзатын, сондай-ақ пайдалы қатты қазбаларды iздеу, әзiрлеу, өндiру және өңдеу, ауылдарды газбен қамтамасыз ету объектiлерiнiң құрылысы жалғастырылатын болады. Ауыл шаруашылығы машиналарын жасау, металл өңдеу, прибор жасау, құрылыс материалдары өнеркәсiбiнiң, жеңiл өнеркәсiбi ұйымдарының жұмысы жаңғыртылады. Меншікті энергетикалық қуаттарды дамытуға бағытталған шараларды iске асыру жалғастырылады.
Ауыл шаруашылығы секторында егiс танаптарының құрылымы оңтайландырылады. Батыс Қазақстан мен республиканың солтүстiк және орталық аймақтарының тiкелей көлiк қатынастарын қамтамасыз ету шаралары iске асырыла бастайды.
6,4 мың жұмыс орны құрылып, 1,4 мың адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Алматы облысы. Өнеркәсiптiң өңдеу және өндiру салалары кәсiпорындарын басым дамытуды жүзеге асыру электр энергиясына iшкi сұранысты шағын СЭС-тердi қалпына келтiру және дәстүрден тыс энергия көздерiн пайдалану есебiнен қамтамасыз ету жөнiндегi мiндеттер шешілетiн болады. Ауыл шаруашылығында негiзгi тамақ өнiмдерiне деген iшкi сұранысты толық қанағаттандыру үшiн өндiрiстiң өсуіне, сондай-ақ оны аймақтық рыноктерде нығайтуға қол жеткiзу қарастырылады. Жiбек жолының қазақстандық учаскесiнде туризм инфрақұрылымын дамыту жоспарлануда.
11,4 мың жұмыс орны құрылып, 1900 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Атырау облысы. Мұнай-газ өндiру және мұнай өңдеу көлемiн ұлғайту, мұнай өндiрiсiне қажеттi машина жасау құрылыс материалдары өндiрiсiн, балық өнiмдерi мен тамақ өнеркәсiбiн дамыту көзделуде. Атырау мұнай өңдеу зауытын; Атырау қаласындағы ұшу-қону алаңы мен әуежайын қайта жаңарту; көлiк инфрақұрылымы, бiрiншi кезекте мұнай құбырын жүргiзудi дамыту; автокөлiк жолдарын жөндеу белгiлендi. Ауыл шаруашылығы одан әрi дамытылады. Мал шаруашылығында табынды жылқы мен түйе өсiру неғұрлым жеделдетiлген қарқынмен дамытылып, едiлбай және қаракөл қойларының өнімдiлiгiн одан әрi жақсарту; еттi-майлы қаракөл қойларының шығарылған жаңа түрiнiң өнiмдiлiк көрсеткiштерін арттыру жөнiндегi селекциялық асылдандыру жұмыстары жүргiзiлетiн болады.
11,6 мың жұмыс орны құрылып, 1950 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Шығыс Қазақстан облысы. Түстi металлургияның өндiрушi және өңдеушi ұйымдарының қуаттарын дамыту, олардың шикiзат базасын арттыруды, болашақта қажетті геологиялық барлау жұмыстарын жүргiзудi, машина және прибор жасауды, жеңіл және тамақ өнеркәсiбiн, мұнай жабдықтары өндiрiсiн, құрылыс материалдары индустриясын ұлғайтуды одан әрi дамыту көзделуде. Орман және ағаш өңдеу өнеркәсiбi дамытылады.
Аграрлық секторда жармалық (тары, қарақұмық, бұршақ, сұлы), майлы (күнбағыс) дақылдары, мал шаруашылығында - сүт және ет мал шаруашылығы, биязы жүндi және жартылай биязы жүндi қой өсiру, құс өсiру және марал өсiру дамытылады. Май экстракты зауытын қайта жаңартуды аяқтау көзделуде. Туризм және демалыс индустриясын, оның ішінде Жiбек жолының қазақстандық учаскесiнде дамыту белгiленiп отыр.
51 мыңға жуық жұмыс орны құрылып, 6250 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Жамбыл облысы. Өнеркәсiптiң тау-кен және химия салаларын одан әрi дамыту; металл өңдеу, машина жасау және жабдықтар жасау; жеңiл, тамақ және қайта өңдеу өнеркәсiптерiнiң ұйымдарын қалпына келтiрудi және дамытуды жүзеге асыру жоспарланып отыр. Экологиялық жағдайды сауықтыру шалғай елдi мекендердi сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету белгiленуде. Жiбек жолының қазақстандық учаскесiнде туризм инфрақұрылымын дамыту жоспарлануда. Ауыл шаруашылығы салалары одан әрi дамытылатын болады, қант қызылшасы, тұқымдық жүгерi егiстiктерiн едәуiр ұлғайту, қаракөл шаруашылығын қалпына келтiру, тұқым өсiру және мал тұқымын асылдандыру iсiн жақсарту үшiн жағдайлар жасау мiндеттерi алда тұр.
29,9 мың жұмыс орны құрылып, 1180 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Батыс Қазақстан облысы. Мұнай-газ химия кешенiн жеңiл және тамақ өнеркәсiбiн, қорғаныс ұйымдарында машина жасау өндiрiсiн дамытуды жеделдету көзделуде. Қарашығанақ газ конденсаты кен орнын игеру мен селоны газдандыру жалғастырылады. Жайылымдық мал өсіру атап айтқанда етті-құйрықты қой өсiру, үйiрлi жылқы және еттi мал өсiру одан әрi дамытылатын болады.
25,5 мың жұмыс орны құрылып, 2708 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Қарағанды облысы. Базалық салалар, соның iшiнде жылу-энергетика кешенi мен металлургия, мыс прокаты эмальқұбыр және кабель өнiмдерi өндiрiсi дамытылатын болады. Химия өнеркәсiбi мен машина жасау, тамақ және жеңiл өнеркәсiбiн, тұрмыстық күрделi техника өнеркәсiбiн; ауыл шаруашылығында - еттi-құйрықты қой шаруашылығын, еттi мал шаруашылығын және үйiрлi жылқы шаруашылығын дамыту көзделедi.
Туризм мен демалыс индустриясын дамыту көзделiп отыр. 39 мыңнан астам жұмыссыз қоғамдық жұмыстарға жіберiлетiн болады.
32,7 мың жұмыс орны құрылып, 7150 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Қызылорда облысы. Энергетикалық кешендi, жеңiл, тамақ және мұнай өндiру өнеркәсiбiн, құрылыс материалдары индустриясы мен өндiрiстiк инфрақұрылымды дамыту, интенсивтi технологияны енгiзу есебiнен күрiш өндiрудi ұлғайту және еттi-құйрықты қой шаруашылығы мен қаракөл шаруашылығын дамыту, Жiбек жолының қазақстандық учаскесiнде туризм инфрақұрылымын дамыту көзделiп отыр.
Мыналарды: қорғасын-мырыш кен орындарын және ауыл шаруашылығы машиналары үшiн жабдық өндiрiсiн игеру қарастырылады.
Аймақтағы экологиялық жағдайды сауықтыру басымдықты бағыттардың бiрi болмақ.
11 мың жұмыс орны құрылып, 5200 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Қостанай облысы. Темiр рудасын өндiру мен өңдеуге, сондай-ақ агроөнеркәсiп кешенi салаларында, атап айтқанда астық өндiрiсiн, ет-сүт, бағытындағы мал шаруашылығын, үйiрлi жылқы шаруашылығын, шошқа және құс шаруашылығын ұлғайтуға ықпал жасайтын шаралар қабылданатын болады.
36,8 мыңнан астам жұмыс орны құрылып, 530 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Маңғыстау облысы. Отын, химия және мұнайхимия өнеркәсiбiн, МАЭК-тi қайта жаңартуды және жаңғыртуды одан әрi дамыту, жер қыртыстарының мұнай қайтарымын арттырудың ең жаңа әдiстерiн енгiзу, қазiргi заманғы көлiк инфрақұрылымын құру, теңiз кәсiпшілігi өндiрiсiн ұлғайту, мұнай-газ кен орындарын жайластыруды кеңейту одан әрi жалғастырылатын болады. Ақтау теңiз портын қайта жаңарту балықтоңазытқыш құрылысы мен минералды тыңайтқыштар өндiрiсiнiң қуаттарын жаңғырту аяқталады. Ұлутас тастары, жемдiк ұн өндiрiсiн қалпына келтiру көзделуде. Ауыл шаруашылығында түйе шаруашылығы, қаракөл шаруашылығы, еттi-майлы қой шаруашылығы дамытылатын болады. Туризм және демалыс индустриясын, оның iшiнде Жiбек жолының қазақстандық учаскесiнде дамыту көзделуде.
22,7 мың жұмыс орны құрылып, 220 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Павлодар облысы. Электр энергиясын, көмiр сату рыноктерiн одан әрi кеңейту, энергосыйымдылықты өндiрiстердi дамыту глинозем, ферроқұймалар өндiрiсiн одан әрi дамыту, мұнай өңдеу зауытының, көмiр разрездерiнiң өндiрiстiк қуаттарының толық жұмысын қамтамасыз ету көзделедi. Аграрлық секторда жарма (тары, қарақұмық, бұршақ, сұлы) майлы (күнбағыс) дақылдары өндiрiсi, мал шаруашылығында - ет-сүт бағытындағы мал шаруашылығы мен еттi-майлы қой шаруашылығы дамытылатын болады.
54,6 мың жұмыс орны құрылып, 2850 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Солтүстiк Қазақстан облысы. Мемлекеттік конверсиялық бағдарламалар базасында машина жасауды, жеңiл және тамақ өнеркәсiбiн, прибор жасауды және ғылыми еңбектi көп қажет ететiн жекелеген өндiрiс түрлерiн одан әрi дамыту жөнінде шаралар жүзеге асырылатын болады.
Дәндi дақылдар өндiрiсiнiң, ет-сүт бағытындағы мал шаруашылығын және шошқа шаруашылығы көлемiн ұлғайту көзделiп отыр. Уран рудниктерiн консервациялау мен жою және техногендi уран қалдықтарын көму жөнiндегi жұмыстар жалғастырылатын болады. Топтық магистральдық су құбырларын қалпына келтiру және қайта жаңғырту жолымен селолық елдi мекендердi сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету жөніндегi жұмыстар одан әрi өрiстетiлетiн болады.
9,3 мың жұмыс орны құрылып, 4784 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Оңтүстiк Қазақстан облысы. Жеңiл және тамақ, химия және мұнай-химия өнеркәсiптерiн, түстi металлургияны, машина жасауды, сондай-ақ мақта шаруашылығы мен жүзiм шаруашылығы сияқты ауыл шаруашылығының негiзгi салаларын, Жiбек жолының қазақстандық учаскесiнде туризм инфрақұрылымын одан әрi дамыту көзделуде. Көпiр және "Қызыләскер-Киров" автомобиль жолының құрылысы жалғастырылатын болады.
10,3 мың жұмыс орны құрылып, 1800 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Астана қаласы. Астананы дамыту әзiрленiп жатқан "Астананы гүлдендiру - Қазақстанды гүлдендiру" ұлттық бағдарламасы шеңберінде көзделiп отыр. Елдiң бүгiнгi экономикалық жағдайы талап етiп отырған iшкi мемлекеттiк ықпалдасу болашақ Бағдарламаның негiзi болуы мүмкiн. Қазақстан аймақтарының экономикалық байланыстарын дамытудың сызбасы болашақ Бағдарламаның деңгейiне айналуға тиiс. Ауыл шаруашылығының машиналарын жасауды дамыту астық және жемдiк азық жинау комбайндары, тұқым өңдеу техникасы өндiрiсiн ұйымдастыру көзделуде. Астана тiршiлiгiн қамтамасыз ету және көркейту объектiлерiн жаңғырту, тұрғын үй құрылысы, инфрақұрылым және мәдени-тұрмыстық объектiлерiн қайта жаңарту жөнiндегi шаралардың кең ауқымды кешенi жүзеге асырылатын болады. Туризм және демалыс индустриясын дамыту белгiленiп отыр, Астана қаласында халықаралық әуежай құрылысы жалғастырылатын болады.
12 мың жұмыс орны құрылып, 1900 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Алматы қаласы. Жасалған ғылыми-техникалық және өндiрiстiк-әлеуетті барынша пайдалану, қаржы және банк саласын, жеңiл және тамақ өнеркәсiбiн дамыту, қорғаныс ұйымдарын конверсиялау негiзiнде жетекшi машина жасау салаларын, қызмет көрсету және туризм салаларын дамыту негiзiнде, сондай-ақ Алматы әуежайының жаңа жолаушылар терминалын салу негiзiнде қаланы әлеуметтiк-экономикалық одан әрi дамыту жүзеге асырылатын болады. Қаланы Орталық Азияның аймақтық қаржы орталығы ретiнде дамыту жөнiндегi iс-шаралар жүзеге асырылатын болады.
33 мыңға жуық жұмыс орны құрылып, 6800 адам кәсiптiк оқудан өтедi.
Жергiлiктi бюджеттер аймақтық экономиканың жай-күйiне барған сайын көбiрек тәуелдi бола түседi. Yкiмет жұмыс күшiнiң, капитал мен инвестицияның еркiн қозғалысын ынталандыра отырып, қаржы рыногындағы, еңбек және инвестиция рыноктарындағы аймақаралық бәсекелестiктi күшейтудi көздеуде.
Кедейлiктiң және жергіліктi халықтың жұмыспен қамтылуының аса маңызды өзектi көрсеткiштерi негiзiнде аймақтардың әлеуметтiк-экономикалық жағдайын бағалаудың рейтингiлiк жүйесiн одан әрi жетiлдiру қарастырылады.

4. Жұмыссыздарды жұмысқа орналастыруға жәрдемдесу
жөніндегi шаралар

Еңбек рыногында белсендi түрде жұмыс iздеп жүрген азаматтардың жұмысқа орналасуына жәрдемдесудiң негiзгi өлшемi - бос қызмет орындары банкiн қалыптастыру, ұлғайту және пайдалану болып табылады.
Белсендi жұмыс iздеудiң нақты қадамдарына: халықты жұмыспен қамту жөнiндегi мемлекеттiк уәкiлеттi органдарда немесе жеке меншік агенттiктерде тiркелу, жұмыс берушiлерге өтiнiш жасау, бұқаралық ақпарат құралдарына жұмыс iздеу туралы хабарландыру беру, өзiнiң жеке iсiн ұйымдастыруға әрекет ету немесе еңбек рыногындағы сұраныстарды ескере отырып, кәсiби даярлықтан өту жатады.
Қалалар мен аудандардағы халықты жұмыспен қамту жөнiндегi уәкiлеттi органдар мынадай қызметтердi көрсетедi:
1) азаматтарды жұмысқа орналастырудың мүмкiндiктерi туралы және осы немесе басқа бiр жұмысқа орналасқысы келген адамдарға қойылатын талаптар жөнiнде хабардар етедi;
2) жалпы бiлiм беру мекемелерiнiң түлектерi мен әлеуметтiк қорғауға аса мұқтаж азаматтарға лайықты жұмыс таңдауда, сондай-ақ жаңа жұмыс орындарына, вахталық әдiспен, шетелде жұмысқа орналасуға жәрдемдеседi;
3) жұмыс iздеуде қиындық көрiп жүрген азаматтарға консультация бередi;
4) қоғамдық жұмыстарды ұйымдастырады;
5) жұмыссыз азаматтарды оқытады және қайта оқытады;
6) шағын несие беру арқылы жұмыссыздарға өзiнiң жеке iсiн ұйымдастыруға жәрдемдеседi;
7) кәсiби даярлауға, iскерлiк машықтарын үйретуге мемлекеттiк тапсырысты кәсiби білім беру оқу орындарының желiсi арқылы анықтайды;
8) бастауыш және орта кәсiптiк оқу орындарының түлектерiн жұмысқа орналастыруға жәрдемдеседi.
Еңбек рыногының қажеттілiктерiн ескере отырып, жұмысшылар мен мамандар даярлаудың көлемi мен бейiндерiн әзiрлеуде және түзетуде оқу орындарына ақпараттық және әдiстемелiк көмек көрсетiлетiн болады.
Жұмыспен қамту мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi органдар көрсететiн жұмысқа орналастырудың дәстүрлi нысандарынан басқа жұмыс iздеушi азаматтарды жұмысқа орналастырудың баламалы нысандары дамытылатын болады. Бұл, ең алдымен, жоғары ақы төленетін және беделдi жұмыс таңдау үшiн ақы төлеуге қабiлеттi, неғұрлым біліктi әрi болашағы бар жұмыс күшін қолданып жүрген шеңберінде жұмысқа орналастыруды өз мойнына алатын жұмысқа орналастыру жөніндегі жеке агенттіктер. Жұмысқа орналастырудың баламалы түрлерінің болуы, бір жағынан жұмыс іздеуші азаматтардың қажетті қызмет түрлерін пайдалану мүмкіндіктерін кеңейтеді, екінші жағынан - жұмысқа орналастырумен айналысатын ұйымдар арасында бәсекелестік ортаны туғызады.
Жұмыспен қамтуға жәрдемдесу жөніндегі жұмыс белсенді түрде жұмыс

іздеп жүргендер үшін өрістетілетін болады.

Жұмыссыздарды тоқсан сайын есепке алу және жұмысқа орналасуға мұқтаж

адамдардың санаттарын анықтау жолға қойылады, еңбек биржаларының

қызметі олар адамдарды жұмыспен нақты қамтамасыз ете алатындай етіп

жандандырылатын болады.

Төменде жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі уәкілетті органдарға

өтінішпен келетін жұмыссыз азаматтардың болжамды саны көрсетілді:

---------------------------------------------------------------------------

Облыстар ! Жұмыссыз адамдар саны

!-----------------------------------------

! 2000 жыл ! 2001 жыл ! 2002 жыл

---------------------------------------------------------------------------

Ақмола 52500 45000 38800

Ақтөбе 43500 42400 41200

Алматы 86400 77800 71000

Атырау 32400 30200 25100

Шығыс Қазақстан 61400 59200 57700

Жамбыл 61700 58100 49200

Батыс Қазақстан 23000 21400 17300

Қарағанды 90500 71000 66500

Қызылорда 37200 33500 30200

Қостанай 64500 58400 50800

Маңғыстау 21000 18700 14700

Павлодар 57000 47000 38700

Солтүстік Қазақстан 45200 44700 35000

Оңтүстік Қазақстан 118600 99700 80900

Алматы қаласы 89100 79500 70600

Астана қаласы 22500 18900 14900

Ел бойынша 906400 805500 702600

---------------------------------------------------------------------------

Жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі уәкілетті органдардың жұмыссыз азаматтарды жұмысқа орналастыру жөніндегі негізгі іс-шаралары мыналар болады:
1) жұмыс іздеу процесінде жұмыссыздарға көрсетілетін қызметтер тізбесін кеңейту;
2) жұмыссыздарды жұмыс іздеу дағдыларына үйрету;
3) жұмыс берушімен байланысты нығайту, өтінімдер бойынша кадрларды

іріктеу, семинарлар, бос орындардың жәрмеңкелерін өткізу;

4) жұмыс берушінің жұмыс күшіне өтінім беру тетігін пысықтау;

5) еңбек рыногының жағдайы және қолда бар бос орындар туралы

бұқаралық ақпарат құралдары арқылы халыққа тұрақты хабарлап отыру;

6) еңбек рыногындағы жағдай туралы жедел және толық мәліметтер жинау

үшін еңбек делдалдығымен айналысатын барлық ұйымдар арасында өзара

іс-қимыл жасау рәсімін әзірлеу болып табылады.

Төменде жұмысқа орналастырылатын жұмыссыздардың болжамды саны

келтіріледі:

_____________________________________________________________________

Облыстар ! Жұмысқа орналастырылады, адам

!_____________________________________

! 2000 ж. ! 2001 ж. ! 2002 ж.

_______________________________!___________!__________!______________

Ақмола 5000 6030 6180

Ақтөбе 9450 8500 8500

Алматы 10434 9000 11000

Атырау 2000 2300 2500

Шығыс Қазақстан 9600 13100 10300

Жамбыл 11168 9273 9438

Батыс Қазақстан 5183 5500 5000

Қарағанды 18023 25000 18000

Қызылорда 4000 5000 6000

Қостанай 8400 8100 8000

Маңғыстау 4300 4600 5000

Павлодар 5900 6200 6500

Солтүстік Қазақстан 4000 4100 4200

Оңтүстік Қазақстан 7900 8200 8300

Алматы қаласы 8500 8700 9000

Астана қаласы 2900 3135 3270

Ел бойынша 116758 113067 114594

364,7 мың жұмыссызды жұмысқа орналастыру көзделуде.

2000-2002 жылдары мақсатты топтар бойынша 82 мың адам жұмысқа орналастырылатын болады. Олардың ішінде: аз қамтылған адамдар; 21 жасқа дейінгі жастар; 23 жасқа дейінгі балалар үйінің тәрбиеленушілері, жетім балалар және ата-анасының қарауынсыз қалған балалар; кәмелетке толмаған балаларды тәрбиелеуші жалғызілікті, көп балалы ата-аналар; Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен үнемі күтімді, көмекті немесе қадағалауды қажет етеді деп танылған адамдарды асырап отырған азаматтар; зейнеткер жасына таяп қалған адамдар (жасына байланысты зейнеткерлікке шығуға екі жыл қалғанда); мүгедектер; Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері қатарынан босатылған адамдар; бас бостандығынан айыру орындарынан және (немесе) мәжбүрлі емдеуден босатылған адамдар; репатрианттар (оралмандар).
2000 жылдың 2 тоқсанында Қазақстан Республикасының Үкiметi мүгедектер жұмыс iстейтiн ұйымдарды қолдау мақсатында "Мемлекеттiк сатып алу туралы" Z970163_ Қазақстан Республикасы Заңына өзгерiстер енгiзу туралы Қазақстан Республикасының Парламентiне ұсыныстар енгiзедi.
Белгiлi бiр санаттағы және бiлiктiлiктегi мамандарға еңбек рыногының мұқтаждығы ескерiле отырып, жұмыссыздарды даярлау және қайта даярлауға ерекше назар аударылатын болады. Бұл үшiн:
1) жұмыссыздар үшін қызмет саласын таңдау мәселелері бойынша кәсіптік

бағдар қызметтерін көрсету кеңейтіледі. Бұл мақсаттар үшін өзекті кәсіптер

мен оқу-курстық желі бойынша аймақтық мәліметтер банкі жасалатын болады;

2) жұмыссыздар қатарындағы азаматтарды қайта даярлау үшін білім беру

ұйымдарын іріктеу кезінде конкурс мүмкіндіктері белсенді пайдаланылатын

болады;

3) жұмыссыздарды шағын және орта кәсіпкерліктің, фермерлік

шаруашылықты жүргізудің негіздеріне оқыту жөніндегі қызмет жандандырылады.

Төменде кәсіби оқыту жөнінде деректер берілген:

_____________________________________________________________________

Облыстар !Кәсіптік оқытуға жіберілетін адамдар

!_____________________________________

! 2000 ж. ! 2001 ж. ! 2002 ж.

_______________________________!___________!__________!______________

Ақмола 470 583 590

Ақтөбе 300 580 800

Алматы 500 3400 3500

Атырау 600 790 750

Шығыс Қазақстан 2350 2100 2720

Жамбыл 400 400 380

Батыс Қазақстан 708 1000 1000

Қарағанды 1300 2800 3050

Қызылорда 1800 1700 1700

Қостанай 100 300 350

Маңғыстау 50 400 400

Павлодар 900 950 1000

Солтүстік Қазақстан 1160 187 194

Оңтүстік Қазақстан 500 600 700

Алматы қаласы 2000 2300 2500

Астана қаласы 500 650 750

Ел бойынша 13638 16835 17713

2000-2002 жылдары 52,8 мың жұмыссыз оқытылады және қайта оқытылатын

болады.

Жеке еңбек қызметіне көмектесу және оны қолдау еңбек рыногының белсенді саясатының маңызды құралы болып табылады. Адам соларға сүйене отырып, өзінің бизнес-жоспарын құра алатын құзыретті консультациялық ұйымдар құру қажет. Консультациялар ұйым тұжырымдамасының экономикалық

перспективасына сараптау бағасын беруге тиіс. Консультанттардың қызметі

ұйымның табысына қарай төленетіні маңызды тұсқа айналуға тиіс. Бұл ретте

мемлекеттік консультациялық қолдау бірте-бірте кәсіпкерлерді жеке меншік

экономикалық консультациясына көшіруі тиіс.

Төменде жұмыс орындарын құру туралы болжамды деректер келтіріледі:

_____________________________________________________________________

Облыстар !2000 жыл ! 2001 жыл ! 2002 жыл ! Барлығы

________________________!__________!__________!______________________

Ақмола 11560 7700 4896 41960

Ақтөбе 2630 1500 2290 6420

Алматы 5846 6000 7448 11366

Атырау 8297 4300 4380 11647

Шығыс Қазақстан 16700 18467 18000 50999

Жамбыл 11168 9273 9438 29879

Батыс Қазақстан 8588 7449 9472 25509

Қарағанды 10915 10915 10915 32745

Қызылорда 8038 1380 1570 10988

Қостанай 11851 11634 13392 36877

Маңғыстау 7928 6607 8195 22730

Павлодар 15878 7600 9000 54578

Солтүстік Қазақстан 4237 15052 12806 9308

Оңтүстік Қазақстан 5828 2678 1887 10393

Астана қаласы 3984 4000 5050 12034

Алматы қаласы 12778 10193 10007 32978

Ел бойынша 146226 121535 132650 400411

5. Ішкі еңбек рыногын қорғау

Ішкі еңбек рыногын қорғау мақсатында шетелдік жұмыс күшін әкелуге квота белгілеу көзделеді. Түйінді міндеттер қатарында: шет елдермен қоныс аударушылардың уақытша болатын елдерінде олардың құқықтары мен мүдделерін қорғауды, сондай-ақ оралғаннан кейін олардың құқықтарын қамтамасыз етуді көздейтін тиісті келісімдер жасасу арқылы жұмыс күшінің иммиграциясы мен эмиграциясын реттеу; заңсыз еңбек миграциясын тыю және иммиграциялық бақылауды ұйымдастыру белгіленді.
Қазіргі уақытта шетелдік жұмыс күшін әкелуді лицензиялау елдегі инвестициялық жобаларды іске асыру кезінде жергілікті кадрларды ұтымды пайдалану проблемасын толық шешпей отыр. 2000 жылы саны 7 мың адам болатын шетелдік жұмыс күшін әкелу көзделіп отыр. Сонымен қатар, оларды заңсыз әкелу орын алуда, олар кейбір бағалаулар бойынша заңды түрде әкелінетін көлемнен асып түседі. Қазақстан Республикасының Үкіметі республикада пайдаланылатын шетелдіктердің санын кезең-кезеңімен қысқартудың және оларды жергілікті жұмыс күшімен ауыстырудың тетігін әзірлейді, Қазақстанға шетелдік жұмыс күштерін әкелуге шек қойылатын кең таралған кәсіптердің тізбесін белгілейді.
6. Шағын несиелер
Шағын несиелендіру бағдарламасын Қазақстанның бүкіл аумағында тарату жоспарлануда. Басым тәртіппен - тоқыраған және экономикалық апатқа ұшыраған ауылдық аудандарға қолданылады. Несиелендiру тетiгi оңайлатылады. Несие алу шарттары өзгертiлдi.
Шағын несиелердi қайтару мерзiмдерi қызмет түрiне қарай белгіленетiн болады. Сауда және коммерциялық қызмет ұйымдастыруға - 3 ай, халық тұтынатын тауарлар шығаруды және халыққа қызмет көрсетудi ұйымдастыруға - 6 ай, маусымдық ауыл шаруашылығы өндiрiсiне - 9 ай, мал шаруашылығына - 12 ай.
Несиелердi оларға қызмет көрсетумен байланысты шығыстарды жабуды қамтамасыз ететiн ең төменгi пайызбен беру көзделедi. Шағын несие алуға жұмыссыздар қатарындағы азаматтар өз бетiмен жұмыс iстеп, өз iсiн дамытуға ниет бiлдiрген адамдар үмiткер болуға тиiс. Сондай-ақ, шағын несиелендiру үшiн адамдар топтарына да несие берiледi. Мұндай топтарға бiрiгу несие ресурстарын неғұрлым тиiмдi пайдалануға және қайтарымдылығы үшiн жауапкершiлiктi қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi. Шағын несие сомалары АҚШ 100 долларынан 400 долларына дейінгi ауқымда сараланады.
Шағын несиелендiру бағдарламасын инвестициялар мен ерiктi қайырымдылықтар есебiнен қаржыландыру көзделедi. Барлық халықаралық қаржы институттарының және шағын несиелендiру жөнiндегi пилоттық жобаларды жүзеге асыратын донор елдердiң практикасы талданатын болады.
7. Қоғамдық жұмыстар

Қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыруда жол құрылысын дамыту, жол жөндеу,

ағаш отырғызу, инфрақұрылымды (коммуналдық жүйе, телефондандыру және т.б.)

дамыту бағдарламалары басым бағыт алады.

2000-2002 жылдары барлығы 295,1 мың адам қоғамдық жұмыспен

айналысатын болады.

Төменде аймақтар шегiнде қоғамдық жұмыстарға жiберiлетiн адамдар

саны туралы болжамды деректер келтiрiледi:

_____________________________________________________________________

Облыстар ! Қоғамдық жұмыстарға жіберілетін болады

!_____________________________________

! 2000 жыл ! 2001 жыл! 2002 жыл

_______________________________!___________!__________!______________

Ақмола 5160 6424 6906

Ақтөбе 3000 8000 8000

Алматы 1040 8000 9000

Атырау 1594 4700 4000

Шығыс Қазақстан 8750 14000 11100

Жамбыл 2800 2800 2900

Батыс Қазақстан 4013 4023 4500

Қарағанды 11234 18450 18400

Қызылорда 3500 4500 5500

Қостанай 2434 6200 4500

Маңғыстау 1500 5300 5500

Павлодар 7655 9600 10000

Солтүстік Қазақстан 5764 5600 5600

Оңтүстік Қазақстан 6825 7250 7700

Алматы қаласы 5000 5700 5700

Астана қаласы 1040 1660 1750

Ел бойынша 71810 80607 87031

8. Бағдарламаның орындалуын құқықтық қамтамасыз ету

Кедейлiк, жұмыссыздық және жұмыспен қамту мәселелерi жөнiнде нормативтiк құқықтық актiлер әзiрленедi, сондай-ақ қолданылып жүрген заңнамаға және өзге де нормативтiк құқықтық кесiмдерге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлетiн болады.
Қазақстан Республикасының заңнамалық кесiмдерi:
жұмысқа орналасуға жәрдемдесу және жұмыссыздарға әлеуметтiк көмек көрсету мәселелерi жөнiнде;
республикада бiрыңғай мемлекеттiк жұмыспен қамту қызметiн құру мақсатында "Мемлекеттiк жұмыспен қамту қызметiн ұйымдастыру туралы" 1948 жылғы N 88 ХЕҰ Конвенциясын бекiту жөнiнде;

"Мемлекеттік сатып алу туралы" Z970163_ Қазақстан Республикасының Заңына мүгедектердi және бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеп жүрген адамдарды жұмыспен қамтамасыз ету жөнiнде жағдай жасауды көздейтiн толықтырулар енгiзу жөнiнде;
инвестициялар мен жер қойнауын пайдаланушылардың қазақстандық кадрларды даярлап шығаруды жүргiзу мiндеттерi бөлiгiнде "Шетелдiк инвестициялар туралы" Z949000_ , "Жер қойнауы мен жер қойнауын пайдалану туралы" U962828_ , "Мұнай туралы" U952350_ заңнамалық кесiмдерiне толықтырулар енгiзу жөнiнде;
еңбек процесiнде адамның қауiпсiздiгiн, денсаулығын және еңбекке қабiлеттiлiгiн қамтамасыз ету жөнiнде;
алушылардың табысын ескере отырып арнаулы мемлекеттiк жәрдемақыларды төлеудiң атаулылығын күшейту үшiн "Қазақстан Республикасындағы арнаулы мемлекеттік жәрдемақы туралы" Z990365_ Қазақстан Республикасының Заңына өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу жөнінде.

Заңдарға қосымша нормативтiк кесiмдер:

аз қамтамасыз етілген азаматтарға арналған шағын несиелендіру, жеке

кәсіпкерлікті дамыту жүйесін енгізу жөнінде;

ішкі еңбек рыногын қорғау үшін жұмыс берушілердің шетелдік жұмыс

күшін жұмысқа қабылдауды квоталау жөнінде;

қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру жөнінде;

белгілі тұрағы жоқ адамдарға арналған әлеуметтік бейімдеу

орталықтарын құру жөнінде қабылданады.

9. "Бағдарламаның орындалуын ақпараттық қамтамасыз ету

Бағдарламаны ақпараттық қамтамасыз ету мақсатында:

халықты бұқаралық ақпарат құралдары арқылы бос жұмыс орындары туралы

тұрақты хабардар ету;

жұмысқа орналастыру, еңбек және жұмыспен қамту туралы заңнама мәселелері жөнінде азаматтармен консультациялар жүргізу;
еңбек рыногындағы ахуал, жұмысқа орналастыру, қайта оқыту және

кәсіптік бағдар беру, жұмыссыздардың біліктілігін арттыру мүмкіндігі

туралы ақпараттық-анықтамалық және статистикалық материалдардың сапасын

және оған халықтың қол жетімділігін арттыру;

Бағдарламаның іске асырылу барысын бұқаралық ақпарат құралдарында

жариялау;

кедейлік және жұмыссыздық проблемалары жөнінде теледидар мен

радиохабарларда сөз сөйлеулер ұйымдастыру, баспасөз конференцияларын

өткізу жөнінде шаралар қабылданатын болады.

Оқығандар:

Қасымбеков Б.А.

Орынбекова Д.Қ.

О Программе по борьбе с бедностью и безработицей на 2000-2002 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 3 июня 2000 года N 833

Правительство Республики Казахстан постановляет:
1. Утвердить прилагаемую Программу по борьбе с бедностью и безработицей на 2000-2002 годы.
2. Министерству труда и социальной защиты населения Республики Казахстан в двухнедельный срок представить в Правительство Республики Казахстан План мероприятий по реализации Программы по борьбе с бедностью и безработицей на 2000-2002 годы.
3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан.
4. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания и подлежит опубликованию.

Премьер-Министр

Республики Казахстан

Утверждена

постановлением Правительства

Республики Казахстан

от 3 июня 2000 N 833

Программа
по борьбе с бедностью и безработицей
на 2000-2002 годы

Цель Программы
Сокращение масштабов бедности и снижение уровня безработицы за счет осуществления активной политики занятости и оказания адресной помощи малоимущим гражданам, преимущественно нетрудоспособным, а также категориям населения, которые наиболее уязвимы на рынке труда.
Программа нацелена на обеспечение занятости, как минимум, одного члена каждой семьи в Казахстане и предполагает создание новых рабочих мест, стимулирующих вовлечение в трудовую деятельность незанятого населения.

Задачи Программы
Стабилизация и повышение уровня жизни населения, на основе экономического роста, путем проведения последовательных реформ в социальной сфере, адресная борьба с бедностью на основе мер социальной адаптации, экономической реабилитации и социальной поддержки, прежде всего, социально уязвимых слоев населения.
Снижение уровня безработицы до параметров, не представляющих угрозу процессам обеспечения устойчивого социально-экономического развития страны.

Финансовое обеспечение Программы
С учетом региональных различий в уровне бедности предусматривается

выделение средств из государственного бюджета на социальное обеспечение и

социальную помощь населению в 2002 году - 1% ВВП.

Кроме того, финансовое обеспечение Программы будет осуществляться

также выделяемыми техническими грантами стран-доноров, добровольными

пожертвованиями.

Дополнительным фактором решения проблемы будет своевременная выплата

пенсий и пособий из республиканского бюджета.

Сноска. В раздел "Финансовое обеспечение Программы" внесены изменения

- постановлением Правительства от 22 мая 2002 г. N 563

P020563_

.

Ожидаемые результаты от реализации Программы

Сокращение масштабов бедности к 2002 году на 8,7% по сравнению с 1999

годом.

Снижение уровня безработицы с 13,5% в 2000 году до 9% - к концу 2002

года.

Ниже приводятся сведения о численности населения, трудовых ресурсах и

снижении безработицы в Республике Казахстан на 2001-2002 годы, тысяч

человек.

тысяч человек

___________________________________________________________________________

Показатели ! 2000 год ! 2001 год ! 2002 год

___________________________________________________________________________

Численность населения 14869,1 14847,8 14848,5

Трудовые ресурсы, всего 8530,5 8534,3 8540,8

Экономически активное

население 7106,5 7100,7 7118,9

Занятые в экономике 6200,1 6295,2 6416,4

Безработные 906,4 805,5 702,6

___________________________________________________________________________

За счет реализации Программы предусматривается в 2000-2002 годах создать 400,4 тысячи рабочих мест, не допустить снижения числа существующих рабочих мест.
Будет сохранено за счет квотирования 82 тысячи рабочих мест.
Осуществление организации общественных работ позволит создать рабочие места для 295,1 тысячи человек.
Профессиональному обучению и переподготовке подвергнется 52,8 тысячи безработных.
Сноска. В раздел "Ожидаемые результаты от реализации Программы" внесены изменения - постановлением Правительства от 22 мая 2002 г. N 563 P020563_ .

1. Борьба с бедностью
1.1. Оценка уровня бедности
За период рыночных реформ в Казахстане значительно сократилась экономическая активность трудоспособного населения. С 1991 года уменьшились доходы населения, возросла бедность. Разрыв в денежных доходах наиболее состоятельных и наиболее бедных граждан за это время согласно статистическим данным увеличился с 4 до 11 раз. Вместе с тем, статистика не учитывает вторичного и последующего перераспределения доходов, благотворительной помощи и не учитываемых источников доходов. В этой связи количество малоимущего населения по данным акимов областей составляет около 19%.
Значительная дифференциация отмечена в соотношении величины прожиточного минимума к величине среднедушевых денежных доходов. Размер среднемесячной заработной платы в 1999 году к величине прожиточного минимума составил в городах Астане, Алматы и Карагандинской области - 140%, 120% и 110% соответственно, а в Акмолинской и Алматинской областях только около 60%.
В Мангистауской области прожиточный минимум на 47% превышает среднереспубликанский, при этом обеспечивается денежными доходами лишь на 82%.
Использование расчетного коэффициента отношения заработной платы и прожиточного минимума показывает, что более половины бедных районов сосредоточены в Алматинской, Южно-Казахстанской областях. Критерием отнесения к бедным районам является отношение размера заработной платы к прожиточному минимуму, не превышающее 15 процентов.
Основные причины бедности и безработицы в Казахстане:
1) отсутствие востребованных рабочих мест в местах постоянного проживания населения;
2) неподготовленность населения к занятию предпринимательством и поиску работ в условиях перехода к рынку;
3) ограниченность доступа субъектов малого и индивидуального предпринимательства к финансовым и материальным ресурсам;
4) слабое развитие инфраструктуры поддержки малого и индивидуального предпринимательства, в том числе информационного и обучающего обеспечения;
5) недостаточное использование субъектами малого предпринимательства своих прав и льгот, предусмотренных действующим законодательством;
6) недостаточная прозрачность адресной государственной поддержки малого предпринимательства, занимающегося производством товаров;
7) недостаточный контроль за ввозом иностранных рабочих массовых профессий, используемых при реализации инвестиционных проектов и программ;
8) недостаточные возможности местных исполнительных органов в осуществлении социальной помощи малообеспеченным гражданам, неполный мониторинг среди населения по выявлению фактически нуждающихся;
9) недостаточная активность местных органов в организации содействия созданию рабочих мест на базе существующих организаций или через соучастие в создании новых организаций;
10) неконкурентоспособность отечественных товаров в связи с ввозом дешевых импортных.

1.2. О социальной политике
Изменения в оказании социальной помощи населению, начиная с 2000 года, станут заметными и можно будет говорить о реформировании всей ее системы. При этом не будет возврата натуральных льгот, предоставленных ранее отдельным категориям граждан и замененных на денежные компенсации. Основным направлением социальной защиты населения будет борьба с бедностью.
В 2000 году будут:
1) внесены изменения в Закон Республики Казахстан Z990365_ "О специальном государственном пособии в Республике Казахстан" в части осуществления выплат специальных государственных пособий отдельным категориям получателей за счет средств местных бюджетов;
2) определены размеры оказания государственной адресной социальной помощи малообеспеченным гражданам, с учетом возможностей бюджета в зависимости от состава и совокупного дохода семьи;
3) усовершенствованы методические подходы к определению совокупного дохода граждан;
4) введены карточки учета малообеспеченных граждан во всех населенных пунктах для систематизации учета и отчетности;
5) приняты меры по стимулированию благотворительной деятельности.
В 2001-2002 годах:
1) назначение адресной социальной помощи будет осуществляться уполномоченным органом в пределах сумм, предусмотренных соответствующим бюджетом на оказание адресной помощи;
2) вводится запрет на секвестрирование бюджетных программ по социальной защите;
3) будут охвачены Программой оказания адресной социальной помощи все

граждане Республики Казахстан, имеющие среднедушевой доход ниже уровня

черты бедности;

4) будет продолжаться ведение учета малообеспеченных семей, в которых

нет ни одного работающего члена семьи трудоспособного возраста в целях

содействия их дальнейшему трудоустройству.

Сноска. В подраздел 1.2. внесены изменения - постановлением

Правительства от 22 мая 2002 г. N 563

P020563_

.

1.3. Меры государственной поддержки социально уязвимых слоев населения

1.3.1. Пенсионеры

Правительство Республики Казахстан обеспечит своевременную выплату

пенсий и пособий.

Предусматривается ежегодное повышение размеров пенсий.

Особое внимание будет уделено одиноко проживающим пенсионерам с

минимальной пенсией.

1.3.2. Репатрианты

Предполагается, что в 2000-2002 годах 38,5 тысячи репатриантов, возвращающихся на историческую родину, будут нуждаться в трудоустройстве. Их предполагается расселить во всех областях, кроме населенных избыточно.
Для решения проблемы трудоустройства репатриантов предусматривается обучение и переобучение, участие в общественных работах, прием на работу в счет установленной квоты, а также создание дополнительных рабочих мест.

1.4. Нетрудоспособное население
1.4.1. Инвалиды
Решение проблемы бедности инвалидов будет заключаться в:
1) реабилитации инвалидов, укрепление их интеграции в общество, создании законодательной базы по усовершенствованию социальной и коррекционно-педагогической поддержке детей с ограниченными возможностями, организации центров социальной адаптации лиц, не имеющих определенного места жительства;
2) расширении трудотерапии инвалидов в лечебно-производственных мастерских при психоневрологических больницах и специализированных лечебно-профилактических организациях, усовершенствовании системы медицинской, профессиональной и социальной реабилитации инвалидов, определяемой на основе медико-социальной экспертизы;
3) организации выпуска протезно-ортопедических изделий по более новым и усовершенствованным технологиям и производстве по выпуску инвалидных детских и взрослых кресел-колясок, средств малой механизации и реабилитации для инвалидов, престарелых и больных с нарушением опорно-двигательного аппарата, используемых в домах-интернатах, санаториях, больницах, а также в домашних условиях;
4) обеспечении своевременной выплаты пособий;
5) реализации мер по трудоустройству инвалидов службами занятости при участии работодателей, профсоюзов;
6) усилении ответственности работодателей по отношению к трудящимся, получившим увечье на производстве;
7) размещении государственных заказов в специализированных организациях с превалирующим коллективом инвалидов.

1.4.2. Дети
Сироты, бездомные дети, дети, находящиеся в неблагополучных семьях, вынужденные работать, дети-инвалиды, малолетние правонарушители нуждаются в особом внимании и помощи. Будут созданы условия детям сиротам, а также детям, оставшимся без попечения родителей, воспитывающимся в учреждениях по уходу за детьми (детских домах-интернатах, в специализированных организациях образования, детских деревнях семейного типа, школах- интернатах военного типа) для получения образования, лечения, социального обеспечения.
В связи с появлением бродяжничества детей будут приняты срочные меры по искоренению этого социального явления. Во всех областях будут созданы дома-приюты для содержания детей-беспризорников на период выяснения причин беспризорности и определения их дальнейшей судьбы.
В республике существует 35 детских домов и 114 детских домов семейного типа и приемных детей, контингент которых составляет около 5 тысяч детей.
Будет изменена практика функционирования детских домов-интернатов.
По достижении совершеннолетия этим детям будет оказываться содействие в трудоустройстве и предоставлении жилья.

1.5. Черта бедности и государственная адресная социальная помощь
Численность населения, имеющего доходы ниже прожиточного минимума, ежеквартально рассчитывается Агентством Республики Казахстан по статистике.
Черта бедности в соответствии с Законом Z990474_ "О прожиточном минимуме" устанавливается в зависимости от экономических возможностей государства и служит критерием для оказания социальной помощи малообеспеченным гражданам.
Размер черты бедности определяется ежеквартально в процентах от прожиточного минимума Министерством труда и социальной защиты населения Республики Казахстан. Адресная социальная помощь предоставляется в виде денежных выплат за счет средств местных бюджетов. Порядок определения размера адресной социальной помощи малообеспеченным гражданам будут устанавливать представительные органы областей, городов Астаны и Алматы. Размер адресной социальной помощи будет зависеть от величины среднедушевого дохода в семье.
При оказании адресной социальной помощи малообеспеченным гражданам

будут учитываться заключения участковых комиссий о необходимости

предоставления адресной социальной помощи.

Право на получение социальной помощи станет определяться на основании

данных о среднедушевых доходах семьи.

Сноска. В подраздел 1.5. внесены изменения - постановлением

Правительства от 22 мая 2002 г. N 563

P020563_

.

2. Борьба с безработицей - основное условие преодоления бедности

2.1. Оценка уровня безработицы

Переход Казахстана к рынку снизил занятость трудоспособного населения. Увеличилась безработица. Развился теневой рынок рабочей силы.
Уровень официально зарегистрированной безработицы или доля граждан обратившихся в уполномоченные органы по вопросам занятости в поисках работы составляет 4,4% от экономически активного населения. Доля безработных в Казахстане, в число которых входят учащиеся в трудоспособном возрасте, обучающиеся с отрывом от производства, трудоспособное население, незанятое экономической деятельностью и учебой, неработающие многодетные матери, домохозяйки и другие неработающие лица, на начало 2000 года составляет более 13,5%, а по отдельным регионам до 15% и более.
Агентство по статистике будет ежеквартально представлять экспертные показатели уровня безработицы в республике и численность занятых в разрезе регионов и отраслей.
В настоящее время в республике простаивают 407 организаций с числом работающих 28,6 тысячи человек, частично простаивают 646 организаций с числом работающих 125,4 тысячи человек и 289 организаций перешли на неполный рабочий день, где численность работающих составляет 37 тысяч человек.
В то же время не все неработающие граждане особенно в сельской местности могут быть в полной мере отнесены к безработным, так как 2,3 миллиона граждан в процессе разгосударствления сельскохозяйственных организаций наделены условными земельными долями, которыми могут распорядиться в любое время по своему усмотрению. Земельные участки имеют 1691,6 тысячи семей для ведения личного подсобного хозяйства, 939,9 тысячи семей для садоводства и 57,6 тысячи семей - для огородничества.
Средний возраст граждан, испытывающих затруднения с трудоустройством, составляет 45-50 лет, не имеют перспектив найти работу по специальности женщины с высшим и специальным образованием старше 45 лет. Еще острее проблема трудоустройства в сельской местности, в малых городах и рабочих поселках. Появились семьи, где практически нет работающих членов семьи.
Количество свободных рабочих мест (вакансий), заявляемых работодателями в уполномоченные органы по вопросам занятости, составляет не более 8-9 тысяч в месяц. В среднем на одно рабочее место по республике претендуют 29 безработных.
Ситуация с занятостью особенно остро стоит в городах и рабочих поселках, где промышленные организации являются градообразующими. Имевший место спад объемов производства в аграрном секторе также отразился на занятости населения. Усилились миграционные процессы среди сельских жителей, особенно молодежи, переезжающей на заработки в города, регионы с более развитой экономической структурой.
Ситуация на рынке труда согласно прогнозам в 2000-2002 годах будет формироваться под воздействием следующих факторов:
1) продолжающихся процессов приватизации оставшихся государственных организаций, усиления реформ в аграрном секторе экономики;
2) реформы бюджетной сферы, перевода значительного объема функций государства в частный сектор;
3) ускорения процедур банкротства и ликвидации несостоятельных производств, роста масштабов высвобождения рабочей силы;
4) инвестиционной активности, направленной на строительство и создание новых высокотехнологичных и трудоемких производств, объектов инфрастуктуры и социальной сферы путем привлечения прямых иностранных инвестиций и внешних займов;
5) активизации программ импортозамещения, жилищного строительства, нацеленных на создание новых рабочих мест;
6) реализации Государственной программы развития и поддержки малого предпринимательства в Республике Казахстан на 1999-2000 годы;
7) расширения Программы микрокредитования;
8) миграции сельских жителей в города, развития процессов урбанизации.
В целях обеспечения борьбы с безработицей будут предприняты активные действия, предполагающие:
1) сохранение и увеличение числа экономически эффективных рабочих мест в перспективных отраслях и производствах;
2) создание рабочих мест посредством повышения инвестиционной активности за счет привлечения различных источников финансирования;
2-1) предотвращения нелегального ввоза иностранной рабочей силы на отечественный рынок труда;
2-2) принятия мер по легализации трудовых отношений;
3) создание условий для развития малого и среднего

предпринимательства, поддержка трудовой и предпринимательской инициативы

граждан, желающих открыть собственное дело;

4) организацию и расширение видов общественных работ;

5) предоставление земельных участков для ведения личного подсобного

хозяйства, садоводства и огородничества;

6) совершенствование подготовки и переподготовки безработных с

учетом потребностей рынка труда;

7) расширение общереспубликанской информационно-аналитической базы

данных по вопросам занятости;

8) совершенствование системы микрокредитования;

9) развитие лотереи занятости.

Ниже приведены данные о прогнозном уровне безработицы в разрезе

регионов:

___________________________________________________________________________

Области ! Уровень безработицы (%)

!______________________________________________

! 2000 год ! 2001 год ! 2002 год

___________________________________________________________________________

Акмолинская 12,7 10,9 9,4

Актюбинская 13,3 13 12,6

Алматинская 13 11,9 10,9

Атырауская 15,5 14,4 11,8

Восточно-Казахстанская 8,2 8 7,8

Жамбылская 14,3 13,3 11,3

Западно-Казахстанская 7,8 7,2 5,8

Карагандинская 12,7 10 9,4

Кызылординская 14,5 12,7 11,4

Костанайская 13,1 12,1 10,6

Мангистауская 13,7 11,9 9,2

Павлодарская 13,8 11,4 9,5

Северо-Казахстанская 12,8 12,5 9,9

Южно-Казахстанская 14,3 12 9,6

Город Алматы 12,5 10,3 7,9

Город Астана 14,3 12,6 11

По стране 12,8 11,3 9,9

___________________________________________________________________________

Сноска. В подраздел 2.1. внесены изменения - постановлением

Правительства от 22 мая 2002 г. N 563

P020563_

.

2.2. Создание новых рабочих мест в промышленности

В 2000-2003 годах приоритетными направлениями создания рабочих мест станут легкая, пищевая промышленность, производство минеральных удобрений, машиностроение, а также отрасли промышленности, непосредственно связанные с развитием сельского хозяйства.
Сохранение и повышение загрузки действующих производств, а также создание новых производств будет обеспечиваться реализацией программы импортозамещения.

2.2.1. Машиностроение
Основные направления создания рабочих мест в машиностроении:
1) развитие производства продукции машиностроения за счет замещения импорта позволит в условиях действующих производств обеспечить восстановление производства уже в 2000 году в объеме до 200 миллионов долларов США;
2) реализация конверсионной программы в организациях отрасли дает возможность для освоения производства конкурентной по качеству продукции, необходимой внутреннему и мировому рынкам, в том числе сложной техники, оборудования;
3) организация производства сельскохозяйственной техники, развитие горно-шахтного и нефтегазового машиностроения;
4) создание разветвленной сети малых предприятий, работающих по заказам крупных и средних машиностроительных организаций.
Восстановление и развитие действующих производств по указанным направлениям в машиностроении обеспечит трудовую занятость 7500 тысяч человек. (В 2000 году - 3500, 2001 году - 3000, 2002 году - 1000).

2.2.2. Легкая промышленность
На первом этапе реализации Программы в легкой промышленности в 2000 году преимущество отдается крупным производствам текстильной и кожевенной промышленности. Они должны обеспечить последующие переделы легкой промышленности отечественным сырьем - пряжей, тканями, кожевенными товарами. Это, прежде всего, касается хлопчатобумажных организаций - ТОО "Адал", организованного на базе АО "Южтекс" в Шымкенте и АО "АХБК - ОЗАТ" в Алматы, камвольно-суконных - АО "Каргалы" в поселке Фабричный Алматинской области и ТОО "Костанайская текстильная компания" в Костанае, производства смесовых синтетических тканей - ТОО "КШТ" на базе АО "Мако" в Усть-Каменогорске.
Выпуск полуфабрикатов в виде хлопчатобумажной и шерстяной пряжи, кожтоваров позволит загрузить трикотажные и чулочно-носочные организации, увеличить выпуск готовых хлопчатобумажных и шерстяных тканей, восстановить производство изделий из кожи.
Всего в легкой промышленности в крупных и средних организациях за 2000-2002 годы предусмотрено восстановление до 12 тысяч рабочих мест. Кроме того, в этой отрасли будут создаваться новые рабочие места на малых предприятиях, что обеспечит занятость 14.2 тысячи человек. (В 2000 году -
6.7 тысячи, 2001 году - 5 тысяч, 2002 году - 2.5 тысячи).

2.2.3. Пищевая промышленность
В пищевой промышленности основными предпосылками для восстановления и развития рабочих мест является привлекательность отрасли для прямых инвестиций ввиду высокой востребованности отечественной продовольственной продукции на внутреннем рынке. Отрасль имеет по ряду производств значительные неиспользуемые мощности. Приоритетом в программе импортозамещения в пищевой промышленности определены новые производства, ориентированные не только на внутренний, но и на внешний рынок.
В мясной и молочной промышленности это организация глубокой переработки мяса и молока с расширением ассортимента мясных и мясорастительных консервов, создание производства концентрированного и сгущенного молока, сухих молочных смесей, новых видов полезных добавок для хлебопекарной и кондитерской продукции в увязке с развитием сельскохозяйственного производства.
За 2000-2003 годы в пищевой промышленности в рамках программы импортозамещения предусматривается восстановление и дополнительное создание 7,336 тысячи рабочих мест. (В 2000 году - 3.2 тысячи, 2001 году - 2,136 тысячи, 2002 году - 2 тысяч).
Сноска. В подраздел 2.2.3. внесены изменения - постановлением Правительства от 22 мая 2002 г. N 563 P020563_ .

2.2.4. Угольная промышленность
В угольной отрасли предстоит стабилизировать добычу энергетического угля в Экибастузском бассейне и экспорт его в Российскую Федерацию, увеличить мощности по добыче низкозольных углей месторождений Каражыра, Шубарколь и Шоптыколь. Обеспечить развитие малых угольных месторождений регионального значения для удовлетворения местных коммунально-бытовых нужд.
Это позволит повысить занятость в угольной промышленности на 5%, обеспечить занятость до 1283 человек. (В 2000 году - 700, 2001 году - 483, 2002 году - 100).
Сноска. В подраздел 2.2.4. внесены изменения - постановлением Правительства от 22 мая 2002 г. N 563 P020563_ .

2.2.5. Нефтегазовая и нефтеперерабатывающая промышленность
В рамках программы развития добычи нефти и попутного газа в 2000 году планируется продолжить бурение разведочных скважин на Каспийском шельфе, продолжить геофизические исследования по японскому проекту на Аральском бассейне, строительству КТК, работы по расширению пропускной способности нефтепровода Атырау-Самара. Продолжатся работы по реабилитации Узеньского месторождения за счет финансирования Всемирного Банка, разработке месторождений Алибекмола, Кожасай, Урихтау, расширению мощностей по подготовке нефти на Тенгизском НПЗ.
Будет продолжена реализация проекта КТК, завершится подготовка технико-экономического обоснования сооружения нефтепровода Западный Казахстан - Китай.
Основными источниками роста добычи газа до 2002 года являются:
нефтегазовое месторождение Тенгиз и нефтегазоконденсатное месторождение Карачаганак. Предстоит решить вопрос ухода от зависимости узбекского газа путем освоения газовых месторождений Южного региона Казахстана (группа Амангельдинских месторождений).
В 2000 году должна быть преодолена тенденция снижения объемов переработки нефти как за счет создания для этого необходимых экономических условий, так и решения технических вопросов обеспечения Павлодарского нефтеперерабатывающего завода отечественным сырьем за счет строительства нефтеналивной эстакады на станции Атасу.
На АО "ШНОС" будет продолжено строительство комплекса каталитического крекинга.
Указанный комплекс мер позволит за период 2000-2002 годов повысить занятость в нефтегазовой отрасли на 11% и ввести дополнительно 3300 рабочих мест. (В 2000 году -1000, 2001 году - 1000, 2002 году - 1300).
2.2.6. Горно-металлургическая промышленность
Для сохранения и расширения позиций Казахстана на рынке стали предстоит обеспечить совершенствование производства черных металлов, сокращение затрат на производство и усиление мер по их продвижению на мировые рынки.
В отрасли предусмотрен рост производства на ОАО "ССГПО", ОАО "Корпорация Казахмыс", ОАО "Казцинк" и других. На ОАО "Корпорация Казахмыс" начато строительство цинкового завода, который будет введен в эксплуатацию в начале 2003 года. В 2002 году возобновятся работы на рудниках Шалкия и Юбилейный.
Рост трудовой занятости в горно-металлургической отрасли возрастет к 2002 году на 4200 человек. (В 2000 году - 2000, 2001 году - 1200, 2002 году - 1000).
Сноска. В подраздел 2.2.6. внесены изменения - постановлением Правительства от 22 мая 2002 г. N 563 P020563_ .

2.2.7. Химическая промышленность
В химической промышленности, исходя из сырьевой базы, конъюнктуры мировых и внутреннего рынка, наиболее приоритетными является выпуск минеральных удобрений, фосфора, хромовых соединений, приоритетное развитие которых предусмотрено в 2000-2002 годах.
В рамках импортозамещения предусмотрено восстановление производства резинотехнической продукции. Это, прежде всего, восстановление ОАО "Карагандарезинотехника" и повышение конкурентоспособности шинного производства за счет перехода на отечественное сырье - продукты переработки Карачаганакского газового конденсата. Кроме того, организация производства лакокрасочных изделий на основе титановых, цинковых и бариевых пигментов.
За счет этого рост трудовой занятости в химической отрасли составит до 3500 человек. (В 2000 году - 2000, 2001 году - 1000, 2002 году - 500).
Сноска. В подраздел 2.2.7. внесены изменения - постановлением Правительства от 22 мая 2002 г. N 563 P020563_ .

2.3. Сельское хозяйство
Для реализации потенциальных возможностей обеспечения занятости в сельском хозяйстве предусматривается осуществление следующих мер:
1) оказать содействие в создании гибкой системы закупа и переработки животноводческой продукции, ориентированной на мелкотоварное производство;
2) разработать экономические рычаги, создающие основу для ускорения процесса объединения мелких землепользователей;
3) создать сеть заготовительных перерабатывающих организаций оптово-производственных рынков, преимущественно в депрессивных сельских районах и малых городах;
4) сформировать единую информационно-маркетинговую систему агропромышленного комплекса;
5) внести изменения в нормативные правовые акты по вопросам залога земельных участков и права землепользования;
6) обеспечить доступность кредитных ресурсов, прежде всего, сезонных, путем создания сельских кредитных товариществ и введения института "зерновых расписок" в качестве залогового инструмента;
7) сосредоточить усилия на создании машинотехнологических станций и пунктов проката сельхозтехники и оборудования.
В сельском хозяйстве предполагается создать 165 тысяч рабочих мест. (В 2000 году - 28 тысяч, 2001 году - 55 тысяч, 2002 году - 82 тысячи).
Сноска. В подраздел 2.3. внесены изменения - постановлением Правительства от 22 мая 2002 г. N 563 P020563_ .

2.4. Малый бизнес и предпринимательство
В 2000-2003 годах путем реализации инвестиционных проектов в сфере промышленности, строительстве и недропользовании, на объектах транспорта и коммуникаций и др. предполагается создать 17.4 тысячи рабочих мест. По инвестиционным проектам, финансируемым за счет негосударственных внешних займов, предполагается создание 9,6 тысячи рабочих мест. Ожидается обеспечение 1,8 тысячи рабочих мест по инвестиционным проектам и 600 рабочих мест за счет других источников.
По условиям контрактов с прямыми инвесторами в 2000-2002 годах прогнозируется создание 15 тысяч новых рабочих мест и сохранение 20 тысяч действующих.
3. Региональная политика занятости населения
Региональная политика борьбы с бедностью и безработицей будет направлена на решение следующих задач:
1) создание рабочих мест, улучшение жизни населения, сокращение безработицы;
2) экономическое оздоровление группы депрессивных сельских районов, требующих первоочередной государственной поддержки, путем реализации специальных мероприятий, обеспечивающих решение накопившихся проблем;
3) поддержку сельского хозяйства путем закупа зерна по твердым "справедливым" ценам;
4) реструктуризацию и сегментацию бездействующих производств, ликвидацию и банкротство несостоятельных организаций в установленном законодательством порядке;
5) проведение политики развития конкуренции на региональных рынках путем поддержки отечественных товаропроизводителей, в частности, субъектов малого и среднего бизнеса.
Предполагается проведение следующих мер по содействию занятости в региональном разрезе.
Акмолинская область. Предусматривается развитие индустрии хранения и переработки сельхозпродуктов, специализация отраслей сельского хозяйства, связанных с производством зерна, мясомолочных продуктов. Будут налаживаться производство минеральных удобрений, добыча и переработка золота. Предусматриваются: реконструкция группового водопровода; развитие индустрии туризма и спорта; консервация и ликвидация рудников, захоронение техногенных урановых отходов; реконструкция станции очистки воды.
Будет создано 42 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 1564 человека.
Актюбинская область. Будет осуществляться развитие нефтегазодобывающей, химической, черной металлургии, добычи хромовой руды. Продолжится поиск, разработка, добыча и переработка углеводородного сырья, а также твердых полезных ископаемых, строительство объектов по газификации села. Возобновится деятельность организаций сельскохозяйственного машиностроения, металлообработки, приборостроения, промышленности строительных материалов, легкой промышленности. Продолжится реализация мер, направленных на развитие собственных энергетических мощностей. В сельскохозяйственном секторе будут оптимизированы структуры посевных площадей. Начнется реализация мер для обеспечения прямого транспортного сообщения Западного Казахстана с северными и центральными регионами республики.
Будет создано 6,4 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 1,4 тысячи человек.
Алматинская область. Будут осуществляться приоритетное развитие предприятий перерабатывающей и добывающей отраслей промышленности, решаться задачи по обеспечению внутреннего спроса на электроэнергию за счет восстановления малых ГЭС и использования нетрадиционных источников энергии. В сельском хозяйстве предусматривается достичь роста производства для полного удовлетворения внутренних потребностей в основных продуктах питания, а также закрепления на региональных рынках. Планируется развитие инфраструктуры туризма на казахстанском участке Шелкового пути.
Будет создано 11,4 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 1900 человек.
Атырауская область. Предусматривается увеличение объемов нефтегазодобычи и нефтепереработки, развитие нефтяного машиностроения, производства строительных материалов, продукции рыбной и пищевой промышленности. Намечается реконструкция Атырауского НПЗ; взлетно- посадочной полосы и аэропорта города Атырау; развитие транспортной инфраструктуры, в первую очередь, нефтепроводной; ремонт автодорог. Дальнейшее развитие получит сельское хозяйство. В животноводстве более ускоренными темпами станет развиваться табунное коневодство и верблюдоводство, вестись селекционная племенная работа по дальнейшему улучшению продуктивности эдильбаевских и каракульских овец, повышению продуктивных показателей выведенного нового типа каракульских мясо- сальных овец.
Будет создано 11,6 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 1950 человек.
Восточно-Казахстанская область. Предполагается дальнейшее развитие мощностей добывающих и перерабатывающих организаций цветной металлургии, прирост их сырьевой базы, геологоразведочных работ на перспективу; машино- и приборостроения, легкой и пищевой промышленности, расширение производства нефтяного оборудования, индустрии строительных материалов. Будет развиваться лесная и деревообрабатывающая промышленность. В аграрном секторе получат развитие крупяные (просо, гречиха, горох, овес), масличные (подсолнечник) культуры, в животноводстве - молочное и мясное скотоводство, тонкорунное и полугрубошерстное овцеводство, птицеводство и мараловодство. Предусмотрено завершение реконструкции маслоэкстракционного завода. Намечено развитие индустрии туризма и отдыха, в том числе на казахстанском участке Шелкового пути.
Будет создано около 51 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 6250 человек.
Жамбылская область. Планируется осуществлять дальнейшее развитие горнодобывающей и химической отраслей промышленности; восстановление и развитие организаций металлообработки, по производству машин и оборудования; легкой, пищевой и перерабатывающей промышленности. Намечено оздоровление экологической обстановки, обеспечение качественной питьевой водой отдаленных населенных пунктов. Планируется развитие инфраструктуры туризма на казахстанском участке Шелкового пути. Дальнейшее развитие получат отрасли сельского хозяйства, предстоит значительно расширить посевы сахарной свеклы, кукурузы на зерно, восстановить каракулеводство, создать условия для улучшения семеноводства и племенного дела.
Будет создано 29,9 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 1180 человек.
Западно-Казахстанская область. Предусматривается ускорение развития нефтегазохимического комплекса, легкой и пищевой промышленности, производства продукции машиностроения на оборонных организациях. Продолжатся освоение Карачаганакского газоконденсатного месторождения и газификация села. Дальнейшее развитие получат пастбищное животноводство, в частности, мясо-сальное овцеводство, табунное коневодство и мясное скотоводство.
Будет создано 25,5 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 2708 человек.
Карагандинская область. Будут развиваться базовые отрасли, в том числе теплоэнергетический комплекс и металлургия, производство медного проката, эмальпровода и кабельной продукции. Предусматривается развитие химической промышленности и машиностроения, пищевой и легкой промышленности, сложнобытовой техники; в сельском хозяйстве - мясо-сального овцеводства, мясного скотоводства и табунного коневодства. Намечено развитие индустрии туризма и отдыха. На общественные работы будут направлены более 39 тысяч безработных.
Будет создано 32,7 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 7150 человек.
Кызылординская область. Предусматривается развитие энергетического комплекса, легкой, пищевой и нефтедобывающей промышленности, индустрии строительных материалов и производственной инфрастуктуры, увеличение производства риса за счет введения интенсивных технологий и развитие мясо-сального овцеводства и каракулеводства, развитие инфрастуктуры туризма на казахстанском участке Шелкового пути. Намечены: освоение свинцово-цинковых месторождений и производство оборудования для сельхозмашин. Одним из приоритетных направлений станет оздоровление экологической обстановки в регионе.
Будет создано около 11 тысяч рабочих мест, пройдут профобучение 5200 человек.
Костанайская область. Будут предприняты меры, способствующие увеличению добычи и переработки железной руды, а также расширению производства в отраслях агропромышленного комплекса, в частности, в производстве зерна, мясомолочном скотоводстве, табунном коневодстве, свиноводстве и птицеводстве.
Будет создано более 36,8 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 530 человек.
Мангистауская область. Продолжится дальнейшее развитие топливной, химической и нефтехимической промышленности, реконструкция и модернизация "МАЭК", внедрение новейших методов увеличения нефтеотдачи пластов, создание современной транспортной инфрастуктуры, увеличение производства продукции морского промысла, расширение обустройства нефтегазовых месторождений. Завершится реконструкция морского порта Актау, строительство рыбохолодильника и модернизация мощностей по производству минеральных удобрений. Предусматривается восстановление производства камня-ракушечника, кормовой муки. В сельском хозяйстве получат развитие верблюдоводство, каракулеводство, мясо-сальное овцеводство. Намечено развитие индустрии туризма и отдыха, в том числе на казахстанском участке Шелкового пути.
Будет создано 22,7 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 220 человек.
Павлодарская область. Предусматривается дальнейшее расширение рынков сбыта электроэнергии, угля, развитие энергоемких производств, дальнейшее развитие производства глинозема, ферросплавов, обеспечение загрузки производственных мощностей нефтеперерабатывающего завода, угольных разрезов. В аграрном секторе получат развитие производство крупяных (просо, гречиха, горох, овес), масличных (подсолнечник) культур, в животноводстве - мясомолочное скотоводство и мясо-сальное овцеводство.
Будет создано 54,6 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 2850 человек.
Северо-Казахстанская область. Будут осуществляться меры по дальнейшему развитию машиностроения на базе государственных конверсионных программ, легкой и пищевой промышленности, приборостроения и отдельных видов наукоемких производств. Предусмотрено наращивание объемов производства зерновых культур, мясомолочного скотоводства и свиноводства. Будут продолжены работы по консервации и ликвидации уранового рудника и захоронению техногенных урановых отходов. Будут развернуты работы по обеспечению сельских населенных пунктов качественной питьевой водой путем восстановления и реконструкции групповых магистральных водопроводов.
Будет создано 9,3 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 4784 человека.
Южно-Казахстанская область. Предусматривается дальнейшее развитие легкой и пищевой, химической и нефтехимической промышленности, цветной металлургии, машиностроения, а также таких основных отраслей сельского хозяйства, как хлопководство и виноградарство, инфраструктуры туризма на казахстанском участке Шелкового пути. Продолжится строительство моста и автомобильной дороги "Кызыласкер-Кировский".
Будет создано 10,3 тысячи рабочих мест, пройдут профобучение 1800 человек.
Город Астана. Развитие столицы предусматривается в рамках разрабатываемой национальной Программы "Расцвет Астаны - расцвет Казахстана". Основой будущей Программы может стать внутригосударственная интеграция, необходимость которой диктуется сегодняшним экономическим положением страны. Стержнем будущей Программы должна стать схема развития экономических связей регионов Казахстана. Предусматривается развитие сельскохозяйственного машиностроения, организация производства зерноуборочных и кормоуборочных комбайнов, зернообрабатывающей техники. Будет осуществлен широкий комплекс мер по модернизации объектов жизнеобеспечения и благоустройства столицы, строительству жилья, реконструкции объектов инфраструктуры и культурно-бытового назначения. Намечено развитие индустрии туризма и отдыха, будет продолжено строительство международного аэропорта в городе Астане.
Будет создано 12 тысяч рабочих мест, пройдут профобучение 1900 человек.
Город Алматы. Будет осуществляться дальнейшее социально-экономическое развитие города на основе максимального использования созданного научно- технического и производственного потенциала, развития финансовой и банковской сферы, легкой и пищевой промышленности, ведущих отраслей машиностроения на основе конверсии оборонных организаций, сферы услуг и туризма, а также строительства нового пассажирского терминала в Алматинском аэропорту. Будут осуществлены мероприятия по развитию города как регионального Центральноазиатского финансового центра.
Будет создано около 33 тысяч рабочих мест, пройдут профобучение 6800 человек.
Местные бюджеты все в большей мере будут зависеть от состояния региональной экономики. Правительство намерено усилить межрегиональную конкуренцию на финансовых рынках, рынках труда и инвестиций, стимулируя свободное передвижение рабочей силы, капитала и инвестиций.
Предполагается дальнейшее совершенствование рейтинговой системы оценки социально-экономического положения регионов на основе важнейших ключевых параметров бедности и занятости местного населения.
4. Меры по содействию трудоустройству безработных
Основной мерой на рынке труда станет содействие в трудоустройстве граждан, ведущих активный поиск работы, формирование, расширение и использованию банка вакансий.
К конкретным шагам активного поиска работы относятся: регистрация в государственных уполномоченных органах или частных агентствах занятости, обращение к работодателю, помещение объявлений в средствах массовой информации о поисках работы, попытки организации собственного дела или профессиональной переподготовки с учетом потребностей на рынке труда.
Уполномоченные органы по вопросам занятости в городах и районах будут оказывать следующие услуги:
1) информирование граждан о возможностях трудоустройства и о требованиях, предъявляемых к лицам, желающим получить ту или иную работу;
2) содействие в выборе подходящей работы, трудоустройстве на новые рабочие места, вахтовым методом, за границей, а также выпускников образовательных учреждений и граждан, особо нуждающихся в социальной защите;
3) консультирование граждан, испытывающих трудности в поиске работы;
4) организация общественных работ;
5) обучение и переобучение безработных граждан;
6) содействие безработным в организации собственного дела через выдачу микрокредитов;
7) определение государственного заказа на профессиональную подготовку, обучение деловым навыкам через сеть учебных заведений профессионального образования;
8) содействие в трудоустройстве выпускников начальных и средних профессиональных учебных заведений.
Будет оказываться информационная и методическая помощь учебным заведениям в разработке и корректировке объемов и профилей подготовки рабочих и специалистов с учетом потребностей рынка труда.
Помимо традиционных форм трудоустройства, предоставляемых уполномоченным органом по вопросам занятости, получат развитие альтернативные формы трудоустройства для ищущих работу граждан. Прежде всего, это частные агентства по трудоустройству, которые в рамках действующего законодательства возьмут на себя трудоустройство наиболее квалифицированной и перспективной рабочей силы, способной заплатить за подбор высокооплачиваемой и престижной работы. Существование альтернативных видов трудоустройства, с одной стороны, расширяет возможности граждан, ищущих работу, получить необходимые услуги, с другой - создает конкурентную среду между организациями занимающимися трудоустройством.

Работа по содействию занятости будет развернута для тех, кто активно

ищет работу.

Наладится ежеквартальный учет безработных и выявление категории лиц,

которые нуждаются в трудоустройстве, станет активизироваться деятельность

бирж труда с тем, чтобы они могли реально обеспечить людей работой.

Ниже приводится прогнозное число безработных граждан, которые

обратятся в уполномоченные органы по вопросам занятости.

__________________________________________________________________________

Области ! Количество безработных, человек

!__________________________________________________

! 2000 год ! 2001 год ! 2002 год

__________________________________________________________________________

Акмолинская 52500 45000 38800

Актюбинская 43500 42400 41200

Алматинская 86400 77800 71000

Атырауская 32400 30200 25100

Восточно-Казахстанская 61400 59200 57700

Жамбылская 61700 58100 49200

Западно-Казахстанская 23000 21400 17300

Карагандинская 90500 71000 66500

Кызылординская 37200 33500 30200

Костанайская 64500 58400 50800

Мангистауская 21000 18700 14700

Павлодарская 57000 47000 38700

Северо-Казахстанская 45200 44700 35000

Южно-Казахстанская 118600 99700 80900

Город Алматы 89100 79500 70600

Город Астана 22500 18900 14900

По стране 906400 805500 702600

___________________________________________________________________________

Основными мероприятиями уполномоченных органов по вопросам занятости

по трудоустройству безработных граждан будут:

1) расширение перечня услуг, оказываемых безработным в процессе

поиска работы;

2) обучение безработных навыкам поиска работы;

3) укрепление связи с работодателем, подбор кадров по заявкам,

проведение семинаров, ярмарок вакансий;

4) отработка механизма предоставления работодателями заявок на

рабочую силу;

5) постоянное информирование населения о состоянии рынка труда и

имеющихся вакансиях через средства массовой информации;

6) разработка процедуры взаимодействия между организациями,

занимающимися трудовым посредничеством, для оперативного и полного сбора

сведений о состоянии на рынке труда.

Ниже приводится прогнозное количество безработных, которые будут

трудоустроены:

---------------------------------------------------------------------------

Области ! Будет трудоустроено, человек

!-------------------------------------------------

! 2000 год ! 2001 год ! 2002 год

---------------------------------------------------------------------------

Акмолинская 5000 6030 6180

Актюбинская 9450 8500 8500

Алматинская 10434 9000 11000

Атырауская 2000 2300 2500

Восточно-Казахстанская 9600 13100 10300

Жамбылская 11168 9273 9438

Западно-Казахстанская 5183 5500 5000

Карагандинская 18023 25000 25000

Кызылординская 4000 5000 6000

Костанайская 8400 8100 8000

Мангистауская 4300 4600 5000

Павлодарская 5900 6200 6500

Северо-Казахстанская 4000 4100 4200

Южно-Казахстанская 7900 8200 8300

Город Алматы 8500 8700 9000

Город Астана 2900 3135 3270

По стране 116758 113067 114594

---------------------------------------------------------------------------

Предполагается трудоустроить 364,7 тысячи безработных.

По целевым группам в 2000-2002 годах будет трудоустроено 82 тысячи человек. Среди них: малообеспеченные; молодежь в возрасте до 21 года; воспитанники детских домов, дети-сироты и дети, оставшиеся без попечения родителей, в возрасте до 23 лет; одинокие, многодетные родители, воспитывающие несовершеннолетних детей; граждане, имеющие на содержании лиц, которые в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, признаны нуждающимися в постоянном уходе, помощи или надзоре; лица предпенсионного возраста (за два года до выхода на пенсию по возрасту); инвалиды; лица, уволенные из рядов Вооруженных Сил Республики Казахстан; лица, освобожденные из мест лишения свободы и (или) принудительного лечения; репатрианты (оралманы).
Во 2 квартале 2000 года Правительство Республики Казахстан внесет в Парламент Республики Казахстан предложения о внесении изменений в Закон Республики Казахстан Z970163_ "О государственных закупках", с целью поддержки организаций, где работают инвалиды.
Особое внимание будет уделено подготовке и переподготовке безработных с учетом потребности рынка труда в специалистах определенной категории и квалификации. Для этого:
1) расширятся профориентационные услуги для безработных по вопросам

выбора сферы деятельности. Для этих целей будут созданы региональные банки

данных по актуальным профессиям и учебно-курсовой сети;

2) активно станут использоваться возможности конкурса при отборе

организаций образования для переподготовки граждан из числа безработных;

3) активизируется деятельность по обучению безработных основам малого

и среднего предпринимательства, ведения фермерского хозяйства.

Ниже приведены данные по профессиональному обучению:

---------------------------------------------------------------------------

Области ! Будет направлено на профобучение, человек

!-------------------------------------------------

! 2000 год ! 2001 год ! 2002 год

---------------------------------------------------------------------------

Акмолинская 470 583 590

Актюбинская 300 580 800

Алматинская 500 3400 3500

Атырауская 600 790 750

Восточно-Казахстанская 2350 2100 2720

Жамбылская 400 400 380

Западно-Казахстанская 708 1000 1000

Карагандинская 1300 2800 3050

Кызылординская 1800 1700 1700

Костанайская 100 300 350

Мангистауская 50 400 400

Павлодарская 900 950 1000

Северо-Казахстанская 1160 187 194

Южно-Казахстанская 500 600 700

Город Алматы 2000 2300 2500

Город Астана 500 650 750

По стране 13638 16835 17713

---------------------------------------------------------------------------

В 2000-2002 годах будет обучено и переобучено 52,8 тысячи безработных.

Важным средством активной политики рынка труда является содействие самостоятельной трудовой деятельности и ее поддержке. Необходимо создавать компетентные консультационные организации, опираясь на которые, человек сможет сам составить бизнес-план. Консультанты должны дать экспертную

оценку экономическим перспективам концепции организации. Важным моментом

станет то, что услуги консультантов будут оплачиваться в зависимости от

успеха организации. При этом государственная консультационная поддержка

должна постепенно переходить к частному экономическому консультированию

предпринимателей.

Ниже приводятся предполагаемые данные о создании рабочих мест:

---------------------------------------------------------------------------

Области ! 2000 год ! 2001 год ! 2002 год ! Всего

---------------------------------------------------------------------------

Акмолинская 11560 7700 4896 41960

Актюбинская 2630 1500 2290 6420

Алматинская 5846 6000 7448 11366

Атырауская 8297 4300 4380 11647

Восточно-Казахстанская 16700 18467 18000 50999

Жамбылская 11168 9273 9438 29879

Западно-Казахстанская 8588 7449 9472 25509

Карагандинская 10915 10915 10915 32745

Кызылординская 8038 1380 1570 10988

Костанайская 11851 11634 13392 36877

Мангистауская 7928 6607 8195 22730

Павлодарская 15878 7600 9000 54578

Северо-Казахстанская 4237 15052 12806 9308

Южно-Казахстанская 5828 2678 1887 10393

Город Астана 3984 4000 5050 12034

Город Алматы 12778 10193 10007 32978

По стране 146226 121535 132650 400411

---------------------------------------------------------------------------

Сноска. В раздел 4 внесены изменения - постановлением Правительства

от 22 мая 2002 г. N 563

P020563_

.

5. Защита внутреннего рынка труда

С целью защиты внутреннего рынка труда предусматривается установление квоты ввоза иностранной рабочей силы. В числе ключевых задач определены: регулирование иммиграции и эмиграции рабочей силы путем заключения с зарубежными странами соответствующих соглашений, предусматривающих в числе других мер защиту прав и интересов мигрантов в странах временного пребывания, а также обеспечение их прав по возвращении; пресечение нелегальной трудовой миграции и организация иммиграционного контроля.
В настоящее время лицензирование ввоза иностранной рабочей силы недостаточно решает проблему рационального использования местных кадров при реализации инвестиционных проектов в стране. В 2000 году предполагается ввоз иностранной рабочей силы в количестве 7 тысяч человек. Наряду с этим существует нелегальный ввоз, который по оценкам превышает легальный объем. Правительство Республики Казахстан разработает механизм поэтапного сокращения числа иностранцев, используемых в республике, и замещение их местной рабочей силой, определит перечень массовых профессий, по которым ввоз иностранной рабочей силы в Казахстан будет ограничен.
6. Микрокредиты
Планируется распространить Программу микрокредитования на всю территорию Казахстана. В приоритетном порядке - на депрессивные и экологически бедствующие сельские районы. Будет упрощен механизм кредитования. Изменены условия получения кредитов.
Сроки возврата микрокредитов будут устанавливаться в зависимости от вида деятельности. Для организации торговли и коммерческой деятельности - 3 месяца, для организации выпускающей товаров народного потребления и оказывающей услуг населению - 6 месяцев, для сезонного сельскохозяйственного производства - 9 месяцев, для животноводства - 12 месяцев.
Кредиты предполагается выдавать под минимальный процент, обеспечивающий покрытие расходов, связанных с их обслуживанием. Кандидатами на получение микрокредитов должны быть граждане из числа безработных и лица, желающие развить свое дело и обеспечить самозанятость. Кредиты также станут выдаваться группам лиц для микрокредитования. Объединение в такие группы позволит наиболее эффективно использовать кредитные ресурсы и обеспечить ответственность за возвратность. Суммы микрокредитов станут дифференцированными в диапазоне от 100 до 400 долларов США.
Финансирование программы микрокредитования предусматривается за счет инвестиций и добровольных пожертвований. Будет проанализирована практика микрокредитования всеми международными финансовыми институтами и странами- донорами, осуществляющими пилотные проекты по микрокредитованию.
7. Общественные работы

Приоритетное направление в организации общественных работ получат

программы развития дорожного строительства, ремонта дорог, лесопосадок,

инфраструктуры (коммунальные сети, телефонизация и др.).

Всего в 2000-2002 годах общественными работами будет занято около

295,1 тысяч человек.

Ниже приводятся прогнозные данные о числе лиц, направляемых на

общественные работы в разрезе регионов, человек:

---------------------------------------------------------------------------

Области ! Будут направлены на общественные работы

!-------------------------------------------------

! 2000 год ! 2001 год ! 2002 год

---------------------------------------------------------------------------

Акмолинская 5160 6424 6906

Актюбинская 3000 8000 8000

Алматинская 1040 8000 9000

Атырауская 1594 4700 4000

Восточно-Казахстанская 8750 14000 11100

Жамбылская 2800 2800 2900

Западно-Казахстанская 4013 4023 4500

Карагандинская 11234 18450 18400

Кызылординская 3500 4500 5500

Костанайская 2435 6200 4500

Мангистауская 1500 5300 5500

Павлодарская 7655 9600 10000

Северо-Казахстанская 5764 5600 5600

Южно-Казахстанская 6825 7250 7700

Город Алматы 5500 5700 5700

Город Астана 1040 1660 1750

По стране 71810 80607 87031

--------------------------------------------------------------------------

Сноска. В раздел 7 внесены изменения - постановлением Правительства

от 22 мая 2002 г. N 563

P020563_

.

8. Правовое обеспечение исполнения Программы

Будут разработаны нормативные правовые акты, а также внесены изменения и дополнения в действующие законодательные и иные нормативные правовые акты по вопросам бедности, безработицы и занятости.
Будут приняты законодательные акты Республики Казахстан:
по вопросам содействия трудоустройству и оказания социальной помощи безработным;
по ратификации Конвенции МОТ 1948 года N 88 "Об организации государственной службы занятости" в целях создания единой государственной службы занятости в республике;
по внесению дополнений в Закон Республики Казахстан Z970163_ "О государственных закупках", предполагающих создание условий по обеспечению занятости инвалидов и лиц, отбывающих наказание в местах лишения свободы;
по внесению дополнений в законодательные акты Z949000_ "Об иностранных инвестициях", U962828_ "О недрах и недропользовании", U952350_ "О нефти" в части обязанностей инвесторов и недропользователей производить отчисления на подготовку казахстанских кадров;
по обеспечению безопасности, сохранению здоровья и работоспособности человека в процессе труда;
по внесению изменений и дополнений в Закон Республики Казахстан Z990365_ "О специальном государственном пособии в Республике Казахстан" для усиления адресности выплаты специальных государственных пособий с учетом дохода получателей;

Подзаконные нормативные акты:

по внедрению системы микрокредитования для малообеспеченных граждан,

развитию индивидуального предпринимательства;

по квотированию приема на работу работодателями иностранной рабочей

силы для защиты внутреннего рынка труда;

по организации общественных работ;

по созданию центров социальной адаптации для лиц, не имеющих

определенного места жительства.

Сноска. В раздел 8 внесены изменения - постановлением Правительства

от 22 мая 2002 г. N 563

P020563_

.

9. Информационное обеспечение исполнения Программы

В целях информационного обеспечения Программы будут приняты меры по:

регулярному информированию населения через средства массовой

информации о наличии свободных рабочих мест;

проведению консультирования граждан по вопросам трудоустройства,

законодательства о труде и занятости;

повышению качества и доступности для населения информационно- справочных и статистических материалов о ситуации на рынке труда, возможностях трудоустройства, переобучения и профориентации, повышения квалификации безработных;
освещению в средствах массовой информации хода реализации Программы;
организации выступлений на телевидении и радиовещании, проведению пресс-конференций по проблемам бедности и безработицы.
Сноска. Программа дополнена разделом 9 - постановлением Правительства от 22 мая 2002 г. N 563 P020563_ .

(Специалисты: Склярова И.В.,

Мартина Н.А.)